Professional Documents
Culture Documents
Diversity and Use of Traditional Fruit Species
Diversity and Use of Traditional Fruit Species
Diversity and Use of Traditional Fruit Species
Abstract
The distribution and use of traditional fruit tree species were surveyed in four
home gardens or orchards in four different sites in the country. Such data would
provide important information required for initiating on-farm conservation
efforts. Home gardens or orchards in Kampung Lingkungan, Sabah possessed the
highest fruit species diversity followed by that in Kampung Changkul, Sarawak,
Kampung Pintas, Sabah and Kampung Hulu Cheka, Jerantut, Pahang, Peninsular
Malaysia. The fruit tree species provide food nutrition and food security but more
importantly secure household income. The knowledge on the use of fruit tree
species for medicines, healthcare and handicrafts is known among very few old
folks and is vanishing without being passed on to the younger generations. The
land use conversion also leads to a significant loss of fruit tree diversity.
Introduction
Fruit tree species are usually cultivated in
home gardens and also in orchards. A home
garden is made up of a small area of land
surrounding the house whereas a fruit
orchard consists of a larger acreage of land
usually situated some distance away from
home. Home gardens and the fruit orchards
do not only consist of fruit trees, but also
possess a range of other crop species such as
vegetables, root crops, spices and herbs. The
diversity of the fruit species in the home
gardens or in the fruit orchards is not only
an important source of nutrition, but also
probably more importantly secure household
income and thus leads to the improvement
of their livelihoods (Hodel and Gessler
1999). In addition, the diversity of the fruit
*Strategic Resources Research Centre, MARDI Headquarters, Serdang, P.O. Box 12301, 50774 Kuala Lumpur,
Malaysia
**Economics and Technology Management Research Centre, MARDI Headquarters, Serdang, P.O. Box 12301,
50774 Kuala Lumpur, Malaysia
Authors full names: Salma Idris, Mohd. Nor Awaluddin, Masrom Hasran and Raziah Mat Lin
E-mail: salma@mardi.my
Malaysian Agricultural Research and Development Institute 2006
149
150
Number of species
Family
Genus
Species
30
20
10
0
1
2
Home garden/orchard
151
Scientific name
Common name
Anacardiaceae
Mangifera caesia**
Mangifera foetida
Mangifera griffithii
Mangifera odorata**
Mangifera pajang*
Mangifera pentandra
Mangifera quadrifida
Mangifera torquenda
Mangifera sp.
Mangifera sp.
Bouea macrophylla
Dracontomelum dao**
Pentaspodon motleyi
Annona muricata
Rollinia speciosa
Willughbeia firma
Willughbeia sp.
Durio dulcis
Durio lowianus
Durio testudinarum
Canarium megalanthum
Canarium odontophyllum
Canarium sp.
Dacryodes rostata f. cuspidata**
Terminalia catappa
Dipterocarpus sp.
Elaeocarpus lanceolatus
Elaeocarpus sphaeroblastus
Baccaurea angulata
Baccaurea lanceolata
Baccaurea macrocarpa**
Baccaurea motleyana+
Baccaurea polynuera
Baccaurea pyriformis
Baccaurea racemosa**
Baccaurea reticulata
Baccaurea sp.
Elateriospermum tapos
Phyllanthus acidus
Unidentified sp.
Flacourtia rukam*
Pangium edule**
Castanopsis inermis
Garcinia atroviridis*
Garcinia nitida
Garcinia parvifolia*
Garcinia prainiana
Garcinia sp.
Binjai/Belunu
Bacang
Raba
Kuini/Wani
Bambangan/Embang
Pauh/Asam pauh
Ranca-ranca
Kemantan
Mempelam
Kokong
Kundang
Sengkuang/Seronsob
Pelajau
Durian belanda
Rollinia
Serapit/Bungok
Kubal/Ucung
Durian merah
Durian cempa, durian sangka
Durian kura-kura
Kedondong
Dabai
Kedondong
Kembayau
Ketapang
Engkabang
Mengkinang
Pensit
Tampoi belimbing
Limpaung
Tampoi/tampoi puteh
Rambai
Jentik-jentik
Tampoi tungau
Mata kunau/Kekunau
Taban
Entaban
Perah
Cermai
Kejijak
Rukam manis
Kepayang
Berangan
Asam gelugur
Kandis
Kundong/Aroi-aroi
Cerapu
Kandis
(cont).
Annonaceae
Apocynaceae
Bombacaceae
Burseraceae
Combretaceae
Dipterocarpaceae
Elaeocarpaceae
Euphorbiaceae
Flacourtiaceae
Fagaceae
Guttiferae
152
Table 1. (cont.)
