Ο ΨΕΥΤΗΣ ΠΑΠΠΟΥΣ ΜΑΣ

Μια εμαλλακηική πρόηαζη διδαζκαλίας
για ηη λογοηετμία
1ο Γσμμάζιο Εσκαρπίας
2008 – 2009
1
Μια εμαλλακηική πρόηαζη διαδαζκαλίας για ηη
λογοηετμίας
Το εκπαιδεσηικό ασηό πρόγραμμα δοσλεύηηκε ζηο

Γσμμάζιο Εσκαρπίας ηη ζτολική τρομιά 2008-2009 από
ηα ημήμαηα Β1, Β2 και ηις θιλολόγοσς Μαρίμα
Καραθσλλίδοσ και Ιόλη Πολσδωρίδοσ
2
ΑΝΣΗ ΠΡΟΛΟΓΟΤ
Δάλ θάπνηνη από ηνπο επίθεληξνπο ζηόρνπο ηεο δηδαζθαιίαο ηεο ινγνηερλίαο
είλαη :
 Ζ εξκελεία ελφο θεηκέλνπ αιιά θαη ε απζεξκήλεπζε, δει. ε γλψζε ηνπ
εαπηνχ καο, ηεο εκπεηξίαο καο θαη ζπλνιηθά ηνπ θφζκνπ κέζα ζηνλ νπνίν
δνχκε,
 Ζ αλάηαζε ηεο δεκηνπξγηθφηεηαο θαη ηεο θαληαζίαο ζε θάζε κνξθή
(απνζηηγκαηηζκέλεο ) απηνέθθξαζεο
 Ζ επαθή κε ηε ζπγγξαθηθή πθνινγηθή ηδηαηηεξφηεηα σο αθεηεξία γηα ηελ
παξαγσγή πξνζσπηθψλ θεηκέλσλ κε πξνζσπηθή πθνινγηθή ηδηνκνξθία
 Σν άλνηγκα ζε θάζε θεθάιαην απηνινγνθξηκέλεο πνιηηηζκηθήο εκπεηξίαο
 Ζ ινγνηερληθή απφιαπζε κέζσ ελφο πξνζσπηθνχ ηαμηδηνχ
Σφηε πξέπεη λα αλαξσηεζνχκε θαηά πφζν ε δηδαζθαιία ηεο ινγνηερλίαο ζην

ζρνιείν ππεξεηεί απηνχο( ή θάπνηνπο απφ απηνχο ηνπο ζηφρνπο), κε πνην πιηθφ
θαη κε πνηνπο ηξφπνπο.
Μπνξεί άξαγε λα ηνπο ππεξεηήζεη κε ηα απνζπαζκαηηθά θείκελα ησλ αλζνινγίσλ
( εζλνθεληξηθά πξνζαλαηνιηζκέλσλ ) κέζα ζην αζζκαηηθφ δίσξν, κε ηελ ππνηαγή
ζηνπο φξνπο ηνπ « εμεηάδνκαη – ακείβνκαη » θαη θπξίσο κε ηελ παξαδνζηαθή
ινγηθή πξνζέγγηζεο (πεξηζζφηεξν ή ιηγφηεξν αλαθαηληζκέλεο );
Αλακαζεκέλα ηα εξσηεκαηηθά! Δπνκέλσο ην παξαζχλζεκα ήηαλ ε έκπξαθηε
δνθηκή κηαο άιιεο πην επάεξεο εθαξκνγήο, εδψ θαη ηψξα .
Σα πξώην καο βήκα

ήηαλ ε ελζσκάησζε ζην ζρνιηθφ πξφγξακκα δηδαζθαιίαο ηεο ινγνηερλίαο, ελφο
εληαίνπ ινγνηερληθνχ έξγνπ , ζε ελαιιαζζφκελα δίσξα κε ηα θείκελα ηνπ
αλζνινγίνπ. Ζ ελαιιαζζφκελε δηδαζθαιία ζα καο επέηξεπε λα θάλνπκε
ζπγθξίζεηο θαη λα νδεγεζνχκε ζε θάπνηα πξψηα ζπκπεξάζκαηα, επνκέλσο βήκαηα
( Γηα λα γίλεη απηφ, πάξζεθε άδεηα απφ ηε ζχκβνπιν ησλ θηινιφγσλ ) .
Δδψ πξέπεη λα ζεκεησζεί φηη πξηλ γίλεη ε πξφηαζε, είρακε εληνπίζεη ην έξγν πνπ
θαηά ηε γλψκε καο ήηαλ θνληά ζηα ελδηαθέξνληα ησλ καζεηψλ καο, έζηγε
δεηήκαηα πνπ ηνπο αθνξνχλ, έκπαηλε ζε πξνβιήκαηα πνπ ηνπο πξνβιεκαηίδνπλ,
αλνηγφηαλ ζε ζέκαηα πνπ ηερλεέλησο ζα κπνξνχζαλ λα ηνπο ζέιμνπλ, κηινχζε κε
ηε γιψζζα ηνπο θαη είρε γηα πξσηαγσληζηή ηνλ εαπηφ ηνπο , έλα δεθάρξνλν αγφξη.
Σν κπζηζηφξεκα ήηαλ ν « Φεχηεο παππνχο » ηεο Άιθεο Εέε.
Όλεηξα γηα ην κάζεκα :

 Θέιακε λα βάινπκε ηε ινγνηερλία ζ’ έλα ειεχζεξν πιαίζην κάζεζεο ρσξίο
ηηο επηβαξχλζεηο ησλ βαζκνινγηψλ , ησλ εμεηάζεσλ ,ησλ ππνρξεσηηθψλ
3
αζθήζεσλ, ησλ αμηνινγήζεσλ. Κη’ απηφ ην είπακε απφ ηελ αξρή ζηνπο
καζεηέο καο.
 Θέιακε ε ηζηνξία ηνπ θεηκέλνπ λα γίλεη αθνξκή γηα ηελ αλάζπξζε ηεο
πξνζσπηθήο ηζηνξίαο ησλ παηδηψλ,( φπνπ ήηαλ δπλαηφλ ) κηαο ηζηνξίαο πνπ
ζπλήζσο βξίζθεηαη ζην ρψξν ηεο απνζηψπεζεο θαη φρη ηεο θξηηηθήο
αμηνπνίεζεο.
 Θέιακε λα ζπζρεηίζνπκε ηε ινγνηερλία κε άιιεο κνξθέο ιφγνπ/ ηέρλεο(
ζέαηξν, κνπζηθή, θσηνγξαθία θιπ.) κε έλα έκπξαθην ζπζηεκαηηθά
νξγαλσκέλν πάξε- δψζε , ψζηε λα απνιαχζνπλ ηνλ πινχην απηήο ηεο
ζπκπαξάζεζεο, αληηπαξάζεζεο, δηάδξαζεο.
 Θέιακε λα δείμνπκε φηη ε δσή ελφο βηβιίνπ είλαη ε πξαγκαηηθή δσή (κε
φιεο ηηο ξεαιηζηηθέο γεηψζεηο ηεο αιιά θαη φιεο ηηο επθάληαζηεο θπγέο
ηεο). Τηνζεηψληαο ηε ινγηθή ηνπ « αλνηθηνχ ζρνιείνπ », επηρεηξήζακε ,φπνπ
καο ήηαλ δπλαηφλ, απηέο ηηο άκεζεο ζπλάςεηο.
 Θέιακε ε ινγνηερλία λα είλαη αθνξκή θαηάθηεζεο θάπνησλ πξψησλ
εξγαιείσλ γηα κηα βήκα πξνο βήκα « απειεπζέξσζε » απφ ζηεξενηππηθέο
ζθέςεηο, εηεξνθνβίεο, απηνινγνθξηζίεο, απηνυπνηηκήζεηο, εγθισβηζκνχο
θιπ.
 Θέιακε λα ειέγμνπκε αλ ν ηξφπνο δηδαζθαιίαο ηνπ αληηθεηκέλνπ, κπνξεί λα
νδεγήζεη ζηελ αλαζεψξεζε ηνπ ηξφπνπ κε ηνλ νπνίν νη καζεηέο βιέπνπλ ην
αληηθείκελν.
Όλεηξα γηα ηνπο καζεηέο καο :

 Θέιακε νη καζεηέο καο λα αζθεζνχλ ζηνλ νκαδηθφ ηξφπν δνπιεηάο, γηα λα
δηαπηζηψζνπλ ηελ αλαγθαηφηεηα ηεο θάζε επηκέξνπο ηθαλφηεηαο (κηθξήο ή
κεγάιεο ) ζην εληαίν απνηέιεζκα. Να ραξνχλ ηελ νξγάλσζε ηνπ
«ζπλεξγάδνκαη », αληηδηαζηέιινληάο ηελ κε ηελ απνδηνξγάλσζε ηνπ
«αληαγσλίδνκαη».
 Θέιακε λ’ απνιαχζνπλ ηη ζεκαίλεη δεκηνπξγηθή έθθξαζε, εθθξαζηηθή
πνηθηιία ( ζην γξαπηφ, πξνθνξηθφ, ζεαηξηθφ εηθαζηηθφ, θιπ. ιφγν )
θαη θπξίσο
ηη ζεκαίλεη λα αθνχο ηε « θσλή » απηήο ηεο έθθξαζεο (πεξίηερλε ή άηερλε),
λα αλαδεηάο ηελ ηδηαηηεξφηεηά ηεο, θαζψο θαη λα αλαγλσξίδεηο ην δηθαίσκά
ηεο λα δηαθέξεη θαη λα θαηαηίζεηαη.
 Θέιακε λα κάζνπλ ηη ζεκαίλεη αλαθαιχπησ θίλεηξα γηα κάζεζε κέζα απφ
ηηο ίδηεο ηηο δξαζηεξηφηεηέο κνπ, παίξλνληαο δηθέο κνπ πξσηνβνπιίεο.
 Θέιακε λα αζθεζνχλ ζε δηάθνξεο κνξθέο ιφγνπ ( αθήγεζε, πνηεηηθφο
ιφγνο ,επηζηνιή ,εκεξνιφγην θιπ. ), πξάγκα πνπ κεζνδεχζακε κε ηελ
είζνδν – έμνδν ζε ξφινπο ( θαη θαηαζηάζεηο ) πνπ ήζειαλ λα
επηθνηλσλήζνπλ ζθέςεηο , ζπλαηζζήκαηα, λνήκαηα.
 Θέιακε αθφκα κε αθνξκή ην ινγνηερληθφ θείκελν λα αλνηρηνχκε ηφζν ζε
ηζηνξηθά ζέκαηα ( Μάεο ηνπ 1968, Γεθεκβξηαλά 1944 ), φζν θαη ζε
θνηλσληθά δεηήκαηα (πηνζεζία, ξαηζηζκφο, ζάλαηνο θιπ.). Δπηδίσμή καο
4
ήηαλ φκσο λα γίλεη κ ’έλα ηξφπν πην βησκαηηθφ, πην ζπλδεδεκέλν κε ηε
δσή ηνπο, κε κφληκε ηελ αλαδήηεζε : λα έρεη λφεκα γη’ απηνχο.(« ε
ινγνηερλία σο κάζεκα αγσγήο ζην ηψξα »)
 Θέιακε ηειηθά ηνπο καζεηέο καο λα μεθηλνχλ σο εξκελεπηέο ηνπ θεηκέλνπ
γηα λα « θαηαιήμνπλ λα γίλνπλ νη εξκελεπηέο ηεο δηθήο ηνπο εξκελείαο θαη
ησλ άιισλ εξκελεηψλ ».
Όλεηξα γηα ην δάζθαιν :

 Θέιακε έλα δάζθαιν καθξηά απφ ην ξφιν ηεο εξκελεπηηθήο απζεληίαο , πνπ
καδί κε ηα παηδηά ηνπ ζα ζπλεξεπλά θαη ζα ζπλεξκελεχεη.
 Έλα δάζθαιν πνπ λα γίλεηαη (πψο γίλεηαη ;) άιινηε ζηαδηαθά αθαλήο (εθεί
πνπ ρξεηάδεηαη ) θαη άιινηε ελεξγά εκπιεθφκελνο (πάιη εθεί πνπ ρξεηάδεηαη)
 Έλα δάζθαιν πνπ καζαίλεη ηνπο καζεηέο ηνπ ηη ζεκαίλεη «αλαζηνράδνκαη».
 Έλα δάζθαιν πνπ ρξεζηκνπνηεί ην αληηθείκελν ηεο ινγνηερλίαο( ην
θαηεμνρήλ πξνζθεξφκελν ) σο έλα εθαιηήξην γηα λα « επηζηξέςνπλ νκαιά
ζηνλ εαπηφ ηνπο », απηφλ πνπ πξαγκαηηθά είλαη θαη απηφλ πνπ νλεηξεχνληαη
λα είλαη.
Όλεηξα γηα ην ζρνιείν:

 Θέιακε λα ειέγμνπκε ηη ζα ζπκβεί, εάλ ε παξαπξνγξακκαηηθή δξάζε ελφο
ζρνιείνπ ( πρ. δξακαηνπνίεζε, εηθαζηηθέο δεκηνπξγίεο, θιπ.), ε θηλνχκελε
ζηελ πεξηθέξεηα , δεκηνπξγψληαο κηα δπλακηθή απφ έμσ πξνο ηα κέζα,
κεηαθεξζεί ζην επίθεληξν ηεο δηδαζθαιίαο.
Θα δεκηνπξγνχζε άξαγε κηα άιιε δπλακηθή, θπγφθεληξν, απφ κέζα πξνο ηα
έμσ;
Δπηπρψο φηαλ μεθηλνχζακε ηελ εθαξκνγή απηνχ ηνπ πξνγξάκκαηνο ,ζηηο

αξρέο ηνπ ΢επηέκβξε ηνπ 2008 ζε δχν ηκήκαηα ηεο Β΄ηάμεο, δελ είρακε
θαηαγξάςεη φια απηά ηα φλεηξα. Δίλαη ζίγνπξν φηη ζα πληγφκαζηαλ κέζα
ηνπο. Σα αθήζακε απιψο λα πξνπνξεχνληαη ιαζξαία θαη βήκα –βήκα κε
νδεγφ ηελ έκπλεπζε (θαη φρη κφλν ) λα θαηαγξάθνπλ ηνλ εαπηφ ηνπο, άιινηε
κε πεξηζζφηεξε θαη άιινηε κε ιηγφηεξε επηηπρία .
Απηή ηε δηαδξνκή ζέινπκε λα ηε κνηξαζηνχκε καδί ζαο !

Μ.Κ.
Η. Π.
5
Αλαιπηηθή παξνπζίαζε ηε εθπαηδεπηηθήο πξόηαζεο
΢ηε ζπλέρεηα ζα παξνπζηάζνπκε αλαιπηηθά ηνλ ηξφπν πνπ νξγαλψζεθαλ

θαη εθηπιίρηεθαλ ηα 15 δίσξα, πνπ δηήξθεζε ην βαζηθφ κέξνο ηνπ πξνγξάκκαηνο.
΢ηελ παξνπζίαζε ζα πεξηιακβάλνληαη: νη επηκέξνπο ζηφρνη πνπ θάζε δίσξν ήζειε
λα εμππεξεηήζεη, νη κέζνδνη πνπ ρξεζηκνπνηήζεθαλ γηα ηελ πξνζέγγηζε ησλ
ζηφρσλ θαη ηα απνηειέζκαηα πνπ παξήρζεζαλ απφ ηα παηδηά κε κνξθή θεηκέλσλ,
εηθαζηηθψλ ή άιισλ δξάζεσλ. Έηζη θάζε πεξηγξαθή ελφο δίσξνπ ζα ζπλνδεχεηαη
απφ ηα θχιια εξγαζίαο πνπ ρξεζηκνπνηήζεθαλ, απφ δείγκαηα δνπιεηάο ησλ
παηδηψλ θαη απφ θσηνγξαθίεο ηεο ηάμεο θαηά ηελ ψξα δξαζηεξηνπνίεζήο ηεο.
Οη ιφγνη πνπ καο έθαλαλ λα επηιέμνπκε απηή ηελ αλαιπηηθή παξνπζίαζε
είλαη δχν: α) γηα λα θαλνχλ θαη λα γίλνπλ θαηαλνεηέο νη ελαιιαθηηθέο κέζνδνη
δηδαζθαιίαο πνπ ρξεζηκνπνηήζεθαλ ζε ζπλάξηεζε κε ηα απνηειέζκαηα πνπ
έθεξαλ, έηζη ψζηε λα αμηνινγεζεί θαη λα απνηηκεζεί πεηζηηθά ην φιν εγρείξεκα
θαη β) γηα λα είλαη ε πξφηαζε άκεζα εθαξκφζηκε γηα φπνηνλ άιιν ζπλάδειθν ζα
είρε ηε δηάζεζε λα επηρεηξήζεη θάηη αλάινγν.
6
1ν δίσξν - «Έλαο αιιηώηηθνο παππνύο» - Η
Να δηεπθξηλίζνπκε φηη φηαλ μεθηλήζακε φια ηα παηδηά δηέζεηαλ ην δηθφ ηνπο

βηβιίν θαη ε ηάμε είρε ρσξηζηεί ζε νκάδεο 5 ή 6 αηφκσλ (ν ρσξηζκφο έγηλε
απζφξκεηα απφ ηα παηδηά - ζηε δηάξθεηα ηνπ πξνγξάκκαηνο έγηλαλ κηθξέο
κεηαηξνπέο, φηαλ θξίζεθε απαξαίηεην). Δπίζεο καο δηαηέζεθαλ δχν βνεζεηηθέο
αίζνπζεο ηνπ ζρνιείνπ, νη νπνίεο δηέζεηαλ ππνινγηζηή θαη βηληενπξνβνιέα θαη
επέηξεπαλ φπνηα κεηαηξνπή ηνπ ρψξνπ ζέιακε. Οη δχν αίζνπζεο γεηηλίαδαλ κε ην
κηθξφ ζεαηξάθη ηνπ ζρνιείνπ, γεγνλφο πνπ καο επέηξεπε λα αμηνπνηήζνπκε ηε
ινγηθή ηνπ inviromental teaching, ηε ρξήζε δειαδή φισλ ησλ ζρνιηθψλ ρψξσλ.
΢ΣΟΥΟΗ
 Πξψηε επαθή, ςειάθεζε, παξαηήξεζε ηνπ βηβιίνπ

 Πξψηε γλσξηκία (φζν γίλεηαη πην δειεαζηηθή) κε ην θείκελν
 Δληνπηζκφο - γλσξηκία κε ηα βαζηθά πξφζσπα ηεο ηζηνξίαο
 Αλαδήηεζε ησλ ζρέζεσλ ησλ πξνζψπσλ κεηαμχ ηνπο
 Γεκηνπξγία θιίκαηνο πξνζκνλήο γηα ηε ζπλέρεηα
ΔΦΑΡΜΟΓΖ
Δξέζηζκα
 Μνηξάδνπκε ην βηβιίν θαη θαινχκε ηα παηδηά λα ζρνιηάζνπλ ην εμψθπιιν
θαη ηνλ ηίηιν - θπξίσο φζνλ αθνξά ηηο πξνζκνλέο πνπ δεκηνπξγνχλ
 Εεηάκε απφ ηα παηδηά λα «κηιήζνπλ» ζην βηβιίν γξάθνληαο ηη πξνζδνθνχλ
απφ ηελ αλάγλσζε ηνπ
 Γηαβάδνπκε εθθξαζηηθά, «ζεαηξηθά» ζρεδφλ ην 1ν θεθάιαην κε ηίηιν «Έλαο
αιιηψηηθνο παππνχο».
 Εεηάκε απφ ηα παηδηά λα ηνπνζεηήζνπλ ηελ ηζηνξία ζην ρψξν (Αζήλα) θαη
ζην ρξφλν (ζχγρξνλε)
1ε δξαζηεξηόηεηα
 Δπηζπκψληαο ηε γλσξηκία κε ηα πξφζσπα ηεο ηζηνξίαο, πνπ είλαη βαζηθφο
ζηφρνο απηνχ ηνπ δίσξνπ, δεηάκε αξρηθά απφ ηα παηδηά λα νλνκάζνπλ ηα
θχξηα πξφζσπα, πνπ είλαη 5 (ν παππνχο, ν κηθξφο Αληψλεο, ν παηέξαο ηνπ,
ε κεηέξα ηνπ θαη ε νηθηαθή βνεζφο Λάξα).
 Ακέζσο κεηά κνηξάδνπκε ραξηφληα ζηηο νκάδεο. Κάζε νκάδα αλαιακβάλεη
λα δσγξαθίζεη ην πεξίγξακκα ελόο πξνζώπνπ θαη κέζα ζ’ απηό λα
ζπγθεληξώζεη ιέμεηο θαη θξάζεηο ηνπ θεηκέλνπ, πνπ λα ην πεξηγξάθνπλ
(ειηθία, ραξαθηεξηζηηθά, αζρνιίεο , ηδηφηεηεο θ.ι.π.).
7
Παξνπζίαζε δξαζηεξηόηεηαο
 Κάζε νκάδα παξνπζηάδεη ην ραξηφλη ηεο θαη θαηά ζπλέπεηα ην πξφζσπν πνπ
εξεχλεζε. Οη άιιεο ζπκπιεξψλνπλ θαη ζρνιηάδνπλ. Δληνπίδνπκε ηα
πξσηαγσληζηηθά πξφζσπα (παππνχο, Αληψλεο) θαη ην πξφζσπν - αθεγεηή
(Αληψλεο)
2ε δξαζηεξηόηεηα (παίξλνληαο απόζηαζε)

 Πξνθεηκέλνπ λα δηεξεπλήζνπλ ηα παηδηά ηηο ζρέζεηο ησλ πξνζψπσλ κεηαμχ
ηνπο, δεηνχκε λα ζεθσζεί έλαο εθπξφζσπνο απφ θάζε νκάδα, ζηνλ νπνίν
πξνζάπηνπκε έλα ραξηφλη κε ην φλνκα ελφο πξνζψπνπ ηεο ηζηνξίαο καο.
΢ηε ζπλέρεηα δεηνχκε απφ ηα παηδηά λα πάξνπλ ζέζεηο ζην ρώξν αλάινγα
κε ηηο ζρέζεηο πνπ έλησζαλ όηη ππήξραλ κεηαμύ ησλ πξνζώπσλ (π.ρ. λα
ηνπνζεηεζνχλ θνληά, αγθαιηαζηά, πιάηε-πιάηε, απφκαθξα θ.ι.π.). Ζ
απφζηαζε πνπ ζα έρνπλ κεηαμχ ηνπο ζα δειψλεη θαη ηε ζπλαηζζεκαηηθή
ηνπο απφζηαζε. Οη ππφινηπνη ζρνιηάδνπλ θαη πξνβιεκαηίδνληαη γχξσ απφ
ηηο δηαθαηλφκελεο ζρέζεηο.
8
Γεκηνπξγία θιίκαηνο πξνζκνλήο
 Εεηνχκε απφ ηα παηδηά λα δηαηππψζνπλ εξσηήκαηα / πξνζκνλέο πνπ
δεκηνχξγεζε ην πξψην θεθάιαην θαη επηθεληξσλφκαζηε ζην εξψηεκα: «Ση
έγηλε κε ηε γηαγηά;». Κάζε νκάδα θαιείηαη λα θαληαζηεί θαη λα
δηαηππώζεη κηα εθδνρή. Υσξίο ζρνιηαζκφ ησλ εθδνρψλ ηειεηψλνπκε ζε
θιίκα πξνζδνθίαο γηα ηε ζπλέρεηα.
Απεηθφληζε ηνπ δσκαηίνπ ηνπ παππνχ απφ καζήηξηα
9
Μεξηθά από ηα ραξηόληα ησλ παηδηώλ
10
2ν δίσξν - «Έλα αιιηώηηθνο παππνύο» - ΗΗ
΢ην δίσξν απηφ παξακέλνπκε ζην 1ν θεθ. κε ζηφρνπο:
΢ΣΟΥΟΗ
 Βαζχηεξε πξνζέγγηζε θαη γλσξηκία κε ην ραξαθηήξα ηνπ πξσηαγσληζηή -
παππνχ κε αθφξκεζε ηελ εμήο θξάζε ηνπ ήξσα: «Γελ ην μέξεηο πσο θάζε
κέξα θάηη ζπκβαίλεη; Φηάλεη λα έρεηο κάηηα λα ην βιέπεηο»
 ΢πλεηδεηνπνίεζε ησλ δηαθφξσλ νπηηθψλ γσληψλ πνπ κπνξεί θαλείο λα δεη ,
λα εξκελεχζεη ή λα αλαδηεγεζεί κηα ηζηνξία
 Πξνβιεκαηηζκφο γχξσ απφ ηε ζηάζε πνπ θξαηά ν θαζέλαο καο απέλαληη
ζηα γεγνλφηα γχξσ ηνπ. Ζ επηινγή ηεο εκπινθήο ή ηεο αδηαθνξίαο
ΔΦΑΡΜΟΓΖ
Δξέζηζκα
 Ξαλαδηαβάδνπκε θαη επηθεληξσλφκαζηε ζε δχν εγθηβσηηζκέλα πεξηζηαηηθά
απφ ηε δσή ηνπ παππνχ πνπ αλαθέξνληαη ζχληνκα ζην 1ν θεθ. Σν πξψην
πεξηγξάθεη πψο ν παππνχο ελεπιάθε ζε κηα δηαδήισζε θνηηεηψλ θαη
ρηππήζεθε απφ έλαλ αζηπλνκηθφ θαη ην δεχηεξν πψο ν παππνχο βνήζεζε
κηα λεαξή λαξθνκαλή, πνπ βξήθε ζ' έλα παγθάθη, κεηαθέξνληάο ηελ ζην
λνζνθνκείν.
Γξαζηεξηόηεηεο (παξαγσγήο ιόγνπ)

 Γηα ην πξψην πεξηζηαηηθφ δεηνχκε απφ κηα νκάδα λα ην δξακαηνπνηήζεη
κε ρξήζε ιόγνπ ή κε παληνκίκα.
 Απφ κηα άιιε νκάδα δεηνχκε λα ην πεξηγξάςεη από δηαθνξεηηθέο νπηηθέο
γσλίεο, πνπ ηνπο δίλνπκε (ηνπ πεξαζηηθνχ, ηνπ αζηπλνκηθνχ, ηνπ ξεπφξηεξ,
κηαο θνηηήηξηαο) πηνζεηψληαο θάζε θνξά ην αλάινγν χθνο θαη ηξφπν
νκηιίαο.
 Γηα ην δεχηεξν πεξηζηαηηθφ δεηνχκε απφ δχν νκάδεο λα κεηαγξάςνπλ ην
αθεγεκαηηθό θείκελν ζε δύν δηαινγηθέο ζθελέο θαη λα πξνεηνηκάζνπλ ηε
δξακαηνπνίεζε ησλ ζθελώλ κπξνζηά ζηελ ηάμε
 Καη απφ κηα ηξίηε νκάδα δεηνχκε λα επηλνήζνπλ θαη λα αθεγεζνύλ ζε
δηθό ηνπο πξσηόηππν θείκελν ην ηη έγηλε πξηλ θαη κεηά ην πεξηζηαηηθφ πνπ
ππάξρεη ζην βηβιίν
11
Παξνπζίαζε δξαζηεξηνηήησλ
 Μεηά ηελ νινθιήξσζε ηεο ζπγγξαθηθήο δνπιεηάο, θάζε νκάδα παξνπζηάδεη
κπξνζηά ζηε ηάμε φζα πξνεηνίκαζε (δξακαηνπνηήζεηο, δξακαηνπνηεκέλεο
αλαγλψζεηο, αθεγήζεηο)
Μπνξνχλ λα ρξεζηκνπνηεζνχλ δηάθνξα αληηθείκελα γηα ηελ δηεπθφιπλζε
ηεο δξακαηνπνίεζεο (θαπέια, θαζθφι, καληήιηα, πιαζηηθφ γθινπ θ.ι.π.)
Αλαζηνραζκόο
 Μεηά απφ θάζε παξνπζίαζε αθνινπζεί αλαζηνραζκόο ηνπ ζέκαηνο απφ
φινπο, ζέηνληαο εξσηήκαηα φπσο: «Πψο έλα γεγνλφο κπνξεί λα κεηαβιεζεί
αλάινγα κε ηε νπηηθή γσλία πνπ ην βιέπεη θαλείο;», «Γηαηί ν παππνχο, παξά
ηελ ειηθία ηνπ, επηιέγεη λα εκπιαθεί ζε δχν πεξηζηαηηθά πνπ δελ ηνλ
αθνξνχλ;» θ.ι.π.
12
Γείγκαηα ησλ γξαπηώλ ησλ παηδηώλ ζηα θύιια εξγαζίαο πνπ
δόζεθαλ
Α) Από ηελ εξγαζία ησλ δηαθνξεηηθώλ νπηηθώλ γσληώλ
13
14
Β) Απφ ηελ εξγαζία ηεο κεηαγξαθήο ηνπ αθεγεκαηηθνχ θεηκέλνπ ζε δηαινγηθφ
15
16
3ν δίσξν - «Θέαηξν θαη κπζηζηόξεκα»
΢ΣΟΥΟΗ
 Γηάθξηζε ηξηψλ κνξθψλ ηνπ ινγνηερληθνχ ιφγνπ: κπζηζηνξήκαηνο,
ζεαηξηθνχ έξγνπ, πνίεζεο
 Ώζεζε ησλ παηδηψλ ζε δεκηνπξγηθή γξαθή
 Πξνβιεκαηηζκφο γχξσ απφ ηα πνηθίια talent shows πνπ θαηαθιχδνπλ ηε
ηειεφξαζε
ΔΦΑΡΜΟΓΖ
Πξννξγάλσζε
΢ην ηξαπέδη θάζε νκάδαο ηνπνζεηνχκε 2-3 ζεαηξηθά έξγα, έλα κπζηζηφξεκα
θαη κεξηθά ζεαηξηθά πξνγξάκκαηα. Μνηξάδνπκε επίζεο θχιια εξγαζίαο
Δξέζηζκα
Αλάγλσζε ηνπ 2νπ θεθαιαίνπ κε ηίηιν «Θέαηξν θαη κπζηζηφξεκα»
Οξκψκελνη απφ ηελ πξνζπάζεηα ηνπ κηθξνχ ήξσα λα γξάςεη έλα
κπζηζηφξεκα θαη έλα ζεαηξηθφ έξγν, γηα λα πξνθαιέζεη ηελ εμνκνιφγεζε
ηνπ παππνχ ηνπ, πξνζπαζνχκε λα μεδηαιύλνπκε ηα ραξαθηεξηζηηθά ησλ
δύν εηδώλ (κπζηζηνξήκαηνο, ζεαηξηθνύ έξγνπ). Εεηνχκε απφ ηα παηδηά λα
μεθπιιίζνπλ ηα βηβιία θαη λα πξνζπαζήζνπλ λα απαληήζνπλ ζην ζρεηηθφ
θύιιν εξγαζίαο (πνπ παξαηίζεηαη παξαθάησ)
Πξόθιεζε ζπδήηεζεο
΢ηε ζπλέρεηα πξνθαινχκε (θαη πάιη κε αθφξκεζε πεξηζηαηηθφ ηνπ βηβιίνπ)
ζπδήηεζε γχξσ απφ ηα talent shows, πξνζπαζψληαο λα αληρλεχζνπκε ηε
ζηάζε ησλ παηδηψλ απέλαληη ζ’ απηά.
 ΢πλδπάδνληαο ηηο δχν πξνεγνχκελεο δξάζεηο δεηνχκε απφ ηα παηδηά λα
ρξεζηκνπνηήζνπλ ην ηξίην είδνο ινγνηερληθνχ ιφγνπ, ηελ πνίεζε, γηα ηνλ
ίδην ζθνπφ κε ηνλ Αληψλε. Γειαδή, δεηνύκε από θάζε νκάδα λα γξάςεη
έλα πνίεκα, πνπ ζα θαιεί ηνλ παππνχ ζε απνθαιχςεηο.
 Δμάπηνπκε ην ελδηαθέξνλ ηνπο ιέγνληαο φηη ζα νξγαλώζνπκε ην δηθό καο
talent show γηα ηα πνηήκαηά ηνπο θαη νξίδνπκε έλαλ θξηηή απφ θάζε
νκάδα.
17
Παξνπζίαζε εξγαζίαο
Μεηά απφ 20ιεπηε νκαδηθή εξγαζία, ζπγθξνηείηαη ε θξηηηθή επηηξνπή θη
έλαο εθπξφζσπνο θάζε νκάδαο απαγγέιιεη ην πνίεκά ηεο . Ζ θξηηηθή
επηηξνπή ζρνιηάδεη, βαζκνινγεί θαη αλαδεηθλχεη ληθεηή.
Μεηά απφ ην ηέινο ηεο δξαζηεξηφηεηαο, γίλεηαη αλαζηνραζκόο ηνπ
ζέκαηνο, δεηψληαο απφ θξηηέο θαη θξηλφκελνπο λα θαηαζέζνπλ πψο έλησζαλ
κέζα ζην ξφιν ηνπο. Έηζη πξνθαιείηαη εθ λένπ ζπδήηεζε γηα ην ξφιν
(ζεηηθφ ή αξλεηηθφ) ησλ talent shows.
18
Πνηήκαηα πνπ γξάθηεθαλ από ηηο νκάδεο ησλ παηδηώλ
Α) « Μίια »
Μέζα απφ ηελ απφιπηε ζησπή ζνπ
Καηαιαβαίλσ φηη ζέιεηο θάηη λα κνπ θξχςεηο
Ση ζεκαίλεη απηή ε ζηγή ζνπ;
Δκπξφο απνθαιχςνπ!
Θέισ κφλν ηελ αιήζεηα
Γε ζεθψλσ παξακχζηα
Γηαηί είλαη κπζηηθφ;
Δίλαη πην ηφζν θαθφ;
Γελ αληέρσ ηε ζησπή ζνπ
Θέισ ηελ απάληεζή ζνπ
Β)
Ζ γηαγηά κνπ ε θαιή….
Δγψ δε ζα ηξαγνπδήζσ πνηέ
απηνχο ηνπο ζηίρνπο
Πνηνη ζα κε πηζηέςνπλ;
΢ε πνηνλ λα ηνπο πσ
… ζηνπο ηνίρνπο;
Μα νη ηνίρνη δε κηιάλε
Αθνχλε θαη γειάλε κφλν!
Γ)
Παππνχ δψζ’ κνπ ην θιεηδί
γηα λα μεθιεηδψζεη ην κπζηήξην
Μεγάιεο πφξηεο ζ’ αλνίμνπλ
Καη πνιιά κπζηηθά ζα θαλεξσζνχλ
Με κνπ θξχβεηαη πξάγκαηα πνπ ζέισ λα δσ

