Professional Documents
Culture Documents
Zbiór Zagadnień Egzaminacyjnych GEODEZJA
Zbiór Zagadnień Egzaminacyjnych GEODEZJA
Geodezja- nauka i dziedzina techniki zajmujca si uzyskiwaniem informacji np. o elementach rodowiska
geograficznego
Zadania geodezji:
- badanie ksztatw, rozmiarw Ziemi, jako planety oraz stanu i zmian rodowiska geograficznego
- planowanie przestrzenne
- przenoszenie projektw i planw w teren
- gospodarka nieruchomociami w aspekcie prawnym i finansowym
Podziay geodezji:
a) Geodezja oglna nisza
Zajmuje si pomiarami sytuacyjnymi i wysokociowymi oraz sporzdzaniem wielkoskalowych map maych
obszarw, ktre mona odnie do paszczyzny bez uwzgldnienia krzywizny ziemi
b) Geodezja wysza
Zajmuje si badaniem ksztatu i wymiarw Ziemi oraz pomiarami znacznych jej obszarw z uwzgldnieniem
krzywizny powierzchni, do ktrej odnosi sie pomiary
Dziay geodezji:
a) Astronomia geodezyjna
Okrela pooenie punktw i kierunkw na powierzchni ziemi na podstawie astronomicznych obserwacji cia
niebieskich
b) Fotogrametria
Zajmuje si wykonaniem i wykorzystaniem zdj naziemnych lotniczych i satelitarnych
c) Geodezja gospodarcza
Obejmuje geodezje inyniersko-przemysow, grnicz , pomiary geodezyjne przy pracach urzdzeniowo-rolnych
lenych
d) Geodezja satelitarna
Bada tory sztucznych satelitw ziemi badania te s pomocne do okrelenia ksztatw bryy ziemskiej
e) Kartografia
Zajmuje si zagadnieniami zwizanymi z odwzorowaniami niepaskiej powierzchni ziemi na paszczynie oraz
technika sporzdzania i reprodukowania map w rnych skalach i o rnej treci
f) Topografia
Zajmuje si sporzdzaniem map w skalach rednich 1;5000, 1;10000, 1;25000 1;50000, 1;100000 w oparciu o
opracowania wielkoskalowe lub odrbn technik pomiarow
Miara stopniowa kta
Stopie- jednostka miary kta paskiego rwna 1/360 kta penego, czyli 1/90 kta prostego i oznaczana przez 1 .
Stopie dzieli si na 60min 3600s.
Miara gradowa kta
Grad- jednostka miary kta paskiego rwna 1/400 kta penego, czyli 1/100 kta prostego i oznaczana przez 1 g.
Miara ukowa kta
Radian- kt, ktrego ramiona odcinaj uk o dugoci rwnej promieniowi R tego uku (=R)
R- promie uku
- dugo uku odpowiadajca ktowi
Ukady wsprzdnych stosowanych w geodezji
Ukad wsprzdnych geograficznych okrela pooenie punktu P (,) znajdujcego si na powierzchni ziemi za
pomoc dwch wsprzdnych ktowych.
- szeroko geograficzna
-dugo geograficzna
Szeroko geograficzna- kt zawarty pomidzy paszczyzn rwnika a kierunkiem pionu w danym punkcie P.
szeroko geograficzna zmienia si w przedziale 0 do + 90 na pnoc od rwnika oraz
0 do -90 na poudnie od rwnika.
Dugo geograficzna- kt dwucienny zawarty pomidzy paszczyzn poudnika zerowego Greenwich a paszczyzn
poudnika przechodzcego przez dany punkt P. Dugo geograficzna zmienia si w przedziale od 0 do +180 w
kierunku na wschd od poudnika 0 i w przedziale od 0 do -180 na zachd od tego poudnika
Pocztek ukadu wsprzdnych pokrywa si ze rodkiem kuli:
O Z pokrywa si z osi obrotu
O X pokrywa si z krawdzi przecicia paszczyzny rwnika z paszczyzn poudnika pocztkowego
O Y tworzy z pozostaymi osiami ukad prawoskrtny
Ukad wsprzdnych geodezyjnych
Szeroko elipsoidalna (geograficzna geodezyjna) B nazywamy kt zawarty midzy paszczyzn rwnika a normaln
n do powierzchni elipsoidy w punkcie P
Dugo elipsoidalna (geograficzna geodezyjna) L punktu P nazywamy kt dwucienny midzy paszczyzn
poudnika zerowego a paszczyzn poudnika przechodzcego przez dany punkt P
Normalna- do elipsoidy w punkcie P z wyjtkiem pooenia rwnikowego i biegunowego nie przechodzi przez
rodek ziemi odchylajc si od kierunku siy cikoci o pewien kt zwany odchyleniem pionu.
