Namazin e Nates

apo
Namazin e Taravis.
Nga dijetari:
Muhammed Nasirud-din Albani
Shqiproi: Besim Gjelaj

Parathnje
E tr lavdia dhe falnderimi qoft pr Allahun e Lartsuar. Paqja dhe mshira
qofshin mbi t Drguarin e Tij, familjn, shokt dhe mbi ata q e pasojn dhe e
prkrahin sunnetin e tij.
Ky sht botimi i dyt i librit tim Namazi i nats n Ramazanq e paraqes para
lexuesit t ndruar, i prshtatshm pr afrimin e muajit t begatshm- Ramazanit,
pasi q ekzemplart e botimit t par jan prfunduar, dhe krkesat pr t jan
shtuar.
E shikova edhe njher duke e prmirsuar dhe korrigjuar, ia shtova shum
tahrixhate* dhe dobi q nuk ishin m par, kshtu q t jen te knaqur (me kt
pun) lexuesit insheAllah. Prej m t rndesishmve q ka mundsi ta vrej lexuesi
sht n meselen e Itikafit.
E lus All-llahun subhanehu ve teala t vrtetn ta bj shoqrues timin, dhe tm
fal mua far m sht shmangur nga e vrteta lapsi dhe kuptimi im, dhe ta bj
sinqerisht pr Fytyrn e All-llahut, me t vrtet Ai sht Fals, Fisnik.

Vlera e namazit t nats gjat netve t

ramazanit

Pr kt kan ardhur dy hadithe;

1) Transmetohet nga Ebu Hurejre radij-jall-llahu anhu q ka thn:
Pejgamberi sal-lall-llahu alejhi ue sel-lem i inkurajonte muslimant
pr tu falur gjat ramazanit duke mos i urdhruar me urdhr t
prer, pastaj thoshte:
Kush falet n ramazan me besim t sinqert dhe shpreson( tek Allllahu), do ti faln mkatt e kaluara.
Kjo shtje vazhdoi deri n vdekje t Pejgamberit sal-lall-llahu alejhi ue sel-lem ,
pastaj edhe n kohn e halifatit t Ebu Bekrit e deri n fillim t halifatit t Umerit
radijall-llahu anhuma

2) Hadithi i Amr ibn Murreh el-Xhuhenij-j q ka thn:

Erdhi nj njeri nga fisi Kudaah tek Pejgamberi sal-lall-llahu alejhi ve
sel-lem dhe i tha:
O i Drguar i All-llahut, ka mendon pr mua ns deshmoj se nuk ka
t adhuruar tjetr me merit pos All-llahut dhe se ti je i Drguar i Tij, i
fali pes koht e namazit, agjeroj dhe falem gjat Ramazanit dhe e jap
zekatin(si do ta kem prfundimin)? Pejgamberi sal-lall-llahu alejhi ue
sel-lem iu pergjig:Kush vdes duke i br kto, do t jet prej t
sinqertve dhe dshmorve.

Nata e Kadrit dhe prcaktimi i kohs

(dats) s saj
Nata m e vlefshm e muajit t ramazanit sht Nata e Kadrit, bazuar n fjaln e
Pejgamberit sal-lall-llahu alejhi ue sel-lem:
Kush falet n Natn e Kadrit dhe e qellon at, me besim t sinqert duke
shpresuar (n shprblimin e All-llahut), do ti faln mkatet e kaluara
Nata e Kadrit sht nata e njzet e shtat e ramazanit sipas mendimit m t sakt.
Pr ket aludojn shum hadithe, prej tyre sht hadithi t cilin e
transmeton Zirr-rr ibn Hubejshi q ka thn:
E kam ndegjuar Ubej-j ibn Kaabin duke thn, pasiq i sht thn se
Abdall-llah ibn Mesudi ka thn:Kush falet gjat ter vitit ia ka qelluar
nats se kadrit! Tha Ubej-ji radij-jall-llahu anhu,( pr Ibn Mesudin,) All-llahu
e mshiroft, ka pas pr qellim q mos t bhn njerzit prtac,Betohem n
At q nuk ka t adhuruar tjetr me t drejt pos Tij, Nata e Kadrit sht n
ramazan-betohet pr Natn e Kadrit-dhe pasha All-llahun e di n ciln nat
sht? Ajo sht nata t ciln Pejgamberi sal-lall-llahu alejhi ue sel-lem na ka
urdhruar pr tu fal, ajo sht nata e mngjesit t dits se njzet e shtat,
dhe shnj e saj sht t lind dielli n mngjes t ksaj dite i ndriuar pa
rrez

N nj transmetim tjetr kt e ka ngritur tek Pejgamberi sal-lall-llahu alejhi ue sellem.

