Professional Documents
Culture Documents
121 Ligji Per Mbrojtjen e Konsumatorit
121 Ligji Per Mbrojtjen e Konsumatorit
121 Ligji Per Mbrojtjen e Konsumatorit
PR MBROJTJEN E KONSUMATORIT
Kuvendi i Republiks s Kosovs;
N baz t nenit 65 (1) t Kushtetuts s Republiks s Kosovs,
Miraton
KREU I
DISPOZITAT E PRGJITHSHME
Neni 1
Qllimi
Me kt ligj rregullohen dhe mbrohen t drejtat themelore t konsumatorve gjat blerjes s
mallrave, shrbimeve dhe formave tjera n tregun e lir si dhe detyrimet e shitsit, prodhuesit
dhe furnizuesit.
Neni 2
Fushveprimi
1. Ky ligj sht i zbatueshm pr do konsumator i cili ka vendbanim n Republikn e
Kosovs si dhe personave tjer jorezident.
2. Ky ligj zbatohet pr rregullimin e marrdhnieve ndrmjet konsumatorve nga njra an
dhe prodhueseve, shitsve, furnizueseve, ofrueseve t shrbimeve nga ana tjetr pr ta
mbrojtur konsumatorin nga praktikat e padrejta n tregun e mallrave dhe t shrbimeve n
Republikn Kosovs.
Neni 3
Prkufizimet
1. Shprehjet e prdorura n kt ligj kan kt kuptim:
1.1. Konsumator - do person fizik i cili blen dhe prdor mallra ose shrbime pr
plotsimin e nevojave t veta, pr qllime q nuk kan lidhje me veprimtarin
tregtare;
1.2. Tregtar - do person fizik apo juridik q shet ose vepron n treg si biznes apo
ushtron e veprimtarin e tij tregtare, si nj person q vepron n emr ose pr llogari t
nj tregtari me shumic apo t nj prodhuesi;
1.3. Ofrues i shrbimeve - personi q shet mallra apo u ofron shrbime konsumatorit;
1.4. Furnizues - do prodhues, person fizik apo juridik q ofron mallra tek shitsit;
1.5. Mall refuz - malli q i sht ofruar pr shitje konsumatorit, i pa paketuar dhe
matet n prani t konsumatorit
1.6. Mall i para paketuar - malli e shitur me ambalazh i cili pa prpunim t
mtejshm i ofrohet konsumatorit t fundit;
1.7. Mall - do produkt apo shrbim q i ofrohet konsumatorit;
1.8. Etiketa - informacioni me t dhnat pr prodhuesin, adresn e tij, emrtimin e
mallit, sasin, prbrjen, cilsin, datn e prodhimit, afatin e prdorimit, mnyrn e
prdorimit, mirmbajtjen dhe rrezikshmrin.
1.9. Paketimi - paketimi i sigurt pr shndetin dhe prshtatshmrin me vllimin dhe
peshn e mallit;
1.10. Deklaracioni i mallit - t dhnat e vendosura n etiketn e mallit lidhur me
emrin tregtar shenjn mbrojtse dhe adresn e prodhuesit;
1.11. Shitja prmes Aksionit- shitja e cila realizohet pr sasi t caktuar t nj malli
n nj koh dhe vend t veant, me nj mim m t ult se mimi i ktij malli n nj
shitje t rregullt.
1.12. Praktika e padrejt tregtare ndaj konsumatorit - do veprim apo lshim t
kryer nga shitsi ose ofruesi i shrbimeve, n komunikimin zyrtar me konsumatorin,
duke prfshir reklamat dhe marketingun e mallit t lidhur drejtprdrejt me
promovimin e shitjes ose ofrimit t mallrave pr konsumatorin;
1.13. Ndikimi n sjelljen e konsumatorit - prdorimi i praktikave mashtruese q n
mas t madhe zvoglojn aftsin e konsumatorit pr t marr nj vendim t bazuar
n informacion t plot t shitsit dhe ndikon te konsumatori q t merr nj vendim t
cilin n rrethana tjera nuk do ta merrte;
Neni 4
T drejtat e konsumatorit
1. Ky ligj garanton kto t drejta themelore t konsumatorve:
1.1. t drejtn pr t mbrojtur interesat ekonomike t konsumatorit;
1.2. t drejtn pr t mbrojtur nga rreziku jetn, shndetin dhe pronn;
1.3. t drejtn pr mbrojtje ligjore t konsumatorit;
1.4. t drejtn pr tu ankuar;
1.5. t drejtn pr kompensim n raste t caktuara edhe pr dmshprblim;
1.6. t drejtn pr informim dhe edukim t konsumatorit;
1.7. t drejtn pr shfrytzimin e shrbimeve publike;
1.8. t drejtn e organizimit n shoqata t konsumatorit pr t mbrojtur interesat e
tyre;
1.9. t drejtn pr t prfaqsuar interesat e tyre;
1.10. t drejtn pr t marr shrbime n gjuhn e tij n prputhje me ligjin pr
prdorimin e gjuhve zyrtare sipas ligjit n fuqi.
Neni 5
Detyrimet e shitsit
1. Shitsi prmbush detyrimet ndaj konsumatorit n prputhje me dispozitat e ktij ligji,
ligjeve dhe akteve tjera nnligjore.
2. Shitsi me krkes t konsumatorit pas konstatimit t t metave t mallit detyrohet t bj
zvendsimin e mallit ose kthimin e t hollave t paguara pr mallin ose me plqimin e
konsumatorit, t ul mimin pr t kompensuar mangsit ose t metn e mallit.
3. Shitsi pr shkak t mangsive n shrbimet e kryera, me krkesn e konsumatorit sht i
detyruar pr tia kthyer shumn e paguar pr shrbimin, t eliminoj mangsit n shrbimet
e ofruara, apo t zbret mimin sipas kontrats me konsumatorin.
4. Konsumatori sipas paragrafit 2. dhe 3. ktij neni, mund t krkoj kthimin e shums s
paguar vetm nse i kishte dhn m par shitsit nj afat t arsyeshm pr eliminimin e t
metave t mallit ose shrbimit pr prmbushjen e kontrats.
5. N rast t kontesti gjyqsor apo jo gjyqsor mangsit e mallit apo shrbimit t kryer
vrtetohen me an t dshmis s ekspertit gjyqsor ose me ndihmn e nj vlersuesi tjetr t
certifikuar. Shpenzimet e ekspertizs do ti mbuloj konsumatori ose tregtari, n varsi t
rezultatit t ekspertizs.
4
6. Nse shitsi gjat periudhs s garancionit nuk mund t riparoj mallin e dmtuar pr t
cilin ka dhn garancionin, ather detyrohet q konsumatorit t'i jap mallin e ngjashm apo
tia kthej mbrapa t hollat me dmshprblim.
Neni 6
Krkesat e siguris s prgjithshme t mallrave dhe shrbimeve
1. Prodhuesit dhe shitsit duhet t vendosin n treg mallra t sigurta, n prputhje me ligjin
pr sigurin e prgjithshme t produkteve dhe ligjin pr krkesat teknike pr produkte dhe
vlersim t konformitetit.
2. Ofruesit e shrbimeve duhet t ofrojn shrbime t sigurta, duke marr parasysh:
2.1. karakteristikat e shrbimit;
2.2. efektin e shrbimit mbi mallrat dhe shrbimet e tjera;
2.3. paraqitjen e shrbimeve, paralajmrimet ose informacionin n lidhje me
shrbimet; duhet t jen n gjuhet zyrtare sipas ligjit n fuqi;
2.4. kategorit e konsumatorve t rrezikuar, kur prdorin shrbimin, veanrisht
fmijt dhe t moshuarit si konsumatort me ndjesi t veant ndaj disa, mallrave dhe
shrbimeve ndaj t smurit;
2.5. rreziqet e mundshme q mund t shkaktoj shrbimi nse nuk prdoret si duhet.
KREU II
SHITJA E MALLRAVE DHE OFRIMI I SHRBIMEVE
Neni 7
Kushtet e shitjes s mallrave dhe ofrimit t shrbimeve
1. Ekspozimi i mallit i cili n pikn e shitjes paraqitet si eksponat, nuk konsiderohet ofert
dhe tregtari mund t refuzoj shitjen e atij malli. Ofruesi i shrbimeve mund t refuzoj
shrbimin q sht subjekt i biznesit t tij, varsisht nga rrethanat specifike t rastit.
2. Shitsi duhet t ofroj kushtet e shitjes t mallrave apo sherbimeve n mnyr t qart, t
dukshme dhe t lexueshme dhe ti paraqes n momentin e ekspozimit t tyre n hapsirn e
shitjes. Kushtet e veanta pr kategori t caktuara t konsumatorve q ofron tregtari, pr
mallin e caktuara duhet t jen t qarta, t dukshme dhe t lexueshme dhe t shfaqen n
momentin e shfaqjes s tyre n pikat e shitjes s ktyre mallrave.
3. Shitsit i ndalohet publikimi i t dhnave apo fardo informacioni personal pr
konsumatorin, ndonj pal t tret pa plqimin dhe autorizimin me shkrim t konsumatorit,
prve me vendim t gjykats kur informatat i nevojiten organeve kompetente pr hetimin e
rasteve.
5
Neni 8
Ankesat e konsumatorve ndaj shitsve ose ofruesve te shrbimeve
1. Konsumatori pr do ankes mund ti drejtohet strukturave prgjegjse pr mbrojtjen e
konsumatorit n MTI.
2. Konsumatori mund ta bj ankesn prmes qendre s thirrjeve (telefonike) apo n form
elektronike apo edhe n form t shkruar.
3. Struktura prgjegjse pr mbrojtjen e konsumatorit detyrohet q n afatin prej
pesmbdhjet (15) ditsh nga pranimi i ankess q ta njoftoj konsumatorin lidhur me
ankesn e tij.
Neni 9
Vendosja e mimeve t mallrave dhe shrbimeve
1. Shitsi duhet t vendos qart, dukshm dhe lexueshm mimin e shitjes me pakic dhe
shumic dhe mimin pr njsi t mallrave apo shrbimeve t ofruara.
2. mimi me pakic dhe shumic prfshin mimin prfundimtar pr do mall apo shrbim,
ose pr nj sasi t caktuar t mallra ve, duke prfshir tatimin mbi vlern e shtuar.
3. Shitsi duhet ti garantoj konsumatorit se mimi i paguar do t jet i njjt me mimin e
ekspozuar sipas paragrafit 2. t ktij neni.
4. mimi pr njsi matse do t thot mimi prfundimtar pr njsi matse, mimi pr
kilogram, litr, metr, metr katror, metr kub t mallit ose disa njsi t tjera matse duke
prfshir tatimin mbi vlern e shtuar konform paragrafit 2. t ktij neni.
5. Pr mallrat e papaketuara, refuz mimi pr njsi matse t mallit t ofruara n treg
vendoset pran mallit.
6. Pr mallrat e para-paketuara, sht e mjaftueshme vendosja e mimit neto pr njsi n
qoft se me rregullat tjera t veanta n t dhnat pr peshn neto, nuk sht prcaktuar
ndryshe.
