Reflecties Martina:

Ik vond het leuk om aan dit leerdoel te werken. Het is altijd weer een uitdaging. Toch maakt dit
ook dat ik dus aan het einde van (vooral het dagdeel) een beetje een baalgevoel aan het dagdeel
overhield. Dit kwam omdat het naar mijn gevoel rommelig was, de context niet duidelijk was, en er
kinderen waren die afhaakten. Het verhaal was aan het begin heel leuk en ze moesten erom
lachen. Daarna heb ik kort uitgelegd dat we aan de hand van MI gingen leren over de
Middeleeuwen. Achteraf had ik liever een ander thema gedaan, maar dit kwam zo uit omdat een
medestudent een stageschool had die aan dit thema werkte. Doordat dit een thema was waar de
kinderen weinig mee hadden en niet zoveel over wisten, kwam het een beetje uit de lucht vallen en
hebben de kinderen, jammer genoeg, naar mijn idee niet zoveel geleerd. Dit is jammer, omdat juist
tijdens een middag als deze veel zou kunnen opsteken als het thema aanspreekt.
Tijdens geschiedenis moesten de kinderen dus in groepjes aan verschillende intelligenties werken.
Ik wilde ze zelf groepjes laten maken omdat ik tijdens de vorige GS les zelf groepjes had gemaakt.
Dit vonden ze niet zo leuk. Ik had tijdens een eerdere stage geobserveerd dat mijn mentor
groepjes maakte. Dit ging ook niet lekker. Zij had de kinderen n iemand laten kiezen en dan
maakte ze de rest van het groepje zelf. De kinderen hadden dan dus inbreng en verder moesten ze
het accepteren. Dit ging niet zo goed omdat er veel kinderen waren die het er niet meer eens
waren. Daarom had ik het voornemen hier iets te gaan veranderen. Dus dacht ik: prima, dan
probeer ik of jullie het zelf kunnen. Ik liet ze zelf groepjes maken en dit moest binnen bepaalde tijd
gebeuren. Als ze er niet uit zouden komen zou ik ingrijpen, maar ik had van tevoren benoemd dat
ik wilde dat ze dit met elkaar oplosten en dat ze niet alleen aan zichzelf dachten, maar ook aan
andere kinderen. Dit bleek niet helemaal zo te zijn. Er was een jongen die overbleef en spontaan in
huilen uitbarstte, en er waren twee jongens en twee meisjes die dan dus bij elkaar moesten om 1
groepje te vormen. Het ene jongentje was snel opgelost, die kon in een ander groepje met drie
erbij, maar de twee jongens en twee meisjes vertikten het om bij elkaar te gaan. Ik heb ze toen 5
tellen gegeven om het met elkaar uit te zoeken. Dit kwam niet echt van de grond dus plaatste ze ik
bij elkaar. Ik vind dat ik hierin goed en consequent gehandeld heb, maar het zorgde er wel voor dat
A. boos wegliep en helemaal niet mee wilde doen. Ze heeft na twee rondes pas weer haar gezicht
laten zien na een gesprek met Saskia. Ik vind het dan jammer dat je het bij haar dus nooit goed
kunt doen. Ik zit me daaraan te ergeren, want ik vind gewoon dat ze mee kan doen, en dat er niets
aan de hand is. Ik vind het dan lastig om me in haar te verplaatsen want ik heb geen idee wat ze
denkt. Saskia gaf me nog de tip om in een klas waar dit lastig is, je ook de lln. n iemand kan
laten kiezen bij wie je in het groepje wil. De rest word dat gewoon bij elkaar gevoegd en verder wil
je er dus niets meer over horen.
Onder het wisselen van de groepjes is er ergens iets verkeerd gegaan, en was er dus een fout.
Daarom waren er uiteindelijk twee groepjes tegelijk aan een opdracht bezig. Dit was niet erg, maar
dat moest ik dus regelen. Ondertussen kwam L. terug van dyslexie training en die wilde dus bij een
groepje aansluiten maar wist niet bij welke. Het internet op de computers deed het niet en er
waren dus drie kinderen die niet verder konden, A. moest ik weer corrigeren en ondertussen werd
R. heel boos op zijn groepje. Dit was een moment waarop ik zelf de boel totaal niet meer overzag
en niet wist waar ik moest beginnen.
Tijdens de schrijfles was ik het even helemaal zat met het gepraat. Ik heb toen alles helemaal stil
gelegd en de kinderen duidelijk gemaakt dat ik tijdens schrijven niemand wilde horen, omdat dat
voor ons allemaal heerlijk rustig zou zijn en goed is voor de concentratie. Ik denk dat ze het er
mee eens waren want het was verbazingwekkend stil. Toen stak A. haar vinger op en die zei heel
bijdehand: Ik mag van mijn moeder niet meedoen zonder schort, want anders worden mijn kleren
vies. De toon waarop ze dit zei zorgde ervoor dat ik een beetje tegen haar uitviel: Dan doe je
maar niet mee. Dit had ze tenslotte al heel de middag niet gedaan. Later kwam ze tegen me
uitleggen dat vorige keer haar kleren vies waren geworden en ze daarom van haar moeder een
schort om moest. Best te begrijpen achteraf, maar ze had dat anders moeten zeggen. We hebben
toen excuses aan elkaar aangeboden. Volgende keer hoeft dit niet nodig te zijn als ik een paar
schorten pak en de kinderen die aankunnen doen als ze dat willen.

