FIZYKA 1.

MECHANIKA. Ruch ukony

Zakadamy, e ciao, np. kula armatnia, zostaje wystrzelona z pewn prdkoci
pocztkow V pod ktem A wzgldem poziomu. Skadowa pozioma prdkoci bdzie
miaa warto VcosA, a skadowa pionowa VsinA. Prdko pozioma na mocy zasady
bezwadnoci nie ulegnie zmianie, gdy adna sia w tym kierunku nie dziaa. Natomiast
ruch w kierunku pionowym bdzie jednostajnie opniany wskutek siy przycigania
ziemskiego. Otrzymamy mianowicie
Vy=VsinA gt
Moemy zatem przemieszczanie ciaa Vt opisa nastpujco
x=VcosA x t = VtcosA; y= (V sinA gt) x t = VtsinA- gt 2
Rugujc z obu rwna zmienn t otrzymamy wzr na trajektori (tor) ruchu
y= x tgA x2g/V2cos2A
Jest to rwnanie paraboli, rysunek 1,
y= x2g/2V2cos2A + x tgA+ 0
Parabola ta przecina ona o x w dwu punktach, ktre wyznaczamy kadc y=0. Std
x1=0

oraz

x2=(2V2cosAsinA)/g = (V2sin2A)/g

Wida, e x2 uzyskuje maksimum dla A=45 stopni (x2=V2/g zasig rzutu ~kwadrat V)
Najwyszy punkt paraboli otrzymamy zakadajc skadow pionow zero. Std mamy
ymax=V2sinA/2g
Z rwna wynika, e najwaniejsz zmienn dla zasigu jest szybko V 2 oraz kt rzutu
(~450). Zarwno zbyt paski, jak i zbyt stromy rzut skutkuje skrceniem zasigu.

x2=V2/g

x1=0
Rys.1

Opisane zjawiska maj zwizek ze skokami narciarskimi. Tutaj mamy jednak ukon
paszczyzn zeskoku. Przyjmiemy jej kat B, np. 45 stopni, rysunek 2

x2

Rys.2
Zasig rzutu okrelimy wprowadzajc do trajektorii rwnanie linii stoku x= -tgBy. Mamy
std
y=x tgA x2 g/2V2cos2A
y= -x tgB

(1)
(2)

Podstawiajc (2) do (1) i dzielc obie strony rwnania przez x otrzymamy kolejno
-x tgB=xtgA-x2g/2V2cos2A -x(tgB+tgA)=-x2 g/2V2cos2A tgB+tgA=xg/2V2cos2A
Std poszukiwane x=x2 wyniesie

x2=(tgA+tgB)2V2cos2A/g
Dla 45 stopni otrzymamy tgB=tgA=1 oraz x2=2x2xV 2x0.5/g=2V2/g
Dla V=108 km/h=30 m/s oraz g=10 m/s2 otrzymamy: x2=2x900/10=180 m.
Wynik ten naley pomnoy przez 1.41 ze wzgldu na pochylenie stoku (45 stopni).
Rodzi si pytanie, jaki kt jest optymalny. Mona to zrobi drog rniczkowania, ale
prociej bdzie wyliczy wartoci dla zadanych ktw 30 i 60 stopni.
Dla 30 stopni mamy
x2=(0.66+1)1800x0.7/10=1,66x126 ~`200 m
Dla 60 stopni mamy
x2=(1,66+1)1800x0,25/10=2,66x45 ~ 120 m
Wynika std, e przy pochyleniu stoku kt optymalny jest mniejszy od 45 stopni (tym
bardziej im wiksze to pochylenie).
Pytania

1.
2.
3.
4.

Od czego zaley prdko pocztkowa V? Czy zaley od masy skoczka?

Czy tylko prdko V (w kwadracie) i kt odbicia decyduj o zasigu skoku?
Co si skada na technik skoku
Napisz program dla wyznaczania optymalnego kta skoku w funkcji pochylenia stoku

Rwnanie x2=(tgA+tgB)2V2cos2A/g
Program mathlab

Close all; clear all;

A=[pi/3 pi/4 pi/5 pi/6 pi/7];%kt odbicia,stopnie 60,26
B=[pi/3 pi/4 pi/5 pi/6 pi/7 pi/8]; % pochylenie stoku
V=25;% szybko pocztkowa lotu m/s
g=9.81;% przyciganie ziemskie m/s2
for i=1:5,
for j=1:6,
x2(i,j)=(tan(A(i))+tan(B(j)))*2*V*V*cos(A(i))^2/g;
end;end;figure;bar(x2)
%Z symulacji wynika, e dugie skoki uzyskuje si dla
%mocno pochylonych stokw (60 stopni i)i ktw A 30 s.
250

200

150

100

50