Legjitimimi i faljes s namazit t nats

me xhemat

sht i legjitimuar t falurit e namzit te nats me xhemat n ramazan, prkundrazi

sht m i vlefshm se sa t falurit vetmas. Kshtu ka vepruar i Dguari sal-lallllahu alejhi ue sel-lem dhe ka sqaruar vlern e tij,
ashtu si prmndet n hadithin e Ebu Dherr-rrit radijall-llahu anhu q ka
then :Kemi agjeruar ramazanin me Pejgamberin sal-lall-llahu alejhi ue sellem dhe nuk sht falur me ne asnjeher gjat muajit, derisa kan mbetur
shtat dit, pastaj sht falur me ne derisa ka kaluar nj e treta e nats dhe
kur ishte nata e gjasht nuk sht falur me ne, n natn e pest sht falur
me ne derisa ka kaluar nj pjes e nats; i thash:O i Derguar i All-llahut!
Sikur t ishe falur me ne n ket nat?! M tha: Nse njeriu falet me imam
deri n fund do ti llogaritet sikur t ishte falur gjat gjith nats. E kur ishte
nata e katrt nuk sht falur me ne, e n t tretn* e ka bashkuar familjn
dhe grat e tij, si dhe njerzit tjer; dhe sht falur me ne, sa q jemi friksuar
se po na kalon felahu,-thot transemtuesi i hadithit-i thash; far sht
felahu? M tha koha e syfyrit, pastaj nuk e ka falur me ne pjesn tjetr t
mbetur t muajit
Shkaku q Pejgamberi sal-lall-llahu alejhiuve sel-lem nuk ka vazhduar ta fal
namzin e nats me xhemat
Pejgamberi sal-lall-llahu alejhi ue sel-lem nuk ka vazhduar t falet me xhemat n
pjesn e mbetur t muajit nga frika se mos bht obligim namazi i nats gjat
ramazanit e pastaj nuk do t ken mundsi q ti prmbahn ktij obligimi.
Ashtu si prmndet n hadithin e Aishes radijall-llahu anha tek Buhariu,
Muslimi dhe tek te tjert. Me vdekjen e Pejgamberit sal-lall-llahu alejhi ue sellem, kjo frik u largua, pasi q All-llahu i lartsuar e plotsoi fen e Tij. Pr
kt shkak u largua frika, pra lnja e t falurit me xhemat e namazit t
nats gjat Ramazanit, ndrsa vendimi pr faljen e ktij namazi me xhemat

ka mbetur i legjitimuar dhe mu pr kt Umeri radiall-llahu anhu e ringjalli

ket vepr, ashtu si tregohet n Sahihul Buhari dhe n libra t tjer.

Legjitimim i faljes s femrave me

xhemat n namazin e nats

U lejohet femrave t prezentojn n namazin e nats me xhemat si sht treguar

n hadithin e msiprm t Ebu Dherr-rrit radijall-llahu anhu. Gjithashtu lejohet pr
to t ken imam t veant nga imami i mshkujve.
sht vrtetuar se Umeri radijall-llahu anhu kur i ka bashkuar njerzit pr namaz t
nats, pr burra e ka caktuar imam Ubej-j ibn Kaabin radijall-llahu anhu, ndrsa
pr femra Sulejman ibn Ebi Hathmeh.
Transmetohet nga Arfexheh eth-Thekafiu q ka then:Ali ibn Ebi Talib
radijall-llahu anhu i urdhronte njerzit pr faljn e namazit t nats gjat
muajit te Ramazanit, caktonte nj imam pr mshkuj dhe nj pr fmra;
Thot Arfexheh: Un isha imam i fmrave.
Un mendoj se nj gj e till mund t veprohet nse xhamia sht e madhe, kshtu
q mos ta pngojn njri-tjetrin.

