Robert M.

Wegner

Pami wszystkich sw
Opowieci z meekhaskiego pogranicza

Warszawa 2015

Robert M. Wegner
Pami wszystkich sw
Opowieci z meekhaskiego pogranicza
ISBN: 9788364384257
Wydawca:
Powergraph
ul. Cegowska 16/2
01803 Warszawa
tel. 22 834 18 25
email: powergraph@powergraph.pl
www.powergraph.pl
Copyright 2015 by Robert M. Wegner
Copyright 2015 by Powergraph
Copyright 2015 for the cover by Rafa Kosik
Wszelkie prawa zastrzeone.
All rights reserved.
PROJEKT GRAFICZNY: Rafa Kosik
REDAKTOR PROWADZCY: Kasia SienkiewiczKosik
REDAKCJA: Micha Cetnarowski
KOREKTA: Maria Aleksandrow
Wyczna dystrybucja:

Firma Ksigarska Olesiejuk Sp. z o.o. Sp.j.

ul. Poznaska 91, 05850 Oarw Mazowiecki
tel. 22 721 30 00 / 11

Prolog

Zauek, warstw grub na dobre dwie stopy, wypeniay stare szmaty, resztki jakich
skrzy, porozbijane gliniane garnki i inne mieci. Oraz szczurze bobki, ktrych odr nadawa
specyficzny smak kademu oddechowi. Na kocu tego krlestwa znajdowaa si wielka
beczka z otworem zasonitym czym, co musiao by kiedy kosk derk, i to tak, pod
ktr ko zdech i ktra przez kilka miesicy przykrywaa jego trucho.
Przed beczk siedziaa chyba starucha, pci tej kupy gnatw bowiem, owinitych w
kilka szmat, ledwo si mona byo domyla. Siwe strki opaday na brudn twarz, wystajce
z postrzpionych rkaww donie zakoczone byy poczerniaymi pazurami, a odr, ktry
roztaczaa, sprawia, e wo szczurzych bobkw nabraa nagle przyjemniejszych nut. Na
denku stojcego przed ni odwrconego cebrzyka leao sze koci o rnokolorowych
ciankach, starych i wylizganych tak, e zdobice je kropki byy niemal niewidoczne.
Starucha zgarniaa je drcymi rkami do skrzanego kubka, potrzsaa nim i rzucaa, a
kady jej rzut wywoywa jk zawodu siedzcego naprzeciw mczyzny, sdzc po krtkim
wamsie z doskonaego materiau i atasowej koszuli, ktrej mankiety zdobiy zawie
monogramy szlachcica.
Dwa pikle przeciw krlowej. Jedynak na koniu bije trzy psy. Bezgowy w gryzie mysz
mamrotaa.
Kady rzut i kade zdanie, wychrypiane gardowym szeptem, powodowao, e
mczyzna garbi si coraz bardziej, a donie, ktrymi zgarnia koci do kubka, mia coraz
mocniej spocone i roztrzsione. Ale nie przerywa gry.
Cesarz i dwr wybuchn nag radoci po kolejnym rzucie. Cesarz i dwr, ty
stara oszustko!
Pokrcia gow.
Los nie oszukuje, los nie kamie powiedziaa z lekk przygan w gosie. Dwa rzuty
dodaa. Dwa rzuty na mier wadcy. Co postawisz?
Wszystko. Mczyzna umiechn si szeroko. Wszystko i jeszcze wicej.
Wicej nie trzeba. Wszystko wystarczy.
Koci zniky w kubku.
Yatech w milczeniu obserwowa ca gr, ktrej ani zasad, ani stawki nie zna. Stojc pod
cian, kilka krokw za plecami szlachcica, zdawa si cakowicie niewidoczny dla grajcych.
A sama gra zdy ju zrozumie tyle, e licz si w niej zarwno wyrzucone kropki, jak i
kolory. Na przykad ostatni z dotychczasowych rzutw przynis szlachcicowi ukad od
jednego do szeciu na czerwonych ciankach.
Stara kobieta zakrcia kubkiem i posaa koci na drewniane denko wiadra. Potoczyy si
szeroko i zatrzymay, prezentujc czarne cianki ozdobione biaymi kropkami. Jeden, dwa,
trzy, cztery, pi, sze.
Wrota Domu Snu.
Mczyzna poblad.
Koci zagrzechotay w kubku jeszcze raz i potoczyy si po zaimprowizowanym stoliku.
Jeden do szeciu, biae cianki.
Odwierny przekrca klucz. Wrota si otwieraj. mier zabiera wadc i jego dwr.
Koniec gry.

Mczyzna zamia si dziwnie, niemal kobiecym chichotem, unoszc jednoczenie

blade donie do ust.
Jeszcze jeden rzut wyszepta gosem wywoujcym ciarki. Jeden rzut. Nic wicej.
Dobrze. Co postawisz?
Wszystko. Wszystko
Wszystko ju postawie. Nie masz nic. Kocisty paluch wskaza wyjcie z zauka.
Id na spotkanie swojego losu.
Szlachcic podnis si, powoli, lunatycznym gestem, jakby budzi si wanie z dugiego
snu, przetar oczy i lekko si zataczajc, ruszy we wskazanym kierunku.
Yatech odczeka chwil, zanim podszed i zaj miejsce naprzeciw staruchy.
Kady moe wyzwa Los. Kady moe wygra co.
Albo wszystko przegra, Labayo z Biuk.
Nie widzia momentu, gdy Kanayoness pojawia si u wejcia do zauka, ale siedzca
przed nim kobieta zamachaa ywioowo rkami, jakby prbowaa utka co z powietrza.
Yatech zapa j za donie i przycisn je do wiadra. Skrzany kubek spad na ziemi, koci
potoczyy si we wszystkie strony, niknc w mieciach.
Jego pani zacmokaa z wyran przygan.
No, no, takie powitanie po tych wszystkich latach A ja miaam nadziej na kielich
lekkiego wina i kawaek ciasta. Chocia jak tak si rozgldam, przechodzi mi apetyt.
Westchna dramatycznie. Powiedz mi, tylko szczerze, nie nudzi jej to ju? Ma witynie
i kapliczki w kadym miecie, miasteczku i wiosce, tutaj zreszt te, nie dalej ni dwie ulice
std wznosi si jej cakiem spory przybytek, a mimo to wraca do korzeni. Ty i twoje siostry
tajemnicze Przdki Przeznaczenia, spotykane w mrocznym zauku, w kcie karczmy, na
rozstajach drg. Zawsze proponuj gr z Losem o spenienie kadego marzenia, jakie
czowiek moe tylko mie. Jedna zawsze wygrywa, druga zawsze przegrywa, trzecia p
na p. A po kilku partiach znikaj bez ladu. Naprawd Eyfra nadal chce si w to bawi?
Starucha przestaa wyrywa rce, posaa za to kose spojrzenie za plecy Yatecha.
Ale to dziaa, dziecko. Dziaa, i to jak. Wszyscy znaj historie o starej Labayo albo
Kitchi od Umiechu, albo Ogewrze Pani Nieszczcia. I niejeden nas szuka. A opowieci o
tych, ktrzy znaleli i dziki temu wygrali lepszy los, znacz wicej ni tysic ofiar
caopalnych zoonych w tysicu wity jednoczenie. Budz wiar, nadziej Tak to
dziaao u zarania czasw i tak bdzie dziaao, gdy gwiazdy zaczn spada na ziemi.
Pierwotna Moc napdzana marzeniami.
Wiem, wiem. Kady sposb jest dobry, by przycign uwag miertelnikw.
Usysza szelest i co pko z guchym pogosem, gdy Maa Kana wesza gbiej w zauek.
Dziwne, nie sysz krzykw witynnych stranikw Czyby twoja pani postanowia ci
zostawi?
Yatech zacisn mocniej uchwyt, spodziewajc si, e starucha zrobi co gupiego.
Polecenie Kanayoness byo jasne: cokolwiek bdzie si dziao, nie moe puci rk tej
kobiety ani pozwoli jej sign po to, czym graa.
Nie. Ale wiesz, co powiadaj: jej witynia jest tam, gdzie grzechocz koci. A wanie,
skoro my ju o tym tutaj te toczya si gra. Ja jestem jej kapank, a ty stpasz wanie po
witej ziemi, dziecko. Uwaaj, gdzie stawiasz stopy.
Uwaam. Przecie dopiero co wyczyciam buty.
Dziewczyna usiada obok Yatecha i podniosa lecy wrd mieci kubek.
Ile to ju lat Powchaa go jak smakosz wcigajcy w nozdrza aromat rzadkiego
trunku. To ten sam, prawda? Ten sam, ktrym zagraa w koci z ni i przegraa. Jeden

