Niniejsza darmowa publikacja zawiera jedynie fragment

penej wersji caej publikacji.

Aby przeczyta ten tytu w penej wersji kliknij tutaj.
Niniejsza publikacja moe by kopiowana, oraz dowolnie
rozprowadzana tylko i wycznie w formie dostarczonej przez
NetPress Digital Sp. z o.o., operatora sklepu na ktrym mona
naby niniejszy tytu w penej wersji. Zabronione s
jakiekolwiek zmiany w zawartoci publikacji bez pisemnej zgody
NetPress oraz wydawcy niniejszej publikacji. Zabrania si jej
od-sprzeday, zgodnie z regulaminem serwisu.
Pena wersja niniejszej publikacji jest do nabycia w sklepie
internetowym Salon Cyfrowych Publikacji ePartnerzy.com.

Spis treci
Spis treci
Redakcja
WYKAZ SKRTW
WSTP
ROZDZIA I. POLITYKA SPJNOCI ZAGADNIENIA OGLNE
I. Zagadnienia wstpne
Tematy publikacji w penej wersji

Redakcja
Autor: dr Maria Supera-Markowska
Redaktor Naczelny Wydawnictw Ksikowych i Czasopism: Beata
Chanowska-Dymlang
Redaktor: Agnieszka Gryczka
Korekta: Zesp
Skad i amanie: Ireneusz Gawliski
Projekt okadki: Ireneusz Gawliski
Copyright by Wydawnictwo Wiedza i Praktyka Sp. z o. o.,
Warszawa 2013
Wszelkie prawa zastrzeone. Kopiowanie, przedrukowywanie i
rozpowszechnianie caoci lub fragmentw niniejszej pracy bez
zgody wydawcy zabronione.
ISBN 978-83-269-2016-5
Wydawca: Norbert Pawlikowski
Oficyna Prawa Polskiego
Wydawnictwo Wiedza i Praktyka Sp. z o. o.
ul. otewska 9a, 03-918 Warszawa
Dystrybucja:
tel.: 22 518 29 29
faks: 22 617 60 10
e-mail: cok@wip.pl

WYKAZ SKRTW
ARiMR Agencja Restrukturyzacji i Modernizacji Rolnictwa
ARR Agencja Rynku Rolnego
BGK Bank Gospodarstwa Krajowego
BRT badania i rozwj technologiczny
decyzja 2006/144/WE Decyzja Rady nr 2006/144/WE z
20 lutego 2006 r. w sprawie strategicznych wytycznych Wsplnoty dla rozwoju obszarw wiejskich (okres programowania
2007-2013) (Dz.U. nr L 55, 25.2.2006, s. 20-29)
decyzja 2006/702/WE Decyzja Rady nr 2006/702/WE z
6 padziernika 2006 r. w sprawie strategicznych wytycznych
Wsplnoty dla spjnoci (Dz.U. UE nr L 291, 21.10.2006, s.
11-32, s. 11-32)
decyzja 2007/436/WE,
Euratom Decyzja Rady nr 2007/436/WE z 7 czerwca 2007
r., Euratom w sprawie systemu zasobw wasnych Wsplnot
Europejskich (Dz.U.UE nr L 163, 23.06.2007, s. 17-21)
DNB dochd narodowy brutto
Dz.U. Dziennik Ustaw
Dz.U. UE Dziennik Urzdowy Unii Europejskiej
EBI Europejski Bank Inwestycyjny
EFI Europejski Fundusz Inwestycyjny
EFMiR Europejski Fundusz Morski i Rybowstwa
EFOiGR Europejski Fundusz Orientacji i Gwarancji Rolnej
EFR Europejski Fundusz Rybacki
EFRG Europejski Fundusz Rolniczy Gwarancji
EFRR Europejski Fundusz Rozwoju Regionalnego
EFRROW Europejski Fundusz Rolny na rzecz Rozwoju Obszarw Wiejskich
EFS Europejski Fundusz Spoeczny
EFTA Europejskie Stowarzyszenie Wolnego Handlu (ang.
European Free Trade Association)