Numri i rekateve t namazit t nats

Rekatet e ktij namazit jan njmbedhjet, dhe mendojm se nuk duhet shtuar
m shum n t, duke pasuar Pejgamberin sal-lall-llahu alejhi ue sel-em, sepse ai
nuk ka shtuar m shum derisa u nda nga kjo bot.
sht pytur Aisheja radijall-llahu anha pr namazin e Pejgamberit sal-lallllahu alejhi ue sel-lem gjat ramazanit? sht pergjigjur:
Nuk ka falur Pejgamberi sal-lall-llahu alejhi ue sel-lem me shum se
njmbedhjet rekate gjat ramazanit e as n koht tjera, i falte katr rekate,

mos pyet pr bukurin dhe zgjatjen e tyre, pastaj i falte edhe katr rekate dhe
gjithashtu mos pyet pr bukurin dhe zgjatjen e tyre e pastaj falte tre rekate

Lejohet pr ta shkurtuar kt namaz, edhe nse e fal vetm nj rekat viter, duke u
argumentuar me veprn dhe fjalt e Pejgamberit sal-lall-llahu alejhi ue sel-lem.
Sa i perket argumentit nga vepra e Pejgamberit sal-lall-llahu alejhi ve sel-lem,
sht pytur Aisheja radijall-llahu anha: Sa rekate e falte Pejgamberi sal-lallllahu alejhi ue sel-lem vitrin? Tha: I falte kater rekate dhe tre rekate viter,
gjashte rekate dhe tre rekate viter, dhjet rekate dhe tre rekate viter, nuk ka
fal me pak se shtat e as m shum se trembedhjet rekate
Kurse argumenti nga fjalt e Pejgamberit sal-lall-llahu alejhi ue sel-lem sht:
Vitri sht hak, kush dshiron le ta fal pes rekate, e kush dshiron le ta
fal tre rekate, e kush dshiron le ta fal me nj rekat

Leximi i Kuranit gjat namazit t nats

Sa i prket leximit t Kuranit n namazin e nats gjat ramazanit dhe muajve tjer
Pejgamberi sal-lall-llahu alejhi ue sel-lem nuk ka caktuar se sa t lexohet n t,
kshtu q mos t tejkalohet apo t mungohet, n realitet leximi i Pejgamberit sallall-llahu alejhi ue sel-lem ndryshonte, ndonjeher gjat, e ndonjeher shkurt.
Ne disa raste ka lexuar n do rekat ngjashem me suren Muzemmil, njezet ajete, e
ndonjeher afr pesdhjet ajete,
dhe thonte:Kush falet nj nat duke lexuar njqind ajete nuk do t shkruhet
prej gafilinve (pavmendshm)
E n nj hadith tjeter thot:
me dyqind ajete shkruhet prej t bindurve n adhurim ndaj All-llahut dhe
prej t sinqertve.

Ka lexuar Pejgamberi sal-lall-llahu alejhi ue sel-lem nj nat duke qen i smur,

shtat suret m t gjata, ato jan:
el-Bekare, Ali Imran, en-Nisae, el-Maideh, el-Enam, el-Araf dhe et-Tevbeh.
Ndrsa n ngjarjn e Hudhejfete ibn el-Jemani q u fal pas Pejgamberit sal-lallllahu alejhi ue sel-lem, tregohet se ai ka lexuar n nj rekat el-Bekare, pastaj enNisae, pastaj Ali Imran, dhe ka knduar duke e zbukurar zrin dhe ngadal.
sht vrtetuar me transmetimin m t sakt q Umeri radij-jall-llahu anhu
kur e ka urdheruar Ubej-j ibn Kabin pr tua falur namazin njerzve
njmbdhjet rekate gjat ramazanit, Ubej-ji radij-jall-llahu anhu lexonte nga
njqind ajete derisa ata q faleshin pas tij u detyruan t mbeshtetn n
shkopinj si shkak i lodhjs duke qndruar n kmb, dhe nuk e prfundonin
namazin deri n fillim te agimit.
Gjithashtu sht vrtetuar nga Umeri radij-jall-llahu anhu se njher kishte thirrur
lxuesit e Kuran-it n muajin e ramazanit, dhe kishte urdhruar m t shpejtin n
lexim, prej tyre, q t lexoj tridhjet ajete, t mesmin njzetepes ajete dhe m t
ngadalshmin njzet ajete.
Bazuar n kt ai i cili falet vetm le ta zgjat sa t dshiroj, dhe gjithashtu nse
sht me t ndonj q pajtohet pr ta zgjatur le ta zgjas, prarsye se sa me shum
q e zgjat namazin, ai namazi sht m i mir, mirpo nuk duhet zgjatur duke
qndruar gjat gjith nats prve n raste t rralla duke pas parasysh pasimin e
Pejgamberit sal-lall-llahu alejhi ue sel-lem q thot:Udhzimi m i mir
sht udhezimi i Muhammedit sal-lall-llahu alejhi ue sel-lem
Nse sht imam, ai duhet ta zgjat t falurit aq sa nuk e rendon xhematin, ngase
Pejgamberi sal-lall-llahu alejhi ve sel-lem thot:Nse ndonjri prej jush iu
beht imam njerzve, le t ua lehtsoj namazin, sepse n mesin e tyre sht
[fmiu], i moshuari, i dobti, [i smuri] dhe [ai q sht i znun me nevoja],
e nes falet vetm, le ta zgjat sa t dshiroj

