Professional Documents
Culture Documents
Sociologjia e Se Drejtes - XHORXH GURVIQI Per Te Drejten Dhe Ligjet
Sociologjia e Se Drejtes - XHORXH GURVIQI Per Te Drejten Dhe Ligjet
Sociologjia e Se Drejtes - XHORXH GURVIQI Per Te Drejten Dhe Ligjet
------------------------------------------------------------------------------------------------------------Xhorxh Gurvici(1894-1965) u lind ne rusi ne kohen e parandoris Cariste .Rrevulucioni I tetorit I vitit 1917 e zuri ne
rusi por duke mos u pajtuar me qendrimet e fort ate kumunizmit eshte detyruar ta leshoi Rusin ne vitin 1920e te
shkoi ne prage.
-Ne vitin 1925 arriti ne franc.Pasnje kohe perhaditidisertacionin e doctorates me titullin mbi te drejten shoqeroreqe
u prit shume mre ne opinionin intelektual.ai ne kete punim hulumtoi rrenjet shoqerore te drejtes dhe shtori nevojen
per reforma te drejtes ne frymen e kerkesave te drejtes shoqerore.Ne vitin 1935 zgjedhet professor I sociologjis ne
Universitetin e strasbugut Deri ne vitin 1940 ka botuar nje numer te konsiderushem te veprave dhe te punimeve ku
mjafte seriozisht I ka trajtuar disa ceshtje te sociologjis se drejtesis sit e drejten ,ligjin dhe format e tyre per te cilat
htot se burojn nga jeta shoqerore dhe organizimi I saj
-Ai dha nje kontribut te rendesishum ne formimine sociologjis se drejtes duke I perckatuar ,studiuar dhe sqaruar
ceshtjet te cilat duhet ti studijoj Sociologjia e se drejtes.Sipas Gruvicit sociologjia e se drejtes duhet te studijoj te
drejten dhe ralitetin shoqerorte saj,llojet e te drejtes,sistemet e te drejtes te cilat funksijonojn ne rethana te caktura
shoqerore,te percaktoj lidhjen funksionale hde bashkepunimin ne mes llojeve te drejtes. Shteti per Gruvinin nuk
eshte krijues I vetem I drejtes as garantues I vetem I vlefshmerin apo efikasitetine saj.E drejta vlen kur trupa
shoqerore e cila krijon te drejten garanton njekosisht edhe respektimine saj.
Gurvici duke u mbeshtetur ne faktoret te cilet ndikojn ne krijime e te drejtes thot:E drejta eshte perpjeke qe ne
kornizat e caktuara shoqerore te zbatohet drejtesia duke vi lidhje te shumellojshme ne mes te kerkesave dhe
detyrimeve.
PIKEPAMJET E KORDOZES PER INTERPRETIMIN KREATIV DHE FUNKSIONAL TE SE DREJTES
-------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------BengjaminNtana Kordozo (1870-1938) punoi si gjyqtare I Gjykates Supreme te Nju Jorkut,gjyqtar I gjykates
se apelit dhe ishte Kryetare I kesaj gjykate.Nga viti 1932 e deri ne fund te jetes ishte gjyqtar I Gjykates Supreme
SHBA.Ka shkruar per ceshtjet juridike dhe shoqerore ,te cilat I ka poblikuar ne disa libra.Libri I tij pare eshte
Natyra e procedurave gjysore 1921.Me vone I ka botuar edhe veprat e tjera te cilat jane:Zhvillimi I te
drejtes1924 dhe Paradoksi I shkencave juridike 1928
-Qellimi I tije kryesor ishte qe procedurat gjysore te lirohen nga keqkuptimi apo moskuptimi I mireffilte I te drejtes.
-Kordozo insiston qe te zvoglohet dallimi ne mes te drejtes dhe realitetit shoqeror duke I kushtuar kujdes te vacant
punes se gjykateve .ai mendon se vendimet e gjykatave I karaklterizojn pasiguria qe sipas tije ishte rritje e siper
sepse gjykatat gjate procedurave gjysore nuk duhet vetem ti zbulojne faktet,por ato duhet te bjen punen creative
dhe zbatimin e te drejtes ta bejne ne raport me situaten aktuale.
Rosko paund dhe pikepamjet e tij per jurisprudence sociologjike
--------------------------------------------------------------------------------------------------Rosko Paund (1870-1964) eshte nder mendimtaret me te mdhenj te kohes se tije I cili me punen qe e beri I ka
dhene nje kontribut shum e te madhe literatures juridike boterore ne shek.XIX.Studimet prej drejtesi I ka kryer ne
Universitetin e Nebrasitne SHBA
Ka shkruar nje numer
te konsiderushem te veprave ,por ne do I cekim veten disa prej tyre jane :Fryma e se drejtes se pergjithshme
Hyrje ne filozofin e se drejtes:Intepretimi I historis te se drejtes,e drejta dhe morali ,gjyqesia penale
ne amerike,organizimi I gjykatave dhe parimet e juriprudences.
Reformat e Drejtesis sipas Roskos paund nuk mund te behen nese ne te drejten ,drejtesin,ligjin,sistemin juridike
veshtrojme vetem nga nje pike apo I qasemi vetem nga aspekti istudimit sepse nuk ekzeston nje celes I vetem per te
hyre ne shkencat sgoqerore ashtu sic nuk ekziston nje metode ato juridike.
Paund mendon se ligji duhet te jete I pershtatshume,duhet te jep efekt per shoqerin.Ligji sipas tijeduhet te zbatohet
ne menyre te paanshme dhe te barabart per te gjitha rastet .Paund mendon se e drejta reale nuk mund te
reduktohet nenje formul abstrakte ,sipas tije eshte e nevojshme te shkojme pertej simboleve ,ne ate cka ato
simbolizojne
Paundo duke I studiuar keto dy qasje ,qasjen teorike dhe ate te juris prudence sociologjike dallon dy lloje te ligjeve
:ligjin ne libra apo teorik dhe ligjin ne perim apo efektet e ligjit me rastin e zbatimit.