Zo waren er een aantal dingen die ervoor zorgde dat ik een aardig drukke middag had. Toch denk
ik achteraf dat ik er niet zo van had hoeven balen. Natuurlijk ging het niet lekker, maar er zijn wel
een aantal dingen gebeurt waar je weer van leert en waar je volgende keer iets mee kan als je nog
eens zoiets doet.

Reflectie Kaja

Evaluatieformulier bij verkort schema voor dagdelen

Evalueer direct na het geven van het dagdeel en neem hier de tijd (minimaal 30 min.) voor! Ga
niet elke deelvraag apart na, maar reflecteer in elk geval op alle vijf kopjes. De daaronder staande
vragen zijn bedoeld als hulp om je gedachten te ordenen.
Evaluatie van een dagdeel.
Evaluatie van het dagdeel op het niveau van leerkracht, leerlingen en inhouden.
Neem in je beschrijving mee wat jij en de kinderen deden en welke rol de lesinhouden
daarbij speelde.
Ben je tevreden over dit dagdeel?
Heb je de lesdoelen bereikt? Wat zou de volgende stap voor deze leerlingen kunnen zijn?
Heb jij je leerdoel voor dit dagdeel bereikt? Betrek hierbij ook inhoud en leerkrachtrol. Wat
zou een volgende stap voor jou kunnen zijn?
Hoe is de interactie leerkracht-leerling-inhoud geweest in dit dagdeel?

