Ukad oddechowy

Grne drogi oddechowe

Nozdrza przednie
Przedsionek nosa
Jama nosowa
Nozdrza tylne
Jama garda (cz. nosowa, ustna,
krtaniowa)
Jama krtani (przedsionek, jama
porednia krtani)

Granic pomidzy grnymi i dolnymi drogami

oddechowymi wyznacza gonia

 Dolne drogi oddechowe

Jama krtani (jama podgoniowa)
Jama tchawicy
Oskrzela gwne
Puca

Jama nosowa
Przedzielona na dwie czci przez przegrod nosa
Cz kostna przegrody
Lemiesz
Blaszka pionowa koci sitowej
Od tyu czy si z gardem przez nozdrza tylne
Podniebienie twarde oddziela jam nosow od jamy ustnej

 Maowiny nosowe
- Grne
- rodkowe
- Dolne

Maowiny nosowe dziel jam nosa na 3/4 przewody

Przewd nosowy dolny
Przewd nosowy rodkowy
Przewd nosowy grny
Przewd nosowy najwyszy (niestay)
Przewd nosowy wsplny midzy maowinami a przegrod nosow
Ku przodowi od przewodw ley przedsionek nosa (grobel nosa)
Ku tyowi przewody nosowe cz si z przewodem nosowo - gardowym

 Przewd nosowy dolny

Przewd nosowy rodkowy
Przewd nosowy grny
Przewd nosowy najwyszy (niestay)
Zachyek klinowo-sitowy

 W przewodach le miejsca pocze z zatokami przynosowymi

Zatok szczkow (przewd nosowy rodkowy)
Zatok czoow (przewd nosowy rodkowy)
Zatok klinow (zachyek klinowo-sitowy)
Komrkami sitowymi przednimi (przewd nosowy rodkowy) i tylnymi (przewd nosowy grny)
Poczenie z oczodoem (z przewodem nosowy dolnym przez przewd nosowo - zowy)

Gardo
Od podstawy czaszki do C6 (czciowo w obrbie gowy, czciowo w obrbie szyi)
Do tyu od jamy nosowej, jamy ustnej i krtani
ciana (od wewntrz):
Bona luzowa
Bona wknista
Bona miniowa
cznotkankowa przydanka

Jama dzieli si
Nosow
Ustn
Krtaniow

Minie
3 par mini zwieraczy
Zwieracz grny garda(gowowo-gardowy)
Zwieracz rodkowy (gnykowo-gardowy)
Zwieracz dolny (krtaniowo-gardowy)
Dochodz do szwu garda

3 par mini dwigaczy

M. rylcowo- gardowy
M. trbkowo-gardowy
M. podniebienno-gardowy

 Cz nosowa garda
Ujcia gardowe trbek
suchowych (wa trbkowy)
3 migdaki
Gardowy (nieparzysty)
Trbkowy (parzysty)

Zachyek gardowy
(Rosenmllera)
Nozdrza tylne

 Cz. ustna
cie gardzieli

Cz. krtaniowa
Wejcie do krtani
Od gry: nagonia
Od dou: fad midzynalewkowy
Po bokach: fady nalewkowonagoniowe

Zachyek gruszkowaty
(z boku wejcia do krtani)
Fad nerwu krtaniowego w ktrym
przebiega ga wewntrzna n.
krtaniowego grnego i ttnica
krtaniowa grna

Poykanie

Krta
Ley w szyi, do przodu od czci krtaniowej garda (od C4 do C6)
Chrzstki nieparzyste : tarczowata, piercieniowata, nalewkowata
Chrzstki parzyste: nalewkowate, rokowate, klinowate
Chrzstki poczone s midzy sob stawowo i wizadowo
Bona wknisto-sprysta krtani
Bona czworoktna
Stoek sprysty

Jama krtani
Przedsionek krtani
(od wejcia do krtani do fadw przedsionka)

Jama porednia
(midzy fadami przedsionka a fadami gosowymi)

Jama podgoniowa
(od fadw gosowych do przejcia krtani w
tchawic)

Chrzstka nagoniowa

Chrzstka tarczowata

Chrzstka piercieniowata

Wizado
gnykowo-tarczowe
porodkowe
Bona
gnykowo-tarczowa
Wizado
piercienno-tarczowe

Chrzstka nagoniowa
Chrzstki rokowate
Chrzstki nalewkowate

Chrzstka klinowata
Wizado nalewkowo-nagoniowe
Wizado przedsionka

Bona czworoktna

Chrzstka nagoniowa
Wizado tarczowo-nagoniowe
Chrzstki rokowate
Chrzstki nalewkowate
Wyrostek gosowy

