Professional Documents
Culture Documents
W W W - P o L
W W W - P o L
NR 31 (653) 2 sierpnia 2009 Cena 3 zł (w tym 7% VAT) INDEKS 337 374 ISSN 0867-4523
A jeśli
ktoś nie chce
się ścigać? strona 37
SYSTEM
SZYBKOZŁĄCZA dni w
tygodniu
SERPA
Teraz w łatwy sposób możesz
zamontować szybkozłącze
na każdej kaburze SERPA.
www.sharg.pl
Pozwalamy Tobie samemu decydo- Sklep Warszawa – Al. Dzieci Polskich 65 A, tel. (0-22) 517 34 90, fax (0-22) 517 34 93
wać, jakiej opcji chcesz używać dając
równocześnie pewność komfortu
i bezpieczeństwa w użytkowaniu.
J A S N O W I Z O R
I D E O L O
MAREK
Zwischen-Europa SARJUSZ-WOLSKI
Droga do Waszyngtonu
prowadzi przez Brukselę.
K
iedy w 1949 roku ZSRR przełamał szłych niemieckich oddziałów pod gwiaździ- sany między innymi przez Lecha Wałęsę,
amerykański monopol na broń jądro- stym sztandarem. Sprytny to był plan. Aleksandra Kwaśniewskiego i Vaclava Havla
wą, a rok później w Korei Północnej Oczywiście, na czele zjednoczonej armii mógł do Baracka Obamy, w którym zaapelowano, by
wybuchła wojna (sukcesy Kim Ir Sen zawdzię- stanąć tylko francuski dowódca (marszałek Ameryka nie zapomniała o Europie oraz prowa-
czał także polskim czołgom T-34, produkowa- Alphonse Juin). Skoro miało nie być armii nie- dziła zdecydowaną i opartą na wartościach poli-
nym w kraju od 1949 roku), podnosząca się mieckiej, nie byłoby jednak także francuskiej. tykę wobec Rosji. Według „Frankfurter Allgeme-
z gruzów Europa naprawdę zaczęła się bać. Przy- Generał Charles de Gaulle uważał tymczasem, ine Zeitung”, historyczną traumą państw środko-
spieszono starania o utworzenie zachodnioeuro- że Francja obarczona jest dziejową konieczno- wej i wschodniej Europy jest to, że wylądują
pejskiej armii. ścią odgrywania mocarstwowej roli. Pytany, jak w europejskiej próżni politycznej („Zwischen-
I choć to premier Francji René Pleven 24 paź- zamierza rozwiązać problem Niemiec, jeśli tako- -Europa”). Często oznaczało to, że ponad ich gło-
dziernika 1950 roku ogłosił w Zgromadzeniu wy znów się pojawi, odpowiadał z niezmiennym wami kraje zachodnioeuropejskie szukały poro-
Narodowym Republiki Francuskiej rozwinięty tupetem: „Par la guerre, monsieur! Par la guer- zumienia ze Związkiem Sowieckim i Rosją. We-
plan utworzenia Europejskiej Wspólnoty Obron- re!”. Największym sojusznikiem Francji był… dług niemieckiego publicysty, wzmocnienie Unii
nej (EWO), sami Francuzi ów ambitny plan po- ZSRR i zachodnioeuropejskie partie komuni- Europejskiej jako transatlantyckiego partnera jest
grzebali. Właśnie francuskie Zgromadzenie Na- styczne. Kreml lamentował nad ogromnym nie- najlepszym sposobem na zakorzenienie Ameryki
rodowe po burzliwej debacie, 30 sierpnia 1954 bezpieczeństwem grożącym Europie ze strony w Europie. Podzielam to stanowisko. Także dlate-
roku odrzuciło z trudem wynegocjowany traktat zremilitaryzowanych Niemiec i ryzykiem utraty go, że Francuzi nie muszą się już obawiać ani he-
paryski, decydujący o powołaniu EWO. A pro- przez Francję armii narodowej, niezbędnego gemonii Niemców (to najbardziej pacyfistyczny
jekt przewidywał rozwiązanie armii narodowych czynnika statusu mocarstwowego. Po fiasku pro- naród w Europie), ani Amerykanów (Francja
i wielonarodowe zorganizowanie wszystkich jektu Nikita Siergiejewicz Chruszczow mógł wróciła do struktur wojskowych NATO).
związków taktycznych od batalionu wzwyż. Plan odetchnąć z ulgą, lecz Francuzi czuli się, jak po Historia dowodzi tedy, że sama Europa lepiej
zakładał także utworzenie europejskiego mini- nadużyciu „nerwowego wina” Beaujolais nouve- wychodzi, kiedy opiera się na wartościach, niż
sterstwa obrony ze wspólnotowym sztabem ge- au. Dlatego w 1955 roku doprowadzili do po- gdy wdaje się w wielopiętrowe gry interesów.
neralnym, który gwarantowałby skuteczną kon- wstania innej organizacji zbiorowej samoobrony Zamiast więc przypominać Amerykanom o war-
trolę nad siłami niemieckimi. Ciągle obawiano – Unii Zachodnioeuropejskiej. UZE nie miała tościach, które rzekomo zagubili, zacznijmy od
się bowiem Niemiec, choć bez ich potencjału eu- jednak funkcji operacyjnych, więc nie odegrała nas samych, a dopiero potem rozmawiajmy
ropejska armia nie miała prawa istnieć. Europej- żadnej roli, stając się niezobowiązującym forum z Obamą jak partnerzy. Jeżeli tego nie zrobimy,
skie siły zbrojne z niemieckim udziałem miały wymiany sprawozdań i poglądów. US Army znów będzie musiała ratować Europej-
zatem jednocześnie zablokować odbudowę ich Dlaczego powracam do tej zamierzchłej prze- czyków. Jak to wiele razy bywało. Ostatnio – na
samodzielnej armii, dzięki rozproszeniu przy- szłości? Bo wciąż nie daje mi spokoju list podpi- Bałkanach.
Nowe „M”
MIĘDZYRZECZ. 20 lipca
w 17 Wielkopolskiej Brygadzie
Zmechanizowanej dwunastu
żołnierskim rodzinom przeka-
zano klucze do mieszkań w no-
wo wybudowanym wielorodzin-
nym bloku przy ulicy Malczew-
skiego 1. Mieszkańcy od razu
mogli podpisać umowy z przed-
stawicielami firm oferujących
wszelkiego rodzaju usługi me-
P odchorążymi słuchaczami
pierwszego roku zostaną 533
osoby. Największe grono przy-
gdzie indziej (młodzież składa do- ło się 640 osób, ale do egzaminów
kumenty do kilku szkół). przystąpiło 240. Pozostali zaintere-
Podchorążymi WSO Wojsk Lą- sowani nie zgłosili się na egzamin,
w Szkole Podoficerskiej Wojsk
Lądowych 14–17 lipca.
Uczestnicy kursu artylerii
szłych podporuczników zacznie na- dowych zostanie 140 maturzystów, nie przeszli pozytywnie badań le- i uzbrojenia (93 osoby) po
ukę w Wojskowej Akademii Tech- w tym 32 kobiety. Studiami we karskich lub nie zdali egzaminu jedenastu miesiącach nauki
nicznej – 210, przy tym liczba kan- wrocławskiej szkole interesowa- dojrzałości. Wśród zakwalifiko- zdawali egzaminy ze: szkolenia
dydatów w stosunku do roku ubie- ło się 1302 kandydatów, na wanych na studia lotnicze strzeleckiego, zabezpieczenia
głego wzrosła tu o 100 procent, egzaminy wstępne sta- Największe w Dęblinie jest 15 kobiet. bojowego, regulaminów,
a na budownictwie przypadło po- wiło się 540, ale objęto grono przyszłych Najmniej podchorą- metodyki, wychowania
nad 19 kandydatów na jedno miej- nimi 503, w tym 71 podporuczników żych tradycyjnie zasila fizycznego i szkolenia
zacznie naukę w Woj-
sce, co było rekordem na wszyst- kobiet. Słuchaczami skowej Akademii Akademię Marynarki specjalistycznego. 7 sierpnia
kich kierunkach oferowanych przez studium oficerskiego Technicznej. Wojennej – w tym roku elewów czeka uroczysta
WAT. przy WSOWL chciało resort obrony „zamówił” promocja na pierwszy stopień
Ogółem o indeksy rywalizowało zostać 4060 osób, w tym indeksy dla 45 studentów podoficerski.
w stolicy 1330 kandydatów (w tym 955 kobiet. Do egzaminów przy- wojskowych, a ubiegało się o nie
217 kobiet). Komisje rekrutacyjne stąpiło 1563 kandydatów, a dostało 310 kandydatów. Nowo przyjęci F L E S Z
Wojskowej Akademii Technicznej się 122, czyli co dwunasty spośród odbędą studia pięcioletnie, naj- M A R Y N A R K A W O J E N N A
zakwalifikowały też 2352 osoby na
cywilne studia stacjonarne spośród
zainteresowanych. pierw trzyletnie licencjackie, póź-
Do WSO Sił Powietrznych pla- niej dwuletnie uzupełniające magi- Rocznica
4444 kandydatów, przy limicie nuje się przyjąć 138 osób, w tym sterskie. Od przyszłego roku do zo- GDYNIA. 15 lipca 1920
1300 miejsc, przewidując, że wielu 95 na kierunek pilotażu. O indeksy stania podporucznikiem wystarczy roku do lotu nad Bałtykiem
z nich zdecyduje się studiować „Szkoły Orląt” (na zdjęciu) ubiega- już licencjat. (BP) wystartował pierwszy wodno-
samolot z banderą Marynarki
Dwunasty
D waj oficerowie zostali skazani
za udział w aferze związanej
z wojskowym systemem inwenta-
w celu osiągnięcia korzyści mająt-
kowej polegało na braku kontroli
rzetelności dokumentów, narusza-
raz
TEGOROCZNĄ IMPREZĘ
ryzacji”, poinformował ,,Polskę niu procedury przetargowej i prze- 18 lipca rozpoczęła zbiórka
Zbrojną” pułkownik Mikołaj pisów ustawy o finansach publicz- w Pomorskim Muzeum
Przybył, zastępca Wojskowego nych. Oskarżeni nie reagowali tak- Wojskowym w Bydgoszczy.
Prokuratora Okręgowego w Pozna- że na sygnały o wadliwości syste- Była ona jednocześnie
niu do spraw przestępczości zorga- mu kodów kreskowych i pomimo spotkaniem po latach by-
nizowanej. Za niedopełnienie obo- jego nieprawidłowego działania łych żołnierzy 56 Kompanii
wiązków służbowych Wojskowy podpisywali kolejne umowy na Specjalnej. Do preselekcji
Sąd Okręgowy w Poznaniu skazał wdrażanie nowego systemu inwen- na stadionie „Zawiszy”
21 lipca wyznaczonego do pełnie- taryzacji”, tłumaczył pułkownik stanęło ponad 200 osób.
nia obowiązków dowódcy podpuł- Przybył. Do dwunastej edycji Selek-
kownika rezerwy Jana B. na rok Sprawa dotyczy wprowadzenia cji zakwalifikowało się
pozbawienia wolności w zawiesze- do wyposażenia naszej armii syste- 60 najmocniejszych, lecz
niu na dwa lata, karę grzywny oraz mu inwentaryzacji i ewidencji ma- pierwszy dzień współza-
obowiązek naprawienia szkody wy- teriałowej wykorzystującego kody wodnictwa na terenie
rządzonej jego działaniem. Główny kreskowe. Według prokuratury Drawska Pomorskiego
księgowy jednostki major Paweł D. podczas jego wprowadzania naru- przetrwało tylko 30.
został skazany na karę ograniczenia szono ustawę o zamówieniach pu- Przez następne cztery dni
wolności z obowiązkiem wykony- blicznych oraz ustawę o finansach na poligonie drawskim
wania pracy na rzecz jednostki woj- publicznych. pozostali wykonywali za-
skowej, a 15 procent jego uposaże- Ze wstępnych szacunków wyni- dania przygotowane przez
nia zostanie przekazane na wskaza- ka, że wojsko poniosło straty w wy- organizatorów. Były to:
ny przez sąd cel społeczny. sokości 750 tysięcy złotych. W tej wspinaczka, pływanie,
Obaj skazani przyznali się do wi- sprawie wydział do spraw przestęp- przeprawy przez bagna.
ny i skorzystali z możliwości do- czości zorganizowanej WPO w Po- Selekcję ukończyło dzie-
browolnego poddania się karze. znaniu kontynuuje postępowanie więć osób, w tym jedna ko-
„Niedopełnienie obowiązków przygotowawcze. (TS) bieta. (JW)
Zarabianie
żołnierzy
Emerytury za 45 procent
W resorcie obrony nie ma jeszcze gotowych świadczenia 40 procent przyrasta-
Ćwiczenia
ZATOKA GDAŃSKA. Zakoń-
czyły się dwudniowe manewry,
w których uczestniczyły dwa okrę-
ty podwodne, okręt ratowniczy,
jednostki zabezpieczenia oraz
śmigłowiec zwalczania okrętów
podwodnych Kaman SH-2G. Egza-
minacyjne ćwiczenia bojowe miały
zweryfikować umiejętności dowo-
dzonej przez komandora podpo-
rucznika Arkadiusza Teskę załogi
ORP „Sęp” (okręt podwodny typu
Kobben) w atakowaniu celów na-
wodnych. Nad przebiegiem egza-
minu czuwał dowódca Dywizjonu
Okrętów Podwodnych komandor
Andrzej Ogrodnik.
F L E S Z
S I Ł Y P O W I E T R Z N E
Rekonesans
Piękne
dwudziestole Obchodzimy dwudziestą rocznicę
eksploatowania w Polsce MiG-29.
Czy warto modernizować polskie myśliwce?
8 POLSKA ZBROJNA NR 31 | 2 SIERPNIA 2009
ARMIA ARMIA
ARMIA Redaktor działu ARTUR GOŁAWSKI
Z
e względu na współczesne realia
wielozadaniowe samoloty bojo-
we, dysponujące olbrzymimi
możliwościami, ale jednocześnie
bardzo kosztowne, muszą pozo-
stawać w służbie niekiedy czterdzieści lat lub
nawet dłużej. I dlatego ich stopniowe doposa-
żenie oraz głęboka modernizacja, przeprowa-
dzana najczęściej w połowie planowanego
okresu użycia, są już normą. Taki proces do-
czekał się nawet angielskojęzycznego określe-
nia Mid-Life Upgrade (MLU) – powiększenie
możliwości bojowych w środkowym okresie
eksploatacji.
32 W SŁUŻBIE
Pierwszych siedem samolotów weszło do
służby w 1 Pułku Lotnictwa Myśliwskiego
„Warszawa” na przełomie lipca i sierpnia
1989 roku, a do końca roku dostarczono pięć
kolejnych. Ogółem Polska kupiła dwanaście eg-
zemplarzy bezpośrednio u producenta (dzie-
więć samolotów MiG-29 i trzy MiG-29UB),
dziesięć od Czechów po wymianie na jedena-
ście śmigłowców W-3 Sokół (dziewięć MiG-29
i jeden MiG-29UB), dwadzieścia dwa otrzyma-
ła w darze od rządu RFN, z zapasów broni po-
zostawionych po NRD (osiemnaście MiG-29
i cztery MiG-29UB). Obecnie w służbie pozo-
stają trzydzieści dwa samoloty, w tym dwa-
dzieścia pięć egzemplarzy MiG-29 i siedem
MiG-29UB, rozdzielone po szesnaście między
1 Eskadrę Lotnictwa Taktycznego w Mińsku
Mazowieckim i 41 Eskadrę Lotnictwa Tak-
tycznego w Malborku. Planuje się, że owe trzy-
dzieści dwie maszyny pozostaną w służbie do
2025 roku.
Oczywiście muszą one przejść remonty połą-
czone z wydłużeniem resursu. Pierwotnie produ-
cent określił ich zdatność do użycia na 2 tysiące
letnie
godzin lotu i dwadzieścia pięć lat eksploatacji.
Jednak sama firma RSK MiG podkreśla, że ory-
ginalne resursy nie wynikały z rzeczywistej ży-
wotności płatowca, ale z ówczesnej radzieckiej
koncepcji wymiany sprzętu w jednostkach linio-
wych co dwadzieścia–dwadzieścia pięć lat na
nowe typy samolotów bojowych.
Przeprowadzenie takiego remontu i odpo-
wiednie wydłużenie resursu płatowców oraz sil-
ników jest możliwe tylko w porozumieniu z fir-
mą RSK MiG, która dysponuje odpowiednią
wiedzą i ma duże doświadczenie związane z eks-
ploatacją i różnymi modyfikacjami samolotów
FOT. ARTUR WEBER
OBECNIE w służbie
pozostają trzydzieści
dwa samoloty, w tym
dwadzieścia pięć MiG-29
i siedem MiG-29UB.
FOT. ARTUR WEBER
Trzeba też od razu powiedzieć, że Polska Udział firmy RSK MiG byłby pożądany uzbrojenia, zostałby natomiast dostosowany
jest uzależniona od współpracy z rosyjskim w wydłużeniu resursu płatowców i silników do operowania w cywilnej przestrzeni po-
producentem samolotu. (lub ewentualna ich wymiana na nowszą wer- wietrznej według przepisów ICAO (Internatio-
sję), a także w rozbudowaniu pokładowego nal Civil Aviation Organization) oraz w prze-
BEZ ROSJAN ANI RUSZ wyposażenia awionicznego. Samolot zacho- strzeni powietrznej kontrolowanej przez
Po pierwsze, wciąż części zamienne kupu- wałby rosyjską elektronikę i uzbrojenie w sys- NATO, w rejonie działań wojennych. Nasze
jemy w Rosji. Przedstawicielstwo firmy RSK temach nawigacyjnych i kierowania ogniem samoloty MiG-29 zostały już odpowiednio
MiG w Polsce jasno daje do zrozumienia, że dostosowane dzięki zamontowaniu dwuzakre-
próba modernizacji samolotu bez udziału pro- C O M M E N T sowych radiostacji korespondencyjnych, urzą-
ducenta, a przynajmniej bez konsultacji z nim, dzenia identyfikacji „swój-obcy” systemu Su-
spowoduje wstrzymanie pomocy w utrzyma- Kapitan rezerwy praśl zgodnego z wymaganiami NATO oraz
niu sprawności technicznej samolotu, w tym WITOLD SOKÓŁ, dzięki innym modyfikacjom, takim jak światła
dostaw części zamiennych. były pilot myśliwca antykolizyjne, odbiornik GPS i tym podobne.
MiG-29:
Po drugie, producent nie bierze odpowie- Obecnie RSK MiG i WZL nr 2 odchodzą
dzialności za ewentualne kłopoty eksploatacyj-
ne po modernizacji, przede wszystkim za bezpie- N iewątpliwie modernizacja MiG-29 pod-
wyższy jego możliwości bojowe, bo jest
tego wart. W tym samolocie drzemią
z eksploatacji samolotów według resursu godzi-
nowego w kierunku eksploatacji zgodnie ze sta-
czeństwo wykonywania lotów, dokonanej na nem technicznym. W tej sytuacji dokładniejsze
własną rękę. Doświadczenia rumuńskie z mo- ogromne możliwości i po zabiegach unowo- obsługa techniczna i remonty byłyby wykony-
cześniających mógłby doskonale uzupeł-
dernizacją samolotów MiG-21 do wersji Lancer, wane rzadziej, co pozwoliłoby na obniżenie
niać w niektórych zadaniach nasze F-16.
która została przeprowadzona bez udziału produ- kosztów eksploatacji, według szacunków RSK
Powtarzam – uzupełniać, a nie zastępo-
centa, wykazały, że takie modyfikacje nie za- wać. Piloci MiG-ów zostaliby „uzbrojeni” MiG – o 42 procent. Po wykonaniu remontów
wsze są udane. W Rumunii odnotowano kilka w informacje przystające do współczesne- w WZL nr 2 polskie samoloty MiG-29 będą eks-
awarii Lancerów, co zakończyło się utratą tych go pola walki oraz środki, które tę informa- ploatowane zgodnie ze stanem technicznym.
samolotów, a w konsekwencji niekorzystnie od- cję pozwolą właściwie wykorzystać. To było- Firma RSK MiG proponuje kilka różnych
biło się na możliwościach operacyjnych pozosta- by tak jakby groźnego psa spuścić ze zbyt pakietów modernizacyjnych do wyboru. Naj-
jących do dyspozycji maszyn. krótkiego łańcucha. prostszym wariantem jest doprowadzenie sa-
C O M M E N T A R I U M
Co dla Polski?
Propozycje RSK MiG są dla nas
interesujące. Tylko na który
wariant samolotu będzie nas stać?
W
Polsce nie podjęto jesz- nych i przeciwokrętowych, bo-
cze decyzji o moderniza- wiem Polska nie zamierza wyko-
cji samolotów MiG-29. rzystywać takich możliwości.
Wiadomo, że na realizację wszyst- Podobnie jak w samolotach zmo-
kich przedsięwzięć zwiększają- dernizowanych dla Słowacji, za-
cych możliwości obronne nasze- kładane są też zmiany na płatow-
go kraju brakuje pieniędzy. Naj- cu, zwiększające jego niezawod-
bardziej interesująca wydaje się ność, a tym samym zmniejszają-
propozycja modernizacji zmierza- ce konieczność częstej obsługi
jącej do zintegrowania zachod- technicznej. Wśród wspomnianych
nich typów uzbrojenia i poszerze- ulepszeń jest zastosowanie nowe-
nia możliwości bojowych MiG-29 go turborozrusznika GTDE-117M
w kierunku zwalczania celów na- czy zmiany w instalacji elektrycz-
ziemnych, w ramach wsparcia nej samolotu. Najważniejsza jest
wojsk w ewentualnej ope- jednak modyfikacja insta-
racji obronnej. Samoloty
lacji paliwowej, umożli-
Niezależnie jednak od MiG-29 dziś wiająca podwieszanie
wyboru takiego czy in- niewiele różnią się od dwóch dodatkowych
nego wariantu warto tych, jakie dwadzie- zbiorników paliwa, po
ścia lat temu dotarły
molotów do standardu MiG-29SD, znanego pomyśleć o jakiejkol- do Polski. 1150 litrów każdy, na
też pod wewnętrznym oznaczeniem fabrycz- W POLSCE wiek przebudowie samo- podskrzydłowych za-
nym 9.12SD. Modernizacja polega na zamon- remonty lotów MiG-29, bowiem dziś czepach.
towaniu szyny danych MilStd 1553B zgodnej samolotów niewiele się one różnią od tych, Ciekawostką oferty dla Polski
MiG-29 wykonują
ze standardem NATO, umożliwiającej łatwą Wojskowe jakie dwadzieścia lat temu dotarły jest możliwość zintegrowania
integrację nowych urządzeń elektronicznych. Zakłady do Polski. Współpraca w tej dzie- z systemami kierowania ogniem
Do takiego standardu doprowadzono dwana- Lotnicze nr 2 dzinie z RSK MiG jest raczej nie- samolotów niektórych typów za-
ście MiG-ów sił powietrznych Słowacji. w Bydgoszczy. zbędnym warunkiem jej powodze- chodniego uzbrojenia charakte-
nia, musimy jednak najpierw od- rystycznego dla NATO. Wymienia-
MODERNIZACJA powiedzieć sobie na pytanie, ne są kierowane pociski rakieto-
PO SŁOWACKU czego oczekujemy od naszych we klasy powietrze-powietrze
Słowacja weszła w posiadanie samolotów MiG-ów w kolejnych latach i na AIM-9 Sidewinder (zapewne
MiG-29 w momencie podziału Czechosłowa- który z oferowanych wariantów w wersji AIM-9M) oraz powietrze-
cji, kiedy to siły powietrzne kraju przejęły modernizacji będzie nas stać. -ziemia AGM-65 Maverick, a tak-
dziewięć samolotów bojowych i jeden dwu- Korporacja RSK MiG oferuje Pol- że bomb kierowanych.
miejscowy szkolno-bojowy w odmianie 9.12A sce doprowadzenie samolotu Najdalej idącym wariantem mo-
i 9.51A. W latach 1994–1995, w ramach rozli- do standardu MiG-29SD lub dernizacji jest opcja wymiany ra-
czeń rosyjskiego zadłużenia, Słowacja dostała MiG-29SM. Podstawowe wyposa- diolokatora na nowy czy jego uno-
dwanaście samolotów MiG-29 i dwa żenie jest identyczne jak w już wocześnienie, przy czym RSK
MiG-29UB w odmianie 9.12 i 9.51. Słowacja zmodernizowanych samolotach MiG nie podaje typu. Sądząc po
straciła kilka MiG-ów w wypadkach, w tym słowackich, dzięki czemu całość osiągach nowego radaru, chodzi
dwa z nowej dostawy (doszło do zderzenia jest dopracowana i sprawdzona. o N010ME Żuk ME. Jest to ele-
w powietrzu). W latach 2006–2007 do stan- Oferowany nam wariant MiG-29SM ment pochodzący z modernizacji
dardu MiG-29SD zmodernizowano dziesięć o poszerzonych możliwościach MiG-29SMT-2. Radar ten radykal-
samolotów bojowych i dwa szkolno-bojowe, zwalczania celów naziemnych nie nie zwiększyłby możliwości bojo-
w większości pochodzące z nowej dostawy. ma rakiet przeciwradiolokacyj- we samolotu.