EOG Europejski Obszar Gospodarczy

ETS Trybuna Sprawiedliwoci Unii Europejskiej
Eurostat Urzd Statystyczny Wsplnot Europejskich
euwt europejskie ugrupowanie wsppracy terytorialnej
EWEA Europejska Wsplnota Energii Atomowej
EWG Europejska Wsplnota Gospodarcza
EWWiS Europejska Wsplnota Wgla i Stali
FAPA Fundacja Programw Pomocy dla Rolnictwa
FS Fundusz Spjnoci
JASPERS ang. Joint Assistance in Supporting Projects in
European Regions
JEREMIE ang. Joint European Resources for Micro to Medium Enterprises
JESSICA ang. Joint European Support for Sustainable Investment in City Areas
kc Ustawa z 23 kwietnia 1964 r. Kodeks cywilny (Dz.U. nr
16, poz. 93 ze zm.)
kpa Ustawa z 14 czerwca 1960 r. Kodeks postpowania administracyjnego (Dz.U. z 2000 r. nr 98, poz. 1071 ze zm.)
KPR Krajowy Program Reform
KSRR Krajowa Strategia Rozwoju Regionalnego 2010-2020
Leader fr. Liaisons Entre Actions de Dveloppement de
lEconomie Rurale
LGD lokalna grupa dziaania
LGR lokalna grupa rybacka
LSR lokalna strategia rozwoju
LSROR lokalna strategia rozwoju obszarw rybackich
MF Ministerstwo Finansw
MP mae i rednie przedsibiorstwa
NSA Naczelny Sd Administracyjny
NSRO Narodowe Strategiczne Ramy Odniesienia 2007-2013
NSS Narodowa Strategia Spjnoci
NTS Nomenklatura Jednostek Terytorialnych do Celw
Statystycznych

5/30

nufp Ustawa z 27 sierpnia 2009 r. o finansach publicznych

(Dz.U. 157, poz. 1240 ze zm.)
NUTS wsplna klasyfikacja Jednostek Terytorialnych do
Celw Statystycznych (d. Nomenklatura Jednostek Terytorialnych do Celw Statystycznych, fr. Nomenclature des Units
Territoriales Statistiques lub ang. Nomenclature of Units for
Territorial Statistics)
OECD Organizacja Wsppracy Gospodarczej i Rozwoju
op Ustawa z 29 sierpnia 1997 r. Ordynacja podatkowa
(Dz.U. z 2005 r. nr 8, poz. 60 ze zm.)
PARP Polska Agencja Rozwoju Przedsibiorczoci
PKB produkt krajowy brutto
PO program operacyjny
PO Ryby program operacyjny Zrwnowaony rozwj sektora rybowstwa i nadbrzenych obszarw rybackich
2007-2013
pos Ustawa z 7 kwietnia 1998 r. Prawo o stowarzyszeniach
(Dz.U. z 2001 r. nr 79, poz. 855 ze zm.)
PPL+ Pilotaowy Program Leader+
PROW Program Rozwoju Obszarw Wiejskich na lata
20072013
rozporzdzenie 1605/2002 Rozporzdzenie Rady (WE,
EURATOM) nr 1605/2002 z 25 czerwca 2002 r. w sprawie rozporzdzenia finansowego majcego zastosowanie do budetu
oglnego Wsplnot Europejskich (Dz.U. UE nr L 248/1,
16.09.2002, s. 74-121)
rozporzdzenie 1059/2003 Rozporzdzenie Parlamentu
Europejskiego i Rady (WE) nr 1059/2003 z 26 maja 2003 r. w
sprawie ustalenia wsplnej klasyfikacji Jednostek Terytorialnych do Celw Statystycznych (Dz.U. UE nr L 154, 21.6.2003, s.
1-5)
rozporzdzenie 1290/2005 Rozporzdzenie Rady (WE)
nr 1290/2005 z 21 czerwca 2005 r. w sprawie finansowania
wsplnej polityki rolnej (Dz.U. WE nr L 209, 11.08.2005, s.
1-25)

6/30

rozporzdzenie 1698/2005 Rozporzdzenie Rady (WE)

nr 1698/2005 z 20 wrzenia 2005 r. w sprawie wsparcia rozwoju obszarw wiejskich przez Europejski Fundusz Rolny na rzecz
Rozwoju Obszarw Wiejskich (EFRROW) (Dz.U. WE nr L 277,
21.10.2005, s. 1-40)
rozporzdzenie 1463/2006 Rozporzdzenie Rady (WE)
nr 1463/2006 z 19 czerwca 2006 r. dostosowujce rozporzdzenie (WE) nr 1698/2005 w sprawie wsparcia rozwoju
obszarw wiejskich z Europejskiego Funduszu Rolnego na
rzecz Rozwoju Obszarw Wiejskich (EFRROW) w zwizku z
przystpieniem do Unii Europejskiej Bugarii i Rumunii (Dz.U.
WE nr L 277, 9.10.2006, s. 1-1)
rozporzdzenie 1080/2006 Rozporzdzenie (WE) nr
1080/2006 Parlamentu Europejskiego i Rady z 5 lipca 2006 r.
w sprawie Europejskiego Funduszu Rozwoju Regionalnego i
uchylajce rozporzdzenie (WE) nr 1783/1999 (Dz.U. UE nr L
210, 31.07.2006, s. 1-11)
rozporzdzenie 1081/2006 Rozporzdzenie (WE) nr
1081/2006 Parlamentu Europejskiego i Rady z 5 lipca 2006 r.
w sprawie Europejskiego Funduszu Spoecznego i uchylajce
rozporzdzenie (WE) nr 1784/1999 (Dz.U. UE nr L 210,
31.07.2006, s. 12-18)
rozporzdzenie 1082/2006 Rozporzdzenie Komisji
(WE) nr 1082/2006 Parlamentu Europejskiego i Rady z 5 lipca
2006 r. w sprawie europejskiego ugrupowania wsppracy
terytorialnej (Dz.U. UE nr L 210, 31.07.2006, s. 19-24)
rozporzdzenie 1083/2006 Rozporzdzenie Rady (WE)
nr 1083/2006 z 11 lipca 2006 r. ustanawiajce przepisy oglne
dotyczce Europejskiego Funduszu Rozwoju Regionalnego,
Europejskiego Funduszu Spoecznego oraz Funduszu Spjnoci
i uchylajce rozporzdzenie (WE) nr 1260/1999 (Dz.U. UE nr L
210, 31.07.2006, s. 25-78)
rozporzdzenie 1084/2006 Rozporzdzenie Rady (WE)
nr 1084/2006 z 11 lipca 2006 r. ustanawiajce Fundusz

