74 chemi a budowl ana

Dodatek
Chemia
budowlana
specjalny
Sposoby zabezpieczania elewacji
wykonanych w technologii ETICS
przed szkodliwym dziaaniem rodowiska zewntrznego
E
TICS, czyli zoone systemy
zewntrznej izolacji cieplnej
(External Thermal Insulation
Composite Systems) z wyprawami
tynkarskimi, przeznaczonymi do sto-
sowania jako izolacja cian budynkw,
wprowadzane na rynek europejski na
podstawie bada wykonanych wedug
ETAG 004 [6], s w Polsce najpopular-
niejsz, uwzgldniajc aspekty tech-
niczne, estetyczne oraz ekonomicz-
ne, metod ocieplania lub docieplania
cian murowanych i betonowych (pre-
fabrykowanych i monolitycznych).
Wprowadzone w 2014 r. nowe regu-
lacje [16], podwyszajce wymagania
z zakresu izolacyjnoci cian, wymu-
sz na projektantach stosowanie
doskonalszych materiaw termoizo-
lacyjnych (fot. 1) oraz przynajmniej
w pierwszym okresie zwikszenia ich
gruboci [15], co powinno si prze-
oy rwnie na jeszcze wiksz
ekspansj tej metody. Potwierdzaj
to opracowania Stowarzyszenia na
rzecz Systemw Ocieple [7].
Czci skadowe systemu ETICS, daw-
niej zwanego bezspoinowym systemem
ocieplenia [17, 18], gdzie mamy do
czynienia z ukadem o stosunkowo nie-
wielkiej gruboci, szczeglnie warstw
wierzchnich, zewntrznych w stosunku
do warstwy termoizolacyjnej (warstwa
zbrojona z zatopion siatk z wkna
szklanego, ewentualnie warstwa grun-
tujca, wyprawa tynkarska lub powoka
malarska [5]), i znaczcej powierzch-
ni, sposb aplikacji w warunkach bu-
dowy wraliwy zarwno na czynniki
Pawe Sulik
Wojciech Chruciel
Instytut Techniki Budowlanej
ciany zewntrzne budynkw nieustannie naraone s na
szkodliwe dziaanie czynnikw atmosferycznych, biologicz-
nych, chemicznych oraz uszkodzenia mechaniczne. Sku-
teczn ochron przed korozyjnym dziaaniem rodowiska
zewntrznego zapewnia prawidowo wykonana elewacja.
Fot. 1 Kombinacja warstw izolacji ter-
micznej w systemie ETICS w celu
uzyskania wyszej izolacyjnoci
przegrody
Fot. 2 Wybarwienia na tynku silikatowym
zwizane z niezapewnieniem
optymalnego wysychania tynku
po aplikacji
Fot. 3 Zmiana barwy (wyblaknicie) farby
elewacyjnej po 2-letnim uytkowaniu
obiektu w stosunku do nowo pooo-
nej warstwy tej samej powoki
75 marzec 2014
Dodatek
Chemia
budowlana
specjalny
Fot. 4 Zerwanie niepoprawnie wykonanej
elewacji na skutek niekorzystnego
oddziaywania wiatru
Fot. 5 Spkania nasonecznionej elewacji
wycznie od strony poudniowej
Fot. 6 Zniszczenie systemu ETICS, w trakcie
bada cykli cieplno-wilgotnociowych,
ciany testowej o wymiarach ~2 x 3 m,
wg procedury opisanej w ETAG 004 [6]
atmosferyczne, jak i ludzkie, aspek-
ty estetyczne, widoczne z zewntrz
i podlegajce ocenie przechodniw,
powoduj, e tego rodzaju ocieplenia
wymagaj szczeglnej uwagi zwizanej
z prawidowym ich zabezpieczeniem
przed czynnikami zewntrznymi, co
z kolei zapewnia oczekiwan trwao
rozwizania. Najbardziej naraone na
czynniki zewntrzne s warstwy si
z nimi stykajce tynki cienkowar-
stwowe barwione w masie, ewentu-
alnie powoki malarskie w przypadku
tynkw niebarwionych lub barwionych
w innych kolorach ni oczekiwane. Tynki
zazwyczaj rni si faktur (np. kornik,
baranek) i wielkoci zastosowanych
ziaren kruszywa (najpopularniejsze
13 mm) [5]. Im drobniejsze kruszywo,
tym tynk trudniej gubi nierwnoci
podoa, natomiast im kruszywo ma
wiksze uziarnienie, tym na elewacji a-
twiej osadza si brud. Najbardziej roz-
powszechniony podzia tynkw:
akrylowe/polimerowe, wyrb gotowy
do stosowania;
mineralne/cementowe, suche mie-
szanki mieszane z wod;
silikonowe, wyrb gotowy do stoso-
wania;
silikatowe/krzemianowe zawieraj
szko potasowe, wyrb gotowy do
stosowania.
