Professional Documents
Culture Documents
Strategisch Marketingplan Heigo Juni 2010
Strategisch Marketingplan Heigo Juni 2010
Strategisch Marketingplan Heigo Juni 2010
Student nummer:
Matthijs Beurskens
2080631
In opdracht van:
Heigo Nederland.
Industriewegoost 28
6662NE Elst(Gld.)
Postbus 69
6660AB Elst(Gld)
Afstudeerperiode:
Begeleider Heigo:
Begeleider 1 Fontys:
Begeleider 2 Fontys:
Management samenvatting
Dit rapport is geschreven voor het handelsbedrijf Heigo. Heigo richt zich als distributeur van
graszaden & meststoffen op de groenmarkt. De doelgroepen binnen deze markt zijn: gemeenten,
aannemers, golfclubs en hoveniers. Deze doelgroepen houden zich bezig met het onderhoud van
sportvelden en/of golfbanen. Doel van dit rapport is een antwoord te krijgen op de volgende
probleemstelling: Hoe moet Heigo zich positioneren om in te springen op de trends &
ontwikkelingen binnen de graszaden en meststoffen markt?
Om deze probleemstelling op te lossen is er kwalitatief onderzoek uitgevoerd.
Er zijn diverse interviews afgenomen met medewerkers binnen Heigo. Deze zijn afgenomen om de
interne omgeving van Heigo in kaart te brengen. Verder zijn er diverse interviews afgenomen met
klanten van Heigo. Deze zijn afgenomen om de externe omgeving van Heigo in kaart te brengen .
Uit interne analyse is gebleken dat Heigo zich positioneert als d totaalleverancier en specialist in de
verkoop van hoogwaardige producten in de graszaden en meststoffenbranche. In haar bedrijfsvoering
staan duurzaamheid, milieu & betrouwbaarheid centraal.
De daarbij horende marketingmix is als volgt ingevuld:
Heigo biedt als core product een gezonde en goed bespeelbare grasmat.
De prijs die Heigo hanteert voor haar producten is concurrentiegeorinteerd. De leverancier heeft veel
invloed op de prijs die Heigo haar klanten kan aanbieden. Bovenop deze inkoopprijs berekent Heigo
een winstmarge waardoor vervolgens de verkoopprijs ontstaat. Deze marge kan verschillen per
productgroep, dit is afhankelijk van welke prijs er op de markt ligt.
De distributie van de productgroepen graszaden en meststoffen bevindt zich in een kort
distributiekanaal. Er is sprake van directe distributie omdat Heigo haar producten direct aan de klant
levert.
Op het gebied van promotie doet Heigo aan persoonlijke verkoop, direct mail en sampling.
Deze activiteiten worden voornamelijk gedaan met als doel klanten te werven, klanten te adviseren en
om nieuwe producten te introduceren.
Uit de externe analyse is gebleken dat er in de graszaden en meststoffenbranche verschillende
ontwikkelingen zijn waar te nemen:
kunstgras is momenteel erg in opkomst. Dit komt doordat er een grote vraag is vanuit de
doelgroepen naar velden met een hogere bespelingcapaciteit. Deze ligt bij kunstgras vele
malen hoger dan dat van natuurgras. Door nieuwe technologische ontwikkelingen is het
kunstgras bovendien nauwelijks meer van echt te onderscheiden.
Door de crisis moeten gemeenten bezuinigen en zullen er dus niet snel nieuwe velden worden
aangelegd. Deze bezuinigingen zullen naar alle waarschijnlijkheid invloed hebben op de
aankoop van graszaden en meststoffen door gemeenten.
Overheden hebben te maken met de plicht tot duurzaam inkopen en aanbieders moeten hierop
inspelen. De overheid wil concrete stappen zetten naar een duurzame samenleving en geeft
daarbij zelf het goede voorbeeld.
De voordelen van natuurgras ten opzichte van kunstgras zijn bij klanten vaak onduidelijk
waardoor er snel meegelopen wordt met de kunstgras hype zonder te kijken naar de nadelen
van deze keuze.
Bij beleidsbepalers van gemeenten is er weinig productkennis, waardoor zij sneller zullen
bezuinigen op de wat duurdere duurzame producten.
WeTra velden bestaan deels uit kunstgras en deels uit natuurgras. Deze combinatie heeft een hogere
bespelingcapaciteit dan een natuurgrasveld.
Voorwoord
Het strategisch marketingplan voor de productgroepen: graszaden en meststoffen vormt mijn scriptie
en is onderdeel van mijn afstudeerstage bij Heigo. Met deze scriptie rond ik mijn opleiding Sport,
Economie en Communicatie af, gevolgd aan de Fontys Economische Hogeschool te Tilburg. Het
strategisch marketingplan beschrijft hoe Heigo moet inspelen op de ontwikkelingen in de graszaden
en meststoffenmarkt.
Om tot goede en betrouwbare conclusies te komen heb ik een aantal diepte interviews afgenomen bij
afnemersgroepen binnen de graszaden en meststoffen markt.
Deze markt was voor mij totaal onbekend daarom had ik dit onderzoek nooit kunnen doen zonder de
hulp en input van bepaalde personen binnen Heigo. Daarvoor wil ik dhr. van Aalten (mijn
bedrijfsbegeleider), dhr. Goossens(directeur), dhr. Goossens(accountmanager), dhr. van
Tuijn( accountmanager), dhr. Ymker( accountmanager) en dhr. Zoet ( logistiek/binnendienst) graag
bedanken.
Daarnaast wil ik ook mijn begeleiders vanuit de opleiding bedanken voor hun feedback en invulling
van het rapport, dhr. Peijnenborg en dhr. Reus.
Verder wil ik alle klanten die hebben meegewerkt aan de interviews graag bedanken en tot slot wil ik
naast de hierboven genoemde namen overige personeelsleden van Heigo bedanken die mij hebben
geholpen bij dit rapport.
Matthijs Beurskens
Elst
Juni 2010
1 Aanleiding
Door de vele verschuivingen op de markt en de sterke opkomst van het kunstgras, is het voor Heigo
onduidelijk hoe zij ervoor staan met betrekking tot haar concurrentiepositie en haar toekomst
perspectief met betrekking tot de graszaden & meststoffenmarkt.
Doel van dit rapport is inzicht te krijgen in de trends en ontwikkelingen op de graszaden &
meststoffen markt en een manier vinden om daarop in te spelen.