7/30

Spjnoci i uchylajce rozporzdzenie (WE) 1164/94 (Dz.U. UE

nr L 210, 31.07.2006, s. 79-81)
rozporzdzenie 1198/2006 Rozporzdzenie Rady nr
1198/2006 z 27 lipca 2006 r. w sprawie Europejskiego
Funduszu Rybackiego (Dz.U. UE nr L 223, 15.08.2006, s. 1-44)
rozporzdzenie 1638/2006 Rozporzdzenie (WE) nr 1638/
2006 Parlamentu Europejskiego i Rady z 24 padziernika 2006
r. okrelajce przepisy oglne w sprawie ustanowienia
Europejskiego Instrumentu Ssiedztwa i Partnerstwa (Dz.U.
UE nr L 310, 9.11.2006, s. 1-14)
rozporzdzenie 1828/2006 Rozporzdzenie Komisji
(WE) nr 1828/2006 z 8 grudnia 2006 r. ustanawiajce
szczegowe zasady wykonania rozporzdzenia Rady (WE) nr
1083/2006 ustanawiajcego przepisy oglne dotyczce
Europejskiego
Funduszu
Rozwoju
Regionalnego,
Europejskiego Funduszu Spoecznego oraz Funduszu Spjnoci
(Dz.U. UE nr L 371, 27.12.2006, s. 1-169)
rozporzdzenie 498/2007 Rozporzdzenie Komisji (WE)
nr 498/2007 z 26 marca 2007 r. ustanawiajce szczegowe zasady wykonania rozporzdzenia Rady (WE) nr 1198/2006 w
sprawie Europejskiego Funduszu Rybackiego (Dz.U. UE nr L
120, 10.05.2007, s. 1-80)
RPO regionalne programy operacyjne
rwypfin Rozporzdzeniem Rady Ministrw z 26 padziernika 2010 r. w sprawie poyczek z budetu pastwa na
wyprzedzajce finansowanie w ramach programu rozwoju obszarw wiejskich (Dz.U. nr 216, poz. 1420)
Sekcja
Orientacji
EFOiGR Sekcja Orientacji
Europejskiego Funduszu Orientacji i Gwarancji Rolnej
SRK Strategia Rozwoju Kraju 2007-2015
sufp Ustawa z 20 czerwca 2005 r. o finansach publicznych
(Dz.U. nr 249, poz. 2104 ze zm.)
SWW strategiczne wytyczne Wsplnoty dla spjnoci
TEN-E transeuropejskie sieci energetyczne
TEN-T transeuropejskie sieci transportowe

