Professional Documents
Culture Documents
Masterplan Compact 100dpi
Masterplan Compact 100dpi
Masterplan Compact 100dpi
Winschoterdiep
Eemskanaal
M aste rp l a n d e f i n i t i e f
Marktanalyse 61
M a s t e r p l a n - R e v i t a l i s e r i n g W i n s c h o t e r d i e p E e m s k a n a a l 3
4 M a s t e r p l a n - R e v i t a l i s e r i n g W i n s c h o t e r d i e p E e m s k a n a a l
1 Inleiding
Bedrijfsleven en overheid investeren op basis van vertrouwen in de
toekomst. Daarbij hebben de beide partijen elkaar hard nodig. Zeker nu
het gebied op en om het bedrijventerreinencluster Zuidoost, verzeild is
geraakt in een stormachtig proces van ruimtelijke (her)ontwikkeling, is het
van belang het vertrouwen vast te houden en te verbeteren.
Het College van B &W van de gemeente Groningen ziet de revitalisering Het onderliggende masterplan richt zich in hoofdzaak op de revitalisering
van bestaande bedrijventerreinen als één van zijn speerpunten van van Winschoterdiep en Eemskanaal, zonder voorbij te gaan aan
beleid om de doelstellingen op het gebied van werkgelegenheid, Zuidoost als geheel. De opdracht voor het revitaliseringsproject is een
economische ontwikkeling en leefbaarheid waar te kunnen maken. In modernisering en verduurzaming van het bedrijventerrein. Daarbij kunnen
2002 is het project Terreinwinst opgestart waarbij kwaliteitsverbetering de functies op delen van het terrein enigszins van kleur veranderen,
(revitalisering) en kwaliteitsbehoud (bedrijventerreinmanagement) van maar gaat het veelal ook om intensivering van ruimte, verbetering
bedrijventerreinen het grote doel is. Binnen het project Terreinwinst heeft bereikbaarheid en clustering van bedrijfstypen. Het uitgangspunt is dat
de revitalisering van het bedrijventerrein Winschoterdiep/ Eemskanaal de de bedrijfsfunctie binnen het gehele plangebied gehandhaafd blijft. Vanuit
grootste prioriteit. Het bedrijventerrein Winschoterdiep/ Eemskanaal is de stedelijke economie is de doelstelling de concurrentiekracht van het
het gedeelte van Zuidoost dat verouderd is en waar niet wordt ingezet op gebied te versterken en het economisch gebruik en de werkgelegenheid
transformatie. Dit deelgebied is zo’n 200 hectare groot. Revitalisering van te intensiveren.
dit gebied moet leiden tot een beter vestigingsklimaat en een duurzaam
sterk bedrijventerrein.
M a s t e r p l a n - R e v i t a l i s e r i n g W i n s c h o t e r d i e p E e m s k a n a a l 5
Proces
De gemeente wil de revitalisering nadrukkelijk niet alleen oppakken, in het verlengde van de Antwerpenweg wenselijk is en nader onderzocht
maar samen met het bedrijfsleven en met de andere overheden zoals zal worden.
het rijk, de provincie en het waterschap. Pas dan zijn we in staat
belangrijke voorwaarden te scheppen voor het goed functioneren van Leeswijzer
de bedrijventerreinen op Zuidoost. De kwaliteit van het terrein kan pas Dit masterplan bestaat uit twee delen; een beschrijvend deel (hfst. 2 t/m
echt verbeterd en behouden worden als gezamenlijke investeringen in de 4), waarin de ontwikkelingen en de problematiek worden weergegeven, en
openbare ruimte en de particuliere terreinen plaatsvinden en afspraken het visiedeel (hfst. 5 t/m 8). In de gebiedsbeschrijving van het
worden gemaakt over bijvoorbeeld de toekomstige functie van het terrein bedrijventerreinencluster Zuidoost wordt kort de geschiedenis van
en het onderhoud ervan. Met name de zittende bedrijven hebben een het gebied toegelicht en worden een aantal kenmerken weergegeven.
belangrijk aandeel in het slagen van de revitalisering. Om die reden zijn In hoofdstuk 3 wordt vervolgens de aanleiding tot de revitalisering
bedrijven en de bedrijventerreinvereniging vanaf het begin bij het proces beschreven. Eerst vanuit de ontwikkelingen die zich in de stad Groningen
betrokken. en meer specifiek in Zuidoost voordoen en welke invloed deze hebben
op het cluster. Daarna wordt in hoofdstuk 4 de problematiek van het
Het revitaliseringsproces is medio 2003 gestart met de afspraak tussen revitaliseringsproject bekeken zowel op het niveau van het totale
ondernemers en gemeente om eerst separaat een visierichting op te plangebied Winschoterdiep/ Eemskanaal als per deelgebied.
stellen. Beide visierichtingen zijn begin 2004 afgerond. Deze beide In hoofdstuk 5 wordt de visie op het gebied beschreven. De visie op
stukken hebben als basis gediend in de gesprekken tussen ondernemers het bedrijventerreinencluster Zuidoost in grote lijnen en meer in detail
en gemeente om tot een door beide partijen gedragen plan te komen. de visie op het revitaliseringsgebied en de verschillende deelgebieden.
Onder leiding van een externe voorzitter hebben gemeente en Vervolgens wordt het globale plan van aanpak weergegeven en wordt in
ondernemers in de stuurgroep gezeten die dit proces heeft begeleid. hoofdstuk 7 uitgebreid stilgestaan bij het onderwerp bedrijventerrein-
In deze stuurgroep zaten ook vertegenwoordigers van Kamer van management. Afgesloten wordt met de beschrijving van het juridische
Koophandel, provincie Groningen en het ministerie van Economische kader, de milieuaspecten en het financiële kader.
Zaken. De bijlagen bestaan uit algemene kaarten, dwarsprofielen,
schetsontwerpen en de marktanalyse.
Om te komen tot een gedragen plan is gekozen voor een werkstructuur
waarbij het totale revitaliseringsgebied is opgedeeld in drie deelgebieden
en waar per deelgebied is gewerkt in zogenaamde workshops.
Vertegenwoordigers van gemeente en van het bedrijfsleven, zowel
bestuursleden als ondernemers binnen een specifiek deelgebied, praatten
daarin met elkaar om te komen tot een uitwerking per deelgebied. Dit
masterplan is de eerste aanzet tot een gezamenlijke toekomstvisie, die
uiteraard ook als draagvlak moet dienen voor gezamenlijke investeringen.
6 M a s t e r p l a n - R e v i t a l i s e r i n g W i n s c h o t e r d i e p E e m s k a n a a l
2 Gebiedsbeschrijving Zuidoost
In het uitbreidingsplan van Groningen uit 1940 is het gebied tussen het
Eemskanaal en het Winschoterdiep bestemd voor de aanleg van havens,
handels- en industrieterreinen. Daarnaast bevatte het plan een woonwijk
voor 10.000 mensen. In de toelichting op de partiële wijziging van het plan
in 1949 werd aangegeven dat nieuwe inzichten met betrekking tot de
ontsluitingsmogelijkheden, differentiatie en ligging van de benodigde
terreinen voor handels- en industrieterreinen een herziening van het
plan wenselijk maakten. Een van die gewijzigde inzichten was dat
een zelfstandige woonwijk voor 10.000 mensen geïsoleerd achter
kanalen zou komen te liggen en door de te kleine omvang niet meer
aan de “tegenwoordige inzichten betreffende wijkvorming” zou
voldoen. Aangegeven werd dat “het niet meer als een voordeel moet
worden genoemd om de arbeiders in de onmiddellijke nabijheid van
de industrieterreinen te laten wonen”… “Zowel uit hygiënische als uit
psychologische overwegingen zijn daar ernstige bezwaren tegenaan te
voeren”. Gevolg hiervan was dat een monofunctioneel industrieterrein
werd gesitueerd aan de oostkant van de stad, gunstig gelegen met
Gebiedsbeschrijving
betrekking tot de heersende windrichting in verband met lawaai- en
stankoverlast. Het gebied kreeg een uitstekende ligging ten opzichte van
het te ontwikkelen stedelijk wegennet, aansluiting op het spoorwegennet
en een waterverbinding middels het Eemskanaal via Delfzijl op de
Waddenzee/Noordzee. Het Eemskanaal en de havens werden ingericht en
bereikbaar gemaakt voor coasters. Spoorwegplan 1918
Anno 2004 is Zuidoost met ruim 16.000 werkzame personen en ongeveer Zuidoost is een zeer divers bedrijventerrein met een grote mate van
650 bedrijven één van de grootste bedrijvenclusters van Nederland. stuwende, bovenregionale bedrijvigheid in met name de sectoren
Het cluster wordt momenteel gevormd door de bedrijventerreinen handel, dienstverlening en industrie. Dichtbij de binnenstad is met
Eemskanaal, Winschoterdiep, Driebond, Euvelgunne en Eemspoort. name detailhandel sterk vertegenwoordig met o.a. de Ikea en de Praxis.
Daarvan is laatstgenoemde sinds 1999 in uitgifte. Verder start vanaf 2006 Daarnaast ontwikkelt het gebied langs de Europaweg zich meer en
de ontwikkeling van het nieuwe bedrijventerrein Milieuboulevard II en meer in de richting van dienstverlening door de kantoorontwikkeling
zijn ook bij het toekomstige stadsdeel Meerstad nog bedrijventerreinen op de Meeuwen en het Europapark. Verder naar het zuiden wordt het
gepland. De laatste 18 jaar heeft het gebied een sterke groei bedrijvengebied meer een echt gemengd bedrijventerrein. Uitzonderingen
doorgemaakt. In 1985 lag het aantal werkzame personen nog op 6600 hierop zijn het Groothandelscentrum aan de Bornholmstraat, bedrijven
bij 222 bedrijven en in 1995 was dat 12350 personen bij 380 bedrijven. in de milieubranche aan de Duinkerkenstraat (Milieuboulevard I) en
Het cluster is nu in totaal circa 550 ha groot, waarvan ruim 200 ha in bijvoorbeeld de autoboulevard op Driebond.
aanmerking komt voor revitalisering. Met de geplande uitbreidingen zal
het areaal aan bedrijventerreinen in de toekomst groeien naar ongeveer Het bedrijvengebied kent een groot aantal beeldbepalende bedrijven.
800 hectare. Velen daarvan hebben een oer Groninger traditie zoals Hooghoudt, Tiktak
en Wolters Noordhoff. Anderen vormen een belangrijk bruggenhoofd
M a s t e r p l a n - R e v i t a l i s e r i n g W i n s c h o t e r d i e p E e m s k a n a a l 7
vanuit het moederbedrijf elders in het land of de wereld. Het cluster telt in bedrijventerrein waar grootschalige detailhandel wordt aangetroffen,
totaal ongeveer 40 echt grote bedrijven, met meer dan 100 werknemers. middelzware industrie, afvalververwerking en projectinrichters maar ook
Zuidoost kenmerkt zich door het grote aantal kleine bedrijven. Bijna 15 scheepsbouwactiviteiten, puinbrekers en tweedehands autoverkopers.
procent van de bedrijvigheid bestaat uit éénmanszaken en meer dan de Sterke punten van dit terrein zijn onder andere de mogelijkheid voor
helft van alle bedrijven kent minder dan 10 werknemers. watergebonden bedrijvigheid, de ruimte voor zwaardere bedrijven en de
Zuidoost heeft als cluster van bedrijventerreinen een goede ontsluiting op beeldkwaliteit op de Bornholmstraat. Aan de andere kant kent het gebied
het stedelijk hoofdwegennet. Met name de bedrijventerreinen ten oosten ook delen waar de uitstraling slecht is, waar marginale functies gevestigd
van het Winschoterdiep zijn goed bereikbaar vanaf de Zuidelijke Ringweg zijn en waar de ontsluiting niet ideaal is. Problemen waardoor bedrijven
en de A7. Echter, de te revitaliseren delen, Winschoterdiep en Eemskanaal, wegtrekken en de veroudering versterkt wordt.
kennen een mindere mate van externe en ook interne ontsluiting.
Daarnaast staat de bereikbaarheid van met name het Eemskanaal onder Het revitaliseringsgebied is ingedeeld in drie deelgebieden:
druk door het toegenomen autoverkeer van de binnenstad en het UMCG A) Havens (ten noorden van de Zuidelijke Ringweg)
en door de ontwikkeling van de detailhandel op het bedrijventerrein. Het B) Bornholmstraat-zuid (ten zuiden van de Zuidelijke Ringweg)
gebied ten zuiden van de Zuidelijke Ringweg heeft geen directe ontsluiting C) Oude Winschoterdiep (ten westen van de A7)
op het stedelijk hoofdwegennet en is hierdoor minder goed bereikbaar. Deze indeling wordt in de verdere uitwerking van de plannen ook
aangehouden.
Naast de bereikbaarheid over de weg kent Zuidoost veel gebieden
die goed bereikbaar zijn via water en spoor. De aanleg van het
bedrijventerrein Eemskanaal was helemaal gericht op deze twee
vervoersstromen. In die tijd was Groningen een belangrijke overslag
(zee)haven voor hout, granen en auto`s. Het havengebied, destijds
als zeehavengebied aangelegd, heeft die functie echter nooit ten volle
kunnen vervullen. Hoewel momenteel de meeste kades niet meer gebruikt
worden voor watergebonden bedrijvigheid, zijn de mogelijkheden nog
steeds aanwezig. Op dit moment kent de stad Groningen geen officiële
openbare laad- en loskade. Voor het laden en lossen kan gebruik gemaakt
worden van de (voormalige gemeentelijke kade) aan de Hunzehaven in het
Eemskanaal. Deze faciliteit zal verdwijnen met de transformatieplannen
voor deze locatie. Op het bedrijventerrein Winschoterdiep zijn er
mogelijkheden voor overslag via het spoor. De bestaande faciliteiten
van de Vagron, een afvalscheidings- en vergistingsinstallatie, zijn ook te
gebruiken door andere partijen. Daarnaast is er de ruimte een tweede
laad- en losperron te realiseren.