Koha e namazit t Nats

Koha e namzait te nats fillon pas namazit te jacis e deri n agim, bazuar n fjaln
e
Pejgamberit sal-lall-llahu alejhi ve sel-lem:Me t vrtet All-llahu ua ka
shtuar nj namaz, e ai sht tek , pra faleni at n mes jacis dhe sabahut
Falja e namazit n pjesn e fundit t nats sht m i vlefshm pr at q i
mundsohet kjo gj.
Pejgamberi sal-lall-llahu alejhi ue sel-lem thot:Ai q ka frik se nuk do t
zgjohet n pjesn e fundit t nats, le ta fal vitrin n fillim t pjess s par
t nats, e kush mendon se mund ta fal n pjesn e fundit le ta fal n at
koh, se me t vrtet namazi n pjesn e fundit t nats sht i dshmuar,
dhe pr kt sht m i vlefshm
Nes shtja e t falurit ka t bej rreth t falurit n pjesn e par t nats me
xhemat apo n pjesn e fundit t nats vetm, ather namazi me xhemat sht
m i vlefshm, ngase konsiderohet ngjashm me t falurit gjat tr nats, si e
kemi cekur m sipr, e cila tregohet nga sahabet se Pejgamberi sal-lall-llahu alejhi
ue sel-lem e ka br nj gj t till.
Gjithashtu edhe sahabet ne kohn e Umerit radij-jall-llahu anhu kan vepruar
kshtu.
Abdurr-rrahman ibn Abdin el-Karij-ju thot:Kam shkuar nj nat me Umerin n
xhami gjat ramazanit, e njerzit ishin t shprndar, ndokush falej vetm, e me
ndonj tjetr falej nj grup i vogl, ather Umeri tha:Pr All-llahun! E shoh t
arsyeshme sikur ti bashkoj kta n nj imam, do t ishte m mir, pastaj vendosi
per nj gj t till, dhe i bashkoi m Ubej-j ibn Kabin. Pastaj shkuam nj nat
tjetr dhe njerzit ishin duke u falur me imamin e tyre, Umeri radij-jall-llahu anhu
tha:Sa risi e mir sht kjo, kurse ata q flejn jan m t mir se ata q faln ata
faln n fund t nats kurse shumica e njerzve faleshin n fillim t nats
Ka thn Zejd ibn Vehb:
Falej Abdullahi me ne gjat muajit t ramazanit, dhe shkonte n shtpi
natn

Format e namazit te nats

Nj gj t till e kam elaburuar qart n librin Salatut-Taravih (Namazi i Taravis),

f.101-105; dhe e shoh t arsyeshme ta cek shkurtimisht duke e ber sa m t leht
dhe prkujtuese pr lexuesin:
Forma e par:
Trembdhjet rekate, ia fillon me dy rekate t shkurtra, t cilat sipas
mendimit m t sakt jan dy rekatet sunet pas farzit t jacis, ose jan dy
rekate t posaqme m t cilat beht fillimi i namazit t nats si e kemi
potencuar m lart, pastaj i fal dy rekate duke i zgjatur shum, pastaj i fal
dy rekate m t shkurtra, pastaj i fal dy rekate m t shkurtra se kto
para tyre, pastaj i fal dy rekate m t shkurtra se kto, gjithashtu i fal
edhe dy rekate m t shkurtra se kto, dhe n fund e fal vitrin nj rekat.
Forma e dyt:
I fal trembdhjet rekate. Nga kto i fal tet rekate duke jep selam mes
do dy rekateve, pastaj e fal vitrin pes rekate, duke mos u ul e as duke
mos dhn selam deri n rekatin e pest.
Forma e tret:
Njmbdhjet rekate, jep selam pas do dy rekateve dhe e fal vitrin nj
rekat.
Forma e katert:
Njmbdhjet rekate, prej tyre katr i fal me nj selam, gjithashtu edhe
katr tjera, dhe i fal tre rekate viter.
A sht ulur n mes dy rekateve kur e ka br t falurit me katr dhe tre
rekate? Pr kt eshtje nuk kemi gjetur prgjigje t mjaftueshm, mirpo t
ulurit n t falurit me tre rekate nuk sht i legjitimuar!
Forma e pest:
Njmbdhjet rekate, duke i fal tet rekate me nj ulje, e lexon teshehudin
dhe salavatin, pastaj ngritet nuk jep selam, dhe e fal vitrin nj rekat, pastaj
jep selam kshtu q bhn nnt rekate, pastaj i fal dy rekate duke qen
ulur.

