Fjalimet me te famshme qe kane hyre ne histori

Fjalimet e Winston Churchill, Franklin D. Roosevelt, Charles de Gaulle, Gjeneral

George S. Patton Jr dhe Perandorit Hirohito Fjalimet e famshme nuk kane pse t j
en t gjat pr t qen t mdhenj. Fjalimet e famshme nuk kan pse t jen t gjat pr t
lime t mdha. Kto fjalime t famshme nuk kan zgjatur me or t tra, por ama kan ln g
ueshme n histori, kan shrbyer pr t shembur sisteme, pr t thyer dogma e pr t zhvill
rdhnie njerzore.Nj prej fjalimeve m t famshme n histori, ai i inston Churchill, ka
fjalim i shkurtr dhe nj ndr fjalimet m frymzuese n histori.

Po aq mbreslns sht dhe fjalimi i famshm i inaugurimit t John Kennedy. N nj fjalim

, t cilin ai kaloi dy muaj pr t'i dhn form, Kennedy 43-vjear, presidenti m i ri i zg
hur dhe i pari katolik, theksoi rndsin e shrbimit kombtar. Ndr vite, ky sht konside
nj si prej fjalimeve m frymzuese, t cilin jan munduar t prtojn shum fols t njohu
. Rreshtat e tij t famshm, "T dashur patriot amerikan: mos pyesni se far vendi juaj
d t bj pr ju, pyesni se far mund t bni ju pr vendin tuaj", kan mbetur n histori.
q kan ardhur n redaksi, gazeta Tirana Observer nga dita e sotme do t rinis t botoj
n nj speciale prej dy faqesh t gjitha fjalimet q kan hyr n histori. Sot do t botohe
limet e Winston Churchill, Franklin D. Roosevelt, Charles de Gaulle, Gjeneral G
eorge S. Patton Jr dhe Perandorit Hirohito.
Perandori Hirohito:Armiku po prdor nj bomb t re dhe m mizore
(Dorzimi i Japonis, gusht, 1945)

I drejtohem nnshtetasve tan t mir dhe besnik. Pasi kemi menduar mir e mir drejtimet
gjithshme t bots dhe kushtet aktuale t perandoris son sot, kemi vendosur t bjm nj
je t situats s tanishme duke marr nj mas t jashtzakonshme. I kemi urdhruar qeveris
munikojm qeverive t Shteteve t Bashkuara, Britanis s Madhe, Kins dhe Bashkimit Sovjet
k se perandoria jon i pranon kushtet e deklarats s tyre t prbashkt.
N prpjekjen pr prosperitet t prbashkt dhe lumturi pr t gjitha kombet si dhe siguri
enien e subjekteve tona, kemi detyrn solemne q na sht dorzuar nga paraardhsit tan pe
dor, t cilt i mbajm pran n zemr.Me t vrtet, i deklaruam luft Ameriks dhe Britan
on e sinqert pr t siguruar ruajtjen e Japonis dhe themelimin e Azis Lindore. Nuk e b
a mendimi pr t i prekur sovranitetin kombeve t tjera apo pr t nisur zgjerimin territor
ial.

Por tani lufta ka zgjatur gati katr vjet. Prve m t mirs q kan br t gjith, lufta
htris son dhe forcave detare, kujdesi dhe kmbngulja e shrbtorve tan t Shtetit dhe
i prkushtuar i 100 milion njerzve tan, situata e lufts sht n avantazhin e Japonis,
rejtimet e prgjithshme t bots kan kthyer kundr interesave t saj. Pr m shum, armiku
luar t prdor nj bomb t re dhe m gjakatare, fuqia e s cils pr t dmtuar sht e p
e mund t i marr jetn jetve t pafajshme. Nse do ta vazhdojm luftn, do t shkaktojm s
he shuarjen e kombit japonez, por gjithashtu dhe n zhdukjen trsore t qytetrimit njerz
r.

N nj rast t till, si mund t i shptojm me miliona nnshtetas, nse nuk shlyejm fajin
rtrave t shenjt t paraardhsve perandorak? Kjo sht arsyeja pse kemi urdhruar pranimi
ushteve t deklarats s prbashkt t fuqive t mdha.Nuk kemi si t mos ndiejm ndjenjn
ardhjes pr kombet aleate t Azis Lindore, t cilt kan bashkpunuar vazhdimisht me peran
in drejt emancipimit t Azis Lindore.Mendimi i atyre oficerve dhe burrave, si dhe aty
re t tjerve q kan rn n fushat e betejs, atyre q kan vdekur n detyr, apo i atyre
me vdekjen e pashmangshme dhe i gjith familjeve t tyre n fatkeqsi, m pikon n zemr di
e nat.

