Psychostymulujce

i halucynogenne substancje
pochodzenia rolinnego
Dr hab. Przemysaw Mikoajczak
Zakad Farmakologii i Biologii Dowiadczalnej
Instytut Wkien Naturalnych
i Rolin Zielarskich w Poznaniu
Katedra i Zakad Farmakologii
Uniwersytet Medyczny im. K. Marcinkowskiego
w Poznaniu

Psychostymulujce
i halucynogenne substancje pochodzenia rolinnego

Dopalacze - definicja, skala problemu

Szkodliwo substancji psychoaktywnych
Wybrane objawy charakterystyczne dla czsto
wystpujcych ostrych zatru substancjami (lekami)
psychoaktywnych
Uzalenienia definicje
Teorie uzalenie
Psychostymulanty
Enaktogeny

Psychostymulujce
i halucynogenne substancje pochodzenia rolinnego (c.d.)

Lista rolin o dziaaniu enaktogennympsychodelicznym-halucynogennym:
A. Roliny zawierajce kannabinoidy
B. Roliny zawierajce dimetylotryptamin (DMT)
C. Roliny zawierajce meskalin
D. Roliny zawierajce alkaloidy beta-karbolinowe
E. Roliny zawierajce inne substancje halucynogenne

Charakterystyka wybranych rolin o dziaaniu
psychoaktywnym spotykana w dopalaczach

W ostatnich latach pojawia si dua liczba nowych,

nieobjtych kontrol psychoaktywnych zwizkw
syntetycznych.
Substancje te s sprzedawane w internecie jako legalne
dopalacze i maj na celu omijanie kontroli narkotykw.

Stanowi wic one wyzwanie dla obecnego podejcia do

monitorowania
i
kontroli
nowych
substancji
psychoaktywnych.
4

Europejskie Centrum Monitorowania Narkotykw i Narkomanii, 2010

Dopalacze
(ang. smart drugs lub legal highs)
Termin ten to okrelenie potoczne, stosowane wobec substancji do
niedawna dostpnych legalnie w tzw. smart shops, gdzie
oferowane byy jako produkty kolekcjonerskie.
Dopalacze stanowi olbrzymi grup rnorodnych rodkw lub ich
mieszanek o dziaaniu pobudzajcym lub odurzajcym.
S wrd nich zarwno substancje pochodzenia naturalnego
pozyskiwane z rolin, jak i wiele produktw syntetycznych.
Wikszo ze sprzedawanych preparatw ma nieznany dla
kupujcego skad chemiczny, wielokrotnie jest on odmienny od
deklarowanego.
5
Klimaszyk 2010

Skala problemu
W 2010 r. zidentyfikowano 170 internetowych sklepw z
narkotykami, z ktrych:

30 oferowao zarwno legalne dopalacze, jak i grzyby
halucynogenne, zazwyczaj z szerokim wyborem produktw
nalecych do obu grup,

34 oferoway wycznie grzyby halucynogenne,

106 sprzedawao legalne dopalacze, ale nie grzyby
halucynogenne.

Europejskie Centrum Monitorowania Narkotykw i Narkomanii, 2010

Zjawisko spice
Spice jest sprzedawany w internecie i w specjalistycznych
sklepach jako mieszanka do palenia.
W 2008 r. odkryto, e nie jest to nieszkodliwy produkt
zioowy, za ktry jest podawany.
Stwierdzono, e prawdziwe psychoaktywne skadniki spice
to dodatki syntetyczne; substancje, takie jak agonista
receptora kannabinoidowego (155) JWH-018, ktry naladuje
dziaanie tetrahydrokannabinolu (THC) w konopiach
indyjskich.
W 2009 r. zgoszono dziewi nowych kannabinoidw
syntetycznych.

Europejskie Centrum Monitorowania Narkotykw i Narkomanii, 2010

W cigu ostatnich kilku lat syntetyczne katynony byy coraz

czciej zgaszane poprzez systemy wczesnego ostrzegania.
Obecnie monitorowanych jest 15 tych substancji, w tym
mefedron, metylon, metedron i MDPV (151).
Te autorskie skadniki s pochodnymi katynonu, ktry jest
jednym ze zwizkw obecnych w czuwaliczce jadalnej (khat,
qat, Catha edulis) i wykazuje strukturalne podobiestwo do
amfetaminy.

Europejskie Centrum Monitorowania Narkotykw i Narkomanii, 2010

Oglna szkodliwo (skala 0-100 wg Multicriteria Decision Analysis

Approach) dla poszczeglnych rodkw psychoaktywnych z
uwzgldnieniem szkodliwoci u zaywajcych dany rodek (harm to
users) oraz oddziaywanie spoeczne danego rodka (harm to others)

Nutt et al. , Lancet 2010; 376: 155865

Kryteria (tzw. Multicriteria Decision Analysis Approach) wg ktrych

przydzielono stopie szkodliwoci (0-100) dla poszczeglnych
rodzajw oddziaywania danego rodka (Meeting of the UK Advisory
Council on the Misuse of Drugs (ACMD))( wg Nutt et al. , Lancet

2010; 376: 155865)

10

Kryteria (tzw. Multicriteria Decision Analysis Approach) wg

ktrych
przydzielono
stopie
szkodliwoci
(0-100)
dla
poszczeglnych rodzajw oddziaywania danego rodka (Meeting of
the UK Advisory Council on the Misuse of Drugs (ACMD))(wg Nutt et al.
, Lancet 2010; 376: 155865)

miertelno specyficzna dla rodka (Drug-specific mortality)

miertelno wyraona jako wspczynnik dawki letalnej vs. dawka standardowa
(dla dorosych)

miertelno wzgldna dla rodka (Drug-related mortality) podczas
stosowania miertelno wzrasta ze wzgldu na wzrost prawdopodobiestwa
innych zdarze (wzrost ryzyka wypadkw drogowych, nowotworw puc, zakae
HIV, samobjstw)

Szkodliwo specyficzna dla rodka (Drug-specific damage) - wzrost

prawdopodobiestwa objaww somatycznych np. uszkodzenie wtroby, drgawki,
wylewy, kardiomiopatie, wrzody odka

Szkodliwo wzgldna dla rodka (Drug-related damage) - wzrost

prawdopodobiestwa innych objaww niekorzystnych np. zakaenia infekcjami
przenoszonymi przez stosowanie niesterylnych igie czy konsekwencje stosunkw
pciowych z osobami zainfekowanymi
11

Kryteria (tzw. Multicriteria Decision Analysis Approach) wg

ktrych
przydzielono
stopie
szkodliwoci
(0-100)
dla
poszczeglnych rodzajw oddziaywania danego rodka (Meeting of
the UK Advisory Council on the Misuse of Drugs (ACMD))(wg Nutt et al.
, Lancet 2010; 376: 155865) (cd)

Uzalenienia (Dependence) - stosowanie rodkw mimo pojawienia

si konsekwencji lekozalenoci (wg ICD 10 czy DSMIV)
Zmiany w OUN specyficzne dla rodka (Drug-specific impairment of
mental functioning) zaburzenia dziaania OUN np. indukowane amfetamin
psychozy, objawy niepodane po ketaminie

Zmiany w OUN wzgldne dla rodka (Drug-related impairment of

mental functioning) np. zmiany nastroju jako drugorzdowe w stosunku do
sposobu ycia czy stosowania danego rodka

Straty materialne (Loss of tangibles) utrata dochodw, pracy, moliwoci
studiowania,

Utrata wizi rodzinnych i przyjani (Loss of relationships)

Kryzys funkcjonowania rodziny (Family adversities) zanik wizi
rodzinnych, brak zainteresowania si dziemi
12

Kryteria (tzw. Multicriteria Decision Analysis Approach) wg

ktrych
przydzielono
stopie
szkodliwoci
(0-100)
dla
poszczeglnych rodzajw oddziaywania danego rodka (Meeting of
the UK Advisory Council on the Misuse of Drugs (ACMD))(wg Nutt et
al. , Lancet 2010; 376: 155865) (cd)

Rnego rodzaju krzywdy (Injury) np. przemoc domowa, wypadki

drogowe, uszkodzenia podu

Kryminogenno (Crime)

Zanieczyszczenie rodowiska (Environmental damage) wywoane

dziaaniem np. nielegalnych wytwrni amfetaminy, wyrzucaniem zakaonych igie

Szkody o znaczeniu midzynarodowym (International damage ) np.
wycinanie drzew pod upraw rolin (np. konopie), destabilizacja danego kraju (ze
wzgldu na wzrost znaczenia upraw konopi, maku)

Koszty ekonomiczne (Economic cost):
bezporednie np. konieczno wzrostu nakadw na leczenie osb
uzalenionych, utrzymywania specjalnych
jednostek policji;
porednie spadek produktywnoci, absencja

Inne koszty spoeczne (Community) spadek poczucia wsplnoty, 13
spadek aktywnoci obywatelskiej

Udzia poszczeglnych kryteriw w w szkodliwym dziaaniu

poszczeglnych substancji

14

Nutt et al. , Lancet 2010; 376: 155865

Wybrane objawy charakterystyczne dla czsto

wystpujcych ostrych zatru:
piczka:
benzodiazepiny (np. diazepam, estazolam, lorazepam,
alprazolam), zolpidem, zopiklon, opioidy naturalne i
syntetyczne (np. dekstrometrofan- DXM, kodeina, metadon,
morfina,
fentanyl,
petydyna,
heroina),
tramadol,
karbamazepina, lamotrygina, tiagabina, trjcykliczne leki
przeciwdepresyjne, barbiturany, selektywne inhibitory
wychwytu zwrotnego serotoniny (SSRI), inhibitory MAO,
pochodne fenotiazyny, olanzapina, baklofen, klozapina, etanol,
alkohole niespoywcze (metanol, glikol etylenowy), tlenek
wgla, - butyrolakton (GBL).
15

Klimaszyk 2010

Wybrane objawy charakterystyczne dla czsto

wystpujcych ostrych zatru:
Pobudzenie psychoruchowe:
amfetamina i jej pochodne (np. metylenodioksymetamfetaminaMDMA= ecstasy, metamfetamina), dekstrometorfan,
dopalacze z grupy piperazyn (np. BZP, TFMPP, mCPP),
kokaina, skopolamina, teofilina, salicylany, baklofen, olanzapina,
karbamazepina, kwetiapina, klozapina, bielu dzidzierzawa,
szawia wieszcza.

16
Klimaszyk 2010

Wybrane objawy charakterystyczne dla czsto

wystpujcych ostrych zatru:
Ostra niewydolno oddechowa:
opioidy, etanol i benzodiazepiny- szczeglnie w zatruciach
mieszanych, tramadol, baklofen, barbiturany, alkohole
karbamazepina,
trjcykliczne
leki
niespoywcze,
przeciwdepresyjne, gazy toksyczne, dranice i duszce.

Drgawki:
karbamazepina i trjcykliczne leki przeciwdepresyjne- cikie
zatrucia, baclofen, alkohole.

17

Klimaszyk 2010

Wybrane objawy charakterystyczne dla czsto

wystpujcych ostrych zatru:
Halucynacje:
pochodne amfetaminy o dziaaniu halucynogennym (MDMA),
fencyklidyna=tzw.anielski py, ketamina, dekstrometrofan,
baklofen, halucynogenne grzyby (ysiczka lancetowata,
muchomor czerwony, muchomor plamisty), atropina, kwas hydroksymasowy-GHB,
-butyrolakton-GBL,
bielu
dzidzierzawa, szawia wieszcza, LSD.