Nazwy te s najczciej spotykane
w handlu, aczkolwiek znane s przy-
padki, kiedy np. w tynku akrylowym
zawarto ywicy akrylowej wykazana
w badaniach laboratoryjnych bya tak
niska, e nazw naleao traktowa
wycznie jako handlow.
Kady z wymienionych tynkw ma
swoje wady i zalety. Tynki akrylowe,
bardzo popularne, wystpujce w bar-
dzo szerokiej gamie kolorystycznej,
zazwyczaj maj mniejsz nasikliwo,
paroprzepuszczalno (wskazana jest
jak najwiksza) i podatno na zabru-
dzenia, za to wysz przyczepno.
Przy prawidowej iloci polimeru tynki
te wykazuj najwiksz elastyczno,
co oznacza wiksz odporno na ude-
rzenia [3]. Tynki mineralne na spoiwie
cementowym s zazwyczaj najtasze,
charakteryzuj si wysz paroprze-
puszczalnoci oraz tolerancj na
temperatur. Wystpuj najczciej
w mniejszej gamie kolorw, dlatego
te maluje si je farbami elewacyjnymi
na dany kolor. Tynki silikonowe przy-
najmniej czciowo wraz z deszczem
potra si oczyszcza silne cechy
hydrofobowe, ze wzgldu na mniejsz
ilo spoiwa polimerowego s bardziej
porowate i lepiej przepuszczaj par
wodn, w stosunku do tynkw cemen-
towych maj wysz odporno na
uderzenia, wystpuj w licznych kolo-
rach. Ostatni z wymienionych tynkw
to tynk silikatowy, ktry podobnie do
tynku mineralnego dobrze przewodzi
par wodn, jest najbardziej odpornym
tynkiem na mikroorganizmy (grzyby,
glony). Z powodu dwuetapowego pro-
cesu produkcji zazwyczaj tynki silika-
towe s drosze. Wystpuj w ogra-
niczonej gamie kolorw, a dostpno
penej palety barw RAL naley trakto-
wa raczej jako ostrzeenie ni zach-
t. Czsto tego typu tynki dodatkowo
si maluje. W przypadku tradycyjnych
tynkw krzemianowych, w odrnieniu
od pozostaych wyej wymienionych,
przy aplikacji naley zapewni warunki
pozwalajce na szybkie odparowanie
wilgoci z wyprawy tynkarskiej, co ogra-
nicza migracj szka wodnego (charak-
terystyczne wybarwienia fot. 2).
Kolejna zasada oglna, ktra doty-
czy wszystkich grup tynkw, zwiza-
na jest z utrat koloru (blakniciem)
w czasie. Zdecydowanie zjawisko to
jest bardziej widoczne na elewacjach
ciemniejszych (fot. 3). Naley mie
wiadomo, e rodzaj wyprawy tyn-
karskiej nie wpywa na trwao bar-
wy. Za trwao barwy odpowiedzialna
jest jako pigmentw (organiczne lub
nieorganiczne). Im mamy do czynienia
z czystszym i dokadnie zmielonym pig-
mentem, np. tlenkiem jakiego metalu,
tym szansa na wiksz trwao bar-
wy. Pigmenty organiczne maj oglnie
mniejsze czsteczki, bardziej podat-
ne na migracj, zrnicowan odpor-
no na UV oraz szerok palet barw.