8 M a s t e r p l a n - R e v i t a l i s e r i n g W i n s c h o t e r d i e p E e m s k a n a a l
3 Aanleiding tot revitalisering
Ontwikkelingen Stad Groningen
De stad Groningen staat de komende jaren voor grote opgaven om haar
rol als economische motor van Noord-Nederland te kunnen behouden
en verder te kunnen uitbouwen. De aanleg van het bedrijventerrein
Westpoort (bruto 200 hectare) aan de westkant van de stad moet daaraan
bijdragen maar de belangrijkste ontwikkelingen zullen zich voordoen aan
de zuid- en oostkant van de stad. Naast de uitleg van nieuwe gebieden
is ook de aandacht voor de bestaande stad toegenomen. In de stadsvisie
en het ruimtelijk deeldocument Van Nu Naar Straks (van de Stad van
Straks Extra) wordt ingezet op het concept van de compacte stad. Zowel
de wijkvernieuwing als de revitalisering van bedrijventerreinen staan dan
ook hoog op de agenda. Reden hiervoor is dat de fysieke ruimte binnen
de gemeentegrenzen bereikt worden. Daarnaast is ook de verbetering
van de positie van bestaande stadsdelen noodzakelijk voor een vitale en
economisch sterkte stad. Een nadere toelichting hierover vindt u in de
marktanalyse in de bijlage.
Stad van straks Extra
Ontwikkeling Zuidoost
Een groot deel van geplande ontwikkelingen vinden hun oorsprong in het
structuurplan Zuidoost dat in 1996 is vastgesteld.
Eerst gelegen aan de oostkant van de stad, met daarachter het
agrarisch gebied heeft de stad het gebied Zuidoost nu ingehaald. Met de
ontwikkeling van Meerstad, het gebied ten oosten van het
bedrijventerreinencluster wordt gevolg gegeven aan de vraag naar
suburbaan wonen. Met deze ontwikkeling is een compleet nieuw stadsdeel
gepland met tienduizend woningen, 140 hectare nieuwe bedrijventerrein,
een groot meer en veel groen. Hierdoor vormt Zuidoost straks niet meer
de uithoek van de stad, maar ligt het ingesloten door andere functies en
Aanleiding
vormen woningen straks de nieuwe stadsrand. Naast Meerstad heeft ook
de ontwikkeling van het Europapark, de aanpak van de Zuidelijke Ringweg
en het uitbreiden van de kennislocatie rondom het Universitair Medisch
Centrum Groningen (UMCG) en de Rijksuniversiteit Groningen (RUG) grote
invloed op de ontwikkeling van dit deel van de stad Groningen.
M a s t e r p l a n - R e v i t a l i s e r i n g W i n s c h o t e r d i e p E e m s k a n a a l 9
Meerstad en Eemskanaalzone
De ontwikkeling van Meerstad zal naar verwachting in 2007 starten. De De huidige Sontweg, op het bedrijventerrein Eemskanaal, moet de
plannen zijn in een vergevorderd stadium en binnenkort wordt begonnen belangrijkste route tussen de stad en Meerstad worden. Daarvoor wordt
met het opstellen van een bestemmingsplan. Het megaproject wordt de toekomstige Sontbrug over het Winschoterdiep aangelegd. Daarnaast
getrokken door vier regionale overheden (de provincie Groningen, de wordt ook een brug, de Berlagebrug, over het Eemskanaal gerealiseerd.
gemeenten Groningen en Slochteren en het Waterschap Hunze en Deze noordzuidverbinding is één van de belangrijkste onderdelen van de
Aa`s), het ministerie van LNV, Dienst Landelijke Gebieden (DLG) en plannen voor een verbeterde ontsluiting van Zuidoost met de stad, met
een groep private ontwikkelaars. De belangrijkste verbinding tussen name in relatie tot de (bedrijfsmatige) ontwikkelingen zoals bij het UMCG.
de stad en Meerstad wordt gevormd door de Eemskanaalzone. Voor Deze nu nog ontbrekende schakel moet een verder verkeersinfarct op de
de ontwikkeling van deze zone is inmiddels een visie afgerond en ook bestaande infrastructuur (Europaweg en Oosterhavenbrug) voorkomen.
geaccordeerd door de gemeenteraad van Groningen. Daarin wordt met Deze ontwikkelingen zullen grote impact hebben op, met name, het
name ingezet op een transformatieproces naar woonfuncties en stedelijke bedrijventerrein Eemskanaal, zowel ruimtelijk als verkeerstechnisch.
voorzieningen gecombineerd met de aanleg van verkeersinfrastructuur.
Op het bedrijventerrein Eemskanaal is deze ontwikkeling al in gang gezet Europapark
met de plannen voor woningbouw op de Houtunielocatie, de nieuwbouw Aan de zuidwestzijde van het plangebied wordt het Europapark ontwikkeld
van Ikea en de ontwikkeling van het Sontplein. Voor het deel dat niet met wonen, kantoren en het stadion. In totaal zal de komende 15
getransformeerd wordt, wordt in deze visie nadrukkelijk voor verbetering jaar circa 200.000 m2 BVO kantoorruimte gerealiseerd worden. De
van de bestaande bedrijvenfunctie gekozen. hoofdontsluiting van dit gebied zal plaatsvinden door middel van een
gelijkvloerse aansluiting op de huidige A7. Een tweede ontsluiting vindt
plaats via het bedrijventerrein (Oude) Winschoterdiep. Daarmee heeft de
ontwikkeling Europapark directe impact op het (Oude) Winschoterdiep.
Daarnaast heeft ook de ontwikkeling van de huidige Varia Skivijver tot
parkeerterrein invloed op het bedrijventerrein doordat de ontsluiting van
het parkeerterrein in elk geval tot 2009 via de Bornholmstraat verloopt.
Na 2009 zal dit parkeerterrein ook rechtstreeks ontsloten worden op
de Europaweg. In hoeverre de Bornholmstraat dan ook via deze weg
ontsloten wordt moet nog nader worden onderzocht.
10 M a s t e r p l a n - R e v i t a l i s e r i n g W i n s c h o t e r d i e p E e m s k a n a a l
Van de bestaande bedrijventerreinen zijn Eemskanaal en Winschoterdiep verschillende aanbieders vezels of een buis kunnen kopen voor hun
het meest verouderd en worden gerevitaliseerd. Eemspoort en Driebond, product of dienst.
de meest recente terreinen, kunnen de komende decennia nog goed
voorruit. Het bedrijventerrein Eemspoort is sinds 1999 in de verkoop en Verkeer
naar verwachting zal daar tot 2006 nog ruimte zijn. Ondernemers op deze Door alle ontwikkelingen zal Zuidoost met een grote toename van
terreinen zullen vooral te maken krijgen met de invoering van bedrijvent het verkeer te maken krijgen. Om die reden wordt geïnvesteerd in
erreinmanagement op Zuidoost. Euvelgunne is wel een gebied waar extra verkeersinfrastructurele voorzieningen, zoals het Langman-project, met
aandacht aan wordt besteed. Het terrein is bijna 30 jaar oud en toe aan bypasses langs de Zuidelijke Ringweg (Beneluxweg) en de aanleg van het
een aantal ingrepen om de dreigende veroudering tegen te gaan. Vooral Euvelgunnetracé, een nieuwe aansluiting vanaf de oostelijke ringweg op
door ingrepen in het groen en de infrastructuur wordt er voor gezorgd dat de A7 richting Hoogezand-Duitsland. In de periode tot en met 2009 zijn
het gebied voldoende aantrekkingskracht behoudt. In het najaar van 2004 deze Langman-maatregelen in uitvoering. De omlegging van de huidige
is gestart met het aanpassen van de groenstructuur. Dit gebeurt zowel op A7 zal grote impact hebben op het gebied. Nieuwe zichtlocaties ontstaan
de openbare als op private delen tussen de straat en de gevel. Daarnaast en de functie van de huidige A7 zal veranderen. De Europaweg, tussen
moeten fietsstroken meer veiligheid in het gebied opleveren. Speciale het Europaplein en de afslag Westerbroek, verliest na 2009 zijn status
aandacht is nodig voor de kruising van de Rigaweg, Bornholmstraat en als rijksweg, waardoor andere gebruiksmogelijkheden ontstaan. Zo heeft
Winschoterweg. Op deze kruising gebeuren veel ongelukken. Begin 2005 het Europapark inmiddels een directe aansluiting op de Europaweg en
zijn maatregelen genomen die de verkeersveiligheid moeten verbeteren. ontstaan ook voor het bedrijvengebied Winschoterdiep en Eemskanaal
nieuwe mogelijkheden voor ontsluiting.
Naast de bestaande bedrijventerreinen, worden ook nieuwe
bedrijventerreinen ontwikkeld. Het gaat daarbij om de bedrijventerreinen Effecten
bij Meerstad voor de periode na 2010 en het in ontwikkeling zijnde Het effect van deze ontwikkelingen is dat de delen van Zuidoost die tegen
Eemspoort-Zuid. Met de uitgifte van dat terrein wordt ruimte gecreëerd de binnenstad en de woonwijken aanliggen in de komende decennia
voor nieuwe, voor een deel milieugerelateerde, bedrijvigheid. De een transformatie ondergaan en dat aan de rand nieuwe stadsdelen
randzone langs het Euvelgunnetracé biedt ruimte voor meer gemengde en bedrijventerreinen worden toegevoegd. Daarnaast leiden deze
bedrijvigheid. Deze ontwikkeling sluit aan bij de bedrijfsfuncties op het ontwikkelingen tot een andere blik op de bestaande gebieden en zorgen
zuidelijke deel van het Winschoterdiep (Milieuboulevard I). In totaal nieuwe bedrijventerreinen voor een veranderende positie van bestaande,
wordt ca. 40 hectare uitgeefbaar bedrijventerrein ontwikkeld tussen het meer verouderde bedrijventerreinen. Een tendens die waarneembaar
Winschoterdiep en de huidige A7. is, is dat een deel van de bedrijvigheid kiest voor één van de nieuwe
uitleggebieden, waardoor het verouderingsproces versneld wordt.
ICT Deze ontwikkelingen zorgen naast negatieve punten, als bijvoorbeeld
Aanleiding
Zuidoost is inmiddels op vele plekken ontsloten door goede ICT een grotere verkeersdruk, ook voor nieuwe impulsen. Het gebied kan
infrastructuur. Alle grote kabelaars (Essent, KPN, Versatel) en het ‘meeliften’ op investeringen in infrastructuur en nieuwe ontwikkelingen.
gebruikersnetwerk Community Network Groningen (CNG) zijn in het Dit alles vraagt echter om aanpassing van Zuidoost en vernieuwing van
gebied aanwezig. Het telefoonnet kan op veel plaatsen opgewaardeerd het cluster aan veranderende wensen van de directe gebruikers en de
worden en op bepaalde delen ligt Coax. Essent heeft zelf op een aantal maatschappij. Om de positie van Winschoterdiep en Eemskanaal als
plaatsen binnen Driebond en Euvelgunne glasvezel (dark fiber) tot bij bedrijventerrein te verbeteren en concurrerend te houden is revitalisering
de bedrijven aangelegd. Dit experiment, eind jaren negentig ingezet, is nodig. Belangrijk hierbij is om aan te sluiten op de omliggende
toen niet verder gekomen door hoge kosten in combinatie met te weinig ontwikkelingen en strategische infrastructurele verbindingen te maken die
aansluitingen en gebrek aan diensten. Op dit moment wordt gekeken hoe een nieuwe betekenis kunnen geven aan het plangebied.
dit experiment nieuw leven ingeblazen kan worden. Op het Europapark
wordt binnenkort begonnen met de aanleg van lege buizen waar de
M a s t e r p l a n - R e v i t a l i s e r i n g W i n s c h o t e r d i e p E e m s k a n a a l 11
12 M a s t e r p l a n - R e v i t a l i s e r i n g W i n s c h o t e r d i e p E e m s k a n a a l
4 Problematiek Winschoterdiep/ Eemskanaal
De noodzaak om te komen tot een revitalisering van Winschoterdiep en ook de veiligheid, per fiets onder de maat. Een goede fietsinfrastructuur
Eemskanaal
Eemskanaal wordt voor een belangrijk deel ingegeven door de situatie ontbreekt op de beide bedrijventerreinen.
en het vestigingsklimaat op de bedrijventerreinen. Verouderingsver- Het vigerende bestemmingsplan voor het plangebied dateert van 1954.
schijnselen, veranderende wensen en eisen van ondernemers en het De industriële bestemming is niet genuanceerd en geeft ruimte voor een
overheidsbeleid spelen daarbij een grote rol. grote verscheidenheid aan industriële bedrijvigheid en schaal en omvang
van de bedrijven. Met uitzondering van het noordelijk havendeel zijn de
In 2001 is een onderzoek uitgevoerd door Oranjewoud en Kolpron naar havens nooit echt tot de oorspronkelijk bedoelde ontwikkeling gekomen.
