IMUNITETI DHE PRIVILEGJET SIPAS KONVENTS S VJENS

Emiliano Aliu, Qershor 2013

Faqja 1 nga 14

IMUNITETI DHE PRIVILEGJET SIPAS KONVENTS S VJENS

Tirane, Qershor 2013
PRMBAJTJA
HYRJE .................................................................................................................................... 2
KAPITULLI I ......................................................................................................................... 3
1. LEHTSIMET, PRIVILEGJET DHE IMUNITETET ................................................... 3
1.1. Lehtsimet ......................................................................................................................... 3
1.2. Privilegjet dhe imunitetet................................................................................................. 3
1.3. Personat t cilt gzojn privilegje dhe imunitete ........................................................ 4
KAPITULLI II ........................................................................................................................ 5
2.1. LLOJET E IMUNITETEVE ........................................................................................... 5
2.1.1. Imuniteti penal .................................................................................................. 7
2.1.2. Imuniteti civil .................................................................................................... 8
2.1.3. Imuniteti administrativ ..................................................................................... 9
2.1.4. Imuniteti fiskal .................................................................................................. 9
2.2. VLEFSHMRIA E IMUNITETEVE .......................................................................... 11
KAPITULLI III .................................................................................................................... 11
3.1. PAPREKSHMRIA E LOKALITETEVE ................................................................. 11
3.2. TRANZITIMI N SHTETET E TRETA .................................................................... 12
3.3. PRFUNDIMI I FUNKSIONIT DIPLOMATIK ...................................................... 13
PRFUNDIMI ...................................................................................................................... 14
BIBLIOGRAFIA .................................................................................................................. 14







IMUNITETI DHE PRIVILEGJET SIPAS KONVENTS S VJENS
Emiliano Aliu, Qershor 2013

Faqja 2 nga 14

HYRJE
Diplomacia sht mirmbajtja e marrdhnieve n mes t shteteve, nprmjet
marrveshjeve si dhe metodave t zbatuara deri tek marrveshja. Prndryshe diplomacia
ndryshe thirret edhe arti i marrveshjeve .
Shtetet kuvendojn ndrmjet veti, mbrojn interesat e tyre, njoftojn njra tjetrn, i
prparojn marrdhniet kryesisht nprmjet t drguarve dhe pranimin e t drguarve nga
shteti prkats. T drguarit jan misionar, ambasador ose grupe t drguara. Shefi i
misionit dhe personat diplomatik d.m.th Diplomatt, gzojn imunitet dhe t drejta t
veanta.
Diplomacia themelet e saj i has q n koh m t hershme ku shfaqet nevoja pr
marrdhnie dhe marrveshje (traktate ndrkombtare), ndrmjet shteteve sidomos pas
lufts s dyt botrore, dhe q ather vjen duke u prmirsuar rndsia si dhe pozita e
organit diplomatik.
Pr t jetsuar parimet e prgjithshme t mirkuptimit dhe t prvojs t diplomacis,
sht e nevojshme t prkufizojm cilsit morale dhe intelektuale, q duhet t zotroj
diplomati profesionist, si nj hallk tepr e rndsishme, jo vetm pr prfaqsuesin
diplomatik por edhe pr rritjen e efektivitetit dhe efikasitetit t diplomacis, n veanti. T
cilat veti nuk kan thjesht karakter teorik, por para s gjithash praktik, nprmjet ktyre
cilsive dhe sjelljeve mund t kuptojm at q n praktik njihet si diplomaci e mir apo
diplomaci e keqe, me t ciln shtje jan marr edhe shumica e autorve t teoris
diplomatike duke cilsuar disa veti t prhershme q duhet ti ket nj diplomat, t cilat
cilsi kan ndryshuar n vartsi t kohrave dhe t kushteve t ndryshme historike.