Mirqenia e t plagosurve dhe t dmtuarve t lufts dhe e atyre q kan humbur shtpit dh
e jetess, jan synimi i shqetsimit ton. Mundimet dhe vuajtjet t cilave do t u nnshtroh
kombi yn jan t mdha.Jemi sinqerisht t vetdijshm pr ndjenjat m t thella tuajat, n

tan. Megjithat, n prputhje me urdhrat e kohs dhe fatit, kemi vendosur t shtrojm rrug
nj paqeje t gjat pr t gjitha gjeneratat q do t vijn duke duruar t padurueshmen dhe
uajtur barrn m t rnd. Duke qen n gjendje t ruajm dhe t mbajm strukturn e Shteti
ne jemi gjithmon me ju, dhe mbshtesin sinqeritetin dhe integritetin tuaj.Ruajuni
nga shprthimet e emocioneve q mund t na sjellin ndrlikime t panevojshme, apo nga do z
vllazrore q mund t krijoj konfuzion, t ju ngatrroj drejtimin apo t bj q t humbn

Lreni gjith kombin t vazhdoj nga nj gjenerat n tjetrn si nj familje, i qndrueshm

pavdekshmrin e toks s tij t shenjt, dhe i ndrgjegjshm pr barrn e rnd t prgje
gjat prpara tij. Bashkojeni forcn q keni pr t ia prkushtuar ndrtimit t s ardhmes.
i rrugn e drejtsis, fisnikris s shpirtit, dhe puns me nj vendosmri q t nxisni la
tyre t Shtetit Perandorak dhe t ruani hapin e progresit me botn.

*Perandori i 124-t i Japonis, kurorzuar m 1926, shkeli traditn perandorake duke mbaj
tur fjalimin e dorzimit t Japonis n Luftn e Dyt Botrore. Ai ishte princi i par q u
sht vendit kur vizitoi Evropn n 1921.
Gjeneral George S. Patton Jr:Do ta godas personalisht at tapicierin Hitlerin
(Fjalim pr Ushtrin e Tret, 5 qershor, 1944)

Jemi mbledhur ktu pr tre arsye. S pari, sepse jeni ktu pr t mbrojtur shtpit tuaja d
ashurit tuaj. S dyti, jeni ktu pr respektin tuaj, sepse nuk doni t jet dikush tjetr.
treti, jeni ktu sepse jeni burra t vrtet dhe burrave t vrtet u plqen t luftojn. K
, dokush prej jush, ishit fmij, t gjith admironit kampionin e mermerit, garuesin m t
pejt, boksierin m t fort, lojtart e skuadrave m t mdha, dhe t gjith lojtart e fu
rikan. Amerikant e duan nj fitimtar. Amerikant nuk do ta tolerojn nj humbs. Amerikan
prmojn frikacakt. Amerikant luajn pr t fituar gjat gjith kohs. Nuk do ta vrisja
re pr nj njeri q humbi dhe qesh. Ja se pse amerikant nuk kan humbur asnjher dhe asnj
uk do ta humbasin nj luft; sepse ideja e humbjes sht e urryer pr nj amerikan.Nuk do t
disni t gjith. Vetm dy pr qind e juve q jeni ktu sot do t vdesin n nj betej t ma
het t kini frik nga vdekja. Vdekja, n koh, i vjen t gjith njerzimit. Po, do burr k
betejn e tij t par. Nse thot se nuk ka, sht gnjeshtar. Disa burra jan frikacak, p
n njsoj si trimat ose friksohen edhe m shum kur shohin se si luftojn burrat q jan p
frikacak sa ata. Heroi i vrtet sht nj burr q lufton edhe pse sht i friksuar. Dis
alojn frikn e tyre n minutn e par pasi hapin zjarr. Disa, e kalojn orn e par. Disav
uhen dit. Por nj burr i vrtet nuk do t lejoj q frika nga vdekja ta kaloj nderin e
jenjn e detyrs ndaj vendit t tij dhe forcn burrrore t lindur prej natyre.

Beteja sht gara m e rndsishme n t cilin mund t prfshihet nj njeri. Ajo nxjerr gj
dhe heq ato t ultat. Mos harro se armiku sht po kaq i friksuar sa edhe ju, dhe ndosht
a edhe m shum. Ata nuk jan supermen.T gjith heronjt e vrtet nuk jan lufttar t
ori. do burr n kt ushtri luan nj rol thelbsor. Mos u dorzoni. Mos mendoni se puna j
t e parndsishme. do burr ka nj pun pr t br dhe duhet ta bj. do burr sht nj
t madh. Po sikur do shofer t vendos se nuk i plqen rnkimi i plumbave mbi kok, dhe t
het n kanal? Ai frikacaku mund t thot: Nuk do t i marr malli pr mua, jam vetm nj pe
j mij . Po sikur t gjith burrat t mendonin kshtu? Ku do t ishim ne tani? Ku do t is
di yn, t dashurit tan, shtpin tona, madje dhe bota?

