Professional Documents
Culture Documents
Werner Tiki Kustenmacher - Πως να απλοποιησετε τη Ζωη σας
Werner Tiki Kustenmacher - Πως να απλοποιησετε τη Ζωη σας
Werner Tiki Kustenmacher - Πως να απλοποιησετε τη Ζωη σας
Αθήνα
2005
-1-
Περιεχόμενα
Το πρότυπο της πυραμίδας με τα επίπεδα........................................................................................ 3
Απλουστευτικός στόχος για το Επίπεδο 1 ........................................................................................ 5
Απλουστευτική ιδέα 1: Τακτοποιήστε το χώρο εργασίας σας ......................................................... 5
Απλουστευτική ιδέα 2: Ξεφορτώστε το γραφείο σας ...................................................................... 7
Απλουστευτική ιδέα 3: Καθαρίστε το περιβάλλον σας.................................................................. 15
Απλουστευτική ιδέα 4: Ξεπεράστε την αφηρημάδα σας................................................................ 29
Απλουστευτικός στόχος για το Επίπεδο 2 ...................................................................................... 33
Απλουστευτική ιδέα 5: Απαλλαγείτε από τις εμπλοκές σας για τα οικονομικά σας ....................... 33
Απλουστευτική ιδέα 6: Απομυθοποιήστε το θέμα των χρημάτων.................................................. 36
Απλουστευτική ιδέα 7: Απαλλαγείτε από τα χρέη σας .................................................................. 37
Απλουστευτική ιδέα 8: Σταματήστε να ανησυχείτε για την ασφάλεια σας .................................... 41
Απλουστευτική ιδέα 9: Επεξεργαστείτε τη δική σας αντίληψη για τον πλούτο.............................. 49
Απλουστευτικός στόχος για το Επίπεδο 3 ...................................................................................... 54
Απλουστευτική ιδέα 10: Διαχωρίστε τις ασχολίες σας .................................................................. 54
Απλουστευτική ιδέα 11: Απαλλαγείτε από την τελειομανία.......................................................... 56
Απλουστευτική ιδέα 12: Απαλλαγείτε από την πίεση λέγοντας σταθερά «Όχι!» ........................... 63
Απλουστευτική ιδέα 13: Επιβραδύνετε τη ζωή σας....................................................................... 66
Απλουστευτική ιδέα 14: Να αποδράτε πότε-πότε ......................................................................... 85
Απλουστευτικός στόχος για το Επίπεδο 4 ...................................................................................... 87
Απλουστευτική ιδέα 15: Κάνετε το σώμα σας να παράγει τις χημικές ουσίες που προκαλούν
ευτυχία ........................................................................................................................................ 87
Απλουστευτική ιδέα 16: Αποδεσμεύατε τον ενθουσιασμό σας...................................................... 89
Απλουστευτική ιδέα 17: Βγάλτε την ένταση από τη γυμναστική................................................... 91
Απλουστευτική ιδέα 18: Καθαρίστε εσωτερικά το σώμα σας........................................................ 94
Απλουστευτική ιδέα 19: Ο καλύτερος τρόπος για να χαλαρώσετε ................................................ 99
Απλουστευτικός στόχος για το Επίπεδο 5 .................................................................................... 105
Απλουστευτική ιδέα 20: Χρησιμοποιήστε τη δικτύωση για να τερματίσετε την απομόνωση σας 105
Απλουστευτική ιδέα 21: Ξεμπερδέψτε τους οικογενειακούς δεσμούς σας................................... 110
Απλουστευτική ιδέα 22: Προετοιμάστε την κηδεία σας .............................................................. 111
Απλουστευτική ιδέα 23: Αποδυναμώστε τα αισθήματα φθόνου.................................................. 112
Απλουστευτική ιδέα 24: Απαλλαγείτε από τη διάθεση κριτικής.................................................. 115
Απλουστευτικός στόχος για το Επίπεδο 6 .................................................................................... 119
Απλουστευτική ιδέα 25: Αναπτύξτε τη σχέση σας...................................................................... 119
Απλουστευτική ιδέα 26: Αποδραματοποιήστε τις συζητήσεις σας .............................................. 122
Απλουστευτική ιδέα 27: Ισορροπείστε τη σχέση ανάμεσα σε εργασία και σε ιδιωτική ζωή......... 125
Απλουστευτική ιδέα 28: Ξεκλειδώστε τη σεξουαλική σας ενέργεια ............................................ 127
Απλουστευτική ιδέα 29: Πάρτε από τώρα κοινές αποφάσεις για τα γηρατειά σας ....................... 129
Απλουστευτικός στόχος για το Επίπεδο 7 .................................................................................... 132
Απλουστευτική ιδέα 30: Ανακαλύψτε το στόχο σας στη ζωή...................................................... 132
Απλουστευτική ιδέα 31: Αναπτύξτε τα πλεονεκτήματα σας........................................................ 134
Απλουστευτική ιδέα 32: Ανακουφίστε τη συνείδηση σας ........................................................... 135
Απλουστευτική ιδέα 33: Κατανοήστε τον εαυτό σας .................................................................. 137
Η εφαρμογή των αρχών της απλοποίησης στην πράξη ................................................................ 152
Το ημερολόγιο σας για την απλοποίηση ..................................................................................... 152
-2-
Το πρότυπο της πυραμίδας με τα επίπεδα
Μπορούμε να συγκρίνουμε το δρόμο προς την απλοποίηση με μια πυραμίδα. Ο δρόμος προς
τον απλό, καθαρό πυρήνα, προς την ουσία της ζωής σας, περνάει μέσα από επτά επίπεδα που
συμβολίζουν τους διάφορους τομείς της ζωής σας. Ο δρόμος προς τα πάνω είναι ταυτόχρονα
και δρόμος προς τα μέσα. Η διαδικασία λειτουργεί αν κατορθώσετε τουλάχιστον ένα άλμα
βελτίωσης σε κάθε επίπεδο. Η σειρά των επιπέδων δεν είναι το βασικό. Μπορείτε να
αρχίσετε από τη βάση της πυραμίδας, από τη μέση της ή από οπουδήποτε αλλού.
Η εμπειρία μας δείχνει ότι η επιθυμία για απλότητα συνήθως ξεκινάει από το πρώτο επίπεδο:
το χάος που επικρατεί στο γραφείο σας και στο σπίτι σας. Γι' αυτό, η επισκόπηση των επτά
επιπέδων της απλοποίησης ξεκινάει από ένα εντελώς απτό ζήτημα: την τακτοποίηση.
-3-
ζωής. Προσωπικές βλέψεις, διενέξεις, παρενόχληση, φθόνος είναι μερικές από τις επιβλαβείς
συνέπειες. Αλλά ακόμα και οι φιλικές σχέσεις ή οι κοινωνικές υποχρεώσεις μπορούν να
γίνουν περίπλοκες, ιδίως αν τις αφήσετε να σας καταναλίσκουν, αν υπάρχετε μόνο για τους
άλλους και εις βάρος των δικών σας αναγκών.
Η διαδικασία στο δρόμο προς την απλοποίηση ξεκαθαρίζει και απλοποιεί τις σχέσεις σας.
Σας αποδεσμεύει για εκείνες τις ανθρώπινες επαφές που σας εμπλουτίζουν και σας βοηθούν
να προχωρήσετε. Σας βοηθάει να διευκολύνετε τις σχέσεις με τους γονείς σας και τους άλ-
λους συγγενείς σας. Μάλιστα, σας βοηθάει ακόμα και να δείτε πέρα από τη διάρκεια της
δικής σας ζωής.
Επίπεδο 7: Εσείς
Η κορυφή της πυραμίδας της απλοποίησης είναι ένα δωμάτιο που μέσα του βρίσκεται ένας
εντελώς μοναδικός χαρακτήρας. Πάνω από την είσοδο βρίσκεται ο στόχος της ζωής σας, η
προσωπική σας ιδέα για την πληρότητα και την ευτυχία, ο σκοπός της ζωής σας. Στο τέλος
του ταξιδιού, θα διαπιστώσετε ότι το δωμάτιο χαρακτηρίζεται από απόλυτη απλότητα. Όμως,
το δωμάτιο δεν είναι άδειο- είναι γεμάτο με τη δική σας μοναδική προσωπικότητα. Εδώ θα
βρείτε πολύ περισσότερα από απλώς τον εαυτό σας. Και όταν θα βγείτε από το δωμάτιο, θα
δοκιμάσετε έναν υπέροχο μετασχηματισμό.
Οι απλουστευτικές ιδέες
Κάθε απλουστευτική ιδέα που θα γνωρίσετε στις επόμενες σελίδες
βασίζεται σε μια απλή αρχή: λιγότερα ίσον καλύτερα. Πετυχαίνετε
περισσότερα όταν αναστρέφετε τη σπείρα της πολυπλοκότητας. Γι'
αυτό λέμε: μειώστε στο μισό τα πράγματα αντί να τα διπλασιάσετε,
πετάξτε τα σκουπίδια αντί να τα σωριάζετε, χαλαρώστε αντί να στρεσά-
ρεστε, κόψτε ταχύτητα αντί να επιταχύνετε. Ενσωματώστε συνειδητά
τις αρχές αυτές στην καθημερινή σας ζωή. Τότε θα έχετε ήδη βρεθεί
στα μισά του δρόμου προς στην απλοποίηση
-4-
Απλουστευτικός στόχος για το Επίπεδο 1
-9-
κατάλληλο ντοσιέ. Αν δεν υπάρχει κανένα, να δημιουργήσετε (π.χ. «συμβουλές προσωπικής
υγείας»).
Μια ιδέα που έχει αποδειχτεί χρήσιμη είναι να έχετε ένα ντοσιέ με τίτλο «Νέα ταξίδια», στο
οποίο θα βάζετε όλα τα έγγραφα που αφορούν τα επαγγελματικά σας ταξίδια (εισιτήρια
αεροπλάνων, δρομολόγια, χάρτες πόλεων, διευθύνσεις ξενοδοχείων, προσκλήσεις, σελίδες με
σημαντικές πληροφορίες που έχετε φωτοτυπήσει από ταξιδιωτικούς οδηγούς, κτλ.). Οι
πληροφορίες που αφορούν κάθε επιμέρους ταξίδι μπορούν να μπαίνουν σε μια διαφανή ζε-
λατίνα. Πριν φύγετε για το ταξίδι, βγάζετε από το ντοσιέ τη σχετική ζελατίνα και μπορείτε να
είστε βέβαιος ότι όλα τα σημαντικά έγγραφα θα βρίσκονται εκεί μέσα. Κατά τη διάρκεια του
ταξιδιού, μπορείτε να χρησιμοποιείτε τη ζελατίνα για να βάζετε όλα τα έγγραφα που θα
χρειαστεί να διατηρήσετε, ιδίως όσα χρειάζεστε για να διεκδικήσετε επιστροφή των
ταξιδιωτικών εξόδων σας. Μια και θα τα έχετε όλα συγκεντρωμένα, μπορείτε να αρχίσετε τη
συμπλήρωση του εντύπου επιστροφής εξόδων ήδη κατά τη διαδρομή της επιστροφής. Και
μετά, όταν έχει τελειώσει και το ταξίδι και η λογιστική διεκπεραίωση, θα βάζετε ένα φύλλο
χαρτί με έναν σαφέστατο τίτλο πάνω-πάνω στα χαρτιά της ζελατίνας, και θα βάζετε τη
ζελατίνα σε ένα χαρτονένιο όρθιο ντοσιέ με τίτλο «Παλιά ταξίδια». Αυτή η απλή και σίγουρη
λύση εξασφαλίζει ότι αποκλείεται να χαθεί κάτι.
8. Χρησιμοποιήσετε την μπροστινή όψη. Στη μπροστινή όψη του κρε-
μαστού ντοσιέ να γράφετε αριθμούς τηλεφώνου, ονόματα,
διευθύνσεις, ημερομηνίες, αριθμούς μητρώου και όλες τις άλλες
πληροφορίες που είναι σχετικές με το αντικείμενο του ντοσιέ. Έτσι,
όταν βγάζετε το ντοσιέ θα έχετε με μια ματιά όλες τις σημαντικές
πληροφορίες.
9. Φανείτε πρωτότυπος. Ξεκινήστε από την παραδοχή ότι στα κρεμαστά ντοσιέ σας
μπορούν να οργανώσετε τα πάντα, αρκεί να τα χειριστείτε με την απαραίτητη ευφυΐα.
Φανείτε δημιουργικός στην εξεύρεση νέων εφαρμογών. Το καλύτερο θα είναι να μην
χρησιμοποιείτε απλώς το νέο σας σύστημα ενδιάμεσης αρχειοθέτησης, αλλά να φτάσετε να
το ερωτευτείτε πραγματικά (και να το επιδεικνύετε περήφανα στους άλλους). Κάποιος που
του αρέσει να γράφει με πένα και μελάνι, θα έχει ένα ντοσιέ με στυπόχαρτα (για να μη χάνει
χρόνο να τα ψάχνει κάθε φορά). Ένας οικογενειάρχης που δουλεύει στο σπίτι θα έχει ένα
φάκελο με δωράκια-εκπλήξεις για τα παιδιά του (αυτοκόλλητα, σελίδες με γρίφους από
περιοδικά, πλαστικά σακουλάκια με καραμέλες, κτλ.)
10. Να πετάτε υλικό τακτικά. Όταν το κρεμαστό ντοσιέ σας αρχίσει να δείχνει γεμάτο, να
κάνετε εκκαθαρίσεις. Κάθε φάκελος σίγουρα θα περιέχει πράγματα που τα έχετε
διεκπεραιώσει εδώ και καιρό. Ύστερα από δέκα λεπτά εκκαθάρι-
σης, τα ντοσιέ θα έχουν επανέλθει σε κατάσταση άριστης
λειτουργίας.
Μη φανταστείτε ότι κάθε φορά που γεμίζουν τα ντοσιέ θα είναι
ανάγκη να αποδύεστε σε κάποια κολοσσιαία εκστρατεία
εκκαθάρισης για να κάνετε τέλειο το σύστημα σας. Κατά πάσα
πιθανότητα κάτι τέτοιο δεν θα γίνει ποτέ. Καλύτερο είναι να κάνετε ένα μικρό βήμα, αλλά να
το κάνετε αμέσως τώρα.
- 11 -
Κι έτσι το γραφείο σας θα μείνει άδειο
Κηρύσσουμε δια της παρούσης το τέλος της διαμάχης μεταξύ άδειου και γεμάτου γραφείου:
το άδειο γραφείο ανακηρύσσεται νικητής! Είναι αδύνατον να καταφέρετε να απλοποιήσετε
τη ζωή σας έχοντας γεμάτο το γραφείο σας.
Το πιο σημαντικό τέχνασμα: να πάρετε από μπροστά σας όλα όσα στοιβάζονταν πάνω στο
γραφείο σας. Χρησιμοποιήστε μια συρταριέρα, ένα ράφι ή ένα άλλο τραπέζι.
- 13 -
• Παρουσίαση στον προϊστάμενο
• Τηλεφώνημα
• Συζήτηση με ...
• Συνεννόηση με λογιστήριο • Αναμονή απάντησης
Να οι βηματικοί φάκελοι που χρησιμοποιεί ο καλλιτέχνης Τίκι Κουστενμάχερ:
• Δημιουργία σκίτσων
• Τελικά σχέδια
• Αναμονή για έγκριση
• Προς αποστολή τιμολογίου
Ή μερικοί βηματικοί φάκελοι ενός ασφαλιστή:
• Συμπλήρωση συμβολαίων
• Αποστολή στα κεντρικά γραφεία
• Διατύπωση προτάσεων
• Τοποθέτηση στο φάκελο του πελάτη
• Να κανονιστεί ραντεβού
Το πλεονέκτημα είναι ότι οι διαδικασίες του ίδιου τύπου
ομαδοποιούνται. Όταν πιάνετε το φάκελο των τηλεφωνημάτων,
για παράδειγμα, αυτόματα θα βρείτε έναν κατάλογο
τηλεφωνημάτων που πρέπει να κάνετε το ένα μετά το άλλο,
δηλαδή ένα ευρέως διαδεδομένο οργανωτικό βοήθημα. Και το
γραφείο σας παραμένει καθαρό.
Τίποτα δεν βλάπτει περισσότερο τον ενθουσιασμό σας για εργασία απ' ό,τι ένα ακατάστατο
χάος που είναι σαν να σας ρωτάει σιωπηλά: «Από πού θα αρχίσεις;» Αμέσως μόλις πιάνετε
στα χέρια σας έναν βηματικό φάκελο, είναι σαφές το τι πρόκειται να γίνει.
- 14 -
Απλουστευτική ιδέα 3: Καθαρίστε το περιβάλλον σας
Τη σαβούρα πρέπει να την πετάτε, γιατί μόνο με ελαφρές αποσκευές θα μπορέσετε να
απογειωθείτε. Τα άχρηστα πράγματα στο σπίτι και στο
γραφείο είναι περισσότερο βλαβερά για τη διάθεση μας απ'
όσο συνειδητοποιούν οι περισσότεροι. Ο συνειδητός νους μας
έχει μάθει να αγνοεί τα ατακτοποίητα ράφια και τα δωμάτια
που είναι γεμάτα με παλιατζούρες. Αλλά τα πράγματα αυτά
εξαντλούν και καταπιέζουν το υποσυνείδητο σας. Το
υποσυνείδητο σας απελευθερώνεται μόνο όταν ξεφορτωθείτε
τα άχρηστα.
- 19 -
Το επάνω μέρος του ψυγείου είναι εύκολο να γίνει σημείο συγκέντρωσης για οτιδήποτε
μπορείτε να φανταστείτε. Καλύτερα να βάλετε εκεί πάνω ένα ωραίο διακοσμητικό φυτό ή να
βρείτε έναν άλλο τρόπο για να το μετατρέψετε σε απαγορευμένη ζώνη ώστε να μην γίνεται
χώρος εναπόθεσης των πάντων.
Είναι ωραίο να μπορείτε να ανοίγετε διάπλατα τα παράθυρα. Αλλά για να μπορεί να γίνει
αυτό, πρέπει να έχετε ελεύθερα τα περβάζια των παραθύρων. Οι γλάστρες με τα λουλούδια
είναι καλύτερο να. μπαίνουν σε ειδικές βάσεις αντί να τις παρατάσσετε στο περβάζι.
Στα υπνοδωμάτια, οι καρέκλες και τα σκαμνιά που χρησιμοποιούνται ως «ζώνες ρίψης
ρούχων» προσελκύουν βρόμικα ρούχα ως δια μαγείας. Καλύτερη και πιο καλαίσθητη
επιλογή είναι η παλιομοδίτικη κρεμάστρα ρούχων (βαλές) με κρεμάστρα, ράβδο, και
χωρισμό, για τα μικροπράγματα. Όσοι έχουν πάρει στα σοβαρά την απλοποίηση,
αποθηκεύουν τα πράγματα που θα χρειαστούν την επόμενη μέρα σε ένα ειδικό συρτάρι ή
χώρισμα στη ντουλάπα τους.
Το απλοποιημένο δωμάτιο
Τώρα ξέρετε το μυστικό της απλοποίησης: ανοίξτε ένα δρόμο· δεν είναι ανάγκη να
αποψιλώσετε ολόκληρο το δάσος. Δοκιμάστε την αρχή του μινιμαλισμού σε ένα τουλάχιστον
δωμάτιο του σπιτιού σας. Πειραματιστείτε σε ένα τουλάχιστον δωμάτιο για να δείτε να
μπορείτε να αισθανθείτε καλύτερα χωρίς όλα αυτά τα ποικίλα «πράγματα». Ένα πολύ λιτό
αλλά διευθετημένο με γούστο δωμάτιο μπορεί να έχει πολύ καταπραϋντική επίδραση πάνω
σας. Για παράδειγμα, αν το σαλόνι σας βρίσκεται πλάι στην πάντοτε γεμάτη με κόσμο και
πράγματα κουζίνα σας, μπορείτε να το μετατρέψετε σε ένα δωμάτιο με ελάχιστα πράγματα
αλλά με άφθονο χώρο. Ή θα μπορούσατε να διευθετήσετε το υπνοδωμάτιο σας έτσι ώστε να
έχει μια στοχαστική, σπαρτιατική όψη.
Οι άδειοι χώροι δεν είναι ανάγκη να είναι ψυχροί. Το αφιλόξενο περιβάλλον δημιουργείται
κυρίως από τα ψυχρά χρώματα, υπερβολικά λεία υλικά, και από φωτισμό που είναι πολύ
έντονος και καλύπτει πολύ μεγάλο χώρο. Σπάνια δημιουργείται από απουσία αντικειμένων.
Τα φώτα οροφής και όσα κατευθύνουν το φως τους στο ταβάνι συνήθως δίνουν ένα
δυσάρεστο διασκορπισμένο φως. Οι λάμπες και τα σποτ αλογόνου δεν πρέπει ποτέ να
χτυπάνε στα μάτια των ανθρώπων, πρέπει να κατευθύνονται όσο το δυνατόν πιο χαμηλά.
Υπάρχουν συλλογές και συλλογές
Όλοι συλλέγουν κάτι: τηλεκάρτες, βιβλία, σπιρτόκουτα, μικροσκοπικά φλυτζανάκια του
καφέ, χνουδωτά ζωάκια, διακοσμητικά ελεφαντάκια,
γραμματόσημα. Οι συλλογές ξεκινάνε από μια μικρή
παρουσίαση των αντικειμένων σε ένα ράφι και φτάνουν να
εξαπλώνονται σε ολόκληρο το σπίτι: ταπετσαρίες, τραπεζομά-
ντιλα, πίνακες, σουπλά, πετσέτες, φλιτζάνια, ακόμα και τα
ρούχα του συλλέκτη είναι διακοσμημένα με βατραχάκια,
αρκουδάκια, αγελάδες ή οτιδήποτε τυχαίνει να συλλέγει. Πίσω
από αυτό βρίσκεται μια αρχαία ανθρώπινη ανάγκη, η ανάγκη
της ταύτισης με κάτι. Αυτό το κάτι συχνά είναι ζώα, όπως τα τοτέμ των Ινδιάνων της
Αμερικής. Οι συλλογές φέρνουν ένα σύστημα στο απροσμέτρητο πλήθος πραγμάτων που
μας προσφέρει ο κόσμος.
Να αντιμετωπίζετε με κριτική ματιά τα πράγματα που συλλέγετε. Πότε αρχίσατε; Τι κίνητρο
βρίσκεται πίσω από τη συλλογή σας; Εξακολουθείτε να έχετε την ανάγκη που είχατε όταν
αρχίσατε; Μήπως η συλλογή σας κρατάει δεμένους στο παρελθόν; Αν ναι, σταματήστε την.
Συνήθως, είναι ευκολότερο να σταματήσουμε εντελώς να μαζεύουμε τρενάκια ή φλιτζάνια
από το να. περιορίσουμε τη συλλογή. Αν υπάρχει κάποιος στον οποίο θα μπορούσατε να
δώσετε ή να πουλήσετε τη συλλογή σας (και που θα την απολάμβανε), τότε μη διστάσετε!
Θα απλοποιήσετε στ' αλήθεια τη ζωή σας και θα απελευθερωθείτε για νέα πράγματα.
- 20 -
Πρέπει να κάνετε σαφή διάκριση ανάμεσα στη συλλογή και στην απλή διατήρηση
πραγμάτων. Η πραγματική συλλογή περιλαμβάνει εξειδίκευση και σύστημα, όπως όταν
κάνουμε συλλογή από χρωματιστές πορσελάνινες αυγουλιέρες ή από επισκεπτήρια
ανθρώπων που έχουν το ίδιο επώνυμο με εμάς ή από αρκουδάκια. Η δημιουργία της δικής
σας συλλογής είναι ένα υπέροχο χόμπι που πολύ σωστά αξίζει τον χρόνο και το χώρο σας.
Από την άλλη πλευρά, το να διατηρείτε απλώς πράγματα είναι
μια χωρίς σύστημα αποθησαύριση που θα μπορούσατε στην
πραγματικότητα να τη σταματήσετε. Δεν τη χρειάζεστε για να
ζήσετε και καταναλώνετε χρόνο και χώρο για να τη διατηρήσετε. Τα πράγματα αυτά μπορεί
να πολλαπλασιαστούν τόσο ώστε στο τέλος να αποκτήσουν τον έλεγχο πάνω σας.
Καταναλώνουν τον χρόνο και τις δυνάμεις σας, πιάνουν τόπο, και με τον καιρό γίνονται
σκουπίδια επειδή είναι τόσο πολλά που δεν μπορείτε να τα κουμαντάρετε. Υπάρχουν πολλά
κίνητρα που μας κάνουν να κρατάμε πράγματα που δεν χρειαζόμαστε: σεβασμός (προς
αυτούς που μας τα έχουν δωρίσει ή που μας τα κληροδότησαν), πρόνοια για δύσκολους
καιρούς, πιθανότητα χρήσης στο μέλλον, το γεγονός ότι κάποτε μας κόστισαν πολύ, ή η ιδέα
ότι «αυτό πρέπει να ανήκει στη νέα γενιά».
Θα πρέπει να ξεδιαλέξετε οποιαδήποτε πράγματα κρατάτε για έναν από τους παραπάνω
λόγους. Αντί για ένα τυχαίο μίγμα από πολύτιμα και τετριμμένα ενθύμια, θα έχετε να κάνετε
μόνο με μια εκλεκτή συλλογή ξεχωριστών αντικειμένων, που μπορείτε να την απολαύσετε με
πολύ διαφορετικό τρόπο.
Χαρίστε πράγματα όσο είστε ακόμα στη ζωή
Η πιο δημοφιλής μέθοδος για να απαλλασσόμαστε από πράγματα είναι να τα αφήνουμε
στους απογόνους μας. Αλλά οι απόγονοι μας διαπιστώνουν ότι κανείς δεν θέλει το 95% από
αυτά τα λατρευτά πράγματα, ακόμα κι όταν τα προσφέρουν δωρεάν. Αν δεν έχετε ακόμη δο-
κιμάσει εσείς ο ίδιος αυτή την εμπειρία, ζητήστε να σας τη διηγηθούν άνθρωποι που την
έχουν δοκιμάσει.
Διατρέξτε το σπίτι σας και συγκεντρώστε όλα τα πράγματα που φυλάτε για άλλους. Και μετά
δώστε τα ή στείλτε τα στους ανθρώπους αυτούς. (Ρωτήστε τους όμως πρώτα αν τα θέλουν!)
Το να προσφέρετε πράγματα ενώ βρίσκεστε ακόμα στη ζωή είναι ένας από τους πιο α-
ξιόλογους τρόπους για να απαλλαγείτε από τη σαβούρα.
Η ποιότητα απλοποιημένη
Να κρατάτε μόνο τα καλύτερα. Ο ποιητής Σόμερσετ Μωμ είπε κάποτε: «Στη ζωή συμβαίνει
κάτι περίεργο· όταν αρνείσαι να δεχτείς οτιδήποτε εκτός από το καλύτερο, πολύ συχνά το
αποκτάς!» Δώστε μεγαλύτερη προτεραιότητα στην ποιότητα παρά στην ποσότητα.
Εξασκήστε μια προτίμηση για την απλή μορφή που εξυπηρετεί το σκοπό της.
Αποκτήστε περισσότερο χρόνο για να ζήσετε, πετώντας πράγματα
Πάνω απ' όλα, μην διστάζετε καθόλου να πετάτε παλιές εφημερίδες. περιοδικά και βιβλία.
Όταν πετάτε πράγματα, να κάνετε έναν μικρό υπολογισμό με το μυαλό
σας: για να διαβάσετε από την αρχή έως το τέλος ένα χοντρό περιοδικό,
χρειάζεστε περίπου τέσσερις ώρες. Ακόμα κι αν περιοριστείτε μόνο σε
επιλεγμένα άρθρα, και πάλι θα σας πάρει μια ώρα γεμάτη. Μια στοίβα
περιοδικά με πάχος πενήντα πόντους μπορεί να σας πάρει από μία
εβδομάδα έως ένα μήνα -χρόνος που μπορείτε τώρα να εξοικονομήσετε!
Ακόμα κι αν όλα αυτά ακούγονται υπερβολικά θεωρητικά, ένα ράφι γεμάτο αδιάβαστα
βιβλία ή μια στοίβα αδιάβαστα περιοδικά έχουν αρνητική επίπτωση στο υποσυνείδητο σας.
Πάντοτε στο πίσω μέρος του μυαλού σας θα υπάρχει η σκέψη: «Μια μέρα πρέπει να κα-
ταπιαστώ μ' αυτά...»
- 21 -
Ένας αποφασιστικός παράγοντας: το καθαρό πάτωμα
Τα πράγματα που σέρνονται στο πάτωμα είναι ένδειξη χάους. Θα εκπλαγείτε με το πόσο πιο
τακτοποιημένο θα φαίνεται το δωμάτιο σας, αρκεί το πάτωμα να
είναι εντελώς άδειο από πράγματα και καθαρό. Αν τα ράφια, τα
ντουλάπια ή οι τοίχοι είναι γεμάτοι πράγματα, δεν δείχνουν
καθόλου τόσο άσκημα όσο το γεμάτο πάτωμα. Οι Σέικερ, μια αυ-
στηρή θρησκευτική κοινότητα στην Αμερική του 19ου αιώνα,
ανέπτυξαν μια ολόκληρη κουλτούρα στην οποία όλα τα
αντικείμενα είχαν τη θέση τους στους τοίχους, ως θέση αρχής. Σε
όλα τους τα δωμάτια είχαν σανίδες με σειρές καρφιά όπου
κρεμούσαν σκούπες, ρούχα και καρέκλες (όταν δεν τις
χρησιμοποιούσαν). Είδη επίπλωσης των Σέικερ έχουν γίνει περιζήτητα συλλεκτικά
αντικείμενα στην μινιμαλιστική-σικ κουλτούρα των ανωτέρων στρωμάτων στην Αμερική.
Αντλήστε έμπνευση από αυτό: χρησιμοποιήστε τους τοίχους σας για να κρεμάτε πράγματα
όπως μουσικά όργανα, γυναικείες τσάντες, και άλλα πράγματα που έχουν μια τάση να
βρίσκονται παρατημένα εδώ κι εκεί. Αν δεν σας αρέσει να τα βλέπετε, διαλέξτε να τα κρεμά-
σετε σε ένα μέρος που να μη φαίνονται πολύ, και μην το παρακάνετε με την αναζήτηση του
στυλ -συνήθως είναι πολύ πιο δυσάρεστο να αφήνετε πράγματα να σέρνονται στο πάτωμα!
- 28 -
χρησιμοποιηθεί για να λειτουργήσει η συσκευή. Σε μια μηχανή του εσπρέσο, η σειρά θα
ήταν: 1. Άνοιξε τη συσκευή, 2. Βάλε φλιτζάνι. 3. Πάτησε κουμπί καφέ, 4. Κλείσε.
