1

1. Technologie wznoszenia budynkw.

TECHNOLOGIA TRADYCYJNA - roboty wykonywane
systemem rzemielniczym za pomoc nie skomplikowanych
narzdzi, budownictwo sezonowe wymagajce zatrudnienia
wielu wykwalifikowanych rzemielnikw;
TECHNOLOGIA TRADYCYJNA UDOSKONALONA zastosowane drobno lub rednio wymiarowe elementy (np.
stropy prefabrykowane gstoebrowe, pyty kanaowe),
zastosowanie maszyn w celu zmniejszenia pracochonnoci oraz
przyspieszenia realizacji budowy;
TECHNOLOGIA UPRZEMYSOWIONA - rodzaj techniki
budowlanej o duym stopniu zmechanizowania, charakteryzuje
si rytmicznoci oraz masowoci, wszystkie elementy
konstrukcji wykonane przy zastosowaniu uprzemysowionych
procesw technologicznych:
z prefabrykatw
monolityczna z uyciem szalunkw wielokrotnego uycia.
2. Wymieni i scharakteryzowa rodzaje i typy konstrukcji
w budynku oglnym, szczeglnie zwrci uwag na ustrj
konstrukcji budynku.
podzia ze wzgldu na rodzaj materiau:
drewniane;betonowe;elbetowe;stalowe;
podzia ze wzgldu na uksztatowanie konstrukcji:
szkieletowe - zapewnia swobod projektowania niezbdna do
rnych typw budynkw, prawie cae obcienie pionowe
przekazywane jest przez supy, obcienie poziome przenoszone
jest przez szkielet pracujcy jak rama wielokondygnacyjna:
supowo - ryglowa,supowo - pytowa,
cianowe - obcienie ze stropu przenoszone jest bezporednio
na ciany speniajce wszystkie funkcje none (dla obcie
poziomych i pionowych):1 wielki blok - wielka pyta,
2 monolityczne - z prefabrykowanych elementw
przestrzennych,szkieletowo - cianowe, stosowane w
budownictwie rednio wysokim o specjalnym
zastosowaniu;trzonowe - stosowane w budynkach wysokich,
cao obcienia przekazywana na podoe przez sztywny
monolityczny, stropy mog by umieszczone wspornikowo lub
zawieszone na masywnej gowicy umieszczonej na szczycie
budynku;trzonowo - szkieletowe, stosowane w budownictwie
wysokim, trzon przenosi gwn cz obcie poziomych i
proporcjonalnie pionowych, za supy szkieletu zasadniczo
jedynie przypadajc na nie cz obcie pionowych;
powokowe, stosowane w budownictwie bardzo wysokim,
ciany zewntrzne pracuj jako powoka przenoszca
przypadajca na nie cz obcie pionowych oraz wiksz
cz obcie poziomych, ciany wok pracuj z trzonem
przenoszcym reszt obcie;pneumatyczne, cienkie powoki
wypenione powietrzem pod cinieniem, wykonane z mikkich i
wiotkich gazowo nieprzepuszczalnych tkanin technicznych lub z
folii pracujcych bonowym stanie napicia.
3. Omwi ukady konstrukcyjne budynkw. Podkreli
graniczne rozpitoci przekry.
ukad poduny, w ktrym ciany none lub podcigi biegn
rwnolegle do osi podunej budynku; kierunek rozpicia
stropw jest wtedy prostopady do osi budynku, ciany
zewntrzne budynku speniaj zarazem funkcje none i
ciepochronne;
ukad poprzeczny, w ktrym ciany none lub podcigi
usytuowane s prostopadle do osi podunej budynku; kierunek
rozpicia stropw jest wtedy rwnolegy do osi budynku, ciany
zewntrzne budynku speniaj tylko funkcj
ciepochronn;ukad krzyowy, w ktrym ciany none
usytuowane s zarwno poprzecznie, jak i podnie do osi
budynku; pyty stropowe s wtedy rozpite w dwch
kierunkach, tzn. Krzyowo, i oparte w sposb cigy na caym
obwodzie; w ukadach krzyowych obcienie od stropw
rozoone jest bardziej rwnomiernie na wszystkie pionowe
elementy konstrukcji, ciany zewntrzne speniaj wtedy
funkcje non i ciepochronn;
ukad mieszany.
4. Potrzeby w zakresie budownictwa mieszkaniowego w
Polsce i w Europie.
a) budownictwo oglne
Czechy
10 mieszka/1000mieszkacw
Finlandia 14 mieszka/1000mieszkacw
Francja
10 mieszka/1000mieszkacw
Japonia
14 mieszka/1000mieszkacw
Polska
8 mieszka/1000mieszkacw
Rosja
9 mieszka/1000mieszkacw
b) rednia powierzchnia mieszka (1987r.)
Czechy
81,9 m2
Bugaria
70,0 m2
Belgia
194,0 m2
Norwegia 187,0m2
Polska
72,4 m2
Szwecja
92,2 m2
c) nasycenie mieszka
Czechy
380 m2/1000 mieszkacw
Belgia
389 m2/1000 mieszkacw
Dania
396 m2/1000 mieszkacw
Polska
272 m2/1000 mieszkacw
RFN
381 m2/1000 mieszkacw
Wgry
337 m2/1000 mieszkacw
d)liczba wybudowanych mieszka na 1000 osb
Belgia
6,7
Czechy
10,0
Polska
7,9
Szwecja
9,1
5. Omwi oglne tendencje rozwoju techniki budownictwa
mieszkaniowego.
lata powojenne - budownictwo tradycyjne;
lata 60-te - wielki blok;
lata 70-te - wielka pyta, budownictwo szkieletowe.
Nowe tendencje w budownictwie id w kierunku zwikszenia
rozstawu poprzecznych cian nonych w budynkach
mieszkalnych do 540 i 600cm - przy stosowaniu stropw
elbetowych, i do 750cm - przy stosowaniu stropw wstpnie
spronych. ciany te powinny stanowi obudow powierzchni
normatywnej mieszkania i jednoczenie przegrody akustyczne

midzymieszkaniowe. Wpywa to na zmniejszenie oglnej

liczby prefabrykatw i zmniejsza ich zrnicowanie.
GWNE TENDENCJE ROZWOJU TECHNICZNEGO
BUDOWNICTWA MIESZKANIOWEGO:
oszczdno robocizny,
przypieszenie pracy realizacji budowy,
zastosowanie nowoczesnych technik,
zmiany w zakresie robt wykoczeniowych,
rozwj nowych form architektonicznych,
obnienie energochonnoci ze wzgldu na sposb wznoszenia
(wielki blok, wielka pyta),
obnienie strat ciepa z budynkw (zaostrzenie norm Ochrona
cieplna budynkw),
zastosowanie jakociowo lepszych materiaw.
6. Omwi kierunki rozwoju budownictwa wielorodzinnego i
jednorodzinnego.
a) budownictwo jednorodzinne:
nowe tendencje w zakresie komfortu,
wiksze typizacje systemowe,
rnorodno architektoniczna,
monolityczne budownictwo jednorodzinne;
Budownictwo jednorodzinne stanowi okoo 40% ogu
powierzchni.
b) budownictwo wielorodzinne
1980
1985
1990
Wielka pyta
84%
80%
60%
Wielki blok
10%
7%
6%
Monolit
3%
12%
20%
Szkielet
12%
Trzonowe i inne
2%
1%
2%
7. Jaki jest zakres budownictwa oglnego (czym si zajmuje)
w caym dziale budownictwa.
Budownictwo oglne zajmuje si:
a) budownictwem mieszkaniowym:
jednorodzinne,
wielorodzinne,
hotelowe;
b) budownictwo uytecznoci publicznej (urzdy, banki,
szpitale, domy towarowe, garae, teatry, kina, stadiony, szkoy,
muzea).
8. Fazy wykonania budynku.
STAN ZEROWY - wykonanie robt ziemnych,
fundamentowych, izolacji na poziomie fundamentw,
wykonanie cian a do stropu, od ktrego liczymy kolejn
kondygnacje;
STAN SUROWY - wykonanie caej budowli (ciany, stropy,
konstrukcj dachu z przekryciem, klatki schodowej);
STAN WYKOCZENIOWY - wykonanie robt tynkarskich,
okadzinowych, szklarskich, malarskich, blacharskich,
wykonanie posadzek, monta instalacji, urzdze sanitarnych,
c.o..
9. Zalety i wady budownictwa z prefabrykatw.
Zalety prefabrykacji:
nie trzeba wykwalifikowanej zaogi;atwiejszy jest nadzr
budowlany;atwiej stosowa lekkie materiay izolacyjne;zbdne
s rusztowania;robotnik w zakadzie prefabrykacji nie jest
naraony na zmienno warunkw budowy; moliwo
precyzyjnego wykonania elementu; produkcja elementu z
wbudowan stolark, instalacjami; znaczne skrcenie cyklu
budowy;
Wady prefabrykacji:
znaczne nakady inwestycyjne na zakady prefabrykacji;
wymagane due dokadnoci; staranno wykonania zczy;
kopotliwy transport; silne wiatry ograniczaj moliwo
montau; konieczno naprawy lub wymiany elementw mocno
uszkodzonych; mniejsza elastyczno rozwiza
architektoniczno - funkcjonalnych.
10. Od czego zaley stopie uprzemysowienia budownictwa
i jakie s korzyci uprzemysowienia.
Uprzemysowienie budownictwa zaley od:
rodzaju konstrukcji budynku (konstrukcja poduna, poprzeczna,
krzyowa),
rodzaju uytych elementw (wielki blok, wielka pyta, elementy
przestrzenne),
miejsca wykonania elementw (zakad prefabrykacji, zakad
poligonowy),
wielkoci uytych elementw,
rodzaju budownictwa uprzemysowionego (monolityczne,
prefabrykowane),
rodzaj uytej technologii budowania (tradycyjna,
uprzemysowiona),
stopnia zmechanizowania prac (wykonanie elementw i ich
warstw);
Korzyci uprzemysowienia budownictwa:
koordynacja wymiarowa,
mniejsza liczba elementw potrzebnych do wykonania budynku,
zmniejszenie nakadw robocizny wykwalifikowanej,
przyspieszenie realizacji budowy,
wykorzystanie maszyn,
zwikszenie nakadw robocizny nie wykwalifikowanej,
oszczdno materiau,
poprawa warunkw pracy robotnikw.
11. Koordynacja modularna, cele, zasady stosowania.
Koordynacja wymiarowa dobr wspzalenych wymiarw
przy projektowaniu i wykonawstwie obiektw budowlanych
zapewniajcy ogln zgodno elementw budowli.
Cel koordynacji wymiarowej:
umoliwienie dokadnego zestawienia elementw w zespoy
tworzce budynki,
ujednolicenie wymiarw elementw skadowych tj. cian
stropw i innych tak aby po ich ustawieniu tworzyy budynek.
Koordynacja modularna oparta jest o podstawow warto
wymiarow przyjt jako modu.
W rzucie poziomym stosuje si modu projektowy m.*10.
W zalenoci od systemu stosuje si odpowiednie moduy
projektowe Mproj=3M,6M lub12M gdzie M=10cm.
Rzeczywiste wymiary elementw pomniejszone s o gruboci
spoin.
Niektre siatki modularne

Czasami istnieje konieczno przerwania siatki modularnej np.

