Lesvoorbereidingsformulier Fontys Hogeschool Kind en Educatie, Pabo Eindhoven

Bron: Didactisch model van Gelder

Student(e)
Anissa Ould Hamou
Klas
P14EhvD
Stageschool De Talisman
Plaats
Eindhoven
Vak- vormingsgebied: Levensbeschouwing
Speelwerkthema / onderwerp: Filosofisch gesprek

Mentor
Datum
Groep
Aantal lln

Mijke Robinson
7 april 2015
8M
25

Persoonlijk leerdoel:
- De groep goed kunnen leiden tijdens het gesprek
- De rust houden tijdens de les
- Verstaanbaar zijn
Lesdoel(en):
Kerndoel 37
De leerlingen leren zich te gedragen vanuit respect voor algemeen
aanvaarde waarden en normen.
De kinderen kennis laten maken met filosofisch gesprekken. De kinderen
kunnen aan het einde van de les naar elkaar laten luisteren, eigen mening
geven etc.

Evaluatie van lesdoelen:

De kinderen kunnen aan het einde van de les met respect naar elkaars
mening luisteren. De kinderen kunnen ook hun mening beargumenteren.
Waarom vinden zij dat?
Beginsituatie:
De kinderen hebben al vaker gehoord over vrijheid van meningsuiting, maar zijn hier nooit dieper op in geweest. In de klas zitten 3 kinderen waarvan de grootouders
uit een andere land komen. Hiervan is er 1 kind waarvan de grootouders uit een islamitisch land komen. Dit kan veel invloed hebben op de kijk op Theo van Gogh en
vrijheid van meningsuiting. De kinderen hebben al eerder een gesprek met elkaar gevoerd waar respect voor elkaar centraal stond ( mijn les levensbeschouwing taal.
Met als hoofdonderwerk Anne Frank).
Lesverloop
Tijd

Leerinhoud Didactische handelingen

Leraar

Leeractiviteit
leergedrag leerling(en)

Materialen / Organisatie

3 min

10 min

Opening

We gaan het vandaag hebben over vrijheid van

meningsuiting.
(op de bord: VRIJHEID VAN
MENINGSUITING).
Roep steeds 2 kinderen naar voren die er iets
bij mogen schrijven (woordspin).

De kinderen halen hun voorkennis over vrijheid van

meningsuiting op. Ze moeten actief gaan denken wat ze er
al over weten

Bord.

Toen jullie nog klein waren was er iemand die

heel erg zijn mening gaf. Theo van Gogh. Wie
weet er iets van Theo van Gogh?.
(wanneer niemand iets weet ga ik verder)
Theo van Gogh is vermoord in 2004 door
Mohammed B. De rede was dat Theo van Gogh
zijn mening gaf en films maakte waarin de Islam
centraal stond.
- Klein stukje fragment laten zien
(interview Theo van Gogh)
- Klein stukje uit een film van Theo van
Gogh laten zien.
Wat vinden de kinderen hiervan?
Gaat dit buiten de beugel of valt dit volgens de
kinderen onder vrijheid van meningsuiting?

De kinderen vertellen wat zij al weten over Theo van Gogh. Foto Theo van Gogh,
Aangezien dit voordat zij geboren waren speelde acht ik de Beamer
kans klein dat zij veel weten over Theo van Gogh.
Misschien verwarren zij Theo van Gogh wel met Vincent van
Gogh.

15 min

Klas in tween splitsten.

(per groepje dus 12/13 leerlingen)
(deze leerlingen gaan in een rondje () zitten)
Ze krijgen van mij de volgende stelling
De moord op Theo van Gogh heeft veel
veranderingen gebracht in de Nederlandse
samenleving.
Ik vertel de kinderen dat zij hierover gaan
discussiren. Dit gaat uiteraard met veel
respect voor elkaar. We waarderen iedereens
mening. Jij wilt uiteraard dat mensen jou met
respect behandelen, dus dan moet jij dat ook bij
een ander doen.
-

Rond lopen
Meeluisteren met de groepjes en naar
hoe de kinderen hun mening
beargumenteren.
Sturen van het gesprek wanneer het
dreigt stil te vallen door vragen te
stellen.

De kinderen gaan met elkaar in discussie over de

veranderingen na de moord op Theo van Gogh. Dit doen zij
met veel respect. De een reageert op de ander met vragen
etc. De kinderen lichten hun mening toe door middel van
argumenten. Waarom vinden zij dit? Waarom zijn zij het hier
wel of niet mee eens?

5 min

Afsluiting

De klas bij elkaar roepen.

