Strategisch Commercieel Plan Blankenberge

Blankenberge, strategisch-commercieel plan
Gemeente Blankenberge
Definitief

BRO
Hoofdvestiging
Postbus 4
5280 AA Boxtel
Bosscheweg 107
5282 WV Boxtel
T +31 (0)411 850 400
F +31 (0)411 850 401
E info@bro.nl

Blankenberge, strategisch-commercieel plan
Gemeente Blankenberge
Definitief
Inhoudsopgave 1

1. INLEIDING ....................................................................................... 3
1.1 Aanleiding en doel ............................................................................ 3
1.2 Opzet rapportage ............................................................................. 3
2. BLANKENBERGE EN OMGEVING ................................................... 5
2.1 Geografische positionering .............................................................. 5
2.2 Bevolking ........................................................................................... 5
2.2.1. Omvang ........................................................................................... 5
2.2.2. Leeftijdsopbouw ............................................................................. 6
2.2.3. Huishoudenssamenstelling ............................................................. 7
2.2.4 Gemiddeld inkomen ........................................................................ 7
3. BELEIDSCONTEXT ........................................................................... 9
3.1 Ruimtelijk Structuurplan Vlaanderen .............................................. 9
3.2 Winkelen in Vlaanderen ................................................................... 9
3.3 Inzoomen op West-Vlaanderen...................................................... 10
3.4 Beleidscontext Blankenberge ......................................................... 11
4. AANBODINVENTARISATIE ........................................................... 13
4.1 Aanbod stad Blankenberge ............................................................ 13
4.2 Deelgemeente Blankenberge ......................................................... 17
4.2.1 Centrum Blankenberge .................................................................. 18
4.3 Deelgemeente Uitkerke .................................................................. 21
4.4 Detailhandel in de regio ................................................................. 22
5. ECONOMISCH FUNCTIONEREN ................................................... 25
5.1 Uitgangspunten .............................................................................. 25
5.2 Koopattractie .................................................................................. 26
5.3 Toerisme .......................................................................................... 27
5.3.1 Dagtoerisme ................................................................................... 27
5.3.2 Meerdaags toerisme ...................................................................... 27
5.3.3 Haventoerisme ............................................................................... 28
5.3.4 Samenvatting ................................................................................. 28
5.4 Huidig functioneren ....................................................................... 29
6. TRENDS EN ONTWIKKELINGEN ................................................... 33
6.1 De vraagzijde .................................................................................. 33
6.2 De aanbodzijde ............................................................................... 35
7. SWOT-ANALYSE ........................................................................... 37
8. VISIE .............................................................................................. 39
8.1 Resum en workshop ..................................................................... 39
8.2 Profiel .............................................................................................. 40
8.3 Kwantitatieve uitbreidingsmogelijkheden.................................... 41
8.4 Ruimtelijke versterking centrum Blankenberge ......................... 42
8.5 Functionele versterking centrum Blankenberge ........................ 45
8.6 Uitkerke en overig aanbod ............................................................ 48
9. INSTRUMENTARIUM .................................................................... 51
9.1 Organisatorische maatregelen ....................................................... 52
9.2 Functionele maatregelen ............................................................... 53
9.3 Ruimtelijke maatregelen ................................................................ 55
9.4 Maatregelen rondom promotie en beleving ............................... 55
BIJLAGEN
Bijlage 1 Cijfers prognose en huishoudenssamenstelling ........................... 1
Bijlage 2 Methodiek bepaling bezoekmotieven ......................................... 3
Bijlage 3 Aanwezigen workshop ................................................................. 5
Hoofdstuk 1 3

1. INLEIDING
1.1 Aanleiding en doel

De stad Blankenberge heeft BRO Belgi opdracht verstrekt voor de
opmaak van een strategisch-commercieel plan met betrekking tot
de detailhandel in Blankenberge. Dit initiatief kadert binnen het
voornemen van het stadsbestuur om via een meervoudig actieplan
het kloppend economisch hart van Blankenberge een extra impuls
te geven.

Immers, via diverse instrumenten wil het bestuur een grondige revi-
talisering van het handelscentrum ondersteunen. Best kaderen deze
instrumenten binnen een breed gedragen en toekomstgerichte
visie voor het detailhandelsbeleid in Blankenberge. Visie en uitvoe-
ring gaan hierbij hand in hand, anders blijft de eerste dode letter.
Uit de visie en vooral uit het actieplan zal moeten blijken welke
maatregelen genomen worden en welke accenten moeten gelegd
worden om het centrum een nieuwe dynamiek te geven. Behalve
een grondige analyse als onderlegger voor de visie, wenst de stad
ook al na te denken over het communicatietraject nadien. Zo ko-
men wij op het domein van de citymarketing en maken we meteen
de cirkel rond.

Ontwikkelingen vragen om beleid
Algemene (detailhandels)ontwikkelingen, zoals de opkomst van
winkelen via internet, schaalvergroting en demografische verande-
ringen, vragen om een toekomstgerichte visie. De visie geeft aan op
welke wijze de detailhandel in Blankenberge kan inspelen op deze
ontwikkelingen.

Doel van de visie
Het doel van de visie is tweeledig. Zij geeft richting aan de wense-
lijke ontwikkelingen om zowel de lokale inwoners, maar ook de
regionale consumenten en toeristen met het aanbod te blijven
boeien en binden. Daarnaast dient de visie voor de stad als beleids-
en toetsingskader voor planinitiatieven en voor ondernemers als
actieplan.

1.2 Opzet rapportage

In het volgende hoofdstuk komt de geografische positionering van
Blankenberge aan bod, evenals een beschrijving van het marktge-
bied. Het navolgende hoofdstuk bestaat uit een analyse van de
relevante beleidsdocumenten. Vervolgens wordt zowel een kwanti-
tatieve als kwalitatieve analyse van de aanbod- en vraagstructuur
uitgevoerd. Het economisch functioneren wordt benaderd en
trends en ontwikkelingen die van invloed kunnen zijn op het func-
tioneren van de detailhandel in Blankenberge besproken. Dit alles
resulteert in een SWOT.
Hoofdstuk 1
4
Hoofdstuk 2 5

2. BLANKENBERGE EN OMGEVING
2.1 Geografische positionering

Blankenberge is gelegen aan de Belgische oostkust in de provincie
West-Vlaanderen. De stad bestaat uit twee deelgemeenten, Blan-
kenberge en Uitkerke. De bebouwing van Blankenberge-centrum
beslaat echter bijna de volledige oppervlakte van de deelgemeente,
en is ook n geheel gaan vormen met de dorpskern van Uitkerke.

Aan de noordzijde grenst Blankenberge aan de haven van Zee-
brugge en de stad Knokke-Heist, in het zuiden aan de kustplaatsen
De Haan en Oostende. Meer richting het binnenland is Brugge de
eerste grote stad. De afstand tot Brugge bedraagt circa 15 kilome-
ter.

In juli en augustus worden er dagelijks tientallen zogenaamde toe-
ristentreinen ingezet en is het ook erg druk op de reguliere Interci-
tyverbindingen, die station Blankenberge rechtstreeks met Brussel
en het binnenland verbinden via Brugge. Samen met Oostende is
het tijdens deze periode de populairste kustbestemming.

2.2 Bevolking

2.2.1. Omvang
In januari 2013 telt de stad Blankenberge 19.625 inwoners
1
.
In onderstaande grafiek wordt de bevolkingsevolutie sinds 2005
weergegeven.

Figuur 2.1: Bevolkingsevolutie 2005 2013

In Blankenberge wonen ongeveer evenveel vrouwen (51%) als
mannen (49%). De stad Blankenberge heeft een oppervlakte van
circa 17,4 km, dit komt overeen met een bevolkingsdichtheid van
circa 990 inwoners per km. De gemiddelde bevolkingsdichtheid in
het Vlaamse Gewest bedraagt circa 462 inwoners per km. De
dichtheid in Blankenberge betreft ruim het dubbele van het ge-
middelde in Vlaanderen.

1
Stad Blankenberge, bevolkingscijfers per 1 januari 2013
Hoofdstuk 2
6
In navolgende grafiek is een analyse van de bevolkingsprognose
voor Vlaanderen en regiogemeenten weergegeven zoals uitge-
voerd door Studiedienst van de Vlaamse regering
2
. In de grafiek is
het jaar 2008 als uitgangspositie aangehouden met indexcijfer 100.

Grafiek 2.2 Bevolkingsprognose stad Blankenberge en regiogemeenten

Uit grafiek 2.2 is op te maken dat de bevolkingsprognose voor de
stad Blankenberge een geleidelijke stijging van het aantal inwoners
laat zien. Momenteel groeit de stad met circa 200 inwoners per
jaar. Dit zet zich de komende jaren door, zeker met het oog op de
toekomstige stedenbouwkundige ontwikkelingen. BRO Belgi gaat
uit van 23.300 inwoners in 2030. Niet in alle regiogemeenten van

2
Studiedienst van de Vlaamse regering, projecties van de bevolking en de huishou-
dens voor Vlaamse steden en gemeenten 20092030 (2008)
Blankenberge stijgt het inwonertal. Zo is er een (lichte) daling
waarneembaar in Brugge en Knokke-Heist. Voor de precieze aan-
tallen van de bevolkingsontwikkeling zie bijlage 1.

2.2.2. Leeftijdsopbouw
Uit de huidige leeftijdssamenstelling van Blankenberge en het
Vlaams Gewest valt op dat Blankenberge een hoog aandeel 65-
plussers heeft (27% van het aantal inwoners), terwijl het aandeel
inwoners in de leeftijdsgroep 0 19 jaar (16% van het aantal inwo-
ners) lager is in vergelijking tot het Vlaams gemiddelde.

Tabel 2.1: Leeftijdssamenstelling Blankenberge (uitgangssituatie 2012)
0 19 20-64 65+
Blankenberge 16% 57% 27%
Vlaams Gewest 22% 60% 19%

Kijken we naar de prognose van de leeftijdssamenstelling in Blan-
kenberge, ontstaat het beeld zoals in grafiek 2.3 is weergegeven. In
de grafiek is het jaar 2008 als uitgangspositie aangehouden met
indexcijfer 100. De grafiek geeft duidelijk de toenemende vergrij-
zing van de stad Blankenberge weer. In de prognose gaat de leef-
tijdsgroep 60 jaar en ouder tot 2030 ruim anderhalf keer zo groot
worden.

Hoofdstuk 2 7

Grafiek 2.3 Bevolkingsontwikkeling naar leeftijd Blankenberge

2.2.3. Huishoudenssamenstelling
3

De stad Blankenberge telde in 2009 circa 9.274 huishoudens. Een
gezin in Blankenberge telde gemiddeld 1,5 leden. Een gemiddeld
gezin in Vlaanderen telde 2,4 leden. In Blankenberge is een gezin
dus gemiddeld kleiner dan een gezin in Vlaanderen. Dit is een ka-
rakteristiek van plaatsen aan de kust met een belangrijke toeristi-
sche functie. Een vergelijking van de huishoudenssamenstelling met
regiogemeenten is opgenomen in bijlage 1. Gemiddeld is van het
totale aantal huishoudens 41% 1-persoons, 36% 2-persoons, 12% 3-
persoons, 7% 4-persoons, 2% 5-persoons en 1% is een huishouden
bestaande uit 6 of meer personen. In grafiek 2.4 is te zien dat het
aantal 1- en 2-persoons huishoudens de komende jaren verder
groeit.

3
Exclusief Tweede verblijven. Er zijn op dit moment ca 6.000 tweedeverblijven.
Grafiek 2.4 Huishoudensprognose Blankenberge

2.2.4 Gemiddeld inkomen
Het inkomensniveau in de stad Blankenberge bedraagt circa
15.497,- per hoofd van de bevolking per jaar
4
en ligt daarmee
circa 6,6% lager dan het gemiddelde inkomen van Vlaanderen (cir-
ca 16.599,-). Het gemiddelde inkomen in het arrondissement
Brugge bedraagt 17.308. Kijken we naar de regiogemeenten dan
zien we grote verschillen. Het inkomen in Knokke-Heist ligt bij-
voorbeeld ruim 28% hoger dan het gemiddelde in Vlaanderen. Het
inkomen in Oostende is vergelijkbaar met Blankenberge. Ook hier
dienen we wederom de nuancering aan te brengen betreffende de
(meer kapitaalkrachtige) tweedeverblijvers die niet zijn opgenomen
in deze statistieken.

4
Gemiddeld inkomen per inwoner op basis van aangifte, inkomstenjaar 2010
Hoofdstuk 2
8

Hoofdstuk 3 9

3. BELEIDSCONTEXT
3.1 Ruimtelijk Structuurplan Vlaanderen

Het Ruimtelijk Structuurplan Vlaanderen vormt een kader voor de
provinciale en gemeentelijke structuurplannen. Specifiek is het
ruimtelijk beleid op Vlaams niveau gericht op het versterken van
stedelijke gebieden en netwerken door het bundelen van functies
en activiteiten, het behoud van de open ruimte door bundeling van
wonen en werken in de kernen van het buitengebied, het concen-
treren van economische activiteiten in economische knooppunten
en het optimaliseren van de bestaande verkeers- en vervoersstruc-
tuur en het verbeteren van het openbaar vervoer.

Vanuit het RSV wordt de bundeling van kleinhandel als doelstelling
naar voren geschoven. De kleinhandel moet een wezenlijk deel
uitmaken van het functioneren van het stedelijk gebied. De verwe-
ving van de kleinhandel met andere functies is essentieel. Met be-
trekking tot de herstructurering van bestaande kleinhandelslinten
en concentraties en voor de inplanting van nieuwe kleinhandels-
zaken gelden o.a. de volgende doelstellingen:
Mogelijkheid tot concentratie van handelszaken die behoefte
hebben aan een grotere verkoopoppervlakte op kleinhandels-
zones. Deze locaties worden gesitueerd binnen de stedelijke
gebieden en de economische knooppunten, op goed ontsloten
plaatsen;
Er wordt geen kleinhandel toegestaan op bedrijventerreinen
die niet als kleinhandelszone zijn aangewezen;
Er worden geen nieuwe, ruimtelijk gesoleerde kleinhandelsbe-
drijven ingeplant langs verbindingswegen en op knooppunten
van verbindingswegen buiten de kernen van het buitengebied
en buiten de stedelijke gebieden;
Bestaande kleinhandelslinten en concentraties die structuur-
loos gegroeid zijn aan verkeerswegen, zowel in stedelijke ge-
bieden, stedelijke netwerken of in het buitengebied, worden
ruimtelijk geherstructureerd.

3.2 Winkelen in Vlaanderen

Een belangrijk gegeven bij het uitwerken van een lokaal detailhan-
delsbeleid is de nota Winkelen in Vlaanderen 2.0. De Vlaamse Re-
gering voert een kernversterkend beleid enerzijds en een actief
aanbodbeleid voor ruimtebehoevende grootschalige detailhandel
anderzijds. Dit uit zich zowel in het ruimtelijk als in het economisch
beleid. De startnota uit 2010 heeft reeds een eerste vertaling ge-
kend met de omzendbrief grootschalige detailhandel, een afwe-
gingskader. De omzendbrief biedt ruimtelijke afwegingselementen
aan de Vlaamse ambtenaren en aan de provinciale en gemeentelij-
ke besturen met het oog op een gestructureerd afwegingstraject
voor de inplanting en/of groei van grootschalige detailhandel. De
basisdoelstellingen hierbij zijn het tegen gaan van verdere verlin-
ting, het voeren van een aanbodbeleid op de daarvoor geschikte
locaties en het voeren van een kernversterkend beleid. Het uitein-
delijke doel is de realisatie van een goede ruimtelijke ordening in-
Hoofdstuk 3
10
zake grootschalige detailhandel zoals bedoeld in de Codex Ruimte-
lijke Ordening n een economisch leefbare en dynamische sector.

