Professional Documents
Culture Documents
1106247
1106247
25-11-2014
Onderwerp
Besluiten:
1. bijgaande brief (met kenmerk Z/14/125891) met als onderwerp 'Omzetten zelfstandige
woonruimte naar kamerbewoning' vast te stellen, met de afsluitende opmerking, dat het
college graag verneemt of de inhoud tot eventuele andere inzichten leidt bij de raad over
het beleid voor verkamering; en
2. de brief aan de gemeenteraad toe te sturen; en
3. een kopie van de brief tevens ter kennisgeving te sturen aan de Commissie
Bezwaarschriften.
commissie
Perssamenvatting:
Het college heeft signalen vernomen over het beleid omtrent omzetting van zelfstandige
woningen naar kamerbewoning. Het college wil deze signalen middels vastgestelde brief
delen met de raad. Graag verneemt het college, of de inhoud van de brief tot eventuele
andere inzichten leidt bij de raad over het beleid voor verkamering.
Gemeente Leiden
Bezoekadres Stationsplein 107
2312 AJ LEIDEN
Datum
Ons kenmerk
Onderwerp
25 november 2014
Z/14/125891
Omzetten zelfstandige woonruimte naar
kamerbewoning
Contactpersoon
Doorkiesnummer
D. Scholten
071 - 516 5821
Geachte Raadsleden,
Deze brief is bedoeld om u te informeren over de signalen die het college ontvangt over
verkamering. Met verkamering wordt bedoeld, het omzetten van zelfstandige woonruimte
naar onzelfstandige woonruimte (kamerbewoning).
Deze brief is het toegezegde vervolg op de beantwoording door het college van vragen
van de PvdA fractie over kamerbewoning (B&W 14.0635 d.d. 8 juli 2014). De brief gaat in
op de vraag of bij omzetting van zelfstandige woonruimte naar kamerbewoning beleid en
regelgeving de woonomgeving voldoende waarborgen tegen overlast.
Ook de Commissie Bezwaarschriften heeft over overlast als gevolg van verkamering
vragen gesteld, omdat de commissie van oordeel is dat in Leiden het woon- en leefklimaat
onvoldoende gewaarborgd is. Die vragen heeft het college bij brief van 8 juli 2014 met
kenmerk Z/14/0940/088611 beantwoord (B&W 14.0635 d.d. 8 juli 2014). In afwachting van
een eventuele beleidswijziging t.a.v. verkamering, houdt de commissie de advisering op
bezwaarschriften over verkamering aan.
Bij verkamering kan het onder andere gaan om bewoning door buitenlandse werknemers
of door studenten. Over getalsmatige verhoudingen tussen soorten kamerbewoners zijn
geen gegevens voorhanden.
1. Wettelijk kader voor verkamering: bestemmingsplannen en onttrekkingsvergunning
Als primair kader voor omzetting van zelfstandige woonruimte naar kamerbewoning zijn de
bestemmingsplannen (Wet ruimtelijke ordening) en de onttrekkingsvergunning
(Huisvestingsverordening en Huisvestingswet) van belang.
Als gevolg van het raadsbesluit van 21 april 2011 (RV 11.0015) wordt er via
bestemmingsplannen altijd kamerbewoning mogelijk gemaakt waar ook een reguliere
woonfunctie toegestaan wordt. Aan dat besluit lag de motivering ten grondslag dat een
ontoelaatbare aantasting van het woon- en leefklimaat niet te verwachten was. Voor het
bestemmingsplan Zuidelijke Schil geldt overigens, dat per woongebouw maximaal 5
d.
e.
f.
g.
h.
i.
j.
k.
l.
m.
Met betrekking tot de onttrekkingsvergunning blijkt, dat in de praktijk het stellen van
voorwaarden, weinig soelaas biedt. Veel klachten ontstaan namelijk door het gedrag van
de kamerbewoners. Gedragsvoorschriften zijn in de praktijk niet handhaafbaar.