de vitaliteit van alle bestaande bedrijventerreinen in de stad. Uit dit De betekenis van vervoer over water heeft in de loop van de tijd ingeboet
onderzoek en een nadere inventarisatie van Oranjewoud ten behoeve ten opzichte van het wegvervoer. Een groot deel van de bedrijven die zich
van bedrijventerreinmanagement komt naar voren dat de terreinen in het gebied hebben gevestigd hadden en hebben weinig relatie met het
Winschoterdiep en Eemskanaal tal van verouderingsverschijnselen laten water. Verder is de hoogte van de kades in het gebied onvoldoende om
zien. in de toekomst onveilige situaties te voorkomen. Vanuit het waterschap
Winschoterdiep /
Dit komt onder meer tot uiting in de economische-, ruimtelijke kwaliteit Hunze en Aa’s wordt het beleid gevoerd dat alle kades in het Waterschap
en in het beeld- en beheerkwaliteit. Binnen deze kwaliteitskenmerken zijn uiterlijk 2008 op minimaal 2,0 meter boven NAP liggen. Dit probleem
door de onderzoekers diverse knelpunten gesignaleerd, die er voor zorgen speelt een rol in het hele plangebied. Daarnaast is de diepte van de
dat het gebied een belangrijk deel van zijn aantrekkingskracht heeft havens mogelijk een probleem en is baggeren mogelijk nodig.
verloren. Over de hele linie wordt gesproken van een matige kwaliteit van
het gebied. Op deelgebieden zijn vervolgens plekken te vinden waar de Het gebied is geluidgezoneerd en er zijn geen plannen om deze
kwaliteit behoorlijk is, bijvoorbeeld de Bornholmstraat, maar er zijn ook geluidzonering te veranderen in die gebieden die de bedrijfsfunctie
plaatsen zoals de Gideonweg-zuid en de Helsinkistraat waar de kwaliteit behouden. Ook is er ruimte voor zogenaamde categorie 4 en 5 bedrijven.
ver onder de maat is. Voor een deel vindt dit probleem ook zijn oorzaak in Er is ten aanzien van geluid geen overlast voor omringende woonwijken.
gebrek aan onderhoud en te weinig aandacht voor de openbare ruimte en Een aantal bedrijven veroorzaakt wel geurhinder (voornamelijk de
de groenstructuur. afvalverwerking). De bodem (zowel de grond als het grondwater) van
het bedrijventerrein is op een aantal plaatsen verontreinigd. Voor
De concentratie van economische activiteiten zorgt voor een grote een deel komt dit door bedrijfsactiviteiten die plaatsvinden of hebben
Problematiek
verkeersdruk op de bestaande infrastructuur. Bij de ontwikkeling van het plaatsgevonden. Ook door ophogingen en slootdempingen is de
bedrijvengebied is aangegeven: “Ter beperking van de ontsluitingskosten bodemkwaliteit negatief beinvloed.
is het aantal industriestraten zo gering mogelijk gehouden en zijn de
straatprofielen zo zuinig mogelijk ontworpen”. De afgelopen decennia Lange tijd heeft het ontbroken aan nieuwe impulsen voor het gebied
is hier weinig aan veranderd en de bereikbaarheid staat dan ook onder Winschoterdiep en Eemskanaal. Daarbij hebben zich diverse marginale
zware druk. Om dit economisch kerngebied bereikbaar te houden ontwikkelingen in het gebied voorgedaan en is de benutting van de
en daarmee het concurrerend vermogen op peil moet de gemeente beschikbare ruimte niet optimaal. Een aantal locaties wordt hetzij niet
zwaar investeren in infrastructurele maatregelen. Bereikbaarheid gebruikt (strategische reserve), dan wel door andere functies dan voor
blijkt voor ondernemers telkens weer één van de belangrijkste industrie en bedrijven gebruikt (hondenclubs, paardenweides).
vestigingsvoorwaarden en van groot belang voor een gezonde
bedrijfsvoering. Zonder maatregelen zal naar verwachting de huidige
verkeersproblematiek in het gebied tot ernstige congestie leiden waardoor
één van de peilers onder de economie van Groningen wordt verzwakt.
Naast de bereikbaarheid per auto is ook de bereikbaarheid, en met name
M a s t e r p l a n - R e v i t a l i s e r i n g W i n s c h o t e r d i e p E e m s k a n a a l 13
Problematiek per deelgebied
Deelgebied Havens
Belangrijkste problematiek in de havens is de verkeerssituatie op
de Bornholmstraat. De afgelopen jaren is de verkeersdrukte fors
toegenomen en de verwachting is dat dit de komende jaren alleen maar
groter zal worden door de intensivering van de detailhandelsfunctie en
de ontwikkeling van de Eemskanaalzone, met de aanleg Sontbrug en
Berlagebrug. Ook ontbreekt een goede fietsinfrastructuur langs deze
belangrijke route, waardoor de doorstroming op de Bornholmstraat
verder verslechtert. Verder is de beeldkwaliteit aan de Bornholmstraat
onvoldoende. De bedrijven liggen met de achterkant naar de
Bornholmstraat omdat in het verleden het stamspoor tussen het
bedrijf en de Bornholmstraat lag. Dit stamspoor functioneert niet meer.
Daarnaast maakt de Bornholmstraat onderdeel uit van het gemeentelijk
bomenstructuurplan, waarvan in de praktijk vrijwel niets te merken is.
Kijkend naar het type bedrijven en functies valt een grote diversiteit op.
Binnen het gebied ligt een grote zuivelfabriek, een kampeerhal, maar ook
een roeivereniging. Verder valt op dat het water in de havens vrijwel niet
wordt gebruikt voor overslag. Tot slot wordt de benodigde hoogte van de
kades in het kader van de plannen van het Waterschap nergens in het
gebied gehaald.
14 M a s t e r p l a n - R e v i t a l i s e r i n g W i n s c h o t e r d i e p E e m s k a n a a l
Deelgebied Bornholmstraat-zuid
Het grootste deel van het gebied heeft een redelijk verzorgde uitstraling,
met hier en daar een uitzondering. Uit recente informatie blijkt dat
Eemskanaal
een aantal beeldbepalende bedrijven zich aan het oriënteren is op hun
toekomst. Bedrijfsverplaatsingen maken het onzeker of de huidige
verzorgde uitstraling intact blijft. Los van deze mogelijke vertrekkende
bedrijven, spitst de problematiek zich met name toe op het extensieve
gebruik van een deel van de kavels. Oorzaak hiervoor is de grote diepte
van de kavels en de oriëntatie op de Bornholmstraat. Daarnaast wordt
het water nauwelijks gebruikt, alhoewel een mortelcentrale waarschijnlijk
naar de Bornholmstraat verhuist. Deze zal het water gaan gebruiken voor
aanvoer van onder andere zand en grind.
Winschoterdiep /
Deze zone levert vooral problemen op vanwege de uitstralings- en
bijverschijnselen; tot in ruime omtrek worden afgelegen bedrijfsterreinen
gebruikt als afwerkplekken, met alle gevolgen van dien. Ook het
veiligheidsaspect staat hierdoor onder druk, met name voor de bedrijven
(en werknemers) die ook ‘s avonds actief zijn.
Problematiek
ingericht. Ook de verbeterde verkeersstructuur ten noorden van dit
deelgebied zal naar verwachting de verkeersdruk doen toenemen.
M a s t e r p l a n - R e v i t a l i s e r i n g W i n s c h o t e r d i e p E e m s k a n a a l 15
16 M a s t e r p l a n - R e v i t a l i s e r i n g W i n s c h o t e r d i e p E e m s k a n a a l
Deelgebied Oude Winschoterdiep Deze ophooglaag vormt geen belemmering voor het gebruik als
Dit deelgebied is het meest divers met onderdelen, die allen een zeer bedrijfsterrein.
verschillende beeldkwaliteit hebben. Een van de belangrijke problemen in
dit deelgebied heeft betrekking op die beeldkwaliteit. Daarnaast kenmerkt Op de Duinkerkenstraat wordt als gevolg van het ruime profiel vaak harder
dit deelgebied zich met name als achterafbuurt. Door een geplande gereden dan de toegestane 50 km/u en is sprake van parkeeroverlast op
doorkoppeling met Europapark zal deze situatie zich wijzigen. plaatsen. Binnen het plangebied liggen geen aparte fietsstroken, terwijl de
route wel redelijk intensief wordt gebruikt door schoolverkeer op de route
Gideon-noord bestaat voor een deel uit grotere bedrijven, waaronder een Westerbroek-Groningen (via de Bloemersmatunnel). Hierdoor ontstaan
afvalverwerker, en voor een deel uit zeer kleine kavels langs de lus van de verkeersonveilige situaties.
Oostendeweg. Voor het Europapark wordt nog gezocht naar een tweede ontsluiting, die
De Gideonweg is enige tijd een officieuze verbinding met de woonwijk door dit deelgebied moet lopen. Hoewel de Gideonweg een optie is, wordt
Oosterpoort geweest en kan in de toekomst een tweede ontsluiting bekeken of de Duinkerkenstraat een alternatief kan zijn. De keuze voor
worden voor het Europapark. In elk geval zal het uit-publiek bij een van de twee wegen heeft mogelijk veel impact op de toekomstige
risicowedstrijden van FC Groningen via Gideon-noord het stadion ontwikkeling.
bereiken.
Ook in dit deelgebied geldt dat de bomenstructuur onvoldoende aandacht
Gideon-zuid is een groot terrein en volledig gemeentelijk eigendom. Het heeft gekregen. Dit geldt hier met name voor de Duinkerkenstraat, die
terrein is voor een deel opgehoogd met onder andere stedelijk puin uit opgenomen is in het bomenstructuurplan. Verder moeten ook de kades
de tweede wereldoorlog. Een deel van de ruimte wordt verhuurd aan van het Oude Winschoterdiep opgehoogd worden conform de plannen van
autoslopers en puinbrekers. Daarnaast is een groot deel ongebruikte het Waterschap.
(groene) ruimte die in bruikleen is gegeven aan een pachter, die er
paarden laat lopen. De oostkant van de punt wordt door de roeivereniging
Aegir gebruikt als coachpad. Verder is op Gideon-zuid een van de drie
stedelijke nomadenkampen gevestigd, waarvan ooit de bedoeling was
dat men bedrijfsmatige functies zou ontwikkelen. Dit is echter tot nu
toe niet van de grond gekomen en de woonfunctie heeft de overhand
genomen. Onlangs zijn in het kamp twee invallen gedaan door de politie
vanwege drugs. Vanuit Bureau Woonwagenzaken van de gemeente wordt
een onderzoek uitgevoerd waarbij op korte termijn duidelijkheid moet
komen over de toekomst. De beeldkwaliteit van het hele gebied is sterk
onvoldoende. Verder is een deel van de bodem (sterk) vervuild, lopen
langs de A7 lage hoogspanningskabels en is de bereikbaarheid van het
terrein slecht (een doodlopende weg van lage kwaliteit).
Het gedeelte ten westen van het Oude Winschoterdiep is het meest
recente gedeelte van het te revitaliseren gebied. De beeldkwaliteit
is over het algemeen goed, met name het gebied ten westen van de
Duinkerkenstraat en langs de Rouaanstraat. Een aantal kavels langs het
Visie
Oude Winschoterdiep voldoen nog niet aan deze normen en kennen een
extensief gebruik. Een deel van het gebied is voor de aanleg van het
bedrijventerrein opgehoogd met slib uit het Winschoterdiep.
M a s t e r p l a n - R e v i t a l i s e r i n g W i n s c h o t e r d i e p E e m s k a n a a l 17
Ruimtelijke hoofdstructuur
18 M a s t e r p l a n - R e v i t a l i s e r i n g W i n s c h o t e r d i e p E e m s k a n a a l
5 Visie Zuidoost
Het bedrijventerreinencluster Zuidoost staat de komende jaren voor de In ruimtelijk economisch opzicht is uiteraard de verkeersontwikkeling een
opgave om zich aan te passen aan een veranderende stad. Een stad belangrijke factor. Met de aanpak van de Zuidelijke Ringweg, de aanleg
die zich meer en meer om het bedrijvengebied heen sluit. Hierdoor van het Euvelgunnetracé en de aanleg van de Berlagebrug en de Sontbrug
worden andere eisen gesteld aan de bedrijvigheid die hier gevestigd staat Groningen voor de opgave om Zuidoost ook in de toekomst goed
is en komen onderwerpen als bereikbaarheid en beeldkwaliteit in een bereikbaarheid te houden. Op lange termijn is mogelijk de aanleg van
ander perspectief te staan. Nieuwe functies als wonen, detailhandel en een Zuidtangent, een nieuwe verbinding tussen de snelwegen buiten de
leisure zullen moeten worden ingepast in de huidige structuren. Dit vergt stad om, noodzakelijk. Voor de interne ontsluiting binnen Zuidoost geldt
aanpassing van de verkeersstructuur, de kwaliteit van de bedrijfsomgeving hetzelfde. Bedrijven moeten goed bereikbaar blijven en vanaf de terreinen
en de milieucontouren. Bij de revitalisering zullen overheden en moeten ze goed op het bovenliggende wegennet kunnen komen. Zeker
ondernemers gezamenlijk optrekken. Daarbij houdt iedereen zijn eigen voor het Eemskanaal en het Winschoterdiep ligt hier een grote opgave.
verantwoordelijkheid voor de uitvoering van de plannen. Daar waar het Daarnaast zal de fietsinfrastructuur ook steeds meer aandacht krijgen.
