Professional Documents
Culture Documents
Twilight Over Burma မႈံရီဆိုင္း တိုင္းျမန္မာ
Twilight Over Burma မႈံရီဆိုင္း တိုင္းျမန္မာ
Org
rIef&Dqkdif; wkdif;jrefrm
odaptyfygonf
uRefr\cspfpGmaom rdom;pk\tm;ay;ulnDrIom r&SdcJhygvQif uRefr\cifyGef;
onf wuf'fu odrfarGYjiifomaom wkdufwGef;rI? tm;ay;rI rjyKcJhvQif? uRefr\orD;rsm;
jzpfMuaom rm,m&DESifhudE&D? uRefr\om;ruf tif'&l;wkdYuom uRefr\qkH;jzwfcsufudk
wGef;tm;ay;? ulnD0dkif;0ef;rI rjyKcJhMuygvQif? olwkdY\zcif? uRefr\cifyGef;p0fMumqkdif
ESifh ol\jynfolrsm;taMumif;udk uRefr a&;om;&ef jzpfEkdifzG,f r&Sdyg/
olwkdYtm; uRefr vIdufvIdufvSJvSJ aus;Zl;wif&ygonf/
uRefr\rdcifjzpfol t,fvfz&D;'g tJAm;[wfudkvnf; aus;Zl;wif&ygonf/ oD
aygrSpmrsm;udk araru odrf;qnf;ay;xm;cJhygonf/ xkdpmrsm;aMumifh uRefr\twdwf
jzpf&yfrsm;udk ydkrkdjyufxifjywfom;apcJhygonf/ uRefr\pma&;azmftkyfpk0ifrsm;jzpfMu
onfhuAD? au;ESifha&mAwfwkdYonf uRefrtm; tjyKoabma0zefrIrsm; tpOfwpdkufjyKcJh
Muojzifh txl;aus;Zl;wifpum; qkdcsifvSygonf/ uRefra&;om;pOf apmapmykdif;rSmyif
udwfuvefcsDu wnf;jzwfrItjrifjzifh a0zefrIrsm;ay; ulnDcJh&m olrudkvnf; aus;Zl;
wifvSygonf/
pmtkyf ykHESdyfxkwfa0&m abmhAfy&pfZfumESifhcsm;vfpf*G'frif; yg0ifjcif;r&SdcJh
vQifvnf; jzpfajrmufEkdifrnf r[kwfyg uRefr\tay:wGif olwkdY\aus;Zl; BuD;rm;vSyg
onf/ [m0kdif,DwuokdvfrS bDvf[,frDvfweftm;vnf; uRefr\pmtkyfukd xkwfa0&ef
pdwf0ifpm;aomaMumifh aus;Zl;wifvSygonf/
tenf;qkH;r[kwfbJ aemufqkH;taejzifh jrefrmjynf uRefrwkdYtwd'kua&mufae
MupOf aemufqkH;tcsdefrsm;txd apwem? arwm? u&kPmtjynfhESifh&dkif;yif;ulnDMuaom?
&J&ifhMuaom? jrefrmjynft&yf&yfrS rdwfaqGjynfolrsm;tm; txl;aus;Zl;wifvSygonf/
ae&m if;wkdY\trnfrSefrsm;udk azmfjy&ef txl;owdxm;&ygonf/ odkYaomf xdkol
wkdYu rnfolonf rnf0g jzpfaMumif; odMuygonf/ olwkdYtm; uRefr b,faomtcgrS arh
aysmufoGm;Ekdifawmhrnf r[kwfyg/
p0fMumqkdif
p0fzvkH/ oDaygapmfbGm;/ oDayge,f\apmfbGm;rsKd;EG,f0if/ p0f[lom
ae&mtawmfrsm;rsm; azmfjyxm;onf/
okpED
p0fMumqkdif\Muif,mawmf? MopBwD;,m;ol? oDayge,f\r[ma'0D/
MopBwD;,m;emrnf tif*g[lvnf;aumif;/ p0frJh? r,fawmf[lif;
&Hzef&Hcg az:nTef;xm;onf/
rm,m&DESifhudE&D p0fESifhokpEDwkdY\orD;awmfrsm;/
arG
Ekdif;Ekdif;ESifhyghapm &Srf;cav;xdef;rsm;/
aumvdef &Srf;pm;awmfuJ/
ylacgif? ar"g
pdP? tkdufqkdif
ESifhbat;
ta&SUa[mfrS trIawmfxrf;rsm;/
eEm
p0fMumqkdif\0rf;uGJtpfudkawmf(,cifapmfbGm;)\r[ma'0D/
OD;xef
oDayge,f\trwfcsKyf/
p0fcGefvkH
p0fMumqkdif\tpfukdawmf/
eef;avm0f p0fcGefvkH\ZeD;/
2
pmtkyf yg0ifaomt"duyk*Kdvfrsm;
,aeYwkdif ouf&Sdxif&Sm;&SdaeMuaom yk*KdvftcsKdUudk
umuG,f&ef emrnftcsKdUudk vTJajymif;xm;ygonf/
MopBwD;,m;pdwfynmygarmu/
OD;cefY
jrefrmrdwfaqG/ ukvor*taxGaxGtwGif;a&;rSL;csKyfOD;oefY\tpf
udk/
AkdvfpMum
jrefrmEkdifiHa&;orm;vkyfief;&Sif &JabmfokH;usdyf0if/
OD;Ek
arb,fvf
ESifhbufwef
ae0if;
jrefrmppfwyfAkdvfcsKyfBuD;/ 1962 ckESpf ppfwyfu tmPmodrf;rIudkacgif;
aqmifolESifhxkdtcsdefrSpNyD; tmPm&Sifjzpfvmol/
armifa&T
ta&SUydkif;wkdif;(&Srf;jynfe,f)udk tkyfcsKyf&aom jrefrmppfwyfAkdvfrSL;
BuD;/
xGef;atmif
AkdvfrSL;BuD;
ppfpkHprf;axmufvSrf;a&; XmerSL;csKyf/
armifvGif tifrftkdiftufpf
rmwdum
odaptyfygonf
pmtkyf yg0ifaomt"duyk*Kdvfrsm;
trSmpm
tcef; 1
tcef; 2
tcef; 3
tcef; 4
tcef; 5
tcef; 6
tcef; 7
tcef; 8
tcef; 9
tcef; 10
tcef; 11
tcef; 12
tcef; 13
tcef; 14
tcef; 15
tcef; 16
tcef; 17
tcef; 18
tcef; 19
tcef; 20
trSmpm
1966 ck ZGefv aEG&moD aeomaomaeYvnfwaeYvnf? MopBwD;,m;EkdifiHNrdKYawmf
AD,ifem\abZufuf 15 odkYr[kwf 'dpBwdwfAma&mhcf&Jwkdufwckudk yk*vduykdifZdrf
cHa[mfw,ftjzpf ajymif;vJxm;aom &Savmhpfavmf'ef&Sd&modkY abmufpf0uf*Gef
ykd;[wfum;i,fuav;wpD; a&SU&IcsOf;uyfoGm;vsuf&Sdonf/ oHxnf*dwfwHcg;0
udk MopBwD;,m;&Jrsm;u apmifha&Smufxm;onf/ csOf;uyfvmaom um;uav;
rSm AD,ifemqkdif&m awmf0ifxkdif;oH&kH;\oHwref0efxrf; pm&Gufpmwrf;rsm;jyo
EkdifonfhtwGuf &JwkdYu 0ifcGifhay;vkdufonf/
ykd;[wfum;uav;onf pufoH wzkH;zkH; jrnfvsuf &Jwkduf ywfywfvnfwGif oyf
,yfpGm &dyfodrf;jzwfawmufxm;aom jrufcif;udk jzwfazmufxm;onfhausmufp
&pfvrf; twkdif; 0ifa&mufoGm;um taqmuftOD;BuD;\ tjyif &yfwefYvkduf
onf/ ta&SUawmiftm&SwkdufolwkdYuJhodkY qHyifukd aemuf pkxkH;xm;aomOa&m
ywkdufoltrsKd;orD;i,f wa,mufonf um;wGif;rSxGufvmum ausmufjzLavS
um;xpfrsm;twkdif; A[kdwHcg;rBuD;&Sd&modkY wufoGm;onf/ q,fESpfESifhckepfESpft
&G,f toD;oD;&Sd tm&S Oa&myaoG; ygaom orD;uav; ESpfa,mufonf olr\
vufudk qkyfukdifvsuf vkdufygoGm;Muonf/ olwkdYonf a&mufukdudkacwfrStqifh
jrifhpm;yGJukvm;xkdifrsm;? opfeuf pm;yGJ&Snfrsm;jzifh cefYnm;pGm wefqm qifxm;
aom &Jwkduft0if cef;rBuD;xJodkY &Jwif;pGm 0ifa&mufoGm;Muonf/
&kwfw&uf usL;ausmf 0ifa&mufvmMuolrsm;tm; [dkw,frS tm&Swkdufom;{nfh
onfolpdrf;rsm;u rsufvkH;jyL; rsufqefjyL;ESifh 0dkif;0ef;Munfh&IMuonf/ orD;ESpfa,mufudk
NrJNrJpGJudkifvsuf [dkw,fwGif;&Sd{nfhonfrsm;tm; cyfoGufoGufa0hMunfh &SmazGvkdufNyD; olr
awGYvkdoludk awGY&SdoGm;um if;tkyfpktwGif;rS trsKd;orD;wOD;xHodkY csOf;uyfoGm;vsuf yD
ovSaom jrefrmpum;jzifh ajymvkdufonf/
]]uRefr AkdvfcsKyfBuD;eJYawGYcsifygw,f}}
jrefrmtrsKd;orD;u 'kwd,xyf0&efwmodkYwuf&m avSum;qDodkY jzwfueJ Munfh
vkdufonf/
Oa&mywkdufoluvnf; jrefrmtrsKd;orD;Munfh&modkY Munfhvkdufonf/ 0&efwm
ay:wGif t&yftarmif;aumif;aom tm&Swkdufom;wa,mufudk awGYvkduf&onf/ 0&ef
wmvuf&ef;aemufodkYvSnfhNyD; wHcg;aygufwcktwGif;odkY 0ifa&mufaysmufuG,foGm;onf/
wHcg;udkvnf; aoaocsmcsm ydwfoGm;onf/
]]xkdifygtkH;&Sif? vuf&nf aomufygtkH;}}
5
jyifopfwkdYBuD;pdk;aomvmtkdESifhNAdwdoQwkdYtkyfcsKyfaomjrefrmjynfwkdYtMum;wGif
txl;Murf;wrf;aom &Srf;jynfe,fawmifwef;awmifpG,frsm;&SdaecJhNyD; apmfbGm;ydkife,f
ajraygif;ajrmufrsm;pGmwGif apmfbGm;rsm;ESifha'ocHtBuD;tuJrsm;u tuGJuGJtjym;jym;
tkyfcsKyfvsuf &SdMuonf/ 1887 ckESpfrS 1890 ckESpftxd jrefrmjynfqkdif&m NAdwdoQaumfr
&SifemcsKyftjzpf trIxrf;cJhaom qmcsm;vfca&mhpf0dwfu &Srf;jynfe,ftajctaeudk
atmufygtwkdif; azmfjya&;om;cJhonf/
oHvGifESifhrJacgifjrpftMum;&Sd a'oudk Munfhjcif;tm;jzifh jrefrmjynfrS raMur
csrf;jzpfaeolrsm;ESifhOya'udk qefYusifvkdolrsm;\ckdatmif;&mtwGuf taumif;qkH;jzpf
aeaMumif;udk awGY&ygawmhonf/ uREkfyfwkdYtay: opm&SdNyD; rdwfaqGaumif;yDoaomtkyf
csKyfolrsm; jzpf&kHomru tiftm;awmifhwif;NyD; xda&mufrI&Sdaom apmfbGm;rsm;&Sdae
om awmfawmhonf/ odkYr[kwfvQif ae&m a'o olykefoluef awmykef;"m;jywkdYt
ajcpkdufaexkdif&m? aemufvkdufaemufygwkdYESifhtMuHtzefrsm; pDrHEkdifMurnfjzpfNyD; jrefrm
jynf Nidrf;csrf;om,ma&;twGuf wm0ef&Sdolrsm; pdwfrat;bG,f tvm;tvmrsm;om
jzpfayrnf/
tiftm;BuD;ukdvkdeDEkdifiH ESpfEkdifiHtMum; txdef;todrf; cufcJaomMum;cHe,f
ajr jzpfraeap&ef NAdwdoQwkdYu jrefrmjynfudk odrf;ydkuf&m &Srf;jynfe,fudkyg xnfhoGif;
Ekdif&ef 1885 ESifh 1890 cktwGif; &Srf;jynfol taotaysmuf tenf;i,fESifhtwl jzpf
ajrmufatmif vkyfaqmifEkdifcJhMuonf/ jyifopfwkdYtm; rJacgifjrpf\ta&SUbufjcrf;wGif
om &yfwefYwm;qD;Ekdifa&;twGuf NAdwdoQwkdY BudK;yrf;cJhrI\tjcm;taMumif;&if;rSm jref
rmjynfrSwqifh w&kwfjynfESifh ukefoG,frIjyK&mwGif c&D;vrf;yef;qufoG,frIonf jrefrm
jynfta&SUajrmufa'o&Sd &Srf;apmfbGm;jynfe,frsm;udk jzwfoef;oGm;aomaMumifhjzpf
onf/ 1700 ESifh 1824 ckESpfrsm;wGif ta&SUtdEd,ukrPDrS ydkYvTwfcJhaom udk,fpm;vS,f
rsm;\wifjycsufwGif txufjrefrmjynfESifh&Srf;jynfe,fwkdYrSwqifh jyKvkyfaom w&kwf
jynfESifhukefoG,frI\tjrwftpGef; BuD;rm;rIrsm; txift&Sm; yg0ifcJhonf/
vuf&Sdta&SUajrmufjrefrmEkdifiH\e,fjcm;rsOf;rsm;onf 19 &mpktwGif; tusKd;
tjrwfBuD;rm;aom w&kwfjynfESifhukefoG,fa&; tcGifhtvrf;rsm;twGuf jyifopfESifhNAdwd
oQwkdYtNydKiftqkdif vkyfaqmifrIrsm;rS wkduf&kdufxGufay:vmaom &v'fyifjzpfonf/ xkd
awmifwef;wpf0kdufESifhywf0ef;usifawmifMum;a'orsm;wGif aexkdifMuaom &Srf;vlrsKd;
rsm;ESifhtjcm;rsKd;EG,fpkrsm;udk e,fjcm;a'orsm;\wzufwcsufwkdY ,aeYawGYjrifMu&
onf/ jrefrmjynf? xkdif;EkdifiH? vmtkdEkdifiH? w&kwfjynfESifhtaemufajrmufAD,uferfa'o
wkdYrSmyif awGY&SdMu&onf/
11
jrefrmjynfta&SUajrmufbuf&Sd ukef;jyifjrihfrS &Srf;apmfbGm;e,f okH;q,fausmfwkdY
udk jrefrmjynfykHrSeftkyfcsKyfa&;rS oD;jcm;cGJxkwfvsuf NAdwdoQudkvkdeDtkyfcsKyfa&;\wkduf
&kdufpDrHrIatmufwGif xm;&SdcJhonf/ &Srf;apmfbGm;rsm;onf e,fajrumuG,folrsm;jzpfMu
um olwkdY\MoZmtmPmudk NAdwdoQrsm;u todtrSwfjyKay;NyD; tdEd,rSapmfbGm;rsm;uJh
odkYaomtqifhESifhtcGifhta&;rsm;udk cHpm;Mu&onf/
apmfbGm;wkdif; udk,fydkiftkyfcsKyfa&; Oya'vkdufem&ef xdef;odrf;uGyfnyfa&;t
wGuf wm0ef&SdMuNyD; udk,fydkif&JwyfzGJY trIxrf;t&mxrf;rsm; w&m;olBuD;pojzifh cefYtyf
ydkifcGifh &Muonf/
1922 ckESpfwGif NAdwdoQwkdYu &Srf;jynfe,frsm;udk pkaygif; &Srf;jynfe,fpkpepf
udk wDxGifvkdufum &Srf;apmfbGm;jynfe,ftm;vkH;\A[kdtpkd;&udk zGJYpnf;ay;EkdifcJhonf/
&Srf;jynfe,frsm;aumifpDudk zGJYpnf;vkdufNyD; jynfe,fapmfbGm;rsm;tm;vkH;ESifh&efukefNrdKUrS
NAdwdoQbk&ifcHwkdY yg0ifonf/ xkdaumifpDu t"duusaom ynma&;? usef;rma&;? jynf
olrsm;ESifhoufqkdifaom vkyfief;&yfrsm;ESifhaqmufvkyfa&;tydkif;rsm;udk udkifwG,fvkyf
aqmifMu&onf/ EkdifiHa&;wnfaqmufrIwpf&yfaMumifh ESpfaygif;&mpkrsm;pGm rwnfr
Nidrf&SdcJh&mrS Nidrf;csrf;wnfNidrfrIudk yxrOD;pGm &&SdcHpm;Mu&onf/
oD;jcm;tkyfcsKyfrIrsm; &SdaecJhaomaMumifh 'kwd,urmppfrwkdifrDu jrefrmjynf\
trsKd;om;a&;vIyf&Sm;rIrsm;onf &Srf;jynfe,frsm;odkY oufa&mufxdawGYrI r&SdcJhacs/ xkdt
csdefu 'dkYArmtpnf;t&kH;ESifhtjcm;EkdifiHa&;tzGJYtpnf;rsm;onf jrefrmjynftv,fydkif;
ukd xda&mufpGm pnf;&kH;vIyf&Sm;aecsdefrsm; jzpfonf/
ukdvkdeDtkyfcsKyfa&;,E&m;uvnf; &Srf;jynfe,fwGif wif;MuyfrIr&SdcJh/ tkyfcsKyf
a&;A[kdXmejzpfaom awmifBuD;NrdKUwGif NAdwdoQaumfr&SifemcsKyf &kH;xkdifNyD; ta&;BuD;
aomapmfbGm;e,ftcsKdUwGifom EkdifiHa&;t&m&Sdrsm; xm;&Sdonf/ wzufvnf; a'o
qkdif&m o,HZmwESifhywfouf tenf;i,fom &SmazGazmfxkwfNyD; pD;yGm;a&;udk jrifhwif
ay;cJhonf/ NAdwdoQwkdY BudKwif&nf&G,fowfrSwfxm;&SdcsufrSm jrefrmjynftv,fydkif;rSpyg;
pdkufysKd;a&;a'orsm;udk wGifus,fatmif aqmif&GufNyD; tdEd,jynfodkY pyg;rsm; xdxd
a&mufa&muf wifydkYa&mif;csum tjrwfxkwf&ef jzpfcJhonf/ &Srf;jynfe,fwGifrl Nidrfouf
at;csrf;aevQif awmfavmufNyD[k ,lqxm;onf/
odkYaomf xkdtcsdefwGif EkdifiHa&;a&m pD;yGm;a&;yg &yfwefYoGm;csdefvnf;jzpfcJhonf/
w&kwfjynfESifhukefoG,fa&;yif aemufydkif; ysufjym;cJh&onf/ tb,faMumifhqkdaomf ,l
eefjynfe,ftwGif; 1930 ckESpfaemufydkif;wkdY ppfbk&ifrsm;tcsif;csif; tmPme,f ajr
vk,uf&if;? tusKd;tjrwf BuD;rm;aom bdef;aps;uGufvkyf&if;? wkdufckdufMuum rif;rJht
12
1960 ckESpfwGif 'Drkdua&pDtaxGaxGa&G;aumufyGJBuD; jyefvnfusif;yvsuf OD;
Ekacgif;aqmifaom tzGJYuyif ta&G;cs,fcH&um OD;Ekyif &efukef tmPmjyefvnf&&SdcJh
jyefonf/ 0efBuD;csKyfonf p0fa&TodkufESifhp0fMumqkdifwkdY\wifjycsufrsm;udk tm;ay;vkdol
jzpfonf/
1961 ckESpfwGif jrefrmjynfajrmufydkif; aemufxyfykefuefx<urIwpfck xyfrHjzpf
ay:jyefonf/ Ak'bmomudk EkdifiHawmfbmom jyKvkyfa&;qkH;jzwfcsufudk uefYuGufaom
tm;jzifh c&pf,mefucsifrsm;u vufeufudkif awmfvSefMujcif; jzpfonf/ tjcm;pdwf"mwf
usbG,frsm; &SdaeonfhtMum;rS tMurf;zufrIrsm; ydkrkdjzpfay:vmaeonfhtwGuf 1962
ckESpfwGif OD;Eku &efukefNrdKU trsKd;om;nDvmcH ac:,lcJhonf/ xkdnDvmcHrS e,fjcm;a'o
jyemrsm;? jynfe,fjyemrsm;ukd aqG;aEG;Mu&efjzpfonf/ vkdtyfvQif tajccHzGJYpnf;
ykHOya' yg0ifaom z,f'&,fvfzGJYpnf;rIudk avQmhcs&ef jzpfonf/ tpkd;&tzGJY0efBuD;rsm;
tm;vkH;? ygvDrefvTwfawmftrwftm;vkH;? jynfe,facgif;aqmifrsm;tm;vkH;ESifhjynfe,f
0efBuD;tm;vkH;? if;nDvmcHudk wufa&mufMuonf/
rnfonfhqkH;jzwfcsufudkrS rcsEkdifao;rD 1962 ckESpf rwfv 2 &ufaeYwGif jrefrmh
wyfrawmf\ppfaoemywdcsKyf AkdvfcsKyfBuD;ae0if;u ppfwyftmPmodrf;rIjzifh wkdif;jynf
tmPmudk &,lvkdufNyD; nDvmcHwufa&mufoltm;vkH;udk zrf;qD;csKyfaESmifxm;vkdufonf/
p0fa&Tokdufvnf; tzrf;cH&onf/ 17 ESpft&G,fom&Sdao;aom p0fa&Todkuf\om;rSm ppf
wyftmPmodrf;,laomnu (ppftmPmydkifwkdY\tajym)jyefvnfckcHonf[kqkdNyD; ao
ewfESifhypfowfcHvkduf&onf/ orwa[mif;BuD;udk,fwkdifrSmvnf; 8 vcefYMumaomtcg
axmiftwGif;yif uG,fvGefoGm;&&Smonf/ rw&m; Oya'rJh tjypfay;vkdufonf[k,lq
Muonf/
ppfwyfu jynfaxmifpkBuD; NydKuGJawmhrnfhta&;udk umuG,f&ef 0ifa&mufpGuf
zuf&jcif;jzpfonf[k taMumif;jyonf/ tjcm;a0zefydkif;jcm;olrsm;url ppfwyfonf
jynfwGif;ppfrsm;udk taMumif;jyKNyD; tqrwef BuD;xGm;vmcGifh &cJhonf/ autifrfwD
wGef;vSefwkdufckdufa&; vkdtyfvmaomtcg omvGefBuD;xGm;cGifh &jyef&m tpdk;&udk,fwkdif
u rxdef;csKyfEkdifawmhbJ tpkd;&twGif; tpkd;&wck ay:aygufvmcJhNyD; aemufqkH;Akdvf
csKyfae0if;\ppftpkd;& jzpfoGm;&awmhonf[k aumufcsufqGJMuonf/
p0fMumqkdifonf ppfwyftmPmodrf;rIrjyKrD wpf&ufu trsKd;om;nDvmcHudk
wufa&mufcJhNyD; tmPmodrf;rIrnfhaeYwGif awmifBuD;NrdKU tonf;toefzsm;emvsuf&Sd
aom tpfrawmfwpfa,muftm; oGm;a&mufawGYqkH&ef av,mOfjzifh xGufcGmcJhonf/ &ef
ukefNrdKUwGif rnfodkYjzpfaeonfudk rodbJ tmPmodrf;onfheHeufu oDaygodkYjyef&ef vm;&Id;
18
20
tcef; 1
tylykdif;a'oeHeufcif;\qdwfNidrfrIudk NzdKcGJvkdufaom xl;qef;onfhtoHrsm;udk
Mum;vkduf&onfESifhyif okpED csufcsif;odvkdufonf/ tdyfrufwkdY NyD;qkH;oGm;NyD[kwcsdefvkH;
wxifhxifhESifhBudKwifarQmfvifhxm;cJhonfrsm; aemufqkH; jzpfvmNyD[k/ 0&efwmbufrS
oHZumwyfjyLwif;wHcg;udk owdESifhzGifhvkdufonf/ tdyf&mxuf zcifjzpfol\buf tdyf
aysmfaeMuaomorD;av;rsm; Ekd;roGm;atmifvnf; *&kpkduf&ao;onf/
0&efwmrS vSrf;jrif&onf/ olwkdYaexkdif&m 0if;jcHtwGif; ta&SUa[mfeef;wpf
ckvkH;udk &mESifhcsDaom vufeufudkifjrefrmppfom;rsm;u 0dkif;xm;Muonf/ a[mfeef;&Sd&m
0if;udk um&Hxm;onfhxlxJaom ausmuftkwfwHwkdif;BuD;onf ouf&Sdow0gBuD;waumif
uJhodkY xif&onf/ xkdausmufwHwkdif;BuD;\aemufuG,frS tpdrf;a&mif,leDazmif;? tpdrf;
a&mifoHcarmufrsm;ESifhppfom;rsm; twef;vkduf? twef;vkduf wkd;0ifvmMuonf/ qdwf
NidrfaomeHeufcif; jrufacsmufrsm;ay: ysm,mcwfaeMuaom ppfajceif;wkdY\&Syfwkduf
jrnfoHwkdYonf wkdawmif;wdjywfaom trdefYrsm;udk emcHvkdufemaeMu&ouJhodkY &Sdonf/
okpEDonf puefYtenf;i,frQ r,kHMunfEkdifatmif jzpfoGm;NyD; ckdukd;&mrJhovkd cHpm;vkduf
&onf/ olr\ta>ct&Hrsm;ESifht&ifqkH; awGY&eftwGufif;? &efolwkdYESifh&ifqkdif&eft
wGufif; olr\cEmudk,fudk rwfrwfxm;vkdufNyD; okH;av;csufrQ toufjyif;jyif;&SLvkduf
onf/ okpEDonf ,kHMunfrItjynfh &Sdae&ef vkdtyfonf/ &J&ifhMuHhckdif&ef vkdtyfvSonf/
olrcifyGef;\toufudk umuG,f&rnf/ olwkdYESpfOD;\vlrr,f orD;uav;ESpfa,mufudk
apmifha&Smuf&rnf/ olwkdY\&Srf;jynfolrsm;udk ulnD&OD;rnf jzpfonf/
olr atmufxyfodkY qif;cJhaomtcg txl;,kHMunftm;udk;&aom oufawmf
apmifhylacgifESifhaemufvkduf ESpfq,fhav;a,mufwkYdudk cef;rus,ftwGif; awGY&onf/
olrtvkdvkd odNyD;jzpfaeaom taMumif;t&mrsm;udkyif olu twnfjyKajymjyonf/
jrefrmppfwyfu jrefrmjynf\tkyfcsKyfa&;tmPmudk odrf;ydkufvkdufNyD/ ta&SUa[mfeef;udk
&SmazGcGifhjyK&ef olrtm; ppfwyfu awmif;qkdvsuf &Sdonf/ ta>ct&Hrsm;onf olr\t
qkH;tjzwfudk apmifhqkdif;vsuf &SdMuonf/ olwkdY\olrtay:xm;&Sdaom ,kHMunfrItwGuf
pdwftm;wufrdonf/ puefYtenf;i,frQtwGif; pdwfoPmef "m;"m;csif;? vSHvSHcsif;
,SOfvkduf&ef pdwfvkdufrmefyg MuHpnfrdao;onf/ odkYaomf olrcifyGef;\pdwf"mwftwkdif;
21
eHeuf 8 em&Dom &Sdao;onf/ odkYaomf 1962 ckESpf rwfv\&ufwpf&ufonf
&SnfMumvGef;vSonf/ t&kPfOD;u pdwfrcsrf;rajrhzG,fwkdY ausmfvGefoGm;cJhNyD/ t&m&monf
Nidrf;at;oGm;NyD; vkH;0eD;yg; ykHrSeftajctaeodkY jyefvnfa&muf&SdoGm;onf/ jcH\*dwf0
,cif &Srf;0efxrf;wkdY apmifhMuyfonfhae&m ta&;ay: jrefrmppfom;rsm; tpm;xkd;
apmifhMuyfvsuf&Sdonf/ umuDa&mif ,leDazmif;rsm;rS oHvGifpdrf;a&mif ,leDazmif;rsm;odkY
ajymif;vJoGm;onf/ vlopfrsm;\tom;a&mifonf ESpfqcefY ydkndKrJMuonf/ xrif;
csufonf pufbD;ESifhaps;rSjyefvmonf/ *dwf0 aps;jcif;awmif;udk tppfaq;cH&onfht
jyif ta&SUa[mfeef;rS tdrfoltdrfom;rsm; tjyifodkY rxGufMuap&ef owday;ajymMum;
jcif;cH&onf/ odkYaom tajctaersm;odkY a&muf&SdvmonfhtwGuf okpEDtaeESifht
xdwfwvefY jzpfraebJ a'gojzpfaeonf/ a&'D,kdudk zGifhvkdufonf/ xkH;pHtwkdif; eHeuf
cif;rsm; vTifhxkwfaeus jrefrmwD;vkH;rsm;yif jzpfonf/ txl;owif; xkwfjyefaMujim
csuf ponfhtpDtpOfrsm; r&Sd/ owif;pmrsm;uvnf; ra&mufvmao;/ okpEDu zkef;
qufMunfhonf/ quf&onf/ atmfya&wmu p0f vTwfawmfwuf&ef &efukefodkYoGm;
wkdif; wnf;cdkaeus &efukefrS rdwfaqGrsm;tdrfodkY vkdif;xdk;ay;vkdufonf/ olwkdY\rdwfaqG
*sifrD\toHudk wkd;nif;pGm Mum;&onf/ ol\ajzMum;oHrSmvnf; uwkefu,if jzpfae
[ef&Sdonf/
]]'DaeYreuf uRefawmfwkdYtdrfudk tjyif;txef &SmazGMuw,fAsm? Armppfom;awG
u p0fudk &SmMuwmwJh? wpftdrfvkH;udk ajAmif;qefoGm;wmyJ}}
]]*sifrDu olwkdYudk bmajymvkdufvJ[if}}
zkef;\tajctaerSm tawmfqkd;0g;vmojzifh okpEDu zkef;pum;ajymcGufxJodkY
atmfajym&onf/
]]p0f[m raeYuwnf;u jyefoGm;ygNyDvkdY uRefawmfajymjyayr,fh olwkdY uRefawmfh
udk r,kHMubl;As}}
xkdYaemuf tquftoG,f jywfoGm;onf/
okpED odvkdonfrSmvnf; rQom jzpfayonf/ p0fonf tdrftjyefwGif rMumrD
uG,fvGefawmhrnfhtajctaeodkY a&mufaeaom awmifBuD;NrdKUrS ol\tpfrawmfwpf
a,mufudk 0ifa&mufMunfh&IrnfhtaMumif; okpEDodygonf/ olonf rkdifaygif;av;&mausmf
uGma0;aom t&yf &Sdaeonf/ ,ckavmufqkdvQif tpfudkawmf\tdrf eHeufpmpm;
aomufaeayvdrfhrnf/ &Srf;jynfe,frsm;\NrdKUawmfawmifBuD;NrdKUodkY zkef;quf r&Ekdif
ay/ xkdYaMumifh vm;&Id;odkY um;ESifh oGm;NyD;BudK&ef qkH;jzwfvkdufonf/ t*FgaeYwkdif; av
,mOfonf &efukef? awmifBuD;? rEav;wkdYrSwqifh vm;&Id;odkY ysHoef;onf/ olukd,fwkdifyif
24
okpEDonf rsufESmudk cgwkdif;xuf ydk armhxm;vkdufNyD; ta&SUa[mfeef;twGif;
odkY 0ifoGm;vkdufonf/ t"dyg,fr&Sd? &,fp&maumif;aom nTefMum;csuftm;vkH;udkvnf;
wpfckrusef csKd;azmufypfvkdufrnf[k pdwful;vkdufonf/ olr\tdyfcef;twGif;odkY jyef
vnfa&muf&SdvmNyD;? olrwpfOD;wnf; jzpfoGm;aomtcgusrS rsuf&nfusvkdpdwfukd avQmh
ay;vkdufonf/
p0fonf 0g;x&H\aemufuG,f a&mufaeaomaMumifh tapmifhcsxm;olrsm;udk
rjrif&aomfvnf; toHrsm;udk Mum;ae&onf/ wpfcef;wnf;om&Sdaom tusOf;pcef;\
axmifhav;axmifh tapmifhav;a,muf csxm;jcif;jzpfonf/ tapmifhwkdYonf acguf
wkefYacgufjyef vrf;avQmufvsuf &SdMuonf/
xGufajy; rjzpfEkdifaMumif; olodonf/ ajy;&ef BudK;pm;vQif olwkdYtBudKufjzpf
oGm;ayvdrfhrnf/ owfypfEkdif&ef taMumif;jyaumif;oGm;ayvdrfhrnf/ odkYaomf vGwf&m
vGwfaMumif;udkrl MuHpnfrS jzpfrnf/ ol\ZeD;ESifh&ifaoG;uav;rsm; &Sd&modkY jyef&rnf/
eH eufvif;vQif olYtwGuf arQmfvifhcsuf&Sdonf/ olYtm; vTwfvkdufMuvdrfhrnfxifonf/
xkd tcsdefavmufqkdvQif 0efBuD;csKyfudk,fwkdif olYtm; rw&m;zrf;qD;xm;aMumif; odoGm;
avmufayNyD/ ppfwyftm; wkdif;jynf csrSwfxm;aom Oya'rsm;ESifhtnD usifhokH;&efrkcs
ajymayvdrfhrnf/
,cktcsdefrSm njzpfonf/ aemufwpfaeYwGif cGeftm;tjynfh &Sdaeatmif jznfh
xm;&rnf/ 0g;zsmay:odkYvSJ udk,fcEmudk qefYvkdufonf/ odkYaomf tdyfcsifpdwfjzpfrvm/
ol\acgif;ay:wGif jcifrsm;u w0D0DESifhysH0Jvsuf &SdMuonf/ p0fu olYtaeESifhpD;u&uf
rjzwfao;vQif taumif;om;[k pdwful;rdonf/ pdwftm&kH wnfNidrfEkdifrnfhtusihfudkBudK;
pm;Munfhonf/ cgwkdif;qkdvQif pdwfyifyef; wif;rmrIjzpfwkdif; tusifhjzifh oufom
&m&NrJjzpfonf/ ,aeYnonf xkdodkYr[kwf/ pdwfudk Nidrfatmif rvkyfEkdifbJjzpfaeonf/
olYudk csKyfaESmifxm;Muonf/ tppftaq;vnf; r&dS/ bmaMumifh zrf;qD;aMumif;udkyif
rod&bJ jzpfaeonf/ vGefcJhaomESpfrsm;u p0fonf jrefrmppfwyfESifhxdyfwkdufawGYrIrsm;
&SdcJhonf/ pnf;urf;Oya'rsm;ESifhywfoufonf/ odkYaomf xkdudprsm;onfyif ,ckuJhodkY ol
\um;udk &kwfw&uf [efYwm;zrf;qD;Muum Axl;vkd ppfwyfNrdKUwGif csKyfaESmifxm;&ef t
aMumif;rcdkifvkHay/ ,aeYntzkdY bmtajzudkrS &Ekdifrnfr[kwfaMumif; olodonf/
0g;x&Hrsm;tjyifbufwGif&Sdaom tapmifhrsm;onf bmudkrS ar;&vdrfhrnf r
27
olvefYNyD; xxkdifrdonf/ wpfpkHwpfa,mufonf wJwGif;odkY a&mufaeNyD; oif
zsm\wpfbufwGif a&mufaeNyD/ em&Dtenf;i,fcefY oltdyfaysmfoGm;cJh[efwlonf/ n
onf wdwfqdwfraevQif tapmifhrsm;\toHudk olMum;&rnfr[kwf/ olYteD;wGif a&muf
&Sdaeolonf ,leDazmif;0wfwpfa,mufyif jzpfonf/ wJ\tarSmifwGif;rSmyif ol\tm&kH
jzifh od&Sdaeonf/ olYudk ulnDrnfholvm;? 'kuay;rnfholayvm;? NidrfNidrfaeNyD; owdBuD;
BuD; xm;&ayvdrfhrnf/
]]uRefawmfu cifAsm;udk apmifhae&wJhtapmifhawGxJu wpfa,mufyg/ 'gay
r,fh uRefawmfu ucsifvlrsKd;yg/ uRefawmfhOD;av;u cifAsm;&JU&JtzGJYrSmyg0iftrIxrf;zl;
ygw,f}}
xkdvlu ododomom0Jaom Armpum;jzifh p0fudk wkd;wkd;ajymjyonf/
]]bmjyKvkdY rif; ighudk 'gawGvmajymaewmvJ}}
p0fu rouFmpGmjzifh ar;vkdufonf/
]]uRefawmfh&JabmfawG tdyfaysmfukefMuNyDav/ uRefawmf cifAsm;udk ulnDcsifvkdY
yg}}
]]rif; ighudk 'DtxJu vGwfoGm;atmif vkyfEkdifrSmvm;}}
p0fu ar;onf/
]]rvkyfEkdifygbl;cifAsm? rjzpfygbl;/ 'gayr,fh oDaygrSm&SdwJh r[ma'0DqDudk pmydkY
csifw,fqkd&ifawmh uRefawmf ulnDEkdifygw,f}}
tcGifhta&;udk,loifhonf[k p0f\pdwftwGif; oHo,uif;pGm pOf;pm;rd
onf/ ol b,fae&m? b,fa'oodkY a&muf&SdaeaMumif; rnfolrS rodEkdifonfrSm aocsm
onf/ owif;om ydkYay;EkdifrnfqkdvQif olYtwGuf vGwfajrmuf&m vGwfajrmufaMumif;jzpf
vmEkdifonf/ onfudponf qifuGufwpfck jzpfaecJhvQifvnf; olYtwGuf rsm;pGmepfem
bG,fr&Sdacs/ tdwfwGif;&Sd tdwfaqmifjyu'defuav;rS pm&Gufwpf&Gufudk qkwfNyD; ol\
ZeD;xHodkY pmwpfapmif a&;onf/
1962 ckESpf? rwfv 2 &uf[k &ufpGJwyfvkdufonf/
vkdif,ufAvif;a&. . .
udk,f Axl;NrdKUu ppftusOf;axmifxJrSm tcsKyfcHae&w,f/ ckcsdefxdawmh usef;
rmwkef;ygyJ/
ucsiftapmifhu aq;ayghvdyfwpfvdyfudk rD;ndvkdufonf/ jrefrmaq;ayghvdyfcyf
wkyfwkyf jzpfonf/
xkdrD;&J&Juav;rS tvif;a&mifuav; &onf/ olu pmtdwfvnf; ay;onf/
29
ol\teD;rS uyfvsuf a,musfm;oHwpfck &kwfw&ufMum;&aomtcgwGifrS t
enf;i,f xdwfueJ jzpfoGm;onf/
]]q&m? uRefawmfwkdYudk wm0efrvJcif tcsdefenf;enf; &w,fq&m/ avmavm
q,f uRefawmfwpfa,mufxJ &Sdw,f/ raeYnu uRefawmfajymjycJhovkdygyJ/ uRefawmf
u ucsifppfom;wpfa,mufyg/ uRefawmfu olwkdYArmawG&JUppfwyfrSm trIxrf;ae&ay
r,fh uRefawmhfucsifvlrsKd;awGtay:rSmyJ opm&Sdwmyg/ uRefawmfwkdY ucsifawGu q&mh
udk odyfav;pm;Muygw,f/ 'gaMumifh uRefawmf q&mhudk tultnD trsm;BuD;ay;csifyg
w,f}}
wHcg;onf wpfvufrcefY yGifh[aeonfhtwGuf Murf;ay: aqmifhaMumifhxkdif
aeaom ppfom;tm; p0fu jrif&onf/ ol\ajceif;rsm;udk cRwfxm;onf/ tBuD;tuJwkdY
udk tpOftvmxkH;wrf;t& t&kdtaoay;onfhoabm jzpf[ef&Sdygonf/ olYrSm aoewf
vnf; rygyg/ ol\oGifjyifrsm;rSm txl;ojzifh &Snfjywfom;aom ESmacgif;u olajym
onfhtwkdif; awmifay:om;wpfa,muf jzpfaMumif; xif&Sm;apygonf/
]]ightwGuf rif; bmvkyfay;Ekdifr,f xifovJ}}
p0fu ar;vkdufonf/
]]uRefawmf aemufxyfpmwpfapmifudk nuydkYwJhvrf;aMumif;twkdif; r[kwfbJ
wjcm;vrf;aMumif;wpfckeJY r[ma'0DxHta&muf ydkYay;Ekdifygw,f/ q&mhowif;udk ol
odyfodcsifaerSm aocsmygw,fq&m}}
ppfom;u jyefajymonf/
wkHYqkdif;raebJ p0fu ol\tdwftwGif;awGYaom pm&Gufrsm;teufrS wpf&Guf
ESifhydkjynfhpkHaom pmwpfapmifudk xyfa&;vkdufonf/
vkdif,ufAvif;. . .
udk,f 'Dpmudk vQKdU0SufpGm a&;vkdufwmyJ/ udk,fhudk a,mufaqmufu Axl;NrdKUrSm
tusOf;csxm;Muw,f/ awmfrDuvpfzf&JUMoZmtmPmudk okH;NyD; udk,fvGwfajrmufatmif
vkyfay;zkdY aus;Zl;jyKygvkdY cifarmifcsKdudkajymyg/ NyD;awmh udkvSrkd;vnf;&Sdw,f/ rDvDvnf;
ulnDEkdifwmyJ/ tm;vkH;udk odyfowd&w,f/ 'DrSm tajctaeawGu r&Sif;rvif;jzpfae
w,f/ tjrefqkH;jyefvnfawGYqkHMu&vdrfhr,fvkdY arQmfvifhw,f/ tm;wif;xm;yg/ udk,f
aumif;aumif;usef;rmw,f/
cspfaom. . .
p0fMumqkdif/
aemufpm&Gufwpf&GufESifh&efukefNrdKU *sifrD,ef;xH pmwpfapmif tjrefxyfa&;
33
34
tcef; 2
em&Dtenf;i,ftwGif;rSmyif ta&SUa[mfeef;\tajctaet&yf&yfonf tHhMo
zG,faumif;avmufatmif ajymif;vJoGm;onf/ r,kHMunfEkdifavmufatmifyif jzpfonf/
okpEDonf olr\cHpm;rI pdwfqEtwkdif; rdrdb0udk rdrdbmom ajymif;vJEkdifcJhonf/ t
a&SUbufpBuudk olr\tyef;ajz&mtjzpf owfrSwfvkdufonf/ xkdae&mrSaeNyD; awmt
wdzkH;tkyfaeaom awmifBuD;udk &IjrifEkdifonf/ uif;arQmfawmif[k olru trnfay;vkd
onf/ pdrf;aeaom erwljrpfudkvnf; jrif&onf/ rSefom;vkd Munf Nidrfaeaoma&jyif
udk vufxGif;avSi,fwpfpif;u jzwfoef;oGm;&if; aESmifh,Sufovkd &Sdonf/ rsm;jym;vS
aom aeMumyef;0g0grsm;onf teDa&mif yGKdifqufwD,myef;rsm;ESifhtwl a0aeatmif
yGifhaeMuonf/ aeMumyef;cif;twGif;odkY Muufwla&G;tkyfBuD;wpftkyf usa&mufqif;
oufvmonf/ teD; pum;ajymvkdvQifyif rMum;&awmhavmufatmif Muufwla&G;jrnf
oHrsm;u <uuf<uufnHaeonf/ Muufwla&G;toHrsm;aMumifh tdrfaepmuav;oH nHpm
pmESifhyk&pfoHrsm;yif wdrfjrKyfaysmufuG,foGm;Muonf/ obm0toHrsm;\oufa&mufrI
onf olr\tm&kHrsm;udk vIyf&Sm;aponf/
vGefcJhaom&SpfESpf? p0fu okpEDtm; ol\Muif,mawmftjzpf ac:aqmifcJhaom
tcg ta&SUbufpBuudk tvGefarT;BudKifvSyaomyef;aygif;pkHjzifh wefqmqifxm;cJh
onf/ &efukefqdyfurf;odkYa&muf&SdaomtcgwGifrS tvGefMunfEl;zG,f&m pwifod&SdcJh&aom
vQKdU0SufrIudk ta&SUbufpBuwpfckvkH; yef;rsm;ESifhwefqmqifBudKqkdrIjzifh aemufqkH;t
xGwftxdyfodkY jrifhwufoGm;apcJhonf/
1954 ckESpf? Zefe0g&Dv apmapmydkif;wGif tufpftufpf0g0pfu&Idif;,m;yifv,f
ul;oabFmBuD;onf &efukefqdyfurf;odkY jiifompGm 0ifa&mufvmcJhonf/ oabFmukef;ywf
ay:rS c&D;onfESpfq,fausmfcefYonf a&mufvkdaZmjzifh pdwfapmaeMuonf/
olwkdYonf &efukefodkYra&mufrD yifv,f0 rkdifokH;q,fcefYrSp a&Ta&mifw0if;0if;
jzifh awmufyvsuf&Sdaom a&Twd*kHapwDawmfBuD;udk awGYjrifMu&vsuf aumif;pGmqGJaqmif
xm;jcif; cHMu&onf/ okH;&mESifhq,fhajcmufay Pfawmf&Sdaom xkdapwDawmfBuD;udk a&T
jym;rsm;jzifh uyf ylaZmfxm;NyD; aea&mifwkdYjzifh yPm&ap&ef ywjrm;? eDvm? jr? pdef tp
&Sdaom ausmufrsuf&wemrsm;jzifh pDjc,fxm;&m &IjrifMu&onfhp0fESifhol\MopBwD;,m;
ol Muif,mawmftif*gwkdYtygt0if c&D;onftrsm;pkrSm ndKU,lxm;jcif;cHMu&ovkd &Sd
onf/
&efukefqdyfurf;ESifheD;uyfvmaomtcg tif*g ydk pdwf0ifpm;vmonf/ nm
buf qdyfurf;wavQmuf&Sd avwGif ,drf;xkd;vIyf&Sm;aeonfhtkef;yifrsm;ESifhjzLazG;aom
35
vkdufonf/
]]rjzpfbl;uG,f? ukd,f wu,fajymwmyg}}
p0fu wnfwnfESifhajym&if; olr\vufudkqGJum oabFmvuf&ef;ESifha0;&modkY
ac:oGm;onf/ ta&;wBuD; jzpfaeaomolYtrlt&maMumifh olr tHhMooGm;onf/
]]tif;? ta&;BuD;&ifvnf; ajymav}}
p0fu olr\vufudk qGJNyD; vlr&Sdaom xrif;pm;aqmifxJodkY ac:oGm;onf/
b,fu pajym&rSef;rodovdk jzpfaeNyD; cPqkdif;aeao;onf/ ukdif;ao;ao;ESifhol\
rsufrSefudk cRwf vufukdifyk0gESifhokwfaeonfudk tif*gu MunfhNyD; ol tawmfpdwfvIyf
&Sm;aeaMumif; odvkdufonf/ odkYaomf tuJcwfMunfhaomtcgrSmrl taMumif;&if;udk r
odEkdifatmif jzpfaeonf/ olonf rD;ckd;a&mif0wfpHkudk aooyfpGm 0wfqifxm;&m cefYnm;
wnfMunfaeNyD; olYtom;ta&? olYqHyifteufa&mifwkdYESifh yPm&vSonf/ olonf cyf
oG,foG,fESifholr\t&yftarmif;avmufyif jzpfaomfvnf; olYudk MunfhvkdufvQif olr
xuf ydk&Snfoa,mif? rkd;aeoa,mif cefYxnfxifay:vsuf &Sdonf/ rsufrSefudk jyefwyf
vkdufNyD; ol\toufygNyD; MuifemwwfaomtMunfhjzifh olrtm; Munfhonf/ xkdtMunfh
onf tay:,Hudk azmufxGif; jrifwwf Munfhwwfaom tMunfhrsKd;jzpfonf/ p0fu
pdwf roufromjzifh pajymonf/
]]armifhrSm tcspfudk rajymbJ csefxm;wm wck&Sdaew,f}}
]]bmvJ? olYudk aumifrav;wpfa,muf apmifhaew,fqkdwmudk ajymrvkdYvm;?
tJ'gudkawmh rajymeJYuG,f}}
olru &,f&Trf;ywf&Trf; w0uf? pdwfvIyf&Sm;rIwpfjcrf;jzifh jyefajymvkdufonf/
]]r[kwfygbl;}}
olu &,farm&if; ajymonf/
p0fMumqkdifESifhtif*g
37
]]'gayr,fh armif tcspfudk rajymbJ csefxm;wmwcsKdU t[kwf&SdaecJhw,f/
armifhudk pdwfrqkd;ygeJYuGm}}
]]bmvJ[if? ajymav? rapmifhEkdifawmhbl;uGm}}
]][dktjyifrSm vmBudKMuwmawGu armifwkdYudk vmBudKMuwmuG}}
olYpum;ukd olru acgif;NidrfhjznfhpGuf axmufcH&if; ajymvkdufonf/
]][kwfvm;? awmfawmf&,f&w,faemf/ aeprf;ygtkH;? olwkdYu owKwGif;tif*sif
eD,mwpfa,mufudk bmvkdY ckvkdBuD;rsm;awmif BudKMu&wmwJhvJ}}
olrrSm oHo,awG tBuD;tus,f 0ifvmavNyD/ ol wpfpkHwpfck ta&;BuD;wm
udk ajymrjycJhbJ csefxm;wm aocsmaeygNyD/ olrukd,folr odvkdufonf/ olawmfawmf
BuD; touf&SLjrefaeNyD/
]]armifu tJ'Davmuf rubl;uGJY}}
olu cPqkdif;vkdufao;onf/
]]armifhudk p0fzvkHvkdYac:Muw,f/ armifu apmfbGm;av;wpfyg;yJ/ &Srf;jynfe,f
xJu e,fwpfe,fudkykdifwJhapmfbGm;aygh}}
olr rsufvkH;jyL;&NyD/ tHhMowkefvIyf&NyD/
]]tJ'Djynfe,fu tBuD;BuD;yJ vkdif,,fAvif? aumfe,fwDuwfjynfe,ft&G,f
avmuf &Sdw,f/ vlZifbwfwkdif;jynfxuf av;qavmuf BuD;w,f/ rif;em;vnfatmif
ajym&wmav? tjyifrSm vmBudKwJhvlawGu armifhe,fole,fom;awGyJ/ olwkdYu rkdif&Spf&m
avmufa0;wJhoDayge,fu vmMu&&Smwmav/ rif;aemufawmh &dk;oGm;rSmyg? wkdY&Srf;jynf
udk jyefa&muf&if tcrf;tem;awG trsm;BuD; vkyfMuvdrfhr,f}}
tif*gu olr\cifyGef;udk r,kHMunfavmufatmif jzpfvsuf jyefMunfhonf/
xkdYaemuf olrukd,folr ikHYMunfhonf/ MopBwD;,m;vkyf vuf,uftxnfpjzifh
csKyfxm;aom 0wfpkHudk 0wfxm;onf/ pdwfysufvufysuf NiD;jiLrdonf/
]]armif BudKNyD;ajymzkdYaumif;wmaygh? 'DrSm 0wfxm;wmu vGJaeNyD/ uRefrt0wf
tpm; jyefvJvkdufrS jzpfr,fxifw,f}}
]]pdwfrqkd;ygeJYuGm}}
olr\yckH;udkodkif;zufNyD; ajym&Smonf/ olvnf; roufromcHpm;ae&onf/
olYudk,fol w&m;rQwrI&Sdatmif tvGefowdxm;wwfol jzpfygvsuf olrtwGuf
rpOf;pm;rdcJh/ taMumif;t&mrsm;udk rQMumonfhwkdifatmif zGifhrajymbJ xm;cJhrd
onfrSm rSm;,Gif;aMumif; olYudk,fol ajymaerdonf/
]]uRefrwkdY vufrxyfcifu armif bmvkdY zGifrajymcJh&wmvJ}}
38
olru ar;vkdufonf/
]]armifu rif;udk,fhudk vufxyfwJhae&mrSm vkH;0 tqkH;tjzwf rSefuefapcsif
w,fav/ tJ'gudk,frSm;oGm;wmygyJ/ udk,f0rf;enf;ygw,f}}
olru csufcsif; pum;rjyefbJ? olYudkvnf; rMunfhbJ acwaevkdufao;onf/
olru olYtm; vkH;0OkH ,kHMunfrItjynfh&SdcJhygvsuf olu olrtm; r,kHrMunf
ESifhxdefcsefxm;cJhaomaMumifh pdwfxdckdufrdonf/ odkYaomf tcsdef ae&m jyem
vkyfae rjzpf[k owd&vkdufonf/
]]uJ vm BudKqkdaeMuwJhqDudk oGm;MupdkY}}
olruajym&if; olYudk wGJ,lvkduf&m olYcrsm oufjyif;BuD;wpfcsuf rIwfxkwf&if;
pdwfoufom&m &oGm;&Smonf/
olwkdYESpfOD; vufcsif;wGJvsuf oabFmukef;ywfay:odkY jyefvmcJhMuNyD; awmufy
aom ta&mifpkHtvStyrsm;ESifhavSrsm;ay:rS &Srf;ESifhjrefrm trsKd;orD; trsKd;om;wkdY
tm; vufrsm;a0SY,rf;EIwfqufMuonf/ oabFmBuD;qkdufuyfrdvQif ukef;abmifvnf;xkd;
NyD; jzpfoGm;um wm0ef&Sdaom trIxrf;rsm; taqmwvsif wufa&mufvmMuonf/ aEG;
axG;uRrf;0ifvSNyD; &kdaoudkif;&Idif;rItjynfhjzifh p0fESifhMuif,mawmfwkdYtm; BudKqkdMuyg
onf/
tif*gonf wtHhwMo? ra&r&m jzpfaevifhupm; BudK;pm; wnfNidrfatmif
pdwfudk xdef;odrf;xm;onf/
olrudk,fwkdif uJhodkYvma&muf BudKqkdMurnfhudptwGuf jyifqifrI&SdEkdifcJhvQif
aumif;avpG[k awG;aerdonf/ olwkdYvufxyfNyD;onfhtcsdefrSpNyD; olr\cifyGef;tay:
yxrqkH;tBudrf rausrcsrf;jzpfrdonf/
tav;tjrwfjyKtyfaom ZeD;armifESHwkdYtm; wtHhwMo 0kdif;0ef;Munfh&IaeMu
onfhtjcm;oabFmpD;c&D;onfwkdY\rsufarSmufrS cyfjrefjref uif;vGwfoGm;ap&ef ouf
qkdif&m wm0ef&SdolwkdYu vl0ifrIBuD;Muyfa&;ESifhtaumufcGefXmewkdYudk cyfoGufoGufjzwf
oef;aqmif&Gufac:,loGm;Muonf/ urf;ajcabmwHwm;ay:wGifum; tvGef0rf;ajrmuf
wuf<uaeMuaom &Srf;jynfe,frS aqGrsKd;rdwfo*F[rsm;? ausmif;om;ausmif;olrsm;?
t&m&Sdt&mcHrsm;onf olwkdYZeD;armifESHa&muf&SdvmrItwGuf aMu;armif;? tkd;pnf? AkH&Snf?