Chrzstki klinowate

Wizada gosowe

Staw piercienno-nalewkowy

Wizado piercienno-tarczowe
Wizado gosowe

Stoek sprysty krtani

Wizado przedsionka

Wizado gosowe

Narzd gosu - gonia

Wyrostki gosowe chrzstek nalewkowatych
Fady gosowe (struny gosowe) brzeg wargi gosowej zbudowanej z
wizada gosowego, minia gosowego oraz bony luzowej
Szpara goni ley midzy fadami gosowymi i midzy wyrostkami
gosowymi chrzstek nalewkowatych

W goni powstaje gos

Jeli struny gosowe wibruj, powstaje goska dwiczna, jeli s rozlunione powstaje goska bezdwiczna

Szpara goni

zoom

 Pierwsz faz jest wdech, ktry umoliwia zgromadzenie w pucach dostatecznie duej
iloci powietrza. Na skutek czynnoci mini oddechowych rozpoczyna si wydech.
Powietrze wydychane z puc jest motorem wprawiajcym w drgania fady gosowe.
Poniewa w fazie wydechu szpara goni jest zamknita (fady gosowe cile do siebie
przylegaj), nastpuje wzrost cinienia powietrza w okolicy podgoniowej (poniej fadw
gosowych). Po przekroczeniu wartoci krytycznej cinienia nastpuje rozwarcie szpary
goni. Przez szpar goni przepywa powietrze. Doprowadza to do spadku cinienia
podgoniowego i powrotu fadw gosowych do pierwotnego pooenia (ich zwarcia).
Powtarzajce si wielokrotnie w jednostce czasu cykle naprzemiennego rozwierania
i zwierania fadw gosowych powoduj powstawanie drga powietrza, czyli dwiku (ryc.
4b). Charakter tego dwiku (zwanego tonem krtaniowym) zaley od waciwoci fadw
gosowych ich dugoci, napicia, elastycznoci i masy, oraz charakteru przepywu
powietrza. Cechy te mog by modulowane poprzez czynno mini krtaniowych,
a w szczeglnoci przez misie gosowy.

Powstawanie gosu

Minie krtani

Tchawica
Zaczyna si na wysokoci C6/C7 a koczy rozdwojeniem
tchawicy na dwa oskrzela gwne na wysokoci Th4 (ostroga
tchawicy)
Dugo 12 cm
16-20 chrzstek tchawiczych poczonych za pomoc
wizade obrczkowatych
Tylna ciana jest boniasta i zawiera misie tchawiczy

 Oskrzele prawe:
Bardziej strome, szersze,
krtsze (1,5-2,5 cm)
Oskrzele lewe
Bardziej w bok, dusze,
wsze (4-5 cm)

Drzewo oskrzelowe
Oskrzele gwne
Oskrzela patowe
Oskrzela segmentowe
Oskrzela podsegmentowe
Oskrzeliki
Oskrzeliki kocowe

Drzewo oddechowe
Oskrzeliki oddechowe
Przewodziki pcherzykowe
Pcherzyki pucne

 Anatomiczna przestrze martwa

(objto 150 cm2)
Jama nosowa
Gardo
Krta
tchawica
Drzewo oskrzelowe

Strefa oddechowa = drzewo

oddechowe
300 milionw pcherzykw pucnych
Powierzchnia 90 m2

Puca
Dugo ok.25 cm; waga: prawe: 625 g; lewe:565 g
Powierzchnie
szczyt puca
Pow. przeponowa (podstawa puca)
Pow. ebrowa
Pow. przyrodkowa (wnka puca)

Brzegi
Przedni (ostry)
Tylny (tpy)
Dolny

Paty
Puco prawe grny, rodkowy, dolny
Puco lewe grny, dolny

Puco
Paty
2 oskrzeliki oddechowe
Segmenty
Przewodziki pcherzykowe
Podsegmenty
Zraziki
Grona

Woreczki pcherzykowe z
pcherzykami pucnymi

Puco prawe
Pat grny, rodkowy i dolny

Szczelina midzypatowa skona

Szczelina midzypatowa pozioma

Puco lewe
Pat grny i dolny

Szczelina midzypatowa skona

 Do puc wchodz
Ttnica pucna
Oskrzela gwne
Ttnice i gazie oskrzelowe
Sploty pucne przedni i tylny
z puc wychodz
yy pucne
yy oskrzelowe
Naczynie chonne

Korze puca

Wnka puca
prawego
Ga patowa grna
ttnicy pucnej prawej
Ttnica pucna prawa
ya pucna grna prawa

Oskrzele patowe
grne prawe (oskrzele
nadttnicze)
Oskrzele gwne
prawe
ya pucna dolna
prawa