IMUNITETI DHE PRIVILEGJET SIPAS KONVENTS S VJENS
Emiliano Aliu, Qershor 2013

Faqja 3 nga 14

KAPITULLI I
1. LEHTSIMET, PRIVILEGJET DHE IMUNITETET
Me qllim t realizimit sa m efikas t funksioneve diplomatike, Konventa e Vjens dhe
drejta ndrkombtare parashohin lehtsime, privilegje dhe imunitete pr prfaqsuesit
diplomatik dhe n shkall t caktuar edhe pr pjestart tjer t personelit diplomatik.
1.1. Lehtsimet
Sipas neneve 21 dhe 26 t Konvents s Vjens, shteti pranues ka pr obligimin e
ndrmarrjes s t gjitha masave t mundshme dhe t lejueshme me qllim t fillimit sa m
t shpejt t puns n misionin diplomatik, apo nse puna n mision sht n vijim, t
mundsoj t gjitha lehtsimet pr kryerjen sa me m sukses t misionit diplomatik t
akredituar n territorin e tij. T gjith antart e misionit kan t drejt qarkullimi n shtetin
pranues, prve n raste kur bhet fjal pr sigurin kombtare t shtetit pranues.
1.2. Privilegjet dhe imunitetet
Privilegjet dhe imunitetet si dy nocione shum t rndsishme t s drejts
diplomatike dhe konsullare edhe pse shkojn gjithnj bashkarisht, si nocione donjra ka
kuptimin e vet. Me nocionin privilegje nnkuptohen prparsi dhe respekte t veanta q i
takojn personelit diplomatik dhe misionit diplomatik, kurse me nocionin imunitete
nnkuptohet prjashtimi apo lirimi i personelit t misionit diplomatik nga jurisdikcioni i
shtetit pranues. Megjithate, kto dy nocione n t shumtn e rasteve kan pika t
prbashkta, pasi edhe privilegjet shpesh her reflektohen si imunitete dhe e kundrta.
1

Prfaqsuesit diplomatik jan t obliguar t respektojn ligjet dhe sistemin juridik
n shtetin pranues dhe n asnj form nuk duhet t przihen n pun t brendshme t shtetit
ku veprojn. Me qllim t efikasitetit n ushtrimin e funksioneve t tyre, Konventa e Vjens

1
Shumica e autorve pajtohen me konstatimin se imunitetet jan t bazuara n t drejtn ndrkombtare dhe
kan t bjn me prkufizimin e sovranitetit t shtetit pranues n emr t realizimit sa m efikas t funksionit
diplomatik. Pr dallim nga imunitetet, privilegjet m tepr bazohen n t drejtn e brendshme t shtetit
pranues dhe nuk kan t bjn me prkufizimin e sovranitetit e tij. Pjes e konsiderueshme e privilegjeve
praktikohen edhe si rregulla t mirsjelljes.
IMUNITETI DHE PRIVILEGJET SIPAS KONVENTS S VJENS
Emiliano Aliu, Qershor 2013

Faqja 4 nga 14

parasheh lehtsime, imunitete dhe privilegje pr prfaqsuesit diplomatik dhe pr
funksionimin e misionit si trsi. Edhe shteti pranues duhet tua lehtsoj punn diplomatve
q jan t akredituar n te, si jan e drejta e lvizjes dhe qarkullimit, e drejta e
komunikimit, e sigurimit t nevojave t prditshme t tyre etj.
Konventa e Vjens
2
prcakton se prfaqsuesit diplomatik fillojn t gzojn
privilegjet dhe imunitetet nga momenti i hyrjes s tyre n territorin e shtetit ku jan t
akredituar pr t marr detyrn e tyre. Kurse pr personat tjer t cilt gjinden n territorin
e shtetit pranues, privilegjet dhe imunitetet fillojn t shfrytzohen nga momenti kur bhet
notifikimi i emrimit t tyre Ministris s Punve t Jashtme apo ndonj ministrie tjetr t
autorizuar.
Prfaqsuesve diplomatik, privilegjet dhe imunitetet pushojn tu vlejn n
momentin kur ata prfundojn funksionin e tyre, respektivisht kur lshojn territorin e
shtetit ku edhe kan qen t akredituar. Nse prfaqsuesi diplomati edhe pas prfundimit
t funksionit vazhdon edhe nj koh t qndroj n shtetin e pranimit, privilegjet dhe
imunitetet vazhdojn ti vlejn edhe pr nj koh t kuptueshme, e cila nuk mund t jet
shum e gjat. Pas ksaj kohe t kuptueshme, privilegjet dhe imunitetet pushojn t vlejn.
Privilegjet dhe imunitetet pr prfaqsuesin diplomatik vlejn edhe n rast t shprthimit t
lufts n mes shtetit drgues dhe shtetit pranues. Kto vlejn edhe pr antart e familjes s
prfaqsuesit diplomatik n rast t vdekjes s tij gjer n kthimin e tyre n shtetin e vet.
1.3. Personat t cilt gzojn privilegje dhe imunitete
Privilegjet dhe imunitetet i gzojn i gjith personeli diplomatik.
3
Personelit i
misionit diplomatik, privilegjet dhe imunitetet nuk i takojn si individ apo grup, por si t
drejta ndrkombtare t cilat tyre u pranohen me qllim t ushtrimit sa m t suksesshm t
funksionit diplomatik. Kjo sht arsyeja q personeli i misionit diplomatik t mos t ket t
drejt q vullnetarisht t heq dor nga privilegjet dhe imunitetet, pos nga imuniteti pr
kontestet private (civile) t prfaqsuesve diplomatik, pr t cilat do t bjm fjal m pas.
Nga privilegjet dhe imunitetet diplomatike t prfaqsuesve diplomatik mund t heq dor