vif;uGif; ponfwkdYjzifh zGJYpnf;xm;aom twD;trIwf? tutckefrsm;ESifh NrdKifqkdifokduf
NrdKufpGm BudKqkd *kPfjyKvsuf &SdMuonf/ tif*gonf olrtm; &Sm;yg;NyD; tvGefvSyaom
yef;pnf;rsm;? Mumyef;ckdifBuD;rsm; arT;BudKifaeaompHy,fyef;rsm;ESifhtrnfrodaomyef;
rsKd;pkHwkdYjzifh qD;BudKurf;vSrf;MuonfhMuufoa&&SdaomtrsKd;orD;rsm;udk oabmusae
39
]]wpfck xyfajym&tkH;r,f vdkif,,fAvif;a&/ vlawGa&SUrSm rif;udk,fhudk p0fvkdY
ac:vkdYajymvkdY rjzpfawmhbl;/ tJ'gu av;av;pm;pm; ac:wJhajymwJhtokH;tEIef;r[kwf
bl;}}
]][kwfvm;? 'gjzifh b,fvkdac:apcsifwmvJ}}
]]r[kwfbl;? udk,fu ac:apcsifwmudk ajymaewm r[kwfbl;/ udk,fhe,folYe,f
om;awGu oifhavsmfw,fvkdY,lqMuwJh[mudk ajymwm}}
]]aumif;NyDav? ajymaygh/ b,fvkdac:oifhovJ}}
tenf;i,f pdwfwkdp jyKvmonf/
]]trsm;a&SUrSm udk,fhudk p0fyDzvkdYac:&vdrfhr,f}}
]]p0fyDz [kwfvm;/ bmt"dyg,fvJ[if}}
]]a&ajrh&SiftpfudkBuD;vkdY t"dyg,f&w,f}}
ajym&if; ESpfa,mufom; &,frdMuonf/
]]aemufNyD;awmh udk,fvnf; rif;udk tif*gvkdY qufNyD;ac:aevkdY rjzpfawmhbl;}}
olu qufajymonf/
]]aA'ifq&mu rif;udk &Srf;vkd okpEDvkdYemrnfay;vdkufw,f}}
xkdemrnf\t"dyg,fudkvnf; olru ar;csifjyefonf/ odkYaomf avmavmq,f
pdwfvIyf&Sm;&rIrsm;ESifhjyif;xefaom aeyl&SdefwkdYaMumifh ar;p&m&Sdonfrsm;udk aemufrSar;
&ef tcsdefqkdif;xm;vkdufonf/
olru px&if;a[mfw,fudk tawmfa0;a0;rSm &Sdrnf[kxifrdonf/ tcsdeft
enf;i,f um;ESifhoGm;ae&pOf aemufusLoGm;aompdwfrsm; MunfvifoGm;ap&efESifhrsuf
vkH;rsm;vnf; tem;&ap&ef tcGifh&Ekdifrnf[karQmfvifhrdonf/ olr arQmfvifhovkd r[kwf
cJhyg/ rdepftenf;i,ftwGif; a&mufoGm;Muonf/ arS;pif;aeaom olr\rsufvkH;jrif
uGif;twGif;odkY jrifaeusr[kwfaom vrf;oGm;vrf;vmykH&dyfrsm; 0ifvmonf/ pufbD;
wyfvSnf;]qkdufum;}onfif;? vdarmfa&mifouFef;rsm;ESifhbkef;awmfBuD;wkdYonfif;? t
om;ESifhudk,fxnfrsm;aqmufvkyfxm;aombwfpfum;rsm;onfif;? BuD;rm;aomawmif;
BuD;rsm;udk acgif;ay:wGif &GufvmMuonfhrdef;rrsm;udkif; jzpfayonf/ if;wkdYtMum;
0wfpkHtjzL0wf vrf;jyykvdyfuvnf; vrf;oGm;vrf;vmwkdY pHepfwus &Sdap&ef vkyfaqmif
vsuf&Sdonf/
ukdvkdeDacwf taqmuftOD;jzpfaom px&if;a[mfw,fonf acwfa[mif;umv
rS tvStyudk xkwfazmfjyovsuf&Sdonf/ qlnHvIyf&Sm;aeaom &efukefNrdKUwGif Nidrf;at;
wdwfqdwfpGm aeEkdifatmif NAdwdoQwkdYu pDrHxm;rIwpf&yfjzpfonf/ xkdae&mokdY ,ckBudKqkd
42
okpEDu olYudk,fol rSefxJwGif Munfhvkdufonf/ Munfhjrif&onfudka&m? &ifxJ
cHpm;&onfudkyg olru auseyfESpfNcdKufaeonf/
]]oem;p&myJaemf? i,fi,f&G,f&G,f vSuvSygbdoeJY &Srf;jynfudk oGm;NyD;ae&&Sm
rSmwJh}}
tyfcsKyfonfrBuD;u jrefrmvkdajym&if; aemufqufwGJtjzpf okpEDtwGufab;
tE&m,fuif;&Sif;atmif qkawmif;ay;aeao;onf[keEmu &Sif;jy od&onf/
]]uRefr aemufwpfacguf &efukefudk vm&if &Sifhudk vmawGYygtkH;r,f}}
okpEDu &,f&,farmarmESifh ayghayghyg;yg; ajymonf/
]]uRefruawmh &Srf;jynfe,f[m NrdKUBuD;jyBuD;awGrSmxuf ydkNyD; tE&m,fuif;
r,f xifwmyJ/ uRefr oufaojyr,fav}}
xkdokYd okpEDu ajymonhfwkdif tyfcsKyfonfrdef;rBuD;uawmh pdwfoufomvmykH
r&yg/ olYcrsmrSm &,f&,fjyHK;jyHK; jzpfrvmEkdifchJ&Smay/ olr awGY&aomArmtajrmuft
rsm;u &Srf;jynfe,fudk wkdif;wpfyg;uJhodkY ajymqkd,lqaeMuonf/ wcsKdUuqkdvQif ,Of
aus;rIacgif;yg;NyD; tE&m,fBuD;aoma'o[k ajymMuonf/ &ufpufMurf;MuKwfaom
awmifay:vlrsKd;pkrsm;u ajrjyefYom;rsm;udk &ef&SmvkdMuonf[kajymMujyefonf/ acgif;
jzwfwwfolrsm;uvnf; tpm;aumif;aumif;pm; qlNzdK;aomolrsm;udk ydkBudKufMu
onf[k MuHzefawG;awm aMumufvefYaeMujyefonf/ xkdYjyif &Srf;ruav;rsm;onf olwkdY
tm; vma&mufydk;yef;Muolrsm;udk pkef;twwfjzifh jyKpm;wwfMuonf[kvnf; ajymMu
onf/ xkdokdYajymMuolrsm;teufrS tenf;i,fom &Srf;jynfodkY oGm;a&mufNyD; tvGefpdwf
0ifpm;bG,faumif;aoma'otaMumif;udk udk,fwkdifudk,fus avhvmMunfh&Iar;jref;Mu
&ef pdwful;&SdMuonf/
&Srf;jynfe,frsm;ESifhtawmfeD;pyfolrsm;onfyif vufawGYtm;jzifh &Srf;jynfe,f
taMumif;udk bmrSrodovkd jzpfaeMuonfhtwGuf okpEDrSm em;rvnfEkdifatmif jzpfae
&onf/ olrtzkdY p0fudkom ar;&awmhonf/ p0fudk olru apm'ur&Sd vkH;0,kHMunftm;
xm;onf/ ol\&kd;om;rIu olrtm; t<uif;rJhtm;xm;aponf/ olu olonf apmfbGm;
wpfa,mufjzpfaMumif;udk tcsdeftwefMum rajymbJ csefxm;onfhudp&SdcJhonfhwkdif okpED
\p0ftay: ,kHMunftm;xm;rIrSm avsmhyg;roGm;cJhay/ olr Mum;odcJh&aomaumvm[
vrsm;udk acgif;xJrS xkwfypfvkdufonf/
&efukef&SdaepOftwGif; &Srf;jynfe,ftaMumif; odvkdpdwfwkdYonf em&DESifhtrQ
wkd;wufvmvsuf &Sdonf/ &Srf;jynfe,fqkdonfrSm urmBuD;\tpGefqkH; t&yfa'o&SdouJh
odkY ajymaeMuonfhwkdif p0fESifhom twlae&rnfqkdvQif olrtzkdY aysmf&TifpGm aeEkdifrnf[k
45
47
tydkif; 3
rkd;wdrfrsm; uif;pifaom Zefe0g&Dv\eHeufcif; wpfckwGif p0fMumqkdifESifhokpED
wkdYonf rEav;NrdKU\ta&SUajrmuft&yfwGif &Sdaom Xmae oDayge,fodkY qufvufxGuf
cGmcJhMuonf/
r*Fvm'kHavqdyfodkY armfawmfum;wef;jzifh vkdufygydkYaqmifMuonf/ 'DpD 3 av
,mOfonf ESpfywfwpfBudrf &Srf;jynfe,fajrmufydkif;\wpfckwnf;aom av,mOfuGif;&Sd&m
vm;&Id;NrdKUodkY ukefrsm;ESifhc&D;onfrsm;udk ydkYaqmifay;vsuf &Sdonf/
]]'Dav,mOfawGu pdwfcs&ygw,f}}
p0fu olYMuif,mawmfudk pdwfoufom&m&atmif &Sif;jy&Smonf/ av,mOfysHtif
*sifESpfvkH;onf us,favmifpGm jrnf[D;vsuf aumif;uifodkY pwufcsdefwGif av,mOfudk,f
xnfrSm cyfMurf;Murf; wkefcgoGm;onf/ olr\rsufESmwpfckvkH; ydwfjzLpuJhodkYjzpfoGm;
onf/ ukefwifav,mOfudk vlpD;tjzpf ajymif;vJjyKjyifxm;aom av,mOfvufwef;rckdifh
wckdifudk wif;wif;qkyfudkifxm;onfholr\vufrsm;rSm wkef&Daeonf/ olu ylyifaeonfh
olrukd ,Jh,JhomjyHK;EkdifNyD; jzpfay:vmEkdifonfhtE&m,fudk rsufpdrSdwf arhaysmufxm;
vkdufonf/ avzdtm; tyltat;wkdYESifhywfouf jyKjyifay;xm;jcif;r&SdonhftwGuf
av,mOfpufoHrsm; qlnHvsuf &SdaomaMumifh p0fu pum;qufrajymbJ aevkdufonf/
aumif;uif,HodkY a&mufoGm;aomtcg okpEDrSm tawmftoifh pdwfoufom&m &oGm;
onf/ p0fu okpEDtm; jrefrmjynfajrjyefYykdif; tay:pD;jrifuGif;rsm;udk MunfhapcsifvSo
jzifh nTefjyaeonf/ auGY0kdufpD;qif;aeaom jrpfrsm;jzifh 0ef;0dkufvsuf pyg;v,fuGif;rsm;
rSm &Srf;ukef;jyifjrifh&Sd&mqDodkY jzefYMuufvsuf ajy;oGm;onf/ &Srf;&kd;rawmifajcwGifrl pdrf;
vef;aom opfawmrsm;udk pwifawGY&SdMu&onf/ ta0;rSMunfh&ojzifh vlaetdrfajcr&Sd
bJ tvGefpdwf0ifpm;bG,f? xdwfvefYbG,f &Sdrnf[k xif&onf/
BuD;rm;aom{&m0wDjrpfurf; wnf&Sdaom rEav;NrdKUrSxGufvmrdMuvQif p0f
rSm *emrNidrfEkdifatmif jzpfvmonf/ ol\e,fajrodkY pwif0ifa&mufawmhrnfajrtae
txm;rsm;udk jyLwif;i,fuav;rSwqifh &SmazGMunfh&Ivsuf&Sdonf/ 'DpD 3 av,mOfonf
arNrdKUwpf0dkufrS awmifwef;rsm;udk vGwfvGwfuRwfuRwf jzpfap&ef aumif;uif,HodkYxkd;
wufvkdufonf/ arNrdKUonf ,cifu NAdwdoQe,fcsJUwkdY aEG&moDem;aepcef;wpfck jzpfcJh
onf/ p0fu rD;&xm;vrf;udk yxrpwifawGY&onf/ xkdYaemuf ol tBudrfBudrftcgcgc&D;
oGm;cJh&aom rEav;? oDayg rD;&xm;vrf;udk awGY&SdoGm;onf/
48
olonf rJrJuav;om jrif&aom rD;&xm;vrf;twkdif; pdkufvkdufrwfwyfMunfh
aeNyD; wpfae&modkY a&mufaomtcg ArmjynfrS olYe,fajrodkY0if&me,fjcm;tpyfudk awGY
&SdoGm;onf/
]]Munfh. . . Munfh. . . armifwkdYoDayge,fudk a&mufvmNyD}}
p0fu 0rf;omtm;& jzpfvGef;ojzifh av,mOfpufoHudk vTrf;oGm;atmif atmf
ajymonf/
]]tJ'gyJ? armifwkdYa'oudk jyefa&mufNyDav}}
olYtoHudk jyefESdrfhNyD; ajymonf/ olrtaeESifh Mum;rSMum;&ygrnfvm;[lvnf;
pkd;&drfrdao;onf/ bkd;pOfabmifquf tkyfcsKyfcJhMuonfholYe,fajrudk ikHYMunfh&if; oltvGef
aysmfoGm;onf/ a&SUwGif vkyf&? udkif&? awGY&? MuHK&rnfwkdYudkvnf; BudKwifawG;rdNyD; pdwf
vufayghyg;csrf;omoGm;onf/ ao;i,faom udkif;wyfrsufrSefudk cRwfNyD; a0hvmaom
rsuf&nfpwkdYudk okwfypfvkdufonf/ rsuf&nfrsm; oGefusrvmatmif BudK;pm; olYodum
udkxdef;odrf;&ayrnf/ p0fu xkdifckHcg;ywf ywfxm;onfhwkdif okpEDtm; wwfEkdiforQokdif;
zufxm;&ef BudK;pm;onf/ olrESifhtom;csif;xdxm;zkdY? ayGYzufxm;zkdYvkdtyfvSonf/ vGef
cJhaomav;ESpfu oludk,fwkdif csrSwfaqmif&GufcJhaomyef;wkdifudk atmifjrifpGm &,lEkdifcJh
NyDjzpfonf/ olonf owKwl;azmfa&;tif*sifeD,mtjzpf jynfawmfjyef vScJhNyDjzpfonf/
olwkdYe,fajratmuf&Sd <u,f0aom o,HZmwrsm;udk wl;azmfNyD; ol\e,fole,fom;rsm;
cHpm;&atmif olaqmif&Gufayrnf/ olonf e,fajr\tmPmydkiftjzpf &kd;&mtpOft
vmtwkdif; tarGcH tkyfcsKyf&ayawmhrnf/ xkdYtjyif oludk,fwkdif a&G;cs,fcJhaomMuif,m
awmfvnf; yg&dScJhayNyD/
oloGm;vkdaomc&D;yef;wkdifudk a&mufonftxd olru olYudk MuifemrItjynfhjzifh
at;twl yltrQ vufwGJvkyfaqmifoGm;vdrfhrnfjzpfayonf/
olwkdYonf aemifcsKdNrdKUay:wnfhwnfh a&muf&SdaeayNyD/ aemifcsKdonf Armjynf
e,fpyfESifhteD;uyfqkH; &Sdaeaom NrdKUi,fuav; jzpf\/ p0fu tenf;i,f tHhMopGmjzifh
aemufodkYcGmvkdufonf/ pD;yGm;a&;t& ta&;rBuD;vSaom e,fajrrsm;twGif; rD;&xm;
vrf;wpfavQmuf olaemufqkH;jzwfysHoef;csdefuESifh rwlaom ajymif;vJrIrsm;udkawGY&
onf/ okpEDESifhae&mcsif;ajymif; xkdifvkdufonf/ aoaocsmcsm Munfhvkdjzpfonf/
jrefrmppfwef;vsm; tajrmuftrsm;udkawGY&onf/ olYpdwf ylyifoGm;onf/ okdYqkdvQif
jrefrmppfwyfrsm;? ppfypnf;rsm; ydkrdkcs&yfxm;jcif;yif jzpfayonf/ jrefrmEkdifiH\umuG,f
a&;udk A[dktpkd;&uwm0ef,lxm;&onfrSefaomfvnf; rNidrfroufjzpfaeaomw&kwfjynf
e,fpyfa'orsm;ESifha0;uGmvSaom Nidrf;at;rIvnf;&Sdaeaom oDayge,ftwGif; ppf
49
onf/
aemufqkH; aqGrsKd;om;csif;tkyfpkonf uRef;wHcg;BuD;\tjyifbuf ausmufjzL
avSum;xpfrsm; cRwf xm;cJhMu&aom bdeyfrsm;udk jyefvnf&,lMuNyD; tdrfBuD;rSxGuf
cGmoGm;Muonf/ aemufqkH;wGif txdef;awmf? pm;awmfuJ? pm;awmfcsuf? rD;zkdokH;oli,f
uav;ESifh'gZif0ufcefY&Sdaom tjcm;tdrfwGif;trIxrf;rsm;rSty tdrfBuD;wGif p0fESifh
okpEDwkdYom usef&pfcJhawmhonf/ tdrftrIxrf;rsm;onf olwkdYocifrtopf\qEudk rod
Muao;ay/
okpEDrSm tawmfyifyef;oGm;onf/ NyD;cJhaom ESpfem&DcefYudkvnf; aqGrsKd;rsm;ESifh
rdwfqufaecJh&onf/ olr awGYMuHK&aomaqGrsKd;rsm;\tjzpftysufrsm;wGif xl;jcm;qef;
jym;rIrsm;yg&Sdaeojzifh tawmfBuD; wtHhwMo jzpf&onf/ Oyrm olr\a,murtzkd;BuD;
onf &aohwkdY0wfaoma,m*DouFef;udk 0wf&kHxm;aomfvnf; rdef;ri,fav;wpfa,muf
udk aygif;oif;aeonf/ w&m;"rusifhMuHae&rnfhtpm; cav;rsm; arG;xm;onf/
p0fESifhzatwl ratuGJ vlrr,fuav; ckepfa,muf &Sdonf/ ESpfa,mufrSm EkdYpdkY
t&G,fav;rsm;om &Sdao;onf/ toufBuD;MuNyDjzpfaom p0f\ta':awmfpyfol&SpfOD;
udk awGY&onf/ tm;vkH; rkqkd;rrsm; jzpfMuonf/
p0f\OD;BuD;awmfwpfOD;\r,m;rsm;csnf;jzpfMuNyD; xkdOD;BuD;awmfu r,m;av;
q,f vufxyfaygif;oif;cJhonf[kqkdonf/ 0rf;uJGnDrawmfwpfa,mufrSm tusifhazmuf
jyefojzifh aqGjywfrsKd;jywf ESifxkwfjcif; cHcJh&NyD; rMumcifurS jyefvnfac:,lvufcHcJh
onf/ p0f\ta':wpfOD;onf 0dwkd&d,bk&ifrBuD;\eef;awmfwGif trIxrf;cJhonfhtawYG
tMuHKrsm;udk ajymjyonf/ ra&rwGufEkdifaom0rf;uGJnDtpfudk armifESrrsm;\tjzpft
ysufrsm;udkum; okpED rrSwfrdEkdifawmhay/ p0f\tpfudkt&if;ESifhtpfrt&if;wkdYrSm xl;
qef;pGm aysmufaeMuonf/ olwkdY tjcm;NrdKUrSm aeMuonf[kom &Sif;jyMuonf/
54
okpEDtzkdY avmavmq,f tdyf&mwpfckxJodkY a&mufvkdvSNyD/ b,fvkdtdyf&mESifhyJ
jzpfjzpf tdyfvkdufcsifvSNyD/ aemufaeYrsm;wGif olr\xl;jcm;aomaqGrsKd;om;csif;rsm;t
aMumif; tckdif;taprsm;taMumif;? olr\wm0efrsm;ponfwkdYudkpdwfygvufyg pl;prf;
avhvmcsifygonf/ odkYaomf olr\wm0efrsm;u tcsdefrapmifhawmhyg/ {nfhcef;xJwGif
av;vHaom rsufcHGrsm;ESifhtdyfidkufaeaom okpEDonf armif;xkoHwpfckaMumifh jzwfueJ
vefYEkd;oGm;cJh&onf/ olrwpfa,mufwnf;om usefcJhaom tcef;us,fBuD;udk a0hMunfh
vkdufrdonf/ us,f0ef;aom {nfhaqmifBuD;udk &SnfoG,faomwkdifrsm;jzifh oD;jcm;ae&mokH;
ae&m pdwfydkif;cGJjcm;xm;onf/ wpfae&mpD oD;jcm;tqiftjyifwkdYESifhjzpfMuonf/ ok
pEDonf ta&SUbufjcrf; em;aecJhjcif;jzpf\/ acwfay:jyLwif;ayguf&Snfrsm;ESifhjzpfNyD;
Oa&my{nfhcef;okH; xkdifckHrsm;xm;onf/ aea&mifcyfazsmhazsmhonf Zmvkdufumrsm;udk
azmuf tcef;us,fBuD;twGif;odkY usa&mufaeonf/ jyifopfwHcg;BuD;\wpfzufwpf
csufwGif tvSxm;aom pifjrifhESpfckay:rS aiGzvm;rsm;ay:odkY aea&mifusNyD; a&mifjyef
[yfaeonf/ if;jyifopfwHcg;rBuD;rSxGufvkdufvQif pBuESifhausmufom;avSum;BuD;&Sd
onf/ tv,fydkif;\tqiftjyifonf &kd;&kd;&Sif;&Sif;yif jzpfNyD; &Srf;trsKd;om;{nfhonfwkdY
twGufjzpfonf/ olwkdYonf &dk;&mxkH;wrf;pOfvmtwkdif; Murf;ay:yifxkdifwwfMuonf/
xlxJaom w&kwfjynfvkyf ydk;om;aumfaZmjzifh wpfcef;vkH;udk tjynfhcif;xm;onf/ rD;
vif;zkdESifhrsufESmcsif;qkdifwGif wpfckwnf;aom qkdzmxkdifckH tedrfhwpfck&Sdonf/ taemuf
buf&Sd wwd,ae&mwGif ,cifu pmtkyfrsm; xm;cJh[ef&Sdonf/ uRef;om;pmtkyfpifrsm;?
bD&kdrsm;? vSyaom yef;ykrsm;ESifhwefqmqifxm;aompm;yGJcyfykykrsm; &Sdonf/ jyLwif;
aygufBuD;rsm;ESifh'kwd,pBuvrf;odkY xGufaom wHcg;ay:rSxlxJaom vkdufumBuD;rsm;
onf oD;jcm;vGwfvyfrI &&SdEkdif&efESifhtpOftvm oGifjyifudk aqmifaeonf/
]]tcspfa& npm pm;Mur,f}}
p0f\toHudk Mum;&onf/ cef;rus,fBuD;udk jzwfNyD; xrif;pm;cef;xJodkY olr
tm; ac:oGm;&efvmonf/ olu olr\cg;udk odkif;zufvkdufNyD; olr\em;em;odkYuyfum
odyfcspfonfhtaMumif; wkd;wkd;av; ajymvkdufonf/ xl;xl;jcm;jcm; jyifqifcif;usif;xm;
aomxrif;pm;cef;aqmifodkY olwkdYESpfa,muf 0ifrdMuvQif pm;awmfqufaumvdefu BuD;
rm;aom qifyef;yk&kyfESpf&kyfjzifh xrf;xm;onfhxrif;pm;armif;udk xkvkdufjyefonf/
tvGefvSyaomra[mf*eDom;jzifh jyKvkyfxm;onfhxrif;pm;yGJESifhxkdifckHrsm;udk
awGY&onf/ xkduJhodkYvSyaom ypnf;rsm;udk okpED ,cifu rjrifzl;yg/ &Snfvsm; ajymif
vufaeaom pm;yGJBuD;\ajcaxmufrsm;udk vSyaom yef;ykvuf&mwkdYjzifh xkvkyfxm;
onf/
55
]]uRefrtwGuf 'Dpm;yGJBuD;u BuD;vGef;w,f}}
p0fu xkdifckH xkdifEkdif&ef jyifqifay;aepOf okpEDu ajymvkdufonf/ olr\&ifckH
oHrsm; us,fvGef;aeojzifh p0frsm; Mum;oGm;rnfvm;[kawG;rdonf/ ywf0ef;usifwpfck
vkH; wcrf;wem; eef;qefaeNyD; ,aeYrSpum wpfoufvkH; pm;awmfquf\jyifqifay;rI
jzifh tuste pm;aomuf&ayawmhrnf[kawG;rdonfhtwGuf tBuD;tus,fyDwdjzpfaus
eyfoGm;rdawmhonf/
]]wpfaeYusawmh rdom;pku rsm;vmrSmyguGm/ tenf;qkH; cav;av;a,muf
awmh vkdcsifw,f}}
p0fu ajymifvufaeaom aiGxnfrsm;ESifhMunfvifoefY&Sif;aeaom a<uxnf
rsm;udk Munfh&if; ajymonf/ olwkdYESpfOD;\yxrqkH; npm0kdif;rSmyif olu taMumif;
rsm;udk pOf;pm;aeayNyD/
pm;awmfqufonf wdwfqdwfNidrfoufpGm rD;zkdESifhxrif;pm;cef;udk vGef;,Sufovkd
oGm;&if; npmtwGuf jyifqifaeonf/ pm;awmfcsufu npmtwGuf aeYaygif;rsm;pGm
BudK jyifqifcJh&onf/
]]uRefruawmh &Srf;tpm aumif;aumif;pm;Munfhcsifw,f}}
aumvif;u t*Fvdyftpm;tpm tjrnf;tcsKdU vmrydkYrD okpEDu ajymonf/ t
*Fvdyfvkdcsufxm;aom cHwGif;vkdufpmonf [if;arT;rqvm rsm;vGef;aeonf/ tom;
[if;csKda&tMunf jzpfonf/ cHwGif; rawGYvSyg/ odkYaomf ESpfa,mufpvkH; bmrSrajymrd
Mu/ odkYaomf t"du[if;vsmrsm; a&muf&Sdvmaomtcg ESpfa,mufom; wpfOD;udkwpfOD;
pdwfysufpGm MunfhrdMuawmhonf/ olwkdY vkH;0arQmfvifhrxm;aom odk;[if;om;cyfrmrm/
a&aygavmESifhtm;vl;[if;? ta&miftqif;r&Sdaom [if;oD;[if;&Gufrsm; jzpfaeMu
onf/ p0fu wpfvkyfpm;MunfhNyD;onfESifh ajymcsvkdufonf/
]]armifawmh 'gudk rpm;Ekdifawmhbl;uGm/ t&omu awmfawmfqkd;wmyJ}}
]]'DvkdBuD; jzpfvmvdrfhr,fvkdY uRefrvnf; rxifcJhrdbl;}}
okpEDu ajymonf/
]]'gayr,fh pm;awmfcsufu oltwwfEkdifqkH; taumif;qkH;jzpfatmif BudK;pm;
xm;&SmwmyJ? uRefrawmh pm;r,f}}
olru wpfrsKd;NyD;wpfrsKd; jrnf;MunfhaepOfrSmyif p0fu pm;awmfuJukd ac:NyD;
&Srf;bmomjzifh ynmay;aeonf/
]]pm;awmfcsufudk armif ajymp&m&dSwm ajymvkdYNyD;&if uRefrvnf; enf;enf;yg;
yg; ajymcsifw,f/ armif bmomjyefay;aemf}}
56
olru awmif;qkdvkdufonf/
]]&w,fav? bmomjyefay;rSmaygh/ tJ'DawmhrS 'DaeYn npm[m armifwkdYt
wGuf b,favmuftxd pdwfysufp&m jzpfoGm;w,fqkdwm ESpfa,mufpvkH;&JUa0zefcsufudk
olodcGifh&rSmaygh}}
pm;awmfcsuftem;odkY a&mufvmvQif p0fu pdwfryg vufryg bmomjyefay;
onf/
okpEDu qufajymonf/
]]uRefr pdwfcsrf;omatmif uRefrtBudKufudk BudK;pm;NyD; [if;vsmawG a&G;cs,f
owfrSwfjyifqifay;wm uRefr odyfaus;Zl;wifygw,f/ 'gayr,fh uRefr 'Dudk vkdufvm
wm[m &SifwkdYeJYyJ aecsifvkdY vmcJhwmyg/ &SifwkdYvkdawG;? &SifwkdYvkd aeEkdifzkdYqkdwm &Srf;tpm;
taomuftaMumif;udk uRefr avhvmrSjzpfawmhrSmaygh? 'gaMumifh 'DaeYupNyD; &Srf;tpm;
tpmawGudkyJ csufapcsifygw,f}}
txufygpum;pkudk jynfhjynfhpkHpkH bmomjyef NyD;pD;oGm;aomtcg pm;awmfcsuf
\rsufBuD;wpfckvkH; jyHK;jyHK;BuD;jzpfoGm;onf/ aemufaeYreufu pNyD;ajymonfhtwkdif;
csufygrnf[kjyefajymygonf/ xkdaeYnaerSmyif okpEDu pm;awmfcsufESifhpm;awmfquf
ESpfa,mufpvkH;udk pnf;&kH;Ekdifvkdufygonf/ olwkdYESpfa,mufpvkH;u olronf olwkdYtm;
em;vnf;vnfonf/ *&kvnf;pdkufonf[k ,kHMunfoGm;Muonf/ tqifoifhjzpfonfjzpf
ap rjzpfao;onfjzpfap? ,cktcsdefrSpNyD; olru tdrfawmfrIwm0efrsm;udk &,lvkdufNyD
jzpfaMumif; p0ftm; odapvdkufonf/
p0ftwGuf taexm;topfwpf&yfjzpfoGm;onf/ ,cifu a[mfeef;wGif olY
pum;onfom t"dujzpfcJhonf/ odkYaomf pm;awmfcsuftm; ,ckvkd udkifwG,fvkdufjcif;udk
ol oabmusESpfNcdKufonf/
MopBwD;,m;olav;onf vGwfvyfayghyg;oljzpfonf/ udef;BuD;cef;BuD;ESifh[ef
yefwcGJom; rvkyfwwf&Smacs/ olrtaeESifh ta&SUa[mfwGif oifhwifhavsmufywf
atmif aerSaewwfygrnfvm;[k p0fu awG;awm ylyefcJhzl;onf/ BuD;rm;vSaom tdrf
axmifrIwm0efrsm;udk rnfodkYpDrHEkdifvdrfhrnfenf;[kif;? olrtm; tm;udk;Murnfhtdrfawmf
0efxrf;rsm;udk rnfodkYrsm; udkifwG,fnTefMum;Ekdifygrnfenf;[l pkd;&drfcJhzl;onf/
olwkdYESpfa,muf vufrxyfrDuyif olwkdYvufxyfNyD;vQif tjcm;aqGrsKd;om;csif;
rsm;ESifhwpftdrfwnf; raeMu&ef ajymqkdwkdifyifcJhMuonf/ qkH;jzwfcsufonf tpOft
vmESifhrwl jcm;em;aeonf/ p0f tdrfaxmifusNyD;vQif olESifhtwl vmaeMu&ef jyifqif
xm;aom aqGrsKd;rsm;&Sdonf/ a&S;uwnf;u okYdaecJhMuonf/ olwkdYtaeESifh atmifh
57
p0fu ol\rsufrSefudk cRwfvkdufNyD; rsufpdudk rSdwfxm;vkdufonf/ arhaysmufz,f
xkwfypf&ef rjzpfEkdifaom cHpm;csufwkdYaMumifh tdyfraysmfEkdifatmif jzpfaeonf/
]]tcspf&,f armifawmh odyfaysmfwmyJ? ckcsdefrSmawmh armif[m urmay:rSm t
aysmfqkH;vlwpfa,muf jzpfaerSm aocsmw,f/ armif EdkifiHjcm;u jyefvm&if armifeJYtwl
ygvm&r,fh armifh&nf&G,fcsufawGtm;vkH; atmifatmifjrifjrifeJY ygvmwJhtjyif tykd
awmifygvmao;w,fqkdwm rif;odw,fr[kwfvm;? armif tm;vkH; vkyfNyD;oGm;NyDav/
[kwfw,f? armif atmifjrifcJhNyD}}
odkYaomf xl;xl;qef;qef; olrxHrS bmrSjyefvnfajymqkdoH rMum;&bJ jzpfae
onf/ ol ikHYMunfhvkdufaomtcg olrrSm tdyfarmusae&SmNyD[k odvkduf&onf/ olr\yg;
rkdYrkdYwkdYonf aeYvnfydkif;uxuf ydkESif;qDa&mif ajy;aeonf/ olr\&Snfvsm;aomtndK
&ifha&mifqHyifrsm;onf olr\EIwfcrf;uav;rsm;ay: jzwfwifaeonf/ wpfaeukef
r&yfrem; MuHKawGYcJh&aomBudKqkda&; tcrf;tem;rsm;ESifhvlaygif;rsm;pGmwkdYaMumifh olr
rSm armyef;vSNyDjzpfonf/ rnfodkYyifjzpfap oDayge,fwGif olESifhtwl okpED &SdaevQif
tm;vkH;udk &ifqkdif&ef 0efrav;awmhacs/
p0fonf 1957 ckESpf csrf;at;aom azaz:0g&Dv\aeYwpfaeY 'ifAmNrdKU\rm&D
,dk&ufpawmh&ifhrS tjzpftysufuav;wpfckudk jyefvnfowd&aerdonf/ ol\MopBwD;
,m;EkdifiHol oli,fcsif;rav;\arG;aeYtwGuf 0dkifaomuf&if;? pm;aomuf&if; pdwfvIyf
&Sm;pGmjzifh olrxHrS rsufvkH;udk rcGmEkdifavmufatmif Munfhaerdonf/ EkdifiHjcm;ausmif;
om;rsm; awGYqkHyGJwpfck rdwfaqGjzpfMu&pOfuwnf;u qGJaqmifrI&SdNyD; olrsm;ESifhrwl
aom rdef;uav;udk olrarhEkdifatmif pGJvef;oGm;onf/ olr\aEG;axG;rI? Munfvif&Tif
ysrIESifhwnfNidrfpGm udk,fhudk,fudk ,kHMunfrI ponfwkdYaMumifh rawGY& raeEkdifatmif wrf;w
rdonf/
av;vrQ ykd;yef;NyD;aomtcg olYb0wGif tif*gqkdaom trsKd;orD;uav;r&Sd
vQif rjzpfEkdifawmh[kem;vnfvmonf/ xdknaecif;twGuf olYrSm tMuHtpnfBuD;wpfck
&Sdaeonf/ rnfonhftcsdefwGif vufxyfcGifh awmif;&ef taumif;qkH;jzpfvmrnfenf;[k
apmifhMunfhae&onf/ aemufcHwD;vkH; rSefuefrIudk apmifhpm;&rnfvm;? pum;ajymaeMu
pOfrSmyJ ajymvkduf&rnfvm;? tcsKdyGJrsm; pm;aomufcsdefusrSajym&rnfvm;? ol odyfrpm;
EkdifbJ jzpfaeonf/ pm;yGJxkd;u ]tkd qkdav rD,kd}qkdaomaw;\t"dyg,fudk &Sif;vif;ajym
jyonfhwkdifatmif ol\pdwfrSm wnfNidrfrI r&Ekdifatmif jzpfaeonf/ olYtwGuf tif*gvkd
trsKd;orD;udk a&G;cs,fjcif;onf vkH;0rSefuefaMumif; olodonf/ odkYaomf tif*gudk,fu
olr\aemifa&;twGuf tpDtpOfcs&m olYudka&m xnhfNyD; pOf;pm;ygavovm;? ol rod
59
p0fonf ajcrudkifrd vufrukdifrd bmvkyf&rSef; rodatmif jzpfaeNyD;rS vufukdif
yk0gudk tdwfxJrS tjrefxkwfNyD; ay;vkduf&onf/
tif*gu olrudk,folr jyefvnfxdef;odrf;NyD;rS ajymonf/
]]ol vufxyfzkdYajymvmcJh&if b,fvkdajz&r,fqkdwm uRefr trsm;BuD;pOf;pm;cJh
zl;ygw,f/ uRefr &Sifhudk vufxyfcsifygw,f? 'gayr,fh aMumufvnf; aMumufw,f}}
]]bmrsm; aMumufaep&m &SdvkdYvJAsm}}
p0fu olr\wkef&Daeaom vufuav;rsm;udk qkyfudkif&ef BudK;pm;jyefonf/
]]uRefrwkdYESpfa,muf[m twlaygif;MuzkdY jzpfvmMuwmyJvkdY uRefr,kHygw,f/ 'g
ayr,fh uRefrtaeeJY vkdufavsmnDaxGrS jzpfEkdifyghrvm;vkdY? olwkdYaqGrsKd;om;csif;awGu
uRefrudk vufcHEkdifyghrvm;vkdY}}
olr\rsufvkH;tdrf rsuf&nfrsm; ydk0Jvmonf/
]]ukd,f tJ'DtaMumif;awGudk naygif;rsm;pGm pOf;pm;cJhNyD;om;yg/ udk,fhaqGrsKd;
om;csif;awGu rif;udk vufcHMurSmyg/ cspfvnf; cspfMurSmyg/ udk,fajymwmudk ,kHyg}}
olru vufpGyfuav;udk olr\vufacsmif;uav;wGif jznf;nif;pGm 0wfqif
jcif;jzifh olYtwGuf tajzudk ay;vkdufonf/
]pylrdkeD}tcsKdyGJudk pm;Muaomtcg olwkdYESpfa,muf bmawGajymrdMuonf[k r
rSwfrdawmhyg/ olwkdYESpfOD;om; ,kHMunfrItjynfhESifh0rf;yef;wompum;awG azmifavmuf
atmif ajymaerdMuonfpojzifhavmufom rSwfrdawmhonf/ odkYaomf olr &kwfw&uf t
vefYwMum; xatmfvkdufonfudkum; rSwfrdaeonf/
]]p0f umjzL;? umjzL;}}
olwkdYESpfa,mufom; ausmif;0if;odkY tajy;tvTm; jyefMu&onf/ n udk;em&D
rxkd;rD ESpfrdepftvkdwGif trsKd;orD;taqmifrSL;rpuf prpfo\vufodkYjyefvnftyfESH
vkdufEkdifonf/ olu odkYaom taqmifOya'rsm;udk rBudKufvSaomfvnf; rMumcP
MuHKBudKufae& &kd;aeayNyD/
xkdnu olrudk jyefydkYcJhNyD;aemuf p0frSm wpfa,mufwnf; vGrf;ae&onf/ rnf
onfhtcg rnfonhfae&m vufxyfMu&rnf[k rodMu&ao;/ ]*dk;v'if;}odkY ]ewf&S&rfA
vm}trkd;zGifhum;udk armif; jyefcJhonf/ ol ausmif;aepOftwGif; ZdrfcHypnf;tjzpf wpf
ckwnf;aom olYudk,fol vkdufavsmcJhrIjzpfonf/ 'ifAmNrdKUwGif;rSxGufNyD; aqmif;*sKHpkduf
cif;pdrf;pdrf;rsm;udk ausmfvGef 0Sdw&pf*sa'&Dqkdifudk jzwfcJhonf/ xkdae&m cP&yfNyD;
pdwfNidrfoGm;atmif AeDvmEkdYaumif;aumif; cGufBuD;wpfcGuf aomuf&ef qkH;jzwfvkduf
onf/ olYtaMumif;rsm;udk trSeftwkdif; xkwfrajymbJ tif*gtm; vufxyfcGifhawmif;cJh
61
tcef; 4
oDayge,f pDrHtkyfcsKyfa&;wm0efudk pwifudkifwG,f&ef p0fu csufcsif;aqmif&Guf
onf/ p0fu tkyfcsKyfa&;udk &kH;wGif;uomr[kwfbJ uGif;qif;yg pDrHtkyfcsKyf&ef qkH;jzwf
vkdufaomtcg BudKufESpfoufol trsm;tjym;&Sdovkd pkd;&drfylyefrdolrsm;vnf; trsm;t
jym; &Sdaeayonf/ bkd;pOfabmifquf tkyfcsKyfcJhMuovkd oDayga[mftwGif;&Sd udk,fydkif&kH;
cef;rSaeNyD; tppt&m&mudk pDrHtkyfcsKyfrnfqkdvQif olYtzkdY ydkNyD;oufomvG,fulrnfjzpf
ayonf/ odkYaomf oluvnf; ol pDrHtkyfcsKyfae&aom vlxkESifhtwl 0ifa&mufyg&Sdaecsif
onf/ 'kwd,urmppfBuD;tNyD; p0f\0rf;uGJtpfudkawmf p0ftkHMum\t&kduft&mudk
qufcH&ef e,fole,fom;wkdYu ol\tpfudktm; ra&G;cs,fbJ olYudkom a&G;aumufcJhMuNyD;
oDaygapmfbGm;tjzpf wifajrmufcJhMuonf/ odkYaomf a&S;tpOftquf xkH;wrf;rsm;t&
if;? MumjrifhpGm jynfe,frSa0;&modkY oGm;a&mufaexkdifcJh&jcif;aMumifhif; e,fole,fom;
wkdYESifhqufqHa&; uGm[oGm;rnfudkvnf; pdk;&drfrdonf/ oDaygapmfbGm;p0ftkHMumonf
1938 ckESpfwGif uG,fvGefoGm;cJhonf/ xdktcsdefu olYt&dkuft&mudk cH,lEkdif&ef wlESpf
a,muf&Sdaomfvnf; touftm;jzifh t&G,fra&mufMuao;bJ jzpfaeonf/ *syefacwfrS
ty 1947 ckESpfxdatmif oDayge,ftkyfcsKyfa&;udk NAdwdoQtkyfcsKyfa&;atmufodkY acw
cP tyfESHxm;cJh&onf/
,ck ol\XmaeokdY jyefvnfa&muf&SdcJhNyD/ olYtm; ,kHMunfrI&SdcJhMuaom jynfolwkdY
tm; oluvnf; jyefvnf *kPfjyKvkdufcsifvSonf/ olonf e,fole,fom;rsm;\ta&;
udprsm;udk txl;tav;xm;onf/ ppfBuD;\'Pf&m'Pfcsufrsm;udk cHpm;xm;cJhMu&aom
jynfe,foljynfe,fom;wkdY\pD;yGm;a&; zGHYNzdK;rIudk olYtm&kH xdyfqkH;rSm xm;vkdufonf/
awmifMum;twGif;&Sd vdarmfjcHrsm;rSm jyefvnfjyKpkysKd;axmifay;&ef vkdtyfaeonf/
v,fajrrsm;udk a&oGif;ay;onfhwl;ajrmif;rsm;rSmvnf; jyKjyifrI uif;rJhvsuf&Sdonf/
vrf;rsm;rSm ysufpD;,kd,Gif;ukefMuNyD/ tdrfwGif; pufrIvkyfief;tajrmuftrsm;vnf; &yf
wefYaecJhMu&onf/
xkdYtjyif olYtaeESifhrsKd;&kd;pOfvmt& tkyfcsKyfoljzpfaeonfhwkdif vlxk\c&kdift
vdkuf? aus;&Gmtvkduf &&Sdoifhaom 'Drkdua&pDtcGifhta&;rsm;udk &&SdcHpm;Mu&atmif olY
rSm wm0ef&Sdaeonf/ NrdKUolNrdKUom;? awmolawmifom;wkdY\qErsm;udk olu tav;t
euf wefzkd;xm; pOf;pm;Ekdif&ef ta&;BuD;onf/ jynfolvlxk\tMuHPfESifhtarQmft
jrifrsm;? qEvkdtyfcsufrsm;udk odae&efrSm olYwm0ef jzpf\/
p0f\yxrqkH; tkyfcsKyfrIqkdif&m qkH;jzwfcsufaMumifh jynfe,fvkyfom;tm;vkH;
64
aumfr&SifemBuD;\udk,fpm;vS,fawmfonf ydk pdwfroufrom jzpfvmonf/
ol\vufqGJtdwfudk taMumif;r&SdbJ [kdudkif 'DESdyf vkyfaeonf/
]]'DvkdygcifAsm? ppfwyfrSm aiGvkdfaeygw,f/ NyD;awmh oDaygrSm 'DvkdyGJrsKd;vkyf&if
vltpnfum;qkH; vmrSmqkdawmh ajrmufydkif;wkdif; wkdif;rSL;AkdvfrSL;BuD;u aumfr&SifemBuD;
udk tyluyfNyD;awmh}}
p0fu awmfavmufygNyDqkdaomoabmjzifh nmvufudk ajrmuf [efYvkdufum
x &yfvkdufonf/ NyD;rS pm;yGJudkywfNyD; xkdyk*Kdvf&dS&modkY avQmufvmonf/ NyD;rS tav;
teuf ajymcsvkdufonf/
]]cifAsm;&JUaumfr&SifemBuD;qDudk jyefNyD;ajymjyvkdufygAsm? jrefrmppfwyftwGuf
yJjzpfjzpf? b,folYtwGufyJjzpfjzpf? usKyf e,fol e,fom;awGu t&IH;cH? tysufpD;cHNyD;
avmif;upm;yGJ vkyfay;Mu&r,fqkdwmrsKd;ukd usKyfb,fawmhrS cGifhrjyKEkdifygbl;vkdY/ olu
'DvkdudprsKd;rSm usKyfoabm b,fvkd&Sdw,fqkdwmudk aumif;aumif; odwJhvlyg}}
xdkyk*Kdvfu trwfcsKyfBuD;udk vSrf;MunfhNyD; wpfpkHwpf&m 0ifajymay;zkdY arQmfvifh
&Smonf/ odkYaomf OD;xefu ajymvdkufonf/
]]uRefawmfwkYdapmfbGm; trdefY&Sdwmudk Mum;ygw,faemf? aumfr&SifemBuD;udkom
ajymjyvkdufygawmh? pma&;ay;zkdY vkdr,fqkd&ifvnf; uRefawmfh&kH;cef;rSm uRefawmfaqmif
&Gufay;yghr,f}}
odkYjzifh udk,fpm;vS,fawmfBuD;onf p0ftm; tBudrfBudrfOD;nTwftav;jyKNyD; &kH;
twGif;rS xGufcGmoGm;onf/ OD;xefvnf; vkdufygoGm;onf/
p0frSm tawmfpdwftaESmifht,Suf jzpfoGm;onf/ olonf jyLwif;aygufBuD;&Sd&m
odkY jznf;nif;pGm avQmufoGm;NyD; pdrf;ndKUaeaom oDaygawmifMum;\toufaoG;aMum
erwljrpfudk vSrf;Munfhonf/
aumfr&Sifemonf ol\e,fESifhuyfvsuf&dSaome,frS apmfbGm;BuD;jzpfonf/
wpfcsdefu p0f\0rf;uGJtpfrawmf wpfa,mufudk vufxyfcJhonf/ ,ckudprsKd;ESifhywfouf
p0f\oabmxm; rnfodkY&SdaMumif; ol aumif;pGmodonf/ odkYpOfvsuf tb,fhaMumifh
jrefrmppfwyf\ravsmfuefaomarwm&yfcHcsufudk olYtm;wqifh ar;cJh&oenf;/ tqkd;
qkH;rSm jrefrmrsm;onf &Srf;rsm;\avmif;upm;yGJ cGifhjyKaerIrsm;udk tpOfwpdkuf jypfwif
a0zefcJhMuonf/ jrefrmjynfrwGif jrif;yGJrSvGJ avmif;upm;enf;tm;vkH;udk ydwfyifxm;
cJhonf/ p0fu tE&m,fudk BudKwifodjrifygonf/ odkYaomf p0f wyf\arwm&yfcHcsufonf
ravsmfuefaMumif; olaumif;pGm od&SdaeaomaMumifh rvkdufavsmEkdifjcif; jzpfonf/
OD;xefu wHcg;udkacgufNyD; jyef0ifvmaomtcg p0fonf jyLwif; &yfvsufyif
67
&mzspfnpf&if; jyefajymonf/
]]'DyGJawGeJYywfoufNyD; armifhpdwfxJrSm b,fvkd&Sdw,fqkdwm rif;odygw,fuGm/
'gayr,fh e,fole,fom;awG pdwfrcsrf;rom jzpfrSmudkvnf; rvkdvm;ygbl;av}}
udpESifhywfouf ol rnfodkYcHpm;ae&onfudk olr odygonf/ olonf yGJvrf;
obifrsm;udk rESpfoufwwf? vlpkvla0;ESifhqkH&MuHK&rnfudk rBudKuf? tcrf;tem;wkdYt
wGuf 0wf±&rnfudkvnf; odyfrvkyfcsif/ olu umuDa&miftvkyf0wfpkHESifhowK&kdif;
wGif;rsm;udk ppfaq;ae&csdefrsKd;? e,fole,fom;wkdY\aus;&Gmvkyfief;cGifrsm;udk oGm; a&
mufawGYqkHtm;ay;ae&csdefrsKd;ESifhpkdufysKd;a&;pDrHudef;cGifrsm; a&mufaeaomtcsdefrsKd;
wkdYwGifom tvGefwuf<uaysmf&TifaewwfaMumif; olr aumif;pGm odygonf/
vrf;rSm bwfpfum;rsm;? EGm;vSnf;rsm;? vrf;oGm;vrf;vmrsm;ESifhydkydk Muyf
nyfvmygonf/ vrf;awGY&aom bwfpfum;wkdif;onf t&G,ftpm;tm;jzifhif;? t
a&miftm;jzifhif;? ykHoPmeftm;jzifhif; oD;jcm;0daoorsm; toD;oD;&SdaeMuonf/
um;udk,fxnfrsm;onf uRrf;usifaomw&kwfvuform;rsm;\vufvkyfxnfabmf'Drsm;
jzpfMuonf/ ydkif&Sifu tvGefaMumifaom qefYusifbufta&mifrsm;jzifh BudKufovkdtvS
jc,fxm;Muonf/ pufjyifq&mrsm;u awGYorQ ypnf;rsKd;pkHjzifh um;rsm; qufvuf
vIyf&Sm;aeEkdifatmif vkyfay;xm;Muonf/ um;rsm;\ykHoPmefrsm;rSmvnf; quf
vuf toGiftrsKd;rsKd; ajymif;aeMuayvdrfhrnf/
EGm;vSnf;rsm;rSmrl odyfNyD; xl;jcm;rI r&SdvS/ vSnf;udk pwifwDxGifNyD;csdefuwnf;
u ykHoPmeftajymif;tvJ rsm;rsm;&SdcJh[ef rwlay/ vnfbkdY&SdaomEGm;xD;ESpfaumifu
ESpfbD;wyfvSnf;udk qGJ&onfhoabmom jzpfayonf/ oufi,fjzifh aygif;rkd;jyKvkyfxm;
wwfMuNyD; pD;eif;vkdufygvmolwkdYtwGuf aerylap&efESifhvkHjcHKrI &Sdap&ef ab;wpfzufwpf
csufwGifvnf; zsmjzifh um&Hxm;onf/ wpfcsKdUvSnf;rsm;onf &uftawmfMum odkYr[kwf
oDwif;ywfESifhcsD c&D;a0;rS armif;cJhMu&onf/ vSnf;&SifwkdYonf yGJawmfuGif;twGif;yif
pcef;cs&yfem;&ef jyifqifvmcJhMuonf/ tcsKdUcav;rsm;onf vSnf;ab;rS vrf;avQmuf
vkdufygvmcJhMuonf/ vrf;rSm ai;armaep&m r&SdMuvQif EGm;rsm;ESifhtwl aumif;
aumif;rDatmif vkdufEkdifMuayonf/
vrf;oGm;vrf;vmrsm;udk okpEDu tvGefpdwf0ifpm;onf/ txl;ojzifh 0wf
aumif;pm;vSrsm;ESifhteD;tem; &Gmrsm;rS &Srf;aus;&Gmom;rsm;udk ydkpdwf0ifpm;onf/
rdef;rrsm;rSm tusjzLjyefYjyefY awmifhawmifhuav;rsm;ESifhta&mifawmufyaom ykd;xbD
rsm;udk 0wfqifxm;wwfMuNyD; aea&mifudk umuG,f&ef jrufcarmufBuD;rsm;udk aqmif;
xm;Muonf/ rsm;aomtm;jzifh yGJaps; csa&mif;Mu&ef ypnf;rsm; o,faqmifvmMu
70
nDwnmwnf; vuftkyfcsDvkdufMuonf/
tBuD;tuJvkyfolu &Srf;bmomjzifh &Sdckd;qkawmif;pmudk wkdifay;onf/ vlxku
vkduf qkdMu&onf/ p0fu uefawmhMuolrsm;\qErsm; jynfh0apaMumif; qkay;onf/
tcsdefwkdtwGif; uefawmhNyD;oGm;MuvQif tm;vkH;oufaomifhoufomjzpfoGm;
Muonf/ apmfbGm;ESifhMuif,mawmfxHodkY wpfa,mufNyD;wpfa,muf csOf;uyfa&muf&Sdvm
MuNyD; tvmyovmypum;rsm; qkdMuonf/ r@yfwpfckvkH; olwkdYapmfbGm;ESifhajymqkdquf
qHcGifh &MuonfhtwGuf aysmf&TifMunfEl; 0rf;ajrmuf&,farmvsuf &SdMuonf/ &GmolBuD;t
jzpf ta&G;cHxm;Mu&aom olBuD;rsm;onf wifjyp&m toD;oD;ESifhvma&mufawGYqkHMu
onf/ wpfcsKdUu olwkdY\om;orD;rsm;udk ta&SUa[mfeef;wGif ac:,lNyD; vkdtyfovkd ckdif;
ap&ef qufoMuonf/ wpfcsKdUuvnf; twy& udpt00udk wifjyMuonf/ tcsKdUu
vnf; olwkdYNrdKUolwkdYaus;&Gmrsm;rS txl;udp0dprsm;twGufzdwfac:Muonf/ uGwf,Gef;rf
rSylrdef;onf jyemudk o,fvmonf/ erfhvDhjrpfay:&Sdaom ol\&Gmonf apmfbGm;
ydkifv,frsm;udk vkyfudkifMuolrsm; jzpfcJhMuonf/
pyg;xGufnHhzsif;aomaMumifh &Gmol&Gmom;rsm;u v,fcGefv,fc ray;EkdifcJhMu
onfrSm ESpfESpfyif &SdvmcJhNyDjzpf&m xkda<u;NrDrsm;udk avQmfypfay;yg&ef awmif;yefvkdufMu
aMumif; wifjyonf/ xkdylrdef; wifjyaepOftwGif; p0fESifhokpEDwkdY tcsif;csif; jzwfueJ
MunfhrdMuonf/ oD;pm;cs pm;&aomv,fajrydkifqkdifxm;rIESifhywfoufNyD; olwkdYcsif;
aqG;aEG;MuNyD;om; jzpfonf/ p0fu odkYaom uHauR;cs cHpm;cGifhrsm;udk rcHpm;vkd? r&
,lvkdawmhay/ oDaygapmfbGm;ydkifv,fajr{u aomif;csDESifhNyD; trSefwu,f vkyfudkifae
Muaom v,form;rsm;tm; ydkifqkdifcGifh ay;vkduf&ef qkH;jzwfcsuf csxm;NyD;om;jzpfonf/
bkd;pOfabmifquf vkyfudkifvmcJhMuaom awmifolv,fvkyfom;wkdYonf if;ajr,mrsm;
udk ydkifqkdifcGifh &oifhayonf/ odkYaomf t,ltqrsm;udk e,feD;csif; ajr&SifapmfbGm;rsm;
u oabmrusEdkifMuay/ okpEDu ,ckvkdtcsdefrsKd; tjyifodkYcPxGufNyD; yGJaps;wef;
avQmufMunfh&ef qkH;jzwfvdkufonf/ p0ftm; e,fvlBuD;? &GmvlBuD;rsm; 0dkif;tkHvsuf&Sdonf/
uJhodkYaom jyemtwGuf aqG;aEG;Mu&ef em&DtawmfMum vkdtyfayvdrfhrnf/
0rf;uGJaqGrsKd;ESpfOD;? twGif;0efESifhoufawmfapmifhESpfOD; vkdufygvsuf ukefpnf
rsm; cif;usif;a&mif;csaeMuaom 0g;wJwef;&SnfBuD;rsm;&Sd&modkY okpED yxrOD;pGm xGuf
vmcJhonf/ &Srf;rsm;ESifhawmifay:aewkdif;&if;om;wkdYonf aps;0,frsm;udk jyHK;&Tifaom
rsufESmrsm;avmufESifhom qGJaqmifMuaomfvnf; ArmESifhukvm;aps;onfrsm;url aps;
0,frsm;udk wausmfausmf ac: a&mif;csMuonf/ tppftrSef tokH;taqmifypnf;t
rsKd;rsKd;udk awGYae&ojzifh okpEDtwGuf aps;0,f&ef yGJBuD;yGJaumif; awGYae&ouJhokdY jzpf
73
tydkif; 5
aeYpOfaeYwkdif; wpfckr[kwf wpfck rSwfom;p&m topftqef;rsm;udk awGYae&
onf/ Mum&Snfav;jrifh rarhraysmuf&atmif rSwfom;xm;&rnfhudprsm;udk 0&efwmrSm
xkdifMu&if; p0fESihfaqG;aEG;ar;jref;&onf/ olrtaeESifh&Srf;bmompum;a&m? &kH;okH;
Arm pum;udkyg vsifvsifjrefjref oif,laevifhupm; ,ckxufwkdif olwkdYESpfa,muf a&S;
,cif awGYqkHp umvrsm;uuJhodkYyif t*Fvdyfvkd ajymqkdaeMu&qJ jzpfonf/
p0fu pdwf&Snf&SnfESifh&Srf;bmompum; tajccHtoHig;oHtaMumif;udk oif
Mum;ay;onfhtwGuf okpEDu tvGefoabmusaeonf/ toHxGuf tav;tayghwkdYt
ay:wGif rlwnf t"dyg,frsm; ajymif;vJoGm;wwfonf/ olronf vlBuD;olrrsm;ESifhif;?
udk,fu wav;wpm; qufqH&rnfholrsm;ESifhif; awGYvQif toHxGufudk txl;*&kpkdufajym
qkdonf/ toHtav;tayghtokH;tEIef; rSm;oGm;ojzifh wav;wpm;ajymonfhpum;wkdY
onf apmfum;armfum; ajymonfhpum;rsm;tjzpf t"dyg,fajymif;vJoGm;Ekdifayonf/
rmqkdonfh pum;vkH;\t"dyg,fonf ajymqkdokH;EIef;aomavoH tajymif;tvJay:wGif
rlwnf vmyg[lif;? acG;[lif; jzpfoGm;Ekdif\/ olr\aqGrsKd;om;csif;rsm;ESifhif;?
