NAME :______________________________ FORM :_______

x
x
x
TOPIK TINGKATAN 3
1. PEPEJAL DAN ISIPADU
[ Kertas 2 4 markah : Jumlah = 4 markah ]
Pepejal Isipadu
Kubus
Isipadu Kubus = panjang x lebar x tinggi
= x x x
Kuboid
Isipadu Kuboid = panjang x lebar x tinggi
= p x l x t
Prisma
Isipadu Prisma = luas keratan rentas x panjang prisma
Cara nak CAM keratan rentas :
Tentukan 2 permukaan pada prisma itu yang SAMA bentuk, SAMA posisi,
SAMA luas dan SAMA serba serbi. Itulah KERATAN RENTASnya.
Silinder
Isipadu silinder = j
2
t , Isipadu separuh silinder = x j
2
t
Piramid
Isipadu Piramid = 1! x luas tapak x tinggi
Kon
Isipadu kon = t j
2
3
1

Sfera
Isipadu s"era =
3
3
4
j ,
Isipadu hemis"era = x
3
3
4
j
t
p
l
j
t
t
l
t
j
l
4 MARKAH
#ontoh
1$
Isipadu pepejal %ang tinggal = &
21 5
7
22
2

' ( &
12 5
7
22
3
1
2

' ) 1 m *
= 1+,- ( !1.$2/

= 1!!,$01
3. spm 07
Isipadu kon = t j
2
3
1

= 12 5
7
22
3
1
2
) 1 m *
= !1.$2/
Isipadu silinder = j
2
t
=
21 5
7
22
2

) 1m *
= 1+,-
1singkan 2 pepejal
%ang diberikan dan
2ari isipadu
berdasarkan rumus
%ang diberi
Pastikan anda
mengenali
pepejal %ang
diberi dalam
rajah
2. BULATAN ( Perimeter dan Luas
) Kertas 2 ( + markah : 3umlah = + markah *
Panjang 4engkok 4uas Sektor
#56758
1$
Pen%elesaian
a' Perimeter = P9: ; :5 ; 5S ; S7P
Pjg P9: = 4 142 . 3 2
360
180
= 12$,+<
Pjg S7P = 4 142 . 3 2
360
90
= +$2<.
Perimeter = 12$,+< ; . ; . ; +$2<. = 2+$<,2
2$

3. PE!SA"AAN LINEA! SE!ENTAK
x
Panjang lengkok 1=
5
1
=
tan tan
Pjglengkok sudutsektor
pjgbula sudutbula
=
Pjg lengkok = 2
360
x
j
tan tan
luassektor sudutdipusat
luasbula sudutbula
=
4uas se2tor =
2
360
x
j
>elibatkan perimeter
rajah ka?$berlorek
>elibatkan luas ka?asan
berlorek
b' 4uas ka?$ =erlorek = 5P7S ( 5PS ; P9:
4uas 5P7S =
2
4 142 . 3
360
90
=12$,+<
4uas 5PS = 4 4
2
1
= <
4uas P9: =
2
4 142 . 3
360
180
= 2,$1!+
4uas ka?$ =erlorek = & 12$,+< ( < ' ; 2,$1!+
= 2/$0-.
6 MARKAH
) Kertas 2 ( . markah : 3umlah = . markah *

Contoh
1. Selesaikan persamaan serentak erikut :
! " 2# = $ %%%%%%%%%%%%%%%% & 1 '
2! # = 1 %%%%%%%%%%%%%%%%% & 2 '
(ari pers. & 1 ' ! = $ 2# %%%%%%%%%%%%%%%%%%%%%% & 3 ' # 1 m $

2 & $ 2# ' # = 1 ............. # 1 m $ ! = $ 2 & 3 '
1) 4# # = 1 ! = $ % )
1) *# = 1 ! = 2 .........................# 1 m $
%*# = 1 % 1)
%*# = %1*
# = % 1* + %*
# = 3 .............................. # 1 m $