przez dylatacj.
12. Tolerancje wykonania, klasy dokadnoci w
budownictwie.
Tolerancja T= Od+Og= WmaxWmin.
Tolerancja produkcyjna obowizuje producenta i dotyczy ona
dokadnoci wykonania elementw.
Rozrniamy 9 klas dokadnoci, zale one od rodzaju
elementu i jego wymiarw.
Formy w ktrych wykonywane s elementy winny by robione
w klasie o rzd niszej ni prefabrykat.
13. Stopnie zrnicowania prefabrykatw (typorozmiary,
typoszeregi).
Prefabrykaty wielkowymiarowe dzielimy na typy podstawowe
odpowiednio do ich ksztatu i typu urzdzenia w ktrym s
produkowane.
Rozrnia si:
pyty stropowe, pyty podestowe,
pyty cienne (cian wewntrznych), pyty cienne (cian
zewntrznych), biegi schodowe
W ramach kadego typu podstawowego rozrnia si typy
pochodne:
I stopie prefabrykaty z jednego materiau o jednakowym
przekroju i wsplnym wymiarze(np. wys. ciany, dugo
belki).
II stopie elementy o dwch wsplnych wymiarach
powierzchniowych (d., szer. Lub wys.), czyli o wsplnych
zasadniczych gabarytach.
III stopie wsplne gabaryty, zrnicowanie obrzey lub
usytuowania otworw.
IV stopie jw. + zrnicowanie faktury, zbrojenia, betonu.
TYPOROZMIARY prefabrykaty ostatniego stopnia
zrnicowania (III, IV)
TYPOSZEREGI prefabrykaty o ronych stopniach
zrnicowania ,wywodzce si z jednego typu podstawowego.
Zrnicowanie I stopnia wpywa na rodzaj form i urzdze
produkcji.
Zrnicowanie III i IV stopnia wpywa na organizacj produkcji
i montau.
14. Wytrzymao betonu, rozkady statystyczne
wytrzymaoci, jak wyznacza.
Wytrzymao betonu na ciskanie
gwarantowana RbG przy zaoonej wadliwoci 5% i poziomie
ufnoci o co najmniej 0.5,
rozkad statystyczny normalny
gdy prbek15*15*15
n<15 wtedy
Ri min > a*RbG gdy prbek n>15
R-1.64S< RbG
Wytrzymao gwarantowana wytrzymao na ciskanie
zapewniona przez producenta. Wytrzymaoci otrzymujemy z
bada laboratoryjnych, s zestawione w odpowiednich tabelach.
15. Sklerometryczne metody okrelania wytrzymaoci.
Metody te s czue na czynniki technologiczne.
motek HPS pomiar ladu w betonie i porwnanie go ze ladem
na prbce normowej (stalowej) rednica ladu jest umown
miar twardoci aby wyznaczy z korelacji wytrzymao
materiau.
Sklerometr Schmidta istota tej metody polega na pomiarze tzw.
liczby odbicia. Umown miar twardoci jest wysoko odbicia
masy uderzeniowej.
Typy motkw Schmidta:
N do badania betonu zwykego,
L do badania betonu lekkiego,
M do badania konstrukcji masywnych.
Warunki techniczne:
elementy prefabrykowane: pomiaru dokonujemy w 6 miejscach
pomiarowych po pi uderze,
elementy monolityczne: pomiaru dokonujemy w 12 miejscach
pomiarowych po pi uderze,
unika miejsc uszkodzonych i zawilgoconych,
nie wykonywa pomiarw sklerometryczych gdy beton jest
zamarznity,
uywa sprawnego urzdzenia.
16. Ultradwikowe metody okrelania wytrzymaoci
Metoda polega na pomiarze drogi L oraz czasu t przejcia fali
ultradwikowej przez materia. Wytrzymao betonu na
ciskanie okrela si na podstawie korelacji midzy prdkoci
7
R c i f VL
i 1

fali VL=L/t, a wytrzymaoci betonu:

gdzie ci = 0,81,2 zaley od:
c1 -rodzaju kruszywa,wielkoci frakcji kruszywa,
warunkw dojrzewania,stosunku c/w,
wieku betonu,stanu wilgotnociowego,
marki cementu.Warunki techniczne:
Prawidowy dobr czstotliwoci gowic, fala powinna si
zachowywa jak w orodku nieograniczonym a 7000/f.
Sprawdzenie sprawnoci urzdzenia.
Sprzenie gowic przez posmarowanie smarem w celu
pozbycia si powietrza.
Przygotowanie powierzchni przez oszlifowanie
Unikanie miejsc wilgotnych, zaolejonych.
dobranie rwnomiernie razoonych punktw pomiarowych.
19. Wpyw obrbki termicznej betonu na jego cechy
mechaniczne.
Dojrzewanie betonu mona przyspieszy przez stosowanie
OBRBKI CIEPLNEJ. Do najczciej stosowanych
metod obrbki cieplnej betonu zalicza si:
-podgrzewanie elementw par wodn pod normalnym lub
podwyszonym cinieniem
-podgrzewanie skadnikw mieszanki betonowej.
Obrbka cieplna betonu pod normalnym cinieniem, zwana
NAPARZANIEM NISKOPRNYM, wskazuje nastpujce
zalety:
-niskie koszty eksploatacji naparzalni,
-proces naparzania jest nieskomplikowany,
-naparzalnia cechuje si prost i atwoci wykonania oraz
uniwersalnoci wykorzystania.
Cay okres naparzania niskoprnego dzieli si na cztery
fazy:

2
I) dojrzewanie wstpne betonu w tem. 25-30C, w fazie tej
beton osiga wytrzymao
czas trwania 4-6 godz.
II) podgrzewanie betonu do temp. 80-90C ze skokiem 2025C/h
III) naparzanie betonu w temp. 80-90C przez 6-8 h
IV) studzenie betonu do temperatury otoczenia ze skokiem
30-35C
O skutecznoci obrbki cieplnej betonu wiadczy
wytrzymao betonu bezporednio po zakoczeniu
naparzania oraz wytrzymao, jak beton osignie po
zakoczeniu procesu dojrzewania.
Wytrzymao betonu poddanego obrbce powinna wynosi
nie mniej ni 90% wytrzymaoci takiego samego betonu
dojrzewajcego w normalnych warunkach po 28 dniach
twardnienia. Zalet naparzania jest nie tylko przyspieszenie
dojrzewania betonu ale take wzrost wytrzymaoci betonu.
20. Zasady projektowania prefabrykatw w fazie
rozformowania, transportu montau i eksploatacji.
Sprawdzenie stadium montaowo-skadowego dla
prefabrykatw ma na celu:
A) wykazanie czy podczas rozformowania, skadowania i
montau nie nastpi jego zniszczenie w wyniku si
pochodzcych od ciaru wasnego, przyczepnoci do formy
itd.
B) projektowanie hakw montaowych, liny do podnoszenia,
zawiesi.
Ad. A ( stadium skadowania)
Dane: Fa, Ra, h0, a (otulina)
Mmax = Fa*Ra*( h0 -a)
Jak dla belki swobodnie podpartej obliczamy momenty
podporowe Ma i Mb
Sprawdzamy warunek Mmax Ma i Mmax Mb
Jeeli warunek nie jest speniony to element wymaga
dodatkowego zbrojenia w stadium skadowania.
Ad. B (haki montaowe )
Px = P*cos
Py= P*sin
P= R/sin
lmin= (Fa*Ra)/(*d*Rbz)
sia wyrywajca rami haka Pw= Px + Py/2
wymagana powierzchnia zbrojenia haka
F Pw/Ra
21. Zasady konstruowania cian betonowych i
elbetowych
Minimalna klasa betonu :wg .normy dla wielkopytowych cian
konstrukcyjnych nie zbrojonych na nono byy projektowane z
betonu zwykego klasy nie niszejni B15 lub z betonw
konstrukcyjnych . min B50 .Przy zastosowaniu betonw klas
niszych przedua si czas twardnienia beton w formach. W
przypadku cian
zbrojonych minimalnie klasy betonw powinny by wysze.
Grubo pyt ciennych uwarunkowana jest gwnie wzgldami
technologicznymi ich produkcji , graniczn smukoci , izolacj
akustyczn , ognioodpornoci .
Min. grubo pyt w zalenoci od granicznej smukoci tj.
stosunku wysokoci Lvp do gruboci hv : 35 - dla pyt z betonu
zwykego lub betonu na kruszywie lekkim kl. nie niszej ni
B15 ; 18 - dla pyt z betonu na kruszywie lekkim nie kl.
niszej ni B15. Usztywnienie w obliczeniach ciany
przyjmuje si jako usztywnienie wzdu krawdzi poziomych
przez stropy stanowice podpory nieprzesuwne dla cian
poziomych .
Uwzgldni mona usztywnienie wzdu krawdzi pionowych
gdy :
-ciana usztywniajca jest gruboci min. 8 cm i szeroko min.
0.25 wysokoci ciany usztywniajcej
-poczenie ze cian usztywniajc wyklucza jej ugicie
W przypadku wystpowania otworw okiennych lub
drzwiowych jako szeroko przyjmuje si szeroko filara
midzy otworami
PYTY BETONOWE - elementy nie zbrojone wymagaj
okrelonego zbrojenia w celu : zabezpieczenia przed
odpadaniem czci prefabrykatu odspojonej w wyniku
uderzenia, przeciwdziaania rysom skurczowym i
transportowym.
Przy prefabrykatach maej szerokoci (0,7 wysokoci) bez
otworw wystarcza na og zbrojenie jak na rysunku. Pyty
cienne o wikszej szerokoci wymagaj zbrojenia obwodowego
w postaci drabinki z prtw podunych 28 lub 210 i
poprzecznych 4.5 co 30cm (rys 2). Dla pyt o wikszej
szerokoci (0.7 wysokoci) zbrojenie montaowe Fz
umieszcza naley wzdu caego obwodu pyty (Fz 1 cm2 tj.
28). W pytach z otworem zbrojenie montaowe naley
umieszcza wzdu otworw. W naroach otworw zaleca si
stosowa prty ukone 6 zakotwione na 25d, mona te
stosowa siatki z cienkich prtw 50/50 mm .Cz pyt
ciennych, ktrych szeroko jest mniejsza ni 50 cm naley
zbroi konstrukcyjnie 412 czc strzemionami 4,5 co 30
cm.
Zbrojenie nadproa jeeli stosunek wysokoci nadproa hn do
jego rozpitoci dn jest
< 0,4 to nadproe zbroimy symetrycznie (w kadym narou 1
prt 10), prty te czymy strzemionami 6 co 2/3 hn ; 0,4 to
niezalenie od zbrojenia grnej i dolnej krawdzi nadproa
naley umieci midzy tym zbrojeniem poziome prty
dodatkowe po 4 na kadej stronie nadproa. Prty pionowe d 6
mm rozmieszcza si w odstpach nie wikszych ni 150 mm .
PYTY ELBETOWE -s wtedy gdy czne pole przekroju
zbrojenia pionowego wynosi co najmniej 0,4 pola przekroju
betonu; prty pionowe (1220)mm rozstawione s co (150 400)mm a otulina wynosi 25 mm; prty poziome 6mm i
nie mniej ni 0,4 prtw nonych. Zbrojenie projektuje si
jako symetryczne w postaci 2 siatek lub szeregu wzajemnie
prostopadych drabinek. Prty none pionowe powinny mie
rednic 10 d 14 mm, rozstaw wzdu dugoci pyty
powinien zawiera si (100400) mm,
otulenie zbrojenia