Wnka puca
lewego
Oskrzele gwne lewe

ya pucna dolna lewa

Ttnica pucna lewa

ya pucna grna
lewa

Wyciski puc
Powierzchnia rdpiersiowa puca lewego
Wycisk sercowy
Bruzda dla uku aorty i aorty zstpujcej
Bruzda dla ttnicy podobojczykowej lewej
Wycisk przeykowy
Bruzda dla yy ramienno gowowej lewej

Powierzchnia rdpiersiowa puca prawego

Wycisk sercowy
Bruzda dla yy gwnej grnej
Bruzda dla yy nieparzystej
Bruzda dla przeyku
Bruzda dla yy gwnej dolnej
Bruzda dla yy ramienno gowowej prawej i ttnicy podobojczykowej prawej

Pie pucny

Unaczynienie
czynnociowe

Ttnice pucne
Gazie patowe
Gazie segmentowe
Gazie podsegmentowe
Gazie zrazikowe

Sie kapilar krwiononych

oplatajcych pcherzyki
pucne

Unaczynienie odywcze
Lewa komora -> aorta -> ttnice oskrzelowe lewe -> lewe puco
Lewa komora -> aorta -> ttnice midzyebrowe tylne prawe -> ttnice oskrzelowe
prawe -> prawe puco
Gazie oskrzelowe od ttnic piersiowych wewntrznych
yy oskrzelowe prawa -> ya nieparzysta
yy oskrzelowe lewe -> ya nieparzysta krtka dodatkowa
yy oskrzelowe dochodz te do y ramienno-gowowych i y pucnych

Opucna
Opucna cienna
(przeponowa, rdpiersiowa, ebrowa, osklepek opucnej)
Opucna pucna (trzewna)
Opucna krezkowa
Jama opucnej
Zachyek ebrowo przeponowy
Zachyek ebrowo rdpiersiowy
Zachyek przeponowo - rdpiersiowy

Wentylacja puc
Wymiana O2 / CO2
A. Oddychanie zewntrzne - doprowadzenie czsteczek tlenu
atmosferycznego do wntrza komrek
B. Oddychanie wewntrzne (wewntrzkomrkowe) reakcje
chemiczne z tlenem

Wdech jest aktem czynnym umoliwiajcym wprowadzenie

powietrza atmosferycznego
Wydech jest aktem biernego zapadania cian klatki
piersiowej

Minie

Mechanizm oddychania
Wdech

Faza czynna oddechu - bior w niej

udzia minie midzyebrowe i
przepona. Podczas wdechu puca
zwikszaj swoj objto i tworzy si
podcinienie, ktre zasysa powietrze.
Minie midzyebrowe kurcz si,
ebra unosz si do gry, przepona
obnia si, cinienie spada i
powietrze dostaje si do puc.

Wydech

Faza bierna - jest to usuwanie

"zuytego" powietrza bogatego w
dwutlenek wgla. Podczas wydechu
nastpuje rozlunienie przepony
(unosi si) oraz mini oddechowych
klatki piersiowej. Zmniejszanie
objtoci puc wytwarza lekkie
nadcinienie, ktre wyciska
powietrze z puc.

UKAD CHONNY

 Zesp naczy prowadzcych limf (chonk) z przestrzeni

rdtkankowych do ukadu ylnego
Narzdy limfatyczne: centralne i obwodowe
Narzdy centralne: grasica i szpik kostny
Narzdy obwodowe: wzy chonne, ledziona, migdaki
Tkanka limfoidalna grudkowa (grudki chonne; gwnie limfocyty
B); rozproszona (gwnie limfocyty T)

Skupiska komrek limfatycznych w cianie drg oddechowych,

pokarmowych i moczowych

 Chonka powstaje w przestrzeni

rdtkankowej z tej czci pynu
tkankowego ktra nie jest resorbowana
przez kapilary krwionone, bo zawiera
biaka, obumare czci komrek i inne
due czsteczki, take drobnoustroje i
komrki nowotworowe
W wzach dochodz rwnie limfocyty
Kapilary chonne >>> Naczynia chonne
zbiorcze >>> wzy chonne >>>pnie
chonne >>>gwne pnie chonne
Naczynia chonne zbiorcze powierzchowne
i gbokie
Gwne pnie chonne
Przewd piersiowy (po lewej stronie)
Przewd chonny prawy (po prawej stronie)

Grasica

2 paty poczone tkank czn

Masa ok. 40 g
Rdze i cz. obwodowa - zraziki (cz.
korowa i rdzenna)
Produkcja limfocytw T
cz. korowa - mode, niedojrzae limf. T
(tymocyty)
Cz. rdzenna dojrzae limf. T

Wydziela hormony
M.in. tymozyna, tymostymulina,
tymopoetyna, grasiczy czynnik surowiczy)

Wzy chonne

Wiksze skupiska
Wzy szyjne, pachowe,
rdpiersiowe, pachwinowe, brzuszne