8/30

TIK technologie informacyjno-komunikacyjne

tfue Traktat o funkcjonowaniu Unii Europejskiej
tue Traktat o Unii Europejskiej
twe Traktat ustanawiajcy Wsplnot Europejsk
UE Unia Europejska
ueuwt Ustawa z 7 listopada 2008 r. o europejskim
ugrupowaniu wsppracy terytorialnej (Dz.U. nr 218, poz.
1390)
uop Ustawa z 29 sierpnia 1997 r. Ordynacja podatkowa
(Dz.U. z 2005 r. nr 8, poz. 60 ze zm.)
uor Ustawa z 29 wrzenia 1994 r. o rachunkowoci ( Dz.U. z
2009 r. nr 152, poz. 1223 ze zm.)
uosw Ustawa z 5 czerwca 1998 r. o samorzdzie wojewdztwa (Dz.U. z 2001 r. nr 142, poz. 1590, ze zm.)
updof Ustawa z 26 lipca 1992 r. o podatku dochodowym od
osb fizycznych (Dz.U z 2010 r. nr 51, poz. 307 ze zm.)
updop Ustawa z 15 lutego 1992 r. o podatku dochodowym od
osb prawnych (Dz.U. z 2000 r. nr 54, poz. 654 ze zm.)
uppsa Ustawa z 30 sierpnia 2002 r. Prawo o postpowaniu przed sdami administracyjnymi (Dz.U. nr 153, poz.
1270 ze zm.)
uptu Ustawa z 11 marca 2004 r. o podatku od towarw i
usug (Dz.U. nr 54, poz. 535, ze zm.)
upzp Ustawa z 29 stycznia 2004 r. Prawo zamwie publicznych (Dz.U. z 2007 r. nr 223, poz. 1655 ze zm.)
ufwpr Ustawa z 22 wrzenia 2006 r. o uruchamianiu
rodkw pochodzcych z budetu Unii Europejskiej przeznaczonych na finansowanie wsplnej polityki rolnej (Dz.U. nr
187, poz. 1381 ze zm.)
uwrow Ustawa z 7 marca 2007 r. o wspieraniu rozwoju obszarw wiejskich z udziaem rodkw Europejskiego Funduszu
Rolnego na rzecz Rozwoju Obszarw Wiejskich na lata
2007-2013 (Dz.U. nr 64, poz. 427 ze zm.)
uwzrs Ustawa z 3 kwietnia 2009 r. o wspieraniu
zrwnowaonego rozwoju sektora rybackiego z udziaem

9/30

10/30

Europejskiego Funduszu Rybackiego (Dz.U. nr 72, poz. 619 ze

zm.)
uz Ustawa z 7 listopada 2008 r. o zmianie niektrych ustaw w
zwizku z wdraaniem funduszy strukturalnych i Funduszu
Spjnoci (Dz.U. nr 216, poz. 712 ze zm.)
uzppr Ustawa z 6 grudnia 2006 r. o zasadach prowadzenia
polityki rozwoju (Dz.U. z 2009 r. nr 84, poz. 712 ze zm.)
WPR wsplna polityka rolna
WSA wojewdzki sd administracyjny
WTC wsplna taryfa celna
ZPORR Zintegrowany Program Operacyjny Rozwoju Regionalnego 2004-2006
ZSROW zintegrowana strategia rozwoju obszarw wiejskich

WSTP
Historia integracji europejskiej 1), ktra swymi pocztkami siga
czasw redniowiecza i monarchii Karola Wielkiego, zwolennika
jednoci wiata chrzecijaskiego, waciwie rozpocza si po zakoczeniu II wojny wiatowej w jej wyniku powstaa Unia
Europejska obejmujca obecnie 27 pastw czonkowskich. W
1950 r. francuski minister spraw zagranicznych Robert Schuman
przedstawi projekt unifikacji europejskiego sektora wgla i stali.
Jego propozycje stay si podstaw do opracowania przez Jeana
Monneta projektu Europejskiej Wsplnoty Wgla i Stali oraz negocjacji prowadzonych przez sze pastw: Francj, RFN,
Wochy, Belgi, Holandi i Luksemburg, w wyniku ktrych 18
kwietnia 1951 r. w Paryu podpisay one Traktat ustanawiajcy
Europejsk Wsplnot Wgla i Stali EWWiS. Cel EWWiS
stanowio wspieranie rozwoju gospodarczego, wzrost zatrudnienia i podniesienie poziomu ycia w pastwach czonkowskich
poprzez ustanowienie wsplnego rynku wgla i stali.
Traktat, ktry wszed w ycie w 1952 r., zosta zawarty na okres 50
lat i przesta obowizywa 23 lipca 2002 r. Tymczasem idea rozszerzenia wsppracy pomidzy pastwami czonkowskimi take
na inne dziedziny ni sektor wgla i stali, znalaza swj wyraz w
podpisanych 25 marca 1957 r. w Rzymie Traktacie ustanawiajcym Europejsk Wsplnot Gospodarcz EWG oraz
Traktacie ustanawiajcym Europejsk Wsplnot Energii Atomowej EWEA. Oba traktaty weszy w ycie z dniem 1 stycznia
1958 r. Traktat ustanawiajcy EWEA dotyczy sektora produkcji i
eksploatacji energii atomowej, natomiast Traktat ustanawiajcy
EWG obejmowa przede wszystkim dziedziny gospodarcze. Z upywem czasu to wanie EWG staa si gwn Wsplnot, a
EWWiS oraz EWEA nabray wobec niej charakteru
wspierajcego.

