Download as pdf or txt
Download as pdf or txt
You are on page 1of 144

-tr^

B
^^'
m
TAIN BO CUAILNGE
THE
TIN B
CAILNGE
FROM THE
VELLOW BOOK OF LECAN
WITH VARIANT READINGS
FROM THE LEBOR NA HUIDRE
EDITED BY
JOHN STRACHAN
ANO
J.
G. O'REEFFE
U
Published by the
ROYAL IRISH ACADEMV
DUBLIN: HODGES, FIGGIS & CO.
LONDON:
WILLIAMS & NORGATE
Made and Printed by the Repliha Process in Great Britain by
PERCY LUND, HUMPHRIES & CO. LTD.
12 Bedford Square, London, W.C.i
and at Bradford
PREFACE
The following note, which appeared with the first instalment
of the edition in Eriu^ Vol. I., will serve to explain the circum-
stances under which this work was undertaken and define its
general scope
:

"
With this number is issued the first instalment of an
edition of the Tin B Cailnge, from the Yellow Book
of Lecan and the Lebor na Huidre, by
J.
Strachan and
J.
G. 0'Keeffe
;
the remainder will appear in successive
issues
;
the pagination will be consecutive, and will be
independent of the rest of the Journal
;
an introduction
will accompany the last instalment. The text of the
YBL. has been taken as the basis because, apart from
orthographical peculiarities, it is, on the whole, superior
to that of the LU., and also because, owing to the character
of the facsimile of the Yellow Book, it is unfortunately
necessary that the important texts which it contains
should be published again directly from the manuscrlpt.
Lacunae have been supplied from the LU., and, for the
sake of completeness, episodes have been added which
are found in the LU. but not in th YBL. From the
LU. have been added all important variants, and enough
of variants of less importance to illustrate the differences
of orthography of the two texts."
The late Professor Strachan's share of responsibility for the
work is confined to the first eighty pages. Though he passed
for press the transcript of the next sixteen pages, his lamented
death occurred before the proofs of that portion were ready.
The transcript of the YBL. with which I furnished him in the
(
vi
)
first instance was revised and edited by him and collated afresh
with the manuscript before being printed ofif. The readings
and passages from LU. are due to him. Though he occasionally
consulted the manuscript, he relied mainly on the lithographic
facsimile.
In a few instances, mostly towards the end, variant readings
from the Book of Leinster version are given. These are
indicated by the letters LL. ; occasionally reference has been
made to Windisch's edition. A table has been appended giving
cross-references to the pages of the LU. text.
In conclusion, I have to record my deep indebtedness to
Professor Kuno Meyer for constant advice and assistance in
the preparation of the last forty-two pages, and to Miss Eleanor
Knott for collating that portion with th'e manuscript. To
Mr. R. I. Best I am indebted for the list of Corrigenda and
Addenda which is given at the end.
J.
G. 0'K.
DUBLIN
December 1912.
LU. References.
LU.
Page
TIN B CAILNGE
[LU. 55.]
TAIN BO CUAILNGE INSO SS
Tarcomld sliged mr la Conna.cktu^ .i. la hAilill
7
la Meidb
7
hetha haidib cossna tri chiced aili. Ocus fite tecAta Ailill co
.VII. maccu Mgach .i. co AAiIill, co Anluan, co Moccorb, co Ct,
co n,
7
Bascall,
7
Dc^e

ncAa. ct la cacA nae

7 co Cormdc
6 CV?dlongas mac.ConcJohar cona. t[h]rb ctaib, bi or condmiu
la' Connachta. Tecait uile aruw co mbtar hi Cruac^naib i.
Tr lurg idt'u do CAormac oc tochm do C[hjrachnaib. In
ctna lorg, broitt brecca i forcipul co filliud impu. F<?rti brtv^a
foraib. Lini fot^airinniutA cota ngln
7
fotalscit^ foraib
7
10 manis letAanglas for crnd midsiwg i Ilim cec^ fir.
In lorg tnaisi, broit dubglasa impuszV/e
7
lnti co nderc-
intliud co horcnib ss,
7
monga tar a cenna sar,
7
lubne gela
foraib
7
slega c[i]crinn ina lmaib.
"
Ni h Corm^c beus," or
Mdb.
15
Tic in tres lrc da?. Broitt c^orcra impu
7
lnte culpa-
tac^a fo drggintlaid co traigt^e,
7
bert^ai slec^tai co gaille,
7
cromscith co febraib conda\a mpu
7
turre rgt^ige i Ilim
cach fir.
"
Is Corm^c inso hi fec^tsa,'" or Mdb.
Doecmalta dano 'xavum .IIII. c[h]oiced hrend co mbtar hi
20
Crac^naib Aii. Ocus nstilcset a ft/ri
7
a ndrid ass sei co cnd
cict^igis oc rnaidi sein. Ashert Mdb arum fria haraid a
Ilaa documlsat :
"
cac>^ en scaras sund tra indiu," olsi,
"
rta.
c/em
7
a cAarait, dobrat maldachtaiw fcrmsa, air is m
dorinl in slagadsa."
" Ansu d\dtu," ol int ara,
"
co imparr
25
in carpat deisel,
7
cot nert int seuin ara tsam ar frithisi."
Intan dxdiu dosi int ara forsin carpat
7
lotair do t^ec^t ass,
co naccatr in nngin mflcdacAt remib. Folt buidi furri. Bratt
brecc impe. Delg noir nd. Line c[h]ulpatach co derggintlaid
'
leg. Connachta
'
Gl. t fo

= in fechtsa
M2
4
TAIN BO CUAILNGE
mpe. D assa co forib ir impu. Agad fochoel forlet^an. D
30
bri duba drcAaidi. [55^*] Abrait duib din, co wbewtais foscod i
medn a d graide. Indar latt ropa di partaing mdntai a beil.
Indar latt ba fross do nmannaib bi ina blaib .i. a faclai.
Tera trillsi fuirri .i. d t/triliss itnmo cnd sas, trilis tara haiss
slar, co mbeired' a d colpt[hja inna daid. Claideb corthaire
36
do ftndruiwe inna lim ; esnaid ir and. Tri maic imlissew cec^tar
a d sla. Gaisc^ed lasin ngin
7
d ech duba foa crput.
"
Ca do chomaimsiu ?
"
ol Mdb fr/si nigi.
"
Fedelm
banfili do C>^<7nac^taib mo aimsea," or id ige.
"
Ca
othig ?
"
or Medb.
"
A AAlbai iar foglai; filidecAta," or id
*o
igen.
" In fil imbass forosna lat ?
"
or Mdb.
"
Fil cin," or
ind ingen.
" Dcai dmsa idtu, cobbia mo ec^tas." Do-
sncce ind ngen arum. Is nd asbert Mdb :
"
A Feidlm
banfa.it[h] co acci* in slag ?
"
Fr/sgart Fedelm co epert :
"
AtcAu fordrg, atc-^u rad." "
N fr sn m," ol Mdb,
"
ar
at Conchobor ina c^ess i nEmain
7 hUlaid imbi co neoc^
a[
]'
a ncc,
7
rncatar mo t^ectasa co tucsat fis scl
damsa ass."
" Fedlm banfit>^, co acca ar slua^"?" ol Mdb.
"
AtcAu f^rderg, atc^u rad," ol ind ngen.
"
N fr sn," ol
Med,
"
ar at Celtc^ar mac Guthtdtr* co trin hUlad imhi i
60
nDn Let^glaisse,
7
at Fergj mac Roeich mat'c Echdach lenni
sund for longais co trichd? c^t i/bi." "Fedlm hanfdiiih, co
zcca ar slHag'i" ol Mdb.
"
Atc^Iu forderg, 2itchiurad," ol
ind ingen.
" Ni baa ansi tra," ol Md^, "ar bit i;ferga
7
crgala
7
fuili f<?rdrgga i cac>^ slag
7
i cac^ t^aurc^mrac
66
dnaid mir. Dca atheruc/2 dund daw?,
7
abbair a fr frind."
"
Feidelm hanfith, co dxca ar slag'i"
"
A[t]c^u forderg,
atc^u rad," ol Vedelm.
AtcAu fer fid sirfes* cles co l crchta. ora. c^ris :
la lith i nairt^iur a chind, enac^ mbada a thnlchind.
Fail .VII. ngewma lit>^ ngaile (or lr a d iwlisse
;
fil fidrecA ora glini, fil leid ndeirg ndrolaig immi^
'
leg. co mbenad ?
*
gl. .i. ci/inas atcA
'
The letter after a may
have been j, the foUowing letter is iUegible; then follow faint traces of what may
have beeu ec ;
le^. as dech
< leg. Uthidir
'
leg. trichait
*
leg. tirfes
TAIN BO CUAILNGE
5
Do fil gnis as grto do doher mo^ don bac[A]ureo
:
duni c is laid dt^ dofeit^
[
p.
Cosmail inas a gaile fn Coiwcul^^W Murt/teme
:
66 noconteta.r cicA i c Culaid asa caiwi cl,
acA rofetwrsa awne, is (orderg \n slagsa de.
Atc/4u fer mr orsm maig^ doher tres doa slogaib
:
cet[h]n claidbiwi cles n fil i cec//tar a d lm.
[56'] D ga bolga iwmosb^r cemot^ colg dt is [s]leg :
70 tnic : : :
:'
dont slag : sai gni/ fnstit cdu:h narm ad.
Fer i cat^foc^rj bruit deirg dob^r \n cosmail car// leirg :
ardaslig tar fownad cl, cotagoiw \n rastart>4e.
delb dowarfs fair cose, a[t]c^u iwroc^lad a gn,
Rogab toscugud do orat^ : man\ airlestar, bid brat//.
75 doic^ \\m iss dodobsaig
;
C\xc[)^\\x\aind mac Saldai;.
Slaidfid ior slagu sla, foc^iucAra or tiugra,
ficfidi less mili ced, n cAeil i ha.nia\tA Fedelm.
Snigfid cr a cnesaib cwrad do \\m licA, bid lwpudar
:
oirgfid cu, izregat fir do clanaib Dedad mat'c Si :
80 beit cuirp c^rbt^a, cifit mn la Coi na C^ta atcAusa." a.
In lan iar Samai is ad docwwlaiset. Iss ed dollotar, sair-
des a CnacAnaib Aii .i.
For Muicc Cruib
(or TerXoch Teora CHc^
86 or Taiw Mona
for Cil Sibrine*
or Fid
or Bolga
or Coltai
90
or Glne Gabair
or Mag Trego
*
o over the line
*
Five s^llables illegible
'
tanic is fairly certain
;
what follows is not clear : probably Iht or tbt Gl. .i. Loch Carrcin
7
o Silind
\ng\n Madchair roanmniged
6
TALN BO CUAILNGE
or Tet^bai Tascirt'
(or Tet^bai Descirt
for Tart^ecAta
96
for Ord
{or Slis fadess
for I;;diuid
or Carnd
for Oc^trach
100
^or Midi
for Fiwdglassa Assail
for Deilt
for Delind
for Sailig
106
(or Slaibre
for SlcAtai selgatar
for Cil Sibrini
for Oc^uid fadess
for hUatu fatMaid
110
for Dub
for Cour fadess
for Trozwma
for Ot^rowma sair
for Slni
116
for Gortslni
for Druim Licce fadess
for Ath nGabla
for Ard AcAad
or Fraid fot^aid
for Fidabair
for Assi fadess
for Drlm Slfiwd
for Drui/ Cin
for Druiw mac nDega
for Edowd Mr
for Eodowd mBec
for MtAe Tog
for Mte nEi
for Drui^ CmiQcht^.
'
Gl. .i, Carp/d
120
126
TAIN BO CUAILNGE
7
190
(or Scaip
(or I;scaip
for Cewd Ferna
for Baile
(or Aile
136 for Bil Scena
or Dil Scena
or Fertse
(or Ross LocAad
for Sle
140 for Loc^macA
for nmag
(or Deind
(or Deilt
(or Dubglaiss
146 for Fid Mr'
or Colbtha
or Crowd
hi Cualngi.
A Findabar CAalngi, is ass fodilte Int slig hErend fn
160 ciced do c[h]uingid i tairb. r ropo t^airsisi doc^tar ci
co rncatar Findabair. Finit a titulrad
;
iwcipt i scl iar nrd.
[56"]
IN SCL lAR NURD INSO SS
O dodeoc^atr a ctna rude' a Crua.chnaid co mhtt hi Cil
Sibriwne,' asb<?rt Medb fr/a ^araid ara niwdled a ni carpti*
d, co rold cor isi dnud co accad ds ca lasmbotA' sctA
7
155 lasmbot^ laiwd tecAt int sldgm'd.
Focress a p^upall collic or Ailill
7
sudigt^e a t>^icur et^r
c^oilct^e
7
brot^rac^a. Fergj mac Rich ldiu ior Xaiwt Ailello
isi p-^upull ; Cormc Ccwdlongas mac ConcAohair fora lim-
sidi ; Conall Cernac^ (ora. lim ; Fiac^a mac Fir Febe (ora. laim-
160 side, macc igie r<?c^obair
;
Medb igen Ech^^ Fedlig fora.
>
Gl. .i, tralli

Leg. nude
^
Gl. .i. it hi fil Locli Carrci
i>tdiu
*
Gl. .i. nonbor cairptech nobidsi for leith arna salcad dewdgur i/
tnorsluaig hisi
*
Gl. .i. lasmbad dolig
*
MS. lm
8
TAIN BO CUAILNGE
\lm aili do Alill ; Fiwdabair igen Ailella
7
Medbi {ora. liw-
sidi ; Flidaisi' (ora. lisidi. Cenmot^ fossu
7
tit^irt/i!di isin.
Tic Medb iar ndsci int slig
7
asb^rt ba nespa do c^cA
dul int slgaid dantset i tricha ct Galin.
"
Ced ara tnsi
166
na firu ?
"
or Aih'/l.
"
Nidtnse? da," ol Medb,
"
it na id
ic. Intan rowbi cc^ oc gnw a sosta, roscig dibseow tuga
a sosta
7
fune a wbd. Intan rowbi co^ oc praind, roscig
prain dibseoz hi suidiu
7
robtr a cruti oca nairfitiud. Is
espa' idiu" ol Medb, " a tec^t ; is oraih biid baid it slig."
170
" Is airiund arbget dsino" or Ail/7I.
"
N regat lewd," ol Medb.
"
Anat di^/," ol Aib/1.
"
No^aiwfet dano," ol Medb.
"
Ficfit
ford' iar tac^taiw," olsi,
"
7
gbtit ar tr frind."
"
C's/. Cid
dogntar (ri," or Aih'/l,
"
innch mait^ a nanad nc^ a tec^t
?"
"
A nguiw," ol Medb.
"
N c/t\a.m as banc^o/arle," or AilZ/l
;
176
" n mait^ a nasb'r."
"
La sanais n," ol Fergus,
"
nmaricfe,
air is as cowc^otaig* dini nar n\J\atb, ac^t ma nogotar uli."
"
Cid ed n, dorigenmais''n," ol Medb.
"
Ar atsa sud mo
saiwteglac^ db t;-c/^taib ct," olsi,
"
7
att na .Vll. Mane .i. mo
sec^t maicc, .VII. tricAait c//t ; cotari a toccad," olsi,
"
.i. Mane
180 Mathramail
7
Mane Athramail
7
Mane Morgor
7
Mane Miwgor
7
Mane Mep^rt, (.i. iss side Mani Milscot^ac//), Mane Ande,
7
Mane Cotageib Ule ; is s/de tuc crut^ a mt^ar
7
a at^ar
7
a
nordaw diblwaib."
"
Nlp fr sn," ol Fergj
;
"
att .VII. rg
sud di Mumu,
7
tricha ct la cec^ nse, co?c^otach dini nar
186 nUltaib. Dob^rsa cat^ duit," ol Fergj,
"
ior lr in dnaid hitw
cosna .VII. tricAtaib ctsi
7
com thrichait cht fadiw
7
co tnc//ait
cht na //Gali. Acht ni t^acrsa ansi," ol Ferg
;
"
arlifini
na hcu chena connghat orsint slg. Sec//t trichait
[57*j
ct
dac lenni," ol Fergwj,
"
iss ln ar ndnaid cenmot^ ar ndes-
190 corslag
7
ar mnar it a rgan la cac^ rg sud hi comaitec^t
Medba

7 cenmot^ ar macamu. Iss it oc^t(mad) tricha


cht dac iso .i. tric/ia ct na Galin. Fodailt^r f slg ule."
"
Cumma \em** o\ Medb, " ac^t n robat isi c^ir cAomraic
itaat." Is ed dognith ad iar;, fodilte i Galiin fon slg.
195
Dollotf ass arnabrac^ do Mi C/iltrae. Dosnrt^et ocht
fc^it oss nallaid ad i en a\aim. Cartait i2pu
;
nosgonat
arow. NcA airm thra iwbi fer dowaib Galid/taid, is h ar-
'
Added over line
; leg. Flidais
'
Gl. .i. is feles
'
= forn
*
co; over the line
'
Gl. .i. rofetfaiwmais a denow
TAIN BO CUAILNGE
9
ddanaic, acAt .V. oss arnc i slg ule diib. Dot/iagat iarsudiu
i wMag Trego,
7
scurit ad,
7
arfognat doib. Asb^ratso* is
200 adsi rogab Dubthac^ 'm lidseo :
Atmaid nd c^alaid cosse costec^t {rt'tress nDubt^aige":
slagad nwdub arubt^ rt Fidbed mn Ailell.
Doficfe in slagadac^ gbas ar c[^]ed te Murt^ewne':
ibait fiic^ lgbairt lac^t di gnis iwna muccaide.
206 Gbaid Crann^ fitec^ frithu,' nslicfe i Murt^ezwniu,
[YBL 17']
*co roisc obair fer Fne isit Slb thaid Oc^ai/iiu.*
"Crib," ol Ail/1 fri Corm^c,
"
tit co comsaigid far m<c.
N t^ad* di maigib in buair nchrouba' fuam int sluaig."
Bid cat/s andso iarsiwdn uair la Meidb co tnun int s^laig
:
210 Biait colnai de ie' de dianubt in riastairt^i.""
Dosfbpair t^r id [N]emain" lasodain,
7
nipsi si adaig ba
smam doib la buaidris"' and athaich .i. Dubt^aich" triana
chodlad." Foscerdad inambuidne" foc^tir,
7
focherd dirna
mor dint slog, co luid Meadb dia cosc'* Dot^iagad iar^ co
216
feotar i nGrnairiud" Teat^ba tuaisczVt^
Dobret^ robad'* Fergwj isuidiu cu UUu ar c[h]bndalbai.'
Btirside hi ceass collic" ac/ti Cchu\at'ndy a at>4air .i. Sualtaim.
Doluid Cuchul^W
7
a atAair iar richtaiw*'* id robuid o Fergj
co wbtar i nlrardd Chuilleand'^* oc forcowt" int s^loig and.
2o "
At m^wma int sloig and" anocht,"" ol Cchul<iW fria at^air.
1 The half-line has two superfluous sjrllables
'
leg. Crn
^
lg. fri
* Here begins the YBL. version

slib tad OcAini LU.

tAat LU.
^
nacArobda LU. : leg. nrofubtha ?
8
iarsind air LU.

de 'm LU. :
/<^.
dine
1
dianubtAi i rastartA LU.
"
Gl. .i. in Badb
*
budris LU.
" id atAig with .i. DubtAaig as a gloss LU.
"
cAotlud LU. .
"
sc, with
another b over the line between e of buidne and th of Dubthaich
;
inna buidne LU.,
rece
i
cAosc LU.
"
Gl. .1. Grahard iwdiu LU.
'^
jar tabairt imtAsa
fo/dallaig forsin slag dar grellacAa
7
dar snitAra add. LU.
"
robud LU.
="
cAondalbi LU.
1
cess callic LU.
"
ar racAtain LU.

i nlraird
Cuilled (.i. Crossa Cil) LU.
2*
frecomt LU.
"
ocowi LU.
-*
i/;nocAt LU.
lo TAIN BO CUAILNGE
"Ortha' huann co rrobad^ do UUaid. Isncensa^ tecM \n dil*
Feidelma; Noic/tridi {.i. i ndil a ^ineilti' bi^ i co/air Conchu-
XatnW i dorwainecht^) im glindiu fodein' dochid friae." Dogn
ith^" nerchomail iarwm ria tec^t,
7
scribais ogum ina menacc,"
7
225 focheird i nuac/ttar" in choirt^i,
Dobreth \dt7i tuus na dlrma" do Ferg5 riasind sl5g.
Luid Fergj Xdiu fordul mr fodeass'* co foirs^f'* do hUUaz'
t^rchomroc sloig. Ar c[h]ondailbi doroidi^'seo2 si. Airigthi"
Ail/1
7
Medb anwsiw.'^ Ba hand asb^rt Medb :
230 " A Fergais,' is andam a.mne cindus'^ consdre inse."
F?>'dul fades no fothuaid, tagmai tar cach naile tiiaith.
Atatg^adar" dia mbrath Ailill Aie lia sluagad,
Nl t^arad'^' menmai cose do thuus na ?//aire.'*
Masa chonalbai" dogni, n tuid na hechraidi.**
235 Bs adchotar nech aile do t^osac^ na conaire."
Ferg respondtit^^
:
"
A Medb, cid nodmeadraisiu* ? Ni cosmail fri mrath ise.
Is la hUltu, a bean, tr a tlr tarndotuidisa.
Ni har^^ amlesaib int^" slaig tiagu cac^ fordul a huair.
240 Do imgabil i morgene iwmadich" Mag Muirthemne.
Ni arw corad mo chiall arna fordulo nowtiag,''
Ds :imga\b^^ ced iartaiw Coinc^ul<3:zW* mac Siaaltaim."
Tecaid tr co mbdar i Irairdd Chuillenw.^' Eirr
7
Iwdell,
Fich
7
Fochlam a nd ara,^ it hiside nobitis remain riasiw
1
Gl. .i. eirg LU.
2
rrobud LU.
'
isicesa LU., recte
*
i dil, LU.
5 Ainailte LU.

bi LU.
'
Conculamd LU.
8
Ql, .1. fo cAlitA LU.

fadeiw LU.
10
id LU.
"
ina menacc added over the line : ina menoc LU,
"
j^ acAtar LU.
13
conaire LU. "
7
bud thuaid addedoverthe line
*' MS. foirs: fors LU. ^^
dorni
LU.
"
MS. airigi : airigthi LU.
is
om. LU,
"
FerguisLU,
'o
ciwnas LU,
21
cigme LU,
"
Mark of aspiration later : Atotgathar LU,
^^
tAarat LU.
2*
do ths inna cowaire LU.
^*
maso cA?dalbi LU.
*'
na tud ina ecAraid LU.
"
rorecair Fergwj LU. ^
notmedraisiu LU.
'^
h added later
^
s added
under t
^i
itnma.nd\g LU.
'^
Qver the last part of the stroke for and above
the t is added a mark of aspiration : notiag LU., recte
''
after dus is an erasure,
foUowed by what looks like the siglum for ar: iriwigaib LU.
;
leg. inrimgaib
3*
Comcnlamd LU.
^5
g1. ,i. is fris asb^rar Crossa Cuil idiu LU.
'*
ara LU.,
recte
;
after ara LU. adds : Cet[h]ri raac Iraird m^zc nchine, with the marginal
note : n cetAri m<ic Nera m<;c Nado m^c Taccaiw, ut i alis librw iwuenitwr
TAIN BO CUAILNGE
n
245 sluag do imdidnad' a mbratnas-
7
a fjrtcha
7
a mbrat, arnac^a-
salc/ad dendgor n drma. Fogabsadside id nith focheard^
Cchulat'nd
7
airigitar* in gleith* geltadar 'in eich. Ar geltadar
d ech Sualtaiw a fr cona. bun a talam
;
lelgadar" immarro eich
CAonchulaind'' 'm nur corricce na clocha i degaid id feuir.
250 Suidit lairum co tnic in sluag,
7
arwjpeittet"* a nes ciuil. Dos-
b^rad i lliw Fergaja mazc Roeich" i nitA. Arolgs/<afe" [i^**]
'm nogu/ bi isiwn itA." Asher^* Meadb iar tiac^tain :
"
cid
frisiwanad suw
?
" ol M&db}^
"
Awmai," or Fergwj,
"
frisiw
nit^'* ucat." At guw ina menuc,"
7
is ed fil and :
"
n tac>^ar"
255 sec^a co wtar fer rolaa id samlaid condi enlim'*"
7
enslat diat,
7
fnscuiriur mo p^opa Fergwj-." Fir," or" Fearg, ''CuchAaind
rodl,
7
it a eich geltadar ^F^ magso." Ocus domb^r" i Iliw in
druad,
7
cac^aiw Fergj in lidseo ss :
260
"Id inso. Ced sloiwdeas did"? Id id cid" foth'^^ a rui"?
Cia ln rolaa andse'* ? In hat^ad" n in sochaide ?
In dini erchoit dont sluag ma doc^oised huide had'" ?
Findaid, a druidi, ni arsin," cid frisifarcbad'' int id.
CrepAnais'^ churad caur rodl, lnangciss^* for errida.
Astud" ruirech, ferg '\n dil, rolaa &ci{er co nnlim.'
265 In nc^ dia reir sluag id rlg, igi ma rochoillset" fir,
:<?idroI aib nama, enfer am/ fer roI^^ ?
ViOchonQXur achi andsiw'* ni frisicoirti" ind id."
Id idso
7
rl.
Asber" Fergos ia.rum friu :
"
ma sraigt^e id nidse,*-" olse,
270
''no ma tistai*' secha, cia beth" i Iliw dune n i taig fo" glas, ricfe
*
ididnad LU.
*
^ bretnas LU.
'
fogabatsiVe in nid focAeird LU.
*
Gl. .i. atfOMCotr LU.
^
ggiit LU.
*
Gl. .i. low/raiset LU.
'
da ecA
Concu\atnd LU.
^
{ nir LU., recte ^ corrici LU.
^
Gl. .i. sennit LU.
11
FergMja maic Rich LU.
"
Arlgaside LU.
^
isiwd id LU.
"
Asbrt LU.
5
cid frisiwnanaid ad LU.
'^
after nitA a letter has been erased
"
nucut LU.,
recte
^^
ina menucA LU.
*'
n tiagar LU.
^
enli LU.
*'
ol LU.
i LU. 23da/br LU., recte
"
d LU.

cia LU.
^
fot LU., recte
rn LU., recte
s
jns LU.
"
in ated LU.
^
docoiset ude nad LU.
31
a is added later' under the preceding i
^2
^^^^^ frisafarcbad
^
CrepAnas LU.
3*
ln aingces LU.
^s
j added later over the line
^
ferg i da enfer
co raoenlait rol LU., with the variant: feirg i dil rol oenfer co enlim
"
iwge m rocAoilled LU.
^
rol LU.
^9
insin LU.
*"
frisicortAe LU., leg:
frisacorthe ** Asb^/1 LU.
^'^
i nidso LU. "n ma tAast LU. ; /^. n
m thastae " beitA LU. ^^
^ lu.
12 TAIN BO CUAILNGE
iwdead' id fir roscnb int ogozw' nid,
7
gnaidsi deguiw duiwe
db ria maidiw,' mani laa neach uaib id samlaid."
"
Nl /til diwdi
m gui duiwe dn fochtir," ol Aih'/l.
"
Regmai for mucid
id feda, .i. Fidduiw,* moir ucut frid andes,
7
ni regam tairiseo
275 iu'r." Roselgadar* na buidne iarum in fit-^ resna cairpt/tib.*
Iss ed a\nm in purtsiw Slec/ta. ''Sed alios libros so ss. lar
tachtain dib Fedadui co accadar in carpat
7
in^en laiwd and,
.i. am/ roiwdisimar remaiwd tas scel Feidelme banft/sa, com-
bad sund in sclsiw,
7
combad iarsin frecra dob(?radsi for Meidb,
280 nosle^r^/a in fid .i.
."
dca daw," or Medb,
"
co bia mo fec/tsa."
"
Is anwso dam m," or indn igen,
"
n roliw suil toraib isi fid."
"
Is ar bas 5n," or Medb ;
"
silsimni in fid idm ama/ si." Is ed
ainm in poirtsiw Slechta.' Is and at Partragi. Fetar iar2^^
i Cuil SibriUi .i. i Cenannus.^ Ferais snec^ta mor forru co fernnu
285 fer
7
co drochu carpad.
Ba moch a madan arnabrac^ do rgiu. Nrbo sl sin* adig
robo smam'*' d5ib lasi snec^ta,
7
nl airgnsad" blada d5ib id
adaigsi. Nl fo'* moch didtu dolluid Cchulamd asa bandil.
Anais co foilc
7
co fot//raic. Dot/ioet" iarum for lorc int slig."
290

N madlodmar*' d5," ol Cuc/tula^W,
"
n mertamar hUltu.
Rolicseo/ sl5g orrn cen airij." Cure airddmes" dun tarsiw
sl5g," ol CnchuXatnd fri L5eg,
"
co fesamar lln int sl5ig."" Dogni
Loeg anIsi,"
7
asber fri CoinchwXaind'^'^ :
"
is mesc lemsa," olse,
"
anlsiu, ni ermaissim."
"
Nl ba mesc adchiu" ac^t co rlsa,"
295 ol Cnch.\i\atnd.
"
Tair isiw charpat''*
[
1 8*] idtu," or Loeg.
Tit"' C\xc\\\x\atnd isin charpat^*
7
focherd airddmiw forsiw lorc
iar cin m5ir.
"
Cid tussu," or Loeg,
"
nl reid ori.''^
"
Is assa
m damsa," ol CuchvXamd,
"
olds daitseo. Air itat trl biada
formsa .i. baid roisc,
7
iwdtliuc^ta
7
airdmesa. Rolosa idtu
1
a added later under the line
*
i nogum LU. recte
'
ra mmatain
LU.
*
.i. fidduin, which is wanting in LU., is a gloss
*
raselgatr LU.

carptib LU.
''-''
Forse ieg. secundum Here LU. has: Is ad at Partraige. Mad
ar narailib immorro dorala andso iwtacallaiw etr Medb
7
Fedelm bafit[A], ama/
roinnisimar remoind. 7
da<? is iarsid frecra doratsi or Medb roslecAtad i fid,
.i.
"
deca da," or lAtdb, *'co bia mo fecAtas." "Is ansa da," or id iwgen
ni roliw sil toraib isid fid." "Is ar bas ," or Medb
;
"silsimini i fid."
Dognit[h]r zno ansi, comA sed aim m puirtsi SlectAta LU. ^ln LU. .i.
Cennanas is a gloss * h si LU.
1
ropa sw LU.
"
ni argnsat LU.
"
po LU.
"
dotAat LU. ; leg. dott
1*
s added later under the line.
" n
mlodmar LU.
^
airfiw LU.
"
airdmiw.r LU.
'*
s added later under the
line.
1
ansi LU.
^
Coiculairf LU.
^'
atchu LU. ;
leg. adcichiu }
2-
carpat LU. ; leg. assin charput
.''
-^
tic LU. -* carpat LU. ; leg. assin charput ?
TAIN BO CUAILNGE
13
300 tm," olse,
"
{omus forsinsi.' Ocht trlchai cet .x'. \mmorro
iwso," olse,
"
ara rim, ackt forodlad int oc/ztmad tnc^a ce^ ea<*
fon slg nuile, com mesc fria vlm .i. tricha ct na nGailedw.*"
DoUuid Qvichulatnd isirum timchell id slig co mbi* oc
Ath Gabla.^ B(?naid* gabail i siuidiu' enbm consi c[h]loideb^,
7
306 saidiwj" for medo na glaissi, con. dcht^et^ CArpat fnae disiu
r\SLch anall. Dofwrget'* oco Eirr
7
Iwdell, Foich
7
Fchlam a
nd ara. Benaidsi" a ceithri ciwd" dib
7
focheird for ceitheora"
bena in c[h]raid.'' Is de at t^ Gabla" andsiw.'*
Tiagaid iarm eich in c[h]ethrair ind agaig" int sloig,*"
7
a
310 fortcha** f7^d^rga foraib. Idar leo ba cat-^ bi" ara cid isiwn
t/i.^^ Dot^at^* buiden hadib do dsciw" i^^d t^a. Ni facadar"
ni and acki^'' slic^t ind oencharpdt?'/,
7
in gabaP cjna ceithri
ciwnu*'
7
aim nogaiw iarna scnbawd'" ina toeb. Ric in slag uli
lasodaiw.
"
1 diar muint/rni na cenda ucut ?
"
or Medb. " Is
315 diar muiwterni*' 6n
7
is diar forglidib," or Aib71. Ardolga'^ fer
dib i nogum robi'* i teb na gabla .i. oenfer rodl'* in gabal"
cona. enlim,
7
ni tsid seac/^a,'* condarala nech dib" cona. oenlim
cenmot^ Ferg.
"
Is mac^tat^," ol AilzTl,
"
a t^raiti'* rowbit^"
in cethror."
"
N bad ed bas mac^tad lat," ol Fergus
;
"
bad
320 bim na gabla dia" bun oenbm,
7
masa*' enleod a bun, is
crichiude,"
7
a intsthud" in tuc^tsa, ol ni chlaidi** roclas rempe,
7
is a ^art^uir** carpait rolaad co n6en\a.im."
"
Dingaib di//d
id igiwsea,*' a Feargw," ol Medb.
"
Tucaid carpa/ dawmsa
tr," ol Fergus,
"
^cwdatucsa as, co dercass*' in oenled a bun."
326 Brisw** FergM iarum .illl.*' carp/'/w dac dia c^airp/z'i^,' compo"

forsansiw, LU. ^och[t] tric[h]ait cAt deac LU.


' cAet LU.
*
MS. dh"
'
.XXX. cAt na Galin LU.
*
wibi LU.
">
tA Grena LU.
^
benaid LU.
'
suidiu
LU.
'"
claidiub LU.
"
saidsius LU. ; leg. sidsius
i^
^s, dofMrcet altered to
dofttrget; dofuircet LU. ; Ug. dafuircet
."
cf. Wb. 2^'*>ib.
"
benaidsow LU.
>
cnnu LU. ; /^. a cethri chenna
'*
cetAora LU.
^^
na gabla LU.
'^
After
ath a letter has been erased : Ath nGabla LU.
"^
of^f, lu., which has the gloss
:
.i. oc BelocA Caille More fri Cnogba atuaid >" i agid LU.
*
s added later
below
21
fortchai LU.

b catA bi LU.
^
isiwd th LU.
"
dotAit
LU. : leg. dotit
^a
,gcfg dcsin -* acatr LU.
*^
added later over the line
-8
gabul LU.
'
leg. cosnaib cethrib cennaib ,
'"
scribewd LU. ; recte scrbund
'*
muiwtimi LU.
^*
o added later below the line ; ardlga LU. ; leg. arlga
"
robi
LU.
"
rodl LU. ; leg. rol ?
5
gab" LU. ; leg. gabuil
36
secce LU.,
recte
'''
nib LU. ; over the line in YBL. is added id snmlatd
'*
tAraite LU.
'
robtA LU.
"
a added later under the line : di LU.
*>
mssu LU.
**
cricAidiu
de LU.
*'
s added later under the line : intdud LU.
"
claide LU.
**
iartAwr LU.
*
i neciwseo LU.
*^
-dercais altered to -dercass : -dercaiss
LU. ; leg. -dercastar ?
**
brissis LU.
*
cetri LU.
*"
Ug. dia cairptib
1
cotbo LU.
14
TAIN B CUAILNGE
assa c[h]arpad' feisiw dosmb^rt^ a talmai//, r<?acadar^ ba oenlcd
a bun.
"
Is tabart/a do airi," ol Oih/1,
"
ijius in c/cneoiP
cosatiagam. Ergnad'' cch haib a badnirbo sm dib^ irrir
lasiw snec^ta

7 iwdister dn n do imt^eac^taib
7
do airsclaib
330 n c[h.]ene cwjatiagam."
Is andsiw tr adfeasa dib imt-^eci^ta Conculamd. Imc/^o/airc'
Ailz/l iaruvr.
"
Inn Conchohar dorigne inso*?"
"
Nc^
,"
or"
Fergus ;
"
ni t^/'g^adside^" co hor crichi cen lin catha imbi."
"
Cetst. in Celtc-^air" mac Cuiiidtr^'' ?
"
"
Nc// h. Ni t//ar-
335 gadside co hor crichi cen lin cat^a imbi."
"
Cehi. inr\ Eogan
mac Dert^ac/!t"
?
"
"
Nc^
," ol Ferg5,
"
ni t/zargadside tar or
c^richi" cen tricha. ct carpat^* r\imrir\n imbi. Is h fer dognad
i gr\im" ol FergMJ,
"
Cuc^W^uXaind
',
is nobenfad a crand
oenbim' dia" bun,
7
nognad in cethrar in p/aipi'* row/bit/^a,
7
340 daragad'** ochom cric^i
7
a ara."
"
Cinus fer,'" oP^ Ai\il\,
"
in C rochalamar la hUl^ ? Cia
es in gilla" si is airrdric'*^ ?
" "
Ni ansa, m," ol Fergz^j
;
"
ina
[18*] c[h]iced hY\di.dain luid dia chuidchid" gasgid" cusiw
macraid do Emaiw Macha'** ; isin seac/^tmad" hWsuiain luid do
345 foglaim gaiscid
7
cleas* la Sct^aich,'^^
7
luid do thochmorc
nEmeiri^" ; isinn ochtmad*^ hWadain gabais gaisced. Isi
seachtmad^'^ h\lsuain dc a oes id iwbaidsi.
"
An
^^*
si as
ansam fil la hUltu ?
"
ol Medb.
"
For cach ni m," ol Fergos.
"
Ni fairgbasu ar do chid liech bas ansu;,^* n rid bis
350 ithig>^iu," n fiach bus feoilchairiu^ n bas bus athluime, n lth
bj luiwdiu, n comlond aesa^' radsia co trian,''* n le5 bus feochra,
n clriudi^'* comlaind, n ^ord esoircne,*" n cow^la ergaile, n
brth for buidne, n hergairi mrslaig bas idraiciu. Ni
1
cAarput LU.
^
dosbert LU.
^
gaca LU.
*
ot added later under the line
5
rgnad LU. dib LU.
'
airc on an erasure : iwcoTwarc LU.
^
seo LU.
olLU.
>o
The mark of aspiration is later
n
CeltcAar LU. "uthidirLU.,
recte '^DurtvcAt LU.
'*
tar or co cocricAe LU. ; leg. tar or cocriche
^^
MS.
cairp' : cen trchait carpat LU.
i^
enbmiw LU.
^'
a added later under the
line : di LU.
'^
i cetArur ucut hi prapi LU.
^*
doragad LU.
'^"
ciwnas fir
LU.
"
or LU.
giUai LU.
2
irdairc LU.
"
There is a dot above and
a dot below the first h
^s
(jja chuindchid gasgid
;
gasgid added later over the line
:
dia clucAiu LU.
'6
MacAi LU.
27
jsi^t essedLV.
^
cAless LU.
"
SctAaig
LU.
^
7
luid . . . Emeiri om. LU. LU. has a marginal note : obicitMr tochmarc
Emire deso ^^ isiwt secAtmad LU.
^^
igi^t secAtmad LU.
"^
inn LU.
3*
The siglum for m is later : andsu LU. recte
^*
An erasure between the first k
and t
; the mark of aspiration is later : bas igtAidiu n bas altnidi n bas at^laTni
LU.
'^
n fiach .... luindiu : n ltA bas luiwniu n ficA bas felcAairiu LU.
^'' a xs!il.U., recte
^*
rds co trzan LU.
'*
Aspiralion added later : clriud
LU. *' In Aord the mark of aspiration is later : Ard esorctAe LU.
TAIN BO CUAILNGE
15
fuaircifesa* and fer rosasad a es
7
a fas'
7
a errid'
7
a erath
7*"
a
355 earrlabra
7* a inius 7*
a airrdncus^ 7* a guth 7* a chrth j* a
cumachta 7* a chruas 7* a cleas 7*
a gaisced 7* a bim 7* a bruth 7*
a barand
7* a baid 7* a brt^ 7* a badraisi 7* a foraim 7*
a
oimsigi^ 7* a fanc[h]oscor 7* a dni 7^ a t^airp^igi** 7*
a
dechrad, co clius n^buir for cach rid amrt/ Choichulaid.'"
360 Formolta QonchvXaind andsi."
"
N dnaimsea baa desiw," ol Meadb
;
"
i nenchorp at"
;
fodam gui, ni mu gabil, lasinr' is ies ingie mcdacAt
insi,
7
ni t^ngadar a fergnlwa beos."
"
Ni ^ar" ni s5n," ol
Fergj.
" Ni ba^' mac>^tad," ol Ferg^,
"
daggni; do dnam
365 dosom'^ iwdiu. Ar cid itan robo sosam," btir ferrdai a gnima."
"Altasow m," oP Ferg^j,"
"
la athair
7
la mthair''* oconn
dairggd^ig" hi Maig" Mrthemne. Adfesa d airscla na ma-
craidi" in Emai.** Air biit tri checaid" macc and," ol Fergj,
"
oca' cluithi." Is amlaid domel Conc//ob<2r a flaith ; a** trian id
370 li oc dcsaiw* na m^jcraidi", a tnan naill oc imbVt fichtilhV a
tnan anaill" oc 51 corma^- <:'idgaib codlad de. Cia bemni for
loiges ria;,'' ni fil id Ere" 5claig \ius amru," ol Fergj.
Guidig'* C'^ da'' rsxthair idiu a lcad' dochom na^ ma-
craide.
"
Ni rega," ol a mthair,
"
(9ditroib c5emt^eac^t di
375 anrot^aib UW."
"
Rochian limsa anad fri sodai," ol Cuchu-
laind.
"
Inchoiscsiu damsa cet^ leth at Emai."
"
Fua
thusith^ amne," ol a mthair,
"
7
is doraid an uidi,"" olsi,
"
at
Sliab Fhuaid** etruib."
"
Dober indus" fair," ol Cuchula/W,
*'
ami.""
360 Tit as iarum,
7
a sciath slisean" lais
7
a bunsach riam**
7
a
1
fuircbasu LU.
*
/added later over the line : LU, s
^
erriud LU.
*
om. LU. * irdarcM LU. ^ cAless LU. ' fwsigi LU. * tarptigi LU.
;
leg. tairpthigi
^
c under the line ' CAoiwculaind LU.
"
Formolta . . .
andsin om. LU., which has above between the columns opposite Ciwdasfir the note :
ina formolta iwso ss
'*
i encAorp atas/rfe LU. ^^ lasann LU. ;
leg. lasani
"
The marl of aspiration is later : ar LU.
^*
bo LU., recte.
^*
dossom LU.
"
ba soosow LU.
i^
ol on an erasure
'*
the mark of aspiration is later
*"
la mthar
7
la atha'r LU. *^ The mark ofaspiration is later " i mmaig LU.
*'
macraide LU. ** i Emain LU. ^^ leg. cecait
**
a added later under
the line : oc LU.
*'
clucAiu LU. recte
'^^
om. LU.
"*
dscin LU.
30
fidchille LU.
3i
naill LU. recte
2
cAorma LU.
" om. LU.
=*
i re LU.
35
gudid LU. recte

Cculamf LU.
3'
da LU.
38
lcud LU.
39
na on an erasure
*"
fa tAaid LU.
*^
a nude LU. recte
*''
sliab
added later over fhuaid ; slab fuit LU.
*3
idass LU.
**
amim LU.
**
slissen LU. ** misplaced
;
it should foUow focherded a bunsach, as in LU.
i6
TAIN BO CUALNGE
lorg ne 7
a liathroid. Focherded a bunsac^ ?dagaibet^ resu
dorodsad' a bun for lr. Tit cosna maccii iar/ cen naidw
a feesma'^ foruib.^ Ar ni thiged nech cucu ina cluichimag co
arnasta a fesam. N fiirseom anwisiw.* "
Nosaraigedar*
385 in m<2c," ol Mallamaiw* mac Conc[h]obair,
[19*] "seach
rafetamar^ is di U\ai do. Arguittis" d : : aigid^ foo. FocAerdat
an tri coect^a^" bunwsac^ fair,
7
arsisetar isi scath" slisen huile
leisseow."
Focherdat ino i lliathriti huile" fairseom,
7
nosgaibseow caci^ oen liathroid ina uc^t. Focherd dino an tri
390 .LLL. lorg'* na fair. Araclichsom r'wc^rngadar,"
7
gabais
airbir dib" fria ais. Riasdarda imbisow" i suidiu. Indar lat ba
indarcan^ asnortt cach foiltne ina chend lasa corgi" conrrac/it.
Idar lat ba ebelP tened boi for cac^ oenfiwda and." ladais
indala" sil conr\a.rho lethiu ands'^^ cro snt^aidi. Asoilg"^* alaile
395 comba mor" bolu fidchich.^" Doraig dia glainni" corrigi a
hu.''* Asoilgg a
bolu coa iwairddriuch cow^bo ecna a inchres."
Atrecht^" in IGan lth asa^* mullach.^* B^id fona maccxi iarw.
Doscara .L. macc dib'^ siu ristais dorj nEmna. Forrumai
r\dnhor dib** t^oramsa^"'
7
Conc/iohar
;
b;ur'* oc imirt ithchtlle.
400
Liwgidsow di<9" tarsi fich/// i ndedaig a n^wbair.^* Gabaid
Conchohar a rig.
"
N maith arrailt^r^' in mzcrot^,"" ol Con-
chohar.
"Y)\thhir damsa, a p^opa,*' a" C^onc^obar,"" olse.
"
Dosroac^t do ch\\x\chiu bm t^aig bm mthair
7
om aithair,
7
ni
maith robdar" frim." "
Cia diat in maso"?" ol Conchohar,
'
dortsad LU. * fesania LU. ^ o/tu LU. recte ; at the bottom of the page
YBL has forro in the text hand with no visible mark of reference
*
fitirsow
ansn LU, with the gloss .i. i ges bi foraib
*
nonsaraigedar LU. ; leg.
nonsraigedar
*
imder m is addedy : Fo11o;om LU.
'
rafetawar LU.
8
argunts LU.
*
before aigid there is a horizontal stroke, and before
that on an erasure is a peculiar symbol which we cannot decipher: benaid LU.
0
tri cecta LU.
"
MS. ciath ; over c, on an erasure, is something
that may be meant for s
'^
lesseo/n LU.
1*
dano a latArite
uli LU.
** focAer" dao an tri .lll. lrg LU. : leg. focerdat dano a tr cictea lorg
1*
DnacArawcatr h LU.
'^
dib LU.
"
rastart^a iwmiseow/ LU.
8
tinarcan LU.
^*
cowrge LU.
*
Aibell LU.
*i
and added later
over the line : fiwnu LU.
**
indaia LU.
"^^
inds LU.
**
asilgg LU.
'*
cowbo rair LU. rece
'
midcAaicA LU.
*'
In the MS. it looks
like glamm
**
corici a Aou LU.
''"
incAroes LU. ; leg: ginchres
30
atreacAt LU.
" ig^it^ assa LU.
^2 mull- LU.
;
leg. muUuch " diib LU.
3*
dib LU.
35
tAoroOTsa LU.
=
bmr LU.
37
^0 lu.
38
fidcAiU
i degaid id nnbwtr LU.
39
Above the line between the two rs s has been
added later ; airrailtr LU.
*
macrad LU.
*'
popa LU. *^om. 1.1].
*3
CAowchob"" LU. ; leg. Choncbobuir ** rowbatar LU. recte
**
MS. -iin-so.
TAIN BO CUAILNGE 17
405
"
7
cia th' aiwmseo ?
"^
"
Setanta mac Saltaim atowcomaiwm-
sea,*
7
mac Deichdene' do fetharsu. Ni po dmg mo c[h]onfri*
sund."
"
Ced n ronais' do fesamsu mo^ forsna maccu ?
"
ol Conc[\\']ohar.
"
Ni fetarsa anwsiw,''" ol C\xch.\3\aind.
"
Gaib id
laiw mo fesam airt^o ldtu."
"
Atmu," ol Conchohar. Laso-
410
dai doellasow forsi macraid sechnn \n taigi.
"
Ced ti
ino^ dib inosa
?
" ol Qonchobar.
"
Co ronastar a foesam
son formsa di<7,"' ol Ciic^ultfW.
"
Gaib id laim xdiu," ol
Conchobar.
"
Atamu,^"" ol CuchuXaind. Lotar uile" isa cluithea-
maic^^- iarum,
7
ataracAtar^* in maic hi roslasa and. Fosr-
416
t/fatar a ^^muimi
7
a naiti."
"
Feacht and"* ino,"" or Fergos,
"
intan ba gilla, ni cAodlad'*
i n^Emaiw" Macha co maiti."*"
"
Idis dam," or^' Conc[h]ob3:r
fris,"cid n cotlai id Emai, a ChchuldiW?""
"
Ni c^odlaim^*
cen chomard frim^^ c[h]end
7
fri; chosa." Dobreth ia.rum la
420
Conchohar coirt^i" fria chenn
7
araile fria'" chosa,
7
dogni''^
imdae foleith d eturru.
"
Luid in fec^t naile ino^ araile fer dia duscad**som, co
mbensow dia durn ina tan, co ruc tulc[h]lr" id tai, co
mbi** forsiwn" ichind,
7
cort^rascair co rigid in coirt^e."
425
" Rofeas," or Aih7/,
"
robbad dornw caurad
7
robad" rig riianada."
"
Osiw tr," or'* Ferg^j,
"
ni laimtiseow diuscad" co disced
a nur.'""
"
Bi in fecht naile'*^ dino^ oc ie liathroidi'* i maig in cluithi^'
fri hEmaiw anwair^*. Doleith d5 di^* a enur frisna tri c^5ectu^
1
cia diata . . . ainmsea : "Cia tA'aMmseo ?
"
ol Conchohor LU.
^
atom-
c^mnaicse LU., recte
^
DecAtere LU.
*
chonpre LU.
*
ronass LU.

dano LU.
'
ansin LU.
*
setAnn in taige LU.

foeso! LU. ; leg. fesamsom


^"
atmu LU.
^^
uili LU.
^'
cluicAemaig LU.
;
leg. cluichemag
"
ataracAtatr LU.
i^a
nad LU.
"
The second
in a later hand : cAotlad LU.
"
i Emai LU.
"
matai LU.
^*
ol LU.
i^
id Emaiw a Chuchul" om. LU.
^^
^1 cAodlaim and r of frim have
been added later. For ni chodlaim, etc. LU. has
"
n dnaiw," or Cuculam<f,
"
cen
c^omard frjm chend
7
fnm cAossa." Perhaps the text from which YBL came had
a Chchulaind. n dnaim or Cuchlaind, and the scribe's eye wandered to the
second Cchulaind. Then ni chodlaim would be a conjecture to supply the lacuna.
19
coirtAe LU.
*
The a has been added later under the line
'*
dogntA LU.
2dcudLU. "tulcAlrLU. ^*mh6iI.U. wforsindLU.
*
in cortAe c rigid LU.
^'^
robb dord niad
7
ropo LU.
**
ol LU.

n laimtAesom do dw'jcud LU.


3
Written, as often, enu, with the siglum
for ur over the u
;
enur LU.
*i
aile LU.
^*
ni
liat[h]raiti LU.
^^
clucAe LU. ; /^. chluchi
^
anair LU.

dano d LU.
36
cectu LU : leg. cectea
C
i8 TAIN BO CUAILNGE
430 macc. Conhomgseth^ airthiu iarum cach cluichiu [19''] in indr-
sin chaidche.^ Gabaid in gilla oc suidiu imbz'rt a dorn foraib,
co napad'" .L. macc dib.* Tit (or teithed* lasodain co mboi fo
adurt imdai 7^?c>^obair. C<7erged* \]\atd imbi
;
conirgi^-
sea
7
C[h]onc^obar laiseow. Conirigseo? fon iwda'' ino^ co
435 corastar in niwdai de cosi tncha^" lt^ ngaile robi" indi, co
mbi^'^ ar^^ lr in tigi. Saigid" \J\aid imbi lasodaiw isi tig.
"
Coraigmaidne^* iarum," or Fergus,
"
7
sit^aigmit^^ in macraid
friseo;;? iarsi."
"Bi imnissi" chat^a** itV Ultaib^'
7
Eogan mc Durt^ac^t."
'i'toTiagaid Uiaz'd on.c/iat/i. Facobarsom" ina chodlad." Mait//i*'
for U\u. FcabaiP* Conc[h]obar
7
C[h]uscraid Mend Macha
7
sochaidi" mor olc^ena. Dosuisceosow' a ngol. Sinithi iaru/,
co memdadar in d Hicc robdar imbi. Hi fidnaisi Bricriu"
hucut doronad," ol Fergus.
"
Atraig lasodain. Cotncimsea fns
446 i norus \is^^
7
m adgiti.^'
"
Fuit ! Dia do bet^a^"! a p^opo, a
Fergais*'
"
olse.
'*
Cate^* Conc/obr
?
"
"
Ni fetarsa," olm.
Tit ass idirum. Ba dorcha ind agaig.*^ Fbair a nrmach. Co
acca ara chin in fer
7
let>^ a chiwd fair
7
let^ fir'* aile for a
mui. "Congna lem, a ChchulazW," olse.
"
Rombit,^,
7
tucus
450 \etk mo brt/ar ar^' mo mui. Ber. sst lim."
"
Ni br," olse.^*
Lasodaiw focherd" in nairi d. Focherdsow^'* de, Imasiit[h]ar
dib. Doscart^ar Cxxchniaind. Co cala ni, in boidb diwaib
collaib.
"
Olc damna lich^* fil ad fo chosaib aurd^ag^.^ " Laso-
dHn fanraig" CxxchvXatnd
7
benaid a chend de cossi*^ luirg
466 ie,
7
gaibig*^ iwmn liat^ride riam darin rmaig." "Hi"* fail
mo popa" Conc^obar isin" rmaigse?" Frisgairside" do. Tit
chuici, conidaca*' isi c[h]lud,
7
roboi i;zdnir**imbi do cach leith
dia dic[h]lith. "Ciddiatudchadso"isinrmaig^,*""ol Conchob^r,
1
conhbmg LU. 2 j(j iwdassiw caidcAe LU. ^ fo^idapad LU. *
dib LU.
*
tecAed LU. * coneiget LU.
"
fn imdi LU. 8 dawo LU. ^ de added
over the line; de i niwdi LU.
^"
.xxx. LU. : leg. trichait
"
robi LU.
'^wbiLU.
-
^^orJJU. i*sedaitLU. ^* craigmitni LU. i^sdagmt
LU.
"
B6i iwnisse LU.
i
thz added later over the line
i
Ul" LU.
20
nDur-
tacAt LU.
21
facabarsow LU.
^
cAotlud LU.

