Doe het zelf

Elektriciteit aanleggen
50 stemmen
Moeilijkheidsgraad: Moeilijk
Als je een extra kamer op zolder wil bouwen of een andere ingrijpende verbouwing wil uitvoeren, dan
moet je meestal ook elektriciteit aanleggen. Deze beschrijving legt uit hoe je daarbij te werk gaat.
Print deze klus
Voor deze klusheb je nodig:
Materialen (12)

Centraaldoos

Elektriciteitsbuis (gewoon of flexibel)

Sokken

Haakse bochten

Zadels en bijpassende schroeven

Muurdozen

Eventueel: pasringen

Installatiedraad (bruin, blauw, zwart, geel-groen)

Lasklemmen

Stalen spijkers

Stuc of snelcement

Oude stofzuiger


Gereedschappen (14)

Spanningszoeker

Timmermanspotlood

Rolmaat

IJzerzaag

Steenbeitel

Hamer

Werkhandschoenen

Beitel beschermkap

Eventueel: sleuvenfrees en dozenboor

Schroefmachine

Eventueel: boormachine en speedboor (20 mm)

Draadstriptang

Trekveer

Troffel of breed plamuurmes

Voeg toe icoonZet op boodschappenlijst
Toon alle benodigdheden
Doe het zelf
Elektriciteit aanleggen
Moeilijkheidsgraad: Moeilijk
vorige stapvolgende stap
stap 1

Tegenwoordig moeten de elektriciteitsleidingen per vertrek ontspringen vanuit n centraal punt:
een centraaldoos. Heeft de kamer nog geen centraaldoos? Leg deze dan als eerste aan. Schroef een
centraaldoos tegen de middelste plafondbalk en leg de aanvoerleiding vanuit de groepenkast aan.
stap 2

Voordat je begint met elektriciteit aanleggen, maak je eerst een ontwerp op papier. Waar komen
stopcontacten en schakelaars? Hoe lopen de elektriciteitsleidingen? Geef met kleuren aan welke
draden door welke leidingen moeten lopen:
Stopcontact: bruin (stroomaanvoer- of fasedraad), blauw (stroomafvoer- of 0-draad) en eventueel
geelgroen (aardedraad)
Schakelaar: bruin (stroomaanvoer) en zwart (stroomdoorvoer naar de lamp)
Controleer de tekening goed. Later is het ondoenlijk om nog een extra draad door een
elektriciteitsleiding te trekken.
stap 3

Elektra aanleggen? Schakel dan eerst de bewuste stroomgroep uit en controleer met een
spanningszoeker of de spanning er inderdaad af is.
stap 4

Leg het eerste deel van de elektriciteitsleiding aan vanaf de centraaldoos naar de muren. Gebruik een
sok voor het verlengen van rechte stukken buis en bochtstukken (900) voor het maken van bochten.
tip!
Als het plafond open ligt, kun je elektra aanleggen van onderaf
langs de balken en regels. Wil je het bestaande plafond sparen,
dan kun je elektriciteit aanleggen van bovenaf. Haal in de
bovenliggende kamer een paar vloerplanken weg en leg de
elektriciteitsleidingen over het plafond.
stap 5

Teken de positie van de elektriciteitsleidingen, de stopcontacten en de schakelaars op de muur af.
Laat leidingen vertikaal lopen, loodrecht op de stopcontacten of lichtschakelaars. Zo weet je ook later
nog waar ze zitten. Moet een leiding toch een stuk horizontaal door de kamer lopen? Maak dan onder
de vloer een dwarsverbinding. Boor gaten door de vloerbalken met behulp van een speedboor. Steek
de elektriciteitsleiding daar doorheen en laat hem op de gewenste plek weer uit de vloer omhoog
komen.
tip!
Als je stopcontacten op 20 centimeter hoogte zet kun je ze niet
kapot stoten tijdens het stofzuigen. Voor schakelaars is 1 1.20
meter een goede hoogte.
stap 6

Boor gaten in de muur voor de muurdozen. Daarin monteer je later de stopcontacten en schakelaars.
Gebruik hiervoor een dozenboor en controleer of het gat diep genoeg is en de muurdoos niet
uitsteekt. Bij een stenen muur gebruik je een dozenboor met widia-tanden. Gaat het om een holle
wand, afgewerkt met gipsplaten, gebruik dan een dozenzaag met zaagtanden.
tip!
De rand van de muurdoos moet gelijk vallen met de muur. Is het gat
iets te diep uitgevallen? Schuif dan een stukje hardboard achter de
muurdoos of hoog hem op met opvulringen (los verkrijgbaar).
stap 7