Jo, amerikant nuk mendojn kshtu. do burr bn punn e tij. do burr i shrben trsis
, do njsi, sht e rndsishme n skemn e gjer t ksaj lufte.Patjetr q duam t shkoj
fundojm kt luft. Mnyra m e shpejt pr t i dhn fund sht t i zm ata bastard q
n, aq m shpejt do t shkojm n shtpi. Rruga m e shkurtr sht prmes Berlinit dhe Toki
ur t shkojm n Berlin, un do ta godas personalisht at tapicierin, Hitlerin. Njsoj siku
do t godisja nj gjarpr.Vetm dika t madhe do t mund t thoni kur kjo luft t ket p
t jeni n shtpi. Do t jini mirnjohs se njzet vite m pas, kur t jeni ulur pran oxh
niprit n gjunj dhe ata do t ju pyesin se far bt n Luftn e Dyt Botrore, nuk duhet
t ndrroni pozicion dhe t thoni: Gjyshi juaj nuk bri asgj n Luizian . Jo, zotri, do
i drejt e n sy dhe do t i thoni: Bir, gjyshi juaj u bashkua me Ushtrin e Tret dhe me n
j maskara me emrin Georgie Patton!

Charles de Gaulle:Flaka e rezistencs franceze nuk duhet dhe nuk do t shuhet

(Apeli i 18 qershorit, 1940)

Udhheqsit t cilt, n vitet e kaluara kan qen krert e forcave t armatosura franceze,
meluar nj qeveri.Duke nxjerr si shkak mundjen e ushtrive tona, kjo qeveri ka hyr n n
egociata me armikun me qllim q t i jap fund armiqsis. sht e vrtet se ne ishim, dhe
i t drrmuar nga forcat e mekanizuara t armikut, nga toka dhe nga ajri njkohsisht. Ish
in tanket, aeroplant dhe taktikat e gjermanve, shum m shum se faktet ato q kishin pr
i, q bni q ushtrit tona t mundeshin. Ishin tanket gjermane, aeroplant dhe taktikat at
q siguruan elementin e surprizs, e cila bri q udhheqsit tan t jen n kt ngushti
jala e fundit? A duhet ta braktisim t gjith shpresn? A sht dshtimi yn prfundimtar d
pandreqshm? Prgjigja e ktyre pyetjeve sht, jo! Flas duke patur njohuri t plot t fak
ju krkoj t m besoni kur them se kauza e Francs nuk ka prfunduar.

Faktort e vrtet q solln mundjen ton nj dit do t na ojn n fitore. Prandaj, kujto
uk sht vetm. Ajo nuk sht e izoluar. Prapa saj qndron nj Perandori e gjer, dhe ajo k
auz t prbashkt me Perandorin Britanike, e cila komandon detet dhe po vazhdon luftn. A
htu si Anglia, ajo mund t trheq burimet industriale t gjera t Shteteve t Bashkuara.Lu
ta nuk sht e kufizuar vetm n vendin ton t pafat. Rezultati i prpjekjeve nuk sht ve
nga Beteja e Francs. Kjo sht nj luft botrore. Jan br mjaft gabime, ka patur vonesa
ajtje t pathna, por fakti qndron se ende ekziston n bot gjithka q na duhet t shtypi
iqt tan nj dit. Sot jemi shtypur nga pesha e forcave t mekanizuara q na jan vrsulur
ende mund t shohim drejt nj t ardhmeje n t ciln nj forc edhe m e madhe do t na s
e. Fati i gjith bots sht n rrezik.Un, gjeneral de Gaulle, tani n Londr, i bj thirr
erve francez he burrave, t cilt tani jan n tokn britanike, apo q mund t jen n t
apo pa ushtrit e tyre. I bj thirrje t gjith inxhinierve dhe puntorve t aft nga fab
armatimeve, t cilt tani jan n tokn britanike, apo mund t jen n t ardhmen, t lidh
.fardo q t ndodh, flaka e rezistencs franceze nuk duhet dhe nuk do t vdes.
*Gjeneral de Gaulle zgjidhet kreu i qeveris franceze n vitin 1945 dhe President n v
itin 1958, 1965 dhe 1968.
Franklin D. Roosevelt:T vetmes gj q duhet t i trembemi sht vet frika
(Fjalimi i prurimit, 4 mars, 1933)