rzut o los pewnej duszy

Poczu, e na niego patrzy.
Zabawne kontynuowaa. Wiesz, nie sdziam, e Eyfra jest taka sentymentalna.
Moe ja te bd.
Klasna w donie i kubek znik.
Za woalk brudnych strkw oczy staruchy zmieniy si w kulki lodu.
Kuglarskie sztuczki parskna pogardliwie. Moja pani nie ciga ci, niechciane
dziecko, ale jeli chcesz, eby zacza, zabierz go ze sob.
Och. ciga mnie ju tylu, e jeli kiedy dogoni, zrobi si cakiem spory tum.
Kanayoness westchna, signa doni za plecy i wycigna kubek.
Mylaam, e jestem w tym lepsza, moje donie musiay wyj z wprawy.
Postawia naczynie na denku wiaderka i podniosa rozsypane koci.
Kady moe wyzwa Los. Kady moe wygra co wymruczaa. To jak? Zagramy?
Yatech wyczu, e kobieta kamienieje. Otworzya i zamkna usta, jakby odebrao jej
mow.
Jeden rzut. Jedn koci. Niszy wynik wygrywa. Maa Kana zdawaa si nie
zauwaa miny staruchy.
Co co postawisz?
Nie zapytasz, o co zagram? Tamten wskazaa na wylot zauka gra o mier ony i
spadek, ktry mgby przej, prawda? A ja? Jak sdzisz? O co zagram?
Yatech zobaczy krople potu pokrywajce czoo Labayi.
A o co chcesz?
O spotkanie ze znajomym.
Wojownik ktem oka zowi umiech czarnowosej dziewczyny i by wdziczny, e nie
widzi jej twarzy. Starucha zblada.
Szukam go od lat, ale doskonale si ukrywa. Raz, kilka miesicy temu, prawie nam si
to udao, lecz odebrano mi moliwo konwersacji i nas rozdzielono. Teraz chc mie
pewno, e go odnajd i mi nie ucieknie.
I Los ma ci da tak szans?
Jak widzisz, jestem zdesperowana.
Labaya przymkna oczy i zastyga na chwil.
Co postawisz? gos staruchy nie zmieni si ani odrobin, lecz pojawio si w nim
co mrocznego.
Och, przysza, Eyfro. Nie sdziam, e si zjawisz osobicie. Dziewczyna
przekrzywia gow, jak ptak prbujcy si lepiej przyjrze interesujcej go byskotce.
Keruweln, moesz j puci.
Yatech puci chude nadgarstki i mimowolnie wytar rce o spodnie. Skra kobiety
zrobia si przed chwil lodowato zimna i lepka. Poza tym najwyraniej starucha od bardzo
dawna si nie mya. Poczu dotknicie na ramieniu.
Wyjmij miecz.
Yphir zgrzytn o okucie pochwy.
Jeli zdejm ci do z ramienia, zabij j Maa Kana wskazaa Labay. Mierz w
twarz.
Opar czarn kling o bok wiadra, kierujc sztych w stron pomarszczonego oblicza.
Odpowiedzia mu umiech. Chodny i ironiczny.
Chcesz mnie rozgniewa, Kanayoness? Odkd ucieka, wielu skada ofiary w moich
wityniach w intencji twojego pojmania. Bez skutku. Na razie.

 Moe dlatego, e jestem poza twoim zasigiem, Eyfro. Cho jeli komu uda si mnie
dopa, zapewne ogosisz, e to zasuga twojej aski. Jak zwykle. A on nie zdoa ci zrani.
Ale moj suk ju tak. A ja odpacam wiernoci za wierno.
Skoro tak twierdzisz
Zauek wypenia cisza, nawet odgosy gwnej ulicy zniky.
Prbujesz mnie obrazi? Czego chcesz?
Mwiam.
Nie wtrcam si w t wasz wojenk. Zachowuj neutralno.
Maa Kana zacmokaa, rozbawiona.
Neutralno Przypomnij mi, czy to takie zastpcze okrelenie tchrzostwa, czy
gupoty? Nigdy nie mogam zapamita.
Nie prowokuj mnie.
Bo? Widz pot, ktry obi sobie nowe koryta na twarzy twojej suki, i zastanawiam
si, czy to jej strach, czy twj. Strach to dobre uczucie. Ja si nie boj, pamitasz?
Zabralicie mj strach, zabilicie go, a potem pozwolilicie mi y. To bardzo gupio pozwoli
y komu, kogo strach zamordowao si wasnymi rkami. Jeden rzut jedn koci,
uczciwy, bez twoich zwykych sztuczek. Nisza wygrywa.
Co postawisz?
Wszystko.
Po raz drugi zobaczy, e starusze brakuje sw.
Jeden rzut, jedn koci powtrzya Maa Kana. Nisza wygrywa. Rzucamy t
sam koci, nie uywamy naszych Mocy, niedopuszczalne s krzyki i potrcanie blatu. I
piewanie. piewanie te jest zabronione. Zdecydowanie. Ten, kto tak zrobi, przegra. To
bdzie taki umiech zaczai si w jej sowach powrt do korzeni. Co ty na to? Nie
chcesz znw poczu dreszczyku, gdy wszystko zaley od tego maego, turlajcego si
drobiadku. Przey tej chwili, gdy nim si zatrzyma wszystko moe si zdarzy?
atwo jest wygrywa ze miertelnikami, ale nie nudzi ci to ju? Ja jestem gotowa
zaryzykowa. Stawiam wszystko, ty spotkanie z osob, ktrej szukam. Decyduj si, bo jeli
wyjd z tego zauka, nie dam ci nastpnej szansy.
Bogini, ukryta w ciele kapanki, pokrcia gow.
Wiele ode mnie wymagasz Gra moe si okaza niewarta stawki. Nawet dla mnie.
Wic zwiksz twoje szanse, Eyfro. Wiek przed urod i szalestwem. Remis te da
zwycistwo tobie.
Zapada cisza. I gdy wydawao si ju, e nic z zakadu nie bdzie, doczekali si
powolnego skinicia gow i ochrypego szeptu:
Zgoda.
Kanayoness, nie puszczajc ramienia Yatecha, woln rk wrzucia jedn kostk do
kubka.
Ja pierwsza.
Zakrcia naczyniem.
Kostka zataczya na denku wiadra i sze kropek na czerwonym polu umiechno si
do nich szyderczo.
Chichot staruchy brzmia jak pocieranie rzemieniem o kawaek szyby.
Przegraa przegraa jeszcze nie rzuciam, a ty ju przegraa. Los ci nie sprzyja.
Maa Kana nawet nie drgna.
Twj rzut.
Po co, dziecko? Po co? Nie mog wyrzuci sidemki, a przecie remis daje mi

