Budowa i mechanika

roweru grskiego
Konrad Grski Konrad Grski
Komisja Turystyki Kolarskiej
Oddziau Midzyuczelnianego PTTK w Warszawie
Budowa roweru grskiego
Budowa i mechanika
roweru grskiego
Komisja Turystyki Kolarskiej
Oddziau Midzyuczelnianego PTTK w Warszawie
1. Rodzaje rowerw
2. Oglna budowa roweru
3. Rama
4. Mostek, kierownica, stery
5. Przerzutka tylna i przednia
6. Manetki i klamkomanetki
7. Koo
8. Hamulec
Rodzaje rowerw
turystycznych
Inne
down-hill
enduro
freeride
BMX
DJ

Komisja Turystyki Kolarskiej
Oddziau Midzyuczelnianego PTTK w Warszawie

ale to ju raczej
nie turystyka
rower miejski
rower grski rower trekkingowy
rower szosowy
Oglna budowa roweru
mostek
stery
Widelec
amortyzowany
rama
hamulec
linki
sztyca
siodeko
manetka
Komisja Turystyki Kolarskiej
Oddziau Midzyuczelnianego PTTK w Warszawie
opona
obrcz
szprycha
piasta
acuch
korba / tarcze
przerzutka
tylna
przerzutka
przednia
koo
kaseta
peda
Rama
grna rura
tylnego trjkta
rura
grna rura ramy
gwka
ramy
przelotka
Komisja Turystyki Kolarskiej
Oddziau Midzyuczelnianego PTTK w Warszawie
rura
podsiodowa
ramy
dolna rura
tylnego trjkta
piwot
mufa suportowa
dolna rura ramy
hak
przerzutki
Ramy amortyzowane
System zawieszenia
jednozawiasowy
Komisja Turystyki Kolarskiej
Oddziau Midzyuczelnianego PTTK w Warszawie
Ramy amortyzowane
System zawieszenia
czterozawiasowy
Komisja Turystyki Kolarskiej
Oddziau Midzyuczelnianego PTTK w Warszawie
Ramy amortyzowane
System zawieszenia TPO
Komisja Turystyki Kolarskiej
Oddziau Midzyuczelnianego PTTK w Warszawie
Materia ramy
Materia do budowy ram:
Stal Hi-Ten i stal Cro-Mo 4130
Tytan
Aluminium
kompozyty wglowe (karbon)
Metody ulepszania
400
600
800
1000
1200
W
y
t
r
z
y
m
a

Komisja Turystyki Kolarskiej

Oddziau Midzyuczelnianego PTTK w Warszawie
Metody ulepszania
waciwoci ram:
Cieniowanie (zwanie cianek dla
zaoszczdzenia wagi tam ,gdzie
dziaajce siy s mniejsze)
Zwikszenie rednicy i modyfikowanie
przekroju
Obrbka cieplna, hydroforming
30
45
60
75
90
Stal Aluminium Tytan Carbon
200
Stal Aluminium Tytan Carbon
W
s
k
a

n
i
k

f
u
n
k
c
j
o
n
a
l
n
o

c
i
Mostek, kierownica, stery
Mostek
(wspornik kierownicy)
to element czcy rur
sterow widelca z
kierownic roweru
Kierownica
to element roweru sucy
do zmiany kierunku
ustawienia paszczyzny
podkadki
stery
kierownica
dekielek
Komisja Turystyki Kolarskiej
Oddziau Midzyuczelnianego PTTK w Warszawie
ustawienia paszczyzny
koa skrtnego (lub k) w
stosunku do osi do roweru,
jednoczenie jeden z
trzech punktw podparcia
rowerzysty (obok pedaw i
siodeka)
Stery
to system oysk
zamontowanych w gwce
ramy i rurze sterowej.
Stery umoliwiaj
mocowanie i obrt widelca
w gwce ramy
mostek
gwka ramy
chwyt
manetka
przelotka
Stery
Klasyczne (skrcane)
A-head
Komisja Turystyki Kolarskiej
Oddziau Midzyuczelnianego PTTK w Warszawie
bikeaboard.pl
Stery typy a-head
Typowe stery a-haed
Stery czciowo
zintegrowane
Komisja Turystyki Kolarskiej
Oddziau Midzyuczelnianego PTTK w Warszawie
Stery zintegrowane
Przerzutka tylna i przednia
ruba maksymalnych
acuch
grne kko
linka
grna gwka
dolna gwka
tarcze / korba
obejma
Komisja Turystyki Kolarskiej
Oddziau Midzyuczelnianego PTTK w Warszawie
Dziaanie przerzutki
Wzrost naprenia linki wywoany
klikniciem na manetce powoduje
przesunicie przerzutki do wewntrz
(wyjtek: przerzutki tylne z odwrotnym
cigiem). Hipotetyczne zerwanie linek obu
przerzutek (tylnej i przedniej) powinno zatem
ustawi nam acuch na przeoeniu min-max,
np. 1-8 (najmniejsza tarcza z przodu oraz
najmniejszy tryb z tyu).
ruba barykowa dolne kko
ruba mocujca link hak przerzutki
pantograf
ruba maksymalnych
wychyle (H oraz L)
prowadnica
Manetki i klamkomanetki
Komisja Turystyki Kolarskiej
Oddziau Midzyuczelnianego PTTK w Warszawie
manetka dwigniowa indeksowana manetka EZ / rapid-fire manetka grip shift
Manetka rowerowa
to cz ukadu napdowego roweru
sterujca prac przerzutki i
przekadni, przy pomocy ktrej
przecza si w nim biegi.