Οι έξι χρυσοί κανόνες για να διατηρούνται τα πράγματα σε τάξη
Η απλοποίηση και η τάξη είναι πολύ ωραία πράγματα,
αρκεί να τα εφαρμόζετε. Στην αρχική περίοδο, γράψτε
τους παρακάτω έξι χρυσούς κανόνες της απλοποίησης και
της τάξης και κολλήστε τους σε περίοπτη θέση στον
πίνακα ανακοινώσεων, στην ανάγκη σε κάθε χώρο που
θέλετε να απλοποιήσετε:
1. Όταν παίρνεις κάτι. να το βάζεις στη θέση του.
2. Όταν ανοίγεις κάτι, να το κλείνεις.
3. Αν κάτι πέσει κάτω. να το σηκώσεις.
4. Όταν ξεκρεμάς κάτι, να το ξανακρεμάς στη θέση του.
5. Όταν αποφασίζεις να αγοράσεις κάτι αργότερα, γράψε
το.
6. Όταν πρέπει να διορθώσεις κάτι, να το κάνεις μέσα σε μία εβδομάδα.
Απαλλαγείτε από τις προσδοκίες σας!
Η τελειομανία είναι και παραμένει ένα από τα μεγαλύτερα εμπόδια για μια τακτοποιημένη,
χαρούμενη και χαλαρή ζωή. Είστε άνθρωπος και φυσικό
είναι οι δυνατότητες σας να. έχουν όρια. «Το πρόβλημα με
τους ακατάστατους.» λέει η αμερικανίδα ειδικός
Barbara Hemphill. «δεν είναι τόσο πολύ η έλλειψη
οργάνωσης, όσο η έλλειψη προοπτικής.» Οι άνθρωποι αυτοί
είναι σαν να φοράνε παρωπίδες. Βλέπουν μόνο τι πρέπει να
κάνουν και αυτό κρύβει από τα μάτια τους το τι μπορούν να
κάνουν. Κατά συνέπεια, τους λείπει η ενεργητικότητα να αναλάβουν εγχειρήματα στο παρόν.
Χάνουν την ευρύτερη εικόνα του μέλλοντος, τον ενθουσιασμό που συνδέεται με τις
δυνατότητες και τις εκπλήξεις, τον πλατύτερο ορίζοντα όσων ανθρώπων είναι πνευματικά
αφυπνισμένοι και ελεύθεροι. Κάθε σωρός πραγμάτων, κάθε ομάδα πραγμάτων που πρέπει να
γίνουν, κρύβει από τα μάτια σας αυτόν τον ορίζοντα.
Η Barbara Hemphill συνεχίζει: «Εκεί που πρέπει να κάνετε εκκαθάριση, πέρα από τις
στοίβες των χαρτιών σας και τα χαοτικά συρτάρια σας, είναι στις προσδοκίες σας. Είναι
υπερφορτωμένες, σε φρικτό βαθμό!»
- 29 -
από τους άντρες ως προς τα κλειδιά τους.
Ούτως ή άλλως, το να ψάχνουμε αδίκως για πράγματα είναι χάσιμο χρόνου και επιδρά
αρνητικά στη διάθεση μας. Η αφηρημάδα με τα μικροαντικείμενα δεν είναι κάποιο
αναλλοίωτο φυσικό φαινόμενο. Και στον τομέα αυτό, με λίγη προσπάθεια μπορείτε να
απλοποιήσετε αισθητά τη ζωή σας.
- 32 -
Απλουστευτικός στόχος για το Επίπεδο 2
Στον κόσμο των υλικών αντικειμένων, σκουπίδια είναι όσα βρίσκονται μέσα στα πόδια μας
και παρεμποδίζουν την ανάπτυξη μας· σε σχέση με τα χρήματα, με τον ίδιο τρόπο μας
παρεμποδίζουν οι σκέψεις και τα αισθήματα μας για το χρήμα.
Απλουστευτική ιδέα 5: Απαλλαγείτε από τις εμπλοκές σας για τα οικονομικά σας
Το Ινστιτούτο Δημοσκοπήσεων του Αλλενμπαχ στη Γερμανία διεξάγει ετήσιες έρευνες σε
ένα αντιπροσωπευτικό δείγμα της γερμανικής κοινωνίας. Στην ερώτηση «Είστε
ευτυχισμένος;» το 30% των ερωτηθέντων απαντούν σταθερά «Ναι», και αυτό ανεξάρτητα
από την άνοδο του βιοτικού επιπέδου. Στην ερώτηση «Τι είναι σημαντικό για την ευτυχία
μου;», εδώ και δεκαετίες την πρώτη θέση στις απαντήσεις καταλαμβάνουν τα χρήματα: για
το 80% των Γερμανών, η απαλλαγή από ανησυχίες για τα χρήματα είναι προϋπόθεση για μια
ευτυχισμένη ζωή.
«Όταν γίνω πλούσιος, θα είμαι ευτυχισμένος!» Όποιος το λέει αυτό,
καταλήγει δυστυχής. Αν τώρα είστε δυστυχής και ελπίζετε να γίνετε πιο
ευτυχισμένος στο μέλλον αποκτώντας περισσότερα χρήματα, μάταια
ελπίζετε. Η απλουστευτική συμβουλή είναι να αναποδογυρίσετε την ακο-
λουθία χρημάτων και ευτυχίας: «Αν είμαι ευτυχισμένος, έχω την
πιθανότητα να γίνω πλούσιος.» Το σωστό μέτρο του πλούτου το δίνει μια
θιβετιανή παροιμία: Πλούσιος είναι εκείνος που γνωρίζει ότι κατέχει αρκετά.
Να αποκτάτε πράγματα που έχουν πραγματική σημασία για σας -και να το κάνετε όταν έχετε
τα απαραίτητα χρήματα. Οι περισσότεροι άνθρωποι σπαταλάνε πολύ χρόνο ευχόμενοι να
ήταν διαφορετική η ζωή τους. Το κλειδί για την ευτυχία βρίσκεται στο να είστε σε θέση να
απολαμβάνετε αυτά που έχετε, έστω κι αν απέξω δεν φαίνονται και πάρα πολλά.
Χρειάζεται θάρρος
Χα κάνετε θαρραλέες σκέψεις και να τις διατυπώνετε σε τολμηρές προτάσεις: «Ναι, έχω
χρέη, αλλά εκατομμύρια άνθρωποι έχουν μπορέσει να εξοφλήσουν τα χρέη τους, και μπορώ
να το κάνω κι εγώ. Υπάρχουν πολλοί με ικανότητες παρόμοιες με τις δικές μου και κερ-
- 33 -
δίζουν πολύ περισσότερα απ' όσο βγάζω τώρα εγώ. Σύντομα θα ανήκω κι εγώ σ' αυτή την
κατηγορία.»
Αλλάξτε τη γλώσσα που χρησιμοποιείτε για τα χρήματα και τα εισοδήματα:
Μη λέτε.... αλλά να λέτε...
Δεν μπορώ να... Μπορώ να...
Δεν ξέρω πώς να... Μαθαίνω πώς να...
Θα ήθελα να έχω... Θα αποκτήσω...
Το μαγικό κομπόδεμα
Τα χρήματα δεν είναι απλώς μέσο ανταλλαγής ή πληρωμής. Είναι ένα μυθικό μέγεθος, που
δεν επηρεάζει μόνο την οικονομική μας ζωή. Ένας λογαριασμός που είναι μόνιμα αρνητικός
επί μήνες ή και επί χρόνια προκαλεί στρες, συνειδητό ή ασυνείδητο. Από την άλλη πλευρά,
- 37 -
ένας λογαριασμός με άφθονο υπόλοιπο ή ένα φουσκωμένο πορτοφόλι σας δίνουν μιαν
αίσθηση ευημερίας. Πώς λοιπόν συναρτώνται αυτά τα δύο; Ένας τραπεζικός λογαριασμός
γεμάτος χρήματα μας κάνει αυτόματα ευτυχισμένους;
Ο Ralph Tegtmeier, σύμβουλος διαχείρισης χρημάτων, ανέλυσε τους πελάτες του και
κατέληξε στο εντυπωσιακό συμπέρασμα ότι συνήθως ισχύει το αντίστροφο: οι
δυστυχισμένοι άνθρωποι ενστικτωδώς φροντίζουν να έχουν αρνητικό υπόλοιπο στον
λογαριασμό τους. Οι υποσυνείδητες και «αόρατες» σκοτούρες, ανησυχίες και αμφιβολίες σας
φανερώνονται με αυτό τον τρόπο -σαν αρνητικές εγγραφές στο λογαριασμό σας. Η ψυχή σας
ρυθμίζει υποσυνείδητα αν θα έχετε θετικό ή αρνητικό υπόλοιπο στον τραπεζικό σας
λογαριασμό.
Σύμφωνα με τον Tegtmeier, το χρήμα είναι μια άμεση εξωτερική
εκδήλωση εσωτερικών νοητικών διεργασιών. Πρέπει να τις
αναγνωρίσετε και να τις αντιμετωπίσετε. Τότε, η εξωτερική
πραγματικότητα θα προσαρμοστεί στο εσωτερικό σας όραμα.
Για τον Όλιβερ Ε., η συνειδητοποίηση αυτής της σχέσης ήταν ήδη
η λύση. Σε μια συζήτηση με έναν «χρηματοθεραπευτή» μπόρεσε
να εκφράσει τους φόβους του. Η ανησυχία του ήταν μήπως έχει
την τύχη του πατέρα του, ο οποίος είχε δική του επιχείρηση αλλά χρεοκόπησε και αναγκά-
στηκε να περάσει την υπόλοιπη ζωή του δυστυχισμένος σε μια ασήμαντη θέση υπαλλήλου.
Ο γιος του, ο Όλιβερ, τα είχε καταφέρει καλύτερα και είχε γνωρίσει επιτυχία στο επάγγελμα
του. Όμως, ζούσε ξοδεύοντας διαρκώς περισσότερα απ' όσα κέρδιζε, σε σημείο που να μην
μπορεί να απολαύσει μια ήρεμη κατάσταση ευημερίας. Ξόδευε απλόχερα και συνήθιζε να
καλεί φίλους σε πολυτελή εστιατόρια, του άρεσαν τα ακριβά κουστούμια και τα πανάκριβα
ταξίδια. Είχε αγοράσει μια ακριβή μονοκατοικία για να εξοικονομήσει φόρους, ενώ επίσης
πλήρωνε μεγάλα ασφάλιστρα ζωής για να καθησυχάσει τους φόβους του για το μέλλον.
Ο Όλιβερ Ε. συνειδητοποίησε επίσης ότι είχε υποσυνείδητα αποκτήσει μια αίσθηση ότι είναι
σπουδαίος χάρη στην πίστωση. Οι τράπεζές κάνουν ελκυστική στους πελάτες τους την
παροχή μεγάλου πιστωτικού περιθωρίου. το παρουσιάζουν σαν μεγάλη τιμή και ένδειξη
εμπιστοσύνης. Κάποιος που έχει χρέος 25.000 ευρώ στην τράπεζα του καμαρώνει από μέσα
του: «Αξίζω 25.000 εύρώ για την τράπεζα μου!» Δυστυχώς ξεχνάει ότι πληρώνει σε τόκους
έως και 3.000 ευρώ το χρόνο για αυτή τη μεγάλη τιμή.
Μόλις ο Όλιβερ ξεκαθάρισε τη βαθύτερη αιτία της μόνιμης υπερχρέωσης του, μπόρεσε να
επιστρέψει στις απλές αλήθειες των οικονομικών θεμάτων και να ξεσκεπάσει τον δήθεν
θετικό χαρακτήρα της πίστωσης.
Αφήστε τους άλλους να σας πληρώνουν για τις φιλικές σας εκδουλεύσεις
Πολλοί άνθρωποι δίνουν στους φίλους τους πολύτιμες συμβουλές, τους βοηθούν να κάνουν
γενική καθαριότητα, φροντίζουν ηλικιωμένους, αλλά δεν τολμούν να ζητήσουν χρήματα για
όλα αυτά. Ξεκαθαρίσατε το μέσα σας: όταν ζητάτε αμοιβή για μια εργασία, δεν υποτιμάτε τη
δραστηριότητα σας, αντίθετα την τιμάτε. Όταν βοηθάτε κάποιον ανήμπορο, δημιουργείτε μια
άνιση σχέση: εσείς είστε δυνατός και ο άλλος είναι αδύνατος. Αν αφήσετε τον άλλον να σας
πληρώσει ένα λογικό ποσό, η ανισότητα μειώνεται. Αυτό είναι καλό και για τις δύο πλευρές.
Μπορείτε να κάνετε και τα δύο: να προσφέρετε βοήθεια με αμοιβή και να κάνετε και μερικές
εξυπηρετήσεις δωρεάν. Ποτέ μην πείτε: «Δεν δέχομαι χρήματα για λόγους αρχής.» Μια
- 42 -
τέτοια στάση προσβάλλει ανθρώπους που είναι γενναιόδωροι και θέλουν να δίνουν
χρήματα.ν
Αν είστε αυτοαπασχολούμενος σε έναν κλάδο παροχής υπηρεσιών,
συχνά θα σας ζητήσουν να μειώσετε την αμοιβή σας ή και να
προσφέρετε δωρεάν τις υπηρεσίες σας «για έναν καλό σκοπό». Αν
δοκιμάζετε στον πειρασμό να ανταποκριθείτε μεγαλόψυχα σε όλες
αυτές τις αιτήσεις, πρέπει να πάρετε απόφαση να ορίσετε ένα
συγκεκριμένο ποσοστό: «θα δωρίσω το 5% (ή το 7% ή το 10%) της
εργασίας μου σε υποθέσεις και σε οργανώσεις στις οποίες πιστεύω
πραγματικά.» Κι έτσι, αν τον Σεπτέμβριο έχετε ήδη φτάσει στο
ετήσιο όριο σας, θα μπορείτε να αρνείστε τις κρούσεις που σας
γίνονται με ήσυχη τη συνείδηση σας και με βάσιμα επιχειρήματα.
- 44 -
Η στάση του νικητή: Βρείτε εναλλακτικές λύσεις. Αν για παράδειγμα, έγιναν περικοπές
στον προϋπολογισμό των μετακινήσεων σας, κάντε όσο περισσότερες επαφές μπορείτε μέσω
του Διαδικτύου ή με εγκύκλιες επιστολές. Αναζητήστε νέες πηγές χρημάτων: επιδοτήσεις,
χορηγούς, νέους πελάτες. Την περικοπή του προϋπολογισμού να την αντιμετωπίζετε σαν
πρόκληση που σας δίνει την ευκαιρία να αποδείξετε τις ικανότητες σας στον προϊστάμενο
σας. Αλλά επίσης να πείτε καθαρά ότι όλα έχουν τα όρια τους. Μην ανέχεστε τα πάντα. Ίσως
ο προϊστάμενος σας να σας δοκιμάζει απλώς, για να δει πόσο μακριά μπορεί να προχωρήσει.
Ο προϊστάμενος σας απορρίπτει με ταπεινωτικό τρόπο τις προτάσεις σας μπροστά σε
ολόκληρη την ομάδα στελεχών
Αυτό τσούζει! Και είναι μικρή παρηγοριά να σας πούμε ότι κάτι τέτοια συμβαίνουν στη ζωή.
Η στάση του αποτυχημένου: Περνάτε στην αντεπίθεση
μπροστά σε όλους. Ή κρεμάτε μούτρα για όλη την υπόλοιπη
συνεδρίαση. Ή παραπονιέστε για την άδικη μεταχείριση σε
όποιον βρείτε μπροστά σας.
Η στάση του νικητή: Διαχωρίστε το εγώ σας από τις ιδέες σας
και τις προτάσεις σας. Το να απορρίπτει ο προϊστάμενος σας
τις προτάσεις σας, καθόλου δεν σημαίνει ότι απορρίπτει και
εσάς ως άτομο. Αν βρήκατε το ύφος του προϊσταμένου σας
προσβλητικό, να του το πείτε κατ' ιδίαν: «Καταλαβαίνω την
απόφαση σας. αλλά θα την δεχόμουν καλύτερα αν απορρίπτατε
τις προτάσεις μου με λιγότερο προσωπικό τρόπο.» Ο Mark Wossner. πρώην γενικός
διευθυντής της Bertelsmann, τόνιζε πάντοτε: "Όταν έχω πληγώσει έναν συνεργάτη μου, θέλω
να το μαθαίνω.» Ωστόσο, στο μέλλον καλά θα κάνετε να προσέχετε τον τρόπο με τον οποίο
διατυπώνετε προτάσεις. Μήπως ο προϊστάμενος σας τις εξέλαβε ως κριτική εναντίον του;
Ζητήσατε αύξηση και σας την αρνήθηκαν
Η χρονιά ήταν δύσκολη κι εσείς δουλέψατε σκληρά -αλλά δεν βλέπετε το αντίκρισμα στο
δελτίο μισθοδοσίας σας.
Η στάση του αποτυχημένου: Αρχίζετε να λεηλατείτε το υλικό γραφείου, να κάνετε όλο και
περισσότερα ιδιωτικά τηλεφωνήματα, και φεύγετε από τη δουλειά ακριβώς στο τέλος του
ωραρίου. Προσοχή, είναι σαν να παίζετε με δυναμίτη! Αν παρατραβήξετε το σκοινί, θα σας
έρθει μια προειδοποίηση και μετά η απόλυση.
Η στάση του νικητή: Ζητήστε από τον προϊστάμενο σας (όσο πιο ήρεμα μπορείτε) να σας
εξηγήσει το λόγο. Κάντε προτάσεις για αύξηση των εσόδων ή
μείωση των δαπανών της εταιρείας κατά τέτοιο τρόπο που να
ανταμειφθείτε οικονομικά για το αποτέλεσμα. Ο βασικός
κανόνας είναι να δείξετε κατανόηση για τη θέση του
προϊσταμένου σας και να παρουσιάσετε λύσεις στο πρόβλημα.
Μην ξεχνάτε ότι κανείς δεν παίρνει αύξηση για μια
μεμονωμένη καλή δουλειά που έκανε· για κάτι τέτοιο το πολύ-
πολύ να πάρετε ένα μπόνους. Μεγαλύτερο μισθό θα πάρετε
όταν προσφέρετε στην εταιρεία προστιθέμενη αξία στο μέλλον. Για το λόγο αυτό, στην
επιχειρηματολογία σας να χρησιμοποιείτε το μέλλον, όχι τις προσδοκίες ευγνωμοσύνης για
το παρελθόν.
Έρχεται καινούργιος προϊστάμενος
Και η μεταξύ σας χημεία δεν είναι καλή. Σαν αντιμετωπίζει
σαν εχθρό και ανησυχείτε μήπως σύντομα βρεθείτε έξω από
την πόρτα, μαζί με την παλιά επίπλωση των γραφείων.
Η στάση του αποτυχημένου: Θολώνετε τα νερά, κρατάτε για
τον εαυτό σας τις γνώσεις σας, δημιουργείτε εμπόδια,
- 45 -
πεισμώνετε. αρνείστε να συνεργαστείτε.
Η στάση του νικητή: Μη βιαστείτε να βγάλετε συμπεράσματα αν ο καινούργιος
προϊστάμενος δεν σας φέρεται τόσο φιλικά όσο ο παλιός. Μην περιμένετε να σας καλέσει
εκείνος· πάρτε την πρωτοβουλία και συστηθείτε. Εξηγήστε τον τομέα εργασίας σας και
δείξτε ενδιαφέρον για τα μελλοντικά του σχέδια. Γίνετε απαραίτητος, αλλά με το μαλακό. Αν
αντιληφθείτε ότι ο καινούργιος προϊστάμενος έχει φέρει μαζί του έναν νέο συνάδελφο, που
τον γνωρίζει καλά και τον εκτιμά, και θέλει να δώσει σε αυτόν τον συνάδελφο τη θέση σας,
τότε πρέπει να ψάξετε για νέα θέση εργασίας, είτε μέσα στην εταιρεία είτε αλλού. Και θα
είναι ευκολότερο να τη βρείτε όσο έχετε ακόμα την παλιά σας θέση εργασίας.
Σας αναθέτουν ένα άχρηστο καθήκον
Σε κάθε εταιρεία υπάρχουν, πλάι στις μεγαλειώδεις προκλήσεις, οι «χαμαλοδουλειές» και τα
καθήκοντα που κανείς δεν θέλει να αναλάβει και προσπαθεί να ξεφορτωθεί. Και τώρα τα
φόρτωσαν σε σας.
Η στάση του αποτυχημένου: Ξεφορτώνεστε κι εσείς με τη σειρά σας το άχαρο καθήκον ή
αναβάλλετε διαρκώς να καταπιαστείτε μ' αυτό.
Η στάση του νικητή: Εξηγήστε για ποιο λόγο το καθήκον
αυτό είναι άχαρο, όχι μόνο για σας αλλά και για την
εταιρεία. Ακόμα κι αν δεν απαλλαγείτε με τον τρόπο αυτό.
«κερδίζετε πόντους» λέγοντας το. Οι καλοί μάνατζερ
θέλουν να ακούν προειδοποιήσεις για επικείμενες
αποτυχίες. Μακροπρόθεσμα, οι μάνατζερ εκτιμούν τους
υπαλλήλους που τους λένε την αλήθεια. Αν ο προϊστάμενος
σας δεν ανήκει στην κατηγορία αυτή. δεν σας αξίζει!
- 46 -
Κατά τη διάρκεια αυτής της ώρας να διαβάζετε περιοδικά και βιβλία, να παρακολουθείτε
ταινίες. να τηλεφωνείτε σε φίλους και συναδέλφους, να διαβάζετε αγγελίες για θέσεις
εργασίας, και να έχετε τα μάτια σας ανοιχτά. Μπορείτε να αυτομορφωθείτε
παρακολουθώντας μαθήματα σε κασέτες, βίντεο ή βιβλία ή απλώς να πάτε έναν περίπατο για
μια ώρα και να οραματίζεστε το μέλλον σας.
Προσοχή όμως, κατά τη διάρκεια αυτής της ώρας δεν πρέπει να ξεφύγετε από το εστιακό σας
σημείο. Μην περάσετε την ώρα μεμψιμοιρώντας για τις αποτυχίες του παρελθόντος ή
γκρινιάζοντας για τα προβλήματα του παρόντος. Να αφοσιωθείτε σε πράγματα που δεν έχετε
ακόμη αλλά που θα μπορούσατε να έχετε.
Αν είστε άνεργος, φανταστείτε τον εαυτό σας να έχει βρει δουλειά. Αν έχετε χρέη,
φανταστείτε τον εαυτό σας απαλλαγμένο από τα χρέη. Αν ζείτε με ένα μέτριο μισθό,
φανταστείτε ότι κερδίζετε πολύ περισσότερα.
Πολλοί που ακούν για αυτή τη μέθοδο της μίας ώρας, γελάνε στην αρχή με την ιδέα. Είναι
δύσκολο να φανταστούμε τον εαυτό μας σαν να είναι κάποιος άλλος. Αλλά όλοι μας ζούμε
με την πεποίθηση ότι μπορούμε να πετύχουμε κάτι που ξεπερνάει τις σημερινές μας δυ-
νατότητες. Όταν ήσασταν μικρό παιδί, μάθατε να γράφετε. Σε ηλικία έξι ετών γνωρίζατε ότι
τα ορνιθοσκαλίσματά σας μια μέρα θα εξελίσσονταν σε στρωτό γραφικό χαρακτήρα. Το ίδιο
συμβαίνει κι όταν αρχίζετε να μαθαίνετε να παίζετε ένα μουσικό όργανο, να κολυμπάτε ή να
κάνετε σκι.
- 50 -
άλλη ζωή) δεν υπάρχουν χρήματα, αυτό που θα μετράει δεν θα είναι ο ισολογισμός, αλλά οι
καλές πράξεις που θα έχετε κάνει με τα χρήματα.
Αυτό δεν ισχύει μόνο για τα δικά σας χρήματα αλλά και για
πόρους που διαχειρίζεστε για λογαριασμό άλλων. Ορισμένοι
εργαζόμενοι νομίζουν ότι είναι προς το συμφέρον του
εργοδότη τους να πιέζουν τους προμηθευτές έως τα όρια τους
και να αποσπούν όσο περισσότερα χρήματα μπορούν από τους
πελάτες, Ωστόσο, είναι καλύτερο για σας (και για την εταιρεία
σας μακροπρόθεσμα) να δίνετε μεγαλύτερη προσοχή στη
σχέση σας με τους ανθρώπους παρά στους αριθμούς και μόνο. Αποκτήστε φίλους
αντιμετωπίζοντας τους άλλους σωστά στον οικονομικό τομέα. Λίγη γενναιοδωρία στο
κατάλληλο μέρος μπορεί να έχει θαυματουργή επίδραση στις σχέσεις σας με έναν
επαγγελματία, προμηθευτή ή πάροχο υπηρεσιών.
Όταν δεν εξοφλείτε τα τιμολόγια που σας στέλνουν ή κάνετε τους οφειλέτες σας να
περιμένουν πολύ, σπέρνετε τους σπόρους της φτώχειας. Όσοι δεν προσφέρουν στους άλλους
τα οφειλόμενα αργά ή γρήγορα θα διαπιστώσουν ότι και οι
άλλοι δεν τους δίνουν τα οφειλόμενα. Κάποιος που δεν
πληρώνει ένα λογαριασμό που χρωστάει, δεν έχει
κυριαρχική στάση απέναντι στο χρήμα, αλλά αντίθετα
παραμένει προσκολλημένος στις δεκαρούλες του μέχρι να
δεχτεί τη δεύτερη και την τρίτη ειδοποίηση. Αλλά η
νευρωτική προσκόλληση δεν μπορεί να σας κάνει πλούσιο. Μια έρευνα στην Αμερική έδειξε
ότι οι εταιρείες που πληρώνουν αμέσως τις οφειλές τους δεν θεωρούνται «ηλίθιες» αλλά,
αντιθέτως, αρχοντικές και επιτυχημένες.
Όμως, τους σπόρους της φτώχειας τους σπέρνουν επίσης όσοι κάνουν με πίστωση αγορές
στις οποίες δεν μπορούν να αντεπεξέλθουν και μετά αφήνουν ανεξόφλητες τις οφειλές τους.
Έτσι προσβάλλουν τους οφειλέτες τους.
Να εύχεστε κάθε καλό στους άλλους
Μην φθονείτε τους άλλους για τα υπάρχοντα τους. Να εύχεστε να αποκτήσουν περισσότερα,
να είναι καλά στην υγεία τους, και να έχουν κάθε ευτυχία. Αυτό ισχύει ιδίως για ανθρώπους
που έχουν περισσότερα από εσάς. Δεν είναι και τόσο δύσκολο να ευχηθείτε από την καρδιά
σας σε έναν ζητιάνο να πλουτίσει. Αλλά να ευχηθείτε στον προϊστάμενο σας ή σε έναν
πολυεκατομμυριούχο να γίνουν πλουσιότεροι, αυτό είναι δυσκολότερο.
Αν αφιερώσετε την προσοχή σας σε κάτι, αυτό θα μεγαλώσει. Αν μια κυβέρνηση εστιάσει
την προσοχή της στις ελλείψεις και θεσπίσει μέτρα λιτότητας, δίνει μια πρόσθετη ώθηση
στην ανεργία και στην ανέχεια. Αν μια εταιρεία εστιαστεί στην περικοπή των δαπανών, θα
της είναι δύσκολο να παρουσιαστεί στους πελάτες ελκυστική και μελλοντοστρεφής. Οι
εταιρείες όμως που εστιάζονται στην προστιθέμενη αξία και στην ευημερία θα δρέψουν
ευημερία.
Να σκέφτεστε θετικά για το χρήμα
Έστω κι αν έχετε ακόμα χρέη προς το παρόν ή αν δεν ξέρετε πώς θα κερδίζετε τα προς το ζην
στο άμεσο μέλλον, μην πέσετε στην παγίδα να καταδικάσετε το χρήμα και την ευημερία.
Μην τρέφετε αισθήματα φθόνου και μίσους προς όσους έχουν αρκετά. Αυτό που σκέφτεστε
θα γίνει πραγματικότητα για εσάς: όταν μισείτε τον πλούτο και την ευημερία, τότε ο πλούτος
και η ευημερία δεν θα βρεθούν στο δρόμο σας. Όποιος μισεί το χρήμα, θα σκεφτεί αρνητικά
και για τον εαυτό του και για την ικανότητα εργασίας του. Δεν θα έχει καμιά εμπιστοσύνη
στον εαυτό του κι έτσι δεν θα κερδίζει πολλά -και ο κύκλος έκλεισε.
Ξεκαθαρίστε το μέσα σας: η δουλειά σας είναι αυτό που εσείς σκέφτεστε γι' αυτήν. Οι
πελάτες σας είναι αυτό που εσείς σκέφτεστε γι' αυτούς. Η οικονομική κατάσταση είναι αυτό
που εσείς σκέφτεστε γι' αυτήν.
- 51 -
Να βλέπετε τον κόσμο από τη σκοπιά της αφθονίας
Η βασική αρχή στη φύση είναι η αφθονία. Εκατομμύρια
σπερματοζωάρια παράγονται, παρ' όλο που μόνο ένα
χρησιμοποιείται. Το σύμπαν είναι απροσμέτρητα
μεγάλο και έχει υπάρξει για ασύλληπτα μεγάλο χρονικό
διάστημα. Να έχετε εμπιστοσύνη ότι υπάρχουν αρκετά
για όλους. Φυσικά. δεν είναι δυνατόν ο καθένας στον
πλανήτη να γίνει πολυεκατομμυριούχος.
Αλλά μην αντιμετωπίζετε έναν πλούσιο σαν κάποιον που έχει πάρει κάτι από εσάς, αλλά σαν
έναν δυνητικό καλό πελάτη ή χορηγό. Και να αντιμετωπίζετε τον εαυτό σας σαν κάποιον που
μπορεί να συμμετάσχει στην αφθονία της δημιουργίας.
- 53 -
Απλουστευτικός στόχος για το Επίπεδο 3
Όταν εξετάζουμε το θέμα του χρόνου, η αρχική κατάσταση είναι σαφέστερη και πιο ισότιμη
απ' ό,τι με κάθε άλλον πόρο: κάθε άνθρωπος έχει στη διάθεση του 24 ώρες κάθε μέρα. Τότε
όμως, γιατί μερικοί άνθρωποι δεν έχουν «καθόλου χρόνο», ενώ άλλοι πλήττουν; Επειδή η
διατύπωση που χρησιμοποιούμε είναι παραπλανητική: όταν κάποιος δεν έχει «καθόλου
χρόνο», η ακαταστασία δεν βρίσκεται στον χρόνο του αλλά στις ασχολίες του. Σε αυτές τις
24 ώρες, ο άνθρωπος αυτός προσπαθεί να στριμώξει πάρα πολλά πράγματα: μερικά από αυτά
είναι υπερβολικά μεγάλα και άλλα είναι εντελώς ασήμαντα. Απλοποίηση δεν σημαίνει να
«εξοικονομείτε χρόνο» αλλά να «εξοικονομείτε ασχολίες». Το ζήτημα δεν είναι να
διαχειριστείτε το χρόνο σας. Το ζήτημα είναι να διαχειριστείτε τον εαυτό σας.