1
8
1 2
2 1
x
y
$$$$$$$$$$$$$$$$$$$$$$$$$$$$$ ) 1 m *

1
8
1 2
2 1
1
x
y

=

1
8
1 2
2 1
) 2 )( 2 ( ) 1 )( 1 (
1
$$$$$$$$$$$$$ ) 1 m *
=

15
10
5
1

x
y
=

15
5
1
10
5
1
=

3
2

% = 2 , $$$$$$$$$$$$$$$$$$$ ) 1 m *
x = ! $$$$$$$$$$$$$$$$$$$$$) 1 m *
2$ Selesaikan persamaan serentak erikut :
# 3! = ,
Penghapusan
>atriks
Kaedah %ang boleh digunakan
Penggantian
Penggantian
#ari pembolehubah dari
pers &1' atau &2' %ang mudah
untuk dijadikan perkara rumus$
TIPnya
@ 2ari pembolehubah %ang
nombor didepann%a & pemalar '
bernilai ; 1 sekiran%a ada
>atriks
- 1 - 2
-2 1
4
8
1
&A1'&<' ; &A2'&1' = A 1-
&A2'&<' ; &1'&1' = A 1,
4 MARKAH
3# ! = 7

TOPIK TINGKATAN %
1. PE!SA"AAN KUAD!ATIK
# Kertas 1 1 markah - Kertas 2 4 markah : Jumlah = * markah ]
B Kemahiran membuat pengembangaan kurungan dan meringkaskan ungkapan
B & 2x ( % '
2
= & 2x ( % '& 2x ( % ' B sentiasa ingat & A ' x & A ' = & ; ' , & ; ' x & A ' = & A '
UNGKAPAN ALGEBRA ( ALGEBRAIC EXPRESSIONS I, II, III )
2--! 2--. 2--,
2--0 2--< 2--+
4angkah pen%elesaian
7eknik 1
&!p ( m '&p ; 2m '
= !p&p ; 2m ' ( m&p ; 2m '
= !p
2
; +pm ( mp ( 2m
2
7eknik 2
&!p ( m '&p ; 2m '
=
7eknik !
& !p ( m '& p ; 2m '
5 MARKAH
1$ Permudahkan sehingga mendapat bentuk am persamaan kuadratik
ax
2
; bx ; 2 = - [ 1 markah ]
2$ Caktorkan
& ' & ' = - [ 1 markah ]
!$ Dapatkan anu
& ' = - , & ' = -
x = E [ 1 markah ] x = E [ 1 markah ]
#ontoh
1$ 2$

!$ .$ Selesaikan persamaan !x
2
= 2 & x A1 ' ; 0
2. PENAAKULAN "ATE"ATIK
) Kertas 2 ( , markah : 3umlah = , markah *
Boleh Guna
!"#"!$%&
7ekan >5DF !G
Pilih F96
Pilih DFH:FFA& 2 '
>1SIKK16 6I41I
a diikuti 7FK16 =
Seterusn%a b dan 2
di skrin akan
memaparkan ja?$
x =
5 MARKAH
1$


