Hijsgereedschappen PDF

EKH
Werkvoorschriften
DEEL 1
Hijsgereedschappen (odh)
Alle rechten voorbehouden. Niets uit deze uitgave mag worden verveelvoudigd, opgeslagen in een geautomatiseerd
gegevensbestand, of openbaar gemaakt, in enige vorm of wijze, hetzij elektronisch, motorisch, door fotokopien,
opnamen, of enige andere manier, zonder voorafgaande schriftelijke toestemming van de EKH.
EKH-werkvoorschriften hijsgereedschappen
Deel 1 Revisie 7
Pagina 0 - 1
Revisieoverzicht:
Revisienummer staat per hoofdstuk in de inhoudsopgave vermeld
Inhoudsopgave
Inhoudsopgave ................................................................................................................................................... 1
1
Inleiding (Rev. 7) ....................................................................................................................................... 1
1.1 Toelichting waarom keuringen ............................................................................................................ 3
Beleid EKH met betrekking tot afwijkingen van de werkvoorschriften ......................................... 5
1.2
2
Begrippen en definities (Rev. 7)................................................................................................................. 1
2.1 Erkende Keurbedrijven Hijs- en hefmiddelen ...................................................................................... 1
2.2 Hijs- en hefmiddelen ............................................................................................................................ 1
2.3 Werklast (WLL) (in kg of ton) ............................................................................................................. 1
2.4 Proeflast c.q. proefbelasting (PL) (in kN) ............................................................................................ 1
2.5 Manufacture Proof Force (MPF) (in kN) ............................................................................................. 1
2.6 Theoretische breekkracht (TB) (in kN) ................................................................................................ 1
2.7 Werkelijke breekkracht (WB) (in kN) ................................................................................................. 1
2.8 Gebruiksfactor ..................................................................................................................................... 2
2.9 Rek (vervorming) ................................................................................................................................. 2
Eigen massa (EM) (in kg) ............................................................................................................... 2
2.10
2.11
Inspecteren ...................................................................................................................................... 3
2.12
Keuren ............................................................................................................................................. 3
2.13
Destructief onderzoek ..................................................................................................................... 3
2.14
Non-destructief onderzoek .............................................................................................................. 3
2.15
Warmtebehandeling ........................................................................................................................ 3
Schema keurings- en deskundigheidseisen ..................................................................................... 3
2.16
3
Methoden van beproeven (Rev. 7) ............................................................................................................. 1
3.1 Statisch beproeven ............................................................................................................................... 1
3.2 Dynamisch beproeven .......................................................................................................................... 1
3.3 Breekproef ........................................................................................................................................... 2
4
Scheuronderzoek (Rev. 7) .......................................................................................................................... 1
4.1 Penetrant onderzoek ............................................................................................................................. 1
4.2 Magnetisch scheuronderzoek (MPI) .................................................................................................... 2
4.3 Wervelstroom-scheuronderzoek (EC) .................................................................................................. 2
5
Proeflasten (Rev. 7) .................................................................................................................................... 1
5.1 Proeflasten ........................................................................................................................................... 1
5.2 Tabel Proefbelasting 125% WLL ........................................................................................................ 3
5.3 Tabel Proefbelasting 200% WLL ........................................................................................................ 4
6
Warmtebehandeling (Rev. 7) ..................................................................................................................... 1
6.1 Gloeien ................................................................................................................................................. 1
6.2 Normaal gloeien (korrel verfijnen) ...................................................................................................... 2
6.3 Spanningsarm gloeien .......................................................................................................................... 3
Voorschriften (Rev. 7)................................................................................................................................ 1
7
7.1 Wettelijk .............................................................................................................................................. 1
7.2 Voorschriften ....................................................................................................................................... 2
7.3 Normbladen ......................................................................................................................................... 3
7.4 Voorschriften klassebureaus ................................................................................................................ 3
8
Nieuw leveringen (Rev. 7) ......................................................................................................................... 1
8.1 Verklaring van overeenstemming ........................................................................................................ 1
8.2 Gebruikshandleidingen ........................................................................................................................ 1
9
Gebruikshandleidingen (Rev. 7)................................................................................................................. 1
9.1 Algemene gebruikshandleiding voor hijsgereedschappen ................................................................... 1
9.2 Omgevingsinvloeden ........................................................................................................................... 3
9.3 Checklist gebruikshandleiding hijsbanden ........................................................................................... 6
Deel 1 Revisie 7
Pagina 0 - 2
10
Merken van hijsgereedschappen (Rev. 7) ............................................................................................ 1
10.1
Jaarkleuren ...................................................................................................................................... 1
10.2
Inslag- en ingegraveerde merken .................................................................................................... 2
10.3
Sjabloon- of plakletters ................................................................................................................... 2
Merkplaten ...................................................................................................................................... 2
10.4
10.5
Etiketten .......................................................................................................................................... 2
10.6
Signaalkleuren ................................................................................................................................. 3
10.7
Grootte van cijfers en letters ........................................................................................................... 3
10.8
Kettingwerk ..................................................................................................................................... 3
10.9
Staalkabels ...................................................................................................................................... 4
Bijzondere hijsgereedschappen ....................................................................................................... 4
10.10
10.11
Hijsbanden ...................................................................................................................................... 4
10.12
Touwwerk ....................................................................................................................................... 4
10.13
Blokken ........................................................................................................................................... 5
10.14
Spanschroeven ................................................................................................................................ 5
10.15
Hand-kettingtakels /rateltakels e.d. ................................................................................................. 5
10.16
Hijsjukken, traversen, evenaars en werkbakken.............................................................................. 5
10.17
Vorkheftrucklepels .......................................................................................................................... 5
11
Certificaten (Rev. 7)............................................................................................................................. 1
11.1
Certificaat formulieren .................................................................................................................... 1
11.2
Overige formulieren ........................................................................................................................ 2
Invulling formulieren ...................................................................................................................... 2
11.3
11.4
Belang van certificaten/ fabrikantenverklaring ............................................................................... 4
11.5
Digitalisering van documenten........................................................................................................ 4
11.6
Modellen ......................................................................................................................................... 5
Certificaat hijsmiddelen ................................................................................................................................. 6
Certificaat staalkabels .................................................................................................................................... 7
Certificaat hijsbanden ..................................................................................................................................... 8
Fabrikantenverklaring hijsmiddelen ............................................................................................................... 9
Keuringsrapport hijsmiddelen ...................................................................................................................... 10
Inspectie- en keuringstermijnen (Rev. 7) ............................................................................................. 1
12
Bijlage 1 Rapport Penetrant Onderzoek (Rev. 7) ............................................................................................... 1
Bijlage 2 Rapport Magnetisch Onderzoek (Rev. 7) ........................................................................................... 2
Bijlage 3 Bijzondere eisen te waterlating (Rev. 7) ............................................................................................. 3
1
Deel 1 Revisie 7
Pagina 1 - 1
Inleiding (Rev. 7)
De EKH-werkvoorschriften bevatten de regels en de toelichting daarop die gelden
voor gecertificeerde EKH-bedrijven en die betrekking hebben op de levering en
keuring van hijsen hefmiddelen in Nederland.
De werkvoorschriften zijn opgedeeld in drie delen.
Deel 1 EKH-Werkvoorschriften Hijsgereedschappen (odh)

Bevat de algemene voorschiften die bij de keuring van hijsen
hefgereedschappen en losneembare hijswerktuigen (takels en loopkatten) moeten
worden gehanteerd.
Deel 2 EKH-Werkvoorschriften Hijsgereedschappen (odh)
Bevat specifieke uitvoeringseisen die gelden per item voor hijsen
hefgereedschappen en losneembare hijswerktuigen
Deel 3 EKH-Werkvoorschriften Keurmeester Hijskranen (bdh)
Bevat specifieke uitvoeringseisen die gelden voor hijskranen.
Deze versie bevat herzieningen van de werkvoorschriften, waarin de huidige

geldende regelgeving zoals het Arbobesluit en de EG-Machinerichtlijn zijn
opgenomen.
Omdat de werkvoorschriften onderdeel moeten uitmaken van een volgens NEN-ENISO 9001 of 9002 gecertificeerd kwaliteitssysteem en de wijzigingen ten opzichte
van de vorige versie van de werkvoorschriften te uitgebreid zijn, is een complete
nieuwe versie gemaakt.
Ten behoeve van een eenvoudige verspreiding en verwerking van toekomstige
wijzigingen, is een paginanummering ingevoerd, aangevuld met hoofdstuksgewijze
inhoudsopgave.
Gewijzigde paginas zullen te herkennen zijn aan het revisienummer.
Een opsomming wordt gegeven van de handelingen die moeten worden verricht bij:
Levering van nieuwe artikelen;
Periodieke inspecties van gebruikte hijsmiddelen;
Keuring en beproevingen van gebruikte hijsmiddelen;
Warmtebehandelingen van nieuwe artikelen of na beproeving / reparatie;
Reparaties / wijzigingen.
De werkvoorschriften geven per product of per groep van producten:
De door gecertificeerde bedrijven te hanteren minimumperiodes die gelden voor
inspectie, keuring en beproeving;
Instructies voor het gebruik en de invulling van de EKH-certificaten,
-keuringsrapporten en fabrikantenverklaring;
De rapportage en het merken van de artikelen;
Instructies voor gebruik en de bediening van de trekbank en gloeioven;
Minimale opleidingsniveaus voor het uitvoerend en toezichthoudend personeel.
De open handelsgrenzen binnen Europa manifesteren zich steeds duidelijker door de
Europese wetgeving en normen. Zo zijn de Europese Machinerichtlijn en
Arbeidsmiddelenrichtlijn volledig in de Nederlandse wetgeving gemplementeerd. Dat
wil zeggen dat deze richtlijnen in Nederland dienen te worden nageleefd.
De genoemde Europese wetten regelen de veiligheid van machines en
hijsgereedschappen die op de Europese markt worden gebracht en worden gebruikt.
EG-Machinerichtlijn
Deel 1 Revisie 7
Pagina 1 - 2
De Europese Machinerichtlijn is sinds 1 januari 1995 van kracht. De laatste versie

(2006/42/EG) van de richtlijn is in de Nederlandse wetgeving opgenomen in de
Warenwet door het Warenwetbesluit Machines.
Deze EG-richtlijn richt zich op de fabrikant van de machine of hijsgereedschappen
en geeft in hoofdzaak constructie- en gebruiksvoorschriften.
De fabrikant moet de door hem gemaakte machine toetsen aan de veiligheidseisen
van de richtlijn voordat hij deze in de handel brengt.
Vervolgens moet hij passende veiligheidsmaatregelen nemen en instructies geven
voor veilig gebruik van de machine en hijsgereedschappen. Als bewijs voor het
voldoen aan de eisen brengt hij de CE- markering aan.
Machines en hijsgereedschappen die na 1 januari 1995 voor het eerst in de handel
zijn gebracht moeten aan deze richtlijn voldoen.
EG- Arbeidsmiddelenrichtlijn
Op het terrein van de veiligheidszorg (onderhoud en inspectie) van de
arbeidsmiddelen is er de Europese Arbeidsmiddelenrichtlijn. Arbeidsmiddelen zijn alle
op de arbeidsplaats gebruikte machines, installaties, apparaten, transportmiddelen en
gereedschappen.
De richtlijn richt zich op de gebruiker van machines of hijsgereedschappen, of
degene die verantwoordelijk is voor het veilig gebruik ervan. In veel gevallen is dit de
werkgever. De richtlijn is in Nederland opgenomen in het
Arbeidsomstandighedenbesluit.
De werkgever heeft ten opzichte van de veiligheid van zijn werknemers een eigen
verantwoordelijkheid. Hij moet onder andere zorgen voor veilige
arbeidsomstandigheden. Daartoe behoren ook veilige arbeidsmiddelen. De
werkgever moet daarom machines en hijsgereedschappen aanschaffen die in een
bepaalde arbeidssituatie voldoende veilig zijn. Verder moet hij voldoende instructie
(laten) geven voor juist gebruik van de machine, toezien op het veilig gebruik,
enzovoorts.
De EG- Arbeidsmiddelenrichtlijn is zo opgezet dat ieder Europees land zijn nationale
systeem van veiligheidszorg kan handhaven.
Arbeidsomstandighedenbesluit
In het Arbobesluit zijn de minimumvoorschriften van de EG- Arbeidsmiddelenrichtlijn
direct overgenomen. Er zijn derhalve geen eisen opgenomen, die van een hoger
niveau zijn dan deze minimumvoorschriften. Alle arbeidsmiddelen dienen aan dit
besluit te voldoen.
Hoofdstuk 7 van het Arbobesluit bevat voorschriften waaraan moet worden voldaan
bij de aanschaf en de ter beschikkingstelling van arbeidsmiddelen aan de
werknemers. Tevens zijn hierin voorschriften die betrekking hebben op het
onderhoud en de periodieke keuringen opgenomen, die ten doel hebben de gevaren
bij het gebruik van arbeidsmiddelen te beperken.
Het is hierbij van belang te vermelden dat:
Alle arbeidsmiddelen (en dus ook hijsen hefwerktuigen) die ter beschikking
staan van de werknemers op de arbeidsplaats moeten, ongeacht de
fabricagedatum, voldoen aan de in de EG-Machinerichtlijn opgenomen
specifieke voorschriften voor deze arbeidsmiddelen.
1.1
Deel 1 Revisie 7
Pagina 1 - 3
Toelichting waarom keuringen

Het in Nederland sinds 1939 voor hijsgereedschappen gehanteerde keuringsysteem,
waarvan de trekinrichtingen een essentieel onderdeel uitmaken, heeft ervoor gezorgd
dat regelmatig gekeurde hijsgereedschappen zelden de aanleiding zijn van
ongevallen.
Op het gebied van nationale weten regelgeving is de laatste decennia veel gebeurd,
voornamelijk genitieerd door Europese wetgeving. In Nederland zijn nu de wettelijke
eisen die gelden voor hijsen hefgereedschappen vastgelegd in het
Arbeidsomstandighedenbesluit, waarin onder meer wordt bepaald:
Hijs- en hefgereedschap wordt tenminste 1x per jaar door een deskundige
natuurlijke persoon, rechtspersoon of instelling op zijn goede staat onderzocht,
waarbij het zo nodig wordt beproefd. Deze persoon of instelling beschikt over
de daartoe benodigde uitrusting.
De gewijzigde wetgeving is zoals eerder opgemerkt tot stand gekomen door de
Europese wetgeving. Daarbij moet worden vastgesteld dat in de Europese Akte van
1987, in art. 118a is vastgelegd:
De lidstaten zullen zich beijveren om verbetering van het arbeidsmilieu te
bevorderen.
Essentieel is daarbij dat wordt gestreefd naar een gelijk minimaal veiligheidsniveau
van arbeidsomstandigheden en arbeidsmiddelen. Om dit te bereiken wordt in
Europese normen aangegeven hoe dit kan worden bereikt.
Met nadruk wordt echter in hetzelfde art. 118a gesteld: De op basis van dat artikel
vastgestelde bepalingen mogen niet beletten dat een lidstaat een hogere graad van
bescherming handhaaft.
Rol van de EKH
De EKH voelt zich als vertegenwoordiger van keurbedrijven voor hijsen hefmiddelen
verantwoordelijk om de binnen Nederland gebruikelijke hoge graad van bescherming
te handhaven.
Daarom probeert de EKH sinds zijn oprichting de deskundigheid bij de individuele
leden te vergroten. Hiertoe hanteren EKH-leden stringente werkvoorschriften, waarin
staat voorgeschreven welke handelingen moeten worden uitgevoerd bij de herkeuring
van hijsgereedschappen.
Tevens onderzoekt de EKH, voortdurend, welke keurmethoden noodzakelijk zijn om
ten aanzien van hijsen hefmiddelen de hoge graad van bescherming binnen
Nederland te handhaven.
1.1.1
Mogelijke gebreken
De staalsoorten, die voor de fabricage van hijsgereedschappen de afgelopen eeuw
werden gebruikt, zijn sterk veranderd. Momenteel worden voor de fabricage van
hijsgereedschappen veelal hoogwaardig gelegeerde staalsoorten gebruikt. Hierdoor
zijn materiaalgebreken, zoals bijvoorbeeld de verouderingsgevoeligheid van het
materiaal, praktisch uitgebannen. Voor veel onderdelen betekent het echter wel dat
de toegepaste materiaalspanningen zijn toegenomen.
Hierdoor zijn ook voor deze modern gefabriceerde hijsgereedschappen oorzaken te
noemen die de betrouwbaarheid terug laten lopen waardoor verder gebruik niet
langer verantwoord is.
Deel 1 Revisie 7
Pagina 1 - 4
De belangrijkste oorzaken van teruglopende betrouwbaarheid zijn:

vervorming (ontstaan door overbelasting of verkeerde belasting)
slijtage (ontstaan door veelvuldig of ruw gebruik)
corrosie (ontstaan door milieu of verhitting)
beschadiging (ruw gebruik)
chemische aantasting (materiaalkeuze niet afgestemd op milieu)
vermoeiing (hoge belasting en/of veelvuldig gebruik)
fabricagegebreken (onvolledig doorlassen en materiaal onvolkomenheden)
1.1.2
Toegepaste keurmethoden
Met de keurmethoden die kunnen worden gebruikt, dienen deze gebreken te worden
ontdekt om veilig gebruik te kunnen garanderen. Hiervoor kunnen worden toegepast:
Visueel/ meten
Vervormingen, slijtage, corrosie en beschadigingen zijn defecten die goed visueel
zijn waar te nemen. Door te meten zijn deze invloeden zelfs te kwantificeren. Voor
veel hijsgereedschappen, met name kettingwerkproducten, gelden echter vrij grote
maattoleranties, die het gevolg zijn van de ruwe fabricagemethode (smeden,
drop-forge, gieten, etc.).
Scheuronderzoek
Microscheuren komen in smeed- en gietproducten en warmtebehandeld staal
voor. Microscheuren zijn met het blote oog niet of minder goed waarneembaar.
Ook materiaalvermoeiing is oorzaak van het ontstaan van microscheuren.
Vermoeiing geldt als een van de voorkomende materiaaldefecten bij
hijsgereedschappen.
Methoden die kunnen worden gebruikt zijn:
1. Penetrerende-vloeistofinspectie;
2. Magnetische inspectie;
3. Wervelstroominspectie.
Trekproef
Visuele beoordeling, eventueel aangevuld met metingen en/ of scheuronderzoek
biedt geen 100 % zekerheid over de goede staat van een hijsgereedschap en een
veilig voortgezet gebruik!
De trekproef met een gecontroleerde overbelasting (voor kettingwerk meestal 2voudig) biedt een vangnet voor onjuist of onvoldoende nauwkeurig uitgevoerde
inspecties. Niet gedetecteerde gebreken zoals materiaalscheurtjes die over het
hoofd zijn gezien, onzichtbare materiaal- of lasfouten kunnen in sommige gevallen
door de trekproef ontdekt worden. Hetzelfde geldt voor verzwakkingen ontstaan
tijdens het gebruik door bijvoorbeeld chemische- of thermische invloeden.
Ervaringen en gegevens uit de praktijk bewijzen de toegevoegde waarde van de
trekproef in dit kader.
Op de materiaalvermoeiing heeft de trekproef een niet weg te cijferen positief
aspect. Door het verschijnsel van crack closure, zal de kwaliteit van het materiaal
niet verslechteren, maar wellicht zelfs verbeteren door een verlaagde
scheurgroeisnelheid.
Toelichting:
Na het uitoefenen van een gecontroleerde overbelasting sluiten de microscheuren,
die zijn ontstaan door gebruik of fabricage. Dit verschijnsel wordt in de
metaalkunde aangeduid met crack closure. Bij scheurtjes van enige importantie
zal door het uitoefenen van een gecontroleerde overbelasting rond de scheurtip
vervorming optreden, waardoor het scheurgroeiproces in het gebruik zal worden
vertraagd, dit verschijnsel wordt aangeduid met blunting.
De trekproef, uitgevoerd met een grotere kracht dan de maximale werklast, krijgt
hierdoor een toegevoegde waarde.
Deel 1 Revisie 7
Pagina 1 - 5
De trekproef controleert niet alleen de huidige sterkte, maar kan de resterende

levensduur van het materiaal ook nog eens verlengen.
Wanneer geen trekproef uitgevoerd wordt is de kwaliteit van het onderzoek
afhankelijk van de kwaliteit van het onderzoekend personeel.
Een foutje kan dan niet meer door de trekproef opgevangen worden. Het vangnet
ontbreekt, wat een ongewenste situatie is. De trekproef past ook in een tijdperk
van moderne materialen zeer goed en is absoluut noodzakelijk om de hoge graad
van bescherming die wij in Nederland gewend zijn, te handhaven.
1.2
Beleid EKH met betrekking tot afwijkingen van de werkvoorschriften