Maiti LU.
*
facabar LU.
'^*
socAaide LU.
**
dofiijciseowi LU.
"
leg. fad Bricre .' ^^
{^ \{^ lu.
29
atAgite LU.
so
betAu LU.
"
a popa Fer" LU.
"^
Cte LU.
^3
ajaig LU.
^*
fir on an erasure
^'
= for
^
orse LU.
^"^
focAirt LU.
^'^
foceirdsow LU.
3*
dawnse licA LU.
^'
The mark of aspiration is later : cAossaib aurddrag LU.
*<*
fnrig LU.
''^
cosiwd LU.
^"^
gahz\lS\J.
^^
darin mag LU : /g'. darsa mag
"
1 LU., recte
**
pAopa LU.
**
isind LU. "The first s is added over
the hne
*'
towidnacca LU.
*^
\nA ir LU.
;
leg. Ind r
**
tnac LU.
*"
The mark of aspiration is later : isinnrmag LU. ; leg. isa nrmag
TAIN BO CUAILNGE
19
'*
co nadechw^ athbs and ?
"
Tanocaib as c[h]lud lasodain.
460 Ni taurgbad'' seiser Hni dia thrnferaib hUlad^ ni ba calroa.*
"
Tair ruiwd* don tig ucut," ar Conc/obzr, ^"co dernai tenid dam
and."
Atiseo7 thenid mir d. "Mait^ di<?," or Con-
chohar^
"
dianamt/iasad' muc fonait^i^ robadambeo."
"
Ragsa
condXwccl^ or* Cuchu/amd. Tid as'" ia.rum, co accai in fer oconA
465 fuloc;^t i medw id feda, indara lam do" conz. gaisced*' inti, id
lm nailP' oc fuiwe'* in tuircc. Ba mor a at/^maire id fir.
Fanpairseow araba,
7
dober a chend
7
a muic lais. Loiwgid
Conchohar^^ in torc.
"
Tlagaw diar tig," or Conchohar. Cotre-
cat" fn Cuscraid mac Conchohair. Batar dio" tromgona fair-
470 sidi. Dobeir Cvich\x\ai7id fora muiw. Dolotar' ia.rzm a tnur co
hRmain Mac>^a.
"
F echt aile di?" bdar Ulat'd ina^' neiwdiw. Ni bi noendiw''''
linwi iarum," for Fergus,
"
for mniib
7
for^^ m^ccaib, nach for nec^
bis fri crichnUl</aneac^tair,nc/ forConchw/aW,-^^ f(S>?-a athair."
475 Tonnecad tr n^wbair^* [20*] a hiwsib Faichi.'* Lotar foriwd
arleas,'** taw bmar inar niwdiw." Eigid in bandtrocht isiw" lis.
Bi in mcraid'^' i maig cluithi.'" Dot^iagadside" fona^* heigme.
Ama/ atchondcadar" in macraid'* na firu diiaibseac^a,^* tiagait
ar^* teiched uili ach Cuchulamd a oenur. Imhertst'de na lam-
480 lecca foraib 7 a luirg ne foraib. Marbaid n^wbur dib,"
7
fcbaid'* .L. cned fairseow'*
7
ocumlat ass 'iarum olchena. Fer
dorigne*" iwna gni2radasa" i nrabadar*^ slna" a choic hliadna,
nlrbo machtnad" ce nofoisced a cenda" dow c[h]ethrwr" ucut."
"
Rofeadarsa*^ m in gillasi," ol ConaW Cernach,
"
7
ni
1
The a, which is not wanted, has been added later under the line ; co deocAais LU.
2
tAwrcbad LU. ^ di trenferaib TJlad LU. * bad cAalma LU. * reowd LU.
'-*
co dernaiConchobar om. LU. : the scribe's eye had wandered from the lirst
Conchobor to the second
'
dano^/tt^sad I^U. ; recte diandomthsed
^
mucc
fonait^e LU.
^
ar LU.
i"
Tit ass LU.
"
<fo is written under an erasure
1-
gaisciud l.U.
^*
recte aile
'*
funi LU.
^*
iarsin add. LU.
1
Conrecat LU.
"
dano LU.
i
dollotr LU.
"
iwna LU.
20
bi noendew LU.
^^
om. LU.
-^
CoiwcUl" LU.
;
leg. Coinchulaind
*3
LU. adds : 7
ane n lamar fuligud forrosow. Ar conscescing (/tf^.conscing) in cess
or it n<)dg<)i n a metA no a garsle
^*
nnbor LU.
**
FicAe LU.
2*
orin narless LU.
-'
noendiw LU.
^^
isid LU.
29
macrad LU.
30
i cluc/ti LU.
3'
doagatsVfe LU; recte dotagatside
'*
fna LU.
33
atcAo^catr LU.
^i
macrad LU.
3*
iiruduba : duabsecAa LU. : the r and
r
duba are in a diFerent ink
36 _
fgr
37
^[[i, lu
38
facbait LU.
^s
g latgf
under the line
*
dorigni LU.
*i
gnimasin LU.
*^
innaptar LU.
*3
jhe final t
added later under : ln LU.
**
mac^t^ad cenatAs^f co Aor cocrichi
7
LU.
**
ce noeisged a cinu LU.
**
r added later uder the line : don cAetror LU.
*">
Rafetawmr LU.
/V
C 2 /
20 TAIN BO CUAILNGE
485 mesaide' fria fis, is dalta dn. Ni o cia.n^ iarsiw gnm adchaid
Ferg idosa' co nemasom bit* naile. Dia forngenai' Culaiwd
c^erd* oegedec^t do C[h]oc[h]obr,^ asb^rt Caulaind* l&rum na
bad sochaide nabert^a' chucai, air ni pu da thir n feranw^" do a
fuirec dorigne," ach do t^orad^'' a d lm
7
a tharnguir. Luid"
490 iirum
7
.L. csLrpa^* imbi do neoch ba sruitheam
7
bas airegdu
ina churad.'*
"
Adell Conchohar lais ia.rum a cluichimag.^* Ba bs" d
dogrs a nadall
7
a tadall oc teac^t
7
oc tuideao^t do chuiwd-
chid^^ a mb(?dac^ta' cwna maccu. Co wacai iarum Coinc^u-
m\amd'^ oc ai?? liat^ridi frisna tri cectu macc, a.hert'^^ a rena
foru." Intan ba hai phuill dognitis, nolinadsow'** in poll dia
liathroidib,
7
ni cwwgaidis" a ersclaide." Intan btir hsseow"
huile dobicdis" in poll, araclic^emsom" a nur" conna tiged cid
n^** liathroid id. Antan^' ba niw2t[h]rasc/'ad^^ dognitis, dosras-
600
cradsom^' na t/i coectu macc a enur,
7
nicoc[h]owraiced"
imbiseo^ lin a t[hjrascart^a. Intan di(?" ba ni2dreach
dognitis,^^ dosnirgedso/w" uli co wbtis tornoc>^ta,
7
no?rucdai-
sow^* immorro cid a delg asa brotso/w na/m.
"
Ba hamra la Conc^obj:^ anisi.'' Asb(?rtside in et^rbied
605
an gnT/^a" acht tiac^t" dib co 5es ferdada." Ashert cch itir-
dobied." Asb^n" Conc-^oba;- fri QoinchvLatnd*" : "Tairr" lem,"
olse, "don flid*' dia tiagam fobith ad" egi."
"
Nidoz" sitheacA
dom c^luithi'" beos, a p^opa, a Chonchohazr,^^" ol in gilla.
1
messaite LU. = 0. Ir. messa de
*
After cian there is an erasure : n pu
c/tan LU.
*
indossa LU.
*
bt LU.
*
There are two dots in paler ink,
the one above/, the other below r; forgni LU., recte
*
Cauland cerdd LU.
7
Cbwchob. LU.
8
Cauland LU.

nobrtAa LU. ; O. Ir. noberthe
Jo
du tAr na feruwd LU.
"
dorigni LU.
"
tAorud LU.
i
CVwchob" add. LU.
1*
MS. cairp" : caxpai LU.
^*
ba Aaeregdu iwna caurad LU.
^^
clucAemag LU.
i^
dawo add. LU.
"
cAuigid LU.
i
a bwnacAda LU.
^"
CncuV LU.
;
leg. Coinculaind
'^
7
bzVt LU., rece
^^
forru LU.
^^
rolinadsom altered from
rolinatsom LU.
**
cAi^mcaitis in mat^c LU.
**
ersclaige LU.
**
heseow LU.
"
dobictis LU. ;
recte dobidctis
'*
aracAlicAedso/n LU. ; leg. araclichedsom
'*
enur LU.
^
en LU.
^i
intan LU.
**
d on an erasure
;
after it a letter
(r .-*) has been erased
^3
xhe first s added over the line : dorascradsom LU.
**
ni cAo/wraiced LU.
'*
dano LU.
'*
b nimdrecA dognitis LU.
^^
dosnergedsowi LU. ; le^, dosnrgedsom
^s
noanictaisseo/n LU.
^9
ansin LU.
*"
i etrbad a gnwu LU.
*i
tis LU. ;
leg. tsed
**
After this word a letter is erased : ferdatad LU.
*'
et^rdabad LU.
**
t on an erasure : asb" LU.
**
Cocul" LU. ;
leg. Coinculaind
**
tair LU.

dond fleid LU.


*
dig otgi LU. ; leg. t egi ?
*
niwda LU. ; O. Ir. nta
w
Over tis a. small c : clucAi LU. ; leg. chluichiu
*i
a bobba CbncAob" LU.
TAIN BO CUAILNGE 21
"Regad' i nbar ndiaid.'" O
rngadar ule' 'mrum don flid/asb^rt
610 Caulaid* fri ConcAohar^^ :
"
In frithalaid*^ nech in bar ndaid*?"
olse.
"
Nt^o," ol Conzhobar. Nirbo c[h']uma[n^'^ lais dl a daltai
ina dead.^
"
At
"
or Cuilleanw,
"
arch leam' ; tri slabrada fair,
7
triar cacha slabrada.' Lict^ir^" de dig ar nidile
7
ar
ceathra
7
dntar id" leas." Tic in gilla fo sodai. Fonobair" in
616 c. NofeithedsoTW a cluichi collicc." Focheirded a liathroid
7
focheird a lloirgg ie^* ina'** daid, co mbenad in lathroid.
Nibo moo in band olds a c^le. Ocus focherd a bunsaich*' ina
ndaid, r7dagebed re toitiw. Ocus nl rot^airmisc"* a cluichi
imbi, cia roibi" in c oca ascnom. Torbis [20^] Conc^obar
7
a
620 muiwter anmsiw, connrho eiter leo a nglasac^t. Idar leo n
faircibdis'' i mbet^aid ara cid, cid erloisce^ in leas. Antan"
didtu dolluid in c chucaiso?, focheirdseow ad a lat^rit
7
a
lloirc^"
7
frisiwle'^ in coiw cona. dib lmaib .i. dobeir indara lim do
fri huball brgad in chon, dober araile fria c[h]l. Benta" frisi
625 coirt^i" ina farrad,'^* co sceasaiw" cach ball de" a leithi"." (Mad iar
naraile" immorrd issP a lathroit rollsow ina bolui,' co ruc
an inathar^^ trit.)
"
Comirgid'* \J\atd ara amj, araill db tar^' less, araill for
orus lis. Domberad" a nuc^t" Conc-^oba>. Focherddar
630 armcrith' mor leo .i. mac set>^ar 'in rig do falmaissiu a bis.
Dot//oet Caulaiwd" isa teac/? lasodaiw.
"
Fochen duid, a maccai,
fodig cndi do mathar. Misi' 'immorro ni madairgen flid.
Is bethu imaudu^'
7
is trebad i maig mo t^rebad i deadaig"
mo cho. C7agaib ainech
7 anmaiw dawsa," olse,
"
in fer
535 muinteri" rucad iiam .i. mo ch. Robo din
7
ditiu" diar feib
7
1
ragatsa LU.
^
i nar ndiiid LU
; O. Ir. i far ndiaid
'
uli LU.
*
dond fleid LU.
^
Caulawd LU. *
MS. Dcob"
**
Over the line, between
t and h, & d has been added later

i far ridiid LU.
*
chum&w. LU.
'
ina diid LU.
^
c
^^4 rcA le;sa," ol Culand LU., with a gloss. :.1. c
dorucad dar muir .1. c(ulen) brotcon
^
slabraide LU. ; after this LU. adds : a
hEspi dosfucad
i^
leictA"' LU. ^Mn LU.
i*
fnpair LU. ; &^. fanpair
1'
clucAe colleic LU.
^^
focAerded a loirg LU.
i*
a added later under n
1*
bunsaid LU.
i*
rotairmesc LU.
1
ce robi LU.
"
faircbits LU.
18
ersloictAe LU., recte
i
Intan LU.
20
loirg LU.
21
fsindle LU.
^^2
bntai LU.
"
cortAe LU.
"^^
f\i&%
been added later over the line.
25
Over the second s is an indecipherable mark, meant for c
(?)
: sescaind LU.
2*
On an erasure
^v
^ letAe LU.
's
\^j narailiu LU.
^9
js lu.
^
rolsom inna beolu LU.
'
ann inathar : a inatAar LU., recte
^'
con/rgit
LU.
; O. Ir. conrget
'^
or LU.
^4
dawb^rat LU.
^*
i nucAt LU.

armgritA LU.
37
DotAit Culand LU.
38
Meise LU.
39 iwmudu LU.
;
leg. is bethu immudu mo bethu }
*o
i ndegaid LU.
*i
It looks like
mnter, with the first three letters on an erasure : muintire LU.
**
MS. diti
22 TAIN BO CUAILNGE
diar nidile.' Robo imdedaiP cacha slabrai diin 'itir mag
7
tec^."
"
Ni mor brg si tr," ol in gilla,
"
ebeltar' cuiln din chai*
ctna* leamsa duit,
7
biam csa do iwg/?eadail' do chethra
7
dot imdedail'' fin collic, co rassa in c hlsiw
7
corip' iwgniwa.
640
Ocus imdiusa Mag Muirt^emne uili* ; noc^omb^rthar aim-
sea it na halma ass, maip aurrd^rg' limsa.
"
Bid C\xchu.\amd
tk' a.inmseo,^"" or Cat^bad. "Maith lim'^ ced ed^"* mo aim," ar
Cuchulatnd.^'' Fer dorigne si amdar lna a .VI. blia</, nibu
mac^tad'* ce dorondadside" agmm ind inbuidse, intan ata lna
645
a .VII. mhladna dc," ol Cona.l\l Cernach.
"
Dogeni feac^t naile^* diwc,"" ol Fiac^a mac Firfeibi.
"
Bi
Catkha.d dri hi fail a meic .i. C^onc[h]obar" mac Neasa. Cet fer
ndinmech do oc foglaim druidechta had. Is lin noniwchoisced^'
Cathbad. larmifoac^tarailedia felmacaib^* do suidiu cid diambad
650 maith a llsa. Asb^rt Cathbad clach^' nogbad gaisced and,
forbad a aim ar gniwaib gaiscid firu Erend,*"
7
nomrtais a
airscla co brth. Roclunet^ar Cuclh^ulamd ansi. Dothit co
Conc^obar do chuidchid gaiscid." Asbeir Conc^obiair :
"
cia
dorinchoisc duid
?
" " Mo popa Cat^bad," ol Cuc/m\awd.
665
"
Rofedamar" m," ol Conc^obar. Dober g"
7
scat/ d. Ber-
taigis''* forra," conna. t<?ma" n dona .V. gaiscedaib dc nobtis
d'imorcraid" hi teaglac^"^ Conc^oba^V fri maidm naixm n fri
gabil ngaiscid* do neoch. Co tardad do gaisced"* Conchohair
fin. Falloingside immorro eseom
7
bertaigsi^" h,
7
beandachais
660
in rg ba gaisced
7
asb^rt :
"
cin mair taith
7
cenl dianaid ri
i fer asa harm so." Doficc" iarum Cathbad chucu
7
asber
:
"
In gaisced gebis" in gilla
?
" or Cathbad.
"
Ed," ol Con-
cAobar.
"
Ni sirsan do mac a mt^ar m," olse. [21"]
"
Ced
n? NcA tussu m'' dodnarchosaig?"" ol Conc^obar. "Nch
1
7
ar niwdili LU. " iwdegail LU., recte

bltair LU.
* cAuni LU.

cAtna LU.

iwdegail LU.
''
corop LU.
*
uile LU.

arberg corrected to arderg LU. " arom add. LU.


^^
Added later over
the line "
The mark of aspiration is later
1-
ol C LU. 3 mac/zdad LU.
1*
doronadsVfe LU. i^aileLU. i^dawiLU. '' ConcAob"LU.
i^
doniwcAoisced
LU.

felmaccaiw LU.
^^
clacA LU.
^
forbid a ainm hEriwd co brat/t
ar gn gascid LU.
'*
cAuiwgid gascid LU.
^-
Over the line is added sen :
Rofeta/mar LU.
-^
ga on an erasure : gai LU.
^*
Bertaigthus LU.
" ra of
forra on an erasure, and there is a blank space of erasure between forra and ona
:
or
lr M taige LU.
*6
tern LU.
"
di iwiforcraid LU.
=8
teglucA LU.

ngasced
LU.
*9*
do stands on the right margin
;
before gaisced there is an erasure
0
b^rtaigtAi LU.
^i
dafic LU.
^^
gebes LU.
"
after em there is an
erasure
^*
donarcAosaig LU.
TAIN BO CUAILNGE
23
666 m dn," ol Cat^bat/!.
"
Cid do chana duit in breg^ do imbzVt
form, a s^iriti ?
"
ol Conc^obar fri Coiculaid.'
"
A r fne, nl
brg,*" or' Cc/ulaind, "is dorinchoisc dia elm^'caib hifua-
rach,*
7
rochalasa* fri hEmai andes 7
dodeachadsa chucutso
iarww."
"
Is mait^ ane in la," ol Cat^bat^ ;
"
is gl bid airrdric*
670 7
bid aniwgnaid inti gbas gaisced and, acA bid dut^aiw nam."
"
Amra brgi soi,^" ol Cuchu/aind ;
"
ac/i ropo; airdricse,*
maith lim cen co bend ban ack oenla for domun."
"
A lla naili^" imchomrac" araile fer dona druidib cid dia"
maith a liisi,
"
Nech noragad hi carpd/ and," for Cat^bad,
675 " forbiad a aim hEriwd co brath." Rocluiwithir'* iarum Cc[^]-
\aznd sin. Dot^idside co Conc[h.]obar co nepert fris.
"
A popa,
a C/ionc[h]baz'r,^^" olse,
"
carptf/ dawsa." T>oherside carp/ do.
Forruiriw a \.im iU'r dl fertais in charbaid, co mmemaid" ina
lim^in ca.rhat. Brisis in d charpa^dc" in c[h]rutAsi. Doberar
680 d iarum carpa Conckohazr. Foloingside seow. Tit isi
carp/ iarsuidiu
7
ara^^ Conc^obzz> leis. Imsi^' int ara, .i. Ibor a
aiwmside, in carpa/ fsow.^"
"
Tair isi charpad*^ a feac^tsa,""
ol int ara.
"
It cae?a" na ^eich"*, am caemsa dino,^^" ol Cc[h]u
laid, "am ma-cam." Tair riuw'^'* timc[h]ell Emna''* nam,
7
rotbia
686 a log airi." Tit n dino^^ int ara,
7
cotnignigestair" Cc^u-
\atnc/ iarsuidiu co dairlet^ forsi sligid" do c^elebrad dona
ma<rcaib,
"
7
r'wdamb^wdac^tais in maicc." Gid do dic" co tairled
in sligid dorisi. O t^ncadar dono,^^ asb^rt Cuc/iu\amc/ frisi
naraid :
"
Iwdaig brot forsi nechraid t^r,'"" olse. "
Cet let^
690
0'*?"
ol int ara.
"
Cin aniwdain ar" int sligi,"*" or Cuc/iu\amd.
"
Tecaid di suidiu co Sliab Faid.^'^ Forecat Conall Cernach
and. Do C^onall C//ernac^^^ diwo^* darala imdedaiP* in chicid"
1
brc LU. Cocl- LU. 3 ol LU.
* i/wbuarucA LU. * racAalasa LU.

airdairc LU.
'
son LU.
;
leg. sn
^
In ropowi the strolte for m is later
:
ropa airdercsa LU.
^
om. LU.
i
naile LU.
^^
imcAomairc LU.
'^
dawbo LU.
13
RoclunitAar LU.
^*
a popa Chonchdt' LU.
'*
co wmebaid LU.
"
ina laim om. LU.
^'
deac LU.
^^
ar is followed by an erasure
''
iw/si LU.
"^
fo
on an eiasure ; fiseo/w LU.
''^
charpat LU ; leg. asin charput
**
a feachtsa
;
fecAtsa LU. ; leg.'va. fechtsa
-*
cema LU.
^^
ua h on an erasure
^*
dao LU.
^
z.m maccam
;
in a the stroke for m is later
;
a maccn LU.
**
rin LU.
28
nmna LU.
'^"^
cotnicnigidar LU.
^
slige LtJ. ^^ d is on an erasure
;
the mark of abbreviation over do is joined to a down separating stroke between
do and diwo in the line above : n az.no LU.
^
tr LU.
*"*
o on an erasure
31
na r is written in large letters and coloured red ;
na is on an erasure
;
r extends
into the right margin: ci adindain LU. ; leg. cin adnindain : cf. Wb.
i^o^o.
31
int added later on left margin
32
YvmH LU.
3S
om. LU.
34
doraU
iwdegail LU. 35
cAicid LU.
24
TAIN BO CUAILNGE
a llsiw. Fobit^i^ nobt^'' cach \ath gaile do \J\taib a la i S\eib
Fait fri sndud neich dodsad* co naXrchetui no do c^omruc fr
695
fer, co mbad andsiw condrista ris,* arn tised nech dochum
nEamna cen rathugwd.**
"
Do soinmige* si tr,**" or Conall
;
"
rob do baid'''
7
do* choscor si," or ConalL''
"
ircseo t^r,* a
C-^onaill, don dn,
7
romlicsea oc forairi sund collic," or
CuchvAaind.
"
Bid lor son," or Coall, " mad fri sndad' neich co
600 airch<?/ul ; mad do chowruc fri fer 'immorro, is rom son daitsi'"
cose beos."
"
Bes npo icen 5n di<7" itir," or Quchulaind.
"
Tagam Gter^ort,^'^^' ol Cuchulaind,
"
do disciw ain for f^nais
hocha. Echtra. Is gnt^ airisem oc fne^* and."
"
Is mait^ lim,"
or ConaW. Tagaid ass iaram. Focherdsem cloich asa t^abaill
605 co mmemaid fertais charpazV" Conaill C[h]ernaich.
"
Cid frisid-
rolais in cloich, a marcin?" or Conall.
"
Do p^romad mo
lm
7
drgi" mo urchair," or CchulazW
;
[21'']
"
Ocus is bs
dibsi" uar nUltaib n reidig" tar inglide.^' Aircseo^^ arit^isi,
a p^opa, a Chonaill,*"
7
romlicsea sund oc forairi."
"
Mait^ lim
610
di<?,*'" or Conall. N dec\\aid ConaW Cernach sech in maisfiw
si" iarsuidiu. Teit Cuc[h.]u\aind as iarum do Loch Echtra,
7
n faratar"^ nech and ara cid." Asbert int ara fri Coincuiaind
ara naurt/^aitis" do Emaiw, co tairsitis" ol and.
"
Acc," ol Cc^u-
\aind. "Ced sliab inso t^all?" ol Cuchuiaind.
"
Sliab Mondairw^V'
615
ol int ara.
"
Tlagam co risem,"
"
ol Cuchu\aind. Tiagaid iarum
co rrngadar. lar tiac^tai^* doib int s^lebe imcoeworcair^'
Cchuiaind iarum :
"
Cia carnd ngeP" inso t^all id ac^tar^^
int slbe'* ?
"
ol Cuchu\aind.^^
"
Fidcharnd na foraire,^* " ol int
ara. " Ced mag ani t^all ?
"
ol Cuchu\aind.
"
Mag InBreg,"
620
ol int ara. Adfed o dino^^ ainm cech prlmde itz> T^emair
7
C[hjendandMj. Adfd do c^etamwj a nat^u
7
a nt^u, a
nairdrici^*
7
a treba, a ndiine
7
a mrdiwgnu."
1
The second ladded later : fobtA LU. 2 nobid LU. : O. Ir. nombid ^
dotAssad
d ,
LU. ; leg. do-d-sed ^ fns LU. ^'' MS. rathug * MS. soinmie
;
snniigi LU.
;
leg. sinmigi
^a
Qn an erasure
^^
dobuaid, dob added later on the margin.
*
om. LU.
''
sin or Conall om. LU.
**
Eirgsu tr LU.
*
The first d has been
added later over the hne : sndud LU.
^"
daitsiu LU.
"
om. LU.
^^
etar-
pAortLU.
3
fne lu.
"
fertais c&rpait LU.
5
drge LU.
1
duibsi LU.
i^
ridid LU. recte
^*
On an erasure : tar gliwdne LU. ;
leg. tar clinde
18
do Emom, add. LU.
"^
a pAopa DaiU LU.
^^
dnno LU.
*-'
sin om. LU.
22b
ator on an erasure '^cAiundLU.
-^
ara nurtAits LU.
^^
co tirsits LU.
"^^
Monduird LU.
^'
rsawi LU.
^*
riacAtai LU. = O. Ir. rchtin
29
i^wcAowarcair
LU.
30
igg (.^fjj ggi p
31
i ;2ucAtor LU.
^*
J added under the hne
^3
qI
Cchulaind om. LU.
^*
na foraire om. LU.
^*
dano LU.
^"
a nairdirci LU.
'^
a narddi^dgnu LU.
TIN BO CUAILNGE
25
"
Inchosaich' do dino^ dn tn mac Nec^tai Scne' .i. Foill
7
Fandall
7
Tiiac^ell a nanmand.*
" Indad iside asb<f;ad," ar'
625 Cuc/iulaznci,
"
nch moo fil do Ultaib i mbethaid oldus robeod-
tarsow* db?" "At ici," ol int ara. "Tagam conda-
rssem,'" or Cuchulaznd.
"
Is gas^ dun m," ol intara.
"
N
dia imgabil m t^Tagma," ol CuchuXaind. Tagaid as iarum
7
scorit a neocho oc cowmor mna
7
aba allandeas as dn a
630 chle,
7
srithi i nid bi^ forsiw coirt^i rout a lma isi nabaid,
7
leict^e la srut^, dig ba coll geisi" do macaib Nec^taiw" Scne
anmsiw." Airigidside iairum
7
dot^agad a ndochu/. Contuli
Cuchuiaind iarum ocon choirt^i iar lcud id ide fnsi srut^,
7
asb^rt frisiw naraid :
"
nmdersaigi fri at^ad, nomdusca immorro
635 fri sochaidi." Ba himecail" immorro int ara colleic,
7
iwdlit^-
side a chdLrpat
7
dosrenga a ortge.
7
a forgaiwniu robdar fo
CoinchuXaind,^^ hair nc^rolamadh^* a diM.fcad^^
;
dig asbert
CuchuXaind frisiw" ar t[h]s nc^dijcad' iri at>^ad." Tecaid
iarum maic Nec^taiw" Scne.
"
Cia fil sund?" ol fer db.
"
Macc
640 bec dochoid iwdiu ar oesclu^^ hi carp/," or*' int ara.
"
Ni rob"
do soiwmige,"" ol in loech, "7 ni rob do fec^tnaidi^ db a c^etga-
bil ngaiscid. N bd inar tr
7
n gelad id eich and nl as moo,"
ol in loech.
"
Ataat a neisi im liwse," ol int ara.
"
Nrbo
latso tuilled craide,"" ol Ibar frisiw lech,
"
7
ata din^ in macc
645
ina c^otlad."*"
"
Ndaw'' macc cicin," oP" Cuchulaind,
"
acht is
do chuiwdchid cowraic" fri fer dodechaid in macc fil and."
"
Is
[s]ai limsa 5n," ol in loech.
"
Bid sai duidseo inosa isi"
zXh ucud," ar^* CuchxAaind.
"
Is taccar dait tr," oP" int ara, " foichle i[n] fer dot^oet?* ar do
660 chendFoill a aim," or se

" ar maini [22*] tetarrais'' isi


c^tforcam,' n t^etarrais" co fescor."
"
Tonga^^ do da toinges mo
^INcAoscid LU.
"^
A&no LU. 'NecAta Scene LU., with a gloss .i. o Inhiur Scne,
and a marginal note : Fer ulli mac LugdacA a natAair
7
NecAtan Scne a wmatAair.
Ullaid ano romarbsat a natAair. ISS air robatr hi cocud faraib.
*
a na-
mandaidi LU. * Indat eside asbrat or LU. Over against ar is written between
the columns ban d

old&s robotarsow LU., recte
'
condiszm LU.
lan
8
MS. gus
;
gais LU. tagma LU.
i
bi LU. " ngisse LU. " NecAta
LU. "
ansin LU.
"
B Aiwiecal LU.
'*
or Coinculaind LU.
1*
nac^rolamar LU.
"
dw'jcud LU.
'^
fnseow LU., recte ^^'n&chsced LU.
20
Auted LU.
i
NecAta LU.
2
esclu LU.
"
ol LU.
"
po LU.
2*
MS. soinme aud what we take to be ig added later beneath e
^*
fecAtnaige
LU. ; leg. fechtnaigi
^'
tollew craite LU.
^ cAotlud LU.
^ niwda LU.
30
or LU.
31
cAowraic LU.
32
igsi^d LU.
3
ol LU.
34
dotAt LU :
leg. dotht
35
xhe second a is added later under the line : thetarrais LU.
-8
cAetfor^am LU.
3?
xhe mark of aspiration is later, and the second a is added
under the line
38
Xongu LU., recte
26 TAIN BO CUAILNGE
XhVidXh, nocommhera.sa.m^ for Ultu a clessiw doriisi dianotairle^*
monis* mo p//opa C[/i]onchohair as mo limsea. Bid lim'
deoraid do." Sreithis* fair iarum in sleig, co mmemaid a druim
655
tnt. Tobrt' leis a foidb
7
a c/iend'' iarsuidiu.
"
Foichle in fer
naili dinOy^" ol int ara,
"
Fandall dino^ [a] ai^mside. N truma
dossa^" in nuis olds ela no fandoll."
"
Tongasa" dino^
noc^onimbra^- or \J\tu in clessi^" dorsi," ol Cc[h]ulazW.
"
At(9darccaisiu^* m," olse, "indus imatagsa in lind oc Emai."
660 Conddrecad iarum isin^* th. Gonaidso;;? di?* in fersiw
7
dob^rt a c//end
7
a fodb lais.
"
Foichle in fer naiH dot/ioeV^
chucut," ol int ara,
"
Tiiaichell a aim. Ni leasai^m do dino,^
air ni thuit di arm it/r."
"
Ondar dossow in del cliss^^ dia mescad
conidnderna. retherd^/'g"* de," or Cuc/iulaind. Sret/^ais^* fair ia.rum
666 in slig, '>idralla inaosuidiu. Dolluid a dochuw iarum
7
benaid a
c^end de. Dobf^t Cuc/tulamd iarum a chend
7
a fodb lais dia
araid fadessi. Co cala iarsuidiu fid^' a 7mthar ina ndaid
.i. Nec/ita. Scne. Dob^zV a fodb di siudiu-"
7
dohezr na tr cind
lais ina charpa/,
7
aidhert'^^ :
"
nl fuiceb mo choscor t/tr,"'^* olse,
670
"
co rrs^^ Emai/? Macha."
"
Doc/lat Emain Mac^a ia.rum as'^* cona. coscor. Is ansin
asb^^t Cuc/iulaind frisiw naraid :
"
Dorairngertaisiu dagimri;"
dnd," or'' Cuc/iulamd,"
7
rosnecow a lleass anosa" dig^^ in tresa^*
7
ina ara^" fil inar ndlaid." Imrladat iarum co Sllab Faid.
676 Ba h liias ind erma donucsad iar mBregaib iar ngrlsad anw
ara," co togrennitis id eich fon c[h]arp/' in git^
7
na heonu for
lamai,
7
co toirthead^^ Cuc/iu\amd ind^^ nurchur dolleiced asa
t^ailm rias rised talmai.
"
lar tiac^taiw^* doib Slebe Fuit forrecad alma noss nand
680
ara cid.^*
"
Cissl slabra in discersa t-tall ?
"
or" Cuc/iu\atnd.
"Ois alta," ol int ara. "Caidi,='" or Cic>^uW^,
"
bad ferr
1 noconimherasom LU.
i
dianotrle LU. ; leg. diantairle
*
innis LU.
3 lw LU. *
srtAis LU.

ert on an erasure : dob" LU.

fodb LU.
'
a cewd LU. dano LU.
om. LU.
">
Of the a there are only faint traces :
tTummn doegsa in nusce LU.
"
Tongja LU.
"
no<r?wiwb<?rasow LU.
13
The second s has been added later over the first
^*
at is later, under the line :
atcownarcsu LU.
i
issiwd LU.
1
dotAt LU. ;
/eg. dotht " cAlis LU.
"
derg later, on an erasure
is
sretAiwj LU.
i^
fid LU.
20
gudiu LU.
^^
ashert LU.
*2
xhe n^a^lc of aspiration is later : tri mo cAoscur LU.
3
^o rrus
LU. " BocumM ass iar LU.

dagri/ LU.
^
ol LU.
"
iwdossa LU.
28
dig LU.
29
tressa LU.
^o
iarra LU.
^i
an ara : id arad LU.
32
tairtAed LU.
33
i lu.
34
ricAtain LU.
35
ciuwd LU.
"
Cia d LU.
TAIN BO CUAILNGE
27
la hUltu, a marb nach
E do breith doib no a mbeo^ ?
" "
Is
inganto doib," ol int ara
"
a mbeo.'' N cach oen darric' samlaid.
A wmarb immorro ni fil aidibsow onc^r.* Ni cumgiso7n
685 on* a beo nac^ e* do breith," ol int ara.
"
Cuimcim igiw," ar
Cuc^ul^zW.^ Iwdnaig' brot forsi nechraid' isi mona.^*'
"
Dogn int ara 0 anIsi." Glenaid na^'^ Aeich isin mdna" ia.rum.
Turlig Ciic^uI^zW
7
gaibid a nos^* ba neasow do
7
ba c[h]ai-
nem [?)" db. Slaitius sechnon na mona
7
damaiwti oc/itdlr.
690 Cumraigis it/> dia feirt" in charpai.
"
Co acadar n, eill rigisi,^^ ara cid^' aithirrach.
"
Cia de
bud ferr" la hUltu' a mbeo na" a ?marb do brit>^" doib ?
"
"
Is a mbeo b^res a nasbedu
7
i na[s]^' segondo," ol int
ara. Lt//rait/ Ciic[h]ulam/
^*
iar; cloic^ mbicc forna
695 heowu co mb .Vll." neonu dib. Iwla afrithisi cloich moir,
co mbai^* d n dc" [22^] db. Tri t[h]athbmend^^ tr
idsi" huile.
"
Teccmall na heonu diind tra," ol Cuc/mlamd^"
(ria. araid.
"
Mad mesi t^is^' dia t^abaird,^'^
"
orse,
"
<:'clithfe''
in da.m allaid fortso."
"
N rid dam a t[h]ec^t em," or^*
700 it ara.
"
Rods^/ imna heocho ^?dadichiw'^ sec^o.^ N ta.im
di?" tec/it sech nea^^dar'"* in d rot/i .i. fonwo^* iarnae in
c/ia.rhai ara febraidi^"
7
n dic//t^im^'* diw" sech in dam, a[r]
roln a chongnai" itir di fert in charp^zV uile."
"
Cingsiu amend dia
chongno," or Cic[h]ul<3:z/.*^
"
Tonga" do dia toigi^^ \J\aid,
705 clenad clenfatsa mo chend fair, nd int s//iiil dogensa fns, nocon-
fbic^er" cor dia chid riut
7
nocholinfait/ir" a gliiasacht."
Dognid" sbn iarum. Conrig Cc/iulaind inna. issi
7
tecmolta*'
1
a wimarb no a ibeo do breitA dib. n a mhe. LU.
^
is iwganto a mho ol
it ara dib LU.
^
The first letter seems to be d, and before it is an erasure
:
condrc LU.
*
Before ri a letter seems to have been erased
;
the aspiration of c is
later: nacAric LU. *n cAwicison LU. ; leg. n cumcisiu n
^
ae LU.
''
C LU.
8
iwdaig LU.
9
forsna eocAu LU.
i"
monai LU.
^i
ansiw LU.
^*
id LU.
1'
mnai LU.
^*
i noss LU.
^*
Either cairf or cam" might be read : b
caimew LU.
'
da fert LU.
^^
ngsse LU.
i^
ciund LU.
i
bad err LU.
*o
or Cnchulatnd add. LU.
i
n LU.
'^
do brith om. LU.
"
a nas LU.
"
C LU.
^
.uiii. LU.
26
f\ii LU.
"
MS. dh^: dc LU.
8
The first t under the line : Tria tAit/tbm^wd LU.
"
isi LU..
^
C LU.
31
dig LU.
^^
tabairt LU.
^s
foclicAfe LU.
4
qI LU.
s
connzdichm LU.
'
Before secAo there is an erasure : seccu LU.
^7
dano LU.
^Ta
g has been
added under the hne
^
.i. fonno is a gloss which has crept into the text
:
LU. has i da rotA with a gloss .i. fonnod
39
fjbraige LU. ; leg. febraigi
'
The mark of aspiration over c is later : dicAtim LU.
*
congna LU.
*i
C LU.
"
Tongusa LU.
*'
toiwgte LU.
**
noowfocAer LU.
**
nocolmait/tr LU.
;
%.
nconlilmaither
*
dognt LU. ; &^. dognth or dognat ?
*UecmaltaLU.:
leg. tecmalla
28
TAIN BO CUAILNGE
int ara ina hedna.^ C<?reraig Cucku\atnd iarsiw ina hoenwu^ di
t^taib
7
rofedaib^* in charpazV. Conl samlaid si luid do Emai
710
Macha : dam allaid i daid a charp^zV
7
all geisi oc foluamaiw
hassa,
7
tri cin mac NecAialn Scene ina c^arp/.'
"
Doreccaid' iarsi co hEmai.
"
Cairpt^ech* dort far ndo-
chum," ol in dercaid i nEmai Mac^a.
"
Ardilfe fuil laiss cacA
duie fil isi** lis, mina' foichlicht^er
7
miwa' dic[h]set mni'
716
ernoc^ta fris." Tosoisow iarum clr cle a c/iarpaz fri hEmai,
7
ba geis di anisi*. Ocus asb^rt Cuchulaznd :
"
Tongu do da
tongaid' Ulazd, mani et^" fer do gleo frimsa, ardailfe^^ a fuil cac^
oen" fil isi un."
"
Mn ernoo^ta ara c^end
!
" ar Conc^obar.
Dot^it" iar; bantroc^t nEmna ara c[h]end im Mugaiw" mni
720
Conc^obzV mdzc Nesa,
7
donnoc^tad a mbruiwdi fris."*
"
It e oic
inso <:'dricset" frit idiu," or Mumain." Foilgisseom^** a gnis.
Lasodaiw atnethet^^ lit^ gaili Emna
7
focherdad i dabaich
niiaruis.^ Maiti imbisow in dabaich^' hsi. In dabach aile
dino^ hirrold, fichis dornaib de. In tres dabacA i dechaid
726
iarsuidiu fosngertsaige^' co mbo cuimse" do a t^eas^^*
7
a fac^t.
Dot^oet-' ass iarum. Ocus dob^rt in rlgan .i. Mumain o Frach
iarsuidiu brat ngorm iw^bi"*
7
delg nairgid nahd,7 lene c^lupatac^,"
7
suidit" fo gln Conchohair iarum,
7
ba si si a lebaid dogfs
iarsi.'^^ "
Fer dogni"* si ina .vil. mad"^ bla53!/," ol Facha^
730 mac Firfeibe, " nl po mmac^tad" cia chonbosaide'" for ecowlond
7
cia notragad^^ ar'^ cowlan72,intanatalna a.vii. mbllflja^*dcc.^*"
It m<3:ccerdda Cocu1<3:z/ andso anas or Tain Bo Cailnge."
Slicht sain ansosIs'^ co ^oidig" nOrliz.
"
Tlagam as tr i fechtsa," or Ailill. Roeccat^* iarum Mag
735
Muicceda. Benaid Cuchuiaind omnae ara ciund isuidiu
7
scn-
1
iwna Aenu LU.
^
refedaib LU.
*
tri cid ina carpM/ LU.
^
Recait LU.
* CarptecA LU. laisiwdLU, ^maniLU.
^
An attempt has been made to alter
the second c io t: foicAlitA^r LU.
'
mn LU.
*
ansiw LU.

toigtAe LU
;
leg. toingte
i"
FoUowed by an erasure : etar LU. ;
leg. tar
"
sic LU.
:
leg. ardliub
^-
a fuil cach oen
;
fuil cacA nan LU.
^^
TotAit LU.
i^
LU. has a note : t \m Fraig secundum alios
^**
s later over i
^*
leg. condricfet
:
cowdricfat LU.
^*
t Ferach is written above : Mugai LU., with a note : t or FracA
1*
The second s later over the first
^'
atnetAat LU.
^^
focAerdat i ndabaig
narusci LU.
i
dabacA LU.
20
a.no LU.
"
g/fe LU, recte
-^
cAwwsi LU.
;
leg. chuimse -^
tess LU.
^^
dotAat LU. ^*
7
oher in rgan iarsudiu .1.
MugaM bratt ngorm niwbi LU.
**
cAulpatacA LU., recte
-*
suidid LU, recte
^*'
iarsudiu LU.
^*''
dorigni LU., recte
*''
mad added later over the line
29
FacAna LU.
^^
macAdad LU.
'"
leg. chonbsadside
^i
^ jater over the
line
;
gl. .i. cia noerged LU.
^2
f^^ lu.
^3
g h\iz.dna LU.
^i
inm add. LU.
'*
it . . . Cuailnge om. LU.
**
annso sis : so (.i. sis) LU.
^7
aidid LU., recte
^*
roeca LU.
TAIN BO CAILGNE
29
halus^ ogum ina tib. Is ed roboi and, arn dechsad nech seccai*
connbu'sed^ eirr* oencharpait.
[23*] Foc^ertad a puipli i
suidiu
7
dotlaga/ dia lmiw ina cairpthib.' Dofuit tncha ech
oc suidi*
7
brister' tricha carpat and. BlacA nAne iarw s
740 ed aim na maignisi co brt>^.
Bit and co arabrach. CongSikt[h]er Froech mac Fidaig' doib.
"
Tonfoir, a Frich," ol Medb,
"
dic^osctarad^" dd'^ id igiw^'*
fil f(?m. irg dund ar ciwd'' ConcnXaind s in cowrasta fris.
Toccomla^* ass maitiw moch^' nonhor co mbi" oc At^ Fait.
746 Co accai \n noclaig oca fothroco<a? isiwn" abaid.
"
Anad
su," or Froech ria muiwter,^*
"
<:<?mdrolursa frisiw er nucut
;
ni
mait^ i nnsci" orse. Tscaid a tach de. Titi^' isin uisa^ a
dochum.
"
N tair ar mo chendsa," or Cvichnlaind.'^^
"
Adbla
de,
7
is trg lim do marbad." " Ragad m,'*'^" ol Froec/^,
"
co
760 com3.\rsQm \s\nn us:^,"
7
bad c [h]ert do c/luichiu'** frim."
"
Com-
miti sbn a.mal bas mait^ lat," or Cuchulaind.
*<
Lm cec^tar
nt[h]ar im araile," or Froec^. Atnagaid co cin moir oc
imt[h]rascrad forsiwn uisa'"*
7
btir Froech. Tanoccaib sas
afrithisi.
"
In dulso," or Cuchulaind,^^
"
in didma t'anoccol ?
"
765
"
Nochodidem,"" or Froec^. Atanaig" Cc[h']u\aind^^ foii at^ir-
racA*^ <:?idappad Frech. Docuirethar for tr. Beraid a muiwter
a choland'^** co mhd\ \s\n dnad."' Ath Froeich is ed aim in"*
t^asin co brt^. Cinti \nn dnad" uile intl" Frec^
Co ac-
cadar banchuire i ninaraib haiwib for colaiwd Frich maic
760 Fidaid." Facesad^* haidib isa slt^. St/^ Froic aim in s^ida"
si iarww. Liwgid Fergwj tarsiw nomnai ina charpu.
lar**
slic/^t aile seo .i. tiagat as \a.rum co wbtar oc At^ Meislir.
Toscara Cchulaind seisiur dlb and .i. Meislir
7
reU'gi^.
Tagad ass" \dirom hi F^mocht. Cuiln la Meidb, Baiscne a

scribais LU.
*
sgcAai LU.
^ ^^^nbuilsed LU. *
err LU.
*
carptib LU.
*
sudiu LU.
''
brisit" LU. ; leg. bristir
^-
iss LU.
9
mac Fidaig om. LU.
^
dscart LU.
"
d LU.
"
i nci LU.
13
leg. ar chenn
'*
Tocwwlai LU.
^*
mattai njuicA LU.
^^
mhi LU.
"
isind LU.
18
fa muiwtir LU.
^' After this a letter (s
?) has been erased :
Tit LU.
20
isi nwjci LU.
"
C LU.
"
Ragat m LU.'
3
isid jciu
LU.
**
bad cAert do clucAi LU.
^
orsind usci LU.
^
nocoddem LU. ; Ug.
ncondidem ^TAtnaigLU.
8
fi atAerrucA LU.
sa
cAolaid LU. "dnudLU.
*>
id LU.
31
ciwti a ndnad LU.
*
om. LU.
^s
idaid LU.
3*
Focessat LU.
35
it sida LU.
36
lar . . . reltgua : Tagait co btr oc
Ah Taiten. Toscara C sessiur dib ad .i. s Dgail Irruiss LU.
37
Tagait
assLU.
30
TAIN BO CUAILNGE
765 aim. Leicid Cc/iulamd^ aurchor fair co mhert a c^end de.
'Dru'im ainm na maignesiw ia.Yum osein- amac^. Mad iar
naraile slic^t Immorro is and romarbad in togn' boi hi carpu
la Meidb
7
in peatae eoi da urchoraib, ac/i is iar marbad Orliw
chena iarsit [sjlic^tsa.*
770 Dot//iagad ass dino^ arabrac/z tar Airdd/ Dosleici Cc^u-
\aind riam. Dofuiric araid nOrlim matc AiXella
7
Medba i
Tamlac/tai Orli; fri Dsiurt Loc^ait antuaid bico' ic bem"
feda and. Mad iar naroile slic^t immorro isihi' fertais charpaz'/
ConchuXaind romaid,
7
is do bim fi^rtais^" dochoid, intan
776 cotranic fri haraid nOrlim."
"
Is nep^nr a ndognad \J\aid,
masat e filed'* sund t^all,^'" ol Cuc^ultfzW,"
"
cein file in slog
iorz. tairr." Titseozw cosi naraid dia chosc
;
i^zdar lis ba di
Ultaib do. Co accai in fer oc bim feda .i. fertais" carpai.
[23^]
"
Cid dognl sund ?
"
olsi Ccku\aind^^
"
Fertais" carpait
780 do beimiw,^"" ol int ara ;
"
robrisiseam ar carpaid^" oc tafand^"
na hailiti ucut .i. Cuchu^aind.'^^ Congna. frim," ol int ara.
Deca nam in ba teclaiw na ertus^^ dogena fa ni;scot;^ad.""
"
Bid a nimscat^zd m," ol Cc[h]ulZzW".
"
Imscat>^ais^ ia.rum
na fertse cuili tna ladra a glacc hi fadnaisi a cheli, :?dacerm-
785 nastair-' itzV rusc
7
fudbbu.** Nib si t'opar^* comad/zas^* dobiur
fort," ol int ara. Baidniwomaisidi.^
"
Can duid ?
"
ol CucAu-
\aind.
"
AraOrli? ma/c Aililla
7
Medba.^^ Ocus tusu
?"
ol int ara.
Cc[hjul<zzW mo aimse," olse.
"
Rowmaircge^^ so;? em," ol int
ara.
"
Ni gither^^ ni," ol Cuchu\aind. "Cit at do t[h]igerna?""
790
"
At isi fert^* ucut," ol int ara.
"
Coisle idiu as i/malle fri,"
ol Cc^ulaind,
"
ar ni gonaizwse arada^* itzV." Teit Cuchul^W
1
C LU.
-
osiw LU.
^
g
seems to have been altered from , and over it
has been added a mark of aspiration
*
Mad . . . [s]lichtsa: "Mriw cuitbiud
diiib," ol Medb, "caw topAuwd na erri awgceil ucut fil co or nguiw." Dobrat-
som iarom top[h]ud fair iarsiwi {leg. iarsin), co robrisiset fertsi a carpat oca LU.
'
dano LU.
*
tar Iraird Culend arabaracA LU.
^
bican LU.
*
oc him LU
*
leg. is s : is fertas carpai Conculaind LU.
**
fertas LU.
^i
Is it
ara rosbm a fertsi mad iarsint slicAtsa add. LU.
^^
fiig lu.
i^
tall LU.
1*
C LU.
15
fertas LU.
is
qI Cu LU.
"
fertse LU.
is
bi/ LU.
18
carp"" LU. ; leg. cairptiu
^o
tofuwd LU.
^i
i_ Ciichulaind
;
Conc\aind LU.
22
fertas LU.
^^
fa naniwscotad LU. ; leg. fa a nimscothad
21
Over Cucut is
written int ara
-*
CiiLU.
26
imscothis LU.
*'
co/idacerranastar LU.
^f\&%
been added later : udbu LU.
^*
tA' opar LU.
^sa
jhe mark of aspiration is later
'o
bdniwomonside LU. = ba-dn-imomon-side
^'
orse add. LU.
^z
romairgge
LU.
'^
aigigt-, with faint marks of aspiration over the two g's,Y'B'L : agitA^r LU.
3^
isiwd fertai LU.
^s
xhe last a added below the line : aradu LU.
TAIN BO CUAILNGE
31
oc[h]um nOrliw. Gontai
7
benaid a c^eand de
7
rwecroth an
cend' frisiw slog. T>ohetr in cend for mui \n arad iarsiw
7
adb^rt :
"
Ber lat si," or CucAulamd,^
"
7
teidsi' don dQnad^
795 amlaid. Minap* samlaid this, roticfa' cloch hQaiwse isiw* tailm."
A ndochid ind ocus^ don dwad,'" tsca a cend dia muin,
7
adfd
a imt^eac^ta do Meidb
7
do Aib/l.
"
Nl frithid" bid eissie
m," olsi.
"
Ocus asrubart^'^ mani t^ucaid for mo mui doc[h]MZ
in dnaid, dobnsfead'^ mo chend formsa co cloich." Slicht sai
800 so sis co cowruc tn mac Grac^
7
blag^* bec de iarwmo ardig
dlt^aigi 'm sceil."
Ansaid iarsiw tn mazc Grach fora nath. It he a nanwand"-
side .i. Lon,
7
hUalu.,
7
Dliu. Mislir"
7
Mesloech
7
Meslet^an
and tri naraid.' Ba {ordi\ leu a ndorigne Cc^ul^zW .i. da
806 mcdalta id rg do gui
7
a macc,
7
crot^ad in c[h]id frisiw
sl5g. Co rubaitis Conc^ula/w?*'' tara eisi
7
co dergabdais a noenu?'
a ni?nethsin*'* diwd tslog^". Beantadar tr fidot dia naradaib,'*' co
roltis^'''glied fns a seisiur. Nosgeodaiseoz''^huile iditum uair**rom-
brisiset" fr fer fair. Robi ara Orliw intansiw itir Ai\il\
7
Meidb.
810 Tanetat Cuchu^aind"^^ cloich fair, co mmemaid a cAend, co tnic a
inchiwd fora c^luasa .i. Ferteid^iP** a aim. Ni fir tr?L^^^ amlaidso"
n marbad Cuc^ul^zW^* arada." Ni marbad cen c^hjiwaid.'"
Bgais Cuchu\aind hi Mithiu, port iarsi i aiciged^^ Ailz7/
no Medb, focichred^'* cloich as a t-^abbailP'' orru. Dognseow n
815 ino^^ .i. dolleici cloich asa t^ailm, co nort in togmall bi for
galaiwd Medba fnsiw ntA anwdeas. Is de at Meithi Tog. Ocus
ort id en** bi for galaiwd AiWla.^* Is de at At^ Mithi
1
a chen LU. : leg. a cenn
^
q^ lu.
^
Over d a faint marlc of
aspiration : tsi LU., recie
*
dunud LU.
*
manip LU.
^
tis LU.
"^
fa
on an erasure
^
asiw LU.
^
i occus LU.
i"
dnud LU.
1'
frtAid LU., which has a gloss : .i. n iwund
7
endo gabil
'^
asrubairt LU.
a
^^
brisfed LU. ; leg. nobrisfed
^*
MS. blg, with a later in paler ink
^*
Slicht
. . . sceoil om. LU. ; in YBL ardaig . . . sceoil are added on the margin in a
difTerent hand
1*
and under the line
"
Meslir LU. ^^ antri araid LU
:
leg. a tr araid, or anmand a tr narad ? ^^ Coinculaind LU.
i'
sin on an erasure
2
s added later under the line
'i
The second a added later under the line
^
coriltis LU.
23
nosgegoinseowi LU.
24
iarum uair : iar
|
nair LU.