Klamkomanetka
to poczenie manetki z klamkami
hamulcowymi.
Podstawowe rodzaje manetek
dwigniowe (indeksowane lub nie, najprostsza moliwa konstrukcja, skadajca si z
maej dwigienki, ktra porusza wakiem, dookoa ktrego okrca si linka)
EZ / rapid-fire (skadaj si z dwch dwigienek. Jedna z dwigienek suy do
zwalniania zapadki blokujcej ruch waka, dziki czemu po jej lekkim naciniciu
nastpuje zwolnienie wypuszczenia linki o jedn pozycj indeksacyjn. Przy pomocy
drugiej dwigienki, wymusza si ruch waka, w kierunku wcigania linki)
grip shift (manetki obrotowe - skadaj si one z dwch piercieni i bbenka.
Zewntrzny piercie obraca si wzgldem wewntrznego i powoduje ruch bbenka, na
ktrym jest opleciona linka sterujca. Krcc piercieniem w jedn stron wyciga si
link, a krcc w drug luzuje
Koo
obrcz
opona
szybkozamykacz
Komisja Turystyki Kolarskiej
Oddziau Midzyuczelnianego PTTK w Warszawie
wentyl
piasta
szprycha
nypel
Koo rozmiary k
cali cala cali
Komisja Turystyki Kolarskiej
Oddziau Midzyuczelnianego PTTK w Warszawie
Koo - opony
Komisja Turystyki Kolarskiej
Oddziau Midzyuczelnianego PTTK w Warszawie
Koo opony i dtki
Opona Dtka
Rodzaje opon
Komisja Turystyki Kolarskiej
Oddziau Midzyuczelnianego PTTK w Warszawie
slicki (cakowicie gadki bienik, stosowane gwnie w
kolarstwie torowym i szosowym przy wyjtkowo sprzyjajcych
warunkach atmosferycznych, opony o najmniejszym stopniu
oporw przy toczeniu, zawodz w wilgotnych warunkach)
rowkowe (zestaw pytkich rowkw odprowadzajcych
wod, ktre nie zwikszaj zbyt mocno oporw toczenia,
stosowane w kolarstwie szosowym, w rowerach miejskich i
oglnego uytku)
klockowe (wydatny bienik z wystajcymi klockami,
stosowane w rowerach grskich, wiele odmian np. semi-
slicki, opony botno-dirtowe)
kolcowe (wyposaone w metalowe kolce, su do jazdy po
niegu i lodzie, stosowane take w rowerach grskich do
zjazdu nawet w sezonie letnim)
Dtka
to gumowy torus znajdujcy si na obwodzie koa, midzy
opon a obrcz. Po wewntrznej stronie dtki znajduje si
wentyl, ktry przechodzi przez otwr w obrczy i jest jedynym
widocznym elementem dtki w gotowym do jazdy kole.
Koo wentyle
Wentyl
rodzaj zaworu pneumatycznego
jednostronnego dziaania,
stosowanego w celu zachowania
oraz umoliwienia regulacji cinienia
(gwnie atwego zwikszania) w
Najczciej uywane wentyle rowerowe
Komisja Turystyki Kolarskiej
Oddziau Midzyuczelnianego PTTK w Warszawie
(gwnie atwego zwikszania) w
dtkach rowerowych.
Auto
(Shrader)
Dunlop
Presta
Koo zaplot
Szprycha rowerowa
Rodzaje szprych:
o jednolitej rednicy na caej dugoci
cieniowane, ktrych rodkowa cz ma mniejsz
rednic ni koce
aero, spaszczone na rodkowym odcinku dla
zmniejszenia oporw powietrza
Komisja Turystyki Kolarskiej
Oddziau Midzyuczelnianego PTTK w Warszawie
nypel gwka
(ebek)
Szprycha rowerowa
to cienki drut, zazwyczaj o rednicy 1,5-2,5
mm, czcy obrcz koa z piast.