nonego 25 mm; wzdu dolnej i grnej krawdzi umieszcza

si prty
poprzeczne (4,58 mm) w postaci drabinek,
odstpy midzy prtami powinny by wiksze ni poowa
gruboci pyty i wiksze ni 150mm; jeeli zbrojenie none
scalane jest w siatki to poziome prty 6 o rozstawie ni 600
mm;
22. Zasady konstruowania i zbrojenia cian warstwowych
zewntrznych.
Zbrojenie naley projektowa w postaci siatki o oczkach nie
wikszych ni 20 na 20 cm. W miejscach koncentracji napre
np.: przy otworach naley stosowa prty ukone. Minimalna
rednica prtw siatki zbrojeniowej dmin = 4,5 mm. W celu
poczenia warstwy zewntrznej z warstw non pyty
pozwalajc na swobodne odksztacanie si tych warstw
wzgldem siebie zaleca si projektowa nie mniej ni 2
wsporniki prtowe (rys.) z prtw 6 lub 8 mm ze stali
nierdzewnej A-I. Przez ptl wspornika naley poprowadzi prt
poziomy 8 lub 12 mm o dugoci nie mniejszej ni 45 cm
nastpnie poczy go z siatk zbrojenia siatki zewntrznej .
23. Zasady konstruowania i zbrojenia pyt stropowych
elbetowych
Zadaniem stropu jest przenoszenie obcienia pionowego na
ciany oraz wsppraca jako tarczy poziomej z pionowymi
elementami konstrukcji podczas przenoszenia obcie.
Podstawowe wymagania konstrukcyjne sprowadzaj si w
zwizku z tym (poza nadaniem waciwej nonoci w przle)
do zaprojektowania naleytego oparcia stropu oraz pocze
prefabrykatu na podporze i w zczach podunych. Jeli w
obliczeniach uwzgldnia si zamocowanie stropw w cianach
to wymagania konstrukcyjne dotycz take zapewnienia
wytrzymaoci na docisk krawdzi stropw cianami wyszych
kondygnacji. Zbrojenie pyt skada si z: zbrojenia gwnego,
zbrojenia dodatkowego, uchwytw transportowych, akcesoriw
cznikowych
. Dolne zbrojenie gwne naley doprowadza nie dalej ni 0,3
cm od czoa pyty; w zwizku z czym wymagana jest dua
dokadno w przygotowywaniu zbrojenia (tolerancja 2mm).
Grne zbrojenie gwne pyty siga powinno w gb przsa
na dugo: 0,5 rozpitoci pyty - gdy pyta podparta
obustronnie; 0,20 rozpitoci pyty - gdy zakada si cigo
konstrukcji na podporze . Przekrj zbrojenia w pierwszym
przypadku - 0,2 przekroju dolnego, w drugim w zalenoci od
wartoci momentw zginajcych. Zbrojenie grne jest zbdne w
przypadku gdy pyta ma pen swobod obrotu na podporze (p.
dachowa). Prty rozdzielcze w rozstawie max. 300mm oraz o
cznej nonoci nie mniejszej ni :-1/10 nonoci zbrojenia
gwnego przy obc. rwnomiernie roz.-1/4 przy obc. siami
skupionymi w przypadku gdy momenty zginajce wywoane
siami skupionymi s nie wiksze ni 50 momentw
cakowitych.
Prty rozcigane doprowadzone doem do podpory powinny
spenia warunek :
-gdy nie zbroi si na si poprzeczn, to 1/3 zbroj. przsowego
lecz nie mniej ni 3 szt. na 1m szerokoci przekroju,
-gdy zbroi si na si poprzeczn to prty przedua si na 15d
poza krawd podpory(przy 1/3 zbrojenia przsowego
przeduanego) lub 10d (2/3 zbrojenia)
Zbrojenie na si poprzeczn stosuje si gdy 0,75Rbz Q
0,25 bh0RbAkcesoria cznikowe powinny by odpowiednio
zakotwione la*=Na*la /(Fa*Ra) 20d; Na - sia w prcie
kotwicym; FaRa - przekrj i obl. wytrzymao prta
kotwicego; la - dugo zakotwienia.Ze wzgldu na odporno
ogniow min. grubo pyt stropowych o przekroju penym
wynosi 8 cm, kanaowym 10 cm.
Min. grubo otulenia 1 cm, dla prtw dolnych 2cm.Podzia
pyt stropowych ze wzgldu na rodzaj zbrojenia
(jednokierunkowo, krzyowo zbrojone), ze wzgldu na rodzaj
przekroju (pene, ebrowe, otworowe, panwiowe, kanaowe,
warstwowe)
24. Sposoby oparcia pyt stropowych i wymagania
Pyty stropowe mog by oparte na caej krawdzi lub
miejscowo za pomoc ap. Czoo pyty moe by zfrezowane,
przy czole zfrezowanym uzyskuje si wicej miejsca na
wykonanie wieca elbetowego. Pyty opiera si na 11,5cm
warstwie zaprawy lub na podkadkach wyrwnujcych
gboko oparcia. Gboko oparcia zaley od tego czy pyty
s oparte na dwch czy wicej krawdziach oraz czy zbrojenie
czce pyty na podporze jest w pycie czy ukadane dodatkowo
w wiecach midzy pytami. W przypadku oparcia pyty na 3
lub 4 podporach projektuje si mae gbokoci oparcia.
Gboko oparcia zaley take od zakotwienia na podporze
prtw zbrojenia dolnego. Gboko oparcia pyt na podporze:
80mm (oparcie na murze lub cianie z betonu B15),60mm
(oparcie na murze lub cianie z betonu B15), 40mm (przy
oparciu na belkach stalowych),
40mm (pyty prefabrykowane zbrojone
dwukierunkowo).Gboko oparcia zaley take od dugoci
zakotwienia prtw zbrojenia dolnego na podporze: -min.4d
(zbrojenie siatkami oraz beton B20) -min 5d (zbrojenie
wizane,1/3 prtw z przsa doprowadzona do podpory)
25. Wytyczne i sposoby zbrojenia nadproy w elementach
cian nonych.
Nadproa o wysokoci hn 30cm naley zbroi 4 10 w
naroach i przedua poza krawd otworu o 50cm , strzemiona
min 6 w rozstawie max 1/3 hn .Zbrojenie nadproa o
wysokoci hn 30mm naley projektowa w postaci 2 siatek
uoonych wzdu powierzchni bocznych nadproa (rozstaw
prtw podunych 30cm. Do powierzchni zbrojenia
wymaganego na nono naley wlicza rwnie zbrojenie
obwodowe. Prty podune d2 w iloci min 4 powinny by
rozmieszczone rwnomiernie na wysokoci hn. Prty pionowe d3
w rozstawie max 15cm. Siatki naley przedua poza krawd
otworu o las = 2/3hn+ 25d1 70cm. Jeli nie ma moliwo
zakotwienia prtw to w obliczeniach naley przyjmowa, e w
tym miejscu tworz si przeguby.
26. Wiece elbetowe, ich rola w budynku (zadania), zasady
wykonania i zbrojenia.
ZADANIA WIECW:

cz pyty stropowe w sztywne przepony poziome (zakadane

na obwodzie);
stanowi zbrojenie obwodowe tarcz stropowych przenoszce
naprenia rozcigajce (parcie wiatru);
zapobiegaj nadmiernemu rozwarciu rys od temperatury,
skurczu, na krawdzi tarcz stropowych;
tworz poziome przewizki w zczach pionowych cian
wielkopytowych;
Zapobiegaj rozprzestrzenianiu si katastrof w razie
wypadnicia ciany nonej lub supa.
ZASADY WYKONANIA:
ukada si zbrojenie w spoinie midzy prefabrykatami lub czy
zbrojenie obwodowe z prefabrykatw;min powierzchnia
zbrojenia Fa=2,3cm2 (310 stal AIII);max rozstaw strzemion
50cm;min szeroko wieca 3cm;zbrojenie wiecw ukrytych
czy si jak prty zakotwione w pytach stropowych za pomoc
ptli, lub przez spawanie
27. Sposoby czenia pyt stropowych nad podpora oraz na
krawdziach niepodpartych.
Poczenia pyt nad podpor:
Przegubowe, cige
Poczenia pyt na krawdziach niepodpartych:
dyblowe
28. Scharakteryzowa charakterystyczne typy pyt
stropowych elbetowych i spronych.
Podzia pyt stropowych:
elbetowe:pene, kanaowe, gsto ebrowe, panwiowe,
dwuczciowe, TT
sprone: pene - strefa dolna sprona gr. 16cm, L=5,40m.
kanaowe - gr. 25cm, L=12m,
5 otworw 18,6m; sprone splotami
TT, max L=18m. pene wielowarstwowe
panwiowe sprone
29. Scharakteryzowa typy prefabrykowanych pyt
ciennych.
Podzia cian ze wzgldu na funkcje:
zewntrzne; wewntrzne; none;
nienone.
Podzia cian zewntrznych nonych:
samonone; osonowe.
Podzia ze wzgldu na ksztat i wymiary
wielkoblokowe; wielkopytowe
Podzia ze wzgldu na ilo warstw:
jednowarstwowe; dwuwarstwowe (osonowa);
trzywarstwowe.
MATERIA:
beton zwyky B15; beton lekki; beton komrkowy.
GRUBO PYT ciennych zaley od smukoci i uytego
betonu:
L/h10 dla R<15
L/h25 dla R15
30. Zcza konstrukcyjne w cianach prefabrykowanych,
rodzaje i typy.
Zcza maj za zadanie przenie w paszczynie ciany
naprenia normalne i styczne.
PODZIA ZCZY:
zcza cian zewntrznych:
zcza cian jednowarstwowych (z betonw lekkich lub
komrkowych);
zcza cian wielowarstwowych;
wypenione;
niewypenione;
zamknite;
otwarte
zcza cian wewntrznych:
poziome(2 warianty):
pyty cienne wyszej kondygnacji montuje si po wykonaniu
stropw, po zabetonowaniu spoin i wiecw;
wiece wykonuje si po wykonaniu stropw i ustawieniu cian
wyszej kondygnacji
pionowe, projektuje si ze wzgldu na:
przeniesienie si miedzy prefabrykatami;
typizacj elementw;
usztywnienie krawdzi;
izolacj.
31. ciany prefabrykowane piwnic konstruowanie i
obliczanie.
Prefabrykowany cian piwnic naley projektowa z betonu
zwykego lub kruszywowanego oraz lekkich klasy >B15.
Pionowe zcza prefabrykatami ciennymi powinny by
wykonane z dyblowanym wrbem podunym i wypenione
betonem >B12.5. Wiece w czci podziemnej naley
projektowa wzdu wszystkich cian konstrukcyjnych gr i
doem. Rol wieca dolnego moe spenia awa, wieniec nad
aw lub zbrojenie umieszczone w prefabrykacie. Wieniec grny
projektowa jako monolityczny lub ukryty w poziomie stropu
lub pod stropem.
32. Zcza poziome i pionowe cian fundamentowych.
-zcza pionowe powinny by dyblowe
-wymagany wieniec gr i doem
-w miejscu czenia trzech cian lub czenia na zakad musz
by kotwione z aw prtami pionowymi.
33. Fundamenty prefabrykowane. Zasady konstruowania i
skadowania.
S stosowane tam gdzie s niewielkie osiadania, w budynkach
do 5 kondygnacji, elementy mog by betonowe lub elbetowe,
ebrowe stosuje si tylko przy znacznych szerokociach.
34. Izolowanie prefabrykatw stanw zerowych.
Paszczyzny pionowe cian stykaj si z gruntem i powinny by
izolowane, zwraca si uwag na zcza, ktre powinny by
zrobione z papy asfaltowej. Papa ta powinna dochodzi do
grnej powierzchni chodnika -?- a nawet wyej. Fragmenty
spoin zcz pierwszej kondygnacji wystajcych ponad chodnik
wypenia si kitem asfaltowym (a do poziomu 20 cm powyej
chodnika ). Cao pokrywa si izolacj bitumiczn. Izolacj
przed przeciekaniem wd gruntowych zakada si ponad aw
fundamentow niezbrojon. Zaleca si stosowa wodne
preparaty oparte na bazie silikonianw tylko do tymczasowej
hydrofobizacji wieych, alkalicznych podoy budowlanych.
Zabieg naley powtrzy po 3 latach rozpuszczalnikowymi

3
roztworami ywicy metylosilikonowej. Drugim sposobem jest
pokrycie powierzchni wypraw z materiau powokotwrczego
lub tynku wgbnie zhydrofobizowanego. Hydrofobizacj
uzyskuje si poprzez dodanie wodnej ywicy silikonowej lub
myde metalicznych.
35. Wpyw skurczu i temperatury na konstrukcj zczy w
cianach zewntrznych.
Spoiny zczy wypenionych kitem s szczeglnie wraliwe na
zmiany szerokoci spoin. Dlatego o niezawodnoci
uszczelnienia oprcz czynnikw technologicznych decyduje
konstrukcja zcza. Konieczne jest zagwarantowanie minimalnej
iloci kitu oraz minimalnej rozwartoci spoiny.
zalecane wielkoci s
Wielka pyta bv<5 m 15<s<30mm
bv>=5 m 20=<s=<30mm
Wielki blok 10<s<=30mm
s - zaley od rodzaju betonu temperatury i rozpitoci cian
36. Oglne zasady konstruowania zcz pionowych i
poziomych w cianach zewntrznych
Projektujc zcza poziome naley dy do tego , eby
obcienie z prefabrykatu grnego na dolny byo przekazywane
osiowo . Zapewniaj to zcza symetryczne wzgldem ciany. W
cianach zewntrznych nonych , ze wzgldu na jednostronne
oparcie , nie jest moliwe cakowite wyeliminowanie
mimorodowego przekazywania si z kondygnacji grnej na
doln . Dy si do uzyskania moliwie najmniejszego
mimorodu. Zcza poziome rozwizuje si w zalenoci od
technologii montau pyt ciennych. Stosowane s dwa warianty
technologii montau :
- pyty cienne wyszej kondygnacji montuje si po wykonaniu
stropw , zabetonowaniu spoin i wiecw
- wiece wykonuje si dopiero po wykonaniu stropw i
ustawieniu cian wyszej kondygnacji
Zcza pionowe projektuje si jako bezdyblowe paskie lub
wrbowe bd jako dyblowe paskie lub wrbowe . Zcza
pionowe projektuje si majc na uwadze :
- przeniesienie si midzy prefabrykatami
- usztywnienia krawdzi zbiegajcych si elementw pytowych
- typizacji elementw ciennych
- izolacyjne ( termiczne) , wilgotnociowe i infiltracji powietrza
Zcza cian zewntrznych powinny spenia wymagania
:wytrzymaociowe , izolacyjnoci termicznej oraz szczelnoci
na przenikanie wody deszczowej i infiltracji powietrza .
Projektujc zcza naley zwrci uwag na poprawne ich
uksztatowanie , zapobiegajce wystpowaniu mostkw
termicznych w samych zczach lub w ich pobliu.
37. Izolacyjno termiczna w cianach warstwowych szereg.
W obrbie zczy
Wymagania cieplno- wilgotnociowe. Polepszenie
izolacyjnoci przegrd uzyskuje si przez wprowadzenie
ceramiki wielootworowej ( zamiast cegy penej ) lub przez
wykonywanie cian szczelinowych, ocieplonych np. pytami z
weny mineralnej. ciany ceramiczne wykazuj znaczna
stateczno ciepln , tj. mog magazynowa ciepo. ciany
osonowe lekkie nie maj tej cechy, bardzo istotnej przy
zmianach temperatury. W budynkach ze cianami osonowymi o
przewadze powierzchni przeszklonych cz ekranowa ciany
nie ma decydujcego wpywu na redni warto wspczynnika
k; dlatego te w celu poprawy warunkw mikroklimatu
wewntrz naley dy do zwikszenia izolacyjnoci okien.
Cz pena ciany osonowej powinna mie taki wspczynnik
k, aby na wewntrznej powierzchni ciany temperatura nie
spada po niej punktu rosy. Jednoczenie przy stosowaniu cian
osonowych powinna by przestrzegana zasada, aby nie
stosowa ogrzewania piecowego, a przy centralnym ogrzewaniu
nie powinno by przerw w paleniu duszych ni 10 godzin.
ebra konstrukcyjne cian osonowych, szczeglnie ze stali,
oraz rnego rodzaju czniki metalowe czce okadziny
zewntrzne tych cian z okadzinami wewntrznymi, tworz
mostki termiczne, tj. miejsca o zwikszonej przewodnoci
cieplnej w stosunku do przewodnoci reszty ciany. Mostki
termiczne powoduj skraplanie si pary wodnej znajdujcej si
w pomieszczeniu z chwil obnienia temperatury ich
powierzchni poniej punktu rosy oraz obniaj warto
redniego wspczynnika k ciany. Nie mniej wana od ustalenia
waciwego wspczynnika k jest ochrona cian przed
skraplaniem pary wodnej wewntrz przegrody lub co najmniej
ograniczenie iloci wody skroplonej w okresie zimowym do
iloci, ktra moe wyparowa ze ciany w okresie letnim
podczas wysychania. Przemieszczanie si pary wodnej przez
przegrody zalene jest od konstrukcji ciany warstwowej. Przy
waciwym ukadzie warstw para wodna albo przechodzi na
zewntrz, nie skraplajc si wewntrz przegrody, albo zostaje
zatrzymana dziki warstwie paroszczelnej od strony
wewntrznej lub z obu stron, co chroni izolacj termiczn przed
zawilgoceniem. Jeli ciana skonstruowana jest niewaciwie ,
nastpuje skraplanie si wilgoci wewntrz przegrody, co
powoduje podwyszenie wartoci wspczynnika k na skutek
zawilgocenia materiau i obnienie warunkw higienicznych
pomieszcze oraz niszczenie izolacji cieplnej, szczeglnie
pochodzenia organicznego ( gnicie ).
38. Zasady uszczelniana zczy w cianach zewntrznych
Poczenia cian lekkich ze stropami oraz innymi cianami.
ciany powinny przejmowa ugicia i drgania stropw Pod
wpywem dziaania si poziomych na cian dolna jej krawd
nie powinna si przesuwa. Uzyskuje si to poprzez:1.
Umocowanie podwaliny ciany do stropu za pomoc rub,
kokw wstrzeliwanych, wkrtw itp. cznikw,
przechodzcych przez luno uoone podkadki elastyczne, lub
za pomoc urzdze rozporowych ( rub rozporowych ) bd
klinw z zastosowaniem przekadek elektrycznych
przyklejanych do dolnej krawdzi ciany oraz do podogi.
Uginajcy si lub drgajcy strop grny nie powinien
bezporednio dziaa na cian, a poza tym w styku grnym nie
powinny wystpowa przesunicia pod wpywem si
poziomych. W przypadku dziaania na ciany si pionowych,
wywoanych ugiciem grnego stropu, ciany mog ulega
zarysowaniu lub pkniciom w miejscach stykw. W cianach
szkieletowych supki o duej smukoci naraone s na
niebezpieczestwo utraty statecznoci. Dziaanie si pionowych

