Campus Dirk Martens - Aalst

Studiegebied onderwijs
Bachelor Lager onderwijs - BALO

KAHO Sint-Lieven - Campus Dirk Martens, Kwalestraat 154, 9320 Aalst
tel. 053 72 71 70, fax 053 72 71 00, www.kahosl.be


Voorbereiding

Student: Van Volxem Marijke Leerjaar: 6de leerjaar
Klas: 1 HAO BALO Aantal leerlingen: 25
School: Datum: januari 20134
Mentor: Aanvang les en duur:
Leergebied:Wiskunde: Romeinse cijfers
50 min

Precieze omschrijving en situering van het lesonderwerp:

Wiskunde: Getallenkennis
Les : Romeinse cijfers
De leerlingen kunnen Romeinse cijfers omzetten naar Arabische cijfers.

Voorkennis van de leerlingen:

De kinderen hebben al geleerd in het vijfde leerjaar hoe ze Romeinse cijfers kunne
nlezen.

Bronnen:
Eindtermen:

1.7: de leerlingen kunnen door het geven van een paar voor beelden uit
hun eigen leefwereld en in hun leermateriaal aantonen dat doorheen de
geschiedenis en ook in niet-westerse culturen andere wiskundige
systemen met betrekking tot getallen werden en worden beoefend.
Leerplan:

leerplan wiskunde VVKBaO

G33: de leerlingen kunnen getallen lezen en schrijven in het Romeins
talstelsel
G34: de leerlingen kunnen met concreten voorbeelden aanduiden dat er
verschillende talstelsels zijn

Handboek: Auteur, Titel, Plaats, Uitgever, Jaar, Druk:


Andere:

Bijlagen (ingevulde werkbladen, bordschema,):




Reflectie vooraf:

De kinderen komen in het dagelijkse leven regelmatig in contact met Romeinse
cijfers. Vele klokken geven hun cijfers weer met Romeinse cijfers. Op sommige
gebouwen vinden we soms ook nog Romeinse cijfers. De kinderen hebben dit al
geleerd in het vijfde leerjaar om gemakkelijke getallen om te zetten van Romeinse
naar Arabische cijfers. Vandaag gaan de leerlingen moeilijkere getallen leren omzetten
naar Arabische cijfers.

Fase 1: Inleiding Romeinse cijfers (timing: 10 min)

Doelstelling(en):

De leerlingen kunnen het Romeins talstelsel vaststellen.
De leerlingen benoemen het Romeins talstelsel.

Inhoud:

- Reclamefolder waar klokken met Romeinse cijfers instaan.
- De leerkracht vraagt: Welke cijfers staan op deze klokken. Hoe noemen
we deze cijfers?
- Mogelijke antwoorden: Romeinse cijfers,
- Prent met Romeinse cijfers op een historisch gebouw.
- Strip van Asterix en Obelix
- De leerkracht vraagt: Waar komen Romeinse cijfers voor?
- Mogelijke antwoorden: gebouwen, boeken, strips, klokken


Didactische werkvorm (leeractiviteit , organisatievorm):

De leerkracht laat aan de leerlingen een reclamefolder zien waar allemaal klokken
instaan. De leerkracht vraagt aan de leerlingen of iemand weet welke cijfers op deze
klokken staan en laat de leerlingen enkele opsommen. De leerkracht laat aan de
leerlingen nog een prent zien van historisch gebouw waar Romeinse cijfers opstaan en
een strip van Asterix en Obelix. Door het tonen van de prent en de strip laat de
leerkracht de leerlingen vaststellen dat de cijfers hierop langer zijn dan deze bij de
klokken.

Media:

Reclamefolder (zie bijlage)
Prent historische gebouw
Strip Asterix en Obelix
Bord


Fase 2: Omzetten van de Romeinse cijfers (timing10min)

Doelstelling(en):

De leerlingen kunnen Romeinse cijfers omzetten tot Arabische cijfers.