2
N nenin 39 t saj.
3
Shefi i misionit diplomati, prfaqsuesit tjer diplomatik, kurse n mnyr adekuate edhe personeli
administrativ e teknik dhe ai shrbyes.
IMUNITETI DHE PRIVILEGJET SIPAS KONVENTS S VJENS
Emiliano Aliu, Qershor 2013

Faqja 5 nga 14

vetm qeveria e shtetit drgues, pra qeveria e shtetit q edhe i ka emruar prfaqsuesit
diplomatik n shtetin pranues.
Q t dihet sakt se cilt persona gzojn privilegje dhe imunitete, shteti emrues,
pra ministria pr pun t jashtme e shtetit emrues bn notifikimin e emrave t personave
t cilat duhet t gzojn privilegje dhe imunitete diplomatike. Shteti drgues ia notifikon
emrat ministris s punve t jashtme t shtetit pranues, n rend t par emrin e shefit t
misionit diplomatik dhe emrat e prfaqsuesve tjer diplomatik (kshilltarve, atasheve
etj.). Po ashtu, duhet t notifikohen edhe emrat e personave t cilt jan antar t familjeve
t ngusht t personelit diplomatik, koha e hyrjes s tyre n territorin e shtetit pranues, si
dhe koha e lshimit t ktij territori.
4

Gjithashtu, duhet t notifikohen edhe fakte t caktuara pr personelin administrativ
e teknik dhe personelin shrbyes, si sht arritja dhe qndrimi i tyre n shtetin pranues,
si dhe kthimi i tyre n shtetin e drgues. Disa persona nga personeli shrbyes mund t jen
t angazhuar drejtprsdrejti n sigurin personale t shefit t misionit diplomatik dhe si t
till ata kan t drejt t posedojn edhe arm pr t cilat ato duhet t ken dokumentacion
t nevojshme. N kt grup bn pjes edhe vozitsi i personelit diplomatik, t cilit
gjithashtu i takojn disa privilegje dhe imunitete. N praktikn diplomatike hasen edhe
shum situata kur n kuadr t personelit t misionit jan t prfshir edhe shtetas t shtetit
pranues.
Personeli administrativ dhe teknik po ashtu gzon privilegje dhe imunitete, prve
imunitetit civil dhe administrativ. Pra, pr dallim nga agjentt diplomatik, kjo kategori e
personelit t misionit diplomatik nuk disponon me imunitete ndaj kontesteve private civile
apo administrative para organeve t shtetit pranues.
KAPITULLI II
2.1. LLOJET E IMUNITETEVE
Imunitetet t cilat i gzojn prfaqsuesit diplomatik mund t jen t karaktereve t
ndryshm. Ata kan t bjn me prjashtimin e prfshirjes s prfaqsuesit diplomatik n
procedurn penale, civile dhe administrative. Pra, ktu fjala sht pr prjashtimin e

4
Shih neni 10 t Konvents s Vjens.
IMUNITETI DHE PRIVILEGJET SIPAS KONVENTS S VJENS
Emiliano Aliu, Qershor 2013

Faqja 6 nga 14

prfaqsuesit diplomatik nga juridiksioni penal, civil, administrativ dhe fiskal i shtetit
pranues. Kjo nnkupton se prfaqsuesi diplomatik nuk mund t thirret apo nxirret para
gjyqit penal apo civil. Ktu kemi nj dallim n at se prfaqsuesi diplomatik nse dshiron
personalisht mund t heq dor nga imuniteti n kontestet civile, pra q kan t bjn me
shtjet pasurore private t tija, por jo edhe t heq dor nga imuniteti penal. Prfaqsuesi
diplomatik nuk mund t burgoset e as t dnohet pa marr parasysh se far vepre penale ka
kryer n shtetin pranues. Masa m e rrept q mund t ndrmerret ndaj tij sht shpallje
persona non grata
5
, me rast, nse nuk sht prcaktua ndonj dat nga organet e shtetit
pranues, prfaqsuesi diplomatik brenda nj afati t kuptueshm duhet ta lshoj territorin e
shtetit pranues.
Sipas nenit 9 t Konvents s Vjens, shefi i misionit diplomatik mund t shpallet
persona non grata edhe para se t mbrij n territorin e shtetit pranues, nse ndr koh pas
dhnies s agrimentit merret vesh pr faktet t reja paraprakisht t panjohura pr shtetin
pranues, t cilat ktij shteti i japin t drejt q t mos lejoj q shefi i misionit diplomatik ta
merr detyrn e vet. N mnyr t ngjajshme mund t veprohet edhe ndaj personelit tjetr
diplomatik. Kshtu shteti pranues mund ti komunikon shtetit drgues se nj person i
caktuar me status diplomatik nuk sht i pranueshm. Nse shteti drgues nuk bn
trheqjen e tij n afat t kuptueshm, shteti pranues mund t refuzoj personit n fjal tia
pranoj statusin e antarit t misionit
6
(shih shembuj)
7
.