12/30

Ponad p wieku pniej po wejciu w ycie Traktatw Rzymskich, w kwietniu 2010 r. Komisja Europejska przedstawia
wyniki serii ocen przeprowadzonych w cigu ostatnich trzech lat,
obejmujce przegld osigni polityki spjnoci w okresie
20002006. Ju same dane dotyczce wykorzystania rodkw
tylko jednego z funduszy strukturalnych Europejskiego
Funduszu Rozwoju Regionalnego, wskazuj na istotne znaczenie
instrumentw prawno-finansowych, jakie su realizacji zaoe
unijnej polityki spjnoci. W okresie 20002006 dziki projektom wspieranym przez wspomniany fundusz utworzono ok. 1,4
mln miejsc pracy, zbudowano 2 tys. km autostrad, wsparcie
uzyskao 38 tys. projektw badawczych 2).

Polska, po swojej akcesji do struktur unijnych z dniem 1 maja

2004 r., te zacza korzysta ze wsparcia unijnego z funduszy
strukturalnych i Funduszu Spjnoci. Mona ju odnotowa
pewne tego pozytywne skutki w zakresie wzrostu inwestycji,
tworzenia nowych miejsc pracy i inne. W obecnej perspektywie
finansowej 20072013 wsparcie przeznaczone dla Polski w
ramach polityki spjnoci wynosi 67,3 mld. Ponadto nasz kraj
korzysta z pomocy z funduszy wspierajcych dziaania w zakresie
wsplnej polityki rolnej i wsplnej polityki rybackiej.
Dla tych podmiotw, ktre ju z pomocy skorzystay, jak i dla
podmiotw dopiero rozwaajcych moliwoci starania si o ni,
podstawowe znaczenia maj zagadnienia zwizane z
uwarunkowaniami prawno-finansowymi pomocy. Zarwno
bowiem przy uzyskiwaniu, jak i wykorzystywaniu funduszy unijnych, konieczne jest posiadanie wiedzy z zakresu prawa unijnego
i krajowego dotyczcego polityki spjnoci. Niezbdne jest zrozumienie pewnych mechanizmw prawno-finansowych ksztatujcych t polityk i determinujcych rozwj regionalny. Bez zrozumienia tych mechanizmw oraz przyswojenia pewnych specyficznych poj i konstrukcji, wypracowanych w obszarze polityki
spjnoci, trudno jest aplikowa o rodki unijne. Przyblienie
tych zagadnie ma za zadanie niniejsza ksika, ktra w zaoeniu

13/30

swoim ma sta si rodzajem przewodnika po prawno-finansowych aspektach polityki spjnoci i rozwoju regionalnego. W kolejnych rozdziaach przedstawione s zatem: oglne zagadnienia
zwizanie z polityk spjnoci (Rozdzia I), kwestie zwizane z
funduszami finansujcymi wspln polityk roln i ryback
(Rozdzia II) oraz funduszami strukturalnymi, Funduszem
Spjnoci i innymi funduszami europejskimi (Rozdzia III).
Nastpnie omwiono krajowy system wdraania polityki
spjnoci (Rozdzia IV) tak, aby Czytelnik, poznawszy jej szerszy
unijny wymiar, mg nastpnie zrozumie mechanizmy jej funkcjonowania na poziomie krajowym. Przedstawiono take kwestie
zwizane z ujciem rodkw pochodzcych z budetu UE w krajowym systemie finansw publicznych (Rozdzia V) oraz problematyk podatkowych konsekwencji otrzymania dotacji unijnych
(Rozdzia VI). W ostatnim rozdziale (Rozdzia VII) przybliono
zagadnienia zwizane z polityk rozwoju, w tym w szczeglnoci z
rozwojem regionalnym.

Mam nadziej, e ksika okae si przydatnym przewodnikiem

po prawno- finansowych zagadnieniach polityki spjnoci i rozwoju regionalnego, przybliajc zagadnienia w tym zakresie studentom, pracownikom administracji, zajmujcym si funduszami
unijnymi, a take podmiotom je pozyskujcym.
Stan prawny obowizuje na dzie 6 lipca 2012 r.
dr Maria Supera-Markowska
1) Szerzej zobacz M. Supera-Markowska, Zarys prawa
hiszpaskiego i prawa polskiego. Esbozo del derecho espaol y polaco, Warszawa 2009, s. 39.
2) Wicej na: http://europa.eu/rapid/pressReleasesAction.do?reference=IP/10/444&format=HTML&aged=0&la
nguage=EN&guiLanguage=en.

ROZDZIA
SPJNOCI
OGLNE

I.

POLITYKA
ZAGADNIENIA

I. Zagadnienia wstpne
1. Podstawowe pojcia
Zagadnienia polityki spjnoci nierozerwalnie wi si z
tematyk rozwoju regionalnego i polityki regionalnej.

