TI CHNH QUC T Tiu lun DIN BIN KHNG HONG TI CHNH ARGENTINA GIAI ON 1999-2002 V BI HC CHO VIT NAM Ging vin hng dn: TS.Mai Thu Hin Nhm thc hin: Nhm 5 72. Nguyn Huy Thnh 33.Nguyn Th Mai Hng 52. inh Vn Ngh 76. Nguyn Th Minh Thu 88. Quang Tng Lp: TCNH 19A
H Ni - Nm 2013
MC LC
LI M U.......................................................................................................................... 1 1. Khi qut chung v c im t nhin x hi ca Argentina ....................3 2. Giai on pht trin thn k 1992 - 1998............................................................4 3. Nhng du hiu bt n Khng hong xy ra: ...............................................6 4. Khng hong Argentina 2001-2002 (giai on sau 2001)...............................9 PHN II: NGUYN NHN KHNG HONG ARGENTINA ................................ 13 I. Nguyn nhn ni ti ..................................................................................................13 1. H thng chun tin t currency board: ..........................................................13 2. Thm ht ngn sch qu ln...............................................................................15 3. Cc chnh sch qun l kinh t v m sai lm: ................................................17 II. nh hng t bn ng oi ..........................................................................................18 1. Cc t chc tin dng quc t (IMF) ..................................................................18 2. Cc quc gi a cc.....................................................................................................20 PHN III: KT LUN ....................................................................................................21 I. Phm vi nh hng ca cuc khng hong Argentina:.......................................21 1. Khu vc M Latin ..............................................................................................21 2. Th gii ....................................................................................................................22 II. Nguy c khng hong ti Vit Nam: .......................................................................22 1. Thc trng n cng Vit Nam.........................................................................22 2. T l vay n nc ngoi (<40% GDP). .............................................................25 3. C ch gim st cc khon vay nc ngoi .....................................................26 4. B my qun l: Gii quyt tham nhng, c phn ha t v tht thot ..................................................................................................................................27 III. Bi hc kinh nghim: ................................................................................................28
LI M U Nhc n Argentina, ngi ta nh ngay n iu nhy Tango ni ting, nh n nn vn ha tiu biu cho vn ha M Latinh: dn d, y cht bc la, say m v quyn r, nh ti nhng con ngi thn thin, hiu khch, ci m. Tt c to nn mt Argentina c sc, khin cho bc chn ca nhng du khch ti thm t nc xinh p ny c lu luyn mi khng thi. Khng ch vn ha, th gii cn bit n mt Argentina c nn kinh t pht trin nht M Latinh vi GDP tnh theo sc mua tng ng l 599,1 t USD, ng th 22 th gii. Thu nhp bnh qun u ngi l 15.000 USD vi ngun ti nguyn thin nhin giu c, dn s c o to cao, ngnh nng nghip theo hng xut khu, cng nghip a dng. Tuy nhin, trong khung nhc pht trin t nc, ngoi nhng nt thng rc r cn in du nhng nt trm. l khng hong n, tht nghip, lm pht in hnh phi k n cuc khng hong 2001. Thng 12/2001, h thng ngn hng Argentina sp , nhn chm mt trong nhng trung tm kinh t nng ng v thnh cng ti khu vc Nam M. Gn nh ch sau mt m, t nc ny ri vo cnh i ngho, ch trong vng 5 tun 5 v tng thng ln chc xung chc. Ngi dn, cng nhn, vin chc xung ng biu tnh N nc ngoi: 160 t USD (tc 40% GDP ca Argentina bng 1/7 tng n ca cc nc ang pht trin); thm ht ngn sch nm 2001: 6,5 t USD; tht nghip tng ti mc k lc trong nhiu nm: 20% th Buenos Aires, v thm ch cao hn nhiu ti cc tnh ngho, thu nhp ca ngi dn gim 14%; 15% dn s sng di mc ngho i theo tiu chun ca Argentina (thu nhp di 450 USD/thng cho mt gia nh bn ngi) Vy nguyn nhn thc s ca s sp ny l do u? l mt vn ln m nhiu nh nghin cu kinh t tn khng t giy mc. y cng l
ti m nhm chng ti a ra tho lun, t in hnh ca Argentina m rt ra nhng bi hc cho Vit Nam trong giai on hin nay, khi Vit Nam cng ang c xem l mt thn k mi. Bi tiu lun ca ca nhm c phn chia lm 3 phn chnh: PHN I: DIN BIN CUC KHNG HONG PHN II: NGUYN NHN KHNG HONG ARGENTINA PHN III: KT LUN Nhm tiu lun cng xin gi li cm n chn thnh nht ti TS. Mai Thu Hin gip chng em rt nhiu trong vic hon thnh bi tiu lun.
PHN I: DIN BIN CUC KHNG HONG 1. Khi qut chung v c im t nhin x hi ca Argentina Argentina nm cc nam Nam M, l nc ln th hai M Latinh sau Braxin. * Pha Bc gip Bolivia (832 km) * Pha Ty gip Chi L (5.150 km) * Pha ng Bc gip Paraguay (1.880 km) * Pha ng gip Uruguay (579 km), Braxin (1.224 km) a hnh phong ph, ng bng Pampas mu m nm na pha Bc, khu vc t ai rng ln bao quanh Patagonia nm pha Nam, dy Andes g gh chy dc bin gii pha Ty. Cc ngun ti nguyn thin nhin: cc vng ng bng mu m Pampas, ch, km, thic, ng, qung st, mangan, du la, uranium. V tri di trn nhiu v v chnh lch cao ln, Argentina c nhiu kiu kh hu khc nhau. n i l kiu kh hu chi phi, kiu kh hu cn nhit hin din min Bc v kiu kh hu cn cc hin din min Nam t nc. Kh hu min Bc c c im ma h nng m t v ma ng kh va, thnh thong gy hn hn trong mt thi gian. Min Trung c ma h nng vi sm chp v ma ng lnh. Cc vng pha Nam c ma h m p, ma ng lnh vi nhng trn ma tuyt ln, c bit trong vng ni. Cng ln cao, kh hu cng lnh gi.