robrisiset LU. "6 Tanettat (.i. teilgid) C LU. "" idAil added later on an
erasure
^^
on an erasure ^7 a/wlaidsi LU.
**
C LU. ^^ After arada
ni has been erased : aradu LU.
^"
After cen is an erasure with a reference to
cinaidwhich is writtenlater onthe margin : N marbad mcen cAinaid cipinnwj LU.
1
i acciged LU.
^i
focAicAred LU.
S2
tAbaill LU.
^^
dao LU.
**
i nn LU.
^*
The second a later under the line
32
TIN B CAILNGE
nEi. Nd'^ is for galaiwd Med^a btar iwmalle itir togn
7
en,
7
is a cid bentatar na hurchara db.
820
Biti* \n^ Reiii ina loch. Is de at Loch Reiii. "
N
cian aib at far cele," or Aih7I frisna Mane. Ataregatsidi
[24*]
siias 7 imusdcad. Intan sassadar athorach,* hend\
Cvichxaind^ fer dlb
^
co memaid a chenw fair.
"
Bamad ladsaid'
do
;
n bu adas** far mbresi,'" or Mane oendrut^" ;
"
dob^;aidsea
825
a c[h]eand de." Tolleice CxxchxAaind^ cloch" do, co zmemaid
a c^end fair. Is amlaid tra. romarbt/a in luc^tsiw : Orlm
cAetamw ina did, tn maic Garchon^'* f7ra nth, Fertedil ina
dediP^ Maenn" ina did.
"
Tongu do da toiwgi^'* mo tMat/;," ol
Aih71,
"
fer dogena a ecnach sund, dognsa^'* d let^ de." Tet
830
as itV la
7
aidc//e^* diin chena"," ol" Aih71, "co rsem Cailngne."
Mairfid in fersa d t^'ian far slaig fo idasa.'^
"
Is andsin dz/nncatar cruiti Cin Bile 5 Easraid dia nair-
fided.'*' Indar leosow" ba du toscelaib''^ forru" h\J\taib.
Dob^rat tofond forru co llotar rempo i ndelbaib oss iarw isna
835 coirtiu^* oc Lac Mor antaid
;
ar robdar druid co moreol^j.
Dogeni'^* in^ Lethan fora th for Nth la ConaiUiu. Anaiss
cadeisiw ara c[h]id ConchuXaindr Ba saeth lais a ndogni
OxchvXaind. Eissgid'** di?' Ccy^ul(2W* a c^end dei suidiu=*",
:(?idacaib'Uais. Is de at Ath Let^an for Nt^. Ocus memdsiitir
840
a ca.rpai leu oc cowroc forsiwn" ath ina farrad." Is de at At^
Carp/. Docher^* Mulcha ara L.ethain isin giala fil etorru. Is
de at Giiala Mulcho.'* Ci btar didiu in sloig' oc toichim
Maig/ti" Breg, fosrumaei* a llec^tu collic. Noch is in Morrgan
so i deilb heiiiw. co mhdi forsiw c[h]oirt^i hi Temair Chuailgiu**
;
846
7
asb^rtsi risin tarb.*"
^
da.no add. LU.
"^
Bite LU.
'
dawo LU.
*
siaradar has been altered to
siassadar: siasatrsoni da.no atAerocALU.
^
C LU.

fer dib: fer::ib, with a
letter erased between r and i YBL.
''
Bmdlodsaid LU.
^
bu adas : buadas
YBL., budas LU.
^
mbraisse LU.
^"
Mane oendrutA : Maenn drtA LU.
11
cloicA LU. recte
12
GracA LU.
"
ddlib LU.
"
MS. Msenard : Mna LU.
"tOMgtAeLU. isdagnsaLU. "
aidcAi LU.
i'
c/tena duwd LU.
i
or LU.
19
co rsam Cualgi LU.
20
fnninnassa LU.
^i
nairhtiud LU.
22
jg^^ ^x}^.
indecipherable marks beneath the o LU.
^^
toscelad LU.; leg. thosclad ^^The
first r is added over the line
^*
coirtAib LU.
^^
Dagini (.i. tic) LU.
^t
Concu\a7id
LU. *8sgidLU. 29MS. cut
3
di sudiu LU.
1
owidfcab LU. ^^orsin'LU.
**y has been added later
^*
Docer LU.
'*
mulclo was first written, and the second
/ was altered to h by means of a curve drawn over the final : gulo mulc^ai LU.
*
int slig LU.
^'
The mark of aspiration and the second i are later
^s
f^rru-
wai LU. 39 Cualngi LU.
*** asbrt tin trb LU.
TAIN B CAILNGE
33
"
Ind fidir^ mdub dusizw caneirc'^ necndaig' dl desnad
fiac^t fach nad heol ecurtid* namaib artuaith brej^a bt/?
idiib tat^am^ run rofastar dub danisa mai mumt^onwa
fer ferglas forlaich lilestai ad
g
asamag meldaid' sloig
85 scoithna boidb bogemnech feochair fach fir mairb rad
niwgair cluip" coicde'^ diabas" mrmaicne iarfeic muintzV^ fic
mu'mU're^- doegaib.^^"
Luid in tarb 'ia.rum
7
.L. samaisci" imbi co mboi hi Sleb
Chuillid.^* Ocus luid a bdc/ia.l\V^ ina daid, F?rgaimen^^ a aim.
855 Focheird de na tn coicta mc naboitis oca^ cluithiu^' fair
dogres,
7
marbais d tnan a macraidi,
7
conc&chXaX buracA hi
Tr Marcceini^" hi Cuailngne.-^
N rubai Cnchxaind nech 'xtir na Sailiu I/doircAi" i crch
6'ailli co rngadar Cuailngne." Bi CnchnXaind iarum hi
860 Cuinc^iu-^ .i. arbgais 'iarum inaiciged" Medb, not;^roistfed''
lais n cloic^ fria cend. Nl bo^^ reid osom on
;
air is amlaid
imt/fged Medb
7
let^ int sloig^ iwpe
7
da;;/dabach^' scath
hasa ceandaib.'" [24''] Luid idt'u inailt do Meidb, Lchu
a ^aim, do t//obairt^' uisa,
7
bantroc//t mor iwpe. Iwdar la
865 Co'mculaind ba si Medb. Srithius d c//loich a Cuidchiu",
r7daort ina reid/.^-* Is de at
Reid Lac^a" hi Cuailngiu.
A Fiwdabair Chuailngne fosdilset int sl5ig,^*
7
adachtachtar^**
in cnch hi tend. Doinlat a mbi di mnib
7
m^ccaib
7
ingenaib
7
buaib hi Cuailnge'% co mbtar hi Fiwdabair huile.^
870
"
N malodsaid di?^'," ol Medb
;
"
n faccu^^ in tarb lib."
"
N-
fil isin coiccnc/z^ itz'r," or cch. Cbwgairther Lot^ar doib,
biachaill do Meidb. Slicht saiw so ss.*" [" Cate in tarb," orsi,
in dig lat?"
"
Is]amowu*' ara fasns," ar" in bac^aill
;
1
infitir LU.
'^
gl. .i. ce bric LU.
*
gl. .i. eca; necAdaig .i. eca LU.
*
ceurtid LU.
*
tatAuw LU.
^
ma
|
muin tonna LU.
^
meldait LU.
8
mirm LU.
^
cluipA cualngi LU.
lOcoigde (.i. cac/i die) LU.
^*
gl. .i. laLU.
**
fic muiwtire once LU.
^*
a later under the line : docaib LU.
^*
sawasca LU.
"
Slib CAulid LU.
i
bacAaill LU.
"
{orgemen LU.
i
^a is added
under the Hne
"
nobits oc clucAiu LU.
^'^
marccni LU.
^i
Cualngi re tecAt LU.
22
iwdortAi LU.
"
Cuailngi LU.
4
Cuinciu (.i. slab) LU.
^
inacciged LU
:
/<?'. port i nacciged
.'' *
notristfed LU.
"
nrbo LU.
^^
j added later under
the line
29
awidabacA LU.
^o
cid LU. ^^ tAabairt LU. ^2 CAuiwciu LU.
3-
The mark of aspiration is later
'*
LocAa LU.
^*
s added under
/ ; over this
is added renn fon coicid do cuindchz/ in tairb
"
adaci^tatr LU., recte
35
hi Cualngiu hi teclow LU.
^e
uli LU.
a-
d LU. 38/added later ;
acciu LU.
39
isin coiccricA on an erasure
;
gl. -i. in crech : isin cAoiciud (.i. isi cAreicA) LU.
*"
slicht sain so ss om. LU.
*^
It was first written Slicht sai so isamowiun, the
copyist's eye having wandered from sis to ts; later a corrector prefixed s to is, and
drew a stroke between s and a to mark the word-division :
"
cte i tarb ?
"
orsi, "in
diglat
.'' " "
isawmun LU., recte
*^
are fasnes ar on an erasure : ara aisnisolLU.
D
34
TAIN BO CUAILNGE
"
id agag'," orse,
"
dochotar Ulaid ina niwdnin'^ dochoid'
875
7
tn fich/V samaisce imbi, coml i nDubchairiu Glindi Gad.*"
"
irgid," ar^ Med^,
"
7
berid gad* it> cach nds aib." Dognat
on \dxum. Is de at Glend Gad^ iarsiw slic^tsi.^
Atchondcadar^ 'idium \n tarb co wbi a Fiwdabair'". Ait a
accai" in buac^aill, .i. Lot^ar, cofobair^'^ cucai, co mb^rt a
880 inat//ar as fora beandaib,
7
dofobair con2i tn .L.ait'* samaisce
a ndiinud, <r(?apad .L. I5ec^ lais. Comd aidid" Lot^air ar Tna
andsi^*
7^
fagbil in tairb iarsiw slichtsiw ; ni he lenfam sund
beos.
"
Cate in tarb ?
"
olsi.
"
In doig lat
?
"
" Issamomun
ara faisnis*'," ol in bachaill.
"
Dig leam bad i ndiamraib'"
886 Slebe CuilhW nobeith." Tindtasad^' amlaidsiw iar niwdred
Ciiail^^,
7
n fuaratar in tarb nand. [Conracht Glaiss
C^ruiwd {ri i enna crand]-*" co feotar fuirri,**
7
asb^^t Medb
fri drcht dia muinter ara tastais tairis.'^^
Luid loec^ amra arabrach, hUalu a aim. Gabais liic mair^'
890 fria ais do t^echd tarsiw nuisrz'. Dochorastair-* in glais for clu
osse com. lic"* fora thairr'^. At a \Qcht
7
a lia forsiw sligig"*
ocon glais .i. Lia hUaland a aim.
Lotar '\2ixum timchill glaisi" Cruid corici in tobar,'^*
7
dochostis" it/r a tobor^
7
slab, acht nd etad^" o Meidb. Ba ferr
896 la suidi tecitt tar slab ara marad a slicht and co brt>^ a(r) sr
for'* Ultu. Ansait tn laa
7
tn haidc^e andsi co cechlatar a
nuir remib, B^mas mBu Cuailnge.*''
Is andsi geguiw^' Cuc[h]ulj;// Crond
7
Chemdele,
7
rofer
fuire niwnaise. AdbatA cet nnroth frisridrig'* im Ron '\m
m Roae im d senc^^aid na Tna. .Illl. rig ar s'* fichtib rg adbath'**
lais f<?rsin glais cetna." Dolotar '\a.rum for B^mas Bo Cailgi co
ladaigLU. 2
nendi LU.

doUuid LU.

Gline Gat LU.
*
or LU. * gatt LU.
''
ngat LU. " iarsin shchtsin : orsin gliwd seiw LU
*
Dobrat LU.
^"
i fiwdabairXU. : leg. i Findabair
*'
i naccai (.i. i
tarb)LU,
i*
tofbair LU.
i
cwa tri cectaib LU.
'*
aided LU.
'*
= insin: si LU,
'^
7
fagbail . . . nobeith. For this LU has : Luid uadib in
tarb iarsin asi dunud
7
n fetatar cid docAid adib
7
b mla lo. RoiarfacAt
Medb in bac^aill, dig leiss cit i mh'di in tarb.
"
Doig le;ra bd i ;zdamraib
Slbe Culind nobetA."
"
/added later
'*
MS. indniamraib
'
Tiwtiset LU.
-"
omitted in YBI^per incuriam
*'
gl. .i. forz, bru LU.
**
muitir ara tstais
taris LU.
^
mir LU.
^*
docAorastr LU.
25
iJic LU.
^e
mS. fora athairr
26a
= sligid : orn sligi LU.
^"
timcAell glaisse LU.
^*
topor LU.
29
docestis LU.
^
tad LU. : leg. tt ?
^'
for added later over the line
'^"^
brnas bu Cualngi LU.
-'^
gogmn LU.
'^^
riss rid rg LU.

cetAri rg ar secAt LU. 6 atbatA LU, 3? cAtnai LU.


TIN B CUAILNGE
35
foladaib
7
iwdilib Ciiailngi, co foetar^ i nGliwd Dilimdae'
[25]
hi Cailngi. Bot^a aiwm** in puirtsi, air dognsad
bot^a^ and. Dot//Tagad* arnabrach do Colbdu.' Fonopart*
805 tri anfbt. C"?erac/i!tside friu dono' co mb^rt ce carpa/* aidib
dochom maro. Is ed aim in tre i nrabte Cliaiw Carpa/.
Lotar timchell Colpta iarum dochuwz a t^obair do Belut Ailiiw'",
fochetoir" oc Lasaib'* Liac. Is ed ainm in poirtsiw, air doriwg-
set leasa" fora legaib" and et^rC[h]ailngiu
7
ConsiiWiu. Dollotar
910 ia.rum dar Glenw nGatlaigh."* C?rrac^t ino'' GlaisGatlaig friu.
Sechaire a^' aim riam, Glas Gatlaid//'** 5si, air ba i gataib
dowb^rtadar^ a llegu, co fetar i nDrui/ Feine la ConaiWi."
It e si tra. a nizt^eac^ta o C^uailngi co Machairi iarsiw'^ slicht-
sa. Dognat immorro augdair in dnasa^'
7
libair aile crugad
915 aili fora nimt^eac^taib a Fidabair co Conailli.'^"
Adb^rt Medb iar torac^tai cich C7a ngablaib'^* co mbtar
uili hi Fiwdabair ChnaLXngi :
"
Rantar in dnad sund," or Medb
;
"
ni ruccfaither idn imirgesea" for oenche.'^ Tiat Aih71 la
leith na hi/irgi for Midlac/zraei. Ragmaitne"
7
Ferg5 for
920 Bernas Bo" nlJlad." "N segda/' or Fergus, "in let// donroacAt
diwn'^ imirgi ; n rucfait^r na bi tarsi sliab cen comrainn'^^"
Dognith 5n, conid de at Bearnas B5 nlJlad.
Is andsiw asb^^-t Aih'/l ria* araid Cuillij: "fina dam idiu
Medb^
7
Fergos. Ni fetar cid rodanucc don coibdinilse,^^
7
bid
925 o lim tomiss^S? comard^a^^ niiait^^." Dot>^eit CuilUus intan btar
hi cluithrib^^ Ansait in'* lanamaiw fo deid^*,
7
lotar id oic remib.
Dot/oet' c^ucu Cuill/j,
7
ni forcualatar" in fer f'rcsi. Ecmaicc
b5i a c[h]laideb hi farrad Fergasa'*. Tanisca Cuill/wj asa t/^riiaill
7
fofccaib^ id" truaill fs. Dot-^stCuilhWcohAil//l. "Ameind?"
950 or A1//1.
" Amne di',''
"
olse"
;
"
undar. dait sund comardae.
1
leg. fetar : fetr LU.
-
Dilimda LU.
^a
a aMm LU.
^
forro add. LU.
*
Doagat LU. ; leg. dotagat
^
CAolptu LU. ; Ie^. Cholpthu

So it is probabljr
to be read, but the letter between a and t is written on an erasure, and is indistinct
;
fanpait LU. ; leg. fanpartatar ?
'
dano LU.
8
cairptecA LU. '/addedlater
beneath the line ^^Aliin LU.
"
LU. co fetr recte
i<m.
added over the line
and the second i under the line
;
both later i^jassu LU.
"
loegu LU.
"
The h of aspiration is later
'*
a added under the line
^*
The mark of aspiration
is later
'
dobrtatar LU.
"
Coniiiliu LU.
^^
iarsint LU.
^'
in danasa om.
LU.
20
.i. off. LU.
"
cona gabail LU.
^
id iwirgise LU. wencAiLU.
**
Ragmaine LU.
"
bo added later over the line : Btfmas nUlad LU.
^
did
LU.
-'
com added later over the line : cen raiwd LU.
^
fria LU.
^'
Meid LU.
"'
cAoibdinse LU.
^i
jhe mark of aspiration is later : doised comart/ta
LU. 'SnaitALU.
3
cIuicArib LU.
3*
id LU.
35
deid LU.
36DotAatLU. 'UorcAalatr LU. ^sFergMjaLU.
39
ffcaib LU.
"
in LU.
"
or CuiUiwj LU.
D 2
36
TIN B CUAILNGE
Amal dondruimisoS" or Cmlh'us, "is amlaid
fosfairnecsa
i
cowlepaid."
"
Is deithbzV dino." Tibid ceac^tar de fH[a] c^le.
"
Is maith si tr," or Aih'/l.
"
Is deithb/r disi," or Aih/1 ;
"
is ara
chobair ocon Tin dorigne.' Ba' maith blth in claideb* lat,"
836
or AibVl.
"
Atnaig fot' sAuide isi charp^
7
anart lened imbi."
Atraig Fergw dia c[h]laideb' ia.rum.
"
Aill amai
!
" orse.
"
Cid
notoi
?
" or^ Medb.
"
Olc gnim dorignis* fri ^Ail//1," orse.
"
Indnaidid sun co tlsa asi' fid," or Fergj,
"
7
np macAtad**'
lib cid cian co tsor." Ecmaicc n fidir Meadb teasbaid in claideb."
Mo
Tit as
7
bmd claideb'" a arad lais ina liz,
7'**
dogn claideb"
craiwd isi'' fid. Is de at Fid Mort/^railli" la hUltu.
"
Tag-
maini^* ass i daid ar cele," or Fergj. Cotreccat issin [25'']
maig a slgaib uile.^ Arocbad a puiple." r(Cgairther Fearg.f
do Aib/l do imbzH fidchilli.^* Antan doluid^' Fearg do
946 pupalP", gabaid Ail//1 a giri fris,"
Yergus dixtf-'^ :
"F5ferfristibt/!ear manibsceomera morgnwo mert/^ar arbiur
mocloideb^' macha mid" mosdisem calca-' de gaileonchaib"
gir maniped buaid mn misrlastar didil dondlec^t sceo gaib
960
genma" almi etarmorslag'* muirec^aib fest''-^ dos^lb'"' aui Nesa
nt^ doslog co;brg cosrife medra.th\i er."
Aih'll dixt'f^
:
"
Nafer baig," or Ail//1,
"
ditoit^^'i cloideb^^ sce airib" ath
brond rig mmonfait cessoe fera^* fritgallan" gir dit'Meim
965
Medb arilltiiat^a dothoiwg fad ni fairis lira dedebuid armnibaet-
seachaib" arciadenat toruided' sce5 tadet^' dicachairw arceo
m5rgleo m5rglonaid fechad." Said ss,"" or AilZ/l,
"
co im-
bera.m fidc^ill. Is foc^en do t^chtu.^*
"
*
leg. dondruimenarso ?
*
Ameinddorigne : in LU. this passage runs :
"
Is
mait^ si tr," or Ailtll. Tibid cec/ttar de rta, cAle.
"
Amal d<?ndruimiso," or
CvLiUtus,
"
isawlaid fsfaimecsa hi cowlepaid."
"
Is detAbV disi," orAih//; "is
ar cAobair ocon tiw dorigni."
^
b LU.
*
claid" LU.
'
ft LU.
^
c^laid
LU. : leg. chlaidiub
''
noti ol LU. ^dorgaius LU.

asiwd LU.
^o
macAdad
LU.
"
claid" LU. ; leg. chlaidib '^claidiub LU.
12
om. LU.
i^
isid LU.
"
mr drualle LU.

Tiagaw LU.
"
uhb LU.
"
arrcbat a pupli LU.
1
fidcAiUe LU.
i
Iwtan dolluid LU.
20
pAupuU LU.
"
^it gri frs, asb^rt
FergMf LU.
^-
on margin
^^
mocAlaidib LU.
^i
macAemiwd LU.
25
calga
LU.
*
galin LU.
27
Last stroke of m and a later on an erasure : geni LU.
**
r of mr added later under the line : t ar mrslag LU.
^'
fester LU.
30
Mark of aspiration added later
1
ditdtA
{?)
LU.
3^
claidib LU.
^3
airdib LU.
3*
fre LU.
35
frtgallnai LU.
'*
dait LU.
^
armnib t
|
secAaib LU.
38
torrudet LU.
'9
tAadet LU.
*"
ar co mrglonnaib fecAat LU.
*i
sis on an erasure
;
suid ss tr LU.
"
ni agais ni add. LU.
TIN B CAILNGE
37
AUll dixV :
960
"
Imher fidchill sceo banbach- arblaib rg sceo rgnai cluichl'
arafuiretar fo* mrslagu duilecha* nibecaumu'^ frit cia toichill'
berx airis diarnantaib^ cungnasar arignaib' ingenaib ammar-
eola bes nigaubu cet c^inta formnib meldirgi'" sceochara
FindobrtzV Fergwjrodane arbuaib buirechaib^* co slogaib mraib
966
timci^ella dit/^uat^aib tecAt moirib co?ii\ckrutk rg combrutA
draco cona.n2L' nathrach commbem leoman det>^airig
"
t/iosaig
mc Roeich Fergus hua Rosa inrg ruire^*." Gaibid'* imb/rt na
fer fichilli ia.rum. Adresad' na firu ir
7
argaid tarsiw clr
crdumae,
70
^clot^ Aih'lV :
"
N coir rg coel chaiwe^' tnarindumae bis b^mir isaldu sce5
clar airbuile islu aturraidh'^ a Medb morglonnach sce5 fer sanais
fri Fergus arimdichirt clichi caimbre."^'
3cloth n Medb^ :
976 "
Leicc de becc'^" brlathra aithg nideroig ruben sceo at^uarat-
mib-^ mc rothnim"(?) ineri-^ chlu airm" nitacailtech esbrethacA
fritoiwg diat^at^a" nittad neuit eitig'' arbuaib sce foio^ert/ar*''
dignisi fir'^ glanfidV Ferg?^."
'jdoth Fergus^ :
980
"
Aill a Tc,"
"
or Ferg^j,
"
niawbnathraib'" ilib imgonaiw"
arblaib illtuath sceo sanesaib^^ ailfidir^' sceo staib sebort^ir^*
gib glainfidzV^* sceo rlgaib iwgenait^r deraga rofr" .i. dogentar
do rar. Anaid and anaic^disiw^", co ciialatar AiMll 'isin maitiw"
arnabrac/.'
"
Tofil morglond ar belaib morsluag^' fri Cruid
*^
huis ui Nesa nlthu dondotelcfet" fir Olnecmac^t arfir fuilglasa
defuilib mederoth" fri dil donwleac^taich" sceo decc
*'
mrfer
taurcbad" illtonwa frinlac^ namulac^ di Ultaib doiccfa satress.""
a
'
on margin
^
The second b added over the line ^ clucAe LU. * MS. fo
*
dulecAu LU.
*
nbecumu LU.
'
tAocAill LU.
*
diaraataib LU.
*
cungnas arrgnaib LU.
i"
meldrigiLU.
"
fiwdabair LU.
"
burecAaib LU.
13
detAairitA LU.
'*
tossaig fergttj mc rossa ricA LU.
^*
Gabsait LU.
1
adretAsat LU., recte
"
ciwi LU.
i^
ataurrid LU.
^^
ar/radgirt clicAe
cawbre LU.
2
om. LU.
i
atar atmib LU.
22
jn ratA mn LU.
23
iwri LU.
24
c]iiu airm : cAuairm LU.
*
ditAatAa LU.
'*
g
is later
:
nitat neit iti LU.
'
foicAertar LU.
"^
otn. LU.
2
All aiii LU.
^
na
bratAraib LU.
^i
i;ngonm LU,
2
i-he initial s has been added later : anassaib
LU.
33
ailfitir LU.
3i
sebortir sce (sce over the line) LU.
^s
glanfitir LU.
3
id aidcAisin LU.
37
matin LU.
's
arabracA LU.
39
morsluig LU.
0
donteilgfet LU.
*>
mderatA LU.

dowdlecAtaig LU.
"
om. LU.
"
taurcbat LU. diultaib ticfa LU.
38
TAIN BO CUAILNGE
[26*] Med<5 di-iit^ :
"
Nafer immorain amc Mathae^ mrallaig sce gs erroth*
990
aardaib auraih'g drowtar* fir fertar mn biaib remaib cennaib
slag dememsatar claideb* cechui muiwter coechlesaib imbret
sceo damaib agad' sceo mnib berat arb^^ad' mrsluaig diroi
Cuailgi'" cotolad" inslag."
^^
3clot>^ Fergus^
:
995 "
Gremmaigt^;' mrcend^' fobruiwdiu drothol tiagaid ria
riagaib inbrais mormenmnaid^^ dit^at/aib toiged'^ dirgnaib
biged'^ frinmte agat."
Concloit/n Medb: "Dentar dentar anasber. Fotmm mide-
tar" deilslagaib'* cengad'^ cen ba^ Ait fotchowas^^ tabairt^r."
1000 'Docum\a,t as do glais Chruiwdchon. Co caladar mac Ai\el/a A.
Mae" :
"
Dlam dan leict^ir'^* arfir fiwdc/zleas sceo mt^air
at^air arbaib bendachaib arciuchlais corrs mod decar-* airsci
dibaib arddc/^leas nosih's roi."
Conclot>^ n Fergus :
1006 "
Na tig a mc morglondaig nibotA'^ comarli berad^* coticcba
dithchend" dit muinul b^^^air lagilla namulac^ dot^oet'^
imarddai fnri'^' buiretar'" fortoig glais boccit culter" arsilestar
irric^tu airchecht morglonw huisa forbdfae didamib'* morslag
ar AiP* guiwfa dimecfif^* Medb ilgnisi archel arrib riwdechaib."
1010 "
Romleicidsa com lohges" hi tossach,^* " or Fergwj,
"
arn
robrisster fr fer fori ngilla"
7
na bai riunn
7
in slag inar ndeoid
7
na mn ina ndaidside."
Oclot^ Medb
:
"
Cluinte a Fergw ditinchaib arinmain^* ar baib aursclaich^'
1015 cosluagaib*" maithib n teilce" Ultu dit^nut^aib tairp^rta" tarcoba
agri imag nOi" forb^rei" dail slic^t."
"
All amai," or Fergwj,
1
on margin ' mta LU. ^ erretA LU. * drowgtar LU. * claidib LU.
*
cocAlessaib LU.
'
gat LU.
^
added over the line
*
rbertat LU.
'"
diri cMalngi LU.
!
otolat LU.
**
intslaig LU.
^^
Gremimigter
mormenmnaid : GrewmaigtAtfr mrc/tend for bruiniu droc^ol tagait riaragaib
iwbraisg mrm^mnaig LU.
>*
a dot over m and a dot after r of mor
'*
toiwget
LU.
ic
baiget LU.
"
midedar LU.

deilslagaib LU,
i
cengat LU.
'"
after ba h has been added : b LU.
^^
ft chommus LU.
^^
co cualatr
Mane mac Aileila LU.
"
lictAir LU.
"
decarp"' LU.
"
njbad LU.
26
cAowarli b^rat LU. "dtcAendLU. ^totstLU. "frriLU.
^
bretAar
LU. 31 cuilite LU.
32
didamelb LU.
3
aril" LU.
3* A letter {a ?) has
been erased after/
's
loingis LU.
36
tossucA LU.
37
ngillae LU.
38
anmain
LU.
39
aurscaig LU.
*
cotslagaib LU.
"
ntAelce LU.
"
ditAnutaib
tairb^rtAa LU. " ni LU. " {orhen LU.
TAIN BO CUAILNGE
39
"a Medb co mbise ntguthcluiwiur fot>^at/faib nimtorais' ar
ni2t// mac moethlig frigailte ar Emaiw.^ Mrbuille for tuat^aib
nl biu rowleicc ditleccaib namiarair numtiagar' culaid* dimaith*
1020 lesa arfechtaib cosiw dala nde.
"
Dot/c-et^ Cchulaiwd co wboi oc At^ C^ruind ara cid.*
"Apopa, a Lig,'" olse ria^" araid,
"
dofil na sluagu du."
"
Artuwgu'^ deu," ol int ara,
"
firfeasa" ardc^leas ar belaib eirred
hi coicill oumucc for eachaib sengaib co cungaib argaid co
1025 wdrochaib rdaib for buada hert/iar^^ cichis ar cendaib" rg
oconicim^' adb^rad"' buaid aru sci?zdairetf^^/."
"
Emde a Lig,"
"
ar'^ CuchnXaind,
"
Dgaba issi fri mrbaid Maichi" nitsreiigat**
tar drowg fri humed mna muidme dar muig deiriuch^^ mc fri"
sceo aitti ailmi [26''] fri //etnai echrot^ sceo Ail" Medba
1030 melleth fri himt//echt diis roslagaib."
"
Adeochasa," " or
C\\chn\aind, "ina huxsci do chungnw frim. Adeoch nem
7
taAmain
7
Chrui<af int^ai^sret^aich.-*
"
Gaibaid-^ Crdn cidecA friu
;
nslicfe Mwrt/emne,"
co roisc monar fer Fene" isiwt Sleb tat^ Ochaiwe."
1035
Lasodai;/ cotnoccaib int uisau'^^ suas co mboi ind niwdaib^"
crand,
Teit Mae mac Al\e//a
7
Med^a ria cc^. AraslicA" CucAu-
\aind forsin'2 t//,
7
btir tricha marcach dia muiwdter isiwn"
u'isci. Doscara^** Cuchu\aind d s^" ndc lec^'" db ait^erroch
1040
imo?i r\uisci. Focherdad a puible'^ iconn^^ thsin. Dotet" Lugaid
mc N5is**> AUc^omaig" do acallaim C^oncula^W
tricha
marcac/i!.
"
Fochen daid a ILugaid,*'" ol Cuc^uWw/.
"
Dia
foigela*' nlaith" Mag Muirt/zemne, rodba" cadn" co leith

nimtAorais LU.

emui LU.
'
namiarair (.1. nantiagar) LU.
*
cosiwnulaide claid LU.
'
gl. .i. diroirben.

cosin dala nde om. LU.
^
TotAt LU.
8
cAiwd LU.

a popa Lig LU.

rii LU.
"artungsaLU.
2
fjrfassa LU.
i3
b^rtair LU.
" c/tennaib LU.
15
aconici LU.
i
toberat LU.
"
mde a Lig LU.
" or LU.
19
macAe LU.
20
nisrengat LU.
21
tarmaig dericA LU.
"
om. LU.
"
adeocAosa (.i. atgim) LU. : leg. ateochsa
**
it
saiwretAaig LU.
" gaibid
LU
;
gbaid above 1. 205
^6
muirtAimiu LU ; leg. i muirthemniu *' corroirc
monar fne LU.
2
ocAine LU.
"
Jci LU.
^ i indaib LU.
1
araslig LU.
^z
forsid LU.
"
muitir isind LU.
^*
Toscara LU.

s LU.
3
ndaglaecA LU.
'
FocAerdat a puiple LU.
^a
j^^d lU.

totAat LU.
*o
i Lowiairc add. LU.
*'
gl. .i. tecAt taidecAt LU.
"
dait a Luig LU.
"
figela LU.
**
nflaitA LU.
*
rotba LU.
**
caud (.i. cadn) LU.
40
TAIN BO CUAILNGE
allaile.' Dia tonda- 'mo^ asc a nnesaib 7to a niwdb^raib*
1045 rodba* eo, .i. bratn, co llet// arailiu." Rotbia^ na trl gais .i. gas
biroir
7**
gas fochluc^ta 7 gas trechlai^. Rotba er i nt/z'
tart chend."
"
Is toirise," or Lugaid.
"
Feba tiiait//i"' don mac
doduthracair"."
"
Id cine bar slag,'-" or Ciic/mlamd.
"
Nibo
dirsan dait do uaiti ara cid," or Lugaid. "
Imgena fr limsa
7
1050 dagliechdacAt," or Cuc^ulaind.
"
A p/zopa a Lugaid^^" or
Ccku\amd,
"
inimmgetarsa'^?
"
"Tongu do dia
7
reh'qua^'^," or
Lugaid,
"
nl lamether^" oenfer n das aidib tobairt'^ a faiP'
a n///ec//tair" in dunaid, mani bet fichtib no tnchtaib ocai.^"
"
"Bid/^' sa.in n d5ibso/ on," or Cric//ulam^,--
"
dianragabsa-'
1055 dibrugud-* isi" tailm. Bid adas dait a huigatd-^ in cocelesi-''
fil dit-"la hUltu, dianomt^h^se-" brlg cac/ fir. Apairseo tr^z cid
as ail deit," ol CucAulamd.^"
"
Cono?nrciib cairti^^ lat frim buidiw."
"
Rotbla ac/if rob comart//a^- fuiri. Ocus abair frim p//opa*^
Ferg blt^ coma.raL^* (ora. mbuidi//. Abair frisna leigi blt^
1060 comardE fora mbuidiw,
7
toinged animchoiwet^^ {ri7n,
7
tomiced biad cach noenaichde^" uaidib."
Teit Lugaid" uad. Ecmaic bui Fergus hi pupulP* la hAibVl.
Cotgair Lugaid amach'^ h
7
riti fris insai;/. Concloith^** nl
Ail'/l :
"
Cair isisanasaib" fert/^air hi meiltmaigib rmrai/i
1065 mrsluagaich^' diar tuat//aib ticset fobltA fir rich osndethar"
dinet/zar" fiadon falnathar" arMeidb" melduilig donfir mr-
c/^obair. Tlagam hat/^ud sliiag" co pupaill morscoith*'
7
scor
anocol
[27"] dileccaib art//uirb imp//oit** ardailib*' diawraib
tascnai t^nic.*"" "
Toiga
7
rcMqua^^ nimt/i," ar Fergus,^- cen
1070 at//chomrac" don gilla.^* "Tomair,"" a Lugaid,
"
eirc ciiici dils
1
alailiu LU.
-
da tomna (.i. da t) LU. ^ dawo LU. * iasc iwdb-ru LU.
'
rotbia LU.
^
alailiu LU.
''
rotbat LU., recte
"7
om. LU,
*
i tA LU.
^o
tat^e LU. ' ' dodtAracar LU.
^*
it ciwi orslaig LU.
'3
A popa Lii^ LU. ^^ vit slaig add. LU. >*
7 rt om. LU.
^^ laimetAar LU.
1"
tabairt LU.
'^
faii lu.
^'
i tnmtchiur LU.
-"
ocai om. LU.
-1
Marli of aspiration added later
-^
Cu LU,
-'
dia/zdragbasa LU.
**
dburgud LU.
^^
asiw LU.
-'^
Lug LU.
27
{fi cAoclisi LU.
-^
dait LU.
28
dianomtisse LU. = dia n-dom-th-se
^
C LU.
31
cairte LU.
^2
cowartAae LU.
^3
popa LU.
^4
comardse LU.
35
i added below later : toiwget anmcAomet LU.
^6
.aidcAe LU.
^7
^g lu,
38
pupaiU LU.
39
imach LU.
39^
oclotA LU.
*"
issisanassaib LU.
*i
raorslagaib LU.
*-
aisnetAar LU.
^^ d^detAar LU.
** falnat^air LU.
*5
armeidm LU. ** d of athud later over u : ath" sluig LU.
"
mirscoitA LU.
"
MS.
/
altered to/: artuirb iwfit LU. ^^ ardlaib LU. *" tascnse tanicc LU.
*i
Tongu do dia LU,
sz
LugaV/ LU,
53
atcAowarc LU.
^*
giUu LU.
*5 /<?o-.
to-m-for ?
TIN B CUAILNGE 41
in raga Aik7/ tric/ia. cMV cucamsa* im buidiw. Ber dam co
tmne^ d
7
taulchufa fma.*" Tit cuici' iarum
7
riti fris.
"
Fo limsa on," ar^ Cuchulamd,
"
cia this."
Cotrecat a ndi buidi/z iarww. Bld^ and co hadaig
^
; no co
1075 mbeidis* tric/ta. aidche andsud.^" Brisid Cnc[/]u\amd tncha loech
db cosiw tailm."
"
Bid^^ olca bar niwt//eac//ta," ol Fergw
;
"
doficfad'^ Ulaid asa n5eidi;"
7
cotomelad^* ar mur'*
7
gnan.
Is olc in c[h]l c^at^a inonfil"*. Tit as do Chuil Airt^ir."
Ecmaic dochiaid Cuchu\amd in aidchisiw do acallai?
1080 U\ad.
"
Scela lat
?
" or Conc//obrtr.
"
Mna bratait^r^'," or
Cc\iu\amd, "eiti agat//ar^*, fir gonsiiter."
"
Cichi^^ brata ? cichi
aig^" ? cichi" goi ?
" "
Bert/ius buchae fuile fuirtbe gain^e .i.
cend fuirtbe air, hert/nus Ailz7/ mac Matae
7
Fergw mac Roich
roda;?a rodacleac//t claideb cona.cosca.r eochridi Conc/tohair
1085
cich
7
codescarfa."
"
Ni m5r tarbai dait," or Conc//obr,
"
iwdlu
;
donnic ar tinworcai/2 in chetna.^'^" Teit as iiaidib
iarsuidiu," co accai na slagu oc scuc/^ad ass iarsodain."
"
AilP** awai," or Aih7/, "atchiu carpat cona.trbii-'' badbae^*
ardibi firu iniat/m" argeba b'- cuiretha hit/i a t//ric//ait iwb^ra'*'
1090 iartuideci^t slaig dibuaaib^^ .i. di Laignib sreithfith fuil
awmderad dofaet/?sad^^ oci;mori ar baib \J\ad isiwnt^."
Gonaid Cuc/iu\aind tnc/ia. lc//^- dlb for th Duirn. Ni roac/tta,-
tar iarum coni adaig rngadar" Cil nAirt//ir. Goaid
Cc[h]uk// tnc/za lec^" dlb ocsuidiu='*,
7
foc//ertad a puipli
1095 and. Bi^'^ ara Ai\ella, .i. Cuilli, oc nigi na fonnad isiwn" at/
matin. Bentiso;;/ co cloich 'widromarb. Is de at Cuillne^* hi
Cilil Airt^hJV. Rosagat tr co fetar i nDruiw Fne^^ la 7?ailli,
amal adrubramar romaid."
^
ct LU.
2
cucumsa LU.
^
\\nra LU.
*
taulcAuma fna LU.
^
cAuci LU. 6 ar added over the line : or LU.
''
Bt LU. " cotdaig LU.
"
b added over the line later
'"
nandsud om. LU.
"
no combets .XX.
aidc/ii a;?d si ama/ itbrat araili libair add, LU.
^^
BJt LXJ.
'^
toficfat LU.
'
noidi LU.
1*
cotom/lat LU. ; leg. cotobmlat
'"
mr LU. ; leg. ir
""'
Beneath the first n a. curved perpendicvlar strolce has been added later
1"
brataitir LU.
i^
jhe marlc of aspiration is later : agatair LU.
'*
cicen LU.
20
ccAe ig LU.
>
cicAe LU.
^-
chtnx LU.
23
i^rsudiu adib LU.
*
oscucAud (.i, oc tect) ass LU.
24a
after Aill there is an erasure
-*
A dividing
stroke has been added later between / and r
-^
odathriw tautAat slagu is bodbdae LU.
2T
iwtAu LU.
28
gi, .i, uiad
29
ihera. LU.
3o
dbanaib LU.
'
dofotsat LU. 32 ^xx. lcA LU. ^Srancatr LU.
^*
Gonaid tricha LU.
35
sudiu LU.
35
Bi LU.
37
issid LU.
38
AtA CuiUne LU.
39
i wDriw Fine LU.
*
atmbramar remoMd LU.
42 TAIN BO CUAILNGE
Doissnaetet' CvLcku\amd iarsuidiu.* Orggait' cet fer cacha
1100 haidche db* na tn haidc/ze' mbtar and. Gabais tabaill doib
a Oechainiu" ina farrad.
"
Bid diwbuan ar slog la Coi cuc//u-
lai'nd'' in c[h]rut/i!sa," ol AibVl. "B^/'ar imarchor comai uan
chucai** .i. rambia comeidi Maigi Muirthemne^ di Maig Aii/"
7
carpat b" dec/ beis'^ i Aiu",
7
tmt/ia.cAt da fer ndeacc."
1105
Airgg, mad ferr lais, a wmagsa" iro[27'']alt
7
tr .VII.
cumal,
7
adgigneadar^ do cach n adbat^ airi diat[h]ribi
7
iwdile,"
7
imgentar lais imhi. Ocus tet im c^ellsiwesa'^ ; is ferr do olds
ceilsie oigtiger.""
"
Cia ragas as*" frisiw ?
" "
Mac Rot^ sund
ucut." Luid orn^o Delga mac Rot^ teo^tairi AWeUa
7
Medba.
1110 Is timchellas hErid id" oenlo. Is and bad doig la Ferg
bit/^ Ccku\amd^'^ i Delga.
"
Atchu fer chucaid,"" or Loeg
fri CdmchvXamd?^ B^n-ad" buidi fair. Fet^al lnda imbi. Lorc
anfaith-" ina lim. Calc dd" foa choim. Line c[h]ulpatach
co derczVdtliud imbi." "Cia do loechaib d rg si?" or
1115
Cvich^x\aind. Imc^omairc^* mac Rot^ do Loeg cia diambo
c[h]le.-'
"
Cele do fiur ucad'" tls," ar Loeg. Bi Cc[h]u-
laind ina" suid/iu^^ isin sneac^ta corici a d leis cein met^r'*
imbi oc escaid a lene. Adb^^* dino^^ mac Koth fri Coincuiamd
cia bo coiccele.^
"
Cele Conchohair maic Neasa," or Cuc^u-
1120 \aind.
"
I^^nadfil" slondudh ba'* derbu ?
" "
Is loor'' si," or
CviChuXaind.
"
Anau* cia hairw sund hit Cu.chvXaind'}
"
ol mac
Rot/.
"
Cid asb^;1:sa*' fris?" or CQc[h]ulflm/." Adfed" do a
nimorchor" nuile, ama/asidrubartmar."
"
Cia nobeth Cuc[h]u-
^aind^"^ inn ocus" n diwgned insi. Ni rirse*' brt//air a
1125 mt^ar ar rig naile."
Doeth Cvichxaind^^ afrit/isi,
7
asbret^ fris dolicfit/ti" do a
1
a added beneath the line later : dosnet/cat LU. ; leg. dosnetat - iar is added
under the line later : suidiu LU. ^orggaidLU. ^diibLU. ^ na .iii. aidcAiLU.
8
AOcAainiu LU.
'
la Coinculaind LU., recte
'
d LU.
'
co/mite
Maige Murtewne LU.
1
Ai LU.
"
bas LU.
12
\^^^ nj
*3
Aii LU.
"
da fer deac LU.
^*
i magsa LU.
"
adgignetAar LU-
"
iwdili LU.
18
gelsinisea LU.
i
ctigernd LU.
20
om. LU.
1
i LU.
22
ConcxAaind LU.
"
cAucud LU.
^
Coinculaind LU.
25
r added under the line later
2
lorg anfaid LU.
27
Calg dt LU.
28
i;ncomairc LU.
29
chli LU.
^<*
dond fir uccut LU.
'^
ina added
over the line, wanting in LU.
^-
Tbe marlc of aspiration is later : sudiu LU.
^'
cen mether LU.
^i
atb" LU.
^s
(ja> LU.
'
cia diarbo cAocle LU.
"
idadfii LU.
38
= bad : bas LU.
39
lor LU.
*<>
Anu LU.
"
rosb^rth
LU. ; leg. asbrtha

c LU.
"
Adft LU.
"
do and anim are written
on an erasure : d i niwarcAor LU.
*'
asrubartm&r LU.
*"
i occmj LU.
*^
rriri LU., recte
*
Det cAucai LU.
;
leg. Doeth chucai ** om. LU.
TIN BO CUAILNGE
43
mbad siream^ na mban
7
a mbo seissc* 'md folud, arna
izwbreth^ in tabaill f7n-oib id aidche*, cia nosngonai* ri d.
"
N diign," or Cc/iulamd.''
"
Dia ruct^ar* ar mn dera
1130
ad, bait for^ mn s^ra for broiwtib^",
7
beimmi^' cen mblic//t^^
ma ruct//ar'' ar mbi hUchtai^* uain." Doeth chucu'' afrit^isi,
7
asb^rar fns rambat na mn doera
7
na bai blic//ta.
"
N
dingn," ar'*' Cc[h]u\amd.
"
DobJrat Ulaid a ;;/mna doera
c^ucu i lligi,^^
7
bert//airi^ doerm<2/cni doib iar;,
7
imb^rad a
1136
mblic/tach do felaib hi ngai;;/red.^' "
"
In fil na ill idm ?
"
ol
in teac//taire.
"
Fil," ar^" Cuc/iu\amd,
"
7
n eper fritso. Dot/nasar
fair ma atchoise^^ neach dib."
*'
Rofeadarsa," " or Fergus,
"
damsa araroit/cleastar-' in fer a oillsigwd,
7
\mmorro n leas
dibse.-* Ocus is ed 'xnso in c/^owa"," or Fergw, ".i. a.t/i
1140
fj;^i;!ngenat^ar'^* a gleo
7
a c[h]o;rac fri hoenfer, arn ruct//ar
id eit desi;^ la co aid^c^e", iis in tair cobair o Ultaib foo.
Ociis mac^tad'^* limsa," or^* Ferg, "a fot co tecaidside^" as a
cesaib."
"
Is assu em dnwe^S" or AihV/,
"
in fer cac^ loi*^
ands in ce^'^ cacA naidc^e"."
1146
Luid Ferg iarw forsi ni;;/orchor nsi;?^*^ Lil di saidiu'*
diwo^* Etarcomal m^c Eda"
7
Leit//ndi,^^ mrtcdalta^** AWella
7
Med^^. "N accobar'^ lem do t^eac^t," or Fergwj,
"
7
nl ar do
miscuis. Sclt/ lim nam comrac duib
7
Cuc/iu\aind. Do sotla-
su*"
7
do soisle," luidi"
7
ansirce, uis
7
tairpt^igi"
7
dec^rad
1160
do c//eli [28*] .i. Conculaind. Nl ba" maitA di or com-
rucc"." Caniset^;' latsu mo s^nd^ud^"* airi?" or Etorc/towul.**
"
Seit^;- 'ino,^^" ol Fergwj,
"
ac/it nam ni tarta a rd fri dlartain.*'"
Teccat** de i ^dib cairpt^ib co" Delga. Bi Ciic>^ula/</ id air-
s\n oc imbert buanfaig fri Loeg, a d o^iilaidsow friu
7
enech
^
sirew LU,
*
a wbad seisc LU.
^
b iater over r
*
i naidcAi LU.
SnosgonadLU. friLU.
^
C LU. ^leg.xMCiSLX arLU.
lObrntib
LU. 'beiwniLU. "blicAtLU. ^^leg.xucizt i*blicAtaLU. 'SDeth
cucai LU.
1
ar added later over the line : or LU.
"
iUegi LU.
^
b?rtair
LU.
19
higaiwired LU.
20
ol LU.
^^
atcAosse LU. ; leg. atchoissed ?
"
Rafetarsa LU.
23
ararcless LU.
-*'
doibsi LU.
25
7
jss'rf inso iw cAma
LU.
-
fors/gnatAar LU. : leg. forsingntar
*'
waidcAi LU.
**
macAdad
LU. 29oiLU.
30
tecatside LU.
^i
duiwni LU. ^^MilAJ. 33actLU.
3
naidc//i LU.
3ia
gi. .i, lenaid LU. ^SsudiuLU. 36da<?LU. 37EdaLU.
3**
Ltii;;ntf LU.
38a
between inc and dalta there is an erasure
39
^accobor LU.
*"
sotlacAt LU.
"
saisle LU.

luiwne LU.
"
tarpige LU.
**
bia LU.
*^cc on an erasure : cowiruc LU.
**"
The marks of aspiration are all probably later
*c
Etarcowol LU. *' dardaiw LU. " Tecait LU. " db carptib do LU.
44
TAIN BO CUAILNGE
1155 Loig/z.'
"
Atchu d charpat'^ c^ucund," ol Loeg.'
"
Fer mor
donn si c^arp^ toisec^ Folt don creebach fair. Brat corcra
imbi. Eooirand. 'Lcnec[h]u\pafac/icondergmlmdimhi. Crom-
sciat/ co foebar condualac^* fair di ndruine. Manis brefnech*
miwuisc" co hadairc' ina liw. Claideb sithz/ir li
1160
c//uraich^*' fora dib slastaib."
"
Is fs ind lui" morsiw dob^^r
lam popa ergus," or'^ Cc[h]ulm^, "ar n fil claideb ina
iwdtiuch iniig^^ claideb crain?."
"
Atcas" dam dino,^^'' ol
Cclh^uXaind.
"
Rogab Ail/// a mboegul ina cotlad,^*' hiso/
7
Medb
; 7
doretlasstar a claideb" ar F^ergwi",
7
darat^* dia
1165 araid dia t[h]oscaid,
7
doratad claid^*^ craind inr\a. intec^."
Tic FergMS fosodain.
"
Fochen sin a popa a Fergaiss'
!
" ol
Cc^h^u^W.-"
"
Dia tonda-' asc isna haibnib nd isna hid-
Wraib--, roba-' h co lleit-^ araile. Dia t iall i mag-*, rotba
cauuth" co lleit/? araile-". Dornn biroir n5 femur-'
;
dornn foc^-
1170 luc//ta-*
; deog de gani. Teacht i 7ir\zt/t ar do chend tis^' ma
thecra'" t'imfaire co comt-^ola^^ rotbla."
"
Is tairisi \ir\n^'," or^^
Fergis,
"
n do bad doroachtamar." Rofedamar do t[h]rebad
sund." Arim Cuc/iu^aind ia.rum in niworcior o Fergus. Tit
iartim remi Fergw."
1175 Anaid Etercoma\ oc deicsi^** Concu\aind. "Cid doechai^*?"
01 Cc/iu\aind.^'
"
Tusu,'^" ol Et^rchowal.^^
"
Mos tairc^ella em
suil dar sodain," ol Cuc[h]u\aind.
"
Is hed 0 atchiu," ol
Etercomo\,
"
ni feicim*" n arndotaigi" do neoc/. N aiciw"
di gmi na heruat^ n {or\onn lno latt. Maccoew tuc/ztach
1180 a7//ne co gaisciut^ do it^"
7
co clesaib segdaib atotc[h]o2naic."
"Cia nmc[h]ne," ol Cic[h]ulaind, "nitgensa foblt/^ Fergusa".
Mina bad" do s/?ndad" immorro, robtis" do reiga rigt/
7
do
1
The mark of aspiration is later : Lag LU.
^
^jg. chairp" : cAarpat LU.
^
or Lag LU.
*
fsbur cAowduala LU.
^
n added over the line later : brfecA LU.

mimusc LU. -
h added later ida LU. li LU.
^" cAuraig LU.
;
leg. cnraig "
li LU. ^- ol LU.
^'^
'inimch inge UU
.
'*
AtcAoas LU.
'*
da> LU. '*ina cotlud LU.
"
The first s of doretlasstar seems to have
been altered from / : dorllaistir a claidiub LU.
i**
dorat LU.
^'
a pAopa
Ferg- LU.'
20
C LU.

t LU. ; leg. tomna
"
asc i mb" LU.
23rotbaLU., /-^
2*
a wmag LU.
2
catA LU.
^s
alaili LU.
2^
fe;air LU.
2
focAlocAta LU.
29
tecAt i nih ar cend fir LU.
^o
a written over the
line ; leg. thecma ?
^i
The mark of aspiration is later : comt^ala LU. ; leg. comtolae
32
tarise Wm LU.
^^
ol LU.
^4
dorocAtawar LU.
'"
Tit Fergwj ass iarm LU.
35dsciLU. 36(}ofcaiLU. : /^. docai ^tcLU. ^stussuLU. Etarcowol
LU.
*"
icim added later above the line : fetar LU.
**
ardotigtAe LU.
:
leg. arndotigthe
*2
aciw LU.
^^
dod LU. : leg. do fid
**
Fergwj LU.
*5
b altered from
f:
manpad LU.
^^
nadud LU.
*^
ropts LU.
TAIN BO CUAILNGE
45
cAetAramt/iSiin scilte ricfaidis^ &im oc[h]um in d;?aid i
ndegaid- do cAa.rpai."
"
Nchimt[h]omaid im sodaiw," ol
1185 Et^rcowol.
"
In cor amra ronenaisc, .i. cowruc re henfer,* .is
mise ciataco;raicfe rit* di feraib hErend imbrach." Teit as
iarum.
Tinti afrit^isi o Meit[h]iu
7
C^eit[h]iu, anasb^r/ fria araid :
"robgwj," olse, "fadPergais cowroc* fri Coinc/iulamd^ imbrach.
1190
N hassu dun dino^ a idnaidi. Toi f<?rsna /teochu isin^ telaig
dofrit/zisi." Atch Loeg anwsiw,
7
asb^r/ fri Coinc/tulamd
:^
"
dofil in carp/ af//rithisi,^''
7
dorala clar cle friwd."
"
Ni fach
opaid," ol Cuc/^ulazW."
"
Ara chiwd dn ss dond ath co fasmar,"
or Cuc^ulaind.^*
"
Ni accobar'^ lem," ol Cnc/iu\aind,^^
"
a conda.igi
1195 orm."
"
Is ecen daitsiu on," or Ktercoma\. Benaid Cuc/iu\amd
in fot bai fo chosaib, co torc^air ina ligi'*
7
a fet fora thairr.
"
irgg diim " ar'^ [28**] Cc[h]ulaind
;
"
is sgt^* leam
glanad mo lm iwdat". Fotdilfiwd a ilparttib'^ o chianaib ac/i
nlpad'" FergTis."
"
Ni scarfam in c[h]rut^sa," ar Et^rcowal,*"
1200
"co rrucsa do cAeandso no cofarcabsa mo chend latso." "Is ed
on em bas andsow," ol Cuc/iulaind. Bentai Ciic[^]ulam^ C(?a
claideb-' isa" dib noxalaib,-* co torchair a etach nde,^^
7
niforbai
imo chnes."
"
Colla trd
"
[ol]" Cuc/iulaind.
"
Aicc," ol Et^r-
c^owol." Donaidle-* Cuc/iulaind^^ iarum co fogaid in c/i\aididy
1205
co sebaid^" a folt de a.ma/ bid co na.\ta.in ndbert/ia.. Ni orroim cid
drisiuc for toiwd do. O ropa t[h]ro2t>!a" ia.rum
7
robo leanam-
nach int aithech,^- bentai hi fossud a mullaich^', :?idrorand corigi^*
a imli/d. Co waicci" Fergz^j in carpa/ secha
7
in noenfer and.
Tint^* Fergw do debaid re" Coincu\aind.
"
Olc dit,^* a siriti,"
'^'^^^
olse,
"
mo diguin
;
is gairit^' mo lorc lat," olse.
"
N ba lon friw,
a poba crgus" o\ Cuc/iu\at7zd -.
1
ricfaits LU.
*
MS. indedaid, with a dot before n and a dot over
it : i ndegaid LU.
^
cowrac ri ri enfer LU.
*
messe cataco;raicfe rit LU.
6
FergMJ cowrac LU.
^
Cainculaind LU.
''
LU.

asi LU.

anisin LU.
^^
p altered toy
ii
C LU.
^^
arachendCucAulaind ont.
LU.
J'accoborLU. ^^ligeLU.
^*
ar on an erasure : or LU. ^^jadded
over the line : sctA \em LU.
"
inniut LU. : O. Ir. indiut
'*
It looks like
parttib, with a stroke erased after the second t, and with i over it : i nilpartib LU.
19
acht mawbad LU.
^'^
ol Etarcowol LU.
"i
claid- LU. ; leg. chlaidiub
"
asa LU. ; leg. sa " db naxalaib LU. ** de LU.
"
iwa cnes LU.
20
om. YBL.