Αυτό είναι το μυστικό στο τρίτο επίπεδο της πυραμίδας της ζωής σας: σε κάποιο σημείο
ανοίγετε ένα δρόμο αφαιρώντας τις περιττές δραστηριότητες και αναδεικνύοντας μία από τις
δραστηριότητες σας στην σπουδαιότερη. Τότε θα έχετε τη μεγαλειώδη αίσθηση ότι είστε
κύριος του χρόνου σας και τότε θα έχετε φτάσει στο επόμενο βήμα του δρόμου σας προς την
απλοποίηση.
Απόλυτη απλότητα
Ορίστε μια σαφή προτεραιότητα στις προσωπικές και τις επαγγελματικές σας ασχολίες:
βάλτε 1 στις πολύ σημαντικές, 2 στις δευτερευόντως σημαντικές, και 3. 4 και ούτω καθεξής
στις ακόμα λιγότερο ση-μαντικές έως τις ασήμαντες. Ορισμένες φορές η ιεράρχηση
καθορίζεται από την πίεση χρόνου, αλλά μην δίνετε μεγάλη βάση σε αυτό. Δεν είναι όλες οι
επείγουσες ασχολίες σημαντικές. Η πρώτη θέση ανήκει σε πράγματα που έχουν άνω του
μέσου όρου πιθανότητα να είναι επικερδή, για πράγματα που παρουσιάζουν μεγάλο
αναπτυξιακό δυναμικό ή που θα τα προσέξει μεγάλος αριθμός ανθρώπων. Αυτό που είναι
καινούργιο στην απλουστευτική προσέγγιση είναι η ασυμβίβαστη απλούστευση.
Περιοριστείτε στο να ασχολείστε με μία μόνο προτεραιότητα του επιπέδου 1 κάθε μέρα.
- 54 -
Αν επιχειρήσετε να ασχοληθείτε με περισσότερα θέματα, έστω και με δύο, η ενεργητικότητα
σας θα διασκορπιστεί. Ακόμα κι αν με το δεύτερο θέμα ασχοληθείτε μόνο στο νου σας, και
πάλι εξασθενείτε την εσωτερική σας δύναμη. Το μυστικό είναι να διαχωρίζετε τη μια
προτεραιότητα από την επόμενη όσο το περισσότερο γίνεται. Και για να το πετύχετε αυτό.
σας συμβουλεύω να χρησιμοποιήσετε τις δύο τεχνικές που ακολουθούν.
- 60 -
συνεδρίασης, προσέχοντας όσο μπορεί τον γραφικό του χαρακτήρα. Η δομή του κάθε
«αποτελέσματος» είναι απλή: ποιος είναι υπεύθυνος για να κάνει τι, και έως πότε;
Στο τέλος της συνεδρίασης, ο αρμόδιος για τα πρακτικά διαβάζει δυνατά τις σημειώσεις που
κράτησε (κάτι που αντικαθιστά τη δυσκίνητη «έγκριση των πρακτικών της προηγούμενης
συνεδρίασης») και στη συνέχεια βγάζει αντίγραφα και δίνει από ένα αντίγραφο σε κάθε
συμμετέχοντα. Στην επόμενη συνεδρίαση, αυτός ο «άμεσος κατάλογος» χρησιμοποιείται για
να ελεγχθεί αν εκτελέστηκαν όλα τα καθήκοντα που είχαν ανατεθεί.
Άμεση σύνδεση αντί για μεσολάβηση τηλεφωνητών
Πολλές φορές τα επιστολόχαρτα μιας εταιρείας αναφέρουν μόνο τον κεντρικό αριθμό
τηλεφώνου του οργανισμού. Αυτό μπορεί να είναι
ένδειξη αναποτελεσματικότητας. Αν όλοι όσοι καλούν την
εταιρεία πρέπει να περάσουν από ένα και το αυτό σημείο
επαφής, το τίμημα είναι ο εκνευρισμός και η απώλεια
χρόνου, τόσο για τους καλούντες όσο και για το προσωπικό
της εταιρείας. Τα
αυτόματα συστήματα εξοικονομούν τον χρόνο και τον κόπο
του προσωπικού της εταιρείας, αλλά εξακολουθούν να
ταλαιπωρούν τους καλούντες.
Η απλουστευτική μέθοδος: Σε όλα σας τα γράμματα να γράφετε με μεγάλα καθαρά ψηφία
τον εσωτερικό αριθμό τηλεφώνου σας. Αν κατά διαστήματα δουλεύετε σε άλλο μέρος,
χρησιμοποιήστε την εκτροπή κλήσεων. Στατιστικά μιλώντας, είναι αποτελεσματικότερη από
το να σας αναζητεί η τηλεφωνήτρια: σύμφωνα με τα στοιχεία, ο αναζητούμενος βρίσκεται
μόνο στο 20% των περιπτώσεων. Αν δεν είστε διαθέσιμος, χρησιμοποιήστε φωνητικό
ταχυδρομείο ή αυτόματο τηλεφωνητή. Είναι πιο πρακτικό από το να έχετε κάποιον
γραμματέα να παίρνει τα μηνύματα. Επίσης, μπορείτε να μειώσετε τις γενικές τηλεφωνικές
αναζητήσεις, για παράδειγμα αν στα φυλλάδια ή τους καταλόγους της εταιρείας αναγράφετε
τους εσωτερικούς αριθμούς τηλεφώνου των προσώπων που είναι υπεύθυνοι για τα επιμέρους
προϊόντα.
Μια ομάδα εμπειρογνωμόνων αντί για μια συμβουλευτική επιτροπή ή συνεδρίαση
Μια εταιρεία είναι τόσο εντυπωσιακή όσο τα ένδοξα ονόματα των μελών των διαφόρων
συμβουλευτικών επιτροπών της. Οι επιτροπές αυτές συνεδριάζουν τακτικά, πράγμα που
κοστίζει χρόνο και χρήματα σε όλους τους εμπλεκόμενους. Ορισμένοι από τους
μεγαλοσχήμονές κάνουν πολύτιμες προτάσεις, ενώ άλλοι απλώς απολαμβάνουν τον καφέ
τους. Το ίδιο ισχύει και για διάφορους άλλους φορείς, συμβούλια και συλλόγους. Κατά
γενικό κανόνα, οι συνεδριάσεις των επιτροπών είναι υπερβολικά συχνές.
Η απλουστευτική μέθοδος: Προσκαλέστε σε μια αρχική συνεδρίαση εμβάθυνσης διάφορους
εμπειρογνώμονες που μπορούν να σας βοηθήσουν. έτσι ώστε να γνωριστούν με την εταιρεία
σας και τους εργαζομένους της. Στη συνέχεια, η επαφή δεν
θα γίνεται με τακτικές συνεδριάσεις αλλά με άμεση επαφή
ανάμεσα στα αρμόδια στελέχη της εταιρείας και στους
συμβούλους που διαθέτουν τη σχετική εμπειρογνωμοσύνη.
Αυτό μπορεί να γίνει με το τηλέφωνο, με ηλεκτρονικό
ταχυδρομείο, με φαξ ή με προσωπικές συναντήσεις. Πρέπει
να ζητάτε τη γνώμη μόνο εκείνων των συμβουλών που είναι
πράγματι σε θέση να βοηθήσουν. Αυτό είναι καλύτερο και
για τις δύο πλευρές. Και τα ένδοξα ονόματα των μελών των
συμβουλευτικών επιτροπών θα μπορούν τώρα να εμφανίζονται στα φυλλάδια της εταιρείας
με καθαρή συνείδηση αφού θα κάνουν πραγματικά αυτό για το οποίο προσλήφθηκαν -θα
δίνουν συμβουλές.
- 61 -
Κατ' αποκοπή πληρωμές αντί για απολογισμό εξόδων ταξιδιού
Σχεδόν κανένα θέμα δεν είναι τόσο εκρηκτικό και δεν προκαλεί τόση δυσαρέσκεια όσο ο
απολογισμός εξόδων για επαγγελματικές μετακινήσεις. Το λογιστήριο υποπτεύεται ότι οι
υπάλληλοι που ταξιδεύουν διασκεδάζουν και πλουτίζουν εις βάρος της εταιρείας, ενώ οι
υπάλληλοι που ταξιδεύουν αισθάνονται να τιμωρούνται διπλά: όχι μόνο στερούνται την
οικογένεια τους αλλά πληρώνουν και από την τσέπη τους.
Η απλουστευτική μέθοδος: Να ορίσετε κατ' αποκοπή πληρωμές για όλα τα επαγγελματικά
ταξίδια που επαναλαμβάνονται συχνά, με βάση τα ποσά που έχετε πληρώσει μέχρι στιγμής.
Έτσι εξοικονομούνται χρονοβόροι υπολογισμοί από πλευράς
των υπαλλήλων που ταξιδεύουν και του λογιστηρίου. Ο
υπάλληλος που πηγαίνει ταξίδι έχει ένα κίνητρο να μείνει σε
σχετικά φτηνό ξενοδοχείο ή να πάρει λεωφορείο αντί για ταξί
για τη μετάβαση στο αεροδρόμιο, αφού όσα περισσέψουν από
την κατ' αποκοπή πληρωμή θα μείνουν στο πορτοφόλι του
(ωστόσο, το εισόδημα αυτό μπορεί να είναι φορολογητέο).
Εφόσον οι κατ' αποκοπή πληρωμές παραμένουν σε λογικά όρια
και δεν δημιουργούν την εντύπωση ενός συγκαλυμμένου
συμπληρωματικού μισθού, η εταιρεία δεν θα έχει προβλήματα με τις φορολογικές αρχές. Τα
έξοδα ταξιδιού είναι επαγγελματικά έξοδα για την εταιρεία, είτε βασίζονται σε εσωτερικές
κατ' αποκοπή τιμές είτε σε φορολογικούς συντελεστές.
Πίνακας ανακοινώσεων αντί για κυκλοφορούντα έγγραφα
Τα μηνύματα που προορίζονται για όλους τους εργαζομένους («Το πάρκινγκ θα είναι
κλειστό αύριο λόγω εργασιών») γνωστοποιούνται μερικές φορές με έγγραφα που κάνουν το
γύρο των γραφείων ή με ηλεκτρονικό ταχυδρομείο. Τα κυκλοφορούντα έγγραφα σχεδόν πά-
ντοτε κολλάνε σε κάποιο γραφείο ενώ πολλοί εργαζόμενοι δεν δίνουν σημασία στα
μηνύματα του ηλεκτρονικού ταχυδρομείου.
Η απλουστευτική μας συμβουλή: Οι καινοτόμες εταιρείες ξεχωρίζουν από τους
καλοστημένους πίνακες ανακοινώσεων τους, που
βρίσκονται σε σημεία από τα οποία περνάνε όλα τα
μέλη του προσωπικού. Τα πιο καινούργια μηνύματα
τοποθετούνται στον πιο περίοπτο πίνακα και
επισημαίνονται με σύμβολα ή ποικίλα χρώματα. Μην
σας μεταπείσουν όσοι σας πουν ότι «Κανείς δεν
κοιτάζει τους πίνακες». Ύστερα από ένα σύντομο
διάστημα εξοικείωσης, οι εργαζόμενοι θα το θεωρούν αυτονόητο να κοιτάζουν κάθε μέρα
τον πίνακα -εφόσον βέβαια οι ανακοινώσεις αφαιρούνται αμέσως μόλις παλιώσουν.
Περπάτημα αντί για συνεδρίαση
Οι συσκέψεις διεξάγονται σε αίθουσες συνεδριάσεων με ένα σωρό ανθυγιεινές τελετουργίες:
καφέδες, βουτήματα, ακινησία γύρω από ένα τραπέζι. Στις χειρότερες περιπτώσεις, η
αίθουσα είναι γεμάτη καπνό επειδή οι καπνιστές έχουν το πάνω χέρι στην εταιρεία.
Η απλουστευτική μέθοδος: Δοκιμάστε να κάνετε μια συζήτηση στο ύπαιθρο. Αν μάλιστα
δεν συμμετέχουν περισσότεροι από πέντε, μπορείτε να συζητάτε περπατώντας. Ο Σωκράτης
συνήθιζε να περπατάει με τους μαθητές του ενώ έδινε τις διαλέξεις του, και έβρισκε τις
καλύτερες ιδέες του με τον τρόπο αυτό.
Απλουστευτική ιδέα 12: Απαλλαγείτε από την πίεση λέγοντας σταθερά «Όχι!»
Αν σας δημιουργείται η εντύπωση ότι 24 ώρες την ημέρα δεν είναι αρκετές για όλα τα
πράγματα που έχετε να κάνετε, αυτό δεν οφείλεται στο ότι η
ημέρα έχει πολύ λίγες ώρες αλλά στο ότι εσείς έχετε πάρα
πολλές δραστηριότητες. Οι υπερφορτωμένοι άνθρωποι
συνήθως ξεχνούν αυτή την πολύ απλή αλήθεια. Η
απλουστευτική λύση είναι εξίσου απλή: μην αναλαμβάνετε
τόσο πολλές εργασίες στην προσωπική ή στην
επαγγελματική σας ζωή. Όσοι εργάζονται χωρίς ανάπαυση,
αρρωσταίνουν.
- 63 -
Η πίεση κατά την εργασία βρίσκεται σε ανοδική τροχιά σε όλα τα επαγγέλματα και σε όλους
τους τομείς. Οι μισθωτοί εργαζόμενοι ανησυχούν μήπως χάσουν τη δουλειά τους και οι
αυτοαπασχολούμενοι ανησυχούν μήπως χάσουν πελάτες. Αλλά και στον διαπροσωπικό το-
μέα αυξάνεται η πίεση. Στη σύγχρονη πυρηνική οικογένεια οι προσδοκίες οι οποίες
προηγουμένως μοιράζονταν σε όλους τους συγγενείς τώρα επικεντρώνονται σε ένα άτομο,
στον/στη σύντροφο.
Ποιο είναι το αποτέλεσμα; Οι μισθωτοί εργαζόμενοι δέχονται να φορτωθούν με υπερβολικά
πολλές ευθύνες, ενώ οι αυτοαπασχολούμενοι δέχονται να κλείσουν πάρα πολλές δουλειές. Η
οικογένεια βρίσκεται στα όρια της εξαιτίας της υπερβολικής υπερωριακής εργασίας. Για να
διατηρήσουν την γαλήνη στο σπίτι, εκείνοι που ήδη δέχονται υπερβολικές πιέσεις,
συμφωνούν να αναλάβουν και στην ιδιωτική τους ζωή περισσότερα απ' όσα μπορούν να
καταφέρουν. Σφίγγουν τα δόντια και λένε «Ναι», επειδή φοβούνται τις συνέπειες αν πουν
«Όχι».
Η τέχνη της απλούστευσης συνίσταται στο να μάθετε να λέτε σταθερά«Όχι».
Εφτά τρόποι για να πείτε «Όχι» χωρίς να βλάψετε τη σχέση σας με τον άλλο
Όπως βλέπετε, η λέξη «Όχι» είναι το κλειδί για περισσότερη κυριαρχία,
καλύτερη διαχείριση του χρόνου σας και περισσότερη ικανοποίηση. Εκτός
από τη βασική απόφαση για μεγαλύτερη αυτεπίγνωση, υπάρχουν επίσης
μερικές δοκιμασμένες συμβουλές απλοποίησης για να μπορέσετε να κά-
νετε το «Όχι» σας λίγο πιο εύπεπτο για τον συνομιλητή σας.
1. «Δώσε μου λίγο χρόνο να το σκεφτώ.» Ή, «Άσε με να το σκεφτώ. Θα
σου τηλεφωνήσω σε μια ώρα.» Και σε μια ώρα τηλεφωνήστε του και
πείτε «Όχι», ευγενικά και ξεκάθαρα και χωρίς καμιά περαιτέρω
δικαιολογία. Το γεγονός ότι ζητάτε περιθώριο να το σκεφτείτε και ότι τηρήσατε την
υπόσχεση σας να απαντήσετε σε μια ώρα κάνει την άρνηση σας λιγότερο απότομη.
2. «Πολύ ενδιαφέρουσα πρόταση!» Δείξτε ότι εκτιμάτε την πρόταση του άλλου, με μια
επαινετική φράση. Αλλά στη συνέχεια καταστήστε σαφές ότι ο χρόνος σας είναι τόσο
γεμάτος με κάτι άλλο αυτή την περίοδο, που πρέπει με λύπη σας να πείτε «Όχι» στην
πρόταση. Μην εξηγήσετε τι είναι αυτό το «κάτι άλλο» ή για
ποιο λόγο είναι σημαντικότερο. Κάτι τέτοιο θα μπορούσε
να σας οδηγήσει σε αντιφάσεις ή και σε φιλονικία.
3. «Ξέρεις πόσο σε εκτιμώ!» Όταν σας παρακαλούν ή σας
προτείνουν να κάνετε κάτι, επαινέστε τον άλλον και
ενισχύστε τη σχέση σας. Μετά μπορείτε να περάσετε στην
άρνηση με τα λόγια: «Πολύ θα ήθελα να το κάνω αυτό μαζί
- 65 -
σου, αλλά αυτή τη φορά είμαι αναγκασμένος να πω όχι».
4. «Αυτό αποκλείεται για λόγους αρχής». Οι άνθρωποι δέχονται πιο εύκολα μια άρνηση αν
ξέρουν ότι δεν έχετε τίποτα το προσωπικό εναντίον τους αλλά είναι θέμα αρχής, «Ξέρετε,
ποτέ δεν αγοράζω από πλασιέ.» «Τώρα τελευταία είχα ελάχιστο χρόνο για την οικογένεια
μου και όπως ξέρεις για μένα η προτεραιότητα βρίσκεται εκεί.»
5. «Τι κρίμα!» Η άρνηση αυτή είναι ιδιαίτερα αποτελεσματική σε έμμεσες αιτήσεις: «Θα
θέλαμε πολύ να έρθουμε όλοι οικογενειακώς, αλλά δυστυχώς τα ξενοδοχεία είναι
πανάκριβα...» Μην ερμηνεύσετε τα λόγια του συνομιλητή σας («Προφανώς, θέλει να τους
καλέσω να μείνουν σπίτι μου.») Απλώς περιοριστείτε να αντιδράσετε σε όσα όντως είπε,
και δείξτε του κατανόηση σε συναισθηματικό επίπεδο.
6. «Δεν γίνεται αυτή τη στιγμή.» Πρόκειται για μια κενή φράση που απλώς αναβάλλει το
θέμα, αλλά ορισμένοι μπορεί να μείνουν ικανοποιημένοι και να μην επαναλάβουν την
παράκληση τους. Αν επιμείνουν, μπορείτε να χρησιμοποιήσετε μια άλλη κενή φράση,
«Φοβάμαι ότι δεν μπορώ να αποφασίσω αυτή τη στιγμή». Όσο πιο προσωπική είναι η
σχέση σας, τόσο πιο πολύ πρέπει να προσέξετε αυτή την απάντηση. Αν σας ζητήσουν να
κάνετε κάτι μια συγκεκριμένη μέρα, αντί να πείτε «Όχι, δεν γίνεται», μπορείτε να
δοκιμάσετε πρώτα να πείτε: «Όχι, δεν μπορώ την Πέμπτη». Αυτό θα πληγώσει λιγότερο
τον συνομιλητή σας.
7. «Χμμμ... όχι.» Και τελειώνουμε με την καλύτερη μέθοδο. Αν
θέλετε να πείτε «Όχι», πείτε «Όχι» -κάνοντας μια σαφή παύση
πριν το πείτε, πράγμα που δείχνει ότι το σκεφτήκατε και ότι
πήρατε υπόψη σας τον συνομιλητή σας. Πείτε «Όχι» με σταθερό
ύφος και κοιτάξτε τον συνομιλητή σας στα μάτια ενώ το λέτε.
Αλλιώς δημιουργείτε την εντύπωση ότι ίσως υπάρχει ακόμα
περιθώριο για συζήτηση. Μην προσθέσετε καμιά δικαιολογία
ούτε να ενθαρρύνετε τον άλλον να ανοίξει συζήτηση. Μια ξεκάθαρη απάντηση σας
γλιτώνει από μεταγενέστερες επιπλοκές. Το πλεονέκτημα είναι ότι αποφεύγετε τις
παρεξηγήσεις και ότι ο άλλος ξέρει τι να περιμένει.
- 67 -
Κλέφτης χρόνου 4: Η βασανιστική αμφιβολία. Μια ακαθόριστη αίσθηση μη ικανοποίησης
μπορεί να σας σπρώξει να παραφορτώσετε τη μέρα σας με ραντεβού και δουλειές.
Το πρώτο βήμα είναι να εντοπίσετε την πηγή της δυσαρέσκειας. Προσπαθήστε να την
αισθανθείτε στο σώμα σας. Σε ποια περιοχή παρουσιάζεται αυθόρμητα; Στο κεφάλι; Στην
καρδιά; Στο στομάχι; Στη ράχη; Αυτό σας δίνει μια ένδειξη για το ποια ζητήματα πρέπει να
αντιμετωπίσετε στο δεύτερο βήμα σας.
Αν είναι στο κεφάλι, το βασικό ζήτημα είναι η αμφιβολία για τον εαυτό σας: υπαρξιακοί
φόβοι, ανησυχίες για το μέλλον, οικονομικά προβλήματα.
Η απλουστευτική λύση: Τα υπαρξιακά προβλήματα δεν λύνονται με τα χρήματα και με
ασφαλιστήρια συμβόλαια. Αρχίστε την αναζήτηση σε άλλες κατευθύνσεις και μην
επιδιώκετε κυρίως την ασφάλεια αλλά την ευτυχία και την ικανοποίηση.
Αν είναι στην καρδιά, το βασικό ζήτημα είναι κοινωνικά
προβλήματα: έλλειψη αναγνώρισης, φθόνος για άλλους,
έλλειψη επιτυχίας, αίσθηση ότι δεν σας χρειάζονται.
Η απλουστευτική λύση: Φτιάξτε και διατηρήστε
πραγματικές σχέσεις με μερικούς ανθρώπους. Τότε θα δείτε
ότι η ανάγκη για επιδοκιμασία, έπαινο και επαγγελματική
επιτυχία θα υποχωρήσει από μόνη της.
Αν είναι στο στομάχι, το βασικό ζήτημα θα είναι κάποιος εκνευρισμός, ανησυχία ή θυμός που
δεν μπόρεσε να εκφραστεί καν να εκτονωθεί: αίσθηση ότι είστε ανίσχυρος, αδικίες,
συγκρουσιακό κλίμα, έλλειψη ποιότητας στο περιβάλλον (με τον προϊστάμενο, στην εται-
ρεία, στη δουλειά).
Η απλουστευτική λύση: Να εκφράζετε φωναχτά την ενόχληση σας, να χτυπάτε τη γροθιά
στο τραπέζι, να φωνάζετε -αλλά για μικρό μόνο διάστημα. Μετά μπορείτε να προσπαθήσετε
να δείτε την αστεία πλευρά του θέματος. Υψωθείτε πάνω από τα επίμαχα ζητήματα και πείτε
στον εαυτό σας, «Ο εκνευρισμός είναι χάσιμο χρόνου».
Αν είναι στη ράχη, το βασικό ζήτημα είναι τα συνεχή βάρη που επωμίζεστε: υπερκόπωση,
ακραία ανάγκη για αρμονία, ανεπίλυτα προβλήματα στη σχέση σας και την οικογένεια σας.
Η απλουστευτική λύση: Να ξέρετε ότι ασκείτε επίδραση απλώς με την παρουσία σας, όχι
μόνο με τις πράξεις σας. Δοκιμάστε το! Πηγαίνετε σε συνεδριάσεις «αδιάβαστος». Αφήστε
δουλειές στη μέση και παραδεχτείτε εντελώς ανοιχτά πόσο εξουθενωμένος είστε.
Κλέφτης χρόνου 5: Λανθασμένος τρόπος εργασίας. Μπορεί να έχετε πρώτης τάξεως
επαγγελματική εκπαίδευση, αλλά κανείς δεν σας έχει προετοιμάσει για τον
τρόπο άσκησης του επαγγέλματος σας. Για ανθρώπους που δουλεύουν με
εξατομικευμένο τρόπο σε μια ομάδα, οι συνεδριάσεις και οι άλλες
καταστάσεις όπου πρέπει να πάρουν υπόψη τους άλλους μπορεί να φαίνονται
χάσιμο χρόνου. Όταν άνθρωποι εξοικειωμένοι στην ομαδική εργασία είναι
αναγκασμένοι να εργαστούν στο σπίτι, συχνά περιμένουν μάταια να τους
έρθει μια λαμπρή ιδέα και χάνουν πολύ χρόνο νοιώθοντας μη δημιουργική
ματαίωση.
Η απλουστευτική λύση: Βρείτε αν μπορείτε να κάνετε την ίδια δουλειά καλύτερα κάτω από
εντελώς διαφορετικές συνθήκες. Κανονίστε με τον προϊστάμενο σας μια δοκιμαστική φάση,
κατά την οποία θα αλλάξετε από δουλειά στο γραφείο σε δουλειά στο εργοτάξιο, από
δουλειά στο γραφείο σε δουλειά στο σπίτι ή από μισθωτό συμβόλαιο σε εργασία με το
κομμάτι (ή το αντίστροφο).
Κλέφτης χρόνου 6: Η λάθος δουλειά. Αν συνεχίζετε σε μια
θέση εργασίας που δεν σας ταιριάζει, απλώς και μόνο επειδή
φοβάστε την ανεργία, αργά ή γρήγορα θα αρρωστήσετε,
ψυχικά ή σωματικά. Μια από τις βασικές αιτίες για τα προβλή-
- 68 -
ματα χρόνου και υπερφόρτωσης είναι ότι πολλοί κάνουν μια δουλεία που δεν τους ταιριάζει
και δεν έχουν την ευκαιρία να χρησιμοποιήσουν τις ικανότητες τους.
Η απλουστευτική λύση: Σκεφτείτε το καλά και αναρωτηθείτε ειλικρινά, ποιος είναι ο
μεγαλύτερος κίνδυνος: να χάσετε τη δουλειά σας ή να σας παρουσιαστεί κάποια
ψυχοσωματική ασθένεια, πιθανόν για όλη την υπόλοιπη ζωή σας; Βρείτε το θάρρος να
κάνετε μια αλλαγή, ακόμα κι αν σας έχουν πάρει τα χρόνια. Η αγορά εργασίας γίνεται πιο
δυναμική. Όλο και περισσότερες είναι οι εταιρείες που έχουν ιδρυθεί από πενηντάρηδες και
εξηντάρηδες που έφυγαν από τις προηγούμενες σταθερές δουλειές τους και άνοιξαν δική
τους εταιρεία, στην οποία προτιμούν να προσλαμβάνουν ανθρώπους της δικής τους ηλικίας.
- 69 -
Αν είχατε κλείσει τα μάτια για λιγότερο από τεσσεράμισι λεπτά, το εσωτερικό σας ρολόι
πηγαίνει πολύ γρήγορα. Έχετε την τάση να υποτιμάτε τις χρονικές περιόδους και να
παραφορτώνετε τη μέρα σας. Αφήστε περισσότερο περιθώριο στον εαυτό σας. Όταν κάνετε
τους υπολογισμούς σας, να προσθέτετε λίγο χρόνο παραπάνω για τον εαυτό σας.
Αν είχατε κλείσει τα μάτια για περισσότερο από
πεντέμισι λεπτά, το εσωτερικό σας ρολόι πηγαίνει πολύ
αργά. Έχετε την τάση να δημιουργείτε αποθέματα χρόνου
ως μέτρο σύνεσης για κάθε ενδεχόμενο. Υπάρχει
κίνδυνος να υποτιμήσετε τον εαυτό σας και να θεωρήσε-
τε τον χρόνο ως αναλλοίωτη πραγματικότητα. Αλλάξτε
στάση και από «θύμα» γίνετε «δράστης». Δείξτε στον
εαυτό σας εμπιστοσύνη και αναλάβετε περισσότερα, και θα εκπλαγείτε όταν δείτε πόσα
αποθέματα δυνάμεων κρύβετε μέσα σας.
- 70 -
γίνονται μια πολύ συνειδητή άσκηση. Αυτό κάνει τη ζωή σας πιο πλούσια, ενώ ο χρόνος που
χάνετε δεν είναι περισσότερος από λίγα δευτερόλεπτα.
Αναπνέετε από το στομάχι. Συνειδητά αφήστε το στομάχι σας να τεντωθεί όταν εισπνέετε.
(Ίσως χρειαστεί να ξεσφίξετε τη ζώνη σας). Η συνειδητή αναπνοή είναι η βάση για πολλές
μορφές διαλογισμού και σε αγχωτικές καταστάσεις σας επαναφέρει από την διάθεση
«Υφίσταμαι κάτι» στη διάθεση «Ζήτω, ζω!»
Τρώτε με το άλλο χέρι. Αν είστε δεξιόχειρας αρχίστε να τρώτε με το αριστερό κι αν είστε
αριστερόχειρας με το δεξί. Θα τρώτε πιο αργά και με μεγαλύτερη επίγνωση και απόλαυση,
επειδή θα πρέπει να προσέχετε περισσότερο για να μην πέσει τίποτα.
- 74 -
καθαριότητα και επισκευές. Διδαχτείτε από τους επαγγελματίες και υιοθετήστε τις συνήθειες
τους στην ιδιωτική σας ζωή.
Προσλάβετε σοφέρ. Εκ πρώτης όψεως αυτό φαίνεται κάπως σνομπ. Υπολογίστε όμως
προσεκτικά πόσο χρόνο θα μπορούσατε να γλιτώσετε αν υπήρχε κάποιος να κάνει τα ψώνια
για εσάς. Κι έπειτα υπάρχουν οι χίλιες δυο μικροδουλειές: να πάρετε βιβλία από τη
βιβλιοθήκη και να τα επιστρέψετε, να πάτε γράμματα και δέματα στο ταχυδρομείο, να
αφήσετε φιλμ για εμφάνιση στο φωτογραφείο και να πάρετε τις φωτογραφίες, να πάτε ρούχα
στο καθαριστήριο, κτλ.
Αν κάνετε μόνος σας τα ψώνια, μπορεί να μην κάνετε
πολλές στάσεις επειδή θέλετε να κερδίσετε χρόνο
αγοράζοντας όλα τα πράγματα από το ίδιο κοντινό και
ακριβό κατάστημα. Αν έχετε έναν οδηγό που τον
πληρώνετε, μπορείτε να τον στείλετε σε πιο μακρινά
σουπερ-μάρκετ. Οι διαφορές της τιμής μπορούν να
καλύψουν ένα μέρος της αμοιβής του οδηγού.