Hak de sleuven voor de elektriciteitsleidingen. In plaats van een steenbeitel en hamer kun je ook een
elektrische sleuvenfrees gebruiken. Deze slijpt 2 rechte sneden in de muur waarna je alleen nog maar
het tussenstuk los hoeft te tikken met een beitel. Controleer of de sleuf overal diep genoeg is.
tip!
Sluit een sleuvenfrees aan op een oude stofzuiger want er komt
veel fijn stof vrij. Zet een veiligheidsbril en een mondkapje op.
stap 8

Zaag de elektriciteitsleidingen met een ijzerzaag op maat en plaats ze in de sleuf. Zet ze tijdelijk vast
door op een paar plekken een stalen spijkertje schuin in de muur te slaan. Plaats de muurdozen en
klem deze tijdelijk vast met behulp van stukjes hout.
stap 9

Schuif de trekveer door de leiding. Werk van boven naar beneden en begin bij de centraaldoos.
tip!
Elektra aanleggen door flexibele elektriciteitsbuis is lastig, de
trekveer blijft snel haken achter de ribbels van de buis. Gebruik
daarom zoveel mogelijk gewone elektriciteitsbuis en bijbehorende
bochtstukken, zeker als het om lange elektriciteitsleidingen gaat.
stap 10

Strip 10 centimeter blank van het uiteinde van een van de draden met een striptang. Steek dat
uiteinde door het oog van de trekveer en buig het om. Strip ook het uiteinde van de andere draden.
Buig deze op hun beurt om de draad die al aan de trekveer vast zit. Maak alle draden zo in n lijn
achter elkaar vast, zodat er geen prop ontstaat die het trekken van de draden bemoeilijkt.
stap 11

Trek de draden met zijn tween: de een trekt voorzichtig aan de trekveer, de ander voert de draden
de buis in.
stap 12

Gebruik zo min mogelijk bochten. Maakt de leiding toch meerdere bochten? Haal de verschillende
onderdelen dan los en trek de draden na elkaar door de afzonderlijke delen heen. Schuif na afloop
het geheel weer in elkaar.
stap 13

Laat de draden ruim uit de muurdoos en de centraaldoos steken en knip ze af.
Verwijder aan de uiteinden (in zowel de muurdoos als de centraaldoos) van iedere draad de
isolatiemantel over een stuk van 1 cm. Dop de bruine en blauwe draden in de muurdoos af met een
lasklem voordat je de draden aan de andere kant van de buis verbindt met de bruine en blauwe draad
van de centraaldoos.
stap 14

Vouw de draden op in de muurdozen en voorzie elke muurdoos van een stucdeksel. Vul de sleuf rond
de leidingen en de ruimte rond de muurdozen op met dikke stucmortel of snelcement Na uitharden
kun je de muur stuken.
tip!
Maak de muurdozen weer vrij voordat de stucmortel volledig is
uitgehard. Zo voorkom je dat de randen afbrokkelen.
stap 15

Monteer tot slot de stopcontacten en schakelaars. Meer informatie hierover vind je in de beschrijving
'Stopcontacten, schakelaars en dimmers aanleggen'. De klus 'elektriciteit aanleggen' is hiermee ten
einde.


Doe het zelf
Stopcontacten, schakelaars en
dimmers aanleggen
51 stemmen
Moeilijkheidsgraad: Gemiddeld
Deze klusinstructie gaat in op opbouwstopcontacten en -schakelaars, inbouwstopcontacten en -schakelaars,
dimmers, hotelschakelingen en ventilatorschakelaars. Leer hier hoe je ze aansluit en welke bedrading je moet
gebruiken.
Print deze klus
Voor deze klusheb je nodig:
Materialen (7)

Stopcontacten (opbouw of inbouw, al dan niet met randaarde)

Lichtschakelaars

Muurdimmer

Muurventilator

Eventueel: ophoogringen en verlengde boutjes voor muurdozen

Pluggen (6 mm)

Schroeven


Gereedschappen (5)

Spanningszoeker

Draadstriptang

Boormachine

Steenboor (6 mm)

Schroevendraaier (kruiskop)

Voeg toe icoonZet op boodschappenlijst
Toon alle benodigdheden
Doe het zelf
Stopcontacten, schakelaars en dimmers aanleggen
Moeilijkheidsgraad: Gemiddeld
vorige stapvolgende stap
Bekijk voor je begint de overzichtstekening

tip!
Zorg dat je altijd de stroom uitschakelt in de meterkast voordat je
aan de slag gaat met elektrische schakelingen.
Opbouwstopcontacten en -schakelaars
stap 1