18
Klimaszyk 2010

Wybrane objawy charakterystyczne dla czsto

wystpujcych ostrych zatru:
Niepami nastpcza:
flunitrazepam, midazolam, alprazolam, GHB, ketamina
Zwenie renic:
opioidy,
tramadol,
pochodne
fenotiazyny,
fosforoorganiczne, barbiturany.

zwizki

Rozszerzenie renic:
etanol, amfetamina i pochodne, atropina, skopolamina,
hioscyjamina, kannabinole (marihuana, haszysz, syntetyczne
pochodne kannabinoli), karbamazepina, trjcykliczne leki
przeciwdepresyjne, BZP.
Oczopls:
etanol, karbamazepina, trjcykliczne leki przeciwdepresyjne,
19
olanzapina, kwetiapina, dekstrometorfan. Klimaszyk 2010

Wybrane objawy charakterystyczne dla czsto

wystpujcych ostrych zatru
Bradykardia:
zwizki fosforoorganiczne, leki z grupy - blokerw i blokerw
kanaw wapniowych, baklofen.
Tachykardia:
amfetamina i pochodne, kokaina, teofilina, atropina, efedryna,
wilcza jagoda, bielu dzidzierzawa.
Hipotonia:
leki obniajce cinienie ttnicze krwi (np. -blokery, blokery kanau
wapniowego), leki moczopdne (diuretyki ptlowe, tiazydowe),
barbiturany.
Hipertonia:
amfetamina, kokaina, dopalacze o dziaaniu stymulujcym.
Ostra niewydolno krenia z nagym zatrzymaniem krenia:
-blokery, blokery kanau wapniowego, leki antyarytmiczne,
trjcykliczne leki przeciwdepresyjne, klozapina, barbiturany. 20
Klimaszyk 2010

Wybrane objawy charakterystyczne dla czsto

wystpujcych ostrych zatru
Obrzk puc:
gazy dranice (tlenki azotu, chlor), tlenek wgla, glikol etylenowy,
zwizki fosforoorganiczne, heroina, salicylany.
Hipertermia:
amfetamina i jej pochodne, kokaina, neuroleptyki np. pochodne
fenotiazyny (toksydrom neuroleptyczny), SSRI + inhibitory MAO
(toksydrom serotoninowy)
Hipotermia:
pochodne fenotiazyny, etanol.
Zlewne poty:
zwizki fosforoorganiczne, amfetamina i pochodne, kokaina,
teofilina, efedryna, kofeina, alkoholowy zesp abstynencyjny,
Sucha, czerwona skra:
atropina, pochodne tropinowe (alkaloidy muchomora czerwonego i
21
plamistego), karbamazepina, trjcykliczne leki przeciwdepresyjne.

Cho zatrucia mieszankami rolinnymi s rzadko

dokumentowane (prawdopodobnie liczba tych
przypadkw jest niedoszacowana) ich uytkownicy
opisuj wywoywane przez nie przykre doznania tj.
ble gowy i ble klatki piersiowej, znuenie,
problemy z koncentracj, stany lkowe czy niech
do dziaania (amotywacja).

22

Klimaszyk 2010

UZALENIENIE (zaleno)
- najwaniejszymi kryteriami wg DSM IV (Diagnostic and
Statistical Manual of Medical Disorders, Four Edition)
charakteryzujcymi ten stan jest wystpowanie zjawisk:
TOLERANCJI oraz ODSTAWIENIA
(withdrawal syndrome, abstinence syndrome)
Zaleno FIZYCZNA - zjawisko, bdce konsekwencj
uprzedniego dugotrwaego naraenia na dziaanie substancji,
ktrych obecno jest konieczna do normalnego
funkcjonowania ustroju
Zaleno FIZYCZNA - jest zwykle definiowana poprzez
zesp objaww towarzyszcych zaprzestaniu stosowania
(naraenia) substancji wywoujcych uzalenienie, ktre mog
prowadzi do zmian w funkcjonowaniu organizmu zarwno w
23
obrbie mzgowia jak i tkankach obwodowych.

Dugotrwae zaywanie zwizkw psychoaktywnych (w tym

lekw) moe prowadzi do powstania TOLERANCJI, stanu
zmniejszonej odpowiedzi na dany lek (substancje) w
porwnaniu do pierwotnej reakcji po zayciu jednorazowym.
Zjawisko to czasem jest take nazywane TOLERANCJ
NABYT, w przeciwiestwie tolerancji wrodzonej
(zwizanej z predyspozycj genetyczn).

TOLERANCJA KRZYOWA - dwie substancje wykazuj

wzgldem siebie tolerancj krzyow jeli rosnca z czasem
stosowania tolerancja na jedn z nich powoduje take
wzrost tolerancji na drug.
24

SENSYTYZACJA (SENSITIZATION) - UCZULENIE zwana czasem odwrotn tolerancj.

Opisywane w przypadku amfetaminy lub kokainy u gryzoni
i prymatw zjawisko nadaktywnoci, tzw. stereotypii
zachowania (np. katalepsja) lub drgawek spontanicznych
powstajcych podczas dugotrwaego podawania, a nie
obserwowanych po pierwszym podaniu.
Sugeruje si, e zjawisko lku napadowego obserwowane u
ludzi zaywajcych dugotrwale kokain moe by
spowodowane przez tego rodzaju reakcj (sensytyzacj).

25

TYPY ZALNOCI FIZYCZNEJ.

ZALENO TYPU DEPRESYJNEGO (sedatywnego)
(depressant-type physical dependence) - zwana te
etanolowo-barbituranowo-benzodiazepinow.
Drgawki s najbardziej dominujc skadow tego
nie
wdroenie
postpowania
uzalenienia
przeciwdrgawkowego charakteryzuje si bardzo duym
odsetkiem miertelnoci.
Chocia istniej rnice pomidzy dziaaniem objawami
powstajcymi podczas zaywania poszczeglnych substancji
nalecych do tej grupy, wikszo objaww odstawienia
moe by likwidowana przez podawanie odpowiedniej dawki
innego leku nalecego do tej grupy (np. leczenie zespou
odstawienia alkoholowego przez stosowanie diazepamu). 26

ZALENO TYPU OPIOIDOWEGO (morfinowego,

narkotyczno-przeciwblowego)
Objawy odstawienia gwnie wywoane s przez pobudzenie
(hiperaktywno) ukadu autonomicznego.

Inne formy ZALENOCI FIZYCZNEJ

Wiadomo, e rwnie substancje nieopioidowe czy pozbawione
dziaania sedatywnego mog dawa objawy zalenoci
fizycznej.
Przykadem moe by stosowanie dugotrwae klonidyny (
2
agonisty).
Nage zaprzestanie stosowania prowadzi do silnego wzrostu
27
nadcinienia, jako przejaw zespou odstawienia.

UZALENIENIE PSYCHICZNE
Uzalenienie psychiczne jest czsto zwizane z przymusem
stosowania substancji w celu zmniejszenia lub zapobiegania
objawom lku powstajcego podczas zaprzestania stosowania
danej substancji uzaleniajcej.
Jednak wiele autorytetw naukowych podkrela take inne
aspekty tej zalenoci.
Wg nich sowo CRAVING (niepohamowanie, nienasycone
pragnienie, chcica) jest objanieniem, ktre lepiej oddaje
stany psychiczne zwizane z wystpowaniem zalenoci
psychicznej, nie zawsze zwizanej z wystpowaniem stanw
lkowych, podczas zaprzestania stosowania danej substancji.
28

Rodzaje (typy) SUBSTANCJI UZALEZNIAJCYCH:

1.

Etanolowo-barbituranowo-benzodiazepinowy - np. etanol,

barbiturany, benzodiazepiny i inne leki sedatywne np. wodzian
chloralu, meprobamat czy metakwalon
2. Typ amfetaminowy (pobudzajcy) - np. amfetamina,
deksamfetamina, metamfetamina, metylfenidat i fenmetrazyna
3. Typ Cannabis (preparaty z Cannabis sativa L.) takie jak marihuana
i haszysz
4. Typ kokainowy - kokaina i licie coca
5. Typ halucynogenny - np. dietyloamid kwasu -lizergowego (LSD),
meskalina (peyotl) i psylocybina
6. Typ Khat - preparaty z Catha edulis Forssk, (+)-norpseudoefedryna
7. Typ Opioidowy - np. opiaty takie jak morfina, heroina, czy kodeina
oraz poch. syntetyczne (opioidy) o dziaaniu typu morfinowego
(metadon czy petydyna)
8. Typ rozpuszczalnikowy - np. toluen, aceton, czterochlorek wgla,
chloroform, eter
9. Typ nikotynowy - papierosy, cygara, fajki, tyto do ucia, guma do
ucia zawierajca nikotyn
10. Typ fencyklidynowy - fencyklidyna, ketamina (?)
11. Kofeina
29

PRZEGLD KONCEPCJI I HIPOTEZ WYJANIAJCYCH

NATUR UZALENIE (wg Kostowski 2006)

Teoria sensytyzacji zacht

(Robinson i Berridge 1993, 200, 2001)

Podczas rozwoju uzalenienia narasta rozdwik midzy

subiektywnym odczuwaniem nagrd (liking)
a podaniem ich zdobywania (wanting).

rodki uzaleniajce wywouj dugotrwae zmiany w organizacji
funkcji mzgu.

Zmiany te s zwizane z sensytyzacj ukadu nagrody.

Szczeglnej sensytyzacji podlegaj nie te elementy ukadu
nagrody, ktre s zwizane z bezporednim subiektywnie
przyjemnym, pozytywnym odczuciem nagrody (lubienie, liking),
lecz te zwizane z podaniem nagrody (chcenie, wanting).
Ich nadmierna aktywacja prowadzi do przymusowych zachowa
apetytywnych, nakierowanych na kontakt z narkotykiem, moe
30 te
by odpowiedzialna za zjawisko nawrotw.

Wzmocnienie negatywne jako mechanizm uzalenienia

(Baker i wsp. 2004)

Wanym mechanizmem motywacyjnym indukujcym nawrt jest

wzmocnienie negatywne.

Zasadniczy postulat to uznanie, e motywem uywania
substancji uzaleniajcych jest uniknicie dozna negatywnych.

W cigu kolejnych cykli uywania substancji i nastpujcych
okresw abstynencji, organizm zaczyna podwiadomie reagowa
na sygnay zwiastujce doznania negatywne, w wyniku czego
powstaje gd narkotykowy prowadzcy do nawrotu.
W pocztkowym okresie rozwoju uzalenienia decydujce znaczenie
ma wzmocnienie pozytywne.
Do utrwalenia uzalenienia i nawrotw w decydujcym stopniu
31
przyczynia si natomiast wzmocnienie negatywne.

Teoria allostazy (Koob i LeMoal 1997)

Zgodnie z teori allostazy uzalenienie rozwija si w spiralnym
cyklu zmian, prowadzcych do rozregulowania ukadu nagrody i
ustalenia rwnowagi poza granicami homeostazy.
Dochodzi do tego w wyniku dziaania wzmocnie wtrnych i
mechanizmw stresowych, prowadzcych do zmian
neuroadaptacyjnych.
Szczeglne znaczenie maj procesy przeciwstawne, ktrych
naturaln rol jest przeciwdziaanie nadmiernemu, dugotrwaemu
stymulowaniu tego ukadu.
W wyniku narastajcych zaburze, procesy te zmieniaj stan
rwnowagi ukadu nagrody i w miejsce stanu homeostazy
powstaje stan allostazy.
Uzalenienie rozwija si w wyniku zoonego cyklu procesw,
prowadzcych do rozregulowania ukadu nagrody.
Rwnowaga utrzymywana jest przez stan allostazy, utrzymujcy
stabilno ukadu nagrody poza granicami rwnowagi fizjologicznej.
32

Hipoteza allostazy = zakadajca wystpowanie

przeciwstawnych motywacji skorelowanych ze zmianami
nastroju uzyskiwanymi podczas picia alkoholu

33

Koob i Le Moal 2001, Koob 2003, Le Moal i Koob 2007

Uzalenienie a mechanizmy uczenia i pamici

(Di Chiara, 1999)

Omawian teori mona podsumowa krtko: uzalenienie rozwija

si w procesie zaburzenia uczenia asocjacyjnego zalenego od
dopaminy.
1. Przyczyn mog by zaburzenia procesu uczenia asocjacyjnego i
dominacji wtrnych wzmocnie warunkowych, czyli sygnaw
pierwotnie obojtnych, ktre kojarzone z bodcem
bezwarunkowym (nagrod) nabray cech wzmacniajcych.
Przypisuje dopaminie szczegln rol w mechanizmie
prowadzcym do uzalenienia.

34

Uzalenienie a mechanizmy uczenia i pamici

(Di Chiara, 1999) (cd)

2. Uwaa, e substancje uzaleniajce, jak i nagrody naturalne

nasilaj przekanictwo dopaminergiczne, z t jednak rnic, e na
dziaanie nagrd naturalnych rozwija si habituacja
(przywykanie),a na substancje uzaleniajce nie.
Dziaanie tych ostatnich prowadzi zatem do nasilenia procesw
asocjacyjnych i wytwarzania si silnych wzmocnie warunkowych,
przejmujcych stopniowo kontrol nad zachowaniami
apetytywnymi.
Kofeina rodek chtnie uywany i naduywany, lecz nie
wywoujcy uzalenienia (w tym rozumieniu) nie powoduje
wyranego wpywu na przekanictwo dopaminergiczne w jdrze
plecym.
Uzalenienie rozwija si w wyniku przejcia kontroli nad
zachowaniem przez wzmocnienia wtrne indukowane nadmiernie
35
przez pobudzone mechanizmy dopaminergiczne

Procesy neuroadaptacyjne, mechanizmy uczenia

i pamici a uzalenienia

Obecnie rola zmian w ukadach pamiciowych jest postulowana
coraz silniej i wysuwana na plan pierwszy w rozwaaniach na temat
neurobiologii uzalenie.