C O M M E N T A R I U M
A
by MiG-29 mógł stawać sposób tylko dokładać niezbędne
w szranki z najnowszymi, na- urządzenia. Jak padnie hasło: „da-
szpikowanymi elektroniką ta link”, to na szynie MIL 1553 za-
samolotami, trzeba go doposażyć, instalujemy odpowiedni sprzęt oraz
szczególnie w nowy radar i systemy oprogramowanie i samolot będzie
uzbrojenia. Wojskowe Zakłady Lot- kompatybilny z AWACS.
nicze w Bydgoszczy przygotowały Jak padnie hasło: „nowy radar”, to
kilka projektów modernizacji tego możemy zamontować z MIL 1553
samolotu, część już została wpro- nawet amerykańskie radary
wadzona w życie. Zamontowaliśmy APG69. Z tego co wiemy, program
system nawigacji GPS, system iden- etapowego modernizowania my-
tyfikacji IFF, a w kooperacji z firmą śliwców MiG-29 został zaakcepto-
z Ukrainy zaprezentowaliśmy możli- wany przez Biuro Analiz Rynku
wości zainstalowania w naszych Uzbrojenia i czekamy na decyzję
MiG-ach radaru N019, którego o jego wdrożeniu.
możliwości śledzenia celów zwięk-
FOT. JAROSŁAW WIŚNIEWSKI
wietrznych, a także przetrwania na rzono o kierowane rakiety powietrze– we i jeden dwumiejscowy szkolno-bojowy).
polu walki. Pilot lepiej informowany –ziemia H-29T z telewizyjną głowicą Kolejnym odbiorcą wersji MiG-29SM jest Pe-
jest o sytuacji taktycznej, co pozwala samonaprowadzania (dwie sztuki) lub ru. Do tego standardu zostaną przebudowane
mu na podjęcie skutecznego działa- bomby kierowane z identyczną głowi- wszystkie MiG-i, czyli dziewiętnaście, używa-
nia. W samolotach przyrządy wyska- cą samonaprowadzania KAB-500Kr ne w Peru.
lowano w stopach, węzłach i milach (cztery sztuki).
morskich, używanych przez służbę Samolot może też wykonywać za- Z GÓRNEJ PÓŁKI
kontroli ruchu lotniczego działającą dania związane z przełamywaniem Najdalej idącym programem unowocześnia-
według przepisów ICAO. obrony powietrznej, dzięki możli- jącym jest MiG-29SMT (9.17 i 9.18). Pier-
Głębszą modernizację przeprowa- wości zabierania czterech kierowa- wotny wariant modernizacji, opracowany jesz-
dzono w MiG-29SM. Ogólne jej nych przeciwradiolokacyjnych poci- cze w końcu lat dziewięćdziesiątych, był od-
założenia są zbliżone do wariantu sków rakietowych o dużej prędkości mianą samolotu MiG-29SM, w którym doda-
MiG-29SD, ale dodatkowo może on Ch-31P. Współpracuje z nimi pod- no dwa duże grzbietowe konforemne zbiorniki
atakować cele naziemne bronią kiero- wieszana w zasobniku stacja wska- paliwa, dzięki którym może on zabrać 2020 li-
waną. W samolotach MiG-29SM jest zywania celów Ł150-22 Pastel. Inna trów nafty lotniczej więcej. Pozwoliło to na
zamontowany radiolokator N019MP, opcja zakłada zastosowanie czterech wydłużenie zasięgu do 3700 kilometrów (9.12
który dostosowano do wykonywania przeciwskrętowych rakiet Ch-31A – 2100 kilometrów, zaś 9.13 – 2400 kilome-
mapy terenu i wykrywania obiektów lub Ch-35U. Myśliwce MiG-29SM trów). W kabinie zamontowano dwa monitory
naziemnych, dających kontrast radio- zostały kupione przez siły powietrz- OAO Ramienskoje Pribostrojenie MFI-10-6
lokacyjny. Zestaw uzbrojenia posze- ne Sri Lanki (cztery jednomiejsco- (212 x 158 milimetrów każdy) i wprowadzono
M
yśliwce MiG-29 latają atowane według tak zwanego możliwości samolotu i jego dal- wościach manewrowych, jest
oceniany bardzo wysoko.
w dwóch jednostkach stanu technicznego. Myśliwce sza podatność na modernizację.
(w Mińsku Mazowiec- z Mińska Mazowieckiego sukce- To wszystko planuje się wykonać
kim i Malborku). Każda z eskadr sywnie wysyła się do WZL-2 w ciągu trzech lat. Modernizacja
ma w etacie szesnaście samolo- w Bydgoszczy, gdzie wykonywany ma objąć przede wszystkim wy- Generał brygady
tów. Te z Malborka po zakończe- jest remont przedłużający resurs mianę elementów awioniki, które pilot ANATOL
niu remontów wydłużających ich i umożliwiający ich eksploatację są istotne podczas wykonywania CZABAN
jest szefem
okres użytkowania o dwadzieścia według stanu technicznego. Go- zadania bojowego i wpłyną na szkolenia Sił
lat i 2 tysiące godzin są eksplo- towy jest biuletyn, który stanowi poprawę jakości szkolenia lotni- Powietrznych.
odpowiednie oprogramowanie zarządzające kG każdy (97,0 kN). Trzydzieści nej powierzchni odbicia radiolokacyj-
ich zobrazowaniem. Dodatkowo zastosowano dwa samoloty o podobnych parame- nego 5 metrów kwadratowych z odle-
podwieszany zasobnik celowniczy Thomson- trach sprzedano Jemenowi. głości 120 kilometrów i może śledzić
CSF (obecnie Thales) Optronique typu Oprócz jednomiejscowej odmiany do dwudziestu celów powietrznych
CLDP-CT, co pozwalało na podświetlanie ce- bojowej myśliwca MiG-29SMT bu- jednocześnie, zamiast dziesięciu
lów naziemnych dla uzbrojenia kierowanego dowana jest też dwumiejscowa wer- w radiolokatorze N019 Topaz. Teraz
półaktywnie laserowo. W związku z tym sja MiG-29UBT (9.52). W tym przy- możliwe jest zwalczanie do czterech
uzbrojenie samolotu wzbogacono o pociski MIG-29 muszą padku druga kabina została zabudo- celów powietrznych jednocześnie za
Ch-29L, bomby kierowane KAB-500L lub po- przejść remonty wana nie przed istniejącą (jak pomocą pocisków R-77.
połączone
ciski Ch-25ML. z wydłużeniem w MiG-29UB), lecz za nią. Dzięki Firma RSK MiG zaproponowała
resursu. temu na dwumiejscowej wersji szkol- też rozwinięcie MiG-29 pod nazwą
WIĘKSZY CIĄG Pierwotnie no-bojowej pozostawiono radioloka- MiG-29M (w odniesieniu do wersji
W samolocie zmodernizowanym do wersji producent tor i samolot ma takie same możli- jednomiejscowej) i MiG-29M2 (w od-
określił ich
MiG-29SMT są silniki o większym ciągu, by zdatność wości jak maszyna bojowa, poza nie- niesieniu do wersji dwumiejscowej).
samolot mógł zachować swoje doskonałe do użycia co zmniejszonym zasięgiem i tak- Jest to samolot 9.18 i nie należy go
własności manewrowe. Na MiG-29SD lub na 2 tysiące tycznym promieniem działania. mylić z pierwszym MiG-29M (9.14),
MiG-29SM mogą być montowane silniki godzin lotu Już w latach 2002–2005 w RSK opracowanym na początku lat dzie-
i dwadzieścia
RD-33 serii 3 o wydłużonym resursie w sto- pięć lat MiG opracowano nową odmianę, na- więćdziesiątych. Firma RSK MiG
sunku do silników serii 2, powszechnie uży- eksploatacji. zywaną czasem MiG-29SMT-2, używa też eksportowej nazwy MiG-
wanych na tych samolotach. Jednak ciąg a w biurze konstrukcyjnym oznaczo- 35. Nowy MiG-29M i MiG-29M2
maksymalny z dopalaniem pozostaje bez ną 9-18. W tym typie zamontowano ma wyposażenie i uzbrojenie
zmian – 8600 kG (83,42 kN). MiG-29SMT całkowicie nową stację radiolokacyj- MiG-29SMT2, ale pojemność we-
może otrzymać silniki RD-133 o ciągu ną z anteną o fazowanej sieci Fazo- wnętrznych zbiorników paliwa jest
zwiększonym do 9 tysięcy kG (87,3 kN) lub tron NIIR N010ME Żuk-ME. Wykry- zbliżona do wersji 9.13. Wersją MiG-
nowe silniki RD-43 o ciągu ponad 10 tysięcy wa ona samolot myśliwski o skutecz- 29M i MiG-29M2, przy czym w tym
Myśliwiec
ponadczasowy
MiG-29 był ostatnim samolotem bojowym
kupionym w byłym ZSRR dla polskiego lotnictwa wojskowego.
P
ierwszych siedem samolotów sonel 1 PLM z czterema samolotami MiG-29
MiG-29, w tym cztery jednomiejsco- wziął udział w kolejnych takich ćwiczeniach
we i trzy dwumiejscowe MiG-29UB, „Cooperative Banners” w Norwegii.
trafiły do 1 Eskadry 1 Pułku Lotnic- W końcu 2000 roku rozpoczęto rozformowy-
twa Myśliwskiego „Warszawa”, który do koń- wanie 1 PLM „Warszawa”, a na jego miejsce
ca lat osiemdziesiątych – jako ostatni 1 stycznia 2001 roku powstały: jednostka zabez-
w ówczesnych Wojskach Obrony Powietrznej pieczająca i wspierająca logistycznie działania
Kraju – był wyposażony tylko w MiG-21PF bojowych elementów lotnictwa – 23 Baza Lotni-
i MiG-21U. W październiku 1990 roku do cza, oraz grupa bojowa – 1 Eskadra Lotnictwa
Mińska Mazowieckiego przyleciało jesz- Taktycznego „Warszawa”, w której skład weszło
cze pięć samolotów bojowych szesnaście samolotów MiG-29 (pozostałe prze-
MiG-29, co umożliwiło cał- chodziły remonty lub stanowiły rezerwę).
kowite przezbrojenie 1 Eska-
dry. Równolegle w latach SPADEK PO NIEMCACH
1990–1991 do 2 Eskadry trafi- W styczniu 2002 roku zawarto z Niemcami
ły samoloty MiG-21M i MiG-21UM, poprzed- umowę w sprawie nieodpłatnego przekazania
nio należące do rozwiązanego 2 Pułku Lotnic- wycofanych ze skrzydła Jagdgeschwader (JG 73)
twa Myśliwskiego „Kraków”. myśliwców MiG-29, które od 1988 roku zostały
W 1991 roku kolejne dostawy były wprowadzone do uzbrojenia lotnictwa woj-
Przez
już wstrzymane, niemniej dzięki dwadzieścia lat skowego NRD, a później przejęła je nie-
dwunastu maszynom MiG-29 nie straciliśmy ani miecka Luftwaffe. We wrześniu 2003
w polskim lotnictwie wojskowym jednego samolotu roku Polska otrzymała dwadzieścia
rozpoczęła się era samolotów MiG-29, a to udało dwa samoloty, w tym cztery dwumiej-
się tylko
najnowszej generacji, o dużych nielicznym. scowe MiG-29UB. Wszystkie zostały
możliwościach bojowych wyremontowane przez Wojskowe Za-
w zwalczaniu celów powietrznych kłady Lotnicze nr 2. Do służby zostało
w systemie obrony powietrznej państwa. wprowadzonych dwanaście MiG-ów (w tym trzy
ostatnim przypadku Po zakończeniu szkolenia podstawowej grupy dwumiejscowe) w 41 Eskadrze Lotnictwa Tak-
zachowana jest stacja pilotów 1 PLM „Warszawa” stał się najbardziej tycznego w Malborku, która w 2003 roku zakoń-
radiolokacyjna w wer- elitarną jednostką bojową ówczesnego WLOP czyła eksploatację samolotów MiG-21bis i MiG-
sji dwumiejscowej, za- i jako pierwszy miał przygotować się do ewentu- 21UM. Pozostałe cztery jednomiejscowe maszy-
interesowane są Indie. alnego współdziałania z NATO. Już w 1993 ro- ny MiG-29 spośród szesnastu (trzynaście jedno-
Mówi się, że mogą one ku podjęto współpracę z siłami powietrznymi miejscowych i trzy dwumiejscowe) zostały prze-
zakupić do pięćdziesięciu takich maszyn. In- Francji i przeprowadzono wspólne ćwiczenia kazane do Malborka z zapasów 1 Eskadry Lot-
die kupiły już dwanaście zbudowanych od taktyczne z 2 Pułkiem Myśliwskim z Dijon, wy- nictwa Taktycznego z Mińska Mazowieckiego.
podstaw samolotów pokładowych MiG-29K posażonym w samoloty Mirage 2000C. W eskadrze tej eksploatuje się także trzyna-
i cztery dwumiejscowe szkolno-bojowe ście samolotów MiG-29 i trzy MiG-29UB.
MiG-29KUB z przeznaczeniem dla swojego ZA SOKOŁY Z pierwotnych dostaw z ZSRR i Czech do zapa-
nowego lotniskowca. W 1995 roku udało się uzyskać od czeskich sił su odstawiono dwa MiG-29 i jeden MiG-29UB,
Jednocześnie zdecydowano, że sześćdzie- powietrznych dziesięć samolotów MiG-29, zaś spośród samolotów otrzymanych z Niemiec
siąt sześć używanych samolotów MiG-29 w tym jeden dwumiejscowy szkolno-bojowy, osiem egzemplarzy MiG-29 i jeden MiG-29UB
w wersji 9.12B i dwumiejscowych MiG-29UB w drodze wymiany za jedenaście śmigłowców przekazano do różnych jednostek i muzeów jako
w odmianie 9.51B zostanie doprowadzonych W-3 Sokół, wyprodukowanych przez PZL Świd- eksponaty bądź pomoce szkoleniowe.
do podobnego standardu, czyli do wersji nik. Trafiły one do 2 Eskadry 1 Pułku Lotnictwa Trzydzieści dwa samoloty MiG-29 pozostają-
MiG-29SMT i MiG-29UBT, z opisanym wy- Myśliwskiego w Mińsku Mazowieckim. ce w użyciu służą w systemie obrony powietrznej
żej wyposażeniem i stacją Żuk-ME. Odpo- W ówczesnych Wojskach Lotniczych i Obro- państwa, prowadzą dozór polskiej przestrzeni po-
wiedni kontrakt podpisano w 2008 roku. Sa- ny Powietrznej były już dwadzieścia dwa myśliw- wietrznej w natowskim systemie NATINADS
moloty będą modernizowane przez Hindusów ce MiG-29. W lipcu 1996 roku grupa tych samo- i pozostają w gotowości do podjęcia obrony tery-
we współpracy z RSK MiG. Korporacja RSK lotów po raz pierwszy wzięła udział w ćwicze- torium państwa na wypadek wojny. Uczestniczy-
MiG wystawiła też MiG-35 do przetargu, któ- niach „Cooperative Chance” na Węgrzech, pro- ły też w kolejnych zmianach kontyngentu
ry ogłosiły Indie, na dostawę 126 nowych sa- wadzonych przez NATO w ramach programu „Orlik” na Litwie w ramach dozoru przestrzeni
molotów wielozadaniowych. Partnerstwo dla Pokoju (PdP). W 1997 roku per- powietrznej państw bałtyckich.
Ambicje
16
pod kontrolą
POLSKA ZBROJNA NR 31 | 2 SIERPNIA 2009
A R M I A
Z PAWŁEM SOLOCHEM
o tym, dlaczego obrona cywilna
znowu powinna być w rękach cywilów,
rozmawia MAREK PIELACH
POLSKA ZBROJNA: Dlaczego twierdzi POLSKA ZBROJNA: Co Pan ma na myśli?
Pan, że uchwalona niedawno przez sejm PAWEŁ SOLOCH: Załóżmy, że na listę
nowelizacja ustawy o zarządzaniu kryzyso- obiektów infrastruktury krytycznej został
wym „zbliża nas do rosyjskich standardów wpisany jakiś mały zakład – firma kompute-
demokracji”? rowa albo nawet mleczarnia. Nowelizacja
PAWEŁ SOLOCH: Dlatego że nadmiernie ustawy nie przewiduje trybu odwoławczego,
eksponuje rolę jednej służby specjalnej tak więc właściciel obiektu nie ma żadnego
– ABW. Powołując się na zagrożenie terrory- wpływu na to, że znalazł się na takiej liście.
styczne, znacznie rozszerza ona swoje kom- Po jakimś czasie do tego zakładu zgłasza się
petencje bez powiązania z całościowym uję- ktoś z ABW i mówi: „Potrzebny jest tutaj
ciem problemu. Tymczasem zagadnienie ta- człowiek do kontaktów z nami, bo jednak pro-
kie jak walka z terroryzmem dukujecie tyle mleka, że
wymaga oddzielnej ustawy,
która musi uwzględnić rów-
W państwie ewentualne dosypanie cze-
goś to już zagrożenie terrory-
nież inne instytucje, jak pro-demokratycznym styczne”. „No dobrze to wy-
kuratura, sądy, policja, ale
i administrację cywilną: wo- służby stosujące znaczamy kogoś”, mówi dy-
rektor. „A ma dopuszczenie
jewodów, ministra spraw we-
wnętrznych. Jest niezrozu-
środki przymusu do informacji tajnych?”, pyta
ABW. „Bo jak nie ma, to my
miałe, dlaczego tak ważną muszą być pod mamy człowieka, który by
kwestię traktuje się w sposób się do tej roli nadawał”. Roz-
bardzo wybiórczy i wkłada kontrolą cywilną wiązania przyjęte w noweli
do ustawy o zarządzaniu ustawy mogą doprowadzić
kryzysowym. Przy czym brakuje w projekcie do tego, że ABW będzie miała w firmach
ustawy precyzyjnych reguł określających, swoich oficjalnych rezydentów, wpływają-
kiedy tak naprawdę mamy do czynienia z za- cych na decyzje finansowe i personalne.
grożeniem terrorystycznym, co powoduje, że
każde działanie związane z zapobieganiem POLSKA ZBROJNA: Takich uprawnień
sytuacjom kryzysowym można traktować ABW dotychczas nie miała?
w kontekście walki z terroryzmem. PAWEŁ SOLOCH: Nie. To właśnie ustawa
o zarządzaniu kryzysowym daje jej o wiele
POLSKA ZBROJNA: Z góry Pan zakłada, większą władzę. W opinii ekspertów praw-
że ABW będzie nadużywać nowych upraw- nych zalecenia szefa ABW, o których jest mo-
nień? wa w nowelizacji ustawy, mogą być interpre-
PAWEŁ SOLOCH: Absolutnie nie chcę de- towane jako normalne polecenia kierowane
monizować ABW i przypisywać tej przecież bezpośrednio do organów administracji pań-
bardzo potrzebnej instytucji złych intencji. stwowej i samorządowej: wojewodów, staro-
Uważam tylko, że ABW w nowelizacji usta- stów, wójtów, a także kierowników obiektów
wy wykazuje skłonność do nadmiernego po- wchodzących w skład infrastruktury krytycz-
szerzania swoich kompetencji kosztem stan- nej. Co więcej, mogą być kierowane do pra-
dardów demokratycznego państwa, w którym cowników z pominięciem ich przełożonych.
wiodąca rola powinna przypadać strukturom ABW może zwrócić się o udzielenie dowol-
cywilnym nadzorującym służby, a nie od- nej informacji: finansowej, na temat danych
wrotnie. Podobne do ABW ambicje zajęcia personalnych, na przykład do szefa wodocią-
samodzielnej, wolnej od kontroli cywilnej gów miejskich, bez wiedzy prezydenta czy
pozycji, demonstrowały przy poprzednich burmistrza, albo do dyrektora filii banku, bez
projektach ustawy o zarządzaniu kryzyso- wiedzy i zgody jego prezesa.
wym straż pożarna i wojsko. ABW jako służ-
FOT. JAROSŁAW WIŚNIEWSKI
praw obywatelskich czy organizacje odbicie w odrębnej ustawie, w której cińskiej lat 70. Tam też zadania administracji
biznesowe. Ja też będę rekomendo- powinny być uwzględnione również cywilnej nierzadko wykonywali ludzie
wał mojemu bezpośredniemu przeło- inne podmioty. Dopiero taka odrębna w mundurach i z pistoletami.
żonemu, szefowi BBN, a za jego po- ustawa powinna rozstrzygnąć, na przy-
średnictwem prezydentowi, wysłanie kład, czy to właśnie ABW jest wiodą- POLSKA ZBROJNA: Czy poza tą szeroko
jej do Trybunału. cym organem w walce z terroryzmem. pojętą sferą swobód demokratycznych ta
PODOBNE
Na razie tylko w noweli ustawy o za- do ABW ambicje
ustawa ma jeszcze jakieś wady?