76 chemi a budowl ana
Dodatek
Chemia
budowlana
specjalny
Rnica w cenie bardzo dobrego i prze-
citnego pigmentu tego samego koloru
moe by na tyle istotna, e producen-
ci mas tynkarskich nie zawsze decyduj
si zastosowa najwyszej jakoci pro-
dukt, co z kolei skutkuje niedogodno-
ciami podczas uytkowania obiektu.
Czynniki zewntrzne mogce mie
niekorzystny wpyw na trwao i es-
tetyk ocieplenia wykonanego w sys-
temie ETICS moemy podzieli na trzy
zasadnicze grupy:
atmosferyczne obejmujce tempe-
ratur (zarwno mrz, jak i nagrze-
wanie przy silnym nasonecznieniu
[1]), oddziaywania UV, zawilgoce-
nie zazwyczaj od zacinajcych
opadw deszczu, wiatr, ewentual-
nie oblodzenie;
biologiczne zwizane z pojawianiem
si grzybw i porostw;
Fot. 7 Zniszczenie nietypowego systemu
ETICS, mocowanego do niestandar-
dowego podoa wycznie za po-
moc cznikw mechanicznych
ludzkie, a wic zwizane z jego
umylnym dziaaniem, np. zniszcze-
nia mechaniczne, malunki, oraz od-
dziaywaniem przemysu.
Wpyw poszczeglnych czynnikw uza-
leniony jest od poprawnoci wykona-
nia i uytych materiaw do ocieplenia,
przy czym zdobyte dowiadczenia
wskazuj, e zastosowanie systemo-
wych materiaw, posiadajcych odpo-
wiednie dopuszczenia potwierdzajce
ich przydatno do zamierzonego za-
stosowania [9], nie jest wystarczaj-
ce do uzyskania produktu najwyszej
jakoci. Niezwykle istotne jest prze-
strzeganie reimw technologicznych
zwizanych z wykonaniem ocieplenia.
Niedotrzymanie ktregokolwiek z nich
moe uwidoczni si podczas uyt-
kowania ocieplenia wystpieniem wad
[14, 22], ktre w normalnej eksploata-
cji by nie wystpiy. Przyczyna pojawie-
nia si wad w wikszoci przypadkw
nie jest jednoznaczna, co rodzi pro-
blemy z ustaleniem odpowiedzialnoci.
Zbieg niekorzystnych czynnikw, np.
silniejszy wiatr i niedostateczna przy-
czepno zaprawy klejcej (fot. 4) [12],
nasonecznienie (fot. 5) czy zmienne
warunki termiczno-wilgotnociowe
(fot. 6), potra obnay niedoskonao-
ci zarwno wykonania, jak i materiau
i nieprzewidzenie wszystkich okolicz-
noci na etapie projektowania elewacji
(np. za maa liczba cznikw mecha-
nicznych fot. 7).
Czynniki biologiczne objawiaj si za-
zwyczaj pojawieniem lokalnie wystpu-
jcych kolonii grzybw, alg, zazielenie.
W wikszoci przypadkw w poczt-
kowej fazie zjawisko to powoduje obni-
enie walorw estetycznych, a w p-
niejszym okresie ma rwnie wpyw na
trwao tak wykonanej elewacji [23].