tdrfrS0efxrf;rsm;ESifhif; okpEDu &Srf;pum;udk &J&Jwif;wif; ajymqkdavhusifhcJh&m toH
xGufrSm;aomaMumifh olwkdYtm; qJovkd b,fESpfBudrfavmuf jzpfNyD;aeNyDvJ[k olr pOf;
pm; tm;emrdonf/ olwkdYu pdwf&Snf&SnfESifhapwemxm;NyD; olr\tm;emp&m aumif;
vSaom trSm;rsm;udk jyifay;wwfMuonf/ p0fuom wpfcgw&H &,f&,farmarmajym
wwfonf/ olrtaeESifh olYtm;ac:a0:&m toHxGufrSm;aeojzifh wd&pmefwpfaumif
r[kwf wpfaumif jzpfaewwfaMumif;udk &Sif;jyonf/ p0fESifhrawGYrD MopBwD;,m; &Sdae
pOfu EkdifiHjcm;bmompum;rsm;udk oifMum;cJhzl;ygonf/ &Srf;pum;oif,l&oavmuf
tcuftcJr&SdcJhyg/
EkdifiHjcm;oljzpfaom r[ma'0Donf olwkdY\bmompum;udk tav;teufxm;
NyD; oifMum;avhusifhonfhtwGuf oDayge,fole,fom;tm;vkH; auseyfESpfoufMuonf/
olrtaeESifhtoHxGuf trSm;t,Gif;? tokH;tEIef;trSm;t,Gif; rnfrQyif ajymqkdokH;
EIef;rdapumrl olwkdYu pdwf"mwfusatmif rajymMuay/ uG,f&mwGifvnf; olr\tm;
enf;csufrsm;taMumif;udk rajymMuacs/
p0fu okpED prf;oyfajymqkd&if; jyemawGY&onfrsm;udk Mum;&vQif oabm
78
]]tJ'g ighnDqDu tultnDvkdw,fuGm}}
rnfonfhtultnDrsKd;jzpfaMumif; xnfhrajymojzifh okpEDu b,fvkdtultnD
rsm;ygvdrfh[k pOf;pm;aeonf/ p0f\aemifawmfBuD;taMumif; tptersm;udk tdrf0ef
xrf;rsm;rSwqifh olr Mum;zl;xm;onfrsm; &Sdonf/ *syefacwfu olonf *syefrsm;ESifh
yl;aygif;NyD; jynfolvlxkudk ESdyfpufnif;yef;cJhonf[kqkdMuonf/ ppfBuD;NyD;aomtcg NAdwd
oQwkdYu olYtm; oDayge,f aexkdifcGifh rjyKbJ wm;jrpfcJhonf[kqkdonf/ taMumif;
rsm;ESifhtjcm;taMumif;rsm;aMumifh 1947 ckESpf NAdwdoQwkdYxHrS vGwfvyfa&;awmif;qkd
Mu&rnfhtcsdef oDaygapmfbGm;ae&mudk qufcHMu&rnfqkdaomtcg e,fole,fom;rsm;u
olYtm; ra&G;cs,fMubJ nDjzpfol p0fMumqkdiftm; wifajrmufcJhMujcif; jzpfonf/ t&kduf
t&mqufcHa&; a&G;aumufyGJwGif p0fMumqkdifu tEkdif&&SdcJhonf/
vma&mufvnfywfonfrSm tcsdefwkduav;om jzpfaomfvnf; nDtpfukdESpf
a,muftMum; &Sdaeaom wif;rmrI tusdwftcJudk okpED cefYrSef;&dyfpm;rdvkdufonf/ ol
ru p0ftm; ol\aemifawmfESifhqufqHa&;tajctae rnfodkY&SdaeaMumif; odvkd ar;
jref;onf/ ,cifu taMumif;udk rajymcJhzl;Muacs/
]]aumif;ygw,f? rqkd;ygbl;}}
p0f\jyefMum;csufwGif vkH;0 toufrygbJ jzpfaeonfudk okpEDu odvkdufonf/
taMumif;udk qufvufajymqkd&ef roifhay/ tenf;qkH; avmavmq,frajymMuvQif
taumif;qkH;jzpfrnf/ olr\cJtkdawmf vma&mufawmif;qkdaom tultnDqkdonfrSm
rnfonfht&menf;qkdaomar;cGef;udk ar;&ef vufavQmhvkdufonf/
jrefrmppfwyfrsm;ESifhywfoufNyD; e,fole,fom;wkdYxHrS aeYpOfrjywf twkdift
awmrsm; &Sdaeonf/ ppfwyfu aus;&Gmom;wkdYtm; tEkdiftxufjyK ykdufqHwpfjym;rS
ray;bJ tvum;ckdif;apMuonf/ trsKd;orD;rsm;udk xduyg; &duyg; jyKMuonf/ wpfcg
w&H t"rusifhMuHMuonf/ &GmolBuD;rsm;u aus;&Gmol aus;&Gmom;wkdYtm; tumtuG,f
ay;&ef BudK;pm;Muonfhtcg xkdaus;&GmolBuD;wkdYudk zrf;qD; ta0;odkYac:aqmifoGm;
wwfMuonf/ ppfwyfonf e,fole,fom;wkdYtm; umuG,fay;Mu&rnhftpm; &efolrsm;
yrm usifhMuH jyLrlaeMuonf/ &Srf;jynfe,ftxl;aumfr&SifemxHodkY av;eufaomuefY
uGufrIrsm; wifjycJhaomfvnf; ta&;r,lbJ OayumjyKjcif;wkdYudkom cHaeMu&onf/ ppf
wyftBuD;tuJrsm;uyif vufatmufi,fom;rsm;udk Ekdifeif;atmif rxdef;odrf;Ekdifyif
avm? odkYr[kwf vkyf&yfrsm;onf ydkBuD;us,faom &nf&G,fcsufrsm;jzifh wkdif;&if;om;
vlrsKd;pkwkdYtay: oufoufpepfwus vkyfaqmifapjcif;rsm;yif jzpfavoavm rajym
Ekdifatmif &Sdonf/ tjcm;&Srf;acgif;aqmifrsm;uJhodkYyif p0fonfvnf; jyemudk &Srf;
82
]]olu vlawGeJYrawGYatmif a&Smifwwfw,f? 'gayr,fh olYqDudk awmwd&pmefawG
uawmh rMumcP vmMuowJh/ &Gmom;awGu ajymMuw,f/ olYwJuav;em;rSm wd&pmef
awmfawmfpkHatmif olwkdYudk,fwkdif jrifzl;MuowJh? usm;opfwkdY? usm;wkdY? 0uf0HwkdY? qif
awmif awGYzl;Muw,fvkdY ajymw,f}}
okpEDu awmvrf;wpfavQmuftwkdif; awmwd&pmefrsm;udk awGY&rnftxifESifh
*&kwpdkuf MunfhoGm;onf/ bmudkrS rawGYcJh&/ odkYaomf t&yfcyfjywfjywfESifhacgif;rSqHyif
rsm;udk &dwfy,fxm;aom tndKa&mifouFef;0wf&aohwpfyg;udkum; zl;awGYvkduf&onf/
&aohBuD;onf vlola0;&m awmwGif;odkYoGm;NyD; jyif;xefaomtusifhrsm;udk usifhMuHtm;
xkwfaeoljzpfonf/ ,ckvnf; vlolrsm;ESifhrawGYvkdaomaMumifh awmwGif;odkY0ifa&muf
wdrf;a&SmifoGm;onf/ 0efxrf;rsm;u &aohausmif;uav;\jrufzsmwHcg;a&SUrSmyif vl
bG,fypnf;rsm;jzpfMuaom qef? qD? qm;? oMum;? EkdYqDponfwkdYudk xm;cJh&onf/ &aoh
BuD;onf opfjrpfrsm; opf&Gufrsm;ESifhawmwGif;rS opfoD;0vHwkdYjzifhom rSD0J&Sifoefvsuf&Sd
&m ydktm[m&jzpfapEkdifaom EkdYqDponfwkdYudk axmufyHhvSL'gef;Mujcif; jzpfonf/ NyD;cJh
aom 15 ESpfvkH;vkH; vlolrsm;ESifhtqufjzwfNyD; awmBuD;jrufrJxJ wpfa,mufwnf;vm
aeum usifhMuHtm;xkwfaeaom vlom;\b0udk pOf;pm;NyD; okpED\pdwfxJ eufeJrI
udk cHpm;rdonf/ MopBwD;,m;wGif r,foDv&Sifausmif;rsm;rS vkH;0tjyifodkY rxGufbJ t
jyifavmuESifhtqufjzwfaexkdifMuaomoDv&Sifrsm;taMumif;udk olr Mum;zl;ygonf/
odkYaomf ae&mxkdifcif;csif; rwlMuonfudkvnf; owdjyKrdavonf/
&aohBuD;oGm;&mvrf;aMumif;twkdif; vkdufoGm;Muaom p0fESifhtrIxrf;rsm;udk
okpED trDrvkdufbJ aemufusefae&pfonf/ &Icif;rsm;onf &ifoyf&IarmbG,f jzpfvS
onf/ edrfh&m us,fjyefYaom erwljrpfonf us,f0ef;aomawmifMum;a'opdrf;pkdpkdudk
a0hywf&pfacG pD;qif;aeonf/ olwkYdaexdkifaom ta&SUa[mfeef;tdrfjzLjzLudkif;? 'kwd
,urmppftwGif;u ysufpD;oGm;aom a[mfeef;ta[mif;ae&mudkif; jzwfoef;pD;qif;
oGm;onf/ vlaetdrfajc 15000 cefY&Sdaom oDaygNrdKUav;wGif wpfxyf odkYr[kwf ESpfxyf
tdrfrsm; aqmufvkyfaexkdifMuNyD; at;csrf;wdwfqdwfvsuf&Sd&m tdyfaysmfaeaomNrdKUu
av;ESifhwlaeonf/ wpfNrdKUvkH;wGif pdefyef;yifrsm; vTrf;jcHKxm;vsuf tcsKdUtyifrsm;onf
,ckxufwkdif &J&Jawmufaeaom teDa&mifpdefyef;yGifhrsm;ESifhvSyaeMuqJ jzpfonf/
awmifMum;\ajrmuft&yfESifhta&SUt&yfwkdYwGif oefpGrf;aom pyg;pdkufuGif;rsm; &SdNyD;
aumufESHaumufyifwkdY\csKdaom&eHYonf avxJwGif ysHUwufvmonf/ awmufyaomt
pdrf;a&mifvGifjyif ajrjyefYrsm;\rsufpdwpfqkH; pdrf;ndKUaeaomuRef;awmBuD;rsm;&SdNyD;
awmifukef;uav;rsm;\xdyfwGif acgif;avmif;ykHoPmef&Sdaom xkH;apwDjzLjzLuav;
86
tcef; 6
{NyDvjzpfonf/ oDaygawmifMum; tyl&Sdefu ESdyfpufaeonf/ yifyef;EGrf;e,f
aeMuaom vlrsm;? a&iwfaeMuaomwd&pmefrsm;? ndK;avsmfudkif;nTwfaeMuaomopf
yifrsm;onf rkwfokef&moDrkd;OD;udk arQmfMuvSayNyD/ p0fonf a&mhuD;awmifwef;rsm;ay:
rS aEGOD;&moD\Munfvifawmufyaeaom aeYrsm;udk owd&rdaomaMumifh awmrD;avmif
&mrSysHUvmaom &eHYrsm;udk &SL&Idufae&onfudk ydkpdwfysufrdonf/ xkdrD;ckd;rsm;onf oD
aygawmifMum;a'oudk oDwif;ywf tawmfMumatmif vTrf;jcHKxm;cJhonf/ teD;tyg;
awmifay:a'owkdY aexkdifMuaomol\e,fole,fom;rsm;tm; &kd;&mawmif,mckwf
awmif,mrD;&IdUpdkufysKd;Muaom enf;rsm;udk pGefYvTwfapNyD; ydkvG,ful? ydktE&m,fuif;
NyD; ydkoD;ESHtxGufaumif;aom pdkufysKd;enf;rsm;udk tpm;xkd;oifMum;ay;&ef p0fu
pDrH udef;csvkyfaqmifcJhonf/ ,cktcsdefrl p0fonf udkvkd&m'dk&Sd at;csrf;Munfvifaom
awmifxGwfwpfckqDodkY a&muf&SdvGwfajrmufoGm;vkdpdwfwkdY jzpfay:aeonf/
]]eufjzef wpfaeukef wkdY pcef;omudk oGm;Mur,f}}
av;xkdif;ysif;&daeMuaom wpftdrfvkH; xx<u<u jzpfvmatmif p0fu ajym
vkdufonf/ rD;zdkacsmiftul aumifav;tm; c&D;xGuf&eftwGuf jyifqifxm;zkdY rSmcJhNyD;
pm;awmfcsuf ar"gonf pufbD;udkpD;um aps;odkYajy;avawmhonf/ pufjyifq&mbat;
onf um;acgif;rsm;udkzGifhNyD; acgif;vQKd0ifum tm;vkH;tqifoifhjzpfatmif ppfaq;jyif
qifavawmhonf/ oufawmfapmifh wyfzGJYacgif;aqmif ylacgifuvnf; aoewfrsm;udk
tuste wkdufcRwf&efESifhajceif;rsm;udk ajymifvufatmif yGwfwkdufMu&ef EId;aqmfav
awmhonf/
]]rif;ac:cJhcsifwJhvlawGtm;vkH; oGm;ac:uGm}}
p0fu okpEDtm; ajymvkdufonf/ olru vlvTwfNyD; aqGrsKd;om;csif;xJu av;
ig;ajcmufa,muf vkdufygEkdif&ef taMumif;Mum;ckdif;aomtcg olu oabmusaeonf/
p0fonf ,cifu aEG&moDpcef;jzpfcJhaom pcef;omodkY oGm;&eftvGefaysmfonf/ tazmf
rsm;vnf; ac:oGm;wwfonf/ 'kwd,urmppfBuD;rjzpfrDu pcef;om pnfpnfum;um;
qlqlnHnH aysmfaysmf&Tif&Tif aecJhMuzl;onfudk oljyefNyD; owdw&&Sdcsifonf/ ol cav;
b0u tvGefESpfoufaysmf&TifcJhaom ae&m a'owkdY ,cktcg vloluif;a0; oGm;NyD;
a&S;u wcrf;wem; &SdcJhonfwkdYudk jyefajymif;atmufarh&ef ae&mrQomjzpfawmhonf/
okpEDu ae&mudkMunfhNyD; oabmusapcsifonf/ wpfaeYr[kwfwpfaeY ae&mwGif
94
aemufem&D0ufcefYtMum olwkYdta&SUa[mfeef;odkY a&mufvmMuaomtcg tus
Mu,foD;rsm; r&Sdawmh tus&ifzkH;ponfwkdYudk vufESifhudkifNyD; vm&aomr[ma'0Dt
wGuf avmavmq,fbmvkdtyfrnfqkdonfukd okpEDodvkdufonf/ olru arGtm; &wem
aowmav;udk oGm;,l&ef ckdif;vkdufonf/ NyD;rS eDvmMu,foD;wpfpkHudkxkwf awmifydkif
r[ma'0Dtm; acwiSm;&rf;vkdufonf/ olwkdYrSm erfhqeftxd jyefMu&tkH;rnf jzpfonf/
awmifydkifapmfbGm;cGefyef;pdefonf aemufaemif oufawmfapmifhrsm; rygbJ b,fawmhrS
c&D;oGm;awmhrnf r[kwfaMumif; usdefwG,fajymaeonf/
pcef;omodkY oGm;Mu&mwGif tjcm;um;ajcmufpD;vnf; vkdufygcJhMuonf/ aysmf
jrL;aeMuaom aqGrsKd;rsm;? tkyfcsKyfa&;0efxrf;rsm;ESifhtrIxrf;rsm; ygvmMuonf/ p0f
u toGm;tvmodyfr&Sdaom rEav;bufodkYoGm;&m ausmufvrf;ay: um;armif;&
onfudk oabmusaeonf/ um;a&'D,dkESifhzrf;,lEkdifavmufatmif toHvTifhtpDtpOf
rsm; r&Sdojzifh p0fu rMumcP aw;oGm;uav;rsm;udk nnf;qkd&if; um;armif;vmonf/
vrf;wGif ESpfae&m &yfonf/ xkdae&mrsm; pdkufysKd;a&;ESihfywfouf prf;oyf
rIjyK&ef aw;rSwfxm;vdkufonf/
]]'Dae&mrSm wkdY emewfpdkufr,f}}
vGKdifac:&Gmi,fuav;teD;&Sd awmifvkH;vkH;rsm;udk nTefjyNyD; olu okpEDudkajym
jyonf/ p0fu rsufpdwpfqkH;&Sdaernfjzpfaomemewfcif;BuD;udk jrifa,mifvsuf&Sdonf/
xlxyfaom csKHEG,fydwfaygif;rsm; &Sdae olpdwfysufroGm;ay/ xkdcsKHEG,fwkdYonf rkd;a&udk
arQmfaeMuayNyD/ xkdcsKHrsm;udk wl;qG&Sif;vif;rnfqkdvQif uRrf;usifaom tvkyform;
tm;aumif;armif;oef tawmfrsm;rsm; vkdtyfayvdrfhrnf/ vrf;\atmuf wpfac:
avmuf&Sd aumfzDESifh*sif;pdkufcif;rsm; prf;oyfrnfhae&mrsm;udk p0fu okpEDtm; jyojyef
onf/
tem*wfpkdufysKd;a&;pDrHcsufrsm;ESifhNidrfouftdyfarmusaeMuaom &GmtcsKdUudk
ausmfvGefcJhMuaomtcg okpEDu p0fbufodkYvSnfhar;onf/
]]pcef;om&JUtaMumif; enf;enf;avmufawmh ajymjyygtkH;&Sif? tJ'Dae&mu
&Sef*&DvmbJvm;}}
]]tJ'DvkdyJuG? wu,fyg}}
p0fu tav;xm; jyefajymonf/
]]wpfcsdfefus&if ewfjynfvkd jyefjzpfvmrSmyguGm? armif,kHygw,f/ armihf0rf;uGJ
tpfudkawmf p0ftkHMumqDukd armifu oGm;vnfcJhwmuG/ tJ'Dwkef;u taysmfqkH;tcsdefawG
ayghuGm/ ol&,f? armifhOD;av; qmapmcs,f&,fav/ olwkdYu t*FvdyfawGvkyfovkdvkduf
96
vm;}}
]]wkdufyGJaMumifhawmh r[kwfbl;uG? rD;ravmifcif olwkdYqkwfcGmoGm;MuwmyJ/ w
u,fyJ &nf&G,fcsufeJYrD;&dIUcJhwmyJvm;? rawmfwq jzpfwmyJvm; b,folrSawmh rajymEkdif
Muygbl;/ rD;avmifaewmudk &Gmom;awG awGYtcsdefrSm rD;Nidrf;zkdY tcsdefr&Sdawmhbl;? odyf
uHaumif;wmu ovGefaqmifudk ra&mufcifrSm rD;u olY[mol &yfoGm;wmyJ}}
p0fu ausmufom;pBuvrf;rsm;\xdyf ausmufom;0&efwm&Sd&modkY okpEDtm;
ac:oGm;NyD; &IarQmfcif;jrifuGif;rsm;udk ydkowdw&&Sdap&ef jyoonf/ olru vufawGY
usaom ar;cGef;wpfckudk ar;vkdufonfhtwGuf oltHhtm;oifhoGm;onf/
]]odyfvSwJhae&myJ? armif bmjyKvkdY jyefraqmufwmvJ[if}}
]]trsm;BuD; pOf;pm;cJhwmayghuGm? 'gayr,fh 1945 ck *syefawGqkwfcGmoGm;NyD;u
wnf;u tajctaeawGu raumif;bl;uG/ NAdwdoQawG jyef0ifvmawmh oDayge,fudk
e,fbuft&m&SdawGeJY ESpfESpftkyfcsKyfcJh&w,fuGm? tJ'gNyD;awmh armif apmfbGm;jzpfvm
w,fuGm/ armifvnf; jynfe,fvkHjcHKa&;udk tcsdefjynfhumuG,faecJh&w,fav/ uGefjrL
epfawGu 0kdif;aewm r[kwfvm;? olwkdY vm;&Id;a&m? arNrdKUa&m? odrf;cJhzl;wmuG/ oDayg
rygatmif renf;umuG,fcJh&wm}}
]]wkdufyGJawG trsm;BuD;udk jyefpOf;pm;&rSm pdwfnpfp&mBuD;aemf/ uRefrawmh 'D
ae&mavmuf at;csrf;om,mwJhae&m? t&ifu ra&mufzl;ygbl;}}
p0fu ol\rsufrSefudk jyKjyifaepOf okpEDu ajymvkdufonf/
]]tJ'gyJ? tajctaeav;vnf; toifhtwifh aumif;vma&m? armif tar&d
um;udk oGm;wmyJ/ 'De,fudkawmh &Srf;trsKd;om;tkyfcsKyfa&;t&m&Sdu acwwm0ef,lcJhyg
w,f/ tJ'Dawmh pcef;omudkjyefaqmufzkdYqkdwm b,fOD;pm;ay;EkdifawmhrSmvJ/ tckawmif
rvkyfEkdifao;ygbl;av/ armifwkdY&JUwkdif;owKukrPDu tusKd;tjrwfawGxGufvmwJh t
csdeftxd apmifh&rSmyJ}}
]]uRefrawmh cav;awGudk 'DrSm BuD;apcsifw,f}}
okpEDu ajymonf/ p0fu olr\rsufESmudk vufjzifh w,kw, udkifNyD; nifom
pGm arT;onf/
]]vm oGm;MupkdY}}
p0fu olrtm; pBurScGJ ac:cJhonf/
]]jcHxJrSm vrf;avQmufMuzkdY rif;udk vkdufydkY&tkH;r,fav}}
olwkdYESpfOD; a&S;,cifu jrufcif;BuD;ae&mudkif;? ESif;qDjcHudkif;? pxa&mfb,f
&Dcif;wkdYudkif; jzwfNyD; cefYnm;BuD;rm;onfhopfyifBuD;rsm;&dS&modkY avQmufcJhMuonf/ p0f
100
]]armifwkdYtzGJYawG aysmfyGJpm;MuzkdY &Sdao;w,favuGm/ tMumBuD; apmifhaeMu&
vkdY b,faumif;rvJ}}
olwkYdESpfa,muf eef;awmf&dS&modkY jyefcJhMuonf/ vGefcJhaomESpfaygif;av;q,f
ausmfu pdkufysKd;cJhNyD; ,cktcg BuD;xGm;cHhnm;vsuf &SdaeMuNyDjzpfaomopfyifBuD;rsm;
atmufrS jzwfoef;avQmufvSrf;cJhMuonf/ xD;ykHpH pdefyef;jymyifrsm;udk rkd;vsuf aemf
azmufcf xif;&SL;yifBuD;rsm;u aumif;uifodkY xkd;vsuf&SdMuonf/ pdefyef;jymwkdYonf vm
Aif'gtjyma&mif&SdMuvsuf avmavmq,f &moDukefp jyKaeNyD/ xkdtyifrsm; NyD;aomt
cg zGm;bufawmftyifrsm;udk tkyfpkvkduf awGY&onf/ tyifudkif;wkdYwGif yef;a&miftyGifh
rsm; a0aeatmif yGifhaeMuonf/ awmufyaom yef;a&mifyef;yGifhrsm;ESifhopfukdif;rsm;
onf tpdrf;a&mif opf&Gufrsm;&Sd&m yifpnfyifrS xkd;xGufaeMuvsuf rdcifobm0BuD;\t
xl;vuf&majrmuf tEkyef;csDyifjzpfawmhonf/ awmifay:avajyuav;aMumifh opf&Guf
wkdYvIyf&Sm;MuoHrsm;udk em;axmif&if; p0fESifhokpEDwkdYonf cyfayghaygh ckefajy;uav;rsm;
yif ajy;rdMuonf/ olwkdYvm&m vrf;wpfavQmuf opfyifxdyfzsm;rsm;udk xkd;azmufNyD;
aea&mifwef;rsm; xkd;usvsuf&Sd&m atmufajcjrufcif;rsm;ay:wGif olYtvkdvkd t&dyf
jyZmwfrsm; cif;usif;aeouJhodkY &Sdonf/
]]'DjcHBuD;u &kd;&kd;yef;jcHBuD;oufouf r[kwfawmhbl;armif&JU/ &kuaA'O,smOfvkd
jzpfaeNyD}}
p0fu okpED\a0zefcsufudk em;axmifaepOf olwkdY\b,fbufukdufESpf&mcefY
usm;opfwpfaumifudk &kwfw&uf vSrf;jrifvkduf&onf/ olu csufcsif;&yfvkdufNyD; EIwf
crf;odkY vufndK;wpfzufwif toHrjyK&ef tcsufjy&if; usefvufwpfzufjzifh usm;opf
&Sd&modkY nTefjyonf/ usm;opfuvnf; xGufrajy;bJ &Sdae&m olwkdYESpfa,mufpvkH; touf
yif r&SLEkdifatmif NidrfaeMu&onf/ usm;opfu rvIyfr,Suf &yfaeNyD; olwkdYtm; pdkuf
Munfhaeonf/ p0fu awmawmif 0ef;usif rQwifhw,fvSyaom awmaumifudk
jrifawGY&onfhtwGuf ESpfaxmif;tm;& jzpfvsuf&Sdonf/ usm;opf\ajymifacsmvSyaom
tarT;ta&mifESifhwuG wpfudk,fvkH;\nmbufjcrf;udk aumif;pGm jrifaeMu&onf/ ol\
acgif;onf p0fwkdYbufodkY vSnfhMunfhaeonf/ ol\em;&Gufzsm;rSonf aumufauG;
aomtNrD;odkYwkdif aea&mif\atmuf usa&mufaejcif;aMumifh ajymifvufaomtarT;
\ta&mifonf a&Ta&mifavmif;xm;ouJhodkY jzpfae\/ rvIyfr,Suf Nidrfaeonfqkdaomf
vnf; ol\<uufom;rsm;rS cGeftm;wkdYudkrl npfxkwfxm;vsuf e,f a'oukd BuD;pkd;
aeoljzpfaMumif; jyoaeouJhodkY &Sdonf/
p0fu tE&m,fudk BudKwifumuG,foifhonf[kawG;vkdufNyD; oufawmfapmifhESpf
102
bl;aemf}}
xrif;pm;&if; okpEDu ar;onf/
]]wjcm;udptwGuf oyfoyfvkyfxm;wm aerSmyg}}
]]rif;ajymwm rSefw,fuG}}
p0fu jyefajzonf/ wjcm;bufudk vSnfhNyD;
]]aemufxyf ESpfwkH;&Sdao;w,f? ajym&&if ykHjyifu t&SnfBuD;uG}}
]]aumif;w,f}}
okpEDu ajymonf/
]]uRefr &Srf;vkd xrif;pm; usifhaewkef; armifajymjyav}}
p0fu pajymonf/
]]armifhOD;&D;awmfu 'Deef;awmfudk paqmufwJhtcgrSm 'Deef;awmfBuD;udk apmifh
a&SmufumuG,fzkdY aMu;oGef;ewfbDvl;&kyfBuD;av;&kyfxkzkdY vkyfcJhw,f}}
]]'g[m Ak'bmom xkH;wrf;ayghaemf}}
okpEDu ar;onf/
]]vkH;0 r[kwfbl;uG? Ak'bmomeJYbmrSrqkdifbl;/ ewfawG bDvl;awGudk ,kHMunf
ukd;uG,fw,fqkdwJhudpawGu armifwkdYbmoma&;ray:rDu [mawGav/ vlawGu tdrf
wkdif;tdrfwkdif;rSm tapmifhawG&Sdw,fvkdY,kHMunfw,fav/ tJ'DtapmifhawGukdvnf; olwkdY
u apmifha&SmufjyKpkMu&r,fwJh/ 'Dpcef;omrSm tapmifhewfbDvl;&kyfav;&kyf&Sdw,f/ ol
wkdYtwGuf taqmuftOD;awGu 'DausmufckHBuD;awGtay:rSm aqmufxm;cJhwmaygh/
udk,fhOD;&D;awmfu olwkdYudk 'DrSm wm0efxrf;aqmifMuzkdY trdefYxkwfw,fav/ NyD;awmh
wpfywfrSmwpfcg olwkdYudktrJom;auR;w,f/ aemufawmh udk,fhOD;&D;awmfvnf; uG,fvGef
oGm;a&m ukd,fh0rf;uGJtpfudkawmfp0ftkHMum&JUvufxufrSm tJ'DbDvl;awGudk tpmrauR;
awmhbl;/ olu t*FvefrSm oGm;NyD; ynmoifw,fav/ 'DvkdudpawG[m bmrSt"dyg,fr&Sd
bl;vkdY oljrifvmw,f/ tJ'DrSm bDvl;awGu qkd;vmawmhwmyJ/ 'DrSm&SdwJh trIxrf;awGudk
uvJhpm;ajcNyD; 'kuay;awmhwmyJ}}
]]olwkdY bmawGjzpfukefMuvkdYvJ}}
okpEDu yef;uefudkcsNyD; p0fajymrnfudk *&kpdkuf em;axmifonf/
]]OyrmuGm? trIxrf;wpfa,mufu 'D&kyfxkwpfckudk vufeJYxdrdw,fqkd&ifyJ olY
vuf[m &uftawmfMumatmif zl;a,mifNyD; udkufcJaewwfw,f/ trIxrf;wpfa,mufu
awmh 'D&kyfwkwpfck&JUOD;acgif;udkykwfNyD; rD;zkdacsmifxJrSm 0ifulvkyfay;zkdY ajymrdowJh/ tJ'D
trIxrf;[m &kwfw&uftjyif;zsm;NyD; aq;&kHwifvkduf&w,fav/ 'DrSm&SdwJhvlawGtm;vkH;
104
rkd;&moDxJodkY a&muf&SdvmNyDjzpfaomfvnf; aeMuwfrnfhaeYwGif aumif;uifwdrf
rsm; uif;pifawmufyvsuf aeylaeonf/ Nidrfoufaeaom eHeufcif;wpfckjzpfNyD; avxJ
yif xl;xl;jcm;jcm; qdwfNidrfrIu &Sdaeonf/ okpED xifxm;onfu wjznf;jznf;aea&mif
rSdefvmvdrfhrnf/ toHAvH wpfpkHwpfckvnf; &Sdvdrfhrnfr[kwf[k xifxm;onf/ p0fu pBu
vrf;ay:wGif t&dyfaowmwpfvkH;udk pDrHjyKvkyfxm;onf/ vu aeudk zkH;oGm;onfudk ol
wkdYMunfhEkdifMu&ef jzpfonf/ olu ae pwift&dyfusvmykHudk okpED Munfh&ef ay;vkdufpOf
qlqlnHnH toHrsm; pwifMum;Mu&onf/ tajrmufypfoHrsm; Mum;&onf/ axmifESifhcsD
aom tkd;pnfAkHarmif;wkdYudk wD;Muonf/ &SdorQ tkd;rsm;? cGufrsm;udkvnf; wD;cwfMuonf/
em;yGifhrwwf wD;cwfMuonf/ okpEDu t&dyfaowmudk csvkdufNyD; em;rvnfpGmjzifh p0f
bufodkYvSnfhNyD; ar;onf/
]]bmawGvJ? wwd,urmppf jzpfwmvm;}}
qlnHaeaomtoHrsm;udk vTrf;NyD; Mum;&atmif p0fu atmfajymonf/
]]vlawGu e*g;BuD;udk acsmufxkwfaeMuwmav}}
]]bme*g;vJ}}
]]'Dvkdav? aerif;udk rsKdzkdYBudK;pm;aewJhe*g;av}}
]]aMomf. . . 'Dvkdudk;}}
aemufqkH; okpED oabmaygufoGm;onf/
]]aemufvmr,fh vMuwfr,fhaeYrSmvnf; 'DvkdyJ vkyfMutkH;rSmyJuG? &kd;&mawGu r
wdrfaumwwfbl;}}
ae\tvif;a&mif rIHrIdif;oGm;ouJhodkY toHrsm;vnf; tm;aysmhoGm;cJhonf/
]]vlawGu vufavQmh t&IH;ay;oGm;Muwmvm;? pdwfrygMuawmhwmvm;}}
p0fudk okpEDu ar;onf/
]]t&IH;ay;wJhoabma&m? pdwfrygawmhwma&m enf;enf;pDayghuGm/ 'Davmuf
BuD;awmif Mumaevdrfhr,fvkdY olwkdYu xifrxm;Mubl;}}
aemufydkif;wGif ydkarSmifoGm;NyD; ydkwdwfqdwfNidrfoufoGm;onf/ q,frdepfcefY
njzpfoGm;onf/ xkdYaMumifh tdyfaysmfukefaomoabmrsm;vnf; &Sdvmonf/ yk&pfrsm;
vnf; tdyfoGm;Muonf/ ydk;rTm;rsm;? iSufrsm; pojzifh wd&pmefrsm; tdyfukefMuonf/ >Awf
pmrGJrsm;vnf; Nidrfukefonf/ tdrfBuD;a&SUjrufcif; &SdaeaomtvSarG;xm;onfha'gif;ESpf
aumifvnf; idkufjrnf;NidrfoufukefMuonf/ apmapmu qlqlnHnH toHawGxuf ,ck
vkd aeYcif;aMumifawmifwGif toHAvHrsm; NidrfoufoGm;jcif;u p0fESifhokpEDwkdYtm; ykd
ajcmufjcm;zG,fjzpfaponf/ ow0grsm; xdwfvefYwMum;jzpfatmif obm0BuD;u ouf
106
107
tydkif; 7
aemufwpfBudrf rkd;&moDodkY a&mufjyefNyD/ uRef;&GufMurf;rsm;ay:rS zkefrIefYrsm;udk
oefYpifcJhjyefNyD/ ajrjyifudk aq;aMumcJhjyefNyD/ pdkufysKd;a&;ESifhawma[0efwkdYudk qufvuf
&SifoefapjyefNyD/
erwljrpfa&vnf; wkd;<ucJhjyefNyD/ oDaygawmifMum;rSa&iwfaeaom v,f,m
wkdYudk a&ay;a0EkdifjyefNyD/ &Gmol&Gmom;rsm;wkdY aumufpkdufNyD;Muaomtcg a&ESifhaewkdYu
qufvuf&Sifoefapvdrfhrnf/ rkd;&moD OykofoDwif;aqmufwnf twGif;pdwfoPmef
udk qifjcifMuonf/ bkef;BuD;ausmif;rsm; vlBuD;rsm;a&m vli,frsm;yg a&muf&Sdaewwf
MuNyD; Ak'\a'oemawmfrsm; emMum;jcif;ESifhbm0emyGm;rsm;rIrsm;udk jyKMuonf/ ta&SU
a[mfeef;teD;&Sd &Gmi,frsm;u acgif;avmif;xkd;um &GmeD;csKyfpyfrS w&m;em? bm0emyGm;
Mu&ef EId;aqmfzdwfMum;aeayNyD/
]]vmr,fhESpfywfwdwd armif w&m;xkdifr,fuGm}}
p0fu okpEDudk olYarG;aeYrwkdifrD ESpfywfBudKwif ajyjyxm;onf/
]]rif;a&m w&m;xkdifrvm;? txl;w&m;jyq&mwpfa,mufu reufwkdif; rdom;
pkausmif;udkvmNyD; nTefMum;jyoay;vdrfhr,f}}
okpEDu csufcsif;rajzbJ aeonf/ olru w&m;xkdifenf;udk oif,lvkdaMumif;
rMumcP ajymcJhzl;onf/ odkYaomf ,cktcsdeftxd tqifhoifhrjzpfao;/ olr\tjrif
w&m;xkdifjcif;onf Ak'bmom0iftjzpfudk cH,ljcif;yif jzpfonf/ olr qkH;jzwfr&ao;/
rSefayonf/ olr i,fpOfu oGefoifBuD;jyif;cJh&aombmoma&;onf olr\emrfw&m;ESifh
ywfouf auseyfrI ray;EkdifcJhyg/ odkYaomf ax&0g'Ak'bmomu olrtwGuf rnfodkY&Sd
rnf qkdonfudk avhvmvkdao;onf/
olr a&mufonfhaeYrSpNyD; Ak'bmomtusifhudk usifhMuHolrsm;\ywf0ef;usifrSm
om wpfavQmufvkH; aecJh&onf/ olr awGY&oavmuf olwkdY\t,l ,kHMunfpGmjzifh usifh
MuHaeMujcif; jzpfonf/ p0fu olr zwf&ef oD[kdVfrSq&mawmfwpfyg; a&;om;jyKpkaom
Ak'bmomtajccHusrf;pmtkyfudk zwfjcif;xuf e,fole,fom;rsm;\edp"l0b0wkdY Ak'
bmomtrltusifhwkdYu rnfodYkoufa&mufaponf ponfwkdYudk olru ydkrkdavhvmrSwf
om;cJhonf/ olr\0efxrf;rsm;onf ukodkvfw&m;wkdYudkom tm&kHjyKusifhMuHMuonf/ ol
wkdYudk,fwkdif wefzkd;xm;aom? vkdtyfaomypnf;rsm;udk ay;urf;pGefYBuJMuonf/ olwkdY
xuf ydkNyD;qif;&Jolrsm;tm; aiGaMu;? t0wftpm;ESifhtpm;taomufrsm; ay;urf;pGefY
108
BuJMuonf/
olwkdYonf zsm;emaeolrsm;? tm;ukd;r&Sdolrsm;ESifhpdwftm;i,faeolrsm;udk u&k
Pmw&m;? tMuifemw&m;wkdYjzifh ulnDwwfMuonf/ rnfolurS wkdufwGef;EId;aqmfaep
&mrvkday/ xkdYaMumifh rdbrJhcav;&dyfomrsm;? vltkd&kHrsm;ESifhpdwfa0'emaq;&kHponfwkdY
r&Sdacs/ oDaygNrdKUonf qGrf;cHpm;Muaom&[ef;oHCmtyg;ig;&mtm; aeYpOfwm0ef,l
qGrf;avmif;vSL'gef;vsuf &SdMuonf/ eHeufvif;tm;BuD;wGif ouFef;rsm;&kHxm;MuaomoH
Cmawmfrsm;onf ,Gef;oydwfrsm;ESifhvrf;wumudkjzwfum qGrf;cHxGufMuonf/ ESpf
aygif;rsm;pGm tqifhtwef;? tvkyftudkiftrsKd;rsKd;wkdYrS trsKd;orD;rsm;onf eHeufvif;
tm;BuD;wGif tdyf&mrSxMuNyD; qGrf;csufavmif;vSLMuonf/ twkdif;tqr&Sdaom apw
em o'gw&m;rsm; &SdMuaomaMumifh okpEDonf olr\e,fole,fom;rsm;twGuf 0rf;om
0rf;enf;jzpfrdonf/ olwkdYudk,fwkdif jynfhpkHvSonfr[kwfyJ ay;urf;vSL'gef;jcif; tvGef
tuRHxufoefaeMuvQif olwkdY\b0rsm; rnfodkYwkd;wufckdifchHvmEkdifMuygawmhrnfenf;
olronf ax&0g'Ak'bmomusrf;pmrsm;udk pwif aemufwpfBudrfzwf&Ijyef
onf/ &wemokH;yg;taMumif;udkif;? opmav;yg;taMumif;udkif;? r*if&Spfyg;udkif;?
avmuokH;yg;ESifhpdwf? apwoduf? &kyf? edAmeftaMumif;wkdYudkif; avhvmonf/ csufcsif;
qkdovkd olronf opmw&m;av;yg;ESifhtcuftcJ awGYawmhonf/ opmav;yg; b0
onf a0'emomjzpfonf[kqkd\/ okpEDu tjrifonf b0udk tqkd;jrif? tEkwfvu
Pmtjrifjzpfonf[k,lqNyD; rESpfoufcJh/ tjcm;opmrsm;u a0'em\t&if;tjrpft
aMumif;&if;onf avmbw&m;jzpfNyD; if;udk y,fazsmufEkdif&ef enf;vrf;rsm;udk nTefjy
xm;onf/ okpEDu avmbudk y,fazsmufEkdifjcif;onf vkdvm;tyf\qkdaomt,ludk
vufrcHEkdifvSacs/
vlwkdif;vlwkdif;om Ak'bmom&[ef;awmfrsm;uJhodkY avmbuif;&Sif;atmif usifh
MuHukefMurnfqkdvQif wkdif;jynfESifhvlxktwGuf rnfodkYtusKd;oufa&mufvmrnfenf;/
r&Sdqif;&Jolrsm;ESifhouFef;pD;NyD; qGrf;cHpm;rnf[kqkH;jzwfMuaom &[ef;rsm;twGuf rnf
olawGu wm0ef,lEkdifawmhrnfenf;/ okpED owdjyKvdkufrdonf/ olronf w&m;xkdifaom
bm0emtusifhudk usifh&ef tqifoifhrjzpfao;ay/ aemufqkH;wGif p0fudk ajymvkdufonf/
]]uRefrudk ac:wJhtwGuf aus;Zl;wifygw,f/ 'gayr,fh uRefrawmh aemifESpf
avmuftxd apmifhcsifao;w,f/ armifu uRefrukd w&m;xkdifwmeJYywfoufNyD; &Sif;jy
av}}
p0fu olukd,fwkdiftwGuf tvGefta&;BuD;vSaom bm0emyGm;a&;vkyfief;
olr yg0ifEkdifjcif; r&SdaomaMumifh odyfrBudKufvSay/ odkYaomf okpEDu olYtaMumif;udk
109
aumif;aumif;odonf/
olr\udk,fydkifqkH;jzwfcsufrsm;twGuf olu 0ifa&mufvTrf;rkd;jcif;? zdtm;ay;
jcif;rsm; ponfwkdYudk rnfonfhtcgrQ BudK;pm;vdrfhrnf r[kwfay/ ol\qkH;jzwfcsufrsm;
twGuf olruvnf; wlnDaomapwem o'gw&m;tjynfhESifhvufcHEkdifjcif; r&Sdonfht
wGuf olr tjypf&Sdaeovkd cHpm;rdonf/ Oyrm ajym&vQif olrtm; p0fu ol\r[ma'
0Dtjzpf &Srf;xkH;pHESifhtnD tcrf;tem;ESifhwifajrmufa&;udk usif;yray;Ekdifatmif jzpfcJh
&onf/ xkdokdYjzpf&onfhtwGuf olrtaeESifh pdwfrcsrf;omvSay/
[kdckd&GmvlBuD;rsm;u olwkdYapmfbGm;tm; bkef;BuD;ysHodkY <ua&mufyg&ef vm
a&mufzdwfMum;Muonf/ q&mawmfBuD;rSm 0gawmf 60 &SdNyD; vGefcJhaomajcmufvu ysH
vGefawmfrlcJhjcif; jzpfonf/ udponf olwkdY\&kd;&mxkH;wrf;t& olwkdYtvGefMunfndKpGm
udk;uG,fcJhMuaom q&mawmf\psmyeudp rD;oN*K[fMu&awmhrnfh ta&;tBuD;qkH;t
csdefyif jzpfayonf/ q&mawmf\&kyfuvmyfudk rykyfrodk;&atmif usyfpnf;xm;NyD; bkef;
awmfBuD;ausmif;teD;rSmyif txl;pHausmif;udk aqmuf xm;cJhonf/ ,cktcsdefrSm BudK
wifowfrSwfxm;aom rD;oN*K[fawmhrnfhokH;&ufMum bkef;BuD;ysHyGJawmf jzpfayonf/
p0fu wwd,aeY rD;oN*K[fawmhrnfhtcsdef ol\Muif,mawmfESifhtwl yg0ifylaZmfrnf
[k oabmwlvkdufonf/
okpEDonf &Srf;tokbtawmfrsm;rsm;udk awGYMuHKNyD; jzpfygonf/ tm;vkH;aygh
ayghyg;yg;yif &ifqkdifwwfMuonf/ wpfcgw&H &,f&,farmarmyif &SdwwfMuonf/ Mop
BwD;,m;wGif olr awGYMuHKcJh&ouJhodkY cyfrIdif;rIdif; 0wfpkHrsm;udk0wfvsuf r&Tifysaomrsuf
ESmxm;rsm;? pdwfraumif;aom rsufESmrsm;pouJhodkY r[kwfMuacs/ &Srf;wkdYu uG,fvGef
oGm;olonf rqkH;Ekdif rNyD;Ekdifatmif arG;vkduf? aovkduf? jyefarG;? jyefaovkduf pojzifh r
NyD;qkH;ekdifaomoHo&mwGif aemifwrvGefb0odkY ul;ajymif;oGm;jcif;omjzpfonf[kcH,l
pdwfukd ajzEkdifMuonf/ odkYaomf ta&;BuD;aom Ak'bmom bkef;awmfBuD;wpfyg; ysHvGef
awmfrlaomtcgwGifrl tawmftoifh 0rf;enf;rI? wnfNidrfrI &Sdvdrfhrnf[kxifrdonf/
okpED\xifjrifcsufrsm; wufwufpifatmif vGJaeaMumif; awGY&ygonf/ axmif
ESifhcsDaomvlxky&dowfwkdYonf bkef;awmfBuD;\tavmif;xm;&m pHausmif;&SdonfhyGJcif;
odkY tvQKdvQKdESifha&mufvmMu&mwGif 0rf;enf;ylaqG;aomt&dyfta,mifrsm; vkH;0rawGY
&yg/ vlwef;BuD;rSm tqufrjywf bkef;awmfBuD;\tavmif;awmfxm;&modkY oGm;a&muf
Muvsuf oufawmfxif&Sm;&SdpOfuuJhodkYyif w&kdwao &Sdckd;tav;tjrwf jyKMuonf/
acgif;eHab;xdoGm;NyD; yef;pnf;rsm;udk vufrSmudkifvsuf &Sdckd;OD;ESdrfuefawmhMu
onf/ tcrf;tem;rsm;qkdif&m trwfBuD;ESifha[maum&GmvlBuD;rsm;u ygVdygXfom;rsm;
110
olru ajymonf/
]]armifhe,fole,fom;awGu armifhb0rSm xl;xl;jcm;jcm; &Sd&r,fhudpudk xl;xl;
jcm;jcm;yJ usif;yapcsifMuw,f&Sifh/ 'g[m olwkdYqE? olwkdYtcGifhta&;yJ/ aemufNyD; uRef
rtaeeJYuvnf; ckdifrmzdkY vkdw,fav/ wkdif;odjynfod uRefr[m armifh&JUtyg;rSm xm0&
&SdcGifh&w,fqkdwm aocsmzkdYvkdw,fav}}
odkY ajymvdrfhrnf[k p0fu rxifcJh/ a&S;u usif;ycJhMuaom xkH;wrf;pOfvmt
crf;tem;rsm;udk &yfwef;u &yfypf&ef ol\tqkH;tjzwfrsm;ukd olru tNrJaxmufcHcJh
onf[kolodxm;onf/ olu xkdifae&mrS cg;udk udkif; jyLwif;rSwqifhtjyifodkY Munfh
onf/ BuD;rm;aomanmifyifBuD;onf &GufEkrsm;jzifh aea&mifwGif awmufy&Tef;pdkvsuf
tvSBuD;vSaeonf/ awmifavajyuav; twkdufvkdufwGif wjzwfjzwfwvufvufjzpf
ae\/ ol\&kd;pOf;aomykHrSefb0 OD;pm;ay;aexkdifoGm;a&;pdwful;wkdYonf vkdtyfonf
xuf vGefvGef;aeNyDvm;[kcHpm;&onf/ olYe,fole,fom;rsm;onf tpOftvmtavht
xrsm;udk xkdufoifhovkd usif;yjyKvkyf&if; twdwfESifhqufpyfrI &SdaeMu&ef tcGifhta&;&Sd
Muayonf/ olrtwGufvnf; w&m;0ifvlod&SifMum; todtrSwfjyKrIudk vkdvm;&Smayvdrfh
rnf/
p0fu uref;uwef; wHcg;0wGif tapmifhusaeaom Zifetm; vSrf; atmf
ajymvkdufonf/
]]aus;&GmvlBuD;awGudk jyefac:vkdufprf;? &kH;cef;udk jyef<uMuygtkH;vkdY igjyefajym
p&mawG &Sdaew,fvkdY}}
NyD;vQif okpEDbufodkY jyefvSnfhvkdufonf/ okpED\rsufvkH;rsm; 0kdif;aeonf/
olr odcsifonfrsm; &Sdvmonf/
]]armifhpdwfudk armif ajymif;vkdufygNyDuGm/ at;av wu,fawmh armifhpdwfudk
rif;u ajymif;vkdufwmyg}}
olu ajymvkduf&m olr\rsufvkH;wkdY awmufyvmonf/
cifyGef;onf\ajymif;vJqkH;jzwfrIaMumifh okpEDrSm tauseyfBuD; auseyfoGm;
onf/ jynfaxmifpkjrefrmEkdifiHawmftpdk;&tzGJYrS tmPmydkiftqifhqifhwkdYonfif;? jrefrm
jynfweHwvsm;&Sd jynfoltm;vkH;onfif; olr\oDayge,f r[ma'0Dtjzpf wifajrmuf
cH&rIudk w&m;0if od&SdMu&ayawmhrnf/ olrtaejzifh rjynfhpkHovkd rvkHjcHKovkd cHpm;ae&
rI pdwfaomuwdkY uif;&Sif;oGm;ayawmhrnf/ p0f c&D;oGm;aeaom&ufrsm; tdyfraysmfbJ
awG;&awm& pOf;pm;&aom udpwpfckvnf; yaysmufoGm;ayawmhrnf/ oDaygapmfbGm;
rsKd;EG,ftjzpf olrtm; w&m;0ifbdodufajrmufNyD; vlod&SifMum; jzpfNyD;aemuf olrudk,f
113
txnfrSm vSyNyD; &kd;pif;onf/ tusrSm vuf&SnfESifhjzpfNyD; udk,fESifhtHuscsyfcsyf
&yf&yf ykHpHjzpfonf/ xbDrSm olr a&G;cs,fxm;aom vuf,ufydk;om;txnfwGif xbD
em;wyfxm;onf/ olrukd,fwkdif prf;oyf0wfqifMunfhaomtcgwGifrS vefYzsyfoGm;rdonf/
]]arGa&? vmygtkH;/ ig vIyfvkdYawmif r&awmhbl;/ 'DavmufMuyfaewJhxbDu
tem;&SnfBuD;eJYqkdawmh ig b,fvkdvrf;avQmuf&rSmvJ}}
]]&ygw,fp0frJh&JU/ enf;enf;tavhtusifh vkyf,l&rSmaygh}}
olr\txdef;awmfBuD;u tm;&yg;&ajym&if; olYocifr avhusifh,l&ef ajcvSrf;
ao;ao; pdyfpdyfuav;rsm; vSrf;avQmufenf;udk jyoay;onf/
]]Armrdzk&m;awGa&m? oDayg r[ma'0DawG tm;vkH;a&m 'Dvkdeef;rleef;&m0wf&
pm;&NyDqkd&if 'DvkdyJ avQmufvSrf;Mu&wmygyJ}}
arGu jznfhajymonf/
]]igawmh 'Davmuf MuyfxkyfaewJht0wftpm;eJY olwkdYtzkdY NidrfNidrfuav; xkdif
aezkdYuvGJNyD; bmrsm;vkyfvkdY&tkH;rSmvJvkdY tHhMordw,f}}
olru usufoa&&Sdatmif prf;xkdifMunfh&if; ajymonf/ t0wfp wif;oGm;NyD;
wNAdNAdjrnfoHudk Mum;&aomtcg vIyf&Sm;rIrsKd;twGufyif tcuftcJjzpfaeaMumif;
okpED od&jyefonf/ rkd;at;u tyfcsKyfonfrsm;ESifhnd,l&awmhonf/ ,ckudpwGif &Srf;
rif;orD;av;rsm;uJhodkY aMumifwpfaumifvkd vrf;avQmufEkdifao;ol r[kwfaMumif;? O
a&mywkdufolwpfa,muf jzpfae csKyf&kd;rsm;udk awmfawmfwefwefESifhjyKwfxGufroGm;
atmif ckdifckdifcHhcHh vkyfay;&ef ajym,l&onf/
aeYpOf tcpm;0ifaeustwkdif; bdodufyGJwm0efcH trwfOD;cGefxGef; ta&SUa[mf
eef;odkY a&mufvmaomtcg okpEDu ar;onf/
]]zdwfpm b,favmuf zdwfNyD;NyDvJ}}
]]ig;&m&SdygNyD r[ma'0DBuD;cifAsm;}}
aemufxyfwkd; zdwfckdif;awmhrnfudk odaeaomaMumifh pdwfu wxifhxifhjzifh
jyefajzonf/
]]aemufxyf wkd;zdwf&vdrfhtkH;r,f}}
olru jywfjywfom;om;yif ajymvkdufonf/
]]yk*Kdvfawmfawmfrsm;rsm;u olwkdYrSm zdwfpmr&ao;wJhtaMumif; ajymaeMu
w,f}}
]]uRefawmf awmif;yefygw,f r[ma'0DBuD;cifAsm;? 'DudpawGudk uRefawmfhwm
0efom xm;vkdufyg}}
115
OD;cGefxGef;u awmif;yef&Smonf/
]]zdwfpm&csifMuvkdY uRefawmhfaemufudk waumufaumuf vkdufaeMuwm axmif
csDaeygw,f/ uRefawmfwkdY&JUwu,fhbdodufcHtcrf;tem;rSm ae&muy&dowfig;&mpmyJ
&Sdygw,f/ 'gayr,fh wjcm;tpDtpOfawG trsm;BuD; ckepf&ufvkH;vkH; usif;yaerSmqkdawmh
wpfrsKd;r[kwf wpfrsKd;eJYtm;vkH;aysmfMu&rSmygyJ}}
]]&Sifajymwm [kwfygw,fav}}
okpEDu pOf;pOf;pm;pm;ESifhajymvkdufonf/
]]&SifyJ Munfhvkyfvdkufwm aumif;ygw,f}}
oDaygNrdKUolNrdKUom;rsm;onf aps;if;? vuf&nfqkdifwkdYif;? bkef;BuD;ausmif;
wkdYwGifif;? olwkdY\aetdrfrsm;wGifif; taMumif;udkom ajymqkdaeMuonf/ ta&;
BuD;aom jyemrsm;udk aqG;aEG;Muonf/ bdoduftcrf;tem;udk wufa&mufzkdY b,fol
awG zdwfMum;cH&rSmygvdrfh[lif;? oufqkdif&mtapmifhewfa'0gwkdYu aumif;csD;ay;Mu
ygrnfvm;[lif;? r[ma'0Du rnfodkYqif,if 0wfpm;rnfenf;[lif; awG;Mu? ar;
Mu? ajymqkdMuonf/ olwkdYtauseyfqkH; taysmfqkH;jzpf&onfrSm olwkdY\t&Sifocifapmf
bGm;p0fzvkHu olwkdYtm; yGJudk qif,ifusif;yEkdif&ef cGifhjyKay;cJhjcif;yif jzpfonf/
aemufqkH;Ekd0ifbmv\Munfvifaom eHeufcif;wpfckwGif ta&SUa[mfeef;\t
aqmif tcrf;tem;twGuf tm;vkH;tqifoifh &SdaeayNyD/ ajrnDxyf&Sd tdrfaxmify&d
abm*tm;vkH;udk &Sif;vif;z,f&Sm;NyD; uRef;om;jym;ygau;wkdYudk zkH;vsuf aumfaZmxlxl
rsm; cif;xm;vkdufonf/ a&Tyvifpifjrifhudk ESpfaygif;rsm;pGm odrf;qnf;xm;cJh&mrS jyef
vnfxkwf,lMuNyD; {nfhcef;twGif; jyifqifxm;vkdufonf/ a&Tjcnfrsm;jzifh cyfpdyfpdyf
pDjc,fxm;aom teDa&mif uwDygzkH;rsm; wyfqifxm;jcif;aMumifh yvifpifjrifhonf xkdif
csifhpzG,f aumif;vS\/ p0fu yvifudk ppfaq;NyD; axmifhav;axmif wyfqifxm;aom
xD;jzLav;vufudk z,f&Sm;ypf&ef 0efxrf;wkdYtm; apcdkif;vkdufonf/ olu if;xD;jzLrsm;
onf ol\tzkd;p0fcGefqkdif wnfaqmufcJhaoma[mfeef;BuD;ESifhom ydkqDavsmfaMumif;?
