UKAD WYDALNICZY

PARA NEREK
- ksztat powikszonych ziaren fasoli
- znajduj si po obu stronach krgosupa, za
odkiem i wtrob (lewa wyej od prawej
- z kad nerk zwizane s due naczynia
krwiono!ne" ttnica nerkowa oraz ya nerkowa
- do g#rnej powierzchni nerek przylegaj naczynia
nanercze
- na przekroju nerki wida$ bardzo silnie ukrwiony
misz, zr#nicowany na ja!niejsz kor nerki oraz
ciemniejszy rze! nerki
- rdze% nerki wsp#tworz "ira#iy nerkowe$
podstawami zwr#cone do kory, natomiast
wierzchokami do wewntrz
- w wierzchok#w kadej piramidy znajduj si uj!cia
przewod#w wyprowadzajcych mocz przez kielichy
nerkowe do lejkowatej #ieniczki nerkowe%
- z miedniczki mocz przepywa do moczowodu i dalej
do pcherzyka moczowego
- z pcherza moczowego mocz usuwany jest na
zewntrz przez cewk #oczow&
'(CZ(W(DY
- z kadej nerki prowadzi
pojedynczy #oczow)
- mocz przepywa tu z
miedniczki
P*C+ERZ '(CZ(WY
- jest nieparzystym narzdem &
zbiornikiem moczu o bardzo
rozcigliwych !cianach
CEWKA '(CZ(WA
- usuwany jest przez ni mocz z
pcherza moczowego
,UD(WA
NE-R(N
- podstawowa jednostka czynno!ciowo-
strukturalna nerki
- zbudowany z ciaka nerkowe.o oraz
dugiego kana/ika nerkowe.o
KANALIK NERK(WY
- tworzony przez nabonek jednowarstwowy sze!cienny,
kt#rego kom#rki maj bardziej rozwinit zdolno!$ do
aktywnego transportowania jon#w i s sabo przepuszczalne
dla mocznika
- w kanaliku nerkowym uwag zwracaj proste odcinki
kanalika, tworzce tzw' "t/ ne0ron1, skadajc si z
dw#ch ramion biegncych w r#nych kierunkach
- wszystkie odcinki kanalika nerkowego oplecione s drobnymi
naczyniami krwiono!nymi
- kanaliki nefron#w uchodz do przewod#w zbiorczych
CIAK(
NERK(WE2'ALPI3+IE3(
4(RE,KA NE-R(NU2,(W'ANA
- !ciany torebki nefronu zbudowane s z
bardzo cienkiego nabonka jednowarstwowego
paskiego o duej przepuszczalno!ci dla wody,
jon#w i innych substancji
dobnoczsteczkowych
K*,U5ZEK NACZYNI(WY
- niewielkie skupienie naczy% wosowatych
otoczone torebk nefronu
ZAK6CENIA -UNKC7(N(WANIA
- Pr). nerkowy /a ./1kozy & !rednie stenie glukozy we
krwi nie przekraczajce poziomu (,)-*+ milimoli,dm-
- c1kro#ocz & pojawienie si glukozy w moczu, prowadzi do
tego przekroczenie progu nerkowego dla glukozy, moe by$
objawem cukrzycy
- 8iako#ocz & pojawienie si biaka w moczu, powodowane
niekt#rymi chorobami, np' zapaleniem ciaek nerkowych oraz
ciszymi zatruciami
- "rawiowe wyniki 8aania #ocz19
barwa & somkowa (brzowy & problemy z pcherzykiem
#ciowym, #taczka, mtnoczerwony & krwiomocz,
pomara%czowy & skutek zaywania lek#w
przejrzysto!$ & klarowny
bakterie - nieliczne
odczyn & kwa!ny lub obojtny
cukier i biako & brak
bilirubina (produkt przemiany hemoglobiny & brak
urobilinogen (produkt przemiany hemoglobiny & w normie
ciaa ketonowe & brak
osad moczu" nabonki & pojedyncze, erytrocyty i leukocyty &
do kilku w polu widzenia
P(W54AWANIE '(CZU9
- krew dopywajca do kbuszk#w naczyniowych, zanieczyszczona zbdnymi produktami przemiany materii, poddawana jest 0i/trac%i
- #ocz "ierwotny, kt#ry w#wczas powstaje ulega obr#bce polegajcej na re:or"c%i (zwrotnemu wchanianiu oraz :ekrec%i (wydzielaniu
okre!lonych substancji
- ko%cowym produktem jest #ocz o:tateczny usuwany drogami moczowymi na zewntrz
'EC+ANIZ' P(W54AWANIA '(CZU9