Argentina l nc cng ha lp hin. Hin php Argentina c sa i nm 1994. Tng thng c bu c trc tip vi nhim k 4 nm v c th c ti c mt ln. C quan lp php Argentina bao gm quc hi lng vin (gm c Thng vin v H vin). - Cc ng phi chnh tr: Argentina c 25 ng chnh tr hp php. - C cu hnh chnh: Gm 1 thnh ph t tr (Buenos Aires) v 23 tnh 2. Giai on pht trin thn k 1992 - 1998 T nhng nm 1980, Argentina chm m trong ch qun ch chuyn ch v t sau nm 1983 th nc ny mi c s thay i v ch . Tuy vy, nhng hu qu m ch qun ch chuyn ch to ra l rt su sc v ko di vi cc khon n nc ngoi khng l v mt nn kinh t ri ren, hn lon. Nhng n lc ca chnh quyn mi (di thi Tng thng Alfonsin) bng vic a ra ng tin mi (ng Austral) thay th ng tin c ang lu hnh chi tr cc khon n nc ngoi. Tuy nhin, nhng n lc ny khng thnh cng, ng Austral mt gi, siu lm pht xy ra (nm 1989 lm pht ln ti 5.000%). a. Chnh sch 1991 Tng thng Carlos MENEM bt u nhim k nm 1989 khi Argentina ri vo tnh trng n nc ngoi ln, lm pht ln ti 200%/thng v nng sut gim mnh. vt qua khng hong kinh t, chnh ph thc hin cc bin php sau: 1. Ngy 1/4/1991, quc hi Argentine thng qua currency board. iu lut ny cho php thnh lp hi ng tin t vi nhim v chnh nhm duy tr
t gi gia peso vi USD, v gii hn vic in n ng peso xung mc cn thit cho vic mua dollar trn th trng tin t 2. Xy dng h thng tin t kp (bi-monetary) m bo vai tr ngang nhau gia ng peso vi ngoi t (ch yu l la M). Ngi dn Argentina c quyn tr bng bt k ng tin no trong cc giao dch ca mnh. 3. T do ha hon ton h thng ngn hng, bao gm vic t nhn ha gn nh tt c cc ngn hng nh nc a phng v bn mt t cc t chc ti chnh trung bnh v ln cho nc ngoi. 4. T do ha hon ton vic lun chuyn t bn - c ti chnh ln u t trc tip - m khng c bt k hn ch no. 5. T nhn ha cc cng ty nh nc t cng ty hng khng n cng ty in v Bu in, trong khi nc ny cha h c mt h thng lut l mnh v y . 6. Loi b gn nh tt c cc hng ro phi thu quan, v ct gim thu t trung bnh 45% u thp nin 90 xung cn 11% nm 2000.
Vi 3 giai on ci cch 1991. 1995, 1998, th trng vic lm linh hot nc ny c ci thin ng k, in hnh l s lng cng nhn c k kt hp ng v c do to tng t 6% nm 1995 ln 12% nm 1997.Nng sut lao ng trung bnh tng 3% t 1991-1998.GDP tng trng t mc gim lin tc 0.5% trong sut nhng nm 1980 bt mnh m ln ti hn 10% trong 2 nm u tin ca chnh sch ci cch v 5% nm 1993-1994.
Kt qu: lm pht gim ng k, n nh gi c m bo, v gi tr ca tin t c bo tn. Nhng yu t khin Argentina c ngi khen nh l mt in hnh ca s thn k mi v l mt trong nhng hc tr xut sc c IMF tha nhn.
3. Nhng du hiu bt n Khng hong xy ra: Nhn chung, vic ban hnh Lut Chuyn i c nhng tc ng tch cc trong vic kim sot lm pht, nhng mt tri ca n l ch: Th nht, duy tr c t gi 1 ARA = 1 USD, NHT Argentina phi c lng d tr ngoi t In sn sng can thip th trng bt c lc no v vi bt c dung lng no. Tuy vy, Argentina li khng p ng c i hi tin quyt ny. Thc t l h phi b p lng ngoi t b thiu ht so vi yu cu d tr can thip th trng bng vic tng cng vay n nc ngoi. C th ni, vic duy tr chnh sch t gi theo "chun tin t" nh vy qu l qu tn km m li ht sc mong manh, thiu s bn vng. Th hai, vic duy tr t gi 1 ARA = 1 USD mc d gip kim sot lm pht (thng qua khng ch lng Peso c pht hnh ph hp vi lng USD giao dch trn th trng), nhng iu ny li khin cho ngn sch Chnh ph b thm ht cng nghim trng. Nguyn do l vi cc qui nh trong Lut Chuyn nhng th Chnh ph khng c in tin b p thm ht ngn sch. Th ba, chnh sch "chun tin t" cng lm cho ng Peso ln gi, h qu l hng nhp khu t nc ngoi r hn ng k so vi hng sn xut
trong nc. S suy yu v nng lc cnh tranh ca nn kinh t trong nc so vi quc t do chnh sch v tnh tng gi ng ni t gy hu qu hng lot doanh nghip trong nc b ph sn, t l tht nghip gia tng mnh. Th t, vic cho php dn chng t do la chn nm gi USD hay ARA v tnh khin tnh trng "chy mu ngoi t" trong nn kinh t, do dn chng tng cng chuyn t ng Peso sang nm gi USD i du lch nc ngoi hay mua sm cc hng ha nhp khu gi r. iu ny lm cho d tr ngoi t b st gim nghim trng. iu ny khin ng Peso ngy cng b mt gi so vi USD. X l bt cp nghim trng ny buc Chnh ph phi tng cng vay n nc ngoi b p ng lng ngoi t b chy ra nc ngoi. Th nm, cng do chnh sch "chun tin t" khin NHT khng lm trn vai ca mnh khi l "cu cnh cui cng". Khi h thng ngn hng b lm vo khng hong v cn s gii cu t NHT thng qua cc khon cho vay ti chit khu th li khng c p ng. Th su, ng Peso c neo cht vi USD nn v nguyn l th li sut ca ARA phi tng ng vi li sut USD. Nu iu kin ny khng c duy tr th lp tc hot ng Arbitrage s xy ra. iu ny hm rng, NHT Argentina b mt i s ch ng trong s dng chnh sch tin t iu tit kinh t v m (chng hn c th tng li sut chng lm pht hay gim li sut kch thch tng trng kinh t). Thm vo , tnh trng tham nhng ti nc ny din bin ht sc phc tp, hu nh rt kh kim sot v ngn chn, nn ngn sch Argentina vn b thm thng li cng b lm trm trng hn. V th, nhng du hiu bt n u tin xut hin:
Cui nhng nm 90, chnh ph Argentina tn dng uy tn ang ln ca quc gia lin tc vay n nc ngoi, cc khon n nc ngoi m thm tng ln dn, bt u l ngng an ton t t l n di 50% GDP (35% trong nm 1995 cho n gn 65% nm 2001). Cui thp k 90, ng dollar M tng gi dn n vic ng peso cng tng gi theo so vi ng tin cc nc i tc thng mi nc ny, lm gim kh nng cnh tranh hng xut khu ca Argentina Nm 1994 khng hong ng peso Mexico lm nh hng n ngun vn, mt ngun tin gi ngn hng, v khng hong nghim trng trong thi gian ngn; mt lot chnh sch ci cch nng h thng ngn hng trong nc c a ra. T l tng trng GDP thc t c phc hi nhanh chng, t 8% vo nm 1997. Nm 1997 cuc khng hong tin t Chu n ra v lan ra khp cc nc ang pht trin trn th gii Nm 1998, tnh hnh ti chnh th gii ri lon do cc vn ca Nga v ni lo lng ca cc nh u t vo Brazil lm cho li sut trong nc tng ln mc cao nht trong hn ba nm, lm gim mt na t l tng trng ca nn kinh t. Nm 1999 Brazil buc phi ph gi ng real 29% lm nh hng rt ln n Argentina v y l nc xut khu ch yu ca Argentina. T nhng nm 1999, Argentina bt u gp phi nhng mt cn i trong chi tiu ngn sch, mc tiu dng gim 2,1% v u t gim 12,8%.