acwfrDaom a[mfeef;ESifhrvkdufzufawmhaMumif; ajymjyonf/ a[mfeef;BuD;rSm 'kwd,
urmppftwGif;u zsufqD;jcif; cHvkduf&NyDjzpfonf/
tcrf;tem;udk aeYv,fwpfem&D usif;y&ef owfrSwfxm;aomfvnf; eHeufydkif;
cyfapmapmuwnf;u {nfhonfrsm; a&muf&SdvmMu wm0ef&SdaomBudKqkda&;tzGJYrsm;
ESifhBudKqkdNyD; awmf0if*Dw0kdif;? tpm;taomufrsm;jzifh azsmfajzxm;onf/ eHeufq,fem
&DwGif okpEDu zD;vdrf;jyifqif&ef pwifonf/ olrukd ulnD&ef arGESifhtwl 0rf;uGJaqGrsKd;
rsm;ESifhoDayga[mfeef;rS trwfuawmfrsm; a&muf&SdaeMuonf/ olr\us,f0ef;vSaom
116
tjyifxGufNyD; tuJcwfzkdY vTwfvkdufaom arG jyefvm ajymonf/
]]apmfbGm;BuD; tay:xyfcef;rSm tqifoifhjyifNyD; apmifhaeNyD/ tcrf;tem;udk
xGufMuzkdY tcsdefwefygNyDwJh}}
xkdpum;udk Mum;vkdufonfESifh okpEDrSm taMumrsm;qkdif;oGm;ovkd cHpm;vkduf&
onf/ tjyifokdYxGufrdonfESifh rsufvkH;tpkHaygif; ig;&mwkdYonf olrtm; t"dutm;jzifh
pl;pdkufMunfh&IaeMuawmhrnfqkdonfhtawG;aMumifh aMumufpdwfrsm; 0ifvmonf/ Ekd0if
bmv aetyl&Sdefjzifh tdyfcef;rSm aEG;aeaomfvnf; olr\ajcsm;vufzsm;rsm; at;puf
ukefMuonf/
]]Munfhprf;ygtkH; arG&,f? tm;vkH;rSefygw,faemf}}
arGtm; ar;vkdufaomtoHrSm wkefaeonf/
]]p0frJhuav rkd;ay:u vrif;BuD;vkd? Mu,fwm&mawGvkdukd vSygw,f&Sif}}
arGu ,kH,kHMunfMunfESifhtm;yg;w& ajymvkdufonfhtwGuf okpEDrSm tawmf
toifh pdwfat;oGm;onf/ tpfrawmfeEmu olr\vufudk wGJNyD; apmfbGm;BuD;&Sd&modkY
ac:aqmifoGm;onf/ p0fu olrudkjrifvQif rSifoufrdoGm;onf/ aemufodkYqkwfNyD;pdwf
ndKUcHxm;&aom olwpfa,mufyrm olrtm; ,cifu wpfcgrS rjrifzl;ouJhodkY aocsmpGm
Munfhonf/ olaMumiftrf;trf;ESifhjzpfoGm;onhftcsdefrSm wpfoufwmavmuf[k xif&
onf/ jyefNyD; owd&SdvmaomtcgwGifrS ajymonf/
]]wu,fhudk'@m&DykHjyifawGxJurif;orD;av;vkdygyJuGm/ rif;[m armifhtwGuf
'@m&Drif;orD;uav;ygyJ}}
olu olr\vufudk w,kw, wGJ,lvkdufNyD; y&dowfrsm; apmifhqkdif;vsuf&SdMu
aom atmufxyfodkY OD;aqmifac:,loGm;onf/
p0fu &kd;pif;aom&Srf;ydk;om;tjzLa&mif0wfpkHESifhyef;a&mifacgif;aygif;udk aygif;
xm;onf/ ol\&SyftustjzLrS vnfuwkH; aumfvmwGif ywjrm;Mu,foD;wpfvkH;udkwyf
aphxm;onf/ okpED 0wfpm;qif,ifxm;ykH\usufoa&ESifhjynfhpkHrIuom <ua&mufvm
Muaomy&dowfrsm;udk wtHhwMo &ifoyf&Iarmjzpfapvsuf tm;vkH;u csD;usL;axmrem
jyKukefMuonf/ p0fu olrtm; y&dowfwkdYtv,frS jzwfoef;ac:aqmifoGm;aomtcg
a&SUaemuf0J,mrS tmar#dwfoHrsm; tqufrjywf Mum;ae&onf/
awmf0ifZeD;armifESHwkdY yvifay: xkdifrdMuaomtcg tcrf;tem;pwifygawmh
onf/ &kd;&meef;wGif; wl&d,mav;rsKd;rS r*Fvmaw;oHrsm; pwifwD;cwfazsmfajzMuonf/
avSykHoPmef&Sdaom apmif;aumufonfif;? yef;ykvuf&mrsm;jzifh udk,fxnftdrfjyKvkyf
xm;aom 0g;ywvm;onfif;? a>yonfif;? wa,monfif; t"duwl&d,mrsm; jzpfMu
118
p0fzvkHESifhr[ma'0DwkdYjzpfMuaom p0fMumqkdifESifhp0fokpEDwkdY\w&m;0ifxkwfa0aom"mwfykH
qGrf;bkOf;ay; NyD;Muaomtcg p0fESifhokpEDwkdYu OD;csuefawmhvkdufNyD; Ak'bm
ombkef;awmfBuD;wkdY vufcHEkdifaom vSLbG,fypnf;rsm;ESifhqufuyfvSL'gef;Muonf/ xkd
&[ef;wkdYonf tenf;qkH;vkdtyfaom ypnf;rsm;udkom ydkifqkdifMuvsuf a&mifh&Jwif;wdrf
121
]]rif; em;vnfw,fqkdwm armifodygw,f/ bmjzpfvkdYvnf;qkdawmh ay;urf;vSL
'gef;wJhtrIudk jyKaygif;rsm;NyD/ tJ'DtcgawGrSm rif;aysmf&Tifaewm armifjrifom;yJ}}
okpEDu bmrSjyefrajymawmh/ odkYaomf olr\tcrf;tem;wGif &nfpl;NyD;q&m
awmfBuD;ckepfyg;tm; vSLbG,fypnf;rsm; qufuyfMupOfu pdwfa&mudk,fyg rqufuyfrd
vkdufonhftwGuf aemifw&aerdonf/ olronf bmoma&;udptawmfrsm;rsm; yg0if
ae&vifhupm; ax&0g'Ak'bmomtqkH;trwkdYudk em;vnfoabmaygufatmif &nf&G,f
csufjzifh vkyfaqmifrIrsm; r&SdcJhacs/ aemufaemifwGif olr\vkyf&yfudk ajymif;&ef qkH;jzwf
vkdufonf/ pdwfvIyf&Sm;zG,faumif;aom yGJusif;yrIrsm; NyD;qkH;oGm;aomtcg okpEDonf
cgwkdif; olraqmif&GufaeMu vkyfief;wm0efrsm;udk jyefvnfvkyfaqmif&if; wnfNidrfoGm;
jyefonf/ bmrSododomom ajymif;roGm;yg/ p0fudk,fwkdifu tcrf;tem;onf vkyf
aqmif&ef rvdktyf[kacgif;rmpGm jiif;qefaecJhrIrsm;onf rSefuefrIr&Sd[k xifrdonf/ ,ck
tcgwGif tapmifhwJa&SUrS olrukd,fwkdif um;armif;jzwfoGm;cJh&m tapmifhu p0fudk,fwkdif
olESifhtwlygaomtcgwkdY t&kdtaoay;ouJhodkY aoewfudk ajrmufwiftav;jyKav
onf/ awGY&oltm;vkH;u olrtm; w&m;0ifoDaygr[ma'0DbGJYcH tcrf;tem;rvkyfrDu
xuf ydk usKHYusKHU,kHY,kHYESifhwav;wpm; qufqHMuaMumif; awGY&Sd&avonf/
123
tydkif; 8
yljyif;aom &moDOwkonf tNidK;wBuD;jzifh oDaygawmifMum;ay:odkY usa&muf
aejyefygonf/
vlrsm;a&m wd&pmrsm;yg tMuifemrJhaom aea&mifjcnf'PfrS oufom&m trkd;
tum? t&dyftm0goatmufodkY 0ifa&mufckdatmif;Mu&um taemufbuf&Sd awmifrsm;
\aemufuG,fodkY aevkH;eDeDBuD; 0ifa&mufaysmufuG,foGm;aomtcsdeftxd toufudk
atmifhxm;Mu&onf/ t&m&monf xkdtcsdefwGifrS vIyfvIyf&Sm;&Sm; jyefjzpfvmMuonf/
&,farmoHrsm; avwGif ygvmonf/ rD;aoG;rD;jzifh csufjyKwfMuaom [if;rsm;\&eHYrsm;
vnf; ywf0ef;usifteD;tyg; vIdif;xkHysHUESHYMuayNyD/ aemufwpfaeYwGifvnf; aeyl'Pfu
jyefvnfESdyfpufOD;rnfom jzpfonf[kowday;aeouJhodkY &mESifhcsDaom awmf0ifpdefyef;eD
yifrsm;u cGeftm;tjynfhESifhzl;yGifhaeMuonf/ wpfNrdKUvkH; &J&JeDaomxD;rsm;jzifh jzefYrkd;
xm;Muovkd &Sdonf/
p0fESifhokpEDwkdYonf at;jraom ta&SUa[mfeef;twGif;ydkif;rS t&JpGefYNyD; pBu
vrf;ay:odkYxGufcJhMuonf/ tcsdefonf olwkdYtwGuf oyeaygif;pkH ajymqkdMuonfht
csdefjzpfonf/ wpfaeYvkH; vkyfcJhMuonfrsm;udk jyefvnfaqG;aEG;NyD; tMuHPfrsm; zvS,f
Muonf/ p0fu ol\ajc&if;&Sd ausmufom;jyif Murf;cif;ay: xkdifaeaom olwkdY\t
cspfawmf *smrefokd;ausmif;acG;BuD;pifwmtm; opft,foD; auR;avonf/
]]uRefrrSm armifhudk ajymp&mawG &dSw,farmif}}
okpEDu a&cJESifhoHyk&m&nfudk pkyfaomuf&if; p0fudk ajymvkdufonf/
]]ajymav? armifhjyemav;awGudk cP arhxm;vkdufr,f}}
p0fu ol\ajcaxmufrsm;udk qefYxkwf olr\ab;&Sdaom Budrfukvm;xkdif
ay:odkYwif&if; em;axmif&ef toifhjzpfaeonf/
]]uRefrudk rdcifESifhuav; apmifha&Smufa&;toif;zGJYpnf;zkdY wkdufwGef;aeMu
w,f}}
]]b,folawGu wkdufwGef;wmvJ}}
p0fu armhMunfhNyD; tHhtm;oifhaeonf/
]]txl;tmPmydkif udk,fpm;vS,fBuD;awGav/ a'gufwmbPf&,f? a'gufwm
cGefapm&,f? trwfcsKyfOD;xef&,fav}}
]]tif;? tJ'geJY rif;u bmjyefajymvkdufvJ}}
124
p0fu jyHK;aeonf/ wkd;wufvmrIudk auseyfaeonf/
]]'Dvkdav? uRefrjiif;vkdY b,fjzpfrSmvJ/ 'DrSm&SdwJh rdcifeJYuav;awGrSm apmifh
a&Smufay;zdkY vkdaeMuw,fav/ uRefrwkdYaq;&kHu rdef;rawG omrefcav;arG;zdkY udpqkd&if
aq;&kHwufcGifh ray;Ekdifbl;&Sifh/ tJ'gudk armif,kH&JUvm;/ om;zGm;q&mrudk ac:&ifvnf;
ac: 'grSr[kwf wpfcgwav a&ydkufawmif r&SdwJhae&mrSm arG;Mu&&Smwm}}
]]odygw,fuGm/ ,kHyg? armifodygw,f}}
p0fu oufjyif;cs&if; ajymonf/
]]NyD;awmh cav;awmfawmfrsm;rsm;uvnf; toufr&SnfMubl;armif&JU? a'guf
wmbPfu ajymw,f/ cav;av;a,mufrSm okH;a,mufavmufu toufESpfESpfxuf
ydkNyD; raeMu&&Smbl;wJh}}
olrtoHu us,foxuf us,fvmonf/ pum;ajym&mwGif ajcawG vufawG
vnf; ygvmonf/
]]'gu 'Dtwkdif; MunfhaevkdY rjzpfawmhbl;armif&JU/ uRefrawmh 0iful&rSmyJ}}
]]'Dvkdae&mrSmawmh rif;u odyfatmifjrifrSmyJ}}
p0fu olr\qHyifudk oyfay;&if; ajymonf/
]]armifjrifa,mifaew,f/ wu,fhyxrwef;pm;rdcifeJYcav;rsm;apmifha&Smuf
a&;toif;udk rif;pnf;&kH;NyD; rif;udk,fwkdif BuD;MuyfaerSmudkav}}
]]'gayr,fh uRefru bmrSoifxm;wm r&Sdbl;}}
olr\jiif;qefrIwGif cdkifcefYrI r&Sday/ olronf p0fu olrtm; ,kHMunfaeojzifh
auseyfaeonf/ xkdYtjyif olr\qHyifudk olu oyfay;aeNyDqkdvQif olbmudkyJ vkdcsifvkd
csif &Ekdifayawmhrnf/
xdkuJhodkY w,kw,&SdvSaom arwmrsKd;udk okpEDu t&m&mxuf wefzkd;xm;onf/
]]rif;rSmvkdtyfwJht&nftaoG; tm;vkH;&Sdw,f/ qifjcifwkHw&m; pOf;pm;Pf&Sd
w,f/ vlxktwGuf apwem&Sdw,f/ vkHYv0D&d,&Sdw,f/ olYtcsdefeJYol tm;vkH;jzpfvmrSmyg}}
aemufaeYrSmyif olru NrdKUrsufESmzkH;trsKd;orD;BuD;rsm;udk zdwfMum;vkdufum
wuf<uNyD; vrf;nTefrIay;Ekdifrnfhjzpfajrmufa&;tzGJYwpfzGJY zGJYpnf;Muyg&ef arwm&yfcH
onf/ yxrqkH;tpnf;ta0;odkY &Srf;ESifhArmtrsm;pkjzpfaomtrsKd;orD; 37 a,mufwuf
a&mufvmMuonf/ tm;vkH; cav;tarrsm;jzpfMuonf/ odkYaomf ESpfOD;wnf;om arG;o
rQtm;vkH;udk qufvuf&Sifoefatmif arG;EkdifcJhMuonf/
usef 35 a,mufonf cav;tzdwftpif &SdcJhMuolrsm; jzpfonf/ toif;rSm
xkduJhodkY rjzpf&atmif zGJYpnf;vkyfaqmifMurnfjzpfayonf/ toif;zGJYNyD; aemufaeYwGifyif
125
okpEDu EIwfcrf;arT;ESifhvlBuD;tm; ajymonf/ vlBuD;onf olra&SU 'l;wkyfvsuf
&Sdonf/
]]rdef;rcsif; ajymMuzkdYav/ &Sifodw,f r[kwfvm;}}
xkdYaemuf olBuD;\ZeD; yghvif;ESifhtwl ajcwH&SnfESifh0g;wJay:odkYwufNyD; tdrfa&SU
cef;xJodkY a&mufoGm;Muonf/ tcef;rSus,f0ef;NyD; avaumif;aumif;&onf/ oifjzL;
zsmtacsmrsm;udk cif;xm;onf/ tndKa&mifckHrsm;ESifhteDa&mif,Gef;pm;yGJtedrfhuav;
ESpfckvnf; &Sdonf/ tdrf&Sifru orD;av;ESpfa,muftm; {nfhonfrsm;twGuf rD;zkdacsmif
xJrS vuf&nfMurf;oGm; cyf&ef ckdif;vkdufonf/ rD;zkdacsmifonf tdrfrBuD;ESifhoD;jcm;jzpf
onf/ tcef;xJwGif rdef;ri,fav;rsm;? rdef;rBuD;rsm;ESifhjynfhvmonf/ aeYvnfydkif;wGif
pum;ajymMu&ef jzpfonf/ pum;ajymMupOf rMumcP cav;ikdoHaMumifh taESmifht
,Suf jzpf&onf/ odkYaomf ratvkyfolu csufcsif; EkdYvSefNyD; wkdufvkdufaomtcg cav;rSm
NidrfoGm;awmhonf/
olwkdYu olwkdYcav;rsm;udk b,fvkdarG;Mu&aMumif;? rnfodkYBuD;jyif;vmapMu&
aMumif; ponfwkdYudk odEkdifap&ef olwkdY\b0? olwkdY\aeYpOfvIyf&Sm;vkyfudkifoGm;vmMu&
ykHrsm;udk okpEDtm; ajymjyMuonf/
orD;rdef;uav;rsm;onf toufav;ESpfig;ESpft&G,fuwnf;u olwkdYxuft
i,f EkdYpkdYuav;rsm;udk xdef;ausmif;Mu&onf/ odkYrSom xkdtcsdefwGif olwkdYrdcifu csuf
jyKwfavQmfzGwf vkyfudkifEkdifayrnf/ tpm;tpm &SmazGEkdifrnfjzpfayonf/ tcsKdUaom
rdef;rBuD;rsm;ESifhcav;rsm;yg &GmrSt"dupD;yGm;a&;vkyfief;rsm; tvkyfvkyfMuonf/ Oy
rm awmif;,ufaomvkyfief;? puLvkyfaomvkyfief;? tpm;taomufvkyfief;? v,f,m
vkyfief;pojzifh jzpfMuonf/ &Gmolrsm;onf i,fi,f&G,f&G,fESifhtdrfaxmifjyKMuNyD; rdb
rsm;ESifhtwl qufvufaexkdifavh r&SdMuacs/
yghvif;rSm vifygorD;ESpfa,muf &Sdonf/ wpfa,mufrSm udk,f0efESifhjzpfNyD; usef
wpfa,mufu uav;wpfa,mufudk vufwpfzufESifhayGYxm;NyD; aygufpwpfa,mufudk
aemufvufwpfzufjzifhqGJxm;onf/ olr\q,fausmfouforD;ESpfa,mufrSmtdrfaxmif
rjyKMuao;ay/ yghvif;onf cav;udk;a,mufarG;cJhNyD; av;a,muf tzwfwifojzifh
0rf;omaeonf/ wpfa,mufrSm arG;NyD;rMumcif qkH;&SmNyD; usefav;a,mufrSmvnf; i,f
&G,fpOfrSmyif qkH;oGm;&SmMuonf[kqkdonf/
q,fhudk;ESpft&G,f&Sd yghvif;\vifygorD; tJaemifhrSm xkd&GmrS rdef;rtrsm;pkuJhodkY
wpfykHpHwnf;yif jzpfonf/ olronf toufq,fhajcmufESpfwGif tdrfaxmifuscJhNyD; udk,f
0ef&SdcJhonf/ q,fvMumaomtcg cav;rsufESmjrifonf/ yghvif;ESifhpepfwus oifMum;
129
okpED\BuD;MuyfnTefMum;rIjzifh xlaxmifrwnfcJhaomrdcifESifhcav;rsm;apmifh
a&Smufa&;toif;onf om;zGm;cef;twGuf 0efxrf;vpmrsm;ESifhtjcm;ukefusp&dwfrsm;
udk wm0ef,lpdkufxkwfuscHEkdifcJhonf/ tdEd,vlrsKd;q&m0efBuD;uvnf; ta&;BuD;vQif
BuD;ovkd vma&mufulnDcJhygonf/ oluvnf; om;zGm;cef;twGuf wm0efavsmhoGm;o
jzifh tawmfpdwfcsrf;omoGm;onf/ olYtaeESifhtcsdefvnf; ray;Ekdifyg/ pdwf0ifpm;rIvnf;
odyfr&SdEkdifcJhay/ olYtwGuf omrefrD;zGm;rIonf trsKd;orD;rsm;\wm0efomjzpfapcsifNyD;
aetdrfrsm; aqmif&Gufapcsifonf/ okpEDu om;zGm;cef; ydkrkdxda&mufpGm aqmif&Guf
Ekdifa&;twGuf a'gufwmqD;*a&Uzf\erfhcrf;aq;&kH avhusifhxm;aom om;zGm;q&mr
ESpfa,mufudk xyfrHcefYtyfvkdufNyD; tjyifvlemrsm;twGuf aq;&kHtaqmuftOD;wpfck
vnf; wkd;csJUaqmufvkyfcJhonf/ rdcifESifhcav;rsm;udk ydkrkd*&kpkdufEkdif&efESifhtpDtpOfrsm;
udk ydkrkdvkyfaqmifEkdif&ef jzpfonf/ tokH;taqmifypnf;rsm; wkd;csJUwyfqifay;rIaMumifh
csufcsif;wkd;wufrIrsm; &Sdrvmao;ay/ yxrNrdKUay:rS trsKd;orD;rsm;u pdwf0ifwpm;
jzpfvmMuonf/ awm&Gmol awm&Gmom;wkdYrSm or&kd;us qefMuNyD; &SufwwfaMumufwwf
MuaomaMumifh om;zGm;cef;udk rvmMuacs/ xkdYaMumifh rdcifESifhcav;apmifha&Smufa&;
vkyfief;rsm;udk awm&Gmrsm;odkY uGif;qif;vkyfaqmifMu&ef okpEDu qkH;jzwfcJhonf/
wpfckaom eHeufapmapm rdcifESifhcav;apmifha&Smufa&;tzGJY0ifrsm;ESifhom;zGm;
q&mrrsm; *spfum;rsm;ESifhvifh&kdAmum;wkdYwGif cav;0wftxnfrsm;? EkdYrIefrsm;? ADwmrif
rsm;ESifhtjcm;vufaqmifypnf;rsm; wifaqmifMuvsuf erwljrpf\wpfbufurf;&Sd
aom0def;aumifaus;&GmodkY oGm;a&mufcJhMuonf/ aus;&Gmolaus;&Gmom;wpf&mausmfu
r&GHUr&JESifhapmifhBudKaeMuonf/ &GmolBuD;vkyfolESifhawGYqkHNyD;aomtcg okpEDu pum;
enf;enf;ajym &Sif;vif;jyonf/ xkdYaemuf udk,f0efaqmif trsKd;orD;rsm;ESifhcav;rdcif
rsm; olBuD;tdrfodkY vma&mufNyD; tppfaq;cHMu&ef rSmMum;vkdufonf/ yxrwGif tenf;
i,f wkefYqkdif;aeMuao;onf/ odkYaomf yxrwpfa,muf 0ifNyD;oGm;aomtcg tjcm;t
rsKd;orD;rsm;vnf; woDwwef;BuD; jzpfvmMuawmhonf/
olBuD;\tdrftwGif; vkHjcHKrI&Sd&mtcef;wGif om;zGm;q&mrrsm; cav;rarG;rD
*&kpkdufjyKpkrIrsm;taMumif;ESifharG;NyD;csdef cav;a&m rdcifudkyg *&kpdkufjyKpkykH? jyKpkenf;
rsm;udk &Sif;vif;aqG;aEG;Muonf/ okpEDESifhr*DwkdYu um;ay:yif &SdaeMuum EkdYjzwf&NyD
jzpfaom cav;rsm;tm; ADwmrifaq; wkdufauR;enf;? EkdYrIefYwkdufauR;enf;rsm;udk &Sif;
vif;a[majymjyoay;Muonf/ &Srf;trsKd;om;wkdYonf aomufa&udk usKdcsufavhr&SdMu
aomaMumifh EkYdrIefYudk a&ESifha&m azsmfpyf&mwGif tE&m,frsm;avonf/ rEav;rSaMuuGJ
zG,fjzpf&yfrsm;udk okpEDMum;zl;NyD; xkdtaMumif;udk jyefvnfowd&aerdonf/ vlrIa&;t
131
okpEDu bmrSjyefrajym/ p0fonf 'Drkdua&pDtpkd;&pepfodkY ajymif;vJypf&ef t
vGefpdwfxufoefaeaMumif; olr em;vnfygonf/ odkYaomf wkdif;jynf a'owkdYwGif
tcsdefudk wpfrsKd;wrnf wGufcsufMu&\/ p0f\tdrfrufrsm; taumiftxnfay:vmap
&ef q,fpkESpftawmfrsm;rsm; vkdtyfEkdifayonf/ wpfaeYwGif p0fu ajymonf/
]]armifawmh twGif;0efudk ajymvkdufNyD/ armifwkdY&ifaoG;av;twGuf oifhawmf
r,fhcav;xdef; &Smxm;zkdY}}
]]armif enf;enf; pdwfapmaew,fxifw,f}}
okpEDu ajymonf/
]]cav;u arG;zdkY aemufajcmufvawmif vkdao;w,fav}}
olwkdYESpfOD;\qufqHa&;wGif p0fonf pdwfat;wnfNidrfrIrsm;&SdcJhaomfvnf; om;
onfzat jzpfvm&awmhrnfqkdaomtcg BudKwifylyif&onfrsm;? umuG,f&onfrsm;
pojzifh ododomom ajymif;vJaeonfudk okpED awGYae&onf/ ol\tMuHPftwGuf
olru MunfMunfEl;El;ESifhyDwdjzpfvSonf/
]]rif; Akdufwmrif ydkaomufoifhw,fxifw,f}}
]]rif; tkdAmwif; aomufNyD;yvm;}}
]]rif; wif;epf quf&kdufzkdY roifhawmhbl;xifw,f}}
rif; 'DaeY wa&;warm tdyfNyD;yvm;}}
]]rif;tzkdY 'DvkdtcsdefrSm tdrftvkyfawG avQmufvkyfaewm rsm;vGef;w,fvkdY
armif xifw,fuGm}}
olpdk;&drfaeonfrsm;ESifhqefYusifvsuf okpEDrSm tvGefpdwfNidrfat;csrf;vsuf ,kH
MunfrItjynfh? cGeftm;tjynfhESifhjzpfaeonf/ olrukd,folr rpGef;roefaom 'kudwwpf
a,mufvkd odyfNyD; qifqifjcifjcif vkyfaep&m rvkd[kxifonf/ ukefukefajym&vQif udk,f
0efaqmifjcif;? cav;rsufESmjrifjcif;ponfhudprsm;rSm om;zGm;cef;wGif olrudk,fwkdif ykH
rSefawGYMuHK&ywfoufae&aomudprsm;yif r[kwfavm/ a'gufwmpaygh\pmtkyfukd zwf
xm; &&SdtyfaomA[kokwrsm;udk tm;jznfh&ef om;zGm;cef;odkYtcsdefykdrsm;yg qif;NyD;rD;
zGm;jcif;ESifharG;uif;pcav; jyKpkenf;rsm;udk teD;uyf avhvm&ef pDrHcsufrsm; csvkduf
onf/
wpfESpf\av;vajrmuf avdefqD &Srf;jyu'def\vjynfhaeYnudk &ifaoG;awmfu
av;tm; rD;zGm;oefYpif&ef umvtjzpf odMu&NyD/ AkdufemvmNyD/ p0fESifhokpED\rdcif(
udptwGuf MopBwD;,m;rS vkdufvmcJhol)wkdYonf uysmu,mum;ESpfpD;ESifhypnf;rsm;wif
NyD; okpEDtm; erwl&Sd 'def;epf&Sfq&m0efxH ac:,loGm;Muonf/ erwlabmfwGif;rS udk,fykdif
134
]]armufcrf;qkdwJh&Srf;emrnfav; raumif;bl;vm;}}
]]tJ'gvnf; usKyfrBudKufao;bl;Asm}}
p0fu tajctaeudk odoGm;onf/ &Srf;wkdY\"avhxkH;pHtwkdif; olrsm;b0? ol
rsm;udpwGif 0ifa&mufpGufzufaeMujcif; jzpfayonf/ odkYpGufzufonfrsKd;udk p0fu r
ESpfoufay/
]]okpEDeJYusKyfeJYyJ 'Dudpudk qkH;jzwfr,f}}
ajymNyD;onfESifh trsm;udk ausmckdif;vkdufNyD; orD;ESifhZeD;&Sd&m tcef;wGif;odkY 0if
cJhonf/
olwkdYu ygVdtrnf rm,m&D[k trnfay;&ef qkH;jzwfvkdufMuonf/ trnf
onf toHtm;jzifh csKdjronf/ Ak'bmomorkdif;0iftrnfvnf; jzpfaeayonf/ aA'if
q&muvnf; oabmwlonf/ orD;uav;onf vufiif;tkyfcsKyfaeaomapmfbGm;rsKd;
EG,fjzpfaomaMumifh p0fqkdaom bGJYpmvkH;onf tvkdtavsmuf ygNyD;om;jzpf&ayonf/
&Srf;wkdY\xkH;pHt& olr\b0wpfoufwmvkH; rm,m&D[laomtrnfom wGifayawmh
rnf/ vufxyfonfhwkdif trnfudk ajymif;p&m rvkday/
cPwmrQ ta&SUa[mfeef;wGif rif;orD;av;onf ta&;tBuD;qkH;yk*KdvfjzpfoGm;
avonf/ cav;xdef; Ekdif;Ekdif;onf 'kwd,ta&;tBuD;qkH;jzpfae\/ avQmufxm;olrsm;
teufrS toifhavsmfqkH; olrudk a&G;cs,fcJhMujcif;jzpfonf/ olr\toufonf ajcmuf
q,fausmfaeayNyD/ oifwef;qif;om;zGm;q&mrBuD; jzpfcJhonf/ olYcifyGef;a&m cav;
rsm;yg qkH;ukefMuNyDjzpfonf/ olronf olruRrf;usifaom twwfynmjzifh vkyfudkifpm;
aomufaecJhonf/ olru &Srf;vkda&m Armvkda&m ajymwwfaomfvnf; t*Fvdyfvkd rajym
wwf&Smay/
olemjyKoifwef;ausmif; wufa&mufaepOfu omoemjyKq&mwkdYu olrtm;
bufwpfpftjzpf oGwfoGif;ay;cJhMuonf/ Ak'bmomtdrfom;rsm;u olr\touft&G,f
ESifholr\vkyfief;uRrf;usifrIudk av;pm;Muaomfvnf; olr\bmoma&;cH,lrIaMumifh
oHo,jzifh apmifhMunfhwwfMuonf/ cav;xdef;Edkif;Ekdif;u rif;orD;uav;tm; buf
wpfpfc&pf,mefjzpfatmif vkyfoGm;avrnfvm;[k pdk;&drfNyD; rkd;at;u olYocifrtm;
ajymMum;onf/
okpEDu udprsm;twGuf ta&;rxm;ay/ ywf0ef;usifa'o usef;rma&;
tajctaersm; raumif;ojzifh cav;rsm; 'kua&mufaeMuonf/ tcsdefwGif olr\
orD;awmfuav;udk jyKpkysKd;axmif&eftwGuf olemjyKuav;xdef; aumif;aumif;wpf
a,muf olrteD; &Sdae&ef ta&;BuD;onf/ cav;ykcufrS jcifaxmiftwGif;odkYiSufzsm;
136
140
tydkif; 9
0g;tusOf;axmifav;twGif; tusOf;csxm;jcif;cHae&onfh'kwd,&ufonf
NyD;qkH;oGm;jyefonf/ p0ftwGuf vGwfajrmufEkdif&ef bmwkd;wufrIukdrs r&cJhay/ yxraeY
utwkdif;yifjzpfonf/ xkdrQru olYtm;vma&mufppfar;ol\ajymjycsuft&qkdvQif Akdvf
csKyfae0if;u ppftiftm;udk tokH;jyKNyD; wkdif;jynftmPmudkodrf;vkdufum a&G;aumuf
wifajrmufjcif;cH&onfhtpkd;&tzGJYESifhtwl vltajrmuftrsm; axmifESihfcsD zrf;qD;
xm;vkdufNyD[k od&Sd&jyefonf/ twkdif;qkdvQif 0efBuD;csKyf OD;Ekonfvnf; ol\vGwf
ajrmufa&;twGuf 0ifa&mufaqmif&Gufay;Ekdifawmhrnf r[kwfay/ tjzpfEkdifqkH;rSm awmf
vSefa&;aumifpD[k trnfwyfxm;aom jrefrmppfwyfudk urmhukvor*ESifhtjynfjynf
qkdif&m oabmxm;rsm;uom zdtm;ay;Ekdifawmhrnfjzpfonf/ odkYaomf xdkudponf t
csdefMumrnfjzpf\/ p0fu xdktcGifhta&;onf olYtwGuf arQmfvifhEkdif&ef &Sdygawmhrnf
vm;[kpkd;&drfrdonf/ ol\nmbufvuf0g;udk tvif;a&mifcyfrSdefrSdefwGif Munfh&I&if; t
oufvrf;aMumif;udk ppfaq;onf/ &efukefNrdKU ql;avbk&m;ay:wGif vuPmq&mu ol
\toufvrf;aMumif;onf okH;q,fESpfydkif;rsm; jywfawmufaeonf[kowday;cJhonf/
olonf xkdtcsdefodkY a&mufrsm;aeNyDvm;[k awG;rdonf/
p0fu zsmay: ausmqefYvkdufNyD; rsufvkH;rsm;udk rSdwfxm;vdkufonf/ olonf
tvGefyifyef;EGrf;e,faeonf/ ppfwyftmPmodrf;rIowif;aMumifh olYtwGuf &GH&SmbG,f
aumif;vSaomvuf&SdtajctaerS vGwf&mvGwfaMumif; arQmfvifhcsufrsm; vrf;qkH;oGm;
onf/ ol vQKdU0SufpGm ay;ydkYcJhaom pmrsm; ol\ZeD;ESifh*sifrD,ef;wkdYxH a&muf&SdoGm;onfh
wkdif 0g;tusOf;axmifav;xJrS vGwfajrmufatmif olwkdY rnfodkYvkyfaqmifEkdifMurnf
enf;[k ol rawG;wwfawmhay/ ajcoHrsm; Mum;vm&jyefaomaMumifh zswfueJ xxkdif
vkdufonf/ olYtm; zrf;qD;xm;olrsm;tm; ol\pdwf"mwfusaeaom tm;i,faeaom
tjzpfudk rjyovkdacs/
ppfbdeyfoHrsm; a0;oGm;Mujyefonf/ p0fu wif;xm;aompdwfESifhtrlt&mukd
jyefavQmhcsvkdufonf/ ,leDazmif;0wfppfaq;a&;t&m&SdESifhxyfrHawGYqkH&ef rvkdtyf
awmhaomaMumifh pdwfoufom&m &oGm;onf/ ol\tay:0wftustdwfxJrS ykdufqH
tdwfudk xkwfvkdufonf/ tzrf;cH&NyD;rS yxrqkH;tBudrf ol\orD;av;rsm;\"mwfykHudk
xkwfMunfhonf/ ol c&D;oGm;vQif orD;rsm; aemufqkH;&kdufxm;aom "mwfykHuav;rsm;udk
141
]]tif;. . . bmjzpfvkdYvJ}}
]]bmhaMumifhvJqkdawmh ajrmufykdif;wkdif;&JUwkdif;rSL; AkdvfrSL;BuD;cspfNrdKifu 'Dav
,mOfeJY&efukefudk oGm;rSmaMumifhyJ/ cifAsm;eJYtwl av,mOfwpfpD;wnf; oGm;Mu&r,fqkd
&if olYudk,fydkif vkHjcHKa&;twGuf pdwfrcs&ygbl;wJh/ ol wyfrSL;rsm; nDvmcHudk wufzkdYudp
[m cifAsm;ygvDrefwufzkdYxufta&;BuD;ygw,fwJh/ tJ'gaMumifh usKyfucifAsm;udkaemuf
vmr,fht8FgaeY av,mOfeJYrS &efukefudk vkdufzkdY nTefMum;ae&wmyg}}
]]cifAsm; aemufaewmvm;}}
p0fu a'gowBuD; ajymonf/
]]usKyfrSm bmvufeufrS rygbl;/ usKyf b,folYukdrS rNcdrf;ajcmufzl;bl;/ tE
&m,frjyKzl;bl;/ usKyf 'Dav,mOfeJYyJ oGm;r,f/ AkdvfrSL;BuD;[m vufeufrygwJhygvDreft
rwfwpfa,mufudk aMumufaeygw,fqkd&if tJ'golYjyemyJ/ usKyfeJYrqkdifbl;}}
p0fu aumfr&Sifemtm; a'goESifhMunfhNyD; okpEDtm; vufqGJ wHcg;0odkYoGm;
onf/
]]cifAsm; usKyfpum;udk em;axmif&vdrfhr,f/ usKyfwkdY Armppfwyf tvkdudkvkduf
&vdrfhr,f}}
aumfr&Sifemu ajym&if; p0frxGufoGm;Ekdifatmif wm;qD;&ef wHcg;qDodkY ajy;
oGm;onf/ p0fu wHcg;0odkYa&mufvQif jyefvSnfhNyD; tHhMop&maumif;aomawmif;qkdcsuf
udk ajymcsvkdufonf/
]]cifAsm; ckajymcJhwJhtaMumif;awGudk pmeJYa&;ay;&if usKyfaecJhr,f}}
]]&ygw,f/ cifAsm;a&SUrSmvJ usKyfyg;pyfeJYaMumif;ay;r,f/ cifAsm; BudKufovkd
jyifyg}}
olu jyefajym&if; ododomom pdwfoufomoGm;onf/
p0fu auseyfoGm;NyD; av,mOf&Sd&modkY xGufcGmEkdifNyDjzpfaMumif; owif;ydkYvkduf
onf/ jrefrmppfwyfu olYtm; Ncdrf;ajcmufcJhaMumif; oufaoom"utjzpf aumfr&Sifem
xHrS pmudk &vkdjcif;jzpfonf/
oDaygodkY tjyefvrf;wGif olwkdYvkHjcHKa&;um;udk a&SUrSoGm;apvsuf olwkdYum;u
aemufrSvkdufum xlxyfaom opfawmudk jzwfoef;armif;ESifvmMupOf &kdifz,faoewf
oHrsm;udk Mum;Mu&onf/ p0fu olYZeD;tm; 0yfae&ef wGef;ypfvkdufNyD; um;armif;oltm;
jrefjrefarmif;&ef ajymvkdufonf/ um;t&Sdefudk wifvkdufpOf aoewfoHrsm; ydkMum;&NyD;
ypnf;xnfhaomum;aemufydkif;udk vmrSefonf/ a&SUrSoGm;aeaom vkHjcHKa&;*spfum;udk
rDvmaomtcg p0fu aemufodkYjyefMunfhonf/ olwkdYaemufodkY rnfolrS vkdufrvmyg/ ol
145
acsmhoDcsif;rsm;udk pwifoDqkdMuonf/
]]awmufy? awmufy Mu,fuav;}}
]]odk;rJbmom rif;rSm odk;arT;&Sdovm;}}
p0fuvnf; olwkdYESifhtwl vdkufqkdonf/ olwkdYpdwfvGwfvufvGwf oDqkdaeMu
aom toHav;rsm;\yJhwifoHrsm;onf [kdbufonfbuf urf;ESpfbufudk tjyefjyef&kduf
cwfaeonf/
a&eufxJrS csKdomaom BudK;wyfwl&d,mrsm;ESifha>yoHrsm;u olwkdYav;awG oD
qkdaeMuaom oHpOf&kd;&kd;uav;rsm;udk ykdrkd<u,f0aumif;rGefvmatmif yl;wGJjrifhwif
aumif;uif,Hxd o,faqmifoGm;oHrsm;udk p0fu Mum;ae&onf/ oDcsif;topfwpfyk'f
ajymif;wkdif; wl&d,mtopfwpfrsKd; wkd;jznfhyg0ifvmum aemufqkH; okH;a,mufoHNydKif
aw;rsm;udk rjrifEkdifaomoHpkHwD;0dkif;BuD;u yl;wGJjznfhulvsuf &Sdawmhonf/ p0fu aysmf
&TifbG,fc&D;udk rNyD;qkH;apcsifay/ jrpfBuD;uvnf; olYtvkdukd jznfhwif;ay;ae[ef &dSyg
onf/ avSu urf;qDodkY wkd;oGm;aeaomfvnf; jrpfurf;u aemufqkwfaemufqkwfvsuf
a0;a0;oGm;onf/
]]ygyg}}
toHuav;u tajctaet&yf&yf\zrf;pm;xm;rIudk zsufvsuf *DwoHrsm;udk
&yfwefYoGm;aponf/
]]ygyg? orD;tdrfjyefcsifw,f}}
rm,m&Du xdwfvefYaom rsufESmuav;jzifh olYtm; vSnfhMunfh&if; ajymonf/
]]jrpfBuD;u oDcsif;qkdaeawmh orD;aMumufw,f}}
aMumufvefYaeaom orD;av;\rsufESmaMumifh p0ftdyf&mrS Edk;vmNyD; tdyfruf
u qkH;oGm;onf/ olu rsufvkH;rsm;udk zGifhvkdufonf/ bmudkrSrjrif&/ xkdYaMumifh jyef
ydwfvkdufNyD; vwfwavm &&Sdvkdufaom aysmf&TifrIav;udk zufwG,fxm;&ef BudK;pm;onf/
olonf ol\orD;av;rsm;udk ajymrjyEdkifavmufatmif cspf&Smonf/ ol\t
wGif;tm&kH olwkdY&SdaeMuaMumif; cHpm;&onf/ acwcPyif jzpfjzpf xkdtod xkdtawG;u
olYtm; Nidrf;at;rIudk &aponf/ oltdrfodkY jyefa&mufvmvQif olwkdYtm; ayGYcsDudkifajrmuf
vkdufap&ef vufuav;rsm;udk qefYwef;NyD; olYxHodkY tajy;tvTm; vma&mufBudKqkdwwf
Muonf/ udE&Du okH;ESpf&SdNyD/ MumjrifhpGm c&D;oGm;aevQif zciftm; jypfwifajymqkdwwf
aeNyD/ orD;av;u olYudk tdrfrSmyif aeapcsifonf/ ta0;odkYMumjrihfpGm oGm;raeapvdk
ay/ p0fu jyefvnfjrifa,mifaeonf/ reufapmapm xvsuf wHcg;0rS&yfNyD; olYorD;
av;u apmifhaewwfonf/ olxGufvmvQif orD;av;\vufudk qGJ bk&m;aqmifodkY
147
oGm;umbk&m;0wfjyKrnfudkorD;av;uodonf/ xkdokdY0wfjyKNyD;jyefvmMuvQifajcmuf
ESpf&SdaeNyDjzpfaomrm,m&DESifhokpEDwkdYudk tdyf&mrSEId;NyD; eHeufpmudk twlpm;aomufwwf
Muonf/
ol\orD;av;rsm;onf oludk,fwkdif i,fpOfu r&&SdcJhaom vkHjcHKaysmf&TifbG,f
aumif;aomcav;b0udk &&Sdjzwfoef;EkdifMuojzifh p0fu tm;&auseyfaeonf/ okpED
onf tvGeft&nftcsif; jynfh0aomrdcifaumif;wpfa,muf jzpfayonf/ oludk,fwkdif
onfvnf; oli,fpOfu r&&SdcJhaom zcifaumif;tjzpfESifh*&kpkdufjyKpkEkdifatmif BudK;pm;
onf/ oli,fpOf ESpfESpfom;t&G,fuwnf;u ol\rdcifonf 0rf;a&m*gjzifh uG,fvGefoGm;
&Smonf/ xkdYaMumifh olYrdciftm; rrSwfrday/ ol\rdaxG;udk olESpfoufygonf/ odkYaomf
ol ronfvnf; olq,fhESpfESpfom;t&G,fwGif tat;rdaoma&m*gjzifh uG,fvGefoGm;jyef
onf/ xkdYaemuf olYtwGuf olYtdrfyg[kajymEkdif&ef tdrfr&Sdawmhacs/ ol\zcifonf r,m;
wpfa,mufNyD;wpfa,muf ajymif;,laeonf/ &ifaoG;rsm;udk 0rf;uGJnDr? tpfrsm;ESifht
Muifemw&m;&Sdaomta':rsm;vufwGif ypfxm;cJhonf/
oDaygapmfbGm;ESifhMuif,mawmftm; olwkdY\orD;av;rsm; - rm,m&D(0J)ESifhudE&D(,m)-ESifhtwlawGY&ykH
olonf olYorD;av;rsm;rSwqifh oludk,fwkdif r&&SdcJhzl;aom cav;b0udk jyef
vnfjzwfoef;aejcif;yif jzpfayonf/ ESpfESpfom&Sdao;aomorD;uav;rm,m&DtwGuf
tvGef&IyfaxG;qef;Mu,frnfjzpfaom cav;upm;p&m rD;&xm;wpfpkHpmudk 0,fvmcJhrd&m
p0fu awG;rdwkdif; &,faerdawmhonf/ pifppftm;jzifh ol\vrf;avQmufwwfcgpt&G,f
148
149
tcef; 10
pBuvrf;ay:wGif&Sdaom okpED\teD;rSBudrfxkdifckHwGif xkdifrnfhol r&Sdyg/ awmif
BuD; odkYr[kwf &efukefNrdKUodkY rsm;jym;vSaom tvkyfwm0efrsm;ESifhtpnf;ta0;rsm; wuf
a&muf&ef p0ftaeESifhoGm;aeus jzpfjcif;aMumifh xkdifckH p0f&Sdraejcif;onf ykHrSeftm;
jzifh xl;jcm;vSonf r[kwfyg/ odkYaomf onfwpfcg xkdifolrJhjzpfaejcif; oD;jcm;t"dyg,f
&Sdaeonf/ tNrJwrf; onfuJhodkY jzpfoGm;Ekdifonfqkdaom tvGefaMumufvefYzG,faumif;
aom jzpfEkdifacswpf&yf &Sdaeonf/ okpEDu tjriftm&kHwpfck &vkd&jim; rsufpdudkrSdwfxm;
vkdufonf/ obm0vGef pdwfjrif pdwfwefckd;wpfckckjzifh p0fESifhtquftoG,f &vkdonf/ ol
b,ft&yf &Sdonfjzpfap tquftoG,f&vkdonf/ odkYaom obm0vGefudprsm;udk
&Srf;vlrsKd;wkdY\wpfpdwfwpfa'otjzpf olr vufcHxm;onf/ tcsdeftawmf&vmrS vuf
cHvmjcif;jzpfonf/ MopBwD;,m; BuD;jyif;cJh&m uJhodkYaom obm0vGeftjzpftysuf
rsm;? aA'ifynmtygt0ifwkdYudk oHo,jzpfzG,f? ,kHMunf&ef r&Sdaom t&mrsm;tjzpfoif
Mum;cJh&onf/
reufapmapmydkif;u p0f\Zmwmudk ppfaq;zwf&IMunfh&ef aA'ifq&mOD;b[ef
ESifhwkdifyifvkd tac:vTwfcJhonf/ olru apmifhae&ojzifh pdwfr&SnfEkdifatmif jzpfaecJh
onf/ xkdtcsdefwGif vTwfvkdufaomol jyefvmNyD; pdwfraumif;p&mowif;udkajymjyonf/
olr ,kHMunfxm;cJhaom aA'ifq&mu olYtaeESifh*dwf0rS ppfom;rsm;udk aMumuf&GHUvSyg
rvmEkdifaMumif; awmif;yefvkdufonf/ ESpfq,fhav;em&DtwGif; ajymif;vJoGm;cJhaom
0w&m;apmifhodrIrJhoGm;ykHudk pdwfraumif;pGmjyHK;&if; okpED vufcHem;axmifvkduf&onf/
olr a'go rjzpfyg/ olru opm&Sdvdrfhrnf? EkdifiHa&;vnf; pdwfr0ifpm;[k,kHMunfxm;cJh
aom olwpfa,muftwGuf pdwfraumif; jzpf&jcif;om jzpfygonf/ ta&SUa[mfeef;odkY
tvnftywf a&mufvmMuaom EkdifiHjcm;{nfhonfwpfa,mufa,mufu trSwfw&t
jzpf ZmwmzGJYcsifygonf[kMum;vQif onfaA'ifq&monf csufcsif;ajy;vmwwfonf/ xkd
ZmwmzGJYjcif; taMumif;rsm;onf oHwrefrsm;\{nfhcHyGJrsm; pum;vkyf ajymp&mwpfck
jzpfayonf/ q&mb[efvnf; t*Fvdyfvkd rajymwwf/ {nfhonfrsm;uvnf; &Srf;vkda&m
Armvkdyg rajymwwfqkdaomtcgrsm;wGif okpEDu q&mb[eftwGuf pum;jyefvkyfay;&
wwfonf/ wpfcgw&H tvGefcufcJaom jyemrsm;ESifhMuHK&wwfonf/ olru rarhEkdif
aom tjzpftysufuav;wpfckudk trSwf&NyD; jyHK;rdonf/
wpfcgu Oa&myawmifydkif; EkdifiHwpfckrS oHtrwfBuD;ESifhoHtrwfuawmfwkdY
150
odkYaomf tar&duefjynfwGif av;ESpfMumrQ aexkdifynmoifcJhNyD;aomtcg
odkYaom taMumif;t&mrsm;udk okpEDESifhaqG;aEG;&ef pdwfroefvSay/
]]armif em;axmifaew,fav}}
olr\yckH;udk tomt,m oyfay;&if; ajymvkdufonf/ okpEDu toHwkd;wkd;jzifh
pajymonf/
]]vGefcJhwJhwpfem&Du jzpfysufcJhwm armif/ wHjrufpnf;vSnf;wJhtdkufpHu uRefr
udk olwkdYtdrf vkdufcJhzkdY awmif;yef&Smw,f/ olu ajymw,f/ olYrdef;r tonf;toefzsm;
aeNyD; uRefreJYawGYcsifw,fvkdY wwGwfwGwf ajymae&SmowJh}}
]]tJ'Dawmh}}
okpEDu wkHYqkdif;ae p0fu axmufar;onf/
]]uRefrvnf; olemjyKaowm&,f? yifeDqvifaq;awGxnfhwJhbl;&,fudk ,lNyD;
olwkdYtdrfuav;qD ajy;&wmaygh/ 'gayr,fh olY[mu &kd;&dk;zsm;wmrS r[kwfbJ/ wpfjcm;
udpbJ}}
olru cP&yfNyD; acgif;udkcgvsuf. . .
p0fu okpED\vufudk w,kw,udkifvsuf olr jyefvnfpdwfwnfNidrfrI&NyD; quf
vufajymjyEkdifonftxd apmifhae&onf/
]]tJ'D&Srf;r at;crf;[m b,fwkef;u ausmif;aecJhzl;vkdYvJ/ t*Fvdyfpum;vnf;
wpfvkH;rSwwfwm r[kwfbJ/ 'gayr,fh armif&,f oluav xxkdifNyD; uRefrudk vkH;0trSm;
rygwJh(uif;)t*Fvdyfpum;ajym[eftwkdif; ajymwmarmif&JU/
p0far&,f uRefrtwGuf bmrSrylygeJYwJh/ uRefr aeaumif;oGm;rSmygwJh/ 'gayrJh
uRefrqDvmwJhtwGuf odyfNyD;aus;Zl;wifygw,fwJh/ olYa,musfm;a&m? olYuav;awGu
a&m? tdrfeD;csif;awGua&m? olajymwmudk em;axmifaeMuNyD; tHhMoaMumufvefYMu&r,fh
tpm; oabmusaeMuw,f armif&JU/ uRefrxifwmav? tJ'DrSm aoG;ysufavmufatmif
aMumufvefYaewmu uRefrwpfa,mufwnf; &Sdw,fav/ uRefru xGufajy;csifvdkufwm/
'gayr,fh tJ'Dvkd xGufajy;vkdYuvnf; rjzpfao;bl; r[kwfvm;}}
]]at;av. . . tJ'Dawmh rif;u bmqufvkyfovJ}}
p0fu jrefjrefajymapcsifonf/
]]tif;? uRefrvnf; wpfoufvkH; uRefrwkdYESpfa,muf t*FvdyfvkdajymaeusqkdwJh
pwkdifeJYat;crf;udk tdyf&may:rSm jyefvSJNyD;aezdkY? NyD;awmhrS uRefru b,fvkdulnD&rvJqkd
wm ar;&wmaygh/ tJ'Dawmh olu ajymw,f/ uRefr vkdtyfaewJhtcsdefrSm p0frJhu uRef
rqDudk vmawGYvkdufwm[m uRefrudk ulnDvkdufwmygyJwJh/ uRefru olYezl;udk prf;Munfh
153
uG}}
p0fu qufajymrnftjyKwGif okpEDu olr tvGefvkyfcJaom Mum;jzwfwm;qD;
ajymvkdufonf/
]]armif b,fvkd MuHKcJhzl;w,fqkdwmudk uRefr Mum;csifw,farmif/ ajymjyyg
armif}}
]]aumif;NyDav? 'gayr,fh rif;udk odxm;apcsifwmu 'DtaMumif;t&mawGudk
t&ifu armif b,folYudkrS ajymrjycJhygbl;/ tJ'Dwkef;u armifeJYtwl&SdaewJhcGefOD;uvnf;
ajymrjycJhygbl;/ armifhtwGuf odyfawmhrvG,fvSbl;? rif;odygw,f}}
p0fu tav;teuf ajymaeygonf/ ol\wnfNidrfaomtoHu okpEDtm; ajz
odrfhay;aeovkd &Sdygonf/ olru ajczsm;wkdYudk ul&Sifrsm;ESifhzkH;xm;vkdufNyD; p0f\yckH;
ay: acgif;udkrSD olrukd,folr oufawmifhoufomjzpfatmif jyifxkdifvkdufonf/ cyf
jznf;jznf;ESifh pdwf0ifwpm; p0fu pwifajymjyonf/
]]tar&duefjynfudk xGufrvmcif vtenf;i,fuayghuGm/ armifeJYcGefOD;eJYw&kwf
jynfe,fpyfukd c&D;xGufcJhMuw,fuG/ tJ'Dwkef;u wkdif;jynf&JUe,fpGefe,fzsm;awGrSmu [kd
w,fawGbmawGrS r&SdbJ/ tJ'Dawmh jynfolYvkyfief;XmeqkdwJhtpkd;&Xmeydkif taqmuft
OD;awG &Sdw,f/ bef*vkdawGayghuGm/
tJ'DvkdtaqmuftOD;awGrSm wnf;ckdMu&w,f/ tJ'Dvkd bef*vkdawGu &Srf;jynf
e,fNrdKUawGudk qufoG,fxm;wJhum;vrf;rBuD;wpfavQmufrSm trsm;BuD;&Sdw,f/ armifwkdY
u vkdtyfwJhypnf;awGtm;vkH; ,loGm;Mu&w,f/ tdyf&mvdyfawGvnf; yg&w,f/
a,musfm;tckdif;tapa&m? oufawmfapmifhawGa&m? xrif;csufa&m tm;vkH;
ac:oGm;Mu&w,f/ tJ'Dxrif;csuf&JUemrnfu rmrGwfwJh/ olu armifhqDrSm ESpftawmf
MumMum vkdtyfovkd rMumcPvkdufNyD; csufjyKwfay;cJhwm armifwkdYig;&ufeJYig;nc&D;oGm;
cJhMuw,f/
nwkdif;nwkdif; (yD'AvsL'D)jynfolYvkyfief;Xmeydkif bef*vkdawG ajymif;ajymif;NyD;
wnf;cJhMuwmaygh/ tJ'gNyD;awmh armifwkdYvm;&Id;udk jyefa&mufvmwmyJ/ vm;&Id;udkawmh
rif;odygw,f/ 'DuaeNyD; odyfa0;wmrSr[kwfbJ/ rmrGwfu csufjyKwfNyD;awmh xrif;pm;
cef;rSm armifwkdYudk jyifauR;w,f/ tJ'Dnaeu armifhwpfoufrSm taumif;qkH;'HaygufeJY
yl&Dukd ol vkyfauR;wmyJ/ ckxdvGrf;aeao;w,f/ pm;NyD;aomufNyD;Muawmh cGefOD;a&m
armifa&m ESpfem&Davmuf pmzwfaeMuao;w,f/ vQyfppfrD;u &Sdwm r[kwfbl;/ a&eHqD
rD;tdrfu rD;awmufuav; vIyfwkwfvIyfwkwfeJYqkdawmh armifhrsufvkH;awGvnf; yifyef;
wmaygh/ tdyfcef;us,fBuD;xJu cGefOD;tdyfwJhbufrSmawmh arSmifawmifaeNyD/ armifu
155
p0f\apwemaMumihf ta&SUa[mfwGif tdrfokH;p&dwfrsm; ydkrkdukefusvmcJhonf/
ta&SUa[mfESifha[mfeef;0efxrf;ESpfq,fhajcmufOD;wkdYtwGuf yxrqkH;tBudrf qeftdwf
rsm; 0,fMu&onf/ tpOftvmtm;jzifh rdom;pktwGuf pyg;onf 0efxrf;wkYdtwGuf v
pmwpfpdwfwpfa'o jzpfonf/
okpEDu v,fuGif;rsm;udk ausmckdif;vkdufNyD; wHcg;&GufESpf&GufESifhwHcg;udk zGifh
bk&m;aqmifxJodkY 0ifcJhonf/ aea&mifrsm;u tcef;us,fxJodkY usa&mufaevsuf a&Tcs
xm;aom Ak'&kyfyGm;awmf t"duusa&mufaeonf/ olr\jcHwGif;rS vufqwfarT;BudKif
aomyef;rsm;udk ywfywfvnf uyfvSLxm;onf/ olru jrufzsmay:wGif xkdifvkdufNyD;
BuD;rm;aomAk'&kyfyGm;awmfBuD;udk armh zl;Munfhonf/ ,cifu wpfcgrS okdYrzl;cJhzl;
ay/ rsufESmawmfudk acsmarGYpGm xkvkyfxm;NyD; Nidrf;csrf;rI? cGeftm;&SdrIESifhnDnTwfrQwrI t
p&SdonfwkdYjzifh vif;a&mifjzmaeonf/ olrudk,fwkdifvnf; xkdt&nftaoG;rsm; tenf;
qkH;wpfckavmufawmh &SdcsifvSonf/ olr\pdwftm&kHwkdYonf tem;r&bJ ysHUESHYajy;vTm;ae
Muonf/ olru rsufvkH;wkdYudkrSdwfNyD; orm"dtm&kHjyK&ef BudK;pm;onf/ pdwf\Nidrf;at;rI
rsm; &vmrnfvm;[karQmfvifhrdonf/ bmrSjzpfrvm/ p0f w&m;xkdifaepOftcgrsm;u t
wlyg0ifusifhMuHcJhrdvQif aumif;avpG[kawG;aerdonf/ rMumrD wpfaeY olronf t
usifhudk tav;teuf &SmazGvkdufpm;awmhrnf[k pdwfwGif;tm&kHodjzifh odvkdufonf/
bk&m;ausmif;aqmifrS tjyefvrf;wGif {&mranmifyifBuD;\t&dyf&Sdaom t
a&SUa[mfeef;udk apmifha&SmufonfhewfuGef; &yfvkdufonf/ ewfuGef;rSm ajcwH&SnfESifht
aqmuftOD; ti,fpm;av;jzpfonf/ ewfae&efESifhtpm;taomufwkdY wifajrmufyo
&ef ae&mjzpfonf/ wpfywfwpfcg tdrfawmf0efxrf;wpfa,mufu wm0ef,lNyD; oefY&Sif;
aoma&? "m;jzifhpdyfxm;aomopfoD;0vHwkdYESifhxrif; ponfwkdYudk wifajrmufyoonf/
ax&0g'Ak'bmomESifhrudkufnDojzifh p0fu ewfudk;uG,frIudk tpOfwpdkuf wm;jrpfcJhonf/
odkYaomf rodusKd;uRHjyKcJhMuonf/ tdrfawmf0efxrf;wkdYu bk&m;udkvnf; ukd;uG,f
rnf/ olwkdYtm; rprnfhewfwkdYudkvnf; yojcif;tm;jzifh rnfodkYrStusKd;r,kwfEkdif[k,lq
Muonf/
okpEDonf ,cifu odcsifaompdwfjzifh ewfpifudk MunfhcJhzl;ygonf/ onfuaeY
vma&mufcJhjcif;rSmrl oD;jcm;taMumif;ESifhjzpfayonf/ olru p0fESifha&mufav&mt&yf
rS tquftoG,f &&SdEkdif&ef ewfrsm;\tultnDudkvnf; &EkdifvQif ,lvkdvmonf/ i,f
pOfu c&pf,mefolawmfpifrsm;\a&SUarSmuf 'l;axmufNyD; vkd&mqkudk awmif;cJhzl;ouJhokdY
,ckvnf; olru ewfpifa&SU 'l;axmufxkdifcsvkdufNyD; p0ftwGuf tE&m,fuif;atmif
qkawmif;&Smonf/ rsufvkH;rsm;udk rSdwfxm;vkdufonf/ touf&SLoGif;&rSmyif aMumuf
159
olru p0ftm; ajymonf/
]]cg;enf;enf; ukdufw,fuGm}}
vomaeaom jrufcif;ay: wpfywfcefY vrf;avQmufrdvQif okpEDu cg;emvm
jcif;\t"dyg,fudk od&SdoGm;onf/
]]cav;? cav;arG;awmhr,f? jrefjref? jrefjref om;zGm;q&mrudk ac:ay;ygawmh}}
p0frSm aoG;&l;aoG;wrf; jzpf&jyefNyD/ vGefcJhaom okH;ESpf rm,m&Dudk arG;pOfut
wkdif; jzpfjyefNyD/ onfwpfBudrfrl ta&SUa[mfwGif aysmfp&m? 0rf;omp&m aumif;oavmuf
wm0efvnf;BuD;vSaom udptwGuf olYa,murBuD;vnf; &Sdraeawmhay/ csufcsif;
'&kdifbmudkvTwfNyD; olemjyKq&mrudk oGm;a&mufac:,lckdif;vkdufonf/ xkdYaemuf olu ok
pEDESifhtwl apmifhaeonf/ om;zGm;q&mreef;Elrfonf abmfBudKbk&m;yGJcif;twGif;&Sd y&d
owfaxmifaygif;rsm;pGm\tMum; a&muf&Sdaeum b,fvkdrS &SmazG&ef rvG,fulaMumif;
olwkdYrodMuacs/ aemufxyf ESpfem&DcefYtMum ta&SUa[mfeef;odkY olemjyKq&mra&muf&Sd
vmaomtcsdefwGif 'kwd,ajrmuf arG;zGm;vmcJhaomorD;awmfav;udk a&csKd;yif NyD;ESifh
ayNyD/ tESD;jzifh aumif;pGm ywfxkyfvsuf rdcif\&ifcGif a&mufaeayNyD/ p0fonf okpED
\eHab;wGif &SdaeNyD; ulnDtm;ay;vsuf &SdcJhonf/ olwkdY\orD;awmfuav;udk Ekdif;Ekdif;
ESifhrkd;at;wkdY\tultnDjzifh arG;zGm;cJhMuonf/
]]aemufxyf orD;acsmuav; wpfa,mufygcifAsm;}}
p0fu 0ifh<um;pGm aMunmvkdufonf/
]]usef;rmw,f? qHyifu teuf? tom;uav;ujzLjzL/ usKyfvkdygyJ cifAsm;/
wevFmorD;ygyJcifAsm;}}
]]olYtwGuf emrnfay;&r,fav}}
okpEDu ajymonf/
]]olYemrnfu uc*CieJY p&rSmuG}}
aA'ifq&mESifhaqGrsKd;rsm;\tMuHPfrsm;udkyg,lNyD; ygVdemrnf udE&D[kyifa&G;
cs,fvkdufMuonf/ a*gwrAk'\Zmwfawmfrsm;vm tjrifhjrwfqkH;rdef;rav;a,mufwkdYrS
wpfa,muf\trnfjzpfNyD; &Srf; odkYr[kwf xkdif;'@m&DykHjyifvm jrifhjrwfaomiSufvnf;
jzpfayonf/
xkdtjzpftysufrsm;rSm wkdif;wmr&Ekdifavmufatmif aysmf&TifzG,frsm;jzifhNyD;
aom okH;ESpfwmumvrS jzpfchJMuygonf/ upm;cef;rS orD;i,f\&,farmoHuav;rsm;ukd
em;axmif&if; orD;uav;&Sd&mokdYoGm;&ef okpED pOf;pm;vkdufonf/
161
tcef; 11
p0fESifhokpEDu rdom;pk ruGJruGm&Sdaeap&ef pDrHcJhMuonf/ orD;uav;rsm;\t
ajccHrlvwef;ynma&;twGuf abmf'gaqmifrsm;odkY ydkYjcif;rjyKawmhbJ tdrfrSmyif udk,f
ykdifusL&SifESifhoifMum;&ef pOf;pm;cJhMuonf/ a'ocHtpkd;&ausmif;rS ynma&;aumif;
r&EkdifaomaMumifh ta&SUa[mf\tjyifbufwGifuyfvsuf okpEDu okH;bmomoifausmif;
uav;wpfausmif; yk*vduykdiftjzpf zGifhvdkufonf/ oDaygapmfbGm; azmifa';&Sif;?