5
Person i padshiruar
6
Neni 9, p. 2 e Konvents s Vjens.
7
Kshtu, qeveria turke e pat thirrur ambasadorin e vet t akredituar n Franc pr konsulltim, pasi n kishn
armene n Marsej, prkundr vrejtjes nga ana turke, pala franceze pat hapur prkujtimoren me rastin e
masakrit ndaj ermenve t Turqis t ushtruar nga pushteti turk n vitin 1915. Pr koh t mungess s
ambasadorit turk n Pariz, ambasadn e pat udhhequr ushtruesi i punve.
Gjithashtu, n vitin 1972 n ambasadn irakiane n Islamabad t Pakistanit zbulohet sasi e madhe e armve, t
cilat ishin t destinuara pr kryengritsit belluxh (t Belluxhistanit). Qeveria pakistaneze e pat trhequr
ambasadorin e vet nga Bagdati dhe e pat shpallur persona non grata ambasadorin irakian n territorin e vet.
Marrdhniet n mes ktyre dy shteteve serisht normalizohen pas nj viti.
Edhe ambasadori i Kores Jugore ka qen i detyruar q brenda 48 orve ta lshon territorin e Zaires pasi
kishte protestuar pr shkak t njohjes s Kores Veriore nga ana e qeveris zairiane. Arsyetimi pr dbimin e
ambasadorit koreano-jugor ka qen se ai sht marr me veprimtari t palejueshme.
IMUNITETI DHE PRIVILEGJET SIPAS KONVENTS S VJENS
Emiliano Aliu, Qershor 2013

Faqja 7 nga 14

Prgjithsisht, imunitetet mund t jen imunitete reale dhe imunitete personale.
Imunitetet reale, jan t lidhura pr misionin diplomatik, objekteve dhe hapsirave
prcjellse (parqeve, oborreve etj.). Ktu bn pjes edhe paprekshmria e objektit t
misionit diplomatik, t mjetit transportues t shefit t misionit diplomatik dhe t mjeteve
transportuese t prfaqsuesve tjer diplomatik.
Imunitetet personale kan t bjn me mbrojtjen e personalitetit t prfaqsuesit
diplomatik, kudo q ai t gjendet. Konventa e Vjens, nuk ndalon mundsin q shtetet
prmes marrveshjeve bilaterale t konkretizojn dhe zgjrojn sfern e ndikimit t
privilegjeve dhe imuniteteve, por kjo duhet t vlej pr t gjitha misionet diplomatike q
funksionojn n shtetin pranues, pos nse shtjet e caktuara kushtzohen me ekzistimin e
reciprocitetit n mes shteteve.
Q t dy format e imuniteteve bazn e tyre e kan n parimin e eksterritorialitetit, i
cili si kemi thn tani ka humbur nga aktualiteti. Tani n kohn moderne, n vend t ktij
parimi kemi parimin e ushtrimit pa penges t funksionit diplomatik. Por, shum shtje,
nga vet praktika zakonore kan vazhduar t jetojn edhe pas pushimit t parimit t
eksterritorialitetit.
Prsa i prket prmbajtjes, imunitetet mund t jen penalo-juridike; civilo-juridike;
administrative; fiskale.
2.1.1. Imuniteti penal
Imuniteti penal nnkupton prjashtim t prfaqsuesit diplomatik nga juridiksioni
penal i shtetit ku sht i akredituar. Kjo nnkupton se prfaqsuesi i jashtm nuk mund ti
nnshtrohet procesit gjyqsor penal n shtetin pranues e as t dnohet nga kjo gjykat. Kt
e garanton Konventa e Vjens
8
. Prej ktu, edhe legjislacionet e brendshme t shteteve art
prcaktojn se pr prfaqsuesit diplomatik vlejn normat e s drejts ndrkombtare.
Imuniteti penal vlen pr t gjitha veprat penale pa prjashtim. Nj prcaktim i till sht
ndrtua nj koh t gjat n praktikn zakonore dhe si e till sht pranuar edhe nga
Konventa e Vjens. Poashtu, t gjitha shtetet kt form t prjashtimit nga jurisdikcioni i

