DIDACHE - NAUKA DWUNASTU APOSTOW

Nauka Pana, ktr dwunastu Apostow przekazao narodom.

Dwie drogi

I.
1. Dwie s drogi, jedna droga ycia, a druga mierci i wielka jest rnica midzy nimi. 2. Oto
droga ycia: Przede wszystkim bdziesz miowa Boga, ktry ci stworzy, nastpnie za bliniego
twego jak siebie samego, a czego nie chcesz, by kto ci robi, tego wszystkiego i ty take nie rb
drugiemu. 3. A oto czego ucz nas te sowa: Bogosawcie tych, ktrzy was przeklinaj i mdlcie
si za waszych nieprzyjaci, pocie za wszystkich przesladowcw. Jaka to zasuga, jeli
miujecie tych, ktrzy was miuj? Czy i poganie tego nie czyni? Wy natomiast miujcie tych,
ktrzy was nienawidz, a nie bdziecie mie nieprzyjaci. 4. Powstrzymuj si od umysowych i
cielesnych poda. Jeli ci kto uderzy w prawy policzek, nadstaw mu i drugi, a bdziesz
doskonay. Zmusza ci kto, eby i z nim tysic krokw, id z nim dwa tysice. Zabiera ci kto
twoj szat, daj mu i paszcz. Bierze ci kto co twojego, nie daj zwrotu, bo da go nie moesz.
5. Daj kademu, kto ci prosi i zwrotu si nie domagaj, poniewa Ojciec chce, ebymy z
wszystkimi dzielili si naszymi wasnymi darami.. Szczliwy ten, kto daje wedug przykazania,
gdy nic mu nie mona zarzuci. Biada temu, kto bierze! Jeli bowiem bierze dlatego, e
potrzebuje, nic mu nie mona zarzuci; jeli jednak nie potrzebuje, zda spraw z tego, dlaczego
wzi i po co. Wsadzony do ciemnicy, odpowie za wszystkie swoje czyny i nie wyjdzie stamtd, a
ostatni grosz zwrci. 6. Powiedziano jednak jeszcze na ten temat: "Niech twoja jamuna
przesiknie potem rk twoich, a bdziesz wiedzia, komu dajesz".

II.
1. A oto dalsze zalecenia nauki: 2. Nie zabijaj, nie cudzo, nie uwod modych chopcw, nie
uprawiaj rozpusty, nie kradnij, nie zajmuj si magi ani czarami, nie zabijaj dzieci przez poronienie
ani nie przyprawiaj ich o mier ju po urodzeniu, nie podaj wasnoci twego bliniego. 3. Nie
przysigaj faszywie, nie skadaj faszywego wiadectwa, nie zorzecz, nie pamitaj uraz. 4. Nie
bd nieszczery w mylach ani w sowie, gdy nieszczero jest puapk mierci. 5. Niech twe
sowa nie bd ani kamliwe, ani prne, lecz odpowiadajce czynom. 6. Nie bd chciwy ani
zachanny, ani obudny, ani niegodziwy, ani zarozumiay. Nie snuj zych zamysw przeciw
bliniemu twemu. 7. Nie miej w nienawici adnego czowieka, lecz jednych napominaj, mdl si
za nich, a innych jeszcze kochaj ponad wasne ycie.

III.
1. Dziecko moje, stro od wszystkiego, co ze i wszystkiego, co do za jest podobne. 2. Nie uno si
gniewem, bo gniew prowadzi do mordu. Nie bd zazdrosny, ani ktliwy, ani popdliwy, gdy z
tego wszystkiego dochodzi do zabjstw. 3. Dziecko moje, nie poddawaj si namitnociom,
namitno bowiem wiedzie do rozpusty. Unikaj sw nieprzyzwoitych i spojrze bezwstydnych,
bo z tego wszystkiego rodzi si cudzostwo. 4. Dziecko moje, nie zajmuj si wrbami, poniewa
to skania do bawochwalstwa, ani zaklciami, ani astrologi, ani oczyszczeniami, nie patrz na to
ani nie suchaj takich rzeczy, wszystko to bowiem daje pocztek bawochwalstwu. 5. Dziecko
moje, nie bd kamc, bo kamstwo wiedzie do kradziey, nie bd te chciwy ani gonicy za
prn saw, gdy wszystko to staje si przyczyn nieuczciwoci. 6. Dziecko moje, nie krytykuj,
to bowiem prowadzi do obmowy, nie bd zbyt pewny siebie ani nieyczliwy, poniewa z tego