kan zal een publiek private samenwerking voor de uitvoering worden Reconstructie van de Bornholmstraat en de Duinkerkenstraat en de aanleg
opgezet. Om de gerealiseerde kwaliteit voor de lange termijn ook vast van nieuwe infrastructuur moet hieraan bijdragen.
te kunnen houden zal bedrijventerreinenmanagement op heel Zuidoost
ingevoerd worden. Naast de bereikbaarheid over de weg is ook de bereikbaarheid via
het water en spoor een belangrijke factor voor Zuidoost en een
Zuidoost zal zichzelf moeten blijven ontwikkelen om aan de veranderende kans voor de verdere ontwikkeling van het gebied. Gelegen aan het
wensen en eisen van haar gebruikers te kunnen voldoen. De aanpassing hoofdvaarwegennet, met de toekomstige vaarklasse Va (2015), en
wordt nog extra complex gemaakt door de veelheid van bedrijfsfuncties ruimte voor watergebonden bedrijvigheid biedt dit bedrijvengebied
die aanwezig zijn in Zuidoost. Het uitgangspunt voor de toekomstige veel mogelijkheden. Het verdwijnen van watergebonden functies langs
ontwikkeling blijft gericht op de veelzijdigheid van activiteiten tot en met het Eemskanaal wordt elders in het gebied gecompenseerd. Zo zijn
het aanbieden van locaties milieucategorie 5. Daarbij zal via clustering er de plannen voor een laad- en loskade aan het Winschoterdiep ter
en thematisering een concentratie van activiteiten plaatsvinden. hoogte van de Milieuboulevard, wordt gekeken of er meer ruimte is
Het duidelijkst is dit zichtbaar geworden op de Autoboulevard en de voor watergebonden bedrijvigheid (zand, grind en andere bulkstoffen)
Milieuboulevard. Uitzonderingen daargelaten zal de gemeente geen in het Oude Winschoterdiep en wordt ingezet op nieuwe (publieks/
actieve sturing van de thematisering nastreven. Op basis van verschil recreatieve) functies in de havens. Om goed op de opwaardering van de
in ruimtelijke verschijning en goed overleg met de ondernemers zal vaarweg Lemmer - Delfzijl in te kunnen spelen zal onderzocht worden
clustering en thematisering een invulling krijgen. of op de lange termijn nabij de stad in het Eemskanaal een laad- en
losmogelijkheid gerealiseerd moeten worden.
Op basis van de voortschrijdende beleidsontwikkeling in regionaal verband
kiest de gemeente Groningen wel steeds meer voor een verdichting van Ook per spoor blijft Zuidoost bereikbaar, al is deze modaliteit in de
de arbeid in de stad. Deze ontwikkeling loopt gelijk op met de verdere afgelopen jaren in waarde gedaald voor Zuidoost. Bij de Vagron
verdienstelijking, de groei van de vraag naar kantoren en de afname van (Winschoterdiep/Milieuboulevard) is de mogelijkheid tot overslag op het
vraag naar ruimte voor categorie 5 bedrijven. De gemeente Groningen spoor en ruimtelijk is de mogelijkheid nog aanwezig een extra perron
is met de andere gemeenten in de regio (Regiovisie Groningen-Assen) in aan te leggen als daar vraag naar is. Met de plannen voor een station bij
overleg om een betere afstemming van de bedrijventerreinenplanning te het Europapark zal de spoorfunctie weer toenemen voor wat betreft de
Visie
krijgen en een betere verdeling van de nieuwvestigers en verplaatsers. mogelijkheden voor het openbaar vervoer.
Een nadere toelichting op dit beleid is opgenomen in de marktanalyse.
Ook wordt daarin de bedrijventypologie van Zuidoost verder uitgewerkt.
M a s t e r p l a n - R e v i t a l i s e r i n g W i n s c h o t e r d i e p E e m s k a n a a l 19
In de revitalisering neemt de ICT-infrastructuur een belangrijke plaats Aan de noordzijde van het plangebied vindt de aansluiting plaats met
in. Het aanleggen van de benodigde infrastructuur, het creëren van de de zone Eemskanaal. De entreezone van het plangebied ligt op het punt
juiste mogelijkheden en het verhogen van het gebruik zijn daarin de Europaweg/Bornholmstraat. Met de uitvoering van de ‘bypasses’ in het
belangrijkste punten. Het gemeentebestuur van Groningen heeft in haar kader van het Langmanproject is de aansluiting van het plangebied
collegeprogramma aangegeven een goede digitale infrastructuur op de op het stedelijk wegennet sterk verbeterd. De hoekpunten van deze
bedrijventerreinen na te streven. De glasvezelinfrastructuur in Zuidoost entree zijn belangrijke beeldbepalende te ontwikkelen locaties die het
zal om die reden verder uitgerold worden. Daarbij wordt veel aandacht representatieve karakter van dit entreegebied moeten versterken. Het
besteed aan de “last mile” (laatste meters tot de kavelgrens). Voor de aansluitpunt met het Europapark en het aansluitpunt bij de Antwerpenweg
verbetering van de dienstenontwikkeling worden, middels het project zijn eveneens essentiele locaties waar ruimtelijke accentpunten de
‘proeflokaal breedbanddiensten’, de mogelijkheden van het breedband bij betekenis ervan moeten versterken.
de ondernemers onder de aandacht gebracht. Belangrijk is de koppeling van de opwaardering en herprofilering van
wegen met de uitvoering van het bomenstructuurplan, de ecologische
Intensief ruimtegebruik wordt nagestreefd. Bij nieuwe uit te geven verbindingszones en de versterking van het groene karakter langs de
bedrijfskavels, zoals op Eemspoort, wordt een bouwplicht opgelegd. Op Bornholmstraat westzijde en de Duinkerkenstraat noordzijde. Eveneens
bestaande bedrijventerreinen zijn er echter geen juridische mogelijkheden zijn van belang investeringen in de gebouwde zone langs de wegen die het
om lege lokaties en panden te ontwikkelen. Een uitwerkingspunt is het representatieve karakter ervan versterken.
opstellen van een actieplan “leegstand”. Met deze ruimtelijke ingrepen wordt aangesloten op de ontwikkeling van
de stedelijke hoofdstructuur.
De omvang van het gebied en de verscheidenheid aan functie maakt
het mogelijk om ruimtelijk te differentiëren. Deze verscheidenheid aan De landschappelijke dragers van het gebied zijn de zone langs het Oude
ruimtelijke invulling is ook nodig om te voorkomen dat Zuidoost een Winschoterdiep, de groenzone tussen A7 en Bornholmstraat en de
grote monotone blokkendoos wordt. Door gebruik te maken van de structuur langs het (Nieuwe) Winschoterdiep. In het deelgebied Oude
historische elementen en door nieuwe structuren toe te voegen komt het Winschoterdiep is de Duinkerkenstraat een belangrijke ruggengraat.
gebied meer tot leven. De Hunzezone, tussen Euvelgunne en Eemspoort De groenzone tussen de A7 en de Bornholmstraat is in de Stedelijke
is hiervan een goed geslaagd voorbeeld. Op de te revitaliseren delen Ecologische Structuur als ecologisch verbinding aangegeven. Van een
van Zuidoost zal ook nadrukkelijk gekeken worden naar de invulling van smalle zone ter hoogte van het voormalige stamspoor waaiert de zone
deze groene structuur op met name de doorgaande wegen en langs het breed uit in een laagliggend terrein ten zuiden van de Antwerpenweg. Dit
Winschoterdiep. wordt gezien als de belangrijkste ecologische zone van het gebied rondom
de Bornholmstraat.
Ruimtelijke kaders landschap en verkeer
Ruimtelijke en functionele dragers op stedelijk niveau zijn de Beneluxweg, De Bornholmstraat zal op het gebied van verkeer een grotere betekenis
de Europaweg, het Winschoterdiep en het Oude Winschoterdiep. krijgen als schakel tussen de Eemskanaalzone en de aansluitingen op het
In het plangebied zijn de Bornholmstraat, de Antwerpenweg en de hoofdwegennet (bypasses Zuidelijke Ringweg en aansluiting Engelbert).
Duinkerkenstraat de belangrijke functionele en structurerende elementen. Door de maatregelen aan de Zuidelijke Ringweg van Groningen en door de
In het bomenstructuurplan en verkeersstructuurplan zijn deze wegen bouw van de Berlagebrug en de Sontbrug zal het noord - zuid verkeer op
gecategoriseerd als hoofdstructuur. Een goede bereikbaarheid voor de de Bornholmstraat toenemen. Dit heeft als gevolg dat de Bornholmstraat
omliggende bedrijven via deze weg en versterking van de boomstructuur moet worden voorzien van een nieuwe indeling, ten behoeve van de
is van groot belang. doorstroming en verkeersveiligheid.
20 M a s t e r p l a n - R e v i t a l i s e r i n g W i n s c h o t e r d i e p E e m s k a n a a l
Nieuwe wegen langs het Winschoterdiep moet de toegankelijkheid en
ontwikkeling van het gebied achter de Bornholmstraat en het gebied van
Gideon-zuid bevorderen.
Visie
M a s t e r p l a n - R e v i t a l i s e r i n g W i n s c h o t e r d i e p E e m s k a n a a l 21
Visie Winschoterdiep/ Eemskanaal, de uitgangspunten
22 M a s t e r p l a n - R e v i t a l i s e r i n g W i n s c h o t e r d i e p E e m s k a n a a l
7. Verbeteren van juridisch kader door update van bestemmingsplannen
voor het gebied.
8. ‘Werk met werk’ maken: genoemd is al de plannen van
het Waterschap de kades op te hogen. Daarnaast zitten in het
rioleringsprogramma van de gemeente Groningen de aanleg van een
moerriool langs de Bornholmstraat tussen de Lübeckweg en de
Sontweg. Tot slot wordt zoveel mogelijk aangesloten bij het groot
onderhoudsprogramma van de gemeentelijke afdeling Stedelijk
Beheer.
Visie-uitwerking Havens
Het gebruik van de directe omgeving zal met het oog op transformatie
tot woningbouw en detailhandel sterk toenemen en daardoor de
verkeersdruk. Belangrijk in dit deelgebied is dan ook de herprofilering
van de Bornholmstraat-noord (en verderop ook de Bornholmstraat-
zuid), bedoeld om meer ruimte te bieden aan de toename van het
doorgaande verkeer, maar ook ter verbetering van de ontsluiting van de
bedrijventerreinen. Bij de Bornholmstraat-noord wordt aangesloten op de
ontwikkeling van de Eemskanaalzone met de toekomstige Berlagebrug en
Sontbrug. Het nieuwe profiel kent tevens een eenzijdig in twee richtingen
bereden fietspad, geprojecteerd op het voormalig stamspoortracé en een
verbeterde afslag/aansluiting op de zuidelijke ringweg.
Visie
De Bornholmstraat ten noorden van de ringweg wordt begeleid door
groen van het stamspoor, het groene voorterrein van Friesche Vlag en Havens
M a s t e r p l a n - R e v i t a l i s e r i n g W i n s c h o t e r d i e p E e m s k a n a a l 23
pluksgewijs boomgroepen ter hoogte op de kop van de havens. Versterken
van de boomstructuur is hier wel een opgave, in de vorm van begeleiding
van een nieuw fietspad door boomgroepen. De grote bomen voor Friesche
Vlag zijn zo waardevol dat deze ingepast moeten worden in het ruimtelijk
concept.
Visie-uitwerking Bornholmstraat-zuid
In de afgelopen jaren is de verkeersafwikkeling en de verkeersveiligheid
op dit deel van de Bornholmstraat verslechterd. Door de nieuwe
aansluiting op het hoofdwegennet en met de komst van het parkeerterrein
op de locatie van de skivijver zal de Bornholmstraat als verkeersdrager Bornholmstraat-Zuid
24 M a s t e r p l a n - R e v i t a l i s e r i n g W i n s c h o t e r d i e p E e m s k a n a a l
een belangrijk functie blijven vervullen. Voorgesteld wordt om de viaduct door het aangrenzende terrein Gideon-zuid moet ontsluiten. Deze
Bornholmstraat te verruimen en te voorzien van voorsorteervakken en weg zal eveneens onderdeel van het secundaire netwerk gaan uitmaken
middengeleiders. Tevens zal het plan van vrijliggende fietspaden langs de en kan op langer termijn doorgetrokken worden richting het Groot
Bornholmstraat er toe bijdragen dat de “missing link” van het fietsnetwerk Handelscentrum.
tussen Hoogezand en de binnenstad wordt opgeheven. Daaraan gekoppeld
wordt een nieuwe boomstructuur geplant in de vorm van boomgroepen De Tippelzone is in 1997 aangelegd aan de Bornholmstraat. Vervolgens
die het fietspad begeleiden. Het kruispunt Antwerpenweg-Bornholmstraat is volgens afspraak twee jaar later geëvalueerd waarbij is toegezegd bij
komt in aanmerking voor reconstructie, met name vanuit het oogpunt op overmatige overlast de zone te sluiten. Uit de evaluatie bleek de overlast
de verkeersveiligheid. relatief mee te vallen. Op dit moment wordt de huidige locatie dan ook
als gegeven beschouwd. Wel is de overlast, als gevolg van de zone, een
Verder werken we in dit deelgebied naar twee belangrijke doelen: belangrijk aandachtspunt voor het hele bedrijventerrein en wordt vanuit
thematisering en intensivering. Het gebied net ten zuiden van de ringweg diverse instanties ook constant bewaakt. Daarbij wordt nog steeds door
kan zich ontwikkelen tot een locatie voor bedrijven die publiek aantrekken, de gemeente gezegd dat bij overmatige overlast bijvoorbeeld als gevolg
zoals grootschalige detailhandel voor volumineuze goederen. Ook de van een populairder worden van de tippelzone onder tippelaarsters de
huidige Van Gend & Looslocatie kan ingericht worden als zichtlocatie. functie tegen het licht wordt gehouden. Voor de overlast van omhangers
Onderwerp van studie is of deze locatie zich leent voor intensivering, e.d. liggen oplossingen deels in beveiliging, deels ook in inrichting. Bij
waarbij het front aan de Bornholmstraat kan liggen. de reconstructie van de Bornholmstraat-zuid zal de Tippelzone iets naar
achteren verschoven worden en zal speciale aandacht worden besteed aan
Om tot een efficiënter terreingebruik te komen wordt voorgesteld een een beheersbare locatie voor de omhangers. Gemeente en bedrijven-
nieuwe wegenstructuur te maken langs het Winschoterdiep en deze terreinvereniging blijven in overleg om de problematiek hanteerbaar te
van twee kanten te ontsluiten op de Bornholmstraat. Het toekomstig houden.
tracé zal het karakter krijgen van een secundaire weg. Hiermee worden
ongebruikte kavels (beter) ontsloten en kan een herverkaveling in kleinere Na de opening van het Euvelgunnetracé (2009) zullen de Europaweg
bedrijvenkavels plaatsvinden. en Bornholmstraat naast elkaar blijven bestaan. De een als
Aan de westzijde wordt het groene karakter versterkt en particuliere stadsontsluitingsweg en de ander als gebiedsontsluitingsweg. Aan de
investeringen ter verbetering van het representatieve karakter van deze hand van de ontwikkeling zal dan worden gekeken naar een rechtstreekse
zone worden gestimuleerd. ontsluiting van de Antwerpenweg op de Europaweg. De verwachting is dat
Ten zuiden van deze intensiveringszone blijft ruimte voor grootschalige de discussie pas aan het eind of na de afronding van de revitalisering op
bedrijvigheid. tafel komt.