1.1
Inleiding
Dit rapport is geschreven voor het handelsbedrijf Heigo. Heigo richt zich als distributeur van
graszaden & meststoffen op de groenmarkt. De doelgroepen binnen deze markt zijn: gemeenten,
aannemers, golfclubs en hoveniers. Deze doelgroepen richten zich op het onderhoud van sportvelden
en/of golfbanen.
Bedrijfsomschrijving:
Heigo is actief in de groensector. Haar activiteiten zijn op te delen in twee segmenten,
Heigo rood:
Deze tak van het bedrijf houdt zich bezig met de inkoop en verkoop van bedrijfskleding,
veiligheidskleding, (veiligheids)schoeisel en gereedschappen voor de professionele eindgebruiker.
Ook valt onder Heigo rood het productiebedrijf Vaweco. Vaweco produceert veiligheidskleding.
Heigo groen:
Sinds 1991 levert Heigo meststoffen voor de professionele gebruiker. In 2003 heeft Heigo besloten
om graszaden in haar assortiment op te nemen.
Bij Heigo kun je terecht voor graszaden en organische, langzaam werkende en gecoate meststoffen.
Verder biedt Heigo ook zeolieten en biologische bestrijding, zoals engerlingen- of
schimmelbestrijding, Deze producten zijn allemaal ontwikkeld met oog voor het milieu en
duurzaamheid. Heigo levert niet alleen deze producten maar Heigo heeft ook een aantal experts die
met de klant meedenken en vervolgens een advies geven over de te gebruiken producten. Dit allemaal
om ervoor te zorgen dat de klant over een gezonde en goed bespeelbare grasmat beschikt.
De doelgroepen waar Heigo zich met de productgroepen graszaden & meststoffen op richt zijn:
gemeenten, golfclubs, aannemers en hoveniers.
De tak Heigo groen bestaat uit drie buitendienst medewerkers die contact hebben met de klanten, de
binnendienst waar twee medewerkers de orders en het logistieke proces afhandelen. En tot slot het
management dat alles van bovenaf cordineert.
Dit plan zal worden toegespitst op de sector graszaden & meststoffen, ofwel Heigo groen.
1.2
De markt van graszaden & meststoffen is momenteel erg in beweging. Overheden hebben als
voorbeeld figuur te maken met de plicht tot duurzaam inkopen en aanbieders danwel fabrikanten
moeten hierop inspelen. Verder is er de verdere opkomst van kunstgras. Door de hoge
bespelingcapaciteit van kunstgras is het voor veel sportverenigingen een goed alternatief voor
natuurgras. In de golfmarkt zie je een duidelijke behoefte bij klanten ten aanzien van advies en
innovatie.
Probleemstelling
Aan de hand van dit rapport moet er een strategie geformuleerd worden, waarmee de volgende
probleemstellingen kunnen worden beantwoord.
Hoe moet Heigo zich positioneren om in te springen op de trends & ontwikkelingen binnen de
graszaden en meststoffen markt?
1.4
Doelstelling
Het gewenste eindresultaat van dit rapport is dat er voldaan wordt aan de doelstelling die hieronder
staat beschreven:
Inzicht krijgen in de ontwikkelingen op de markt van graszaden & meststoffen met als doel hierop in
te springen en zich zo te positioneren dat Heigo haar omzet kan verhogen met 15% binnen 3 jaar.
1.5
Onderzoeksvragen
Onderzoeksvraag
Hoe positioneert Heigo zich?
6
7
8
1.6
Locatie antwoord
Pagina 11
Concurrentenanalyse (deskresearch
& kwalitatief onderzoek)
Concurrentenanalyse,
bedrijfstakanalyse &
afnemersanalyse ( kwalitatief
onderzoek)
Vanaf pagina 22
Vanaf pagina 12
Vanaf pagina 17
Pagina 18
Vanaf pagina 19
Pagina 20
Pagina 30
Onderzoeksmethode
8
1.7
Afbakening onderzoek
Dit onderzoek is gericht op de graszaden & meststoffen markt. Aan de hand van dit onderzoek wordt
er een strategie opgesteld die antwoord geeft op de probleemstellingen, namelijk:
Hoe moet Heigo zich positioneren om in te springen op de trends & ontwikkelingen binnen de
graszaden en meststoffen markt?
De onderzoeksgroepen bestaan uit klanten, potentile klanten, concurrenten en leveranciers van
Heigo.
1.8
Opbouw rapport
Bijlage onderzoeksmethode
2 Interne analyse
De interne analyse laat zien hoe Heigo er qua organisatie, marketing en strategie eruitziet. Ook laat de
interne analyse zien op welke punten Heigo uniek is. Tot slot heeft de interne analyse als doel om
inzicht te geven in de relatieve sterkten & zwakten van Heigo ten opzichte van de concurrent.
2.1.1
Missie3
Heigo is d specialist in de verkoop van hoogwaardige producten en diensten op het gebied van
graszaden, duurzame meststoffen en bodemverbeterende producten. Heigo speelt in op de specifieke
behoeftes van haar klanten en gaat probleemoplossend te werk. In haar dienstverlening staan
flexibiliteit, leverbetrouwbaarheid, service en kwaliteit centraal. Heigo is uit op een langdurige relatie
met haar klanten. Samenwerking met derden, uitstekende arbeidsverhoudingen en verantwoord
ondernemerschap dragen daaraan bij.
2.1.2
Visie4
Heigo streeft naar een grote mate van in- en externe klantgerichtheid. Heigo wil een organisatie zijn
waar klanten graag terugkomen. En zeker zo belangrijk: Heigo wil een bedrijf zijn waar mensen met
plezier voor werken. Heigo stimuleert betrokkenheid en zorgt ervoor dat haar medewerkers trots zijn
op 'hun' bedrijf en de producten en diensten die het levert.
3
4
10
De business definition geeft de activiteiten van de onderneming weer. Het Abell model is een middel
om het werkterrein en de mogelijke groeirichting van de onderneming af te bakenen.
Het rode blok in het Abell model weerspiegelt het deel van de markt waar Heigo zich op richt met
haar productgroepen meststoffen & graszaden.
Het blauwe blok geeft een mogelijke groeirichting weer. Heigo is al aan het kijken naar de
mogelijkheden om goedkopere producten in haar assortiment op te nemen. Verder zou Heigo WeTra
velden in haar assortiment kunnen gaan opnemen. Deze velden bestaan voor het grootste deel uit
natuurgras met een klein beetje kunstgras. Deze velden kunnen intensiever bespeeld worden dan een
natuurgrasveld.