In de nota Winkelen in Vlaanderen 2.0. gaat de Vlaamse Regering
op dit elan verder en worden bijkomende voorstellen geformuleerd
om het integraal beleid rond handelsvestigingen verder te facilite-
ren. De maatregelen hebben betrekking op financile ondersteu-
ning, vergunningenbeleid en planningsbeleid. De nota schetst en-
kele opvallende ontwikkelingen van de detailhandel anno 2012 als
onderlegger voor enkele beleidsmatige uitgangspunten. Zo kan de
Vlaamse Regering ondersteunen maar blijft een detailhandels- en
kernversterkend beleid een zaak van de lokale besturen.

De ondersteuning bestaat onder meer in de fine-tuning van het
socio-economisch na de overheveling van de bevoegdheid naar de
Gewesten - en van het ruimtelijk ordeningsinstrumentarium. Verder
wenst de Vlaamse Regering het afsluiten van handelsconvenanten
tussen overheden en marktpartijen als ontwikkelaars, exploitanten
en handelsverenigingen als overeenkomsten naar burgerlijk recht
mogelijk te maken. Dergelijke overeenkomsten worden afgesloten
op vergunningsniveau maar kunnen in se ook op niveau van het
ruimtelijk plan komen. Deze overeenkomsten kunnen op langere
termijn wederzijdse engagementen op vlak van aanbod- en loca-
tiebeleid, cofinanciering en co-promotie vasthouden.

De nota Winkelen in Vlaanderen 2.0 licht vervolgens toe wat het
investeringsplan van de Vlaamse Regering allemaal inhoudt. Voor-
naamste nieuwigheid hierbij is het programma kernversterking
waarbij lokale hefboomprojecten of maatregelen aanspraak kun-
nen maken op ondersteuning namens de Vlaamse Regering. Het
gaat hierbij zowel om investerings- als werkingsprojecten wat het
luik kernversterkende maatregelen betreft als om verwerving en
of renovatie wat de oproep Handelspanden betreft.
Belangrijk hierbij is dat indiening van projecten door steden en
gemeenten gedragen wordt door een bestaande strategisch-
commercile visie. Blankenberge voldoet hier dus aan.

3.3 Inzoomen op West-Vlaanderen

De provincie West-Vlaanderen heeft samen met de overige Vlaamse
provincies en Agentschap Ondernemen een interprovinciale studie
voor de detailhandel in Vlaanderen besteld. Bedoeling is om voor
heel Vlaanderen met dezelfde parameters van vraag en aanbod een
commercile hirarchie uit te werken met opgave van alle belang-
rijke commercile centra, zijnde binnensteden, perifere en bijzon-
dere concentraties. De meest actuele aanbodgegevens zijn voor
voorliggende studie al aangewend, de koopstromen zullen in het
najaar inzichtelijk worden. Per type winkelgebied zullen aanbeve-
lingen aangereikt worden ter versterking van de detailhandels-
structuur in de desbetreffende gemeente en zal tevens werk wor-
den gemaakt van een regionale visie op interprovinciaal en provin-
ciaal niveau.
Voor de huidige kooporintatie hebben we ons gebaseerd op een
eerder koopstromenonderzoek uit 2006 (WES, 2006).

Hoofdstuk 3 11

3.4 Beleidscontext Blankenberge

Onlangs is de Beleidsvisie Stad Blankenberge 2013-2018 vastge-
steld. Het vormt een kader voor het beleid op meerdere themas,
waaronder economie.

Economie
De stad stelt als doel om de volgende jaren extra maatregelen te
nemen om de economische dynamiek van het handelscentrum te-
rug aan te zwengelen. Voorliggende strategisch-commercieel plan
vormt daarbij voor het centrum een belangrijke basis.

Het centrum moet duidelijker zichtbaar zijn, bijvoorbeeld door
middel van straatarmaturen, verlichting, bestrating. Voorts is de
doelstelling om de handelsmogelijkheden te concentreren in het
centrum. Er zal een reconversiepremie uitgewerkt worden om leeg-
stand buiten het centrum te transformeren tot woningen. De stad
pleit voor een kleiner, maar kwalitatief hoogstaander centrum. Dit
heeft betrekking op de openbare ruimte, maar ook op de kwaliteit
van het winkelaanbod. Daarnaast wenst de stad te investeren in de
beleveniseconomie om de bezoekers langer te binden.

Openbaar domein
Specifiek voor het centrum gaat de aandacht uit naar het vergroe-
nen en bebloemen van de binnenstad. Verder worden er extra rust-
elementen gecreerd door het plaatsen van banken.

Met betrekking tot het thema schoon wil Blankenberge in de ko-
mende zes jaar meedingen naar de titel netste stad van Vlaande-
ren. Er gaat extra aandacht uit naar reiniging en er worden nieuwe
vuilnisrecipinten voorzien. Bovendien zal een deel naar onder-
gronds worden verplaatst.

Hoofdstuk 3
12
Hoofdstuk 4 13

4. AANBODINVENTARISATIE
4.1 Aanbod stad Blankenberge

Detailhandelsaanbod stad Blankenberge
Het detailhandelsaanbod in de stad Blankenberge omvat circa
44.200 m wvo, verdeeld over 342 vestigingen. Met circa 31.400 m
wvo neemt de niet-dagelijkse artikelensector ca. 71% van het aan-
bod in Blankenberge in. De totale omvang van het detailhandels-
aanbod afgezet tegen het aantal inwoners in Blankenberge is ruim
in vergelijking met het gemiddelde van Vlaanderen (2.252 m per
1.000 inwoners in Blankenberge, tegen 2.002 m per 1.000 inwoners
in Vlaanderen
5
).

In de stad staan 118 panden leeg met een omvang van 13.430 m.
Stadsbreed betekent dit een leegstandspercentage van 25,7% van
de panden en 16,8% van het winkelvloeroppervlak
6
.

De aanbodcijfers zijn afkomstig van Locatus met als controledatum
augustus 2012.

5
WES, Studie rond het provinciaal detailhandelsbeleid in de provincie Antwerpen
(2009)
6
Locatus: binnen de categorie leegstand is de verhouding tussen detailhandel en
niet-detailhandel ongeveer fiftyfifty (aantal panden). De panden in de detailhandel
zijn echter groter dan panden in de niet-detailhandel. Om de leegstandsoppervlakte
per groep te berekenen wordt de gemiddelde grootte van de leegstaande panden
berekend en als rekenfactor gebruikt. Oppervlakte leegstaande panden: verhouding
detailhandel - niet-detailhandel is 2:1.
Tabel 4.1: Detailhandel naar winkelgebied
Dagelijks Niet-dagelijks Totaal
Aantal m wvo
7
Aantal m wvo Aantal m wvo
Blankenberge 89 7.033 207 21.281 296 28.314
Uitkerke 18 5.772 28 10.117 46 15.889
Totaal 107 12.805 235 31.398 342 44.203

Blankenberge vs. Uitkerke
De deelgemeente Blankenberge herbergt met circa 28.300 m wvo
aan detailhandel ca. 64% van het detailhandelsaanbod. In het aan-
grenzende Uitkerke treffen we ca. 15.900 m wvo aan, dit komt
overeen met ca. 36% van het totale detailhandelsaanbod de stad
Blankenberge.

Vooral in de niet-dagelijkse sector een omvangrijk aanbod
In het detailhandelsaanbod van de stad Blankenberge overheersen
de branches levensmiddelen en kleding en mode. Op geruime af-
stand volgen de branches doe-het-zelf en wonen. Het detailhan-
delsaanbod betreft een echte mix van lokale zelfstandige han-
delaars en filiaalbedrijven. Van het totaal aantal winkels in Blan-
kenberge is ca. 17% gefilialiseerd en uitgedrukt in m wvo bedraagt
dit ca. 46%. Hieruit valt op te maken dat de panden van ketenbe-
drijven een erg grote schaal hebben. In de volgende tabel wordt
het detailhandelsaanbod van de stad Blankenberge verdeeld in
hoofdbranche weergegeven.

7
De winkelvloeroppervlakte (wvo) is de voor het publiek toegankelijke, zichtba-
re, overdekte en ommuurde winkelruimte, dus excl. magazijnen, kantoren e.d.
Hoofdstuk 4
14
Tabel 4.2 Aanbod naar hoofdbranche stad Blankenberge
Aantal mwvo Schaal % m wvo
Levensmiddelen 90 11.649 129 26%
Persoonlijke verzorging 17 1.156 68 3%
Dagelijkse artikelen 107 12.805 120 29%
Warenhuis 1 390 390 1%
Kleding en mode 105 10.156 97 23%
Schoenen en lederwaren 18 3.873 215 9%
Juwelier en optiek 12 565 47 1%
Huishoudelijke en luxe artikelen 11 1.987 181 4%
Antiek en kunst 6 350 58 1%
Sport en spel 10 1.722 172 4%
Hobby 4 185 46 0%
Media 4 555 139 1%
Dier en plant 10 1.340 134 3%
Bruin- en witgoed 9 1.040 116 2%
Fietsen en autoaccessoires 5 590 118 1%
Doe-het-zelf 7 3.340 477 8%
Wonen 18 4.064 226 9%
Detailhandel overig 15 1.241 83 3%
Niet-dagelijkse artikelen 235 31.398 134 71%
Totaal detailhandel 342 44.203 129 100%

Supermarktaanbod
De branche levensmiddelen vertegenwoordigt ca. 26% van het de-
tailhandelsaanbod in Blankenberge. Met ca. 7.950 m wvo is ca.
68% van het levensmiddelenaanbod supermarktaanbod. De groot-
ste supermarkt is gevestigd in Uitkerke, namelijk Colruyt (2.500 m
wvo). De andere supermarkten zijn Delhaize, Aldi, Carrefour, Proxy
Delhaize en Lidl
8
. De samenstelling van het aanbod is hierdoor vrij
gevarieerd. De supermarkten richten zich qua prijs en service op
verschillende marktsegmenten. De supermarkten zijn weergegeven
op het volgende kaartje. Naast deze supermarkten treffen we in
Blankenberge nog heel wat kwalitatieve zelfstandige winkeliers en
speciaalzaken aan.

Figuur 4.1 Spreiding supermarktaanbod (bron: OpenStreetMap)

8
Lidl gaat op korte termijn verplaatsen naar Uitkerke en betrekt een pand tegen-
over Action aan de Brugse Steenweg.
Hoofdstuk 4 15

In tabel 4.3 is het aanbod uitgesplitst naar bezoekmotief.

Tabel 4.3 Aanbod naar bezoekmotief stad Blankenberge
9

Aantal mwvo Schaal % aantal
Boodschappen 107 12.805 120 29%
Recreatief 171 19.783 116 45%
Doelgericht 64 11.615 182 26%

Kleinere handelszaken
De gemiddelde schaalgrootte van de winkelpanden in Blankenber-
ge is 129 m wvo. In de tabel wordt het aantal winkelpanden naar
grootteklasse weergegeven. Uit de tabel blijkt dat er slechts enkele
grotere handelszaken in Blankenberge zijn gevestigd. Van alle win-
kels (inclusief leegstand) zijn er 16 (ofwel circa 3,5%) groter dan
500 m wvo, waaronder de supermarkten. De grotere handelszaken
zijn meestal buiten het centrumgebied gelegen. De overgrote
meerderheid van handelspanden is kleiner dan 100 m wvo (70%).
En ruim 86% is kleiner dan 200 m wvo.

Tabel 4.4 Aantal winkelpanden naar grootteklasse
Grootteklasse Aantal verkooppunten
< 100 m wvo 321
100 200 m wvo 77
200 500 m wvo 46
500 1.000 m wvo 11
1.000 1.500 m wvo 1
1.500 2.000 m wvo 1
>2.000 m wvo 3

9
De methodiek voor de bepaling bezoekmotieven is uitgewerkt in bijlage 3.
Benchmark detailhandelsaanbod stad Blankenberge
Onderstaand wordt het detailhandelsaanbod in Blankenberge ver-
geleken met het detailhandelsaanbod in gemeenten met enerzijds
een vergelijkbaar profiel (kustgemeenten
10
) en anderzijds inwoner-
tal (meer dan 15.000 en minder dan 25.000 inwoners). De referen-
tiecijfers hebben als peildatum juni 2011. Recentere gegevens zijn
niet beschikbaar.

Kustgemeenten
In vergelijking tot het gemiddeld aanbod in de kustgemeenten is
het aanbod in de dagelijkse sector in Blankenberge omvangrijk. Dit
in tegenstelling tot de niet-dagelijkse artikelensector, waarbinnen
het aanbod beneden gemiddeld is. Duidelijke koploper in de niet-
dagelijkse sector is de gemeente Knokke-Heist. In De Haan en Bre-
dene blijft het aanbod ver achter.

10
De Haan, Nieuwpoort, De Panne, Knokke-Heist, Koksijde, Bredene, Middelkerke,
Oostende. Gebaseerd op de indeling van Belfius.
Hoofdstuk 4
16
Tabel 4.5: Vergelijking kustgemeenten
Gemeente Aantal inw. Aanbod
dagelijks per
1.000 inw.
Aanbod niet-
dagelijks per
1.000 inw.
Totaal per
1.000 inw.
De Haan 12.551 426 500 926
Nieuwpoort 11.481 552 2.298 2.849
De Panne 10.784 801 1.994 2.795
Knokke-Heist 33.720 553 2.514 3.067
Koksijde 22.254 657 1.191 1.848
Bredene 16.751 406 964 1.370
Middelkerke 19.054 696 1.732 2.428
Oostende 69.864 531 2.079 2.611
Blankenberge 19.625 652 1.599 2.251
Totaal
kustgemeenten
216.093 572 1.811 2.382

Plaatsen van vergelijkbare omvang
Vergelijken we Blankenberge met plaatsen van vergelijkbare om-
vang (15.000 tot 25.000 inwoners) dan is de belangrijkste conclusie
dat de omvang van de panden in Blankenberge achterblijft bij het
gemiddelde. Met andere woorden: de omvang in m wvo is verge-
lijkbaar, echter het aantal panden blijft ver achter.

Bovendien zien we dat het aanbod per 1.000 inwoners in Blanken-
berge fors groter is dan in vergelijkbare plaatsen. Dit wordt van-
zelfsprekend veroorzaakt door de aantrekkingskracht als gevolg
van de ligging aan de kust en het aandeel van tweede verblijven in
de stad.
De conclusies zijn gellustreerd in de volgende tabel.
Tabel 4.6: Vergelijking Blankenberge met plaatsen van vergelijkbare omvang
Dagelijks Niet-dagelijks Totaal
Aantal m wvo Aantal m wvo Aantal m wvo
Blankenberge 107 12.805 235 31.398 342 44.203
Referenties naar omvang 73 10.418 97 27.600 170 38.018
Blankenberge: aanbod per
1.000 inwoners
5,6 652 12,0 1.599 17,4 2.251
Referenties: aanbod per 1.000
inwoners
3,7 521 4,9 1.380 8,5 1.901

In de referentieplaatsen is 44% van het aanbod verspreid gelegen.
In Blankenberge is dit 20%. Slechts 23% is gesitueerd in het centra-
le winkelgebied, in Blankenberge bedraagt dit aandeel 60%. Tot
slot is 27% van het aanbod in de referentieplaatsen ondersteunend
van aard, ten opzichte van 20% in Blankenberge.

Evolutie detailhandel
In tabel 4.7 wordt de ontwikkeling van de detailhandel in de stad
Blankenberge vanaf 2007 tot nu weergegeven.

Opvallend is dat de totale omvang in m wvo is afgenomen met
circa 6.800 m, terwijl het aantal verkooppunten met 23 is toege-
nomen. Dit duidt op een schaalverkleining van de winkels. Een ver-
gelijkbare conclusie (schaalverkleining) gaat op voor de leegstand.
In 2007 waren bijvoorbeeld nog een aantal grote panden aan de
Zeedijk als leegstand geregistreerd. Enkel de Zeedijk was al goed
voor een leegstand van ruim 6.400 m wvo.