POLSKA ZBROJNA: Czy jednak rządzaniu kryzysowym przyjęto takie do zajęcia PAWEŁ SOLOCH: Tak. Niedobrze się sta-
w ustawie o zarządzaniu kryzyso- założenie. Tymczasem w państwie de- samodzielnej, ło, że usunięto z niej współpracę sfery woj-
wym w ogóle nie można użyć słowa mokratycznym służby stosujące środki wolnej skowej z cywilną. Ustawa z 2007 roku opisu-
od kontroli
„terroryzm”? przymusu muszą być pod kontrolą cy- cywilnej, pozycji
je współpracę cywilno-wojskową dzięki
PAWEŁ SOLOCH: Słowo „terro- wilną. Człowiek, który ma broń musi demonstrowały wprowadzeniu przepisów o Narodowym Sys-
ryzm” może się pojawiać, ale tylko być nadzorowany przez tego, który przy poprzednich temie Pogotowia Kryzysowego (NSPK).
enumeratywnie jako określenie jed- tej broni nie ma. Putinizacją nazy- projektach W noweli zapisy o NSPK usunięto i ustawa
ustawy
nego z zagrożeń, które prowadzi do sy- wam to, że ludzie z bronią przyjmują o zarządzaniu nabrała wąskiego, resortowego, związanego
tuacji kryzysowych. Natomiast zwal- na siebie rolę administracji cywilnej, kryzysowym straż tylko z MSWiA charakteru, eksponuje rolę
czanie terroryzmu powinno znaleźć co nas cofa trochę do Ameryki Ła- pożarna i wojsko. tylko jednej służby: ABW.
PAWEŁ SOLOCH: Tak. Przecież tam łodzie i dajcie 30 etatów”. W górach wiado-
420 tysięcy osób przez kilkanaście godzin mo – więcej zadań wykonywać powinny
nie miało energii elektrycznej. Kilkadziesiąt GOPR i TOPR, a na wsiach unowocześnio-
tysięcy osób nie miało prądu ponad dziesięć ne pod kątem OC ochotnicze straże pożarne.
dni. Dlatego że nie było żadnego planu, co Dlatego sam szef Obrony Cywilnej powi-
robić w razie takiej awarii. Istniała możli- nien być cywilem. Może dobrym pomysłem
wość dostarczenia energii elektrycznej z elek- by było, żeby był nim szef Rządowego Cen-
POLSKA ZBROJNA: Coś jeszcze? trociepłowni Pomorzany, tylko trzeba było trum Bezpieczeństwa?
PAWEŁ SOLOCH: Wyeliminowano takie przeprowadzić kabel na odległość kilkuset
przepisy, przy których istniało ryzyko precy- metrów. I to w ciągu kilkunastu godzin zro-
zyjnych rozliczeń rządu z podjętych działań. biono, ale rzecz w tym, żeby to nie była im- WIZYTÓWKA
I tak na przykład zrezygnowano z ujmowania prowizacja, ale żeby ujęto to w planie ochro-
w planach reagowania kryzysowego obo- ny infrastruktury krytycznej. PAWEŁ SOLOCH
wiązku analizy funkcjonowania administracji Doradca szefa Biura Bez-
publicznej pod kątem jej skuteczności i moż- POLSKA ZBROJNA: Czy nowelizacja pieczeństwa Narodowego.
liwości wykorzystania w sytuacjach zagroże- ustawy o zarządzaniu kryzysowym nie za- Od listopada 2005 roku do listopada 2007
nia, uwzględniania bilansu środków (w tym wiera w ogóle żadnych pozytywnych roku był podsekretarzem stanu w MSWiA
rezerw państwowych) i sił niezbędnych do zmian? i jednocześnie szefem Obrony Cywilnej Kra-
ju. Historyk po Uniwersytecie Warszaw-
usuwania skutków zagrożeń, a także sposo- PAWEŁ SOLOCH: Korzystne są zapisy
skim. Ukończył również studia w Instytucie
bów ograniczania rozmiarów strat i usuwania precyzujące odpowiedzialność samorządów,
Podyplomowych Studiów Administracji Pu-
skutków zagrożeń. Zlikwidowano obowiązek wzmacniające w pewnych obszarach rolę dy- blicznej i w Ecole Nationale d’Administra-
przygotowywania planów ochrony infrastruk- rektora Rządowego Centrum Bezpieczeń- tion w Paryżu. Żonaty, ma dwójkę dzieci.
tury krytycznej na szczeblu krajowym i woje- stwa. Jednak z drugiej strony, rola ta została W wolnym czasie czyta książki historyczne
wódzkim. Zamiast poddających się szczegó- osłabiona zapisami o wiodącej pozycji szefa i jeździ na rowerze.
Przepustka
na autostradę
Rok temu rozliczyli się z macierzystymi jednostkami i stawili
w Rembertowie. Cel: zostać generałami. I pewnie nimi zostaną, bo przez
dwie dekady, bardziej lub mniej świadomie, do tego się przygotowywali.
W
szyscy, podwładni czy (jest to sprawdzane testem) oraz najwyższe
przełożeni, przyjaciele umiejętności zawodowe i doświadczenie
i znajomi życzyli 14 ofi- w służbie. Wymaga się od nich też znajomości
cerom „autostrady na no- języka angielskiego na poziomie 3333 (według
gawkach spodni”. Ta natowskiego STANAG-u).
przenośnia w wojskowym slangu odnosi się Życiorysy tegorocznych absolwentów PSPO
do generalskich lampasów. Droga do nich wie- (ukończyli studia w czerwcu) potwierdzają, że
dzie przez prawie roczne Podyplomowe Studia nie da się już zrobić spektakularnej kariery
Polityki Obronnej (PSPO) w Akademii Obro- dzięki... odsunięciu od obowiązków. Najstarsi
ny Narodowej lub w podobnej rangą uczelni za- koledzy pamiętają jednak jeszcze czasy, gdy
granicznej. Na takim kursie nie może być osób nieudolnych oficerów najłatwiej można było się
przypadkowych. Słuchaczami PSPO zostają tyl- pozbyć z jednostki, wysyłając ich na studia.
ko pułkownicy i komandorzy mający około dwu- Zdarzało się, że wracali do niej – na wyższe
dziestu lat nienagannej służby i kompetencje stanowisko. Dwadzieścia lat temu mówiło się
pozwalające ubiegać się o najważniejsze sta- o takich żołnierzach, że walczyły o nich wszyst-
nowiska w armii. Aby się tu dostać, muszą kie okręgi wojskowe. Żaden ich nie chciał. Te-
wybić się ponad przeciętność, udowodnić, że raz ukończenie PSPO stanowi rekomendację do
warto w nich inwestować. Ci, którym to się objęcia najwyższych stanowisk związanych
uda, zasługują na miano nadziei z bezpieczeństwem państwa.
Wojska Polskiego. Żołnierze nie muszą się bać ich
Kurs PSPO absolwentów.
WYJĄTKOWI przeznaczony jest ,,Tym studiom nadajemy naj-
KANDYDACI dla oficerów, którzy większą rangę. Stanowią naj-
Po pięciu latach obowiązywa- ważniejszy w Polsce kurs strate-
nia ustawy pragmatycznej moż- przez najbliższych gii działań połączonych. Są wi-
na uznać, że definitywnie skoń- dziesięć lat będą zytówką akademii”, przyznają
FOT. KAROLINA PRYMLEWICZ
C O M M E N T
Generał brygady rezerwy
pilot doktor ZENON
SMUTNIAK, opiekun nauko-
wy Podyplomowych Studiów
Polityki Obronnej w AON:
Gumowa buława
Historia wielokrotnie dostarczała argumentów, że nie matura, lecz szczere
chęci wystarczały do spektakularnych awansów. Nawet generalskich.
oraz finansowej. Słuchacze zgłębiają tajniki pro- pozwala zweryfikować stereotypy dopiero swoją tożsamość. Podczas stu-
tokołu dyplomatycznego i komunikacji społecz- i spojrzeć na siły zbrojne z innej per- diów mogę dokonać pierwszych pod-
nej. Przewidziana jest nawet ćwiczebna praktyka spektywy, pozbyć się partykulary- sumowań mojej pracy i pomyśleć
dowódcza. Wszystko to służy wszechstronnemu zmów w myśleniu o wojsku. o przyszłości”.
przygotowaniu ich do sprawowania nowych „Te studia uczą pokory wobec wła- Artylerzysta i były komendant po-
funkcji dowódczych i kierowniczych. snej wiedzy i doświadczenia. Stanowią znańskiego Centrum Szkolenia Wojsk
Słuchacze PSPO mają także możliwość cenny drogowskaz na przyszłe lata Lądowych pułkownik Jarosław
uczestniczyć w podróżach studyjnych, krajo- służby”, twierdzi pułkownik Wierzcholski komentuje: ,,Uczymy
ZAJĘCIA
wych i zagranicznych. W ich trakcie zapoznają wymuszają Ryszard Grzeliński, który zajmował się od siebie. Mamy możliwość wy-
się z realiami rodzajów wojsk i służb bezpo- współpracę się wdrażaniem do sił powietrznych miany myśli i wzbogacania wiedzy
średnio w jednostkach wojskowych oraz insty- i wymianę myśliwców F-16. Zgadza się z nim o doświadczenia kolegów”.
doświadczeń
tucjach. Marynarze oraz lotnicy poznają środo- między oficerami
pułkownik Bogdan Dziewulski, spe- ,,Nasi mentorzy w akademii uzmy-
wisko lądowców, lądowcy zaś specyfikę służby różnych rodzajów cjalista od logistyki wojsk specjalnych. słowili nam, że PSPO to ostatni okres
na wodzie i w powietrzu. Wymiana poglądów wojsk i służb. ,,Reprezentuję rodzaj wojsk tworzący pozwalający skupić się na osobistym
rozwoju. Później czeka nas tylko intensywna Banasik to absolwent Akademii Obro- szy się ogromnym autorytetem wśród
praca”, dzieli się refleksją pułkownik Marian ny NATO w Rzymie. Z kolei pułkow- żołnierzy kawalerii powietrznej, znany
Jeleniewski, jeden z najlepszych w Polsce nik Dariusz Górniak jest pierwszym jest z tego, że zawsze można go spo-
specjalistów od bezpieczeństwa ruchu lotni- polskim oficerem, który po wstąpieniu tkać na pierwszej linii. Pułkownik
czego. naszego państwa do NATO studiował Wiesław Orkisz przed studiami zaj-
Pułkownicy przyznają otwarcie, że studia są w akademii wojskowej Federacji Ro- mował się zaś planowaniem rozwoju
dla nich źródłem nowych motywacji. Zwykle syjskiej. Przed przybyciem do Rem- sił zbrojnych w Sztabie Generalnym
żołnierze w wieku 45–50 lat dokonują oceny bertowa przez kilkanaście miesięcy ja- WP. Zna armię jak mało kto. ,,Studia
drogi zawodowej pod kątem przejścia na eme- Z POWODU ko szef 7 Brygady Obrony Wybrzeża traktuję jako inwestycję intelektualną
małych potrzeb
ryturę. Dla słuchaczy PSPO ta cezura okazuje kadrowych odpowiadał za obronę ponad 200 kilo- oraz możliwość uporządkowania wie-
się punktem zwrotnym w karierze służbowej. minister obrony metrów naszego brzegu Bałtyku. Puł- dzy i zrozumienia procesów zachodzą-
Pytani o to, czy myślą o lampasach generalskich, uznał, że w roku kownik Piotr Błazeusz przecierał cych w wojsku”.
unikają odpowiedzi. Zgodnie twierdzą jednak, akademickim szlak polskim żołnierzom w amery-
2009/2010 nie
tak jak pułkownik Eugeniusz Kaczanowski, należy wysyłać kańskich uczelniach wojskowych. U-17
przed studiami logistyk 1 Warszawskiej Dywi- pułkowników W 1996 roku z wyróżnieniem ukoń- Mawiano w wojsku, że niezbadane
zji Zmechanizowanej, że rok w murach AON do Rembertowa. czył Akademię Sił Powietrznych są wyroki boskie oraz te wydawane
jest okazją, by zastanowić się, czego w życiu Kilku w Colorado Springs. Pracował na róż- przez komórki kadrowe. Teraz praw-
kandydatów
dokonali, gdzie są i co mogliby jeszcze w woj- na generałów nych stanowiskach w kraju i za grani- dziwa jest tylko pierwsza część powie-
sku zrobić. wyjedzie na cą, ostatnio w Dowództwie Operacyj- dzenia. Do końca 2011 roku będzie
podobne studia nym Sił Zbrojnych. w Wojsku Polskim 125 stanowisk ge-
za granicę.
OPERACJA POŁĄCZONA W ostatniej grupie słuchaczy PSPO neralskich. Z prostego rachunku wyni-
PSPO to okazja do wzajemnego uczenia się znalazł się także jeden z bardziej do- ka więc, że generałem może zostać tyl-
i rozwoju. Pułkownicy „ładują tu intelektualne świadczonych polskich marynarzy. ko jeden z 800 żołnierzy. Pod warun-
baterie”, wykładowcy AON zaś zderzają teo- Komandor Stanisław Kania o Mary- kiem, że dostanie się na studia w AON.
rię z wiedzą oficerów przybywających z jed- narce Wojennej wie wszystko. Do Rembertowa nie trafiają już ofice-
nostek, znających realia służby. Na ogół słu- Braku żołnierskiego doświadczenia rowie „malowani”, lecz osoby, które
chacze PSPO mogą pochwalić się bogatym nie można odmówić pułkownikowi autorytet i pozycję zawodową budowa-
doświadczeniem z misji w Iraku i Afganista- Janowi Rydzowi. Wdrażał w Wojsku ły latami ciężkiej pracy. Być może nie
nie. Wielu z nich uczyło się w uczelniach za- Polskim czołgi PT-91 oraz Leopard wszyscy zostaną generałami, ale każdy
granicznych. 2A4. Zdaniem wielu fachowców, na- prędzej czy później powinien objąć
Pułkownik Jerzy Różak studiował w cze- zwisko tego oficera jest synonimem stanowisko zaszeregowane do siedem-
skiej akademii wojskowej, służył w polskich wszystkiego, co najlepsze w polskich nastej grupy uposażenia. Gdyby ich
kontyngentach w Syrii oraz Iraku. Pułkownik wojskach pancernych. Z kolei pułkow- zdolności nie zostały wykorzystane,
Adam Dłużniewski dowodził kontyngentem nik Marek Sokołowski stanowi przy- byłby to przejaw marnotrawstwa – ka-
w Libanie. Przeciwlotnik, pułkownik Mirosław kład prawdziwego ,,szturmana”. Cie- drowego i finansowego.
Na nieuzbrojony brzeg
Okręty dywizjonu stawiają zagrody
minowe oraz wożą wojsko i sprzęt.
MARZENIEM
2 DYWIZJON OKRĘTÓW TRANSPORTOWO- każdego dowódcy
-MINOWYCH – jest oddziałem taktycznym 8 Flotylli jest załoga
Obrony Wybrzeża w Świnoujściu. całkowicie
ukompletowana
i złożona
OKRĘTY – przeznaczone są do stawiania zagród z najlepszych
minowych oraz przewozów drogą morską wojsk fachowców.
i sprzętu. Umożliwiają ich załadunek oraz wyładu- Jednak dowodzić
trzeba umieć
nek na nieuzbrojonym brzegu. także wtedy,
gdy niektóre
DOWÓDCA – komandor porucznik stanowiska są
Krzysztof Zdonek. nieobsadzone.
BOGUSŁAW POLITOWSKI
P
rawy naprzód. Na rufie rzucić cumę. wodowi. Kolegów z poboru pożegnali kilka- niewiele urlopu do wykorzystania, a zawodowi
Trzy naprzód. Rzucić hol...”, na naście dni temu. 2 Dywizjon stał się w pełni mają go znacznie więcej. Dlatego ważny jest sys-
mostku ORP „Gniezno” padają ko- zawodowy. tem planowania wypoczynku, aby unikać kolizji
mendy i potężny okręt 2 Dywizjonu Kapitan Sylwester Borkowski, dowodzący urlopów z zajęciami szkoleniowymi.
Okrętów Transportowo-Minowych 8 Flotylli podczas manewrowania ORP „Gniezno”, przy- Jak mówi oficer, marzeniem każdego dowód-
Obrony Wybrzeża zaczyna oddalać się od na- znaje, że po odejściu do rezerwy żołnierzy z po- cy jest mieć załogę całkowicie ukompletowaną
brzeża portu w Świnoujściu. Prawie stumetro- boru w załodze są niewielkie braki. „Na macie- i złożoną z najlepszych fachowców. Jednak do-
wej długości i o wyporności ponad 1700 ton rzystym okręcie, ORP «Toruń» mam obecnie wodzić trzeba umieć także wtedy, gdy niektóre
jednostka, wspomagana przez mały holownik, 18 marynarzy służby zawodowej i nadtermino- stanowiska są nieobsadzone.
sprawnie manewruje w kanale portowym. wej. Wiem, że są już odpowiednie decyzje i ci
Okręt wychodzi w morze, choć można się by- nadterminowi w krótkim czasie zostaną zawodo- BEZ NIESPODZIANEK
ło obawiać, że po wcześniejszym zwolnieniu wymi. Sukcesywnie będą przychodzili na okręt W 2 Dywizjonie, jednostce wręcz wzorcowej,
do rezerwy żołnierzy służby zasadniczej za- kolejni marynarze zawodowi. Z czasem załoga która podczas niedawnej kompleksowej inspek-
równo dywizjon, jak i cała flota zostaną spara- będzie więc ukompletowana”. Kapitan wyjaśnia, cji sił zbrojnych dostała niewiarygodnie wysoką
liżowane. A jednak do tego nie doszło. że gdy wychodzi w morze, wykonuje zadania ocenę (5!), okręty obsadzone są załogami w róż-
szkoleniowe czy inne, zawsze dysponuje pełną nym stopniu, w zależności od ich ważności
ZAWODOWI I TYLKO ONI załogą. Nigdy bowiem nie jest tak, że w morze i przeznaczenia. Uczestniczący misji w rejonie
Manewry w kanale portowym, zmiana miej- wychodzą jednocześnie wszystkie jednostki dy- Zatoki Perskiej ORP „Kontradmirał Xawery
sca postoju, odbijanie od nabrzeża i przybijanie wizjonu, więc zawsze istnieje możliwość uzupeł- Czernicki”, okręt wsparcia logistycznego czy
wymagają od całej załogi dużego okrętu wielkiej nienia załóg. OORP „Lublin” i „Gniezno” mają pełną obsadę
sprawności, zgrania i szybkości w działaniu. Kil- Zdaniem kapitana Borkowskiego, do armii etatową. Są jednak i takie, na których brakuje
kunastu marynarzy zaangażowanych w trening zawodowej musimy się trochę przyzwyczaić. kilkunastu procent specjalistów różnych działów
odcumowania i cumowania to sami żołnierze za- Żołnierze służby zasadniczej mieli na przykład okrętowych.
Na
zamustrowanie
na okręty
dywizjonu czeka
w cywilu wielu
marynarzy
gotowych
do służby,
gdy będą limity
etatowe.
DO TRENINGU prowadzonego
w obszarze kontrolowanym
przez 21. i 22. ośrodki
dowodzenia i naprowadzania
Dowództwo Komponentu
Powietrznego NATO z Ramstein
przysłało samoloty walki
elektronicznej DA-20 (Falcon 20).
PIOTR LASKOWSKI
Wojenne zakłócanie
FOT. PIOTR LASKOWSKI
T
rening integrujący systemy ośrodki dowodzenia i naprowadzania lotów. „To tajemnice NATO. Nie wolno”, po-
walki elektronicznej Dowództwo Komponentu Powietrzne- wiedział jeden z pilotów.
NEWFIP 2009 (NATO go NATO z Ramstein przysłało samo- „Częstotliwości pracy poszczególnych urzą-
Electronic Warfare Force loty walki elektronicznej DA-20 (Fal- dzeń na konkretnych typach samolotów są
Integration Programme) zaangażował con 20) norweskich sił powietrznych znane, więc obie strony konfliktu wiedzą,
ponad tysiąc żołnierzy, 15 stacji ra- oraz dwa angielskie DA-20, wynajęte w jakich przedziałach pracuje ich sprzęt. Dlate-
diolokacyjnych na sześciu posterun- w firmie FR Aviation. Działały one OBSZAR go ćwiczenia w praktycznym zakłócaniu
kach, sześć dywizjonów rakietowych z 12 Bazy Lotniczej w Mirosławcu. POWIETRZNY, i przeciwdziałaniu mu są tak ważne”, wyjaśnił
w którym
OP i OPL plus 15 samolotów. Odbył Natowskim DA-20 podwieszono odbywał się pułkownik pilot Wojciech Pikuła, dowódca
się on w lipcu na obszarze północnej pod skrzydłami i kadłubem urządzenia trening 12 Bazy Lotniczej.
Polski, od Szczecina aż po Gdańsk. emitujące zakłócenia o określonej czę- w północnej
Podobne ćwiczenia są u nas organi- stotliwości. Samoloty te zajmują się i północno-
-zachodniej
NIEWIDOCZNA WALKA
zowane od 2000 roku i finansuje je elektroniczną walką grupową – stawia- Polsce, Samolot walki elektronicznej (WE) ma
NATO. Celem tegorocznych było szko- ją tak zwaną czynną osłonę radioelek- wykorzystywany sprzęt do prowadzenia walki pasywnej (rozpo-
lenie załóg lotniczych, operatorów troniczną dla większej grupy samolo- był równolegle znanie, przechwycenie informacji) i aktywnej
sprzętu radiolokacyjnego i rakietowego tów, które atakują cele naziemne: mo- przez lotnictwo (zakłócanie, dezinformacja), głównie w pa-
cywilne i nie
oraz całego systemu obrony powietrz- sty, stacje kolejowe i inne elementy zawieszano śmie fal ultrakrótkich i mikrofal. Natomiast
nej w warunkach zakłóceń elektronicz- infrastruktury nieprzyjaciela. Robią w nim lotów. samolot walki radioelektronicznej (WRE) jest
nych. Sprawdzano także możliwości to również dla własnych myśliwców tylko przekaźnikiem. Przechwycone przez nie-
wykorzystania pokładowych urządzeń po to, by zakłócić czujniki radioloka- go sygnały są kodowane i transmitowane do
walki elektronicznej oraz odporność cyjne samolotów przeciwnika. Nie- ośrodków rozpoznania na ziemi, gdzie są ana-
polskiego sprzętu na zakłócenia. stety, nie udało się nam sfotografować lizowane. Z ziemi można kierować też pracą
Do treningu prowadzonego w ob- niektórych elementów specjalistycz- nadajników zakłócających przenoszonych
szarze kontrolowanym przez 21. i 22. nego wyposażenia norweskich samo- przez takie samoloty. NATO do każdego tre-
Podniebna TRANSPORTOWIEC
C-295M z 13 Eskadry
rodzina Lotnictwa Transportowego
Na ćwiczenia ELITE
przylatują zwykle
samoloty z blisko
dwudziestu państw.
N ajwiększe międzynaro-
dowe ćwiczenia walki
radioelektronicznej ELITE
(Electronic Warfare Live Tra-
ining Exercise) odbywają się
co roku w południowych
Niemczech, w rejonie odpo-
wiedzialności CAOC-4 Mes-
stetten. Do 1995 roku spraw-
ningu wynajmuje corocznie statki powietrzne nika powietrznego. Z kolei załoga C-295M staw przeciwlotniczy używa właśnie pułapek,
od firm cywilnych. To one przenoszą zasobni- nad Centralnym Poligonem SP w Ustce odpo- dipoli i flar, by zmylić wystrzelony pocisk ra-
ki zakłócające oraz symulatory zagrożeń w wiadała na symulowane zagrożenia, stosując kietowy, aby nie trafił w samolot, tylko skiero-
podczerwieni i radiolokacji. osłonę pasywną w postaci wystrzeliwanych wał się na pułapkę.
