Professional Documents
Culture Documents
32 Chuyen de Boi Duong HSG Hoa 89
32 Chuyen de Boi Duong HSG Hoa 89
Cc khi nim:
1. Vt th, cht.
- Vt th: L ton b nhng g xung quanh chng ta v trong
khng gian. Vt th gm 2 loi: Vt th t nhin v vt th nhn
to
- Cht: l nguyn liu cu to nn vt th. Cht c khp mi ni,
u c vt th l c cht.
- Mi cht c nhng tnh cht nht nh. Bao gm tnh cht vt l
v tnh cht ho hc.
o Tnh cht vt l: Trng thi (R,L,K), mu sc, mi v, tnh tan,
tnh dn in, dn nhit, nhit si (t0s), nhit nng
chy (t0nc), khi lng ring (d)
o Tnh cht ho hc: L kh nng b bin i thnh cht khc:
Kh nng chy, n, tc dng vi cht khc
2. Hn hp v cht tinh khit.
- Hn hp l 2 hay nhiu cht trn li vi nhau. Mi cht trong hn hp
c gi l 1 cht thnh phn.
- Hn hp gm c 2 loi: hn hp ng nht v hn hp khng ng
nht
- Tnh cht ca hn hp: Hn hp c tnh cht khng n nh, thay
i ph thuc vo khi lng v s lng cht thnh phn.
- Cht tinh khit l cht khng c ln cht no khc. Cht tinh khit
c tnh cht nht nh, khng thay i.
- Khi tch ring cc cht ra khi hn hp ta thu c cc cht tinh
khit. tch ring cc cht ra khi hn hp ngi ta c th s dng
cc phng php vt l v ho hc: tch, chit, gn, lc, cho bay
hi, chng ct, dng cc phn ng ho hc
3. Nguyn t.
a. nh ngha: L ht v cng nh, trung ho v in, cu to nn cc
cht
b. Cu to: gm 2 phn
Ht nhn: to bi 2 loi ht: Proton v Ntron
- Proton: Mang in tch +1, c khi lng 1 vC, k hiu: P
- Ntron: Khng mang in, c khi lng 1 vC, k hiu: N
V: cu to t cc lp Electron
- Electron: Mang in tch -1, c khi lng khng ng k, k hiu:
e
Trong nguyn t, cc e chuyn ng rt nhanh v sp xp thnh tng
lp t trong ra.
+ Lp 1: c ti a 2e
+ Lp 2,3,4 tm thi c ti a 8e
Khi lng nguyn t = s P + s N + s e = s P + s N (v e c khi lng rt nh)
4. Nguyn t ho hc.
L tp hp nhng nguyn t cng loi, c cng s P trong ht nhn
Nhng nguyn t c cng s P nhng s N khc nhau gi l ng v
ca nhau
5. Ho tr.
L con s biu th kh nng lin kt ca nguyn t hay nhm nguyn
t
Quy tc ho tr:
Axa Byb
ta c: a.x = b.y
(vi a, b ln lt l ho tr ca nguyn t A v B)
phn t
L ht v cng nh, i din
cho cht v mang y
tnh cht ca cht
Lin kt gia cc nguyn t
trong phn t thay i lm
cho phn t ny bin i
thnh phn t khc
Phn t khi (PTK) l khi l-
ng
p dng quy tc ho tr
-
1. Tnh ho tr ca 1 nguyn t
Gi ho tr ca nguyn t cn tm (l a)
p dng QTHT: a.x = b.y a = b.y/x
Tr li
2. Lp CTHH ca hp cht.
Gi cng thc chung cn lp
x b b'
y a a'
- Tr li.
*** C th dng quy tc cho lp nhanh 1 CTHH: Trong CTHH, ho
tr ca nguyn t ny l ch s ca nguyn t kia.
Lu : Khi cc ho tr cha ti gin th cn ti gin trc
6. Phn ng ho hc.
L qu trnh bin i cht ny thnh cht khc.
Cht b bin i gi l cht tham gia, cht c to thnh gi l sn
phm
c biu din bng s :
A + B C + D c l: A tc dng vi B to thnh C v D
A + B C c l A kt hp vi B to thnh C
A C + D c l A b phn hu thnh C v D
PHn loi
HCVC
Oxit (AxOy)
Hp cht v c
Baz- M(OH)n
Mui (MxBy)
Axit mnh
yu
H3PO4
H2SO3
CH3COOH
H2CO3
H2S
Axit yu
Axit rt
Oxit
axit
nh
L hp cht ca oxi vi L hp cht m phn
ngha 1 nguyn t khc
t gm 1 hay nhiu
nguyn t H lin kt
vi gc axit
Gi nguyn t trong Gi gc axit l B c
oxit l A ho tr n. ho tr n.
CTHH CTHH l:
CTHH l: HnB
- A2On nu n l
- AOn/2 nu n chn
Tn oxit = Tn nguyn - Axit khng c oxi:
t + oxit
Axit + tn phi kim +
Lu : Km theo ho tr hidric
ca kim loi khi kim
- Axit c t oxi: Axit +
Tn gi
loi c nhiu ho tr.
tn phi kim + (r)
Khi phi kim c nhiu
- Axit c nhiu oxi:
ho tr th km tip
Axit + tn phi kim + ic
u ng.
(ric)
TCHH 1. Tc dng vi nc
1. Lm qu tm
- Oxit axit tc dng vi hng
nc to thnh dd Axit
2. Tc dng vi Baz
- Oxit baz tc dng Mui v nc
vi nc to thnh dd 3. Tc dng vi oxit
Baz
baz mui v nc
2. Oxax + dd Baz to 4. Tc dng vi kim loi
thnh mui v nc
mui v Hidro
3. Oxbz + dd Axit to
5. Tc dng vi mui
thnh mui v nc
4. Oxax + Oxbz to mui mi v axit mi
thnh mui
baz
L hp cht m phn
t gm 1 nguyn t
kim loi lin kt vi 1
hay nhiu nhm OH
Gi kim loi l M c
ho tr n
CTHH l: M(OH)n
mui
L hp cht m phn
t gm kim loi lin
kt vi gc axit.
Tn baz = Tn kim
loi + hidroxit
Lu : Km theo ho
tr ca kim loi khi
kim loi c nhiu ho
tr.
Tn mui = tn kim
loi + tn gc axit
Lu : Km theo ho
tr ca kim loi khi
kim loi c nhiu ho
tr.
1. Tc dng vi axit
mui v nc
2. dd Kim lm i
mu cht ch th
- Lm qu tm
xanh
Lm
dd
phenolphtalein
khng mu hng
3. dd Kim tc dng
vi oxax mui v
nc
1. Tc dng vi axit
mui mi + axit mi
2. dd mui + dd
Kim mui mi +
baz mi
3. dd mui + Kim loi
Mui mi + kim loi
mi
4. dd mui + dd
mui 2 mui mi
5. Mt s mui b
nhit phn
Gi kim loi l M, gc
axit l B
CTHH l: MxBy
Lu
4. dd Kim + dd
mui Mui + Baz
5. Baz khng tan
b nhit phn
oxit + nc
- Oxit lng tnh c th - HNO3, H2SO4 c c - Baz lng tnh c - Mui axit c th
tc dng vi c dd axit cc tnh cht ring
th tc dng vi c phn ng nh 1 axit
v dd
dd axit v
+ Baz
Oxit baz
+ Nc
Axit
Mui
+ Oxit Baz
+ dd Mui
+ Nc
axit
+ KL
Kim
Mui + h2
Mui +
baz
+ dd Mui
oxit +
h2O
t
Kim k.tan
+ Oxax
Mui + baz
+ axit
Mui + h2O
+ axit
+ kim loi
+ dd mui
Mui + mui
Tchh ca baz
Mui + kim
loi
+ dd
baz
Baz
Mui + Axit
Tchh ca Axit
Mui + axit
Qu tm xanh
Phenolphalein k.mu hng
Tchh ca oxit
Mui
Oxit axit
Mui + H2O
+ dd Axit
Mui
+ nc
Qu tm
+ dd
Baz
t0
Cc
sn phm
khc nhau
Tchh ca mui
Kim loi
+ Oxi
Phi kim
+ H2, CO
+ Oxi
Oxit baz
+ dd Kim
+ Oxbz
+ Axit
+ Oxax
+ H2O
t0
Mui + h2O
+ dd Kim
+ Axit
+ Oxax
+ dd Mui
Baz
Kim k.tan
+ Axit
+ Baz
+ Kim loi
+ Oxbz
+ dd Mui
Oxit axit
+ H2O
Phn
hu
Axit
Mnh
yu
iu ch cc hp cht v c
1
oxit
3
Hp cht + oxi
3Fe + 2O2 t
Fe3O4
t
4P + 5O2
2P2O5
CH4 + O2 t
CO2 +
2H2O
CaCO3 t
CaO + CO2
t
Cu(OH)2
CuO +
H2O
Cl2 + H2
2HCl
askt
SO3 + H2O H2SO4
BaCl2 + H2SO4 BaSO4
+ 2HCl
Ca(OH)2 + Na2CO3
CaCO3 + 2NaOH
CaO + H2O Ca(OH)2
0
1.
2.
Axit
3.
4.
5.
Kim + dd mui
6.
7.
8.
Oxit baz + nc
10
Baz
9.
11
in phn dd mui
(c mng ngn)
12
19
20
21
Axit + baz
10.
Oxit axit
+ oxit baz
Mui
15
12.
Dd mui + dd mui 16
13.
Dd mui + dd kim 17
15.
18
17.
Mui + dd axit
14.
16.
18.
19.
3Fe + 2O2 t
Fe3O4
t
2Fe + 3Cl2
2FeCl3
Fe + 2HCl FeCl2 +
H2
Fe + CuSO4 FeSO4
+ Cu
0
1.
oxit
Mui + H2
2.
3.
+ O2
+ Axit
4.
Kim
loi
+ Phi kim
+ DD Mui
Mui
Mui + kl
Dy hot ng ho hc ca kim loi.
K, Na, Mg, Al, Zn, Fe, Pb, (H), Cu, Ag, Au
(Khi No May A Zp St Phi Hi Cc Bc Vng)
ngha:
K B
a
C
a
Na Mg Al
Z
n
F
e
B
a
C
a
B
a
C
a
S
n
P H C
b
u
A
g
H
g
nhit cao
Na Mg Al
Tc dng vi nc
N
i
Z
n
F
e
N
i
S
n
P H C
b
u
A
u
P
t
Kh
A
g
H
g
A
u
P
t
Na Mg Al
Z
n
F
e
N
i
S
n
P H C
b
u
A
g
H
g
A
u
P
t
B
a
C
a
Na Mg Al
Z
n
F
e
N
i
S
n
P H C
b
u
A
g
H
g
A
u
P
t
B
a
C
a
Na Mg Al
Z
n
F
e
N
i
S
n
P H C
b
u
A
g
H
g
A
u
P
t
Ch :
- Cc kim loi ng trc Mg phn ng vi nc nhit thng to
thnh dd Kim v gii phng kh Hidro.
- Tr Au v Pt, cc kim loi khc u c th tc dng vi HNO 3 v
H2SO4 c nhng khng gii phng Hidro.
So snh tnh cht ho hc ca nhm v st
* Ging:
- u c cc tnh cht chung ca kim loi.
- u khng tc dng vi HNO3 v H2SO4 c ngui
* Khc:
Tnh cht
Al (NTK = 27)
Fe (NTK = 56)
Tnh cht - Kim loi mu trng, c - Kim loi mu trng xm,
vt l
nh kim, nh, dn in c nh kim, dn in nhit
nhit tt.
km hn Nhm.
- t0nc = 15390C
- t0nc = 6600C
- L kim loi nng, do nn
- L kim loi nh, d dt d rn.
mng, do.
Tc dng 2Al + 3Cl2 t
2AlCl3
2Fe + 3Cl2 t
2FeCl3
vi
2Al + 3S t
Al2S3
Fe + S t
FeS
phi kim
Tc dng 2Al + 6HCl 2AlCl3 + 3H2
Fe + 2HCl FeCl2 + H2
vi
axit
Tc dng 2Al + 3FeSO4 Al2(SO4)3 + Fe + 2AgNO3 Fe(NO3)2 +
vi
3Fe
2Ag
dd mui
Tc dng 2Al + 2NaOH + H2O
Khng phn ng
vi
2NaAlO2 +
dd Kim 3H2
Hp cht - Al2O3 c tnh lng tnh
- FeO, Fe2O3 v Fe3O4 u
Al2O3 + 6HCl 2AlCl3 + l cc oxit baz
3H2O
- Fe(OH)2 mu trng
Al2O3+ 2NaOH2NaAlO2 +
xanh
H2O
- Fe(OH)3 mu nu
- Al(OH)3 kt ta dng keo,
l hp cht lng tnh
0
Kt lun
Gang v thp
Gang
Thp
- Gang l hp kim ca St - Thp l hp kim ca St
vi Cacbon v 1 s nguyn vi Cacbon v 1 s nguyn
t khc nh Mn, Si, S t khc (%C<2%)
(%C=25%)
C + O2 t
CO2
2Fe + O2 t
2FeO
t
t
CO2 + C
2CO
FeO + C
Fe + CO
t
t
3CO + Fe2O3
2Fe +
FeO + Mn
Fe + MnO
t
3CO2
2FeO + Si
2Fe + SiO2
t
4CO + Fe3O4
3Fe +
4CO2
CaO + SiO2 t
CaSiO3
Cng, gin
Cng, n hi
/N
Sn xut
Tnh cht
Oxit axit
+ O2
+ Hidro
HCl + HClO
+ Hidro
+ NaOH
Clo
+ KOH, t0
+ Kim loi
Nc Gia-ven
+ H2O
HCl
Phi
Kim
+ Kim loi
NaCl +
NaClO
Mui clorua
KCl + KClO3
2FeCl
Hidrocacbo
Dn
Dn
1.Hidrocab
2
3Hidrocacb Hidrocacb
Cl2 + HDn
2
t khng no
on
no
n
on
khng
on
thm
xut
xut
xut
FeS
2. Fe + S
2CuO t cha
2Cu + CO
2
Ankan
Anken
no
Aren6. C +cha
cha
H
O
+
Cl
HCl
+
HClO
t
3. Kim
2 loi +2CO2
+
Oxit
KL
+
O
cacbon
CO
+ Fe22O3 Oxi 2Fe +
2
CTTQ
CTTQ:
Ankin
CTTQ7. 3CO
Halogen
Nit
+
Cl
NaCl
+
NaClO
+
4. C2NaOH
2
CnH2n
CTTQ:
CnH2n-6 3COVD:
VD:
VD:
nH2n+2
2
VD:
CH
VD:
C
H
C
H
VD:
C
H
C2H5Cl
C2H5OH
Protein
H
O
4
2
4
n
2n-2
6
6
Phn
loi
hp
cht
hu
c
2
NaOH + CO
NaHCO
Hidro
cacbon
Hp cht hu
Dn
xut
ca 3RH
8. c
2
0
(Metan)
t0
(Etilen)
VD: C2H4
(Benzen)
C6H5Br
CH3COO
Hp
cht
CTPT.
PTK
Cng
thc
cu to
Metan
Etilen
Axetilen
Benzen
CH4 = 16
C2H4 = 28
C2H2 = 26
C6H6 = 78
H
H
H
H
Lin kt n
Trng
thi
H
C
Lin kt i gm 1 lin
kt bn v 1 lin kt
km bn
Kh
Lin kt ba gm 1
lin kt bn v 2 lin
kt km bn
Tnh
cht
ho hc
- Ging
nhau
- Khc
nhau
ng
dng
Tnh
cht
vt l
C phn ng cng
C2H4 + Br2 C2H4Br2
0
C2H4 + H2
C2H6
Ni ,t , P
C2H4 + H2O C2H5OH
3lk i v 3lk n
xen k trong vng 6
cnh u
Lng
Khng mu, khng
tan trong nc, nh
hn nc, ho tan
nhiu cht, c
Va c phn ng th
v phn ng cng
(kh)
0
C6H6 + Br2 Fe,t
C6H5Br + HBr
C6H6 + Cl2 asMT
Lm
nhin
liu, Lm nguyn liu iu Lm nhin liu hn Lm dung mi, diu
nguyn liu trong ch nha PE, ru Etylic, x, thp sng, l ch thuc nhum, di sng v trong Axit Axetic, kch thch nguyn liu sn xut c
phm,
thuc
iu
ch
Nhn
bit
cng nghip
C trong kh thin
nhin,
kh
ng
hnh, kh bn ao.
qu chn.
Sp ch ho du m,
sinh ra khi qu chn
0
C2H5OH
H 2 SO4d ,t
C2H4 + H2O
Khg lm mt mu Lm mt mu dung
dd Br2
dch Brom
Lm mt mu Clo
ngoi as
ru Etylic
CTPT: C2H6O
Cng thc
Tnh cht
ho hc.
PVC, cao su
BVTV
Cho t n + nc, Sn phm chng nha
sp ch ho du m
than .
CaC2 + H2O
C2H2 + Ca(OH)2
Lm mt mu dung Ko lm mt mu dd
dch Brom nhiu Brom
hn Etilen
Ko tan trong nc
Axit Axetic
CTPT: C2H4O2
h
o
h
ng dng
iu ch
glucoz
Cng
thc
phn
t
Trng
thi
Tnh
cht
vt l
saccaroz
tinh bt v xenluloz
C6H12O6
C12H22O11
(C6H10O5)n
Tinh bt: n 1200
6000
Xenluloz: n 10000
14000
Cht kt tinh, khng mu, Cht kt tinh, khng mu, L cht rn trng. Tinh bt tan v ngt, d tan trong nc
v ngt sc, d tan trong c trong nc nng h tinh bt.
nc, tan nhiu trong nc Xenluloz khng tan trong nc k
nng
c un nng
ng
dng
iu
ch
Nhn
bit
PHN B:
CC CHUYN C BN
BI DNG HSG
MN HO THCS
Chuyn 1:
C CH V CN BNG PHng
trnh ho hc
I/ Phn ng oxi ho- kh, v khng oxi ho- kh.
1/ Phn ng ho hp.
- c im ca phn ng: C th xy ra s thay i s oxi
ho hoc khng.
V d:
Phn ng c s thay i s oxi ho.
4Al (r) + 3O2 (k) ----> 2Al2O3 (r)
Phn ng khng c s thay i s oxi ho.
BaO (r) + H2O (l) ----> Ba(OH)2 (dd)
2/ Phn ng phn hu.
- c im ca phn ng: C th xy ra s thay i s oxi ho
hoc khng.
V d:
Phn ng c s thay i s oxi ho.
2KClO3 (r) -------> 2KCl (r) + 3O2 (k)
Phn ng khng c s thay i s oxi ho.
CaCO3 (r) -----> CaO (r) + CO2 (k)
II/ Phn ng c s thay i s oxi ho.
1/ Phn ng th.
- c im ca phn ng: Nguyn t ca n cht thay th
mt hay nhiu nguyn t ca mt nguyn t trong hp cht.
V d:
Zn (r) + 2HCl (dd) ----> ZnCl2 (dd) + H2 (k)
2/ Phn ng oxi ho - kh.
- c im ca phn ng: Xy ra ng thi s oxi ho v s
kh. hay xy ra ng thi s nhng electron v s nhn
electron.
V d:
CuO (r) + H2 (k) ------> Cu (r) + H2O (h)
Trong :
- H2 l cht kh (Cht nhng e cho cht khc)
- CuO l cht oxi ho (Cht nhn e ca cht khc)
- T H2 -----> H2O c gi l s oxi ho. (S chim oxi ca cht
khc)
- T CuO ----> Cu c gi l s kh. (S nhng oxi cho cht khc)
2FeCl3 (dd) + 3H2O (l) + 3Na2CO3 (dd) ----> 2Fe(OH)3 (r) + 3CO2 (k) + 6NaCl
(dd)
(1)
(2)
- Cn c vo s nguyn t H ta c: 2y = 3z
Thay (1) vo (3) ta c: 2y = 3z = 6x => y =
(3)
6x
2
= 3x
Nu x = 1 th y = 3 v z = 2x = 2.1 = 2
=> Phng trnh dng cn bng nh sau: P2O5 + 3H2O ->
2H3PO4
V d: Cn bng phng trnh phn ng.
Al + HNO3 (long) ----> Al(NO3)3 + NO + H2O
Bc 1: t h s bng cc n s a, b, c, d trc cc cht tham gia v
cht to thnh (Nu 2 cht m trng nhau th dng 1 n)
Ta c.
a Al + b HNO3 ----> a Al(NO3)3 + c NO + b/2 H2O.
Bc 2: Lp phng trnh ton hc vi tng loi nguyn t c s thay
i v s nguyn t 2 v.
Ta nhn thy ch c N v O l c s thay i.
N:
b = 3a + c
(I)
O:
3b = 9a + c + b/2
(II)
Bc 3: Gii phng trnh ton hc tm h s
Thay (I) vo (II) ta c.
3(3a + c) = 9a + c + b/2
2c = b/2 ----> b = 4c ---> b = 4 v c = 1. Thay vo (I) ---> a = 1.
Bc 4: Thay h s va tm c vo phng trnh v hon thnh
phng trnh.
Al + 4 HNO3 ----> Al(NO3)3 + NO + 2 H2O
Bc 5: Kim tra li phng trnh va hon thnh.
V d:
Cu + HNO3 (c) -----> Cu(NO3)2 + NO2 + H2O
Bc 1: Vit PTP xc nh s thay i s oxi ho ca nguyn
t.
Ban u: Cu0 ----> Cu+ 2 Trong cht sau phn ng Cu(NO3)2
Ban u: N+ 5 (HNO3) ----> N+ 4 Trong cht sau phn ng NO2
Fe +
Fe2(SO4)3 3FeSO4
2FeCl2 + Cl2 2FeCl3
t0
Nhm
hiroxit
v gc
axit
H
I
- OH
Fe
III
Al
III
- Cl
t/b
t
t
- NO3
t/b
- CH3COO
t/b
=S
t/b
= SO3
t/b
= SO4
t/k
b
t/b
k/k
b
t/k
b
= CO3
= SiO3
= PO4
t
t
k
t
i
t
t
t
k
t
k
i
k
t
k
t
k
t
k
t
Mt s PTHH cn lu :
V d: Ho tan m( gam ) MxOy vo dung dch axit (HCl, H2SO4,
HNO3)
Ta c PTHH cn bng nh sau: lu 2y/x l ho tr ca kim loi M
MxOy
+
2yHCl
xMCl2y/x +
yH2O
2MxOy + 2yH2SO4 xM2(SO4)2y/x + 2yH2O
MxOy
+
2yHNO3 xM(NO3)2y/x
+
yH2O
VD: Ho tan m( gam ) kim loi M vo dung dch a xit (HCl, H 2SO4)
Ta c PTHH cn bng nh sau: lu x l ho tr ca kim loi M
2M
+
2xHCl 2MClx
+ xH2
p dng:
Fe
+ 2HCl FeCl2
+
H2
2Al
+ 2*3 HCl 2AlCl3 + 3H2
6
2M
+ xH2SO4 M2(SO4)x
+
xH2
p dng:
Fe
+ H2SO4 FeSO4
+
H2
2Al
+ 3H2SO4 Al2(SO4)3
+
3H2
Cc phn ng iu ch mt s kim loi:
i vi mt s kim loi nh Na, K, Ca, Mg th dng phng php
in phn nng chy cc mui Clorua.