Etarcowol LU.
^s
Danaidle LU.
29
c LU.
^
sebaind
LU.
'*
ropu tromda LU.
'^
aidecA LU.
^s
mullaid LU.
**
corrici LU.

Co acci LU.
3
Titi LU.
^
fri UL.
8
dait LU.
3
garit LU.
46
TIN B CUAILNGE
"
Frim^ bga hera.i, fri naimtiu ascada cen claideb foallud^
ishe dororaid ar Ul'' aigid sceo slec^tfa altu^ tairbirt fowmm
Eterchomol^ huallaig diwren esblt^aib falum' umforsaid* ligu
1215
fortcV forcaf cotlud na longad* n sm lam balcbraiw. N fer
aithber f<?nn, a popa Fergus."
Talleici na slechtaiw', co ndechaid carp/ Fergosa tairis fo
t[h]ri^'> "larfaid" dia araid in me fotruar^*?"
"
Nt/m'* ici,"
ar a arasow.
" Asrubairt," ol Cucku\atnd,
"
n regad co rrucad
1220
mo c^endsa n5 co farcbad diwJ^* a chend limsa. Ce^* de bid**
assu latsu, a popa a'' Fergw^?" oV^ Cuchulaind.
"
Is assu
em limsa a ndoronwad,^' " ar^" Fergwj, "uair is eiseow robo
uallach."
Atnaig Fergus \2Lruin ith^^ nerchowail tria di p[h]erit^,"
7
bmd
1225 i ndead^^* a charpa// fodeisiw'^ don du??ad.^* Antan not^eided"
tar carrcce, noscarad a XoXh olaile^* ; intan ba reith'^', conriac^tais'^*
afnthsie.-^ Danecai Medb. "Niboid id iwb^rt moithc^uiliw^"
si, a Fergais,^^" ol Medb.
"
N tocrad^^ dam di? int ait/^each-
mattud,** " ol Ferg,
"
gleid^* fnsiw coi moir narnargarad.'*
"
1230 Cladar* a fert idcutn^
7^'
sitir^ a liaa^'
7^'
scrbtitair a ainm ogai/**^
7'^
aghair" a gubae. Nsndibeirc*^ \no Ciic[h]ulrtz>2/" dadaig**
asa t//abaill."
"
Cia fer fil lib ar c[h]end ConchuXamd^^ imbrach ?
"
or
Lugaid. "Dob(?rat*^ daitseo imbrac^," or Mane mac AWella.
1235
"
N tom nech*"* ara c//end," or Medb
;
"
ronbit// essowan** lais
co cotastar" fer do." Atcotad/^*" on di>."
"
Ced lefc^ regt/^ar^-
1
Fri LU. 2faallud LU.
^
aUtu LU.
*
Etarco;al LU.
*
diwrn
esblt^aib 'inntoch nawjaccse arbail uallcAas focAewdib falum LU.
''
orsa.\ LU.
'
fortcAi LU.
^
lowgud LU.
"
ina slcAtaiw LU.
^
Fergwja taris co fo
tAr LU.
"
iarfaig LU., r^rf !' fdrar LU. : leg. oxnzx i^/^^nch
t ?
1*
farcbadsom dawo LU.
1*
Ca LU.
^*
bad LU.
^'
om. LU.
18
or LU. " dornad LU., recte
2"
ar LU.
"
id LU.
-2
MS. dlperith,
s added later : dipAerid LU.
*'
fadessiw LU.
^4
dnud LU.
^*
intan
notheiged LU., = O. Ir. intan notiged
^fi
olailiu LU.
*'
rid LU.
^^
t>ricts LU.
'^^
affrissi LU.
^o
moitAcAuliiw LU.
^i
Fergw.f LU.
32
tocrd LU. : leg. tochrad
^sa
has been added later below
''^
dawtf int
atec^matud LU.
^*
Over the line is added do with marks to show that it was
meant to precede glied : glieid LU., recte
^*
ndnrgarad LU.
^*
leg. cladair
"
7
saitir ; stir LU.
8
lia LU.
^s
om. LU.
*"
nogaiw LU.
*i
agair
LU. nisdibeirgLU. CcAlaz</ dawo LU.
" ddaig LU. LU.
adds between the columns : 7
dob^rtar a mna
7
a igea do
7
letA a b
7
dob^rtAe
bid do r\ dei
*
ConcuXaind LU.
*'
Dab^rat LU.
*'''
after nech there
is an erasure
**
The first s and oman on an erasure : robtA esse?/ n LU.
^'comtAastr LU.
*
The mark of aspiration is later : atcAotad LU.
*' dao
LU.
-
ragtAar LU.
TIN B
CUAILNGE
47
aib", [29*]
or Aih'//, "do chuiwdchid' ind firsin ar c[h]end
ConcuUmd?"
"
N fil i nhre," or Medb,
"
adc[h]otar do,
mani t^uict^h]^/- Curi m^c Daire no Nat^crantaiP fnwid nd
1240 NadcardiF." Bi fear do muiwter* Cowri' isi pupall;' "
"
N
terga. Crui," orse ;
"
is ler leis dodechaid' dia muiwter^ and."
"
Tiagar co Nadcrandtail dldiu." Tit Mane Andoi cuici.'
Adfadad'^ a scela do.
"
Tairr" lind di g>4iull" di inchaib
Connac/it.'^
"
Nl ragsa," olse,
"
inge mad^^ dobert^ar Fiwdabair
1245 dam." Dot^oet^* le iarww. Dob^rat a gaisced hi cairr^* a
airt/iur Conndicht, co mbui** isln duad."
"
Rotbia Fiwdabair,"
or Medb,
"
ar nduP ar c[h]end ind fir ucut."
"
Dogen^*," orse.
Dot/^oet Lugaid" co Coinculat'nd ind naidchesiw.'^^
"
Dot^oet"
Nadcrandtail ar do c[h]enso imbrach. Is dw^san dit", n-
1250 oelais."
"
N b sin" or Ciic[h]ulW. Co mad and si
adbat/adar
7
adb^rad Cc[h]ukm(/ ma dafoesad Nadcrant/,
7
reh'qua.'^^
Tit Nadcrandtail arnabrach asi dwad",
7
herid .IX. mhera,
cuiliwd fuaig^t^i follscait^i** lais. Is and bai Cchulaz'nd^'' isuidiu
1255
oc froim en,
7
a c^arp/ ina farrad^*. Sreid-" Nadcranwtail biur
for Cc/iu\aznd.^ Clisis Cuchulamd or rind in hera h\sin,
7
nn-
derba*^ di f'raim^'^ i^na nn. A chumut na hocht mhera aili.
Intan focheird a nowad rhbir, tec^id id iall Clh^oinclh^ulamd
asuide^^'
'*.
Cingid 'mrum ior rinndris na mhera amal en di chac^"
1260
biur for araili i nwarmorac^t' na nen, aranc/elaitis." Gle la
cach immorro ba for teithed^* luid Cuchulamd remiseow.
"
For
Cuchulaind uccot,^'" olse,
"
dochuaid ri/sa" for teithed.'"
"
Deithber so," ol Medb,
"
ma ranstais dag/zoic," n gebad in
1
cAuiwgid LU.
^
Nadcrantail LU.
^
no Nadcardil om. LU.
*
di muMtir LU.
*
Conrii LU.
^
pAupaiU LU.
'
dodeocAaid LU.
8
muint-' LU. ; lg. muintir
cuci LU.
lo
adfiadat LU.
"
Tair LU.
"
The mark of aspiralion is later: giull LU.
is
m LU.
"
Totst LU. : leg. Dott
>
carr LU.
^
wbi LU.
"
dnud LU.
^dulIM., recte
i
dagn LU. 2" TotAst Luig LU.
21
iwnaidcAisin LU.
-^
DotAat LU. *^ is dirsan duit LU. ^* co mad-rt : comb&d and sin nocAanad
<2\ichulaind ma dofoetsad NatAcrad LU.
25
dnud LU.
^*
a of fuaighthi is
added under the line ; the mark of aspiration over
g
is also later : facAtai follscaidi
LU. 27biCLU. 28/addedlater 2 srd LU.
so
CoiwcMlamf LU.,
recte
^'
niderbai LU.
^'^
a added later under the line : orimim LU.
^'
On an erasure : isudiu LU.
^*
Luid Cnchulaind iarum or slicAt na Alle
add. LU.
^*
cach LU., recte
^e
i armracht LU.
^^
amc^elaits LU.
38
tecAed LU., recte
^
uccut LU. ^ docAid reowisa LU.
**
The mark
of aspiration is later : dagic LU.
48
TAIN BO CUAILNGE
sirite fri feta." Ba setA la Fergus do Coinculaind^ ansiw.
1265 Dot^oet^ Fiac^a mac Firfebe iiaidib' do c^osc ConcxAaind.
"
Apair fris," ol Fergj,
"
ba fial ndo* buit^ arnaib ocaib, cein
dogcni calma. Is feli do \mmorrOy" ol Fergwj, "a imfolac^*, intan
teithes" ria noenfer'; ol npo moo a gms* do ands do Ultaib
archena."
"
Cia romaidi sm
?"
or' Cucku/amd.
"
Nadcranwtail,"
1270
ol Fac/a.
"
Ced heth'" nomidedso/, a cleas dorignija fada
npu anfeiliu do,"" or Cuc^ulazW.
"
NconmsLidfedsom
em acA
nobeith'- arm na^^ lim. Nafetarsu" n gonaiwse nec^ cen
arm. Tet tr 'imbrac^," ol Cchulamd, "co /bae" iU'r
Oichene' 7
muir,
7
cid moch dont^^ fow^ricfasa and
7 nl
1275
t/^eis^* riam."
Tairnic Cchulamd awd
^'
a dil,
7
focheird fatAi'^" ni;bi iar
cat^ais na haidc^e,
7
ni airigistar^^ in coirt//e mr bi ina farrad'^^
co2mite fris feisiw. Daratailc itz>
7
a brat
7
sidid ina farrad.^*
Tic Nadcrandtail fosodaiw; hi fenai bret^a arm laiside.^^
"
Codde^*
1280
Cuchulamd?" olse.
"
Huiwse sund t^all"," or Fergw. "Nipu
samlaid dowrfas [29''] ind" ol Nadcrandtail.
"
In tii in^*
Cuc/iulamd?"
"
Ocus masa" me dino^^
?"
or Cuc[h]ulazW.
"
Masa thusu-'" [ar]^ Nadcrandtail, " noc^orrucais^^ cend uain bic
don diiwad*^ n her do c[h]^znd ngillai namulaich.'^"
"
Nicon misi'*
1285 iU'r" ol Cchulamd.
"
Eirc a.mdocum^^ timchell ind aird." Do-
t/oet^* Cuchulamd co ILseg. "Comail uilc/ze smert^a" da2sa lat
Ni htar forsiw trnfer comracc'^ rim cen uilchi." Dognit^ide^'
d5. Teit ara c[h]end forsi^ tilich.^"
"
Coru lim on.*.^ Deni"
coir ngaiscid" rim tra" ol Nadcrandtail. " Rodbiasu on," co
1290
fesamar," or Ciichulaind.
"
Foc^ic/iursa aurc-^or dait," or
1
This is what is meant in the end, but do is over the iine, o has been altered from
another letter (m
?),
and i is added under the line
;
do Coinculam^/: co nJJUazb LU.
2
dotat LU.
^
adib LU.
* do LU.
*
/
added over the line

teches LU., recte


'
ra naeniur LU. : leg: ria nenfiur grs LU.
9
ol LU.
1"
ed LU.
"
d LU. ;
leg. dom ?
12
nobetA LU.
13
ina LU.
1*
Rafetarsu m LU.
'*
wb LU.
i
OcAine LU.
"
between n and t a letter has been erased
^*
tis LU. ; leg. tess
i^iarwmLU.
*
ftAi LU.
21
airigestr LU. "/addedlater
2
lasuide LU.
^i
cte LU.
=*
tall LU.
-^
om. LU.
2'
inassu LU. ; le^. massu
^s
dawo LU.
*'
msu tA m LU.
'"
om. YBL.
"'i
nocorucaiwse LU., r^cte
^*
dnud LU. ^' naiulaig LU.
'*
messi LU.
*
a docAum LU., recte
^*
TotAat LU.
37
cowimail uilcAi smertAaiw LU.
^s
^^ on an erasure, and a added over m
:
cowirac LU.
^9
dogntAe LU. : leg. dognth ?
*<>
taulaig LU-
*i
orse add. LU.
"
Dne LU.
*'
ngascid LU
"
rotbia sn LU.
TAIN BO CUAILNGE
49
Nadcrandtal,
"7 nlwimgaba.'"
"
Nniwgb acht i narddai,"
or Qchulaind. FocAerd Nadcrandtail'' aurc/zor do. Lingid
Cchulaind ind airdi^ riam.
"
Is olc dait a imgabil ind urc^ora,"
or Nadcrandtail.*
"
Imgabaso mo urc^orasa* 'mn arda,* " or
1295
Qchulaind. Leicid Qchulaind in gae fair, ac^t ba a narda,'
coni aniias docorastar* ina mullac^, colluid tnt co talmai.
"
Amai," arse,
''
ale ! is tu loecA is' dech fil i nEriwd," ar Nad-
crandtail."
"
Ataat .llll. maicc fichid*'^ damsa \s\n dnad.^'
Tagso" co iges'* doib a fil lim do foilgib,
7
doragsa co ndernasu
1300
mo dlc^endad, air adblsa dia taltar in gae as mo chin."
*
Mait/^," ar^* Cchulaind,
"
dot^eis" dorsi." Teit Nathcrand/ai/
don diiwad." Dot^oet^* cc^ ara c[h]id.
"
Cade'' cend In
riastairt^i laf
* ?" "
Anaid, a loec^u, co ncicius mo scela do mo^"
ma^aib
7
co nechus morlsi,^' co ndernar comruc^'' fri CoincU'
1506
laind?^ " Tit as dia saigid Conculaind^^
7
dollice a c[h]laideb
for Coinculaind. Liwgidside in ardai,'** co mh\ in coirtAi, co
mebaid^ in claid^^ indt. Siart^a" im ChoinchvXaind^ zmal
dorigne-' frisna marcaib'" i nEmaiw,
7
lingid Cchulaind fora
sciathsow lasodaiw, co mh\ a c^end de. Bentai aitherrocA ina
1310
mide anwas co imMnd. Dofuitet a c[h]eit^ri gabaidi" for
talmai^. Is andsiw ia.rum asb^rt Cchulaind:
"
Ma doroc^air Nathcrsindtai/, bid {orma.ch don'* imargail.
Aprain/2 cen c [h]ath isi/zn'' uair do Meidb^* co triun int slig."
"
Aided Nadcranwtail si.
Is andsi;? luid Medb co triun int sluaig' lee hi Cuib do
1316
chuiwdc^id" in tairb,
7
luid Cichulaind ina ndaid. For sh'gid'
Midlac/ra idiu dochoidsi do indriud hUW
7
Cruithne
co\cc& Dun Sobairc[h]e. Co accai ni iti Cchulaind, Buidi"
1
nnimgaba LU.

Nadch" LU.

i arddi LU.
*
Nath- LU.
''
mo aurcAorsa LU.
^
i nardda aMO LU.
''
i nardda LU.
8
tocorastr LU.

Amai ole LU.
i
as LU.
"
or Nathcr LU.
"
ficAet LU.
"
dnud LU.
^
Tiagasa LU. : leg. Tagsa
i
co necius LU.
J6
or LU.
"
dotis LU.
i
dotAjt LU.
i
Cte LU.
19
or ccA add. LU.
*"
dowmo LU.
^i
co ndeochus dorissi LU.
^^
cowrac LU.
23
MS. c. c. : Coinculaind LU.
**
MS.
p. c. : Tiat ass di saigid ConcxaindLXJ.
26
i arddse LU.
^e
g^ added over the line.
^7
sartAa LU. : leg. sabartha
28
Choinculaind LU.
29
After dorigne, dorigarraib
7
was written and cancelled
'0
maccu LU.
^i
^ cetAri gbaiti LU.
2
dod LU.
33
iwsiwd LU. ; leg. isind
'*
Medb LU.
"
j added under the line
:
int slaig LU.
^e
^ added under the line : co trin intsloig LU.
'''
cAuiwgid LU.
8
sligi LU.
39
Bude LU.
E
50
TIN B CUAILNGE
mac B.\n 5 Sleib C[h]uillid cosin tarb
7
.V. samaisce deac
imbi. .LX. loec^ a \in de mui/ter' Ail^//<2. Brat i forcibul im
1320 cac/i fer. Dot^oet^ Qchulaind c^ucu,
"
Can tucsaid a
folaidA^?" ol Cichulaind.
"
nt sleb* ucut," or^ \n lcA.
"
Ceist : cate a mbachaill?" or' Cchulaindpost.'^ At ama/ fon-
rngamar,'' " ol in loec^. Foceird Cuc[h]ult;//tri bidgu ina ndaid
co saidig acallmai forru cotici \n nth. Is andsi?z asb^rt frisiw
1326 tisech :
"
Cia t'aiwmsiu ?
"
olse.
"
Nachitais nc^itacara/"
Buidi mac B\n" olse.
"
Are n gaise a" Buide
!
" ol Cc[h]u-
\aind. Sraite*^ don c^ertgae" co lluid
[30*]
i nderc a oxaile, co
;;2memaid id ind oe alltarac^ resi ngae.^* Gontai si (ors,
ath. Is de at At^ Buide.^* Berair in tarb isiw dnad
1330 lasodaiw. Imridset iBxum nipad andsu" Cchulaind ac^t
tuct^a a c[h]leitie aire.^*
Is \zxum luid Redg cinti P\e\la a cowairle' c^ucai do chuid-
chid^" in c[h]leite, .i. gi Conculaind.
"
Tuc da/^sa do gi," or \n
citi.
"
Acc om," or Cuc[h]ulJ!//,='i
"
acht dobr^^ satu dit."
"
1335
" Ndgebsa on," ar in cinte. Gegnasow on^* in caiwti, uair nd
fet uad a toirgid'^* d5. Ocus asb^rt in canti nob^rad^ a enech
mani" b^rad in cleitiwi. Focheird Cchulaind \a.rum in cleitwe
do, co luid triana c[h]eand fort^arrsu.^
"
Is tolam stse^* em,"
or^ in cinte. Is de at At^ Tolam St. At d\no''* zth fns anair
1340 di\rm i narrastair^' a numa don c[h]letine.'* hUmairrit^ aim in^
t^a s\n \no.^* Is andsi^ tr gegui^ Cchulaind ina huilesea
asruba^'tmar hi Cuib .i. Nat^coirpt^e occa c^randaib, Cruithen
fora th, maccu Bwachalla occa carnn, Marc ina t^elaig, Meille
ina dind, Badb^* ina t^ur, BoguTe ina grellaig.
>
muintir LU.
2
DotAst LU.
^
The mark of aspiration is later,
and i is added under the line : folad LU.
*
s later under the line
t
^
ol LU.

MS.
p,
the usual Latin abbreviation for post : om. LU.
'
fndrca7nr LU.
'^
bidcu LU. " tnai on an erasure : oc saigid acallma LU.
lo
nac/titcAara LU., recte "
The a is imperfect, and before it sorae letters
have been erased : or LU.
'*
srait^e LU,
'^
di cAertgai LU.
"
resi gai LU.
is
mBude LU.
^^
d altered from
another letter : ansu LU. ^* airi LU.
^
a cowarli LU. ^" cAuigid LU.
21CLU. db-LU. 23daitLU. 24daoLU.
*5
targid LU.
^^
nabrad LU.
27
mS. manai, with i altered later
to J : mani LU.
^^
forstarsnu LU.
*'
/ of tolam on an erasure : is tolam
(.i. st talman) i stse LU.
^
before this stands a superiluous
7,
and before
that ol c.c. has been cancelled : ol LU. '^ iwarrasar LU. ^2 don cletine added
over the line later : don cletiniu LU.
^*
id LU.
'*
Bodb LU.
TAIN BO CUAILNGE
51
1345
Tinti Cc^M//</aithirrach i mMag Muirt^emne. Ba diliu
lais imdedaiP a mennato feisiw. lar tiac//tai isirum gegui
firu Criniche,'' .i. Focherd^ .XX.* fer Focherdde. Dosnetarraid
oc gobil* diinaid dib, .X. ndeogmaire
7
.x. fndidi.'
Tint^
Medb antuaid aithirrac^, a'" roan coict^igis oc" i;?driud in
1360 c[h]5icid,
7
5 rofich cat^ fn Fiwdmoir^'^ mni Celtc//air maic
CuitheocAair,"
7
dosb^rt .L. mban iar togail Duin Sobairc[h]e
fuirri hi cric^ Dilradai.** Nach airm trd i Cuib i rosidi^' Medb
echfleisc, is Bile Medba a ainm. Cac^ tk
7
cac^ dingnai occo-
airfiu,^* is th
7
dignai"* Medba a aim. Cotregat" uile iairum
1355 oc Focheird id dib st Medb^*
7
in fiallac^ timt^ac^t in tarb.
Ocas^^ gabais a biiachailP a tarb ndib,'^ widtimtac^tar (?)" taris
i mb^^'nai ni/c/5umaig" la crand for sciat^u. C?idmb<?rtadar''*
cosa na slabra tnasi talmaiw. F<?rgaimen a^* ai;m in biiac^alla.
Notta" and isLrum, coni de" aim in c[h]nuic Forgaimen.
1360 Ni bi imneti^ foraib tr isiwn aidc^e,** acht adcotad*' fer do
diwgbail Conculaind for 7A.h iiaidib nam.'
C[LU.
70^*"]
"
Guitt^;' cardi c/laidib ad or CoincuXaind^'
or Ailill.
"
Tat Lugaid fris," ol czch. Teit iarow 'Lugaid da
acallaiw.
"
Ciwnas atiisa inosi ocowt sl5g
? ''
or Ciic[h]l<a!/</.
1366
"
Mr m in cuitbiud :7wdiac^tais orro" or hugaid,' .i. do mn
7
t' iwgena
7
let^ do b duit. Ocus is trummu le a ngui/^do bat^ad
id cac^ n." Dot^uit fer cach li leis co ced sec^tmaiwi
afzsin. Brist/r fr fer (or Coinculaind; litir ficAi i enfec-^t da
saigid,
7
nosgeogaiwsiuw uli.
"
Eirg cuci, a Ferg," for Ail/7/,
1370 " 7daraib^^ clae2c^ld magni lais.'' Tagait iarow co mhatr h
C;^nig. Issed doroc^ar leiss ar galaib oenfer isi magiwsi .1.

i;deguil LU : leg: imdegail


'
crocine {no croiwicAe) LU.
3
focAerda LU.
*
.xx. on an erasure, with a letter erased after it
s
gabil LU.

ndeogbaire LU.
">
fnnide LU.

Tiwti LU.
"
aitAerucA ataid LU.
^"
LU., recte
"
cictAiges oc LU.
"
fri a<f<f. LU. "UtAidirLU.
"
Dailratai LU.
i^
irosaidi LU.
'*
ocrfu LU.
""
diwdgna LU.
"
Cwdrecat LU.
^*
dib st on an
erasure : oc FocAeird ettr Ailill
7
Medb LU.
^^
On an erasure : Acht LU.
*"
/nbacAaiIl LU.
21
dib LU.
22
Prom / to c on an erasure ; after /,
i and a are dear, then comes apparently /, and after it a, which may have been
altered from A : oidtimac^tatr LU.
^a
cwwaiwg LU.
"
^^ijijertatar LU.
25
om. LU.
2*
This loolcs as if it were originalIy Nata altered to Nota, with a
second / added later under the line : At LU. *' h LU. ^* isiwd aidcAisin LU.
29
d has been added over a : adc<%ota LU. = O. Ir, adcotae
^o
nam adib LU.
31
The whole of the foUowing passage in brackets is taken from LU. (7o'>33 to
72''24). It does not occur in YBL.
^*
^^^/^ con-dan-raib
E 2
52
TIN B CAILNGE
d Rot^, d Lua, d bawteolaid, .X. ndrit^, .X. ndeogbaire, .X.
Fergwa, seser FedelmtAe, s Fac[h]raig. Robit^a tr sin uli
\esium ar galaib oenfer. O roliset iaro? a pupli hi Crnig,
1376 roi/ridset cid dog-[7i*]tais ri Qoinculaind.
"
Rofetursa,"^
ol Medb, "a nas mait/? ad. Tagair* uaiwd da saigid cwdaruib
carti claidib ad fnsiw slg,
7
ra/ba let^ na mh fil suwda."
Berair iarom in fissiw c^uci.
"
Dogwsa an," or Cchulaind,
'^ac/it nrmilt<er aibsi a nrac^."
1380
" -
Immarc^uirt^^r f/'is," or Aih'/l,
"
Fidabair do t[h]abairt
d,
7
a diwgbil doa slogaib." Tit Mani AitAra;ail a dochum.
Teitside co ILag hi tossiuc^.
"
Cia dawdat cliusiu'?" olse.
Nnrlasair Lag ds^no. Asb^rt Mai^i fris fo t^ri in c[h]rut^si.
"
Cli do Choiuc[h]u\atnd," forse,
"
7
nc^af<9rraig, ndnecma
1386 ndbewur do c/?ed dt."
"
Is lod in ferso," ol Mani, las oud
ad. Tit iarwm do aca\\a.im Concu\aind. Is ad robi
Cc[h]wkW ar beiw dei a lewed,
7
in snec^ta immi ina sudiu
corici a cris
;
7
rolega in snec^ta iwmi ferc[h]wat fri meit brot^a
in mled. Asb^rt Mai da'<? n mud c/^etna frisside f t[h]r,
1390 cia dawbo c^li.
"
Cli Conchohsiir
7
nc/iamforrsLg. Danaw/-
forgea. immorro n bas sriu, bit^^J di c^ewd dt a.ma/ tscar di
lu."
"
N rid," ol Mani,
"
acallaiw na dsiseo." Teit Mani
adib iarom
7
adet do AihV/
7
do Med/^ a scla.
"Taet hugaid c/tuci," or Ai\if,
"7 ara nairlat/iar d in
1396 ningin." Teit 'Lugaid iarsudiu
7
adfet do Coinc[h]u\aind
ansiw.

" A poba hugaid," ol Cuc/iu\aind,
"
is brc si."
"
Is
brat^ar rg assidrubafrt," or "Lugaid ;
"
ni ba brc de."
"
Dntar
a/wlaid," ol Cc/iu\aind. Luid Lugaid ad lasodaiw
7
adft do
Aih7/
7
do Medb a nat[h]escsi.
"
Tat in drt^ im ric^tsa,"
1400 or Ai\il/,
"
7
miwd rg f<?ra c[h]id,
7
fasisidar di c^iw Coic-
\aind arnc^anait^gn,
7
titi id ing&n leis,
7
ara naiscea d h,
7
tecat ass ellow on cruthsin. Ocus is dig immtrthax ceilg fo
cru\.hs\n, conn fostba sib ci co t la hU\tu don chat/i.'^
Tit iarom in drth cuci
7
ind ingen lais,
7
ba di chcin
1405
rlastar Coincu\aind. Tit C dia saigt[h]iw. Ecmaic atgeoiw-
sium or erlabrai ind fir co2bo drut^. Sret^is liic telma bi
ia liw fair, co sescaiwd ina. c[h]ed, co tuc a ic[h]i^d ass.
Tic doc^uw na ingini
;
b^aid a d trilis d,
7
sdid liic triana
^
Ug. Tagar
^
In marg. : cowrac Concalaind ri Findabair iso
*
leg. cblesiu
TAIN BO CUAILNGE
53
brat
7
tn'ana lnid,
7
sdid cortAe [71^]
tna medon \n druit^.
1410 Att a nd cAort/ti ad .i. cort^i FiwdabracA
7
cort/ri 'm drit//.
Fcbais Cnc\W\u\aind 6n c;'tAsi[n] at. Tiagair 5 AWill
7
o Medb do armracAt a mmun\.\n, ar ba fota le rowbtr.
Co accassa iaro isiw tunidisiw. Atc^los iarozw fo;? duwc^aire
uli ^nism. N bi tr carti dib la Co\ncu\aind iartaiw.
1416 1 A mbtr it slig ad trat^n</a, co accatar docuret^ar \n
lia orru anair
7
a c^li anar ara ced. C?wdrecat isiwd aer
;
notAuitits eUr dunad Fergja
7
dnad nAWella
7
\mad Nerawd.
Robot^ ocod reibsiw
7
ocowd bairt on trth coraile,
7
robtr
it slaig ina seseow,
7
a scitA ora. cenaib da sarad or
1420 barnib na cloc^, cowbo l a mag dina lecaib. Is d at Mag
Cloc^air. Ecmaic immorro iss Cri moc Diri dorigni insin.
Dodeoc^aid do c^obair a muwtiri,
7
bi hi Cotail for cin Mu-
rema[i]r maic Gerrcid. Doluidsid o Emaiw Mac^a do c^obair
Concu\aind, co wbi in Ard Ric^. Rofitir Cri n bi fer
1425 fulaiwg Muwreniair iwsi^t slg. It idiu dorigewsat id abairt
sin etorro andis. Guitt^r nt slg (orro bit^ na tost. Dogniat
corai iaro; Muwremur
7
Crui,
7
tit Cri di t//ig
7
Muwremur
do Kma.in Mac^a. Ocus n t^nic Muwrewur co l in c/iatAa.. N
t^nic da<? Cri co cow^rac Firdad.
"
Ap;aid fri Coiwcu-
1430
\aind" o\ Medb
7
Ail7/,
"
conda.ra.hr\i^ clawc^ld magni leis."
Dob^rar dib iarow
7
clae;c^lid iwad. Roscic^ niwniw Ulad
fosodaiw. Ar intan dofiuc^traits asa cess, tictis drecAt db bej
orsin slg conosgabad a tidorcaiw doridisi.
^
Roi;ridset iaro;;^ mzcrad Ulad i Emaiw Mac^a oco.
1436
"Trg dn," arsiat, "ar popa Cuc[\i]u\aind ce c^obair d."
"
Ceist em" o\ Fac^na Fulec^ m<2c Fir Febi, derbrt/sairs/fe
do Fiac^aig Faldawa m^c Fir Febi,
"
rombasa cet^ern lib,
co deoc^saidsea do t^abairt cobra d desiw.
[72*]
Tagait
tr\ coecait m^c leis cona. lorcaib ni,
7
be s sin tria.n macraidi
1440
Ulad. Atac i slg cucu tarsa mag.
"
Tofil slg mr tarsa
mag cucuwd," or Ai\iU. Tit ergus da dsciw.
"
Araill do
mcraid \J\ad iso," forse,
"
7
do c[h]obair Concuiaind tecait."
"
Eirged budew ara ced," or Ail///,
"
ce fis do C>50c[h]W^,
ar di* co;airset fris, n faelsaid at." Tagait tr\ cecait lec^
1445 ara cend. Immaco;t^uit dib, conn. tudchit^* nec^ dib i
1
In marg. : comlond Mureair
7
Conri mso
^
recte con-dan-raib-oi
i
'
In marg. : aided na macraidi inso
*
leg. dia
*
MS. tudctA
54
TAIN BO CUAILNGE
7bet^aid ass do gleri na mmac oc Liic Tuill. Is desi at Lia
Fac/irac/i mac Fir Febi, ar is ands'm rot/mit.
"
Dnaid cowarli," or A'z/l
;
"
gudid ComcnXaind Im or
lecud asid iwudsa, ar n ragaid ar eciw tairis, uair rodleblai;/g
1450 a lo lit^" Ar ba bs osom intan noliwged a lo lait/i 'ifid,
imrcditis a t[h]raigt^i iarma
7
a escata remi,
7
muil a orcaw fora
lurgnib,
7
iwdala sil ina c/ien
7
araili fna c/iend anec^tair.
Docois^/ ferc//ewd fora beolu. NacA fiwdae bd fair ba ht>Et/^ir
delc sciac/^,
7
bawna fola (or cac/i fiwnu. N ait/^gnead cemu
1456 n cairdiu. Cumma noslaided am
7
iarma. Is desiw doratsat
fir nOlncmac^t '\n riastart//a do anmm do C[h]oic[h]ula?>Z/.
^
Fidis Cuc[h]u\aznd a araid co Roc^ad m<a:c Ft[h]emain di
Ultaib, co tsad da c^obair, Ecmaic dano rocarastar Fiwdabair
JR-Oc/ad, ar iss esz'de clac^ as ildew robi la Ultu iwd i^baidsi.
1460
Tit in gilla na doc/ium Roc^ad
7
asb^rt fHs tec//t do frit[h]in
Conc\Aa7id, ma dodeoc^aid asa noenxn. Co tartaitis ceilc
immon slg fn tarrac^taiw drec^ta db da nairlec^. Dot^at
Roc/itad ataid, ct lac^ d.
"
Dcaid d\m a ^^mag idiu," or
AiU//.
"
AtcAu dir'un tarsa mag," ol in dercaid,
"
7
mat/^clac/
1465 etarro
;
n t^acmaiwget d 'md ic acAt corici a gualni."
"
Cia
st, a Fergj
?
" (or AiMll.
"
Roc^ad mac Ft^eman," forse,
"
7
is do c[h]obair Conculaind dot^at."
"
Rofetwrsa a nas
mait^ dib frls," ol Fergus. "Tt cet laci^ aib lasi
[72^]
nigi t co ria medon 'm maigi,
7
tit i^ id ige remn
1470 remib,
7
titi marcac^ dia acallaiw co t a enur do acallai? na
igii,
7
tabrait^/' lma tairis,
7
iwmacurfi sin fogail a'mutiri
did.^' Dognt^^r iar(?m awlaid si. Tit RocAad ar c[h]ed 'm
marcaig.
"
Dodeoc^adsa o F'mdahair ar do c^edso, co dec/iais
dia ^acallai;." Tit iarow dia ^acaiUaw a enur. Mutti' dot
1475 slg iwmi di cac^ leit^ Nosgabar
7
foo^ertar lma tairis.
Maidid dano da mutirseow or tec^ed. Lcairsiuw '\arom ass
7
fonascar fair ca tudec^t orsin slog co tsad ar oen ri Ultu
uli.
Dorairngired d dano Fiwdabair do t[h]abairt do,
7
7ms5i
adib iarsudiu. Conid hanc/iat/i Roc/zada '\nsin.
1480
*"Guitt^r dano cairdi c^laidib d or Coincxaind," or
AiMll
7
Medb. Teit 'Lwgaid fHssi,
7
doher Cuc[h]wk/(af i
cartii.
"
Tabar fer or at/i daw^sa imbrac^," or CviC\h]u\aind.
Btar sesiur rgamw la Meidb- .i. se rigdownai do C/lanaib
'
In marg. : banc^at^ RocAada iwso
^
'm is superfluous
^
igg^ Matti
*
In marg. : aided na rigamMj inso
TIN B CUAILNGE
55
Dedad .1. tn Duib Imlig
7
tn Deirg Srut^ra.
"
Cid d
"
arsiat,
1485
"
ca;z tec^t i agid Conculamd?
"
Tgait iarow rnabrac^,
7
geogai Cuc[h]W/ a sesiur iat.]
[YBL.
30*43.]
Guidt<?r lno' Caur^ mac Dalt^ doib im dula
ar c[h]end'^ Conculaind. Inti asateilced* fuil, ba' marb re nd'
nzwaide.
"
Ma rowgona is buaid," ol Medb.'
"
Ced e gontar and
1490
di?,' is diwgbil trui^z' don slog.^ N ritA" buith fris im sAuide
n h'gi n longuud.'^ " Tit as di<?\ Nrbo maith laiside" iaram
teac/t ar c[h]end gilla amulcha'^.^*
"
Ma rofeiseinw" combad
ar c[h]end id frse no/wfite, nImfogluaisfid fin^* ; robo" ler
lim gilla a chowis^'
[30^]
di" muiwt'r ara c^end.'^"" "Ecca
1495 si," ol Corm<c CoioXngus^'^^ ;
"
ba hamra diwdi*^ dia ndi;^-
gabt^a fin--,"
"
Cip^^ crutA tr," olse, "ol is f(?rmsa fein dob<?rar,
imt^eisigse" isi maitiw muich.'^* Nmerchoise gui?^ na eirr eilli'''
ucut." Tit matiw" arabrach ara chend. Ocus asber frisiw slog
tengraigi- ni/wt^ecv^ta'^ ; ba suib sligi dongeni'" di t^ac^t ar
1600 c[h]end Conculaind?'^ Bi Cchulatnd oc imhirt cles*^ isiwd
uairsiw it>^'* ubullc[h]leas"
7
faebarc[h]les
7
fenc[h]leas
7
cleas
cletne^^
7
ttc[h]kd!
7
corpc[h]k<3:"
7
cleas cait
7
it^ nerrat^^'
7
cor ndelet^"
7
lim tar neib'
7
filled^ eirrid nair
7
gi bolga
7
bai
braise*" 7rot^c[h]leas"7 oc^tarc[h]leas*2
7
cleas for anlaib
7
brud**
1505 giwe
7
sia churad**
7
bm co commus*^
7
tait^bm**
7
drw fri
fogaist"
7
drgud creiti" fora rid co fonwad maidw niat^.*
1
dzno LU.
2
cur LU.

f^^ ced LU.
*
assateilcedszVfe LU.
*
* on an erasure and o under the line : is LU.

re cid LU.
'
o of rowgona on an erasure : " Mad diangona," ol Medb, "is baid" LU.
*
Gid he gontair LU.
^
After truiw there is an erasure : dromma LU.
10
dot slg LU.
^i
reid LU.
12
bjth fris iw lowgud t iw ligi LU.
3
lesside LU.
^*
ar-amulch^ on an erasure : tecAt (or cewd
siriti amulaig LU. After this LU has "Ncm," olse. "Is cert in brig
dob^rid dn," corresponding to which YBL. has at the foot of the page :
7
isb^rt
fria Meidb :
"
is cert in brig dob^ri dom
^
rofesind LU.
"
dia saigid add. LU.
^^
ropad LU.
*^
cAoiadais LU.
19
doi LU.
0
ara cAend : na agid LU.
^oa
Cowdlongas LU.
^
dnni LU.
*2
diandiwgbaitea fessin he LU.
s
Cip LU.
**
imtAesidsi LU.
2*
isi matai imbaracA LU.
^^
guin na erri LU.
"
Teit iaro matai
muic^ LU. ^^ tarrgraige LU. ^' a sta repo add. LU.
d
*>
ar ba suba sliged dognadsum LU.
^i
Luid iarom add. LU.
M
cAless LU. 32 .i. LU. ^ ubull cAless LU.
^*
cletenacA LU.
^
corp LU. 36
Jc^ nerred LU.
^7
^ added under the line
^
dar nib LU.
3
fiUiud LU.
*o
brasse LU.
"
cAless LU.

7
otar LU.
*'
bniud LU. * caurad LU. *' LU. has a variant t co fom^
**
tithbim LU.
*'
After fogaist there is an erasure
*^
co ndirgiud
crette LU. *' co fomadmaim niad nir LU.
56 TAIN B CUAILNGE
Robi ino^ Caur oc airbijrt* gaiscid h tuaimim a sceith
corice tnan ind li fnseo/,
7
nlJwtetarrad^ bim n forgab fair
la dechrad ina cleas,
7
mcon?itrsoin in fer ind imforgub* fris,
1610
co nepert Fiacha mac FirFebe fri Coiculaid :
*'
fowna in loecA
fodotben." Danecai QQhulatnd^^ sec//a
;
sraiti in ubaill
cleasa^ tarraid ina liw, co lluid ixir cobrad^*
7
briw in sceith,
co lluid triana c//end ind aithig sar. Nd^ co^/^ad i ^lmsligi
Glendamnac^ diw?' doaet^sad Caur.
1615
Tinti Fergw forsi?? sh'gid" frisiw slog.
"
Muwobgaib far
nghndi,^" " olse,
"
anaid co arabrach.""
"
Nip and," ol Aik71
;
"
regmai diar sostaib afrit^isi."
Guidt<sr diwo'- \JaXh vsxac Dabro ara c[h]end, am^j:/ ronges
Cwr." Dot/uitside d\no cadeisssiw." Dointt/z d<?*- Fergz/j
1620
beos do c^or a ngliwdi" forru. Ansait si'* tr corrubad and Caur
mc Dalt/
7
Lt/ mrtc Dabro
7
Foirc m<j:c tri nAigneach
7
Srbgaile mac Ebit^. Ar galaib oenfer roggoeta^' uli.
"Colla^Mun^a bobbaaLig,'*isa ndnad -7airlit[h]^r^'* Lugaid
mac Nois hui Lomairc, dus cia dot^oet-'ar mo cend ambrach,"
1525
7
a fiarfaid/jed/^-^ co lleir
7
a iwcho;arc lat
7
xeXiqua.-^"
"
Fochen
a Lugaid," n sirsan do C[h]oic[h]ulaid a niwneth it a enfer^^
"
fri firu hEriwd ami.-' Ar coicle diblnaib amiw, mallac//t a
gaiscid fair, is he t^oite-* ara c/zend ambrach,-^ .i.'" Ferbet^.

Dob^rar Fiwdabair do airi


7
rgi a c[h]eniil."
"
1630
"
N forboeiHg^- mo popa L5eg dia aithisc,^^ " or Qchulaind.
Atfet^* L5eg d5 uile a aithesc^* 'R.ocon^rz. Ferbath i pupuU
da AihVl
7
do Meidb,^"
7
asber fris suide for li; Fi?Mabrach,
7
a tabairt do, ara" [31*]
ba h a togu ar c[h]owruc^* fri
^
dao LU.
"^
zxni\)eri LU.
^
nicowtetarraid LU.
*
ind is added
later under im : i iwiforgub LU.
*"
C LU.
*
sritAi i nubullcAless LU.
^
cAobrad LU.
*
om. LU.
'
atio LU.
*
iar naraile slicAt atfd. LU.
^
forsin sligid om. LU.
'"
mnopgaib far glinne LU.
^'
ara added
later under the line : suwd co bracA LU.
^^
da.no LU.
'^
On an
erasure: Cur LU.
'*
Datuitsz/e dawo cadessin LU.
^^
a g\inmL.TJ.
"
andsin LU.
"
rogceta LU.
i
CoUaa (.i. erig) LU.
19
a popa Lig LU.
-"
gl. .i. co ?iarfaigea LU.
*'
dotAat LU.
22
iibracA LU.
"'^
fiar
is on an erasure, and the marlts of aspiration are
later ; = a iarfaigid : larfaigtA^r LU.
-^
for
7 rt LU. has RosoicA iaro/w Lag.
25
FocAen duit or Lugaid LU.
*^
a enur LU.
-^
Over this, and running
into the margin, has been added later : cia dotaet ar cend Conculaind amarach
;
this is probably meant to follow ami fri firu AErend LU.
^**
tAe LU.
*9
imhrach LU.
-'o
om. LU.
^'
Soid Lag arithisi co airm ibi Cuculamaf
add.LV.
32
forblid LU.
33
atAiusc LU.
34
adft LU.
*ansin(.i. aatAesc)LU. 36 do AUTI
7
Medb LU. 37arLU. 38 cAo;rac LU.
TAIN BO CUAILNGE
57
Coinculaind. Ba h fer a dingbla* leu, ar ba cwma dna*
1636 diblnaib la Sct//aich. Dob^^r {\n do xzxwn corbo mesc,
7
asber fris, ba coem le5so2 a llindsiw, n tobrad acht ere
.L. fcn le,
7
ba' id igen n/zjgaibed* liw forB. chmtsom de.
"
N hacobar^ lim," or Ferbth
;
"
comalta
7
fer bit/c^otaid**
dam
Qchulaind.
Ragadsa arapa ara c^end imbrac/?, co to-
1640 baci^tar* a c[h]end de."
"
Bid tu dogena,'
"
or Medb. Asb^rt
Qchulaind fri Leg teacht ar c[h]en Luigdech* do, co tsad
dia acallaiw.
Dot^oet' 'Lngaid c^uigi.'
"
FerbSth ane dot^t
ar mo chendsa
imbrach," or Cchulaind.
"
iseo;;^ on,"
"
ar l^ngaid.
"Alcco^ dia si," or Cchulaind',
"n?be5sa i
1546 7beathaid di'^ suidi.^* Do^' c[h]omis sin, d c[h]o;//solam, d
chutrumae, co co;airrseam. A Lugaid, celebair^^ dam, apair fris
di?" nl fr lec^dao^te d5 t^uideacht^* ar mo c^endsa. Abair"
fris, tiet ar mo chenwsa inoc^t dom acallaiw." Riti Lugaid fris.
Antan^o
ndrimgab iarM;/z Ferbet^, luid idn ait^c/isi" da"
1560 ^Xhchor a chairdsa for Comculaind,
7
Fiacha m^c Fir Febe lais.
Ataich
Cchulaind
fns a c^omalt
7
a muimi diblinaib
Sct/aich.
"
Isimecen tra," ol Ferbst^
;
"
dari;dgiult'' do
Meidb.2*
"
"
Doselba" do c^otac^ xdiu;' ar^' Cnchulatnd. Luid
Cuchulaind
fo luiwdi uad. Fornesa sleig ch\i^\nd^' isi glid
1566 hi cois
CoVichwXaind-^
co targaib oca glun suas a c/end.^
Dosrenga"
ass.
"
N teig, a Firbit^, co waicct/er in frithi
fonuarsa.^2"
u
Toc/^ra uaid,"
"
ar Ferbeth.^* Focheirt Cuchu-
laind in sleig niar;;z i ndegaig^" Firbait//, co errmadair^ th
a d c^ulad, co
dechaid fora bolo sair, co torchair tara ais
1660 isi glenw.="
"Focheird si em," ol Ferb5et>^.3* Is de at Focherd
Muirthemne. Nd is Fiacha mac Fir Febe^' asrubairt^" : "is
>
ndigbala LU.
^
xhe second a added later below ; dn LU., recte
^
ba h LU.
*
It seems to be nigaibed altered to nwjgaibed : nogebed LU.

haccobor LU.
*'
bitAcAotaig LU.
^
topacAtwr LU.
"
dognad LU.
^^hasbeen altered from some other letter; < has been altered, probably frora
^:
LugdacA LU.

dotAat LU.
i
cAucai LU.
'^
6m add. LU.
12
Olc LU.
13
i added beiow
i*
sudiu LU.
i*
da LU. ; leg. d

celebor LU.
i'
daw LU.
^
tuidecht LU.

apair LU.
20
Intan LU.
^i
i naidcAisin LU.
22
(jo LU.
23
darindgult (.1. rogeUj) LU.
-*
do Meidb added later over the line : om. LU.
25
Dosella LU.
2
ar added later under the line : ol LU.
27
culiwd LU.
**
Concu\aind LU.
30
cend LU,
^i
Dasrenga LU.
3
fnarsa LU.
^a
XocArae uit LU.
3*
Ferbath LU.
ss
degaid LU.
^*
co nrrmadair LU.
3'
issa nglend
LU.
38
^^^h on an erasure
39
mac Fir Febe om. LU.
*o
asruba^t LU.
58
TIN BO CUAILNGE
beoda do focheird' in'iu, a C/tuchilaind" orse. Con'id de ata
Focherd uada^ a M.uxthemniu? Atbail foc[h]^/oir Fearbet//
isi gliwd, Is de at Gleanw Firbaith. Dcloithi Fergwj*:
1665 "A Firbith, is beeth do feac^t isi* maigi i t do fert.
Rosiac/t coll do co7 bar and, is cric[h]id hi Cr5en C^orand.
Fichi' aimnigt[h](?r a nard, co brath bid Croenech Murthemne
'
Ondiu bid Foc//erd a aim id airm i torchair, a Fir.
A
Fir
7
xeMqua.^'^
1570
Dorochair' far cle," or Yt.r%us.
"
Eprid i nccfa in fersi
imbarech.'** "
"
Iccfa iccin," or Qchulaind. Fidid Qchulaind
aitherrach" L5eg dia fis'* scl ds cia c[h]rut// mbot^a** isi
duad,"
7
'm bo be5 Yer\ysXh. Asb^rt \ju^aid :
"
Atbat^
Ferhxth,
7
dot/zet Qchulaind dom acalli;^.""
[31^]
"
Neach
1575
uaib ambroch^*' ar c[h]end bar cele
!
" or Lugaid.
"
N faigebt^ar-
side itzV," ar^' Aih'/l,
"
ach ma doronad^^ ceilP occai. Nach
fer doteiti^^ chucaib, tabraid fn do, corup maith a menma,
7
asb^;'tar-^ fris:
'
Iss ed nam fil and did ^n" tucad a CrQachnaib.
RosetA lindi^^ do bit/^siu for uisa^* isi dnad,'
7
dobert^ar
1580
Fiwdabair fora deisreth,
7
asbert^ar :
'
ragaid cucut dia tuigi"
cend in riastairt^e duiwdi.^
'
"
Nofidti" cach lt^ gaile^* a aidc^
7
noraiti'* fns anmsiw.'"
Nogonadsow ca.ch fer db a huair. N feta nech le5 ara chend
assennad. Congaiirt[hler d5ib Lairene" mac N5is, alla aile^^;
1586
brt^arsz'/e do L.ugad, rl" Muman. Ba m5r a huallchas.
Dob^rar fw^* d5
7
dob^;^r Fiwdabair fora deasrig." Doseccai
1
feocAard LU.
2
^^. lu.

mS. a Mur": Murthemne LU.
*
glend FirbaitA. DclotA ni Fergj co nepert LU.
*
sm LU.

do cow
on an erasure ; bar has been altered from ba : do chowbr awd LU.
'
FtAi LU.
8
CrenecA i wMuirtAemniu LU.
^
7
cetera LU.
*
TarrocAair LU.
^"
imbracA LU.
^^
An erasure between r and a : atheroch LU.
^^
do fis LU.
1'
imththnT LU.
i*
dunud LU.
^*
iamair do chomicallaim LU.
^8
iwbracA co ellow LU.
"
or LU.
i'*
drnaid LU. ; leg. dornaid
"
gl. .i. ceilg LU.
20
dotAsti LU ;
leg. dotht
21
sic LU.
;
leg. asberthar
22
fil dod fw LU.
33
1iniLU.
*
uisciu LU.
25
xhe MS. seems
to have tuiti altered to tuigi : tuicce LU.
26
i^ riastairtAe dini LU.
^ t added over the line
; Nofit co LU. ; leg. nofite co
28
ngaile LU.
29
nort LU
;
leg: norte
^o
ansiw LU.
^^
Larne LU.
82
The first a of alla has been altered from 0, and between aile and alla something
been erased : oltanaile LU.
^3
After ri a letter has been erased : rg LU.
'*
After n a letter has been erased : fd LU.
^5
g
on an erasure : desraid LU.
TAIN BO CUAILNGE
59
Medb a nds."
"
Is mellach lim in lnamai' ucut," olsi,^
"
7'
ba contine' a comrucc^" "N gbasa* dlt m," ol^* AihVl.
"
Rambia, dia tuca cend in rastairt/^i damsa."
"
t)oher 'immorro'*
1590 ar Laireine.^ Tic Lugaid fosodaiw.
"
Caidi^ lib imbrach fer
i nth?"
"
Titi Lairene,' " or Ail71. Dot^oet^" Lugaid iarw
do acallaim Conzulaind. Conreca.d im Gleanw Firbit^ Ferais
ceac/^tar de comraichne filte" fria c^le."
"
Is do dodechad dot
acallai;;/," oP* Lugaig."
"
Ata aithechmdad'* drt^sotal sund
1595 ucut," olse,
"
brt>!air da;sa, Lairene" a aim. Dober brc imon
ningiw cetnai. Fort c^otach di<^m n ruba h, nc^amfcbasa
cen brt^air,^' MaitA lem immorro cia nslais co leir, ol"* is tar
mo t[h]^rt[h]ogu t^ite." Tit Lairene" arabrach ar c[h]eand
Concu/az'nd,
7
in^* iwgen ina arrad^' dia nertad. Donetat^"
1600 Qchulaind arum cen arm lais. Doloidsidi" a arm nairi ar
eigin. Gaibid" iarum itir a d lim
7
cotmel
7
foc^rot[h]a, co
sepaid" a chaiwdebar''* as,
7^*
combo buaidirt^e'^ int t^ dia chacc,
7
co;;bo ttrualnit^e" er na c^ethararda'^* dia denwgar,'^'
7
focheirdd co mhV 'itir a dai" lim Lugdch. Cen roba^^ beo,
1606 ni taut-^chaid a bru for coir.^' N raba^* cen c^libgakn"
N roloiwg cen airchisecAt. Is oenfer arapaide adroiwdi
droCi^rnaw' adsow di nnech" cotrnic fris ar Tna Bo
Cuailge.'*
Co nacca CcAulaind^^ in nocbean chuici co tuch cac^
leiodat^a impe,
7
delb rodearscait^i*" fuirri. "Ce t^isiu"?" or
Qchulaind.
"
Ingen Buai^ id rig," orsi.
"
Dodechad chucutsu,
rotc[h]arus ar t^'airsclaib,
7
twcus mo s^otu*^* lim
7
mo iwdili."
"
Ni maith 'xnd iwbaid" dondnanac.** NacAis olc ar mblth
1 id lnamaira LU.
*
After this
7
dob<?rar was written and cancelled
' om. LU.
*
cindme LU.
*
cowrac LU.
^
gebsa LU.
6
or LU. 7 Lrne LU.

