Professional Documents
Culture Documents
Menaxhimi Strategjik
Menaxhimi Strategjik
KAP 1
Eshte shume e veshtire te garantohet suksesi, dhe eshte e pamundur qe nje biznes
te jete i suksesshem per nje kohe te gjate pa marre ne konsiderate kater faktoret e
meposhtem:
1. Zgjidh biznesin e duhur. Vendimi i vetem me I rendesishem qe nje person
duhet te marre, eshte te zgjedhe biznesin ku duhet te hyje: pra, nje biznes qe te
sjelle fitime, te mundesoje rritjen dhe te kete potencial diversifikimi.
2. Krijo strategjine korrekte. Nje strategji korrekte do te siguronte nje avantazh
maksimal te potencialit te biznesit. Per te arritur kete menaxhimi duhet te njohe
konceptin e strategjise dhe procesin e saj, e cila perfshine analizen e industries,
njohjen e alternativave strategjike dhe vleresimin, dhe zgjedhjen e strategjive te
pershtatshme, gjithashtu misioni dhe vizioni.
3. Projekto dhe zhvillo infrastrukturen korrekte. Si infrastrukture te firmave
njihen sistemet dhe struktura. Sistemet jane te rendesishme sepse paraqesin rruget
rutine te perpunimit te informacioneve, vendimeve, dhe sit e tilla duhet te
perqendrohen ne te ardhurat (fitimet e deshiruara). Ndersa struktura ka efektin e
saj ne sistemet dhe strategjite. Nje structure ideale duhet te lidhet ne menyre te
drejtperdrejte me sistemet dhe strategjite e firmes dhe duhet te mbeshtese dhe
lehtesoje ato.
4. Perdor burimet korrekte. Ne pikepamjen afatgjate burimet njerezore kane
renesi shume te madhe, ngase jane njerezit qe do te percaktojne llojin e burimeve
qe do te perdoren dhe menyren e perdorimit te tyre. Firmat qe jane te suksesshme
ne tre faktore (biznes, strategji dhe infrastrukture), tentojne te tereheqin njerez te
afte.
Kater etapat kryesore te evulocionit te procesit te planifikimit strategjik
jane:
Etapa 1: Zhvillmi i sistemit te menaxhimit dhe realitetit me anen e kontrollit te
shmangieve qe vihen re midis buxheteve vjetore te hartuara dhe realitetit. Ky lloj
sistemi bazohet ne hipotezen qe asgje nuk humbet cdo gje shnderrohet.
Etapa 2: Sistemi i dyte i menaxhimit i njohur si procesi i planifikimit eshte
planifikimi afatgjate qe i ka fillimet ne vitet 1950. Procesi k ate beje me
parashikimet mbi bazen e tendencave, shitjeve, kostove, etj.
Etapa 3: Planifikimi strategjik i ka fillimet ne vitet 1960. Ky lloj planifikimi niset nga
teza qe me ndryshimin e mjedisit ndryshojne edhe tendencat. Per kete arsye
vazhdimisht duhet te kerkohen dhe perdoren tendenca te reja.
Etapa 4: Menaxhimi strategjik qe e konsideron planifikimin periodic te perdorur ne
sistemet e meparshme sit e pamjaftueshem per te perballuar kercenimet dhe
shanset me te cilat ndermarrja konfrontohet vazhdimisht dhe qe kerkojne vendime
strategjike te shpejta.
Gabimet e planifikimit strategjik jane:
- Gabimi i parashikimit, (Planifikuesit strategjike presupozonin qe bota nuk do te
Ne pergjithesi, sistemi i planifikimit nuk mund te mbartet nga nje firme ne tjetren,
por duhet tI adaptohet nevojave te seciles firme.
Planifikimi strategjik pergjithesisht perfshine probleme qe jane nen efektin e
elementeve te mjedisit te jashtem te organizates. Ai gjithashtu perfshine vendime
qe mund te ndryshojne ne menyre te konsiderueshme karakterin ose menaxhimin e
organizates.
Planifikimi strategjik eshte procesi me anen e te cilit anetaret e nje organizate
planifikojne te ardhmen dhe hartojne procedurat dhe operacionet per arritjen e te
ardhmes.
Pergjegjesite e menaxhereve:
Menaxhimi i larte mban mbi supe pergjegjesine per te gjithe elementet kryesore te
planifikimit e menaxhimit strategjik. Menaxheret e pergjithshem ne nivel biznesi, ne
pergjithesi, mbajne pergjegjesi kryesore per analizen dhe parashikimet ambientale,
vendosjen e objektivave te biznesit dhe zhvillimin e planeve te biznesit te pergatitur
nga grupet punuese.
Nje president firme ose shef ekzekutiv luan rol dominues ne procesin e planifikimit
strategjik. Detyra kryesore e nje shefi ekzekutiv eshte menaxhimi afatgjate i firmes,
ne kete menyre aim nab pergjegjesine kryesore ne suksesin e firmes, pra ne
suksesin e strategjise se saj.