Thng 12 nm 1999, chnh ph tng thu v ct gim chi tiu gim thm ht, lm GDP mc 2,5% nm 1999. Tng trng nm 2000 cng tr nn ti t mc 0,8%. C cc nh u t trong nc v nc ngoi u hoi nghi v kh nng tr n ca chnh ph v gi t gi c nh theo ng USD. Ngy 10/3/2000, IMF ng mt tha thun cho vay d phng tr gi 7,2 t USD trong 3 nm cho Argentina vi iu kin nc ny phi iu chnh ti chnh cht ch v t mc tng trng GDP 3,5% vo nm 2000 (thc t tng trng GDP nm 2000 ca nc ny ch l 0 5%). Ngy 29/5/2000, Chnh ph tuyn b ct gim chi ngn sch 1 t USD vi hy vng vic " chu trch nhim ti chnh" s khi phc li nim tin i vi nn kinh t. Ngy 18/12/2000, chnh quyn Tng thng De La Rua thng bo cn s tr gip c gi 40 t USD ca IMF. 4. Khng hong Argentina 2001-2002 (giai on sau 2001) H thng ngn hng Argentina sp vo vo thng 12/2001, nhn chm mt trong nhng trung tm kinh t nng ng v thnh cng nht ti khu vc Nam M. Gn nh ch sau mt m, t nc ny ri vo cnh i ngho. Tnh cnh sau ht sc hn n. Ch trong vng 2 tun, c ti 5 v Tng thng ln v xung chc. Ngi dn, cng nhn, vin chc xung ng biu tnh. Chnh quyn Argentina cho rng th phm l cc chnh sch m Qu Tin t Quc t v Ngn hng Th gii p dng ti y t nhng nm 1990. K t n nay, gii lnh o nc ny i theo mt ng li ti chnh c lp v phc hi ng k. Tuy nhin, vn cn mt chng ng xa Argentina t c sc mnh nh h tng c.
Din bin: Nm 2001, nhng bt n t n nh cao, vi mc tiu dng vo cui qu 3 gim su ti 5,8% v u t gim 17,5%, ko theo tng trng GDP m v tht nghip tng cao k lc (18,3%). Ngy 12/1/2001, do kinh t ca Argentina vn cn suy tho mnh, IMF tng tha thun ngy 10/3/2000 ln 7 t USD nh mt phn ca gi 40 t USD vin tr c gi lin quan n Ngn hng Pht trin Trung M, WB, Ty Ban Nha v t nhn cho vay. Tha thun ny nhm m bo GDP ca nc ny s tng trng mc 2,5% nm 2001 (thc t nm 2001 GDP nc ny tng trng - 5%). Ngy 17/6/2001, Chnh ph thng bo khon n tr gi 29.5 t USD c hon i t khon n ngn hn thnh khon n mi vi thi gian o hn di hn v li sut cao hn. Ngy 19/6/2001, gim gi 7% ng Peso trong tng quan so snh vi USD, i vi thng mi hng ha vi k vng ci thin nng lc cnh tranh thng mi quc t ca nc ny.
Ngy 29/7/2001, Quc hi thng qua Lut Thn ht bng 0, i hi mt ngn sch cn bng vo qu IV/2001. Ngy 7/9/2001, da trn nhng cam kt ca Argentina thc thi Lut Thm ht bng bng 0, IMF tng cam kt cho vay ln 7,2 t USD. Thng 10/2001, Chnh ph s dng tri phiu a phng scrip tr lng mt cch ph bin khi ngun thu ngn sch Chnh ph b gim st nghim trng. Ngy 6/11/2001, Chnh ph ch o vic o n ln 2: i 60 t USD tri phiu vi mc li sut trung bnh 11-12%/nm ly thng phiu vi k hn di hn, nhng li sut ch 7%. Cc t chc nh gi tri phiu quc t coi l mt s v n mang tnh hiu qu. Ngy 30/11/2011, dn chng x i rt tin cc NHTM, lm d tr ca NHT gim khong 2 t USD/ngy Ngy 5/12/2001 khi IMF t chi gii ngn khon vay tr gi 1,24 t USD. S tin ny nm trong khun kh khon vay trn gi 39,7 t USD ( c tha thun vo cui thng 12/2000), y Argentina ng trc nguy c v n i vi cc khon n nc ngoi tr gi n 146 t USD (trong , ring cc khon n Chnh ph t ti 132 t USD, chim 46% GDP cng nm ca nc ny). Argentina tuyn b ph sn ngay sau . Cp bc v bo lon n ra khp ni khin vi chc ngi cht. Thng 12/2001, Chnh Ph ra hn mc rt tin l 1000 USD/thng. Thay cc khon tin gi bng tri phiu chnh ph thi hn 10 nm Ngy 24/12/2001, Chnh ph Argentina chnh thc tuyn b nh ch cc khon n nc ngoi ln nht trong lch s. Nu tnh trung bnh n nc ngoi bnh qun/ngi ca Argentina th mi ngi phi gnh trn lng mnh ti trn 3.000 USD (k c nhng a tr mi cho i). Thng 1/2002, th ni tin, Peso mt gi 29%, USD/peso = 1,4
Thng 2/2002, USD/peso=2,6 ngi dn Argentina rt 100 triu USD khi ngn hng mi ngy. Chnh Ph phi ra hn mc rt tin mi l 500 USD/thng Thng 3/2002, ti sn ngn hng c chuyn i sang ng Peso, cc ngn hng l khong 10-20 t USD. USD/peso=3,75, cc ngn hng bt u thiu tin mt Ngy 19/4/2002, NHT Argentina quyt nh tm ngng v thi hn tt c cc giao dch ngoi hi cho ti khi Chnh ph c c mt chng trnh kinh t ngn chn dng vn tho chy t khi cc ngn hng thng mi (NHTM) (trung bnh khong 100 triu USD/ ngy). Song, quyt nh ny cng khng tn ti c lu, bi ngy 26/4/2002, tc l ch 1 tun sau khi ngng hot ng, cc NHTM nc ny m ca tr li, tnh hnh cng tr nn ti t hn rt nhiu. Nhng bt n v chnh tr cng vi nhng sai lm ca Chnh ph trong ng ph vi khng hong (thc hin ch a t gi, p dng cc bin php kim sot hnh chnh i vi gi c, cc bin php bo h khc.) khin cho tnh hnh ngy cng tr nn xu i trong nm 2002: th trng chng khon suy sp, ng Peso b mt gi mnh, lm pht bng pht, tht nghip gia tng, tng trng kinh t gim st nghim trng.