2$ >enulis dua : P jika han%a jika 9
implikasi
!$ >elengkapkan hujah : Proses membuat kesimpulan berdasarkan beberapa pern%ataan %ang dinamakan
premis
#ontoh :
Premis 1 : 3ika semua murid rajin belajar maka mereka akan berja%a dalam peperiksaan
Premis 2 : Jul rajin belajar
Kesimpulan : KKKKKKKKKKKKKKKKKKKKKKKKKKKKKKKKKKKKKKKK$
Pen%elesaian:
Kesimpulan : KKKKKKKKKKKKKKKKKKKKKKKKKKKKKKKKKKKKKKK
.$ Kesimpulan:
,$ 5perasi ke atas pern%ataan :
D16
I II
Pern%ataan
baru
=enar =enar =enar
=enar Palsu Palsu
Palsu =enar Palsu
Palsu Palsu Palsu
#ontoh
Pern%ataan I : #a2ing tinggal di atas pokok
Pern%ataan II : Ikan tinggal di dalam air
Habung 2 Pern%ataan, untuk menjadi suatu pern%ataan baru dengan perkataan D16 atau 171I
1$ #a2ing tinggal di atas pokok D16 Ikan tinggal di dalam air$
171I
I II
Pern%ataan
baru
=enar =enar =enar
=enar Palsu =enar
Palsu =enar =enar
Palsu Palsu Palsu
1%at
Pern'ataan
Bu(an Pern'ataan
1%at %ang men%atakan sesuatu %ang benar atau palsu
tetapi bukan keduaAduan%a$
#ontoh:
1$ Kota =haru ibu negeri Kelantan & =enar '
2$ A! L 2 & Palsu '
!$ 2 x . = < & =enar '
1%at %ang tidak diketahui benar atau palsu
#ontoh
1$ Sila duduk & a%at arahan '
2$ 2 ; ,
Implikasi 1 : Jika P maka 9
Implikasi 2 : Jika 9 maka P
P1 : Semua 1 adlh =
P2 : # adlh 1
K : # adlh =
P1: 3ika P maka 9
P2: P benar
K : 9 juga benar
P1 :3ika P maka 9
P2 : =ukan 9 benar
K : =ukan P juga benar
1ruhan
Deduksi
Proses membuat kesimpulan umum berdasarkan
kes ( kes khusus
Proses membuat kesimpulan khusus berdasarkan
pern%ataan umum
2$ #a2ing tinggal di atas pokok 171I Ikan tinggal di dalam air
1$
2$ a' 7entukan sama ada setiap pern%ataan berikut benar atau palsu$
i' 2, = 1- atau 5 . 2
2
5
=
ii' ( , x ( 2 = 1- dan ( , L A 2
b' 4engkapkan premis berikut:
Premis I : Semua penga?as dilantik sebagai pen%ambut tetamu
Premis II : KKKKKKKKKKKKKKKKKKKKKKKKKKKKKKKKKKKKKKKKKKKKK
Kesimpulan : CariM dilantik sebagai pen%ambut tetamu$
2' 7uliskan dua implikasi daripada a%at berikut:
x ialah nombor genap jika dan han%a jika x boleh dibahagi dengan 2$
3. STATISTIK
) Kertas 1 ( 2 markah , Kertas 2 ( 12 markah : 3umlah = 1. markah *
Ilangkaji PIK75H:1C , #1:71 P1I , #1:71 P1416H , >I6 , >5D , >FDI16
2< :ajah 1! ialah 2arta palang %ang menunjukkan bilangan kereta %ang
dijual oleh seorang jurujual pada bulan 3ulai hingga bulan Disember
2--/$
=ilangan kereta %ang dijudl pada bulan 3ulai hingga Disember adalah 2-N lebih daripada bilangan kereta %ang dijual pada
bulan 3anuari hingga 3un$ Komisen diperoleh jurujual itu bagi sebuah kereta %ang dijual ialah :>1,--$
8itung jumlah komisen %ang diba%ar oleh s%arikat kepada jurujual itu dalam tahun itu$
1 :>0, --- # :>1+, ---
= :>/---- D :>1<----
2/ :ajah 1. menunjukkan sa tu set data$
#ari mod bagi data itu$
1 ! # ,
14 MARKAH
= . D /
Selang Kelas 7itik tengah Kekerapan
1+ ( 2- 1< 2
21 ( 2, 2! .
2+ ( !- 2< ,
!1 ( !, !! 2

Selepas lengkap jadual , kebiasaann%a soalan berkaitan dengan :
a' KELAS MOD ( Kelas %ang mempun%ai kekerapan paling tinggi

#ontoh : rujuk jadual di atas
Kekerapan paling tinggi ialah , maka KF41S >5Dn%a ialah : 2+ ( !-

b' MIN ( urata !
2ara mudah dapatkan min & agakn%a '
( disebelah jadual di atas sediakan ruangan untuk ja?apan hasil darab di antara titik tengah dengan
kekerapan$
A Kemudian jumlahkan hasil darab tersebut dan tulis ja?apann%a di ba?ah & rujuk jadual di b?h 'dan juga
dengan kekerapan
Selang Kelas 7itik tengah Kekerapan
1+ ( 2- 1< 2 1< x 2 = !+
21 ( 2, 2! . 2! x . = /2
2+ ( !- 2< , 2< x , = 1.-
!1 ( !, !! 2 !! x 2 = ++
3umlahkan = 1! !!.
& "ELUKIS G!A' ( )ISTOG!A" * OGI' * POLIGON KEKE!APAN
i' Hra" "ist#$ram % & 'ara me(ukis "ISTO)*AM

Selang
Kelas
kekerapan
Sempadan
atas
1 ( 2 2 2$,
! ( . . .$,
, ( + + +$,
INGAT !