Forma e gjasht:
Nnt rekate, duke i fal gjasht rekate me nj ulje, pastaj e lexon
teshehudin si dhe salavatin mbi Pejgamberin sal-lall-llahu alejhi ve sel-lem,
pastaj

deri ne fund

vazhdon ashtu si

sht cekur n formn e

siprprmendur.
Kto jan format e namazit t nats, te cilat jan vrtetuar nga Pejgamberi sal-lallllahu alejhi ue sel-lem, t cekura n citate t transmetuara prej tij.
Mund t shtohn edhe forma t tjera prve atyre q i cekm, dhe kjo bht duke i
manguar rekatet nga do form aq sa deshirojm, deri n nj rekat, bazuar n
fjalen e Pejgamberit sal-lall-llahu alejhi ue sel-lem t cekur me lart:
kush dshiron le ta fal vitrin pes rekate, e kush dshiron le ta fal tre
rekate, e kush dshiron le ta fal vitrin nj rekat
Kto forma te t falurit n pes dhe tre rekate, nes dshiron i fal me nj ulje dhe
nj selam si sht cekur n formn e dyt, dhe nse dshiron jep selam mes do
dy rekateve si sht cekur n formn e tret dhe n format tjera, dhe kjo sht m
mir .
Sa i prket t falurit pes dhe tre rekate duke u ulur pas do dy rekateve dhe duke
mos dhn selam nuk kemi gjetur diq t vrtet te transmetuar nga Pejgamberi sallall-llahu alejhi ue sel-lem q aludon n t. Ne esenc sht e lejuar, mirpo pasi q
Pejgamberi sal-lall-llahu alejhi ue sel-lem ka ndaluar nga t falurit tek tre rekate,
sht marr si argument fjala e Tij sal-lall-llahu alejhi ue sel-lem:
Mos i prgjasoni namazet me namaz t akshamit , ather patjetr sht
obligim pr at q fal vitrin tre rekate q t largohet nga ky prgjasim, dhe
kjo i ka dy rrugdalje:
1.Te dhnurit selam mes dy rekateve dhe rekatit t fundit, ky sht
mendim i fuqishm dhe m i mir.
2.T mos ulet mes dy rekateve dhe rekatit te tret. All-llahu i lartsuar
e di m s miri.
T lexuarit n tre rekatet e vitrit
N rekatin e par t namazit t vitrit sht sunnet t lexohet: Seb-bih-ismi rabbikel-ala, ndrsa n t dytin: Kul ja ej-juhel-kafirun dhe n t tretin: Kul huvall-

llahu ehad. Nganjeher pas Kul huvall-llahu ehad shtonte Kul eudhu birab-bilfelek dhe Kul eudhu birab-bin-nas.
Gjithashtu sht vrtetuar nga Pejgamberi sal-lall-llahu alejhi ue sel-lem se nj her
n nj rekat t vitrit ka lexuar njqind ajete nga sureja En-Nisa .

Duaja e kunutit dhe kur lexohet ajo n

namaz

Pas mbarimit nga leximi dhe para rukus, nganjher e lexon duan e kunutit t ciln
ia kishte msuar Pejgamberi sal-lall-llahu alejhi ue sel-lem nipit t vet Hasen ibn Alij
radij-jall-llahu anhuma, dhe ajo sht:
All-llahume ihdini fimen hedejt, ve afini fimen afejt, ve tevl-leni fimen tevlejt,
ve berik li fime atajt, ve kini sherr-rre me kadajte, fe in-neke takdi ve la
jukda alejke, ve in-nehu la jedhil-lu men velejte, ve la jeiz-zu men adejte,
teberekte rab-bena ve tealejte, la menxhe minke il-la ilejke
(O Allahu im, m bj mua prej atyre q Ti i ke udhzuar, dhe m bj prej
atyre q Ti i ke falur, m bj prej t dashurve Tu, m beko mua n at q m
ke dhn dhe m mbroj nga dmi i asaj q Ti ke caktuar. Vrtet, Ti je Ai i Cili
cakton dhe askush smund t caktoj kundr Teje asgj. Me t vrtet ska
mposhtje pr at t cilin Ti e do, dhe ska ndihm pr at q sht armik i Yti.
I madhruar dhe i Lartsuar je, O Zoti yn. Ska shptim prej Teje, prve se
t Ti).
Nganjher drgon salavat mbi Pejgamberin sal-lall-lahu alejhi ue sel-lem pas
leximit t duas.
Nuk ka t keqe nse e lexon duan e kunutit pas rukus, duke shtuar n dua
mallkimin ndaj pabesimtarve, salavatin mbi Pejgamberin sal-lall-llahu alejhi ue sellem dhe dua pr muslimant n pjesn e dyt t muajit t ramazanit gj e cila sht
vrtetuar n transmetime nga imamt n kohn e Umerit radij-jall-llahu anhu.
Transmetohet n fund t hadithit te Abdurr-rrahman ibn Abdi el-Karij-j t
cekur m sipr. I mallkonin pabesimtart n pjesn e dyt te ramazanit;