Plastyczno synaptyczna, polegajca na zmianie funkcji i iloci
synaps, ley u podstaw tworzenia si pamici, ale rwnie, jak si
przypuszcza procesu uzalenienia.

Zmiany o tym charakterze zachodz bowiem na neuronach
glutaminianergicznych, zwizanych z rozwojem uzalenie.

Badania mzgu osb zdrowych i uzalenionych metodami
obrazowania wydaj si potwierdza udzia ukadw pamiciowych,
w tym hipokampa i kory czoowej, w powstawaniu uzalenienia.

Stwierdzano np. nadmiern aktywno kory czoowej w okresie
godu narkotycznego, proporcjonaln do natenia godu i ryzyka
36
nawrotu.

Uzalenienie jako wynik upoledzenia zaspokojenia

popdu (deficytu antynapdu)
(oryginalna teoria Prof. W. Kostowskiego)

Procesy nerwowe kierujce zachowaniami organizmu i
czynnociami bezwarunkowymi i warunkowymi okrelane s nazw
popdw, dawniej te niekiedy napdw (drives).

Popdy s wic wewntrznym rdem dziaa i zachowa ludzi i
zwierzt.

Znane s popdy apetytywne (np. gd, pragnienie, popd
seksualny, popd ciekawoci) ukierunkowane na zaspokojenie
okrelonej potrzeby oraz popdy awersyjne (np. strach).

Popdom mog wic towarzyszy stany i procesy przeciwstawne
fazowe stany zaspokojenia (drive satisfaction) oraz toniczne
stany nasycenia (sytoci, drive satiation).

Mechanizmy zwizane z tymi stanami okrelone zostay przez
37
Konorskiego jako antynapdy (antidrives).


Gdy popd zostaje zaspokojony przez odpowiedni czynno

konsumacyjn, pojawia si stan zadowolenia, odprenia i
zaspokojenia.

Jego podoem moe by antynapd, ktry w przeciwiestwie do
popdu (a wic stanu mobilizacji i aktywacji organizmu), cechuje
odprenie i pewnego rodzaju demobilizacja.

Stan zaspokojenia popdu (a wic antynapd) ma jeszcze jedn
bardzo wan cech: toruje drog innym popdom, uprzednio
zahamowanym reakcjami konsumacyjnymi, zwizanymi z
funkcjonujcym popdem.

Biorc pod uwag charakterystyczne motywacyjno-popdowe
cechy uzalenienia, Prof. Kostowski zaproponowa hipotez, zgodnie
z ktr wanym podoem tego zaburzenia jest dysfunkcja
mechanizmu nasycenia popdw.

Zaburzenie to moe wynika z upoledzenia, wspomnianego wyej,
hipotetycznego antynapdu.
Uzalenienia mog by zwizane z upoledzeniem zaspokajania
38
popdu, szczeglnie indukowanego substancjami uzaleniajcymi.

Postp w wyjanieniu natury uzalenienia

zaley od integracji wysikw badaczy,
analizujcych zjawiska behawioralne oraz
neuroadaptacj na poziomie
komrkowym i molekularnym.

39

Neurobiologia uzalenie
Postulowany udzia spord 130 genw kandydujcych

40

Hodgkinson i wsp. 2008

Schematyczny udzia czterech ukadw zwizanych z

powstawaniem uzalenie
NAcc - nucleus accumbens - jdro
pleace
VP - ventral pallidum cze brzuszna
gaki bladej
HIP - hipcampus - hipokamp
Amyg - amygdala - ciao migdaowate
OFC - orbitofrontal cortex - kora
orbitofrontalna
PFC - prefrontal cortex - kora
przedczoowa
ACG - anterior cingulate gyrus przednia
cz zakrtu obrczy

Ukad NAcc-VP- zwizek z odczuwaniem przyjemnoci

Ukad Amyg-HIP - zwizek z procesami pamici i uczenia oraz
warunkowania (udzia stresu, lku)
Ukad OFC - zwizek z motywacj, napdem i pobudzeniem
PFC - ACG - zwizek z kontrol (hamowaniem) pragnie, dziaa o
41
charakterze przyjemnociowym (popdw)
Baler i Volkow 2006

Hipotetyczny model uzalenie jako rezultat zaburzonego

przepywu informacji wewntrz czterech ukadw
zwizanych z ich powstawaniem

Nacc --VP - przesterowany

OFC - przesterowany
PFC - ACG - zahamowanie (zmniejszenie) kontroli

42

Baler i Volkow 2006

43

Oddziaywanie substancji uzaleniajcych w

ukadzie mezolimbicznym (VTA NAc)

44

Hyman et al. 2006

45

46

OBrien i Gardner, Pharmacology & Therapeutics, 2005, 108, 18 58

Uzalenienie jako proces zmian plastycznoci

neuronalnej indukowanej dugotrwaym dziaaniem
(obecnoci) np. psychostymulantw czy alkoholu

47

Chao i Nestler 2004

Psychostymulanty

KOKAINA

AMFETAMINA

Pochodne :


MDA = 3,4-metylenedioksyamfetamina ("love drug")

MDMA= 3,4-metylenedioksymetamfetamina ("Ecstasy)

DOB = 4-bromo-2,5-dimetoksyamfetamina

DOET = 2,5-dimetoksy-4-etylofenyloizopropylamina

PMA = 4-metoksyfenyloizopropylamina

EFEDRYNA

48

Kokaina daje krtkotrwae, zalene od dawki pobudzenie z

podniesieniem nastroju, nadaktywnoci, pobudliwoci,
gadatliwoci i wzrostem szybkoci pracy serca (tachycardia)
jak i wzrostem cinienia krwi.
Temperatura ciaa zwykle rwnie wzrasta, a dawki >50 mg
mog wywoa miertelne w skutkach zmiany temperatury
ciaa oraz siln hipertensj.
49

50

U pacjentw dugotrwale zaywajcych kokain znane s

objawy paranoido-pseudohalucynogenne (zwizane z
dotykiem
- zwierztka kokainowe na skrze oraz
wzrokowe jasny nieg).
U takich pacjentw wystpuj te zmiany nastroju, lki,
agresja, objawy depresji.
Czste zmiany skrne, okoonosowe oraz krwawienia z nosa,
perforacja przegrody nosowej.
Czsty spadek masy ciaa.
U ludzi dugotrwale stosujcych kokain euforyzujcy efekt
dziaania ulega znacznemu skrceniu, std czste zaywanie
(2-3 razy na godzin ).
51

Ryzyko samobjstwa
Czynnik Ryzyka

Wzrost ryzyka

Kokaina

62 razy

Choroba afektywna
jednodnobiegunowa
Alkoholizm

41 razy

Rozwd

11 razy

8 razy

(wg NIMH / NIDA ECA)

52

OBJAWY ODSTAWIENIA KOKAINY

Zesp odstawienia rozwija si w cigu od kilku godzin do
kilku dni od zaprzestania stosowania.
Objawy (zwykle co najmniej dwa z nich lub wicej):
pojawienie si objaww dysforycznych oraz towarzyszcych
im takich symptomw jak - zmczenie, nieprzyjemne
marzenia senne, bezsenno lub ciga , nieprzeparta potrzeba
snu, wzrost apetytu, psychomotoryczne zahamowanie.

53

AMFETAMINA
Klasa amfetaminy obejmuje substancje typu amfetaminowego:
poch. fenyloetylenoaminowe - amfetamina,
dexamfetamina, metamfetamina
substancje strukturalnie rnice si od amfetaminy,
ale wykazujce podobne do niej dziaanie np.
metylfenidat (RITALIN) czy fenmetrazyna
(PRELUDIN) - (rodki zmniejszajce aknienie).

Substancje te zaywane s przewanie per os, i.v.,

chocia metamfetamina bywa te wcigana (donosowo).

54

Pozytywne efekty:

rodek stosowany do leczenia:

Narkolepsji (niekontrolowane napady snu)

Leczenia zespou nadpobudliwoci psychoruchowej (ADHD).

Zwiksza wydajno poznawcz u ludzi zmczonych w niektrych
zadaniach - moe poprawia planowanie i niektre typy
pamici roboczej (working memory) zwizanej z
wykonywaniem nudnych, powtarzajcych si czynnoci,
pogarsza jednak sprawno wykonywania skomplikowanych
zada.
55

Efekty amfetaminowe:
Wzrost nastroju (euforia), poczucie wzrostu zdolnoci
umysowych i fizycznych (ultrainteligencja).
Apetyt i potrzeba snu znacznie maleje.
We wczesnych stadiach stosowanie, objawy wzrostu energii
i wikszej komunikatywnoci s zwykle pozytywnie odbierane
przez otoczenie.
Te pozytywne dowiadczenia zwykle stymuluj do dalszego
zaywania tych rodkw.
Pozostae efekty s podobne do kokainy, ale znacznie duej
trwaj w czasie (rwnie duej trwajce napady psychoz i
stanw lkowych po duszym czasie stosowania).
56

AMFETAMINOWA TOLERANCJA
Tolerancja na dziaanie amfetaminy si rozwija stosunkowo
szybko i prowadzi do stosowania coraz wyszych dawek w
celu otrzymania okrelonych efektw (np. euforyzujcych,
anorektycznych, hipertermicznych).
Wysokie dawki amfetaminy mog prowadzi, ze wzgldu na
zmniejszenie aknienia, do ketozy
i std,
poniewa lek ten jest szybciej wydalany w rodowisku
zakwaszonego moczu, obserwuje si zjawisko tolerancji
farmakokinetycznej.
Znane s te zjawiska sensytyzacji (uwraliwienia) na
dziaanie amfetaminy (wg niektrych zjawisko to miaoby
tumaczy pojawianie si lku napadowego po duszym
57
stosowaniu tych rodkw).

ENAKTOGENY
(psychomimetyki, psychedeliki, halucynogeny)
Grupa zawiera trzy gwne podtypy:
1) Cannabis - marihuana i haszysz
2) Meskalina = 3,4,5-trimetoksyfenetylamina
TMA
= 3,4,5-trimetoksyfenylizopropylamina
DOM(STP)= 2,5-dimetoksy-4-metylophenyloizopropylamina
MDA
= 3,4-metylenedioksyamfetamina ("love drug")
MDMA
= 3,4-metylenedioksymetamfetamina ("Ecstasy)
DOB
= 4-bromo-2,5-dimetoksyamfetamina
DOET
= 2,5-dimetoksy-4-etylofenyloizopropylamina
PMA
= 4-metoksyfenyloizopropylamina
3) LSD (dietyloamid kwasu lizergowego),
DMT (dimetylotryptamina), psylocybina, psylocyna,
harmina, harmalina, bufotenina

58

termin enaktogenny jest poczeniem :

greckiego en wewntrz
gen - produkowa
aciskiego tactus dotkn

Dziaanie
enaktogenne jest stanem okrelanym jako dajcym poczucie
rozlunienia,
osigania stanu medytacji,
wgldu retrospektywnego we wasn psyche
przy jednoczesnym wzrocie lepszego poznawania fizycznie
istniejcego otoczenia ze wzgldu na
odczucie lepszego (janiejszego) dziaania zmysw.

59

Lista rolin o dziaaniu

enaktogennym-psychodelicznym-halucynogennym
A. Roliny zawierajce kannabinoidy
B. Roliny zawierajce dimetylotryptamin (DMT)
C. Roliny zawierajce meskalin
D. Roliny zawierajce alkaloidy beta-karbolinowe
E. Roliny zawierajce inne substancje halucynogenne

60

A. Roliny zawierajce kannabinoidy

Cannabis sativa (konopie siewne)
Kannabinoidy (kanabinole) s substancjami otrzymywanymi z
konopii indyjskich (haszysz gwnie ywica) lub meksykaskich
(marihuana licie i kwiatostany) i w wikszoci s uywane
(palone) w postaci papierosw, cho znane s te zjawiska
spoywania ich w herbacie.
Gwnym zwizkiem aktywnym odpowiedzialnym za powstawanie
dziaania psychoaktywnego jest delta-9-tetrahydrokanabinol (THC,
-9-THC).
Zawarto THC w marihuanie moe si rni znacznie przecitny papieros moe zawiera od 5-20 mg THC, cho znane s
61
przypadki wykrycia 100 mg THC .

Naturalne i syntetyczne ligandy receptorw kannabinoidowych

62

Klein et al. J Neuroimmune Pharmacol 1, 5064, 2006

Mechanizm
Mechanizm dziaania kanabinoli nie jest dobrze poznany, cho
w ostatnim dziesicioleciu postuluje si receptorowy
mechanizm dziaania (wykryto specyficzne 2 receptory - CB12).
Proponowany mechanizm take obejmuje oddziaywanie z
bon komrkow i jej upynnianie.
Wpyw na uwalnianie GABA w neuronach hipokampu jest
take rozwaany.