2.1.3
Huidige strategie
Heigo doet aan nichemarketing daarbij hanteert Heigo een focusstrategie. Heigo richt zich met haar
productgroepen meststoffen & graszaden op een afgebakend deel van de totale groenmarkt. Heigo
richt zich met haar producten voornamelijk op golfbanen en sportvelden. Dit doet Heigo omdat Heigo
van mening is dat in deze twee segmenten het grootste omzetpotentieel zit. Door deze focus te leggen
kan Heigo haar kennis en aandacht specifiek richten op de wensen & behoeften van de klant.
2.1.4
Ondernemingsdoelstellingen
11
Positionering
Doelgroepen
12
2.2
2.2.1
Marketingmix
Productbeleid
Core product:
Heigo biedt de klant een gezonde en goed bespeelbare grasmat.
Actual product:
Heigo biedt haar klanten naast graszaden de volgende bodemverbeterende producten:
organische, langzaam werkende en gecoate meststoffen, zeolieten en biologische bestrijding, zoals
engerlingen- of schimmelbestrijding. Het productassortiment van Heigo is breed, kwalitatief
hoogwaardig en volledig afgestemd op de wensen van de klant. Heigo is een totaalleverancier als het
gaat om producten ten behoeve van sportvelden en golfbanen.
Augmented product:
Heigo heeft een aantal experts in dienst die met de klant meedenken en vervolgens een advies kunnen
geven over de te gebruiken producten. Ook hecht Heigo veel waarde aan het milieu en duurzaamheid,
dat is terug te zien in haar assortiment.
Productkennis:
Heigo heeft een aantal experts in dienst die alles weten over de producten die zij verkopen. Deze
experts werken op de buitendienst bij Heigo. Op de binnendienst werken een aantal medewerkers om
de orders te verwerken en het logistieke proces op gang te brengen. Uit interviews met de
buitendienst is gebleken dat zij vinden dat het op de binnendienst ontbreekt aan iemand met veel
productkennis, kennis die van pas zou komen bij het opstellen van bemestingsschemas of op het
gebied van advisering naar de klant. Dit wordt door de buitendienst als een verbeterpunt gezien.
Verder krijgt Heigo haar producten aangeleverd van leveranciers die al jarenlange ervaring hebben op
het gebied van graszaden & meststoffen.
De buitendienst van Heigo is dag in dag uit bezig met haar klanten. In tegenstelling tot haar
concurrenten heeft Heigo veel geduld met de overheden, deze hebben doorgaans veel tijd nodig
hebben om een beslissing te nemen. De klantgerichte service wordt door de klant zeer gewaardeerd.
Heigo doet wat het zegt en adviseert geen grotere hoeveelheden dan nodig zijn.
Heigo heeft veel relaties in de gemeentelijke kringen. Dit komt omdat Heigo hier al 20 jaar zaken
mee doet. Mede doordat Heigo zich focust op de marktsegmenten golfbanen en sportvelden heeft de
buitendienst van Heigo meer aandacht voor deze specifieke segmenten dan de meeste concurrenten.
Veel concurrenten richten zich op meer marktsegmenten waardoor de specifieke aandacht wat
verslapt.
Research and Development:
Heigo is bezig om in samenwerking met Triferto een meststof te ontwikkelen.
Dit doet Heigo zodat ze minder afhankelijk zijn van hun leveranciers en deze nieuwe meststof zal niet
regio gebonden zijn. Verder zal de prijs van deze meststof lager liggen dan overige meststoffen die
Heigo aanbiedt, hierdoor wordt een breder segment bedient. Los hiervan doet Heigo niet veel aan R&
D omdat zij dealer zijn voor verschillende leveranciers. De leveranciers zijn wel voortdurend bezig
met onderzoek & ontwikkeling van nieuwe meststoffen en graszaden. Deze leveranciers sturen na
13
14
Prijsbeleid
Promotiebeleid
Doelgroepen:
Gemeenten, golfclubs en aannemers/hoveniers die zich actief bezig houden met de aanleg en/of
onderhoud van sportvelden dan wel golfbanen.
Promotiedoelstellingen:
Aantrekken van nieuwe klanten
Vasthouden van bestaande klanten
Introduceren van nieuwe producten
Uitgebreide beschrijving is terug te vinden in de bijlage onder het kopje: leveranciers Heigo
Zie bijlage 2 voor de rayon verdelingen
7
Prijsklasse. Bij toename van de hoeveelheid in de afname van een bepaald product of dienst neemt de
verleende korting op de gebruikelijke prijs per staffel toe.
6
15
16
2.2.4
Distributiebeleid
Toeleveringsketen
Heigo koopt de meststoffen en graszaden direct van de leverancier. Deze leveranciers hebben
allemaal hun vestigingen in Nederland. Hieronder staan de leveranciers 8:
Euro grass wat betreft graszaden
Haifa, Mivena en DCM wat betreft meststoffen
Greenmaker wat betreft zeolieten
Koppert wat betreft biologische bestrijding
Vervoer producten
Het vervoer van de graszaden & meststoffen gaat als volgt:
Als Heigo een order binnenkrijgt van een klant communiceert Heigo dit met de leverancier. Deze
leverancier vervoert vervolgens de producten naar het magazijn van Heigo. Heigo heeft een
samenwerking met de firma Vullings uit Heijen. Heigo huurt ruimte in het magazijn van de firma
Vullings, hier slaat Heigo haar graszaden & meststoffen op en de firma Vullings vervoert deze
vervolgens naar de klant.
Dit proces verloopt heel soepel. Klanten krijgen de producten altijd op de afgesproken dag.
Heigo bevindt zich met de productgroepen meststoffen & graszaden in een kort distributiekanaal. Er
is sprake van directe distributie omdat Heigo haar producten direct aan de klant levert.
Distributiekolom van Heigo:
Leverancier
Heigo / Vullings
Afnemer
Heigo is sterk afhankelijk van de leverancier, dit omdat de leverancier Heigo een geografisch gebied
toe wijst waar Heigo het product mag verkopen. Deze geografische gebieden zijn terug te vinden in
de bijlage 4.
17
Organisatie structuur
Heigo heeft een lijnorganisatie. Hierin heeft iedere medewerker n directe leidinggevende boven
zich. De leidinggevende heeft een x-aantal medewerkers onder zich. Binnen de hierboven
omschreven onderdelen zit ook weer een verdeling9.
Uit interviews met medewerkers van Heigo is gebleken dat zij deze organisatiestructuur als prettig en
functioneel ervaren.
