Behoeften bij het gebruik van communicatie media

De theorie “uses & Gratifications” biedt in het geval van internet goede
handreikingen. Deze theorie beschrijft functies van media in termen van de
behoeften van ontvangers. Ze ziet ontvangers als actieve deelnemers aan
communicatieprocessen en geeft antwoord op de vraag waarom mensen
bepaalde media en mediacontent consumeren. Ze gaat in op de behoeften
die media kunnen bevredigen.

De ‘Uses and gratificatifications benadering’ gaat ervan uit dat mediagebruik

voortkomt uit behoeftes van het publiek en uit de voldoening (gratificatie), die men
aan het mediagebruik denkt te ontlenen (1). Deze benadering richt zich dus op waarom
en waarvoor mensen de media gebruiken.

“De ‘Uses and Gratifications’-benadering bestudeert de sociale en psychologische

oorsprong van behoeften die verwachtingen wekken ten aanzien van massamedia of
andere bronnen. De opgewekte verwachtingen leiden vervolgens tot een
gedifferentieerd patroon van blootstelling aan de media met als resultaat een
vervulling van behoeften en andere gevolgen, die misschien niet eens worden
nagestreefd” (1). De inhoud van een media tekst is van marginaal belang, de ontvanger
onthoudt en gebruikt alleen datgene uit een bepaalde media boodschap dat voor hem
of haar van belang is.
De volgende behoeften worden genoemd: (2)

1. informatie
- het fijne willen weten van relevante gebeurtenissen uit de onmiddelijke omgeving,
samenleving en wereld’
- advies zoeken omtrent praktische gegevens voor opinie- en besluitvorming;
- nieuwsgierigheid bevredigen en persoonlijke belangstelling;
- leren, zelfopvoeding;
- veiligheidsgevoel verwerven door kennis op te doen

2. persoonlijke identiteit en identificatie

- versterking van de eigenwaarde zoeken;
- gedragsmodellen vinden;
- met gewaardeerde mediafiguren of geschetste leefomgevingen;
- op basis van aspiratie/ideaal of vriendschappelijke en nabijheid;
- inzicht verwerven inzich zelf.

3. integratie en sociale interactie

- inzicht krijgen in het denken en doen van anderen, sociale empathie;
- identificeren met anderen en het gevoel krijgen erbij te horen;
- basis vinden voor een gesprek en sociale interactie;
- vervanging zoeken voor levensecht gezelschap;
- hulp zoeken om bepaalde sociale rollen te kunnen vervullen;
- gespreksthema’s vinden om over te praten met familie en vrienden;
- genegenheid en sociale nabijheid.

4. entertainment en fantasie
- ontsnappen aan problemen;
- buiten de werkelijkheid treden, prikkelen van de fantasie in uitingen;
- relaxingen, zich eens laten gaan;
- culturele en esthetische voldoening krijgen;
- de vrije tijd opvullen;
- emotioneel ontspannen;
- sekueel geprikkeld worden;
- humor zoeken;
- plezier en verrassing zoeken;
- esthetisch genot bij de perceptie van de uiting zoeken.
5. mobilisatie
- opkomen voor sociaal-maatschappelijke waarden/doelstellingen op het gebied van
politiek, levensbeschouwing, economie en arbeid.

6. continuiteit
- expressie zoeken van de dominante cultuur en (h)erkenning van subculturen en
nieuwe culturele stormingen en ontwikkelingen;
- gemeenschappelijk delen van waarden stimuleren.

7. correlatie
- toelichten, interpreteren en becommentarieeren van de waarde/betekenis van
evenementen en nieuws/informatie;
- ondersteunen van het ontwikkelen van normen
- coordineren van verschillende activiteiten;
- consensus ontwikkelen, prioriteiten stellen, signaleren van toestanden en status met
betrekking tot bepaalde issues.

De theorie “uses & Gratifications” (3)

De laatste jaren is er weer een opleving van de uses & Gratifications benadering. De
centrale vraagstelling hiervan luidt: Wat doen mensen met de media? Het gaat hierbij
om empirische onderzoeken naar de uses & Gratifications, aangezien de uses &
Gratifications als een niet theoretische benadering wordt beschouwd, maar bestaat uit
een aantal verschillende formules.

Deze luiden als volgt:

1) sociale en psychologische oorsprongen van
2) behoeften, die
3) verwachtingen voortbrengen
4) van de massamedia of andere bronnen, die leiden tot
5) verschillende patronen van blootstelling aan de media, wat resulteert in
6) behoeftebevrediging en
7) andere consequenties, misschien wel voornamelijk onbedoelde.
Core Assumptions and Statements (4)
Core: Uses and gratifications theory attempts to explain the uses and functions of the
media for individuals, groups, and society in general. There are three objectives in
developing uses and gratifications theory: 1) to explain how individuals use mass
communication to gratify their needs. “What do people do with the media”. 2) to
discover underlying motives for individuals’ media use. 3) to identify the positive and
the negative consequences of individual media use. At the core of uses and
gratifications theory lies the assumption that audience members actively seek out the
mass media to satisfy individual needs.

Statement: A medium will be used more when the existing motives to use the medium
leads to more satisfaction.

(4)
Bronnen:
(1)= Boer, C. de & Brennecke, S. I. (1999). Media en publiek: Theorieën over media-
impact. Amsterdam: Boom.
(2)= McQuail, (1972) Sociology of Mass Communications, harmondsworth: penguin
(3)= brandwijk.net
(4)= http://www.tcw.utwente.nl
Somethin’ New staat voor de vernieuwde, interactieve, non-lineaire crossmedia
formats.

Vernieuwende, interactieve formats Somethin’ New

Er liggen enorm veel mogelijkheden voor vernieuwende

formats – waarbij er ingespeeld moet worden op groeiende
mogelijkheden voor interactiviteit. Daarnaast is het vanuit
mijn visie van belang een écht merk te ontwikkelen en deze
commercieel crossmediaal optimaal te exploiteren (een
televisieprogramma, een online/offline service,interactie
met de doelgroep, een evenement, een magazine, etc)

Vanuit mijn afstudeerrichting Crossmedia & Format Development heb ik zelf ook zeker
de ambitie om iets vernieuwends in deze markt neer te zetten. “…Ik ben toegewijd om
cutting edge formats die verschillende media combineert te ontwikkelen en te
distribueren …”

Op basis van omroepprofiel en mogelijkheden; tv, internet, mobiele media en real-life

events en games zullen gecombineerd worden tot een allround mediabeleving. Alle
formats zijn zodanig ontwikkeld voor een internationale markt, waarbij rekening is
gehouden met aanpassen naar land of cultuur. Voor meer detail informatie over
(internationale) distributie, beschikbaarheid en rechten, neemt u dan contact op met
Somethin’ New.

Meer informatie:

Somethin’ New
Daphne Dijkerman,
Crossmedia & Format Development

website: http://www.daphnedijkerman.nl
weblog: http://www.daphnedijkerman.nl/weblog
mail: format@daphnedijkerman.nl