PHN II: NGUYN NHN KHNG HONG ARGENTINA I. Nguyn nhn ni ti 1. H thng chun tin t currency board: Theo TS. Quch Mnh Ho, mt currency board tn ti khi NHTW mt quc gia cam kt h tr tin t quc gia, mc cung tin, bng d tr nc ngoi ti mi thi im. V c ch vn hnh ca currency board nh sau: cm khng cho php NHTW pht hnh cc khon n - tin c quyn lc cao (high-power money) - nu nh khng c bo m h tr 100% bng lng d tr ngoi t tng ng. H thng ny ch cho php NHTW pht hnh thm mt lng tin tng ng vi lng ngoi t va mi b sung. Do , gi tr ng tin lun c bo m v ng thi cng gip kim ch lm pht. Tuy nhin, currency board khc vi h thng t gi c nh (fixed exchange rate system). Bi v, t gi c nh mc d cng duy tr gi tr ng tin nh currency board nhng li khng c tin cy cao, ni l t gi c nh nhng tht ra ng tin cng c kh nng b ph gi. Cn currency board th khng nh vy, n lun gi ng t gi trao i c n nh trc . Do , currency board lun t c s tin tng cao t cc nh u t. Vi vic p dng currency board, Argentina t c nhng thnh cng bc u Khng ch lm pht: vic gi c nh t gi lm hn ch lng cung tin bi chnh ph phi gi cn bng lng cung tin peso v lng USD c
trn th trng. Thc t chnh sch ny thc s c hiu qu trong kim ch lm pht t nm 1991 n nm 1994 . Cuc sng ca ngi dn c nng ln, gi c n nh, ngi dn c th vay n bng ng dollar vi mc li sut thp. Vic c nh t gi cng khin Argentina thu ht v gi chn c cc nh u t do li sut ngn hng c m bo bi chnh sch neo t gi vo ng USD, nh u t nc ngai c th yn tm rng trong tng lai khng phi lo lng v s bin ng t gi. Tuy nhin, nhng nhc im ca n c bc l thi gian khng lu sau : u tin, l vic NHTW khng th t ch trong chnh sch tin t. Nguyn nhn l do li sut ca ng ni t phi ng bng li sut ca ng ngoi t, nu khng hot ng arbitrage s xy ra. Do , NHTW khng th gim li sut kch thch u t hoc tng li sut kim hm lm pht. Th hai, currency board c khuynh hng khuyn khch cc nh u t trong nc kinh doanh quc t vay n bng ngoi t m khng h c bt c bin php phng nga ri ro no c, dn n vay n qu mc. Chnh v vy m khi khng hong xy ra, cc nh u t ny s l nhng ngi chu thit hi ln nht. Th ba, NHTW khng th thc hin chc nng l ngi cho vai cui cng (nguyn nhn l do h thng currency board quy nh khng cho php ngn hng pht hnh tin nu khng c lng ngoi t tng ng b xung). Do , khi khng hong nim tin xy ra, NHTW khng th cung cp cho cc NHTM nhng khon vay ngn hn c, lm cho cc NHTM ny khng th chi tr cc khon n sp o hn cho khch hng. Cui cng, tt yu l h thng ngn hng s sp .
Th t, do khng th in thm tin v d tr ngoi t ngy cng t i nn ngn sch chnh ph s b thm ht nghim trng. Chnh v vy, chnh ph Argentina phi b p thm ht ngn sch bng cc khon vay n t nc ngoi. iu ny lm cho tnh trng n nc ngoi ca Argentina ngy cng gia tng. Th nm, chnh sch currency board lm cho hng ho xut khu ngy cng tng ln (do ng la tng gi) v hng nhp khu ngy cng r i. Do , hng trm doanh nghip trong nc khng th cnh tranh ni vi cc doanh nghip nc ngoi, buc phi dn n ph sn. Th su, vic la ho nn kinh t to ra mt h thng tin t kp (bimonetary system), cho php ngi dn t do quy i t Peso sang la mt cch d dng. iu ny lm cho mt lng ln ngoi t chy ra nc ngoi (nguyn nhn l t nhng chuyn du lich, ngh mt, mua hng ha nhp khu vi gi r t nc ngoi), dn n d tr ngoi t trong nc b gim st. 2. Thm ht ngn sch qu ln
Theo nhng s liu chnh thc ca cc t chc quc t, t l N/GDP tng trng u n k t nm 1993 v c bc t ph ng k t sau nm 1998. Tuy nhin nhng s liu thc t ny nh gi thp nhng mn n ny trong sut na u ca nhng nm 90 c ngha l nhng con s ny trn thc t cn cao hn v s tng trng ca chng cng c t tc dng tch cc trong giai on ny. Ngoi ra, mt phn ca cc khon n sau nm 1995 phn nh qu trnh ci cch h thng lng hu (Ci cch lng hu sang h thng t ti tr lm gim n cho chnh ph v ko phi tr lng hu cho ngi dn) Do , yu t khng hong th hai ca Argentina gn lin vi vic chnh ph ca Tng thng Carlos Menem trong nhim k th hai ca mnh tn dng uy tn ang ln ca quc gia lin tc vay n nc ngoi. ng nhin mi l l lc by gi u c l gii kh hp l. C nh th cc khon n nc ngoi m thm tng ln dn, bt u l ngng an ton t t l n di 50% GDP (35% trong nm 1995 cho n gn 65% nm 2001) Vic chnh ph mc n nhiu lm li sut trong nc gia tng (tng li sut b p ngn sch). Nhiu cng ty trong nc phi ng ca v tn dng cho sn xut, kinh doanh tr nn qu kh nng thanh ton. S thm ht ngn sch qu ln to ra tnh trng lo s rng chnh ph s mt kh nng tr n. Chnh ph gp kh khn trong vic khuyn khch mi ngi mua tri phiu ca mnh v khng th ti tr bng cc khon cho vay nc ngoi; x l vn kh khn v ngn sch, chnh ph buc cc ngn hng phi mua mt lng ln tri phiu. Khi cc nh u t mt nim tin vo kh nng ca chnh ph trong vic hon tr cc khon n, th gi ca chng gim xung, to nn mt l hng ln trong bng tng kt ti sn ca ngn hng thng mi. S suy yu nh vy trong bng tng kt ti sn lm ngn hng c t ngun lc