PTHH chung:
2MClx (r ) dpnc 2M(r ) + Cl2( k )
(i vi cc kim loi ho tr II th nh n gin phn h s)
i vi nhm th dng phng php in phn nng chy
Al2O3, khi c cht xc tc Criolit(3NaF.AlF3) , PTHH:
2Al2O3 (r )
dpnc
4Al ( r ) +
3 O2 (k )
i vi cc kim loi nh Fe , Pb , Cu th c th dng cc phng
php sau:
- Dng H2:
FexOy
+ yH2 xFe
+ yH2O
t0
(h)
- Dng C:
2FexOy
+ yC(r ) 2xFe
+
yCO2 ( k )
- Dng CO:
FexOy
+ yCO (k ) xFe
+
yCO2 ( k )
- Dng Al( nhit nhm ): 3FexOy
+ 2yAl (r ) 3xFe
+
yAl2O3 ( k )
- PTP nhit phn st hir xit:
4xFe(OH)2y/x + (3x 2y) O2 2xFe2O3 + 4y H2O
t0
t0
t0
t0
1/ Mui nitrat
Nu M l kim loi ng trc Mg (Theo dy hot ng ho hc)
2M(NO3)x 2M(NO2)x + xO2
(Vi nhng kim loi ho tr II th nh n gin phn h s )
Nu M l kim loi k t Mg n Cu (Theo dy hot ng ho
hc)
4M(NO3)x 2M2Ox + 4xNO2 + xO2
(Vi nhng kim loi ho tr II th nh n gin phn h s )
Nu M l kim loi ng sau Cu (Theo dy hot ng ho hc)
2M(NO3)x 2M
+
2NO2 + xO2
(Vi nhng kim loi ho tr II th nh n gin phn h s)
t0
t0
2/ Mui cacbonat
- Mui trung ho:
M2(CO3)x (r) M2Ox (r)
+ xCO2(k)
(Vi nhng kim loi ho tr II th nh n gin phn h s)
- Mui cacbonat axit: 2M(HCO3)x(r) M2(CO3)x(r)
+ xH2O( h ) +
xCO2(k)
(Vi nhng kim loi ho tr II th nh n gin phn h s)
t0
t0
3/ Mui amoni
NH4Cl NH3 (k) + HCl ( k )
NH4HCO3 NH3 (k) + H2O ( h ) + CO2(k)
NH4NO3 N2O (k) + H2O ( h )
NH4NO2 N2 (k) + 2H2O ( h )
(NH4)2CO3 2NH3 (k) + H2O ( h ) + CO2(k)
2(NH4)2SO4 4NH3 (k) + 2H2O ( h ) + 2SO2 ( k ) + O2(k)
t0
t0
t0
t0
t0
t0
Mt s phng php
gii ton ho hc thng dng.
1. Phng php s hc
Gii cc php tnh Ho hc cp II ph thng, thng thng s
dng phng php s hc: l cc php tnh da vo s ph thuc
t l gia cc i lng v cc php tnh phn trm. C s ca cc
tnh ton Ho hc l nh lut thnh phn khng i c p dng
cho cc php tnh theo CTHH v nh lut bo ton khi lng cc
cht p dng cho c php tnh theo PTHH. Trong phng php s
hc ngi ta phn bit mt s phng php tnh sau y:
a. Phng php t l.
im ch yu ca phng php ny l lp c t l thc v
sau l p dng cch tnh ton theo tnh cht ca t l thc tc
l tnh cc trung t bng tch cc ngoi t.
Th d: Tnh khi lng ccbon ixit CO2 trong c 3 g
cacbon.
Bi gii
CO2 12 (16.2) 44
44.3
11
12
16.64
6,4 g
160
Vy iu ch c 6,4g ng.
b. Phng php tnh theo t s hp thc.
Dng c bn ca php tnh ny tnh theo PTHH tc l tm
khi lng ca mt trong nhng cht tham gia hoc to thnh phn
ng theo khi lng ca mt trong nhng cht khc nhau. Phng
m FeCl 4
m KCl
162,5 162,5
74,5.3 223,5
M FeCL3 2,5.
162,5
1,86 g
223,5
f=
162,5
0,727
223,5
2. Phng php i s
Trong cc phng php gii cc bi ton Ho hc phng php
i s cng thng c s dng. Phng php ny c u im tit
kim c thi gian, khi gii cc bi ton tng hp, tng i kh
gii bng cc phng php khc. Phng php i s c dng
gii cc bi ton Ho hc sau:
a. Gii bi ton lp CTHH bng phng php i s.
Th d: t chy mt hn hp 300ml hirocacbon v amoniac
trong oxi c d. Sau khi chy hon ton, th tch kh thu c l
1250ml. Sau khi lm ngng t hi nc, th tch gim cn 550ml. Sau
khi cho tc dng vi dung dch kim cn 250ml trong c 100ml
nit. Th tch ca tt c cc kh o trong iu kin nh nhau. Lp
cng thc ca hirocacbon
Bi gii
Khi t chy hn hp hirocacbon v amoniac trong oxi phn
ng xy ra theo phng trnh sau:
4NH3 + 3O2 -> 2N2 + 6H2O
(1)
CxHy + (x +
y
) O2
4
-> xCO2 +
y
2
H2O
(2)
y
4
) O2 -> xCO2 +
y
2
H2O
100ml
300ml 400ml
Theo nh lut Avogaro, c th thay th t l th tch cc cht
kh tham gia v to thnh trong phn ng bng t l s phn t
hay s mol ca chng.
CxHy + 5O2 -> 3CO2 + 4 H2O
=> x = 3; y = 8
Vy CTHH ca hydrocacbon l C3H8
mAgCl = x . M
mAgCl = y .
=x.
143
58,5
= x . 2,444
=y.
143
74,5
= y . 1,919
NaCl
M AgCl
M kcl
(2)
x y 0,325
0,178
0,325
.100% = 54,76%
11,2
0,672
0,03mol
22,4
8,96
0,4mol
22,4
FeSO4
Fe(OH)2
1
2
, kk
Fe2O3
a
2
a
2
t
(mol)
= 3,2 (g)
0
CM CuSO 4 =
0,28125
0,5
= 0,5625 M
0,8
8
0,9
0,5
= 1,8 M
S mol ca Ca(OH)2 =
S mol ca CaCO3 =
PTHH
CO2 + Ca(OH)2 CaCO3 + H2O
- Nu CO2 khng d:
Ta c s mol CO2 = s mol CaCO3 = 0,04 mol
Vy V(ktc) = 0,04 * 22,4 = 0,896 lt
- Nu CO2 d:
CO2 + Ca(OH)2 CaCO3 + H2O
0,05 0,05 mol 0,05
CO2 + CaCO3 + H2O Ca(HCO3)2
0,01 (0,05 - 0,04) mol
Vy tng s mol CO2 tham gia phn ng l: 0,05 + 0,01 = 0,06
mol
V(ktc) = 22,4 * 0,06 = 1,344 lt
Bi 4: Ho tan 20gam hn hp hai mui cacbonat kim loi ho tr 1
v 2 bng dung dch HCl d thu c dung dch X v 4,48 lt kh (
ktc) tnh khi lng mui khan thu c dung dch X.
Bi gii: Gi kim loi ho tr 1 v 2 ln lt l A v B ta c phng trnh phn ng sau:
A2CO3 + 2HCl -> 2ACl + CO2 + H2O
(1)
BCO3 + 2HCl -> BCl2 + CO2 + H2O (2)
S mol kh CO2 ( ktc) thu c 1 v 2 l:
nCO2
4,48
0,2mol
22,4
0,672
22,4
= 0,03 mol
4,48
0,2mol
22,4
4,48
0,2mol
22,4
Theo I v II:
nH 2
1
( xn my )
2
=> th tch: V = nx + my =
0,71
.22,4 0,224
355.2
(lt)
trung bnh:
3,36
22,4
= 0,3 (mol)
8,5
0,3
(I)
= 28,33
4,48
22,4
= 0,2 (mol)
CM
H 2 SO 4
0,2
0,5
= 0,4 M
Rn B l M CO3 d:
M CO3 M O + CO2 (2)
0,5
0,5
0,5
Theo phn ng (1): t 1 mol M CO3 to ra 1 mol M SO4 khi lng tng
36 gam.
p dng nh lut bo ton khi lng ta c:
115,3 = mB + mmui tan - 7,2
Vy mB = 110,5 g
Theo phn ng (2): t B chuyn thnh B1, khi lng gim l:
mCO 2 = 0,5 * 44 = 22 g.
Vy mB 1 = mB - mCO 2 = 110,5 - 22 = 88,5 g
Tng s mol M CO3 l: 0,2 + 0,5 = 0,7 mol
115,3
Ta c M + 60 = 0,7 164,71 M = 104,71
V trong hn hp u s mol ca RCO 3 gp 2,5 ln s mol ca
MgCO3.
24 * 1 R * 2,5
R = 137
Nn 104,71 =
3,5
Vy R l Ba.
Bi 3: ho tan hon ton 28,4 gam hn hp 2 mui cacbonat ca
2 kim loi thuc phn nhm chnh nhm II cn dng 300ml dung
dch HCl aM v to ra 6,72 lit kh (ktc). Sau phn ng, c cn
dung dch thu c m(g) mui khan. Tnh gi tr a, m v xc nh
2 kim loi trn.
Hng dn gii:
6,72
0,6
0,3
S mol ca
= 2M
M
Nn M + 60 = 0,3 = 94,67
M = 34,67
Gi A, B l KHHH ca 2 kim loi thuc phn nhm chnh nhm II,
MA < M B
ta c:
MA < M = 34,67 < MB tho mn ta thy 24 < M =
34,67 < 40.
Vy hai kim loi thuc phn nhm chnh nhm II l: Mg v Ca.
Khi lng mui khan thu c sau khi c cn l: m = (34,67 + 71)*
0,3 = 31,7 gam.
3,36
22,4
= 0,15 v
44a 30b
( a b) 29
= 0,1 mol
S mol HNO3 phn ng bng:
nHNO 3 = nN = 3nFe(NO 3 ) 3 + 2nMg(NO 3 ) 2 + 2nN 2 O + nNO
= 3.0,1 + 2.0,2 + 2.0,05 + 0,1 = 0,9 mol
Nng mol/lit ca dung dch HNO3:
x(M) =
0,9
600
.1000 = 1,5M
5,22
M x 124 y
---> M = 68,5.2y/x
32n
d = M = 4m = 4 ---> m = 2n.
B
iu kin tho mn: 0 < n, m < 4, u nguyn v m phi l s
chn.
Vy m ch c th l 2 hay 4.
Nu m = 2 th Y = 6 (loi, khng c nguyn t no tho)
Nu m = 4 th Y = 12 (l cacbon) ---> B l CH4
v n = 2 th X = 32 (l lu hunh) ---> A l SO2
S mol: nMgCO3 =
28,1
84
= 0,3345 (mol)
Chuyn 2:
tan - nng dung dch
Mt s cng thc tnh cn nh:
Cng thc tnh tan:
St
0C
mct
cht
= m . 100
dm
mct
C% = m . 100%
dd
mdd = mdm + mct Hoc mdd = Vdd (ml) . D(g/ml)
* Mi lin h gia tan ca mt cht v nng phn trm
dung dch bo ho ca cht mt nhit xc nh.
C 100g dm ho tan c Sg cht tan to thnh (100+S)g dung
dch bo ho.
Vy: x(g)
//
y(g)
//
100g
//
Cng thc lin h: C% =
Cng thc tnh nng mol/lit:
100 S
100 S
100.C %
100 C %
1000.n( mol )
V ( ml )
Hoc S =
CM =
n( mol )
V (lit )
C M .M
10 D
Hoc CM =
10 D.C %
M
Trong :
- mct l khi lng cht tan( n v: gam)
- mdm l khi lng dung mi( n v: gam)
- mdd l khi lng dung dch( n v: gam)
- V l th tch dung dch( n v: lit hoc mililit)
- D l khi lng ring ca dung dch( n v: gam/mililit)
- M l khi lng mol ca cht( n v: gam)
- S l tan ca 1 cht mt nhit xc nh( n
v: gam)
- C% l nng % ca 1 cht trong dung dch( n v:
%)
- CM l nng mol/lit ca 1 cht trong dung dch( n
v: mol/lit hay M)
560.16
100
2240
25
= 89,6(g)
t mCuSO4.5H2O = x(g)
1mol(hay 250g) CuSO4.5H2O cha 160g CuSO4
Vy
x(g)
//
cha
160x
250
16x
25
(g)
Ta c phng trnh:
(560 x ).2
25
16x
25
(560 x).8
100
= 89,6
(560 x ).2
25
(g)
160
250
.100%
= 64%.
Phn dng 3: bi ton tnh lng cht tan tch ra hay
thm vo khi thay i nhit mt dung dch bo ho cho
sn.
Cch lm:
- Bc 1: Tnh khi lng cht tan v khi lng dung mi c
trong dung dch bo ho t1(0c)
- Bc 2: t a(g) l khi lng cht tan A cn thm hay
tch ra khi dung dch ban u, sau khi thay i nhit
t t1(0c) sang t2(0c) vi t1(0c) khc t2(0c).
- Bc 3: Tnh khi lng cht tan v khi lng dung mi c
trong dung dch bo ho t2(0c).
- Bc 4: p dng cng thc tnh tan hay nng %
dung dch bo ho(C% ddbh) tm a.
Lu : Nu yu cu tnh lng tinh th ngm nc tch ra hay cn
thm vo do thay i nhit dung dch bo ho cho sn, bc
2 ta phi t n s l s mol(n)
Bi 1: 120C c 1335g dung dch CuSO4 bo ho. un nng dung
dch ln n 900C. Hi phi thm vo dung dch bao nhiu gam
CuSO4 c dung dch bo ho nhit ny.
Bit 120C, tan ca CuSO4 l 33,5 v 900C l 80.
p s: Khi lng CuSO4 cn thm vo dung dch l 465g.
Bi 2: 850C c 1877g dung dch bo ho CuSO4. Lm lnh dung
dch xung cn 250C. Hi c bao nhiu gam CuSO4.5H2O tch khi
dung dch. Bit tan ca CuSO4 850C l 87,7 v 250C l 40.
p s: Lng CuSO4.5H2O tch khi dung dch l: 961,75g
Bi 3: Cho 0,2 mol CuO tan trong H 2SO4 20% un nng, sau lm
ngui dung dch n 100C. Tnh khi lng tinh th CuSO4.5H2O
tch khi dung dch, bit rng tan ca CuSO 4 100C l
17,4g/100g H2O.
p s: Lng CuSO4.5H2O tch khi dung dch l: 30,7g
chuyn 3:
pha trn dung dch
Loi 1: Bi ton pha long hay c dc mt dung dch.
a) c im ca bi ton:
- Khi pha long, nng dung dch gim. Cn c dc,
nng dung dch tng.
- D pha long hay c c, khi lng cht tan lun lun
khng thay i.
b) Cch lm:
C th p dng cng thc pha long hay c c
TH1: V khi lng cht tan khng i d pha long hay c c
nn.
mdd(1).C%(1) = mdd(2).C%(2)
TH2: V s mol cht tan khng i d pha long hay c dc nn.
Vdd(1). CM (1) = Vdd(2). CM (2)
Nu gp bi ton bi ton: Cho thm H2O hay cht tan nguyn
cht (A) vo 1 dung dch (A) c nng % cho trc, c th p
dng quy tc ng cho gii. Khi c th xem:
- H2O l dung dch c nng O%
- Cht tan (A) nguyn cht cho thm l dung dch nng 100%
+ TH1: Thm H2O
Dung dch u C1(%)
C 2(%) - O
C2(%)
m dd .dau
= m
H 2O
H2O
O(%)
C 1(%) C2(%)
100 - C 2(%)
C2(%)
m dd .dau
mctA
100(%)
C 1(%)
Bi 1: Phi thm bao nhiu gam H2O vo 200g dung dch KOH 20%
c dung dch KOH 16%.
p s: mH2O(cn thm) = 50g
Bi 2: C 30g dung dch NaCl 20%. Tnh nng % dung dch thu
c khi:
- Pha thm 20g H2O
- C c dung dch ch cn 25g.
p s: 12% v 24%
Bi 3: Tnh s ml H2O cn thm vo 2 lit dung dch NaOH 1M
thu c dung dch mi c nng 0,1M.
p s: 18 lit
Bi 4: Tnh s ml H2O cn thm vo 250ml dung dch NaOH1,25M
to thnh dung dch 0,5M. Gi s s ho tan khng lm thay
i ng k th tch dung dch.
p s: 375ml
Bi 5: Tnh s ml dung dch NaOH 2,5%(D = 1,03g/ml) iu ch
c t 80ml dung dch NaOH 35%(D = 1,38g/ml).
p s: 1500ml
Bi 6: Lm bay hi 500ml dung dch HNO3 20%(D = 1,20g/ml)
ch cn 300g dung dch. Tnh nng % ca dung dch ny.
p s: C% = 40%
Loi 2:Bi ton ho tan mt ho cht vo nc hay vo mt
dung dch cho sn.
a/ c im bi ton:
- Ho cht em ho tan c th l cht kh, cht lng hay
cht rn.
- S ho tan c th gy ra hay khng gy ra phn ng
ho hc gia cht em ho tan vi H2O hoc cht tan
trong dung dch cho sn.
b/ Cch lm:
- Bc 1: Xc nh dung dch sau cng (sau khi ho tan ho
cht) c cha cht no:
Cn lu xem c phn ng gia cht em ho tan vi H 2O
hay cht tan trong dung dch cho sn khng? Sn phm
phn ng(nu c) gm nhng cht tan no? Nh rng: c
bao nhiu loi cht tan trong dung dch th c by nhiu
nng .
Vddm = D
ddm
+ Nu khng bit khi lng ring dung dch mi: Phi gi s
s hao ht th tch do s pha trn dung dch l khng
ng k, c.
Vddm = Tng th tch cc cht lng ban u em trn
+ Nu pha trn cc dung dch cng loi cht tan, cng loi
nng , c th gii bng quy tc ng cho.
m1(g) dd C1(%)
C 2 C3
C3(%)
m2(g) dd C2(%)
C 3 C1
( Gi s: C1< C3 < C2 ) v s hao ht th tch do s pha trn cc
dd l khng ng k.
m1
m2
C 2 C3
C 3 C1
C 2 C3
C3(M)
V2(g) dd C2(M)
( Gi s: C1< C3 < C2 )
V1
V2
C 3 C1
C 2 C3
C 3 C1
D 2 D3
D3(g/ml)
V2(l) dd D2(g/ml)
D 3 D1
(Gi s: D1< D3 < D2) v s hao ht th tch do s pha trn cc
dd l khng ng k.
V1
V2
D2 D3
D3 D1
TH2: Khi trn c xy ra phn ng ho hc cng gii qua 3 bc tng t bi ton loi 2 (Ho tan mt cht vo mt dung dch
cho sn). Tuy nhin, cn lu .
500.8
40 gam
100
(1)
x.160
250
(2)
(500 x ).4
(3)
100
40
250
100
=>
8
500 x
500 x 56 14
4
64 - 8
Gii ra ta tm c: x = 33,33 gam.
Bi ton 2: Trn 500gam dung dch NaOH 3% vi 300 gam
dung dch NaOH 10% th thu c dung dch c nng bao nhiu
%.
Bi gii: Ta c s ng cho:
500 3
500 10 C
10 - C%
=> 300 C 3
C%
:
C% - 3%
300 10
: ra ta c: C = 5,625%
Gii
m1 2
m2 5
Bi ton p dng:
Bi 1: Cn pha ch theo t l no v khi lng gia 2 dung dch
KNO3 c nng % tng ng l 45% v 15% c mt dung
dch KNO3 c nng 20%.
p s: Phi ly 1 phn khi lng dung dch c nng d 45% v 5
phn khi lng dung dch c nng 15% trn vi nhau.
Bi 2: Trn V1(l) dung dch A(cha 9,125g HCl) vi V2(l) dung dch
B(cha 5,475g HCl) c 2(l) dung dch D.
Coi th tch dung dch D = Tng th tch dung dch A v dung
dch B.
a) Tnh nng mol/lit ca dung dch D.
b) Tnh nng mol/lit ca dung dch A, dung dch B (Bit
hiu nng mol/lit ca dung dch A tr nng mol/lit
dung dch B l 0,4mol/l)
p s:
a) CM(dd D) = 0,2M
b) t nng mol/l ca dung dch A l x, dung dch B l y ta
c:
x y = 0,4 (I)
V th tch: Vdd D = Vdd A + Vdd B =
0,25
x
0,15
y
= 2 (II)
1
2
. 2x = x hay 3y - x = 1 (2)
3x 4 y 0,5
3y x 1
H2SO4(trong dd C) =
70x
100
30 y
100
= 29 (I)
C %.mdd
100M
29(50.1,27)
100.98
= 0,1879 mol
Chuyn 4:
Xc nh cng thc ho hc
Phng php 1: Xc nh cng thc ho hc da trn biu
thc i s.
* Cch gii:
- Bc 1: t cng thc tng qut.
- Bc 2: Lp phng trnh(T biu thc i s)
- Bc 3: Gii phng trnh -> Kt lun
Cc biu thc i s thng gp.
- Cho bit % ca mt nguyn t.
- Cho bit t l khi lng hoc t l %(theo khi lng cc
nguyn t).
Cc cng thc bin i.
- Cng thc tnh % ca nguyn t trong hp cht.
CTTQ
AxBy
A xBy
%A =
M A .x
M AxBy
.100%
-->
mA = nA x B y .MA.x
-->
M A .x
%A
%B
= M .y
B
- Cng thc tnh khi lng ca nguyn t trong hp cht.
CTTQ
AxBy
A xBy
mA
mB
M A .x
= M .y
B
Lu :
- xc nh nguyn t kim loi hoc phi kim trong hp
cht c th phi lp bng xt ho tr ng vi nguyn t
khi ca kim loi hoc phi kim .
- Ho tr ca kim loi (n): 1 n 4, vi n nguyn. Ring
kim loi Fe phi xt thm ho tr 8/3.
- Ho tr ca phi kim (n): 1 n 7, vi n nguyn.
- Trong oxit ca phi kim th s nguyn t phi kim trong oxit
khng qu 2 nguyn t.
Bi tp p dng:
Bi 1: Mt oxit nit(A) c cng thc NO x v c %N = 30,43%. Tm
cng thc ca (A).
p s: NO2
Bi 2: Mt oxit st c %Fe = 72,41%. Tm cng thc ca oxit.
p s: Fe3O4
Bi 3: Mt oxit ca kim loi M c %M = 63,218. Tm cng thc oxit.
p s: MnO2
Bi 4: Mt qung st c cha 46,67% Fe, cn li l S.
b.M B
m B. pu
Bi tp p dng:
q.22,4
VC
2n m
O2(k)
2
Max 2,94
=28.Vy
nax 0,0525
ax
ay
0,0525
0,07
3
4
x
y
l Fe3O4.