wszystkiego rodzi si oszczerstwo. 7. Ty natomiast bd cichy, gdy cisi posid w dziedzictwo

ziemi. 8. Bd cierpliwy, miosierny, yczliwy, spokojny, dobry, pomnij zawsze z bojani na
sowa, ktre syszae. 9. Nie wyno si i nie pozwalaj swej duszy na zuchwalstwo. Niechaj twoja
dusza nie wie si z pysznymi, lecz przebywa wrd sprawiedliwych i pokornych. 10. Wszystko,
co ci spotyka, przyjmuj jako dobre, wiedzc e nic si nie dzieje bez Boga.

IV.
1. Dziecko moje, o tym, kto gosi ci sowo Boe, pamitaj dniem i noc i czcij go, jak samego Pana,
bo gdziekolwiek jest goszone panowanie Jego, tam jest i Pan. 2. Szukaj codziennie towarzystwa
witych, aby mg znale oparcie w ich sowach. 3. Nie powoduj rozamw, lecz staraj si
godzi walczcych. Sd sprawiedliwie i nie miej wzgldu na osoby, gdy trzeba karci bdy. 4.
Nie trw si rozwaajc, czy stanie si tak, czy inaczej. 5. Nie wycigaj rk do brania i nie cofaj
ich, gdy sam masz dawa. 6. Jeli co masz dziki pracy rk twoich, oddaj to na okup twoich
grzechw. 7. Nie wahaj si dawa, a gdy dasz, nie narzekaj, przekonasz si bowiem kiedy, kto ci
[za wszystko] hojnie wynagrodzi. 8. Nie odwracaj si od potrzebujcego, lecz dziel si wszystkim z
bratem twoim, a nie mw, e jest to twoja wasno, jeli bowiem macie wsplny udzia w
niemiertelnoci, tym bardziej powinnicie go mie w dobrach doczesnych. 9. Nie trzymaj twojej
rki z dala od syna lub crki twojej, lecz ju od dziecistwa ucz ich bojani Boej. 10.
Niewolnikowi twemu lub niewolnicy, pokadajcej nadziej w tym samym Bogu, nie dawaj nigdy
polece ze zoci, aby nie przestali ba si Boga, ktry jest nad nimi i nad nami. Nie przychodzi
On powoywa ludzi wedug zewntrznych pozorw, lecz przychodzi do tych, ktrzy ducha ju
przygotowa. 11. A wy, niewolnicy, bdcie poddani waszym panom niby wizerunkom Boga, z
szacunkiem i nalen bojani. 12. W zgromadzeniu bdziesz wyznawa swe bdy i nie pjdziesz
na modlitw z nieczystym sumieniem. Taka jest droga ycia.

V.
1. A oto droga mierci: przede wszystkim jest ona za i pena przeklestwa: mordy, cudzostwa,
podania, rozpusty, kradziee, bawochwalstwo, magia, czary, rabunki, faszywe wiadectwa,
obuda, nieszczero, przebiego, pycha, niegodziwo, zuchwao, chciwo, bezwstyd w
mowie, zazdro, bezczelno, duma, chepliwo, zanik wszelkiej bojani. 2. Przeladowcy ludzi
prawych, wrogowie prawdy, mionicy kamstwa, niewiadomi nagrody, jak otrzyma
sprawiedliwo, nie id za dobrem ani za sdem sprawiedliwym, czujni nie na dobro, ale na zo.
Obca im jest agodno i cierpliwo. Kochaj marno, goni za zyskiem, nie maj litoci dla
ubogich, obojtnie przechodz koo udrczonych, nie znaj swego Stwrcy. Mordercy dzieci,
niszcz przez poronienie to, co Bg powoa do ycia. Odtrcajcy tych, co nie maj, gnbiciele
ciemionych, obrocy bogaczy, a niesprawiedliwi sdziowie biedakw, s to grzesznicy w zym
zatwardziali. Trzymajcie si, dzieci, z dala od nich wszystkich!