Hoofdstuk 4 17

Tabel 4.7 Evolutie detailhandel stad Blankenberge
2007 2013
Aantal mwvo Aantal m wvo
Levensmiddelen 94 13.043 90 11.649
Persoonlijke verzorging 2 500 17 1.156
Dagelijkse artikelen 96 13.543 107 12.805
Warenhuis 1 390 1 390
Kleding en mode 102 10.834 105 10.156
Schoenen en lederwaren 15 2.455 18 3.873
Juwelier en optiek 11 485 12 565
Huishoudelijke en luxe artikelen 19 1.780 11 1.987
Antiek en kunst 5 1.290 6 350
Sport en spel 7 844 10 1.722
Hobby 3 295 4 185
Media 4 415 4 555
Dier en plant 12 1.365 10 1.340
Bruin- en witgoed 10 1.305 9 1.040
Fietsen en autoaccessoires 4 425 5 590
Doe-het-zelf 8 4.643 7 3.340
Wonen 23 9.790 18 4.064
Detailhandel overig 9 1.165 15 1.241
Niet-dagelijkse artikelen 233 37.481 235 31.398
Totaal detailhandel 329 51.024 342 44.203
Leegstand 54 12.273 118 13.430

4.2 Deelgemeente Blankenberge

In de deelgemeente Blankenberge treffen we in totaal een detail-
handelsaanbod aan van ca. 28.300 m wvo verspreid over bijna 300
handelszaken. De detailhandel in Blankenberge situeert zich in het
centrum (voornamelijk de Kerkstraat), langs de Zeedijk, aan de Eric
Jameslaan en verder is er nog de verspreide bewinkeling. Onder-
staande afbakening is gebaseerd op een interpretatie van BRO. Het
betreft het toeristische centrumgebied van Blankenberge. Daarbin-
nen kunnen diverse deelgebieden worden onderscheiden, zoals het
kernwinkelgebied, de jachthaven en de Zeedijk. In de visie komen
we tot een nauwkeurige afbakening.

Figuur 4.2 Centrum Blankenberge (bron: OpenStreetMap)

Hoofdstuk 4
18
4.2.1 Centrum Blankenberge
De Kerkstraat vormt het A1 winkelgebied in het centrum van Blan-
kenberge. Hier zijn meerdere grote filiaalbedrijven en modebrands
vertegenwoordigd. De straten die dwars op deze as staan kunnen
worden getypeerd als het aanloopgebied. Voorbeelden hiervan zijn
de Vissersstraat, Langestraat en Molenstraat. Het aanbod is hier
divers (ook horeca en dienstverlening) en specialistisch.

Op basis van een kwantitatieve analyse kunnen een aantal kenmer-
ken van het detailhandelsaanbod in het centrum van Blankenberge
opgesomd worden. Het centrum van Blankenberge beschikt over
ruim 26.000 m wvo, verdeeld over 276 verkooppunten. In het cen-
trum van Blankenberge is zowel qua aantal handelszaken als qua
winkelvloeroppervlak de recreatieve branche kleding & mode over-
heersend. De branche wordt voor een groot deel ingevuld door
kleinschalige handelszaken, ruim 93% van de panden is kleiner dan
250 m wvo. Opvallend is de hoge vertegenwoordiging van het
discount segment. Uit het aanbod blijkt dat Blankenberge in trek is
bij de prijsbewuste consument. Nadeel is hierdoor dat de kwaliteit
over het algemeen te wensen overlaat.

Tabel 4.8 Aanbod naar hoofdbranche centrum Blankenberge
Aantal mwvo Schaal % m wvo
Levensmiddelen 61 4.747 78 18%
Persoonlijke verzorging 14 1.056 75 4%
Dagelijkse artikelen 75 5.803 77 22%
Warenhuis 1 390 390 1%
Kleding en mode 104 9.769 94 37%
Schoenen en lederwaren 16 2.298 144 9%
Juwelier en optiek 11 475 43 2%
Huishoudelijke en luxe artikelen 10 1.187 119 4%
Antiek en kunst 5 275 55 1%
Sport en spel 9 1.472 164 6%
Hobby 3 140 47 1%
Media 4 555 139 2%
Dier en plant 6 360 60 1%
Bruin- en witgoed 4 440 110 2%
Fietsen en autoaccessoires 1 100 100 0%
Doe-het-zelf 3 490 163 2%
Wonen 12 1.859 155 7%
Detailhandel overig 12 771 64 3%
Niet-dagelijkse artikelen 201 20.581 102 78%
Totaal detailhandel 276 26.384 96 100%

Kijken we naar de leegstand dan staan in het centrum van Blan-
kenberge op het meetmoment 99 panden leeg met een gezamen-
lijke omvang van 10.355 m wvo. Specifiek voor de binnenstad be-
treft dit een leegstandspercentage van 26,4% van de panden en
20,7% van het winkelvloeroppervlak.

Hoofdstuk 4 19

Tabel 4.9 Leegstand centrum Blankenberge naar straat
Aantal mwvo
Bakkerstraat 6 310
De Smet de Naeyerlaan 9 1.110
Grote Markt 2 180
Kerkstraat 3 265
Koning Leopold III Plein 2 820
Langestraat 8 885
Molenstraat 5 740
S. Vernieuwestraat 2 480
Steenstraat 2 165
Vanderstichelenstraat 4 365
Vissersstraat 7 595
Weststraat 9 585
Zeedijk 24 2.705
Overig 16 1.150
Totaal 99 10.355

We zien dat de Zeedijk met afstand de meeste leegstand heeft. Ook
enkele zijtakken van de Kerkstraat hebben een behoorlijke leeg-
stand (Langestraat, Vissersstraat). In de Kerkstraat is de leegstand
met 3 panden en 265 m beperkt.

Evolutie detailhandel centrum
In tabel 4.10 wordt de ontwikkeling van de detailhandel in het cen-
trum van Blankenberge van 2007 tot nu weergegeven. De evolutie
van aantal en omvang naar hoofdbranche wordt ingekaderd.

Tabel 4.10: Evolutie detailhandel centrum Blankenberge
2007 2013
Aantal mwvo Aantal m wvo
Levensmiddelen 56 4.890 61 4.747
Persoonlijke verzorging 2 500 14 1.056
Dagelijkse artikelen 58 5.390 75 5.803
Warenhuis 1 390 1 390
Kleding en mode 76 7.319 104 9.769
Schoenen en lederwaren 13 1.335 16 2.298
Juwelier en optiek 10 395 11 475
Huishoudelijke en luxe artikelen 16 1.630 10 1.187
Antiek en kunst 3 1.150 5 275
Sport en spel 6 769 9 1.472
Hobby 2 250 3 140
Media 4 415 4 555
Dier en plant 8 605 6 360
Bruin- en witgoed 4 485 4 440
Fietsen en autoaccessoires 0 0 1 100
Doe-het-zelf 5 683 3 490
Wonen 13 5.465 12 1.859
Detailhandel overig 4 295 12 771
Niet-dagelijkse artikelen 165 21.186 201 20.581
Totaal detailhandel 223 26.576 276 26.384
Leegstand 26 4.885 99 10.335

De totale sector laat weinig verschuivingen zien over de periode
2007-2013. Tussen de branches zien we echter wel verschillen. Zo
zijn de recreatieve branches (met name kleding en mode en schoe-
nen en lederwaren) in omvang toegenomen. Ook de branches sport
Hoofdstuk 4
20
en spel en detailhandel overig zijn gegroeid. Dit in tegenstelling tot
de branches wonen, doe-het-zelf en antiek en kunst.

De leegstand is tussen 2007 en 2013 fors toegenomen, namelijk met
circa 5.500 m wvo en 70 panden.

Naast detailhandel ook andere voorzieningen aanwezig
Doordat Blankenberge een kustgemeente is, zijn in het centrum
naast detailhandel ook horecazaken, dienstverlenende bedrijven en
ontspanningsvoorzieningen aanwezig. Met 351 verkooppunten
beschikt het centrum over een ruim aanbod aan overige publieks-
gerichte voorzieningen, waarvan ruim 70% in de horecasector.

Tabel 4.11: Centrum Blankenberge: overige voorzieningen naar type
Vermaak Aantal
Cultuur 8
Horeca 257
Ontspanning 10
Dienstverlening
Ambacht 38
Financile instelling 10
Particuliere dienstverlening 28

De horeca concentreert zich met name aan de Zeedijk, vanaf de
jachthaven aan de westzijde tot en met de pier van Blankenberge
aan de oostzijde. Ook op een aantal pleinen in het centrum bevin-
den zich horecazaken. Voorbeelden zijn de Grote Markt, het Ko-
ning Leopold III-Plein en het Manitobaplein.

Het centrum van Blankenberge ruimtelijk bekeken
De Kerkstraat vormt in feite de ruggengraat van het centrumge-
bied van Blankenberge. De Kerkstraat loopt van de Zeedijk tot aan
de Koning Albert I laan. Ook in de zijstraten van de Kerkstraat
wordt veel detailhandelsaanbod aangetroffen.

Naast de Kerkstraat en de zijtakken vormen ook de Weststraat en
De Smet de Naeyerlaan belangrijke winkelstraten, alhoewel het
winkelaanbod hier wat meer verspreid ligt en vaak omgeven door
andere functies. In de hoofdwinkelstraten is het winkelaanbod, de
openbare ruimte en de sfeer vrij traditioneel van aard. Er heeft de
afgelopen jaren weinig vernieuwing plaats gevonden. Dit is van
toepassing op meerdere elementen, zoals de uitstraling van de ge-
vels, de inrichtingselementen in de openbare ruimte, de aankleding
van pleinen en de uitstraling van de winkels.

Sterkten
Ligging t.o.v. station
Relatie met strand
Ruim aanbod aan horeca
Compact centrum
Haven in centrum
In- en outdoor attracties, zoals
Belle Epoque Centrum, de Pier en
Sea Life
Zwakten
Uitstraling inrichtingselementen
Veel leegstand, met name in rand-
en zijstraten
Kleinschalige winkels
Ontbreken van hogere segment
Ontbreken duidelijke routing in
centrum
Gedateerde uitstraling gevels

Hoofdstuk 4 21

4.3 Deelgemeente Uitkerke

In de deelgemeente Uitkerke treffen we in totaal een detailhan-
delsaanbod aan van ca. 15.900 m wvo verspreid over 46 handelsza-
ken. Het aanbod in het centrum van Blankenberge gaat vrijwel
direct over in de deelgemeente Uitkerke. De Kerkstraat loopt na-
melijk vanuit het centrum verder door in zuidelijke richting, tot
deze over gaat in de Brugse Steenweg (N371). Aan de Brugse
Steenweg bevindt zich een kleinschalige baanconcentratie van win-
kelvoorzieningen. Aanbieders zijn onder andere Action, Expert en
Hubo.

Het aanbod in de Kerkstraat binnen de deelgemeente Uitkerke
heeft een typisch aanloopkarakter, met een diversiteit aan winkels
gecombineerd met andere voorzieningen.

Tabel 4.12: Aanbod naar hoofdbranche deelgemeente Uitkerke
Aantal m wvo Schaal
Levensmiddelen 16 5.707 357
Persoonlijke verzorging 2 65 33
Dagelijkse artikelen 18 5.772 321
Warenhuis - - -
Kleding en mode 1 387 387
Schoenen en lederwaren 2 1.575 788
Juwelier en optiek 1 90 90
Huishoudelijke en luxe artikelen 1 800 800
Antiek en kunst 1 75 75
Sport en spel - - -
Hobby 1 45 45
Media - - -
Dier en plant 4 980 245
Bruin- en witgoed 5 600 120
Fietsen en autoaccessoires 2 330 165
Doe-het-zelf 3 2.680 893
Wonen 6 2.205 368
Detailhandel overig 1 350 350
Niet-dagelijkse artikelen 28 10.117 361
Totaal detailhandel 46 15.889 345

Grootste winkels in Uitkerke zijn supermarkt Colruyt en bouwmarkt
Hubo, beide met een omvang van 2.500 m wvo. In totaal staan in
Uitkerke 13 panden leeg met een gezamenlijke omvang van 2.525
m wvo.

Hoofdstuk 4
22
4.4 Detailhandel in de regio

In de tabel op de volgende pagina is aangegeven hoeveel detail-
handel in de regio aanwezig is, hoe groot de centra van de ge-
meenten in de regio zijn, welke trekkers hier gevestigd zijn en hoe
groot de verzorgingsfunctie van deze gemeenten is. De referentie-
cijfers hebben als peildatum juni 2011. Recentere gegevens zijn niet
beschikbaar.

Blankenberge zit geprangd tussen 3 winkelsteden met naam, zijnde
Knokke, Oostende en Brugge. De laatste 2 hebben een omvangrijk
aanbod gezien hun regionale verzorging als centrumstad, de eerste
geniet specifiek van een bijzondere reputatie als exclusieve kuststad
met een hoogwaardig aanbod aan handel en horeca. Het valt op
dat de binnenstedelijke concentraties van de 3 steden min of meer
gelijkwaardig van omvang zijn.

Het kernwinkelgebied van Blankenberge is half zo groot. Bijzonder
aan Brugge is dat deze stad behalve een sterk centrum ook beschikt
over een omvangrijk perifeer aanbod, onder meer de Blauwe To-
ren.

Hoofdstuk 4
Tabel 4.10: Detailhandel in regio Blankenberge
Gemeente Totaal aanbod Centrum aanbod Trekkers en ketenzaken Verzorgingsfunctie
m wvo Vkp m wvo Vkp
Brugge (incl.
Zeebrugge)
321.766 1.443 54.455 451 Delhaize, Decathlon, Carre-
four, Sports Direct, Krefel,
DreamLand, Vogele, Saturn,
Overstock, Fnac, Aldi, Inno
Galeria, C&A, WE, H&M, He-
ma, Ici Paris, Zara, Lidl, Action,
Colruyt, JBC, Aveve, Blokker,
Kruidvat, Torfs, AS Adventure
- Bovenregionaal
De Haan 11.616 156 4.995 73 Delhaize, Aldi, Smatch - Lokaal
Knokke-Heist 103.477 832 60.220 564 Delhaize, E5-Mode, Lidl, Car-
refour, Aldi, Blokker, Branta-
no, Zeeman, Ici Paris, Zara,
Intertoys, C&A Kids, Tom &
Co, Hema, Mexx, Esprit,
Kruidvat, Colruyt, Overstock,
Aveve, Krefel, JBC
- Regionaal
Oostende 182.384 938 47.850 367 Inno Galeria, H&M, Ici Paris,
Esprit, Lidl, Casa, Mexx, Carre-
four, Zeeman, Wibra, Aveve,
Fun, Krefel, Delhaize, C&A,
Aldi, Vogele, AS Adventure,
Lidl, Kruidvat, E5-Mode, JBC,
Colruyt, Sports Direct, Media
Markt, Zara, Hema, Smatch
- Regionaal
Zuienkerke 1.151 8 - - Niet van toepassing - Lokaal

Hoofdstuk 4
24
Hoofdstuk 5 25

5. ECONOMISCH FUNCTIONEREN
Door de confrontatie van aanbod en vraag ontstaat inzicht in het
huidig economisch functioneren van de detailhandel in de dage-
lijkse en niet-dagelijkse artikelensector in Blankenberge. Uit de
benadering volgt de vloerproductiviteit ofwel de gemiddelde om-
zet per m wvo. Bekeken zal worden in hoeverre deze afwijkt van
het gemiddelde in het Gewest Vlaanderen.

