Professional Documents
Culture Documents
Rapport Maaslandse Bos Af 03022015 72DPI PDF
Rapport Maaslandse Bos Af 03022015 72DPI PDF
Rapport Maaslandse Bos Af 03022015 72DPI PDF
Hogeschool VHL
Februari 2015
COLOFON
Het Maaslandse Bos
Adriaan Bicker
Gerwen van der Veen
Jasper van den Ende
Jos de Graaf
Laura Lijdsman
Michiel Strik
Sophie Huis in t Veld
Timo Hoogstra
Wessel van Vliet
Hogeschool VHL
Velp
Februari 2015
Voorwoord
Inhoud
Pagina
Pagina
1. Inleiding
2. Analyse
2.1 Water
2.2 Beplanting
2.3 Massa's en ruimten
2.4 Infrastructuur
2.5 Bodem
2.6 Potentieel Natuurlijke Vegetatie
2.7 Functies
2.8 Overgang van dorp naar bosje
2.9 Zicht op het landschap
2.10 Recreatieve netwerken
7
9
11
13
15
19
21
23
25
27
31
3. Bewonersinput
4.1 Enqutes
4.2 Citaten
4. Visie
33
34
36
39
5. Vijf modellen
5.1 De parksfeer
5.2 Het activiteitenbos
5.3 Boswonen
5.4 Het gevarieerde dorpsbos
5.5 Het natuurbos
43
45
47
49
51
53
6. Drie uitwerkingen
6.1 Uitwerking van het Natuurbos
6.2 Uitwerking van het Activiteitenbos
6.3 Uitwerking van de Parksfeer
7. Conclusies en aanbeveling
55
57
65
75
Bijlagen
Bijlage 1 - Artikel in gemeenteblad
Bijlage 2 - Bericht madeinvelp.nl
Bijlage 3 - Artikel op WOS.nl
85
83
Aanleiding
Het Maaslandse Bos aan de rand van Maasland
heeft nauwelijks een functie, en vormt als het
ware een barrire tussen het dorp Maasland
en het gewaardeerde veenweidelandschap.
Dit dorpsbosjeen ook andere dorpsbosjes
worden in de toekomst mogelijk door de
huidige eigenaar, het recreatieschap, aan de
gemeente Midden Delfland over gedragen.
De gemeente is op zoek naar ideen om deze
bosjes aantrekkelijker te maken en van meer
betekenis voor de bewoners van de gemeente.
Het onderhouden van de bosjes kost bovendien
geld.
De gemeente wil daarom ook graag
onderzoeken of (een deel van) het beheer
van deze gebiedjes overgedragen zou kunnen
worden aan bewoners of partijen die iets met
de bosjes willen. Uitgangspunt is dat eventuele
ontwikkelingen in de dorpsbosjes zoveel
mogelijk de betekenis ervan voor de bewoners
vergroten.
Probleemstelling
Het bos heeft nauwelijks een functie en wordt
sober onderhouden, waardoor het een vrij
saai groengebiedje is en geen aantrekkelijke
plek voor de bewoners van Maasland. Door de
huidige inrichting van het groengebiedje is de
functionaliteit ervan bovendien zeer beperkt.
1. Inleiding
2. Analyse
In dit hoofdstuk is de analyse van het Maaslandse bos weergegeven. Er wordt gekeken
naar de water-, groen- en infrastructuren, maar
ook naar de massas en ruimten, de bodem, de
potentieel natuurlijke vegetatie, de functies, de
overgang van het dorp naar het landschap en
de verschillende netwerken in de omgeving.
Uiteindelijk resulteert dit hoofdstuk in een conclusie, waarbij alle belangrijke aspecten van de
analyse meegenomen worden.
Algemeen
Maasland ligt in het Veenweidelandschap. Dit
betekend dat het gebied erg nat is. Tot de periode
van de Grote Ontginning, die plaatsvond van
de 10e tot en met de 13e eeuw, lagen in deze
gebieden grote veenwildernissen. In tegenstelling
tot de huidige situatie lag het maaiveld veelal
enkele meters hoger dan het waterniveau,
zodat er sprake was van 'veenkussens'
gescheiden door veenwaterstroompjes. Door
het graven van afwateringssloten werd het
natte veenland ontwaterd om het geschikt te
maken voor akkerbouw. Door de ontwatering
klonk de veengrond als gevolg van verdroging
in (verzakking van de bodem).
2.1 Water
aan de watersnippers weer met elkaar te
verbinden en paden langs het water. Er kan
een doorsteek gemaakt worden met de sloten
buiten Maasland en in Maasland zelf. Er kan
geen fysieke verbinding qua water worden
gemaakt met de Noordervliet of de Zuidgaag
die door het centrum van Maasland loopt omdat
het waterpeil hier aanzienlijk hoger is.