Szprychy stanowi jeden z gwnych
elementw konstrukcyjnych koa od ich
waciwego zaplecenia zaley jego odporno i
wytrzymao.
szprycha
Koo - zaplot
3 krzye
Komisja Turystyki Kolarskiej
Oddziau Midzyuczelnianego PTTK w Warszawie
Koo - zaplot
Komisja Turystyki Kolarskiej
Oddziau Midzyuczelnianego PTTK w Warszawie
soneczko warkocz
Hamulec
Hamulce typu cantilever
Cantilever [z j. ang] dwignia, wspornik
Hamulce typu v-brake
Hamulce te posiadaj dugie, proste ramiona, zamocowane
do wideek ramy. Do ramion s bezporednio zamocowane
klocki hamulcowe. Przez ramiona te, od gry przechodzi linka
zaciskowa, ktra jest poczona na stae z jednym ramieniem i
luno z drugim. Po zaciniciu klamki hamulcowej, linka
fajka
osonka
oprawka
rami
Komisja Turystyki Kolarskiej
Oddziau Midzyuczelnianego PTTK w Warszawie
luno z drugim. Po zaciniciu klamki hamulcowej, linka
ciga do siebie ramiona co powoduje dociskanie klocw do
obrczyWyszej klasy hamulce typu v-brake mog posiada
mechanizm rwnolegego prowadzenia klockw, co daje
jeszcze lepsz si hamowania.
Hamulce typu v-brake maj w du si hamowania. Sia ta
nie moe by jednak modulowana. Inna wad v-brake jest
ich gorsze zachowanie w mokrych, botnistych warunkach
(pocztkowo rower nie hamuje, gdy nagle w szybkim tempie
koo jest blokowane). Hamulce v-brake s natomiast atwe w
obsudze i regulacji
oprawka
piwot
linka ruba mocujca link
klocek
hamulcowy
z
prowadnic
ruba regulacji naprenia
spryny
Hamulce
Hamulce tarczowe
Hamulce tarczowe wymagaj zainstalowania na piacie koa
specjalnej tarczy oraz szczk do mocowa na ramie lub widelcu.
Komisja Turystyki Kolarskiej
Oddziau Midzyuczelnianego PTTK w Warszawie
Narzdzia, ekwipunek, dobr
roweru
Budowa i mechanika
roweru grskiego
Komisja Turystyki Kolarskiej
Oddziau Midzyuczelnianego PTTK w Warszawie
1. Ekwipunek wycieczkowy
2. Ubir kolarza
3. Dobr roweru do warunkw fizycznych kolarza
Ekwipunek wycieczkowy
pienidze
skuwacz klucze
lampa tylna
Komisja Turystyki Kolarskiej
Oddziau Midzyuczelnianego PTTK w Warszawie
zapinka
kask
yki do opon
pompka
oliwka
dowd
dtki
atki
telefon
ogniwa acucha
klucz do szprych
Ubir kolarza
Kask
Najwaniejszy element ubioru rowerzysty. Chroni gow przed
urazami. Powinien by dopasowany do gowy, gdy go
ubierzemy nie moe si przesuwa.
Koszulka
Powinna by przewiewna, mone by obcisa lub luna.
Najlepsze s koszulki rowerowe.
Bluza
Ma chroni przed zimnem i wiatrem. Najlepiej z oddychaj-
cego materiau, moe by wentylowana pod pachami.
Komisja Turystyki Kolarskiej
Oddziau Midzyuczelnianego PTTK w Warszawie
Kurtka
Nieprzemakalna, chroni przed deszczem i wiatrem. Wane
aby posiadaa kaptur.
Rkawiczki
Powinny by dobrze wentylowane i mie wkadki
amortyzujce. Powinny by dopasowane do rki.
Spodenki
Najlepszym rozwizaniem s spodenki kolarskie, ze specjaln
wkadk.
Spodnie
[Musz mie dopasowane lub cigane nogawki. Najlepiej
sprawdzaj si spodnie kolarskie.]
Bielizna
[Musi by dopasowana, nie moe obciska.]
Buty
[Na peday zwyke, najlepsze s buty sportowe z tward
podeszw. Jeli uywamy SPD to wiemy jaki mamy wybr]
Dobr parametrw roweru
Dobr rozmiaru gotowego roweru
[W wikszoci przypadkw przy wyborze roweru bdziemy po prostu
testowa rowery dostpne w sklepie przymierzajc siebie do nich
inn metod jest wyliczenie na podstawie swoich parametrw
(dugo nogawki, ramienia, ) dokadnych wartoci charakteryzujcych
geometri roweru, ale my zajmiemy si t pierwsz.]
Odlego grnej rury ramy od kroku
rowerzysty w pozycji stojcej
[Odlego ta powinna wynosi minimum 5 cm tak aby w nagej
sytuacji mona byo bezpiecznie zeskoczy z roweru. Nie ma tu
Komisja Turystyki Kolarskiej
Oddziau Midzyuczelnianego PTTK w Warszawie
grnej granicy odlegoci.]
Dugo ramy (grnej rury)
zaley pozycja, jak rowerzysta zajmuje na rowerze.
Im jest ona dusza, tym bardziej pochylony jest tuw
pedaujcego
Pozycja i wysoko kierownicy
[Weryfikujemy podczas jazdy. Sprawdzamy czy mamy wygodny dostp
do klamek hamulcowych, czy nie uderzamy kolanami o okcie podczas
jazdy.]
Wysoko siodeka
[Wysoko siodeka jest spraw do indywidualn i zaley m.in. od preferowanego stylu jazdy. Niemniej jednak wane jest abymy
siedzc na siodeku przy wyprostowaniu kolan sigali do pedaw w ich najniszym pooeniu.]
