X

Gemeente
Amsterdam

Bezoekadres
Amstel
1011 PN Amsterdam
Postbus 202
woo AE Amsterdam
Telefoon 14 020
amsterdam.n1

Retouradres: Postbus 202, l000 AE Amsterdam

Aan de gemeenteraad
Amstel
loll PN Amsterdam

Datum

29 oktober 2015

Ons kenmerk
Uw kenmerk
Behandeld door

00V

Kopie aan
Bijlage
Onderwerp Evaluatie

afstandscriterium coffeeshops

Geachte leden van de gemeenteraad,

Inleiding
Zoals u weet is in 2013 het ingezetenencriterium (I-criterium) opgenomen in de Aanwijzing
Opiumwet. Op grond van dit criterium mag een coffeeshop alleen de toegang verschaffen aan
ingezetenen van Nederland. lk was met uw raad van mening dat invoering van het 1-criterium voor
Amsterdam tot een ongewenste situatie zou leiden, aangezien vele toeristen de coffeeshops in
onze stad bezoeken en deze bij invoering van het 1-criterium bij straatdealers terecht zouden
komen. Na onderhandelingen heb ik met de minister van Veiligheid en Justitie (V&J) een afspraak
kunnen maken over het niet-invoeren van het 1-criterium. Daartegenover zou Amsterdam een
pakket aan maatregelen invoeren, te weten:
- invoering van het afstandscriterium, bestaande uit het instellen van gewijzigde
openingstijden en het gefaseerd sluiten van coffeeshops gelegen binnen 250 meter
loopafstand van een school (V0,MB0);
- instellen van blowverboden op school- en speelpleinen;
strengere controles op goed levensgedrag van de exploitant en de leidinggevende(n)
alsmede op de goede bedrijfsvoering van de exploitant;
alle coffeeshops worden tussentijds uitgebreid gescreend op grond van de wet Bibob;
aanscherpen van preventieve maatregelen door de GGD op scholen; en
voortzetten ruimtelijke aanpak project 1012 ten aanzien van de coffeeshops.
De maatregelen uit dit pakket zijn overigens niet nieuw.
Over de uitvoering van het afstandscriterium was ik nog in discussie met uw raad. In 2008 was
deze maatregel reeds door mijn voorganger aangekondigd, maar de uitvoering was gelet op uw
bedenkingen uitgesteld. Als onderdeel van de afspraak ben ik toch akkoord gegaan met het
uitvoeren van deze maatregel. De overige maatregelen zouden los van de afspraak ook zijn in- en

Een routebeschrijving vindt u op www.amsterdam.nl.

Gemeente Amsterdam

Datum 29 oktober 2015

Kenmerk
Pagina 2 van 4

uitgevoerd, maar dit proces is nu vanwege, de afspraak versneld.

Uitvoering afstandscriterium
Sinds 1januari 2014 kan de verkoop van softdrugs in een coffeeshop binnen een (loop)afstand van
250 meter van een school voor voortgezet- of middelbaar beroepsonderwijs niet langer worden
gedoogd. Dit verbod zou gefaseerd in vier fases worden ingevoerd. De eerste drie fases van het
afstandscriterium zijn reeds uitgevoerd. Op 1januari 2014 zijn voor alle 27 coffeeshops die binnen
250 meter loopafstand van een school lagen gewijzigde openingstijden gaan gelden. Deze
coffeeshops mogen op schooldagen niet meer van 07:00-01:00 uur, maar van 18:oo-oa:oo uur
geopend zijn. Tijdens de schoolvakanties mogen de coffeeshops de reguliere openingstijden
aanhouden. De agenda voor vakanties van het Ministerie van Onderwijs, Cultuur en Wetenschap is
hierbij leidend. Op 1juli 2014 zijn acht coffeeshops gesloten die in het zicht van een school lagen
en per 1 januari 2015 zijn drie coffeeshops gesloten die binnen 150 meter loopafstand van een
school lagen. De laatste fase, betreft de vijftien coffeeshops die tussen 150 meter en 250 meter
van een school liggen. Deze coffeeshops zouden per a januari aanstaande de gedoogverklaring
verliezen.
Met de actieve invoering van het afstandscriterium doet Amsterdam overigens niet alleen
hetzelfde als Rotterdam en Den Haag, waarbij Rotterdam van 61 naar 40 en Den Haag van 87 naar
36 coffeeshops is gegaan, maar ook stel ik vast dat Amsterdam na alle reeds getroffen
maatregelen op dit moment nog 174 coffeeshops telt. In vergelijking met Den Haag, Rotterdam en
Utrecht die samen totaal nog 85 coffeeshops huisvesten, behoudt Amsterdam een royaal en
fijnmazig coffeeshopstelsel.
Verzoek raadscommissie opschorting laatste fase afstandscriterium
Op 15 oktober jl. is in de commissie Algemene Zaken de Monitor afstandscriterium coffeeshops
besproken. De vraag die in de monitor beantwoord moest worden was: "Wat zijn de gevolgen van

de sluitingen en beperkte openingstijden van coffeeshops voor de omliggende coffeeshops en de