Zeggen dat we stoppen met discussiren.
Dan vraag ik 3 kinderen om hun mening te
geven over de stelling.
Ik geef alle drie de kinderen gelijk. Het is
immers hun mening.
Dan sluit ik af.
De kinderen zullen uiteraard om mijn mening
vragen. Die geef ik wel, maar niet zoals ik die in
het dagelijkse leven zou geven. Ik hou het wat
kort en krachtig.
Ik ben het eens met de stelling, maar ook weer
oneens. Ik zie en merk dat na de dood van
Theo van Gogh veel veranderd is. Zowel op
sociaal gebied (vrienden, buren etc) als op
zakelijk gebied. Maar het is al veel langer dat
mensen een mening hebben over een bepaald
volk. Het is alleen heel jammer. Je hebt in elk
volk mensen zitten die zich niet aanpassen aan
de regels en wetten. Maar daar in tegen zijn er
weer veel van datzelfde volk die dat wel doen.
Ik laat de kinderen elkaar bedanken en ga over
naar de volgende les.

De kinderen moeten goed naar elkaar luisteren.

Welke argumenten gebruiken de leerlingen die door de
docent worden gekozen? (hersenen) ben ik het daar mee
eens? Ben ik het daar mee oneens? Wat doet dat met mij?
(de kinderen die hun mening moeten geven voor de hele
klas). Hoe ga ik mijn mening geven? Welke argumenten
gebruik ik om helder te maken waarom ik dat vind? Hoe doe
ik dat met respect?

Persoonlijke reflectie

Feedback mentor
Datum:

Verantwoording
Ik loop stage op basisschool De Talisman in groep 8M. Mijn stageklas bestaat uit 25 leerlingen. Ik heb samen met mijn mentor
besproken wat voor filosofische gesprek ik met de klas moet gaan voeren. Daar kwamen meerdere suggesties uit. Eentje die er voor
mij uitschoot was vrijheid van meningsuiting. Dit omdat ik tijdens het observeren van de groep merkte dat er kinderen waren die hun
mening niet durfde te geven, omdat ze bang waren om uitgelachen te worden of omdat ze bang waren dat ze boze reacties terug
zouden krijgen. In kennismakingslesje kwam er een kindje naar mij toe en vertelde dat ze steeds een andere antwoord had maar
niemand naar haar luisterde. Ook zag ik dat de mening van sommige kinderen er niet toedeed. Dit was voor mij de reden om het over
vrijheid van meningsuiting te hebben.
Ik ben eerst gaan kijken hoe ik er voor zorg dat de kinderen allemaal hun mening durven en kunnen geven. Een binnen- buitenkring
heb ik al eerder gedaan met de groep en ik wil afwisselen qua lesstijlen. Toen ben ik gaan nadenken. Alle kinderen moeten aan woord
kunnen komen, dus het kan niet klassikaal. En als ik nou de groep door tween deel en er een stelling aan koppel? Dan moeten de
kinderen discussiren en kunnen ze hun mening geven en ook moeten zij die onderbouwen met argumenten.
Vrijheid van meningsuiting is heel breed. Waar denk ik aan als ik denk aan vrijheid van meningsuiting? Pim Fortuyn, Theo van Gogh,
Geert Wilders, Ayaan Hirsi Ali. Pim Fortuyn was bekend voordat de kinderen geboren waren. Ayaan Hirsi Ali is niet heel bekend en
vooral niet bij de kinderen. Geert Wilders, lastig onderwerp. Theo van Gogh niet heel lang geleden en heel bekend, omdat hij altijd zijn
mening gaf.
Hoe ga ik deze onderwerp met de kinderen bespreken?. Er zijn namelijk kinderen die het lastig vinden om hun mening te geven.
Hen spreid ik, zodat er prikkelingen komen bij het discussiren. De kinderen krijgen eerst beeldmateriaal. Zo horen zij hoe Theo van
Gogh zijn mening gaf en die ook onderbouwde met argumenten. Vervolgens laat ik een klein stukje uit zijn film zien, zodat zij zowel de
mening van Theo van Gogh kunnen zien als de mening van de mensen die hier kwaad op werden.
Een stelling, zodat het gesprek hou vast heeft. De kinderen discussiren om een bepaalde reden. Is de Nederlandse maatschappij
veranderd na de dood van Theo van Gogh? Waarom vinden de kinderen dat wel of niet. Waaruit blijkt het of dat wel of niet klopt.
De literatuur die ik hiervoor heb gebruikt is Schepper, J. (2004). Levensbeschouwing ontwikkelen. Hilversum. Groningen: Noordhoff