Presidenti Hoover, zoti Komandant, miqt e mi: kjo sht nj dit e shenjt pr kombin, dhe
m i bindur se miqt e mi amerikan presin q me rastin e dhnies s postit t Presidentit,
drejtohen me sinqeritet dhe nj vendim q situata e tanishme e kombit na nxit.Kjo sh
t jashtzakonisht koha pr t thn t vrtetn, gjith t vrtetn, sinqerisht dhe me gux
mohojm kushtet e vendit ton sot. Ky komb i madh do t duroj ashtu si ka duruar, do t r
ngjallet dhe do t begatohet.

Prandaj para s gjithash, m lejoni t ju shpall besimin e patundur se t vetmes gj q duh

t i trembemi sht vet frika, tmerrit pa emr, pa arsye, dhe t pajustifikuar q paralizon
jekjet e nevojshme pr ta kthyer trheqjen n prparim.N do or t zez t jets s kombi
jtues i iltr dhe i fuqishm i ka kuptuar dhe i ka mbshtetur vet njerzit, t cilt jan
pr fitore. Jam i bindur se edhe ju do ta mbshtesni lidershipin n kto dit kritike. N
j frym, un dhe ju do t prballemi me vshtirsit e prbashkta.

Fal Zotit ato kan t bjn vetm me gjra materiale. Vlera sht tkurrur n nivele imagji
sat jan rritur, aftsia jon pr t paguar ka rn, qeveria po prballet me shkurtime fond
mjetet e shkmbimit kan ngrir n rrjedhn e tregtis, fshatart nuk gjejn dot tregje pr
met e tyre, kursimet e shum viteve t mijra familjeve jan zhdukur.M e rndsishmja, qyt
rt e papunsuar prballen me problemin e ekzistencs, dhe nj pjes e madhe prej tyre mund
hen pa u shprblyer. Vetm nj optimist i pamend do ta mohonte realitetin e errt t ktij
ti.
Megjithat, shqetsimi yn nuk vjen nga dshtimi i substancs. Nuk jemi goditur nga ndonj

urtaj apo fatkeqsi. N krahasim me rrezikun q i pushtoi etrit tan, pr arsye se besoni
he nuk kishin frik, ne ende kemi shum pr t qen mirnjohs. Natyra ende i ofron bujari
prpjekjet e njerzve e kan shumfishuar at. Begatia sht n prag t ders, por prdori
dobson prodhimet e toks.S pari, kjo ndodh pr shkak se drejtuesit e shkmbimit t t mir
njerzore kan dshtuar n saj t kokfortsis dhe paaftsis, kan pranuar dshtimet dhe
n. Praktikat e paskrupullta t shkmbyesve t parave do t dnohen n gjykatn e opinionit
lik, jan hedhur posht nga mendjet dhe zemra e njerzve.

E vrteta sht se jan prpjekur, por prpjekjet e tyre kan ndjekur modelin e tradits. P
htimit t mirbesimit, kan propozuar t japin m shum para.T trhequr nga epshi i prfit
an nxitur popullin ton t ndjekin lidershipin e tyre t rrem, kan kshilluar, duke u lu
q situata t kthehet n kushtet e mparshme. Ata din vetm rregullat e nj gjenerate vet
esish.

Ata nuk kan vizion, dhe kur nuk ka vizon, njerzit humbasin.Lumturia nuk vjen thjes
ht nga posedimi i parave, por sht gzimi i arritjes, emocioni i prpjekjeve krijuese.Gz
imi i stimulit moral t puns nuk duhet harruar n ndjekjen e trbuar t prfitimeve q zhd
n. Kto dit t errta do t harrohen nse na msojn se fati yn i vrtet nuk sht t na
ejm vetes dhe miqve tan.

Ky komb krkon aksion, dhe aksion t menjhershm.Detyra jon m e rndsishme sht t i v

Nuk sht nj problem i pazgjidhshm nse prballemi me t me zgjuarsi dhe kuraje.Mund t s
et me nj prfshirje t vet qeveris; duke e trajtuar detyrn ashtu si do ta trajtonim ur
ncn e nj lufte, por n t njjtn koh, do t zbatojm projekte t mdha pr t stimuluar
ar prdorimin e burimeve kombtare.S bashku me kt, duhet t pranojm me sinqeritet mbi-e
librimin e popullsis n qendrat tona industriale, dhe duke i rishprndar n shkall komb
e, t prpiqemi ta prdorim m mir tokn dhe ta lm n duart e t duhurve.