De Noordvliet is een kanaal dat vlakbij het
Maaslandse bos ligt. Met name zomers is
de Noordvliet een recreatieve trekpleister en
word hier veel gevaren. Er zijn aanlegsteigers
aanwezig en hier ligt dus veel potentie om
het Maaslandse bos bij deze aanlegplaats te
betrekken.
10
2.2 Beplanting
Algemeen
Maasland is gelegen in een groot open
gebied. Dat ook duidelijk terug is te zien in de
groenkaart. Het is omringd door een weids
open landschap. In dit weidse landschap lopen
voornamelijk schapen en koeien. In Maasland
zelf bevindt zich weinig groen. Het groen dat
duidelijk zichtbaar is in Maasland bevindt zich
ten noordoosten van de dorp.
In het dorp zelf bevinden zich wel laanbomen
die door het bos lopen richting de kerk. In het
buitengebied loopt deze laan niet door. Hier
blijft het open gebied behouden.
De dikke groenrand in het noordoosten van
Maasland is bedoeld als recreatief groen. Deze
rand is als het ware aan Maasland vastgeplakt.
In dit groen bevinden zich een diversiteit
aan sportieve functies zoals voetbal, korfbal
en tennis. Deze velden zijn omringd door
struweel. Door deze rand is er geen connectie
met het open landschap en het dorp Maasland.
Dit wordt geblokkeerd door de groene rand.
In deze rand komt ook het projectgebied voor.
Het Maaslandse bos is dus onderdeel van
deze groene rand. Het bos is qua vegetatie
eentonig en dicht opgezet. De bomen bestaan
uit elzen en wilgen, de onder beplanting
voornamelijk uit vlieren en de kruidlaag bestaat
voornamelijk uit brandnetels en fluitenkruid.
11
12
13
14
2.4 Infrastructuur
Algemeen
De infrastructuur heeft te maken met alle
verkeersstromen in een gebied, zoals
autowegen of fiets- en wandelpaden. Ook
wordt gekeken of een gebied goed bereikbaar
is of niet. We behandelen dit onderwerp op
een grote en kleine schaal, dit laat namelijk
zowel de verbindingen in het dorp als die
met de omgeving zien. De conclusies over
de verschillende wegen hebben allemaal
betrekking op het park.
Infrastructuur Maasland en omgeving
Deze kaart laat de verbindingen van het gehele
dorp en haar omgeving zien. Niet ver onder
het dorp ligt de A20. Dit is een grote snelweg
die het dorp verbindt met haar omgeving. Deze
snelweg is makkelijk te bereiken vanaf de oprit
dichtbij het dorp.
De verbinding tussen het dorp en de lokale
omgeving wordt gevormd door de autowegen.
Er lopen zowel wegen in de noordelijke als
in de zuidelijke richting. De noordelijke weg
loopt door het oude polderlandschap naar
Schipluiden. De noordelijke verbining sluit aan
op de snelweg en op Maassluis.
De autoweg splitst zich in het dorp op in
twee wegen. De oostelijke weg loopt dicht
langs het Maaslandse bos en is met zijn vele
15
16
17
18
2.5 Bodem
Bodemsamenstelling
Dit kaartje laat de bodemstructuur - relif
zien rondom het dorp Maasland. De
ondergrond bestaat uit veen en klei. De
veengronden bestaan uit weideveengronden,
koopveengronden en drechtvaaggronden.
Het oostelijk deel bestaat uit klei op veen. Over
de klei laag ligt nog veen, maar door vorige
tientallen jaren van ontgravingen, zie je niet
overal veen aan de oppervlakte. Op sommige
plekken zijn veengronden aanwezig in de
bodem, te zien op het kaartje bodem-relif. In
het westelijk deel bestaat het uit kalkrijke of
kalkarme zware klei. Deze bodemsoort zie je
terug in het relif, waar de kreekruggen zijn
gelegen. Deze hoger gelegen kreekruggen
bevinden zich in een grillig patroon binnen
lage klei- en veengebieden, die deels zichtbaar
zijn aan de ligging van sommige boerderijen
op afstand van de weg en plaatselijk
onregelmatige verkavelingspatronen.
Conclusie
In het landschap zijn kreekruggen te zien, die
deels zichtbaar zijn door de hoger gelegen
gebieden. In het kaartje zie je kreekruggen
rondom het Maaslandse bos, maar deze zullen
vanwege de kleine hoogteverschillen niet goed
ervaren worden in het landschap. Verder is het
rondom het Maaslandse bos drassig en nat
door de veenweidegronden.
19
20
In de vorige paragraaf is de bodemsamenstelling
behandeld. In deze paragraaf gaan we verder
in op de natuurlijke vegetatie, hierin zal de
natuurlijke vegetatie meer aan bod komen. Er
is gesproken over twee typen gronden, namelijk
weideveengronden en poldervaaggronden.
Deze twee typen zullen meer uitgelicht worden
en wat het voor betekenis heeft voor het
Maaslandse bos.