1.2.1
Algemene verklaring:
EKH is van mening dat het nauwkeurig volgen van de werkvoorschriften, waarvan
beproeven een essentieel onderdeel is, noodzakelijk is voor het verantwoord omgaan
met hijsen hefmiddelen en de keuring en inspectie daarvan.
Daarom zijn op basis van jarenlange ervaring, wetgeving en normen de frequenties
voor periodieke keuringen en beproevingen van diverse hijsen hefmiddelen
opgesteld.
EKH is van mening dat de klant (in zijn hoedanigheid van werkgever) bij het volgen
van dit systeem aan zijn zorgplicht voldoet. In bijzondere gevallen (zware
gebruiksomstandigheden, hoge gebruiksfrequenties, regelmatig voorkomend
verkeerd gebruik etc.) kan dit zelfs nog onvoldoende zijn.
EKH erkent dat er situaties kunnen zijn waarin beproeven overbodig of onmogelijk is.
In die gevallen is het onder voorwaarden mogelijk dat kan worden volstaan met
jaarlijkse (visuele) inspecties. De eigenaar van het hijs-/hefmiddel moet dan wel zelf
de risicos voldoende hebben genventariseerd en hebben vastgelegd in zijn RI&E.
Alleen indien de klant (de zorgplichtige voor het hijs-/hefmiddel) schriftelijk verklaart
dat hij bovenstaande geregeld heeft, is het een EKH-lid toegestaan om bij die klant te
volstaan met het uitvoeren van (visuele) inspecties.
1.2.2
Uitgangspunt
EKH-leden hanteren voor de keuringstermijnen de kruisjestabel en voeren alle in de
werkvoorschriften beschreven handelingen uit.
Alleen indien de jaarlijkse inspectie en (meer-)jaarlijkse keuring is uitgevoerd volgens
de EKH-werkvoorschriften mogen de EKH-certificaten worden afgegeven of
afgetekend.
Afwijking:
Afwijking hiervan is, in specifieke situaties, slechts toegestaan indien daarbij geen
afbreuk wordt gedaan aan de deskundigheid en autonomie van de keurmeester en
het keurbedrijf. Bij afwijking moeten de verantwoordelijkheden van het EKH-bedrijf en
de klant in een keurcontract zijn vastgelegd.
Keurcontract:
1. De tussen het EKH-bedrijf en de klant overeengekomen afwijkingen van de EKHregels (keuringstermijnen en werkvoorschriften) dienen in het contract te zijn
vermeld.
2. In het keurcontract kan een zwaarder regime (kortere keuringstermijnen en
strengere afkeurcriteria) ten opzichte van de EKH-regels worden opgenomen. Dit
kan worden verantwoord door de klant (eigenaar van de hijsgereedschappen) op
Deel 1 Revisie 7
Pagina 1 - 6
basis van een voor zijn branche geldende risico inventarisatie (RI&E) eventueel
opgenomen in de Arbocatalogus.
3. In het keurcontract kan een lichter regime (langere keuringstermijnen en minder
strenge afkeurcriteria) ten opzichte van de EKH-regels worden opgenomen. Dit
kan uitsluitend worden verantwoord door de klant (eigenaar van de
hijsgereedschappen) zelf, op basis van een voor zijn bedrijf geldende RI&E. Een
voor zijn branche geldende RI&E of Arbocatalogus kan niet worden geaccepteerd,
omdat omstandigheden die zouden kunnen leiden tot een lichter keuringsregime
zich uitsluitend incidenteel voor kunnen doen.
4. De autonomie van de keurmeester en/of het keurbedrijf, ten aanzien van de
beslissing of wel of niet wordt afgeweken EKH-regels, moet zijn vastgelegd.
Absolute voorwaarde is dat de klant in de RI&E omschrijft dat voor de betreffende
hijsen hefmiddelen een van de EKH-regels afwijkend regime geldt. De klant dient
hierbij de risicos te hebben genventariseerd, waarna hij vervolgens de inschatting
maakt dat in deze specifieke situatie een ander regime kan gelden.
1.2.3
Keuren zonder te beproeven
Indien in de werkvoorschriften staat dat een keuring vergezeld gaat van een
beproeving (in welke vorm dan ook), dan is een EKH-lid verplicht deze uit te voeren.
Is een klant van mening dat beproeven niet noodzakelijk is, dan kan een EKH-lid
volstaan met het slechts uitvoeren van (visuele) inspecties.
1e Voorwaarde is dat de klant schriftelijk (in het keurcontract) verklaart aan het EKHlid dat hij het niet nodig acht om te beproeven en dus op dat punt af wil wijken van het
EKH-regime.
De keurmeester (inspecteur) en/of het keurbedrijf kan dan alleen een (visuele)
inspectie uitvoeren en hiervan zijn bevindingen meedelen. Uiteraard wordt er geen
nieuw EKH-certificaat (inclusief II-A-verklaring) afgegeven of een rapport dat
suggereert dat er meer is gebeurd dan alleen een (visuele) inspectie.
2e Voorwaarde is dat de klant zich schriftelijk (in het keurcontract) met het volgende
akkoord verklaart:
Is de keurmeester na visuele inspectie en meting niet overtuigd dat het
hijsgereedschap goed en veilig verder te gebruiken is, omdat hij bijvoorbeeld
verkeerd gebruik vermoedt of tekenen ervan aan het hijsgereedschap ziet, dan moet
hij het recht hebben alsnog een beproeving of ander nader (scheur-) onderzoek uit te
voeren.
Uiteraard kan dan na uitvoering daarvan met positief resultaat, wel een nieuw EKHcertificaat (inclusief II-A-verklaring) worden afgegeven.
2
Deel 1 Revisie 7
Pagina 2 - 1
Begrippen en definities (Rev. 7)

De in dit hoofdstuk opgenomen begrippen en definities zijn toegepast in de EKHwerkvoorschriften.
2.1
Erkende Keurbedrijven Hijs- en hefmiddelen

EKH-bedrijven zijn gecertificeerde bedrijven voor inspectie en keuring van hijsen
hefmiddelen. Om voor erkenning in aanmerking te komen dient het bedrijf te
beschikken over een kwaliteit (management) systeem dat is gecertificeerd volgens
NEN-EN-ISO 9001.
Daarnaast moet het bedrijf voldoen aan de overige voorwaarden zoals genoemd in
de EKH-checklist, ten aanzien van onder meer vakbekwaamheid personeel en
gekalibreerde beproevingsapparatuur. Tijdens een aan de hand van de EKH-checklist
uitgevoerde jaarlijkse audit, uitgevoerd door een onafhankelijke door de EKHCertificatiecommissie aangewezen auditor, dient te worden vastgesteld of het
getoetste bedrijf hieraan voldoet. Tevens zijn voorwaarden opgesteld door het
bestuur en Algemene Ledenvergadering van toepassing.
2.2
Hijs- en hefmiddelen
Hieronder worden verstaan zowel de hijsen hefgereedschappen als de hijsen
hefwerktuigen alsmede hijskranen. De typen hijskranen die specifiek worden beoogd
in de werkvoorschriften zijn: bovenloopkranen, kolom- en wandzwenkkranen,
brugkranen en monorailkranen.
Voor alle hijsen hefmiddelen gelden de volgende begrippen:
2.3
Werklast (WLL) (in kg of ton)

De maximaal toelaatbare nuttige last waarmee het hijs- of hefgereedschap mag
worden belast of die met het hijs- of hefwerktuig mag worden gehesen (bij hijskranen
spreekt men ook wel van hijslast, bij hefwerktuigen van hefvermogen). De werklast
wordt aangeduid met de in Europa voorgeschreven aanduiding WLL, hetgeen
betekent Working Load Limit. Voor zeeschepen geldt conform het ILO-verdrag 152 de
term SWL (Safe Working Load).
2.4
Proeflast c.q. proefbelasting (PL) (in kN)

De kracht waarmee een hijs- of hefgereedschap moet worden beproefd of de last
waarmee een hijs- of hefwerktuig bij eerste of herhaalde beproeving moet worden
belast.
Voorts gelden voor hijs- of hefgereedschappen de begrippen:

2.5
Manufacture Proof Force (MPF) (in kN)

De proeflast waarmee kettingwerk na de fabricage door de fabrikant na fabricage
moet worden beproefd, deze kan volgens de Europese normen variren van 2x tot
2,5x de WLL.
2.6
Theoretische breekkracht (TB) (in kN)

De door berekening bepaalde breekkracht ofwel, het product van de doorsnede en de
nominale breeksterkte van het materiaal en indien van toepassing een factor
behorende bij de constructie (zie o.a. ISO 2532).
2.7
Werkelijke breekkracht (WB) (in kN)

De kracht waarbij bij beproeving breuk optreedt of een zodanige vervorming, dat de
belasting niet verder kan worden opgevoerd.
Deel 1 Revisie 7
Pagina 2 - 2
NB. Bij staalkabels, touw en hijsbanden wordt de werkelijke breekkracht benvloed

door het type eindverbinding of het stikselpatroon.
2.8
Gebruiksfactor
De verhouding tussen werkelijke breekkracht en werklast.
Of: gebruiksfactor = WB / WLL
(Voorheen ook wel: veiligheidsfactor en veiligheidscofficint)
2.9
Rek (vervorming)
Structurele rek is een blijvende verlenging die in de eerste gebruiksperiode van een
staalkabel, touw of hijsband optreedt. Deze verlenging wordt veroorzaakt door de
structuur van het hijsgereedschap (ruimte tussen vezels en draden na fabricage).
Door voorrekken kan een gedeelte voor gebruik worden weggenomen.
Elastische rek is een verlenging die evenredig is met de belasting en geheel
verdwijnt na het wegnemen van de belasting.
Plastische rek is een verlenging die na het belasten en het vervolgens ontlasten
achterblijft.
De totale percentages voor elastische en plastische rek zijn vaak voorgeschreven. De
bepaling van de rek geschiedt vrijwel altijd door voorgeschreven beproeving.
Fig: 1. Schematische voorstelling van het spanning/rekdiagram
2.10
Eigen massa (EM) (in kg)

Tijdens het gebruik van hijsgereedschappen speelt de eigen massa (het gewicht) van
het hijsgereedschap een belangrijke rol vanwege ergonomische overwegingen.
Zo moeten (hijs)gereedschappen die in de hand worden genomen zijn voorzien van
een aanduiding van de eigen massa vanaf 23 kg in verband met de wettelijke
"til"norm. Tevens is de eigen massa van hijsgereedschappen van belang omdat de
werklast van een hijswerktuig de maximaal toelaatbare massa van de nuttige last is
inclusief de eventuele hijsgereedschappen. Zo is bij hijsmagneten een eigen massa
van 50 kg of meer dan 5% van de hijslast maatgevend.
De eigen massa (EM) moet op hijsgereedschappen worden vermeld vanaf 100 kg.
Deel 1 Revisie 7
Pagina 2 - 3
2.11
Inspecteren
Onder inspecteren wordt in deze werkvoorschriften verstaan het opnemen van de
toestand waarin een hijsmiddel zich bevindt. Aan de hand van deze opname wordt
beoordeeld of het verantwoord is het hijsmiddel gedurende een periode tot de
volgende inspectie veilig te gebruiken. Wettelijk dient de inspectie van hijsmiddelen
tenminste 1x per jaar te worden uitgevoerd door een deskundige. Deze termijn is
echter sterk afhankelijk van de wijze van gebruik. Indien een gereedschap intensief
wordt gebruikt moet deze periode worden verkort.
2.12
Keuren
Onder keuren wordt in deze werkvoorschriften verstaan het opnemen en beoordelen
van de toestand van een hijsmiddel door middel van metingen, non-destructieve
onderzoeksmethoden of -beproevingen. De resultaten worden getoetst aan
vastgelegde (afkeur) maatstaven, waarna wordt beoordeeld of verder gebruik van het
hijsmiddel verantwoord is, of dat afkeur of herstelling (reparatie) dient te volgen.
2.13
Destructief onderzoek
Hierbij wordt de structuur of de sterkte van een proefstuk onderzocht, waarbij als
resultaat van de beproeving een blijvende beschadiging aan het proefstuk optreedt.
Hieronder valt dus een trekproef tot breuk, waarbij een hijsgereedschap wordt belast
met oplopende trekkracht, totdat door breuk of bezwijken de kracht niet verder
toeneemt.
2.14
Non-destructief onderzoek
Hierbij wordt een proefstuk onderzocht, zonder het proefstuk te beschadigingen.
Hieronder vallen alle NDO methoden, zoals visueel, penetrant, magnetisch,
ultrasoon of wervelstroomonderzoek. Als algemene regel geldt deze benaming
eveneens voor de beproeving van hijsgereedschappen. Hierbij wordt de werkelijke
belasting nagebootst echter met een grotere (proef) last. Doel hiervan is eventuele
fouten en gebreken aan het licht te laten komen. Het hijsgereedschap mag hierbij dus
niet blijvend vervormen of bezwijken.
Hetzelfde geldt voor de functionele beproeving, hierbij wordt het hijsmiddel belast met
een kracht die maximaal gelijk is aan de werklast van het hijsmiddel. Daarbij wordt
het goed en doelmatig functioneren van het hijsmiddel onder belasting beoordeeld.
2.15
Warmtebehandeling
Onder warmtebehandeling wordt verstaan een behandeling van het materiaal door
middel van temperatuurverhoging, gevolgd door een snelle of langzame afkoeling,
met het doel de eigenschappen van het materiaal te veranderen.
Voor hijsen hefgereedschappen wordt onderscheid gemaakt in de navolgende
wijzen van warmtebehandeling:
a. veredelen
b. harden
c. normaal gloeien
d. spanningsverlagend gloeien.
2.16
Schema keurings- en deskundigheidseisen

Onderstaand schema is afkomstig uit AI 17 en geeft duidelijkheid ten aanzien van de
eisen betreffende inspecteren, keuren etc.
Deel 1 Revisie 7
Omschrijving wanneer
Beproeving
bij nieuw
levering
Controle
voor elke
inzet
persoon
deskundige op
constructieniveau
gebruiker
niveau
meting c.q.
(proefbelasting)
visueel op
toestand
en capaciteit
beoordeling/
meting
Inspectie
minimaal 1x
per jaar*
Keuring
afhankelijk
van het
gebruik,
volgens
aanbevelingen van
deskundige of
fabrikant
deskundige
boven
gebruikersniveau
meting c.q.
keurmeester,
deskundige
(proef)belasting
opgeleid tot
gecertificeerd
EKH-keurmeester
Pagina 2 - 4
rapport
fabrikantenverklaring
neen**
items
alle hijs-en
hefmiddelen
alle hijsen
hefmiddelen
ja, waarop
beoordeeld
alle hijsen
hefmiddelen
ja, met
alle hijs-en
vermelding
hefmiddelen
meetgegevens
en/of
proefbelasting, na
wijziging
fabrikantenverklaring
* afhankelijk van gebruik of op aanwijzing van fabrikant in de gebruiksaanwijzing vaker.