Σε πολλούς νεαρούς αρέσει να οδηγούν. Κατά πάσα πιθανότητα ήδη κάνετε κατάλογο με τα
ψώνια σας σαν απλουστευτικό μέτρο, οπότε γιατί να μην ψωνίσετε όπως τον παλιό καιρό,
χρησιμοποιώντας ένα «παιδί για τα θελήματα»; Ίσως μπορέσετε να βρείτε μια αγγελία σε ένα
μαγαζί της γειτονιάς. Πριν κλείσετε συμφωνία, να συζητήσετε με τους γονείς του νεαρού.
Για ασφαλιστικούς λόγους, είναι καλύτερο ο οδηγός να χρησιμοποιεί δικό του αυτοκίνητο. Η
καλύτερη επιλογή είναι να προσφέρετε στον οδηγό που θα σας κάνει τα ψώνια μια σταθερή
αμοιβή για όλες τις αγορές της ημέρας. Εναλλακτικά, μπορείτε να απευθυνθείτε σε
επαγγελματία. Κοιτάξτε στο Χρυσό Οδηγό στην κατηγορία «Υπηρεσίες κούριερ.»
Εκμεταλλευτείτε την παράδοση στο σπίτι. Όλο και περισσότερα είναι τα βιβλιοπωλεία,
τόσο παραδοσιακά όσο και διαδικτυακά, που παραδίδουν βιβλία απευθείας στο σπίτι σας·
μπορείτε να κάνετε παραγγελίες τηλεφωνικά, με φας, και συχνά με ηλεκτρονικό ταχυδρομείο
ή μέσω Διαδικτύου.
Αν σας παραδίδουν την εφημερίδα στο σπίτι, γιατί να μη σας παραδίδουν και το ψωμί;
Ρωτήστε στη γειτονιά ή κοιτάξτε στο Χρυσό Οδηγό να δείτε αν
υπάρχει υπηρεσία παράδοσης πρωινού στην περιοχή σας. Δεν
είναι ανάγκη να πηγαίνετε πρωί-πρωί στο φούρνο για κρουασάν
και τα συναφή.
Τώρα υπάρχουν εταιρείες ταχυδρομικών παραγγελιών σχεδόν για τα πάντα: προμήθειες
γραφείου, ρούχα, κρασιά, έπιπλα. Αξίζει τον κόπο να χρησιμοποιήσετε τις υπηρεσίες τους
ειδικά για να σας φέρουν στο σπίτι πράγματα που δεν σας αρέσει να αναζητείτε στα μαγαζιά
και που εύκολα μπορείτε να τα παραγγείλετε από τον κατάλογο. Αν κανείς δεν βρίσκεται στο
σπίτι κατά τη διάρκεια της ημέρας και αν δεν μπορεί κάποιος γείτονας να παραλάβει τα είδη,
κανονίστε να σας παραδώσουν τις αγορές σας στο γραφείο σας.
Σταματήστε τους περισπασμούς
Το πρόβλημα αυτό μπορεί να παρουσιαστεί εξίσου στο σπίτι ή στη δουλειά: έχετε ξεκινήσει
κάτι, βρίσκεστε στη μέση της εργασίας σας και ξαφνικά σας διακόπτουν. Μπορεί να είναι
ένας συνάδελφος, ένας προϊστάμενος, ένας υφιστάμενος, κάποιο τηλεφώνημα, ένας επισκέ-
πτης, ο σύντροφος σας ή τα παιδιά σας.
Μπορείτε να αποφύγετε τους συνηθισμένους περισπασμούς αν χρησιμοποιήσετε τις σωστές
τεχνικές. Είναι δυνατόν να θεραπεύσετε το πρόβλημα χωρίς να χαλάσετε τις σχέσεις σας με
τους άλλους.
Απλοποιημένες συμβουλές για μάνατζερ: πώς να αποφεύγετε περισπασμούς
Κλείστε την πόρτα σας. Η μονίμως «ανοιχτή πόρτα», ως σύμβολο θετικών σχέσεων, έχει
σταματήσει να είναι της μόδας σύμφωνα με τους ειδικούς του μάνατζμεντ. Τώρα τα
- 75 -
διευθυντικά στελέχη ακολουθούν πιο ευέλικτη προσέγγιση. Η πόρτα είναι κλειστή όταν
έχουν να ασχοληθούν με σοβαρά θέματα, όταν γίνεται εργασία προγραμματισμού και όταν
παίρνονται αποφάσεις. Όταν οι διακοπές δεν αποτελούν πρόβλημα, η πόρτα μένει ανοιχτή.
Στις αμερικανικές εταιρείες, οι μάνατζερ αφήνουν την πόρτα μισάνοιχτη για να κρατάνε σε
απόσταση τις ενοχλήσεις, δίνοντας όμως ταυτόχρονα στο προσωπικό το μήνυμα ότι μπορούν
να μιλήσουν στον μάνατζερ αν υπάρχει κάποιο πραγματικά σοβαρό θέμα.
«Ώρες εκτός». Πείτε στο προσωπικό σας ότι ορισμένες ώρες την ημέρα δεν θέλετε να σας
ενοχλεί κανείς. Αυτό πρέπει να ισχύει και για επισκέπτες εκτός εταιρείας. Αναθέστε στη
γραμματέα σας ή στην τηλεφωνήτρια να σας θωρακίσει. Τις ώρες εκείνες δεν θα σας
κανονίζουν κανένα ραντεβού, ούτε θα σας περνούν
τηλεφωνήματα. Αν εργάζεστε μόνος, βάλτε μπροστά τον
αυτόματο τηλεφωνητή εκείνες τις ώρες.
«Ώρες εντός». Πρέπει επίσης να κανονίσετε κάποιες ώρες την
ημέρα που το προσωπικό σας θα μπορεί να μιλάει μαζί σας. Να
τηρήσετε τις ώρες αυτές, έτσι που η νέα συνήθεια να
καθιερωθεί στο προσωπικό.
Κουτί προβλημάτων. Για να αποφύγετε τις ενοχλήσεις, όποιος έχει να σας κάνει ερωτήσεις
θα τις γράφει σε ένα σύντομο σημείωμα και θα τις βάζει σε ένα κουτί πλάι στην πόρτα σας.
Μόλις περάσουν οι «ώρες εκτός» σας πρέπει να ασχολείστε αμέσως με το κουτί αυτό.
Ας είμαστε ειλικρινείς... Ένας μάνατζερ που παραπονιέται ότι ποτέ δεν καταφέρνει να
απομονωθεί, πρέπει να δουλέψει σε ένα ορειβατικό
καταφύγιο ή σε ένα θέρετρο και να αναπτύξει εκεί το
όραμα της εταιρείας για το μέλλον! Ένας καλός μάνατζερ
μπορεί να αφήσει μόνη της την εταιρεία για δύο
εβδομάδες. Όλοι οι εργασιακοί τομείς πρέπει να είναι
οργανωμένοι κατά τρόπο ώστε τα μέλη του προσωπικού
να λύνουν μόνοι τους τα προβλήματα.
Απλοποιημένες συμβουλές για εργαζομένους: πώς να αποφεύγετε περισπασμούς από τον
μάνατζερ
Πολλοί μάνατζερ έχουν και σήμερα ακόμα την απαίτηση από το προσωπικό τους να
παρατάνε τα πάντα αμέσως μόλις τους καλούν. Κι όμως, συχνά ο εργαζόμενος που καλείται
στο γραφείο του μάνατζερ, πρέπει να περιμένει ώσπου ο μάνατζερ να τελειώσει ένα
τηλεφώνημα ή να αποχαιρετίσει κάποιον επισκέπτη. Τα ακόλουθα μέτρα μπορεί να φανούν
χρήσιμα.
Πάρτε δουλειά μαζί σας. Όποτε είναι δυνατόν, να παίρνετε μαζί σας έγγραφα έτσι που να
μπορείτε να δουλεύετε όσο περιμένετε τον μάνατζερ. Με τον τρόπο αυτό μπορείτε να
αξιοποιήσετε κατά τον καλύτερο τρόπο το χρόνο σας και ταυτόχρονα να κάνετε θετική
εντύπωση.
Προγραμματισμός εκ των προτέρων. Να προλαβαίνετε τις καταστάσεις αντί να αντιδράτε
σε αυτές. Όταν έχετε ένα σημαντικό έργο, μην περιμένετε τον μάνατζερ να σας καλέσει.
Πάρτε την πρωτοβουλία και προτείνετε μια συνάντηση σε μια ώρα που να εξυπηρετεί και
τους δύο. Το πλεονέκτημα είναι ότι έχετε χρόνο να προετοιμαστείτε και κερδίζετε χρόνο και
για τα δύο μέρη.
Ας είμαστε ειλικρινείς... Σκεφτείτε καλά. Είναι στ' αλήθεια ο
μάνατζερ σας εκείνος που διαταράσσει την εργασία σας; Αν είναι
καλά οργανωμένος, θέτει σαφείς στόχους, ορίζει προτεραιότητες
και σας διακόπτει μόνο για βάσιμους λόγους, τότε δεν
καταναλώνει τον χρόνο σας. Αν όμως εσείς το θεωρείτε ενόχληση
όταν εμφανίζεται στο προσκήνιο ο μάνατζερ σας, κατά πάσα
πιθανότητα υπάρχει κάποιος άλλος λόγος. Μπορεί ο προϊστάμενος
- 76 -
σας να σας προκαλεί έναν πολύ διαφορετικό τύπο εκνευρισμού. Προσπαθήστε να
ανακαλύψετε τους πραγματικούς λόγους. Μπορεί να χρειαστεί να αλλάξετε δουλειά ή να
αποκτήσετε αυτοπεποίθηση.
Απλοποιημένες συμβουλές για να αποφεύγετε περισπασμούς από συναδέλφους
Φανείτε διπλωματικός. Προσπαθήστε με αλληλοκατανόηση να ορίσετε τακτική
επικοινωνία σε καθορισμένες στιγμές. Εξηγήστε στους συναδέλφους σας ότι, λόγω της
ιδιοσυγκρασίας σας, αποδίδετε καλύτερα μια συγκεκριμένη ώρα της ημέρας. Κρεμάστε στην
πόρτα σας μια πινακίδα: «Παρακαλώ μην ενοχλείτε μεταξύ 2.00 και 4.00». Συμφωνήστε με
συναδέλφους μια σταθερή ώρα κάθε μέρα ή εβδομάδα όπου θα μπορείτε να συζητήσετε
θέματα κοινού ενδιαφέροντος που αφορούν την εργασία σας.
Δώστε το καλό παράδειγμα. Ό,τι κι αν κάνετε, μην
διακόπτετε άλλους συναδέλφους από την εργασία τους
παρουσιαζόμενος απρόσκλητος στην πόρτα τους.
Τηλεφωνήστε τους και κανονίστε πότε θα βρεθείτε. Με τον
τρόπο αυτό μπορείτε να επιβραδύνετε (κατά ωφέλιμο τρόπο)
την επικρατούσα νοοτροπία που θέλει να γίνονται «τα πάντα
αμέσως».
Να είστε σαφής και κατανοητός. Αν ένας συνάδελφος σταθεί στην πόρτα σας και αρχίσει
τη φλυαρία, στραφείτε προς στιγμή προς το μέρος του και πείτε του φιλικά αλλά πολύ
αποφασιστικά: «Κοίταξε, βρίσκομαι σε ένα πολύ δύσκολο σημείο και πρέπει να τελειώσω
σήμερα γιατί περιμένει ο πελάτης. Όταν τελειώσω, θα ανασάνω. Με καταλαβαίνεις, έτσι;»
Χαμογελάτε, κουνάτε το κεφάλι και μετά επιστρέφετε αμέσως στη δουλειά σας.
Αποφεύγετε τις πολλές φλυαρίες. Το κοινωνικό δίκτυο επαφών σας μπορείτε να το
διατηρείτε με λίγη κουβέντα σε σαφώς περιορισμένες χρονικές
περιόδους το πρωί, στο μεσημεριανό διάλειμμα και στο
σχόλασμα. Με τον τρόπο αυτό δείχνετε ότι είστε πρόθυμος να
κάνετε παρέα με τους συναδέλφους σας και ότι τους σέβεστε.
Μερικές διακοπές από συναδέλφους είναι ενστικτώδεις
προσπάθειες για να βεβαιωθούν για την αλληλεγγύη της ομάδας.
Πέντε λεπτά κάθε μέρα αρκούν για το σκοπό αυτό.
Ας είμαστε ειλικρινείς... Σκεφτείτε καλά. Πόσο μεγάλο είναι το δικό σας μερίδιο στις
διακοπές; Σας αρέσει λίγη κουβεντούλα; Μήπως φοβάστε ότι θα προσβάλετε τους άλλους αν
βάλετε όρια, ότι θα απομονωθείτε; Μήπως η δουλειά σας είναι είτε υπερβολικά είτε ελάχιστα
απαιτητική, οπότε υποσυνείδητα είστε ανοιχτός σε διακοπές;
Απλοποιημένες συμβουλές για να αποφεύγετε περισπασμούς από τον εαυτό σας στο
γραφείο
Όσο πιο βαρετό, περίπλοκο και κουραστικό είναι ένα
εργασιακό καθήκον, τόσο μεγαλύτερος ο πειρασμός να
αποφύγουμε την άχαρη εργασία με διακοπές που τις
κατασκευάζουμε εμείς οι ίδιοι. Όμως. αργά ή γρήγορα θα
πρέπει να καταπιαστούμε με την εργασία και τότε θα χρειαστεί
να πληρώσουμε το τίμημα για τις προηγούμενες διακοπές: θα
δουλέψουμε υπό πίεση, θα αισθανόμαστε άσκημα και μπορεί
να μην προσφέρουμε εργασία πολύ καλής ποιότητας. Ας δούμε
τους πιο διαδεδομένους τύπους αυτό-περισπασμών στο γραφείο
και τι μπορείτε να κάνετε σε κάθε περίπτωση.
Να διαχωρίσετε την ιδιωτική σφαίρα. Πρόβλημα: Σας αρέσει να επισκέπτεστε
συναδέλφους για λίγο κουτσομπολιό. («Η Παπαδοπούλου έχει μεγάλο πρόβλημα με το γιο
της»).
- 77 -
Η απλουστευτική λύση: Να συναντιέστε εκτός ωρών γραφείου, π.χ. στο μεσημεριανό
διάλειμμα.
Να μένετε σε ένα μέρος. Πρόβλημα: Επισκέπτεστε άλλο τμήμα ή κτίριο έστω κι αν δεν είναι
αναγκαίο ή το θέμα θα μπορούσε να διευθετηθεί με το τηλέφωνο.
Η απλουστευτική λύση: Προσπαθήστε επί δύο εβδομάδες να χρησιμοποιείτε με συνέπεια το
τηλέφωνο για να λύνετε προβλήματα. Κάθε τηλεφώνημα να το θεωρείτε χρόνο
μετακινήσεων που γλιτώνετε.
Να περιορίσετε τα δημιουργικά διαλείμματα. Πρόβλημα: Σας
αρέσει να κάνετε βόλτες γύρω στο γραφείο σας ή σε άλλα μέρη όταν
έχετε να σκεφτείτε κάτι («Όταν συζητάω με άλλους μου έρχονται πιο
πολλές ιδέες».)
Η απλουστευτική λύση: Πηγαίνετε στο παράθυρο και σταθείτε τρία
λεπτά κοιτάζοντας έξω. Ταυτόχρονα κάντε ένα ζωηρό μασάζ στα πτε-
ρύγια των αυτιών σας, από τα πάνω προς τα κάτω, τρεις φορές. Το
μασάζ αυτό αναζωογονεί και δραστηριοποιεί τον εγκέφαλο.
Να αποφεύγετε τις ουρές. Πρόβλημα: Συχνά πηγαίνετε στο φωτοαντιγραφικό μηχάνημα ή
σε κάποιο άλλο κοινόχρηστο μηχάνημα την ώρα της μεγαλύτερης ζήτησης. («Ξέρεις πόση
ώρα περίμενα στην ουρά;»)
Η απλουστευτική λύση: Βρείτε ποια ώρα είναι ελεύθερο το φωτοαντιγραφικό και βγάλτε
τότε όλα σας τα αντίγραφα. Ακόμα καλύτερα, αναθέστε τη δουλειά σε άλλον.
Να περιορίσετε τις συνεδριάσεις. Πρόβλημα: Οι συζητήσεις, συναντήσεις και συνεδριάσεις
με συναδέλφους τραβάνε σε μάκρος. («Πρέπει να γνωριστούμε καλύτερα και να μένουμε σε
επαφή.»)
Η απλουστευτική λύση: Να καλείτε σε συνεδριάσεις μόνο τους συναδέλφους που έχουν
πράγματι κάποια σχέση με το αντικείμενο. Να ορίζετε το αντικείμενο σαφώς εκ των
προτέρων και να βάζετε χρονικό όριο. Αν δεν είστε εσείς ο οργανωτής της συνεδρίασης,
μπορείτε να βάλετε το δικό σας ατομικό όριο: «Πρέπει να φύγω στις 3.00 μ.μ.»
Ξεπεράστε τη βαρεμάρα που δεν σας αφήνει να κάνετε κάτι μέχρι το τέλος
Ένα από τα χαρακτηριστικά φαινόμενα στους ανθρώπους που παρουσιάζουν μια τάση
ακαταστασίας στη ζωή τους, είναι ότι βαριούνται ή δεν θέλουν να τελειώσουν μια δουλειά
που έχουν ξεκινήσει. Το κλασικό παράδειγμα είναι ότι δεν ξανακλείνουν το σωληνάριο της
οδοντόκρεμας αφού το χρησιμοποιήσουν. Άλλες εκδηλώσεις της απροθυμίας για
ολοκλήρωση εργασιών είναι:
• Να αφήνετε τα απομεινάρια του φαγητού και της συσκευασίας μέσα στο αυτοκίνητο αφού
φάτε.
• Να βάζετε τα ψιλά σας στην τσέπη του παλτού και όχι στο πορτοφόλι.
• Να μην κρεμάτε πανωφόρια και άλλα ρούχα τη στιγμή που τα βγάζετε.
• Να μη βάφετε αμέσως τα βρόμικα ασπρόρουχα στο καλάθι των άπλυτων.
• Να μην φυλάτε τα εργαλεία αφού τα χρησιμοποιήσετε.
Αν το σκεφτείτε, οι συμπεριφορές αυτές ποτέ δεν εξοικονομούν χρόνο. Αργά ή γρήγορα, τα
αντικείμενα που αφήνετε μες στη μέση πρέπει να μπουν στη θέση τους. Όμως. στο μεταξύ
επικρατεί χάος που δυσκολεύει χωρίς λόγο τη ζωή σας.
- 81 -
Αν δεν μπορείτε να χωριστείτε από την εφημερίδα σας. περιοριστείτε να διαβάζετε
επιλεγμένα κομμάτια που περιέχουν χρήσιμες πληροφορίες (π.χ. τις οικονομικές σελίδες ή τα
κύρια άρθρα με πολιτικό σχολιασμό). Την υπόλοιπη εφημερίδα ούτε καν να τη φυλλομε-
τράτε. Ο χρόνος που καταναλώνετε είναι τεράστιος σε σύγκριση με το αποτέλεσμα.
Μπλοκάκι αντί για σκόρπια χαρτάκια
Όταν θέλετε να κρατήσετε μια σημείωση, γράψτε την είτε στην ατζέντα σας είτε σε ένα
μικρό μπλοκάκι που θα το έχετε ειδικά για πράγματα που δεν θέλετε να ξεχάσετε. Τα πολλά
χαρτάκια που είναι σκόρπια αριστερά-δεξιά διασπούν τη συγκέντρωση σας. Όποιος έχει
σκόρπια χαρτάκια, καταλήγει να έχει σκόρπιες σκέψεις!
Περιορίστε το καθημερινό διαφημιστικό υλικό
Διαφημιστικά φανελάκια και καπελάκια, φλιτζάνια καφέ με
σλόγκαν προϊόντων, διαφημιστικά στυλό με τα στοιχεία
εταιρειών, χίλια δυο άλλα αντικείμενα γύρω μας, μας στέλνουν
ακατάπαυστα μηνύματα που διαταράσσουν το υποσυνείδητο
μας. Διώξτε τους περισπασμούς αυτούς από το οπτικό πεδίο σας. Για παράδειγμα, μπορείτε
να μεταφέρετε τα κορνφλέικ από το πολύχρωμο κουτί τους με τις κραυγαλέες διαφημίσεις σε
ένα απλό μεγάλο γυάλινο δοχείο.
Βάλτε τα παιδικά βιβλία «στη βιτρίνα»
Για να παρακινήσετε παιδιά και εφήβους να διαβάζουν, μιμηθείτε τους βιβλιοπώλες: βάλτε
ένα ή δυο βιβλία όρθια πάνω στο ράφι, όπως στη βιτρίνα του βιβλιοπωλείου. Κάθε εβδομάδα
θα αλλάζετε βιβλία. Αυτό στέλνει στο παιδί ένα μήνυμα («Κοίτα! Το έχω κι αυτό!») και
μεταδίδει το υποσυνείδητο μήνυμα ότι «τα βιβλία είναι σημαντικά».
Να χρησιμοποιείτε υπηρεσίες πληροφοριών
Για αλλαγή, ας κάνουμε λίγη αυτοδιαφήμιση. Όσο δουλεύαμε το βιβλίο αυτό, διαβάσαμε
πάνω από 650 γερμανικά και αμερικανικά βιβλία, που θα γέμιζαν
μια βιβλιοθήκη πλάτους δύο μέτρων και ύψους δύο μέτρων. Στις
σχεδόν τέσσερις εκατοντάδες σελίδες αυτού του βιβλίου έχουμε
συμπυκνώσει για σας μια ολόκληρη στοίβα βιβλίων με συνολικό
ύψος πάνω από 12 μέτρα, που θα σας στοίχιζαν πάνω από 7.000
ευρώ για να τα αγοράσετε και άφθονο χρόνο για να διαβάσετε.
Επιπλέον, υπάρχουν υπηρεσίες που μπορούν να σας φανούν
εξαιρετικά χρήσιμες στη βελτιστοποίηση των πληροφοριών που αποκτάτε. Οι κορυφαίοι
μάνατζερ τις χρησιμοποιούν από παλιά. Στον επιχειρηματικό τομέα, εξαιρετική είναι η
διαδικτυακή υπηρεσία www.geiAbstract.com (χρειάζεται να πληρώσετε συνδρομή).
Γιατρέψτε την τηλεορασομανία σας
Η τηλεόραση καθαυτή δεν είναι κακό πράγμα. Δεν υπάρχει άλλο μέσο που να απευθύνεται
τόσο εντατικά και αποτελεσματικά σε όλες μας τις αισθήσεις.
Μάλιστα, μια έρευνα που έγινε στη Σουηδία το 1995 έδειξε ότι τα
παιδιά από σπίτια χωρίς τηλεόραση μειονεκτούσαν σε θέματα
γενικής παιδείας και πρακτικής ευφυΐας σε σύγκριση με τα
«παιδιά της τηλεόρασης", υπό τον όρο ότι αυτά τα τελευταία δεν
έμεναν συνεχώς κολλημένα μπροστά στο κουτί. Το να κάθεστε
καρφωμένος στη συσκευή καταστρέφει τη θετική επίδραση της
τηλεόρασης Ας δούμε μερικές απλουστευτικές συμβουλές για να χρησιμοποιείτε: ωφέλιμα
την τηλεόραση σας.
Δείτε μια εκπομπή και μετά διάλειμμα. Ποτέ μην ανοίγετε την τηλεόραση έτσι χωρίς λόγο.
Πρώτον, βρείτε μια συγκεκριμένη εκπομπή που. θέλετε να δείτε. Πάρτε απόφαση ότι θα
κλείσετε την τηλεόραση αμέσως μετά το πρόγραμμα αυτό και ότι θα αντισταθείτε σε κάθε
έκκληση να «μείνετε στον αέρα»! Αυτό είναι ιδιαίτερα σημαντικό όταν βρίσκεστε μόνος σας
- 82 -
στο δωμάτιο ενός ξενοδοχείου για επαγγελματικό ταξίδι και νοιώθετε τον πειρασμό να
ανοίξετε την τηλεόραση για να καταπολεμήσετε την ασυνήθιστη ατμόσφαιρα μοναξιάς που
επικρατεί.
Βγείτε από το δωμάτιο. Μερικές φορές κολλάτε βλέποντας μια ταινία που δεν αξίζει
καθόλου, και μένετε καθιστός μπροστά στο κουτί παρ' όλο που δεν σας αρέσει. Το φάρμακο:
βγείτε από το δωμάτιο ενώ η τηλεόραση παίζει ακόμα. Μόλις σπάσει «το μαγικό νήμα», θα
είναι πιο εύκολο να συνειδητοποιήσετε ότι η ταινία δεν άξιζε να τη δείτε. Επιστρέψτε στο
δωμάτιο και κλείστε την τηλεόραση.
Αναθέστε την τηλεόραση σε άλλον. Όταν θέλετε να δείτε μια
συγκεκριμένη εκπομπή επειδή ίσως έχει ενδιαφέρον σε σχέση με τη
δουλειά σας ή ένα χόμπι σας, ζητήστε από κάποιον άλλον να δει την
εκπομπή και να τη γράψει στο βίντεο. Αργότερα, ρωτήστε τον να σας
πει ποια κομμάτια θα είχαν ενδιαφέρον για σας (αν υπάρχουν). Δείτε
μόνο αυτά τα κομμάτια στο βίντεο.
Κόψτε το 50%. Απαλλαγείτε από τον εθισμό των σίριαλ. Οι καθημερινές σαπουνόπερες και
οι άλλες τηλεοπτικές σειρές μπορούν να γίνουν εθιστικές. Αν έχετε εθιστεί, πάρτε απόφαση
να βλέπετε ένα παρά ένα επεισόδιο. Έτσι, εξακολουθείτε να μαθαίνετε την πλοκή, αλλά
κερδίζετε χρόνο και γίνεται πιο εύκολο να κόψετε εντελώς το σίριαλ αργότερα.
Καταργήστε τις τελετουργίες. Ξανασκεφτείτε τις τελετουργίες που έχετε καθιερώσει
σχετικά με την τηλεόραση. Μήπως «δεν μπορείτε να κάνετε»
χωρίς τις βραδινές ειδήσεις; Αναπτύξτε εναλλακτικές
λύσεις, όπως π.χ. να ακούτε τις ειδήσεις από το ραδιόφωνο·
συνήθως τα ραδιοφωνικά δελτία ειδήσεων είναι πιο
αναλυτικά απ' ό,τι τα τηλεοπτικά. Έτσι εμποδίζετε το δελτίο
ειδήσεων να εξελιχθεί στο δόλωμα που σας κάνει να περνάτε
όλο το υπόλοιπο βράδυ μπροστά στην τηλεόραση.
- 84 -
μήνυμα θα λάβει μια απάντηση η οποία θα τον πληροφορεί για ποιο λόγο δεν πρόκειται να
του απαντήσετε αμέσως και πότε θα επιστρέψετε.
Να χρησιμοποιείτε με μέτρο τις κοινοποιήσεις.
Είναι εύκολο να στείλετε μηνύματα ηλεκτρονικού
ταχυδρομείου σε μεγάλη ομάδα παραληπτών.
Πολλοί αρέσκονται να το κάνουν αυτό για να
είναι καλυμμένοι απ' όλες τις πλευρές.
Καθιερώστε στην εταιρεία σας ως πολιτική ότι οι
κοινοποιήσεις θα χρησιμοποιούνται μόνο σε εξαιρετικές περιπτώσεις, δεδομένου ότι η
υπέρμετρη χρήση τους αυξάνει κατακόρυφα το πλήθος των μηνυμάτων.
Προσοχή στα συνημμένα. Μια άλλη κακή συνήθεια που έχουν πολλοί είναι να
επισυνάπτουν στα μηνύματα τους εικόνες και άλλα αρχεία τεράστιου μεγέθους. Αυτό να το
κάνετε με φειδώ και μόνο όταν ξέρετε ότι ο παραλήπτης χρειάζεται ένα τόσο μεγάλο αρχείο.
Αλλιώς, είναι πιο ευγενικό να αποσπάσετε τα αντίστοιχα αποσπάσματα και να στείλετε μόνο
αυτά. Αν στέλνετε εικόνες, πρέπει να είναι χρήσιμες πληροφοριακά, και πριν τις στείλετε
πρέπει να μειώσετε το μέγεθος τους (το πολύ 700 πίξελ). Τις έγχρωμες εικόνες να τις
αποθηκεύετε στη μορφή JPG που εξοικονομεί χώρο.
Αν χρησιμοποιείτε πρόγραμμα ηλεκτρονικού
ταχυδρομείου που εδρεύει στον Ιστό (web-based),
μόλις βλέπετε μεγάλα μηνύματα στα εισερχόμενα
σας, ανοίξτε πρώτα τα μηνύματα για να δείτε τι
είδους συνημμένο έχουν πριν αρχίσετε να
κατεβάζετε τα μεγάλα αρχεία στον υπολογιστή σας.
Να εκφράζεστε συνοπτικά. Πρέπει να βάλετε στόχο να γράφετε μηνύματα ηλεκτρονικού
ταχυδρομείου όσο το δυνατόν συντομότερα και πιο συνοπτικά. Όταν απαντάτε, να
παραθέτετε το μήνυμα του άλλου μόνο αν αυτό είναι απολύτως αναγκαίο· ακόμα και τότε, να
παραθέτετε μόνο τα αποσπάσματα που έχουν σχέση με την απάντηση σας. Αυτό διευκολύνει
τον παραλήπτη να διαβάσει το μήνυμα σας, και μην ξεχνάμε ότι το ηλεκτρονικό ταχυδρομείο
εφευρέθηκε για απλούστευση.
- 86 -
Απλουστευτικός στόχος για το Επίπεδο 4
«Το παν είναι η υγεία!» λένε πολλοί. Και συνήθως εννοούν ως υγεία την απουσία ασθένειας.
Όμως. η υγεία είναι κάτι πολύ περισσότερο -και, την ίδια στιγμή, κάτι λιγότερο.
Το να είστε υγιής σημαίνει κάτι περισσότερο από το να μην είστε άρρωστος. Είμαστε υγιείς
όταν έχουμε μια αίσθηση ευεξίας στο σώμα μας και αντλούμε χαρά από την φυσική
καταπόνηση, όταν φροντίζουμε και καλλιεργούμε τις σωματικές μας δυνάμεις.
Αλλά το να είστε υγιής σημαίνει επίσης να επιτρέπεται να αρρωστήσετε. Οι ασθένειες σας
συνδέονται αναπόσπαστα με την ψυχολογική σας ανάπτυξη. Με τον ίδιο τρόπο που οι
παιδικές ασθένειες παίζουν καθοριστικό ρόλο στην ανάπτυξη, μια από τις σημαντικές ικανό-
τητες ενός ενήλικα είναι να καταλαβαίνει και να χρησιμοποιεί τα σήματα που εκπέμπει το
σώμα του. Όσοι χρησιμοποιούν φάρμακα και άλλες ιατρικές μεθόδους για να εξαλείφουν τα
συμπτώματα τη στιγμή που αυτά εμφανίζονται, στερούν από τον εαυτό τους έναν πολύτιμο
πόρο για εσωτερική ωρίμανση και βαθύτερη κατανόηση των άλλων. Επιπλέον, μπορεί να
είναι επικίνδυνο να αρνούμαστε να αναζητήσουμε την πραγματική αιτία μιας ασθένειας και
να μη φτάνουμε στη ρίζα του προβλήματος.