cho vay v tnh hnh thiu vn cho vay gp phn to ra s thu hp trong hot ng kinh t. 3. Cc chnh sch qun l kinh t v m sai lm: Sai lm u tin ca chnh ph Argentina l vic t do ha hon ton h thng ngn hng, bao gm vic t nhn ha hon ton gn nh tt c cc ngn hng nh nc a phng v bn mt t t chc ti chnh trung bnh v ln cho nc ngoi. H thng ngn hng tim n nhng yu km lm suy yu dn kh nng chng chu trc nhng c sc, v c ch t gi c nh 1 peso i 1 la. Trc ht, cc ngn hng hon ton thiu nhng quy nh c quy nh r rng phng nga nhng hu qu ln kh nng thanh ton ca khu vc phi mu dch ca vic iu chnh t gi thc dn ti khng cn bng. Do khng c s mt gi danh ngha, iu chnh ny s dn ti thi k lm pht danh ngha v tht nghip chm chp. Th hai, h thng ti chnh ngy cng t nhn ha v tr nn qu yu ui trc tnh trng khng hong n nc ngoi khng th kim sot c. Th ba, nhng bin php bo v thanh khon cho h thng ngn hng cho php bt c ngi gi tin no rt tin, cho thy s khng ph hp ca h thng thanh ton khi tnh trng rt tin t xy ra. Th hai, l vic t do cho lun chuyn t bn - c trc tip v gin tip - m khng c bt k hn ch no, dn n vic ngoi t b bay hi do nhng chi tiu mua sm ca ngi dn nc ngoi, v tiu dng hng xut khu. Th ba, t nhn ha cc cng ty nh nc, t cng ty hng khng n cng ty in v bu in, trong khi Argentina khng h c lut l mnh v y , dn n ngun thu ngn sch ca chnh ph khng c g ngoi thu,
khng th t ch trong thu chi ngn sch. Ln sng t hu ha trong nhng nm 1990, di thi tng thng Menem, lm nhiu ngi mt vic. V do phn ln cc cng ty t nhn ha thuc lnh vc dch v nhu yu nh cung cp in, nc... nn cc cng ty ny y gi c cc mt hng dch v ca mnh cao hn. Cuc khng hong ca Argentina tr nn trm trng khi nhu cu tiu dng trong nc suy gim, nhiu doanh nghip ph sn v ngy cng c thm nhiu ngi b sa thi. Cc khon n ca chnh ph cng theo gia tng v tht thu t ngun thu thu nhp nh vo doanh nghip. Trong khi Qu Tin t quc t (IMF) khng nh mnh s khng gip Argentina thot khi khng hong bng cch chi trc nhng khon tin vay c thng qua nc ny thanh ton n. Th t, loi b gn nh hng ro thu quan v ct gim thu xut khu t trung bnh 45% u thp nin 90 xung cn 11% nm 2000. Khi ng USD ln gi, ngun thu ngoi t t xut khu gim cng l khon nhp khu tng lin tc, v mi th u dn bc l. Bn cnh , chnh sch Hi ng tin t lm cho hng ho xut khu ngy cng mc ln do ng la tng gi v hng nhp khu ngy cng r i. Do , hng trm doanh nghip trong nc khng th cnh tranh ni vi cc doanh nghip nc ngoi, buc phi dn n ph sn II. nh hng t bn ngoi 1. Cc t chc tin dng quc t (IMF) Trong sut nhng nm 90, Argentina tr thnh mt ca t chc quc t, c bit i vi IMF. y c coi nh hnh mu cho cc nn kinh t mi ni noi theo. T chc Tin t th gii ng h cho cc chnh sch kinh t v m cc ci cch quan trng trong nn kinh t (t do ha th trng ti chnh, t
nhn ha, ci cch h thng tin lng) ca chnh ph Argentina. Ban u, IMF c cht hoi nghi v qu trnh chuyn i. Tuy nhin, bng chng v vic Argentina vt qua c khng hong Tequila (tn gi khc ca khng hong Mexico) thuyt phc cc nh chc trch ca IMF. Bt chp nhng con s cho thy kinh t tng trng bn vng , mt phn ln ngi dn ko c hng li t nhng thnh qu ca nn kinh t: trong sut nhng nm 90, t l tht nghip gia tng, t l ngi ngho vn duy tr mc cao v s bt bnh ng trong x hi ngy mt trm trng. iu ny cho chng ta thy nhng con s c nh gi qu cao so vi gi tr tht ca n, y cnng l mt trong nhng nguyn nhn khin cho chnh ph Argentina ch quan vo nhng chnh sch ca mnh trong sut nhng nm 90. Khi Argentina lm vo khng hong, thng 11/2000 IMF hp tc WB , IDB thng qua chng trnh h tr vi quy m ln, tn gi el blindaje. IMF ng cho Argentina vay tin vi iu kin nc ny phi tht cht cc chnh sch ti chnh, nh khng tham ht ngn sch v nng li sut. Blindaje - chng trnh c thit k c bit vi mc ch lm gim s lan truyn ca khng hong v kch thch tng trng tht bi. Xc sut thnh cng v cng thp, t l vn duy tr mc ban u. C th : chng trnh ch hot ng hiu qu trong 2 thng, sau bt u i xung. Nhng chnh sch ca chng trnh ny dn n nhng cuc biu tnh v nh cng khp quc gia. Vo cui nm 2001, khi tnh hnh t nc ang v cng kh khn vi d tr ngoi t ca ngn hng trung ng ch cn ng 2 t. tng ngn sch, Tng thng de la Rua quyt nh ngi dn ch c rt ti a 1000 la mt thng. Ngay sau , IMF quay lng li vi Argentina, tuyn b ngng cp cc khon cho vay mi vi l do chnh ph nc ny khng p
ng c cc i hi ti chnh. iu ny khin cho Argentina tuyn b ph sn. Cp bc v bo lon n ra khp ni khin vi chc nghn ngi cht 2. Cc quc gia cc Nm 1997 cuc khng hong tin t Chu n ra v lan ra khp cc nc ang pht trin trn th gii 1- M: Vo nhng nm 90, nn kinh t M c thi k pht trin lin tc v ko di nht trong lch s ca mnh: T l lm pht thp: trung bnh khong 2.5%/nm (ngoi tr nm 1990 l 5%/nm). T l tht nghip thp: 21 triu vic lm mi c to ra t 1990-2000. T l tng trng trung bnh gn 4%/nm. Thm ht ngn sch gim t 1993-1997 v t nm 1998-2001 c thng d ngn sch. Vi s pht trin ca mnh, M l quc gia thu ht u t nc ngoi ln dn n ng USD tng gi . gi t gi c nh, Chnh ph Argentina buc phi dng d tr ngoi hi mua ng peso vo v bn ng USD ra; ng thi phi tng li sut ca ng peso hn ch rt tin ca ngi dn. Hnh ng ca Chnh ph Argentina y ng peso tng gi theo dn n 1 lot cc h qa: tnh cnh tranh ca hng xut khu gim; li sut cao hn ch vic u t gim pht xut hin. 2 - Mhico : Mhico ph gi ng tin ca mnh vo nm 1994 vi cuc khng hong tequila cng tc ng n Argentina. Cc ngn hng ca Argentina phi i mt vi tnh trng rt tin ln t cc ti khon ng peso v Chnh ph phi cho mt s ngn hng ph sn. Tuy Argentina ng
vng mc d GDP gim 4% nhng iu phn nh s thiu nim tin vo c ch Hi ng tin t (currency board). 3- Brazil : Nm 1998, tnh hnh ti chnh th gii ri lon do cc vn ca Nga v ni lo lng ca cc nh u t vo Brazil lm cho li sut trong nc tng ln mc cao nht trong hn ba nm, lm gim mt na t l tng trng ca nn kinh t. Vo nm 1999, Brazil ph gi ng real 29%. Do t gi USD/Peso c nh nn sau khi ng USD tng gi so vi ng real th ng peso cng tng gi so vi ng real. Trong khi Argentina l nc xut khu nhiu hn nhp khu m Brazil li l i tc chnh yu ca Argentina, vic tng gi lm tnh cnh tranh ca xut khu suy gim dn n lng hng xut khu vo Brazil gim lm cho ngun thu ngoi t ca Argentina gim ng k.