na pyty warstwowe, jak rwnie na pyty gstoebrowe s

mniej grone, gdy miejscowe naciski rozkadaj si na wiksz
powierzchni przekroju poziomego ciany. Nono graniczna
pyt warstwowych wysokoci do 270cm i gruboci 50-60mm
wynosi ok. 25-30 kN/m. Biorc jednak pod uwag moliwo
uszkodze listew lub faktury cian, naley stosowa rodki
eliminujce lub znacznie ograniczajce naciski pionowe.
Zabiegi i konstrukcje w tym zakresie polegaj na: 1.
Zastosowaniu w poczeniu ciany szczeliny midzy grnym
stropem a grn krawdzi ciany i wypenienie jej przekadk
elastyczn, 2. Przesuwanego profilu ceowego, 3.
Sprynujcego urzdzenia rozporowego. Poczenie rozporowe
stosuje si przewanie w cianach szkieletowych. Sia nacisku
od uginajcego si stropu wynosi przewanie ok. 0,8 kN na 1
supek i przekazywana jest na uginajc si spryn urzdzenia
rozporowego; w ten sposb usuwa si przecienia ciany.
Urzdzenia rozporowego stosuje si przewanie do stropw
uginajcych si nie wicej ni 1/1600-1/1700 rozpitoci
Poczenia z uyciem przekadek elastycznych przyklejanych
do dolnej krawdzi ciany oraz do stropu nie mona stosowa
tylko wtedy, gdy istnieje gwarancja, e ulegn one zniszczeniu
oraz e nie nastpi cicie spoiny klejowej. Takie poczenie
mona stosowa tylko w budynkach mieszkalnych i innych, w
ktrych nie naley oczekiwa przypadkw uderze o duej
energii. Zastosowanie urzdze rozporowych lub podklinowanie
dolnej krawdzi podwaliny dolnej krawdzi podwaliny
zabezpiecza ciany przed przemieszczeniem pod wpywem si
poziomych. Zcze pionowe Dla okrelenia najwaciwszego
ksztatu spoiny w zczu prowadzone byy badania przenikania
wody przez zcze. Na ich podstawie wiadomo, e zaamanie
profilu korzystnie wpywa na zdolno zatrzymywania wody.
Szczeglnie silnie na zatrzymywanie wody wpywa lokalne
poszerzenie zcza, tzw. kana dekompresji. Usytuowanie
kanau dekompresji wzgldem krawdzi zewntrznej nie
wpywa istotnie na ilo wody przedostajcej si poza kana.
Ostre zaamanie krawdzi poszerzenia wpywa wydatnie na
zmniejszenie iloci wody przenikajcej do wntrza.. Jako
rwnorzdne rozwizanie w stosunku do zastosowania kanau
dekompresji uwaa si uksztatowanie krawdzi bocznych styku
w tzw. pralk. Konieczne jest wykonanie pralki o
powierzchniach moliwie gadkich. Podane jest, aby zcze
tego typu byo osonite wystpem pionowym. Zewntrzna
wkadka uszczelniajca w sposb istotny wpywa korzystnie na
prac zcza w przypadku niestarannego wykonania
konstrukcyjnej czci zcza. Nawet bowiem luno woona
wkadka zewntrzna zatrzymuje ok. 40% wody dostajcej si
do zcza. Samo rozwizanie konstrukcji zcza zaley od takich
czynnikw, jak: zamys konstruktora, moliwoci materiaowe i
wykonawcze.
39. Wilgo w cianach zewntrznych
Szczeglnie ujemne dziaanie maj deszcze, ktre padaj na
elewacj przy wietrze ukonym. Woda deszczowa nie opada
wtedy pionowo, lecz pod wpywem wiatru jest przesuwana ,
wciskana i wtaczana do szczelin cian. Dlatego te w
budownictwie z prefabrykatw istotne zawilgocenie i
przewiewanie cian zewntrznych stwarzaj spoiny pionowe i
poziome, wystpujce w elewacji budynku. W cianach o
strukturze jednomateriaowej z betonw kruszywowych,
warstwa fakturowa jest czona z podoem w procesie
produkcji i nie ma swobody odksztace. Skurcz prefabrykatw
w duym stopniu przebiega przed ich wbudowaniem, a
stosunkowo dua zazwyczaj grubo cian pozwala na
wykonywanie spoin paskich wypenionych zapraw. Woda
przedostajc si przez rysy w fakturze lub w spoinach rozchodzi
si rwnomiernie na caej masie ciany, na skutek kapilarnych
waciwoci porowatych materiaw ciennych, nie powodujc
jednak, dziki duej gruboci cian, mokrych plam od wewntrz.
Po upywie pewnego czasu ciany te oddaj wilgo na
zewntrz., powracajc do stanu powietrznosuchego. W
rozwizaniu tym wane jest, aby warstwa elewacyjna nie
przepuszczaa wody do wntrza ciany, a jednoczenie bya na
tyle przepuszczalna, eby nie hamowaa wysychania cian na
zewntrz. Osiga si to zwykle, gdy warstwy elewacyjne s
gadkie, uatwiajce spyw wody po elewacji , i cienkie,
stawiajce may opr, przy wyparowaniu wilgoci ze ciany.
Cechy te maj powoki hydrofobowe nakadane na elewacj
metod natryskow. Wymagaj one jednak gadkiego podoa i
dlatego mog by stosowane na prefabrykatach z betonu
komrkowego. Pomimo niewielkich odksztace prefabrykatw
jednomateriaowych powstaj z czasem w wypenionych
zapraw spoinach nimi woskowate rysy. Aby uchroni si przed
powierzchniowym wykruszeniem si zaprawy ze spoin,
podane jest wypenienie spoin od zewntrz kitem fugowym.
Odmienne rozwizanie stosuje si w cianach zewntrznych z
prefabrykatw wielowarstwowych. Struktura tych pyt zapewnia
swobod odksztace warstwie fakturowej, a odksztacenia s tej
wielkoci, e nie pozwalaj na wykonanie spoin wypenionych
zapraw, ktra po pewnym czasie wykruszyaby si i odpada,
pozostawiajc swobodny dostp opadom do wntrza ciany.
Przy rozwizaniu szczelnoci zczy cian zewntrznych
wielowarstwowych posuono si analiz zjawiska
przedostawania si wody deszczowej przez spoiny.
Zabezpieczenie zczy przed zawilgoceniem i infiltracj
powietrza. Parcie wiatru przerywa na moment w miejscu
szczeliny warstw wody spywajcej po elewacji i wtacza j w
szczelin. Woda spywajca zakrywa powtrnie szczelin,
powodujc rnic cinie, a wiatr ponawia swe dziaanie,
wciskajc w szczelin nowe iloci wody. Dziaanie to przerywa
si, gdy szczelina bdzie od wewntrz powikszona i wytworzy
si przeciwdziaajce parcie hydrostatyczne. Przy szczelinach
wikszych ni 4-5 mm nie zachodzi ani podciganie kapilarne,
ani pompowanie. Cinienie zewntrzne rwnowaone jest
cinieniem ustalonego poziomu wody wewntrz spoiny. Zatem
szeroko niewypenionych spoin midzy prefabrykatami nie
powinna by mniejsza od 4-5mm. Jeli przyjmiemy, e przy
projektowaniu szerokoci spoin naley przewidzie odchyki
wymiarowe prefabrykatw oraz odchyki wymiarowe od
teoretycznego umiejscowienia pyt, wystpujce przy ich
montau, to szeroko spoin nie powinna by wiksza ni 1,52,0cm. Drugie kryterium projektowania spoin stanowi wyniki