Σε κανένα άλλο επίπεδο της πυραμίδας της ζωής σας δεν είναι τόσο σημαντικό να κάνετε μια
θετική αρχή, όσο εδώ. Για το λόγο αυτό σας δείχνουμε μερικά απλουστευτικά βήματα με τα
οποία μπορείτε να πετύχετε ευτυχία και ικανοποίηση με πολύ απλό τρόπο.
Απλουστευτική ιδέα 15: Κάνετε το σώμα σας να παράγει τις χημικές ουσίες που
προκαλούν ευτυχία
Λίγη σωματική άσκηση κάνει καλό
Φροντίστε κάθε μέρα να ασκείτε το σώμα σας τουλάχιστον για
μισή ώρα, κατά προτίμηση στον καθαρό αέρα. Καλοί τρόποι για
τη σωματική σας άσκηση είναι το ποδήλατο, ο περίπατος, η
κηπουρική, το τζόγκινγκ ή ακόμα και το κανονικό περπάτημα.
Με τη σωματική άσκηση εκκρίνονται στο σώμα μας βήτα-
ενδορφίνες. Αυτά τα ενδογενή πεπτίδια ρυθμίζουν τη μετάδοση
πληροφοριών μεταξύ των νευρικών κυττάρων και των εγκεφαλικών κυττάρων και έχουν μια
επίδραση που συνδέεται αμυδρά με την επίδραση του οπίου: διαλύουν την κακή διάθεση και
μειώνουν την αίσθηση του πόνου. Να πούμε παρεμπιπτόντως ότι η ιδεώδης δραστηριότητα
θα ήταν ο χορός, που συνδυάζει τη θετική επίδραση της μουσικής με την κοινωνική επαφή.
Κάθε φορά που βλέπετε ανελκυστήρα ή κυλιόμενες σκάλες, να λέτε «Όχι για μένα!» και να
ψάχνετε τις σκάλες. Το να χρησιμοποιείτε τις σκάλες είναι η φτηνότερη και η
αποτελεσματικότερη σωματική άσκηση. Όταν φτάσετε στον προορισμό σας θα αισθάνεστε
την καρδιά σας να χτυπάει δυνατά, αλλά θα έχετε επίσης μια υγιή αίσθηση ικανοποίησης.
- 90 -
συγκρίσεις με το παρελθόν και τα όνειρα για το μέλλον. Με τον τρόπο αυτό έχετε
μεγαλύτερες πιθανότητες να νοιώσετε έντονη ροή.
3. Να επικεντρώνεστε σε μία δραστηριότητα. Όσοι είναι αναγκασμένοι να αφιερώνουν
την προσοχή τους σε περισσότερες από μία δραστηριότητες ταυτόχρονα, είναι ανίκανοι να
περάσουν σε κατάσταση ροής. Για να μπορέσετε να δοκιμάσετε αυτές τις στιγμές ευτυχίας,
πρέπει να επιδίδεστε σε μια δραστηριότητα με όλο σας το είναι.
4. Να μάθετε να απολαμβάνετε την εργασία σας. Όσοι νοιώθουν ροή έχουν κατορθώσει
να μετατρέψουν τα προβλήματα του εργασιακού τους περιβάλλοντος σε ευκαιρίες. Θεωρούν
ότι οι ίδιοι είναι κριτές της ποιότητας τους. Η αναγνώριση από τους άλλους ή τα χρήματα
που κερδίζουν, περνούν σε δεύτερη μοίρα. Ανάμεσα στους ανθρώπους που ο
Csikszentmihalyi ανακάλυψε ότι δοκιμάζουν το μεγαλύτερο βαθμό ευτυχίας, ήταν ένας πολύ
απλός εργάτης χαλυβουργίας, ο οποίος ήταν πολύ αγαπητός από όλους χάρη στις
ειδικευμένες γνώσεις του και στην προθυμία του να βοηθάει.
5. Αποφεύγετε να δουλεύετε μαζί με δυσαρεστημένους συναδέλφους. Το εργασιακό σας
περιβάλλον έχει μεγάλη επίδραση στο αν θα αισθανθείτε ευτυχία. Αν
περιστοιχίζεστε από συναδέλφους που γκρινιάζουν διαρκώς και έχουν
αρνητική στάση, θα είναι πολύ πιο δύσκολο να αισθανθείτε ροή απ'
ό,τι θα ήταν στο πλαίσιο μιας αρμονικής ομάδας. Προσδιορίστε
σαφώς ποιοι άνθρωποι στο εργασιακό σας περιβάλλον πασχουν από
μόνιμη δυσθυμία και θα μπορούσαν να σας τη μεταδώσουν σε
υποσυνείδητο επίπεδο. Κρατηθείτε σε απόσταση από τους ανθρώπους
αυτούς ή ζητήστε μετάθεση.
6. Αναζητήστε μια θέση εργασίας όπου να έχετε κάποιο έλεγχο. Όσοι αισθάνονται θύματα
των περιστάσεων και δεν είναι υποκείμενα αλλά αντικείμενα των καταστάσεων, χάνουν την
ικανότητα να χαρούν τον εαυτό τους έστω κι αν η εργασία τους είναι υποδειγματική. Στην
περίπτωση αυτή, καλύτερα να αλλάξετε θέση εργασίας, έστω κι α\' η καινούργια δουλειά
πληρώνεται λιγότερο ή δεν έχει τόσο γόητρο. Όσοι αντλούν ευτυχία από την εργασία τους,
εργάζονται τόσο καλά που αργά ή γρήγορα θα επωφεληθούν, ακόμα και στο επίπεδο των
χρημάτων και του γοήτρου.
7. Διαρθρώστε τον ελεύθερο χρόνο σας. Παραδόξως, είναι πιο εύκολο να χαρούμε τη
δουλειά μας απ' ό,τι τον ελεύθερο χρόνο μας. Η εργασιακή ζωή περιλαμβάνει κανόνες,
στόχους και προκλήσεις. Από την άλλη πλευρά, ο ελεύθερος χρόνος είναι αδιάρθρωτος, και
χρειάζεται προσπάθεια για να τον οργανώσουμε κατά
τρόπο που να μπορούμε να τον χαρούμε. Λοιπόν, μη
διστάζετε να προσχεδιάζετε τον ελεύθερο χρόνο σας
και να τον διαρθρώνετε συνειδητά. Όσοι δεν
σπαταλάνε τον ελεύθερο χρόνο τους έχουν πιο θετική
εμπειρία της ζωής: ζουν περισσότερο και
αρρωσταίνουν σπανιότερα. Ωστόσο, όσοι περνάνε
την ώρα τους στη δουλειά ανυπομονώντας πότε θα έρθει το σχόλασμα και το
σαββατοκύριακο, σπάνια δοκιμάζουν ροή. Μόνο το 18% από όσους απάντησαν στον
Csikszentmihalyi είχαν αισθανθεί ροή κατά τον ελεύθερο χρόνο τους, και σχεδόν σε όλες τις
περιπτώσεις την είχαν αισθανθεί στο πλαίσιο ενός οργανωμένου χόμπι.
Βοηθήματα παρακίνησης
• Ξεκινήστε με λίγα. Η άσκηση να σας αναζωογονεί, όχι να σας εξουθενώνει. Μη φτάσετε
στα όρια σας!
Η Ξεκινήστε επειδή το πιστεύετε, όχι επειδή σας έπεισαν.
• Καταστρώστε ένα πρόγραμμα άσκησης: Πότε αρχίζετε; Πόσο συχνά; Με ποια διάρκεια;
Πού;
• Βρείτε κάποιον να σας ελέγχει: να γυμνάζεστε μαζί με κάποιον άλλον (όχι όμως κάποιον
που έχει υπερβολικές απαιτήσεις από εσάς!) και να γράφετε κάθε ημέρα άσκησης στο
ημερολόγιο.
• Να έχετε κατά νου ότι ακόμα και πέντε λεπτά άσκησης είναι κέρδος.
• Να αξιοποιείτε κάθε σκάλα και κάθε άλλη ευκαιρία άσκησης που σας παρουσιάζεται.
• Ποτέ δεν είναι αργά! Εντυπωσιακή μυϊκή ανάπτυξη και καρδιαγγειακή βελτίωση είναι
εφικτή ακόμα και σε ηλικία 70 ετών.
- 99 -
συχνά πηγαίνετε για ύπνο. Οι ειδικοί υποθέτουν ότι τη στιγμή που αρχίζουμε να
αποκοιμιόμαστε το σώμα παράγει αυξητικές ορμόνες που διευκολύνουν την εντατική
ανάκτηση δυνάμεων.
Ο τύπος του Ντα Βίντσι
Λένε ότι η μεγαλοφυής μορφή της Αναγέννησης, ο Λεονάρδος Ντα Βίλτσι, δεν κοιμόταν
καθόλου τη νύχτα όταν περνούσε περιόδους απαιτητικής εργασίας και μεγάλης
δημιουργικότητας. Αντί γι' αυτό, έπαιρνε έναν υπνάκο 15
λεπτών κάθε 4 ώρες.
Ο ερευνητής ύπνου Claudio Stampi του πανεπιστημίου
Χάρβαρντ ανακά-λυψε ότι με τη μέθοδο αυτή μπορεί κα-
νείς πράγματι να παραμείνει παραγωγικός για
περιορισμένη χρονική περίοδο. Όσοι συμμετέχουν σε
ιστιοπλοϊκούς αγώνες χρησιμοποιούν αυτή την ιδέα. Ο
αποτελεσματικότερος τρόπος είναι να έχετε τρεις περιόδους ύπνου των 25 με 30 λεπτών και
τη νύχτα έναν «κεντρικό ύπνο» 90 λεπτών (για να καταλάβει το σώμα σας ότι είναι νύχτα).
Απαγορευμένες ζώνες και παράθυρα για υγιεινό ύπνο
Κάθε ημέρα υπάρχουν δύο «απαγορευμένες» ζώνες, όπου είναι πάρα πολύ δύσκολο να
πέσετε για ύπνο. Είναι από τις 10 έως τις 11 το πρωί και από τις 8 έως τις 9 το βράδυ. Μην
προσπαθήσετε να κοιμηθείτε σε αυτές τις ενεργητικές περιόδους.
Κάθε 90 λεπτά, ανοίγει στον εγκέφαλο μας ένα είδος «παράθυρου
στο χρόνο»: είναι ακριβώς η κατάλληλη στιγμή για έναν σύντομο
αναζωογονητικό ύπνο. Είναι εύκολο να βρείτε αυτό το σημείο εισό-
δου: όταν αισθάνεστε περισσότερο κουρασμένος, τότε είναι η καλύ-
τερη στιγμή για έναν υπνάκο.
Όταν ανοίγει το παράθυρο του ύπνου, το σώμα σας αντιδρά.
Αισθάνεστε κουρασμένος, χασμουριέστε, τα βλέφαρα σας αρχίζουν
να κλείνουν, το κεφάλι σας βαραίνει, τα ανακλαστικά σας γίνονται
πιο αργά. Τρίβετε τα μάτια σας, ακουμπάτε το κεφάλι στα χέρια σας,
αισθάνεστε ατονία και δυσκολία συγκέντρωσης, οι σκέψεις σας ξεφεύγουν από το θέμα. Αν
στο σημείο αυτό πάρετε έναν υπνάκο, σημαίνει ότι ζείτε με το σώμα σας και όχι ενάντια του.
Αποτέλεσμα θα είναι να αισθανθείτε εντελώς ανανεωμένος και πιο ενεργητικός.
Δοκιμάστε τις ανάγκες σας σε ύπνο
Κάντε μια δοκιμή. Υποφέρετε από πραγματική έλλειψη ύπνου αν...:
• Κατά τη διάρκεια της ημέρας ξαπλώνετε και σας παίρνει ο ύπνος μέσα σε λιγότερο από 10
λεπτά (και ακόμα λιγότερο στην περίπτωση εφήβων και νεαρών ενηλίκων).
• Γλαρώνετε στο τρένο ή στο λεωφορείο
• Σε συνεδριάσεις ή παρουσιάσεις, αντιλαμβάνεστε ξαφνικά ότι χάσατε τις τελευταίες
φράσεις του ομιλητή.
Το φάρμακο για την έλλειψη ύπνου είναι το εξής: Φροντίστε να κοιμάστε τακτικά
τουλάχιστον επτά ώρες κάθε νύχτα και όταν μπορείτε να παίρνετε κι έναν υπνάκο το
απόγευμα. Αν είναι ανάγκη, το σαββατοκύριακο μπορείτε να αναπληρώνετε ένα μεγάλο
έλλειμμα ύπνου. Αυτό που δεν μπορείτε να κάνετε είναι να αποθηκεύετε «περίσσευμα
ύπνου» προκαταβολικά. Αν υπάρξει μια περίοδος που δεν κοιμάστε αρκετά, το σώμα σας
μπορεί να αναπληρώσει εύκολα τον χαμένο ύπνο αν επί δύο ή τρεις ημέρες κοιμηθείτε οκτώ
ώρες. Όταν για μια περίοδο έχετε κοιμηθεί πολύ λίγο, μην προσπαθήσετε να αναπληρώσετε
το έλλειμμα με το να κοιμάστε πάρα πολύ· αυτό μπορεί να προκαλέσει κατάθλιψη και
απάθεια.
Οι καλύτερες συμβουλές για τον υπνάκο σας
- 100 -
1. Θετική προσέγγιση. Να εφαρμόζετε την πολιτική σας για έναν σύντομο υπνάκο χωρίς
να αισθάνεστε ενοχές. Όσο πιο θετική η στάση σας, τόσο πιο αποτελεσματικός θα είναι
ο ύπνος σας. Αν ο μάνατζερ ή οι συνάδελφοι σας δεν θέλουν να σας το επιτρέψουν,
επιχειρηματολογήστε: «Όσοι παίρνουν τακτικά έναν υπνάκο μετά το μεσημεριανό
φαγητό, παίρνουν λιγότερες μέρες αναρρωτική άδεια το χρόνο. Ο μεσημεριανός υπνάκος
συμφωνεί με τους ανθρώπινους βιορυθμούς.» Μια μακροπρόθεσμη μελέτη που εκπο-
νήθηκε από την Ιατρική σχολή του πανεπιστημίου της Αθήνας έδειξε σαφώς ότι ο
μεσημεριανός υπνάκος μειώνει τον κίνδυνο εμφράγματος κατά 30%. Μεγάλες εταιρείες
όπως οι SAP και Siemens έχουν ορίσει ζώνες ανάπαυσης για το προσωπικό τους και
αυτό έχει οδηγήσει σε σαφή αύξηση της παραγωγικότητας.
2. Κανονικότητα. Αν είναι δυνατόν, προσπαθήστε να παίρνετε τον υπνάκο σας την ίδια
ώρα κάθε μέρα και υπό τις ίδιες συνθήκες.
Καλύτερο είναι να κοιμάστε το απόγευμα, μεταξύ 2 και 5, τουλάχιστον για τέσσερα
λεπτά της ώρας. Ο ύπνος αυτή την περίοδο προσφέρει το διπλάσιο ευεργετικό
αποτέλεσμα απ' ό,τι σε άλλες περιόδους της ημέρας. Αν δεν έχετε ευκαιρία να
κοιμηθείτε στη δουλειά σας, ίσως μπορείτε να πάρετε έναν μικρό υπνάκο μετά τη
δουλειά, πριν αρχίσετε τις άλλες σας δραστηριότητες.
3. Σταθερό τελετουργικό. Να εκμεταλλεύεστε τους συνειρμούς
που βοηθούν να σας έρθει ο ύπνος: η ίδια πολυθρόνα, ένα
μαξιλαράκι. Βγάλτε από την πρίζα το τηλέφωνο, ξεσφίξτε τα
ρούχα σας, κάντε μερικές κινήσεις για να χαλαρώσουν οι
μύες σας, διαβάστε ένα μικρό στοχαστικό κείμενο. Βρείτε τι
φέρνει αποτέλεσμα σε σας προσωπικά.
4. Ένα ευχάριστο δωμάτιο. Να κοιμάστε σε ένα οικείο δωμάτιο που σας προκαλεί ηρεμία
και σας καθησυχάζει. Πρέπει να είναι ήσυχο, ελαφρά σκοτεινό και όχι πολύ ζεστό -
περίπου 16 με 18 βαθμούς.
5. Ποιότητα, όχι ποσότητα. Η επωφελής επίδραση του ύπνου εξαρτάται περισσότερο από
την κατάλληλη στιγμή παρά από τη συνολική του διάρκεια. Ένας πολύ σύντομος ύπνος
που Ξεκινάει τη βέλτιστη στιγμή (όταν ανοίξει το παράθυρο του ύπνου) έχει εξίσου
αναζωογονητικό αποτέλεσμα όσο και μια παρατεταμένη σιέ-στα, ίσως μάλιστα και
περισσότερο. Κατά κανόνα, η βέλτιστη διάρκεια είναι από 4 έως 20 λεπτά.
6. Μπορείτε να κοιμηθείτε οπουδήποτε. Καθίστε στη λεγόμενη «στάση του αμαξά» με
τα πόδια ανοιχτά, πάνω σε ένα σκαμνί. Γείρετε λιγάκι προς τα εμπρός το κεφάλι και το
πανωκόρμι σας και στηρίξτε τα χέρια και τα μπράτσα στους μηρούς και τα γόνατα.
Σε αίθουσες αναμονής, σε διαδρομές με το τρένο, και σε άλλες παρόμοιες καταστάσεις,
να έχετε όρθια τη ράχη, καλά στηριγμένη, και το κεφάλι ελαφρά γερμένο προς τα
εμπρός ή προς τα πίσω, Σημαντικό για την
κυκλοφορία είναι να μην σταυρώνετε τα πόδια
σας.
Αν κάθεστε στο γραφείο σας, βάλτε τα χέρια και
τους αγκώνες πάνω στην επιφάνεια του
γραφείου, και στηρίξτε το κεφάλι σας πάνω στα
μπράτσα.
Μια εναλλακτική λύση είναι να χρησιμοποιήσετε για μαξιλάρι έναν χαρτοφύλακα (αν
είναι επίπεδος και όχι πολύ σκληρός) ή ένα διπλωμένο πουλόβερ ή πανωφόρι· βάλτε το
πάνω στο τραπέζι, βάλτε τα χέρια σας γύρω του και ακουμπήστε επάνω το κεφάλι σας.
7. Ακούστε ώσπου να κουραστείτε. Ακούστε στοχαστική μουσική ή αφουγκραστείτε τον
ήχο του ανεμιστήρα ή του κλιματιστικού. Όσο πιο ομαλή και προβλέψιμη είναι η
ακολουθία των ήχων ή της μουσικής, τόσο πιο εύκολα θα σας πάρει ο ύπνος. Εναλλακτι-
κά, μπορείτε να φανταστείτε ότι βρίσκεστε ξαπλωμένος σε μια καλύβα στα νησιά Φίτζι
- 101 -
στον Ειρηνικό Ωκεανό και ακούτε τον ανάλαφρο φλοίσβο των κυμάτων ενώ οι γρύλοι
τραγουδούν στο βάθος.
8. Το φαγητό μπορεί να σας φέρει κούραση. Τα γεύματα που περιέχουν υδατάνθρακες
σας βοηθούν να αποκοιμηθείτε και κάνουν τον ύπνο να διαρκεί περισσότερο: μια φέτα
ψωμί, μια πατάτα, ένα μικρό γλυκό, ένα ποτήρι γάλα. Πριν από τον ύπνο μην πιείτε
πολλά υγρά.
9. Να ξυπνάτε σωστά. Μην σηκώνεστε απότομα. Ο κανόνας είναι να αφήσετε για το
ξύπνημα σας περίπου τόση ώρα όση χρειαστήκατε
για να αποκοιμηθείτε. Βοηθήστε το σώμα σας να
ξυπνήσει, κάνοντας βαθιές εισπνοές και εκπνοές. Το
τέντωμα και το χασμουρητό σας βοηθούν επίσης να
ξυπνήσετε. Το να ρίξετε κρύο νερό στο πρόσωπο σας
(καλό για τη χαμηλή πίεση), να βουρτσίσετε τα
δόντια σας, να πιείτε ένα ποτήρι κρύο νερό, να φάτε
ένα ελαφρύ γεύμα που να περιέχει πρωτεΐνες (π.χ.
ένα γιαούρτι) κάνουν τον εγκέφαλο να εκκρίνει διεγερτικούς νευροδιαβιβαστές.
10. Μήπως είστε εναντίον του υπνάκου; Ορισμένοι άνθρωποι αισθάνονται εξαντλημένοι
ύστερα από έναν σύντομο ύπνο και για το λόγο αυτό τον αποφεύγουν. Αλλά ακόμα κι
αυτοί μπορούν να ωφεληθούν από έναν υπνάκο. Κατά κανόνα, δεν χρειάζονται πε-
ρισσότερες από τέσσερις με πέντε ημέρες για να αλλάξετε στάση και από ορκισμένος
εχθρός της μεσημεριανής σιέστας να γίνετε φανατικός οπαδός του υπνάκου. Ιδιαίτερα
χρήσιμο είναι να κάνετε την αλλαγή αυτή όταν αντιλαμβάνεστε ότι μεγαλώνετε και ότι η
γενική σας παραγωγικότητα μειώνεται. Σε ιδιαίτερα δύσκολες περιπτώσεις μπορεί να
χρειαστείτε 20 μέρες για να συνηθίσετε την καινούργια συνήθεια. Μετά τη φάση αυτή
θα αισθάνεστε σε φόρμα και η διάθεση σας θα είναι θετική ύστερα από έναν σύντομο
υπνάκο, αν καταφέρετε να ενσωματώσετε τη συνήθεια στην καθημερινή σας ρουτίνα.
- 102 -
Όταν μια έγκυος είναι πολύ κουρασμένη, η μαμή τη συμβουλεύει να σηκώσει τα χέρια, να
τεντώσει τα δάχτυλα, να τα σφίξει σε γροθιά, να ξανατεντώσει με ορμή τα δάχτυλα, και να
επαναλάβει την όλη διαδικασία 10 φορές. Αυτή η άσκηση «άντλησης» με τα χέρια θέτει σε
κίνηση την κυκλοφορία, όπως όταν προθερμαίνουμε έναν κινητήρα ντίζελ.
Αρωματοθεραπεία. Βάλτε στο κομοδίνο σας το αγαπημένο σας άρωμα ή κολόνια. Αμέσως
μόλις χτυπήσει το ξυπνητήρι, βάλτε λίγο άρωμα στον καρπό σας και μυρίστε «την ευωδιά
της ημέρας». Αυτό λειτουργεί και για γυναίκες και για άντρες. Διεγερτικό αποτέλεσμα έχουν
τα εξής αρώματα: χαμομήλι, λεβάντα, μέντα, δεντρολίβανο, άγριο κυπαρίσσι, λεμόνι.
Γεμίστε ευγνωμοσύνη. Ο Αμερικανός συγγραφέας Χένρι
Ντέιβιντ Θόροου έκανε στον εαυτό του τις εξής τρεις ερωτήσεις
κάθε πρωί που ξυπνούσε: Τι καλό υπάρχει στη ζωή μου; Για ποια
πράγματα μπορώ να είμαι ευτυχισμένος; Για ποια πράγματα
χρωστώ ευγνωμοσύνη; Οι απαντήσεις σε αυτές τις ερωτήσεις
δημιουργούν φιλική, θετική και δραστήρια διάθεση.
Ανοίξτε το δρόμο. Ο Αμερικανός γιατρός και ψυχολόγος Reid Wilson επισημαίνει ότι η
καταθλιπτική διάθεση το πρωί μπορεί να οφείλεται σε μια υποσυνείδητη αποστροφή για τις
μικρές λεπτομέρειες της πρωινής ρουτίνας. Μπορεί επίσης να έχετε αρνητικές προσδοκίες
για το τι σας επιφυλάσσει η ημέρα. Κάντε μια εντελώς ειλικρινή ανάλυση: Τι σας τη δίνει
στα νεύρα το πρωί; Ειδικότερα, ποιος; Μήπως χρειάζεστε μεγαλύτερη ησυχία; Αν είναι
ανάγκη, να σηκώνεστε νωρίτερα ώστε να έχετε χρόνο για τον εαυτό σας.
Ο χρόνος εξακολουθεί να είναι το σπουδαιότερο συστατικό για ένα επιτυχημένο πρωινό
πρόγραμμα. Όσοι ξεκινούν το πρωί τους κάτω από τον έλεγχο του δευτερολεπτοδείκτη έχουν
βάλει το σώμα και την ψυχή τους σε ανθυγιεινή κατάσταση «γρήγορης λειτουργίας».
Προσθέστε μισή ώρα επιπλέον στο συνηθισμένο σας πρόγραμμα. Αφιερώστε χρόνο στον
εαυτό σας. Απολαύστε με την ησυχία σας την ιεροτελεστία του μπάνιου σας. Όταν ο καιρός
είναι καλός, καθίστε έξω στο μπαλκόνι και απολαύστε το πρωινό σας χωρίς βιασύνη. Θα
διαπιστώσετε ότι έτσι το πρωινό σας μετατρέπεται σε μια πηγή χαλάρωσης και ευτυχίας.
Προετοιμάστε το πρωί σας. Βελτιστοποιήστε την «εξέδρα εκτόξευσης» σας. Ετοιμάστε τα
ρούχα σας και τα πράγματα της δουλειάς σας αποβραδίς και έχετε στρωμένο το τραπέζι για
το πρωινό.
Ένα καθαρό, φωτεινό, τακτοποιημένο μπάνιο, με
όμορφη μυρωδιά, είναι σημαντικό για να ξεκινήσετε
καλά την ημέρα σας. Στο μπάνιο πρέπει να υπάρχει
τουλάχιστον ένα πράγμα που να το περιμένετε με
λαχτάρα: ένα ραδιόφωνο συντονισμένο στον αγαπη-
μένο σας σταθμό, λουλούδια, πετσέτες ζεσταμένες
στο καλοριφέρ, κτλ.
Απέξω νερό. Το ντουζ έχει αναζωογονητική επίδραση μόνο αν μετά το ζεστό νερό περάσετε
στο κρύο (15 βαθμοί). Ο καλύτερος τρόπος για το κρύο ντους είναι αυτός που προτάθηκε
από τον Sebastian Kneipp, ιερωμένο και υδροθεραπευτή του 19ου αιώνα: να φέρνετε το κρύο
νερό σταδιακά όλο και πιο κοντά στην καρδιά σας· πρώτα το δεξί πόδι, μετά το δεξί χέρι,
μετά το αριστερό πόδι, το αριστερό χέρι, η πλάτη, το στήθος. Το σοκ μετριάζεται αισθητά αν
την ίδια στιγμή έχετε γεμίσει το στόμα σας με κρύο νερό.
Η πρωινή εφημερίδα κάνει καλό στην υγεία. Μια
γνήσια απλουστευτική συμβουλή: αν συνηθίζετε το πρωί
να βγαίνετε για να πάρετε εφημερίδα, φορέστε κάτι ζεστό
και μετατρέψτε τη διαδρομή μέχρι το γραμματοκιβώτιο ή
το περίπτερο σε έναν σύντομο περίπατο τριών λεπτών. Ο
φρέσκος αέρας πριν από το πρώτο γεύμα της ημέρας
βάζει σε κίνηση την κυκλοφορία και τον μεταβολισμό
- 103 -
σας.
Καλή διάθεση με πράσινο τσάι. Οι αθλητίατροι του πανεπιστημίου του Σικάγου έχουν
κάνει εκτεταμένες έρευνες για τα ροφήματα του πρωινού. Η καλύτερη λύση ήταν σαφώς το
πράσινο τσάι. Αφυδατώνει το σώμα λιγότερο απ' ό,τι το μαύρο τσάι ή ο καφές. (Ο καφές
προκαλεί επίσης υπερβολική οξύτητα στο σώμα). Το πράσινο τσάι αυξάνει επίσης το επίπεδο
της σεροτονίνης, κάτι που έχει θετική επίδραση στη διάθεση.
Τώρα έχετε κάνει μερικά ακόμα βήματα στο δρόμο προς την απλοποίηση. Η συνείδηση σας
είναι τώρα περισσότερο ικανή να αντεπεξέρχεται στις πολλές απλοποιήσεις και βελτιώσεις
που σχηματίζουν τον μεγάλο δρόμο που οδηγεί στον εσωτερικό σας στόχο. Τώρα είστε
έτοιμος να ενσωματώσετε μια ακόμα διάσταση της ζωής σας στον δρόμο προς την
απλοποίηση: τους ανθρώπους γύρω σας.
- 104 -
Απλουστευτικός στόχος για το Επίπεδο 5
Έχετε δοκιμάσει αυτή την υπέροχη αίσθηση, όταν τα προβλήματα διαλύονται σαν ατμός
καθώς τα συζητάτε με κάποιον άλλον; Όταν σας δίνουν βοήθεια που δεν την περιμένατε; Ή
όταν είστε σε θέση να κάνετε κάτι καλό για έναν άλλον; Μια ζωή χωρίς τέτοιες σχέσεις είναι
φτωχή και μπερδεμένη. Από την άλλη πλευρά, μια ζωή με φίλους είναι πλούσια και απλή.
Πολλές από τις μεθόδους απλοποίησης που έχουμε ήδη εξετάσει είναι πολύ πιο
αποτελεσματικές όταν τις δοκιμάζετε και τις εξασκείτε με άλλους ανθρώπους.
Το κεφάλαιο αυτό θα σας πει πώς να βρείτε αυτούς τους άλλους ανθρώπους.
- 106 -
Η αλυσίδα της καλοσύνης
Η Oprah Winfrey, η αδιαμφισβήτητη βασίλισσα των εκπομπών με καλεσμένους στην
αμερικανική τηλεόραση, έχει δημιουργήσει μια εκδήλωση που έκανε αίσθηση στην
αμερικανική κοινωνία τα τελευταία χρόνια. Λέγεται «αλυσίδα της καλοσύνης». Ο κάθε
θεατής της εκπομπής καλείται να κάνει κάτι καλό για κάποιο άλλο πρόσωπο — κατά
προτίμηση, κάποιον που δεν θα το περιμένει: να προσφέρει
κάτι (λουλούδια, ένα βιβλίο, ένα δίσκο), να τον
επισκεφτεί, να του κάνει τα ψώνια, να τον καλέσει για
δείπνο ή κάτι άλλο. Όσο μεγαλύτερη φαντασία δείξει
κανείς, τόσο καλύτερα. Υπάρχει μία μόνο προϋπόθεση: ο
αποδέκτης δεν επιτρέπεται να ανταποδώσει την καλοσύνη·
αντί γι' αυτό, πρέπει και ο ίδιος να κάνει μια καλή πράξη
με αποδέκτη κάποιον τρίτο. Κι έτσι, η αλυσίδα συνεχίζεται. Έχει οδηγήσει στα πιο υπέροχα
πράγματα: από ανθοπώλες που ανακαλύπτουν με κατάπληξη τόσους νέους πελάτες έως
εχθρούς γείτονες που ξαφνικά γίνονται οι καλύτεροι φίλοι. Το καλό με την ιδέα αυτή είναι
ότι μπορεί να εφαρμοστεί σε οποιαδήποτε χώρα. Δεν χρειάζεστε μια τηλεοπτική
διασημότητα για να αρχίσετε να την εφαρμόζετε κι εσείς.