Istotn przyczyn pojawiania si tego
zjawiska jest: permanentne zawilgo-
cenie, strona wiata, w ktr skiero-
wana jest elewacja (pnocne elewacje
s najbardziej podatne fot. 8), skad,
waciwoci i faktura wyprawy tynkar-
skiej (rzadziej tego typu efekty mona
spotka na gadkich, mniej nasikliwych
tynkach, na ktrych woda ma problemy
z utrzymaniem si) oraz niewykonanie
prewencyjnych zabezpiecze elewacji
substancjami biobjczymi w trakcie jej
eksploatacji. Ten ostatni aspekt bywa
dosy kopotliwy w wykonaniu i nagmin-
nie jest pomijany, co biorc pod uwag
trwao waciwoci biobjczych sub-
stancji zawartych w tynkach (kilka lat,
zazwyczaj 45), czsto oznacza kopo-
ty. Okresowe prace konserwacyjne sta-
nowi duy problem w przypadku ETICS,
bo czsto zwizane s z koniecznoci
postawienia rusztowania lub prac ze
zwyki, co oznacza dodatkowe koszty
ponoszone przez inwestora w trakcie
Fot. 8
Wierzchnia warstwa ETICS wyprawa
tynkarska w zalenoci od jej usytuowania
w stosunku do kierunkw wiata
77 marzec 2014
Dodatek
Chemia
budowlana
specjalny
eksploatacji, rzadko uwzgldniane przy
podejmowaniu decyzji o wyborze metody
ocieplenia. Znany jest przypadek, kiedy
przy wyborze wykonawcy na realizacj
ETICS problem gwarancji odgrywa bar-
dzo istotn rol. W wyniku przetargu
wygraa rma, ktra zaproponowaa
gwarancj wynoszc 550 miesicy,
z zapisem koniecznoci wykonywania
corocznych przegldw. Koszty mia
ponosi uytkownik obiektu, wic wraz
z odmow ich poniesienia podczas ko-
lejnego przegldu abstrakcyjne warunki
gwarancji przestay obowizywa.
Czynniki ludzkie obejmuj zarwno
uszkodzenia mechaniczne (fot. 9),
powstae na skutek celowego lub nie-
wiadomego (np. mody pikarz lub te-
nisista odbija pik od ciany fot. 10)
zniszczenia, jak rwnie grafti. Cech
szczegln tych zjawisk jest to, e za-
zwyczaj wystpuj na powierzchniach
dostpnych, najczciej z poziomu
terenu. W przypadku uszkodze me-
chanicznych pewnego rodzaju zabez-
pieczeniem jest stosowanie podwjne-
go zbrojenia standardowymi siatkami
warstwy zbrojonej, ewentualnie sto-
sowanie siatki o wyszej gramaturze,
np. powyej 200 g/m
2
. Takie rozwi-
zanie zwiksza odporno elewacji na
przypadkowe uszkodzenia, jednake
nie stanowi bariery w przypadku celo-
wego zniszczenia.
Oddzielnym zjawiskiem jest grafti
(fot. 11). Powstao wiele prac doty-
czcych tego zjawiska [10, 13, 20], na
rynku jest te duo rodkw do zwal-
czania i usuwania grafti [11], lecz
jak wykazuje praktyka, a potwierdzaj
badania [21], w przypadku struktury
o rozwinitej powierzchni, porowatej,
nie ma skutecznej metody zarwno
zabezpieczania, jak i usuwania graf-
ti. Stosowanie rnego rodzaju lakie-
rw czy powok antygrafti oczywicie
zmniejsza przyczepno malunku do
podoa, dodatkowo czciowo zabez-
piecza przed zabrudzeniami rodowi-
skowymi, np. przemysowymi, jednak
nie zapewnia penej ochrony, zwayw-
szy e zaleca si jak najszybsze przy-
stpienie do usuwania, czyszczenia
w miar wieo wykonanego malunku,
co bardzo czsto nie jest moliwe.
Podsumowanie
Systemy ETICS to ekonomiczna, sku-
teczna i estetyczna metoda zapew-
nienia waciwej izolacji przegrodom,
gwnie cianom. Pomimo wielu zalet
nie jest pozbawiona wad, ktre w wik-
szoci zwizane s z miejscem aplikacji
uzalenionym od czynnikw atmosfe-
rycznych oraz ludzkich, a take cech
charakterystycznych systemu. W bo-
gatszych krajach, rwnie w Polsce,
w bardziej prestiowych realizacjach
czciej pojawiaj si rozwizania z wy-
korzystaniem elewacji wentylowanej [8],
ktre przy zapewnieniu podobnych wa-
ciwoci termicznych elewacji eliminuj
niedoskonaoci ETICS, bo najczciej
wykorzystuj prefabrykowane, a wic
powtarzalnie wykonane, atwo demon-
towane elementy. Tego typu rozwiza-
nia s jednak kilka razy drosze, zazwy-
czaj 510 razy, co powoduje, e nie s
tak rozpowszechnione jak ETICS.