Nje shef ekzekutiv efektiv duhet te kete disa attribute dhe karakteristika:
- Intelegjenca.Menaxheret duhet te kene nje nivle te larte te intelegjences, dhe kjo
nenkupton aftesine per te flirtuar dhe sintetizuar informacionin e marre nga burime
te ndryshme, dhe marrjen e vendimeve duke u mbeshtetur ne kete informacion.
- Njohuri te plota mbi punen. Kjo kerkon nje background ne konceptet dhe parimet e
kontabilitetit, finances, marketingut, menaxhimit, ekonomiksit, metodave sasiore
dhe sistemeve te menaxhimit te inormacionit.
- Motivimi per te menaxhuar, ose deshira per te kryer rolet menaxheriale. Kjo ka te
Vizioni i organizates nuk eshte nje harte rruge, mirepo eshte nje pershkrim i
destinacionit ku ne synojme te shkojme.
Vizioni eshte nje concept specifik i asaj qe kompania po perpiqet te behet. Ai duhet
te bazohet jo vetem ne nje nocion te qarte mbi tregjet, por gjithashtu edhe ne
koncepte te qarta sesi do tem und te pozicionohet kompania ne keto tregje.
Vizioni mbeshtetet dhe perfshine tre komponente te rendesishem: ai ndertohet mbi
misionin ose qellimin (perse organizata ekziston), perfshine pikesynimet dhe
aspiratat (cfare synojme te bejme), si dhe filozofine e kompanise (vlerat dhe
besimet baze). Ai behet baza per zhvillimin e strategjive dhe planeve me anet te
cilave do te arrihet vizioni.
Filozofia e organizates perfshine vlerat, besimet dhe udhezimet per menyren ne
te cilen organizata do te zhvilloje biznesin e saj. Ajo krijon marredheniet midis
organizates dhe stakeholders-ve (pretendenteve) te saj: punonjesve, klienteve,
aksionareve, furnitoreve, qeverise dhe publikut ne pergjithesi. Rendesia e
ekzistenes se nje filozofie te organizates percaktohet nga T. Watson, ish shef i bordit
te drejtoreve te IBM:
1. Cdo organizate, me qellim qe te mbijetoje dhe te arrije sukses duhet te kete disa
besime ne te cilat ajo mbeshtet te gjitha politikat dhe veprimet e saj.
2. Faktori i vetem me i rendesishem ne suksesin e nje organizate eshte mbeshtetja
ne keto besime.
3. Ne rast se nje organizate ballafaqohet me sfidat e nje mjedisi qe ndryshon
vazhdimisht, ajo duhet te jete e pergatitur te ndryshoje cdo gje brenda saj, me
perjashtim te filozofise se saj.
Filozofia e kompanise pasqyron ose specifikon besimet, vlerat, aspiratat dhe
prioritetet filozofike tek te cilat hartuesit e strategjise mbeshtesin drejtimin e
kompanise.
firmave te reja ne nje industri. Pra, kur ne nje industry ekzistojne nivele te larta
barrierash, konkurrenca ne ate industry bie me kalimin e kohes.
Barriera e prekshme perfshijne kerkesat per capital, njohurite teknologjike,
burimet dhe ligjet qe rregullojne hyrjen ne nje industri.
Barrierat e paprekshme perfshijne reputacionin e firmave ekzistuese, besimin e
konsumatoreve per prodhimet ekzistuese, dhe aftesite menaxhereiale te kerkuara
per nje veprimtari te suksesshme ne nje industri.
Barrierat me tipike te hyrjes ne nje treg jane:
1. Ekonomia e shkalles (U referohet kursimeve qe siguron nje firme si rezultat i
rritjes se vellimit te prodhimit. Ekonomite e shkalles rezultojne nga faktore
teknologjike dhe jo teknologjike. Faktoret teknologjike kane te bejne me rritjen e
nivelit te maksimizimit ose automatizimit dhe modernizimit te uzinave dhe
ambienteve ndihmese. Faktoret jo teknologjike perfshijne drejtimin me te mire te
funksioneve dhe proceseve te prodhimit, marreveshjet kontraktuale afatgjta me
furnitoret, dhe rritjen e rezultateve te punonjesve nepermjet specializimit).
2. Kerkesat per kapital per hyrje ne industri (Kosto e kapitalit qe nevojitet per
hyrjen ne nje treg varion ne varesi te teknologjise dhe te shkalles se perqendrimit).
3. Hyrja ne kanalet e shperndarjes (Investim i madh i kapitalit ne ndertimin e
klubeve, te cilat garantojne shperndarjen e produkteve te tyre. Kjo njeherit e ben
me te veshtire futjen e konkurrenteve te rinje ne treg).
4. Avantazhet e kostos pavaresisht nga madhesia (Kane te bejne me hyrjet e
hershme ne treg dhe eksperiencen e fituar).
5. Reagimi i pritshem (Nese nje konkurrues duke shqyrtuar hyrjen ne nje treg
beson se reagimi i nje firme ekzistuese do te jete kaq I madh sa do te ndaloje
hyrjen, ose do te kuptoje qe hyrja eshte teper e kushtueshme, atehere kjo do te
konsiderohet ne barrier hyrje).