Zorganizowanie ćwiczeń WRE nie jest jed- flar i dipoli”, wyjaśniał kierownik treningu, Obszar powietrzny, w którym odbywał się
nak proste. Przed każdym uzgadniana jest lista dowódca Centrum Operacji Powietrznych ge- trening w północnej i północno-zachodniej
urządzeń podlegających aktywnym zakłóce- nerał brygady Zbigniew Galec. Polsce, wykorzystywany był równolegle przez
niom elektronicznym. Ma to wyeliminować Wszystkie polskie samoloty użyte w ćwi- lotnictwo cywilne i nie zawieszano w nim lo-
ryzyko zakłócenia innego sprzętu, istotnego czeniach były wyposażone we flary i dipole, tów. Scenariusz ćwiczeń przewidywał dwa
dla służb działających na danym obszarze. pozwalające na prowadzenie indywidualnej wyloty w ciągu doby, więc odwzorowywał
Trzeba uzyskać też zgodę w Wojskowym Biu- obrony podczas walki radioelektronicznej. czas wojny, kiedy właśnie z taką intensywno-
rze Zarządzania Częstotliwościami (WBZCz), Załogi broniły się przed opromieniowaniem ścią przygotowuje się załogi i obsługę naziem-
które konsultuje się z cywilnym odpowiedni- swych samolotów przez radary przeciwnika ną do działań bojowych. Utrudnieniem był
kiem – Urzędem Komunikacji Elektronicznej. (i ustaleniem ich pozycji), odpalając właśnie przelot nad terenem ćwiczeń rosyjskiego sa-
Listę zaakceptowanych zadań otrzymuje na- te pułapki. molotu wojskowego z inspektorami na pokła-
stępnie ośrodek dowodzenia operacjami po- Trening zapamiętała szczególnie załoga dzie, wykonującymi misję przewidzianą
wietrznymi (CAOC-2 w Kalkar w Niem- transportowca C-295M, która na co dzień ob- w „Traktacie o otwartych przestworzach”.
czech). Dopiero wtedy uruchamiane są odpo- sługuje polskie kontyngenty wojskowe. Te Stanowisko kierowania ćwiczeniami (Cen-
wiednie procedury sojusznicze, umożliwiają- ćwiczenia były jej szczególnie przydatne, gdyż tral Tasking Cell – CTC) znajdowało się
ce sfinalizowanie ćwiczeń, w tym wynajęcie podczas lotów do stref działań wojennych mu- w 22 ODN. Podczas przerw w wylotach za-
samolotów. si skutecznie bronić się przed namierzeniem kłócaniem systemów łączności oraz naprowa-
z ziemi. „To właśnie załogi transportowców są dzania rakiet zajmowały się stacje naziemne.
TRENING SPECJALNY najbardziej narażone na działanie środków lot- „To był świetny trening także dla 22 Ośrodka
Podczas lipcowego treningu lotnictwo tak- niczych małego, średniego i dużego zasięgu”, Dowodzenia i Naprowadzania w Bydgoszczy.
tyczne rozegrało siedem epizodów. „Piloci komentował generał Galec. Lotnicy transpor- Po raz kolejny okazało się, że radzimy sobie
F-16 i MiG-29 wykonywali loty w warunkach towców są więc rutynowo szkoleni w użyciu podczas międzynarodowych ćwiczeń”, oce-
zakłóceń elektronicznych i przeciwdziałali sa- środków obrony radioelektronicznej. Na przy- niał pułkownik Mirosław Łusiarczyk, dowód-
molotom Su-22, odgrywającym rolę przeciw- kład załoga brana na cel przez rakietowy ze- ca ośrodka.
BOGUSŁAW POLITOWSKI
D
ziewiętlice to mała miejsco- „Najważniejszy jest dla nas most. nych przez powódź mostów szybko
wość na południowym zacho- W TEGOROCZ- Nie możemy usuwać zniszczeń, ułożyła przeprawy pontonowe.
dzie kraju, w gminie Paczków. NYCH AKCJACH przyjmować pomocy. Idą żniwa, Minister Bogdan Klich zareagował
POWODZIOWYCH
Sto sześćdziesiąt cztery zabu- a kombajny nie mogą wyjechać na telewizyjny apel pani sołtys. 13 lip-
ze Śląskiego
dowania i 530 mieszkańców Okręgu w pole. Ciągniki nie przewiozą ze- ca w wiosce pojawili się wojskowi sa-
dzieli na dwie części spokojna zazwyczaj Wojskowego branego zboża”, apelowała do ludz- perzy na rekonesans. Trzy dni później
rzeczka Świdna. W ostatnich dniach czerwca zaangażowanych kich sumień na telewizyjnej antenie rozpoczęto pracę. 18 lipca w godzi-
było około
podczas obfitych opadów deszczu płytki stru- 190 żołnierzy
sołtys wioski Czesława Bochniarz. nach popołudniowych pierwsze po-
myk okazał się nadzwyczaj groźny. Zalane i pracowników Energiczna emerytowana kasjerka jazdy mogły przejechać przez nowy,
budynki mieszkalne i gospodarcze, kościół, wojska oraz PKP, przerażona ogromem znisz- wypożyczony wiosce przez wojsko
przedszkole, wiejski dom kultury i siedziba 80 jednostek czeń, groziła wręcz za pośrednic- i należycie ustawiony, most.
specjalistyczne-
ochotniczej straży pożarnej, a co najgorsze, go sprzętu
twem mediów, że jeśli nasze władze Rolnikom oraz mieszkańcom wio-
uszkodzony jedyny w wiosce most i dwie wojskowego. nie pomogą, to poprosi o pomoc ar- ski odbudowującym obejścia po po-
kładki, to tylko część zniszczeń, które wyrzą- mię czeską, która w swoim znisz- wodzi pomogli żołnierze i pracowni-
dził żywioł. czonym rejonie w miejsce zerwa- cy 6 Ośrodka Przechowywania
C O M M E N T
Porucznik JAROSŁAW
KUMALA jest oficerem
sekcji prasowej
dowództwa ŚOW.
H
istoria ta to typowy przykład legle odbywały się w mieście”, tłumaczy Beata i środków ratowniczych. W tym czasie mogły-
bezmyślności turystów spędza- Ławrysz, specjalistka Wydziału Poszukiwania by one być użyte do ratowania rzeczywiście
jących czas nad morzem. Mo- i Ratowania Życia Szefostwa Ratownictwa zagrożonych ludzi. Z reguły to rodziny, naj-
tolotniarz miał powiadomić or- Morskiego Marynarki Wojennej. bliższe otoczenie lub anonimowi obserwato-
ganizatorów lotów o lądowa- rzy alarmują ratowników, sam zainteresowany
niu. Nie zrobił tego. Tym samym w stan goto- BEZTROSKA TURYSTY wykazuje bowiem dużą beztroskę”, wyjaśnia
wości postawił policję, śmigłowiec lotniczego Tego typu historie zdarzają się częściej. Rok komandor porucznik Piotr Gawron, szef
pogotowia ratunkowego, straż pożarną i śmi- temu dyżurna służba operacyjna ratownictwa ośrodka ratownictwa morskiego Centrum
głowiec ratowniczy Marynarki Wojennej. MW dostała od Morskiego Ratowniczego Operacji Morskich.
Lotnik został szybko zlokalizowany przez Centrum Koordynacyjnego w Gdyni informa-
policję dzięki włączonemu telefonowi komór- cję o zaginięciu windsurfingowca w Zatoce WEŹ TELEFON
kowemu, którego jednak nie odbierał. System Puckiej, w okolicach Kosy Rewskiej. Śmigło- Nie każdy przejaw bezmyślności kończy się
służb trójmiejskich i ratownictwa morskiego wiec Marynarki Wojennej wystartował na po- jednak szczęśliwie, tak jak w historiach wcze-
został więc uruchomiony tak zwanym fałszy- szukiwanie mężczyzny. Okazało się, że turysta śniej opisanych. Ratownicy z Marynarki Wo-
wym alarmem w okresie, kiedy przez Gdynię był bezpieczny. Zmienił tylko plany związane jennej rocznie biorą udział w około 25 akcjach
przewijało się dziennie około miliona ludzi. z miejscem, w którym miał tego dnia zakoń- ratowania cywilów. Leszek Siudut, specjalista
„Gdyby nie lekkomyślność tego człowieka, czyć surfowanie. „Osoby, które wypływają Wydziału Poszukiwania i Ratowania Życia Sze-
służby mogłyby się skoncentrować na wsparciu w morze, często nie pamiętają, aby informo- fostwa Ratownictwa Morskiego MW, zwraca
organizatora przy dwóch wielkich gdyńskich wać najbliższe otoczenie o tym, co robią uwagę na to, że amatorzy sportów wodnych po-
imprezach: The Tall Ships’ Races 2009 oraz i gdzie się znajdują. A taka informacja pozwo- winni zabierać ze sobą telefony komórkowe.
Heineken Open’er Festiwal 2009, które równo- liłaby uniknąć nieuzasadnionego użycia sił „Telefon trzeba włożyć do wodoszczelnego
TOMASZ GOS
P
stować w najskromniejsze nawet środki o przeczytaniu „PZ” z 29 czerw- wała fundamenty naszego miasta jako
bezpieczeństwa, takie jak kamizelka ase- ca byliśmy niemile zaskoczeni swojej stolicy”.
kuracyjna. Należy ją zakładać dziecku za- artykułem Pana autorstwa „Do- Szanowny Panie Redaktorze, chciałbym
wsze, gdy jest ono w pobliżu wody lub na kąd Litwini wracają”. Szczerze mówiąc, jeszcze przytoczyć słowa innego wybitne-
łodzi, w kajaku, pontonie albo na jachcie. zawarte w nim treści mogą być odebra- go przedstawiciela polskiego narodu
Ważne jest, by była odpowiednia do wagi ne na Litwie jako usiłowania „starszego – Michała Römera, napisane w odpowie-
oraz wzrostu dziecka; taka informacja brata”, żeby pouczać „młodszego”. dzi na wspomniane przemówienie
znajduje się na kamizelce. „Na Bałtyku Uważam, że próba nie jest zbyt udana, Piłsudskiego. Ustosunkowując się do za-
szczególnie niebezpieczna jest tak zwana gdyż w artykule znajduje się sporo nie- jęcia Wilna, Michał Römer pisał między
fala powracająca. Jest to dość duża masa ścisłości oraz nieprawdziwych ocen. innymi: „(...) ironią losów Wilna i Twoich
wody, która po odbiciu się od brzegu wra- Chciałbym zwrócić Pana uwagę na stwier- własnych, Panie, jest ten fakt, że zostało
ca w kierunku morza. Potrafi porwać do- dzenie dotyczące tysięcy ludzi „zabitych to wypowiedziane na uroczystości wydar-
rosłego człowieka stojącego w wodzie, przez Litwinów ze swastyką i piszczelami cia Wilna Litwie przez Polskę”. Michał
nie mówiąc już o dzieciach”, tłumaczy na czapkach, uzbrojonych w radzieckie Römer kierował pod adresem Marszałka
komandor Wiesław Wilk, szef Ratownic- karabiny”. Czytelnik nieznający bliżej hi- ostrzeżenia: „Nie zwyciężysz Panie
twa Morskiego Marynarki Wojennej. storii Litwy może odnieść wrażenie, że nie i w dziejach Litwy, nie zapiszesz się zgło-
była ona okupowana przez nazistów, lecz skami imion wielkich bohaterów, o ile...
że sami Litwini organizowali masowe Wallenrodem jesteś! O ile nim nie jesteś
mordy. Nikt nie neguje faktu, że, niestety, – dzieło, które tworzysz w Wilnie, nie jest
byli ludzie narodowości litewskiej kolabo- ani wielkim, ani Twoim. Jest ono dziełem
rujący z hitlerowcami, biorący udział w ak- przemocy i panowania, dziełem elemen-
cjach mordowania przedstawicieli róż- tarnego nacjonalizmu Polski”. Prorocze
nych narodów. Chciałbym jednak zazna- okazały się też słowa: „Wilno – Litwy dzieło
czyć, że zjawisko kolaboracji występowa- i Stolica – jest i pozostanie takim, co wiel-
ło we wszystkich okupowanych przez na- ka wola pokoleń i narodu stworzyła: wszel-
zistów krajach Europy. Naród litewski kie kombinacje przeciwne runą, wszelkie
oraz jego przywódcy potępili czyny roda- usiłowania spekulacyjne sfabrykowania
Zasady bezpiecznego ków, których ręce skalała krew niewin-
nych ludzi podczas II wojny światowej.
innej natury Wilna drogą aktu wcielenia,
uchwały «Sejmu» (…) skruszą się jak nie-
grozi ci hipoter- Obserwuj siłę możemy, nie ręką polską, lecz podczas szałka Józefa Piłsudskiego oraz list od-
mia (wychłodzenie wiatru, temperaturę wielkich wysiłków narodu litewskiego, gdy powiedź Michała Römera.
organizmu). powietrza i ciśnienie. ten znajdował się w otwartej walce z ca-
Naucz się dobrze pływać. Zawsze noś przy sobie łym otaczającym światem, nie wyłączając Ambasador Republiki Litewskiej
Twoje wysportowanie i ogól- zabezpieczony przed działa- Polski. Niezwykła wota wielkich bohate- w Polsce EGIDIJUS MEILUNAS
na tężyzna fizyczna przyda- niem wody telefon w po- rów Litwy pogańskiej, którzy wtedy budo- OD REDAKCJI:
dzą się w oczekiwaniu na krowcu lub wodoodporny. wali wielkie państwo od morza do morza, Gerbiamas pone! Ekscelencija!
przybycie pomocy. Zapisz w nim numer ratun- od murów osławionej Moskwy, aż hen po Akivaizdžiai. Oczywiście.
Poznaj lokalne warunki po- kowy 0 601 100 100 i ad- brzegi szarej Wisły, wola wielkich rycerzy, Pagarbiai
godowe. Upewnij się, że jest res portalu 601100100.pl wielkich również w historycznych sporach
bezpiecznie. Jeśli usłyszysz „Bezpiecznie nad wodą”. Witolda i Jagiełły – wzniosła mury, zbudo- MAREK SARJUSZ-WOLSKI
WYMIANA POGLĄDÓW
Pierwszego dnia targów zaplanowano
Już za miesiąc odbędzie się XII edycja Międzynarodowego Salonu I Krajową Debatę „Sposoby finansowania
Przemysłu Obronnego w Kielcach – jednej z najważniejszych i konkurencyjność polskiego przemysłu
i największych wystaw branży wojskowej w Europie. obronnego”, której organizatorem będzie
T
Magazyn Wojskowy „Armia” (sala CK2).
egoroczne targi, zapla- nia, sprzęt zarówno dla Państwowej Na ten dzień zaplanowano również konfe-
nowane na 31 sierpnia Straży Pożarnej, służb Obrony Cy- rencję „Koncepcja obrony przeciwlotniczej
– 3 września, zostaną wilnej Kraju, jak i specjalistyczny i przeciwrakietowej terytorium Polski”,
objęte patronatem dla Straży Granicznej i Policji. zorganizowaną przez Bumar i miesięcznik
Bogdana Klicha, szefa resortu Firma Niewiadów wystawi swój „Raport WTO” (Centrum Konferencyjne
obrony narodowej, który według najnowszy poduszkowiec, a ZM TK, sala CK1).
planów organizatorów oficjalnie je Mesko najnowsze rakiety do samo- Drugiego dnia Międzynarodowego Salo-
otworzy i weźmie udział w spe- lotów oraz śmigłowców. Nie zabrak- nu Przemysłu Obronnego Redakcja Woj-
cjalnie zorganizowanej konferencji nie również krajowych propozycji PONAD skowa („Polska Zbrojna”) zorganizuje
prasowej. Salon tradycyjnie już pojazdów patrolowo-interwencyj- 30 PROCENT w Centrum Konferencyjnym TK (sala CK2)
wspierają także resorty spraw we- nych oraz innego sprzętu potrzebne- wystawców debatę ,,Możliwości krajowego przemysło-
salonu to firmy
wnętrznych i administracji, skarbu go polskim żołnierzom w Afgani- wego potencjału obronnego w aspekcie wy-
i koncerny
państwa, gospodarki, nauki i szkol- stanie, między innymi gogli nokto- zagraniczne. magań pola walki”. W dniu służb podle-
nictwa wyższego, a także Krajowa wizyjnych, dalmierzy lornetkowych głych MSWiA przewidziano między inny-
Izba Gospodarcza oraz Polska Izba i lornetek noktowizyjnych, syste- mi konferencję naukową „Uwarunkowania
Producentów na Rzecz Obronno- mów kierowania ogniem z kamera- i konsekwencje profesjonalizacji Sił Zbroj-
ści Kraju. mi termowizyjnymi, produkowa- nych RP”. Jej organizatorem będzie Wyż-
nych przez Przemysłowe Centrum sza Szkoła Ekonomii i Prawa imienia pro-
NOWOCZESNE Optyki oraz innych najnowszych fesora Edwarda Lipieńskiego w Kielcach
TECHNOLOGIE systemów termowizyjnych. (sala G2+G3).
Wystawie towarzyszą Między- Na MSPO swojej szansy na W ramach targów odbędzie się także uro-
narodowe Targi Logistyczne współpracę z wojskiem szuka rów- czystość wręczenia Defenderów oraz wy-
– LOGISTYKA, podczas których nież mnóstwo mniejszych firm różnień i nagród specjalnych. Nagroda ta
można obejrzeć najnowsze wzory sprzedających specjalistyczne ma- przyznawana jest wystawcom najlepszego
umundurowania służb podległych teriały, narzędzia, chemię, kable sprzętu dla wojska i służb policyjnych za
MSWiA, racje żywnościowe przy- i urządzenia. wyroby wyróżniające się oryginalnością
gotowane na czas kryzysu oraz dłu- i nowatorstwem myśli technicznej. Podczas
gotrwałych działań w polu walki, TRADYCJA I PRESTIŻ ubiegłorocznego MSPO wyróżnienie to
urządzenia do przygotowywania po- Salon jest imprezą o wyjątko- otrzymało 11 firm, między innymi
siłków, przechowywania i transpor- wym znaczeniu także dlatego, że AMZ-Kutno Sp. z o.o.; TELDAT Sp. J. za
tu żywności, urządzenia i materiały daje pełny przegląd ofert świato- wóz dowodzenia Żubr WD, Hertz Systems
medyczne, systemy łączności i in- wych koncernów w branży militar- Sp. z o.o. za wojskowy odbiornik nawigacji
formatycznego wsparcia dowodze- nej. Wśród wystawców MSPO znaj- satelitarnej HGPST Model T.
Na zawodowego
PRAWNICY ODPOWIADAJĄ, W JAKI SPOSÓB I NA JAKICH
ZASADACH ŻOŁNIERZ NADTERMINOWY MOŻE ZOSTAĆ
ŻOŁNIERZEM ZAWODOWYM.
Czy można ubiegać się o zakończenie żołnierzy zawodowych oraz niektó- cje albo umiejętności przydatne
służby nadterminowej i przyjęcie do służby rych innych ustaw nie likwiduje nad- w danym korpusie osobowym
zawodowej? Mam podpisany dwuletni kon- terminowej zasadniczej służby woj- (w przypadku szeregowych).
trakt na służbę nadterminową, zajmuję skowej. Żołnierze ci będą mogli być wyzna-
stanowisko kierowcy-operatora stacji do- W przepisach tego aktu prawnego czeni na stanowiska służbowe za-
wodzenia. Czy jeśli przejdę do służby zawo- przewidziano, że podoficerowie szeregowane do stopnia etatowego
dowej, będę szeregowym zawodowym, czy i szeregowi, którzy 31 grudnia 2009 równego lub bezpośrednio wyższego
starszym szeregowym zawodowym? roku będą odbywali nadterminową od posiadanego stopnia wojskowe-
Zgodnie z obowiązującymi przepisami do zasadniczą służbę, spełniający wy- go w danym korpusie kadry zawodo-
zawodowej służby wojskowej w korpusie sze- magania określone w ustawie wej Sił Zbrojnych Rzeczypospolitej
regowych zawodowych może być powołany z 11 września 2003 roku o służbie Polskiej.
między innymi żołnierz nadterminowej zasad- żołnierzy zawodowych (Dziennik W przypadku natomiast, gdy wspo-
niczej służby, z ukończonym co najmniej gim- Ustaw z 2008 r. nr 141, poz. 892, mniani żołnierze nadterminowej za-
nazjum i przygotowaniem zawodowym, jeżeli nr 206, poz. 1288 i nr 208, sadniczej służby wojskowej nie za-
ma kwalifikacje przydatne w korpusie osobo- poz. 1308 oraz z 2009 r. nr 26, wrą takiego kontraktu, będą odby-
wym, w którym ma pełnić zawodową służbę. poz. 157) do powołania do zawodo- wać nadal nadterminową zasadni-
Żołnierz odbywający nadterminową zasadni- wej służby w korpusie podoficerów czą służbę wojskową na dotychcza-
czą służbę mający stopień starszego szere- zawodowych albo w korpusie szere- sowych zasadach do upływu okresu,
gowego może zostać powołany do zawodo- gowych zawodowych, mają się stać na jaki się zgłosili do tej służby,
wej służby na stanowisko zaszeregowane do od 1 stycznia 2010 roku żołnierza- z uwzględnieniem przepisów jej do-
stopnia etatowego starszego szeregowego ŹRÓDŁO PRAWA: mi zawodowymi pełniącymi czynną tyczących obowiązujących 31 grud-
i pełnić tę służbę w tym stopniu. artykuł 10 służbę jako służbę kontraktową; od- nia 2009 roku.
Natomiast żołnierz odbywający nadtermino- punkt 3 litera b powiednio w korpusie podoficerów
wą zasadniczą służbę wojskową mający sto- ustawy zawodowych, albo w korpusie szere-
z 11 września
pień szeregowego może zostać powołany do 2003 roku o służ- gowych zawodowych, pod warun- NOWOŚCI PRAWNE
zawodowej służby na stanowisko służbowe bie wojskowej kiem zawarcia w terminie do W „Dzienniku Ustaw” nr 94 z 2009
zaszeregowane do stopnia etatowego szere- żołnierzy zawodo- 31 stycznia 2010 roku kontraktu na roku ukazało się rozporządzenie mi-
wych (Dziennik
gowego i pełnić tę służbę w tym stopniu, pełnienie służby kontraktowej. nistra obrony z 9 czerwca 2009 ro-
Ustaw z 2008 r.
bądź na stanowisko służbowe zaszeregowa- nr 141, poz. 892, Oznacza to między innymi, że wspo- ku w sprawie szczegółowych warun-
ne do stopnia etatowego starszego szerego- nr 206, mniani żołnierze będą skierowani ków i trybu korzystania przez żołnie-
wego i zostać mianowany na ten stopień. poz. 1288 do wojskowych komisji lekarskich rzy zwolnionych z czynnej służby woj-
i nr 208,
w celu ustalenia zdolności fizycznej skowej, a także małżonków oraz
poz. 1308 oraz
Według ustawy, która ma wejść w życie z 2009 r. nr 26, i psychicznej do pełnienia zawodo- dzieci pozostających na utrzymaniu
1 stycznia 2010 roku, nie będzie służby nad- poz. 157). wej służby. Ponadto z wojskowej pra- żołnierzy, którzy zaginęli lub ponieśli
terminowej. Z tego co wiem, każdy nadtermi- cowni psychologicznej muszą mieć śmierć w związku z wykonywaniem
nowy automatycznie (po wyrażeniu zgody) sta- orzeczenie o braku przeciwwskazań zadań służbowych, z pomocy w pod-
nie się żołnierzem zawodowym. Na jakiej za- do pełnienia zawodowej służby. Mu- noszeniu kwalifikacji, przekwalifiko-
sadzie będzie to się odbywało? Co z egzami- szą też mieć ukończoną szkołę śred- waniu, doradztwie zawodowym lub
nami z wuefu, co z komisją lekarską? nią (w przypadku podoficerów) lub pośrednictwie pracy (poz. 778).