Inhoud:

- Prenten van de Romeinse cijfers:
I = 1
V = 5
X = 10
L = 50
C = 100
D = 500
M = 1000
- Regels :
maximaal 3 dezelfde tekens naast elkaar
4 schrijven we niet als IIII maar als IV
9 schrijven we als IX
- Welke waarde heeft dit symbool?
- Enkele Omzettingen van Romeinse cijfers:
CC= 100 + 100 = 200
CCXXI= 100 +100 + 10 +10 +1 = 221


Didactische werkvorm (leeractiviteit , organisatievorm):

De leerkracht hangt prenten aan het bord met telkens een Romeins cijfer ernaast en
vraagt aan de leerlingen welke betekenis deze hebben en om ze om te zetten naar
Arabische cijfers. De leerkracht bespreekt de regels die er zijn omtrent het schrijven
van Romeinse cijfers. De leerkracht maakt klassikaal enkele oefeningen aan het bord.

Media:

Bord
Prenten
Afspraken

Fase 3: Inoefenen (timing: 25 min)

Doelstelling(en):

De leerlingen kunnen de waarde van de Romeinse cijfers bepalen.
De leerlingen kunnen Romeinse cijfers omzetten naar Arabische cijfers .

Inhoud:

Werkblad met oefeningen: zie bijlage


Didactische werkvorm (leeractiviteit , organisatievorm):

De leerkracht deelt werkbladen uit waarop de leerlingen individueel kunnen inoefenen.
Indien er nog leerlingen zijn die het niet kunnen oplossen, gaat de leerkracht hen
helpen.

Media:

Bord
Werkblad zie bijlage
Fase 4: Slot (timing: 5 min)

Doelstelling(en):

De leerlingen kunnen de opdrachten van de werkbladen evalueren.

Inhoud:

- Vragen:
Vonden jullie dit moeilijk of eerder gemakkelijk?
Wat was er moeilijk aan?
Voor diegene die het moeilijk vonden kunnen tijdens de computerlessen
nog verder oefenen op deze CD-rom

Didactische werkvorm (leeractiviteit, organisatievorm):

De leerkracht bespreekt klassikaal met de leerlingen hoe de opdrachten zijn verlopen.
Voor de leerlingen die het moeilijk vonden, ligt er achteraan bij de computers een
aantal cd-roms zodanig ze dit verder kunnen inoefenen.

Media:

CD-rom

Reflectie achteraf:

Bijlage: Strip Asterix









Prent Historisch gebouw


Prenten: I, V, X, L, C, D, M




Reclamefolder Overstock

KAHO Sint-Lieven - Campus Dirk Martens, Kwalestraat 154, 9320 Aalst
tel. 053 72 71 70, fax 053 72 71 00, www.kahosl.be


Bordschema

Prenten van het historisch gebouw hier
aan het bord hangen

Prenten:

I = 1

V = 5

X = 10

L = 50

C = 100

D = 500

M = 1000








KAHO Sint-Lieven - Campus Dirk Martens, Kwalestraat 154, 9320 Aalst
tel. 053 72 71 70, fax 053 72 71 00, www.kahosl.be



Werkbladen:

Naam: _____________

Datum: ____________

Omzettingen van Romeinse cijfers naar Arabische cijfers.







Symbolen.

Romeinse cijfers 1. I 2. V 3. X
L C D M
Arabische cijfers
1 5 10 50 100 500 1000










Reken uit.

XXX = . + . + . = . MMM = =

LX = . + . = . XVIII = =

MCL = . + . + . = . CLXI = =

LXII = . + . + . + . = . LXXXV = =

MDC = . + . + . = . DCVII = =



Voorbeelden: CC = 100 + 100 = 200 XVI = 10 + 5 + 1 = 16

Regel: Als de waarden van de cijfers van groot naar klein gerangschikt zijn, worden de
waarden van alle cijfers opgeteld.











Reken uit.

IX = = 9 CM = . - . = .

XL = . - . = . CD = . - . = .









Reken uit.

LIX = . MCD = . XIV = .

CXL = . MIV = . CIX = .


Uitbreiding: welk getal is het?

DCCLIV = . MMCCCLXXXVI = . MCCCII = .

MCML = . CMXCVI = . MCMXCIX = .




Voorbeelden: CM = 1000 100 = 900 IV = 5 1 = 4

Regel: Als I, X of C onmiddellijk gevolgd wordt door een cijfer met
een grotere waarde, wordt de waarde van het eerste cijfer
van de waarde van het tweede cijfer afgetrokken.

Voorbeeld: CIX = 100 + (10 1) = 100 + 9 = 109

Regel: Een cijfer tussen twee cijfers met een grotere waarde,
wordt van de waarde van het rechtse cijfer afgetrokken.