oDaygapmfbGm;\rwnfrIjzpfNyD; p0f\tvSL&efykHaiGrS ukefusp&dwfrsm;twGuf wm0ef,l
onf/ okpEDu tkyfcsKyfa&;udk ukdifwG,fonf/
&Srf;? Arm? w&kwfESifhukvm; rdef;uav;? a,musfm;uav;? ausmif;ol? ausmif;
om;rsm; arQmfvifhxm;aomta&twGufxufydk pk&kH;a&muf&SdvmMuonf/ olwkdY\rdb
rsm;onf aumif;rGefaom ynma&;\wefzkd;udk em;vnfMuonf/ olwkdY\om;i,forD;
i,frsm;udk oli,fwef;uwnf;u &Srf;? jrefrmESifht*Fvdyfpmpum;wkdYudk tajccHaumif;
aumif; &apcsifMuonf/ trsm;u av;pm;Muaom t*Fvdyfjrefrm ujym;trsKd;orD;
BuD;wpfa,mufudk ausmif;tkyfq&mrBuD;tjzpf cefYtyfMuonf/ olrurS wpfzef &Srf;
vufaxmufq&m? q&mrrsm;ukd a&G;cs,fcefYxm;onf/
reufwkdif; rm,m&DESifharG\orD; eef;pdefwkdYu cav;&Spfa,muftkyfpk? tdrf
awmf0efxrf;rsm;\om;orD;rsm;udk acgif;aqmif ta&SUa[mfrSausmif;okdYoGm;Muo
nf/ olwkdYonf 0wfaumif;pm;vSrsm;ESifhvuf&uf&Srf;vG,ftdwfrsm;wGif ausmif;oifcef;
pm pmtkyfrsm;udk xnfhvsuf ,Gef;xrif;csKdifhrsm;ESifheHeufpmudk,l oGm;Muonf/ udE&D
uvnf; pdwfygaom&ufrsm;wGif uyfygoGm;wwfonf/
1962 ckESpf ta&;tcif;jzpfaomaeYrsm;wGif okpEDu cav;rsm;udk ausmif;odkY
ydkYNyD; pmoiffcef;rSmyif aysmfaysmf&Tif&Tif aevkdufMuaponf/ jrefrmppfwyfu ausmif;zGifh
xm;onfhudpudk 0ifa&mufpGufzuf&ef tpDtpOfrsm; r&Sdao;ay/ aemufqkH;pmar;yGJrsm;
jyKvkyf&ef &ufydkif;rQom vkdayawmhonf/ pmar;yGJrsm;NyD;vQif aEG&moDausmif;ydwf&uf
tjzpf okH;v&Sdayonf/ p0fjyefvmvQif tylqkH;vrsm;jzpfaom {NyDESifharvwkdYwGif wpf
ae&modkYc&D;xGufaumif; xGufEkdifMuayvdrfhrnf/
z,f'&,f &Srf;jynfe,ftpdk;&\NrdKUawmf at;jraom&moDOwk&SdonfhawmifBuD;
162
um;wpfpD;omus,f0ef;aom erfhqefum;vrf;onf tauGYtaumufvnf;rsm;
aomaMumifh aysmfp&m odyfraumif;vSay/
]]ra&mufao;bl;vm;[if}}
&mESifhcsDNyD;&SdonfhqHxkd;rsm;uJhokdYaom vrf;auGYcRefcRefrsm;udk renf;BudK;pm;
armif;ESifae&onfh'&kdifbmtm; orD;wpfa,mufu ar;onf/ av;em&DrQMumaom
awmifwufc&D; wpfavQmufwGif awmifMum;a'o&Sd yGJ&kHrsm;odkY vufajcmufrsm; o,f
aqmifay;ydkYMuaom x&yfum; tenf;i,fESifh0efwifvm;wef;ESpfwef;wkdY qkHcJhMu&onf/
vufyifrsm; aygufa&mufEkdifaom awmiftjrifhodkY a&mufvmMuaomtcg jrifuGif;rsm;
ajymif;vJoGm;onf/ awmifrsm;udk opfawmrsm;tpm; *&kwpdkufjyKpkxm;aom vufyif
rsm;jzifh zkH;tkyfaeonfukdif;? awmifxdyftoD;oD;wkdYrS rkd;jymjymodkY xkd;xGufaeMuaomxkH;
jzLjzLESifhapwDykxkd;rsm;udkif; awGYMu&onf/ yavmif&Gmrsm;udk ta0;rS jrifMu&onf/
odkYaomf &Gmwpf&Gmwnf;udkom jzwfoef;cJhMu&onf/ xkd&Gmonf awmifapmif;vufjcHpkduf
ysKd;jcif;jzifh BuD;yGm;csrf;omaeykH&onf/ awmifMum;a'o&Sd &Gmrsm;rSmxuf &GmrS t
aqmuftOD;rsm;u ydktajcwus ckdifckdifcefYcefY &SdMuonf/ trsm;pkrSm 0g;tdrfrsm;r[kwf
MubJ opfom;tdrfrsm; jzpfMuonf/ Ak'bmombkef;awmfBuD;ausmif;rSm &Gm\tBuD;
qkH;ESifhtaumif;qkH;taqmuftOD;jzpfay&m t&yf aexkdifMuolrsm;\bmoma&;
udkif;&Idif;&kdaorI BuD;rm;aMumif;udk azmfjyvsuf &Sdonf/ okpEDonf yavmiftrsKd;orD;
rsm;udk ,cifuvnf; jrifzl;ygonf/ ,ckvnf; olwkdY\ta&miftaoG; pkHvifawmufy
aom t0wftpm;rsm;? aiGom;yef;yGm;? aiGqGJjym; ponfwkdYjzifh tvStywefqmqifykH
vufrIynmrsm;udk oabmusESpfNcdKufaerdjyefonf/ olwkdY\acgif;pGyfrsm;? ta&mif&ifh&ifh
ESifhtusrsm;? *g0efxlxlrsm;onf at;jraom&moDOwkESifhudkufnDvSygonf/ okpEDu c
av;i,frsm;twGuf vuf&Snfacgif;pGyftaEG;xnfrsm;ukd vSrf;,lonf/
erfhqefNrdKUonf rkd;wdrfrsm;ESifhxdpyfvsuf&Sdonf/ awmifay:ukef;jyifjrifh wnf
&Sdonf/ Nidrf;csrf; at;jraeonf/ yljyif;aom awmifMum;a'orsm;ESifha0;uGmonf/
ajrjyefYEkdifiHa&;rsm;ESifhvnf; uGmvSrf;onf/ awmifydkifapmfbGm;ESifhol\t*Fvdyfjrefrmu
jym;r r[ma'0DwkdY\cefYjim;BuD;us,faoma[mfeef;onf 'kwd,urmppftwGif;u tE
&m,fvGwfuif;cJhonf/ erfhqefNrdKU\tjrifhqkH;awmifukef;ay: if;a[mfeef;udk wnf
aqmufxm;NyD; if;wkdY\rsm;jym;vSpGmaom om;orD;rsm;ESifhrMumcP vma&mufvnf
ywfMuaom {nfhonfawmfrsm;twGuf aumif;pGm us,f0ef;aEG;axG;apygonf/ tcef;
wkdif; rD;vif;zkdrsm;&SdNyD; aEG&moDyif tokH;jyKMu&onf/
erfhqefNrdKU\qGJaqmifrIt&SdqkH; taqmuftOD;rSm rsm;pGmaom Bwd*HykHjymom'f
165
]]vlawG vufcl;aeMuwJhtcsdefrSm olu acsmif;aewmav/ yxr olu cav;
wpfa,mufudk udkufowfvkdufw,f/ aemufwpfBudrfvmNyD; tzkd;BuD;wpfa,mufudk udkuf
oGm;jyefw,f/ vlawGu odw,f/ olqm&if jyefvmtkH;rSmyJvkdY/ tJ'gaMumifh vufeufawG
eJY olYaemufudk vdkufMuwmaygh/ 'gayr,fh r&bl;/ aemufqkH; rdef;cav;wpfa,mufudk
ukdufowfjyefawmhrS rdwmav}}
]]tjzpfqkd;vkdufwmaemf}}
okpEDu ajymonf/
]]ajymprf;ygOD;&Sif? 'Dusm;udk rpwmba&mif;u bmvkdYrvkdufwmvJ}}
]]olom&Sdae&ifawmh b,faevdrfhrvJ? 'gayr,fh tJ'DtcsdefrSm olu tvkyfem;
NyD; t*Fvefjyefaewmav/ vlom;pm;wJhusm;udk ol rypfvkduf&avjcif;qkdNyD; rausr
csrf;Ekdifatmif jzpfaeao;wmav}}
]]'grsKd;u &Sm;ygw,f}}
p0fu ajymonf/
]]uRefawmf i,fi,fu oDaygrSm wpfcgyJ Mum;vkdufzl;w,f}}
]]b,fvkdub,fvkd vlom;pm;whJusm; jzpfvm&wmygvdrfhaemf}}
okpEDu odcsifonf/
]]udk,fu 'geJYywfoufvkdY uRrf;usifolawmh r[kwfygbl;}}
p0fu ajymonf/
]]'gayr,fh vlawGu ajymMuwmyJ/ usm;awGu toufBuD;NyD; tkdvmMuNyDqkd&if
vG,fvG,feJY tpm&SmvkdY r&Muawmh ydkvG,fwJhom;aumif vlawGudk &ef&SmvmMuwmwJh/ vl
om;udk wpfcgpm;zl;wmeJY BudKufoGm;NyD; ydkydkpm;csifvmawmhwmwJh}}
okpEDu usm;om;a&BuD;udk vufcH&ef odyfpdwfrygvSay/
vufrcHjyefvQifvnf; ay;&ol tdrf&Sifudk pdwfraumif;atmif vkyfovkd jzpfay
awmhrnf/
&uftawmfMumatmif tem;,ljcif;? r[ma'0D\us,f0ef;vSaomyef;jcHxJwGif
&Snfvsm;pGm vrf;avQmufMujcif; ponfwkdYjzifh aexkdifNyD;MuaomwpfaeYwGif p0fu okpED
tm; *spfum;jzifh wpfywfarmif;ESifxGufMunfhMu&ef ac:onf/ yefvkHqkdaomyavmif
&Gmtxd um;ESifhoGm; & r& p0fu odcsifonf/ xkdyavmif&Gmonf awmifykdife,fESifheD;
aomoDayge,fxJwGif &Sdaeonf/ awmifydkifapmfbGm;BuD;u roGm;&ef ajymonf/ wpfaeY
&mxdom a&muf&SdEdkifrnfjzpfNyD; xkdae&mrSp vm;0efwifrsm;jzifhom oGm;Mu&rnf[k
ajymjyonf/ odkYaomf p0fu olukd,fwkdif oGm;Munfhcsifaeonf/ ESpftenf;i,fu yefvkH&Gm
167
xkduJhodkY okH;BudrfokH;cg vkyfay;&onf/ c&D;vrf;wpfavQmufwGif &GmokH;&Gmu
pDrHudef;udk olYwm0efESifhol cGJa0azmufvkyfcJhMuaomaMumifh jzpfonf/ aemufqkH; yefvkHodkY
a&muf&SdcJhMuygonf/ yefvkH atmifjrifonfhtxdrf;trSwfyGJudk qifETJMuygonf/ twD;
trIwf? tutckef? aw;oDcsif;rsm;? yef;rsm;? rdef;racsmav;rsm; aysmfjrL;aeMuaom
cav;rsm;ESifhawmifvdkykHaeaom pm;aumif;aomufzG,frsm; NrdKifqkdifvSygonf/
'dpBwdwfvlBuD;uvnf; oD;jcm;0g;r@yfaqmufvkyfvsuf apmfbGm;ESifhr[ma'0D
tm; txl;pm;aumif;aomufzG,frsm;jzifh *g&0jyK{nfhcHygonf/ p0fESifhokpEDwkdYonf vl
xkESifhtwl pm;aomufMuonf/ tdrfajcwpf&mhig;q,frS vlxku olwkdYpm;aomufaepOf
vIyf&Sm;rIrSeforQudk ai;armMunfh&IaecJhMuygonf/ okpEDu jyefvnfpOf;pm;&kHESifhyif
oGm;&nf,dkp&m t&omxl;uJaom tpm;taomuftcsKdUudk owd&aerdonf/ t&om&Sd
vSaom cgcsOfOcyfcsOfcsOfESifh0ufem;&Gufokyf cyf<uyf<uyfrsm;udkif;? arT;BudKifEl;nHhaom
yef;yGifhaMumfrsm;udkif;? 0g;rQpfwkdYaeaom ykd;aumif 00wkwfwkwfBuD;rsm;udkif; owd&
aeonf/ 0g;ydk;aumif(tDukwf[kac:onfxif\)rsm;udkum; jrnf;Munfhaomfvnf; odyf
rBudKufvSyg/
&Gmol&Gmom;rsm;onf apmfbGm;BuD;ESifhr[ma'0DwkdYudk vlwkdif;vlwkdif; udk,fwkdif
pum;ajymcGifh &Mu&atmif wef;pDapmifhMuonf/ olwkdYu um;vrf;rBuD;rSwpfqifh
ESpfpOf olwkdYpdkufysKd;xkwfvkyfMuaomvufajcmufrsm;udk aps;uGuf&Sd&modkY vG,fulxda&muf
pGm o,f,lEkdifMuawmhrnf jzpfaomaMumifh vrf;\aus;Zl;BuD;ykHudkif;? vrf;azmuf
vkyfEkdifcJhonfhtwGuf *kPf,lMuaMumif;udkif; ajymjyMuonf/ vrf;rS ESpfpOf vuf
ajcmufwefcsdef 700 ausmf? uDvkd*&rftm;jzifh 650000 o,f,lydkYaqmifEkdifayawmhrnf/
&GmvlBuD;yl[defu aemufxyf aus;&Gmvlxkaumif;pm;a&; vkyfief;wpfckrSmvnf; pwif
aeNyDjzpfaMumif; aMunmajymqkdonf/ aus;&Gmrsm;wGif a&&Sda&;twGuf a&ydkufvkdif;
oG,fwef;a&;pDrHcsuf jzpfonf/ yefvkHrS aus;&Gmol aus;&Gmom;wkdYonf olwkdYokH;pGJ&ef a&
udk wpfrkdifcGJa0;aom prf;acsmif;rSoGm;a&muf o,f,laeMu&onf/
okpEDu olr\ta0;MunfhrSefajymif;rSwpfqifh yefvkH&Gmudk Munfvifjywfom;pGm
jrif&atmif csdefvkdufonf/ a&ydkufvkdif;vkyfief;awGrsm; jynfhpkHaeNyDvm;[kodcsifonf/
0rf;omp&maumif;aomtwdwfrS tawGYtMuHKrsm;udk jyefvnfowd&aponfhtwGuf ol
r\cifyGef;tm; cGifhvTwfpdwfrsm; ykdwkd;yGm;oGm;cJhonf/
]]uRefrwkdY jyefMupdkYvm;}}
olru p0fudk ajymvkdufonf/ erfhqefrS xGufvmuwnf;u yxrqkH; jyHK;jyHK;&,f
&,f ajymvkdufonf/
169
]]0rf;enf;ygw,fcspf&m? armif vkyfcJhwm t&l;tvkyfyJ}}
p0fu acgif;cg&if;ajymonf/
]][kwfw,f? uJ. . . jyefauGYzkdY BudK;pm;MupdkY}}
p0fonf rkdifaygif;tawmfrsm;rsm;udk aemufjyefarmif;vmcJh&onf/ auGY&
Ekdifaomae&mus,fus,fudk a&mufvmaomtcgwGifrS tqifajyoGm;awmhonf/ aemuf
xyfe,fajravhvma&;c&D; vkH;0rxGufMuawmhbJ erfhqefwGif okH;&ufqufvuf aecJhMu
ao;onf/ erfhqefrS oDaygodkYqif;aomum;vrf;wpfvrf;wnf;om tokH;jyK&aom
vrf;jzpfEkdifaMumif; p0f oabmaygufoGm;onf/
at;jraomaeYrsm;ESifhcsrf;jraomn tawmfrsm;rsm; aexdkifMuNyD;aomtcg
tdrfjyefMu&ef pOf;pm;Muonf/ cav;rsm;uvnf; olYwkdYt&kyfuav;rsm;ESifhjrifaeus
ywf0ef;usifudk vGrf;ukefMuNyD/
p0fuvnf; qm;csufvkyfief;pDrHudef;twGuf tMurf;wGufcsufrIrsm; vkyfvkd
onf/ okpEDuvnf; vmrnfhoBuFefyGJawmfusif;ya&;twGuf tpDtpOfrsm;udk jyefvnf
pDppfcsifonf/
oDayg\tylcsdefonf 100 'D*&DtxufrSmyif &Sdaeonf/ ta&SUa[mfrSavat;
pufrSmvnf; 0efESifhtm;rrQatmif jzpfaeonf/ p0fESifhokpEDwkdYonf naecif;rsm;wGif
jrufcif;ay:om aeMuonf/ at;jraomjrufrsm;udk bdeyfrygaom ajcrsm;jzifh eif;Mu
onf/ c&D;a0;u jyefvmMuojzifh yifyef;Muaomfvnf; nwkdif;oef;acgifausmfavmufrS
tdyf&m0ifMuonf/ nOD;ydkif;\avat;av;rsm;udk t&omcHMuonf/ erfhqefc&D;rS t
awGYtMuHKrsm;udk pm;jrHKUjyefMuonf/ okpEDu aemufaeYreuf tdyf&mrSaemufusNyD;x&ef
qkH;jzwfvkdufonf/ NyD;rS vkyfaeusrsm;udk qufvkyfawmhrnf[kawG;vkdufonf/
]]b,fESpfem&D xkd;NyDvJ}}
okpEDu tanmif;qefY&if; p0fudkar;onf/ wkd;wkd;yif jzpfaomfvnf; qufwkduf
acgufaeaom wHcg;acgufoHaMumifh tdyf&mrSx&ef jyifqifonf/
]]ig;em&DcGJyJ &Sdao;w,fuGm/ bmvJ rodygbl;}}
p0fuajzNyD; rxcsif xcsifESifh tdyf&mrSxum bdeyfudk &Smaeonf/ NyD;vQif wH
cg;qDodkYoGm;onf/ olru ylacgif\ta&;wBuD; ajymqkdaeoHudk Mum;&onf/ ylacgif
onf tapmifhrsm;\tBuD;tuJjzpfNyD; a>rtaMumif;udk wkd;wdk;wdwfwdwf usdwfajym
aeonf/ a>rwpfaumifaMumifh vmNyD;EId;&ovm;[kawG;NyD; olru tdyf&mrSxxkdifvkduf
onf/ p0fu umuDa&mifabmif;bDESifhpydkY&Syfudk cyfjrefjref0wf&if; tjyifrxGufrD ajym
onf/
170
]]MuufjcHxJrSm pyg;BuD;a>rwpfaumif a&mufaevkdYwJh}}
]]uRefrvnf; vkdufcJhcsifw,f}}
okpEDu vSrf;atmfajymvkdufonf/ odkYaomf olu olrtm; rapmifhacs/ aemuf
usNyD;xrnf[kpOf;pm;xm;cJhaomfvnf; tdyf&mrS vl;vJxvkdufNyD; p0fxGufoGm;&m usKH;
aemufausmbuf&Sd prf;oyfarG;jrLa&;jcHodkY vkdufoGm;&ef jyifqifvkdufonf/
olwkdYawmvnfoGm;wkdif; pyg;BuD;a>rrsm;udk awGYzl;csif? jrifzl;csifcJhaomfvnf;
wpfcgrS rawGYcJh&acs/ ,ckuRef;om;ESifhaqmufxm;aom MuufjcHxJodkYpyg;BuD;a>rwpf
aumif a&mufaeNyDwJh/ xkdMuuftdrfudk p0fudk,fwkdif a&;qGJaomykHMurf;twkdif; w&kwfvuf
orm; tm;0u aqmufvkyfay;xm;jcif; jzpfonf/ taqmuftOD;onf omrefMuuf
rsm;udk xm;&efr[kwfay/ p0fudk,fwkdif urm\tjcm;bufwpfjcrf;rS rSm,lwifoGif;cJh
aom &k'ftkdifvifMuufteDrsKd;ESpf'gZiftwGuf jzpfonf/ p0fu a'orSawmMuufrsm;
udk wkd;wufaumif;rGefvmatmif rsKd;pyfMunfhcsifonf/ awmMuufrsm;rSm taumifao;
onf/ OjyefvQifvnf; t&G,fao; enf;enf;omOonf/ EkdifiHjcm;rS wifoGif;vmaom
Muufrsm; a&muf&dSvmaomtcg txl;atmf'gay; aqmufvkyfxm;aom MuuftdrfxJ
vufa&G;pif jynfwGif;Muufrsm;ESifh twlaeaponf/ okpEDu tEkynmqefaom t
aqmuftOD;udk rMumcP oGm;Munfhwwfonf/ 0&efwmrsm;ygonf/ vkHjcHKaomtwGif;
cef;rsm; &Sdonf/ tjyifcef;onfyif trkd;tum&Sdonf/ wefzkd;BuD;vSaom Muufrsm;ukd
rkwfokefrkd;u 'kuray;Ekdifatmif tumtuG,f ay;xm;onf/ olru oabmaumif;
aompyg;BuD;a>rBuD;udk Muufrsm;tMum; acGvsuf&Sdaevdrfhrnf[kxifcJhonf/
usKH;teD; vrf;axmihfudk auGYvkdufvQifyif &kwf&kwfoJoJ toHrsm;udk okpEDpwif
Mum;&onf/ aMumufvefYwMum; atmf[pfaeMuaom MuufwkdY\toHrsm; wpfpkHwpfck\
wjzef;jzef; &kdufaeoHrsm;ESifha,musfm;rsm;\atmfoHrsm; jzpfonf/ xkdtoHwkdYudk vTrf;
NyD; p0f\trdefYay;oHudkvnf; Mum;&onf/
]]rypfeJY rypfeJYtkH;}}
toHvm&m MuufjcHtdrfESifhcyfvSrf;vSrf;wGif rdef;rrsm;ESifhcav;rsm; &yfMunfh
aeMuonf/ okpEDonf odcsifjrifcsifaompdwfjzifh MuufjcHt0if0teD; q,fudkufcefYtxd
a&mufoGm;onf/ twGif;rS ylacgif xGufvmNyD;
]]p0frJh a[mfeef;udk jyefygcsif? 'Drdef;rawGeJYcav;awGudkvJ a0;&mudk ac:oGm;
ygAsm/ uRefawmfwkdYu 'Dpyg;BuD;a>rBuD;udk ypfowfMu&rSmcifAsm}}
]]tkd. . . rif;wkdYu 'Da>rudk bmvkdYypfowfcsifaeMu&wmvJ}}
olru a&SUqufwkd;&if; ar;vkdufonf/
171
]]bmvkdYvJqkdawmh &k'ftkdifvifMuuf tawmfrsm;rsm;udk 'DaumifBuD; pm;ypfvkduf
NyDav/ awmMuufawGawmh olzrf;vkdYrrdbl;}}
ylacgifu MuufatmfoHrsm;ESifhwjzef;jzef;&kdufoHwkdYudk vTrf;NyD; Mum;&atmif
atmfajymonf/
okpED owd&vkdufonf/ oabmaumif;aom pyg;BuD;a>rBuD;qkdaomudponf
olr\nHhzsif;aompdwful;,OfrI? wkH;trIoufoufrQom jzpfayonf/
]]ypfrowfbJ wpfjcm;enf; vkyfvkdYr&awmhbl;vm;}}
olru toHukefjrifh ajymonf/
]]pdPeJYpHat;u olYudk zrf;zkdYBudK;pm;wmyJ/ 'gayr,fh 'DaumifBuD;u olwkdYudkodyf
oefrmwJhtNrD;eJY qD;&dkufvTwfaew,f}}
ylacgifu ajymNyD; twGif;odkY jyefajy;0ifoGm;onf/
olru usL;usL;ausmfausmf &ef&Smvmaom pyg;BuD;a>rBuD;udk jrifzl;onf&Sd
atmifawmh Munfhrnf[kqkH;jzwfum tayguf0qDokdY tjrefcsOf;uyfoGm;cJhonf/ twGif;rS
toHwpfoHu wHcg;udk rzGifh&ef wm;jrpfaeonf/ okpEDu wHcg;ywmteD;rS [aeaom
ae&mudkjrifNyD; ol\nmrsufvkH;udk uyfMunfhvkdufonf/ MuufarT;rsm; yvlysHaeovkd
avxJ vTifhpifaeNyD; a>rBuD;\tNrD;&SnfBuD;u a'gowBuD;ESifhjyif;xefpGm &dkufcwfa0SY
,rf;vsuf &Sdonfudkjrif&NyD; olr\yg;pyfrSm ta[mif;om; jzpfoGm;onf/
]]rjzpfbl;? rjzpfbl;}}
p0fonfvnf; twGif;wpfae&m &SdaeaMumif;udk owd&NyD; olr a&&Gwfvkdufrd
onf/ okpEDu wHcg;vufudkifudk udkifvkdufcsdef arGu a&mufvmNyD; olrtm; a0;&mokdYqGJ
ac:oGm;onf/
]]p0frJh? 'DrSm vkH;0tE&m,fruif;bl;/ p0frJh jyefygawmh}}
arG\toHrSm rmNyD; trdefYay;ovkdjzpfae okpEDu vSnfhMunfhonf/ arG\
rsufESmwpfckvHk; eDNyD;rJaeonf/ aMumufvGef; rsufvkH;rsm;rSmvnf; jyL;xGufaeonf/
vlrSmvnf; tarmqkdYaeonf/ olru p0frJhudk qufNyD; &Sdckd;awmif;yefaeonf/
]]jyefygp0frJh&,f/ jyefygaemf/ tapmifhwJxd a&mufatmifjyefyg/ 'Dpyg;BuD;a>r
BuD; raorcsif; 'DrSm vkH;0tE&m,f ruif;ygbl;p0frJh&,f}}
okpEDu rkd;at;\pum;udk em;axmifvkdufNyD; olrac:&modkY vkdufcJhonf/ tm;
vkH;udkvnf; cyfa0;a0;xd aemufqkwfaeMu&ef trdefYay;vkdufonf/
]]aeprf;ygtkH;? 'Da>rBuD;rao&if b,favmufrsm; tE&m,fay;EkdifrSmrkdYvJ}}
olru arGudk ar;jyefonf/
172
]]olraobJ vGwfoGm;&if aemufwpfcgqmvm&if jyefvmrSmayghp0frJh&JU/ oljyef
vmvkdY pm;p&mMuufawGudk rawGYawmhbl;qkd&if bmudkqGJpm;rvJqkdwm b,folajymEkdifrSm
vJvkdY}}
arGu olrudk,fwkdifyJ awGYzl;ouJhodkY ajymaeonf/
]]'DrSmpyg;BuD;a>r awGYzl;ovm;}}
okpEDu arGtm; ar;vkdufonf/
]]rawGYzl;ygbl;/ 'Davmuf vlawGeJYeD;eD;? NrdKUjyeJYeD;eD; rawGYzl;ygbl;}}
arGu ajzonf/
]]'gayr,fh zGwftBuD;BuD;awGudkawmh awGYzl;w,f/ MuufwkdY MuufOwkdY vmNyD;ckd;
pm;wwfw,f}}
olru cP&yfoGm;NyD;rS qufajymonf/
]]uRefrtaru ajymzl;w,f/ uRefrwkdYi,fi,fwkef;uwhJ/ pyg;BuD;a>rBuD;wpf
aumifu &Gmudk0ifNyD; cav;av;wpfa,mufudk zrf;oGm;wmwJh}}
xkdpum;aMumifh okpED vefYoGm;onf/ p0fu 'Da>rBuD;udk 0efxrf;rsm;oifhovkd
vkyfvkdufMuzkdY wm0efvTJvkdufoifhNyD[k xifvmonf/ ,ckrl olonf txJ a&mufaeonf/
aMumufvefYwMum; jzpfaeMuaom Muufrsm;\tv,frSm a'gowBuD; jzpfaeaompyg;
BuD;a>rBuD;uvnf; &Sdonf/
oufawmfapmifh okH;a,mufuvnf; jyem&Sif;oGm;atmif tjyif;txefBudK;
pm;aeMuonf/ p0fonf pkdufysKd;a&;? arG;jrLa&;rsm;udk rnfrQta&;xm; pdwf0ifpm;ae
aMumif;ESifh&k'ftkdifvifMuufrsm;ESifhyg qufpyfaomprf;oyfrI atmifjrifa&;udk rnfrQt
av;xm;aMumif; olr aumif;pGm odonf/ vtenf;i,fcefYurS &efukefodkYa&muf&Sdvm
aom EkdifiHjcm;Muufrsm;udk twGef;0eftm;vTwf rMuefYMumap&atmif av,mOfESifht
vsiftjref oGm;a&muf ,liifapcJhonfr[kwfavm/ ,ckavmavmq,f if;Muufrsm;onf
tBuD;tus,f 'kuawGYaeMu&NyD/
wjznf;jznf; rsm;jym;vmaom rdef;rrsm;? cav;rsm; wpftkyfBuD;tMum; t
b,frQMumatmif &yfaerdonfrod/ MuufavSmiftdrfqDrS aoewfoHrsm; w&pyfxGufay:
vmonfudk Mum;&aomtcgusrS jyefvnfowd0ifvmonf/
olrsm;toufudk owf&onfESifhywfouf qkd;oGrf;aompyg;BuD;a>rwpfaumif
udk owf&onfyif jzpfaomfvnf; olr pdwfrcsrf;rom jzpf&onf/ olra&m p0fyg awmypf
aomudprSeforQudk rESpfoufMuay/ ouf&Sdow0gtm;vkH;udk wefzkd;xm;Muonf/ odkYpOf
vsuf apmapmu aoewfoHrsm;onf p0f\trdefYjzifh ypfMu&jcif; jzpfayvdrfhrnf/
173
MuufjcHxJrS qlnHoHrsm; NidrfoufoGm;onf/ wjzef;jzef; &kdufoHrsm;vnf; r&Sd
awmh/ MuufatmfoHtenf;i,fom usefawmhonf/ p0fESifhylacgifwkdY MuufjcHxJrS xGufvm
Muonf/ olwkdYaemufrS pdPESifhpHat;wkdYu aoaeNyDjzpfaom pyg;BuD;a>rudk qGJxkwfvm
Muonf/ q,fhajcmufaycefY&Sdonfha>rBuD;\udk,fvkH;onf tv,f bkvkH;rsm;ygaom
vrf;avQmufwkwfESifhwlaeonf/ ajymifvufaeaom ukd,fvkH;wpfavQmuf ododomom
azmif;azmif;aeonf/ Muufrsm;udk NrdKxm; azmif;yGaeaom tykdif;rsm;&Sdaeonfh
wkdif tvGefvSaom a>rBuD;wpfaumif jzpfayonf/ a&TndKa&mifta&cGHwGif tqifwlt
&G,fnD tndK&ifha&mif pdefuGufrsm;rSm tv,fBuD;NyD; ab; ao;oGm;Muonf/ ol\OD;
acgif;onf rxl;jcm;ovkd ao;cRefae&m ukd,fvkH;ESifhtcsKd;tpm;rusovkd jzpfae\/
xkdao;i,faomOD;acgif;ESifhBuD;rm;aom Muufrsm;udk taumifvkduf rnfodkYrsKdEkdifoenf;
[k okpEDu pOf;pm;&if; tHhMoaeonf/ pyg;BuD;a>rwkdYonf tqrwefBuD;rm;aomtpm
rsm;udk rsKdoGif;Ekdif&ef olwkdY\ar;&kd;rsm;udk jzKwfcsEkdifMuaMumif; p0fu &Sif;jyonhfwkdif ok
pEDu r,kHEkdifao;bJ &Sdonf/
okpEDu pyg;BuD;a>rBuD; aoqkH;oGm;&&SmonfhtwGuf pdwfraumif;jzpfaeNyD;
p0fu &k'ftkdifvifMuuftaumifESpfq,f aoqkH;oGm;&onfhtwGuf 0rf;enf;aeonf/
av;aumifomvQif touf&Sifusefonf/ jynfwGif;Muuftm;vkH; vGwfatmif a&SmifEkdifcJh
Muonf/
&ufrsm;rMumrD vlwkdif;\pdwfxJ pyg;BuD;a>rtaMumif; arhaysmufjcif; r&Sd
ao;rDrSmyif a>ra[mufrsm;udpu ay:vmjyefonf/ xkdudpaMumifh olr\cav;rsm; &Sd
aeaomta&SUa[mfywf0ef;usif\vkHjcHKrItwGuf okpEDrSm wkd; aomujzpf&onf/
rEav;om; yef;&Hq&mESpfa,mufonf ta&SUa[mfeef;taqmuftOD;\tjyif
eH&Hrsm; jyifqifp&mrsm;udk jyifqifrGrf;rHvsuf&SdaeMuonf/ wpfcsdefwnf; Avqkdaom
acG;udkvnf; tvpfray;EkdifbJ owdESifhMunfhaeMu&ao;onf/ Avonf ta&SUa[mfrS
tdrfapmifhacG;wpfaumif jzpfonf/ ayajcmufq,fcefYoma0;aom refusnf;tkdyifBuD;
atmufwGif rSdef;aeonf/ cPMumvQif Avonf &kwfw&uf ckefxvkdufNyD; yef;&Horm;
rsm;xH ajy;vmonf/ yef;&Horm;rsm;vnf; ckefxMu&onf/
odkYaomf csufcsif;qkdovkd taMumif;&if;ukd odoGm;Muonf/ ajcmufaycefY&Snf
aom a>ra[mufwpfaumifu opfyifatmufrSacG;udk vkdufaomaMumifh acG;u xGufajy;
vmjcif; jzpfaeonf/ yef;&Horm;ESpfa,mufteufrS armif0if;qkdolu &kwfw&uf ckef
0ifvkdufonf/ olonf a>rNyD;aq;rSifaMumifrsm; xkd;xm;oljzpfonf/
owdvnf; &Sdonf/ tqdyfjyif;aom a>rrsm;ESifhawGYNyDqkdvQif olu olYaq;rsm;
174
178
tcef; 12
tdyfcef;avomaqmifrSaeNyD; ta&SUa[mfeef;qDodkYvmaom um;vrf;udkjrifae
&onf/ um;wpfpD;pD;rsm; xkdvrf;twkdif; 0ifvmNyD; p0fudk vmydkYrnfvm; odkYr[kwf olESifh
ywfoufaomowif;udk vmydkYvdrfhrnfvm; pojzifh okpED jyif;jyif;ysys arQmfvifhaerd
onf/ odkYaomf &Hzef&Hcg jzwfoef;oGm;onfhpufbD;wpfpD;wavudkif;? acG;avacG;vGifh
wpfaumifwpfavudkif; odkYr[kwf aemufcH jrifuGif;&Sdaom a[mfa[mif;ae&mwkdYudkom
olr jrifae&onf/ xkda[mfeef;ta[mif;taMumif; p0fu ajymjyzl;onfudk owd&NyD; ol r
jyHK;rdjyefonf/ 'kwd,urmppfBuD;udk aus;Zl;wifzkdY aumif;onfrSm wpfcsufom&Sd aMumif;?
xkdtcsufrSm xkdppfBuD;u oDayga[mfeef;ta[mif;BuD;udk vkH;0ysufpD;oGm;atmif zsuf
qD;EkdifcJhjcif;yif jzpfaMumif; ajymjyonf/ olonf xkda[mfBuD;ESifhywfouf wpfckrS r
BudKufcJhacs/ xkda[mfBuD; ae&rnfudk tvGefpufqkyf&GH&Smonf[k ajymonf/ if;a[mf
BuD;udk okpEDu rMumcPpdwful;ESifhykHazmfMunfhzl;onf/ "mwfykHt,fvfbrfrsm;vnf; r&Sd
awmhay/ odkYaomf <uif;usef&pfaom tajccHtkwfjrpfrsm;udk Munfh cefYrSef;,lEkdifonf/
BuD;awmfbk&m;u twGif;ydkif;rsm;\tao;pdwftenf;i,fudk jznfhqnf;ajymjyay;onf/
tvGefus,f0ef;NyD; tvif;a&mifodyfr&? odyfraumif;[kqkdonf/ tcef;rsm;vnf; uefYr
xm;? oD;oefYae&mrsm; r&Sd? twGif; a&ay;ydkufrsm;vnf; r&Sd[kqkdonf/ p0f\tzkd;jzpf
olonf jrefrmjynfrBuD;odkY oGm;a&mufaexkdifavhvmcJhNyD; jyefvmaomtcg a[mf
BuD;udk wnfaqmufcJhonf[kqkdonf/
olYtzkd;\trnfrSm p0fcGefqkdifjzpfNyD; ArmwkdY\rEav;eef;awmfxJ BuD;jyif;cJh
onf[kqkdonf/ 1882 ckESpfwGif oDaygrif;\trsufawmf&Sjcif;cH& xkdtcsdefu NAdwdoQ
wkdY vufwGif;odkY usa&mufaeNyDjzpfaom &efukefNrdKUodkY xGufajy;oGm;&onf/ &efukefNrdKUodkY
a&mufaomtcg ol\aemufvkdufaemufyg ESpfa,mufonf olYudk vkyfMuH&efBudK;pm;ae
onf[k rouFmjzpfNyD; ESpfa,mufpvkH;udk owfypfvkdufonf/ &Srf;wkdY\xkH;wrf;pOfvmOy
a't& ypfowfcGifh&Sdonf/ odkYaomf NAdwdoQu olYtm;zrf;NyD; vlowfrIjzifh ao'Pfay;cJh
onf/ ol tHhMovefYzsyfoGm;cJh&onf/ odkYaomf rMumciftwGif; NAdwdoQwkdYu olwkdYykdifeuf
e,fajrrS xGufcGmoGm;vQif ao'PfrS vGwfNidrf;cGifhay;rnf[kajym vTwfvkdufMuonf/
olonf oDaygodkYjyefcJhNyD; &Srf;tcsif;csif; ppfcif;MuNyD; ysufpD;oGm;aom oDaygNrdKUudk jyef
vnfwnfaqmufonf/ 1886 ckESpf NAdwdoQwkdYu rEav;udk odrf;ydkufvkdufaomtcg &Srf;
jynfESifhArmjynfe,fjcm;udk owfrSwf&mwGif NAdwdoQwkdYtm; tultnDay;cJhonf/ wpfESpf
179
okpEDu Oa&myqefNyD; a&mifpkHyef;O,smOfrsm;&dSaom awmifBuD;udk ESpfouf
onf/ odkYaomf awmifBuD;NrdKU\taemufbuf rkdifokH;q,fcefY csKdifh0Srf;xJ&Sd anmifa&Te,f
xJrS tif;av;odkYvnf; tNrJ0ifvnfonf/ if;a'ou olrtm; xl;qef;pGm qGJaqmifae
wwfonf/ anmifa&TapmfbGm;onf wkdif;&if;om;vlrsKd;pkvTwfawmfacgif;aqmifjzpfaom
aMumifh &efukefNrdKUrSmom taersm;onf/ anmifa&Ta[mfudk ol\aqGrsKd;rsm;u Munfh&I
apmifha&SmufMu&onf/ tif;av;a'o&Sd tif;om;rsm;u vma&mufavhvmMuaom
anmifa&TapmfbGm;BuD;\{nfhonfrsm;udkvnf; {nfhcHMu&onf/ wpfcgu p0fonf awmif
BuD; tpnf;ta0;rsm; wufaeonf/ okpEDu tif;av;odkY armfawmfbkwfESifh xGufcJh
onf/ tif;av;xJodkYt0if wl;ajrmif; okH;rkdifcefYrSm Oa&mywkdufom;rsm; ,laqmifjyefY
yGm;apcJhaom aA'gyifrsm; ydwfqkdYaeonfhtwGuf renf;&kef;uefNyD; ausmfjzwfMu&onf/
tif;av;tif;onf t&SnfrkdifESpfq,f? tus,fq,fhESpfrkdif&Sdaom a&wdrftif;wpfckjzpf
NyD; tif;jyifrSm rSefom;jyifuJhodkY &Sdaevsuf ywf0ef;usif\t&dyfrsm; a&mifjyef[yfvsuf&Sd
onf/ ywfywfvnfrS awmifrsm;onf rkd;wdrfr&Sdaom aumif;uifjymjymxJodkY xkd;0ifvsuf
&SdMuonf/ tif;av;ywf0ef;usifESifhtif;xJ tif;om;rsm; aexkdifMuonf/
tif;av;uef\tv,f a&jyifay: ajcwH&Snfrsm;ESifh aqmufvkyfxm;aom
{nfh&dyfomodkY okpED\armfawmfbkwfu OD;wnfarmif;ckwfcJhonf/ &dyfomonf tif;
av;odkYtvnftywf vmMuaom ta&;BuD;aomyk*Kdvfrsm; tokH;jyK&efjzpfonf/ rMum
ao;rDurS ,l*dkqvm;AD;,m;orwBuD;rm&S,fwD;wkd; vma&muf vnfywfoGm;jcif;
aMumifh yef;puL? yef;qkdif;tcsKdUyif wkd;vkdYwGJavmif; &Sdaeayao;onf/
Nidrfaeaoma&jyifudk qlnHaom armfawmfbkwfu xkd;jzwfckwfarmif;vmpOf xl;
jcm;aom ykHoPmef&SdonfhopfxGif;avSrsm;udk avSmfcwfvmMuaom a,musfm;BuD;i,fwkdY
udk awGYMu&onf/ olwkdYtm;vkH;onf ajcwpfacsmif; rwf&yftaetxm;ESifhjzpfMuNyD;
&Snfvsm;aomwufudk ajcwpfzufjzifhvdrfywf avSudk ajcaxmufjzifhavSmfcwfMuonf/
txufwGif vufwpfzufjzifh avSmfwuf&Snfukd xdef;odrf;&efom vkdtyf&m usefvufwpf
zufonf tm;vyfaejyefonf/ xkdvufwpfzufjzifh ig;rQm;jcif;? O,smOfvkyfief;vkyfjcif;
ESifha&ay:ajr,majymif;a&TUjcif;rsm;udk jyKvkyfEkdifonf/ ajcESifhavSavSmfolESpfOD;wkdYu
uRef;ajrwpfckudk a&TU,lvmMuNyD; wpfae&m wnfNidrfaeatmif tif;\Murf;jyifwGif
0g;vkH;&Snfrsm;pdkuf tajccsaeMuonfudk okpEDu avhvmMunfh&Ionf/
tcsKdUaom uRef;arsmrsm;ay:odkY tif;atmufajcrS &THUrsm; q,f,lwifzkdYNyD; ajr
MoZm xufjrufaompdkufysKd;cif;rsm;tjzpf jyKvkyfMuonf/ tcsKdUudk tdrfaqmuf&ef tdrf
ajr,mtjzpf tokH;jyKMuonf/
181
odkYaom ajymif;a&TUEkdifonfhtdrfajrv,f,mrsm;taMumif;udk okpEDu tcsdef
ykday; awG;awmum pdwful;,OfMunfhwwfonf/ uRef;arsmwkdYtay: tdrfaqmuf
aexdkifMuolrsm;onf olwkdY\tdrfeD;csif;rsm;ESifhtqifrajyvQif atmufajctif;Murf;
jyifwGif wG,fpkdufxm;aom 0g;wkdifrsm;udk cRwfNyD; tjcm;wpfae&modkY a&TUajymif;oGm;Ekdif
Muayonf/ odkYr[kwf tdrfrsufESmpmudk BudKuf&mt&yfrsufESmbufodkY ajymif;a&TUEkdifrnf/
wpf&GmvkH;ukdyif ajymif;a&TUoGm;&ef rjzpfEkdifp&m taMumif;r&Sday/
tif;om;&Gm q,fhckepf&Gm&SdonfhteufrS &GmESpf&GmodkY okpEDESifhvkdufjy{nfhcHolwkdY
u avSESifhom oGm;jzpfEdkifaom tif;pyfa'orsm;txd oGm;a&mufvnfywfavhvmMu
onf/ ykd;,uef;pifrsm;wGif tvGefvSyaom a&mifpkHtcsdwfvkHcsnfrsm; &ufvkyfMuonf
udk avhvmMunfh&IMuonf/ okpEDu vkHcsnfrsm;udk 'gZifaygif;rsm;pGm 0,f,lcJh&m armf
awmfrSm tav;csdefjzifh eifhaeonf/ oDaygodkY jyefa&mufvQif rdwfaqGrsm;ESifhaqGrsKd;rsm;
u tvGefoabmus BudKufESpfoufMuvdrfhrnf[k olru odaeonf/ tdrfrsm;? &Gmrsm;t
Mum; toGm;tvm tvGefrsm;onf/ vrf;axmifhwpfaxmifhodkY a&mufwkdif;a&mufwkdif;
aeYpOf tvkyftoD;oD;jzifh oGm;vmvIyf&Sm;MuonfhavSrsm;udk awGY&onf/ cav;rsm;u
vnf; udk,fhavSudk,favSmfNyD; ausmif;oGm;Muonf/ rdef;rrsm;u olwkdYudk,fwdkif xkwfvkyf
aom ypnf;rsm;udk avSrsm;ESifhyif a&ay:aps;rsm;&Sd&modkY ydkYMu&onf/ a,musfm;rsm;u
vnf; if;avSrsm;ESifhyif ig;zrf;&ef 0g;jzifhjyKvkyfaom ,if;rsm;udk axmifMuonf/ b,f
tif;om;udkyifar;ar; tif;xJrSm r[kwfvQif olwkdYraewwfMuawmh[kajzMuonf/ ajr
BuD;wGif pdkufysKd;pm;aomufMuaom awmifay:om;rsm;\tv,fwGif tif;om;rsm;\
b0rSm a&wdrftif;BuD;xJrS a&rsm;om jzpfayawmhonf/
okpED tBuD;tus,f vefYzsyf aoG;ysufoGm;onf/ aemufaemifwGif p0fESifhtwl
wuG c&D;oGm;vmEkdifawmhrnf r[kwfawmhygvm;[k awG;rdaomaMumifhjzpfonf/ wpfESpf
avmufaevQif olwkdYESpfa,muf *syefjynfESifhtar&duefjynfaxmifpkodkY c&D;xGufMu&ef
pDpOfxm;cJhMuonf/ oabFmukrPDrsm;udkyif ar;jref;avhvmxm;NyD; jzpfonf/ r[kwf
ao;yg/ xkdtpDtpOfrsm; b,fvkdrSysufpD;ukefp&m taMumif;r&Sdyg[k awG;awmjyef
onf/ p0fonf jrefrmEkdifiHudk udk,fpm;jyKNyD; ppfavsmfaMu;udprsm;ESifhywfouf aqG;
aEG;ndEIdif;Mu&ef *syefjynfodkY rMumcP oGm;cGifh&cJhonf/ odkYaomf okpEDrSm cav;rsm;udk
Munfh&Iapmifha&Smuf&efESifhp0f\udk,fpm; vkyfaqmifEkdifonfrsm;udk aqmif&Gufay;&ef ae
&pfcJh&onf/ jrefrmjynf\ta&SUbufodkYqkdvQif olrtzkdY w&kwfjynfrSvGJ b,fukdrS r
a&mufzl;ao;yg/
w&kwfjynfESifhjrefrmjynf ESpfEkdifiHe,fpyfjyem jzpfaeMupOfu ndEIdif;aqmif
182
taqmuftOD;onf tokH;rjyK&ao;aomacwpcef;ESifhwlaeonf[kokpED
u awG;rdonf/ bmudkrS rar;bJaejcif;onf taumif;qkH;jzpfrnf[kqkH;jzwfvkdufonf/
odkYaomf rdom;pkrsm; rnfonfht&yfodkY a&mufaeMuaMumif;ukdif;? rnfonfhtcsdefwGif
tcef;odkY vlrsm; a&mufvmMurnfudkif; tvGefodvkdvSonf/
xkdYaemuf cav;rsm;udk awGY&onf/ touf q,fhESpfESpf? q,fhokH;ESpfpD&SdMuNyD;
a,musfm;av;ESifhrdef;uav;rsm; a&maeonf/ odkYaomf a,musfm;av;rdef;uav;cGJjcm;
odEkdif&efrSm cufcJayvdrfhrnf/ tb,faMumifhqkdaomf olwkdYtm;vkH; tjyma&mifcsnfxnf
vuf&Snftusrsm;udk qifwl0wfqifxm;MuaomaMumifh jzpfonf/ cav;tawmfrsm;rsm;
u *spfum;uJhodkYaom ppfokH;,mOfwpfpD;udk 0kdif;MunfhNyD; wcpfcpfESifh&,faeMupOf Akdvf
csKyfBuD;vDu cav;tcsKdUESifhpum;ajymonf/
]]olwkdYu cPtem;,laeMuwmav}}
olu &Sif;jyonf/
]]'gayr,fh cPae&if pmoifcef;awGxJudk olwkdYjyefoGm;MuawmhrSmyg}}
abmif;bDjymESifharmf*sufuufrsm; 0wfxm;Muaom trsKd;orD;rsm;u cav;
rsm;udk jyefac:oGm;Mu&ef taqmuftOD;BuD;xJrS xGufvmMuonf/
cav;rsm;u {nfhonfrsm;tm; ausmckdif; jyef0ifoGm;Muaomtcg olwkdY\
abmif;bDzif0dkif;wkdYudk cg;rSaeNyD; zifMum;wpfavQmuf csKyfrxm;aMumif; awGYMu&onf/
olwkdYvrf;avQmufoGm;aomtcg wifyg;uav;rsm; &dyfueJ &dyfueJ ay:ay: oGm;
onf/ okpEDu odcsifpdwfudk rxdef;Ekdifawmh/
]]AkdvfcsKyfBuD;&Sifh? olwkdYzifykdif;awGu bmvkdYcsKyfrxm;wmvJ}}
]]zGifhxm;awmh tokH;csvkdYvG,fw,fav/ cav;awGudk olwkdYtaqmifawGaemuf
az;u v,fuGif;awGrSmyJ 0rf;oGm;MuzdkY nTefMum;xm;w,f/ bmrStv[rjzpf&atmif
vkyfwmyJ/ tvkyfydkawGvnf; rvkyf&awmhbl;/ ajrMoZmvnf; &w,f/
okpEDESifhp0fwkdY wpfa,mufrsufESmwpfa,muf MunfhrdMuonf/
NyD;rS p0fu ar;onf/
]]cav;awGu b,fawmhusawmh olwkdYrdbrsm;qD jyefMu&wmvJ}}
]]rvkdygbl;? ygwDu apmifha&Smufygw,f/ ygwDuyJ ynmoifay;ygw,f}}
]]'gqkd rdom;pkb0qkdwm r&Sdbl;aygh}}
]]r&Sdygbl;? usKyfu cifAsm;wkdYudk a,musfm;aqmifeJYrdef;raqmifawG oD;jcm;xm;
wmudk jyNyD;NyDyJ/ olwkdYtwGuf oifhwJhtcsdefawGrSm awGYay;zkdY usKyfwkdYae&mawGbmawG
pDpOfxm;ygw,f}}
189
olu olYudk,fol txifBuD;aom[efjzifh ajymygonf/ cP&yfxm;NyD;rS AkdvfcsKyf
BuD;u qufajymygonf/
]]'g[m pHjybkHaus;&GmyJ/ odw,fr[kwfvm;/ 'DrSmaezkdY ta&SUbufe,fu vlawG
udk usKyfwkdYac:vmwmav/ usKyfwkdY&JabmfawGu pdkufcif;awGeJYoHrPdpuf&kHawGrSmtvkyf
vkyfMuw,f}}
]]'De,fu vlawGua&m}}
p0fu ar;onf/
]]olwkdYu usKyfwkdYeJYvufrwGJcsifMubl;As}}
AkdvfcsKyfBuD;u &IHUrJh ajymonf/
]]wpfcsKdUu jrpfudkjzwfNyD; cifAsm;wkdYwkdif;jynfxJukd 0ifajy;Muw,fav/ usefwm
awGuawmh okwfoifypfvkdufwmygyJ/ 'gyJaumif;ygw,f/ usKyfwkdYu usKyfwkdY&JUvkyfom;
edAmefwnfaqmufa&;twGuf tvGef*kPf,lygw,f? odw,fr[kwfvm;}}
p0fu wpfvkH;rS rajymawmhyg/ tjcm;okH;a,mufuvnf; rajymMuyg/ p0fu
rsufarSmifukyfaeaomaMumifh tvGefrausreyf jzpfoGm;aMumif; okpEDu odvkdufonf/
olronfvnf; ]]okwfoifvkdufwmyJ}} qkdaompum;udk Mum;vkdufpOfu vefYzsyfoGm;cJh
onf/ olr i,fpOfu olraexkdif&m EkdifiHtwGif;ESifhywf0ef;usifwkdYjzpfysufcJhaom vlr
qefaom &mZ0wfrIBuD;rsm;udk owd&aerdonf/ olwkdY\avhvmc&D;udk qufcJh&m pkdufysKd;
cif;wpfckrS tjcm;wpfckodkY ajymif;a&TUaeMuaom vkyfom;rsm;udk awGY&ygonf/ olwkdY\
acgif;aqmifrsm;u 0DpDrsm;rIwf tcsufay;nTefMum;vsuf &SdMuygonf/ olwkdY\rsufESm
rsm;onf EkysKd wuf<uaeMuygonf/ olr i,fpOfcav;b0u awGYjrifcJh&aom [pfw
vm\vli,frsm;uJhodkYyif jzpfygonf/ vlrsKd;ESifht0wftpm;rsm;om uGmjcm;ygonf/
wuf<urIrsm;rSm twlwlyif jzpfawmhonf/
AkdvfcsKyfBuD;u bkHaus;&Gm\ taxGaxGaq;qkdifodkY aemufqkH;taeESifh ac:
aqmifoGm;NyD; 0,f,lvkdaom ypnf;rsm;twGuf jrefrmaiGpuLrsm;udk vufcHrnfjzpf
aMumif; ajymygonf/ ypnf; tenf;i,fom &Sdygonf/
ydk;om;vnfpD;tcsKdU azmif;<u'DZkdif;ESifhom;a&ykdufqHrsm; b&kdudwf tpokH;av;
vdyfwkdY jzpfMuonf/
okpEDu a&G;cs,frnfjyKpOf p0fu t*Fvdyfvkd cyfwkd;wkd;uyf ajymygonf/
]]r0,feJYaemf/ armifawmh 'Davmufqkd;0g;wJhpepfwpf&yftwGuf ydkufqHwpfjym;
awmif 0ifygcsifpdwf r&Sdbl;}}
odkYaomf okpEDu em;raxmifyg/ olrudk,folr w&kwfjynfodkY a&mufcJhygonfqkd
190
tylqkH;v\ylaomaeYwpfaeY jzpfonf/ ta&SUa[mfeef;wGif arG;aeYudk apmapm
yif pwifusif;ycJhMuonf/ '&kdifbmESifhylacgifwkdYonf bkef;awmfBuD;ausmif;(15)ausmif;
odkY qGrf;csKdifhrsm;udk ydkYay;aom tvkyfwm0efrsm;jzifh &IyfaeMuonf/ tdrfawmf0efxrf;
rsm;\cav;rsm;vnf; {nfhcef;rBuD;xJrS wef;pDNyD; xGufoGm;MuayNyD/ p0fu orD;BuD;rm
,m&Dudk csDajrmufNyD; 0dkif;csmywfcsm vSnfhvkdufaomaMumifh rm,m&Du i,foHygatmif
atmfaeonf/ p0fonf orD;awmfBuD;ESifhMumMumupm;ae rjzpfyg/ csDxm;&mrS csvkduf
&onf/ olonf vm;&Id;odkY oGm;&tkH;rnf/ 0efBuD;csKyfOD;Ekonf vm;&Id;NrdKUodkY vma&muf
vnfywfvsuf &Sdonf/
aeYvnfESpfem&DavmufwGif p0fu vm;&Id;rS ol\Muif,mawmfxHodkY zkef;quf
aMunmvkdufonf/ 0efBuD;csKyfOD;EkESifhtwl {nfhonfawmf(40)cefY ta&SUa[mfeef;odkYvuf
buf&nfaomuf <uvmMurnfhtaMumif; jzpfonf/
]]aemufxyf ESpfem&DavmufMum&if armifwkdY tJ'Dudk a&mufvmMur,f/ [kwfNyD
vm;}}
olu ajymvkdufonf/
xkdaMunmcsufaMumifh oDaygta&SUa[mfwpfckvkH; ysm,mcwfukefMuonf/ x
rif;csufar"gu rkefYyspfovuft,Sufwpf&mudk wpfem&DtwGif; tNyD;vkyfonf/ aum
vdefESifhrD;zkdtul aumifuav;wkdYu ocGm;oD;tom;nyfrkefYrsm; vkyfMuonf/ tjcm;0ef
xrf;rsm;u {nfhcef;rBuD;twGif; vlajcmufq,fpmpm;yGJrsm;? ukvm;xkdifrsm;udkcif; usif;
jyifqifMuonf/ okpEDu jynfe,ftrwfrsm;? NrdKUrdNrdKUztcsKdUESifhaqGrsKd;rsm;udk um;
vTwf BudKap&onf/ p0fwkdYa&mufvmMuaomtcg tppt&m&m tm;vkH; tqifoifh
jzpfaeayNyD/ aooyfjynfhpkHvkdufykHrSm a[mfwGif odkYaomudprsm;udk aeYpOfaeYwkdif;
vkyfaeusuJhodkY jzpfawmhonf/
OD;Eku okpEDtm; EIwfqufonf/
]]uRefawmfu cifAsm;udk awGYcsifaewm MumNyDAs/ 'gaMumifh apmfbGm;udk ajym&
w,fAsm/ vuf&nfaomuf zdwfprf;ygvkdY}}
]]0efBuD;csKyf <uvmwJhtwGuf uRefr odyf0rf;omygw,f}}
olru jyefajymonf/
]]bmjyKvkdYvJqkdawmh 'DaeY[m uRefrwkdYorD;awmfav; rm,m&D&JUarG;aeY jzpfae
ygw,f}}
]][kwfw,f? [kwfw,f? uRefawmfodygw,f/ 'gaMumifh uRefawmfuyJ wkdufwGef;
yg&ap/ uRefawmfwkdYtm;vkH; abmfBudKbk&m;udk oGm;zl;Mu&if; orD;awmfav;twGuf qk
193
awmif;Mu&atmifvkdY}}
xkdtpDtpOftwkdif; twdtus vkyfaqmifMuygonf/ vuf&nfyGJ NyD;aomtcg
rdefYcGef;wkduav; ajymMum;ygonf/ tm;vkH;u txl;NidrfoufpGm wav;wpm;em;axmif
rSwfom;Muygonf/ abmfBudKbk&m;udk oGm;Muaomtcg um;ay:wGif tjcm;olpdrf;r&Sdyg/
OD;Eku p0fESifhokpEDwkdYtMum;wGif xkdifvkdufygvmcJhygonf/ p0fESifhokpEDwkdY wifjyMu
aom &Srf;jynfe,f EkdifiHa&;udk txl;pdwf0ifwpm; em;axmif&if; vkdufygvmygonf/ OD;Ek
onf em;axmif&kHomru p0f\ajymjycsufrsm;t& &Srf;vlxku z,f'a&;&Sif;tay: Arm
rsm;\vTrf;rkd;aevGef;rIudk rauseyfMuaMumif;udkyg oabmaygufem;vnfoGm;onf/
]]jynfaxmifpk jrefrmEkdifiHawmfBuD;udk cifAsm;ajymovkd rNydKuGJatmif 0kdif;0ef;
xdef;odrf;MurS jzpfawmhr,f}}
OD;Eku tav;teuf ajymonf/
]]rxdef;odrf;Edkif&ifawmh 'kua&mufukefMuawmhr,f}}
]]tJ'Dvkdqkd&if 0efBuD;csKyfu jrefrmppfwyfudk xdef;odrf;ay;zdkY vkdygr,f}}
p0fu wnfNidrfpGm ajymygonf/
]][kwfw,fAsm/ usKyfudk ,kHyg? usKyfvkyfygr,f}}
um;ay:rSqif;NyD; abmfBudKbk&m;a&SUarSmuf 0wfjyKqkawmif;jcif;rjyKrD OD;Ek
u tav;teuf ajymoGm;ygonf/
194
tcef; 13
olYudk zrf;qD;cJhMuNyD;onfhaemuf wwd,ajrmufaeYwGif t0wftpm;vJcGifh&onf/
wJtjyifodkYxGufNyD; a&csKd;cGifh&onf/ olcsKd;aeustwkdif;um; r[kwfay/ odkYaomf ol\
tapmifhrsm;u o,f,lvmaom a&ESpfykH;tjynfh a&at;at;rsm;udk wpfpufrusef t&
omcH csKd;ypfvkdufonf/ ol\acgif;ESifhyckH;wkdYay:odkY txl;*&kpkdufNyD; avmif;csKd;um
tvGefyifyef;anmif;nmaeaom ol\udk,fcEmtpdwftydkif;rS wpfvufrrQrusef csKd;
a&ESifhxdatmif csKd;onf/ vufeufudkiftapmifh(4)a,muf &Sdaeojzifh a&csKd;&onfrSm
rvGwfrvyf jzpfaeaomfvnf; tzrf;cH&onfhtcsdefrSpNyD; yxrqkH;tBudrf vef;vef;qef;
qef; jzpfoGm;NyD; tanmif;tnmajyoGm;onf/ vkdtyfaomcGeftm;rsm; &SdaeEkdif&ef olY
pdwfESifh&kyfukd ykHrSefavhusifhcef;rsm; vkyfay;&ef ,wdjywf qkH;jzwfxm;vkdufonf/
wuRduRdjrnfaeaom 0g;Murf;cif;ay:odkY jyefa&mufaomtcg p0fu olrSwfrdo
rQ a,m*tusifhrsm;udk avhusifhaeonf/ olu udk,fvuft8Fgrsm;udk qefYwef;vsuf avh
usifh&if; touf&SLvnf; rSefatmif BudK;pm;aepOf okpEDaum a,m*tusifhudk quf
vufNyD; usifhjzpfygrnfvm;[k owd&oGm;onf/ ,cifu MuHKovkd olwkdYESpfa,muf twl
avhusifhcJhMuonf/ rMumciftwGif; olonf tdrf MumMumae&onfr&dSavmufatmif
c&D;rsm; xGufaecJh&onf/ rdom;pkESifhcGJcGmaecsdef rsm;vGef; ESajrmaerdonf/ q,fhig;
ESpfvkH; awmufavQmuf olBudK;pm;vmcJhorQonf wpfckaom rwfv(2)&ufaeY eHeufwGif
tm;vkH; &yfqkdif;oGm;NyD; tv[jzpfoGm;MuNyDvm;/
p0fonf tar&duefjynfrS 'D*&Dwpfcktjyif 'Drkdua&pDvkyfenf;vkyf[efrsm;udk
teD;uyfavhvmcJhNyD; jrefrmjynfodkY jyefvmcJh&m a&mufvQifa&mufcsif; jynfaxmifpkjref
rmEkdifiHawmf BuD;rm;aom jyemrsm; &SdaeNyD[k aumif;pGmowdjyKrdcJhygonf/ z,f'
&,fvfjynfe,fwkdYonf ArmjynfrBuD;avmuf tcGifhta&;r&&SdMubJ rnDrrQ jzpfae
aMumif; odomay:vGifaeygonf/ ArmjynfrwGif puf&kHtvkyf&kHtopfBuD;rsm;? BuD;rm;
aom aqmufvkyfa&;pDrHcsufBuD;rsm;? vlrIa&;tpDtpOfponfrsm;jzifh <u,f0csrf;om
vmNyD; jynfe,frsm;wGifrl olwkdY&oifh&tyfaom bwf*sufvsmxm;rIrsm;udkyif aphatmif
r&bJ &SdaeMuonf/
p0fu odkYaom rnDrrQjzpfaerIrsm;udk ygvDrefwGif tajz&Sm jyKjyif,l&rnf[k
rrSdwfrokef ,kHMunfonf/ z,f'&,fvfjynfe,frsm;onf zGJYpnf;tkyfcsKyfykH tajccHOya'
wGif yg&Sdaom tmrcHcsufrsm;udk tm;jyKEkdifonf[k,kHMunfaecJhonf/ rnfrQrkdufrJcJhygo
enf;/ olYudk bmtaMumif;jycsufrSr&SdbJ (3)&ufzrf;qD;csKyfaESmifxm;cJhonfhvkyf&yfwpf
195
wdrfrsm;udk rD;avmifuRrf;aom teHYrsm;&ojzifh av;bufav;wef&Sd 0g;x&Hrsm;
twGif;rS uyf tjyifodkY Munfh&ef BudK;pm;onf/ rD;avmifaom t&dyfta&mifrsm;udk r
jrif&yg/ olYESmacgif;rSmom teHY&aejcif;jzpfonf/ ppfwef;vsm;udkyif rD;avmifaeNyDvm;
[k awG;rdonf/ xkduJhodkY uHaumif;&efta&;udk olrawG;awmcsifyg/ rD;vSefYoHacsmif;oH
rsm;? vlolwkdY\atmf[pfoHrsm;udk rMum;&aomaMumifh reD;ra0;&dSaeaom &Srf;&Gmwpf
&Gmudk ppfwyfu bmrSr[kwfaomtrdefYremcHrI tao;trTm;avmuftwGuf tjypf'Pf
ay;onfhtaejzifh rD;&IdUaejyefNyDvm; rod[k p0fu awG;aeonf/
oDaygESifhreD;ra0;&Sd aus;&Gmrsm;rSm tdrfajcESpf&mausmfudk jrefrmppfom;rsm;u
rD;&IdUzsufqD;ypfvkdufMuonf/ tjzpftysufrsm;udk jyef owd&vmum p0f\pdwftwGif;
a'gopdwfrsm; x<uvmjyefonf/ olwkdYu rD;avmifaeaom ae&mudk 0dkif;xm;MuNyD; rD;
vGwfatmif xGufajy;vmolrsm;tm; qD;zrf;um &kdufESufESdyfpufMuonf/ tawmfrsm;
rsm;udk ypfowfMuonf/ raobJ usef&pfolrsm;u p0ftm; vma&mufwkdifMum;Muonf/
ppfpkHprf;axmufvSrf;a&;rS xkd&Gmrsm;onf (ppfwyfu pdwful;ESifhvkyfMuHxm;aom)&Srf;ol
ykefrsm;udk avhusifhay;aeNyD; xkda'o 0Sufxm;onf[k ajymMuonfqkd\/ bmvufeuf?