Uchwalona 24 kwietnia 2009 roku usta- co najmniej gimnazjum i posiadać Powyższy akt prawny wszedł w życie
wa o zmianie ustawy o służbie wojskowej przygotowanie zawodowe, kwalifika- 3 lipca 2009 roku.
A
A VIP go
ORT
ESK skazane ejsca
i
do w niem m
zada dynku.
w bu
Ostry
prowizowanymi ładunkami wybucho-
wymi, a także ochrony i eskortowania
VIP-ów w razie zagrożenia. Podobne szkolili się pod okiem byłych żołnierzy GROM-u.
zajęcia, tyle że w terenie miejskim, od-
były się na poligonie w wędrzyńskim
Centralnym Ośrodku Zurbanizowanym
„Nowy Mur”.
MAGDALENA GOLISZEK
STRZELEC
WYBOROWY
wyposażony
w 7,62 mm
TRG SAKO
ubezpiecza
wejście
do budynku.
Uwaga!
Niezawodny element
Posiedzieć
przy żubrze bezpieczeństwa
Podróż do Mińska,
Baranowicz lub Lidy
wymaga starannych Generał pułkownik LEONID MALCEW,
przygotowań. minister obrony Republiki Białorusi, specjalnie
J azda pociągiem z Warszawy
do Mińska zajmuje dziesięć
dla „Polski Zbrojnej” mówi o polityce swojego
godzin. Zbliżenia nie ułatwiają kraju względem sąsiadów, białoruskich siłach
skomplikowana procedura wi-
zowa, szczelna granica Unii Eu- zbrojnych oraz cywilnej kontroli nad armią.
ropejskiej czy konieczność wy-
K
miany podwozi wagonów ze
względu na szerszy rozstaw ażde państwo, również nasze, buduje formacji bezpieczeństwa wojskowego, stosow-
szyn. Trudno kupić w polskich swoją armię w sposób adekwatny do nej do militarnego zagrożenia państwa. Jest to
kantorach białoruskie ruble. sytuacji wewnętrznej oraz panującej podstawa naszej doktryny wojennej. Staje się to
Wspólna historia, trudna i po- w jego otoczeniu. Stosujemy rozwią- prawem i dotyczy każdego obywatela Białorusi.
gmatwana, przechodzi na zania odpowiadające naszym interesom, wa- Nasza doktryna jest jawna i ogólnodostępna.
wskroś przez wsie, rodziny, runkom ekonomicznym oraz naszej narodowej Nie mamy tajemnic. Jej obronny charakter za-
miasta i koszary. Podobnie jak mentalności, która z punktu widzenia sił zbroj- kłada, że nikogo nie postrzegamy jako ewentu-
teraźniejszość… O czym za- nych jest niezwykle istotna. Oczekuje się od nas alnego przeciwnika. Przewiduje także minimali-
świadczyć może taki dialog: często, że zrobimy to, co inni uważają za dobre zowanie i eliminowanie źródeł zagrożenia mili-
„Wiecie, że nasza Puszcza i prawidłowe. tarnego. Budujemy jedynie systemy obronne.
Białowieska jest na czwartym Często taki sposób myślenia przeszkadza nam Stworzyliśmy wojska obrony terytorialnej, któ-
FOT. STUDIO IWONA/ISW
miejscu w rywalizacji na nowe we wzajemnym zrozumieniu. Sposób konstruo- rych nie było w czasach Związku Radzieckiego.
gać?
siedem cudów świata?” wania sił zbrojnych jest bowiem wewnętrzną Przeznaczone są one do obrony i ochrony lud-
„Nasza też!” sprawą kraju. Każde państwo buduje armię do- ności oraz obiektów istotnych z punktu widze-
„To może chodzi o naszą wspól- stosowaną do własnych potrzeb, wynikających
ną puszczę?” z priorytetów bezpieczeństwa i uwarunkowań
ekonomicznych. Dlatego wskazywanie nam
z zewnątrz, co jest dla nas właściwe, uwa-
domów („Masowe budownictwo mieszkań żam za niezręczne.
– priorytetowym zadaniem państwa!”), meble,
transformatory, opony Belshina, tkaniny Kam- BEZ TAJEMNIC
bol, lodówki Atlant, odkurzacze Horyzont, ob- Białoruś, która prowadzi pokojową poli-
rabiarki Krasnyj Boriec (reklamowane jako tykę, jest pewnym i niezawodnym ele-
„podstawa gospodarczego bezpieczeństwa pań- mentem współczesnego bezpieczeń-
stwa”), no i traktory Bielarus, kombajny Gom- stwa europejskiego. Odrzucamy wojnę
sielmasz, spychacze Amkodor, autobusy MAZ jako instrument polityki zagranicznej.
i na samym końcu wielkogabarytowe wywrotki Żadne państwo nie jest dla nas poten-
Biełaz. Właśnie zamykające paradę takie mon- cjalnym przeciwnikiem. Białoruś myśli
strum ważące 90 ton zebrało od publiczności o bezpieczeństwie kategoriami obrony
największe oklaski. A oferta przemysłu sugero- narodowych interesów w warun-
wała samowystarczalność kraju. kach możliwej trans-
To flirt z najbardziej ludzką potrzebą równa-
nia się z innymi. A jeśli sam nie możesz po-
chwalić się lepszym samochodem i domem za
miastem, to oklaskujesz spikera, obwieszczają-
cego rozmodlonym głosem, że białoruskie to-
wary znane i cenione są na całym świecie,
a niewiele krajów potrafi wygrać z białoruskimi
sportowcami. Lecz próżno czekać na wspo-
FOT. STUDIO IWONA/ISW
N a cmentarzu w Hajnówce
21 czerwca 2009 roku odsło-
nięto pierwszy po dziesięcioleciach
towarzyszyła pogrzebowi szesna- będzie miał dla niego wymiar
stu żołnierzy ekshumowanych niezwykle osobisty.
w pobliskiej wsi Wojszki. W uro- Na obelisku jednej z żołnierskich
ny światowej. „To wspaniałe uczu-
cie po tak wielu latach odnaleźć
bliski grób. Jeśli badanie doku-
pomnik żołnierzy Armii Czerwonej czystości wziął udział stojący na mogił cmentarza w Hajnówce mentów rozwieje wątpliwości co
na polskiej czele oficjalnej białoruskiej dele- widnieje nazwisko: major Nikołaj do inicjału imienia ojca, będzie
ziemi. Ce- gacji sekretarz stanu w minister- Anisimow. Wiele faktów wskazu- prawdziwa radość”, zwierza się
remonia stwie obrony Republiki Białorusi je, że spoczywa tam dziadek ge- generał Anisimow.
do spraw polityki wojskowej nerała Aleksandra Anisimowa, Pomoc w dotarciu do archiwal-
generał major Aleksander który wiosną 1941 roku służył nych dokumentów zaoferowali
Anisimow. Nie
Anisimow w Armii Czerwonej na sekretarz Rady Pamięci Ochrony
spodziewał się, że Sekretarz stanu Białostocczyźnie. Je- Walk i Męczeństwa Andrzej
w ministerstwie
przyjazd do Polski go losy nie były zna- Przewoźnik oraz burmistrz Haj-
obrony Republiki
Białorusi do spraw ne rodzinie od pa- nówki Anatol Ochryciuk. Sprawą
polityki wojskowej miętnego lata 1941 obiecali zająć się również przed-
generał major roku, kiedy to starły stawiciele ambasady Federacji
Aleksander Anisimow.
się dwie potęgi II woj- Rosyjskiej w Polsce.
nia bezpieczeństwa państwa. Siły te nie są fi- mieliśmy żadnych dokonań. Przykładem jest
zycznie przygotowane do prowadzenia działań szkolenie lotników. Osiągnęliśmy już w tej dzie-
zaczepnych. dzinie poziom wyższy od tego, który był w daw-
Siły zbrojne Republiki Białorusi są podstawą na- nym Związku Radzieckim. Od czterech lat szko-
rodowego systemu bezpieczeństwa. Mają gwa- limy pilotów III klasy.
rantować militarne bezpieczeństwo państwa Zasadnicza służba wojskowa, oparta na pobo-
we wszystkich warunkach polityczno-wojsko- rze powszechnym, oraz szkolenie rezerwistów
wych, bez względu na sytuację strategiczną. pozostają głównymi sposobami pozyskiwania
I tak jak w każdym państwie, są instrumentem i przygotowania kadry zawodowej Armii Białoru-
naszej polityki. Siły zbrojne nie są jednak narzę- skiej. Nie zamierzamy odchodzić od powszech-
dziem prowadzenia wojny. Ich zadaniem jest nej zasadniczej służby wojskowej. Nie oznacza
niedopuszczenie do niej i przeciwdziałanie pró- to jednak, że jesteśmy przeciwni armii profesjo-
bom wywołania konfliktu zbrojnego. Głównym nalnej. Mamy program pozyskiwania żołnierzy
kierunkiem działania armii jest stałe monitoro- służby kontraktowej i zawodowej. Na stanowi-
wanie sytuacji pod kątem zagrożeń militarnych skach wymagających specjalnych umiejętności
w taki sposób, by nie dopuścić do ich prze- służą żołnierze zawodowi.
kształcenia się w stan realnego zagrożenia na- Sektor obronny gospodarki zapewnia produkcję
szego państwa wojną. na potrzeby sił zbrojnych oraz modernizację
uzbrojenia i techniki wojskowej na poziomie
GŁĘBOKA REFORMA standardów światowych, wykorzystując poten-
Republika Białorusi nadal będzie umacniać cjał naukowo-techniczny i przemysłowy Białoru-
wojskową organizację państwa i sił zbrojnych, si. Przykładem ilustrującym taki stan rzeczy są
prowadzić pokojową politykę międzynarodową, sektory lotniczy, obrony przeciwlotniczej, rozpo-
rozwijać wojskowo-techniczną współpracę ze znania i walki radioelektronicznej, systemów
swym strategicznym partnerem Federacją Ro- przeciwpancernych oraz inżynieryjnych. Od
syjską, państwami-stro- 1992 roku do dziś
nami OBWE oraz Wspól-
Odrzucamy wojnę białoruska armia
FOT. TOAMASZ SZULEJKO
pododdziały (ze 120 Gwardyjską Samodzielną
Brygadą Zmechanizowaną, w której swego cza-
su służył), a także czołgi, bojowe wozy piecho-
ty, haubice, rakiety i samoloty MiG-29 oraz
Su-27 miały być potwierdzeniem słów lidera.
Wychowywani są dla armii i służby („Biało-
ruska armia – prawdziwa siła potrafiąca bronić
pokojowego trudu swych obywateli”). Nie ma,
jak w Rosji, łapanek poborowych. Tylko jeden 250 TYSIĘCY
na dziesięciu zakwalifikowanych przez komisję MIŃSZCZAN
szczerze, z dumą
lekarską założy mundur. Dowódcy mają prawo i radością
wyboru kandydatów na szeregowych. Matki, oklaskiwało
zrzeszone w oficjalnych komitetach, są jakby widowisko
związkiem zawodowym żołnierzy; mogą od- będące demon-
stracją siły
wiedzać jednostki, wyjaśniać skargi i interwe- sześćdziesięcio-
niować. Ogromną popularnością cieszą się let- tysięcznej armii
nie obozy wojskowe organizowane w kosza- białoruskiej.
rach. Przez trzy tygodnie, pod komendą emery-
towanych oficerów, chłopcy i dziewczęta odby-
wają podstawowe szkolenie piechoty zmotory-
zowanej. Chociaż nikt nie pyta, oficerowie sami
FOT. STUDIO IWONA/ISW (3)
Suworowcy
Aleksander Suworow był twórcą
rosyjskiej sztuki wojennej opartej
na masie i przestrzeni.
D efiladę z okazji Dnia Niepodległości
otwierali wychowankowie Mińskiej Su-
worowskiej Szkoły Wojskowej. Jej patro-
dzieckiego utworzono szkołę, która we
wrześniu 1953 roku przyjęła pierwszych
kandydatów. Do dziś mury Mińskiej Suwo-
nem jest feldmarszałek Aleksander rowskiej Szkoły Wojskowej opuściło 11 ty-
Suworow. Ten sam, który stłumił po- sięcy wychowanków. Ponad 30 z nich
wstanie kościuszkowskie. osiągnęło najwyższe stanowiska służbowe
Są przyszłością białoruskiej armii. Su- w białoruskiej armii. Należy do nich obecny
worowcy uczą się w państwowym minister obrony generał pułkownik Leonid
ośrodku dydaktyczno-wychowawczym Malcew.
w Mińsku. Szkoła jest ogólnokształcącą Od 2002 roku nauka w szkole trwa pięć
placówką oświatową, przygotowującą swych lat. Przygotowuje suworowców do podej-
absolwentów do studiów wyższych w aka- mowania świadomych i w pełni dojrzałych
demii wojskowej oraz uczelniach o profilu decyzji o dalszym przebiegu drogi zawodo-
wojskowym lub związanym ze służbą cywil- wej. Kadra szkoły skupia się na kształtowa-
ną w administracji państwowej. Suworow- niu w chłopcach cech osobowościowych,
cami zostają dwunastoletni chłopcy, obywa- umożliwiających dalszą naukę w uczel-
tele Republiki Białorusi. Po spełnieniu kryte- niach wojskowych.
riów zdrowotnych i psychologicznych do Program nauczania jest taki jak w białoru-
szkoły mogą być przyjęci bez egzaminów sy- skich cywilnych szkołach ogólnokształcą-
nowie żołnierzy zawodowych oraz funkcjo- cych. Dodatkowo suworowcy przyswajają
nariuszy innych służb państwowych. wiedzę z zakresu szkolenia taktycznego,
Początki placówki sięgają 1952 roku. Na ogniowego, historii wojskowości, etyki, re-
mocy decyzji rady ministrów Związku Ra- toryki, a nawet tańca.
czerwonoarmiści przeszli na ich stronę. Dowo- przestępstw. Gotowość do obrony państwa cywilem, czy wojskowym. Problem polega na
dzeni byli przez byłego porucznika Armii Czer- sprawdzamy podczas regularnie prowadzo- skuteczności nadzoru innych organów kon-
wonej Grigorija Wasiurę. Ale to burzy jasność nych kompleksowych ćwiczeń operacyjnych, trolnych państwa nad wojskiem. Minister jest
przekazu. Podział na czarne i białe jest łatwiej- operacyjno-taktycznych oraz dowódczo-szta- elementem systemu kierowania siłami zbroj-
szy do nauczenia i przyswojenia. Oficjalne sta- bowych, w które angażujemy rezerwistów. nymi. To rozwiązanie nie zależy od rodzaju
nowisko władz opiera się bowiem (być może Dawniej główny cel polegał na szkoleniu ubioru. Zależy ono od prawa.
podświadomie) na podtrzymywaniu radzieckiej wojsk i sztabów. Obecnie skupiamy się na My wypełniamy wolę parlamentu. Głównodowo-
symboliki i retoryki. „Baćka” nie mógł wymy- ocenie prawidłowości kierunków rozwoju sił dzącym siłami zbrojnymi jest prezydent republi-
ślić nic innego, bo niczego oryginalnego nie zbrojnych. Służy to również racjonalizacji ki. Istnieją także liczne organizacje społeczne:
znał. Jeżeli jednak zdefiniował sobie, że dla kosztów szkolenia. Komitet Matek Żołnierzy, Związek Oficerów i in-
własnej siły konieczna jest jedność moralno- W 2005 roku zatwierdzony został plan budowy ne. Uczestniczą w całokształcie życia wojska.
-polityczna narodu, to jasne, że nie ma miejsca i rozwoju sił zbrojnych na lata 2006–2015 Rozwinięty jest system zebrań oficerskich. Każ-
na niuanse. oraz odpowiadający mu państwowy program dy oficer jest członkiem zebrania. Jeśli ono wy-
A jednak jego najbliższe pragmatyczno-tech- uzbrojenia. Określiły one parametry technicz- klucza żołnierza ze swych szeregów, minister
nokratyczne otoczenie zaczyna boleśnie odczu- ne sprzętu i struktury organizacyjno-funkcjo- podpisuje decyzję o zwolnieniu ze służby woj-
wać ów „tupik”, czyli ślepą uliczkę. Kształtują- nalne wojsk. Wskazały kierunki rozwoju rozpo- skowej. Wykluczenie następuje z przyczyn natu-
ce się białoruskie elity zapewne nie zadowolą znania wojskowego oraz walki radioelektro- ry moralnej i etycznej oraz w wyniku jaskrawego
się w przyszłości uproszczoną wersją polityki nicznej i obrony przeciwlotniczej. Plany zawie- naruszenia kodeksu honorowego.
historycznej, datowaną od 3 lipca 1944 roku. rały konkretne rozwiązania do 2010 roku, dla- Z ministrem obrony współpracuje rada konsul-
Poszukają korzeni w czasach Księstwa Poło- tego wymagały dalszych działań. Rada Bezpie- tacyjna złożona z żołnierzy zajmujących stano-
ckiego i Turowskiego. Przywołają, będący te- czeństwa Republiki Białorusi 15 grudnia 2008 wiska służbowe od dowódcy plutonu wzwyż. Ra-
matem tabu w Białoruskiej Socjalistycznej Re- roku zatwierdziła nową koncepcję budowy da opiniuje projekty dokumentów opracowywa-
publice Radzieckiej, czas Wielkiego Księstwa i rozwoju sił zbrojnych do 2020 roku oraz no- nych w ministerstwie. Ma prawo wnieść każdą
Litewskiego. wy, poprawiony plan obrony państwa. uwagę i propozycję oraz rekomendować własne
Bo na dnie szuflad czeka, jakże różna od rozwiązania.
przaśno-sowchozowej, historia Białorusi. Na wy- WOLA PARLAMENTU Dążymy do tego, by nasza granica z NATO, która
ciągnięcie ręki są świeże symbole, choćby te wy- Często słyszę, że jeżeli jest cywilny minister, wydłużyła się o Polskę, Litwę i Łotwę była grani-
wodzące się z proklamowanej w 1918 roku Bia- to jest cywilny nadzór nad siłami zbrojnymi. cą pokoju. Powinna być granicą przyjaźni. Roz-
łoruskiej Republiki Ludowej. Można nawet zo- Jeżeli ministrem jest żołnierz, to brakuje de- wijamy stosunki z naszymi sąsiadami i buduje-
stawić neony „Kwitnij Białorusio!”. Jednak od- mokratycznych instrumentów kontroli. Uwa- my wzajemne zaufanie. Mamy problemy, które
wołania do różnych tradycji zaowocują rozbież- żam, że nie ma znaczenia, czy minister jest powinniśmy rozwiązywać wspólnie.
15 rekordów i bohater
W Baranowiczach stacjonuje jedna z najlepszych jednostek
bojowych białoruskich sił powietrznych.
N a pewno jest 61 Baza Lotni-
ctwa Myśliwskiego wizytówką
lotnictwa wojskowego. Przede
Jurij Aleksiejewicz Worobiow, jętych w siłach powietrznych Fede-
twierdzi, że jeśli ma się na imię racji Rosyjskiej. Białoruscy lotnicy
Jurij i jest się synem Aleksego, uczestniczą we wspólnych ćwicze-
dowali ciężkim myśliwcem Su-27
na drodze publicznej.
W historii bazy lotnictwa taktycz-
wszystkim ze względu na sprzęt. tak jak Gagarin, to trzeba być lot- niach z Rosjanami. nego jest jednak szczególna data.
Dysponuje ona myśliwcami fron- nikiem. Jednak największą wartością jed- 23 maja nie organizuje się lotów.
towymi MiG-29 BM oraz ciężkimi Na lotnisku stosowane są białoru- nostki są ludzie. Piloci samolotów Samoloty zawsze stoją w hanga-
myśliwcami przewagi powietrz- skie systemy zautomatyzowanego odrzutowych szczycą się ustano- rach. Tego dnia w 1989 roku
nej Su-27 BM. Właśnie naprowadzania samolo- wieniem piętnastu rekordów w katastrofie lotniczej tragicznie
jeden z tych ostat- tów Niemen i Sprut. świata. W marcu 2005 roku zginęło czterech żołnierzy z Bara-
nich przyleci za Sposób wojskowi lotnicy: nowicz. Już w niepodległej Biało-
miesiąc do Rado- eksploata- Dowódca bazy, Wiaczesław Brow- rusi 23 maja 1996 roku poległ pi-
pułkownik pilot
mia, gdzie zapre- cji maszyn Jurij Aleksiejewicz czenko, Aleksander lot samolotu myśliwskiego pod-
zentuje się na oraz szko- Worobiow Boczkariew i Jurij pułkownik Władimir Nikołajewicz
Air Show. lenia lotni- Kowaliow, poprawili Karwat. Jego maszyna uległa
Dowódca bazy, czego jest oparty na dotychczasowe osiągnięcia awarii nad miastem. Nieszczelne
pułkownik pilot rozwiązaniach przy- w prędkości wznoszenia na wy- przewody były przyczyną pożaru.
sokość: 3 tysiące, 6 tysięcy, 9 ty- Pilotowi udało się skierować sa-
sięcy i 12 tysięcy metrów, oraz molot w rejon oddalony od sku-
FOT. STUDIO IWONA/ISW (3)
Z
państwa, dominacją nomenklatury i wszech-
punktu widzenia Rosji jest wyło- gestów – zwolnił więźniów politycznych, obecnością różnego rodzaju ministerstw siło-
mem w jednolitym na pierwszy rzut zezwolił na wydawanie dwóch opozycyjnych wych. Różnica polegała na tym, że w większo-
oka pasie krajów „pogranicza” czy gazet. ści krajów Wspólnoty Niepodległych Państw
też „Międzymorza”, który wyłonił Kluczowe dla państw europejskich były jed- eksperyment transformacji do modelu zachod-
się po upadku ZSRR i przyjąwszy prozachodnią nak dwa inne czynniki, ważniejsze niż przy- niego się nie powiódł, podczas gdy Mińsk nigdy
orientację strategiczną, odsunął Moskwę od Eu- szłość demokracji na Białorusi: przygotowywa- się nań nie zdecydował.
ropy. Dla Polski jest miejscem życia kilkuset- nie się reżimu do transformacji gospodarczej Również przyszłość Białorusi zapewne bę-
tysięcznej Polonii, ale i ośrodkiem potencjalnej i otwierające się w związku z tym możliwości dzie taka jak innych spadkobierców Związku
koncentracji uzbrojenia produkcji i kierowania zaistnienia na dziewiczym wręcz rynku (nie- Sowieckiego. Kraje te pozostaną obiektem ro-
rosyjskiego. Zachód widzi w niej pewnego ro- przypadkowo międzynarodowe instytucje finan- syjsko-zachodniej rywalizacji, w której żadna ze
dzaju „skansen” – autorytarny kraj o półsocjali- sowe, jak Bank Światowy czy Międzynarodowy stron nie będzie w stanie zyskać decydującej
stycznej gospodarce. Fundusz Walutowy, przedstawiają Białoruś jako przewagi. Rosja nie jest w stanie w pełni kontro-
Co powie nam więcej o dzisiejszej Białorusi prymusa w otwieraniu gospodarki dla inwesto- lować swoich sąsiadów, ale jednocześnie wciąż
– dyplomatyczny kontredans z Unią Europejską, rów) oraz próba podjęcia geopolitycznej rywali- może zapobiec zbytniemu ich zbliżeniu z Za-
mający przerwać izolację Mińska na Zachodzie, zacji z Rosją. chodem. Taka sytuacja oznacza, że dla osób po-
czy czekające nas jesienią manewry „Zapad- I chociaż można by się zżymać na hipokry- kroju Alaksandra Łukaszenki pole manewru
2009”, podczas których sojusznicze wojska ro- zję Zachodu, to w pewnym sensie można mó- będzie się powiększać, przedłużając szanse
syjsko-białoruskie będą ćwiczyły reakcję na wić o normalizacji w relacjach z Białorusią utrzymania się u władzy.
konflikt regionalny? – polityka wobec Mińska zaczyna przypomi-
Wizerunek Białorusi na Zachodzie zdecydo- nać tę prowadzoną wobec innych krajów po- WIZYTÓWKA
wanie poprawił się w ciągu ostatnich kilkunastu radzieckich: czy to Kaukazu Południowego,
miesięcy, czego symbolem stało się włączenie czy Azji Centralnej. Opiera się ona na fak- MARCIN
tego kraju do programu Partnerstwa Wschod- tycznym przymykaniu oczu na niedoskonało- KACZMARSKI
niego. Nie bez znaczenia była tu postawa ści transformacji demokratycznej, pod warun- Analityk Ośrodka Studiów
Alaksandra Łukaszenki, który, nie obawiając kiem wykazania przez lokalne władze odpo- Wschodnich, pracuje
się już „kolorowej rewolucji” (jak miało to miej- wiedniego zrozumienia dla zachodnich inte- również w Instytucie Stosunków Międzynaro-
sce jeszcze przy okazji wyborów prezydenckich resów. Przyczyn tego, że przyjęcie takiej po- dowych Uniwersytetu Warszawskiego, autor
w 2006 roku), wykonał kilka „liberalizujących” stawy zajęło Zachodowi kilkanaście lat, nale- książki „Rosja na rozdrożu”.
wojsk lądowych.