Cate LU.

xite L.rine LU.
i
DotAst LU.
^*
comricne LU., omitting failte which is a gloss on comraichne
'*
leg. Lugaid
13
araile LU.
*
atecAmatud LU.
"
Larni LU.
1*
r is airi dobrarsow c^ucutsu ardig co forgnmis amdis debuid add. LU.
16
ar LU.
iT
lnneLU.
is
id lu.
"
ina farrad LU.
*o
DanetAat LU. : leg. Danetat
i
Dolodside LU.

Gabaid LU.
w
co nsepAaiwd LU.
"
cAannebor LU.
^^
om. LU.
2
r added over the line : buadartAa LU.
27
tAruallnetAe LU.
" cet/tararda LU. "
dendgur LU.
3
co mbi LU.
31
a dai
:
da LU. ; leg. d
32
robo LU.
33
lu. looks like con
3*
robai LU.
35
xhe mark of aspiration is later ; clabgalar LU.
36
adroiwni drocAt/na LU.
'
neocA LU.
38
3^ tna LU.
3
C LU.
*o
roderscaigtAe LU.
"
tisiu LU.
"
The raark of
aspiration is later ^
iwbuid LU.
<3
tonnnac LU.
6o TAIN BO CUAILNGE
amingorti.^ Nac^ urisa* dawsa ino^ co;ruc* fri bandscil,*
1615 cin no;beosa isiwn ntAsa." "
"
Bia ac^obera' daitseo oc
suidiu. N ar thin^ mn dino^ gaubw^a* inso. Bid anwso^"
daitsiu," orsisi,"
"
intan doraga^'^ ar do c/ienn
[32*] oc comruc'^*
frisna firu." Tarrog^sa^* i rricht escengan^^ oV chosaib isiwn^'
at^, condet^ais.'"'
"
Dochu \im on olds ingen rig. Notgeb-
1620
sa," orse,
"
im ladair, co mbebsat^*^ t'asnai,^^
7
ba fond anim-
sin co rosecha brt^ b^^dac^tr/z/ain''^ fort."
"
Timorcsa
na ceithri forsi;2n th'^' addochumzwsa'^* i rric^t soide glase."
"
Licfesea cloich dai[t]seo asi tailm, co ma" do sil id^* chi^zd,
7
bia fond ainimsm" co roseacha brt^ b^/ac^tan" fort."
"
To-
1625
rrachsa^* daitsi*'- i rric^t samaisce mili derce^" riasiwd eit, co
memsad'* ort forsna hilat^u
7
forna^^ ht^u
7
forna^- linwi,^^
7
niwaircechsa^* ar do chend."
"
Doleicubsa^"* cloic^ deitsiu," orse,
"
co mema do f<?rgara' fot,
7
bia foind animsi/? co roseacha
brt^ benac/t" fort." Lasodaiw teit uad.^
1630
Comruc Lich
7
Conculaiwd ar Tanaid andso sis.
Dogeassa**' Loc^. do?" mac Mofefis*'^ amal a chliu,
7
dorai-
ngeread" comwiti" Maige Muirthemne di min Maigi Aii
7
timt[h]ac^t da fer dac
7
carp/ .vii. cuma\,
7
nirbo*' siu" lais
comracc fria*' gilla. Bi brt>!air lis, Long mc Ebonis cadeisi??.
1635
Dobreth do suidiu a t^indscra* cetna itir ingen
7
dec[h]elt
7
'
ainmgorti LU.
^
ni Aaurwjsa LU.
^
zno LU.
*
cowrac LU.
5
banscil'LU.
*
isiwd ntAso LU.
">
Bd icAobairse (.1. dognsa cogno/
latt) LU. : leg. Bidimchobairse
.'' **
oiw on an erasure ; there is also a long
erasure after mna
*
gabwjsa LU.
i"
Biansu LU.
^i
orsi LU.
1-
doragsa LU.
^^
jhe first c is added under the line
"
firiu LU.
^'
Tarrocsa altered to Tarrogsa ; the mark of aspiration is later : Doragsa LU., recte
1
eseowgan LU.
"
ft LU.
18
isid LU.
"
co titAis LU.
*"
wmebsat LU.
21
^ added above
^^
bnacAtaM LU., recte
23
M cetAri f?A-sind ih LU.
'^*
One d is added under the other : do dochwwsa LU.
2*
co cowmart LU. : leg. co mema ?
^
it LU.
27
si added later : fnd ani/w LU.
28
ToracA UU.
-^
si added later above the line
;
dait LU.
^
mile drce LU.
31
mensat LU. ; leg. memsat
^2
forsna LU.
^3
iiniu LU.
3*
niwaircecAasa LU.
35
Jolecubsa LU.
36
^q fr/-gara on au erasure
37
hennachtan LU.
38
After this LU. adds : Cowibad secAtmai doso
or th GrencAa,
7
dofuitted fer cacA li i nth Grencha. laiss .i. i nAth Darteisc
39
comrucsis om. LU., which has between the columns : aided Lic/t maic
Mofemis iwso ss
*"
Gessa LU.
"
dao LU.
*2
Emonis LU.
*3
The second e is added above later : doraimgired LU.
**
cowmte LU.
*5
Over this is added ui with a mark to indicate that it is meant to precede si'u
^fi
fu LU., recte
"
a added later below the line ; ri LU.
*
ti;fscni LU.
TAIN BO CUAILNGE 6i
carprt/
7
tr. Teitsde ar c[h]end Conculaind. Gontai Cchulaind,
co tabrad a marb ara^ bolii a brt^ar .i. Luaich. Asb^rtside
mo- dicxssed^ acht bid* fer ulchach' noodngonad,* nomarfedsp;
h id.^ Is andsin asb^/tatar na mn fri Qo\nc\x\aind dognlt^i a
1640
chuidbed' isi dunad,^uair nadmbi ulcha lais,
7
n-7tigtis dagoic
acht siriti ar cend.^" Ba hassu do ulcha smert^ai??^^ do dnam"
leis. C?iddigniso; anwlsiw'* do chuiwc^id" comraicc ri^* fer .i. fri
Luac/.^*' C^^Gabais iarow Cuc[h]uk/ ln duirnd did for,
7
dic^ac[h]ain (.i. bric^t) fair, co;bo ^ed domuiwed tkch cowbo
1646
ulc[h]a bi lais. "Fr," or in bawtroc^t, "is ulc[h]ac^ Q\xchw\aind.
Is cubaid do niaidco;rac fris." Oc gr^ssac^t Lic^ n dorigewsat-
S(?;;/ anisiw.
"
Ni digo??sa co;rac co c^nd sec^t lat^i ondiu
fris," for \Joch.
"
N cubaid diwni c^n fbairt iwd fir fnsi
rsiw," ol Medb.
"
Tahram (an\dScA cach naidc^i do seilc fir,
1650 dus 'm tairsi;;mis
[75*]
a begul. T>ognither iaro; sawlaid.
Dot/iged fi/lac^ cach naidc^i do seilg fairsiuw,
7
nosgonad-
som uli. It seo immorro anmawd na fer doroc^ratar an : sec/ft
ConaiW, .VII. nengja, .vii. nUrgwja, .vii. Celtri, oc^t Feic,
deic^ nAilella, .X. nDelbait^, .X. Tasaig. It insin gnma na
1666
sec//tmainesi dosow i At^ Gr^c^a.
Coniac/^t (.i. arranic) Medb co;arli dus cd dognad fn
Coincu\aind, ar ba aiwcis mr lei a nrobt^ leis da slogaib.
Is i co;;/arli arrnic, as fig ora.\\ac/i do c^or i enfec>^t dia
saichthin, intan ticfad i airis dla di[a] accallaiwsi. Ar bi
1660
aires dla (.i. co;dal) dissi arabrac^ ri CoincxAaind do dnaw^
^
ar LU.
*
dao LU. '/added below the line
;
dfessi^ LU. ;
leg. dia fessed
*
combad LU.
'
fer ulchach : MS. rualach ; the letter between
/*
and r is a smudge : i altered
to
.''
: fer ulcacA LU.

The first on an erasure : nodngonad LU.
'
*' Bmd gre/ catAa cAuci," ar Medb frza mmntir, "tarsi ntA aniar co digsid
taris,
7
brist^r r fer fair." Tfagait na secAt Mane mlid i tosacA, c?idnacAcatar
{or bru ind atAa anar. Gabaidsow a dllait nenag iibi \n laasin. Iss ad
fordringts na mn na firu da desciw.
"
Is satA daw," or Medb,
"
nc^acci; i
giUa iwmangar sund." "Ni ba slniu de latt do mma," ox LtArend ecAaire
Ailella,
"
dia naicigtA^r." DotAst iarum docAw ind tAa ama/ bi.
"
Ca fer
sucut a Ferguis.''" or Medb.
"
Gilla araclicA claideb co scat^ arbaib mr
serig armnib feraid fodil diferlessaib arenatAib Ulad iwget ci fera fodil
di fodbaid rg than ric da dangarar Muirthemne mag msu CAuland c."
Fordring Medb dano na firu lasodain dia dsciw. add. LU.
*
dognitAe a
cutbiudLU. dnudLU.
i
ara cAewd LU.
"
smrtAai LU.
1'
dnuOT LU.
^*'
oidgnidsow anisin LU.
^^
ardig cuingt^i LU.
15
fri LU.
1*
LcA LU.
"
The whole of this passage in brackets is
taken from LU. 7^^ 38 to 76''
29. It does not occur in YBL.
62
TAIN BO CUAILNGE
sda clci fris dia tarraci^taiw. Fitisi tec^ta adi da saig[thin],
arco tasad na conm^
7
bad awlaid tasad
7
s anarma. Fodig n
ragadsi acM s cona. bawtroc^t da [d]ilseow/. Ludi in teo^tairi
.i. Traigt[h]rn co airm i mh'i Cc[h]u\atnd
7
adft do ait/tesc
665 Medba. Bgais Cuc[h]tamd co ningne sawlaid. "
Ced n ?
[75^]
Ci/2nas as il duitsiu tec/t i ndil Medba 7brac>^, a
C[h]uc/tu\amcl?" or Lag.
"
Amal connia.c/it (.i. rocui/nig) Medb
ddino," o\ Cuchu\aind.
"
At mra glowna Medbi," ol int ara
;
"atgur l; ar cl aci." "Ciwnas as dnta ano sawlaid?" orsQ.
1670 " Do c^laideb ft choim" ol it ara, " arnc/i!atfagt;!ar i mhgu\.
Ar n dlg lac/2 a eneclawd dia mh i ecmais a arm. Coni
cin midlaig nowdlig fn sawailsi." "Dntar a2laid iaro;,"
ol Cchuiamd. Is ad iaro;;z bi in chomd\ i Ard Aignec^,
fnsirter Foc^aird idiu. Tic iaro; Medb isi;2 dil,
7
ilis
1675 cet^ri firu dc dia saiwmui/tir fessi??, do neoc^ as dec^ ewgnowma
bi db ora. chind. At atso ats/fe : d Glas Sina, d mac
Buccndi, d Ardiw, d mac Licce, d Glasogma, d m^c Cruiwd,
Druc^t
7
Delt
7
DdXhen, Ta
7
Tascr
7
Tualawg, Taur
7
Glese.
Tic arow Cuc\h]u\aind ina. dil. Ataregat ind fir d.
1680 Sret[h]ais cetAri gi deac i enfec^t fair. Nosdtiw C iarow
conn riac^t toid no (oschum fair. Imsi fit^ib iarow
7
marbt^aj iat a cet^ri firu dac. Conid atsiw cet/ri fir deac
Foc^erda. Ocus is iat fir C^rnige, ar isi C^rnig oc Foc[h]eird
robt[h]a. Co-nid de asb^rt Cuchu\aind:
I68S Fo (.i. mait^) mo c[h]erd lac^dac-^ta
[76*1 Benai; bime?d gmara
or sl5g sabra sorc^aidi
Certai; g
fn ilsluagaib
Im dxth erred aglodac>^
1690 Sce Medbi
7
Ailella
Altai drocArw derc^oblid
Gossa dubriw bawmassa
Cewgait celga argossa
Fn g
erred a,ng\onnach
1695 Congeih dagruw degmessa
Ocfir diawdic;^ dagarliud (.i. oca/bi degbrat^ar)
lmang\onna. f. F m.
Comhad desin dano rodlil a naim as Foc^erd dond inud .i.
f crd .i. mait^ in cherd gascid donecmaic do C^oinc[h]ulam/
1700 adsi.
TIN BO CUAILNGE . 63
Tnic da> C\xchu\aind
7
dosnetarraid oc gabil dwaid,
7
hxthus d Daigri
7
d nli
7
cet^ri Dwgais Imlic^ db.
Gabais a.m Medb or gf^ssac^t Loic^ awdaide.
"
Mr 'in
cutbiud dait," fors,
"
\n fer romrb do brt^air do hiih oc
1705
dthugud a slig cen tec^t do c^owrac fns. Ar is derb \\nd
n dma siriti bras birda na let^eti t fri brut^
7
feirg nad
do let^etisiu.
7
da? is
[]
enm^;mi forcetail conrotdt.cht dan
dib.3
Luidside d'\no ara c^end^ do dgail a brt^ar.'*
"
Tair dond
1710
ath c^tarac^," oP Loch; "niba isiwn* ath escomonsa corricfem.*"
Bibsad ind fir na bu tairis.
"
Biaith' tarteisc sund idiu,"
or Gabrn. Is de at Ath Tarteisc
7
Tr Mor Tarteisc
Foc^erd'" '\n escunga" tn ol" imm c^osa Conculaind, co wbi"
isiwn" 2ith ina ligiu. Danuatat" L5c^ cosi c[h]laid/^.'
"
Gr^sid in
1715
fer," or Fergwj fria muiwter."
" "
Roscich do brut^," or Bricriu,
"brattan bec dotrascair,** intan dofil Ultu as a ces."" LasodaT^
atraig
7
henai \n nescongain co memdadar a hasnai idi,
7
conboiwg in ceit^ri tarsna sluagaib^" sair ar eigin, co mbertadar
a puiple ina nadarccaib lasa torandcleas dorigensat in d lth
1720 gaile isiwn*^ ath. Donautatso?''* int sod maic tre
;
doimairg na
b sar.^^
[32^]
Licidsow cloich asa t[h]ailm co memaid a sAuiP*
ina c^iwd." Titi i ricAt samaisce muile^ dergi. Muiti" riasna
buaib forsa* \\nni
7
na hathu. Is and asb^/lsom :
"
n airciu" a
1
Tanic dano LcA i nagid ConcvHaind LU.
'
fair, ar donadbac^t do
ba ulcAa bi lais add. LU.
'
acAtaracA or LU.
*
isiwd LU.
* r<;dricfei, it hi torcAair Log LU.
^
O tAnic iarom do saigid ind
atAa bibsat LU.
'
Below biath is added na bu : Biid LU.

fili add. LU,
'
darteisc LU.
*"
osin fi7*:sin pAurtsin. O rocAowraicset iarow id
fir forsid th
7
o rogabsat oc giid
7
oc iwsesorcai and
7
o rogab cacA
db for truastad a cAeli focAeird LU.
"
escogo LU.
'2
gj j_ j^^
curu LU.
'^
co ibi fsn fortarsnu LU.
1*
isiwd LU.
1*
Danautat (.i. balis) LU.
^
combu cArderg it tA dia
fulriud add. LU.
"
Grsidmainter:
"
Olc n om," for Fergus, "an
gnsi hi iadnaisi nmat. Grsed necA aib, a firu," forse ria muintir,
*!
fer nrtAstA i ascid." At/aig Bricriu nemtAenga mac CarhatAa
7
gabais or
^ressacht ConcvHaind LU.
^ "
RoscicA do nert," olse,
"
iwtan is bratan bec
dotrascair
"
LU.
"
cAucut. Dolig duit gnii nerred do gabail ort hi
fidnaisi fer nEreMd
7
IsecA ansa do digbail a gaisciud fosatail add. LU.
20
darsna slagu LU.
21
jgj^d lu.
22
Xanautatsow LU.
23
fair sar LU.
24
sil LU.
25
cid LU.
26
mile LU.
2^
Over t has been added later d : muitti LU. : leg: maitti
2
Below forsa
has been added na : orsna LU.
29
gj^ j_ j rocAim LU.
64
TAIN BO CUAILNGE
nt^u la Vmi." Licidso/ cloic^ dont samuisc mael derg^, co
1726 wmemaid a gergairi* fi. Cac^ain lid lasodai :
"
M' enarn dam ar itib
;
sech nsnetaim nslicim,
atu ar t?^t^aib mraib' m' 5earn ar iUtuat^aib.
Apret^ nech fri Conchbar cia domlss^? npo rom.
rucsad m<a:/c Mgach ar mbu,^* <7daransat eturru.
1730 Robi cosno;;/ im 5enchend, ac/t nd lasa na-^ 5encArand.
dia mbeitis a do no tr,* lasfaitis 'md ait^inwi.'
Is andsiw tr. dogena' Quchulaind in Morrgai^ a trei(de
dor)arngert d i Ti?? Bo Ragawna,'
7
fichit^ L5c[h] cjan
QS.aid\vs\ 7 cosi^ gi" mbulgae^" dolic int ara d5 lasiw srut^.
1755 Gaibt^i d5, co Uuid a" Wm\.h\rQcht a chuirp, ar ba conganc^neas
ac^* comruc^^ fri fer.^*
"
Teilc traigid dam," oV^ L5ch. Daleici
s5" Qzhulaind, cobo" t^airis docher.'* Is de at tA Traiged
i Tir Mor.'^
Is anns'm conhocht fr fer fairsow a llsi, dia lotar in
1740 c5icer cucaisow fon5enme, .i. d C^riiaid, d Chalad, Derot^or
;
nosgeodai^ Qchulatnd a 5enun Ishe sin Coicsius Focherdda
7
Ch5icer Engoirt." Nd is c5ic l dc is ed robi Cchulaind hi
Foc^erd, comd de at C5icsnas" Focherda isiw Tana. Dosmbidc"
Qchulaind iarum^* a Delga -?nc^cemnacair'" anmanwa de
1745 dui^^e^ n chethir-' ronucad a aiwech secha fades 'itir Delca
7
muir.
Ocond aiscis m5r s'm tr do Clh]oinchu/aind dawnarraid''* in
Morrgan^^ i ndeilb na sentuiwdi cailligi
7
s caech losc oc blegan'"
J
samaisc mii dirg LU.
-
gergara LU.
'
araib LU.
*
a mb LU.
*
a tH LU.
'
a nat^imii LU., which adds :
Bec na rowntsat id fir ar im&d coilaid oenfir.
Ni rubaim mt^ nerred nji immar at m'enura. Men. d.

dogni LU.*
''
Regawina LU.
^
claidim on an erasure ; cusan
claidem
7
: isiwd ith LU.
*
MS. gai
1
bolga LU.
i^
hi LU.
"
oc LU.
1
The first c added uuder the line
1*
bi la LcA add. LU.
iSorLU.
1
Doliciseow LU.
" cowbo LU.
i
^ocer LU.
19
baid Cnchulaind a cend de iarsudi add. LU. in marg.
^"
nosngeogai LU.
21
engoirt LU.
"
cicnas LU.
"
Dosmdc LU.
^*
om. LU.
*5
The second c is added under the line : onacawinacair LU.
^e
duniu LU.
*?
cetAir LU.
^
danarraid LU.
'^
The first r is added below

blegn LU.
TAIN BO CUAILNGE
65
b tnpAne. CondlsicAtsom dig fuirri. Dob^rtsi h\egon sine do.
1760
"
Iniam* bid sln doduc," ol Qizhulaind
;
"
\3ed.nacht dea
7
anai^*
fort," olse. Dei lesow int aes cuinachtdL
7
anai* immorro
int es trebt^a. Nd domb^rtso; brt/ hennachtsin. furi, sic in
cetms.' Ict.^a a cendsi* combo sln. Dob^r blego indala
sie, cowbo sl a suil. Dob^rt blegow in tres sie, cowbo sln
1766 a fergairi.*
"
Atbirt friw," or in morrgan,
"
nmbiad ic lat co
brat^."
"
Acht rofeisiw cowbad tu," or* Quchulaind,
"
nt-
iccfaiwd."^ N^ comad riamdrong Conculaind for Tartescc'*
ai;2m in sceilsea isi Tna B5 Cailgi.'
Is andsi/2 dosiac^t'" Fergw fora glinwi arn briste fir fer for
1760
Conchulaiwd." Is and \dsum etha"*[33*] ar galaid enfircuici"
[ced coriss no Diwc^iwd coross .i. Delgu Murt^ene id
iwbuidse. Geogaiw Cuchu/aind Sinsin Fota ia ri, B mailce
fra th, Salac// ina. iwliuc^, Mu7?ne ia did, Lur i ILet^b^raib,
Fertit^le hi Tit^lib. Hit a nawmawd na trisiw co hrth cach
1766
bale i torc[h]air caot fer dibsiw. Geogaiw Cuchu/aindano Traig
7
Dornu
7
Dernu, Col
7
Mebul
7
Eraise or Ath Tre mir desu
oc Mt^iu
7
Cheithiu. Di^-* drid i?zsi?t
7
a tera mn. larsiw
tr fidis Medb ct fer dia saimuitir do guiw Co7icu\aind.
Nosgeogaifseow uli iar or Ath Cheit Chile. Is ad asb^rt
1770
Medb :
"
Is cuillewd (.i. is col lid) dund ; guin ar muintire."
Is d at Glaiss C>^ru
7
Cuillewd Cind Di
7
th Ceit C^le.
Rogabsat tr cet^ri c^iced hErenn dnad
7
lowngport isi
Breslig Mir i Maig Murthemne,
7
roliset a nernail bair
7
braite seoco fodess hi Clit>^ar B Ulad. Gabais Cchuiaind
1775 icond fert i ILercaib i comiocus dib. Ocus atis a ara tenid
d
trat^nna na ^aidc^isiw .i. Loeg m<3:c Ra//gabra. Itchonn-
aircseo; ad gn'staitnew na narm nglanrda as chind cet^ri
ciced
nrewd re funiud nll na nna. Dofnic ferg
7
luiwni
mr ic aicsiw iwt slig re Ailar a bidbad re [hji/wad a nmat.
1780 Rogab a d sleig
7
a scatA
7
a c[h]laideb. Crot^is a scatA
7
cresigis a slega
7
b^^-tnaigis a c-^laidew
7
dobft a srm" caurad
'
Below the third letter there is a perpendicular curved stroke
'
The second
a is added below : d
7
ande LU.
*
7
anai : andi LU. ' ho-ceteris om. LU.
*
ia.xum add. LU.
*
Cowbad ed atb^radsom i cecA n dibsin :
"
Brt/t
hennzchidM fort," orse, add. LU. * ol LU. ' trta bitA sr add. LU.
om. LU.
8
tartAesc LU. tna LU.
lOsiacAt
LU. "
CowcmIw/ LU.
"^11
add. LU.
'-
cuici over the line : ar galaib oenfer coicer LU. After this there
is a long omission in the its. : what follows in brackets is taken from LU., beginning
77>8.
1-* sic MS. Ug. tri. " leg. rm.
F
66
TAIN BO CUAILNGE
asa brgt co rorecratr bnnaig
7
boccnaig
7
geniti glinwi
7
emna. aeir re xxdXhgrn na gre dosb^rtatr ar aird. Cordas-
mesc id Nmaiw {orsin slg. Dollotr i armgrit^ cet^ri
1786 c//iced Ere^d \m rennaib a sleg
7
a narm fodessiw, co /^erbaltatr
oet \2Sck db do at^bas
7
cndenes ar lr in dnaid
7
i log-
pairt i naidc^isiw.
Dia mhi Lag ad, conacca n, i nenfer dar fart^arsna
i
dnaid fer nErewd anairtaid cac^ niriuc/t ina. doc^u/.
1790
"
Oenfer sud c^ucuwd inossa a C^cn," or Lag.
"
Ciwnas
[78
a] fir adsi ?
"
or CucAulaz'nd.
"
N hansa
;
fer ci mr
ad
z.nOy herrd let^an laiss, folt casbude fair, brat anide i
f(?rcipol immi, cassn gelairgit isi brot assa bruiwne, lne de srl
rg fo dergiwdliud do dergr i cstui ri gelc[h]nes co glnib d,
1796 dubscatA co calat^bali fidruni fair, sleg cicriwd ia liw, foga
fogablaigi ina farrad. Iwgnad m reb
7
bairt
7
adabair dogn,
acAt n saig nec^ fair
7
n saigseow ornech, feib nac^asfaiced necA
h."
"
Is fir si, a daltw," orse
;
"
cia om cArtib st^cairesa
si om airc/^isec^tsa, dig ar bit^ {oreta.trsom int i^zned mr
1800 iaiftiilsea m'enur i agid cet^ri nollcAiced nErewd ar Tin
B Calngi do c^ursa." Ba fr m d ChoinchuXaind ann
hsi. Anadrnic int clac^ airm i mhi Cchulaind, argldais
7
airc^ississ de.
"
Ferda si, a Chchuiaind" arse.
"
N mr
side et'r," {or Cchulaind.
**
Dab/rsa da<? cobair dait," ar int
1806
clacA.
"
Ca tisiu eter
?
" or Cuchulaind.
"
Iss messe do athair
a ssdib .i. Lug mac Ethled."
"
It trowda da> na fuli {ormsa.,
ba hi a.m mo c."
"
Cotailsiu si bic, a Chuchulaind" or it
clac>4,
"
do thromthort[h]im cotulta hicon ferta Lerga co ced
tera la
7
tera naidc^i,
7
ffatsa f<?rsna slgaib in airetsiw."
1810
Canaid a cAle ferdord d. r<!7tuli riss. Conaccas nch crchi
and
;
ropo glan. Is ad asb^rt Lug :
1-2
Atri a maic mrUlad^ ft slncrc^taib curet^a* (ri
ni2tiu fer mell darat^ mradaig todonat^ar dia ferragaib
sliget/rar slaig izmenard neret//ar {ortacht^ a sd serfudut' issi
1S15
mruig ar conathaih cotamui arfucAertAar fc^iallat^ar engillae
arclith ar bib bifedae slig delb silsa rut. N fil le do
nertsaegul fer do baraiwd brutAaigte' co niurt {or do loc^tntib
ciwgit carpat cowgliwni is iarsi tri, tri a. m."
1
In marg. li loga mso ss
*
Also in H. 2. 17
fo.
349
^
mAoiruladA H.
*
ctiiretAar H. ' neretar iorXtcht H.

sarforugAud H. ' brutAaigAt^i H.
iarsin netAatrai atrai H.
TIN BO CUAILNGE
67
Tera l
7
tera naidcAi bai QviZhvXaind ia cAotlod. B
1820 detAbV so m ce robi do mt in c^otulta bi do mt na hascsi.
n lan iar samai saiwrud cosi ctai iar ni/olg n roc^otail
QvichuXaind frisiw rsiw, acht mad mam c^otlad fit^isiw mbic fna
gi iar med5n midli
7
a chen fora. dord
7
a dord ima. gi
7
a
gi fora. gln, ach ic slaidi
7
ic slecAtad
7
ic airlec^
7
ic esorcaiw
i826cetAri
nollc^iced nErewd fr/si resi. Is adsi foc^erd i
Isch sde lossa
7
lubi ci
7
slnsn i cnedaib
7
i crc^taib, i
ladaib
7
i ilgonaib
[78
d] ConcvXaind, co \rn6 Cchulaind
ia c^otlud cen rt^ugud d etir.
Is sei tr awser i llotr in m^crad atuid o Emai
1830
MacAa, tri coicait mac rg do \j\taib xm Follamaiw mac Concho-
bair,
7
dosb^rat tera cat^a dona slagaib, co torotratar a tri
coln le,
7
torc[h]ratr in macrad dino acht Fallamaiw m;c
Conchohair.
Bgais Fallamaiw n ragad ar clu co hEmaiw
co bruini mbrt^a
7
bet^a, co mherdi ced AileUa leiss cosi
1835
mid ir bi aso. Nrbo rid remiseow ansiw, air dofair-
t^etr d mac Bethe maic Biin, d mac muwne*
7
aite do Aihl/,
7
rodgowsat co torc^air le. 6'id aided na macraide \J\ad
isi 7
Fa.\\a.mna maic Conchohair.
CnchvXaind
immorro bi ia sa.nta.irthim
cotulta co ced
1840
tera la
7
tera naidc^i hicond ferta i ILergaib. Atrac^t
Cxichu\aind iarsiw asa c^otlud
7
dob^/'t li; dara agid
7
dorigni
rot^mal corcra o mulluc^ co talmai.
Ocus ba nert leiss a
m^ma,
7
tasad i nenac^ no i tochim nd bandil no i cormt/tecA
nd i primena.ch do priwenaigib Erenn.
"
Cia fot atsa isi
1845
cAotludsa inossi, a clici^
?
" ar Cchu\aind.
"
Tri l
7
tri
aidc/i," for it clach.
"
Ronmairgsea deside" or Cchu\aind.
"
Cid de n ?
"
or it clCcA.
"
Na slig cen [fjpairt fnsi r
si," ar Cuchu\aind.
"
N filetsow n om etir" or int c\:ch.
"
Cest, cia arnic ?
"
ar Cuchu\aind.
"
Lotar i mzcrad antuid
1860
o Emai Macha, tri cbecait mac im ToWomain mac Conc[h^ohair
do maccaib rg U\ad,
7
dob^r/sat tera cat^a dona slagaib ri
Ae na tn l
7
na tr naidcAi hitisiu it cAotlud inossa,
7
torc[h]ratr a tri co1 le
7
torcAratr in md:crad acht
Follomai mac C?c[h]olM!/r. Bgais FoWomain co b^rad
1865
ced hi\e\la,
7
nrbo rid dsom n, ar ro/arbad." "Apraid

leg. mumme
F 2
68 TAIN BO CUAILNGE
n bsa or mo nirt eside. Uair da ^beiwdse or mo nirt, nl
tet^sits i macrad feb doroc[h]ratr,
7
n tet/^sad o\\omain
mac Conc\)\\ohair"
'
Cossaiw arc^ena, a C^cn
;
ni haisc dot
iwc^aib
7
n tir dot gasciud." " Airisiu sei wnoc^t dn, a
1860
clig," or Cwchu\aind,
"
ar<r<7 dglor/ malle i macraid f<7rsna
slagaib."
"
Nd anb 5m ale,^' or it ociaecA,
"
air cid mr do
chomtdimdLh gaili
7
gascid dogn nec// hit arradso, ni fair bas a
ns nich a allud nc>^ a irdar:, acht is ortso. Is aire si nd
aniubsa, acht 'imhersQO m do gnim gascid t'enur f?rsna sliiagu,
1866
air ni le at commus t'anma don chursa.."
^ "
1 carpat serda, a mmo p/zopa Lig," ar Ciichulaind.
"
1
iC5e/nacar a ineli
7
in at a thre\om ? M cotnici a iwnell
7
m
dot a t//relom, noninill,7 mani fil a t[h]relow, nchaniwniU etir."
Is awdso a.tra.cht int ara
7
rogab a faerred aradnac^ta
1870
immi. B dond fawerred aradnac//ta
[79*]
si rogabastrsow
i;mi : a iar blit^ bawnaide is trow erda is sata srebnaide
is agt/ie osslet/zar, conna. gebet//ar ar lamairec^t \m d
anec/tair. Rogabastarso; {orhra.t faid taris anec^tair, dorigni
Siwn dri do Dair do rg Rmw, co dadarat Dair do C^on-
1876 c^obor, co dadarat Conchohar do Coinc[h]u\aind, co darairb^rt
Cuchu\aind da araid. Rogabastar int ara ctnasi da(? a
c^at//bar crac^ clrac/ cet^roc>^air co ilur cac-^ dat/a
7
cac^
delba dara midgallib sec/tair
;
b somassi dosow si
7
nirbo
t^rt[h]rowad. TaraiU a l; leiss i gipni ndergbudi, mar bad
1880 la?2d dergir do brodr brti^i dar or ninei ri tan d id
cho?ndirtha. a aradnac/^ta sec^ a titigerna. Rogabastr idata
aurslaict//i a ec^
7
a del iwtlassi ia desra. Rogabastr isi
astuda a ecA ia t^asri .i. aradna a ec/2 ia li2 i'' c^li re
i;c[h]o;mi a aradnacAta. Is awdso foc^eird a lrec/a iarnaidi
1886 itlassi i/m ec^aib, -?gebet^ar doib o t^ul co aurdorwd do
gib
7
brnib
7
slegib
7
birc[h]nadib, corbo birfocj cach
fonod isi c^arpatsi, corbo chona.ir letart^a cac^ nulid
7
cach
nind
7
ca.ch naird
7
ca.ch naircid do c^arputsi. Is a.nsin foc^eird
bric//t cowga dara ec/zraid
7
dara choma\ta., connrho lir do
1890
neoc^ isi dnud
7
corbo lir dibseow? cc^ issi dnud. B
deit//b/> m c foc^erdedso/ insi, dig r bt^ btr tera
bada aradnac^ta orinn araid i lsiw .i. \im dar boilg
7
foscul ndri[u]c/
7
iwzorc/zor ndelind.
*
With Ihe foUowing passage cf. Windisch, Tdin B Cailnge,
pp. 352
sq.
2
otn. LL.
TIN B CAILNGE
69
Isawdso rogab 'in caur
7
in cat^mlid
7
int iwdell chr bodba
1895 fer talman, Cuchulatnd mac Sa.Uaim, rogab^ a c^at^erred cat^a
7
c[h]owraic
7
c[h]ozlaid. B don c[h]at^erred c[h]at>5!asi
7
c^o/raic
7
cAo;;/laid : rogabsow i;mi sech cneslesti'^ fic^et
cartAa clrt^a co;dlta, bts b t^taib
7
rot^aib
7
refedaib
hi cistul r\ gelc[h]nes d, arnachandec[h]md a c^owd ncA
1900 a c//iall doficed a lt^ lt^air. Rogabastr a c^at^criss
curad taris anecAtair do c//otutlet^ar c[h]ruaid c^oirtc^ide
do ormnsi secht nda;//secAed ndartada, :7gabad d o thana
a tAib co tiug a ocAsaille
;
robt^ i;mi ic dc^ur gi
7
rend
7
err
7
slegh
7
saiget. Dig is cufHma. foc^erdits de
7
mar
1905 bad do c//loic^ no c^arraic no c[h]ogna rocAulaits. Is
dinsin rogabastr a atAroic srebnaide srill cona cimais do
bnr bricc fria fn m5et//Ic^t> a mediw. Roga[79^jbastr
a dodat^ric ndodlet>^air ndegsata do {ormna cethrl
nda;sec^ed ndartada cona. chathchris do c/iolownaib ferb
1910 fua dara fat//ric srebnaide sroill sec^tair. Is adso roga-
bastr in rgnia a c/^at^arm catAa 7
c[h]o;raic
7
c[h]o-
lai;/d. Ba do?i c^at//arm c^at^asiw aro;;/ : rogabastar a
oc^t claidb;i i;a arm dt

ndrec^solw, rogahasar a ocht
sleglni ima sleig cicrid 7
a saigetbolg, rogabastar a ocht
1916 ngot/mat^a m goth nit, rogahastar a oc^t cletni ma deil
cliss, rogabastar a oc^t scat^u cliss i;//ma c^rowscat^ ndubderg,
i;?a tged torc taiselbt^a \7ia tul trla cona. bil it^gir ailtnidi
i;gir ia ^urt[hji;cAull, co tescfad fiwna i naigid srot^a ar a.th\
7
ailtnidec^t
7
iwgri
;
iwbaid fognt^ innd oclig faborcAless
1920 d, is cumma iwt/escad d scat/r
7
d sleg
7
d c^laideb. Is
adso rogab a c^rc^at//barr cat^a
7
c[h]o;;raic
7
c[h]omlaid
ima chQu, asa ngaired gir c//t noclac^ do srge; cec^a cli
7
c&cha cerna de, dig is cumma congdiirs de bnnaig
7
boccnaig
7
geniti glinne
7
de;;/na aeir ra;
7
aso
7
ia
1926 i/t[h]ic>^iull cac^ ed notged re testin fola na wmled
7
na
nanaglod' sec^tair. Roc^ress a c[h]eltar c[h]o2ga taris do
tlac^tdillat tre tair[n]gire dobret^a o aiti druidecAta.
Is awdso ctrastart^a i; ChoincuXaind, con&rna. at^bscA
nilrecMac ni;/gantacA nanaic^nid de. Crit^naigset a charw imhi
1930 iwar c[h]rawd re srut^ nd imSLr bocsimiw fri srut^ cac^ mball
7
CAch nalt
7
cdu:h nind
7
cach nge de mullucA co talmai. Rolx
1
om.

leg. cneslnti
^
igg^ na nanglond
70
TAIN BO CUAILNGE
sSbgls diberge d c^urp i mmedn a cArocd. Tncatr a
tragt^e
7
a lirgne
7
a glne co wbtr da is. Tncatar a
sla
7
a orcni 7 a escata co mhtr raw remi. Tncatar
1935 tulft^i a orcaw co wbtr or tul a lurgaw, comh mtit^ir
muldord mled cec^ mecow drmr dbide. Sregt>^a tollft^e
a mullaic^ co wbtr or c5icA a muineil, comh mtit^ir ced
mat'c ms ca->^ mulc^noc dmr inm dlrecra dmesraigt/fe
dbide. Adsi dorigni cac^ cera da gnis 7 da agid fair.
1940 I2sloc iwdara sil d ia cken, iss^a? mod dnastairj^j? fad-
c^orr tagrai2 do lr a grade a Aa[r]t/zor a c[h]locaid. Sesceiwg
a setig co mhi (ora. grad sectair. Rastart^a a bl co rtracAta.
Srewgais in nl on fdba cAnma co;tar cnaig a giwchroes.
Tncatr a scoiw
7 'a tro/ma co mhtr ar etelaig ina bl
1M6
7
ia brgit. Benais bi? nulgaib leman don cAarput
uacAtaracA {ora. orcM cowba mtit^ir moltcAracawd ceck
slawsram t^ened doniged [80*] iwa bl asa brgit. Roclos
bloscbiwnecA a c^ride re cAlab imar gliwnaig nrc^on hi
fot^a no mar leomaiw ic tec^ta f mat^gamnaib. Atc^essa
1950
na ktne Bodba
7
na citAnlla neme
7
na ^ible tened
tnc^ewraid i nllaib
7
i naraib uasa c^ind re fiuc^ud n
ferge frgarge hxtrkcht asto. Rac^asnig a folt i;ma c[h]ed
i/ar c[h]ribred ndergscac^ i mherwdii at[h]lta. Ce roc[h]rata
rgaball f rigt^orad immi, issed mod darsad ubull db ochom
1966
talma taris, acht ros^jed ubull or caxh enfiwna ad re
fnt^c^assad na ferge atrac^t da fult aso. Atrac^l in lan
lit^ asa tun co;ba sit//et^ir remit/zir airnew/ nclic^, corbo
c^owfota fnsi sriw, co rodecArastr oc imhert na scat/
oc brogad id arad oc taiblet^ na slg. Ardit/fir immorro
1960
remit^ir talcit^ir tresit^ir sithidir solcrawd pr/lui[n]gi mri
i buine driucA do^dfala atrac^t a frcAlet>^e a c/rendmuUaig
hi certairdi, co derna dubc^aicA ndruidecAta de a.mal c^aig
do rigbrudi itan tic r da t[h]icur hi fescur lat^e gewreta.
larsin ristradsin rastarda im Choinculaind, is adsi
1966
doreblaig id err gascid ina. c//at^c[h]arpat serda co erraib'
arnaidib, cona. ebraib tanaid[ib], cona. baccnaib,
7
cona.
birc[h]nadib, cona. t^airbirib nat^, cona ngls* aursolcdi, cona,
tAair[n]gib
git>%e bits ar fertsib
7
allaib
7
fit>^isib
7
folownaib
do c^arpatsi. Is aw/laid bi in carpatsi cona chreit chres-
1970 tana cArestiri/;/ c^lesaird c[h]langdrig caurata, ara taillfits
1
leg. cona erraib
*
leg. gls
TAIN BO CUAILNGE 71
ocht nairm niwdflatAa, co las faiwdle no git^e tw c^llabag dar
re maige. Rosuidiged i carpatsT ior d necAaib dana
dre^/zna dsac^tac/;a cedbeca cruiwdbeca corrbeca biruic^
basciwd bruinedrg sesta suacAiwte sogabalta sodai fo grinnib
1976 illib a fn, Iwdara h^ch dbside ocus s lugaid latAl/necA
tresmr tagmr traigmr ftmr foc^orsid. It ec^ aile ocms
s casmowgac/^ casc^al cos[s]eng seredc^oel airgdecA.
Is adso foc^eird toran/c^less ct
7
torodc[h]less d c/
7
toxandchless tri c/
7
\.oxandchless cet^ri c/
7
tarrasair aice
ueo or Xox2inchless cic ct, air nrbo furil leiss n cowlsi do
\.ho\\m leiss ia c^tc^wwscli
7
ia chtc^o2lig cat^a f(?r
Q.&thxx c/iiced hEr',
7
dot^at ass f cmasi d'isaigid a
nmat
7
drobret^a* a c^arpat mort^i;c^ull cet^ri nollc^oiced
x\Kxenn awmaig anecAtair,
7
dosb^rt [80''] fobairt bidbad f
1W6
bidbadaib f^raib. Ocus dobret// sel trow (orai c^arpat,
7
dollotar
rot//a arnaidi i c[h]arpa// hi t&hnain, corbo ler do dn
7
do
daiwgen feib dollotr rotAa larnaide i c^arpait hi ta.\matn
;
uair is cumma. atrac^tatr cluid
7
caXxthe
7
carrce
7
tt^leca
7
murgn'a \n talman aird i aird frisna rot^aib iarndaidib sas
iwo sell sechtsiix. Is aire foc//eird in circul modba' mrt^iwcAull
cet^ri nollc^iced nEred awmaig anec^tair, arn teic^tis ad
7
n scilts immi, corostairs^d? fri tewdta fri tarrac^taTz na
macraide forxo. Ocus dot^et isi cat^ Tnond ar medw
7
filgis
falbaigi mra do cAollaib a bidbad mort^i/c[h]oll it slig
1996 ammaig anechtair fo thxi,
7
dob<?rt fobairt bidbad fo bidbadaib
f?n-o, co torc^ratr bod fri bod
7
mde fn mde, ba s tiget
id irbaig,]
*
Dosrimchell aridise* fa tri* in c[h]rut^si co frcaib
cosair seisir impu fa mortimchilP .i. bond trr fria' medi trr fo
c[h]airttimchell* imo dnad. Conid Sesrech Breisligi' a ^ainm
8000 isi Ti,
7
ised tres ndrime na Tna .i. SeisreacA Breisligi'
7
Iwsligi Gieandamnach'"
7
in ca.th for Girig
7
Irgirich." Sed"
ba cumma. cu
7
ech
7
dune and.'* Nicon fes" a irim"
7
ni
cW7/ungar a rm cia ln dorocair and do discorslog, ach
'
leg. dobretha
*=
mbodba
'
YBL resumed, 33! *aridisiLU.
' tAr LU. * // on an erasure
; mrtAimc^uU LU. ' a below in a later hand :
fri LU.
*
timcAill LU.
'
bieslige LU.
'<>
imilige glewnammach LU.
" a/ter Irgairich follows
j,
probabljr with reference to some words (issed, etc.
?)
which should have been added on the margin.
'*
over d a later mark of
aspiration : s LU. '^
iSsrf atb^rat araili roficA Lug mac EitAlewd la Co\ncu\aind
sesrig mbreslige add. LU.
'*
imthorro add. LU. "The second i is added
later below
; ri/n LU.
72
TIN B CUAILNGE
rorlmtAe a tigernai nawm. It ^e 'inso^ ss^ a' nsinmannstd* :
2005 D C[h]r5aid, d C/za/at^, da Chr, da C^ar, da Ecell, tri
Cruiz, tri Caurit^, tri Co;//brigi,* ceit[h]n Feochair, ceit[h]n
Furec^air, ceit[h]^i Caiss, ceit[h]n Fotai, cotc Aurith/ cotc
Cermai, c Cobt^aic^, s Saxai, s Dauith,' se Diri,
secht Roc^aid, sech Ronaiw, seck Ruirich,* oc^t RocAlaid,
2010
oc^t Roc^tauid,' oc^t Ridaich, oc^t Cairpn,'" oc^t Mulaich,
ni nDait^ig," ni Niri,*^ ni nDmaicA, deich Ficc, deich"
Fachaici^, deich FeidUmzd.
Deich rg ar se" fichtib rlg robii" Qchulaind i mBreislig
Moir Muigi Muirthemne.^* Dirime \vnmorro olc//ena di chonaib
2016
7
echaib
7
mnib
7
m^rcaib
7
miwdainib
7
drabarslg, ar nlrerno"
in tres ier do feraib'* cen chnim leisi no leithc^iwd n le>!8il
do brisiud no cen bit^ainim tna bitAu bet/^a."
Dot//get Cchulaind arnabrach do t^ai[d]briud it slig'"
7
da" t^aisbenad a c^rot^a lgiw alaid" do mnib
7
band-
2020 troc^taib
7
andrib
7
ingenaib
7
filedaib
7
es dna, air nir
miad n maisi lais*^ ind uaburdelb druidecda trfas dib air iwn'*
agaidsiw" ra;** reme
;
is airesiw idiu^^ tanic do t^aiselbad a
c^rot^a". Alaiwd m in m^c tawic andsiw do t^aisealbad'^* in
lsi*** a c[hJrot^a dona slagaib .i. Cchuland mac Soaltaim.
2025 Tn'-' fuilt btar air,^" don fri toid," cxoder^ ar medow
;
mind
orbuidi^'' ardat^uigethar.'' Ci cocairsi \nd fuiltsiw co
curenn tera imrot^a" im c^lais a chulaid, comba ' samalta
7
snat^ 5ir'* cac^ fina faithmaiwgeach'** f?;'scilte orrddi
digrais diaalfata dearscait^ech" dathlai^zd dara a^* ormm.
2030 siar seaP' sec^tair. Ct cairches corcorglan do dergr orlasrach
'
e seo LU.
*
om. LU.
^
otn. LU.
*
amawdside LU., afier
which is added : inna rurecA
7
ina tisecA .i.
^
the second letter and the
sign over it are indistinct : cowtbirgi LU.
*
caurit^ LU.
''
dicA LU.

rurtAig LU.

rocAtaid LU
0
corpri LU.
"
ndaigith LU.
1*
ndri LU.
"
MS. deith
"
secAt LU.
*
rob LU.