bmolykef? bmudk,fydkifppfwyf bmqkdbmrS rawGY&aomfvnf; jrefrmppfom;rsm;u tjypf
rJh&Gmol&Gmom;wkdY\ypnf;rsm;udk vk,uf,liifMuNyD; vlrsm;udk owfvkdufMuao;onf/
ae0if;\wyfrawmfu xkdtjzpftysufonf b,fwkef;urS rjzpfysufcJhyg[kajymifajymif
wif;wif; jiif;qefcJhMuonf/ xkduJhodkYaom tvm;wl aMuuGJbG,fjzpf&yfowif;rsm;onf
&Srf;jynfe,frsm;udk ausmfvGef raygufa&muf rjyefYyGm;EkdifcJhyg/ xkdpOfu jrefrmowif;
pmrsm;onf wpfpxufwpfp wefckd;tmPmBuD;xGm;vmaeaom ppfwyf\tNidKtjiifudk
rcHEkdifMuaomaMumifh ppfwyfudk aMumufvefYMuaomaMumifh txufyg owif;rsm;udk ol
wkdYowif;pmrsm;wGif rxnfh0HhMuyg/
wpfcsdefwnf;avmufrSmyif oDaygywf0ef;usife,fajrrsm;udk oabmtm;jzifh
odrf;ydkufvdkufovkd vkyf&yfrsm; jzpfyGm;cJhonf/ ppfwyf\wyfpkrsm;u tcsuftcsmus
aom ae&mrsm;wGif pcef;zGifhNyD; odrf;ydkufxm;vkdufMuonf/ erwlwHwm;\[dkbufxdyf?
onfbufxdyfwkdYwGifif;? rD;&xm;blwm&kHudkif;? NrdKUwGif;odkY0if&m vrf;okH;vrf;udkif;?
uif;arQmfawmifay:wGifif;? ae&m,lodrf;ydkufxm;cJhMuonf/ ArmhavwyfrS &[wf,mOf
wpfpD;ESifhwkdufav,mOfajcmufpD;wkdY oDaygodkYa&mufvmMuonf/ ppfqifa&;\t
aMumif;&if; owif;rsm;rSm rMumrDtjyifodkY aygufMum;vmcJhonf/ oDaygNrdKU\ajrmuf
buf yavmifawmifajc w&m;0ifcGifhjyKcsuf r&bJ av,mOfwpfpD; qif;oufonf[k
owif;&aomaMumifh ppfwyfu xkdav,mOfudk &SmazGaeMujcif; jzpfonf/
200
yavmif&Gmom;wpfa,mufonf vufcl;&mrS tdrfodkYjyefvmNyD; av,mOfwpfpD;ukd
awGYcJh&onf[k ajymonfqkd\/ olu aomhydwfxm;aomav,mOfarmif;cef;xJodkY0if&ef
aeY0ufcefY BudK;pm;cJhao;onf[kajymonf/ av,mOfrsm; rMumcP ysH0Jaeonfudk awGY
awGYae&aomaMumifh OD;aESmufajcmufaecsdefjzpf&m ,ckawGY&onfqkdaomav,mOfukd t
BuD;tus,f &SmazG&ef BudK;pm;awmhonf/ olwkdY\av,mOfrsm;ESifh &SmazGMuonf/ ajc
vsifwyfrsm;uvnf; yavmifvufcl;orm;udk vrf;jyckdif;NyD; ESpf&ufwdwd tjyif;txef
&SmazGMuonf/ bmav,mOf? bmtpterS rawGY&aomtcgwGifrS yavmifvuform;u
olvdrfnmNyD; vkyfMuHajymrdcJhygaMumif; xkwfazmf0efcHonf/ olonf tjyif;xlNyD; tvkyf
rvkyfbJaecJh&mrS tdrftjyef vufawmif;wGif vufrsm; rygvmaomaMumifh ol bm
aMumifh tvkyfrvkyfcJh&onfudk taMumif;jyaumif;ap&ef rQ&IyfaxG;aom av,mOf
Zmwfvrf;udk wDxGifrdygaMumif; ajymjyonf/ tBuD;tus,f t&SufwuGjzpf&aomppftm
PmydkifwkdYu ppfqifa&;BuD;wpfckvkH;udkif;? yavmifvufcl;orm;\uHMurmudkif;
txl;vQKdU0Sufokdodyfxm;chJMuygonf/ xkdyavmifvufcl;orm;udk xkdESpfrSp rawGYMu r
jrifMu&awmhyg/
xkdokdYjzpfysufNyD; av;ywfMumaomtcgwGifrS oDayg0ef;usif&Sd ppfa&;t& t
csuftcsmae&mrsm;udk odrf;ydkufxm;Muonfhppfwyfpk? ppfwyfcGJrsm;onf olwkdY\rlvykH
rSefwyfpcef;rsm;odkY jyefvnf0ifa&mufoGm;cJhMuonf/ p0fonf ppfwyf\&ufpuf,kwfrm
rI? usL;ausmfapmfum;rI tm;vkH;wpfckrusef &Srf;jynfe,ftpdk;&jzpfaom &Srf;jynfe,f
aumifpDodkYwifjycJhonf/ xkdtcsdefwGif apmfbGm;tm;vkH;onf vlxkrJqEjzifh a&G;cs,fcH&
aom &Srf;jynfe,faumifpDtpkd;&xHodkY tmPmrsm;? tyfESif;xm;NyD; jzpfonf/ p0fonf
&Srf;jynfe,faumifpDtzGJY0if 66 OD;teuf wpfOD;tygt0if jzpfNyD; useftzGJY0ifrsm;wGif
vnf; ppfwyfESifhywfouf wkdifMum;&ef oD;jcm;taMumif;t&mrsm; udk,fpD&SdMuonfom
jzpfonf/
ppfwyfonf ppftmPm&SifpHepfxlaxmifa&;odkY OD;wnfBuD;xGm;vsuf&SdaMumif;
BudKwifrodcJh&aumif;vm;[k p0fu olYudk,fol BudrfqJaerdonf/ olom rSefrSefuefuef
pOf;pm;awG;ac:wwfNyD; ae0if;\avmb&rufBuD;rIudk trSeftwkdif; BudKwifodEkdifcJh
vQif ,ckvkd tzrf;tqD; cHae&rnf r[kwfay/ olYZeD;ESifholYorD;av;rsm;twGuf aom
ua&muf&rIESifhvnf; uif;a0;Ekdifayrnf/ olYtwGuf ol rpdk;&drfay/
olYtaeESifhnOf;yef;ESdyfpufcH&rnfudka&m? towfcH&rnfudkyg &ifqkdif&Jonf/
odkYaomf okpEDESifhorD;uav;wkdYtay: usa&mufvmEkdifonfhuHMurmrsm;udk pOf;pm;rd
vQif aMuuGJuRrf;avmifaompdwfwkdYudk renf;xdef;xm;&awmhonf/
201
tcef; 14
okpEDonf Murf;ay:wGif vrf;avQmufaeonf/ xl;qef;aomtoH wpfpkHwpf&m
Mum;wkdif; &yfem;axmifonf/ vm;&Id;odkYqif;rnfhav,mOfonf tcsdefrSef oDayg\t
xufaumif;uifrS jzwfoef;oGm;cJhNyD; olrudk,fwkdif vm;&Id;av,mOfuGif;odkY oGm;a&muf
BudKqkdjcif; r&Sdaomfvnf; p0fonf wpfenf;r[kwfwpfenf; &SmMuHNyD; tdrfudk jyefvmvdrfh
rnf[karQmfvifhaerdao;onf/ odkYaomf p0f jyefvmvdrfhrnf[karQmfrdjcif;onf rarQmfoifh
aom arQmfvifhcsufjzpfaMumif; olr owd&oGm;onf/ ppfwyfu p0ftm; zrf;qD;&ef &Sm
azGaeMuonf r[kwfavm/ jyefvmvQifvnf; tzrf;cH&awmhrnfom jzpfonf/
*spfum;wpfpD;armif;0ifvmNyD; ay:wDudkatmuf &yfvkdufonf/ okpEDu olr
ESifh&if;ESD;aeNyD;jzpfaom toHwpfoHu aumvdeftm; vSrf;ac:onfudk Mum;&onf/
]]uRefawmfwkdY vmvnfygw,fvkdY r[ma'0Dudk oGm;ajymay;ygAsm}}
NrdKUcHq&m0efESifhq&m0efuawmfwkdY bmtpDtpOfrSr&SdbJ a&mufvmMujcif; jzpf
onf/
]]oGm;? oGm;? aq;xkd;tyfawGudk a&aEG;eJYjyKwfvkduf/ q,frdepfavmuf Mum
atmifjyKwfaemf}}
q&m0efu tapmifhxHrS Mum;&avmufatmif aumvdeftm; atmfajymonf/
xkdYaemuf a'gufwmcifatmifESifholYZeD;wkYdonf okpEDESifhtwl tdyfcef;BuD;xHodkY
vmcJhMuonf/
]]uRefawmfwkdY 'DrSmajymvkdY&vm;}}
olu ar;onf/
]]&ygw,f}}
okpEDu tmrcHonf/
]]uRefrcifyGef;taMumif; owif;ygvmw,fvkdY ajymprf;yg&Sif}}
olru arQmfvifhrxm;aom{nfhonfrsm;udk xkdifMuyg&ef trlt&mESifhjy&if;
awmif;yefovkd ajymvkdufonf/
]]uRefawmfod&orQ ajymjyzkdY vmcJhwmyg r[ma'0DBuD;cifAsm;/ tjyifrSm&SdwJhvl
awGxJu 'DxJ0ifzkdYvkyf&if ppfwyfu armif;rxkwfwm uRefawmfwpfa,mufyJ &Sdawmhw,f
uRefawmfwkdYvnf; MumMumaevkdY rjzpfbl;cifAs? aoaocsmcsm em;axmifygaemf/ aemuf
wpfcg b,fawmh jyefvmEkdifr,fqkdwm uRefawmfvnf; ajymEkdifwm r[kwfbl;}}
a'gufwmcifatmifu xkdifckHtzsm;wGif xkdifvsuf olrtwGuf ylyifpGm Munfh
202
onf/
]]bmawGjzpfaewmvJ? uRefrudk ajymMuygtkH;/ bmawGjzpfukefNyDvJ}}
okpEDu ar;onf/
]]apmfbGm;udk bmjzpfvkdY Armppfwyfu vkduf&SmaeMuwmvJ/ uRefrukda&m bmjyK
vkdY tus,fcsKyf csKyfxm;Mu&wmvJ}}
]]awGYw,fr[kwfvm;/ igxifwJhtwkdif;yJ}}
a'gufwmcifatmifu olYZeD;bufodkY vSnfhajymonf/
]]bmawG jzpfaew,fqkdwm r[ma'0DBuD; bmrSrodao;bl;}}
NyD;vQif okpEDbufodkYvSnfhNyD; ajymonf/
]]AkdvfcsKyfBuD;ae0if; acgif;aqmifNyD;awmh ppfwyfu 'DaeYreufyJ jynfaxmifpk
tpkd;&udk jzKwfcsvkdufNyD; tpdk;&wpfzGJYvkH;udk zrf;xm;w,f/ ppfrdefYvnf; xkwfxm;w,f}}
]]rjzpfEdkifwmyJ}}
okpEDu &kwfw&uf x&yfvkdufonf/
]][kwfygw,f r[ma'0D? uRefawmf vkH;0aocsmygw,f/ NyD;awmh cifAsm;twGuf
uRefawmfwkdYtwGuf wkdif;jynftwGuf odyfpkd;&drfw,fAsm}}
]]'gjzifh uRefra,musfm;a&m? olYtaMumif; bmrsm;Mum;vJ}}
olronf q&m0efa&SU &yfvsufyif &Sdonf/ q&m0efuawmfu olr\yckH;udk
ukdifNyD; qkdzmay: xkdifaponf/
]]ppfwyfu *sifrD,ef;&JUtdrfudk &SmwJhtcgrSm olu &efukefrSm r&Sdawmhbl;wJh/
uRefawmfwkdY wGufwmuawmh olvGwfoGm;w,fxifw,f/ cifAsm; tckcsdefrSm odyfowd
xm;&vdrfhr,f/ 'Dvkd &kwf&kwfoJoJ jzpfaewJhtcsdefrSm ppfwyfu bmrqkdvkyfEkdifw,f/
cifAsm;wkdYorD;av;awGtwGufa&m cifAsm;wkdYudk rSDckdae&wJhvlawGtwGufa&mayghAsm/
uRefawmfwkdYvnf; aemufwpfcg vmawGYEkdifwJhtcsdefus&if vmawGYygtkH;r,f}}
arGu aq;xkd;tyfrsm;ESifhtjyifrSmapmifhaeonf/ q&m0efu aq;xkd;tyfrsm;ukd
vkH;0rokH;bJ aq;tdwfxJodkY jyefxnhfoGm;aomtcg olru vkH;0 rtHhMoacs/ olru
a'gufwm\aq;tdwfudk ,lNyD; um;qDodkY oGm;rnfjyKonf/ odkYaomf a'gufwmu arGtm;
okpEDteD;wGifom ae&efajymNyD; xm;cJhonf/
okpEDonf qkdzmyif xkdifvsuf&SdNyD; rsufESmusufwGif uyfaeaomtdrfajrmifudk
pl;pkdufMunfh&Iaeonf/ oHZumudkazmuf 0ifvm&ef BudK;pm;aeMuaom ykd;aumifuav;
rsm;udk tdrfajrmifu apmifhaejcif; jzpfonf/ olr\tawG;rsm;onf ta0;odkYa&mufae
jcif;jzpfonf/ avmavmq,f p0f rnfonfht&yfodkYyif a&mufaeonfjzpfap olrxH t
203
NyD;aomf arG ajymonf/ aemuf Edkif;Ekdif;? aemuf tkdufpH? O,smOfrSL;rsm;? yghapm
ESifhtm;vkH;? tm;vkH;u olwkdY'DrSmyJ aevkdMuonf[kajymMuonf/ ylacgif\ZeD;u olwkdY
onf okpEDtm; tav;tjrwf jyKvkdMuonf/ olwkdY\b0tqkd;taumif;udk okpED\
vufwGif;odkYom tyfvkdMuonf[kajymMuonf/
okpEDonf 0efxrf;tm;vkH;\opm&SdrI? arwm? u&kPm? apwem? owdESifhoH
a,mZOfxm;MurIwkdYtwGuf &ifxJ wodrfhodrfhaeatmif cHpm;&onf/ tm;vnf; wufrd
onf/ olrtwGuf wm0efBuD;av;vSrnfudkvnf; pOf;pm;rdonf/ olrtaeESifhta&SUa[mf
\p&dwfpursm;udk wpfESpfcefYxd aemufxyf rvkdtyfbJ okH;aeEkdifavmufatmif bPfrS
aiGaMu;xkwfxm;cJhrdonfhtwGuf 0rf;omrdonf/
olwkdYtm;vkH; pDwef;NyD; xGufoGm;Muaomtcg olrwpfa,mufwnf; usef&pf
onf/ olrwpfa,mufwnf; apmifh&aytkH;rnf/ {nfhonfvmrnfvm;? pmvmrnfvm;?
p0fxHrS owif;vmrnfvm;? em&Donf &yfwefYaeovm; xif&onf/ bmrQrvm/
aemufaeYwGif {nfhonfrsm; vmjyefonf/ odkYaomf rvkdvm;tyfaom{nfhonf
rsm;jzpfaeMuonf/ tjcm;jrefrmppfom;wpftkyfpku ta&;wBuD;ESifhbk&m;ausmif;udk
if;? a&pkyfpuftaqmuftOD;udkif;? t*Fawcif;vrf;rsm;udkif;? a&ul;uefwGifif;&Sm
azGMuonf/ 'kwd,urmppfrS <uif;usef&pfaom usnfqefa[mif;wpfckrSvGJNyD; bmrSr
awGYMuacs/ xkdusnfqHrSmvnf; bk&m;ausmif;acgif;rkd;ay:rS xGufusvmjcif; jzpfonf/
av;&ufwdwd raocsm ra&&mrIrsm;ESifhaomursm; jzpfNyD;&onfhaemuf okpED
u qufvufapmifhqkdif;raeoifhawmh[k qkH;jzwfvkdufonf/ cav;rsm;ausmif;odkYoGm;ae
MupOf em&Dtenf;i,frQ olr um;ESifharmif;xGuf oGm;Ekdifonf/ olwkdYrodvkdufMuvQif
bmrStxdwfwvefY jzpfaeMu&ef taMumif;r&Sdawmhay/ olwkdYuav;awG tdrfjyefa&muf
aeMuvQif olwkdYu olwkdYtarukd rsufpdatmufrS taysmufrcHMuacs/ aysmufoGm;vQif
tvefYwMum; xatmfwwfMuonf/ '&kdifbmudk zrf;oGm;NyD;uwnf;u okpEDonf yxr
qkH;tBudrftjzpf um;&kHodkYoGm;NyD; rmpD;'D;um;BuD;udk olY[mol armif;xkwfvkdufonf/ xkdY
aemuf arGtm; olrESifhvkdufcJh&efajymonf/ (24)rdkifa0;aomausmufrJNrdKUwGif &Sdaeonfh
AkdvfrSL;BuD;tm; oGm;a&mufawGYqkH&ef jzpfonf/
]]'gayr,fh p0frJhudk 'Da[mfu xGufcGifhray;bl;av}}
arGu axmufjyonf/
]]ig *&krpdkufbl;/ apmfbGm; b,frSm&Sdaew,fqkdwmudk igar;&vdrfhr,f}}
olru arGudk ajymonf/
]]ig tck oGm;r,f/ olwkdYighudk b,fvkdwm;EkdifMurSmvJ}}
207
]]olwkdYu aoewfeJYypfcsifypfrSm}}
arGu ajzonf/
]]Munfhr,fav? r[kwfbl;vm;/ arG nnf;vkdufp&m rvkdawmhbl;/ igwpfa,muf
xJ oGm;Ekdifw,f}}
]]uRefrtwGuf uRefr aMumufvkdYr[kwfygbl;/ p0frJhtwGuf pdk;&drfvGef;vkdYajym
wmyg}}
arGu ajymonf/
]]'gqkd vm oGm;pdkY}}
aumvdefESifhEdkif;Edkif;wkdYa&mufvmNyD; twif;rwm;EkdifrD okpEDuajymvkdufonf/
okpEDu arGudk um;aemufcef; olrESifha0;EkdiforQ a0;&m xkdif&rnf[kr&ru
ajymNyD; xkdifapvsuf BuD;rm;av;vHaom rmpD;'D;um;BuD;udk armif;xGufcJhonf/
vufeufudkifppfom;(6)a,muf apmifhMuyfaeaom zGifhxm;onfh*dwf0odkY armif;
cJhum &yfvkdufonf/ wm0efus qm*sifu um;wHcg;teD;odkY ajy;vmNyD;. . .
]]cifAsm; ta&SUa[mfeef; jcH0if;xJu rxGufap&bl;vkdY uRefawmfhudk trdefYay;
xm;ygw,f}}
]]at;? tJ'DtaMumif;udk igu ausmufrJrSm&SdwJh AkdvfrSL;BuD;udk tckoGm;ajymr
vkdY}}
okpEDu jyefajymonf/
]]uRefawmfhrSm trdefY&Sdygw,f/ cifAsm; qufarmif;&if uRefawmf ypf&ygvdrfhr,f}}
qm*sifu atmfajymonf/
]]aumif;NyD/ ypfawmh}}
okpEDu jyefatmfNyD; ajcaxmufudk vDAmay:odkY eif;vkdufum bmvkyf&rSef;rod
bJ jzpfaeMuaomppfom;rsm;udk jzwf armif;xGufcJhonf/
olwkdYu rypfMuyg/
ausmufrJtoGm; (24)rkdifc&D;onf rqkH;Ekdifawmh[kxif&onf/ xGufvmcgpwGif
okpEDESifharGwkdY pum;wpfvkH;rSrajymMu/ awmrsm;udk jzwfoef;armif;cJh&mwGif "m;jyudk
Munfh&onf/
jrefrmppfom;rsm;? &Srf;olykefrsm; pojzifh tm;vkH;udk owdxm;&onf/ odkYaomf
wcgw&H EGm;vSnf;rsm;udk awGY&onf/ bwfpfum;tcsKdU? awmMuufrsm;? um;eif;xm;
aomwpfckckudk vif;wrsm; 0dkif;tkHpm;aomufaeMujcif;rsm; pojzifhom awGYMu&onf/
okpEDu AkdvfrSL;BuD;ESifhawGY&eftwGuf pOf;pm;aeonf/ ta&SUa[mfeef; yxr&ufu &Sm
208
]]nmbufudk Munfhvkdufprf;ygp0frJh}}
]]bmvJ}}
okpEDu um;udk t&SdefowfvkdufNyD; ar;onf/
]]uRefrwkdY vlawGav? pdP&,f? ylacgif&,f? pHat;&,f}}
]]b,frSmvJ}}
]][kdrSmav? taqmuftOD;&JUab;rSm olwkdY tvkyfvkyfaeMuwm}}
okpEDu olwkdYudk jrifonf/ olwkdYu tjcm;taqmuftOD;rsm;teD;&Sd jrufrsm;udk
&Sif;vif;ckwfxGifaeMupOf tapmifhrsm;u teD;uyfapmifhMunfhaeMuonf/ okpEDu olY
tvkyform;rsm;ESifhpum;ajymcsifpdwf aygufvmaomfvnf; ZGwfcsKd;ESdrfypfvkduf&onf/
aemufxyf quf&Iyfukefatmif vkyfrjzpf/ odkYaomf arGudk rajymrdaomaMumifh arGu rSef
wHcg;udk csypfvkdufNyD; olYtpfudktrnfudk vSrf;atmfac:onf/
]]pdP}}
vufeufudkif ppfom;ESpfa,mufu aemufodkYvSnfhvdkufMuNyD; arG&Sd&mum;qDodkY
aoewfESifhcsdefvkdufonf/ tusOf;om;rsm;url olwkdY bmudkrSrjrif? bmudkrSrodouJhodkY
[efaqmif a`EESifhaeMuonf/
]]NidrfNidrfaeprf; arG}}
okpEDu rmefvkduf&if; um;udk jznf;jznf;yif qufarmif;cJhonf/
]]aemufwpfcg xyfatmf&if wkdYudk typfcH&vdrfhr,f/ eifhtpfudka&m wpfjcm;vl
awGudka&m ypfowfcH&rSmyJ}}
olrtjrifwGif ppfom;rsm;onf ta&SUa[mf wm0efusaeaomppfom;rsm;
xuf ydk&kdif;pkdif;MuykH&onf/
tom;ndKndK? t&yftarmif;cyfoG,foG,fESifhArmAkdvfrSL;BuD;xGef;atmifonf
{nfhonfrsm; a&muf&SdvmonhftwGuf tHhMojcif;rjzpfay/ wyfpma&;wpfa,mufu ok
pEDESifharGwkdYtm; AkdvfrSL;BuD;&Sd&mtcef;udk nTefjyay;onf/ tcef;xJodkY0ifrdaomtcg
AkdvfrSL;BuD;u ae&mrSxNyD; vufudk qefYwef;vsuf okpEDtm; BudKqkdonf/ wyfpma&;tm;
oGm;EkdifNyDjzpfaMumif; trlt&mjzifh jyvkdufNyD;aomtcg &Tif&Tifysysjzifhyif ar;jref;onf/
]]uRefawmf bmaqmif&Gufay;EkdifygovJ? r[ma'0DBuD;cifAsm;}}
olru csufcsif;rajz/ xkdYaMumifh AkdvfrSL;BuD;u Armvkdqufajymonf/
]]xkdifygcifAsm? NyD;rS bmudpeJYvmw,fqkdwm ajymygtkH;}}
okpEDu 0ifxkdifvkdufNyD; olr\eHab;wGif arG&SdaeaMumif; aocsmatmifMunfh
ao;onf/ olYocifr\ab;&SdxkdifckH xkdifae&onfrSefaomfvnf; arGrSm roufromjzpf
210
aeonf/
]]oDaygrSm&SdwJh&Sifht&m&SdawG[m bmjyKvkdY uRefrtay:rSm 'gavmuf&kdif;pdkif;Mu
ovJ}}
okpEDu wnfhwnfhajymonf/ olru ajymvkdonfudk auGY0dkufNyD; ajymrae/ jref
rmrsm;onf udprsKd;wGif auGY0dkufaewwfMuonf/
]]olwkdYu cifAsm;tay:rSm &kdif;pdkif;Muwm r[kwfygbl;}}
AkdvfrSL;BuD;u tav;teuf ajymonf/
]]usKyfwkdYu cifAsm;udk usKyfwkdYtxuft&m&SdawG&JUtrdefYt& tumtuG,fay;
zdkY BudK;pm;aeMuwmyg}}
]][kwfNyD}}
okpEDu ajymonf/
]]&SifeJY&Sifhtxuft&m&SdawGu uRefrwkdYudk tus,fcsKyfcsKyfxm;Muw,f/ uRefr
wkdY w,fvDzkef;ukd jzKwf,loGm;w,f/ uRefrwkdY pmawGudk Mum;u jzwfzwfw,f/ uRefrwkdY
trIxrf;wpfcsKdUudk zrf;qD;xm;w,f/ wpfjcm;trIxrf;awGudk Ncdrf;acsmufw,f/ tJ'gudk
&SifwkdYu tumtuG,fay;w,fvkdY ac:wmayghaemf [kwfvm;}}
AkdvfrSL;BuD;onf rtDrv,f jzpfoGm;ykH&onf/ odkYaomf bmrSrajymacs/
]]uRefrwkdYudk bm&efuaeNyD; umuG,fay;aeMuwmvJ}}
okpEDu qufajymonf/
AkdvfrSL;BuD;onf uJhodkY wnfhwnfhajymqkdonfhpum;rsm;udk arQmfvifhrxm;acs/
jrefrmtrsKd;orD;rsm;onf ykHpHjzifh tmPmydkifrsm;tm; qufqHavh r&SdMu/ okpEDukd
vnf; aysmhnHhaom ckdukd;&mrJhaom? &ifqkdif&Jaom? rawmfvSef&Jaom rsuf&nfvnf&TJESifhvm
vdrfhrnf[karQmfvifhxm;cJh[ef &Sdonf/
]]cifAsm;u EkdifiHjcm;olyJ}}
olu aemufqkH; ajymcsvkdufonf/
]]EkdifiHjcm;om;awG[m uRefawmfwkdYEdkifiHtwGuf raumif;Mubl;}}
]]aumif;NyDav}}
okpEDu ajymonf/
]]tJ'gu jyemqkd&if uRefrcsufcsif; MopBwD;,m;oHtrwfBuD;eJYtquft
oG,f&csifygw,f}}
awmif;qkdrIudk odyfNyD; b0ifus[ef rwl/
]]uRefawmfajymr,f}}
211
olu ajymonf/
]]raeYu ta&SUa[mfeJY(10)rkdifyJa0;wJhae&mrSm &Srf;olykef(150)avmufeJYtjyef
tvSef wkdufyGJjzpfMuw,f/ tJ'Dawmh cifAsm;&JUvkHjcHKrItwGuf usKyfrSm wm0ef&Sdvmygw,f}}
]]yGifhyGifhvif;vif;ajym&&if &Sihfppfom;awG uRefrwkYdeJYa0;a0;aeMu&if uRefrwkdY
ykdNyD;tE&m,fuif;rSm aocsmw,f/ [kwfw,f r[kwfvm;}}
AkdvfrSL;BuD;u tenf;i,f em;0ifoGm;onf[kokpED tm&kH&vkdufonf/ jrefrmppf
wyf\ZGwft"r ynmay;aomenf;udk odyfrokH;awmh/
]]'Dr,fAkdvfrSL;BuD; uRefru rkdufrJwJhudpwpfckck vkyfawmhr,fqkd&if uRefr&JUorD;
uav;ESpfa,muftwGuf pOf;pm;&ygw,f}}
olru olr\qufqHa&; tajymif;tvJtay: olYoabmxm;udk apmifhMunfh
onf/ xkdYaemuf olYtm; vufawGYusus awmif;qkdvkdufonf/
]]aus;Zl;jyKygAkdvfrSL;BuD;/ uRefrNrdKUxJrSm vGwfvGwfvyfvyf oGm;vmyg&ap/
uRefrzkef;vnf; jyefay;yg/ uRefrpmawGvnf; &csifygw,f/ uRefr uwday;ygw,f/
uRefr jyem rvkyfygbl;}}
AkdvfrSL;BuD;u olr\ajymqkdcsufudk pOf;pm;[efwlygonf/ aumif;aomvuPm
jzpfonf[k okpEDu xifonf/ olu acgif;ukwfNyD; jyLwif;rStjyifodkY Munfhonf/ xkdY
aemuf olr arQmfvifhxm;ouJhodkYyif ajymonf/
]]reufjzef cifAsm;w,fvDzkef; jyef&ygapr,f/ ta&SUa[mfuaeNyD; teD;tem;
udk cifAsm;oGm;vmEkdifygw,f/ 'gayr,fh *dwfrSm&SdwJhtapmifhawGudkawmh cifAsm;b,fudk
oGm;r,fqkdwm ajymoGm;ayghAsm/ cifAsm;&JUpmawGeJYywfoufvkdYuawmh uRefawmf bmu
wdrSray;Ekdifbl;As/ uRefawmfwkdY apmifhMunfhMu&ygr,f}}
]]aus;Zl;wifygw,fAkdvfrSL;BuD;? aus;Zl;trsm;BuD; wifygw,f}}
okpEDu ajymvkdufonf/ &kH;xJodkYa&mufuwnf;u yxrqkH;tBudrf jyHK;&,f
onf/
]]uRefrrSm ar;p&mwpfck &Sdygao;w,f}}
]]aumif;ygNyD? ar;yg}}
]]uRefrcifyGef; b,frSmvJ}}
AkdvfrSL;BuD;u ajz&ef qkwfqkdif;raeyg/
]]uRefawmfxifwmawmh olvnf; wpfjcm;vlawG&SdwJhae&mrSm &Sdygvdrfhr,f/ vkH
jcHKrI&dSatmif xdef;odrf;ay;xm;ygw,fcifAsm/ owif;qkd;udk uRefawmf rMum;rdygbl;}}
okpEDu olr\tHhtm;oifhoGm;rIESifhrauseyfcsyfudk zkH;xm;Ekdifatmif txl;owd
212
xm;ygonf/
]]uRefr 'Dxufydkodyg&apAkdvfrSL;BuD;/ olb,frSm &SdaeygovJ? b,fvkdaeygovJ
uRefr oleJYb,fawmhavmuf awGYEkdifygrvJ/ uRefrcifyGef;twGuf odyfpkd;&drfygw,f/ olYudk
aq;uk&ygr,f/ "mwfpmvnf; vkdygw,f}}
okpED\toHrsm; rwnfNidrfEkdifawmhyg/ at;at;aq;aq; r&Sdawmhyg/ olru
pum;udk &yfNyD; toufjyif;jyif; &SLvkdufonf/
]]usKyf tmrcHygw,f/ usKyfwkdY wyfrawmfu vkHjcHKrItwGuf xdef;odrf;ay;xm;wJh
yk*Kdvftm;vkH;udk taumif;qkH; jyKpkMurSmyg/ b,fae&mrSm b,fawmhavmuf cifAsm;cif
yGef;udk cifAsm;awGYEkdifr,fqkdwm uRefawmfwkdY BudKwiftoday;ygr,f/ b,fawmhavmuf
ypnf;awG ay;Ekdifr,fqkdwmvnf; ajymyghr,f}}
AkdvfrSL;BuD;u udpNyD;NyDqkdonfhoabmjzifh rwfwyfxvkdufonf/ olu um;&dS&m
odkY vkdufydkYaomtcg okpEDu aus;Zl;wifaMumif; ajymygonf/ olr armif;xGufvmaom
tcg aemufMunfhrSefxJwGif AkdvfrSL;BuD;udk jrifae&ygonf/ AkdvfrSL;BuD;onf ol\&kH;a&SU
wGif &yfvsuf rmpD;'D;teufBuD; t&Sdefjyif;pGm armif;xGufoGm;onfudk vSrf;Munfh&if;usef
&pfcJhygonf/
aemufaeYwGif tajzrsm;xGufvmygonf/ Akdvfav;ESifholYwynfhwkdYu w,fvDzkef;
udk ,lvmNyD; jyefvnfay;tyfMuygonf/ w,fvDzkef;vkdifpiftaMumif; raorcsm ra&r
&m ajymaeygao;onf/ w,fvDzkef;vkdifpif[l r&Sdyg/ em&DtwefMumaomtcg wpfzef
jyefvmNyD; vGefcJhaom&uftenf;i,fuwnf;u a&mufaecJh[efwlaom pmESpfapmifudk
ay;ygonf/ wpfapmifrSm MopBwD;,m;&Sd okpED\rdcifxHrS jzpfygonf/ usefwpfapmifrSm
udkvkd&m'dk&SdrdwfaqGwpfa,mufxHrS jzpfygonf/ xkdpmrsm;onf *smrefbmom? t*Fvdyf
bmomwkdYESifha&;xm;MuaomaMumifh Akdvfuav;u okpEDtm; olYtwGuf jrefrmvkdbm
omjyefay;yg&ef arwm&yfcHygonf/
olru pum;ESifhyif wpfcgwnf; bmomjyefjy&m ppfAkdvfuav;u pl;pl;pkdufpkduf
em;axmifygonf/ wpfapmifonf rdcifuorD;xHodkYa&;om;aomtaMumif;t&mrsm;om
jzpfNyD;usefwpfapmifrSmvnf; aumvdyfausmif;om;wpfa,mufu rdwfaqGwpfa,mufxH
a&;om;aom omreftaMumif;t&mrsm;om jzpfygonf/ okpEDu rsufESmxm;udk cyfrSef
rSefxm;vsuf tcGifhta&;tcsKdUtwGuf Akdvfuav;tm; aus;Zl;wifpum;tenf;i,f
ajymygonf/
zwfNyD;aompmrsm;udkvnf; Akdvfuav;vufodkY jyeftyfvkdufygonf/ aemufydkif;
usvQif olr\pmrsm;udk rSefrSefjyefvnf &&Sdvdrfhrnf[karQmfvifh&ygonf/ tjyifurmESifh
213
bl;}}
eef;avm0fu jyefajymonf/
okpED\&ifrSm w'dwf'dwf ckefvmonf/ p0fonf ol\tokH;taqmifypnf;ao
wmvnf; rygbJ wpfa,mufwnf; ppftusOf;axmifxJ a&mufae&avNyD/ tvGefrw
&m;vGef;aomudp jzpfayonf/ eef;avm0fu owif;pmygaom p0fcGefvkHtm; zrf;qD;
onfhowif;udk jyonf/
]]p0fMumqkdifudk zrf;wJhtaMumif; b,fowif;pmrSmrS rygwm awmfawmfqef;
w,f}}
olru pOf;pOf;pm;pm;ESifhajymonf/ okpEDu bmrSrajym/ olru aMumufvefY
aeonf/ tE&m,fqkd;wpfckawmh &SdaeNyD/
xkdaeYnu okpED aumif;pGm tdyfraysmfyg/ olr\tawG;rsm;udk jyefvnfpkpnf;
aeonf/ pdwful;,OfrIrsm;? rSef;qcsufrsm;udk jzwfawmufypfonf/ vufawGYusus pOf;
pm;onf/ p0f vGwfajrmufaeonf r[kwf/ awmvrf;udk jzwf ,dk;',m;bufodkY xGuf
ajy;oGm;jcif;vnf; r[kwfawmh/
olonf olrtm; b,fudkoGm; bmvkyf&rnfpojzifh nTefMum;Ekdifvdrfhrnfr[kwf
ay/ reef;avm0fu okpEDtm; cav;rsm;udkac:NyD; awmifBuD;wGif olrESifhvmaeMu&ef
ajymonf/ olwkdYESpfa,mufpvkH; olwkdY\cifyGef;rsm;ESifhawGYcGifh&NyDqkdvQifvnf; xdef;odrf;
xm;aomppfwyftusOf;pcef;rsm;rSm awmifBuD;ESifheD;ojzifh vG,fulonf[ktMuHay;
onf/ aemufwpfaeYreufwGif eef;avm0fu olr\tarESifhtwl okH;av;&ufae&ef jyef
oGm;onf/
okpEDurl tvkdvkd pdwfxJ tpGJtvrf;jzpfaeonf/ olronf oDaygrSmyifaeNyD;
wpfpkHwpfckudkif;? wpfpkHwpfa,mufudkif; apmifh&rnf/ wpfpkHwpfa,mufqkdaomtawG;
ESifhywfouf &uftenf;i,f MumaomtcgwGif trSefwu,f jzpfvmonf/ oDaygppfp
cef;\pcef;rSL;topfjzpfaom AkdvfBuD;u okpEDESifhawGYvkd a&muf&SdaeaMumif; aum
vdefu vmajymygonf/ awGYqkHrIonf aysmf&Tiftm;wufzG,fwpfck jzpfvmvdrfhrnf[k
okpEDu rarQmfvifhyg/ tvGefqkH;jzpfEkdifonfrSm aemufxyfwpfcg tdrfudk xyfNyD; &SmazGMu
jcif; jzpfEkdifrnf[k olru awG;onf/ odkYaomf {nfhcef;xJodkY0ifrdNyD; olrtm; apmifhae
aom AkdvfBuD;udk jrifvkduf&onfESifhwNydKifeuf wpfpkHwpfckawmh ododomom xl;jcm;rI&Sd
aeNyD[k twyfodvkdufonf/ yxrtcsufrSm AkdvfBuD;onf wpfa,mufwnf;jzpfaeonf/
olYab; pDwef;&Sdraeay/ 'kwd,tcsufrSm olonf Armr[kwf/ olYezl;a&'l;a&Munfh
jcif;tm;jzifh ucsifvlrsKd; jzpfEkdifonf/ ESmacgif;&Snf rsufvkH;BuD;NyD; yg;&kd;ay:onf/
215
]]&Sif uRefrudk awGYcsifw,fqkd}}
olru owdESifhar;onf/
]][kwfygw,fcifAsm}}
olu ajzonf/
]]uRefawmf[m 'De,fjr&JUpcef;rSL;topfyg/ uRefawmhfudk,fuRefawmf rdwfquf
ygw,f}}
ol Armpum; ajymonfrSm 0Jaeonf[k olru owdjyKrdonf/
]]aus;Zl;wifygw,f/ uRefr 0rf;omygw,f}}
olY&nf&G,fcsufudk odvkdpdwfjzifh olru ajzonf/
]]cifAsm; tckvkd MuHKawGYae&wJhtwGuf uRefawmf pdwfraumif;ygbl;Asm}}
olu oabmruspGmjzifh ajymonf/ okpEDu tHhMordonf/ odkYaomf bmrSjyefr
ajymbJ aevdkufonf/ olr rarQmfvifhcJhaom vlYxH u&kPmw&m;ESifh&kd;om;ajzmifhrwf
rIudk awGYae&onf/ ArmhwyfrawmfwGif ucsifrsm;onf taumif;qkH;ppfom;rsm; jzpfMu
ayonf/ olwkdYtm; tajccHtm;jzifh t*Fvdyfrsm;u oifwef;ay;cJhMujcif; jzpfonf/ odkY
aomf olwkdYonf Armrsm;udkxuf awmifay:om;rsm;jzpfaom &Srf;rsm;udk ykd&if;ESD;pGm
qufqHwwfMuonf/
]]uRefawmf cifAsm;udk ulnDcsifygw,f}}
olu ajymNyD; ay;a0&ef ydwfyifxm;aom qifqmwHqdyfwkH;ESdyfxm;onfhzGifhNyD;
om; pmESpfapmifudk xkwfay;ygonf/
]]uRefawmf 'DpmESpfapmifudk cifAsm;qDvmwJhpmawGxJrSm awGY&ygw,f/ b,folrS
rodcif cifAsm;udk zwfcGifhay;zkdY uRefawmf qkH;jzwfNyD; ,lvmwmyg}}
okpEDu jrefrmwHqdyfacgif;rsm; uyfxm;aom xkdpmrsm;udk vSrf;,lvkdufpOf
ausm&kd;xJxd pdrfhoGm;atmif uwkefu,if jzpfaeonf/ pmtdwftzkH;ay:rS vufa&;rsm;
udk olr roday/ odkYaomf olYcifyGef;xHrS pmrsm;jzpfaeonf[kodaeonf/ yxrpmudk xkwf
vkdufonf/ pm[l yDyDjyifjyif r[kwfyg/ tdwfaqmifjyu'defrS qkwf,lxm;aompuLpu
av;wpfckrQom jzpfygonf/ p0f\vufa&;udk zwf&ygonf/ (vkdif,ufAvif;/ udk,fAxl;
NrdKU ppftusOf;axmifpcef;rSm &Sdaew,f/ ckcsdefxdawmh tkdauygyJ/ pmuav;wGif tm
Pmodrf;onfh&ufpGJ wyfxm;onf/)
olru pdwfvIyf&Sm;pGmjzifh 'kwd,pmtdwfxJrS ydkBuD;aom pm&Gufudk xkwfzwf
jyefonf/ p0fu oltzrf;cH&ykHudk ydkus,fus,fjyefYjyefY a&;jyxm;NyD; rnfolESifhqufoG,f
NyD; olYvGwfajrmufa&;twGuf rnfodkYaqmif&Guf&ef pojzifh a&;om;xm;onf/ xkdpmrsm;
216
217
tcef; 15
p0f\r&D;xHrS p0f\taMumif;udk od&SdNyD;aomtcg okpEDu p0fxHodkYpmESifhypnf;
rsm; ay;ydkYEkdifcGifh &Ekdif&ef AkdvfrSL;BuD;xGef;atmifxH arwm&yfcHtultnDawmif;cJhonf/
AkdvfrSL;BuD;uvnf; ydkYay;ygrnf[k ajymonf/ okpEDu ppfwyftaeESifholYcifyGef;tm;zrf;
qD;xdef;odrf;xm;aMumif; w&m;0ifwm0ef,lapvkdcJh&m AkdvfrSL;BuD;\ulnDrIudk aumif;
aomvuPmtjzpf aumuf,lvkdufonf/ olru t0wftpm;rsm;? a&tdrfokH;ypnf;rsm;
aq;0g;rsm;ESifhpma&;puL ponfrsm;udk tavmawmf txkyfwpfck oyf&yfpGm xkyfydk;NyD;
rdom;pkomaMumif; rmaMumif;ESifhtm;ay;pum;rsm;ygaom tdwfzGifhay;pmwpfapmift
ygt0if jyifqifvkdufonf/ NyD;vQif arGESifhausmufrJodkY udk,fwkdifum;ESifharmif;cJhNyD; Akdvf rSL;BuD;\vufxJodkY udk,fwkdifay;tyfcJhonf/ AkdvfrSL;BuD;u &if;ESD;ysLiSmpGm qufqHBudKqkd cJhNyD; tmrcHcsufrsm;vnf; ay;aeaomtcg okpEDu rMumrDtwGif; p0fxHrS
pmrsm;udk w&m;0ifvrf;aMumif;wpfckckjzifh vufcH&&SdEkdifawmhrnf[k arQmfvifhcJhonf/
odkYaomf xkdodkYjzpfrvmbJ &IyfaxG;aomjyemrsm; xyfjzpfvmjyefonf/ pdkuf
ysKd;a&;okH;pufu&d,mrsm;? owKwGif;wl;azmfa&;pufu&d,mrsm;? qm;xkwfvkyfa&;t
wGuf vkdtyfaom ypnf;tajrmuftrsm; ausmufrJokdY a&muf&SdvmNyD; xkwf,la&;udprsm;
qufvufaqmif&Guf&ef &Sdvmonf/ okpEDu wkdif;owKwGif;ukrPD\pufypnf;qkdif&m
wm0efcHtm; vkdtyfaomudprsm; aqmif&Guf&ef wm0efay;nTefMum;vkdufonf/ xkdol
ausmufrJodkYa&mufoGm;aomtcg olYtm; zrf;qD;vkdufNyD; ypnf;tm;vkH;udkvnf; odrf;,l
vkdufonf/
xkdaeYrSmyif rEav;NrdKUodkY ysm;&nfqrf;c&D;jzifh a&muf&SdaeMuaomrdwfaqGtar
&duefpkHwGJu oDaygodkY BudKwifpDpOfxm;onfhtwkdif; vma&mufvnfywfMurnfhtaMumif;
zkef;qufMuonf/
olwkdYzkef;qufNyD;onfESifh csufcsif;qkdovkdyif ppfpkHprf;axmufvSrf;a&;rSAkdvf
BuD;wpfa,muf tdrfa&SUwHcg;0odkY a&mufvmNyD; okpEDtm; EkdifiHjcm;om;rsm;ESifhtquf
toG,fjyKonfhtwGuf jypfwifajymqkdonf/
olu xkd{nfhonfrsm;udk oDaygokdY vma&mufvnfywfcGifh rjyK&[kjywfom;pGm
wm;jrpfowday;oGm;onf/
(2)&ufcefYMumaomtcg ppfwyfu csKyfudkifxm;aom owif;pmrsm; oDayg
e,f\r[ma'0DudkawGY&ef BudK;pm;Muonfhaewkd;tzGJY0if ukd,fpm;vS,fESpfOD;tm; [efY
218
olrQ rMum;apcsif/
]]Ekdif;Ekdif; &Sifholi,fcsif;u Axl;rSm&SdwJholYa,musfm;qDudk rMumcif jyefawmhr,f
aygh [kwfvm;}}
okpEDu wkd;wkd;ar;onf/ Ekdif;Ekdif;u jyHK;acgif;Nidrfhonf/ p0frJhtaMumif;udk
olaumif;aumif; odygonf/ p0frJhu wpfpkHwpfckrS tultnD awmif;vmvQifvnf;
aqmif&Gufay;&ef tqifoifhjzpfaeygonf/
]]eufjzefreuf bwfpfum;eJY jyefrSmav}}
Ekdif;Ekdif;u ajymonf/
]]'Dvkd pOf;pm;Munfhprf;}}
okpED\pum; rqkH;rDyif
]]uRefr oleJYvkdufoGm;r,f}}
Ekdif;Ekdif;u tyDajymonf/ BudKwif qkH;jzwfxm;NyD; jzpfaeonf/
okpEDu Murf;ay:wGif xkdifvkdufNyD; touf 72 ESpf&SdaeNyDjzpfaomEkdif;Ekdif;\
vufacsmif;rsm;udk cyfwif;wif; qkyfudkifxm;vkdufonf/
]]p0frJh uRefr oli,fcsif;udk uRefraoaocsmcsm wkdifyifNyD;NyD/ olu ajymw,f/
uRefrvkd tzGm;BuD;wpfa,muf olwkdYqD vmvnfwJhtwGuf b,folurS ppfvm;aq;vm;
vkyfaerSm r[kwfygbl;wJh}}
okpEDu olrudk,fwkdifyif c&D;oGm;&awmhrnfuJhodkY pdwftm;wuf<uoGm;NyD; x
&yfvkdufonf/
csufcsif;yif Ekdif;Ekdif;teD; Murf;ay: jyefxkdifvkdufjyefum
]]&Sif uRefrqDu pmwpfapmifudk ,loGm;ay;&r,f/ olYqDudk aocsmaygufa&muf
atmif ydkYay;&vdrfhr,f}}
]]uRefr uwday;ygw,f/ NyD;awmh olYqDu owif;wpfpkHwpf&m wdwdusus&wJh
txd uRefr tJ'DrSm apmifhaeyghr,f}}
]]'gayr,fh Ekdif;Ekdif; usef;rma&;aum aumif;&JUvm;/ c&D;u yifyef;rSm/ NyD;
awmh tE&m,fvnf; &Sdw,f}}
okpEDu ylylyifyifESifhajymonf/ vtenf;i,fu Ekdif;Edkif;onf rl;NyD;arhvJoGm;cJh
ao;onfudk jyefvnfpOf;pm;rdonf/
]]a,&locifu uRefrudk ulnDygvdrfhr,f}}
bmoma&;udkif;&Idif;aomolru ajzygonf/ aemufaeY reufwGifyif Ekdif;Ekdif;
onf oDayga[mfrS xGufcGmoGm;ygonf/ vm;&Id;wGif&Sdaom olr\trsKd;rsm;xH tvnft
220
onf[kemrnfBuD;vSoltm; aphaphMunfhaeonf/
]]apmfbGm;BuD; cifAsm;tusKd;twGuf uRefawmfwkdYeJYvufwGJygAsm}}
AkdvfrSL;BuD;\toHrSm ododomom at;aq;vmonf/ olu p0ftajzay;Edkif
&ef pum;ukd &yfxm;onf/
p0fu bmrSrajym/
]]aumif;NyDav? uRefawmf &Sif;&Sif;eJYvkd&if;udkyJ ajymyghr,fcifAsm;/ 'grS ydkajz
csifvmr,f}}
&Srf;rsm;u EIwfcrf;arT;eJYtzkd;BuD;[k emrnfay;xm;olu cyfxefxefjzpfvm
onf/
]]awmfvSefa&;aumifpDu cifAsm;udk EkdifiHawmfopmazmufrIeJYw&m;pGJEkdifw,f
As? tJ'Dvkd rjzpfapcsif&if usKyfwkdYeJY yl;aygif;yg}}
onfpum;rsm;onf tawmft"dyg,frJhvSaomaMumifh p0fu AkdvfrSL;BuD;tm;
wtHhwMo Munfhrdonf/ ol vkH;0 a'gorjzpfrdyg/ enf;enf;uav;rSvnf; raMumufvefY
rdyg/
]]cifAsm; ayghayghwefwef rajymeJYAsm}}
]]uRefawmf tav;teuf ajymaewmyg}}
]]cifAsm;wkdY awmfvSefa&;aumifpDqkdwmuaeNyD; usKyfudk BudKufovkd pGJcsufwif
Ekdifw,f/ 'gayr,fh tjypfr&dSwJhvlwpfa,mufudk b,fw&m;&kH;urS tjypfay;vkdYr&bl;As}}
]]w&m;&kH;qkdwmawGu usKyfwkdY w&m;&kH;awG jzpfukefNyDav/ w&m;&kH;awG[m
usKyfwkdYajymovkd vkyfMu&rSmaygh}}
AkdvfrSL;BuD;u csufcsif;jyefajymonf/
]]NyD;awmh usKyfwkdYu cifAsm;taMumif;awGudk trsm;BuD; odxm;wmyJ}}
]]bmawGvJ}}
]]cifAsm;u &Srf;olykefawGudk aiGaMu;axmufyHhaew,f/ cifAsm;[m qD;wkd;ppfpm
csKyftzGJYeJYvQKdU0SufqufqHa&; vkyfcJhw,f/ jynfaxmifpkuaeNyD; &Srf;jynfe,fudk tNyD;t
ydkif cGJxGufzkdY pDrHcsufawG cifAsm;vkyfaew,f/ cifAsm;[m opmazmufwpfa,mufyJ}}
]]cifAsm; odygw,fAsm}}
p0fu wnfNidrfpGm ajymonf/
]]cifAsm;ajymwmawG tm;vkH;udk usKyfwu,fvkyfcJhrd&if odyfaumif;r,fAsm/ tJ
'Dvkdom vkyfcJhrd&if ckvkd&yfNyD; cifAsm;eJYpum;ajymaep&m bmrSrvkdbl;}}
AkdvfrSL;BuD;\rsufESmrSm eD&JoGm;onf/ olonf wJtwGif;rS csufcsif;ajcaqmifh
222
]]olYudk awGYcJvm;[if}}
olru vkd&if;udk ar;vkdufonf/
]]uRefr odyf0rf;enf;ygw,f/ rawGYcJh&ygbl;/ 'gayr,fh ol Axl;NrdKUrSm &Sdaeyg
ao;w,f/ tenf;qkH; uRefrjyefvmwJhtxdawmh &Sdaeygao;w,f}}
Ekdif;Ekdif;u olYtusatmuf&Sd acR;cHtustdwfxJrS pmudk xkwfvkdufonf/ pm
onf okpED\pmom jzpfonf/
]]bmjyKvkdY pmudk jyef,lcJh&wmvJ}}
olru pdwfysufpGm ar;onf/
]]AkdvfBuD;u qufNyD; odrf;rxm;&Jawmhbl;/ ppfpkHaxmufawGudk jzwfausmfNyD;ydkY
ay;zkdY olYrSm enf;r&Sdawmhbl;wJh}}
]]Ekdif;Ekdif; bmukdyJjzpfjzpf uRefrudk ajymjyprf;yg/ bmudkyJjzpfjzpfyg/ ajymprf;yg}}
okpEDu awmif;yefae&Smonf/
]]uRefrvnf; rodbl;p0frJh}}
olru qkdif;aeonf/ vufydkuf rsufvTmcsxm;onf/
]]bmudk rodwmvJ[if}}
okpEDrSm ydkykd pkd;&drfvmonf/
]]ol jyefrS vmygawmhrvm;vkdY rodwm}}
]]uRefrudk tJ'Dvkd bmjyKvkdY ajymae&wmvJ Ekdif;Ekdif;}}
okpEDu toHudk jrifhNyD; pdwfysufpGm ar;vkdufonf/
]]yxrwpfywf uRefrtJ'DrSm aew,f/ u&ifAkdvfBuD;u uRefrudk apmfbGm;BuD;&Sd
aewJhwJem;udk a&mufoGm;Ekdifatmif wpfenf;enf;eJY ydkYay;r,fvkdYajymygw,f/ aeYwkdif;
aeYwkdif; ol uRefrudk uwday;ygw,f/ apmfbGm;BuD; udk,fvufavhusifhcef; vkyfzkdY tjyif
xGufwJhtcgrSm awGY&atmif vkyfay;ygr,fvkdY/ 'geJY uRefrvnf; apmifhaewmyJ/ tJ'gNyD;
awmh 9 &ufajrmufaeYrSm AkdvfBuD; &kwfw&uf tdrfudk jyefvmNyD; uRefrudkajymygw,f/
Ekdif;Ekdif;&,fwJh ypnf;awGxkyfydk;NyD; cifAsm; jrefjrefjyefygawmhwJh/ 'kuawGawmh a&muf
ukefMuNyDwJh/ uRefawmf ajymcJhwmawG tm;vkH;udk arhypfvkdufygwJh/ aemufvnf; oDayg
apmfbGm;taMumif;udk b,fawmhrS rar;ygeJYawmhwJh/ aemufxyf ol bmrSrajymawmh
bl;/ uRefr tvkdufod&r,fav/ olYqEudkvnf; av;pm;&rSmaygh}}
okpEDu Ekdif;Ekdif;tm; Munfhraeawmhyg/ olr\OD;acgif;udk aemufodkYvSefxm;NyD;
rsufESmusufudk Munfhaeonf/
]]olu bmudkBudK;pm;NyD; ajymaewmvJ/ &Sif b,fvkdxifovJ}}
225
]]bk&m;ocif? uRefrodcsifvkdufwm/ 'gayr,fh uRefrvnf; rodygbl;/ Axl;NrdKU
u xGufrvmcifnrSm odyfxl;qef;wJhtdyfrufwpfckudk uRefrrufw,f/ olu wdrfawGudk
pD;NyD; atmufuae olYudk armhMunfhaeMuwJhuRefreJYcav;awGudk 0rf;enf;pGm vufjy&if;
aumif;uifbkHudk wufoGm;w,fvkdY tdyfrufrufw,f}}
trsKd;orD;ESpfa,mufonf aemufxyf bmpum;udkrS qufrajymMuawmhyg/
ESpfa,mufpvkH; tawG;udk,fpDESifhxkdifaeMuygonf/ rMumrD cav;rsm;u Ekdif;Ekdif;ESifh
awGY&ef avSum;rS 'vMurf; ajy;wufvmoHrsm;udk Mum;Mu&ygonf/
AkdvfrSL;BuD;armifvGifu ol\rsufrSefESifholvufrSwfxkd;&ef pm&Gufrsm;udk jyef,l
xGufcGmoGm;aomtcg p0fonf wpfa,mufwnf; usef&pfcJhjyefonf/ p0ftwGuf Munfhp
&m zwfp&m r&Sdaomfvnf; p0fu rsufrSefr&SdawmhonhftwGuf tae&txkdif& cufae
onf/ olonf tdyfcsdefrSvGJNyD; tNrJrsufrSefwyfxm;avh&Sdoljzpfonf/ olYrSm wpfckckvkdae
onf/ olonf 'kudwvkdjzpfoGm;onf/ AkdvfrSL;BuD;uvnf; xkdodkYjzpfatmif &nf&G,fjyK
vkyfcJhjcif;yif r[kwfavm/ olwkdY\qEudk rvkdufavsmonfhtwGuf udprsm;onf vm
vwYHaomNcdrf;acsmufrIrsm;\tprQom &SdayvdrfhtkH;rnf/ olYtwGuf bmtaESmifht,Suf
rSr&SdbJ pOf;pm;csdefrsm; &aeonf/ olYtm; naepm vmrydkYawmhbJ xm;onf/ olYudk zrf;
qD;xm;olrsm;u yxrqkH;tBudrf olYtm; tpma&pm jzwfawmufvkdufjcif; jzpfayonf/
odkYaomf p0fu a'gorjzpfyg/ tzrf;cH&NyD; yxraeYwpfaeYvkH; tpmrpm;bJ ae
cJhNyD;uwnf;u aemufaeY xrif;ESpfeyfudkvnf; t0rpm;bJ aeYpOfenf;enf;pD avQmh
pm;cJhonf/ olonf ,cktxd &kyfykdif;tm;jzifh oefrmaeqJ jzpfygonf/ odkYaomf tawmf
ydefoGm;onf/ vkdtyfovkd a&raomuf&aomaMumifh jzpfrnf[kolxifonf/ p0ftwGuf
ajru&m;ESifhay;xm;aoma&udkraomufacs/ wpfaeYwpftkd;ay;aom a&aEG;tkd;uav;
rSmvnf; ao;i,faomaMumifh MumMumrcHay/ aemufwpfBudrf AkdvfrSL;BuD;armifvGif jyef
rvmrcsif; b,favmufMumtkH;rnf roday/ olu olwkdYESifhb,fawmhrS vufwGJvdrfhrnf
r[kwf/ tavQmhay;vdrfhrnf r[kwfaMumif; AkdvfcsKyfBuD;ae0if;ESifholYvlrsm; odoGm;vQif
bmawG qufjzpfukefrnfudk rajymEkdifay/ p0fu olYMuif,mawmfESifh&ifaoG;rsm;tm; t
umtuG,fay;vkdaomqE jyif;ysvSaomfvnf; olY,kHMunfcsufrsm;udk aoGznftavQmh
ay;a&;ukdrlum; rpOf;pm;Ekdifay/ ol\&efolrsm;onf olYudk olwkdY\vufudkifwkwfvkyf&ef
arQmfvifhaeMujcif;udk vufrcHEkdifyg/
olwkdYtwGuf ajyma[may;NyD; &Srf;vlxktm; olwkdYvufatmufodkY oGwfoGif;ay;
&ef qkdonfrSm vkH;0rjzpfEdkifyg/
ae0if;onf vltwpfa,muf r[kwfyg/ p0fonf olYvlrsKd;tay: opmazmuf
226
AkdvfrSL;BuD;u p0f\tem;odkYwkd;uyfvmcJh&m ol\yljyif;npfnrf;aomtmcHwGif;
eHYudk rcHEkdifaomaMumifh p0fu rsufESmudk wpfbufodkY vSnfhxm;vkduf&onf/ p0fu bmrS
jyefrajymbJ aeonf/ AkdvfrSL;BuD; ydk a'goxGufvmonf/
]]cifAsm; usKyfar;wmudk ajzyg/ Mum;w,f r[kwfvm;}}
olu atmfonf/
p0fu bmrSrajymbJ qufvufNidrfoufaecJh&m AkdvfrSL;BuD;u olYab;&Sd AdkvfBuD;