** voor werkbak rapporteren.
3
Deel 1 Revisie 7
Pagina 3 - 1
Methoden van beproeven (Rev. 7)
3.1
Statisch beproeven
Trekbank
Met behulp van een trekbank kan een statische proefbelasting op een proefstuk
(hijsgereedschap) worden aangebracht. De trekbank moet zodanig zijn ingericht dat:
de trekkracht en de onderlinge afstand van de inspankoppen tijdens de beproeving
zeer geleidelijk en gelijkmatig kan worden vergroot;
de beproeving zuiver horizontaal of verticaal kan worden uitgevoerd;
de belasting tijdens de beproeving kan worden afgelezen en de hoogst bereikte
belasting afleesbaar blijft;
de vereiste proefbelasting gedurende tenminste 10 seconden constant gehouden
kan worden;
geen gevaar bestaat dat, bij eventuele breuk van het proefstuk, personen door
wegspringende delen worden getroffen (NEN 3359);
alle overige eisen aangaande veilig gebruik, ingevolge bepalingen van de Arbowet
zijn opgevolgd.
Een trekbank voor het beproeven van hijsgereedschappen moet zijn voorzien van
een geldig door de Nederlandse Kalibratie Organisatie (NKO) erkende instelling
afgegeven certificaat van kalibratie.
De kalibratie moet minimaal 1x per 2 jaar worden uitgevoerd door een NKO-erkende
instelling, waarbij de grootste afwijking niet meer dan 2% van de meetwaarde mag
bedragen. (Machineklasse 2 volgens NEN-EN-ISO 7500-1). Indien beproevingen
tevens onder toezicht van een classificatiebureau worden uitgevoerd dan dient de
kalibratietermijn aan de eisen van het classificatiebureau te worden aangepast.
Dynamometer
De beproeving van hijsgereedschappen kan ook hangend in een hijskraan met een
voldoende zwaar testgewicht. Met een dynamometer tussen de kraanhaak en het
proefstuk kan de opgebrachte trekkracht worden gemeten. De dynamometer moet
voortdurend veilig (eventueel op afstand) afleesbaar zijn. De trekkracht moet dan
tijdens de beproeving geleidelijk kunnen worden opgevoerd. Het testgewicht moet
gelijk en in ieder geval niet veel zwaarder zijn dan de toegestane proefbelasting
Deze methode van beproeving is niet toegestaan voor breekproeven.
De te gebruiken dynamometer kan worden gekalibreerd op een trekbank die voorzien is
van een geldig kalibratiecertificaat (zie 3.1). Van de kalibratie van de dynamometer dient
een verklaring te worden opgesteld. De kalibratie van dynamometers dient tenminste
jaarlijks te worden uitgevoerd. De grootste afwijking zal bij deze methode van kalibreren
maximaal 4% van de meetwaarde bedragen.
3.2
Dynamisch beproeven
Het te beproeven hijsmiddel (bijv. takels) wordt bij deze methode belast met behulp
van een testgewicht. Hierbij dienen gekalibreerde*) testgewichten te worden gebruikt.
Door het gewicht in vrijhangende toestand te brengen wordt de vereiste
proefbelasting ontwikkeld. Eventueel kan ook gebruik worden gemaakt van een
daarvoor geschikte (dynamische) trekbank. Deze trekbank moet dan geschikt zijn om
bij gelijkblijvende proeflast met het takel de hijsen vierbeweging uit te voeren.
De dynamische overbelasting moet tenminste 45 seconden worden uitgeoefend,
waarbij alle functionele bewegingen die bij het hijsmiddel behoren onder
proefbelasting worden uitgevoerd.
*)
Het gewicht van de testgewichten dient te worden bepaald met behulp van een gekalibreerde
weegschaal of gekalibreerde elektronische lastweeginrichting.
3.3
Deel 1 Revisie 7
Pagina 3 - 2
Breekproef
Het uitvoeren van breekproeven op hijsmiddelen, ten behoeve van bijvoorbeeld een
typekeuring, is uitsluitend toegestaan op een trekbank die voldoet aan de eisen zoals
beschreven in par. 3.1 Statisch beproeven.
Bovendien dient de trekbank te zijn uitgevoerd met een automatische registratie van
de uitgeoefende trekkracht en de opgetreden verlenging (rek) tot aan de breuk.
Deze registratie dient voldoende nauwkeurig te zijn, de rek in mm. en de belasting in
kN dienen nauwkeurig te kunnen worden afgelezen.
Voor breekproeven op staalkabels is deze automatische registratie niet vereist.
4
Deel 1 Revisie 7
Pagina 4 - 1
Scheuronderzoek (Rev. 7)
Bij de inspectie of keuring van hijsmiddelen komen voor het controleren van het
materiaal op microscheuren om praktische en economische redenen de volgende
Niet Destructieve Onderzoek NDO-methoden in aanmerking.
4.1
Penetrant onderzoek
Hierbij moet het oppervlak van het te onderzoeken werkstuk vrij zijn van verf, coating,
materiaalschilfers, roest, olie, vet en water. Dan wordt het oppervlak ontvet en
schoongemaakt waarna een penetrerende vloeistof op het te onderzoeken oppervlak
wordt aangebracht.
Er kunnen verschillende penetrerende vloeistoffen worden gebruikt. Het meest
toegepast hiervoor zijn fel kleurende (rode) of onder UV-licht oplichtende vloeistoffen.
UV-methode
Na gebruik van UV-penetrant wordt het te onderzoeken oppervlak met UV-lampen
belicht om eventuele (haar)scheuren aan het oppervlak te constateren. De
zichtbaarheid ontstaat doordat de vloeistof die zich verzamelt in de scheur duidelijk
oplicht ten opzichte van het oppervlak.
Dye-Check methode
Hierbij wordt eerst het oppervlak ontvet en schoongemaakt, waarna een
penetrerende (meestal rood) gekleurde vloeistof op het te onderzoeken oppervlak
wordt aangebracht.
Daarna wordt daarover een kalkhoudende sterk absorberende laag opgebracht.
Plaatselijke sterke verkleuring van deze kalkhoudende laag duidt op het mogelijk
aanwezig zijn van haarscheuren.
Kwalificatie
Voor beide methodes geldt dat deze moeten worden uitgevoerd door een door de
Stichting Kwalificatie Non Destructief Onderzoek gekwalificeerde persoon. Deze dient
in het bezit te zijn van een geldig SKNDO Penetrant onderzoek Level I-certificaat.
Alleen een gekwalificeerde persoon2, in het bezit van SKNDO1 Penetrant onderzoek
Level II certificaat, mag zelfstandig een rapport van het onderzoek maken en
afgeven.
Gebruik
Beide methodes van penetrant onderzoek zijn bruikbaar op alle metaalsoorten,
inclusief de niet magnetiseerbare en non ferro metalen. Daarnaast zijn de methodes
penetrant onderzoek bruikbaar als indicatie, uitgevoerd door daartoe opgeleide
keurmeesters. Het verdient in veel gevallen aanbeveling om eerst zeker te stellen of
er scheuren aanwezig zijn, voordat het hijsgereedschap aan een uitgebreid NDO
onderzoek wordt onderworpen.
Voor alle methodes van NDO scheuronderzoek geldt immers dat ze moeten worden
uitgevoerd door gekwalificeerd personeel. Mede daardoor en door het gebruik van
speciale apparatuur zijn deze methodes kostbaar.
Rapport
Voorbeeld rapportageformulier, zie bijlage 1.
4.2
Deel 1 Revisie 7
Pagina 4 - 2
Magnetisch scheuronderzoek (MPI)

Bij het magnetisch scheuronderzoek (Magnetic Particle Inspection) wordt het
materiaal gemagnetiseerd. Dit kan gebeuren met behulp van een elektromagnetisch
of permanentmagnetisch juk (yoke) direct, of door het materiaal door een
magneetspoel te halen,
Het gemagnetiseerde oppervlak wordt daarna te bestreken of bespoten met een
ijzerstof of magnetiseerbare fluorescerende stof bevattende vloeistof.
Door het samenklonteren van het ijzerstof of de fluorescerende stof bij
onderbrekingen van het magnetisch veld, worden (mogelijke) haarscheuren zichtbaar
gemaakt.
Kwalificatie
Deze methode dient door een gekwalificeerde persoon2 (SKNDO Magnetisch
onderzoek Level II) te worden uitgevoerd en gevalueerd volgens ASTM E 709 en E
125. De gebruikte apparatuur dient gekalibreerd2 te zijn.
Rapport
Voorbeeld rapportage formulier, zie bijlage 2.
4.3
Wervelstroom-scheuronderzoek (EC)
Dit onderzoek wordt ook wel Eddy Current Inspection genoemd. Hierbij wordt gebruik
gemaakt van een wisselend magnetisch veld, dat door een juk aan een te
onderzoeken object wordt overgedragen. Elektrisch contact met het object is hiervoor
niet noodzakelijk. Defecten in het materiaal benvloeden het verloop van deze
wervelstromen. De wervelstromen in het materiaal veroorzaken eveneens een
magnetisch veld. Het vergelijken van de veranderingen tussen deze twee
magnetische velden geeft informatie over de toestand van te onderzoeken
hijsgereedschap op dat punt.
Een aan het oppervlak uittredend defect verstoort het veld ter plaatse van het uiteinde
van de indicatie. Voor het bepalen van de scheurdiepte wordt gebruik gemaakt van
een wiskundig model, dat in de software van het meetsysteem is opgenomen.
De methode is geschikt voor het onderzoeken van bijvoorbeeld kettingwerkonderdelen, plaatogen en lasverbindingen die zich onder een verflaag bevinden.
Referentiemeting
Aangezien er bij deze techniek een verandering wordt geconstateerd in het materiaal
is de meting een relatieve waarneming. Voorafgaand aan een inspectie wordt een
kalibratiestuk genspecteerd dat qua samenstelling en dimensies gelijk is aan het te
onderzoeken werkstuk. In het kalibratiestuk zijn bekende defecten aangebracht. De
meetsignalen van het eigenlijke onderzoek worden vergeleken met die van de
referentiedefecten. Aan de hand van deze vergelijking kunnen de verkregen
meetsignalen worden gedentificeerd.
Deze methode dient door gekwalificeerde personen2 (in het bezit van MT of ET level
II met training voor AFCM-onderzoek door RTD) te worden uitgevoerd. De gebruikte
apparatuur, zoals scheurmeter, tasters, ijkplaten en computer dienen te zijn voorzien
van een geldige goedkeuringsverklaring2 van RTD.
Rapport
In het eindrapport dienen de volgende zaken te worden vermeld;
- naam klant, object en/of onderzochte delen en gevolgde (RTD)-procedure,
- materiaalsoort, oppervlakteconditie,
- apparatuur en hulpmiddelen,
- resultaat, datum onderzoek en naam van de onderzoeker.
4.4
Deel 1 Revisie 7
Pagina 4 - 3
Ultrasoon scheuronderzoek
Ultrasoon onderzoek maakt gebruik van geluidsgolven. Het geluid beweegt zich in het
metaal rechtlijnig voort. Bij een overgang van twee materialen worden de
geluidsgolven gereflecteerd. Deze eigenschap wordt gebruikt om fouten in materialen
op te sporen. Het ultrasone geluid dat wordt toegepast heeft een frequentie tussen de
0,5 en 20 MHz.
Om een ultrasoon geluid op te wekken wordt gebruik gemaakt van pizolektrische
kristallen. Door op een pizolektrisch kristal een spanning te zetten gaat het
vervormen. Door met een frequentie tussen de 0,5 en 20 MHz een spanning op een
pizolektrisch kristal te zetten ontstaat een ultrasoon geluidssignaal dat gebruikt kan
worden voor onderzoek.
Uitvoering van het onderzoek
Om een werkstuk te controleren wordt op het oppervlak een taster geplaatst. Deze bevat een
kristal dat ultrasoon geluid uitzendt en een kristal dat ultrasoon geluid ontvangt. De signalen die
de taster ontvangt worden met een oscillograaf zichtbaar gemaakt op een klein beeldscherm.
Links is de echo van het oppervlak te zien, meer naar rechts de echo van de onderkant van het
werkstuk. De afstand tussen de twee echo's is een maat voor de dikte van het werkstuk ter
plaatse.
Als een werkstuk onregelmatigheden bevat dan kan het ultrasoon geluid uit de taster niet meer
ongestoord de onderkant van het werkstuk bereiken en teruggekaatst worden. Een scheur of
insluitsel in het werkstuk zal op de oscillograaf te zien zijn als een piek. Een kleine scheur of
insluitsel reflecteert maar een deel van het ultrasone geluid en zal te zien zijn als een kleine piek.
Hoe groter de oneffenheid hoe groter de piek. De plaats van de piek op het beeldscherm geeft
weer waar de scheur in het materiaal aanwezig is. In de bovenstaande figuur is dit zichtbaar. De
scheur ligt het dichtst bij de bovenkant van het werkstuk. Op het beeldscherm is te zien dat de
echo van de scheur het dichtst bij de echo van het oppervlak ligt.
Deel 1 Revisie 7
Pagina 4 - 4
Voordelen van ultrasoon onderzoek zijn:

- fouten diep onder het oppervlak zijn op te sporen
- een meting kan vanaf n zijde van het materiaal gedaan worden
- kan gebruikt worden om verschillende soorten materialen te testen.
Enkele nadelen van ultrasoon onderzoek:
- voor een goede meting is veel ervaring vereist
- een werkstuk mag niet te onregelmatig van vorm zijn.
- de kosten zijn hoger dan bij magnetisch of penetrant onderzoek.
Kwalificatie
Deze methode dient door een gekwalificeerde persoon2 (SKNDO Ultrasoon
onderzoek Level II) te worden uitgevoerd en gevalueerd volgens ASTM of NEN
normen. De gebruikte apparatuur dient gekalibreerd2 te zijn.
Rapport
In het eindrapport dienen de volgende zaken te worden vermeld;
- naam klant, object en/of onderzochte delen en gevolgde (RTD)-procedure,
- materiaalsoort, oppervlakteconditie,
- apparatuur en hulpmiddelen,
- resultaat, datum onderzoek en naam van de onderzoeker.
5
Deel 1 Revisie 7
Pagina 5 - 1
Proeflasten (Rev. 7)
De te hanteren proeflast voor hijsen hefmiddelen is afhankelijk van het soort hijsen
hefmiddel, maar tevens van de grootte van de werklast. Per hijs- of hefmiddel is in
deze werkvoorschriften de te hanteren proeflast aangegeven in percentage groepen
gebaseerd op de werklast (WLL).
De gehanteerde proeflasten zijn gebaseerd op de EG-Machinerichtlijn 2006/42/EG en
de normen: NEN-EN 292-3, NEN-EN 818, NEN 3359, en NEN 2024.
Let op:
Proeflasten in de percentagegroepen 125% en 200% zijn ingedeeld in
werklastgroepen. Voor de berekening wordt uitgegaan van een werklast in tonnen.
De proeflast dient te worden aangegeven en gemeten in kN. Voor de berekening
dient een zwaartekrachtversnelling aangehouden te worden van: g = 9,81 m/s.
5.1
Proeflasten
Voor de diverse percentagegroepen dienen de volgende formules te worden
gebruikt:
300%
Wordt voor bijzondere hijsgereedschappen gehanteerd als fabricageproeflast (bijv.
heftruckvorken, volgens NEN-ISO 2330). Bij de herbeproeving van
permanentmagneten dient eveneens een proeflast van 300% te worden toegepast.
250%
De fabricageproeflast (MPF) voor kettingen en kettingwerkonderdelen vervaardigd
volgens NEN-EN 818 bedraagt:
PL= 2,5 x g x WLL
kN
200%
De proeflast voor herbeproeving van ketting en kettingwerk en de meeste overige
hijsgereedschappen (voor zover niet berekend volgens NEN-EN 13155) bedraagt,
afhankelijk van de WLL, volgens NEN 3359:
WLL
25 ton
PL= 2 x g x WLL
kN
WLL
> 25
180 ton
PL= 1,22 x g x WLL + 200kN

kN
WLL
>180 ton
PL= 1,33 x g x WLL

kN
De belastingtoename bij het uitvoeren van de trekproef mag niet meer bedragen
dan: 30N/mm/sec.
150%
De proeflast voor alle door menskracht aangedreven hijsen hefwerktuigen
bedraagt volgens Richtlijn 2006/42/EG:
PL= 1,5 x g x WLL
kN
Deze berekening geldt bij handtakels tot en met 5 ton WLL. Bij hogere werklasten
dient men de voorschriften van de fabrikant/importeur op te volgen.
125%
De proeflast voor alle door motorische kracht aangedreven hijsen hefwerktuigen,
hijsjukken en vast aan het werktuig verbonden hijsen hefgereedschappen
bedraagt, afhankelijk van de WLL, volgens Richtlijn 2006/42/EG, NEN-EN 292-3 en
NEN 2024:
WLL
20 ton
PL= 1,25 x g x WLL