2.3.1
Bedrijfscultuur
Heigo wil een organisatie zijn met een grote mate van interne en externe klantgerichtheidgericht. Met
andere woorden Heigo wil een organisatie zijn waarin alle medewerkers trots kunnen zijn:
op de organisatie zelf;
op de producten en diensten die de organisatie levert;
op de successen en resultaten;
en waar het met plezier werken is.
Uit interviews met medewerkers van Heigo is gebleken dat deze geschetste bedrijfscultuur ook op de
werkvloer leeft. Dit blijkt onder meer uit het feit dat zakelijke successen met het hele bedrijf worden
gevierd. Verder heerst er een gezellige sfeer binnen Heigo waaruit blijkt dat de werknemers er met
plezier werken.
2.3.2
Milieu en Duurzaamheid
Heigo heeft Maatschappelijk verantwoord ondernemen hoog in het vaandel staan. Een van de
speerpunten in het beleid van Heigo is duurzaamheid. Heigo wil duurzaamheid centraal stellen in de
bedrijfsvoering. Heigo levert veel aan gemeenten en nonprofit-instellingen.
Voor deze instellingen is het maatschappelijk verantwoord ondernemen zeer belangrijk.
In de sector graszaden & meststoffen zie je het maatschappelijk verantwoord ondernemen goed terug
in de toepassing van de milieuvriendelijke materialen zoals:
Meststoffen die geleidelijk vrijkomen en daardoor een sterk verminderde uitspoeling hebben of
biologische bestrijding doormiddel van aaltjes en schimmels.
Heigo houdt ook rekening met het milieu. Dit doet Heigo door gebruik te maken van zo min mogelijk
verpakkingsmaterialen, het scheiden het afval. Prijslijsten etc. worden zoveel mogelijk per e-mail
verstuurd. Heigo gebruikt bovendien uitsluitend FSC-papier10. Het wagenpark van Heigo bestaat
overigens uitsluitend uit energiezuinige autos.
2.3.3
Personeel
Heigo heeft voldoende personeel op de buitendienst. De buitendienst bestaat uit 3 medewerkers. Deze
medewerkers leggen 3 4 bezoeken per dag af. Uit interviews is gebleken dat dit een goede bezetting
is. Ook de binnendienst is voldoende bezet, al vindt de buitendienst wel dat het er ontbreekt aan
iemand met veel productkennis. Kennis die van pas zou komen bij het opstellen van
bemestingsschemas dan wel advisering naar de klant. Heigo is een familiebedrijf waarin iedereen
zeer collegeaal met elkaar omgaat. De sfeer is vrij informeel en het personeel is zeer loyaal aan het
bedrijf. De buitendienst wordt door de leveranciers constant up-to-date gehouden wat betreft nieuwe
10
Het FSC-keurmerk geeft de zekerheid dat de grondstof voor het papier afkomstig is uit verantwoord
beheerde bossen.
18
2.4
Sterktes:
Breed assortiment van soorten, samenstellingen en werkingsduur
Heigo heeft de mogelijkheid om naast bodemverbeterende producten ook werkkleding en
gereedschap aan te bieden
Duurzame producten
Het assortiment bestaat uitsluitend uit A-merken
Klantgerichte service
Heigo geniet van een aantal leveranciers exclusiviteit
Zwaktes:
Marketingcommunicatie
Erg afhankelijk van leverancier
Productkennis op de binnendienst
Prijzig assortiment
19
3 Externe analyse
De externe analyse, deze analyse geeft een beeld van de externe omgeving en geeft inzicht in de
kansen en bedreigingen binnen een bedrijfsomgeving. De externe analyse moet verder antwoord
geven op de volgende onderzoeksvragen:
20
3.1
Bedrijfstakanalyse
Macro omgevingsfactoren11
Demografische factoren:
Vanuit de macro omgeving zijn er een aantal ontwikkelingen waar te nemen.
De bevolking blijft doorgroeien waardoor er meer huizen gebouwd moeten gaan worden dit gaat ten
koste van de ruimte voor sportvelden. Hierdoor is de kans groter dat een gemeente kiest voor een
kunstgrasveld. Dit omdat op kunstgras de bespeelbaarheid veel hoger ligt.
Ook blijft de vergrijzing toenemen. Daarbij kijkende naar de vergrijzing en de leeftijdsopbouw van
golfers, is het goed mogelijk dat het aantal golfers verder zullen toenemen. Wat zou kunnen resulteren
in een groei van golfbanen.
Economische factoren:
Door de crisis moeten gemeenten bezuinigen en zullen er dus niet snel nieuwe velden worden
aangelegd. Door de hoge aanschafprijzen van een kunstgrasveld zal er ook niet snel worden
overgestapt van een natuurgrasveld op een kunstgrasveld. Door op de voordelen van het veel
goedkopere natuurgras te wijzen zal het budget voor een natuurgrasveld omhoog kunnen gaan. Het is
ook mogelijk dat door de crisis golfclubs en gemeenten kiezen voor goedkopere meststoffen, welke
Heigo niet aanbiedt.
Sociaal-culturele factoren:
Overheden hebben te maken met de plicht tot duurzaam inkopen. Aanbieders en fabrikanten moeten
hierop inspelen. De overheid wil concrete stappen zetten naar een duurzame samenleving en geeft
zelf het goede voorbeeld. Door als overheid duurzaam in te kopen, krijgt de markt voor duurzame
producten een stevige impuls.
Technologische factoren:
Kunstgras is momenteel erg in opkomst. Het geschikt is voor vele toepassingen bij diverse
doelgroepen. Door nieuwe technologische ontwikkelingen is het kunstgras bovendien nauwelijks
meer van echt te onderscheiden.
Gemeenten hebben de keus om een middenweg te nemen tussen natuurgras en kunstgras. Dat is het
WeTra veld. WeTra staat voor WedstrijdTraining; met andere woorden een veld dat naast regulier
wedstrijdgebruik, wat een minimale grasbezetting vereist, een bepaalde overcapaciteit heeft voor
beperkt trainingsgebruik. Door de aanleg van WeTra-velden ontstaat minder terreinbehoefte of kan
eenzelfde oppervlakte intensiever gebruikt worden.
11
21
Bedrijfstakstructuurfactoren
12
22
3.2
Afnemersanalyse
Gemeenten:
Grootte segment:
430 gemeenten13
Bevindingen binnen het segment:
Gemeenten moeten door de economische crisis fors bezuinigen.
Gemeenten hebben vaak een budget waar ze binnen moeten blijven, door de crisis en de
stijgende prijs van graszaden en meststoffen wordt het steeds moeilijker om kwalitatief de
beste producten te blijven kopen.