zwycistwo. Przegraa.
Kada gra musi mie swj pocztek i koniec. Ta nie skoczy si, jeli nie rzucisz.
Podobne do wychudych pazurw palce zagarny ko do kubka.
No, jeli zasady s dla ciebie tak wane Labaya potrzsna energicznie naczyniem
to niech wszystkim formalnociom stanie si zado.
Kolorowy szecian potoczy si po denku wiaderka.
Do Kanayoness oderwaa si od ramienia Yatecha, a jego miecz wystrzeli w stron
twarzy starej kobiety. I natychmiast ta sama do zapaa go za nadgarstek, zatrzymujc
kling p cala od pomarszczonego oblicza. Ale byo ju za pno.
By moe podekscytowana pewnym zwycistwem bogini rozlunia kontrol nad ciaem
swojej kapanki, a moe nawet Niemiertelni daj si zaskoczy, do e starucha wrzasna
przeraona i rzucia si w ty, kopic z rozmachem w cebrzyk.
Ko spada z niego i znika w stercie mieci.
Zauek znw wypeni si cisz, ale tym razem bya to cisza inna ni poprzednia. Gsta,
mroczna. A gdy Yatech spojrza na podnoszc si z ziemi Labay, nie dostrzeg ju starej
kobiety, tylko Obecno. Doprowadzon do furii bogini.
Tyyyyyy. gos zdawa si ci powietrze.
Jego pani przesuna si do przodu i umiechna zagadkowo.
Tak?
Oszukaa mnie!
Ja? Nie uyam czarw, nie krzyknam i nie potrciam blatu. Ani, na lito bliej
nieokrelonego wielkiego bytu, nie zapiewaam. Mam wiadka. Pooya mu znw do na
ramieniu. To ty wrzasna i przewrcia nasz stolik. A kto wie, moe jeszcze zataczysz,
wieczr wszak wci mody. Przegraa.
Yatech nie spuszcza wzroku z twarzy Labayi. Jej oczy pony, wosy si unosiy, a skra
zdawaa si wieci wewntrznym blaskiem.
Uwaaj szept Kanayoness zabrzmia na granicy syszalnoci. To ciao nie zdoa
pomieci wicej twojej obecnoci. Jeszcze kilka chwil, a zaponie. Podobno odpacasz
wiernoci za wierno.
Dwiki z gwnej ulicy wkrady si do zauka, powoli i ostronie, jak gromadka
ciekawskich dzieci szperajcych tam, gdzie im nie wolno.
Tak lepiej. Dziewczyna zmruya oczy. Uznasz swoj przegran?
Nieoczekiwanie rozleg si cichy chichot.
Ale ja nie przegrywam. Nigdy nie przegrywam, najsodsza. Nie pamitasz? Los nie
ocenia wyrzuconych koci, dla niego Cesarski Dwr ma tak sam warto jak Zaraza. Ojojoj,
c za spojrzenie. Przecie sama zgodziam si na twoje warunki, nieprawda? Wic tak,
uznam twoj wygran, ale ty, zodziejko duszy, zrobisz w zamian co dla mnie.
Nie tak si umawiaymy.
Wiem wiem i wiem te, e w naszej umowie nie byo ani sowa o dganiu mieczem
starej kobiety. Nie bdmy zbyt drobiazgowi. Dotrzymam sowa, lecz spotkanie spotkaniu
nierwne. Ty chciaaby zapewne z nim porozmawia, wyjani kilka spraw, napi si
wina a nie odnale go na mgnienie oka przed tym, nim miecz oddzieli jego gow od
ciaa. Nie mgby ci wtedy uciec, ale chyba nie o to ci chodzio? Zapewniam ci, e potrafi
dotrzymywa umw rwnie przewrotnie jak ty. Wic?
Yatech zerkn ktem oka na Kanayoness. Umiechaa si.
Pamitasz j?
Co? Kogo?

Starucha zmarszczya brwi, a on omal si nie rozemia. Nage zmiany nastroju,

przeskakiwanie na inny temat w rodku, zdawaoby si, niesychanie wanej rozmowy albo
zamilknicie bez powodu zdy ju pozna te dziewczyn na wylot, okazao si jednak,
e nawet bogw potrafi ona wyprowadzi z rwnowagi.
J. T, ktra wcisna wszystkim twarze w bocko pene krwi i ez. Uprzejmie i
delikatnie, ale tak, e a zaczli si nim dawi. Z tob zagraa o pewn dusz, bo nie
chciaa si zgodzi na danie jej szansy, dobrze pamitam?
Oczy, ukryte pod woalk brudnych kakw, pociemniay.
On wymordowa wszystkie moje dzieci w miastach i osadach wzdu caych
Wschodnich Dhyrww, zbezczeci witynie, spali ksigi i zrwna z ziemi krgi wrb.
Nie zasuy na istnienie.
A czy w takim razie my zasuylimy? Kto moe to oceni? Przegraa z ni jeden rzut
koci, ale czy powiedziaa ci co, co pamitasz do tej pory?
Labaya oblizaa wargi.
Po co ci to?
Zbieram jej sowa. Kade, ktre wypowiedziaa. Szukaam ich ladw w witych
ksigach, legendach i mitach, ale wiesz, jak to jest. Wszystkie spisano wiele lat po wojnie,
czasem wiele pokole po niej, na podstawie opowieci przekazywanych z ojca na syna,
gdzie kady dooy co od siebie albo stara si upikszy histori. Cho niektre z nich s
zaskakujco prawdziwe. Ale nie ma to jak signicie do rda.
Przez dusz chwil starucha milczaa, tylko po jej twarzy przebiegay nerwowe tiki.
Powiedziaa, e adna gra nie zostaje rozstrzygnita, pki ostatni gracz nie wykona
ruchu. I e przyszo to zawsze ta cz kartki, na ktr nie zawdrowao jeszcze piro.
Westchnienie kazao Yatechowi zerkn w bok. Dziewczyna umiechaa si szeroko.
Zawsze bya dobra w obelgach. Powiedzie tej, ktra przybraa tytu Pani Losu, e
przyszo nie istnieje, a jej potga to iluzja oparta tylko na wierze miertelnikw
Kanayoness zamrugaa szybko. Dobrze wic, co chcesz, ebym zrobia?
Bogini odchrzkna ustami Labayi.
Powiem ci, jak zostaniemy same. Tylko we dwie.
Dobrze. Keruweln, wyjd i poczekaj na ulicy.

Cz I
Stukot koci

Rozdzia 1

Strzepna krew z klingi ruchem tak szybkim, e esowato wygita gownia talhera
rozmazaa si w powietrzu. Krople karminu uoyy si na ziemi pkolicie i przez kilka
chwil, nim wsiky w piach, wyglday jak sznur rubinw, drogocenna kolia cinita niedbale
na ziemi przez znudzon arystokratk. Potem kto szurn nog i wzr znik.
To moja krew ciekajca po jelcu wzdu klingi, dotaro do niej. Trafia mnie, pulsowanie
w lewym przedramieniu to rana, gorca wilgo lepica do do rkojeci to moje ycie. To
dlatego si nie spieszy, z kadym uderzeniem serca trac siy. Jeszcze kilka, a bd powolna
jak pijany w.
Cofna si, p kroku, potem jeszcze p. Omalana czekaa, umiechajc si tym swoim
niemiaym grymasem, jakby chciaa powiedzie: Przepraszam, zrobiam ci krzywd?. Jej
sanqui koysaa si z boku na bok z ostrzem naznaczonym czerwieni.
Deana cofna si jeszcze raz. Kolejny krok. Szabla jej przeciwniczki bya dusza od
talherw, do tego miaa bardzo niewielk krzywizn ostrza, co dodawao jej zasigu.
Ponownie, czujc narastajce zdezorientowanie, musna spojrzeniem pochw szabli
Omalany. Szara, nijaka, pozbawiona ozdb poza okuciem szyjki, przedstawiajcym
umiechnitego wa. Powinna si domyli. W zabjca, niespodziewana mier wrd
piaskw.
Dlaczego ta suka nie nosi bieli na pochwie?!
Nagle sanqui pomkna ku jej twarzy w do wolnym i przewidywalnym sztychu. Deana
odbia go, nie prbujc kontrowa, ju dwa razy daa si nabra na niezgrabno takich
atakw, w ktrych pozornie prostacka technika ledwo skrywaa oszaamiajc precyzj i
szybko. Zabjcza elegancja, z jak ta kobieta posugiwaa si szabl, miaa w sobie co
boskiego. Mimo biaych pochew talherw Deana od duszego czasu czua si jak dziecko,
uczce si pod okiem wymagajcego i surowego mistrza. Nie uderzaj tak nisko! Za wolno
parujesz! To szabla, a nie Dugi Zb! Po co ci dwie rce, skoro walczysz tylko jedn!
Kada z tych lekcji zostaa jej udzielona.
A trans nie nadchodzi.
Zacza przenosi ciar ciaa w ty, by cofn si jeszcze troch, gdy Omalana znw
zaatakowaa. Dwa drobne, szybkie kroki i nagle pojawia si gownia szabli, lecca ku twarzy
Deany, by w ostatniej chwili zmieni kierunek i uderzy w serce. Sparowaa, sama nie
wiedzc jak, odbia kolejne dwa ciosy, raczej rozpaczliwie machajc broni, ni uprawiajc
co, co nawet najbardziej uprzejmy obserwator mgby nazwa szermierk. Wszystko z niej
uleciao, miesice, lata zmaga z wasnymi sabociami, galony wylanego potu, siniaki,
nacignite cigna i minie, rany, wiczenie ciaa i uczenie si oszukiwania umysu,
ignorowania zmczenia, strachu, blu, by sign gbiej, po wewntrzny pomie, ktry
dawa si kademu mistrzowi Issaram. Czua si, jakby bya jedn z pnocnych kobiet,
sabych i bezbronnych, ktr los postawi na drodze machiny mierci w postaci szkolonej od
dziecka issarskiej zabjczyni. Trans khaans nie nadchodzi, ucieka przed ni, wydawa si
raczej dziwaczn ide ni stanem, ktry jeszcze wczoraj potrafia osign tylko dziki serii
wicze oddechowych. Sani wewntrzny pomie, zdawa si tylko wspomnieniem o
garci popiou. Sparowaa podstpny sztych rozpaczliwym machniciem klingi, ktre
ozdobio okolic nastpnym rubinowym wisiorem, i sprbowaa jeszcze raz sign po