All-llahume katilil-keferetl-ledhine jesud-dune an sebilike, ve jukedh-dhibune

resuleke, ve la jumunune bivadike, ve halif bejne kelimetihim, ve elki fi
kulubihim err-rrube, ve elki alejhim rixhzeke ve adhabeke, ilahel-hak-ki
(O Allahu im, vrai ata pabesimtar q i pengojn t tjert nga rruga Jote, q i
prgnjshtrojn t Drguarit Tu, dhe nuk besojn n premtimin Tnd, bri t
prqar mes veti, futju n zmrat e tyre trishtimin, drgoju atyre denimin
Tnd, O

Adhuruari

(Zoti) i

vrtet), pastaj

drgohet

salavat

mbi

Pejgamberin sal-lall-llahu alejhi ue sel-lem dhe bht dua pr muslimant aq

sa ka mundesi pr t mir, pastaj krkoni falje pr besimtaret.
Ka thn:
Pasi i mallkonte pabesimtart, salavatet mbi Pejgamberin sal-lall-llahu alejhi
ue sel-lem, falje pr besimtart dhe besimtart si dhe pr vetvetn thoshte:
All-llahume ij-jake nabudu, ve leke nusal-li ve nesxhudu, ve ilejke nesaa ve
nahfidu, ve nerxhu rahmeteke rab-bena, ve nehafu adhabekel-xhed-de, in-ne
adhabeke limen adejte mulhakun
(O Allahu im, vetm Ty t adhurojm, pr Ty falemi dhe vetm Ty t
prulemi, kah Ti vijm dhe shpjtojm, shpresojm n mshirn Tnde, o
Zoti yn, friksohemi nga denimi Yt i madh, Vrtet denimi Yt do ti godas
ata q kundrshtuan), pastaj e thoshte tekbirin dhe shkonte n sexhde.

far duhet thn n fund te vitrit

Prej sunnetit sht t thuhet n fund te vitrit (para apo pas selamit):
All-llahume in-nii eudhu bike biridake min sehatike, ve bimuafetike min
ukubetike, ve eudhu bike minke, la uhsi theneen alejke, ente keme ethnejte
ala nefsik ,
(O Allahu im, t lutm me an t knaqsis Sate t m mbrosh nga
hidhrimi Yt dhe me faljen Tnde nga denimi Yt. Krkoj mbrojtjen Tnde nga
Ti. Un nuk mund t t madhroj ashtu si e meriton Ti. Ti je i Madhruar,
ashtu si e ke prshkruar Veten).

Kur t jep selam n namaz te vitrit, thot:

Subhane

el-melikul-kud-dus,

subhane

el-melikul-kud-dus,

subhane

el-

melikul-kud-dus, d.m.th. tre her, dhe e zgjat zrin dhe e ngrit n t tretn
her , (I Madhruar qoft Sunduesi i Pastr nga do e met).

Dy rekate pas vitrit

Lejohet me i fal dy rekate, t cilat jan vrtetuar nga praktika e Pejgamberit sallall-llahu alejhi ue sel-lem, perkundrazi ka porositur umetin e tij q ti falin kto dy
rekate duke thn:
M t vrtet udhtimi ka mundime dhe lodhje, n qoft se dikush e fal
vitrin, le ti fal dy rekate, e nes zgjohet me von ather ato dy rekate i
majftojn (nuk ka nevoj pr ti falur prap)

N kto dy rekate sht sunnet t lexohet surja El-zilzal dhe El-kefirun.