63

Cerebral cortex kora mzgowa; Basal ganglia jdra podstawne mzgu;

Hippocampus - hipokamp; Hypothalamus podwzgrze; Cerebellum
mdek; Medulla rdze przedupny
64
Spinal cord rdze krgowy

Uwaa si, e receptory CB1 odgrywajc fizjologiczn rol w mzgu,

a receptory CB2 oprcz dziaania w OUN take w ukadzie
immunologicznym.
Mog bra udzia zarwno w centralnych jak i obwodowych
procesach fizjologicznych, takich jak:

rozwj neuronalny,

neurotransmisja,

dziaanie ukadu:
sercowo-naczyniowego,
oddechowego
rozrodczego,

mog uczestniczy w uwalnianiu hormonw,

formowaniu koci

metabolizmie energetycznym (w tym udzia w regulacji masy
ciaa),

w proliferacji komrek,

adhezji

w procesach apoptozy,
65

w rozwoju procesu zapalnego.
Di Marzo Pharmacol Res. 60:7784, 2009

DZIAANIE KANABINOLI
Dziaanie euforyzujce moe pojawia si z:
miechem,
sedacj,
apati,
stanem
nieadekwatnym
letargicznym, osabieniem pamici krtkotrwaej, trudnoci
wykonywania skomplikowanych zada zwizanych z uczeniem,
zahamowaniem psychomotorycznym, poczuciem, i czas
upywa znacznie wolniej.

66

Czasami pojawiaj si napady lku i dysforii.

Dziaanie objawia si w cigu kilku minut od wypalenia danego
rodka i zwykle trwa ok. 3-4 godzin.
Tym objawom psychoaktywnym towarzyszy zwykle (w cigu 2
godzin od zaycia kanabinolu):
wzrost apetytu, sucho jamy ustnej, tachycardia.
Podczas stosowania doustnego efekty pojawiaj si pniej i
mog trwa do 24 godzin (THC - b. dobrze rozpuszcza si
tuszczach std te efekty redystrybucji)

67

UZALENIENIE TYPU KANABINOLU

Nie obserwuje si rozwoju uzalenienia typu fizycznego,
chocia opisywane s przejawy tolerancji na niektre efekty
(np. tachycardia).
Istniej take doniesienia o powstawaniu niektrych objaww
odstawienia (np.. drenia, pocenie si, biegunka, kopoty z
zasypianiem), ale s one znacznie mniej intensywne i rzadziej
wystpujce,
gdy
porwna
si
z
odpowiednimi
obserwowanymi po opioidach czy alkoholu i rzadko
wymagaj interwencji medycznej.

68

Osoby uywajce marihuan czy haszysz czsto powicaj wiele

czasu na zdobycie i palenie tego narkotyku, a wic raczej
opisywana zaleno jest typu psychicznego.
Ponadto czynnoci te s powtarzane mimo posiadanej wiedzy o
moliwoci powstawania wielu problemw (np. chroniczny kaszel
ze wzgldu na palenie, wzrost dziaania sedatywnego jako
rezultat stosowania dugotrwaego wysokich dawek tych
rodkw).

69

Nie-psychotropowe dziaanie kanabinoidw

9-THC- 9-tetrahydrocannabinol; 8-THC - 8-tetrahydrocannabinol; CBN - cannabinol; CBD cannabidiol; 9-THCV - 9-tetrahydrocannabivarin; CBC - cannabichromene; CBG - cannabigerol; 9THCA - 9-tetrahydrocannabinolic acid; CBDA - cannabidiolic acid
70
Izzo et al.. TiPS, 30 (10) 515-527, 2009

B. Roliny zawierajce:
dimetylotryptamin (DMT)
C. Roliny zawierajce:
meskalin
D. Roliny zawierajce:
alkaloidy beta-karbolinowe
E. Roliny zawierajce:
inne substancje halucynogenne

71

ENAKTOGENY - HALUCYNOGENY
DMT (dimetylotryptamina), bufotenina
beta karbolinowe alkaloidy (harmina, harmalina),
LSD (dietyloamid kwasu lizergowego), psylocybina, psylocyna,
oraz meskalina

Dziaanie enaktogenne jest stanem okrelanym jako dajcym

poczucie rozlunienia, osigania stanu medytacji, wgldu
retrospektywnego we wasn psyche przy jednoczesnym wzrocie
lepszego poznawania fizycznie istniejcego otoczenia ze wzgldu na
odczucie lepszego (janiejszego) dziaania zmysw.
Ponadto obserwuje si w wyszych dawkach moe dochodzi do
pobudzenia sympatomimetycznego, pojawienia si wyranych
halucynacji wzrokowych.
72

Frontal cortex kora czoowa; Basal ganglia jdra podstawne mzgu

Thalamus wzgrze; Hypothalamus podwzgrze; Cerebellum mdek
73
Raphe nuclei jdra szwu, VTA brzuszne pole nakrywki

Mechanizm
Enaktogeny dziaaj gwnie (bezporednio lub porednio)
agonistycznie poprzez serotonin (5-HT)
a zwaszcza receptory typu 5-HT1 i 5-HT2A

74


Bezporednio pobudzaj neurony kory czoowej;

Porednio pobudzaj neurony kory czoowej, poprzez wpyw na
inne struktury mzgu i zaburzenie przekanictwa 5-HT, NA, DA;

Zaburzaj prac miejsca sinawego uwaanego za detektor
nowoci (novelty detector) ignorowane na co dzie obiekty
staj si niezwykle fascynujce;

Zaburzaj filtracyjn funkcj wzgrza
przeadowania informatycznego kory.

prowadzc
75

do

OBJAWY HALUCYNOGENW
Dziaanie zwykle rozpoczyna si z objawami pobudzenia
takimi jak uczucie braku zmczenia i stymulacj ukadu
autonomicznego.
Odczuwanie euforii moe ulec szybko zmianie w depresj lub
lk.
Pocztkowe zmiany odczuwania ksztatu i wygldu otoczenia
lub wzmoenie siy dziaania zmysw (wyraniejsze
odbieranie barw, ksztatw, itp.) moe stanowi wstp do
halucynacji.
Halucynacje s zwykle wzrokowe, czsto w formie figur
geometrycznych, czasem osb lub obiektw, znacznie rzadziej
pojawiaj si halucynacje suchowe czy zwizane z dotykiem.
Te zmiany obejmuj rwnie wzrost intensywnoci percepcji zmysw,
czasem prowadzc do depersonalizacji i odrealnienia.
76

Oprcz tego czsto pojawiaj si objawy fizyczne

halucynogenw (ukad autonomiczny):
rozszerzenie renic, tachykardia, pocenie si, drenia,
zaburzenia koordynacji ruchw, wzrost cinienia krwi,
piloerekcja.

Dziaanie LSD i innych rodkw moe trwa do 12 godzin

(czasem nawet duej) mimo wzgldnie krtkiego t0.5 (3 godz.
dla LSD).

77

Po zayciu bardzo duych dawek

(w praktyce si jednak b. rzadko) moe zosta wywoany
Zesp serotoninowy

Zaburzenia wiadomoci

Mioklonie

Niepokj

Drenie miniowe

Wzmoenie odruchw

Zaburzenia koordynacji

Dreszcze, poty

Hipertermia

Drgawki

UZALENIENIE HALUCYNOGENNE
Wikszo kryteriw stosowanych dla okrelenia uzalenienia
nie stosuje si do tych rodkw.
Tolerancja szybko rozwija si na dziaanie euforyzujce i
psychedeliczne ale zupeny jest brak na tolerancji na objawy
fizyczne (ukad autonomiczny).
Istnieje tolerancja krzyowa na LSD i inne halucynogeny (np.
psylocybina czy meskalina).
Tolerancja rozwija si szybko, gdy rodki zaywane s jeden
do kilku razy dziennie przez okres kolejnych 4 dni.

79

NAWRACAJCE OBJAWY ZMIAN ZWIZANYCH Z

PERCEPCJ PO HALUCYNOGENACH
Pojawianie si przejciowych zmian w percepcji (Flashbacks) jest
pozostaoci zwizan z uprzednim zaywaniem halucynogenw (u
15-70%!!!).
Objawy te mog pojawia si nawet po wielu miesicach (czy nawet
latach) od zaprzestania stosowania halucynogenw i mog trwa od
minut po kilka dniu (zwykle kilka godzin).
Epizody te obejmuj pojawianie si form geometrycznych, dziwnych
obiektw widzianych jakby w oddali, zmian kolorw przedmiotw,
aureoli dookoa przedmiotw czy osb.
Realno odczuwania wiata jednak pozostaje, czyli osoba taka zdaje
sobie spraw, i taka zmiana odczuwania percepcji jest wynikiem
dziaania tych rodkw i nie reprezentuje rzeczywistoci obiektywnie
80
istniejcej.

DMT (dimetylotryptamina 97 rolin )

Generalnie po podaniu doustnym w dawkach stosowanych nie

dziaa, inne drogi podania (parenteralne lub donosowo) powoduj
wyrany efekt halucynogenny i enaktogenny, ktry utrzymuje si
przez stosunkowo krtki czas (30-60 min).
81

B. Roliny zawierajce dimetylotryptamin (DMT)

1. Fittonia albivenis, Acatnaceae

2. Justicia pectoralis, Acatnaceae
3. Acer saccharinum, Aceraceae
4. Delosperma acuminatum,
Aizoaceae
5. Delosperma cooperi,
6. Delosperma ecklonis,
7. Delosperma esterhuyseniae,
8. Delosperma hallii,
9. Delosperma harazianum,
10. Delosperma harazianum Shibam,
11. Delosperma hirtum,
12. Delosperma hallii aff. Litorale
13. Delosperma lydenbergense,
14. Delosperma nubigenum,
15. Delosperma pageanum,
16. Delosperma pergamentaceum,
17. Delosperma tradescantioides,
18. Prestonia amazonica:
Apocynaceae
19. Voacanga africana: Apocynaceae

20. Acacia acuminata, Fabaceae

(Leguminosae)
21. Acacia alpina,
22. Acacia angustissima,
23. Acacia aroma,
24. Acacia auriculiformis,
25. Acacia baileyana,
26. Acacia beauverdiana,
27. Acacia berlandieri,
28. Acacia catechu,
29. Acacia caven,
30. Acacia chundra,
31. Acacia colei,
32. Acacia complanata,
33. Acacia confusa,
34. Acacia cornigera,
35. Acacia cultriformis,
36. Acacia cuthbertsonii,
37. Acacia decurrens,
38. Acacia delibrata,
39. Acacia falcata,
40. Acacia farnesiana,
41. Acacia floribunda,

82

B. Roliny zawierajce dimetylotryptamin (DMT)

(cd) 62. Acacia rigidula,
42. Acacia georginae,

43. Acacia horrida,

44. Acacia implexa,
45. Acacia jurema,
46. Acacia karroo,
47. Acacia laeta,
48. Acacia longifolia,
49. Acacia maidenii,
50. Acacia mangium,
51. Acacia melanoxylon,
52. Acacia mellifera,
53. Acacia nilotica,
54. Acacia nilotica subsp.
adstringens,
55. Acacia obtusifolia,
56. Acacia oerfota,
57. Acacia penninervis,
58. Acacia phlebophylla,
59. Acacia podalyriaefolia,
60. Acacia polyacantha,
61. Acacia polyacantha ssp.
campylacantha,

63. Acacia sassa,

64. Acacia schaffneri,
65. Acacia senegal,
66. Acacia seyal,
67. Acacia sieberiana,
68. Acacia simplex,
69. Acacia vestita,
70. Acacia victoriae,
71. Albizia inundata
72. Anadenanthera colubrina,
73. Anadenanthera colubrina var.
cebil .
74. Anadenanthera peregrina,
75. Anadenanthera peregrina var.
peregrina,
76. Desmanthus illinoensis,
77. Desmanthus leptolobus,
78. Desmodium caudatum(syn.
Ohwia caudata ),
79. Desmodium intortum,
83
80. Codariocalyx motorius(syn.
Desmodium gyrans),

B. Roliny zawierajce dimetylotryptamin (DMT)

(cd)

81. Desmodium racemosum,

82. Desmodium triflorum,
83. Lespedeza capitata,
84. Lespedeza bicolor,
85. Lespedeza bicolor var.
japonica,
86. Mimosa ophthalmocentra,
87. Mimosa scabrella,
88. Mimosa somnians,
89. Mimosa tenuiflora (syn.
"Mimosa hostilis"),
90. Mimosa verrucosa,
91. Mucuna pruriens,
92. Petalostylis casseoides,
93. Petalostylis labicheoides var.
casseoides,
94. Phyllodium pulchellum(syn.
Desmodium pulchellum),
95. Erythrina flabelliformis, other
Erythrina species,
96. Petalostylis cassioides:
97.Petalostylis labicheoides,