Neni 10
mimet n reklama
mimi me pakic i mallrave apo shrbimeve dhe mimi pr njsi i mallit q publikohen n
reklama, duhet t jet i njjt me mimin e prcaktuar konform dispozitave t nenit 9 ktij
ligji.
Neni 11
Pagesa e detyrimeve financiare
Detyrimet financiare q konsumatori paguan prmes banks, posts apo institucioneve tjera
financiare do t konsiderohet i paguar n datn kur institucioni i till t marr urdhrpagesn
e konsumatorit.
Neni 12
Fatura
1. Shitsi pr do mall t shitur ose shrbim t ofruar pr konsumatorin duhet t jap fatur e
cila duhet t jet e sakt, e pashlyeshme, e qarte, e dukshme dhe e lexueshme n letr apo
form elektronike.
2. Shitsi i mundson konsumatorit pr t kontrolluar sasin e faturuar n lidhje me mallin e
bler apo shrbimin e ofruar.
3. Shitsi duhet tu prmbahet kushteve t deklaruara dhe mimit t shitjes me pakic.
4. Faturimi nuk lejon pages plotsuese prve asaj q sht cekur n fatur.
5. mimet administrative dhe mimet e shrbimeve publike si energjia, uji dhe shrbimet e
telekomunikimit rregullohen me ligje t tjera.
6. Pr shrbime tjera si transporti i udhtarve duhet te jepet fature ose bilet individuale.
Neni 13
Etiketa
1. Shitsi i mallrave dhe/apo shrbimeve duhet t siguroj q mallrat q shet t jen t
pajisura me etiket, e cila prmban informacione pr prodhuesin dhe adresn e tij, emrtimin
e mallit, sasin, prbrjen, cilsin, datn e prodhimit, afatin dhe mnyrn e prdorimit,
mirmbajtjes si dhe rrezikshmrin nse ekziston.
2. Informacioni pr etiketim pr mallrat ushqimore rregullohet me akt nnligjor.
3. Shitsi nuk ka t drejt t heq ose t ndryshoj etiketn e mallit apo informacionet e tjera
lidhur me mallrat e dhna nga prodhuesi dhe/ose furnizuesi.
4. Nse natyra e mallit nuk e lejon vendosjen e etikets, shitsi sht i detyruar t siguroj,
sipas krkess s konsumatorit, informacionin n prputhje me paragrafin 1. t ktij neni, n
mnyr tjetr apo edhe prmes paraqitjes s dokumenteve prkatse.
5. Shitsi me rastin e vendosjes n treg t mallit detyrohet t vendos etiketn, n t gjitha
mallrat e paketuara.
6. Pr mallrat e papaketuara, refuz duhet t siguroj nj udhzues t prgatitur nga prodhuesi
pr mnyrn e prdorimit m t leht dhe m t sigurt, pastaj ti ofroj garancionin, udhzime
teknike, listn pr serviset e autorizuara, nj liste pr paralajmrim nga rreziqet e mundshme
gjat prdorimit dhe nj deklarate t konformitetit t mallrave
7. Etiketa duhet t jet e shkruar qart, dukshm dhe e lexueshme n gjuht zyrtare sipas ligjit
ne fuqi.
8. Prkthimi i t dhnave n gjuhet zyrtare sipas ligjit ne fuqi, t vendosura n etiket nga
prodhuesi, pr t br m t leht informimin e konsumatorit lidhur me sigurin e prdorimit
t mallit, n paragrafin 1. te ktij neni duhet t jet identike me origjinalin.
Neni 14
Paketimi
1. Paketimi duhet t jet i sigurt pr shndetin, forma e paketimit duhet t prshtatet me
peshn e mallit dhe nuk duhet t shkaktoj tek konsumatori huti pesha dhe madhsia e mallit
t cilat duhet t jen n prputhje me rregulloret e veanta pr prshkrimin e recetave t
udhzuesit pr paketim.
2. N rastin e mbshtjelljes se ambalazhit me letr t veant dhe dekorime t tjera, mimi i
mallrave t paketuara duhet t paraqitet n mnyr t qart, dukshm dhe lexueshm.
3. Qeset t cilat prdoren pr bartjen e mallrave t blera q kan logon e plot ose t
pjesshme, mark tregtare, slogan ose emrin e prodhuesit ose tregtari do t konsiderohen
materiale promovuese dhe nuk i llogaritet konsumatorit pr pagese.
4. Shitsi duhet ti mundsoj konsumatorit kthimin e ambalazhit t ciln e ka paguar kur e ka
bler mallin si dhe tia kthej shumn q e ka paguar pr ambalazhin.
8
Neni 15
Premtimi i fitimit
Shitsi i cili me rastin e ofrimit t mallit apo shrbimit pr Konsumatorin premton nj
shprblim, n momentin e prfundimit t lojs shprblyese konsumatori t cilit i komunikohet
se sht fitues i nj mimi, ai sht i detyruar t ja dorzoj shprblimin e premtuar konform
ligjit pr lojrat e fatit.
Neni 16
Mesazhet prmes materialeve reklamuese
1. sht e ndaluar lnja e mesazheve apo materiale reklamuese n kutit postare dhe n der,
n qoft se konsumatori e ka vendosur ndalesn e shkruar qart pr t mos i vendosur ato.
2. Shprndarja e mesazheve dhe materialeve tjera reklamuese sht prgjegjsi e tregtarit
lidhur me cilsin e mallrave dhe shrbimeve t cilat i reklamon prmes ktyre mesazheve.
3. Prcjellja e mesazheve publike reklamuese nga telefonia mobile dhe posta elektronike,
duhet t kt trupin e mesazhit pr mundsin e anulimit te abonimit.
KREU III
NJOFTIMI PR MALLIN
Neni 17
Deklaracioni i mallit
1. Deklaracioni sht i detyrueshm t vendoset n do mall dhe duhet t paraqitet me shkrim
dhe shenja lidhur me specifikat e mallit q kan t bjn me shenjn tregtare, markn
tregtare, emri i marks, shenja ose simboli n lidhje me mallin dhe t vendosen n etiket, n
paketim ose dokumentet dhe informacionet prcjellse pr mallin.
2. Deklaracioni i mallit, duhet t prmbaj kto informacione:
2.1. emrin e prodhuesit t mallit dhe emri me t cilin shitet malli;
2.2. llojin, modelin, njsin matse dhe etiketn e mallit dhe se paku nj specifike t
rndsishme q e veon at mall.
2.3. datn e prodhimit dhe afatin e skadimit;
2.4. pr mallrat vendore, emrin dhe adresn e prodhuesit dhe vendin e origjins;
2.5. pr mallin e importuara, emrin dhe adresn e importuesit dhe vendin e origjins
se prodhuesit.
Neni 18
Njoftimi pr prmbajtsit e mallit
1. Njoftimi pr prmbajtjen e mallit duhet t vendoset n mall ose paketim. Prgjegjsin pr
t dhnat e vendosura n mall apo paketim e bart shitsi.
2. T gjitha informacionet me t dhnat pr mallin nga paragrafi 2. neni 17 i ktij ligji duhet
t jen t qarta, t dukshme, t lexueshme dhe t shkruara n gjuhn shqipe dhe nuk
prjashton mundsin e prdorimit t njkohshm t gjuhve t tjera zyrtare si dhe shenja t
kuptueshme pr konsumatorin. Pr t dhnat mbi prmbajtjen e mallit prgjegjs sht
prodhuesi, kurse pr ato t importuara prgjegjs sht importuesi.
3. T dhnat pr prmbajtn e mallit duhet t jen t qarta, t dukshme, t kuptueshme, t
lexueshme, t pashlyeshme dhe nuk duhet t mbulohet me ndonj tekst tjetr.
4. Pr t dhnat mbi prmbajtn e mallrave t pa paketuara, refuz, njoftimi duhet t vendoset
pran paketimit n t ciln malli sht vendosur ose n pikn e shitjes n qoft se malli nuk
krkon kushte t veanta t siguris nga prishja.
5. Njoftimi i mallit duhet t jet i theksuar n mnyr q t mos dmtoj mallin.
10
KREU IV
SHITJA ME AKCION, ZBRITJA E MIMEVE, SHITJA NE TREGJET E HAPURA
DHE SHITJA E MALLRAVE ME DEFEKTE
Neni 19
Shitja me aksion dhe diskont
1. Shitja prmes Aksionit mund t realizohet pr sasi t caktuar t nj malli nga nj prodhues
n nj koh dhe vend t veant, me nj mim m t ult se mimi i ktij malli n nj shitje t
rregullt.
2. N raste t shitjes sipas paragrafit 1. t ktij neni, pran mallit ose afr tij duhet t vendoset
njoftimi i qart, i dukshm dhe i lexueshm i shnuar me "Akcion" ose "shitje Akcion".
3. N raste t shitjes me diskont t nj malli me mim m t lir se mimi baz t ciln
tregtari e lejon pr nj mall t caktuar n raste t caktuara, pran mallit ose afr tij duhet t
vendoset njoftimi i qart, i dukshm dhe i lexueshm i shnuar me "shitje me diskont".
Neni 20
Zbritja e mimeve - lirimi i mallit
1. Malli q shitet me zbritje, ose zbritja sezonale duhet t jet shnuar qart, dukshm dhe
lexueshm. mimet e zbritura duhet t vendosen nn ose mbi mimet e para.
2. Prqindja e uljes s mimit t shpallur n njoftimin pr zbritjen, doher kur krkohet
strukturat prgjegjse pr mbikqyrjen e tregut duhet t argumentohet nga shitsi me
dokumentacionin prkats si:
2.1. mimi paraprak; dhe,
2.2. dshmi pr zbritjen e sakt t mimit n prqindje.
3. N mimet e mallit t shitja me zbritje apo lirim, zbatohen dispozitat e nenit 9 ktij ligji.
4. Shitja sipas paragrafit 1. ktij neni, konsiderohet shitje e mallrave me mim t zbritur n
raste aksioni, pastrim stoku ose kur tregtari ndrpren biznesin e tij, apo kur n dyqane me
pakic sht ndaluar shitja e mallrave t caktuara nga strukturat prgjegjse pr mbikqyrjen
e tregut.
5. Zbritja e sipas paragrafit 1 ktij neni konsiderohet shitja e mallrave me nj mim t zbritur
pas sezonit t fundit, shitja e mallrave t dmtuara, shitja e rastit, shitja n panaire dhe n
dyqane t specializuara, pavarsisht nga arsyet pr uljen e mimeve.
11
Neni 21
Zbritjet e mimeve para afatit t skadencs
Mallrat q jan n shitje, para prfundimit t afatit t skadencs duhet t ndahen nga mallrat
tjera dhe pran atyre mallrave duhet t vendoset njoftimi i qart, i dukshm dhe i lexueshm
mbi afatin e prdorimit t fundit, ku duhet t duket qart mbishkrimi Prdoret deri m.