tm; wpfpkHwpfck wD;wkd;ajymvkdufonf/ NyD;vQif &kwfw&uf jyefvSnfh tjyifodkYxGufoGm;
awmhonf/
AkdvfrSL;BuD;\vlrsm;u qufvufvIyf&Sm;Muonfrsm;udk qefYusif&kef;uef&ef p0f
cGeftm;r&Sday/ olwkdYonf p0ftm; eH&HrSvQyfwjyuf wGef;xkd;cGm,lvkdufMuum vufudk
aemufjyefvSef vufxdyfcwfvkdufMuonf/
]]AkdvfrSL;BuD;&JU&kH;cef;udk ac:cJhzkdY usKyfwkdYudk trdefYay;oGm;w,f}}
AkdvfBuD;u p0ftm; wJtjyifodkY xkwfNyD; ppfom;rsm;udkvnf; olYaemufrSxyfcsyf
rcGm vkdufvmMu&ef trdefYay;onf/
&kef;aeuefae&ef taMumif;r&Sd[k p0fu jrifonf/ odkYaomf ol tawmfpkd;&drfae
onf/ tqkd;qkH;udk arQmfvifhxm;NyD;jzpfonf/ bmhaMumifh ntcgrSm olYudk vufxdyfcwf
NyD; tjyifodkY xkwfvmMu&oenf;/ olu toufudk jyif;jyif;&SLoGif;vkdufonf/ n\av
at;u wif;Muyfaeaom ol\&ifudk oufom&m &aponf/
olwkdYonf opfom;taqmuftOD;wpfckodkY a&muf&SdvmMuonftxd olu wpf
vSrf;NyD;wpfvSrf; avQmufvSrf;cJhonf/ arSmifrJaeNyD; ntcg xD;wnf;qefvSonf/ t
aqmuftOD;&SnfBuD;\tjcm;wpfbufodkY a&mufaomtcg p0fu rD;a&mifrsm;udk jrif&NyD;
toHudkvnf; Mum;&onf/
]]jrefjref txJudk oGif;cJhuGm}}
ppfom;rsm;u p0ftm; &kH;cef;wGif;odkY wGef;oGif;vkdufonf/ AkdvfrSL;BuD;armifvGif
u uRef;pm;yGJBuD;\aemuf xdkifvsuf apmifhaeonf/
]]vkdufem&r,fhpnf;urf;Oya'awGtwkdif; vkyf&w,fAsm/ 0rf;enf;ygw,f}}
AkdvfrSL;BuD;u xkdokdYajymjyaepOf AkdvfBuD;u p0f\vufrS vufxdyfudk jzKwfay;
onf/
]]aus;Zl;jyKNyD; xkdifyg apmfbGm;BuD;/ usKyf cifAsm;udk ar;p&mawG trsm;BuD;&Sd
aeygw,f}}
p0fu pdwfoufomoGm;onf/ yifyef;aeonf/ xkdifygqkdonfudk vufcHNyD; Akdvf
228
230
tcef; 16
Ekdif;Ekdif; jyefvmcJhNyD;onfhaemuf rMumrDrSmyif okpEDonf cav;rsm;ESifhtwl
awmifBuD;odkY ajymif;a&TUaexkdif&ef qkH;jzwfcJhonf/ olronf cifyGef;ESifhpyf tpfrawmf
ol eef;avm0fESifhtwlaexkdifNyD; ta&SUydkif;wkdif;ppfXmecsKyf\wkdif;rSL; AkdvfrSL;BuD;armif
a&TESifhtvG,fwul awGYqkH&ef jzpfayonf/ xkdYtjyif p0f\tpfrawmfBuD;uvnf; uG,f
vGef&Smawmhrnfjzpf&m olrESifhcav;rsm;udk aemufqkH;tBudrf awGYoGm;csifonf[kqkdonf/
olru olronf ESpfywftwGif; awmifBuD;NrdKUodkY ajymif;a&TUawmhrnfjzpfaMumif; pma&;
ta&SUydkif;wkdif;wkdif;rSL;xHodkY ay;ydkYtaMumif;Mum;vkdufNyD; AkdvfrSL;BuD;xGef;atmifESifh
oDayg&SdAkdvfBuD;wkdYxHodkYvnf; rdwLrsm; ay;ydkYcJhonf/ ESpf&ufMumaomtcg AkdvfBuD;udk,f
wkdif ppfwyf\oabmxm;udk,laqmif a&muf&Sdvmonf/ olrtm; oDaygrS xGufcGmcGifh
ray;EkdifaMumif;jzifh wm;jrpfydwfyifvkdufonf/
a&obifyGJawmftcgodkY a&muf&SdvmNyD; NyD;qkH;oGm;onf/ tcgwkdif; a&obifyGJ
udk yDjyifatmif qifETJcJhMuaom ywf0ef;usifwpfckvkH;rSmvnf; pdwfryg vufrygjzifhNyD;qkH;
oGm;cJhMu&onf/ cav;rsm;url aysmf&TifNrJ aysmf&TifcJhMuonf/ rm,m&DESifhudE&DwkdYu
oBuFef&ufrsm;twGif; olwkdYarartm; tBudrfaygif;rsm;pGmacsmif;ajrmif; a&avmif;
cJhMuonf/ aus;&Gmrsm;rS tkyfpkrsm;u r[ma'0Dtm; oBuFefa&uefawmhvmMuonf/
NrdKUolNrdKUom;rsm;url r[ma'0D\aqGawmfrsKd;awmfrsm;tm; OD;pm;ay;NyD; tvmenf;
Muonf/ aus;&Gmrsm;rS &kd;om;aom&Srf;rsm;onf a[mft0if*dwf0&Sd ppfom;rsm;xH olwkdY
trnfpm&if;ay; tppfaq;cHNyD;rS twGif;odkY 0if&rnfqkdonfhwkdif taMumuftvefYr&Sd
Muay/ olwkdYu EkdifiHa&;tajctaetay: pdwfraumif; jzpfMuonfrsm;ESifhrauseyfcsuf
rsm;udk zGifhxkwfajymjyMuonf/ olwkdYu olwkdYapmfbGm; rkcsrvGJ jyefvnfa&muf&Sdvm&rnf
[k pGJpGJNrJNrJ ,kHMunfaeMuaomaMumifh okpEDyif olwkdYESifha&mNyD; tm;wufrd&Smonf/
tem8wftwGuf pDrHcsufrsm; a&;qGJ&ef olr\wm0efjzpfvmNyD[kowd&vmonf/
tqkH;tjzwf vkyf&rnf/ 0efxkyf0efykd;udk wpfa,mufwnf; xrf;aqmif&awmhrnf/ olr
\cifyGef;ESifhESpfa,muftwl vufyGef;wwD; yl;wGJvkyfaqmifcJhMuonfrSefaomfvnf; ,ck
uJhodkYaom jyemrsm;twGuf tqifoifh jzpfraecJhyg/
okpEDonf 0&efwmay:rSxkdifvsuf ta&SUa[mfeef;ab;rS jzwfoef;oGm;aom
erwljrpf pdrf;jrjrudk wpfem&DNyD; wpfem&D ai;armMunfh&Iae&if; tdrfawmfBuD;twGif;&Sd
aeMuaomolrsm;\jzpfysufaeMuykHudk rjrifEkdif rodEkdifbJ &Sdaeonf/ olru p0fudk tvGef
awGYcsifvSygonf/ odkYaomf olruJhodkY cHpm;ae&aom olrsm;ESifhtquftoG,f&NyD; cHpm;
231
udk xnhfay;vdrfhrnf[karQmfvifhcJhonf/
wpfywfcefY Mumaomtcg pmMunfhcef;xJodkY jrefrmhtvif;owif;pmudk ajrmuf
vsuf 0rf;omtm;& atmf[pfNyD; aumvdef 0ifvmonf/
]]p0frJh? p0frJha&;vkdufwJhowif;rSef owif;pmxJrSm ygvmNyD}}
olu pufbD;ESifhtajy;tvTm; jyefcJh&aomaMumifh armBuD;yef;BuD;ESifhajymonf/
]]ay;prf;? ig Munfhr,f}}
olru ajym&if; ukvm;xkdifrS xvdkuf&m vJusrwwf jzpfoGm;onf/ okpEDrSm
owif;pm\rsufESmzkH;owif;udk zwf&if; rsufESmjyifwpfckvkH; 0if;xdefaeonf/
awmifBuD;wGif p0ftm; zrf;qD;xdef;odrf;cJhaom owif;rSefudk olr a&;ay;vkduf
onfhtwkdif; azmfjyxm;NyD; owif;&&Sd&mXmeudkvnf; olrtm; trnfESifhwuG azmfjy
xm;onf/ olronf tvGefaysmfoGm;NyD; pdwfoufom&m &oGm;um jzpfEkdifvQif aumvdef
tm; zufypfvkdufcsifpdwfyif aygufoGm;onf/
aumvdefu xGufoGm;awmhrnf[k vSnfhvkdufNyD;rS ajymonf/
]]p0frJh? 'gqkd cPae&if ,leDazmif;0wf {nfhonfwpfa,muf aygufcsvmrSmao
csmw,f}}
olajymonfrSm rSefvS\/ (10)rdepftwGif; *spfum;wpfpD; jcHwGif;odkY armif;0if
vmNyD; ay:wDudkatmufwGif b&dwftkwf&yfvdkufonf/ aumvdefu BudKwifod&SdaeNyD;
apmifharQmfaeoljzpfaomaMumifh a'oqkdif&mAkdvfBuD;wpfa,mufESifhppfpkHprf;axmufvSrf;
a&;rSt&m&Sdudk pmzwfcef;xJodkY ac:,lvmcJhonf/ ppfpkHaxmuf\vufwGif owif;pm
wpfapmif ygvmonf/ olu okpEDtm; pum;ajym&ef yg;pyfjyifvkdufonfhtcsdefwGif ok
pED\pm;yJGay:rS jrefrmhtvif;owif;pmudk jrifawGYoGm;onf/
]]tJ'Dowif;aqmif;yg;udk cifAsm;a&;wm r[kwfvm;}}
ppfpkHaxmuft&m&Sdu atmfar;onf/
]]odyf[kwfwmaygh/ uRefra&;wmav}}
]]cifAsm;rSm 'DvkdvkyfcGifh r&Sdbl;As}}
olu ydk a'goBuD;vmonf/
]][kwfw,fav/ uRefrrSm 'gyJvkyfp&m&SdwmyJ/ &SifeJY&Sifhtxuft&m&SdawGu o
wif;rSefukdrS ray;Muwm/ tJ'Dawmh uRefruyJ ay;vkduf&awmhwmaygh}}
okpEDu vufydkufNyD; wnfNidrfpGm &yfvkdufum olYxuf 8 vufrcefYydkykaomt
&m&Sdtm; ikHYMunfhvkdufonf/ olu a&SUodkYwpfvSrf;wufvkdufNyD; rsufESmwpfckvkH;eDvsuf
]]cifAsm; 'DudptwGuf aumif;aumif; cH&aphr,f}}
233
olu atmfonf/
]]cifAsm; usKyfudk odyfNyD;'kuay;w,f}}
]]uRefru &SifwkdYudk bmrsm;'kuay;vkdYvJ}}
okpEDu aMumufpdwfudk 0Sufxm;NyD; olYtm; &ifqkdifvdkufonf/ ppfpkHaxmufu
bmrSjyefrajymbJ AkdvfBuD;udk vSrf;Munfhonf/ AkdvfBuD;onf puwnf;u bmwpfcGef;rS0if
rajymcJh/ ,ckvnf; bmrSrajymaomfvnf; pdwfroufrom jzpfaeonf/ ppfpkHaxmufu
ajymjyefonf/
]]aumif;NyD? cifAsm;u usKyfwkdYudk 'kua&mufatmif vkyfwJhtwGuf cifAsm;udk t
jypf'Pfcwf&rSmyJ}}
odkYaomf okpEDu olwkdYjzpfapcsifovkdaMumuf&GHUaemufwGefYroGm;bJ ppfpkHaxmuf
tm; jyefvSefajymqkdwkdufcdkufvkdufonf/
]]&SifeJY&Sifhtxufu ol&Jaumif;t&m&SdBuD;awGu uRefrudk tjypf'Pfay;Mur,f
qkd&ifvnf; ay;aygh/ uRefru &SifwkdYudk raMumufbl;&Sifh}}
xkdokYdajymNyD;onfESifh okpEDu ppft&m&SdESpfa,muftm; pmMunfhcef;xJ xm;cJh
um tdrftay:xyf vkHjcHKrI&Sd&modkY wufvmcJhonf/
ppft&m&Sdrsm;a&SU a`Etjynfhxdef;xm;EkdifcJhaomfvnf; olrwpfa,mufwnf;
jzpfvmaomtcg pdk;&drfaMumufvefYrIrsm; jzpfvmonf/ tdyfcef;Murf;jyifay:wGif wpfp
xufwpfp ydkvsifjrefpGm acgufwkefYacgufjyef vrf;avQmufaerdonf/ olr wpfcsdefu vkH
vkHjcHKjcHK&SdcJhzl;onfhtumtuG,f &SdcJhzl;onfhMopBwD;,m; odkYr[kwf udkvkd&m'dkodkYcyfjrefjref
ajy;oGm;vkdufcsifonf/
olrtaeESifhb,favmufxd cHEkdif&nf&Sdrnfenf;/ ydusvmaomjyemrsm;
atmufwGif olr usKd;yJhaMurGoGm;vdrfhrnf[kxifvmonf/
okpEDu p0f vufiif;cHpm;ae&rnfudk awG;vkdufrdonf/ olcspfjrwfEkd;oltm;vkH;
ESifhauGuGif;ae&onf/ vGwfvyfcGifhrsm; qkH;&IH;ae&onf/ vkdtyfaomtokH;taqmif
ypnf;rsm;vnf; r&&Sd/ xkd'kutm;vkH;udk olcHpm;ae&&Smonf/ olwkdYtm; ESdyfpufaeol
rsm;\csKd;ESdrfrIudk olrtaeESifht&IH;ay;NyD; tcsKd;tzJhrcH&ef qkH;jzwfvkdufonf/ olronf
pdwfnpfp&maumif;vSaom &ufydkif;rsm;twGif; *Dwudk em;raxmifjzpfcJhonfrSmMum
NyD/ olru "mwfjym;zGifhpufa&SU &yfvkdufNyD; p0fu vufaqmifay;xm;aom "mwfjym;udk
yif a&G;cs,fvkdufonf/ rkd;Zwf\yD,mEkduGefcsmudk tiftufzfar*smrS yxr*DwoHrsm;
tdyfcef;wGif; ysHUESHYpjyKvQif olru xkdifvkdufonf/ rsufvkH;udk rSdwfxm;vkdufonf/ NyD;
vQif p0fESifhtwl onf*Dwukd em;axmif&if; MunfMunfEl;El; &SdcJh&onfrsm;udk jyefvnf
234
awG;awm owd&aerdonf/
xkdESpfu rkd;apmonf/ obm0ajr tjrpfwG,fwwfaomt&mtm;vkH; xGufjyL
zGHYNzdK;vmMuonf/ ajcmufaoGYNyD;om; jcHwkdifwkdYyif tjrpfrsm; jyefvnfxGufjyLvmMu
onf/ &Gmom;rsm;onf olwkdYarQmfvifhrxm;aom jcHKEG,fydwfaygif;rsm; tdrfESifhjcH0ef;usif
wkdY zkH;vTrf;vmaomaMumifh tHhtm;oifhaeMuonf/ tylydkif;rkd;&moD\aeuav; xGuf
jyLwwfaomaeYrsm;wGif okpEDu olr\orD;uav;rsm;udk erwljrpf\wpfbufurf;&Sd
vdarmfjcHodkYac:oGm;wwfonf/ tyifwkdif; tcGHyGvdarmfoD;rsm; >ywfodyfaeatmif oD;
Muojzifh udkif;nTwftdwGJusaeMuonf/ rkd;uav;wNzdKufNzdKuf &Gmvkdufwkdif; toD;rsm;u
ydkydk BuD;xGm;vmMuonf/ vdarmfudkif;rsm;onf av;vHvSaom vdarmfoD;rsm;\0efudk
auG;nTwfusjcif;? tduswGJusjcif;rsm;jzifh BudK;pm;xrf;ydk;xm;Muonf/ tcsKdUudkif;rsm;
rSmtvkyform;rsm;u udkif;axmufrsm;xnfhray;EkdifrD usKd;usoGm;wwfMuonf/ vdarmf
jcHrsm;odkY tvnftywfoGm;wkdif; vdarmfoD;rsm; rQwif;Murf;oD;aeMuonfudkom p0f
jrifawGY&&Smrnf[k okpED tNrJ awG;rdwwfonf/ 'DZifbmv vdarmfoD;cl;csdeftrD oljyef
vGwfvmawmhrSmygyJ[kvnf; udk,fhudk,fudk tm;ay;awG;awmonf/
235
okpEDu jzpfEkdiforQ vrf;aMumif;tm;vkH;rSwpfqifh ypnf;yp,rsm;ESifhpmrsm;udk
p0fxHodkY ydkYay;aeaomfvnf; a&muf&SdoGm;aMumif; jyefpmwpfapmifwpfavrS r&&SdcJhay/
xkdypnf;rsm; olrxHodkY jyefvnfa&muf&Sd rvmrcsif; olru xkdypnf;rsm;onf wpfenf;
enf;jzifh p0fxHodkY a&mufoGm;NyD[k,kHMunfxm;vkdufonf/ xkduJhodkY &SdaecJh&m wpfaeYo
wGifrl ta&SUydkif;wkdif;rSL; AkdvfrSL;BuD;armifa&TxHrS acgif;udk rkd;BudK;ESifhypfcH&ovkd cHpm;&
onfhpmwpfapmif &&SdcJhonf/
236
Armhwyfrawmfu p0fMumqkdiftm; rnfonhftcgurS zrf;qD;cJhjcif; r&SdaMumif;
ESifhAkdvfcsKyfBuD;ae0if;\tpdk;&onf p0fMumqkdif rnfonfha'o a&muf&SdaeaMumif;
rod&Sdyg[ktoday;onfhpm jzpfaeonf/ &uftenf;i,ftwGif;yif p0fxHodkY olru ay;
ydkY&ef BudK;pm;cJhaomtxkyfaygif;ajrmufrsm;pGmudk r,kHMunfEkdifp&m a'oqkdif&m AkdvfBuD;
wpfOD;u ,laqmifvmNyD; ay;tyfoGm;cJhonf/ okpED odvkdufNyD/ pdwfnpfp&mumvrsm;
Mum&Snfayawmhrnf/
a'gufwmcifatmifESifhZeD;wkdYu ykHrSefvma&muf vnfywfaeustwkdif; a&muf&Sd
vmMuaomtcg okpEDtm; jyefvnfay;ydkYvkdufaomygq,fxkyfBuD;wpfckudk zufwG,f
vsuf awGYMu&onf/ olr\rsufvkH;rsm;rSm eD&JaeNyD; zl;a,mifaeMuum [mvm[if;vif;
jzpfaeMuonf/ olrteD; xkdifaeaomarGu xvmNyD; a'gufwmcifatmiftm; wkd;wkd;
uav; ajymonf/
]]uRefrwkdYvnf; wwfEkdiforQ BudK;pm;NyD; olpdwfcsrf;omatmif ajymjyygw,f/
b,fvkdrSr&bl;&Sif/ u,fygOD;q&m&,f}}
a'gufwmcifatmifu arGtm; acgif;NidrfhjycJhNyD; okpED&Sd&modkY vrf;avQmufoGm;
um olr\vufwGif; wif;wif;qkyfxm;aomtxkyfudk jiifompGm jzKwf,lz,f&Sm;vkduf
onf/ NyD;rS cg;udk udkif;NyD; em;axmifapvkdaomtoHjzifh ajymonf/
]]r[ma'0DBuD;cifAsm;? uRefawmfwkdY pum;ajymMu&atmif/ 0&efwmrSm vuf
&nfuav;wpfcGufavmuf aomufMu&atmifvm;Asm}}
olru bmrSrajz/ odkYaomf pm;yGJrS x&yfvkdufNyD; epfajrmaeolwpfa,mufuJhodkY
a'gufwmESifhtwl vkdufygoGm;onf/ olru {nfhonfrsm;udk {nfh0wfpum;ajymrdjcif; &Sd
r&Sdudkyif owdr&Sdawmhacs/ 0&efwmwGif xkdifrdMuNyD;NyDqkdrS olru pum;pajymonf/
]]uRefr tck bmvkyf&rvJa'gufwm/ olwkdYu apmfbGm;BuD;udk b,fwkef;urSzrf;
rxm;ygbl;wJh/ jiif;Muw,fav/ uRefrawmh tqkd;qkH;udk awG;NyD; odyfaMumufw,f}}
okpEDonf rsuf&nfrsm; NzdKifNzdKifusvmNyD; owdvpfrwwf jzpfvmonf/
]]olwkdY bmaMumifh 'Dvkdvkyfw,fqkdwm uRefawmfwkdY rodbl;As/ 'gayr,fh 'Dvkd
vkyfwm[m bmt"dyg,f&SdovJqkdwmvnf; uRefawmfwkdY rodjyefbl;}}
a'gufwmcifatmifu ajymonf/
]]'gayr,fh cifAsm; wpfjcm;enf; wpfckckudk BudK;pm;oifhw,fvkdY uRefawmfajym
csifw,f/ cifAsm; AkdvfcsKyfBuD;ae0if;eJYolYvlawGudk ar;aevkdYawmh bmrSt&mxifvmrSm
r[kwfbl;qdkwm aocsmaeNyD}}
]]&Sif bmtMuHay;EkdifovJ[if}}
237
olru &IdufidkaeonfhMum;rS ar;onf/
]]cifAsm; tcsdef,lNyD; wpfjcm;enf;vrf;awGudk pOf;pm;oifhw,fAs}}
a'gufwmcifatmifu ajymonf/
]]bmqufvkyfr,fvkdY cifAsm;pOf;pm;rdovJ}}
]]uRefruawmh cav;awGudkac:NyD; &efukefudkajymif;r,fvkdY pOf;pm;aewmyJ/
tJ'Dvkdqkd&ifawmh 'Dppftpdk;&&JUacgif;aqmifawGudk uRefrudk,fwkdifudk,fus csOf;uyfEkdif
r,fxifwmyJ}}
]]tvGefaumif;wJhtMuHPfyJAsm}}
a'gufwmcifatmifu tm;yg;w& ajymvkdufonf/
]]uRefawmf wu,f,kHMunfw,f/ tJ'g[m taumif;qkH;eJYtjzpfEkdifqkH;vufawGY
uswJhajcvSrf;yJAs/ cifAsm;a&m cifAsm;uav;awGtwGufyg NrdKUawmfBuD;rSm aeMuwm
aumif;ygw,fAsm/ [kdrSm tokdif;t0dkif; ykdaumif;ygw,f}}
]]olwkdY uRefrudk oGm;cGifhay;Muyghrvm;[if}}
okpEDu olrudk,folr pdwfxdef;ae&onhftoH jyefjzpfvmjyefonf/ olrvkyf&
rnfhvrf;rsm;udk csdefqaeonf/ wGef;vSefwkdufckduf&onfhenf;udkvnf; qufvufqkyfudkif
xm;vkdjyefonf/
]]wm;xm;Mur,fvkdY uRefawmfawmh rxifbl;}}
a'gufwmcifatmifu ajymonf/
]]uRefrudk awmifBuD;oGm;zdkY cGifhrjyKcJhMubl;av/ rSwfrdw,fr[kwfvm;}}
okpEDu tav;teuf pOf;pm;NyD; ajymonf/
]]apmfbGm;BuD;udk zrf;xm;wJhae&meJYeD;vkdYaerSmAs/ 'gayr,fh cifAsm; &efukefoGm;
Mur,fqkd&ifawmh olwkdYwm;MurSm r[kwfygbl;}}
a'gufwmcifatmifu ,kHMunfpGm ajymaeojzifh okpEDrSm tm;wufvmjyefonf/
]]olwkdYu wm;cJh&ifaum}}
olru olYtm;ar;onf/
]]tJ'Dvkdqkd&ifawmh [dkrSmrS vkyfvkdY&r,fhaq;ukorIwpfckudk jyNyD; r&&atmifvkyf
,lr,fAsm/ uRefawmfhudk ,kHyg/ 'DvkdudprsKd;usawmh uRefawmfvkyf&Jygw,f}}
&uftawmfMumcJhNyD;aemuf yxrqkH;tBudrf okpED\pdwf"mwfwkdY vIyf&Sm;vmMu
jyefonf/ ydwfqD;aecJhaomarQmfvifhcsuf wHcg;onf jyefvnfyGifhvmjyefNyD; tvif;a&mif
jcnfwef;wpfck xkd;0ifvmjyefonf/
238
p0fonf ol\em&Dudk rjrif&acs/ nonf tqkH;r&Sdovkd &SnfMumvS\/ ol\yg;
pyfESifhvnfacsmif;rsm; ajcmufaoGYukefaomaMumifh ,cif0g;tusOf;axmifuav;twGif;
&SdpOfu rusKdcsuf&ao;aoma&pdrf;? te,frsm;rppf&ao;aom a&tkd;uav;udkyif
wrf;wvmrdonf/ axmifhwpfaxmifh&Sd ajrBuD;ay:wGifyif xkdifvkdufonf/ ol\prf;oyf
arG;jrLa&;pcef;rS wd&pmefrsm;twGuf jyKvkyfxm;aom taqmuftOD;rsm;onfyifvQif
onftajctaexuf trsm;BuD; omvGefonf[kawG;rdonf/ odkYaomf olYtwGuf bmrSt
a&;rBuD;awmh/ w&m;xkdifjcif;tm;jzifh rcHr&yfEkdifrIrsm;udk y,fzsufEkdifcJhonf/ ol\yg;
pyftwGif;rS ajcmufaoGYae&modkY tm&kHpdkufvkdufonf/ olonf &kyfydkif;qkdif&m roufrom
jzpfaerIrsm;ESifhpdwfydkif;qkdif&m aemufusdrIrsm;udk pdwfwefckd;jzifh xdef;csKyfxm;Ekdifatmif
ol oifMum;cJhonf/ ,ck xkdtusKd;w&m;udk &atmif vufawGYusifh&kHom &Sdawmhonf/ ol
usifhMuHygonf/ em;aecsdeftcsKdU &onftxd atmifjrifygonf/
yxrt&kPfOD;udk a&mufonfESifh ,refaeYnu &SdaecJhaom ppfpkHprf;axmufvSrf;
a&;AkdvfBuD;onf ar;cGef;wpfckESifha&muf&Sdvmonf/
]]AkdvfrSL;BuD;u cifAsm; pdwfajymif; rajymif; odvkdygw,fwJh}}
p0fu acgif;udk cg,rf;vkdufonf/ olu xkdolukd ajzqkd&ef taMumif;r&Sdyg/
]]AkdvfrSL;BuD;udk cifAsm; wpfjcm; bmrsm;ajymcsifao;ovJ}}
wpfzef p0fu jznf;nif;pGm acgif;cgjyvdkufonf/
xkdAkdvfBuD;onf tcsdeftenf;i,ftwGif; aemufwpfacguf jyefa&mufvmonf/
olu *spfum;ESifhvmonf/ vufeuftjynfhtpkH udkifaqmifxm;aomppfom;ig;a,muf
ygvmonf/
]]cifAsm;udk wpfjcm;tusOf;pcef;wpfckudk ajymif;ay;zkdY trdefYygvmw,f}}
olu p0ftm; ajrBuD;ay;rS owdESifhqGJxl&if; ajymonf/
]]cifAsm;udk 'D*spfum;eJY ac:oGm;rSmyJ}}
p0fu tusOf;wJxJrS xGufvkdufNyD; acgif;udkarmh ta&SUbufqDrS eHeufcif;
aumif;uifudk Munfhvkdufonf/ &Srf;jynfay:rSm aexGufvmwmudk 'gaemufqkH;jrif&jcif;
ayavm[k ol awG;rdonf/ xkdYaemuf apmifhaeaom *spfum;bufodkY vSnfhvkdufonf/
239
tcef; 17
ta&SUa[mfeef; txD;usefb0jzifh (11)vae&NyD; aemufqkH;wGif &efukefodkY
cav;rsm;ESifhtwl oGm;&ef cGifhjyKcsuf&cJhonf/ ajcmufaoGYaom Zefe0g&Dv\eHeufcif;
wpfckwGif olronf oDaygblwm&kHrS rD;&xm;ay:odkY wufa&mufcJhonf/ olrtm; vkdvm;
cspfcifMuolrsm; &mESifhcsD rD;&xm;blwm&kHodkY pk&kH;a&muf&SdvmMuNyD; EIwfqufMuonf/
orma'0ewfaumif;ewfjrwfrsm;udk wkdifwnf olr\c&D;pOfwpfavQmufwGif tE&m,f
uif;&Sif;ap&ef qkrGefaumif;rsm; awmif;ay;Muonf/ okpEDu olrtm; a0;&modkYo,f
aqmifoGm;awmhrnfhrD;&xm;wGJxJodkY ajccsrdaomtcg olr\b0u@wpf&yf NyD;qkH;oGm;
NyD[k cHpm;vkduf&onf/ xdkeHeuf olrwkdYonf oDaygrSaetdrfudk b,fawmhrS jyefvmawmh
rnfr[kwfaomcGJcGmjcif;jzifh pGefYcGmcJh&NyD[kodvkdufonf/ uif;arQmfawmifay: vGefcJh
aom &SpfESpfcefYu olr BudKwifjrifa,mifcJh&aom tjriftm&kHedrdwfykHrsm;onf ,ckwpf
u,fjzpfysufaeacsNyD/ Nidrf;csrf;om,mrIonf awmifMum; r&SdawmhNyD/
olr\aysmf&Tifjcif;aeY&ufrsm;onf twdwf usef&pfcJhayNyD/ pufacgif;rS OMo
qGJoHonf okpED\tonf;ESvkH;udk "m;ESifhcGJvkdufovkd xGif;azmufjzwfoef;um trsm;
Mum;atmif pl;&SpGm atmfjrnfvkdufonf/
ykcufvTJovkdjzpfaeaom rD;&xm;wGJ\vIyfcgrIonf acsmhodyfaeovkd jzpf\/
MopBwD;,m;wGif &xm;pD; aeYpOfausmif;wufcJh&onfrsm;udk jyefvnfowd&rdonf/
xkdpOfu olrtzkdY trSwfaumif;aumif;&&efESifhoDwif;ywfausmif;ydwf&uf puD;pD;&ef
wkdYudkom pOf;pm;onf/ xkdtawG;rsm;ESifhvuf&SdjzpfysufaerIwkdYtMum; tESpf(20)ausmf
ESifhrkdifaygif;axmifcsD a0;oDuGmvSrf;cJhayNyD/ olru rsufvkH;rsm;udk rSdwfxm;vkdufonf/
olr\rdbrsm;onf oDaygudk pGefYcGmMu&NyDjzpfaMumif; p0fu wpfenf;enf;jzifh odaumif;
ygonf[kpOf;pm;aeonf/ okpEDu p0f touf&Sifvsuf &SdaerItay: oHo,jzpfrdaom
pdwf Budrfzefrsm;pGmudk azsmufzsufypf&ef BudK;pm;onf/ xkdpdwfrsm;onf NyD;cJhaomnaygif;
rsm;pGm olrudk ESdyfpufcJhMuonf/ xkdpOfu xkdtcsdefrsm; &yfwefYukefNyD; tkwfeH&Hay:wGif
t&dyfrsm; uckefaecJhMuonf/ olwkdYu aeYtcgrsm; rESdyfpufEkdifatmif olr tjyif;txef
jiif;qefwGef;vSefcJh&onf/ olwkdYb0twGif;odkY p0f jyefvnf0ifa&mufvm&rnf/
rEav;odkY rD;&xm;c&D;onf rkdif(200)cefYom&Sdaomfvnf; &yfem;&ef blwmrsm;
aomaMumifhif;? awmifqif;awmifwufrsm;aomaMumifhif;? *kwfxdyfwHwm;BuD;aMumifh
if; wpfaeukef pD;Mu&onf/ okpEDonf tHhzG,ftif*sifeD,mpGrf;aqmifrIwpfckjzpfaom
aiGa&mif*kwfxdyfwHwm;BuD;udkjrifcJhzl;onf/ ,ck olrudk,fwkdif xdkwHwm;BuD;ay:rS jzwf
240
oef;oGm;&ayawmhrnf/
p0fu ajymjycJhzl;onf/ 1947 ckESpfqDu &Srf;jynfe,fajrmufydkif;twGuf pD;yGm;
a&;t& tvGeft"duusaom wHwm;BuD;udk uGefjrLepfrsm;\azmufcGJypfrnfhtE&m,f
rS olESifholYvlrsm; tjyif;txef umuG,fcJhMu&onf[kqkdonf/ 1899 ckESpfwGif NAdwdoQ
rsm;twGuf tar&duefukrPDwpfcku aqmufvkyfay;cJhaom *kwfxdyfwHwm;BuD;ay:rS
jzwf p0fu okpEDtm; txl;&xm;ESifhc&D;wpfacguf ac:oGm;&ef pDpOfcJhzl;onf/ aemif
ydefblwm&kHrSausmfvmvQif olru *kwfxdyfawmifMum;BuD;udk vSrf;Munfhonf/ awmuf
ajymifaeaom oHrPdwHwm;BuD;onf *kwfxdyfawmifMum;BuD;udk jzwf awmifcg;jywfESpf
ckudk qufoG,fay;xm;onf/
awmifMum;BuD;xJodkY rD;&xm;BuD;u qif;oGm;aomtcg *kwfxdyfwHwm;BuD;udk
rjrif&awmhacs/ olwkdYonf vkdPfacgif;wkdwkduav;rsm;udk jzwfoef;oGm;Mu&onf/ vdkPf
acgif;wkdYjzwfpOf acwcP tarSmifususoGm;wwfonf/ rD;&xm;wGJtwGif; wpfcgwpf
cg tarSmifusoGm;wkdif; cav;rsm;u aysmf&TifpGm [pfatmfMuonf/ ajcmufaoGYaom&m
oDyif jzpfvifhupm; vkdPfacgif;rsm;twGif; atmufapmfeHaewwfNyD; c&D;oGm;rsm;tzkdY
&kwfw&uf rarQmfvifhbJ at;ueJ pdrfhueJ jzpfoGm;wwfonf/ aemufqkH; rD;&xm;BuD;u
wHwm;ay:rS jzwfoef;vmaomtcg okpEDu vnfudkqefYxkwf wHwm;atmuf acsmuf
BuD;xJ&Sdaomjrpfudk vSrf;Munfhonf/ acsmufBuD;\euf&Idif;vSaomatmufajcrS jrpfudk
opf&Gufopfukdif;rsm;tMum;rS azmuf jrif&onf/ odkYaomf tHhzG,f tif*sifeD,mpGrf;
aqmifrIBuD;onf wkd;wufrIr&Sdaom ajra'o awmBuD;rsufrnf;ESifhroufqkdifo
vkd cHpm;&onf/
wHwm;\wpfbufxdyfodkY a&mufaomtcg *kwfxdyfblwm&kHwGif &yfem;Mujyef
onf/
vufeufudkiftrsm;tjym;apmifhMuyfaeaom ppfpcef;wpfckjzpfonf/ xkdYaemuf
rD;&xm;u wpfzef ukef;jrifhodkY wufjyefonf/ okpEDonf oDayge,frS rxGufrcsif; tm;
vkH;udk tjynfht0 MunfhjrifcHpm;aeonf/ arNrdKUESifh(12)rkdiftuGmodkY a&mufaomtcg
jrefrmjynfrBuD;\e,fpyfodkY a&mufvmMuayNyD/ rEav;rD;&xm;[dkw,fwGif a&rkd;csKd;
NyD; t0wftpm;vJvS,f&ef tcsdef&Muonf/ xkdurSwpfqifh &efukefodkY xGufrnfhn&xm;
ay:odkY wufa&mufcJhMu&jyefonf/
]]&efukefudk b,favmufMumatmif oGm;Mu&rSmvJ[if}}
txufwef; tdyfcef;wGJay:odkY a&muf&Sdae&m,lNyD;MuonfESifh rm,m&Du ar;
onf/
241
]]reufvif;vkdY tdyf&mu xMuNyDqkd&if &efukefudk a&mufoavmufyJ}}
]]orD;awmh rtdyfawmhbl;}}
olru ajymonf/
]]tJ'Dudk a&mufatmif b,fESpfem&DMumrSmvJ p0frJh}}
]]q,fhajcmufem&DvkdY ararxifw,f}}
olYorD;udk qGJ,layGYzuf&if; okpEDu ajymonf/
]]pOf;pm;Munfhav? wpfnvkH; 'DwGJay:rSm aeMu&r,f/ NyD;awmhrS &efukefudk
a&mufrSmav}}
rD;&xm;BuD;u awmift&yfodkY pwifxGufcGmcJh&m a0;a0; usef&pfaomrE
av;NrdKU\rD;a&mifrsm;udk okpEDu owdjyKNyD; Munfhaerdonf/ jrefrmjynftv,fydkif;onf
n arSmifrJvsuf&SdNyD; va&mifvnf; r&Sday/ rMumcP jzwfoef;vmMu&aom&Gm odkYr
[kwf NrdKUi,fuav;rsm;rS rD;a&mifrSdwfwkwfrSdwfwkwfuav;rsm;udk jrifMu&onf/ olru
rsufvkH;rsm;udk ydwfNyD; p0ftaMumif;udk pOf;pm;onf/ ol\udk,fpdwfESpfyg; csrf;omrI?
usef;rmrItwGuf pdk;&drfrdonf/ olrtaeESifhoDaygrS xGufvmcJhaomfvnf; oDaygwGif
aqmif&Guf&ef udptm;vkH;udk olru jynfhpkHatmif pDrHxm;EkdifcJhojzifh p0fodvQif 0rf;om
ayvdrfhrnf[kawG;NyD; olr tenf;i,f jyHK;rdonf/
tdrfokH;p&dwfrsm;? tdrfrStrIxrf;rsm;? rSDckdaqGawmfrsKd;awmfrsm;twGuf tm;vkH;
pDpOfEkdifcJhonf/ ausmif;twGufvnf; &HykHaiGtjynfhtpkH pDpOfEkdifcJhonf/ vdarmfjcHukdvnf;
cl;NyD; a&mif;NyD; jzpfEkdifcJhonf/ p0fu vdarmfjcHtopfukd xlaxmifay;cJhjcif;aMumifh uJh
odkYaom ta&;tcif;BuD; MuHKBudKufvmcsdefwGif okpEDtwGuf okH;pGJ&ef 0ifaiG&SdaeEkdifcJh
onf/ olwkdY\0ifaiG&&SdEkdifaomvkyfief;rsm;udk ppftpkd;&u csKyfudkifxm;csdefwGif vdarmf
jcHrSm tvGeftxGufaumif;cJhonf/ rarQmfvifhbJ vdarmfoD;cGHyGrsm; wefcsdefokH;av;&mt
xdxGufcJh&m okpEDtwGuf aiGa&;aMu;a&; taxmuftyHhrsm;pGm &&SdcJhonf/ ypnf;xm;
aom pifay:rS aowmrsm;udk vSrf;Munfhvkdufonf/ aowmtcsKdUwGif aiGpuLrsm;ESifh
&wemypnf;rsm; tjynfhygvmcJhojzifh pdwfat;&ao;onf/ &efukefwGif tcdkuftwefY
Mumonftxd aiGa&;aMu;a&; ylyifp&m rvkday/ &efukef&Sdaom olwkdYydkifqkdifonfhtdrf
ESpfvkH;teufrS wpfvkH;onf olwkdYtwGuf tqifoifh jzpfaeayvdrfhrnf/
&efukefNrdKUawmfBuD;wGif olwkdY oifhwifhavsmufywfatmif aeEkdifrnf[kolrudk,f
olr ,kHMunfpdwfcsaeygonf/ &efukefrStdrfonf oDaygrStdrfESifhpmvkdufvQif toifht
wifhavmufom &Sdayvdrfhrnf/ olr\pdwftajctae rwnfNidrfrIudk rMumcPawGYawGYae
&ojzifh xkdudponf jyemjzpfvmEkdifonf/ xkdifckHwpfckudk MunfhvkdufvQif ajcaxmuf
242
okpED orD;av;xH cg;ukdudkif; ikHYvkdufNyD; wnfNidrfpGm ajymvkdufonf/
]]ygygu c&D;wpfck oGm;p&m&SdvkdY oGm;&jyefwm orD;&JU/ ol 'Dwpfcg jyefvm&if
orD;wkdY ararwkdYeJY tdrfopfrSm vmNyD;awGYrSmav}}
at'Dvrf;\tjyifwGif&Sdaom tdrfonf NrdKUv,fydkif;ESifhtweftoifh a0;yg
onf/ tif;vsm;uefESifhodyfra0;vSbJ EkdifiHjcm;om;rsm; taersm;aom&yfuGuf jzpfyg
onf/ tar&duefoH&kH;vlaetdrfrsm;ESifheD;vsuf AkdvfcsKyfBuD;ae0if;\udk,fydkiftdrfESifh
vnf; ra0;vSyg/ okpEDESifhp0fwkdY\wpfxyfwkdufuav;rSm ZdrfcHtdrfwpftdrf r[kwfyg/
odkYaomf p0fESifhjyefvnfawGYqkHMuonfhwkdif olru &kd;&kd;at;at;om aexkdifvkdygonf/
oDaygrS ,kHMunf&aom &Srf;0efxrf;tcsKdUESifhtdrfokH;ypnf;rsm; wifaqmifvm
aom x&yfum;wkdYonf BudKwifxGufcGmvmMujcif; jzpfaomaMumifh xkdaeYnaeapmif;rSm
yif a&muf&SdvmMuonf/
p0f\yk*Kdvfa&;twGif;a&;rSL;ESifhum;armif;oljzpfaom vSwifonf ppfwyfu
tmPmodrf;pOfuwnf;u &efukef aomifwifaecJhNyD; ,ckaexkdifMu&ef tdrfESifhyef;O
,smOfudk oltwwfEkdifqkH; taumif;qkH; BudKwifjyifqifay;xm;ygonf/ vSwifu olyif
qufvuf um;armif;ay;ygrnf[kajymNyD; &efukef aexkdifvIyf&Sm;enf; vQKdU0Sufcsuf
rsm;udkvnf; ajymjyay;ygrnf[kajymaomaMumifh okpEDrSm aus;Zl;wif0rf;ajrmuf&onf/
vSwif jyefvrf;r&Sdyg/ &efukefyif qufvufae&rnf jzpfygonf/ ol oDaygokdY
jyefoGm;vQif apmfbGm;\0efxrf;wpfa,muftjzpf pm&if;aygufNyD;om; jzpfaomaMumifh
csufcsif; tzrf;cH&rnfom jzpfonf/ olYtm; ppfwyfu &efukefwGif tb,faMumifh rzrf;
oenf;[k tHhMoaerdonf/ ppfpkHprf;axmufvSrf;a&;onf ol b,frSm&Sdaeonfudk odonf
yif jzpfayrnf/ olwdkYonf axmifESifhcsDaom ta&;BuD;yk*Kdvfrsm;udk zrf;qD;ae&ojzifh
olvkdygrTm;rsm;udk arhxm;jcif; jzpfayvdrfhrnf/
ywf0ef;usiftopfwGif rxifr&Sm;ae&aom b0\t&omudk okpEDcHpm;ae&
onf/ pnf;pdrfESifhESpftwefMumatmif uif;uGmaecJh&onf/ ppftmPmodrf;NyD;uwnf;
u olrtm; tus,fcsKyf csKyfxm;cJh&m ,ckb0onf olrtwGuf ydkvGwfvyfaomb0
jzpfaeayonf/ aemufaeYrSmyif olrxifovkd r[kwfaMumif; od&awmhonf/
aemufaeYreuf cyfapmapm yghapmu tdyfcef;wHcg;udkacgufNyD; *spfum;ESifh
{nfhonfESpfa,muf vmaeaMumif; ajymvmonf/
olru qif0ifatmuf vkHcsnfESifhwkdufykH0wf jrefrmvli,fESpfa,mufudk awGY&yg
onf/ rnfolawGrSef; rodyg/
]]bmudp &SdvdkYygovJ}}
244
olru jrefrmvkd ar;vkdufygonf/ ouFmruif;ovkdvnf; Munfhonf/
]]cifAsm; vma&mufvnfywfwmeJY ywfoufvkdY aqG;aEG;zkdY uRefawmfwkdYudk ppf0ef
BuD;Xmeu vTwfvkdufygw,f}}
ESpfa,mufteufrS t&yf&Snf&SnfESifhvlu ajzygonf/
]]yxrqkH;taxmuftxm; pm&Gufpmwrf;udk uRefr Munfhcsifygw,f}}
okpEDu cyfjywfjywfajymonf/
]]'kwd,tcsufu uRefr &efukefudk vmvnfwm r[kwfygbl;/ 'DrSmaezkdYvmwm
yg}}
]]tJ'guawmh uRefawmfwkdY csrSwfwJhpnf;urf;awGeJYudkufnDatmif cifAsm;aeEkdif
rI &Sd r&SdqkdwJhtay:rSm rlwnfygw,f}}
olu trIxrf;u'fjym;udk xkwfjy&if; ajymygonf/ olru aphaphpyfpyf ppfaq;
ygonf/ aemufqkH;wGif olonf trSefyif ppfpkHprf;axmufvSrf;a&;rS Akdvfaz0if; jzpf
aMumif; vufcHvkdufygonf/ olwkdYudk tdrfxJodkY zdwfae&ef rvkd[k olru ,lqonf/ okpED
u ol\0efxrf;u'fjym;udk jyefay;vkdufonf/ vufudkydkufxm;vkdufNyD; at;pufaomav
oHjzifh ajymonf/
]]&SifwkdYajymwmudk em;axmifzkdY uRefr tqifoifhygyJ/ 'gayr,fh uRefru odyfr
tm;bl;/ tJ'gudkawmh &SifwkdY em;vnfrI&SdMuyg}}
Akdvfaz0if;u xkdokdYat;pufpGm qufqHonfudk rESpfoufyg/ oluvnf; at;
pufpGmyif jyefvnfqufqHygonf/
]]cifAsm;udk prf;oyftqifheJY 'DudkvmcGifhay;xm;wmyg/ uRefawmfwkdY csrSwfxm;
wJhpnf;urf;awGeJYtnD raebl;qkd&ifawmh oDaygudk jyefydkY&ygvdrfhr,f}}
vlawG trsm;BuD;xJ aysmufaevdrfhrnf[kxifxm;rdonfrSm rSm;aejyefNyD; olr
u ajymvkdufonf/
]]uRefrtwGuf uefYowfcsufawGu bmawGvJ AkdvfBuD;}}
]]cifAsm; b,fEkdifiHjcm;om;eJYrS qufoG,fcGifh r&Sdbl;/ vlpkvla0;&SdwJhae&mawGudk
roGm;ygeJY/ a&Smif&Sm;yg/ ta&;tBuD;qkH;uawmh jyem odyfrvkyfygeJYAsm/ uRefawmfwkdY
u cifAsm;udk teD;uyfapmifhMunfhaerSmyJ}}
olu &kwfw&uf vSnfhNyD; *spfum;ay:odkY wufvkdufonf/ '&dkifbm\ab; 0if
xkdifonf/ '&kdifbmu pufEdI;xm;NyD;jzpfonf/
okpED acgif;NidrfhvkdufNyD; tdyfcef;xJodkY jyef0ifcJhonf/ olwkdY'gavmuf jrefqefvdrfh
rnf[k olr rxifrdcJh/ odkYaomf Akdvfuav;u tdrfrSmyif tus,fcsKyfoabmrsKd;ae&ef
245
bl;}}
]]vkH;0 t"dyg,fr&dSbl;}}
okpEDu aoG;ylvmNyD; ajymonf/
]]&SifwkdYu 'Dtpkd;& vdrfaewmudk ,kHaeMuwmudk;/ olYudk awmifBuD;rSm zrf;cJhMu
wmyJ/ uRefrrSm pmeJYayeJY oufao&Sdygw,f}}
oHtrwfu acwNidrfaeygonf/ odkYaomf aemufqkH; olu pum;wpfvkH;pDudk
aoaocsmcsma&G;NyD; ajymygonf/
]]bmawGyJjzpfcJhjzpfcJh uRefawmfwkdY rodygbl;/ 'gayr,fh tck cifAsm;cifyGef;[m
olwkdYvufxJrSm r&Sdawmhygbl;}}
okpEDu oHtrwfBuD;\,kHMunfaerIudk ajymif;oGm;atmif BudK;pm;onf/ ol
ajymaompum;\t"dyg,fudk rpOf;pm;&ef BudK;pm;onf/ olru oHtrwfBuD;tm; p0f
raoao;aMumif;? touf&Sifvsuf &SdaMumif;ESifhzrf;qD;olwkdY\vufyif &Sdaeao;
aMumif; ,kHMunfavmufatmif taMumif;rsm;jy ajymonf/
oHtrwfBuD;ESifhoHtrwfBuD;uawmfwkdYonf aemufqkH; px&if;[dkw,fodkYxGuf
oGm;Muonf/ jyefvmygtkH;rnf[k uwday;oGm;Muonf/ olwkdYu olwkdYaeaom [kdw,f
cef;us,fBuD;onfvnf; olrESifhcav;rsm;twGuf em;aeckdvIH&ef tvGefoifhjrwfvkHjcHKyg
aMumif; ajymjy vkdtyfvQif tokH;jyKEkdifaMumif; urf;vSrf;oGm;Muygonf/ {nfhonf
rsm; jyefoGm;MuonfESifh csufcsif; um;vrf;ay:rSvl a&mufvmNyD; wHcg;udk w'kH;'kH;ESifh
acgufygawmhonf/
]]'DrSm em&Daygif;rsm;pGmMumatmif aeoGm;MuwJhEkdifiHjcm;om;awG[m b,fol
awGvJ}}
olu awmif;qkdonf/
]]tJ'Dyk*Kdvf[m av;pm;tyfaom MopBwD;,m;EkdifiH oHtrwfBuD;udk,fwkdifjzpf
NyD; olYEkdifiHom;wpfa,muf 'DEkdifiHrSm tusOf;cscHxm;&wmeJYrjcm; jzpfaewmudk vm
a&mufppfaq;Munfh&IwmygyJ}}
okpEDu toHus,fus,fESifhajzMum;vkdufNyD; wHcg;udk aqmifh ydwfvdkufonf/
wpfnvkH; tdyfr&atmif jzpfaeNyD; oHtrwfBuD;ay;aomowif; rSm;,Gif;ae
aMumif; olrudk,folr ,kHMunfatmif BudK;pm;aeonf/ olrwGif rsufjrifoufaoowif;
ay;ESpfa,muf\ckdifvkHonf[k,lq&aom xGufqkdcsufrsm;&Sdaeonf/ rMumrDuyif p0f
tm; touf&Sifvsuf awGYcJhMu&onf[kqkdonf/ tif;pdefaxmifwGif tjcm;&Srf;apmfbGm;
rsm;ESifhrawGY&apatmif wkdufydwfxm;onf[kqkdonf/ xkdYaemuf r*Fvm'kHav,mOfuGif;
248
onf/
xkdYaemuf xkdtavmif;rsm;udk ausmif;om;or*taqmuftOD;xJodkY oGif;ap
jyefum 'Pf&m&olrsm; yg&dSaevsuf taqmuftOD;udk rkdif;AkH;rsm;jzifh azmufcGJypfvkduf
onf/ b0rS tNrJwrf;aysmufuG,foGm;Mu&aom ausmif;om;rsm;\rdciftcsKdUonf ae
0if;\todrdwfaqGrsm; jzpfygonf/ olru acgif;udk cg&rf;onf/ AkdvfpMumudk Munfh
ajymvkdufonf/
]]aemufxyf rajymygeJYawmh&Sif/ uRefr &Sifhpum;udk em;axmifNyD; apmifhyghr,f}}
]]aumif;ygw,fAsm}}
AkdvfpMumu ajymonf/ pdwfvnf; oufomoGm;ykH&onf/
]]cifAsm;udkcifAsm; aemufNyD; cifAsm;uav;awGudkyJ *&kpkdufygawmhAsm/ tJ'gt
wGuf uRefawmfhudk uwday;yg}}
olu awmif;yefonf/
]]bmjyKvkdYvJ? r[kwfao;bl;av/ uRefru p0fudkyJ t&ifawG;&rSmaygh/ olu
uRefrwkdYxuf cHae&SmwmyJ}}
AkdvfpMum toHMoZm&Sdonf/ olu olYckHrSmyif a&SUudkudkif;vkdufNyD; okpEDtm;
pdwfndKUolwkdY\tMunfhrsKd;jzifh Munfhonf/
]]cifAsm;rSm owd&Sdw,fqkdwm uRefawmfodygw,f/ tJ'gaMumifh apmfbGm;BuD;eJY
ywfoufNyD; uRefawmf odvmwmudk vmajymwmyg}}
okpEDu rsufvTmcsvkdufonf/ ol qufajymawmhrnfhpum;udk aMumufvSonf/
olr NidrfNyD;apmifhaecJhonf/ AkdvfpMumu qufajymonf/
]]uRefawmf trsm;BuD; 0rf;enf;ygw,f/ apmfbGm;BuD;[m touf&Sifvsuf r&Sd
awmhygbl;/ olYudk zrf;NyD; okH;av;ywftMum Axl;NrdKUteD;rSm owfypfvkdufMuygw,f}}
olcP&yfNyD; okpED\wkefYjyefrIudk apmifhygonf/ odkYaomf olronf olr\pdwf
wGif;rSmyif aoqkH;oGm;ovkd cHpm;vkduf&onf/ ola&m OD;cefYa&m &SdaeMuonfudk rod
awmhovkdyif jzpfaeonf/ olwkdY cPrQ NidrfoufaeMuonf/ NyD;rS olru wnfNidrfpGmajym
onf/
]]rjzpfEkdifbl;/ 'g vkH;0rjzpfEkdifbl;/ uRefrodw,f ol[m touf&Sifwkef;ygyJ/
olYudk ESpfywfokH;ywfavmufuyJ 'D&efukefrSm awGYMu&ao;wmwJh}}
]]b,foluyJajymajym ajymwJhvl[m vlvdrfyJ}}
AkdvfpMumu toHtm;ESifhajymonf/
]]uRefawmfhtay:rSm opmapmifhMuwJh uRefawmfhwynfhawG ppfwyfxJrSm trsm;
251
252
tcef; 18
AkdvfpMumESifhpum;ajymNyD;onfhaemufwGif okpEDu AkdvfcsKyfBuD;ae0if;ESifhoGm;
a&mufawGYqkH&efudpudk qkdif;iHhxm;vkdufonf/ odkYaomf olru olYxHodkY jrefrmvkda&; t
jcm;aomtvm;wl tzrf;cHyk*Kdvfrsm;\ZeD;rsm; &&SdcHpm;&aom tcGifhta&;rsm;ukd &&Sd
cHpm;vkdaMumif; arwm&yfcHcJhonf/ rdwLajcmufapmifudk vufa&;ESifha&;NyD; vrf;oG,ft
rsKd;rsKd;rSay;ydkYonf/ wpfenf;r[kwfwpfenf; a&mufoGm;rnf[karQmfvifhonf/ xkdYaemuf
jyefpmudkarQmfonf/ zkef;jzifh ajymrnfhol odkYr[kwf tenf;qkH; p0fESifhpmtquftoG,f&
Ekdif&ef pojzifh jzpfonf/ odkYaomf tajctae bmrSxl;jcm;rvmyg/
tcsdefrsm;onf oDaygrSmxuf &efukefrSm ydkukefvG,fonf/ b0rSmvnf; ydkykH
rSefjzpfonf/ okpEDonf tdrfeD;em;csif;jzpfol 'def;rwfvlrsKd;trsKd;orD;t,fvfqDAufESifh
rdwfaqGjzpfMuonf/ olrcifyGef;onf urmhusef;rma&;tzGJY\trIxrf;wpfa,mufjzpfNyD;
e,fbufwGif wm0efxrf;aqmifaeonf/ um;vrf;ay:rSvlonf tdrfeD;csif;rsm; vm
a&mufvnfywfMuonfudkum; *&krpkdufawmhay/ um;ESifhvma&mufMuolrsm;\trnf
rsm;udkom csa&;NyD; rSwfwwfonf/ t,fvfqDAufu okpEDtm; aysmfaysmfaeEkdifatmif
tm;ay;ygonf/ jrefrmjynfodkYrvmrDu ayghayghyg;yg; rdwfaqGrsm;ESifhaecJhaomb0rsm;
ukd okpED jyefvnftrSwf&rdonf/ puif'Dae;AD;,m;oljzpfaom t,fvfqDAufu okpED
tm; tjcm;EkdifiHjcm;om;rsm;ESifhvnf; rdwfqufay;ygonf/ olwkdYtm;vkH;u olrtm;
wkdif;jynfrS xGufcGmoGm;&ef wkdufwGef;Muygonf/
olr\w,fvDzkef;udk ykd*&kpdkufppfaq;vmMuygonf/ Mum;jzwfem;axmifzrf;
,laomqifqmu Armvkdajymjcif;ESifht*Fvdyfvkd ajymjcif;rsm;udk vufcHNyD; &Srf;pum;okdY
r[kwf *smrefpum;ESifhajymvQif cyfMurf;Murf;yif Mum;jzwf0ifa&mufajymwwfygonf/
]]cifAsm;wkdY usKyfwkdYem;vnfwJhbmompum;eJYyJ ajymyg}}
okpEDu &efukefNrdKUwGif a&muf&Sdaexkdifvsuf&SdMuaom &Srf;trsKd;orD;tawmf
rsm;rsm;udk awGY&ygonf/ olwkdYonf olwkdY\tzrf;cHae&aom cifyGef;rsm;ESifheD;eD;em;em;
aeNyD; vGwfrnfh&ufudk apmifhqkdif;&efESifhawGYqkHcGifhtwGuf BudK;pm;Mu&ef jzpfonf/ okpED
u tzrf;cH jrefrmhEdkifiHa&;acgif;aqmifrsm;\ZeD;rsm;ESifhvnf; awGYygonf/
arb,fvfonf t*Fvef arG;zGm;aom rkd;rdwfe,f\r[ma'0D jzpfygonf/
rkd;rdwfapmfbGm;p0fcGefcsKd\Muif,mawmf jzpfygonf/ p0fcGefcsKdonf &Srf;jynfe,f
\acgif;aqmifjzpfNyD; jynfaxmifpkjrefrmEkdifiHawmftpdk;&\EkdifiHjcm;a&;0efBuD;vnf;
jzpfygonf/ arb,fvfonf olr\om;orD;rsm;ESifhppfwyftmPmrodrf;rD umvuav;
253
]][kwfuJh odygw,f/ usef;rma&; aq;ppfzkdY oGm;wmav/ [kwfw,fr[kwfvm;}}
]]ydkNyD; wdusatmif ajym&&if uRefawmfwkdY&JUxdyfwef;pdwfa0'emuk q&m0efBuD;
udk oGm;awGYwmyJ}}
xkdpum;udk Mum;vQif okpEDonf xkdifckHyif csufcsif; acgif;axmifum a&SUodkY
udkif;vkdufNyD;
]]ygarmua[mhzfudk oGm;awGYwm r[kwfvm;}}
]][kwfygw,f/ bmjyKvkdYvJ/ cifAsm; olYudk odovm;}}
oHtrwfBuD;u tHhMoaeonf/
]]odygw,f/ odwmaygh/ aEG&moDwpfckrSm uRefrwkdY MopBwD;,m;udk oGm;vnfMu
awmh p0feJYvnf; tawmfBuD; &if;ESD;oGm;cJhMuwmyJ/ ygarmua[mhzfu 'Dta&;tcif;awG