Ik vond dit dagdeel eigenlijk best lastig om te geven. Ik begon na de eerste pauze en ging door tot
en met kwart over 3 omdat de kinderen ook nog schoolzwem hadden. Ik vond het echter niet erg
dat mijn dagdeel een beetje anders liep qua tijd. Ik vond het lastig dat ik de lessen die de kinderen
gingen doen, zelf moest maken met mijn groepje. Ik merkte dat het toch wel heel handig is om
met een methode te werken omdat je dan precies weet wat de kinderen al wel of niet gehad
hebben etc. Nu vond ik het best moeilijk om opdrachten te maken op het goede niveau en ik denk
daarom dat er nog wel wat aan de opdrachten veranderd kon worden
Geschiedenis: Ik begon mijn dagdeel met geschiedenis. Hiervoor had ik de indeling van de klas
veranderd omdat de klas in groepjes moest zitten. Ik had vier groepen nodig en had de tafels dus
al in de juiste stand gezet met de benodigdheden erbij. Het was mijn bedoeling om de proloog uit
De Zwarte Kaproenen voor te lezen/ te vertellen maar de klas was begin van het schooljaar al
begonnnen met dit boek en daarom heb ik ervoor gekozen om gewoon een stuk verder te lezen
van waar ze waren. De leerkracht had ook al aangegeven dat zij dat niet erg vond omdat ze het
boek graag uit wilde hebben aan het eind van het jaar. Toen ik uit ging leggen wat we gingen doen
en op welke manier we gingen werken werd het even een beetje onrustig (vooral toen ik over de
groepjes begon). De kinderen begrepe echter al snel de bedoeling en daarna konden ze aan de
slag. Ik kon ieder groepje een kwartier voor elke rond geven en de laatste rond moest iets korter.
Ik merkte dat bij sommige opdrachten de tijd eigenlijk te kort was en voor een enkele opdracht
was er juist teveel tijd waardoor de kinderen zelf dingen gingen bedenken die ze konden doen. Dit
was natuurlijk ook niet helemaal de bedoeling. Ik heb echter wel met MI gewerkt want er zijn
verschillende intelligenties aangesproken. Ik merkte best veel verschil op bij de groepjes en hun
manier van werken en samenwerken. Ik had tijdens de laatste twee ronden eigenlijk van 3 van de
vier groepjes totaal geen last, maar van n groepje wel. Zij stoorden steeds de hele klas door te
hard te praten en te veel lawaai te maken. Ik heb hier meerder keren wat van gezegd maar
helaas, dit hielp niet echt. Als ik eraan terugdenk dan had ik zowieso twee kinderen uit dat groepje
op het bord moeten schrijven en misscien zelfs straf moeten geven. Ook heb ik een aantal
kinderen nog gewisseld, tussen de groepjes, zodat het werken voor hen misschien beter zou gaan.
Dit was niet bij iedereen het geval helaas. Ook was het jammer dat het kind wat gewisseld was
grote kans had om n of twee opdrachten dubbel te moeten doen. Dit was dan de consequentie.
Schrijven: De schrijfles vond ik erg leuk om te geven en ook best goed gaan. Ik had goed
nagedacht over de aanpak van de schrijfles, omdat het best risicovol was door met ecoline te
werken. Ik werd tijdens de les alsnog even geholpen door de leerkracht omdat ik onderleggers
vergeten was en om te voorkomen dat de tafels onder de ecoline zouden komen, was het wel echt
nodig om deze op de tafels te leggen. Ik had van tevoren de ecoline in bekertjes gedaan. Ook had
ik voor iedereen een oefenblad uitgeprint. Ik ben dit oefenblad stap voor stap met de kinderen
gaan doen, waarbij ik het ook echt voordeed voorin de klas. Bij het rondlopen merkte ik precies
wie er niet meegekeken had me de uitleg en gewoon zelf was begonnen omdat deze kinderen
helemaal verkeerd begonnen. Ik heb daarna dus steeds benadrukt dat het heel belangrijk was om