kN
WLL
> 20 50 ton
PL= (WLL+5ton) x g
kN
WLL
> 50 ton
PL= 1,10 x g x WLL

kN
Deel 1 Revisie 7
Pagina 5 - 2
110%
De proeflast, alleen voor hydraulische cilinders (vijzels) bedraagt:
PL= 1,10 x g x WLL
Tabellen :
Op de volgende paginas zijn uitgewerkte proeflasttabellen gegeven voor de
percentage groepen 125% en 200 %.
Aanbeveling:
Het verdient aanbeveling uitgewerkte lijsten van proefbelastingen (tot de maximum
capaciteit van de betreffende trekbank) bij de trekbank aanwezig te hebben, ter
verificatie en vermijding van misverstanden.
kN
5.2
Deel 1 Revisie 7
Pagina 5 - 3
Tabel Proefbelasting 125% WLL
WLL
In ton
PL
in kN
WLL
in ton
PL
in kN
WLL
in ton
PL
in KN
1
2
3
4
5
6
7
8
9
10
11
12
13
14
15
16
17
18
19
20
21
22
23
24
25
26
27
28
29
30
31
32
33
34
35
40
45
50
55
60
63
65
70
12,3
24,5
36,8
49,1
61,3
73,6
85,8
98,1
110
123
134
147
159
172
184
196
208
221
234
245
255
265
275
284
294
304
314
324
334
343
353
363
373
383
392
441
491
540
594
647
680
701
755
75
80
85
90
95
100
105
110
115
120
125
130
135
140
145
150
155
160
165
170
175
180
185
190
195
200
205
210
215
220
225
230
235
240
245
250
255
260
265
270
275
280
285
809
863
917
971
1025
1079
1133
1187
1241
1295
1349
1403
1457
1511
1565
1619
1673
1727
1781
1834
1888
1942
1996
2050
2104
2158
2212
2266
2320
2374
2428
2482
2536
2590
2644
2698
2752
2806
2860
2914
2968
3021
3075
290
295
300
305
310
315
320
325
330
335
340
345
350
355
360
365
370
375
380
385
390
395
400
405
410
415
420
425
430
435
440
445
450
455
460
465
470
475
480
485
490
495
500
3129
3183
3237
3291
3345
3399
3453
3507
3561
3615
3669
3723
3777
3831
3885
3939
3993
4047
4101
4155
4208
4262
4316
4370
4424
4478
4532
4586
4640
4694
4748
4802
4856
4910
4964
5018
5072
5126
5180
5234
5288
5342
5396
5.3
Deel 1 Revisie 7
Tabel Proefbelasting 200% WLL
WLL
In ton
1
2
3
4
5
6
7
8
9
10
11
12
13
14
15
16
17
18
19
20
21
22
23
24
25
26
27
28
29
30
31
32
33
34
35
40
45
50
55
60
63
65
70
PL
in kN
19,6
39,2
58,9
78,5
98,1
118
137
157
177
196
216
235
255
275
294
314
334
353
373
392
412
432
451
471
491
511
523
535
547
559
571
583
595
607
619
679
739
798
858
918
954
978
1038
WLL
in ton
75
80
85
90
95
100
105
110
115
120
125
130
135
140
145
150
155
160
165
170
175
180
185
190
195
200
205
210
215
220
225
230
235
240
245
250
255
260
265
270
275
280
285
PL
in kN
1098
1157
1217
1277
1337
1397
1457
1517
1576
1636
1696
1756
1816
1876
1935
1995
2055
2115
2175
2235
2294
2354
2414
2479
2544
2609
2675
2740
2805
2870
2936
3001
3066
3131
3197
3262
3327
3392
3458
3523
3588
3653
3718
WLL
in ton
290
295
300
305
310
315
320
325
330
335
340
345
350
355
360
365
370
375
380
385
390
395
400
405
410
415
420
425
430
435
440
445
450
455
460
465
470
475
480
485
490
495
500
PL
in KN
3784
3866
3914
3979
4045
4110
4175
4249
4306
4371
4436
4501
4567
4632
4697
4762
4827
4893
4958
5023
5088
5154
5219
5284
5349
5415
5480
5545
5610
5676
5741
5806
5871
5937
6002
6067
6132
6197
6263
6328
6393
6458
6524
Pagina 5 - 4
6
Deel 1 Revisie 7
Pagina 6 - 1
Warmtebehandeling (Rev. 7)
In het kader van deze werkvoorschriften zijn slechts de warmtebehandelingen,
normaal gloeien en spanningverlagend gloeien van toepassing. Deze dienen te
worden uitgevoerd in een daarvoor geschikte gloeioven.
Gloeioven
De gloeibehandelingen dienen te worden uitgevoerd in een voldoende ruime oven
waarin het materiaal in een zuurstofarme omgeving kan worden verhit.
De temperatuurmeting van de gloeioven dient te zijn voorzien van een geldig
certificaat, afgegeven door een door de Nederlandse Kalibratie Organisatie (NKO)
erkende instelling. De geldigheid van dit certificaat is 1 jaar.
Personeel
Warmtebehandelingen dienen te worden uitgevoerd door, of onder toezicht van,
daartoe voldoende genstrueerd personeel.
6.1
Gloeien
Gloeien van materiaal is het verwarmen op een bepaalde temperatuur beneden de
soliduslijn, het gedurende een bepaalde tijd op deze temperatuur houden, en het
vervolgens afkoelen van het materiaal. De temperaturen en tijden worden gekozen,
afhankelijk van het doel dat men wenst te bereiken (figuur 2).
Fig. 2 Gloeitemperatuur van staal als functie van het koolstofgehalte

1.
Diffusie gloeien
2.
Normaal gloeien
3.
Zacht gloeien
4.
Spanningsarm gloeien
6.2
Deel 1 Revisie 7
Pagina 6 - 2
Normaal gloeien (korrel verfijnen)

Doel
Het aan staal teruggeven van zijn normale structuur. Dat wil zeggen een structuur die
fijnkorrelig is en die bestaat uit korrels met een ronde vorm die alle ongeveer even
groot zijn. Er zijn twee verschillende oorzaken die normaal gloeien noodzakelijk
maken.
Deformerende motorische bewerkingen
Tengevolge van smeden, buigen, walsen en het plaatselijk oververhitten zoals op kan
treden bij het lassen, verandert de materiaalstructuur. De kristallen in het materiaal
zijn dan onregelmatig opgebouwd, met als gevolg spanningen.
Smeed-, wals-, trek-, en gietstructuren, grofkorreligheid en textuur, kunnen altijd weer
worden teruggevoerd in de normale structuur van het materiaal, d.m.v. normaal gloeien.
Hierbij krijgt het de oorspronkelijke waarden van zijn eigenschappen (treksterkte, rek,
enz.) weer terug.
Materiaalveroudering
Bij staal dat gevoelig is voor het verschijnsel van veroudering (niet gekalmeerd staal),
treedt tijdens het gebruik, een structuurwijziging op.
Wisselende materiaalbelastingen en temperatuurschommelingen (zelfs kleine) zijn
oorzaak van het verschijnsel dat men verouderingsgevoeligheid noemt. De structuur
van het materiaal verandert, er treden materiaalspanningen op hetgeen brosse
breuk tot gevolg kan hebben. Vooral bij gebruikstemperaturen onder 0C kan het
vallen op een harde bodem reeds leiden tot een versplinterde breuk.
Gekalmeerd staal is niet gevoelig voor het verschijnsel van veroudering.
C-staal in de klasse 30 heeft deze toevoeging niet en is daardoor
verouderingsgevoelig. Bij toevoeging van 0,02% Al (aluminium) of 0,002% Bo (boron)
aan het staal spreekt men van gekalmeerd staal.
Opmerking
Het gebruik van ongekalmeerd staal voor de fabricage van nieuwe
hijsgereedschappen is volgens de Europese geharmoniseerde (EN)normen
verboden.
Behandeling
Het staal langzaam opwarmen tot ca. 600C, zodat er geen grote
temperatuurverschillen zullen ontstaan tussen de randzone en de kern. Zeer snelle
verhitting veroorzaakt in dit temperatuurstraject een ongelijkmatige uitzetting,
waardoor het risico van scheuren ontstaat. Vervolgens snel verhitten tot in het gebied
van de omzetting, dat wil zeggen, tot ca. 30 50C boven de lijn GSK (zie figuur 2).
In aansluiting hierop wordt het staal betrekkelijk snel afgekoeld, bijvoorbeeld in
stilstaande lucht (tot beneden de lijn PSK). Vanaf dit punt kan het werkstuk verder
met een willekeurige snelheid worden afgekoeld. Voor grote en dikwandige
werkstukken geldt overigens wat onder spanningsarm gloeien is vermeld.
Nieuw gefabriceerde producten worden vr een eventuele beproeving normaal
gegloeid.
Gebruikte hijsgereedschappen, van materiaal dat gevoelig is voor het verschijnsel
van veroudering, dienen om eventuele vervorming te voorkomen pas na de
(her)beproeving te worden normaal gegloeid.
6.3
Deel 1 Revisie 7
Pagina 6 - 3
Spanningsarm gloeien
Doel: het verminderen van de inwendige spanningen.
Er zijn drie oorzaken waardoor inwendige spanningen kunnen ontstaan.
Warmtespanningen
Ontstaan doordat het krimpen tijdens afkoeling wordt verhinderd.
Het inwendige van een stuk materiaal heeft tijdens het afkoelen een hogere
temperatuur dan de randzone. De afgekoelde randzone houdt het krimpen van de
hetere kern tegen. Hierdoor ontstaan trekspanningen in de kern.
Omzettingsspanningen
Ontstaan als gevolg van structuuromzettingen die gepaard gaan met
volumeveranderingen.
Zij treden vooral op als deze volumeveranderingen niet in de gehele
materiaaldoorsnede gelijkmatig plaatsvinden
Eigenspanningen
Ontstaan als gevolg van koudvervorming, die niet door het gehele materiaal
gelijkmatig heeft plaatsgevonden.
Bij het terugveren van het elastische deel van de vervorming, treden in het blijvend
vervormde deel spanningen op.
Op deze inwendige spanningen verhogen de materiaalspanningen die door de
uitwendige belasting bij gebruik ontstaan. Indien dit tot (plaatselijke) overschrijding
van de vloeigrens leidt, kan vervorming of zelfs breuk optreden.
Toepassing
Gesmede en gegoten werkstukken voordat zij verder verspanend worden bewerkt. In
het bijzonder werkstukken die na het verspanen aan zeer nauwe maattoleranties
moeten voldoen.
Gelaste werkstukken, vooral bij moeilijke lasconstructies (bijvoorbeeld tanks) worden
door gloeien van de lasnaadzone met branders spanningsarm gemaakt.
Dit vereist een zorgvuldig uitgevoerde bewerkingsvolgorde.
Het spanningsarm gloeien kan samengaan met normaal en zacht gloeien.
Daarbij is het dan noodzakelijk dat, na het normaal respectievelijk zacht gloeien vanaf
600C zeer langzaam in stilstaande lucht wordt afgekoe ld.
Mechanisme
De structuur wordt door spanningsarm gloeien niet veranderd. Bij hoge temperaturen daalt
de vloeigrens (rekgrens) van het staal (figuur 3).
Als de inwendige spanningen hoog zijn, vervormt het materiaal. Vezels die onder
trekspanning stonden worden langer, vezels die onder drukspanning stonden worden
korter.
Daarbij worden de spanningen zo laag dat er nog slechts een restspanning overblijft.
Deze is namelijk gelijk aan de vloeigrens van het staal bij de gloeitemperatuur.
Deel 1 Revisie 7
Pagina 6 - 4
Fig. 3: De treksterkte en de rekgrens (vloeigrens) bij hogere temperaturen

Behandeling
De werkstukken worden langzaam verwarmd tot in het gebied tussen 550 en 650C en
gedurende ca. 4 uur op deze temperatuur gehouden. Zeer belangrijk is langzaam
afkoelen in rustige lucht, zodat het werkstuk van moment tot moment overal steeds een
vrijwel gelijke temperatuur zal hebben.
7
Deel 1 Revisie 7
Pagina 7 - 1
Voorschriften (Rev. 7)
Bij de uitvoering van de leveringen, inspecties en keuringen van hijsen hefmiddelen
heeft men te maken met de hieronder vermelde wettelijke - en niet wettelijke
voorschriften.
Zoals in hoofdstuk 1 Inleiding reeds is vermeld, zijn de wettelijke bepalingen en
andere voorschriften in de EKH-werkvoorschriften gevolgd. Daar waar naar het
oordeel van de EKH het veiligheidsniveau van gebruikte arbeidsmiddelen in het
geding kwam, door het volgen van de nieuwe EG-wetgeving en normen, zijn
bestaande keuringsmethoden en fabrikantenvoorschriften gevolgd.
7.1
Wettelijk
Arbeidsomstandighedenwet (Arbowet)
Verantwoordelijkheden ten aanzien van de hijs- of hefmiddelen zijn voornamelijk
gebaseerd op bepalingen in de Arbowet.
De Arbowet is eveneens geldend aan boord van schepen en binnen ondernemingen
vallend onder de winningsindustrie (Offshore en energiewinning).
Arbeidsomstandighedenbesluit (Arbobesluit)
De Arbowet is aangevuld met een redelijk gedetailleerd Arbobesluit.
De wettelijke eisen zijn hierin algemeen geldend en slechts nog met een enkele
uitzondering per bedrijfstak specifiek aangeven.
In het Arbobesluit zijn de bepalingen van de EG- Arbeidsmiddelenrichtlijn
opgenomen.
EG- Arbeidsmiddelenrichtlijn
De bepalingen uit de Europese wetgeving die gelden voor in gebruik zijnde hijsen
hefmiddelen zijn volledig opgenomen in het Arbobesluit.
EG-Machinerichtlijn
De bepalingen uit de Europese wetgeving die gelden voor nieuwe hijsen
hefmiddelen zijn opgenomen in de Warenwet.
Certificering en Erkenning
De erkenning van keurbedrijven is voor hijsen hefmiddelen die worden gebruikt in
de meeste bedrijfstakken is niet wettelijk geregeld.
Het door EKH gekozen certificeringsysteem van bedrijven en personen voor het
keuren van hijsen hefmiddelen, is vrijwillig opgezet om invulling te geven aan de
gehanteerde wettelijke termen: deskundige natuurlijke persoon, rechtspersoon of
instelling. De door de EKH gehanteerde productcertificaten zijn een vervanging voor
de vroeger in de wet genoemde certificaten. De EKH-certificaatformulieren bevatten
alle in Internationale verdragen voorgeschreven gegevens en zijn voorzien tweetalige
teksten (Nederlands en Engels) om Internationaal gebruik te mogelijk te maken.
Voor het keuren en beproeven van hijsen hefwerktuigen en hijsen
hefgereedschappen aan boord van schepen wordt in het Arbobesluit wel gesproken
over onze Minister en gecertificeerde instellingen. Tevens wordt hier gesproken over
certificaatformulieren die door de gecertificeerde instelling mogen worden afgegeven.
Voor de uitvoering van deze taken heeft onze Minister de classificatie- of klasse
bureaus aangewezen. Deze erkenning is dus wettelijk geregeld. De klasse bureaus
hebben hier het toezicht op de door EKH-bedrijven uit te voeren taken (leveren,
inspecteren en keuren van hijsen hefgereedschappen).
7.2
Deel 1 Revisie 7
Pagina 7 - 2
Voorschriften
Nadere voorschriften, bedoeld om uitleg te geven op de in algemene bewoordingen
vastgelegde wettelijke eisen, worden gegeven in de hierna genoemde voorschriften.
Met nadruk moet worden gesteld dat dit geen wettelijke voorschriften zijn, doch dat zij
slechts bedoeld zijn om aan te geven hoe kan worden voldaan aan de wet!
Beleidsregels
Beleidsregels geven nadere uitleg bij de wettelijke bepalingen uit het Arbobesluit. Ze
zijn, artikelsgewijs, opgesteld door het Ministerie van Sociale Zaken en
Werkgelegenheid (SZW), om een eenduidig handhavingsbeleid van de
Arbeidsinspectie te bevorderen. De beleidsregels worden door de Arbeidsinspectie
gebruikt in haar toezichthoudende functie.
De beleidsregels vervangen voor een groot deel de oude P-bladen en zijn dus een
manier om aan de wettelijke regels te voldoen.
In de beleidsregels wordt voor verdere gedetailleerde uitwerkingen veel verwezen
naar normen (NEN-, NPR- en NEN-EN normen).
Arbocatalogus
Sector- of branchegewijs kan in een Arbocatalogus worden vastgelegd hoe een
sector of branche voldoet aan de doelvoorschriften (elementaire eisen voor veiligheid
en gezondheid), zoals gesteld in de Arbowetgeving. Een door een sector/branche
opgestelde Arbocatalogus dient te worden beoordeeld en goedgekeurd door de
Arbeidsinspectie. Hierbij wordt beoordeeld of de risicos die binnen die sector/branche
kunnen optreden voldoende zijn afgedekt. Indien een Arbocatalogus is goedgekeurd,
dan geldt deze als maatstaf voor de Arbeidsinspectie voor de specifieke
sector/branche. De Arbocatalogus geeft dan de manier aan hoe de sector/branche
voldoet aan de wettelijke regels. Deze kan dan afwijken van de betreffende
beleidsregels!
Arbo-Informatiebladen
Deze bladen (AI-bladen) worden door de Staatsuitgeverij SDU uitgegeven onder
toezicht van het ministerie van SZW. Ze zijn bedoeld als voorlichtingsbladen en
geven nadere informatie omtrent de voor dat specifieke onderwerp geldende
wettelijke regels. Met name het blad AI-17 gaat in op hijsen hefgereedschap en
veilig hijsen.
Mededelingen aan de Mijnondernemingen
Deze mededelingen geven de voor mijnondernemingen en/of voor hen werkzame
andere ondernemingen geldende specifieke regels en worden uitgegeven door de
Inspecteur Generaal der Mijnen.
Mededelingen aan de Scheepvaart
Deze mededelingen worden uitgegeven door het Hoofd der Scheepvaart Inspectie. In
deze voorschriften zijn eveneens de afwijkende constructie- en beproevingseisen
opgenomen, die betrekking hebben op tewaterlatings- en reddingsmiddelen. (bijlage
3 van deze EKH-Werkvoorschriften deel 1)
7.3
Deel 1 Revisie 7
Pagina 7 - 3
Normbladen
Nederlandse normbladen (NEN-normen) en Nederlandse Praktijk Richtlijnen (NPR)
worden uitgeven door het Nederlands Normalisatie Instituut. Ze zijn opgesteld door
deskundige normcommissies en geven zeer gedetailleerde kwaliteits- en
keuringseisen ten aanzien van hijsen hefmiddelen. Binnen Nederland zijn deze
steeds gehanteerd om zodoende aan de hoge veiligheidseisen te voldoen.
Om zoveel mogelijk te voldoen aan de in Europese Richtlijnen gestelde regels,
worden steeds meer Nederlandse Normen en Praktijk Richtlijnen vervangen door
Europese normen (NEN-EN-normen), die vaak globaler zijn en minder hoge eisen
stellen.
Bij de totstandkoming van Europese normen wordt vaak, om belemmeringen bij
Internationale handel te voorkomen, uitgegaan van ISO-normen (International
Standardisation Organisation).
Pas als een Europese norm door de Europese Raad is geharmoniseerd is hij bindend
voor alle EG-landen en mag geen Nationale norm van gelijke strekking meer worden
gehanteerd. Steeds meer Europese normen zijn geharmoniseerd, niet alleen
algemene veiligheidsnormen ook vele produktnormen zijn geharmoniseerd.
Een lijst van in de EKH-werkvoorschriften toegepaste normen is in deel 2
opgenomen.
7.4
Voorschriften klassebureaus
Klasse- of classificatiebureaus zijn internationaal werkende organisaties die volgens
eigen voorschriften, of volgens door anderen (bijvoorbeeld overheden) opgegeven
voorschriften, keuringen verrichten op allerlei terreinen.
Ten aanzien van de keuring van specifieke hijsen hefmiddelen, gebruikt voor het
laden en lossen (laad- en losgerei) van schepen zijn zij dus aangewezen door de
Minister van SZW. Zij staan daarbij onder toezicht van de Scheepvaartinspectie.
Klassebureaus kunnen op hun beurt weer EKH-bedrijven machtigen om die
keuringen uit te voeren en hun specifieke certificaten af te geven. De voorschriften
van die door de klassebureaus worden gehanteerd verschillen onderling en kunnen
op details afwijken van de EKH-werkvoorschriften. Het verdient daarom de voorkeur,
om bij zon keuring de specifieke voorschriften van het klassebureau op te vragen.
Aangewezen zijn:
- Lloyd's Register of Shipping
- Germanischer Lloyd
- Det Norske Veritas
- Bureau Veritas
- American Bureau of Shipping
- Registra Italiano Navale
- Nippon Kayi Kyokai
Deel 1 Revisie 7
Pagina 7 - 4
8
Deel 1 Revisie 7
Pagina 8 - 1
Nieuw leveringen (Rev. 7)