Ukad wsprzdnych prostoktnych na elipsoidzie
Dla ukadu wsprzdnych prostoktnych przyjmuje si:
- rwnik elipsoidy odniesienia ley w paszczynie 0xy
-rodek elipsoidy odniesienia pokrywa si z pocztkiem ukadu wsprzdnych prostoktnych
- o X ley w paszczynie poudnika zerowego L=0
- o Y ley w paszczynie poudnika zerowego L=90o
-o obrotu elipsoidy odniesienia pokrywa si z osi Z ukadu wsprzdnych prostoktnych
Azymut- kt kierunkowy zawarty midzy kierunkiem pnocy- osi X a kierunkiem danej linii liczonym od kierunku
pnocy w prawo (zgodnie z ruchem wskazwek zegara)
Czwartak- kt zawarty midzy osi X a kierunkiem danej linii liczonym w lewo lub w prawo
Sprzt i podstawowe metody pomiarw geodezyjnych
Pomiary dugoci:
Bezporednie: polegaj na kolejnym odkadaniu tamy wzdu przeznaczonego do pomiaru odcinka.
Podstawowy sprzt do pomiarw bezporednich odlegoci
tama stalowa
szpilki pomiarowe
wskanik do zaznaczania koca tamy
ruleta
tyczka w metalowym stojaku
dynamometr
Zmierzon dugo stanowi odcinek
l dugo tamy
d=n l+r
Tyczenie prostej: tyczeniem linii nazywamy ustawienie tyczek w punktach porednich znajdujc si
na danej lini.
Porednie:
1. Mierzymy bezporednio baz b
2. Mierzymy kty i
d 21-8 =
sin
sin( 200( + ))
N nadajnik
O odbiornik
F miernik czasu
R urzdzenie retransmitujce sygna pomiarowy
3.
4.
5.
6.
7.
8.
Wibracja powietrzna.
Wpyw odchylenia aty od pionu.
Wpyw osiadania niwelatora i at w czasie pomiaru.
Wpyw bdnej jednostki dugoci wzniesionej nad at.
Wpyw bdnego miejsca zera pary at.
Bd odczytu z at.
PRZYKADY:
a)punkt:
Punkt graniczny
Latarnia
Drzewo liciaste
b)linia
Przebiagajcy przez map odcinek granicy Pastwa
c)powierzchnia
Obszar dziaki o dowolnych ksztacie nie zawierajcej enklawy
Budynek
RDO DANYCH O POOENIU OBIEKTU
O- pomiar na osnow
A- pomiar wykrywaczem przewodw
B- dane branowe
D- digitalizacja mapy i wektoryzacja rastra mapy
F- fonogrametria
G- GSP bez powizania z osnow
I- inne
M- pomiar w oparciu o elementy mapy lub dane projektowe
N- niepoprawne- brak miar kontrolnych
X- nieokrelone, brak danych
TRYB I STANDARDY TWORZENIA MAPY ZASADNICZEJ
Map zasadnicz tworzy si na podstawie zbiorw danych:
a)baz danych EGiB ( Ewidencji Gruntw i Budynkw)-katastratu nieruchomoci
b)baz danych GESUD ( baza danych Geodezyjnej Ewidezcji Sieci Uzbrojenia Terenu)
c)BDOT500(Baza Danych ObiektwTopograficznych o szczegowoci zapewniajcych tworzenie standardowych
opracowa kartograficznych w skalach 1:500-1:5000)
d)bazie danych PRG (baza danych Pastwowego Rejestru Granic i powierzchni jednostek podziaw terytorialnego
kraju)
e)bazie danych PRPOG (baza danych Podstawowych Osnw geodezyjnych, grawimetrycznych i magnetycznych)
f)BDSOG ( Baza Danych Szczegowych Osnw Geodezyjnych)
ELEMENTY OPISW PRZEWODW WODOCIGOWYCH
woB400- przewd wodocigowy oglny, pooenie na postawie materiaw budowlanych, rednica 400nm
wl200- przewd wodocigowy lokalny, pooenie na postawie pomiaru bezporedniego , rednica 200nm
wX- przewd wodocigowy, typ sieci nieokrelony, rdo danych o pooeniu nieokrelone, brak danych o
wymiarach
woX100- przewd wodocigowy oglny, rdo danych o pooeniu nieokrelone, rednica 100nm