khaans, skupi si na ranie, obkurczy yy, wycofa krew w gb ciaa. W transie zrobiaby
to bezwiednie, midzy dwoma uderzeniami serca, teraz stracia cenne mgnienie oka i nagle
zobaczya wyranie, jak sztych sanqui sunie ku jej piersi, powoli, wszystko wok wypeni
brudny olej strachu i bezradnoci, i tylko ten kawaek stali byszczy jasnym wiatem, jakby
odbitym od blasku wybuchajcej gwiazdy.
Uderzenie
Obudzia si, gwatownie zasysajc powietrze, z domi mimowolnie przycinitymi do
piersi. Nie trafia mnie, przypomniaa sobie, a nasza walka wygldaa inaczej. Mimo i
Omalana nie nosia biaej pochwy, umiaa znale drog do transu khaans, wic wdara si
w ycie afraagry, zostawiajc za sob kilka trupw i omal nie doprowadzajc do wybuchu
wojny midzy rodami. Bya dobra, po raz kolejny przyznaa w mylach Deana, dobra jak
nikt, z kim do tej pory walczyam, na tyle dobra, by odesa do wsplnej duszy jej
fragmenty, ktre nosili Neeneyr i Kensja. Lecz w ostatecznym rozrachunku ja byam lepsza.
I j zabiam. Nie tak jak we nie, bronic si rozpaczliwie i kajc w duszy o szybki koniec.
Zabiam j w bojowym transie, z ktrego wysza o uderzenie serca wczeniej ni ja,
ominam jej zastaw i trafiam w ttnic szyjn. Umieraa w fontannie krwi, szczerzc zby
i prbujc, mimo wszystko, zabra mnie ze sob.
Bya prawdziwym wem.
Ale jest ju martwa.
Deana wstaa z posania.
Najpierw kendeth. Kaija modlitwa po przespanej nocy i modlitwa o dobry dzie.
Pani na Niebie, ktra oddalia Sd, ktra zgia harde karki i wstpia po nich na
tron, ktra jeste pocztkiem i kocem. Noc twoje donie osaniay mnie przed zem i
ciemnoci. Prosz o ich cie za dnia, by soce nie wypio mojej krwi, a droga zawioda
mnie pod Twoj opiek.
Pokonia si wschodniej cianie swojego pokoju.
Nalaa wody do miedzianej miski, szybko i ostronie, by nie uroni adnej kropli, obmya
twarz, potem rce i ramiona. Reszt wody, by wykorzysta j wieczorem, wlaa z powrotem
do dzbana, zamkna szyjk.
Stare zwyczaje trwaj duej ni pami o ich pocztkach, pomylaa. Nie musimy ju
liczy kadego yku, pod naszym domostwem i pod kadym innym domem w afraagrze
znajduj si kamienne zbiorniki wypenione yciodajnym pynem. Znamy wszystkie rda
w promieniu dwudziestu mil. A jeli one zawiod, s jeszcze apacze rosy, czy to w postaci
olbrzymich lejkw, czy pacht materii wystawianych rano i wieczorem na wiatr, wic mamy
do wody, bym moga zuywa codziennie kilka takich dzbanw. I co? Skrzywia si
sardonicznie. Na sam myl, by rozla cho kropl na podog, co j skrcao w brzuchu. Bo
ciotka od dziecka wbijaa do gowy, e kada zmarnowana kropla to grzech, zo
porwnywalne niemal ze zdrad rodu. A ona usyszaa to od wasnej ciotki albo babki, ktre
usyszay to od Westchna. W niektrych sprawach nie jestemy niczym wicej jak
kartami ksigi zapisanymi mdrociami przodkw, ktre pielgnujemy, nawet jeli straciy
ju swj sens.
Ubraa si starannie. Najpierw koe, potem noasm, na wierzch odwitna tachaffda,
czerwona jak krew, haftowana rnymi odcieniami szkaratnych nici w kwiaty i ptaki. Pas
od talherw zmienia na nienobiay, pochwy szabel pucowaa do poysku przez p dnia.
Wiedziaa, jakie zrobi wraenie, czerwie niewinnoci przecita nien biel kryjc w
rodku mier. W rodzie dKllean a cztery osoby miay prawo do tej bieli, co samo w sobie
stanowio rzecz niezwyk, bo obecno ju jednego lub dwch mistrzw broni wrd

krewnych bya powodem do dumy i chway dla wszystkich. Prawd powiedziawszy, nie
czua si jako szczeglnie wyrniona, ale nie towarzyszyo jej ju to podskrne poczucie
winy i wciekoci, ktre napdzao j przez lata wicze. Bya mistrzyni i akceptowaa to
tak samo, jak to, e musi oddycha.
W afraagrze mwiono, e rd dKllean ma dobr rk do walki i zawsze stpa o p
kroku od bitewnego transu. W rodzie hLenns od pokolenia nie byo ani jednego Biaego
Pasa i chyba tylko dlatego nie wybucha jeszcze prawdziwa wojna. Nawet jeli Lengana
dya do niej mniej lub bardziej otwarcie, to ani jej m, ani rada rodu nie miaa ochoty na
otwart konfrontacj. Tym bardziej e starszyzna osady te si temu sprzeciwiaa. Rd
Lengany by liczniejszy i bogatszy, rd Deany mia lepszych wojownikw i popieray go inne
mae rody, ktrym nie w smak byo rosnce znaczenie tych bogatych. Starcie midzy nimi
mogo si rnie skoczy, jednak nad kadym z nich unosio si widmo afraagry
wypenionej dziesitkami trupw oraz paczem wdw i sierot.
Deana przejrzaa si w maym lusterku z polerowanej stali. Za due usta, czsto
zacinite w wsk kresk, za may nos, za blada cera, oczy ni to piwne, ni orzechowe.
Ciemne wosy z rwno przycit grzywk, eby nie przeszkadzay w walce. Nawet gdyby
chciaa, nie mogaby si wyprze odziedziczonej po matce meekhaskiej krwi, ktra tak
doprowadzaa do szau Lengan hLenns, e ta powicia ycie swoich synw i kuzynki w
prbie wymordowania ich rodziny. By czas, kiedy Deana nie lubia swojej twarzy, za bardzo
przypominaa jej o pnocnym dziedzictwie, jednak teraz to nie miao znaczenia. Wane,
eby dobrze wyglda, nie okaza strachu, nie odwraca wzroku, nie czerwieni si.
Lengana, ta suka, wpucia wa do afraagry, zgino czterech ludzi, dwch w rodzie
hLenns i dwoje w rodzie dKllean. I wszystko po to, by dopa j, Dean, jakby wydarzenia
sprzed prawie roku, krew na placu wicze i strata dwch synw nie ostudziy jej dzy
zemsty.
Umiechna si do swojego odbicia w lustrze. dzy zemsty nie gasi si krwi tego, kto
zemsty pragnie, bo to tak, jakby gasi poar olejem. Zmienia umiech na bardziej chodny i
uprzejmy, taki, ktry mwi jestem ofiar, skrzywdzono mnie, lecz nie nosz w sercu
zadry. Vegrela, pierwsza matrona rodu, po to wanie daa jej lusterko. wicz, Deana,
powiedziaa, wicz, nie moesz by tym zahukanym ptaszkiem, ktry kademu schodzi z
drogi, tak, wiem, wiem, masz te swoje talhery i te jestem z ciebie dumna, ale nie wszystkie
bitwy wygrasz stal. Niektre musisz stoczy, nie wyjmujc ostrza z pochwy, a twoja twarz
mwi: Uderz mnie, jestem winna. wicz umiechy, spojrzenia, grymasy. wicz, jak
wiczya walk szablami.
Wic wiczya, przez cay miesic, gdy oba rody oddzielono soh awarej. To prastare
prawo byo rzadko uywane, lecz tym razem starszyzna zdecydowaa si na jego
zastosowanie, by gorce gowy mogy ochon, a gniew przygas. Soh awarej dni wstgi.
Podzielono miesic na p i pierwszego dnia o wicie zgromadzono czonkw rodu hLenns
w domostwie, po czym zapiecztowano drzwi. Zrobiono to bia jedwabn wstk, na znak,
e nie sia, lecz poszanowanie obyczajw wystarczaj w afraagrze za prawo, co nie
znaczyo, e wybrani wojownicy nie pilnowali dyskretnie, by nikt nie prbowa zlekceway
wyroku. Drugiego dnia o wicie zdjto piecz z domostwa Lengany i zaoono j na drzwi
rodu dKllean. Dzie trzeci przynis kolejn zmian, i tak dalej
Przez miesic oba rody yy obok siebie, oddzielone t jedwabn wstk skuteczniej ni
tysicem mil. Stara legenda mwia, e kiedy, przed wiekami, w jednej z afraagr dwa rody
yy tak obok siebie przez dwadziecia sze lat, a wymaro pokolenie, ktre pamitao, co
waciwie byo przyczyn konfliktu. Tu starszyzna osady daa im miesic, ktry Deana

wykorzystaa na wiczenie umiechw.