#ara kira titik tengah
= &had b?h ; had atas' 2
= & 1+ ; 2- ' 2 = 1<
171I
Senarai : 1+, 10, 1<, 1/, 2-
>in =
apan tambahke h
apan ke h titiktenga tambah h
(er )
) (er ( )
=
13
334
= 2,$+/
#1:1 I
Paksi ( % : kekerapan
Paksi ( x : sempadan atas
K
e
k
e
r
a
p
a
n
+
.
2
Sem$ atas
-$, 2$, .$, +$,
#1:1 II
Paksi ( % : kekerapan
Paksi ( x : selang kelas
K
e
k
e
r
a
p
a
n
+
.
2
Selang kelas
1 ( 2 ! ( . , ( +
#1:1 III
Paksi ( % : kekerapan
Paksi ( x : titik tengah kelas
K
e
k
e
r
a
p
a
n
+
.
2
7itik tengah
1$, !$, ,$,
Kira titik ten$ah
5 . 1
2
2 1
=
+
PAKSI-Y SAHAJA
IKUT SKALA DLM
SOALAN,
PAKSI-X BUAT
PILIHAN SENDIRI
ii' )ra+ P#(i$#n Kekeraan % 1 'ara saha,a
Selang
Kelas
kekerapan 7itik 7engah
1 ( 2 2 1$,
! ( . . !$,
, ( + + ,$,
INGAT !

iii' )ra+ O$i+ % 1 'ara saha,a

#ara mengira Kekerapan 4onggokan INGAT !
Selang
Kelas
Sempadan
atas
kekerapan
Kekerapan
4onggokan
1 ( 2 2$, - -
! ( . .$, 2 - ; 2 = 2
, ( + +$, . 2 ; . = +
0 ( < <$, + + ; + = 12
/ ( 1- 1-$, < 12 ; < = 2-


Paksi ( % : kekerapan
Paksi ( x : titik tengah kelas
K
e
k
e
r
a
p
a
n
+
.
2
7itik tengah
-$, 1$, !$, ,$, 0$,

PAKSI-Y SAHAJA IKUT
SKALA DLM SOALAN,
PAKSI-X AMBIL NILAI
TITIK TENGAH
1S14 dari 8IS75H:1>
K
e
k
e
r
a
p
a
n
+
.
2
7itik tengah
1$, !$, ,$,
WAJIB SAMBUNG
DAN TULIS
PAKSI-Y SAHAJA IKUT
SKALA DLM SOALAN,
PAKSI-X AMBIL NILAI
SEM. ATAS
2$, .$, +$, <$, 1-$,
Sem$ atas
K
e
k
e
r
a
p
a
n

4
o
n
g
g
o
k
a
n
2-
1,
1-
,

>edian ( separuh dpd jum data

Kuartil 1 A separuh dpd - ; median
Kuartil ! A separuh dpd median ; jum K4
2. spm 04
* +. 23.19 ,
3. spm 0*
* +. i. 35-39 - ii. 34.98 ,
TOPIK TINGKATAN +
1. !ANTAU KETAKSA"AAN DALA" DUA PE"BOLE)UBA)
) Kertas 2 ( ! markah : 3umlah = ! markah * 3 MARKAH
INGAT
!
#ontoh
1$ 4orek rantau %ang memuaskan semua ketaksamaan %ang diberi
% O . ( x , % P x , x Q .
2
- 1 2 ! . , + 0 <
+
,
.
!
2
1
Persamaan Haris 4urus ISTIMEWA
AAAAAAAAAAAAAAAAAAAAAAAAAAAAAAAAAAAAAAAAAAAAAAAA
@ Khusus untuk garis lurus
%ang selari dengan
paksiAx dan paksiA%
@ PE*"ATIKAN garis ini
memotong paksiAx atau
paksiA% dan SE-ALIKN.A
@ 3ika paksiAx x = E
3ika paksiA% % = E
' .
' .
' .
/ .
/ .
/ .