8
Neni 31, paragrafi 1.
IMUNITETI DHE PRIVILEGJET SIPAS KONVENTS S VJENS
Emiliano Aliu, Qershor 2013

Faqja 8 nga 14

brendshm e kan futur n ligjet e brendshme t tyre. Diplomatve, madje as q mund tu
drgohet thirrja gjyqsore pr t dshmuar.
Si kemi theksuar, prfaqsuesi diplomatik nuk mund vullnetarisht t heqi dor nga
imuniteti penal, por kte mund ta bj vetm shteti i drgimit prmes deklarats s veant,
i cili n do rast mund t heqi dor nga imuniteti i diplomatit t vet, me rast do ti
mundsonte shtetit pranues q gjykatat e tij t bjn gjykimin e diplomatit pr veprn e
kryer penale n territorin e tij. Pr diplomatt e rangut m t ult, nga imuniteti mund t
heqi dor shefi i misionit diplomatik.
Por, kjo nuk do t thot se organet e vendit pranues nuk duhet t ndrmarrin asgj
n rastet kur kryhet apo tentohet t bhet vepr penale nga prfaqsuesi diplomatic. Organet
e vendit mund t bjn pengimin e kryerjes s veprs penale, duke ndrmarr masa
preventive pr pengimin e nj vepre t till. N t gjitha kto raste, diplomati dbohet nga
shteti pranues duke u shpallur persona non grata (person i padshiruar).
Megjithat, prjashtimi nga juridiksioni penal n shtetin e pranimit, nuk nnkupton
edhe lirimin nga prgjegjsia t diplomatit i cili n shtetin ku ka qen i akredituar ka kryer
vepr penale. Ai mund t gjykohet dhe dnohet n shtetin e vet. Shteti i vet mund ta kthej
diplomatin n vendin e vet dhe pastaj n baz t ligjeve t veta t ndrmerr masa
prgjegjsie.
2.1.2. Imuniteti civil
Imuniteti civil nnkupton prjashtimin e prfaqsuesit diplomatik nga juridiksioni i
organeve t shtetit pranues q ka t bj me kontestet civilo-juridike, pra pr shtje t
natyrs pronsore, pasurore, obligative etj.
Po ashtu edhe gjykata e shtetit pranues mund t pranoj aktpadi private t lmit
civilo-juridik t paraqitur nga prfaqsuesi diplomatik. N kso rasti konsiderohet se
prfaqsuesi diplomatik ka hequr dor nga imuniteti civil me rastin e paraqitjes s aktpadis
civile.
Konventa e Vjens parasheh tri raste ku nuk vlen imuniteti civil pr prfaqsuesin
diplomatik edhe ato raste kur objekt i aktpadis sht pasuria e tij private e palvizshme n
territorin e shtetit pranues, e cila pasuri nuk ka t bj me marrdhnie obligative t shtetit
drgues; nse aktpadia ka t bj me shtje t trashgimis, ku prfaqsuesi diplomatik
IMUNITETI DHE PRIVILEGJET SIPAS KONVENTS S VJENS
Emiliano Aliu, Qershor 2013

Faqja 9 nga 14

paraqitet si ekzekutues i testamentit, si administrator, si trashgimtar ose si legatar n cilsi
private, pra jo n emr t shtetit drgues; dhe nse prfaqsuesi diplomatik nuk gzon
imunitet n shtjen e cila ka t bj me profesionin e lir t tij si veprimtari tregtare, nse
kt profesion prfaqsuesi diplomatik e ushtron si profesion profesional dhe t ndar nga
funksioni i tij diplomatik.
2.1.3. Imuniteti administrativ
Sipas Konvents s Vjens, prfaqsuesit diplomatik jan t prjashtuar edhe nga
juridiksioni administrativ, e n veanti nga ai policor i shtetit pranues ku edhe jan t
akredituar. Vendimet, urdhrat dhe veprimet policore nuk mund t trajtojn prfaqsuesin e
jashtm diplomatik. Kjo nuk nnkupton se prfaqsuesi diplomatik nuk sht i obliguar q
ti respektoj rregullat dhe dispozitat administrative t shtetit pranues. Prkundrazi, ai duhet
ti respektoj t gjitha rregullat dhe vendimet q vlejn n territorin e shtetit ku edhe sht i
akredituar, megjithat prsri rregullat e s drejts ndrkombtare obligojn shtetin pranues
q edhe n lidhje me kt materie t sillet me respekt, toleranc, liri dhe veprim
diskrecional.
N t shumtn e rasteve kto rregulla nuk paraqesin ndonj form me pasoja t
mdha negative, prandaj ndaj prfaqsuesve diplomatik si cenues t mundshm nuk mund
t merren masa ligjore njsoj sikur edhe ndaj shtetasve tjer t huaj (pr shembull, thirrja n
polici, dnimi i tyre etj).
Megjithat, n rast t shkeljes s vazhdueshme t rregullave nga ana e prfaqsuesit
diplomatik, pr shembull shkelja e vazhdueshme e rregullave t komunikacionit, vozitja e
shpejt e t ngjashme, shteti pranues mund ta informoj shtetin drgues pr sjelljet dhe
veprimet e diplomatit t caktuar, madje mund t krkoj nga shteti pranues q ai t ndrmerr
masa t caktuara nda diplomatit t vet t akredituar te shteti i pranimit.
2.1.4. Imuniteti fiskal
Sipas t drejts zakonore dhe dispozitave t brendshme, misionet diplomatike dhe
personeli i tyre jan t liruar nga normat juridike fiskale n shtetin pranues ku jan t
akredituar. Autort e Konvents s Vjens, prkundr angazhimeve, nuk kan arritur t
bjn nj saktsim m adekuat t lirimeve fiskale t misionit diplomatik dhe personelit t tij
IMUNITETI DHE PRIVILEGJET SIPAS KONVENTS S VJENS
Emiliano Aliu, Qershor 2013