Visie
M a s t e r p l a n - R e v i t a l i s e r i n g W i n s c h o t e r d i e p E e m s k a n a a l 25
Visie-uitwerking Oude Winschoterdiep de dimensionering van de Gideonweg-noord.
Een belangrijke impuls in dit gebied is het voornemen om het terrein Voor het gebiedsonderdeel Duinkerkenstraat en Antwerpenweg wordt
Gideon-zuid door middel van een secundaire weg onder het viaduct door vooral ingezet op verbetering van de verkeersinfrastructuur door middel
een extra aansluiting op de Bornholmstraat te geven. Hiermee ontstaat van herprofilering van de wegen en de hieraan gekoppelde investeringen
een ontsluiting van het gebied op twee punten, wordt het isolement van in de openbare ruimte en straatmeubilair. De Antwerpenweg speelt een
dit gebied opgeheven en bestaat de mogelijkheid door een zonering belangrijke rol als centrale as in dit deelgebied. Het is de ontsluitingsweg
van het gebied het bestaande gebruik en functies te begrenzen en te van de Bornholmstraat met de Duinkerkenstraat en wordt in de toekomst
reguleren en nieuwe functies toe te kennen.
Voor de punt wordt gedacht aan functies
die niet direct aan een bedrijventerrein
zijn gerelateerd, zoals hondenclubs. Deze
kunnen hier worden geconcentreerd.
Daarnaast is er een initiatief om op de
uiterste punt een zendmast te plaatsen.
Tevens krijgt het Oude Winschoterdiep
meer een recreatieve betekenis, fietsen en
wandelen langs het water wordt door het
verbinden interessanter. Het voornemen
is de oever van het Winschoterdiep aan de
noordkant natuurvriendelijk in te richten.
26 M a s t e r p l a n - R e v i t a l i s e r i n g W i n s c h o t e r d i e p E e m s k a n a a l
ook een belangrijk punt in de ontsluiting van het Europapark. Het Bij nieuwe ontwikkelingen op private terreinen zal in dit deelgebied
doorgaan van de doorkoppeling met Europapark d.m.v. het doortrekken gestuurd worden op beeldkwaliteit en intensief ruimtegebruik en minder
van de Duinkerkenstraat bepaalt daarbij de herprofilering. Het profiel op thematisering. Het doortrekken van de Duinkerkenstraat naar het
voor zowel de Duinkerkenstraat als de Antwerpenweg zal zoveel mogelijk Europapark kan nieuwe economische impulsen geven voor dit gebied.
inpasbaar worden gemaakt door de rijbaan enigszins te versmallen en Langs het Oude Winschoterdiep is thematisering wel relevant op het
vrijliggende fietsvoorzieningen aan te brengen, waarbij grotendeels de gebied van watergebonden bedrijvigheid. Ook Milieuboulevard I aan het
groene kwaliteit gehandhaafd blijft. De Antwerpenweg wordt begeleid eind van het gebied en buiten de revitaliseringsplannen is een thematisch
door royale groengebieden met grote populieren. De weg is ‘’de entree’’ bedrijventerrein. Dit gebied is nog niet af (er moet nog een weg worden
van het gebied Oude Winschoterdiep. Deze locatie leent zich eventueel aangelegd); dit zal vanuit de revitalisering worden aangestuurd.
voor een kleine voorziening in het groen dichtbij het water. Dit om
de groene entree meer betekenis te geven voor de bedrijven of voor
recreatie.
De aansluiting van de Antwerpenweg op de Duinkerkenstraat zal worden
gereconstrueerd, waarbij mogelijk een rotonde wordt aangelegd. Dit om
de toegangswegen van en naar het gebied meer te accentueren en last
but not least om de verkeersveiligheid op dit punt te verhogen.
Daarnaast is het van belang dat langs de Duinkerkenstraat een stevige
boomstructuur ontwikkeld wordt. De inzet is de noordkant incl. sloot te
behouden en te versterken. De zuidkant kent na herprofilering een smalle
tussenstrook waar een nette groenstrook ingevuld kan worden.
De Rouaanstraat vormt landschappelijk en verkeerskundig gezien
een secundaire structuur. Belangrijk onderdeel is het handhaven van
de boomstructuur en het eventueel versmallen van de weg. Hierdoor
ontstaat eveneens meer ruimte voor groen dat ingezet kan worden om
de achterkantsituaties van bedrijven af te schermen. Daarnaast is het
parkeren in de openbare ruimte langs de Rouaanstraat, maar ook langs de
Duinkerkenstraat een aandachtspunt.
Naar aanleiding van de inspraakreacties wordt als wenselijk eindbeeld het
omleggen van de Rouaanstraat tot in het verlengde van de Antwerpenweg
gezien. Dit punt is ingebracht door de eigenaar van de naastgelegen
locatie aan de Rouaanstraat. Nader onderzoek moet uitwijzen of deze optie
reëel is.
Visie
M a s t e r p l a n - R e v i t a l i s e r i n g W i n s c h o t e r d i e p E e m s k a n a a l 27
28 M a s t e r p l a n - R e v i t a l i s e r i n g W i n s c h o t e r d i e p E e m s k a n a a l
6 Plan van aanpak
Dit Masterplan is de basis voor verdere uitwerkingen. Bij de uitwerking • Gehele periode (vanaf 2005). Flankerende (kleinschalige) maatregelen
naar concrete herinrichtingsplannen zullen de ondernemers in het gebied die vanuit het project Korte Klappen worden uitgevoerd om de grote
opnieuw betrokken worden. De omvang van het revitaliseringsgebied ergernissen aan te pakken en de uitvoering zichtbaar te maken. Daarnaast
en de complexiteit noodzaken ertoe dat de revitalisering gefaseerd zal ook op het gebied van bedrijventerreinmanagement de komende jaren
aangepakt wordt. Afhankelijk van de beschikbaarheid van overheidsgeld gewerkt worden aan resultaten.
en particuliere initiatieven kunnen projecten snel of minder snel worden
uitgevoerd. Daarnaast bevat dit Masterplan een aantal zaken die De exacte fasering moet de komende tijd nog verder worden uitgewerkt.
beleidsmatig moeten worden uitgewerkt. Voor wat betreft de aanpak van de infrastructuur zal de uitvoering bij de
gemeente liggen. Het waterschap zal de uitvoering van de kadeverhoging
Grofweg zal de fasering als volgt uitpakken. voor zijn rekening nemen, voor zover deze niet samenvallen met
gemeentelijke uitvoeringsprojecten. Er zal, net als bij de reeds lopende
• 1e fase (2005-2006). In deze fase wordt gestart met de reconstructie projecten in het gebied, worden overlegd met de bedrijvenvereniging om
van de Bornholmstraat en de herinrichting van de havens. Daarnaast de precieze uitvoering van de maatregelen af te stemmen. Daarnaast
wordt geïnventariseerd of de aanleg van infrastructuur op locaties waar is de insteek van de revitalisering om ondernemers te betrekken bij de
de gemeente geen grondeigenaar is, mogelijk is. Dit geldt bijvoorbeeld revitalisering en investeringen bij ondernemers zelf uit te lokken. Dit zal
voor de Duinkerkenstraat en de Runnerlocatie. Verder wordt het gesprek bij de verdere planontwikkeling worden meegenomen.
aangegaan met eigenaren van gronden aan de Bornholmstraat waar wordt
gedacht aan een herverkaveling. Voor de activiteiten die gemeente en bedrijvenvereniging gezamenlijk
Een aantal beleidsvragen moeten verder worden uitgewerkt; te denken oppakken zal er een splitsing gemaakt worden tussen de activiteiten op
valt aan een specificering van de vraag naar watergebonden bedrijvigheid het gebied van bedrijventerreinmanagement voor geheel Zuidoost en de
of jachtwerfactiviteiten (aan de Helsinkistraat), de inrichting van de revitaliseringswerkzaamheden. Voor het bedrijventerreinmanagement
M a s t e r p l a n - R e v i t a l i s e r i n g W i n s c h o t e r d i e p E e m s k a n a a l 29
30 M a s t e r p l a n - R e v i t a l i s e r i n g W i n s c h o t e r d i e p E e m s k a n a a l
7 Bedrijventerreinmanagement & Beheer
Voor Zuidoost is naast de revitalisering ook het doel om tot een vorm proces is van jaren praten en vertrouwen krijgen in elkaar. Een duidelijke
van bedrijventerreinmanagement te komen. Hiermee wordt beoogd de communicatie, constructief overleg en het nakomen van afspraken
kwaliteitsverbetering, die met de revitalisering bereikt wordt, in stand te heeft het fundament gelegd voor de huidige goede verstandhouding
houden. Belangrijke randvoorwaarde is een goede samenwerking tussen tussen gemeente en ondernemers. Dat heeft er ook toe geleid dat
de gemeente en ondernemers. Het betrekken van de ondernemers in de bedrijvenvereniging haar nek heeft durven uitsteken en namens
Zuidoost gaat over vier sporen; de ondernemers een visie heeft opgesteld voor de revitalisering van
Bedrijventerreinmanagement
1. "Laten zien dat je wat doet en wat je doet" door het uitvoeren van Winschoterdiep en Eemskanaal.
maatregelen en activiteiten
2. Het betrekken van de vereniging en de bedrijven bij de revitalisering Uit het onderzoek dat gehouden is in het kader van de ondernemersvisie
3. Het professionaliseren van de bedrijventerreinvereniging blijkt dat de ondernemers zekerheid willen voor de toekomst en dat
4. De ontwikkeling van bedrijventerreinmanagement de uitstraling van de omgeving ook meer aandacht moet krijgen.
Ondernemers hebben daarbij ook heel duidelijk te kennen gegeven dat ze
Uitvoering van maatregelen en activiteiten met de gemeente willen samenwerken om het gebruik en de uitstraling
De afgelopen jaren zijn op het gebied van bedrijventerreinmanage van het gebied middels bedrijventerreinmanagement op niveau te houden.
ment al een aantal belangrijke stappen gezet. Zo is halverwege de Wanneer het gebied is verbeterd en het gewenste kwaliteitsniveau heeft
jaren negentig de collectieve beveiliging opgezet in het gebied, waar bereikt, vragen de ondernemers de gemeente daar ook publiekrechtelijk
inmiddels bijna tweederde van de ondernemers aan deelneemt (Stichting op te handhaven.
Bedrijfsbeveiliging Omgeving Groningen; BBOG). De cijfers omtrent
inbraak laten sindsdien een positief verloop zien. Daarnaast is in 2002 een De communicatie met de ondernemers vindt o.a. plaats door het
nieuwe bewegwijzering geplaatst, is er een fietsprivéproject gestart en regelmatig informeren van de betrokken partijen via de nieuwsbrief
wordt gewerkt met een Service Beheer Team voor extra onderhoud in het Terreinwinst Zuidoost. Deze nieuwsbrief verschijnt circa vier maal per jaar
gebied. Verder is aan de bedrijven op het Winschoterdiep en Eemspoort en wordt gezamenlijk door de gemeente en bedrijventerreinvereniging
een milieuscan aangeboden en hebben ze de mogelijkheid om collectief uitgebracht. Daarnaast organiseren bedrijvenvereniging en gemeente
het groenbeheer op te pakken. periodiek informatiebijeenkomsten waar actuele onderwerpen worden
toegelicht en de mogelijkheid bestaat tot het stellen van vragen. Als
Naast de aanpak van Winschoterdiep en Eemskanaal zal ook op de beschreven eerder in dit Masterplan worden de ondernemers in de
andere terreinen in het cluster Zuidoost een kleinschalig pakket aan verschillende deelgebied nauw betrokken bij het revitaliseringsproces.
verbetermaatregelen uitgevoerd worden. Het gaat daarbij om het
aanpakken van de grootste ergernissen van ondernemers, zoals zwerfvuil, Professionaliseren van de bedrijventerreinvereniging
onkruid, slecht straatmeubilair en slecht onderhouden groen. In de In 2004 is een grote stap gezet richting een meer professionele bedrijvent
afgelopen jaren is op Winschoterdiep hier al een begin mee gemaakt. erreinvereniging. De vier verenigingen in Zuidoost hebben een fusieproces
Vorig najaar is er een actie op Euvelgunne gestart waarbij zowel openbaar tot een goed einde gebracht. Eind 2004 is de oprichtingsvergadering
als privaat groen wordt omgevormd. gehouden van de Vereniging Bedrijvenpark Zuidoost (VBZO). Eén
vereniging voor het gebied betekent meer slagvaardigheid, een betere
Betrekken van de vereniging en de bedrijven bij de revitalisering belangenbehartiging en meer kansen voor een professionele organisatie.