maigi murtAewni LU.
"
MS. niremo altered later to nissemo : nrmo I-U.
^*
herenn add. LU.
^'
LU. adds : 7
dotAatA adib iarsM iar tabairt i tressasin {orro cen uligud ce
fordercad fir fei n fora. giUai n or ech dia ec/taib
-'
s added later below
**
to LU.
23
the second a added below the line
^s
igjgs lu.
**
fair id LU.
2*
adaig LU.
**
om. LU.
^'^
algiw alaind inlsin LU.
"8
j js on an erasure,
and e is on the tail of .r
^***
inlsin om. LU.
* Faircsi tri LU.
^o
f^if lu.
'1
cid add. LU.
"
orbude LU.
^*
ardatugetAar LU.
^*
imsrotAa LU.
'*
snath oir : orntA LU.
^*
the
g
is later; fathmainnech LU.
^
derscaigtech
LU.
8
om. LU.
39
sell LU.
TIN BO CUAILNGE
73
ima' brigt'. Cet snat//eicne do c[h]arrmocal' c[h']wascda
[33 ^]
i timt[h]acM* fria c^end. Ceit[h]n tibri ceachtar a- d
grijad .i. tibre buidi*
7
tibr^ iiaine
7
tib^^ corcarda. Secht
ngemma do ruithin ruisc cechtdir a d rgrosc. Sech meoir
:o36
cechtd,r a d chos 7' secht meoir cechtar a da lm co ngabail
ingni sebaicc co forgobail* ingne griiii ar cach nai fo leith
dib.^
Gaibidsow"" a dilatt" noenaich nimbi in laasin. Bi da etgud
imbi .i. fuan cin coir corcardai'* cort^arac^ coicdabail."^ Delc
2040 fiwdruine no fiwdarcaid'* arna necor" d'or iwdtlaisse" iasa bn-
bruidi gel, iwmar bad loc//ran lansolz/Jta nad cw;gaidis"
sile'* diwe deicsiw ar gleoraideac^t
7
glainid/^eac^t'*. ClTabinar
sric srethnach'" '^gebethar" co bart ac/ttar a dondfuathroici**
donddergi milita do sroll" rg. Dondsciat/t dondderg dond-
2045 c[h]orcra co coicrot/f oir co wbiP^ fidru7e" fair. Claideb orduirw
iwdtlaisi co torceltaib oir deirg i nardgabil gaili orz. c[h]ris.
Gai fota aebarglas re faga feig fobartac^ co semandaib''^ 5ir
5rlas[r]ach ina" farrad'* isi charpat. Ndi cn isiwdala lim d5,
deich cmd isid lim aile. Rosec/trot/^* ijad fnsna slagaib. Com
2050 fabairt^" aidchi do Qho\nc\h]u\aind for ceithri coicedaib hErenn
dosiw." Is anns'm frisocbad'^ mna Connacht forsna buidne
7
f(7/-dringtis mn Mwwzan" firu do deicsi c^rot/za Concidaind.
Folloig" \vf\morro Medb a hainech
7
n lmair taidbsiw a gnsa",
acht b5i fo damdabaich scath ar omun Conculaind. Cona^*
2066
esin asb^At Dubt^ach Dael" Ulad :
Masa' h in rastairt/si," biat collai dune" de,
biait" eigme im lissiu," biait fuid fri airise."
J
jwma LU.
*
brgit LU.
^
cAarmocol LU.
*
hi timthzcht LU.

buide LU.

corcra LU.
''
om. LU.

forgabil LU. diibsin LU.
JO
Gabaidseo/w LU. " dillat LU.
i
corcorgla LU.
^3
cicdabuil LU.
'*
Delg fid fiwdrgit LU.

ecor LU. 6 iwtlasbi LU. " cAwOTgaits LU.
1*
suili LU.
19
the first mark of aspiration is later
20
^fil siricda r cAnes
LU.
^^
dadd.'LU.
22
tije^ jg later
23
srol LU.
2*
It looks as if /
had been altered from b
5
fiwddruini LU.
2
sewmawnaib LU.
27
ji,a LU-
28/added later
29
RosecrotA LU.
'o
comram LU.
"
fordosin : sin
LU.
32
f;riscbat LU.
33
Added later above the line : r>m. LU-
3*
Follaig LU. 36 gnusi LU.
^
Conid LU.
7
del LU.
3^
Masu LU.
39
riastartAa LU.
*
dine LU.
"
beite LU.

there is space between
/ and .r for a or u
; and it looks as though one or the other had been altered to :
lissu LU.
"
airisiu LU.
74
TAIN BO CUAILNGE
Biait coirt^i i UecAtadb, bid formacA do rgmartaib,
n mait^ nofichid in cath i llorg* frisin noiwdenach.*
2060 Atchu in cruth imonaig' ocht cend* ina c[hjuillsendaib,
adchu fodb leis i mb^/ttaib,* deic/t cend* ino rosstaib.'
Adc^u dofocart' far mn a ngnuis tarsna ergala,
adc^u far rgna in mir* n tocair dond ni/forrin.*
Diambad me bad c^omarlid'" biad slog imbi do catA."
2066 Fergus resbondtit^*
B^;''^asDubt>^ac^nDoltenga[i]d" iarclintsliiaig"nosreangaid,"
nlchon dergeni" nac^ mait^ o ggegain' in inger(?)oith."
Ferais c^t ndochla ndobail,''" guin Fiac^ach'' mic Conchohair
;
nlbo c[h]iniu*'' roclotA*' do guin Cairpf^' m/c FeidlimidA."
2070
Rlgi nUlad ni cosnai mac Lugdach mt'c Casrubai,
iss^^ dogni fri doine,^* and ruband''* cotsidi."
Bid olc la longes" nUlad
[34
a] gui a maic nd lnhulach,
costad nUlad ma dobP^ adsifet in iwirgi.'"
Slrfid'*'* i noidi hi fot do hUltaib nar^werasot'^
2076 Biait techta sclmra, biait rignai drmra,
biait crc^tai fuidbec^a,''* biait buidne airsleA^a."
Biait colla fo chosaib, biait brai for branfesaib"
;
^
beiti faenscith hi lergaib, bid^' cumtach^' do dibergaib.
Roinfid" fuil fne fo don la sluag iwna nduiec^on,
2080 regaid id longes hi fot' di Ultaib dianairiset."
1
lleirg LU.
*
noennenach LU.
'
iimodnaig LU.
*
cind LU.
6
the first t on an erasure : imbrtaib LU.

ia rostaib LU. ' dofcrat LU.
8
o is obscure
*
imorrm LU.
'*>
between / and t a letter (r
?)
has been erased
"
do cath : di cacA leitA LU. After this a half-verse is wanting
" Conld and
rocAan Fergus inso towebairt LU
.
"
the abbreviation for er is later, and there is
an erasure after J
i*
ndel tewgaid LU.
i>
added later below
's
nasrengaidLU.
i''
d later over the line
^^
geogain LU.
^'
niwgenraitA LU.
*"
o and ail on
erasures
^^
facAaig LU.
^^
nipau cAiniu LU.
**
over oc there is a long stroke
**
corpri iiic fedelmtheo LU.
^s
dini LU.
'^* originally rubard : rubad LU.
w
cosaidi LU.
**
longais LU.
*
the two first letters obscure
^
^
on an erasure
>
the half of this stanza is wanting
^i
it is uncertain whether the eighth letter is
a or M : oderesot LU.

fuidb becAtai LU.
^s
airlecAtai LU.
" brawfossaib LU.
'*
bi LU.
36
fn and part of u on an erasure
*'
In the MS. there comes here :
regaid fene fodow {followed by erasure) la {on erasure) siogh (mark of aspiration
later) iwna nduinecAo, and the verse Roinfid iic.follows anall
**
fat LU.
'9
dandarsat LU.
TAIN BO CUAILNGE
TS
Sreith* Fergwj Dubt^ach had iarsi co arrasair* dia* sruib
fri buidi anall.
Cbcloith nl Aih//.*
"
N fer big a Feargais' ar buaib sco mnib \J\ad aithgn
2086 ara mtaib* beit mairt ili sund sleig' ceni silsit^r acAt a nenferaib*
ardesleig isiwnd ath cach oenlaithiu."
Concloit^' ni Medb.
"Comerget'"aAilill"co fandaib"cotriun"ar duth^buaib sce
genat mc imelachab" at^aib n^* grenchaib mraib i llinib dubaib
2090
forbrisfet cowlund sceo Grgus dnae co longes hUlad" biait^
and artach i ndiid in c^at^^a memais caumu co fileadib^* ene.
"
Banairle" betAa'^" nachaauchaide''^ nac^a concloth" in'' fer
cluwte (cot)entib blt^aib sceo chelet" olca anapt^ai rosr
achialla consuidet nadadet"."
2095
Conclod'^* Gabrn file.
"
Na brigriu briat^rai" sce latAib"
rgnaib forbrondaib dit^uat/taib dni diameasaib blasaib diaf^bra
fichi cessoe ciaBa na si forellig tait*' natuili'" miscais."
"
Na femtit" far cle, tit ara c[h]ehd isan th,"" or Ferg^J.
*'
Auc^aidi=' Aih'/l," or Medb.
2100
Concloit)^" ni Ailill.
"
Fergus rofidir*^ mort/tuatAaib for far
mmnttr melaid'* m imtheit" ar far mbaib'* ca^' barslig slogaib*'
imbuaib di : : :
g*^
ceoba di far mor dbelgib brasaib."
ConcXith*'^ n Fergwj.
"
N :::::" Medb morsc : th" did longes" buirrbriat/trai" iar
2106 mbli : : : : : : eo : at^ig*^ mn masa iartaigi." ::::::;: : : : : : : :
:
morcot^aib*' dia t^uat^aib : : : et'"
*^Facha fialdna dimraith dolluid do acallaiw maic seat^ar a
mt^ar .i. Mane Andoe a aiwm. Dolluid Doc^a mac Magach la
1
Srid LU.
^
over the first a has been added later an
^
a added later below :
di LU.
*
Ocloth n AilTl conebairt LU.
*
fergjLU.

mbrnaib LU.
^
slig LU.
8 inenferaib LU.

oclotA LU.
i
Comrig LU.
"
ailind LU.
"
fannaib LU.
"ftridLU. iMatALU. "melcAibLU.
1
i LU.
"
loiwgis ulad LU.
18
filib LU.
1
over against this LU. has : Fergj ixit
*
batAa LU.
*'
the
second a added later below : nacAaaucAide LU.
^
oclotA" LU.
^^
n LU.
"
cAolet muiwf sce cAenl LU.
"
natdet LU. "
oclotA LU.
"
Nabriguid
briatAra LU.
2
laidib LU.
"
om. LU.
<>
natulle LU.
'1
fe^ndit LU.
^*
isiw nth LU.
^
the first a later on an erasure
3*coclotALU. 3*rofitirLU. meilaith LU.
"
jwtAecAt LU.
'*
for the first b the MS. seems to have something like bb on an erasure
"
ach
caLU. '0 the o is not clear : slattaib LU. " ditAoiwg LU. coclotALU.
*'
Na fer a LU.
**
mrscoitA LU.
**
dit loingis LU.
**
bulrrbrtAu
LU.
*'
iarmbliadain sce cAatAig LU.
*8
iartaige LU.
*
ndimdat
ditmorcAotAaib LU.
^
tisscet LU. ** on margin : imroll Belaig Ein inso LU
7(> TAIN BO CUAILNG
Mane Ande.' Dolluid Dubt^ach del hUlad^ la Fachaid'
2110 fialdna dimraith. Dochorastair* Dchae
g
or' Fachaich co
lluid i nDwbt^ac^ Focheird diwc' Dubt^ach gi
(?)
for Maiwe
colluid i ^Docha. Di fieir 'wimoro m^thair Dubt/?aich
7
Docha.
Is de at Imrull Belaich Eui.
Nd is de at I;roll Belaig Ei.^ Tagaid na sloig do
2115
Beluch Eui. Anaid and in dl dirim* asuidiu. Tic Darmait
[^^^*] mac Concobar'" di Ultaib antuaid.
"
Eirged marcach
huaib," or Darmaid, "co tl Mane dom acallaim ds
7
ragatsa
dis ara c^end." C?dreccaid" iarw.
"
Dodechodsa,"''' or
Dlarmait,
"
5 C^onCi^obar co erbora fri Meidb
7
Ailill co relget"
2120 na bib as
7
sln huile a ndarn;?ad" and,
7
tabair in tarb aniar
cosi tarb ille co co;airset, huair rombigi" Medb."
"
Ragadsa,"
or Maiwe, ":d7apror friu." Ritiside ino^^ fri Meidb
7
Ail/Zl.
"
Nl etar ar" Meidb anlsiu," or Mane.
"
Denam caEmc//l5d d
gaisced di',"*" or Dlarmait,
"
massu ferr lat."
" Mait^ lim,"
2125 or Maiwe. Foc^erd ceac^tar de gi for araile, -?idapt/2adar
a nwdls,'*
7
cunaid^" Imroll Belaig Euiw aim na maignesiw.
Maiti in dlriw'^*' fo araill. Dofuitet tn fichit db di cheac^tar d
lina. Is de at Ard in Dirma.
*'Foruirmiset muint^r hWella a mid rlg for Tamuw drut^.
2130 N lmair" a beith fair feisiw. Sreidis Cchulaind cloich fair oc
At^ Tamaiw** co memaid a c[h]end de. Is de at Ath Tamai"
7
Tuga in Tamuiw."
"Doint i&rum^^ Oengw mac Oenlma gaibe" oclac^ dna di
Ultaib in slog nuile oc Modaib Logais iund 6n dino'^^
7
2136 Lugmoud**co tici Ath D Ferta.^" Nlslic sec^a
7
dosmbidc"
co llecaib,
7
asberat ind olaid" izmjneblaid'^ riam remaiw'*
co tiastais^* fo c[h]laid^^ oc Emai Mac>!a, acht bid ar ga/aib
^
nande LU.
^
ulad LU.
^
facAaicA LU.
* Docorastr LU.
*
on an erasure

dano LU.
'
.i. add. LU.
*
the first di added below later
:
anait anddrim LU.
^
added later below the line : suidiu LU.
10
Cortchohuir LU.
"
Cbwdrecat LU.
"
TodeocAadsa LU.
^^
relcet LU.
I*
ndornad LU.
i
robge LU.
'
da<j LU.
"
or LU.
i'
so LU
*
f(7idapthatar a nds LU.
^'
This loolcs as if an original / had been
altered to d
;
the mark of aspiration is later
^"
di has been added beneath later
;
a ndirm LU.
^i
On marg. : aided Tamuin druitA iso LU.
'
Aili/1 add. LU.
*3
TamuM LU.
**
imt^amun LU.
^^
on marg. : Oeided Oengima
mic enlama LU.
^e
Doiwti LU.
^?
cime LU.
^
da<7 LU.
29
Lugmod LU-
"*
ferta LU.

d above the line
2
elig LU.
'^
imneblaid (.i. rofs) LU.
^i
rmin LU.
^*
tiastai LU.
TIN B CAILNGE
77
5enfir* conristdi fns. Brisit ftr fer fair 'xdsum
7
ro/be5tar 'mn
^comXon?
nw
'"
Tsit neach uaib ar mo cAendsa," ar Cchulaind oc Ath
D Ferta.
"
Nipa mise/ nipa me," ol* cach asa maigi??.
'*
Ni
dlegar cimbid \m c[h]inul.' Cia nodligtAi/ nipad m dob^rtais
tara chend i cimbidec>4t."
Is and gesa* do Fergj mac Reich teacAt ara c/^end.
2146 Opaidside \n(f dul ara* chend a dalta Qonculaind}^ Dobret//
f do
(7)"
romescad co tren,
7
roguided im dula isiw comruc."
Tit as \zxu7n o robs oc etarguidi fair" co trowda. Asb^rt
Cchulaind \a.rum :
"
is co nglinwi'* dot^ig ar mo c^endsa, a
popa Fergw," olse,
"
cen c[h]Iaideb ia iwdtiuch."" Air gatsa"
2150 Ail/// as,'* ut prd!(?diximj.
"
Is cwa" limsa itz>," or Fergus^
"
cia nobeth claid^^ and, n imb^rtAa fortso. Teilc trsiigid dam,^
a Cchulaind," or Fergj.
"
Tilcfeseo'" on^' damsa arisi," ar
Cchu/aind.
"
Samlaid eiciw," or Fergus. Is andsiw dolleici
Cchiilaind traigid for clu re Fergus corigi Grellaig nDollaid,"
2165 ara teilced Fergw traig do'* i llo cAat^a.** Tairbling'^' Cchulaind
'vaxum hi nGrellaig Dolla//.
"
Ara chen dait, a Fergais''* !
"
or
C2ich.
"
Aicc," ol Fergw,
"
ni ^ord erosa ; is rabeda''** it fil and
;
?omt^i de c/^id cAuardda ni reig."" Tiagaid seacha" iarww
co gabsad^' dunad hi Cric^ Rois.'" Rochluinet^ar^* s5n di<7
2160
Ferchu longsech
[35*]
b5i ior longj'* re nAiliU. Dat^aet"side
af c[h]end Concvila7id\ tn fir dac do'* ba he a ln. Gontai
Ferg'* oc Cingit Ferchon. Ataat a tri liic dac and.
[LU. 82V Fids Medb Mad Muresci mac Diri do Dom-
nawdc^aib do c[h]omrac fn CotncuXaind. D^rbrthairszi/e
7
1
enfer LU.
*
rawibotar inecomlond LU.
'
on marg. : Comrac
FergMJa fri Coiwculazw^ LU. * messe LU. ' ol MS.
^
om cAeniul LU.
T
nodligtAe LU.

gessaLU. 'danoLU.
lo
ar LU.
i
.i. Concwlaim LU.
"
there are traces of something which may have been
7,
but it is now smudged over.
1'
cowrac LU.
**
oca etargude LU.
1*
something has been erased after Oy
and a hyphen inserted between it and n ; the dot over n may be later : comglinni LU.
1
intiucA LU.
"
argatsa LU.
'
ass LU.

cma LU.
>
Teilgfeso LU.
"
dano LU.
^^
ndoluid LU.
"
dsowi traigid LU.
'*
beneath ocAa has been added later imo : 'm catAa LU.
**
over n is a very
faint dot.
**
Fergj LU.
*
robeda LU.
*'
an attempt seems
to have been made to erase i : reg LU.
**
Tagait secAa LU.
"
gabsat LU.
"
ross LU.
^^
raclunetAar LU.
'*
boi or longus over the line : longais LU.
"
dotAaet LU.
*
dawo LU.
*
CucAulflznrf LU.
^
On marg.
:
Comrac Maind.
78
TAIN BO CUAILNGE
S166
Dam at^air Firdiad. Ba fer borb brogda iarow 'im lowgud
7
'im
ligi i Mad. Fer dot^egt[h]ach dobeil am</ Dubt^ac/r del
Ulad. Ba fer tailc trebur co sonairte ballraid am/ Muremr mac
Errcid. Trnfer tnt[h]ac^ amal Tnscod trnfer tigi Con-
c[h]obair. " Ragatsa
7
m anarma
7
conmel eter mo lmaib h,
2170 ar n miad nd mas \em arm d'imhert or siriti nawulacA awne."
Luid iarow do saigid ConcvXatnd. Is ad bis/c/e
7
a ara orsin
maig oc frecomt 'mt slaig.
"
Oenfer cucuwd sud," or Laeg
fri Qoincxaind. "Cinas fir?" ol Cnchtaind. "Fer dub dod
tailc tarbda
7
se anarma."
"
Lic sec^ot," ol CvichuXaind. Tic
2175 cucu lasodai.
"
Do c[h]ur ch'omlain frit dodeoc^adsa," ol
Mad. Gabait iarow for iwt[h]rascrad fri r caw,
7
trasc^id
Coinculaind fo t^r Mad. C'widgreis it ara.
"
Dawbad
cwradmir do c^osnaw i E2ai duit," orse,
"
ropada[t] tren or
5caib Ewna." Tic a ferg niad
7
atraig a bruth mled, cort[h]ras-
2180 cair Mad f cort/^i, co roscor i miagib.' 7>id de at Mag
Mawdac^ta .i. Mad c^ta .i. cht Maid ad.*]
Foidis Medb arnabrac^ secht firu fich^/ ara c[h]eand i
ngrellich Conculaind
;
Fuiliarnn a aim ina grellcha fri hXh Fir
Dead desiu. Sritis' a ndihg3.i fichet fair foc^toir.i. Gaili Dana
2185 cona. secht m^rcaib fichet
7
mac a deirbset^ar .i. Glas mac Delgna.
Intan ia.rum rigset lma uili dia claidmib, tic Facha mac Febe
ina nded^aid* asiw dnad. Focheirdd bedg asa charp/, intan
atrP^dairc a llma uile i cid Conculaind,
7
benaid a ni rigt^i
fichit db. Is and asb^r/ Cnchulaind:
"
is cobar in' 'mn imib* m
2190 a ndorig^nis.'"
"
Am becsa," ol Fac^a,
"
is tar cotach duiwdi
ar nlltaib
;
dia rl neach dib a ndunad, regmani ar trichait ct
fo g\n claid"^."
"
Tongu
7
reMqua intan dorelced mo anl
dawsa,*" or Ciichulaind,
"
nconricfa fer dbseow a mbeat-^aid."
Gontais Cachu/aind iarsin' an noi fir fichit
7
da mac Ficce lais
2196 occo, d oclaEch dana di \j\taib dollotar do imb^rt a ctima.irxg
frisiw steg. Is e a gnw insaiw forsin Tin co llotar don chat^
la Coiwc^ulaiwd. At isi cloich imed5 id t^a \thrach tele
in scet^
7
a dom
7
a glie
7
roltha a ni coirthi fichit
andsi.
1
( mtn)agtb, the letters within the brackets are doubtful
-
Here
LU. breaks ofF
'
The last s added later above
*
The mark of
aspiration is later ; a has been added later below, and i has been altered from another
letter e
(?)
*
Superfluous
*
i neim LL.
'
The mark of aspiration is
liter " The sign for m is later
*
MS. iar sin
TIN B CAILNGE
79
2200
COMRAC FIR DIAID
7
CONCULAIND
SO.
Is andsiw rohimrided leoso/ 'i^xum cia fer bad tualaiwg
dingbil Conculaindlh. Adb^rtsadar
7
ronertsadar
7
ronaidsetar
ceithri coicid hRrenn cia' bad cA5ir do t^abairt for a.th inn aigid
Conzulaind. Atrubartadar uili corb in Congenchnesac a
2205 hXxxus 'Domm.n^ in feidm n^uch fuilingther'
7
in bairiwd
lecc brt^a, a derbc^omalta dil dcAra fodeisi. Ni bi ic**
Coic[h]/(2/d? cles n beth aice, acht mad in gai bulgai
nawm,
7
cid indar leosow bi aiciseom a sec^na
7
a i/wdegail
fair daig congnaidAi* iwbi, noTwisgebdis airw na ilfebair.
2210 Dobret^a Medb tec^ta for cend Fir Diad. Noc^o tic Fer
Diad risna tec^taib hsiw.
Dobret^a Med^ filid
7
es dana
7
aes glamt/sa gruaidi ara
chend, co nderwtais a aerad
7
a aithised
7
a ainfialad, con fgad
inad a c^iwd for bit^, co tisad i pupall Med^t;
7
Aililla for Tna.
2216 Tinic Fer Diad leisna techtaib hisi amu* a imderct^a
dib. Tucad Fiwdabair 'vngen Med^^
7
A'eHa fora. leathliw
;
isi
[Fjindabair si nogobad lim ar cach cuach
7
ar cac^' copn
d'Fir Diad
;
is nobeired teora poc[a] fria ca.ch copn dbsiw d
;
is nodiled ubla firchubra dar sedlac a lned fair
; is^^ adberead
2220 si, ba
[SS*"]
h a leandn
7
a toga tochmairc do feraib int
saegaiP Fer Diad. Inaim robo sait^ech subach sofarbilig** Fer
Diad, is and a.hert Med^
.
"
Maith aile, a Fir Diad, in fetairseo
cia ft^ maradgoired isi pupullsa?"
"
Nd edarsa on m," ar
Fer Diad,
"
ach degmaithi fer nErid and
;
cid cru mo beithse
2225
and ans cach deglaech ?
" "
Nd ed 0 m," or Med,
"
acht
da tAobairt charpait tr'i secht cumaX dait
7
tXmthaxhi d fer deac
7
cutruwa Maigi Murthemne do mi Moigi Aii
7
bith a
Criiachaiw dogr^s
7
fn do dil ort and
;
siri do c^Iaidi
7
do
c//eniil dogr<?s can cMin cen chobacA ; mo duileanddealc irsea
2230 duit, i failet deich fichit uga
7
deich fichit leathunga
7
deich fichit
crosach
7
deich fichit cethramt^an'
;
Fiwdabair m'igensa
7
ingen
Aililla do oenmni dait,
7
comaid dom slasaidsea, dia rs a leas
1
The first letter looks like o
^
a later below the line
^
Beneath / has
been added later a
'
c added below the foUowing c
*
The mark of
aspiration is later
^
leg. ar amun
^
Beneath inddbair has been added later
ind
'
The first letter seems to be c altered Xo
g
* The s has been added later
over the preceding t *y added above ' The mark of aspiration is later.
8o TAIN BO CUAILNGE
airsi aniias fogba."
" Nadeiris," or cch,
"
is mora na comadasi
7
na haiscedasi."
" Is fr on," or Fer Diad,
"
isad mora
; 7
2236
cidad mora chena, a Med3, is acotso fodeisi
faicfidt^er
ma
dula' damsa i naigid mo chomalta do chomrac'"
'
A firu tra,"
orsi, or Medb, tri choir nidlaig
7
imc[h]osidi,
"
is fr in brathar
asb^z-t Qchulaind," mar n cloised Fer Diad 'itir.
"
C guth
is/fe, a Medb ?
"
or Fer Diad. " Adrubairt amanom,'" or slsi,
2240
"
nipad furil leis do t//uitiwsiu ina airigid gaiscid leis isi c^oiced
i rragad."
"
Nr bo c[h]oir dosow a rd on,dig n he mo tnamnass
n mo midlochos riam a 115 nch in aichdi rofidir orm.
Toigimsa 7
xeMqua, corob* misi ct{Q,t roficfa isiw maitiw
imbrach co ht^ in c^omlaiwd."
"
Dotria buaid
7
h&nachi^m"
2245
or Medb
;
"
is ferr* leam s\n na triamna
7
midloc^os do fagbil
occot, dig condolb cach mo dinib fodesiw. Cid c5ro dosow
sochur \}\ad do dnam arapa a mthar dib ids daitsiu sochar
c^5icid ConvdLchx., dig at mac rg Connacht adcemnacair ?
"
Is amlaid robadarsom oc naidm a cor
7
a n-dla
7
dorigniset
2260
lid and.
"
Rotfa 15g
mor mbui//di,
co cuit maigi is cailli,
co sire do c^loiwdi
5ndiu^ co t brt^.
2266
A Fir Diad m^c Dam[ijn
atted as cac^ anil,
is coir dait a gabil
an gabs cach."
"
Nocho gb cen rach,
2260 dig n\m laech cen lmach
;
bid trom formsa amrach,
bid has dam a feid/.
C dian comaiwm Culand,
n hulang^ n hurisa a fulang,
2266
is aranas an urrand,^**
is tairptheach in teidm."
1
leg. mad dula ? - On the margin is something like obar
'
This is what the
Ms. seems to have ;
the fourth letter might be r
*
* has been inserted later
*
Before err MS. seems to have either s or/, and before that probably i

The two
last letters are doubtful
'
d added later below
xhe second and
third letters are doubtful ; the original letters {}
tc or cc) seem to have been erased

hi hulang is metricalljr superfluous, and should be omitted


i"
in urrand LL.
TIN B CAILNGE 8i
Ca chan dait a fuireac// ?
naiscsiu corbad buideach
ar des rg is ruirech
2270
doradsad frit lim.
Fil sund nchadfuirfe,
dig rofes co muirf(ej'
in fer ticfa id dil.
[36*]
Ni geb cen se curu,
J275
nba n bus lugu,
su donear mo mudu
i fad^naisi- int sluaig.'
'
Danamtora m'ardarc'
cen cop cein co cownart,
2280 rachad isin chowrac
co Coiculaid cruaid.
*A Medb co med buafaid,'*
nt cerb ca.\me nachair,
dearb leam is tu is buacAail
2285
ar Cruachai na clad.
Art glor is art gairgnert*
tuc daw t^'or is t'airced,
md rofairced^ dam.
2290
''
Geb brugaid, geib oirgni
ocus oes na bairdne
rodfaso cen ac^t.
Fonaisc lat ar Morand
mad il dait a chowall,
geib Cairbri Nia Manand
2295 is naisc ar d m<a;c;'
^
The e is imperfect
-
The mark of aspiration is later
'
s added later below
*
Between d and c there is a blur ; over it there is a mark of reference to ar which has
been added later above

Such is the order of the two verses in the MS. ; but thev
should be in the reverse order as in LL.
*
A has been added (possibly later)
beneath between a
znf

A line is wanting in this verse
; after this LL. has :
domroiched srl santbrecc
"^
Beneath o and /At has been added later
*
A linc
is wanting
*
ardamc on an erasure
G
00
82
"
TIN B CAILNGE
'Gbadsa na rtAsa
do t^obairt frim lma,
7
gbad ecnairc
o Choiculaid cAruaid.
Is tusu in cor codnac^
datib^r delc dromlach,
rotfa uaiw fa downach,
niba dl bu[s] sa.
A lich blatnig bladmair,
fsoe cech st.cdm ar talmaiw
dobrt^ar daid amlaid,
is uili rodfa.
Fiwdabair na ferga,
rgan lart/rair Elga,
tsio
ar ndtA Con na cerda,
a Fir Diad, rotfia." R.
Robi lach amra do Ultaib hi fladAnaisi' na coraiderA/a
si,
7
rob isidfe Fergus mac Roig. Tinic Fergj co a' pupall.
"
Truag limsa in gnl; dognlt^er isi maidinsea imbrach,"
jjieor
Fergj.
"
Cia gnw andsiw?" for luc^t na pupla.
"
Mo deg-
daltn Ci2c^/(a:// do marbad."
**
Mait^ aile! cia nadmidenw
on ?
"
"
Ni anse
;
a chowalta dil dichra fodeisiw .i. Fer Diad/r**
mac 'Da.mm. Cid n b^rid mo hendach^in ?
"
ar Fergwj,
"
7
tt nech aib co robud
7
co nairchisec^t do Choiwc^ulaiwd, ds
2520
i facbad in ntA isi maiti imbrac^."
"
Dar ar cuhus," fcrsiad,
"
cid tusu fn nobeith for t^ in chowlaiwd, nocho ricfamis dot
iwsaigid conici."
"
Maith a gilla," for Fergus,
"
geib duw ar
neocha
7
iwdill in ca.rpa." Atrac^t in gilla
7
rogab na heoc^o
7
roiwdill in carpaA
2326
Tngadar rempp co ht^ in c[h]o/laid,it iwbi Qchulaind.
"
Oenchairpa/ c^ucaiwd sun a C[h]ucacn,"* or Legh. (Dig
is amlaid bi in gilla 7 a dr\\\in fria* t^igerna ; dobered let^ brand-
1
These four lines are wanting in LL.
*
The marlc of aspiration is later
'
The a is later
*
Over t)ie second t is a later mark of aspiration
*
ms.
fri^; botha's later
TIN B CAILNGE
83
age/i/a 7
fi[d]chillac^ta fora thlgerna.
;
fer {orare
7
forco;ta
for cheit^ri airdib hEriwd osi amach.) " C'indus carpa[i]d
2350 annsiw ale
?"
or Quchuaind.
"
Carpiz/ imbar rgraith romoir,<?a
chuingib
dronordaib,7atarbclru;aide,r<?/ia feirtsib'* creduw-
aib, conz. creit croestana crestirim cleasaird colcda clocatcaiw'
curata,* for dib edhaib duba denmecha suntrigsig^' sogobltaich
sodaiw ma grindib llib a fn. OenclaCi!* rgda roscletAan
2335 ba c^umsclaig in charp//. Ulcha dualach* dgablnacA fair,
co soiched dar methc//tar a mset^imlenw sis [36''] sel seachtair,
wnaingebad .L. loech illddoiw* iwdi
7
dertaiw bit-^ fo t/zrom-
foit//i' a ulcha iwn clich. Cro;scat/?igeP scabalbrec fair
co X.r\ rad^aib* rodnma co taillfed osaircAosair cethora ndrong
2540
ndeichenbair fa t^airrlethar in scith fil foro t^airr sceo
ti^aulleti^an in oclich. Claid^^ fota fseburc//ruaid d^/'gle-
t^an hi traill fichti^i fit/i fiwdarcait uas c//r5eb" a chnis
c^at^chalma. Sleg t^rn t//redrui/nec^ co fethan
7
co fonascaib
arcaid bi5engil ace tarsin carpj;/."
"
Ni duilig [a] ait^ni,*""
2546
for Cchulaind,
"
mo poba FergJis dothet and co rrobad
7
co
nairchisecAt damsa re ceithri coicedaib Rrenn uile." Dorac^t
Fergw
7
tarblaig asa charpa/,
7
ferais CHchu/aind filti fris.
"
Fochen do t^acAtain, a mo popa, a Fergais," bar Cachulaind.
"
Is tairisi lid in filti,"" for Fergus.
*'
Is tairisi daidse" ow,"
2350 or Ciichulaind.
"
Dia toichle lat^ lena" in mag, rodbaso cadan
co leith araile. Dia toichle iasg a ninb<?raib,'*rodbia oco leit^
araile. Glac biroir
7
glac fochlachta"
7
glac femar"
7
deog usci
fair gainmidi ina deg^aid.'^"
"
Is iwfoglaga in chuid si," ar
Fergj.
"
Is fir on, is cuid foglada acuwsa," ^or Cchulaind,
2565 " dig atiisa on liian ar sawaiw'* cosiw tansa,'' ni dechadsa aidchi
nidide-A/a ic trnfastud fer nErend ar Ti Bo Cn^xXgne don
chursa."
"
Damad do s\n tismais," ar Fergwj,
"
robad ferdi lin
'
The t has been added later above
^
The third c has been added later
below the line
*
The first a has been added later below the line
'
igh
later on an erasure
*
After oen is a later hyphen
*
The first a is imperfect
and has been added later below the line
*
The first d later below the line
^
The raarks of aspiration seem to be later
^
ieg_ cromscath gel ?
*
The
mark of aspiration is later
*"
After this an erasure
i'y
added later below
the line
^*
After is a smudge which may be meant for o
i^
i under / of
lath and a dot under / of lena added later : leg. all n
"
iasg aninb^raib in
tnarg.
"
The second mark of aspiration is later
;
ta is on an erasure and is
obscure
'*
r on an erasure
"
Mark of aspiration later
'^
After f,y bas
been inserted
^
on an erasure
G2
84
TIN B CAILNGE
a fagbil,
7
n do tngamar." "Cid n chena mo tngabar?" or
Qchulaind.
"
Dia idisi daitsiu X^ch dothaed do c[h]orocc
1360
7
do c[h]owlond ar do chendso isi
maitisa iw/brac//," for
Fergwj.
"
Fidam
7
cluieam ait dono," for Cuchulat'nd.
"
Do
c^omalta fadin .i. Fear Diad mac Damm."
"
Dar ar mbrit//ir
m noc^on an andail' is dech lend noragmais,"
ar Quchulaind,
"
7
Xiochovi ara o/un cena, acht ar mt a g^'da lind."
"
Is cir
2366 ecla de," or Fergwj,
"
dig cnes congnai iwbi oc cowroc' fri fer
;
noc^on nosgabaid air; n fSbair."
"
N ridsiu 'iir ri," or
Qchulaind,
"
dig luigiw luigi luigis mo t^uat^, coro boigit^ir
fri boigsibiwd for lr aba cach nalt
7
cach nigi de fo dis mo
c/!loidz<^sa, dianataiselbai enfec/itt damsa for dXh." Is [s]amlaid
2379 robtar iga rdsi
7
dorig^wsed 'm lid and :
"
A Chuchulaiwd, comol ngl,
adchiu is mithig duid rge :
dofuil' sund chucad re feirc
er Diad m<a:c Dam[i]n drechd^/Vg.
2578 Atusa sun, ni sel seng,
ag trnfasdod fer nErend :
ni berim ar teiched troig
ar aba com\a.inn einfir.
Nl do t[h]obairt triamnaid leat^,
tsw a Chuchu/aind clot^ madac/2
:
cneas 7ngnai im Fr nDi^ na ndrong
risna geb cat^ n cowlond.
[37
a] Da comraicem forsin a.th
misi is Fer Diad gaiscedgnth,
2585
nochon in scarad cen sce,
bid fergac/ ar fbargleo.
Is calma a lm dia li feirg
a llos a c[h]laid/5 c[h]ruaiddrg :
nert ceit na c[h]urpcalma in mod^*

2590
nl gon rind, n t^esc fabar.
1
an on an erasure ; leg. nochon ina dil
'
The second c is over o
^
du^
inscrted later
*
Ahpiration later
TIN B CAILNGE
85
Bl tast, n tacair do scl,
a Fergais na narm niwt^rn !
tar csich (eronn, tar cacA' fond
damsa niba hanborrlond.
95
Robad ferr leam in luag,
a C^c/////<j:W claid^^rad,
co wbad tu doberad* sair*
coscar Fir DiadA dimosaigA.*
Dobr mo c[h]obais cen chi,
*w
achf n maithse d'imarbig,
co mba* m baidec^wj de
ar mac Dam/ meic Dire.
M t^arclaim na slaigsea soir,
lacA mo sraichthi' d'Ultaib
:
s<05 leam tngatar 5 trib
na curaid, na catAmilig.'
Manbad Conchobar 'na c[h]es,
robo cruaid abar* coeas :
n t^wic Med^ Maigi in Scil
2410
turus riaw bud moa cowgir.
It fedm is mo ad lim,
gleo re Fer nDiad mac nDai
airm c^raid chadaid cardid* roid
bid acot, a C[h]iichulaid." A Culaiwd.
2415 Asa haithli si, "Cid immo tnacais, a mo popa, a Fergais ?
"
or Cchulaind.
"
Is si mo t^oisc," or Ferg.
"
Maith sn
7
solad," or Cchulaind,
"
nch nech aile do feraib hEr^ tnic
frisi toisc ; acht mani dildis ceit[h]n coicid hErenn uile in
enfe-^/,'* nepAn lem robad re nnlech dam." Tnic Fergj
420 remi iartaiw da pupull \mus ara (?)".
1
tar cach later in marg.
^
ad on erasure
'
added above
*
g
has been
altered later from t, and the mark of aspiraton added
;
leg. dummasaig
'
* added
later above
*
MS. saiaichi with t added later helow h
"^
leg. catbmlid
8
Originally a/(?)
; / (^)
altered later to b and ar added: leg. ar comadchess

id added above
i"
/added above later
"
MS. 'vca.us, with ara added later
below.
86
TIN B CAILNGE
6'rjimt^i'aConcul7/d. *'Cid ni dogenasoinocAt?"orLoeg.
"
Cid 5n it>
?
" or Cchulaind.
"
Is amlaid doraga Fer Diad dot
iwdsaigidso fo namaisi figi
7
b^r[r]t^a
7
foilc[th]i
7
fothraict>^i
7
.lill. coicid hRrenn lais do fcgad in chowlaiwd. Rob il damsa do
2426dulasu co hit a fuigbigt^ea in c5rugd cetna ori, co tici fail hi
fil Emer foltchiw co Cairt^enw Cluana D Dam hi Sliab Fiiait."
Twic Qzhulaind 'mn ai[d]chisi xdiu conici si,
7
rofi
re banchele fodeisi. A va\\.husz. bs\n amach noc^on iad
chestnaig^t^er' sund collicc.
r43o Acht imt[h]ja Fir Diad, tic coa* pupull. Robo cendgru-
gnac^ mertnech luc^t pupaill Fir Diad in aidchisiw. Demi?/
leo baili i cowrecdais d uaitne chomlaiwd int siegail,* co wbad
cowt^oiti^ dib, no didiu innl robad de co mba hc a tigerna
fn dofaet^sad a.nn. Dig nocho soreidA* co^rac fri Coinculaind
2436 for Tnaich.
Btar imsniwa m5ra for menmain Fir Diad in aidchisi* con^
reilcset cotlud d5, Ba dia ims^niwaib" mora in tairces do staib
d5
7
id igen do lgud ad arapa cowruicc^ fri hnfer
;
manidernad comrac frisi n5enfersin didiu, comrac frisna sc
2440
curadaib*
[37^]
arnabrach. Imsn? robo m5o aicisom ands
siw dahataiselbad oenecht for at^ d5 Cholncu/aind, demi leis
n bad commus a chind nacha anma aici bodin asa hait[h]li.'
Ocus aatracht Fer Diad mocht^rt^ arnabrach.
"
MaitA, a
gilla," for isim,
"
geib dn ar neocho
7
iwdiU in carpa."
"
Daf
2445 ar mbreithir m," for in gilla,
"
ni lia molas dnd tc-^t in tur.fsa
so^" ands a" n^wdula." Robisow ic acallaizw ind arad
7
dorigni in lid mbicc and ac gresac^t an arad :
"
Tiagam isa dilsea
cor cosnow id frsea,
2460
co risiw int t^sa,
th forscara" in badb,
hi cowdil Conculaind
da gui tre cherd''' cumaig,
cor rucr(?)*' tnt urraiwd,
2466
corob de hus marb.
'
first t added below
;
aspiration of
^f
later
-
a added later over/.
'
s added
above later
*
mark of aspiration later
*
d added later below
'
inark of aspiration
later
'
Theihasbeenaddedbelow
*
curadadaib MS.
^
/addedlaterbelow 'added
later belnw
'i
forsngera LL.
**
chreitt LL.
'^ a erased after : gorruca LL.
TAIN B CAILNGE 87
Robad ferr dnd anad,
ni ba rid bar mbagar/
baid neacA damba galar,
far scarad bid snid :
2460
tecAt i ndil nalt nUlad
is dl damba pudar,
is fada bus cwai,
mairg ragas in rim.
Ecoir ani ridAi,*
2485
ni hobair nad' nire,
nocho dluig li,
ni anfam fa[t]dig
:
b tast dd, a' gilli
;
bid calma ar sist siwne,
2470
ferr tendi n timi,
tlagam isi dil." Tiagam isi dil.
Rogob in gilla na heocho
7
roidill in ca.rpa
7
tncadar
rempo asi longport
"
Imac//, a gilla," for Fer Diad,
"
nl coir
i ndnmait, dula cen celebrad do feraib hRrenn
;
impo dnd
2476agaid a each'
7
in charpazV for feraib hEriwd." Roimpo in gilla
aiged na nec^
7
in charpdr/'/ fo t[h]n fri feraib hEr^. Is and
dorala Medb ic srlblad a fiiail for urlr in pupaill.
"
In cotlad
do Ail/1 inosa?" or Medb. "Nd ed m^," ar Al/'/l.
"
In
g[c]luie do c[h]llamai niia ac celebrad duit ?
"
"
An ed* dognl-
2480
sow 5n?
"
ar AiUll.
"
Is ed cln" or Medb,
"
acht luigiwsa a
luigend mo tat^ n tic arna cosaib c^/na chucaibsi in fer dogni
in celebrad ut."
**
Araba ina tairtemar (?)' da deigc[h]leamnas
xdiu^' or h\\illy
"
acht co taet^sad Cicchulaind lais, fo lin ce mad
chomt^oitiw. Ane robad ferrdi lid Fer Diad do tArnow.""
2485
Tnic Fer Diad remi co ht^ in chow/laiwd.
"
Fga lat, a
gilla," or Fer Diad,
"
in fil Cchulaind forsiwn t^ ?
" "
Nd fil
m," or in gilla.
"
Fga lat co mait^ dun," or Fer Diad.
"
Nl
brod" bec a falach Coinculaind it a mbiad," for in giUai. "
Is
1
h added later over the first a
*
mark of aspiration later
'
d later under a
^
MS. dinda with s added later below
^
the second s added later above
^
leg. na nech.
^
Over d there seems to be a later mark of aspiration
*
Ms. tairemar with t added below
"*
MS. adds oieraotn
^^
t altered
later to d
88 TIN B CAILNGE
flr, a gUa, noc^o calaid Cchulaind
degloech no deigfer do
imtMa.c/ita.in ina agaid cosiwndiu' for Tin Bo CudiWnge,
7
in ihrsith
adchalaid forcaib \n zth."
"
M5r in liach Cuchulaind do c-
nac^ ina fgmais,* dig in cuina.\n latsu intan tucsabair in cat^ do
Germn Garbglas uas eochairimlib mara Toirran ? Rofcbaiseo
[38*] do c[h]laid^^ oc na slQagaib, corob Cchu/aind roma.rh cet
496
li5ech ica rochtain
7
tucastair dait he,
7
in cumaiw lat ca rabamar
an aidchi sin ?
"
ar \n gilla.
"
Nd fedar,'" or Fer Diad^*.
"
Do
t^ig rec^tairi Sct/aigi," or in gilla,
"
7
dochodaisiu co soiwdim
sogenda remond '\s\n teach ar tUs. T>ohert int ait^ech bim
dond nsel trebenwach dait hi midbac^ do drowa, co tarlaic irchor
2500
dit dar \n orus imac/. Tnic Cchulaind isteac^
7
dob^rt
bim da c[h]laidiub dond nait>^ec^, co nderna d nordaiw de. Misi
robo rec^taire dib eret robadbair' isin baili. Da mbad in lsin,
n epert^a co mbadad ferr do loch an Cchulaind.'^
"
Ec5ir
i ndernais a gilla," for Fer Diad,
"
dig n ticfaiwd ar amj in
2506chomlaid dambad ar tus adbert^a fnm. Cid nc^ srengai
feirtsi in charpz/ fozw' t^ib
7
mo bgaimen fom ch\n co ro-
codlaiwd coUic ?
" "
Monuar," for '\n gilla, ""is cotlad troch s\n
ar c\n aigi
7
canart sund."
"
Ced n, a gilla? nc^ tualaiwg
tusu forairi'
7
forcomt Atn
?
"
"
Isam tualaiwg
"
or in gilla,
2610"
acht mia t^istar a nllaib no aa naer do t'iwdsaigid, n ticfaid^r
anair na 'nlar dot' iwdsaigid cen rabad cen rthugwd." Rosrengt^a
fertsi a cha.rpatt fo t//5eb
7
a fogaimen fo chen,
7
cid ed ni'
rochotail a becc.
Dla Conculaind dob^rar ar aird.
"
Mait^, a mo p[h]opa a
2616 Lig, geib na heocho
7
iwdiil in ca.rhat', mat Fer Diad ac ar
nirrnaidi, is fada lais." Atr<a!cht '\n gilla
7
rogab na hecho
7
roiwdill in carprt/. Ciwdis Cicchulaina ina charp/,
7
tngadar
rempo do idsaighid an tha. Imthja gilla Fir Diad, nirbo
cha do oc ora.\r'\ co cala c^ucu culgairi in cha.rpai Robi
2520
ic dwcud a t^igernai
7
dorigni '\n lid :
"
Rocluiwiur cul carpait
dar druing nlaind nargaid,
is fuath fir co farpairt
uas dreich cha.rpait craid :
1
d added later above
'
e added later above
"
f
added later above
*
Aspiration later
*
d later over a
*
After
fo
a letter has been erased,
and a stroke added connecting/5 and thaib.
''
Between r and a an^ has been
added later
"
saigh added below later
TIN B CAILNGE
89
2526 dar broiwfeirtib' broine
dochengait int sligi,'*
re tiEb baili in bili,
is badach in buad.
Is cu airctech' eigis,
2530
is cairptech* glan gabw,
is seabac* saer soig^es*
a eocho bo deas.
Demin lim da ra
eich charpa// in cua
2535
dobra dund tres.
Dorairngert on uraid
mairc bas isi tulaig
ar cid in co cubaid,
2540
ticfa cebed chuiw ;
c na hEmna MacAa,
cu co ndelb cach dat^a,
cii c^reichi, cu c[h]atha,
adclui/im, rocluin. Roct.
2545 Tarascbil charpa/ Conculaind anso : in tres pnmcharpa
/
na sclaigeac^ta for Tnaic^ Bo CusXnge.
"
Cind adchi Coinculatnd}" arse, ar Fer Diad fna araid.
"Atchiu" arse, "i carp^z/
[38^]
forairsing fta fi?/dglaie co tuiwg*
ndor ordaib' co tarbc[h]lraib umaidib co fersib^" crdumaib co
2650 lungetaib^'* fidrui??e com. c[h]reit crstana" crestirw cleasaird
clocatchaiw curita ara taillfitis^'^ secht nairm riilat/za no ninflatha
cai sosad a lat^a. Contacmaiwg in carpfl/si carpa Conculaind
co las faiwdle no cllabaigi allaid tar cend mac^airi maigslbe."
Is tHcius
7
ttius imoroget, daig is c^ucaid imt^igit. Dafil
255sdidiu in carpa/siw or dib echaib cendbeca cruiwdbeca coirrbega
1
r has been altered from s
;
and ovcr it s has been added, leg. feirtsib : dar Breg
Ross dar Braine LL., Wi.
3324
*
j added below later
*
/ added later under c
*
t added later under
p
^
s later above
*
aspiration later
''
For the missing
portion of the verse LL. has : rafess ni ba tua
*
leg. cuing
'
leg. dronrda,
Windisch, Tin, p.
489
'<'
leg. fertsib
i"*
There is an acute accent over the
g
^^
the last a is faint on an erasure
'*
second / inserted later
''
aspiration
later
90
TAIN BO CUAILNGE
birig basciwd hruindidezrg sesta saithiwte sogablta sodaiw fo
griwdib illib aen. Andara hech dibsidi oc s lugaid luathlm-
nech tresmar traigmar fotmar focharrsaid. Int ech aile
7
se
casmofigac^ casc^oel cois[s]eng seiredac// coel cairgdech.' D
2560
dreich duba dorchaidi. Sithbe cr^a cruanatai dat^laiwd. D
haill* nrda nidtlaisi. Fil fer fiwdchas foltlebar i nairiwenech in
charp;Vsi. Fil di^;;^ imbisidi brat gorw cruanc^orcra. Laigen .i.
gi co neitib
7
s derg daigerdai ina durnw ar derglasad. Faircsi
trl folt fair .i. folt dond fri toiwd a chid,folt croderg ar nairmedow,.
2565
rnid n5ir dotuiget[A]^ in tres folt. Cin cocortwj inn [f|uiltsi,
co cuirend teora imsrot^a ma formna' sar sell sechtair. Samalta
leam* fri horsnath ar nd"na a dat^a dar or nideona no re
buidi mbec^' cech oenfwda frisa taitnend grian i llat/ri samrata
taitnem cac^' 5enfida don [fjultsiw. Sech me5ir for cach cois
2670 do
7
sec/i me[5]ir ar cac^ lim. Ruit^nigid tened romoiri ima
rusc. Cem co fosaib i cruithib a ech. Cr5ib glec* lich ina lmaib.
Ara cdiT^ait a dingbla ina fiadnaisi. Folt cass cirdub fair.
Berrad let^an ar fud a chi/d. Cochall eitech imhe co faslucud,
D duilend echlasc urchiw 5rda in[a] lim
7
brat fidglas imhi
2576
7
brot fiwdaircit ina lim ic iwdsaidi brot orsin nechraid cech
condr imatit in milig mrglonwacA dafil isi c[h]arp/.** Arsad
a cMich* atacow/naic
;
is bec leis in Eiriu
7'*
fria gilla."
"
Eirig,.
a giUa," arse, or Fer Diad
"
7
romor molaisiu sin itV
7
iwdiU na
harmu isin zth ara chid."
"
Da niwp5id m'aigid i lletA ata
2580 m5 chv\, dar lim noragdais fersde charpa// triam chulmuinel."
"
A gilla," f'rse,
"
romor molaidsiu Coinculaind, uair n lag
molta darad duit,"
7
is amlaid robi ic tobairt a tariscbla ^atb^rt
:
[39*]
"
Is mithig in cobair,
dig ni gniw ar codail,
2586
bi tast is n blodaich,
dig ni brt^ tar bruach.
^atchi curaid Chailgni
1
the first c inserted later 2 ^m ms.^ with na added later above the a
'
the dot is indistinct
*
after this an erasure
^
cm pale ink on the margin
;
between e and
c
a letter has been partially erased
"
cech oenlinda should be
omitted.
'
this was first written csecA, and the second part of the diphthong was
erased
*
glic altcred later to glec
*
very faint in marg.
'
there has
ben an attempt to add e at the end
><>
there seems to be a lacuna
TIN B CAILNGE 91
cona.a.hur^ uaill,
frithilfit^er aiwdi,''
2690 dig is dar cenn laigi
leitrtAar co liiath.
Madchiu curaid Chailgne
co nadamraib' ailli,
n ar teiched tit iaidi,
2685 ac//t is cucaiwd tic :
gid rogiet^ ni rogand,
is ar mait^ romolam,
reithid is n romall
mar t^orand tricc.
2000 Bec nr c^onair c^onais
ara mt romolais
:
cia fsLth arat^ogais
o t/tinic 5 t^aig ?
Is anoiss fuacraid,
2606
is atit ga fbairt,
nch tawic dia fapairt'
ach mad aigit^ meit^."
Is mit^ig
NI can fartain co rocomraicedar ar lr an t^a
7
adubairt
2610 FerDtadri Co'inculatnd : "Can ticisiu, a Ch?" arse. Dig cua
a.mm na claiwe isi tsengaidilc,*
7
sech meic imleasan btar i*
rgrosc Concu/atnd. D tnac imleasan dibsidi
7
siat clina,
7
noc^o mo a domaisi do in [a] maisi doso^,
7
da mbeith ainib
bad m for Choincu/amd, ised rot^uibebad fris
7
robi ca
2615
t^abairt as aird
7
doroindi lid
7
iw[f]recair Cchulaind co
tarrnaic
:
"
Can ticiseo, a Cha,
do t[h]roit re nert nua?
bid crd^rg do chua
2620 as anlaib t' ec^,
>
co iiadabraib LL., Wi.
3354.
'
this line is superfluous; it is absent in LL.
'/added later MS. st, over which was added later ft a to indicate that the
letters are to be transposed
^
originaIIy is, but .r almost erased and a line drawa
above i
92 TIN B CAILNGE
bid atod fr hairis,
mairg tnic do t^urus,
ricfa a leas' do leigis,
mad da rs do tech.
225 Dodechaid' re nocaib
im torc toraig' trtaig,
re cat^aib re ctaib
dot chursu mo* lid,
eirc* rit is dot frowad*
2650
i comruc cet conur,
corob dait bas fogar
do c^osnuw do chid.
Cair* cinus condricfam'* ?
in far collib cnetfem^" r
2"5
"dig do chomruc for th :
i for rendaib ruada
no or claidmib cruada
dat shlaidi^* ret tslaga,^'
ma t^nic do thrth ?
4640 Re fuiniud re naidche
madat icen airt^e,
cowruc duid re Boirc^e
nba ba banna gleo.^*
\J\aid acot gairmseo
2645
rotgabsad ar tfaillseo,^*
bid olc dib in taidbsiu^*
ragt^ar tairrsi is treo.
Dotrala i mbeir bSgail,"
imbrt^ar fort aebair,
2650 niba foill in ft/z
:
*
ea on an erasure ^ igg^ dodechad, with LL. ^ trethan LL. * fan LL.
*
d'feirg LL.
*
y
added later
''
over /there is a small dot
^
MS. Ca^.
with
4.
on an erasure
*
r added later
i"
cnit altered to cnet
1*
om. LL.
;
before this a line is wanting : gid leind rarrficfam LL. (Wi.
3435)
'^
aspiration
later.
^'
s added later below
1*
bn in glo LL. ^* (/"added ;.bove later
^*
d added later below
"
a line is wanting : tanic cend do aegail LL.
TIN B CAILNGE
95
bid mrglonwac^ bias*
nba toisecA tnair'
oniu co t in brtA.
Da mbmar ic Sct^aich
1166
allos gaiscidh gnthaig,
is amarsen* imrlag^mais*
imtagmais cach fch !
tu mo choicli cridi,
t m'acme,* tu w' fine,*
2660
n fuair' ra; ba dile,
ba dirsan do dith,
B tast* dm do robud,
is tu is braisi ar dowun,
ntfa lag na logad,
2665 dig n dos as dus.'
[39''] As misi rofitir
it gilla co ngicil,
a chrii inw'" e5i eitig
cen gaisced cen gus.
2670 Romorfaidi" tA' enech,
con. dernum deibec^,
slu gaireas in cailech
baid do chend ar bir.
A C[h]uc[h]ulW Cailw^^,
675
rotgab baile is baidre,
rotfa cac^ nolc aiwdi,
dig is tait" a ci." Ca.
"
Asb^ft Cuc[h]ul<?/</ iarw fria araid ara n^resad" antan ba
rain fair et ara molad inta ba raen riamh og comracc fria fer.
'
a line is wanting : condricfa cach dis LL.
*
tris LL.
'
the second a
added later below : is aren LL.
*
aspiration later : leg. imradmais
*
MS.
macme (thelettersbelowaddedlater) : m'aiccme LL.
*
over tu fine has been
a c
written later caille tu muirsid
;
there is a stroke over they=
ni'fine
7
leg. far
*
over this adt has been added later
'
after j, a has been added later
'
after
cridi an erasure on which 'inn has been added
^i
the second i later below ; romr
fcbai LL.
^*
leg. dait
^*
all from this point down to end of
p. 95
is in a
different hand
;
the remainder of the page is blank.
"
the letter (}e) over
g
is
very faint
94
TIN B CAILNGE
2680 Is isirum aspert a araid fris.
"
Tt an fer tarat a.mal tti bott
tarcatt. NodnigA an fer amail neg^arcoippi llundai. Notcwra
an fer amail cruss ben hdi/i a mac." Is iarom \otar do cluithi*
an t^a. Connigset indromuin Scthach d5ib diblinaibh. Cloisid*
Fer T)tad
7
Qncku\aind clesa ingantai. Luid Cchulaind '\dJtum
2685 co rroleblaing ina scath Fir Tiiad. Focerde er Diad hath
isind th co fo thr. 7(!7wangresed int ara arithisi riatiad'
7
infisi amail anail illss. Forbrid a md comba mam
olts Fer Diad.
"
Fo/wna an gi mbulga
!
" ol int ara. Tollci
ndo lasan sxjith. Gaibt[h]i C con^, ladair 7 imamb^f do
2690 Fir Diadd a timt[h]ir2:^^ a chuirp. Tochomlai amail 5eg
co mba cetheora randa
fichet.
Tairindi Fer Diad ss in sciath
ss arsodin. Atnara Cchulaindcusa.nn gi osi sciath cwrrobris
a cleith nasnai conl tnana c[h]nde Fir Diad.
"
Trn uindes as do des
2695 maidid asnae foidb,
mo chride is crii.
Madrofer big,
dorochair,* a Cha.
Dursan, a eo ir,
2700 a Fir Diad, a in,
a bailcbmnig chin,
ba biiadach do lm.
Ar comaltw coem,
a airer na sil,
2705
do sciath co mbil 5ir
d c[h]loidem ba c5em.
T'rnasc arcait bin
immo do lim s5ir,
t' f^it[h]chell ba fiu m5ir,
2710
do grwadh c[h]orc/'a ch5in.
Do barr buide chas,
ba bras, ba ci st,
do c[h]ns duiWech maeth
noblth imod thoeb.
1
leg. cluicbiu
^
leg. clessid ?