Δίκαη παηδί, αιιά δελ είκαη κηθξφ
Ση θξχβεηαη πίζσ απφ φια απηά;
Δίλαη ε ηδέα κνπ ή φια είλαη θξπθά
Έλα ζηνηρείν ζέισ

Να κάζσ ηελ αιήζεηα
Πείηε κνπ θάηη
Μηα κηθξή βνήζεηα
19
Φύιιν εξγαζίαο (γηα ηε δηάθξηζε κπζηζηνξήκαηνο - ζεαηξηθνύ
έξγνπ)
Έρεηε κπξνζηά ζαο βηβιία πνπ πεξηέρνπλ ζεαηξηθά θείκελα θαη κπζηζηνξήκαηα
θαζψο θαη ζεαηξηθά πξνγξάκκαηα. Αθνχ ηα μεθπιιίζεηε θαη ηα πεξηεξγαζηείηε,
πξνζπαζήζηε λ’ απαληήζεηε ζηηο παξαθάησ εξσηήζεηο:
1. Πεξηγξάςηε πψο είλαη θηηαγκέλν έλα ζεαηξηθφ θείκελν. (πξνθνξηθά)
2. ΢ε ηη δηαθέξεη έλα ζεαηξηθφ θείκελν απφ έλα κπζηζηφξεκα; (πξνθνξηθά)
3. ΢ε ηη δηαηξείηαη έλα ζεαηξηθφ έξγν θαη ζε ηη έλα κπζηζηφξεκα;
4. Πψο γλσξίδνπκε ηα πξφζσπα ελφο ζεαηξηθνχ έξγνπ;
5. Πψο γλσξίδνπκε ηνπο ρψξνπο πνπ δηαδξακαηίδεηαη ε ππφζεζε ελφο

ζεαηξηθνχ; Πψο ηηο θηλήζεηο ησλ πξνζψπσλ;
6. ΢ε πνην απφ ηα δχν είδε ππάξρεη αθεγεηήο;
Θεαηξηθφ έξγν Μπζηζηφξεκα
7. Σν ζεαηξηθφ θείκελν ζηεξίδεηαη ζε: (ππνγξακκίζηε)
α) αθήγεζε, β) δηάινγν, γ) πεξηγξαθή, δ) κνλφινγν, ε) ζπλδπαζκφ

αθήγεζεο-δηαιφγνπ
8. Πνχ ή πψο λνκίδεηε φηη νινθιεξψλεηαη έλα ζεαηξηθφ θείκελν;
9. Ση πεξηέρεη έλα ζεαηξηθφ πξφγξακκα;
10.΢ε ηη ρξεζηκεχεη έλα ζεαηξηθφ πξφγξακκα;
20
4ν δίσξν – «Σν Παξίζη ηνπ παππνύ» - Η
Σν θεθάιαην «Σν Παξίζη ηνπ παππνχ» κπνξεί λα δηδαρζεί ζε ηξία δίσξα.
Ο ρσξηζκφο απηφο βαζίδεηαη ζε ηξεηο ζεκαηηθέο πεξηνρέο πνπ εκπεξηέρνληαη ζην
θεθάιαην θαη ηαπηφρξνλα εκπεξηέρνπλ ελδηαθέξνληα (ελδερνκέλσο ) εξεζίζκαηα
γηα ηνπο καζεηέο.
΢ΣΟΥΟΗ:
 Να γίλεη θαηαλνεηφ απφ ηνπο καζεηέο φηη έλαο ρψξνο ( ν θάζε ρψξνο ) έρεη
ή απνθηά δηαθνξεηηθή ζεκαζία αλάινγα κε ην πνην είλαη ην κάηη πνπ ηνλ
αληηθξίδεη.
Π.ρ. Πνηα ειηθία έρεη ;
Πνηα ελδηαθέξνληα έρεη ;
Πνηα ζρέζε- βηψκαηα –κλήκεο έρεη απφ ηνλ ηφπν απηφ ;
Πνηα πξνεηθφλα ή πνηεο πξνζδνθίεο έρεη απφ ηνλ ηφπν απηφ ;
 Να θαλεί φηη ν ρψξνο , ν ρξφλνο θαη ν άλζξσπνο είλαη έλλνηεο πνπ
αιιεινθαζνξίδνληαη θαη αιιεινεξκελεχνληαη
 Ώζεζε ζηε δεκηνπξγηθή γξαθή ( Γηάινγνο, κνλφινγνο)
ΔΦΑΡΜΟΓΖ
Πξννξγάλσζε :
Ο ηίηινο( λνεκαηηθά ελεξγφο ) καο δίλεη ηελ επθαηξία λα αμηνπνηήζνπκε κε
ηαθηηθή αηθληδηαζκνχ ηηο ζεκαηηθέο ηνπ πξνζεκάλζεηο.
Ρσηάκε : Πάκε Παξίζη ;

Έηζη μεθηλνχκε πξνβάιινληαο κηα ζεηξά από εηθόλεο ηνπ Παξηζηνύ
θαη θάλνληαο έλα είδνο αλάιαθξεο μελάγεζεο ζε κέξε πνπ ζε ιίγν
ζα μαλαζπλαληήζνπκε ζηηο ζειίδεο ηνπ κπζηζηνξήκαηνο.
Με ηνλ ηξφπν απηφ νη ηφπνη πνπ πεξηγξάθνληαη γίλνληαη απηνί,
ξεαιηζηηθνί, αλαγλσξίζηκνη.
Αλάγλσζε :
Πηζηεχνληαο φηη ε αλάγλσζε κπνξεί λα απνβεί κηα πξάμε πνιχκνξθε θαη
επηθνηλσληαθή πηνζεηνχκε απφ ηελ αξρή ζεαηξηθή αλάγλσζε.
21
 Γίλνπκε ζε θάζε νκάδα έλα ραξηόλη θαη δηάθνξεο εηθόλεο ηνπ Παξηζηνύ.
 Εεηάκε λα επηιέμνπλ έλα απφ ηα ηξία πξφζσπα (παππνχο , κπακπάο,
Αληψλεο)
θαη λα θάλνπλ έλα θνιιάδ εηθφλαο – ιφγνπ πνπ λα απνηππψλεη ηη ζήκαηλε
γηα ηνλ θαζέλα απηφο ν ηφπνο .
« Σν Παξίζη ηνπ παππνχ »
« Σν Παξίζη ηνπ κπακπά »
« Σν Παξίζη ηνπ Αληψλε »
Γηα λα γίλεη απηή ε επεμεξγαζία – ζπκππθλσκέλε απνηχπσζε, πξέπεη λα
αλαηξέμνπλ μαλά ζηηο ζπγθεθξηκέλεο ζειίδεο θαη λα ζπλαπνθαζίζνπλ κε
δηαδηθαζίεο αθαίξεζεο γηα ηηο ηδηαίηεξεο ζπλάςεηο πνπ έρεη θάζε πξφζσπν
μερσξηζηά κε ηνλ ηφπν .
Μπνξνύκε λα βνεζήζνπκε ζ΄απηή ηε δηαδηθαζία , δίλνληαο έλα θχιιν
εξγαζίαο κε εξσηήκαηα πνπ ππνςηάδνπλ πξνο ηελ θαηεχζπλζε πνπ ζέινπκε
(παξαηίζεηαη παξαθάησ).
Παξνπζίαζε
 ΋ηαλ ηειεηψζνπλ ηελ νκαδηθή απηή δνπιεηά, θαινχληαη λα ηελ
παξνπζηάζνπλ κε ηνλ ηξφπν πνπ απηνί επηιέγνπλ, ελψ ε ππφινηπε ηάμε,
κπνξεί λα ζρνιηάζεη ή λα ζπκπιεξψζεη .
22
23
 Παξαγσγή πξσηφηππνπ θεηκέλνπ.

Θέινληαο λα πξνσζήζνπκε ηελ παξαγσγή ιφγνπ ( πνπ λα θσηίδεη ηηο
ζρέζεηο ή ηηο κε ζρέζεηο πνπ έρνπλ ζαλ αθεηεξία ην Παξίζη ),
πξνεθηείλνληαο ην θείκελν, δίλνπκε δεχηεξν θχιιν εξγαζίαο ( ην νπνίν
ελδερνκέλσο ιφγσ ρξφλνπ λα δνπιεπηεί αηνκηθά ζην ζπίηη ).
Δλδηαθέξνληα ζέκαηα πξνο απηή ηελ θαηεχζπλζε είλαη :

α) έλαο δηάινγνο αλάκεζα ζηνλ παππνχ θαη ηε Μαξγθψ ζην θαθέ ληε Φιφξ
β) έλαο δηάινγνο αλάκεζα ζηνλ Αληψλε θαη ηνπο θίινπο ηνπ
γ) έλαο κνλφινγνο ηνπ κπακπά ηνπ Αληψλε.
24
«Σν Παξίζη ηνπ παππνύ» - Η - Φύιιν εξγαζίαο
Σν Παξίζη ηνπ παππνύ :
Πφζν ρξνλψλ ήηαλ φηαλ πήγε ;
Πψο πάεη ;
Γηαηί ;
Ση ζέαηξν παξαθνινπζνχζε ;
Πνηα γλσξηκία έγηλε ζηα θαθελεία ηνπ Παξηζηνχ
Πνην κεγάιν γεγνλφο έδεζε ζην Παξίζη ;
Πνηα ηα φλεηξα απηνχ ηνπ γεγνλφηνο ;
Πνην ην ηέινο απηήο ηεο εκπεηξίαο ;
Σν Παξίζη ηνπ κηθξνύ κπακπά :
Πφζν ρξνλψλ ήηαλ φηαλ πξσηνπήγε ;
Γηαηί ;
Πψο πήγε ;
Πνηεο δπζθνιίεο είρε ;
Πνηνπο γλψξηζε πνπ ηνλ βνήζεζαλ ;
Πσο έλησζε φηαλ ν παππνχο ηνλ άθελε κφλν ηξέρνληαο ζηηο

δηαδειψζεηο ;
Σν Παξίζη ηνπ κηθξνύ Αληώλε :
Πφζν ρξνλψλ είλαη φηαλ πξσηνπάεη ζην Παξίζη ;
Γηαηί πεγαίλεη ;
Πνηα πξάγκαηα ηνλ εληππσζηάδνπλ ;
Ση επηζπκεί λα επηζθεθηεί ;
25
Φύιιν εξγαζίαο γηα ην ζπίηη (κε ελδεηθηηθό δείγκα γξαθήο ησλ παηδηώλ)
Παξαγσγή ιόγνπ
ΠΑΠΠΟΤ΢ - ΜΑΡΓΚΧ (Γηάινγνο - ΢ε θαθέ

- ζε δηαδήισζε
- κεηά ην ηέινο )
ΑΝΣΧΝΖ΢ – ΦΗΛΟΗ ( ΢ε δηάινγν )
ΜΗΚΡΟ΢ ΜΠΑΜΠΑ΢ ( ΢ε κνλφινγν )
26
5ν δίσξν – «Σν Παξίζη ηνπ παππνύ» ΗΗ
(Ο Μάεο ηνπ 1968)
΢ΣΟΥΟΗ
 Άλνηγκα πξνο απηή ηε ζεκαληηθή ηζηνξηθή ζηηγκή
 Έληαμε ζην παγθφζκην πιαίζην ψζηε λα θαλεί φηη δελ απνηεινχζε
κεκνλσκέλν γεγνλφο αιιά απιψο απνθνξχθσκα (Τηνζέηεζε κηαο
δηαπνιηηηζκηθήο ινγηθήο ζηνλ ηξφπν πξνζέγγηζεο).
 Δπεμεξγαζία ηνπ ζπλζήκαηνο
 Απνηχπσζε ησλ πξνζσπηθψλ νλείξσλ επηζπκηψλ ξήμεσλ, ζπγθξνχζεσλ
θ.ιπ. ζε δηθά ηνπο ζπλζήκαηα
ΔΦΑΡΜΟΓΖ
 Τπελζπκίδνπκε φηη ν παππνχο ζην Παξίζη έδεζε κηα ζεκαληηθή ηζηνξηθή
ζηηγκή θαη ηνπο ξσηάκε αλ μέξνπλ νηηδήπνηε γηα ην Μάε ηνπ 1968
 Γίλνπκε ζε φινπο ηνπο καζεηέο
 έλα θπιιάδην κε πεξηιεπηηθή αλαθνξά πάλσ ζηα γεγνλφηα ηνπ Μάε
ηνπ 1968
 έλα θπιιάδην κε ηίηιν « Ζ ζπκσκέλε πνίεζε ησλ δξφκσλ » φπνπ
αλαγξάθνληαη ηα ζεκαληηθφηεξα απφ ηα ζπλζήκαηα ηεο επνρήο.
Αθεηεξία :
 Δμεγνχκε γηαηί ην « ζνθ ηνπ1968 » ήηαλ έλα παγθφζκην θαηλφκελν.
Αλαθεξφκαζηε δει. ζην ηη γηλφηαλ ζηε Σζερνζινβαθία ( Άλνημε ηεο
Πξάγαο ), ζην ηη γηλφηαλ ζηε Γεξκαλία , ζηηο ΖΠΑ (δηαδειψζεηο ελαληίνλ
ηνπ πνιέκνπ ηνπ Βηεηλάκ ) ζην ηη γηλφηαλ ζηε Βξαδηιία (δηαδειψζεηο θαηά
ηεο δηθηαηνξίαο ) θιπ.
 Δζηηάδνπκε ζην Γαιιηθφ Μάε ηνπ 1968 .
Πξνβάιινληαο ζε power point θσηνγξαθίεο θαη ζπλζήκαηα ηεο εμέγεξζεο
(κε δηαδνρηθή ινγηθή)
αθεγνύκαζηε ηελ εμέιημε ησλ γεγνλόησλ ηνλίδνληαο ηηο αηηίεο, ηηο
αθνξκέο, ηηο εγεηηθέο θπζηνγλσκίεο, ηηο ζεκαληηθέο ζηηγκέο, ηελ απνγείσζε
ηεο ζπιινγηθφηεηαο, ηελ θαηάιεμε θιπ.
Πξνζπαζνχκε ε αθήγεζή καο λα κεηαθέξεη ζηελ ηάμε ηελ θιηκαθνύκελε
αηκόζθαηξα ησλ γεγνλφησλ πνπ εκπεξηέρεη.
 Αλαηξέρνπκε μαλά ζηα ζπλζήκαηα πνπ έρνπκε πξνβάιεη . Δκπινπηίδνπκε
παξαπέκπνληαο ζην θπιιάδην « Ζ ζπκσκέλε πνίεζε ησλ δξφκσλ» .
Γηαβάδνπκε ηα ζπλζήκαηα θαη ηα ζρνιηάδνπκε.
27
Αλαδεηνχκε ηνπο ζηόρνπο ελφο ζπλζήκαηνο θαη θαηαγξάθνπκε ηα
ραξαθηεξηζηηθά ηνπ (βι. θχιιν εξγαζίαο)
θαη σο πξνο ην πεξηερόκελν
θαη σο πξνο ηε δνκή.
 Εεηνχκε απφ θάζε νκάδα
 λα απνθαζίζεη πνην ζχλζεκα ηεο αξέζεη (απφ ην γαιιηθφ Μάε) θαη γηαηί.
 λα θηηάμεη ην δηθφ ηεο ζχλζεκα κέζα ζην νπνίν λα εκπηέζεη έλα
ζεκεξηλφ φξακα , κηα ζεκεξηλή δηακαξηπξία, κηα θσλή πνπ λα ηελ
εθθξάδεη.
 Γίλνπκε δχν ραξηφληα ζηελ θάζε νκάδα πάλσ ζηα νπνία νη καζεηέο
θαινχληαη λα απνηππψζνπλ εηθαζηηθά φ,ηη ηνπο δεηήζεθε.
΋ιε απηή ε δηαδηθαζία γίλεηαη νκαδνζπλεξγαηηθά κε κνπζηθή

ππφθξνπζε ηξαγνπδηψλ εθείλεο ηεο επνρήο
( CD «COCKTAIL MOL6T8V» ).
Παξνπζίαζε
Κάζε νκάδα παξνπζηάδεη ηη έθηηαμε ππνζηεξίδνληαο ,αλαιχνληαο ή
θσλάδνληαο ην ζχλζεκά ηεο .
28
Πξόηαζε
΋ιν απηφ ην πιηθφ πξνηείλνπκε λα δηαθνζκήζεη ηελ ηάμε
29
 Αθνχ ζπλδέζνπκε κε ηηο επηδξάζεηο ζηελ Διιεληθή πξαγκαηηθφηεηα (
ρνχληα Πνιπηερλείν ) θαη αθνχ αλαθεξζνχκε ζηελ πλεπκαηηθή θιεξνλνκηά
απηήο ηεο εμέγεξζεο (νηθνινγία , θεκηληζηηθφ θίλεκα, θίλεκα θαηαλαισηή
θιπ. )
 Θέηνπκε εξσηήκαηα φπσο :
ηη ζεκαίλεη γηα ζαο εμέγεξζε, απέλαληη ζε ηη λνκίδεηε ζα ζέιαηε λα
εθξαγείηε ,ηη ζεκαίλεη λίθε, ηη ζεκαίλεη ήηηα θιπ.
30
31
ΜΑΖ΢ ΄68 - θύιιν εξγαζηαο
32
6ν δίσξν – «Σν Παξίζη ηνπ παππνύ» - ΗΗΗ
(Σν άιιν Παξίζη)
΢ΣΟΥΟΗ
 Ση ζεκαίλεη θηιία, πνχ ζηεξίδεηαη ε βησζηκφηεηα ηεο , πνηα ηα πνηνηηθά ηεο
ραξαθηεξηζηηθά
 Πξψηε επαθή κε ην ζέκα ησλ κεηαλαζηψλ ( ζέκα πνπ ζα επαλέιζεη
επίθεληξα ζε άιια θεθάιαηα )
 Δπεμεξγαζία ηεο πεξηγξαθήο
ΔΦΑΡΜΟΓΖ
Τπνδνρή ησλ καζεηψλ κε κνπζηθή , ε νπνία ιίγν αξγφηεξα ζα επελδχζεη
ηελ αλάγλσζε. (Καξατλδξνπ « 10 » , λν 1)
Αλάγλσζε
Αξρίδνπκε λα ηελ εκπινπηίδνπκε κε εκβνιέο έθπιεμεο
 ηε ζηηγκή πνπ μεθηλά ε πεξηγξαθή ηεο θησρνγεηηνληάο ησλ
κεηαλαζηψλ (ζει. 53 ) αηθληδηάδνπκε ,πξνβάιινληαο θσηνγξαθίεο κε
ηα αληίζηνηρα ραξαθηεξηζηηθά θαη ρξψκαηα.
Δηθόλα θαη ιόγνο ζπκπνξεύνληαη.
 ΢ην ζεκείν πνπ αλαθέξνληαη ζηίρνη απφ ην ηξαγνχδη ηνπ Μ.
Θενδσξάθε « Βξάρν βξάρν ηνλ θαεκφ κνπ » ( ζει. 57 ), πξνθαινχκε
έθπιεμε , βάδνληάο ην λα αθνπζηεί ερεηηθά .
Δηθόλα θαη ήρνο ζπκπνξεύνληαη.
 Πξνο ην ηέινο ηνπ θεθ. (ζει.59 ) « Ο Αληψλεο απνξνχζε …»
επελδχνπκε ηελ αλάγλσζε κε ηελ ίδηα κνπζηθή ππφθξνπζε κε ηελ νπνία
ππνδερζήθακε ηνπο καζεηέο ζηελ ηάμε ( Καξατλδξνπ « 10 » , λν 1) .
 Κιείλνπκε κε πην ήπηα κνπζηθή ( λν 2 ηνπ ίδηνπ δίζθνπ )
ρακειώλνληαο ην θσηηζκό ηεο αίζνπζαο.
Μηα αλάγλσζε πνπ άιινηε κνηάδεη λα ρνξεχεη ζε κνπζηθνχο ξπζκνχο ,θαη

άιινηε λα λαλνπξίδεη δεκηνπξγεί κηα ειθπζηηθή αηκφζθαηξα –πξνυπφζεζε
ελζσκάησζεο ησλ καζεηψλ καο.
Αθόξκεζε
Ζ θσηνγξαθηθή ζρεδφλ απνηχπσζε ηεο ζπλνηθίαο ησλ κεηαλαζηψλ καο
δίλεη ηελ επθαηξία λα εζηηάζνπκε ζηελ πεξηγξαθή.
33
Εεηνχκε λα εληνπίζνπλ ηα βαζηθά ζηνηρεία ηεο πεξηγξαθήο ηεο
θησρνγεηηνληάο.( Απφ πνχ πξνο πνχ, γεληθφ – επηκέξνπο, ε ζρέζε κεηαμχ
ηνπο, ηδηαίηεξα ραξαθηεξηζηηθά, ρξψκαηα, ήρνη, έκςπρα, άςπρα θιπ.)
Δλδηαθέξνπζα εθηηκνχκε φηη είλαη θαη ε εηθαζηηθή απφδνζε φισλ ησλ
ρψξσλ πνπ πεξηγξάθνληαη ζην βηβιίν, ε νπνία κπνξεί λα δεηεζεί
πξναηξεηηθά.
Δζηηαζκόο ζηηο θηιηθέο ζρέζεηο ηνπ παππνύ ζην Παξίζη
2ε δξαζηεξηόηεηα (κε ζπλνδεία κνπζηθήο ππφθξνπζεο, Καξατλδξνπ «10» )

 Υξεζηκνπνηνχκε ηα εξγαιεία ηνπ εθπαηδεπηηθνχ δξάκαηνο θαη κε ηε
βνήζεηα θχιινπ εξγαζίαο (παξαηίζεηαη ζην ηέινο) βάδνπκε ηελ ηάμε ζε
ζπιινγηθνχο ή θνηλνχο ξφινπο δεηψληαο :
 Να κπνπλ ζηε ζέζε ηνπ παππνύ θαη λα θαηαγξάςνπλ γηαηί άθεζαλ λα
πεξάζνπλ ηξηάληα ρξφληα ρσξίο επαθή κε ηνπο παιηνχο θίινπο, ηη
ζθέθηνληαη, ηη θνβνχληαη, ηη επηζπκνχλ. Εεηνχκε πχθλσζε ηνπ ιφγνπ.
 Να κπνπλ ζηε ζέζε ησλ θίισλ θαη λα θαηαγξάςνπλ ιφγηα θαη
αληηδξάζεηο.
 Να κπνπλ ζηε ζέζε ηνπ Αληώλε θαη λα κηιήζνπλ γηα ην ηη ληψζεη
κπξνζηά ζην ζέακα απηήο ηεο επαλαζπλάληεζεο .
 Εεηνχκε αθφκα λα επηρεηξεκαηνινγήζνπλ αηηηνινγψληαο ηηο αληνρέο
απηψλ ησλ ζρέζεσλ.
34
 Υσξίδνπκε ηελ ηάμε ζε ηξεηο νκάδεο θαη θαινχκε ηνπο καζεηέο (αλά νκάδα
- δηαδνρηθά) λα παίμνπλ, κε ηα ιφγηα πνπ νη ίδηνη έγξαςαλ, έλα ξφιν (ηελ
ψξα πνπ παίδνπλ, πάιη αθνχγεηαη ε ίδηα κνπζηθή ηεο Καξατλδξνπ,
δηαγξάθνληαο θχθιν).
Οκάδα ζε Οκάδα ζε Οκάδα ζε

ξφιν ξφιν θίισλ ξφιν
παππνχ Αληψλε
Αλαζηνραζκόο :
Δθηφο ξφινπ θνπβεληηάδνπκε
- Πνηα είλαη ε πξνζσπηθή καο επζχλε πάλσ ζηελ πνξεία κηαο
θηιίαο ;
- Πνηα είλαη ηα πνηνηηθά εθείλα ραξαθηεξηζηηθά πνπ
ππνζηεξίδνπλ ηε βησζηκφηεηά ηεο .
- Πφζν καο εκπνδίδνπλ νη θαηαζθεπαζκέλεο πξνεηθφλεο ζηελ
απνδνρή ηνπ άιινπ ,ηνπ μέλνπ θιπ.
35
«Σν άιιν Παξίζη» - Φύιιν εξγαζίαο
36
7ν δίσξν - «Ζ Αθξηθή ηνπ παππνύ»
΢ΣΟΥΟΗ
 Άζθεζε ηεο θαληαζίαο θαη ηεο αθεγεκαηηθήο γξαθήο
 Γηάλνημε ζηελ ηζηνξία - Γεθεκβξηαλά ηνπ 1944
ΔΦΑΡΜΟΓΖ
Δξέζηζκα
Αξρίδνπκε ηελ αλάγλσζε ηνπ 4νπ θεθαιαίνπ ηνπ βηβιίν κε ηίηιν «Ζ Αθξηθή
ηνπ παππνχ». Γηαθφπηνπκε ηελ αλάγλσζε αηθληδηαζηηθά κεηά ηηο δχν
πξψηεο ζειίδεο θαη δεηνχκε απφ ηα παηδηά λα θιείζνπλ ην βηβιίν. Χο ην
ζεκείν απηφ ν παππνχο αθεγήζεθε ζηνπο έθπιεθηνπο Αληψλε θαη Λάξα φηη
ζηα είθνζη ηνπ ρξφληα βξέζεθε κε ην δφξη ζηελ Αθξηθή.
1ε δξαζηεξηόηεηα (παξαγσγήο ιόγνπ)

Εεηνχκε απφ ηελ θάζε νκάδα λα θαληαζηεί θαη λα θαηαγξάςεη κηα ηζηνξία
γηα ην πψο κπνξεί λα βξέζεθε ν παππνχο ζηελ Αθξηθή θαη ηη έγηλε εθεί.
Μπνξνχλ λα γξάςνπλ ζε α΄ ή γ΄ πξφζσπν θαη ε ηζηνξία ηνπο λα είλαη
ξεαιηζηηθή ή εληειψο θαληαζηηθή, αξθεί λα έρεη αθεγεκαηηθή ζπλνρή.
Γίλνπκε ζπγθεθξηκέλν ρξφλν γηα ηελ ζπλεξγαηηθή απηή εξγαζία θαη
βάδνπκε θαηάιιειε κνπζηθή ππφθξνπζε, φζν θξαηά ε ζπγγξαθή.
Μεηά ηελ νινθιήξσζε ηεο ζπγγξαθήο θαινχκε θάζε νκάδα λα παξνπζηάζεη
ηελ ηζηνξία ηεο κε ζειθηηθφ ηξφπν (εθθξαζηηθή αλάγλσζε,
δξακαηνπνηεκέλε αλάγλσζε απφ πνιιά πξφζσπα, δξακαηνπνίεζε ζθελψλ
ηεο θ.ι.π.). Οη ππφινηπεο νκάδεο ζρνιηάδνπλ θαη θξίλνπλ ηηο ηζηνξίεο
εληνπίδνληαο ηη ηνπο άξεζε.
37
Αλαηξνθνδόηεζε - δηάλνημε ζηελ ηζηνξία
 Γηαβάδνπκε ην ππφινηπν ηνπ θεθαιαίνπ, φπνπ ν παππνχο δίλεη ηελ
πξαγκαηηθή εμήγεζε ηεο πεξηπέηεηαο ηνπ, ε νπνία ζπλδέεηαη κε ηα γεγνλφηα
ηνπ Γεθεκβξίνπ ηνπ 1944.
 Λχλνληαο ηηο εχινγεο απνξίεο ησλ παηδηψλ γηα εθείλε ηελ επνρή δίλνπκε
πιεξνθνξίεο γηα ηα «Γεθεκβξηαλά» - δίλεηαη θαη ζρεηηθή θσηνηππία.
2ε δξαζηεξηόηεηα - δηάλνημε ζην παξόλ

 Ζ ζπγθπξία λα γίλεηαη ην κάζεκα καο ην Γεθέκβξην ηνπ 2008 (κε ηα
γεγνλφηα απφ ηελ εμέγεξζε ησλ λέσλ ζηελ Αζήλα) ζε ζπλδπαζκφ κε ηελ
ελαζρφιεζή καο ζε πξνεγνχκελν δίσξν κε ηελ εμέγεξζε ησλ λέσλ ην Μάε
ηνπ ’68 ζηε Γαιιία , δεκηνχξγεζε κνηξαία ζπλεηξκνχο.
 Με θχιιν εξγαζίαο πνπ πεξηείρε εηθφλεο ηεο Αζήλαο ην Γεθέκβξην ηνπ
1944 θαη ηνπ 2008 δεηνχκε ζε γξαπηφ ιφγν λα ζπλαληεζνχλ νη επνρέο, νη
πξσηαγσληζηέο θαη λα κηιήζνπλ . (Μνπζηθή ππφθξνπζε «Κιείζηε κνπ ην
ζηφκα», Going Through)
38
Μηα θαληαζηηθή ηζηνξία πνπ γξάθηεθε από νκάδα παηδηώλ
39
«Γεθεκβξηαλά 1944 - 2008» - Φύιιν εξγαζίαο
40
8ν δίσξν - «Έλα γξάκκα ζην ζσκαηείν Διιήλσλ
εζνπνηώλ»
΢ΣΟΥΟΗ
 Γξαθή επηζηνιήο
 Γξαθή ζειίδαο εκεξνινγίνπ
 Παξαθνινχζεζε ησλ ςπρνινγηθψλ δηαθπκάλζεσλ ηνπ ήξσα
 Γξαθή πνηήκαηνο κε ηε κέζνδν ηεο «ηδενζχειιαο»
ΔΦΑΡΜΟΓΖ
1ν Δξέζηζκα
Γηαβάδνπκε ζηα παηδηά (ρσξίο απηά λα αλνίμνπλ ην βηβιίν) ηηο δχν πξψηεο
ζειίδεο ηνπ θεθαιαίνπ κε ηίηιν «Έλα γξάκκα ζην ζσκαηείν Διιήλσλ
εζνπνηψλ» θαη ζηακαηνχκε ζηε θξάζε ηεο Λάξαο: «Κχξην παππνχ, είλαη
απφ Μαξγθψ!!». Έλα γξάκκα έθηαζε γηα ηνλ παππνχ απφ ηε Γαιιία κεηά
απφ 35 ρξφληα αλακνλήο. Δίλαη απφ ηνλ παιηφ ηνπ έξσηα θαη ηη ιέεη;
Γξαζηεξηόηεηα (παξαγσγήο ιόγνπ)