Neni 22
Ndarja e mallrave q jan me zbritje
Shitsi duhet ti ndaj fizikisht mallrat t cilave u ka zbritur mimin, nga mallrat tjera t cilat
nuk jan liruar, dhe t vendos pran tyre ose n to qart, dukshm dhe lexueshm njoftimin se
bhet fjal pr lirim apo zbritje mimi.
Neni 23
Shitja e mallrave me mangsi, gabime dhe defekte
Nse shitsi shet nj mall me mangsi, gabime apo defekte, malli i till duhet t jet i ndar
fizikisht nga mallrat e tjera dhe n mnyr t qart, t dukshme dhe t lexueshme duhet
shnuar n mall dhe ta njoftoj konsumatorin lidhur me gabimin apo defektin e atij malli.
KREU V
SHRBIMET PUBLIKE Q I OFROHEN KONSUMATORIT
Neni 24
Shrbimet publike
1. Shitja e shrbimeve publike konsumatorve, duhet t llogaritet sipas harxhimeve reale kur
natyra e shrbimeve e lejon kt.
2. Shrbimi i leximit t njehsorve mats sht pa pagese, prve n rastet kur kt e krkon
konsumatori. Kur shpenzimet pr shrbimin e leximit shtes jan t rregulluara me rregullore
t veanta, ather vlejn dispozitat tjera.
3. Shrbimi i leximit t njehsorve mats behet pa pages me prjashtim nse konsumatori
krkon lexim jasht afatit t parapar me rregulloret e rregullatorit prkats.
4. Shitsi do t njoftoj konsumatorin paraprakisht me t gjitha kushtet e shrbimeve publike
dhe ato kushte ti publikoj n media elektronike dhe t shkruara.
5. N komisionin pr shqyrtimin e ankesave t konsumatorve n kuadr t operatorve
ekonomik t cilt ofrojn shrbime publike duhet prfshihen prfaqsues nga Zyra pr
mbrojtjen e konsumatorit, Shoqatat e konsumatorit dhe komuniteti.
12
Neni 25
Kyja n rrjetin e shprndarjes
Ofruesi i cili ofron shrbim publik prmes rrjetit t shprndarjes duhet ti lejoj konsumatorit
qasje n rrjetin e shprndarjes dhe prdorimit t lidhjes se rrjetit dhe t ofroj shrbime n
prputhje me rregulloret e veanta, kontratat e koncesionit ose akteve tjera t qeverisjes
lokale n territorin e s cils shrbimi ofrohet, me kushte jo-diskriminuese dhe i njohur sipas
kushteve t kontrats.
Neni 26
Ndrprerja e shrbimeve
1. Nse ofruesit t shrbimeve publike, i kundrshtohet prllogaritja e shrbimit n cilndo
procedur gjyqsore, ndrsa konsumatori i paguan rregullisht t gjitha faturat e
pakontestueshme, ofruesi i shrbimit publik nuk ka t drejte tia ndrpres konsumatorit
shrbimin deri n prfundimin e procedurs gjyqsore ose jasht gjyqsore.
2. Nse ofruesi i shrbimeve publike ka ndrprer ofrimin e shrbimit prpara se operatori t
jet njoftuar nga konsumatori pr procedurn e ngritur sipas paragrafit 1. t ktij neni.
Operatori sht i detyruar t ofroj shrbime deri n vendimin e gjykats.
Neni 27
Ruajtja e cilsis s shrbimeve
Ofruesi i shrbimeve i cili ofron shrbim publike duhet t ruaj cilsin e shrbimeve publike
n pajtim me kt ligj, ligjet dhe aktet tjera nnligjore n fuqi.
Neni 28
Sigurimi i qasjes dhe cilsis s shrbimeve
1. Ofruesit e shrbimeve publike jan t detyruar t sigurojn shrbime konsumatorit, secili
brenda fushveprimit t tyre, duke marr parasysh, sigurin, furnizimin me rregull, prve n
rastin e avarive t ndikuara nga faktort natyror, cilsin e shrbimeve publike dhe q t ofroj
qasje n shrbimet publike pr t gjith konsumatort.
2. Ofruesi i shrbimeve publike detyrohet ti kompensoj dmin eventual konsumatorit n rast
t ofrimit t shrbimit jo cilsor dhe jo adekuat.
13
Neni 29
Faturimi i energjis, ujit dhe shrbimeve t telekomunikacionit
1. Faturimi i energjis dhe i ujit llogaritet n baz t konsumit real t lexuar n njehsorin e
konsumatorit.
2. Mnyra e matjes dhe e llogaritjes t energjis dhe ujit rregullohet me ligje dhe akte tjera
nnligjore.
3. Furnizuesi detyrohet q konsumatorit tia mundsoj paraprakisht njoftimin me t gjitha
kushtet e konsumit t energjis dhe ujit.
4. Furnizuesi duhet t paraqes n fatur shnimet q i mundsojn konsumatorit kontrollin e
sasis dhe vlers pr konsumin e energjis dhe ujit.
5. Furnizuesi sht i detyruar tu prmbahet standardeve t shkruara t cilsis dhe
vazhdueshmris s shrbimeve t energjis dhe ujit.
6. Faturimi i energjis dhe ujit duhet t llogaritet n baz t konsumit real dhe vlersohet
nprmjet njsoreve t kalibruar.
7. Furnizuesi i shrbimeve t telekomunikimit duhet q pr kryerjen e shrbimeve tia dorzoj
faturn konsumatorit, e cila prmban shnime t nevojshme pr llogarin e shums s
prgjithshme q e detyron konsumatorin t paguaj vlern, taksn si dhe shumn e
prgjithshme t llogaritur n Euro.
8. Shrbimet publike shndetsore, arsimore rregullohen me ligje t veanta.
KREU VI
PAGESA ME PARADHNIE
Neni 30
Pagesat me paradhnien
1. Nse nj shits me pakic i cili kushtzon blerjen e mallrave, apo ofrimin e shrbimeve me
parapagime t pjesshme ose t plota nj her ose me kste sht i detyruar q n koh ti
prmbush detyrimet ndaj konsumatorit, n t kundrtn detyrohet t paguaj nj norm interesi
pr paradhnien pr gjith periudhn nga data e pranimit t paradhnies deri n datn e
dorzimit t mallrave.
2. Dispozitat e paragrafit 1. ktij neni do t zbatohen n rastin kur shitsi nuk mund tia ofroj
mallin ose shrbimin e kontraktuar n afatin e parapar n kontrat.
14
KREU VII
KONTRATAT E LIDHURA JASHT OBJEKTIT T SHITSIT
Neni 31
Kontratat der me der
1. Shitsi jasht lokaleve t tij mund t lidh kontrata der m der me konsumatorin n
shtpin apo n vendin e tij t puns.
2. Dispozitat e ktij neni vlejn pr kontratat pr t cilat konsumatori ka pranuar ofertn pr
lidhjen e kontrats n kushte t ngjashme me ato t prcaktuara n paragrafin 1. t ktij neni.
3. Shitsi i cili lidhe nj kontrat sipas paragrafit 1. t ktij neni duhet ti legjitimohet
konsumatorit me kartn e identifikimit.
Neni 32
Njoftimi pr t drejtn e ndrprerjes s kontrats
1. Me rastin e lidhjes s kontrats nga ky kapitull i ktij ligji, shitsi sht i detyruar ta njoftoj
konsumatorin me shkrim pr t drejtn e tij pr ndrprerjen e kontrats sipas nenit 33 t ktij
ligji .
2. Njoftimi duhet t prmbaj emrin e biznesit, adresn e tij, datn e njoftimit, informacionin
e duhur pr identifikimin e kontrats, logon e palve kontraktuake, lenden e kontrats dhe
mimin e saj si dhe afatin pr ndrprerjen e kontrats., sipas paragrafit 1. t nenit 33 t ktij
ligji .
3. Njoftimi duhet t'i jepet konsumatorit jo m von se momenti i lidhjes s kontrats
4. N rast t kontestit, tregtari duhet t dshmoj se konsumatorit n kohn e duhur i ka
prcjell njoftimin sipas paragrafit 1. deri ne 3. t ktij neni.
Neni 33
Ndrprerja e kontrats
1. Konsumatori ka t drejt, pa dhn asnj arsye, n mnyr t njanshme t ndrpres
kontratn, brenda katrmbdhjet (14) ditve nga dita e pranimit te njoftimit me shkrim sipas
nenit 32 t ktij ligji.
2. Kontrata do t ndrpritet bazuar n njoftimin me shkrim pr ndrprerjen.
3. Kontrata ndrpritet kur tregtari ka marr njoftimin me shkrim pr ndrprerje .
4. Konsiderohet se kontrata sht ndrprer, n koh, nse njoftimi pr ndrprerje sht
drejtuar brenda afatit ligjor t referuar n paragrafin 1. t ktij neni.
15
Neni 34
Ndrprerja e kontrats n rast se njoftimi i t drejts pr t ndrprer at nuk sht
lshuar
Nse konsumatori nuk sht njoftuar pr t drejtn e ndrprerjes s kontrats sipas nenit 32 t
ktij ligji, e drejta e tij pr te ndrprer kontratn sipas nenit 33 t ktij ligji, nuk sht e
kufizuar n koh.
Neni 35
Pasojat e ndrprerjes s kontrats
1. N rast t ndrprerjes s kontrats, konsumatori ia kthen produktin shitsit dhe shitsi
detyrohet ti bart shpenzimet e shkaktuara.
2. Konsumatori nuk prgjigjet pr dmin t cilin e ka psuar shitsi pr shkak t ndrprerjes
s kontrats.
3. Detyrohet shitsi q me s largu brenda tridhjet (30) ditve nga dita e marrjes s njoftimit
me shkrim pr ndrprerjen e kontrats, t ja kthen konsumatorit shumn e plot q ai ka
paguar sipas kontrats, si dhe interesin e prcaktuar me nj norm reale t caktuar nga bankat
komerciale mbi depozitat n tre (3) muajt e fundit, duke filluar nga marrja e njoftimit me
shkrim pr ndrprerjen e kontrats.
KREU VIII
KONTRATAT E LIDHURA N DISTANC
Neni 36
Kontrata e lidhur n distanc
Konsumatori lidh kontrat pr mallin apo shrbimin me tregtarin, sipas nj skeme organizimi
shitjeje n largsi ose ofrim shrbimi nga tregtari, i cili, pr qllimet e kontrats, prdor
ekskluzivisht nj ose m shum mjete t komunikimit n distanc, deri n astin e lidhjes s
kontrats.
Neni 37
Mjetet e komunikimit n distanc
Mjete t komunikimit n largsi jan t gjitha mjetet t cilat pa pranin fizike t njkohshme
t t dyja palve, mund t prdoren pr lidhjen e kontrats prmes letrkmbimi, materialit t
shtypur, publiciteti n shtyp me formular porosish, katalogut, posts elektronike, tregtis
elektronike, faksit, telefoni dhe televizioni.