Naprawy, regulacje, konserwacje
Budowa i mechanika roweru
grskiego
Komisja Turystyki Kolarskiej
Oddziau Midzyuczelnianego PTTK w Warszawie
1. Wymiana i atanie dtki
2. Centrowanie koa
3. Regulacja hamulcw v-brake
4. Konserwacja acucha
5. Wymiana acucha
6. Najczstsze usterki acucha
7. Regulacja przerzutki tylnej
8. Regulacja przerzutki przedniej
Wymiana i atanie dtki [1/3]
1. Rozpinamy hamulec
[Bez rozpicia hamulca typu cantilever czy v-brake bdziemy mie prawdopodobnie problemy ze
zdjciem koa w rowerze grskim. ]
2. Zdejmujemy koo
[W tym celu odkrcamy odpowiedni rub przy piacie lub otwieramy dwignie samozamykacza.
Zdejmujemy o z widelca/haka ramy. W przypadku tylnego koa musimy jeszcze zdj acuch z
kasety tylna przerzutka prawdopodobnie wtedy zwinie nam si. Warto zapamita w jaki sposb
bieg acuch, eby dobrze go ponownie zaoy.]
3. Spuszczamy reszt powietrza z dtki
[Jeeli powietrze nie uszo z dtki w caoci sami je spuszczamy. Powietrze w dtce znacznie utrudnia [Jeeli powietrze nie uszo z dtki w caoci sami je spuszczamy. Powietrze w dtce znacznie utrudnia
napraw zdejmowanie opony, wyjmowanie dtki, atanie]
4. Zdejmujemy opon i wycigamy dtk
[Do zdejmowania opony przydaje si zestaw plastikowych yek. Przy zdejmowaniu opon ciskamy
palcami i powsta w ten sposb przestrze midzy opon a obrcz wtykamy yk. Kolejn yk
wtykamy zaczynajc od poprzedniej i przesuwajc wzdu krawdzi obrczy. Czynno wykonujemy
a do cakowitego wyjcia jednej strony opony z obrczy. Zamiast yki moemy uy rubokrta lub
klucza, musimy by wtedy ostroni, eby cakowicie nie uszkodzi dtki. Drug stron moemy
pozostawi w obrczy zaoszczdzi nam to pracy przy montau opony. Wycigamy dtk z opony
w wikszoci przypadkw bdzie to jeszcze wymagao odkrcenia wentyla.]
5. Zaznaczamy pooenie opony wzgldem dtki
[Zaznaczenie pooenia opony wzgldem dtki (np. poprzez wskazanie miejsca gdzie znajdowa si
wentyl) pozwoli nam atwiej zidentyfikowa miejsce w oponie, gdzie potencjalnie moe znajdowa si
jeszcze przyczyna przebicia dtki gwd, cier, szko]
Komisja Turystyki Kolarskiej
Oddziau Midzyuczelnianego PTTK w Warszawie
Wymiana i atanie dtki [2/3]
6. atamy dtk
[Krok ten moemy pomin jeeli dysponujemy now dtk. W przeciwnym przypadku przyda nam
si tzw. zestaw naprawczy zoony z atek, kleju, kawaka papieru ciernego.]
a) Szukamy dziury w dtce
[Wbrew pozorom rzadko kiedy zdarza nam si zdj opon i zobaczy spektakularn dziur. W
wikszoci przypadkw bdziemy mieli do czynienia z ma dziurk. Aby j zlokalizowa pompujemy
dtk i prbujemy wyczu skd uchodzi powietrze. Jeeli nic nie wyczuwamy, moemy sprbowa
przyoy dtk do ust, ucha czyli bardziej wraliwej czci twarzy. Ostatecznoci jest zanurzenie
dtki w wodzie i obserwacj skd uchodzi powietrze (bbelki). Wtedy jednak bdziemy musieli
dobrze wysuszy dtk. Moe si zdarzy, e dziury w dtce po prostu nie ma, warto wtedy sprawdzi
czy np. problemem nie jest le trzymajcy wentyl.] czy np. problemem nie jest le trzymajcy wentyl.]
b) Lekko przecieramy okolice dziury papierem ciernym
[Przetarcie okolic dziury papierem ciernym pozwoli na oczyszczenie miejsca przebicia oraz sprawi,
e nakadany nastpnie klej bdzie si lepiej klei do powierzchni dtki.]
c) Smarujemy okolice dziury cienk warstw kleju
[Nakadamy cieniutk warstw kleju w okolicach zdiagnozowanej dziury. Klej oprcz tego, e ma
przyklei atk, peni rwnie rol uszczelniacza. Czekamy 5-10 minut, a klej nieco steje.]
d) Nakadamy atk
[Mocno przyciskamy atk do dtki na caej jej powierzchni. Staramy si zadba, eby pomidzy atk
a dtk nie zostao powietrze. Dtk z naoon atk zwijamy kilkukrotnie tak, aby atka uoya
si na dtce.]
e) Wracamy do punktu a)
[W przypadku, gdy okazuje si, e w oponie jest jeszcze jedna dziura powtarzamy czynnoci]
Komisja Turystyki Kolarskiej
Oddziau Midzyuczelnianego PTTK w Warszawie
Wymiana i atanie dtki [3/3]
7. Czycimy opon w poszukiwaniu przyczyny przebicia dtki
[Prawdopodobnie winowajca, ktry przebi dtk pozosta wbity w opon. Do jego wyszukania moemy wykorzysta pooenie wentyla
wzgldem opony oraz lokalizacj dziury w dtce. Mimo wszystko warto zbada ca opon poprzez przesunicie doni po caej
wewntrznej powierzchni opony. Jeeli adnego ciaa obcego nie znalelimy moemy uzna, e wypad on podczas jazdy.]