De weideveengronden
De weide veengronden komen voor in de
overgang van hoog naar laag gebied. Hier ligt
het grondwater redelijk onder de bovengrond,
met grondwatertrap II. Hier zijn de gronden
voedselrijk en nat. Onder deze omstandigheden
zou er een vochtig-elzen essenbos kunnen
groeien.
21
Conclusie
Uit het PNV kaartje blijkt uit dat het bos
vooral bestaat uit verschillende bostypen.
Aan de oostzijde bestaat het bos uit vochtigelzenessenbos, waar de vegetatie bestaat
uit Salix alba en Fraxinus excelsior. Aan de
westzijde bestaat het uit beukeneikenbos,
waar de vegetatie bestaat uit Betula pendula
en Alnus glutinosa. Verder is het bos
dichtbegroeid en zie je vooral onkruid als
onderbeplanting. De dicht massa en weinig
variatie in beplantingskeuze oogt het een saaie
plek voor inwoners van Maasland.
22
2.7 Functies
In het dorp Maasland zijn meerdere scholen
aanwezig. Dit zijn kinderopvangen, basisscholen en een Middelbare school voor VMBO
waar tevens een MBO-afdeling zit. Er zijn dus
kinderen aanwezig in het dorp in de leeftijd van
3 tot ongeveer 20 jaar. Kinderen van de basisscholen zouden bij het bos kunnen worden
betrokken door er natuurlessen te geven. Zij
zijn binnen vijftien minuten lopen vanaf hun
school in het bos.
Daarnaast zouden er voor alle doelgroepen
sportactiviteiten plaats kunnen vinden. Ook zijn
er verschillende clubs bij het bos gesitueerd.
Zo is er een tennisclub, een scouting en een
voetbal- en korfbalvereniging. Ook is er een
sporthal op loopafstand. Al deze verenigingen
zouden gebruik kunnen maken van het bos,
bijvoorbeeld door er te trainen. Er is dus veel
jeugd in de directe omgeving, waardoor dat
een erg interessante doelgroep is.
Het bos is direct gelegen naast verschillende
woonwijken. Voor veel bewoners is dit dus een
hele praktische locatie om even te wandelen
of de hond uit te laten en voor kinderen zou dit
een hele handige plek zijn om te spelen. Veel
potentile gebruikers dus in de directe omgeving.
In het dorp zijn verschillende eetgelegenheden
en een supermarkt gevestigd. Er zijn dus mogelijkheden om in het bos te gaan lunchen of
te picknicken. Direct aan het water zijn echter
geen eetgelegen te vinden. Voor schaats- en
23
24
Conclusie
Voor een groot deel van de mensen die langs
de rand wonen, is deze natuur bepalend voor
hun uitzicht. Het bosje zou dus gezien kunnen
worden als een verlenging van de tuin.
Figuur 2.6 Locatie 6
25
26
Deze kaart laat zien hoe het landschap beleefbaar is vanuit Maasland. Op de kaart zijn
acht locaties aangegeven die aan de rand van
het dorp liggen. De nummers bij deze locaties
refereren naar de figuren die hiernaast weergegeven staan. Zoals te zien is, is het zicht aan
de oostzijde van Maasland geblokkeerd.
Beleefbaarheid van de polder
Eigenlijk zijn de enige twee locaties waar het
landschap echt zichtbaar is die bij nummer 6
en 7. Vanaf deze weg, de Koningin Julianaweg,
is de open, karakteristieke polder daadwerkelijk
te beleven.
Zicht vanuit privwoningen
Ook zijn er enkele locaties waarbij het zicht
naar het open landschap vanuit de openbare
ruimte niet ervaren wordt, doordat woningen
het zicht blokkeren, zoals in figuur 2, 3 en
8. De bewoners van deze woningen hebben
echter zelf wel een prachtig uitzicht op het
landschap, waardoor deze woningen van hoge
waarde zullen zijn.
Doorkijkjes
Verder zijn er locaties aanwezig waarbij smalle
doorkijkjes naar het open landschap zijn, zoals
in figuur 1, 4 en 5. Hierdoor wordt het landschap niet ervaren als een grootschalig, open
landschap.
27
28
29
30
31
32
Bij het ontwerpen van een gebied is het natuurlijk ook belangrijk wat de mening van de
toekomstige gebruikers is. Er kan een prachtig
en functioneel ontwerp worden gemaakt, maar
als het niet aansluit bij hun wensen zal het uiteindelijk niet functioneren in dat gebied. Om de
meningen van de bewoners van het dorp Maasland te achterhalen is er allereerst een Facebookpagina aangemaakt over het project. Vervolgens is er op vrijdag 12 december 2014 een
bezoek gebracht aan het jaarlijks terugkerende
lichtjesfeest in Maasland (figuur 3.1 en 3.2). Dit
is een feest voor en door de Maaslanders. Op
het feest wordt een unieke sfeer gecreerd met
een kerstmarkt, verschillende stands en hapjes
en drankjes. Door hier als groep studenten van
Hogeschool VHL een stand te bemachtigen
konden er veel Maaslanders bereikt worden. Er
is ook een advertentie van onze aanwezigheid
op dit feest verschenen in de plaatselijke krant,
zie bijlage 1. Verder heeft Brechtje Horsten ervoor gezorgd dat ons project onder de aandacht
kwam door een bericht te plaatsen op madeinvelp.nl, zie bijlage 2.