16
KREU IX
SHRBIMET FINANCIARE T KONSUMATORIT
Neni 38
Kontrata pr kredi konsumuese
1. Kontrata pr kredi konsumuese sht do kontrat, ku kredi dhnsi i jep ose premton ti
jap nj konsumatori nj kredi, n formn e nj pagese t shtyer apo t afatizuar, huadhnie
ose kontrata t tjera, t ngjashme financiare.
2. Kontratat pr kushtet mbi bazn e vazhdueshmris s nj shrbimi apo t furnizimit me
mallra t t njjtit lloj dhe n t njjtn sasi, ku konsumatori ka t drejtn e pagess pr
zgjatjen e ktyre kushteve nprmjet ksteve, nuk do t vlersohen si kontrata kredie.
3. Kontratat e mposhtme prjashtohen nga fusha e veprimit t Kreut IX t ktij ligji
3.1. q jan t siguruara me an t hipoteks ose nga ndonj sigurim tjetr i
krahasueshm, q prdoret zakonisht mbi pronn e paluajtshme, apo t siguruara
nprmjet nj t drejte q lidhet me pronn e paluajtshme;
3.2. qllimi i t cilave sht fitimi/marrja ose ruajtja e t drejtave t pronsis mbi
tokn ose mbi ndrtesa ekzistuese apo t projektuara;
3.3. q prfshijn nj shum totale t kredis m pak se dyqind (200) Euro ose m
shum se shtatdhjet e pesmij (75.000) Euro;
3.4. Kontratat e qiras ose lizingut ku detyrimi pr blerjen e objektit t kontrats nuk
sht prcaktuar n vet kontratn ose n ndonj kontrat t veant. Nj detyrim i
till do t prezumohet se ekziston, nse sht vendosur kshtu n mnyr t
njanshme nga kreditori;
3.5. n formn e nj mbitrheqje dhe ku kredia duhet t shlyhet brenda nj muaji;
3.6. ku kredia sht dhn pa interes dhe pa ndonj detyrim/pages tjetr dhe kontratat
e kredis, sipas kushteve t t cilave kredia duhet t shlyhet brenda tre muajve dhe
jan pr t'u paguar vetm detyrime me vler t vogl, t paprfillshme;
3.7. ku kredia sht dhn nga pundhnsi punonjsve t tij, si nj veprimtari
dytsore pa interes ose me nj norm vjetore t prqindjes s pagesave/detyrimeve m
t ult se ato q ekzistojn n treg dhe q prgjithsisht nuk jan t ofruara pr
publikun;
3.8. q jan rezultat i nj zgjidhjeje t arritur n gjykat ose prpara nj autoriteti
tjetr ligjor;
3.9. q kan t bjn me nj pages t shtyr, pa detyrime/pagesa, t nj borxhi
ekzistues;
17
Neni 39
Informacioni para kontraktor pr konsumatorin
1. Kredi dhnsi i paraqet konsumatorit n form t shkruar informacionin e duhur dhe
kryesor, prpara lidhjes s kontrats s kredis konsumuese, n mnyr q ai t ket njohuri
t plota pr transaksionin e lidhjes dhe ekzekutimit t kontrats, si dhe t ket mundsi t
zgjedh ofertn m t leverdishme n treg.
2. Informacioni parakontraktor prfshin:
2.1. vlern totale t kredis ose kufirin e kredis n rastet e mbitrheqjeve dhe/ose
karts s kredis.
2.2. kushtet pr shfrytzimin dhe trheqjen e kredis;
2.3. kohzgjatjen e kontrats s kredis;
2.4. normn efektive t interesit me shpjegimet prkatse pr llogaritjen e saj;
2.5. normn nominale t interesit (variabile ose fikse) dhe normn referente nse sht
e aplikueshme mbi kt norm interesi, si dhe periudhat, kushtet dhe procedurat pr
ndryshimin e saj;
2.6. shumn e kstit, numrin e ksteve dhe periodicitetin e shlyerjeve t
ksteve(pagesave), si dhe t paraqitet nj plan i amortizimit t kredis(plani i
shlyerjes) duke prfshir totalin e detyrimit(kryegj dhe interes) pr t gjith kredin;
2.7. kushtet e prdorimit dhe t shlyerjes n rastin e mbitrheqjeve ose karts s
kredis;
2.8. mnyrn e njoftimit t konsumatorit n rastin e ndryshimit t kushteve t
kontrats.
2.9. koston e mbajtjes s nj llogarie pr kryerjen e transaksioneve pr shfrytzimin e
kredis dhe t pagesave, konstot e prdorimit t nj karte apo mjeti tjetr pagese pr
shfrytzimin e kredis dhe t pagesave, si dhe kostot tjera lidhur me transaksionet e
pagesave;
2.10. do kosto shtes q sht e detyrueshme pr marrjen e kredis;
18
Neni 40
Informacioni kontraktor pr konsumatorin
1. Kontrata mbi kredin konsumuese prfshin elementet e mposhtme:
1.1. qllimi i kredis;
1.2. t dhnat e plota pr identitetin dhe adresat e palve kontraktuale;
1.3. shumn totale t kredis dhe kushtet pr shfrytzimin e saj
1.4. afatin e maturimit t kredis
19
20
Neni 41
Krkesa t prgjithshme mbi kontratat e kredis
1. Kontratat e kredis q prbjn objektin e ktij Kreu t ktij ligji bhen n t gjitha rastet
me shkrim dhe nj kopje e kontrats s nnshkruar nga palt i jepet personalisht konsumatorit
n momentin e lidhjes s kontrats.
2. N rastin e do kontrate garancie q siguron shlyerjen e detyrimit q lind nga kontrata
kryesore e kredis, kopja e kontrats s garancis dhe e kontrats s kredis i jepet edhe
garantuesit t kredis, n rast se ky i fundit sht nj person i ndryshm nga kredi marrsi.
3. Nj kontrat kredie konsumuese n do rast prcakton qart kushtet e shfrytzimit,
qllimin e prdorimit t kredis si dhe kushtet dhe afatet e shlyerjes s kredis, s bashku me
penalitetet prkatse.
4. Kontrata e kredis konsumuese duhet t prmbaj edhe nj dispozit t veant pr
periudhn q konsumatori ka t drejt t trhiqet nga kontrata sipas prcaktimeve t nenit 44
t ktij ligji.
Neni 42
Krkesa t Veanta pr Kontratat e Mbitrheqjeve dhe pr Kartelat e Kreditit
1. Nj kontrat mbitrheqje ose pr kart krediti prfshin informacionin e krkuar sipas
paragrafit 2 t nenit 40 t ktij ligji.
2. Konsumatori informohet rregullisht por jo m pak se nj her n vit pr gjendjen e
llogaris s tij, nprmjet nj dokumenti gjendja e llogaris(statement of account) q
prmban informacionin e mposhtm:
2.1. periudha s cils i prket gjendja e llogaris (data e fillimit dhe data e fundit);
2.2. gjendja n fillim t periudhs;
21
Neni 43
E Drejta e trheqjes nga kontrata e kredis konsumuese
1. Konsumatori ka t drejtn t trhiqet nga kontrata e kredis konsumuese pa dhn ndonj
arsye pr kt qllim, brenda nj periudhe kalendarike katrmbdhjet (14) ditore. Ky afat
fillon nga dita e arritjes s kontrats, ose nga data e nnshkrimit t kontrats nga palt.
2. Prpara ushtrimit t ksaj t drejte konsumatori njofton kredi dhnsin pr synimin e tij
(brenda afatit t lartcekur prej katrmbdhjet (14) ditve pr tu trhequr nga kontrata e
kredis.
3. N qoft se kredia sht disbursuar dhe prfituar nga konsumatori dhe n qoft se ky i
fundit ushtron t drejtn pr tu trhequr nga kontrata, kredi dhnsi njofton konsumatorin pr
shumn e kredis q duhet ti rikthehet nga konsumatori. Kjo vler prbhet nga shuma e
kryegjs dhe interesit pr ditt prkatse, si dhe shpenzimet e mundshme t kredi dhnsit t
krijuara nga veprime me pal t treta pr efekt t disbursimit t ksaj
4. Shpenzimet e mundshme t kredi dhnsit t krijuara nga veprime me pal t treta pr
efekt t disbursimit t ksaj kredie, prfshihen n do rast n informacionin kontraktor,
ndrsa interesi llogaritet mbi bazn e norms s interesit t rn dakord.
5. Nse pala konsumatore prbhet nga disa persona, dhe njri prej tyre ushtron t drejtn pr
tu trhequr nga kontrata e kredis konsumatore, sipas pikave t msiprme t ktij neni,
ather dhe personat e tjer q prbjn paln konsumatore kan t drejtn t trhiqen nga kjo
kontrat.
6. Nse nj konsumator trhiqet nga kontrata e kredis, edhe personi q ka hyr n detyrime
kontraktore duke dhn garanci pr detyrimet e konsumatorit sipas ksaj kontrate, mund t
trheq gjithashtu garancin/t e vendosura prej tij pr ekzekutimin e ksaj kontrate.
22
Neni 44
T drejtat dhe detyrimet n rastet e shlyerjes/pagess s kredis para afatit t maturimit
1. Konsumatori ka t drejt t kryej n do koh, edhe para afatit t maturimit, shlyerje t
pjesshme ose t plot t detyrimeve t tij t lindura nga kontrata e kredis konsumatore. N
kt rast, kredi dhnsi duhet t bj nj reduktim t kostos totale t kredis. Ky reduktim
konsiston n uljen e interesave dhe kostove t aplikuara mbi pjesn e pashlyer t kredis, pr
periudhn e mbetur sipas kontrats s kredis.
2. N rastin e shlyerjeve t kredis para afatit, kredi dhnsi ka t drejtn pr nj kompensim
t drejt dhe objektiv, pr kosto t mundshme t lidhura direkt me shlyerjen/et e kredis para
afatit, me kusht q shlyerja para afatit ti prkoj nj periudhe pr t ciln norma e interesit
sht fikse, sipas prcaktimit n kontratn e kredis.
3. Nse periudha midis shlyerjes para afatit dhe maturimit t kredis sht mbi nje ( 1) vit,
kompensimi i prcaktuar n paragrafin 2. t ktij neni, nuk tejkalon dy (2) pr qind t shums
s kredis s paguar para afatit dhe nse kjo periudh nuk kalon nj (1) vit, kompensimi nuk
tejkalon nj (1) pr qind t shums s kredis s paguar para afatit.
4. Kompensimi pr shlyerjet e parakohshme nuk aplikohet n rastet e mposhtme:
4.1. nse shlyerja realizohet n baz t nj kontrate sigurimi, e cila ka si qllim
shlyerjen e kredis;
4.2. pr mbitrheqjet; dhe
4.3. nse shlyerja e kredis para afatit i prkon nj periudhe pr t ciln norma e
kredis nuk sht fikse.
Neni 45
Norma efektive e interesit
1. Norma efektive e interesit t kredis sht kostoja totale e kredis pr konsumatorin, e
shprehur si prqindje vjetore e shums totale t kredis.