Mają one prawie
1600 czołgów.
FOT. STUDIO IWONA/ISW (2)
TADEUSZ WRÓBEL
Siły ukierunkowane
Siły zbrojne Białorusi mają zapewnić wanych są podporządkowane Zachodniemu
Dowództwu Operacyjnemu – 6 BZ stacjonuje
państwu bezpieczeństwo zarówno samodzielnie, w Grodnie, a 11 BZ w Słonimiu. Ma ono
w swych strukturach jeszcze 50 Bazę Przecho-
jak i w układzie sojuszniczym. wywania Uzbrojenia i Sprzętu Wojskowego.
K
Trzecia aktywna brygada, 120 BZ, znajduje się
iedy doszło do rozpadu ZSRR, na Źródła białoruskie podają, że struktura tego w Mińsku.
terenie Białorusi stacjonowały rodzaju sił zbrojnych jest bardziej skomplikowa- Dowództwo Północno-Zachodnie ma też
setki tysięcy żołnierzy Armii Ra- na. Obok wojsk lądowych oraz wojsk lotniczych dwie bazy przechowywania uzbrojenia i sprzętu
dzieckiej. Znajdowała się tam też i obrony powietrznej są jeszcze wojska specjalne wojskowego – 19. i 37. W niedawnych publika-
broń atomowa. Białoruś wspólnie z Ukrainą i logistyczne. Określenie „wojska specjalne” jest cjach białoruskich pojawiły się natomiast
i Kazachstanem podpisały w maju 1992 roku nieco mylące, gdyż na Białorusi określa się tak 19 i 37 BZ. Każde z dowództw operacyjnych ma
tak zwany protokół lizboński do traktatu o nie- jednostki rozpoznawcze, radioelektroniczne, sa- też brygadę artylerii i brygadę przeciwlotniczą,
proliferacji broni nuklearnej, w którym zobo- perskie, łączności, obrony przeciwchemicznej, jak też pułki saperów, łączności oraz radioelek-
wiązały się do zniszczenia głowic bądź ich geograficzno-topograficzne i zabezpieczenia tryczny. Ponadto pod Dowództwo Północno-
przekazania Rosji. Problemem były też gigan- technicznego. -Zachodnie podlega jeszcze pułk artylerii rakie-
tyczne siły konwencjonalne, zbyt duże jak na towej. Podobnie jednostki niższych szczebli
potrzeby obronne kraju i jego możliwości eko- BRYGADOWE ZAMIESZANIE – bataliony i kompanie, oraz centra i poligony.
nomiczne. Zaczął się żmudny proces redukcji Po restrukturyzacji w 2001 roku korpusy Specyfiką białoruskich rozwiązań organiza-
liczebności wojsk i uzbrojenia. W 1997 roku w wojskach lądowych zastąpiono dwoma do- cyjnych jest duża liczba jednostek podporząd-
Białoruś miała 83 tysiące żołnierzy. W 2001 wództwami operacyjnymi – 28 Korpus Armijny kowanych centralnie, zarówno dowództwom ro-
roku pojawił się plan zmniejszenia ich liczby z Grodna stał się Zachodnim Dowództwem dzajów sił zbrojnych, jak i sztabowi generalne-
do 60 tysięcy. W dalszej perspektywie perso- Operacyjnym, a 65 KA z Borysowa został prze- mu i ministrowi. Należą do nich 5 Brygada Spe-
nel resortu obrony miał składać się z 50 tysię- kształcony w Północno-Zachodnie Dowództwo cjalnego Przeznaczenia, czyli Specnazu
cy wojskowych i 15 tysięcy cywilów. Operacyjne. Większość źródeł podaje, że biało- w Marina Gorka, czy dwie brygady mobilne,
Według „The Military Balance 2009” białoru- ruskie wojska lądowe mają trzy aktywne i dwie powstałe na bazie odziedziczonych po ZSRR
skie siły zbrojne są znacznie liczniejsze. W woj- mobilizowane brygady. W niektórych publika- jednostkach powietrznodesantowych. 38 Bry-
skach lądowych ma służyć 29 600 żołnierzy, cjach pojawia się jednak jeszcze trzecia bryga- gada stacjonuje w Brześciu, a 103. w Witebsku.
w wojskach lotniczych i obrony powietrznej da mobilizowana. Funkcjonują one jako bazy Do tego dochodzą jednostki artylerii, radioelek-
18 170, a 25 170 w jednostkach podporządkowa- przechowywania uzbrojenia i sprzętu wojsko- troniczne, rakietowe, łączności, inżynieryjne
nych centralnie. wego. Dwie z aktywnych brygad zmechanizo- czy transportowe.
103 Borowka
19
Zasłonowo 231
62 120
Borysow 740
6 S 206 15 Marina
Grodno Lida Mińsk Gorka
Maczuliszcze 336
Ross
BR 116
M 50
5 51
11 MS 61 Osipowiczi
Słonim Baranowicze 56 Bobrujsk
Słuck
Domanowo 120 147
ŚM 181
302
Zaśimowici Bereza
Dyslokacja wybranych jednostek białoruskich
Brygada zmechanizowana MS Baza lotnictwa myśliwskiego
MS 927
115 Brygada mobilna BR Baza lotnictwa
Brześć Brygada zmechanizowana (mobilizowana) bombowo-rozpoznawczego
38 Brygadasił specjalnych S Baza lotnictwa szturmowego
Imponujący pod względem liczbowym jest miesięcy pojawia się jeszcze 56 Brygada ze nych są cztery bazy lotnicze – lotnictwa sztur-
arsenał białoruskich wojsk lądowych. Mają one Słucka. Drugie z dowództw ma tylko dwie ta- mowego, bombowo-rozpoznawczego, śmi-
prawie 1600 czołgów. Dominują wśród nich kie jednostki – 15. i 29. głowców bojowych i mieszana. „The Military
T-72. Nowocześniejszych T-80 jest zaledwie Podobny problem jest z pułkami rakietowymi. Balance 2009” podaje, że Białoruś ma 175 sa-
kilkadziesiąt. Białorusini mają też 2500 bojo- Można znaleźć informacje, że każde z dowództw molotów bojowych, w tym 23 egzemplarze
wych wozów piechoty i transporterów koło- ma ich dwa. Major Mariusz Zbytniewski w ar- Su-27, 41 egzemplarzy MiG-29 i 34 egzem-
wych. Jak podaje „The Military Balance 2009”, tykule poświęconym rozwojowi systemu obrony plarze Su-24. Jednak najwięcej jest szturmo-
najpopularniejszymi pojazdami są BWP-2, któ- powietrznej Białorusi, który został opublikowa- wych Su-25. Do tego dochodzi ponad
rych jest 1164. Równie imponująco przedsta- ny w lutowym numerze „Przeglądu Sił Powietrz- 200 śmigłowców.
wia się park artyleryjski, w którym znajdują się nych”, wymienia tylko dwa – 377. w Połocku
armaty, haubice i armato-haubice kalibrów 122, i 1146. w Orszy. Jednak już na mapce pojawiła KIERUNEK NA ZACHÓD
152 i 203 milimetry. Białoruś ma też wyrzutnie się trzecia jednostka, 127 Pułk Rakietowy w Li- Według militarnej strategii Białorusi, siły
rakietowe Uragan i Smiersz. Natomiast nie ist- dzie. W materiałach białoruskich zaś zawarto in- zbrojne są podstawowym elementem systemu,
nieje lotnictwo wojsk lądowych, a śmigłowce formację o 825 Pułku. który ma zapewnić państwu niepodległość. Po-
znajdują się wyłącznie w siłach powietrznych. Elementem systemu obrony są jednostki ra- twierdza to strategiczny sojusz z Federacją Ro-
diotechniczne. Najczęściej wymieniane są syjską. Oba państwa chcą wspólnie działać na
STRAŻNICY NIEBA 8. i 67., ale w publikacjach białoruskich pojawia rzecz równowagi militarnej i stabilności geostra-
Jak na kraj tej wielkości, Białoruś ma bar- się jeszcze 153. Istnieje też 49 Pułk Radiotech- tegicznej w regionie. Przewidywane jest użycie
dzo rozbudowany system obrony powietrznej. niczny. Białoruś ma znane w Polsce zestawy ra- wojsk do działań mających uchronić suweren-
Centralne stanowisko dowodzenia znajduje się kietowe Wołchow, Newa i Wega. Najnowszym ność państwa, jego integralność terytorialną
pod Mińskiem. Podobnie jak w wojskach lą- nabytkiem jest system S-300, przekazany Biało- i nienaruszalność granic. Mają to robić wspólnie
dowych, terytorium kraju podzielono na dwie rusinom przez Rosję. Oba kraje zapowiedziały z siłami zbrojnymi Rosji.
części. Za każdą odpowiada dowództwo ope- stworzenie wspólnego systemu obrony powietrz- Jednym z zadań białoruskiej armii jest też „li-
racyjno-taktyczne – Zachodnie w Baranowi- nej. Białoruś liczy, że ze względu na swoje stra- kwidowanie nielegalnych zbrojnych grup po-
czach i Północno-Zachodnie w Maczuliszcze. tegiczne położenie jako pierwsza spośród sojusz- wstałych na terytorium Republiki Białorusi”.
Największy potencjał bojowy ma pierwsze ników Moskwy otrzyma najnowsze systemy O tym, kogo w Mińsku postrzega się jako poten-
z nich. Według większości źródeł, Zachodnie- S-400. Poza rakietami białoruskiego nieba bro- cjalnego przeciwnika, świadczy dyslokacja
mu Dowództwu Operacyjno-Taktycznemu nią myśliwce MiG-29 i Su-27 (niekiedy wymie- wojsk. Najsilniejsze zgrupowanie jest na kierun-
podporządkowano cztery brygady rakietowe niane są też starsze MiG-23). ku zachodnim, czyli polskim, znaczne siły są też
wojsk przeciwlotniczych – 115., 120., 147. Każde z dowództw ma jedną bazę lotnictwa rozmieszczone na północnym zachodzie.
i 302. W niektórych materiałach sprzed kilku myśliwskiego. Natomiast w siłach powietrz- Wschód zaś stanowi ich zaplecze.
ANDRZEJ
JONAS
redaktor naczelny
„The Warsaw Voice”
Zacieranie granic między porządkiem a chaosem,
prawem a bezprawiem, dobrem a złem to droga donikąd.
Czarne i białe
R
zecz działa się znaczenie polityczne. Wybitny profe- jest jego atutem, ale też piętą achillesową, bo
w Cambridge Massa- sor jest czarny, prezydent, po raz znalazł się pod silną obserwacją, czy aby jego
chussets. Gdy pewien pierwszy w historii, też jest czarny. wnętrze nie jest nadmiernie czarne. Pospiesz-
amerykański profesor Dom jest biały. Kolor skóry policjanta ny komentarz do sprawy profesora Gatesa dla
(Henry Louis Gates) najwyraźniej też jest biały, skoro pro- wielu Amerykanów musiał zabrzmieć jak
ze słynnej uczelni Harvarda chciał fesor oskarżył go o rasizm. dzwonek alarmowy. Wrażliwość TAK, nad-
wejść do swojego domu, zaciął się Czy Barack Obama między inny- mierna NIE.
zamek drzwi frontowych. Usiłował mi dlatego zwyciężył w wyborach, że Prezydent jest młody, ale szybko się uczy,
więc pokonać tylne. Sąsiedzi, widząc jest czarny? Oczywiście (uzasadnie- niechby i przy piwie z profesorem i poli-
człowieka szarpiącego się z drzwia- nia nie będzie, zajęłoby zbyt dużo cjantem. Białe jest białe, a czarne jest czar-
mi, zawiadomili policję. Na miejsce miejsca). Czyli kolor ne, choć prezydent jest czarny.
zdarzenia przybył sierżant (James skóry Tak było, jest i bę-
Crowley) i aresztował profesora, mi- dzie, i nie o to cho-
mo iż ten okazał dokument do- dzi, aby z ludzi zro-
wodzący, że wdarł się do bić bawarkę. Rzecz
własnego domu. w tym, aby kolor skóry nie
Policja postąpiła głu- był ujemnym bądź dodatnim
pio, powiedział prezydent kwantyfikatorem, obojętne, z któ-
(Barack Obama) na kon- rej strony się spojrzy.
ferencji prasowej. I dodał:
„Niezależnie od tego incy-
dentu hiszpańskojęzyczni Anegdota jest krótka,
Amerykanie i Latynosi są
zatrzymywani znacznie
a sprawa długa.
częściej niż reszta miesz-
kańców USA. Jest to I znów chylę czoła przed amerykańską
fakt. To sygnał, przykład demokracją. Prezydent może jest prędki
tego, że rasa pozostaje i przewrażliwiony (a kto nie jest?), ale też
znaczącym czynnikiem z refleksem i odważny. Związki zawodo-
w tym społeczeństwie”. we pilnują godności swej profesji, pu-
Związek zawodowy po- bliczność (i prasa) patrzy wszystkim na
licjantów natychmiast za- ręce i bardziej broni prawa (niechby i ma-
żądał przeprosin. Prezy- chinalnie stosowanego) niż swych poli-
dent co prawda tego nie tycznych ulubieńców. Bo przecież wciąż
uczynił, ale zaprosił sier- trzeba pamiętać, że białe jest białe, a czar-
żanta (i profesora) na piwo ne jest czarne. Zacieranie granic między
do swojego domu. porządkiem a chaosem, prawem a bezpra-
Uściślijmy kwestię kolorów, wiem, dobrem a złem (skąd my to znamy)
która w tym wypadku ma istotne to przecież droga donikąd.
C na to NATO
nie o konsekwencje porażki NATO w Afga-
nistanie generał przedstawia złowrogi scena-
riusz: kraj pogrążyłby się w chaosie wojny
domowej, a islamski radykalizm rozlałby się
także i na sąsiedni Pakistan. Dlatego też
uważa, że najważniejszym celem wojsko-
wym powinno być zniszczenie komórek
Al-Kaidy, które McChrystal uznał za
główną przyczynę destabilizacji, za-
Straty równo w Afganistanie, jak i Pakista-
Amerykanów
w ciągu pierwszych nie. W jego odczuciu, nie należy
pięciu miesięcy tego niszczyć talibów, lecz uczynić ich
roku wyniosły ruch „nieistotnym” zarówno poli-
65 zabitych. tycznie, jak i wojskowo.
Z TROSKĄ O CYWILÓW
Amerykanin stoi na stanowisku, że pod-
stawowym celem NATO w Afganistanie po-
winno być przede wszystkim minimalizowa-
nie strat wśród cywilów. „Kluczem do koń-
FOT. US DOD
cowego sukcesu jest sposób prowadzenia
operacji. Ma to znaczenie priorytetowe. To-
czymy walkę o zaufanie Afgańczyków. Sta-
ROBERT CZULDA ramy się minimalizować liczbę ofiar, nawet
Nowe rozdanie
jeśli utrudnia to nam działanie. Jest to nie-
zbędne dla naszej wiarygodności w Afgani-
stanie. Sukcesy w tym kraju mierzyć należy
nie liczbą zabitych przeciwników, lecz liczbą
ocalonych cywilów. Musimy zrozumieć,
Wojnę w Afganistanie wciąż można wygrać, że z każdym zabitym cywilem tracimy
Afgańczyków”.
jednak wymaga to przyjęcia nowej strategii. Ważnym elementem zwiększonej wrażli-
G
wości na los cywilów miałoby być szybsze
enerał McChrystal, dowódca sił stwierdził szczerze. „Musimy być jednak przepraszanie za spowodowane straty. Do tej
ISAF, który zastąpił niespodzie- cierpliwi”. pory siły ISAF, przede wszystkim Ameryka-
wanie zdymisjonowanego w maju Prognozy McChrystala zdają się już po- nie, bardzo opornie wyrażały skruchę za ata-
generała Davida McKiernana, twierdzać – straty Amerykanów w ciągu ki, w których ginęli cywile. W jednym z ta-
zachowuje konieczny optymizm, chociaż jed- pierwszych pięciu miesięcy tego roku wy- kich incydentów, w połowie kwietnia, atak
nocześnie przestrzega: sukces nie przyjdzie niosły 65 zabitych. W tym samym okresie powietrzny sojuszu zabił sześciu Afgańczy-
łatwo. Generał, który jest spe- roku ubiegłego poległo 36 ich ków, w tym dwoje dzieci. Czternaście osób
cjalistą w operacjach sił spe- Nie należy żołnierzy. Amerykańscy eks- zostało rannych. NATO co prawda potwier-
cjalnych, określił obecny stan perci przewidują, że w następ- dziło zdarzenie, jednak utrzymuje, iż ofiara-
w południowym Afganistanie
niszczyć talibów, nych miesiącach nawet mi byli jedynie członkowie walczących z si-
jako impas. Jego zdaniem, lecz uczynić ich o 50 procent może wzrosnąć łami sojuszu bojówek.
kluczowe dla powodzenia ruch „nieistotnym” liczba ataków bombowych na Nowa strategia NATO mogłaby przynieść
całej operacji będą następne siły NATO. W tym roku zano- wielką korzyść, jaką jest uzyskanie jakże
18–24 miesiące, kiedy to siły
zarówno towano wzrost już o 80 pro- ważnej przychylności Afgańczyków. Bez po-
ISAF zostaną wzmocnione politycznie, cent. To duży problem, bo parcia mieszkańców siły sojuszu będą skaza-
dodatkowymi żołnierzami. jak i wojskowo w ten sposób w zeszłym roku ne na porażkę.
zabito aż 172 żołnierzy Maolawi Hezatullah, szef jednej z afgań-
WIDMO STRAT NATO. Gwałtowny wybuch przemocy może skich prowincji, ostrzegł jednak NATO, aby
McChrystal potwierdził to, czego wielu nastąpić w sierpniu, kiedy to Afgańczycy w przyszłości baczniej wybierało cele ata-
się obawia – straty sił ISAF w Afganistanie wybiorą prezydenta. Wzrost o 90 procent ków. „Przeprosiny za błąd to słuszny krok,
będą coraz większe, a walki częstsze i cięż- liczby zabitych przeciwników jest w tym ale Afgańczycy muszą przede wszystkim
sze. „Sukces nie przyjdzie ani łatwo, ani kontekście mało pocieszający. uwierzyć, że takie błędy już się nie powtó-
szybko. Liczba ofiar prawdopodobnie będzie Według McChrystala, jest to konieczna rzą. Jeśli będzie inaczej, to żadne przeprosi-
wzrastać, a my będziemy popełniać błędy”, cena za zwycięstwo. W odpowiedzi na pyta- ny nie będą wystarczające”.
P
o latach prób armia amerykańska cja LW50MG jest również znacznie prostsza. Na i podniesienia niezawodności (Lightweight
wprowadzi wreszcie zmodernizo- broń składa się 128 części ruchomych, podczas Small Arms Technologies – LSAT). Jego głów-
waną wersję wielkokalibrowego gdy M2 ma ich 256. nym wykonawcą jest amerykańska firma AAI
karabinu maszynowego Browning W nowym karabinie uproszczono wymianę Corporation. Ma ona opracować lżejszą wersję
M2HB kalibru 12,7 milimetra lufy. Mocowana jest ona na zasadzie bagnetu karabinu M249 i plan wdrożenia pocisków bez-
(0,5 cala). Browning M2, zwany przez żołnie- (a nie gwintu, jak w M2), można ją wymieniać łuskowych kalibru 5,56 milimetra, podawanych
rzy Ma Deuce, to najbardziej wszechstronnie bez potrzeby otwierania komory zamka. na polimerowej taśmie. Karabin ma mieć szyb-
wykorzystywana broń na świecie. Został skon- kostrzelność minimum 600 strzałów na minutę.
struowany w latach dwudziestych ubiegłego AMUNICJA BEZŁUSKOWA Budowa pocisków bezłuskowych opiera się na
wieku, jego produkcja seryjna rozpoczęła się Modernizacji wymagają także lekkie karabiny technologii opracowanej przez niemiecką firmę
w 1932 roku i trwa do dziś! maszynowe (LMG). Obecnie wojska amerykań- Heckler&Koch dla amunicji do prototypowego
W 2008 roku firma General Dynamics podpi- skie używają trzech typów tego typu karabinów: karabinka G11. Składają się one z naboju i spłon-
sała kontrakt na budowę lekkiego karabinu ma- M60 (kalibru 7,62 milimetra), M240 (kalibru ki umieszczonej w stałej obudowie, która cała
szynowego kalibru 12,7 milimetrów LW50MG. 7,62 milimetra) oraz M249 (kalibru 5,56 mili- stanowi materiał wybuchowy, heksogenowo-
Jest to zmodernizowana wersja M2, która wraz metra). Wprowadzony do służby w 1957 roku -oktogenowy. Gdy iglica uderzy w spłonkę, obu-
z trójnożną podstawą waży 29 kilogramów, czy- M60 wychodzi z użycia. M240 i M249 to produ- dowa spala się (wybucha) i wyrzuca nabój z lufy.
li o połowę mniej niż M2. LW50MG ma celow- kowane na licencji karabiny FN MAG i FN W ten sposób wyeliminowano problem pozby-
nik optyczny M-145, który w połączeniu z mniej- Minimi belgijskiej firmy FN Herstal. M240 nie wania się łusek z komory, co uprościło jej budo-
szą o 60 procent siłą odrzutu (względem M2) należy do najlżejszych – waży prawie 15 kilogra- wę. Brak łusek oznacza też obniżenie wagi poci-
sprawi, że nowy karabin będzie bronią precyzyj- mów (z amunicją). M249 jest lżejszy o około sków prawie o połowę. Sam pocisk bezłuskowy
ną. Mniejsza siła odrzutu powoduje, że trójnóg, 5 kilogramów. jest również krótszy od tradycyjnego o 1,7 centy-
na którym zamocowany jest karabin, nie musi W 2004 roku ruszył wspólny dla wszystkich metra. Zmodernizowany lekki karabin maszyno-
być specjalnie wzmacniany, choćby workami rodzajów sił zbrojnych program obniżenia wagi wy waży bez amunicji 4,5 kilograma (M249
z piaskiem, jak jest w przypadku M2. Konstruk- broni i amunicji oraz uproszczenia jej obsługi – 8 kilogramów), a 600 pocisków zataśmowa-
PAWEŁ HENSKI
(Modular Accessory Shotgun System).