Poprawia wosy, roztara kilka kropel pachncej ywicy w palcach i natara skronie oraz
patki uszu. Umiechna si. Szczerze.
Krew obudzia w tobie now kobiet powiedziaa jej kilka dni temu jedna z kuzynek.
Taniec talherw przesta by tylko zabaw, wiczeniem, odesaa czyj dusz do duszy
plemienia i nie zamao ci to. Wczoraj matrona Ganera nWeerhis pytaa, czy po sdzie ich
odwiedzisz. Dziewczyna, ktra w pojedynku zabia wa, stanie si ozdob kadego
domostwa.
Tak. Pierwsza krew. Deana pokiwaa gow. Ich plemi od wielu lat nie brao udziau w
prawdziwej wojnie, afraagra od wielu lat nie musiaa odpiera adnego ataku,
meekhaski najazd skierowany by na plemiona mieszkajce bardziej na zachd, wic z
kobiet jej osady tylko ta gupia, parszywa suka, ta
Przymkna oczy. Takie myli o kim, kto dzieli z tob cie tych samych ska i czerpie
wod z tych samych rde, s grzechem.
Kendeth. Oweyreth trzynasta modlitwa o zrozumienie.
Pani na Niebie. Ja, Deana dKllean, dopiero przed miesicem po raz pierwszy
przelaam prawdziw krew.
Prawdziw krew nie w wiczebnym pojedynku, lecz w walce na mier i ycie.
Na mier i ycie, bo widziaam gd i obd w oczach mojej przeciwniczki.
Przeciwniczki, ktra przysza do afraagry na prob oszalaej z blu i nienawici
kobiety.
Kobiety, ktra nienawici niszczy wasny rd, cho tego nie dostrzega.
Nie dostrzega, wic jest lepa, a lepcom naley wspczu i poda do.
Do przyjani, do niosc chleb i wino, a w ostatecznoci wyzwolenie od blu.
Blu, ktrym zaraaj innych.
Pani na Niebie.
Czy jeli wyzw Lengan hLenns na pojedynek, to wyzwol j od blu?
Kendeth nie zawsze niesie odpowiedzi. Czasem jest tylko drog prowadzc do pyta.
W tym przypadku pytanie brzmiao: Czy naprawd tego chc?. Czy to pragnienie
mojej duszy, mylaa, czy dza zemsty? Lengana hLenns sprowadzia swoj kuzynk do
afraagry, nie podajc prawdziwego powodu jej wizyty. Zaprosia wa midzy
niewiadomych ludzi tylko po to, by zabi j, Dean dKllean. Oczywicie nikt w osadzie nie
podwaa prawa matrony do zemsty, kim byliby Issaram, gdyby nie uznawali takich rzeczy
za cz swojego dziedzictwa. Nawet sposb, jaki wybraa Lengana, cho wielu mg si nie
podoba w kocu wpuszczenie do afraagry szalonej zbjczyni naraao wszystkich
mieci si jako w Prawie Harudiego. Omalana, jako kuzynka Lengany, te moga chcie
odpaci za przelan krew, ale sytuacja bya niezwyka. Pierwsza kobieta w rodzie hLenns
mcia si za mier dwch synw, ktrzy zginli z rki kogo?
Deana od wielu miesicy nie mylaa o bracie, Yatech znikn, cakowicie ulotni si z
ycia plemienia, jakby nigdy si nie narodzi. Opakiwaa go przez trzy dni, gdy krew na
placu wicze rudziaa, a z domostwa rodu hLenns dochodzi aobny skowyt. Po tym, co
zrobi jej modszy brat, ona nie miaa prawa do publicznej aoby, nie moga przeywa
straty, posypujc gow popioem i drc szaty. Przez trzy dni i noce nie wychodzia z
sypialni, nie jedzc i nie pijc, paczc w poduszk, po czym obmya twarz, ubraa si i
posza pomaga w kuchni.
Z tamtych dni pamitaa tylko swj bl i wcieko. Yatech wybra wasn drog, wstpi
na ni i czas zamkn si wok niego w ptli, wymazujc wszystkie jego dni z historii ludw

Issaram. Powinno jej by atwiej, dlatego e przez kilka lat przebywa poza afraagr i
wrci tylko na chwil. Lecz nie byo. Gdyby wtedy tak bardzo nie tsknia, gdyby nie
cieszya si tak strasznie z jego powrotu. A on zostawi j sam jak dbo trawy rzucone na
pustynny wiatr. Trzy dni ez to i tak zbyt wiele.
Wszyscy w rodzie zachowywali si, jakby nic nie zaszo, za co bya im wdziczna, nie
zniosaby wspczujcych gestw, porozumiewawczych spojrze, caej tej otoczki
towarzyszcej niepotrzebnej litoci. Pokaleczyaby kadego, kto omieliby si j pociesza.
Nawet wizyta, ktr trzy miesice pniej zoy im ten Meekhaczyk, zdruzgotany,
poharatany mczyzna o duszy jak kawaek zwglonego drewna, tlcej si tylko chci
odwetu, nie wstrzsna ni za bardzo. Rozmawiali wtedy przez kilka godzin, pokazaa mu
nawet wykut w kamieniu histori plemienia, by zrozumia, kim s.
Nie by pierwszym, ktry prbowa ich poj. W afraagrze zjawiao si wielu takich,
kupcw, handlarzy, misjonarzy opiewajcych potg tego lub innego bstwa, ba, nawet
kapanw i mnichw samej Wielkiej Matki, ktrzy, o ironio, przychodzili, by nawraca jej
lud. To troch tak, jakby mae dziecko chciao uczy ojca wadania mieczem. Mao ktry z
nich to rozumia. Odchodzili na pnoc, za gry, albo na poudnie, za pustyni, spowici w
kokon wasnych przesdw, wyobrae i poczucia wyszoci rwnie mocno, jak w chwili,
gdy spotykali Issaram. Ale on, AerinkerNoel, chyba wreszcie poj, jak bardzo si rni,
chyba otworzy oczy i spojrza na nich spoza meekhaskoimperialnego woalu, ktry od
dziecka nosi na twarzy. W kadym razie nie wrci do afraagry na czele bandy
najemnikw, ktrych kupi.
Czasem tego aowaa.
Wicej o nim nie syszaa, ale te nie nadstawiaa zbytnio uszu. Dlaczeg to miaaby si
interesowa losem jakiego kupca?
Otrzsna si z tych wspomnie. Dzi to dzi, a j czekaa inna walka.
Skoczya si ubiera i wysza na zewntrz.
Przed rodowym domostwem spotkaa ciotk Vegrel. Starsza kobieta zmierzya j od
stp do gw, umiechna si z uznaniem i wskazaa grupk modych mczyzn zajtych
demonstracyjnym niepatrzeniem w ich stron.
lubne pasy si plot od takich spojrze mrukna. Wkrtce bdziesz w nich
przebiera.
Deana oddaa umiech, ale wzruszya ramionami.
Najpierw sd.
Racja.
Min miesic, zdjto pieczcie z obu domostw i wezwano ich przedstawicieli przed
starszyzn osady.
Deana czua si pewnie, bo sprawa bya prosta. Ona, Deana dKllean, miaa tylko
jednego brata, Verneana, ktry zgin w walce z koczownikami, a synowie Lengany hLenns
pozabijali si nawzajem w czasie wiczebnego pojedynku. Zdarza si, co prawda rzadko, ale
si zdarza. Wszyscy wspczuj rodowi hLenns tej strasznej straty, lecz ycie si nie
koczy, a plemi musi trwa.
Wina leaa wic po stronie Lengany, bo gdzie byy podstawy do cignicia do
afraagry Omalany? Kobiety, ktra cho potrafia posugiwa si broni na poziomie
mistrzowskim, ktra otwieraa si na khaans i potrafia da si ponie jego tacowi, nie
bya w stanie przyj wszystkich darw, jakie nis trans. To on wada ni, nie ona nim. Nie
potrafia kontrolowa gniewu, bitewnego szau, dzy krwi, walczya, pki nie zabia
przeciwnika. Obce jej byy pynce z prawdziwego zrozumienia, czym jest khaans

