1

Roztwory doskonae.




Prawo Raulta.





Prawo Daltona.





Lotno bezwzgldna.





Lotno wzgldna.





Roztwory rzeczywiste.




Dodatnie i ujemne odchylenia od prawa Raulta.




Ukady wykazujce maksimum i minimum obnienia i podwyszenia prnoci pary (azeotropy).

i
0
i i
x p p =

=
=
n
1 i
i c
p p
i
i
i
x
p
=
B
A
AB

=

2
Roztwory o ograniczonej mieszalnoci skadnikw.




Mieszaniny cieczy nie mieszajcych si w ogle.




Destylacja.




Destylacja rniczkowa (kotowa).




Rniczkowy bilans masowy dla skadnika bardziej lotnego.


(wyprowad z tego rwnanie Rayleigha)
Roztwory doskonae speniaj warunek:


(mona te przybliy liniowo)




Stenie destylatu z bilansu masowego.













( )
*
y dL x L d =
( ) 1 x 1
x
y
*
+

=
D L L
K 0
+ =
r K K 0 0
y D x L x L + =
... y
R
=

3
Bilans ukadu dla rniczkowej powierzchni chodzcej.







(przekszta, scakuj, wyznacz G
K
)
W stanie rwnowagi spenione jest rwnanie:


(wyznacz x
*

i podstaw do caki, mona te przybliy liniowo i te wyznaczy x
*
)




Bilans oglny i dla skadnika bardziej lotnego.













Destylacja z par wodn.




Temperatura destylacji z par wodn.

Metoda graficzna Grabowskiego.









K 0
G G G > >
( )
*
x dG y G d =
( ) 1 x 1
x
y
*
*
+

=
L G G
K 0
+ =
r K K 0 0
x L y G y G + =
... x
r
=

4
Wydajno destylacji z par wodn.















I
L
- entalpia pary destylowanej cieczy odpywajcej z 1[kg] pary wodnej
r
L
- ciepo parowania destylowanej cieczy w temperaturze t
c
L
- ciepo waciwe pary
i
L
- entalpia waciwa [J/kg]




Stopie nasycenia pary wodnej par destylowanej cieczy.


p
L
- cinienie pary podczas procesu
P
L
- cinienie pary nasyconej
Stopie nasycenia wpywa na wydajno procesu:


Stopie nasycenia zaley od czasu przebywania pcherzyka w cieczy:


K - wspczynnik przenikania masy
H - wysoko cieczy
D - rednica pcherzyka





W
L
W
L
n
n
p
p
=
18
M
p p
p
m
m
Y
L
L
L
W
L

= =
( ) Y r t c I
L L L
+ =
L L
"
L
r t c i + =
t
L
L
P
p
E
|
|
.
|

\
|
=
18
M
P E P
P E
Y
L
L
L

=
(

=
D
H
K exp 1 E

5
Rektyfikacja.




Bilans masowy oglny i dla skadnika bardziej lotnego rektyfikacji cigej.











Bilans cieplny.






i - entalpia molowa
Q
S
- ciepo odbierane przez czynnik chodzcy
Q
K
- ciepo dostarczane do roztworu
Q
T
- ciepo tracone




Bilans masowy oglny i dla skadnika bardziej lotnego pki teoretycznej w grnej czci kolumny.

















W D F + =
W D F
x W x D x F + =
... D =
T W D S K F
Q i W i D Q Q i F + + + = +
... Q
K
=
n n 1 - n 1 n
L G L G + = +
+
n n n n 1 - n 1 n 1 n 1 n
x L y G x L y G + = +
+ +

6
Bilans cieplny dla pki teoretycznej w grnej czci kolumny.






















i

- entalpia pary nasyconej
i

- entalpia cieczy wrzcej

r - ciepo parowania
x
n
,y
n
- stenia rwnowagowe




Trjkt dla pierwszej pki od gry.















'
n n
"
n n
'
1 n 1 n
"
1 n 1 n
i L i G i L i G + = +
+ +
r i i
' "
+ =
' '
n
'
1 n
i i i = =

r r r
n 1 n
= =
+
G G G
n 1 n
= =
+
L L L
n 1 n
= =
=
n n 1 n 1 n
x L y G x L y G + = +
+
...
G
L
=
1 0
2 1
x x
x y
G
L

=
1 D
2 D
x x
y x
G
L

=
0 D 1
x x y = =

7
Rwnanie grnej prostej operacyjnej i jej przebieg.











Rwnanie i przebieg dolnej prostej operacyjnej.