Można ją podczepić pod lufę karabinków
M16 i M4 lub po zamocowaniu rękojeści
używać jej oddzielnie.
MRM
można
wystrzelić
tradycyjnie,
a jego lot
jest płaski.
Gdy celu nie
widać, pociski
MRM mogą być
heksogenowo-oktogenowy.
Gdy iglica uderzy w spłonkę,
obudowa spala się (wybucha)
i wyrzuca nabój z lufy.
nych 4,5 kilograma (tradycyjne pociski – 9,5 ki- były kierowane na cele znajdujące się na mini- Wtedy po osiągnięciu jego najwyższego punktu
lograma). Testy potwierdziły, że prędkość wylo- malnych i maksymalnych dystansach w górzy- odnajdują cel, który został oświetlony laserem,
towa nabojów z pocisków bezłuskowych jest taka stym terenie, oraz z zimnej lub rozgrzanej lufy na przykład przez operatorów z ziemi, może
sama jak tradycyjnych. Nie zmieniła się też cel- moździerza. Siedem na osiem wystrzelonych również sam „rozpoznać” sygnaturę celu
ność nowej broni. spadło bliżej niż 10 metrów od celu – jest to wy- w podczerwieni. Włącza się wówczas silnik ra-
Niedługo jednostki piechoty, sił specjalnych nik nieosiągalny dla pocisków tradycyjnych. kietowy, a pocisk z dużą prędkością uderza
oraz żandarmerii dostaną strzelbę M26 MASS w cel. Jego lot jest korygowany przez mikrosil-
(Modular Accessory Shotgun System) firmy GDZIE WSKAŻE LASER niki pulsacyjne i lotki. Można go naprowadzać
Vertu Corporation. Można ją podczepić pod lufę W 2008 roku firmy Raytheon oraz General również w trybie offsetowym. Celu nie pod-
karabinków M16 i M4, można również, po za- Dynamics Ordnance and Tactical Systems zdo- świetla się bezpośrednio laserem, lecz wskazuje
mocowaniu rękojeści, używać jej oddzielnie. Za- były wart 232 miliony dolarów kontrakt na roz- miejsce obok niego (żeby nie uruchomić syste-
silana jest magazynkiem mieszczącym pięć na- wój nabojów czołgowych średniego zasięgu typu mów ostrzegawczych czołgu przeciwnika).
boi śrutowych kalibru 12 milimetrów (średnica XM1111 Mid-Range Munition (MRM). To MRM zacznie naprowadzać się tam, gdzie
18,53 milimetra), skutecznych na dystansie do amunicja do działa firmy Rheinmetall kalibru wskaże laser, ale w ostatniej chwili sterowanie
około 50 metrów. M26 może również strzelać 120 milimetrów, oręża czołgów typu Abrams przejmie kamera podczerwona, która naprowa-
nabojami z kulami gumowymi oraz specjalnymi oraz Leopard. Ma mieć zdolność niszczenia ce- dzi pocisk na cel właściwy. Armia amerykańska
do „wysadzania” zamków w drzwiach zamknię- lów znajdujących się na dystansach rzędu 5–12 przewiduje zamówienie seryjnych pocisków
tych na klucz. Strzelba waży 1,5 kilograma, kilometrów. Jej parametry pasują do koncepcji XM1111 MRM w 2012 roku.
a wiec tyle, ile załadowany granatnik M203 pod- amerykańskiego systemu bojowego przyszłości
czepiany do karabinków M4. Armia amerykań- (Future Combat System – FCS). Projekt MRM
ska jest zainteresowana kupnem co najmniej przyniósł dwa pociski: z głowicą kinetyczną
35 tysięcy egzemplarzy M26. MRM-KE (KE – Kinetic Energy) oraz z kumu-
lacyjną MRM-CE (CE – Chemical Energy).
BŁĄD 10 METRÓW Mają one dwufunkcyjną głowicę naprowadza-
Na początku czerwca armia amerykańska jącą, która zawiera czujnik działający w podczer-
przetestowała kierowane sygnałem z GPS poci- wieni (kamerę) oraz czujnik półaktywnego na-
ski moździerzowe 120GM DAGGER. Pasują prowadzania laserem. Gdy cel znajduje się w za-
one do moździerzy kalibru 120 milimetrów, uży- sięgu wzroku (przyrządów celowniczych),
wanych w batalionach. Pocisk opracowały firmy MRM można wystrzelić tradycyjnie,
Israel Military Industries oraz Raytheon. Tor lotu a jego lot jest płaski. Natomiast
120GM jest korygowany za pomocą systemu gdy celu nie widać, poci-
GPS oraz inercyjnego systemu nawigacyjnego, ski MRM mogą być
co pozwala na uzyskanie rozrzutu poniżej 10 me- wystrzeliwane po
trów. Podczas demonstracji na poligonie pociski torze balistycznym.
FOT. US ARMY
LW50MG
to zmodernizowana wersja
M2, która wraz z trójnożną
podstawą waży
29 kilogramów, czyli
o połowę mniej niż M2.
WĘGRY
Nowe skrzydło
FOT. USAF
W BAZIE LOTNICZEJ PAPA 27 lipca formalnie zaczęło funkcjonować natowskie Skrzydło Lotnictwa Transportowego (Haevy Airlift Wing). Powstało ono w ra-
mach programu Strategic Airlift Capability, w którym uczestniczy dziesięć państw sojuszu: Bułgaria, Estonia, Litwa, Holandia, Norwegia, Polska, Rumunia,
Słowenia, USA i Węgry, a spoza NATO Finlandia i Szwecja. Dla jednostki kupiono trzy amerykańskie transportowce Boeing C-17 Globemaster. Pierwszy z sa-
molotów producent przekazał w połowie lipca. Pełną gotowość operacyjną skrzydło osiągnie w 2011 roku. (w)
R Y K O S Z E T E M
Sporna flota
UKRAINA. Podczas obchodów Ostatni weterani
święta rosyjskiej marynarki wo- WIELKA BRYTANIA. 25 lipca
jennej 26 lipca w Sewastopolu jej zmarł Harry Patch, ostatni żyjący
dowódca admirał Władimir brytyjski weteran I wojny świato-
Wysocki powiedział, że Flota wej, który walczył w okopach na
Czarnomorska powinna pozostać froncie zachodnim. Niedawno
w tej bazie po 2017 roku. Wtedy ukończył 111 lat. Patch brał udział
to kończy się umowa jej dzierżawy. w krwawej bitwie pod Passchen-
Zdaniem Rosjan, Ukraińcy starają daele, znanej także jako III bitwa
FOT. US DOD
się sprowokować konflikt ze sta- pod Ypres. W walkach od 31 lipca
cjonującymi na Krymie ich żołnie- do 7 listopada 1917 roku zginęło
rzami; jako przykład podali zatrzy- 70 tysięcy żołnierzy brytyjskich.
manie w ubiegłym tygodniu przez Patch został wówczas poważnie
milicję kolumny ponad 20 koło-
wych transporterów, które przygo-
Wielki budżet ranny. Kilka dni wcześniej zmarł
dwa lata starszy od niego Henry
towywały się do defilady z okazji USA. Pomimo kryzysu gospo- tem swój podpis pod nią musi Allingham, który w I wojnie świato-
niedzielnego święta. Milicjanci darczego senat przyjął 23 lipca złożyć prezydent. wej służył w Królewskiej Marynar-
stwierdzili, że wjechały one do ustawę, w której zakłada się, że Część funduszy zostanie wy- ce Wojennej i lotnictwie. Obecnie
miasta bez odpowiednich zezwo- budżet Pentagonu wyniesie dana na dodatkowych żołnierzy. żyje jeszcze trzech weteranów: je-
leń i wypisali ich kierowcom man- w nowym roku fiskalnym, za- Sekretarz obrony USA Robert den jest marynarzem, dwaj pozo-
daty. W lipcu miały miejsce jesz- czynającym się od października, Gates ogłosił tymczasowe zwięk- stali byli w wojskach lądowych, ale
cze dwa podobne incydenty. Ro- 680 miliardów dolarów. Na szenie liczebności wojsk lądo- nie walczyli na froncie. (W)
syjskie agencje podały, że z Ukra- sprzęt wojskowy i koszty utrzy- wych o 22 tysiące w ciągu trzech
iny musiał wyjechać dyplomata
Władimir Łysenko, zajmujący
mania personelu przeznaczono
551 miliardów, resztę pieniędzy
lat. Tym samym będzie w nich
służyć 569 tysięcy osób. Przed Dymisja po teście
się sprawami Floty Czarnomor- – na wojny w Iraku i Afganista- trzema laty Gates postanowił ROSJA. Konsekwencją kolejnej
skiej. Poproproszono go, by uczy- nie. Aby ustawa weszła w życie, zwiększyć liczbę tych wojsk nieudanej próby wystrzelenia
nił to dobrowolnie, bez ogłaszania jej wspólną wersję muszą uzgod- o 65 tysięcy, a Korpusu Piechoty 15 lipca przeznaczonej dla okrę-
go persona non grata. (WR) nić obie izby Kongresu USA. Po- Morskiej o 27 tysięcy. tów podwodnych strategicznej ra-
kiety balistycznej „Buława” była re-
ły się bardzo niebezpieczne. atomowym. Należą do niego Chi- wano tam ponad dwadzieścia osób,
Wzrosła tam liczba zasadzek ny, Francja, Rosja, Wielka Bryta- przy których znaleziono przedmioty
i ataków ze strony talibów. We- nia i USA. (W) datowane na 1939 rok.
ROMAN
KUŹNIAR
szef Zakładu Studiów Historycy nie mają wątpliwości – powstanie warszawskie
Strategicznych
w Instytucie Stosunków było największym jednorazowym dramatem w dziejach
Międzynarodowych UW nowożytnych Polski.
Banalizacja dramatu
D
ramat wywołali ci, któ- buchu powstania mówił o sądzie nie był mocną stroną polskiej myśli politycznej.
rzy podjęli decyzję wojskowym dla jego inicjatorów. Tak się nie stało. Pamięć o powstańczym zrywie
o wybuchu powstania. Doświadczony generał wiedział, zmienia się na naszych oczach w rodzaj banalne-
Wkrótce kolejna rocz- czym to się musi skończyć w takich go festynu czy wręcz jakichś niesmacznych in-
nica i smutek, że bę- okolicznościach. scenizacji. Widzimy przebierańców pokonują-
dzie jej towarzyszyć uproszczona „li- A przecież, jak podkreślają niektó- cych fragmenty niby-kanałów, jakieś koncerty,
turgia”, a zabraknie miejsca na odczy- rzy historycy, była to największa bi- w których rock i rap ma „przybliżyć” młodzieży
tanie i egzegezę słów „Pisma”. Ina- twa stoczona przez polskiego żołnie- tamte emocje, jakieś komiksy mające zastąpić
czej mówiąc, rocznica ta będzie ni- rza (choć słowo „żołnierz” nie jest tu lekturę książek historycznych lub poezji
czym festyn z okazji na przykład świę- całkiem na miejscu) w czasie II wojny, Baczyńskiego, wreszcie uliczny bieg, też trochę
tego Floriana, czyli Dnia Strażaka. w miejscu i momencie wybranym „heroiczny”. Wkrótce zapewne będą breloczki
Przypomnijmy, że przywódcy po- przez jego dowódców. (może już są?) i miniaturki ruin Starego Miasta.
wstania popełnili wszystkie możliwe A dzisiaj jesteśmy świadkami infan- Owa infantylizacja i banalizacja pamięci o po-
błędy i kierowali się wyjątkowo naiw- tylizacji pamięci o powstaniu warszaw- wstaniu ma nierzadko najwyższy patronat. Nie-
nym myśleniem życzeniowym. skim. Z głębszą refleksją mieliśmy od mający precedensu w naszej historii dramat sto-
Po pierwsze, zignorowali informa- początku problem. Rzeczywiście, licy i bohaterstwo jej mieszkańców zasługują na
cje wywiadu AK o sytuacji militarnej trudno było o krytykę w obliczu tak lepszą pamięć. W podejściu do powstania po-
wokół Warszawy. niezwykłego heroizmu powstańców trzebujemy mniej świeckiej, koturnowej liturgii.
Po drugie, wykazali się błędną kal- i tak niewypowiedzianego cierpienia Festyny i oficjalne akademie nie powinny zastą-
kulacją polityczną, licząc na pomoc miasta. Trudno było o rzeczowe podej- pić milczenia i zadumy, niezbędnych po to, aby-
aliantów zachodnich i Stalina. ście do sprawy powstania, gdy nie po- śmy mogli dogłębnie uświadomić sobie ten dra-
Po trzecie, powstańcy byli katastro- zostawiała na nim suchej nitki zwal- mat, jego źródła, a także lekcje, które z niego
falnie wyposażeni. Broń miała być czająca Armię Krajową komunistycz- płyną. Zapłaciliśmy za to doświadczenie zbyt
zdobyta na wrogu, niemal gołymi ręka- na propaganda. wysoką cenę, aby teraz tak je banalizować.
mi. Jeśli się szykowało do takiej bitwy, W rezultacie, w okresie PRL-u
broń należało gromadzić wcześniej. w podejściu do powstania ograniczano
Po czwarte, brakowało jakiejkol- się do jego bezspornego heroiczno-
wiek znajomości strategii operacyjnej, -martyrologicznego wymiaru. Można
strategii partyzantki miejskiej. Walka było sądzić, że w czasach wolnej Polski
miała być toczona żywiołowo. możliwe będzie przebicie się przez he-
Po piąte, zawiodły wyobraźnia i po- roizm powstańców i męczeństwo lud-
czucie odpowiedzialności. Nie zasta- ności Warszawy, i spojrzenie na to wy-
nawiano się, co będzie, jeśli powstanie
upadnie. Przypomnijmy też rozstrzy-
darzenie także w kategoriach strate-
gicznych, w tym odnoszących się do
PAMIĘĆ O POWSTANIU
gający „argument” tych, którzy parli polityki. Powstanie powinno było być ZMIENIA SIĘ W RODZAJ
do powstania: „przynajmniej wszyscy
pomrzemy na miejscu”. No i pomarli.
bolesną lekcją politycznego
realizmu, który BANALNEGO FESTYNU
Lecz gdzie w tym wszystkim Polska? nigdy
Nic dziwnego, o czym się nie przy-
pomina, że generał
Anders na
wieść o wy-
sztuką wojenną
kontra samuraj
Czy można sobie wyobrazić coś bardziej porywającego
niż pojedynek między samurajem a rycerzem?
Z
magania rycerzy i walki samura- cymi walkę japońskim mieczem. Mniej chęt- udało mu się dojść do konstruktywnych wnio-
jów od lat poruszają wyobraźnię nie problem roztrząsają historycy – zazwy- sków. Badania podsumował lakoniczną kon-
czytelników i widzów. Z pewnoś- czaj twierdzą ostrożnie, że na tak postawione kluzją, której jednak nie można odmówić racji
cią niejedna osoba zadawała sobie pytanie nie da się jednoznacznie odpowie- – w takiej potyczce wygrałby najlepszy.
pytanie: co by było, gdyby przedstawiciele dzieć. Sprawą zainteresował się także John Trudności w przewidywaniu wyniku hipote-
obu tych kultur spotkali się na ubitej ziemi? Clements, lider Stowarzyszenia na rzecz tycznego starcia napotykamy już na samym po-
Dyskusja wrze, zwłaszcza na forach interne- Sztuk Walki Renesansu. Jednak pomimo do- czątku – do pojedynku chcielibyśmy zaprosić za-
towych, pomiędzy członkami bractw rycer- kładnej analizy parametrów broni i potencjal- równo archetypicznego rycerza, jak i idealnego
skich i klubów szermierki a osobami trenują- nej skuteczności typowych technik walki nie samuraja. Trudno jednak określić, jak taki ideał
muraja
żenie sa
Wyobra e zachodniej
rz
w kultu a z grubsza
d
odpowia owi z okresu
ik
wojown i obraz
k
edo – ta w naszej
utrwaliły ości filmy
świadom lewizyjne.
te
i seriale
KATANA PÓŁTORAK
oręż, którym można było się posłu-
giwać zarówno jedną ręką, jak
i oburącz. Pojawił się w XIII wieku,
jednak najczęściej był używany
w XIV stuleciu. To najbardziej
wszechstronny typ miecza, zbiór
technik z jego wykorzystaniem
sukcesywnie powiększał się wraz
z powstawaniem coraz to lepszych
pancerzy.
pierw starłby się z europejskim rycerzem sei-gusoku składał się z metalowych płytek,
z przełomu XII i XIII wieku, uzbrojonym zaś europejska zbroja w tym okresie była wy-
w kolczugę, hełm garnczkowy, tarczę oraz konywana z hartowanej stali, dzięki czemu zy-
miecz jednoręczny. W drugim pojedynku zmie- skiwała na lekkości. „Problem tkwi też w bro-
rzyłby się z wojownikiem z przełomu XV i XVI ni obu wojowników”, komentuje Górniak.
wieku w pełnej zbroi płytowej i z półtorakiem. „Miecz służy do rąbania, katana do cięć. Zbroi
płytowej nie da się przeciąć. Można oczywi-
MIECZ I KATANA ście uderzać w obszary osłonięte kolczugą, ale
Najmniej przewidywalna okazuje się potycz- są one trudno dostępne – na wysokości pach
ka pomiędzy samurajem a wojownikiem w kol- lub wewnętrznej stronie ud”. Ekspert zauwa-
czudze wzmocnionej płatami wykonanymi ze żył również, że zbroja samurajska nie jest
skóry z nabitymi pod przystosowana do ochrony
spodem metalowymi Przewaga rycerza przed mieczem europejskim.
płytkami. Można się do- „Sztych miecza ma szansę
myślać, jak wielką za-
nad samurajem przebić pancerz lub chociaż
gadkę dla samurajów sta- wynika z tego, iż połamać kości”.
różnych rodzajów broni, wpajano im zasady nowiłaby tarcza. „Ken- wojownik europejski Poza tym mempo (maska
taktyki czy obrony fortyfikacji, ale także stara- jutsu składa się z wielu mierzył się na polach ochronna) było zakładane bez-
no się nauczyć ich dworskich rytuałów, odpo- kontr, nie posiada jednak pośrednio na twarz, podczas
wiedniego zachowania wobec dam, a nawet za- żadnej prawdziwej obro- bitew z różnymi gdy hełmy europejskie posia-
poznawano z poezją”, podkreśla. ny przed tarczą. Uzdol- ludami, co mogło dały zasłony oddalone od twa-
Pamiętajmy jednak, że japońska szermierka niony wojownik mógłby wyrobić w nim rzy i zakrywające w zasadzie
rozwijała się aż do XIX wieku, a w przypadku improwizować, jednak wszystko prócz oczu. Uderze-
europejskich sztuk walki ta ciągłość nie została niezaznajomiony elastyczność taktyki nie mieczem w twarz samura-
zachowana. Przewaga rycerza nad samurajem z ogromną skutecznością ja miałoby opłakane skutki.
wynika natomiast z tego, iż wojownik europej- i uniwersalnością tarczy miałby z nią ciężką „Może miecze nie były takie ostre jak kata-
ski mierzył się na polach bitew z różnymi luda- przeprawę. Katana to potężny miecz używany ny, ale sama ich masa była druzgocząca”,
mi, co mogło wyrobić w nim elastyczność tak- do silnych technik, jednak myśl, że mogłaby po podsumowuje Górniak. Nie odpowiada jed-
tyki – Japończycy zaś walczyli głównie między prostu przerąbać się przez tarczę to czysty ab- nak wprost, kto by wygrał. „Kluczową rolę
sobą w niekończących się wojnach domowych. surd”, kwituje John Clements. Atutem samu- odgrywają zawsze umiejętności”.