VI.
1. Bacz, by kto nie sprowadzi ci z drogi tej nauki, gdy taki czowiek uczy ci inaczej ni bg
tego chce. 2. Jeli moesz w caoci nie jarzmo Pana, bdziesz doskonay; jeli nie moesz, czy,
co moesz. 3. Co do poywienia, we na siebie tyle, ile zdoasz, lecz powstrzymuj si bezwzgldnie
od ofiar skadanych bokom, jest to bowiem kult bogw martwych.

Chrzest

VII.
1. Co do chrztu, to udzielajcie go w taki oto sposb: Powtrzywszy najpierw wszystko powysze,
chrzcijcie w imi Ojca i Syna i Ducha witego w wodzie ywej. 2. Jeli nie masz wody ywej,
chrzcij w innej, jeli nie moesz w zimnej, chrzcij w ciepej. 3. Jeli brak ci jednej, i drugiej, polej
gow trzy razy wod w imi Ojca i Syna i Ducha witego. 4. Przed chrztem powinni poci
i chrzczony, i udzielajcy chrztu, a take inni, jeli mog. Temu za, kto ma by chrzczony,
przyka, by poci przez dzie lub dwa dni przedtem.
Post i modlitwa

VIII.
1. Nie zachowujcie postu w tym samym czasie, co obudnicy. Oni bowiem poszcz w poniedziaek
i czwartek, wy natomiast pocie w rod i pitek. 2. Ani nie mdlcie si jak obudnicy, lecz jak
poleci Pan w swojej ewangelii, tak si mdlcie:
Ojcze nasz, ktry jest w niebie,
wi si imi twoje,
Przyjd krlestwo twoje,
Bd wola Twoja jako w niebie tak i na ziemi.
Chleba naszego powszedniego daj nam dzisiaj
I odpu nam nasze winy,
Tak jak i my odpuszczamy naszym winowajcom;
I nie dopu, abymy ulegli pokusie,
Ale zachowaj nas od zego,
Bo twoja jest moc i chwaa na wieki,
3. Mdlcie si w ten sposb trzy razy na dzie.
Eucharystia

IX.
1. Co do Eucharystii, skadajcie dzikczynienie w taki oto sposb:
2. Najpierw przy kielichu:
Dzikuj Ci, Ojcze Nasz,
Za wit winorol daida, sugi Twego,
Ktr objawie nam przez Jezusa, sug Twego.
Tobie chwaa na wieki!
3. Nastpnie przy amaniu chleba:
Dzikujemy Ci, Ojcze nasz,
Za ycie i za poznanie,
Ktre objawie nam przez Jezusa, sug Twego.
Tobie chwaa na wieki!
4. Jak ten chleb amany, rozrzucony po grach,
Zosta w jedno zebrany,
Tak niech Koci Twj a po najdalsze krace ziemi

Zbierze si w jednym krlestwie Twoim,

Bo Twoja jest chwaa i moc przez Jezusa Chrystusa na wieki!
5. Niech nikt nie je ani nie pije z waszej Eucharystii oprcz tych, co zostali ochrzczeni w imi
Pana, gdy to wanie mia Pan na myli mwic: "Nie dawajcie psom tego, co wite".