Μνηξάδνπκε κε ηε βνήζεηα ελφο παηδηνχ / ηαρπδξφκνπ ηαρπδξνκηθνχο
θαθέινπο κε αλαγξαθφκελε γαιιηθή δηεχζπλζε θαη έλα θελφ θχιιν κέζα.
Εεηάκε απφ ηα παηδηά ζε δεπγάξηα λα γξάςνπλ ηελ επηζηνιή πνπ
θαληάδνληαη φηη έιαβε ν παππνχο.
41
 Σν παηδί / ηαρπδξφκνο ζπγθεληξψλεη ηνπο θαθέινπο. Οη θάθεινη αλνίγνληαη
θαη δηαβάδνπκε φιεο ή κεξηθέο απφ ηηο επηζηνιέο ησλ παηδηψλ, πνπ
δηακνξθψλνπλ ην πιαίζην πξνζδνθίαο ηνπο.
 Εεηνχκε απφ ηα παηδηά λα αλαξσηεζνχλ πνηα ζα ήηαλ ηα ζπλαηζζήκαηα ηνπ

παππνχ, φηαλ έπηαζε ζηα ρέξηα ηνπ ηελ πνιπαλακελφκελε επηζηνιή, θαη ηα
ζεκεηψλνπκε ζε κία ζηήιε ζηνλ πίλαθα.
 ΢πλερίδνπκε ηελ αλάγλσζε σο ηε θξάζε «Ζ Λάξα, πάιη, ζθνχπηδε έλα
δάθξπ», νπφηε καζαίλνπκε ην πξαγκαηηθφ πεξηερφκελν ηεο επηζηνιήο θαη
ηελ ηξαγηθή αλαηξνπή ησλ πξνζδνθηψλ, αθνχ ην γξάκκα αλαγγέιιεη ην
ζάλαην ηεο Μαξγθψ.
 Αληρλεχνπκε ηε δηάζεζε ησλ παηδηψλ: Αηθληδηάζηεθαλ; Απνγνεηεχηεθαλ;
Σν αλέκελαλ; (πξψην άγγηγκα ηνπ ζέκαηνο ηνπ ζαλάηνπ θαη πξνεηνηκαζία
γηα ηε ζπλέρεηα)
 Εεηνχκε λα αλαξσηεζνχλ πνηα ζα ήηαλ ηα ζπλαηζζήκαηα ηνπ παππνχ, φηαλ
δηάβαζε ηελ επηζηνιή, θαη ηα ζεκεηψλνπκε ζε δεχηεξε ζηήιε ζηνλ πίλαθα
Δξγαζία γηα ην ζπίηη

Αλ ν παππνχο θξαηνχζε εκεξνιφγην, ηη ζα έγξαθε ην βξάδπ ηεο κέξαο πνπ
πήξε ηελ επηζηνιή θαη έκαζε ην ζάλαην ηεο Μαξγθψ; Εεηνχκε απφ ηα
παηδηά λα γξάςεη ν θαζέλαο ηνπο ρσξηζηά απηή ηε ζειίδα ηνπ εκεξνινγίνπ
ηνπ παππνχ. Ζ εξγαζία κπνξεί λα γίλεη ζηελ ηάμε, αλ ππάξρεη ρξφλνο, ή λα
αλαηεζεί γηα ην ζπίηη.
Γηαβάδνπκε ην ππφινηπν ηνπ θεθαιαίνπ, πνπ είλαη επηθεληξσκέλν ζηε
ζπγθίλεζε ηεο Λάξαο γηα ην ζάλαην ηεο Μαξγθψ θαη ζην δηθφ ηεο
παξειζφλ.
42
΢πιινγηθή δξαζηεξηόηεηα
 Εεηνχκε απφ ηα παηδηά λα ζπγθεληξψζνπλ ηα βαζηθά ζηνηρεία ηεο δσήο ηεο
Λάξαο θαη λα αλαξσηεζνχλ γηαηί ν παππνχο ραξαθηεξίδεη ην δάθξπ ηεο
«πνιχηηκν».
 Καινχκε ηα παηδηά λα γξάςνπλ φια καδί κε ηε κέζνδν ηεο «ηδενζχειιαο»
έλα πνίεκα αθηεξσκέλν ζηε Λάξα.
 Γξάθνπκε ζηνλ πίλαθα ηε θξάζε
«Σν δάθξπ ηεο Λάξαο…» θαη
δεηνχκε λα ζπλερίζνπλ κε ζηίρνπο
πνπ έξρνληαη απζφξκεηα ζην λνπ
ηνπο, ηνπο νπνίνπο θαηαγξάθνπκε
ζηνλ πίλαθα.
 ΢ην ηέινο επεμεξγαδφκαζηε καδί ην
απνηέιεζκα: επηιέγνπκε,
αθαηξνχκε, αλαδηαηάζζνπκε,
βειηηψλνπκε ηνπο ζηίρνπο. Σν
ηειηθφ απνηέιεζκα θαηαγξάθεηαη ζε
ραξηφλη θαη αλαξηάηαη ζηελ ηάμε.
 Ζ ηερληθή απηή καο δίλεη ηελ
επθαηξία λα ηνπο κηιήζνπκε γηα ηα
ραξαθηεξηζηηθά ηεο ειεχζεξεο
ζηηρνπξγίαο.
Σειεπηαία δξαζηεξηόηεηα
 Εεηνχκε απφ ηα παηδηά δξακαηνπνίεζε ηεο απνθάιπςεο ηνπ λένπ ζε
αθίλεηεο εηθόλεο, πνπ λα δείρλνπλ ην πξηλ θαη ην κεηά ην γξάκκα. Με ηνλ
ηξφπν απηφ θαινχκε ηα παηδηά λα δξάζνπλ επηιεθηηθά θαη ππεξβαίλνληαο ηα
φξηα ηεο γιψζζαο λα ππθλψζνπλ ην λφεκα ζε κηα εηθφλα κε φιεο ηηο
δειψζεηο θαη ηηο ππνδειψζεηο ηεο,
43
Γείγκαηα θεηκέλσλ από ηηο εξγαζίεο ησλ παηδηώλ
Α) Δπηζηνιέο ηεο Μαξγθώ
44
Β) Ζκεξνιόγην ηνπ παππνύ
45
Γ) Άιιν έλα πνίεκα πνπ γξάθηεθε κε ηερληθή ηεο «ηδενζύειιαο»
Σν δάθξπ ηεο Λάξαο

΢αλ έζηαμε ζην πξφζσπφ ηεο
Γξνζνζηαιίδα θχιεζε… ζαλ θχκα
Πφλνο ζηελ θαξδηά
Θιίςε ζηα ρέξηα
Θα πέζεη, δε ζα πέζεη
Μηα δσή … πψο;
Μηα δσή… γηαηί;
Μηα δσή ππάξρεη, αιιά δε δεη
Σν δάθξπ ηεο Λάξαο
Σν δάθξπ ηνπ αέξα
Σν δάθξπ ην δηθφ κνπ
Θα μεραζηεί;
46
9ν δίσξν - «Σα ζαριά γελέζιηα»-Η
΢ΣΟΥΟΗ :
 Δκβάζπλζε ζην ζέκα ησλ δηαθξίζεσλ (Ζ εηεξφηεηα είλαη απνδνξγαλσηηθφο
παξάγνληαο;).
 Πξνζπάζεηα άζθεζεο ηεο ηθαλφηεηαο λα κπαίλνπκε ζηε ζέζε ηνπ
« άιινπ» - ελζπλαίζζεζε.
 Πξνεηνηκαζία πάλσ ζηε δηαδηθαζία επηινγήο ζηάζεο απέλαληη ζε ηζρπξά
δηιήκκαηα .
 ΢πλεηδεηνπνίεζε ηεο πίεζεο πνπ αζθνχλ νη άιιν επάλσ καο - παξαδνρή ησλ
ζηεξενηχπσλ κε ηα νπνία είκαζηε εκπνηηζκέλνη, σο αθεηεξία γηα πξψηα
βήκαηα ππέξβαζεο .
 ΢χλδεζε κε ηε δηθή καο δσή-θαζεκεξηλφηεηα.
ΔΦΑΡΜΟΓΖ
Δξέζηζκα
 Γηαβάδνπκε ην πξψην κέξνο (σο ηε ζει. 83) ηνπ θεθαιαίνπ. Ζ αλάγλσζε
γίλεηαη ζθελνζεηεκέλα κε ηε βνήζεηα ηξηψλ καζεηψλ, πνπ δηαβάδνπλ ηνπο
ξφινπο ηνπ παππνχ, ηνπ Αληψλε θαη ηεο Λάξαο (έρεη πξνεγεζεί ζρεηηθή
πξνεηνηκαζία ησλ ηξηψλ καζεηψλ). Ηδηαίηεξα ην θνκκάηη κε ηνλ εθηάιηε ηνπ
Αληψλε δηαβάδεηαη κε επαλαιήςεηο θξάζεσλ, πνιιέο θσλέο, ζπλνδεία
θαηάιιειεο κνπζηθήο θαη ζβεζκέλν θσο, ψζηε λα δεκηνπξγεζεί
αηκφζθαηξα εθηάιηε (άγρνπο).
 Δπελδχνπκε ηελ αλάγλσζε κε κνπζηθφ ραιί .(ζει. 80 - 81, «Γηνηίκα» λν 1) ,
(ζει.83 «Δμηιέσζε » λν 1)
 Εεηνχκε απφ ηα παηδηά λα εληνπίζνπλ ην δίιεκκα ηνπ Αληψλε, πνπ ηνλ
έθεξε ζ' απηή ηελ ςπρνινγηθή θαηάζηαζε : «Πξέπεη ή φρη λα θαιέζσ ηνπο
αιινδαπνχο ζπκκαζεηέο κνπ ζηα γελέζιηά κνπ;». Σν γξάθνπκε ζηνλ πίλαθα
Σν ζπγθεθξηκέλν δίσξν δέρζεθε επεμεξγαζία κε δύν δηαθνξεηηθνύο ηξόπνπο

ππεξεηώληαο ηνπο ίδηνπο ζηόρνπο.
47
Α΄δηαπξαγκάηεπζε
Γξαζηεξηόηεηα εθπαηδεπηηθνύ δξάκαηνο
 Ο ηξφπνο πνπ επηιέγνπκε λα πξνζεγγίζνπκε ηνπο παξαπάλσ ζηφρνπο ηνπ
καζήκαηνο, είλαη λα αλαπηχμνπκε έλα ζελάξην εθπαηδεπηηθνχ δξάκαηνο,
πνπ πεξηγξάθνπκε ζηε ζπλέρεηα:
 Οη ξόινη θαη ε θαηαλνκή ηνπο
- Γεκηνπξγνχκε 13 ξφινπο. Ο έλαο είλαη ν ξφινο ηνπ Αληψλε,
πνπ πξέπεη λα πάξεη ηελ θξίζηκε απφθαζε. Οη άιινη δψδεθα
είλαη πξφζσπα πνπ ε γλψκε ηνπο ζα κπνξνχζε λα επεξεάζεη
ηελ απφθαζή ηνπ. Οη ξφινη πξνζπαζνχκε λα εθπξνζσπνχλ
πνηθίιεο ζηάζεηο απέλαληη ζην ζέκα. Έηζη κεξηθνί απ’ απηνχο
είλαη: νη αιινδαπνί ζπκκαζεηέο ηνπ, νη Έιιελεο ζπκκαζεηέο
ηνπ, νη γνλείο ησλ αιινδαπψλ, νη γνλείο ησλ Διιήλσλ, ε
δαζθάια ηεο ηάμεο, ν παππνχο, ε Λάξα.
- ΢ε δψδεθα παηδηά κνηξάδνπκε ηνπο δψδεθα ξφινπο θαη δεηάκε
λα γξάςνπλ έλα ζχληνκν θείκελν, πνπ ζα παξνπζηάδεη ηε
ζηάζε ηνπ ξφινπ ηνπο απέλαληη ζην δίιεκκα, κε ην αλάινγν
χθνο.
- ΢ε άιια δψδεθα παηδηά κνηξάδνπκε ηνπο ίδηνπο ξφινπο θαη
δεηνχκε λα απνδψζνπλ ηε ζηάζε ηνπ ξφινπ κε κία κφλν
ραξαθηεξηζηηθή θξάζε.
- ΢ε φινπο δίλεηαη θαη έλα απηνθφιιεην κε ην φλνκα ηνπ ξφινπ,
πνπ ζα θνιιήζνπλ πάλσ ηνπο. Γίλνπκε 10΄ ιεπηά ζε φια ηα
παηδηά λα πξνεηνηκαζηνχλ.
- Γχν παηδηά έρνπλ ην ξφιν ηνπ παξαηεξεηή κε νδεγία λα
παξαηεξήζνπλ ηελ εμέιημε ηεο δξαζηεξηφηεηαο θαη λα
θξαηήζνπλ ζεκεηψζεηο πάλσ ζε ζπγθεθξηκέλα εξσηήκαηα. (βι.
παξαθάησ)
 Ζ παξνπζίαζε ησλ δηαθνξεηηθώλ ζηάζεσλ (ζπδήηεζε εληόο

ξόισλ)
- ΋ηαλ ηα παηδηά είλαη έηνηκα, ηνπνζεηνχληαη δψδεθα θαξέθιεο
ζε θχθιν. Οη 12 καζεηέο / ξφινη κε ην αλαιπηηθφ θείκελν
θάζνληαη ζηηο θαξέθιεο θαη νη άιινη 12 ζηέθνληαη απφ πίζσ
ηνπο. ΢ηε κέζε ηνπ θχθινπ είλαη ν καζεηήο / Αληψλεο. Οη
παξαηεξεηέο αθξνβνιηζκέλνη παξαθνινπζνχλ.
- Ο Αληψλεο ξσηά κε ηπραία ζεηξά ηνπο δηάθνξνπο ξφινπο ηη
πξέπεη λα θάλεη. Ο θάζε ξφινο ηνπ εθζέηεη ηελ άπνςε ηνπ
(πξνθνξηθά θαη κε ην αλάινγν χθνο). Μπνξεί ν Αληψλεο λα
έρεη αληηξξήζεηο θαη λα θάλεη δηάινγν καδί ηνπ.
48
- ΋ηαλ ηνπο ξσηήζεη φινπο, ν Αληψλεο κπεξδεκέλνο ζηέθεηαη
ζηε κέζε θη αλαξσηηέηαη δπλαηά «Ση λα θάλσ, δελ κπνξψ λα
απνθαζίζσ ! Δίκαη δεηιφο!» (θξάζε ηνπ βηβιίνπ)
 Ο θύθινο ηεο ζπλείδεζεο

- ΢ην ζεκείν απηφ ηεο ζπλεηδεζηαθήο θξίζεο ηνπ Αληψλε
βγαίλνπλ κπξνζηά νη άιινη δψδεθα καζεηέο, πνπ παξηζηνχλ ηηο
θσλέο ηεο ζπλείδεζεο ηνπ. Έλαο έλαο ζηελ αξρή θαη κεηά φινη
καδί θσλάδνπλ ηε θξάζε πνπ ηνπο εθπξνζσπεί, πιεζηάδνπλ
απεηιεηηθά ηνλ Αληψλε θαη ηνλ ζηξνβηιίδνπλ.
49
Ζ απόθαζε
- Κάπνηα ζηηγκή ν Αληψλεο θσλάδεη: «Φηάλεη, είλαη εθηάιηεο!».
Σφηε θάλνπλ φινη πίζσ θαη ξσηνχλ φινη καδί «Ση απνθάζηζεο,
Αληψλε;»
- Ο Αληψλεο αλαθνηλψλεη φπνηα απφθαζε πήξε. Οη ππφινηπνη
κπνξνχλ, αλ ζέινπλ, λα ηελ ζρνιηάζνπλ
 Οη παξαηεξεηέο
- Σψξα θαινχκε ηνπο παξαηεξεηέο κπξνζηά θαη ζχκθσλα κε ηηο
παξαηεξήζεηο ηνπο καο ιέλε : πνηνο λνκίδνπλ φηη επεξέαζε
πεξηζζφηεξν ηνλ Αληψλε, πνηνο ήηαλ πην πηεζηηθφο ή πεηζηηθφο,
πνηνο αλέπηπμε επηρεηξήκαηα, πνηνο πξνθάιεζε άγρνο θ.ι.π.
 Παηγληώδεο αλαζηνραζκόο
- ΢ην ηέινο ηεο δξαζηεξηφηεηαο δεηνχκε απφ ηα παηδηά λα
ζθεθηνχλ αμίεο / ζπλαηζζήκαηα / ζηάζεηο πνπ λίθεζαλ κε ηελ
απφθαζε ηνπ Αληψλε θαη αληίζηνηρεο πνπ ληθήζεθαλ (π.ρ.
θηιία, αζσφηεηα, ζάξξνο, ηζφηεηα ή μελνθνβία, δεηιία, φξηα,
ξαηζηζκφο θ.ι.π.)
- Μνηξάδνπκε κπαιφληα ζηα παηδηά θαη, αθνχ ηα θνπζθψζνπλ,
ηνπο δεηάκε λα γξάςνπλ πάλσ ηνπο ηε ιέμε (ζεηηθή ή
αξλεηηθή) πνπ ζθέθηεθαλ.
- Βάδνπκε δπλαηή κνπζηθή πνπ αγαπνχλ (π.ρ. hip-hop), δεηάκε
λα πεηάμνπλ ςειά ηα κπαιφληα θαη λα ζθάζνπλ φζα
αλαγξάθνπλ αξλεηηθέο έλλνηεο.
50
Γείγκαηα ησλ ξόισλ πνπ δόζεθαλ ζηα παηδηά καδί κε ηα θείκελά
ηνπο
51
52
Σν βνεζεηηθό θύιιν πνπ δόζεθε ζηνπο παξαηεξεηέο
Δίζαη ν παξαηεξεηήο ηνπ δξώκελνπ. Θέισ λα παξαθνινπζήζεηο πξνζεθηηθά

ηελ εμέιημε ηνπ θαη λα ζεκεηώλεηο ζηνηρεία όπσο:
(θαζώο θαη όηη άιιν ζεσξήζεηο αμηνπξόζεθην θαη ζέιεηο λα ζρνιηάζεηο)
 Πνην/α πξφζσπν/α επεξέαζε/αλ πην πνιχ ηνλ Αληψλε;
 Πνηνο είρε πην πεηζηηθά επηρεηξήκαηα ή γεληθά κηινχζε πην

πεηζηηθά;
 Πνηνο ξφινο αληίζεηα θάλεθε φηη ήηαλ αδχλακνο;
 Πνηνη ρξεζηκνπνίεζαλ θαη ηε γιψζζα ηνπ ζψκαηνο γηα λα

πείζνπλ; (θηλήζεηο, κνξθαζκνχο, ηφλν θσλήο θ.ι.π.)
 Πνηνο απέδσζε ην ξφιν ηνπ πην αιεζηλά;
 Ννκίδεηο φηη θάλεθε ε πίεζε πνπ αζθνχλ ζηνλ Αληψλε νη

δηαθνξεηηθέο απφςεηο θαη ην άγρνο πνπ απηφο βηψλεη;
 Πφζν επηηπρεκέλα εμειίρηεθε ην ζελάξην;
53
Β΄δηαπξαγκάηεπζε
Θέινληαο λα δήζνπλ βησκαηηθά νη καζεηέο καο φιεο ηηο θάζεηο φισλ ησλ
πξνζψπσλ (ξφινη θαη θαηαζηάζεηο), αθνινπζνχκε ηελ εμήο δηαδξνκή :
( ρηίζηκν ξφισλ - βι. θχιιν εξγαζίαο )
 Εεηνχκε απφ φια ηα παηδηά λα ππνζέζνπλ φηη είλαη καζεηέο πνπ

πξνέξρνληαη από κηα μέλε ρώξα θαη έρνπλ εγθαηαζηαζεί ζε κηα
θησρνγεηηνληά ηεο Δπθαξπίαο .
Ρσηνχκε ζε θχιιν εξγαζίαο (βι. παξαθάησ ):

- Πνηα είλαη ηα ηξία αληηθείκελα πνπ θέξαηε καδί ζαο απφ ηνλ ηφπν
ζαο;
- Αχξην πνπ ζα πάηε ζην λέν ζαο ζρνιείν ηη θνβάζηε, ηη ζθέθηεζηε ;
Αλάγλσζε φζσλ έγξαςαλ.
 ΢ηε ζπλέρεηα ηνπο δεηνχκε λα ππνζέζνπλ φηη είλαη νη ληόπηνη καζεηέο

ζηνπο νπνίνπο αλαθνηλψλεηαη ε άθημε αιινδαπψλ ζπκκαζεηψλ ηνπο.
Ρσηνχκε φπσο πξνεγνπκέλσο

- Ση θνβάζηε ;
- Ση ζθέθηεζηε;
Αλάγλσζε φζσλ έγξαςαλ.
Πξόθιεζε ζπδήηεζεο εθηόο ξόινπ
54
55
 Εεηνύκε ηε δξακαηνπνίεζε ηεο ζπλάληεζεο ( πιήξε βησκαηηθή εκπινθή

ησλ καζεηψλ, ελεξγνπνίεζε θαληαζίαο, ζσκαηνπνίεζε ηεο έθθξαζεο -
ελζάξξπλζε ηεο δεκηνπξγηθήο γξαθήο απηνπεηζαξρία κέζα ζηελ νκάδα).
 Κάζε νκάδα παξνπζηάδεη . (Να ζεκεηψζνπκε φηη πηνζεηψληαο ηε ινγηθή
ηεο ζπκπεξίιεςεο- αμηνπνίεζεο φινπ ηνπ ζρνιηθνχ ρψξνπ ζηε δηδαζθαιία
καο (environmental teaching), ζην ζεκείν απηφ ρξεζηκνπνηνχκε ηε ζεαηξηθή
ζθελή.)
 Ζ ππόινηπε ηάμε( απνζηαζηνπνηεκέλε) αζθείηαη ζηελ παξαθνινχζεζε,
ζρνιηάδεη ηηο ζθελέο, βάδεη ηίηινπο, εληνπίδεη ην επίθεληξν ζέκα, καζεηεχεη
ζε δηαθνξεηηθέο εξκελείεο θιπ.
 Ο δάζθαινο αθνπκπψληαο θάπνηνπο απφ ηνπο « εζνπνηνχο » ηνπο ξσηά
πψο ληψζνπλ (εληφο θαη εθηφο ξφινπ).
Με ηηο δξαζηεξηφηεηεο απηέο :

- κεηαθέξνπκε ηελ πξαγκαηηθφηεηα ηνπ θεηκέλνπ ζην δσληαλφ
ρσξφρξνλν ησλ καζεηψλ κε άκεζεο αλαινγίεο κε ηελ θαζεκεξηλφηεηά
ηνπο,
- βνεζνχκε ζην πέξαζκα φισλ ησλ παηδηψλ απφ ηνπο δχν ξφινπο
(μέλνη – ληφπηνη), θαη επνκέλσο ζηε βαζχηεξε θαηαλφεζε ηνπ ηη
ληψζεη ν έλαο θαη ηνπ ηη ληψζεη ν άιινο, αλαπηχζζνπκε δει.ηελ
ηθαλφηεηα ηεο ελζπλαίζζεζεο
- ζηήλνπκε θαζξέθηε ζηνλ εαπηφ καο κέζσ ζπκβνιηθψλ
κεηακνξθψζεσλ (ε δχλακε ηεο ζεαηξηθήο πξάμεο),έλα θαζξέθηε κέζα
ζηνλ νπνίν θαίλεηαη ίζσο απηφ πνπ είκαζηε αιιά ιαλζάλεη θαη εθείλν
πνπ ίζσο ζα επηζπκνχζακε λα είκαζηε.( πξνβαζκίδα αιιαγήο )
56
Δπαλεξρόκαζηε ζην θείκελν ζπλδένληαο ην πξνεγνχκελν βίσκα κε
ελδνθεηκεληθά δηιήκκαηα:
(παξαθνινχζεζε ζθέςεο-βι. θχιιν εξγαζίαο)
 Βάδνπκε φια ηα παηδηά ζπιινγηθφ ξφιν Αληψλε ν νπνίνο ζε κεξηθέο κέξεο

έρεη ηα γελέζιηά ηνπ.
Γίλνπκε ην δεδνκέλν ηνπ βηβιίνπ φηη κεξηθνί γνλείο δε ζέινπλ ηα παηδηά
ηνπο λα θάλνπλ παξέα κε ηνπο αιινδαπνχο ζπκκαζεηέο ηνπο.
΢ηαδηαθή ηνπνζέηεζε απέλαληη ζην δίιεκκα (ζα ηνπο θαιέζεη ή όρη ζηα
γελέζιηά ηνπ ; )
 Κάζνληαη φινη ( νη Αληψλεδεο ) θάησ θπθιηθά .
΋πνηνλ αθνπκπά ν δάζθαινο απφ ηνλ θχθιν, ιέεη ηηο ζθέςεηο ηνπ Αληψλε
ζε ά πξφζσπν μεθηλψληαο κε ηηο θξάζεηο :
Φνβάκαη …………….
Θέισ ……………….
Με ηνλ ηξφπν απηφ, απνθαιχπηνληαη νη βαζχηεξεο θνβίεο, επηζπκίεο θαη
θίλεηξα ησλ ξφισλ.
(Κχθινο ζπλείδεζεο- βι. θχιιν εξγαζίαο)
 Πξνζπαζψληαο λα απνηππψζνπκε ηηο αληίζεηεο θσλέο (εζσηεξηθέο θαη

εμσηεξηθέο) πνπ επεξεάδνπλ ηνλ Αληψλε ηνπο δεηνύκε λα γξάςνπλ ηα
ιφγηα δηαθφξσλ πξνζψπσλ. Π.ρ. Ση ζάιεγε ν παππνχο, έλαο αξλεηηθφο
γνληφο, ν δάζθαινο θιπ.
 Υσξίδνπκε ηελ ηάμε ζε δχν νκάδεο. Ζ πξψηε νκάδα ( Σα παηδηά
«Αληψλεο» ) κπαίλεη ζε θχθιν ζην θέληξν ελψ ε δεχηεξε( ηα παηδηά «
θσλέο ») θάλεη έλα ραιαξφ θχθιν γχξσ απφ ηελ πξψηε. Γεκηνπξγνχληαη
δει. δχν νκφθεληξνη θχθινη.
57
Ο εμσηεξηθφο θχθινο πεξηζηξέθεηαη εθθσλψληαο (νινέλα θαη πην δπλαηά)
ηα ιφγηα ησλ δηαθφξσλ πξνζψπσλ .
΢ηε ζπλέρεηα νη δχν νκάδεο αιιάδνπλ ξφινπο ψζηε φινη νη καζεηέο καο λα
πεξάζνπλ απφ ηελ έληνλε απηή βησκαηηθή εκπεηξία ηνπ δηιήκκαηνο.
Αλάζεζε εξγαζίαο ( γηα ην ζπίηη )

Ση ζα έθαλεο εζύ ηειηθά αλ ήζνπλ ν Αληώλεο ;
(5 επίπεδα ηνπ λνήκαηνο κηαο πξάμεο / ηη θάλσ, γηαηί ην θάλσ, ηη
πξνζδνθψ, πνην ην πξφηππφ κνπ γη΄ απηή ηε ζπκπεξηθνξά, πνηεο νη αμίεο
κνπ; βι. θχιιν εξγαζίαο)
Με ηελ εξγαζία απηή ζηνρεχνπκε ζηελ εκβάζπλζε ηεο επηινγήο θαη