5.1 Uitgangspunten

Huidig inwonertal en bevolkingsontwikkeling
De stad Blankenberge telt op 1 januari 2013 19.625 inwoners. Het
inwonertal zal volgens de prognoses van BRO Belgi de komende
jaren toenemen tot 23.300 inwoners in het jaar 2030.

Bestedingen
Het bestedingscijfer aan dagelijkse artikelen in winkels ligt in
Vlaanderen op een niveau van 2.589,-
11
. Het bestedingscijfer aan
niet-dagelijkse artikelen ligt op een niveau van 2.762,-. Het inko-
mensniveau in de stad Blankenberge ligt circa 6,6% lager dan het
gemiddelde inkomen van Vlaanderen. Het inkomen is van invloed
op de bestedingen. Bij een afwijking groter dan 5% passen we een
correctie toe op het bestedingscijfer. Per procent afwijking van het
inkomen wordt het bestedingscijfer in de dagelijkse sector met

11
Huishoudensbudgetonderzoek, 2010
0,25% bijgesteld, in de niet-dagelijkse sector met 0,5%. Na correctie
wordt de besteding geraamd op 2.546 per hoofd van de bevol-
king in de dagelijkse artikelensector en 2.671 per hoofd van de
bevolking in de niet-dagelijkse artikelensector.

Koopstromen
In 2006 is door het onderzoeksbureau WES een onderzoek uitge-
voerd naar de orintatie van de bevolking van Blankenberge en
haar omgeving op voorzieningen in Blankenberge. Uit dit onder-
zoek kan geconcludeerd worden dat de koopkrachtbinding in
Blankenberge op het gebied van dagelijkse goederen circa 95%
bedraagt. Op het gebied van shopping en specialty bedraagt deze
respectievelijk 63% en 45%.

Wanneer onderscheid gemaakt wordt in de koopkrachtbinding per
branche valt op dat met name op het gebied van kledij en schoe-
nen en woninginrichting de binding erg laag is. Veel koopkracht
vloeit weg naar Brugge. Een volledig overzicht van de binding per
branche is hieronder weergegeven.

Hoofdstuk 5
26
Tabel 5.1: Koopkrachtbinding en koopvlucht in Blankenberge per branche
Branche Koopkrachtbinding Koopvlucht
Voeding en dranken 95% 5%
Drogisterij en parfumerie 85% 15%
Kledij en schoenen 49% 51%
Elektrische en huishoudelijke apparaten 62% 38%
Huishoudelijke artikelen 63% 37%
Doe-het-zelf artikelen 70% 30%
Woninginrichting 26% 74%
Juwelen en horloges 80% 20%
Fotografie en optiek 68% 32%
Kantoorbenodigdheden, boeken, cds, dvds 78% 22%
Sport en spel 56% 44%
Plant en dier 81% 19%
Fiets- en auto accessoires 47% 53%
Totaal Convenience (dagelijks) 95% 5%
Totaal Shopping (recreatief) 63% 37%
Totaal Specialty (doelgericht) 45% 55%

Uit het onderzoek van WES blijkt dat niet alleen op het gebied van
kledij, schoenen, woninginrichting en sport en spel Brugge de be-
langrijkste stad is waar koopkracht naar afvloeit, ook voor de ande-
re branches is dit het geval. Zo blijkt dat op het gebied van shop-
ping artikelen circa 27% van de koopkracht in Blankenberge te-
rechtkomt bij winkels in Brugge. De overige 10% vloeit weg naar
andere plaatsen (o.a. naar Knokke-Heist 4%). Op het gebied van
specialty vloeit zon 37% van de koopkracht in Blankenberge naar
Brugge.

De overige 18% van de koopkracht in Blankenberge op het gebied
van specialty vloeit weg naar andere plaatsen (o.a. naar Knokke
Heist 2%). Koopkrachtafvloeiing naar Oostende treedt nauwelijks
op.

5.2 Koopattractie

In het door WES in 2006 uitgevoerd onderzoek is tevens de aan-
trekkingskracht van de detailhandel in Blankenberge op de regio
aangegeven (ook wel koopkrachttoevloeiing genoemd). Uit deze
analyses komen de volgende cijfers naar voren:

Tabel 5.2: Koopattractie vanuit de regio op de detailhandel Blankenberge
Woonplaats Convenience Shopping Specialty
Zuienkerke 28% 12% 6%
De Haan 22% 8% 2%
Brugge 5% 1% 1%

Inwoners van Zuienkerke en De Haan zijn voornamelijk voor de
Convenience goederen gericht op Blankenberge. Voor Shopping en
Specialty goederen neemt de koopattractie af.

Voor wat betreft de wekelijkse markt zijn vooral inwoners Zuien-
kerke georinteerd op Blankenberge.

Hoofdstuk 5 27

5.3 Toerisme

Als gevolg van de ligging aan de kust profiteert Blankenberge van
een grote toeristische aantrekkingskracht. Hierbij is er een onder-
scheid tussen dagtoerisme, meerdaags verblijf (inclusief overnach-
ting) en het toerisme via cruises.

5.3.1 Dagtoerisme
12

Ten aanzien van het dagtoerisme in Blankenberge zijn de meest
recente gegevens afkomstig uit 2011. In dat jaar bezochten 18,6
miljoen dagtoeristen de Belgische kust: een groei van 1,1 miljoen
ten opzichte van 2010
13
. Analyseren we de cijfers per gemeente dan
is Oostende koploper met 3,3 miljoen dagtoeristen op jaarbasis.
Knokke-Heist volgt met 3,0 miljoen dagtoeristen. Blankenberge kon
in 2011 rekenen op 2,1 miljoen dagtoeristen, een groei ten opzichte
van de voorgaande jaren (1,8 miljoen in 2009). Iets meer dan n
derde hiervan komt in het hoogseizoen (juli/augustus). Een dagtoe-
rist blijft gemiddeld 7 uur en heeft er een gemiddelde reistijd van 1
uur en 30 minuten voor over.

Tabel 5.3: Herkomst dagtoeristen Blankenberge
Herkomst % van totaal
West-Vlaanderen 5,4%
Overig Vlaanderen 68,7%
Walloni / Brussel 21,3%
Nederland 2,3%
Frankrijk 2,2%

12
Bron: Benchmarking rapport 2006-2011: Kustgemeenten / Kust / Brugge. Onder-
zoek Westtoer apb, 2011

Circa n op de drie dagtoeristen in Vlaanderen geeft aan winkels
te bezoeken tijdens een dagje uit.

In totaal bedragen de uitgaven van een dagtoerist 35,05,-. In
Blankenberge ligt dit bedrag hoger, namelijk 38,75,-. Gemiddeld
wordt 25% van dit bedrag uitgegeven aan shopping. Het gaat dan
om 9,70,- per persoon. Tellen we de bestedingen bij elkaar op
bedragen de totale bestedingen van dagtoeristen in Blankenberge
op het vlak van shopping 20,4,- miljoen (cijfers over 2011).

5.3.2 Meerdaags toerisme
14

Het verblijftoerisme is de tweede belangrijke pijler onder het toe-
risme in de kustgemeenten. Het aantal overnachtingen aan de ge-
hele Vlaamse kust kwam in 2011 uit op ruim 32,5 miljoen. In onder-
staande tabel de verdeling naar gemeente.

Tabel 5.4: Verdeling verblijftoerisme naar gemeente
Gemeente Aantal (afgerond in Mio)
De Panne 2,7
Koksijde 6,4
Nieuwpoort 3,0
Middelkerke 4,7
Oostende 2,8
Bredene 1,4
De Haan 3,7
Blankenberge 2,1
Zeebrugge 0,3
Knokke-Heist 5,4
Totaal 32,6

14
Bron: Benchmarking rapport 2006-2011: Kustgemeenten / Kust / Brugge. Onder-
zoek Westtoer apb, 2011
Hoofdstuk 5
28
In tabel 5.4 betreft het zowel commercieel logies, tweede verblijfs-
toerisme en overnachtingen in jachthavens. De verdeling naar ver-
blijfsvorm voor Blankenberge (afgerond):
Commercieel logies: 1,4 miljoen overnachtingen.
Tweede verblijfstoerisme: 730.000 overnachtingen.
Jachthavens: 34.000 overnachtingen.

Het aantal overnachtingen in Blankenberge bedroeg in 2011
2.116.923 (= 6,5% van het totaal in de kustgemeenten). Over de
periode 2007-2011 is er sprake van een lichte daling (0-2,5%). De
gemiddelde verblijfsduur in commercieel logies bedraagt 5,3 nach-
ten, bij het tweede verblijfstoerisme is dit 9,2 nachten.

De totale directe bestedingen aan verblijfstoerisme omvatten
163,1 miljoen. Dit bedrag is exclusief het dagtoerisme. Vergelijk-
baar aan de uitgaven bij het dagtoerisme wordt verondersteld dat
25% van het totaal wordt uitgegeven aan shopping. Voor de stad
Blankenberge is dat een bedrag van 40,1 miljoen (cijfers over
2011).

5.3.3 Haventoerisme
Een laatste belangrijke inkomstenbron via het toerisme zijn de crui-
seschepen die aanmeren in de haven van Zeebrugge. Zeebrugge is
de belangrijkste ferry- en cruisehaven van Belgi. Een belangrijke
attractie voor de passagiers is de historische stad Brugge. In 2012
meerden er 94 cruiseschepen aan in de Belgische haven. Voor 2013
staat de planning op ruim 100 cruiseschepen. Gemiddeld is de be-
zetting van een schip circa 2.150 passagiers. De gezamenlijke capa-
citeit van deze schepen bedraagt circa 226.000 passagiers. De stad
Blankenberge probeert te profiteren van deze doelgroep door de
busverbinding die gecreerd is tussen de haven van Zeebrugge en
Blankenberge te faciliteren. De schatting is dat in 2013 ruim 50.000
passagiers met een shuttle Blankenberge aandoen. Dit aantal
neemt naar de toekomst toe alleen maar toe.

Aan land besteden cruisepassagiers gemiddeld 30,-. Indien 25%
van dit bedrag wordt uitgegeven aan shopping dan bedragen de
inkomsten voor de detailhandel van deze doelgroep circa 350.000
tot 350.000.

5.3.4 Samenvatting
In onderstaande tabel een samenvattend overzicht van de toeristi-
sche bestedingen aan de detailhandel in Blankenberge naar doel-
groep.

Hoofdstuk 5 29

Tabel 5.5: Bestedingen toeristische sector aan detailhandel Blankenberge
Toeristische sector Uitgaven
Dagtoerisme 20.400.000
Verblijfstoerisme 40.100.000
Cruisetoerisme 350.000
Totaal 60.850.000

Verondersteld wordt dat hiervan circa 50% betrekking heeft op
dagelijkse goederen en 50% op niet-dagelijkse goederen.

5.4 Huidig functioneren

In deze paragraaf wordt aangegeven in hoeverre de detailhandel in
Blankenberge economisch gezien goed of slecht functioneert. Hier-
bij zullen de huidige omzetten in Blankenberge vergeleken worden
met het Vlaams gemiddelde. Voor het berekenen van de detailhan-
delsomzet in Blankenberge wordt van de volgende veronderstellin-
gen uitgegaan:

In Blankenberge wonen momenteel 19.625 inwoners.
De bestedingen bedragen 2.546,- per hoofd van de bevolking
in de dagelijkse artikelensector en 2.671,- per hoofd van de
bevolking in de niet-dagelijkse artikelensector.
De koopkrachtbinding voor dagelijkse goederen bedraagt 95%.
De niet-dagelijkse artikelensector wordt onderverdeeld in arti-
kelen op het gebied van shopping (recreatief) en specialty
(doelgericht). De koopkrachtbinding voor de hele sector be-
draagt 54%.
De koopkrachttoevloeiing in de dagelijkse artikelensector be-
draagt 26,0 miljoen. Toeristische bestedingen maken geen
onderdeel uit van dit cijfer
15
.
De koopkrachttoevloeiing in de niet-dagelijkse artikelensector
bedraagt 8,6 miljoen. Toeristische bestedingen maken geen
onderdeel uit van dit cijfer
16
.
De omzettoevloeiing afkomstig uit de toeristische sector be-
draagt 60,85 miljoen. Verondersteld wordt dat hiervan circa
50% betrekking heeft op dagelijkse goederen en 50% op niet-
dagelijkse goederen.
De referentieomzet van de dagelijkse sector bedraagt 6.050,-
17
, voor de niet-dagelijkse sector bedraagt dit 1.975,-
18
.

In navolgende tabellen is op basis van de hiervoor aangegeven ge-
gevens een berekening gemaakt van het economisch functioneren
van het dagelijkse en niet-dagelijkse artikelenaanbod in de stad
Blankenberge. Met betrekking tot het niet-dagelijks aanbod is er
tevens een verdeling gemaakt tussen de groepen shopping en spe-
cialty.

15
Berekening BRO op basis van onderzoek WES, 2006
16
Berekening BRO op basis van onderzoek WES, 2006
17
Inschatting van BRO Belgi. In Vlaanderen wonen op 1 januari 2013 6.376.425
mensen. De meest recente bestedingen in de dagelijkse artikelensector (Huishou-
densbudgetonderzoek, 2010) liggen op circa 2.589,- per persoon. Met andere
woorden: het bestedingspotentieel in Vlaanderen op het gebied van dagelijkse
goederen heeft een omvang van 16.509 miljoen. In Vlaanderen is momenteel
(2011) circa 2.712.496 m wvo aan dagelijkse artikelen aanwezig. Dit resulteert in
een gemiddelde omzet per m voor de dagelijkse artikelensector van circa 6.050,-.
18
Zie voetnoot 12, bestedingen in niet-dagelijkse sector liggen op circa 2.762,- per
persoon. In Vlaanderen is momenteel (2011) circa 8.921.019 m wvo aan niet-
dagelijkse artikelen aanwezig. Dit resulteert in een gemiddelde omzet per m voor
de niet-dagelijkse sector van 1.975,-.
Hoofdstuk 5
30
De omzet per m (vloerproductiviteit) wordt als indicator gebruikt
voor het functioneren.

Tabel 5.6 Huidig functioneren dagelijkse artikelensector
Dagelijkse sector
Inwonertal 19.625
Besteding per hoofd 2.546,-
Bestedingspotentieel (mln.) 50,0
Koopkrachtbinding 95%
Gebonden bestedingen (mln.) 47,5
Koopkrachttoevloeiing 53-55%
Omzet door toevloeiing (mln.) 53,5 58,0
Totale omzet (mln.) 101,0 105,5
Wvo totaal (m) 12.805
Omzet per m wvo 7.900,- - 8.250,-
Referentieomzet per m wvo 6.050,-

Momenteel wordt in de dagelijkse detailhandel in Blankenberge
een omzet gerealiseerd van ruim 100 miljoen. Omgerekend naar
omzet per m wvo wordt in de dagelijkse sector een bovengemid-
delde omzet gerealiseerd van respectievelijk 7.900,- tot 8.250,-.
Op basis van de benadering van het economisch functioneren is er
sprake van een goed functioneren van de detailhandel in de dage-
lijkse artikelensector in Blankenberge. Individuele winkels kunnen
een hogere dan wel lagere omzet per m wvo realiseren.

Tabel 5.7 Huidig functioneren niet-dagelijkse artikelensector
Niet-dagelijkse artikelensector
Inwonertal 19.625
Omzet door toevloeiing (mln.) 34,6 42,5
Totale omzet (mln.) 62,9 - 70,8
Omzet per m wvo 2.025,- - 2.275,-
Referentieomzet per m wvo 1.975

In de niet-dagelijkse artikelensector wordt anno 2013 een omzet
van circa 63 tot 71 miljoen behaald. Vertaald in de vloerproduc-
tiviteit van de winkels komt dit neer op 2.025,- tot 2.275,- per
m wvo. De niet-dagelijkse artikelensector in Blankenberge functi-
oneert daarmee licht boven het Vlaams gemiddelde 1.975,- per
m wvo.

