Lesvoorbereidingsformulier Fontys Hogeschool Kind en Educatie, Pabo Eindhoven

Bron: Didactisch model van Gelder

Student(e)
Joy Op t Hoog
Mentor
Klas
1D
Datum
Stageschool St. Antoniusschool
Groep
Plaats
Best
Aantal lln
Vak- vormingsgebied: Taal
Speelwerkthema / onderwerp: Stellen persoonlijke briefje / gedichten

Yvette Lemmens
4A
29

Persoonlijk leerdoel:
Ik wil letten op mijn taalgebruik Ik ga bewust nadenken wat ik zeg en als ik merk dat ik toch nog een moeilijk woord gebruik dan herhaal ik het maar dan in
begrijpbare vorm voor groep 4. Ook wil ik kinderen begeleiden in het schrijfproces zonder dat ik dingen voorzeg. Ik wil dat ze hun eigen creativiteit gebruiken. Daarom
ga ik hulpvragen formuleren om ze te helpen.

Lesdoel(en):
Kerndoel 5
De leerlingen leren naar inhoud en vorm teksten te schrijven met
verschillende functies, zoals: informeren, instrueren, overtuigen of plezier
verschaffen.
Procesdoel
De kinderen gaan in tweetallen in gesprek over het schrijfproces. De
kinderen gaan bij deze les oefenen met het schrijfdoel plezier verschaffen
door middel van een herinnering te schrijven die we samenvoegen tot een
boek.

Evaluatie van lesdoelen:

Helpen de kinderen elkaar bij het schrijfproces?

Hebben de kinderen geoefend met het schrijfdoel plezier verschaffen?
Hebben de kinderen geoefend met de schrijfstrategien?

De kinderen oefenen door het schrijven van deze herinnering met

schrijfstrategien: orinteren op het onderwerp, het verzamelen, selecteren
en ordenen van informatie en op het reflecteren. Bij het verzorgen van de
Konden de kinderen hun herinnering in een eigen verhaal omzetten?
tekst gaat het vooral om de lay-out
Konden de kinderen een persoonlijk verhaal schrijven?
Productdoel:
Na deze les kan een groot deel van de leerlingen hun eigen herinnering
omzetten in een eigen verhaal en dat op een briefje schrijven. De kinderen
leren hierbij persoonlijke verhalen te schrijven.
Beginsituatie:
In mijn klas zitten 29 kinderen tussen de 7 en 8 jaar. De klas heeft niet zon hele lange concentratie en is snel afgeleid. Ze kunnen ook erg onrustig worden. Ze zijn wel
erg enthousiast. De kinderen zitten in de periode van de beginnende geletterdheid met een overgang naar de gevorderde geletterdheid. De kinderen hebben een apart
schrijfschriftje waar ze korte verhalen in schrijven. Zoals zichzelf voorstellen, en een paar onderwerpen waar ze over moesten schrijven. Ze hebben zelf nog geen
gedichten geschreven daarom laat ik ze eerst luisteren naar gedichten en niet meteen gedichten schrijven. Dat is een stap in les 2 krijgen ze dus dat ze zelf gedichten
moeten schrijven.
De kinderen schrijven in korte en eenvoudige zinnen. De kinderen vragen ook erg veel om bevestiging, daarom heb ik voor een les gekozen over hun eigen
herinnering. Een herinnering is altijd goed. Zo wil ik ze ook laten merken dat ze al hun gevoelens en gedachten op papier mogen zetten.
Lesverloop
Tijd

Leerinhoud

Didactische handelingen
Leraar

Leeractiviteit
leergedrag leerling(en)

Materialen / Organisatie

10
minuten

Inleiding
Fase 1: Orintatie
(taakomgeving)

Ik pak de dichtbundel Jij bent de liefste en lees

een paar gedichten voor. Zoals:
Liefste
ik zoek een woord
een heel nieuw woord
een woord dat niemand kent
ik zoek een woord
dat zeggen wil
dat jij de liefste bent

De kinderen luisteren naar de

gedichten en gaan nadenken waar ze
aan denken, waarom en wat ze erbij
voelen.