84

Meskalina 16 rolin
rednia dawka meskaliny waha si w przedziale 300-400 mg.
Efekty dziaania meskaliny utrzymuj si do 12 godzin po
zayciu.
Wysokie dawki (400-600 mg) wywouj silne zmiany
percepcyjne. Pomidzy meskalin a DMT, LSD i psylocybin
wystpuje zjawisko tolerancji krzyowej.
85

C. Roliny zawierajce meskalin

1. Echinopsis lageniformis (syn.

Trichocereus bridgesii)
2. Echinopsis scopulicola (syn.
Trichocereus scopulicola) ,
3. Echinopsis pachanoi (syn.
Trichocereus pachanoi),
4. Echinopsis spachiana (syn.
Trichocereus spachianus),
5. Lophophora williamsii (Peyote),
6. Opuntia acanthocarpa
7. Opuntia basilaris
8. Austrocylindropuntia cylindrica
(syn. Opuntia cylindrica),
9. Cylindropuntia echinocarpa
(syn. Opuntia echinocarpa),
10. Cylindropuntia spinosior (syn.
Opuntia spinosior),
11. Echinopsis macrogona (syn.
Trichocereus macrogonus),
12. Echinopsis peruviana (syn.
Trichocereus peruvianus),

13. Echinopsis tacaquirensis

subsp. taquimbalensis (syn.
Trichocereus taquimbalensis),
14. Echinopsis terscheckii (syn.
Trichocereus terscheckii,
Trichocereus werdemannianus)
15. Echinopsis valida ,
16. Pelecyphora aselliformis,

86

Pochodne beta-karboliny (znane s co najmniej 64 pochodne 123 roliny)

Nazwa

Czerwone
wizanie

Niebieskie
wizanie

R1

R6

R7

-Karbolina

Tryptolina

Pinolina

OCH3

Harman

CH3

Harmina

CH3

OCH3

Harmalina

CH3

OCH3

CH3

H
H

Tetrahydroharmina

87

OCH3

D. Roliny zawierajce alkaloidy beta-karbolinowe

1. Amsonia tabernaemontana,
Apocynaceae
2. Aspidosperma exalatum,
3. Aspidosperma polyneuron,
4. Apocynum cannabinum,
5. Ochrosia nakaiana,
6. Pleicarpa mutica,
7. Newbouldia laevis,
Bignoniaceae
8. Calycanthus occidentalis,
Calycanthaceae
9. Hammada leptoclada,
Chenopodiaceae
10. Kochia scoparia,
11. Guiera senegalensis,
Combretaceae
12. Carex brevicollis, Cyperaceae
13. Carex parva,
14. Elaeagnus angustifolia,
Elaeagnaceae
15. Elaeagnus commutata,
16. Elaeagnus hortensis,
17. Elaeagnus orientalis,
18. Elaeagnus spinosa,

19. Hippophae rhamnoides,

20. Shepherdia argentea,
21. Shepherdia canadensis,
22. Arundo donax, Gramineae
23. Festuca arundinacea,
24. Lolium perenne,
25. Phalaris aquatica,
26. Phalaris arundinacea,
27. Nectandra megapotamica,
Lauraceae
28. Acacia baileyana,
Leguminosae
29. Acacia complanata,.
30. Burkea africana,.
31. Desmodium gangeticum,
32. Desmodium gyrans,
33. Desmodium pulchellum,
34. Mucuna pruriens,
35. Petalostylis labicheoides,
36. Prosopis nigra,
37. Shepherdia pulchellum,

88

D. Roliny zawierajce alkaloidy beta-karbolinowe

38. Strychnos melinoniana,

Loganiaceae
39. Strychnos usambarensis,
40. Banisteriopsis argentia, ,
Malpighiaceae
41. Banisteriopsis caapi,
42. Banisteriopsis inebrians,
43. Banisteriopsis lutea,
44. Banisteriopsis metallicolor,
45. Banisteriopsis muricata,
46. Diplopterys cabrerana,
47. Cabi pratensis,
48. Callaeum antifebrile(syn. Cabi
paraensis),
49. Gymnacranthera paniculata,
Myristicaceae
50. Horsfieldia superba
51. Virola cuspidata,
52. Virola rufula,
53. Virola theiodora,
54. Testulea gabonensis,
Ochnaceae
55. Plectocomiopsis geminiflora,
Palmae

56. Meconopsis horridula,

Papaveraceae
57. Meconopsis napaulensis,
58. Meconopsis paniculata,
59. Meconopsis robusta,
60. Meconopsis rudis,
61. Papaver rhoeas,
62. Passiflora actinia,
Passifloraceae:
63. Passiflora alata,
64. Passiflora alba,
65. Passiflora bryonoides,
66. Passiflora caerulea,
67. Passiflora capsularis,
68. Passiflora decaisneana,
69. Passiflora edulis,
70. Passiflora eichleriana,
71. Passiflora foetida,
72. Passiflora incarnata (with
bee),
73. Passiflora quadrangularis,
Passiflora ruberosa,
75. Passiflora subpeltata,
76. Passiflora warmingii,

89

D. Roliny zawierajce alkaloidy beta-karbolinowe

77. Calligonum minimum, Polygonaceae

78. Leptactinia densiflora,

79. Ophiorrhiza japonica,

80. Pauridiantha callicarpoides,

81. Pauridiantha dewevrei,

82. Pauridiantha lyalli,

83. Pauridiantha viridiflora,

84. Simira klugei,

85. Simira rubra,

86. Borreria verticillata, Rubiaceae

87. Leptactinia densiflora,

88. Nauclea diderrichii,

89. Ophiorrhiza japonica,

90. Pauridiantha callicarpoides,

91. Pauridiantha dewevrei,

92. Pauridiantha yalli,

93. Pauridiantha viridiflora,

94. Pavetta lanceolata,

95. Psychotria carthagenensis,

96. Psychotria viridis

97. Simira klugei,

98. Simira rubra,

99. Uncaria attenuata,

100. Uncaria canescens

101. Uncaria orientalis,

102. Tetradium (syn. Evodia) Rutaceae
103. Euodia leptococca
104. Araliopsis tabouensis,
105. Flindersia laevicarpa,
106. Xanthoxylum rhetsa,
107. Chrysophyllum lacourtianum, Sapotaceae
108. Ailanthus malabarica, Simaroubaceae
109. Perriera madagascariensis,
110. Picrasma ailanthoides,
111. Picrasma crenata,
112. Picrasma excelsa,
113. Picrasma javanica,
114. Vestia foetida, (Syn V. lycioides), Solanaceae
115. Vestia foetida
116. Symplocos racemosa, Symplocaceae
117. Grewia mollis, Tiliaceae
118. Fagonia cretica, Zygophyllaceae
119. Nitraria schoberi,
120. Peganum harmala,
121. Peganum nigellastrum,
122. Tribulus terrestris,
90
123. Zygophyllum fabago,

E. Roliny zawierajce
inne substancje halucynogenne

1. Acorus calamus, asarone

2. Salvia divinorum, aalvinoryna
A, B C
3. Catha edulis
4. Artemisia vulgaris, thujone
5. Mitragyna speciosa,
mitragynina
6. Laurelia novae-zelandiae,
pukateine
7. Turnera diffusa, damianin
8. Magnolia virginiana
9. Corydalis solida,
10. Corydalis cava, bulbocapnine,
nantenine, tetrahydropalmatine
11. Piper methysticum,
kavalaktony
12. Tagetes lucida
13. Lactuca virosa, lactucarium
14. Glaucium flavum, glaucine
15. Galbulimima belgraveana 28
alkaloidw

16. Zornica latifolia

17. Argemone mexicana
18. Argyreia nervosa, ergine
19. Tabernanthe iboga, ibogaina
20. Tabernanthe orientalis
21. Tabernanthe pubescens
22. Tabernanthe montana
23. Trachelospermum jasminoides
24. Nymphaea caerulea,
aporphine
25. Leonatis leonurus, leonurine
26. L. nepetifolia
27. Calea zacatechichi
28. Silene capensis
29. Ipornoea tricolor
30. Alchornea floribunda,
31. Pausinystalia yohimbe
91

ZWYCZAJOWA
ANGIELSKA

ACACIA

NAZWA
ACISKA

Acacia spp.

PRODUKTY/
METODA
STOSOWANIA

ZWIZKI
CZYNNE

OPIS

1) analog Ayahuasca,
2) piwo
(Africa Dolo,
Mexico Pulque,
Mayan Balche),
3) kadzida,
4) Betel Quids
Do picia,
do palenia

Mescaline
DMT

afrodyzjak;
dziaanie
depresyjne,
uspokajajce
halucynogenne
Uwagi:
Zwizki czynne
s objte
kontrol

92

ZWYCZAJOWA
ANGIELSKA

NAZWA
ACISKA

AYAHUASCA
Ayahuasca rytualny
psychodelik
Indian
Poudniowoamerykaskich
zaywany w
formie napoju

Banisteriopsis
caapi

PRODUKTY/
METODA
STOSOWANIA

1) Ayahuasca
(Wino
duszy),
2) Enema,
3) Smoking
Blends,
4) tabaka
(Snuff )
Do picia
Do wchania

ZWIZKI
CZYNNE

DMT
Alkaloidy
pochodne
harmanu
Bufotenine
5-Meo-DMT
N-etylotryptamina

OPIS

Dziaanie
stymulujce,
halucynogen.
Alkaloidy s
Inhibitorami
MAO

93

ZWYCZAJOWA
ANGIELSKA

ANGELS
TRUMPET
AMAZONIAN
TREE
DATURA

NAZWA
ACISKA

Canavalia
maritima,
C. rosea

PRODUKTY/
METODA
STOSOWANIA

ZWIZKI
CZYNNE

OPIS

1) Marijuana
Canarosine? Substytut kawy,
Substitute,
nasiona jadalne.
2) Ex-Ses,
W Meksyku
3) Spike,
nasiona s
4) Ice Bud,
palone i
5) Blueberry Haze,
su jako
6) Dream Incense,
Substytut
7) Dutch Haze
marihuany

94

Canavalia maritima, Canavalia rosea

canarosine

Trudno wskaza na przyczyny dziaania na OUN. By ostatnie

prace nad zidentyfikowaniem nowych alkaloidw guanidynowych w
tej rolinie pozwol odpowiedzie na to pytanie.
Nowy alkaloid canarosine (kanarozyna?), o charakterze liganda
dla receptorw dopaminowych D1 moe wyjani to dziaanie.

95

Pattamadilok et al. Journal of Asian Natural Products Research, 10 (10), 915918, 2008

ZWYCZAJOWA
ANGIELSKA
BELLADONNA
ATROPA,
DEATHS
HERB,
DEVILS
BERRY

NAZWA
ACISKA
Atropa
belladonna
Pokrzyk
wilcza
jagoda
(lecznicza)

PRODUKTY/
METODA
STOSOWANIA

ZWIZKI
CZYNNE

1) kadzida,
2) psychoaktywne
piwa, wina, miody
nazywane
Witches
Ointments,
3) Smoking
Blends
(mieszanki dla
niepalcych)

Alkaloidy
tropanowe:
Hyoscyami
na,
atropina,
skopolamina
.

OPIS

Objawy
atropinopodobne
(m.in. zaburzenie
akomodacji,
rozszerzenie renic,
wysuszenie
Bon
luzowych jamy
ustnej,
tachykardia,
wzrost cinienia
ttniczego,
pobudzenie
psychoruchowe,
halucynacje,
zaburzenia
wiadomoci,
zatrzymanie96
moczu)

ZWYCZAJOWA
ANGIELSKA

BETEL NUT,
ARECA NUT

NAZWA
ACISKA

Areca catechu
Palma
betelowa

PRODUKTY/
METODA
STOSOWANIA

ZWIZKI
CZYNNE

1) Oriental Joy Pills Alkaloidy:

i podobne
Arecaidin
Arecaine,
Arecolidin
Arecoline

OPIS

Dziaanie
pobudzajce.
(stosowana np.
na Filipinach)
Surowiec nie
kontrolowany
Uwaga:
8 10g dawka
letalna
(narkolepsja,
Sedacja, mier)

97

Areca catechu, palma betelowa

arekolina
Zawiera m.in. alkaloid arekolin.
Arekolina
jest
rodkiem
parasympatykomimetycznym
pobudzajcym ukad przywspczulny.
Powoduje midzy innymi przyspieszenie perystaltyki przewodu
pokarmowego i pobudza czynno gruczow wydzielniczych.
Arekolina jest agonist receptorw muskarynowych M1, M2 i M3.