Rozwj regionalny
mona zdefiniowa jako wzrost potencjau gospodarczego regionw oraz trwa popraw ich konkurencyjnoci i poziomu
ycia mieszkacw, co przyczynia si do rozwoju spoecznogospodarczego kraju.
W celu pobudzania i wspierania rozwoju regionalnego wadze
publiczne podejmuj pewne dziaania, ktre skadaj si na
polityk regionaln. W preambule do Traktatu ustawiajcego
Europejsk Wsplnot Gospodarcz wskazano, e pastwa
czonkowskie pragn wzmocnienia jednoci swoich gospodarek i
zapewnienia ich harmonijnego rozwoju przez zmniejszenie
zrnicowa istniejcych midzy regionami oraz agodzenie zacofania regionw mniej uprzywilejowanych. Na tej podstawie
polityk regionaln mona okreli w sposb nastpujcy:

Polityka regionalna

15/30

to wiadoma i celowa dziaalno organw wadzy publicznej,

zmierzajca do regulowania midzyregionalnych proporcji
rozwoju.
Jak wskazuje si w literaturze, ma ona kilka wymiarw i
poziomw realizacji. Moe by polityk intraregionaln
realizowan w regionie i na jego rzecz przez wadze regionalne.
Moe to by rwnie polityka interregionalna realizowana przez
wadze centralne w odniesieniu do regionw. Polityka regionalna
moe wic by realizowana na poziomie regionu, na poziomie
pastwa, a take na poziomie ugrupowania integracyjnego jakim
jest Unia Europejska.
Inaczej polityk regionaln mona zdefiniowa jako majce
dugofalowy charakter dziaania wadz publicznych rnych
szczebli administracji zorientowane na pobudzenie rozwoju gospodarczego i spoecznego w regionach, ktrych celem jest zmniejszenie skali zrnicowania w rozwoju pomidzy
poszczeglnymi obszarami.

Region
Pojcie regionu pochodzi z jzyka aciskiego, w ktrym sowo
regio oznacza okolic, obszar, kraj. Region stanowi
odrniajc si, jednolit, najwiksz cz terytorium pastwa, obszar szczebla ponadlokalnego o znacznej liczbie
ludnoci.
Okrelanie regionw wymaga stosowania obiektywnych kryteriw zapewniajcych bezstronno przy kompilowaniu i korzystaniu z danych statystyk regionalnych. Podstaw jednolitej kategoryzacji regionw w UE stanowi wsplna klasyfikacja Jednostek Terytorialnych do Celw Statystycznych.

16/30

2. Wsplna klasyfikacja Jednostek

Terytorialnych do Celw Statystycznych

Wsplna klasyfikacja Jednostek Terytorialnych do

Celw Statystycznych, okrelona jest w rozporzdzeniu Parlamentu Europejskiego i Rady w sprawie ustalenia wsplnej klasyfikacji Jednostek Terytorialnych do Celw Statystycznych
(NUTS), dalej: rozporzdzenie 1059/2003. Wsplna klasyfikacja
Jednostek Terytorialnych do Celw Statystycznych zastpia
ustalan doranie przez Urzd Statystyczny Wsplnot
Europejskich (Eurostat), we wsppracy z krajowymi instytutami
statystyki pastw czonkowskich, Nomenklatur Jednostek Terytorialnych do Celw Statystycznych NUTS (fr. Nomenclature des
Units Territoriales Statistiques lub ang. Nomenclature of Units
for Territorial Statistics).

Klasyfikacja NUTS
Wsplna klasyfikacja Jednostek Terytorialnych do
Celw Statystycznych ma umoliwi zbieranie, opracowywanie i rozpowszechnianie na obszarze Unii Europejskiej
porwnywalnych danych w zakresie statystyk regionalnych.
Klasyfikacja NUTS dokonuje podziau obszarw pastw
czonkowskich na jednostki terytorialne, przy czym kadej jednostce terytorialnej zostaje przypisany okrelony kod i nazwa.
Jest to klasyfikacja hierarchiczna kady kraj dzieli si na jednostki terytorialne poziomu NUTS 1, ktre dziel si na jednostki terytorialne poziomu NUTS 2, a te z kolei na jednostki
terytorialne poziomu NUTS 3, przy czym dana jednostka terytorialna moe reprezentowa kilka poziomw NUTS. Kade
pastwo czonkowskie moe przyj kolejne hierarchiczne
szczeble szczegowoci w celu dalszego podziau poziomu
NUTS 3.
Pierwsze kryterium stosowane dla okrelenia jednostek terytorialnych stanowi jednostki administracyjne istniejce w ramach