Faqja 10 nga 14

n territorin e shtetit pranues. Nga shum autor t sfers s marrdhnieve diplomatike
thuhet se imunitetet fiskale shum m tepr bazohen n norma t mirsjelljes dhe n
reciprocitet n mes shtetit drgues dhe shtetit pranues.
Pra, misioni diplomatik sht i prjashtuar nga e drejta fiskale e shtetit t pranimit.
Kjo nnkupton se misioni diplomatik sht i liruar nga pagimi i taksave t fardo lloji q
t jen ato. Konventa e Vjens, n nenin 23 parasheh se kurrfar tatimi ose takse reale,
shtetrore, regjionale apo personale nuk mund ti imponohet shtetit drgues apo shefit t
misionit diplomatik. Kjo nuk do t thot se misioni diplomatik sht i liruar nga pagesa e
shrbimeve t cilat i shfrytzon (pagesa e energjis elektrike, ujit, telefonit etj.), por edhe
gjat pagess s ktyre shrbimeve pr misionin diplomatik hiqet pjesa e takss dhe tatimit
shtetror, kurse paguhet vetm pjesa e minusuar nga taksa.
9

Konventa e Vjens
10
parashikon q agjentt diplomatik t lirohen nga t gjitha
tatimet dhe taksat me prjashtim t tatimeve indirekte
11
; t tatimeve dhe taksave n pron
private t pasurive t palvizshme n territorin e shtetit pranues;
12
t tatimeve dhe taksave
nga rroga dhe kapitali q realizohen nga bizneset private t cilat agjenti diplomatik i
ushtron n territorin e shtetit pranues; t tatimeve dhe taksave q mblidhen si kompensim
pr shrbime t caktuara; t taksave pr regjistrim gjyqsor dhe fiskal, kur sht fjala pr
pasuri t palvizshme.
13

Prfaqsuesit diplomatik, sipas Konvents s Vjens gjithashtu jan t liruar edhe
nga t dhnat e ndryshme doganore. Shteti pranues ka pr obligim q t lejoj hyrjen apo
importimin e t gjitha sendeve pr nevoja zyrtare apo personale t prfaqsuesve
diplomatik sendet e tyre jan t prjashtuar nga t dhnat doganore ndaj shtetit pranues.

9
Edhe agjentt diplomatik jan t prjashtuar nga pagimi i taksave n shtetin pranues, qofshin ato personale,
komunale, regjionale apo shtetrore. Qllimi i imunitetit fiskal qndron n at se prfaqsuesit diplomatik
duhet sa m pak t ndeshen me autoritetin dhe ndikimin e pushtetit vendas, pra t shtetit pranues. Pra, edhe
prmes ksaj forme ndikohet q prfaqsuesit diplomatik sa m papengueshm ta ushtrojn funksionin e tyre
q sht i lidhur pr veprimtaris diplomatike.
10
Neni 34
11
T cilat sipas natyrs s tyre jan t prfshira n mimin e mallit apo shrbimit
12
Prve nse kto pasuri i shrbejn misionit diplomatik; t taksave pr trashgimi, t cilat i mbledh shteti
pranues
13
Nn rezerv nga neni 33
IMUNITETI DHE PRIVILEGJET SIPAS KONVENTS S VJENS
Emiliano Aliu, Qershor 2013