3. Bewonersinput
Afbeelding 3.1Lichtjesfeest
Om de meningen van de bewoners te bemachtigen is er gebruik gemaakt van informatiefolders, enqutes, gebiedskaarten, sfeerbeelden
en promotiemateriaal. Bezoekers hebben tijdens deze dag veel input gegeven. Zo zijn er
zeventig enqutes ingevuld, is er veel overleg
Afbeelding 3.2Lichtjesfeest
33
4.1 Enqute
Tijdens het lichtjesfeest op vrijdag 12 december
is er onder andere informatie bij de bewoners
van Maasland verhaalt door het uitdelen van enqutes. Het bleek al vrij snel dat de bewoners
zeer betrokken waren bij het project. Uiteindelijk
hebben 70 genteresseerden de enqute ingevuld. De vragen die in deze gesteld zijn in deze
enqute zijn als volgt:
1. Komt u weleens in het Maaslandse bos?
2. Met welke reden brengt u een bezoek aan het
Maaslandse bos?
3. Hoe vaak brengt u een bezoek aan het Maaslandse bos?
4. Wat mist u in het Maaslandse bos?
Vraag 1
Komt u weleens in het Maaslandse Bos?
Vraag 2
Met welke reden brengt u een bezoek
aan het Maaslandse Bos?
34
Vraag 3
Hoe vaak brengt u een bezoek aan het
Maaslandse Bos?
35
Vraag 4
Wat mist u in het Maaslandse Bos?
4.2 Citaten
36
37
38
4. Visie
39
tra bankjes de beleefbaarheid van het bos versterken. De sloten in het bos lopen nu deels in
het bos, zijn vervaagd of worden doorbroken.
Deze structuur is interessant om door te zetten
en meer te betrekken bij het bos.
Connectie
Vanuit het dorp Maasland is er weinig zicht op
het landschap. Dit is op enkele plekken aan de
westkant zichtbaar, maar voornamelijk vanuit
de priv tuinen. Met een nieuw ontwerp voor
het Maaslandse bos kan er een zicht gecreerd
kunnen worden aan de oostkant van het dorp.
De connectie tussen het bosje en zijn omgeving
(Maasland en de polder) is niet goed. Het bos
is een gebied op zich. Wanneer het een betere
connectie heeft met zijn omgeving zullen mensen zich sneller naar het gebied begeven.
40
4.2 Bewonersvisie
Het Maaslandse bos wordt door veel Maaslanders behoorlijk gewaardeerd, het is dan ook het
enige bos in de omgeving dat ze hebben. De
basis van het bos vinden veel mensen goed, al
heeft bijna iedereen wel een aantal aanpassingen of toevoegingen om het bos te optimaliseren.
Een veel gehoord geluid is dat er eigenlijk alleen maar gewandeld, gefietst of met de hond
gelopen kan worden. Mensen zouden graag
zien dat er meer te doen is in het bos, waardoor
het interessanter wordt om er te gaan recreren. Activiteiten in de bestaande grascirkel zijn
een voorbeeld van ideen die het bos een impuls kunnen geven. Daarnaast wonen er veel
kinderen in de naburige wijken, waardoor bijvoorbeeld een kinderboerderij hier goed op zn
plaats zijn, waardoor de levendigheid behoorlijk
zou toenemen. Ditzelfde geldt voor speelmogelijkheden voor kinderen, die door het huidige
beheer hier nu amper kunnen spelen, terwijl het
een perfecte locatie zou kunnen zijn.
Door het huidige beheer is het bos erg eentonig
en statisch. Het wordt door veel mensen ook
helemaal niet als bos ervaren. Alle bomen zijn
even oud, de onderbegroeiing bestaat geheel
uit brandnetels en de bermen en slootkanten
worden allemaal kort gemaaid. Door het beheer
aan te passen moet een natuurlijker ogend bos
41
42
5. Vijf modellen
Uit de resultaten van de analyse en de meningen van de bewoners samen zijn conclusies
getrokken. Hierbij is uitgekomen op een vijftal
modellen voor het Maaslandse bos. Met deze
modellen zullen alle belangrijke resultaten uit
de analyse en de meningen van de bewoners
opgevangen worden. De gekozen modellen
zijn:
- Model Park
- Model Activiteitenbos
- Model Boswonen
- Model Gevarieerd dorpsbos
- Model Natuurbos
De vijf modellen zijn vervolgens op de Facebookpagina gepost, waarna de bewoners op
hun favoriete model konden stemmen. Op dat
moment telde het aantal likes voor de pagina
al achtentachtig.