% = . ( x
- 1 2 ! . , + 0 <
+
,
.
!
2
1
% = x
Haris penuh & ' jk P B O
Haris putus2 & AAAAAAAA ' jk Q B L
1
d b
c a ad bc


=



3ika penentu = - maka matriks tiada songsang
3ika penentu - maka matriks ada songsang
11
A1
= I , =
A1
= = I , 1I = I 1 = 1
2. "AT!IKS
) Kertas 1 ( ! markah , Kertas 2 ( + markah : 3umlah = / markah *
B Perlu dan sangat mustahak mahir pendaraban dan songsangan
1. Pendaraban
#ontoh
1$

=

3 2
2 0
4 1
2 5

2$
=

12
4
3 5
1 2
#ontoh
2. Songsangan
Penentu = ad A b2
#ontoh
( ) ( )

2 1
4 3
1 4 3 2
1
3 1
4 2
1
=
a b e f ae bg af bh
c d g h ce dg cf dh
+ +

=

+ +

1
1
a b d b
c d c a penentu

"
h
a b
2 d
e
g
ae ; bg a" ; bh
2e ; dg
2" ; dh
5 2
1 4
0
2
2
3
2 - 1
- 5 3
4
12
9 MARKAH
a b x r
c d y s

=


1
x a b r
y c d s

=


1
x d b r
y c a s ad bc


=



x
y

=


Penyelesaian Persamaan Serentak ( angka! "
ax ; b% = r
2x ; d% = s
1$
2$
!$
.$
x = E % = E
#56758
1$
$
2$
sons!n!n "!# $!%&#'s #n#
s()!)*n+! s*,!- !,! ,!)!$ so!)!n
A . SETERUSNYA /, AMBIL SAHAJA
JA0APANNYA TANPA PERLU
MEN1ARI SONGSANGAN KALI
3 KE,E!UNAN DAN LUAS DI BA-A) G!A'
) Kertas 2 ( + markah : jumlah = + markah *
)ra+ Jarak % Masa
Kebiasaan Soalan =erkaitan
a' 6%ata tempoh Marah berhenti (
b' Purata 4aju
2' 3arak Marah bertemu dari satu tempat
)ra+ La,u / Masa
Kebiasaan Soalan =erkaitan
a' 4aju atau tempoh laju seragam
b' Kadar Perubahan 4aju & KP4 '
2' Purata 4aju
d' =erkaitan jarak luas ba?ah gra" ( 2ari sesuatu nilai & u R $$$'
0a1a
!
B
2
3
Laju = Kecerunan graf
KPJ =
y
x

Jarak
Laju
Masa
=
'
/
Dr B ke C jarak tidak
berubah.
arah berhenti seketika 10
Dr C ke D laju bertanda
negatif.
!anda negatif bererti jarak
"arah menyusut terhadap masa.
ZARAH BERPATAH BALIK
KETEMPAT ASAL
Dr # ke B laju bertanda
positif
!anda positif bererti jarak
"arah bertambah hingga
"arah berhenti seketika
Purata "a4u .
.
.
jum jarak
jummasa
"a4u
0a1a
$ecerunan bertanda positif
Pecutan bertambah
$PL bernilai positif
Pe'utan 0 Ke'erunan $ra+
KPL 0
y
x
Kaar Peru!a"an Laju # KPL $ = Pecu%an
! B 2
Laju seragam atau malar
$adar perubahan laju % $PL & bernilai negatif
'(#)P*C+!#' % pecutan menyusut &
"ua1 ! 5 "ua1 B 5 "ua1 2 . J#,#$
Jara& = Lua' (!a)a" *raf
'
6ara(
/
6 MARKAH
#ontoh
1.
= -$< ( -$, = -$!
Purata laju =
2
170
= <,
i' =
ii' =
2.