8. Talkujemy dtk i opon
[Przed zaoeniem dtki i opony na obrcz warto nasmarowa talkiem dtk i opon. Pozwoli to zneutralizowa reszt kleju na dtce i
zapobiec sklejeniu dtki i opony, co moe by potencjaln przyczyn kolejnego uszkodzenia dtki. Talk chroni take przed zaparzaniem
dtki w warunkach duej wilgotnoci i wysokiej temperatury.]
9. Lekko pompujemy dtk (bez zmiany objtoci)
[Lekko pompujemy dtk tylko w celu nadania jej ksztatu, aby atwiej nam byo umieci j nastpnie w oponie.] [Lekko pompujemy dtk tylko w celu nadania jej ksztatu, aby atwiej nam byo umieci j nastpnie w oponie.]
10. Zakadamy dtk i opon na obrcz
[Ukadamy dtk na obrczy i wciskamy brzegi opony do rodka obrczy.
Zaczynamy od wysokoci wentyla. Staramy si zaoy dtk i opon tak, aby
zachoway swoje pierwotne pooenie wzgldem siebie i obrczy. Wtedy np.
gdy szybko ponownie przebijemy dtk moemy przewidywa, e ciao obce
pozostao w oponie. Ponadto gwarantuje to lepsze wywaenie koa.]
11. Pompujemy dtk
[Moemy napompowa dtk, spuci i jeszcze raz napompowa, pozwoli to na
lepsze uoenie si dtki w oponie. Nominalne cinienie w dtce to ok. 3-3,5 atm.]
12. Zakadamy koo
[W przypadku koa tylnego zapewniamy waciwy bieg acucha na kasecie.]
13. Zapinamy hamulec
Komisja Turystyki Kolarskiej
Oddziau Midzyuczelnianego PTTK w Warszawie
Centrowanie koa [1/2]
1. Sprawdzamy czy w kole nie ma zamanych lub poluzowanych szprych
[W przypadku gdy jedna ze szprych jest wyranie poluzowana, dokrcamy j do takiego naprenia jakie maj szprychy ssiadujce
(na such). Jeeli ktra szprycha jest zamana musimy j wymieni, a nastpnie wyregulowa]
2. Sprawdzamy stan oysk piasty
[Jeli pozostawione w widelcu koo chybocze si na boki, moemy mie do czynienia z poluzowaniem oysk w piacie koa. Przed
rozpoczciem centrowania koa trzeba wtedy wyregulowa oyska.]
3. Podwieszamy koo
[Jeli dysponujemy centrownic wstawiamy w ni koo, jeli nie nie zdejmujemy koa z widelca i
podwieszamy rower pod sufitem lub stawiamy na stojaku.]
Identyfikujemy miejsce najwikszego bicia 4. Identyfikujemy miejsce najwikszego bicia
[Identyfikujemy miejsce, gdzie obrcz dotyka ruby centrownicy lub klocka hamulcowego]
5. Regulujemy naprenie szprych
[Regulujemy wszystkie szprychy na odcinku, na ktrym wystpuje bicie. Luzujemy szprychy po stronie ocierania, dokrcamy
szprychy po przeciwnej stronie. Obrcz oddali si od ruby lub klocka hamulcowego. W przypadku k wygitych na boki dokrcamy
szprychy parami (na zmian z obu stron koa. Regulacja szprych jest podobna do od/dokrcania soika stojcego do gry dnem
nyple s jak nakrtki odwrconych soikw. Jeeli nypel jest u dou obrczy dokrcamy rub w kierunku przeciwnym do ruchu
wskazwek zegara, a luzujemy zgodnie z ruchem wskazwek zegara. Jeli nypel jest na grze odwrotnie.]
6. Wracamy do punktu 4
[Zmieniamy pooenie ruby centrownicy lub klocka hamulcowego i dalej usuwamy bicie. Czynnoci powtarzamy, a do momentu, w
ktrym uznamy, e koo jest nacentrowane w satysfakcjonujcym stopniu, albo wystarczajco aby na rowerze mona byo dojecha do
najbliszego warsztatu.]
Komisja Turystyki Kolarskiej
Oddziau Midzyuczelnianego PTTK w Warszawie
Centrowanie koa [2/2]
Warto sprawdza czy koo nie bije raz z jednej, raz z drugiej strony.
W przeciwnym wypadku, szukajc bi tylko z jednej strony, moemy cakowicie
scentrowa koo.