betrokken scholen? De belangrijkste resultaten van de monitor lieten zien dat de druk op
omliggende coffeeshops is toegenomen, zonder dat daarmee extra overlast op straat is ontstaan
en dat de overlast rondom coffeeshops en scholen gelijk is gebleven (vergelijkbaar met cijfers uit
de Veiligheidsmonitor 2014 voor heel Amsterdam).
Dit betekent dat de uitkomsten van de monitor geen aanleiding geven om af te zien van de
uitvoering van de laatste fase van het afstandscriterium, zodat de afspraak met de Minister van
V&J volledig wordt nagekomen.
U heeft echter tijdens de constructieve discussie die ontstond, gevraagd of ik een moratorium wil
afkondigen met betrekking tot de uitvoering van de laatste fase van het afstandscriterium.
Concreet betekent dit dat u mij heeft gevraagd het moment waarop de laatste vijftien coffeeshops
hun gedoogverklaring verliezen op basis van het afstandscriterium, uit te stellen tot na een
uitspraak van de Hoge Raad. Deze uitspraak wordt medio volgend jaar verwacht.
De Hoge Raad zal dan uitspraak doen in het cassatieberoep aangespannen door onder andere de
Bond van Cannabis Detaillisten (BCD), waarin de BCD samengevat stelt dat het I-criterium niet
landelijk kan worden ingevoerd.
Indien de Hoge Raad de BCD in het gelijk stelt, is een deel van u de mening toegedaan dat de
afspraak die ik met de minister heb gemaakt over het niet invoeren van het 1-criterium in

Gemeente Amsterdam

Datum 29 oktober 2015

Kenmerk
Pagina 3 van 4

Amsterdam dan van tafel is. Immers zou Amsterdam in de onderhandelingen daar iets hebben
gekregen waarop zij rechtens toch al (min of meer) aanspraak had. Dit zou volgens een deel van
uw raad betekenen dat Amsterdam dan ook niet langer gehouden zou zijn het afstandscriterium
in te voeren voor de nog resterende vijftien coffeeshops.
Juridische implicaties
lk heb onderzocht wat de juridische gevolgen van het verlenen van uitstel zijn voor de
desbetreffende coffeeshops alsmede of deze beslissing nog juridische complicaties oplevert ten
aanzien van de coffeeshops die reeds gesloten zijn op basis van het afstandscriterium.
Allereerst de gevolgen voor de vijftien coffeeshops waarvan de gedoogverklaring per 1 januari
aanstaande zou vervallen. Met een aantal van hen zijn reeds gesprekken gestart over
transformatie naar een andere horeca exploitatievorm, terwijl een ander deel reeds is gestart met
het uitwerken van plannen daarvoor met ingang van 1januari aanstaande. Geen van deze vijftien
coffeeshops lijkt op dit moment echter maatregelen te hoeven treffen om na 1januari aanstaande
door te kunnen exploiteren als coffeeshop. lk verwacht op dit moment ten aanzien van deze
coffeeshops dan ook geen juridische complicaties.
Voor de coffeeshops die reeds gesloten zijn, voorzie ik op dit moment evenmin juridische
consequenties. Het moment waarop de laatste coffeeshops hun gedoogverklaring verliezen wordt
uitgesteld, maar de uitvoering van de laatste fase van het afstandscriterium is hiermee niet van de
baan. Fasering in de uitvoering is bovendien van het begin af aan reeds onderdeel van de
maatregel geweest.
Voorstel
Aangezien u in meerderheid aan mij heeft gevraagd de uitspraak van de Hoge Raad af te wachten
en ik niet verwacht dat het uitstellen van de uitvoering van de laatste fase van het
afstandscriterium tot onoverkomelijke juridische bezwaren zal leiden, nu ik met instemming van
uw raad alle overige onderdelen van de afspraak reeds heb uitgevoerd, stel ik het volgende voor:
De laatste vijftien coffeeshops die op grond van het afstandscriterium dienen te worden gesloten,
zullen met ingang van 1juli 2016 in plaats van a. januari 2016 hun gedoogverklaring verliezen.
Deze datum is gekozen om zo veel mogelijk duidelijkheid te verschaffen over de duur van de
opschorting. Echter, op dit moment is nog niet bekend wanneer de Hoge Raad uitspraak zal doen.
De verwachting is dat hij in het voorjaar van 2016 tot een oordeel komt. Mocht de uitspraak langer
op zich laten wachten, wordt opnieuw gekeken naar de datum waarop de laatste coffeeshops de
gedoogverklaring verliezen. Overigens wordt n en ander niet alleen benvloed door (de datum
van) de beslissing van de Hoge Raad, maar ook door zijn motivering. Niet kan worden uitgesloten
dat de beslissing om het 1-criterium niet landelijk in te voeren juist mede kan zijn ingegeven door
de afspraken van Amsterdam met de regering.
Afhankelijk van de datum van de uitspraak van de Hoge Raad hebben de coffeeshops nog enige
tijd, te weten tot i juli 2016, om de gesprekken met betrekking tot de transformatie naar een
andere exploitatievorm verder vorm te geven.

Gemeente Amsterdam

Datum 29 oktober 2015

Kenmerk
Pagina 4 van 4

De gewijzigde openingstijden blijven van kracht. Dit betekent dat deze vijftien coffeeshops op
dagen dat de desbetreffende scholen open zijn, slechts mogen exploiteren van a.8:oo uur tot 01:00
uur.
Indien de Hoge Raad onverhoopt niet tijdig voor ijuli 2016 tot een oordeel komt, wordt u hierover
genformeerd. lk zal dan opnieuw met uw raad in overleg treden.
De komende periode kan tegelijk gebruikt worden om de signalen die door de coffeeshops worden
afgegeven met betrekking tot de toegenomen drukte in de shops - waardoor volgens sommige
signalen de voorlichtingsfunctie van de coffeeshop onder druk zou komen te staan - nader te
onderzoeken.
ik hoop met deze brief uw raad op dit moment naar behoren te hebben genformeerd.
Met vriendelijke groet,

E.E. van der Laan

Burgemeester van Amsterdam