Nadziej budzi rozwj inynierii mate-
riaowej, w tym nanotechnologii [2, 4],
ktra znajduje bardzo szerokie zasto-
sowanie we wszystkich dziedzinach na-
szego ycia, a materiaom budowlanym
nadaje cechy, z ktrymi do tej pory nie
byy one kojarzone. Istniej technolo-
gie zapewniajce zarwno szku, jak
i betonowi funkcj samooczyszczania,
prawdopodobnie wic tego typu roz-
wizania bd coraz szerzej stosowa-
ne rwnie w wyprawach tynkarskich.
Rozwj inynierii materiaowej w ETICS
jest nieunikniony rwnie ze wzgldu
na wymagania izolacyjne przegrd, co
przy obecnie najczciej stosowanych
materiaach termoizolacyjnych oznacza
kilkanacie do kilkudziesiciu centyme-
trw gruboci. Takie gruboci wywouj
Fot. 9 Uszkodzenie mechaniczne elewacji
wykonanej w systemie ETICS
Fot. 10 Uszkodzenie elewacji w wyniku
uderzenia piki (elewacja przy bo-
isku szkolnym). Widoczna podwjna
warstwa zbrojenia niepoprawnie
zatopiona w warstwie zbrojonej
Fot. 11 Graffiti na elewacji. Widoczny
najczstszy zakres wystpowania
pewne utrudnienia i z powodu koniecz-
noci stosowania mocniejszych czni-
kw mechanicznych podwyszaj cen.
W celu ograniczenia wpywu czynnikw
zewntrznych na elewacje w techno-
logii ETICS zaleca si stosowa na-
stpujce zasady:
Korzysta ze sprawdzonych syste-
mowych rozwiza, ktrych waci-
woci zostay potwierdzone do za-
mierzonego zastosowania. Zakres
bada wg [6] jest na tyle szeroki, e
uzyskanie pozytywnych wynikw ba-
da jest gwarantem jakoci i trwa-
oci rozwizania.
78 chemi a budowl ana
Dodatek
Chemia
budowlana
specjalny
Bezwzgldnie stosowa si do produ-
cenckiej instrukcji aplikacji systemu,
a w przypadku jej braku wydawnictw
Stowarzyszenia na rzecz Systemw
Ocieple i Instytutu Techniki Bu-
dowlanej, przestrzegajc wymaga
technologicznych. Szczegln uwag
naley zwrci na odpowiednie przy-
gotowanie (oczyszczenie) podoa
przed rozpoczciem robt, poniewa
jest to wraliwe miejsce poczenia
ciany z systemem ETICS, istotne
w systemach klejonych.
W przypadku robt wykonywanych
w warunkach zimowych [19] stoso-
wa wycznie materiay przezna-
czone do tego typu prac, pamitajc
o moliwoci wystpienia bardziej
niekorzystnych warunkw po zmroku.
Wymaga bada zarwno dla kolo-
rw jasnych, jak i ciemnych w za-
kresie trwaoci barwy. Zaleca si
stosowanie kolorw jasnych ze
wzgldu na moliwo wystpienia
ponadnormatywnych obcie ter-
micznych w soneczne, bezwietrz-
ne, letnie dni.
Unika stosowania ETICS w miej-
scach naraonych na zazielenie-
nie (strona pnocna, podwyszona
wilgotno, permanentne zacienie-
nie). Stosowa rozwizania alterna-
tywne, np. elewacje wentylowane.
W przypadku braku takich moliwo-
ci stosowa tynki silikatowe oraz
zabezpiecza elewacje rodkami
biobjczymi czynno t naley po-
wtarza zgodnie z instrukcj stoso-
wania preparatu biobjczego.
W miejscach z przemysow atmos-
fer nie uywa tynkw gruboziarni-
stych, im tynk bardziej gadki, tym
wiksza szansa na dusze zacho-
wanie jego czystoci. W takich przy-
padkach stosowa tynki silikatowe.