- 108 -
Όταν οι οικοδεσπότες σας πουν ότι είναι ώρα για φαγητό, μην ντραπείτε να είστε ο πρώτος
που θα πλησιάσει στο τραπέζι. Παλιότερα εθεωρείτο ευγενικό να είναι κανείς πολύ
συγκρατημένος εκείνη τη στιγμή, αλλά σήμερα αυτό αντιμετωπίζεται πιο αρνητικά.
Βοηθήστε τον οικοδεσπότη σας· πλησιάστε καλεσμένους που δείχνουν συνεσταλμένοι και
τραβήξτε τους στη συζήτηση.
Μην κρατάτε αιχμάλωτους τους οικοδεσπότες σας
Ασφαλώς πρέπει να κουβεντιάζετε με τους οικοδεσπότες σας, αλλά μην τους μονοπωλείτε.
Φροντίστε να μπορεί ο κάθε καλεσμένος να δεχτεί ένα ίσο μερίδιο της προσοχής των
οικοδεσποτών. Στα μεγάλα πάρτι είναι αδύνατον οι
οικοδεσπότες να πλησιάσουν κάθε προσκεκλημένο.
Πρέπει να πάρετε την πρωτοβουλία.
Να πλησιάζετε τους άλλους έχοντας ένα στόχο. Να
χρησιμοποιείτε την κάθε στιγμή για συνειδητή δικτύωση.
Αν θέλετε να γνωρίσετε ένα συγκεκριμένο καλεσμένο,
ζητήστε από τον οικοδεσπότη σας να σας συστήσει. Ο οικοδεσπότης σας θα δεχτεί μετά
χαράς, επειδή σκοπός του είναι να έχουν οι καλεσμένοι του επαφές μεταξύ τους.
Μην παραβιάζετε τα ταμπού
Σε κάθε χώρα, υπάρχουν θέματα που πρέπει να αποφύγετε για να μην
προσβάλετε τους καλεσμένους και τους οικοδεσπότες σας. Μην κάνετε
κανένα μειωτικό σχόλιο για την τροφή που σας πρόσφεραν («Το ξέρετε
ότι το χοιρινό βλάπτει σοβαρά την υγεία;») ή για άλλους καλεσμένους.
Παρομοίως, οι ηθικολογικές διαλέξεις από χορτοφάγους πλάι στον
μπουφέ με το ροσμπίφ είναι σκέτη αγένεια, όσο πεπεισμένος κι αν είναι
κανείς για την ορθότητα της διαιτολογικής του πολιτικής. Αποφεύγετε
να κάνετε συζητήσεις για την πολιτική, τη θρησκεία, τα χρήματα ή τις
αρρώστιες. Και σε καμιά περίπτωση μην αρχίσετε να νουθετείτε τα
παιδιά άλλων.
Να λέτε καλά λόγια για το φαγητό
Αλλά να είστε και ειλικρινής. Αν τα ορντέβρ ήταν απαίσια, παινέψτε το κρασί. Στον μπουφέ,
αρχίστε βάζοντας λίγο απ' όλα στο πιάτο σας.
ώστε να δείτε ποια σας αρέσουν. Φροντίστε να κρατήσετε ολοκληρωτικά τον έλεγχο του
εαυτού σας. Μη φέρετε σε δύσκολη θέση τον οικοδεσπότη σας πίνοντας πολύ κρασί.
Συμφωνήστε από πριν με το συνοδό σας ότι σε περίπτωση που οποιοσδήποτε από τους δύο
μεθύσει, θα φύγετε και οι δυο ήσυχα. Όταν λέμε «ήσυχα» εννοούμε ιδίως να αποφύγετε τη
δημόσια συζήτηση του θέματος: «Πάλι μέθυσες, τι θα γίνει με σένα;»
Να φεύγετε την κατάλληλη ώρα
Το να φεύγει κανείς πολύ νωρίς είναι εξίσου αγενές όσο και
το να μένει πάρα πολύ. Ο απλούστερος τρόπος είναι να
ακολουθήσετε την πλειοψηφία. Σε κάθε περίπτωση όμως,
μη φύγετε χωρίς να αποχαιρετίσετε τους οικοδεσπότες σας
και να τους ευχαριστήσετε ειλικρινά. Πρέπει επίσης να τους
ευχαριστήσετε ξανά. Σε ορισμένους κύκλους συνηθίζεται οι
καλεσμένοι να τηλεφωνούν την επόμενη μέρα στους
οικοδεσπότες για να τους ευχαριστήσουν για την ωραία
βραδιά. Πρόκειται για καλή ευκαιρία για να προχωρήσετε
παραπέρα κάποιες γνωριμίες («Ποιος ήταν εκείνος ο
απίθανος πιανίστας;») έτσι που μια συνάντηση να μπορεί να εξελιχθεί σε φιλική σχέση.
- 109 -
Απλουστευτική ιδέα 21: Ξεμπερδέψτε τους οικογενειακούς δεσμούς σας
Πρόκειται για την πιο δύσκολη, περίπλοκη αλλά και σημαντική σχέση στη ζωή σας. Ενοχή,
πάθος, θυμός, φιλία, αγάπη, εξάρτηση -όλα αυτά τα
θέματα τα συναντάει κάθε ενήλικας στη σχέση του με τη
μητέρα ή τον πατέρα του. Θα υπάρχουν πολλά αισθήματα,
μερικά από αυτά αλληλοαντικρουόμενα, που σας δένουν
με τους ανθρώπους που σας έφεραν στον κόσμο -και
ιδίως, φυσικά, με τη μητέρα σας. Βλέπει κανείς δυνατούς
ενήλικες να μετατρέπονται σε τρεμάμενα μωρά κάθε φορά
που τους επισκέπτεται η μητέρα τους. Σπάνια υπάρχει μια
συνεδρία με ψυχοθεραπευτή, στην οποία να μη γίνεται
λόγος για τη σχέση του πελάτη με τους γονείς του. Και
κάθε χρόνο τα Χριστούγεννα, το ζήτημα γίνεται πιο
επίκαιρο από ποτέ.
Να συνειδητοποιήσετε την ηλικία των γονέων σας. Σ αν μικρό παιδί, θεωρούσατε τους
γονείς σας «μοντέρνους» και εξοικειωμένους με την επικαιρότητα. Ωστόσο, ως ενήλικες
πρέπει να έχετε κατά νου ότι οι γονείς σας είναι μια γενιά πιο ηλικιωμένοι από εσάς. Στις
περισσότερες περιπτώσεις, αυτό σημαίνει ότι δεν μπορούν να μιλάνε τόσο ανοιχτά για τα
πάντα όσο εσείς. Κατά πάσα πιθανότητα θα ζουν σε διαφορετική ταχύτητα από εσάς. Αν
πάρουμε υπόψη το στατιστικά μεγάλο προσδόκιμο ζωής της προηγούμενης γενεάς, οι
διαφορές αυτές κατά πάσα πιθανότητα θα αυξηθούν. Να το έχετε υπόψη.
Να ακούτε τους γονείς σας. Δεν έχετε πια ανάγκη να υπακούτε τους γονείς σας όπως
κάνατε όταν ήσασταν παιδί. Καλό είναι όμως να τους ακούτε και να μένετε όσο το δυνατόν
πιο ανοιχτός απέναντι τους. Δώστε τους να καταλάβουν ότι κατανοείτε τις απόψεις τους
έστω κι αν δεν τις συμμερίζεστε κατ' ανάγκη. Τα ενήλικα παιδιά μερικές φορές έχουν τάση
να διακόπτουν απότομα τους γονείς τους: «Ναι, ναι, τα ξέρουμε αυτά, μας τα έχεις πει εκατό
φορές!» Τα λόγια αυτά πληγώνουν τους ηλικιωμένους περισσότερο απ' όσο φαντάζεστε.
Οι γονείς σας έχουν ζήσει περισσότερο από εσάς. Αυτό μπορεί να φαίνεται αυτονόητο,
αλλά συχνά το παραβλέπουμε: οι γονείς σας ζούσαν πριν εσείς γεννηθείτε. Δώστε τους την
ευκαιρία να σας πουν όσο το δυνατόν περισσότερα για τον καιρό
τους, ώστε να τους καταλάβετε.
Θυμηθείτε τη δική σας νεότητα και από αυτή τη σκοπιά ρωτήστε
τους: «Πότε ερωτεύτηκες για πρώτη φορά; Πώς το αντιμετώπισαν οι
γονείς σου; Πώς περνούσατε τότε τον ελεύθερο χρόνο σας;»
Ρωτήστε τους γονείς σας για το παρελθόν. Συνήθως η μητέρα ξέρει
περισσότερα για τα παλιά χρόνια και γενικά οι ηλικιωμένοι
αρέσκονται να μιλούν για τα περασμένα. Μη μείνετε ικανοποιημένοι
με γενικολογίες («Πέρασα δύσκολα παιδικά χρόνια»). Ζητήστε τους
να σας πουν πραγματικές ιστορίες και κάντε και καινούργιες ερωτήσεις. Συγκεντρώστε όλα
τα γεγονότα· μπορεί να φαίνεται πολλή δουλειά εκείνη τη στιγμή, αλλά είναι μια από τις πιο
πολύτιμες κληρονομιές που μπορείτε να μεταβιβάσετε στα παιδιά σας. Αυτό είναι συχνά
δυνατό ακόμα κι αν οι σχέσεις σας με τους γονείς σας είναι τεταμένες.
Κάντε πιο εύκολη τη ζωή των γονέων σας. Πολλοί ενήλικες έχουν εμπιστοσύνη στη
φυσική, σιωπηρή κατανόηση που είχαν με τους γονείς τους όταν ήταν παιδιά. Αποτέλεσμα
είναι όταν μεγαλώνουν να είναι βέβαιοι ότι μπορούν να καταλάβουν τι χρειάζονται οι γονείς
τους, απλώς και μόνο ρίχνοντας τους μια ματιά -και δεν αντιλαμβάνονται πόσο αναληθές
είναι αυτό. Και οι γονείς συχνά δεν τολμούν να διαφωνήσουν.
Ένα παράδειγμα. Ο γιος καλεί τη μητέρα του στην όπερα την ημέρα των γενεθλίων της
επειδή ξέρει ότι αυτό της άρεσε πάντοτε στο παρελθόν· και δοκιμάζει έκπληξη όταν τη
βλέπει κακοδιάθετη. Ο λόγος είναι ότι η μητέρα του στην πραγματικότητα αντιπαθεί την
- 110 -
όπερα και πήγαινε μόνο και μόνο για χάρη του πατέρα του, που τώρα έχει πεθάνει. Μια
απλή, ανοιχτή ερώτηση θα είχε λύσει το όλο πρόβλημα.
Γνωρίστε τους συγγενείς των γονέων σας. Αν δεν το έχετε ήδη κάνει, αποκτήστε επαφή με
τα αδέλφια και τους άλλους συγγενείς και φίλους των γονέων σας. Οργανώστε οικογενειακές
συγκεντρώσεις, αν δεν το κάνει κανείς άλλος. Αν υπάρχει εχθρότητα ανάμεσα σε μέλη της
οικογένειας, προσπαθήστε ως εκπρόσωπος της νεότερης γενεάς να επιφέρετε συμφιλίωση -
χωρίς να υιοθετήσετε το ρόλο του ειρηνοποιού. Να αναλάβετε δράση στο παρασκήνιο· να
φροντίσετε να υπάρχουν ευκαιρίες ώστε οι άνθρωποι αυτοί να βρεθούν και να συζητήσουν.
Μετά, εκείνοι θα λύσουν μεταξύ τους το πρόβλημα. Ο τερματισμός παλιών διενέξεων είναι η
καλύτερη επένδυση για το μέλλον σας και το μέλλον των παιδιών σας.
Συνειδητοποιήστε ποια χαρακτηριστικά μοιράζεστε με τους γονείς σας.
Εδώ συγκαταλέγονται θετικά και αρνητικά χαρακτηριστικά γνωρίσματα. Κοιτάξτε τόσο τα
καλά όσο και τα κακά, γιατί και τα δύο σας συνδέουν με τους
γονείς σας. Η επιθυμία «Δεν θέλω να μοιάσω σε τίποτα με τον
πατέρα μου!» ελάχιστη πιθανότητα έχει να επαληθευτεί, επειδή ο
γενετικός δεσμός είναι πολύ δυνατός. Πρόκειται για μια παλιά ψυ-
χολογική διαπίστωση: αυτό που απωθούμε μακριά μας κολλάει
επάνω μας. Το καλύτερο που μπορείτε να κάνετε είναι να
προσπαθήσετε περισσότερο από τους γονείς σας ώστε να αξιο-
ποιήσετε καλύτερα τα χαρακτηριστικά σας. Και για να το κάνετε
αυτό, πρέπει να κοιτάξετε τις αρνητικές πτυχές της οικογενειακής
σας ιστορίας και να πείτε «Είμαι κομμάτι της».
Μάθετε να αντιμετωπίζετε τα σημεία τριβής στη σχέση σας. Αν η επικοινωνία ανάμεσα
σε σας και στους γονείς σας έχει διαταραχθεί ή έχει διακοπεί εντελώς, πρέπει να υπάρχει
κάποιος λόγος ή ένα γεγονός που πυροδότησε τις εξελίξεις. Ίσως δεχτήκατε πίεση και πολύ
σωστά δεν υποχωρήσατε. Ίσως η μητέρα σας ήθελε να έρθει διακοπές μαζί σας κι εσείς δεν
θέλατε -όπως ήταν δικαίωμα σας.
Σκεφτείτε ότι εξακολουθείτε να έχετε πολλά κοινά σημεία σε πολλούς τομείς, πέρα από το
σημείο τριβής. Εστιάστε τη σχέση σας στο θέμα αυτό, που
συνήθως είναι πολύ οδυνηρό. Μην προσπαθήσετε να το λύσετε
από το τηλέφωνο, γιατί οποιοδήποτε από τα δύο μέρη μπορεί
πάντοτε να τερματίσει τη συνομιλία κλείνοντας το τηλέφωνο.
Κάντε το γραπτώς και συνεχίστε με επίσκεψη.
Στη χειρότερη περίπτωση, πρέπει να συμφωνήσετε να «χωρίσετε
για ένα διάστημα». Αν πείτε, «δεν θα έχω επαφές μαζί σου για ένα
χρόνο» ανοίγετε περισσότερες δυνατότητες από έναν καβγά στον
οποίο λέτε «Δεν θα σε ξαναδώ ποτέ!» Όσοι λένε κάτι τέτοιο
αισθάνονταν ενοχές για πάντα μετά και αισθάνονται δεσμευμένοι
από τα λόγια τους. Ο χρόνος δεν γιατρεύει όλες τις πληγές· ωστόσο, σε συγκρούσεις
ανάμεσα σε ανθρώπους υπάρχει πάντοτε μια «περίοδος παραγραφής» που πρέπει να
αξιοποιήσετε.
- 111 -
Κανονίστε την κηδεία σας
Όταν πεθάνετε, οι συγγενείς σας θα πρέπει να πάρουν πολλές σημαντικές αποφάσεις, και θα
πρέπει να τις πάρουν σε κατάσταση σοκ. Η διαφορά τιμής ανάμεσα σε ένα απλό φέρετρο και
σε ένα φέρετρο πολυτελείας είναι τεράστια, και το ίδιο ισχύει για τις άλλες λεπτομέρειες μιας
κηδείας. Μπορείτε να βοηθήσετε πολύ την οικογένεια σας αν γράψετε μερικές επιθυμίες σας.
Για παράδειγμα, θα μπορούσατε να γράψετε, «Θέλω να ταφώ στον οικογενειακό μας τάφο
στο νεκροταφείο του Δήμου Χ. σε ένα πολύ απλό φέρετρο. Σας
παρακαλώ μετά την κηδεία να καλέσετε όλους μου τους φίλους στο
εστιατόριο Υ για ένα ποτήρι στη μνήμη μου. Όπως ξέρετε, το
αγαπημένο μου φαγητό ήταν χοιρινή μπριζόλα και μια μπίρα. Αντί για
λουλούδια, θέλω οι φίλοι μου να κάνουν δωρεές στο ίδρυμα Ζ. Να με
πενθήσετε χωρίς απελπισία. Αφήνω τον κόσμο γνωρίζοντας ότι είχα
μια γεμάτη και ευτυχισμένη ζωή.»
- 112 -
Τα πάντα μπορεί να προκαλέσουν φθόνο: χρήματα, εμφάνιση, φήμη, ένα ορισμένο ταλέντο.
Έχουν γίνει προσπάθειες σε πολιτικό επίπεδο να καταργηθεί η βάση του φθόνου: να
δημιουργηθεί μια κοινωνία στην οποία ο καθένας έχει ίση ιδιοκτησία. Αλλά ακόμα και εκεί ο
φθόνος συνέχισε να υπάρχει. Είναι ένα κρυφό αλλά επίμονο πρόβλημα που κάνει δύσκολη τη
ζωή -τόσο για εκείνους που φθονούν όσο και για τα αντικείμενα του φθόνου τους.
Αλλά εσείς μπορείτε να κάνετε κάτι για αυτό. Στην πραγματικότητα, ο φθόνος μπορεί να
γίνει πηγή παρακίνησης στη ζωή σας. Κοιτάξτε τις στρατηγικές απλοποίησης για να
αντιμετωπίσετε τον φθόνο -τόσο στον εαυτό σας όσο και στους άλλους.
Απλοποιήστε. Όσο μεγαλύτερη η σημασία της απλότητας στη ζωή σας, τόσο λιγότερο
φθόνο αισθάνεστε. Αν σταματήσετε να κάνετε συλλογή από φλιτζάνια καφέ, δεν θα φθονείτε
άλλους επειδή έχουν πιο εντυπωσιακή συλλογή. Το απλό, το χαμηλόφωνο, το μη θεαματικό -
αυτή είναι η υγιής απάντηση για όσους αισθάνονται φθόνο και αναζητούν νόημα.
- 114 -
Αναζητήστε μια απλή, πραγματιστική λύση στο πρόβλημα. Πείτε στον άλλον στα ίσια πόσο
σας πληγώνει η συμπεριφορά του: «Θα σε πλήγωνε κι εσένα, σωστά;»
Να επαινείτε ειλικρινά. Βοηθήστε τους άλλους να ξεπεράσουν τα αισθήματα φθόνου
απέναντι σας, ε-παινώντας τους ειλικρινά με λόγια που να μπορούν να τα καταλάβουν. Όμως
μην υπερβάλλετε γιατί δεν θα γίνετε πιστευτός.
- 115 -
Απελευθερωθείτε από την ανάγκη να λύνετε τα προβλήματα των άλλων
Η ζωή μπορεί να διαιρεθεί σε τρεις περιοχές:
1. Στη ζωή καθαυτή, με την έννοια που υπόκειται στους φυσικούς νόμους. Ο ήλιος που
ανατέλλει το πρωί, ο καιρός, το γεγονός ότι κάποτε θα πεθάνετε· όλα τα πράγματα τα οποία
σαφώς βρίσκονται έξω από τη σφαίρα επιρροής σας.
2. Στη ζωή των άλλων. Αυτή είναι η περιοχή την οποία θίξατε στη γραπτή άσκηση σας με
το «πρέπει».
3. Στη δική σας ζωή.
Το απλουστευτικό μήνυμα είναι το εξής: ασχοληθείτε αποκλειστικά με την τρίτη αυτή
περιοχή. Το να αναζητείτε διαρκώς λύσεις στα προβλήματα των άλλων μπορεί να αποτελέσει
τρομακτικό βάρος. Το να σκέφτεστε πιθανές λύσεις στα προβλήματα τους βαραίνει την ψυχή
και το μυαλό σας. Ο ψυχολόγος Jack Dawson επισημαίνει ότι τίποτε δεν απλουστεύει
περισσότερο τη ζωή από το να περιορίζεστε σε εκείνα τα πράγματα που μπορείτε να
αλλάξετε.
- 117 -
Η μέθοδος για την απαλλαγή από την κριτική διάθεση ισχύει επίσης για τις σχέσεις σας με
τους γνωστούς και τους φίλους σας, καθώς και με το σύντροφο της ζωής σας. Σε αυτή την
πιο σημαντική σχέση της ζωής σας, έχουμε αφιερώσει ένα ολόκληρο κεφάλαιο και ένα
επίπεδο της πυραμίδας της ζωής σας.
- 118 -
Απλουστευτικός στόχος για το Επίπεδο 6
Ο τίτλος του βιβλίου αυτού, Ο δρόμος προς την απλοποίηση, σημαίνει στην πραγματικότητα
περισσότερα από το να απλοποιήσετε μόνο τη ζωή σας· θα μπορούσατε να πείτε ότι σημαίνει
να απλοποιήσετε τις ζωές σας. Η ζωή σας αποτελείται από κάτι περισσότερο από εσάς και
μόνο. Ο σύζυγος ή η σύζυγος σας, ο σύντροφος της ζωής σας δεν είναι ένα οποιοδήποτε
άλλο πρόσωπο αλλά κομμάτι της ψυχής σας. Ακόμη κι αν επιφανειακά αυτό δεν το βλέπετε
ακόμη ή δεν το βλέπετε πια -ασυνείδητα έχετε μεγαλώσει μαζί. Για το λόγο αυτό είναι τόσο
οδυνηρός ο χωρισμός ή το διαζύγιο. Κατά συνέπεια, είναι πιο σημαντικό να διατηρήσετε τη
σχέση αυτή απ' ό,τι είναι να φροντίσετε τα πράγματα σας, τα οικονομικά σας, το χρόνο σας,
το σώμα σας, ή το κοινωνικό σας δίκτυο.
Αν μέχρι τώρα διαβάζατε το βιβλίο αυτό μόνος σας, τώρα μπορείτε να το δώσετε στο
σύντροφο σας. Ή μπορεί να προτιμήσετε να το αφήσετε ανοιχτό, δήθεν τυχαία, σε μια σελίδα
που θεωρείτε σημαντική για τη σχέση σας. Έχει τώρα έρθει η ώρα να προχωρήσετε στο
δρόμο της απλοποίησης μαζί.
- 119 -
Το πρώτο βήμα για την επίλυση του διλήμματος είναι να μπορέσετε να μιλήσετε
«ουσιαστικά» ο ένας με τον άλλον. Όχι για τη δουλειά σας, ούτε για τα παιδιά ή το φαγητό:
πρέπει να μιλήσετε για σας. Κάθε ζευγάρι το κάνει αυτό στην αρχή της σχέσης τους. Ο ένας
είναι περίεργος για τον άλλον, θέλει να μάθει περισσότερα για τον άλλον. Από την
αυξανόμενη οικειότητα γεννιέται η σεξουαλική έλξη. Αλλά μετά ο καθένας νομίζει ότι είναι
αδύνατον πια να ανακαλύψει κάτι άλλο για τον σύντροφο του, επειδή έχουν πει τόσα πολλά
ο ένας στον άλλον και ξέρουν πια τα πάντα ο ένας για τον άλλον. Τα περισσότερα
προβλήματα σχέσεων πηγάζουν από αυτό το λάθος.
- 121 -
Το υποκειμενικό αίσθημα ευτυχίας κάποιου εξαρτάται επίσης έντονα από τη σχέση του
ζευγαριού.
Μια καλή σχέση έχει επίσης μεγάλη επιρροή στα παιδιά του ζευγαριού. Όταν μεγαλώσει,
κάθε παιδί υποσυνείδητα θα αντιγράφει τις ιδιότητες που παρουσίαζε ο κάθε γονέας του στον
άλλον.
Ύστερα από λίγο, η βελτιωμένη επικοινωνία που πηγάζει από το διάλογο, θα επιδράσει
θετικά και στη σεξουαλική ζωή του ζευγαριού. Είναι λάθος να πιστεύουμε ότι καλό σεξ
μπορεί να υπάρξει μόνο αν υπάρχει το στοιχείο του αγνώστου (ένα δημοφιλές επιχείρημα για
να δικαιολογούνται όσοι ξενοκοιτάζουν). Η αμοιβαία κατανόηση και η οικειότητα είναι τα
καλύτερα συστατικά για μεστό ερωτισμό.
- 122 -
ναίκες βλέπουν τα προβλήματα σαν ευκαιρία για επικοινωνία. Οι γυναίκες αναζητούν επαφή
με άλλους για να συζητήσουν για τα προβλήματα τους. Αλλά οι άντρες αποτραβιούνται.
Η διαφορά αυτή στη σχέση είναι η βάση για αμέτρητες παρεξηγήσεις που μπορούν να
οδηγήσουν στο τέλος της σχέσης.
Να καταλαβαίνετε τι εννοεί ο άλλος
Η κατάσταση: Ένα βράδυ, η γυναίκα μιλάει για τις ανησυχίες της, όλη τη δουλειά που
πρέπει να κάνει, γιατί αύριο είναι η προθεσμία που πρέπει να παραδώσει το άρθρο της και
έχει ακόμα μερικά σοβαρά πράγματα να κάνει.
Τυπική (αλλά εσφαλμένη) αντίδραση: Ο άντρας συζητάει για το πρόβλημα με συγκεκριμένα
δεδομένα και γεγονότα: Μήπως μπορείς να αναθέσεις κάποια δουλειά σε άλλον ή να
μεταθέσεις την προθεσμία για μεθαύριο; Επειδή είναι «μάστορας», δεν καταλαβαίνει ότι το
παράπονο της γυναίκας του είναι στην πραγματικότητα παράκληση να αρχίσουν συζήτηση.
Πώς το αντιλαμβάνεται η γυναίκα: «Εσύ ενδιαφέρεσαι μόνο για γεγονότα, όχι για μένα».
Η σωστή αντίδραση: Θα έπρεπε να καθίσει δίπλα της, να την ακούσει, και να συμφωνήσει.
Αυτό και μόνο θα αρκούσε· τότε, η γυναίκα θα μπορούσε να τα βγάλει πέρα με βουνά
δουλειάς. Η γυναίκα δεν θέλει λύσεις· χρειάζεται κατανόηση.
Η κατάσταση: Ο άντρας επιστρέφει στο σπίτι το βράδυ και νοιώθει εξουθενωμένος από την
πολλή δουλειά που έχει.
Τυπική (αλλά εσφαλμένη) αντίδραση: Η γυναίκα αρχίζει τις συμβουλές και την
εποικοδομητική κριτική: «Δεν πρέπει να αναλαμβάνεις τόσα πολλά, πρέπει να κάνεις και
λίγο κρατεί». Πώς το αντιλαμβάνεται ο άντρας: «Δεν με θεωρείς ικανό για τίποτε».
Η σωστή αντίδραση: Θα έπρεπε να του πει ότι ξέρει ότι είναι καλός και ότι θα τα
καταφέρει. Και μετά να τον αφήσει να δουλέψει ή να χαλαρώσει.
- 125 -
Το βασικό στοιχείο για να μπορέσετε να χρησιμοποιήσετε τις εργασιακές σας δεξιότητες
στην ιδιωτική ζωή σας είναι να ξανασκεφτείτε τι κάνετε με το χρόνο σας. Έχει αποδειχτεί ότι
το 20% των έργων φέρνουν το 80% της επιτυχίας. Φυσικά, δεν μπορείτε εκ των προτέρων να
ξέρετε ποιο 20% θα είναι το επικερδές. Ωστόσο, στην περίπτωση πολλών έργων μπορείτε να
πείτε με εύλογο βαθμό βεβαιότητας ότι θα είναι ανάμεσα στα αποτυχημένα. Υπάρχει ένας
σύμβουλος που έχει καλύτερο αισθητήριο για τα θέματα αυτά από εσάς: ο σύντροφος της
ζωής σας.
Για το λόγο αυτό, ο σημαντικότερος κανόνας είναι ότι θα πρέπει να επιτρέψετε στον
σύντροφο της ζωής σας να συμμετέχει στον προγραμματισμό
του χρόνου σας πολύ περισσότερο απ' όσο μέχρι τώρα. Είναι
πιο ορθολογικός απ' όλους τους συναδέλφους σας. Ξέρει με
ποιον τρόπο σπαταλάτε δυνάμεις· ξέρει τα ισχυρά σας
σημεία και τους μακροπρόθεσμους στόχους σας. Στις
συναντήσεις προγραμματισμού χρόνου με τον σύντροφο σας,
ζητήστε του να μην κάνει φορτισμένα σχόλια («Πάλι θα πας
σ' αυτή την ηλίθια εμπορική έκθεση;»)· αντί γι' αυτό, ζητήστε να σας κάνει στοχοθετημένες
ερωτήσεις, όπως:
• Έχει μέλλον αυτό το έργο;
• Θα το έκανες ακόμα κι αν δεν είχες δυνατότητα να εργάζεσαι περισσότερο από έξι ώρες
τη μέρα;
• Θα ωφελήσει και τους δυο μας;
• Ποια από τα παλιά σου έργα θα θυσίαζες για χάρη αυτού του νέου έργου;
Φυσικά, η συμμετοχή του συντρόφου σας στη διαχείριση χρόνου σας σημαίνει ότι πρέπει να
αφιερώνετε χρόνο για συναντήσεις κοινού προγραμματισμού. Αλλά για ένα πράγμα να είστε
σίγουρος: οι συναντήσεις αυτές θα είναι οι σημαντικότερες της ζωής σας! Πολλοί άνθρωποι
πηγαίνουν από τη μια συνάντηση στην άλλη, αλλά όταν πρόκειται για το γάμο τους νομίζουν
ότι θα λειτουργήσει από μόνος του, χωρίς καμιά συνεννόηση.
Την κάθε επένδυση χρόνου που κάνετε στην εργασία σας πρέπει να την αντιμετωπίζετε
εξίσου κριτικά όσο και τις οικονομικές σας επενδύσεις. Αν οι εργοδότες σας δεν μπορούσαν
να συγκεντρώσουν χρηματοδότηση για ένα συγκεκριμένο έργο, ούτε που θα σκεφτόσασταν
να χρηματοδοτήσετε το έργο από την τσέπη σας. Να εφαρμόσετε την ίδια αρχή και στα
ζητήματα χρόνου. Πάρα πολλοί κάνουν το λάθος να θεωρούν ότι η ιδιωτική τους ζωή είναι
ένα απόθεμα χρόνου το οποίο μπορούν να λεηλατούν χωρίς δεύτερη σκέψη κάθε φορά που
συναντούν πίεση στη δουλειά τους.