Chuyn 5:
Bi ton v oxit v hn hp oxit
Tnh cht:
- Oxit baz tc dng vi dung dch axit.
- Oxit axit tc dng vi dung dch baz.
- Oxit lng tnh va tc dng vi dung dch axit, va tc
dng dung dch baz.
- Oxit trung tnh: Khng tc dng c vi dung dch axit v
dung dch baz.
Cch lm:
- Bc 1: t CTTQ
- Bc 2: Vit PTHH.
- Bc 3: Lp phng trnh ton hc da vo cc n s theo
cch t.
- Bc 4: Gii phng trnh ton hc.
- Bc 5: Tnh ton theo yu cu ca bi.
A - Ton oxit baz
Bi tp p dng:
Bi 1: Cho 4,48g mt oxit ca kim loi ho tr tc dng ht 7,84g
axit H2SO4. Xc nh cng thc ca oxit trn.
p s: CaO
Bi 2: Ho tan hon ton 1 gam oxit ca kim loi R cn dng 25ml
dung dch hn hp gm axit H 2SO4 0,25M v axit HCl 1M. Tm cng
thc ca oxit trn.
p s: Fe2O3
Bi 3: C mt oxit st cha r cng thc, chia oxit ny lm 2 phn
bng nhau.
a/ ho tan ht phn 1 cn dng150ml dung dch HCl 1,5M.
b/ Cho lung kh H2 d i qua phn 2 nung nng, phn ng xong thu
c 4,2g st.
Tm cng thc ca oxit st ni trn.
p s: Fe2O3
Bi 4: Ho tan hon ton 20,4g oxit kim loi A, ho tr III trong
300ml dung dch axit H2SO4 th thu c 68,4g mui khan. Tm
cng thc ca oxit trn.
p s:
Bi 5: ho tan hon ton 64g oxit ca kim loi ho tr III cn va
800ml dung dch axit HNO3 3M. Tm cng thc ca oxit trn.
p s:
Bi 6: Khi ho tan mt lng ca mt oxit kim loi ho tr II vo mt lng va dung dch axit H 2SO4 4,9%, ngi ta thu c mt dung
dch mui c nng 5,78%. Xc nh cng thc ca oxit trn.
Hng dn:
t cng thc ca oxit l RO
PTHH: RO
+
H2SO4 ----> RSO4 + H2O
(MR + 16)
98g
(MR + 96)g
Gi s ho tan 1 mol (hay MR + 16)g RO
Khi lng dd RSO4(5,87%) = (MR + 16) + (98 : 4,9).100 = MR + 2016
M R 96
T =
NaOH
CO2
Nu T 1 th ch c phn ng ( 2 ) v c th d CO2.
Nu T 2 th ch c phn ng ( 1 ) v c th d NaOH.
Nu 1 < T < 2 th c c 2 phn ng ( 1 ) v ( 2 ) trn
hoc c th vit nh sau:
CO2 + NaOH NaHCO3 ( 1 ) /
tnh theo s mol ca CO2.
V sau : NaOH d + NaHCO3 Na2CO3 + H2O ( 2 ) /
Hoc da vo s mol CO2 v s mol NaOH hoc s mol Na2CO3 v
NaHCO3 to thnh sau phn ng lp cc phng trnh ton hc
v gii.
t n x,y ln lt l s mol ca Na2CO3 v NaHCO3 to thnh sau
phn ng.
-
Bi tp p dng:
1/ Cho 1,68 lit CO2 (ktc) sc vo bnh ng dd KOH d. Tnh nng
mol/lit ca mui thu c sau phn ng. Bit rng th tch dd l
250 ml.
2/ Cho 11,2 lit CO2 vo 500ml dd NaOH 25% (d = 1,3g/ml). Tnh
nng mol/lit ca dd mui to thnh.
3/ Dn 448 ml CO2 (ktc) sc vo bnh cha 100ml dd KOH 0,25M.
Tnh khi lng mui to thnh.
Bi tp 2: Cho t t kh CO2 (SO2) vo dung dch Ca(OH)2 (hoc
Ba(OH)2) th c cc phn ng xy ra:
Phn ng u tin to ra mui trung ho trc.
CO2 + Ca(OH)2 CaCO3
+
H2O ( 1 )
Sau khi s mol CO2 = 2 ln s mol ca Ca(OH)2 th c phn ng
2CO2 + Ca(OH)2 Ca(HCO3)2 ( 2 )
Hng gii : xt t l s mol vit PTHH xy ra:
n
T =
CO2
Ca (OH ) 2
Nu T 1 th ch c phn ng ( 1 ) v c th d Ca(OH)2.
Nu T 2 th ch c phn ng ( 2 ) v c th d CO2.
Nu 1 < T < 2 th c c 2 phn ng (1) v (2) trn hoc
c th vit nh sau:
CO2 + Ca(OH)2 CaCO3
+
H2O ( 1 )
tnh theo s mol ca Ca(OH)2 .
CO2 d + H2O + CaCO3 Ca(HCO3)2 ( 2 ) !
Hoc da vo s mol CO2 v s mol Ca(OH)2 hoc s mol CaCO3
to thnh sau phn ng lp cc phng trnh ton hc v gii.
-
C - Ton hn hp oxit.
Cc bi ton vn dng s mol trung bnh v xc nh
khong s mol ca cht.
1/ i vi cht kh. (hn hp gm c 2 kh)
Khi lng trung bnh ca 1 lit hn hp kh ktc:
MTB =
M 1V M 21V2
22 , 4V
MTB =
Hoc:
MTB =
Hoc:
M 1n1 M 2 ( n n1 )
n
MTB =
M 1V1 M 2V2
V
M 1 x1 M 2 (1 x1 )
1
(x1l % ca kh th nht)
Tnh cht 2:
MTB ca hh lun nm trong khong khi lng mol phn t ca cc
cht thnh phn nh nht v ln nht.
<
nhh
<
mA
MA
nA =
mhh
MA
> nhh =
mhh
M hh
Nh vy nu X, Y tc dng vi A m cn d, th X, Y s c d tc
dng ht vi hn hp A, B
Vi MA < MB, nu hn hp ch cha B th:
-
nB =
mhh
MB
< nhh =
mhh
M hh
m hh
= n =
(*)
n1 n 2 ...ni
hh
Trong :
- mhh l tng s gam ca hn hp.
- nhh l tng s mol ca hn hp.
- M1, M2, ..., Mi l khi lng mol ca cc cht trong hn hp.
- n1, n2, ..., ni l s mol tng ng ca cc cht.
Tnh cht: Mmin < M < Mmax
i vi cht kh v th tch t l vi s mol nn (*) c vit li nh
sau:
M
(**)
(*)
(*)/
(**)/
M1 M 2
2
v ngc li.
Bi tp p dng:
Chuyn 6:
Axit tc dng vi kim loi
Cch lm:
1/ Phn loi axit:
Axit loi 1: Tt c cc axit trn( HCl, H 2SO4long, HBr,...), tr HNO3 v
H2SO4 c.
Axit loi 2: HNO3 v H2SO4 c.
2/ Cng thc phn ng: gm 2 cng thc.
Cng thc 1: Kim loi phn ng vi axit loi 1.
Kim loi + Axit loi 1 ----> Mui + H2
iu kin:
Kim loi l kim loi ng trc H trong dy hot ng ho hc
Bktp.
Dy hot ng ho hc Bktp.
K, Na, Ba, Ca, Mg, Al, Zn, Fe, Ni, Sn, Pb, H, Cu, Hg, Ag, Pt,
Au.
c im:
Mui thu c c ho tr thp(i vi kim loi c nhiu ho tr)
Th d: Fe + 2HCl ----> FeCl2 + H2
Cu + HCl ----> Khng phn ng.
Cng thc 2: Kim loi phn ng vi axit loi 2:
Kim loi + Axit loi 2 -----> Mui + H2O + Sn phm kh.
c im:
Phn ng xy ra vi tt c cc kim loi (tr Au, Pt).
Mui c ho tr cao nht(i vi kim loi a ho tr)
Bi tp p dng:
Bi 1: Ho tan ht 25,2g kim loi R trong dung dch axit HCl, sau
phn ng thu c 1,008 lit H2 (ktc). Xc nh kim loi R.
p s:
Bi 2: Ho tan hon ton 6,5g mt kim loi A cha r ho tr vo
dung dch axit HCl, th thu c 2,24 lit H2 (ktc). Xc nh kim
loi A.
p s: A l Zn.
Bi 3: Cho 10g mt hn hp gm Fe v Cu tc dng vi dung dch
axit HCl, th thu c 3,36 lit kh H2 (ktc). Xc nh thnh phn
% v khi lng ca mi kim loi trong hn hp u.
p s: % Fe = 84%, % Cu = 16%.
Bi 4: Cho 1 hn hp gm Al v Ag phn ng vi dung dch axit
H2SO4 thu c 5,6 lt H2 (ktc). Sau phn ng th cn 3g mt cht
rn khng tan. Xc nh thnh phn % theo khi lng cu mi kim
loi trong hn hp ban u.
p s: % Al = 60% v % Ag = 40%.
Bi 5: Cho 5,6g Fe tc dng vi 500ml dung dch HNO 3 0,8M. Sau
phn ng thu c V(lit) hn hp kh A gm N2O v NO2 c t khi so
vi H2 l 22,25 v dd B.
a/ Tnh V (ktc)?
b/ Tnh nng mol/l ca cc cht c trong dung dch B.
Hng dn:
Theo bi ra ta c:
nFe = 5,6 : 56 = 0,1 mol
n
HNO3 = 0,5 . 0,8 = 0,4 mol
Mhh kh = 22,25 . 2 = 44,5
t x, y ln lt l s mol ca kh N2O v NO2.
PTHH xy ra:
8Fe + 30HNO3 ----> 8Fe(NO3)3 + 3N2O + 15H2O (1)
8mol
3mol
8x/3
x
Fe + 6HNO3 -----> Fe(NO3)3 + 3NO2 + 3H2O (2)
1mol
3mol
y/3
y
T l th tch cc kh trn l:
Gi a l thnh phn % theo th tch ca kh N2O.
Vy (1 a) l thnh phn % ca kh NO2.
Ta c: 44a + 46(1 a) = 44,5
a = 0,75 hay % ca kh N2O l 75% v ca kh NO2 l
25%
T phng trnh phn ng kt hp vi t l th tch ta c:
x = 3y
(I)
(II)
Chuyn 7:
axit tc dng vi baz
Bi tp:
Cho t t dung dch H2SO4 vo dung dch NaOH th c cc phn
ng xy ra:
Phn ng u tin to ra mui trung ho trc.
H2SO4 +
2NaOH Na2SO4 + H2O ( 1 )
Sau khi s mol H2SO4 = s mol NaOH th c phn ng
H2SO4 +
NaOH
NaHSO4 + H2O ( 2 )
Hng gii: xt t l s mol vit PTHH xy ra.
t
T =
n
n
NaOH
H 2 SO4
Bi tp p dng:
Bi 1: Cn dng bao nhiu ml dung dch KOH 1,5M trung ho
300ml dung dch A cha H2SO4 0,75M v HCl 1,5M.
p s: Vdd KOH 1,5M = 0,6(lit)
Bi 2: trung ho 10ml dung dch hn hp axit gm H 2SO4 v HCl
cn dng 40ml dung dch NaOH 0,5M. Mt khc ly 100ml dung
dch axit em trung ho mt lng xt va ri c cn th thu c 13,2g mui khan. Tnh nng mol/l ca mi axt trong dung
dch ban u.
Hng dn:
t x, y ln lt l nng mol/lit ca axit H2SO4 v axit HCl
Vit PTHH.
Lp h phng trnh:
2x + y = 0,02 (I)
142x + 58,5y = 1,32 (II)
Gii phng trnh ta c:
Nng ca axit HCl l 0,8M v nng ca axit H 2SO4 l 0,6M.
Chuyn 8:
axit tc dng vi mui
1/ Phn loi axit
Gm 3 loi axit tc dng vi mui.
a/ Axit loi 1:
Thng gp l HCl, H2SO4long, HBr,..
Phn ng xy ra theo c ch trao i.
b/ Axit loi 2:
L cc axit c tnh oxi ho mnh: HNO3, H2SO4c.
Phn ng xy ra theo c ch phn ng oxi ho kh.
c/ Axit loi 3:
L cc axit c tnh kh.
Thng gp l HCl, HI, H2S.
Phn ng xy ra theo c ch phn ng oxi ho kh.
2/ Cng thc phn ng.
a/ Cng thc 1:
Mui + Axit ---> Mui mi + Axit mi.
iu kin: Sn phm phi c:
Kt ta.
Hoc c cht bay hi(kh).
Hoc cht in li yu hn.
c bit: Cc mui sunfua ca kim loi k t Pb tr v sau khng
phn ng vi axit loi 1.
V d: Na2CO3 + 2HCl ---> 2NaCl + H2O + CO2 (k)
BaCl2 + H2SO4 ---> BaSO4(r) + 2HCl
b/ Cng thc 2:
Mui + Axit loi 2 ---> Mui + H2O + sn phm kh.
iu kin:
Mui phi c tnh kh.
Mui sinh ra sau phn ng th nguyn t kim loi trong mui
phi c ho tr cao nht.
Ch : C 2 nhm mui em phn ng.
Vi cc mui: CO32-, NO3-, SO42-, Cl- .
+ iu kin: Kim loi trong mui phi l kim loi a ho tr v ho
tr ca kim loi trong mui trc phi ng khng cao nht.
Vi cc mui: SO32-, S2-, S2-.
+ Phn ng lun xy ra theo cng thc trn vi tt c cc kim loi.
c/ Cng thc 3:
Thng gp vi cc mui st(III). Phn ng xy ra theo quy tc 2.(l
phn ng oxi ho kh)
2FeCl3 + H2S ---> 2FeCl2 + S(r) + 2HCl.
Ch :
T =
HCl
Na 2 CO3
(x y)
(x y)
(x y)
(x y)
- Dung dch thu c sau phn ng l: c x(mol) NaCl v
x)mol NaHCO3 cn d
TH 4:
x = 2y
C PTHH: Na2CO3 +
2HCl
2NaCl
+
y
2y
2y
y mol
- Dung dch thu c sau phn ng l: c 2y (mol)
tham gia phn ng u ht.
TH 5:
x > 2y
C PTHH: Na2CO3 +
2HCl
2NaCl
+
y
2y
2y
y mol
- Dung dch thu c sau phn ng l: c 2y (mol)
2y) mol HCl.
H 2O
(2y
CO2
NaCl, c 2 cht
H 2O
CO2
NaCl v cn d (x
KHCO3
z (mol)
HCl
z
(x + y)
(x + y) mol
KCl
+
(x + y)
H2O
CO2
(4)
mol
Bi tp: Cho t t
PTHH sau.
NaAlO2
+
Al(OH)3
NaAlO2
+
+
NaCl ( 1 )
3H2O ( 2 )
+
2H2O ( 3 )
Bi tp p dng:
Bi 1: Ho tan Na2CO3 vo V(ml) hn hp dung dch axit HCl 0,5M v
H2SO4 1,5M th thu c mt dung dch A v 7,84 lit kh B (ktc).
C cn dung dch A thu c 48,45g mui khan.
a/ Tnh V(ml) hn hp dung dch axit dng?
b/ Tnh khi lng Na2CO3 b ho tan.
Hng dn:
Gi s phi dng V(lit) dung dch gm HCl 0,5M v H 2SO4 1,5M.
Na2CO3 + 2HCl ---> 2NaCl + H2O + CO2
0,25V
0,5V
0,5V
0,25V (mol)
Na2CO3 + H2SO4 ---> Na2SO4 + H2O + CO2
1,5V
1,5V
1,5V
1,5V (mol)
Theo bi ra ta c:
S mol CO2 = 0,25V + 1,5V = 7,84 : 22,4 = 0,35 (mol) (I)
Khi lng mui thu c: 58,5.0,5V + 142.1,5V = 48,45 (g) (II)
V = 0,2 (l) = 200ml.
S mol Na2CO3 = s mol CO2 = 0,35 mol
Vy khi lng Na2CO3 b ho tan:
m
Na2CO3 = 0,35 . 106 = 37,1g.
Bi 2:
a/ Cho 13,8 gam (A) l mui cacbonat ca kim loi kim vo 110ml
dung dch HCl 2M. Sau phn ng thy cn axit trong dung dch thu
c v th tch kh thot ra V1 vt qu 2016ml. Vit phng trnh
phn ng, tm (A) v tnh V1 (ktc).
b/ Ho tan 13,8g (A) trn vo nc. Va khuy va thm tng git
dung dch HCl 1M cho ti 180ml dung dch axit, thu c V2 lit
kh. Vit phng trnh phn ng xy ra v tnh V2 (ktc).
Hng dn:
a/ M2CO3 + 2HCl ---> 2MCl + H2O + CO2
Theo PTHH ta c:
S mol M2CO3 = s mol CO2 > 2,016 : 22,4 = 0,09 mol
---> Khi lng mol M2CO3 < 13,8 : 0,09 = 153,33 (I)
Mt khc: S mol M2CO3 phn ng = 1/2 s mol HCl < 1/2. 0,11.2 =
0,11 mol
---> Khi lng mol M2CO3 = 13,8 : 0,11 = 125,45 (II)
T (I, II) --> 125,45 < M2CO3 < 153,33 ---> 32,5 < M < 46,5 v M l
kim loi kim
---> M l Kali (K)
Vy s mol CO2 = s mol K2CO3 = 13,8 : 138 = 0,1 mol ---> VCO 2 =
2,24 (lit)
b/ Gii tng t: ---> V2 = 1,792 (lit)
Bi 3: Ho tan CaCO3 vo 100ml hn hp dung dch gm axit HCl v
axit H2SO4 th thu c dung dch A v 5,6 lit kh B (ktc), c cn
dung dch A th thu c 32,7g mui khan.
a/ Tnh nng mol/l mi axit trong hn hp dung dch ban u.
b/ Tnh khi lng CaCO3 dng.
Bi 4: Cho 4,2g mui cacbonat ca kim loi ho tr II. Ho tan vo
dung dch HCl d, th c kh thot ra. Ton b lng kh c hp th
vo 100ml dung dch Ba(OH)2 0,46M thu c 8,274g kt ta. Tm
cng thc ca mui v kim loi ho tr II.
p s:
TH1 khi Ba(OH)2 d, th cng thc ca mui l: CaCO3 v kim loi
ho tr II l Ca.
TH2 khi Ba(OH)2 thiu, th cng thc ca mui l MgCO3 v kim
loi ho tr II l Mg.
Bi 5: Cho 1,16g mui cacbonat ca kim loi R tc dng ht vi
HNO3, thu c 0,448 lit hn hp G gm 2 kh c t khi hi so vi
hiro bng 22,5. Xc nh cng thc mui (bit th tch cc kh
o ktc).
Hng dn:
Hn hp G gm c kh CO2 v kh cn li l kh X.
C dhh G/ H 2 = 22,5 --> MTB ca hh G = 22,5 . 2 = 45
M MCO 2 = 44 < 45 ---> Mkh X > 45. nhn thy trong cc kh ch c
NO2 v SO2 c khi lng phn t ln hn 45. Trong trng hp ny
kh X ch c th l NO2.
t a, b ln lt l s mol ca CO2 v NO2.
Ta c h
nhh G = a + b = 0,02
a = 0,01
MTB hh G =
44a 46b
ab
= 45
b = 0,01
PTHH:
R2(CO3)n + (4m 2n)HNO3 ---> 2R(NO3)m + (2m 2n)NO2 + nCO2 +
(2m
n)H2O.
2MR + 60n
2m 2n
1,16g
0,01 mol
Theo PTHH ta c:
2 M R 60n
1,16
2m 2n
0,01
Lp bng: iu kin 1 n m 4
n
1
2
2
m
3
2
3
MR
56
3
4
M 2 mui
174
1,5
500.3
1000
= 1,5 (mol)
< 2M + 80
% nNa 2 CO 3
M 2 mui
=
106 126
2
nNa 2 SO 3 = 50%.
= 116 (g/mol).
Chuyn 9:
Dung dch baz tc dng vi
mui.
Bi tp: Cho t t dung dch NaOH (hoc KOH) hay Ba(OH) 2
(hoc Ca(OH)2) vo dung dch AlCl3 th c cc PTHH sau.
3NaOH +
AlCl3 Al(OH)3
+
3NaCl ( 1 )
NaOH d + Al(OH)3 NaAlO2 + 2H2O ( 2 )
4NaOH
+ AlCl3
NaAlO2
+ 3NaCl
+
2H2O ( 3 )
v:
3Ba(OH)2 +
2AlCl3 2Al(OH)3
+
3BaCl2 ( 1 )
Ba(OH)2 d + 2Al(OH)3 Ba(AlO2)2 + 4H2O ( 2 )
4Ba(OH)2
+ 2AlCl3 Ba(AlO2)2 + 3BaCl2 + 4H2O ( 3 )
Ngc li: Cho t t dung dch AlCl3 vo dung dch NaOH (hoc KOH)
hay Ba(OH)2 (hoc Ca(OH)2) ch c PTHH sau:
AlCl3 + 4NaOH
NaAlO2
+ 3NaCl
+
2H2O
v 2AlCl3 + 4Ba(OH)2 ----> Ba(AlO2)2 + 3BaCl2 + 4H2O
Bi tp: Cho t t dung dch NaOH (hoc KOH) hay Ba(OH)2 (hoc
Ca(OH)2) vo dung dch Al2(SO4)3 th c cc PTHH sau.
6NaOH
+
Al2(SO4)3 2Al(OH)3 + 3Na2SO4 ( 1 )
NaOH d
+
Al(OH)3 NaAlO2
+ 2H2O ( 2 )
8NaOH
+
Al2(SO4)3
2NaAlO2 + 3Na2SO4
+
(3)
4H2O
V:
3Ba(OH)2 +
Al2(SO4)3 2Al(OH)3
+
3BaSO4 ( 1 )
Ba(OH)2 d + 2Al(OH)3 Ba(AlO2)2 + 4H2O ( 2 )
4Ba(OH)2
+ Al2(SO4)3 Ba(AlO2)2 + 3BaSO4 + 4H2O ( 3 )
Ngc li: Cho t t dung dch Al2(SO4)3 vo dung dch NaOH (hoc
KOH) hay Ba(OH)2 (hoc Ca(OH)2) th c PTHH no xy ra?
Al2(SO4)3 + 8NaOH
2NaAlO2 + 3Na2SO4
+ 4H2O
(3 )/
Al2(SO4)3 + 4Ba(OH)2
(3 )//
Mt s phn ng c bit:
NaHSO4 (dd) + NaAlO2 + H2O Al(OH)3 + Na2SO4
NaAlO2 + HCl + H2O Al(OH)3 + NaCl
NaAlO2 + CO2 + H2O Al(OH)3 + NaHCO3
Bi tp p dng:
Bi 1: Cho 200 ml dd gm MgCl2 0,3M; AlCl3 0,45; HCl 0,55M tc
dng hon ton vi V(lt) dd C cha NaOH 0,02 M v Ba(OH) 2 0,01
M. Hy tnh th tich V(lt) cn dng thu c kt ta ln nht v
Chuyn 10:
Hai dung dch mui tc dng vi
nhau.