ηαπηφρξνλα δεκηνπξγνχκε αγθηζηξψζεηο κε ην ππφινηπν ηνπ θεθαιαίνπ θαη
ζπγθξίζεηο κε ηελ επηινγή ηνπ πξσηαγσληζηή Αληψλε, ηελ νπνία αθφκα
αγλννχκε.
Ρσηνχκε λα καο πνπλ :
- Πψο έλησζαλ κε ηα ζπλερή πεξάζκαηα απφ ξφιν ζε ξφιν.
- Αλ ην λα κπνξείο λα κπεηο ζηε ζέζε ηνπ άιινπ πξνζθέξεη θάηη.
- Αλ νη ίδηνη ζηελ πξνζσπηθή ηνπο δσή βξέζεθαλ ήδε κπξνζηά ζε
ηέηνηα είδνπο δηιήκκαηα .
58
Φεύηεο παππνύο - ΢αριά γελέζιηα - Φύιιν εξγαζίαο (1ν δησξν)
1) Δίζηε όινη παηδηά από μέλε ρώξα . Ήξζαηε ζηελ Διιάδα θαη κέλεηε ζε κηα
θησρνζπλνηθία .
- Γξάςεηε ηξία αληηθείκελα πνπ θέξαηε καδί ζαο απφ ηνλ ηφπν ζαο
1)
2)
3)
- Αχξην ζα πάηε ζην λέν ζαο ζρνιείν ζηελ Δπθαξπία
Φνβάκαη……………
΢θέθηνκαη………….
2) Δίζηε νη ληόπηνη
Ο δηεπζπληήο ν θ. ΢ακαξίλαο ζαο αλαθνηλψλεη φηη ζάξζνπλ ζηελ ηάμε ζαο 10
αιινδαπνί καζεηέο
Φνβάκαη……………..
΢θέθηνκαη ……………..
Γξακαηνπνίεζε ηεο ζπλάληεζεο …………………………………………………
59
3) Πξέπεη λα πάξεηο κηα απόθαζε γηα ην ηη ζα θάλεηο ζηα γελέζιηά ζνπ .
Οη θσλέο ζε πεξηηξηγπξίδνπλ :
Παππνχο :
Αξλεηηθφο γνληφο :
Μακά :
Άιιν παηδί :
Γάζθαινο :
Αξλεηηθφο γνληφο :
4) Ση επηιέγεηο ηειηθά ; ( 5 επίπεδα λνήκαηνο ηεο πξάμεο )
Α) Ση θάλσ θαη γηαηί ην θάλσ :
Β) Ση πεξηκέλσ λα πεηχρσ :
Γ) Πνην είλαη ην πξφηππφ κνπ :
Γ ) Πνηεο είλαη νη αμίεο κνπ :
60
10ν δίσξν – «Σα ζαριά γελέζιηα» - ΗΗ
΢ΣΟΥΟΗ
 Γηαπξαγκάηεπζε ησλ ζεκάησλ : δεηιία – γελλαηφηεηα
 Αλάπηπμε ηεο ηθαλφηεηαο αλίρλεπζεο ελαιιαθηηθψλ ιχζεσλ αιιά θαη ησλ
ζπλεπεηψλ ηεο θαζεκηάο .
 Αλίρλεπζε ησλ πεγψλ απφ ηηο νπνίεο κπνξνχκε λα αληινχκε δχλακε γηα λα
επηιέγνπκε απηφ πνπ πξαγκαηηθά ζέινπκε .
 ΢χλδεζε κε ηελ άκεζε ζρνιηθή πξαγκαηηθφηεηα.
 Ώζεζε ζηε δεκηνπξγηθή γξαθή κε παηγληψδε ηξφπν.
ΔΦΑΡΜΟΓΖ
Πξννξγάλσζε :
 Τπελζπκίδνπκε ηα βαζηθά ζεκεία ηνπ πξνεγνχκελνπ καζήκαηνο.
 Εεηνχκε λα δηαβαζηνχλ νη πξνζσπηθέο ζέζεηο πάλσ ζην βαζηθφ δίιεκκα :
Θα θαινχζεο ηνπο αιινδαπνχο ζπκκαζεηέο ζνπ ζηα γελέζιηά ζνπ ή ζα
ππνρσξνχζεο ζηηο πηέζεηο ησλ γνληψλ;
 Δξεζίδνπκε ηελ αγσλία ηνπο γηα ην ηη ηειηθά επέιεμε ν Αληψλεο.
Αλάγλσζε :
 Γηαβάδνπκε ην ππφινηπν θνκκάηη ηνπ θεθαιαίνπ(ζει84-92 ).
 Δπελδχνπκε κε έζληθ κνπζηθή ην ζεκείν πνπ πεξηγξάθεηαη ην καγαδάθη ηνπ
παηέξα ηνπ Ηκξάλ ζει.89. («Sound of Bali» λν 2 )
Αθνχ πξψηα μεθαζαξίζνπκε φηη ν Αληψλεο επηιέγεη κηα κεζνβέδηθε ιχζε (
πάξηπ ζηα goodys ), δεηνχκε απφ θάζε νκάδα λα ζθεθηεί θαη λα γξάςεη
πνηα άιιε ελαιιαθηηθή επηινγή ζα κπνξνχζε λα έρεη θαη πνηεο ζα ήηαλ νη
ζπλέπεηέο ηεο.
Παξνπζίαζε-΢πδήηεζε
Έλαο αληηπξφζσπνο απφ θάζε νκάδα δηαβάδεη ηελ ελαιιαθηηθή ιχζε πνπ ζα
κπνξνχζε λα αθνινπζήζεη ν Αληψλεο θαη ηηο ζπλέπεηεο ηεο . ΋ινη καδί
ζπδεηνχλ απηέο ηηο εθδνρέο θαη αλαδεηνχλ γηαηί ηειηθά επηιέγεη απηφ πνπ
επηιέγεη. ΋ηαλ εληνπίζνπλ φηη ν ίδηνο ν πξσηαγσληζηήο δίλεη ηελ απάληεζε
ιέγνληαο φηη είλαη « δεηιόο » πεξλνχκε ζηελ
61
 ΢ε θχιιν εξγαζίαο ( βι. παξαθάησ ) ηνπο θαινχκε λα ζθεθηνχλ θαη λα
γξάςνπλ ηη ζεκαίλεη γη΄ απηνχο δεηιία, γελλαηόηεηα, πνηνη είλαη νη
πξνζσπηθνί ηνπο θόβνη, ηη θάλνπλ γηα λα ηνπο μεπεξάζνπλ.
Παξνπζίαζε- ΢πδήηεζε
Αθνχ δηαβαζηνχλ ηα θείκελα πνπ αλακελφκελα ζα έρνπλ έλα εμνκνινγεηηθφ
ραξαθηήξα, ζα ήηαλ ελδερνκέλσο ζσζηφ λα ηνπο εμνηθεηψζνπκε κε ηελ
απνδνρή φηη ε δεηιία , νη κηθξνί βεκαηηζκνί, ε αδπλακία λα ππεξεηήζνπκε
αθξηβψο ηελ επηζπκία καο είλαη ραξαθηεξηζηηθά πνπ ζπλνδεχνπλ φινπο ηνπο
αλζξψπνπο, άιινπο πεξηζζφηεξν θη άιινπο ιηγφηεξν .
΢ηόρνο απηήο ηεο ζπδήηεζεο δελ πξέπεη λα είλαη κφλν ε εξκελεία θαη ε
θαηαλφεζε ηνπ ήξσα αιιά θπξίσο ε εξκελεία θαη ε απνδνρή ηνπ εαπηνύ
ηνπο.
(ηερληθή ηνπ καλδχα )
 Αλαδεηνχκε ηηο πεγέο απφ ηηο νπνίεο ζα κπνξνχζε λα αληιήζεη δχλακε ν
Αληψλεο (ν θάζε Αληψλεο) γηα λα ππνζηεξίμεη εληνλφηεξα απηφ πνπ ζέιεη
θαη λα κπνξέζεη λα αληηκεησπίζεη ηηο ζπλέπεηεο.
 Καινχκε έλα παηδί λα πάξεη ην ξφιν ηνπ Αληψλε . Ρίρλνπκε ζηνπο ψκνπο
ηνπ έλα ξνχρν – καλδχα (ή ην κπνπθάλ ηνπ) θαη ην βάδνπκε λα θάηζεη
έρνληαο ξάρε ηελ ηάμε.
 Με ηε ζεηξά ηνπο νη ππφινηπνη καζεηέο ζε κηθξά ραξηάθηα (πνπ ηνπο έρνπκε
κνηξάζεη απφ πξηλ) γξάθνπλ ηη ζεσξνχλ φηη κπνξεί λα ελδπλακψζεη ηνλ
Αληψλε θαη έλαο - έλαο δηαβάδνληάο ην, ην θνιιά ζην καλδχα ηνπ.
62
΢πδήηεζε
Καινχκε ηα παηδηά ηεο ηάμεο καο , φζα πξνέξρνληαη απφ μέλεο ρψξεο (πνπ
δελ είλαη παξά έλαο Ηκξάλ ,κηα Σακάξα, έλαο Σδνχιην ), λα κηιήζνπλ γηα ηα
δηθά ηνπο βηψκαηα .
(παηγληψδεο θιείζηκν κε παξαγσγή ιφγνπ)
 Γίλνπκε ζε θάζε νκάδα έλα ραξηφλη πνπ γξάθεη πάλσ ηε ιέμε
ΡΑΣ΢Η΢ΜΟ΢. Εεηνχκε απφ θάζε γξάκκα ηεο ιέμεο λα βξνπλ κηα λέα ιέμε .
Εεηνχκε ηηο ελλέα απηέο ιέμεηο λα ηηο βάινπλ ζε έλα εληαίν δηθφ ηνπο
θείκελν πνπ λα έρεη άκεζε ζρέζε κε ην ζέκα θαη ην θιίκα φζσλ
πξνεγήζεθαλ.
 Παξνπζίαζε ησλ ραξηνληψλ κε ηνλ ηξφπν πνπ ε θάζε νκάδα επηιέγεη.
 Πξνηείλνπκε ην εηθαζηηθφ πιηθφ λα θνζκίζεη ηελ ηάμε.
Αλάζεζε εξγαζίαο (γηα ην ζπίηη )
Με αθνξκή ηα ζέκαηα πνπ δηαπξαγκαηεπηήθακε πξνρσξνχκε ζηελ αλάπηπμε ηεο

δεμηφηεηαο ηνπ καζεηή ζην γξάςηκν εκεξνινγηαθνύ θεηκέλνπ αθνχ ζπκίζνπκε
ηα ραξαθηεξηζηηθά ηνπ σο πξνο ην πεξηερφκελν ,ην χθνο θιπ.
΢ε εκεξνινγηαθφ θχιιν πεξηγξάθσ :

- έλα πεξηζηαηηθφ πνπ θέξζεθα ξαηζηζηηθά.
- έλα πεξηζηαηηθφ πνπ δέρζεθα ξαηζηζκφ.
63
΢αριά γελέζιηα – θύιιν εξγαζίαο (2ν δησξν)
Α.
1) Ση ζα πεη γηα ζέλα δεηιόο ; …………………….
2) Ση ζα πεη γηα ζέλα γελλαίνο ; ……………………….
3) Δζχ ηη θνβάζαη ; …………………………………….
4) Ση θάλεηο γηα λα μεπεξάζεηο ηνπο θόβνπο ζνπ ;…………………
Β.
1) Πνηα άιιε ελαιιαθηηθή ιύζε ζα κπνξνχζε λ’ αθνινπζήζεη ν Αληψλεο ;……
…………………
2) Πνηεο ζα ήηαλ νη ζπλέπεηεο απηήο ηεο ιχζεο ; ………………………..
64
11ν δίσξν – « Κσο »
΢ΣΟΥΟΗ:
 Να εληνπίζνπκε πνηα ζηάζε θξαηνχκε φηαλ θαινχκαζηε λα ππεξβνχκε
ξαηζηζηηθά ζηεξεφηππα ζηελ απνιχησο πξνζσπηθή καο πεξηνρή .
 Να απνδερηνχκε φηη ε αληίθαζε πάλσ ζε νξηζκέλα βαζηθά δεηήκαηα δσήο,
είλαη ζχλεζεο ζηάδην πξηλ απφ ηελ ψξηκε ζέζε.
 Να θάλνπκε ζπγθεθξηκέλα εθείλα ηα εξγαιεία δσήο πνπ καο βνεζνχλ λα
μεπεξλνχκε ξαηζηζηηθέο ζπκπεξηθνξέο –ζηάζεηο.
 Αλάπηπμε θξηηηθήο ζηάζεο απέλαληη ζηνλ εαπηφ καο.
ΔΦΑΡΜΟΓΖ
Σν θεθάιαην είλαη ππεξβνιηθά κεγάιν γη’ απηφ επηρεηξνύκε ηκεκαηηθή
πξνζέγγηζε. Γειαδή ,δηαβάδνπκε έλα θνκκάηη, ην αλαπηχζζνπκε –
θιείλνπκε, δηαβάδνπκε ην επφκελν θνκκάηη ,ην αλαπηχζζνπκε –θιείλνπκε.
Μνηάδεη ζαλ έλα είδνο καζήκαηνο « βεληάιηαο » πνπ έρεη ζθνπφ
λα κελ θνπξάζεη κε ηελ εθηελή αλάγλσζε θαη λα κελ αθήζεη λα ραζνύλ
θνκβηθά ζεκεία κε ηελ απφζπαζε ηεο πξνζνρήο , ελδερφκελν πνπ είλαη
πνιχ πηζαλφ, ηδίσο εάλ ε ηάμε καο δελ αλήθεη ζηηο πην πεηζαξρεκέλεο .
 Τπνδνρή ζηελ ηάμε κε κνπζηθή ( « Γηνηίκα» λν10).
 Μνηξάδνπκε απφ πξηλ ζε φινπο έλα ράξηηλν αζηέξη.
 Μνηξάδνπκε επίζεο ηα θχιια εξγαζίαο .
Αλάγλσζε
 Γηαβάδνπκε ην πξψην θνκκάηη ( ζει. 93-97).
 ΢ην ζεκείν πνπ αξρίδεη ε πεξηγξαθή ηεο φιεο εκπεηξίαο ζην θαηάζηξσκα
(ζει.94) επελδχνπκε κε ηε κνπζηθή ηεο ππνδνρήο θαη ρακειψλνπκε ην
θσηηζκφ.
Εεηνχκε λα γξάςνπλ ζηα ράξηηλα αζηέξηα ( ζε ζπιινγηθφ ξφιν Αληψλε )
ηηο πξνζδνθίεο ηνπο απφ απηφ ην ηαμίδη ζηελ Κσ θαη λα ηηο δηαβάζνπλ .
Με ηνλ ηξφπν απηφ ρηίδνπκε ηηο πξνζδνθίεο θαη ηνπ ήξσα αιιά θαη ηηο δηθέο
ηνπο κε πεξζφλα ηνλ ήξσα.
65
Αλάγλσζε
 Γηαβάδνπκε ην δεχηεξν θνκκάηη (ζει. 98-100 …λεζί. )
 ΢ην ζεκείν απηφ έρνπκε άθημε ζηελ Κσ.
Δπηρεηξνύκε μελάγεζε ζην λεζί κέζσ εηθφλσλ δηαδηθηχνπ φπσο θάλακε
θαη ζην Παξίζη .
Σε θνξά φκσο απηή ( ρξεζηκνπνηψληαο ηελ έξεπλα δξάζεο ) βειηηψλνπκε
ηνλ ηξφπν.
 Μπαίλνπκε δάζθαινο ζε ξφιν παππνχ – μελαγνχ θαη βάδνπκε ηα παηδηά ζε
ζπιινγηθφ ξφιν Αληψλε. Κάζε πνπ πξνβάιινπκε έλα αμηνζέαην
πξνθαινχκε ηα ζρφιηά ηνπο. Έηζη κέζσ κηαο παηγληψδνπο δηαδξαζηηθήο
δηαδηθαζίαο, εκπινπηηζκέλεο κε ρηνχκνξ, πξνθαινχκε ηελ πξνζνρή ησλ
καζεηψλ καο ζηα αμηνζεκείσηα ηνπ ζπγθεθξηκέλνπ ρψξνπ.
Αλάγλσζε
Γηαβάδνπκε ην επφκελν θνκκάηη (ζει. 100-103 …ίδηα ε Μαξγθψ. )
΢ηακαηνχκε ηελ αλάγλσζε ζην ζεκείν αθξηβψο πνπ απνθαιχπηεηαη φηη ε
Μαξγθώ είλαη καύξε.
 Εεηνχκε απφ ηνπο καζεηέο λα αλαπνδνγπξίζνπλ ηα αζηέξηα θαη λα γξάςνπλ
ηελ πξώηε ηνπο ζθέςε – αληίδξαζε ( ζα βγεη άξαγε ε ζηεξενηππηθή
ζθέςε;).
 ΋ζνη ζέινπλ δηαβάδνπλ απηφ πνπ έγξαςαλ.
Αλάγλσζε
 Γηαβάδνπκε ην ππφινηπν ηνπ θεθαιαίνπ .
 ΢ηακαηνχκε ζηηο θξάζεηο- θάζεηο πνπ πεξλά ν Αληψλεο θαη δεηνχκε ηελ
ππνγξάκκηζή ηνπο.
 Με ηε βνήζεηα ηνπ θχιινπ εξγαζίαο( βι. παξαθάησ)δεηνχκε
- λα νλνκάζνπλ απηέο ηηο θάζεηο ηεο ζπλαηζζεκαηηθήο -δηαλνεηηθήο
ηνπ πνξείαο
- Να εληνπίζνπλ πνην είλαη θαηά ηε γλψκε ηνπο ην δπζθνιφηεξν
ζεκείν .
Δάλ ,φπσο πξνβιέπνπκε, ε πιεηνςεθία ζηακαηήζεη ζηε δηραζηηθή θάζε ηεο
αληίθαζεο , ζέινληαο λα δήζνπλ, βησκαηηθά ηη ζεκαίλεη «κνηξάδνκαη ζηα
δπν», πεξλνχκε ζηελ
66
( alter ego )
 Εεηνχκε απφ έλα καζεηή λα θαζίζεη ζε κηα θαξέθια κπαίλνληαο ζην ξφιν
ηνπ Αληψλε. ΢ηε δεμηά κεξηά ηνπ ζηέθνληαη πέληε καζεηέο θαη ζηελ
αξηζηεξή ηνπ άιινη πέληε. Δίλαη νη δχν εαπηνί ηνπ. Κάζε καζεηήο ηεο κηαο
πιεπξάο δηαηππψλεη ηε ζθέςε ηνπ θαη ν αληίζηνηρνο ηεο άιιεο ηελ
αληηθξνχεη . Έηζη αηζζεηνπνηνχκε ηνλ εζσηεξηθφ δηραζκφ πνπ βηψλεη ην
πξσηαγσληζηηθφ πξφζσπν πάλσ ζην δήηεκα πνπ δηεξεπλνχκε, δειαδή ην
ρεηξηζκφ ηεο δηαθνξεηηθφηεηαο.
Θέινληαο λα εκβαζχλνπκε αθφκα πην πνιχ ζηηο αλνκνιφγεηεο αληηθάζεηο

πνπ καο ραξαθηεξίδνπλ πάλσ ζην ζέκα ηνπ ξαηζηζκνχ (πρ. πψο πξνθχπηεη
ε πξνθαηάιεςε, πφηε βγαίλεη ζηελ επηθάλεηα πψο ηελ ππεξβαίλνπκε θιπ. )
πεξλνχκε ζηελ
(δάζθαινο ζε ξφιν)
 Μπαίλνπκε δάζθαινο ζε ξόιν Αληώλε θαη νη καζεηέο ζε ζπιινγηθό ξόιν
παππνύ.
Πηζαλά εξσηήκαηα ηνπ δαζθάινπ: ( κε ηα νπνία επηρεηξεί λα θηίζεη

«ζθαισζηά » ψζηε ηα παηδηά λα ζθεθηνχλ πην ζχλζεηα)
- Παππνχ , είκαη ράιηα. Γηαηί έρσ κέζα κνπ ηφζε πξνθαηάιεςε;
- Άιια ιέσ ηε κηα ζηηγκή θαη άιια ηελ άιιε .Γηαηί ηώξα αληηδξψ
έηζη ;
- Παππνχ ηη ζα κπνξνχζε λα κε βνεζήζεη; Πεο κνπ ηη λα θάλσ;
Πηζαλέο απαληήζεηο ησλ καζεηψλ
- Σφζα πνπ αθνχκε απφ κηθξνί !
(΢ρνιηάδνπκε ηε δχλακε ηεο θνηλσληθήο επηξξνήο)
- Μα ηψξα κηιάκε γηα ηνλ έξσηά ζνπ !
(΢ρνιηάδνπκε ηε δηαθνξά ησλ πξαγκάησλ φηαλ αθνξνχλ ηνλ πξνζσπηθφ
καο ρψξν, γεγνλφο πνπ ηζρχεη γηα φινπο)
67
- Μπεο ζηε ζέζε ηεο!
Θπκήζνπ ηη γελέζιηα πέξαζεο!
Γλψξηζε απφ θνληά ηε κηθξή Μαξγθψ!
(΢ρνιηάδνπκε ηε δηαδηθαζία λα κπαίλεηο ζηε ζέζε ηνπ άιινπ, ηε δχλακε
λα αλαθαιείο πξνεγνχκελε παξάιιειε εκπεηξία κε πξνζσπηθφ θφζηνο, ηε
δχλακε πνπ εκπεξηέρεη ε γλσξηκία κε ηνλ άιινλ).
 Δθηόο ξόινπ αλαθεθαιαηώλνπκε, ηνλίδνληαο ηε ζεκαζία ησλ ηξηψλ

ηειεπηαίσλ εξγαιείσλ. ΄Δρεη ηδηαίηεξε ζεκαζία λα ζηακαηήζνπκε ζην ηη
ζεκαίλεη γλσξηκία κε ηνλ άιινλ.
5ε Γξαζηεξηόηεηα
Γχν καζεηέο (έλα θνξίηζη σο Μαξγθψ θαη έλα αγφξη σο Αληψλεο) παίδνπλ
ηέζζεξηο αληηπξνζσπεπηηθέο ζθελέο (βι. θχιιν εξγαζίαο ) ζηηο νπνίεο
θαίλνληαη ηα ραξαθηεξηζηηθά πνπ ζεκαηνδνηνχλ ηηο πξνζσπηθφηεηέο ηνπο.
Καηά ηε δηάξθεηα ησλ ζθελψλ νη ππφινηπνη καζεηέο βιέπνπλ, ζπγθξίλνπλ,
δηαθξίλνπλ, ζεκεηψλνπλ.
΢ην ηέινο θιείλνπκε κε ην θαηαιεθηηθφ εξψηεκα :

Ζ εηεξόηεηα είλαη πξόβιεκα ή επθαηξία εκπινπηηζκνύ;
68
Αλάζεζε εξγαζίαο ( γηα ην ζπίηη )
Γίλνπκε ζηνπο καζεηέο ην αθφινπζν απφζπαζκα ηνπ θεθαιαίνπ θαη ηνπο
δεηνχκε λα ην ζπλερίζνπλ( ηερληθή αλνινθιήξσηνπ πιηθνχ), δίλνληαο
βαξχηεηα ζηελ ηειεπηαία ιέμε:
Ζ Νηθόι απνραηξέηεζε θαη θίιεζε ηνλ παππνύ ιέγνληαο: «Υάξεθα πνπ

ζε γλώξηζα Μάξηε». Καη αγθάιηαζε ν παππνύο ηε Νηθόι θαη ηε
Μαξγθώ ηε θίιεζε θαη είπε κνλάρα : «θξίκα»…
Οη καζεηέο θαινχληαη λα ζπλερίζνπλ ην θείκελν απφ ηελ νπηηθή γσλία ηνπ

ξφινπ, άξα λα πηνζεηήζνπλ ηε γιψζζα ηνπ, ην χθνο ηνπ, λα θσηίζνπλ ηα
ζπλαηζζήκαηα , ηελ θαηάζηαζή ηνπ θιπ. Παξάιιεια νη ίδηνη θαινχληαη λα
απνδψζνπλ ην λφεκα ζηε ιέμε, επνκέλσο λα γίλνπλ ζπλδεκηνπξγνί ζε κηα
θαληαζηηθή πξνέθηαζε ηνπ θεηκέλνπ.
Ση ζεκαίλεη μέλνο ;
Ση ζεκαίλεη δηαθνξεηηθφο;
Οθείιεη λα αληηδξάζεη ν δηαθνξεηηθφο;
΋ινη δελ είκαζηε δηαθνξεηηθνί κεηαμχ καο; θιπ.
69
ΚΧ΢ – θύιιν εξγαζίαο
Αζηέξηα:
70
Κύξην θύιιν εξγαζίαο
1 ) Φάζεηο ηνπ Αληώλε :
Α) « Φεχηε παππνχ γηαηί δελ ην είρεο πεη φηη ε Μαξγθψ ζνπ ήηαλ καχξε» ;
Β) Ση λα πεη κ’έλα θαηάκαπξν θνξηηζάθη πνπ ρνξνπεδνχζε θαη δελ ζηεθφηαλ ζε

κηα κεξηά .
Γ) «Γελ πηζηεχσ λα δήιεςεο ην θνξηηζάθη .-Να δειέςσ ηη ; Πνπ είλαη καχξε ;»
Γ ) « Κη ν Σξανξέ καχξνο είλαη θη φκσο ζνπ άξεζε πνιχ.-Ο Σξανξέ είλαη θίινο
ζνπ . Άιιν ν θίινο λα είλαη καχξνο θαη άιιν ε αγαπεκέλε ζνπ»
Δ ) « Με κνπ πεηο πσο ε κηθξή Μαξγθψ δελ είλαη ραξηησκέλν πιάζκα .

– Δίλαη κνπξκνχξηζε ν Αληψλεο »
΢Σ ) ΋ρη δελ δήιεπε .Μφλν πνπ ζα ήζειε λα ήηαλ θη εθείλνο ηφζν ζαξξαιένο
Ε ) «΋ρη πηα άιια κπζηηθά παππνχ . Πεο κνπ γηα ηε γηαγηά .»
ΠΟΗΟ ΢ΖΜΔΗΟ ΑΠΟ ΑΤΣΖ ΣΖ ΢ΤΝΑΗ΢ΘΖΜΑΣΗΚΖ - ΓΗΑΝΟΖΣΗΚΖ

ΠΟΡΔΗΑ ΘΔΧΡΔΗΣΔ ΣΟ ΠΗΟ ΓΤ΢ΚΟΛΟ ;
……………………………………………………………
71
2) Άζθεζε « alter ego » :
3) Ση βνεζά ηνλ Αληώλε λα βγεη από ηελ αληίθαζε ;

( Γάζθαινο ζε ξφιν Αληψλε - Σάμε ζε ζπιινγηθφ ξφιν παππνχ)
4) ΔΗΚΟΝΔ΢ :(παίδνπκε ηηο βαζηθέο ζθελέο θαη νη καζεηέο ζεκεηψλνπλ)

ΜΑΡΓΚΧ ΑΝΣΧΝΖ΢
72
Απηά είπαλ ζηε δξαζηεξηόηεηα «alter ego»:
73
΢θελέο πνπ ραξαθηεξίδνπλ ηα πξόζσπα
΢ΚΖΝΖ Α
Μ - ΢’ αξέζνπλ νη ηζηριφθνπζθεο ;
Α - ΋ρη
Μ - Ξέξεηο λα θνιπκπάο αλάζθεια ; Δγψ ηψξα έκαζα.
Α - Ξέξσ .
Μ - Ξέξεηο λα πίλεηο λεξφ απφ ην ζηληξηβάλη ρσξίο λα βξέρεζαη; Πάκε
λα ζνπ δείμσ ….Έια δνθίκαζε .
Α - Γε δηςάσ
΢ΚΖΝΖ Β
( Ο Αληψλεο ζθχβεη λα πηάζεη κηα καχξε πεηαινχδα κέζα απφ ην
παξηέξη )
Μ - Μεεεεεεεε
Δίζαη θαη κεγάιν παηδί θαη δελ μέξεηο πσο άκα αγγίμεηο ηηο
πεηαινχδεο ςνθάλε ;
Α - Έηζη θη αιιηψο δνχλε κφλν κηα κέξα .
Μ - Λεο ςέκαηα .Απηή ζα δήζεη. Δίλαη ε ςπρή ηεο γηαγηάο κνπ .Μνπ
ην είπε ε ίδηα πξηλ θχγεη πσο ε ςπρή ηεο κπνξεί λα είλαη κέζα ζε
κία πεηαινχδα .
Α - Ση καγηθά είλαη απηά ;
Παππνύο - Γελ είλαη καγηθά θη εγψ ζα κπνξνχζα λα ζνπ πσ … άκα θχγσ
θαη δεηο έλα πνπιί λα πεηάεη ,κπνξεί λα είλαη ε ςπρή κνπ . Δίλαη
πνπ ζέινπκε λα καο ζπκάζηε, γηαηί απηφο πνπ θεχγεη , άκα ηνλ
ζπκνχληαη, δεη γηα πάληα .
΢ΚΖΝΖ Γ
Μ - Μ’ αξέζεη ην ηδαηδίθη νη πηπεξηέο γεκηζηέο, θνπλέιη ιαδνξίγαλε ,
ςάξη πιαθί κε ζθφξδν θη έλα ζσξφ άιια θαγεηά πηπεξάηα θη
αικπξά .
Α - Πνηέ ζηε δσή κνπ δελ ζα κπνξνχζα λα ηα δνθηκάζσ
Μ - Μ’ αξέζεη λ’ αλεβνθαηεβαίλσ ηε κηθξή ζθαιίηζα πνπ πάεη ζηηο
θακπίλεο ρσξίο λα πηάλνκαη πνπζελά, λα ηξέρσ πάλσ θάησ ζην
θαηάζηξσκα αθφκα θη φηαλ θνπλάεη αξθεηά .Έια Αληψλε καδί
κνπ
Α - Με ην δφξη θξαηηέκαη λα κελ θάλσ εκεηφ
΢ΚΖΝΖ Γ
Μ - Γεηα ζνπ Σάθε , γεηα ζνπ Απφζηνιε
Σα - Γεηα ζνπ Μαξγθνχια
Μ - Γεηα ζνπ Αληψλε , ζ’ αγαπψ πνιχ.
Α - Γεηα ( ελψ ήζειε λα ηεο πεη πσο θη απηφο ηελ αγαπνχζε θη έλα
ζσξφ άιια, κα δελ ηα είπε ).
74
ΚΧ΢ – θύιιν εξγαζίαο γηα ην ζπίηη
΢πλερίζηε ην θείκελν:
75
12ν δίσξν - «Σν κπζηήξην ηεο ρακέλεο γηαγηάο»
΢ην δίσξν απηφ έπξεπε λα δηαπξαγκαηεπηνχκε ην θεθάιαην κε ηίηιν «Σν

κπζηήξην ηεο ρακέλεο γηαγηάο». Πξφθεηηαη γηα έλα θνκβηθφ θεθάιαην, ζην νπνίν
απνθαιχπηεηαη ην θαιά θξπκκέλν σο ηψξα κπζηηθφ ηνπ ηη ζπλέβαηλε κε ηε γηαγηά
ηνπ Αληψλε. Γλσξίδνληαο ηελ πεξηέξγεηα θαη ηελ αγσλία ησλ παηδηψλ γηα ηε
ζπλέρεηα, ζθεθηήθακε λα αλαιάβεη ηελ αθήγεζε ηεο ηζηνξίαο έλαο επαγγεικαηίαο
εζνπνηφο, πνπ ζίγνπξα ζα κπνξνχζε λα ηε δψζεη ζηα παηδηά κε ην γνεηεπηηθφηεξν
ηξφπν. Άιισζηε ζην βηβιίν ηελ ηζηνξία αθεγείηαη ν παππνχο, επαγγεικαηίαο
εζνπνηφο επίζεο, κε ζεαηξηθφ ηξφπν. Σέινο ην φιν εγρείξεκα απνηεινχζε κηα
δηάλνημε ηνπ καζήκαηνο ζηνλ θφζκν. Έηζη ην δίσξν νξγαλψζεθε σο εμήο:
Δξέζηζκα
 Γηαβάδνπκε σο ηε ζει. 122, φηαλ ν Αληψλεο ζρεκαηίδεη ηε ιαλζαζκέλε
εληχπσζε φηη είλαη πηνζεηεκέλνο.
 Σν κνλφινγν ηνπ Αληψλε κπξνζηά ζηνλ θαζξέπηε ηεο ζει. 119
δξακαηνπνηεί καζεηήο (πνπ έρεη πξνεηνηκαζηεί γη’ απηφ)
 Μνηξάδνπκε θχιιν εξγαζίαο (πνπ παξαηίζεηαη παξαθάησ), κε ηε βνήζεηα
ηνπ νπνίνπ δηεξεπλνχκε ηελ εθδνρή πνπ θαληάζηεθε ν Αληψλεο θαη ηνπο
ιφγνπο ηεο ςπρηθήο ηνπ ηαξαρήο. (Πξψηε ςειάθεζε ηνπ ζέκαηνο ηεο
πηνζεζίαο)
Ζ ηζηνξία ηεο γηαγηάο - δξακαηνπνηεκέλε αλάγλσζε

 Καηά ηε 2ε ψξα ηα παηδηά κεηαθέξνληαη ζηε ζεαηξηθή ζθελή ηνπ ζρνιείνπ.
Δθεί ηνπο πεξηκέλεη ν θ. ΢αθαηδήο, γλσζηφο εζνπνηφο θαη ζθελνζέηεο ηεο
76
πφιεο καο, πνπ είρε ηελ επγεληθή θαινζχλε λα αληαπνθξηζεί ζηελ
πξφζθιεζή καο.
 Ο θ. ΢αθαηδήο δηαβάδεη δξακαηνπνηεκέλα ηελ ηζηνξία ηεο γηαγηάο, ελψ ηα
παηδηά παξαθνινπζνχλ κε πξνζήισζε.
 Μεηά ηελ αλάγλσζε ν θ. ΢αθαηδήο δέρηεθε θαηαηγηζκφ εξσηήζεσλ γηα ην
επάγγεικά ηνπ, ηε γνεηεία ηεο ππνθξηηηθήο ηέρλεο, ην ζέαηξν γεληθφηεξα
θαη ηελ αμία ηνπ ζρνιηθνχ ζεάηξνπ εηδηθφηεξα θ.ι.π.. Ζ ψξα νινθιεξψζεθε
κέζα ζε ελζνπζηψδε αηκφζθαηξα.
77
Φύιιν εξγαζίαο πνπ δόζεθε ηελ πξώηε ώξα
Πνχ πήγε ην κπαιφ ηνπ Αληψλε;
΢ε πνηα ζηνηρεία ζηεξίρηεθε γηα λα ζθεθηεί απηή ηελ εθδνρή;
Δζείο πείζεζηε κε απηή ηελ εθδνρή;
Ζ ζπγγξαθέαο γηαηί ρξεζηκνπνηεί απηή ηελ εθδνρή ζ' απηφ ην ζεκείν;
Ση πξέπεη λα έλησζε ν Αληψλεο κπξνζηά ζ’ απηφ ην ελδερφκελν; Γηαηί ηαξάρηεθε

ηφζν;
Σειηθά είλαη ηφζν ζεκαληηθέο νη ζρέζεηο αίκαηνο; Ση θάλεη αιεζηλή κηα αλζξψπηλε
ζρέζε;
Δίλαη «ςεχηηθνη» νη γνλείο, αλ είλαη ζεηνί;
Έηνηκνη γηα ην κπζηήξην ηεο γηαγηάο; Ση πεξηκέλεηε λα κάζεηε; Ση θαληάδεζηε;