Verder wordt vaak de overlast pas ervaren wanneer de onttrekkingsvergunning is verleend
en het pand in gebruik is genomen door kamerbewoners. Wanneer de
onttrekkingsvergunning eenmaal is verleend en de overlast daarna ontstaat, kan er
juridisch gezien niet door het college worden opgetreden. Bovendien is er geen sanctie in
de Huisvestingsverordening opgenomen, in die zin dat bij gebleken overlast de vergunning
kan worden ingetrokken. Het meldpunt Woonoverlast biedt daarvoor ook geen oplossing,
het heeft geen verdere sanctiebevoegdheid. Het enige wat gedaan kan worden is
bemiddeling door de wijkagent.
Wanneer er in het pand wordt verbouwd ten behoeve van verkamering, dan is doorgaans
een omgevingsvergunning voor bouwen nodig en moet worden getoetst aan het
Bouwbesluit. In 2012 zijn de eisen uit het Bouwbesluit echter aanzienlijk versoepeld en
kan bij verbouw worden volstaan met verbouweisen die minder vergaand zijn dan
nieuwbouweisen die tot de wijziging golden. Voor die tijd konden vergaande technische
voorzieningen worden geist bij verbouw van het pand t.b.v. kamerbewoning. Wanneer er
niet wordt verbouwd, dan is geen omgevingsvergunning nodig en kunnen er geen
bouwkundige eisen worden gesteld.
In de praktijk levert dit problemen op. Een groot gedeelte van Leiden bestaat uit oude
panden die gebouwd zijn als een- of meergezinswoningen en die technisch gezien niet
geschikt zijn voor kamerbewoning, vooral omdat de woningen zeer gehorig zijn. Veel
panden hebben geen spouwmuren en de balken lopen vaak door naar de buurpanden.
Het is niet mogelijk technische verbeteringen te verlangen ten aanzien van brandoverslag
tussen de buurpanden of ten aanzien van geluidisolatie op basis van het Bouwbesluit. Dit
leidt tot veel geluidoverlast door met name contactgeluiden. Voorts bestaat bij buren de
vrees voor brandoverslag. Dit speelt nog meer bij kamerverhuur van boven- en
benedenwoningen. Deze woningen hebben in de meeste gevallen houten
scheidingsvloeren tussen de verdiepingen. Geluidoverlast is nauwelijks te voorkomen,
tenzij er ingrijpende voorzieningen worden getroffen in het pand. Deze voorzieningen zijn
echter niet af te dwingen. Door de crisis en omdat boven- en benedenwoningen in oude
wijken al minder in de markt liggen, worden deze woningen moeilijker verkocht. De
woningen worden nu in toenemende mate opgekocht door kamerverhuurders, die veelal
geen sociale binding met de straat of de buurtbewoners hebben. De kamerbewoners
worden bovendien niet of nauwelijks aangesproken bij gebleken overlast. Op deze wijze
ontstaat er door de steeds verdere toename van kamerverhuur een neerwaartse spiraal in
deze straten (zie bijvoorbeeld De Sitterlaan, Spieghelstraat, Evertsenstraat en
Tesselschadestraat).
Voor kamerbewoning gelden op grond van het parkeerbeleid andere parkeernormen dan
voor zelfstandige wooneenheden, omdat ervan uitgegaan wordt dat niet alle studenten
een auto hebben. De praktijk is dat de kamers ook bewoond kunnen worden door
arbeidsmigranten die wel allen een auto hebben. Dit probleem is niet te ondervangen door
vergunningvoorschriften.
Een ander veelvoorkomend probleem is de fiets- en scooteroverlast op straat en op de
stoep door kamerverhuur. Voor zover er al een berging is, is de afmeting doorgaans te
klein voor het aantal fietsen en scooter of lastig bereikbaar (aan de achterzijde).
Bovendien is het daadwerkelijk gebruiken van de stalling afhankelijk van het goede gedrag
van de kamerbewoners.
Voor het Project veilig kamerverhuur is een ambtelijke tussenevaluatie d.d. 1 augustus
2013 uitgebracht aan de toenmalige wethouder. Overlast blijkt over het algemeen niet uit
overtreding van bouwregelgeving voort te komen, maar te bestaan uit menselijk gedrag,
zoals versperd trottoir door geparkeerde fietsen, luidruchtig gedrag, of contactgeluid via
trap en enkelsteense gemeenschappelijke muur (dat op zich zelf geen gevolg is van
overtreding van bouwregelgeving). Hier kan het gemeentebestuur hooguit faciliteren, dat
buren onderling tot een oplossing komen. Regelgeving die gebruikt zou kunnen worden
om regulerend op te treden ten aanzien van kamerbewoning, is het bestemmingsplan of
de onttrekkingsvergunning, maar daar wordt zoals aangegeven, in Leiden vanaf gezien. In
de evaluatie wordt geconcludeerd, dat in feite het burgerinitiatief dus niet leidt tot het
beoogde resultaat, namelijk het bestrijden en voorkomen van overlast door
kamerbewoning.