Faqja 11 nga 14

Por, agjentt diplomatik nuk kan t drejt q kto sende ti shesin apo ti tjetrsojn n
territorin e shtetit pranues. Prjashtim nga lirimi i doganimit mund t kemi n rastet kur
ekziston dyshimi serioz se drgesat e tilla prmbajn sende q nuk jan n prdorim
personal apo zyrtar t misionit, ose sendet importimi i t cilave sht i ndaluar apo
kontrolluar nga shteti pranues. N kto raste kontrolli eventual q do t bhej ndaj sendeve
mund t bhet vetm n prezenc t prfaqsuesit diplomatik.
Historia ka treguar se shpeshher diplomatt e kan keqprdorur imunitetin e tyre
duke shfrytzuar rastin e imuniteteve pr qllime dhe veprime t palejueshme dhe
paligjshme n shtetin pranues.
2.2. VLEFSHMRIA E IMUNITETEVE
Sipas t drejts ndrkombtare pozitive, por edhe praktiks ndrkombtare
privilegjet dhe imunitete e diplomatit vlejn pr nj koh t caktuar.
Privilegjet dhe imunitetet fillojn t hyjn n fuqi nga momenti i hyrjes n territorin
e shtetit ku jan akredituar. Kjo pr ato q shkojn pr her t par. Pr ato q ndodhen n
shtetin territorial privilegjet dhe imunitetet hyjn n fuqi nga momenti kur kryhet notifikimi
i emrimit nga Ministria e Punve t Jashtme apo Ministrie tjetr q sht e autorizuar.
Privilegjet dhe imunitetet pushojn s ekzistuari, sipas rregullit, n momentin kur
diplomati apo personi i imunizuar prfundon misionin e tij n vendin e caktuar. Pr arsye t
praktiks transferuese lihet nj periudhe kohore e mjaftueshme pr realizimin e transferimit.
Kjo koh lihet edhe pr familjet dhe stafet administrativo-teknike, ose n raste lufte pr
diplomat t vrare ose vdekur, ku parashihet nj koh e caktuar transferimi. Gjat ksaj
kohe transferimi, familja apo personeli tjetr, gzon imunitetet e privilegjet si m par.

KAPITULLI III
3.1. PAPREKSHMRIA E LOKALITETEVE
Kjo buron nga parimi i ekstra-territorialitetit mbi diplomatin dhe ndrtesn e
misionit diplomatik. Kjo do thot se lokalet e misionit jan enklava brenda shtetit tjetr dhe
si t tilla jan pjes e shtetit q drgon prfaqsuesit e misionit diplomatik.
IMUNITETI DHE PRIVILEGJET SIPAS KONVENTS S VJENS
Emiliano Aliu, Qershor 2013

Faqja 12 nga 14

Shteti akreditues sht i detyruar t mbroj e t garantoj personelin, pronn,
ndrtesat, mjetet, postn e prfaqsis diplomatike.
Ndrtesa e lokalet e misionit gzojn paprekshmri, si t tilla askush nuk mund t
hyje brenda tyre pa leje n fardo lloj rrethane. Madje shteti akreditues duhet t garantoj
mbrojtjen e paprekshmrin, qetsin e funksionalitetin normal t ktyre lokaleve. Kto
nuk mund t jen objekt i asnj lloj kontrolli, bastisje apo ekzekutimi.
14

Nga ana tjetr, Konventa ndalon q lokalet e misioneve diplomatike t prdoren pr
qllime jasht funksionit t tyre legal, ku prfshihen rregullat e sanksionuara n Konventn
e Vjens dhe t atyre q mund t jen sanksionuar me marrveshje dypalshe midis
shteteve t interesuara.
3.2. TRANZITIMI N SHTETET E TRETA
shtja e tranzitimit t prfaqsuesve diplomatik npr territoret e shteteve t treta
me qllim t marrjes s detyrs diplomatike n shtetin pranues, paraqet segment t
diskutueshm ndr autort e t drejts ndrkombtare. Shumica nga kta jan t mendimit
se n baz t normave zakonore dhe t mirsjelljes agjentt diplomatik kan t drejt n
privilegje dhe imunitete edhe n kto shtete.
Jemi t mendimit se pa marr parasysh se diplomati n tranzitim npr territorin e
shtetit t tret nuk sht akredituar n at shtet, prsri shteti i tret duhet t ket kujdes q
diplomati t tranzitoj pa penges npr territorin e tij duke gzuar privilegje dhe imunitete
t caktuar, por nuk mund t krkoj tretman sikur n shtetin pranues nga i cili sht lshua
agrementi.
Diplomati npr shtetin e tret do gzoj privilegje dhe imunitete nse ekzistojn
kto parakushte: tranziti duhet t jet n kuadr t udhtimeve t zakonshme, pa ndalime t
panevojshme n territorin e shtetin e tret; kalimi duhet t ket karakter tranzitues me
qllim t marrjes s detyrs n shtetin e tret apo kthimin nga shteti i tret; kalimi npr
territorin e shtetit t tret t jet rruga m e rregullt pr n shtetin pranues; q shteti i tret
dhe shteti drgues t ken njohur njri tjetrin; t mos ekzistoj gjendje lufte n mes shtetit
drgues dhe shtetit t tret.