Πνην πξφζσπν πεξηκέλεηε φηη ζα πξσηαγσληζηεί ζηελ ηζηνξία πνπ αθνινπζεί;
78
13ν δίσξν - « Σν κπζηήξην ηεο ρακέλεο γηαγηάο » - ΗΗ
΢ην δίσξν απηφ επαλαδηαπξαγκαηεπφκαζηε ηελ ηζηνξία ηεο γηαγηάο, πνπ άθνπζαλ
ηα παηδηά ζην πξνεγνχκελν δίσξν. Υσξίο ηελ έληαζε ηνπ αηθληδηαζκνχ
εκβαζχλνπκε ζηα δεηήκαηα πνπ ζέηεη ε ηζηνξία.
΢ΣΟΥΟΗ
 Βαζηθφο πξνβιεκαηηζκφο: νη επηινγέο καο θαη νη ζπλέπεηέο ηνπο (ην ζέκα
έρεη μαλαηεζεί - ηψξα εκβαζχλνπκε)
 Γηαπξαγκάηεπζε ηνπ πνιχ δχζθνινπ ζέκαηνο ηεο πηνζεζίαο (άξζε ηνπ
εχθνινπ θαηεγνξεηεξίνπ απέλαληη ζην βηνινγηθφ γνληφ / Σνληζκφο ηεο
ζεκαζίαο ηνπ ζεηνχ γνληνχ )
 Αλάπηπμε ηνπ ζπλαηζζήκαηνο ηεο επζχλεο απέλαληη ζην ζέκα «παηδί »
 Καηαλφεζε απφ ηα παηδηά φηη νη αλζξψπηλεο επηινγέο είλαη απνηέιεζκα
θνηλσληθψλ, νηθνλνκηθψλ, ζπλαηζζεκαηηθψλ θαη άιισλ παξακέηξσλ. .( ΋ρη
κφλν νξηδόληηα αιιά θπξίσο θάζεηε πξνζέγγηζε)
 Μήλπκα αλεθηηθφηεηαο πξνο ηηο αλζξψπηλεο ζπκπεξηθνξέο, αθφκα θαη πξνο
ηα ιάζε
Σν ζπγθεθξηκέλν δίσξν δέρζεθε επεμεξγαζία κε δύν δηαθνξεηηθνύο ηξόπνπο

ππεξεηώληαο ηνπο ίδηνπο ζηόρνπο
ΔΦΑΡΜΟΓΖ
Α΄ δηαπξαγκάηεπζε
 Γίλνπκε απφ ηελ αξρή έλα κηθξφ ραξηάθη ζηνλ θάζε καζεηή δεηψληαο λα
γξάςεη έλα ζρφιην γηα ηελ Κηθή πνπ έρεη δψζεη ην παηδί ηεο γηα πηνζεζία. Σν
ραξηάθη απηφ δεηνχκε λα ην θξχςεη ζην πίζσ κέξνο ηνπ βηβιίνπ ηνπ.
 Μνηξάδνπκε ζε θάζε νκάδα έλα ραξηφλη πνπ κπξνζηά θαη πίζσ έρεη
θνιιεκέλν έλα κηθξφηεξν ραξηφλη ζαλ άδεηα θνξλίδα, έηνηκε λα δερζεί
δσγξαθηά.
Λφγσ ηεο δπζθνιίαο ηνπ ζέκαηνο, κπαίλνπκε απφ ηελ αξρή δάζθαινο ζε ξόιν
παππνύ (κε ζηνηρεηψδε ζπκβνιηθή κεηακφξθσζε πρ. έλα καληήιη), ψζηε λα
ηνλίζνπκε ηα ζεκεία εθείλα ζηα νπνία εθηηκνχκε φηη πξέπεη λα πέζεη ην θέληξν
βάξνπο.
79
΢εκείν 1ν
Να θαλεί φηη ην ππφ πηνζεζία παηδί ήηαλ θαξπφο ελφο έξσηα.
Παππνύο :
« Σν αθνχζαηε…πξάγκαηη είρα έλαλ αδειθφ, ηνλ Αληψλε, ήηαλ φκνξθνο, κφιηο
ηξηάληα ρξνλψλ … εξσηεπκέλνο κε ηελ Κηθή. Κη απηή κηα θνχθια δεθαελληά
ρξνλψλ, ηξειή κε ηνλ Αληψλε. Ήηαλ εξσηεπκέλνη ραξνχκελνη, ηφζν
επηπρηζκέλνη!»
Εεηνχκε απφ ηνπο καζεηέο θάζε νκάδαο λα ζρεδηάζνπλ ζηελ πξψηε
θνξλίδα ηνπ ραξηνληνχ ηνπο ηε θηγνύξα ηεο Κηθήο. ΢ηε ζπλέρεηα λα
γξάςνπλ έλα δηάινγν αλάκεζα ζην εξσηεπκέλν δεπγάξη(Αληψλεο –Κηθή)
θαη λα ηνλ θνιιήζνπλ ζην αξηζηεξφ κέξνο ηεο θνξλίδαο.
Με ην δηάινγν απηφ πξνζπαζνχκε λα παξάγνπκε θείκελν (κε αλάινγεο
πξνζαξκνγέο γιψζζαο, χθνπο θιπ.) θαη ηαπηφρξνλα λα ρηίζνπκε θαη λα
θσηίζνπκε ηε ζρέζε ησλ δχν εξσηεπκέλσλ λέσλ.
΢εκείν 2ν :
Να θαλεί φηη ην απξφνπην είλαη κέζα ζηε δσή θαη κάιηζηα ζπρλά είλαη
αλαηξεπηηθφ.
Παππνύο:
« Ζ δσή φκσο ηα έθεξε αλάπνδα .Ο Αληψλεο πλίγεθε φηαλ κπάξθαξε ζε
θαξάβη γηα λα καδέςεη ιεθηά. ΋ια γθξεκίζηεθαλ ζε κηα ζηηγκή. Ζ Κηθή ράζεθε
γηα θάπνηνπο κήλεο. Καη μαθληθά κνπ έζηεηιε απηφ ην γξάκκα (ν δάζθαινο ζε
ξφιν παππνχ βγάδεη έλα γξάκκα απφ ηελ ηζέπε ηνπ)
Γξάκκα:
Μάξηε
Τν μέξσ πσο απηό πνπ ζα δηαβάζεηο ζ’ αθνπζηεί δύζθνια ζηα
απηηά ζνπ.
Απνθάζηζα λα παληξεπηώ ζηελ Απζηξαιία…όκσο είκαη ήδε έγθπνο από ηνλ
αδειθό ζνπ. Τν θαηάιαβα αξγά. Τώξα δελ βιέπσ άιιε ιύζε … ζέισ λα
αλαιάβεηο εζύ ην παηδί .Αλ δελ ην θάλεηο ε δσή κνπ ράζεθε.
Κξαηνχζα ην γξάκκα θαη δελ ήμεξα αλ έπξεπε λα ζπκψζσ καδί ηεο ή λα ηε

ιππεζψ.
΢θεθηφκνπλ ζπλέρεηα … κηα θνπέια δεθαελληά ρξνλψλ, ρσξίο ζχληξνθν, κε
έλα παηδί ζηελ θνηιηά. Ση αθνχεη άξαγε γχξσ ηεο; »
80
 Εεηνχκε απφ ηα παηδηά λα γξάςνπλ ηη πηζηεχνπλ φηη ζα έιεγαλ κπξνζηά ζε
κηα αλχπαληξε κεηέξα , πξηλ απφ ζαξάληα πέληε ρξφληα .
- νη γνλείο
- ν θφζκνο
- ε ειηθία
- ην θχιν
- ε ζρέζε
 Σηο θσλέο απηέο ηηο θνιινχλ ζηε δεμηά κεξηά ηεο θνξλίδαο ηεο Κηθήο.
 Εεηνχκε επίζεο λα γξάςνπλ κέζα ζηε θηγνχξα ηεο Κηθήο ηη ληψζεη ε ίδηα ζε
α΄ πξφζσπν.
Σελ ίδηα αθξηβώο δξαζηεξηόηεηα δεηνχκε λα επαλαιάβνπλ γηα ηνλ παππνχ

(αλχπαληξνο ζεηφο παηέξαο). Φηγνχξα ζηελ πίζσ θνξλίδα ηνπ ίδηνπ ραξηνληνχ,
δηάινγνο Μάξηνπ – Αληψλε αξηζηεξά , θσλέο δεμηά.
Αλακέλνπκε αξλεηηθέο θσλέο γηα ηελ Κηθή θαη ζεηηθέο γηα ηνλ παππνχ .
Απηφ πνπ ζέινπκε λα κάζνπλ είλαη λα δηεξεπλνχλ ηηο παξακέηξνπο πνπ

ππαγνξεχνπλ κηα απφθαζε – επηινγή ( ην πψο θαη ην γηαηί / θάζεηε
πξνζέγγηζε), παξακέηξνπο νη νπνίεο κπνξεί λα είλαη εθ δηακέηξνπ αληίζεηεο
γηα ην ίδην αθξηβψο δήηεκα.
Παξνπζίαζε ησλ ραξηνληώλ

Αθνχγνληαη νη κέζα-έμσ θσλέο απφ θαη πξνο ηελ Κηθή θαη ηνλ Μάξην.
81
Ση ρξεηάδεηαη έλα παηδί γηα λα κεγαιψζεη θαιά ;
Παππνύο
Ξαλακπαίλνπκε ζην ξφιν θαη εζηηάδνπκε ζηε ζεκαζία ηνπ ζεηνύ γνληνύ
« Καη ζθέθηνκαη …κήπσο γηα κέλα ηα πξάγκαηα ήηαλ ηειηθά πην εχθνια;
Γελ κπνξείηε λα θαληαζηείηε ηη ήηαλ γηα ηε δσή κνπ απηφ ην
κσξφ !»
 Εεηνχκε ζθελέο- ζηηγκηφηππα αγάπεο απφ ηε δσή ηνπ παππνχ θαη ηνπ
πηνζεηεκέλνπ παηδηνχ ζε δηάθνξεο ρξνληθέο ζηηγκέο (π.ρ. παηδηθή ειηθία,
εθεβεία θιπ.).
ή
 Εεηνχκε ηα ιφγηα πνπ ππνζέηνπλ φηη ηνπ έιεγε ν παππνχο ζε ζεκαληηθά
ρξνληθά ζεκεία ηεο θνηλήο δσήο ηνπο.( βι. θχιιν εξγαζίαο )
 Κνξπθψλνπκε κε ην βαζηθφ εξψηεκα:
- Σειηθά πηζηεύεηε πσο ήκνπλ ςεύηεο παππνύο;
Καη νινθιεξψλνπκε κε ηελ
4ε Γξαζηεξηόηεηα (αλαθξηηηθή θαξέθια)

Ο δάζθαινο ζε ξφιν παππνχ ιέεη:
- Ση άιιν ζα ζέιαηε λα κάζεηε;
Γέρεηαη δει. εξσηήζεηο ζρεηηθά κε ηηο πξάμεηο ,ηηο αληηιήςεηο, ηηο αμίεο ηνπ
θιπ. Με ηελ ηερληθή απηή βνεζά ηνπο καζεηέο λα εκβαζχλνπλ ζηε
δηεξεχλεζε ηεο αλζξψπηλεο ζπκπεξηθνξάο.
Καινχκε ηνπο καζεηέο λα αλαζχξνπλ ην ραξηί πνπ ηνπο δψζακε ζηελ αξρή
( θαη ζην νπνίν είραλ γξάςεη έλα πξψην ζρφιην ) θαη ηνπο δεηνχκε λα
μαλαζρνιηάζνπλ.
΢ηε ζπλέρεηα λα δνπλ ηα δχν ζρφιηα θαη θιείλνληαο ηα κάηηα λα ζθεθηνχλ
ηε δηθή ηνπο δηαδξνκή απφ ην πξψην ζην δεχηεξν.
Υσξίο λα δεηήζνπκε λα δηαβαζηεί νπνηνδήπνηε απφ ηα ζρφιηα, είλαη
ελδηαθέξνλ λα ξσηήζνπκε πφζνη άιιαμαλ ζέζε.
82
Γείγκαηα θσλώλ πνπ αθνύεη ε Κηθή θαη ν παππνύο:
83
84
ΣΗ ΥΡΔΗΑΕΔΣΑΗ ΔΝΑ ΠΑΗΓΗ ΓΗΑ ΝΑ ΜΔΓΑΛΧ΢ΔΗ ΚΑΛΑ ;
……………………………………..
……………………………………..
……………………………………..
……………………………………..
……………………………………..
ΣΗ ΖΣΑΝ ΓΗΑ ΜΔΝΑ ΑΤΣΟ ΣΟ ΠΑΗΓΗ ;
Ση έιεγα – ηη έθαλα φηαλ ήηαλ κσξφ …………………….........................

…………………………………….
…………………………………….
΋ηαλ πξσηνπήγε ζρνιείν ………………………………..

……………………………………
……………………………………
…………………………………….
΋ηαλ ηζαθψζεθε κε ηνπο θίινπο ηνπ …………………………………….

…………………………………….
…………………………………….
…………………………………….
΋ηαλ εξσηεχζεθε πξψηε θνξά ……………………………………..

……………………………………..
……………………………………..
΋ηαλ πέξαζε ζην παλεπηζηήκην ……………………………………..

…………………………………….
…………………………………….
Ση έδσζα θαη ηη ζέισ λα δψζσ αθφκα …………………………………….
…………………………………
ΣΔΛΗΚΑ ΠΗ΢ΣΔΤΔΣΔ ΠΧ΢ ΖΜΟΤΝ ΦΔΤΣΖ΢ ΠΑΠΠΟΤ΢ ;
ΣΗ ΑΛΛΟ ΘΑ ΘΔΛΑΣΔ ΝΑ ΜΑΘΔΣΔ ;
85
Β΄ δηαπξαγκάηεπζε
Δξέζηζκα
 Ξαλαδηαβάδνπκε ηελ αθήγεζε ηνπ παππνχ, γηα λα ππελζπκίζνπκε ηα
βαζηθά ζηνηρεία ηεο ηζηνξίαο: ν παππνχο ράλεη ζε λεαξή ειηθία ηνλ αδεξθφ
ηνπ (Αληψλε). Απηφο πξηλ πεζάλεη είρε αθήζεη έγθπν ηελ αξξαβσληαζηηθηά
ηνπ (Κηθή), ε νπνία δεηά απφ ηνλ παππνχ λα αλαιάβεη ην παηδί, γηα λα
κπνξέζεη λα παληξεπηεί. Πξάγκαηη ν παππνχο κεγαιψλεη σο δηθφ ηνπ γην
ηνλ παηέξα ηνπ κηθξνχ Αληψλε (Νίθν).
 Θέηνπκε ην ζέκα: έρνπκε κηα δπλαηή αλζξψπηλε ηζηνξία, ζηελ νπνία δχν
άηνκα κηα θξίζηκε ζηηγκή θαινχληαη λα θάλνπλ κηα επηινγή. Θα
δηεξεπλήζνπκε ηη επεξέαζε ηελ επηινγή ηνπο θαη ηηο ζπλέπεηεο πνπ είρε
απηή ζηνπο ίδηνπο θαη ζ’ έλα ηξίην άηνκν (ην παηδί), πνπ ε ηχρε ηνπ
θαζνξίζηεθε απφ ηηο δηθέο ηνπο επηινγέο.
Γξαζηεξηόηεηα
 Αλαζέηνπκε ζε θάζε νκάδα λα γξάςεη έλα πξσηνπξόζσπν θείκελν /
κνλόινγν ππνδπόκελε έλα δεδνκέλν ξόιν θαη κε ηε βνήζεηα εξσηήζεσλ
(πνπ κνηξάζηεθαλ ζε θχιιν εξγαζίαο θαη παξαηίζεληαη παξαθάησ). Οη
ξφινη αλά νκάδα είλαη:
α) ε Κηθή ηε ζηηγκή ηεο απφθαζεο,
β) ε Κηθή 18 ρξφληα κεηά,
γ) ν παππνχο ηε ζηηγκή ηεο απφθαζεο,
δ) ν παππνχο 18 ρξφληα κεηά,
ε) ν Νίθνο 18 ρξφληα κεηά (φηαλ καζαίλεη ηελ αιήζεηα γηα ηε κεηέξα ηνπ)
86
Παξνπζίαζε δξαζηεξηόηεηαο - ζπδήηεζε εληόο θαη εθηόο ξόισλ
 Καινχκε ηελ πξψηε νκάδα αξρηθά λα καο πεξηγξάςεη ηελ εξσίδα ηεο θαη
έπεηηα έλαο εθπξφζσπνο ηεο λα δηαβάζεη δξακαηνπνηεκέλα ην κνλόινγν
ηεο Κηθήο, φηαλ πήξε ηελ απφθαζή ηεο. ΢ηε ζπλέρεηα θαινχκε ηελ ηάμε λα
αλαξσηεζεί απφ ηη επεξεάζηεθε ε επηινγή ηεο Κηθήο (ειηθία, θνηλσληθφ
πεξίγπξν, βάζνο ζρέζεο κε ηνλ Αληψλε, δχλακε ραξαθηήξα).
 ΢εθψλνπκε ηε δεχηεξε νκάδα ζε ανακριτική καρέκλα θαη δεηάκε απφ ηελ

ηάμε λα ζέζεη εξσηήζεηο ζηελ Κηθή, 18 ρξφληα κεηά ηελ απφθαζή ηεο. Σνπο
δεηάκε, δειαδή, λα δηεξεπλήζνπλ ηηο ζπλέπεηεο ηεο απφθαζεο ηεο ζηε δσή
θαη ζηελ ςπρνινγία ηεο.
 Ζ ηξίηε νκάδα καο κηιά γηα ηε ζρέζε ηνπ παππνχ κε ηνλ αδεξθφ ηνπ θη
έπεηηα εθπξφζσπνο ηεο εθθέξεη ην κνλφινγν ηνπ παππνχ κε ηηο ζθέςεηο ηνπ,
φηαλ πήξε ηελ απφθαζή ηνπ. Ζ ηάμε αλαδεηά ηα θίλεηξα ηεο επηινγήο ηνπ
(σξηκφηεηα, ειηθία, αγάπε θη επζχλε πξνο ηνλ αδεξθφ, αιηξνπηζκφο
 Ζ ηέηαξηε νκάδα, πάιη ζε αλαθξηηηθή θαξέθια, δέρεηαη εξσηήζεηο σο

παππνχο 18 ρξφληα κεηά θη έηζη ε ηάμε αληρλεχεη ηηο ζπλέπεηεο ηεο πξάμεο
ηνπ. (Δδψ κπνξνχκε λα θάλνπκε ην ραξαθηεξηζκφ ηεο πξάμεο ηνπ θαη λα
ηνλίζνπκε ηελ αμία ηεο)
 Σέινο ζεθψλνπκε ηελ πέκπηε νκάδα πνπ καο κηιά ή δέρεηαη εξσηήζεηο σο
Νίθνο ηελ θξίζηκε ζηηγκή πνπ έκαζε ηελ αιήζεηα. Πξνζπαζνχκε λα
αληρλεχζνπκε ην θφζηνο απηήο ηεο ηζηνξίαο πάλσ ηνπ.
87
Νέα δξαζηεξηόηεηα
Αλ αιιάδακε ηα δεδνκέλα ηεο ηζηνξίαο θαη ν παππνχο αξληφηαλ λα αλαιάβεη
ην Νίθν; Εεηάκε απφ ηηο νκάδεο λα δψζνπλ κηα άιιε εμέιημε ζηελ ηζηνξία
αλαθέξνληαο ηηο ζπλέπεηεο γηα ηα ηξία πξφζσπα.
 Κάζε νκάδα δηαβάδεη ηελ ελαιιαθηηθή ηζηνξία ηεο. Έηζη έρνπκε (καδί κε
ηνπ βηβιίνπ) 6 εθδνρέο ηεο ηζηνξίαο.
 Σνπο δεηάκε λα δηαιέμνπλ πνηα εθδνρή ζα ήηαλ θαιχηεξε γηα ηνλ θάζε
ήξσα ρσξηζηά, κε ζθνπφ λα θάλνπκε δηαπηζηψζεηο ηνπ ηχπνπ: «δελ είλαη
εχθνιν λα βξεζεί κηα ιχζε ην ίδην θαιή γηα φινπο», «πνιιέο θνξέο κηα
επηινγή κπνξεί λα είλαη θαιή γηα ηνλ έλα θαη θαθή γηα ηνλ άιιν», «νη
αθνξηζκνί θαη νη θαηαδίθεο ζηηο επηινγέο ησλ αλζξψπσλ δελ πξέπεη λα
δίλνληαη αβαζάληζηα»
Άιιε κηα δξαζηεξηόηεηα

 Αλ κείλεη ρξφλνο ζ’ απηφ ην δίσξν, αιιηψο ζηελ αξρή ηνπ επφκελνπ
θάλνπκε ηελ άζθεζε «Ση είλαη ν παππνχο ηειηθά; Φεχηεο - ςεχηηθνο -
πξαγκαηηθφο - αιεζηλφο;», πνπ ην θχιιν εξγαζίαο ηεο παξαηίζεηαη
παξαθάησ. ΢ην ηέινο ζπκπιεξψλνπκε ην πνξηξέην ηνπ παππνχ (δεο
παξαθάησ)
88
Γείγκαηα θύιισλ εξγαζίαο πνπ δόζεθαλ θαηά ην δίσξν
Οη εξσηήζεηο γηα ην ρηίζηκν ησλ ξόισλ
Δίζηε ε Κηθή, ηφηε: κηα 19ρξνλε αλχπαληξε εγθπκνλνχζα θνπέια ηε δεθαεηία ηνπ
’60.
Πιάζηε ζην κπαιφ ζαο ην ξφιν, αθνχ ζθεθηείηε θαη εληνπίζεηε ηα παξαθάησ:
- Πνηα είλαη ηα ραξαθηεξηζηηθά ηεο Κηθήο; ____________________
________________________________________________________
________________________________________________________
- Γηεξεπλήζηε ηε ζρέζε ηεο κε ηνλ Αληψλε: ____________________

________________________________________________________
Λακβάλνληαο ππφςε ηηο εξσηήζεηο πνπ αθνινπζνχλ, γξάςηε έλα θείκελν ζε α΄

πξφζσπν, πνπ ζα κηιάηε γηα φζα πεξάζαηε, ληψζαηε, ζθεθηήθαηε
- Πψο έλησζεο φηαλ έκαζεο φηη πλίγεθε ν Αληψλεο;

- Γηαηί απνθάζηζεο λα αξξαβσληαζηείο ηφζν γξήγνξα μαλά;
- Πψο έλησζεο φηαλ θαηάιαβεο φηη είζαη έγθπνο;
- Ση ζε θφβηζε πην πνιχ;
- Πνηεο ελαιιαθηηθέο ιχζεηο ζθέθηεθεο γηα ην παηδί ζνπ;
- Γηαηί θαηέιεμεο ζηε ιχζε ηνπ παππνχ;
- ΢ε πεηξάδεη πνπ ζ’ αθήζεηο ην παηδί ζνπ;
Έλαο απφ ηελ νκάδα ζα αλαιάβεη ην ξφιν θαη ζα δηαβάζεη (ή ζα παίμεη) ην

κνλφινγν ζηελ ηάμε
89
Δίζηε ε Κηθή 18 ρξφληα κεηά. Λακβάλνληαο ππφςε ηηο εξσηήζεηο πνπ αθνινπζνχλ,
γξάςηε έλα θείκελν ζε α΄ πξφζσπν, πνπ ζα κηιάηε γηα φζα ληψζεηε θαη ζθέθηεζηε
ηψξα γηα εθείλε ηελ παιηά ηζηνξία
- Πψο είλαη ε δσή ζνπ ηψξα; Έρεηο παηδηά;

- ΢θεθηφζνπλ ηφζα ρξφληα / ζθέθηεζαη ηψξα θαζφινπ ην γην πνπ άθεζεο;
- Θα ήζειεο λα ηνλ μαλαζπλαληήζεηο;
- Γηαηί δελ ηνλ έςαμεο / επηθνηλψλεζεο καδί ηνπ ηφζα ρξφληα;
- Μεηάλησζεο πνπ ηνλ άθεζεο;
- Γηαηί πηζηεχεηο ηψξα φηη ην έθαλεο ηφηε;
- Θα ελεξγνχζεο ηψξα δηαθνξεηηθά;
Αθνχ θηηάμεηε ην θείκελν θαη ζθεθηείηε ην ξφιν ζαο, φιε ε νκάδα ζα έξζεη
κπξνζηά ζε αλαθξηηηθή θαξέθια θαη ζα δερηεί εξσηήζεηο απφ ηνπο ππφινηπνπο σο
Κηθή
Αλάινγα ήηαλ ηα θύιια εξγαζίαο θαη γηα ηνπο άιινπο ξόινπο
Αο ζθεθηνύκε κηα άιιε εθδνρή:
Αλ ν παππνχο είρε θάλεη δηαθνξεηηθή επηινγή θαη είρε αξλεζεί λα αλαιάβεη ην

ξφιν ηνπ παηέξα ηνπ Νίθνπ, δψζηε εζείο κηα άιιε εμέιημε ζηελ ηζηνξία καο, αθνχ
ζθεθηείηε ηηο ζπλέπεηεο γηα ηνπο ηξεηο ήξσεο: ηελ Κηθή, ηνλ παππνχ θαη ην Νίθν.
90
Γείγκαηα από ηα θείκελα ησλ νκάδσλ
Α) Από ηνπο κνλνιόγνπο ησλ ξόισλ
91
92
93
Β) Από ηηο ελαιιαθηηθέο εθδνρέο
94
95
14ν δίσξν – « Σα ιεπθά πεξηζηέξηα »
΢ΣΟΥΟΗ
 Άκεζε ζχλδεζε ηνπ θεηκέλνπ κε ηελ πξαγκαηηθφηεηα ηεο θαζεκεξηλήο δσήο
ησλ παηδηψλ. Ο παππνχο ηνπ θεηκέλνπ - ν παππνχο ηνπο
 Άλνηγκα ζε δχζβαηα ζέκαηα π.ρ. Γεξνθνκείν, ζάλαηνο
 Αλαθνξά ζην φλεηξν σο θνξέα ηνπ ππνζπλείδεηνπ θαη σο εξγαιείν ζηε
ινγνηερλία
 Παξνπζίαζε ηνπ νλείξνπ θηλεηηθά θαη εηθαζηηθά γξαθή
ΔΦΑΡΜΟΓΖ
 Καινχκε έλαλ αιεζηλφ παππνχ ζηελ ηάμε.
 Καηαξηίδνπκε απφ πξηλ καδί κε ηα παηδηά εξσηεκαηνιφγην – ζπλέληεπμε (
βι. παξαθάησ) πνπ απεπζχλεηαη ζηνπο δηθνχο ηνπο παππνχδεο , ψζηε λα
έρνπκε πνιπθσλία απφςεσλ ηεο ηξίηεο ειηθίαο.
Αθνινπζνύκε αληίζηξνθε πνξεία απφ ηα πξνεγνχκελα καζήκαηα .
Αληί δει. λα μεθηλήζνπκε κε ηελ αλάγλσζε ηνπ θεηκέλνπ θαη ζην ηέινο λα
θάλνπκε δηαζχλδεζε κε ηε δσή, μεθηλνχκε απφ ηε δσή (δει. ηνλ παππνχ) θαη
εληνπίδνπκε ηηο δηαζπλδέζεηο κε ην θείκελν.
 Καισζνξίδνπκε ηνλ παππνχ θαη πεξηιεπηηθά ηνλ ελεκεξψλνπκε γηα ηελ
ηζηνξία ψζηε λα κπνξεί λα θαηαλνεί γηαηί ξσηνχκε φζα ξσηνχκε θαη λα
παξαθνινπζεί ηηο πξνβιεπφκελεο ζπδεηήζεηο ή δξψκελα.
΢πλέληεπμε - εξσηεκαηνιόγην πξνο ηνλ παππνχ.