goed mee te kijken. Ik merkte dat een aantal kinderen het echt heel leuk vond om te doen en goed
hun best deed. Ook was er n jongen in de klas die het al vaker gedaan had. Ik heb hem een
compliment gegeven omdat zijn werk er echt goed uitzag. Ik kon merken dat hij het vaker gedaan
had! Ik zag ook kinderen die het best moeilijk vonden. Ik verwachhtte echter ook niet dat ieder
kind het in n keer onder de knie zou hebben. Ik ben heel duidelijk geweest in hoe ik de
organisatie wilde hebben en heb sterk benadrukt wat voor troep ecoline kan maken. Het opruimen
is dus ook gestructureerd gebeurd. Ik zou dit de volgende keer weer precies hetzelfde doen.
1 Leerkracht
Heb je een tevreden gevoel over dit dagdeel? Waarom wel/niet? Is de les verlopen, zoals je bij de
voorbereiding had bedacht? Wat deed jij, wat deden de kinderen op momenten waar je
tevreden/minder tevreden over bent? Welke leerkrachtrollen heb je in dit dagdeel gebruikt? Hoe
heb je de lessen betekenisvol gemaakt voor de leerlingen? Wat is voor jou het meest leerzame
moment uit dit dagdeel en waarom? Hoe zou je het de volgende keer willen doen?
Ik ben niet op alle gebieden tevreden over mijn leerkrachtrol. Ik had bij het werken in groepjes
veel strenger moeten zijn, vooral bij het ene groepje omdat ik merkte dat ze me niet meer serieus
namen (en mijn waarschuwingen ook niet). Ik had echt namen op het bord moeten schrijven. Ik
ben veel te geduldig geweest. Ik had misschien de andere groepjes meer complimenten kunnen
geven omdat zij wel echt goed bezig waren. Ik had het echter zo druk dat ik dit ben vergeten. Oo
had ik strenger moeten zijn als ik iets wilde uitleggen. Ik moest steeds zoveel moeite doen om de
klas stil te krijgen dat ik aan het eind van de ochtend helemaal schor was. Dat is natuurlijk niet de
bedoeling. Waar ik wel tevreden over ben is dat ik na elke ronde even kort evalueerde met de
kinderen en af en toe wat aanpaste in de groepjes. Ik heb twee keer wat kinderen gewisseld omdat
er in meerdere groepjes een slechte werkhouding heerste. Na het verwisselen van de groepjes was
dit nog maar in n groepje het geval.
2 Inhoud
Hoe heb je de leerlingen actief betrokken dit dagdeel ? Heb je de t lesdoelen bereikt?
Kennen/kunnen de leerlingen de lesstof en/of de vaardigheden die je omschreven hebt in de
lesdoelen ? Hoe heb je dat (met de kinderen) gevalueerd? Leg uit
Was dit dagdeekl voor de leerlingen betekenisvol? Waaraan merkte je dit bij de leerlingen? Hoe
ben je omgegaan met verschillen tussen leerlingen?
Ik denk dat de opzet goed was, de manier waarop ik de kinderen wilde betrekken bij de inhoud
was goed, maar het is niet helemaal uit de verf gekomen. Het hing allemaal een beetje als los zand
aan elkaar en kon op die manier niet zoveel betekenis krijgen voor de kinderen. Ik had het
allemaal betekenisvoller voor de kinderen kunnen maken als ik echt een spannend verhaal had
verteld aan het begin van de les en daarna met de hoofdpersoon van het verhaal de middag door
was gegaan. Op die manier zou het allemaal meer bij elkaar horen en zou het meer betekenis
hebben gekregen voor de kinderen. De kinderen zijn echter wel actief bezig geweest bij de
opdrachten en hebben ervaren dat je op verschillende manieren kunt leren, met het accent op
verschillende intelligenties. De opdrachten hadden meer uitdaging kunnen bevatten zag ik tijdens
de les. Vooral voor de kinderen van groep waren de opdrachten iets te makkelijk.
3 Leerling
Was de les voor de leerlingen betekenisvol? Waaraan merkte je dit bij de leerlingen? Hoe ben je
omgegaan met verschillen tussen leerlingen?
Dit hangt ook erg samen met wat ik bij het kopje inhoud heb gezegd. Er waren 3 groepjes met
kinderen die wel heel goed meededen. Ze deden wat er van hen verwacht werd en hielden zich aan
de regels die ik aan het begin van de les had gesteld. Het andere groepje leek de opdrachen niet
interessant of uitdagend genoeg te vinden en spanden zich dus ook niet echt in om goed mee te
doen. Ik merkte bij schrijven ook goed dit verschil. Er waren kinderen die het heel leuk vonden om
iets anders te doen met schrijven maar er waren ook kinderen die het moeilijk vonden en er
daarom niet zoveel zin in hadden. Ik kon bij schrijven echter de kinderen beter begeleiden dan bij
geschiedenis en ik had meer zicht op wat ze deden. Bij schrijven werd het tussendoor ook weleens