Family
Scientific name
Common name
Lauraceae
Leguminosae
Litsea graciae**
Dialium indum
Parkia speciosa*
Pithecellobium jiringa
Plethiandra sp.
Lansium domesticum
Sandoricum indicum
Sandoricum koetjape**
Artocarpus altilis**
Artocarpus anisophyllus
Artocarpus camansi
Artocarpus dadah
Artocarpus elasticus
Artocarpus integer var. sylvestris
Artocarpus odoratissimus*
Artocarpus sarawakensis
Artocarpus sericicarpus*
Artocarpus sp.
Ficus sp.
Syzygium aqueum**
Syzygium malaccenses
Syzygium sp.
Averrhoa bilimbi*
Caryota urens
Daemonorops periacantha
Xanthophyllum amoenum**
Morinda citrifolia
Unidentified sp.
Citrus aurantifolia
Citrus grandis
Citrus microcarpa
Nephelium cuspidatum var. Robustum
Nephelium ramboutan-ake*
Dimocarpus longan subsp. malesianus
Lepisanthes alata
Pometia pinnata
Hornstedtia scyphifera
Engkala/Pengalaban
Keranji
Petai
Jering
Jambu atar
Langsat/dokong
Sentul kapas
Sentul
Sukun
Terap ikal
Kulor
Beruni
Tabut
Bangkong
Terap/Tarap
Pingan
Pedalai/Terap bulu
Lumok
Ara
Jambu air
Jambu bol
Jambu akar
Belimbing buluh
Ijuk
Rotan
Langir
Mengkudu
Sesagir
Limau nipis
Limau bali
Limau kasturi
Bayung
Pulasan/Maritam/Pulasan hitam
Isau, mata kucing
Engkelili
Kasai
Senggang
Melastomaceae
Meliaceae
Moraceae
Myrtaceae
Oxalidaceae
Palmae
Polygalaceae
Rubiaceae
Rutaceae
Sapindaceae
Zingerberaceae
Number of
species
Fresh fruits
Cooked as dishes
Dried fruit
Flavour
Pickled
Fruit juice
Seed boiled or cooked into dishes
Oil from seed
Leaf as salad or cook into dishes
Colouring
Wine from flower
Medicine
Healthcare/Shampoo
Handicraft
Hairs made into rope
Trunk made into ceiling
68
26
4
4
7
3
7
2
4
1
1
6
1
2
1
1
Conclusion
The diversity of fruit tree species in the
home gardens or orchards is high and they
contribute not only to the nutrition but also
to supplement the income of the farmers.
The diverse fruit species in the home
gardens or orchards therefore can serve as
in situ or on-farm conservation and can
complement the ex situ conservation by
government and other public institutions.
Land use conversion results in a significant
loss of fruit species diversity. Awareness on
the importance and the benefits of
conserving the diversity of the fruit species
need to be emphasized to the farmers and
the extension workers. The vast knowledge
of the traditional uses of fruit trees provides
useful information for their utilization which
needs to be documented and used for
conservation and utilization of this valuable
natural resource.
156
Acknowledgement
The authors wish to acknowledge
Mr Khairuddin Tahir and Ms Khoo Gaik
Hong from TFNet for the funding of the
project (GA-2/2003/6). They also thank Mr
Voon, B.H. from Department of Agriculture,
Sarawak, Mr Suhaili Hj. Omar from
Department of Agriculture, Sabah, and Mr
Mohd. Zulkifli Yaakob from Department of
Agriculture Jerantut, Pahang for their
assistance.
References
Anon. (2003). On-farm conservation of traditional
fruits in Malaysia. Final Report. TFNet
Hodel, U. and Gessler, M. (1999). In situ
conservation of plant genetic resources in
home garden of Southern Vietnam. Rome:
IPGRI
Kulip, J. (1996). A survey of indigenous plants used
for food and medicine by the Kadazadusun
ethnic in tambunan, Sabah, East Malaysia. A
paper presented at Borneo Research Council
Fourth Biennial Conference of the Borneo
Research Council, University of Brunei
Darussalam
Raziah, M.L., Salma, I, Abd. Rahman, M., Mohd.
Nazri, A., Samsudin, A., Abd. Manaf, S.,
Baharuddin, A.M. and Norsiah, M.N. (2004).