Najlepiej regulowa szprychy pomau. Standardowo regulujemy szprychy
dokrcajc lub luzujc szprych o wier obrotu i zmniejszamy t warto wraz z
oddalaniem si od punktu najwikszego bicia maksymalnego wybrzuszenia
obrczy. Jeli wykonujc obroty pogarszamy poziom nacentrowania koa, oznacza to,
e prawdopodobnie krcimy w z stron. e prawdopodobnie krcimy w z stron.
Wraz z postpem centrowania koa zmniejszamy kwant regulacji
szprychy. Staramy si w ten sposb nie dopuci do przecentrowania koa, gdy
odchylenia od idealnego naprenia powinny by coraz mniejsze.
Trudno cakowicie pozby si bicia ze scentrowanego koa. Jest to
szczeglnie trudne jeli nie dysponujemy centrownic i narzdziem do mierzenia
centrycznoci, a regulacje wykonujemy metod weryfikacji ocierania obrczy o klocki
hamulcowe. Centrowanie koa jest bowiem podobne do strojenia gitary tu rwnie
od nas zaley kiedy uznajemy, e koo jest wystarczajco nacentrowane (gitara jest
wystarczajco nastrojona).
Komisja Turystyki Kolarskiej
Oddziau Midzyuczelnianego PTTK w Warszawie
Regulacja hamulcw v-brake
1. Regulacja wstpna
[Luzujemy nakrtk klocka, dociskamy rami hamulca do obrczy i
przykrcamy nakrtk klocka. Dbamy o to aby klocki hamulcw w tym
uoeniu byy rwnolege do obrczy koa.]
2. Regulacja odlegoci klocka od
ramienia hamulca
[Przytrzymujc klocki docinite do obrczy mierzymy odlego midzy
kocem oprawki a ramieniem przeciwlegego hamulca. Odlego ta ze
wzgldu na zamocowanie fajki nie powinna by mniejsza ni 39-40 mm.
Mniejsza odlego moe przy zaciniciu hamulca powodowa opieranie Mniejsza odlego moe przy zaciniciu hamulca powodowa opieranie
si fajki o rami hamulca i w efekcie uniemoliwia skuteczne
hamowanie. Aby regulowa odlego odpowiednio mocujemy zestaw
podkadek, przekadajc je z jednej strony klocka na drug.]
3. Regulacja kocowa uoenia klocka
wzgldem obrczy
[W celu regulacji kocowej zdejmujemy spryny powrotne z bolcw oraz
czymy ramiona hamulca gumk. Luzujemy rub mocujc klocek i
ustawiamy go tak, aby przednia cz dotykaa obrczy wczeniej ni
cz tylna. Ustawiamy teklocek tak, aby jego grna krawd znajdowaa
si ok. 1 mm poniej krawdzi obrczy.]
4. Regulacja naprenia linek
[Naprenie linki mocujemy rub mocujc link na jednej ze szczk lub
rub barykow przy klamce hamulcowej (klamkomanetce). Odlego
pomidzy klockiem a obrcz w ustawieniu naturalnym nie powinna
przekracza 1,5 mm.]
Komisja Turystyki Kolarskiej
Oddziau Midzyuczelnianego PTTK w Warszawie
Konserwacja acucha
acuch naley czyci tak czsto jak to moliwe, w szczeglnoci za po
wdrwkach po mokrych i botnistych terenach. acuch nie czyszczony szybciej
zuywa si.
acuch musi by przede wszystkim czysty w rodku.
Konserwacja acucha powinna obejmowa:
mycie oglne np. wod z pynem do mycia naczy, jeeli nie decydujemy si
na dalsz konserwacj warto wyprze wod z acucha np. za pomoc WD-40. na dalsz konserwacj warto wyprze wod z acucha np. za pomoc WD-40.
Mycie oglne ma na celu oczyci acuch z bota, lici.
odtuszczanie za pomoc szczoteczki do zbw,
szmaty i odtuszczacza (nafta, benzyna, terpentyna),
mona wykorzysta specjalne urzdzenie do
czyszczenia acucha. Odtuszczanie ma zapewni,
e acuch bdzie pozbawiony brudu wewntrz.
smarowanie za pomoc specjalnych smarw i oliwek do acucha (nie za
pomoc odrdzewiaczy czy oliwy maszynowej). Smarowanie wydua ycie
acucha i pozostaych czci ukadu jezdnego (zbatki, kka przerzutek, itp.)
acucha nie smarujemy przed sam jazd.
Komisja Turystyki Kolarskiej
Oddziau Midzyuczelnianego PTTK w Warszawie
Wymiana acucha
Eksploatowany acuch wydua si. Jazda na rowerze z
wyeksploatowanym acuchem niszczy koronki tarcz/zbatek.
Poziom zuycia acucha najatwiej sprawdzi za pomoc linijki.
Odlego pomidzy rodkami sworzni dwch ssiednich Odlego pomidzy rodkami sworzni dwch ssiednich
par ogniw w nowym acuchu powinna by rwna 1 calowi.