W miejscach naraonych na umyl-
ne zniszczenie lub grafti (fot. 11)
stosowa rozwizania zamienne
(fot. 12), zapewniajce znacznie
wysz trwao mechaniczn,
nisz nasikliwo, co bdzie si
przekadao na realn moliwo
usunicia grafti.
Zapewni waciwe obrbki blachar-
skie (fot. 13), okapy, zadaszenia
zapewniajce odprowadzanie wody
opadowej z elewacji.
Przestrzega zasad konserwa-
cji elewacji, przewidzie okresowe
prace renowacyjne obejmujce na-
noszenie/odtwarzanie, np. anty-
grafti, biobjczych lub odwieenie
kolorystyki elewacji.
Bibliograa
1. M. Adamowicz, Ocieplanie budynkw
w technologii BSO, Materiay Budow-
lane nr 1/2008.
2. T. Baszczyski, B. Gozdowski, Wpro-
wadzenie do zagadnie nanotechnologii
w budownictwie, Izolacje nr 2/2013.
3. W. Brachaczek, W. Siemiski, Waci-
woci farb i tynkw cienkowarstwo-
wych a teorie na ich temat, Izolacje
nr 10/ 2013.
4. L. Czarnecki, Nanotechnologia w bu-
downictwie, Przegld Budowlany
nr 1/2011.
5. D. Czernek, Ciepo systemowe BSO
bezspoinowy system ocieplenia, Bu-
dujemy dom nr 6/2006.
6. ETAG 004 Zoone systemy izolacji
cieplnej z wyprawami tynkarskimi. Ostat-
nia nowelizacja przez EOTA z 2013 r.
7. European Association for External
Thermal Insulation Composite Systems,
Niesamowite systemy ETICS, 2012.
8. M. Jakimowicz, P. Sulik, Wentylowane
okadziny zewntrzne jako alternaty-
wa dla BSO, Materiay Budowlane
nr 9/2009.
Fot. 13 le wykonana obrbka blacharska
degradacja ocieplenia na skutek
permanentnego zawilgocenia
Fot. 12
Alternatywne rozwizanie ETICS zapew-
niajce wysze parametry mechaniczne i
realn moliwo usunicia ewentualnego
graffiti
79 marzec 2014
Dodatek
Chemia
budowlana
specjalny
Pytanie do eksperta Pytanie do eksperta
O
cieplenie budynku wie si z wykonaniem robt bu-
dowlanych. Zgodnie z przepisami Prawa budowlanego
(Dz.U. z 2010 r. Nr 243, poz. 1623 z pn. zm.),
pniej Pb., wykonywanie robt budowlanych mona rozpo-
cz jedynie na podstawie ostatecznej decyzji o pozwoleniu
na budow, z wyjtkiem robt zwolnionych z tego obowizku
na podstawie art. 2931 Pb.
Prowadzenie prac ociepleniowych budynkw o wysokoci do
12 m nie wymaga uzyskania pozwolenia na budow (art. 29 ust.
2 pkt 4 Pb.). Prace ociepleniowe w wymienionych budynkach
naley zgosi jedynie waciwemu organowi administracji ar-
chitektoniczno-budowlanej, min. jeden miesic przed realizacj.
Zgoszenie to nie wymaga doczenia dokumentacji technicznej
(projektu ocieplenia). Wystarczy okreli przyjty system ocie-
plenia, zastosowane materiay, zakres i sposb wykonywania ro-
bt. Roboty dociepleniowe prowadzone na podstawie zgoszenia
nie wymagaj rejestrowania i prowadzenia dziennika budowy ani
powiadamiania organw nadzoru budowlanego o ich rozpocz-
ciu. Jednake w uzasadnionych przypadkach (np. budynek gu-
rujcy w rejestrze zabytkw) urzd moe naoy w drodze
decyzji obowizek uzyskania pozwolenia na budow.
