Brabants Dagblad 16/01/2015

Copy Reduced to %d%% from original to fit letter page

VERDIEPING 13

BRABANTS DAGBLAD VRIJDAG 16 JANUARI 2015

12 VERDIEPING
GRONINGER GASBEL

Hoe overleeft
mijn huis een
aardbeving?
door Niek Opten
illustratie Ronald Visser

e Deltawerken van
het noorden is het
project al genoemd,
maar dat is overdreven. Feit is wel dat bewoners in het noordoosten van de provincie Groningen een mega-operatie staat te
wachten. Een groot deel van de 50.000
gebouwen moet bestendig worden gemaakt voor zwaardere aardbevingen. Tot
voor kort werd aangenomen dat aardbevingen in de regio niet zwaarder dan 3,9
op de schaal van Richter zouden zijn,
maar dat maximum is volgens onderzoek
niet hoog genoeg.
Ervaringen met aardbevingsbestendig
bouwen is er nauwelijks in Nederland.
Oplossingen uit het buitenland voldoen
niet altijd, omdat die bijvoorbeeld geen
rekening houden met spouwmuren of
met de typisch Nederlandse rijtjeshuizen. De NAM, verantwoordelijk voor de
gaswinning en daarmee de bevingen,
heeft de bouwsector opgeroepen om ideen te spuien. Tientallen bedrijven hebben daaraan gehoor gegeven.
Een onafhankelijke jury was enthousiast. Uiteindelijk zijn er elf ideen overgebleven waar we echt potentie in zien,
zegt NAM-woordvoerder Sander van
Rootselaar.
Die oplossingen worden de komende weken in tien door de NAM aangekochte
testwoningen op het Groninger land uitgevoerd. Om te zien hoe de ideen in de
praktijk uitpakken en hoe die zich houden bij een beving.
Wij voelen ons verplicht mee te doen
als bouwkundig adviesbureau uit Groningen, zegt Rik Lourens van PDB Design,
een van de elf deelnemers. Die willen
niet allemaal hun idee al bekendmaken
in de media, omdat ze bang zijn dat concurrenten ermee aan de haal gaan.
Lourens is een ervaringsdeskundige. Hij
woont in het aardbevingsgebied en heeft
schade gehad aan zijn huis. Het is heftig
wat hier in Groningen gebeurt. Dat
dringt nu gelukkig ook door in de rest
van het land. We willen ons steentje bijdragen aan een oplossing.
Marcel Jeuring van bouw- en onder-

houdsbedrijf Brands benadrukt ook de

noordelijke afkomst van zijn bedrijf. Dit
is een belangrijk project voor noordelijke
ondernemingen. Wij kunnen het goedkoopst werken, want wij hoeven geen
mensen en materiaal te laten overkomen.
We hoeven onderling niet te concurreren, want er komt veel werk op ons af.
Het Centrum Veilig Wonen, een onafhankelijke instantie die de regie krijgt
over de verstevigingsoperatie, schat dat
het de komende jaren om drieduizend
extra banen gaat.
De operatie biedt ook kansen voor bouwsystemen die nog weinig voorkomen in
Nederland, hoopt Nico van Veen van Coralform uit Budel. Wij zijn een land van
beton en bakstenen, maar het kan ook anders. Coralform is voor Nederland leverancier van een bouwsysteem waarvan
de muren worden gemaakt van stalen rasters. Die worden gevuld met beton.
Zeer goed bestand tegen aardbevingen.
Dat is bewezen in het buitenland. Maar

Wij zijn een land van

beton en bakstenen,
maar het kan
ook anders
Nico van Veen, Coralform

ook makkelijk en snel toe te passen.

Het wordt volgens Van Veen een spannende periode. We moeten gaan voor
een gezamenlijk aanpak van dit megaproject. De Groningers moeten zich hiervoor openstellen en niet meer alleen met
een zuur gezicht wijzen naar de NAM.
Het beste van de elf projecten krijgt een
prijs. Maar een echte wedstrijd is het
niet. Alle ideen die zich bewijzen in de
praktijk krijgen een plaatsje in een catalogus. De beste oplossing voor een woning
is afhankelijk van veel factoren, zoals het
type en de leeftijd van het gebouw, de gebruikte materialen, de plek. Per gebouw
kunnen medewerkers uit de catalogus de
beste oplossing kiezen.

Aardbevingsbestendig verstevigen,
betekent niet dat er nooit meer een
scheurtje verschijnt in de muren
als de bodem schudt. Het gaat erom dat de constructie overeind
blijft en bewoners veilig zijn in
hun huis.
Of alle gebouwen in het gebied onder handen moeten worden genomen, zal gaandeweg blijken. We
beginnen in Loppersum en omgeving, het gebied waar het aardbevingsrisico het grootst is. Daar
zullen de ingrepen het grootst
zijn, zegt NAM-woordvoerder
Van Rootselaar. In plaatsen als
Winsum of Hoogezand, aan de
randen van het gebied, volstaan
waarschijnlijk minder zware
oplossingen.
Voor het project heeft minister Kamp van Economische
Zaken 500 miljoen euro vrijgemaakt voor vijf jaar, maar
hij sluit niet uit dat meer nodig is. Dit jaar moeten de eerste drieduizend woningen aangepakt worden, daarna gaat het tempo omhoog
naar jaarlijks vijfduizend.
De Groninger Bodembeweging, belangenbehartiger
van getroffen bewoners,
spreekt van symptoombestrijding. De oorzaak
moet aangepakt worden,
de gaskraan moet dicht.
De NAM reageert ook te
traag, eind 2013 moest
het verstevigen al beginnen, aldus secretaris
Dick Kleijner.
Van Rootselaar: Het
wordt pittig voor de bewoners, dat realiseren
we ons. Daarom leggen we de nadruk ook
op snelheid en op zo
min mogelijk overlast.
Tegelijkertijd willen
we de woningen verduurzamen, door ze
bijvoorbeeld beter
te isoleren. Zo voegen we ook iets
extras toe.