Zilver en goud
oma is lachen
oma is rimpels
oma is lief
en oma is oud
haar haren zijn van zilver
en haar tanden van goud
Fase 2: Opdracht
formuleren
(planningsproces)

Fase 3: Eerst tekst

schrijven en hulp
geven tijdens het
schrijven
(omzettingsproces)

Ik vraag aan de kinderen aan wie ze als eerste

denken als ze dit gedicht horen. En waarom?
Jullie hebben nu een paar gedichten gehoord. Ik
wil ook zon mooi boek als deze en die wie ik met
de hele groep gaan maken. Iedereen maakt een
bladzijde over de herinnering die je net had bij een
gedicht. Je mag de hele bladzijde gebruiken.
Voordat je gaat schrijven welke vragen moet je
jezelf dan stellen?
Wat ga je schrijven?
Voor wie ga je het schrijven?
En waarom ga je dat schrijven?
Je mag elkaar helpen als je niet weet hoe je moet
beginnen.

De kinderen halen hun voorkennis op

wat ze zich eerst af moeten vragen als
ze een tekst schrijven. Ze zijn dan
bezig met het planningsproces. Ook
maken ze hier een omzettingsproces.
De kinderen helpen hier elkaar bij.

dichtbundel: Jij bent de

liefste

35
minuten

Kern
Fase 4 Bespreken
en herschrijven
(reviseerproces)

10
minuten

Ik wil dat jullie rustig werken, dan kun je het beste

schrijven. Als het niet lukt mag je wel op
liniaalstem met de ander overleggen. Je gaat het
eerst schrijven op een gewoon papiertje.

Kinderen schrijven hun herinnering op

een kladblaadje.

Als je klaar bent kom je naar mij en kijken we

samen hoe het is gegaan.

Als ze klaar zijn komen ze naar mij dan

gaan we het samen even bespreken.
(bijvoorbeeld spelling)

Daarna krijg je een mooi gekleurd vel en stiften.

Als ze dat hebben gedaan krijgen ze

een mooi gekleurd vel en stiften en
daar mogen ze dan hun verhaal op
schrijven.

Afsluiting

We gaan over 5 minuten stoppen.

Fase 5 Reviseren,
verzorgen en
publiceren.

Ik zet de speciale stoel voor in de klas neer en

vraag een paar kinderen om hun herinnering voor
te komen lezen.

Een paar kinderen mogen hun eigen

verhaal voorlezen.

Hoe vonden jullie het om een verhaal te maken?

Evaluatie op het schrijfproces. Hoe is

het gegaan?

Wat vonden jullie van de gedichten?

Ben je tevreden over het eindresultaat? Waarom
wel waarom niet?
Na de les maak ik de gemaakte verhalen als een
boekje en leg het vooraan in de klas.

De kinderen kunnen zo alle verhalen

lezen van heel de klas.

Mooi vel papier en

stiften.

De voorleesstoel, de
eigen gemaakte
verhalen.

Verantwoording:
Lesdoelen:
Voor mijn les heb ik het volgende kerndoel gebruikt:
Kerndoel 5
De leerlingen leren naar inhoud en vorm teksten te schrijven met verschillende functies, zoals: informeren, instrueren, overtuigen of
plezier verschaffen.
Procesdoel
De kinderen gaan in tweetallen in gesprek over het schrijfproces. De kinderen gaan bij deze les oefenen met het schrijfdoel plezier
verschaffen door middel van een herinnering te schrijven die we samenvoegen tot een boek.
De kinderen oefenen door het schrijven van deze herinnering met schrijfstrategien: orinteren op het onderwerp, het verzamelen,
selecteren en ordenen van informatie en op het reflecteren. Bij het verzorgen van de tekst gaat het vooral om de lay-out
Productdoel:
Na deze les kan een groot deel van de leerlingen hun eigen herinnering omzetten in een eigen verhaal en dat op een briefje schrijven.
De kinderen leren hierbij persoonlijke verhalen te schrijven.
Ik heb bij tule.slo.nl gekeken welk kerndoel past bij schrijfvaardigheid. Daar heb ik een paar kerndoelen teruggevonden die aansloten
bij mijn les. Hierbij heb ik een onderscheid gemaakt in proces- en productdoelen. Bij deze doelen weet ik dat ze op het niveau van
groep 4 zitten.