Uważa się też, że samurajowie mogli być lepiej raja byłaby za to długość broni, ale z pewnością Bardziej jednoznacznie wyglądałoby nato-
psychicznie przygotowani do trudów wojny nie szybkość wojownika, gdyż typowa japońska miast starcie oddziału ciężkozbrojnych rycerzy
dzięki medytacjom. W Europie podobnym zbroja ważyła od 25 do 30 kilogramów. Podob- uzbrojonych w kopie z konnymi samurajami,
wsparciem dla chrześcijańskich rycerzy były ną wagę miała zbroja rycerza, trzeba jednak pa- walczącymi także łukami i włóczniami. Ciężka
natomiast modlitwa i hartowanie ciała. miętać, że Europejczyk był z reguły roślejszy kawaleria z Europy była średniowiecznym czoł-
i silniejszy od Japończyka. W pierwszym sce- giem, a samuraje do walki z takim wrogiem nie
NA UBITEJ ZIEMI nariuszu wszystko zależałoby więc od umiejęt- byli przygotowani. Łuki nie powstrzymałyby
Scenariuszy takiego pojedynku można by ności obu wojowników. opancerzonych rycerzy – do walki z nimi służy-
wyobrazić sobie wiele, ograniczmy się jednak Najcięższą przeprawę samuraj miałby z ry- ły kusze. Japończycy raczej nie mieliby w takiej
do dwóch wariantów. W obu walczyłby samu- cerzem w pełnej zbroi płytowej. Choć obaj no- potyczce większych szans.
raj z epoki edo, wyposażony w katanę i tosei- sili ciężki pancerz, pod względem jakości
gusoku z hełmem kabuto i maską menpo. Naj- i wykonania istniały zasadnicze różnice. To- Współpraca PRZEMYSŁAW GÓRNIAK
Don Kichot
S
łyszeli o nim wszyscy. Łatwo go roz- niesprawiedliwości i obojętności na Wielką zaletą błędnych rycerzy jest
poznajemy: żylasty drągal na chu- ludzką krzywdę (Cervantes nie mógł bezinteresowność. Narażają się dla za-
dym koniu, w pancerzu i z kopią bezpośrednio krytykować ówczesnych sady, bez względu na okoliczności. Są
w dłoni, a za nim na ośle Sancho stosunków społeczno-ekonomicznych w istocie podobni do żołnierzy, którzy
Pansa, przysadzisty i okrąglawy słu- w Hiszpanii: zabraniała mu tego cen- wypełniają swoje obowiązki, chociaż
ga z sakwami. Miguel de Cervantes Saavedra zura). Dzisiejszy wiek, przyznaje Don otrzymywany żołd jest niewspółmier-
(1547–1616) napisał o nich dwuczęściową księ- Kichot, jest „zły dla błędnych ryce- ny do codziennych trudów.
gę, która w popularności na skalę światową ustę- rzy”. Błędni rycerze w jego oczach re- Historia Don Kichota to jeden
puje tylko Biblii. prezentują zasady, które mogą pomóc z wielkich mitów kultury europejskiej,
Zaczyna się jako zabawna satyra na modne Królestwu Hiszpanii i światu w unika- obok opowieści o Fauście, Don Juanie
wówczas w Hiszpanii romanse rycerskie, któ- niu niebezpieczeństw oraz stawianiu i Robinsonie. Księga Cervantesa jest
rych półbaśniowa akcja rozgrywała się w śre- czoła wrogom. jak bogaty skarbiec literacki, pełna
dniowieczu. Don Quijote (w oryginalnej kasty- barwnych opowieści, zabawnych scen
lijskiej pisowni), szlachcic zagrodowy z Man- i opisów, uderzających przenikliwością
czy (region w środkowej Hiszpanii), stary ka- psychologiczną i bogactwem obyczajo-
waler, tak się w tych romansach zaczytał, że po- wym. Łączy kpinę i szyderstwo ze zro-
stanowił sam zostać błędnym rycerzem. Ponie- zumieniem i podziwem dla marzeń,
waż zaś prawdziwy rycerz musi mieć damę ser- które nie tylko ozdabiają życie, ale tak-
ca, wymyśla sobie Dulcyneę z Tobolo, nadając że nadają mu smak i sens. Wczytując
to imię młodej i nieświadomej niczego wie- się w opowieść o przemyślnym
śniaczce z okolicy. Na próżno Sancho Pansa szlachcicu Don Kichocie z Manczy,
i sąsiedzi usiłują go odwieść od tego szalonego dochodzimy do wniosku, że etos ry-
pomysłu. Don Kichot najpierw każe się paso- cerski jest tu ukazywany w swojej
wać na rycerza. Potem na swojej szkapie, którą najgłębszej istocie. Okazuje się,
nazywa uroczyście Rosynantem, rusza w po- że prawdziwa rycerskość w ogóle
szukiwaniu przygód. Jedną z pierwszych jest nie zależy od przynależności do
sławna walka z wiatrakami, które uznał za po- określonej warstwy społecznej,
tworne olbrzymy. majątku i obyczajów. To prawda,
Niezrażony „rycerz” jedzie dalej, natchniony że zdaje się graniczyć z szaleń-
myślą o naprawie świata. Czytelnik przekonuje stwem – bo nie polega na pogoni za
się niebawem, że „szaleństwo” jest postawą sukcesem i majątkiem.
świadomie przyjmowaną. Don Kichot okazuje
się człowiekiem rozumnym, dobrym i odważ-
nym. Jest zdania, że prawdziwe szlachectwo
polega na cnocie. Don Kichot chwali błędne
rycerstwo – by je przeciwstawić współczesnej Wielką zaletą
błędnych rycerzy jest
WIZYTÓWKA bezinteresowność
Profesor ZDZISŁAW NAJDER
W 1976 roku założył podziemne Polskie
Porozumienie Niepodległościowe. W latach
1982–1987 był dyrektorem Rozgłośni Polskiej
Radia Wolna Europa. Skazany w 1983 roku
zaocznie na śmierć przez Sąd Wojskowy
w Warszawie. W 1991 roku założył Klub
Atlantycki, postulujący wejście Polski do NATO,
i został jego pierwszym prezesem.
ROBERT CZULDA
Brytyjskie Archiwum X
Jedna z najbardziej poruszających wyobraźnię tajemnic Jak stwierdził w przesłuchaniu jeden z opera-
torów, „obiekt był szeroki i zostawiał większe
z okresu zimnej wojny dotyczy niezidentyfikowanych obiektów latających.
N
ślady na radarze niż zwykły samolot”. Według
iemal dwadzieścia lat po były szef biura do spraw UFO przy raportu końcowego specjalnej grupy śledczej,
zakończeniu zimnej wojny ministerstwie obrony, zwanego bry- pilot dostrzegł jedynie „balon meteorologicz-
brytyjskie Archiwum Na- tyjskim Archiwum X. Wszystkie ny, którego prędkość źle ocenił”. Radary z ko-
rodowe w Londynie ujaw- zgłoszone incydenty były badane pod lei miały odebrać zwykłe zakłócenia.
niło kilkaset dokumentów dotyczą- kątem możliwego przekroczenia bry- Drugi incydent dotyczył bazy RAF w Farn-
cych obserwacji UFO (czyli nieziden- tyjskiej obrony powietrznej przez sa- borough. W 1950 roku jeden z oficerów zgło-
tyfikowanych obiektów latających, co moloty nieprzyjaciela i zagrożenia dla sił, że widzi latający dysk, a dwóch innych sły-
nie jest tożsame z kosmitami). Decy- bezpieczeństwa narodowego. „Mini- szało dziwny huk, przypominający pracę die-
PO II WOJNIE
zja ta jest efektem presji społecznej, sterstwo obrony nie zajmuje się jed- ŚWIATOWEJ sla. Według oficera, obiekt był widoczny przez
jako że pytania dotyczące UFO stano- nak kwestiami ewentualnego istnienia niezidentyfikowany około pół minuty, wykonywał gwałtowne ma-
wią najczęstszy powód prośby o do- innych form życia”, stwierdza rzecz- obiekt newry i przemieszczał się z dużą prędkością.
zauważono
stęp do rządowych dokumentów. Jak nik prasowy. po raz pierwszy
Także tym razem zignorowano incydent. We-
wynika z ujawnionych akt, od 1950 w Szwecji. dług raportu, pilot „stał się ofiarą złudzenia
roku – czyli od rozpoczęcia obserwa- PILOCI RAPORTUJĄ Następnie optycznego lub też dostrzegł zwykły samolot,
cji tego fenomenu – ministerstwo Obserwacje dokonane przez cywi- podobne źle rozpoznając jego kształt i prędkość”. Co
obrony dostało aż 10 tysięcy donie- lów wynikają często z braku wiedzy doniesienia
zanotowano
ciekawe, ten sam pilot zauważył identyczny
sień o tajemniczych obiektach latają- lub zbyt bogatej wyobraźni, ale nie- w Norwegii, obiekt kilka tygodni później – tym razem jed-
cych. Pięciu procent z nich nie udało zwykłe obiekty dostrzegają na niebie Finlandii nak wspólnie z kilkoma innymi żołnierzami.
się nigdy wyjaśnić. również piloci wojskowi. Pierwszy i Niemczech. Fala dziwnych obserwacji zaniepokoiła woj-
„Niezależnie co ludzie myślą znaczący incydent w Wielkiej Bryta- skowych. Aby to wyjaśnić, powołano specjal-
o UFO, dokumenty te stanowią fascy- nii odnotowano w 1950 roku, kiedy ną grupę dochodzeniową, w której skład we-
nującą lekturę na temat prowadzonych podchodzący do lądowania pilot od- szli oficerowie sił powietrznych i wywiadu.
przez ministerstwo obrony śledztw rzutowego Meteora zauważył nad so- Zespół badawczy dostał wsparcie wybitnych
i badań nad tym fenomenem przez bą owalny obiekt. Tajemniczego in- naukowców, w tym samego sir Henry’ego
ostatnie 60 lat”, wyjaśnił Nick Pope, truza dostrzegły trzy stacje radarowe. Tizarda, niekwestionowanego autorytetu, oj-
N I E T Y L K O
O D Ś W I Ę T A
U
składają dręką współczesnego czło-
Wyrazy szczerego współczucia
dowództwo Śląskiego Okręgu Wojskowego, wieka jest poczucie obcości
i głębokiego żalu
koleżanki i koledzy w swoim środowisku. Coraz
Pani Betinie DUBIEL
ze „Śląskiej Estrady Wojskowej”. trudniej znaleźć wspólny język,
oraz Jej RODZINIE
z powodu śmierci nić porozumienia z drugim czło-
TATY wiekiem. Ludzie obarczeni tro-
skami, kłopotami zamykają się
Panu st. chor. Dariuszowi MARZEJON składają w czterech ścianach swego do-
oraz Jego RODZINIE szef, kadra zawodowa i pracownicy wojska mu. Tę sytuację zobrazował reży-
wyrazy głębokiego współczucia i szczerego żalu Oddziału Wychowawczego ser włoski Federico Fellini w jed-
z powodu śmierci Dowództwa Wojsk Lądowych. nym z epizodów filmu „Osiem
BRATA i pół”. W luksusowym samocho-
dzie siedzi samotny człowiek,
składają odgrodzony od świata grubą szy-
kadra i pracownicy bą. Wokół niego jest mnóstwo
Panu Kapitanowi Edwardowi
Oddziału Żandarmerii Wojskowej w Gdyni. ludzi, ale każdy z nich zamknię-
MAKOWSKIEMU
oraz Jego RODZINIE i NAJBLIŻSZYM ty w swoim aucie. Człowiek ten
wyrazy szczerego żalu chce porozumieć się z innymi,
i głębokiego współczucia potrzebuje ich pomocy. Wali pię-
Drogiemu Koledze kpt. Dariuszowi GIEMZIE z powodu śmierci ściami i łokciami o szyby, ale
najszczersze kondolencje MATKI nikt go nie słyszy i nie widzi.
i wyrazy głębokiego współczucia Współczesny człowiek jest bar-
z powodu śmierci składają dziej samotny niż kiedykolwiek.
OJCA dowódca oraz kadra Samotność jest chorobą, która
1 Batalionu Logistycznego w Bydgoszczy. drąży i obezwładnia wielu ludzi,
składają wysysa żywotne siły i napawa
szef, kadra zawodowa oraz pracownicy niepokojem. Jest jednak Ktoś,
Wojewódzkiego Sztabu Wojskowego kto powiedział: „Nie zostawię
we Wrocławiu. was sierotami”; Ktoś, kto zaofia-
Z wielkim żalem
przyjęliśmy wiadomość rował swoją przyjaźń i umiłował
o tragicznej śmierci bezgranicznie. Zamieszkał w na-
por. Beaty BARTKOWICZ szych świątyniach i gromadzi
Panu ppłk. Arturowi BLICHARSKIEMU Pogrążonym w smutku w nich swych przyjaciół: „Jam
oraz Jego RODZINIE RODZINIE i NAJBLIŻSZYM jest chleb życia. Kto do mnie
wyrazy głębokiego współczucia i żalu wyrazy szczerego, głębokiego żalu przychodzi, nie będzie łaknął”.
z powodu śmierci i współczucia To, co ofiarowuje nam Jezus
MATKI Chrystus, jest czymś więcej niż
składają przymierzem – jest przyjaźnią.
składają dowódca, żołnierze i pracownicy wojska On nie jest Bogiem światłości
dowództwo, kadra i pracownicy wojska 10 Warszawskiego Pułku Samochodowego niedostępnej. On zrezygnował
7 Brygady Obrony Wybrzeża w Słupsku. im. mjr. Stefana Starzyńskiego. z majestatu, wszedł między lu-
dzi i zawarł z nim proste, ludzkie
znajomości i przyjaźnie.
ponad 30 historycznych
pojazdów wojskowych
przywiezionych przez właścicieli
i rekonstruktorów z całej Polski.
TOMASZ SZULEJKO
Polskie Detling
W XIX-wiecznej posiadłości Podrzecze Jaźwiec. Stowarzyszenie Rekonstrukcji Histo-
rycznych Wojsk II Rzeczypospolitej ,,Odwach”
w Piaskach pod Gostyniem kolejny raz spotkali się wystąpiło w barwach 10 Pułku Dragonów dywi-
zji generała Stanisława Maczka. Pojawili się
przedstawiciele różnych formacji wojskowych. polscy żołnierze z września 1939 roku z grupy
T
,,Cytadela”, 15 Pułku Ułanów Poznańskich oraz
o już drugi zlot grup rekon- bowiem szczególną wagę do meryto- formacja Polskich Sił Zbrojnych na Zachodzie
strukcji historycznej i hi- rycznej zgodności detali umundurowa- w postaci 1 Samodzielnej Kompanii Commando.
storycznych pojazdów woj- nia i wyposażenia z odtwarzanymi pier- Obecni byli czerwonoarmiści, żołnierze niemiec-
skowych ,,Strefa Militarna wowzorami. cy oraz amerykańscy spadochroniarze 101 Dy-
2009”. Do Wielkopolski przybyło po- NAJWIĘCEJ wizji z okresu II wojny światowej, a także współ-
nad 450 uczestników z prawie 40 ze- OTWARTA FORMUŁA GRUP cześni żołnierze z ,,Pustynnej burzy”.
społów. Podczas militarnego weeken- Wyjątkowość imprezy polega na odtwarzało Do Gostynia przybyło też ponad 30 historycz-
barwy formacji
du od 17 do 19 lipca organizatorom umożliwieniu wszystkim uczestnikom z okresu nych pojazdów wojskowych przywiezionych
udało się zaprosić do udziału w zlocie współdecydowania o jej ostatecznym II wojny przez właścicieli i rekonstruktorów z całej Polski.
stowarzyszenia wcielające się w for- kształcie. Każda grupa rekonstrukcyjna światowej. Prawdziwą gratkę stanowiła armata samobieżna
macje polskie, niemieckie, radzieckie, może zaprezentować autorski scenariusz Sexton z lat 1943–1945 z kolekcji Muzeum Woj-
amerykańskie i brytyjskie. przedstawianych wydarzeń. W tym ro- ska Polskiego. Z kolei kustosz Muzeum Broni
,,Nasze spotkania nie są największy- ku, w związku z okrągłymi rocznicami, Pancernej poznańskiego Centrum Szkolenia
mi w kraju, ale skupiają pasjonatów mi- nacisk położono na przedstawienie for- Wojsk Lądowych kapitan Tomasz Ogrodniczuk
litariów dbających o historyczną wier- macji z okresu powstania wielkopol- przywiózł prawdziwy unikat. To jedyne w Pol-
ność szczegółom”, zachwala współor- skiego i kampanii wrześniowej. sce w pełni sprawne średnie działo samobieżne
ganizator zlotu Michał Różyński. Re- W spotkaniu wzięli udział wojowie SU-100 używane na froncie wschodnim podczas
konstruktorzy historii uczestniczący reprezentujący wczesne średniowiecze II wojny światowej. Adam Rudnicki zademon-
w gostyńskich spotkaniach przywiązują i niewiasty z Drużyny Księgi i Łuku strował półgąsienicowy ciągnik Citroën Kegres-
se. Pojazd był używany w Wojsku Polskim w la- stanowili podchorążowie kierunku pancernego tu. Natomiast współczesny dywizjon artylerii sa-
tach 1923–1939 w liczbie około 40 sztuk. studium oficerskiego Wyższej Szkoły Oficer- mobieżnej używa armatohaubic Dana kalibru
Jednak największym zainteresowaniem cie- skiej Wojsk Lądowych we Wrocławiu. Kandyda- 152 milimetry. Pojawili się również ze stanowi-
szyły się polskie czołgi z okresu międzywojen- ci na oficerów nie kryli satysfakcji z możliwości skiem promocyjnym żołnierze 10 Brygady Ka-
nego. Repliki tankietek gąsiennicowych TK-3 jazdy na tankietkach. Dla kaprali podchorążych: walerii Pancernej ze Świętoszowa. ,,Możliwość
oraz TKS zostały wykorzystane w inscenizacji Andrzeja Gorczycy, Michała Karolewskiego prezentacji jednostki tysiącom uczestników oraz
przedstawiającej epizod kampanii wrześniowej oraz Michała Lenarta, uczestnictwo w rekon- obserwatorów imprezy jest okazją do zaintereso-
1939 roku. Towarzyszył im samochód pancerny strukcji wydarzeń wojny obronnej to kolejna mo- wania młodzieży zawodową służbą wojskową”,
wzór 34, odtworzony przez Jacka Czaczyka tywacja do zawodowej służby. „Poczuliśmy at- twierdzi szef sekcji wychowawczej brygady ma-
i Romana Hamelkę z Suchego Lasu koło Po- mosferę walki polskich pancerniaków z 1939 ro- jor Mirosław Mika.
znania. ,,Podczas zlotów pojazdów militarnych ku. Przywracając pamięć, spłacamy dług wobec Pomimo załamania pogody ,,Strefa Militarna”
można podziwiać sprzęt rosyjski, amerykański bohaterskich żołnierzy września”, mówił kapral przyciągnęła kilka tysięcy widzów. „Chcieliby-
albo niemiecki. Polskiego brakuje. Dlatego po- podchorąży Karolewski. śmy organizować w Polsce zlot wielu epok histo-
stanowiliśmy odbudować polski pojazd pancerny Wśród entuzjastów ze Stowarzyszenia Grupa rycznych, wzorowany na dorocznym zjeździe re-
z okresu II Rzeczypospolitej”, zwierza się Rekonstrukcji Historycznej w barwach 7 Dywi- konstruktorów oraz kolekcjonerów militariów
Roman Hamelka. Praca nad konstrukcją zajęła zjonu Artylerii Konnej Wielkopolskiej pojawił z Europy Zachodniej w angielskim Detling”,
ponad tysiąc godzin. Oryginalna była tylko jedna się porucznik Marcin Mrugalski. Uhonorowa- marzy Michał Różyński.
lampa. Przydało się każde zdjęcie i rysunek. Sa- ny niedawno Gwiazdą Afganistanu oficer 7 Dy- Dzięki gościnności Gostynia i Piasków udało
mych nitów wykonano aż 400. wizjonu Artylerii Konnej Wielkopolskiej się zorganizować przedsięwzięcie, które może
17 Wielkopolskiej Brygady Zmechanizowanej na stałe wejść do kalendarza spotkań z historią.
OD REKONSTRUKCJI twierdzi, że kultywowanie tradycji własnego Taki zlot jest też znakomitą lekcją oraz okazją
DO ARMII pododdziału jest jego obowiązkiem. do kontaktu z wojskiem. Zawieszenie poboru
Polskie pojazdy pancerne były w czasie zlotu Pod Gostyniem artylerzyści zaprezentowali spowodowało bowiem, że potrzebny jest
w dobrych rękach. W Podrzeczu pojawili się tak zwaną armatę prawosławną. Szóstka koni pomysł na utrzymanie więzi armii ze społe-
współcześni polscy żołnierze. Załogi czołgów ciągnących działo wzór 02/26 była atrakcją zlo- czeństwem.
P o s ł u ż b i e
Nie przegap
Warto
Niezłe
Nie warto
W jeden dzień
P okonanie 210-kilome-
trowej trasy z sumą
przewyższeń wynoszącą
nej i szef szkolenia tej for-
macji, okazał się znakomi-
tym taktykiem i świetnym
około 1800 metrów to rowerzystą. Nie zawiedli
znakomita okazja do eks- także pozostali (wszyscy
tremalnych doświadczeń. trzej medycy) – organizator
Także dla żołnierzy. rajdu kapitan Narcyz
W siódmej edycji rajdu Sadłoń przyjechał w czo-
KSIĄŻKA
Bez nawiasu „W jeden dzień dookoła
Tatr” żołnierzy było wpraw-
dzie tylko czterech, ale wy-
łówce, również kapitan
Ryszard Zoń i kapral Piotr
Chmaj doskonale poradzili
MAREK
PRZYBYLIK
wiceprezes
SASWUW Boże chroń mnie od przyjaciół,
im. P.O. z wrogami sam sobie poradzę.
Wakacyjny Richelieu
R
zeczywistość otacza który został wynajęty po to, by ny w stopniu rzadko spotykanym. Po prostu
nas coraz ciaśniej, chaos i nerwowość opanować, dobry człowiek. Choć ma inną niż jego pre-
nawet gdy odlecimy wprowadzić w życie kancelarii zydenta-przyjaciela wizję mo-
daleko poza zasięg prezydenckiej tywowania pracowników. On
krajowych woli ludzi nagradzać i chwa-
mediów. Wracającym na lić, a stosowane przez pre-
ojczyzny łono warto opi- zydenta kary i pretensje,
sać wywiad, który wstrzą- choć potrzebne, nie mogą
snął krajową sceną poli- być jedynym sposobem
tyczną, a potem ją zmie- pracy z ludźmi.
szał. Prezydencki minister Gdy jedni wylegiwali
spróbował ocieplić wizeru- się na ciepłych plażach,
nek swego pryncypała i na my tu, w domu, takie
łamach „Dziennika” opo- właśnie wieści łykaliśmy,
wiedział dziennikarzowi czytając, co minister-
Mazurkowi, co myśli -przyjaciel o swym
o swym szefie i dlaczego. prezydencie-przyjacielu
Mówił z troską i przyjaźnią, opowiedział dziennika-
bo jest prawdziwym przyja- rzowi, dając dowód nie-
cielem prezydenta do tego zwykłej wprost lojalno-
stopnia, że może mówić do ści. Oczywiście to
Lecha: Lechu. streszczenie wywiadu
Powiedział więc prezy- jest i tendencyjne, i su-
dencki przyjaciel w randze biektywne, ale wykazu-
ministra, że prezydent jest je, jak wielkiego serca jest
autentyczny, czasem za bar- prezydent, którego przyjaciel pomawia o nad-
dzo. Jest za szczery i zbyt prosto- wytyczanie celów i planowanie mierną skłonność do karcenia pracowników.
linijny. Przyjaciel ma o to do nie- sposobów, jak je osiągnąć. Pan prezydent bowiem zaraz po przeczytaniu
go pretensje. Ma też pretensje o to, Prezydent ma wielką niechęć do wywiadu, nie czekając na diagnozę lekarską,
że pan prezydent nie ma wytyczo- oficjalnych ceremonii. Cóż mogę pochylił się z troską nad stanem zdrowia swe-
nych konkretnych celów działania zrobić, zastanawia się minister- go przyjaciela-ministra i wysłał go na urlop.
i sposobów ich realizacji, ustalo- -przyjaciel, skoro prezydent, za- Sam natomiast rozpoczął studiowanie do-
nego kalendarza zajęć, a jeśli ma, miast przyjmować ambasadorów in- robku myśli kardynała Richelieu, który peł-
to się go nie trzyma. Biada, że nie nych państw, co ma wpisane w umo- nił podobną jak jego urlopowany przyjaciel-
ma planowania, nic nie jest święte, wie o pracę, bezpośrednie spotkania -minister funkcję na dworze Ludwika XII.
wszystko jest rozedrgane i nigdy z mieszkańcami wsi i miast woli od Choć było to blisko czterysta lat temu i do
nie wiadomo, co człowieka czeka, sztywnych uroczystości. To nie tyle tego we Francji, zostawił po sobie opinię
a wszystko można z dnia na dzień, przeraża, ile utrudnia pracę – z tro- doskonałego królewskiego urzędnika oraz
z godziny na godzinę zmienić. To ską konstatuje prezydencki przyja- aktualną do dziś sentencję: Boże chroń
powoduje tylko chaos i nerwowość ciel. Przyznaje jednak, że Lech mnie od przyjaciół, z wrogami sam sobie
– boleje przyjaciel prezydenta, Kaczyński to człowiek wielkodusz- poradzę.