Copyright (c)2015 Brabants Dagblad 16/01/2015

Tienduizenden huizen op de Groninger gasbel vallen om bij een

zware aardbeving. Ze moeten versterkt worden. Maar hoe doe je dat?
Ideen zijn er genoeg.

Nieuwe
muren
buitenom

Extra
skelet van
metaal

Als een
doos in
een doos

Hoepel
om het
huis

en andere oplossing
om de woningen te
verstevigen, is een
doos-in-doosconstructie.
Die nieuwe constructie
komt aan de binnenkant
van de buitenmuren en is
gemaakt van hout of glasvezel. De buitenmuren worden door deze techniek van
binnenuit versterkt, waardoor bij aardbevingen de
krachten via de binnenconstructie worden opgenomen. Extra hoekprofielen
en speciale gietvloeren maken de woning nog steviger.
Een consortium van bouwbedrijf Plegt-Vos, ingenieursbureau Goudstikker-de Vries, Total Wall
Concept (versterken van
metselwerk) en het van oorsprong Italiaanse Mapei
(flexibel verstevigen van
wanden), heeft per gebied
en type woning bekeken
welke materialen het beste
gebruikt kunnen worden.
Elke partner heeft zijn eigen kennis en ervaring.
Door die met elkaar te delen, komen we tot nieuwe
ideen, zegt Alco Smorenburg van Plegt-Vos. Het
gaat om een enorm project,
waar veel bedrijven aan
mee zullen werken.
Bij de zwaardere gevallen
zullen bewoners tijdens de
werkzaamheden hun huis
uit moeten.

en simpel idee dat

snel kan worden aangebracht. Dat is de gedachte achter de oplossing
van PDB Design uit de stad
Groningen. Het bouwkundig adviesbureau heeft een
constructie van smalle balken bedacht die om een
huis wordt gelegd, als een
hoepel om een
ton. Die
houdt de
boel
goed bij
elkaar
bij een
sterke
beving,
blijkt
uit computerberekeningen.
De oplossing is
ideaal voor huizen met een
zadeldak een klassiek
huis zoals een kind een woning tekent omdat de balken dan kunnen worden
verwerkt in de dakgoot.
Langs de twee puntgevels
kunnen de balken worden
weggewerkt in een sierlijst.
Er staan duizenden van
dit soort woningen in het
gebied, zegt Rik Lourens
van PDB Design. Je kunt
talloze dingen bedenken
die je aan de binnenkant
aanbrengt om het huis te
verstevigen. Met dit concept hoeven bewoners niet
hun huis uit.

en versteviging van de
muren aan de buitenkant is volgens het bedrijf Coralform uit Budel de
beste manier om de Groninger huizen tegen instorten te
beschermen. Daarvoor worden stalen rasters verankerd
aan de bestaande muren. De
rasters krijgen aan de buitenkant een beplating, waarna
ze met beton worden volgestort. Zo ontstaat een stevige
tweede muur.
Het rastersysteem staat bekend onder de naam Sismo,
waarmee veel wordt gebouwd in aardbevingsgebieden. Het heeft een wereldwijde certificering aardbevingsbestendig in de hoogste categorie, vertelt Nico
van Veen van Coralform. Volgens hem is het een goedkope manier van bouwen, ook
in gebieden waar de bodem
nooit trilt.
In de Groninger situatie volstaat het in de meeste gevallen om slechts twee van de
vier gevels van de rasters te
voorzien. De woningen krijgen een totaal ander aanzien,
voor monumenten en andere karakteristieke gebouwen
is het nauwelijks geschikt, erkent Van Veen.
Door met gespecialiseerde
teams projectgewijs te werken, verwacht Van Veen snel
aan de slag te kunnen in Groningen. Bewoners kunnen in
hun huis blijven wonen.

ouw- en onderhoudsbedrijf Brands uit Groningen heeft zich gericht op huizen met niet of
slecht gesoleerde muren en
houten vloeren. Daarvan
staan er veel in het aardbevingsgebied, zegt vestigingsleider Marcel Jeuring. Het
idee: plaats een raamwerk
van stalen profielen tegen de
binnenkant van de buitenmuren. Zo ontstaat een skelet dat de dragende functie
van de buitenmuren voor
vloeren en dak kan overnemen. Tegen de profielen
komt plaatmateriaal, in de
tussenruimte isolatie. Jeuring: We maken de woning
niet alleen veiliger
maar dus ook
duurzamer.
Met dit concept kun
je ook
nieuwe
huizen
bouwen.
Brands
past de
techniek toe
in prefabwoningen.
Jeuring schat dat de aanpak van een woning twee
weken in beslag neemt. De
versteviging kan kamergewijs aangebracht worden, zodat bewoners niet tijdelijk
hoeven te verhuizen, maar
dan duurt de verbouwing
langer.

Januari 16, 2015 10:04 am / Powered by TECNAVIA