LABORATORIUM FIZYKI I

WICZENIE: 24
DATA:

Wydzia:

Grupa:

Zesp:

Przygotowanie:
Pun
ktac
ja:

Nazwisko i imi:

Temat wiczenia: Pomiar dugoci fali wietlnej za

pomoc siatki dyfrakcyjnej i spektrometru.

Sprawozdanie:

Prowadzcy:

Suma punktw:

1. Wstp
Celem wykonywanego przez nas wiczenia byo wyznaczenie staej siatki dyfrakcyjnej,
wyznaczenie rozdzielczoci siatki, obliczenie liczby szczelin siatki, oraz zaobserwowanie
widma helu.

2. Ukad pomiarowy

siatka dyfrakcyjna

rdo wiata
luneta

kolimator

Na powyszym rysunku wida schemat spektrometru uywanego przez Nas w wiczeniu do

pomiarw widm. Skada si on z kolimatora z regulowan szczelin, stolika, na ktrym
umieszcza si siatk dyfrakcyjn oraz ruchomej lunety. Dziki niemu mona bezporednio
obserwowa widmo i wykona pomiary pooenia ktowego poszczeglnych linii.

3. Pomiary

1.
2.
3.

Wczamy do sieci lamp sodow i przystawiamy do szczeliny kolimatora spektrometru.

Na stoliku spektrometru ustawiamy siatk dyfrakcyjn tak, aby paszczyzna jej bya
prostopada do osi kolimatora.
Patrzc w okular ustawiamy lunet na wprost kolimatora (widzimy nieugity obraz
szczeliny). Z noniusza odczytujemy pooenie zerowe spektrometru 0=0
Patrzc przez okular obracamy lunet w prawo do pojawienia si widma dyfrakcyjnego
pierwszego rzdu. Ustawia skrzyowanie rys na rodek linii. Odczytujemy na skali
pooenie lunety p1. Nastawiamy lunet na takie same linie widma pierwszego rzdu po
lewej stronie i odczytujemy pooenie l1.Identycznie postpujemy dla widma drugiego i
trzeciego rzdu.

l1
l2
l3
p1
p2
p3
N1 656 1352 2108 646 1344 2102
N2 658 1354 2110 646 1344 2102
4.

Przy wyznaczaniu ktw ugicia skorzystamy z zalenoci:

p = | p1 - 0|
l = | l1 - 0|

Wyznaczy n :

pn ln
2

Dla I rzdu
pI = | p1 - 0|=646-0=646
lI = | l1 - 0|=656-0=656
pI lI 646 656 1342'
I

641'
2

sinaI=0,11
Dla II rzdu
pII = | p2 - 0|=1344-0=1344
lII = | l2 - 0|=1352-0=1352
lII 1344 1352 2736'
II pII

1348'
2

sinaII=0,23
Dla III rzdu
pIII = | p3 - 0|=2102-0=2102
lIII = | l3 - 0|=2108-0=2108
lIII 2102 2108 4210'
III pIII

2105'
2

sinaIII=0,36
5.

Przy wyznaczaniu staej siatki dyfrakcyjnej skorzystamy ze wzoru:

d

gdzie:
d - staa siatki
- dugo fali = 589,27 nm
n - rzd widma

n
sin n

 n - kt ugicia dla danego rzdu widma

n
0,58927 m

5,357 m
sin I
0,11
n
2 * 0,58927 m
dII

5,124 m
sin I
0,23
n
3 * 0,58927 m
dIII

4,910 m
sin I
0,36
dI

d r 5,130 m

Rachunek bdu:
u

( xi x)
n 1

0,051529 0,000036 0,0484

0,223
2

u
0,223
ur

0,128
3
n
dlaP 0,99
k 9,93
U 9,93 * 0,128 1,27[ m]
dsr 5,130 1,27[ m]

6. Widmo helu
W tej czci wiczenia Nasze zadanie byo analogiczne do poprzedniego. Patrzc przez lunet
moglimy zaobserwowa nastpujce kolory:
kolor
Biay

N1

N2
0

[nm]
0

Fiolet

448 449'

Niebieski
Zielony

510' 512' 420,66

626' 628'

ty

648' 652'

Czerwony

741' 743'

Fiolet

936' 934'

Niebieski

1014'1016'

400,14
564,3
615,6
666,9
769,5
795,15

7. Wnioski
Celem wiczenia byo wyznaczenie staej siatki dyfrakcyjnej, ktrego rednia wartow
wiczeniu wyniosa d 5,130 1,27 m . Bdy, ktre wpyny na wyniki pomiarw w tym
wiczeniu byy spowodowane niedokadnoci przyrzdw, jak i bdami ludzkiego oka.