ITIKAFI
Legjitimimi i tij
Itikafi sht sunnet gjat ramazanit dhe gjat tr vitit. Argument pr kt kemi
fjaln e All-llahut t lartsuar:
E kur jeni t izoluar (n itikaf) n xhamia Bekare 187,
duke pas parasysh edhe shum hadithe t vrteta t transmetuara pr itikafin e
Pejgamberit sal-lall-llahu alejhi ue sel-lem si dhe transmetime t shumta nga selefi
q aludojn pr nj veprim t till, t cilat jan t prmendura n librin Mus-sanef t
Ibn Ebi Shejbeh dhe t Abdurr-rrezakut.
sht vrtetuar q Pejgamberi sal-lall-llahu alejhi ue sel-lem ka br itikaf dhjet
ditt e fundit t muajit Sheval dhe Umeri radij-jall-llahu anhu i kishte thn :
Ne kohn e xhahilijetit jam zotuar se nj nat do t bj itikaf n qabe? I
tha:Ather prmbushe zotimin tnd dhe ai bri itikaf nj nat.

Itikafi i transmetuar n mnyrn m autentike sht itikafi n ramazan, kt e

vrteton hadithi i Ebu Hurejres radij-jall-llahu anhu:
Pejgamberi sal-lall-llahu alejhi ue sel-lem bnte itikaf n do ramazan dhjet
dit, kurse n vitin t cilin ka vdekur ka br itikaf njzet dit
Itikafi m i vlefshm sht ai q bhet n fund t ramazanit, sepse i Drguari i Allllahut sal-lall-llahu alejhi ue sel-lem hynte n itikaf gjat dhjet ditve t fundit t
ramazanit, derisa i erdhi vdekja prej All-llahut az-zevexhel-l.

Kushtet e itikafit

Nuk lejohet dikund tjetr prve n xhamia.

All-llahu i lartsuar thot:
E kur jeni t izoluar (n itikaf) n xhamia, mos tu afroheni atyre (pr
mardhnie intime) Bekare 187 ,
ka thn Aisheja radij-jall-llahu anha:
sht sunnet pr at q ben itikaf t mos dal nga xhamia prve pr
nevoja t tij t domosdoshme, nuk i lejohet t vizitoj t smurin, ta prek
gruan e as nuk i lejohet t kryej marrdhenie intime me t, gjithashtu itikafi
bht vetm n xhamit n t cilat faln pes koht me xhemat si dhe ai q
bn itikaf duhet t jet agjerueshm.
Duhet t jet n xhami t ciln falet xhumaja, kshtu q mos t ket nevoj pr t
dalur nga xhamia pr ta falur xhuman, sepse dalja nga xhamija pr ta falur
xhuman sht vaxhib,
thot Aisheja radij-jall-llahu anha n nj transmetim t hadithit t saj t cituar n
hadithin e msiperm:
nuk ka itikaf prve n xhami n t ciln falet xhumaja
M pastaj kam hasur n nj hadith t vrtet, t qart, q i veon xhamiat (pr
itikaf) t prmndur n ajet me tri xhamit:

Qabeja, xhamija e Pejgamberit sal-lall-llahu alejhi ue selem dhe xhamin e

Aksas, e ai sht hadithi i Pejgamberit sal-lall-llahu alejhi ue sel-lem:Nuk ka
itikaf prve n tri xhamia
Nj gj t till e kan pohuar edhe selefi: Hudhejfetul-Jeman, Seid ibn el-Musej-jeb
dhe Atau, prve se ky i fundit nuk e ka prmndur xhamin e Aksas, kurse disa t
tjer kan thn se lejohet itikafi n do xhami q falet xhumaja, e disa t tjer e
kundershtuan kt mndim duke thn:
itikafi mund t bht edhe nse sht xhamia n shtpi t atij q bn
itikaf.
Nuk sht e panjohur se t prmbajturit asaj q sht n pajtim me hadithin sht i
duhur, dhe duhet pasuar at. All-llahu i lartsuar e di m s miri.
sht sunnet agjerimi ndaj atij q bn itikaf, siq sht cekur m lart ne hadithin e
Aishes radij-jall-llahu anha.

far lejohet pr at q sht n itikaf

Lejohet t dal nga xhamija pr kryerje t nevojave fizioligjike, si dhe lejohet ta

nxjerr kokn jasht pr ta pastruar.
Aisheja radij-jall-llahu anha thot:I Drguari i All-llahut e fuste kokn brnda
n dhomn time duke qen n itikaf n xhami, un isha n dhom duke ia
mbathur mestet, n nj transmetim tjetr thuhet e pastroja, mes meje dhe tij
ishte vetm pragu i ders dhe un isha me mestruacione, nuk hynte n shtpi
prve pr nevoj t njeriut kur sht n itikaf.

Lejohet pr at q sht n itikaf dhe pr t tjert me marr abdes n xhami,

bazuar n fjaln e nj njriut q i kishte shrbyer Pejgamberit sal-lall-llahu alejhi ue
sel-lem:
Mori abdes Pejgamberi sal-lall-llahu alejhi ve sel-lem n xhami, abdes te
leht.