 νη καζεηέο ππνβάιινπλ εξσηήζεηο ,ζεκεηψλνπλ φηη ηνπο θάλεη εληχπσζε
απφ ηε δσή ,ηα βηψκαηα θαη ηηο ζθέςεηο πνπ ηνπο αθεγείηαη - θαηαζέηεη ν
απζεληηθφο παππνχο ,ελψ παξάιιεια εκπινπηίδνπλ πξνζζέηνληαο ηηο
απφςεηο ησλ δηθψλ ηνπο παππνχδσλ.
96
Αλάγλσζε
Γηαβάδνπκε ην θείκελν θαη ζην ζεκείν ηνπ νλείξνπ, ζει. 143 - 144,
ρακειψλνπκε ηα θψηα θαη επελδχνπκε κνπζηθά κε ην « Ζ ζθφλε ηνπ
ρξφλνπ» λν 6 )
Πξόθιεζε ζπδήηεζεο :
 ΢ε ηη κνηάδεη ν θηινμελνχκελνο παππνχο θαη νη δηθνί καο παππνχδεο κε ηνλ
« Φεχηε παππνχ »;
 Άλνηγκα ζην ζέκα : γεξνθνκείν
 Άλνηγκα ζην ζέκα : ζάλαηνο
(ηη ιέκε εκείο γηα ην ζάλαην , αλ ιέκε πνηέ, γηαηί θνβφκαζηε λα πνχκε , γηαηί
εμνβειίδεηαη απφ θάζε κνξθή καζεηείαο ;Ση ιέεη ε επηζηήκε , ηη ιέεη ε
ζξεζθεία, ηη ιέεη ε ινγνηερλία , ηη κπνξεί λα ζεκαίλεη ην « έρε κλήκε
ζαλάηνπ » ,ηη ζα θάλακε ζήκεξα φινη εκείο εάλ μέξακε ζίγνπξα φηη αχξην
δελ ζα δνχκε ; )
Δπεμεξγαζία νλείξνπ
 Πξνθαινχκε ζπδήηεζε κε ηα παηδηά γχξσ απφ ηα φλεηξα κε ζεηξά
θαζνδεγεηηθψλ εξσηήζεσλ:
- Πφζα φλεηξα ηνπ Αληψλε έρνπκε ζπλαληήζεη; (ηξία)
- ΢ε ηη ςπρηθή θαηάζηαζε είλαη ν Αληψλεο θάζε θνξά πνπ βιέπεη έλα
έληνλν φλεηξν; (ηαξαρήο)
- Γηαηί ε ζπγγξαθέαο καο ρξεζηκνπνηεί ζ’ απηά ηα ζεκεία φλεηξα; (γηα
λα αλαδείμεη ηελ ςπρηθή θαηάζηαζε)
- Απφ πνηα πιηθά θηηάρλνληαη ηα φλεηξά καο; (θφβνπο, επηζπκίεο,
έληνλεο εληππψζεηο θ.ι.π. - ππνζπλείδεην)
- ΋ια απηά είλαη επδηάθξηηα κέζα ζ’ έλα φλεηξν ή κεηακνξθσκέλα;
(κηθξή αλαθνξά ζηηο ςπραλαιπηηθέο ζεσξίεο γηα ηα φλεηξα)
 Δπηζηξέθνπκε ζην θείκελν, μαλαδηαβάδνπκε ην φλεηξν θαη δεηνχκε απφ ηα
παηδηά λα εληνπίζνπλ εθείλεο ηηο ιέμεηο / εηθφλεο πνπ απνηέιεζαλ ηα θχξηα
πιηθά ηνπ νλείξνπ ηνπ Αληψλε. Σηο γξάθνπκε ζηνλ πίλαθα (ιεπθφ
πεξηζηέξη, θνπιάξη, κάγνο αθίλεην ρέξη, κάληξα θ.ι.π.) Πξνζπαζνχκε λα
βξνχκε ηηο ππνζπλείδεηεο εγγξαθέο πνπ ηηο γέλλεζαλ, λα
απνθσδηθνπνηήζνπκε ην ζπκβνιηθή ηνπο ζεκαζία.
 Με άμνλεο απηέο ηηο ιέμεηο / εηθφλεο / ζχκβνια δεηνχκε απφ ηα παηδηά λα
απνδψζνπλ εηθαζηηθά ην φλεηξν.
Μνηξάδνπκε ζε θάζε νκάδα έλα ραξηφλη θαη ηνπο θαινχκε πξηλ αξρίζνπλ
ηελ εηθαζηηθή απηή απνηχπσζε, λα ρεηξηζηνχλ εηθαζηηθά ηηο ιέμεηο /
ζχκβνια. Φξνληίδνπκε λα εθνδηάζνπκε ηελ έκπλεπζε κε πνηθηιία πιηθψλ
ψζηε λα έρεη πνηθηιία δηεμφδσλ. Υξψκαηα , παληά, ρξπζφζθνλεο,
απνθφκκαηα θνπιαξηψλ, θιπ. ππεξεηνχλ ηελ εκπινθή ησλ παηδηψλ ζηελ
εηθαζηηθή ζπλδεκηνπξγία (κε ηαπηφρξνλε κνπζηθή ππφθξνπζε « πνιίηηθε
97
θνπδίλα» Δ. Ρεκπνχηζηθα ). Σελ ψξα απηή ν ιφγνο ,ε εηθφλα, ε κνπζηθή ,
αιιεινυπεξεηνχληαη θαη αιιεινδηεπξχλνληαη.
98
Μεξηθά από ηα έξγα πνπ παξήγαγαλ ηα παηδηά
99
100
( ε νπνία κπνξεί λα ιεηηνπξγήζεη ελαιιαθηηθά ηεο πξψηεο )
Κηλεηηθή παξνπζίαζε νλείξνπ.
Καηά ηελ επεμεξγαζία ηνπ νλείξνπ δίλνπκε θάπνηα ηδηαίηεξε βαξχηεηα

ζηηο ιέμεηο – ζξαχζκαηα, ζηηο εηθφλεο- ζξαχζκαηα, πνπ ζπλζέηνπλ ην θαηλνκεληθά
αζπλάξηεηφ ηνπ. Δληνπίδνπκε φηη πίζσ απφ ην θαηλνκεληθά αζπλάξηεην, ππάξρεη
έλα ηζρπξφ ζπκβνιηθφ ζεκαηλφκελν ( επηζπκίεο , πξνθεηείεο, θφβνη, θπγέο), κηα
ππφγεηα ινγηθή αιιεινπρία, φια ζε κηα ππεξξεαιηζηηθή ζπξξαθή.
 Εεηνχκε απφ φιεο ηηο νκάδεο λα ζπγθεληξψζνπλ ηηο ιέμεηο –θξάζεηο

θιεηδηά- ζχκβνια απφ ην φλεηξν, αιιά θαη απφ ηα άιια επίπεδα ηνπ
καζήκαηνο (ηηο ζπλεληεχμεηο, ηα ιφγηα ηνπ παππνχ). Γειαδή ιέμεηο-θξάζεηο
πνπ ζπλεηξκηθά ζα κπνξνχζαλ λα εληαρζνχλ ζηνλ εθηάιηε ηνπ Αληψλε. (
νιηζηηθή ππεξξεαιηζηηθή ζχλδεζε).Αθνχ ηα ζπγθεληξψζνπλ ,λα γξάςνπλ
κε δηθφ ηνπο ππεξξεαιηζηηθφ ηξφπν ην φλεηξν θαη λα θαληαζηνχλ ηηο εηθφλεο
ηνπ.
101
 ΢ηε ζπλέρεηα λα ην παξνπζηάζνπλ κε απηνζρεδηαζηηθή θίλεζε,
εκπινπηηζκέλν κε δηθνχο ηνπο ήρνπο (πρ. βφκβνπο, ππνςίζπξνπο ), ρξήζε
παληψλ, κνπζηθή ππφθξνπζε.
 Ζ ππεξξεαιηζηηθή θηλνχκελε παξνπζίαζε ηνπ νλείξνπ, κπνξεί λα μεθηλά
θαη λα ηειεηψλεη κε παγσκέλε εηθφλα.
102
103
104
105
15ν δίσξν - «Έλα πνπιί κε άζπξν θνπιάξη»
΢ΣΟΥΟΗ
 Να απνραηξεηήζνπλ ηνλ θεληξηθφ ήξσα (παππνχ), πνπ πεζαίλεη,
απειεπζεξψλνληαο ηα ζπλαηζζήκαηα ηνπο
 Να ρεηξηζηνχλ ηελ απψιεηα
 Να αλαξσηεζνχλ ηη πήξαλ θαηά ηε δηάξθεηα ηεο ρξνληάο απφ ηνλ ήξσα, απφ
ην βηβιίν
 Υαηξεηηζκφο ηνπ βηβιίνπ κε ζπκβνιηθφ ηξφπν.
 Να θιείζνπκε ηε δηαπξαγκάηεπζε απηνχ ηνπ βηβιίνπ, επηβεβαηψλνληαο κηα
λέα ζρέζε κε ην βηβιίν γεληθά
ΔΦΑΡΜΟΓΖ
Δξέζηζκα
Γηαβάδνπκε ην ηειεπηαίν θεθάιαην κε ηίηιν «Έλα πνπιί κε άζπξν
θνπιάξη». Ζ αλάγλσζε γίλεηαη κε κνπζηθή επέλδπζε απφ ηε «΢θφλε ηνπ
ρξφλνπ» ηεο Καξατλδξνπ (θνκκάηηα επηιεγκέλα , ψζηε λα πξνζηδηάδνπλ
ζην πεξηερφκελν θάζε θνξά ηνπ θεηκέλνπ - αγσλία, αηθληδηαζκφο, ζιίςε,
απψιεηα - θαη πξνζαξκνζκέλα ζηε δηάξθεηα ηεο αλάγλσζεο. ΢ην ζεκείν
πνπ αλαθέξνληαη ζηίρνη απφ ην ηξαγνχδη ηνπ Μ. Υαηδεδάθη , « Σα παηδηά
θάησ ζηνλ θάκπν », εκείο ην βάδνπκε λα αθνπζηεί δσληαλά ). Ο θσηηζκόο
είλαη ρακειφο θαη ν ηξφπνο αλάγλσζεο επηδηψθεη λα ππνβάιεη αηκφζθαηξα.
Σν ζπγθεθξηκέλν δίσξν ην δηαπξαγκαηεπηήθακε κε παξόκνην ηξόπν ζηα

δύν ηκήκαηα. Οη δύν δηαθνξεηηθέο παξνπζηάζεηο ζέινπλ απιώο λα δείμνπλ
ηνλ ηδηαίηεξν ηξόπν πνπ ην θάζε ηκήκα εμέθξαζε ηε ζπγθίλεζε ηνπ θαη ηνλ
ηειηθό ραηξεηηζκό ηνπ πξνο ην βηβιίν θαη ην πξόγξακκα.
106
Α΄ δηαπξαγκάηεπζε
 Μφιηο ηειεηψζεη ε αλάγλσζε, αθήλνπκε ηε κνπζηθή λα παίδεη γηα ιίγν θαη
πηάλνληαο ηελ αησξνχκελε ζπγθίλεζε ησλ παηδηψλ κνηξάδνπκε ζε άιινπο
ράξηηλα γαξχθαιια θαη ζε άιινπο ράξηηλα πνπιηά.
 Ο Αληψλεο απνραηξέηεζε ηνλ παππνχ ηνπ κε έλα πνίεκα ζε έλα
ηζαιαθσκέλν ραξηί, πνπ ζαλ γαξχθαιιν έξημε ζηνλ ηάθν ηνπ. Γε ληψζεηε θη
εζείο ηελ αλάγθε λα απνραηξεηήζεηε ηνλ ήξσα πνπ καο ζπληξφθεπε έλα
ρξφλν; ΋ζνη έρεηε ηα γαξχθαιια, γξάςηε πάλσ ηνπο κηα θξάζε
απνραηξεηηζκνχ ζηνλ παππνχ.
 Ο παππνχο «εκθαλίδεηαη» γηα ηειεπηαία θνξά ζηνλ Αληψλε σο πεξηζηέξη
ζην κπαιθφλη ηνπ. Αλ ην πεξηζηέξη / παππνχο κηινχζε, ηη ζα έιεγε ζηνλ
Αληψλε; ΋ζνη έρεηε ηα ράξηηλα πνπιηά, γξάςηε πάλσ ηνπο φ,ηη λνκίδεηε φηη
ζα έιεγε θεχγνληαο ν παππνχο ζηνλ εγγνλφ ηνπ.
Παξνπζίαζε ηεο δξαζηεξηόηεηαο

 Πξνζαξκφδνπκε ζηνλ πίλαθα δχν καχξα ραξηφληα, πνπ αλαγξάθνπλ ηηο
θξάζεηο: «Ο παππνχο έθπγε…», «Αληίν, παππνχ…». Εεηάκε απφ θάζε
παηδί λα ζεθσζεί θαη λα θνιιήζεη ην ραξηί ηνπ ζηα ραξηφληα.
 Εεηάκε απφ δχν καζεηέο λα δηαβάζνπλ ηα αλαγξαθφκελα ελαιιάμ

(γαξχθαιιν - πεξηζηέξη), ψζηε λα αθνπζηεί σο απνζπαζκαηηθφο δηάινγνο
107
Γάζθαινο ζε ξόιν - άζθεζε «καλδύα»
 Κάζεηαη ν δάζθαινο ζε θεληξηθή θαξέθια θαη ιέεη πσο είλαη ν Αληψλεο -
έλα παηδί πνπ έξρεηαη πξψηε θνξά ζε επαθή κε ην ζάλαην θαη είλαη
ζνθαξηζκέλν θαη ακήραλν γηα ην πψο ζα ρεηξηζηεί ηελ απψιεηα. Εεηά απφ
ηελ ηάμε λα ηνπ θηηάμνπλ έλα «καλδχα» πξνζηαζίαο (κε κηα ιέμε, κηα
θξάζε, κηα ζπκβνπιή), γηα λα αληηκεησπίζεη ηνλ πφλν θαη ηελ απψιεηα.
 ΢ηεθφκαζηε (αλ δνζεί ε απάληεζε) ή θαζνδεγνχκε ηα παηδηά ζηε ζεκαζία
ηεο δηαηήξεζεο ηεο αλάκλεζεο ηνπ λεθξνχ. Ο παππνχο ζην βηβιίν έρεη πεη:
«Απηφο πνπ θεχγεη, άκα ηνλ ζπκνχληαη, δεη γηα πάληα. Πεζαίλεη κφλν ζαλ δε
ηνλ ζπκάηαη θαλείο». Ο Αληψλεο ζπλεηδεηνπνηεί πσο ηνλ ηειεπηαίν ρξφλν
(πνπ παξαθνινπζνχκε ζην βηβιίν) ν παππνχο ηνπ πξνζπάζεζε λα ηνπ
θιεξνδνηήζεη πνιιά, αιιά φηη θη απηφο, αθνινπζψληαο ηα ίρλε ηνπ παππνχ,
σξίκαζε.
Υσξίδνπκε ηελ ηάμε ζε δχν νκάδεο, νη κηζνί είλαη παππνχδεο θαη νη κηζνί
Αληψλεδεο. Οη παππνχδεο θαινχληαη λα γξάςεη ν θαζέλαο ηνπο κηα ζθέςε /
θξάζε γηα ην ηη ζέιεζε λα δψζεη / δηδάμεη / θιεξνδνηήζεη ν παππνχο ζηνλ
Αληψλε απηφ ην ρξφλν. Οη Αληψλεδεο θαινχληαη λα γξάςνπλ κηα θξάζε /
ζθέςε γηα ην ηη πήξε / έκαζε / θιεξνλφκεζε ν Αληψλεο απφ ηνλ παππνχ
ηνπ.
Παξνπζίαζε - ηειηθή δξαζηεξηόηεηα
 ΢ηε ζπλέρεηα δεηάκε απφ ηα παηδηά λα έξρνληαη κπξνζηά ζε δεπγάξηα, έλαο
παππνχο - έλαο Αληψλεο, θαη λα ιέλε ν έλαο ζηνλ άιιν ηε θξάζε ηνπ θαηά
πξφζσπν. ΋πνηνο ηειεηψλεη απνκαθξχλεηαη ζρεκαηίδνληαο έλα θχθιν.
 ΢ην ηέινο είκαζηε φινη έλα θχθινο («ησλ δεκηνπξγηθψλ αλαγλσζηψλ» φπσο
ηνλ νλνκάζακε). Πηαλφκαζηε ρέξη - ρέξη θαη δεηάκε απφ ηνλ θαζέλα λα πεη
θσλαρηά θη απζφξκεηα ηη πήξε ν ίδηνο απφ ηνλ παππνχ, ηνλ Αληψλε, ην
βηβιίν.
 Κιείλνληαο ηε δξαζηεξηφηεηα θσλάδνπκε φινη καδί: «Αληίν, ςεχηε
παππνχ»
 Σα παηδηά παίξλνπλ γηα πξψηε θνξά ην βηβιίν ζην ζπίηη ηνπο, ηψξα πηα πνπ
ην θαηέθηεζαλ βήκα βήκα.
108
Μεξηθά από όζα έγξαςαλ ηα παηδηά απνραηξεηώληαο ηνλ παππνύ
 Θα ήζεια λα μέξεηο φηη καδί ζνπ πεξάζακε ίζσο ηηο σξαηφηεξεο ζηηγκέο
καο θαη ηα σξαηφηεξα πξσηλά φιεο ηεο ρξνληάο. ΢’ αγαπήζακε, ζε
ζαπκάζακε θαη ζε πηζηέςακε.
 Φεχηε παππνχ, δελ είζαη ςεχηεο! Απηφ ήηαλ αιήζεηα θαη πφλεζε.
 Αληίν ςεχηε - αιεζηλέ παππνχ. Θα είζαη πάληα ην αζπξφκαπξν πνπιί,

πνπ ζα θάζεηαη ζην κπαιθφλη.
 Σψξα πνπ έθπγεο, εγψ δε ζα ζηακαηήζσ λα ζε ζθέθηνκαη… Κάζε βξάδπ

ζα θνηηάσ η’ αζηέξηα θαη ζα ζε ζπκάκαη!! Αληίν, παππνχ κνπ!
 Παππνχ, εζχ κνπ έκαζεο λα δσ ηε δσή θάζε ζηηγκή. Με ηα ηφζα ηαμίδηα

ζνπ θαη ηηο πεξηπέηεηεο ζνπ θαηάιαβα φηη θάζε ζηηγκή κπνξεί λα γίλεη
μερσξηζηή.
 Σψξα μέξσ πψο είλαη λα είζαη γελλαίνο, λα ηνικάο, λ’ αγαπάο, θαη λ΄

απνδέρεζαη. Έθαλεο ηε δσή κνπ θαιχηεξε.
 Μνπ έκαζεο λ’ αληηκεησπίδσ ηνπο θφβνπο κνπ θαη ηηο δεηιίεο κνπ. Να
είκαη πην γελλαίνο θαη πην απζφξκεηνο θαη κε πην πνιιή απηνπεπνίζεζε.
 Παππνχ… ςεχηεο…αιεζηλφο…ρκ…πνηνο μέξεη! Δίηε λαη…είηε φρη…

κνπ έκαζεο πνιιά…!!! Να κελ μερλψ απηνχο πνπ κ’ αγαπνχλ…, λα κελ
μερσξίδσ ηνπο αλζξψπνπο, λ’ αγαπψ ην ζέαηξν, αθφκε θη αλ… δελ
.έδεηρλα…!!! ΢’ αγαπψ πνιχ ςεχηε παππνχ κνπ…!!!
109
Β΄ δηαπξαγκάηεπζε
Αθνχ ηειεηψζεη ε αλάγλσζε, αθήλνπκε ηελ αλακελόκελε ζπγθίλεζε λα πάξεη
ην ρώξν θαη θπξίσο ην ρξόλν ηεο.
Εεηνύκε ηελ πξώηε ζθέςε ,ην πξώην ζπλαίζζεκα, κπξνζηά ζην ηέινο θαη ηνπ
παππνχ θαη ηνπ βηβιίνπ.
 Δίλαη πιένλ δεδνκέλν φηη ν Αληψλεο θαη ν παππνχο βξίζθνληαη ζε δχν
δηαθνξεηηθνχο θφζκνπο.
Παίξλνπκε δχν ραξαθηεξηζηηθέο θνπβέληεο ηνπ θεηκέλνπ πνπ
« ζπλδένπλ » ηνπο δχν απηνχο θφζκνπο :
α) « Κχξην παππνχ …πέηαλε »

β) « Αλ θχγσ θαη δεηο έλα πνπιί λα πεηάεη κπνξεί λα είλαη ε ςπρή
κνπ »
 Θέηνπκε ηελ πξώηε θξάζε σο επηθεθαιίδα ζην δσηηθό ρώξν ηνπ
Αληώλε θαη δεηνχκε απφ ηηο κηζέο νκάδεο λα γξάςνπλ ζε α΄ πξφζσπν ηη
ζθέθηεηαη, ηη ληώζεη, ηη ιέεη ζηνλ εαπηό ηνπ θαη ζηνλ παππνύ ηνπ ν
Αληώλεο κέζα ηνπ( βι. θχιιν εξγαζίαο).
Θέηνπκε ηε δεύηεξε θξάζε σο επηθεθαιίδα ζην δσηηθό ρώξν ηνπ
παππνύ θαη δεηνχκε απφ ηηο ππφινηπεο νκάδεο λα γξάςνπλ ζε α΄ πξφζσπν
ηη ζθέθηεηαη , ηη ληώζεη θαη ηη ιέεη ζηνλ εαπηό ηνπ θαη ζηνλ Αληώλε , ν
παππνύο κέζα ηνπ.
Δπηρεηξνχκε δει.κηα πξψηε πξνζέγγηζε ζηνλ αθεγεκαηηθφ ηξφπν:

εζσηεξηθφο κνλφινγνο.
Γίλνπκε έκκεζα ηα ραξαθηεξηζηηθά ηνπ εζσηεξηθνύ κνλόινγνπ
δεηψληαο λα θέξνπλ ζηελ επηθάλεηα νηηδήπνηε λνκίδνπλ δηαζρίδεη ηελ ςπρή
θαη ην λνπ ηνπ θάζε ήξσα ,ζε κηα αδηάθνπε ξνή ιφγνπ, φπνπ ην πξηλ, ην
ηψξα, ην κεηά, ζα κπιέθνληαη ζε έλα αμεδηάιπην κείγκα , αζπλερέο.
Σνλίδνπκε φηη ε γξαθή κπνξεί λα είλαη ειιεηπηηθή , ππαηληθηηθή, αληηθαηηθή
110
ζπρλά λα δίλεη ηελ εληχπσζε ηνπ επζχ ιφγνπ θαη άιινηε λα θάλεη ρξήζε
β΄πξνζψπνπ.
 ΋ηαλ νη νκάδεο ηειεηψζνπλ απηή ηελ παξαγσγή εζσηεξηθνχ κνλφινγνπ,
ηνπο δεηνχκε λα ρσξίζνπλ νξηδφληηα ην θείκελφ ηνπο ζε ηέζζεξα (ηπραία)
θνκκάηηα (ζηα ζεκεία πνπ άιιαδαλ π.ρ. παξάγξαθν).
 ΢ην ηέινο ηνπο θαινχκε λα δηαβάζνπλ ηα θνκκάηηα απηά ελαιιάμ, δει.
παππνχο –Αληψλεο, παππνχο – Αληψλεο , κε ζπλερφκελε ξνή.
Πξψηνο ζηφρνο είλαη ε ζπλαηζζεκαηηθή απνθόξηηζε κέζα απφ ηνλ

θαληαζηηθφ απηφ εζσηεξηθφ κνλφινγν (δηάινγν;). Σαπηφρξνλα φκσο
αηζηνδνμνχκε φηη ε ηπραία ζπξξαθή – ζπλαλάγλσζε, εθηφο απφ ην ζηνηρείν
ηνπ πεξίεξγνπ, εκπεξηέρεη/ επηθπιάζζεη ηελ έθπιεμε ηεο εληύπσζεο ελόο
εληαίνπ (ππεξξεαιηζηηθνχ ίζσο) θεηκέλνπ, φπνπ ηα δχν πξφζσπα θαη νη δχν
θφζκνη δηαιέγνληαη, σο λα έρνπλ πάξεη θσλή απφ έλα ρέξη.
Θέινληαο λα απιψζνπκε ηα θεηκεληθά εξεζίζκαηα εθηφο θεηκέλνπ, ζηε βησκαηηθή

πεξηνρή ησλ καζεηψλ πεξλνχκε ζηελ
Πνηεο άιιεο κνξθέο « απψιεηαο – ηέινπο » ππάξρνπλ ζηε δσή καο;
Πώο δηαρεηξηδόκαζηε κηα «απώιεηα»
(΢πλδπάδνπκε ηελ ηερληθή « δάζθαινο ζε ξφιν»κε ηελ ηερληθή ηνπ
« καλδχα »)
Γάζθαινο : « Δίκαη ην « ιππεκέλν ηέινο »
- Δλφο αλζξψπνπ
- Μηαο ζρέζεο
- Μηαο θηιίαο
- Δλφο βηβιίνπ
- Μηαο ρξνληάο …
Παξεγνξήζηε κε, πείηε κνπ απφ πνχ λα αληιήζσ δχλακε, λα θξαηεζψ »
 Εεηνχκε δει. απφ ηα παηδηά λα εκβαζχλνπλ ζηνλ ηξφπν δηαρείξηζεο

απηνχ ηνπ ζπλαηζζήκαηνο , πξνθεηκέλνπ λα απνθηήζνπλ εθείλα ηα
εξγαιεία πνπ θάζε θνξά ζα ηνπο νδεγνχλ ζε πγηείο ππεξβάζεηο θαη
φρη ζε απψιεηεο ρξφλνπ ή αμηνπξέπεηαο.
Κιείλνπκε κε ην βαζηθό εθ’ όιεο ηεο ύιεο εξώηεκα :
Ήηαλ ςεχηεο « Ο ςεχηεο παππνχο » ;
Καη επεηδή ην ςεχηηθν ή ην αιεζηλφ θξίλεηαη ίζσο, κφλν απφ ην έκπξαθην

αιηζβεξίζη αλάκεζα ζηηο αλζξψπηλεο ζρέζεηο, πεξλνχκε ζηηο ηειεπηαίεο
δξαζηεξηφηεηεο :
111
Ση έδσζε ζε θάζε ζρέζε ηνπ ν ςεχηεο παππνχο; (βι. θχιιν εξγαζίαο)
΢αλ θαηαθιείδα ,ζαλ ραηξεηηζκό,
Ση έδσζε ζε εκάο ν ςεχηεο παππνχο;
Απηφ ην ηειεπηαίν εξψηεκα, θαινχκε ηνπο καζεηέο καο, λα ην

παξνπζηάζνπλ αλά νκάδεο ζε ζσκαηηθό γιππηό , ιέγνληαο κφλν κία ιέμε
γηα ηελ πξνζσπηθή ηνπο είζπξαμε.
΢πλδπάδνπκε δει. θαη ηαπηφρξνλα δηδάζθνπκε βησκαηηθά ,ηελ ππθλσηηθή
δχλακε ηνπ ζσκαηηθνχ ιφγνπ θαη ηελ έληαζε ηεο ιεθηηθήο νηθνλνκίαο ,
θάζε θνξά πνπ πξνζπαζνχκε λα απνηππψζνπκε,( φζν κπνξνχκε λα
απνηππψζνπκε) ην ζπλνιηθφ θξαδαζκφ( θαη φρη κφλν) πνπ καο αθήλεη
θάπνηνο ή θάηη.
Σαπηφρξνλα αζθνχκε ηνπο καζεηέο –ζεαηέο ζηε αλάγλσζε ηεο εηθφλαο,
ζηελ πνιπζεκία ηεο, θαη ζηε δχλακε πνπ εκπεξηέρεη ε απνηχπσζε ηεο
θίλεζεο κέζα ζηελ αθηλεζία.
112
113
114
Σειεπηαίν δίσξν - Διάηε λα παίμνπκε κε ηνλ «Φεύηε
παππνύ»
΢ην πξνεγνχκελν δίσξν ηειεηψζακε ηελ αλάγλσζε θαη ηε δηαπξαγκάηεπζε ηνπ
βηβιίνπ ζε έλα θιίκα ζπλαηζζεκαηηθήο θφξηηζεο, ζπγθίλεζεο θαη ιίγεο ζιίςεο.
Νηψζακε φκσο φηη πξέπεη λα γίλεη θάηη αθφκα, πνπ ζα αληέζηξεθε ηελ αηκφζθαηξα
θαη ζα απνγείσλε ηε δηάζεζε ησλ παηδηψλ. Έηζη γελλήζεθε ε ηδέα ηνπ 16νπ δίσξνπ.
Με ζηόρνπο:
 λα αλαθεθαιαηψζνπκε φζα δηαβάζακε θαη φζα θάλακε φιε ηε ρξνληά
 λα ελψζνπκε ηα δχν ηκήκαηα πνπ δνχιεςαλ ην πξφγξακκα ζε κηα θνηλή
επράξηζηε δξαζηεξηφηεηα
 θαη ηειηθά λα παίμνπκε θαη λα δηαζθεδάζνπκε, γηαηί κε ηα παηδηά θάζε ηη
κπνξεί λα κεηαηξαπεί ζε παηρλίδη,
ζθεθηήθακε ηελ θαηαζθεπή ελφο επηηξαπέδηνπ παηρληδηνχ, πνπ ζα κπνξνχζαλ λα
παίμνπλ φζνη δηάβαζαλ ηνλ «Φεχηε παππνχ» θαη πξσηίζησο, βέβαηα, εκείο.
ΔΦΑΡΜΟΓΖ
Πξνεξγαζία
 Καηαζθεπάζακε εθ ησλ πξνηέξσλ έλα ηακπιφ (έλα θνκκάηη θειιφο, δπν
ραξηφληα, έλα απιφ ζρέδην, ιίγεο θσηνγξαθίεο καο), πνπ παξίζηαλε κηα
δηαδξνκή. Σε δηαδξνκή απηή έπξεπε λα θάλνπλ φζνη ζπκκεηείραλ ζην
παηρλίδη. Γηα λα ζηεθζνχλ φκσο ληθεηέο ζηε δηάξθεηα ηεο δηαδξνκήο έπξεπε
λα απαληήζνπλ ζε ζεηξά εξσηήζεσλ θαη λα μεπεξάζνπλ πνιιέο δνθηκαζίεο.
115
 Δπηλνήζακε ζηε ζπλέρεηα ηνπο θαλφλεο ηνπ παηρληδηνχ (παξαηίζεληαη
παξαθάησ) αμηνπνηψληαο ζηνηρεία ηνπ βηβιίνπ, αιιά θαη ηελ «εκπεηξία» καο
απφ ηα ηφζα επηηξαπέδηα πνπ θπθινθνξνχλ θαη φινη έρνπκε παίμεη.
Πξνεηνηκαζία
 Σελ πξψηε ψξα (αλ θαη ηειηθά ρξεηάζηεθε πεξηζζφηεξνο ρξφλνο) ηα παηδηά
ζε θάζε ηκήκα ρσξηζηά θιήζεθαλ λα επηλνήζνπλ θαη λα γξάςνπλ ζηηο
θαξηέιεο ηνπ παηρληδηνχ ηηο εξσηήζεηο θαη ηηο δνθηκαζίεο, πνπ ζα
δπζθφιεπαλ ηνπο αληηπάινπο . Ξεθχιιηζαλ ην βηβιίν, έςαμαλ, ζθέθηεθαλ,
ηαμηλφκεζαλ, θαηαζθεχαζαλ κε κεγάιε επξεκαηηθφηεηα θαη ηδηαίηεξν
ελζνπζηαζκφ.
Καη ηώξα παίδνπκε

 Έπεηηα θάζε ηκήκα ζπγθξφηεζε ηελ πεληακειή νκάδα ηνπ απφ φζνπο
ζεσξνχζε θαινχο γλψζηεο ηνπ βηβιίνπ θαη ηα δχν ηκήκαηα ζπλαληήζεθαλ
γηα λα παίμνπλ!!
 Ζ αηκφζθαηξα ππήξμε εθξεθηηθή. Οη νκάδεο έπαημαλ κε απίζηεπην θέθη,
ζπλαγσληδφκελεο κε ζεηηθφ ηξφπν. Οη ππφινηπνη καζεηέο απνηέιεζαλ έλα
ελζνπζηψδεο θνηλφ, πνπ επεπθεκνχζε, ελίζρπε, ρεηξνθξνηνχζε ηηο νκάδεο.
Υξεηάζηεθε ηειηθά λα ρξεζηκνπνηήζνπκε ηξεηο δηδαθηηθέο ψξεο θαη ζίγνπξα
ηα παηδηά δε ζα είραλ θακία αληίξξεζε θαη γηα πεξηζζφηεξεο.
116
 Έηζη ην γνεηεπηηθφ ηαμίδη κηαο ρξνληάο κε φρεκα έλα βηβιίν ηειείσζε. Καη
βάιακε ηειεία κε ηνλ πην ραξνχκελν ηξφπν: Παίδνληαο!!!
117
« Φεύηεο παππνύο »
Καλόλεο παηρληδηνύ
1. Παίδνπλ δχν παίρηεο ή δχν νκάδεο, Ζ θάζε νκάδα έρεη έλα πηφλη κε ην ρξψκα πνπ
ζα επηιέμεη. ΋ια ηα πηφληα ηνπνζεηνχληαη ζηε αθεηεξία θαη φπνηνο ξίμεη ην
πςειφηεξν λνχκεξν κε ην δάξη μεθηλά.
2. ΢θνπφο ηνπ παηρληδηνχ είλαη λα θηάζεη ζην ηέινο ηεο δηαδξνκήο, αθνχ φκσο
πξψηα έρεη καδέςεη 8 δηαθνξεηηθέο θάξηεο πξνζψπσλ ηεο δσήο ηνπ παππνχ θαη 3
θάξηεο ηφπσλ πνπ έδεζε. ΋πνηνο θηάζεη πξψηνο κε ηηο θάξηεο ληθά.
3. Κάζε παίρηεο θηλείηαη ζην ηακπιφ ηφζεο ζέζεηο φζεο δείρλεη ην δάξη, πνπ ζα
ξίρλεη. Αλ πέζεη ζε ηεηξάγσλν πνπ έρεη ην γξάκκα Δ, ηξαβά κηα θάξηα εξψηεζεο
(απφ απηέο πνπ ζα έρεη εηνηκάζεη ν αληίπαινο) θη ν αληίπαινο ηνπ ζέηεη ηελ
εξψηεζε, πνπ αθνξά θάπνην πξφζσπν ή ηφπν. Αλ απαληήζεη, θεξδίδεη ηελ θάξηα
κε ην πξφζσπν ή ηνλ ηφπν. Αλ δελ απαληήζεη, πάεη πίζσ ηφζα ηεηξάγσλα φζα
έιεγε ην δάξη ηνπ (ρσξίο δηθαίσκα λα ηξαβήμεη άιιε εξψηεζε, αλ πέζεη ζε
ζρεηηθφ ηεηξάγσλν)
4. Αλ έλαο παίρηεο πέζεη ζε ηεηξάγσλν πνπ έρεη πάλσ ην γξάκκα Γ, ηξαβά κηα θάξηα
δνθηκαζίαο (απφ απηέο πνπ έρεη εηνηκάζεη ν αληίπαινο) θαη ν αληίπαινο ηνπ ζέηεη
ηε δνθηκαζία πνπ αλαγξάθεηαη ζηελ θάξηα. Αλ ηα θαηαθέξεη, θεξδίδεη φπνηα
θάξηα πξνζψπνπ ή ηφπνπ ζέιεη ή ρξεηάδεηαη. Αλ δελ ηα θαηαθέξεη ράλεη φπνηα
θάξηα απνθαζίζεη αληίπαινο. Δλλνείηαη φηη ζε θάζε εξψηεζε ή δνθηκαζία ε
νκάδα κπνξεί λα ζπλεξγάδεηαη ή λα αλαζέηεη ζε φπνην κέινο ηεο λνκίδεη
θαηάιιειν λα δηεθπεξαηψζεη ηε δνθηκαζία.
5. Κάζε θάξηα εξψηεζεο ή δνθηκαζίαο πνπ ρξεζηκνπνηείηαη ηνπνζεηείηαη απφ θάησ.
Αλ θάπνηνο πέζεη ζε εξψηεζε γηα πξφζσπν ή ηφπν πνπ έρεη ήδε πάξεη, δεηά
αιιαγή εξψηεζεο (ελψ ν αληίπαινο ειέγρεη αλ φλησο έρνπλ ηε ζρεηηθή θάξηα)
6. Αλ θάπνηνο καδέςεη ηηο θάξηεο πξηλ θηάζεη ζην ηέινο ηεο δηαδξνκήο, πξέπεη λα
θηάζεη ζην ηέινο γηα λα ληθήζεη. Αλ θάπνηνο θηάζεη ζην ηέινο ηεο δηαδξνκήο
ρσξίο λα έρεη ηηο θάξηεο, θηλείηαη πξνο ηα πίζσ, ψζπνπ λα καδέςεη ηηο θάξηεο.
7. ΋πνηνο πέζεη ζε ηεηξάγσλν κε άιιν είδνο νδεγίαο γηα ηηο θηλήζεηο ηνπ, αθνινπζεί
ηηο ζρεηηθέο νδεγίεο.
8. Κάξηεο πξνζψπσλ πνπ ππάξρνπλ είλαη :Αληψλεο, Παηέξαο Αληψλε, Μεηέξα
Αληψλε, Μαξγθψ, κηθξή Μαξθγψ, Σξανξέ, Αδειθφο ηνπ παππνχ, Κηθή, Λάξα,
Παηέξαο ηνπ Ηκξάλ. Κάξηεο ηφπσλ πνπ ππάξρνπλ: Αζήλα, Αθξηθή, Παξίζη, Κσο
9. ΢ην ηακπιφ ζα ππάξρεη έλα κπζηηθφ ηεηξάγσλν γηα θάζε νκάδα, πνπ ζα ιέγεηαη ην
«κπζηήξην ηεο γηαγηάο». Πνην είλαη απηφ ην ηεηξάγσλν γηα θάζε νκάδα ζα ην
νξίδεη ε αληίπαιε ηεο νκάδα ζηελ αξρή ηνπ παηρληδηνχ θαη ζα ην θξαηά θξπθφ. Αλ
πέζεη ζ’ απηφ ε νκάδα, νη αληίπαινη ζα ηελ ξσηνχλ: «απνθάιπςε ή ζπλέρεηα;» Αλ
δεηήζνπλ «απνθάιπςε», ζα ηνπο ζέηνπλ νη αληίπαινη ηελ πην δχζθνιε εξψηεζε
πνπ ζθέθηεθαλ. Αλ νη άιινη ηελ απαληήζνπλ θέξδηζαλ ην παηρλίδη, αλ φρη ην
έραζαλ. Έηζη ζα είλαη κηα επηινγή κεγάινπ ξίζθνπ, πνπ κπνξνχλ φκσο λα
αξλεζνχλ ιέγνληαο «ζπλέρεηα». Μπνξνχλ φκσο ζε άιιε θάζε ηνπ παηρληδηνχ, αλ
βξεζνχλ ζην ίδην ηεηξάγσλν , λα ξηζθάξνπλ.
118
ΦΤΛΛΟ ΑΞΗΟΛΟΓΖ΢Ζ΢
ΣΟΤ ΠΡΟΓΡΑΜΜΑΣΟ΢ «ΦΔΤΣΖ΢ ΠΑΠΠΟΤ΢»
ΑΠΟ ΣΟΤ΢ ΜΑΘΖΣΔ΢ ΠΟΤ ΢ΤΜΜΔΣΔΗΥΑΝ
1. Κάζε Σεηάξηε πξνηηκνχζεο λα θάλεηο