gwB100-przewd gazowy wysokiego cinienia, pooenie na podstawie materiaw branowych rednica 100nm
gs50- przewd gazowy wysokiego cinienia, pooenie na podstawie pomiaru bezporedniego, rednica 50nm
gX- przewd gazowy, typ sieci nieokrelony, rdo danych o pooeniu nieokrelone, rednica nieokrelona
RODZAJE PRZEWODW
KOLOR
OZNACZENIE SKRTU
Wodocigowy
Gazowy
Ciepowniczy
wysokim parametrze- wodny
Elektroenergetyczny
wysokiego napicia
niebieski
ty
fioletowy
oglne, lokalne
deszczowe, lokalne, przemysowe, sanitarne
dwuprzewodowy, jednoprzewodowy-parowy o niskim i
czerwony
Eliminacja :
1. Wprowadzenie do wynikw pomiarowych odpowiedniej poprawki
2. Zastosowanie odpowiedniej metody pomiarowej
BDY PRZYPADKOWE
Przyczyny:
1. S najczciej spowodowane przez niedoskonao zmysw obserwatora
2. Maj niewielkie wartoci, posiadaj rne znaki (+,-)
3. Przyczyny ich powstawania s zmienne i przypadkowe
Eliminacja:
1. Brak moliwoci eliminacji bdw przypadkowych
2. Mona je jedynie osabi poprzez pomiary kontrolne tej samej wielkoci i obliczenie wartoci redniej
TYPY OBSERWACJI
Typy obserwacji
A. obserwacje bezporednie
w tych samych warunkach (jednakowo dokadne)
w rnorodnych warunkach (niejednakowo dokadne )
B. obserwacje porednie
Spostrzeenia bezporednio jednakowo dokadne
Obserwacje bdziemy uwaa za jednakowo dokadne gdy
s rni obserwatorzy
stosuje si rne narzdzia pracy
metody pomiarw s rne
rodowisko i warunki zewntrzne s rne
L1 ,
L2 ,
L3 , .. Ln
x=
L1 + L2 ++ Ln
n
Poprawka (bd pozorny) Jest to rnica midzy redni arytmetyczn x, a wartoci obserwowan (pomierzon ) L:
V i=xL
m=
[vv ]
n1
M =
m
[vv ]
=
M
n( n1)
[ v ] =0
2. Suma kwadratw bdw pozornych rwna si minimum
[ vv ] =min
Aby umoliwi porwnywanie spostrzee o rnej dokadnoci wprowadza si wagi spostrzee
Definicja wagi
Wagi spostrzee to liczby dodatnie proporcjonalne do kwadratw bdw rednich tych spostrzee
p1=
C
2
m1
p2=
C
C
pn= 2
2 ,
m1
m1
p waga spostrzeenia
c wspczynnik proporcjonalnoci
m bd redni pomiaru
Odwzorowanie kartograficzne- przeksztacenie obszaru kulistego na obraz paski
Klasyfikacja odwzorowa kartograficznych
1. Podzia odwzorowa ze wzgldu na charakter wystpujcych znieksztace odwzorowawczych
wiernoktne (rwnoktne) kty na mapach s rwne odpowiednim ktom w terenie
wiernoodlegociowe ( rwnoodlegociowe ) mierzone odcinki wzdu pewnych kierunkw nie s
znieksztacone
wiernopowierzchniowe ( rwnopolowe) powierzchnie na mapach odpowiadaj powierzchniom w terenie
(proporcjonalnie do skali)
dowolne wystpuj wszystkie trzy rodzaje znieksztace
2. Podzia odwzorowa ze wzgldu na ksztat obrazu siatki geograficznej
azymutalne ( paszczyznowe)
walcowe
stokowe
3. Ze wzgldu na sposb przyoenia powierzchni rzutowania
normalne
poprzeczne
ukone
Ukad wsprzdnych paskich prostoktnych ,,2000
i 24
odpowiednio numerami 5, 6, 7 i 8.
3. Wspczynnik zmiany skali w poudniku osiowym rwna si 0,999923.
4. Punkt przecicia si obrazu rwnika z obrazem poudnika osiowego otrzymuje wsprzdn x=0, a punkty
lece na poudniku osiowym wsprzdnych y=500,000m.W celu jednorazowego okrelenia pooenia
punktu przed wsprzdn y podaje si numer pasa poudniowego co oznacza
5 500 000 m przy poudniku
Lo=15
Lo=18
Lo=21
Lo=24
y=500.000 m.
poczwszy od rwnika.