In dit hoofdstuk zullen de vijf modellen behandeld worden. Uiteindelijk worden de drie modellen die het meest gewaardeerd worden door
de bewoners uitgewerkt in hoofdstuk 6.
43
44
5.1 De parksfeer
Beschrijving model
In deze collage wordt het bos omgevormd in
een park. Dit betekent een park met een grote
variatie. Open plekken met solitaire bomen worden omzoomt door bossen, deze plekken worden gebruikt als ligweides en speelplekken.
Het overgebleven bos wordt beter ingericht als
een bos. Zonder dicht ondoordringbaar kreupelhout. Naast natuurlijke elementen komen er
ook meer functies in. Door middel van bankjes
en verlichting kan het park een langere tijd per
dag gebruikt worden. Tevens zijn er plekken
voor spel en sport zoals groot schaken en een
speeltuin. Dit maakt van het bosje een veelzijdige plek aantrekkelijk voor jong en oud!
45
Waardering
Dit model kreeg een zevental likes. Hiermee
behoort het model tot n van de drie modellen
die verder uitgewerkt zullen worden.
Prima inrichting en functies zo aan de
rand van het dorp, voordat het weiland
begint
46
47
Waardering
Dit model kreeg vijftien likes. Hiermee behoort
het model tot n van de drie modellen die verder uitgewerkt zullen worden.
Dit is zeker onze favoriet!
48
5.3 Boswonen
Beschrijving model
In het model Boswonen kan men midden in de
natuur leven. Genieten van de natuurlijke omgeving tijdens de dagelijkse bezigheden staat
hier centraal. Grote accomodaties kunnen zorgen voor gemeenschappelijk wonen maar er
kunnen ook verschillende kleine accomodaties
worden gebouwd voor priv gebruik.
Bovendien zullen de huizen duurzaam en zelfvoorzienend worden gemaakt door bijvoorbeeld
zonnepanelen en groene daken.
Waardering
Dit model werd niet gewaardeerd door de betrokkenen. Het bleek dat een groot deel van de
Maaslanders geen bebouwing terug wil zien in
het bos. Zelfs in de media heeft dit model voor
ophef gezorgd. Na de publicatie van het krantenartikel in het Algemeen Dagblad is er voor
de Maaslanders gelukkig snel duidelijkheid gekomen door de publicatie van een nieuw artikel.
Beide artikelen zijn weergegeven in bijlage 3.
Dit model zal, naar aanleiding van deze aspecten, dan ook niet verder uitgewerkt worden.
Geen bebouwing!!
Geen woningen.
Zo groot is het Maaslandse bos
toch niet?
49
50
51
Waardering
Dit model viel net als het model Boswonen niet
onder n van de drie meest gewaardeerde
modellen voor het Maaslandse bos. Het model gevarieerd bos kreeg slechts n like. Om
deze reden zal het model niet verder uitgewerkt
worden.
52
53
Waardering
Het model natuurbos kreeg een ongelooflijke
waardering vanuit de betrokkenen; maar liefst
25 likes! Dit model zal dus uiteraard ook uitgewerkt worden in het volgende hoofdstuk.
Als de honden er lekker kunnen loslopen
dan kies ik deze optie. Bankjes rondom
de cirkel waar je lekker van het zonnetje
kunt genieten en de honden lekker kunnen
spelen.
En ik neem aan dat het dan ook een
hondenlosloopgebied blijft?
Zo rustig en natuurlijk mogelijk. Dat is
mijn droom bij het Maaslandse Bos.
54
6. Drie uitwerkingen
55
Afbeeling 6.2Bloemenweide
Zoals de titel al zegt, draait hier alles om de natuur! Planten en dieren moeten hier de kans
krijgen om zich thuis te voelen. Nu is dat nog
niet het geval, doordat het bos heel eentonig is
en daardoor niet voor veel dieren aantrekkelijk
is. Ook voor de mens is dit natuurlijk heel erg
saai. In het natuurbos gaat dit allemaal veranderen. Er moet meer variatie in het bos komen, met allerlei nieuwe plant- en diersoorten.
Naast het bos dat nog steeds het grootste oppervlak zal zijn, moeten er ook bloemenweides
en moerassige delen komen. Hierdoor zal er
veel meer afwisseling in het gebied zijn. Bij het
beheer van het gebied kunnen de mensen uit
de omgeving worden betrokken. Door middel
van natuurwerkdagen kunnen mensen actief in
het bos participeren. Het beheer moet gevarieerder worden door verschillende intensiteiten
wat betreft maaien, door uitdunnen in het bos,
waardoor er bomen van verschillende leeftijden
zullen zijn en er moet aanplant komen van verschillende boomsoorten. Hierdoor zal de sfeer
een stuk natuurlijker worden.