Skuwanie/rozkuwanie acucha wykonuje si
z pomoc tzw. skuwacza do acucha. Aby rozku acuch
naley umieci go w skuwaczu, a nastpnie za pomoc dwigni
wypycha sworze z ogniwa. Rozkuwanie jest operacj odwrotn
do skuwania.
Naley pamita, aby nie usuwa sworzni w caoci.
Skucie acucha z cakowicie usunitym sworzniem jest znacznie
trudniejsze
Komisja Turystyki Kolarskiej
Oddziau Midzyuczelnianego PTTK w Warszawie
Najczstsze usterki acucha
Zakleszczony acuch
[acuch zakleszcza si midzy przednimi tarczami i owija wok jednej z tarcz. Przyczyny mog by rne nieodpowiednie
nasmarowanie, sztywne ogniwa, wygite zby tarcz, niewaciwy dobr acucha do tarcz (np. zbyt wskie przestrzenie wewntrz ogniw)]
Skrzypicy acuch
[Skrzypienie wynika z ocierania o siebie nienaoliwionych powierzchni acucha. Odpowiedz smarowa!!! Jeli smarowanie acucha nie
pomaga, oznacza to, e doprowadzilimy ju acuch do takiego stanu, e nie da si go uratowa. Wtedy niestety trzeba go wymieni.]
Przeskakujcy acuch
[Przeskakiwanie acucha moe znaczco utrudni i uprzykrzy jazd na rowerze, szczeglnie w trudnym terenie. Przyczyny
przeskakiwania acucha mog zalee od jego stanu, ale take od stanu innych czci ukadu ruchu roweru.]
Sztywne ogniwa
Zardzewiay acuch
Zuyty acuch (zbyt wycignity)
Zuyte rolki
Zuyte zbatki
Wadliwe dziaanie tylnej przerzutki
(m. in. nieprawidowy nacig linek,
poluzowane kka, wygicie lub ze
zamocowanie przerzutki, haka przerzutki lub rub mocujcych)
Komisja Turystyki Kolarskiej
Oddziau Midzyuczelnianego PTTK w Warszawie
Regulacja przerzutki tylnej
[1/2]
1. Oliwimy acuch, aby ukad napdowy dziaa sprawnie
[Zapewni nam to lepsze czucie regulacji przerzutki.]
2. Ustawienie rub skrajnych wychyle
[Odpowiednie ustawienie rub skrajnych wychyle pozwala nam unikn poniszczenia ramy, przerzutki czy koa na skutek przeskoczenia
acucha poza tryby czy zahaczenia przerzutk o szprychy tylnego koa.]
a) Regulacja ruby najwikszego przeoenia (H)
[ruba najwikszego przeoenia ogranicza ruch tylnej przerzutki na zewntrz. Dokrcenie ruby powoduje przesunicie przerzutki do
wewntrz, gdy acuch jest umieszczony na najmniejszym trybie. Do regulacji wykonujemy nastpujce czynnoci:
Przerzucamy acuch na najwiksz tarcz z przodu i na najmniejszy tryb z tyu (najwiksze przeoenie).
Jeeli s jakie problemy przy przerzucaniu acucha regulujemy najpierw naprenie linek luzujemy napicie na rubie barykowej Jeeli s jakie problemy przy przerzucaniu acucha regulujemy najpierw naprenie linek luzujemy napicie na rubie barykowej
przerzutki lub manetki, lub usuwamy luz w postaci fragmentu linki z ukadu.
Jeeli acuch opornie przesuwa si na najmniejszy tryb luzujemy rub maksymalnych wychyle o kolejne wielokrotnoci wierci obrotu.
Dymy do sytuacji, gdy acuch przy zmianie biegu przerzucany jest atwo i szybko.
Jeeli przerzutka przesuwa si poza najmniejszy tryb, dokrcamy rub i sprawdzamy czy redukcja biegw dalej nie powoduje problemu. ]
b) Regulacja ruby najmniejszego przeoenia (L)
[ruba najmniejszego przeoenia ogranicza ruch tylnej przerzutki do wewntrz. Do regulacji tej ruby wykonujemy nastpujce czynnoci:
Przerzucamy acuch na najmniejsz tarcz z przodu i na najwikszy tryb z tyu (najmniejsze przeoenie).
Jeeli przerzutka dotyka szprych lub wpycha acuch poza najwikszy tryb dokrcaj rub a do ustania problemu
Jeeli za przerzutka nie moe umieci acucha na najwikszym trybie poluzuj rub podobnie jak przy rubie H kwant to obrotu.
W przypadku przerzutek z odwrotn spryn problem z przenoszeniem acucha na najwikszy tryb moe wynika ze zbyt duego
napicia linki przerzutki tylnej.]
W przypadku przerzutki tylnej z odwrotn spryn najbardziej naturalnym uoeniem tylnej przerzutki jest duy tryb (ma to uatwia
przerzucanie acucha na nisze biegi podczas jazdy w terenie grskim). Dlatego te tam gdzie dla normalnej przerzutki naley luzowa link
dla przerzutki low-normal trzeba j napra i odwrotnie.