98

Yang et al. Chin J Physiol. 43 (1): 2328, 2000.

ZWYCZAJOWA
ANGIELSKA
BITTER
ORANGE

NAZWA
ACISKA
Citrus
aurantium
Pomaracza
gorzka

PRODUKTY/
METODA
STOSOWANIA

ZWIZKI
CZYNNE

Ekstrakty, kapsuki Olejek

I tabletki
eteryczny
1) preparaty
Flawonoidy
odchudzajce
2) Turbo III,
3) Pure Bliss,
4) Nirvana,
5) Happy Caps,
6) Diablo,
7) Stargate,
8) Stargate
Resurrection,
9) Crank Powder,
10)Red Zone Caps,
11) Blowout,
12) Snow Blow,
13) Charge Plus

OPIS

Dziaanie
depresyjne,
sedatywne
Zawiera zwizki
chemiczne
nie
kontrolowane

99

Citrus aurantium L., pomaracza gorzka

p-synefryna

By moe ze wzgldu na zwizki (w skrce) wykazujce

aktywno adrenegiczn zarwno poprzez receptory jak i
(p-synefryna, m-synefryna) (Haaz i wsp. 2006). Stosowane
m.in.. w preparatach odchudzajcych.
Brak jednoznacznych bada klinicznych wskazujcych na
waciw zaleno dawkaefekt u pacjentw, niedostateczne dane
na temat bezpieczestwa (wpyw na metabolizm) (Haaz i wsp.
100
2006).

ZWYCZAJOWA
ANGIELSKA

BLACK
PEPPER,
COMMON
PEPPER,
INDIAN
PEPPER

NAZWA
ACISKA

Piper nigrum

PRODUKTY/
METODA
STOSOWANIA

1) Nirvana,
2) Stargate,
3) Stargate
Resurrection,
4) Strawberry
Fields,
5) Trip2night,
6) U4-E,
7) Benzoberries

ZWIZKI
CZYNNE

Olejek
eteryczny
Flawonoidy
Zawiera
safrol
klasyfikowany
do grupy
prekursorw

OPIS

Dziaanie
stymulujce,
halucynogenne
Afrodyzjak

101

Piper nigrum, pieprz czarny

safrol

Safrol - prekursor do syntezy m.in. otrzymywania MDMA.

Safrol otrzymywany przez ekstrahowanie zarwno z korzenia
jak i owocw (jako olejek). Safrol ma mie dziaanie
stymulujce , halucynogenne oraz dziaa jako afrodyzjak w
bardzo duych dawkach (powyej 500m mg??). Dziaa take
hepatotoksycznie.
Stosowany jest w przemyle perfumeryjnym.
102

Liu et al. Food and Chemical Toxicology, 37, 697-702, 1999

ZWYCZAJOWA
ANGIELSKA
CACTI
CONTAINING
MESCALINE
(kaktusy
zawierajce
meskalin)

NAZWA
ACISKA
Trichocereus/Echin
opsis spp
Trichocereus
bridgesii,
T. cuzcoensis,
T. fulvinanus,
T. macrogonus,
T. pachanoi,
T. peruvianus,
T. taquibalensis,
T.tersheckii,
T. validus,
T. werdermannius

PRODUKTY/
METODA
STOSOWANIA

ZWIZKI
CZYNNE

OPIS

1)San Pedro,
2) Smoking
Blends

Meskalina

Dziaanie
halucynogenne,
psychodeliczne,
Pobudzajce.
Powoduje
psychozy
Na mocy
nowelizacji z dnia
20 marca
2009 r. ustawy
posiadanie rolin
ywych, suszu,
nasion, wycigw
oraz
ekstraktw z
Echinopsis
pachanoi jest
103
nielegalne.

ZWYCZAJOWA
ANGIELSKA

CALIFORNIAN
POPPY
CALIFORNIA
POPPY,
GOLDEN CUP,
GOLD POPPY,
OPIUM OF THE
INDIANS

NAZWA
ACISKA

Eschscholzia
californica

PRODUKTY/
METODA
STOSOWANIA

ZWIZKI
CZYNNE

OPIS

1)Smoking Blends,
2) Marijuana
Substitute,
3) Entropy

Alkaloidy
(kodeina,
morfina,
berberyna,
chelidonina i
inne)

Dziaanie
hipnotyczne,
narkotyczne
Surowiec
kontrolowany w
UE

Do palenia i
do picia (nalewki,
ekstrakty)

104

ZWYCZAJOWA
ANGIELSKA

NAZWA
ACISKA

PRODUKTY/
METODA
STOSOWANIA

CEBIL & YOPO

Anadenanthera
colubrina
A. peregrina

1) Maize Beer
(Indians),
2) Wine,
3) Enema,
4) Ayahuasca,
5) Smoking Blends
Do ucia,
Do palenia,
Jako tabaka

ZWIZKI
CZYNNE

Bufotenina
Tryptamina
DMT.
5-hydroksy
NMonometylotryptamina

OPIS

Dziaanie
Halucynogenne.
Zawiera
objty
kontrol
DMT

105

ZWYCZAJOWA
ANGIELSKA

CHACRUNA

NAZWA
ACISKA

Psychotria
viridis

PRODUKTY/
METODA
STOSOWANIA
Ayahuasca
Do picia,
Do palenia,
Jako tabaka

ZWIZKI
CZYNNE

OPIS

DMT
Alkaloidy
pochodne
betakarboli
ny

Dziaanie
halucynogenne.
Zawiera objty
kontrol DMT
Na mocy
nowelizacji z
dnia 20 marca
2009 r. ustawy
Posiadanie
rolin
ywych, suszu,
nasion,
wycigw oraz
ekstraktw z tej
roliny jest
nielegalne.
106

ZWYCZAJOWA
ANGIELSKA

CHALIPONGA

NAZWA
ACISKA

Diplopterys
cabrerana

PRODUKTY/
METODA
STOSOWANIA

1) Ayahuasca
2) ekstrakty
Do picia,
Do palenia,

ZWIZKI
CZYNNE

OPIS

Licie:
DMT
5-MeO-DMT,
Bufotenina,
Alkaloidy
Pochodne
betakarboliny

Dziaanie
Halucynogene
Zawiera objty
kontrol DMT

107

ZWYCZAJOWA
ANGIELSKA

CHINESE
FO-TI

NAZWA
ACISKA

PRODUKTY/
METODA
STOSOWANIA

ZWIZKI
CZYNNE

OPIS

Polygonum
multiflorum

1) Sake Trip2Night,
2) Turbo III Rave,
3) Comet,
4) Cockstar,
5) Diablo,
6) Ecstacy Original
Herbal Formula
Do picia, Do palenia,

Ziele:
Rhaponticin
Rhapontin,
Rhein,
Scopoletin
i inne

Dziaanie
uspokajajce,
Depresyjne,
pobudzajace?
Zawiera zwizki
chemiczne nie
kontrolowane

108

Polygonum multiflorum, Rdest wielokwiatowy

rapontycyna

skopoletyna

Rhaponticin (rapontycyna) naley do grupy poch.

hydroksystylbenu o dziaaniu estrogenowym. Wg niektrych
danych ma rwnie dziaa przeciwlkowo (sedatywnie?).
Niektrzy wykryli dziaanie antyapoptotyczne (Misiti et al. Brain Research
Bulletin 71, 29-36, 2006).

Scopoletin (skopoletyna) - naleca do kumaryn ma mie

dziaanie pobudzajce OUN poprzez hamowanie aktywnoci
acetylocholinesterazy (Rollinger et al. J. Med. Chem., 47 (25), 62486254, 2004).
109

Imwalle et al.. Physiol Behav 2005, 84(1):157-163, 2005, Vollmer et al. Chinese Medicine , 5:7, 2010

ZWYCZAJOWA
ANGIELSKA

CORAL TREE

NAZWA
ACISKA

PRODUKTY/
METODA
STOSOWANIA

Erythrina spp.
(drzewo
koralowe)

1)Ayahuasca,
2) Smoke,
3) Smoke Plus, 4)
Smoke X,
5) Smoke XX, 6)
Smoke XXX
Do picia,
Do palenia,

ZWIZKI
CZYNNE

Alkaloidy

OPIS

Dziaanie
pobudzajce,
afrodyzjak
Zawiera zwizki
chemiczne nie
kontrolowane

110

Erythrina spp., drzewo koralowe

erytrawina

erytralina

Erytrawina jest tertahydroizochinolinowym alkaloidem, ktry w

warunkach modelowych wykazuje dziaanie anksolityczne (Flausino et al.
Biol Pharm Bull., 30(2), 375-378, 2007).

Erytralina i
erytrynina - ekstrakty z nasion Erythrina spp.
wywieraj dziki obecnoci tych spirocyklicznych- izochinolinowych
alkaloidw dziaanie pobudzajce typu kuraro-podobne (Picki i Unna,
JPET, 83: 59-70, 1945; Hider et al., Journal of Medicinal Chemistry-Chemical Therapy, 21, 231, 1986).

O tyle niebezpieczne, e kurara w wysokich dawkach ma dziaanie

111
prodrgawkowe.

ZWYCZAJOWA
ANGIELSKA

COUNTRY
MALLOW

NAZWA
ACISKA

PRODUKTY/
METODA
STOSOWANIA

ZWIZKI
CZYNNE

OPIS

Alkaloidy:
Sida Cordifolia 1) Ex-1,
Efedryna
2) Ecstacy
3) Original Herbal pseudoefedryna
Formula,
4) Lust,
5)Road Runner,
6) Space Cadets,
7) Speedos
Do picia,
Do palenia,

112

ZWYCZAJOWA
ANGIELSKA
DAMIANA

NAZWA
ACISKA

PRODUKTY/
METODA
STOSOWANIA

Turnera
aphrodisiaca,
Turnera
diffusa

1) Librex,
2) Liquid Speed,
3) Magic Silver
and
Gold,
4) Red Ball,
5) Rise Blue,
6)SexE,
7) Activate.
Do picia
(napary,
herbatka)
Do palenia
oraz
kapsuki

ZWIZKI
CZYNNE

Olejek
eteryczny
Apigenina,
Damianina

OPIS

Dziaanie
depresyjne,
halucynogennie,
pobudzajco lub
uspokajajco
(zalenie od
dawki)
Zawiera zwizki
chemiczne nie
kontrolowane

113

Turnera aphrodisiaca, Turnera diffusa,

damiana (krzew, Meksyk)

apigenina

W olejku wykryto karyofylen, -kadinen, elemen i 1,8-cineol.

Dziaa jako afrodyzjak, wykazuje te dziaanie anksjolityczne,
estrogenopodobne oraz adaptogenne (antystresowe) (Rowland et al. J. Sex
Marital Ther., 29(3), 185-205, 2003; Mendes et al. J. Ethnopharmacol. 109(3), 493-500, 2007.; Zava et
al. Proc. Soc. Exp. Biol. Med. 217(3), 369378, 1998, Kumar et al. J. Herb Pharmacother., 5(4): 13-21,
2005).

Za to dziaanie najprawdopodobniej odpowiada obecno flawonu

apigeniny (anksolityczne) (Kumar i Sharma, Pharmaceutical Biology, 44, 84-90, 2006),
damianiny jednak dokadny mechanizm (johimbino-podobny?)
114
dziaania jest jak na razie nieznany (Estrada-Reyes et al. J. Ethnopharmacol.
123(3), 423-429. 2009).