PHN III: KT LUN I. Phm vi nh hng ca cuc khng hong Argentina: 1. Khu vc M Latin 1) Tng thng Brazil Fernando Henrique Cardoso khng nh, cuc khng hong kinh t ti Argentina - nh im l vic Tng thng Fernando de la Rue xin t chc - s ch dng li trong phm vi lnh th t nc ny, khng mnh lan sang cc quc gia trong khu vc.
2) Cc nh kinh t cho rng, tnh cht cuc khng hong ti Argentina hon ton khc so vi nhng g xy ra Mexico v Brazil nm 1999. Hai ng Ricarfo Lagos - Tng thng Chile v Pedrro Pablo Kuczynski - B trng Thng mi Peru ni rng cc nn kinh t M Latin tch bit khi Argentina v cuc khng hong ti t nc ny, v th, s khng ng lo ngi. 2. Th gii Hu ht cc chuyn gia u ng rng, khng hong em li hu qu rt xu i vi Argentina, nhng tc ng ra th gii bn ngoi th khng ng k. Theo cc chuyn gia kinh t, ch c Ty Ban Nha v Nam Phi, ni c nhiu cng ty c quan h lm n ln vi Argentina, chu tc ng mt phn ca cuc khng hong kinh t. Cc nh u t trn th gii vn t ra lc quan trc nhng cuc bo ng Argentina do nh hng ca n vi cc th trng ln l rt khim tn. C th: - C phiu ca cc ngn hng Ty Ban Nha - mt ch n ln ca Argentina - vo thi im st gi mnh nht. ng rand ca Nam Phi cng gim xung mc lch s so vi USD, bng Anh v euro. Argentina l con n ln nht ti M Latin vi khon vay nc ngoi ln ti 132 t USD. iu ny khin cho cc t chc ti chnh quc t, nh IMF v WB, u t ra thn trng trong vic bm thm tin cho Chnh ph Argentina. II. Nguy c khng hong ti Vit Nam: 1. Thc trng n cng Vit Nam
Giai on t 2010 tr v trc (Biu 2) Biu 2 cho thy, n cng ca Vit Nam ang tng dn qua cc nm v tc tng n cng ang ln dn: Nu nh nm 2007, n cng ca Vit Nam ch bng 33,8% GDP, th n nm 2010 bng 56,7% GDP. Theo IMF, ngng n cng c coi l thn trng cho cc nc mi ni l 40%/GDP. Vi mc ny, IMF khuyn co Vit Nam nn gim mc n cng, bi n cng ca Vit Nam tnh theo GDP c kh nng cao hn na do cc nguyn nhn sau: (i) Nhu cu cho xy dng kt cu h tng ca Vit Nam trong thi k 2006 - 2010 ln ti 11- 13% GDP/nm. Trong , nhiu mt hng nguyn liu cho xy dng phi nhp khu nh st, thp... Vi t gi VND/USD cao; (ii) Tn dng quc t ca Chnh ph vi cc t chc quc t v NHT cc nc c th vn tng; (iii) Kh nng ct gim u t ca doanh nghip nh nc hon ton c th xy ra. Nhng n cn ph thuc vo quyt sch v quyt tm ca Chnh ph; (iv) C ch qun l ti chnh cng ca Vit
Nam cha hon chnh; (v) Kh nng thay th cho vic ti tr t u t cng bng cc ngun vn khc l kh khn; (vi) Thm ht cn cn thng mi cn cao. Theo s liu c tng hp t bo co ca B Ti chnh v y ban thng v Quc hi. Nm 2010, t l n cng trn GDP theo cch tnh ca B Ti chnh l 56,7% GDP tng ng 1.103 nghn t ng. Trong , n nc ngoi bng 42,2%GDP. N cng nc ngoi bng 30,5% GDP (cha tnh n cc khon vay t tr ca cc tng cng ty, tp on Nh nc m Chnh ph c ngha v tr n, d phng v cc khon n lng hu tim n). N cng ca Vit Nam sau 2010 Nh chng ta bit th khng hong n cng chu u bng pht vo nm 2010 v cho n nay vn cha c du hiu chm dt. i vi Vit Nam th din bin n cng giai on sau 2010 th no? Theo ng h n cng ton cu (Global debt clock) trn trang The Economist.com, tnh n 13h (gi Vit Nam) ngy 28/9/2012, n cng ca Vit Nam mc trn 68,119 t USD; bnh qun n cng theo u ngi l 762,2 USD; n cng chim 49,9% GDP. Cng thi im, n cng ton cu ang mc trn 48.947 t USD. Tuy vy, n cng ca Vit Nam din bin rt nhanh theo chiu hng xu dn. C th, cng theo s liu trn ng h n cng ny th n cng ca Vit Nam tnh n u thng 3/2013 l hn 71,749 t USD, tng ng 49,4% GDP, binh qun mi ngi dn gnh s n cng l hn 800 USD. Nm 2012, n cng ca Vit Nam mc 63,671 t USD, tng ng 50,6% GDP, v tnh trung bnh th mi ngi dn Vit Nam trong nm 2012 gnh hn 716 USD n cng. Economist tnh rng, n cng ca Vit Nam hin ang tng v tc 12,7%/nm.