3. Project 'Student in de wijk' & Project SOlink
Naast bovengenoemde negatieve signalen, zien we dat er juist ook werk gemaakt wordt
van een goede integratie van studenten in de woonomgeving.
Project 'Student in de wijk'
Een bijzonder project voor studentenhuisvesting vormt: Student in de wijk. In navolging
van andere steden is er ook in Leiden mee gestart. Medio 2013 tekenden corporatie De
Sleutels, SLS Wonen (nu Duwo) en Libertas Leiden een convenant voor dit project. De
Sleutels wil bijna 50 zeer kleine woningen (met slechts een of twee kamers) langs de
Willem de Zwijgerlaan (in de wijk Leiden-Noord) ter beschikking stellen aan studenten. Het
biedt hen de mogelijkheid om in een (zelfstandige) woning, in een gewone woonwijk te
wonen tegen een lagere huur. In ruil daarvoor doet de student vrijwilligerswerk in de wijk.
Medio 2014 doen circa zes studenten mee. De werkzaamheden van de vrijwilligers
bestaan o.a. uit het geven van bijles aan mensen, begeleiding van jongeren en hulp bij het
invullen van formulieren. Duwo wil dat de studenten d.m.v. het vrijwilligerswerk meer
integreren in de wijk. Binnenkort worden de resultaten van student in de wijk
gevalueerd.
Project SOlink
In dit project, dat ook in andere steden draait, gaat het om de meerwaarde voor senioren
en studenten. Het model biedt meerdere voordelen: langer zelfstandig wonen met een
gezellige huisgenoot van een jongere generatie, zoals de slagzin van SOlink luidt. Een
consulent brengt een goede match tot stand tussen oudere en student. Een vaak
voorkomend probleem bij ouderen, zoals eenzaamheid wordt hiermee bestreden.
De corporaties in Leiden hebben hun medewerking aan dit project toegezegd. De stichting
begeleidt ook in de particuliere sector. Er is nog geen evaluatie beschikbaar over Leiden.
Deze twee projecten gaan overigens strikt genomen niet over verkamering, maar over
zelfstandige woonruimten en inwoning.
Verder bestaat er de indruk (niet cijfermatig onderbouwd) dat studenten als gevolg van
ontwikkelingen in het hoger onderwijs hun leefritme meer gelijk (moeten) trekken met
werkende stadsgenoten.
4. Terzijde
Overigens is het college bekend met de burgemeesterlijke bevoegdheden ingevolge
artikel 174a van de Gemeentewet tot sluiting van (o.a.) een woning. Het sluiten van een
woning is echter een ingrijpend middel, dat niet in alle gevallen proportioneel is en daarom
relatief weinig wordt toegepast.
Verder is het college op de hoogte van wetsvoorstellen en aanstaande wetswijzigingen
met betrekking tot de Gemeentewet (aanpak woonoverlast: zorgplicht en
gedragsaanwijzing met sanctiemiddelen als, bestuursdwang en dwangsom), Woningwet
(versterken handhavingsinstrumentarium) en de Huisvestingswet. Om niet te veel uit te
wijden in deze brief, wordt hier volstaan met de opmerking dat deze wijzigingen geen
algemene oplossing lijken te bieden voor het generiek voorkomen van overlast bij
verkamering. Het wetsvoorstel tot wijziging van de gemeentewet zou wel een extra
handhavingsinstrument kunnen zijn bij specifieke excessen van overlast.
zijn bezig dossier op te bouwen om huurders eruit te krijgen. Overigens wordt het pand
al 10 jaar verhuurd, vorige bewoonsters leverden geen overlast op.
