Professional Documents
Culture Documents
Metodologia - Notatki Z Wykladow
Metodologia - Notatki Z Wykladow
Metodologia - Wykad I
Znaczenie wyniku zaley od :
Szczegowej konstrukcji uytego zdania
Instrukcji i motywacji osb badanych
Rodzaju badanej populacji
Sposobu doboru uczestnikw badannia
Liczebnoci przebadanej grupy
Znajomoci przez uczestnikw celu badania
Znajomoci celu badania przez prowadzcych
Oczekiwa badacza co do wyniku
Zgodnoci wyniku z innymi podobnymi badaniami.
Metody:
Testy- w zastosowaniu poradniowym, klinicznym i biznesowym;
Badania gwnie marketing i reklama;
Wasna dziaalno badawcza np. w zastosowaniach klinicznych- porwnanie
skutecznoci metod, epidemiologia i inne.
opracowaa: Klaudia Korona
Metodologia Wykad II
Wiedza to:
Fakty
Informacje
Umiejtnoci
Zrozumienie
Skutek dowiadczenia lub uczenia si
Tak zwierzta jak i ludzie powicaj wiele energii na eksploracj (badanie, ogldanie, prby
zrozumienia) swojego bliszego i dalszego otoczenia.
Nabyte
o Metod prb i bdw
o Metod kolejnych przyblie (weryfikacji kolejnych roboczych wersji)
Hipotezy, wnioski,
uoglnienia
Obserwacja
Manipulacja
*Kontinuum naukowoci
Zabobon
Np. duchy
twarda nauka
np. teoria Darwina
Naukowe
Obserwacja
Manipulacja
Pomiar
Manipulacja
*Istniej wane pytania, na ktre nauka nie moe odpowiedzie np. jak y?, czy wartoci
istniej obiektywnie?
*Istniej wane pytania, na ktre nauka nie potrafi odpowiedzie np.skd wzi si wiat i
dlaczego wyglda tak, jak wyglda?, jakie s granice ludzkiej wolnoci w ksztatowaniu
siebie i innych?, jaka jest natura czowieka?, jaki jest potencja rozwojowy dziecka i jakie
czynniki sprzyjaj jego najlepszemu wykorzystaniu?...
*Istniej pytania ciekawe, bo... le postawione np. Czy czowiek moe spostrzega
pozazmysowo?
Pomiar
Manipulacja
Gromadzenie dancyh
empirycznych
Korespondencja
Pub li kacje
Artyku przegldowy
Notatka
- mae artykuliki
Komentarz
Ksiki
Ksiki autorstwo
Zbiory artykuw (podobne do czasopism naukowych, czsto powstaj np. po
konferencjach)
Ksiki autorskie
Ksiki tre
Monografie (treci nie do nauczania dla zainteresowanych)
Podrczniki (do nauczania)
Bibliograficzne bazy danych
Current Contents
o Biblioteka IPsUJ
o BJ
o Inne biblioteki
Psyclit/PsychInfo
o EBSCO (przez BJ lub IPsUJ)
Medline
o BJ
o Bazy on-line przez BJ
PubMed
*bazy danych s patne
Naukowe
Obserwacja
Manipulacja
Pomiar
Manipulacja
10
Skale
Skala synonim testu, albo... typy zmiennych ze wzgldu na poziom pomiaru.
Skale pomiaru zmiennych (4 rodzaje zmiennych klasyfikacja Stevensa)
Nominalna
Porzdkowa
Przedziaowa
Ilorazowa
W programie statystycznym: nominalne, porzdkowe, ilociowe (przedziaowa i ilorazowa
potraktowane razem)
Skala nominalna:
Skala nazw
Pozwala jedynie rozrnia obiekty
Pe, wyznanie, rczno, kolor, rodzaj bodca, instrukcja, warunek, grupa
Ale te czasem: wiek, wyksztacenie, inteligencja
11
Wynik
100
110
110
120
130
Rangi
1
2,5
2,5
3
4
12
Liczba punktw w zadaniu, czas reakcji, liczba bdw, przewaga szybkoci prawej
rki nad lew
13
Opisowe
Relacyjne ! korelacyjne
Eksperymentalne
Badania opisowe
Jak si rzeczy maj?
Opis wartoci przyjmowanych przez zmienne
Eksperyment Zimbardo
! studenci psychologii jako winiowie i stranicy
Eksperyment Milgrama
Epidemiologia, sondae wyborcze
Badania korelacyjne
Jak si rzeczy maj w relacji do innych rzeczy?