Duurzaamheid wordt een steeds groter item
Beleidsbepalers hebben vaak geen productkennis.
Er worden veel gecoate meststoffen gebruikt.
Aantal sportvelden neemt af.
Steeds meer kunstgrasvelden
Gemeenten zijn vrij trouw aan de leverancier.
Wensen & behoeften:
behoefte aan een altijd bespeelbare grasmat.
behoefte aan duurzame producten
gemeenten hechten veel waarde aan het contact met de dealer.
Golfclubs:
Grootte segment:
186 golfclubs met in totaal 2877 holes14
Bevindingen binnen het segment:
er ligt geen kunstgras en dit zal er voorlopig ook niet komen.
geen plaats voor grote uitbreiding aantal holes
er worden veelal vloeibare meststoffen gebruikt.
milieu is vrij belangrijk.
golfclubs zijn niet zo klanttrouw.
Golfclubs merken niets van de economische crisis
Wensen & behoeften:
golfclubs hechten veel waarde aan de advisering van de dealer.
golfclubs hebben behoefte aan een naslagwerk.
13
14
http://home.planet.nl/~pagklein/gemprov.html
http://nl.wikipedia.org/wiki/Golf_(sport) & bijlage afnemersanalyse
23
3.3
Concurrentieanalyse
De concurrenten die in deze analyse worden uitgelicht zijn ingedeeld naar concurrentie niveau.
3.3.1
Productcategorieconcurrentie:
Prograss16:
Prograss is evenals Heigo gericht op de golfbanen en sportvelden markt. Dit doen ze met de
productgroepen meststoffen en graszaden.
Vanuit de kennis en ervaring van werknemers en directie is naar voren gekomen dat Prograss de
grootste directe concurrent is. Prograss is al 20 jaar actief in de golf- en sportveldenbranche op het
gebied van grasonderhoud.
Doelstellingen Prograss:
Prograss zit al 20 jaar in de golfsport. Daar is hun marktaandeel ongeveer 75%. Vanuit daar zijn ze de
gemeentemarkt en aannemerij (sportvelden) erbij gaan doen. Dit is de markt waar Heigo juist een
flink marktaandeel heeft. Heigo heeft juist de omgekeerde weg bewandeld.
Doelstellingen:
- Prograss wil haar positie in de golfmarkt behouden.
- In de gemeentemarkt en aannemerij wil Prograss haar positie vergroten.
Huidige strategie Prograss:
De strategie die Prograss hanteert is dat Prograss probeert van alle leveranciers het dealerschap te
krijgen zodat zij haar klanten alles kunnen aanbieden.
Op golfbanen proberen ze zoveel mogelijk te verkopen. Op sportvelden werken ze iets anders daar is
de prijsdruk wat groter. Dit omdat daar vaker binnen een budget wordt gewerkt. Prograss probeert
zich in tegenstelling tot Heigo te richten op de totale groenmarkt. Prograss levert namelijk ook
producten voor de tuinbouw, gazons en openbaar groen.
15
16
24
http://www.voscapelle.nl/default.asp?Id=2
Zie bijlage 2 voor rayon verdeling
25
Generieke concurrentie:
19
http://www.desso.com/Desso/home/NL/Segmenten/Upgrade_to_RC1-Desso_Sports_Systems.html
26
3.4
Kansen
Gemeenten hebben de plicht tot duurzaam ondernemen
Voordelen natuurgras versus kunstgras bij klanten vaak onduidelijk
Bij beleidsbepalers is er weinig productkennis
Golfclubs merken niet veel van de crisis
Klanten zien het als een pluspunt dat Heigo ook gereedschap en kleding kan leveren.
Bedreigingen
komst kunstgras
ruimte gebrek
bezuinigingen door crisis
aannemers zijn zeer omzet gericht. en zullen dus niet altijd haar klanten iets adviseren dat
Heigo ten goede komt.
27
Zwakten
Z1: Marketingcommunicatie
Z2: Erg afhankelijk van leverancier
Z3: Productkennis op de binnendienst
Z4: Prijzig assortiment
Kansen
K1: Gemeenten hebben de plicht tot duurzaam
ondernemen
K2: Voordelen natuurgras versus kunstgras bij
klanten vaak onduidelijk
K3: Bij beleidsbepalers is er weinig
productkennis
K4: Aangezien Heigo nog niet heel groot is in de
golfmarkt is hier veel ruimte.
K5: Golfclubs merken niet veel van de crisis
K6: Klanten zien het als een pluspunt dat Heigo
ook gereedschap en kleding kan leveren.
Bedreigingen
B1: komst kunstgras
B2: ruimte gebrek
B3: bezuinigingen door crisis
B4: aannemers zijn zeer omzet gericht. en zullen
dus niet altijd haar klanten iets adviseren dat
Heigo ten goede komt.
28
Confrontatiematrix
Z1: Marketingcommunicatie
Bedreigingen
B1: opkomst van het kunstgras
B2: velden verdwijnen
B3: bezuinigingen door de crisis
B4: aannemers erg omzetgericht
Kansen
K1: Duurzaam ondernemen
K2: voordelen natuurgras versus
kunstgras
Zwaktes
S3,K1,2,B1,2 Inspelen
op de vraag naar
grotere
bespelingcapaciteit van
een sportveld. Dit
doormiddel van
WeTra- velden op te
nemen in het
assortiment.
29
De markt van graszaden & meststoffen is momenteel erg in beweging. Overheden hebben als
voorbeeld figuur te maken met de plicht tot duurzaam inkopen. Uit interviews is gebleken dat veel
beleidsbepalers binnen gemeenten niet goed op de hoogte zijn van de mogelijkheden wat betreft
duurzaamheid en zorg voor het milieu ten aanzien van de tak graszaden en meststoffen. Aanbieders
dan wel fabrikanten moeten hierop inspelen. Daarnaast is er een beweging dat overheden steeds meer
werk gaan uitbesteden. Dit is ondermeer om de lokale economie te stimuleren maar natuurlijk ook om
zelf kosten uit te sparen. Tot slot heb je natuurlijk nog de opkomst van kunstgras dat een steeds groter
probleem wordt voor graszaden en meststoffen dealers.
In de golfmarkt zie je een duidelijke behoefte bij klanten ten aanzien van advies en innovatie. Het
probleem is dat niemand in de markt een goed beeld heeft van de totale markt en de bewegingen
ervan.