Mensen kunnen hier uitstekend van de natuur
genieten, doordat ze allerlei mogelijkheden
hebben om het gebied zelf te gaan ontdekken
en beleven. Het groen rond de sportvelden
moet meer bij het bos betrokken worden, daar
zijn ook mogelijkheden om het deel uit te laten
maken van een route door het bos. Naast een
bestaand pad kunnen mensen zelf hun weg vinden door de bosrijke delen of de bloemenwei-
Afbeeling 6.3Moerasbos
57
In het ontwerp is duidelijk te zien dat er verschillende natuurtypes zullen komen. Er zijn
bospartijen die het grootste deel van het terrein
beslaan. Daartussen liggen verschillende moerasgebiedjes doordat er daar wat grond zal worden afgegraven. Daarnaast zijn er verschillende
graslanden, varirend in grootte. Voor deze
graslanden moet een deel van het huidige bos
worden gekapt. Er zal hierdoor ruimte komen
voor allerlei kruidachtige planten om zich te
vestigen. Doordat het open plekken in het bos
zullen worden, zal er op sommige plekken veel
zon kunnen komen, terwijl andere altijd in de
schaduw zullen liggen. Door deze verschillende
omstandigheden kunnen er veel verschillende
plantensoorten vestigen, wat voor de ecologie
heel waardevol is.
Voor recreatie wordt het gebied een stuk bruikbaarder dan de huidige situatie. Waar je nu bijna
alleen van de paden gebruik kunt maken, is het
de bedoeling in het natuurbos om het hele gebied bruikbaar voor mensen te maken. Er is wel
een verhard hoofdpad, maar daarnaast kunnen
mensen zelf bepalen hoe ze zich door het gebied verplaatsen, waardoor het een stuk spannender en afwisselender wordt. De overgang
tussen het Maaslandse Bos en het omliggende
landschap zal een stuk minder hard worden. Nu
vormt het bos een harde grens, terwijl er in dit
plan door de graslandjes en moerassen aan de
randen een meer geleidelijke overgang ontstaat.
Hierdoor sluit het beter aan op de omgeving.
Open plek
Zon open plek in het bos met rijk bloeiende
planten is natuurlijk een hele spannende plek
voor kinderen. Ze kunnen hier naar hartenlust
ravotten, hutten bouwen en in bomen klimmen.
Aan de randen van deze plekken zullen wilde
fruitstruiken weelderig groeien, waar mensen
zelf hun maaltje fruit bij elkaar kunnen plukken.
Bosdieren kunnen deze veldjes gebruiken om
naar voedsel te zoeken. Doordat er meerdere
van zulke plekken verspreid over het gebied zijn,
zal de natuur genoeg rust krijgen.
Moerasbos
Deze door bos beschutte, drassige velden zijn
de ideale plek voor een heleboel insecten en
amfibien om te leven. Dit is natuurlijk hartstikke interessant voor kinderen om met een schepnetje en vergrootglas op pad te gaan. Vogels
zullen ook dankbaar van deze gebiedjes gebruik maken om voedsel te zoeken en nesten te
maken. Ook voor vogelspotters en andere natuurliefhebbers hele aantrekkelijke plekken dus.
Deze open plekken, maar ook de bossen zijn
perfect voor paardrijd(st)ers om buitenritten te
maken, waardoor ze geen last hebben van fietsers en andere gebruikers die zich voornamelijk
op de paden bevinden.
61
Masterplan
Het Maaslandse bos blijft behouden in zijn huidige staat. De sportieve rand van Maasland
wordt aangevuld met ruiger sporten en sporten
die individueel uitvoerbaar zijn. Deze sporten
zullen in de stijl van de andere sporten worden
ondergebracht in het Maaslandse Bos. Zo zullen de activiteiten omringt blijven met een bomenrij en onder beplanting. Hierdoor ontstaan
er open en gesloten plekken in het bos en wordt
er een eenheid gecreerd in de sportieve rand
van Maasland.
De padenstructuur in het bos zal hetzelfde blijven. Op enkele plekken zullen verharde paden
worden toevoegt aan de huidige structuur. Buiten de verharde paden worden door het bos
65
Deelgebied
De veranderingen vinden plaats in het bos. De
overige sportactiviteiten in de rand van Maasland worden niet aangepast maar wel betrokken
bij het onderhoud en ontwikkeling.
De kleine veranderingen in het bos bestaan uit
een betere ontsluiting met nieuwe paden. Ook
zullen er struinpaden door de dichtere bossen
creren zodat de bezoekers meer vrijheid krijgen over de routes die zij willen kiezen.
De grote veranderingen zullen bestaan uit drie
nieuwe activiteiten die in het bos zullen gaan
plaatsvinden met behulp van de sportclub en
scouting.