17/30

pastw czonkowskich. Zgodnie z art. 3 ust. 1 rozporzdzenia

1059/2003 jednostka administracyjna oznacza obszar geograficzny z wadzami administracyjnymi uprawnionymi do podejmowania decyzji administracyjnych i politycznych dla tego obszaru w obrbie prawnych i instytucjonalnych ram pastwa
czonkowskiego.
W celu ustanowienia odpowiedniego poziomu NUTS, ktry ma
obj konkretn klas jednostek administracyjnych w pastwie
czonkowskim, rednia jej wielko powinna si mieci w
nastpujcych granicach stanu ludnoci (okrelonych w art. 3 ust.
2 rozporzdzenia 1059/2003):

Zgodnie z art. 3 ust. 5 rozporzdzenia 1059/2003, jeeli dla danego poziomu NUTS nie istniej w pastwie czonkowskim jednostki administracyjne o waciwej skali wielkoci, ktre
odpowiadayby kryteriom dotyczcym stanu ludnoci, to dany
poziom NUTS tworzy si, czc ze sob odpowiedni liczb istniejcych mniejszych, przylegajcych jednostek administracyjnych. Przy czeniu uwzgldnia si kryteria geograficzne,
spoeczno-ekonomiczne, historyczne, kulturowe lub uwarunkowania rodowiska naturalnego. Poczone jednostki nazywa si
jednostkami nieadministracyjnymi. Wielko jednostek
nieadministracyjnych w pastwie czonkowskim dla danego
poziomu NUTS mieci si w granicach stanu zaludnienia, o
ktrym mowa w art. 3 ust. 2 rozporzdzenia 1059/2003. W
przypadku gdy stan ludnoci caego pastwa czonkowskiego jest
niszy ni dolna granica danego poziomu NUTS, to cae pastwo

18/30

czonkowskie traktowane jest jako jedna jednostka terytorialna

NUTS na tym poziomie.

19/30

20/30

21/30

22/30

23/30

Tabela: Poziomy NUTS 1, NUTS 2 i NUTS 3 dla Polski

rdo: Zacznik do rozporzdzenia 1059/2003.

Do polskiego porzdku prawnego klasyfikacj NUTS wprowadza

rozporzdzenie
Rady
Ministrw
w
sprawie
wprowadzenia Nomenklatury Jednostek Terytorialnych
do Celw Statystycznych (NTS), zgodnie z ktrym Polska
dzieli si na terytorialnie i hierarchicznie powizane jednostki na
5 poziomach, z czego 3 okrelono jako poziomy regionalne, 2
jako poziomy lokalne.
Wrd poziomw regionalnych wyrnia si:
poziom 1 regiony,
poziom 2 wojewdztwa,

 poziom 3 podregiony.

24/30

Do poziomw lokalnych zalicza si natomiast:

poziom 4 powiaty,
poziom 5 gminy.
Struktura grupowa NTS, ich symbole i sposb zapisu s oparte
na systemie identyfikatorw i nazw jednostek podziau administracyjnego kraju, ktry stanowi cz Krajowego Rejestru Urzdowego Podziau Terytorialnego Kraju TERYT.
Przedstawia to ponisza tabela.

25/30

Poziom 1 regiony zosta wprowadzony w miejsce wczeniejszego

poziomu 1 kraj. Na poziomie 1 wyrnia si 6 regionw:
Region centralny: wojewdztwa dzkie i mazowieckie.
Region poudniowy: wojewdztwa maopolskie i lskie.
Region wschodni: wojewdztwa lubelskie, podkarpackie, podlaskie i witokrzyskie.
Region pnocno-zachodni: wojewdztwa lubuskie, wielkopolskie
i zachodniopomorskie.
Region poudniowo-zachodni:
opolskie.

wojewdztwa

dolnolskie

Region pnocny: wojewdztwa kujawsko-pomorskie, pomorskie

i warmisko-mazurskie.
Poziom 2 obejmuje wojewdztwa, natomiast poziom 3
kilka poczonych powiatw. Poziom 2 i 3, stanowice jednoczenie odpowiednio poziomy NUTS 2 i NUTS 3, maj najwiksze znaczenie w zakresie polityki regionalnej i s istotne dla
okrelania obszarw wsparcia w ramach unijnej polityki
spjnoci.

26/30

3.
Zrnicowania
gospodarcze
pomidzy
regionami
pastw
czonkowskich i ich przyczyny

Zarwno pomidzy regionami wewntrz jednego pastwa

czonkowskiego, jak i pomidzy regionami rnych krajw UE
wystpuj znaczne rnice w poziomie dobrobytu. Dysproporcje gospodarcze, spoeczne i terytorialne zarwno na
poziomie regionalnym, jak i krajowym zwikszyy si wraz z
rozszerzeniem UE. Obecnie UE obejmuje 27 pastw
czonkowskich, ktre tworz wsplnot i wewntrzny rynek
liczcy 493 miliony obywateli. Tym samym jednak, rnice gospodarcze i spoeczne pomidzy pastwami i ich 271 regionami pogbiy si (co ilustruje mapa na str. 10).
Wedug danych Eurostat za rok 2008 produkt krajowy brutto
(PKB) na mieszkaca w regionach (jednostkach poziomu NUTS
2) UE waha si od 27% (w bugarskim regionie Severozapaden)
do 343% (w brytyjskim regionie stoecznym Inner London) redniego PKB na mieszkaca, liczonego si nabywcz pienidza, dla
dwudziestu siedmiu pastw czonkowskich.