W przypadku ocieplania cian budynkw o wysokoci powyej
12 m oraz dla obiektw budowlanych niebdcych budynkami,
inwestor ma obowizek uzyska pozwolenie na budow na pod-
stawie dokumentacji technicznej. Do wniosku naley doczy
projekt architektoniczno-budowlany, opracowany przez projek-
tanta, a take inne dokumenty (art. 33 ust. 2 Pb.) zawieraj-
ce m.in. projektowan charakterystyk energetyczn budynku
oraz obliczenia parametrw cieplno-wilgotnociowych (dla sta-
nu istniejcego i projektowanego). Dokumentacja ta powinna
uwzgldnia te rysunki techniczne przyjtych rozwiza.
Praktyka pokazuje, i dokumentacja techniczna pozwala zapo-
biec bdom w doborze materiaw, a take w samym wykonaniu
ocieplenia, dotyczy to zwasz-
cza miejsc tzw. szczeglnych
elewacji. Z tego powodu za-
leca si, by zarwno projekt
ocieplenia, jak i projekt wyko-
nawczy, przygotowywa dla
wszystkich obiektw, nieza-
lenie od ich wysokoci.
Kiedy prace ociepleniowe wymagaj pozwolenia na budow?
Marek liwiski
kierownik produktu Linia syste-
mw ociepleniowych, dekoracyj-
nych i ochronnych MAPEI Polska
9. P. Kielar, Cechy decydujce o przydatnoci
materiaw do stosowania w systemach
ocieple ETICS, Izolacje nr 9/2010.
10. A. Krlikowska, J. Wrzesiska, Pro-
blem grafti i walki z nim, Ochrona
przed korozj nr 1/2005.
11. K. Maczyk, K. Maczyk, B. Trzebicka,
A. Dworak, Powoki ochronne anty-
grafti, Polimery nr 11-12/2008.
12. M. Niziurska, K. Nosal, B. Chruciel,
W. Charyasz, K. Szafran, Przyczep-
no klejw cementowych do styro-
pianu w systemach ETICS niepew-
no metody i korelacja, Izolacje
nr 3/2013.
13. M. Nowicka-Nowak, Lakiery do zabez-
piecze antygrafti, Ochrona przed
korozj nr 2/2009.
14. A. Paasz, Grunty i farby podkadowe
bdy i braki w wymaganiach norm
oraz problemy jakociowe, Izolacje
nr 1/2013.
15. K. Pawowski, ciany zewntrzne bu-
dynkw w wietle nowych wymaga
cieplnych, Izolacje nr 2/2013.
16. Rozporzdzenie Ministra Trans-
portu, Budownictwa i Gospodar-
ki Morskiej z dnia 5 lipca 2013 r.
zmieniajce rozporzdzenie w spra-
wie warunkw technicznych, jakim
powinny odpowiada budynki i ich
usytuowanie.
17. P. Sulik, Bdy ocieplania obiektw bez-
spoinowym systemem ocieple, Ma-
teriay Budowlane nr 1/2007.
18. P. Sulik, BSO bez bdw, Ekspert
Budowlany nr 1/2007.
19. P. Sulik, Roboty wykoczeniowe w ob-
nionej temperaturze, Materiay
Budowlane nr 11/2007.
20. T. Szymura, D. Barnat-Hunek, rodki
przeciw grafti, Materiay Budowla-
ne nr 9/2011.
21. T. Szymura, M. Kozak, Antygrafti
badania skutecznoci wybranych pre-
paratw do zabezpieczania elewacji
i usuwania zabrudze, Inynier Budow-
nictwa nr 1/2014.
22. R. Zamorowska, P. Sulik, Uszkodzenia
i naprawa wadliwie wykonanych izola-
cji termicznych cian zewntrznych,
XXII Oglnopolska Konferencja Warsz-
tat Pracy Projektanta Konstrukcji,
Naprawy i wzmocnienia konstrukcji
budowlanych, Budownictwo oglne,
PZITB O/Bielsko-Biaa, 2007.
23. R. Zamorowska, A. Wijak, Trwao
elewacji w technologii ETICS, ich
konserwacja i renowacja, Materiay
Budowlane nr 9/2013.