2. Mnyra e prllogaritjes s norms efektive t interesit dhe prkufizimi i elementeve t
shfrytzuara pr llogaritjen e saj prcaktohen me aktet nnligjore t nxjerrura nga Banka
Qendrore e Republiks s Kosovs.
Neni 46
Ndrrimi i Kredi dhnsit
Nse bazuar n caktimin e krkesave t kontrats vjen deri te ndrrimi i kredi dhnsit,
konsumatori ka t drejt t ja paraqes kredi dhnsit t ri t gjitha kundrshtimet q do ti
kishte ndaj kredi dhnsit t vjetr, me prjashtim t kundrshtimeve tipike personale.
23
Neni 47
Shlyerjen e kredis me instrumente tjera t pagess
1. Nse sht rn dakord q konsumatori mund t shlyej shumn e kredis prmes mjeteve
tjera t pagesave jo me para t gatshme, kredi dhnsi duhet ti prdor kto mjete pagese
vetm pr shlyerjen e kredis.
2. Nse kredi dhnsi nuk vepron n pajtim me paragrafin 1. t ktij neni, do t jet
prgjegjs pr dmin e shkaktuar ndaj konsumatorit.
Neni 48
Ndalimi i transferimit t t drejtave t Kredi dhnsit
Kontratat mbi kredit e konsumatorit nuk detyrojn kredi dhnsin apo ndonj pal e tret t
transferoj apo n interes t tij, t kufizoj t drejtat e tyre n rast t mos prmbushjes apo
parregullsive t kontrats nga personi me t cilin ai ka lidhur kontrat q do t financohen nga
kontrata e kredis.
Neni 49
Detyrimet tjera pr kredit konsumuese
1. do publikim ose ofert tjetr e shfaqur n njsit tregtare, ku tregtari ofron produktet
dhe/ose shrbime me kredi dhe me t ciln tregohet norma e interesit ose fardo shifre q
lidhet me koston e kredis, prmban edhe deklarimin e norms efektive t interesit
2. Ekzistenca e nj kontrate kredie nuk ndikon n asnj mnyr mbi t drejtat e konsumatorit
ndaj furnizuesve t mallrave ose shrbimeve, t blera nprmjet nj kontrate t till, n rastet
kur mallrat ose shrbimet nuk jan furnizuar ose jan ndryshe, jo n prputhje me kushtet e
kontrats pr furnizimin e tyre.
3. Kur konsumatori pr blerjen e mallrave ose prfitimin e shrbimeve bhet pale n nj
kontrate kredie me nj person t ndryshm nga furnizuesi i tyre dhe ekziston nj lidhje e
ngusht tregtie ndrmjet kredi dhnsit dhe furnizuesit t mallit ose shrbimit, konsumatori
ka t drejtn t krkoj dmshprblim nga kredi dhnsi, kur mallrat ose shrbimet, objekt i
kontrats s kredis, nuk jan furnizuar ose jan ndryshe, jo n prputhje me kushtet e
kontrats pr furnizimin e tyre.
24
KREU X
KUSHTET E PADREJTA N KONTRATAT E KONSUMATORIT
Neni 50
Kushtet e kontratave t padrejta
1. Kontrata e cila nuk sht negociuar individualisht, sht e padrejt n qoft se shkakton
pabarazi n t drejtat dhe detyrimet e palve, q rrjedhin nga kontrata, n dm t
konsumatorve.
2. Kushti do t konsiderohet si i panegociuar individualisht, kur ai ka qen hartuar m par
nga tregtari dhe konsumatori nuk ka qen n gjendje t ndikoj n prmbajtjen e kushtit,
veanrisht n tekstin e kontrats standarde, t formuluar m par nga tregtari.
3. Kur tregtari argumenton se nj kusht standard ka qen i negociuar individualisht,
prgjegjsia bie mbi konsumatorin.
4. Kushti i padrejt n kontrat do t vlersohet duke marr parasysh:
4.1. natyrn e mallrave dhe shrbimeve, pr t cilat lidhet kontrata;
4.2. kohn e lidhjes s kontrats;
4.3. rrethanat aktuale t lidhjes s kontrats;
4.4. kushte t tjera t kontrats ose kontrat tjetr, nga e cila sht e varur.
5. Vlersimi i natyrs s padrejt t kushteve nuk lidhet me objektin kryesor t kontrats,
prshtatshmrin e mimeve ose pagesave t mallrave apo shrbimeve t furnizuara, nse
kto kushte jan paraqitur n nj gjuh t qart e t kuptueshme.
6. T drejtat e tregtarit jan kushte t padrejta n kontrata, kur:
6.1. prjashtojn ose kufizojn prgjegjsin ligjore t shitsit ose furnizuesit, pr
shkak t vdekjes s konsumatorit ose dmtimit personal t tij, si pasoj e nj veprimi
ose mangsie t tregtarit;
6.2. prjashtojn ose kufizojn n mnyr t paprshtatshme t drejtat ligjore t
konsumatorve kundrejt tregtarit ose pals tjetr, n rast t mos prmbushjes s
trsishme ose t pjesrishme, apo t pamjaftueshme nga tregtari t do detyrimi
kontraktual, prfshir t drejtn e zgjedhjes s kompensimit t borxhit ndaj tregtarit;
6.3. bjn kontrat detyruese pr konsumatorin, ndrsa furnizimi i shrbimit nga
tregtari sht subjekt i nj kushti, realizimi i t cilit varet vetm nga ai vet;
6.4. tregtari i cili vendos pr t mos prmbushur kontratn i lejohet t mbaj shumn e
paguar nga konsumatori, pa parashikuar marrjen e kompensimit nga konsumatori t
nj shume ekuivalente pr shkak t mos prmbushjes s kontrats nga tregtari;
25
26
Neni 51
Dispozitat e caktuara kontraktuale q mund t konsiderohet t padrejta
1. Prve prmbushjes s kushteve t prcaktuara sipas ktij ligji dispozita kontraktuale t
padrejta konsiderohen:
1.1. dispozitat pr kufizimin ose prjashtimin e prgjegjsis pr dmin e shkaktuar
nga tregtari n rast vdekje apo lndimit trupor t konsumatorit, nse dmi rezulton se
sht shkaktuar nga veprimet e tregtarit.
1.2. dispozitat pr kufizimin ose prjashtimin e t drejtave t konsumatorve nga
shitsi ose nj person i tret n rast t mos prmbushjes s plot ose t pjesshme t
kontrats.
1.3. dispozita n baz t t cils konsumatori detyrohet pr t prmbushur detyrimet
kontraktuale ndaj tregtarit, deri sa prmbushja e detyrimeve t tregtarit, kushtzohet
nga rrethanat t cilat varen kryesisht nga vullneti i tregtarit.
1.4. dispozita e cila prcakton se tregtarit i sht paguar do detyrim nga konsumatori,
por tregtari nuk e pranon se kontrata sht prmbushur n trsi;
1.5 dispozitat nga t cilat konsumatori detyrohet q t paguaj dmin pr shkak t mos
prmbushjes s kontrats e cila sht dukshm m e madhe se dmet e shkaktuara;
1.6. dispozita e cila autorizon shitsin pr prmbushjen e kontrats n baz t gjykimit
t tij, ndrkoh q e njjta e drejt nuk sht parapare pr konsumatorin;
1.7. dispozita q autorizon tregtarin n rast t shkputjes s kontrats t mbaj pagesn
pr shrbimet q ende nuk jan kryer;
1.8. dispozita e cila autorizon shitsin pr t anuluar kontratn e lidhur pr nj koh t
pacaktuar pa ln nj periudh t prshtatshme njoftimi, prve rasteve kur ekzistojn
shkaqe te arsyeshme pr shkputje;
1.9. dispozita e cila imponon detyrime t caktuara pr konsumatorin prpara lidhjes s
kontrats pr t ciln konsumatori nuk ka qen i njoftuar;
1.10. dispozita q i lejon tregtarit n mnyr t njanshme t ndryshoj kushtet e
kontrats, pa ndonj arsye t parapare n kontrats;
1.11. dispozita q i lejon tregtarit n mnyr t njanshme t ndryshoj shenjat
specifike t mallrave ose shrbimeve q jan objekt i kontrats, pa ndonj shkak t
arsyeshm;
1.12. dispozita me t ciln vrtetohet mimi i mallrave ose shrbimeve t prcaktuara
n kohn e dorzimit t mallrave ose t ofrimit t shrbimeve, q i lejon tregtarit
rritjen e mimit, duke mos i dhn t drejtn konsumatorit pr shkputjen e kontrats
n qoft se mimi i ofruar sht m i lart se mimi pr t cilin kan rn dakord n
kohn e nnshkrimit t kontrats;
27
KREU XI
PRAKTIKAT E PA DREJTA TREGTARE
Neni 52
Praktikat e padrejta tregtare
1. Praktika e padrejt tregtare sht e ndaluar t shfrytzohet nga tregtari para, gjat dhe pas
transaksionit lidhur me blerjen e mallit.
2. Praktika tregtare sht e padrejt nse:
2.1. sht n kundrshtim me krkesat profesionale dhe kujdesin;
2.2. pr nj mall t veant, ndikon n sjelljen ekonomike t konsumatorit t rndomt
apo tek nj grupi t veant i konsumatorve ndaj t cilve kjo praktik sht e
fokusuar;
2.3. ndikon n sjelljen ekonomike t nj grupi t konsumatorve t cilt, pr shkak t
t metave fizike ose mendore, moshs apo mendjelehtsis jan veanrisht t
ndjeshm ndaj mallrave t veanta.
3. Dispozitat e paragrafit 2. t ktij neni nuk ndikojn n prdorimin e praktikave legjitime
n reklamimin e ekzagjeruar ose pr t br deklarata q nuk kuptohen fjal pr fjal.
4. praktika tregtare t padrejta n mnyr t veant konsiderohen:
28
KREU XII
PRAKTIKA TREGTARE MASHTRUESE
Neni 53
Praktika mashtruese
1. Praktika tregtare konsiderohet mashtruese n qoft se ajo prmban informata t pasakta n
lidhje me rrethanat e prmendura n paragrafin 3. t ktij neni, e cila ka mundsi t mashtroj
konsumatorin e rndomt, i cili n baz t praktikes s till merr vendim t cilin prndryshe
nuk do ta ndrmerrte.
2. Praktika tregtare sipas nn-paragrafit 4.1. t paragrafit 4. t
mashtruese, pavarsisht nga fakti se informacioni n lidhje
rrethanat e prmendura n paragrafin 4. T ktij neni sht
konsumatori i rndomt t marr nj vendim n lidhje me nj
kushte normale.
Neni 54
Mosveprimet n praktikat tregtare
mashtruese
1. Praktika tregtare konsiderohet mashtruese nse n rastin konkret nuk prmbajn
informacion t rndsishm q krkohen nga nj konsumator i rndomt pr t marr nj
vendim n lidhje me nj veprim q n t kundrtn nuk do t merrej.