Cng thc 1:
Mui + Mui ---> 2 Mui mi
iu kin:
Mui phn ng: tan hoc tan t trong nc.
Sn phm phi c cht:
+ Kt ta.
+ Hoc bay hi
+ Hoc cht in li yu. H2O
V d: BaCl2 + Na2SO4 ---> BaSO4 + 2NaCl
Cng thc 2:
Cc mui ca kim loi nhm, km, st(III) ---> Gi chung l mui A
Phn ng vi cc mui c cha cc gc axit: CO3, HCO3, SO3, HSO3, S,
HS, AlO2 ---> Gi chung l mui B.
Phn ng xy ra theo quy lut:
Mui A + H2O ----> Hiroxit (r) + Axit
Axit + Mui B ----> Mui mi + Axit mi.
V d: FeCl3 phn ng vi dung dch Na2CO3
2FeCl3 + 6H2O -----> 2Fe(OH)3 + 6HCl
6HCl + 3Na2CO3 ---> 6NaCl + 3CO2 + 3H2O
PT tng hp:
2FeCl3 + 3H2O + 3Na2CO3 ---> 2Fe(OH)3 + 3CO2 + 6NaCl.
Cng thc 3:
Xy ra khi gp st, phn ng xy ra theo quy tc 2.
V d:
AgNO3 + Fe(NO3)2 ---> Fe(NO3)3 + Ag.
Bi 1: Cho 0,1mol FeCl3 tc dng ht vi dung dch Na2CO3 d, thu c cht kh B v kt ta C. em nung C n khi lng khng i
thu c cht rn D. Tnh th tch kh B (ktc) v khi lng cht
rn D.
p s:
Th tch kh CO2 l 3,36 lit
Rn D l Fe2O3 c khi lng l 8g
Bi 2: Trn 100g dung dch AgNO3 17% vi 200g dung dch Fe(NO3)2
18% thu c dung dch A c khi lng ring (D = 1,446g/ml). Tnh
nng mol/l ca dung dch A.
p s:
Dung dch A gm Fe(NO3)2 0,1 mol v Fe(NO3)3 0,1 mol.
-
= 0,1 mol.
23 X
31,84
108 X
57,34
--->
= 83,13
Chuyn 11:
bi ton hn hp kim loi.
Thng gp di dng kim loi phn ng vi axit, baz, mui v
vi nc.
Dy hot ng ho hc ca kim loi.
K, Na, Mg, Al, Zn, Fe, Pb, (H), Cu, Ag, Au
(Khi No May A Zp St Phi Hi Cc Bc Vng)
ngha:
K B C Na Mg Al Z F N S P H C A H A P
a a
n e i n b
u g g u t
+ O2: nhit thng
phn ng
K
B
a
C
a
Na Mg Al
Tc dng vi nc
K
B
a
C
a
nhit cao
Z
n
F
e
N
i
S
n
P H C
b
u
Kh
A
g
H
g
A
u
P
t
Na Mg Al
Z
n
F
e
N
i
S
n
P H C
b
u
A
g
H
g
A
u
P
t
B
a
C
a
Na Mg Al
Z
n
F
e
N
i
S
n
P H C
b
u
A
g
H
g
A
u
P
t
B
a
C
a
Na Mg Al
Z
n
F
e
N
i
S
n
P H C
b
u
A
g
H
g
A
u
P
t
Ch :
- Cc kim loi ng trc Mg phn ng vi nc nhit thng
to thnh dd Kim v gii phng kh Hidro.
- Tr Au v Pt, cc kim loi khc u c th tc dng vi HNO 3 v
H2SO4 c nhng khng gii phng Hidro.
ngha ca dy hot ng ho hc
K Na Ba Ca
Ag Pt
Au
-
Mg
Al
Zn
Fe
Ni
Sn
Pb
Cu
Hg
Kim loi ng trc H tc dng vi dung dch axit HCl, H2SO4 long
to mui v gii phng H2.
Kim loi + Axit ----> Mui + H2
Lu : Kim loi trong mui c ho tr thp (i vi kim loi a ho
tr)
K t Mg tr i kim loi ng trc y c kim loi ng sau ra
khi mui ca chng. theo quy tc:
Cht kh mnh + cht oxi ha mnh cht oxi ho yu + cht kh
yu.
Lu : nhng kim loi u dy (kim loi tc dng c vi nc) th
khng tun theo quy tc trn m n xy ra theo cc bc sau:
Kim loi kim (hoc kim th) + H2O Dung dch baz
+ H2
Sau : Dung dch baz + dung dch mui Mui mi +
Baz mi (*)
iu kin(*): Cht to thnh phi c t nht 1 cht kt ta (khng
tan).
VD: cho Ba vo dung dch CuSO4.
-
Trc tin:
Ba + 2H2O Ba(OH)2 + H2
Ba(OH)2 + CuSO4 Cu(OH)2
+
BaSO4
MTB =
M 1V M 21V2
22 , 4V
MTB =
Hoc:
hp)
Hoc:
MTB =
M 1n1 M 2 ( n n1 )
n
MTB =
M 1 x1 M 2 (1 x1 )
1
M 1V1 M 2V2
V
<
mB
MB
nhh
<
mA
MA
nA =
mhh
MA
> nhh =
mhh
M hh
Nh vy nu X, Y tc dng vi A m cn d, th X, Y s c d tc
dng ht vi hn hp A, B
Vi MA < MB, nu hn hp ch cha B th:
-
nB =
mhh
MB
< nhh =
mhh
M hh
Bi gii
V phn ng hon ton nn ta c th thay hn hp Fe, Al bng kim
loi tng ng M c ho tr n . Gi x l s mol Fe trong 1 mol hn
hp.
M = 56.x + 27(1 - x)
n = 2.x + 3(1 - x)
PTHH:
22,2
M
22,2 n
.2
M
Theo bi ra:
HCl
Cl n +
n
2
H2
22,2
M
= nH 2 =
22,2 2 x 3(1 x )
56 x 27(1 x).2 = 0,6
13,44
22,4
22,2
M
.2
= 0,6 (mol)
0,6.56
44,4
.100% = 75,67%
22,2
M
( M + 35,5.
) = 22,2 +
35,5.2,4
44,4
3,1
0,1
= 31 g/mol
Na = 23 <
Mt khc:
= 31 < K = 39
23 39
s mol hai cht bng nhau
= 31 =
2
A
0,5.23
31
A-
Ba2+
+
SO42-
BaSO4
(4)
Theo bi ra ta c:
S mol OH- = 2 s mol Ba(OH)2 = 0,05 . 1 . 2 = 0,1 mol
S mol Ba2+ = s mol Ba(OH)2 = 0,05 mol.
b/ S mol H+ trong dd B = 0,125C1 + 2 . 0,125C2
s mol H+ tham gia cc phn ng (1,2,3) l: 0,0625 . 2 + 0,1 =
0,225 mol
( V s mol ca H2 thot ra = 0,0625 mol )
Ta c: 0,125C1 + 2 . 0,125C2 = 0,225 (*)
Mt khc , s mol Ba2+ = 0,05 mol > s mol ca BaSO4 = 0,0375
mol.
Nh vy chng t SO42- phn ng ht v Ba2+ cn d.
Do s mol ca SO42- = s mol ca BaSO4 = 0,0375 mol.
Nn ta c nng mol/ lit ca dd H2SO4 l: C2 = 0,0375 : 0,125
= 0,3M
V s mol ca H2SO4 = s mol ca SO42- = 0,0375 (mol)
Thay v ( * ) ta c: C1 = 1,2 M
c/ PTP ho tan M trong HCl.
2M + 6HCl 2MCl3 +
3H2
(5)
S mol HCl = 0,2 x 1 = 0,2 mol
Theo (5): S mol ca kim loi M 0,2 : 3 (V theo bi ra M b ho
tan ht)
Do NTK ca M l: AM 1,35 : ( 0,2 : 3 ) = 20,25
V M l kim loi ho tr III nn M phi l: Al (nhm)
Gi x, y ln lt l s mol ca Mg v Al trong 1,275 g hn hp A
Ta c: 24x + 27y = 1,275
(I)
Theo PT (1, 2): x + 1,5 y = 0,0625
(II)
Gii h pt (I) v (II) ta c: x = y = 0,025.
Vy khi lng ca cc cht trong hn hp l: mMg = 0,6 g v mAl =
0,675 g.
Bi 11: Cho 9,86g hn hp gm Mg v Zn vo 1 cc cha 430ml
dung dch H2SO4 1M long. Sau khi phn ng hon ton, thm tip
vo cc 1,2 lit dung dch hn hp gm Ba(OH)2 0,05M v NaOH
0,7M, khuy u cho phn ng hon ton, ri lc ly kt ta v
nung nng n khi lng khng i th thu c 26,08g cht rn.
Tnh khi lng mi kim loi trong hn hp u.
Hng dn;
t s mol Mg v Zn l x v y.
Ta c: 24x + 65y = 9,86 (I)
S mol H2SO4 = 043.1= 0,43 mol
t HX l cng thc tng ng ca H2SO4 ---> nHX = 2nH 2 SO 4 =
0,43.2 = 0,86 mol
S mol Ba(OH)2 = 1,2 . 0,05 = 0,06 mol
S mol NaOH = 0,7 . 1,2 = 0,84 mol
t ROH l cng thc tng ng cho 2 baz cho.
Ta c: nROH = 2nBa(OH) 2 + nNaOH = 0,06.2 + 0,84 = 0,96 mol
PTHH xy ra
Gi s hn hp ch cha mnh Zn ---> x = 0.
Vy y = 9,86 : 65 = 0,1517 mol
Gi s hn hp ch Mg ---> y = 0
Vy x = 9,86 : 24 = 0,4108 mol
0,1517 < nhh kim loi < 0,4108
V x > 0 v y > 0 nn s mol axit tham gia phn ng vi kim loi l:
0,3034 < 2x + 2y < 0,8216 nhn thy lng axit dng < 0,86 mol.
Vy axit d --> Do Zn v Mg phn ng ht.
Sau khi ho tan ht trong dung dch c.
x mol MgX2 ; y mol ZnX2 ; 0,86 2(x + y) mol HX v 0,43 mol SO4.
Cho dung dch tc dng vi dung dch baz.
HX
+
ROH --->
RX +
H 2O.
0,86 2(x + y) 0,86 2(x + y)
mol
MgX2
+
2ROH ----> Mg(OH)2 + 2RX
x
2x
x
mol
ZnX2
+
2ROH ----> Zn(OH)2 + 2RX
y
2y
y
mol
Ta c nROH phn ng = 0,86 2(x + y) + 2x + 2y = 0,86 mol
Vy nROH d = 0,96 0,86 = 0,1mol
Tip tc c phn ng xy ra:
Zn(OH)2
+ 2ROH ---->
R2ZnO2 + 2H2O
b: y
0,1
mol
P: y1
2y1
mol
cn: y y1
0,1 2y1
mol
( iu kin: y y1)
Phn ng to kt ta.
Ba(OH)2 + H2SO4 ---> BaSO4 + 2H2O
b: 0,06
0,43
0
mol
p: 0,06
0,06
0,06
mol
cn: 0
0,43 0,06
0,06
mol
Nung kt ta.
Mg(OH)2 -----> MgO + H2O
x
x
mol
Zn(OH)2 -------> ZnO
+ H 2O
y y1
y y1
mol
BaSO4 ----> khng b nhit phn hu.
0,06 mol
Ta c: 40x + 81(y y1) + 233.0,06 = 26,08
---> 40x + 81(y y1) = 12,1
(II)
Khi y y1 = 0 ---> y = y1 ta thy 0,1 2y1 0 ---> y1 0,05
Vy 40x = 12,1 ---> x = 12,1 : 40 = 0,3025 mol
Thay vo (I) ta c y = 0,04 ( y = y1 0,05) ph hp
Vy mMg = 24 . 0,3025 = 7,26g v mZn = 65 . 0,04 = 2,6g
B-
3FeCl2 ( dd )
2FeCl2 ( dd ) + CuCl2 ( dd )
Nn c cc phn ng.
Mg
+ 2AgNO3 Mg(NO3)2 + 2Ag (1)
Mg
+
Cu(NO3)2 Cu(NO3)2 + Cu (2)
Fe
+ 2AgNO3 Fe(NO3)2 + 2Ag (3)
Fe
+
Cu(NO3)2 Fe(NO3)2 + Cu (4)
Cu b
C cc trng hp c th xy ra nh sau.
Trng hp 1: Kim loi d, mui ht
* iu kin chung
- dung dch A khng c: AgNO3 v Cu(NO3)2
- cht rn B c Ag v Cu.
Nu Mg d th Fe cha tham gia phn ng nn dung dch A ch
c Mg(NO3)2 v cht rn B cha Mg d, Fe, Ag, Cu.
Nu Mg phn ng va ht vi hn hp dung dch trn v Fe cha
phn ng th dung dch A ch c Mg(NO3)2 v cht rn B
cha Fe, Ag, Cu.
Mg ht, Fe phn ng mt phn vn cn d (tc l hn hp dung
dch ht) th dung dch A cha Mg(NO3)2, Fe(NO3)2 v cht
rn B cha Fe d, Ag, Cu.
Trng hp 2: Kim loi v mui phn ng va ht.
Dung dch A: Mg(NO3)2, Fe(NO3)2
Cht rn B: Ag, Cu.
Trng hp 3: Mui d, 2 kim loi phn ng ht.
* iu kin chung
Fe
Cu2+
0,15
0,1
0,2
( mol )
2+
Ag C Tnh o xi ho mnh hn Cu nn mui AgNO3 tham gia
phn ng vi Fe trc.
PTHH :
Fe
+
2AgNO3
Fe(NO3)2
+
2Ag
(1)
Fe
+
CuSO4
FeSO4
+
Cu
(2)
Theo bi ra ta thy, sau phn ng (1) th Ag NO3 phn ng ht v
Fe cn d: 0,05 mol
Sau phn ng (2) Fe tan ht v cn d CuSO4 l: 0,05 mol
Dung dch thu c sau cng l: c 0,1 mol Fe(NO3)2; 0,05 mol FeSO4
v 0,05 mol CuSO4 d
Cht rn A l: c 0,2 mol Ag v 0,05 mol Cu
mA = 24,8 g
V th tch dung dch khng thay i nn V = 1 lit
Vy nng ca cc cht sau phn ng l :
CM [ Fe (NO 3 ) 2 ] = 0,1M ; CM [ CuSO 4 ] d = 0,05M ; CM [ Fe SO 4 ] = 0,05M
+
Bi tp p dng:
Bi 1: Nhng mt thanh kim loi M ho tr II vo 0,5 lit dd CuSO 4
0,2M. Sau mt thi gian phn ng, khi lng thanh M tng ln 0,40 g
trong khi nng CuSO4 cn li l 0,1M.
a/ Xc nh kim loi M.
b/ Ly m(g) kim loi M cho vo 1 lit dd cha AgNO3 v Cu(NO3)2 ,
nng mi mui l 0,1M. Sau phn ng ta thu c cht rn A
khi lng 15,28g v dd B. Tnh m(g)?
Hng dn gii:
a/ theo bi ra ta c PTHH .
Fe
+
CuSO4
FeSO4
+
Cu
(1)
S mol Cu(NO3)2 tham gia phn ng (1) l: 0,5 (0,2 0,1) = 0,05
mol
tng khi lng ca M l:
mtng = mkl gp - mkl tan = 0,05 (64 M) = 0,40
gii ra: M = 56, vy M l Fe
b/ ta ch bit s mol ca AgNO3 v s mol ca Cu(NO3)2. Nhng
khng bit s mol ca Fe
(cht kh
Fe
Cu2+
Ag+ (cht oxh mnh)
0,1
0,1
( mol )
2+
Ag C Tnh oxi ho mnh hn Cu nn mui AgNO3 tham gia phn
ng vi Fe trc.
PTHH:
Fe
+
2AgNO3
Fe(NO3)2
+
2Ag
(1)
Fe
+
CuSO4
FeSO4
+
Cu
(2)
Ta c 2 mc so snh:
- Nu va xong phn ng (1): Ag kt ta ht, Fe tan ht, Cu(NO 3)2
cha phn ng.
Cht rn A l Ag th ta c: mA = 0,1 x 108 = 10,8 g
- Nu va xong c phn ng (1) v (2) th khi cht rn A gm:
0,1 mol Ag v 0,1 mol Cu
mA = 0,1 ( 108 + 64 ) = 17,2 g
theo cho mA = 15,28 g ta c: 10,8 < 15,28 < 17,2
vy AgNO3 phn ng ht, Cu(NO3)2 phn ng mt phn v Fe tan
ht.
mCu to ra = mA mAg = 15,28 10,80 = 4,48 g. Vy s mol ca Cu
= 0,07 mol.
Tng s mol Fe tham gia c 2 phn ng l: 0,05 ( p 1 ) + 0,07 ( p 2 )
= 0,12 mol
Khi lng Fe ban u l: 6,72g
+
Chuyn 12:
Bi ton hn hp mui
Cc bi ton vn dng s mol trung bnh v xc nh
khong s mol ca cht.
1/ i vi cht kh. (hn hp gm c 2 kh)
Khi lng trung bnh ca 1 lit hn hp kh ktc:
MTB =
M 1V M 21V2
22 , 4V
MTB =
Hoc:
hp)
Hoc:
MTB =
M 1n1 M 2 ( n n1 )
n
MTB =
M 1 x1 M 2 (1 x1 )
1
M 1V1 M 2V2
V
<
mB
MB
nhh
<
mA
MA
nA =
mhh
MA
> nhh =
mhh
M hh
Nh vy nu X, Y tc dng vi A m cn d, th X, Y s c d tc
dng ht vi hn hp A, B
Vi MA < MB, nu hn hp ch cha B th:
-
nB =
mhh
MB
< nhh =
mhh
M hh
dung dch HCl 0,5M. Sau phn ng thu c dung dch C v 1,12 lit
kh D (ktc).
a/ Xc nh 2 kim loi A, B.
b/ Tnh tng khi lng ca mui to thnh trong dung dch C.
c/ Ton b lng kh D thu c trn c hp th hon ton bi
200ml dung dch Ba(OH)2. Tnh nng mol/l ca dung dch
Ba(OH)2 :
Thu c 1,97g kt ta.
Thu c lng kt ta ln nht, nh nht.
p s:
a/ 2 kim loi l Mg v Ca
b/ mmui = 5,07g
c/ - TH1: 0,15M
TH2: khi kt ta thu c ln nht l 0,25M.
TH3: khi kt ta thu c nh nht l 0,125M.
Bi 6: Cho 10,8g hn hp gm 2 mui cacbonat ca 2 kim loi k
tip nhau trong phn nhm chnh nhm II tc dng vi dung dch
H2SO4 long d, thu c 23,64g kt ta. Tm cng thc ca 2 mui
trn v tnh thnh phn % theo khi lng ca mi mui trong hn
hp ban u.
%MgCO3 = 58,33% v %CaCO3 = 41,67%.
Bi 7: Ho tan hn hp Na2CO3 v KHCO3 vo nc thnh 400 ml dung
dch A. Cho t t 100 ml dung dch HCl 1,5M vo dung dch A
ng thi khuy u, khi phn ng kt thc ta c dung dch B
v 1,008 lt kh ( ktc). Cho dung dch B tc dng vi dung dch
Ba(OH)2 d c 29,55g kt ta. Tnh khi lng cc cht c trong hn
hp ban u. Nu cho t t dung dch A vo bnh ng 100 ml
dung dch HCl 1,5M th thu c th tch kh thot ra ( ktc) l
bao nhiu?
HDG:
a, t x, y ln lt l s mol ca 2 mui Na2CO3 v KHCO3 (x, y > 0)
Ta c PTP:
Giai on 1: NaCO3 + HCl NaCl + NaHCO3 ( 1 )
Mol:
x
x
x
x
n
n
Nh vy: HCO3 x y (mol ) ; Theo PT (1) th NaHCO3 = n Na2CO3
= x (mol)
Gi a, b l s mol ca HCO3 tham gia phn ng vi dung dch HCl
v dung dch Ba(OH)2
Giai on 2: HCO3 + HCl Cl + H2O + CO2 ( 2 )
Mol:
a
a
a
a
n
Theo bi ra: HCl = 0,1.1,5 = 0,15 ( mol )
n
HCl
( P 2 )
n Na2CO3
( b )
CO2 = a =
n
HCl
1,008
22,4
(P1)
= 0,045 ( mol )
BaCO3 = b =
29,55
197
= 0,15 ( mol )
28,1
84
(4)
= 0,3345 (mol)
p s:
a/ mhh mui = 41,5g.
b/ 2 kim loi trn l Na v K.
Bi 11: Mt hn hp X gm Na2CO3 v K2CO3 c khi lng l 10,5g.
Khi cho hn hp X tc dng vi HCl d th thu c 2,016 lit kh CO2
(ktc).
a/ Xc nh thnh phn % theo khi lng ca hn hp X.
b/ Ly 21g hn hp X vi thnh phn nh trn cho tc dng vi dung
dch HCl va (khng c kh thot ra). Tnh th tch dung dch
HCl 2M cn dng.
p s:
a/ %Na2CO3 = 60,57% v %K2CO3 = 39,43%.
Bi 12: Cho 7,2g hn hp A gm 2 mui cacbonat ca 2 kim loi k
tip nhau trong phn nhm chnh nhm II. Cho A ho tan ht
trong dung dch H2SO4 long thu c kh B, cho ton b kh B hp
th ht bi 450ml dung dch Ba(OH)2 0,2M thu c 15,76g kt ta.
Xc nh 2 mui cacbonat v tnh thnh phn % theo khi lng
ca chng tronh hn hp.
p s:
TH1: Ba(OH)2 d --> 2 mui l: MgCO3 v CaCO3
%MgCO3 = 58,33% v %CaCO3 = 41,67%
TH2: Ba(OH)2 thiu --> 2 mui l: MgCO3 v BeCO3
%MgCO3 = 23,33% v %BeCO3 = 76,67%
Bi 13: Cho 9,2g hn hp A gm 2 mui cacbonat ca 2 kim loi k
tip nhau trong phn nhm chnh nhm II. Ho tan hon ton hn
hp a trong dung dch HCl thu c kh B, cho ton b kh B hp th
ht bi 550ml dung dch Ba(OH)2 0,2M thu c 19,7g kt ta. Xc
nh 2 mui cacbonat v tnh thnh phn % theo khi lng ca
chng trong hn hp u.
p s:
TH1: Ba(OH)2 d --> 2 mui l: MgCO3 v CaCO3
%MgCO3 = 45,65% v %CaCO3 = 54,35%
TH2: Ba(OH)2 thiu --> 2 mui l: MgCO3 v BeCO3
%MgCO3 = 44% v %BeCO3 = 56%
Bi 14: Mt hn hp X gm 2 kim loi A, B thuc 2 chu k lin tip
trong bng tun hon, c khi lng l 8,5g. Cho X phn ng ht vi
nc cho ra 3,36 lit kh H2(ktc)
a/ Xc nh 2 kim loi v tnh khi lng mi kim loi trong hn hp
u.
b/ Thm vo 8,5g hn hp X trn, 1 kim loi kim th D c hn hp
Y, cho Y tc dng vi nc thu c dung dch E v 4,48 lit kh H2
(ktc). C cn dung dch E ta c cht rn Z c khi lng l 22,15g.