Jakie wartoci rnych zmiennych wspwystpuj ze sob?
Badania ankietowe, testowe, psychopatologia, przykad z ocenami
Badania eksperymentalne
Jak si rzeczy maj i jak to si stao e tak si maj?
Dlaczego? ! pytania przyczynowo skutkowe
Eksperyment Milgrama z uwzgldnieniem statusu spoecznego
Istota bada eksperymentalnych
Manipulacja nadawanie wartoci zmiennym
Kontrola kontrola niepodanych wpyww
(w praktyce: randomizacja, plan eksperymentalny)
Zmienna nieza lena
Inaczej: czynnik, predyktor
Zmienna podlegajca manipulacji
Badacz decyduje jakie wartoci przyjmuj zmienne niezalene, ktrymi manipuluje
Zmienna zalen a
Inaczej: zmienna wyjaniona
Zmienna podlegajca obserwacji
Badacz robi co moe, eby nic poza kontrolowanymi przez niego zmiennymi
niezalenymi nie wpywao na to, jakie wartoci przyjmuje zmienna zalena
Pomiar to czynno, ktrej skutkiem ( i celem) jest przypisanie wartoci obserwowanej
zmiennej zalenej.
Manipulacja, to czynno, ktrej skutkiem (i celem) jest spowodowanie zmiany wartoci
zmiennej niezalenej.
14
15
Miary zmiennoci
Pozwalaj sprawdzi na ile typowy reprezentant jest typowy dla zbioru obserwacji
(wskazany przez miary tendencji centralnej)
Pozwalaj mierzy zmienno, czyli zrnicowanie dla niego samego (przydatne w
wyjanianiu przyczyn zoonych zjawisk)
! jak daleko pojedyncze egzemplarze odbiegaj od redniej? ! zawsze wynosi zero (tak
samo duo jest odchyle in + jak in i wzajemnie si znosz) ! dlatego uywamy wartoci
bezwzgldnej (bez znakw +/- )
Odchylenie przecitne jest praktycznie nie stosowane.
Wariancja (prawie to samo ale 2)
Odchylenie standardowe
18
Korelacja a przyczynowo
Istnienie zalenoci korelacyjnej nie wiadczy o przycyznowoci!
!Zmienno A jest przyczyn B lub zmienno B jest przyczyn A lub A ! C ! B
lub
A
B
C
Jeli nawet powody korelacji s oczywiste wniosek o kierunku zalenoci opiera si na
przesankach logicznych a nie empirycznych (korelacja).
19
20
! straszny wzr
! znajoma krzywa
21
SKALA Z:
Wzor i wlasciwosci:
z=(x-m):s
x wynik surowy
m srednia (to to samo co x z kreska na gorze, ale nie mam takiego symbolu:P)
s odchylenie standardowe
z wynik wystandaryzowany
(x-m to odchylenie od redniej)
czyli skala z odpowiada na pytanie o ile odchylen standardowych dany wynik odbiega
od redniej
jednostk skali z jest odchylenie standardowe, a srednia jest rowna zero
wynik standaryzacji jest rowny 0 & wynik surowy jest rowny redniej
22
PARAMETRY
STATYSTYKI
Wasnoci populacji
wasnoci proby
(np. srednia, odchylenie standarsowe, wspczynnik korelacji)
[nie byo na wykadzie ale na cwiczeniach: parametry oznacza si literami greckimi a
statystyki aciskimi srednia: (mi) / m, wariancja: 2 (sigma2)/ s2, odchylenie stand.:
(sigma) / s]
WNIOSKOWANIE STATYSTYCZNE
Estymacja (punktowa lub przedzialowa)
Sluzy do szacowania parametrow populacji
midzy statystykami
Weryfikacja hipotez
badanie istotnoci rnic
23
Jeli pobierzemy z populacji bardzo wiele prob o jednakowej wielkoci i w kadej obliczymy
srednia to rozklad tych rednich bdzie rozkadem normalnym.
Srednia rednich z prob = srednia z populacji.
Odchylenie standardowe tych rednich bdzie tym mniejsze od odchylenia w populacji im
liczniejsze proby pobierzemy (bdzie tyle razy mniejsze ile wynosi pierwiastek pierwiastek
liczebnoci jednej proby)
! powysze tyczy si duych prob ! okoo 30-50 osob ju mona uznac
blad standardowy
przedzial ufnoci
(te 2 pojecia si jakos pod koniec pojawily)
24