wspczucie i szacunek dla ycia. Zachowywaa si niczym w, ksajcy odruchowo,

cakowicie obojtny na mier, ktr przynosi.
Deana powinna si tego domyli od razu, gdy widziaa, jak Omalana zabija Kensj. Na
twarzy starszej kobiety nie drgn nawet jeden misie, po prostu strzepna kling, wytara
krew o szat zabitej dziewczyny, schowaa szabl do pochwy, odwrcia si i, jakby nigdy
nic, kontynuowaa przerwan pogawdk z jedn z krewnych ma Lengany.
To Kensja j wyzwaa, gupio i nierozwanie, to Kensja pierwsza wycigna bro. Lecz
nikt si nie spodziewa, e walka bdzie miaa taki koniec. Starsza mistrzyni powinna
rozbroi mdk, a gdyby chciaa jej da nauczk, naznaczy skr blizn, moe nawet, jeli
nauczka miaaby by szczeglnie dotkliwa, na twarzy. Ale nie, Omalana sparowaa kilka
atakw dziewczyny, po czym od niechcenia, schodzc z linii prostego sztychu, rbna j w
skro.
Po czym wrcia do przerwanej rozmowy.
Prawdziwy w, ktry zabija i peznie dalej.
Dzie po mierci Kensji jej brat poszed na plac wicze domaga si sprawiedliwoci.
Towarzyszyo mu trzech kuzynw. I znw jaka utarczka, wymiana sownych sztychw i
ci, po ktrej okazuje si, e sowa to za mao, a miecze wyskakuj z pochew. Krewni
Lengany czuli si pewnie, w kocu mieli za sob Omalan, lecz nie docenili gniewu
modego Aewera. Gdy ostrza poszy w ruch, zgin Mayih z rodu hLenns, po nim pad jego
kuzyn, Konle, ale w chwili, kiedy reszta miaa ju poda tyy, pojawia si Omalana.
Deana nie widziaa pocztku tej walki, wiczya na innym placu, gdy nad afraagr
wybuch jk katowanej stali i bojowe okrzyki. Przerwaa w p ruchu. Zdumiewajce, jak
bardzo potrafi si rni szczk wiczebnego starcia od takiego na mier i ycie, jak inaczej
brzmi dziki okrzyk, gdy si go trenuje, ni taki wyrywany z garda bitewnym szaem.
Wpada na pole starcia w chwili, gdy Omalana cia jednego z jej krewniakw,
Neeneyra, przez plecy, a drugiemu naznaczya twarz paskudn ran. Aewer odpiera jej
ataki z coraz wiksz desperacj, cofa si, jego yphir po kadej paradzie chwia si coraz
mocniej, drugi miecz lea ju na ziemi, a kobietaw najwyraniej bawia si z nim, nie
koczya starcia, mimo i Deana w cigu tych kilku uderze serca dostrzega co najmniej
dwa momenty, kiedy chopak si odsoni.
Wpada midzy walczcych, talhery zaplsay powitalny taniec, cinajc si z szabl
Omalany w rytmie szybkim jak opot serca pustynnego skoczka. Odepchna biodrem
Aewera, duma modego wojownika musiaa niele ucierpie, i stana midzy nim a wem.
W kocu po to s starsze kuzynki, po to wiczya taniec szabel i nosia biae pochwy.
Lecz nigdy jeszcze nikogo nie zabia.
A jej przeciwniczka tak.
Opowiadali jej o tej walce pniej, gdy uprztnito ju zwoki, a starszyzna nakazaa obu
rodom uda si do domostw. Podobno obie weszy w khaans w p mgnienia oka, a
powietrze wok nich rozjczao si brzkiem stali. Deana miaa szczcie, e akurat
wiczya i bya rozgrzana, gdyby nie to, Omalana wypruaby z niej flaki w drugim albo
trzecim zoeniu. Walczyy, otoczone zason rozmigotanej stali, a wszystko, co prbowaoby
j przekroczy, zostaoby rozniesione na strzpy.
Nie pamitaa zbyt dobrze samego starcia, nie zdoaaby odtworzy kadego cicia i
sztychu, kadej parady i kadego uniku. To by inny trans ni te wiczebne, rni si od
nich jak skok z urwiska rni si od obserwowania leccego ptaka. By dziki, szalony, ttni
muzyk we krwi, osadza kady oddech. Miaa ochot wybuchn miechem i zataczy,
lecz przecie to wanie robia. Taczya taniec mierci, a talhery przestay by szablami i

stay si czci jej woli, ciaa, umysu.

Przez chwil, kilka chwil, kochaa nawet Omalan, kochaa szczer, siostrzan mioci,
jak kocha si kogo, kto ofiarowa ci wspaniay dar. I rozumiaa, jak nigdy wczeniej, jej bl,
niemono signicia po biel na pochwie, rodzc si wcieko i pogard dla innych,
poczucie straty, ch udowodnienia, e jest rwnie dobra nie, e jest lepsza od reszty.
Oraz pustk, rosnc z kad dusz wyrwan z ciaa. Wiedziaa, e mimo i maj podobne
umiejtnoci bitewne, dzieli je jednak zasadnicza rnica. Omalana nie potrafi tego, co ona.
Nie patrzy w przeciwnika, w jego serce, nie rozumie go, nie ma dla niego wspczucia i nie
widzi w nim wasnego odbicia.
I dlatego przegra.
Deana pamitaa sam kocwk walki, gdy znalaza rytm, kryjcy si za pozornym
chaosem i nieprzewidywalnoci atakw przeciwniczki, gdy poznaa, kiedy tamta wyjdzie z
khaans, bo frustracja spowodowana niemoliwoci dosignicia Deany wypychaa j z
transu. Wtedy j zabia, nie moga nic wicej zrobi, tamta nie przyjaby poraki, zranienie
czy rozbrojenie zmienioby j w bogini zemsty, mordujc ciosem w plecy albo dosypujc
trucizny do wody. Poza tym Deana nadal j kochaa, i nadal jej wspczua, wic przez
wspczucie, bo c by innego, rozrbaa jej ttnic szyjn, odbia ostatnie dwa ciosy i
patrzya, jak tamta umiera.
Khaans nis wiele darw.
Po walce, gdy wci rozedrgana staa nad ciaem Omalany, napotkaa wzrok swojego
mistrza. Drean hKeaz wykona gest nalewania wody. Rozumiesz? Pytay jego oczy. Teraz
rozumiesz?
Pokazywa jej ten gest setki razy w czasie wicze, tumaczc, e peny bitewny trans
jest jak wlanie wody w nowe naczynie. Wlanie siebie w przeciwnika, wyczucie go,
zrozumienie, wejcie w skr wroga.
Wtedy zrozumiaa.
Nie pokonujesz obcego, zawsze walczysz ze sob.
Na takich mylach i wspomnieniach zesza jej droga do jaskini, w ktrej wydawano
wyroki. Potrzebowaa tego, eby nie zacz si trz, bo miaa wraenie, jakby wszystkie
wiczenia przed lusterkiem przepady w Mroku i nie zday si na nic.
Gotowa? Ciotka jeszcze raz zmierzya j od stp do gw.
Bardziej nie bd.
No to wchodzimy.
Pokno je pknicie w skale.
***
Jaskini owietlay dziesitki lamp. Starszyzna afraagry szeciu mczyzn i sze
kobiet, wrd ktrych byo dwch Wiedzcych siedziaa pod cian. Tysiclecia palenia
lampek oliwnych pokryy kamie patyn sadzy i tustych osadw. Niewane zdawa si
mwi ten brud. To nie wite miejsce kultu, tylko zgromadzenie, w ktrym wydaje si
wyroki.
Lengana hLenns bya ju na miejscu. Towarzyszyli jej m, syn i gar krewnych. Rd
dKllean reprezentowaa Vegrela, matka Neeneyra, rodzice Kensji oraz Deana. Starszyzna
nie yczya sobie zbiegowiska w trakcie rozstrzygania tej zagmatwanej i nietypowej sprawy.
Z jednej strony sytuacja wydawaa si przejrzysta, z drugiej bardziej ni trudna. Wina
Lengany polegaa na zaproszeniu do afraagry swojej kuzynki, mimo i ta bya wem.