Voor zowel gemeente als ondernemers is inmiddels duidelijk De gemeente heeft de verenigingen hierbij ondersteund.
geworden dat de kwaliteit op de bedrijventerreinen een gezamenlijke Verder wordt gewerkt aan een structuur om bedrijventerreinmanagement
verantwoordelijkheid is. Het mag duidelijk zijn dat deze constatering en de verschillende activiteiten die hieronder vallen op te zetten. Gekeken
niet van de ene op de andere dag heeft plaats gevonden, maar een wordt hoe het beheer en onderhoud collectief vorm gegeven kan worden
M a s t e r p l a n - R e v i t a l i s e r i n g W i n s c h o t e r d i e p E e m s k a n a a l 31
en ook hoe zaken als energie en afval duurzamer en goedkoper geregeld
kunnen worden. Ook veiligheid staat in Zuidoost hoog op de agenda
en het doel is dan ook om de komende jaren toe te werken naar het
Keurmerk Veilig Ondernemen.
Op Zuidoost zal binnen afzienbare tijd worden gestart met het concreet
invoeren van een MBT-organisatie. Zowel de bedrijvenvereniging
als de gemeente hebben capaciteit en middelen vrijgemaakt om de
samenwerking voortvarend aan te pakken. Op basis van ervaringen
elders in de stad zal begonnen worden met een managementstructuur
waarin ondernemers en gemeente zitting hebben. Dit MT-Zuidoost zal
de lijnen uitzetten en projecten ontwikkelen en vormt de wegbereider
voor een meer gestructureerde organisatievorm. Vanuit de kant van
de ondernemers zijn al concrete voorstellen gedaan voor de invulling
van deze organisatie. Inzet is om medio 2005 met een plan van aanpak
te komen voor de invoering van het bedrijventerreinmanagement op
Zuidoost. Uiteindelijk is het doel een duurzaam bedrijventerrein van een
goed kwaliteitsniveau waar zowel ondernemers als gemeente voordeel van
hebben.
32 M a s t e r p l a n - R e v i t a l i s e r i n g W i n s c h o t e r d i e p E e m s k a n a a l
8 Overige thema’s
Juridisch kader
De bestemmingsplannen in Zuidoost zijn na hun oorspronkelijke luchtkwaliteit. Kansen op het gebied van milieu doen zich voor als
vaststelling nooit aangepast. Voor de nieuwe gebieden zijn ze nog wel bedrijven bijvoorbeeld meer aandacht besteden aan hun afvalstromen em
actueel, maar er zijn ook gebieden waarvan het bestemmingsplan begin energiegebruik of hierin samenwerking zoeken met andere bedrijven.
jaren ‘50 is opgesteld. Parallel aan het Masterplan wordt het voorontwerp-
bestemmingsplan Winschoterdiep-Euvelgunne in procedure gebracht. Geluid
Vanzelfsprekend wordt de inhoud van dit bestemmingsplan bepaald door Het plangebied maakt deel uit van het gezoneerde bedrijventerrein
de uitgangspunten en de visie als geformuleerd in dit Masterplan. Zuidoost. Het gaat om een gemengd bedrijventerrein met
bedrijfscategorieën twee tot en met vijf. De geluidszone van dit terrein is
Om ook nu al grip te krijgen op de toekomstige inrichting van het vastgesteld bij Koninklijk Besluit in 1991. Recent is het bedrijventerrein
revitaliseringsgebied worden bouwaanvragen voor dit gebied voorgelegd uitgebreid met de locatie Winschoterdriehoek. Hier zal een schrootverw
aan de projectgroep revitalisering, met als doel dat negatieve erkingsbedrijf, categorie vier, zich vestigen. Bij de actualisering van de
ontwikkelingen waar mogelijk worden bijgestuurd, of beter gezegd, bestemmingsplannen blijft Zuidoost een gezoneerd industriegebied met
kansen worden benut. op specifiek aan te wijzen locaties ruimte voor categorie 5 bedrijven.
Bedrijfswoningen worden op een gezoneerd bedrijventerrein vanwege de
Op bedrijfsterreinen wordt in beginsel op dezelfde manier gehandhaafd Wet Geluidhinder niet beschermd. Het gemeentelijk beleid is om niet meer
als elders in de stad. Dat wil zeggen dat de diverse handhaafafdelingen dan 65 dB(A) op de gevel toe te staan. Dit betreft zowel industrie- als
van de gemeente en andere overheden controleren en ingrijpen als daar wegverkeerslawaai.
aanleiding toe is. Daarbij kan worden opgemerkt dat de gemeente werkt
aan een integraal handhavingsbeleid. In relatie tot de revitalisering zal Externe Veiligheid
ingezet worden op gebiedsgerichtheid en een gecoördineerde aanpak. De normering en veiligheidzonering van gevaarlijke stoffen wordt geregeld
via de Wet Milieubeheer en het Besluit externe veiligheid voor inrichtingen
O v e r i g e t h e m a ’s
Op Zuidoost is in de afgelopen jaren niet op alle fronten op (Bevi) dat in oktober 2004 van kracht is geworden, net als de Regeling
doortastende wijze gehandhaafd. Dit is een van de punten die bleek externe veiligheid voor inrichtingen (Revi). Dat betekent dat voor bepaalde
uit de ondernemersvisie van begin 2004. Per deelgebied zal gekeken inrichtingen een veiligheidszone in acht moet worden genomen. Dit geldt
moeten worden welke stappen nodig zijn om het terrein weer aan de zowel vanuit de invalshoek Wet Milieubeheer als ook voor de ruimtelijke
regels te laten voldoen. Daarbij is belangrijk dat de gebiedsvisie voor ontwikkeling. Bij vergunningverlening en ruimtelijke ordening moet
het gebied duidelijk is en dat heldere regels worden afgesproken in rekening worden gehouden met (beperkt) kwetsbare objecten.
het bestemmingsplan. Het geven van duidelijkheid en het nemen van Ook bij de ontwikkeling van bedrijvigheid langs de infrastructuur moet
verbeteringsmaatregelen door de gemeente zorgt voor een deel dat getoetst worden aan het plaatselijk risico (PR) en groepsgebonden risico
ondernemers zich ook beter gaan gedragen. Daarna zal coördinatie van de (GR). Het PR is de kans per jaar dat een persoon, die zich continue en
handhaving misverstanden en ontduiking moeten voorkomen. Daar waar onbeschermd op een bepaalde plaats in de omgeving van een bedrijf
nodig zal dan ook daadwerkelijk worden opgetreden. bevindt, overlijdt door een ongeval met gevaarlijke stoffen in die
bedrijfsomgeving. Het GR geeft de cumulatieve kans op een ongeval met
Milieuaspecten tien of meer dodelijke slachtoffers in de omgeving van de beschouwde
Het thema milieu is in diverse gedaanten actueel op industriegebieden. activiteit aan.
Daarbij biedt het zowel kansen als beperkingen. Beperkingen hebben
vooral te maken met de randvoorwaarden die wet en bestemmingsplan De LPG stations buiten het plangebied hebben geen invloed op dit
stellen op het gebied van bodem, geluid, externe veiligheid en onderdeel van het bedrijventerrein.
M a s t e r p l a n - R e v i t a l i s e r i n g W i n s c h o t e r d i e p E e m s k a n a a l 33
Binnen het plangebied bevindt zich één inrichting die onder het Besluit verantwoordelijkheid van de veroorzaker, de eigenaar en/of een
Rampen en Zware Ongevallen valt. belanghebbende.
34 M a s t e r p l a n - R e v i t a l i s e r i n g W i n s c h o t e r d i e p E e m s k a n a a l
mln. euro exclusief evt. saneringsprojecten en bedrijfsuitplaatsingen.
Dekking: o.a. Provincie (GDU), Waterschap Hunze en Aa’s, Gemeente,
Ministerie van EZ (Topperregeling), opbrengsten uit kavelverkoop.
Overigens is dit een zeer globale inschatting. Per project zal een
kostendekkend investeringsplaatje worden geschetst.
O v e r i g e t h e m a ’s
M a s t e r p l a n - R e v i t a l i s e r i n g W i n s c h o t e r d i e p E e m s k a n a a l 35
36 M a s t e r p l a n - R e v i t a l i s e r i n g W i n s c h o t e r d i e p E e m s k a n a a l
Bijlagen
Bijlagen
M a s t e r p l a n - R e v i t a l i s e r i n g W i n s c h o t e r d i e p E e m s k a n a a l 37
Bestaande bebouwing in plangebied Bestaande wegen in plangebied
38 M a s t e r p l a n - R e v i t a l i s e r i n g W i n s c h o t e r d i e p E e m s k a n a a l
Kaartbijlage - algemeen
Verkeersstructuur Groenstructuur
M a s t e r p l a n - R e v i t a l i s e r i n g W i n s c h o t e r d i e p E e m s k a n a a l 39
40 M a s t e r p l a n - R e v i t a l i s e r i n g W i n s c h o t e r d i e p E e m s k a n a a l
Kaartbijlage - dwarsprofielen
M a s t e r p l a n - R e v i t a l i s e r i n g W i n s c h o t e r d i e p E e m s k a n a a l 41
A Bornholmstraat noordzijde
42 M a s t e r p l a n - R e v i t a l i s e r i n g W i n s c h o t e r d i e p E e m s k a n a a l
B Bornholmstraat noordzijde
Kaartbijlage - dwarsprofielen
boomgroepen in verschillende soorten begeleiden het fietspad. De
bestaande bomen worden zoveel als mogelijk gehandhaafd.
M a s t e r p l a n - R e v i t a l i s e r i n g W i n s c h o t e r d i e p E e m s k a n a a l 43
C Bornholmstraat zuidzijde
44 M a s t e r p l a n - R e v i t a l i s e r i n g W i n s c h o t e r d i e p E e m s k a n a a l
D Bornholmstraat zuidzijde
Kaartbijlage - dwarsprofielen
De groenstructuur wordt aan de westzijde versterkt, boomgroepen
begeleiden het fietspad.
Het trottoir wordt versmald naar 1,8m en daarnaast wordt geinvesteerd in
uniforme scheiding prive-openbaar.
M a s t e r p l a n - R e v i t a l i s e r i n g W i n s c h o t e r d i e p E e m s k a n a a l 45
E Bornholmstraat zuidzijde
46 M a s t e r p l a n - R e v i t a l i s e r i n g W i n s c h o t e r d i e p E e m s k a n a a l
F Bornholmstraat zuidzijde
Kaartbijlage - dwarsprofielen
M a s t e r p l a n - R e v i t a l i s e r i n g W i n s c h o t e r d i e p E e m s k a n a a l 47
G Winschoterdiep
Een nieuwe weg wordt voorgesteld van 7m breedte. Een voetpad komt
aan de bedrijvenkant.
Er wordt een groenzone van 8m breedte aangehouden dat dient
als ecologische oever en waar de waterkering van +2.0m opgelost
kan worden in de vorm van een dijkje. Op het dijkje kan tevens een
recreatief pad ontstaan. Belangrijk is dat de waterkant stevig uitgevoerd
wordt (b.v. door middel van grote kadeblokken, referentie oevers oude
winschoterdiep) om afkalving van de oever te voorkomen.
48 M a s t e r p l a n - R e v i t a l i s e r i n g W i n s c h o t e r d i e p E e m s k a n a a l
H Duinkerkenstraat westzijde
Kaartbijlage - dwarsprofielen
bestaande bomen worden aan deze zijde gehandhaafd en gaten worden
opgevuld.
Aan de zuidzijde is er in het profiel ruimte gereserveerd voor een
uniforme afscherming.
Gezocht wordt naar het herorderen van de inritten en waar mogelijk
beperken van het aantal, waardoor de uitstraling en continuiteit van de
groene ruimte verbeterd wordt.
M a s t e r p l a n - R e v i t a l i s e r i n g W i n s c h o t e r d i e p E e m s k a n a a l 49
I Duinkerkenstraat oostzijde
50 M a s t e r p l a n - R e v i t a l i s e r i n g W i n s c h o t e r d i e p E e m s k a n a a l
J Rouaanstraat
Kaartbijlage - dwarsprofielen
Gezocht wordt naar het beperken van het aantal inritten, waardoor de
uitstraling en continuiteit van de groene ruimte verbeterd wordt. Van
belang is dat aan de noordzijde rommelige achterkanten van bedrijven
afgeschermd worden met groen.