Bij machines en hijsen hefgereedschappen dienen (volgens de EG-Machinerichtlijn)
door de fabrikant of de door hem gemachtigde leverancier de volgende documenten
te worden meegeleverd:
verklaring van overeenstemming (fabrikanten- of II-A-verklaring);
gebruikshandleiding.
Indien een compleet hijsgereedschap (bijvoorbeeld een kettingviersprong) dat wordt
opgebouwd tot een samenstel dat door de fabrikant van de componenten is voorzien,
dan geldt de samensteller niet als fabrikant.
Wordt het samenstel zodanig samengesteld dat de componentenfabrikant dat niet
heeft voorzien, dan geldt de samensteller als fabrikant. Dit is bijvoorbeeld het geval
indien gebruik wordt gemaakt van onderdelen die door verschillende fabrikanten zijn
geleverd.
8.1
Verklaring van overeenstemming

Ieder nieuw geleverd hijs- of hefmiddel (of onderdeel daarvan) dient te zijn voorzien
van een zogenaamde II-A-verklaring. Hierin verklaart de fabrikant (of de leverancier
namens hem) dat het hijs- of hefmiddel overeen komt met de veiligheidseisen zoals
gesteld in de EG-Machinerichtlijn.
De EKH-certificaten zijn zodanig geformuleerd dat deze tevens verklaring van
overeenstemming zijn. Het gebruik van, en de verschillende modellen zijn
opgenomen in hoofdstuk 11 van dit deel 1 van de werkvoorschriften. Per product of
productgroep is in de werkvoorschriften deel 2 aangegeven welk certificaat dient te
worden afgegeven.
8.2
Gebruikshandleidingen
Nieuwe machines en hijsgereedschappen dienen vanaf 01-01-1995 te zijn voorzien
van een gebruikshandleiding. Om praktische redenen heeft de EG-commissie beslist
dat de gebruikshandleidingen voor hijsgereedschappen ook ter beschikking mogen
worden gesteld van de gebruiker door deze (verzameld) op te nemen in een brochure
of catalogus. Op die manier kunnen gebruikers worden voorzien van de relevante
gebruikshandleiding. De leverancier dient ervoor zorg te dragen dat indien een
gebruikshandleiding in de vorm van een catalogus wordt verstrekt, dit aantoonbaar
geschiedt.
De gebruikshandleiding moet opgesteld zijn in de taal van het land van gebruik,
hetgeen in de meeste gevallen neerkomt op de Nederlandse taal.
Een algemeen voorbeeld van een gebruikshandleiding is opgenomen in hoofdstuk 9
van dit deel 1 van de werkvoorschriften.
Per product of productgroep is in de werkvoorschriften deel 2 aangegeven, indien van
toepassing, welke specifieke zaken (voorschriften keuring en afkeurgrenzen) naast
de algemene, zeker in de gebruikshandleiding dienen te worden aangegeven.
Deel 1 Revisie 7
Pagina 8 - 2
9
Deel 1 Revisie 7
Pagina 9 - 1
Gebruikshandleidingen (Rev. 7)
De EG-Machinerichtlijn schrijft voor dat machines en ook hijsgereedschappen die na
1-1-1995 worden geleverd dienen te zijn voorzien van een gebruikshandleiding. Voor
zover het machines betreft, dient deze gebruikshandleiding bij de machine te worden
meegeleverd.
In de gebruikshandleiding dient de fabrikant of samensteller van een hijsgereedschap
zeker de volgende onderwerpen te behandelen:
voorzorgsmaatregelen en veiligheidsinstructies
aanwijzingen voor correct gebruik
waarschuwingen tegen verkeerd gebruik
voorschriften voor onderhoud en keuring
wijze van reparatie met bijbehorende bevoegdheid
afkeurgrenzen
9.1
Algemene gebruikshandleiding voor hijsgereedschappen

Aanwijzingen vooraf:
voor ingebruikname de gebruikshandleiding lezen en in acht nemen;
gebruik van hijsgereedschappen alleen door bevoegde en voorgelichte personen;
alleen geschikte hijspunten gebruiken, niet aan bindmiddelen van de verpakking
hijsen;
blootstelling aan chemische invloeden, bijv. zuren, logen en gassen is beperkt of
verboden.
Gecontroleerd voor het eerste gebruik moet worden dat:
het hijsgereedschap voldoet aan de bestelspecificatie;
de CE-verklaring / certificaat aanwezig is;
de werklast en de merken overeenkomen met de CE-verklaring / certificaat
gegevens;
alle specificaties van het hijsgereedschap zijn ingevoerd in een centraal register
(indien dit aanwezig is).
Gecontroleerd voor elk gebruik moet worden dat het hijsgereedschap:
een werklast heeft die geschikt is voor de beoogde toepassing;
geen beschadigingen of andere afkeurverschijnselen vertoont;
binnen de ervoor vastgelegde keuringsintervallen wordt gebruikt.
Gecontroleerd voor het hijsen van de last moet worden dat:
het hijsgereedschap niet wordt overbelast;
het hijsgereedschap niet is gedraaid of geknoopt;
de lasthaak wordt belast in het draagpunt en niet op de punt;
de lasthaak vrij beweegbaar en draaibaar is;
alle hijshaken zijn voorzien van veiligheidskleppen;
de topschalm van het hijsgereedschap vrij beweegbaar en volledig dragend is in
de lasthaak;
de last vrij beweegbaar is;
indien gestropt wordt aangeslagen de buitenhoek van het hijsgereedschap zich
zonder probleem kan instellen op < 60 buitenhoek;
hijsgereedschappen die met de last in aanraking komen, vooral bij scherpe hoeken worden
beschermd.
Deel 1 Revisie 7
Pagina 9 - 2
Tijdens gebruik:
Is de last gereed om te worden gehesen, dan dienen de hijsgereedschappen
voorzichtig op spanning te worden gebracht. Controleer nadat de last net los is van
de ondergrond of de hijsgereedschappen goed en veilig zijn aangeslagen en of de
last horizontaal hangt.
Dreigt de last te kantelen dan moet deze worden neergezet en moeten de
hijsgereedschappen anders (beter) worden aangeslagen.
Bij sterke versnellingen of vertragingen van de last kunnen grote dynamische
krachten in de hijsgereedschappen en hijswerktuig optreden (stoot- of
schokbelasting).
Om verwondingen aan handen en andere lichaamsdelen te voorkomen dient bij het
hijsen veilige afstand te worden gehouden van last en hijsgereedschappen.
Keuze:
De werklast van het hijsgereedschap mag niet door de massa van de aangehangen last
worden overschreden.
De last moet altijd zo worden aangeslagen dat beschadiging van de last of het
hijsgereedschap wordt vermeden.
Zwaartepunt:
Lasten die worden gehesen dienen stil, stabiel en horizontaal te zijn opgehangen.
Om te voorkomen dat een last scheef gaat hangen of kantelt, dient op de volgende
zaken te worden gelet:
bij gebruik van een enkele of eindloze strop dient het hijspunt zich loodrecht boven
het zwaartepunt van de last te bevinden;
bij gebruik van een tweesprong moeten de hijspunten aan beide zijden en boven het
zwaartepunt liggen;
bij gebruik van een drie- of viersprong moeten de hijspunten gelijkmatig verdeeld
worden n boven het zwaartepunt liggen;
bij gebruik van meersprongen moeten de hijspunten en pootlengten zo zijn gekozen
dat de buitenhoeken van de parten kleiner zijn dan de buitenhoek waarvoor het
hijsgereedschap is bestemd;
bij voorkeur zijn alle buitenhoeken bij meersprongen gelijk, buitenhoeken groter dan
15 zijn veiliger omdat de last dan stabieler hangt;
de lasthaak waarin het hijsgereedschap is opgehangen dient zich boven het
zwaartepunt van de last te bevinden.
Manier van aanslaan:
Hijsgereedschappen kunnen op verschillende manier aan de last worden aangeslagen.
De manier van aanslaan heeft consequenties voor de optredende belasting van het
hijsgereedschap.
Hijsogen:
Bij het direct aanslaan aan hijsogen moeten de haken goed passen, zodat het
draagpunt of -vlak in de keel van de haak ligt. Het belasten van een haak op de punt is
verboden.
Deel 1 Revisie 7
Pagina 9 - 3
Gestropt:
De strop of leng wordt om de last gevoerd en het ene eind door het oog van het andere
eind gestoken. Bij het stroppen dient de werklast (WLL) met 20% te worden
gereduceerd.
Als meerdere hijsgereedschappen worden gestropt om n last, moet erop worden gelet
dat door het stroppen geen torsie op de last ontstaat. Er moet dus parallel worden
gestropt. Ook dient te worden gecontroleerd dat de opening van elke strop zich tot een
buitenhoek van 60 kan instellen.
Dubbel:
Het hijsgereedschap wordt hierbij onder de last doorgevoerd en met beide einden in de
lasthaak gehangen. In het algemeen wordt deze wijze van aanslaan met 2 stroppen
paarsgewijs uitgevoerd. Deze methode is ongeschikt voor losse bundels.
Meersprongen:
Bij de berekening van meersprongen is er van uitgegaan dat alle parten worden
gebruikt. In de praktijk komen ook situaties voor waarbij dit niet het geval is (bijv. van
een viersprong worden slechts twee parten gebruikt). De werklast moet in die gevallen
worden gereduceerd.
De parten die niet worden gebruikt mogen niet los blijven hangen, omdat dit gevaar voor
ongewild vasthaken veroorzaakt. Door de niet gebruikte haken in de topschalm te
hangen is dit gevaar te voorkomen.
Bij meersprongen moeten de haken steeds met de punt naar buiten wijzen.
Bij het gebruik van meersprongen (geheel of gedeeltelijk) speelt de symmetrie van de
belasting een belangrijke rol. E.e.a. is afhankelijk van de lengte per part in combinatie
met het zwaartepunt van de last.
Als bij meersprongen de afzonderlijke parten onder verschillende buitenhoeken
staan, treedt de grootste belasting op in het part met de kleinste buitenhoek. Is de
buitenhoek van een part 0 dan hangt de gehele last in dat ene loodrechte part.
Als bij meersprongen de last minder dan 80% van de werklast van het
hijsgereedschap bedraagt en de buitenhoek kleiner is dan 15 bij 3- en 4- sprongen
en de binnenhoeken onderling niet meer dan 15 verschillen dan kan de belasting als
symmetrisch worden beschouwd. Is aan n of meer van deze voorwaarden niet
voldaan dan is de belasting als asymmetrisch te beschouwen en mag de belasting
van het hijsgereedschap slechts 50% van de WLL bedragen.
9.2
Omgevingsinvloeden
Temperatuur
De invloed van de omgevingstemperatuur is van belang indien het hijsgereedschap
hieraan zo lang wordt blootgesteld dat de temperatuur van het hijsgereedschap zelf
hierdoor wordt benvloed. De hierna gegeven grenzen gelden daarom voor de
temperatuur van het hijsgereedschap zelf.
Staalkabel
De temperatuurgrenzen voor staalkabel worden in belangrijke mate bepaald door het
staalkabelvet. Bij normale vetting zijn staalkabels te gebruiken van -20C tot +100C. Bij
toepassing van speciale vetten kunnen deze grenzen iets worden verruimd.
Deel 1 Revisie 7
Pagina 9 - 4
Kunststof hijsbanden
Hijsbanden mogen niet buiten het temperatuurgebied van -40C tot +100C worden
gebruikt. Natte hijsbanden die zijn bevroren mogen nooit worden gebruikt.
Kettingen
Voor kettingen worden de temperatuurgrenzen bepaald door de materiaalklasse. Bij
overschrijding van die grenzen kan door reductie van de WLL nog met het kettingwerk
worden gewerkt. Onderstaande tabel geeft de waarden voor de verschillende klassen.
Temperatuurgrenzen in C:
Minimum
Maximum
-40
-20
-20
-10
-10
0
0
100
100
150
150
200
200
250
250
300
300
400
400
475
475
hoger
Werklastpercentage in % per materiaal klasse:

Klasse 2
Klasse 4
Klasse 5
Klasse 8
0
100
100
100
50
100
100
100
75
100
100
100
100
100
100
100
75
100
100
100
50
100
100
100
30
100
75
90
0
100
75
90
0
75
50
75
0
50
0
0
0
0
0
0
Chemische invloeden
De invloed van chemische stoffen in gasvorm of vloeibaar is op de diverse
hijsgereedschappen zeer verschillend.
Staalkabels
Sterke zuren tasten het staaldraad aan en hebben daardoor veel invloed op de sterkte
van de staalkabel. Zwakkere zuren en zouten veroorzaken een sterk corrosief milieu
waardoor het onbeschermde draadmateriaal door corrosie zal worden aangetast. Door
de draden te verzinken is de weerstand tegen corrosie te verbeteren.
De sterkte van polyester hijsbanden wordt aangetast door sterke zuren en logen. De
sterkte van nylon hijsbanden wordt aangetast door geconcentreerde basen. Beide
kunststoffen kunnen niet tegen cresol en fenolverbindingen.
Kettingen
Hijskettingen van klasse 8 mogen niet aan chemische invloed worden blootgesteld.
Zuren en basische dampen (logen) kunnen brosheid en scheurvorming veroorzaken.
Hijskettingen mogen niet zonder toestemming van de fabrikant worden vuurverzinkt of
een galvanische bewerking ondergaan.
Hijskettingen van de kwaliteitsklasse 4 kunnen bij chemische invloeden worden ingezet.
Indien door de fabrikant geen nadere richtlijnen zijn gegeven gelden de volgende
voorwaarden: reductie van de WLL met 50%, direct na gebruik met schoon water
afspoelen, dagelijkse controle voorafgaand aan gebruik. Voor de toepassing van
hijskettingen van klasse 2 en 5 bij chemische invloeden, is overleg met de fabrikant
noodzakelijk.
Deel 1 Revisie 7
Pagina 9 - 5
Andere invloeden
Combinaties van invloeden, zoals hoge temperatuur tezamen met chemische invloeden
vragen extra aandacht. In die gevallen dient de fabrikant te worden geraadpleegd.
Opslag en onderhoud
Hijsgereedschappen dienen na gebruik op een geschikte plaats te worden opgeslagen.
Zij mogen niet op de vloer blijven liggen, om beschadigingen te voorkomen.
Opslag kan bij voorkeur door ze vrij van de grond op te hangen. De ruimte waarin zij
worden opgeslagen dient goed geventileerd, droog en niet te warm te zijn.
Staalkabels, kettingen en andere stalen hijsgereedschappen
Dienen als zij voor langere tijd niet worden gebruikt tegen corrosie te worden
beschermd.
Bij verontreiniging met sterk slijtageverhogende stoffen (zand, borax e.d) of agressieve
chemische stoffen (zuren e.d.) dienen deze met zoet water te worden afgespoeld. Zo
nodig dienen zij daarna opnieuw tegen corrosie te worden beschermd.
Mogen niet voor langere tijd aan zonlicht worden blootgesteld.
Hijsgereedschappen die door gebruik sterk zijn vervuild met stoffen die schade kunnen
veroorzaken aan het gereedschap, dienen voor hergebruik te worden gereinigd.
Sterk slijtageverhogende stoffen, zoals zand en cement die tussen de vezels zijn
gedrongen, kunnen vaak moeizaam worden verwijderd. Is grondige reiniging niet
mogelijk dan moeten de banden worden afgekeurd.
Alle hijsgereedschappen dienen regelmatig (tenminste 1 x per jaar) door een
deskundige te worden genspecteerd. Afhankelijk van de aard van het gebruik (ruwheid
of intensiteit) moet deze periode worden verkort.
Als bij een gebruiker twijfel bestaat t.a.v. de gebruikstoestand van een hijsgereedschap
dan dient dit buiten gebruik te worden gesteld en aan een keuring (beproeving) door een
deskundige te worden onderworpen.
Afkeurcriteria
Hijsgereedschappen die n of meerdere van de volgende gebreken vertonen dienen
direct te worden afgekeurd:
aanduiding van identiteit zoals WLL, materiaalkwaliteit en fabrikant, niet (meer)
aanwezig;
blijvende vervorming van enig onderdeel; plastische vervorming van de
oorspronkelijke vorm veroorzaakt ontoelaatbare vermindering van de
materiaalsterkte;
slijtage met als gevolg een vermindering van de diameter of dikte met 10% of meer;
bij kettingwerk en andere stalen hijsgereedschappen: uitwendige beschadigingen
zoals kerven, inkepingen, groeven, scheuren of barsten, overmatige roestvorming en
verkleuring door warmte;
bij staalkabels: uitwendige beschadigingen zoals draadbreuken, strengbreuk,
overmatige roestvorming en vervorming waarbij de kabelkern niet meer zijn centrale
positie in de kabel inneemt;
bij hijsbanden: uitwendige beschadigingen zoals insnijdingen, kantbeschadigingen
met als gevolg een vermindering van de bandbreedte van 10% of meer. Daarnaast
kapotte dragende stiksels, chemische aantasting (bijvoorbeeld door verf),
inbrandingen door lasspetters en warmteschade.
Deel 1 Revisie 7
Pagina 9 - 6
In geval van twijfel dient te allen tijde het hijsgereedschap buiten bedrijf te worden
gesteld en aan een deskundige ter keuring worden aangeboden.
Reparatie
Reparaties aan hijsgereedschappen mogen alleen door deskundigen worden
uitgevoerd.
Elk vervangend onderdeel moet voldoen aan de betreffende Europese norm of aan de
geldende Nederlandse norm.
Als een vervormd onderdeel van een samenstel moet worden vervangen dient rekening
te worden gehouden met mogelijke overbelasting van het gehele samenstel. Vervanging
van het gehele part, waarvan het vervormde onderdeel deel uit maakt, is dan op zijn
minst noodzakelijk.
Kettingwerk en andere stalen hijsgereedschappen
Laswerkzaamheden aan kettingwerk en hijsgereedschappen mogen alleen worden
uitgevoerd door deskundigen die daartoe door de fabrikant zijn gemachtigd. Zij moeten
in staat zijn het kettingwerk of hijsgereedschap een geigende warmtebehandeling te
laten ondergaan. Kettingwerk en stalen hijsgereedschappen dienen na reparatie te
worden herbeproefd.
Staalkabels, kunststof hijsbanden en rondstroppen
Aan deze losse onderdelen kan niet worden gerepareerd. Beschadigingen van de hoes
bij ronde polyester stroppen kunnen hooguit worden afgedekt door een los hoesje nadat
geconstateerd is dat er geen garens zijn beschadigd.
9.3
Checklist gebruikshandleiding hijsbanden