4.2.1
Opties
Opties 1: Inspelen op het gebrek aan kennis bij beleidsbepalers van gemeenten over de duurzame
werking van de producten die Heigo aanbiedt. Dit wordt gedaan doormiddel van een
marketingcommunicatiecampagne. Hiermee kan worden tegengegaan dat gemeenten gaan bezuinigen
op deze producten.
Doelgroep: Gemeenten
Entreestrategie: marketingcommunicatiecampagne
Waardestrategie: Operational excellence
Optie 2: Profileren als totaalleverancier voor golfbanen. (One stop shopping) Hierbij kan Heigo een
totaalpakket aanbieden met naast graszaden en meststoffen ook werkkleding en gereedschappen.
Doelgroep: Golfclubs
Entreestrategie: een jaarlijkse catalogus
Waardestrategie: Product leadership, meest complete aanbod.
Optie 3: Inspelen op de vraag naar grotere bespelingcapaciteit van een sportveld. Dit doormiddel
van WeTra- velden20 op te nemen in het assortiment.
Doelgroep: Gemeenten, Aannemers
Entreestrategie: uitbreiding assortiment.
Waardestrategie: Customer intimacy
20
WeTra velden bestaan deels uit kunstgras en deels uit natuurgras. Deze combinatie heeft een hogere
bespelingscapaciteit dan een natuurgrasveld.
30
4.3
Modellen opties
Om een duidelijk overzicht te krijgen van wat uiteindelijk de beste optie zal zijn voor Heigo zal er in
deze paragraaf aan de hand van 2 modellen een keuze gemaakt worden. De opties worden bekeken
met het suitability, feasability en acceptability model en de Maba-analyse. Uiteindelijk zal daar dan
de beste optie uit naar voren komen.
4.3.1
Optie 1
Optie 2
Suitability
++
+
Feasability
+/++
+
Acceptability
+
+
Totaal
+/++
+
slecht onvoldoende -/+ gemiddeld
Optie 3
+
-/+
-/+
+ voldoende
Maba analyse
Optie 1: Investeren/groeien
Optie 2: Selectieve investeringen
Optie 3: Selectieve investeringen
De volledige uitwerking van deze analyse staat in de bijlage 6.
31
Keuze optie
Bij optie 1 zijn de concurrentiekracht en marktaantrekkelijkheid het gunstigste. Hierbij moet Heigo
investeren om te groeien. De gemeentemarkt is aantrekkelijk en door optie1 uit te voeren kan Heigo
sterker worden op deze markt.
Opties 1: Inspelen op het gebrek aan kennis bij beleidsbepalers van gemeenten over de duurzame
werking van de producten die Heigo aanbiedt. Dit wordt gedaan doormiddel van een
marketingcommunicatiecampagne.
4.5
Doelgroepkeuze
Gemeenten
Gemeentebranche
Landelijk
Doet zelf het grasonderhoud
De kwaliteit van producten is erg belangrijk
Behoefte aan advies
Beleidsbepalers hebben een grote invloed op de inkoop van graszaden en meststoffen
4.6
Doelstellingen
Kwantitatieve marketingdoelstellingen
Een omzet stijging van 5% in de doelgroepen aannemers en gemeenten na 1 jaar.
Een omzet stijging van 10% in de doelgroepen aannemers en gemeenten na 3 jaar.
Een omzet stijging van 15% in de doelgroepen aannemers en gemeenten na 5 jaar.
Kwalitatieve marketingdoelstellingen
Heigo wil ervoor zorgen dat de doelgroep Heigo ziet als een bedrijf dat veel aandacht schenkt
aan duurzaamheid en milieu.
Productkennis creren bij de doelgroep.
4.7
Positionering
Heigo moet een informationele positionering hanteren voor de doelgroep. Bij deze doelgroep is het
belangrijk dat de voordelen als duurzaamheid, milieuvriendelijkheid en arbeidsextensief gekoppeld
worden aan de producteigenschappen als verlaagde uitspoeling naar het grondwater en minder
groeipieken. Deze combinaties moeten naar de doelgroep gecommuniceerd worden.
Heigo positioneert zich als d leverancier van duurzame en milieuvriendelijke graszaden en
meststoffen.
32
5 Marketingcommunicatie
5.1
5.1.1
Marketingmix
Productbeleid
Het core product dat Heigo haar klanten aanbiedt is een gezonde en goed bespeelbare grasmat. Dit
doet Heigo met duurzame en milieuvriendelijke producten. De keuze voor optie 1 heeft dus geen
invloed op het productbeleid dat Heigo voert.
5.1.2
Prijsbeleid
De keuze voor optie 1 heeft ook geen invloed op het prijsbeleid van Heigo.
Heigo hanteert een concurrentiegeorinteerde prijszetting. De leverancier heeft veel invloed op de
prijs die Heigo haar klanten kan aanbieden. Bovenop deze inkoopprijs berekent Heigo een
winstmarge waardoor vervolgens de verkoopprijs ontstaat. Deze marge kan verschillen per
productgroep, dit is afhankelijk van welke prijs er op de markt ligt.
5.1.3
Distributiebeleid
De keuze voor optie 1 zal geen invloed hebben op het distributiebeleid dat Heigo toepast.
Heigo blijft een directe distributie houden naar de klant toe, ook de geografisch gebieden die Heigo
toegewezen krijgt van haar leverancier veranderen niet.
5.1.4
Promotiebeleid
Het promotie beleid zal wel aangepast moeten worden en dan voornamelijk voor de doelgroep
gemeenten. Heigo maakt al gebruik van een aantal vormen van promotie namelijk:
Persoonlijke verkoop, dit omdat het product goed moet aansluiten bij de individuele
behoeften van de klant.
Direct mail. Klanten krijgen 2x per jaar een nieuwsbrief toegezonden.
Sampling. Dit wil zeggen dat de buitendienst een klant een sample geeft tegen een
gereduceerd tarief. Met als doel de klant te overtuigen van de kwaliteiten van het product.
Om optie 1 tot een succes te kunnen maken zal Heigo voor de doelgroep gemeenten een aantal
aanpassingen moeten maken in haar promotiebeleid. Deze aanpassingen staan in dit verdere
hoofdstuk vermeld.
33
5.2
Communicatiedoelgroep
Gemeenten
algemeen niveau
- Gemeentebranche
- Landelijk
- Hoge affiniteit met duurzaamheid en milieu
- Trendgevoelig
- Doet zelf het grasonderhoud
- Beleidsbepalers hebben een grote invloed op de inkoop van graszaden en meststoffen
domeinspecifiek niveau
- vrij hoge betrokkenheid;
- gewenste producteigenschappen; duurzaam, milieuvriendelijk, arbeidsextensief en
advies.
merkspecifiek niveau
- Is bekend met de organisatie;
- positieve houding ten opzichte van de producten van Heigo.