180
Kady arkusz mapy w skali 1 : 1 000 000 otrzyma swj umowny symbol tzw. godo zoone z
litery i cyfry np. N-34 to godo arkusza na ktrym znajduje si Warszawa.
PODSTAWY JEDNOLITOCI PRAC GEODEZYJNYCH
Jednolitoci wynikw prac geodezyjnych stanowi :
1)
2)
3)
4)
Nowe punkty bazowej osnowy poziomej zakada si przy wykorzystaniu techniki GNSS przy czym :
1)
redni bd pooenia punktu w odniesieniu do punktw fundamentalnej osnowy poziomej nie powinien
przekracza :
a) 0,01 m w przypadku pooenia poziomego
b) 0,02 m w przypadku wysokoci geodezyjnej
2) Dla kadego punktu zakada si co najmniej jeden punkt ekscentryczny pooony w odlegoci 0,2- 1,0 km od
punkt macierzystego
Przy wyborze lokalizacji punktu podstawowej osnowy geodezyjnej naley bra pod uwag :
1. warunki geologiczne i hydrogeologiczne
2. wystpowanie przeszkd terenowych powyej
10 nad horyzontem
0,05 m
2) punkty dotychczasowej osnowy poziomej 3 klasy, ktrych redni bd pooenia wzgldem punktw
nawizywania po wyrwnaniu np. 0,10 m
3) nowo zakadane punkty osnowy poziomej, ktrych redni bd pooenia wzgldem punktw nawizania po
wyrwnaniu np.
0,07 m
obiekty budowlane, urzdzenia budowlane w tym elementy uzbrojenia terenu bezporednio dostpne do
pomiaru
GRUPA 2 szczegy terenowe jednoznacznie identyfikowalne w terenie ktrych ksztat i pooenie nie zachowuje
dugookresowej niezmiennoci jak :
nasypy, wykopy, rowy, kanay, groble, tamy, way przeciwpowodziowe, sztuczne zbiorniki wodne
zakryte obiekty budowlane i urzdzenia budowlane w tym zakryte sieci uzbrojenia terenu
elementy zagospodarowania terenu : parki, zielece, trawniki, place zabaw i wypoczynku, skwery, drzewa,
boiska sportowe
GRUPA 3 szczegy terenowe ktrych jednoznaczna identyfikacja w terenie jest utrudniona i zalena od osoby oceny
wykonujcej pomiar jak :
Pomiar sytuacyjny wykonuje si w sposb zapewniajcy okrelenie pooenie punktu sytuacyjnego wzgldem
najbliej pooonych punktw osnowy z dokadnoci nie mniejsz jak
Grupa dokadnoci
pomiaru
Bd pooenia punktu
mniejszy lub rwny
II
III
0,10 m
0,30 m
0,50m
II
III
0,10 m
0,30 m
0,50 m
elementy szczegw terenowych dla ktrych wymagane jest okrelenie wysokoci w pastwowym systemie
odniesie przestrzennych
pikiety
Pomiar wysokociowy elementw szczegowych terenu wykonuje si w sposb zapewniajcy okrelenie pikiet
wzgldem osnowy wysokociowej z dokadnoci nie mniejsz ni
1) 0,05 m dla obiektw budowlanych i urzdze budowlanych oraz pikiet markowanych w terenie
2) 0,02 m dla przewodw i urzdze kanalizacyjnych
3) 0,10 m dla budowli ziemnych, elastycznych lub mierzonych elektromagnetycznie mierzonych obiektw sieci
uzbrojenia terenu oraz pikiet terenowych niemarkowanych w terenie
Geodezyjne wysokociowe pomiary terenowe wykonuje si metodami :
niwelacji geometrycznej
niwelacji trygonometrycznej
niwelacji satelitarnej
skaningu laserowego
Dokonujc niwelacji profilw, lokalizacj przekrojw poprzecznych na obiekcie objtym pomiarem dostosowuje si
do warunkw terenowych i zalece projektowych przy czym
1) odlego midzy przekrojami poprzecznymi nie moe by wiksza ni 100 m
2) odlego midzy pikietami na przekroju poprzecznym nie moe by wiksza ni 25 m
3) odlego midzy pikietami na przekroju podunym nie moe by wiksza ni 50 m
Dla powierzchni ktrych ukad przestrzenny powsta w wyniku dziaalnoci gospodarczej czowieka pikiety naley
rozmieszcza w taki sposb, aby charakteryzoway
OBSZAR
WOJEWDZTWO