Xc nh D v khi lng ca D.
yz
2
Ta c h PT.
mmui ban u = 42x + 58,5y + 103z = 4,82 (I)
mol
yz
2
(II)
T (*) v (III) ---> 216.a + 60.a = 4,8 + 2,1 = 6,9 ---> a = 0,025.
Thay a = 0,025 vo (III) ---> MR = 24. Vy R l Mg
Thay vo (I) ---> MX = 80. Vy X l Br.
CTHH ca hp cht: MgBr2
p s:
a/ Cng thc ho hc ca hp cht l MgBr2
b/ Nng dung dch MgBr2 l 0,5M.
Bi 6: Hn hp A gm 3 mui MgCl2, NaBr, KI. Cho 93,4g hn hp A
tc dng vi 700ml dung dch AgNO3 2M. Sau khi phn ng kt thc
thu c dung dch D v kt ta B, cho 22,4g bt Fe vo dung dch
D. Sau khi phn ng xong thu c cht rn F v dung dch E. Cho F
vo dung dch HCl d to ra 4,48 lit H2 (ktc). Cho dung dch NaOH
d vo dung dch E thu c kt ta, nung kt ta trong khng kh
cho n khi lng khng i thu c 24g cht rn. Tnh khi lng
kt ta B.
Hng dn:
Gi a, b, c ln lt l s mol MgCl2, NaBr, KI.
Vit cc PTHH xy ra.
Dung dch D gm: Mg(NO3)2, NaNO3, KNO3, v AgNO3 cn d.
Kt ta B gm: AgCl, AgBr, AgI.
Rn F gm: Ag v Fe cn d.
Dung dch E: Fe(NO3)2, Mg(NO3)2, NaNO3, KNO3 ch c Fe(NO3)2,
Mg(NO3)2 tham gia phn ng vi dung dch NaOH d.
----> 24g rn sau khi nung l: Fe2O3 v MgO.
p s:
mB = 179,6g.
Bi 7: Ho tan 104,25g hn hp cc mui NaCl v NaI vo nc. Cho
kh clo i qua ri un cn. Nung cht rn thu c cho n khi
ht hi mu tm bay ra. B cht rn thu c sau khi nung nng
58,5g. Tnh thnh phn % theo khi lng mi mui trong hn hp.
Hng dn:
Gi a, b ln lt l s mol ca NaCl v NaI
Khi sc kh clo vo th ton b mui NaI chuyn thnh mui NaCl.
Tng s mol mui NaCl sau phn ng l: (a + b) = 58,5 : 58,5 = 1
mol
v ta c: 58,5a + 150b = 104,25
Gii phng trnh ta c: a = 0,5 v b = 0,5
---> %mNaCl = (58,5 . 0,5 : 104,25 ) . 100% = 28,06%
v %mNaI = 100 28,06 = 71,94%
Bi 8: Cho 31,84g hn hp NaX v NaY (X, Y l hai halogen thuc 2
chu k lin tip) vo dung dch AgNO3 c d thu c 57,34g kt ta.
Tm cng thc ca NaX v NaY v thnh phn % theo khi lng ca
mi mui trong hn hp ban u.
Hng dn:
Gi R l halogen tng ng ca X v Y.
Cng thc tng ng ca 2 mui NaX, NaY l Na R
Chuyn 13:
bi tp tng hp v tnh theo
PTHH
Bi 1: Chia hn hp gm 2 kim loi A, B c ho tr n, m lm 3 phn
bng nhau.
Phn 1: Ho tan ht trong axit HCl thu c 1,792 lit H2 (ktc).
Phn 2: Cho tc dng vi dung dch NaOH d thu c 1,344 lit kh
(ktc) v cn li cht rn khng tan c khi lng bng 4/13 khi lng mi phn.
Phn 3: Nung trong oxi d thu c 2,84g hn hp gm 2 oxit l A2On
v B2Om . Tnh tng khi lng mi phn v xc nh 2 kim loi A v
B.
Hng dn:
Gi a, b l s mol ca A, B trong mi phn.
Phn 1:
Vit PTHH:
S mol H2 =
na
2
mb
2
0,16 (I)
Phn 2:
Tc dng vi NaOH d ch c 1 kim loi tan, gi s A tan.
A + (4 n)NaOH + (n 2)H2O ---> Na4 nAO2 + n/2 H2
a (mol)
na/2 (mol)
S mol H2 = na/2 = 1,344 : 22,4 ---> na = 0,12
(II)
Thay vo (I) --> mb = 0,04.
Mt khc khi lng B trong mi phn:
mB = 4/13.m1/3 hh
Phn 3:
Vit PTHH:
mhh oxit = (2MA + 16n).a/2 + (2MB + 16m).b/2 = 2,84
= MA + MB + 8(na + mb) = 2,84 ---> MA + MB = 1,56 (g)
(*)
mB = 4/13. 1,56 = 0,48 (g) ----> mA = 1,08 (g)
---> MA = 1,08n : 0,12 = 9n --> n = 3 v MA = 27 l ph hp. Vy A l
Al
---> MB = 0,48m : 0,04 = 12m --> m = 2 v MB = 24 l ph hp. Vy
B l Mg.
Bi 2: Nung a(g) hn hp A gm MgCO3, Fe2O3 v CaCO3 nhit
cao n khi lng khng i, thu c cht rn B c khi lng bng
60% khi lng hn hp A. Mt khc ho tan hon ton a(g) hn hp A
trong dung dch HCl thu c kh C v dung dch D. Cho dung dch
D tc dng vi dung dch NaOH d, lc ly kt ta, nung n khi lng khng i, thu c 12,92g hn hp 2 oxit.
Hng dn:
Xt phn 1:
m(Mg + Fe) = 2,72 : 2 = 1,36g.
TH1: 1/2 hh A phn ng ht vi CuSO4. ---> dd C gm c: FeSO4,
MgSO4, CuSO4.
Cht rn B l Cu (c khi lng 1,84g)
Cho dd C + dd NaOH ---> kt ta Fe(OH)2, Mg(OH)2, Cu(OH)2 --->
Oxit tng ng sau khi nung trong kk l Fe2O3, MgO, CuO c khi lng
l 1,2g < 1,36g --> Vy A cha tham gia phn ng ht.
TH2: 1/2 hh A phn ng cha ht vi CuSO4.
Gi thit Mg Mg phn ng cha ht (m Mg li hot ng ho hc
mnh hn Fe) th dd CuSO4 phi ht v Fe cha tham gia phn ng
--> dd C l MgSO4 v cht rn D ch c MgO.
---> S mol Mg phn ng = nCu = nMgO = 1,2 : 40 = 0,03 mol
Cht rn B gm Cu, Fe v Mg cn d.
Nhng ta thy mCu to ra = 0,03 . 64 = 1,92g > 1,84g --> Tri vi iu
kin bi ton. Vy Mg phi ht v Fe tham gia 1 phn.
Nh vy:
cht rn B gm c: Cu v Fe cn d
dd C gm c MgSO4 v FeSO4
cht rn D gm c MgO v Fe2O3 c khi lng l 1,2g.
t x, y l s mol Fe, Mg trong 1/2 hh A v s mol Fe cn d l z
(mol)
56x + 24y = 1,36
(x z).64 + y.64 + 56z = 1,84
160(x z) : 2 + 40y = 1,2
Gii h phng trnh trn ta c: x = 0,02, y = 0,01, z = 0,01.
---> %Fe = 82,35% v %Mg = 17,65%
S mol ca CuSO4 = 0,02 mol ----> a = 0,02 : 0,4 = 0,05M
Xt phn 2:
1/2 hh A c khi lng l 1,36g
tng khi lng cht rn = 3,36 1,36 = 2,0g
Gi thit Fe cha phn ng.
Ta c: s mol Mg phn ng = 2 : (2 . 108 24) = 0,0104 mol > nMg
trong phn 1.
----> Nh vy Fe tham gia phn ng v Mg phn ng ht.
mrn do Mg sinh ra = 0,01 . (2. 108 24) = 1,92g
mrn do Fe sinh ra = 2 1,92 = 0,08 g
nFe phn ng = 0,08 : (2. 108 56) = 0,0005 mol.
nFe d = 0,02 0,0005 = 0,0195mol
Vy cht rn E gm c Fe cn d v Ag c sinh ra sau phn ng.
Tng s mol AgNO3 phn ng = (0,01 + 0,0005).2 = 0,021 mol
Th tch ca dd AgNO3 0,1M dng = 0,021 : 0,1 = 0,21 lit.
Bi 4: Cho 9,86g hn hp gm Mg v Zn vo 1 cc cha 430ml dung
dch H2SO4 1M long. Sau khi phn ng hon ton, thm tip vo
cc 1,2 lit dung dch hn hp gm Ba(OH)2 0,05M v NaOH 0,7M,
Phn 2:
R + CuSO4 ----> RSO4 + Cu
b: 0,2
0,3
mol
p: 0,2
0,2
0,2 mol
S mol CuSO4 d = 0,3 0,2 = 0,1 mol
Tng s mol RSO4 = (0,2 + z) mol
mMui khan = mRSO 4 + mCuSO 4 = 0,1.160 + (MR + 96)(0,2 + z) = 46.
Thay z = 0,05 ---> MR = 24, R c ho tr II ---> R l Mg
Thay cc gi tr vo tnh c y = 0,1.
mMg = 4,8g --> %Mg = 32,43%
mMgO = 4,0g --> %MgO = 27,03%
mMgSO 4 = 6,0g --> %MgSO4 = 40,54%
Bi 6: Ho tan ht 7,74g hn hp bt 2 kim loi Mg v Al bng 500ml
dung dch hn hp cha axit HCl 1M v axit H2SO4 long 0,28M, thu
c dung dch A v 8,736 lit kh H2 (ktc). Cho rng cc axit phn
ng ng thi vi 2 kim loi.
a/ Tnh tng khi lng mui to thnh sau phn ng.
b/ Cho dung dch A phn ng vi V lit dung dch hn hp gm NaOH
1M v Ba(OH)2 0,5M. Tnh th tch V cn dng sau phn ng
thu c lng kt ta ln nht, tnh khi lng kt ta .
Hng dn:
t x, y l s mol Mg v Al
24x + 27y = 7,74 (I)
t HA l cng thc tng ng ca hn hp gm 2 axit HCl v
H2SO4.
nHA = nHCl + 2nH 2 SO 4 = 0,5 + 2.0,14 = 0,78 mol.
Vit cc PTHH xy ra.
nH 2 = x + 1,5y = 8,736 : 22,4 = 0,39 (II)
T (I, II) --> x = 0,12 v y = 0,18.
mmui = mhh kim loai + mhh axit - mH 2 = 38,93g
t ROH l cng thc tng ng ca hn hp gm 2 baz l NaOH
v Ba(OH)2
nROH = nNaOH + 2nBa(OH) 2 = 1V + 2.0,5V = 2V (mol)
Vit cc PTHH xy ra.
----> Tng s mol ROH = 0,78 mol. Vy th tch V cn dng l: V =
0,39 lit
Ngoi 2 kt ta Mg(OH)2 v Al(OH)3 th trong dung dch cn xy ra
phn ng to kt ta BaSO4.Ta c nBaSO 4 = nH 2 SO 4 = 0,14 mol
(V nBa(OH) 2 = 0,5.0,39 = 0,195 mol > nH 2 SO 4 = 0,14 mol) ---> nH 2 SO
4 phn ng ht.
Vy khi lng kt ta ti a c th thu c l.
mkt ta = mMg(OH) 2 + mAl(OH) 3 + mBaSO 4 = 53,62g
Bi 7:
( M 96) x
2000 x ( M 16) x
98 x.100
2000 x
4,9
2000x + (M + 16)x
.100 7,69
m = 2000 (g)
(x=1)
Do x c nhiu gi tr nn c rt nhiu gi tr khi lng dung dch
H2SO4 tng ng.
2,
a . Khi s mol CO2 s mol Ca(OH)2
CO2 + Ca(OH)2 CaCO3 + H2O
S mol CaCO3 =
40
100
= 0,4 mol
0,9
0,9
40
0,4 t 0,5
100
M nCO2 = nmui.
: 0,28 < nCO2 < 0,35.
0,5 nNaOH
0,5
2
0,35 nCO2
0, 28
21.9 x100
7,3
= 300g.
300
1,038
FeSO4
+
H2
xmol
xmol
xmol
A
+
H2SO4
ASO4
+
H2
ymol
ymol
ymol
nH
2,24
=0,1mol
22,4
56x +Ay =4
(a)
x +y =0,1
Ay - 56y = - 1,6
y
1,6
56 - A
1,6
0,1 M A 40
56 - A
0 <
2A
(1)
O2
0,7
mol
n O2 = 22,4 =0,03125
1,2 0,03125
<
2A
1
(do oxi d)
2AO
(*)
56x 24y 4 x ,0 05
x y 0,1 y 0,05
2,8
.100% =70%
4
MgCO3
CaCO3
BaCO3
MgO + CO2(k)
(1)
(B)
Ca0 + CO2(k)
(2)
(B)
BaO + CO2;k)
(3)
(B)
+ Ca (OH)2(dd) ----> CaCO3(r) + H2O(l) (4)
t0
CO2(k)
(B)
2CO2(k) + Ca(OH)2(dd) ----> Ca(HCO3)2(dd)
(5)
(B)
(C)
0
Ca(HCO3)2 t
CaCO3(r) + CO2(k) + H2O(l) (6)
(C)
Theo phng trnh phn ng (4) v (6) ta c:
nCaCO3 = 0,1 + 0,06 = 0,16 (mol) ----> n cO2 = 0,1 + 0,06 x 2 =
0,22 (mol)
theo phng trnh phn ng (1) , (2) , (3), (4 ), (5) ta c:
Tng s mol mui: n mui = n CO2 = 0,22 (mol)
Gi x, y, z ln lt l s mol ca mui: MgCO3, CaCO3, BaCO3 c
trong 100 gam hn hp v tng s mol ca cc mui s l: x + y + z
= 1,1 mol
V ban u l 20 gam hn hp ta quy v 100 gam hn hp nn
nmui = 1,1 (mol)
Ta c: 84x + 100y + 197z = 100 ---> 100y + 197z = 100 84x
V
x +
y +
z = 1,1 --->
y +z
= 1,1 x
100 y 197 z 100 84 x
nCaO =
11,2
56
= 0,2 mol
0,2
Ca(OH)2 (1)
0,2
mol
nCO2 = nCaCO3 =
2,5
100
= 0,025 mol
mMgCO3 =
nBaCO3
2,81.a
= 0,281a
100
28,1 0,281a
=
197
nMgCO3 =
0,281a
84
84
197
= 0,2.
28,1
197
= 0,143 mol.
Ta c:
nCO2 < nCa(OH)2.
Theo (3): nCaCO3 = nCO2 = 0,143 mol.
m CaCO3 = 0,143 . 100 = 14,3g.
Khi a = 100% ngha l hn hp ch ton mui MgCO 3 khi
:
nCO2 =
28,1
84
n H 2 =0,25 mol
(1,2)
n H 2 = 0,39 - 0,25 = 0,14 (mol) suy ra n H 2 SO4 = 0,14 mol
(3,4)
(p)
Theo nh lut BTKL:
m mui
= 7,74 + 0,5 .35,5 + 0,14 .96 = 38,93g
(A)
* TH2: Gi s H2SO4 phn ng ht, HCl d
Suy ra n H 2 SO4 = 0,19 mol suy ra n H 2 = 0,19 mol
3,4
n H 2 = 0,39 0,19 = 0,2 (mol) suy ra n HCl = 0,2.2 =0,4 (mol)
(1,2)
(p )
Theo nh lut bo ton khi lng:
m mui = 7,74 + 0,19.96 + 0,4.35,5 = 40,18 (g)
V thc t phn ng xy ra ng thi. Nn c 2 axt u d.
Suy ra tng khi lng mui trong A thu c l:
38,93 (g) < m mui A <40,18 (g)
n HCl = 0,5 mol
x
x
x
Gi x l s mol ca NaOH cn d tham gia phn ng vi Al(OH)3
Mg(OH)2 -----> MgO + H2O (7)
2Al(OH)3 ------> Al2O3 + 3H2O (8)
2b x
2
2b x
mol
Ta c:
Khi lng ca axit H2SO4 trong dd 90% l:
m = 15,3 . 0,9 = 13,77 (g)
Khi lng ca axit H2SO4 trong dd 85% vn l 13,77(g). V khi pha
long bng H2O th khi lng cht tan c bo ton.
Khi lng dd H2SO4 85% l: (15,3 + 18c)
Ta c: C% =
13,77
(15,3 18c )
.100% = 85%
3,2
0,05
= 64. Vy R l Cu.
2b x
2
) = 6,08
(IV)
Chuyn 14:
nhn bit - phn bit cc cht.
I/ Nguyn tc v yu cu khi gii bi tp nhn bit.
Mun nhn bit hay phn bit cc cht ta phi da vo phn
ng c trng v c cc hin tng: nh c cht kt ta to thnh
sau phn ng, i mu dung dch, gii phng cht c mi
hoc c hin tng si bt kh. Hoc c th s dng mt s tnh
cht vt l (nu nh bi cho php) nh nung nhit khc
nhau, ho tan cc cht vo nc,
Phn ng ho hc c chn nhn bit l phn ng c trng n gin v c du hiu r rt. Tr trng hp c bit,
thng thng mun nhn bit n ho cht cn phi tin hnh (n
1) th nghim.
Tt c cc cht c la chn dng nhn bit cc ho cht
theo yu cu ca bi, u c coi l thuc th.
Lu : Khi nim phn bit bao hm so snh (t nht phi c
hai ho cht tr ln) nhng mc ch cui cng ca phn bit
cng l nhn bit tn ca mt s ho cht no .
II/ Phng php lm bi.
1/ Chit(Trch mu th) cc cht vo nhn bit vo cc ng
nghim.(nh s)
-
Chuyn 15:
Tch - Tinh ch cc cht
tch v tinh ch cc cht ta c th:
1/ S dng cc phng php vt l.
Phng php lc: Dng tch cht khng tan ra khi hn hp
lng
Phng php c cn: Dng tch cht tan rn (Khng ho hi
khi gp nhit cao) ra khi dung dch hn hp lng.
Phng php chng ct phn on: Dng tch cc cht lng
ra khi hn hp lng nu nhit ng c ca chng cch
bit nhau qu ln.
Phng php chit: Dng tch cc cht lng ra khi hn hp
lng khng ng nht.
2/ S dng phng php ho hc.
S tch:
Tch bng
AX
ng php
Tch
l
hh A,B + X
bng
p tch
PP vt l
XY
+Y
ph(P ti to)
vt
(A)
(B)
Lu : Phn ng c chn tch phi tho mn 3 yu cu:
-
Bi tp p dng:
Bi 1: Tch ring tng cht ra khi hn hp rn gm: Al 2O3 ; CuO ;
Fe2O3
Bi 2: Tch cc kim loi sau y ra khi hn hp bt gm: Cu, Fe, Al,
Ag.
Bi 3: Bng phng php ho hc hy tch 3 mui KCl, AlCl3 v FeCl3
ra khi nhau trong mt dung dch.
Kt qu thu c
thu
p ngc ng thu Nh hn khng kh
kh
H2, He, NH3, CH4,
Nga ng thu
Nng hn khng kh
N2
O2, Cl2, HCl, SO2,
H2S
H2, O2, N2, CH4, He
y nc
vi H2O
Chuyn 16:
Vit phng trnh ho hc
iu ch cht v c v
thc hin s chuyn ho
(Vn dng tnh cht ho hc ca cc cht v cc phn ng ho hc
iu ch cc cht vit)
Bi 1: Vit PTHH thc hin s sau.
CaCO3
+A
+B
CO2
+E
+C
nhng cht
+D
khc nhau )
Na2CO3
( Bit A,B,C,D,E l
+B
+D
+A
+E
CaCO 3
+C
Na2CO3
H 2 ,t 0
+ Fe,t0
+ Cl2 ,t0
+ Cl2 ,t0
E
+ NaOH ( dd )
t D CO ,t M.
0
t0
pnc
M.
+Z
+ NaOH
+Y+Z
C
Fe
(4)
(9)
( 11 )
( 10 )
Fe2O3
(5)
FeCl3
Fe(NO3)3
( 6)
Fe(OH)3
(7)
(8)
(3)+E
+G
(6)
+ H2SO4
(4)
H
(5) +F
D
Bit H l mui khng tan trong axt mnh, A l kim loi hot ng
ho hc mnh, khi chy ngn la c mu vng.
6/ Hon thnh dy bin ho sau ( ghi r iu kin nu c )
FeSO4
(2)
Fe(OH)2
(3)
Fe2O3
Fe
(1)
Fe
(10)
(7)
(8)
(5)
Fe2(SO4)3
Fe3O4
(6)
Fe(OH)3
(9)
(4)
(1)
Ba
BaCO3
(3)
Ba(OH)2
(8)
BaCl2
(9)
(6)
(7)
BaO
(4)
(5)
Ba(HCO3)2
Ca
CaCO3
(3)
Ca(OH)2
(1)
(8)
CaCl2
(9)
(6)
(7)
CaO
(4)
(5)
Ca(HCO3)2
Hoc cho s sau: Bit rng C l thnh phn chnh ca
phn.
C
(2)
+G
+ H
(3)
(9)
A
C
(1)
(7)
+H2 O
(8)
(6)
F
+ G
(4)
+H
(5)
D
9/ Hon thnh cc phng trnh phn ng theo s bin ho
sau( ghi r iu kin nu c )
K2CO3
(2)
(3)
K
KNO3
KOH
(1)
(8)
KCl
(9)
(6)
(7)
KNO2
(4)
(5)
KHCO3
10/ Al
(1)
Al2O3
(2)
AlCl3
(3)
Al(NO3)3
Al(OH)3
(4)
(5)
Al2O3
11/ Xc nh cc cht X1, X2 v hon thnh s bin ho sau
X1
(1)
(2)
4Fe(OH) 2 + O2 2Fe2O3
+ 4H2O
t0
FeCl2
(5)
Fe 2O3
(3)
(4)
4FeCl2 + 8KOH + 2H2O + O2
X2
4Fe(OH)3 +
8KCl
12/ Hon thnh dy bin ho sau (ghi r iu kin nu c)
+B
0
+H2,t
A
X+D
X
+O2,t0
+ Br2 + D
Y+Z
+Fe,t0
C
+Y hoc Z
A+G
Bit A l cht kh c mi xc c trng v khi sc A vo dung
dch CuCl2 c cht kt ta to thnh.