Komisja Turystyki Kolarskiej
Oddziau Midzyuczelnianego PTTK w Warszawie
Regulacja przerzutki tylnej
[2/2]
3. Regulacja naprenia linek
[Odpowiednie naprenie linek decyduje o tym czy przerzutka przesuwa acuch na waciwy bieg.]
a) Przypadek I: manetki indeksowane
[Do regulacji naprenia linek przy indeksowanych manetkach wykonujemy nastpujce czynnoci:
Przerzucamy acuch na najwiksz tarcz z przodu i na najmniejszy tryb z tyu (najwiksze przeoenie).
Ustawiamy manetk na waciwym wskazaniu
Klikamy manetk
Jeeli biegi zmieniane s z opnieniem naley zwikszy naprenie linki poprzez przekrcenie jednej ze rub barykowych w kierunku
odwrotnym do ruchu wskazwek zegara lub redukcj luzw linki na rubie mocujcej link
Jeeli biegi zmieniane s co dwa lub wicej naley zmniejszy naprenie linki
Tak sam regulacj naley przeprowadzi dla jednego ze rednich przeoe (rodkowa tarcza, rodkowy tryb) i nastpnie dla najniszego Tak sam regulacj naley przeprowadzi dla jednego ze rednich przeoe (rodkowa tarcza, rodkowy tryb) i nastpnie dla najniszego
przeoenia (najmniejsza tarcza i najwikszy tryb). Regulacji dokonujemy za pomoc ruby barykowej przerzutki.
Ostatecznie acuch powinien by przerzucany pynnie na wszystkich trybach dla redniej tarczy z przodu. Dla tarczy maej i duej brak
pynnoci moe nastpowa co najwyej dla jednego/dwch skrajnych trybw z tyu.]
b) Przypadek II: manetki nieindeksowane
[Regulacja naprenia linek przy nieindeksowanych manetkach ogranicza si do redukcji luzu na lince.]
W przypadku przerzutki tylnej z odwrotn spryn najbardziej naturalnym uoeniem tylnej przerzutki jest duy tryb (ma to uatwia
przerzucanie acucha na nisze biegi podczas jazdy w terenie grskim). Dlatego te tam gdzie dla normalnej przerzutki naley luzowa link
dla przerzutki low-normal trzeba j napra i odwrotnie.
Komisja Turystyki Kolarskiej
Oddziau Midzyuczelnianego PTTK w Warszawie
Regulacja przerzutki
przedniej
1. Regulacja ustawienia
[Ustawienie przerzutki przedniej powinno spenia dwa warunki:
Prowadnica przerzutki powinna by uoona 1-2mm ponad najwyszym punktem najwikszej tarczy.
Zewntrzna cz prowadnicy przerzutki powinna by rwnolega do tarczy ]
2. Ustawienie rub skrajnych wychyle
[Odpowiednie ustawienie rub skrajnych wychyle pozwala nam unikn poniszczenia elementw osprztu roweru.]
a) Regulacja ruby maksymalnych wychyle niskich przeoe (L)
[Do regulacji wykonujemy nastpujce czynnoci:
Przerzucamy acuch ze rodkowej tarczy na najmniejsz.
Jeeli acuch spada poza ma tarcz dokrcamy rub niskich przeoe Jeeli acuch spada poza ma tarcz dokrcamy rub niskich przeoe
Jeeli natomiast acuch opornie przesuwa si na najmniejsz tarcz luzujemy rub maksymalnych wychyle niskich przeoe o kolejne
wielokrotnoci wierci obrotu.]
b) Regulacja ruby maksymalnych wychyle wysokich przeoe (H)
[Do regulacji wykonujemy nastpujce czynnoci:
Przerzucamy acuch ze rodkowej tarczy na najwiksz.
Jeeli acuch spada poza du tarcz dokrcamy rub wysokich przeoe
Jeeli natomiast acuch opornie przesuwa si na najwiksz tarcz luzujemy rub o kolejne wielokrotnoci wierci obrotu.]
3. Regulacja naprenia linek
[Odpowiednie naprenie linek decyduje o tym czy przerzutka przesuwa acuch na waciwy bieg. Regulacja naprenia linki polega na
likwidacji luzw za pomoc ruby barykowej lub ruby mocujcej. Luzy redukujemy przy uoeniu acucha na najmniejszej tarczy.
Naprenie linki powinno umoliwia przesuwanie przerzutki ze rodkowej tarczy na du i z powrotem, ale powinno te by na tyle due,
eby przerzutka reagowaa natychmiast po klikniciu manetki.]
Regulacja przedniej przerzutki wymaga duo wikszej precyzji ni to jest w przypadku przerzutki tylnej i jest trudniejsza do wykonania.
Komisja Turystyki Kolarskiej
Oddziau Midzyuczelnianego PTTK w Warszawie
Zabezpieczenie
Turystyki Kolarskiej
Oddziau Midzyuczelnianego PTTK w Warszawie
Budowa i mechanika
roweru grskiego
Dzikuj za uwag
Komisja Turystyki Kolarskiej
Oddziau Midzyuczelnianego PTTK w Warszawie