Gebruikshandleidingen voor hijsbanden die door fabrikanten / leveranciers worden
verstrekt aan de gebruiker dienen in de Nederlandse taal te zijn. Met als basis de
gegevens vermeld in de normen NEN-EN 1492-1 en NEN-EN 1492-2, is deze
checklist opgesteld. Gebruikshandleidingen voor hijsbanden dienen praktisch
bruikbare informatie te bevatten. Tenminste de volgende onderwerpen dienen te
worden behandeld:
Aanwijzingen voor veilig gebruik
werklastaanduiding;
invloed diverse aanslag methodes op optredende belasting;
toepassing juiste verbindingsmiddelen.
Waarschuwingen nadelige invloeden bij gebruik
vervorming van de doorsnede;
inwerking chemische stoffen;
omgevingstemperatuur;
invloed slijtage;
invloed scherpe hoeken;
invloed wrijving (warmte schade);
invloed schokbelasting;
eisen aan opslag.
Periodieke controles
frequentie;
rapportage.
Afkeurmaatstaven
vuil;
chemische aantasting;
slijtage;
beschadiging / insnijding;
warmteschade;
identificatiegegevens ontbreken;
las- of brandschade.
Deel 1 Revisie 7
Pagina 9 - 7
Deel 1 Revisie 7
Pagina 9 - 8
10
Deel 1 Revisie 7 Pagina 10 - 1
Merken van hijsgereedschappen (Rev. 7)

Hijsgereedschappen dienen te zijn voorzien van merken, omdat de veiligheid tijdens
gebruik hiervan kan afhangen. Volgens de EG-Machinerichtlijn 2006/42/EG
hijsgereedschappen door de fabrikant tenminste van de volgende merken te worden
voorzien:
werklast (WLL);
fabrikantenmerk;
CE- merk;
materiaalaanduiding.
Opmerkingen:
Voor hijsgereedschappen die staalkabel- of touwwerkcomponenten bevatten waarop
de boven omschreven merken niet kunnen worden aangebracht, moeten de merken
op een plaat of met een ander stevig middel op het gereedschap zijn aangebracht
Daarnaast wordt in de diverse EN-normen voorgeschreven welke gegevens verder
moeten worden aangegeven. Van belang hierbij is dat hijsgereedschappen moeten
zijn voorzien van een Traceabilitycode (serie-/productienummer).
Voor meer gedetailleerde informatie wordt verwezen naar het hoofdstuk over het
betreffende artikel.
Indien de werklast van het hijsgereedschap afhankelijk is van de hoek waaronder het
wordt toegepast (verschillende lastfactoren), dan dienen in de gebruiksaanwijzing alle
mogelijkheden te zijn vermeld.
Voorbeeld:
Op een kettingviersprong dient in ieder geval de maximale werklast bij een
buitenhoek van 45-60 te worden aangegeven, maar te vens de maximale werklast
bij een buitenhoek van 0-45.
Per product of productgroep is in de werkvoorschriften gedetailleerd aangegeven
welke merken voorts dienen te zijn aangegeven.
In dit hoofdstuk worden aanwijzingen gegeven voor de te gebruiken methoden zowel
bij nieuwlevering als na keuring. Het merken van hijsgereedschappen kan op diverse
manieren worden uitgevoerd. Voorop dient te staan dat de aangebrachte merken
zoveel mogelijk onuitwisbaar dienen te zijn. Merken dienen daarnaast te zijn
aangebracht op een zodanige plaats dat de sterkte van het hijsgereedschap niet
wordt aangetast en veilig gebruik gewaarborgd blijft.
In aanmerking hiervoor komen het aanbrengen van:
jaarkleuren;
inslagmerken en -letters of ingegraveerde merken of letters;
sjabloon- of plakletters;
merkplaten;
etiketten;
signaalkleuren.
10.1
Jaarkleuren
Het gebruik van jaarkleuren wordt ten zeerste aanbevolen om aan te geven dat het
betreffende hijsgereedschap in dat jaar is geleverd of genspecteerd.
Het verdient daarbij om veiligheidsredenen de voorkeur om n systeem van

jaarkleuren te hanteren. Door de EKH is gekozen voor het onderstaande door de IMO
(International Maritime Organisation) gehanteerde kleursysteem.
Bruin
Blauw
Geel
Rood
Zwart
Groen
Jaarkleuren IMO (International Maritime Organisation)

2004
2010
2016
2005
2011
2017
2006
2012
2018
2007
2013
2019
2008
2014
2020
2009
2015
etc.
Om zoveel mogelijk ruimte te bieden om deze kleuren te laten afwijken van de in de

werkomgeving gebruikte kleuren, zijn voor de jaarkleuren geen RAL-kleuren
vastgelegd.
Beschikt de klant over een eigen kleursysteem dan is het mogelijk om van dit
kleursysteem af te wijken en het door de klant voorgeschreven systeem toe te
passen.
10.2
Inslag- en ingegraveerde merken

De inslag- en ingegraveerde merken dienen zoveel mogelijk op een plaats te worden
aangebracht die niet onderhevig is aan slijtage of hoge materiaalspanningen. Om
eventuele kerfwerking te voorkomen dienen de slagletters en -cijfers enigszins
afgerond te zijn.
10.3
Sjabloon- of plakletters
Het merken van grotere hijsgereedschappen, zoals hijsjukken, werkbakken etc. dient
met grotere letters en cijfers te worden uitgevoerd, omdat hier de leesbaarheid op
grotere afstand belangrijk is. De gebruikte letters en cijfers dienen in met de
ondergrond contrasterende kleur (bij voorkeur zwart of wit) te worden uitgevoerd.
10.4
Merkplaten
Merkplaten voorzien van ingegraveerde cijfers en letters kunnen worden uitgevoerd
van diverse materialen. Goed bruikbaar zijn gelaagd kunststof, aluminium, koper,
brons of RVS. De materiaalkeuze hangt af van de omgeving waarin het hijsmiddel
wordt gebruikt en is vaak voorgeschreven door de klant (gebruiker). De bevestiging
van de merkplaat dient zo te worden gekozen dat deze eveneens voldoet aan het
beoogde gebruiksdoel. Voorkomen dient te worden dat de last aan de
labelbevestiging wordt aangeslagen.
10.5
Etiketten
Etiketten of labels worden gebruikt voor flexibele hijsgereedschappen en dienen te
zijn vervaardigd van sterk en slijtvast materiaal. Het aanbrengen van etiketten en
labels dient zodanig te gebeuren dat de sterkte van het hijsgereedschap niet
vermindert.
Het wijzigen van etiketten dient zodanig te gebeuren dat de nieuw aangebrachte
gegevens onuitwisbaar zijn.
10.6
Signaalkleuren
Het verdient om veiligheidsredenen de voorkeur om hijsgereedschappen en
-werktuigen te voorzien van een met de omgeving contrasterende kleur. Daarnaast
moeten zware en volumineuze gereedschappen waarbij gevaar van beknelling of
verwonding voor personen reel aanwezig is, worden voorzien van signaalkleuren.
De signaalkleuren moeten tenminste worden aangebracht op de uiteinden, hoeken of
kanten die het beknellingsgevaar kunnen veroorzaken.
De signaalkleuren die moeten worden gebruikt zijn zwarte en gele of rode en witte
strepen, waarbij de kleuren om en om volgens een 50/50 verdeling zijn aangebracht.
De strepen moeten onder een hoek van 45 zijn aangeb racht.
De breedte van de strepen mag aan de grootte van het gereedschap worden
aangepast, doch dient tenminste 20 mm te zijn.
10.7
Grootte van cijfers en letters

De cijfers en letters die worden gebruikt voor de diverse voorgeschreven merken
dienen volgens onderstaande tabel, afkomstig uit de Code for lifting appliances in
marine environment van Lloyd's Register of Shipping, te worden uitgevoerd.
Tabel afmetingen van de cijfers en letters
Onderdeel
Kettingen, schalmen,
ringen, sluitingen,
oogbouten etc.
Driehoeksplaten,
staalkabel
eindverbindingen, haken
en blokken.
Hijsjukken, spreaders,
hijsframes
10.8
Middenlijn van het

onderdeel in mm.
Onder 12,5
12,5 - 26
boven 26
WLL van
onderdeel in ton.
vanaf 1
Tot 2
2 tot 8
boven 8
Afmeting merk in
mm.
3,0
4,5
6,0
3,0
4,5
6,0
Alle
Minimum 75
Kettingwerk
Kettingen worden over het algemeen niet ingeslagen, met uitzondering van grote
kettingmaten. Omdat kettingen vrijwel altijd in samenstellen worden toegepast, vindt
het merken op een daarvoor geschikt (meestal het grootste) onderdeel van dit
samenstel plaats.
Voorbeelden
Takelketting: merken op hijshaak /-blok of op speciale merkplaat aan de laatste
schalm.
Stropkettingen /-lengen en 2-, 3- en 4-sprongen: op de topschalm.
Daar een registratiemerk slechts eenmalig gedurende de gebruiksduur wordt
afgegeven dient dit tijdens de periodieke inspectie en tijdens de keuring te worden
gecontroleerd en zonodig ververst (beter leesbaar maken). Het uitslijpen van de
schalm geeft plaatselijk een verzwakking van de doorsnede en wordt dan ook
afgeraden.
Het verdient te allen tijde aanbeveling om ter voorkoming van schade of verzwakking
aan de topschalm de merken aan te brengen op een stalen plaatje 5-, 6- of 8-kantig
volgens NEN-EN 818. Losse kettingwerkonderdelen zoals schalmen, sluitingen,
haken, ringen, wartels en oogbouten /-moeren dienen apart van inslagmerken te
worden voorzien.
10.9
Staalkabels
Merken dienen duidelijk en onuitwisbaar te zijn aangebracht op zodanige plaats dat
veilig gebruik gewaarborgd blijft. Over het algemeen kunnen de merken worden
aangebracht in de eindverbindingen. Andere methoden (busje of merkplaat) zijn
eveneens toegestaan.
Een meegeslagen merklint of merkdraad geeft aanwijzing omtrent de fabrikant.
10.10 Bijzondere hijsgereedschappen

Hiertoe worden gerekend: platenklemmen, balkenklemmen, hijsklemmen en
hijstangen, laadvorken en C-haken, hefmagneten en vacum hijsgereedschappen.
Op deze artikelen kunnen de merken worden aangebracht door direct inslaan in het
materiaal. Ter wille van de duidelijkheid verdient het de aanbeveling om de merken
dan met contrasterende verf te markeren.
Ook kan gebruik worden gemaakt van een ingeslagen of gegraveerde merkplaat die
door middel van popnagels wordt bevestigd.
De wijze van merken is verder gelijk aan die van kettingwerk.
10.11 Hijsbanden
Op elke hijsband moet een etiket zijn aangebracht. De kleur van het etiket dient
overeenkomstig NEN-EN-1492-1 en 2 de materiaalsoort aan te duiden. De
onuitwisbaarheid van de op het etiket aangebrachte merken en gegevens verdient
grote aandacht. In feite dient de bandfabrikant de leesbaarheid voor de
bandlevensduur te garanderen!
Eventuele door de klant vereiste merken dienen bij voorkeur op het bestaande etiket
te worden aangebracht. Indien dit niet mogelijk is, kan een extra label aan het
bestaande etiket worden genaaid of gelijmd.
Ook is het mogelijk om een extra eindloos genaaid label om de lus aan te brengen.
Hierbij dient een niet te grote opening te worden toegepast, zodat aanslaan in de
label praktisch niet mogelijk is.
In geen geval mag door de band of lus heen geniet of genageld worden. Merken van
de band bij voorkeur niet uitvoeren met verf of inkt.
10.12 Touwwerk
In touw dat wordt toegepast voor hijsdoeleinden moet een merklint zijn meegeslagen
waarop vermeld:
fabrikant (naam of merk);
trosnummer.
Touw kan bovendien volgens de norm NEN 3303 zijn voorzien van merkgarens.
Eventueel door de klant vereiste merken kunnen worden aangebracht op een
koperen busje of kunststof bandje of hoesje dat om het touw wordt geschoven.
10.13 Blokken
Op blokken kunnen de merken worden aangebracht door inslaan van het blok op het
beslag of wang. Ter wille van de duidelijkheid dient het merken plaats te vinden op een
schoongeslepen vlak en met contrasterende verf rechthoekig te worden gemarkeerd.
Onderblokken met WLL tot 20 ton moeten in ieder geval in een, ten opzichte van de
omgeving, contrasterende kleur zijn geschilderd.
Onderblokken met WLL van 20 ton en hoger moeten zijn voorzien van signaalkleuren
door het aanbrengen van zwarte strepen op gele achtergrond, waarbij het geel
tenminste 50% van het oppervlak moet beslaan.
10.14 Spanschroeven
Op spanschroeven kunnen de merken worden aangebracht door inslaan in het huis.
10.15 Hand-kettingtakels /rateltakels e.d.
Elektrische- / pneumatische kettingtakels
Staalkabeltakels
Hydraulische vijzels
Dommekrachten
Lieren
Loopkatten
Deze artikelen worden gemerkt met behulp van een merkplaatje dat wordt ingeslagen
of gegraveerd.
Het aanbrengen van het plaatje moet op een niet kwetsbare plaats gebeuren en kan
gebeuren door lijmen of nagelen.
10.16 Hijsjukken, traversen, evenaars en werkbakken
Op deze artikelen moeten de merken met een letter- en cijferhoogte van minimaal 75
mm duidelijk leesbaar en onuitwisbaar met plak - of sjabloonletters zijn vermeld.
Beproevingsdatum en keuringsmerk kunnen rechtstreeks in het artikel of op een
daarop aangebrachte merkplaat worden ingeslagen.
Werkbakken moeten van signaalkleuren zijn voorzien door de onderrand zwart
/geel-gestreept te schilderen, waarbij geel tenminste 50% van het oppervlak moet
beslaan.
10.17 Vorkheftrucklepels
Het merken van heftrucklepels vindt plaats door middel van inslagletters en -cijfers op
de boven- of zijkant van het verticale gedeelte.
11
Certificaten (Rev. 7)
De in de diverse hoofdstukken genoemde certificaatformulieren zijn de EKHformulieren. Het zijn elektronisch vervaardigde formulieren die worden uitgegeven
door uitgeverij Sdu.
De modellen zijn vastgelegd in dit hoofdstuk van deze werkvoorschriften. EKH-leden
zijn verplicht de Sdu-certificaatformulieren en de voorgeschreven tekstmodellen toe te
passen voor door hen te leveren producten en diensten.
Er zijn 5 verschillende formulieren, te weten:
Certificaat hijsmiddelen
Certificaat staalkabels
Certificaat hijsbanden
Fabrikantenverklaring hijsmiddelen
Keuringsrapport hijsmiddelen 3.1.B volgens NEN-EN-10204
11.1
Certificaat formulieren
CERTIFICAAT HIJSMIDDELEN (zie blz. 11-5)
CERTIFICAAT STAALKABELS (zie blz. 11-6)
CERTIFICAAT HIJSBANDEN (zie blz. 11-7)
Gebruik bij nieuw levering
De certificatenformulieren zijn tevens fabrikantenverklaring (model II-A volgens de
EG-Machinerichtlijn) en zijn daarom bij nieuw leveringen zonder meer te gebruiken.
De fabrikant/ samensteller is immers verplicht om bij nieuw levering van een stuk
hijsgereedschap, een fabrikantenverklaring (model II-A volgens de EGMachinerichtlijn) mee te leveren. Deze verklaring dient door de eigenaar van het
hijsgereedschap te worden bewaard, zolang het gereedschap door hem wordt
gebruikt.
De Arbowet verplicht het bezit van een bewijsstuk, waarop onderzoeken en
beproevingen zijn vermeld. Dit is het certificaatdeel van het formulier en omdat deze
verplichting ook geldt na uitvoering van de periodieke inspecties, is de achterzijde van
de certificaten voorzien van voorbedrukte kolommen waarin de uitgevoerde
inspecties kunnen worden afgetekend.
De koppeling van deze verklaringen op n formulier levert een herkenbaar certificaat
van de EKH en een eenduidige opmaak van de II-A-verklaring.
Gebruik bij herkeuring
Herkeuring van een hijsmiddel (definitie van keuring volgens Arbobesluit art. 7.2a:
onderzoek of beproeving) betekent dat een deskundige beoordeelt of het hijsmiddel
(nog) voldoet aan de daarvoor geldende eisen.
Omdat de EG-Arbeidsmiddelenrichtlijn voorschrijft dat hijsmiddelen vanaf 5 december
2002 moeten voldoen aan de elementaire veiligheidseisen zoals gesteld in de
Machinerichtlijn, is ook hiervoor de combinatie certificaat / II-A-verklaring te
gebruiken.
Voor een gebruikt stuk hijsgereedschap dient daarom na reparatie, herkeuring of
bij het zoek raken van het originele certificaat, een nieuw certificaat / II A verklaring te
worden afgegeven. De herkeuring en / of herbeproeving krijgt door deze koppeling,
indien uitgevoerd door een erkend keurbedrijf duidelijk meerwaarde.
Het keurbedrijf treedt daarbij op namens de (originele) fabrikant, waarbij de II-Averklaring alleen dan kan worden afgegeven indien van alle afzonderlijke onderdelen
van het hijsgereedschap bekend is door wie dit is geproduceerd of geleverd
(traceability).
Het keurbedrijf dat een keuring c.q. herbeproeving uitvoert op een gebruikt stuk
hijsgereedschap, moet zekerstellen wie de fabrikant is van het hijsgereedschap,
omdat deze fabrikant met naam en adres ook na herkeuring op de gecombineerde
certificaat/ II-A-verklaring moet worden vermeld.
Is de herkomst van het hijsgereedschap niet te achterhalen (fabrikant niet bekend en
documentatie ontbreekt), dan kan het keurbedrijf zich opstellen als fabrikant van het
hijsgereedschap. Dit betekent dat hij opnieuw een technisch dossier moet opstellen
waarin onder meer de toegepaste materiaalsoorten en normen staan vermeld en via
tekening en berekening de constructie bekend en gecontroleerd moeten zijn.
Het keurbedrijf kan dan, als alle gegevens bekend zijn, een certificaat/ II-A-verklaring
afgeven en een CE merk aanbrengen.
Het spreekt voor zich deze procedure een dure en vaak moeizame operatie kan zijn.
11.2
Overige formulieren
FABRIKANTENVERKLARING HIJSMIDDELEN (zie blz. 11-8)
Gebruik bij nieuw levering
Wordt een nieuw inkompleet hijsmiddel of een onderdeel van een hijsmiddel
geleverd, door een EKH-bedrijf, zonder dat dit is onderzocht of beproefd dan kan
alleen een fabrikantenverklaring worden afgegeven.
KEURINGSRAPPORT HIJSMIDDELEN (zie blz. 11-9)
Gebruik bij herkeuring
In de praktijk blijkt vaak bij herkeuring van hijsmiddelen dat de originele formulieren
(certificaat en/ of fabrikantenverklaring) zoek zijn geraakt. De eigenaar van het
hijsmiddel dient echter toch te worden voorzien van een nieuw bewijsstuk.
Is de herkomst van het hijsgereedschap niet te achterhalen (fabrikant niet bekend en
documentatie ontbreekt), dan moet het keurbedrijf ten minste beoordelen of dit
hijsgereedschap voldoet aan de elementaire veiligheidseisen van de EGMachinerichtlijn.
De eigenaar van een hijsgereedschap, tevens de klant van het keurbedrijf, kan
besluiten gezien de kosten die verbonden zijn met het opstellen van een nieuwe II-Averklaring, een keuring met herbeproeving van zon hijsgereedschap voldoende te
vinden.
Dan kan alleen een keuringsrapport hijsmiddelen worden afgegeven.
11.3
Invulling formulieren
Voor alle in de EKH-Werkvoorschriften genoemde hijsen hefmiddelen geldt:
worden deze geleverd (nieuw of na keuring) aan de gebruiker dan moet een
certificaat of ander formulier worden meegeleverd, volgens in de voorschriften
genoemde modellen.
Van belang hierbij is dat de gebruiker van het hijs- of hefmiddel (dat is degene die
eigenaar is en zelf het middel gebruikt of laat gebruiken door derden) een wettelijk
bewijs in handen heeft dat het artikel voldoet aan de geldende nationale
voorschriften.
Certificaten moeten correct en zo volledig mogelijk zijn ingevuld. Per hijs- of
hefmiddel staat in de Werkvoorschriften aangegeven welk formulier moet worden
gebruikt en welke gegevens tenminste daarop moeten worden vermeld.
Om een correcte invulling te verkrijgen worden hieronder enkele voorbeelden