Instructie, strategien en vaardigheden

De instructie die ik doe is d.m.v. inspiratie geven met gedichten voorlezen. En er met de kinderen over te praten. Zo krijgen ze al meer
het idee wat ze moeten schrijven en beginnen ze niet blanco. De kinderen gaan dan sneller aan het werk. De strategien die ik gebruik
is het model uit Portaal. Dat is belangrijk voor het schrijfproces. De vaardigheden van de didactiek van schrijven die ik behandel zijn:
motorische vaardigheid, de vaardigheid om te stellen (op papier zetten van gedachten en gevoelens) En de vaardigheid om foutloos te
spellen. De laatste vaardigheid kan nog niet in groep 4.

Werk- en groeperingsvorm:
Ik begin met voorlezen en een klassengesprek. Zo introduceer ik het onderwerp en praat ik over het onderwerp met de kinderen.
Daardoor krijgen ze al ideen hoe ze hun tekst gaan schrijven. Ook vinden de kinderen het altijd erg leuk als ze mogen vertellen tijdens
mijn lessen. Ik doe dit klassikaal, omdat ik een gezamenlijk boekje wil maken. Hierbij werkt heel de klas aan hetzelfde product was
straks samen HUN boek van de klas wordt. Ik denk dat het voor de eenheid van de klas een belangrijke opdracht is. Iedereen werkt
aan hetzelfde gezamenlijke product met wel een eigen inbreng. Ook kunnen de kinderen elkaar goed helpen, omdat ze met hetzelfde
bezig zijn. En krijgen natuurlijk ook ideen van andere kinderen.

Activiteit:
De kinderen vragen ook erg veel om bevestiging, daarom heb ik voor een les gekozen over hun eigen herinnering. Een herinnering is
altijd goed. Zo wil ik ze ook laten merken dat ze al hun gevoelens en gedachten op papier mogen zetten. Dat sluit aan op de didactiek
van groep 4. Die bestaat er voor een groot deel uit om kinderen te stimuleren om hun gedachten op papier te zetten. Leerlingen
moeten eraan wennen dat er een gesprekspartner ontbreekt. Daarom ga ik eerst met de klas in gesprek waar ze aan denken om het in
een verhaal om te zetten. Ook help ik ze bij het planningsproces. En maken we een begin met het model van de schrijfstrategien van
strategisch schrijven wat ze krijgen bij de gevorderde geletterdheid. Ook hebben ze nog nooit een gedicht geschreven, dus wilde ik nu
eerst dat ze luisterden ga gedichten. Voor een vervolg les kan ik wel overgaan op dichten.

Evaluatie
Als evaluatie eerst reviseren de kinderen hun tekst. Daarna mogen ze hem verwerken op een mooi vel. Een paar voorbeelden worden
in de klas voorgelezen. Zo wordt wat er is gemaakt gedeeld met de hele klas. En we evalueren door middel van vragen samen terug op
het schrijfproces hoe ging dat? Na de les maak ik een boekje van de geschreven teksten.

Literatuurlijst
Tule.slo.nl
Paus. H. e.a. (2014) Portaal. Bussem: Coutinho. (hoofdstuk 6)

Persoonlijke reflectie

Feedback mentor
Datum: