Professional Documents
Culture Documents
Giác Quan Ngư I (Chương 2)
Giác Quan Ngư I (Chương 2)
NN TNG TM L HC V SINH L HC CA
CHC NNG CM GIC
2.1. CC GIC QUAN V CHC NNG TRONG NH GI CM
QUAN
Cm gic m con ngi nhn c l thng qua cc c quan cm gic.
Nhng tc ng ca cc cht ha hc hay ca mt i lng vt l ln cc c
quan cm gic gi l nhng kch thch. C th con ngi c th nhn bit c
cc kch thch ha hc, vt l hay c hc thng qua 5 gic quan : v gic, khu
gic, th gic, thnh gic v xc gic. K thut nh gi cm quan s dng cc
gic quan ca con ngi nh cc cng c phn tch. V vy, vic hiu r cu to
v c ch hot ng ca cc c quan cm gic l c s ca nh gi cm quan.
2.1.1. V v v gic
V gic l gic quan cho php con ngi c cm gic v v. V l mt cm
gic ha hc c cm nhn bi cc trung tm cm nhn v c trng. ngi,
nhng trung tm ny tp trung ch yu trn b mt li, sau l vm ming v
yt hu, cc c quan ny cha cc b phn th cm v v. Cc b phn th cm
ny nm trn mng t bo ca mt nhm khong 30 n 50 t bo to thnh
cm c cu trc hnh cu phn lp gi l chi v gic. Cc chi v gic c thi
gian sng khong 7 10 ngy. Trn li, cc chi v gic c nm trong cc
gai v gic.
C 4 loi gai v gic phn b trn nhng phn khu ring bit trn li.
Gai hnh nm (fungiform papilla) phn b ch yu phn u li. Cc gai
hnh nm cha khong vi trm chi v gic. Gai hnh l (foliate papilla) v gai
hnh si (filiform papilla) phn b ch yu 2 bn mp li. Gai hnh i
(circumvallate papilla) c kch thc to nht vi s lng rt t, tp trung pha
cung li to thnh hnh ch V. Nhng gai ny c th cha ti 1.000 chi v
gic. Cc chi v gic cng c trn phn vm hng mm ngay sau ni kt thc
ca phn vm hng cng, vn l mt vng quan trng nhng thng khng
1- Cung li : V ng
2- Hai mp li pha cung : v chua
3- Hai mp li pha u : v mn
4- u li : v ngt
Hnh 2.4.
- Ngng phn bit : l khong chnh lch cng kch thch nh nht c
th pht hin c.
- Ngng bo ha : l cng kch thch m t s tng cng kch
thch cng khng lm tng cm gic.
Cc ngng cm gic khc nhau vi cc loi kch thch khc nhau. C nhng
ngi rt nhy cm vi kch thch ny nhng li km nhy cm vi nhng kch
thch khc. Ngng cm gic cng thay i t c nhn ny n c nhn khc.
iu ny ph thuc vo nhiu yu t nh : sinh l, di chuyn, thi quen, tui,
gii tnh Ngoi ra, ngng cm gic cng c th thay i khi cc kch thch
lin tc hoc c lp li, gi l hin tng thch nghi.
ngt khi cho im tng thuc tnh ring bit. Nh vy, khi ngi th c
hng dn hng trc tip s ch n nhng thuc tnh c th, h c th thy
cc sn phm khc bit nhiu hn khi nh gi s khc bit tng th, khng c
th. Nh ni trn, mi du c th lm tng cng ngt trong dung dch
ng du. Nhng khi ngi th c hng dn nh gi c lng cng
tng qut v sau chia nh chng ra thnh cc thnh phn th khng thy
c s tng ngha no v cng ngt do mi du gy ra.
Trong nh gi cm quan, c bit l trong phn tch m t cn ch n
hin tng tng tc cm giac a ra cch thc tin hnh thc nghim ph
hp.