Modderbos
Het modderbos bevindt zich in het noordoosten
van het Maaslandse Bos. Deze plek is het natst
en dus ideaal als moddervoetbal te gebruiken.
De plek wordt een nat gebied in het bos dat
jaarlijks wordt omgebouwd tot een moddervoetbalveld. Het veld is omringt door het bestaande
bos van wilgen en essen.
Het modderbos, een plek waar de sport een
ruiger karakter gaat krijgen. In het modderbos
wordt een veld aangelegd van een laag modder
van 25-35cm diep. Op dit modderveld kunnen
de sporten die al worden gehouden in de rand
van het Maaslandse bos op een ruiger worden
uitgeoefend. Zoals moddervoetbal en modder
67
Natuurspeelplaats
De natuurspeelplaats bevindt zich naast de
open cirkel in het Maaslandse bos. In dit gedeelte wordt een speelplek gecreerd met natuurlijke materialen. Het bos wordt hier uitgedund
zodat er meer sociale controle is op de plek zelf.
Dit biedt meer veiligheid voor de kinderen. Maar
het wordt ook niet teveel uitgedund zodat het
wel een karakter behoud van een bos(je).
In de natuurspeelplek komen elementen waar
kinderen kunnen klimmen, klauteren en glijden,
ook waterelementen worden in het plan toegepast. Hiermee kunnen zij dammen bouwen en
spelen in het water.
Kinderen kunnen glijden van de heuvels, kliederen met water of zand, klimmen op grote
boomstammen, zoeven met de kabelbaan, de
ondergrondse tunnels ontdekken van de speelkastelen, balanceren over het water via een
wiebelbrug of verstoppertje spelen in het struikgewas/bos. Een ideale plek om met je kinderen
een gezellige middag te hebben in de natuurspeeltuin van Maasland.
Afbeeling 6.19Wilgentunnel
Om het Maaslandse Bos een gevarieerde uitstraling te geven, wordt het bos van verschillende bostypen voorzien. Buiten dat de uitstraling
van het bos veranderd wordt door het toevoegen van open en gesloten bossen met daartussen open ruimten. Wordt er ook met soortenvariatie en verschillen in beheer gewerkt.
Soorten vegetatie
Dit wordt in het bos bereikt door op verschillende manieren. Op de natuurspeelplaats zijn
hoogteverschillen aangebracht. Op de hogere
(drogere) plaatsen zal een andere vegetatie
groeien dan in de lagere (natte) plekken. Op de
hoge plaatsen worden andere soorten bomen
aangeplant, bijvoorbeeld berken.
Uitkijktoren
Om vanuit het bos een connectie met het omliggende landschap te maken hebben wij aan
het begin van de zichtas een uitkijktoren gesitueerd. De uitkijktoren is hoog genoeg om boven
de boomtoppen uit te kijken. Vanuit deze toren
is het prachtige omliggende landschap goed te
zien.
Verschillen in beheer
Door verschillen in beheer kan er ook veel variatie in het bos aangebracht worden. Op de plaats
rond het modderveld wordt er een geriefbos
gemaakt. Dit wordt bereikt door bomen 30 cm
Participatie en beheer
Het onderhoud van het Maaslandse bos wordt
over gezadeld van het recreatieschap naar de
gemeente Midden-Delftland. Dit betekend extra
kosten voor de gemeente. In tijden van crisis is
72
Afsluitend
Het activiteitenbos is een model die vrij gemakkelijk in fases is uit te voeren. Met een laag budget is het mogelijk veel van het activiteitenbos
uit te voeren. Het modderbos en de huttenbouw
plaats zijn kleine ingrepen die voor mensen veel
plezier bieden. Ook de struinpaden door het bos
zullen de beleefbaarheid van het bos vergroten
Iets duurdere ingrepen zijn het speelbos en de
survivalbaan. De survivalbaan kan in samenwerking met de lokale scoutinggroep aangelegd worden en gemaakt van materialen uit het
bos. Het speelbos is een element die een groter
budget verlangd. Dit element is echter van groot
belang voor de beleefbaarheid van het bos. Het
is een plaats voor jong en oud.
Verdere ingrepen hebben vooral te maken met
het snoeien en beheren van de omgeving. Door
het snoeiafval in het gebied te gebruiken kunnen hier de kosten in worden beperkt. Een grote
groep betrokkenen zou dit met begeleiding uit
kunnen voeren.
Met wat creativiteit en slechts kleine ingrepen
is het Maaslandse Bos om te bouwen tot het
Activiteitenbos.
73
Structuur
Op de kaart op de linkerpagina is ingezoomd op
het Maaslandse bos zelf. Het bos bevat zoals
gezegd meerdere open plekken. De golvende
lijn van het bos zorgt ervoor dat er smalle doorgangen ontstaan en de open plekken van elkaar
gescheiden worden. De cirkel in het Maaslandse bos zal behouden en geaccentueerd worden
door een omringde houtwal. Dit is dan ook het
centrale punt en kent uitwegen naar alle kanten
van het bos. Het bos heeft aan alle zijdes ingangen, deze ingangen zijn onderbrekingen in de
dichte structuur van de bosrand. De ingangen
geven een inkijk in het bos en trekken de inwoners daardoor naar het bos toe.