genoemd waarbij in de praktijk nog wel eens foutieve gegevens worden ingevuld. De
correcte invulling hiervan is:
Certificaatnummer: het in het EKH-bedrijf gehanteerde (unieke) nummer.

Registratiemerk en -nummer: het door de leverancier (EKH-bedrijf)
aangebrachte unieke nummer.
Afmetingen: nominale afmetingen vermelden, bijv. voor takels de hijshoogte.
Afwerking oppervlakte: bijv. poedercoating, lak, thermisch verzinkt etc..
Toegepaste proefbelasting(en) eventueel per onderdeel aangegeven.
Gebruiksfactor: voor takels, lieren, loopkatten en div. hijsgereedschappen
niet van toepassing.
Toepassing: bijv. hijsen, sjorren heffen, etc.
Hijsmiddel vervaardigd volgens norm: bijv. zoals opgegeven door de
fabrikant, het liefst een geharmoniseerde norm maar kan ook zijn
fabrikantennorm. Ook kan hier worden verwezen naar de EKHwerkvoorschriften, omdat daarin de gehanteerde normen per item zijn
vermeld. Deze indirecte verwijzing is toegestaan!
Naam en adres fabrikant: naam, plaats van vestiging en land is hier
voldoende.
Het is toegestaan om, eventueel op verzoek van de klant, extra gegevens op de

certificaten te vermelden. De lay-out mag daarbij niet worden gewijzigd!
Indien n van de gegevens niet van toepassing op het betreffende hijs- of
hefgereedschap dan dient dit te worden opengelaten.
11.4 Belang van certificaten/ fabrikantenverklaring

Fabrikanten- of II-A-verklaringen (volgens de EG-Machinerichtlijn) die door de
fabrikant, of zijn binnen de EG gevestigde en door hem gemachtigde handelaar,
worden afgegeven zijn bedoeld om vrij handelsverkeer binnen de EG mogelijk te
maken.
De fabrikant of zijn gemachtigde verklaart daarin dat zijn product voldoet aan in de
EG-Richtlijnen gestelde minimum veiligheidseisen.
De verklaringen zijn van belang in het kader van de EG-Richtlijn
Productaansprakelijkheid (Richtlijn PA). Bij gebreken aan het product is het van
belang dat kan worden bewezen wie de fabrikant (of samensteller) is, door de
merktekens op het product en de erbij behorende formulieren (verklaringen en / of
technisch dossier).
Indien in geval van aansprakelijkheidstelling het spoor vanaf het product stokt bij
een tussenhandelaar geldt voor deze de volledige aansprakelijkheid voor het product.
De EKH-certificaten zijn een combinatie van certificaat en II-A-verklaring. Deze
combinatie is in veler belang.
Enerzijds voorziet het de eindgebruiker van zijn in de nationale wet voorgeschreven
bewijsstuk (het certificaat) en geeft het de eindgebruiker de mogelijkheid in geval van
gebreken van het product direct het spoor van de aansprakelijkheidstelling op te
pakken (verklaring EG-Machinerichtlijn).
Anderzijds bezorgt het de leverancier (het EKH-lid) minder administratieve
handelingen door het gebruik van n formulier.
Diverse EKH-leden leveren hun producten aan gebruikers en vaak ook aan
handelaren (die soms zelf EKH-lid zijn) zijn hiervoor meerdere mogelijkheden.
Voor levering aan handelaren is een certificaat niet voorgeschreven maar moet wel
een fabrikantenverklaring of een kopie daarvan worden meegeleverd. Dit betekent
voor het EKH-bedrijf dat bij opdracht / aflevering zekerheid dient te bestaan of de
artikelen aan de gebruiker dan wel aan een (tussen) handelaar worden geleverd.
In onderstaand schema zijn de diverse mogelijkheden weergegeven. (Kortheidshalve
is hierin de fabrikantenverklaring aangeduid met: II-A-verkl.).
Hieruit blijkt tevens duidelijk de toegevoegde waarde bij leveringen door EKHbedrijven aan de gebruiker.
fabrikant/
importeur
11.5
II-A-verkl
EKH-lid
cert+II-A-verkl
II-A-verkl
Handel
II-A-verkl
EKH-lid
II-A-verkl
cert+II-A-verkl
Gebruiker
Gebruiker
Gebruiker
Digitalisering van documenten

Digitalisering van documenten, formulieren etcetera is een proces dat niet meer te
stoppen is in deze tijd.
Daarom is door de EKH een systeem aanvaard waarbij, naast het verstrekken van
papieren certificaten, tevens certificaten, keuringsresultaten (rapporten) en dergelijke
digitaal beschikbaar mogen worden gesteld via Internet. Door een steeds groter deel
van de klantenkring van de EKH-bedrijven wordt digitale vastlegging vereist.
Met nadruk wordt er op gewezen dat het hier alleen gaat om de EKHcertificaatformulieren en de EKH keuringsrapporten, waarvan de modellen zijn
opgenomen in deel 1 en deel 2 van de EKH werkvoorschriften Hijsgereedschappen

(odh).
Het EKH-kraankeuringsrapport en het EKH-kraanboek zijn niet in deze regeling
opgenomen!
Voor het digitaal beschikbaar stellen van EKH-certificaten en formulieren via Internet,
moet aan navolgende voorwaarden worden voldaan.
Certificaat bij nieuwleveringen
Bij nieuwleveringen kan worden volstaan met het digitaal beschikbaar stellen van een
certificaat met daarop de IIA-verklaring. Het papieren exemplaar (hardcopy) behoeft
dus niet nog separaat worden toegezonden.
Op Internet dient een kopie van het EKH-certificaat te verschijnen (pdf) dat normaal
als hardcopy wordt verstrekt.
Hierbij dienen dezelfde regels met betrekking tot opmaak en de inhoud van het
Internetcertificaat te worden gehanteerd als bij een normaal certificaat.
In de lay-out moet wel duidelijk worden aangegeven, dat het hier om een
Internetcertificaat gaat. Het is toegestaan om het Internetcertificaat weer te geven
zonder handtekening.
Overige formulieren
Voor overige EKH-formulieren (zoals fabrikantenverklaring, keuringsrapport
hijsmiddelen) geldt hetzelfde als bij nieuwleveringen. Een exacte Internetkopie (pdf)
van de voorgeschreven EKH formulieren dient op het Internet te verschijnen.
Resultaten/registratie van Inspectie & Keuring
In het huidige regime wordt meestal door een EKH-bedrijf de achterkant van een
certificaat gebruikt om inspecties te registreren.
Deze registratie mag worden vervangen door het tonen op het scherm van minimaal
de volgende velden :
- Certificaatnummer
- Omschrijving H/H-middel
- Laatste keurings- c.q. inspectiedatum
- Resultaat van de keuring of inspectie (goedgekeurd/afgekeurd)
Het keurbedrijf moet uiteraard indien gevraagd (bijv. tijdens een EKH-audit), in staat
zijn aan te tonen dat de inspecties/keuringen zijn uitgevoerd. Dit kan door een
getekende werkbon of iets dergelijks. Hiermee moet door derden kunnen worden
vastgesteld wanneer welke inspecteur (paraaf of handtekening) de inspectie c.q.
keuring van het betreffende hijsmiddel heeft uitgevoerd.
Verstrekking hardcopy
Door de EKH worden alleen EKH-formulieren (hardcopy) erkend die door een EKHbedrijf zijn geprint op officieel EKH-certificaatpapier. Alle andere uitingsvormen zijn
niet toegestaan.
11.6
Modellen
Op de volgende paginas zijn de modellen van de diverse certificaat formulieren
vastgelegd. Op pagina 11-10 is de achterzijde van alle EKH-certificaat formulieren
vastgelegd.
Certificaat hijsmidd elen
CERTIFICAAT HIJSMIDDELEN
CERTIFICATE OF HOISTING EQUIPMENT
Ondergetekende verklaart namens zijn firma, dat onderstaande gegevens juist zijn en dat het omschreven hijsmiddel en alle gebruikte
onderdelen overeenkomen met de bepalingen van de EG-Machinerichtlijn 2006/42/EG, bijlage II-A. Het samenstellen, het onderzoek en
de beproeving is uitgevoerd door een bevoegd persoon onder zijn toezicht, volgens de EKH-Werkvoorschriften. The undersigned
certifies on behalf of his company, that below particulars are correct and that the described hoisting equipment and the all used parts
are according to the regulations of the EG-Machinery Directive 2006/42/EG, appendix II-A. The assembling, examination and test was
carried out under his supervision by a competent person, according to the EKH-Code of practice.
Referentie klant:
Reference customer
Certificaat nummer:
Certificate number
Opdrachtnummer:
Order number
Registratie merk en nummer:

Distinguishing mark and number
Werklast in kg of T
Working load limit
WLL :
Omschrijving
Description
Afmetingen
Measurements
Materiaal
Material
Warmtebehandeling
Heat treatment
Afwerking oppervlak
Surface finishing
Sterkte
Strength
:
:
Toegepaste proefbelasting(en) in kN PL
Proofload applied
Datum beproeving
Date of test
Gebruiksfactor
Coeffficient of utilization
Toepassing
Application
Hijsmiddel vervaardigd volgens norm
Hoisting equipment manufactured according standard
Kenmerk/Fabrieksnummer
Identification/Production number
Naam en adres Fabrikant

Name and address of manufacturer
Hijsmiddel geleverd aan
Hoisting equipment supplied to
Leveringsdatum
Date of delivery
:
:
:
:
:
:
:
:
Naam en adres van leverancier

Name and adres of supplier
Gegevens betreffende levering

Note of delivery
Handtekening gemachtigde
Signature of authorised person
Certificaat staalkab els
CERTIFICAAT STAALKABELS
CERTIFICATE OF WIRE ROPES
Ondergetekende verklaart namens zijn firma, dat onderstaande gegevens juist zijn en dat de omschreven staalkabel of het staalkabel
samenstel overeenkomt met de bepalingen van de EG-Machinerichtlijn 2006/42/EG, bijlage II-A. Het samenstellen, het onderzoek en
de beproeving is uitgevoerd door een bevoegd persoon onder zijn toezicht, volgens de EKH-Werkvoorschriften.
The undersigned certifies on behalf of his company, that below particulars are correct and that the described wire rope or complete
gear is according to the regulations of the EG-Machinery Directive 2006/42/EG, appendix II-A. The assembling, examination and test
was carried out under his supervision by a competent person, according to the EKH-Code of practice.
Referentie klant:
Reference customer
Certificaat nummer:
Certificate number
Opdrachtnummer:
Order number

Werklast in kg of T
WLL
:
Working load limit
_______________________________________________________________________________________________
Omschrijving
:
Description
Afwerking van de kabeleinden :
Confectioning of rope ends
Overig gebruikte onderdelen samenstel
:
Other used parts of complete gear
_______________________________________________________________________________________________
Afmetingen
Nominale kabelmiddellijn
:
mm
Dimensions
Nominal wire rope diameter
Lengte geleverde staalkabel
:
m
Length of supplied wire rope
Constructie
Aantal strengen x aantal draden+ kernen
:
Construction
Number of strands x number of wires+cores
Slagrichting en slagwijze
:
Direction and type of lay
Voorgevormd
:
Preformed
Materiaal
Treksterkteklasse
:
Material
Tensile grade
Afwerking draadoppervlak
:
Surface finishing of wires
Sterkte
Minimum breekkracht van de kabel in kN
BL
:
Strength
Minimum breaking strength of wire rope
Toegepaste proefbelasting bij trekproef in kN PL
:
Proofload applied
Datum beproeving
:
Date of test
Toepassing
:
Application
Staalkabel vervaardigd volgens norm
:
Wire rope manufactured according standard
Kenmerk/Fabrieks/haspelnummer
:
Identification/Production number/reel number
Naam en adres fabrikant
:
_____________________________________________________________________________________________________
Staalkabel geleverd aan
:
Wire rope supplied to
Leveringsdatum
Date of delivery


Note of delivery
Certificaat hijsband en
CERTIFICAAT HIJSBANDEN
CERTIFICATE OF WEBBING SLINGS
Ondergetekende verklaart namens zijn firma, dat onderstaande gegevens juist zijn en dat de omschreven hijsband of het hijsband
samenstel overeenkomt met de bepalingen van de EG-Machinerichtlijn 2006/42/EG, bijlage II-A. Het samenstellen en het onderzoek is
uitgevoerd door een bevoegd persoon onder zijn toezicht, volgens de EKH-Werkvoorschriften.
The undersigned certifies on behalf of his company, that below particulars are correct and that the described webbing sling or complete
gear is according to the regulations of the EG-Machinery Directive 2006/42/EG, appendix II-A. The examination and test was carried
out under his supervision by a competent person, according to the EKH-Code of practice.
Referentie klant:
Reference customer
Certificaat nummer:
Certificate number
Opdrachtnummer:
Order number
Werklast in kg of T
WLL
:
Bandkleur
:
Working load limit
Color of the sling
_____________________________________________________________________________________________________
Omschrijving
:
Description
Afwerking bandoppervlak
:
Surface finishing of sling
Overig gebruikte onderdelen samenstel
:
Other used parts of complete gear
_____________________________________________________________________________________________________
Afmetingen
Gemeten breedte
:
mm
Dimensions
Measured width
Gemeten dikte
:
mm
Measured thickness
Werkende lengte
:
m
Working length
Constructie
Type band
:
Construction
Type of sling
Afwerking lussen
:
Finishing connection eyes
Materiaal
Band
:
Material
Sling
Stikgaren
:
Stitch yarn
Sterkte
Breekkracht van de hijsband
in kN
BL :
Strength
Breaking strength of webbing sling
Gebruiksfactor
:
Coefficient of utilization
Hijsband vervaardigd volgens norm
:
Webbing sling manufactured according standard
Kenmerk
:
Traceability code
Datum van fabrikage
:
Date of manufacture
Naam en adres fabrikant

_________________________________________________________________________________
Hijsband geleverd aan
Webbing sling supplied to
Leveringsdatum
Date of delivery