Enkele uitgangspunten shopping en specialty
De onderverdeling shopping en specialty is opgenomen in bij-
lage 2.
De bestedingen per hoofd van de bevolking bedragen 736,-
per hoofd van de bevolking voor shopping en 1.936,- per
hoofd van de bevolking voor specialty-goederen.
De cijfers omtrent koopkrachtbinding en toevloeiing (buurge-
meenten) zijn bekend via het onderzoek van WES (2006).
Hoofdstuk 5 31

Met betrekking tot de toeristische bestedingen wordt 90% toe-
gerekend tot shopping-goederen en 10% tot specialty-
goederen. Dit betreft een aanname van BRO.
De referentieomzet voor shopping bedraagt 2.200,- en voor
specialty 1.900,-.

Tabel 5.8: Huidig functioneren shopping
Niet-dagelijks - Shopping
Inwonertal 19.625
Besteding per hoofd 736,-
Omzet door toevloeiing (mln.) 27,3 - 30,5
Omzet per m wvo 2.125,- - 2.300,-

De shopping branches realiseren een omzet rondom het Vlaams
gemiddelde. Met nadruk is hier sprake van een gemiddelde. De
afzonderlijke branches kunnen afwijkende prestaties hebben.

Tabel 5.9: Huidig functioneren specialty
Niet-dagelijks - Specialty
Inwonertal 19.625
Omzet door toevloeiing (mln.) 5,7 - 7,3
Omzet per m wvo 1.625,- - 1.750,-

De branches die meer doelgericht worden bezocht presteren min-
der. De vloerproductiviteit van circa 1.700,- ligt ruim 10% onder
het Vlaams gemiddelde van 1.900,-. Wederom benadrukken we
dat individuele branches en winkels van het gemiddelde kunnen
afwijken.
Hoofdstuk 5
32

Hoofdstuk 6 33

6. TRENDS EN ONTWIKKELINGEN
6.1 De vraagzijde

Toenemende vergrijzing en kleinschalige huishoudens: de trend
naar kleinschalige huishoudens en een toenemend aantal oude-
ren zijn de belangrijkste kenmerken in de evolutie van de be-
volkingssamenstelling. Kleinere huishoudens met veelal twee-
verdieners en een toenemend aantal ouderen impliceren dat
gemak en comfort bij het winkelen en het boodschappen doen
meer en meer op prijs wordt gesteld en men in toenemende
mate hecht aan een juiste prijs/kwaliteitverhouding. Daarenbo-
ven wordt het volume van de aankopen kleiner. Een toename
van het aantal ouderen betekent ook dat buurtwinkels in toe-
nemende mate een sociale functie zullen krijgen. Grote super-
marktketens spelen hier reeds op in. Ook leven de nieuwe seni-
oren met meer luxe door hun sterkere financile situatie verge-
leken met de situatie van hun leeftijdsgenoten uit de voor-
gaande generaties.
Toenemende mobiliteit: het autobezit in Belgi neemt steeds
meer toe. Momenteel heeft nagenoeg bijna elk Belgisch huis-
houden een auto ter beschikking. Dat betekent tegelijkertijd dat
de actieradius voor het winkelen of het doen van boodschappen
sterk is vergroot. Dit stelt de hedendaagse consument dan ook in
staat om in toenemende mate ook buiten zijn eigen woonplaats
te gaan winkelen of boodschappen te gaan doen. Recreatief
winkelen en boodschappen doen op verder weg gelegen locaties
komen daarmee binnen het bereik van de consument te liggen.
Toenemende internetaankopen: de omzetten via internet zijn de
afgelopen jaren fors gestegen. De top 3 van de sterkste stijgers
onder verkochte artikelen via het internet zijn decoratieproduk-
ten (35,6%), kleding (33,3%) en mode-accessoires (31,1%). Voor
wat betreft de internetverkopen op het gebied van dagelijkse
goederen wordt nauwelijks enig effect verwacht. In ieder geval
vertegenwoordigt het internet vandaag minder dan 5% van de
omzet. Wel is het zo dat Belgi nog achterop loopt met betrek-
king tot aankopen via internet in vergelijking met de buurlan-
den. Dit wordt aangetoond in volgende tabel;

PERCENTAGE ONLINE SHOPPERS
(VAN MENSEN MET INTERNET)
Groot-Brittanni 39 %
Nederland 37 %
Duitsland 32 %
Frankrijk 28 %
Verenigde Staten 26 %
Griekenland 24 %
Belgi 18 %
Rusland 15 %
Mexico 10 %
Egypte 1 %

Hoofdstuk 6
34
Consument wil steeds meer kwaliteit en afwisseling: de consu-
ment stelt steeds hogere eisen aan de kwaliteit van het winkel-
aanbod en de winkelomgeving. Voor het doen van de dagelijkse
boodschappen stelt hij een ruim aanbod in een omgeving die
hem qua gemak, comfort en bereikbaarheid aanspreekt zeer op
prijs. Voor de niet-dagelijkse artikelen legt hij andere prioritei-
ten. Soms wenst de consument doelgericht te kopen of be-
schouwt hij winkelen als vrijetijdsbesteding. Het winkelaanbod
en zijn ruimtelijke omgeving dient hierop afgestemd te zijn. Voor
de detailhandel betekent dit dat zowel op microniveau (de win-
kel) als op macroniveau (de winkelomgeving) er steeds meer
aandacht besteed moet worden aan de kwaliteit van het aange-
bodene in al zijn aspecten (beleving, ruimtelijk, functioneel).
Voldoet deze niet aan de wensen van de consument dan zal hij
snel zijn auto nemen om elders te winkelen of boodschappen te
doen.
Veilig boodschappen doen of winkelen: veiligheid van winkel-
centra wordt steeds belangrijker. Als de consument het gevoel
heeft dat niet meer voldaan wordt aan zijn of haar veiligheid is
de consument al snel geneigd het winkelgebied te verlaten ten
gunste van andere winkelgebieden. Dit betekent dat al reeds bij
het ontwerpen van winkels en winkelcentra ruimschoots aan-
dacht geschonken moet worden aan het veiligheidsgevoel.

0 10 20 30 40 50 60 70
Boodschappen
Auto's
Speelgoed
Kleding
Boeken
Videogames
Speelgoed
Bioscooptickets
Computersoftware
Tickets voor evenementen
Hotelovernachtingen
Vakantievluchten
Hoofdstuk 6 35

6.2 De aanbodzijde

Clustering van winkels: winkels vinden het prettig om in elkaars
nabijheid te zitten. Niet alleen neemt daarmee het aantal be-
zoekmotieven om naar een winkel(centrum) te gaan toe, maar
dit leidt ook tot combinatiebezoek van winkels. Een langere
verblijfsduur en meer bestedingen zijn hiervan het gevolg.
Schaalvergroting en schaalverkleining: winkels worden steeds
groter. Vooral op baanwinkellocaties zien we de schaalvergro-
ting optreden. Echter ook in binnenstedelijke gebieden worden
winkels steeds groter. Door de toenemende schaalvergroting
zijn kleine voorzieningen in dorpskernen en woonwijken onder
druk komen te staan. Daarentegen zijn ook kleine, zeer gespe-
cialiseerde winkels in binnensteden en buurten in opkomst.
Voorbeelden hiervan zien we in de dorpen en woonwijken met
bijvoorbeeld kleine supermarkten (GB Express, GB Contact).
Vervloeiing van het centrum en perifeer gelegen aanbod Het
traditioneel retailpatroon waarbij de boodschappen plaatsvin-
den in de woonbuurt, vrijetijdsartikelen in een centrumgebied
en doelaankopen plaatsvinden bij baanwinkels blijkt te ver-
zwakken. Zo kunnen dagelijkse producten ook in de binnenstad
of in de periferie worden aangeboden. Zo zijn ook bepaalde
ketens zowel in de binnenstad als aan de rand van de stad
aanwezig.
Branchevervaging en specialisatie nemen samen toe Om de
consument te binden en als gevolg van de toenemende concur-
rentie nemen winkels steeds meer branchevreemde producten
en diensten in hun assortimenten op. Bouwmarkten die televi-
sies verkopen, supermarkten die een fotoservice en/of een sto-
merij exploiteren. Daarnaast zien we dat kledingmerken naast
hun kleding ook aanvullende assortimenten gaan voeren om
de merkbeleving nog sterker te maken. Hiertegenover staat dat
in een aantal gevallen er juist sprake is van specialisatie of ni-
che-creatie. Hier biedt de verkoper een dieper assortiment met
meer service aan en reikt de retailer een oplossing op maat aan
voor elke individuele al dan niet potentile klant.
Marketing van winkelcentra: in hun uitingen naar de consu-
ment zien we dat steeds meer centra zich als een winkelgebied
presenteren. Winkelcentra zoeken daarbij sterk naar hun on-
derscheidend vermogen ten opzichte van andere centra. Dit
geldt niet alleen voor conceptmatig gebouwde winkelcentra
maar ook voor historisch gegroeide centra. Binnenstedelijke of
citymarketing is nu ook doorgedrongen bij kleinere gemeenten
of steden.

Handelaars Houthalen-Helchteren-Centrum Verenigde handelaars Neerpelt

Samenwerking: Om schaalvoordelen te behalen vindt steeds
meer filialisering plaats. Immers, aankoop-, promotie-, perso-
neelsbeleid en andere back-office-activiteiten gebeuren veelal
centraal.
Hoofdstuk 6
36
Versterking van de beleving en wens tot combinatie: De con-
sument wil verrast worden, wil dingen ondervinden en wil het
aangename aan het nuttige koppelen. Ook in de winkels zelf
zien we in toenemende mate andere functies of combinaties
ontstaan, zoals horeca in winkels, try & buy in winkels, semi-
nars, cursussen, events in winkels. Naast het aanbod van pro-
ducten worden daarbij diensten aangeboden zodat de klant
niet verplicht wordt elders te gaan. Een minisuper geeft haar
klanten naast de voedingswaren ook een sleutel- en schoenen-
service. Bankautomaten en postpunten moeten een aantal ad-
ministratieve zaken vergemakkelijken, ook persoonlijke dienst-
verlening zoals kapsalon, reisbureau, wassalon vindt men meer
en meer in shoppingcentra.
Nationale en internationale organisaties expanderen (interna-
tionalisering): nationale en internationale detailhandelsorgani-
saties nemen in belang toe en bereiken een steeds hogere dek-
kingsgraad dankzij een fijnmaziger distributienet.
Buurtwinkels winnen terrein: door de sterke vergrijzing en het
toenemend aantal alleenstaanden en tweepersoonshuishou-
dens zal het aantal kleine buurtwinkels en kleine supermarkten
de komende jaren gaan toenemen. Hypermarkten zullen als
gevolg hiervan hun marktaandeel zien dalen.

Verruimde openingstijden: momenteel gaat een discussie over
de avondopenstelling en zondagse openstelling van winkels.
De wetgeving regelt de verplichte wekelijkse rustdag, de be-
perking van de winkelopeningstijden en het zondagswinkelen.
Gemeenten die erkend zijn als toeristisch centrum kunnen ver-
regaande verruimingen krijgen op de openingstijden en daar-
door de rustdag loslaten. In de praktijk blijkt dat keten- en fili-
aalbedrijven eenvoudiger kunnen inspelen op de verruiming
van de openingstijden dan zelfstandigen.
Online verkoop vs belevingswaarde: Door de opkomst van on-
line winkelen onderscheiden fysieke retailers zich in toene-
mende mate door beleving toe te voegen. Ook multichanne-
ling draagt bij aan de beleving op de winkelvloer. Multichan-
nel retailing is het aanbieden van producten via meerdere ka-
nalen tegelijkertijd. Dat is in wezen niets nieuws, maar de term
heeft een vlucht genomen met de opkomst van digitale kana-
len. In toenemende mate maken retailers in de winkel gebruik
van de digitale mogelijkheden. Een voorbeeld daarvan zijn di-
gitale passchermen in modezaken. Een groot touchscreen-
scherm in de winkel geeft een handig overzicht van de gehele
collectie.

Hoofdstuk 7 37

7. SWOT-ANALYSE
Sterktes
Station als bronpunt van het centrum
Relatie met de kust en als gevolg daarvan het hoge aantal
toeristen
Relatief hoge koopkrachttoevloeiing
Hoge koopkrachtbinding dagelijkse artikelen
Dagelijkse sector functioneert bovengemiddeld
Niet-dagelijks aanbod functioneert redelijk / gemiddeld
Aantal ketens/trekkers in centrumgebied
Diverse in- en outdoor attracties in centrum
(Auto)bereikbaarheid winkels

Zwaktes
Imago / Perceptie van Blankenberge
Routing en structuur in het centrum
Parkeergeleiding en -comfort
Lage koopkrachtbinding / hoge afvloeiing modische artikelen
en woninginrichting
Beperkt doelgericht aanbod
Schommelingen in inwonertal en toeristenstroom
Uitstraling openbare ruimte kernwinkelgebied
Weinig sfeer/verblijfskwaliteit in centrumgebied
Kwalitatieve uitstraling van meerdere handelszaken
Hoog leegstandspercentage in centrum, met name enkele aan-
loopstraten

Kansen
Bestuurlijke aandacht voor detailhandel en kernversterking
Vergrijzing
Particuliere initiatieven
Inzetten op beleving in het centrum
Investeren in het toerisme, bijvoorbeeld het cruisetoerisme
Optimale balans lokale zelfstandigen ketens in het centrum-
gebied, waardoor de trekkracht vergroot wordt en de identi-
teit/lokale binding/service behouden.
Nieuwe parking(s) in centrum

Bedreigingen
Winkelcentra in de omgeving
Vergrijzing
Internetaankopen
Toenemende filialisering

Hoofdstuk 7
38

Hoofdstuk 8 39

8. VISIE
In de vorige hoofdstukken is uitgebreid ingegaan op de actuele
situatie rondom de kleinhandel en aanverwante functies in de stad
Blankenberge. In dit hoofdstuk zal aangegeven worden hoe de
kleinhandel zich de komende jaren zal kunnen gaan ontwikkelen.

8.1 Resum en workshop

Alvorens stil te staan bij de visie grijpen we terug op de belangrijk-
ste resultaten uit de analyse fase en de uitkomsten van de work-
shop. De workshop heeft tussen de fase van analyse en het formu-
leren van de visie plaatsgevonden en is bijgewoond door lokale
afgevaardigden namens onder andere de stad, de handelaars, be-
langenorganisaties en de toeristisch-recreatieve sector. Aan de
hand van stellingen is gedebatteerd over de ambities. De uitkom-
sten van de analyse en de workshop vormen de basis voor het te
schetsen profiel van Blankenberge in het volgende deel.

Conclusies analyse
Het aantal inwoners in Blankenberge zal de komende jaren
groeien tot circa 23.300 in 2030. Het aandeel van de oudere
leeftijdsgroepen neemt daarbinnen fors toe. Echter, door ge-
plande/nieuwe verkavelingen zal er ook aangroei zijn van ge-
zinnen/jongere bevolkingsgroepen.
Als gevolg van de ligging en de vele toeristen heeft Blanken-
berge in verhouding tot het gemiddelde in Vlaanderen een
ruim detailhandelsaanbod.
In verhouding tot andere kustgemeenten blijft het aanbod in
de niet-dagelijkse sector achter.
De leegstand in de stad is ruim bovengemiddeld.
De handelspanden in het centrum hebben een kleinschalige
karakter.
Tussen 2007 en 2013 heeft het aanbod in het centrum, tegen de
trend in, een schaalverkleining ondergaan.
Het aanbod is met name georinteerd op het lage marktseg-
ment (discount).
Er is een ruim aanbod aan overige voorzieningen aanwezig
(met name horeca) met daarbinnen enkele kwaliteitsvolle bo-
venregionale trekkers.
Ook in de sfeer van ontspanning/vermaak en cultuur beschikt
de stad over diverse trekkers.