- Winkeltrouwe gebruikers, in dit geval vaak van Heigo.
5.3
5.4
Communicatiedoelstellingen
Bereiksdoelstelling
Alle beleidsbepalers binnen de verschillende gemeenten in Nederland bereiken, die graszaden
en/of meststoffen inkopen voor sportvelden.
Procesdoelstelling
Beleidsbepalers van gemeenten in Nederland informeren over de duurzame en
milieuvriendelijke werking van de producten die Heigo aanbiedt. Dit om ze vervolgens aan te
zetten om deze producten te kopen of te blijven kopen.
Effectdoelstelling
Beleidsbepalers van gemeenten in Nederland kennen binnen 1 jaar de duurzame en
milieuvriendelijke eigenschappen van de producten die Heigo aanbiedt.
Beleidsbepalers van gemeenten in Nederland weten binnen 1 jaar met welke producten zij
kosten kunnen besparen.( bepaalde producten zorgen voor een afname van de
arbeidsintensiteit)
Communicatiestrategie
Heigo is bij vrijwel de hele doelgroep bekend. De doelgroep weet wat Heigo voor haar kan betekenen
en wat Heigo in haar assortiment heeft. Door de opkomst van het kunstgras en de kleiner wordende
sportverenigingen is er steeds minder vraag naar de producten die Heigo aanbiedt. Ook heeft de
economische crisis een effect op de vraag naar de producten van Heigo. Zo denken gemeenten erover
na om minder giften21 te doen of goedkopere producten te gebruiken.
21
strooibeurten
34
5.5
Propositie
5.6
Marketingcommunicatiemix
- Folders
Directmarketingcommunicatie:
Door middel van folders die naar alle beleidsbepalers van de verschillende gemeenten in Nederland
verspreidt worden zullen de besluitvoerders genformeerd worden over de duurzame en
milieuvriendelijke producten die Heigo aanbiedt. In de folder zal moeten worden aangegeven op
welke manier deze producten kunnen bijdragen aan het duurzaam ondernemen. Ook zullen er in de
folder redenen aangedragen kunnen worden waarom er niet op deze producten bezuinigd moet gaan
worden, maar dat deze producten in sommige gevallen juist een oplossing kunnen bieden voor de
bezuinigingen die ook de groensector treft. Tevens kan de folder gebruikt worden om de verschillen
tussen natuurgras en kunstgras weer te geven wat betreft duurzaamheid, kosten en
milieuvriendelijkheid.
Reclame:
Door een webpagina in te richten op de bestaande website kan Heigo haar (potentile) klanten
inlichten over onderwerpen als duurzaamheid, milieu, etc. Deze webpagina zal in de folders vermeldt
worden zodat de (potentile) klant weet waar hij moet zijn voor informatie en tips over bovenstaande
onderwerpen.
35
Creatieve ontwikkeling
Op basis van de strategie en de propositie wordt een creatief concept ontwikkeld. Dit concept is de
creatieve vertaling van de propositie. Het is de wijze waarop de propositie aan de doelgroep wordt
overgebracht.
5.7.1
Creatief concept
Vormgeving en opmaak
Heigo heeft al een slogan die zij in haar communicatie met klanten gebruikt namelijk:
De groenprofessional kiest natuurlijk voor Heigo
In deze slogan betekent natuurlijk ook duurzaam en milieuvriendelijk.
Deze slogan hoeft niet te worden aangepast omdat deze goed past bij de boodschap die Heigo wil
overbrengen aan de doelgroep. Deze slogan zal centraal moeten staan in de campagne.
Typografie en kleur
De campagne zal in de huisstijl van Heigo zijn. Dit omdat het er herkenbaar uit moeten zien, omdat
een groot deel van de doelgroep al klant is van Heigo.
Taal en stijl
Het is belangrijk dat de doelgroep meteen ziet waar het om gaat. De termen duurzaam en milieu
moeten er meteen uitspringen hierdoor zal de aandacht van de doelgroep getrokken worden. De
doelgroep zal rechtstreeks toegesproken moeten worden over de voordelen van de producten die
Heigo aanbiedt.
Verder tekst moet een duidelijke en logische opbouw bevatten, hiermee zal de aandacht van de
doelgroep beter worden vastgehouden.
5.8
Mediakeuze
36
5.9
Marketingcommunicatiebudget
Om een budget vast te stellen moet er voor een methode gekozen worden.
Heigo al voor de taakstellende methode moeten kiezen. Dit omdat het communicatiebudget niet het
gevolg is van de omzet, maar juist een instrument is om de omzet te verhogen.
Kosten folder
Produceren door reclameland22: 175,10 incl. BTW
Specificaties:
170 grams recyclingpapier (extra wit) met ril 4/4bedrukt
Afmetingen
eindformaat: 14,8 cm x 21,0 cm
gevouwen eindformaat: 10,5 cm x 14,8 cm
gegevensformaat: 15,4 cm x 21,6 cm
Kosten webpagina
Voor de webpagina hoeft geen budget vrijgemaakt te worden. Heigo heeft zelf mensen in dienst die
eenvoudig een pagina kunnen toevoegen aan de website.
5.10 Evaluatie
Om na te gaan of de doelstellingen zijn behaald, zal er moeten worden gemeten of de
procesdoelstellingen zijn behaald. Dit kan Heigo het beste doen door de accountmanagers de
gemeenten na te bellen. Accountmanagers kunnen op deze manier goed meten of er nog vragen zijn
omtrent de geboden informatie. Ook zou de accountmanager kunnen peilen of er een verkoopafspraak
gemaakt kan worden.
22
https://www.reclameland.nl/product/178268/normal/Folders-met-vouw.html#details
37
Conclusies
Het uitgangspunt van dit rapport was het vinden van een antwoord op de probleemstelling zoals die in
hoofdstuk 1 staat geformuleerd namelijk:
Hoe moet Heigo zich positioneren om in te springen op de trends & ontwikkelingen binnen de
graszaden en meststoffen markt?
De volgende trends en ontwikkelingen zijn in dit onderzoek naar voren gekomen:
kunstgras is momenteel erg in opkomst. Dit komt doordat er een grote vraag is vanuit de
doelgroepen naar velden met een hogere bespelingcapaciteit. Deze ligt bij kunstgras vele
malen hoger dan dat van natuurgras. Door nieuwe technologische ontwikkelingen is het
kunstgras bovendien nauwelijks meer van echt te onderscheiden.