bada penetracji wody opadowej w gb ciany, tj. na jak

gboko i w jakim procencie przedostaje si woda opadowa do
jej wntrza przy rnym uksztatowaniu powierzchni stykowych
spoin. Najkorzystniejsze uksztatowanie spoiny pionowej osiga
si poprzez poszerzenie spoiny w postaci pionowego kanalika,
w ktrym cinienie wody przeciskajcej si przez spoin spada,
a woda pod dziaaniem siy cienia opada w d. Kanaliki
dekompresji tworz system drenau w spoinach pionowych, z
ktrych spywajca woda jest co kondygnacj odprowadzana na
zewntrz za pomoc fartuchw z blachy lub tworzyw
sztucznych, zaoonych w zczu poziomym w czasie montau
cian.Stosowane s rwnie specjalne elementy na elewacji
( gzymsy, pilastry, lizeny ) lub odpowiednie uksztatowania
pionowych krawdzi prefabrykatw, ktre osaniaj zcze
pionowe lub poziome przed naporem deszczu, zmniejszajc
warstw wody spywajc po elewacji Faktura zmywalna na
elewacji ( wystajce grysiki ) lub drobnowymiarowe pytki
ograniczaj rwnie w pewnym stopniu iloci wody opadowej
dostajcej si do zczy pionowych. Ochrona przed korozj
ciany osonowe naley chroni przed korozj, ktra moe by
spowodowana przez zawilgocenie materiau ( gnicie ) oraz przez
powietrze zanieczyszczone dymem i skadnikami chemicznymi
agresywnymi (korozja chemiczna). Korozja galwaniczna
powstaje na cianach metalowych, gdy dwa rnorodne
materiay stykaj si ze sob w obecnoci elektrolitu ( woda
deszczowa lub wilgo z kondensatu zawierajcego rne sole ).
W celu zabezpieczenia przed tym rodzajem korozji naley
rozdziela okadziny z rnych metali materiaami nie
przewodzcymi prdu, np. tworzywami sztucznymi. Naley
rwnie unika pocze konstrukcyjnych, przez ktre moe
cieka woda na dwa czone metale. Elementy metalowe
powinno si powleka powokami ochronnymi.
40. Konstruowanie zczy otwartych w cianach
zewntrznych
Spoiny niewypenione uwaa si obecnie za rozwizania
najlepsze Stosuje si je w cianach zewntrznych z
prefabrykatw wielopytowych oraz z prefabrykatw
jednomateriaowych z kruszywowych betonw lekkich i z
cerbetu. Dla zapobieenia penetracji wody w gb ciany,
projektuje si w zczu poziomym bariery przeciwwodne w
postaci progu przeciwdeszczowego. Zcza te z reguy
projektuje si jako otwarte, gdy spoina otwarta uatwia
odprowadzenie wody przedostajcej si do kanau dekompresji.
Wysoko progu z zczu poziomym niewypenionym okrela
si wg wzoru: h=he+smax, gdzie he>=4cm - efektywna wysoko
progu ( odleg midzy doln krawdzi grnej a najwyej
pooon krawdzi dolnej pyty), zwykle nie mniejsza ni 5,0
cm . smax- max szeroko spoiny poziomej. Kt nachylenia
przedniej powierzchni progu do poziomu naley przyjmowa
>60; szeroko grnej jego powierzchni powinna by
p.>=2cm i mie nachylenie na zewntrz. Niewypenione zcza
pionowe powinny mie kana dekompresji, ktry moe by
usytuowany w zczu ciany lub umieszczony w jej wystpie. W
tym ostatnim przypadku powierzchnie prefabrykowane powinny
mie ukone obkowanie. W zczach pionowych
niewypenionych stosuje si, w celu zabezpieczenia ich wntrza
przed przedostawaniem si wd opadowych, specjalne wkadki
z blachy aluminiowej lub tworzyw sztucznych, umieszczane w
odpowiednio wyprofilowanym kanale przed kanaem
dekompresji. Zwraca si uwag, e w przypadku budynkw
wysokich, naraonych na intensywne opady atmosferyczne i
wiatr, stosuje si do uszczelniania spoin oprcz wkadek jeszcze
kit lub spryste tamy na wkadce oporowej. S to tzw. zcza
niewypenione zamknite. czenie cian Pyty osonowe
lekkie powinny by atwo wymienialne i atwe w naprawie; z
tego wzgldu zamocowania powinny by typowe,
nieskomplikowane, a jednoczenie pozwalajce na regulacje
cian w trzech kierunkach. Tolerancja wymiarowa na
odksztacalno powierzchni cian powinna by wiksza ni
tolerancja ze wzgldu na wykonawstwo. Poczenia cian
osonowych powinny spenia warunki: 1. Zabezpiecza
wntrze pomieszcze przed przenikaniem wody i wiatru,2. Mie
swobod odksztace,3. Umoliwia odprowadzenie wody i
skroplonej pary wodnej z wntrza na zewntrz cian (drena), 4.
Pozwala na naturaln wentylacj cian,5. Umoliwia sczenie
si wilgoci i skroplonej pary wodnej przez czniki metalowe,6.
Spenia odpowiednie wymagania przeciwpoarowe,7.by
proste w wykonaniu i montau.
41. Scharakteryzowa met. stanw granicznych ze
szczeglnym uwzgldnieniem parametrw
charakterystycznych przy obliczaniu cian
Sprawdzamy SGN i SGU
SGN SumaSoiuo
Soi obcienia uo-nono
S(H,N,TQ) S=f(qoi)
qoi= qik..........qik-obc.charakter.
-wsp.bezpieczestwa wyraajcy moliwo wystpienia si
wikszych od obliczanych dla qik. ....-wsp. jednoczesnoci
obcie,wyraa zwikszone prawdopodobiestwo wystpienia
w pewnych warunkach penych wartoci qik obc.zmiennego
dziaajcego krtkotrwale
SGU-ogranicza si do obliczenia ugicia stropw,czasami
sprawdza si rozwarcie rys(podoe silnie odksztacalne)
gdy nie dopuszcza si powtarzania rys(af=0)
gdy dopuszcza si powtarzania rys
Kryteriami okrelania fdop i adop s najczciej:
-kryteria estetyczne;
-moliwo korozji zbrojenia;
-moliwo uszkodzenia przylegych
elem.niekonstrukcyjnych(np.na skutek nadmiernych ugi)
43. Przekazywanie obc. ze stropw, cian od obc. poziomych
na ciany none
Obcienia przekazywane ze stropw na ciany oblicza si
traktujc kade przso oddzielnie
Jednokierunkowo zbrojona
Dwukierunkowo zbrojona
Dla obcie poziomych przyjmuje si zaoenie,e konstrukcj
budynku stanowi ciany konstrukcyjne poczone sztywnymi
nieodksztacalnymi w swojej paszczynie tarczami stropw,
obcienie poziome jest przekazywane na wszystkie ciany

4
rwnolege do kierunku dziaania obcienia, proporcjonalnie
do ich sztywnoci.
44. Oblicz. obc. poziomego
Obci. poziome wywouje wiatr lub niepoziome ustawienie
supw i cian. Wychylenie z pionu tych elem. nie przekracza
1cm.Siy te mona odnie jako zastpcze obc. poziome wg na
m2 pow. bocznej budynku: wg=B/450*Gbud
B-szer.(dugo)bud.
Gbud-ciar na 1m3 bud.
Uwzgldnienie wg na znaczenie przy oblicz. konstr. w kierunku
podunym
Obliczeniowe obc. poziome powinno spenia warunek: w+wg
Obcienie od wiatru:
w=............................
qk-charakt. cinienie prdu wiatru
-wsp. obc.
-wsp. eksploatacji
-wsp. aerodynamiczny
-wsp. dziaania poryww wiatru
45. Oglne zasady obliczania nonoci cian nonych
Pyty cienne pod obc. pionowym obliczamy:
UN=
-wsp. uwzgldniajacy wpyw nonoci pyty od
mimorodowego obc., smukoci, podparcia
-obl. wytrz. betonu na docisk
UN -wypadkowa sia dziaajca na pyt
-wsp. bezpieczestwa
Nono pyty oblicza si dla pionowego odcinka o szer.1.20m
(odcinek max.wytony)
Jeeli krawdzie pionowe s usztywnione poprzecznie to
uwzgldnia si ich wpyw na nono.Wspczynnik ..... oblicza
si w zalenoci od mimorodu zastpczego eo
do gruboci pyty.
46. Schemat statyczny i fazy pracy zcza pionowego.
Praca zcza zaley od uksztatowania krawdzi prefabrykatw
okrelajcego sposb przekazywania si w zczu, cech
sprystych i wytrzymaociowych betonu w zczu oraz
zbrojenia zcza.
Fazy pracy zcza bezdyblowego : Ia) zaleno liniowa si T
i przemieszczeniem - nie ma rys wewntrz betonu
wypeniajcego zcze lub odspojenia jego od krawdzi
prefabrykatu Ib) zaleno PRAWIE liniowa T- , pojawiaj si
pierwsze rysy odspojeniowe i wewntrz zcza, LINIOWOSPRYSTA praca zcza II) przyrost rozwarcia rys i ich
liczby, przyrost NIELINIOWY odksztace, osignicie Tmax
przez skrcenie prtw ciskanych a raczej przez cicie dybli,
kiedy dyble nie s dostatecznie gbokie, moe nastpi
skruszenie betonu dybli
III) odksztacenia rosn przy ustabilizowanej wartoci T, zcze
pracuje jak bezdyblowe zcza zbrojone ,a o nonoci decyduje
przekrj zbrojenia lub wartoci poziomej siy ciskajcej zcze
powoduje to nieliniowy przyrost odksztace a do osignicia
Tmax, potem nastpuje powolny spadek si T a do pewnej
wartoci max
Zcza dyblowe : Ia) odksztacenia jak w zczu bezdyblowym,
przyrost siy T i odksztace liniowy, brak zarysowania, Ib)
zarysowanie ukone, zcze pracuje podobnie do kratownicy z
ukonymi prtami ciskanymi i poziomymi prtami
rozciganymi (zbrojenie) II) Tmax - skruszenie prtw
ciskanych - cicie dybli IIIzcze pracuje jak bezdyblowe
zcze zbrojone, o nonoci decyduje ilo zbrojenia
47. Sprawdzenie nosnoci zczy pionowych
bezdyblowe: UT = 0,2 Rbz*lz*hv+0,6 Rbzw*Fbw
dyblowe: UT = [2 Rbz1 / b* ]* FB1 + 1,2 RbZW * FBW + [ Far 0,003( FBZ + FBW )]* Ra
jeeli Far< 0,003(FBZ + FBW) to: UT = [ 0,65 Rb1 / b* ]
* FB1 + 0,5 RbZW * FBW
FB1 - pole powierzchni cicia dybli prefabrykowanych
FB2 - pole powierzchni cicia dybli betonu
Far - pole powierzchni zbrojenia poziomego
nono na docisk pojedynczego dybla : UD = 1,5 Rb1 * Fbd
Fbd - powierzchnia ukona docisku dybla
48. Sprawdzenie nonoci zczy poziomych
a)zwarte : UN = [ ((Rb1* bVS* hV) / b* )* p. + 0,4 Ra* Fa]
* Z
Rb1 - wytrzymao obliczeniowa betonu ciany
p. - wspczynnik wpywu zbrojenia poziomego na nono
pyty
Fa - powierzchnia zbrojenia grnego w warstwie nonej
rozpatrywanego odcinka pyty
Z - wspczynnik redukcyjny odnoszcy si do nonoci zcza
poziomego zwartego
b)rozwarte:UN = [( Rb1* hVS* hV ) / *b ]* S
49. Sprawdzenie nonoci nadproa
nadproa speniaj dwie funkcje w cianie konstrukcyjnej:
stanowi belk przekazujc obcienie pionowe od stropu; jest
cznikiem zapewniajcym wspprac pasm ciany
nono zcza sprawdza si w dwojaki sposb: 1) hn / dn 0,4
nadproe oblicza si jak nono belek elbetowych zginanych
2) hn / dn 0,4 nadproe pracuje jak tarcza
Q = 2 Rbz* hn0* hV
Q = * Ra* Fa* hn / dn
hn0 - wysoko obliczeniowa nadproa
hV - grubo ciany
- wspczynnik empiryczny
50. Scharakteryzowa prac przestrzenn budynku.
Budynek zoony z elementw wielkowymiarowych ma ma
monolityczno , wad t zmniejsza si stosujc sztywne zcza
prefabrykatw. Szczeglnie siy poziome powoduj wzajemne
przemieszczanie si prefabrykatw i powstawanie znacznych si
cinajcych w zczach. Przy projektowaniu sprawdza si nie
tylko nono poszczeglnych elementw ale rwnie
sztywno przestrzenn caego ustroju. Elementami
usztywniajcymi s ciany ustawione wzdu kierunku dziaania
si poziomych. Dziaa na nie sia obliczona przez rozdzielenie
siy cakowitej dziaajcej na budynek pomidzy
poszczeglnymi cianami proporcjonalnie do iloczynu

momentw bezwadnoci przekroju poziomego ciany przez

wspczynnik odksztacalnoci betonu. Zakada si, e ciana
jest zamocowana w stropie nad piwnic o ile podziemne
kondygnacje s monolityczne lub w trzonie fundamentu gdy
budynek jest niepodpiwniczony lub piwnica jest te z
prefabrykatw. ciana pracuje jako wspornik, dla ktrego
sprawdza si wielko ugi i kt obrotu. Na sztywno
przestrzenn budynku powany wpyw wywiera cz
podziemna gdy stanowi zamocowanie cian usztywniajcych
budynek. Zcza elementw prefabrykowanych powinny
zapewni monolityczne poczenie ich w jedn cao. Jest to
potrzebne te ze wzgldu na osiadanie budynku w gruncie.
Monolityczne podziemie zapewnia rwnomierne osiadanie nie
wywoujce przemieszczania si wzajemnego elementw cian i
powstawanie si cinajcych w zczach.
Wpyw stosowania cian usztywniajcych:
Ukady:
-krzyowe: dwukierunkowy ukad cian wraz z tarczami
stropw stwarza przestrzennie sztywny ukad przepon
pionowych i poziomych,
-podune: zapewniaj sztywno w kierunku podunym.
Sztywno w drugim kierunku zapewniaj ciany klatek
schodowych lub specjalne ciany usztywniajce,
-poprzeczne: dla zapewnienia sztywnoci w kierunku
podunym wymagaj wprowadzenia konstrukcyjnych
elementw usztywniajcych,
-ukady mieszane: sztywne w obu kierunkach.
51. Oglna charakterystyka metod stosowanych do
obliczania cian usztywniajcych.
Stosuje si metody oparte na schematach:
-jednolitego prta penego zamocowanego w podou; metoda ta
stosowana jest do oblicze zespow monolitycznych lub
prefabrykowanych, w ktrych poczenia mog by traktowane
jako niepodatne na dziaanie si cinajcych (system W-70, Wk70),
-ramy wielokondygnacyjnej lub wieloprzsowej; zastosowano
tu klasyczny schemat ramy; przez odpowiednie zdefiniowanie i
ujcie w postaci wzorw sztywnych prtw ramy szczeglne
znaczenie ma opisanie w modelu ramowym pracy nadproy,
-pasm pionowych, ktrych wspprac zapewniaj cige
poczenia zastpujce: szeregi nadproy, zcza pionowe,
fragmenty tarcz stropowych itd.
Metoda ramowa jest bardziej oglniejsza, pozwala uwzgldni
wszystkie odksztacenia konstrukcji; pasmowa jest mniej
pracochonna
52. Rozdzielone i zintegrowane schematy statyczne
budynku - zasady ustalania .
Przestrzenny ustrj konstrukcji moe by przedstawiony przez
dwa schematy :
1 schemat rozdzielony
podzia ustroju na mniejsze elementy ktrymi s pasma
(zespoy) cian ze sob wsppracujcych lub pojedyncze ciany
zespoy dziel si na :
pasma poczone ze sob zczami pionowymi lub szeregami
nadproy ; pasma mog mie przekrj prostoktny (paski) lub
zoony
2 schemat zintegrowany
zakada e cay ustrj jest jednym przestrzennym zespoem przy
rozpatrywaniu schematw rozdzielonych czsto pomiar do
sprawdzania w kierunku x jest inny ni w kierunku y w
schemacie zintegrowanym rozpatrujemy zawsze jeden zesp .
Zasady w schematach :
-jako usztywniajce przyjmuje si ciany rwnolege do
kierunku dziaania obcie
-w obliczeniach wstpnych pozostaje si przy zespoach
paskich.We wszystkich innych przypadkach rozbudowuje si
pasma do teowych oraz uwzgldnia si prac cian
rwnolegle,ale nie wprowadza si caej dugoci ciany tylko
pewn cz wsppracujc. Z pozostaej czci ciany tworzy
si osobne pasmo .
-gdy ciany w obrbie zespou rni si cechami sprystymi to
oblicza si zastpcze wymiary zespou tak aby jego sztywno
bya rwna sztywnoci rzeczywistej
53. Scharakteryzowa metod Rosmana obliczania cian
usztywniajcych.
Zaoenia dla pasm
-pasmo jest idealnie pionowe
-pasma podlegaj ciskaniu, zginaniu , rozciganiu zgodnie z
zaoeniami liniowymi.
-nie odksztacaj si postaciowo.
-s utwierdzone w fundamencie
-odlegoci osi pasm s niezmienne
-maj niezmienne cechy geometryczne i spryste na caej
dugoci
Mamy dwa rozwizania metody
1) cise -rozkad i wielko siy T wyznacza si za pomoc
rwna rniczkowych
2) Przyblione-zakada e rwnomierny rozkad siy T na caej
wysokoci lub dzieli si na kilka stref
Po wyznaczeniu T okrela si siy podune i momenty
zginajce w pasmach oraz lini ugicia
54. Siy cinajce w zczach pionowych od rnych obcie
Siy, ktre powstaj w zczach pionowych ,s spowodowane
prac konstrukcji , tj. wzajemnym
oddziaywaniem na siebie elementw konstrukcji poddanych
obcieniom uytkowym oraz dziaaniem czynnikw
atmosferycznych czy te skutkami reologicznych zmian
materiaowych i odksztace fundamentu . Odksztacenia
elementw pod wpywem obcie pionowych i poziomych ,
zmian temperatury i wilgotnoci oraz skurczu materiau
powoduj w zczach naprenia normalne obydwu znakw
(ciskanie, rozciganie) . Naprenia styczne (cinajce)
pomidzy pytami zbiegajcymi si w wle mog powsta w
skutek si poziomych (parcie wiatru) lub w skutek
nierwnomiernego obcienia pionowego poszczeglnych cian.
55. Uproszczona metoda obliczania si w cianach
usztywniajcych w oparciu o naprenia krawdziowe.
ciany usztywniajce z otworami , w ktrych nadproa speniaj
warunek hn>0,8dn naley oblicza jako pen tarcz.Przy