In situ conservation of indigenous fruits:
Abstrak
Taburan dan kegunaan spesies pokok buah-buahan tradisi telah dikaji selidik
di empat buah halaman rumah ataupun dusun di negara ini. Data yang dikumpul
mengenai taburan dan kegunaan spesies buah-buahan yang ditanam di halaman
rumah dan dusun buah-buahan merupakan maklumat penting dalam inisiatif
pemuliharaan di halaman rumah atau di dusun. Halaman rumah atau dusun
di Kampung Lingkungan, Sabah didapati mengandungi kepelbagaian spesies
buah-buahan yang tertinggi berbanding dengan yang terdapat di Kampung
Changkul, Sarawak, Kampung Pintas, Sabah dan Kampung Hulu Cheka, Jerantut,
Pahang, Semenanjung Malaysia. Spesies buah-buahan menjadi sumber makanan
dan pemakanan dan juga dapat menyumbang kepada jaminan makanan kepada
petani. Tetapi yang lebih penting ialah spesies buah-buahan ini juga merupakan
sumber pendapatan kepada petani. Maklumat kegunaan spesies buah-buahan
sebagai ubat-ubatan, bahan kesihatan dan kraf tangan cuma diketahui oleh
beberapa orang daripada generasi tua dan ilmu ini semakin hilang daripada
generasi muda. Pertukaran penggunaan tanah merupakan salah satu penyebab
kepupusan kepelbagaian spesies buah-buahan.
157
158
Garcinia atroviridis
Mangifera foetida
Artocarpus integer
var. sylvestris
Averrhoa bilimbi
Asam gelugur
Bacang
Bangkong
Mangifera odorata
Bouea macrophylla
Eleocarpus lanceolatus
Elateriospermum tapos
Parkia speciosa
Nephelium
ramboutan-ake
Flacourtia jangomas
Kuini
Kundang
Mengkinang
Perah
Petai
Pulasan hutan
Fruit
Fresh fruit
Boiled cotyledon; cotyledon cooked as
vegetable; made into oil
Fresh fruit; young fruit cooked into dishes
or used as salad; fresh juice
Fresh fruit; pickled
Fresh fruit
Boiled cotyledon; cotyledon made into dishes
Fruit or cotyledon used as vegetable or
cooked as dishes
Fresh fruit
Baccaurea polynuera
Pangium edule
Rukam manis
Castanopsis inermis
Garcinia prainiana
Durio lowianus
Berangan
Cerapu
Durian cempa,
durian sangka
Jentik-jentik
Kepayang
Belimbing buluh
Scientific name
Common name
(cont.)
Medicinal use
Appendix 1. Fruit species and their uses from home garden or orchard in Hulu Cheka, Jerantut, Pahang
Dracontomelum dao
Baccaurea reticulata
Baccaurea macrocarpa
Baccaurea pyriformis
Unidentified sp.
Sengkuang
Taban
Tampoi
Tampoi tungau
Kejijak
Fruit
Fruit
Fruit
Fruit
Fruit
Medicinal use
Ficus sp.
Mangifera pajang
Canarium odontopyllum
Litsea graciae
Dipterocarpus sp.
Lepisanthes alata
Baccaurea sp.
Caryota urens
Dimocarpus longan
subsp. malesianus
Syzygium sp.
Plethiandra sp.
Ara
Bambangan, Embang
Dabai
Engkala
Engkabang
Engkelili
Entaban
Ijuk
Isau
Jambu akar
Jambu atar
Scientific name
Common name
Fruit
Fruit
Medicinal use
Appendix 2. Fruit species and their uses from home garden or orchard at Rumah Kallang Changkul, Bandar Sri Aman, Sarawak
Scientific name
Common name
Appendix 1. (cont.)
(cont.)
159
160
Willughbeia sp.
Dacryodes rostrata
f. cuspidata
Pometia pinnata
Gracinia parvifolia
Kubal/Ucung
Kembayau
Hornstedtia scyphifera
Fruit
Artocarpus odoratissimus Fruit; seed boiled or made into crackers
Artocarpus elasticus
Fruit
Senggang
Terap
Tabut
Rambai
Raba
Pelajau
Petai
Pingan
Pensit
Keranji
Kemantan
Lumok
Langir
Pedalai
Pauh/asam pauh
Fruit
Fruit soaked in warm water
Fruit
Dried fruit used in dishes
Leaf used as vegetable
Dialium indum
Fruit
Mangifera torquenda
Fruit; cooked as dishes; pickled
Artocarpus sp.
Fruit; seed boiled or fried
Xanthophyllum amoenum Fruit
Artocarpus sericicarpus Fruit; young fruit cooked as dishes,
seed boiled
Mangifera pentandra
Fresh fruit; young fruit cooked as dishes
or pickled
Seed cooked as dishes
Pentaspodon motleyi
Seed cooked as dishes
Parkia speciosa
Parts of plant used
Artocarpus sarawakensis Fresh fruit
Elaeocarpus
Fruit
sphaeroblastus
Baccaurea motleyana
Fruit
Mangifera griffithii
Fruit
Kasai
Kundong
Scientific name
Common name
Appendix 2. (cont.)