Ν. ε. θείκελα απφ ην αλζνιφγην «Φεχηε παππνχ»
2. Βάιε ζε ζεηξά πξνηεξαηφηεηαο ηη ζνπ άξεζε πεξηζζφηεξν ζηε δηάξθεηα

ελφο δίσξνπ δηδαζθαιίαο ηνπ «Φεχηε παππνχ»
Ζ αλάγλσζε ⁪, ε ζθελνζεηεκέλε αλάγλσζε ⁪, ε ζπδήηεζε ⁪, ε ψξα ηεο
νκαδηθήο εξγαζίαο ⁪, ε ψξα ηεο παξνπζίαζεο ησλ εξγαζηψλ ⁪,
νη πξνβνιέο ⁪, ε κνπζηθή επέλδπζε (ζηελ αλάγλσζε ή δξαζηεξηφηεηα) ⁪
3. Πξνηηκνχζεο κε ζεηξά πξνηεξαηφηεηαο εξγαζίεο:

Αηνκηθέο ⁪, ζε δεπγάξηα ⁪, νκάδαο ⁪, ⁪
ζπλφινπ
4. Πνην είδνο αζθήζεσλ / δξαζηεξηνηήησλ ζνπ άξεζε κε ζεηξά

πξνηεξαηφηεηαο:
Μεηαηξνπή θεηκέλνπ (π.ρ. απφ αθήγεζε ζε δηάινγν ή πνίεκα) ⁪ , παξαγσγή
πξσηφηππνπ θεηκέλνπ⁪, δξακαηνπνίεζε ⁪ , ζελάξην εθπαηδεπηηθνχ
δξάκαηνο ⁪, εηθαζηηθά ⁪, δνπιεηά κε ραξηφληα ⁪ , δνπιεηά κε θχιιν
εξγαζίαο ⁪ , ζχληνκε θαηαγξαθή ζθέςεσλ / αληηδξάζεσλ /
ζπλαηζζεκάησλ ⁪, παηρλίδηα ⁪
5. Ση έλησζεο θάζε Σεηάξηε ζην δίσξν ηεο δηαπξαγκάηεπζεο ηνπ «Φεχηε

παππνχ»; (Κχθισζε φζα ζε αθνξνχλ)
Α) Αλακνλή γηα ηελ εμέιημε ηεο ηζηνξίαο

Β) Πξνζδνθία γηα ηνλ ηξφπν πξνζέγγηζεο
Γ) Βαξεκάξα
Γ) Οπδεηεξφηεηα
Δ) Απαιιαγκέλνο απφ ηε ινγηθή ηεο εμέηαζεο / αμηνιφγεζεο
119
΢Σ) Κφπσζε απφ ηε δηάξθεηα ηεο δηαπξαγκάηεπζεο
Ε) Αθφκα έλα άρξεζην κάζεκα
6. Σζέθαξε ηη απφ ηα παξαθάησ ζνπ άξεζε ή ζε δπζθφιεςε (ή θαη ηα δχν)

ζην πξφγξακκα ηνπ «Φεχηε παππνχ»
Άξεζε Γπζθφιεςε
α) Σα ζέκαηα πνπ έζηγε ην βηβιίν ⁪ ⁪

β) Ζ δηαθνξεηηθή θάζε θνξά πξνζέγγηζε ⁪ ⁪
γ) Ο πξσηαγσληζηηθφο ξφινο πνπ θιήζεθα
ζπρλά λα παίμσ ⁪ ⁪
δ) ΋ηη ρξεηάζηεθε λα κηιήζσ γηα ηνλ εαπηφ κνπ ⁪ ⁪
ε) Ζ έθζεζε κπξνζηά ζε φινπο ⁪ ⁪
ζη) Ζ δηαθνξά κε ηε κέρξη ηψξα δηδαθηηθή
ηεο ινγνηερλίαο ⁪ ⁪
δ) Ζ ζπλεξγαζία κε ηελ νκάδα ⁪ ⁪
ε) Ζ δηάλνημε ηνπ καζήκαηνο ζηνλ θφζκν
(π.ρ. πξφζθιεζε εζνπνηνχ, παππνχ) ⁪ ⁪
7. Γηάιεμε 2 δίσξα ηνπ πξνγξάκκαηνο πνπ ζεσξείο πην επηηπρεκέλα θαη
αηηηνιφγεζε ηελ επηινγή ζνπ
Α)______________________________________________________________
________________________________________________________________
________________________________________________________________
________________________________________________________________
________________________________________________________________
Β)______________________________________________________________
________________________________________________________________
________________________________________________________________
________________________________________________________________
________________________________________________________________
120
8. Γηάιεμε 2 εξγαζίεο / δξάζεηο πνπ ζνπ άξεζαλ θαη αηηηνιφγεζε ηελ
άπνςή ζνπ
Α)______________________________________________________________
________________________________________________________________
________________________________________________________________
________________________________________________________________
________________________________________________________________
Β)______________________________________________________________
________________________________________________________________
________________________________________________________________
________________________________________________________________
________________________________________________________________
9. Γηάιεμε 2 εξγαζίεο / δξάζεηο πνπ δελ ζνπ άξεζαλ θαη αηηηνιφγεζε ηελ
άπνςή ζνπ
Α)______________________________________________________________
________________________________________________________________
________________________________________________________________
________________________________________________________________
________________________________________________________________
Β)______________________________________________________________
________________________________________________________________
________________________________________________________________
________________________________________________________________
________________________________________________________________
10.΋ηαλ ηειείσζε ην βηβιίν ζρεδφλ φινη εθθξάζαηε έληνλα ζπλαηζζήκαηα

ζπγθίλεζεο. Απηφ ηη απνηέιεζε γηα ζέλα:
Έλα ζπλαίζζεκα ηεο ζηηγκήο ⁪
Αθνξκή γηα έλα λέν βηβιίν ζηνλ ειεχζεξν ρξφλν κνπ ⁪
Δπηζπκία γηα επαλάιεςε ηνπ εγρεηξήκαηνο ζηελ ηάμε ⁪
Γελ έλησζα θάηη ηδηαίηεξν ⁪
11.Πνηεο αμίεο ή άιια δεηήκαηα πηζηεχεηο φηη απηφ ην πξφγξακκα,
ρξεζηκνπνηψληαο βέβαηα ην πιηθφ ηνπ βηβιίνπ, πξνζπάζεζε λα
πξνσζήζεη κέζα ζνπ
121
________________________________________________________________
________________________________________________________________
________________________________________________________________
________________________________________________________________
________________________________________________________________
________________________________________________________________
________________________________________________________________
12.Πψο αμηνινγείο ηνλ θαζεγεηή ζνπ γηα ηνλ ηξφπν νξγάλσζεο ηεο
δηαδηθαζίαο; (πξνρεηξφηεηα / ιεπηνκεξήο νξγάλσζε, θαληαζία, έθπιεμε
/ επαλάιεςε, έδσζε ή φρη ζε καο ηνλ πξψην ξφιν, πξνψζεζε ή φρη ηε
δηθή καο έθθξαζε)
________________________________________________________________
________________________________________________________________
________________________________________________________________
________________________________________________________________
________________________________________________________________
13.Πηζηεχεηο φηη ε ζπκκεηνρή ζνπ ζην ζπγθεθξηκέλν πξφγξακκα θαη ν

ηξφπνο πνπ δνχιεςεο ζ’ απηφ επεξέαζε κε θάπνην ηξφπν ηελ επίδνζή
ζνπ ζε άιια καζήκαηα;
________________________________________________________________
________________________________________________________________
________________________________________________________________
________________________________________________________________
14.Σειηθά πνην ζεσξείο ην πξνζσπηθφ ζνπ θέξδνο απφ απηή ηελ εκπεηξία;
________________________________________________________________
________________________________________________________________
________________________________________________________________
________________________________________________________________
15.Θα επαλαιάκβαλεο κε επραξίζηεζε θάηη αλάινγν ζην κέιινλ;

________________________________________________________________
________________________________________________________________
________________________________________________________________
________________________________________________________________
122
΢πκπεξάζκαηα από ηα θύιια αμηνιόγεζεο ησλ καζεηώλ
Μεηά ην ηέινο ησλ 16 δίσξσλ πνπ δηήξθεζε ην πξφγξακκα, ζε κηα

ηειεπηαία ζπλάληεζε κε ηα ηκήκαηα, αλαηξέμακε φινη καδί, κε ηε βνήζεηα
θσηνγξαθηψλ θαη εξγαζηψλ, ζηελ πνξεία πνπ δηαλχζακε φιε ηε ρξνληά. ΢ηε
ζπλέρεηα δεηήζακε απφ ηα παηδηά λα ζπκπιεξψζνπλ έλα ηεηξαζέιηδν θχιιν
αμηνιφγεζεο ηνπ πξνγξάκκαηνο, ην νπνίν παξαζέηνπκε πην κπξνζηά.
Θειήζακε λα απεηθνλίζνπκε έηζη ηελ αίζζεζε πνπ απνθφκηζαλ ηα παηδηά
απφ απηή ηελ πξνζπάζεηα, ην βαζκφ αληαπφθξηζεο ηνπ ζ’ απηά πνπ εκείο
ζέζακε σο ζηφρνπο, ηηο επηκέξνπο πξνηηκήζεηο θαη απαξέζθεηεο ηνπο.
Σν θχιιν αμηνιφγεζεο ζπκπιήξσζαλ 54 καζεηέο απφ ηα δχν ηκήκαηα πνπ
ζπκκεηείραλ ζην πξφγξακκα (Β1 θαη Β3). Σα ζπκπεξάζκαηα απφ ην θχιιν
αμηνιφγεζεο (ρσξίο δηθφ καο ζρνιηαζκφ ) αθνινπζνχλ παξαθάησ:
1. Σν ζχλνιν ησλ καζεηψλ (κε εμαίξεζε κφλν έλαλ) δήισζε φηη πξνηηκνχζε
λα θάλεη ην κάζεκα ηεο ινγνηερλίαο κέζα απφ ηνλ «Φεχηε παππνχ», παξά
απφ ην αλζνιφγην λ. ε. θεηκέλσλ.
2. Απφ ηα κέξε πνπ άξζξσλαλ ηε δνκή ελφο δίσξνπ ε πιεηνςεθία δήισζε φηη
απνιάκβαλε πξψηα ηελ αλάγλσζε (απιή ή ζθελνζεηεκέλε) θαη έπεηηα ηηο
εξγαζίεο κε ηηο νκάδεο. Πνιχ ζεηηθή αληαπφθξηζε είρε ε ρξήζε κνπζηθήο
νπνηαδήπνηε ζηηγκή ηνπ καζήκαηνο. Δλψ ηειεπηαία ζηηο πξνηηκήζεηο
εκθαλίδεηαη ε παξνπζίαζε ησλ εξγαζηψλ!
3. Απφ ηνπο ηξφπνπο πξαγκαηνπνίεζεο ησλ δξαζηεξηνηήησλ ε ζπληξηπηηθή

πιεηνςεθία δήισζε πσο πξνηηκνχζε απηέο πνπ γίλνληαλ κέζα ζηελ νκάδα
θαη ειάρηζηνη φζεο έγηλαλ αηνκηθά.
4. ΋ζνλ αθνξά ην είδνο ησλ δξαζηεξηνηήησλ ηε κεγαιχηεξε πξνηίκεζε είραλ

νη δξακαηνπνηήζεηο θαη νη δξαζηεξηφηεηεο εθπαηδεπηηθνχ δξάκαηνο, κε
δεχηεξα ηα εηθαζηηθά.
5. ΢ηελ εξψηεζε ηη έλησζαλ φηαλ πξνζέξρνληαλ γηα έλα δίσξν κε ηνλ «Φεχηε
παππνχ» ζρεδφλ φινη απάληεζαλ φηη έλησζαλ πξνζκνλή θαη γηα ηελ εμέιημε
ηεο ηζηνξίαο αιιά θαη γηα ηνλ ηξφπν πξνζέγγηζεο. Δπίζεο πνιινί δήισζαλ
απειεπζεξσκέλνη απφ ηε ινγηθή ηεο αμηνιφγεζεο. Γχν δήισζαλ θφπσζε
απφ ηε δηάξθεηα ηεο δηαπξαγκάηεπζεο.
6. ΢ηε δηάδεπμε «ηη ζαο άξεζε - ηη ζαο δπζθφιεςε», απηά πνπ άξεζαλ
πεξηζζφηεξν ήηαλ: ε ζπλεξγαζία κε ηελ νκάδα, ε δηαθνξεηηθή θάζε θνξά
πξνζέγγηζε θαη ηα ζέκαηα πνπ έζηγε ην βηβιίν. Δλψ απηά πνπ ηνπο
δπζθφιεςαλ ήηαλ: ν πξσηαγσληζηηθφο ξφινο πνπ θιήζεθαλ ζπρλά λα
παίμνπλ, ην φηη ρξεηάζηεθε λα κηιήζνπλ γηα ηνλ εαπηφ ηνπο θαη ε έθζεζε
κπξνζηά ζηνπο άιινπο. Αμίδεη φκσο λα επηζεκαλζεί φηη ηα ηξία ηειεπηαία
123
ζηνηρεία δελ δειψζεθε φηη δελ ηνπο άξεζαλ, αληηζέησο, νη ίδηνη πνπ
δήισλαλ δπζθνιία δήισλαλ θαη πξνηίκεζε.
7. Σα δίσξα πνπ ζπγθέληξσζαλ ηηο πεξηζζφηεξεο πξνηηκήζεηο είλαη : ην 9ν

(΢αριά γελέζιηα -Η), ην 5ν (Μάεο ηνπ ’68), ην 16ν (ην επηηξαπέδην παηρλίδη),
ην 15ν (Έλα πνπιί κε άζπξν θνπιάξη) θαη ην 14ν (ηα Λεπθά πεξηζηέξηα).
Χζηφζν δελ ππήξμε δίσξν πνπ λα κελ πάξεη έζησ θαη κηα πξνηίκεζε.
8. Χο κεκνλσκέλεο εξγαζίεο επηθξάηεζαλ κε ηε ζεηξά: νη δξακαηνπνηήζεηο, ε

εηθαζηηθή απεηθφληζε ηνπ νλείξνπ, ε ζπγγξαθή ζπλζεκάησλ, νη
απεηθνλίζεηο ζε ραξηφληα γεληθά, ην επηηξαπέδην παηρλίδη, ε ζπγγξαθή
νκαδηθά πνηήκαηνο, ε δξακαηνπνηεκέλε αλάγλσζε απφ ηνλ εζνπνηφ. Καη
εδψ σζηφζν ππήξμε κεγάιε δηαζπνξά ησλ πξνηηκήζεσλ.
9. ΢ην ηη δελ ηνπο άξεζε άιινη έδσζαλ γεληθέο απαληήζεηο, φπσο: «Η θαζαξία
πνπ γηλόηαλ, όηαλ δίλνληαλ εμεγήζεηο γηα ηηο δξαζηεξηόηεηεο», «ε κε
ζπκκεηνρή θάπνησλ αηόκσλ ζηηο δξάζεηο», «νη δξαζηεξηόηεηεο πνπ έπξεπε λα
κηιήζσ γηα ηνλ εαπηό κνπ», «νη εξγαζίεο γηα ην ζπίηη», θαη άιινη πην
ζπγθεθξηκέλεο, φπσο: «δε κνπ άξεζαλ ηα ζπλζήκαηα, γηαηί δε ζπκκεηείρα
ελεξγεηηθά», «δε κνπ άξεζε ε δξακαηνπνίεζε ηεο δηαδήισζεο, γηαηί
ληξεπόκνπλ», «δε κνπ άξεζε όηαλ πέζαλε ν παππνύο, γηαηί ζπγθηλήζεθαλ
πνιινί ή γηαηί ζηελνρσξέζεθα ή γηαηί ήζεια άιιν ηέινο», «δε κνπ άξεζε ν
εθηάιηεο, γηαηί κνπ δεηήζεθε λα πσ πξάγκαηα πνπ δελ είρα πεη νύηε ζηνλ
εαπηό κνπ», «δε κνπ άξεζε ην επηηξαπέδην, γηαηί δε κνπ αξέζεη ε θόληξα»
10. Μεηά ην ηέινο ηνπ βηβιίνπ ε πιεηνςεθία δήισζε πσο έλησζε ηελ επηζπκία
γηα επαλάιεςε ηνπ εγρεηξήκαηνο ζηελ ηάμε θαη αξθεηνί φηη ζα επηρεηξνχζαλ
λα δηαβάζνπλ άιιν βηβιίν ζηνλ ειεχζεξν ρξφλν ηνπο.
11. Γηα ην πνηεο αμίεο ή δεηήκαηα ηνπο έθαλε ην πξφγξακκα λα ζθεθηνχλ

ελδεηθηηθά απάληεζαλ:
- ηελ μελνθνβία, λα κελ είκαη ξαηζηζηήο («Είπα γηα πξώηε θνξά πώο
έλησζα, όηαλ πξσηνήξζα ζηελ Ειιάδα θαη πώο κε αληηκεηώπηζαλ νη άιινη,
γηαηί γηα πξώηε θνξά έλησζα άλεηα θη όηη κπνξώ λα ηα πσ όια»)
- ηε δεηιία θαη ην ζάξξνο (« λα κε δηζηάδσ λ’ αληηκεησπίδσ ηα πξνβιήκαηά
κνπ, λα επηρεηξώ λέεο εκπεηξίεο, λα θπλεγάσ ηα όλεηξά κνπ, λα δηεθδηθώ ηα
δηθαηώκαηά κνπ, λα εθθξάδσ ειεύζεξα ηε γλώκε κνπ, λα παιεύσ γη’ απηό πνπ
αγαπώ θαη λα κε ην αθήλσ λα ράλεηαη, λα ζθέθηνκαη βαζύηεξα όζα κε
δπζθνιεύνπλ»)
- ηε θηιία, ηε ζπλεξγαζία, λα κε βιέπσ ηα πξάγκαηα κε εγσηζκφ, ηε
ζεκαζία ηεο χπαξμεο αλζξψπσλ γχξσ κνπ, ηελ νηθνγέλεηα
- ηε ζρέζε κνπ κε ηνπο παππνχδεο κνπ, λα ζθέθηνκαη ηνπο αλζξψπνπο ηεο
ηξίηεο ειηθίαο
- ηελ επαλάζηαζε, ηελ πηνζεζία, ην ζάλαην
124
12. ΢ηελ εξψηεζε γηα ηε αμηνιφγεζε ηνπ θαζεγεηή νη απαληήζεηο ππήξμαλ
ζεηηθέο θαη εηπψζεθαλ φκνξθα θαη ζπρλά ζπγθηλεηηθά πξάγκαηα απφ ηα
παηδηά.
13.΢ηελ εξψηεζε αλ ην πξφγξακκα βειηίσζε ηελ επίδνζή ηνπο ζε άιια

καζήκαηα απάληεζε ζεηηθά ην έλα ηξίην κε αηηηνινγίεο φπσο: «κ’ έθαλε λα
ζθέθηνκαη πην δεκηνπξγηθά», «κνπ έδσζε κεγαιύηεξε ειεπζεξία έθθξαζεο»,
«δελ μέξσ αλ επεξέαζε ηελ επίδνζή κνπ, αιιά αλ ην έθαλε απνθιείεηαη λα
ήηαλ πξνο ην ρεηξόηεξν». Οη ππφινηπνη απάληεζαλ αξλεηηθά κε
ραξαθηεξηζηηθή θη ελδεηθηηθή αηηηνιφγεζε: «Τα βαξεηά ζνβαξναπζηεξά
καζήκαηα παξακέλνπλ ηα ίδηα - ηη ίδην θη εκείο»
14. Χο πξνζσπηθφ θέξδνο δειψζεθαλ αξθεηά δηαθνξεηηθά πξάγκαηα. Πνιιά

παηδηά φκσο ζπγθιίλνπλ ζηα αθφινπζα, κε παξφκνηεο δηαηππψζεηο:
- Γε βαξηφκνπλ ην κάζεκα, έκαζα φηη ην κάζεκα κπνξεί λα είλαη
δηαθνξεηηθφ, πεξλνχζα πνιχ θαιά
- Έκαζα λα ζπλεξγάδνκαη (δειψζεθε απφ πνιιά παηδηά), αθφκα θαη κε
άηνκα πνπ δελ θάλσ παξέα.
- Ξεπέξαζα ην θφβν ηνπ λα εθθξαζηψ κπξνζηά ζε πνιιά άηνκα, δελ
ληξεπφκνπλ λα πσ απηφ πνπ πηζηεχσ
- Με βνήζεζε ζην λα εθθξάδνκαη πην εχθνια θαη πην ειεχζεξα
- Άξρηζα λα δηαβάδσ θη άιια ινγνηερληθά βηβιία
Μεξηθέο ραξαθηεξηζηηθέο απαληήζεηο: «Έκαζα όηη γηα λα πεηύρεη

Κάηη ρξεηάδνληαη πνιιά ρέξηα - νκαδηθόηεηα, ινηπόλ!», «Μπνξνύζα λα πσ ηηο
ζθέςεηο κνπ, αιιά κπήθα θαη ζε άιιεο», «Πξώηε θνξά πνπ αλνίρηεθα, άθεζα
ηνλ εαπηό κνπ ειεύζεξν, έβγαια πξάγκαηα από κέζα κνπ. Πνηέ δελ πίζηεπα
πσο έλα ραξηόλη θη έλαο θόθθηλνο καξθαδόξνο ζα έβγαδαλ από κέζα κνπ
έλαλ άιιν εαπηό, πνπ νύηε γλώξηδα όηη ππάξρεη»
15. Σέινο φινη αλεμαηξέησο απάληεζαλ κε ελζνπζηαζκφ φηη ζα επαλαιάκβαλαλ

επραξίζησο θάηη αλάινγν ζην κέιινλ
125
Μεξηθέο παξαηεξήζεηο από ηνπο δηδάζθνληεο γηα ην πξόγξακκα
 Ζ απόιαπζε.
Ζ πξσηαξρηθή δηαπίζησζε, πνπ πξνθχπηεη ηφζν απφ ηα αμηνινγηθά θχιια
ησλ παηδηψλ φζν θη απφ ηε δηθή καο ζπλνιηθή αίζζεζε, είλαη φηη νη καζεηέο
καο απφιαπζαλ ην βηβιίν. ΢πλεηδεηνπνίεζαλ φηη αθφκε θαη ζε ζρνιηθφ
πιαίζην ε ινγνηερλία δελ είλαη «κάζεκα», αιιά αλαγλσζηηθή πεξηπέηεηα.
Αλ απηφ ζα ηνπο νδεγήζεη ζηελ αλάγλσζε θη άιισλ ινγνηερληθψλ βηβιίσλ
κέλεη λα ειεγρζεί. Δπεηδή, φκσο, ε θαιιηέξγεηα ηεο θηιαλάγλσζεο είλαη
καθξφρξνλε δηαδηθαζία, εκείο ζεσξνχκε κεγάιν θέξδνο αλ θαηαθέξακε λ’
αιιάμνπκε ή έζησ λα επεξεάζνπκε ζεηηθά ηνλ ηξφπν πνπ αληηκεηψπηδαλ σο
ηψξα ην ινγνηερληθφ βηβιίν.
 Οξγάλσζε θαη ραιαξόηεηα.

Σν πξφγξακκα θαηάθεξε λα άξεη ηελ αληίθαζε ησλ δχν παξαπάλσ φξσλ.
΢ηεξίρηεθε απφ ηε κηα ζε πνιχ κεγάιε πξνεηνηκαζία θαη νξγάλσζε
(αθξηβήο ππνινγηζκφο ρξφλνπ, βήκα πξνο βήκα ζρεδηαζκφο, θχιια
εξγαζίαο, πιηθά, θαηάιιειεο δξαζηεξηφηεηεο θιπ.). Απφ ηελ άιιε έδηλε ηελ
αίζζεζε ζε φινπο, δηδάζθνληα θαη καζεηέο, φηη ραιαξψλνπλ απφ ηελ
θιαζηθή κνξθή ηεο ηάμεο δηδαζθαιίαο θαη ηνπ ηππηθνχ καζήκαηνο
(εμέηαζε, αμηνιφγεζε, παξάδνζε, δηάιεμε ζεκεηψζεηο θιπ.) Ζ ραιαξφηεηα
απηή φκσο, ελψ ήηαλ επεξγεηηθή γηα ηε δηάζεζε ησλ παηδηψλ, δελ ππήξμε
πνηέ ρανηηθή ή δηαιπηηθή, γηαηί ε ζθηρηή νξγάλσζε ηνπ ρξφλνπ κε ζπλερείο
θαη πνηθίιεο δξαζηεξηφηεηεο, θξαηνχζε ηα παηδηά ζε εγξήγνξζε θαη
δεκηνπξγηθή ζπκκεηνρή ζε πνζνζηφ, πηζηεχσ, πνιχ πςειφηεξν απφ
νπνηαδήπνηε άιιε κνξθή θιαζηθήο δηδαζθαιίαο.
Πξέπεη λα ζεκεηψζνπκε φηη ν « εζηζκφο » ησλ παηδηψλ ζ’ απηφλ ηνλ άιιν
ηξφπν δηδαζθαιίαο, πνπ ηνπο ζέηεη ζην επίθεληξν θαη πνπ έρεη φια ηα
ραξαθηεξηζηηθά ηεο βησκαηηθφηεηαο , ηεο ελεξγεηηθήο παξέκβαζεο, ηνπ
παηγληδηνχ θιπ., αχμαλε ζηαδηαθά ηελ απαηηεηηθφηεηά ηνπο ,ηε θαληαζία
ηνπο , έηζη ψζηε θάζε θνξά ή λα αλαδεηνχλ απηά ηα ραξαθηεξηζηηθά , ή λα
ηα πξνηείλνπλ νη ίδηνη, ή λα ηα εκπινπηίδνπλ.
 Ζ ελαιιαγή, ε πνηθηιία θαη ν αηθληδηαζκόο.