lg. raln att ? cf. Tin,
d. Wi. 3802, 3867
*
leg. dorochar
TIN B CAILNGE
95
716 Do thoitim fria Cu
ba dirsan, a loeg
!
nr anacht do scath,'
nobid lat fna feidm.
S7>0
4725
Ar comracc im(?) tor",
ar maircc as ar ndeilm,
ba ciw in scl mr
;
nobristi ar cach sluag,
nocurthea. fo t^^aig,
ursa.n a e ir.
A Fir T>tad.
7
idem.
Cluithe* cch, cine cch
co Fer Diad isind dXh :
,
dwrsan aitne oir
ormrmeh or th.*
730
Ciuichi cch, cie cch
co Fer T)iad isind th :
indar limsa er dil Dia^/
is am daid nobad co brth."
[40*]
Intan tr hsitar an tslai^- oc tech Ath Fir Diad
2736 sades, boi Cchulaind ina otharligiu andside >atatnicc ria
cch Senoll hUathach, combiside
7
d mac Fice oXotditar la
CoinchuIa:/<a? for claib ailli do cc
7
balad a crecht do uscib
Conailli.
Ith a nanmandasid*: Sas, Ban, Bithsln, Finwglas, Gleoir,
2740 Bedc, Tadcc, Talam ed, Rindd, Bir, Brenide, Cwang, Cellend,
Gaenemaiw, DicAu
(?),
Muach, Miliucc, Den, Delt, Dubglaise.
Cine doluid Cxichulatnd iarum dia balad asna hcibsin, lotar
an slwt/^ secha fodes <?gabsatt dunad a nlmorach Smiromrach.
DoUuidi Mac Koh di\ tslog fodes do frecomot ar hUUaid, combi
2745 i Slibh Foit, dss ind faicfed nech ina ndiaid. Isb<?;lside friu
nnfaca ach oencharpat.'
^
In what foUows, the metre shows that there are omissions
'
l^g. cluiche
3
corrupt and defective.
*
Ug. nanmannaside
*
The foUowing occurs here
(see note
14 on
p.
93 )
:
bu roba (= roga) scribneora anti roghraf an bAladA sin
do Than Bo Cuailgne. Mesi Cathal Marti ix m.d.cc.lxx.
96
TIN B CAILNGE
[41*]
Dida na Tna so ss .i. Caladgleo Cet^irn mat'c
Fidtai, Facalgle Fintain, Ruadruca Mid, Bangleo Rochada,
Mellgleo Iliac/, Airicar narad, Aisling nAimirgi, Srrabad
2750 Sualtai;^, Tochestul nUlad, Aisliwgi Dubthaich, Aisliwgt^i
Conlongats, Toichim na mbuiden, Gleoud in c^at^a, Damgal na
tarb, Aus in Duib Calngni (or ti.
Caladgleo Cethirw ipso a fec[h]tsa.'*
"
Atchusa carpa
tarsi mag antuaid idiu," or Mac Roth, "7
fer fidllath cen
2765 gaisced ac^t endelc nargaid ina lim
;
indar lat is denn
cttamun fil fors'm carpw/. Is cuma. congoin in [njaraid
7
ina
heocho. Is^/ hed lais nicon tair in slg i mbethaid. Milch
alat^ riam."
"
Cia sin ? a Fergaij !
"
bar Aih7/,
"
in dig bad
Concho\>ur no Celtchair?" "Nch doich," ol Fer^j, "doig
2760 lim 'wntnorro rombad h Cetherw mac fal foebuirderg* Fitai,^"
7ba fr s5n Xdiu. Fosnobairside iarum tresin dnad 7gontaiseo/
sochaidi
7
gontarsow co mr, colluid cona inat^ar ima chosa
dochum Conchulamd tr'ia.s'in cath. Arceisi de a guin.
"
Cuinwig
liaig damsa," ol Cetherw fri Coinc^ulaiwd. Dognlthi cosair
2765
urlochra do
7
frithadart fris. Is and foidis Cchulaind Loeg
uad isin duibdnad co FiacAa mac Firfebe do chui^zdchid legi
7
asb<?;'t nosmairfedsow uile cid fo thalmai nobetis isin dnad,
mani rastais c>5!ucaiso? do c[h]omchisi Cethz>. Nlrbo rid lasna
leigi anm si, ar.ni bi isi diinad ncAidrubadsom. Tegit as
2770
tra na leigi dia iwdsaigid. Danici 'xaxum in c^/na liaig donnic.
"
Wxcon bla a mbetAaid," or seiside. " NI:<7 biaso ^xdiu it*
bethaid," ol CetAern. Beantai dia durn co tuilid a inchiwd fora
c/flasaib. Marbaid cecait leigi diib fo 'mus si nd marbaid
coic fru dac dib amin. In fer deidenach nidrnic acht ind
2775
mbimme
>idcorastair im-maid^i.' Anachtaiside la^ Co[i]-
cu\aind ia.rum. Tiagar iiaidib co Fingi fithliaig .i. liaig
Conchohuir co tisad do choi/Ci^isi Conculaind
7
Cethir.*
"
N maith dait," or Cchulaind fri Ccthern,
"
na leigi da
marbad. Ni fuigebt^ar foro tuidecht cucut it/>." "N maith
2780
doibsom
d'idiu epert id uilc frimsa," air ised adhered ca.ch
liaig dib adofecAad* n bad be5
7
n bad idlego it/r, conid
iarsiw
nambennadsow* cona durn. CV^wacadarso/ in carpat
1
MS. seems to have/ect/a
*
b corrected from l
*
{intain MS.
'
Mark
of
aspiration later.
'
on an erasure
*
Cethern MS.

l^, ad-da-fchad

lig^.
nambenadsom
TIN B CAILNGE
97
Fingin a nocAum, air adcuas do trummi do Qhoinchulaind
7
do C^eth^A'w. Titi Cchulaind ara c[h]end.
"
Foimte d
2785 Ceth<?r," or Cchulatnd',
7
ba dic^en, ar romarb cdic leigi d^tf-
ocu. Tit Fingi cuici. Daneici di chin.
"
Cotumaicisi,"
[^i**] ol Ceth^m,
"
is tend lim i f(?rgomsa. Cite domrnic
?*'
"
Bangal baethuallach isi," orsi Fingin.
"
Is dig bid fr," ol
Ceth^^'w.
"
Domnic ben maet^ainech bnainech lecanfata
2790 chiwmar. Mong fiwd fuirri
7
d n 5ir ordi galaiwd
7
brat
tlachtgorm corcarrda hi cennfait* impe. Coicdornn fuillechta di
5r ara druim, crisech* oradth febrac^ trom ina lim, claid^^
bendornac^'* arnai/dae,^ ose* amulach, is mor a delb. Ise*
rowb
7 ceta-domt^nic.'*"
" Aill amai
!
" or Cchulaind,
2795 " Meadb Cruachan sin."
"
Fingal trom idiithracMach inso.
Ntb(?rat,*" ol in liaig.
"
Is fr," ol Cethernw.
"
Domnic
5claech, crowscat^ co febar <:[^]^ndala fair, sleg cuarrid ina
lim, calcdet arnimda, tr tuith^ fair, brat donn i filliud* imbi,
delg nargait nand, ruc fuil mbic haimsea." Rofetzrsa," or
2800 Cuchulaind,
"
Illand vnac Fergw^a m<a:/c Roig si."
"
Galach
d feindid andso," ol in liaig.
"
Is fir," or Ceth^r.
"
Damnic
dias, d fotalscatA leo, d famchalad arcaid for cechtar de,
buaile argait im c^echtar ni, di sleig cuicriwdi leu, fethan
arggttzV imppu. Tuid mile foraib, muinc^orach nargaid im
2805 c^ec[h]tar ni."
"
Rosfetarsa," ol Cuchulaind,
"
Oll
7
Oichne,
d dalta hWello
7
Medba insi." Nico tiagait a n5idi it>,
nac^ erdalta gona duie bis leo so it nodgowad.
"
Domncadar
d lec^ aili idiu," ol C&iern.
"
Congraim' nan neicside'"
f7raib, ot ferrnaidi."
"
Rz^jfetarsa," ol Cicchulaind.
"
Bun
7
2810 Mecon insi, di sainmuint/r id rig."
"
Duba \n fiiilse," ol in
liaig.
"
Doc^tar t^iat c^ridi forrt^arrsnu, co dernsat crois de
iwdut Ni argenj anicc," ol s. Fil lim immorro di feib
eolais co nac^atb^rtais.
"
Dergriiat^ar d rigcAailli inso," ol in
liaig.
"
Is fir," ol Cethern.
"
Dowmnic dias oicfnded, ot
2815 fiwdliatha
7
fidc[h]uach cechtar de is m5,"
"
Fir," ol Cethern,
"
dochoid a mbiursa tresiwd ala ni."
"
Rwjfetarsa," ol
Cuchulaind, "dag5ic do mrt^elig Mead^a insiw. Bren
7
Lirne
1
cennfait MS.
2
i^ter on erasure.
'
The d had orginally been n.
3
leg. lammdae
*
leg. os s
*
leg. is s
'
the a-d are in lighter ink
*
Ug. nitbrad.
'
Under this word a later hand has written the letter
j,
i.e. quaere
^
fuiliud orginalIy, altered later iofiilliud

i added under the line.
^"
a letter
(?
either a or
q)
has been added later beneath the n.
11
98
TIN B CAILNGE
d mac teora soillse, d mac rlgc[h]ailli." "
Congal tr niat>^
anisiu," or Fengine .i. in liaig. " Fir," ors. "
Domnic triar
2820
cutruwai. Rond crduma eturru rocrechta^ fo eill
7
lui. Tn
truailP Banba insi di muiwter C[h]onri mazc Diri."
"
Biirac^
tri feindetAa ansiu," or Figi.
"
Fir," ors.
"
Domnic triar
ocfnde[d] co garmaw fiwdidi foraib, tnar muntorc argaid ima
mbraigit cacA ae,
7
dor ln do c[h]ruiseachaib la cac^ nae.
2826 Adcomaiwg cach fer [42"]
db biur niwdamsa, adcomchusa a
mbiursa tna cechtardeseo^ idm."
"
Di feindedaib na hlruait^
insiw," ol Cchulaind.
"
Doreclawsa ara namainsi dot gui,
imruidbiset m," ol in liaig,
"
eit^i do c^ridi idit co imreith
do chridi idit a.mai/ ceirtli a fsbolg." "
Nr caim,"^ ol Fingin,
2830 "
mat^cosan tri feolc[h]ar inso," or Fingin.
"
Is fr," ol Ceth^m.
"
Domnic triar remar mor robdar oc mo muidiw? riasiu
domistais. Tn broiwe liat^a fraib."
"
Tn rec^taire Medba
7
Aililla si," or Qchulaind,
"
Scenb
7
Rand
7
Fodail."
"
Tri
bmend maiti^e inso," or Figi.
"
Fir," ol Cethern.
"
Domnic
2836 triar ocfende[d]. Putrall mle duibe for cac^ nae, cochlene
brec ligda* im gacA nae
7
tri lorga iair ina lmaib. Tn frich
Biscne* sin, tn fuis misi Medba," or Cuchulaind.
"
Attach d
derbrt^r inso," ol Fingiw.
"
Is ftr," or Cethern.
"
Damnic
dias cetrilach." Da brat dubglasa impu, d c^romsciath co
2840 eibar [A]<?duala foraib, mnis let^awglas^ for crun mid^sing'
i Uim cecAtar de."
"
Rofetar," or Cchu/aind,
"
Cormd:c.
Colomo id rig
7
Cormac mile ogat^ itimoicsi' m inn fuil
rofersat fort," ol in liaig,
"
it" cres dochotar a nds iwmosro-
crchtatar" an gae duit." " Cungus dS derbrithre inso," ol in
2845 liaigh.
"
D5ig," ol Cethern.
"
Dominic dias 5claech. Folt cass
buide orsind ara ni, folt cas dond fora c^li, d gelsciat^ leu
co tuagmilib" 5ir. Claid dorngel iarnimda," lini culpatach
con nd^fgidliud impu.
"
Rjfetar," or Cuchulaind,
"
Mane
Ait^remail
7
Maie MitAremail andsi."
"
Imrubud maic
7
2850 atAar inso," or in liaig.
"
Is fir," ol Cethern.
"
Damrncadar
1
A mark of aspiration has been placed later over the t
*
rw on an ei-asure
'
an erasure between r and a, leg. n recam
.'' *
Marlcs of aspiration placed later
over
g
and d
*
6 corrected from A
*
Letter erased after t
;
gloss added
later no righlach
''
Originally letglas, the other letters were added later
^
no e added later above second i
'
/
inserted later between m and o
'"
/ inserted below later ^' r added later above c ;
ihe first t has been added below
'^
a added later beneath l
^^
a added later beneath n
TIN BO CAILNGE
99
d fer dermora cai//deldercai co mbendaib ir fora cenwaib,
c\a.ided orduirn foa choiw cech ftr, ferbolc* impu cotici a nd
aithircc, ardarcc* 5ir bric im chechtar de."
"
Rosfetar," or
QuQ.hiilatnd,
"
AWill sin
7
a m^c .i. Mane conusgb
uile."
2856 Ceist, cinas atomchiisea, a p[h]oba, a Fingiw?" ol Ceth^rw.
"
Nl
g
m," ol Fingi.
"
Ntad tabart^a biii duit ar dartaib^*
idosa cin ba deisib
7
tririb
;
ba ^erasa do c//omcAisi," or
Figi,
"
intan as slicht sluaig ; ar atbla do anim cip crnth."
Amsi' Fingi in* carp^/ iiad lasodai^.
"
Romsechise' dLmail
2860
do chiliu." Is and tucaib dornd do co mbi dar d ert in
ch^rpait condreised^ in carpat huile. Is andsiw asb^rt Ciichu-
latnd:
"
Is diiaig in luae sengrtfntaese lat bos." Is de at
Ochtur Liii hi Crich Rois.
"
Ba coru bid for naimdib^
i/mabrt/^a," or Ciichulaind, "ol for legi." Is andsiw iarw
2865
erpais in leig togu d5, im bad buith fora
[42^]
hut^ar co cend
mbladwa;
7
beat^u d ia.rum, fa n^rt tri l
7
tri naidchi
fochetoir do imbirt* fora nimdib. Is ed 5n iarum dotAogsam.
Is ia.rum cowdacAt Cchulaind smiur don leig dia frebaid^';
dorigne smirchowairt di c/mmaib ia cethra frisi cow^airnig."
2870 Is de at Smirowbair'- a Cnch Rois. Co rochotail l co
naidche iar nl in smero.
"
Nimthat asnai," or Ceth^m
;
"
tabair asnai creiti in ch^Lrpait idium," orse.
"
Rotba," or
CHchulaind.
"
Mad mo gaisced f[i]n do beith" nobeth
agumsa,"" ors,
"
robad airisiu co brtA a ndognain."
"
In-
2876
mai samail fris nid cosmail a nadchusa," or Cchulaind.
"
Cid atc^si?" ol Ceth^r.
"
Cosmail lim bid h carp/ Finde
Becce ingiwe .chdach da" mnso dotaesad cucund." 7<7acatar
ni, in m[n]i cosingaisced isi charp/. Ga.ihid Cethern a
gaisced
7 fosnopair in slog ia.rum
7
a cAreit a c[h]arpait
2880 in-imnaidw fna tAairr, ar mba treisi di. Brid robud remi
(marb)'' isi diinud in liaig h t^all adroUa uadhsow remi robi
it> coUaib na legi naile. Is ia.rum ara owunsow foruirmed
mid nAileiIlo (orsin coirt^i, Fobairsow idiu in coirtAi
7
I
on an erasure *
arc on an erasure

The ib seems to have been
added later leg: imsi *
ina MS., a added latcr
*
first e inserted above s
rf (or
?)
added between r and e below the line
'
Ug. nimtea

b added
later beneath m
leg. nimtea
i
&-. frepaid
'
n and
g
later on erasures
'*
siglum for m added later
i^
Omit do beith '*
ag^ later on erasure
i*
Ug. do
''
In margin
H 2
loo TIN B CAILNGE
benaidh in claid^ trt co luid a dornw trit i ndead^z/' in
2885
c[h]laid//^. Is de at Liaa toll i Crich Rois.
"
Is brg anisa
tra," ors ;
*'
xcon aniubsa db'' em," for s,
"
T^widnacor ior
duine in midse Aik//a." Is ia.rum conmelt foroib lait^iu
'aithiu' corgaibib
*
Mane fora c^end in mid
7
fosfobair ina
charp/ remi. Foc^erd ddz'u a scat^ ia diaid coni rorand
2890
cona araid
7
co lluid tnasna heocho hi taXmam. Road^* in
slog iwbisow iarum, conmeltsom xdiu ordh, co torchair etrru
a/^laid.
Fiacalgleo Fidtai so ss.
Is iarum dolluid Fidta do dgail a maic orzih tn coecaif'
2895
fer nimriwd d5, d gae for cac^ crun leu
7
fochroisse impu.
Dobersidi secht cat/m dib conv\a. tersxo nech dia muinter acht
hseow fesi
7
a mac. Is iar; etfscart^arside frisow fon
a;dabaid scvaXh
7
anac^ta la hAil/// ara omnnson
7
ar nch-
nimbred foraib co tsad la Conc[h]obar don chz.th. Dob^rtsom
2900
cairdi friuso; 'xaxum ar telcod a maic d5.
Radrucca Mid anso ss.
Dolluid Mend mac Salc^ada c/tucu iar;, tnc^a fer
nimrin d
;
docer la Meidb^ 'a.rum d er dac diibsow
7
d
fer dec- dia muiterso2 idiu,
7
g5itaso; fesi calad 7 ba
2905
forrd^rg a /uinter. Is de at Ruadrucca Mind. Dolicsed
dnad iarsi do Miunw
7
n gegaiwszV/e didiu nech dibsow ach
'msin nam.
[43*]
Asbreth fris. Nibboi cin nombeith doib ni,
adalsad a mendot for Boaiwd hi corRendaib. Is and biside
7
ni po sr d5 telcudh diinaid d5 co taised don chati^ la
2910
Conc[h]obar.
Bngleo Rochada annso.
Is 'Arujn dosninic Rochad Rigd^;^ mac Fait^emaiw di
Ultaib, tncha fer nimri/[n] d5,
7
gabais telaich ina farrad
7
arfocart^ar isi dnad. Asb^rt Fidabair 'iarum ba h a ce'tserc.
2915 " Ma rodcarais didiu" or Ail///
7
Medb,
"
guid ossad do co ti
la Con^\{]ohur don chath
7
foi lais ambrach dadaig."
Dognith uile cen corbo reit^ a breith fair. Focres a p^upa//
dosuidiu a Fidabair
7
fid laisiw ningin. Adfiadar s5n dona
secht rigaib di Muma. Asb^H: ri dxhside :
"
Dobrethai damsa
*
leg. degaid
*
* on an erasure, a further letter also erased
^
leg. laithe
co n-aidchi *
leg. coTgnh
^
Mark of aspiration later
*
tri .111. MS.
'
db on erasure.
TIN B CAILNGE loi
2920 an gensi," ols,
"
for cic aitirib dac ar tuideacht in
tsluaigid'sea." Atamatwr a* mdirseiser
7
da; breth da cch
uadib in cor'siw. Tlagait dia dgail iar; for Taaczw Ai\el/a i
nGlenw Domain. Btar oc foraire on tslog.* Farit^ Medb 6n
ia.rum. Farith in tricha c/ na Gailian, farith* AihV/, farith*
925
Fergj. Docrtar and sec/i ct i Imsh'gi GHndi Domain. Is
h Bngleo Rochada insin
7
Iwsligi Gleanwdownach. Roch-
alai* Fiwdabair ansi .i. apt^ain na secht ct triana fochan;/.
Atbail ar feili sin. Is de at Findahair Slbe.
Meillgle nlliac^ so.
2930
Dolluid chucu ia.rum hllech senat/^air Legairi badaich'
for At/t Feidli. L5egaire buadach mac 7?naich buidi matc
hlliach
;
biii ica gairi la hua hi Rit^ Impail do foccair dochom
in tslaig* co toetsad* a digail lais. Is amlaid dolluid, ina
charput c[h]retach nimbi cen fogaimen cen f^rtgai, d sengabair
2935 buidi fon c[h]arp/ crn
7
linais a charp?/ niw^bi di c[h]lochaib
co mhu ln cotici a focharpat.
Asorggad cch dot^iged dia dchsaiw, osse tarrnocht
lebrpentol
7
in c\a.par triasin creit sis. Rt^aigis iarum in
slog iwdas in toichime** omheft, r<?tibset in fear tarnocht. Is
5940
and rochoisc Dochae m^^c MghacA in daescorslg ocon chuid-
mead
7
asb^rtsow fri sudiu tara hisi, is nob^red a c[h]laideb
7
nobiad a chend de deuth li acht imrobrethsow a c^umang
orsin slog. Lasodaiw rithigestair in smirc[h]omairt. Adfes
d ba do' o^nmaib b5 nUlad dognlt^. Is iarum dognisow in
2945
smirc[h]owairt naile ina farrad,'" co fil in di smirum^air i2maille
di chnmaib
[43^]
fer OlncmacAt. Gatais Dcha a chend desow
iar2 dadaich"
7
bentai'Mia huu. Dogni cairdes fri suidiu
7
bi
a c[h]laideb lais. Mellgle5 Iliach sin huai(?) <:?didnatib in
slog.
2950
Airecor" narad anwso.
Dollotar dochum Thaillten iarum in sl5ig ataroirtAet araid
Ulad, tri c^oeca a llin. Dofuitet an tr\ cowlin leo
7
dofuitet-
1
s added later above - On an erasure ' Letter erased between cor and sin
*
s added beneath later * faraich MS. ^ a letter erased after i
"^
buagaich MS.

e added beneath later


*
the second i seems later
'
Added later beneath
10
y
added later
^i
First <f inserted later on erasure
^'
7 *tei add. MS.
'
One or two letters erased between this word and tlie next
I02 TIN B CAILNGE
som feisi^e. R5 Arad, is hed a aim in luic i torc/?ar ar
conafeadain ar Tnaig B Cuailngi.
2966 Aislingi nAimirgi?? anso.
Aislingi nAimirgiw tra iarsi hi tir T//ailten. Dosbiudc asa
aislingi con htad due a ainech^ d5 i Tailtin.^ Is and tiwic
Curi mac Dire cusi slog do chomruc fri* Co'mculaznc/.
Adchas do rogab a enur tr mlsa gaimrid fri feraib hErend.
2960 Ni ba fearrda la Coiri mac Diri frisiw sl5g teac^t iar/ ara
cheand ind fir tregdaigt/! crchtaigt^i. Ar robt^ Quchulaind
co ndec[h]aid a altaib do. Is Arum dobidc Cri dib dlbrucud
ar ceann araile fri hAmargiwe commafrecraidis na clocha isiwn
aer. Is iar; gid Cri inni Amargiwe im lgud ina tna dar
2965Tailtin. Licsis ia.rum Azwargin. Nrbo mac^tad immorro hi\.h
ar gi nowbert^a
7
doringelt Cri osom nd blad i coimthQcht
in t[s]15ig 5n hairsiw. Dognit^ idiu. Luith Ciiri a ndiaid* in
tsl5ig* ochitbir. Intan iarum adidc^ondairc Amairgi dos5iset
clr cl fri Tailti
7
fri Rid^* nAirtAir. Feccais forro aithirracA.
2970 \s ed tris ndirlme na tna ar romarb dlbsiw
7
a mac Conall
CernacA"' anais lais oco thimthirecht di clochaib
7
gib.
Slrrabad Sualdaiw anwso.
Ceirii dongnlt^ea tra ina hlsiu adchuidi/ar rocluiwethar
Suallaith 5 Rith Sualtaim i /MaigMuirrt^emnbuadrugud'*a
2975 meic Concu\aind fri d mac dec Gaile Dna
7
mac a sethar. Is
and asb^rt Saltai/ :
"
In nem maides, fa muir t>!ar c^richa, fa'
t^alam conscara, fa gir mo maicse," olse,
"
re nccomlonw?"
Dotht larum ochum a m<a:/c. Ba holc la sut^e tuid^echt* do
chuccai. Cia' nogota nimbladsowz^*' nert dia dlgail.
"
Erg co
2980hUl/," ol Cchulaind,'"*
"7 taibret cath foc^et5ir donaib 5ccaib;
mani tAibreat, nicow dlastar foraib co brath." Ammanaca" a
at^air iarum nicon robi ina charpat
[44*]
forsaroi'* ach rind
simni nd bad tregdait^i. A lm cl nam doet in sciath,
coeca fuile, is ed robi inti. Farruma do Emai, congair do
2985
uiaid :
"
Fir gontair, mn brattar, bi agt^ar." " A c^tna
gairm a taeb id lis, ani naill di t^ib led in dune, an tres
1
a added below the line later
-
t added after a below
^
Altered later
to /ria
*
the a ndiaid has been added later above
*
s and i added
later below
*
Aspirate mark later
'
cAemacA ms.
'*
an original
d OT t has been altered to
^
*
Mark of aspiration over d later Letter erased
aftertria
lo
jow added later
i
ul" MS. "/added later aove before oa
**
Letter erased at the end
^'
leg. agtar
TIN B CAILNGE 103
gairw 'mrum or Duma' na nGiall i nEmaiw. Ni frecart nec^
;
ba airmert di UWtaib, n labrad nech dib achf^ fri Conc[h]oba:r
;
n labrad Conc[h]obt:r acht^ ressna trib dridib.
" Cistabrata,
2990 cisdagata, cisdab^/>?" ol in dri.
"
Nosmb^/r," ol SnsXtaim,
"nosgata, nowbrata Aib/l mac Mata la heoXus Fergwja maic
Rig ; roindert/a far muiter cotici Dn Sobairc[h]e ;
ruct^a a
mbi
7
a mn
7
a n-ti. Nisleici Cchulaind a Maig Mur-
themne
7
a Crc^ Rois
\
tn mis a gaimrid tuaga \.ra congabait
2995 a brat fair, suip sesca fail ina altaib* ; rogaet condechaid a
altaib do."
"
Ba hisa," ol in dri,'
"
a bs ind fir rogr^i id
rig."
"
Is deithbir do," ol Conc[h]ob3!r.
"
Is dedb/r d," ol
\J\aid.
"
Is fr a canas Saldam," ol Conc[h]obzr,
"
5n luan
aidche samnai coricci luan aidchi imbuilc ocor niwdred."
3000 Focherd SxiaXtaim bedc imach lasodain. Nir I5r lais an aithesc
rodbi
7
dofuit fcra sciat^, co mh\ faebar condala in scitA a
c^enn de. 'Doheir \n Emai aitherroch a chend f^rsin sciat^
isa teac^
7
asbr an cend an focol c^/na
;
ciasi b^rad* alailiu is
ina c[h]otlud robi so f>rsid liaic,
7
is de dorochair f<?ra
3005
sciath oc diuchtrad.
"
Ba romor a nQallsa tra" ol Conchohar.
Muir ara' cendaib, \n nem hasa nibennaib, talum foa cosaib.
Dobersa cech mboiw ina h'\n\s^^ dib
7
cac^ mben
7
cec^ mac dia
tig iar mbuaid c^at^a." Forruw/ai Conchohar '\a.rum liw fora
mac, for Fidc^ad Fer mbend. Is aire asberar do suidiu fobit^
3010
nombitis henna. argaid fair.
Tochestol Ulad iso.
"
Atroi, a Fiwdchaid ! Notfoidiu co Dedaa,' co Iwber," co
Leamain,co Fallach, co hlllan mac Fergossa, co Gabar, co Dor-
lunsa, co hlwc[h]lriu, co Derg ideruc, co Feidlimid, co Cilar
3015
Ctach, co Faeladn, co Roc^aid mac Faithemain, co Rigdond, co
Lugaid, co Lugda, co Cathbuit^, co Inher, co tri Coirbriu, co
hAelai,Co Lae,
[44
b] co a t//ac^ur,co a glend, co Seoll hUatAac^,
co Debul Ardda,co Cethirw mac Fidtai, [co] Carlaig,coCether,
co Eillne, co Aurot^or, co Mulaig, co a d, cosi rigfilid, co
3020 hAwirg/, cosi nUat^adaic^ fodoblaid, cosi Morrignai, co
1
/or duma inserted (possibljr later) below
'
Added in marg. later
'
Added later below
*
naltaib MS., with n altered into a

One or two
letters erased between this word and the next
*
leg. cia asberat
^
Second a
added later below
^'^
the mark of aspiration is later
^
edad seems to have
been inserted later on an erasure

inaer altered later to inber
I04 TIN B CAILNGE
Dun Sobairc[h]e, co hleth, co Roth, co Fiachna, co Fert, co Dam
Dremed, co Andiaraid, co Mane mac mBraitharge, co Dam
Derg, co Mod, co Mait^es, co hlrmaithis, co Corp Glat^, co
Gabar Leigi Line, co hEc^taic^ Saimnec^, co Saiwne, co
3025 hEchdaic^ Lat^ac>^, co Lat^arnu, co hUwa mac Remarbisi, co
Fethain, co Muiremur mac Gerrgid, co Senlobair, co Canaiwd
nGall, co Follamai??, co 'L.ugaid r er mBolc, co Laigi Line, co
Baidgalac^, co Awzbuach, co Fergna, co Barrne, co hAine, co
hAirigi nEc^bl, co hAbra, co Celtch<a:r mac Cuithec/uiiri co
3030 Lethglais, co Loegairi Milbl, co Breo, co tri m^^raib Dro2Scailt
mt'c Dregawm, co Drenda, co Drendas, co Cimb, co Cimling, co
Cimmene, co Fnu Caba, coFac/^tna mac Senc^at^, co hAraid,
co Senchaid, co Serichaijrt^e, co Briccir, co ,Bricirne, co Breic, co
Ban, co Bairec^, co hOengwj mac Lti, co Fergus mac Leiti,
3035 co hOengj Fer Molg, co Bruchur, co hAlamiac^ in fenwic^,
co Slnge, co tr macu Fiac/zna, co Cuailngne, co Conall
Cernac^, co Midluac/air, co Conwad mac Morna, co Felunt, co
Coinculamd mac Sa.Uazm, co Muirt^emne, co hAimirgiw, co
hEas Ruaid, co Loeg, co Leiri, co mac Slc[h]olca, co Coirenda,
3040 co Conri mac Amargiw, co hArait^i, co hOengus Fer mBenn
l]ma.i, co hOgma ngnanaiwec^, co Brecc, co hEo mac nOircne,
co Toillc[h]end, co Sait/zi, co Mogoll Echbl, co Mag nAi, co
Conla Saeb, co hUarba, co Laegairi mbiiagach, co hlmpail, co
hAlile nAmargiwe, co Tailti;^, co Furbaidi Fer henn, co Seil, co
3045 Manes, co Cscraid mend, co Maic Li, co Fingin, co Fi^dgabra,
co Cremath,
[45
a] co Blae Fichit, co Blae Brugaic^, co Fesair, co
hEogaw mac Durt/^ac/zt, co Fermag, co Dord, co Seirid, co
SertAe, co Obln, co Cuilen, co Cuirt^er, co Liana, co hEith
benwe, co Fernel, co Fidc[h]ati^ Slbe BetAa, co Talgobai, co
9060 Bearnas, co Mend mac Fer calca, co Maigi Dulo, co hlroll, co
Blarigi, co Tibraidi mac nAilc[h]ot>4a, co hlala ingraimme, co
Maigi Doblo, co Rus mac nAilchat/ta, co Mane mac Cruim, co
NiwdicA mac Cruiwd, co Dipsemilid, co Ml mac Roc^raidi, co
Muiwdi mac Mu?2remair, co Fiatac^ Ferndoirre mac Dubt^aicA,
9066 co Muirne Mend.
Aislig Cormai: Conlog[es] so. Nrbo andsa t^ra do
Fiwdchat/^ a techtaireac^t, ar robtar^ coiceth Conc^ob^zzV huile
cach tigerna dib oc irnaidi Conc^ob/> nach oen tra bai fri
'
The a lias been added later above
TIN B* CAILNGE 105
hEamain anair
7
antiiaid
7
aniar. Intan bdar and dolotar uile
3060 combdar oc Emai Macha. Intan btar and adcaladar^
comrge do Chonc[h]otMir inn-Emai. Lotarso;^ sec^ Eamai
fodeas i ndaid int sloig.* A cetna toc/iumlutA iar; 5 Emai
co hlrard Cuilleand.
"
Cid fns nanaid sund?"ol Conc^obar.
"
Oc irnaidi do m^zcsu," or in sl5g.
"
Dochotar co tnchaid le
3065 do Theamraig do chuiwdchid Eirc maic Cairp;'/ Niadfer
7
Fedelme Nic^ndi ; <:dontisat a nd tnchaid ce sin n ragam
don maiginsea."
"
N aniub chtus," ol Conchobar^
"
co fesadar
fir hErend mo ducht/'<2dsa 2&\n ches araba."
Luid Conc[h]obar
7
Cealtchair tnb coictibcarp^/cutubartadar
3070 ocht fichti cend db o At^ AirtAir Midi ; is de at Ath
Fne.
Bdar and oc frecow/t in tslig*
7
ocht fichid ban, ba s a
nernail din brait; dobretha a cenda and
7
dofidi Conc[h]obar
7
CeltchazV ochum an dnaid. Is andsiw asb^rt Celtchrt/r
fria*
Conc[h]obrt/'.
"Taibli lethd^rga la rg naga samlait^iu co fodbaib fethe
3075
dees m{oma.'m im cht croeb di t/railc traigead tncha cetharriad
ct craid neach dame la ct im ct druad diar tuus na esbiad
fer feraiwd im druimne Conc[h]ohazr fochleamar c&th clichit a
fine rogenetar cat^ for Girich
7
Irgirich," olse. No cow^ad h
Cscraid M^d MacAa mac Conc[h]oba[i]r rochanad in ligsea'
3080
in adaig riasiw cat^* for slicAt na lidi rochan Legaire
[45
b]
buadach .i. Afraigid rg Macha aurclichid
7
reWqua,
7
co2ad
isi diinad tair rocanta. B isiw naichdisiw adchondairc
Dubtach Doel \]\ad in aisliwgi a mbdar ind tsloig' for Girich
7
Irgirich
;
is and ashert tnana chotlud.
3085
Aislingi Dubt^aich so.
Amra maitne, amra mithisi, mescfait^er sloig, soit^fid/r rg,
memsite muineoil, rutdfes gnan, dommema for tri sliagu slic^t
slaig Ulad im Chonchohar
;
im:>snat a mn, dosset a neti
isin maiti manairther, arsilsit^er Izich, diroirpit*?^ coin, ardidsi/^r
3090 eich illenit^ lot^ ibt>5er sinis cluipetach di dlaib mort[h]iiath.
Dofochtradar tna chotlud lasin. Cotmesca ind Emai forsi
slg. Adbail ce fer dib It**'" toeter didiu iar; co ciialadar
doris Cormac Conlonges, no comad h AihTl mac Mtae sin
1
Added later above
-
The s has beeu added below
^
ol Conchobar
added later above
*
s added later below
*
a added later below
^
Two
or three letters erased here
''
o "o added later bver
g
*
Space for three or
four letters follows
*
s added later above
^**
or perhaps
7 c
io6 TIN B CAILNGE
dnad tlar nochanad so huair Aililla. Mora ossad, osad
3095 Cuilleand, mora cocuir, cocuir Delend, mra echgmc^a,
echracha Alais no Asail, mora tedmand, tedmand Ted.
Toichim na mbuiden an/so.
Cin tr rognithea ina fisiseo roairlesatar C'/nac^ta a com-
airle AWella
7
Medba
7
Fergwja techtaireda aidib do dcsi
3100 Ulad dus in torpartar an mag. Is andsi/ a.rum asb^^t Aih/l.
*'
Eirc a Maz'c Roth trj' or Aih'/l,
"
7
dcca dnd iwdat ole inna
fir is'in magsa Midi itm? Mani torpartadar d'idm tucasa a
mbrait
7
a mb
;
doberad cat^ damsa ma tacar doib
;
nisnidnus*
sud n bus sriu."'^
3105 Luid Mac Rot^ iarsm do dcsaiw
7
do frecowet in maigi da
at^rala* ait^irrac^ co hAil///
7
Med^
7
Fergus. In C(?/na fecht*
iarsm dorccacha' Mac Roth huad do accmac Slbe Faid
conacca. arsiw dorrala ina huili fadmla asi fidbaid co rabadar
isin maig huile.
"
In fecht naili 'idm," or Mac Roth,
"
dorcc-
3110 ac^a a.im in mag aacca in trowchaich roln na glendu
7
na
fntu :<;derna na tulcha' eturru amaz'/ i^zdsi i llochaib. Do-
7marfas iarsiw ina oible tened as'm morc[h]aich s'm, iarsuidiu
domarfas ilbrechtrad cac^ illdat^a isi bith. Atchondairc iarsiw^
in saig^nnratV
7
in mbreisimnich
7
in tornich
7
in gaet^ moir
3115 bec ndrucc* mo folt dom chin
7
nch aramtrascair' dar m*^
aiss
[46
a]
7
n bu mor gatA in loi chena."
"Ced sucut? a Fergww," or Aih7/,
"
samalta lat."
"
Nr
andsa damsa. a samail 5n," or Fergw ;
"
U\atdk 'mdsin ar
tiac^tai asa ces. It torpartatar a fid im drong 'iarum
7
mt
7
3120
imorraiw'** na lth ngaile, ised forrochraid in fid, is rempu
rot/iechadar na fadmla isi mag. An trowcheo atchon??arcais
roln na fntu, anla na trenler sein rolln na glenwtu conderrxa.
na tulcha a.mai/ idsi i Uochaib eturru. Int saignenach"
7
'md
niblec^ tened
7
int ilbrechtr^fadchondaircsiu," a Matc Rot>^,"
3125 or Fergj,
"
it suile na caurad assa cennaib s'm doraitniset fnt
a.mail oible tened. In toirneac^ '\mmorro
7
in breisbmnech
7
in trogal rochalusu, fetgairi na claideb
7
na calg ndet insiw,
1
Last n added later above
-
Second t added laier below
'
Mark of
aspiration later
*
fectA MS.
'
dreccacha MS., but the stroke over is later

tilcha altered to tulcha


">
Both aspirate marks later
* d added later above
'
Originalljr araritrascair, but ri have been converted into m
'"
Mark of aspiration
is possibly later
^^
The s has been inserted later above
'-
1 has been added
later below between c and s
TAIN BO CUAILNGE 107
bresmneach^ na nar;, caulgarP na carp</, basgaire na neach,
nert ina nerrad, burach ina fndeda, faiw na mmled, mor-
3130
brut//
7
ferg
7
borrfod ia lt^ ngaile oc dechrad dochum i
chat/ta la wmit inna. feirgi
7
id liithbasa
;
iwddar leo ni tairset
it/r," or Ferg.
"
Artanesamar," or Aih'/l,
"
itt 5ic^ lid doib."
"
Ricfasu al-ieas on," or Fergus,
"
fobt/r n foigbt^ar in*-
Eriwd uili nac^ a nart/^ar domain tA Grecia^
7
Sceithiae siar
3135
co hiwdsi rcc
7
co Colomna Hercoil
7
co tor mBreogaiw
7
ca
hidsi Gaid* nech fol Ultu fo a mbrut^
7
fo a ferg," or Fergus.
Is iarsi i&rum Uiid Mac Rot^ aridise do dcsai toichme fer
nUlad comboi ina ndunadh oc Sleamai Midi. Luid iarum
aridisi co hAil///
7
Medb
7
Fergos
7
adft scla derba doib
3140
coneber Mac Koth aca naisneis :
"
Tinic buiden mor brut/tmar brigac^ borrfadach isi telaich
oc Sleamaiw Midi," for Mac Rot>^
;
"doig lim immorro is ar
trichaid cet inti ; rostellsad a ntaigi diib foc[h]<?/oir
7
rocecA-
ladar fert fotmaig fo suigiu' a taisich. Lech'caem seta fota ard
3145 5emid cinem do rigaib a delb i nairi^^ach na buidne, folt
fidbuidi fair oss cas, deas, tobac^, druimneach corrici th a d
galand; fuan cas corcra imbi hi forcipul bretnais derscai[g]t/'ech
d^rgoir ia brut fora brudib.* Rosc roglas roc^iw ina chid
;
coinsiu coir corcarda lais oss fochel f<?rleathan. Ulcha dega-
3160
blnac^ erchas rbuidi occa, lne gel culpatach co deirgidliud
i costol' imbi,
[46 <^]
claideb rduir iarna imdae, gelsciat^ ca
tagmilib'" oir fair, manis let^anglas fora c^rund miden" ina
lim. Ailleam di flaithib domai a t^othim" it/r sliiag
7
brut^
7
chrut^"
7
errad, ^ter ecosc
7
erfuad'*
7
big
7
cAoscor, itir
3166 greit
7
grirx
7
ordan."
"
Tnic buiden aile and idiu" or Mac Rot^,
"
is tanasti dia
scitche itir lin
7
costud
7
errad
7
erad
7
grin. Oclaech ci
caurata'* ina hairiach na buidne si. Brat huainide imhi hi
forcibul
; eo oir hasa doit, folt casbuidi fair, calc dt co imdur
1 The fu has been added above later
'
/ later on erasure
;
the two last letters
originally would appear to bave been li but / has been transformed into r
^
o{ci,
but second i added later below
-
The line added above for the second n is later
*
Mark of aspiration over d, but it is later