3. Bovenverdieping wordt verhuurd, volgens meldster wonen er zes volwassenen,
vermoedelijk studenten, zij vindt de situatie onwenselijk. Gemeente is niet op de hoogte
van verkamering. Er is geen onttrekkingsvergunning aangevraagd. Bouwinspecteur
heeft onlangs controle uitgevoerd. Bewoning valt binnen bestemming Wonen. Eigenaar
moet wel een onttrekkingsvergunning aanvragen en een melding brandveilig gebruik
doen.
4. Melding van overlast van fietsen van kamerhuurders op 5 verschillende adressen in
n straat. Met betrekking tot twee adressen is bezwaar ingediend tegen de
onttrekkingsvergunning. Voor n adres loopt een vergunningprocedure.
De klachten kunnen als volgt samengevat worden:
- Verkamering kan tot overlast leiden door verschil in leefpatroon en gedrag;
- Verkamering kan tot extra belasting van de openbare ruimte leiden;
- Verkamering kan in sommige straten / wijken tot overlast leiden als gevolg van de bouw
/ de staat van de woningen.
8. Evaluatie
De vraag dient zich aan hoe de huidige situatie zich verhoudt tot de situatie toen beleid
omtrent bestemmingsplannen en onttrekkingsvergunningen zijn vastgesteld. Daarover
kan het volgende worden opgemerkt.
a. In 2012 is het Bouwbesluit aangepast, zodat geen aanvullende bouwtechnische eisen
gesteld kunnen worden om overlast te voorkomen;
b. Het blijkt, dat de bouwtechnische kenmerken van veel (oudere) woningen, die op zich
voldoen aan wet- en regelgeving omtrent bouwen, maken dat kamerbewoning
makkelijker tot overlast leidt, omdat bij kamerbewoning een pand meestal ook door
relatief veel meer mensen bewoond wordt en die mensen een ander leefritme kunnen
hebben;
c. Uit klachten en bezwaarschriften is gebleken, dat overlast niet zozeer veroorzaakt
wordt door overtreding van wet- en regelgeving omtrent bouwen en wonen, maar door
sociaal / menselijk gedrag. Dat gedrag laat zich niet makkelijk reguleren via regels,
voorschriften en repressief / handhavend optreden.
d. Het gaat bij overlast ook niet altijd om specifieke individuen die zich asociaal zouden
gedragen, maar om een woonvorm (kamerbewoning) die afwijkt van de reguliere
woonvorm (zelfstandige woonruimte) waardoor kamerbewoning tot overlast kan leiden;
zoals genoemd door onder andere relatief veel bewoners in een woning, zonder dat
daarbij regels van overbewoning worden overschreden, of door een ander leefritme.
e. Na vergunningverlening is er bij gebleken overlast geen goed sanctiemiddel. De
verleende onttrekkingsvergunning kan dan niet meer worden ingetrokken. Via het
bestemmingsplan kan nu ook niet gereguleerd worden.
f. Bij veel overlast in een straat, kan deze in een neerwaartse spiraal terecht komen,
waarbij kamerverhuurders nog meer woningen door prijsdaling kunnen opkopen ten
behoeve van kamerverhuur.
g. In de praktijk blijken bij kamerverhuur parkeerproblemen te kunnen ontstaan: met
betrekking tot fietsen en brommer op het trottoir en hebben niet-studenten een
percentueel gezien hoger auto bezit, dat niet gereguleerd kan worden in een
onttrekkingsvergunning.
03-05-2012
04-05-2012
27-07-2012
19-08-2012
31-08-2012
29-10-2012
20-11-2012
27-11-2012
17. 06-12-2012
18. 14-12-2012
19. 27-12-2012
20.
21.
22.
23.
2013
04-02-2013
22-02-2013
15-03-2013
02-04-2013
24.
25.
26.
27.
28.
05-04-2013
10-04-2013
12-04-2013
17-05-2103
13-06-2013
29.
30.
31.
32.
33.
34.