2. Duke marr parasysh rrethanat e prmendura n paragrafin 1. t ktij neni mosveprim
mashtrues do t konsiderohet nse:
2.1. tregtari fsheh ose jep nj informacion t paqart, t pakuptueshm, apo t
parakohshm apo t vonuar;
2.2. tregtari nuk specifikon praktikat tregtare dhe kjo nuk sht e qart nga konteksti,
q n t dyja rastet n baz t ksaj praktike, konsumatori i rndomt ka marre ose
mund t merr nj vendim n lidhje me nj veprim q prndryshe nuk do ta merrte.
3. Kur tregtari shfrytzon mjete konkrete t komunikimit t kufizuara n koh apo hapsir
gjat vlersimit nse disa informacione t rndsishme q jan ln jasht para se t merren
parasysh kto kufizime, si dhe masa t tjera t marra nga tregtari q ti ofrohet informacioni i
plot konsumatorit.
4. N rastin e nj oferte pr t bler, n qoft se ajo nuk sht e qart, do t konsiderohet si
informacion baz mbi:
4.1. karakteristikat kryesore t mallit n at mas q mallrat dhe mjetet e komunikimit
jan prdorur drejte;
4.2. selia dhe identiteti i tregtarit, emri i kompanis apo emrin tregtar, adresa dhe
identitetin e personit n emr t t cilit ai vepron;
4.3. mimi prfundimtar i mallit, ose kur natyra e mallit nuk lejon llogaritjet e
mimit n mnyr t arsyeshme, paraprakisht mnyrn n t ciln mimi do t
llogariten edhe pr shpenzimet postare shtes dhe kostot e transportit;
4.4. marrveshja dhe kushtet e pagess, te ofruara me elementet e tjera t realizimit t
kontrats, si dhe sistemin e zgjidhjes se ankesave, nse kto element t ndryshoj
nga krkesat e kujdesit profesional;
30
Neni 55
Procedurat q prfaqsojn praktikat tregtare mashtruese
1. Praktika tregtare mashtruese n do rast, konsiderohen procedurat e mposhtme:
1.1. pohimi se tregtari sht nnshkrues i disa rregullave dhe procedurave tregtare;
1.2. vendosja mbi marka tregtare, shenjat apo shenja t ngjashme t cilsis, pa
miratimin e nevojshm;
1.3. Pohimi se rregullat dhe procedurat e tregtarit q shitsi i ka ndryshuar i ka
miratuar nj organ publik apo trup tjetr;
1.4. pohimi i tregtarit qe veprimtarin, prvojn e puns ose mallin e tij e ka miratuar,
rekomanduar ose lejuar nj organ publik apo privat, saktsisht t njjtin pohim , kur
prvoja e tij apo malli nuk i plotsojn krkesat pr miratimin, rekomandimin ose
lejimin;
1.5. oferta pr blerjen e mallrave me nj mim t caktuar, pa theksuar faktin se tregtari
ka baza t arsyeshme pr t besuar se nuk do t jet n gjendje t ofrojn shprndarjen
e ktij malli ose t mallrave t ngjashme me mim t njjt n koh dhe sasi t
mallrave q jan t arsyeshme apo t mallrave t ngjashme t ofruara me mime t
ngjashme n koh dhe n sasi te arsyeshme pavarsisht nga malli reklama e mallit me
mimin e ofruar, q tregtart tjer nuk do t jet n gjendje t ofrojn kt apo nj
mall t ngjashm me mim t publikuar, n koh dhe sasi t arsyeshme duke pasur
parasysh rrethanat e msiprme;
1.6. njoftimi pr ofertn e mallrave me nj mim t caktuar, dhe pastaj refuzimi pr
ti treguar konsumatorit mallin e ofruar ose refuzimi pr t pranuar porosin pr
drges konsumatorit, prgatitjen n nj koh t arsyeshme, ose duke treguar nj
kopje t mallit me te meta, me qllim t promovimit t nj malli t ndryshm;
1.7. pohimi i pavrtet se mallrat do t jet n dispozicion vetm n periudh shum
t kufizuar, ose do t jet n dispozicion vetm n kushte t veanta n nj periudh
shum t kufizuar kohe, dhe udhzimet pr konsumatort q menjher t marrin nj
vendim pr blerje, duke ju mohuar atyre mundsin duke ju dhne koh pr t marr
nj vendim t bazuar n rrethanat relevante;
1.8. pohimi ndryshe pr t krijuar prshtypjen se nj mall mund t shitet ligjrisht,
edhe kur nuk sht rasti;
31
32
KREU XIII
PRAKTIKAT TREGTARE AGRESIVE
Neni 56
Praktikat tregtare agresive
1. Praktik tregtare agresive konsiderohet nse n rastin konkret, duke marr parasysh t
gjitha karakteristikat dhe rrethanat e shtjes, duke prdorur ngacmimet, detyrimi, duke
prfshir edhe forcn fizike ose krcnime dhe ndikim t paligjshm, q dukshm zvoglon
ose ka mundsi pr t zvogluar lirin e zgjedhjes ose ndikon n sjelljen e konsumatorit t
rndomt pr mallin e caktuara, q kan ndikuar n marrjen e nj vendim n lidhje me nj
veprim q n kushte normale nuk do ta merrte.
2. Vendimi pr veprim sipas paragrafit 1. t ktij t neni do t zbatohet pr do vendim t
marr nga konsumatori, i cili lidhet me at si dhe n far kushtesh sht br kontrata, nse
mimi pr t do t paguhet i plot ose me kste, nse do t shfrytzohen t drejta t veanta
t caktuara n bazn e kontratave, pavarsisht nse konsumatori ka vendosur pr t vepruar,
ose mos vepruar.
Neni 57
Prdorimi i detyrimit, ngacmimit dhe ndikimi t palejuar
1. N rast t vendosjes nse jan prdorur praktikat e ngacmimit, detyrimit, duke prfshir
edhe shtrngimi ose krcnimi, apo ndikim t paligjshme, do t merren parasysh:
1.1. koha, vendi apo natyra e praktikave tregtare agresive, dhe kmbnguljen e
shprehur nga shitsi;
1.2. nse tregtari duke prdorur fjalt dhe sjelljet krcnuese ose fyese;
1.3. nse tregtari ka shfrytzuar fatkeqsin apo rrethanat e tjera n t cilat sht
gjendur konsumatori, t cilat kane qene t rndsishme sa qe kane zvogluar aftsin
e konsumatorve pr veprime t arsyeshme pr te cilat tregtari ishte i vetdijshm se
kto rrethana ndikojn n vendimet e konsumatorit n lidhje me mallin;
1.4. ekzistenca e ndonj kufizimi rnduese apo kufizimi tjetr joproporcional t
natyrs jasht kontraktuale i cili i sht imponuar konsumatorit nga tregtari n rastin
se konsumatori dshiron t shfrytzoj disa t drejta nga raportet kontraktuale me
tregtarin, prfshir t drejtn t anulimit apo t drejtn e ndrprerjes se kontrats, ose
t drejtn pr t zgjedhur nj malli tjetr ose n nj tjetr tregtar;
1.5. shfrytzimi i do krcnimi nga ana e tregtarit pr t ndrmarr veprime t cilat
me ligj nuk mund t merren.
33
Neni 58
Procedurat q prfaqsojn praktikat tregtare agresive
1. Praktika tregtare agresive konsiderohen:
1.1. krijimi i prshtypjes se konsumatori nuk mund t largohet nga hapsira e tregtarit
deri sa te arrin nj kontrat;
1.2. kryerja e vizits n shtpin e konsumatorit, duke injoruar krkesn e
konsumatorit pr tu larguar nga shtpia e tij ose pr te u mos u rikthyer , prve nse
sht e justifikuar brenda kufijve lidhur me plotsimin e nj detyrimi kontraktual;
1.3. komunikimi i vazhdueshm dhe i padshiruar me konsumatorin prmes
telefonit, fax-pajisjeve, postes elektronike ose mjete t tjera t komunikimit nga larg ,
prve nse sht e justifikuar brenda kufijve te lejuar pr prmbushjen e detyrimeve
kontraktuale;
1.4. krkesa ndaj nj konsumatori, i cili dshiron t marr policn e sigurimit, e cila
n mnyr t arsyeshme, nuk mund t konsiderohet e prshtatshme pr t vendosur
nse pretendimi ishte i vlefshm, ose dshtimi sistematik pr tiu prgjigjur
korrespondencs prkatse, pr t bindur konsumatorin te heq dore nga ushtrimi i t
drejtave t tij kontraktuale;
1.5. prfshirja n nj reklame te nxitjes s drejtprdrejt drejtuar fmijve pr t bler
mallra apo shrbime, ose pr t bindur prindrit e tyre apo persona t tjer t rritur pr
t bler kto mallra apo shrbime;
1.6. krkesa pr pagesn e menjhershme ose t afatizuar nga tregtari pr mallrat apo
shrbime, n lidhje me furnizimin ose kthimin apo ruajtjen e ktyre mallrave a
shrbimeve t cilat konsumatori nuk i ka krkuar;
1.7. informimi n form t qart i konsumatorit se veprimtaria apo mbijetesa e
tregtarit vihet n rrezik, n rast se konsumatori nuk e blen mallin ose shrbimin;
1.8. krijimi i prshtypjes s gabuar se konsumatori ka fituar, apo ai do t fitoj nj
mim apo prfitim tjetr t vlefshm nse kryen nj veprim t caktuar, kur n fakt nuk
ka asnj mim apo prfitim tjetr t vlefshm, ndrmarrja e fardo veprimi pr t
pretenduar nj mim ose fardo prfitimi tjetr t vlefshm sht objekt i pagess s
parave te konsumatorit i cili shkakton kosto.
34
KREU XIV
REKLAMA KRAHASUESE DHE MASHTRUESE
Neni 59
Reklama krahasuese
1. Reklama krahasuese sht do reklam q n mnyr t drejtprdrejt ose trthorazi
promovon nj mall ose shrbim, q drejtprdrejt ose trthorazi i referohet nj malli apo
shrbimi tjetr t ngjashm konkurrues dhe identifikon nj konkurrent tjetr n treg.
2. Reklamat krahasuese lejohen vetm nse i plotsojn kushtet e prcaktuara n paragrafin 1.
t nenit 60 t ktij ligji.
Neni 60
Kushtet pr reklamat krahasuese
1. Reklamat krahasuese lejohen kur plotsohen kushtet e mposhtme:
1.1. nse nuk jan mashtruese sipas ktij ligji;
1.2. nse krahasohen me mallrat dhe shrbimet q i plotsojn t njjtat nevoja, e
malli ose shrbimet pr t njjtin qllim;
1.3. nse jan krahasuar karakteristikat e mallit t ndryshme ose shrbimeve
materiale, t rndsishme, krahasueshme dhe t besueshme, prfshir edhe mimin;
1.4. nse nuk krijojn konfuzion n treg n lidhje me marrdhniet e reklamuesit dhe
konkurrentve te tjer pr nj mall ose shrbim konkurruese;
1.5. nse nuk e nnvlerson konkurrentin n treg, aktivitetet, malli dhe shrbimet e tij,
t cilat nuk shkaktojn konfuzion lidhur me markn tregtare ose shenjat tjera
mbrojtse t mallrave apo shrbimeve;
1.6. pr mallrat me emrtimin e origjins, krahasohet malli i s njjts origjin;
1.7. nse reklama nuk prqendrohet n shfrytzimin e padrejt t reputacionit t nj
emri tregtar apo marke tregtare, ose karakteristikave t tjera t nj konkurrenti n treg,
mallrave ose shrbimeve t saj;
1.8. nse reklama nuk prqendrohet n prdorimin e padrejt t logos, etikets se rave
origjins s mallit ose shrbimeve konkurruese;
1.9. nse reklama nuk ka t bj me nj mall ose shrbim q reklamohet si imitim i
nj malli apo shrbimi pr nj mark apo emr tregtar.