Conclusies workshop
De perceptie van Blankenberge bij het volk sluit niet aan bij de
ervaring van de bezoeker van Blankenberge. Het imago is de-
cennia geleden gecreerd en achtervolgt de stad anno 2013
nog altijd.
De openbare ruimte in het centrum verdient een kwaliteitsim-
puls.
De stad dient te investeren in de gezelligheid in en de beleving
van het centrum. Tevens is er een behoefte om de verromme-
ling van de openbare ruimte tegen te gaan (reclame en uitstal-
lingen).
Hoofdstuk 8
40
De geografische ligging van Blankenberge in de regio is een
troef (tussen Oostende / Knokke-Heist en Brugge).
Het centrum heeft vele troeven die gezamenlijk beter vermarkt
kunnen worden. Denk daarbij aan de Pier, diverse indoor at-
tracties, de haven in het centrum en diverse kwaliteitszaken.
Het kleinschalig/specialistisch detailhandelsaanbod dient ver-
sterkt te worden om de eigen identiteit vorm te geven.
Een afbakening van het centrum met betrekking tot detailhan-
del is wenselijk. Uitbreiding en verlinting dienen bestreden te
worden. Het primaat ligt bij de Kerkstraat, Weststraat, Molen-
straat, Langestraat en Vissersstraat.
Met het oog op de reeds omvangrijke leegstand is een uitbrei-
ding van het winkelaanbod niet aan de orde.
Benoem sfeergebieden voor horeca en sta in het kernwinkelge-
bied winkelondersteunende horeca toe.
Manitobaplein als centraal plein in het winkelgebied.

8.2 Profiel

Vervolgens zal worden ingegaan op het na te streven profiel van de
stad Blankenberge op langere termijn. Hoe zal de detailhandel in
de stad Blankenberge er in de toekomst uitzien, welke rol vervult
zij in de regio en wat is haar onderscheidend vermogen ten opzich-
te van de belangrijkste concurrerende (kust)gemeenten in de regio?
Dit zijn vragen die van invloed zijn op het functioneren van de
kleinhandel in de stad Blankenberge.

Bij het bepalen van het ambitieniveau van Blankenberge heeft een
aantal uitgangspunten een belangrijke rol gespeeld, zoals de te
verwachten bevolkingsontwikkeling, de bepalingen in diverse
Ruimtelijke Structuurplannen, de wens van het stadbestuur en de
uitkomsten van de workshop.
Allereerst formuleren we enkele algemene doelstellingen voor
Blankenberge:

Blankenberge moet werken aan eigen identiteit
Met concurrenten als Brugge en Knokke-Heist ligt Blankenberge in
de rook van een aantal sterk op het recreatieve aspect gerichte
concurrenten. Om hieraan enigszins het hoofd te kunnen bieden, is
het voor Blankenberge van belang in te steken op zowel het recre-
atieve winkelen als het efficinte winkelen, op zowel sfeer en ver-
blijfskwaliteit als bereikbaarheid en parkeren. De stad heeft daarbij
het voordeel dat zij centraal is gelegen (tussen Oostende, Brugge
en Knokke-Heist).

Bezoekers moeten in Blankenberge terechtkunnen voor de recrea-
tieve branches, maar zonder de problemen van bereikbaarheid en
parkeren n moeten er gemakkelijk, efficint en snel hun bood-
schappen kunnen doen en kunnen winkelen. Daarbij is het vooral
belangrijk om uit te gaan van de eigen kracht en te werken aan
een onderscheidende identiteit.

Ketenbedrijven te dominant aanwezig
De aanwezigheid van ketens bepaalt voor een groot deel de trek-
kracht van een winkelgebied en verhoogt dus het druktebeeld in
de winkelstraten. In Blankenberge zien we vooral in de Kerkstraat
Hoofdstuk 8 41

een grote dominantie van landelijke en internationale ketens. Het
betreft ketens die zich met name richten op het midden en lagere
segment. Echter, de aantrekkingskracht van een winkelgebied
wordt gevormd door de mix van ketens en speciaalzaken / zelfstan-
digen. De laatste groep zorgt voor afwisseling en nodigt vaak uit
tot een langer verblijf in een winkelgebied. Bovendien leveren zij
kwaliteit in een bepaalde niche. Evenwicht tussen ketenbedrijven
en lokaal ondernemerschap is voor Blankenberge een belangrijke
opgave.

Blankenberge is meer dan stad aan de kust
Blankenberge heeft nog altijd te maken met een enigszins nadelig
imago, dat van een goed bereikbare feestbestemming aan de kust.
Bovendien heerst het beeld dat Blankenberge een marginale stad is
waar alleen de lagere sociale klassen op vakantie gaat. Bezoekers
hebben anno 2013 echter een ander beeld van de stad en komen
erachter dat de stad veel te bieden heeft. Voor jongeren maar ook
voor gezinnen met kinderen en ouderen.

Er is de stad veel aan gelegen om een imago te krijgen dat beter
overeenkomt met de werkelijkheid. Het beeld van de huidige be-
zoeker staat daarbij centraal. Maar ook zeker het huidige aanbod,
op het gebied van cultuur, culinair, winkelen en vrije tijd.

Naast het investeren in de kwaliteit van het aanbod is het dus cru-
ciaal om te investeren in een nieuwe identiteit die aansluit bij de
situatie van vandaag. We komen in het volgende hoofdstuk uitge-
breid terug op de gewenste communicatiestrategie.

8.3 Kwantitatieve uitbreidingsmogelijkheden

Voordat functionele en ruimtelijke verbeteringsvoorstellen voor de
winkelgebieden in de stad Blankenberge worden aangegeven,
gaan we eerst in op de netto kwantitatieve uitbreidingsmogelijk-
heden van de kleinhandel in Blankenberge tot 2020.

Een aantal uitgangspunten is daarbij van belang. Allereerst het feit
dat de winkelmarkt sterk aan het veranderen is. Waar in het verle-
den sprake was van een steeds maar groeiende winkelmarkt vindt
nu verdringing plaatst. Nieuwe winkelontwikkelingen leiden er toe
dat er elders winkels wegvallen.

Bovenstaande ontwikkeling wordt veroorzaakt door meerdere
trends die van grote invloed zijn op ons koopgedrag. De voorbeel-
den zijn in het vorige hoofdstuk uitgebreid beschreven en kunnen
worden samengevat onder de volgende noemers:
Teruglopende bestedingen
Stijging van de verkoop via internet, ook voor dagelijkse artike-
len
Demografische verandering
Veranderingen aan de aanbodzijde: filialisering en schaalver-
groting.

Bovendien hebben we in het analyse hoofdstuk geconcludeerd dat
de leegstand in, met name het centrum van, Blankenberge fors is.
Stadsbreed staat circa 17% van het winkeloppervlak leeg, in het
centrum zelfs ruim n vijfde. Dit percentage is variabel aangezien
een deel in het hoofdseizoen is ingevuld.
Hoofdstuk 8
42
In de periode van voor 2008/2009 was er nog sprake van groei van
het winkelaanbod op alle typen winkellocaties. Door de periode
van stagnatie staan we nu voor een maatschappelijke keuze: waar
dragen winkels het beste bij aan de stedelijke structuur?

Betekenis voor de stad Blankenberge
De discussie moet in Blankenberge niet gaan over de kwantitatieve
uitbreidingsruimte, maar veel meer over de vraag waarop kwaliteit
kan worden toegevoegd. Want ook al is de winkelmarkt in zwaar
weer en is de leegstand in Blankenberge bovengemiddeld, voor
kwaliteit is altijd ruimte. Grote vraag is echter op welke plekken
kwaliteit de grootste toegevoegde waarde heeft. De visie doet
daarover uitspraken.

8.4 Ruimtelijke versterking centrum Blankenberge

Naast een functionele versterking van het centrum kunnen investe-
ringen in de uitstraling van het gebied niet achterblijven.

Uitgangspunten
Voor de toekomstige ruimtelijke vormgeving van het centrum van
Blankenberge is een aantal uitgangspunten van groot belang:
Voorzieningen willen het liefst zo dicht mogelijk bij elkaar zit-
ten. Winkels kunnen dan profiteren van combinatiebezoek,
terwijl de aantrekkingskracht van centrumgebieden (hoe meer
winkels en hoe meer functies bij elkaar: hoe meer bezoekmo-
tieven) daarmee wordt vergroot. Lange winkellinten zijn niet
prettig voor de consument. Daarom komen we in het vervolg
tot een afbakening van het kernwinkelgebied in het centrum.
Niet alleen het kernwinkelgebied, ook het overige centrumge-
bied dient duidelijk afgebakend te worden. Dit voorkomt een
te grote spreiding van aanverwante functies over een te groot
gebied. Bij een te grote spreiding van centrumfuncties komt de
gewenste synergie tussen functies in gevaar.
De consument hecht niet alleen steeds meer waarde aan de
kwaliteit van de winkels maar ook aan de winkelomgeving. Als
de consument hier niet tevreden over is, is hij al snel geneigd
om naar een verder weg gelegen winkelcentrum te rijden. De
toenemende mobiliteit stelt hem hiertoe in staat. Een prettig
verblijfsklimaat in een centrumgebied is derhalve een noodza-
kelijke voorwaarde voor een goed functionerend winkelgebied.
We hebben reeds geconcludeerd dat de centrumbeleving in
Blankenberge op de dag van vandaag te wensen overlaat.
Trekkers dienen gelokaliseerd te zijn op strategische locaties in
het centrumgebied, in het geval van Blankenberge bij de en-
trees en verspreid over de Kerkstraat. Dit levert loopstromen
op, waar andere winkels hun voordeel mee kunnen doen.
Bereikbaarheid en parkeren zijn van groot belang voor het
functioneren van Blankenberge-centrum. Juist in dit opzicht
kan Blankenberge zich onderscheiden van regiogemeenten
Brugge en Knokke-Heist. Het parkeren dient zo gemakkelijk
mogelijk gemaakt te worden. Parkeerlocaties dienen zo dicht
mogelijk bij het centrum gelegen te zijn en dienen het start-
punt te zijn voor de routing in het centrumgebied. Positief is
dat de stad op korte termijn investeert in n nieuwe parking
bij het station (700 plaatsen waarvan een deel gereserveerd is
Hoofdstuk 8 43

voor abonnementhouders van de trein) en er zijn mogelijke
plannen voor een parking onder de Grote Markt (aanbeste-
ding). Laatste is echter vandaag de dag nog erg onzeker.
Centrumgebieden hebben vaak het nadeel dat zij vanwege de
beperkte mogelijkheden nauwelijks ruimte kunnen bieden aan
grotere winkels. Echter ook in centra moet ruimte gevonden
kunnen worden voor grotere winkels. Schaalvergroting beperkt
zich immers niet alleen tot perifeer gelegen (buiten de stad ge-
legen) winkelgebieden. Indien deze ruimte beschikbaar is, res-
pectievelijk gecreerd kan worden, zullen spelers een vestiging
in het kernwinkelgebied overwegen. Mits het kernwinkelge-
bied voldoende omvang en uitstraling heeft. De uitdaging in
Blankenberge hieromtrent is groot en essentieel voor het toe-
komstperspectief.

Hierboven genoemde uitgangspunten en de kwantitatieve ontwik-
kelingsmogelijkheden zijn hieronder vertaald in navolgende ruim-
telijke visie op Blankenberge.

Compact centrum Blankenberge
Ruimtelijk gezien wordt het kernwinkelgebied gevormd door het
winkelrondje Kerkstraat, Weststraat, Vissersstraat. Er wordt aanbe-
volen om dit gebied als zodanig te definiren, accentueren en be-
leidsmatig te ondersteunen. Het gebied heeft ongeveer een lengte
van 300 meter; over het algemeen ook de afstand die consumenten
bereid zijn te lopen. Binnen het gebied zijn er vanzelfsprekend ac-
centverschillen. De Kerkstraat is de hoofdas, de zijtakken worden
beschouwd als aanloopstraten.

Het streven moet erop gericht zijn om winkelvoorzieningen binnen
dit gebied te concentreren, de verblijfskwaliteit een impuls te ge-
ven en de entrees duidelijk te accentueren.

Dit betekent bijvoorbeeld ook dat in dit gebied het accent met be-
trekking tot horeca moet liggen op winkelondersteunende zaken
(lunchroom en koffiepunt). Dit kan de verblijfsduur van de bezoe-
ker verlengen en voegt beleving toe aan het gebied. Kleinschalige
terrassen in de winkelstraten, die liefst een eenheid vormen, passen
hier prima bij.

Hoofdstuk 8
44
Figuur 8.1: Kernwinkelgebied centrum Blankenberge (bron: OpenStreetMap)

Buiten het kernwinkelgebied wordt de vestiging van handelszaken
niet gestimuleerd. Met investeringen binnen het kernwinkelgebied
zullen handelaars verleid worden om zich daar te vestigen.

Kwaliteit openbare domein
Blankenberge was n van de eerste gemeenten met een volledig
geplaveid en ingericht voetgangersdomein. Anno 2013 maakt het
geheel een verouderde en rommelige indruk. De indruk van het
openbare domein is echter wel direct van invloed op de perceptie
en het imago van de bezoeker van Blankenberge.

Het is daarom belangrijk dat het aanzien van het openbare domein
in het kernwinkelgebied wordt versterkt. Kernwaarden daarbij zijn
sfeer, gezelligheid, gemoedelijkheid en veiligheid. De beleving van
de bezoeker dient centraal te staan. Niet alleen de jongere genera-
ties, maar zeker ook de oudere bezoeker. Het centrum moet voor
alle leeftijdsgroepen toegankelijk zijn. Voorbeelden van kwalitatie-
ve toevoegingen die door ondernemers zelf zijn aangedragen:
Meer groen, in zomer n in winter
Rustpunten voor senioren
Vuilnisbakken in winkelstraten
Lichtplan, ook voor etalages en s avonds

Beleidsregels voor gebruik openbare domein
Straatmeubilair, reclames, terrassen, zonweringen, parasols, rollui-
ken enzovoort kunnen het stadsbeeld verlevendigen en daarmee
een positieve invloed op de aanblik van een stad hebben. Echter, in
het centrum van de stad is de situatie op meerdere plekken romme-
lig als gevolg van de uitstallingen van ondernemers in het openbare
gebied. Dit betreft met name uitstalling van assortiment en uitin-
gen van reclame. Met name aan de Zeedijk is dit een doorn in het
oog van veel ondernemers en bezoekers.
Samen met ondernemers in het centrum dient de stad te streven
naar het opstellen van richtlijnen in het centrumgebied. In eerst
instantie ten aanzien van reclame en uitstallingen. Uitgangspunt is
dat het gebruik van het openbare domein of het plaatsen van han-
Hoofdstuk 8 45

delsreclame niet mag leiden tot een aantasting van het straatbeeld
en moet daarom voldoen aan redelijke eisen van welstand.

Voor het stadsbestuur is in het vervolg dan ook een regisserende rol
weggelegd om de kwaliteit van de gebouwde ruimte zo hoog mo-
gelijk te houden.

Ook aandacht voor de panden
Naast de aandacht voor de kwaliteit van de openbare ruimte, kan
de verblijfskwaliteit van het centrum tevens versterkt worden door
aandacht te besteden aan de kwaliteit van de gevels van de han-
delspanden. In meerdere gevallen sluit de kwaliteit niet aan bij de
gewenste uitstraling. Dit heeft enerzijds te maken met schreeuwe-
rige reclame-uitingen, anderzijds ook met achterstallig onderhoud.
De Vlaamse Regering heeft met de rapportage Winkelen in Vlaan-
deren 2.0 het belang van sterke handelskernen benadrukt. De Re-
gering stelt tevens subsidies ter beschikking voor initiatieven en
projecten met een versterking van handelskernen. In de nota wordt
specifiek aandacht besteed aan de aantrekkelijkheid van han-
delspanden als hefboom voor de attractiviteit van een winkelge-
bied. Zo kan de gemeente subsidie aanvragen om de handelaars te
ondersteunen bij de renovatie van hun handelspanden. Er wordt
wel bewust gekozen voor winkels die een kleinere netto vloerop-
pervlakte hebben dan 700 m. In de analysefase hebben we reeds
geconcludeerd dat de handel in het centrum van Blankenberge
wordt gekenmerkt door kleinschaligheid.