rjzpfcifu uRefrwkdY oDaygudk vmvnfzkdYawmif pDpOfcJhao;wmyJ}}
okpED\rsufESmwpfckvkH;rSm arQmfvifhcsufwkdYjzifh 0if;xdefvmonf/ olru Akdvf
csKyfBuD;ae0if;tm; csOf;uyf&ef tcGifhta&;wpfck &vkdufonf/ oHtrwfBuD;uvnf;
axmufcHtm;ay;onf/
]]uRefawmf ajymyg&aptkH;/ ygarmua[mhzfeJYolYvufaxmufwpfa,muf &ef
ukefNrdKUudkvmzkdY tpDtpOfawG vkyfaeMuw,fAs/ AkdvfcsKyfBuD;udk 'DrSmyJ qufvufukozkdY
zdwfMum;cH&wmav}}
okpEDonf owif;aMumifh a'goxGuf&rnfvm;/ 0rf;om&rnfvm; rajym
wwfawmhyg/ olr\udptwGuf MoZmtmPm&Sdolwpfa,muf\tultnDudk &&SdawmhrSm
jzpfjcif;aMumifh 0rf;om&rnfjzpfaomfvnf; rQ ,kwfrm&ufpufaomtmPm&Sif wpf
a,mufudk ygarmuBuD;u &Sifoefcsrf;omatmifukoay;&rnfqkdaomtcg rausrcsrf;
jzpfrdjyefonf/
]]uRefr ygarmua[mhzfqDudk pm&SnfBuD;awmh a&;&rSmyJ}}
olru oHtrwfBuD;tm; ajymonf/
]]olYtaeeJY 'Dwkdif;jynfrSm jzpfaewJhtajymif;tvJawGudk odaumif;rS odrSmaygh/
'gayr,fh uRefrwkYd bmawGjzpfaew,fqkdwmawmh ol bmrSMum;&tkH;r,f rxifbl;}}
]]uRefawmf cifAsm;pmawGudk oHwrefvrf;aMumif;uaeNyD; ydkYay;yghr,f}}
]]aus;Zl;wifygw,f&Sif/ tJ'gtwGufawmh tm;udk;yg&ap}}
okpEDrSm tm;&Sdvmjyefonf/ arQmfvifhcsufrsm;vnf; wufvmonf/ ae0if;udk
csOf;uyf&ef olYtm; a&m*gukoay;ae&ol pdwfa0'emukq&m0efwpfa,mufxuf rnfol
u ydkoifhjrwfEkdifygrnfenf;/ AD,ifempdwfa0'em? OD;aESmufESifhtm&kHaMumqkdif&mwu
255
bkef;awmfBuD;u olrcHpm;ae&aom jyemrsm;udk csufcsif;odjrifoGm;[efwl
onf/ ajymjy? &Sif;jyp&mvkdawmhaMumif; okpED csufcsif;odvkdufonf/ bkef;awmfBuD;tm;
0wfjyKNyD;Muaomtcg bkef;awmfBuD;u jrefrmvkd pwiftrdefY&Sdrnfudk apmifhMu&onf/
]]'umrBuD; w&m;usifhcsifovm;}}
]]wynfhawmf usifhcsifygw,f/ 'gayr,fh wynfhawmf bmrSrem;vnfygbl;}}
bkef;awmfBuD;u jyHK;ajymygonf/
]]'umrBuD; odp&m rvkdygbl;/ w&m;usihf&if;eJY w&m;udk odoGm;rSmyg}}
]]wynfhawmf b,fawmhavmuf pusifh&rSmygvJq&mawmf}}
]]tckyJ p&r,fav}}
q&mawmfu rdefYygonf/
]]'gayr,fh wynfhawmf 'DaeYreuf OykofrapmifhcJh&bl;bk&m;/ wynfhawmfxrif;
pm;NyD;aeygNyD}}
]]tJ'gvnf; udpr&Sdygbl;}}
bkef;awmfBuD;u rdefYygonf/
]]wpfjcm; bmudkrS rwm;ygbl;/ wpfckyJ/ t&ufawmh raomuf&bl;/ 'umrBuD;
cef;rBuD;xJrSm oifhawmfwJhwpfae&mu zsmwpfcsyfay:rSm oufomovkd BudKufwJhykHpHeJY
xkdifyg/ NyD;awmh rsufvkH;udkrSdwfNyD; toufcyfjrefjref &SLxkwfwJhtay:rSm tm&kHpl;pkdufxm;
zdkYBudK;pm;yg/ ckcsufcsif; vkyfMunfhyg/ 0ifav[m at;jrNyD; xGufav[mylaEG;aevdrfh
r,f}}
bkef;awmfBuD;u okpED qkH;jzwf&ef jyifqifaeonfudk apmifhaeygonf/ olru
qE&SdaMumif; aocsmaomtcg acgif;Nidrfhvkdufygonf/ bkef;awmfBuD;u qufrdefYyg
onf/
]]'umrBuD;&JUpdwf ysHUvGifhNyD;oGm;wJhtcsdefeJYjyifyywf0ef;usiftoHrsm;u aESmifh
,SufwJhtcsdefukd owdxm;yg/ 'umrBuD;&JUtJ'Dvkd ysHUvGifhoGm;whJtm&kHawGudk nifnifom
omeJYjywfjywfom;om; z,f&Sm;NyD; touf&SLwJh? xkwfwJhqDukd tm&kHjyefa&mufatmif
BudK;pm;yg/ tJ'Dvkd vkyfaewmudk b,fawmhus&if &yf&r,f? ajymif;&r,fqkdwmudk usKyf
uajymay;yghr,f/ tJ'Dtcsdefusvm&if 'umrBuD;&JUudk,fcEmay:rSm &SdaewJhodomwJha0
'emwpfckckqDudk ajymif;NyD; tm&kHjyK&ygr,f/ tJ'Da0'emaysmufoGm;wJhtxd tm&kHjyK&yg
r,f}}
]]bmudk qkdvkdygovJbk&m;}}
ur|mef;tm; okpEDu ar;ygonf/
258
]]'umrBuD; awGY&ygvdrfhr,f}}
xkdrQom ajymygonf/
okpEDonf bkef;awmfBuD;a&SUarSmufrSx xGufcGmcJhygonf/ w&m;xkdifaeolrsm;
tMum; olr\rdwfaqGteD;yif ae&m,lvkdufygonf/ olr\rdwfaqGrSmrl tmemyget&SL
t&IdufusifhpOfudk usifhMuHaeNyD jzpfygonf/
]]ig bmvkyfaewmvJqkdwmudk igrodbl;/ 'gayr,fh BudK;pm;NyD;vkyfawmhMunfh&
rSmyJ}}
olru udk,fh[mukd,f ajymaerdonf/
bkef;awmfBuD; rdefYawmfrlonfhtwkdif; rsufvkH;rsm;udk rSdwfvkdufNyD; pwifBudK;pm;
Munfhygonf/ yxrrdepftenf;i,frSm vG,fulygonf/ xkdYaemuf tm&kHwnfNidrfrIr&awmh
bJ jzpfaeygonf/ p0fudk owd&aompdwfwkdY 0ifvmygonf/ oDaygbk&m;ausmif;wGif p0f
w&m;xkdifcJhykHrsm;udk jyefvnfowd&aeonf/ olr tvGefpdwfcsrf;omvSaom tcsdefrsm;
udk owd&aeonf/
]]tJ'DtwdwftaMumif; awG;aewmawGudk &yfvdkufNyD; touf&SLxkwfaewJhqDudk
jyefNyD; tm&kHpl;pkdufyg}}
bkef;awmfBuD;u nifomaomfvnf; jywfom;aomtoHjzifh vma&mufowday;
nTefMum;onf/ olr\pdwftwGif;udk xkd;xGif;odjrifaeonfhtwGuf tHhMordonf/
yxrqkH; pwifw&m;xkdif&m okpEDtm; ur|mef;q&mu ESmoD;zsm;rSxGufouf
0ifoufudkom tm&kHpl;pkdufrIxm;&ef tBudrfaygif;rsm;pGm owday;cJh&onf/ rMumcPqkd
ovkd touf&SL&onfrSm a0'emwpf&yfvkd jzpfvmNyD; cufcJvmonf/ odkYaomf olrt
wGuf tm;ay;xdef;ausmif;ay;&ef vkdtyfaomtcgwkdif; q&mawmfonf olr\teD;odkY
a&muf&SdvmpNrJ jzpfonf/ olr\ywf0ef;usif&Sd w&m;xkdifaeoltm;vkH;udkvnf; tvm;
wlyif ulnDnTefMum;ay;vsuf &Sdygonf/
wpfaeYwGif w&m;xkdif rdepf(20)cefYtMum okpED\tm&kHudk xGufouf0if
oufrS olr\cEmudk,fwGif jzpfay:aeaom? odomaoma0'emwpfckqDodkY ajymif;&ef q
&mawmfu nTefMum;ygonf/ olr\ausmrSm anmif;nmudkufcJvsuf &SdaomaMumifh xkda0
'em&dS&modkY tm&kHudk ajymif;vkdufaomtcg tvGefvG,fulygonf/ olronf xkda0'emt
ay:wGif rnfrQMumatmif tm&kHpl;pdkufvdkufygonfrodyg/ owd&aomtcg xkda0'em
onf r&SdawmhbJ aysmufuG,foGm;aMumif; awGY&ygawmhonf/ tm&kHpl;pdkufrI orm"dtm;
oufoufjzifh aysmufuG,foGm;jcif; jzpfygonf/ q&mawmfu xkdtjzpftysufudk odaeyg
onf/
259
]]'umrBuD; rsufvkH;awG zGifhvkdufygawmh/ 'umrBuD;&JUyxrtqihf NyD;qkH;ygNyD}}
okpEDu wtHhwMoESifhrsufvkH;rsm;udk zGifhvkdufygonf/ olr\em&Dudk Munfhvkduf
&m rdepf(40)twGif; tjzpftysufwkdY jzpfysufoGm;aMumif; odvkduf&onf/ olronf
yifyef;aomfvnf; pdwfrSm vef;qef;oGm;onf/ aeYpOf&ufquf w&m;usifh&ef qkH;jzwf
vkdufonf/ aemufydkif;vrsm;wGif cav;rsm; ausmif;oGm;csdef okpEDonf q&mawmfOD;
0de,\nTefMum;jyorIjzifh aeYpOfw&m;xkdifavawmhonf/ xGufouf0ifoufudk tm&kHjyK
onfhtusifhrsm;ukd avhusifhae&if; okpEDonf vSyaomtvif;a&mifrsm;ESifhykHoPmef
rsm;udk jrifvm&onf/ xkdtcgwGif q&mawmfOD;0de,u azsmufypfjiif;y,f&efESifhrdrdcEm
udk,fay: jzpfay:aoma0'emwpfckckudkom tm&kHpl;pkdufEkdif&ef wkdufwGef;nTefMum;yg
onf/ olr\tm&kHrSawmufyaom tjyma&mifpuf0dkif;rsm;udk pGefYvTwf&ef tvGef0ef
av;aerdonf/ xkdtjym0dkif;rsm;onf olr\eHab;rS t&SdefvsifjrefpGmjzifh vkdufygvm
wwfNyD; aemufydkif; ta&mifrsm; ajymif;oGm;wwfonf/ q&mawmfOD;0de,u xkdtm&kH
rsm;udk z,f&Sm;ypf&ef tBudrfaygif;rsm;pGm wm;jrpfnTefMum;&onf/
wpfcgwpf&HwGif jyif;xefaoma0'emudk cHpm;&onf/ wpfcgwpf&H ajrBuD;xJodkY
epf0ifoGm;NyD; ydkydk epf0ifoGm;&if; wpfudk,fvkH; jrKyfoGm;wwfonf/ wpfcgwGifrl olr
\ajcvufrsm;onf olr\udk,fcEmrS opfoD;rsm;a<uusovkd a<uusukefMuonf/ olr
\vufwpfbufom ukd,fcEmrS ykHysufyef;ysuf aumufauG;vsuf xkd;xGufaecJhonf[kcH
pm;&onf/
odkYaomf OD;0de,\oGefoifnTefMum;rIaMumifh xkdtm&kHrsm;udk wGef;vSefazsmuf
zsufEkdifcJhNyD; rdrd\&kyfcEm wnf&Sdjzpfay:rIudk xl;jcm;aomtodwpfrsKd;jzifh od&SdvmcJhEkdif
onf/ xkdYaemuf olr\udk,fcEmrS 0dnmOfpdwfcGm xGufoGm;aom tawGYtMuHKudk pwif
awGY&Sd&onf/ BudKwif bmrSrodvkduf&bJ olr\pdwfonf w&m;cef;Murf;jyif xkdifae
aom olr\&kyfcEmudk,frS cGJxGufoGm;cJhonf/ txufrS0JNyD; usef&pfcJhaom olr\OcGHuJh
odkYaomcEmudk,fBuD;udk jyefMunfh&if; olrudk,fcEm\oD;jcm;wnf&SdaerI r[kwfaMumif;
udk cHpm;vdkuf&onf/ azmfjy&efrjzpfEkdifaomNidrf;csrf;nDnTwfrIudkvnf; cHpm;vkduf&onf/
&maygif;rsm;pGmaom rsufESmrsm;onf olrxHodkY vmaeMuonf/ cEmudk,frsm;
eSifhaygif;pnf;oGm;MuNyD; olr\rsufapha&SUrS jzwfoef;oGm;Muonf/
rlvtm;jzifh olwkdYonf wpfckwnf;? wnDwnTwfwnf; jzpfMuonf/ odkYaomf pD
wef;a&GUvsm;oGm;Mu&if; ajymif;vJysufpD;,kd,Gif;ukefMuNyD; t&kd;pkrsm;tjzpfESifh olrudk
jzwfoef;oGm;Muonf/ okpEDu xkdoPmefrsm;udk wtHhwMo Munfhrd&if; xkdcEmudk,ft
oD;oD;wkdY rdrdyg0ifvsuf &SdaeaMumif; owdjyKrdonf/
260
olr\tajctae t&yf&yf ajymif;vJrIrsm; r&Sdaomfvnf; w&m;usifhjcif;
aMumifh pdwftajctaersm;um; ajymif;vJukefonf/ olrtwGuf Nidrf;at;rIudk jyefvnf
&&SdcJhonf/ tqkH;tjzwfrsm; vkyf&mvnf; cGeftm;rsm; jyefvnfjynfhNzdK;vmcJhonf/ xkdY
tjyif olr\b0wGif ta&;BuD;aomudprsm;ESifhta&;rBuD;aomt&mrsm;udk cGJjcm;Ekdif
vmonf/ okpEDonf olrESifholr\&ifaoG;i,frsm;\tem*wfvrf;aMumif;udk csrSwfqkH;
jzwfEdkif&ef rsm;pGm eD;pyfvmonf/
261
tcef; 19
rnfonhfv? rnfonfhtcsdef ae0if;tpdk;&jyKwfusawmhrnf tp&SdaomBudKwif
a[mudef; cefYrSef;csufrsm; xGufay:aeonfhtMum;rS ppfwyfonf jrefrmjynfolvlxkESifh
vlxk\pD;yGm;a&;rsm;udk ydkydk wif;MuyfpGm csKyfudkifvmcJhonf/ yxrOD;pGmBuD;rm;aom
vkyfief;BuD;rsm;ESifhEkdifiHjcm;om;ydkif vkyfief;rsm;udk csKyfudkifypfvkdufonf/ xkdYaemuf &Sd&Sd
orQ bPftm;vkH;udk jynfolydkif odrf;vkdufNyD; jynfolYbPftrSwfpOfrsm; a&;xkd; qkdif;
bkwfrsm; wyfvkdufavawmhonf/ okpED qufqHaeaombPfonf p0ftygt0if &Srf;t
rsKd;om;rsm; ydkifqkdifaombPfjzpfNyD; jynfolydkifodrf;ydkufvkdufNyD;aomtcgwGif jynfolY
bPftrSwf 20 [l jzpfvmonf/ if;bPfudk a&wyfrS AkdvfrSL;csKyfwpfa,mufu udkif
wG,ftkyfcsKyfonf/
vkyfief;ao;rsm; jzpfMuaom"mwfqDqkdif? qefpuf? qDpuf? vTpuf ponfrsm;udk
qufwkdufodrf;qnf;onf/ ydkif&Sifrsm;rSm vufrJhusef&pf&SmMuonf/ rMumrDtwGif; vuf
vDqkdif? qkdifao;qkdifrTm;rsm;ygrusef tukefodrf;vkdufawmhonf/ cav;rsm;tm; aeYpOf
ausmif;ydkYoGm;&if; r,kHEkdifp&m jrifuGif;rsm;udk okpED jrifawGYae&onf/ vrf;ab;rS aps;
qkdifi,fuav;rsm;odkY ppfom;rsm; 0ifa&mufMuvsuf qkdif&Sifrsm;udk udk,fxdvufa&muf
qkdifwGif;rS armif;xkwfvkdufMuNyD; qkdif&Sd ypnf;tm;vkH;udk odrf;ydkufvkdufMuum jynfolY
qkdif trSwf 37 tp&Sdaom qkdif;bkwfrsm; wifvkdufMuawmhonf/ ,leDazmif;0wfppfom;
rsm;u xkdqkdifrsm;wGif 0ifa&mufa&mif;csMuonf/ qkdif&Sifrsm;rSm &SdpkrJhpk tukefqkH;&IH;onfh
tjyif touf&Sifoefa&;twGuf olwkdY\udk,fydkif&SmazGvkyfydkifcGifhwkdYudkyg qkH;&IH;Mu&awmh
onf/ ukvm;vlrsKd;pD;yGm;a&;vkyfief;&Sifrsm;ESifhtwwfynm&Sifrsm;udk t0wfwpfxnf
udk,fwpfckESifhwkdif;jynfrSESifxkwfvkdufonf/ olwkdY&SmazGxm;aom ypnf;rsm;udk ,laqmif
oGm;&ef vkH;0cGifhrjyK/ okpED\q&m0efrSm xkduJhodkYyif wkdif;jynfrS ESifxkwfjcif;cH&onf/
olYtdrf? olydkifypnf;rsm;? ol\tzkd;wefopfcGjcHESifholYacG;rsm;ygrusef odrf;qnf;,liif
oGm;jcif; cH&onf/ udk,fydkiftdrfrsm;? armfawmfum;rsm;? &wemypnf;rsm;ESifhaiGpuLt
BuD;rsm;udk odrf;,l&ef ae0if;u MuHpnfaejyefNyDqkdaom aumvm[v owif;rsm;vnf;
xGufvsuf&Sdonf/ tpdk;&u vlrsKd;ra&G;? bmomra&G;q&m0efrsm;? a&SUaersm; poltm;
vkH;\udk,fydkifvkyfief;rsm;udk odrf;,lrnf[kvnf; owif;rsm; xGufaeonf/ aq;ypnf;
ta&mif;qkdiftm;vkH;udkum; odrf;NyD;jzpfaeacsNyD/
ysufpD;qkH;&IH;ukefMuaom vkyfief;&Sifrsm;rSm rsm;jym;vSonf/ udk,fhtdrfolYtdrf
wwfEkdiforQ ydwfxm;Mu&NyD; NidrfukyfaeMu&onf/ w&m;0if"m;jywkduf,lrI? ckd;,lrIBuD;
262
av;\vrf;usOf;uav;xJ rmpD;'D;pfum;BuD;wpfpD;ESifhtifrftkdiftufpfolvQKd*spfum;
wpfpD;wkdY &yfxm;Muonf/ wkdufa[mif;wpfvkH;\av;xyfwGif&Sdaom rl&wD;\tcef;odkY
a&mufatmif okpEDonf arSmifaeaom avSum;rsm;twkdif; wufoGm;&onf/ atmuf
xyfajrmif;ykyfrsm;rSwufvmaom teHYqkd;rsm;aMumifh okpEDrSm rl;a0rwwfjzpfvmonf/
atmf'DuvkH; qGwfxm;aom vufukdifyk0gvnf; ru,fEkdifyg/ av;xyfodkYa&mufcgeD;wGif
okpED\ajcvSrf;rsm; wkefYqkdif;vmonf/ aeYpOf rQqkd;0g;aom ywf0ef;usifudk vmvm
ae&rnfhta&;aMumifh okpEDu vSnfhjyef&efyif pOf;pm;rdonf/ olru wHcg;udk acguf
vkdufvQif rpwmrl&wD;u wHcg;udk zGifhay;NyD; okpEDudkjrifvQif wapo&Judk jrif&ouJhodkY
tvGeftHhMooGm;onf/
wHcg;udk jyefrydwfvkduf awmfao;onf/ rpwmrl&wD;tm; olronf vufESdyf
puf&kdufenf;ynmudk tav;teuf oifMum;vkd vmjcif;jzpfygaMumif;? oifwef;aMu;
aumif;aumif;ay;rSm jzpfaMumif; ,kHMunfatmif ajymjy&ygonf/
tcef;wpfcef;xJ tef'g0yfvufESdyfpufajcmufvkH; xm;&Sdonfudk awGY&ygonf/
yxroifcef;pmudk pwifvkdufygonf/ vufESdyfpuftm;vkH;\cvkwfwkdif;wGif tu&mpm
vkH;rsm; r&Sdawmhyg/ rl&wD;u vufESdyfpufrsm;onf tkdrif;vSNyDjzpfaomaMumifh oHz&drfrS
tu&mpmvkH;tm;vkH; jyKwfxGufoGm;MuNyDjzpfaMumif; &Sif;jyonf/ vufESdyf&ef ae&mrsm;
wGif aysmhaysmht&mrsm; a&muf&SdaeMuygonf/ &kdufvkdufwkdif; &kdufvkdufwkdif; ol\vuf
acsmif;rsm;onf xkdpD;xef;aomrJrJt&mrsm;wGif uyfaewwfonf/ ESpf&Snfvrsm; pk
aqmif;wif&SdvmMuaom rJrJt&mrsm; jzpfayrnf/ olru pOf;pm;raecsifawmhyg/
tenf;tyg; rauseyfp&mav;rsm; &SdonfrSty vufESdyfpufoifwef;onf t
enf;qkH; okpEDtwGuf atmifjrifygonf/ tifrftkdiftufpfrS vlrsm;url rQnpfywfeH
apmfaeaom t&yfokdY tcsdefMumjrifhpGm vma&mufNyD; vufESdyfpufynmoifMum;aeaom
aMumifh olwkdYrSmvnf; tcsdefukefatmif apmifhMunfhMu&&m tvGefrausreyf jzpfaeMu
aMumif; '&dkifbmvSwifu okpEDtm; ajymjyonf/
taemufEdkifiHodkY jyef&ef jyifqifrItaejzifh okpEDtwGuf t0wftpm;rsm; csKyf
&onf/
olru xkdt0wftpm;rsm;udk tusifhjzpfatmif tdrfwGifaepOf 0wfxm;wwf
onf/ olr\puif'Dae;AD;,ef; rdwfaqGrsm;ESifh qkdvQifvnf; 0wfxm;wwfonf/ t
aemufEkdifiHt0wftpm;rsm;ESifh jyefvnfeD;pyfatmif usifh,l&jyefonf/ odkYaomf olrtzkdY
vkHcsnfESifhtusrsm; 0wf&onfudk ydkrkdoabmusESpfNcdKufaeNyD jzpfonf/ ajcusif;0wft
xd &Snfvsm;aomvkHcsnfonf jcifudkufoufomNyD; tusrsm;rSm &moDOwktyltat;ESifh
264
tajzray;bJ aeygonf/
c&pfprwfom;uav; zGm;jrifNyD; wpfvcefYtMumwGif yghapmonf rarQmfvifhbJ
&kwfw&uf tdyf&mxJrSmyif aoqkH;aeaMumif; awGYMu&onf/ olr tvGef,kHMunf&aom
yghapm aoqkH;oGm;&jcif;aMumifh okpEDrSm txl;wkefvIyfajcmufcsm;oGm;cJh&onf/ olrt
aeESifh wkdif;jynfrS xGufcGmoGm;a&;udk MumjrifhpGm aESmifhaES;raeoifhawmh[k owd&vm
onf/
p0f aysmufqkH;oGm;NyD;aemuf (2)ESpfcefY &SdvmcJhonf/ olronf olYxHrSaemufxyf
bmowif;rS r&awmhbJ ol b,ft&yf &Sdaeonf[ktckdiftrm ajymEkdifolvnf; rawGY&
yg/ wpfaeYr[kwfwpfaeY oljyefvmrnf[k olru vkH;0,kHMunfvsufyif &Sdaomfvnf; olr
ESifhcav;rsm; wkdif;jynf qufvufaexkdif&efukdrlum; olu ESpfoufvdrfhrnfr[kwf[k
xifvmonf/ vGefcJhaom (4)ESpfcefYu p0fonf wpfaeYr[kwfwpfaeY ,ckuJhodkY rvGJraoG
jzpfvmEkdifonf[k,lqNyD; jyifqifrI vkyfcJhonfudk okpED rSwfrdaeygonf/ p0fonf awmif
BuD;NrdKUwGif usif;yaom tpnf;ta0;rsm; wufa&mufcJhNyD; jyefvmum tdyfcef;tjyif
buf 0&efwmwGif okpEDESifhtem;,laeMupOfu jzpfygonf/
]]rif; armifhudk uwdwpfck ay;&vdrfhr,f}}
olu ajymonf/
]]bmudkvJ armif}}
olru ar;ygonf/ olYxHodkYvnf; ydkeD;atmif wkd;oGm;vkdufygonf/ naecif;
avnif;uav;ESifhtwl p0f&Sdaejcif;udk olru rufrufarmarm jzpfvsuf&Sdygonf/
]]ESpfywfawmif armifeJYuGJae&wm/ bmuwdudkyJjzpfjzpf ay;r,farmif}}
p0fu okpED\yckH;udk okdif;zufvkdufNyD; cyfwif;wif; ayGYxm;vkdufonf/ ayghaygh
yg;yg; jyefajym&rnfhtpm; ol\toHonf wnfNidrfNyD; av;eufaeonf/
]]rif; bmrSrajymao;bJ armifajymwmudk aoaocsmcsm em;axmifaemf/ Arm
jynfrBuD;eJY&Srf;jynfe,frsm;tMum; EkdifiHa&;wif;rmrItajctaeawGu awmfawmfqkd;
0g;vmaew,f/ wpfaeYr[kwfwpfaeY armif[m c&D;xGufae&mu jyefrvmawmhbl;qkd&if
'grSr[kwf armifwpfckck jzpfw,fqkd&if rif; oDayge,fukd pGefYcGmNyD; cav;awGeJYtwl Mop
BwD;,m;udk jyef&r,f/ 'DrSm armifr&SdbJ rif;wkdYtwGuf vkHjcHKrI r&SdEkdifbl;}}
cPMumrQ okpEDu bmrSjyefrajymbJ aeonf/
p0f\av;eufrIaMumifh olrrSm rSifoufrdaeovkd jzpfaeonf/
]]tJ'grsKd; jzpfvmcJhr,fqkd&if armifhtwGufukdyJ yxrqkH; pOf;pm;rSmyJ}}
olru ajymonf/
266
]]r[kwfbl;uG tJ'DvkdvkyfvkdY rjzpfbl;/ armifjzpfapcsifwmu rif;u cav;awG
udk ac:NyD; rif;wkdYEkdifiHudkjyef? tJ'DuaeNyD; armifhudkapmifh/ ESpftwefMumonfhwkdifatmif
armifhqDu bmowif;rSrMum;&awmhbl;qkdrS rif;eJYcav;awGudk apmifha&SmufulnDEkdifr,fh
wpfpHkwpfa,mufudk &Smayawmh}}
olru olYtm; erf;vkdufonf/
]]tJvkdBuD;vnf; b,fawmhrS jzpfvmrSm r[kwfygbl;armif&,f/ tJvdkaMumufp
&mBuD;awGudk rawG;ygeJY/ uRefraMumufw,f}}
]]rif;ajymwm rSefygapvkdY armifwkdYarQmfvifh&rSmyJ/ bmyJajymajym jzpfvmcJh&if
qkdwJhtaeeJY armifhudk uwday;uGm}}
p0fu olrudk arQmfvifhwBuD; Munfhaeonf/
]]aumif;ygNyDarmif&,f/ uRefr uwday;ygw,f}}
okpEDtzkdY xkdpum;wkdYudk p0fu raeYurS ajymcJhovkd jywfom;wduspGm Mum;
a,mifvsuf &Sdonf/ olronf p0fajymaom ta&;ay: tajctaeqkd;rsm;taMumif;ESifh
olru olYtm; ay;cJh&aom uwdtaMumif;wkdYudk tBudrfaygif;&mESifhcsD awG;rdpOf;pm;rd
onf/
okpEDu p0f\nTefMum;rIpum;twkdif; vkdufemaomtm;jzifh wkdif;jynfudk
pGefY cGmygawmhrnf[k qkH;jzwfvkdufonfESifhtwl olr\arQmfvifhcsufrsm;vnf; jrifhwufvm
jyefonf/ ae0if;u aocsmayguf vGwfNidrf;csrf;omcGifhrsm; ay;rnf[kaMunmvkdufjyef
onf/ axmifESifhcsDaom tylonfrsm;u tzrf;cHrsm;\vGwfajrmufa&;udk tarQmfvifh
BuD; arQmfvifhaeMupOf ae0if;u tvGef&ufpuf,kwfrmaomvSnfhuGufwpfuGufudk vkyf
vkdufjyefonf/ EkdifiHa&;orm;rsm;udk ydkrkdzrf;qD;Ekdif&ef? ae&may;Ekdif&ef &mZ0wftusOf;
om;tajrmuftrsm;udk axmifrsm;rS vTwfay;vkdufonf/ ,cifu ppfwyfESifhtvGeft
vGrf;oifhcJhaom wnfNrJzqyvrSacgif;aqmif tajrmuftrsm;udkyif ausmif;om;rsm;?
wkdif;&if;om; vlenf;pkrsm;ESifhtwl zrf;qD;vkdufonf/ ppfwyftmPmodrf;rI(2)ESpfajrmuf
aeYwGif tajrmuftrsm;uif;vTwfcGifh ay;vdrfhrnf[kvnf; ae0if;ESifheD;pyfaomowif;
&yfuGufrS owif;rsm; xGufvmjyefonf/ okpEDu tvGefpdwf0ifwpm; apmifhaejyefonf/
odkYaomf xdkaeYxkd&ufwkdY ausmfvGefvmonfhwkdif p0f vGwfrvmcJhygvQif olYtaMumif;wpfpkH
wpf&m rMum;&vQif MopBwD;,m;udk xjyefEkdif&eftwGufvnf; qufvufjyifqifaecJh
onf/
xkdtcsdefrsm;twGif; p0f\owif;&&Sda&;? p0fESifhtquftoG,f &&Sda&;? p0f&Sd
aom ae&mudk od&SdEkdifa&;wkdYtwGuf pkHprf;a&;rsm;vkyfjcif;? toem;cHjcif;? udk,fpm;vS,f
267
oHt&m&Sdi,fu cP&yfNyD; pD;u&ufudk rD;ndaeygonf/
]]tJ'Dawmh bmawG jzpfukefovJ}}
]]ae0if;u odyfa'goBuD;aewmAs/ olYrsufESmwpfckvkH; eDovm;rajymeJY ckcif
Asm; 0wfxm;wJh vkHcsnfavmuf eDaew,f/ a*guf&kdufwkwfukd udkifNyD; wD;0dkif;ay:wuf
oGm;NyD; Armvkd qJvkdufwmAsm/ uRefawmfwkdYawmh em;rvnfbl;aygh}}
]]tJ'gNyD;awmh. . . }}
]]AkHawGudk &kdufcGJypfwmyJ/ tJ'gvnf;NyD;a&m AkHwD;wJhvludk vkduf&kdufjyefa&m/ tJ
'geJY rNyD;ao;bl;aemf/ uRefawmfwkdY&kH;u oHrSL;wpfa,mufu olYudk ajy;qGJNyD; xdef;odrf;
zdkY BudK;pm;w,fAs}}
]]xdef;vkdYaum &&JUvm;}}
]]b,fuvm &rSmvJ/ r&wJhtjyif tJ'DoHrSL;udk a*gufwHeJYvSnfh&kdufawmhwm/ r
&yfrem; &kdufwmyJAsKdU/ tJ'DoHt&m&Sd[m aoG;csif;csif;eDNyD; Murf;ay:udk vJusoGm;awmh
rS &yfawmhwmyJ/ tJ'gvnf; NyD;a&m a'gowBuD;eJYjyefxGufoGm;w,f}}
]]tJ'DoHrSL; b,favmufrsm; cHvkduf&ovJ}}
'kwd,oHt&m&Sdu ar;ygonf/
]]rsufESma&m? vufa&m? vufarmif;a&m tm;vkH;aygif; tcsuf&Spfq,fausmf
csKyfvkduf&w,fav}}
]]tJ'gyJAs? b,favmufxd &ufpufMurf;MuKwfEkdifw,fqkdwmudk jywmyJ}}
'kwd,oHt&m&Sdu acgif;w&rf;&rf;ESifhajymygonf/ okpEDu xkdae&m? xkdtcsdef
rSmyif xkdol&l;BuD;ESifhoGm;a&muf awGYqkH&efudpukd vkH;0vufavQmhvkdufawmhonf/ p0fudk
&SmazGawGY&SdEkdif&ef tjcm;enf;vrf;awGudkyJ vkyf&ayawmhrnf/
xkdYaemuf qefYusifbuf owif;ESpfck a&muf&Sdvmygawmhonf/ oHwrefwpfOD;u
okpEDtm; ta&;wBuD; awGYqkHvkdaMumif; vlwpfOD;u vma&mufajymMum;ygonf/ okpED
u csufcsif;yif owfrSwfxm;aom vQKdY0Sufae&modkY xGufcJhygonf/ xkH;pHtwkdif; tifrf
tkdiftufpf*spfum;udkvnf; enf;vrf;a[mif;BuD;ESifhyif vSnfhpm;&ao;onf/ olru wpf
pkHwpfa,muf\tdrfodkY olr\um;ESifhxGufcJhonf/
olr\um;ESifhtifrftkdiftufpf*spfum;wkdYu xkdrdwfaqG\tdrfa&SU apmifhaeMu
pOf olru xkdtdrfaemufaygufrSxGufNyD; tdrfaemufaz;vrf;Mum;wGif apmifhae&ef BudK
wifpDpOfxm;aom tjcm;um;wpfpD;udkokH; vkd&modkY oGm;a&mufcJhjcif; jzpfonf/
oHt&m&Sdu pmtdwfESpftdwfudk a0SY&rf;jy&if; okpEDtm; BudKqkdaeygonf/
]]cifAsm;twGuf tvGefta&;BuD;wJhpmESpfapmif &xm;ygw,fcifAsm}}
269
wpfapmifrSm u&mcsD&Sd MopBwD;,m;oH&kH;rSjzpfygonf/ tjcm;wpfapmifrSm yg
armua[mhzf\vufa&;jzpfaMumif; rSwfrdygonf/
]]ol 'DNrdKUudk a&mufaeNyDayghaemf}}
olru ar;onf/
]][kwfw,fav/ ae0if;&JUtxl;{nfhonfawmfaygh}}
okpEDu rapmifhEkdifawmh vufa&;ESifhpmudk OD;pGmzGifh zwfvkdufonf/
cifrifaom tif*g. . .
'DwpfacgufrSm uRefawmf cifAsm;udk awGYcGifh&awmhr,fr[kwfayr,fh cifAsm;t
wGuf tppt&m&m ajyvnfacsmarGYapaMumif;udk vkdvm;vSygaMumif; ajymvkdygw,f/
cifAsm; MopBwD;,m;udk jyefzkdYudpeJYywfoufvkdY raESmifhaES;apvkdyg/ cifAsm;eJYcav;awGu
MopBwD;,m;jynfudkjyefNyD; p0fudk [dkuae apmifhMuzkdY oltrSefyJ vkdvm;r,fqkdwm aocsm
ayguf ajymcsifygw,f/
uRefawmfhtaeeJY p0fudk awGYzkdY rjzpfEkdifygbl;/ 'gayr,fh oleJYywfoufvkdY owif;
aumif;awG &ygw,f/ AkdvfcsKyfBuD;u p0f[m aumif;aumif;rGefrGef &SdaeaMumif; uRef
awmhfudk tmrcHNyD; ajymygw,f/
p0fudk olvkdtiforQ tm;vkH;jyKpkvkyfudkifay;zkdY atmf'vDESpfa,mufay;xm;w,f
vkdY qkdygw,f/ p0fudk Munfh&Iay;&wJhorm;awmfBuD;eJYvnf; uRefawmfhudk rdwfqufay;yg
w,f/
orm;awmfBuD;u p0f[m udk,fa&mpdwfyg usef;rma&; aumif;aMumif; axmufcH
ajymqkdoGm;ygw,f/ cifAsm; p0fqDudk a&;vkdufwJhpmudk AkdvfcsKyfBuD;u vufcH,lNyD; cifAsm;
qDudk p0fu pmjyefvkdufygvdrfhr,fvkdYajymvkdufygw,f/
uRefawmfu 'Dowif;udk cifAsm;od&atmif tjrefqkH;ydkYcsifygw,f/ 'Dowif;[m
cifAsm;twGuf b,favmuftxd wefzkd;&Sdr,fqkdwm uRefawmf oabmaygufygw,f/ 'D
owif;[m tvGeftm;wufp&m aumif;vSwm rSefayr,fh cifAsm;udk AD,ifemrSmyJ tjref
qkH;awGYcsifygw,f/ tJ'DtcsdefusrSyJ xyfawGYMu&ygr,f/ cifAsm;a&m cifAsm;&JU&ifaoG;
rsm;twGufudkyg qkrGefaumif;rsm; ydkYovsuf
vufrSwf([ef;pfa[mhzf)
okpEDonf olr\rsufvkH;rsm;udk olr r,kHEkdifavmufatmif jzpfaeonf/ xkdpm
udk wpfcgzwfonf/ ESpfcgzwfonf/ okH;cgzwfonf/ olr\rsufvkH;rsm;wGif rsuf&nfrsm;
jzifh jynfhvmonf/ 1962 ckESpfuwnf;u arQmfvifhaecJh&aompmpkudk aemufqkH;wGif zwf
&ayNyD/ tpkd;&\vufxJwGif p0f&SdaeaMumif; ae0if;udk,fwkdif\0efcHcsuf jzpfayonf/
270
okpEDu vSwiftm; ur|mef;ausmif;odkY armif;&ef ajymvkdufonf/ olronf
pdwfvIyf&Sm;rIrsm;\'Pfudk cHaerjzpf/ pdwfudk oefYpifMunfaeatmif xm;&rnf/ oH
a,mZOfrsm;udk jzwfawmuf&rnf/
avmavmq,f qkH;jzwfcsufonfomvQif trSefqkH;? taumif;qkH; jzpfay
rnf/ arQmfvifhonfhtwkdif; w&m;xkdifjcif;u olrtwGuf pdwfwGif;Nidrf;at;rIudk &&SdapcJh
ygonf/ olr\rsufvkH;rsm;udk zGifhvkdufaomtcg wnfNidrfrIESifhtiftm;udk cHpm;&onf/
&kwfw&uf olr\tm&kH Munfvifjywfom;vmonf/ olronf EkdifiHrS tjrefqkH;xGuf
cGmoGm;zkdY oifhaeNyD/ okpEDonf olr\twdwfu tawGYtMuHKt& uJhodkYaom tm&kHrsm;
udk av;av;eufeuf pOf;pm;&ayvdrfhrnf/
olronf 0if;jcHudk jzwf a':cifrsKd;cspfxH vmcJhonf/ a':cifrsKd;cspfonf t
rsm;u av;pm;Mu&aom jrefrmpma&;q&mrBuD; wpfa,mufjzpfNyD; ocifygwD0ifa[mif;
wpfOD;vnf; jzpfcJhonf/ olr\tdrfuav;udk {nfhonfaygif;pkHtwGuf tNrJwHcg;zGifhxm;
onf/ ae0if;? AkdvfpMumwkdY yg0ifaom &JabmfokH;usdyfESifhtwl *syefrsm;ESifhyl;aygif;um
jrefrmjynfrS t*Fvdyfudk ESifxkwfcJhonf/ okpEDu ay:vmudk xdktdrfrSm awGYvdrfhrnf[karQmf
vifhonf/ ay:vmonf oGufvufcsufcsm tm;xm;avmufaom trsKd;orD;i,fwpfOD;
jzpfNyD; ppfwyftokdif;t0dkif;ESifhtquftoG,f &Sdonf/ vtenf;i,fuwnf;u okpEDvkd
tyfvQif ulnDrnfjzpfaMumif; ajymxm;onf/ ay:vmuyif wHcg;udk vm zGifhay;onf/
okpEDu ay:vmtm; tultnDawmif;&ef vmjcif;twGuf tvGefaumif;aomedrdwft
jzpf aumuf,lvkdufonf/
]]vkHjcHKwJhae&mrSm pum;ajym&atmif ay:vm}}
okpEDu olrtm; ajymonf/ olru tdrfwGif;odkY MunfhvkdufonfwGif trsKd;orD;
(10)a,mufcefY a':cifrsKd;cspfESifhpdwf0ifwpm; aqG;aEG;aeMuonfudk awGY&aomaMumifh
jzpfonf/
]]&w,fav? tpfrBuD;}}
ay:vmuajymNyD; wHcg;tjyif&Sdaom bdeyfykHBuD;xJrS olr\bdeyfudk &SmazGae
onf/ trsKd;orD;ESpfa,mufonf 0if;jcHBuD;\cyfa0;a0; axmifhwpfae&m&Sdaomanmif
yifBuD;\t&dyfodkY avQmufchJMuonf/ okpEDu pum;pajymonf/
]]'DaeY w&m;xkdifvkdYNyD;awmh rr MunfMunfvifvif &Sif;&Sif;vif;vif;BuD;udkjrif
vkduf&w,f/ rrtaeeJY Armjynfudk pGefYcGmNyD; rrwkdYrdom;pk&SdwJhMopBwD;,m;udk jyef&r,f
wJh cav;awGa&maygh}}
ay:vmu okpEDESifhrsufESmcsif;qkdif &yfvkdufonf/
272
]]uRefruawmh rtHhMoygbl;/ trSefuawmh uRefr 'Dvkdjzpfvmvdrfhr,fvkdYxif
xm;wm tawmfMumygNyD/ uJ. . . uRefr bmvkyfay;&rvJ tpfrBuD;}}
]][kwfygw,f? rruvnf; nDru ulnDr,fqkdwm odNyD;om;yg/ rra&m? cav;
awGtwGufyg EkdifiHul;cGifhygrpf&zkdY bmvkyf&r,fqkdwm odzkdYvkdaew,fav}}
]]tJ'gudk odzkdYuawmh uRefrtwGuf vG,fygw,ftpfrBuD;&,f/ uRefr b,fukd
oGm;&r,fqkdwm twdtusodygw,f}}
ay:vmu aysmf&Tifayghyg;pGm ajymygonf/ olrtm; pdwf0ifpm;p&m pGefYpm;cef;
wpfck yg0if&ef zdwfac:cHvkduf&ovkd aysmf&TifoGm;jcif;jzpfygonf/
okpEDonf tdrfokdYtjyefvrf; aw;uav;yif nnf;vmcJhonf/ olr ,kHMunf
rI &Sdaeonf/
olronf vrf;rSefay:wGif a&mufaeNyD/ ae&mrSef vlrSefuvnf; ulnDawmhrnf
jzpfonf/ olrodonf/ olrzmomolr pkHprf;ar;jref;rnfqkdvQif vkd&modkY a&mufvdrfhrnf
r[kwfay/ ,cifuvnf; ratmifjrifcJhzl;acs/
MopBwD;,m;olwpfa,muf MopBwD;,m;okdYjyefvkdonfhudp jyefcGifh&zkdYvkdtyfae
onfqkdjcif;rSm tawmftpOf;pm;&cufzG,f jzpfaeonf/ olrvnf; em;rvnfay/
p0fu olrtm; jrefrmjynfom;tjzpf cH,lvkduf&ef udpudk odyfavmaep&m rvkd
aMumif;jzifh [efYwm;cJhonf/ p0f\tarQmftjrif&SdrIudk awGY&onf/ OD;EkESifhpum;ajymcJhMu
onfudk rSwfrdaeao;onf/ rnfonfhtcg jrefrmwkdif;&if;om; cH,lrnfvJ[kOD;Ekuar;cJh
&m olru ajzMum;cJhonf/
]]tpfudkBuD;&,f? uRefru &Srf;wkdif;&if;om; cH,lzdkY apmifhaewmav}}
273
tcef; 20
ay:vmtwGuf vkdtyfaomowif;rsm;udk pkaqmif;&ef &uftenf;i,fom vkd
tyfcJhygonf/
]]tpfrBuD;}}
olru okpEDtm; ur|mef;ausmif;wGif ajymygonf/
]]ykHrSefcsrSwfxm;wJhvkyfykHvkyfenf;awGtm;vkH;eJYtnD vkyfaqmifr,fqkd&if tpfr
BuD;udk 'Dwkdif;jynfu xGufcGifhay;rSmyg&Sif}}
]]cav;awGa&m? cav;awGtwGuf b,fvkdvJ}}
]]olwkdYtwGufawmh olwkdY[m MopBwD;,m;EkdifiHom;rsm; jzpfMuygw,fvkdY tpfr
BuD;u oufaojyEkdif&if olwkdYvnf; xGufEkdifrSmygyJ}}
ay:vmu pkd;&drf[efjzifh okpEDudk Munfhonf/ okpED trkef;qkH;tajzyif jzpfyg
onf/ jrefrmzcifwpfa,mufu jrefrmjynfwGif arG;zGm;xm;aom cav;rsm;onf olwkdY
\zcifrSm rnfodkYaomtajcrSm jzpfaeapumrl jrefrmjynfom;rsm;om jzpf&ayawmhrnf
[k olru emusifpGm od&Sdaeygonf/ odkYaomf olru qkH;jzwfcsuf csNyD;jzpfaeygonf/
]]aus;Zl;ygyJay:vm/ rrcav;awG[m MopBwD;,m;EkdifiHom;awG jzpfygw,fqkd
wJhtaMumif; rroufaojyyghr,f/ tJ'gNyD;&ifawmh ulnDygtkH;aemf}}
ay:vm oHo,rsm; &Sdaeygonf/ odkYaomf olru pdwfysufp&m trlt&mrsm;
udk rjyrdatmif owdxm;ygonf/
olru ajymygonf/
]]tpfrBuD;&,f? tpfrBuD;twGuf uRefru tNrJulnDrSmyg}}
okpEDu olr\EkdifiHul;vufrSwfudk u&mcsD&Sd oHtrwfBuD;xHodkYydkYvkdufNyD; rSwfykH
wifxJwGif orD;rsm;pm&if;udkyg wkd;jznfhxnfhay;yg&ef tultnDawmif;vkdufonf/ oH
trwfBuD;ukdvfAfu vkyfray;EkdifygaMumif; csufcsif;ajzqkdygonf/ uJhodkY vkyfaqmif
jcif;onf MopBwD;,m;Oya'ESifhqefYusifaeNyD; w&m;r0ifbJ aqmif&Gufay;vkdufonfhwkdif
jrefrmtmPmydkifrsm;tm; vSnfhpm;Ekdifvdrfhrnfr[kwf[k qkdonf/ xkdokdY pdwf"mwfuszG,f
jzpfoGm;aomfvnf; okpEDu vufravQmhyg/ olr aemufxyfBudK;pm;MunfhrnfhXmerSmbef
aumufNrdKUrS MopBwD;,m;oH&kH;jzpfygonf/ xkdoH&kH;onf MopBwD;,m;EkdifiHESifhywfouf
jrefrmEkdifiHrS wm0ef,lxm;jcif; r&Sdyg/
xkdtcsdefyif ppfwyftmPmodrf;rI (2)ESpfajrmufaeYudk ausmfvGefoGm;cJhonf/
jrefrmausmif;om;tcsKdUudk tusOf;axmifrsm;rS vTwfay;vdkufonf/ axmifESifhcsDaom
274
]]uRefr befaumufudk oGm;vkdufr,fav/ MopBwD;,m;oH&kH;rSmyJ pwnf;csNyD;
tif*g&JUEkdifiHul;vufrSwfxJrSm cav;awG&JUtrnfawGyg ygvmatmif tNyD;vkyfay;r,f
av/ wpfckyJ&Sdw,f/ uRefr tJvkd oGm;aewkef; uRefrrdom;pkudkawmh 0dkif;Munfhxm;ay;Mu
aygh}}
rm,m&D(nm)ESifhudE&D(b,f)wkdYudk MopBwD;,m;odkYvGwfajrmufxGufcGmroGm;rDtcsdef &efukefNrdKU &kduful;xm;jcif;jzpfonf/
tm;vkH;u xdktMuHudk oabmusoGm;Muonf/ okpEDu p&dwfputm;vkH;udk
wm0ef,lEkdif&ef renf;ajym&ao;onf/ bufwef\oHwreftcGifhta&;rsm;aMumifh &uf
tenf;i,ftwGif;rSmyif olr xGufcGmoGm;EkdifcJhonf/ usefrdwfaqGrsm;u olr jyeftvm
udk &ifwrrESifhapmifhpm;&if; pdwfapmaeMuonf/ olronf rjzpfEkdifaomwm0efBuD;udk
276
om &SdNyD; 0ifvmolr&dSay/
okpED\udpudk Akdvfuav;wpfa,mufu udkifwG,fygonf/ vkyfief;aMu;rsm;udk
vufcHygonf/ avQmufvTmykHpHrsm;ESifhtwl olr\wefzkd;rjzwfEkdifaom EkdifiHul;vufrSwf
udk &,lxm;vkdufNyD; txuft&m&SdxH wifjyay;ygrnf[kajymvkdufonf/ [kwfygonf/ ol
ronf EkdifiHrS xGufcGmoGm;vkd&m taMumif;&if;tjzpf MopBwD;,m;&Sdaeaom rdcif
tonf;toef emrusef;jzpfae oGm;a&mufMunhf&I&ef[k w&m;0iftaMumif;jycsuft
jzpf wifjyxm;ygonf/ okpEDu ig;ywfwdwd? yxr okH;av;&ufwpfcg? aemufydkif; aeY
pOfrjywf vl0ifrIBuD;Muyfa&;&kH;odkY oGm;a&mufpkHprf;ygonf/ oGm;vkdufwkdif; tajzwpf
rsKd;wnf;ESifhom MuHK&ygonf/
]]uRefawmfwkdY rqkH;jzwf&ao;ygbl;/ eufjzef jyefvmygtkH;cifAsm}}
olYrdcif\MopBwD;,m;q&m0efxHrS oHBudK;rsm;udkvnf; avQmufvTmwGif yl;wGJ
xnhfoGif;xm;ygonf/ odkYaomf xdkoHBudK;rsm;onfvnf; xda&mufrIr&SdvSyg/ apmifhqkdif;
jcif;qkdonfhcEDyg&rDtwGuf tavhtusifh jzpfawmhonf/ olYrdwfaqGrsm;\tm;ay;
pum;rsm;t&if;? w&m;xkdifjcif;\tmedoifaMumifhif; okpEDu olr\pdwfudk jrifhwif
wnfNidrfapcJhygonf/ oBuFefa&obifyGJawmfvnf; usa&mufNyD;qkH;oGm;cJhjyefonf/ ok
pEDtwGuf omreftao;tzGJjzpf&yfuav; wpfckozG,fom jzpfawmhonf/ cav;rsm;u
rl oBuFeftwGif; aysmfMu&Smonf/ a&ykH;rsm;ESifh a&tjynfhcyfNyD; awGYorQvludk vkduf
yufaeMuonf/ tylqkH;aeYrsm;wGif a&pkdt0wfrsm;ESifhaeMu&onfrSm oufom&mwpf
rsKd;yif jzpfawmhonf/
arv 9 &ufaeYwGif aeYpOfykHrSefoGm;aeustwkdif; vl0ifrIBuD;Muyfa&;&kH;odkY olr
oGm;a&mufcJhonf/ okpEDtm; olr\trIudk udkifwG,faom ppfAkdvfuav;\&kH;cef;xJodkY
ac:oGm;Muonf/ aumif;aomvuPmyif jzpfonf[kawG;vkdufNyD; Akdvfuav;ESifhrsufESm
csif;qkdifckH xkdifvsuf arQmfvifhwBuD;ESifh Munfhvkdufonf/
]]uRefawmhfrSm r[ma'0DtwGuf owif;aumif; r&Sdygbl;Asm}}
olu ajymonf/ tMunfhudkvnf; olrESifhrqkHrdatmif vTJxm;onf/
]]bmt"dyg,fygvJ&Sif}}
okpED tawmfxdwfoGm;onf/
]]ppfpkHprf;axmufvSrf;a&;u cifAsm;avQmufvTmzkdifudk bmtaMumif;rSrjybJ
,loGm;Muw,fAsm/ uRefawmf 0rf;enf;ygw,f/ uRefawmfwkdYrSm qufvkyfp&m r&Sdawmhbl;
As}}
okpEDrSm vIyf&Sm; r&awmhbJ xkdifae&onf/ arQmfvifhcsufrsm; ukefqkH;oGm;NyD
279
ESifharmhMunfhaeMuonf/
]]jynfaxmifpk jrefrmEkdifiHawmfuaeNyD; bmjyKvkdY xGufoGm;csif&ygovJ}}
]]uRefrtar tonf;toef zsm;aeygw,f/ uRefr&SdrS jzpfygr,f}}
]]MopBwD;,m;rSm bmawGvkyfzkdY pDpOfxm;ygovJ}}
]]uRefrrdcifudk jyKpk&ygr,f}}
]]cifAsm;rSm &wemypnf;wkdY? pm&Gufpmwrf;wkdY? EkdifiHjcm;aiGaMu;wkdY,laqmifvm
wm &Sdygovm;}}
]]'DvufxyfvufpGyfuav;yJ ygygw,f}}
olru b,fbufvufudk qefYwef;jyvdkufonf/ aemufqkH;tcsdefwGif owday;
xm;csuftm;vkH;udk vspfvsL&IvdkufNyD; vufxyfMupOfu p0f\vufaqmifvufxyfvuf
pGyf? a&TvufpGyfuav;udk ,laqmifoGm;&ef qkH;jzwfcJhonf/
xkdYaemuf &SmazGjcif; pwifygawmhonf/ udk,fESifh,laqmifoGm;rnfhypnf;rsm;?
olr\vufqGJtdwf? cav;rsm;\c&D;oGm;tdwfrsm;? cav;rsm;\t&kyfrsm;udkyif &SmazG
Muonf/ t&m&SdESpfa,mufonf tjyif;txef &SmazGMuonf/ bmrQrawGY&aomtcg t
xl;rausreyf jzpfvmMuonf/ ppfom;rsm;u aowmokH;vkH;udk &SmazG&ef ,laqmifvm
Mujyefonf/ olwkdYonf tjypfruif;aom ypnf;wpfpkHwpf&mudk olr\ypnf;rsm;twGif;
xnfhvkdufEkdifonf[kawG;rdNyD; okpED\ESvkH;aoG;rsm; &yfoGm;rwwf pkd;&drfrdawmhonf/
odkYaomf bmrSrawGYMuyg/ em&D0ufceYf &SmazGMuNyD; tifrftkdiftufpft&m&Sdrsm;
auseyfoGm;Mu[ef wlygonf/
]]uJ. . . cifAsm;wkdYudk uRefawmf av,mOf&Sd&mudk vkdufykdYyghr,f}}
okpEDonf ,cktcsdeftxd olr\EkdifiHul;vufrSwfudk rawGY&ao;yg/ tcsdefu
vnf; r&Sdawmhyg/ xkdvlESpfa,muf\aemufodkY vkdufoGm;Mu&aomtcg olru orD;av;
rsm;\vufrsm;udk wif;wif;qkyfxm;onf/ yiftifrfbkd;tif; 707 av,mOf&Sd&modkYxGuf
aom*dwfudk jzwfoef; ac:aqmifoGm;ygonf/ xkdav,mOfonf EkdifiHjcm;odkYxGuf&efwpf
pD;wnf;aom av,mOfjzpfygonf/ wpfywfvQif wpfacgufom &efukefNrdKU &yfwefYyg
onf/ xkdYaemuf av,mOfavSum;ajc&if;odkY a&mufvmMuygonf/ xkdtcgusrS tifrf
tkdiftufpft&m&Sdu ol\tdwfwGif;rS okpED\MopBwD;,m;EkdifiHul;vufrSwfudk xkwf
ay;ygonf/
]]aus;Zl;wifygw,f}}
olru ajymygonf/ av,mOfwHcg;0txd wuf&rnfhavSum;xpfrsm;onf rkdif
csD &Snfvsm;uGma0;ovkd xif&onf/ okpEDu olr\cav;rsm;udk a&SUrSmxm; wuf
283
285
vGefcJhaomESpfaygif;(30)ausmfu p0fMumqkdiftm; zrf;qD;xdef;odrf;xm;cJh&mrS
aysmufqkH;oGm;cJh&rIudk ppfwyftpdk;&u rnfonfhtcgurS if;wkdY wm0ef&SdaMumif; 0efcH
today;jcif; r&SdcJhyg/ pma&;olu jrefrmtpkd;&wGif wm0ef&SdaMumif; awmif;qkdBudK;pm;
cJhrIrsm;vnf; ratmifjrifcJhyg/ p0fMumqkdif\uHMurmESifhywfouf pkHprf;ar;jref;cJhMu
aom MopBwD;,m;EkdifiH? *&dwfNAdwdefEdkifiHESifhtar&duefjynfaxmifpktpdk;&wkdYonfvnf;
tajzr&&SdcJhMuyg/ ukvor*tzGJYcsKyf? EkdifiHwum MuufajceDtoif;BuD;? EkdifiHwumw
&m;&kH;csKyf? EkdifiHwumvlYtcGifhta&;umuG,fa&;tzGJYtpnf;ESifhtjcm;EkdifiHwumtzGJYt
pnf;rsm;onfvnf; pma&;oltwGuf p0fMumqkdif&SmazGazmfxkwfa&;wGif 0kdif;0ef;ulnDcJh
Muaomfvnf; ratmifjrifcJhMuyg/
ae0if;ESifhol\vlrsm;onf apmfbGm;p0fMumqkdif\tajccH vlYtcGifhta&;rsm;udk
ajczsufapmfum; &mZ0wfrIrsm; usL;vGefcJhMuonfrSefaomfvnf; olwkdYusL;vGefcJhMu
aom &mZ0wfrIrsm;twGuf tjypf'PfrcHMu&onfhjyif vGwfajrmufcsrf;om<u,f0vsuf
yif &SdaecJhMuonf/ odkYaomf olwkdY\om;aumifwpfa,mufjzpfaom urmhNidrf;csrf;a&;Ekd
b,fqk&Sif a':atmifqef;pkMunfurl ae0if;ESifhol\vlrsm;u vlxktay: usL;vGefcJhMu
aom &mZ0wfrIrsm;twGuf EkdifiHwum\tm&kHpl;pdkufrI &Sdvmatmif aqmif&GufEkdifcJhay
onf/ uJhodkYaom EkdifiHwum tm&kHpl;pkdufrIrsm;uomvQif ,Ofaus;odrfarGYaom Arm
rsm;ukdif;? &Srf;rsm;? u&ifrsm;? yavmifrsm; pojzifh wkdif;&if;om;tm;vkH;udkif;? tESpf
(30)ausmf ESdyfpufnOf;yef;owfjzwfapmfum;aeaom zdESdyfolrsm;\vufatmufrS vGwf
ajrmufatmif aqmif&Gufay;Ekdifrnf jzpfayawmhownf;/
286
ed*kH;pum;
287
ae0ifqnf;qm jynfjrefrm