2. Nse reklamat krahasuese i referohen nj malli apo shrbimi q ofrohet prmes nj ofert
t veant, n ofert duhet t prcaktohet afati kohor brenda t cilit varet blerja e mallrave ose
shrbimeve sipas kushteve t veanta.
35
Neni 61
Reklamat Mashtruese
Reklama mashtruese sht reklama e cila me paraqitjen e saj mashtron personat t cilve iu
sht drejtuar dhe ndikon n sjelljen e tyre ekonomike apo dmton konkurrentt tjer.
Neni 62
Krkesa pr ndrprerjen ose ndalimin e reklamave krahasuese dhe mashtruese
1. Personat t cilt kan interes t arsyeshm, mund t krkojn nga Inspektorati i MTI-s apo
trupat tjera inspektuese, ndalimin e emetimit t reklamave krahasuese dhe mashtruese.
2. Me krkesn e pals, autoriteti kompetent i nga paragrafi 1. i ktij neni, prmes nj
urdhrese ndalon reklamat krahasuese dhe mashtruese, t urdhroj q pr shpenzimet e
emetuesit t reklams i bart sponzoruesi i reklams.
3. Strukturat kompetente pr mbikqyrjen e tregut krkojn nga publikuesi i reklams, brenda
shtat (7) ditve, pr t paraqitur prova pr t konfirmuar saktsin e pretendimeve faktike t
prfshira n shpallje t cilat kontestohen.
4. Nse publikuesi i reklams nuk paraqet provat e krkuara brenda afatit t prmendur n
paragrafin 3. t ktij neni apo autoriteti kompetent nga paragrafi 1. i ktij neni konsideron se
provat e paraqitura nuk jane t plota, reklama konsiderohet si mashtruese e diskutueshme dhe
e pasakt.
KREU XV
SHITBLERJA NPRMJET INTERNETIT
Neni 63
Detyrimet e shitsit
1. Para se t lidh kontrat t shitblerjes n internet me nj konsumator, furnizuesi apo shitsi
duhet t ofroj informatat n vijim:
1.1. emrin e furnizuesit dhe, nse sht e ndryshme, emri nn t cilin furnizuesi kryen
biznes;
1.2. adresn e furnizuesit t biznesit dhe, nse sht i ndryshm, adresn postare t
furnizuesit;
1.3. numrin e telefonit t furnizuesit, dhe nse sht e mundur, e-mail adresn dhe
numrin e faksit t furnizuesit;
1.4. nj prshkrim t drejt dhe t sakt t mallrave ose shrbimeve q i ofrohen
konsumatorit, duke prfshir specifikimet prkatse teknike ose t sistemit;
36
Neni 64
Prmbajtja dhe dorzimi i kontrats s shitjes n internet
1. Nj kopje e kontrats s shitjes n internet duhet t dorzohet nga furnizuesi tek
konsumatori dhe duhet t prfshij:
1.1. informacionet e krkuara sipas nenit 63 t ktij ligji;
1.2. emrin apo identifikuesin unik t konsumatorit;
1.3. datn kur kontrata sht lidhur.
2. Nj kopje e kontrats s shitjes nprmjet internetit dorzohet nga furnizuesi tek
konsumatori, n nj nga format n vijim:
2.1. e drguar me e-mail n adresn e-mail dhn nga konsumatori pr furnizuesin pr
sigurimin e informacionit n lidhje me kontratn;
37
Neni 65
Shkputja e kontrats s shitblerjes n internet
1. Prve rasteve t lartprmendura pr shkputje t kontrats me kt ligj, kontratat e lidhura
pr shitblerje n internet mund t shkputen edhe pr arsyet n vijim:
1.1. n rast se furnizuesi apo shitsi nuk i dorzon mallin konsumatorit deri n
tridhjet (30) dit pas:
1.1.1. dats s specifikuar sipas kontrats me shkrim n mes t dy palve;
1.1.2. dats s ndryshuar sipas kontrats me shkrim n mes t dy palve.
1.2. n rast t transaksionit pr shrbime, nse furnizuesi apo shitsi nuk fillon ofrimin
e shrbimeve deri n tridhjet (30) dit pas:
1.2.1. dats s specifikuar sipas kontrats me shkrim n mes t dy palve;
1.2.2. dats s ndryshuar sipas kontrats me shkrim n mes t dy palve;
1.3. konsumatori ka t drejt t shkpus kontratn e shitblerjes n internet n do
koh para dorzimit t mallit apo fillimit t ofrimit t shrbimeve nse:
1.3.1. furnizuesi apo shitsi nuk arrijn t dorzoj mallin apo t filloj
ofrimin e shrbimit tridhjet (30) dit pas nnshkrimit t kontrats nga t dyja
palt.
2. Nj furnizues konsiderohet t ket dorzuar mallrat apo ka filluar ofrimin e shrbimeve
nn nj kontrat t shitjes n internet, nse:
2.1. furnizuesi sht prpjekur t dorzoj mallrat apo t filloj shrbimet, por drgesa
apo fillimi sht refuzuar nga konsumatori n kohn kur sht tentuar;
2.2. furnizuesi sht prpjekur t dorzoj mallrat apo te filloj shrbimet, por kjo nuk
sht br pr shkak se asnj person nuk ishte n dispozicion pr t pranuar dorzimin
nga ana e konsumatorit n ditn e dorzimit, pr t ciln sht dhn njoftim i
arsyeshm pr konsumatorin nga ana e furnizuesit;
38
Neni 66
Krkesa pr t kthyer mbrapsht pagesat me kredit kartel
1. Krkesa e br nga nj konsumator pr nj lshues t karts s kreditit pr t kthyer
mbrapsht urdhrin pr pages me an t kartels s kreditit duhet t prmbaj informacionin e
mposhtm:
1.1. emrin e konsumatorit;
1.2. numrin e kredit kartels s konsumatorit;
1.3. datn e skadimit t kartels s kreditit t konsumatorit;
1.4. emrin e furnizuesit;
1.5. datn n t ciln sht lidhur kontrata pr shitje n internet;
1.6. shumn t hollave q i ngarkohet kredit kartels me an t lidhjes s kontrats,
duke prfshir shitblerjen, dhe do transaksion q i ngarkohet konsumatorit;
1.7. nj prshkrim i mallrave ose shrbimeve i mjaftueshm pr identifikimin e tyre;
1.8. arsyen e anulimit t kontrats s shitjes n internet;
1.9. datn dhe metoda e njoftimit pr anulimin e kontrats s shitjes n interneti;
KREU XVI
BARTSIT E MBROJTJES S KONSUMATORIT
Neni 67
Struktura prgjegjse pr mbrojtjen e konsumatorit
1. Struktura prgjegjse pr mbrojtjen e konsumatorit themelohet me kt ligj dhe sht
kompetente pr mbrojtjen e konsumatorit.
2. MTI me akt nnligjor rregullon organizimin dhe funksionimin e strukturs prgjegjse
pr mbrojtjen e konsumatorit.
Neni 68
Programi Kosovar pr Mbrojtjen e Konsumatorit
1. Programi pr Mbrojtjen e Konsumatorit prcakton politikat pr mbrojtjen e konsumatorit
pr pes (5) vite dhe prcakton punt n kuadr t mbrojtjes s konsumatorit.
2. Programi pr Mbrojtjen e Konsumatorit hartohet nga Kshilli pr mbrojtjen e
Konsumatorit i Kosovs.
39
Neni 69
Kshilli pr mbrojtjen e konsumatorit
1. Qeveria e Republiks s Kosovs me propozim t Ministrit t Tregtis dhe Industris e
emron Kshillin pr Mbrojtjen e Konsumatorit t Kosovs.
2. Kshilli pr Mbrojtjen e Konsumatorit prbhet nga shtat (7) antar, ku dy (2) jan
prfaqsues t MTI-s, dhe nga nj (1) prfaqsues nga Agjencia e Ushqimit dhe Veterins;
Oda Ekonomike e Kosovs; Aleanca Kosovare e Biznesit; Prfaqsuesi i Shoqatave t
Konsumatorit; dhe, nj (1) ekspert i pavarur i fushs s mbrojtjes s konsumatorit.
3. Kryesuesi dhe antart e Kshillit me propozim t Ministrit t MTI-se emrohen nga
Qeveria pr nj periudh pes (5) vjeare.
4. Ministri i MTI-se me propozim t kshillit i propozon Qeverise plotsimin ose
zvendsimin e kryesuesit apo ndonj antari t ri brenda mandatit.
5. Kshilli sht organ kshillues lidhur me politikat pr mbrojtjen e konsumatorit.
6. Kshilli ka Sekretarin e cila kryen punt teknike pr Kshillin.
7. Kshilli funksionon n baz t rregullores s puns, t ciln e harton Kshilli.
8. Kshilli harton dhe zbaton Programin pr Mbrojtjen e Konsumatorit dhe i raporton
Ministrit t MTI-s mbi zbatimin e Programit pr Mbrojtjen e Konsumatorit, mbshtet
ndryshimet n legjislacion dhe rregulloret ekzistuese.
9. Duke marr pjes n krijimin e politiks pr mbrojtjen e konsumatorit dhe i raporton
Qeveris s Kosovs pr rastet e shkeljeve kolektive t t drejtave t konsumatorit.
40
Neni 70
Shoqatat pr mbrojtjen e konsumatorit
1. Shoqata pr mbrojtjen e Konsumatorit themelohet pr mbrojtjen e t drejtave dhe
interesave t konsumatorit. sht organizat joqeveritare e pavarur nga prodhuesit, shitsit,
furnizuesit apo ofruesit e shrbimeve.
2. Regjistrimi i Shoqatave t Konsumatorit bhet n prputhje me ligjin n fuqi.
3. Veprimtaria e shoqatave t konsumatorve rregullohet nprmjet statutit t tyre.
4. Prfaqsuesit e konsumatorve q marrin pjes n organet e administrats qendrore pr
shtjet q kan t bjn me mbrojtjen e konsumatorit caktohen nga vet shoqata.