Verwijder de behuizing en demonteer de muurplaat. Hou de muurplaat tegen de muur en teken de
schroefgaten af. Boor gaten, breng pluggen aan en schroef de muurplaat op de muur vast. Stel de
muurplaat recht voordat je de schroeven definitief vastdraait.
stap 2

Strip het uiteinde (ongeveer 0,5 cm) van de installatiedraden met behulp van eenstriptang. Steek de
draden in de daarvoor bestemde openingen van het stopcontact of de schakelaar en controleer of ze
goed vastgeklemd zitten. (De openingen zijn vaak dubbel uitgevoerd).
stap 3

Maak op een stopcontact een schakeling met de volgende draden:
bruin (fasedraad: stroomaanvoer)
blauw (0 draad: stroomafvoer)
geel/groen (aardedraad: alleen als het stopcontact voorzien is van een randaarde).
Het maakt het niet uit op welke pool je de bruine en de blauwe draad bevestigt.
stap 4

Sluit op een schakelaar de volgende draden aan:
bruin: stroomaanvoer
zwart: stroomdoorvoer vanaf de schakelaar naar het lichtpunt.
Steek de bruine draad in de opening met de markering 'P'.
Als de schakelaar slechts n lamp bedient, steek je de zwarte draad in een van de
tegenoverliggende openingen.
Wil je met de schakelaar tegelijkertijd nog een tweede lamp bedienen, steek dan ook de zwarte draad
die naar de tweede lamp loopt in de schakelaar.
tip!
Er gaat geen blauwe draad naar de schakelaar. De blauwe draad
(stroomafvoer) bevindt zich in het lichtpunt waarop de lamp is
aangesloten.
stap 5

Schroef het stopcontact of de schakelaar op de muurplaat en monteer de behuizing. Deze elektrische
schakeling is klaar!
Inbouw stopcontacten en schakelaars
stap 6

Demonteer het stopcontact of de schakelaar. Bij een stopcontact schroef je daarvoor de dekplaat los,
bij een inbouw lichtschakelaar wip je de drukknop los met behulp van een schroevendraaier.
stap 7

De elektrische schakeling is hetzelfde als bij opbouw stopcontacten en schakelaars. Bevestig de
draden zoals beschreven bij opbouw stopcontacten en schakelaars.
stap 8

Draai de boutjes van de muurdoos een paar slagen los. Haak het stopcontact of de lichtschakelaar
over de boutjes heen, stel hem recht en draai de boutjes van de muurdoos vast.
tip!
Een muurdoos die iets te diep zit kun je ophogen met behulp van
opvulringen. Soms zijn dan de standaard bijgeleverde boutjes net
iets te kort. Je kunt ze vervangen door iets langere boutjes (apart
verkrijgbaar).
stap 9

Hou de muurplaat tegen het stopcontact of de schakelaar. Fixeer hem door de afdekplaat van het
stopcontact vast te schroeven of door de drukknop van de lichtschakelaar op zijn plaats te klikken.
Hotelschakeling
stap 10

Een hotelschakeling is een bijzondere elektrische schakeling. Met de hotelschakeling is het mogelijk
om een lamp vanaf twee plaatsen aan en uit te schakelen. Bijvoorbeeld met een schakelaar in de
gang en een op de overloop. Naar de schakelaars van een hotelschakeling lopen 3 draden:
schakelaar A: 1 bruine en 2 zwarte draden
schakelaar B: 3 zwarte draden.
Sluit de draden aan zoals afgebeeld op de tekening hiernaast.
Muurdimmer
stap 11

Ook dimmers zijn verkrijgbaar als opbouw of inbouw. De elektrische schakeling is hetzelfde als een
gewone lichtschakelaar. De dimmer sluit je dus op dezelfde manier aan als een inbouw- of opbouw
schakelaar.
tip!
Voor een halogeenlamp heb je een andere dimmer nodig dan voor
een gloeilamp. Kijk op de verpakking voor meer informatie.
Inbouwventilator met tijdmechanisme
stap 12

Een ventilator in het toilet of de badkamer wordt bediend via de lichtschakelaar. De stroomaanvoer
loopt dus via de zwarte draad die uit de schakelaar komt en die ook naar de lamp loopt. Een ventilator
draait nog een tijdje nadat je de ruimte verlaten hebt. Hij heeft dus een extra stroomaanvoer
nodig, buiten de lichtschakelaar om.
Controleer dus eerst of er een centraaldoos in de buurt zit waarvan je een extra bruine draad kunt
aftakken naar de ventilator toe.
tip!
Met behulp van een knop kun je instellen hoe lang de ventilator blijft
doordraaien, nadat de lichtschakelaar uitgezet is. Meestal is dat
tussen de 3 en 20 minuten.