mier Kensji wiadczya o tym najlepiej, dziewczyna miaa ledwo czternacie lat, tylko w
zabije tak mdk i popeznie dalej. Lecz to wina trudna do udowodnienia, nie sposb
rozpozna wa, nim ten nie uksi. Zaoenie, e Lengana cigna Omalan do afraagry,
by ta zemcia si na Deanie, wymagaoby gonego powiedzenia, za co matrona miaa si
mci.
I tu by d, w ktrym kry si pustynny pajk.
Nie istnia formalny powd do zemsty.
Od stuleci nie zdarzya si taka rzecz. Wszyscy, nawet Deana, rozumieli bl Lengany
hLenns i jej prawo do ukojenia go we krwi. Ale kto zabi jej synw, jeli Yatech nigdy si
nie narodzi?
Deana czekaa spokojnie. Bya w rodzie Pieniark Pamici, znaa niemal wszystkie
prawa Issaram i historie rodowych sporw sigajce czasw samego Harudiego, wic
wiedziaa, e w tej sprawie Lengana nie miaa tak silnej pozycji, jak jej si wydawao. Bya w
afraagrze na wp obca, wysza za mczyzn rodu hLenns dopiero przed kilkoma laty i
cho przywioza spory posag i trzech dorosych synw, to w efekcie jej histerycznej obsesji
plemi stracio ju siedmiu czonkw. To nie nastroi do niej starszyzny zbyt dobrze.
Wiedziaa, e rada moe ukara Lengan wielomiesicznym lub wieloletnim zakazem
opuszczania domostwa albo odbyciem pielgrzymki do Kannolet, miejsca, gdzie Harudi
ogosi Prawa i medytowania tam rok, albo nawet wygnaniem z powrotem do rodzinnego
plemienia. To ostatnie byoby najlepsze, bo wszyscy wiedzieli, e matrona nie przestanie
myle o pomszczeniu synw. Starszyzna moga rwnie pod byle pretekstem nakaza im
pojedynek. Moda mistrzyni bitewnego transu i kobieta mogca by jej matk. Kolejna
plama krwi na skale i, by moe, wreszcie spokj w afraagrze.
A potem ogoszono decyzj i wiat Deany najpierw zamar, a nastpnie rozpad si na
kawaki.
***
Warto byo?
Krtkie pytanie, ledwo dwa sowa wymwione szeptem, a zawierao si w nich wszystko.
Caa historia pomwie, kamstw, obsesji, nienawici, ledwo tumionej pogardy, krwi i
zemsty, niczym szkaratny wir, poerajcej coraz to nowe ofiary.
Starsza kobieta nie odpowiedziaa, tylko popatrzya na Dean spokojnie. Po raz pierwszy
stay tak blisko, gdyby wycigna do, mogaby j dotkn, ale oczywicie nie byo o tym
mowy. W ciemnych oczach Lengany hLenns oprcz spokoju widniao ponure wyzwanie.
No, sprbuj, mwio to spojrzenie, no, signij doni.
Nie zrozumiesz odezwaa si wreszcie cicho. Nie pojmiesz, pki sama nie
zaznasz takiej straty. Potem nie ma ju nic, tylko wspomnienia jak groty wbite w ciao. Ty
twj brat
Obie wiedziay, o ktrym bracie mowa.
Twoi synowie.
Mam jeszcze jednego.
Deana odbia si od tej odpowiedzi, rozumiejc, e nigdy nie zrozumie. Ta kobieta nie
aowaa mierci dwch synw, powiciaby i trzeciego, by j dosta. A jednak przysza si
poegna.
Teraz zaznasz spokoju? zapytaa.
Moe.

 Moe?
Moe zdoam zapomnie, e gdzie tam, daleko, ty yjesz. Szept Lengany by ledwo
syszalny, sowa paday oddzielone wyranymi przerwami. Nie bd szuka wieci o tobie,
nie bd szuka ciebie. Gdy znikniesz, zapomn. Moe. Po to przyszam, by mie
pewno, e odejdziesz. Kannolet jest daleko, to duga droga. Wiem, e nie masz zamiaru
wrci.
Deana potwierdzia, bez umiechu. To bya prawda. Gdyby wrcia, musiaaby podda
si wyrokowi starszyzny. Prdzej umrze.
Wolaabym, eby nigdy nie pojawia si w afraagrze.
Matrona pokiwaa gow.
Ja te. Ale taka bya wola Pani. Spotkaam mczyzn, wyszam za niego, a w kocu
nawet pokochaam. Przez chwil poruszaa ustami, jakby co ua. Ale ich nie
pokochaabym nigdy. Nie mogabym. Zabiabym, a wtedy ty zabiaby mnie. Tak jest lepiej.
Gniew zapon w yach Deany, ledwo si powstrzymaa od signicia po bro. Lepiej?
Dla kogo?
Nie masz racji sykna. Zabiabym ci, zanimby si do nich zbliya.
Poprawia pas, zarzucia na rami worek z prowiantem i wysza z przedsionka
afraagry. Karawana, do ktrej chciaa doczy, nie bdzie czeka wiecznie.

Rozdzia 2

Nic nie wydaje takiego dwiku, jak morze bawice si komi.

Altsin szed kamienist pla boso, brodzc po kostki w wodzie. Skrzane sanday
zwiza i przerzuci sobie przez rami. Bury habit zdy ju pociemnie doem od wilgoci,
ale to mu nie przeszkadzao. Byo ciepo jak na wczesn wiosn, bardzo ciepo, ale nawet w
rodku lata kpiel w tym miejscu byaby nawet nie makabryczna. Po prostu niestosowna.
Omin lekkim ukiem kilka czerepw. Z gbi jednego, rozwalonego najpewniej ciosem
topora, wielki krab pustelnik ypn na niego szypukowatym okiem i pogrozi szczypcami.
Kilka krokw std zaczynaa si Biaa Plaa.
Zatrzyma si, unis wzrok.
Marzenia. O zdobyczy, nowych ziemiach, wielkich osadach i kamiennych zamkach
budowanych na wzr imperialnych warowni, z ktrych wada si bdzie podbitymi
krainami. Marzenia drugich, trzecich i czwartych synw, dla ktrych nie starczao ju ziemi
w surowej, mronej ojczynie, w Loharrach i na wyspach Morza Awyjskiego.
I te marzenia przywiody tutaj tych gupcw, by fale bawiy si ich szcztkami, a kraby
mieszkay w czaszkach.
Caa plaa, duga na p mili, szeroka na kilkadziesit krokw, wypeniona bya komi.
Piszczele jak kawaki drewna pobielae ze staroci, fragmenty krgosupw niczym
porzucone naszyjniki ludoerczych olbrzymw, klatki eber i dzbany czerepw. A wszystko
otulone kasz drobnych kosteczek, paliczkw wyrwanych z doni, pogruchotanych
fragmentw stp, zbw. Kto mgby pomyle, e Seehijczycy rozmylnie rozczonkowali
ciaa najedcw, ale opowieci z Kamany mwiy co innego: to morscy padlinoercy
rozwlekli szcztki, ogryzajc je do czysta. Pono w pierwszych dniach po bitwie, gdy
przypyw zakrywa pla, woda gotowaa si od erujcych ryb i krabw, a powietrze
wypenia wcieky jazgot ptakw.
Opowieci.
O to wanie chodzio. Kady statek opuszczajcy wysp zabiera w wiat opowie o
Biaej Play, a pnocni piraci nie omielali si wicej napada na Amoneri.
Seehijczycy dobrze wybrali miejsce. Dzika plaa z grujcym nad ni stromym klifem i
prd morski, ktry wyrzuca tu wszystko, co przynosia woda, gwarantoway, e pamitki po
nieudanej inwazji pozostan na miejscu. Miejska biedota przychodzia tu zbiera drewno,
kawaki sieci, a jeli Eyfra bya askawa, to nawet jak skrzyni czy pakunek zmyty z
pokadu niefrasobliwego statku, ale nikt nie rusza koci. Wyspiarze ustanowili w niektrych
sprawach wyrane zakazy, a jedn z rzeczy, ktre te zakazy obejmoway, byo zabieranie
szcztkw z play. Miay tam zosta i po wsze czasy taczy z falami, piewajc morzu
swoj pie. Jeli kto poakomi si na koci z Biaej Play, jego wasne musiay uzupeni
strat: do tej pory w miecie opowiadano o gupcu, ktry zabra std tuzin zbw, by je
sprzeda w Kamanie, a nim upyn miesic, seehijscy wojownicy schwytali go, wyrwali
dwanacie zbw i rozrzucili je po play.
Mona powiedzie, e biedak mia szczcie, bo nie przyszo mu do gowy, aby wzi
std jak czaszk.
Morze szumiao cicho, bawic si makabrycznym darem, a zodziej doszed do rodka
Biaej Play, gdzie stosy piszczeli, eber i krgw miay w niektrych miejscach jard