4uas ba?ah gra" = 1.<
4uas b?h gra" = 4$trapeMium 1 ; 4$segiempat ; 4$trapeMium 2
4$trapeMium 1 = 5 ) 9 1 (
2
1
+ = 2, 4$segiempat = / x 0 = +! 4$trapeMium 2 = ) 12 ( ) 21 9 (
2
1
+ t =
2, ; +! ; ) 12 ( ) 21 9 (
2
1
+ t = 1.<
<< ; ) 12 ( ) 30 (
2
1
t = 1.<
= 12 ( , =
KP4 =
5
8
= 1$+
/ ( 1 = <
, ( - = ,
.$ G!A' 'UNGSI
) Kertas 1 = 1 markah , Kertas 2 = 12 markah : 3umlah = 1! markah *
! 3enis Hra"
a' Hra" Kuadratik

b' Hra" Kubik
2' Hra" Salingan
#ontoh
% = ax
2
; 2
% = A ax
2
; 2
% = ax
!
; 2 % = A ax
!
; 2
% =
% =
#ondong Kanan
P5SI7IC
#ondong Kiri
6FH17IC
#ondong Kanan
P5SI7IC
#ondong Kiri
6FH17IC
Sen%um
P5SI7IC
>asam
6FH17IC
!- Shi2h graph represents % = , ( x
!
E
Hra" manakah %ang me?akili % = , ( x
!
E
1 =

2 3

13 MARKAH
A KF=I1S1166T1
a' 4ukis Hra"
4angkah ( langkah
1$ 4engkapkan jadual
2 =uat a2uan persamaan % : #ontoh , % = x
2
( 2x ; + maka a2uann%a , % = & '
2
( 2& ' ; +
2 Hantikan nilai x ke dalam a2uan untuk dapatkan nilai % %ang berkaitan$
2$ 4ukis paksi ( x dan paksi ( % mengikut kesesuaian & rujuk jadual ' U tanda skala mengikut dalam soalan U
tanda titik U plot gra" $
!$ Pastikan gra" A 4engkung li2in , tiada garis lurus kelihatan , melalui semua titik , ketebalan sama ,
tiada doubleA line , tidak beralun , gra" berterusan$$$$$$)*A1 SEMP2*NA
b' 2ari nilai x dan % AAAA rujuk gra"
2' 4ukis Haris 4urus
4angkah ( langkah
1$ #ari persamaan garis lurus
2$ =ina jadual sendiri
!$ Plot titik dan sambung & garis lurus ' dan dapatkan ja?apan
,$ PELAN DAN DONGAKAN
) Kertas 2 ( 12 markah : 3umlah = 12 markah *
Ti Pem3e(a,aran
1$ Sisi bagi objek %ang terlindung dilukis dengan menggunakan garis putus ( putus$
2$ Sisi %ang kelihatan dilukis dengan garisan penuh$

#ontoh
>F4IKIS PF416
1mbil persamaan dalam & a ' tambah
tolak persamaan dalam & d '
x A! - 2
%
PF416 A
Pandangan dari atas
Pandangan sisi
1
=
#
D
F
C
H
8
I
3
K
4
>
6
1$ =uat lakar terlebih dahulu sebelum
melukis dengan saiM sebenar$
2$ Pastikan permukaan %ang berlorek
kelihatan dalam lakaran anda
SF=F4I> melukis %ang sebenar$
SF>1K
1+ MARKAH
>F4IKIS P16D16H16 1:18 G
>F4IKIS P16H16H16 1:18 T
ELAK DARIPADA MELAKUKAN KESILAPAN BERIKUT
1$ H1P 2$ FG7F6D
C1
FD
3
KH=
46
>8#
1C
1
=
#
D
F
C
H
8
I
3
K
4
>
6
CH
1=6
K4
F8
D#
>
I3
1
=
#
D
F
C
H
8
I
3
K
4
>
6
4
6
>K
H
83
C
FI
D1
#=
!$ D5I=4F 4I6F .$ SFSIKI
,$ >F61>=18 171I 7F:7I6HH14 H1:IS16
#ontoh
a' .a/ah 1*.1 menun/ukkan seuah pepe/al erentuk prisma te0ak 1en0an tapak se0i empat tepat 2345
terletak 1i atas satah men0u6uk. 7ermukaan 23C(8 ialah keratan rentas sera0am prisma itu. 9epi 82 1an
C3 a1alah te0ak. Se0i empat tepat 8(K: 1an se0i empat tepat (CJK ialah satah ;on1on0.9in00i ( 1ari 23
<alah * ;m 1an 8( = (C.
=ukis 1en0an skala penuh- pelan pepe/al itu.