M a s t e r p l a n - R e v i t a l i s e r i n g W i n s c h o t e r d i e p E e m s k a n a a l 51
K Antwerpenweg
52 M a s t e r p l a n - R e v i t a l i s e r i n g W i n s c h o t e r d i e p E e m s k a n a a l
L Gideonweg noordzijde
Kaartbijlage - dwarsprofielen
van een ecologische oever van 4m breedte.
M a s t e r p l a n - R e v i t a l i s e r i n g W i n s c h o t e r d i e p E e m s k a n a a l 53
54 M a s t e r p l a n - R e v i t a l i s e r i n g W i n s c h o t e r d i e p E e m s k a n a a l
M Gideonweg zuidzijde
Kaartbijlage - dwarsprofielen
M a s t e r p l a n - R e v i t a l i s e r i n g W i n s c h o t e r d i e p E e m s k a n a a l 55
Schetsontwerp Bornholmstraat Nz deel 1 Schetsontwerp Bornholmstraat Nz deel 2
56 M a s t e r p l a n - R e v i t a l i s e r i n g W i n s c h o t e r d i e p E e m s k a n a a l
Kaartbijlage - schetsontwerpen
Schetsontwerp Bornholmstraat Zz deel 1 Schetsontwerp Bornholmstraat Zz deel 2
M a s t e r p l a n - R e v i t a l i s e r i n g W i n s c h o t e r d i e p E e m s k a n a a l 57
Schetsontwerp Bornholmstraat Zz deel 3
58 M a s t e r p l a n - R e v i t a l i s e r i n g W i n s c h o t e r d i e p E e m s k a n a a l
Kaartbijlage - schetsontwerpen
Schetsontwerp Antwerpenweg-Duinkerkenstraat
M a s t e r p l a n - R e v i t a l i s e r i n g W i n s c h o t e r d i e p E e m s k a n a a l 59
60 M a s t e r p l a n - R e v i t a l i s e r i n g W i n s c h o t e r d i e p E e m s k a n a a l
Marktanalyse ten behoeve van de revitalisering
Winschoterdiep Eemskanaal
Inleiding Economische positie van Groningen
Groningen is een compacte stad met een sterke centrumfunctie. Het De stad Groningen is de economische motor van Noord-Nederland. In
gemeentelijk beleid is erop gericht om deze compactheid te behouden en de periode 2000-2002 is de werkgelegenheid in de stad Groningen met
de gewenste economische groei zo veel mogelijk ruimte te bieden binnen ruim 8% gegroeid van 97 duizend tot 105 duizend banen (van meer
het bestaande stedelijk gebied. Dit leidt onder meer tot de noodzaak om dan 15 uur). Inclusief parttime banen komt het aantal op 129 duizend
bedrijventerreinen te revitaliseren en deze via bedrijventerreinmanag in 2002. De totale werkgelegenheid in Noord-Nederland (Groningen,
ement op een kwalitatief goed niveau te houden. Het zwaartepunt van Friesland, Drenthe) is in 2000-2002 met 3% gegroeid van 571 duizend
de revitalisering ligt de komende jaren op de terreinen Eemskanaal en naar 592 duizend banen (van meer dan 15 uur). Uit deze cijfers blijkt dat
Winschoterdiep. Deze twee terreinen zijn onderdeel van de cluster van Groningen 18% van de totale werkgelegenheid in het Noorden voor zijn
bedrijventerreinen en kantoor- en kennislocaties Groningen Zuidoost/ rekening neemt en zelfs bijna 40 % van de werkgelegenheidsgroei. De
Meerstad. stad Groningen levert daarmee een belangrijke bijdrage aan het bereiken
Bijlage - marktanalyse
van de werkgelegenheidsdoelstellingen van het Kompas voor het Noorden
Zuidoost is het belangrijkste bedrijventerreinencluster van Noord (in 2010 43.000 extra banen). De ambities voor de komende jaren zijn in
Nederland. Dat betekent dat zowel op lokaal als op regionaal niveau lijn met deze doelstellingen. Groningen stelt zichzelf in haar stadsvisie ten
aandacht is voor de ontwikkeling van Zuidoost. In zowel de Regiovisie doel om in de periode 1999-2010 te groeien met 25.000 arbeidsplaatsen
Groningen-Assen als het Provinciaal Omgevingsplan (POP) Groningen tot 135.000 arbeidsplaatsen (full time en parttime) en het aantal niet-
wordt Zuidoost de ruimte gegeven zich te ontwikkelen. Ook in de werkende werkzoekende terug te brengen tot op het landelijk gemiddelde.
Stadsvisie van de gemeente Groningen speelt Zuidoost een belangrijke
rol vanwege de positie als banenmotor en als scharnierpunt voor de De sterke centrumfunctie van Groningen qua werkgelegenheid wordt
toekomstige ruimtelijke ontwikkeling van de stad. De keuze om de ook geïllustreerd aan de hand van een vergelijking van Groningen
bedrijventerreinen Winschoterdiep en Eemskanaal te revitaliseringen heeft met een aantal andere middelgrote steden voor wat betreft het aantal
nadrukkelijk een bedding in het regionaal en lokaal beleid. arbeidsplaatsen per 1000 inwoners. Groningen scoorde hier 736, waar
bijna alle andere middelgrote steden onder de 700 bleven steken: Zwolle
Daarnaast heeft ook op nationaal niveau, zowel in de nota Ruimte als in (693), Nijmegen (596), Breda (583), Eindhoven (695), Enschede (503).
het Actieplan Bedrijventerreinen, Zuidoost de aandacht. Met de plaatsing De verschillen met Emmen (410) en Assen (527) zijn nog groter. De enige
van Zuidoost op de toplijst van bedrijventerreinen door het ministerie onderzochte stad die hoger scoorde dan Groningen was Utrecht (806).
van Economische Zaken wordt het belang van dit bedrijvengebied Economische positie van Zuidoost
onderstreept. Tegelijkertijd staat de positie van het bedrijventerreinenclu
ster onder druk door externe en interne invloeden. Het versterken van de Het economisch zwaartepunt van Groningen ligt in belangrijke mate
positie van Zuidoost is dan ook noodzakelijk. aan de zuid- en oostkant van de stad. Hier bevindt zich de grootste
concentratie van bedrijventerreinen van in totaal circa 550 ha. Bij de
Met deze marktanalyse geven we een economische en beleidsmatige bedrijventerreinen gaat het om Eemskanaal, Winschoterdiep, Driebond,
onderbouwing van de plannen in het Masterplan. Deze onderbouwing Euvelgunne en Eemspoort. Daarnaast maken de kantoorlocaties de
vindt plaats op het niveau van de stad en de cluster Zuidoost als ook in Meeuwen en het Europapark deel uit van deze cluster. De bedrijvigheid
regionale context. De analyse wordt afgesloten met de uitwerking van het op en rond het UMCG wordt niet rechtstreeks gerekend tot Zuidoost
profielbeeld van het gebied. maar heeft daar wel veel invloed op. Diverse functie van het UMCG,
M a s t e r p l a n - R e v i t a l i s e r i n g W i n s c h o t e r d i e p E e m s k a n a a l 61
toeleveranciers en dienstverleners zijn op Zuidoost gevestigd. Daarnaast Westpoort en Meerstad liggen hierbinnen. Tegelijkertijd blijven wij de
heeft het verkeer van en naar het UMCG veel invloed op het gebied. mogelijkheden tot intensivering in bestaand stedelijk gebied benutten
via de revitalisering van Winschoterdiep en Eemskanaal Zuidoost en
Het UMCG is voor de stad en regio een economische actor van betekenis. clustering van kennisintensieve bedrijvigheid rondom het UMCG en de
Het is één van de grootste ziekenhuizen in Nederland en één van de Rijksuniversiteit (RUG).
grootste werkgevers in het noorden (7500 arbeidsplaatsen). In het UMCG
is expertise aanwezig die op geen andere plek in Nederland is. Rond het Het economisch deeldocument van de stadsvisie wordt gevormd door
ziekenhuis heeft zich een kennisintensieve en stuwende bedrijvigheid het Economisch Businessplan Sterke Stad Actieve Stadjers. Hierin
ontwikkeld. kiest de gemeente nadrukkelijk voor de versterking van de stedelijke
concurrentiepositie ten opzichte van andere economische centra, voor
Naast de sterke concentratie van bestaande economische activiteiten verbetering van de werkgelegenheid en voor het terugdringen van het
vindt ook de toekomstige ontwikkeling voor een belangrijk deel plaats aan aantal niet werkende werkzoekenden tot het landelijk gemiddelde. Het
de oostkant. Om te beginnen vindt hier op dit moment de ontwikkeling Economisch Businessplan richt zich concreet op het versterken van de
van de grootste kantoorlocatie van Noord-Nederland plaats; het kansrijke sectoren, een optimale dienstverlening aan de bedrijven en op
Europapark met ca 200.000 m2 bvo. Daarnaast is de ontwikkeling van kwaliteitsverbetering van de werkomgeving voor bedrijven.
het kantorengebied de Meeuwen (ca 35.000 m2) al in een vergevorderde
fase. Op het bedrijventerrein Eemskanaal vindt de komende jaren een In de nota Kwaliteit van Bedrijventerreinen van 2001 heeft de raad
gedeeltelijke transformatie plaats naar wonen en werken (gericht op gekozen voor het realiseren van een beter vestigingsklimaat door
detailhandel en leisure). Zo wordt er momenteel gebouwd aan een de revitaliseren van bestaande bedrijventerreinen en een goed
nieuwe IKEA in het gebied die één van de grootste van Nederland Management van Bedrijventerreinen (MBT) c.q. parkmanagement. Sinds
wordt. Met de grootschalige locatie-uitbreiding bij Meerstad (o.a. 2002 wordt hieraan gewerkt onder de titel ‘Terreinwinst’. Daarin staat
140 ha bedrijventerrein) en de ontwikkeling van Eemspoort-Zuid (40 samenwerking tussen gemeente en ondernemers en het delen van
hectare uitgeefbaar bedrijventerrein) wordt tot slot ook het areaal aan verantwoordelijkheden centraal. De insteek is om deze samenwerking
bedrijventerreinen in Zuidoost de komende jaren aanzienlijk uitgebreid. ook te formaliseren door het opzetten van MBT-organisaties. Voor
nieuwe bedrijventerreinen zal deelname hieraan niet langer vrijblijvend
Economisch beleid van Groningen zijn. Ook op bestaande bedrijventerreinen, en met name in de
revitaliseringsgebieden, zal bedrijventerreinmanagement een grote rol
Het beleid in de gemeente Groningen is vastgelegd in de Stadsvisie. Het krijgen in het streven naar duurzaam bedrijventerreinen.
streefbeeld voor 2010 in de Stadsvisie van de gemeente Groningen, is een
regio met een stad waarin alle doelgroepen zich kunnen ontplooien naar Insteek van het economisch beleid is dat de ontwikkelingen zich veel
eigen voorkeur en leefstijl. In ruimtelijk opzicht vraagt dat om, een groei meer binnen de bestaande stedelijke ruimte moeten gaan afspelen.
naar 180.000 inwoners en 135.000 arbeidsplaatsen en werklocaties die Om vast te kunnen stellen wat de kansen waren voor de verschillende
goed bereikbaar zijn. bedrijventerreinen is een onderzoek uitgevoerd door Oranjewoud en
Kolpron in 2001. In dat onderzoek, bij tien bedrijventerreinen, is gekeken
De Stadsvisie is vervolgens vertaald in drie deeldocumenten. Het naar de vitaliteit van de terreinen en is aangegeven op welke wijze de
ruimtelijk deeldocument De Stad van Straks-Extra, recentelijk toekomstige ontwikkeling, van uit de optiek van het bedrijventerrein,
geactualiseerd onder de titel Van nu naar Straks, bevat het ruimtelijk ingestoken zou moeten worden. Uit het onderzoek kwam naar voren dat
ontwikkelingsprogramma tot 2010. Leidend hierbij is het blijven werken een aantal bedrijventerreinen beter getransformeerd zouden kunnen
aan een compacte stad. Een compacte stad wil zeggen dat alle stedelijke worden en dat de gemeente zich voor wat betreft de revitalisering zich
ontwikkelingen binnen een straal van maximaal 7,5 kilometer van de vooral moest gaan richten op de bedrijventerreinen in Zuidoost. De
Grote Markt blijven plaatsvinden. Ook de nieuwe uitleglocaties zoals gemeente heeft deze aanbeveling overgenomen en is gestart met de
62 M a s t e r p l a n - R e v i t a l i s e r i n g W i n s c h o t e r d i e p E e m s k a n a a l
voorbereiding voor de revitalisering van Winschoterdiep en Eemskanaal. parkmanagement. Daarnaast zal in de nota aandacht besteed worden
aan de oprukkende verkantorisering van bedrijventerreinen. In de
Naast revitalisering is ook de aanleg van nieuwe bedrijventerreinen geactualiseerde nota RvB zal op hoofdlijnen de terreinontwikkeling aan de
belangrijk. Uiteraard om de economische positie van Groningen verder orde komen. Zuidoost zal daar als belangrijkste bedrijvenlocatie voor de
uit te bouwen. Daarnaast echter ook om ruimte te bieden aan een zich stad beschreven worden.
uitbreidende stad (transformatie) en ruimte voor bedrijven die zich willen
verplaatsen, al dan niet ingegeven door revitaliseringsprojecten. De Economie Groningen en Zuidoost in regionale context
komende jaren komen in de gemeente Groningen twee grote locaties,
Westpoort en Meerstad, vrijwel tegelijk op de markt waardoor afstemming De provincie Groningen beschikt over een behoorlijk areaal
dan ook noodzakelijk is. Daarnaast zal in die periode binnen de Regiovisie bedrijventerreinen dat nog niet in gebruik is genomen. Het gaat daarbij
in Assen Mescherveld op de markt komen en Leeksterhout Noord nabij vooral om havengerelateerde bedrijventerreinen en terreinen voor zware
Leek. Het hebben van keuzemogelijkheid ten aanzien van verschillende industrie (milieucategorie >4). Deze bedrijventerreinen liggen met name
locaties binnen dezelfde regio is goed voor het vestigingsmilieu in die bij Delfzijl en de Eemshaven.
regio. Bedrijven willen graag kunnen kiezen. Het is wel zaak de terreinen Daarentegen is de ruimte voor de meer gemengde bedrijventerreinen in
ten opzichte van elkaar een onderscheidend karakter te geven, ook in de provincie Groningen beperkt. Vooral in en nabij de stad is ruimte voor
kwalitatieve zin en de uitgifte van grond op elkaar af te stemmen. In nieuwe vestigingen niet altijd tijdig aanwezig. De druk op de aanwezige
Bijlage - marktanalyse
Regiovisieverband zal de accentuering van de bedrijventerreinen een ruimte vraagt om een verantwoorde afweging, vooral ook omdat bepaalde
belangrijk gespreksonderwerp worden evenals de afstemming van de functies elkaar niet altijd evengoed verdragen.
uitgifteplanning.