Wicej znajdziesz w wersji penej publikacji

Tematy publikacji w penej wersji

WYKAZ SKRTW
WSTP

ROZDZIA
OGLNE

I.

POLITYKA

SPJNOCI

27/30

ZAGADNIENIA

I. Zagadnienia wstpne
II. rda prawa
III. System instytucjonalny
IV. Finansowanie
V. Cele
VI. Zasady
VII. Programowanie
ROZDZIA II. POLITYKA SPJNOCI A WSPLNA POLITYKA
ROLNA I WSPLNA POLITYKA RYBACKA
I. Zagadnienia wstpne
II. Polityka rozwoju obszarw wiejskich
III. Polityka rozwoju obszarw zalenych od rybactwa
ROZDZIA III. FUNDUSZE STRUKTURALNE I FUNDUSZ
SPJNOCI
II. Europejski Fundusz Spoeczny
III. Europejski Fundusz Rozwoju Regionalnego
IV. Fundusz Spjnoci
V. Inne fundusze europejskie ni fundusze strukturalne i Fundusz
Spjnoci
ROZDZIA IV. KRAJOWY SYSTEM WDRAANIA POLITYKI
SPJNOCI
I. Zagadnienia wstpne
II. Narodowe Strategiczne Ramy Odniesienia 2007-2013
III. System instytucjonalny

28/30

IV. Krajowe programy operacyjne

V. Regionalne programy operacyjne
VI. Programy operacyjne Europejskiej Wsppracy Terytorialnej
VII. Inicjatywy unijne
VIII. Rodzaje projektw i ich wybr do dofinansowania

IX. Procedury odwoawcze w przypadku negatywnej oceny projektw konkursowych

ROZDZIA V. RODKI POCHODZCE Z BUDETU UE W
KRAJOWYM SYSTEMIE FINANSW PUBLICZNYCH
I. Zagadnienia wstpne
II. Regulacje ustawy o finansach publicznych obowizujce do
koca 2009 r.
III. Regulacje ustawy o finansach publicznych obowizujce od
pocztku 2010 r.
IV. Finansowanie wsplnej polityki rolnej
V. Pozostae zagadnienia
ROZDZIA VI. PODATKOWE
DOTACJI UNIJNYCH

ASPEKTY

OTRZYMANIA

I. Zagadnienia wstpne
II. Dotacje przekazywane w ramach systemu prefinansowania a
podatki dochodowe
III. Dotacje przekazywane w ramach systemu dotacji rozwojowych a podatki dochodowe
IV. Dotacje przekazywane w ramach systemu patnoci z Banku
Gospodarstwa Krajowego i dotacji celowych a podatki dochodowe
V. Moliwoci wystpienia o interpretacj przepisw prawa podatkowego w kwestiach dotyczcych opodatkowania dotacji
unijnych

VI. Dotacje a podatek od towarw i usug

29/30

ROZDZIA VII. POLITYKA ROZWOJU

I. Zagadnienia wstpne
II. Strategie rozwoju
III. Strategia Rozwoju Kraju 2007-2015
IV. Krajowa Strategia Rozwoju Regionalnego 20102020
V. Zintegrowane strategie rozwoju
VI. Programy suce realizacji polityki rozwoju
VII. Finansowanie polityki rozwoju
VIII. System zarzdzania rozwojem i koordynacja polityki
rozwoju
ZAKOCZENIE
BIBLIOGRAFIA
WYKAZ AKTW PRAWNYCH

@Created by PDF to ePub

Niniejsza darmowa publikacja zawiera jedynie fragment

penej wersji caej publikacji.
Aby przeczyta ten tytu w penej wersji kliknij tutaj.
Niniejsza publikacja moe by kopiowana, oraz dowolnie
rozprowadzana tylko i wycznie w formie dostarczonej przez
NetPress Digital Sp. z o.o., operatora sklepu na ktrym mona
naby niniejszy tytu w penej wersji. Zabronione s
jakiekolwiek zmiany w zawartoci publikacji bez pisemnej zgody
NetPress oraz wydawcy niniejszej publikacji. Zabrania si jej
od-sprzeday, zgodnie z regulaminem serwisu.
Pena wersja niniejszej publikacji jest do nabycia w sklepie
internetowym Salon Cyfrowych Publikacji ePartnerzy.com.