8.5 Functionele versterking centrum Blankenberge

De focus in het detailhandelsbeleid ligt bij het centrum van Blan-
kenberge. Daarvoor wordt gestreefd naar zoveel mogelijk cluste-
ring van niet-dagelijks winkelaanbod in het centrum.

Eerder is reeds geconstateerd dat de verhouding tussen ketens en
speciaalzaken in balans moet zijn. Het centrum van Blankenberge is
sterk in formules en ketens in het lage- en middensegment, maar
de attractiviteit wordt ook gevormd door de combinatie met spe-
cialisten en kleinschaligheid. Ketens hebben bij voorkeur een plaats
in de Kerkstraat maar sterke trekkers aan de uiteinden van de
straat (richting station en richting Zeedijk. Dit zorgt ervoor dat er
attractiepunten ontstaat die bezoekersstromen genereren. De zij-
takken binnen dit gebied (zie figuur 8.1) zijn bedoeld voor klein-
schaligheid, specialiteit en verrassing.
Planologisch is de verhouding tussen ketens en speciaalzaken niet
vast te leggen. Wel zouden bepaalde locaties gestimuleerd c.q.
Hoofdstuk 8
46
ontmoedigd kunnen worden voor bepaalde vormen van detailhan-
del. Aangezien een trekker/keten een pand vraagt met een bepaal-
de schaalgrootte, zichtbaarheid en bereikbaarheid, dienen de pan-
den in de Kerkstraat hierop getoetst te worden. Het samenvoegen
van locaties kan de benodigde ruimte creren.

In de zijtakken staan andere accenten centraal. De bezoeker wil
hier meer verrast worden waardoor nichemarkten hier een plaats
dienen te krijgen. Er is ook meer sprake van een combinatie van
functies en bovendien is de openbare ruimte anders van karakter.

In deze paragraaf gaan we nader in op de functionele verster-
kingsmogelijkheden voor het centrum.

Dagelijkse sector
De stad heeft op dit moment een goede spreiding van supermark-
ten en alle segmenten zijn vertegenwoordigd. Bovendien zagen we
dat het bestaande aanbod op dit moment goed functioneert. Ver-
sterking van het aanbod met een extra supermarkt in het centrum
ligt niet voor de hand. Indien een supermarkt toch wordt overwo-
gen, dan ontstaat er naar de toekomst toe een nieuwe geschikte
locatie bij het station (zie hieronder). Voorwaarde is wel dat het
geen volwaardige supermarkt betreft (1.000 m +), maar dat het
assortiment zich richt op de reiziger (zogenaamde to go concept).
De Carrefour gelegen in de Kerkstraat zou een grondige face-lift en
re-organisatie overwegen maar leveringen in deze winkelzone blij-
ven dan problematisch. Een herlocalisatie van de Carrefour naar
bijv. de Stationssite was in elk geval een opportuniteit geweest.

Niet-dagelijkse sector
In de niet-dagelijkse artikelensector ligt er met name een opgave
als het gaat om het ruimtelijke-planologisch kader. Zojuist is het
kernwinkelgebied van Blankenberge afgebakend. Hierbinnen is de
Kerkstraat benoemd als hoofdwinkelstraat met een nadruk op ke-
ten- en filiaalbedrijven en de zijstraten als vestigingslocaties voor
de Couleur Locale.

De opgave is om potentile investeerders te verleiden om zich bin-
nen dit gebied te vestigen. Als het gaat om de Kerkstraat en het
aantrekken van keten- en filiaalbedrijven dient er schaalvergroting
plaats te vinden om te kunnen voldoen aan de ruimtebehoefte van
de vragende partijen. Gezien de huidige structuur van de han-
delspanden gaat de aandacht dan al snel uit naar het samenvoegen
van panden of processen van herverkaveling.

Stedelijke herverkaveling kan een belangrijke bijdrage leveren aan
het voorkomen van onnodige stagnatie bij gebiedsontwikkelingen.
Bouwpercelen / handelspanden worden toegedeeld naar rato van
de waarde c.q. van de oppervlakte van de ingebrachte percelen. In
het buitenland zijn goede ervaringen opgedaan met stedelijke her-
verkaveling. Het creren van ruimte in het A1-winkelgebied is es-
sentieel om de noodzakelijke dynamiek te behouden.
Er liggen wel degelijk kansen om Blankenberge verder op de kaart
te zetten als winkelstad. Anno 2013 behoort 37% van het aanbod
tot de branche kleding en mode. In verhouding tot andere plaatsen
met een dergelijke toeristische potentie is dit gering. Kijken we
alleen al naar de grote modewarenhuizen dan zijn bijvoorbeeld
H&M en Zara niet in Blankenberge aanwezig.
Hoofdstuk 8 47

Vanuit een sterke Kerkstraat worden de zijstraten gevoed. Juist
hier bevinden zich de onderscheidende zaken, die het centrum
een eigen gezicht geven. De kleinere schaal van de winkels, lagere
huurprijzen en meer specialistische, zelfstandige ondernemers ge-
ven deze straten meerwaarde.

Winkelcluster station
Blankenberge krijgt een nieuw station in het centrum. Gezien de
ligging is de stationsomgeving erg bepalend voor het beeld, het
imago en karakter van de stad. Op de transparante gelijkvloerse
verdieping komen diverse stationsfuncties, waaronder retail. Vol-
gens de plannen gaat het om 4.500 m. Daarnaast komen op ver-
dieping congresfaciliteiten, kantoren en hotelvoorzieningen. Ook
komt er een nieuwe parkeerlocatie.

Het nieuwe station is natuurlijk een blikvanger voor de stad. Dit
neemt niet weg dat het belangrijk is om de retailontwikkelingen af
te stemmen op het centrum van de stad. Het toevoegen van recrea-
tieve branches is een gevaar voor de ambitie van het centrum. Veel
beter is om het aanbod te richten op de treinreiziger. Dit betekent
winkels gericht op efficiency en gemak, bijvoorbeeld dagelijkse
benodigdheden en een drogisterij. Een supermarkt met een to go
concept past zoals gezegd prima binnen deze ambitie. Voorts is het
van belang om geen kleinschaligheid toe te voegen (kleiner dan 50
m).

Sfeergebieden horeca en vermaak
Eerder is al benoemd om winkelondersteunende horeca toe te la-
ten in het gedefinieerde kernwinkelgebied. Gezien het belang van
de toeristisch-recreatieve sector voor de stad benoemt de visie naast
het kernwinkelgebied meerdere sfeergebieden waarin de verblijfs-
functies (met name horeca en vermaak) een centrale plek krijgen.
Deze gebieden liggen in of dicht tegen het kernwinkelgebied
waardoor er een maximale integratie kan plaatsvinden tussen win-
kelen en recreren. De belangrijkste sfeergebieden ten aanzien van
horeca en vermaak zijn:
Franchommelaan
Zeedijk
Grote Markt
Manitobaplein

Vroeger werden de doorgangsstraten tussen de handelsassen en de
vernoemde sfeergebieden intensief gebruikt, met name de Vander-
stichelenstraat en Consciencestraat), vandaag ogen deze eerder
desolaat.

Het Manitobaplein staat in Blankenberge bekend als een sfeervol
plein in het hartje van de stad, tussen de Molenstraat en de Lange-
straat. In de volksmond is het plein ook wel de Botermarkt ge-
noemd. Gezien de historie die het gebied uitstraalt is dit de plek
om de sfeer van weleer (ambacht, kleinschaligheid, sfeer) terug te
brengen.
Hoofdstuk 8
48
Impressies Manitobaplein

Uit gesprekken met de stad en ondernemers blijkt dat kleinschalige
horeca, gecombineerd met ambachtelijke handel (delicatessen) en
wellicht een warenmarkt met ambachtelijke producten kansen bie-
den voor het plein.

Figuur 8.2. structuurvisie Blankenberge

De gebieden zijn ingericht met het oog op het verblijf van de be-
zoeker en hebben eventueel een eigen identiteit. De stad dient
samen met de betreffende ondernemers te streven naar afspraken
om daarin de uniformiteit van bijvoorbeeld terrassen en uitstallin-
gen te borgen. Aanduiding van de sfeergebieden en circuitvorming
moeten de gebieden eenvoudig toegankelijk maken.

8.6 Uitkerke en overig aanbod

Uitkerke
Het aanbod in het centrum van Uitkerke concentreert zich in de
Kerkstraat aan een lint. Globaal is dit het deel ten zuiden van het
station tot het moment dat de Kerkstraat overgaat in de Brugse
Steenweg. Het aantal functies in het gebied is divers, zoals eerder
geconstateerd. De voorzieningen hebben met name een functie
voor de passant en de omliggende bevolking. Supermarkt Colruyt,
gelegen naast de kerk, heeft een functie voor de hele stad. In de
toekomst wordt gestreefd naar behoud en versterking van het
aanbod. Er wordt geen ruimte geboden aan nieuwe commercile
functies met een winkelkarakter, ook al laat het BPA Brugse Steen-
weg een multifunctionele invulling toe met naast ambachten ook
handelszaken.

Interne verbinding met het centrum van Blankenberge is vanwege
functionele verschillen en de afstand niet haalbaar en wenselijk.
Het centrum van Blankenberge en de handelsconcentratie in Uit-
kerke hebben eigen specifieke kwaliteiten. Een complete verlin-
ting tussen deze twee doet afbreuk aan het accentverschil tussen
Hoofdstuk 8 49

beide concentraties. In tegenstelling tot voorgaande moeten beide
streven naar verdichting van functies. Dit is conform de Vlaamse
Winkelnota waarin het streven wordt uitgesproken om de verlin-
ting af te bouwen.

Brugse Steenweg
Het aanbod aan de Brugse Steenweg (N371 rondom bedrijventer-
rein) en omgeving is complementair aan het centrum. Waar het
centrum voorziet in recreatief bezoek doet de Brugse Steenweg dat
op doelgericht vlak. Van belang is om dit onderscheid naar de toe-
komst toe te handhaven. Theoretisch gezien wordt uitbreiding niet
nagestreefd. Vraag is echter hoe dit cluster haar toekomstige rol
kan blijven spelen gezien de beperkte omvang van het cluster. Een
aantal doelgerichte branches zijn vandaag in de gemeente onder-
vertegenwoordigd (voorbeeld wonen, plant en dier) of vinden on-
voldoende ruimte voor grootschalige spelers. Aan nieuwe initiatie-
ven in deze branches kan ruimte geboden worden aan de Brugse
Steenweg. Uitgangspunten zijn een grootschalige maatvoering
(1.000 m +) en branchering complementair aan het centrum.

In de huidige situatie hebben de handelspanden een solitaire func-
tie als gevolg van de versnipperde ligging. Met betrekking tot peri-
fere handelspanden streeft de Vlaamse Winkelnota naar een verbe-
tering van de concentratie van winkels. Herlokalisatie van de win-
kels aan de Brugse Steenweg naar het bedrijventerrein aan de zuid-
rand komt tegemoet aan deze ambitie.
We geven hierbij aan dat de Vlaamse Regering momenteel werkt
aan uitvoeringsbesluiten om branche-beperkingen naast oppervlak-
temaatstaven mee op te nemen in ruimtelijke uitvoeringsplannen.
Zo kan vermeden worden dat modezaken of andere binnenstede-
lijke spelers in de verleiding komen om zich in de periferie te vesti-
gen. Best wordt deze beleidsevolutie verder nauw opgevolgd.

Figuur 8.2: Bedrijventerrein Brugse Steenweg (bron: OpenStreetMap)

Hoofdstuk 9 51

9. INSTRUMENTARIUM
Algemeen
De insteek van de opdracht was behalve het verwerven van scherpe
inzichten en het opstellen van een toekomstgerichte visie, ook het
verkrijgen van voldoende input voor beleidsmatige en andere
maatregelen. Bovendien zijn er natuurlijk heel wat andere maatre-
gelen van beleidsmatige, organisatorische, financile en/of promo-
tionele aard. Maatregelen die zowel tot doel hebben om het func-
tioneren van detailhandel in de stad beter mogelijk te maken als
om de specifieke kwaliteiten van het centrum van Blankenberge
nog sterker in de verf te zetten.

De stad is als regisseur van de visie ook mee bepalend in de initiatie
en aansturing van initiatieven en maatregelen maar kan onmoge-
lijk voor alles worden verantwoordelijk gesteld. Ook handelaars,
investeerders, ondernemers als andere spelers uit het retailveld
worden opgeroepen om mee de handschoen op te nemen bij de
verdere ontwikkeling van het handelsapparaat van Blankenberge.
Uiteraard zijn ze gebaat bij een richtinggevend kader dat een visie
is en die ze in het beste geval mee hebben gestalte gegeven of op
zijn minst hebben onderschreven.

Uitvoering
In de volgende driehoek wordt de permanente relatie verbeeld
tussen de visie en gekozen strategie, de wijze van aanpak of de
organisatie en de concrete actiepunten en maatregelen die de visie
vormgeven.

Hoofdstuk 9
52
Immers, zonder uitvoerende acties blijft een visie dode letter en de
uitvoering kan niet zonder enige organisatorische afspraken. Van-
daar dat de stad werk moet maken van een actieplan op de korte,
middellange en lange termijn waarbij actiefiches worden opge-
maakt met vermelding van
strategische aanbeveling (vb terugdringen leegstand in cen-
trum)
concrete actie (vb oprichten van een pandenbank waarop actu-
eel aanbod inzichtelijk is)
wie is verantwoordelijk, op welke termijn en welk budget kan
hiervoor voorzien worden?

De hierboven vermelde opsomming is niet-limitatief. Bovendien
worden een aantal aanbevelingen van ruimtelijke of stedenbouw-
kundige aard best nu reeds verankerd in lopende RUP-trajecten.
Verder kunnen belangrijke aanbevelingen dienen als input bij de
herziening beleidsdocumenten indien deze op stapel staan.

Doorgaans kunnen de verschillende aanbevelingen onderverdeeld
worden in:
Organisatorische maatregelen
Functionele maatregelen
Ruimtelijke maatregelen
Maatregelen rondom promotie en beleving

Onderstaand gaan we daar nader op in:
9.1 Organisatorische maatregelen

1. Centrummanagement
Tijdens de workshop is geconstateerd dat de samenwerking tussen
de ondernemers in het centrum voor verbetering vatbaar is. Cen-
trummanagement kan hiervoor het juiste middel zijn.

Centrummanagement
19
is een middel om de samenwerking tussen
ondernemers, vastgoedeigenaren en de stad te versterken. Cen-
trummanagement kan leiden tot meer begrip en vertrouwen, ge-
zamenlijk beleid, concrete resultaten in projecten en nieuwe inves-
teringen.