Σα ηξία απηά ζηνηρεία λνκίδσ επίζεο φηη βνήζεζαλ ζηε ζεηηθή αληαπφθξηζε
ησλ παηδηψλ ζην πξφγξακκα, ζην πνζνζηφ ζπκκεηνρήο ηνπο θαη ζην
ελδηαθέξνλ πνπ έδεηρλαλ. Ζ πξνζπάζεηα δειαδή λα ππάξρεη κηα πνηθηιία
ελαιιαθηηθψλ δηδαθηηθψλ θαη δξαζηεξηνηήησλ (κάζεκα κε παξνπζηάζεηο,
αλνηθηφ κάζεκα , ζπκπαξαθνινχζεζε καζήκαηνο, παξαγσγή θεηκέλνπ,
κεηαγξαθή θεηκέλνπ, δξακαηνπνίεζε, εηθαζηηθά, κνπζηθή θιπ.), νη νπνίεο
ελαιιάζζνληαλ απξφζκελα θαη ελίνηε αηθληδίαδαλ θαη εμέπιεηηαλ ηα
παηδηά, δεκηνπξγνχζε έλα θιίκα πξνζκνλήο γηα ην κάζεκα θαη επηζπκίαο
εκπινθήο ζην θαηλνχξην δεηνχκελν.
126
 Ζ δνπιεηά κε ηηο νκάδεο.
΋ιν ην πξφγξακκα δνπιεχηεθε κε ηελ ηάμε ρσξηζκέλε ζε νκάδεο θαη
ζρεδφλ φιεο νη δξαζηεξηφηεηεο ήηαλ νκαδνζπλεξγαηηθέο. Ζ εκπεηξία απηή
καο νδήγεζε ζε πνιχ ελδηαθέξνληα ζπκπεξάζκαηα. ΢πγθεθξηκέλα, ζηα
πξψηα δίσξα φηαλ πξσηνθιήζεθαλ ηα παηδηά λα δνπιέςνπλ νκαδηθά,
παξνπζηάζηεθαλ δηάθνξα πξνβιήκαηα: ακεραλία γηα ην πψο πξέπεη λα
ιεηηνπξγήζνπλ, έιιεηςε ζπληνληζκνχ θαη ζπλεξγαζίαο πνπ νδεγνχζε ζε
απψιεηα ρξφλνπ ή θαη ζε θαβγάδεο, πξσηνβνπιία θάπνησλ θαη αδηαθνξία ή
θαζαξία απφ ηνπο ππφινηπνπο θαη γεληθά δπζθνιία ζην λα είλαη
απνηειεζκαηηθνί. Απηφ άιιαμε ζηαδηαθά θαη εληππσζηαθά πξντνχζεο ηεο
ρξνληάο. Σνπνζεηήζεθαλ ζπληνληζηέο νκάδαο θάπνηεο θνξέο, έγηλαλ
κηθξναιιαγέο ζηε ζχλζεζε ησλ νκάδσλ, αιιά βαζηθφηεξν, λνκίδσ, άξρηζαλ
ζηγά ζηγά λα απνθηνχλ ηελ εκπεηξία απηνχ ηνπ ηξφπνπ δνπιεηάο, λα
απνδέρνληαη φηη δελ είλαη πεξηζηαζηαθφ ράπεληλγθ, αιιά φηη κπνξνχλ
ζπλεξγαδφκελνη λα είλαη παξαγσγηθνί κε έλαλ πην πινχζην ηξφπν. Έκαζαλ
λα θαηακεξίδνπλ ηε δνπιεηά, λα ζπδεηνχλ πξηλ απνθαζίζνπλ, λα
ζπλεξγάδνληαη ζηηο παξνπζηάζεηο. Έηζη κεηά απφ θάπνην δηάζηεκα ε εληνιή
πξνο ηηο νκάδεο γηα θάπνηα δξάζε γηλφηαλ θπζηνινγηθά δεθηή θαη
θαηαλνεηή θαη ηνπο ελεξγνπνηνχζε άκεζα. ΋πσο δήισζε θάπνηα καζήηξηα
ζηε δηθή ηεο αμηνιφγεζε « έκαζα πσο γηα λα πεηχρεη θάηη ρξεηάδνληαη
πνιιά ρέξηα - νκαδηθφηεηα ινηπφλ !». Βέβαηα (γηα λα κελ εμηδαληθεχνπκε)
ππήξμαλ δηαθνξεηηθνί βαζκνί έληαμεο ζηελ νκάδα, θάηη πνπ έρεη λα θάλεη
θαη κε ηελ πξνζσπηθφηεηα ηνπ θάζε καζεηή. Τπήξμαλ δειαδή απηνί πνπ
έπαημαλ εγεηηθνχο ξφινπο, απηνί πνπ αλαγθάζηεθαλ λα πεξηνξίζνπλ ηνλ
εγσηζκφ ηνπο (θαη ζπρλά δπζθνιεχηεθαλ γη’ απηφ) ή απηνί πνπ άξγεζαλ λα
εληαρζνχλ ή έκεηλαλ σο ην ηέινο ζε αθαλείο ξφινπο. ΋ιε φκσο απηή ε
δχκσζε κε ηνλ άιιν, ε πξνζπάζεηα λα βξεη θάπνηνο ην ξφιν ηνπ ζην
ζχλνιν, ε ππέξβαζε ζπρλά ηνπ εαπηνχ γηα ράξε ηεο νκάδαο ήηαλ ην κεγάιν
θέξδνο γηα φινπο.
 Ζ παξαγσγή θεηκέλσλ.
Πνιιέο απφ ηηο δξαζηεξηφηεηεο ηνπ πξνγξάκκαηνο δεηνχζαλ απφ ηα παηδηά
παξαγσγή πξσηφηππνπ θεηκέλνπ δηαθφξσλ εηδψλ (αθήγεζε, δηάινγνο,
πνίεκα, εμνκνιφγεζε, εκεξνιφγην, επηζηνιή θιπ.). Κάπνηα απφ απηά
γξάθηεθαλ νκαδηθά θαη θάπνηα αηνκηθά. Σν βαζηθφ ζπκπέξαζκα απφ απηά
ηα θείκελα είλαη φηη πξφθεηηαη γηα γξαπηά πνιχ θαιχηεξα (ηφζν απφ
πιεπξάο πεξηερνκέλνπ φζν θαη έθθξαζεο) απφ ηα θείκελα πνπ ηα παηδηά
παξαδίδνπλ φηαλ γξάθνπλ ηελ ηππηθή «έθζεζε» ή άιιε εξγαζία ζην
πιαίζην ηνπ καζήκαηνο ηεο γιψζζαο. Ζ εμήγεζε γη’ απηφ, θαηά ηε γλψκε
καο, είλαη φηη ηα παηδηά έγξαθαλ απειεπζεξσκέλα ηφζν απφ ηα ηππηθά
«θαινχπηα» πνπ έρνπλ ελζσκαηψζεη γηα ην πψο «πξέπεη» λα γξάθνπκε
ζρνιηθφ θείκελν φζν θαη απφ θάζε θφβν αμηνιφγεζεο (αθνχ ζηα θείκελά
ηνπο δελ γηλφηαλ δηφξζσζε, φπσο ηελ μέξνπκε). Έηζη γίλακε δέθηεο
θεηκέλσλ γξακκέλσλ κε εηιηθξίλεηα, γεκάησλ κε βηψκαηα, ζπλαηζζήκαηα
127
θαη θαληαζία θαη κε γιψζζα θπζηθή θαη αλάινγε κε ην επηθνηλσληαθφ
πιαίζην πνπ θάζε θνξά ζέηακε. Δδψ αμίδεη ίζσο λα ζεκεηψζνπκε φηη πνηέ
δελ αξθεζηήθακε ζηελ απιή δηαηχπσζε ηνπ επηθνηλσληαθνχ πιαηζίνπ. Πξηλ
απφ θάζε γξαθή θεηκέλνπ, δνθηκάδακε ηε βίσζε ηνπ πιαηζίνπ ( κε
παηγλίδηα ξφισλ, αζθήζεηο ελζπλαίζζεζεο θιπ. ) Σν απνηέιεζκα θάλεθε
ζηα θείκελά ηνπο.
 Καη νη «αδύλακνη» καζεηέο;

Θα αλαξσηεζεί θαλείο «θαη φια ηα παξαπάλσ αθνξνχλ ην ζχλνιν ησλ
καζεηψλ, αθφκα θαη ησλ αδχλακσλ; » Γελ ζα εμηδαληθεχζνπκε φζα έγηλαλ
νχηε ζα πνχκε πσο ιχζακε φια ηα πξνβιήκαηα. Με εηιηθξίλεηα φκσο
κπνξνχκε λα ππνζηεξίμνπκε φηη ππήξμαλ αδηάθνξνη (ζε άιια καζήκαηα)
καζεηέο πνπ ζπκκεηείραλ πνιχ ελεξγά ζε δηάθνξεο δξαζηεξηφηεηεο,
καζεηέο αδχλαηνη ζην ιφγν πνπ έγξαςαλ πνιχ φκνξθα θείκελα (έζησ θαη
κε γισζζηθέο αδπλακίεο), καζεηέο νη νπνίνη ζπλήζσο κέλνπλ ζην
πεξηζψξην, πνπ έλησζαλ κεγάιε ραξά παίξλνληαο θάπνηα πξσηνβνπιία,
καζεηέο πνπ αλέδεημαλ δεμηφηεηεο ηνπο (π.ρ. ζηα εηθαζηηθά, ζηελ επηινγή
κνπζηθήο, ζην ρεηξηζκφ Ζ/Τ θιπ.). Γεληθά ην πξφγξακκα κε ηελ εζσηεξηθή
ινγηθή ηνπ, ηελ πνηθηιία ησλ απαηηήζεσλ ηνπ θαη ην θιίκα πνπ θαιιηέξγεζε
έζπαζε ηηο παγησκέλεο δηαβαζκίζεηο επίδνζεο θαη ελίνηε ηηο αλέηξεςε.
 Υξεζηκνπνίεζε ηεο « έξεπλαο δξάζεο »

΢ε φιε ηε δηάξθεηα ηνπ πξνγξάκκαηνο εκείο νη ίδηνη νη δάζθαινη ήκαζηαλ
νη παξαηεξεηέο θαη ηαπηφρξνλα νη δηνξζσηέο ηνπ ίδηνπ ηνπ εγρεηξήκαηφο
καο.
Γηα παξάδεηγκα φηαλ δηαπηζηψζακε φηη ε έιιεηςε νπνηνπδήπνηε ηεηξαδίνπ,
έθεξλε απνδηνξγάλσζε ζηνλ ηξφπν δνπιεηάο , πηνζεηήζακε ηνπο
πξνζσπηθνχο θαθέινπο κέζα ζηνπο νπνίνπο ζα έκπαηλε θάζε παξαγσγή,
θάζε βνεζεηηθφ πιηθφ.
 Σν «δέζηκν» κεηαμύ ησλ καζεηώλ.

Έλα αθφκα θέξδνο απφ ηε δηαδηθαζία απηνχ ηνπ πξνγξάκκαηνο είλαη ε
ηδηαίηεξε ζρέζε πνπ αλαπηχρζεθε κεηαμχ ησλ καζεηψλ ηνπ ηκήκαηνο. Γηα
κία νιφθιεξε ρξνληά θιήζεθαλ νκαδηθά λα θάλνπλ πνηθηιία
δξαζηεξηνηήησλ, λα ζπλεξγαζηνχλ, λα ζπλαγσληζηνχλ, λα κνηξαζηνχλ
ζπγθηλήζεηο, λα εθηεζνχλ ν έλαο απέλαληη ζηνλ άιινλ, λα κηιήζνπλ γηα ηνλ
εαπηφ ηνπο, λα μεπεξάζνπλ ζπζηνιέο θαη αλαζθάιεηεο. ΋ιν απηφ βειηίσζε
θαηά πνιχ ηηο δηαπξνζσπηθέο ηνπο ζρέζεηο θαη ηε ιεηηνπξγία ηνπο σο
ζχλνιν.
Ζ εζσηεξηθή ζπλνρή πνπ απέθηεζαλ, θάλεθε ηφζν ζηνλ ηξφπν πνπ

δηαρεηξίζηεθαλ αξγφηεξα πξνβιήκαηα ηεο ηάμεο ηνπο, φζν ζε πξσηνβνπιίεο
πνπ πήξαλ εθηφο καζήκαηνο, φζν θαη ζην θαζεκεξηλφ ηνπο θιίκα.
128
Σν « δέζηκν » κεηαμύ ησλ ηκεκάησλ
Γελ πξέπεη λα παξαιείςνπκε φηη ην πξφγξακκα δελ έδεζε κφλν ηα παηδηά
ηνπ θάζε ηκήκαηνο ρσξηζηά. Έδεζε θαη ηα δχν ηκήκαηα κεηαμχ ηνπο (β1-
β3).Έκνηαδε λα είλαη ην θνηλφ κπζηηθφ ηνπο, πνπ κφλνη απηνί ( πξνο ην
παξφλ ) γεχνληαλ ηε ραξά ηεο γλψζεο ηνπ.
Βέβαηα απηφ ην « δέζηκν» ππεξεηήζεθε εζθεκκέλα απφ ηνπο δηδάζθνληεο.
Ο βεκαηηζκφο απφ ην δέζηκν ησλ νκάδσλ ζην δέζηκν ησλ ηάμεσλ, ήηαλ γηα
καο αλαβαζκφο ζην θηίζηκν ηεο δεηνχκελεο ζπιινγηθφηεηαο.
Απηφ έγηλε κε θνηλέο δξάζεηο εληφο θαη εθηφο ηάμεο.( πρ. παξαθνινχζεζαλ
ην εθπαηδεπηηθφ πξφγξακκα ηνπ Κ.Θ.Β.Δ «Δηθφλεο απφ ην Γεψξγην
Βηδπελφ - Σν κφλνλ ηεο δσήο ηνπ ηαμείδηνλ », παξαθνινχζεζαλ ην
θηλεκαηνγξαθηθφ έξγν
« Αλάκεζα ζηνπο ηνίρνπο », απνθάζηζαλ απφ θνηλνχ ηε δξακαηνπνίεζε ηνπ
πξνγξάκκαηνο (βι. παξαθάησ) , ηελ απφ θνηλνχ απφπεηξα κεινπνίεζήο
ζηίρσλ εκπλεπζκέλσλ απφ ην θείκελν θιπ. )
Σν « δέζηκν » κεηαμύ καζεηώλ – δαζθάισλ

Αθήλνπκε ηειεπηαία ηελ αλαδηακφξθσζε ηεο ζρέζεο καζεηή –δαζθάινπ.
Μηα ακνηβαηφηεηα έκπλεπζεο θαη αγάπεο εθξεθηηθή! Πνπ κεηαβηβάδεηαη
αληαλαθιαζηηθά (σο πξνζπάζεηα αληαπφθξηζεο )ζε φζα αληηθείκελα
δηδάζθνπκε ζ’ απηά ηα ηκήκαηα.
Καη εδψ δειψλνπκε αηθληδηαζκέλνη ,ζρεδφλ ακήραλνη. Πνιιάθηο
ηξνκαγκέλνη κπξνζηά ζηελ επζχλε πνπ πξνθχπηεη απφ ηελ θαηαηεζεηκέλε
αγάπε ησλ καζεηψλ καο, απφ ηελ ςπρή ηνπο πνπ καο αλνίγεηαη θαη
αλνίγεηαη, απφ ηα αδηέμνδα θαη ηα δεηνχκελα πνπ καο απιψλνληαη θαη
απιψλνληαη, απφ ηα φλεηξά ηνπο πνπ αλαδεηνχλ θαη καο αλαδεηνχλ σο
ζπλνδνηπφξν.
« Οη θπξίεο καο έιεγαλ » θη’ εκείο μέξακε φηη ελλννχζαλ εκάο.
« Σα παηδηά καο ιέγακε » θη’ εθείλνη μέξαλε φηη ελλννχζακε απηνχο .
Κη’ αιήζεηα
- πψο δηαρεηξίδνκαη απηή ηελ απηνθαηάζεζε, απηή ηελ απνδέζκεπζε ηνπ
ζπλαηζζεκαηηθνχ δπλακηθνχ ηνπο ;
- πψο δελ ηνπο εθζέησ θαη δελ εθηίζεκαη ζε δηαθξίζεηο;
- πψο ηνπο γιπηψλσ απφ « εκέλα» , απφ ην νπνηνδήπνηε θηηαζηδσκέλν
« θαπέισκα » πνπ αίινπξα κπνξεί λα κνπ δηαθχγεη, βξίζθνληαο ην πην
πεηζηηθφ άιινζη θαη ηηο πην εχθνξεο ππνδνρέο;
- πψο δηαηεξψ ην πξφζσπφ κνπ, φηαλ ην πξνζσπείν πέθηεη θαη κε βιέπνπλ
λα παίδσ καδί ηνπο , λα ρνξεχσ καδί ηνπο, λα θιαίσ καδί ηνπο;
- πψο θηάλσ ζην ζεκείν λα ’καη ν δάζθαινο πνπ δελ δηαρεηξίδνκαη ηνπο
καζεηέο κνπ γηα λα απνδείμσ πνηνο είκαη ;
Αθξνβαηψληαο ζπλερψο πάλσ ζ’ απηά ηα ιεπηά λήκαηα πξνζπαζνχζακε

φιε ηε ρξνληά λα βξνχκε ηηο ηζνξξνπίεο ζ’ απηή ηε ζπκπφξεπζε . Αθφκα
129
φκσο θη’ απηή ε ιαλζάλνπζα ζπλαλαδήηεζε ηνπ επφκελνπ βήκαηνο ζηε
ζρέζε καο, ήηαλ έλα κάζεκα εθαηέξσζελ.
 ΢ύγθξηζε
΋ηαλ δεηήζακε ζχγθξηζε κε ηα ππφινηπα δίσξα ησλ θεηκέλσλ ηνπ
ζρνιηθνχ αλζνινγίνπ ( ζηα νπνία επίζεο εθαξκφδακε ελαιιαθηηθή
δηδαθηηθή ,ελδερνκέλσο φρη ηφζν νξγαλσκέλα ), ε πξνηίκεζε ησλ καζεηψλ
ζηνλ « Φεχηε παππνχ » ήηαλ απνζηνκσηηθή. Μήπσο εδψ αθξηβψο βξίζθεηαη
ε δηαθνξά ηεο γεχζεο αλάκεζα ζην απνζπαζκαηηθφ θαη ην εληαίν
ινγνηερληθφ έξγν;
 Ο «ερζξόο» ρξόλνο.
Παξφιν ηνλ πξνζεθηηθφ πξνγξακκαηηζκφ ησλ δξαζηεξηνηήησλ θάζε
δίσξνπ, ζπρλά ζηελ πξάμε ν ρξφλνο ησλ δχν ζαξαληάιεπησλ απνδείρηεθε
ιίγνο γηα ηελ νινθιήξσζε φισλ ησλ πξνγξακκαηηζκέλσλ θαη
ππνρξεσζήθακε ζε επίζπεπζε δξάζεσλ ή ζε ρξήζε ηξίηεο ψξαο. Γελ ήηαλ
ιίγεο νη θνξέο πνπ νη καζεηέο δελ βγήθαλ ζην δηάιεηκκα ή πνπ δπζθφξεζαλ
γηαηί δελ πξφιαβαλ λα παξνπζηάζνπλ απηφ πνπ κε έκπλεπζε εηνίκαζαλ.
Έηζη, αθνχ επηζεκάλνπκε φηη ζε ηέηνηνπ είδνπο ιεηηνπξγία ηεο ηάμεο
απαηηείηαη ειαζηηθφηεηα ρξφλνπ, ζπκβνπιεχνπκε επηινγή ιηγφηεξσλ
δξαζηεξηνηήησλ γηα κεγαιχηεξε άλεζε ζηελ αλάπηπμή ηνπο. Απηφ βέβαηα
ηζρχεη κε ηνλ πθηζηάκελν πξνγξακκαηηζκφ. Γηαηί απηφ πνπ θπξίαξρα
αλαθχεηαη σο αίηεκα, είλαη λνκίδνπκε, ε αχμεζε ησλ σξψλ δηδαζθαιίαο ηεο
ινγνηερλίαο.
 Έλα άιιν αζζελέο ζεκείν

Έλα άιιν αζζελέο ζεκείν ζηελ εθαξκνγή ηνπ πξνγξάκκαηνο ήηαλ ε
αδπλακία (πάιη ιφγσ ρξφλνπ) ηεο ζπκπαξάζεζεο άιισλ παξάιιεισλ
θεηκέλσλ πνπ ζα κπνξνχζαλ λα θσηίζνπλ, λα πιαηζηψζνπλ ή θαη λα
ππνζθάςνπλ ην εθάζηνηε ππφ ζπδήηεζε ζέκα.
Δπηπιένλ ζηνλ αξρηθφ ζρεδηαζκφ είρακε ηελ πξφζεζε λα δείμνπκε ζηνπο
καζεηέο καο δείγκαηα ηεο ηειενπηηθήο δηαζθεπήο ηνπ («Φεχηεο παππνχο»,
ζθελνζεζία Γ. Μηραιαθφπνπινο, Δ.Ρ.Σ.) θαζψο θαη απφπεηξα
δξακαηνπνίεζεο ζθελψλ ηνπ (Καιιηηερληθφ Γπκλάζην Θεζζαινλίθεο), ε
νπνία δελ είρε ηειηθά ηα ρξνληθά πεξηζψξηα λα πξαγκαηνπνηεζεί.
130
Μηα απξνζδόθεηε πξνέθηαζε ηνπ πξνγξάκκαηνο –
Έλα ζεαηξηθό κεηαθείκελν
΢ηε κέζε πεξίπνπ απηνχ ηνπ πξνγξάκκαηνο ελαιιαθηηθήο δηδαζθαιίαο ηνπ

«Φεχηε παππνχ» θαη νη δχν θηιφινγνη πνπ δνπιεχακε ζ’ απηήλ ηελ πξνζπάζεηα
είρακε ηελ αίζζεζε φηη κέζα ζηα ηκήκαηα πνπ ζπκκεηείραλ ππήξρε κηα ηδηαίηεξε
δπλακηθή, κηα εθξεθηηθή ζπρλά δεκηνπξγηθφηεηα απφ ηα παηδηά, πνπ άμηδε λα
μεπεξάζεη ηα φξηα ηεο ηάμεο θαη λα δηαρπζεί θαη πξνο άιινπο απνδέθηεο. Έηζη
γελλήζεθε ε ηδέα λα δηακνξθψζνπκε έλα κεηαθείκελν, έλα ζεαηξηθφ θείκελν πνπ
ζα δξακαηνπνηνχζε φρη ηελ ππφζεζε ηνπ «Φεχηε Παππνχ», ε νπνία, βεβαίσο, ζα
ην δηαπεξλνχζε, αιιά ηε δηαδηθαζία πξνζέγγηζεο ηνπ βηβιίνπ, ηα «καζήκαηά»
καο.
΢θεθηήθακε, δειαδή, λα είλαη έλα θείκελν πνπ ζα ζηεξίδεηαη ζηε κεηαθνξά
(φζν ήηαλ δπλαηφ) ησλ δξαζηεξηνηήησλ ηεο ηάμεο ζηε ζθελή, ζηα θείκελα πνπ
παξήγαγαλ ηα παηδηά θαη γεληθφηεξα ζην ιφγν θαη ηηο αληηδξάζεηο ηνπο, θαζψο
δηέηξεραλ ην ινγνηερληθφ θείκελν. Δπίζεο θαληαζηήθακε έλα θείκελν ξεπζηφ α)
γηαηί έηζη θη αιιηψο ζα δηακνξθψλνληαλ παξάιιεια κε ηα καζήκαηα πνπ
βξίζθνληαλ ζε εμέιημε θαη β) γηαηί ζα ην αθήλακε ζην «ζηφκα» θαη ζηε δηάζεζε
ηεο ζεαηξηθήο νκάδαο, γηα λα ην κεηαιιάμεη ζε ιφγν πνπ ζα πξνζηδίαδε
πεξηζζφηεξν ζ’ απηνχο.
Πξάγκαηη ε πξνζπάζεηα ζπγγξαθήο ηνπ θεηκέλνπ μεθίλεζε κέζα ζηνλ
Ηαλνπάξην θαη ηαπηφρξνλα ζπγθξνηήζεθε ζεαηξηθή νκάδα 13 παηδηψλ (θπζηθά απφ
ηα ηκήκαηα πνπ ζπκκεηείραλ ζην πξφγξακκα) θαη νη πξφβεο μεθίλεζαλ. Ήηαλ κηα
πνιπεπίπεδε εξγαζία γηα φινπο καο, αθνχ θάζε Σεηάξηε γηλφηαλ ην δίσξν ηνπ
«καζήκαηνο», αθνινπζνχζε ε κεηάπιαζε ηνπ πιηθνχ ζε ζεαηξηθφ θείκελν θαη ζηε
ζπλέρεηα νη πξφβεο κε ηε ζεαηξηθή νκάδα. Σα 13 παηδηά ππνδχνληαλ νπζηαζηηθά
ηνλ εαπηφ ηνπο - κηα ζρνιηθή ηάμε, δειαδή, πνπ δνθηκάδεη φιεο απηέο ηηο
ελαιιαθηηθέο κεζφδνπο θαη αληηδξά πνηθίια - θαη ηαπηφρξνλα κπαηλφβγαηλαλ ζε
ξφινπο ηνπ βηβιίνπ, γηα λα θξαηεζεί ην λήκα ηεο ππφζεζεο. Φηιφδνμν ζρέδην.
Καηαθέξακε σζηφζν λα νινθιεξψζνπκε ην ζεαηξηθφ θείκελν (ηνπιάρηζηνλ
ζε κηα πξψηε κνξθή) θαη θάλακε αξθεηέο πξφβεο, πνπ επέηξεςαλ λα βξνχκε ηα
πξψηα «παηήκαηα» κηαο παξάζηαζεο. Γελ πξνιάβακε θέηνο λα νινθιεξψζνπκε
ην εγρείξεκα. Δίκαζηε αηζηφδνμνη φκσο φηη ηελ επφκελε ρξνληά ε παξάζηαζή καο
ζα πάξεη ζάξθα θαη νζηά θαη ζα παξνπζηαζηεί. Ίζσο κάιηζηα απνηειέζεη έλαπζκα
θαη γηα άιιεο πξνεθηάζεηο ηνπ πξνγξάκκαηνο.
Σειηθά
« Έκαζα λα αγσλίδνκαη γη’ απηφ πνπ αγαπψ », έγξαςαλ νη καζεηέο καο !
Σειηθά
«Έκαζα λα ζπλερίδσ λ’ αγσλίδνκαη γη’ απηφ πνπ αγαπψ», ππνγξάθνπκε εκείο νη
δάζθαινί ηνπο !
131
ΠΔΡΗΔΥΟΜΔΝΑ
 Αληί πξνιφγνπ 1
 Αλαιπηηθή παξνπζίαζε ηεο εθπαηδεπηηθήο πξφηαζεο 4
 1ν δίσξν – «Έλαο αιιηψηηθνο παππνχο» - Η 5
 2ν δίσξν – «Έλα αιιηψηηθνο παππνχο» - ΗΗ 9
 3ν δίσξν – «Θέαηξν θαη κπζηζηφξεκα» 15
 4ν δίσξν – «Σν Παξίζη ηνπ παππνχ» - Η 19
 5ν δίσξν – «Σν Παξίζη ηνπ παππνχ» ΗΗ (Ο Μάεο ηνπ 1968) 24
 6ν δίσξν – «Σν Παξίζη ηνπ παππνχ» - ΗΗΗ (Σν άιιν Παξίζη) 29
 7ν δίσξν – «Ζ Αθξηθή ηνπ παππνχ» 33
 8ν δίσξν – «Έλα γξάκκα ζην ζσκαηείν Διιήλσλ εζνπνηψλ» 37
 9ν δίσξν – «Σα ζαριά γελέζιηα» - Η 43
 10ν δίσξν – «Σα ζαριά γελέζιηα» - ΗΗ 56
 11ν δίσξν – «Κσο» 60
 12ν δίσξν – «Σν κπζηήξην ηεο ρακέλεο γηαγηάο» 71
 13ν δίσξν – «Σν κπζηήξην ηεο ρακέλεο γηαγηάο» - ΗΗ 74
 14ν δίσξν – «ηα ιεπθά πεξηζηέξηα» 91
 15ν δίσξν - «Έλα πνπιί κε άζπξν θνπιάξη» 101
 Σειεπηαίν δίσξν - Διάηε λα παίμνπκε κε ηνλ «Φεχηε παππνχ» 110
 Φχιιν αμηνιφγεζεο ηνπ πξνγξάκκαηνο «Φεχηεο παππνχο» απφ ηνπο
καζεηέο πνπ ζπκκεηείραλ 114
 ΢πκπεξάζκαηα απφ ηα θχιια αμηνιφγεζεο ησλ καζεηψλ 118
 Μεξηθέο παξαηεξήζεηο απφ ηνπο δηδάζθνληεο γηα ην πξφγξακκα 121
 Μηα απξνζδφθεηε πξνέθηαζε ηνπ πξνγξάκκαηνο – Έλα ζεαηξηθφ
κεηαθείκελν 126
132
133

Ο ΨΕΥΤΗΣ ΠΑΠΠΟΥΣ ΜΑΣ

Uploaded by

Copyright:

Available Formats

You might also like

Ο ΨΕΥΤΗΣ ΠΑΠΠΟΥΣ ΜΑΣ

Uploaded by

Document Information

Copyright

Available Formats

Share this document

Share or Embed Document

Sharing Options

Did you find this document useful?

Is this content inappropriate?

Copyright:

Available Formats

Ο ΨΕΥΤΗΣ ΠΑΠΠΟΥΣ ΜΑΣ

Uploaded by

Copyright:

Available Formats

Μια εμαλλακηική πρόηαζη διδαζκαλίας

Το εκπαιδεσηικό ασηό πρόγραμμα δοσλεύηηκε ζηο

Σφηε πξέπεη λα αλαξσηεζνχκε θαηά πφζν ε δηδαζθαιία ηεο ινγνηερλίαο ζην

Σα πξώην καο βήκα

Όλεηξα γηα ην κάζεκα :

Όλεηξα γηα ηνπο καζεηέο καο :

Όλεηξα γηα ην δάζθαιν :

Όλεηξα γηα ην ζρνιείν:

Δπηπρψο φηαλ μεθηλνχζακε ηελ εθαξκνγή απηνχ ηνπ πξνγξάκκαηνο ,ζηηο

Απηή ηε δηαδξνκή ζέινπκε λα ηε κνηξαζηνχκε καδί ζαο !

΢ηε ζπλέρεηα ζα παξνπζηάζνπκε αλαιπηηθά ηνλ ηξφπν πνπ νξγαλψζεθαλ

Να δηεπθξηλίζνπκε φηη φηαλ μεθηλήζακε φια ηα παηδηά δηέζεηαλ ην δηθφ ηνπο

 Πξψηε επαθή, ςειάθεζε, παξαηήξεζε ηνπ βηβιίνπ

2ε δξαζηεξηόηεηα (παίξλνληαο απόζηαζε)

Απεηθφληζε ηνπ δσκαηίνπ ηνπ παππνχ απφ καζήηξηα

΢ην δίσξν απηφ παξακέλνπκε ζην 1ν θεθ. κε ζηφρνπο:

Γξαζηεξηόηεηεο (παξαγσγήο ιόγνπ)

Με κνπ θξχβεηαη πξάγκαηα πνπ ζέισ λα δσ

Έλα ζηνηρείν ζέισ

1. Πεξηγξάςηε πψο είλαη θηηαγκέλν έλα ζεαηξηθφ θείκελν. (πξνθνξηθά)

2. ΢ε ηη δηαθέξεη έλα ζεαηξηθφ θείκελν απφ έλα κπζηζηφξεκα; (πξνθνξηθά)

3. ΢ε ηη δηαηξείηαη έλα ζεαηξηθφ έξγν θαη ζε ηη έλα κπζηζηφξεκα;

4. Πψο γλσξίδνπκε ηα πξφζσπα ελφο ζεαηξηθνχ έξγνπ;

5. Πψο γλσξίδνπκε ηνπο ρψξνπο πνπ δηαδξακαηίδεηαη ε ππφζεζε ελφο

6. ΢ε πνην απφ ηα δχν είδε ππάξρεη αθεγεηήο;

Θεαηξηθφ έξγν Μπζηζηφξεκα

7. Σν ζεαηξηθφ θείκελν ζηεξίδεηαη ζε: (ππνγξακκίζηε)

α) αθήγεζε, β) δηάινγν, γ) πεξηγξαθή, δ) κνλφινγν, ε) ζπλδπαζκφ

8. Πνχ ή πψο λνκίδεηε φηη νινθιεξψλεηαη έλα ζεαηξηθφ θείκελν;

9. Ση πεξηέρεη έλα ζεαηξηθφ πξφγξακκα;

10.΢ε ηη ρξεζηκεχεη έλα ζεαηξηθφ πξφγξακκα;

Ρσηάκε : Πάκε Παξίζη ;

 Παξαγσγή πξσηφηππνπ θεηκέλνπ.

Δλδηαθέξνληα ζέκαηα πξνο απηή ηελ θαηεχζπλζε είλαη :

Σν Παξίζη ηνπ παππνύ :

Πφζν ρξνλψλ ήηαλ φηαλ πήγε ;

Πνηα γλσξηκία έγηλε ζηα θαθελεία ηνπ Παξηζηνχ

Πνην κεγάιν γεγνλφο έδεζε ζην Παξίζη ;

Πνηα ηα φλεηξα απηνχ ηνπ γεγνλφηνο ;

Πνην ην ηέινο απηήο ηεο εκπεηξίαο ;

Σν Παξίζη ηνπ κηθξνύ κπακπά :

Πφζν ρξνλψλ ήηαλ φηαλ πξσηνπήγε ;

Πνηεο δπζθνιίεο είρε ;

Πνηνπο γλψξηζε πνπ ηνλ βνήζεζαλ ;

Πσο έλησζε φηαλ ν παππνχο ηνλ άθελε κφλν ηξέρνληαο ζηηο

Σν Παξίζη ηνπ κηθξνύ Αληώλε :

Πφζν ρξνλψλ είλαη φηαλ πξσηνπάεη ζην Παξίζη ;

Πνηα πξάγκαηα ηνλ εληππσζηάδνπλ ;

ΠΑΠΠΟΤ΢ - ΜΑΡΓΚΧ (Γηάινγνο - ΢ε θαθέ

ΑΝΣΧΝΖ΢ – ΦΗΛΟΗ ( ΢ε δηάινγν )

ΜΗΚΡΟ΢ ΜΠΑΜΠΑ΢ ( ΢ε κνλφινγν )

΋ιε απηή ε δηαδηθαζία γίλεηαη νκαδνζπλεξγαηηθά κε κνπζηθή

Μηα αλάγλσζε πνπ άιινηε κνηάδεη λα ρνξεχεη ζε κνπζηθνχο ξπζκνχο ,θαη

Δζηηαζκόο ζηηο θηιηθέο ζρέζεηο ηνπ παππνύ ζην Παξίζη

2ε δξαζηεξηόηεηα (κε ζπλνδεία κνπζηθήο ππφθξνπζεο, Καξατλδξνπ «10» )

Οκάδα ζε Οκάδα ζε Οκάδα ζε

1ε δξαζηεξηόηεηα (παξαγσγήο ιόγνπ)

2ε δξαζηεξηόηεηα - δηάλνημε ζην παξόλ

Γξαζηεξηόηεηα (παξαγσγήο ιόγνπ)