ZWYCZAJOWA
ANGIELSKA
DREAM HERB
Bitter Grass,
Dogs Grass
Zio snu
Licie Boga

NAZWA
ACISKA
Calea
zacatechichi

PRODUKTY/
METODA
STOSOWANIA
1) Marijuana
Substitute,
2) Sence

ZWIZKI
CZYNNE

OPIS

Laktony
Seskwiterpe
nowe
Alkaloidy:
Calaxin,
Caleicin A,
Caleicin B,
Caleins,

Dziaanie
pobudzajco,
halucynogennie,
Na mocy
nowelizacji z dnia
20 marca
2009 r. ustawy o
posiadanie rolin
ywych, suszu,
nasion, wycigw
oraz
ekstraktw z Calea
zacatechichi jest
nielegalne.
115

ZWYCZAJOWA
ANGIELSKA

NAZWA
ACISKA

EPHEDRA
MA HUANG

Ephedra
sinica

PRODUKTY/
METODA
STOSOWANIA

1)Trip2Night,
2) Herbal
Ecstasy,
3) Smoking
Blends.
Tabletki,
kapsuki,
nalewki,
ekstrakty

ZWIZKI
CZYNNE

OPIS

Alkaloidy
Efedryna,
Pseudoefedryna
Norefedryna,
Metylefedryna
Metylopseudoefedryna,
oraz safrol;

Dziaanie
pobudzajce,
halucynogennie
Objte kontrol,
zwizki
klasyfikowane do
grupy
prekursorw

116

Przsl (suszone mode gazie) (Ephedra

sinica Stapf).

efedryna

Efedryna - kora mzgowa dziaanie niewybircze na receptory

alfa i beta-adrenrgiczne,
podniecenie psychiczne, w
wikszych dawkach niekiedy uczucie niepokoju i lku,
bezsenno, pobudzenie ruchowe, w wikszych dawkach
drgawki.
Orodki wegetatywne pobudzenie orodka oddechowego,
termogeneza.
Relatywnie szybka tolerancja (tachyfilaksja) std przy
powtarzanym czstym stosowaniu efekty coraz sabsze. 117
Kovacs i Mela 2006

ZWYCZAJOWA
ANGIELSKA

EVODIA

NAZWA
ACISKA

Evodia
rutaecarpa

PRODUKTY/
METODA
STOSOWANIA

ZWIZKI
CZYNNE

1)Liquid Speed,
2)Red Zone Caps.
Proszek, kapsuki
herbatka

Rutaecarpine
5-MeO-DMT

OPIS

5-MeODMT objty
kontrol

118

ZWYCZAJOWA
ANGIELSKA

FLY AGARIC,
AGA,
BENI
TENGUTAKE,
MAGIC
MUSHROOMS,

NAZWA
ACISKA

Amanita
muscaria
Muchomor
czerwony

PRODUKTY/
METODA
STOSOWANIA
1) Cohoba,
2) ecstacy herbal
formula,
3) piwo, wino,
kykeon,
4) smoking
blends.
Do palenia
Do picia

ZWIZKI
CZYNNE

OPIS

Acetylcholine,
Bufotenine,
Ibotenic Acid,
LHyoscyamine,
Muscaridine,
Muscarine,
Muscazone,
Muscimol,
Psilocin,
Psilocybin

Halucynacje
Efekt
psychodeliczny
Psilocyna
objta kontrol

119

ZWYCZAJOWA
ANGIELSKA

GIANT CANE
ARUNDO,
ARUNDO
GRASS,
BAMBOO
REED,

NAZWA
ACISKA

Arundo donax

PRODUKTY/
METODA
STOSOWANIA

Ayahuasca
Do picia

ZWIZKI
CZYNNE

OPIS

DMT
5-methoxylated
N
demethylated
analogue,
5-MeO-NMT
Alkaloidy

Halucynacje
Efekt
psychodeliczny
DMT, N-N-DMT,
objte kontrol

120

ZWYCZAJOWA
ANGIELSKA

GINGER LILY
AROMATIC
GINGER,
GALANGA,

NAZWA
ACISKA

Kaempferia
galanga,
kenkur

PRODUKTY/
METODA
STOSOWANIA

Oriental Joy Pills

Genie.

ZWIZKI
CZYNNE

Olejek
eteryczny

OPIS

Zawiera zwizki
chemiczne nie
kontrolowane

121

Kaempferia galanga, Kenkur

Za dziaanie pobudzajce by moe odpowiedzialne s olejki

ekstrahowane z kczy, a zwaszcza ethyl-p-methoxy-transcinnamate
(ester
etylowy
kwasu
p-metoksy-transcynamonowego) , ktry by inhibitorem aktywnoci MAO (Noro et
al.. Chemical & Pharmaceutical Bulletin, 31(8), 2708-2711, 1983).

Wykryto rwnie sedatywne dziaanie tego zwizku i jego

analogw (Huang et al. Journal of Ethnopharmacology, 120(1), 123-125, 2008).
122

ZWYCZAJOWA
ANGIELSKA

GUARANA

NAZWA
ACISKA

Paullinia
cupana
Guarana,
ciernioplt

PRODUKTY/
METODA
STOSOWANIA

ZWIZKI
CZYNNE

OPIS

1) Herbal Ecstasy,
2) Energy Drinks,
3)Weight Loss
Remedies,
4) Punk Pills,
5) Pure XS,
6) Pure Bliss,
7) Rise Blue,
8) Road Runner,
9) Snow Blow.

Kofeina,
Teofilina
Teobromina
Catechins,
Catechol,
Catechutannic
-Acid,
Guanine,
Guaranine,
Malic
Acid,

Zawiera
zwizki
chemiczne nie
kontrolowane

123

Guarana, paulinia, ciernioplt Paullinia cupana H.B.K

Nasiona zawieraj ok. 6% kofeiny.

Dziaanie pobudzajce ze wzgldu na obecno kofeiny i zwizkw

pokrewnych. Kofeina z guarany wchania si stosunkowo wolno
(dziaanie utrzymuje si do 6 godz.) a wic ok. 50% duej ni
kofeina wypijana z kaw.

124

Kovacs i Mela 2006

ZWYCZAJOWA
ANGIELSKA

NAZWA
ACISKA

HAWAIIAN
BABY
WOODROSE

Argyreia
nervosa

PRODUKTY/
METODA
STOSOWANIA
1) Utopian Bliss
Balls,
2) Ayahuasca,
3) Soma,
4) Druids Fantasy,
5) Dionysos, Happy
Caps Mister-E
6) Trip E.

ZWIZKI
CZYNNE
Alkaloidy
pochodne
kwasu
Dlizergowego
Kwas
lizergowy

OPIS

Dziaanie
pobudzajce,
halucynogenne,
psychodeliczne
Zwizki
kontrolowane
Na mocy
nowelizacji z dnia
20 marca
2009 r. ustawy
posiadanie rolin
ywych, suszu,
nasion, wycigw
oraz
ekstraktw jest
nielegalne.
125

ZWYCZAJOWA
ANGIELSKA

NAZWA
ACISKA

HORNY GOAT
WEED

Epimedium
Sagittatum
Kozie ziele

PRODUKTY/
METODA
STOSOWANIA

ZWIZKI
CZYNNE

OPIS

1) Alcoholic Spring
Wine,
2) Librex Sex Pills,
3) Cockstar,
4) Sex-E Happy
Caps.

Chrysoeriol,
Epimedin B,
Epimedokoreanoside
Epimedoside A,
Icariin,
IcarisidIi,
Ikarisoside A,
Magnoflorin,
Yinyanghuo A - E

Pobudzajco
halucynogennie
Zwizki
Nie
kontrolowane

126

Epimedium sagittatum, kozie ziele

icariin

Icariin zwizek o charakterze flawonoidu wykazuje

prawdopodobnie dziaanie viagro-podobne (sindenafil) dziki
hamowaniu odmiany fosfodiestarazy typu PDE5 w badanich
modelowych (Chen i Chiu, Urology, 67, 631-635, 2006; Ning et al., Urology, 68, 1350-1354,
2006).

Niemniej wydaje si, ze aby uzyska wyrany efekt naleaoby

wchon bardzo due iloci (ok. 200 razy mniej aktywny od
sindenafilu).
127
. .

ZWYCZAJOWA
ANGIELSKA

JIMSONWEED
ANGELS
TRUMPET,
DEVILS
APPLE,
DEVILS
WEED, DEVIL

NAZWA
ACISKA

Datura
stramonium
Bielu
dzidzierzawa

PRODUKTY/
METODA
STOSOWANIA
1)

Smoking
Blend,
2)
Zombie
Poison,
3)
kadzida,
4) piwo,
5) San Pedro,
6) Balche,
7) Betel
8) Quids,
9) Enema,
10) Oriental Joy
11) tabaka

ZWIZKI
CZYNNE

Alkaloidy
tropanowe:
Apoatropina
Atropina
Hyoscyna,
Hyoscyamina
Skopolamina

OPIS

Objawy
atropinopodobne
4 5g suchych
lici miertelne
0.3g toksyczne

128

ZWYCZAJOWA
ANGIELSKA
JUREMA

NAZWA
ACISKA
Mimosa
hostilis
(inna nazwa
Mimosa
tenuiflora)

PRODUKTY/
METODA
STOSOWANIA

ZWIZKI
CZYNNE

1) Ayahuasca
Kora:
DMT
Analogs,
5-Meo-DMT
2) Marijuana
Substitute,
3) kadzida,
4) Smoking Blends

OPIS

DMT, NN-DMT
objte kontrol
Na mocy
nowelizacji z dnia
20 marca
2009 r. ustawy w
Polsce posiadanie
rolin
ywych, suszu,
nasion, wycigw
oraz
ekstraktw z
Mimosa tenuiflora
jest
nielegalne.
129

ZWYCZAJOWA
ANGIELSKA

NAZWA
ACISKA

KANNA

Sceletium
tortuosum

PRODUKTY/
METODA
STOSOWANIA

ZWIZKI
CZYNNE

OPIS

1) Marijuana
Substitute,
2) Smoking Blends,
3) Empathy,
4) Sence
5) tabaka
6) piwo

N,N-DMT
Mesembrenol,
Mesembrenone
Mesembrine,
Mesembrinine

Dziaanie
narkotyczne
psychodeliczne
NN-DMT
objty kontrol

130

ZWYCZAJOWA
ANGIELSKA
KAVA KAVA

NAZWA
ACISKA

PRODUKTY/
METODA
STOSOWANIA

ZWIZKI CZYNNE

Piper
methysticum
Pieprz
metystynowy

1) Betel Quid,
2) Soma (Drink
of
Gods),
3) Wack-E,
4)
Benzoberries,
5) Druids
Fantasy,
6) Nirvana
7) tabaka
Do picia
Do palenia
Kapsuki

Kawalaktony
m.in.
Dehydrokawain,
Dehydromethysticin,
Demethoxyyangonin
Dihydrokawain,
Dihydrokawain-5-ol,
Dihydromethysticin
Pipermethysticin

OPIS

Na mocy
Nowelizacji
z dnia 20
marca
2009 r.
posiadanie
rolin
ywych,
suszu,
nasion,
oraz
Ekstraktw
Z
Piper
methysticum
jest
131
nielegalne.

Pieprz metystynowy (Piper methysticum), Kava kava

kawalaktony

Dziaanie psychoaktywne gwnie ze wzgldu na obecno

kawalaktonw. Wykazuje aktywno anksjolityczn i
przeciwdepresyjn dziaajc poprzez blokowanie kanaw
wapniowych zalenych od potencjau oraz pewnych odmian
kanaw sodowych (Martin et al.. Planta Medica 68 (9), 784 789, 2002; Singh i
Singh, CNS Drugs 16 (11), 731 743, 2002).

Wycofany ze stosowania w lecznictwie ze wzgldu na due

prawdopodobiestwo dziaania hepatotoksycznego (Fu et al.. Journal
of Environmental Science & Health Part C Environmental Carcinogenesis & Ecotoxicology
132
Reviews, 26(1), 89-112, 2008)

NAZWA
ACISKA

PRODUKTY/
METODA
STOSOWANIA

ZWIZKI
CZYNNE

OPIS

Catha edulis
KHAT
AFRICAN TEA, Czuwaliczka
jadalna
AFRICAN
SALAD,
ARABIAN TEA,
BUSHMANS
TEA,
CATHA,
CHAT,
KAT

Smoking Blends
Do palenia
Do ucia

Alkaloidy:
Cathidine,
Cathine,
Cathinine,
Cathinone,
Ephedrine,
Norpseudoe
phedrine

Posiadanie jest
nielegalne
Surowiec zawiera
zwizki
chemiczne objte
kontrol
Na mocy
nowelizacji z dnia
20 marca
2009 r. ustawy
posiadanie rolin
ywych, suszu,
nasion, oraz
ekstraktw z
Catha edulis jest
nielegalne.

ZWYCZAJOWA
ANGIELSKA

133

Czuwaliczka jadalna, khat (Catha edulis,

Vahl)

katynon

Katynon jest gwnym alkaloidem tej roliny, poch.

fenyloetyloaminy, wykazujc podobiestwo strukturalne do
efedryny. Ma dziaanie stymulujce, o mechanizmie
analogicznym do efedryny i amfetaminy (Patel, East African Medical
Journal, 77(6), 329-332, 2000).

Wykazuje te powinowactwo do transportera dla serotoniny

(Fleckenstein et al. European Journal of Pharmacology 382, 4549, 1999.
134

ZWYCZAJOWA
ANGIELSKA
KLIPP DAGGA
DZIKA DAGGA;
OGON LWA;
UCHO LWA

NAZWA
ACISKA
Leonotis
nepetifolia
L. leonurus
Leonotis
kocimitko
listny

PRODUKTY/
METODA
STOSOWANIA
1) Marijuana
Substitute,
2) Genie,
3) Magic Silver
and
Gold
Do picia,
Do palenia

ZWIZKI
CZYNNE
Leonityna
Leonuryna
Marrubina

OPIS

Na mocy
nowelizacji z dnia
20 marca
2009 r. ustawy
posiadanie rolin
ywych, suszu,
nasion, wycigw
oraz
ekstraktw z
Leolotis leonurus
jest
nielegalne.