Cn theo cc t liu cng b ca B Ti chnh th tnh n ngy 31/12/2011, n cng l 1,392 triu t ng, bng 54,9% GDP nm 2011, bao gm: (i) Tng d n ca Chnh ph tnh n ngy 31/12/2011 l 1 096 triu t ng, bng 43,2% GDP (gm cc khon vay trong nc ca Chnh ph l 429 nghn t ng t cc ngun pht hnh tri phiu, tn phiu, vay tn ngn kho bc, cc khon vay khc theo quy nh ca php lut; v vay nc ngoi l 667 nghn t ng t cc ngun vay ODA, vay u i v vay thng mi); (ii) N c Chnh ph bo lnh tnh n ngy 31/12/2011 l 285 nghn t ng, bng 11,3% GDP, gm bo lnh vay nc ngoi ca cc doanh nghip v t chc tn dng; bo lnh vay/pht hnh tri phiu trn th trng vn trong nc cho cc nh ch ti chnh chnh sch (Ngn hng Pht trin Vit Nam, Ngn hng Chnh sch x hi) v mt s d n trng im theo quyt nh ca Th tng Chnh ph; (iii) N chnh quyn a phng tnh n ngy 31/12/2011 l 10,7 nghn t ng, bng 0,4% GDP, gm: tri phiu chnh quyn a phng, vay tn ngn kho bc, cc khon vay khc theo quy nh ca php lut. Nh vy, mc d cc t liu thng k c s khc bit, song n phn nh 2 vn : Th nht, n cng ca Vit Nam vn ang nm trong "ngng" an ton. Th hai, n cng ca Vit Nam c tc tng rt nhanh, nu nh khng c cc gii php hu hiu th tnh hung c th s xu i rt nhanh trong tng lai gn. 2. T l vay n nc ngoi (<40% GDP). Theo WB, ngng an ton i vi cc nc ang pht trin l t l n nc ngoi phi di 40%/GDP T l n nc ngoi ca VN th hin bng sau:
Nm 2000 2001 2002 2003 2004 2005 2006 2007 Tng n(t USD) 11.8 11.9 11.8 13.3 16.7 18.9 22.2 20.0 % GDP 39.0 37.4 34.0 34.1 36.8 35.8 36.6 37.2 (Ngun: Bo co tnh hnh kinh t - x hi nm 2006 v nhim v nm 2007 ca Chnh ph) Theo tiu ch nh gi quc t, cc ch s phn nh kh nng tr n ca Vit Nam u di mc lo ngi. Nhng nu tnh n li sut phi tr v c vic ng Vit Nam c kh nng mt gi trong tng lai th s thc n phi tr l khng h nh, n khng th lc quan thi qu nh vic mt s quan chc Chnh ph cho rng t l n vn mc an ton. V ngha v thanh ton n bng ngun ca ngn sch nh nc (NSNN) i vi cc khon n ca Chnh ph s ln dn khi cc khon vay n hn phi tr n gc. i vi nc ta, trong c cu n Chnh ph l con n ln nht vi t trng trung bnh l 65,4%, k n l cc DNNN v cui cng l cc doanh nghip FDI. Vy da vo u tin tng kh nng tr n nc ngoi ca quc gia? Bi hc t Argentina ch r chc chn l khng th da vo s tn nhim ca quc t, n gin l s tn nhim ny ch gip Chnh ph d vay n m thi. Thm ch khi cc nh ti tr quc t ch mi nh hi thy mt cht bt n v kinh t ca con n, h c th ra tay tht mnh y nhanh tin trnh khng hong n. 3. C ch gim st cc khon vay nc ngoi Thc t nc ta, gim st, kim tra, kim ton l khu yu, k c ni c quyn gim st cao nht nc l Quc hi. Vit Nam hin nay rt lng ph trong vic s dng vn u t nc ngoi. Nguyn nhn ca vic ny c th l do khu qun l cn thiu hiu qu hoc c th do tnh trng bn rt ca cng, tham nhng trong ni b c quan chnh ph, v.v
4. B my qun l: Gii quyt tham nhng, c phn ha t v tht thot V vn tham nhng ca Vit Nam, theo ch s tham nhng quc t m T chc Minh bch quc t cng b th Vit Nam l mt trong nhng thnh vin ca nhm nc c mc tham nhng nng n nht v khng nh y l mt trong nhng thch thc nghim trng nht m Vit Nam phi i mt. V chng tham nhng ln thc thi nhim v k hoch phi gn kt thnh mt mc tiu t hiu qu kinh t - x hi. V vn c phn ha: Mi nm c hng trm doanh nghip quc doanh trn c nc tin hnh c phn ha (CPH). ngn chn nhiu th on tham nhng tinh t trong qu trnh CPH, Nh nc c t ra nhiu qui nh.Th nhng t mt s s h, qu trnh CPH va qua l qu trnh tht thot ti sn nh nc m nu khng c iu chnh, rt c th ti sn nh nc s tip tc b mt. Vic tht thot hin nay theo kiu truyn thng l nh gi ti sn ca doanh nghip thp hn nhiu gi thc t.Mua vi gi r mt nhng c hng phn li ch t nhng doanh nghip nay v cng ln. Trong chnh sch CPH c qui nh phi bn mt phn c phiu vi gi u i cho nhng ngi trong ni b doanh nghip, nh gim c c mua n 30% .Trong bi cnh th trng chng khon ang nng hi hi, cc nh u t sn sng np trc tin mua c phiu, ch cn nhn ch, nhng k c quyn mua chp c mt khon chnh lch khng th ni l nh. Nh vy, ng ra Nh nc c th bn thng c phiu ra th trng vi gi cao, th li to iu kin cho mt s i tng mang danh ngi lao ng nng tay trn. Ti sn nh nc ang b tht thot vi rt nhiu cch nh vy. V d l cch no th s tin ca quc gia b tht thot trong qu trnh CPH cng khng bao gi nh!...
V vy nh nc ta cn nhanh chng ban hnh nhng quy nh trong nh gi ti sn doanh nghip c c phn ha, trong quyn c mua c phiu u i trong ni b doanh nghip
Cc vn ni b m t kinh nghim ca Argentina, chng ta cn phi ch gii quyt trit , l tnh trng tham nhng, c phn ha o t v tht thot, b my hnh thu thu yu km, vay n nc ngoi thiu tnh ton. Nhng vt ln trn tt c nhng iu ny, nguyn nhn ca mi nguyn nhn, chnh l vic quc gia thiu c ch gim st hu hiu cc khon vay n nc ngoi. Chng no cha c c ch gim st hu hiu cc khon vay n nc ngoi ca chnh ph, chng nguy c v mt cuc khng hong ti chnh ton din cng khng phi l iu qu xa vi.