nadproach bardzo niskich o maej sztywnoci wpyw zginania

nadproy pomija si i traktuje si je jako wahacze midzy
pasmowe . W tego rodzaju pasmach wystpuj wiksze
naprenia normalne. Najczciej sztywno nadproy jest do
znaczna i naley uwzgldnia wpyw sprystego powizania
ich pasmami jako przewizek wpywajcych na zmniejszenie
ugi, jak rwnie napre.
W tym przypadku zerowa warto momentu wystpuje w
poowie rozpitoci nadproa, co powoduje
e w poowie kadego nadpro dziaaj tylko dwie niewiadome
siy - osiowa i poprzeczna.
Tarcza o stosunku H/B >10 pracuje w ustroju jako zwyky
wspornik , natomiast na tarcze bardziej krpe maj wpyw siy
poprzeczne i strzaka ugicia stanowi sum ugi od momentu i
od si poprzecznych tj. f= fm + fr.
56. Obliczanie pocze supw przegubowych (paskie i
sferyczne)
Obliczanie sprowadza si do sprawdzenia nonoci (ciskanie z
maym mimorodem) N UMIN

U M/N
- obliczeniowa nono zcza przy danym mimorodzie.
W zalenoci od konstrukcji nono sprawdza si w przekroju
przez zcza (poczenie elbetowe sztywne) w przekroju do
supa poczenie (przegubowo przerywanie zbrojenia koncentracja napre wywoana dociskiem blachy centrujcej
57. Obliczanie pocze czopowych i ze zbrojeniem czonym
:
Zcze czynne przegubowe
sztywne
zcze na zakad
W zczach sztywnych musi by zapewniona cigo
zbrojenia , siy przenoszone s przez czop i beton , fragmenty
przeczane zbrojenia s ciskami lub rurami.
58. Obliczanie zczy stalowych w supach elbetowych.:
Spawane zcza stalowe pracuj z reguy na ciskane z maym
orodem. Sposb sprawdzenia zaley gwnie od ich konstrukcji
- nono zcza z warunku na docisk Bach do betonu oblicza
si

UV FD Rb 1 M S t

FD -powierzchnia docisku
-wspczynnik wzrostu wytrzymaoci betonu przy docisku zaley od stosunku powierzchni docisku do powierzchni
rozdziel.
MS -Wspczynnik wpywu zbrojenia.
60. Zasady dylatowania budynkw z elementw
prefabrykowanych:
Dylatacj stosuje si ze wzgldu na :
a)Rodzaj budynku (przerwa dylatacyjna prowadzona od
kolejnicy do fundamentu wcznie
b)odksztacenia terenu (bez fundamentu)
c) Rodzaj gruntu
*stos ze wzgldu na
-) rozbudow rzut. ( w zaamaniach rzutu wystpuje
koncentracja napre z czego zmniejszaj si osiadania
-) na due konstr.(np. cze budynku jest o konstalowej cz
elbetowa lub cz konstr. Jest ramowa (cz szkieletu)
-) na inny sposb posadowienia (w czci na polach)
-) Grunt nie nony czci na pycie - grunt nony.
-) Dylatowanie czci budynku dajcych rne obcienie na
grunt jeeli o dugo segmentu decyduj ciany zewntrzne
naley uwzgldni poza rozwizaniem konstr. Take : - struktur
ciany (jednowarstwowa - wiksza amplit. Temperatury
uwzgldniajc temp. Wntrza budynku i wielowarstwowa wiksza amplituda
-) Rodzaj betonu suchy
-) Stopie perforacji ciany (wiksze otu. ciana bardziej
odksztacalna - mog by dusze segmenty
Dopuszczalne dugoci segm.
Rodzaj
max. Odl
midzy segm.
ciany zew.
Prefabr.
60
60
Pref z bet
50
60
Prefb
42
50
monolity
24
30
b) naj. Przem. Na skrajnej krawdzi najwyszego stropu lecz
decydujca o dugoci segmentu rnica przemieszcze w
ramach jednej konstrukcji nastpuj najczciej na skraju
najniszej kondygnacji. Dla budynkw o ukadzie poprzecznym
ciany usztywniaj wewn. Budynkw. Dugo segmentu - dla

budynkw prefabrykowanych
30m. I dla budynkw
mniejsza od 60 m.
61. Odksztacenia termiczne i zasady dylatowania
stropodachw.
Odksztacenie termiczne l*Vosi**l
v-wsp.uwzgldniajcy brak swobody odksztace
Fmax=(*t*l2)/(e*h)
Dylatacja powinna by tak gboko w konstrukcji, aby
zapewniaa swobod odksztace. Wprowadza si dylatacj
poziom wewntrz ciany tj. pyty ukada si na sucho 2xpapa
niepiaskowana . Dylatacja w stropodachu niewentylowanym to
30 m. na gboko
zalenie od rodzaju konstrukcji
-pyty elbetowe nieocieplone z gry , gzymsy - 12 m. -pyty
elbetowe ocieplone z gry - 24 m.
-w konstrukcjach szkieletowych w warstwie wyrwnawczej - w
polach 2x2,4 m.
Dylatowanie stropodachu wentylowanego .Dylatacje sigaj
gboko w konstrukcje - trudna do wykonania ( dylatacja
pozioma pyty dachowej wzdu ciany podunej )
Budynki wskie o szerokoci < 12m. - wystarczy dylatowanie
poprzeczne do dugoci budynku
przy dachach szerszych ni 12m. konieczne s dylatacje
podune niezalenie od poprzecznych

5
stropodach niewentylowany - dylatacje poprzeczne co 25 - 30
m.
62. Sposoby wykonywania dylatacji w dachach w pokryciu i
w konstrukcji
gad cem. Wymaga czstego dylatowania ( nacicie kielni gr.
2 mm ) co ok. 2-3 m. lub wykorzystanie rowkw ( co 4 - 5 m.)
w gadzi . Rowek naley wypeni zgitym paskiem papy bitum.
i zapraw . Szczelin przykrywa si paskiem papy o szer. 25 cm
przyklejonym do gadzi . Nastpnie przyklejamy pozostae
warstwy izolacji
warunki techniczne : dylatacje stropodachu czciej ni budynku
naey podeprze pyty stropodachowe w miejscu dylatacji , tak ,
aby zapewni swobodny przesuw dylatowanych czci , oparcie
za porednictwem podkadech lizgowych
w przypadku stosowania paroizolacji stosuje si blach lizgow
.
Stropodach peny o izolacji termicznej nie wymaga gadzi cem.
- odlego dylatacji <24m. . Wymaga gadzi gdy odlego jest
mniejsza ni 12m. . Niezalenie od tego czy dach - stropodach
ma czy nie paraizolacj stosujemy przy dylatacjach
( szczelinach - folia aluminiowa z nakadan pap jutow lub
podwjna papa na lepiku ) gdy dylatacje s rozstawione w
duych odslegociach . Brzegi szczeliny poeikszamy o 5-10
cm przez naoenie grubszej warstwy zaprawy (ewentualnie
take przez uoenie cegie dronych wzdu krawdzi
szczeliny ) w ktrej osadza si zaimpregnowane klocki
drewniane suce do mocowania blachy osaniajcej dylatacj .
pionowa fada blachy powinna wystawa 60 mm ponad
paszczyzn dachu i by przykryta paskiem papy jutowej .
63. Oglne zasady konstruowania stropodachw penych i
wentylowanych
STROPODACHY PENE -konstrukcja nona jest jednoczenie
ociepleniem lub izolacj termiczn bezporednio nad
konstrukcja non . Na stropodachy mog by stosowane
gazobetonowe dyle zbrojone (zbrojenie zabezpieczone przed
korozj), gdy wilgotno pomieszczenia pod stropodachem jest
mniejsza od 55 % . Mona ociepli dodatkowo pyty
gazobetonowe styropianem lub twardymi pytami z weny
mineralnej , wprowadzajc paroizolacj midzy ocieplenie i
gazobeton . Nie mona stos. Paroizolacji od dou pyt
gazobetonowych . Wyklucza si stosowanie pyt z betonw
lekkich kruszywowych jako konstrukcji nonej i zarazem
ocieplajcych stropodachw penych . Jako ocieplenie
strpopodachw penych unika naley materiaw wilgotnych
lub zawilgacajcych si .
nakey prefabrykowany element attyki dylatowa od
pozostaych czci konstrukcji .
STROPODACHY WENTYLOWANE - przestrze nad warstw
ocieplenia wykonuje si 3 zasadnicze wersje konstrukcyjne :
1.kanalikowe ; 2.szczelinowe;3.dwudzielne
( najczciej stosowane w wersji przeazowej i nieprzeazowej .
Jako konstrukcja nona stropodachu wentylowanego stosowane
s zazwyczaj pyty elbetowe ( wymagaj ocieplenia ).
Dopuszcza si stosowanie dyli gazobetonowych ( element nony
i jednoczenie izolacyjny ) gdy :
-wilgotno pomieszczen jest <=75 %
-szczelina dylatacyjna o rozwartoci co najm. 5 cm .
Jako ocieplenie - wszystkie materiay izolacyjne z wyjtkiem
materiaw palnych Otwory przewiewne mog by usytuowane
np. pod gzymsem , okapem .
64. Zasady usztywniania konstrukcji (budynkw)
szkieletowych .
Sztywno przestrzenn konstrukcji uzyskuje si przez
zachowanie cian usztywniajcych . Usztywnienie pocze
uzyskuje si przez zachowanie cigoci zbrojenia (odpowiedni
zakad , zespawanie prtw ze sob, spawanie za porednictwem
marek stalowych, zastosowanie pyt czoowych itp.)
65. czenie supw ze stopami fundamentowymi , zasady
konstruowania
Mona je projektowa tak jak poczenia sup - sup ,jednak dla
zachowania wikszej sztywnoci konstr. gwnie poczenie
sztywne
W Polsce najczciej stosowane s stopy kiliczhowe
woln przestrze wypenia si betonem B15 . Kielichy mog
wystpi o przekroju schodkowym i wtedy grubo cianek
kielicha nie moe by mniejsza ni 0,75 wysokoci stopnia
stopy
dno kielicha sprawdza si na przebicie
66 Poczenie supw z ryglami przegubowe i sztywne.
PRZEGUBOWE:
-oparcie bezporednie
-za pomoc krtkich wspornikw
Jednym z warunkw jest dugoc oparcia :
-jeli rgiel wymaga zbrojenia na si [poprzeczn to :
doprowadzona do podpory 1/3 zbrojenia - 15d prty gadkie ;10
d ebrowane
doprowadzono > 1/2 zbrojenia , to 10 d da gadkich ,; 7 d dla
ebrowanych
-jeeli rygiel nie wymaga zbrojenia na si poprzeczn ;5 d
dugo zakotwienia >= 1/3h >= 10cm
SZTYWNE - przenosz siy poprzeczne i momenty . Musi by
zapewniona cigo zbrojenia lub zastosowanie podpr
montaowych)
67. Poczenie supw ze supami konstrukcja rnych
pocze
SZTYWNE-cigo zbrojenia
prty zbrojenia poczone s z ktownikami spoinami .
Ktowniki czone nakadkami . Strefy docisku wzmocnione
siatkami ( f 4,5 - 1 mm , liczba siatek >= 4 ,prostopada siatka
max 1,5 cm od czoa styku )

68. Konstrukcja podg w budynkach prefabryk. , od czego

zaley
Podzia ze wzgldu na wymagania techniczno uytkowe :
-w pomieszczeniach przeznaczonych na pobyt ludzi
-w pomieszczeniach o szczeglnych warunkach eksploatacji
( chemoodporno ,wraliwo mech. , wilgo )

-pomieszczenia o podrzdnym charakterze .