135

ZWYCZAJOWA
ANGIELSKA
KRATOM
KRATOM,
ITHANG,
KAKUAM,
THORN,
BIAK,
KETUM

NAZWA
ACISKA
Mitragyna
speciosa

PRODUKTY/
METODA
STOSOWANIA

ZWIZKI
CZYNNE

OPIS

1) Palm Wine,
2) Betel Quids,
3) Blueberry Haze,
4)Dutch Haze

Alkaloidy:
Mitragynin
i jej
pochodne
(ponad 20)

Na mocy
nowelizacji z
dnia 20 marca
2009 r. ustawy o
przeciwdziaaniu
narkomanii w
Polsce
posiadanie rolin
ywych, suszu,
nasion,
wycigw oraz
ekstraktw z
Mitragyna
speciosa
jest nielegalne.

Do picia
Do palenia
Do ucia
Kapsuki

136

Mitragyna speciosa Korth., Kratom

mitragynina

Licie s czsto stosowane jako substytut opium [Chittrakarn i wsp., 2010].

Gwny alkaloid to mitragynina [Chittrakarn i wsp., 2005]. Inne alkaloidy
to mitrafylina, speciogynina, 7-hydroksymitragynina [Chittrakarn i
wsp., 2010]. Mitragynina wykazuje dziaanie przeciwblowe jako
agonista receptorw opioidowych (g. typu ) [Matsumoto i wsp., 1996;
Kikura-Hanajiri i wsp., 2009; Chittrakarn i wsp., 2010]. Wpywa take na
137 et al.,
przekanictwo noradrenergiczne i serotoninergiczne [Matsumoto
1996].

ZWYCZAJOWA
ANGIELSKA
MUSHROOMS
MAGIC
MUSHROOMS,
SACRED
MUSHROOMS

NAZWA
ACISKA

PRODUKTY/
METODA
STOSOWANIA

ZWIZKI
CZYNNE

Psilocybe
semilanceata
ysiczka
lancetowata

StrawberryFields
Herbal High Pills
Do palenia
Do jedzenia na
surowo lub
gotowane

Psilocybin,
psilocin

OPIS

Objawy:
rozszerzenie renic,
przyspieszony
puls, wysokie
cinienie krwi,
sucho w ustach,
wysoka
Temperatura
ciaa, dreszcze,
niepokj,
Drtwienie
twarzy,
zawroty gowy,
dezorientacja,
paranoja, silne
pobudzenie,
138
Omamy i ostre
psychozy, drgawki

ZWYCZAJOWA
ANGIELSKA

MEXICAN
MARIGOLD
ANISE
MARIGOLD,
CHILI
MARIGOLD,
MEXICAN
MINT
MARIGOLD,
MEXICAN
TARRAGON,
PERICON

NAZWA
ACISKA

PRODUKTY/
METODA
STOSOWANIA

ZWIZKI
CZYNNE

Tagetes lucida

Smoking Blends,
Balche (Drink)
Incense,
Sence

Olejek
eteryczny:
Tageton,
Tagetyna

OPIS

Zawiera zwizki
chemiczne nie
kontrolowane

Do palenia
Do picia
Jako przyprawa

139

Tagetes lucida, tarragon

Dziaanie psychotropowe by moe wywiera dziki skadnikom

olejku eterycznego oraz flawonoidom tageton, tagetyna. Ostatnio
udowodniono
w
warunkach
modelowych
aktywno
przeciwdepresyjn, chocia nie jest jasne ktre zwizki za ten fakt
s odpowiedzialne (Guadarrama-Cruz, Journal of Ethnopharmacology, 120(2), 277-281,
2008).

140

ZWYCZAJOWA
ANGIELSKA

MORNING
GLORY
MEXICAN
MORNING
GLORY

NAZWA
ACISKA

PRODUKTY/
METODA
STOSOWANIA

ZWIZKI
CZYNNE

Ipomoea
Rubrocaerulea,
I. tricolor,
I. violacea

1) Enema,
2) Druids Fantasy,
3) Dionysos,
4) Space Cadets,
5) Strawberry
Fields,
6) BC2
Mindscaping
Do picia
Do ucia

Alkaloidy
pochodne
kwasu
lizergowego
(?)
Ergotamina ?

Wilce z
rodziny
powojowatych

OPIS

Halucynacje,
reakcje
psychotyczne

141

ZWYCZAJOWA
ANGIELSKA

NETTLE
STINGING
NETTLE,
DOG NETTLE,
CALIFORNIA
NETTLE

NAZWA
ACISKA

Urtica dioica
Pokrzywa
zwyczajna

PRODUKTY/
METODA
STOSOWANIA

ZWIZKI
CZYNNE

Smoking Blends, 5Experience Red Hydroksytry

-ptamina
Ball
(serotonina)

OPIS

Zawiera zwizki
chemiczne nie
objte kontrol

142

ZWYCZAJOWA
ANGIELSKA
NUTMEG

NAZWA
ACISKA
Myristica
Fragrans
Gaka
muszatoowa

Do wchania
Do palenia
Do picia

PRODUKTY/
METODA
STOSOWANIA
1) Marijuana
Substitute,
2)Smoking Blend,
3) Herbal Ecstasy,
4) Ayahuasca,
5) Betel Quids,
6) Oriental Joy
Pills &Related
Preparations,
7) Ecstacy
8) Tabaka (Snuff)

ZWIZKI
CZYNNE
Olejek
eteryczny
w tym
safrol

OPIS

safrol jest
klasyfikowany
do grupy
Prekursorw (np..
Synteza MDMA)

143

ZWYCZAJOWA
ANGIELSKA

POPPY
OPIUM POPPY,
PLANT OF JOY,
MAWSEED,
GARDEN
POPPY

NAZWA
ACISKA

Papaver
somniferum
Mak lekarski
Opium

PRODUKTY/
METODA
STOSOWANIA

ZWIZKI
CZYNNE

OPIS

Dutch Haze,
Oriental Joy Pills,
Betel Quids,
Enema,
Incense,
Smoking Blends,
Soporific Sponge,

Alkaloidy:
Morfina
Apomorfina
Kodeina
Dopamina
tryptofan
I inne

Na mocy
nowelizacji z
dnia 20 marca
2009 r. ustawy o
przeciwdziaani
u
narkomanii w
Polsce
koncentraty
oraz
wycigi ze somy
makowej s
nielegalne.

144

ZWYCZAJOWA
ANGIELSKA

PUNCTURE
VINE
CALTROP,
CATS HEAD

NAZWA
ACISKA

Tribulus
terrestris
Buzdyganek
naziemny

PRODUKTY/
METODA
STOSOWANIA

Ayahuasca,
Cockstar,
Dreamweaver,
Librex,
Tabaka
Proszek, odwar
Do picia
Do wchania

ZWIZKI
CZYNNE

OPIS

Saponiny
Zawiera zwizki
chemiczne nie
steroidowe:
Diosgenin,
objte kontrol
Diosgin
Terrestroside
Tribuloside,
Tribulosin

145

Tribulus terrestris, buzdyganek naziemny

protodioscyna

Stosowany ze wzgldu na postulowane waciwoci jako

afrodyzjak. Udowodniono w warunkach modelowych
(szczury), e za to dziaanie ma by odpowiedzialna saponina
protodioscyna, poprzez wpyw na syntez NO (dziaanie
viagro-podobne) oraz wzrost testostreonu i jego pochodnych
(Gauthaman et. al. Journal of Alternative and Complementary Medicine, 9 (2), 257265, 2003).
146

ZWYCZAJOWA
ANGIELSKA
SALVIA
DIVINERS
SAGE,
SALLY-D,
SHEPHERDESS
S
HERB,
SKA MARIA
PASTORA,
SKA PASTORA,
YERBA DE
MARIA

PRODUKTY/
METODA
STOSOWANIA

ZWIZKI
CZYNNE

Salvia
divinorum

Smoking Blends,
Incense

Szawia
wieszcza
Sz. czarownika
Sz. divinorum
Sz. prorocza

Do ucia
Do picia
Do palenia
Do inhalacji

Zwizki
diterpenowe
Salvinorin A
(gwnie)

NAZWA
ACISKA

OPIS

Na mocy
nowelizacji z
dnia 20 marca
2009 r. ustawy
posiadanie
rolin
ywych, suszu,
nasion,
wycigw oraz
ekstraktw z
Salvia
divinorum jest
nielegalne.

147

Salvia
divinorum,
wieszcza,

szawia

Salwinoryna A

Za dziaanie psychoaktywne szawii wieszczej maj odpowiada

zwizki diterpenowe zwane salwinorynami. Salwinoryna A
naley do najsilniejszych znanych naturalnych zwizkw
psychoaktywnych ju w dawkach 0.1 0.2 mg. Dziaa gwnie
poprzez receptory opoidowe typu (KOR). Dusze stosowanie
powoduje zjawisko sensytyzacji (Prisinzano, Life Sciences, 78, 527 531, 2005,
Yan et al.. Biochemistry. 44(24), 8643-8651, 2005).

148

ZWYCZAJOWA
ANGIELSKA

NAZWA
ACISKA

SYRIAN RUE
AFRICAN RUE,
PEGANUM,
RUE,
SYRIAN RUE,
HARMAL
SHRUB,
ESPAND,
ISBAND

Peganum
harmala
Poganek
rutowaty, ruta
stepowa

PRODUKTY/
METODA
STOSOWANIA

ZWIZKI
CZYNNE

Ayahuasca
Incense,
Smoking Blends,
Snuff,
Soma

Alkaloidy
harmanowe

OPIS

Na mocy
nowelizacji z
dnia 20 marca
2009 r. ustawy
posiadanie
rolin
ywych, suszu,
nasion,
wycigw oraz
ekstraktw
z Peganum
harmala
jest nielegalne.
Peganum
harmala
149

ZWYCZAJOWA
ANGIELSKA

NAZWA
ACISKA

VELVET BEAN Mucuna

BENGAL BEAN, pruriens
BUFF ALO
BEAN,
CHIPORRO

PRODUKTY/
METODA
STOSOWANI
A

Zombie
Poison,
Cockstar,
Sex-E
Do picia
(herbatka
nalewka
ekstrakty)
Do palenia

ZWIZKI CZYNNE

OPIS

5-Hydroksytryptamina,
5-Meo-DMT
6-Metoksyharman
Nikotyna
Dopamina

Substancje
kontrolowa
ne
5-MeoDMT
N,N-DMT

150

ZWYCZAJOWA
ANGIELSKA

WATER LILY

NAZWA
ACISKA

Nymphaea
caerulea
N. ampla
N. alba
Rne gatunki
grzybieni

PRODUKTY/
METODA
STOSOWANI
A
Do palenia
Do picia

ZWIZKI
CZYNNE

Apomorphine,
Aporphine,
Nuciferine,
Nornuciferin

OPIS

Na mocy
nowelizacji z
dnia 20 marca
2009 r. ustawy
posiadanie
rolin
ywych, suszu,
nasion,
wycigw oraz
ekstraktw z
Nymphaea
caerulea jest
nielegalne.
151

ZWYCZAJOWA
ANGIELSKA

YOHIMBE

NAZWA
ACISKA

Corynathe
yohimbe,
Pausinystalis
yohimbe

PRODUKTY/
METODA
STOSOWANIA

Activate,
Happy Caps Mister E,
Trip E,
Spacee,
Xplode,
Phat Freddie Tripstar
Do palenia
Do picia
Jako tabaka

ZWIZKI
CZYNNE

OPIS

Alkaloid
johimbina
antagonista
receptorw
alfa2
Inne alkaloidy:
Ajmaline,
Ajmalicine

152

Johimba lekarska (Pausinystalia yohimbe)

Kora johimby lekarskiej - zawiera alkaloidy

do 1,5%: johimbina, izojohimbina,
alojohimbina, ajmalina.

Mechanizm dziaania - antagonista presynaptycznych 2adrenoreceptorw (saby inhibitor MAO). Uwaa si, e
niebezpieczne jest stosowanie johimby duej ni 2-3 tygodnie ze
wzgldu na dziaania niepodane takie jak: silne pobudzenie,
wzrost cinienia krwi, ble i zawroty gowy, zwikszon
czstotliwo oddawania moczu (Krotkiewski 2006 ).
153

Dzikuj

154