13-06-2013
28-06-2013
05-08-2013
06-11-2013
06-11-2013
12-11-2013
Adres
Aantal
kamers
Datum
verleend
Bezwaarschrift
aantal /
aantal
bezwaarmakers
Vliet 5
Hoge Morsweg 37
Vijf Meiplein 72
7
5
4
06-12-2011
21-12-2011
12-03-2012
1/1
-
Levendaal 106a
Magdalena
Moonsstraat 19a
De Sitterlaan 5a
De Sitterlaan 24
Louise de
Colignystraat 1
Morsweg 83a
Hoge Rijndijk 272
Kanaalweg 33
Scholtenstraat 72
Rapenburg 102
Munnikenstraat 94
Oude Singel 94d
Utrechtse Jaagpad
83a
Morsweg 276
Tesselschadestraat
24a
Tesselschadestraat
32a
4
4
03-02-2012
11-05-2012
4
4
7
23-05-2012
23-05-2102
03-07-2012
1/1
1/1
-
3
6
4
4
6
4
3
3
29-07-2012
03-07-2012
16-08-2012
22-08-2012
16-10-2102
01-11-2012
05-12-2012
04-12-2012
1/1
1/1
-
4
5
29-04-2013
16-01-2013
1/8
1 / buurt
16-01-2013
1 / buurt
Maredijk 34
Zonneveldstraat 8
Lindestraat 2
Hogewoerd 90a, 90b
en 90c
Ketelboetersteeg 10
Ketelboetersteeg 10a
Groenoordstraat 16
Van t Hoffstraat 40a
Neeltje van
Zuytbrouckhof 50
Noordeinde 34a
Burggravenlaan 105
Drie Octoberstraat 2a
Langebrug 56a
Langebrug 56b
Maredijk 28
4
4
5
13
29-02-2103
03-04-2013
15-04-2013
30-05-2013
4
3
3
4
2
29-04-2013
29-04-2013
29-04-2013
03-06-2013
11-07-2103
3
6
6
4
4
4
11-07-2103
11-07-2013
19-08-2013
13-01-2014
13-01-2014
27-12-2013
2 / 11
-
35. 06-12-2013
Sumatrastraat 44
36. 06-12-2013
37. 10-12-2013
2014
38. 03-01-2014
39. 18-02-2014
Spieghelstraat 28a
Spieghelstraat 34
5
3
Langegracht 87
Evertsenstraat 86
4
5
40.
41.
42.
43.
44.
28-02-2014
03-03-2014
10-03-2014
13-03-2014
23-04-2014
Suze Baarthof 18
Herensingel 2c
De Sitterlaan 20a
Obrechtstraat 18
Evertsenstraat 75
5
7
4
4
4
45.
46.
47.
48.
49.
50.
51.
52.
14-05-2014
02-06-2014
10-06-2014
11-06-2014
11-06-2014
12-06-2014
23-06-2014
23-06-2014
Zijlsingel 35
Herengracht 56a
Herenstraat 17
Herensingel 27c
Herensingel 27d
Herengracht 83
Opaalstraat 24
Watergeuzenstraat
41
Spieghelstraat 34a
5
4
2
5
3
8
3
5
Floresstraat 11
Jacob van
Campenlaan 90
Asserstraat 8
Garenmarkt 23a
Brahmslaan 22
Soembastraat 64
Langebrug 57
Bloemstraat 8
Doelensteeg 15
3
4
63. 09-10-2014
Korte Langestraat 24
64. 10-10-2014
65. 14-10-2014
Hansenstraat 2a
Sint Jorissteeg 7a
4
3
66. 14-10-2014
Sint Jorissteeg 9
53. 27-06-2014
54. 07-07-2014
55. 18-07-2014
56.
57.
58.
59.
60.
61.
62.
14-08-2014
17-08-2014
22-08-2014
22-08-2104
06-10-2014
09-10-2014
09-10-2014
4
3
4
4
3
4
4
Totaal
287
kamers
Nog niet
verleend
30-12-2013
30-12-2013
24-03-2014
Nog niet
verleend
24-03-2014
07-04-2014
28-03-2014
21-03-2014
Nog niet
verleend
05-08-2014
21-07-2014
08-07-2014
01-08-2014
01-08-2014
01-08-2104
01-08-2014
01-08-2014
2/9
Nog niet
verleend
01-08-2014
01-08-2014
1 / 27
25-09-2014
05-09-2014
25-09-2014
10-10-2014
06-10-2014
28-10-2014
Nog niet
verleend
Nog niet
verleend
28-10-2014
Nog niet
verleend
Nog niet
verleend
1 / 27
1 / 27
1/1
1 / 21
2/9
1/1
1/1
-
Totaal 21
bezwaar-schriften