13/ Hon thnh cc phng trnh phn ng sau:
KClO3
t0
A+B
A + MnO2 + H2SO4
C+D+E+F
A
pnc
G+C
G + H2 O
L+M
0
C+L
t
KClO3 + A + F
14/ Hon thnh cc phng trnh phn ng sau:
KClO3
t0
A+B
A + KMnO4 + H2SO4
C + ...
A
pnc
D + H2O
C+E
t0
C+D
E + ...
...
F
E
G
I
Fe
H
K
F
L
H + BaSO 4
J
M+D
FeCl3
FeCl2 + F
Fe2(CO3)3
Fe(OH)3 + G ( k )
NaOH
CaCl2
CaCO3
Na2CO3
Na 2SO4
NaCl
Cl2
NaCl
HCl
NaCl
BaCl 2
A
C
2C + O2t 2CO
0
t0 2CO
2CO + O
2
2
(1)
(2)
Hn hp kh A1 gm CO v CO2
- Cho A1 tc dng vi CuO
PTHH :
t0 Cu + CO2 (3)
CO + CuO
Kh A2 l CO2
Hn hp A3 l Cu v c th c CuO d.
- Cho A2 tc dng vi dd Ca(OH)2
CO2 + Ca(OH)2 Ca CO3 + H2O
(4)
(5)
Kt ta A4 l CaCO3
dung dch A5 l Ca(HCO3)2
- Cho A5 tc dng vi Ca(OH)2 thu c A4
Ca(HCO3)2 + Ca(OH)2 2CaCO3 + 2H2O
(6)
(7)
CuO + H2SO
.t40 CuSO4 + H2O
(8)
(9)
- Kt ta B3 l Cu(OH)2
- Nung B3 n khi lng khng i c B4.
Cu(OH)2 t CuO + H2O
0
(10)
B4 l CuO
Theo phn ng 1 10 ta c :
A1 : CO; CO2
B1 : SO2
A2 : CO2
B2 : CuSO4
B3 : Cu(OH)2
B4 : CuO
A5 : Ca(HCO3)2
3/
A10
A11
A4
A11
t0
+
A1
A8
+
A8
D
Cu
S v cc PTHH xy ra:
A - Cu(OH)2
B- CuCl2
(1)
Cu(OH)2
(5)
CuCl2
C - Cu(NO3)2
(2)
D- CuO
(3)
CuCl2
(4)
Cu(NO3)2
(6)
Cu(NO3)2
(7)
Cu(OH)2
CuO
Cu
(8)
CuSO4
CuCl2 + 2 H2O
2AgCl + Cu(NO3)2
(3)
t0
2Cu(NO3)2
E - CuSO4
2CuO + 4 NO2 + O2
(4) CuO + H2
t0
Cu + H2O
2AgCl + Cu(NO3)2
Cu(OH)2 + 2 NaNO3
CuSO4 + 2H2O
Phn B. Ho hc hu c
Cc phng php gii ton ho hc c bn.
1/ Phng php p dng nh lut bo ton nguyn t.
Trong mi qu trnh bin i vt cht th cc nguyn t
(ngoi tr cc phn ng bin i ht nhn nguyn t), tng s
khi lng v in tch ca cc thnh phn tham gia bin i lun
lun c bo ton.
2/ Phng php p dng nh lut v thnh phn khng i
Vi mi hp cht cho trc th:
T l khi lng ca mi nguyn t i vi khi lng hp cht l
mt s khng i.
T l khi lng gia cc nguyn t l mt s khng i.
3/ Phng php p dng cc nh lut vt l v cht kh.
nh lut Avgar: cng mt iu kin v nhit v p
sut, bt k cht kh no nu c cng s phn t bng nhau
th chim th tch nh nhau.
H qu: 1 mol phn t cht kh no cng c mt s phn t l
N = 6,02.1023 phn t. Do 1 mol phn t kh no cng
chim mt th tch nh nhau khi xt cng iu kin v nhit
v p sut.
Phng trnh Mendeleev Clapeyron:
PV = nRT
Trong :
+ n: s mol
+ p: p sut (atm) = p/760 (mmHg)
V: th tch (lit)
T = t0c + 273 (nhit tuyt i: K)
R = 22,4/273 atm.lit/mol.K (hng s Rydberg)
4/ Phng php chuyn bi ton hn hp thnh bi ton mt
cht tng ng
(phng php trung bnh)
Khi hn hp gm nhiu cht cng tc dng vi mt cht khc m
phn ng xy ra cng mt loi (oxi ho - kh, trung ho, axit
baz,...) v hiu sut cc phn ng bng nhau th ta c th thay
th c hn hp bng mt cht gi l cht tng ng c s mol,
khi lng, hay th tch bng s mol, khi lng hay th tch ca c
hn hp m cc kt qu phn ng ca cht tng ng y ht nh
kt qu cc phn ng ca ton hn hp.
Cng thc ca cht tng ng gi l cng thc tng ng hay
cng thc trung bnh.
Khoiluonghonhop
Tongsomol
m hh
= n
= a1M1 + a2M2 + a3M3 + ....
hh
Vi mhh = n1M1 + n2M2 + n3M3 + ...
Trong : n1, n2, n3, ...ln lt l s mol phn t ca cht 1, 2,
3,...
A = a1A1 + a2A2 + a3A3 + ...
x = a1x1 + a2x2 + a3x3 + ...
y = a1y1 + a2y2 + a3y3 + ...
z = a1z1 + a2z2 + a3z3 + ...
Gi tr nh nht < gi tr trung bnh < gi tr ln nht.
Suy ra:
Hai cht ng ng lin tip th:
x < x < x + 1 ; 2p < y < 2(p + 1)
- Hn hp anken v ankyn th: 1 < k < 2
- Hai s c gi tr trung bnh l trung bnh cng khi v ch khi
hai s c h s bng nhau; n1 = n2 ---> a1 = a2
Trung bnh ca hai s nguyn lin tip l mt s khng nguyn
v trong khong hai s nguyn .
Th d: cho n v n + 1 c n = 3,2
---> n = 3 v n + 1 = 4.
M
chuyn 17:
Vit ng phn ctct, vit PTHH
theo chui phn ng - iu ch,
nhn bit - phn bit - tch cc
cht hu c.
Bi 1: Vit cc cng thc cu to c th c ng vi cng thc phn
t C5H10:
CH2 = CH - CH2 - CH2 - CH3
CH2 = C - CH2 - CH3
|
CH3
CH3 - CH = CH- CH2 - CH3
CH3 - C= CH - CH3
|
CH2
CH3
CH2
CH2 = CH - CH - CH3
|
CH3
CH2
CH2
CH2
CH - CH2 - CH3
CH2
CH2
CH2
CH3
CH2
CH2
CH2
CH
CH
CH3
CH2
CH2
CH3
CH2
CH
CH3
Bi 2:
1. A, B, D, F, G, H, I l cc cht hu c tho mn cc s phn
ng sau:
A B + C
;
B + C D
;
D + E F
;
F + O2 G + E ; F + G H + E
;
H + NaOH I + F
G + L I + C
Xc nh A, B, D, F, G, H, I, L. Vit phng trnh ho hc biu din
s phn ng trn.
2. Vit cng thc cu to cc ng phn ca A ng vi cng
thc phn t C5H12. Xc nh cng thc cu to ng ca A bit
rng khi A tc dng vi clo( askt ) theo t l 1 : 1 v s mol to ra
mt sn phm duy nht.
t0
t 0 , xt
t 0 , xt
t 0 , xt
t 0 , xt
t0
CaC2
(1)
A
(5)
(6)
Ru etylic
(7)
(8 )
( 9)
G
10
CH3Cl
Bit F l: CH3COONa
Bi 5:
1/ a - Vit cng thc cu ti c th c ca C 4H8, C2H4O2, C3H8O.
b - C cc cht kh sau C2H6, C2H2, C2H4, CO2, N2, O2. Bng phng php ho hc hy phn bit cc cht trn.
2/ Vit PTP theo s bin ho sau (Ghi r iu kin nu c):
CH3COOH
2
C2H2
CH3CHO
CH3COOC2H5
C2H5OH
C2H5OH
3/ T than , vi, cc cht v c v cc iu kin cn thit.
Vit cc PTP
(Ghi r iu kin) iu ch Vinyl clorua, Poly etilen, Cao su
buna.
Bi 6:
a. Xc nh cc cht A , B , C , D , E , F v vit cc PTHH
minh ho.
C2H6 Cl , AS A NaOH B O , xt C Ca(OH ) D Na CO E
b. Vit tt c cc ng phn c th c ng vi cng thc
phn t : C3H6O2
2
NaOH , xtCaO ,t 0
Bi 7:
1. C cc cht: H2O, ru etylic, axit axtic v axit cacbonic. Sp
xp theo th t gim dn v tnh axit, t dn ra cc phng trnh phn ng minh ho cho trt t sp xp .
c )
CH3 COOC2H5
Bit A l thnh phn chnh ca kh bn ao, D ch c 1 nhm chc
l: CHO, G l PE
Bi 10: Vit cc phng trnh ho hc th hin theo s chuyn
ho sau.
CaCO3 (1) CaO (2) CaC2 (3) C2H2 (4) C2H4 (5) C2H5OH (6) CH3COOH (7)
CH3COONa (8) CH4 (9) CO2 ( 10) Ba(HCO3)2.
Bi 11:
1/ Hon thnh cc phng trnh ho hc theo dy bin ho sau .
a/ CaC2 CH = CH CH2 = CH2 CH3 CH2 OH
CH3 COOH CH3 COONa CH4 CH3Cl
b/ CH3 COOH CH3 COOC2H5 CH3 CH2 OH
CH3 CH2 ONa
2/ Vit phng trnh ho hc ca axtilen vi H2, HCl, dung dch
Brm v vi Ag2O trong mi trng NH3 (hoc AgNO3 trong mi trng
NH3).
Bi 12:
1/ Vit cc cng thc cu to thu gn ca cc ng phn c cng
cng thc phn t ca cc hp cht hu c sau : C 4H8 , C4H10O ,
C3H6O2 .
2/ Hn hp X gm mt ankan v mt ankin c t l phn t khi tng ng l
22 : 13. t chy hon ton 0,2 mol hn hp X, thu c 22g CO2 v
9g H2O. Xc nh cng thc phn t ca ankan v ankin trn.
3/ Hon thnh cc phng trnh phn ng theo s bin ho
sau(ghi r iu kin nu c)
D NaOH E
men gim
Xt : CaO, T
+O2
A Lenmen
B
CO2 ASKT ,Clorofin
+H2 O
CH4
XT
XT, T 0
Crcking,T 0
C4H6
H 2 , Ni ,t C4H10
0
CH4
1500 0 c
CaC2
(1)
A
(5)
(3)
D
(4)
Ln men gim
Ln men
+ Cl2 , askt
A
(1)
(8)
H
(5)
(7)
+ H2 , xt Ni, t
E
(6)
F
Bit: E l nguyn liu chnh sn xut cao su buna.
G l thnh phn chnh ca kh bn ao.
2/ Cho mt ru no X, t chy hon ton mt mol X cn 3 mol
oxi. Xc nh cng thc phn t, vit cng thc cu to v gi tn
X.
3/ Bng phng php ho hc hy tch ring CO2 v C2H6 ra khi hn
hp kh CO2, C2H2, C2H4 v C2H6.
4/ C 4 l mt nhn cha ring bit cc kh CO2 ,CH4 ,C2H4 v
C2H2.Bng phng php ho hc hy nhn bit cc nm trong mi l.
Vit phng trnh ho hc minh ho (nu c).
0
Bi 15:
1/ Vit cng thc cu to cc ng phn ng vi cng thc phn
t: C3H6O2, C3H8O, C3H6, C5H10
2/ Cht A c cng thc phn t C2H6 .Xc nh cng thc cu to
ca cc cht B, C, D, E, F v hon thnh cc phng trnh ho hc
theo s phn ng sau:
C O , XT D Ca (OH ) E Na CO
B NaOH
F
C2H6 Cl , ASKT
CH4
3/ t chy 1 lt hn hp gm 2 Hir cacbon th kh thu c 1,6
lt kh CO2 v 1,4 lt hi nc. Cc th tch o cng iu kin
nhit v p sut. Xc nh 2 cht v thnh phn % v s mol
ca mi cht trong hn hp.
4/ Bng phng php ho hc hy nu cch phn bit 4 cht kh
sau: CH4, C2H2, SO2v CO2.
2
NaOH , Xt:CaO , t 0
R2
R3
R4
R6
R5
R3
Chuyn 18:
Ton hirocacbon
Cng thc phn t tng qut v cng thc phn t ca cht
tng ng vi hn hp.
Cng thc mt cht
CxHy iu kin: y 2x + 2
Hay CnH2n + 2 2k iu kin: x, y, n
N0 Vi k l tng s lin kt
v vng.
Nu mch h --> k = tng s ni
, k N.
k = 0: Ankan
CnH2n + 2 ; n 1
k = 1: Xiclankan hay anken.
Xiclankan: CnH2n ; n 3
Anken: CnH2n ; n 2
k = 2 (mch h): Ankaien hay
ankyn
Ankaien: CnH2n 2 ; n 3
Ankyn: CnH2n 2 ; n 2
k = 4: Aren (3 + 1 vng)
CnH2n 6 ; n 6
C n H2 n
+ 2
C n H2 n ;
- 2
C n H2 n
- 6
>1
>2
C n H2 n
>2
>6
1/ Phn ng cng:
Hirocacbon c ni , Xiclopropan, xiclobutan mi c phn ng
cng.
Cng H2: vi cht xc tc l Ni hoc Pt nung nng.
CnH2n + 2 2k + kH2 ----> CnH2n + 2
C n H2 n + 2 - 2 k + k H2 ----> C n H2 n + 2
k mol
1mol
1mol
H qu:
gim s mol ca hn hp lun lun bng s mol H 2 tham gia
phn ng.
Tng s mol hirocacbon sn phm v s mol hirocacbon
nguyn liu (d) lun lun bng s mol hirocacbon nguyn liu
ban u.
2/ Phn ng cng Br2:
C n H2 n + 2 - 2 k + k Br2 ----> C n H2 n
H qu:
-
+ 2- 2k
Br2 k
3/ Phn ng chy:
1
k
s mol Br2.
CxHy + (x +
y
4
C n H2 n
+ (3 n + 1 -
+ 2- 2k
)O2 ---->
CO2 +
k
y
2
H2O
)/2 O2 ---->
CO2 + ( n + 1 -
) H2O.
H qu:
*) k = 0, ta c:
C n H2 n + 2 + (3 n + 1)/2 O2 ----> n CO2 + ( n + 1) H2O
n x mol
x mol
( n + 1)x mol
----> x = ( n + 1)x - n x
= s mol H2O s mol CO2
Vy ta c: C n H2 n + 2 chy <---> s mol H2O > s mol CO2
v s mol C n H2 n + 2 = s mol H2O - s mol CO2
*) k = 1, ta c:
C n H2 n + 3 n /2 O2 ----> n CO2 + n H2O
C n H2 n chy <--> s mol H2O = s mol CO2
*) k = 2, ta c:
C n H2 n - 2 + (3 n - 1)/2 O2 ----> n CO2 + ( n - 1) H2O
n x mol
x mol
( n - 1)x mol
----> x = n x - ( n + 1)x
= s mol CO2 - s mol H2O
Vy ta c: C n H2 n - 2 chy <---> s mol H2O < s mol CO2
v s mol C n H2 n - 2 = s mol CO2 - s mol H2O
*) Ch :
- Hn hp hirocacbon th kh th: n 4 v n 4
- Ch c nhng Ankyn 1 (c ni 3 u mch) mi c phn ng
th AgNO3/NH4OH.
- Ngoi tr CH CH, cc ankyn cn li khi b hyrat ho cho sn
phm chnh l xtn.
- Nu hircacbon b hyrat ho m to ra ru n chc no th
hirocacbon ny chnh l anken (hay olefin)
Bi tp p dng:
Bi 1:
1. Hn hp A gm mtan, axtylen theo t l th tch l 1:1
a/ Tinh ch CH4 t hn hp
b/ Tinh ch C2H2 t hn hp
2. Hn hp A gm axtylen v hidro c t khi so vi hidro bng 4.
a/ Tnh % v th tch ca mi kh trong hn hp A,
b/ t nng hn hp trong bnh kn c t bt Ni lm xc tc thu c hn hp kh B.
- Cho 1/2 khi lng B i qua dung dch AgNO3 trong NH3 thy to
thnh 0,12g kt ta mu vng. Tnh khi lng ca C2H2 trong hn
hp B.
- Cho 1/2 lng kh B qua dung dch nc Brm thy bnh nng
thm 0,041(g). Tnh khi lng ca tylen c trong hn hp B.
Hng dn:
1.
a/ Cho hn hp i qua nc Br2 d:
C2H2 + 2Br2 C2H2Br4
Tinh ch c CH4
b/ Cho hn hp i qua dung dch Ag2O (NH2)
C2H2 + Ag2O C2Ag2 + H2O
- Lc ly kt ta hon tan bng HNO3
C2Ag2 + HNO3 AgNO3 + C2H2
2.
a. Gi mt s mol ca C2H2 l x -> nH2 = 1 - x
Ta c:
26 x 2(1 x)
2
=4
-> x = 0, 25
Ta c: C2H2 chim 25%; v H2Chim 75%
b. t nng hn hp
Ni
> C2H4
to
Ni
C2H2 + 3H2 0 > C2H6
t
C2H2 + H2
nC2H2 = nC2Ag2 =
0,12
240
= 0,0005 (mol)
0,026
).
2
2 = 0,056 (g)
Bi 2: Cc hirocacbon A, B, C u trng thi kh iu kin thng, xc nh cng thc ca chng bng kt qu ca tng th
nghim sau:
a, 1,4g cht A lm mt mu va mt dung dch cha 8g
brm.
b, Mt th tch V ca B chy cn 2,5V kh xi.
c, Tng th tch C v th tch xi va bng tng th
tch ca kh CO2 v hi nc to thnh, th tch hi nc ng bng
th tch CO2.
a, theo TN ta c : MA=
1,4.160
8
= 28 (g)
(x +
y
4
y
4
) O2
xCO2 +
y
2
H2O
)V0
y
4
x+
VCxHy
V0
x, y phi tho mn iu kin :
x, y l nhng s nguyn dng
2x-2 y 2x+2
Ch c nghim x=y=2 tho mn . Vy B l C2H2
C, Ta c : CnH2n + (n+
n
2
)O2
nCO2 + nH2O
Nu ly VCnH2n =1 th Vu = 1+ n + 2
Vcui =Vu
2,8
22,4
= 0, 125 mol
20
=
100
t chy 5,6 lt hn hp
CH4 + 2O2 -> CO2 + 2h2O
2x
2x
0, 125
x y z 0,125
40.(0,126 2 y )
.100 1,57
(0,375 y ).44 175,2
Gii h ta c: y = 0,025
x = z = 0, 05
% CH4 = 40%
% C2H4 = 20%
% C2H2 = 40%
CH4 + 2O2
CO2 + 2H2O
0,01 mol
0,01mol
2CnH2n + 2 + (3n + 1) O2
2nCO2 + 2 (n +1)H2O
0,01 mol
0,01,n mol
Vy ta c: nCO2 = 0,04 + 0,01 +0,01n = 3,08
=> n = 2
44
Vy cng thc phn t ca hirocacbon X l C2H6
b- Tnh % th tch cc kh:
% VC2H2 = 0,448: 0,896 x 100% = 50%
% VCH4 = % VC2H6 = (100% - 50%) : 2 = 25%
Bi 5: Ngi ta t chy mt hidrcacbon no bng O2 d ri dn sn
phm chy i ln lt qua H2SO4 c ri n 350ml dung dch
NaOH 2M thu c dung dch A. Khi thm BaCl2 d vo dung dch A
thy tc ra 39,4gam kt ta BaCO3 cn lng H2SO4 tng thm
10,8gam. Hi hir cc bon trn l cht no ?
Hng dn:
- Sn phm chy khi t Hir cac bon bng kh O 2 l CO2; H2O; O2
d. Khi dn sn phm chy i qua H 2SO4 c th ton b H2O b
gi li (do H2SO4 c ht nc mnh), do vy lng H2SO4 tng
10,8gam, chnh bng lng nc to thnh ( mH O = 10,8gam), kh cn
li l CO2, O2 d tip tc qua dung dch NaOH, xy ra phn ng gia
CO2 v NaOH
CO2 + 2NaOH Na2CO3 + H2O
(1)
CO2 + NaOH NaHCO3
(2)
Tu thuc vo s mol ca CO2 v NaOH m c th
to ra mui trung ho Na2CO3 ln mui axit NaHCO3)
* Trng hp 1:
NaOH d, sn phm ca phn ng gia CO 2 v NaOH ch
l mui trung ho. Dung dch A gm Na2CO3 + H2O
Khi phn ng vi dung dch BaCl2, ton b mui gc cacbonat b
chuyn thnh kt ta BaCO3.
Na2CO3 + BaCl2 BaCO3 + 2NaCl (3)
nBaCO = nCO
Ta c:
2
nBaCO =
V:
39,4
0,2(mol)
197
10,8
0,6(mol)
Trong khi: nH O =
18
0,2
CO
Suy ra: T s n 0,6 3 khng tn ti hir cc bon no no nh vy
H O
2
v t s nh nht l
1
2
CH4 chy
* Trng hp 2:
- Nh vy NaOH khng d. Ngha l NaOH phn ng ht. ng thi to
ra c mui axt v mui trung ho (c phn ng (1) v (2) u xy
ra, lng CO2 phn ng hon ton, lng CO2 b gi li hon ton)
- Theo phng trnh (1) n NaOH ban u = 0,35 . 2 = 0.7 (mol)
nNaOH = 2. nNa CO = 2 . nBaCO = 2 . 0,2 = 0,4 (mol)
nCO (1) = 0,2 (mol) (*)
Lng NaOH cn li: 0,7 - 0,4 = 0,3 (mol). Tham gia phn ng (2)
- Theo phng trnh (2): nCO = n NaOH = 0,3 (mol) (**)
- Vy t (*), (**) lng kh CO2 to thnh trong phn ng chy l
nCO = 0,2 + 0,3 = 0,5 (mol)
Gi CTHH hir cc bon no l CnH2n+2 (n 1)
Phn ng chy;
2
CnH2n+2 +
Do ;
3n 1
O2
2
n CO2 + (n + 1)H2O
n
0,5
n 5
n 1 0,6
5,376
22,4
2,688
22,4
= 0,12 mol
= 0,24 mol
7,2
0,24
= 30
2/ Cc PTHH c th xy ra gm:
CH4 + 2O2 -> CO2 + 2H2O
CxHyOz + (x +
y
2
z
2
(1)
y
2
H2O
(2)
(3)
(4)
lng CO2 do CH4 to ra theo PT (1) = nCH = 0,12 mol. Do lng CO2
do X to ra = 0,36 - 0,12 = 0,24 mol. Nh vy s nguyn t C trong
4
X=
0,24
0,24
=1
12 . 1 + y + 16z = 30 hay y + 16z = 18.
z = 1 v y = 2
CTCT l H - C
O
H
d
nCO do X to ra = 0,6 - 0,12 = 0,48 mol
2
0,48
0,24
=2
ta c
12 . 2 + y + 16z = 30
<=> 24 + y + 16z = 30
<=> y + 16z = 6
Cp nghim duy nht z = 0 ; y = 6
H H
CTPT l C2H6
CTCT l
H-C-C-H
H H
Bi 7: t chy hon ton 1 hn hp kh gm 2 hidrocacbon c cng
thc tng qut CnH2n v C mH2m + 2. (4 m 1); (4 n 2) cn dng
35,2g kh O2.