6. Legjislacioni ose veprimtaria e qeverise (Si shembuj mund te marrim:
sherbimet te cilat tradicionalisht kane operuar si monopole, por qe vazhdimisht
ndeshen me privatizimin dhe shperqendrimin).
7. Diferencimi i produktit (Ka te beje me perceptimin qe kane konsumatoret per
produktet dhe sherbimet e produkteve qe ofron firma. Diferencimi i produkteve
mund te jete real ose i perceptuar. Real eshte kur ekzistojne diferenca ne
teknologjine e perdorur per prodhimin e tyre. Ndersa diferencimi i perceptuar
rezulton nga perpjekjet e firmave per te bindur konsumatoret se produktet e tyre
ndryshojne shume nga ato te konkurrenteve te tjere).
8. Koncentrimi (Ka te beje me perqendrimin e shitjeve te industrise ne nje ose pak
kompani. Ne kete rast konkurrenca eshte e ulet. Koncentrimi i larte sherben si
barrier per te hyre ne nje industri ku firmat kane pjese te madhe tregu dhe kosto te
ulet, e per rrjedhoje cmime me te uleta).
Pergjithesisht ka dy forma baze te barrierave qeveritare:
- Barriera te drejtperdrejta (kryesisht te pranuara zyrtarisht),
- Barrier ate terthorta.
Fuqia e bleresve. Bleresit ndikojne ne nje industri nepermjet aftesise qe ata kane
per te imponuar cmime te uleta. Nje bleres ose grup bleresish eshte i
fuqishem kur:
- blene nje pjese te madhe te produkteve ose sherbimeve te shitesit;
- ka mundesi te prodhoje produktin vete;
- furnizuesit e mundshem jane te shumte;
- nderrimi i furnitoreve nuk i kushton shume.
Fuqia e furnitoreve. Furnitoret mund te ndikojne ne nje industry nepermjet
aftesive qe ata kane per rritjen e cmimeve ose uljen e cilesise se produkteve dhe
sherbimeve te tyre. Nje grup furnizuesish eshte i fuqishem:
- industria furnizuese dominohet nga pak firma por furnizon shume te tjera;
- zevendesuesit jane pothuaj te pamundur;
- furnizuesit integrohen me bleresit dhe konkurrojne direct me konsumatoret;
- kur nje industry blen vetem nje pjse te vogel te produkteve dhe sherbimeve nga
grupi i furnitoreve.
Struktura e industrise mund te ndryshoje per mire apo per keq per dy
arsye:
- Forcat e mjedisit, teknologjia e re mund te ndryshojne strukturen e industrise;
- Kompanite me strategjite e tyre mund te ndryshojne strukturen e industrise ku ato
bejne pjese.
Analiza e sektorit ka tre objektiva:
1. Percakton stadin e evolucionit te sektorit. (Zhvillimi i sektorit kalon ne disa
faza: prezantimi, rritja, pjekja dhe renia).
2. Percakton mjetet e konkurrences qe duhet te perdoren ne kete sector, duke
percaktuar keshtu faktoret kyc te suksesit ne sector.
3. Na njeh me natyren e konkurrences se sektorit (Analiza e sektorit na
ndihmon te percaktojme jo vetem faktoret e mbijeteses brenda sektorit, por edhe
llojin e konkurrences dhe pozicionet e ndryshme konkurruese te firmave rivale
brenda sektorit).
4. Analizojne potencialin e fitimit te grupeve te ndryshme strategjike.
Analiza e konkurrences se sektorit zhvillohet ne tre etapa:
1. Zgjedhja e dy armeve konkurruese qe shpjegojne me mire konkurrencen e
kompanise.
2. Vleresimi i cdo kompanie ne lidhje me dimensioned konkurruese te zgjedhura dhe
vendosja mbi karte.
3. Percaktimi i grupeve strategjike, dhe si rrjedhim ndryshimet midis konkurrenteve
brenda sektorit. Nje grup strategjik eshte nje grup firmash te ngjashme midis tyre
por qe dallojne nga grupet e tjera brenda industrise per shkak te strategjive
konkurruese.
KAP
faktoreve teknologjike:
- Permiresimi i procesit teknologjik per volume te larta prodhimi;
- Perdorimi me me efektivitet i burimeve;
- Efektivitet me i larte ne shitjen, shperndarjen, kerkim zhvillimin, shpenzimet
administrative dhe te gjitha stadet e tjera te prodhimit.
6. Rakodrimi organizacional. Pas nje eksperience te gjate prodhimi, firma arrine
nje rakordim organizacional qe pasqyrohet ne know-how-n teknologjik, ne krijimin e
marredhenieve te mira midis individeve te organizates.
KAP
dhe te mjedisit
Rritja e arsyeshme dhe e studiuar mire
Deshira per te qene unik
3) Probleme qe kane te bejne me zbatimin e vendimeve
Rezistenca ndaj ndryshimit
Menaxhimi me urtesi i krizave te mundshme
Mos e lekund varken
Monitorimi I vazhdueshem I mjedisit