5. Shoqata pr Mbrojtjen e Konsumatorit prezantohet n emr t antarve t saj dhe vepron
n interes t t gjith konsumatorve. Nprmjet prfaqsuesit t saj ajo jep mendime pr
aktet e propozuara q mund t ken ndikim tek konsumatori, merr pjes n mbledhje q jan
n interes pr konsumatorin, ndrmjetson n mes t organeve qendrore dhe konsumatorve
si dhe n mes t tregtarve dhe konsumatorve me qllim t mbrojtjes s interesave t
konsumatorit.
6. Shoqata pr Mbrojtjen e Konsumatorit i informon konsumatort pr t drejtat e tyre si dhe
paraqet listn e tregtarve t cilt gjat viteve t shkuara kan dmtuar konsumatorin ose
qllimisht kan shitur mallra t rrezikshme pr shndetin dhe sigurin e konsumatorit.
7. Grupet pr mbrojtjen e konsumatorit t themeluar nga ana e konsumatorit pr t promovuar
dhe mbrojtur t drejtat dhe interesat e tyre.
8. Shoqata pr Mbrojtjen e Konsumatorit mund t formojn asociacionin e shoqatave t cilat
mbrojn interesat e konsumatorit pr t arritur interesat e prbashkta n nivel kombtar dhe
ndrkombtar.
41
KREU XVII
INFORMIMI DHE EDUKIMI I KONSUMATORIT
Neni 71
Kurrikula
1. Ministria e Arsimit shkencs dhe Teknologjis detyrohet t filloj me hartimin e kurikulave
te arsimit fillor, t mesme dhe Universitare duke prfshir njohurit themelore q lidhen me
mbrojtjen e konsumatorit.
2. Ministria i propozon dhe e mbshtet Ministrin e Arsimit Shkencs dhe Teknologjis t
filloj me prgatitjen e programeve arsimore, kurikulave dhe trajnimin e mbrojtjes s
konsumatorit n kuadr t programit msimor.
3. Ministria n bashkpunim me Ministrin e Arsimit Shkencs dhe Teknologjis dhe shoqatat
e mbrojtjes s konsumatorit duhet t promovoj fuqishm t drejtat e konsumatorit n t gjitha
nivelet e institucioneve arsimore.
4. MTI do t participoj n aftsimin dhe ngritjen e kapaciteteve t shoqatave t mbrojtjes s
konsumatorit n prmbushjen e detyrimeve t prcaktuara me kt nen.
KREU XVIII
ARBITRAZHI
Neni 72
Zgjidhja e mosmarrveshjeve jasht gjyqsorit
1. N rast t mosmarrveshje n mes t konsumatorit dhe tregtarit, Zyra pr Mbrojtjen e
Konsumatorit mund t paraqes propozim pr ndrmjetsim n tribunalin e arbitrazhit.
2. Zgjidhja e kontesteve jasht gjyqsorit me ndrmjetsim konform paragrafit 1. t ktij
neni, kryhet n pajtim me Ligjin pr Arbitrazhin.
KREU XIX
MBROJTJA KOLEKTIVE E KONSUMATORIT
Neni 73
Inicimi i procedurs
1. Prfaqsues i institucionit prgjigjes pr fushn e mbrojtjes se konsumatorit ka t drejt ti
krkoj Inspektoratit t tregut apo trupave tjera inspektuese kompetente pr mbikqyrjen e
42
Neni 74
Personat e autorizuar pr t rekomanduar fillimin e procedurave
Procedurn pr mbrojtjen kolektive t konsumatorve sipas ktij ligji jan t autorizuar t
iniciojn organet qeveritare prgjegjse pr mbrojtjen e konsumatorit, shoqatat e
konsumatorve dhe asociacionet e biznesit.
Neni 75
Inspektimi
Mbikqyrjen dhe zbatimin e ktij ligji e bn inspektorati i MTI-s, dhe trupat tjer
inspektuese n prputhje me kompetencat e prcaktuara me kt ligj, ligjet dhe aktet tjera
nnligjore.
KREU XX
DISPOZITAT NDSHKUESE
Neni 76
1. Me gjob n shum prej treqind (300) deri ne tremij (3.000) Euro ndshkohet tregtari ose
ofruesi i shrbimeve nse:
1.1. nse nuk zbatohen dispozitat e nenit 4 t ktij ligji;
1.2. pa arsye nuk ka prmbushur detyrimet ndaj konsumatorit, ose dshton n
prmbushjen e tyre konform paragrafit 1. t nenit 5, t ktij ligji;
1.3. me krkes t konsumatorit, mallin me t meta apo defekte t cilin konsumatori e
ka bler si t rregullt, tregtari nuk e zvendson me mallin tjetr t rregullt,
konsumatorit nuk i kthehet shuma e paguar pr mallin e bler me t meta apo nuk i
zbritet mimi pr mallin me t meta, konform paragrafit 2. t nenit 5 t ktij ligji;
43
44
Neni 77
1. Me gjob prej tremij (3.000) deri n dhjetmij (10.000 ) Euro ndshkohet tregtari ose
ofruesi i shrbimeve nse:
1.1. afati i skadimit t mallit q sht n shitje mbaron shpejt, ndrsa nuk sht i
qart, i dukshme dhe i lexueshm apo ndodhet para skadencs s tij konform
paragrafit 1. t nenit 21 t ktij ligji;
1.2. malli me defekte nuk sht i ndar fizikisht nga mallrat tjera dhe nuk sht
shnuar n mnyr t qart t dukshme dhe t lexueshme se ai mall sht pr tu shitur
si mall me defekt konform nenit 23 t ktij ligji;
1.3. konsumatori, jo m von se koha e nnshkrimit t kontrats nuk merr njoftim me
shkrim pr t drejtn e tij pr t anuluar kontratn e lidhur larg nga lokalet afariste t
tregtarit paragraft 1. dhe 3. t nenit 32 t ktij ligji;
1.4. me rastin e kthimit t parave konsumatorit, shuma e kthyer nuk sht shumzuar
me interesin e caktuar q kan bankat komerciale pr norma t depozitave me afat
prej tre (3) muajsh pr t gjith periudhn, duke llogaritur nga koha e marrjes s
njoftimit me shkrim t pr ndrprerjen e kontrats konform paragrafit 3. t nenit 35 t
ktij ligji;
1.5. ngarkimi i shpenzimeve pr interesin e konsumatorit ose dnimin, n kundrshtim
me dispozitat e nenit 45 t ktij ligji.
2. Me gjob n shum prej pesqind (500) deri n njmij e pesqind (1.500) Euro
ndshkohet personi prgjegjs i i tregtarit ose ofruesit i shrbimeve pr shkeljet sipas
paragrafit 1. t ktij neni.
45
Neni 78
1. Me gjob n shum prej njmij (1.000) deri n tremij (3.000) Euro ndshkohet tregtari
ose ofruesi i shrbimeve nse:
1.1. publikon apo jep informacion pr konsumatorin pr do pal t tret pa plqimin
e konsumatorit konform paragrafit 3. t nenit 7 t ktij ligji;
1.2. konsumatori nuk e njeh konsumatorin nuk e njofton se llogaria sht paguar n
prputhje me dispozitat e nenit 11 t ktij ligji;
1.3. nuk lshon fatur pr konsumatorin apo nuk lshon fatur t sakt, t
pashlyeshme, qart t dukshme dhe t lexueshme t shtypura konform paragrafit 1. t
nenit 12 t ktij ligji;
1.4. shet mallrat q nuk jan t pajisura me etiket konform paragrafit 1. t nenit 13 t
ktij ligji;
1.5. dokumentet q shoqrojn mallin nuk jan vendosur konform nenit 17 t ktij
ligji;
1.6. shprndan mallrat paketimi i t cilave sht i dmshm pr shndetin ose nuk i
prshtatet forms dhe peshs s mallit konform paragrafit 1. t nenit 14, t ktij ligji;
1.7. nuk e jep shprblimin e premtuar n mim me rastin e ofrimit t nj malli apo
shrbimi pr konsumatorin konform nenit 15 ktij ligji;
1.8. nuk i ndan fizikisht mallrat t cilave u sht zbritur mimi nga mallrat tjera mimi
i t cilave nuk sht zbritur dhe nuk e njofton konsumatorin pr gabimin apo defektin
e atij malli konform nenit 22 t ktij ligji.
2. Me gjob prej njmij (1.000) deri n tremij (3.000) Euro ndshkohet personi prgjegjs i
tregtarit ose ofruesi i shrbimeve pr shkeljet sipas paragrafit 1. t ktij neni.
Neni 79
1. Me gjob n shum prej njmij (1.000) deri n tremij (3.000) Euro ndshkohet ofruesi i
shrbimit publik nse:
1.1. shitja e shrbimeve publike kur konsumatorit nuk i sht llogaritur n prputhje
me kushtet e prcaktuara n paragrafin 2. t nenit 24 t ktij ligji;
1.2. konsumatori nuk e njofton paraprakisht me t gjitha kushtet e shrbimeve publike
dhe nuk i publikon ato n media elektronike dhe t shkruara konform paragrafit 4. t
nenit 24 t ktij ligji;
1.3. organi vendim marrs pr t drejtat dhe detyrimet e konsumatorve t shrbimeve
publike nuk krijon organ kshillimor konform paragrafit 5. t nenit 24 t ktij ligji;
46
1.4. nuk i lejon konsumatorit qasje n rrjetin e shprndarjes dhe prdorimit t lidhjes
s rrjetit konform nenit 25 t ktij ligji;
1.5. nuk e ruan cilsin e shrbimeve publike n prputhje me rregullat profesionale
konform nenit 27 t ktij ligji.
KREU XXI
DISPOZITAT KALIMTARE DHE PRFUNDIMTARE
Neni 80
Dispozitat kalimtare
Ministria e Tregtis dhe Industris detyrohet q n afat prej gjasht (6) muaj nga dita e hyrjes
n fuqi t ktij ligji t nxjerr aktet nnligjore me qllim t zbatimit t ligjit.
Neni 81
Aktet nnligjore t aplikueshme deri n nxjerrjen e akteve t reja nnligjore
1. Me kusht q t mos jen n kundrshtim me kt ligj dhe deri n nxjerrjen e akteve t reja
nnligjore pr zbatimin e drejt dhe t plot t ktij ligji, aktet nnligjore t aplikueshme
aktualisht do t vazhdojn t mbeten n fuqi si ne vijim:
1.1. Udhzimi Administrativ Nr.2007/05 pr Etiketn dhe Deklarimin e Mallit;
1.2. Udhzimi Administrativ Nr.2009/21 pr ndryshimin dhe plotsimin e udhzimit
administrativ Nr.2007/05 pr Etiketn dhe Deklarimin e Mallit.
Neni 82
Dispozita Shfuqizuese
Me hyrjen n fuqi t ktij ligji shfuqizohet Ligji Nr. 2004/17 pr Mbrojtjen e Konsumatorve
dhe Ligji Nr.03/L-131 pr ndryshimin dhe plotsimin e ligjit Nr. 2004/17 pr Mbrojtjen e
Konsumatorve.
47
Neni 83
Hyrja n fuqi
Ky ligj hyn n fuqi pesmbdhjet (15) dit pas publikimit n Gazetn Zyrtare t Republiks
s Kosovs.
48