Professional Documents
Culture Documents
Mentalność Polityczna? Konformizm - W Psychologii Społecznej
Mentalność Polityczna? Konformizm - W Psychologii Społecznej
Wykorzystywanie innych jako źródeł informacji może się jednak nie powieść. Dzieje
się tak np. wtedy, gdy popadamy w panikę dlatego, że inni poddają się panice. Indukowanie
może pojawić się wtedy, gdy emocje i zachowania szybko rozprzestrzeniają się w dużej
grupie. Przykładem jest zjawisko psychozy tłumu, czyli pojawienie się w grupie ludzi
podobnych fizycznych symptomów bez znanej fizycznej przyczyny.
Można uchronić się przed niewłaściwym wykorzystaniem innych jako źródła
informacji poprzez sprawdzenie, czy otrzymane informacje nie są sprzeczne ze zdrowym
rozsądkiem i zasadami moralnymi.
Przykłady:
- Gdy nie wiem jaką odpowiedź należy wpisać na teście egzaminacyjnym, będę naśladować
moich sąsiadów, zakładając, że lepiej znają odpowiedź na to pytanie niż ja.
- Gdy stoję na przystanku, czekając na autobus i zauważę nagle poruszenie kilku osób, sam
zacznę się rozglądać, czy autobus nadjeżdża.
- Gdy wchodzę do urzędu pierwszy raz i nie wiem jak ustawić się w kolejce, będę
obserwować innych ludzi i powielać ich zachowania.
- Siedząc przy stole razem z osobami, których wcześniej nie widziałem (np. rodziną mojej
nowej dziewczyny) i zwyczajów której nie znam, będę skłonny ukradkiem obserwować jaki
jest przyjęty wzór zachowania podczas posiłku i powtarzać odpowiednie zachowania.
Normatywny wpływ społeczny wynika z różnych przyczyn. Zmieniamy zachowanie,
by dorównać innym, nie dlatego, że zdają się wiedzieć lepiej, co się wokół dzieje, ale dlatego,
że chcemy zostać członkiem grupy i chcemy nadal czerpać korzyści wynikające z
uczestnictwa w niej albo też pragniemy uniknąć ośmieszenia czy odrzucenia. Ludzie będą
podporządkowywać się innym z powodów normatywnych nawet wtedy, gdy wiedzą, że to, co
robią jest niewłaściwe. Normatywny wpływ społeczny zwykle kończy się publicznym
konformizmem (dostosowanie się publiczne do zachowania innych ludzi, bez konieczności
wiary w to, co robimy lub mówimy), lecz nigdy prywatną akceptacją idei czy zachowań
innych ludzi.
Brak reakcji na wpływy normatywne może być bardzo bolesny w skutkach. Naciski
normatywne działają na wielu poziomach życia społecznego. Wpływają na to, co mamy w
zwyczaju jeść, na nasz image, nasze hobby itd. Promują poprawne zachowanie w
społeczeństwie i mogą się pośredniczyć w zmianach społecznych. Specjalnym typem
konformizmu jest bezrefleksyjne podporządkowanie się. (w psychologii społecznej
podporządkowanie się normom społecznym bez refleksji nad ich sensem i celowością.
Charakterystyczne dla osobowości autorytarnej). Działamy wtedy tak, jakbyśmy byli pod
wpływem automatycznego pilota. Nigdy nie kwestionujemy i nigdy nie myślimy o normach
społecznych, jak np. norma wzajemności, którym się podporządkowujemy (norma
społeczna, która stwierdza, że jeżeli otrzymujesz coś dobrego od innej osoby, to jesteś
zobowiązany odpłacić jej tym samym – zachować się podobnie).
Czynniki nasilające skłonność do konformizmu normatywnego:
Przykłady:
Zwykle gdy w danym pomieszczeniu jest czysto ludzie starają się także nie brudzić. Jeśli
np. na podłodze leżą papierki, w takich warunkach łatwiej jest rzucić papier.
Gdy w kościele wszyscy klękają, to także klękamy i w odpowiednim momencie się
podnosimy, choćby nasze myśli były w tym czasie zupełnie gdzie indziej.
Gdy wszyscy pracownicy biura robią składkę na jakiś cel (np. kwiaty, prezent itp.)
czujemy, że musimy także się dołożyć, nawet jeśli zupełnie nie znamy lub nie lubimy osoby,
dla której ma być ten prezent przeznaczony.
Gdy wykładowca mówi: czy są jakieś pytania, to często bierzemy pod uwagę nie tylko to,
czy chcemy o coś zapytać, ale także to, czy nie wygłupimy się przed innymi i czy nie będą na
nas źli za to, że sytuacja się przedłuża.