Kjo detyr do t ndihmohej nga prpjekjet e qarta pr t rritur vlerat e produkteve bujqso
e, dhe me pushtetin pr t bler prodhimin pr qytetet tona.Mund t lehtsohet n shum mn
r asnjher nuk mund t ndihmohet vetm duke folur pr t. Duhet t veprojm, dhe t veproj
ejtsi.N kt dedikim t nj kombi, krkojm me prulsi bekimet e Perndis. Le ta mbroj
esh dhe t gjith ne! Le t m drejtoj mua n ditt q do t vin.
*U zgjodh President i SHBA-s n vitin 1932 dhe qndroi tre mandate deri n vitin 1944.
Sr Winston Churchill:Nuk kam asgj pr t ofruar ve gjakut, mundimit, lotve dhe djerss
(Dhoma e Prfaqsuesve, 13 maj, 1940)

T premten mbrma mora nga Madhria e Tij misionin t formoj nj administrat t re. Ishte
lneti i dukshm i Parlamentit dhe kombit q kjo t konceptohet sa m gjer t jet e mundur
e t prfshij t gjitha partit. Un tashm e kam prfunduar detyrn m t rndsishme t

Pr kt arsye sht formuar nj kabinet lufte prej pes antarsh, q prfaqsojn Laburis
iberalt, unitetin e kombit. Ishte e nevojshme q kjo t bhet n nj dit t vetme me urgj
t madhe dhe rreptsin e ngjarjeve. Pozicione t tjera kye jan plotsuar dje. Un do t i
nj list m t gjer Mbretit sonte. Shpresoj ta prfundoj caktimin e ministrave kryesor
t dits s nesrme.Emrimi i ministrave t tjer zakonisht zgjat pak m shum. Kam besim s
arlamenti t mblidhet prsri, kjo pjes e detyrs sime do t jet prfunduar dhe administr
o t jet e kompletuar nga t gjitha ant. Mendoj se sht n interesin publik t sugjeroj
lsi i Dhoms duhet t caktohet sot. N fund t seancave t dits, mbledhja e Dhoms do t
het deri m 21 maj, pra t martn, dhe nse sht e nevojshme t mblidhet edhe m hert. Ve
o t i njoftohet antarve t Parlamentit n rastin m t par.Tani e ftoj Dhomn me an t
t regjistroj miratimin e masave t marra dhe deklaroj mirbesimin n qeverin e re.

Rezoluta sht: Se kjo Dhom mirpret formimin e nj qeverie q prfaqson vendimin e prb
t pandryshueshm t kombit pr t vazhduar luftn me Gjermanin drejt nj konkluzioni fiti

Formimi i nj administrate t ksaj shkalle dhe kompleksiteti sht nj siprmarrje n vetv

Por jemi n nj faz paraprake t nj prej betejave m t mdha n histori. Jemi prfshir

um pika t tjera, n Norvegji dhe n Holland, dhe duhet t prgatitemi n Mesdhe. Por bet
ajrit po vazhdon, dhe duhet t bjm mjaft prgatitje n shtpi. N kt kriz besoj se do
nse nuk po e zgjas fjalimin me Dhomn edhe m shum pr sot, dhe shpresoj se shum prej mi
ve dhe kolegve apo ish-kolegve, t cilt jan ndikuar nga rikonstruksioni politik, do t
tolerojn pr mungesn e ceremonis, e cila ishte e nevojshme. I them Dhoms ashtu si dhe
ministrave q jan bashkuar me kt qeveri, se nuk kam asgj pr t ofruar prve gjakut, m
e, lotve dhe djerss. Para nesh kemi nj tortur, nga lloji m i rnd.Ju do t pyesni, ci
politika jon?

Un them t hapim luft nga toka, deti dhe ajri. Luft me gjith pushtetin dhe forcn q Pe
a na ka dhn, dhe t hapim luft kundr nj tiranie monstruoze. Kjo sht politika jon.Ju
esni, cili sht qllimi yn? Mund t prgjigjem me nj fjal? sht fitorja. Fitore me t
ot, fitore pavarsisht nga terrori, fitore, pavarsisht se sa e rnd dhe e gjat do t jet
ruga prpara, pasi pa fitore nuk ka ekzistenc.Le t kuptohet nga t gjith. Nuk ka ekzist
enc t Perandoris britanike, nuk ka ekzistenc pr parimet n t cilat ka qndruar Perand
britanike, nuk ka ekzistenc pr nxitjen, impulsin e t gjitha kohrave, q i gjith njerz
t prparoj drejt qllimit t tij.