Bilans pki zasilanej.




e - okrela stan cieplny surwki
i

Z
- entalpia pary nasyconej suchej
i

Z
- entalpia cieczy wrzcej
i
F
- entalpia surwki
r - molowe ciepo parowania











D L G + =
D n 1 n
x D x L y G + =
+
... y =
W G L
' '
+ =
W 1 m
'
m
'
x W y G x L + =
+
... y =
r
i i
e
F
"
Z

=
'
Z
"
Z
i r i + =
' '
L G G L F + = + +

8
Rwnanie linii e.



















Powrt.



















Wyznaczenie liczby pek teoretycznych.




Optymalna warto liczby powrotu.




( )

+ =
+ =
+ =
+ =
+ =
+ =
W D F
'
'
W ' '
'
D
x W x D x F
W D F
F 1 e G G
F e L L
x
G
D
x
G
L
y
x
G
D
x
G
L
y
1 e
x
x
1 e
e
y
F

=
D
L
R =
D L G + =
1 R
x
b
min
D
max
+
=
F D
F
*
D
D max
x x
y y
x b

=

9
Rektyfikacja periodyczna.

1) x
D
= const.


2) R = const.




Sprawno umowna pki rektyfikacyjnej zdefiniowana od strony cieczy lub pary.





Sprawno oglna kolumny.





Kolumna rektyfikacyjna z wypenieniem.









... D
x D x F x F
D F F
D F 0 0
0
=
=
=
*
n 1 n
n 1 n
L
G
1 n
*
n
1 n n
G
x y
x x
E
e 1 E
y y
y y
E
G

=
=

+
+
rz
t
n
n
=

10
Wysoko kolumny rektyfikacyjnej z wypenieniem.





Wysoko kolumny rektyfikacyjnej z wypenieniem obliczona na podstawie teorii przenikania
masy.





Destylacja ropy naftowej.

















T
n ) WRPT ( h =
( )

=

=
=
=
=
=

D
F
y
y
* OG
OG
d
g
*
y y
dy
N
S a K
G
H
... h
... h
dA y y K dy G
a dh S dA

11
Absorpcja.




Rwnowaga absorpcyjna.


M
L
- masa molowa rozpuszczalnika
M
B
- masa molowa gazu inertnego




Bilans masowy absorpcji, prosta operacyjna.









( )
B
L
A A
A A
M P
M H
m
X m Y
cieklej) fazie w A (nie lnika rozpuszcza czystego [kmol]
A [kmol]
[X]
inertu) (czyli A nie [kmol]
A [kmol]
[Y]
X f Y
x H p

=
=
=
=
=
=
2
*
1
2 1
min
1 2 2 1
X X
Y Y
G
L
...
G
L
X L Y G X L Y G

=
|
.
|

\
|
=
+ = +

12
Absorpcja z recyrkulacj.

Bilans 1):


Bilans 2)





Wielokrotno recyrkulacji.





Pka teoretyczna kolumny absorpcyjnej.




Sprawno pki absorpcyjnej od strony gazu i od strony cieczy.









Wysoko wypenienia kolumny absorpcyjnej.
1 2 2 1
X L Y G X L Y G + = +
1 2
'
2 1
X L Y G X L Y G + = +
'*
2 1
2 1
max
'
2 1
2 1
'
X X
X X
a
X X
X X
a
L
L
a

=
=
1 n
*
n
1 n n
L
*
n 1 n
n 1 n
G
X X
X X
E
Y Y
Y Y
E

+
+

=

13





Przykad zastosowania absorpcji.



























Suszenie.
( )
... N
... H
... dh
... dA
dA Y y K dY G
) WRPT ( a h
u S v
OG
OG
*
t
=
=
=
=
=
=
=