Medicinal use
Garcinia parvifolia
Garcinia atroviridis
Mangifera pajang
Averrhoa bilimbi
Mangifera caesia
Nephelium cuspidatum
var. robustum
Durio dulcis
Durio testudinarium
Szygium aqueum
Syzygium malaccenses
Garcinia nitida
Canarium megalanthum
Dacryodes rostata
f. cuspidata
Pangium edule
Terminalia catappa
Artocarpus camansi
Mangifera odorata
Xanthophyllum amoenum
Lansium domesticum
Baccaurea lanceolata
Aroi-aroi
Asam gelugur
Bambangan
Belimbing buluh
Belunu/binjai
Bayung
Kepayang
Ketapang
Kulor
Kuini
Langir
Langsat
Limpaung
Durian merah
Durian kura-kura
Jambu air
Jambo bol
Kandis
Kedondong
Kembayau
Scientific name
Common name
Fruit
Fruit
Fruit
Fruit
Dried fruit used to flavour dishes
Fruit
Fruit
Fruit
Dried fruit used in dishes
Young leaf used in dishes or as salad
Fruit; young fruit can make into dishes
or used as salad
Fruit; fresh and dried fruit used in dishes
Fruit; pickled
Fruit
(cont.)
Medicinal use
Appendix 3. Fruit species and their uses from home garden or orchard at Kampong Lingkungan, Beufort, Sabah
161
162
Citrus grandis
Citrus microcarpa
Citrus aurantifolia
Morinda citrifolia
Dimocarpus longan
subsp. malesianus
Mangifera sp.
Baccaurea racemosa
Nephelium
ramboutan-ake
Litsea graciae
Flacourtia rukam
Baccaurea motleyana
Daemonorops
periacantha
Artocarpus altilis
Sandoricum indicum
Willughbeia firma
Sandoricum koetjape
Artocarpus odoratissimus
Baccaurea angulata
Baccaurea macrocarpa
Limau bali
Limau kasturi
Limau nipis
Mengkudu
Mata kucing
Sukun
Sentul kapas
Serapit/ Bungok
Sentul
Tarap
Tampoi belimbing
Tampoi putih
Mempelam
Mata kunau/Kekunau
Pulasan hitam/
maritam
Pengalaban
Rukam manis
Rambai
Rotan
Scientific name
Common name
Appendix 3. (cont.)
Handicraft
Fruit
Fruit
Fruit
Fruit
Fruit
Fruit
Fruit
Fruit; seed boiled
Fruit
Fruit
Medicinal use
Fruit
Fruit
Fruit; juice
Fruit
Leaf used as vegetable
(cont.)
Artocarpus
anisophyllus
Artocarpus sericicarpus
Unidentified sp.
Terap ikal
Fruit
Flower
Fruit
Eye treatment
Medicinal use
Scientific name
Garcinia atroviridis
Garcinia parvifolia
Mangifera pajang
Mangifera caesia
Averrhoa bilimbi
Artocarpus dadah
Phyllanthus acidus
Annona muricata
Pithecellobium jiringa
Syzygium aqueum
Garcinia sp.
Common name
Asam gelugur
Aroi-aroi
Bambangan
Belunu/binjai
Belimbing buluh
Beruni
Cermai
Durian belanda
Jering
Jambu air
Kandis
Medicinal use
Appendix 4. Fruit species and their uses from home garden or orchard at Kampong Pintas, Beufort, Sabah
Terap bulu
Kenatol
Scientific name
Common name
Appendix 3. (cont.)
(cont.)
163
164
Scientific name
Canarium sp.
Mangifera sp.
Baccaurea racemosa
Nephelium ramboutanake
Litsea graciae
Pentaspodon motleyi
Parkia speciosa
Mangifera quadrifida
Rollinia speciosa
Baccaurea motleyana
Flacourtia rukam
Dracontomelum dao
Artocarpus altilis
Sandoricum koetjape
Artocarpus odoratissimus
Artocarpus sericicarpus
Mangifera odorata
Unidentified sp.
Common name
Kedondong
Kokong
Kekunau
Meritam/pulasan
hitam
Pengalaban/engkala
Pelajau
Petai
Ranca-ranca
Rollinia
Rambai
Rukam
Seronsob/sengkuang
Sukun
Sentul
Tarap
Terap bulu
Wani/kuini
Sesagir
Appendix 4. (cont.)
Diabetes
Medicinal use
Fruit
Fruit
Fruit
Fruit