77
Afbeeling 6.27Evenementen
Afbeeling 6.29Groepssporten
Sfeer
Door de golvende structuur en de massa van
het bos ontstaat er een spannend effect als je
door het bos naar de open plekken loopt. Een
wandeling door het bos varieert dus van dichte
beplantingen en plotselinge open plekken met
solitaire bomen. Het bos heeft dus een parkachtig karakter met een, zoals wij landschapsarchitecten dat noemen, een Engelse landsschapsstijl.
Er zal in het bos vrijuit gerecreerd kunnen worden. Van individuele hardlopers tot georganiseerde evenement zijn er mogelijkheden in het
bos. Wat betreft het onderhoud van het bos kan
gedacht worden aan vrijwillige buurtbewoners
die dagen organiseren om het bos te onderhouden. Het maaien van de grasvelden, vegen van
de paden en schoonmaken van de aanwezige
faciliteiten zijn voorbeelden van het beheer van
het bos.
Deelgebied
Het detail gebied ligt op de overgang van park
naar landschap. De openheid van het landschap wordt aangezet met een water partij.
Deze verwijst naar het strakke sloten patroon
van de polder en het vele water. Aan het water
ligt een vlonder waar mensen optimaal van het
landschap kunnen genieten. Daarnaast is het
mogelijk om in de zomer gebruik te maken van
het water. Aan de rand van de houtwal staat
een paviljoen. Dit vormt een aantrekkingspunt
voor het dorp Maasland. (sfeerbeeld ...) De
bewoners kunnen elkaar hier ontmoeten en
genieten van het park. Voor het paviljoen ligt
een grasveld waar diverse activiteiten kunnen
plaatsvinden zoals spel en sport. Zo is er ook
een groot schaakbord. Deze combinatie van
park en spelletjes maken van het Maaslandse
bos de nieuwe hotspot.
82
7. Conclusies en aanbeveling
Conclusie
Het Maaslandse bos heeft nauwelijks een functie en wordt sober onderhouden, waardoor het
een vrij saai groengebiedje is en geen aantrekkelijke plek voor de bewoners van Maasland.
Door de huidige inrichting van het groengebiedje is de functionaliteit ervan bovendien zeer
beperkt.
Het bos zou bovendien een overgangsgebied
moeten vormen naar het gewaardeerde open
veenweidelandschap en meer van ecologische
waarde kunnen zijn. In de huidige situatie wordt
het veenweidelandschap door het bos juist grotendeels aan het zicht onttrokken.
De centrale vraag is dan ook: Hoe kan de betekenis van het Maaslandse bos voor de bewoners van Maasland worden vergroot en tegelijkertijd de beleving van het open gebied van
Midden-Delfland vanuit de dorpsrand worden
vergroot en bovenal, hoe betrekken we de bewoners van Maasland bij het Maaslandse bos?
Het antwoord op de vraag is dat de betekenis
voor het Maaslandse bos kan worden vergroot.
Dit is alleen niet mogelijk met grote veranderingen. Dit is duidelijk naar voren gekomen door de
politieke onrust die is ontstaan bij de Gemeente
Midden-Delftland.
Voor kleine veranderingen is duidelijk wel
draagvlak. De bewoners staan open voor kleine
83
Aanbeveling
De aanbevelingen die voortvloeien uit de conclusie zijn onderstaand weergegeven.
Om de discussie onder omwonenden goed op
gang te houden bevelen wij aan om met de bewoners om tafel te gaan en nog een kijken naar
de mogelijkheden die genoemd zijn in de modellen.
Om het onderhoud van het park in de toekomst
niet te laten verwaarlozen is het belangrijk om
belanghebbende om de tafel te krijgen. Dit is
mogelijk door de omwonende, sportverenigingen en scouting erbij te betrekken. Vervolgens
raden wij aan om hier iets voor terug te geven
zoals sportdagen in het Maaslandse bos.
84
85
Door een stand te huren op het jaarlijkse Lichtjesfeest in Maasland, hebben wij geprobeerd
om een draagvlak te creren onder de bewoners van Maasland. We hebben door middel
van een kleine enqute meningen en ideen
van de bewoners genventariseerd en deze zullen wij verwerken in het resultaat. Het resultaat
zal een rapport zijn met een aantal verschillende modellen voor het toekomstige Maaslandse
Bos. In deze modellen zal zowel onze visie op
het gebied als de meningen en ideen van de
bewoners worden verwerkt. Onze actie was volgens ons een groot succes, veel mensen waren
enthousiast en we hebben 70 enqutes binnengehaald en nog een hoop losse ideen.
86
87
88