onrustig maar zodra ik ging uitleggen of de volgende stap ging doen, werd het stil. Het viel me op
dat de kinderen heel stil waren als ik iets ging voordoen voorin de klas. Dan praatte er echt
niemand.
4 Evaluatie van persoonlijk leerdoel
Hoe is het werken aan je leerdoel gegaan? Leg uit. Over welk moment ben je tevreden en
waarom? Over welk moment ben je minder tevreden en waarom? Wat merkte je bij jezelf? Wat
merkte je aan de leerlingen? Hoe betekenisvol is het voor je om met dit leerdoel bezig te zijn en
waarom is dat zo? Welke persoonlijke kwaliteiten heb je gebruikt bij het uitvoeren van je leerdoel
dit dagdeel? Wat ben je door dit alles wijzer geworden? Wat zou je volgende keer, als je met dit
leerdoel bezig bent, willen doen en waarom? Welke aspecten (kennis/inzicht) uit de colleges kun je
hierbij gebruiken? Wat is je (nieuwe/aangepaste) leerdoel? Wanneer en in welke les breng je dat
in de praktijk?
Mijn persoonlijke leerdoel had alles te maken met het lesgeven met Meervoudige Intelligentie. Ik
had dit al vaker gedaan, de vorige periode, bij twee losse lessen. Nu zou een heel dagdeel
daarover gaan en ik moet zeggen dat ik dit lastiger vond dan gedacht. Zoals hierboven al te lezen
is, was het moeilijk om goede opdrachten te bedenken op niveau. Nu moesten de kinderen soms
onder hun niveau werken. Ook vond ik het moeilijk om bij de verschillende opdrachten de
onderline samenhang aan te geven voor de kinderen. Dit is natuurlijk heel belangrijk... Het viel me
ook tegen dat ik niet meer genoeg tijd had om met de groepjes te evalueren. Nu kon ik niet met
de kinderen praten over deze manier van werken en over wat ze ervan geleerd hebben. Ik denk
dat het goed is om nog een keer met dit leerdoel te werken maar ik weet niet of ik het zo snel nog
eens zou doen. Het heeft een enorme voorbereiding nodig om allemaal verschillende opdrachten te
maken en in een combinatieklas is het sowieso niet zo heel geschikt.
5 Nabespreking met de mentor
Wat heb je geleerd van de opmerkingen en het nabespreken van dit dagdeel met je mentor?
Ik had het hele dagdeel nog dichter bij de kinderen kunnen brengen door ze echt mee te nemen in
een verhaal.
Ook had ik gedurende het dagdeel veel strenger op moeten treden omdat er kinderen waren die er
nu echt een feestje van maakten, wat natuurlijk niet de bedoeling was. Als ik wil dat ze me nog
serieus nemen zal ik de volgende keer echt strenger moeten zijn.
Reflectie op geobserveerd groepje
Dit is eigenlijk al te lezen in mijn reflectie hier boven. n jongen zorgde in zijn groepje eigenlijk
steeds voor problemen. Ik hoorde hem steeds boven iedereen uit, ik zag hem spullen afpakken van
de anderen uit zijn groepje en ik zag dat de andere groepsleden op hem reageerden door eerst
boos te worden maar daarna om zelf aan de slag te gaan met de opdracht. Op die manier werkten
ze natuurlijk niet goed samen. Na een poosje liep de jongen boos weg. Ik ben achter hem aan
gegaan en heb hem rustig gevraagd wat er aan de hand was, hoe dit kwam en hoe we dit op
konden gaan lossen. Ik vroeg of hij het fijner vond om in een ander groepje te gaan. Dit was het
geval. Ik heb toen gevraagd in welk groepje hij het best dacht samen te werken met de anderen.
Ik heb toen na de eerste ronde even gevalueerd met de klas en daarop de jongen gewisseld met
iemand uit het andere groepje. Ik hoopte dat dit een goede zet was, maar helaas het groepje
waar hij uit was werkte nu erg goed maar het groepje waar hij in was gekomen maakte er nu een
feestje van! Ik was echter niet van plan om weer steeds kinderen om te gaan wisselen omdat het
dan ook niet meer goed liep met het rouleren. Dat was de consequentie achter het wisselen: dan
moest je ook twee keer een zelfde opdracht doen. Ik heb het groepje een aantal keer stevig
toegesproken maar had naderhand veel strenger moeten zijn. Ik had echt n of twee kinderen
straf moeten geven omdat ze nu echt niet veel geleerd hebben. Dat vond ik wel erg jammer. Ik
heb me echter wel bezig gehouden met de individuele kinderen en heb geprobeerd om ze goed te
laten samenwerken.

Reflectie Gea

In mijn dagdeel heb ik schrijven ,muziek en Geschiedenis gegeven, in deze lessen stond
Meervoudige intelligentie centraal. Omdat mijn stage school met een continu rooster werkt heb ik
maar een hele korte middag en dus heb ik in de ochtend nog een schrijfles gegeven. In deze
schrijfles heb ik eerst kort een filmpje laten zien over hoe dit schrift is ontstaan. De kinderen zaten
allemaal erg geboeid te kijken. Toen ze hoorden dat ze zelf mochten oefenen met dit schrift waren
ze erg enthousiast. Het uitdelen van de materialen ging niet heel erg vlot, omdat ik zelf de ecoline
wilde uitdelen duurde dit een beetje lang. Een andere keer zou ik dit al vast hebben klaar gezet,
zodat je dit direct uit kunt delen. Toen alles eenmaal was uitgedeeld gingen de kinderen goed aan
de slag. Ik liep langs om te kijken of ik ergens bij kon helpen en of ik tips en tops kon geven. Na