III. Bi hc kinh nghim: Bi hc v kim sot thm ht ngn sch Thm ht ngn sch l vn c tnh thng trc ca hu ht cc Chnh ph, song, nu khng kim sot tt thm ht ngn sch th nguy c gia tng n cng l kh trnh khi. Nguyn tc trong kim sot n cng l "mi ng n cng ngy hm nay phi c b p bng thng d ngn sch ngy mai". Nu khng p ng c i hi c tnh nguyn tc ny, m li ti din tnh trng thm ht ngn sch cao v ko di th s gy nn nhng p lc to ln v ngha v tr n trong tng lai. ng thi, n cng lm dy ln cc quan ngi v tnh bt an ca mi trng kinh t v m v kch thch cc hot ng u c thao tng th trng. Nhng iu ny khin nguy c khng hong n cng lun tim n nht l ti nhng nc c nn kinh t th trng cn yu km. i vi Vit Nam, vn
kim sot thm ht ngn sch cn c t ra nghim tc, bi thm ht ngn sch ca Vit Nam vn l vn tn ti c hu, thm ch v ang tip tc gy nhng quan ngi nht nh i vi cng ng ti chnh quc t (Ngy 15/12/2010, Moody's quyt nh h mt bc tn nhim ca tri phiu Chnh ph Vit Nam t Ba3 xung B1. u thng 8/2011, hng nh gi tn dng cng b duy tr mc tn nhim n cng ca Vit Nam l B+ (y l mc ngang vi Mng C v Venezuela nhng thua Philipines v Indonesia). V hng ny cho rng, h cha thy s chuyn bin r rt trong vic ct gim chi tiu cng - im cn bn xc nh n cng ca Vit Nam. Hng ny cng cho rng n cng ca Vit Nam vt ngng 50% GDP ang cao hn mc trung bnh i vi hng B. Ngy 19/8 hng Standar & Poor's h mt mc tn nhim ca Vit Nam t BA xung BB - mc thp nht so vi cc nc ng Nam ch ngang bng vi Bangladesh v Mng c), Nhng ch bo v n cng ca Vit nam c tc tng trng rt nhanh nhng nm gn y ang t ra nhng vn rt cp bch phi tng cng qun l n cng nu khng mun nhng h qu xu xy ra nh ca Argentina. Bi hc v hiu qu s dng vn vay S dng vn vay u t l con dao hai li, th hin: Nu nh ngun vn vay c s dng hiu qu th s em li nhng tc ng tch cc, bi u t cng thng hng vo cc khu vc kinh t then cht, to hiu ng lan ta, nn s hiu qu ca cc lnh vc c u t t vn ngn sch, cho d l i vay u t, th cng c tc ng kch thch cc khu vc knh t khc trong nn kinh t quc dn nng cao hiu qu.
Nhng ngc li, nu nh u t t vn ngn sch dn tri, km hiu qu, t hng vo chi cho u t pht trin m ch yu hng vo duy tr v nng cao i sng phc li phn vinh gi to, thm ch lng ph, tht thot xut pht t tnh trng tham nhng, s c nhng tc ng rt tiu cc km hm s pht trin ca cc khu vc kinh t khc v dn ti hiu qu kinh t x hi s b suy gim. Khng nhng th, cc ngha v tr n s thiu c s thc thi. S vic PMU 18, ca Vinashin, Vinalines... gn y a ra cc bo ng v s dng vn vay m khng c s kim sot cht ch khin vn b tht thot ln, ng thi, cng gp mt phn khng nh khin Vit Nam b lit vo nhm cc nn kinh t "c ri ro tn dng cao". Bi hc v qun l n cng Tt c cc nc lm vo khng hong n cng u c nguyn nhn t s qun l n cng lng lo, thiu mt chin lc qun l n quc gia hiu qu. Thm vo , s thiu minh bch v thng tin kinh t x hi ni chung, trong c bit l thng tin v thc trng n cng quc gia s khin nhng nguy c tim n v kh nng xy ra khng hong khng c pht hin v cnh bo kp thi. Mt thc t l, mt s quc gia vic thng k tnh hnh n quc gia thiu trung thc, thm ch che giu nhng thng tin bt li tip tc nhn c cc khon tr gip ca nc ngoi v cc t chc quc t; hoc li dng uy tn ca quc gia c nng cao tng cng vay n ti tr cho cc khon chi tiu duy tr i sng phc li gi to. Nu nh cc quc gia khng c c ch ngn chn nhng bt cp ny th khng hong n trc sau cng s bng pht, bi khng c bt c c s ti chnh no cc quc gia ny c th thc thi c cc ngha v n ca mnh v lm khng hong nim tin t cc nh u t nc ngoi.
Bi hc v kim sot nng lc tr n ca nn kinh t V nguyn l th cc quc gia c th thanh ton c cc khon n gc th cc mn vay cng phi c chnh ph kim sot cht, bo m khng c bt c s tht thot no. Ngha l, nu nh cc khon vn vay em u t m c s tht thot th s e da trc tip n kh nng thc hin ngha v thanh ton n gc trong tng lai. Cng tng t nh vy, thanh ton cc mn li pht sinh theo cc ngha v gn vi cc khon tin m chnh ph i vay th cc khon u t ny phi c li, bo m rng khon li thu c t hot ng u t ny t nht gip cc Chnh ph vay n c th thc hin c ngha v tr li theo cc hp ng vay n. iu ny cng c ngha rng, cc khon tin vay ca Chnh ph phi c mc tiu r rng v chc chn c qun l tt v lun t hiu qu cao. Nu nh cha chc chn p ng c cc yu cu ny th tt nht cc Chnh ph phi rt thn trng, nu nh khng mun vng vo chic by n cng trong tng lai khin cc quc gia t c li thot hu hiu m khng b tr gi t. i vi Vit Nam, nhm tng cng qun l n cng, ngy 27/7/2012, Th tng Chnh ph cng b Quyt nh s 958/Q-TTg v ph duyt Chin lc n cng v n nc ngoi ca quc gia giai on 2011 - 2020 v tm nhn n nm 2030, trong qui nh: (i) Huy ng vn vay v tr n phi nm trong gii hn cc chi tiu an ton v n cng, n Chnh ph, n nc ngoi ca quc gia v m bo an ninh ti chnh quc gia; (ii) Ch ng ci tin cng c qun l n cng, a dng ha cc hnh thc vay vn vi chi ph hp l, chuyn i c cu vay theo hng tng dn t trng huy ng vn vay trong nc, gim dn mc vay nc ngoi v hn ch bo lnh Chnh ph; (iii) Chnh ph thng nht qun l huy ng, phn b, s dng
vn vay, tr n v qun l n cng v n nc ngoi ca quc gia hiu qu, an ton. Cc qui nh l cn thit, song, vic kim sot tun th vn l vn ln t ra hin nay, bi n cng l con dao hai li, n c th khin cc quc gia i mt vi nhng bt n ln nu nh khng kim sot n cng hiu qu. Tm li, bi hc ln nht t khng hong Argentina: l phi n nh chnh tr v kinh t, ch khi 2 th n nh th nhng chnh sch kinh t mi pht huy tc dng ca n. Tt nhin, cho c kinh t v chnh tr u n nh th ta phi: gim tnh trng tham nhng, lng ph, gim tnh trng tht thot ca cng, ci thin b my thu thu, ci thin vic qun l v gim st vn (nht l t cc ngun vay tn dng nc ngoi), cn tng cng vai tr ca ngn hng trung ng, khng nn t nhn ha cc c s, xi nghip cng t. Cui cng, cng cn phi ch nhiu hn n chnh sch t gi ngoi t.