Door de crisis moeten gemeenten bezuinigen en zullen er dus niet snel nieuwe velden worden
aangelegd. Deze bezuinigingen zullen waarschijnlijk ook zijn invloed hebben op de aankoop
van graszaden en meststoffen door gemeenten.
Overheden hebben te maken met de plicht tot duurzaam inkopen en aanbieders moeten hierop
inspelen. De overheid wil concrete stappen zetten naar een duurzame samenleving en geeft
zelf het goede voorbeeld.
Voordelen natuurgras versus kunstgras bij klanten vaak onduidelijk waardoor er snel
meegelopen wordt met de kunstgras hype.
Bij beleidsbepalers van gemeenten is er weinig productkennis, waardoor zij sneller zullen
bezuinigen op de wat duurdere duurzame producten.
Het aantal sportvelden neemt af dit komt mede doordat er concurrerende vrijetijdsbestedingen
zijn voor de jeugd. Denk daarbij aan zaken als fitness of de spelcomputer. Hierdoor krijgen
sportverenigingen het steeds moeilijker en er ontstaan steeds meer fusies tussen
sportverenigingen. Dit om hun hoofd boven water te kunnen houden.
Na het doorlopen van verschillende analyses is er n optie gekozen namelijk:
Optie 1: Inspelen op het gebrek aan kennis bij beleidsbepalers van gemeenten over de duurzame
werking van de producten die Heigo aanbiedt.
Deze optie wordt verantwoord door verschillende aspecten uit de interne en externe omgeving van
Heigo
De gekozen optie past zeer goed bij de bedrijfsvoering van Heigo. Heigo heeft net als veel gemeenten
duurzaamheid en milieu hoog in het vaandel staan. Dit is bij Heigo terug te zien in de producten die
zij in haar assortiment hebben. Echter is bij veel gemeenten de duurzame en milieuvriendelijke
werking van deze producten nog niet voldoende bekend. Nu de economische crisis duidelijk
merkbaar wordt zullen veel gemeenten gaan bezuinigen. Dit zal onherroepelijk consequenties hebben
voor de inkoop van graszaden en messtoffen. Beleidsbepalers zullen het budget voor graszaad en
meststoffen verkleinen waardoor het groenonderhoud van de gemeente goedkoper of minder graszaad
en/of meststoffen moet gaan kopen.
38
Aanbevelingen
De aanbeveling hebben betrekking op de gekozen optie: Inspelen op het gebrek aan kennis bij
beleidsbepalers van gemeenten over de duurzame werking van de producten die Heigo aanbiedt. De
gemeentemarkt is voor Heigo de belangrijkste markt. Hier is Heigo de grootste speler en op deze
markt zijn de grootste verschuivingen waarneembaar. Daarom zal Heigo zich hier voornamelijk op
moeten richten. Om goed op deze verschuivingen in te kunnen spelen hoeft de marketingmix
nauwelijks te worden aangepast. Alleen op het gebied van promotie zal wat aangepast moeten
worden. Zoals bij de conclusies is te lezen staan de gemeenten erg onder druk door de economische
crisis. Er is weinig productkennis omtrent graszaden en meststoffen bij de beleidsbepalers. Waardoor
het risico bestaat dat zij gaan snijden in het budget voor graszaden en meststoffen. De strategie van
Heigo is om hun diensten door middel van USPs onder de aandacht te brengen van de doelgroep.
Hierin moeten de duurzame en milieuvriendelijke producten van Heigo bij de doelgroep onder de
aandacht worden gebracht. Dit om de doelgroep aan te zetten deze producten te gaan gebruiken of te
blijven gebruiken. Deze strategie moet doormiddel van een communicatiecampagne worden
geactiveerd. De campagne moet inspelen op het gebrek aan kennis bij de gemeenten. Hiermee kan
Heigo voorkomen dat klanten gaan bezuinigen op graszaden en meststoffen. Heigo moet zich hierin
positioneren als d leverancier van duurzame en milieuvriendelijke graszaden en meststoffen.
Dit dient Heigo te doen aan de hand van de volgende propositie: Heigo is als geen ander zo gericht
op duurzaamheid en milieu. Heigo biedt duurzame en milieuvriendelijke oplossingen voor het
gebruik van graszaden en meststoffen, ook in tijden dat er bezuinigd moet worden.
Deze boodschap zal gecommuniceerd moeten worden doormiddel van de volgende media:
Heigo zal een folder moeten uitgeven. Met de folder zal de doelgroep genformeerd worden over de
duurzame en milieuvriendelijke producten die Heigo aanbiedt.
Verder moet Heigo een webpagina inrichten op haar bestaande website. Op deze webpagina zal
enigszins dezelfde informatie te vinden zijn als in de folder. Maar het grote voordeel van deze
webpagina is dat deze up-to-date te houden is. Het is de bedoeling dat op deze webpagina allerlei
nieuwtjes komen te staan over de graszaden en meststoffenmarkt. In de folder zal deze webpagina
onder de aandacht gebracht worden.
Verder raad ik Heigo aan om optie 2 nog wat beter te bekijken. Veel golfclubs hebben de behoefte aan
een jaarlijkse catalogus wat ze kunnen gebruiken als naslagwerk. Heigo zou hiervoor haar catalogus
uit 2007 kunnen gebruiken en deze in een nieuw jasje steken met de daarbij behorende nieuwe
producten en actuele informatie over de graszaden en meststoffen markt.
In de golfsector worden veelal vloeibare meststoffen gebruikt. Om in deze sector stappen te willen
maken is het voor Heigo raadzaam om te kijken in hoeverre zij dit gebruik van vloeibare meststoffen
kunnen omzetten naar het gebruik van organische of gecoate meststoffen. Ook kan Heigo de
mogelijkheid bekijken om zelf vloeibare meststoffen in het assortiment op te nemen.
39
Internet
www.fontys.nl/feht
www.hbo-kennisbank.nl
www.cbs.nl
www.heigo.nl
www.bsenc.nl
www.allesovergras.nl
www.haifachem.com
www.dcm-info.nl
www.prograss.nl
www.desso.com
www.voscapelle.nl
www.greenmaker.nl
www.koppert.nl
www.rabobank.nl
www.nieuwsbank.nl
www.waterland.net
www.reclameland.nl
www.wikipedia.nl
www.knvb.nl
www.ngf.nl
Folders
Heigo groen
Dcm meststoffen
Eurograss graszaden
Mivena meststoffen
40