Belangrijke succesfactoren van centrummanagement zijn het oog
hebben voor elkaars belangen en het gestructureerd toewerken
naar een gezamenlijk doel: de aantrekkingskracht en daarmee het
economisch functioneren van het centrum te versterken. Onafhan-
kelijk van elkaar kunnen de betrokken partijen nooit hetzelfde
resultaat behalen. In de praktijk zal centrummanagement ertoe
leiden dat de cordinatie rondom centrumactiviteiten wordt ver-
sterkt. De cordinatie is op dit moment nog een gemiste kans. Eve-
nementen vinden plaats op diverse locaties en de gedeelde synergie
tussen de evenementen kan worden versterkt. In het geval van cen-
trummanagement ligt de cordinatie vaak in handen van n cen-

19
Centrummanagement kan omschreven worden als een structureel samenwer-
kingsverband van publieke en private partijen in een centrum, op basis van ge-
lijkwaardigheid, met een gezamenlijke inzet van middelen, teneinde de aan-
trekkingskracht en daarmee het economisch functioneren van het centrum te
versterken.
Hoofdstuk 9 53

trummanager, die het aanspreekpunt is voor publieke en private
partijen.

2. Cordinatie via dienst lokale economie
We adviseren dus om centrummanagement op te zetten om pro-
actief een aantal zaken voor te bereiden en verder uit te werken
met het oog op een optimale implementatie van de visie. Han-
delaars en ondernemers of exploitanten van allerhande voorzienin-
gen dienen een aanspreekpunt te hebben dat zoveel mogelijk de
bekommernissen, vragen en suggesties namens de ondernemer
begrijpt, situeert en desgevallend ze overmaakt aan andere be-
voegde diensten binnen de stedelijke organisatie. Een correcte in-
schatting van commercile of economische wetmatigheden of ont-
wikkelingen is hierin essentieel. Voor Blankenberge is het aange-
wezen om het handelskernenmanagement te incorporeren binnen
de dienst lokale economie. Dit laat toe om nauw samen te werken
met alle diensten omdat de meeste beleidsdomeinen tevens impact
hebben op een goede werking van de handel en van het centrum.
Vooral de diensten ruimtelijke ordening, mobiliteit, stedenbouw-
kundige vergunningen, communicatie e.d. behoren tot de frequen-
te contacten van de centrummanager.
Niet enkel dient draagvlak bekomen te worden binnen de stedelij-
ke organisatie, vooral de handelaars dienen als n blok de uitge-
werkte visie te ondersteunen en hun verantwoordelijkheid daarin
op te nemen. De centrummanager zal het organiserend vermogen
verder versterken in samenwerking met de bestaande handelsver-
enigingen.

3. Financiering
Koken kost geld. Best wordt er nagedacht over een structurele fi-
nanciering van gezamenlijke promotie waarbij ook de ondernemers
een billijke bijdrage leveren aan de promotie van Blankenberge als
winkelstad. Vandaag is de financiering afhankelijk van vrijwillige
bijdrage van een aantal ondernemers. Best draagt iedereen in het
centrum zijn steentje hiertoe bij. Een door de stad georganiseerde
inning heeft als voordeel dat
de parameters van de bijdrage door iedereen gekend en helder
zijn.
ook formulezaken hierbij betrokken worden
net zoals commercile dienstverstrekkers en horeca (vaak
moeilijker te bereiken)
vele kleintjes n groot maken
de stad ook een bijdrage kan leveren als co-financier, in de
vorm van financile, personele of logistieke ondersteuning

BRO Belgi heeft heel wat steden en gemeente begeleid met het
opzetten van dergelijke organisatorische en financile constructies.

9.2 Functionele maatregelen

1. Acquisitiebeleid
Met name het centrum van Blankenberge heeft te kampen met een
forse leegstand van handelspanden. Inspanningen zijn nodig om
het tij te keren.

De centrummanager is op de hoogte van de laatste trends en ont-
wikkelingen op vlak van retail en horeca en kan bij de zoektocht
Hoofdstuk 9
54
naar vernieuwende concepten en aanbieders deze kennis ten volle
inzetten. Tevens beweegt hij in een circuit van retailers, ketenbe-
drijven die hij desgevallend kan aanspreken voor vestiging in Blan-
kenberge. Ook heeft hij inzichten in de huurmarkt en kan hij met
makelaars en eigenaars afspraken maken met het oog op gewenste
invulling en prijsafspraken.

Aansluitend hierop kan een brancheringscommissie in het leven
worden geroepen waar alle partijen (handelaars, stad, makelaars,
ontwikkelaars) in zetelen en waar invullingsafspraken kunnen wor-
den gemaakt op niveau van het centrum.

Vervolgens kan het oprichten van een pandenbank een bijdrage
leveren aan het terugdringen van de leegstand in het centrum. Een
pandenbank heeft tot doel om alle vragen en verzoeken met be-
trekking tot huisvesting via een website bij elkaar te brengen. Denk
aan de omvang van beschikbare panden, de huurprijzen, geschikte
functies, contactpersoon, et cetera. In andere steden worden er
successen mee geboekt.

In het geval van langdurige leegstand kan tijdelijke camouflage
en/of invulling uitkomst bieden. Denk daarbij aan het uitstallen van
producten van andere handelaars, het beplakken van de etalages
of het tijdelijk inrichten van het pand als galerie.

2. Monitoring
Voorliggende visie heeft een aantal meetbare aspecten van het
handelscentrum in kaart gebracht. Dit laat toe om een aantal indi-
catoren kwantitatief op te volgen.
Aanbod (aantal winkels, leegstandspercentage, brancherings-
verhoudingen, volume, prijsevolutie per m handelspanden,
omzet);
Vraag (versterking invloedssfeer, waardering consumenten,
toeristen);
Ruimtelijke aspecten (aantal parkeerplaatsen, waardering be-
reikbaarheid, verkeersveiligheid, inrichting en uitstraling open-
baar domein..).
Socio-demografische kenmerken.
Dergelijke monitoring kan tweejaarlijks plaatsvinden en toont de
evolutie op verschillende fronten aan.

3. Stimuleringsbeleid
De centrummanager kan reglementen opstellen voor stedelijke
stimuli en/of subsidiemaatregelen, afhankelijk van noden en be-
hoeften (huurders, renovatie, valorisatie, leegstand, samenvoeging
panden, starters).

Hoofdstuk 9 55

9.3 Ruimtelijke maatregelen

De gemeente beschikt met name over een planologisch instrumen-
tarium om bepaalde gewenste ontwikkelingen ingang te doen vin-
den. Een RUP kan de voorgestelde afbakening van het kernwinkel-
gebied vastleggen. Binnen dit gebied kan handel gestimuleerd
worden of kunnen meer mogelijkheden worden aangereikt. Ande-
re voorzieningen als dienstverlening, vrije beroepen of wonen kun-
nen hier best geweerd of ontmoedigd worden. Buiten dat gebied
kunnen handel of andere commercile voorzieningen ontmoedigd
of zelfs verboden worden. Dit heeft het voordeel van de duidelijk-
heid. Het voordeel voor een planologisch afgebakend kernwinkel-
gebied is dat deze ook geldt als toepassingsgebied voor bijv. subsi-
dieprojecten zoals de Efro-oproep 2011 betreffende renovatie van
handelspanden of de huidige oproep renovatie of aankoop han-
delspanden door Agentschap Ondernemen. Binnen het ruimere
kernwinkelgebied kunnen bijkomende voorschriften een gewenste
functiemix faciliteren, met in de sfeergebieden bijzondere aandacht
voor de horeca. Het bedrijventerrein in Uitkerke kan best ook pla-
nologisch worden voorbestemd voor kleinhandelsactiviteiten.

Andere zaken die via een gemeentelijk reglement of andere ste-
denbouwkundige voorschriften kunnen vastgelegd worden zijn
terrasreglementen, voorschriften voor inname openbaar domein en
gevelreclame

9.4 Maatregelen rondom promotie en beleving

Om de detailhandelsvisie te vermarkten kan het stadsbestuur in
samenwerking met externe partijen een marketingstrategie uit-
werken.

1. Merknaam
We hebben gezien dat het imago van de stad Blankenberge niet
correspondeert met de ervaring van de recente bezoekers en het
beeld dat ondernemers en het stadsbestuur van de stad hebben.
En van de eerste zaken die dienen te gebeuren is het definitief
vastleggen van een kernachtig en herkenbaar profiel/huisstijl voor
het handelsapparaat van Blankenberge en meer bepaald van het
handelscentrum, rekening houdend met de positionering van het
aanbod en rekening houdend met die troeven en voorzieningen
die het onderscheidend vermogen van het centrum van Blanken-
berge mee bepalen. Het volkse karakter van de stad en het brede
en toegankelijke handelsaanbod met enkele smaakmakers dient als
een hippe kwaliteit te worden gepromoot, zoals vintage dat doet
met gedateerd. Het aanbod, in combinatie met de sfeergebieden
aan de haven, in het centrum of aan de dijk en in combinatie met
populaire attracties als het Casino, het Witte Paard en Sea Life
krijgt op deze manier een extra toeristisch en herkenbaar pigment.

Hoofdstuk 9
56

Huisstijl handelaars Neerpelt Huisstijl handelaars Bornem

2. Product making
De merknaam hebben we al, nu is het kwestie om de kernkwalitei-
ten van het product Blankenberg in de verf te zetten.
De aantrekkelijkheid van het centrum hangt ook sterk af van bele-
ving, ambiance dankzij een sterke horeca en culturele sector en de
organisatie van sfeervolle evenementen e.d. De centrummanager
zorgt voor correcte afstemming met de initiatiefhoudende instan-
ties of organiseert zelf in samenwerking met belanghebbenden een
aantal activiteiten (best in relatie tot de gekozen positionering). In
Blankenberge worden reeds jaarlijks evenementen georganiseerd
en de centrummanager zal deze traditie als hefboom voor detail-
handel meepakken en verder respecteren en concreet meepakken
in het actieplan. Bedoeling is om de wisselwerking tussen evene-
menten en handel te versterken.

Gezelligheid wordt mede bepaald door de inrichting van het open-
baar domein, het zal de verblijfswaarde opkrikken en dus ook de
verblijfsduur. Het betreft niet enkel ingrepen van infrastructurele
aard maar ook sfeervolle elementen. De centrummanager kan hier-
in een adviserende rol opnemen. Zo kan hij/zij referenties aanrei-
ken en beleidsnotas opstellen en adviseren. Dit geldt eveneens ook
voor de overige beleidsdomeinen die van invloed zijn op de bin-
nenstedelijke ontwikkeling of ambiance (evenementen, mobiliteit,
kermis, wekelijkse markt).
Gezelligheid, veiligheid en netheid van de centrumstraten gaan
hier hand in hand.

Deze opsomming is niet-limitatief. Wel geeft deze aan dat het cen-
trummanagement zowel binnen de stedelijke organisatie als daar-
buiten initirende, cordinerende en uitvoerende activiteiten kan
opzetten binnen een breed gedragen koepelvisie. Een proper en
gezellig handelscentrum is immers een kerntaak voor alle betrok-
kenen.

Inzetten op congrestoerisme
Het zakelijk toerisme heeft binnen de toeristische sector maar een
klein aandeel. Echter, voor Blankenberge is deze markt interessant
ter overbrugging van de rustige periodes in het jaar (oktober-
maart). Bovendien beschikt de stad over meerdere faciliteiten,
waaronder congresruimten, hotels en vrijetijdsaanbod/-faciliteiten,
die de zakelijke bezoeker aanspreken. Dit in combinatie met de
ligging aan de kust. Aanbeveling is om de stad Blankenberge na-
drukkelijk op de kaart te zetten als congresstad door gericht aan-
wezig te zijn op beurzen en promotie op het zakelijke platform.

3. Productbranding
Hoe beter het product, hoe makkelijker de branding ervan.
De centrummanager cordineert alle acties en activiteiten die met
communicatie en vermarketing van het product Blankenberge te
maken hebben. De centrummanager werkt een marketing- en
Hoofdstuk 9 57

communicatiestrategie uit, stelt een mediaplan op, onderhandelt
met mediapartners e.d.

De centrummanager onderzoekt wenselijkheid en haalbaarheid van
allerhande commercile acties: geschenkbonnen, vlaggen, commer-
cile acties met accent op parkeren en bereikbaarheid, sfeerverlich-
ting, versterken van de gezelligheid.

In dit verband vermelden we reeds bestaande initiatieven zoals de
najaarsactie Shop en Win die verder kunnen uitgebouwd, bijge-
stuurd of verfijnd kunnen worden.

Hoofdstuk 9
58

BIJLAGEN

Bijlagen 1

Bijlage 1 Cijfers prognose en huishoudenssamenstelling

Huidige en toekomstige bevolkingsomvang Blankenberge en buurgemeenten
2008 2015 2020 2025 2030
Blankenberge 18.450 19.087 19.398 19.628 19.807
Brugge 117.073 117.225 116.790 115.608 114.392
De Haan 12.243 12.928 13.227 13.472 13.680
Knokke-Heist 34.026 34.325 34.301 34.067 33.837
Oostende 69.175 70.935 71.720 71.671 71.429
Zuienkerke 2.768 2.735 2.700 2.670 2.651

Huishoudenssamenstelling Blankenberge en buurgemeenten (2008)
1 2 3 4 5 6+
Blankenberge 41% 36% 12% 7% 2% 1%
Brugge 34% 35% 14% 11% 4% 1%
De Haan 36% 38% 12% 10% 3% 1%
Knokke-Heist 38% 37% 12% 10% 3% 1%
Oostende 44% 34% 11% 8% 2% 1%
Zuienkerke 22% 36% 17% 18% 5% 2%

Bijlagen
2
Bijlagen 3

Bijlage 2 Methodiek bepaling bezoekmotieven

Branche Recreatief Doelge-
richt
Bood-
schappen
Levensmiddelen X
Persoonlijke verzorging X
Warenhuis X
Kleding en mode X
Schoenen en lederwaren X
Juwelier en optiek X
Antiek en kunst X
Sport en spel X
Hobby X
Media X
Plant en dier X
Bruin- en witgoed X
Auto en fiets X
Doe-het-zelf X
Wonen X
Detailhandel overig X

Bijlagen
4
Bijlagen 5

Bijlage 3 Aanwezigen workshop

Naam Functie / Aanwezig namens
Wim Aneca Voorzitter Horeca
Dirk Callier Secretaris Unizo
Jolle De Bruyne Voorzitter GK Centrum
Guy De Coninck Voorzitter GK Grote Markt, De Smet de Naeyerlaan
David Maes Bestuurslid GK Haven
Eddy Van Wulpen Secretaris LZB
Philippe Di Rosa Voorzitter GK Oostkant Pier
Peter Sabbe Voorzitter GK Haven
Jeannine Jacobs Voorzitter GK Uitkerke
Guy Tijssens Voorzitter Middenstandsraad & LZB
Pierre Fourier Ondervoorzitter Middenstandsraad
Marc Maresceau GK Centrum
Hans Driessens GK Uitkerke
Bart Vandemoortele Immo Marina
Albert Sikkens Sea Life
Frank Cornelissen Sea Life
Kenneth Smets Wit Paard
Philippe Vermoortele Liberty
Kurt Oosterlynck Caf au Lait
Heidi De Roovere-Aerts Juwelier Werner Aerts
Geert Silversand
Chantal Dejaeger C&A Kids
Peter Kamoen Aazaert
Dirk Kamoen Alfa Inn
Linda Demaeghdt Directiemedewerker casino
Bijlagen
6
Naam Functie / Aanwezig namens
Vanuit de stad:
Johan Van Eeghem Schepen van economie, toerisme & middenstand
Patrick De Klerck Burgemeester
Guy Devos Stadsarchitect / dienst STROM
Linda De Mey Diensthoofd toerisme
Kristof Van Mierop Cultuurbeleidscordinator

BRO heeft vestigingen in Boxtel | Amsterdam | Tegelen | Hasselt
www.BRO.nl

Strategisch Commercieel Plan Blankenberge

Uploaded by

Document Information

Copyright

Available Formats

Share this document

Share or Embed Document

Sharing Options

Did you find this document useful?

Is this content inappropriate?

Copyright:

Available Formats

Strategisch Commercieel Plan Blankenberge

Uploaded by

Copyright:

Available Formats

Blankenberge, strategisch-commercieel plan

You might also like