- 127 -
ο ερωτισμός σας έχει μειωθεί, καθώς και ορισμένα επιχειρήματα που αντικρούουν παρωχη-
μένες προκαταλήψεις.
- 128 -
Απαλλαγείτε από την ιδέα ότι τα φιλιά και τα χάδια πρέπει αναγκαστικά να καταλήγουν σε
«αυτό», ειδικά όταν έχετε καιρό να έρθετε σε σεξουαλική επαφή.
Να είστε εγωιστής
Προκατάληψη: Το σεξ χρειάζεται απόλυτη αμοιβαία κατανόηση.
Λάθος! Να η αλήθεια: Τα ζευγάρια που ζουν μαζί αρμονικά, παραπονιούνται για μείωση της
έντασης της σεξουαλικής τους ζωής πολύ περισσότερο
απ' ό,τι τα ζευγάρια που συνεχώς καβγαδίζουν, όπως
έχει παρατηρήσει ο σεξοθεραπευτής Bert Zilbergeld.
Αυτό δεν σημαίνει ότι πρέπει σκόπιμα να στήνετε κα-
βγάδες. Αρκεί να έχετε επίγνωση ότι το σεξ λειτουργεί
καλύτερα όταν το κάθε πρόσωπο δεν σκέφτεται μόνο
τις ανάγκες του συντρόφου του αλλά εξίσου υπολογίζει
και τις δικές του ανάγκες.
Έστω κι αν δεν σας φαίνεται αναγκαίο ύστερα από τόσα χρόνια μαζί. κάθε άντρας και κάθε
γυναίκα θέλει να κατακτιέται σεξουαλικά ξανά και ξανά.
Απλουστευτική ιδέα 29: Πάρτε από τώρα κοινές αποφάσεις για τα γηρατειά σας
Πολλοί άνθρωποι θεωρούν τη ζωή σαν μια καμπύλη που έχει συνεχώς ανοδική τροχιά, που
ανεβαίνει διαρκώς. Όσοι σκέφτονται με αυτό τον τρόπο, βιώνουν τη διαδικασία της
γήρανσης σαν απογοήτευση και κρίση, σαν απόκλιση από την προσχεδιασμένη διαδρομή.
Στην πραγματικότητα, η τροχιά της ζωής μας είναι μια
καμπύλη με αρμονικές αναλογίες, που υψώνεται
απότομα στην αρχή: αναπτύσσεστε, μαθαίνετε, ο
ζωτικός σας χώρος επεκτείνεται, προοδεύετε στη
δουλειά σας, ίσως ξεκινάτε οικογένεια.
Στη φάση αυτή έχετε μεγάλες ανάγκες: ένα σπίτι ή ένα διαμέρισμα με αρκετό χώρο για τον
καθένα, ίσως έναν κήπο ή ένα εξοχικό, ίσος και διάφορες συσκευές και άλλα πράγματα για
τα χόμπι και τη δουλειά σας. Η ζωή είναι πολυεδρική και πολύπλοκη. Αυτό μπορεί επίσης να
ισχύει και σχετικά με τους συντρόφους σας: χωρισμοί, νέοι δεσμοί.
Μια μέρα όμως τα παιδιά σας θα σταθούν στα πόδια τους. Οι δικές σας ικανότητες θα
μειωθούν, θα έχετε μικρότερο εύρος δραστηριοτήτων. Η ζωή σας θα είναι απλούστερη και
θα καταλαμβάνει μικρότερο χώρο.
Γιατί πρέπει από τα 45 σας να ξέρετε πώς θα ζείτε στα 65
Σύμφωνα με μελέτη που εκπονήθηκε στο πανεπιστήμιο του Ανοβέρου, περισσότερο από το
50% των ανθρώπων ηλικίας πάνω από 65 ετών ζουν σε αντικειμενικά δυσανάλογες συνθήκες
στέγασης: η κατοικία τους ή ο κήπος τους είναι υπερβολικά μεγάλα για τις ανάγκες τους.
Αλλά μόνο το 10% περίπου αναγνωρίζουν το πρόβλημα. Ο λόγος είναι ότι τα μοτίβα
συμπεριφοράς που έχουμε μάθει είναι πολύ δύσκολο να αλλάξουν όταν γεράσουμε. Οι
- 129 -
αποφασιστικές αλλαγές για μια λογική διαβίωση στα γηρατειά μας πρέπει να γίνουν
νωρίτερα. Ή θα απλοποιηθούν τα πράγματα ή δεν θα λειτουργήσουν καθόλου.
Η Αμερικανίδα ψυχοθεραπεύτρια Myrna Lewis απέδειξε ότι οι κρίσιμες αλλαγές που είναι
καθοριστικές για τη συμπεριφορά σας και τη συνείδηση σας στα γηρατειά σας πρέπει να
έχουν ολοκληρωθεί πριν τα 49α γενέθλια σας. Μετά θα είναι πολύ δύσκολο να προσαρμο-
στείτε. Έτσι, στην πέμπτη δεκαετία της ζωής σας (40 έως 50) πρέπει να αποφασίσετε πώς και
πότε θα απλοποιήσετε τη ζωή σας. Το σημαντικότερο πρόσωπο στην απόφαση αυτή είναι ο
σύντροφος σας. Αν παραλείψετε αυτόν το σημαντικό σχεδιασμό ζωής. οδεύετε προς μια
κρίση σχέσεων που γίνεται όλο και συχνότερη τα τελευταία χρόνια: το σοκ της
συνταξιοδότησης.
Το νοσηρό όνειρο για την ευημερία στα γηρατειά
Παρά τα όσα λένε οι εφημερίδες, το σύστημα κοινωνικής πρόνοιας στην Ευρώπη είναι
εξαιρετικό, σε σύγκριση με τον υπόλοιπο κόσμο. Αποτέλεσμα είναι ότι οι άνθρωποι
συνεχίζουν να ζουν με το ίδιο βιοτικό επίπεδο στα γηρατειά τους όπως και όταν είχαν
οικογένεια με παιδιά: μεγάλο σπίτι, μεγάλο αυτοκίνητο, μεγάλες
προσδοκίες. Έτσι, όπως παρατηρεί η γιατρός και
δημοσιογράφος Heidi Schuller, στα γηρατειά ζούμε πέρα από τα
όρια μας. Το κέντρο βάρους της ζωής μας μένει κολλημένο
κατά νοσηρό τρόπο στην υλική σφαίρα και δεν αφήνει αρκετό
χώρο για την απαραίτητη πνευματική ωρίμανση. Χάρη στη
σύγχρονη ιατρική και στον υγιή τρόπο ζωής, οι ηλικιωμένοι δεν
είναι αναγκασμένοι να σταματούν τις δραστηριότητες τους.
Παραμένουν σε καλή σωματική και πνευματική κατάσταση και
έχουν όλες τις ευκαιρίες να διαρθρώσουν τη ζωή τους ενεργά,
να αναζητήσουν νέες δραστηριότητες, να ζήσουν συνειδητά, να
απολαύσουν.
Σχεδόν σε κανέναν άλλο τομέα δεν είναι τόσο σημαντική η αρχή της απλοποίησης όσο είναι
στον προγραμματισμό για την τρίτη φάση της ζωής σας. Ξανασκεφτείτε τα νιάτα σας: ίσως
να σας άρεσε η απλή ζωή που κάνατε ως φοιτητής. Μπορείτε λοιπόν να χρησιμοποιήσετε
αυτή τη φάση της ζωής σας ως πρότυπο για τα γηρατειά σας. Ή μπορείτε να αναζητήσετε
παραδείγματα: ηλικιωμένους που είναι ικανοποιημένοι και που μπορείτε να ωφεληθείτε από
την εμπειρία ζωής τους.
Να πώς θα μπορούσε να μοιάζει ο προγραμματισμός για την τρίτη φάση της ζωής σας:
• Όταν γεράσουμε, θα μετακομίσουμε σε ένα μικρότερο διαμέρισμα που θα είναι
κατάλληλο για ηλικιωμένους ή θα ψάξουμε για ένα ίδρυμα στο .... Έχουμε κατά νου μια
συγκεκριμένη ηλικία: το αργότερο στα 70.
• Δεν θέλουμε να συνεχίσουμε να κάνουμε τα πάντα μόνοι μας· σκοπεύουμε να ζητάμε όλο
και περισσότερο βοήθεια από επαγγελματίες για το σπίτι και τον κήπο. Το πρώτο βήμα θα εί-
ναι. ..
• Θα συνεχίσουμε να είμαστε δραστήριοι και είμαστε διατεθειμένοι να διδαχτούμε
καινούργια πράγματα, ενδεχομένως από νέους. Το πρώτο βήμα θα είναι να αρχίσουμε
μαθήματα με θέμα...
• Θα θέλαμε να έχουμε χρόνο για τα ουσιώδη και να δημιουργήσουμε δυνατότητες για να
γευτούμε την ομορφιά της ζωής. Το πρώτο βήμα θα είναι...
• Θέλουμε να συμφιλιωθούμε τώρα (και όχι όταν γεράσουμε) με τ.......
• Για να αποφύγουμε διενέξεις με τα κληρονομικά, σήμερα κιόλας γράφουμε μια
χειρόγραφη διαθήκη.
• Θα θέλαμε να πεθάνουμε με αξιοπρέπεια, όχι να γίνουμε αντικείμενα της γηριατρικής
έρευνας επαόριστον. Για το λόγο αυτό έχουμε συμφωνήσει τα εξής με τα παρακάτω
πρόσωπα, με τα οποία έχουμε στενές σχέσεις:...
- 130 -
Ο δρόμος της απλοποίησης περνάει από όλο και πιο
σοβαρά θέματα. Τώρα δεν πρόκειται για ένα ακατά-
στατο γραφείο ή για οικονομικές σκοτούρες· τώρα
πρόκειται για τα έσχατα. Το βιβλίο αυτό καλύπτει
ολόκληρη τη ζωή -ολόκληρη τη ζωή σας. Ελπίζουμε
να περιμένετε με αγωνία το επόμενο κεφάλαιο. Τι σας
περιμένει στο πιο ψηλό επίπεδο, δηλαδή στην καρδιά
της πυραμίδας της ζωής σας;
- 131 -
Απλουστευτικός στόχος για το Επίπεδο 7
Ο πύργος στην κορυφή της πυραμίδας της ζωής σας είναι το «Εγώ» σας, η προσωπικότητα
σας, όπως συγκροτείται και μεταβάλλεται, διαπλάθεται και διαρθρώνεται κάθε χρόνο και
κάθε μέρα στη ζωή σας. Αυτό που είδατε μέσα σας είναι κάτι που προχωράει πολύ πέρα από
το ατομικό «Εγώ» σας. Είναι ο βαθύτερος πυρήνας σας. είναι αυτό που σας συνδέει κατά
μοναδικό τρόπο με όλους τους άλλους ανθρώπους και με το σύνολο της δημιουργίας. Οι
ψυχολόγοι το αποκαλούν «Εαυτός».
Προσφέρει την ενέργεια για τη ζωή σας. Αυτή η πηγή ενέργειας (που μπορεί να περιγραφεί
μόνο μέσα από αλληγορίες και σύμβολα) τρέφει τον ατομικό στόχο ζωής σας, τον οποίο
περιγράψαμε εδώ σαν κρύσταλλο.
1. Η ίδια η ζωή
Βρίσκεστε εδώ για να διατηρήσετε ζωντανή τη ζωή. Αυτό το εννοούμε με τη βιολογική
έννοια: κάνετε παιδιά ή διασφαλίζετε με κάποιον άλλο τρόπο τη ζωή άλλων ανθρώπων. Αυτό
συμβαίνει μόνο του. Κανείς δεν βρίσκεται εδώ απλώς για τον εαυτό του. Ακόμη και κάποιος
που φαίνεται να είναι ο μεγαλύτερος εγωιστής, έχει κι αυτός τη σημασία του στο μεγάλο
οικοδόμημα της ζωής.
Αυτή η βασική ευλάβεια απέναντι στη ζωή είναι κάτι που κάθε άνθρωπος αισθάνεται. Απλώς
μερικές φορές δεν μπορούμε να την ερμηνεύσουμε σωστά κι έτσι την αναζητούμε «δια της
τεθλασμένης», θα έλεγε κανείς: στην αγάπη για τα ζώα, στον ενθουσιασμό για τη μουσική ή
σε μια παράξενη βεβαιότητα ότι το τέλος του κόσμου πλησιάζει. Για τους ανθρώπους αυτούς
θα ήταν σημαντικό να ανακαλύψουν ότι φέρουν μέσα τους ζωή προκειμένου να τη
μεταδώσουν.
2. Οι επιθυμίες των γονέων σας
Όταν δυο άνθρωποι θέλουν ένα παιδί, πάντοτε το συνδέουν με
μια ευχή -σπανίως συνειδητά, αλλά όπως τους υπαγορεύει το
υποσυνείδητο τους. Η ευχή των γονέων σας κατευθύνει τη ζωή
σας κατά έμμεσο τρόπο, όπως ένα μήνυμα που σας δίνουν μέσα
σε σφραγισμένο φάκελο με την εντολή να μην το ανοίξετε παρά
μερικές δεκαετίες αργότερα. Για παράδειγμα, ένα παιδί μπορεί
να καλείται:
- 132 -
• να συνεχίσει το οικογενειακό όνομα (συχνά αυτό είναι ευθύνη του πρωτότοκου),
• να συμφιλιώσει τις οικογένειες του πατέρα και της μητέρας που έχουν ψυχρανθεί,
• να διορθώσει τη φθαρμένη σχέση των γονέων του,
• να αναπληρώσει μια προηγούμενη απώλεια (ίσως ένα παιδί που πέθανε),
• να ολοκληρώσει το έργο που άφησε ημιτελές ένας γονέας (π.χ. να οδηγήσει στην επιτυχία
μια εταιρεία),
• ή απλώς να κάνει τους γονείς του ευτυχισμένους με την παρουσία του.
Μερικές φορές, στο όνομα ή το χαϊδευτικό που δίνεται σε ένα παιδί βρίσκουμε μια ένδειξη
της (συνήθως υποσυνείδητης) γονικής εντολής. Αξίζει να διερευνήσουμε τη σημασία των
ονομάτων. Μια γυναίκα που ονομάστηκε Ειρήνη ανακάλυψε ότι τη\· είχαν φέρει στον κόσμο
για να φέρει την ειρήνευση σε μια αθεράπευτα διχασμένη οικογένεια. Σε ένα αγόρι έδωσαν
το όνομα Γκέοργκ, επειδή τον προόριζαν να νικήσει το πρόβλημα της οικονομικής αποτυχίας
της οικογένειας (πράγμα το οποίο τελικά κατόρθωσε), όπως ο άγιος Γεώργιος νίκησε τον
δράκοντα. Σε κάποιο άλλο αγόρι, έδωσαν το όνομα του αδελφού του πατέρα του. Ο θείος του
αυτός, τον οποίο οι πάντες θεωρούσαν υπόδειγμα ανθρώπου, είχε σκοτωθεί στον πόλεμο. Ο
ανιψιός που πήρε το όνομα του, βρέθηκε φορτωμένος με ένα ανέφικτο καθήκον. Χρειάστηκε
πολύς καιρός για να ξεφύγει από αυτή την κατάσταση και να μπορέσει να ζήσει τη ζωή του
ελεύθερος από το παρελθόν.
3. Τα ταλέντα και οι αδυναμίες σας
Μια κατεύθυνση για τη ζωή σας διαμορφώνεται επίσης από τα πράγματα
στα οποία είστε καλός και που σας αρέσει να κάνετε. Φανταστείτε ότι
πριν από τη γέννηση σας, μια ουράνια οργανωτική ομάδα σας
προετοιμάζει για το ειδικό σας καθήκον πάνω στη γη. Οι ικανότητες σας
δεν σας παρέχονται σε έτοιμη προς χρήση μορφή· σας δίνονται με τη μορ-
φή ταλέντων που μπορούν να αναπτυχθούν.
Για παράδειγμα, αν έχετε ασθενική σωματική διάπλαση, αναγκάζεστε
από την παιδική σας ηλικία να αναπτύξετε άλλες ικανότητες για να
ανταγωνιστείτε με τους άλλους. Αναγκάζεστε να γίνετε διασκεδαστικός
αφηγητής, επινοητικός λύτης γρίφων, ή μουσικός που τον θαυμάζουν
όλοι. Κι έτσι τα ισχυρά σημεία και οι αδυναμίες σας δημιουργούν το
ολοφάνερα δικό σας προφίλ με το οποίο προσπαθείτε να εκπληρώσετε το
στόχο της ζωής σας.
- 133 -
σας. Ωστόσο, θα πρέπει να διατηρήσετε τη δυσπιστία σας απέναντι σε στόχους άλλων που
δεν αντηχούν μέσα σας και δεν ανάβουν σπίθα ενθουσιασμού.
Τώρα, βάλτε ένα Χ στα τρία πλεονεκτήματα που κρίνετε ότι είναι τα σημαντικότερα. Αυτά
είναι τα κεντρικά σας καθήκοντα. Έχει αποφασιστική σημασία να απλοποιήσετε τη συνολική
εικόνα του εαυτού σας επικεντρώνοντας την προσοχή σας στα ξεχωριστά σας σημεία.
Αν δυσκολεύεστε να ονομάσετε τα τρία πιο ξεχωριστά σας πλεονεκτήματα, προσεγγίστε το
από την άλλη πλευρά: βάλτε παρενθέσεις γύρω από τα λιγότερο σημαντικά πλεονεκτήματα.
Γρήγορα θα αναδειχθούν τα κεφαλαιώδη.
- 134 -
Τα επαγγελματικά και προσωπικά μου κεντρικά καθήκοντα
Κάντε στον εαυτό σας την εξής ερώτηση:
Τι χρειάζεται να κάνω τώρα στην επαγγελματική και στην προσωπική μου ζωή για να είμαι
ευτυχισμένος και επιτυχημένος (με την καλύτερη έννοια της λέξης); Γράψτε πέντε καθήκοντα
που πιστεύετε ότι έχουν προτεραιότητα.
1. ______________________ ______________________________
2. __________________________ ____________________________
3. _________________________ _____________________________
4. ______________________________________ ________________
5. ________________________________ ____________________
Βάλτε ένα Χ πλάι σε οποιοδήποτε από τα πέντε καθήκοντα σας φαίνεται το σημαντικότερο
αυτή τη στιγμή. Αναρωτηθείτε: «Τι θα με βοηθήσει να πλησιάσω πιο γρήγορα τα πρότυπα
ευτυχίας και επιτυχίας μου;»
Να διατυπώσετε τα κεντρικά σας καθήκοντα κατά τρόπο ώστε να
ελαχιστοποιείτε το χάσμα ανάμεσα στην επαγγελματική και στην
ιδιωτική ζωή σας. Να ενοποιήσετε τους δύο τομείς και να τους
εξισορροπήσετε όσο περισσότερο μπορείτε. Να χαρείτε για τα
πλεονεκτήματα σας και για το γεγονός ότι μέσα στους επόμενους
έξι μήνες πρόκειται να χρησιμοποιήσετε αυτές τις ικανότητες για
να φέρετε σε πέρας τα καθήκοντα που έχετε γράψει, σε βαθμό μεγαλύτερο απ' όσο είχατε
ποτέ φανταστεί.
- 136 -
δεν είμαι τόσο σημαντικός». Αντίθετα! Αν αποκαλύψετε περισσότερα για τον εαυτό σας, θα
παρουσιαστείτε στους άλλους πιο συναρπαστικός και ενδιαφέρων.
Το τεστ
1. Θεωρώ σημαντικά πράγματα την καλή εμφάνιση, τις επιδόσεις και την
αποτελεσματικότητα στ
2. Μερικές φορές οι άλλοι πιστεύουν ότι είμαι απροσπέλαστος, κυκλοθυμικός, όχι
προσγειωμένος ζ
3. Οι σχέσεις είναι σημαντικό πράγμα για μένα και επενδύω σ' αυτές άφθονη αγάπη, χρόνο
και χρήμα ε
4. Θυμώνω όταν οι άλλοι δεν προσπαθούν σκληρά και δεν παίρνουν στα σοβαρά την
εργασία τους δ
5. Δυσκολεύομαι να ζητήσω κάτι ή να αρνηθώ την παράκληση κάποιου άλλου ε
6. Ο ανταγωνισμός με άλλους είναι για μένα κέντρισμα στ
7. Πονάω όταν βλέπω κάποιον να υποφέρει ε
8. Η περιφρονητική συμπεριφορά άλλων απέναντι μου με πληγώνει βαθιά ζ
9. Συνεχώς προσπαθώ να βελτιωθώ και θέλω να βελτιώσω και άλλους δ
10. Είμαι προσεκτικός και επιμελής, ακόμη και σε ασήμαντες λεπτομέρειες δ
11. Δεν λυγίζω εύκολα, είμαι δυνατός και μπορώ να αντέξω πολλά β
12. Είμαι έτοιμος να αναλάβω ηγετικό ρόλο και να ασκήσω εξουσία και επιρροή β
13. Είμαι ευθύς και ανοιχτός, λέω τη γνώμη μου χωρίς περιστροφές, ανεξάρτητα από το αν
αρέσει ή όχι σε άλλους β
14. Είμαι παράφορος και αισθησιακός, βράζει το αίμα μου β
15. Μου αρέσει να συναναστρέφομαι σπουδαίους ανθρώπους ε
16. Μου αρέσει να είμαι μόνος μου και συχνά αποτραβιέμαι από το πλήθος η
17. Είμαι καλόβολος, εξυπηρετικός, φιλικός γ
18. Προτιμώ να είμαι μαζί με άλλους, παρά μόνος μου ε
19. Μερικές φορές μου κόβονται τα φτερά και παραιτούμαι μοιρολατρικά γ
20. Είμαι τακτικός, λογικός, οικονόμος και ακριβής δ
21. Είμαι γρήγορος, ευέλικτος, εύγλωττος και γοητευτικός στ
22. Είμαι ευαίσθητος, αισθηματικός τύπος και συχνά βασίζομαι στα αισθήματα μου ζ
23. Έχω πολύπλευρα ταλέντα και συχνά κάνω πολλά πράγματα μαζί α
24. Είμαι ζεστός άνθρωπος και προσανατολισμένος στο κοινωνικό σύνολο θ
25. Είμαι επιφυλακτικός και δίνω σημασία στο απόρρητο της ιδιωτικής μου ζωής η
26. Μερικές φορές μπλοφάρω και παρουσιάζω κάπως διαφορετικά την αλήθεια στ
- 138 -
27. Χρειάζομαι πολύ χρόνο για ανάπαυση και χαλάρωση γ
28. Χρειάζομαι χρόνο πριν καταπιαστώ με μια δουλειά· αντί να την αρχίσω, ασχολούμαι
με ασήμαντα πράγματα γ
29. Χρειάζομαι χρόνο για να πάρω μιαν απόφαση και να την τηρήσω θ
30. Μου αρέσει να ξεσκεπάζω τους φιγουρατζήδες, τους άδικους και τους ανέντιμους β
31. Μου αρέσει να εκφράζομαι με σύμβολα και καλλιτεχνικά μέσα ζ
32. Το βρίσκω πολύ γοητευτικό να αναπτύσσω συνεχώς νέες ιδέες α
33. Συμπάσχω στα προβλήματα των άλλων ε
34. Συχνά αισθάνομαι ότι ταυτίζομαι και είμαι πολύ συνδεδεμένος με τη φύση και τους
άλλους ανθρώπους γ
35. Τσιγκουνεύομαι να δώσω σε άλλους το χρόνο, το χρήμα, ή τη συντροφιά μου η
36. Μου αρέσει να απολαμβάνω τη ζωή, αλλά μερικές φορές το παρακάνω α
37. Έχω την αίσθηση ότι διαρκώς με παρακολουθεί κάποιος κριτής μέσα μου δ
38. Έχω υγιή αυτοπεποίθηση η οποία μεταδίδεται και στους άλλους στ
39. Έχω οξύ αισθητήριο για αντιφάσεις και αναζητώ κρυφά ελατήρια σε όσα λένε ή κάνουν
οι άλλοι θ
40. Η ενστικτώδης εντύπωση που σχηματίζω για τους άλλους δεν είναι πάντοτε σωστή
β
41. Συχνά έχω την αίσθηση ότι πρέπει να συγκρατηθώ για χάρη των άλλων και ότι δεν
μπορώ να εκφράσω στο ακέραιο την ενεργητικότητα μου γιατί οι άλλοι δεν θα το
αντέξουν β
42. Συγκρατώ τα αισθήματα μου και δεν είμαι καλός στο να τα εκφράζω με λόγια η
43. Μπορώ να κάνω μεγάλες θυσίες για άλλους α
44. Σε μια κατάσταση άμεσου κινδύνου μπορώ να βλέπω πολύ καθαρά και να ενεργώ
θαρραλέα και συνετά θ
45. Μου είναι ευκολότερο να πω τι δεν θέλω, παρά τι θέλω γ
46. Μπορώ να σκέπτομαι σύμφωνα με τη λογική της αγοράς και να προσαρμόζω ανάλογα
την εικόνα μου στ
47. Μπορώ να βάλω τον εαυτό μου στη θέση πολλών άλλων και να καταλάβω όλες τις
πλευρές γ
48. Μπορώ να ενθουσιαστώ γρήγορα με κάτι και να βρω τα καλά του στοιχεία α
49. Περνάω μελαγχολικές ή καταθλιπτικές φάσεις στη ζωή μου ζ
50. Θεωρώ σημαντικό να μπορώ να διευθετώ με ένα συγκεκριμένο τρόπο το χώρο μου, τα
ρούχα μου, την εργασία μου ζ
51. Λατρεύω την επιτυχία και δεν μου αρέσει να μου θυμίζουν την αποτυχία στ
52. Λύνω τα προβλήματα με προσεκτικό συλλογισμό η
53. Μου αρέσει να έχω σαφείς κανόνες και να Ξέρω με τι πρέπει να συμμορφωθώ θ
54. Μου αρέσουν οι αυθόρμητοι, εύστροφοι, αισιόδοξοι άνθρωποι α
55. Θα ήθελα να με θεωρούν μοναδικό και εντελώς εξαιρετικό άνθρωπο ζ
56. Καλλιεργώ σχέσεις με ανθρώπους υψηλής κοινωνικής θέσης στ
57. Προτιμώ να μιλάω για την εργασία μου παρά για τα αισθήματα μου στ
58. Συχνά κλείνομαι στον εαυτό μου και αισθάνομαι μεγάλη εσωτερική ένταση δ
59. Σαμποτάρω εγώ ο ίδιος την επιτυχία μου με το να αναρωτιέμαι συνεχώς τι θα
μπορούσε να πάει στραβά θ
60. Μου αρέσει να κάνω σχέδια για ένα ωραίο μέλλον, αλλά συνειδητοποιώ τους
περιορισμούς μου όταν επιχειρώ να τα εφαρμόσω στην πράξη α
61. Σε περιόδους στρες και κρίσης, προστατεύομαι υιοθετώντας ήρεμη συμπεριφορά η
62. Ποθώ την ελευθερία και την ανεξαρτησία α
63. Συχνά ποθώ αυτά που έχουν οι άλλοι ζ
64. Βάζω ψηλά πρότυπα και ζω τηρώντας ορισμένες αξίες που σημαίνουν πολλά για μένα
δ
- 139 -
65. Παρεμβαίνω για να βοηθήσω τους πιο αδύνατους, με γενναιοδωρία και εξυπηρετικό
πνεύμα β
66. Όταν συναντώ προβλήματα προτιμώ να κάνω υπομονή για να περάσουν αντί να
επιδιώξω απευθείας αντιπαράθεση γ
67. Μου αρέσει να συμπαραστέκομαι με έργα και λόγια σε άλλους ε
68. Είμαι ειλικρινής, φερέγγυος και πιστός απέναντι στην οικογένεια, την εκκλησία ή την
εταιρεία μου θ
69. Αξιολογώ τους άλλους ανάλογα με το πόσο απειλητικοί είναι για μένα θ
70. Αναζητώ τις έντονες, εξαιρετικές στιγμές στη ζωή ζ
71. Μου αρέσει να βρίσκομαι με ανθρώπους που είναι ενημερωμένοι για τον τομέα
δραστηριοτήτων μου η
72. Αφήνω άλλους να παίρνουν την πρωτοβουλία η
73. Περνάω όρια και παραβιάζω κανόνες, όταν δεν τους καταλαβαίνω β
74. Προσπαθώ να συλλάβω τις κρυμμένες αλληλεξαρτήσεις η
75. Γνωρίζω ενστικτωδώς τι είναι σωστό και τι λάθος δ
76. Ξέρω πολλά και διαρκώς αυξάνω τις γνώσεις μου διαβάζοντας και παρατηρώντας η
77. Θυμώνω και εκνευρίζομαι όταν δεν μπορώ να βρω το δίκιο μου δ
78. Συχνά με βασανίζουν αμφιβολίες για τον εαυτό μου και έχω την τάση να αμφισβητώ τις
αρχές θ
79. Στο σπίτι μου θέλω οι άλλοι να αισθάνονται σαν στο σπίτι τους ε
80. Διαισθάνομαι κινδύνους και απειλές νωρίτερα απ' ό,τι οι άλλοι θ
81. Δεν μου αρέσουν διενέξεις και συγκρούσεις. Προτιμώ την ειρήνη γ
82. Μερικές φορές αισθάνομαι σαν ένας παρείσακτος που κανείς δεν τον καταλαβαίνει
ζ
83. Μερικές φορές οι άλλοι με εξαντλούν ψυχικά και με αρρωσταίνουν ε
84. Δείχνω την τρυφερή, ευαίσθητη πλευρά μου μόνο σε ανθρώπους που τους εμπιστεύομαι
απόλυτα β
85. Βρίσκω βαρετές τις υποχρεώσεις και τις δουλειές ρουτίνας α
86. Τα αρνητικά με καταβάλλουν και γι' αυτό τονίζω τις θετικές πλευρές των πραγμάτων και
προσπαθώ να κάνω τους άλλους να ευθυμήσουν α
87. Αν δεν αισθάνομαι κοντά σε άλλους ανθρώπους, μου χαλάει η διάθεση και νοιώθω
απόβλητος και ασήμαντος ε
88. Δεν έχω αρκετή ευχαρίστηση, διασκέδαση και ψυχαγωγία επειδή έχω πάρα πολλή
δουλειά δ
89. Αν αποφασίσω κάτι, το πετυχαίνω στ
90. Όταν αισθάνομαι ότι με κατατρέχουν ή με πιέζουν, πεισματώνω και σταματάω να κάνω
οτιδήποτε γ
Βαθμολογικός πίνακας
Οι βαθμοί σας Αριθμός τύπου
α 7
β 8
γ 9
δ 1
ε 2
στ 3
ζ 4
η 5
θ 6
- 140 -
Αξιολόγηση
Τώρα μπορείτε να διαβάσετε το προφίλ που έχετε με βάση το Εννεάγραμμο. Όσο
περισσότερους βαθμούς έχετε σε έναν τύπο, τόσο είναι πιθανότερο
ο τύπος αυτός να είναι ο τύπος σας. Αν, για παράδειγμα, έχετε
περισσότερους από 20 βαθμούς για τον τύπο 9 (γράμμα γ) και για
τον τύπο 1 (γράμμα δ), ενώ για όλους τους άλλους τύπους έχετε κά-
τω από 10 βαθμούς, τότε πρέπει να δώσετε ιδιαίτερη προσοχή στις
περιγραφές των τύπων Εννέα και Ένα.