het middageten waren de kinderen allemaal erg druk. Maar gelukkig had ik een muziekles op het
programma staan waar de kinderen zich lekker in konden uitleven. Voordat ik aan deze les begon
heb ik aan de kinderen gevraagd was draken nou eigenlijk met de middeleeuwen te maken hadden.
Een aantal kinderen wisten het niet, weer anderen zeiden dat draken helemaal niet bestonden en
anderen zeiden dat ridders daar op joegen. Toen heb ik het sprookje van Joris en de Draak
voorgelezen. De kinderen zaten heerlijk te luisteren en schrokken op sommige momenten enorm
van het verhaal en op het andere moment lagen ze dubbel van het lachen. Het verhaal was dus erg
geslaagd, daarna zijn we weer kort in gesprek gegaan over Draken in de Middeleeuwen. Ik
koppelde het verhaal daarna aan een liedje, de drakendans. Deze zette ik aan en gingen we met
zijn allen aanleren. Zo zijn we met het thema middeleeuwen bezig geweest in de muziek les. 2
kinderen voelden zich niet zo prettig om te gaan dansen, die mochten van mij even rustig blijven
zitten en eventueel meezingen. Het corrigeren van fouten in het liedje ging heel goed en daarna
ging het dansje nog beter. We hadden bijna een hele gymnastiekles gehad.
Met de Geschiedenisles had ik na eigen idee had ik wel iets meer mogen doen aan de organisatie
van de les. Het rouleren liep niet vlekkeloos, daar had ik wel iets op mogen verzinnen zodat het
duidelijk was voor de kinderen. De opdrachten waren gevarieerd en op goed niveau van de
kinderen. Toen de kinderen eenmaal aan de slag waren, waren er allemaal leuke reactie over de
onderwerpen, vooral over het maken van het schild. Dat vonden ze erg leuk om te doen, vooral
omdat ze daar helemaal vrij in waren in hoe ze deze gingen vormgeven. Van de andere opdrachten
vonden ze de memory ook erg leuk om te maken, vooral de meiden gingen daarmee hard aan de
slag. Het liedjes bedenken vonden ze allemaal wat pittiger, allereerst was de vraag op welke wijs ze
het nou gingen doen. Daar waren ze het in de groepjes niet altijd over eens. Het werken in
groepjes was voor deze klas niet ideaal, vooral omdat ze niet zo gewend zijn om samen te werken.
Maar normaal gesproken vind ik dit wel een fijne manier van werken omdat zo iedereen kort een
bepaalde opdracht kan uitvoeren met zijn of haar groepje. 1 groepje heb ik een tijdje
geobserveerd. Heel mooi om te zien was hoe de kinderen de rolverdeling uit gingen vechten. Het
ene kind gaat direct de kaart lezen, de andere laat de opdrachtenkaart links liggen en verwacht dat
het andere kind uitleg gaat geven. Maar na een tijdje te hebben geobserveerd waren de kinderen
nog geen stap verder en dreigde het bijna op ruzie uit te lopen. Toen heb ik even ingegrepen en
heb ik d.m.v. vragen stellen de kinderen gestimuleerd om verder te gaan met hun opdracht.
Daarbij heb ik 1 verantwoordelijke aangesteld. Die moest later bij mij komen vertellen hoe het
verder was gegaan. ook zorgde deze leerling voor de taakverdeling. Toen ik later weer even bij dit
groepje keek ging het al een heel stuk beter en waren ze al een eind op weg. De kinderen hadden
gewoon duidelijkheid en structuur nodig. Toen ze een duidelijke sturing hadden gekregen, wisten
ze in welke kaders ze moesten gaan werken.
Met een MI les heb je altijd veel variatie, dat vind ik ook wel erg belangrijk. Kinderen moeten op
allerlei manieren kunnen leren. Zo komen alle intelligenties een keer aan het bod.
Het opruimen van de les ging prima. Daarna hebben we de opdrachten kunnen presenteren.
Kinderen vinden dat altijd erg leuk en zo kun je ondertussen evalueren met de kinderen. De
kinderen zijn veel te weten gekomen over de middeleeuwen.