Lejohet t marr tend t vogl, ta vendos n fund t xhamis dhe t bej itikaf n
t, sepse Aisheja radij-jall-llahu anha ia sillte t Drguarit sal-lall-llahu alejhi ue sellem hibaen (tend) kur ishte n itikaf, ngase i Drguari kshtu e kishte urdhruar.
Nganjher bnte itikaf n ndonj tend q kishte nj streh si qadr ne skaje t t
cils kishte haser.

Lejohet ndaj gruas t bj itikaf dhe ta vizitoj bashkshortin e vet n

xhami:
Lejohet q gruaja ta vizitoj bashkshortin e saj duke qen ai n itikaf, si dhe pr
burrin ta prcjelll gruan e vet deri t dera e xhamis,
sipas fjals s Safij-jes radij-jallahu anha:Ishte i Drguari sal-lall-llahu alejhi
ue sel-lem n itikaf, dhjet ditt e fundit t ramazanit, un e vizitoja natn,
n prani tek ai ishin edhe grat tjera t tij, pastaj ato shkonin, bisedoja me t
diku nj or, pastaj dshirova t shkoj dhe m tha:
Prit do t vij m ty, erdhi m mua pr t m prcjellur, dhe vndbanimi i saj
ishte tek shtpia e Usame ibn Zejd, derisa arritn tek dera e xhamis e cila
sht afr ders s Ummu Selemeh, aty pari kaluan dy burra nga Ensart,
posa i pa i Drguari i All-llahut sal-lall-llahu alejhi ue sel-lem nxitoi dhe iu
tha:
Kujdes ajo sht Safij-jeh bint Hujej-j! Ata ia kthyen: Subhanall-llah! O i
Drguar i All-llahut!
Ather Pejgamberi sal-lall-llahu alejhi ve sel-lem tha: M t vrtet
shejtani leviz n trupin e njeriut sikur gjaku, dhe un u frikesova q t
mbett n zmrat tuaja e keqja,ose ka thn t mbett di
Po ashtu sht e lejuar t bj itikaf me burrin e vet ose vetm,
thot Aisheja radij-jallahu anha:Ka hyr n itikaf me t Drguarin e All-llahut
nj grua nga grat e tij duke qn me istihad (n nj transmetim thuhet se
ajo ishte Ummu Selemeh), nganjher i shfaqej leng me ngjyr t kuqe dhe
t verdh, vndoste pamuk n organ dhe kshtu falej.
Gjithashtu n nj transmetim tjetr thot:

Ka hyr i Drguari i All-llahut n itikaf dhjet ditt e fundit t ramazanit

derisa i erdhi vdekja nga All-llahu, pastoj vazhduan me itikaf pas vdekjes
grat e tij sal-lall-llahu alejhi ue sel-lem.

Them ( Albani): Nga ky hadith argumentohet t lejuarit e itikafit pr femrat dhe nuk
ka dyshim se kjo sht e kufizuar me lejen e t afrmve t tyre, duke pas parasysh
mos shfaqjes s fitnes dhe mos przirja e tyre me mshkuj, bazuar n shum fakte
q kan t bjn m kt eshtje, n nj rregull te fikhut thuhet:Largimi nga e
keqja i paraparin asaj q sjell t mira
Prej gjrave q e prishin itikafin jan marrdhniet intime.
All-llahu thot:
E mos bni mardhnje me to e ju duke qen n itikaf n xhamija
Bekare 187.
Ka thn Ibn Ab-basi radij-jall-llahu anhuma:
N qoft se kryen marrdhnie intime ai q sht n itikaf, itikafi zhvlersohet
dhe rifillohet.
Nuk ka shpagim pr ket si shkak i mos transmetimit nga Pajgamberi sal-lall-llahu
alejhi ue sel-lem dhe as nga sahabt e tij.

I Lartsuar qofsh, o Allahu im, Ty t takon lavdia, dshmoj se nuk ka t adhuruar

tjetr me merit prve Teje, krkoj faljn Tnde dhe te Ti pendohem.
Perfundoi kontrollimi, korrigjimi si dhe bashkangjitja e dobive t reja, me lapsin e
autorit n agimin t dits se diel, 26, Rexheb, t vitit 1406h, ue sal-lall-llahu ala
Muhammedin-nebij-jil-umij-j, ue ala elihi ue sahbihi ue sel-lem.

Amman-Jordani
Nga dijetari: Muhammed Nasirud-din Albani
Shqiproi: Besim Gjelaj