14

Usuwanie wilgoci mona przeprowadza: mechanicznie, chemicznie, cieplnie oraz elektrycznie.
Do metod mechanicznych zaliczamy np.: prasowanie, wyymanie, filtrowanie, wirowanie. Metody
te stosujemy zwykle jako wstpne gdy suszony surowiec zawiera bardzo duo wilgoci. Wilgotno
kocowa materiau jest do dua. Jest to zabieg na og tani.
Metody chemiczne polegaj na uywaniu substancji higroskopijnych np.: chlorek potasu, chlorek
wapnia, stony kwas siarkowy, piciotlenek fosforu, el krzemionkowy. Jest to metoda do
droga, dlatego jest stosowana do suszenia niewielkich iloci materiau np. w badaniach
laboratoryjnych.
Metody cieplne polegaj na usuwaniu wilgoci przez odparowanie cieczy kosztem dostarczanej, do
suszonego materiau, energii cieplnej. W tym celu wykorzystuje si: strumie gazu, podgrzewanie
prbek w suszarni, promienniki podczerwieni. Metody cieplne odgrywaj gwn rol, s
stosowane najczciej.
Suszenie prdem wysokiej czstotliwoci stosuje si w przypadku dielektrykw. Materia suszony
nagrzewa si w szybkozmiennym polu elektrycznym.
Wilgotno bezwzgldna jest to masa wilgoci w kilogramach przypadajca na jeden kilogram
materiau suchego.
Wilgotno materiau wyraa si rwnie jako zawarto procentowa masy wilgoci w sumie mas:
wilgoci i materiau suchego.
Wilgotno wzgldna powietrza to stosunek prnoci czstkowej pary wodnej w powietrzu do
prnoci pary wodnej nasyconej, w tej samej temperaturze.
Wilgotno masowa bezwzgldna powietrza to stosunek masy pary wodnej wyraonej w
kilogramach do masy suchego powietrza, rwnie wyraonej w kilogramach.


























Pompy
= 100%

2
<
1

1
< 100%
temperatura
w
i
l
g
o
t
n
o


pierwszy okres suszenia
drugi okres
suszenia
wilgotno bezwzgldna materiau
s s
z u
y s
b z
k e
o n
i
a

15
ciepa.

Ciepo samorzutnie przepywa z orodka o wyszej temperaturze do orodka o temperaturze niszej
(druga zasada termodynamiki). Przepyw ciepa w odwrotnym kierunku wymaga wykonania pracy.
Do tego celu su pompy ciepa. Najbardziej rozpowszechnione s sprarkowe pompy ciepa.
Pompa przenosi ciepo po przez czynnik termodynamiczny, ktry poddawany jest nastpujcym
przemianom:
1) w warunkach izobarycznych czynnik pobiera ciepo z orodka o niszej temperaturze, w wyniku
pobrania tego ciepa odparowuje
2) w warunkach adiabatycznych para czynnika jest sprana, wymaga to nakadu pracy, w wyniku
sprania temperatura czynnika ronie, uzyskana na kocu procesu temperatura musi by wysza
od temperatury orodka ktrego temperatura ma by podwyszona
3) czynnik skrapla si oddajc ciepo do ogrzewanego orodka
4) w procesie staoentalpowym czynnik jest dawiony, cinienie i temperatura czynnika obniaj si
przy czym temperatura musi spa poniej temperatury orodka z ktrego pobierane jest ciepo
5) czynnik pobiera ciepo ze rda (rdo oddaje ciepo) w wyniku czego zamienia si w par
Wydajno tego procesu jest charakteryzowana przez ilo przekazywanego ciepa przypadajcego
na jednostk woonej w to pracy. Wielko ta zwana wspczynnikiem wydajnoci maleje wraz ze
wzrostem rnicy temperatur midzy orodkami. Praca potrzebna do tego procesu pochodzi ze
rde energii wysokopotencjaowej. Obliczajc wydajno przekazywane ciepo czsto odnosi si
nie do wykonanej pracy lecz bezporednio do energii zuytej na wykonanie tej pracy. W obliczaniu
wydajnoci procesu naley uwzgldni sprawno urzdzenia wykonujcego potrzebn prac.
Sprawno ta jest rwna wartoci stosunku wykonanej pracy do energii woonej w wykonanie tej
pracy. Stosujc pompy ciepa moemy wykorzystywa ciepo odpadowe procesw przemysowych.
Przykadem tego jest proces rektyfikacji. Para grzejna po wyjciu z kolumny rektyfikacyjnej musi
by skroplona. Oddaje ona ciepo czynnikowi chodzcemu skraplacza. Aby czynnik mg by
uyty ponownie musi by schodzony, musi odda ciepo. Ciepo to moe by przekazane parze
grzejnej. Poniewa temperatura pary jest wysza od temperatury czynnika chodzcego przekazanie
ciepa moe si odby jedynie przy pomocy pompy ciepa.