X.
1. A gdy si ju nasycicie, skadajcie dzikczynienie w taki oto sposb:
2. Dzikuj Ci, Ojcze wity,
Za wite Imi Twoje,
Ktre z woli twojej zamieszkao w sercach naszych,
I za poznanie, i za wiar, i za niemiertelno,
Ktre objawie nam przez Jezusa, sug Twego,
Tobie chwaa na wieki!
3. Ty, Panie wszechmogcy,
Stworzye wszystko dla Imienia Twego,
Dae ludziom pokarm i napj, aby cieszc si nim, Tobie dzikowali.
Nam za dae w swej askawoci duchowy pokarm i napj, i
ycie wieczne przez Jezusa, sug Twego.
4. Nade wszystko dzikujemy Ci za wielk potg Twoj.
Tobie chwaa na wieki!
5. Pomnij, Panie, na Koci Twj, i wybaw go od za wszelkiego,
I uczy doskonaym w mioci Twojej.
I zgromad go z czterech stron wiata, uwicony,
W krlestwie Twoim, ktre przygotowae dla niego,
Bo Twoja jest moc i chwaa na wieki!
6. Niechaj przyjdzie aska i przeminie wiat!
Hosanna Bogu Dawidowemu!
Kto wity, niech podejdzie,
Kto nim nie jest, niech czyni pokut!
Marana tha.
Amen.
7. Prorokom za pozwlcie odprawia dzikczynienie, jak dugo zechc.
ycie wsplne

XI.
1. Jeliby kto przyszed i naucza was wszystkiego tego, co zostao wyej powiedziane,
przyjmijcie go. 2. Jeli jednak w nauczajcy zmieni co i zacznie wykada inn nauk po to, eby
burzy, nie suchajcie go, jeli natomiast czyni to bdzie po to, eby pomnaa sprawiedliwo
i poznanie Pana, przyjmijcie go jak Pana naszego. 3. W sprawie za apostow i prorokw zgodnie
z poleceniem Ewangelii postpujcie w taki oto sposb: 4. Kadego apostoa, ktry do was
przychodzi, przyjmijcie jak samego Pana. 5. Nie zostanie on u was jednak duej ni dzie jeden,

a gdyby zasza potrzeba, jeszcze i drugi. Jeli zostanie trzy dni, jest to faszywy prorok. 6. Gdy w
aposto bdzie odchodzi, dajcie mu tylko chleba na drog: jeli zada pienidzy, jest to faszywy
prorok. 7. Nie wystawiajcie na prb adnego proroka, ktry mwi pod natchnieniem Ducha, bo
kady grzech moe by odpuszczony, lecz ten grzech odpuszczony nie bdzie. 8. Nie kady, kto
mwi pod natchnieniem Ducha, jest prorokiem. Jest nim tylko wtedy, gdy yje na sposb Pana. Tak
wic po sposobie ycia mona pozna proroka prawdziwego i faszywego. 9. Kady prorok, ktry
pod natchnieniem Ducha kae zastawi st, nie bdzie jad z niego, inaczej jest to faszywy prorok.
10. Kady prorok, ktry naucza prawdy, jeli nie postpuje tak, jak uczy, jest to faszywy prorok.
11. Kady jednak prorok wyprbowany, wiarygodny, ktry chcc wyrazi tajemnice Kocioa
w wiecie postpuje [w sposb niezwyky], lecz nie uczy innych, eby czynili to, co on czyni, nie
bdzie przez was sdzony. Jego spraw sam Bg osdzi. W posobny bowiem sposb postpowali
take dawni prorocy. 12. Kto za wam powie pod natchnieniem Ducha: daj mi pienidzy
albo czegokolwiek innego, nie suchajcie go. Jeliby jednak prosi was w sprawie kogo drugiego,
kto znajduje si w potrzebie, niechaj nikt go nie sdzi!

XII.
1. Przyjmujcie kadego, kto przychodzi w imi Pana. Pniej wyprbujecie go i poznacie,
potraficie bowiem odrni praw rk od lewej. 2. Jeli przybysz jest tylko przejazdem, pomcie
mu, na ile was sta, a niech nie zostanie u was duej ni dwa lub trzy dni, gdy konieczne. 3. jeli
za chce u was osi, a ma jaki zawd, niech pracuje by si wyywi. 4. jeli natomiast nie ma
adnego zawodu, zadbajcie rozsdnie o to, by chrzecijanin nie y pord was w bezczynnoci. 5.
Gdyby za nie chcia tego czyni, znaczyoby to, e kupczy tylko Chrystusem. Strzecie si takich
ludzi!

