Professional Documents
Culture Documents
Ćwiczenia Prawo Konstytucyjne - 08.03
Ćwiczenia Prawo Konstytucyjne - 08.03
1
Ustalenie ich zależało od sytuacji gospodarczej, politycznej, itp. Konstytucja Weimarska
(1919) – Konstytucja o charakterze społecznym. Katalogi wpisywane do Konstytucji
jako postulaty.
c. Trzecia generacja – prawa o charakterze niejednolitym (np. prawo do ochrony
środowiska, dobrej administracji, itp.). XX wiek – powstały w związku z nasilającą się
globalizacją.
III. Konstytucja Rzeczpospolitej Polski z 1997 roku obszernie reguluje status jednostki.
Ułożenie przepisów w Konstytucji wg klucza podziału na generacji (podobny
jak w dokumentach ONZ).
− Międzynarodowe Pakty Praw Człowieka – 1966 rok;
Pakt Praw Obywatelskich (Osobistych) i Politycznych;
Międzynarodowy Pakt Praw Gospodarczych.
Art. 30.
Przyrodzona i niezbywalna godność człowieka stanowi źródło wolności i praw człowieka
i obywatela. Jest ona nienaruszalna, a jej poszanowanie i ochrona jest obowiązkiem władz
publicznych.
Trudno znaleźć w tym przepisie coś konkretnego. Godność to źródło praw i wolności
mówi nam on. Art. 30 otwiera porządek Konstytucji na poza normatywne wolności,
nie wynikające z systemu prawa (Polska przyjmuje niepozytywistyczne koncepcję).
Godność to kategoria, która nie może podlegać naruszeniu. Ma charakter niezbywalny.
Organy władzy publicznej mają obowiązki względem godności.
− Negatywne: zakaz ingerencji w godność;
− Pozytywne: polegają na poszanowaniu godności, tworzeniu instrumentów
które będą ją chronić i urzeczywistniać. Z godności wynika autonomia jednostki.
Punkt wyjścia do innych praw człowieka.
Kolejna zasada: wolności (Art. 31, Ust. 1 i Ust. 2 oraz Preambuła Konstytucji)
Wolność – zakaz zmuszania do tego czego prawo nie nakazuje. Dotyczy podmiotów prawa
prywatnego. Nie dotyczy organów władzy publicznej. Zasada legalizmu – organy działają
na podstawie i w granicach prawa. Zasada wolności nie ma charakteru osobistego.
Moja wolność kończy się tam, gdzie zaczyna się wolność drugiego podmiotu. Po pierwsze
istnieje swoboda czynienia wszystkiego, co nie jest zakazane prawem. Po drugie nałożenie
na jednostkę obowiązku działania może nastąpić poprzez przepisy prawne. Zasada
wolności może być połączona z wartościami, np. wolność słowa, wolność religii itp.
Art. 31.
1. Wolność człowieka podlega ochronie prawnej.
2. Każdy jest obowiązany szanować wolności i prawa innych. Nikogo nie wolno zmuszać
do czynienia tego, czego prawo mu nie nakazuje.
2
3. Ograniczenia w zakresie korzystania z konstytucyjnych wolności i praw mogą
być ustanawiane tylko w ustawie i tylko wtedy, gdy są konieczne w demokratycznym
państwie dla jego bezpieczeństwa lub porządku publicznego, bądź dla ochrony
środowiska, zdrowia i moralności publicznej, albo wolności i praw innych osób.
Ograniczenia te nie mogą naruszać istoty wolności i praw.
do czegoś
Prawo do czegoś ma charakter pozytywny. Ten podział krytykowany jest przez wielu
przedstawicieli doktryny.
Art. 2.
Rzeczpospolita Polska jest demokratycznym państwem prawnym, urzeczywistniającym
zasady sprawiedliwości społecznej.
Zasada równości dotyczy równości wobec prawa i w prawie. Dodatkowo Ust. 2 wskazuje
zakaz dyskryminacji z jakiejkolwiek przyczyny.
Dwie kategorie:
− Równości wobec prawa – organy władzy musza stosować zasadę równości w procesie
stosowania prawa;
− W prawie – należy szanować zasadę równości przy kształtowaniu prawa.
Równość nie jest absolutna. Nakaz równego traktowania dotyczy sytuacji lub przedmiotów
podobnych. O podobieństwie decyduje cecha relewantna (istotna). Podobieństwo
podmiotów.
2
3
− Musi pozostać w związku z wartościami konstytucyjnymi;
− Musi mieć charakter proporcjonalny. Inna wartość musi być mniejsza niż ta, którą
realizujemy.
Zasad równości z Art. 32 jest konkretyzowana w innych przepisach, np. równość kobiet
i mężczyzn w prawie w wyborczym, ochrona własności i prawa dziedziczności, itp.
prawo podmiotowo –
i polityki państwa
normy programowe
4
Trybunał Konstytucyjny przeprowadza test proporcjonalności: bada czy rozwiązanie jest
potrzebne, czy chroni Konstytucyjne wartości.
− Czy jest konieczna? Czy nie ma łatwiejszej opcji?
− Proporcjonalność. Porównuje czy wartość x czy y jest ważniejsza?