14
Neni 20 i Konvents.
IMUNITETI DHE PRIVILEGJET SIPAS KONVENTS S VJENS
Emiliano Aliu, Qershor 2013

Faqja 13 nga 14

Po ashtu, privilegje dhe imunitete t caktuar gzojn edhe antart e familjes s
agjentve diplomatik. Kurse struktura tjetr e misionit diplomatik nuk gzon privilegje dhe
imunitete, prve q shteti i tret nuk ka t drejt t bj pengimin e tranzitimit t tyre.
3.3. PRFUNDIMI I FUNKSIONIT DIPLOMATIK
Sipas Konvents s Vjens misioni diplomatik mund t prfundoj me kryerjen e
misionit t caktuar
15
; me prfundimin e afatit t akreditimit; revokim q mund ta bj vendi
akreditues
16
; Ngritjen e prfaqsuesit diplomatik ne rang me te larte, rast ne cilin duhen
letra kredenciale te reja; ndrrimin e shefit t shtetit n rast vdekje, abdikimi, prfundim
mandati ka bn t domosdoshme marrje letra kredencialesh t reja; ndryshimet
revolucionare politike n shtete, ka parasheh ndrrimin e prfaqsuesve diplomatike dhe
pajisje me kredenciale t reja; ndrprerja e mundsis pr t mbajtur marrdhnie
diplomatike (shkrirja apo zhdukja e shteteve); ndrprerja e marrdhnieve diplomatike ose
kur fillon lufta midis dy shteteve dhe me vdekjen e prfaqsuesit diplomatik.
Konventa e Vjens parasheh q shteti ku sht akredituar diplomati nuk sht i
detyruar t jap shpjegime pr fardo mase t marr,
17
por mund ti informoj shtetin
prkats n mnyr jo formale pr arsyet q e kan shtyr shtetin n fjal pr t ndrmarr
at mas t till.
Zakonisht masa t tilla, si pr shembull pr shpallje persona non gratta ndrmerren
pr przierje n punt e brendshme t shtetit pranues; kryerja e ndonj krimi nga diplomati
prkats.
18

Pavarsisht nga prfundimi i misionit diplomatik pr arsye t ndryshme, shteti
territorial sht i detyruar t respektoj privilegjet dhe imunitetet e diplomatit dhe antarve

15
Kur diplomati drgohet me nj mision si pjesmarrje n martes, vdekje, kurorzim, ceremoni ndrrimi
shefi shteti, konferenc, kongres ndrkombtar, pr bisedime, lidhje marrveshje etj.
16
Revokimi bhet pr arsye transferimi me detyr tjetr, pr arsye dorheqje me shkaqe t ndryshme, pr
arsye fillimi konflikti midis dy shteteve, pr arsye t ndrprerjes s marrdhnieve diplomatike midis
shteteve, pr arsye t mos njohjes s nj diplomati si t till nga shteti prits pr arsye t ndryshme, pr arsye
t shpalljes si person non grata nga shteti prits i diplomatit t caktuar.
17
Neni 9 i Konvents.
18
Si pr shembull BRSS shpalli non gratta Ambasadorin e shba-s, Kennan n vitin 1953 pr nj intervist n
t ciln denigronte qeverin sovjetike.
IMUNITETI DHE PRIVILEGJET SIPAS KONVENTS S VJENS
Emiliano Aliu, Qershor 2013

Faqja 14 nga 14

t familjes s tij derisa t largohen nga territori i shtetit ku ishin akredituar. Madje shteti
ndihmon me mjete, transport e lehtsi t tjera transferimin n atdhe t diplomatit dhe
familjes s tij, pr nj koh praktikisht t mundshme.
19

PRFUNDIMI
N kt punim jan prfshir bazat teorike t diplomacis duke prmendur fillimin
e diplomacis qysh n histori, dhe duke vazhduar n nevojat pr prdorimin e
marrdhnieve diplomatike ndrmjet shteteve dhe m pas me ratifikimin e Konvents s
Vjens e cila ndryshe njihet edhe si Kushtetuta e Diplomacis.
M pas prmenden rndsia e prfaqsuesve diplomatik, dhe radhitja e tyre apo
ndarja e trupit prfaqsues t diplomacis, funksionet diplomatike, paprekshmria dhe
imuniteti i tyre dhe n fund prmendet edhe prfundimi i misionit diplomatik i cili sht i
nj rndsie t veant.



BIBLIOGRAFIA
Kissinger H., Diplomacia, Tiran, 1999.
Karen A. Mingst, Bazat e marrdhnieve ndrkombtare, Tiran, 2008.
Konventa e Vjens 1961.
Gruda Z., E Drejta Ndrkombtare Publike, Prishtin, 2002.

Website
Literatur e formatit elektronik t marr nga website-et e mposhtme:
- www.wikipedia.org


19
Kjo periudh kohe transferimi parashikohet n Nenet 39 dhe 44, t Konvents s Vjens.