Triazha e lendimeve masovike

Prof. Assoc. Avdyl Krasniqi,Qendra Klinike Universitare e Kosovs,Prishtin

Praktika klinike
Praktika klinike normale : nje mjek ose infermiere dhe nje pacient = bej cdo gje qe mundet per cdo
pacient
Lendimet multiple: nje mjek dhe disa pacent = Triazhi, por ende t aft pr t trajtuar t gjith pacientt.
Lendimet masovike: nje mjek mbingarkuar nga viktima= Triazhi, bej cdo gje qe mundesh per numrin me
te madh te pacienteve.
Kirurgjia sa m i vogl pr rezultate m t mdha.
Triazha = nuk eshte dogme, nuk eshte nj seri rregullash, por eshte nj qasje logjike dhe filozofi.
Praktika klinike normale
Lndimet multiple

Lndimet masovike

Triazhi = Proces
Sipas t cilit caktohen prioritet e menaxhimit t lndimeve masovike. Qllimi kryesor tek menaxhimi i
lndimeve masovike sht bhet m e mira pr shumicn e t lnduarve ,jo do gj pr donjrin.
Tenda e triazhimit
shenim:
hapsir t mjaftueshme pr t lvizur
shtretr te vegje me pesh e leht
karroca t vogla pr furnizime mjeksore
fluide IV te varura
pacienti bartet me barel
disa njerz t cilt duket se e dine se cfare po bjn
Kjo do t thot organizim, e cila krkon planifikim t hapsirs, infrastrukture, pajisje, furnizime dhe
personel mjekesore
Reparti i triazhimit n spital (foto)

Triazha nuk mund t organizohet ad hoc.

Organizimi krkon planifikim:
a) Prgaditja para krizs
b) Organizimi personelit
c) Organizimi i hapsirs
d) Organizimi i infrastrukturs
e) Organizimi aparaturs
f) Organizimi furnizimit
g) Trajnimi
h) Komunikimi
Siguria
i) Reakcioni konvergjent = kushrinjt, shokt & entuziastt (posarisht ata t armatsur)
Triazha sht ekuilibr dinamik n mes t krkesave dhe burimeve njerzore dhe infrastrukturore.
Krkesat = numri i t plagosurve dhe lloji i plagve
Resurset = infrastruktura dhe aparatura n duart e personelit kompetent t pranishm.
Sa pacient? 10, 50 ose 100?
Sa tavolina operative dhe kuti me instrumente? Kirurgt dhe anesteziologet?
Ekipi triazhimit
Lideri i ekipit: Koordinues
Udhheqsi i triazhimit klinik
Infermieri kryesor, kryemotra: shef i organizimit
Grupet e infermiereve
Grupet e prcjelljes mjeksore
Udhheqsi i triazhs klinike
Asnj shrbim tjetr mjeksor nuk krkon m shum njohje, shkathtsi dhe gjykim klinik se sa radhitja e
t lnduarve sipas prioritetit t trajtimit.
Kirurgu/anesteziologu m me pervoje dhe me i respektuar.
Vendimi i triazhs duhet t respektohet.
Diskutimi rasteve vjen m von
Triazha sht nj proces dinamik:
Fillon n vendin e lndimit,
Vazhdon n t gjitha hallkat e kujdesit t t lnduarve,
Vazhdon gjat pranimit n spital,
Dhe vazhdon brenda n repartet e spitaleve:
Rivlersimi i pacientve vazhdon.

Dokumentacioni i triazhs
Informacionet bazike; Emri, koha lndimit, shkaku, ndihma par
Form e shkurtr: shenjat vitale: tensioni arterial, pulsi, frymmarrja, statusi neurologjik
Diagnoza; koncize dhe complete

Procesi triazhs:
Klasifikimi par (shoshitja)
Caktimi i kategorive: prioriteti
Klasifikimi dyt (sita)
Prioriteti i prioriteteve
Klasifikimi par
1. Zgjedhja e t lnduarve m t rnd dhe
2. Identifikimi dhe largimi: t vdekurve, t lnduarve , t personave pa lndime
Klasifikimi t lnduarve
Kategorizimi i lndimeve m t rnda bazuar n:
a. Lndimet q rrezikojn jetn (ABC)
b. Vendi anatomik i lndimit
c. Poentimi plagve sipas Kryqit t Kuq
d. Mundsit e trajtimit n kuptim t personelit dhe furnizimeve dhe aparaturs.
Kategorit e triazhimit sipas Kryqit t Kuq ndrkombtar
I.
Plagt serioze: reanimimi dhe kirurgjia e menjihershme
II.
Prioriteti dytsor: nevojitet trajtimi kirurgjik por mund t pritet
III.
Plagt siprfaqsore: trajtimi ambulantor
IV.
Plagt e renda: trajtimi mbshtets
Prioritetet ne baze te lndimeve q rrezikojn jetn: A B C D E
Kategoria I: Reanimimi dhe kirurgjia menjiher
Pacientt q krkojn trajtim kirurgjik urgjent -shptim jete -dhe ka shansa t mira pr rehabilitim.
(P.sh. ABC=Airway, Breathing, Circulation: trakeostomia, hemotoraxi, lndimet hemoragjike abdominale,
lndimet e vazove periferike t gjakut ). Qendron ne njesine e kujdesit intenziv (ICU-intensive care unit)
gjersa pret q te lirohet tavolina e operacionit.
Mungesa e pulsit periferik-foto

Kategoria II: Nevoja pr mjekim kirurgjik por mund t pritet

Pacientt q kan nevoj pr mjekim kirurgjik por jo me urgjenc. Nj numr i madh i pacientve bjn
pjes n kt grup. (P.sh. lndimet jo hemoragjike t abdomenit, plagt e ekstremiteteve me fraktura
dmtime t mdha indore, plagt penetruese t koks.) Pacientet qendrojne ne repart t veant ku ata
mund t trajtohen (me antibiotikt, analgjetik, lngje IV, fashim) dhe jan nn vzhgim gjersa presin per
nderhyrje kirurgjikale
Kategoria I pr Rrugt e frymmarrjes; Kategoria II pr debridement-foto

Kategoria III: Plagt siprfaqsore (trajtim ambulantor)

Patientt me plag q krkojn mjekim kirurgjik ambulantor. N praktik, ky grup sht i madh, ktu
hyjn plagt siprfaqsore q trajtohen me anestezion lokal apo vetm duke e dhn ndihmn e par.
Lndimet siprfaqsore-foto

Kategoria IV: Lndimet shum t rnda (nuk trajtohen me kirurgji, terapia mbshtetse, paliative)
Kta pacient kan lndime shum t rnda t cilat nuk kan shans q ti prballojn, ose edhe nse i
prballojn kualiteti i jets do t shum ult. Pacientt moribund jan me lndime t shumta jo
kompatibile me jetn, menaxhimi tyre konsiderohet e pa shpres dhe humbje t kohs n situata t
lndimeve masovike.

Epidemiologjia e triazhs:
Kategoria I
Kategoria II
Kategoria III
Kategoria IV

5 - 10%
25 30%
50 - 60%
5 - 7%

Rezymea e triazhs:
Klasifikimi sipas prioriteteve
Nj plan emergjent i thjesht: personeli, hapsira, infrastruktura, aparatura, furnizimi = sistem
"Best for most M e mira pr shumicn
Prioritet kan pacientt me shansa t mira pr jetueshmri t mir.
Organizimi nuk krkon para por n radh t par koh, prkushtim dhe motivacion.