Sau phn ng thu c 14,4g H2O v lng kh CO2 c th tch
bng
7
3
th tch ca hn hp kh ban u.
n O2 =
n
CnH2n +
a.
CmH2m + 2 +
b
3na
2
H 2O =
na
na
(3m + 1)O 2
m CO2 + (m +1)H2O
2
n O2 =
n
n CO2 + n H2O
3m 1)
2)
). b
(3m 1)
2
mb
b = 1,1
na + (m+1)b = 0,8
n CO2 = na + mb =
7
3
(a+b)
(m+1)b
(1)
(2)
(3)
Gii h PT ta c a = 0,2
b = 0,1
% CnH2n =0,2/0,3 x 100% 66,7%
7
3
( a +b)
0,2n + 0,1m =
7
3
x 0,3
2n + m = 7
n
2
3
m
3
1
Cc hirocacbon c CT: C2H4 v C3H8
C3H6 v CH4
Bi 8: Cho hn hp A gm C2H4 v C2H2. Ly 2,96g hn hp A em
t chy hon ton thu c m1g CO2 v m2g H2O. Ly 0,616 lt
A(ktc) cho phn ng vi lng d nc Brm thy c 6,8g Br2 tham gia
phn ng (phn ng xy ra hon ton).
a, Vit PTP.
b, Tnh % theo khi lng v theo th tch ca mi
hirocacbon trong A.
c, Tnh m1 v m2.
a) (1 im) C2H4 + O2 2CO2 + 2H2O
(1)
C2H2 +
5
O
2 2
2CO2 + H2O
(2)
(3)
C2H2 + 2Br2
(4)
b)
nhn hp
C2H2Br4
0,616
=0,0275
mol
22,4
6,8
nBr2 =
=0,0425
mol
160
0,05
.100% =45,45%
0,11
m C 2H 4
0,05.28
.100% =47,3%
2,96
9,68(g)
X:
CnH2n + 2 +
Br2
Y:
CmH2m
Br2
Khng phn ng
CmH2mBr2
Gi s mol X, Y trong hn hp ln lt l a v b ta c:
a + b =
3,36
22,4
nY = nBrom = b =
= 0,15 (mol)
8
160
= 0,05 (mol
a = 0,1 mol
13 .
3,36
6,72
= 6,5
Rt gn: 2n + m = 9
V cn tho mn iu kin 2 n; m 4. ( m, n nguyn dng)
Ch hp l khi n = m = 3
Vy cng thc phn thc phn t X l C3H8; Y l C3H6.
Bi 10: Mt hn hp gm kh Metan, Etilen c th tch 5 lt c
trn ln vi 5 lt kh Hiro ri nung n 250 0C c bt kn xc tc
cho n khi phn ng kt thc. Sau khi tr li nhng iu kin lc
u. V nhit v p sut th tch tng cng ch cn li 8 lt
c dn qua dung dch nc Brom. Hi
1) Dung dch Brom c b mt mu khng ?
2) Tnh thnh phn % theo th tch ca CH 4 v C2H4 trong
hn hp lc u
C2H4
= nH2
2
.100% 40%
5
C2H6
t0
y
4
)O2 xCO2 +
y
2
y
2
.a
H2O
m
a
y
2
.a(mol) H2O
X:
CnH2n + 2 +
Br2
Y:
CmH2m
Br2
Khng phn ng
CmH2mBr2
Gi s mol X, Y trong hn hp ln lt l a v b ta c:
a + b =
3,36
22,4
nY = nBrom = b =
= 0,15 (mol)
8
160
= 0,05 (mol
a = 0,1 mol
3,36
6,72
= 6,5
Chuyn 19:
tnh cht - iu ch Ancol
Cng thc phn t tng qut v cng thc phn t ca cht
tng ng vi hn hp ru.
Cng thc mt cht
Ru no: CnH2n + 2Ox
x n ; n, x N*
Ru no n chc: CnH2n + 2O
Ru cha no no, mch h, c k ni
v n chc.
CnH2n + 2 2kO
n 3, n, k N*
Cc phn ng ca ru:
Bi tp p dng:
Bi 1: t chy 3,075 gam hn hp 2 ru no n chc k tip nhau
trong dy ng ng. Sn phm thu c ln lt cho qua bnh 1
ng H2SO4 c v bnh 2 ng KOH rn. Tnh khi lng cc
bnh ny tng ln, bit rng nu cho lng ru trn tc dng vi Na
thy thot ra 0,672 lt H2 (ktc). Lp cng thc phn t ca 2 ru.
Bi gii
Gi n l s nguyn t cacbon trung bnh ca 2 ru. Ta c CTPT tng
ng ca 2 ru l C n H2 n + 1OH.
Phn ng t chy:
C n H2 n + 1OH +
3n
2
O2
t n
CO2 + ( n + 1) H2O
(1)
M hh
3,075
0,06
0,672
22,4
= 0,06 (mol)
= 51,25 = 14 n + 18
nH
3,92
CxH2xO2 +
3x 2
2
t0
O2 xCO2 + xH2O
(5)
147,75
CnH2n(OH)2 +
O2
to
0,1
2,2
2,8
22,4
+2 =
0,1
2
.2+
0,2
2
.n =
8,96
22,4
= 0,4 (mol). n = 3.
0,1
2
.3 +
0,2
2
. 4 = 0,55 (mol).
(4)
OH
OH
OH
OH
th VO
= 2V
Th tch hn hp C2H2 v O2 trong bnh bng 3V
PTHH:
2C2H2(k) + 5O2(k) 4CO2(k)
+ 2H2O(h)
2 mol
5 mol
4 mol
2 mol
Vl
2,5 V l
2Vl
Vl
xl
2 Vl
yl
zl
x=
4
V
5
VC 2 H
y=
8
V
5
z =
cn d = V -
4
V
5
8
4
V
5
1
V
5
4
V
5
+ 5V ) =
13
V
5
Vd
= V
s
Ta c: a =
100.
13
5
= 86,7 (%)
MC x H y COOH = 0,05 = 60
12 x + y + 45 = 60
12x + y = 15
x = 1 v y = 3 ----> CTHH ca axit l: CH3COOH.
b. Tnh phn khi lng ca hn hp ru ban u:
13,44
0,1.32
12,4
. 100%
25,8 %
H2SO4(c), t0
CH3COOC2H5 (l) + H2O (l)
H2SO4(c), t0
CH3COOCH3 (l) + H2O (l)
Chuyn 20:
tnh cht, iu ch axit v
este
Cng thc phn t tng qut ca axit v este a chc no,
mch h.
CnH2n + 2 2kO2k vi k: nhm chc COOH hay C O H v n, k thuc
N* = 1, 2, 3..
O
Hn hp: C. n H2 n + 2 - 2 k O2 k vi n , k > 1.
k = 1: ---> este v axit u n chc no c cng thc phn t l:
CnH2nO2 vi axit th n 1 v este th n 2.
Hn hp: C. n H2 n O2 vi axit th n > 1 v este th n > 2.
Nu mt trong hai gc ru hoc axit l n chc th este mch
h. Nu ru v axit u a chc th este mch vng.
Axit v este u tc dng vi dung dch kim gi chung l
phn ng x phng ho, u to ra mui kim ca axit hu c.
RCOOH
R C O R/
MOH ---->
RCOOM + H 2O
RCOOM + R/OH
O
Este c phn ng thu phn trong mi trng axit H2SO4 to ra ru v axit.
Phn ng chy ca axit v este n chc no u to ra CO 2 v
H2O c s mol bng nhau.
Tng qut, mt cht c cng thc phn t l C nH2nOx v mch
h th CnH2nOx c mt ni trong cng thc cu to v khi chy
to ra CO2 v H2O c s mol bng nhau.
Bi ton p dng:
Bi 1: t chy 3(g) mt hp cht hu A c trong khng kh thu c
4,4g CO2 v 1,8g H2O.
a. Xc nh CTPT ca hp cht hu c A. Bit rng t khi ca A
so vi H2 l 30. Vit CTCT c th c ca A.
b. Nu em ton b lng kh CO2 trn tc dng vi 100 ml dd
NaOH 1,5M th thu c mui g? Tnh khi lng ca mi mui.
Hng dn;
a.V t chy hp cht hu c A thu c CO2 v H2O nn chc
chn trong A phi cha hai nguyn t l C v H c th c O.
S mol sn phm.
4,4
0,1mol
nC nCO2 0,1mol
mC 0,1.12 1,2 g
44
=>
=>
1,8
n H 2O
0,1mol n H 2n H 2O 0,2mol m H 0,2.1 0,2 g
18
Ta c: mC m H 2,4 0,2 2,6( g ) m A 6 g
nCO2
(0.05mol)
Tnh nY=
(x+
y
4
xCO2+
t 0
0.25mol
4.4
0.5mol
88
nCO2=0.05x
- 2 )O2
y
2
0.05x
;
5.6
0.25( mol )
22.4
y
n H2O=0.05 2
nO2=
H2O.
(1)
y
0.05 2
nO2=(x+ 4 -
z
2
)0.05=0.25
(3)
4
2
= 2 nguyn t C
2,24
0,1mol
22,4
nH O
1,8
0,1mol mH 0,2g
18
mC = 1,2g
12y
y
162 60
Gii ra ta c: x = 2, y = 4, z = 2
CTTQ ca A l: C2H4O2
A C cc CTCT: CH3COOH v HCOOC2H5
V A phn ng c vi NaOH nn A c th l CH 3COOH v
HCOOC2H5 (axit axetic)
* CH3COOH + NaOH CH3COONa + H2O
* HCOOCH3 + NaOH HCOONa + CH3OH
Chuyn 21
TM KHONG BIN THIN CA MT
LNG CHT
( Cc tr trong gii ton ho hc )
I- KIN THC CN NH
- Thng gp: hn hp
A
(c tnh cht tng t ) tc dng vi cht X ( thng ly
B
thiu )
- Nu lng cht X ly vo phn ng thay i th lng sn phm do hn hp
A
to
B
; Hiu sut:
x. A y.B
m
x y
II- BI TP P DNG
1) Cho hn hp gm 8 gam CuO v 3,6 gam FeO vo trong 300ml dung dch HCl
0,8M. Sau phn ng c m gam cht rn khng tan . Hi m nm trong khong no ?
Hng dn :
S mol CuO = 0,1
s mol FeO = 0,05
s mol HCl = 0,24
Vy HCl khng tc dng vi hn hp oxit
+ Nu CuO phn ng trc :
CuO + 2HCl
CuCl2 + H2O
0,1
0,2
FeO + 2HCl
FeCl2 + H2O
0,02 0,04
Sau phn ng : mFeO ( d ) = 3,6 (0,02 72 ) = 2,16 gam
+ Nu FeO phn ng trc
FeO + 2HCl
FeCl2 + H2O
0,05 0,1
CuO + 2HCl
CuCl2 + H2O
0,07 0,14
Sau phn ng : mCuO ( d ) = 8 (0,07 80 ) = 2,4 gam
V thc t FeO v CuO cng phn ng vi HCl nn
2,16 gam < m < 2,4
gam
Cch 2 : C th t RO l CTHH i din cho hn hp
RO + 2HCl
RCl2 + H2O
0,12 0,24
nRO = 0,15 0,12 = 0,03
khi lng RO d : m = 0,03 M
V 72< M < 80 nn 72 0.03 < m < 80 0,03
.x
CaCO3 t
CaO +
.y
BaCO3 t
BaO +
.z
CO2 + Ca(OH)2
0,1
2CO2 + Ca(OH)2
0
CO2
y
CO2
z
CaCO3 + H2O
0,1
Ca(HCO3)2
Ca(HCO3)2 t
CaCO3 + H2O + CO2
0,06
Trong x,y,z l s mol MgCO3, CaCO3, BaCO3 trong 100gam hn hp
0
Theo cc ptp :
y z 0, 22 5 1,1 x (2)
100y 197z 100 84x
T (1) v (2) ta c :
yz
1,1 x
100 84x
Suy ra ta c : 100 1,1 x 197 gii
Suy ra ta c h pt :
ra c
28x 42y 2z
22, 4 p A
x yz
(1)
(1)
30x 44y
44, 8 p A
xy
Hng dn :
Fe2O3 + 2Al t
Al2O3 + 2Fe
Ban u:
0,1
a
0
0,01(mol)
P :
x
2x
x
2x (mol)
Sau p : (0,1-x)
(a-2x)
x
(0,01+2x)
Vit cc PTHH ca rn B vi H2SO4 long v NaOH ( d )
0
t l :
1,5(a 2x)
0, 25V
4,5a 0, 01
11
6, 2
6, 2
< n kl <
39
23
Theo PTP ta c : s mol KL = s mol ClKhi lng mui to thnh l : m = mKl + mCl = 6,2 + 35,5. nkl
Thay ( 1 ) vo ( 2) ta c : 11,84 gam < m < 15,77 gam
*
C th gi s ch c Na m1 , gi s ch c K m2 .
------------------------
m1 < m < m2
Chuyn 22
Bi tp tng gim khi lng
kim loi
1. Cho l st c khi lng 5,6 gam vo dd ng sunfat. Sau
mt thi gian, nhc l st ra, ra nh, lm kh v cn
thy l st c khi lng l 6,4 gam. Khi lng l st to
thnh l bao nhiu?
2. Cho l st c khi lng 5 gam vo 50 ml dd CuSO4 15% c
khi lng ring l 1,12 g/ml. Sau mt thi gian phn ng,
ngi ta ly l st ra khi dd, ra nh, lm kh, cn nng
5,16 gam.
a) Vit PTHH.
b) Tnh nng phn trm cc cht cn li trong dd sau
phn ng?
3. Nhng mt l nhm vo dd CuSO4. Sau mt thi gian, ly
l nhm ra khi dd th thy khi lng dd gim 1,38 gam.
Tnh khi lng ca Al tham gia phn ng?
4. Cho 1 l ng c khi lng l 6 gam vo dd AgNO3. Phn
ng xong, em l kim loi ra ra nh, lm kh cn c
13,6 gam.
a) Vit PTHH.
b) Tnh khi lng ng tham gia phn ng?
5. Nhng 1 thanh nhm c khi lng 594 gam vo dd AgNO3
2M. Sau mt thi gian khi lng thanh nhm tng 5%.
a) Tnh s gam nhm tham gia phn ng?
b) Tnh s gam Ag thot ra?
c) Tnh V dd AgNO3 dng?
d) Tnh khi lng mui nhm nitrat dng?
10.
Chuyn 23
XC NH THNH PHN CA HN
HP
DA VO
PHNG TRNH PHN NG
I- KIN THC C BN
Da vo tnh cht ca hn hp, chng ta c th chia cc bi tp hn hp thnh 3 dng
chnh nh sau:
1) Dng 1:
Tng qut :
AX
B ( kho
ng p )
2) Dng 2:
Tng qut :
lng cht B
AX
BX
Cch gii :
t n ( a,b ) cho s mol ca mi cht trong hn hp
Vit PTHH tnh theo PTHH vi cc n
Lp cc phng trnh ton lin lc gia cc n v cc d kin
Gii phng trnh tm n
Hon thnh yu cu ca
A X
AX B (m
i sinh)
B (ban a
u)
Cch gii :
Nh dng 2
Cn ch : lng B thu c sau phn ng gm c lng B cn li v
lng B mi sinh ra trong phn ng vi cht A
4) Mt s im cn lu khi gii ton hn hp:
Nu hn hp c chia phn c t l ( gp i, bng nhau ) th t n x,y
cho s mol tng cht trong mi phn.
Nu hn hp c chia phn khng c quan h th t n (x,y,z )cho s mol
mi cht mt phn v gi s s mol phn ny gp k ln s mol phn kia.
II-BI TP P DNG
0 ,3 27
100% 20 ,25%
40
%Ag = 79,75%
theo u bi ta c :
0,0164
%mCu =
100% 22,86%
2,8
(1)
(2)
%mAg = 77,14%
4) Ho tan 34,2 gam hn hp gm Al2O3 v Fe2O3 vo trong 1 lt dung dch HCl 2M,
sau phn ng cn d 25% axit. Cho dung dch to thnh tc dng vi ddNaOH 1M
sao cho va t kt ta b nht.
a/ Tnh khi lng ca mi oxit trong hn hp
b/ Tnh th tch ca dung dch NaOH 1M dng.
Hng dn :
a/
t n cho s mol Fe2O3 v Al2O3 ln lt l a, b ( mol)
Fe2O3 + 6HCl 2FeCl3 + 3H2O
a.
2a
Al2O3 + 6HCl 2AlCl3 + 3H2O
b.
2b
FeCl3 + 3NaOH Fe(OH)3 + 3NaCl
2a
6a
2a
AlCl3 + 3NaOH Al(OH)3 + 3NaCl
2b
6b
2b
V lng kt ta b nht nn Al(OH)3 b tan ra trong NaOH d
2 3
Theo bi ta c :
%mFe =
0,1 56
100% 41,18%
13,6
%mFe2O3 58,82%
Hng dn :
a/ t n cho s mol Al,Mg,Zn l a,b,c ( mol )
bi : 27a + 24b + 65c = 19,46
48a + 65c = 19,46
Mt khc : t cc PTHH ta c : 1,5a + b + c = 0,73
(2)
b=
9
a 1,125a
8
( 1)
(3)
16) Cho a gam Fe tc dng dd HCl ( TN 1), c cn dung dch thu c 3,1 gam cht
rn. Nu cho a (gam) Fe v b(gam) Mg tc dng vi ddHCl cng mt lng nh trn
( TN2) th sau khi c cn dung dch li thu c 3,36 gam cht rn v 448ml kh H 2
( ktc). Tnh a, b v khi lng cc mui.
17)* t chy hon ton 1,14 gam hn hp A gm CH 4, C2H4, C3H6 thu c 3,52
gam CO2. Nu cho 448ml hn hp A i qua dung dch Brm d th c 2,4 gam brm
phn ng. Tnh % th tch ca mi kh trong hn hp A. Cc th tch kh o ktc.
Hng dn :
Gii tng t nh bi 10
18)* Cho 22,3 gam hn hp Al v Fe2O3 vo trong bnh kn ( khng c khng kh ).
Nung nng bnh n khi phn ng hon ton th thu c hn hp rn X. Ho tan rn
X trong HCl d th thu c 5,6 lt kh ( ktc).
a/ Xc nh khi lng mi cht trong hn hp u
b/ cho X tc dng vi ddNaOH
1
M phn ng va th phi dng bao nhiu lt
6
CHUYN 24:
TAN V CC PHP LP LUN TI
TAN CAO CP
Bi tp
Tnh tan ca mui n 20 oC, bit rng nhit 50 gam nc ha
tan ti a 17,95 gam mui n
2. C bao nhiu gam mui n trong 5 kg dung dch bo ha mui n 20 oC, bit
tan ca mui n nhit l 35, 9 gam .
3. tan ca A trong nc 10 OC l 15 gam , 90OC l 50 gam. Hi lm lnh
600 gam dung dch bo ha A 90OC xung 10OC th c bao nhiu gam A kt
tinh ?
4. C bao nhiu gam tinh th NaCl tch ra khi lm lnh 1900 gam dung dch
NaCl bo ha t 90OC n 0OC . Bit tan ca NaCl 90 OC l 50 gam v
0OC l 35 gam
5. Xc nh lng AgNO3 tch ra khi lm lnh 2500 g dung dch AgNO 3 bo ha
60oC xung cn 10oC . Cho bit tan ca AgNO3 60oC l 525 g v
10oC l 170 g .
*.6. Cho 0,2 mol CuO tan ht trong dd axit sunfuric 20% un nng va .Sau
lm ngui dd n 10oC.Tnh lng tinh th CuSO4.5H2O tch ra khi dd, bit tan
ca CuSO4 10oC l 17,4 gam.
Gii
CuO + H2SO4
CuSO4 + H2O
0,2
0,2
0,2mol
mCuSO4 =0,2.160 = 32 gam
1.
98.0, 2.100
20
mdd sau = 0,2. 80 +
= 114 gam
Cu 9.Lm lnh 1877 gam dd bo ha CuSO 4 t 85oC xung 25oC. Hi c bao niu
gam tinh th CuSO4.5H2O tch ra. Bit tan ca CuSO 4 ln lt l 87,7 g v 40 g.
S: 961,5 gam
Cu 10.Dung dch Al2(SO4)3 bo ha 10oC c nng 25,1 %
a. Tnh tan T ca Al2(SO4)3 10oC
b. Ly 1000 gam dd Al2(SO4)3 bo ha trn lm bay hi 100gam H 2O.Phn
dd cn li a v 10oC thy c a gam Al2(SO4)3.18H2O kt tinh. Tnh a.
S: 33,5gam;95,8 gam
Cu 11.Cn ly bao nhiu gam CuSO4 ha tan vo 400 ml dd CuSO4 10%
(d =1,1g/ml) to thnh dd C c nng 28,8%.
-khi h nhit dd C xung 12oC th thy c 60 gam mui CuSO4.5H2O kt tinh, tch
ra khi dung dch.Tnh tan ca CuSO4 12oC.
S: 60 gam; 17,52 gam.
Cu 12.Cho 600 g dd CuSO4 10% bay hi nhit 200C ti khi dd bay hi ht 400g
nc.Tnh lng CuSO4.5H2O tch ra, bit rng dd bo ha cha 20% CuSO4 200C.
S: 45,47gam
Cu 13. 200C tan trong nc ca Cu(NO 3)2.6H2O l 125 gam,Tnh khi lng
Cu(NO3)2.6H2O cn ly pha ch thnh 450g dd Cu(NO3)2 dd bo ha v tnh nng
% ca dd Cu(NO3)2 nhit . S: 250g v 35,285%.
CHUYN 25:
PHA CH DUNG DCH
m1C1 + m2C2 = (m1+m2)C
m1C1 + m2C2 = m1C+m2C
m1(C1-C) = m2(C- C2)
m1 C C 2
m2 C1 C
tng t c
v1 C C 2
v 2 C1 C
v d: Cn ly bao nhiu gam SO3 v bao nhiu gam dd H2SO4 10% to thnh
100g dd H2SO4 20%.
Gii
Khi cho SO3 vo dd xy ra phn ng SO3 + H2O
80 g
coi SO3 l dd H2SO4 c nng :
H2SO4
98 g
98 x100
122,5 %
80
C C2
20 10
10
Ta c m2 C1 C 122,5 20 102,5 *
m1+ m2 =100 **.t * v ** gii ra m1 = 8,88gam.