- w procesie filtracji wykorzystywany jest prosty mechanizm
- ttniczka o"rowaza%&ca krew do kbka naczyniowego jest nieco szersza ni ttniczka o"rowaza%&ca
- dopywajca krew napiera na ;ciany naczy! wo:owatyc<
- w kbuszku naczyniowym powstaje naci;nienie <yro:tatyczne, powodujce wyciskanie pynnych skadnik#w krwi do ;wiata tore8ki
ne0ron1
- powstajcy w torebce nefronu #ocz "ierwotny ma skad chemiczny podobny do o:ocza krwi
- z przepywajcego przez kana/ik nerkowy moczu pierwotnego re:or8owana %e:t woa, niekt)re %ony, a#inokwa:y i ./1koza
- szczeg#ln rol odgrywa tu duga "t/a ne0ron1 pozwalajca znacznie zwiksza$ stenie moczu
- do ;wiata kana/ika nerkowe.o wydzielane s midzy innymi %ony woorowe, 8arwniki oraz niekt)re /eki przyjmowane w czasie
choroby
- poniewa sam #ocznik nie 1/e.a re:or"c%i, jego stenie w moczu ostatecznym bardzo wyra.nie wzrasta
5PRAWN(=> -IL4RAC7I
- w cigu minuty przez nerki przepywa okoo *dm
-
krwi (/+0 rzutu minutowego serca, z tego *)0 ulega przefiltrowaniu do !wiata
nefron#w
- przecitnie podczas doby w nerkach powstaje ponad /++ dm
-
moczu pierwotnego
- pozwala to na kilkunastokrotne przefiltrowanie caej wody i soli mineralnych zawartych w organizmie
- wydajno!$ resorpcji przekracza 110, dziki czemu w cigu doby powstaje zaledwie *,)-/ dm- silnie stonego moczu ostatecznego
- mocz powstaje w nerkach przez ca dob
- proces podlega kontroli ukadu nerwowego (o!rodek wydalania moczu znajduje si w cz;ci krzyowe% rzenia kr.owe.o, a przede
wszystkim dokrewnego
WY4WARZANIE +IPER4(NICZNE3( '(CZU
- w nerkach czowieka i innych ssak#w wykorzystuje si do tego #ec<aniz# wz#acniaczy "rzeciw"r&owyc< i wy#iennik)w
"rzeciw"r&owyc<
- wz#acniacza#i "rzeciw"r&owy#i s ra#iona "t/i ne0ron)w (mocz pynie w nich w przeciwnych kierunkach
- w ramieniu zstpujcym ptli woda wydostaje si na skutek o:#ozy, przez co "rze:&cz kana/ikowy 1/e.a za.:zczeni1
- woda opuszcza ra#i z:t"1%&ce "t/i ne0ron1$ nie moe natomiast wr#ci$ do ra#ienia w:t"1%&ce.o (jest ono prawie
nieprzepuszczalne dla wody
- jednocze!nie ko#)rki ra#ienia w:t"1%&ce.o ptli aktywnie tran:"ort1%& %ony :o1 do "rze:trzeni okookana/ikowe% (pyncy do
g#ry mocz oddaje s#d, kt#ry zwiksza stenie pynu tkankowego, powodujc, e mocz, pyncy ramieniem zstpujcym 2w d#3 oddaje
wod
- podtrzymywanie dziaania wzmacniaczy przeciwprdowych wymaga nieustannego odbierania wody i cz!ci jon#w 4a5
- zadanie to speniaj naczynia krwiono;ne o"/ata%&ce "t/e ne0ron)w (naczynia te tworz wy#ienniki "rzeciw"r&owe & odbierajce
wod i jony sodu
C+(R(,Y NEREK
a? ka#ienie nerkowe
- grudki zawierajce m'in' szczawiany wapnia oraz fosforan wapnia (nierozpuszczalne w wodzie
- rosnce kamienie moczowe mog przemieszcza$ si do pcherzyka moczowego, wywoujc niezwykle bolesne ataki ka#icy nerkowe%,
- kamienie nerkowe mog w nim niekiedy osign$ rozmiary pieczki tenisowej i wrcz blokowa$ wypyw moczu z pcherzyka moczowego
- kamienie mona usuwa$ operacyjnie & mechanicznie za pomoc wprowadzonego przez cewk moczow cy:to:ko"1 albo stosujc
wysokoenergetyczne ultrad.wiki
8? #ocz)wka "ro:ta
- choroba objawiajca si nadmiernym wydalaniem moczu
- powstaje przy niedoborze jednego z hormon#w
c? :zt1czna ia/iza "ozaotrzewnowa
& pozaustrojowe oczyszczania krwi w urzdzeniu zwanym sztuczn nerk