The t is somewhat doubtful, there
being marlcs of erasure and of writing over it : no a is added later over the
e
^
tio d added later over
g
^
ib later on erasure
^
no u added later over first o
1
a added later beneath / " the enn has been inserted later on erasure ** leg.
thochim
'3
j}jg f. jj^g been added later below
"
The^M added beneath
^*
caurita altered later to caurata
io8
TIN B CAILNGE
3160
dad fo a c^lu. Lene co nech\a.im i custul cota nglw, sciatA
beimnech co fiibar <r7duala fair, caidel rigt^aigi ina lim,
fet^an aircit imbe
7
imrit^' iar craund co sleig sair, in cein naile
dorreith coticci a dorn
7
dofesid in buidi si for laim chli
t^isich na c^/buidne,
7
is amlaid doesetar
7
a nglune fri
3166
talmain
7
imbel a sciath fria smecha^;
7
domfarfas ata formiwde
for erlabra in oclaich m5ir borrfadaich as tisec^ don buidiw
sin."
"
Tnic buiden aile and idiu" or M<a:c Roth,
"
is aidbliuw'
tficha cet a orcsi, fer croda annsam chaiw cAendlet^an ina
3170
/iairinach, folt dondchas fair, ulc^a fota idch5el degablacA lais,
brat dubglas olus hi forcipul imbi, delg nduiUech d'fiwdruiwe*
hasa bruiwdib, lne gel culputach co glun, scat^ erradach co
tagmilib fair, mel ndorw fiwdargait fo a choi/w, sleg cicriwd
ina laim. Dofesid ar blaib toisich na c<?/buidne.
5176 " Cia si, a Fergais ?
"
or AihV/.
"
Rofetarsa m," 'or Fergwj,
"
ina buidni sin .i. Conchobar ri cicid Eriwd, is he deisid forsi
fert otmaig. Sencha mac Aililla erlabraid \J\ad, is deisid ara
blaib. C^craid Mend Mac>^a mac Conc[h]obaz>, is he deisidh
for lim a athar. Is bs don gi fil na liin id abairt ucut ria
3180
coscor, rii imretMd' riam n hia.rum. Is dages nimgona. fri
fabairt cach nit^a tnic si," or Fergus.
"
Fogebad a nacallai;
sund," or Medb. "Tongu do dia toi^ges mo tMath em," or
Fergus,
"
ni rognair in Eriwd cose slag argara Ulad dogr^s.*
"Tnic buiden aile and didt'u,'" or Mac [Roth],
"
is
[47]
uilliu
3186 tnchait ce al-lin. Loech m5r calma co ng[r]i
7
erat>E oss
gormda grisaiwech ina hairinach
;
folt dond temnidi fair oss
slimt//ana fora etan, crowsciat^ co faebar consAa. fair, sleg
c5icrid ia lim, foga f(?/gabalach ina farrad,* cl&ideb croda
iarna ciwddruiw, brat corcra hi forcibul imbi, eo 5ir fora d5it,
3190 lne gel culpata^ cota nglun."
"
Ci si, a Fergais
?
"
or
AilzV/. "
Is cor' lma ar debaid em," or Fergus,
"
is cathml/'/
fri nth, is brath fri bidbadu dodnic an .i. Eogan mac
Durrt^ao^t ri Fernmaigi sin," ar Fergus.
* The mark of aspiration seems later
*
The a has been added later
3
The d has been added beneath
*
The/" has been added beneath
*
itijf (?)
inserted, apparently later, in left margin The MS. has Cjc]\Ait>, but the siglum
for m seems to have been added later
'
iiiiT)
MS., but cf. Tin B Cailgne,
ed. Windisch,
p. 745,
notes
2, 3,
and
4

jhe
/
has been inserted later

The r has been inserted later on erasure


TIN B CAILNGE
109
"
Tnic buiden mr borrfadach aile isi telaich oc Sleamai;^
3196 Midi," or Mac Rot^.
"
Rolsat a ntaigi tara nais. Ang didtu
is tailc dod dechadar isiw telaich, tromda int erfuat^*
7
is mor
in grin donucsad forru, hiiat^mar int airmgnth rolsad ocon
toithiw.^ Fer cenwremar calma caurata^* ina hairinach oss
cichorda grainne, folt etrow greliat/ fair. Suili buidi mora ina
3200 c/nnd, brat buidi co necM&im^ gil i faithi imbi. Scath bmnech
co (ebar condalacA fair dianec^tair, gi slT^dleat^an, sleg fota
co wbroen fola iarna crunw,
7
gi a t^naisi co cr bidbud iar
ng ina lim. Claideb bemnech mr iarna formnu."
"
Cia sin,
a Fergais?" or Ail/V/.
"
Nimgeb comroc n cowlond na comrom
3205 in lch dodwic .i. Loegaire BadaCi^ mac Conaig maic Ilech o
Iipiul* antaid," or ergus.
"
Tnic buiden mor aili ad didiu i ^lemai Midi isi
telaich,*' or Mc 'R.oX.
"
Lech munremar collach cai inr\
airiach na buidne si, folt dubc^as fair osse corcra gormainech,
3210 rosc nglas laiwderda ina chiwd, brat odarda fochlaidi imbi,
bretnas bnairgit and, dubsciat^ co wbailid humae fair, gi
silech co foscadaib ia li;, lene trebraid co deirci^dliud
imbi, claid^ co nimdornn diad tara tac^ anechtair." "Cia si,a
Fergats ?
"
or AiMll.
"
Is cor ar ug^-a dodwic, is tond romara
3215
bides miglaisi, is fer tn ngrethdi, is brt^ mbabt^ana bidbad
dodnic," or Fergus
"
.i. Muinremur mac Gerrciwd o Moduir
atuaid."
"
Tnic buid^w mor aili ann didtu isin telaig i Sleamai
Midi," or Mac Rot^.
"
Buiden rochi rolaid itir lin
7
costud
3220 7
timt^aidi. Is borrfadacA dofarfobrit in tulaig, f?rrochroth in
slog an armgrit rolsad oc teac^t id rimme. Loech ce/
grta inn airiwach na buidne, illde do diib
[47
b] a delb it/>
folt
7
rosc
7
hamain, it/> errud
7
cAruth
7
gut^
7
gili, it;V mad
7
mit
7
maisi,
7
itV arm
7
ergnas
7
cumtacA, it/V dechelt
7
3226
gaisced
7
c5ri, itir feib
7
gis
7
cenl."
"
Isi a ep^rt," ar
Fergos ;
"
is lucAair dego in fer laid Feidlimid dadnic an,
is borrfadacA caurad, is ton anbt^ine bdis, is gus nd fulang-
tAar co coscraib a aile-c[h]richaib iar foirtib a nmad .i. Feidlimid
Cilair ctaig* an."
'
Theyhas been inserted later
'
sic MS. ; Ug. tichim
^*
caurita altered
to caurata ^ The dot over c seems later * This was originally written impuilf
altered later to itnpiul
^
g
inserted later on erasure
iio TIN B CAILNGE
3230
"
Tnic buien aili and diitu isin telaich i Sleamaiw Midi,"
ar Mac Rot^,
"
na huaiti tnc^a ce ergal an^ ria.m. Loech mor
calma odarda coir comendaisc ina hairiwach, folt dubchas fair,
cro;//rosc odarda'* nadard ina chiwd, fer tarbga tailc garb, brat
glas imhi co delc argaid ara doit, lne gel c\x\'^atach i c^^tul
3235 iwbi, claid^^ iarna sliasaid, dercsciat^ co wbuaili c^aladargait
fair, tresemnech sliwdlet^an ia lizw."
"
Cia sin, a Fergais ?
"
or Ail/l.
"
Is lonbrut>5 barand, is limnid cac^ cat^a, is
baid cech ergaile dadnic an
;
Cpwnad mac Mornai o C^all-
aid andsaiw," or Ferg//.
3240
"
Tnic buid^ aili an ^\diu isi telaig oc Slewiw Midi," or
Mac Rot^.
"
Is tichiz slaig ar mit. Toiseach fil in a.irina.ck
na buidne si, n coiwdig liech bad chi/e it/> delb
7
timtAach
7
decelt. Folt tobach dergbuidi fair, gnis c^oir corcm chu-
tromae. Aged fochiel forlet^an, beil derga t^anaidi, dt
3245 mamda. nmonwda, guth glan^ gleorda, cuiwsiu chiw corcarda
chumdac/tacA.* Ailldem do delbaib doiwe. Brat corcra hi
forcibul imbi, bretnais fo al-lecor de or hiasa bnbruidib,
carsciat>t co tagmilib illdat^ac^a co cobrot/i aircid hasa cliu.
Gi fota faebarglas la foga feig fobartach ina. lim, claid^
3250
orduirw ir (ora. mui, lene ^culpatach co dergidled imbi i
cjtul."
"
Cia si, a ergats ?
"
or AiUll.
"
Rofetamar immorro,"
or ergus.
"
is leth gliad m," ors,
"
dadnic and, is clriud
comlaiwd, is lonwbrutA rchow ; Rochaid mac Faithemaiw o
Brig Dumae far cliamaiw insiw rooi la far nigisi .i. la
3255 indahair."
"
Tnic buiddw aile and didiu isin telaicA i Sleamai Midi,"
or Mac Rot^.
"
Loech oircnec^ remarsliastacA mor in airinach
na buidne si. Bec nch remithir fer cacA mball de. Ango is
fer co talmaiw " olse. [48 a]
"
Folt dub fair, gnis c^nedach
3260
corcarda lais, rosc mbrecAt nerard ina chid, fer n athlom
samlaid co ngriw
7
crath 7nocaib dafil congraiw adamra itir
tach
7
arm
7
cosc
7
ani
7
erred
;
conocaih co comrom niad co
anglonnaib sawnae, co mmlad imtAolton, co saidig tar cow/lond
do briusiud for {orlond co wbaraid for bidbadu, co imt^ecAt
3265
for ilc^rcha ecraidi cen Ci^omeirgi. Ni go is tailcc doroac^tar
1
A later on erasure
^
First d later on erasure ^ jhe letter which followed
has been erased ; the siglum for added later
*
The d has been added later
above
^
mor inserted later in left margin, apparently a part of a sentence which
has been erased
TIN B CAILNGE
III
rim hi Sleamon Mid. Bit^i do gail
7
gaisced om,"ol Fergus;
"
biti^i di druis
7
tairpt^igi, bit^i di nert
7
miadamlai, tat^a
idiu
(?)
di slagaib
7
airbrib mo chow^altai f[i]n Fergj mac
Liti r Lne, rid nga taisc/rt hErid.'"
5270
"
Tnic buid^ mr borrfadacA aili and id'u isin telaig a
Sleamaiw Midi," or Mac Rot^,
"
ergal zn* riaw,' errada ingantai
foraib, loech coem lai ina hairinach, biiaid crot^a huile iU'r
folt
7
rosc
7
gili, 'iU'r meit
7
costud
7
cori, cicrotA ir fair, brat
haiwe hi forcibal imbii bratnas oir isi brot hasa doit, lne gel
3275 culpatacA i custol imbi, tuiri rigt^aigi ia lim, claid^3 orduirw
iarna formna."
"
Is bruthmar a bara in chaurad c^omramaich
dadnig and m," or Fergus.
"
Amorgene mac Eiccitsach,*
goband 5 Bais ataid' ansin."
"
Tnic buid^ aile and dic'u isin X.e\aig a Sleawuiw Mt'efi" ar
3280 Mac Rot^.
"
Is bdud ar mit, is tie ar ie, is leo ar aithigi,
is cath ar Im, is all ar mt, is oll ar nert, is brt^ ara bliriud,
is torand ara t^arpt[h]igi.* Loech garbaiweiuch hiiathmar
in airinach na buidne s'm, oss brach blmar, folt garbh grend-
liat^ fair, oss sronmar balld^^, brat riabaiw imbi, cailli iarai^d
3285
fora brut, crowsciath co fSbur conwdala fair, garblne trebraid
i custol imbi, liat^gaii mar iwa \a.'im, trcha' semand aire, claid^3
.VII. mbrot^a iarna f<7rmnai. Atrac^t in slog uile ara chin
7
rol* drmae di chath imbi oc teacAt isi telaig."
"
Iss cend
erbga dadnic," or Fergus,
"
is let^ cat^a, is greit ar gail, is
3290 tond ainbt[h]ie' bdas, is muir dar cfcha .i. Celtchair mac
Cuitheochair o Dn Let/rglaisi ataid."
"
Tnic hnien aile an idiu 'isin telaig a Sleamaiw Midij"
or Mac Rot^.
"
Loech ngel ina Aairinach fiwd huile 'iiir folt
7
abrotchor
7
ulchai
7
decelt, sciati co w/biailich
[48
b] oir fair
7
3295 claid^^ co niwdorn diad
7
manis breifnech'" ina \aiim. Adliechda
Jonrlaid a tchim."
"
Inmaiw m in bethir bailc bimnec^
dodic," or Ferg,
"
in matAgamaiw mrglpnwac^ fri hecraidi
1
stc, leg. hErend
"^
Later on erasure
^
j^j except r later on erasure
*
a stroke appears to have been added later to the h, thus h" : see Tin, ed.
Windisch,
p. 767,
note, leg. Eccetsalaig

Originally atuaid, the stroice for
n has been added later
*
The second t has been added later beneath
'
The
letter which foUowed h lias been erased, and a stroke added to the h, tlius h"
*
The la has been added later

The / has been added later beneath
^^
The n
has been added later beneath
112 TIN B CAILNGE
conloing firu, Feradach Fin Fec^tnach^ o nemiud Slebe Fait
ataid anwsin."
5300
"
Tnic huiden aili and didiu isin telaich a Slemai Mz<^i," or
Mac Rot^
"
Lch athmar ina hairinach, osse bruach blmar,
mit a bil belu eich, folt dondchas fair, oss let^glir cadissiw
let^anchend lmfota, brat dub ascach'* imbi, rot^ creda and
huasa, dodbocoit* laeth hiiasa c[h]lu, manis muiwcech ina
3305 deis, claid-^ fota iar formnu."
"
Is leo lmd<?;'g londandsclech
dadmc," or Fer^^j.
"
Is ardglondach gmar amnas, is brut^
ar t^ir nd fulangt^ar, Eirrgi Echbl o Bri Eirgi atiiaid," ol
Fergus.
"
Tnic buid^ aile an didiu isin te\az i Slemai Mzdi" or
3310 McRoth. D ocloech caema cosmaili diblnaib ina hairiach,
fuilt buidi foraib, d gelscath co tagmilaib argait, at immads
eturru, i?malle doaurcbad doib a cossa
7
fosruiwet, noco nalt
doib taurcbil a coss do neacAtar de seach araile. D nrad,
d nloise, d rid
g, d chaur, d clt* bgid, d drec, d
3315 t^ene, d cathmilid, d chathchuimnid ergaile, d deil, d dna,
d treitiU U\ad imma. rig."
"
Cia si, a Fergais
?
" or Aih7/.
"
Fiachna
7
Fiacha, d mac 6r(7c[h]obair mat'c Neasa, d
cndiscl t^aiscVt renn," or Fergus.
"
Tnic buid ele and didt'u isin te\aig a Slemain Mid'x" or
3320 Mac Roth.
"
Tri hoclaich gnsta grta* gormaig ina hairiwac^,
tr bearrt^a blibuidi foraib, tri broit oendatha im^n hi forcibul,
tn delgi oir hasa ndoitib, teora lne monasacha co d^rgidtliud
i custul impu, trL scith cosmaili foraib, tri claid<^ orduirw iarna
formnu, teora slega let^anglasa ina ndeaslmaib ; at imas
3326
etn-u. Tria nchinnid^ C^oba, tri morglonwaich Midlachra,
tn ruirig* Roth, tri ^arsidi airtAir Fata," or Fergus
;
"
tn matc
Fiachna iwdsaiw i ndegaicA in tairb .i. Kus
7
Diri
7
ImchatA,"
or Fergus.
"
Tnic buid^w aile and didiu isin teiaig i Slemaiw Mid'i," or
5330 M<a!c Rot^. " Fer bresta brut^mar ina hairinach, sile ruad<?;'ga
^
The n has been added above
2
One or two letters erased at tne beginning
of the word
; ? Ug. luascach, as in LL. (Fo.
99
a)
*
Second d and stroke over
later on erasure
*
sic, an leg. chleth ?
*
ra later on erasure * The d has
been added above
'
in later on erasure
^
/^ has been added (? later) over rig^
{ruirthig), or, beiiig inimediately under the b of Choba, were they intended to
alter Choba into Chobtha ?
TIN B CAILNGE
113
curita ia chind, brat brec imbi, rot^ aircid and, scat^ glas fora
cAlu co nimdorn argaid (o slasait, gai derscai[g]t/! co na.g am
amainse ina diglaig deis, lne geal
[49
a] culpaach i custul cota
g\un. Buiden ford^rg co fuilib iwbi oss fuileach crchtach
3335 cadesin."
"
Is si," or Fergj,
"
i dna dchownarcell, is in
lmnid leat^artAach,' is in^ rob rigi ergaili, is in tarb
dsachtach, is e in badach Baili, is int anglondach B^mais, is
in cat^chuiwdich Colpt[h]ai,' cowla cict^i t^uaisc/rt hKrmn
.1. Menn mac Slchalca o Choranwaib. Do dgail a crc^t tnic
3340 in fer si foraib," or Fergus.
"
Tnic buid<? aile ann idiu isin X.[aig a Slemaiw M/^i," or
Mac Roth,
"
7
siat adleochda imt[h]oltonach ;* clsch odarda
mor lecanfota ina hairiwach, folt don cribac^ fair, brat derg
foloi cin' imbi, lne d(?rgscoi[g]t^i, dealc noir huasa doidib ina
3345 brot, c\2iieb d^rcscoi[g]t^i co nimdurnn fiwdarcaid fora c[h]lu,
scath derg fair, mnis leat>^aglas fordual altchin uiwdsen
ina li/."
"
Fer tri mbailcbemend dadnic," or Fergus,
"
fer tri
raiti, Her trl rti,* fer tn ramada, fer tri mbada, fer tn ngr^t^a
conhoing nt^a for niwdiu in alailiu cnch. Fergnae mac
3360 Fidchoime a Coronw sin."
"
Tnic buid-? aile and didz'u isin telaich i Slemaw Micli,"
or M<7C Roth.
"
Is aidbliu tncha ce a faircsi ; lch uc^^tgel
rocAem ina hairiwach, cosmail fri hAik7/ ucud itir mt
7
maisi
7
decelt
7
errad, mi^d oir huasa mullach, brat d^f^scoi[g]t^i imhi
3355 hi forcibal, bretnas oir isin brot (ora. bruiwdib, lene ^d^rgiwdliud
i custul imbi, scat^ bemnech co nim\ih bir fair, tuiri rgt^aigi
ina \zim, claid^^ oirduirw iarna formna."
"
Is muir tar glasa
dodnic an m," or Fergw,
"
is londbruth loga, is difulaiwg a
bara fri hecraidi. Furbaidi Fer ben iwnsiw," or Fergus.
3360
"
Tnic buid<? aile and didtu isin te\aig i SAeamain Midi," or
Mac Rot>!. "Adlic^da dairme," ol Mrtc Ro/t, "errada iwganta
csamla impu seach na buidne olc^eana ; is bladach dodechadar
didiu iter arm
7
etacA
7
errodh. Slg mor borrfadach isi
buidin, mac brecd^rg ina hairinach. Aild^w do delbaib doie a
3365 delb, ergal n riam, scath taulgel ina lim co cobrud oir fair
7
' rtha later on erasure

Later on erasure
^
xhe / has been added
later beneath
*
immmtoltonach MS., buf the second and third m added later on
erasure
* Inserted later between imbi on one line and huasa on the foUowing line
-*
Added later in margin on right
I
114
TIN B CAILNGE
bil oir imbi, gi ith trom co foscod ina liw, brat corcra
cort^arach i forcibul imbi, delc narcuid isi brot ara brui^db,
lene gel cu\paack co nerg\nd\\\\i'\ imbi, claideb
[49
b'\ orduirw
tara tach aneachtair." Contuaissi' Fergw lasodai. "N fetarsa*^
3370 m," or Fergw,
"
inas in maic sin la hUltu, ac^t en bad doig
lim beidis h fir Themra immon mac coir namra noir[d]nidi, im
Erc mac Coirpr' Niad fer
7
ingie Conc^hJobazV niwmuscarat
tairrid dichmairc a athar dodeachaid in fer si do chobair a
senathar. Is tna ng' in maic s\n" or si* " brisfi[t]hir in cat^
3375
foraib. Wicon ait^igi* in m^c sin hat^ n howun oc far saigid
etorro a med far cat^a. Bad ferrda bhrigfite* lit^i gaili fer
nUlad oc teasarcaiw luig a cridi oc sligid in chat^a; dosuicfe
uile ell conoihdi oc aisci in maic isin mXh mr sin'' oc sligi in
cat^a remib. Rocechlastar rucht claidz^ Conc[h]ob/r ama;'/
3380
gloi? nrc^on ic tesorcai in matc. Focicher Qchulaind tn
mru doie iwmon cat^ oc saig^id* in maic bit {stc). Bith r?dalb
donuaperat lith gaili fer nUIad in dairmi," or Fergj.
"
Is fota leam tr," or Mac Roth,'
"
bit^ fri haisnis ineich
adcondarc uili ac^t dodoechaid etarport co fis scel dibse."
5386
"
Dofucais," or Fer^us.
"
N t^nic didi'u ConaW Cernach cona.
mrbuidiw," or Mac Rot^.
"
N t^ngadar tri meic Conc[h]oba[i]r
cona. tri coectaib cet. N t//nic tr Quchulaind and iarna
cArchtnugd in hcomXwnd. Ac^t masa err oenc[h]arpz/," or
Mac Rot,
"
nawm is doig bad n inso tAnic an. D each
3390
dronchara fona c[h]arp<3;/ ; it scablebra, baslet^na, orlethna,
fossenga^", ardcAenda, tiiagmair, gobc[h]oela, bolcsrona." D
ndroch hduba tairchisi^*, fonnaid-reidi, ruirt^echa, cret urard
dresac^tach,
pupull ainidi," hiiaitne iwtnaise. Oclch isi
charpa/ si cetherleat^an corcaineach, sasmsel cas cirdub fair
5395
coticci" th a d gMaland**, cethochruss no ceatharfochrus bruit
derg imbi, ceithri tncht bini clis hi cechtar a d d^it." Claid^^
orduirn fora cAlu, sclat^^^
7
sleg lais, ceit[h]ri cleitni fichit imbi
fo t^taib 7
refedaib. Ara'* ara blaib, d chulaid id araid
1
first j on erasure *yhas a later mark of aspiration over it
'
Beneath a
another a has been added later
*
sl MS. (side), but an attempt seems to have been
made to alter si to /: leg. Fergus ?

th later on erasure
*
h later on erasure
'
Added later above

Mark of aspiration later
^
Added later beneath
i"
First s either inserted later on erasure or an attempt made to erase it
^^
The j
has been inserted later
^*
A letter seems to have been erased after tatr
i^
xhe
n is later on erasure
'*
ci later on erasiu-e
^*
Mark of aspiration later
*
Mark
of aspiration later ; the i, which is on an erasure, is doubtful
"
scliath MS
1*
Letter erased before r
TIN B CAILNGE
115
frisna heocho, na hisi ina ladair riam sair, fithchell for scarad
5400 etrru, letA a fairne di or buidi, anaill ba de fiwdruine, banbach
fo a dib slastaib, .ix. cles do chor d an ardai."
"
Cia sin, a
ergais
?
" or AiMll.
"
Ni anse," or Fer^,
"
Cnchulaind mac
Soaltaiw a sdaib
7
Loeg mac Rangabra a arae. Qchulatnd
insaiw," or Fer^j.
3405
"
M5r do chet&\h tr
7
mlib," or Mac Roth,
"
doroachd in
dunaidsa \J\ad.
[50
a] Mor do churadaib
7
do t^rneraib
7
lt^aib gaile roachtadar grafaid isi noenach. M5r do
buidnib didiu," or Mac Roth,
"
robtar oca torachtar in dnaid'
ctna doneoch n toracAt
7
n tnic an dnad an dodecAadsa
3410
acAt nam," or Mac Rot^, "nocho tarnastair' mo rosc for tulaich
n digna doneoch rosac^t mo uil btha. Ath Firdiad corici
Sleaman Midi, acht (or ech 7* dune."
"
Fer muinter adchon-
daircais m," or Fergus.
Luid Coriclhlohartr conaL sl5gaib congah dunadhi cowochraib
5415
dia c[h]lib. GuitAir dl o Conc[h]obar da Ailill co twrcbil ngr^e
arabrach
7
basisestar Ailz// ar feraib hEr<?</
7
ar in longess
7
basisestar Conc[h]ob2r ar IJUatd
7
focertar pupaill Conc[h]obz>
iarw. Is heth mot^ ba fornocht talam etn-u
7
daneccad
hXJlaid re fuiwed ngrne. Is an^si asb^rt i mrriga isi
3420
dorbles ittr in d dnad :
"
Crenaid brai brigde fer bruiwden fuil feochair cath
coimid luiwd mesctuich tuiwd tib im thuill im nith galaib iar
luiwnich luud fianwa fetal ferda fir Criiachan cotascritA imrti ar-
dbit^ cuiritA^r catA ar cosa alailiu cnmair^ hUltaib mairc
3426
larnaib mairc d' Ultaib immorro cnmair larnaib is ed dobreth
hi clusaib Iair mairc h\J\taib ol niscainedar angle."
Robi Cchulaind trd oc Fedaiw Chollna ina narrad.
Dpbreth biad do 5na brigadaib in aidchi si
7
dotAigdis dia
acallaiw fri d.' Ni rubai neach diib cliu do Ath Firdiad.
3430
"
Huinse albani asi dnad aniar^ [i]sin* dunad sair," ol int ara
fri Comculaind ;
"
huidse ceithern gilla ara cend." "ConricfGt
in giUa si," or Cuchulaind
;
"
regaid int albani tarsin^* mag inti
nd gba a corti regaid do chobair na ngilla." Dognith* so
1 The th has been added above between h and e
'
The i has been added later
beneath *
added later beneath the */>r A
7
later on erasure
^
cen
later on erasure * Later on erasure ? First a later on erasure A letter
(?
i)
erased before s
;
the stroke over the n is later
*
the n is on an erasure
^
Maric of aspiration later
12
ii6
TIN B Ci5aILNGE
iarum a.matl asiwdubairt Quchulaind.
"Cidj nondfechad gilla
3435 \J\ad in cat^ ?
" "
Is fearrda**," ol int ara.
"
Ba bg doibsow an
toitim oc tesorcai a neiti," ol Qchulaind
;
"
7
anosa ?
" "
Na
oclacha amulc[h]acha nodfechad iwdosa," ol int ara.
"
In tanic
nll so\us forsi ngriw beos ?
"
for Cchulatnd.
"
Nt^o ew,"*
ol int ara.
" Apmind nac^imbaisi nert do t^eac^t cucu," ol
3440
Cchulaind.
"
Consxnter chena iwdiu," ol int ara,
"
im X.hr\h
twrcbla g/rne, es allach fiches in cat^ iwdossa," ol int ara,
"
ac^t nd fil rgu and air is cotlud bos dib." Is and asb^n
Fachtnai intan donrcaib grlan

nd is h Conc[h]obZ/- rochan
trena chodlad.
3445
"
Comergid ri* Mac^a m5rglonaich, muint^r fial, meilid
fSbra, fichith cat^, claidig brac/, bendaicA sciat^u, sctAa
lma, labra a neiti, ecrai cosnadae, c^^c^erd cch cc>^ ar cosa
araile lait^ tigernach dodaircba, liblait arrm
[50
b] bid
ferrda fid forsa saig
7
forsa leasad ibaib dagda doirp a fuile
3460
llnfaid caumu c-iridi a rigna tuidicfaid eblaid a samgubse
co;med fuileach ferach fot forsa lestais orsa. sestais comrgid
rig Macha."
"
Cia rochachaiw so?" or cch. "Conc[h]obar mac Nesa,*
orst,
"
no Fac/ztna rochachaiw," olset. "
Cotlaid, cotlaid acht
3455
far cat^ais."
^cloit^ Legairi BuadacA :
"
Afraigid rig Macha aur-
c[h]laid;ig' far mb, tesorcid far mbroit iwneossartar* Connachtdi
di aird hUisnich diupart taib \m\ loissit^er feithi selais omun
clar gairigi."
3460
"
Cia rochachaiw so?" or cch. "Liegairi Badach mac
C'wnaid Buidi maic Ilech. Cotlaid, cotlaid forsiw far cat^ais/'
"
Anaid fris bos," ol Conc[h]obtf?', "co taurcbil gnan {sic)y
cowmaith hi glennaib*
7
hi tuaigebfaib' na hairend."' Antan
adcAondairc Qchulaind na rlga anair oc gabil a mid fora
3465
cennai
7
oc terorcaiw* na mbuiden, asb/?^t Cchulaind fria
araid arna dluscad' Ultu,
7
asb^^t int ara

no is e Amargiwd
mac Eicit in fili asb^rt.
>a
there appears to be a dot over first r
'
later on erasure
*
a letter
(?
g\
has been erased after i
^
The siglum for m seems to be later
*
The e has been
added later beneath the n
*
The / has been added above, possibly later
^
sic
MS ;
the strofceover ris possibljr later; cf. Tin, Ed. Windisch, line
5823,
alsonote *,.
p. 842
'
The h is later ; cf. Tin, Ed. Windisch,
p. 842,
note

^
SicUS-^
leg. tesorcain
'
The stroke for the n is later
TIN B CAILNGE
117
"Comrgid rlg Macha morglondaicA muiwter ial miand-
aigt^er Bodb bu imbial* insernd cru cridi inreitA nt^ nlaba
3470 nertaid gal cridi cru for telaib no for tinw tecAed* .i. for toid
teiced tercbaid no teilcfid isnis nithu n frth fri Coxnculatna
cosmail Conculaind conhen mian Macha mochtrd mas ar biiaib
Cuailgi comrgid. Com."
"
Dosruisces," ol int ara,
"
samlaid dodeochadar si chat^
3475 tornoc^t ac/t a narmo nam. Iwt diada dorus a pupaill sair is
tnt sar dodeochaid." "Is degc[h]obair igme,"' ol Qichulaind.
Imthsa \}\cui Xrd ni de leantar sud callic. \mthus\z\
immorro fer nErid cotagart Badb 7 B Neit
7
Nemaiw forru
id aidchi sin for Girig
7
Irgirich r^widapad ce loech dib ar
3480 athbs
;
nrbo hsiw adaig ba smu doib.
Tochos[t]uI fear nErend andso. Rochachaiw AiU'i/ mac
Maetae i naidchi sin riasi cath co nepert :
"
Atri a thrigt[h]rein nodfoidiu co tri Conaire Slebe Mis
tri Les fid Lac^ra, tri Meid Corpt^e Loste, tri Buidir Buaisi,
3485 trl Boidb Baidnigi, tri Baideltaich Berha., tri Mwredaich
Marga, tri Loegairi Leici D^rgi, tri Suibne Suire, tri Echtaig
ne, tri Doil Eirrig, tri Damaich Der^ : : rc,* tri Bratraid
Lac^a Ri, tri Nnellet^ LacAa Erni, tri Bresail Bodg : :,'
tri
^Amalgaid Aii, tri Fiachraid Fed n mai,' tri Nechaiin Maigi
3490 Mnsci, tri maic a.mra. Esa Raid, tri ruirig Aigle, tri Bruc^air
Glais Febrad, tri Conaill CollamracA,
[51
a] tri Fic Fi/zda-
brac^, tri Coirpri Cliach. tri Mane MilscotA, tri Descostoig
Droma, tri Fintai Femi, tri Rathaich Raigne, tri hEt[er]scele
E.tarhaine, tri Gaire Gaible, tri JEds. Aidne, tri Mongaich
3W
Mitaie, tri Dadaid Aine, tri Gairbglunwraidi, tri Discirt^uaga,
tri Leat^luiwd Linti, tri Coichid S^ile, tri Dauich Lea/na, tri
Cellchair hUwuill, tri Coscraich ClotAra, tri Bairrchais Eilli, tri
Diri Tibrat Fid, tri hAirt Arda Ladlarw, tri Mredaich
Maigi Femi, tri Congbaidi Cliach, tri Mordai Mosot^, tri
3600
Roir Rois Buiti, tri Anraid Turbi, tri hEit/rscl Terarac^, tri
Galgaidi Goai, tri Feradaid Foltc[h]ais, tri Feidmriig Rotail,
tri Scil Soobail, tri hAilill hUaiti, tri Gortaich Gmnaisc, ri
1
The a has been added

possibly laterbeneath, between i and /


*
The
mark of aspiration is later
^
The m is doubtful
*
The
g
is later on erasure
*
The one or two letters (de
?)
preceding rc aie iUegible
'
gis later on an erasure,
the one or two letters that follow, on an erasure, are illegibl
^
sic ms ; Igg^.
nemain
(?).
ii8 TIN B CAILNGE
Measaich Maethla, tri hUilleith Arda Airt/^ir, trt Coirp Cliri,
trz ^Airt Arda, trz Foiwdig hlrms, tri hlllaid hErend, tri
5505 Sochaidi Sina, tri Bronaig Bethra, tri Mongaid Mucmruwa,
trl Moc/maidne Maigi Aii, tri Tig<ernmais Tuat^aw/brais, tri
hEchtaich Fiwdabrach, trl Corm^c hUiscrend, tri hUidir
Buaile, tri Ruis Ruscse, tri Fearad Y'\n, tri hAthchuirp
Tulc^a, tri Tat^ail Tani, tri m^rcsch Femrag, tri Legairi
3610 B^^ranach, tri Fidaig Saigt^i, tri CormSic Cauanac^, tri
Coirbn Luingi, tri hUidir Oc[h]obair, tri Glais m^c Cathbat^,
tri Duib Druad, tri hAirich Cluic^iur, tri Laiten Luiged, tri
Conc[h]ob<3:> Collsen, tri Elair Deiuais, tri Fiadail Duiwerg", tri
hAirich Iwsi hUaw, tri Nit/i At^a Cribe, tri hOengussL Uisce,
3616 tri Fiac^ Fernwa nlmbais, tri Duirw, tri Bailcbroidi, tri Moin
Maigi, tri Cais Cuile, tri Truiw Maigi Ele, tri Srut^mair Maigi
Ochtair, tri Glonwmair Maigi Leathaiw, tri Dorwmair Maigi
hUisce, tri Glaisd^rg Tethba, tri Tirgirn Taince, tri Tibraidi
Taliwdi."
3520
Ferc[h]uidred fer^ nEreand inso cach tnar cenmot[h] anrobi
Quzhulaind diib riam.
Imthi^a QoncvXaind immorro is ed idister sund coleic.
"
Fg diwd, a mo popa a Loig, cindus fecht/ta' Ulaid in cath
idosa,"
"
Is ferda," ol int ara.
"
Cia conualaiwdse' mo charpa
3525
7
Oen ara Conaill C[h]ernaich idiu ina charp/ co tiasmais
onoiti* diaraile iarsiw diwdiu n regad crua na fonwaid tnt."
"
Is
damna morgliad si," ol Cchu/aind.
"
N derntar isi cat^,'^
or QUchulaind fna araid
;
"
ni nd fesur* aid."
"
Bid flr on
doneoch ?nisorsa de," ol int ara. [51
b]
"
Airm itt in lith
3530 gaile indosa anar," ol it ara ;
"
b^rait toilc isiw ch^Xh sair.
A cowmet c^na anair b<?/aid tolc isi c^ath sar."
"
Abraiwd
n bad \m slnsa*," ol Cchulaind
\
"ropad reill mo t^olcsa and
a cumB. c^ich."
Is andsi tncadar ina ferchuidreda' id th slgaid. Inmain
3535 tr hi tuladar fiana vaxum on chath or Girich
7
Irgirich.
Is ann idiu sin t^nic in noi carp^'/ di findidib inm.
Irait^i, tnar remib di thraig
;
nrbo mailli dolotar olmbtar in
'
Added later beneath
*
The mark of aspiration over t is later * Another
a has been added later below between / and a
^ no e added later over the
second o
*
The s is later on an erasure
*
The second s has been added
later above
' The a has been added later beneath ^ xhe last letter is.
doubtful
TliSr B CAILNGE
119
charpd;//. Nistailcc Medb s chat^ ar srengail nAileollo asiw
chat^ mad fair nomaidset no ar gui ConchobazV mad fair bad
3640
len. Is ia.rum roiwdis a ara do Choinchulaind bitA do hWill
7
do Meidb og guid^i^ Fergja im t//echt isi cat^
7
asb^/tadar
fris nrbo chol do, ar doradsad mor do maith do fora lonwg^j.
"
Ma nobith m mo c[h]laid^<^ acomsa," ol Fergus,
"
beitis lir
leamsa cendae fer liae'' sceith~ andte bommanw ega hi ngreWig
3545
donnicc ec^rad rig o roroietar ditir."*
Is andsi dorad Fergus in lugusa :
"
Tongu, e reUqua
;
mebsaitis limsa glaini* fer dia mbraigde, brigde fear la ndoite,
rigt^i fer la naille, uile er lan rigt^e, [rigthe] er la ndorndaib,
dornwa fer lan mera, mra er la niwgne, [ingne] fer Ja orcleihi,
3550
forclet^i {er la medn, modon er la sliasta, sliastai er la
nglne, glne fer la colp[th]a, colpt^ai fer la traigt^e, t^aigtAi
fer la mra, mra fer. la ni[n]gne ; doruc^t faid am ederad na
haeru feib dodrmsired beach illo aile."
Is andsiw asb(?rt AWill re araid :
"
Dow^iceb in claid^^ cuilleis
3555
toid. Tongu do dla toiwgeas mo that^ mad meso a blt^ lat
iwdiu ollds* al-lait^i dondmbiurtsa duit isi liter i crch nUlad,
cia nobeidis fir hEriwd ocot anocol airi/sa, nitansitis."
Is iarw dobreth a c[h]laid^^ do Fergus
7
asb^rt AiI/7/: "Geib
do c[h]laideb ciassorseo hEriu hand ferfaid for Girig dia
3560
macaib morlech mad la fir neinech nd bad fomn nimbrae do
boranw' borrfad barain fiad nUlad errathaib la diuscud Girigi
far fotaib fesar la maten ford^A^. Fochen colad miel macrad
caladcolc claid^^ Lidi lasiwta huat^ 5enhair bodba beisemil
macrad nai ardoirsib ata re tnic a ndgail diu. Pa feithi
3666
fairtbe a cend consuidfea nacotaigfe coiwdiu in claidiubsa
cordib combaig aithsclaib ni firba foraib galnas mo chlaidiub
atanri allac^
[52]
ria feraib h.Frend"
"
Is liach do t^oitiw
i roi remur," or Fergos fri hAil//l. Cotogart Badb
7
Be' Nit
7
Neamaiw forro in aidchi sin for Giric^
7
lrgz.irick
;
conidbad
3670
ct loech db ara athbas. Nirbo si sin adaich ba si^^iu dib.
Gaibid Ferg asuidiu a gaisced
7
imasi isin chat^
7
glanais
herna c^/isi cAath cona. c[h]laideb ina dib lzuib. Gabais Medb
1
The raark of aspiration is later - Originalljr uae, but u has been changed into li
*
The d added beneath first i
*
The last letter is later on an erasure
*
The
s has been added above a
^
no a added later over o
'
Two letters erased
aftcr b ; e inserted later on the erasure
I20 TIN B CAILNGE
Arum gaisc^^fer (stc)
7
foebar isi c^at^
7
maidt^^rempi fo thri
condi^ ed rosoi in cual gi orai culu. "N fetar," ol Conc\\\\ohar
3575 fna muitz> btar iwme,
"
cia resa maid in cath friwd atiiaid.
Gebidsi sun in cdith\dm condecharsa fcra c^id."
'*
Gemane
iarw i wbale itaw," ar na hoca, '' acht mana maidi \n talam
foud n an nem awnuas {ora.ini, conmemsawne de sud."
Farruwae iairum G?c[h]obar ar cid Fergja ; tcbaid in scat^
3580 fris .i. id Ochaiw, sclath Conc[h]obaz>, cethera. hefina 5ir fair,
.IIII. sethnecha oir t^airrse. Benaid Fer^ tn bmid fair nd
cowairnic cid bil a sceith dosow for a cend.
"
Cia di Ultaib
argab in scat/
?"
ol Ferg.
"
Fer as ferr
7
: : : ol ua : oi," ol
Conc^obar,
"
7
rodatuc for longes ir\n adba con alltai
7
sindac^
3586
7
dotniwgeba andiu* ar gail gaisc/ fiad feraib hErend." Inmidir
Fer^j lasodaiw bm ndigla da dib lmaib for Conc[h^ohar co
comra.nic grir\ni in claideb fn talmai iarna c^l. Foc^erd
Cormac Conionges \a.ma. for suidiu
7
iadaid a di lma ma rigid.
"
Ainbc^ellao^, ainbchellac^^, a mo popa, a Fergais," ol
i59o Cormc, "foichleach nairfoichlecA insin, a popa Fergais, nimtidi
in chairdiwe, huise for nimde, rocalled for cairde, olcai bmend
benai, a popa, a Fergats" ol Cormac.
"
Cet's coich^^ biu ?
"
ol Fer^j.
"
Ben a tn telc^a iarsiu, ti do liw, slig iwmud do cach leit^
7
nisnairle; imrap ainech nUlad nd confrcbad, ni confaichthair n
355 tcabt^a tnutsiu iwdiu."
"
Airgsiu na leat^ naill, a Chonc^obaV','
ol Corma: fria at^air, "niT'wmela in fersa a barai^d for Ultu n hus
moo sund." Imsi as Fer^j
;
arsHgi ce \6ech di Uiatd \a.sin
cetna. co/roc cosi c[h]laideb, co co/airnic fri Cowall Cernach.
"
Bara mor i brig si," ar ConaW Cernach
"
for tait/f
7
cenl
3600 ar thi mn dritAi."
"
Ceist cid dogn, a firlich
?
" ors.
"
Clig' na tulchu tairrsiu
7
na dusu iwpu," or Conall Cernach.
SligJ Fergus na tulchai iarum co roben a teora miela Midi da
t^n bmenwaib. Rocluiwethar Cuchulaind lasodaiw ina builli
dob^rt Fergus forsna tulc^a n for sciat^ Conc[h]oba/r fodeisin.
3605
"
Cich benas na bailcbemendasa mora imcianasa
?
" or
Cchulaind\ "adais cr c^ridi consca.r bara bith dos[52b]cara
tmit* taga." Frisgart Leg cone^ert :
"
Bentus forgu fear
Fer^ mac Roich rodna. Fuile'* formach nane an fer Fergus,
^
A.letter seems to have been erased between a and d
'
The d has been added
beneath
'
sic ms
;
leg. Slig
^
over the first a there is a faint an
^b
looks
like coicli
*
Later on erasure
*
perhaps^u le
TIN B CAILNGE 121
mac Roeich roclet^ claideb carpat hi sithbiu cona. roacAt
3610 eochraidi mo popa Conc\\\]ohair mrcath."
Is and asb^rt Cchulaind:
"
Fuaisailc thrait taga, tuigt//ir
fuil firu, firfidir cleas claideb, caithfidir de die." Scendit
lasodai a suip sesca as an ardai eiret teiti uiseoc {mmorro^
7
scendit' a t^iiaga de cow/bdar i Maig T^uag la Conachtdi.
3615 Rethaid immorro^ anaill illeas. Gabaid a fuile ergmim
7
benaid
cend ceac^tair de i d inailte fn araile cowbo lat^ ceac^tar de
de inchiwd a sito^e. Dolotar do fasguba fairseow 5 Meidb
:<?roi/sitis a fuiie fair
7
do ebert madma or hUlltu
7
toitiw
Fer^usa hi frecor in chat^a aradroagas* a thedac^tsow isi
3620 c^ath. Riasdard^a* iwbi
7
dobret>5a do .VII. cneslnti fichit
nobdis imhi fo t^taib
7
refedaib oc teac^t hi Cat^
7
gabaid a
charpat (ria. ais cona cAreit
7
a dib fonwodaib
7
dofobair dochow
Fergusa timchell in chat^a.
"
Toi ille, a popa Ferga," ol CUchulaind^
7
n frecart co fa
3625 thr.
"
Tongu do da toigt^e h\J\aid" ols,
"
notnius
amatl negar forcor hi lunggu,' rega thoru amatl tdi bot'
tar catt, atotiurr amail asoirc ben bid a mac."
"
Cia
do feraib hErend asber frimsa so?" or Fer^j. "Cchulaind
mac Soaldaim 7 mac sethd:r Conc^ob^^V," ol Cchu/aind,
3630
"
7
i^mowimgaibsea," orse.
"
Rogellasa cid edon," ol Fer^.
"
DotAuit idiu" ol Cchulaind.
**
Maith," ol Fer^,
"
rowiwgabaisiu in tan asat trethollsa."
Luid Fer^ as iarum in tan si cona t^richtaib cet
;
lotar
idtu in Gaile5i
7
na ^luimrch
7
fcbaid noi trichaid cet
3636 Medba
7
Ailella
7
a .VII. m<a;c isi chath. Meadow li, is and
dolluidh Cchulatnd sin chat^. Amatl doluid gnan hi folt
feda, is and romemaid lais forsiw mbuidi ndeidenaich conn&t
aitArith* don charpw^ ach orn dona hasnaib imon creit
7
dor
dona fersib' imon droch. Tarraid Cchu/aind iarum Meidb oc
3640 teac^t isi cat^. "Nomanaig," ol Meadb. "Cid gui nodgonam
ba deithbir dam," or Cchu/aind. RosnanacAt iarum hair nad
gowad mn. Adnaig idnacol f<7rru sar con\ota.r for Ath Luain
Tairis didiu. Beanaid tr bmaend cona c[h]laid/ forsiw licc
in Ath Luai. Melana At^a huain a naiwm. Antan tr
3646 romemaid in cat>^, is ad asb^rt Meadb fri Fergus :
"
Correcad
1
MS seems to have im
*
The s has been inserted later
^
am added later in
left margin *
The o is inserted above between r aiid a
*
The mark of aspiration
is later
lungtu altered to lunggu MS
'
bo with t
(J
ox d) added beneath the o
8 One or two letters erased between this word and the next

Ug. fertsb
cf.
2525
and
2549
122 TIN B CUAILNGE
lochta
7
fulachta sund idiu, a Fergat's," ars.
"
Is besad
"
ol
er^us,
"
do cach graig remitt lir rotgata rodbrata rodfeither
i2moi hi ti mn misrairleastair."
Fochesat^ tr in tarb isiw maiti si in cAat^a co cowarnic
3650
fri Fidbeanach hi Tarbga hi Maig Aii
[53
a] .i. tarbguba no
tarbgleo. Ri Dedond a chetainm 'm cnuic si. Nach en tr
adroiwdi isi chath n feith nl ac/t dicsi in d tarb occ owruc.
Bi Bricriu Nemt[h]enga thar ina thor^ iar /brisiud a chid do
Fergus cusna feraib fithc^illi. Doluid la cac^ da ndeicsiw in
3655 c[h]owraic na tarb. Lodar in d t^arb tar Bricrind ocon imforraiw
combo marb de. Is i aigid Bricnnw s'm. Focairt chos in Duiwd
Chailw^/ ar adairc a c/zle. Laa co aidchi na tuc a cois fris
comgres Fergus
7
con'imheri slait arna sednaig.
"
Nip sn," ar
Fergus,
"
in sengamaiw troitec^sa tucad sunw do fagbil snach
3660 claiwdi
7
ceiniiiil
7
imofrgaibt^ea mairbi lib."'* Lasodai
d?renga a chois fns co mebaid a fergaire
7
co scescai aidarc
dia chle combai asain tslib' ina arrad. Sleb nAdarca son
'iarum ono.
Berti r'xAm iarum uide l co aidche con docorostor asin'
3665 loch fil i tib Cruachan cotulaid d ass co lan
7
leithiu
7
trowc^ndiu a c^eHu for dib nadarcaib. Dolod^ir iars'm ia sloig
dia guin. N lig Fer^w acA a tec^t leth bud mellach lais. Is
iarsiw doascai ochum a thri. Ibid dig i Findleit^iu ic tniecht.
Is and fcaib leit^i a c^liu. Findleithiu idtu iarum aim i
3670 tri. Ibis dig naile in Ath Lai. Fcaib luan a c^eliu and.
Is de it Ath Liai. Atnaig a gm nass (or Iraird C^uilliwd,
roclos fon coiced nuile. Ibis dig i Tromuib ; is and docher
tromchne a c^liu dia dib nadarcaib. Is de it T/'oma.
Dolluid do Etan Tairb
;
dob^rt a tan fris'm teaXaig oc Ath D
3675 Ferta. Is de it Etan Tairb i Mxg Muirrth^ww?'. Luid '\arum
for slig^id^* Mid^luachra* i Cuib
;
is and nobit^ la sescach
Dairi
7
dogni biiraoh an. Is de at Gort mBuraig. Luid
'\arum cowbo marb '\tir Ulto
7
hUu Fchach ic Druiw Thairb.
Druiw Tairb a.no aim in puirt si.
3680
Dogni A'\\iil
7
Medb corae fri Ultu
7
fri Co'\ncu\aind.
Secht mHiadna iarsiw ni roibi gui uine eturru in Frind.
Anaid Fiwdabair la Coincu\aind
7
tiagaid Con\r(\achtz. dia tir
7
-tiagaid \5\aid do Emaiw '^acha com. /orc[h]oscar. Finit, amen.
1
.i. toirsi added above
*
mairb ilib MS.
2
xhe s is added below
^
The
in is later on erasure
*
The marks of aspiration are later
*
The mark of
aspiration is later
[
123
]
PASSAGES
AND READINGS FROM LU.
CORRIGENDA ET ADDENDA
1. 3, Ct read Cet
1. 5,
t[h]rb read tArb
1. 6, mbtar read mbtar
1. 6, CruacAnaib read CracAnaib (ms. Cru&cAnaib)
1. 17,
cromscith MS. has crrascith
1. 17, rfgtAige rarf rgtAige
1. 18, Mdb read Medb
1. 31,
medn read medn
1. 31,
mdntai read imdntai
1.
34,
siar read siar (MS. sir)
1,
34,
co mbeired read co mbenad, and delete note
1.
34,
colpt[h]a rfZi colptAa
1. 36,
GaiscAed rea^ Gaisced
1. 46, a[
]
read as decA, d faint and fractured, s, and ecA discemible
1. 48,
fJrderg read f>rderg
!
53
i'wferga read i/wserga
1. 58,
sirfes read firfes, and delte note
1, 58,
cAris MS. cArs
1. 63, n.*, d and shafts of 1, b discemible. dglb ftdraccuin don cath, Eg. i'Sz
1. 70, n.', MS. has ifnhert Egerton 1782 has immbrt
1. 81, add .r. (= retoiric) in margin before In luan
1. 82, Aii read Ai
1. 152,
mde read nude, and delete note
1.
153,
n.*, MS. nonbr. nobdsi.
1.
153,
ni MS. no
1. 162, Flidaisi fora laimsidi, in margin and in another hand
;
om. Eg. 1782
1.
177,
dorigenmaisn rfof dorigenmasni
1. 186, tricAait read trcAait
1. 188, ct read chi
1. 189,
lin read lin
1.
195,
DosnrtAet read Dosnirthet {ir siglum)
p. 10, n.*, Cet[h]ri read cetAri
p.
II, n., add. lelgatr LU.
p. 10, n.', read d. enlaim (MS. o .
.)
p. 13,
n.*, LU. addsia marg. same hand: ISs seo i tres rim is glicu
7
is dolgin
dorigned i nHerind .i. ariw ConcxHaind or feraib \iErend r tna.
7
rim Loga for
sluag Fomrach ar cat Maigi Twred.
7
arim Ingciuil or slg Bruidni da Dergae.
This gloss is incorporated into the text in Egerton 1782, foL 91 ft
p. 13,
n.', read sudiu
124 PASSAGES AND READINGS FROM LU.
p. 19,
n.35, delete r under firuduba; it is not /-but x, the usual subscript sjrmbol
to indicate an omission, here duba, which is added in the margin, and by another
hand
p. 19,
n.**, innaptar read iraptar There is an erasure in Hne underneath, which
no doubt removed the tail of the r ; the portion left is the shoulder of an r, not n
p. 20, n.^^, read nooructMsseo
p. 21, n.*, do(d leid), portion within brackets on erasure LU.
p. 23, n.', MS. has sn
p. 25, n.3, MS. has Scne . . . Ulaid . . . cocad fraib
p. 27,
n.i,
no a wbeo on erasure by later hand
p. 27,
n.', read connc
p. 27, n.-8, MS. tAat^bmwd
p. 27, n.'*, read d
p. 27,
n.*', . .'ta in paler ink
p. 28, n.
i*,
MS. Feraig
p. 29,
n.3*, MS. btar Titen. s Dungail irruiss is in another hand
p. 30,
n.*, this passage in LU. is written by another hand over an erased surface
p. 32,
n.*, som d pale ink, on erasure
p. 32,
n.32, the marks beneath o are the x symbol indicating an omission whichis
however unrecorded in margin
;
no doubt som was intended
p.
33,
n.", dibs LU.
p.
33,
n.", MS. Cuiwciu
p. 34,
n.*, add: over erasure, and by another hand
p.
34,
n. 1*, Luid ... lo written by another hand over an erased surface.
Ms. buac/taiU
p. 34,
n.'*,' read ba
p.
34,
n.^s,
read gegain (open a)
p.
35,
n.", add and libair aile on erasure LU.
p. 35,
n.32, read nuat
p.
35,
n.'', forcAalatr, -tr on erasure
p. 36,
n.", read fosfaimecsa
p. 36,
n.**, insert after add. : by later hand LU.
p. 37,
n.*', read foicAertAar
p. 38,
n.', read arbertat
p. 38,
n.**, read biget
p. 38,
n.3', read didameib
p. 38,
n.*3, MS. na
p. 40,
n.3^, read Lug ; originally written on a small patch of vellum covering a
hole in MS., since reinserted slightly out of line
p. 41, n.19, read cich&
p. 41,
n.*, . .)that slagu is is written on the upper vacant space in LU. ; the
missing words were no doubl so written in the exemplar of YBL. scribe, and over-
looked by him
p. 43,
n.*3, read ararocless
p.
43,
n.*', MS. sassle
p. 44,
n.8, read ina,
p. 44,
n.**, read manipad
p. 45,
n.', insert di
p. 46,
n.**, add after the word columns : in pale ink and by another hand
p. 51, n.^1, add: and is in another bandwriting in LU,
1. 1380, t[h]abairt read tAabairt
PASSAGES AND READINGS FROM LU. 125
1.
1385,
las oud read la soud
1.
1387,
ar bim dei is on eras.ure
1. 1388, mit read mit
1.
1389,
f t[h]ri read o t[h]r
1.
1397,
ni read n
1. 1420, an mag read a imag
1. 142 1, 1429,
Cri MS. Cru
1.
1424,
Cri MS. Croi
1.
1427,
Cri MS. Curu
1. 1430,
clJwjcAld MS. clae/ncAlod
1.
1432,
drcht read drcht
1.
1445,
dib read dib
1. 1466, Fergw read Fergw
p. 55,
n.*', read in tubuU cAless. Here, LU.
73
ai, the original hand resumes
p. 59,
n. ', read forgnmais
p. 61, n.7, tosac/c. Ms, tosocA, ct^mdnaccatar (no mark of aspiration;
p. 61,
n.ii,
read 76*29, and add: and was wanting also in the exemplar of LU.
scribe, being supplied in this MS. by another hand from a different recension
(see below note to
p. 63,
n.^)
1. 1638, nomarfedso/w LU. has nomazrfedso/w
1.
1645,
ba/trocAt read batroc[h]t
1. 1659,
saicAtAiw, intan ci is on erasure and re-traced, i of itan is in same ink
as ci, and was added later before 1.
15
of MS. ; cf. 1. 1661, da saig MS.
1. 1665, n read on
1. 1666, delete [75b] and insert 1. 1669 before 'Cinnas..
1. 1666, tecAt read tec[h]t
1. 1696 ocambi read ocamb
1. 1707,
let/ietisiu rfa</ let[h]etisiu
p. 63,
n.i
The passage beginning Tanic, etc, to fowsamail, n.' =
p. 76 in LU.,
and is supplied by the second hand. The original hand resumes with Lasodain
p.
77ai
p. 64,
1. 1
733,
dor)arngert, LU. has doraimgert
!
1779
[h]iad read /timad
1.
1784,
forsid slg read forsin tslg
1.
1785,
cAoiced read ciced
1. 1800, m'enur read m'enur
1. 1812, n.*, insert after Jn marg. .r. (= retoiric)
1. 1815, cotamuin read coldinmvm
1. 1820, mt read mt
1. 1823, medn read medn
1. 1880, ninnei read ninneni
1. 1884, i//ic[h]ojm/j read imchommus
1. 1886, slegimb ra<i slegnib
1. 1901, c[h]raid MS. has cruaid
1. 1904, slegh read sleg
1. X907, metAicAtMr read metA . . (moth . . MS.)
1.
1914, 7
a saigetbolg added by later hand in marg., om. LL., etc.
1.
1933,
tncatar read tncatr
1.
1934,
tncatar read tncatr
1-
'953>
roc[h]rata read roc[h]rate
p. 72, n.', read dotAaet
p. 74,
n.*', cosadi LU.
126 PASSAGES AND READINGS FROM LU.
p. 74,
n.'i,
read oderasot
p. 74,
n.", Ronfid LU. in ras
p. 74,
n.", LU. adds : ni geib coistecht arubth&

ber ass Dubtach nDoeltenga .
Ber .a.
p. 75,
n,-*, cAenel MS.
p. 75,
n.28, read ladib
p. 75,
n.*^, read scc^X.
p. 76,
n.*<', read a ndrw
p. 76,
n.'*, read remin
p. 77,
n.'*, add in ras.
1. 2163, read [LU. 82''24
; add to note 24 : This passage is in the second hand to
nd of column, where LU. breaks off
0M mm
DmveRtyofTornto
Library
DONOT
REMOVE
THE
CARD
FROM
THIS
POCRET
Acms Library Card Pocket
LOWE-MARTIN CO.
UMiTtD

You might also like