1. Xc nh lng SO3 v lng H2SO4 49% trn thnh 450 gam dd H2SO4
73,5%. S: 150 g v 300g
2. C hai dd .Dung dch A cha H2SO4 85% v dung dch B cha HNO3 cha
bit nng . Hi phi trn hai dd theo t l l bao nhiu c dd mi, trong
H2SO4 c nng 60% v HNO3 c nng l 20%. Tnh nng phn
trm ca HNO3 ban u.
S: t l 12/5, C% HNO3 = 68%
Gii:
Gi m1 , m2 l khi lng dd H2SO4 v HNO3 ban u.Khi cho HNO3 vo H2SO4
th coi HNO3 l dd H2SO4 c nng 0%.
Ta c
m1 C C 2 60 0 60 12
(*)
m2 C1 C 85 60 25 5
m1 C C 2 20 C 2 20 C 2 12
C 2 68 %
m2 C1 C
0 20
20
5
3. C V1 lt dd HCl cha 9,125 gam cht tan(ddA). C V 2lit dd HCl cha 5,475
gam cht tan (ddB). Trn V1 lt dd A vi V2 lit dd B c dd C c V=2 lt.
a. Tnh CM ca C
CHUYN 26.
CO2 TC DNG VI DUNG DCH KIM
Ch xt trng hp c bit khi cho s mol dd kim( Ca(OH)2 hoc
Ba(OH)2 v s mol kt ta CaCO3 hoc BaCO3 ) n kt ta < n kim
Phng php: xt hai trng hp
Trng hp 1: Ca(OH)2 d ch xy ra phn ng
CO2 + Ca(OH)2
CaCO3 + H2O khi nCO2 = nCaCO3
Trng hp 2: CO2 d th xy ra hai phn ng
CO2 + Ca(OH)2
CaCO3 + H2O
CO2 + H2O + CaCO3
Ca(HCO3)2
nCO2 =nCaCO3 + n Ca(HCO3)2
v d: Dn V lt CO2 (ktc) vo 500ml dd Ca(OH)2 1M ta thy c 25 gam kt ta.
Tnh V.
Gii
nCa(OH)2 = 0,5x1= 0,5mol
nCaCO3 = 25/100 = 0,25mol
ta thy nCaCO3< nCa(OH)2 . Xt hai trng hp
-Trng hp 1: nCO2< nCa(OH)2 ch xy ra phn ng
CO2 + Ca(OH)2
CaCO3 + H2O
0,25
0,25 mol
V = 0,25 x22,4 = 5,6 lt
- Trng hp 2: nCO2> nCa(OH)2 xy ra hai phn ng
CO2 + Ca(OH)2
CaCO3 + H2O
0,5
0,5 mol
0,5 mol
CO2 + H2O + CaCO3
Ca(HCO3)2
0,25mol
0,25mol
0,25mol
nCO2 = 0,5 + 0,25 = 0,75 mol
V = 0,75x22,4 =16,8 lt
Bi tp
t chy hon ton 2,24 lt kh C2H4 (ktc) ri cho ton b sn phm vo dd
cha 11,1 gam Ca(OH)2 .Hi sau khi hp th khi lng phn dd ban u tng
hay gim bao nhiu gam.
2. t chy hon ton 2,24 lt mt hicacbon,ly ton b sn phm cho vo 150
ml dd Ca(OH)2 1M thu c 10 gam kt ta .xc nh cng thc ca
hicacbon. S: C2H2, C2H4, C2H6
3. t chy ht 0,224 lt mt Ankan dng mch h,sn phn sau khi chy cho i
qua 1lit nc vi trong 0,134% ( d= 1g/ml) thu c 0,1 gam kt ta.Tm
cng thc ca ankan.
4. Nung 25,28 gam hn hp FeCO 3 v FexOy d ti phn ng hon ton, thu
c kh A v 22,4 gam Fe 2O3 duy nht.Cho kh A hp th hon ton vo
400ml ddBa(OH)2 0,15M thu c 7,88 gam kt ta.Tm cng thc phn t
ca FexOy .S: Fe2O3
5. Thi CO qua ng x ng m gam Fe 2O3 nung nng, sau mt thi gian thu
c 10,88 gam cht rn A( cha 4 cht) v 2,668 lt kh CO2 (ktc)
a.Tnh m
1.
Chuyn 27:
AXIT + BAZ V CC PHP BIN LUN
V d:
Trn 120ml dd H2SO4 vi 40 ml dd NaOH.Dung dch sau khi trn cha mt mui
axit v cn d axit c nng 0,1M.Mt khc nu trn 60ml dd H 2SO4 vi 60 ml
dd NaOH ny th trong dd sau khi trn cn d NaOH vi nng 0,16M.Tm
nng ca hai dd ban u.
Gii
Gi x,y ln lt l nng ban u ca H2SO4 v NaOH
Th nghim 1: H2SO4
+ NaOH
NaHSO4 + H2O (1)
0,04y
0,04y
T v (1) ta c: 0,12x-0,04y =0,1x0,16=0,016(*)
Th nghim 2: H2SO4
+ 2NaOH
Na2SO4 + H2O (2)
0,04x
0,08x
T 2 v ta c: 0,06y-0,08x =0,016(**)
T * v ** gii ra x =0,4M; y = 0,8M.
Bi tp
Cu 1.Trn 50 ml dung dch HNO3 nng x M vi 150 ml dung dch Ba(OH)2 0,2
M thu c dung dch A . Cho mt t qu tm vo dung dch A thy c mu xanh .
Thm t t 100 ml dung dch HCl 0,1 M vo d/dch A thy qu tr li thnh mu
tm . Tnh x ?
Cu 2.Dung dch X cha hn hp KOH v Ba(OH) 2 c nng ln lt l 0,2M v
0,1M.Dung dch Y cha hn hp H2SO4 v HCl c nng ln lt l 0,25M v 0,75
M.
a. tnh th tch dung dch va trung ha 40 ml dd Y v khi lng kt ta
to thnh sau phn ng.
b.Dng V ml dd Y ha tan va m gam CuO,lm to thnh dd Z.Cho
12gam bt Mg Vo Z sau phn ng kt thc lc c 12,8 gam cht rn.Tnh m
Cu 3. A l dd HCl, B l dd Ba(OH) 2. trn 50 ml dd a vi 50ml dd B c ddC.Thm
t qu tm vo dd C thy mu .Thm t t dd NaOH 0,1M vo C cho ti khi qu
tr li mu tm,thy tn ht 50 ml NaOH.trn 50 ml dd A vi 150 ml ddB c dd
D.Thm qu tm vo ddD thy mu xanh,Thm t t dd HNO 3 0,1M vo dd D cho
ti khi qu tr li mu tm thy tn ht 350 ml dd HNO3. tnh nng ca ddA, ddB.
Cu 4. trn ln dd A cha NaOH v dd B cha Ba(OH) 2 cha bit nng theo t l
th tich 1:1 thu c dd C. ly 100ml dd c trung ha bng H 2SO4 2M th va ht
14ml v thu c 2,33g kt ta.
a. xc nh nng mol ca A,B
b. cn thm bao nhiu ml dd B vo 10 ml; dd A cho trn trung ha va 7,6 ml
dd HCl 2M.
Cu 5. tnh nng mol ca dd H2SO4 v dd NaOH bit:
- 30 ml dd H2SO4 d9uo75c trung ho ht bi 20 ml dd NaOH v 10ml dd KOH 2M
- 30 ml dd NaOH c trung ha bi 20ml dd H2SO4 v 5 ml dd HCl 1M
Cu 6. cho a gam dd H2SO4 24,5% vo b gam dd NaOH 8% th to c 3,6 gam
mui axit v 2,84 gam mui trung ha.
a. Tnh a,b
CHUYN 28:
TON V HIU SUT V
TNH TON THEO HIU SUT
Nu hiu sut tnh theo cht sn phm:
Lng sn phm thc t
H =
x100
Lng sn phm theo l thuyt
H=
x 100
Lng sn phm theo thc t
V d:. Trong cng nghip sn xut H2SO4 t qung FeS2 theo s sau:
FeS2
SO2
SO3
H2SO4
a. Vit cc phn ng v ghi r iu kin
b. Tnh lng axit 98% iu ch c t 1 tn qung cha 60% FeS 2. Bit hiu
sut ca qu trnh l 80%
Gii
FeS2
2H2SO4
129tn
196tn
0,6
0, 6 x196
= 0,91tn
129
0,91x80
0,728 tn.
100
Bi tp
Cu 2. Trong cng nghip , ngi ta sn xut nhm bng pp in phn Al 2O3 nng
chy vi in cc than ch
a. Vit phng trnh phn ng nu trong qu trnh in phn cc dng bng than
ch b chy thnh CO2
b. Tnh lng Al2O3 phn ng bit hiu xut ca qu trnh l 68%
c. Tnh lng C cn thm b vo phn cc dng b chy .
Cu 3. Ngi ta iu ch C2H2 t than theo s sau:
90%
CaCO3 95% CaO 80% CaC2
C2H2
Tnh lng vi cha 75% CaCO3 cn iu ch 2,24m3 C2H2 kc theo s trn .
Cu 4. Cho 39 gam glucoz tc dng vi dd AgNO 3 trong NH3 .Hi c bao nhiu
gam Ag kt ta nu hiu xut phn ng l 75%. Nu ln men 1 lng glucoz nh
th th thu c bao nhiu ru etilic v bao nhiu lt CO 2 ,nu hiu sut phn ng l
80%.
Cu 5. un nng 1 hn hp cha 12 gam axit axetic v 4,6 gam axit fomic HCOOH
vi 18,4 gam etilic c H2SO4 lm xc tc . Sau th nghim ngi ta xc nh trong
hn hp sn phm c cha 8,8 gam CH 3COOC2H5 v 5,55 gam HCOOC2H5 . Tnh
hiu sut to thnh mi este .
CHUYN 29:
TON V LNG CHT D
BIN LUN CHT D TRONG PHH
V d: un nng 16,8 gam bt st v 6,8 gam S (khng c kk) thu c cht rn
A .Ho tan A bng HCl d thot ra kh B .Cho kh B t t qua dd Pb(NO 3)2 tch ra
kt ta D mu en . Bit cc phn ng xy ra 100%
a.Tnh th tch kh B , khi lng kt ta D
b.Cn bao nhiu lt O2 t chy hon ton kh B.
Gii:
S mol Fe = 0,3 mol; s mol S = 0,2mol
Fe + S
FeS
cht rn A gm FeS v Fe d
0,2
0,2
0,2
FeS + 2HCl
FeCl2 + H2S
0,2
0,2
Fe + HCl
FeCl2 + H2 (B gm H2S v H2)
0,1
0,2
0,2
0,1
H2S +
Pb(NO3)2
PbS
+ 2HNO3 (D l PbS)
0,2
0,2
2H2S + 3 O2
2SO2 + 2H2O
2H2 + O2
2H2O
VB = 6,72 lit
MD = 47,8 gam
VO2 = 7,84 lit
Bi tp
Cu 1. Trn 100 ml dd st III sunfat 1,5M vi 150 ml dd Ba(OH) 2 2M thu kt ta A
v dd B .Nung kt ta A trong khng kh n khi lng khng i thu c cht
D .Thm BaCl2 vo dd B th tch ra kt ta E.
Tnh lng E,D .Tnh nng mol cht tan trong dd B (coi th tch thay i khng
ng k )
Cu 2. 1,36 gam hn hp Mg v Fe c ho tan trong 100 ml dd CuSO 4 .Sau phn
ng thu c dd A v 1,84 gam cht rn B gm 2 kim loi . Thm NaOH d vo A
ri lc kt ta tch ra nung trong khng kh n khi lng khng i thu c ht
rn D gm MgO v Fe2O3 nng 1,2 gam .Tnh lng Fe,Mg ban u
Cu 3. Dn 4,48 dm3 CO i qua m gam CuO nung nng nhn c cht rn X v
kh Y , Sc kh Y vo dd Ca(OH)2 d tch ra 20 gam kt ta trng . Ho tan cht rn
X bng 200 ml dd HCl 2M th sau phn ng phi trung ho dd thu c bng 50 gam
Ca(OH)2 7,4%. Tnh m
Cu 4. Th 2,3 gam Na vo 100ml dd AlCl 3 thy thot ra kh A, xut hin kt ta B.
Lc kt ta B nung thu c cht cn nng a gam .Tnh a
Cu 5. Nung x1 gam Cu vi x2 gam O2 thu c cht rn A1.un nng A1 trong x3
gam H2SO4 98% sau khi tan ht thu c dd A2 kh A3. Hp thu ton b A3 bng
200ml NaOH 0,15M to thnh dd cha 2,3 gam mui .Bng pp thch hp tch
CuSO4 ra khi dd A2 thu c 30 gam tinh th CuSO4.5H2O .Nu cho A2 tc dng vi
dd NaOH 1M th to ra lng kt ta nhiu nht phi dng 300ml NaOH . Tnh
x1,x2,,x3
CHUYN 30:
BI TON QUY V 100
V d: Hn hp gm CaCO3 ln Al2O3v Fe2O3 trong nhm oxit chim 10,2 % ,st
III oxit chim 9,8 % . nung hn hp ny nhit cao thu c cht rn c lng
bng 67% lng hn hp ban u . Tnh % cht rn to ra
Gii:
Gi s hn hp lc l 100 gam, th lng Al2O3 =10,2 gam v Fe2O3= 9,8 gam v lng
CaCO3=80 gam
Khi nung hn hp : CaCO3
CaO + CO2
gim 100- 67 =33g l khi lng CO2
S mol CO2 = s mol CaCO3 = 33/44 = 0,75 mol
Sau phn ng c : 10,2g Al2O3= 15,22%
9,8g Fe2O3 = 14,62%
CaCO3 d 80-75 = 5 gam ( 7,4%)
CaO = 62,6%
Bi tp
Cu 1. Hn hp gm NaCl, KCl(A) tan trong nc thnh dd.Thm AgNO3 d vo dd
ny tch ra 1 lng kt ta 299,6%so vi lng A, Tm % mi cht trong A
Cu 2.Hn hp cha FeO, Fe2O3, Fe nu ho tan a gam hn hp bng bng HCl d
th lng H2 thot ra bng 1% lng hn hp em th nghim ,nu kh a gam hh bng
H2 nng, d th thu c 1 lng nc bng 21,15% lng hn hp em th
nghim.xc nh % mi cht tronh HH .
Cu 3.Hn hp mui A to bi Kim loi M(II) v phi kim X (I) .Ho tan mt lng A
vo nc c dd B. Nu thm AgNO 3 d vo B th lng kt ta tch ra bng 188%
lng A .Nu thm Na2CO3 d vo dd B th lng kt ta tch ra bng 50% lng A
tm kim loi M v phi kim X
Cu 4. Hn hp A gm kim loi Mg, Al .Cu, .Oxi ho hon ton m gam A thu c
1,72m gam hn hp 3 oxit vi ho tri cao nht ca mi kim loi . Ho tan m gam A
bng HCl d thu c 0,952m dm3 lt kh . Tnh % mi kim loi trong A
Cu 5. nung nng 1,32a gam hh Mg(OH) 2 v Fe(OH)2 trong khng kh n khi
lng khng i thu c cht rn c khi lng a gam tnh % mi oxit to ra
Cu 6. Cho m gam hh Na, Fe tc dng ht vi HCl , dd thu c cho tc dng vi
Ba(OH)2 d ri lc kt ta nung trong kk n khi lng khng i thu c cht rn
m gam . Tnh % mi kim loi ban u .
TNG GIM KHI LNG( KIM LOI + MUI)
Phng php:
-Nu bi cho khi lng kim loi tng th lp phng trnh i s
Kl kim loi ban u(a) mkim loi phn ng + mkim loi bm vo = a + mkim loi tng
0, 2
0, 4
+ 108.0,2 - M
+ 64.0,2 = a +27,2
n
n
b. Cho 40 gam kim loi R ha tri II vo 1/10 dd B, sau khi phn ng hon ton
lc tch c 44,575 gam cht rn khng tan, hy xc nh kim ,loi R.
Cu 6.th nghim 1.cho mt lng kim loi Mg vo 200ml dd X cha AgNO 3
0,15M v Cu(NO3)20,01M. Phn ng kt thc thu c 5 gam cht rn v dd Y
Th nghim 2: Cho 0,78 gam mt kim loi T ng trc Cu trong dy hot ng ha
hc kim loi,c ha tr II cng vo dd X .Phn ng kt thc thu c 2,592 gam cht
rn v dd Z.
a. Tnh khi lng kim loi Mg dng
b. Xc nh T
c. Tnh nng mol cc cht trong Y v Z,coi th dd khng thay i v th tch cht
rn khng ng k.
Cu 7. Nhng mt l Al vo dd CuSO4,sau mt thi gian ly l nhm ra khi dd
th khi lng dd gim 1.38 gam.khi lng nhm phn ng l bao nhiu.
Cu 8.Cho mt thanh ch Pb tc dng va vi dd mui nitrat ca kim loi ha
tri II, sau mt thi gian khi khi lng thanh ch khng i th ly ra khi dd thy
khi lng ca n gim i 14,3 gam.Cho thanh st c khi lng 50 gam vo dd
sau phn ng trn,khi lng thanh st khng i na th ly ra khi dd ra sch
sy kh cn li nng 65,1 gam.Tm kim loi ha tr II
Cu 9. Hai thanh kim loi ging nhau ca cng mt nguyn t R ha tri II c cng
khi lng.Cho thanh th nht vo dd Cu(NO 3)2 v thanh th hai vo dd
Pb(NO3)2.Sau mt thi gian, khi s mol hai mui bng nhau,ly hai kim loi ra
khi dd thy khi khi lng thanh th nht gim i 0,2% cn thanh th hai tng
28,4%,Xc inh kim loi R
Cu 10. Nhng mt thi st 100 gam vo dung dch CuSO4 . Sau mt thi gian ly
ra ra sch , sy kh cn nng 101,6 gam . Hi khi kim loi c bao nhiu gam
st , bao nhiu gam ng ?
Cu 11.Cho mt bn nhm c khi lng 60 gam vo dung dch CuSO 4 . Sau mt
thi gian ly ra ra sch , sy kh cn nng 80,7 gam . Tnh khi lng ng bm
vo bn nhm ?
Cu 12.Ngm mt l ng vo dung dch AgNO 3 . Sau phn ng khi lng l
ng tng 0,76 gam . Tnh s gam ng tham gia phn ng ?
Cu 13.Ngm inh st vo dung dch CuSO 4 . Sau mt thi gian ly ra ra sch ,
sy kh cn nng hn lc u 0,4 gam
a. Tnh khi lng st v CuSO4 tham gia phn ng ?
b. Nu khi lng dung dch CuSO4 dng trn l 210 gam c khi lng
ring l 1,05 g/ml . Xc nh nng mol ban u ca dung dch CuSO4 ?
Cu 14.Cho 333 gam hn hp 3 mui MgSO 4 , CuSO4 v BaSO4 vo nc c
dung dch D v mt phn khng tan c khi lng 233 gam . Nhng thanh nhm
vo dung dch D . Sau phn ng khi lng thanh kim loi tng 11,5 gam . Tnh
% v khi lng ca mi mui c trong hn hp trn ?
Cu 15.Cho bn st c khi lng 100 gam vo 2 lt dung dch CuSO 4 1M. Sau
mt thi gian dung dch CuSO4 c nng l 0,8 M . Tnh khi lng bn kim
loi , bit rng th tch dung dch xem nh khng i v khi lng ng bm
hon ton vo bn st ?
Cu 16.Nhng mt l km vo 500 ml dung dch Pb(NO 3)2 2M . Sau mt thi gian
khi lng l km tng 2,84 gam so vi ban u .
c. Tnh lng Pb bm vo l Zn , bit rng lng Pb sinh ra bm hon ton
vo l Zn.
d.Tnh mng M cc mui c trong dung dch sau khi ly l km ra , bit rng
th tch dung dch xem nh khng i ?
e.
CHUYN 31:
BIN LUN TM CNG THC
Phng php: tm khi lng dung dch sau phn ng
Ha tan 1 mui cacbonat kim loi M bng 1 lng va dd H 2SO4 9,8%
thu c dd mui sunfat c nng 14,18 %.Tm kim loi M.
Gii:
Cng thc mui M2(CO3)n ( n l ha tr kim loi)
M2(CO3)n + nH2SO4
M2(SO4)n + nH2O + nCO2
(2M +60n)g 98ng
(2M+96n)g
44ng
98n.100
= 1000n
9,8
(2 M 96n).100
theo bi ta c:
= 14,18 M =28n
1000n 2 M 60n 44n
CHUYN 32:
CHNG MINH HN HP KIM LOI
(MUI,AXIT D)
Khi gp bi ton ny ta gii nh sau:
- Gi s hn hp ch gm mt kim loi (hoc mui) c M nh, khi chia
khi lng hn hp 2 kim loi ( hoc hn hp 2 mui) cho M c s mol
ln,ri so snh vi s mol axit cn d hay hn hp cn d
v d: Ha tan 13,2 gam hn hp A gm hai kim loi c cng ha tr vo
400ml dd HCl 1,5M.C cn dd sau phn ng thu c 32,7 gam hn hp
mui khan.
1. chng minh hn hp A tan khng ht
2. tnh th tch kh H2 sinh ra.
Gii:
Gi hai kim loi ln lt l A,B c s mol l a, b
2A + 2nHCl
2ACln + nH2
a
na
a
0,5na
2B + 2nHCl
2BCln + nH2
b
nb
b
0,5nb
s mol axit 0,4x 1,5 = 0,6 mol =n( a+ b)
theo v phng trnh ta c: (A +35,5n)a +(B + 35,5n)b = 32,7
Aa + Bb +35,5n(a + b) = 32,7
Aa + Bb =11,4 < 13,2 Vy hn hp tan khng ht.
- th tch H2 = 22,4 x 0,5n(a +b) = 6,72 lt
bi tp
Cu 1.Cho 3,87 gam hn hp gm Mg v Al tc dng vi 500 ml dung dch
HCl 1M
a.Chng minh rng sau phn ng vi Mg v Al , axit vn cn d ?
b.Nu phn ng trn lm thot ra 4,368 lt kh H 2 (ktc) . Hy tnh s
gam
Mg v Al dng ban u ?
3.
Tnh th tch dung dch ng thi NaOH 2M v Ba(OH) 2 0,1M cn
dng trung ha ht lng axit cn d ?
Cu 2.Ha tan 31,9 gam hn hp BaCl2 v CaCl2 vo nc c dung dch
A . Cho ton b dung dch A tc dng vi 500 ml dung dch Na 2CO3 2M thy
xut hin mt lng kt ta
aChng t rng lng kt ta trn thu c l ti a ?
b.Nu cho ton b lng dung dch A tc dng vi lng d dung dch
AgNO3 th thu c 53,4 gam kt ta . Xc nh % v khi lng mi mui
dng ban u ?
Cu 3.Cho 8,4 gam hn hp Zn v Mg tc dng vi 500 ml dung dch HCl
2M
a.Chng minh rng sau phn ng axit vn cn d ?
b.Nu thot ra 4,48 lt kh ktc . Hy tnh s gam Mg v Al dng ban
u
cTnh th tch ng thi ca 2 dung dch KOH 0,5 M v Ba(OH) 2 1M cn
dng trung ha ht lng axit cn d ?