XIII.
1. Kady prawdziwy prorok, ktry chciaby u was osi, "wart jest swojej strawy". 2. Podobnie
i prawdziwy nauczyciel take jest wart jak "robotnik swojej strawy". 3. tak wic wemiesz
pierwociny z caego soku z prasy winnej i z wszelkiego ziarna z klepiska, jak rwnie z byda
i z owiec, a dasz je prorokom. Oni bowiem s waszymi arcykapanami. 4. jeli za nie macie
proroka, dajcie ubogim. 5. Jeli pieczesz chleb, we z niego pierwociny i daj wedug przykazania.
6. Podobnie kiedy otwierasz dzban wina albo oliwy, we z niego pierwociny i daj prorokom. 7.
Z twoich pienidzy, z ubrania i z wszystkiego, co posiadasz, we pierwociny, jakie by sam uzna
za stosowne, i daj wedug przykazania.

XIV.
1. W dniu Pana, w niedziel, gromadcie si razem, by ama chleb i skada dzikczynienie,
a wyznawajcie ponadto wasze grzechy, aby ofiara wasza bya czysta. 2. Niechaj nikt, kto ma jaki
spr ze swoim bratem, dopki si nie pogodz, nie bierze udziau w tym zgromadzeniu, aby nie
zostaa skalana wasza ofiara. 3. Oto bowiem sowa Pana: "Na kadym miejscu i w kadym czasie
skada mi bd ofiar czyst, poniewa jestem krlem wielkim, mwi Pan, a imi moje budzi
podziw midzy narodami".

XV.
1. Wybierzcie zatem sobie biskupw i diakonw godnych Pana, ludzi cichych, spokojnych,
bezinteresownych, wiarygodnych i wyprbowanych. Oni bowiem peni u was take posug
prorokw i nauczycieli. 2. Nie gardcie wic nimi, gdy naley im si wrd was to samo
powaanie, co prorokom i nauczycielom. 3. Karcie si wzajemnie nie w gniewie, lecz w pokoju,
jak znajdujecie to w Ewangelii, a jeli kto drugiego obrazi, niechaj nikt z nim nie mwi, niech nie

usyszy od was ani sowa, dopki nie odprawi pokuty. 4. W waszych za modlitwach, jamunach
i wszystkich waszych uczynkach stosujcie si do tego, co znajdujecie w Ewangelii Pana naszego.
Marana tha!

XVI.
1. Czuwajcie nad yciem waszym! Niechaj pochodnie wasze nie gasn, nie rozluniajcie pasw na
biodrach waszych, lecz bdcie gotowi, nie znacie bowiem godziny, w ktrej Pan nasz przyjdzie. 2.
Gromadcie si czsto razem, by szuka tego, co suy duszom waszym, gdy cay czas waszej
wiary na nic wam si nie przyda, jeli nie staniecie si doskonali w ostatniej godzinie. 3. W dniach
ostatnich bowiem bd mnoy si faszywi prorocy i gorszyciele, owce zmienia si w wilki,
a mio zmieni si w nienawi. 4. W miar narastania nieprawoci ludzie bd si nawzajem
nienawidzi, przeladowa i zdradza, a wtedy zwodziciel wiata pojawi si jako Syn Boy i bdzie
czyni znaki i cuda. Caa ziemia zostanie wydana w jego rce i bdzie popenia niegodziwoci,
jakie nigdy si jeszcze nie dziay od samego pocztku wiekw. 5. Wwczas to ludzko wejdzie
w ogie prby, a wielu si zaamie i zginie, lecz ci, co wytrwaj w wierze, zostan zbawieni przez
Tego wanie, ktry sta si [za nas] przeklestwem. 6. A wtedy uka si znaki prawdy: najpierw
znak niebios otwartych, potem znak dwiku trby i jako trzeci znak, zmartwychwstanie umarych.
7. Nie wszystkich wprawdzie, lecz jak powiedziano: "Przyjdzie Pan, a z Nim wszyscy wici".
Wwczas to ujrzy wiat pana przychodzcego na obokach niebieskich...