Note of delivery
Fabrikantenv erklaring h ijsmiddelen
FABRIKANTENVERKLARING HIJSMIDDELEN
Verklaring nummer:
MANUFACTURERS DECLARATION OF HOISTING EQUIPMENT
Declaration number
Ondergetekende verklaart namens zijn firma, dat onderstaande gegevens juist zijn en dat het omschreven hijsmiddel en alle gebruikte
onderdelen overeenkomen met de bepalingen van de EG-Machinerichtlijn 2006/42/EG, bijlage II-A.
The undersigned certifies on behalf of his company, that below particulars are correct and that the described hoisting equipment and the
all used parts are according to the regulations of the EG-Machinery Directive 2006/42/EG, appendix II-A.
Hijsmiddel geleverd aan

Hoisting equipment supplied to
Referentie klant:
Reference customer
Opdrachtnummer:
Order number
Omschrijving
Description
Afmetingen
Measurements
Aantal
Number
Materiaal
Material
:
Warmtebehandeling
Heat treatment
Afwerking oppervlak
Surface finishing
Sterkte
Strength
Toegepaste proefbelasting
Proofload applied
Datum beproeving
Date of test
Werklast
Working load limit
:
:
PL
Leveringsdatum
Date of delivery
kN
:
WLL
Toepassing
Application
Kenmerk
Identification
:
Hijsmiddel vervaardigd volgens norm
Hoisting equipment manufactured
according standard
Registratie merk en nummer

Naam en adres Fabrikant


Note of delivery
Keuring sr appo rt hijsm idd elen
KEURINGSRAPPORT HIJSMIDDELEN
REPORT OF EXAMINATION OF HOISTING EQUIPMENT
Ondergetekende verklaart namens zijn firma, dat onderstaande gegevens juist zijn en dat het omschreven reeds in gebruik zijnde
hijsmiddel is beproefd en onderzocht door een bevoegd persoon onder zijn toezicht, volgens de EKH-Werkvoorschriften.
The undersigned certifies on behalf of his company, that below particulars are correct and that the described already used hoisting
equipment was tested and examined by a competent person under his supervision, according to the EKH-Code of practice.
Referentie klant:
Reference customer
Verklaring nummer:
Declaration number
Opdrachtnummer:
Order number

Omschrijving
Description
Werklast in kg of t
Working load limit
WLL :
Afmetingen
Measurements
Materiaal
Material
Warmtebehandeling
Heat treatment
Afwerking oppervlak
Surface finishing
Sterkte
Strength
:
:
Toegepaste proefbelasting in kN PL
Proofload applied
Datum beproeving
Date of test
Gebruiksfactor
Coefficient of utilization
Toepassing
Application
:
:
:
Eigenaar/ gebruiker van het hijsmiddel

Owner/ user of the hoisting equipment
Leveringsdatum
Date of delivery
Naam keuringsinstelling)
Name testing company
Historische gegevens betreffende

hijsmiddel
Historical data of the hoisting
equipment
Handtekening deskundige
Signature of competent person
Gegevens kunnen met duidelijk handschrift worden ingevuld.

Data may be filled in by clear handwriting.
Naam en adres van keurbedrijf
Name and adres of examination company
Gegevens betreffende inspectie, levering,

veranderingen of reparaties
Data of examination, delivery, changes or repairs
Inspectiedatum
Date of examinations
Firmastempel en
handtekening deskundige
Stamp of company and
signature of competent
person
12
Inspectie- en keuringstermijnen (Rev. 7)

In deze paragraaf wordt een algeheel overzicht gegeven van de door gecertificeerde
EKH-bedrijven gehanteerde minimum termijnen van inspectie, keuring en
beproevingen van hijsmiddelen. Zoals in de inleiding reeds vermeld komen deze
overeen met de per product of productgroep opgegeven minimum termijnen.
Alle genoemde termijnen zijn als minimum termijnen te hanteren maar dienen te allen
tijden te worden aangepast (verkort) indien sprake is van zeer intensief of ruw
gebruik, conform de door de fabrikant in de gebruikshandleiding opgenomen
voorschriften. In onderstaand overzicht is indien er een keuring met beproeving moet
worden uitgevoerd (zowel bij de jaarlijkse- als 4 jaarlijkse keuring) de toe te passen
proeflast aangegeven in percentage groep.
Overzicht van inspectie- en keuringstermijnen hijsmiddelen
(getallen voor rubriek verwijzen naar hoofdstuknummers)
Jaarlijkse Jaarlijkse 4-Jaarlijkse Eenmalige
Inspectie Keuring en Keuring en certificering
beproeving beproeving bij nieuw
leveren
13 Kettingwerk
X
X 200%
Kortschalmige ketting
X
X 200%
Ketting stroppen
X
X 200%
Ketting lengen
X
X 200%
Eindloze ketting
X
X 200%
Ketting meersprongen
X
X 200%
Topschalmen en ringen
X
X 200%
Verbindingsschalmen
X
X 200%
D- en harpsluitingen
X
X 200%
Oogbouten en moeren
X
X 200%
Transportringen
X
X 200%
Wartels
X
X 200%
Ketting samenstellen
X
X 200%
Eindbeslag voor hijsbanden
14 Haken (alle soorten,
gesmeed of samengesteld
uit plaatmateriaal)
X
X 125 of
Laadvorken en C-haken
200% **)
X
X 200%
Inkorthaken en klauwen
X
X 200%
Pijpenhaken
X
X 200%
Kisthaken
X
X 200%
Vat- of schenkelhaken
X
X 200%
Balenhaken
X
X 200%
Stelcon plaathaken
X
X 200%
Containerhaken
X
X 200%
Gieterijhaken
X
X 200%
Karabijnhaken
X
X 200%
Klephaken
X
X 200%
Rijg- en glijhaken
**) Zie betreffende hoofdstuk

leveren
X
X 200%
Oog- en gaffelhaken
X
X 200%
Veiligheidshaken
X
X 200%
Jibhaak
X
X 200%
Wartelhaak
X
X 200%
Sliphaken
15 Kraan-/stifthaken
X
X *) 200%
Enkele haak
X
X *) 200%
Ramshoornhaak
16 Staalkabels
X
X
Stroppen en lengen
X
X
Meersprongen
X
X
Grommers
Voorlopers
X
X
Aangezette haken, ringen, etc.
X
X 200%
X
X
Diverse sockets en draadhuizen
X
Tuikabels
17 Touwwerk
X
X 200%
Aangezette haken, ringen, etc.
18 Hijsklemmen
X 150 of
Balkklemmen
200% **)
X 200%
Platenklemmen
Hijsklemmen
X 125%
Motorische hijsklemmen
X 125%
19 Hefgereedschap en
-werktuigen
X
X 110%
Hydraulisch vijzels
X
X 150%
Mechanische vijzels
X 150%
Hefkussens
X
X 200%
Heftruckvorken
X 110%
Hydraulische werkplaatskraan
X 110%
Hydraulisch pallettrucks
20 Hijsbanden
X
X
Eindloze hijsbanden (rondstrop)
X
X
Platte hijsbanden
X
X 200%
Hijsbanden van staaldraad
X
X 200%
Aangezette haken, ringen etc.
21 Magnetisch- en vacum
hijsgereedschap
X 200 of
Hijsmagneten
300% **)
jaar
X 200%
Vacum hefapparatuur
*) Alleen indien los genomen of los aangeboden ter keuring.

leveren
22 Diverse hijsgereedschappen
X
X 125 of
Hijsjukken
200% **)
X
X 125 of
Stortgoedbakken
200% **)
X
X 125 of
Voorzetapparatuur vorkheftrucks
200% **)
X
X 200%
Spanschroeven
23 Personen werkbakken
X
X 125%
Werkbak voor hijswerktuig
X
X 125%
Werkbak voor hefwerktuig
24 Valbeveiligingsapparatuur
X
X
Valgordels, vallijnen en
karabijnhaken
25 Blokken
X
Blokken vast machineonderdeel
X
X 200%
Blokken verwisselbaar
uitrustingsstuk
26 Takels, lieren en loopkatten
X 110 en
Handkettingtakels en rateltakels
150% **)
X 110 en
Elektrische-/pneumatische
125% **)
kettingtakels
X 150%
Tirfortakels
X 150%
Handlieren
X 110 of
Motorisch aangedreven lieren
125% **)
X
X 125 of
Loopkatten
150% **)
27 Ondersteuningen en vaste
ogen
X
X 125%
Loopkatbanen en balken
X
X 125%
Puttings en plaatogen
X
X 125%
Wand- en kolomzwenkkranen
X
X 125%
Duwverrijdbare portaalkranen
28 Heftafels
X 110%
Heftafels
29 Sjormiddelen
X
Sjorbanden
X
Sjorkettingen
X
Sjorkabels
30 Containers voor landgebruik
X
X NDO
Containers
31 Afdaalmiddelen
X
Voor beproeven onderdelen gelden
de toepasselijke hoofdstukken
Deel 1 Revisie 7 Pagina B - 1
Bijlage 1 Rapp ort Pen etrant Ond erzo ek (Rev. 7)
Ordernr.
Rapportnr.
Rapport Penetrant onderzoek
Paginanr.
Klant
:
Adres
:
Order
:
Contactpersoon
:
Object
:
Onderzochte gedeelten :
Basismat.
:
Lasmat.
:
Opp.toest.
:
Gegloeid
:
Dikte
mm :
Contractor
:
Bonnr.
:
Teken.nr.
:
Plaats ond.
:
Doel ond.
:
Datum ond.
:
Specific.-code
:
Beoordeling Norm:
Procedure nr.
:
Opm.
:
Temperat.Object in C: > 15 < 55/special: C

o
Fabrikaat :
Kleur penetrant
Fluorescerende pen
Emulgeerbare pen
M.b.v. oplosmidd.verwijderbare pen
Water afwasbare pen
U.V.-lampnr.:
Bijlage:
Toezicht van klant :
Getypt rapport: ja / nee

Taal N / E / D Aantal kop:
Methode :
Spuit
Kwast
Dompel
Gieten
Type :
Datum :
Rapport gecontroleerd:
Type code
Tijd in min.
Vooraf schoon
Penetrant
Emulgator
Oplosmiddel
Ontwikkelaar
Reinigen
Naam + handtekening onderzoeker:

_____________________________
Bijlage 2 Rapp ort Magnetisch Onderzoek (R ev. 7)
Ordernr.
Rapportnr.
Rapport Magnetisch onderzoek
Paginanr.
Klant
:
Adres
:
Ordernr.
:
Contactpersoon
:
Object
:
Onderzochte gedeelten :
Basismat.
:
Lasmat.
:
Opp.toest.
:
Gegloeid
: ja / nee
Dikte
mm :
Temp, Object in C: 0>5
o
Apparatuur:
Ferrotest
Yoke Tiede
Yoke Magnaflux
Perm. Magnets
Calibratie controle,
Vervaldatum :
Contractor
:
Bonnr.
:
Teken.nr.
:
Plaats ond.
:
Doel ond.
:
Datum ond.
:
Specificatiecode
:
Beoordelingsnorm :
Procedure nr.
:
Opmerkingen
:
>50<60
Nr.
Nr.
Nr.
Nr.
0>60
Methode:
Elektroden
Spoel
Centrale Geleid
Stroom door object
DC
AC
Contrastverf
Gedmagnetiseerd
Bijlage:
Toezicht van klant :
Getypt rapport: ja / nee

Taal N / E / D Aantal kop:
Datum :
Rapport gecontroleerd:
Test Medium
Nat
Droog
Kleur
Fluoresc.
Fabrikaat
Amps
Ampturns
Amps
Amps
Ja
Nee
Ja
Nee
Naam + handtekening onderzoeker:

_____________________________
Bijlage 3 Bijzondere eisen te waterlating (Rev. 7)

1.4 Een tewaterlatingsmiddel moet zo zijn ingericht dat het vanaf een plaats aan
dek en vanaf n plaats in het groepsreddingmiddel of de hulpverleningsboot door
een persoon in werking gesteld kan worden; het groepsreddingmiddel en de
hulpverleningsboot moet zichtbaar zijn voor degene die het tewaterlatingsmiddel
aan dek bedient.
1.5 Ieder tewaterlatingsmiddel moet zo zijn geconstrueerd dat er een minimum
aan onderhoud nodig is. Alle onderdelen die regelmatig onderhoud door de
bemanning behoeven, moeten goed bereikbaar en gemakkelijk te onderhouden
zijn.
1.6 De lierremmen van het tewaterlatingsmiddel moeten sterk genoeg zijn om:
1.6.1 een statische beproeving te doorstaan met een proefbelasting van ten
minste 1,5 maal de maximale werkbelasting; en
1.6.2 een dynamische beproeving te doorstaan met een proefbelasting van ten minste 1,1 maal de maximale werkbelasting bij de maximale afviersnelheid.
1.7 Een tewaterlatingsmiddel met toebehoren, met uitzondering van de
lierremmen, moet sterk genoeg zijn om een statische beproeving met een
proefbelasting van ten minste 2,2 maal de maximale werkbelasting te doorstaan.
1.8 Structurele onderdelen en alle blokken, lopers, ogen, sluitingen, bevestigingen
en alle andere benodigdheden die verband met het te water laten worden gebruikt,
moeten zijn ontworpen met een minimum veiligheidsfactor gebaseerd op de
vastgestelde maximum werkbelasting en de treksterkte van het materiaal dat voor
de constructie werd toegepast. Voor alle structurele onderdelen van davits en
lieren moet een minimum veiligheidsfactor van 4,5 en voor alle lopers, kettingen,
sluitingen en blokken moet een minimum veiligheidsfactor van 6 worden
toegepast.
2.1 Lopers moeten van draaivrij en corrosiebestendig staaldraad zijn vervaardigd.
2.9 Op ieder tewaterlatingsmiddel moeten remmen zijn aangebracht die het
afvieren van het groepsreddingmiddel of de hulpverleningsboot kunnen stoppen
en deze met volle bezetting en volledige uitrusting beladen veilig kunnen
vasthouden; de remblokken moeten waar nodig worden beschermd tegen water
en olie.
2.10 Met de hand bedienbare remmen moeten zo zijn aangebracht dat de rem
altijd in werking staat, tenzij de bediener daarvan, of een mechanisme dat door de
bediener in werking wordt gesteld, de rem in de afvierstand houdt.
2.11 Onderblokken of enkele lopers mogen niet zijn voorzien van haken, anders
dan veiligheidshaken.

Hijsgereedschappen PDF

Uploaded by

Copyright:

Available Formats

You might also like

Hijsgereedschappen PDF

Uploaded by

Document Information

Original Title

Copyright

Available Formats

Share this document

Share or Embed Document

Sharing Options

Did you find this document useful?

Is this content inappropriate?

Copyright:

Available Formats

Hijsgereedschappen PDF

Uploaded by

Copyright:

Available Formats

EKH

Deel 1 EKH-Werkvoorschriften Hijsgereedschappen (odh)

Deze versie bevat herzieningen van de werkvoorschriften, waarin de huidige

De Europese Machinerichtlijn is sinds 1 januari 1995 van kracht. De laatste versie

Toelichting waarom keuringen

De belangrijkste oorzaken van teruglopende betrouwbaarheid zijn:

De trekproef controleert niet alleen de huidige sterkte, maar kan de resterende

Beleid EKH met betrekking tot afwijkingen van de werkvoorschriften

Begrippen en definities (Rev. 7)

Erkende Keurbedrijven Hijs- en hefmiddelen

Werklast (WLL) (in kg of ton)

Proeflast c.q. proefbelasting (PL) (in kN)

Voorts gelden voor hijs- of hefgereedschappen de begrippen:

Manufacture Proof Force (MPF) (in kN)

Theoretische breekkracht (TB) (in kN)

Werkelijke breekkracht (WB) (in kN)

NB. Bij staalkabels, touw en hijsbanden wordt de werkelijke breekkracht benvloed

Fig: 1. Schematische voorstelling van het spanning/rekdiagram

Eigen massa (EM) (in kg)

Schema keurings- en deskundigheidseisen

* afhankelijk van gebruik of op aanwijzing van fabrikant in de gebruiksaanwijzing vaker.

Methoden van beproeven (Rev. 7)

Magnetisch scheuronderzoek (MPI)

Voordelen van ultrasoon onderzoek zijn:

PL= 1,22 x g x WLL + 200kN

PL= 1,33 x g x WLL

PL= 1,25 x g x WLL

PL= 1,10 x g x WLL

Tabel Proefbelasting 125% WLL

Tabel Proefbelasting 200% WLL

Fig. 2 Gloeitemperatuur van staal als functie van het koolstofgehalte

Normaal gloeien (korrel verfijnen)

Fig. 3: De treksterkte en de rekgrens (vloeigrens) bij hogere temperaturen

Nieuw leveringen (Rev. 7)

Verklaring van overeenstemming

Algemene gebruikshandleiding voor hijsgereedschappen

Werklastpercentage in % per materiaal klasse:

Checklist gebruikshandleiding hijsbanden

Deel 1 Revisie 7 Pagina 10 - 1

Merken van hijsgereedschappen (Rev. 7)

Deel 1 Revisie 7 Pagina 10 - 2

Het verdient daarbij om veiligheidsredenen de voorkeur om n systeem van

Jaarkleuren IMO (International Maritime Organisation)

Om zoveel mogelijk ruimte te bieden om deze kleuren te laten afwijken van de in de

Inslag- en ingegraveerde merken

Deel 1 Revisie 7 Pagina 10 - 3

Grootte van cijfers en letters

Middenlijn van het

Deel 1 Revisie 7 Pagina 10 - 4

10.10 Bijzondere hijsgereedschappen

Deel 1 Revisie 7 Pagina 10 - 5

Deel 1 Revisie 7 Pagina 10 - 6

Deel 1 Revisie 7 Pagina 11 - 1

Deel 1 Revisie 7 Pagina 11 - 2

Deel 1 Revisie 7 Pagina 11 - 3

Om een correcte invulling te verkrijgen worden hieronder enkele voorbeelden

Certificaatnummer: het in het EKH-bedrijf gehanteerde (unieke) nummer.

Het is toegestaan om, eventueel op verzoek van de klant, extra gegevens op de