Podzia ze wzgldu na usytuowanie budynku
-na gruncie
nad pomieszczeniem nieogrzewanym
-nad pomieszczeniem ogrzewanym
podogi musz spenia wymogi akustyczne, izolacyjne,
przeciwwilgociowe, esteyczne
Konstrukcja podogi
69. Podstawowe wymagania techniczne dla poszczeglnych
warstw podogi
WARSTWY:posadzka , klej , warstwa wyrwnawcza , podkad ,
warstwa ochronna ( papa , folia ) , izolacja termiczna ,
akustyczna , przeciwwilgociowa , paroszczelna , podoga
WYMAGANIA :
maksymalna ochrona powierzchni w pionie - 5 mm
gadzie ( wykonane at o d. 2 m. o odchyce < 1mm )
powierzchnia nie moe by liska ( ale gadka )
nie moe si odksztaca ( sfadowania , nierwnoci )nie
dopuszcza si rys i spka na skutek pracy materiau
szczelno estetyka i jednorodno
wytrzymao na cieranie podkad - warstwa dolna podogi
wielowarstwowej podkad zalenie od warunkw moe
zawiera warstw izolacji ( grunt lub strop nioscy podog ).
Nawierzchnia podogowa lub posadzka - to ta cz podogi po
ktrej odbywa si ruch
70. Podstawowe wymogi techniczne dla lekkich przegrd
wewntrznych.
1 Wymagania ............:
- dostateczna nono i sztywno
2 Wymagania P/Po
-klasa odpornoci C
3 Izolacja akustyczna
- dwie grupy - bez wyguszania
- z wyguszaniem
4 Wymogi higieny
5 Trwao eksploatacyjna
6 Estetyka
-71. Oglna charakterystyka cian dziaowych szkieletowych
ciany dziaowe szkieletowe skadaj si z rusztu nonego,
obustronnej obudowy i wewntrznego lekkiego wypenienia.
Ruszt-moe by wykonany z drewna, stali, profili
aluminiowych.
Okadziny-pyty gipsowe kartonowe, pilniowe, w
budownictwie przemysowym blacha stalowa , sklejka.
Rdze-pyty i maty z weny mineralnej ptwardej, wkadki
-spieniony poliestyren , stropian, pyty pilniowe.
Grubo cian 70-120 mm.
72. Oglna charakterystyka cian dziaowych pytowych.
W budynkach wielkopytowych cianki dziaowe wykonuje si
w postaci gadkich i cienkich pyt o gruboci
6 do 10 cm i wysokoci 250 cm , stosuje si te inne rodzaje
cian w trzech odmianach :
1 z gipsobetonu
2 z tworzywa gipsowego
3 z czystego zaczynu gipsu
ciany z pyt wyej wymienionych maj dostateczn nono i
stateczno, skadaj si z okadzin pytowych i rdzenia z
materiaw dwikoszczelnych, s rozbieralne i przestawne.
Rdze papierowy, wena mineralna.
Konstrukcja cian:
-wymiary pyt ciennych powinny by dostosowane do
wymaga modularnych
-konstrukcja pyt ciennych powinna zapewnia ich
rozbieralno i przestawno
-wymiary i masa powinny umoliwia rczny monta
-tolerancje wymiarw moliwie minimalne
-konstrukcja cian dziaowych powinna umoliwia zawieszenie
obrazw itp.
-ocienica drzwiowa powinna by odporna na uderzenia
.Omwi faktury denne z zapraw (zaprawowe)
75.Technologia wykonania faktur kruszywowych.
Charakterystyka technologiczna.
Grubo warstwy piasku powinna by nie wiksza ni 1/3
rednicy ziaren kruszywa. W zakadach zmechanizowanych
posypywanie rozoonego kruszywa piaskiem odbywa si
mechanicznie. Po posypaniu kruszywa piaskiem zwila si go
wod za pomoc wa gumowego zaopatrzonego w kocwk z
rozpylaczem. Zwilenie piasku wpywa korzystnie na
stabilizacj ziaren kruszywa, gdy wilgotny piasek zaklinowuje
ziarna . midzy sob. Tak uoone i ustabilizowane za pomoc
piasku kruszywa pokrywa si warstw zaprawy cementowej o
konsystencji plastycznej. Grubo warstwy zaprawy powinna
by taka, aby pokrywaa ona najwiksze ziarna kruszywa
fakturowego co najmniej na wysoko 1 cm. Po uoeniu
zaprawy, jeszcze przed jej steniem, wypenia si form
betonem konstrukcyjnym
Przy stosowaniu metody rozkadania kruszywa na masie kleistej
pokrywa si najpierw rwnomiernie dno formy cienk warstw
masy kleistej o odpowiednim skadzie (chronionym patentem), a
nastpnie posypuje si j kruszywem fakturowym, ktre dziki
duej lepkoci masy zostaje natychmiast unieruchomione z
czciowym zatopieniem w warstwie masy. Stosowanie do tego
celu szka wodnego nie jest zalecane ze wzgldu na stosunkowo
ma lepko tego rodka.
Dalsze operacje technologiczne zwizane z posypaniem
kruszywa piaskiem, uoeniem poredniej warstwy zaprawy, a
nastpnie betonu, nie rni si od wyej opisanych. Zamiast
mas kleistych stosowane s i inne rodki stabilizacji pooenia
ziaren kruszywa, jak np. podgrzewana substancja termoplastyczna.
Po zakoczeniu obrbki termicznej elementw i ich
rozformowaniu powierzchni fakturowan czyci si szczotkami
z twardym wosiem w celu wyeksponowania kruszywa
ozdobnego lub zmywa ciep wod (w przypadku stosowania
mas kleistych).
Przy wykonywaniu faktur wirowych na wierzchu
zaformowanego i zawibrowanego elementu stosuje si
nastpujc technologi: najpierw rozkada si warstw zaprawy
cementowej o gruboci 2 cm i konsystencji gstoplastycznej,
nastpnie zagszcza si t warstw przez krtkotrwae wib-

rowanie (ok. 2 min.), po czym po wyrwnaniu at zaprawy

posypuje si j rwnomiernie barwnym kruszywem fakturowym
z kamieni naturalnych lub sztucznych (np. kruszywa ze szka
barwionego lub tworzyw sztucznych). Ilo kruszywa do
posypania okrela si na podstawie uprzednio przeprowadzonej
prby biorc pod uwag nastpujce czynniki:
- pokryta kruszywem powierzchnia nie powinna by wiksza ni
80 do 90% cakowitej powierzchni elementu,
- ziarna powinny by wcinite w warstw zaprawy na co
najmniej 2/3 ich rednicy
- ziarna kruszywa ozdobnego powinny pokrywa powierzchni
rwn warstw bez zbdnego wciskania czci ziaren kruszywa
w zapraw.
Do wciskania ziaren kruszywa stosuje si waki metalowe lub
drewniane pokryte gum. Mona rwnie do tego celu wykorzysta at wibracyjn lub sprone powietrze. Zarwno czas
wibracji aty, jak i cinienie spronego powietrza powinny by
tak wyregulowane, aby podany wyej warunek zagbienia co
najmniej 3/4 rednicy ziaren w zaprawie by dotrzymany W
zakadach prefabrykacji o zmechanizowanych i
zautomatyzowanych cigach technologicznych wszystkie wyej
wymienione czynnoci zwizane z ukadem zaprawy,
posypywaniem jej warstw ozdobnego kruszywa i wciskaniem
go w zapraw odbywaj si mechanicznie za pomoc agregatw
o rnej konstrukcji i dziaaniu, jak np. za pomoc urzdzenia
przemieszczanego suwnic nad powierzchni elementu, a
nastpnie wyrzucajcego pod cinieniem kruszywo z dysz
wylotowych odpowiednio rozmieszczonych w korpusie roboczym. Nadana przez sprone powietrze, odpowiednia do
wielkoci ziaren kruszywa, energia kinetyczna powoduje
wciskanie ziaren w zapraw na dan gboko.
Ostatni czynnoci przy wykonaniu faktury wierzchniej jest
usunicie za pomoc szczotki lunych ziaren kruszywa po uchyleniu formy do pozycji zblionej do pionu. Trwao tego typu
faktury okrela si na 20 lat.
3.2.3.2. Faktury kruszywowe denne drobno- i
rednioziarniste.
Na elementach z betonw zwykych stosuje si ukad warstw
jak podano na rys, 3-10a, tj. bez warstwy zaprawy cementowej.
Na betonach lekkich kruszywowych , jak np. keramzytobeton
ukada si poredni warstw z zaprawy cementowej gruboci 2
cm, marki co najmniej 100, przygotowanej z piasku rzecznego i
cemeniu marki 350 (rys. 3-l0b). Faktur tego rodzaju (rys.
kolorowy 1) wykonuje si ze wirkw jednofrakcjowych o
uziarnieniu: 2 do 5 mm dla faktur drobnoziarnistych i 2 do 20
mm dla faktur rednioziarnistych.
Na betonie komrkowym mas betonow wylewa si
bezporednio na przygotowan warstw kruszywa fakturowego.
Kruszywo powinno by zagbione w warstwie zaprawy na
gboko rwn co najmniej 2/3 rednicy ziarna.
W zalenoci od sposobu ukadania kruszywa na dnie formy (w
postaci dywanikw, luzem z podsypk piaskow lub na masie
kleistej) stosuje si jedn z podanych w p. 3.2.3.1 technologii
wykonania' faktury. Pokrycie powierzchni fakturowej ziarnami
kruszywa wynosi ok. 70%. Faktury tego typu odznaczaj si
dobr przyczepnoci do podoa, s mrozoodporne, a trwao
ich ocenia si na ok. 20 lat [B]. Przez dobr odpowiednich
kruszyw mona uzyska rnorodn kolorystyk elewacji.
3.2.3.3, Faktury denne gruboziarniste wirowe i grysowe.
Faktura tego typu (rys. kolorowy 2) rni si od faktury drobnoi rednioziarnistej tytko wielkoci ziaren wirkw lub grysw
amanych ze ska o strukturze krystalicznej (granit, sienity itp.)
lub ze ska osadowych o strukturze zwartej. Wielko ziaren
kruszywa jednofrakcjowego wynosi od 20 do 40 mm Faktury
tego rodzaju wykonuje si przy zastosowaniu technologii
rozkadania kruszywa na dnie formy za pomoc wibracji, z
wypenieniem wolnych przestrzeni piaskiem lub te przy uyciu
masy kleistej. Dywaniki papierowo-wirkowe ze wzgldu na
wielko ziaren nie maj tu zastosowania
3.2.3.4. Faktury kruszywowe wirowe i grysowe wierzchnie
Faktury wirowe i grysowe z drobno-, rednio- lub gruboziarnistego kruszywa mog by wykonywane rwnie na
powierzchni wieo uformowanego i zawibrowanego elementu.
rednica ziaren wynosi zwykle 5, 10 i 15mm, Technologia
wykonania tego rodzaju kruszyw zostaa podana w p. 3.2.3.1.
W wygldzie faktura wierzchnia kruszywa rni si tym od
faktury kruszywowej dennej, e przestrzenie midzy ziarnami
wypeniane s prawie cakowicie kruszywem bez widocznej
zaprawy.
3.2.3.5. Faktury kruszywowe z barwie szkliwionego
keramzytu.
W latach 1969 -1971 przeprowadzono w Instytucie Techniki
Budowlanej prace badawcze nad stosowaniem do faktur
strukturalnych kruszywa sztucznego keramzytowego barwnie
szkliwionego. Pojedyncze ziarna keramzytu powlekano
barwnymi szkliwami oowianymi i bezoowianymi, a nastpnie
wypalano w temperaturze 800C. Produkcja przemysowa
wypalania kruszyw na tamie znajduje si w opracowaniu. Kruszywo keramzytowe barwnie szkliwione naklejano nastpnie na
dywaniki papierowe. Technologia fakturowania nie rni si
niczym od fakturowania elementw za pomoc dywanikw
papierowo-wirowych.
Zbadane laboratoryjnie i na poligonie dowiadczalnym faktury z
keramzytu barwnie szkliwionego potwierdziy pen przydatno tego rodzaju kruszyw. Odznaczaj si one bogat
kolorystyk i samozmywalnoci w czasie opadw
atmosferycznych.
76. Faktury betonowe
Technologia ich wykonania polega na tym, e przy fakturze
dennej dany wzr wyciska si w betonie za pomoc matrycy
uoonej na dnie formy. W przypadku faktury wierzchniej
dane wzory wytacza si wakiem lub matryc. Mona te do
tego celu uy spronego powietrza. Matryce stosowane do
wytaczania wzorw w warstwie faktury wykonuje si z blachy
lub termoodpornych tworzyw sztucznych. Mona do tego celu
stosowa rwnie siatki z prtw zbrojeniowych karbowanych.
Gboko wycinitych wzorw nie moe przekracza 1/3
gruboci warstwy zaprawy fakturowej. W celu przeciwdziaania
przyczepnoci betonu do matrycy stosuje si arkusze folii
antyadhezyjnej (np. z PCW), ktre ukada si na wierzchu