Voor zowel de provincie als de gemeente Groningen is dat dan ook de
In de gemeente Groningen wordt de ontwikkeling van het aanbod van reden geweest om voor een afgewogen locatiebeleid van bedrijven te
nieuwe bedrijventerreinen afgestemd op de jaarlijkse behoefte. Deze kiezen. In het Provinciaal Omgevingsplan (POP) wordt om die reden
vraagbehoefte is in 2002 onderzocht in het kader van de actualisatie van gekozen voor een concentratie van intensieve werkgelegenheid in de stad
de Regiovisie Groningen – Assen en vervolgens geconcretiseerd voor de terwijl de meer ruimte extensieve bedrijvigheid in de buurgemeenten
agglomeratie Groningen. Dit onderzoek geeft aan dat de ruimtebehoefte gevestigd worden. De gemeenten Groningen en Hoogezand-Sappemeer
voor de komende jaren varieert binnen een bandbreedte van 19 (in geven inmiddels uitvoering aan dit beleidsvoornemen door de
het realistische scenario) tot 27 (in het optimistische scenario) hectare bedrijventerreinen Rengers en Westerbroek in samenwerking aan te
per jaar voor de regio Groningen-Hoogezand. Voor de stad zelf wordt leggen. Inmiddels is de eerste fase van Rengers uitgegeven aan bedrijven
uitgegaan van een bandbreedte tussen 15 een 20 hectare. Daarbij is uit zowel Groningen als Hoogezand.
het van belang dat op ieder moment uit verschillende vestigingsmilieus
(hoogwaardig, modern gemengd en watergebonden/ milieugerelateerd) Naast de afspraken op provinciaal niveau hebben in 1997 11 gemeenten
gekozen kan worden. Een ijzeren voorraad (plankvoorraad) van 3 keer de en de provincies Groningen en Drenthe afspraken gemaakt over de
jaarlijkse uitgifte is minimaal nodig om problemen bij de ontwikkeling te toekomstige ontwikkeling van de regio Groningen Assen (Regiovisie
kunnen opvangen. Groningen-Assen). Afspraken over de ontwikkeling van woon- en
werklocaties, afspraken over de aanpak van de verkeersproblematiek en
Het bedrijventerreinenbeleid heeft de gemeente Groningen vastgelegd in afspraken over het in stand houden en verbeteren van voorzieningen,
de nota Ruimte voor Bedrijvigheid” (RvB). Deze nota stamt uit 1999 en leefbaarheid en open ruimtes. Ten aanzien van de ontwikkeling van de
wordt op dit moment geactualiseerd. De belangrijkste wijzigingen die de kantorenlocaties en bedrijventerreinen is bepaald dat het zwaartepunt
nota zal ondergaan hebben te maken met het bijstellen van de behoefte van de locatieontwikkelingen komen te liggen in de kerngemeenten
aan bedrijventerreinen, het terugdringen van het aantal thema’s waarop Groningen en Assen, ondersteund door de naburige gemeenten
de terreinen worden ingedeeld en de uitwerking van revitalisering en Hoogezand-Sappemeer, Leek en Roden. In 2003 is deze richting nog eens
M a s t e r p l a n - R e v i t a l i s e r i n g W i n s c h o t e r d i e p E e m s k a n a a l 63
onderstreept door de actualisatie van de Regiovisie. verschuift in zuidelijke richting langs het Winschoterdiep. Deze functie
komt te veel in conflict met de transformatie van de Eemskanaalzone.
In het kader van deze actualisatie is in 2002 onderzoek verricht naar
de toekomstige behoefte aan en de vraag naar bedrijventerreinen Typologie van bedrijvigheid voor Zuidoost
en kantoorlocaties in de Regio Groningen-Assen. Hieruit is naar
voren gekomen dat voor de korte termijn er voldoende planvoorraad Voor de vestiging van bedrijven in en nabij de stad zijn de
bedrijventerreinen is om aan de vraag te voldoen, maar dat bij een terreinvoorwaarden; goede bereikbaarheid, voldoende ruimte en een
gunstige economische ontwikkeling er op lange termijn tekorten te aantrekkelijke omgeving van wezenlijk belang. Ook is het van belang dat
verwachten zijn. Op basis van de huidige plannen zou dan in 2015 het er voldoende gekwalificeerd personeel te vinden is, dat de arbeidsmoraal
omslagpunt worden bereikt. Voor de periode tot 2020 is in de regio goed is en dat de potentiële vestigers door de gemeente goed begeleid
Groningen Assen behoefte aan 700 tot 1000 ha bedrijventerrein. Verder wordt bij zijn vestigingsproces.
zijn in de actualisatie van de Regiovisie afspraken gemaakt om te komen Net zo belangrijk zijn de (culturele) voorzieningen, de gezondheidszorg,
tot een meer regionale afstemming tussen gemeenten als het gaat om de onderwijsinstellingen en een bruisende, veelzijdige en inspirerende
ontwikkeling van bedrijventerreinen. Deze afspraak is inmiddels omgezet binnenstad. Deze kenmerken geven de stad een onmisbare positie in
in een concreet project dat wordt getrokken door het uitvoeringsorgaan Noord-Nederland.
van de Regiovisie Groningen-Assen.
Bedrijven willen zich graag op Zuidoost vestigen omdat:
Structuurschets Zuidoost • Het in de buurt van een grote bevolkingsconcentratie ligt.
• Het nabij een goede ontsluiting ligt op alle vervoersmodaliteiten (weg/
In 1996 heeft de gemeente gekozen voor het plan “Investeren in water/spoor).
Zuidoost”. Met deze structuurschets voor de periode tot 2010 werd • Er veel (potentiële) klanten, leveranciers en dienstverleners zitten.
nadrukkelijk ingezet op de versterking van de economische structuur • Het gebied een positieve imago heeft.
temidden van de veranderingen van de omgeving die in gang werd
gezet. De structuurschets had tot doel om het gebied een duidelijke en Met een sterk groeiende stad, zowel in inwonertal als in werkgelegenheid,
herkenbare positie in de stad te geven en om te komen tot meer eenheid en de behoefte om de functies compact te ontwikkelen, wordt een stevig
in de maatregelen die genomen moesten worden in het kader van een claim gelegd op de ontwikkelingsruimte van bedrijventerreinen in de stad.
betere bereikbaarheid en een betere aanhaking op de omgeving. Zuidoost Fysiek is de ruimte voor nieuwe bedrijventerreinen beperkt doordat de
ligt namelijk niet meer aan de rand van de stad maar is een onderdeel van stadsgrenzen al zijn of binnenkort worden bereikt. Dat betekent dat er
de stad geworden. steeds beter naar de bestaande terreinen gekeken moet worden. Tegelijk
rukt de stad op en valt een deel van de bedrijventerreinen ten prooi aan
In 1996 werd al voorzien dat Zuidoost een ingrijpende herstructurering de honger naar woningbouwlocatie, kantoren en detailhandel.
nodig had om te kunnen blijven voldoen aan de eisen en wensen van de
gebruikers en de op stapel staande plannen in het kader van de stedelijke De stad Groningen zal daardoor kiezen voor de sectoren met veel werkgel
structuurvisie “Stad van Straks”. Daarbij werd vooral ingegaan op de egenheidspotentie, voor de kennisintensieve industrie en voor de sectoren
op stapel staande ontwikkeling van het Europapark en de toekomstige handel en dienstverlening. Het betreft sectoren die al voor een belangrijk
transformatie van de Eemskanaalzone. De noodzaak van revitalisering deel op Zuidoost gevestigd zijn en die versterkt moeten worden. Dat
wordt in de structuurschets al genoemd om Zuidoost aantrekkelijk betekent dat bepaalde vormen van bedrijvigheid niet binnen de grenzen
te houden voor zittende en toekomstige bedrijven. De belangrijkste van de gemeente Groningen te plaatsen is. Met name grote ruimtevragers
richtingswijzigingen voor de bedrijventerreinen, ten opzichte van de met beperkte behoefte aan arbeid en geen directe binding met de stad
structuurschets, zijn te vinden in het havengebied (Eemskanaal). zijn beter af in de omliggende gemeenten. Dat betekent nadrukkelijk niet
De gereserveerde ruimte voor op- en overslag komt te vervallen en dat de gemeente Groningen actief, los van individuele gevallen, bedrijven
64 M a s t e r p l a n - R e v i t a l i s e r i n g W i n s c h o t e r d i e p E e m s k a n a a l
uit de stad wil plaatsen. Veel meer zal Groningen in samenwerking met de bedrijven op bedrijventerreinen. Des ondanks werd over de afgelopen vijf
omliggende gemeenten zoeken naar een geschikte locatie voor het bedrijf jaar op Zuidoost gemiddeld 10 ha per jaar verkocht. Wel zijn er specifieke
dat zich wil gaan (her)vestigen. Op dit moment vindt dit al plaats met een sectoren waarvoor acquisitie is ontwikkeld. De bovenregionale acquisitie
aantal bedrijven. In het kader van de Regiovisie wordt op dit moment aan ligt bij de Noordelijke Ontwikkeling Maatschappij.
een meer structurele de invulling van deze samenwerking gewerkt.
Voor Zuidoost is de uitstraling op dit moment het belangrijkste
Het bedrijvenprofiel van Zuidoost zal ook in de toekomst een sterk acquisititie-instrument. Daar wil de gemeente de komende tijd vooral op
gemêleerd beeld houden. Wel zal er binnen Zuidoost sprake zijn van inzetten. Duidelijkheid over de toekomst en een heldere visie zorgen er
clustering en verschillen. Ruimtelijk zal daarbij de volgende richting voor dat ondernemers weer vertrouwen krijgen en gaan investeren. Dan
worden gekozen: zullen bestaande locatie ook weer in beeld komen bij nieuwvestigers. De
• Nabij de stad zal de verdichting van de ruimte, met een hoger goede samenwerking tussen gemeente en ondernemers draagt ook bij
percentage bebouwd oppervlakte en meer werknemers per vierkante aan een goed vestigingsklimaat. Het bedrijventerreinmanagement kan
meters, gaan plaatsvinden terwijl er bijvoorbeeld op de Milieuboulevard daarin een belangrijk acquisitie-instrument worden.
ruimte is voor opslag buiten.
• Door de aanleg van nieuwe terreinen verandert de ruimtebehoefte op
de bestaande terreinen. Opsplitsen van kavels en het alsnog bebouwen
Bijlage - marktanalyse
van lege kavels moeten zorgen voor een intensivering van bebouwing en
gebruik.
• Het gebied nabij de stad, grofweg boven de Zuidelijke Ringweg
en het Europapark krijgen meer publieksaantrekkende functies, zoals
detailhandel en leisure.
• De grootste sectoren, (groot)handel en zakelijke dienstverlening
zullen in de komende jaren blijven groeien. Met name voor deze sectoren
kan de revitalisering van Winschoterdiep en Eemskanaal gunstig zijn
omdat de bereikbaarheid en de kwaliteit van de omgeving sterk wordt
verbeterd.
• Zuidoost beschikt over een vrij groot aandeel kennisintensieve
industrie die de ruimte moet krijgen voor groei en ontwikkeling. In de
nabijheid van deze bedrijven zijn veel toeleveranciers en dienstverleners
gevestigd die in deze ontwikkeling mee kunnen gaan.
• Een grote stad als Groningen produceert veel afval en zal dat ook
grotendeels zelf moeten verwerken. De concentratie van milieubedrijven
rondom de afvalscheidinginstallatie Vagron zorgt er voor dat de negatieve
effecten (stank, geluid) tot een relatief klein gebied is beperkt.
• De watergebonden bedrijvigheid verschuift naar het zuiden: De
havens zullen meer op bedrijvigheid van de plezier/recreatievaart
gericht worden. De bulkoverslag heeft mogelijkheden aan het Oude
Winschoterdiep. Bij de Milieuboulevard, langs het Winschoterdiep, kan een
(openbare) laad- en loskade aangelegd worden.
M a s t e r p l a n - R e v i t a l i s e r i n g W i n s c h o t e r d i e p E e m s k a n a a l 65