Ο τύπος στον οποίο όπου δώσατε τον μεγαλύτερο αριθμό θετικών
απαντήσεων δείχνει τα βασικά στοιχεία της προσωπικότητας σας
και θα μπορούσε να είναι ο δικός σας τύπος. Μπορείτε να
επιβεβαιώσετε αυτή την «αρχική υποψία» σας εάν ισχύουν τα εξής:
1. Δώσατε αρκετές θετικές απαντήσεις και στα δυο σημεία που γειτονεύουν (από αριστερά
και από δεξιά) πάνω στην περιφέρεια του κύκλου με τον επικρατέστερο τύπο σας (π.χ. δώσατε
τους περισσότερους βαθμούς σας στον τύπο Εννέα αλλά δώσατε και αρκετές στον Ένα και
στον Οκτώ).
2. Δώσατε αρκετές θετικές απαντήσεις στους δύο τύπους που συνδέονται με γραμμές μέσα
στον κύκλο με τον επικρατέστερο τύπο σας (π.χ. δώσατε τους περισσότερους βαθμούς στον
Πέντε αλλά και αρκετούς στον Οκτώ και στον Επτά).
3. Ζητήστε από κάποιον που σας ξέρει καλά να συμπληρώσει το ερωτηματολόγιο. Πρέπει
να απαντήσει στις ερωτήσεις από την άποψη του «Αυτή πιστεύω ότι θα ήταν η απάντηση
σου». Αυτή η εκτίμηση από τρίτους προσφέρει πολύτιμες πληροφορίες για να προσδιορίσετε
τον τύπο σας και μπορεί να χρησιμεύσει ως βάση για μια ενδιαφέρουσα συζήτηση.
- 144 -
Κάθε τύπος του Εννεαγράμμου συνδέεται με μια συμβολική χώρα. Για τον Ένα, η χώρα αυτή
είναι η Ελβετία. Αυτό βέβαια δεν σημαίνει ότι η Ελβετία κατοικείται αποκλειστικά από
τύπους Ένα, αλλά ότι η βασική ενέργεια της νοοτροπίας της χώρας αυτής είναι ακριβώς αυτό
το μίγμα τελειότητας και υποβόσκοντος θυμού, συνδυασμένο με μια κάποια έλλειψη
χιούμορ. Η πρόσοψη πρέπει να είναι τέλεια, ενώ το θέμα των ενοχών γίνεται εξαγωγή. Αν
κάποια κεφάλαια που έχουν κατατεθεί στην Ελβετία προέρχονται από ύποπτες πηγές, οι
πηγές αυτές βρίσκονται κάπου έξω, μακριά από τη χώρα.
Κλασική λογοτεχνική μορφή του τύπου Ένα είναι ο Μίκι Μάους, πάντα πρόθυμος να κάνει το
σωστό. Άλλοι τύποι Ένα είναι ο Αστερίξ και ο Δον Καμίλλο, που έχουν και οι δυο για
σύντροφο έναν Οκτώ (τον Οβελίξ και τον Πεππόνε).
Η καρικατούρα του τύπου Ένα είναι ο γκρινιάρης κριτικός βιβλίων, που κουνάει επιτιμητικά
το δάχτυλο του· ο ίδιος δεν μπορεί να γράψει ούτε γραμμή, αλλά βγάζει το ψωμί του
κρίνοντας τα λάθη των άλλων.
Δύο
Οι άνθρωποι τύπου Δύο είναι η εξυπηρετικότατα προσωποποιημένη. Είναι
προσανατολισμένοι στις σχέσεις, αναλαμβάνουν δράση για λογαριασμό άλλων, και θέλουν
να είναι απαραίτητοι. Διεκδικούν την εμπιστοσύνη και την αναγνώριση μας
χρησιμοποιώντας την κολακεία και την προσφορά χρημάτων.
Το ευαίσθητο σημείο τους είναι η υπερηφάνεια. Πίσω από το στόχο «να είμαι εκεί για τους
άλλους» βρίσκεται η επιτακτική ανάγκη να δέχονται ευχαριστίες και να είναι απαραίτητοι,
πράγμα που είναι μια υποσυνείδητη μορφή εγωισμού. Οι Δύο αρέσκονται να ασκούν επιρροή
μέσω των χρημάτων: δίνουν στον άλλο χρήματα για να τον κρατούν εξαρτημένο.
Τα χαρίσματα τους είναι το ενδιαφέρον για τους άλλους και η
σεμνότητα. Οι φιλανθρωπικές και οι εκκλησιαστικές κοινότητες θα
ήταν αδιανόητες αν δεν υπήρχαν τύποι Δύο να διαχειρίζονται τις
δραστηριότητες τους.
Ο στόχος ζωής των ανθρώπων τύπου Δύο είναι η οικειότητα: «Θέλω
να δίνω και να παίρνω αγάπη».
Η συμβολική χώρα είναι η Ιταλία, ονομαστή για την κουζίνα της και
τη φιλοξενία της. Η ζωή στην Ιταλία έχει ως επίκεντρο την οικο-
γένεια, πάνω στην οποία κυβερνάει η απολυταρχική Μαμά, με φαινο-
μενικά μαλακό τρόπο.
Εντυπωσιακό παράδειγμα τύπου Δύο είναι ο ήρωας της κινημα-
τογραφικής ταινίας Ο Νονός. Ενσαρκώνει τον ανελέητο χαρακτήρα
του Δύο: Κάνω τα πάντα για σένα, αλλά περιμένω σε αντάλλαγμα απόλυτη αφοσίωση και
ευγνωμοσύνη. Σε παλιότερα κόμικς υπήρχε ένας ήρωας, το Κακό Λυκάκι, που στην
πραγματικότητα ήταν ένας πολύ καλός μικρός λύκος και αγωνιζόταν ακατάπαυστα να σώσει
τα τρία μικρά γουρουνάκια από τα δόντια του πατέρα του, του Κακού Λύκου.
Η καρικατούρα του Δύο είναι συνήθως μια μητρική μορφή (τα παλιότερα χρόνια, η ιδανική
γυναικεία μορφή ήταν μια ανυστερόβου- λη γυναίκα τύπου Δύο), με κάποιες καμπύλες στο
σώμα, που μαγειρεύει και φτιάχνει γλυκά για τους άλλους, δεν ξεχνάει τα γενέθλια κανενός,
γράφει γράμματα γεμάτα αγάπη και στέλνει δέματα, μέχρι που να εξαντληθεί σωματικά ή
ψυχικά.
Τρία
Τα θέματα ζωής του Τρία είναι τα επιτεύγματα και η επιτυχία. Ο Τρία ευδοκιμεί στον
ανταγωνισμό και την προοπτική της επιτυχίας. Τον ενδιαφέρει η επίδραση που είχε, η εικόνα
του: «Πώς ήμουν;» Στον τύπο Τρία φαίνεται καθαρά ότι η επιτυχία δεν χρησιμεύει
πρωταρχικά για να ικανοποιήσει το Εγώ, αλλά έχει μια κοινωνική λειτουργία. Ο Τρία θέλει
επιτυχία και περιουσία για να αποκτήσει αναγνώριση και φίλους.
- 145 -
Το ευαίσθητο σημείο του είναι ότι λέει ψέματα -και όχι μόνο στους άλλους, αλλά κυρίως
στον εαυτό του. Ένας Τρία μπορεί χωρίς δισταγμό να αρχίσει να
λέει επινοημένες ή ωραιοποιημένες ιστορίες για τις επιτυχίες του,
μέχρι που πείθεται κι ο ίδιος ότι είναι αληθινές. Η σύλληψη των
σχέσεων από πλευράς του Τρία έχει μια τραγική συνιστώσα, γιατί
κανείς δεν αποκτά γνήσιους φίλους με την περιουσία του.
Τα χαρίσματα του Τρία είναι σφρίγος, αισιοδοξία, βάθος αισθημά-
των και η ικανότητα να μετουσιώνουν το όραμα σε
πραγματικότητα. Σαν μέλος ομάδας, ο Τρία θα βρει μια λύση στις
πιο αδιέξοδες καταστάσεις και θα εμφυσήσει ενθουσιασμό στα
άλλα μέλη. Για το λόγο αυτό, οι τύποι Τρία συχνά είναι
γεννημένοι επιχειρηματίες.
Ο στόχος ζωής του Τρία είναι να πραγματώσει τα οράματα του στην πραγματική ζωή και να
τα εκπληρώσει εσωτερικά: «Θέλω να φτιάξω κάτι».
Η συμβολική χώρα του Τρία είναι οι Ηνωμένες Πολιτείες -επιτυχία, επιτεύγματα, αισιοδοξία,
ουρανοξύστες, δολάρια, Χόλιγουντ. Είτε ειλικρινά είτε για το θεαθήναι, το βασικό είναι κάτι
«να φέρνει αποτέλεσμα». Η σκοτεινή πλευρά της επιτυχημένης και φιλικής αμερικανικής
αισιοδοξίας είναι η μονομανία με την πρωτιά. Δεν υπάρχει θέση για το χαμένο.
Μια θετική μορφή τύπου Τρία από τη λογοτεχνία είναι ο Ρομπέν των Δασών που κλέβει και
εξαπατά με μεγάλη πονηριά για καλό σκοπό -και ο οποίος στο τέλος καταφέρνει να
κατακτήσει τη γυναίκα της καρδιάς του (μια αριστοκράτισσα, φυσικά!) Ο Ντόναλντ Ντακ μας
δείχνει ότι υπάρχουν φυσικά και τύποι Τρία που είναι εντελώς αποτυχημένοι, αλλά
εξακολουθούν να μην παραιτούνται από τα ιδανικά τους.
Η καρικατούρα του Τρία είναι ο φιγουρατζής με το ακριβό αυτοκίνητο που διηγείται στους
πάντες, χωρίς να τον ρωτήσουν, πόσος είναι ο μισθός του, πόσο μεγάλο σπίτι έχει, και για
άλλα τέτοια κοινωνικά σύμβολα: «Η σύζυγος μου, το σπίτι μου, το αυτοκίνητο μου, το
σκάφος μου».
Τέσσερα
Οι Τέσσερα οδηγούνται από τον πόθο τους. Θέμα της ζωής του είναι η ατομικότητα -να είναι
διαφορετικοί, κάτι το ιδιαίτερο. Έχουν αλάνθαστη αίσθηση για κάθε τι όμορφο, γνήσια
φυσικό, ασυνήθιστο, αλλά επίσης υποφέρουν διότι γνωρίζουν ότι υπάρχει πολλά πράγματα
που δεν μπορούν να τα πετύχουν. Σαν αποτέλεσμα, συνήθως είναι υπερευαίσθητοι και έχουν
τάση για μελαγχολία και κατάθλιψη.
Το ευαίσθητο σημείο τους είναι ο φθόνος, που δεν μπορεί να επιτρέψει να υπάρχει ομορφιά
σε άλλους. Η αρνητική πλευρά του να είναι κανείς διαφορετικός είναι η ανάγκη να συγκρίνει
κανείς διαρκώς τον εαυτό τους με άλλους.
Τα χαρίσματα των Τέσσερα είναι η δημιουργικότητα, τους και η τέχνη τους να βλέπουν αυτό
που είναι εξαιρετικό στους άλλους. Οι καινοτομίες στην επιστήμη και την κουλτούρα συχνά
οφείλονται σε ανθρώπους τύπου Τέσσερα, που δεν φοβούνται να είναι διαφορετικοί και να
σκέφτονται κόντρα στο ρεύμα.
Ο στόχος ζωής του Τέσσερα είναι να αποκαταστήσει την πρωτοτυπία: «Θέλω να
δημιουργήσω κάτι γνήσιο.»
Η συμβολική χώρα είναι η Γαλλία -vive la
difference! (Ζήτω η διαφορά!) Εδώ υπάρχει ισχυρή
αντίσταση στον κραυγαλέο και αισιόδοξο
εξαμερικανισμό της κουλτούρας και η ενωμένη
Ευρώπη μπορεί να γίνει δεκτή μόνο σε ένα σενάριο
όπου όλοι οι άλλοι αναγνωρίζουν τα κάπως
ελιτιστικά ειδικά προτερήματα της Grande
- 146 -
Nation (Μεγάλο έθνος) χωρίς φθόνο. Η γαλλική κουζίνα είναι υψηλή (haute cuisine),
ανώτερη δηλαδή από τις άλλες.
Η ταινία Θάνατος στη Βενετία περιγράφει το τραγικό τέλος ενός καλλιτέχνη που είναι
ερωτευμένος με το παρελθόν και που ενσαρκώνει στην πράξη όλα τα τυπικά χαρακτηριστικά
του Τέσσερα.
Η καρικατούρα του Τέσσερα είναι ο γαλλόφιλος καλλιτέχνης, που φοράει μόνο μαύρα κι ένα
βυσσινί μεταξωτό φουλάρι. Στο μισοφωτισμένο του δωμάτιο μπορεί να δει κανείς ένα
προσεκτικά στημένο σκηνικό που αποτελείται από μαραμένα ρόδα, ένα ανοιχτό βιβλίο με
ποιήματα, και το ημερολόγιο του καλλιτέχνη.
Πέντε
Ο Πέντε λατρεύει την προσωπική τον ζωή και του αρέσει να απομονώνεται από τις
υποχρεώσεις και τις απαιτήσεις του έξω κόσμου. Συλλέγει γνώσεις, συστηματοποιεί και
αναλύει, διατηρώντας μια συναισθηματική απόσταση από καταστάσεις και από τους άλλους
ανθρώπους.
Το ευαίσθητο σημείο των Πέντε είναι η τσιγκουνιά. Όχι μόνο από οικονομική άποψη, αλλά
επίσης και σε σχέση με τις γνώσεις τους και ακόμα περισσότερο σχετικά με τον εαυτό τους.
Στους Πέντε δεν αρέσει να προσφέρουν τον εαυτό τους, την παρουσία τους, το χρόνο τους,
τα συναισθήματα τους, τους θησαυρούς τους.
Τα χαρίσματα, των Πέντε είναι σοφία, διαύγεια, αντικειμενικότητα και φιλοξενία.
Ο στόχος ζωής του Πέντε είναι να ρίξει φως σε ανεξερεύνητους έως τώρα τομείς: «Θέλω να
φτάσω στο βάθος των πραγμάτων».
Η συμβολική χώρα είναι η Αγγλία: από τη λαμπρή απομόνωση των βρετανικών νησιών, οι
ναυτικοί και οι αρχαιολόγοι της χώρας συγκέντρωσαν τους
θησαυρούς του υπόλοιπου κόσμου. Οι εστεμμένοι της Αγγλίας
ανέκαθεν κατόρθωναν να είναι απροσμέτρητα πλούσιοι και την
ίδια στιγμή οικονόμοι. Η εθνική φιλαργυρία είναι πρόδηλη στην
αδυναμία τους να επιστρέψουν κάτι που κατέκτησαν κάποτε, τη
Βόρεια Ιρλανδία.
Ο γνωστότερος λογοτεχνικός Πέντε είναι επίσης Άγγλος, ο
σκληρόκαρδος Εμπενέζερ Σκρουτζ από τη Χριστουγεννιάτικη
ιστορία του Κάρολου Ντίκενς, που χρησίμευσε ως πρότυπο για
τον Σκρουτζ Μακ Ντακ, που και αυτός είναι ένας Πέντε.
Η καρικατούρα του Πέντε είναι ο διοπτροφόρος (και, αν είναι άντρας, γενειοφόρος επίσης)
επιστήμονας που κρύβεται στο γραφείο του χωμένος στα βιβλία του και στον υπολογιστή
του. Ο δειλός Πέντε διατηρεί την επαφή με τον έξω κόσμο αποκλειστικά μέσω του Internet.
Αν ένας Πέντε βγει ποτέ από το ερημητήριό του, αυτό συνήθως γίνεται για να πάει ταξίδι και
να αποθηκεύσει στην φωτογραφική του μηχανή όλον τον πλούτο των εντυπώσεων του.
Έξι
Οι Έξι είναι πιστοί, συνεργατικοί, ζεστοί άνθρωποι που πάνω τους μπορείς να βασίζεσαι,
αλλά είναι και πολύ επιφυλακτικοί. Προσπαθούν να προστατευτούν από τον κίνδυνο
κερδίζοντας την υποστήριξη κάποιας Αρχής (την οποία όμως καθόλου δεν αποκλείεται να
επικρίνουν). Έχουν λεπτό αισθητήριο για την ιεραρχία και θέλουν πάντοτε να ξέρουν ποιος
βρίσκεται από πάνω και από κάτω τους, και συχνά δείχνουν αλληλεγγύη στους ανασφαλείς
και σε όσους βρίσκονται χαμηλά.
Το ευαίσθητο σημείο τους είναι ο φόβος. Στις συζητήσεις συχνά ρωτάνε, «Μα, δεν υπάρχει
κίνδυνος μήπως...;» Αναζητούν ασφάλεια και προσπαθούν να αποφύγουν όσο είναι δυνατόν
να κάνουν λάθος. Μια από τις εντυπωσιακές ανακαλύψεις του Εννεαγράμμου εί-ναι ότι ο
φόβος δεν είναι κυρίως λειτουργία της καρδιάς αλλά ανήκει στο κέντρο του κεφαλιού. Ο
φόβος πηγάζει από την τάση πρόβλεψης ενδεχόμενων κινδύνων, η οποία, σε ακραίες
- 147 -
περιπτώσεις, μπορεί να κορυφωθεί σε μια εφιαλτική θεώρηση ενός κόσμου γεμάτου με
θεωρίες συνωμοσίας.
Τα χαρίσματα του Έξι είναι αξιοπιστία, εμπιστοσύνη, και πάνω απ' όλα θάρρος. Αν ένας Έξι
ξεπεράσει το φόβο και την επιφυλακτικότητα του, γίνεται ο πιο θαρραλέος τύπος απ' όλους.
Οι υπέροχοι ήρωες που δείχνουν αυταπάρνηση στον πόλεμο ή σε καταστάσεις κρίσεις είναι
συνήθως τύποι Έξι.
Ο στόχος ζωής τους είναι να κάνουν διαθέσιμο στο κοινωνικό σύνολο το δώρο της
επαγρύπνησης και της σύνεσης: «Θέλω να δημιουργήσω ασφάλεια».
Η συμβολική χώρα των Έξι είναι η Γερμανία. Εργατικότητα, τόλμη, και
θάρρος όταν χρειάζεται, είναι οι αρετές των Έξι. Οι Γερμανοί γίνονται
πιο συμπαθείς όταν δεν στηρίζονται «στο κράτος» ή σε άλλα συστήματα
ασφάλειας αλλά ανοίγουν προνοητικά νέους δρόμους στην αυτοπεποίθηση και
την προσοχή προς τους άλλους.
Καλή ενσάρκωση των τεράστιων δυνατοτήτων των Έξι είναι ο ήρωας τον
οποίο υποδύεται ο Κέβιν Κόστνερ στην ταινία Ο σωματοφύλακας. Το
πιστεύω του είναι «Ποτέ μην αισθάνεσαι ασφαλής». Έχει αλάνθαστο
αισθητήριο για τον κίνδυνο και είναι προετοιμασμένος να δώσει και τη ζωή του πάνω στο
καθήκον του. Ο Γούντι Άλεν σχεδόν πάντοτε παίζει ρόλους Έξι στις ταινίες του. Η πιο τέλεια
ενσάρκωση είναι στην ταινία Ζέλιγκ όπου δείχνει με σκανταλιάρικο τρόπο πώς ένας Έξι
μπορεί να προσαρμοστεί ουσιαστικά σε κάθε πολιτικό σύστημα και να παίξει ένα μυστικό
ρόλο.
Η καρικατούρα του Έξι είναι ο περιδεής ζαρωμένος τύπος που φοράει γκρίζα ή μπεζ, που δεν
τολμάει να κοιτάξει κανέναν πολλή ώρα στα μάτια. Έχει πρόβλημα να ολοκληρώσει μια
συζήτηση που έχει αρχίσει. Του αρέσει να ζει διπλή ζωή και να είναι εντελώς διαφορετικό
πρόσωπο από το προσωπείο που προβάλλει.
Επτά
Οι Επτά είναι αισιόδοξοι, μελλοντοστρεφείς, ενθουσιώδεις, και γρήγοροι. Θέμα της ζωής
τους είναι η ευτυχία. Αποφεύγουν την πραγματικότητα και αντίθετα εστιάζονται σε όλες τις
θετικές δυνατότητες, στις οποίες έχουν πάντοτε στραμμένες τις κεραίες τους. Οι Επτά λα-
τρεύουν την εξεζητημένη πλευρά της δημιουργίας. Θέλουν να αισθάνονται όλοι γύρω τους
εντάξει· δυσκολεύονται να πουν όχι και να βάλουν σαφή όρια στους άλλους.
Το αδύνατο σημείο τους είναι η έλλειψη μέτρου. «Περισσότερα ίσον καλύτερα» είναι το
σύνθημα τους· η κοινωνία της ευημερίας και της διασκέδασης είναι το αγαπημένο τους
περιβάλλον. Συνήθως το παρακάνουν με οτιδήποτε ευχάριστο: τρώνε πάρα πολύ, δουλεύουν
ακατάπαυστα, και θέλουν να αναλαμβάνουν τα πάντα.
Τα χαρίσματα των Επτά είναι η ευθυμία και ένας ολιστικός,
καινοτόμος τύπος σκέψης που συνδυάζεται με μια
πραγματιστική αίσθηση του τι μπορούν όντως να
πραγματοποιήσουν και να χρηματοδοτήσουν.
Ο στόχος ζωής των Επτά είναι να χαρούν τη ζωή στο έπακρο
και να βοηθήσουν και άλλους να κάνουν το ίδιο: «Θέλω να
αυξήσω τα καλά πράγματα στη ζωή».
Ένας γνωστός Επτά είναι ο Πήτερ Παν, το αγόρι που δεν θέλει να μεγαλώσει και ζει σε έναν
κόσμο ονείρων που λέγεται Χώρα του Ποτέ. Μπορεί να πετάξει -ένα πρωταρχικό όνειρο για
τον Επτά που αναζητεί εύκολες λύσεις. Ο Γκαστόνε των κόμικς, ο απεριόριστα τυχερός
εξάδελφος του Ντόναλντ Ντακ, αποτελεί επίσης προσωποποίηση μιας πλευράς των Επτά.
Η συμβολική χώρα των Επτά είναι η Ιρλανδία -χαρούμενη μουσική, μεγάλη κατανάλωση
οινοπνευματωδών, και η συνήθεια να λένε «Θα μπορούσε να είναι χειρότερα!» Η ιδέα αυτή
βοήθησε τους Ιρλανδούς να αντέξουν τη φτώχεια στη χώρα τους μέχρι που η απρο-
- 148 -
βλημάτιστη αισιοδοξία τους έστρωσε τελικά το δρόμο για ένα ευρωπαϊκό οικονομικό θαύμα
τα τελευταία χρόνια.
Η καρικατούρα του Επτά είναι ένας παιχνιδιάρης, χαρωπός χαρακτήρας (συχνά με σγουρά
μαλλιά σαν παιδάκι) που δεν του αρέσει να δεσμεύεται με κανένα συγκεκριμένο ρόλο.
Βλέπει τη ζωή σαν ένα πλούσιο δείπνο γεμάτο εδέσματα από το οποίο μπορεί να τσιμπολο-
γάει κατά βούληση χωρίς κανένα όριο. Και στη δουλειά του χρειάζεται συνεχώς αλλαγές και
νέα ερεθίσματα, αλλά λιγοστό ύπνο. Υπάρχουν τόσα πολλά που τον περιμένουν να τα
ανακαλύψει!
Οκτώ
Το θέμα της ζωής του Οκτώ είναι η δύναμη. Σφύζουν από ενέργεια, είναι ευθείς, και δεν
φοβούνται την αντιπαράθεση. Απαιτούν σεβασμό με την αποφασιστική τους προσέγγιση, η
οποία μπορεί και να εκφοβίζει τους άλλους. Αλλά δεν είναι και τόσο καλοί όταν έρχεται η
στιγμή να τιμωρηθούν οι ίδιοι. Η δύναμη τους κρύβει μια ορισμένη ευπάθεια.
Η ασυδοσία είναι το αδύνατο σημείο τους. Δεν έχουν ιδέα πόσο πληγώνουν τους άλλους όταν
περνούν τα όρια.
Τα χαρίσματα τους είναι η αντοχή και η υγιής άσκηση δύναμης. Οι Οκτώ ρίχνονται στη φωτιά
για χάρη των προστατευομένων τους, αντιστέκονται θαυμάσια στους εχθρούς, και μπορούν
να αγωνιστούν για τη δικαιοσύνη.
Στόχος ζωής τους είναι να θέσουν τέρμα στην καταπίεση, στην ανημποριά και την αδράνεια:
«Θέλω να αγωνιστώ για το καλό.»
Η συμβολική χώρα των Οκτώ είναι η Ισπανία. Ο Οκτώ θέλει να βλέπει αίματα, τόσο στις
ταυρομαχίες όσο και στις εντυπωσιακά αιματηρές αναπαραστάσεις της Σταύρωσης στη χώρα
αυτή. Ακόμα κι αν αυτή η επιθετικά αρρενωπή στάση κρύβει ανασφάλεια, η βιτρίνα της
δύναμης πρέπει να διαφυλαχτεί.
Ο Τζον Γουέιν δημιούργησε ένα μνημείο προς τους
Οκτώ στις ταινίες του όπου υποδύθηκε τον
αχώνευτο, δύσκολο ηγέτη που συνήθως τα βγάζει
πέρα στις κρίσεις και σώζει τους ανθρώπους του με
εντυπωσιακά απλό τρόπο, χωρίς φιοριτούρες. Άλλη
ενσάρκωση του Οκτώ είναι ο γοητευτικά
μονόχνοτος επιθεωρητής Σιμάνσκι της γερμανικής
τηλεόρασης: πολεμάει το Κακό, παραβλέποντας την
ιεραρχία, την εθιμοτυπία, και την υγεία του.
Η καρικατούρα του Οκτώ είναι ο χοντρόλαιμος, πλαταράς νταής. Φοράει κοντομάνικο
φανελάκι ακόμα και το χειμώνα, αψηφώντας τον καιρό όπως αψηφάει και όλους τους άλλους
εχθρούς του. Όταν συναντάει κάποιον για πρώτη φορά, του αρέσει να τον δοκιμάζει μ' ένα
δυνατό «Πώς είσαι έτσι;» Στην επόμενη συνάντηση, υποδέχεται τον άλλον με την ευχάριστη
φράση «Πώς και μας θυμήθηκες;» Το γεγονός ότι αυτό είναι πρόσκληση για επικοινωνία,
που βγαίνει μέσα από την καρδιά του, μάλλον γίνεται φανερό μόνο σε όσους γνωρίζουν το
Εννεά-γραμμο.
Εννιά
Τα βασικά ενδιαφέροντα στη ζωή του Εννιά είναι ειρήνη
και ικανοποίηση. Εκτιμούν την αρμονία και την άνεση.
Έχουν καθορισμένες συνήθειες και συχνά είναι αφηρη-
μένοι και δεν κάνουν τίποτα. Οι Εννιά είναι φιλήσυχοι
και δείχνουν κατανόηση στους πάντες. Το βρίσκουν
δύσκολο να πάρουν θέση σε ένα ζήτημα ή να λάβουν
αποφάσεις.
Οι χαμένες ευκαιρίες είναι χαρακτηριστικό γνώρισμα
- 149 -
τους και ξεσκεπάζουν το ευαίσθητο σημείο τους, που είναι η τεμπελιά. «Δεν πρόλαβα να
κάνω τίποτα!» είναι η αγαπημένη δικαιολογία των Εννιά.
Τα χαρίσματα τους είναι η διαλλακτικότητα, η διαμεσολάβηση για ειρήνη και η ενεργητικότητα.
Πράγματι, μόλις ένας Εννιά βγει από τη ζώνη άνεσης του, μπορεί να αναπτύξει τρομακτική
ενεργητικότητα. Πολλοί Εννιά έχουν πολυάριθμα χόμπι και πάντοτε αναζητούν νέες
προκλήσεις για να ξεφύγουν από τη φοβερή πλήξη τους.
Στόχος ζωής τους είναι να βρουν ένα περιβάλλον στο οποίο υπάρχει ειρήνη και χώρος για
όλους: «Θέλω να συμφιλιώσω».
Ο Μπαλού, η αρκούδα από το Βιβλίο της ζούγκλας του Ντίσνεϊ ενσαρκώνει τη φιλοσοφία του
Εννιά: Ξεχνά τις σκοτούρες και την έχθρα!
Η συμβολική χώρα που πλησιάζει περισσότερο τους
Εννιά είναι η Αυστρία. Η ευτυχισμένη Αυστρία δεν
έδωσε αιματηρούς πολέμους αλλά επέκτεινε την
επικράτεια της με την ήπια στρατηγική των γάμων
σκοπιμότητας. Τα καφενεία της Βιέννης, όπου
μπορείτε να καθίσετε όλη τη μέρα μπροστά σ' ένα
φλιτζάνι καφέ, είναι ένα μέρος που ταιριάζει στους
Εννιά. Μια άλλη συμβολική περιοχή, που βρίσκεται λίγο πιο μακριά, είναι η Αφρική.
Η καρικατούρα του Εννιά είναι ο σπιτόγατος που κινείται μεταξύ τηλεόρασης και παιχνιδιών
στον υπολογιστή, φοράει όλη τη μέρα μπουρνούζι, και τρώει πατατάκια. Λίγο χοντρός, λίγο
αργός, και έτσι κι αλλιώς, πάντοτε λίγο βαρετός.
- 151 -
Η εφαρμογή των αρχών της απλοποίησης στην πράξη
Όλοι οι ειδικοί σε θέματα προσωπικότητας και παρακίνησης
συμφωνούν: κάνουμε μόνο όσα πράγματα γράφουμε. Τώρα
γνωρίζετε τις 33 απλουστευτικές ιδέες μας. Αρχίστε να
δουλεύετε πάνω σ' αυτές, μέσα στις επόμενες 72 ώρες. Σας
συνιστούμε να ορίσετε το δικό σας εστιακό σημείο και κάθε
μέρα να γράφετε τι έχετε κάνει διαφορετικά από πριν στην
κατεύθυνση της απλοποίησης, τι σκέφτεστε, πώς αισθάνεστε και
πώς σκοπεύετε να πετύχετε τους στόχους σας.
- 152 -