6
matrycy. Folia w procesie obrbki termicznej ulega cakowitemu lub czciowemu zniszczeniu, co jednak nie ma wpywu na
jako i wygld faktury po usuniciu resztek folii z jej
powierzchni. Przy wykonywaniu faktur o wzorze wyciskanym
za pomoc matrycy na elementach z betonw lekkich
kruszywowych, np. z keramzytowych lub na prefabrykatach
ceramiczno-betonowych, stosuje si warstw zaprawy
cementowej o gruboci 2-3 cm. Na elementach warstwowych z
betonu zwykego faktur wyciska si wprost w betonie.
Kolorystyka faktury odpowiada zwykle naturalnej barwie
betonu. W przypadku, gdy faktura ma by barwiona, wskazane
jest powlec j przez natrysk pistoletem farby lub szpachlwki
uzyskiwanej na bazie tworzyw sztucznych. Mona rwnie do
tego celu uy zaprawy barwionej w masie. Faktury betonowe
wierzchnie wykonuje si na grnej wyrwnanej powierzchni
uformowanego elementu, wyciskajc wzr. Do wytaczania
wzorw stosuje si waki metalowe, gumowe lub z tworzywa
sztucznego z negatywem zaprojektowanego wzoru faktury.
Wtaczanie wierzchniej faktury betonowej za pomoc
spronego powietrza wykonuje si w wieej, lekko
zawibrowanej i zwykle barwionej warstwie zaprawy za pomoc
tzw. grzebienia powietrznego. Grzebie ten stanowi
perforowana rura stalowa. W czasie wykonywania faktury
grzebie jest prowadzony ruchem posuwistym w odlegoci ok.
2-3 cm nad powierzchni zaprawy. Wylot powietrza z otworkw
grzebienia powinien by skierowany prostopadle do
powierzchni faktury. Otrzymana w ten sposb faktura
charakteryzuje si chropowat powierzchni imitujc
gruboziarniste tynki nakrapiane. a efekty kolorystyczne zale
od mczek i barwnych grysikw naturalnych lub pigmentw
uytych do zaprawy. Faktur betonu licowego jest powierzchnia
otrzymana w postaci negatywu rysunku sojw drewna
deskowania uytego bd na formy elementw
prefabrykowanych.
77. Okadziny elewacyjne.
Do okadzin elewacyjnych zaliczamy te wszystkie materiay
okadzinowe ceramiczne, z kamieni naturalnych i sztucznych,
szka, blach oraz z tworzyw sztucznych, ktre montuje si na
wykonanym ju w stanie surowym budynku. W budownictwie
uprzemysowionym okadziny elewacyjne montuje si na
budynkach wykonanych z elementw rednio i
wielkoblokowych, a przede wszystkim na budynkach o cianach
wylewanych z betonu monolitycznego w deskowaniach
przestawnych. Na budynkach montowanych z elementw
wielkopytowych okadziny elewacyjne s na og rzadko
stosowane, poniewa elementy te produkowane s w zasadzie z
faktur strukturaln. Z okadzin elewacyjnych typu mineralnego
najwiksze zastosowanie maj tradycyjne pytki ceramiczne
rnych wymiarw i o rnym sposobie wykoczenia
powierzchni (wypalane, glazurowane itp.). Mocuje si je do
cian z rusztowa sposobem kamieniarskim, tj. na zaprawie
cementowej lub przy wikszych wymiarach,na zaprawie z
zastosowaniem kotwi stalowych. Okadziny azbestowocementowe, z blach i z tworzyw sztucznych (polimerw)
wystpuj zarwno jako okadziny prefabrykowanych cian
osonowych, stanowic cz zewntrzn konstrukcyjnodekoracyjn, jak rwnie jako same okadziny elewacyjne. W
tym przypadku nie stosuje si na og pyt paskich, a
przewanie tylko pyty profilowane o rnym ksztacie i
wielkoci profilu oraz o rnych wymiarach pojedynczych
arkuszy okadzinowych. Mocowanie tego typu okadzin
elewacyjnych odbywa si zwykle do osadzonych uprzednio w

cianie listew drewnianych lub metalowych, do ktrych

przytwierdza si okadziny za pomoc rub lub rnego rodzaju
i ksztatu uchwytw z metalu albo z tworzywa sztucznego.
Okadziny ze szka 1-2 lat farba ulega zmianom, tracia
przyczepno i barw. Okadziny ze szka w taflach stosuje si
w postaci mozaiki szklanej naklejanej na papier i mocowanej do
cian na zaprawie cementowej oraz w postaci tafli ze szka
barwionego w masie (np. szko typu Marblit). Dowiadczalnie
stosowane byo rwnie w Polsce szko w taflach, malowane od
strony wewntrznej farbami. Prby te jednak nie powiody si,
poniewa ju po okresiemocuje si do cian za pomoc listew
metalowych lub rub. Take w jednym jak i drugim sposobie
zamocowania powinny by pozostawione odpowiednie luzy
miedzy szkem a zamocowaniem z uwagi na zapewnienie
moliwoci przesuwania si tafli przy zmianach temperatury. Z
omwionych wyej rodzajw wykadzin elewacyjnych coraz
wiksze zastosowanie w wiecie znajduj okadziny z blach i z
tworzyw sztucznych.
78. Faktury strukturalne typu powokowego.
Do faktur tynkopodobnych zalicza si produkowane i stosowane
za granic (i w wskim zakresie w kraju) nastpujce rodzaje
materiaw:
a) plastyczne masy tynkowe na spoiwie organicznym
(polimerowym) barwionym, suce do wykonywania faktur
imitujcych malowane tynki zwykle lub szlachetne wzgldnie
okadziny z kamienia naturalnego,
b) kompozycje na bezbarwnym spoiwie polimerowym suce
do wykonywania faktur imitujcych tradycyjne faktury
wirkowe zmywane, dla ktrych przyja si w kraju nazwa
faktur (powok) inkrustowanych,
c) plastyczne masy tynkowe na spoiwie mieszanym, mineralno organicznym (polimerowo-cementowym}.
Do wykonywania typowych elewacyjnych powok malarskich w
budownictwie oglnym stosowane s przede wszystkim tzw.
farby emulsyjne na spoiwie z dyspersji wodnych ywic i
kauczukw syntetycznych, ktrych podstawow zalet jest nie
palno i nie toksyczno, rozcieczalno wod oraz
moliwo nakadania na podoe wilgotne, zwizana ze
znaczn zdolnoci tych powok do przepuszczania pary wodnej
i powietrza. Kilkunastoletni okres stosowania farb emulsyjnych
na elewacyjnych powierzchniach budynkw wykaza jednake,
e powoki z tych wyrobw nie zawsze wykazuj dostateczn
trwao eksploatacyjn, a szczeglnie przyczepno do
gadkich i wieych, alkalicznych podoy betonowych, jak te
do podoy o znacznej porowatoci i wsikliwoci (np. beton
komrkowy, itp.). Wady te w ostatnim okresie udao si usun
przez gruntowanie podoy za pomoc specjalnych preparatw,
majcych zdolno wnikania w pory takich podoy i
powierzchniowego ich wzmacniania i uszczelniania bd
hyfirofobizowania. Preparaty te, stanowice przewanie
rozpuszczalnikowe roztwory ywic, szczeglnie silikonowych,
s jednake palne i toksyczne, a ich stosowanie znacznie
zwiksza pracochonno oraz koszty wykonania powoki
elewacyjnej. Dlatego te w ostatnich latach obserwuje si
wyrany nawrt do stosowania wyrobw malarskich na
spoiwach z roztworw rozpuszczalnikowych niektrych ywic
syntetycznych. Tworz one, podobnie jak powoki z farb
emulsyjnych, powoki matowe wysokiej zdolnoci do
przepuszczania pary wodnej i bardzo maej chonnoci wody
oraz dostatecznej odpornoci na alkaiczne skadniki wieych
podoy betonowych

79. Wykonanie i zabezpieczenie zczy i spoin midzy

elementami
Po wstpnym zamocowaniu elementu, dokonaniu rektyfikacji i
zabezpieczeniu, przystpuje si do wykonania zczy.
Poczenia elementw powinny zapewni przeniesienie
wszystkich si jakie mog wystpowa w miejscu styku, w tym
rwnie wywoane wpywami termicznymi oraz zjawiskiem
skurczu i pezania materiaw. Poza tym styki powinny
odpowiada wymaganiom pod wzgldem izolacyjnoci cieplnej
i szczelnoci. Ze wzgldu na rozwizania techniczne rozrnia
si zcze: betonowe, elbetowe, stalowe i klejone. Nono
zcza betonowego jest uwarunkowana nie tylko
wytrzymaoci betonu w spoinie, ale rwnie zespoleniem tego
betonu z materiaem prefabrykatu. Poniewa zcze betonowe
nie gwarantuje odpowiedniej wytrzymaoci przestaje by
uywane. Najbardziej rozpowszechnione s zcza elbetowe.
S w nich wykorzystywane wypusty wkadek zbrojeniowych z
prefabrykatu poczone dodatkowymi cznikami stalowymi.
Zcza w postaci specjalnych ksztatek stalowych oraz klejone
wystpuj w niektrych systemach zagranicznych. Szczeglnie
wan spraw jest zabezpieczenie stykw zewntrznych cian
przed przenikanie wody deszczowej i przed przewiewaniem.
Zabezpieczenie zczy przed przenikanie wody mona uzyska
przez: -szczelne wypenienie szczeliny pomidzy
prefabrykatami, -nadanie obrzeom pref. Takich profili, aby po
ich zestawieniu sam ksztat uniemoliwia przenikanie wody w
gb spoiny; na tej zasadzie rozrnia si zcze wypenione i
niewypenione (otwarte i zamknite). Wyrniamy mast. typy
zcz: ZCZA POZIOME: zcza na rozoonej zaprawie,
zcza podbijane, zcza podbetonowane, ZCZA
PIONOWE: zcza cige, zcza skupione, zcza
spawane. POZIOME - przekazywanie obcie z grnych
kondygnacji i od opartego w tym miejscu stropu. Wystpuje
wieniec elbetowy czcy wszystkie ciany na poziomie stropu.
na roz. zapr, -stos podkadki rektyfikacyjne, -wada- trudno
rektyfikacji podbijane- p. grna kondygnacji ustawiona jest
na nakrtkach trzpieni rektyfikacyjnych wystajcych z pyt
niszej kondygnacji. Po ustawieniu pyty spoina zostaje
wypeniona przez podbijanie zapraw z ma zawartoci wody.
podbetonowane- pyta grna ustawiana jest na obnionych
apach pyt stropowych lub na nakrtkach trzpieni
kierunkowych. Beton nanoszony jest z jednej strony ciany i
kontrolowany czy w peni wypeni przestrze pomidzy
prefabrykatami. ZCZA PIONOWE - przenoszenie
pionowych si cinajcych oraz si poziomych pojawiajcych si
w zczu w skutek rnicy ugi pyt w narou, odksztace
termicznych. cige- zcza dyblowe (wiksza nono ni w
bezdyblowych) -mona stosowa pow. 10 kondygnacji, beton
pow. B15. Mog by: z paskim wrbem pod, z dyblowym
wrbem pod. , ze zbrojonym wrbem pod. skupione- proj. z
reg . w naroach pyt ciennych.
Wanym zagadnieniem jest zabezpieczenie zczy ciennych
prefabrykatw betonowych oraz zczy lekkich prefabrykatw,
zarwno ciennych, jak i w niektrych rozwizaniach
prefabrykatw stropodachowych, przed przenikaniem wody
opadowej oraz infiltracj powietrza do wntrza budynku.
Naleyte uszczelnienie zczy elementw prefabrykowanych
utrudniaj zmiany ich wymiarw w paszczynie ciany lub
stropodachu,