wysokoci. Cokolwiek odpyw zabra, prd morski, regularne sztormy i fale pdzone
wiejcymi z pnocy wiatrami oddaway, i miao tak by, pki wszystko nie zostanie
zmielone na biay piasek. Wtedy dopiero ucichnie kociana grzechotka dla Blinit Mrz.
Bracia Nieskoczonego Miosierdzia przychodzili tu regularnie, by medytowa nad
kruchoci ludzkich ywotw i modli si do Jasnej Pani o ask dla dusz najedcw.
Seehijczykom to nie przeszkadzao, nie byli maostkowi i mciwi, przynajmniej nie w
stosunku do martwych.
Altsin min pierwszy stos czerepw, wielki jak szaas. To akurat byo dzieo ludzi. Stara
rybacka sie mocowana kokami do ziemi trzymaa wszystko razem, dziki czemu Neneloh z
Malaweris mia cigy dostp do budulca i nie musia biega po play, wyrywajc morzu
zabawki. Pono dziesi lat temu takich stosw byo pidziesit, dzi zostao ich ledwo
kilka. Jak atwo obliczy, za dwatrzy lata Odwierny powinien zosta ukoczony.
Ruszy w stron wyrytej w klifie paskorzeby.
Skalna ciana miaa w tym miejscu osiemdziesit jardw wysokoci, a jej ciemn
paszczyzn ozdabiao dzieo ludzkich rk. Neneloh pracowa od przeszo dziesiciu lat,
zawsze sam, zawsze zwisajc na linie nad przepaci. Pono przez te lata lina pka tylko
raz, w chwili gdy twrca Odwiernego wisia jakie trzydzieci stp nad ziemi, i od tej pory
Aweryjczyk kula, ale nie przeszkadzao mu to w pracy, bo jak twierdzi, dla rzebiarza rce
s waniejsze ni nogi.
Dzi Neneloh jak zwykle wisia, ku i wciska czaszki w szczeliny, mocujc je
wasnorcznie robion zapraw. Odwierny Domu Snu, wyobraony jako nieskoczenie
smutny starzec o ascetycznych rysach, mia ju przeszo czterdzieci jardw wysokoci i
wida go byo wiele mil od brzegu. Niektre statki zmieniay kurs, by zaogi mogy na
popatrze, biaa sylwetka na ciemnej skale przypominaa wszystkim o kocu drogi, jaki
czeka na kadego czowieka. Altsin te mia okazj przyjrze si paskorzebie od strony
morza i musia przyzna, e dzieo byo monumentalne. Brakowao mu jeszcze tylko stp
oraz prawej rki, w ktrej zgodnie z tradycj powinien znajdowa si klucz.
Marynarze, zazwyczaj bardzo przesdni, jeli chodzi o rzeczy zwizane ze mierci,
robili wyjtek dla Odwiernych, wyobraanych zazwyczaj jako starcy lub mdrcy z kluczami
albo kdk w rku. Odwierni mogli zaprowadzi zagubione na morzu dusze do Domu
Snu, ocali od wiecznego bkania si po bezkresnym oceanie, przynie spokj. Seehijczycy
te nie sprzeciwiali si pracy Neneloha. Gdyby byo inaczej, ciao rzebiarza znaleziono by z
poamanymi rkami i nogami w dzie po umieszczeniu pierwszej czaszki w skalnej cianie.
Klif stanowi cz play, wic szcztki nie opuszczay przeznaczonego im miejsca. I tyle.
Dranie naprawd nie byli maostkowi.
Niska, ciemna posta wisiaa na skale, zawzicie pracujc motkiem i dutem. Neneloh
koczy wykuwa przedrami, za kilka dni zacznie wypenia szczelin czaszkami. Nawet
jeli zauway Altsina, drobn posta w burym habicie sto stp niej, nie da nic po sobie
pozna. Midzy rzebiarzem a zakonem zawarto niepisane porozumienie: on udawa, e
ich nie dostrzega, oni nie wspominali o jego pracy.
Odwierni Domu Snu nie byli czci oficjalnej religii Imperium, zaliczali si raczej do
sfery folkloru, ludowych lub barbarzyskich przesdw. Na kontynencie kada witynia z
atwoci zablokowaaby budow takiego dziea, nie wspominajc ju o trudnociach ze
zdobyciem materiaw, lecz tu rzdzili Seehijczycy. A jeli zakon chcia mie moliwo
prowadzenia dziea misyjnego wrd pobliskich plemion, nie powinien robi niczego, co
miejscowi mogliby uzna za obraz. Wic Bracia Nieskoczonego Miosierdzia udawali, e
nie widz olbrzymiej paskorzeby, a szalony Aweryjczyk zachowywa si tak, jakby nie

dostrzega wdrujcych pla mnichw.

No i bya jeszcze, rzecz jasna, wola Rady Kamany, ktra zorientowaa si ju, e wiele
statkw zmienia kurs, by pokoni si Odwiernemu, a cz z nich zawija potem do portu.
Ostatnimi laty Nenelohowi przyznano mieszkanie i wikt na koszt miasta.
Polityka i pienidze. Sia i smar krcce podstaw wiata.
Altsin zatrzyma si i obejrza cao. Widziana pod wypaczajcym proporcje ktem
smutna posta sprawiaa jeszcze bardziej przygnbiajce wraenie. Jakby Odwierny mia
lada chwila si rozpaka. Zodziej spojrza na rzebiarza i nasza go ochota, by odwiedzi go
w miecie i zapyta, co bdzie robi po skoczeniu dziea. Co zrobi czowiek, ktry kawa
ycia powici na stworzenie rzeczy ogldanej przez nielicznych i ktry jest najpewniej
zbyt stary, by sprbowa przebi to jeszcze wikszym dzieem? Jaki pozostanie mu cel? Czy
spdzi reszt swoich dni, pielgnujc Odwiernego? Uzupeniajc czaszki wyrwane ze skay
zimowymi wichurami i jesiennymi sztormami? Pki ktrego dnia lina si pod nim nie
zerwie, a do ziemi bdzie mia wicej ni trzydzieci stp? A wtedy jego wasne koci
docz do szcztkw Nesbordczykw, i by moe kto kiedy wyniesie jego czaszk wysoko i
umieci j w skalnej szczelinie, by patrzya na ocean.
Otrzsn si nagle. Zadygota.
To si znw dziao. Chyba, bo do cikiej cholery nie mg by tego do koca pewien.
Ale raczej tak. Zwyka myl, ktra rozkwita seri skojarze, pczkuje w cig pyta i
wtpliwoci, w mgnieniu oka wytrcajc go z rwnowagi.
Czy to znw ty, sukinsynu? Ty?
Brak odpowiedzi.
Nauczy si tego przez ostatnie miesice. Reagwyr. Pan Bitew, Wadca Miecza,
Pogromca Ciemnoci A moe raczej bezlitosny, szalony bydlak, ktry utopi p wiata we
krwi, a wreszcie inni Niemiertelni odwrcili si od niego ze wstrtem, a wasne dzieci
zbuntoway si, po czym sprboway go zabi. I wanie jemu, Altsinowi Awendeh, jakby nie
byo innych ludzi w caym przekltym PonkeeLaa, zdarzyo si zrani do o kling jego
miecza, TEGO miecza, i wetrze krew w rkoje, by ockn si pewnego dnia z gow pen
koszmarw, niechcianych wspomnie, przeraajcych wizji. Wci pamita, jak podda si
osdowi rzeki, ktra wyplua go z wasnych trzewi; do tej pory nie wiedzia, dlaczego to
zrobia. Z litoci? Ze wstrtu? Czy ze strachu?
Koszmary na jawie ju go nie nawiedzay, nie byo te budzenia si z czarnego jak
morskie gbiny snu bez marze ani krtkich niby mgnienie oka zanikw pamici. Po
wydarzeniach w miecie, po rzezi na dachach i zakrwawionym molo, wszystko zniko.
Zacz si nastpny etap, groniejszy.
Pojawiy si myli, emocje, odruchy, o ktre by si nigdy nie podejrzewa. Jak te przed
chwil co go obchodzi los czowieka, ktrego nie zna, z ktrym nie zamieni jednego
sowa, ba, nawet jednego spojrzenia? Jeli ten gupiec chcia powici ycie jakim
przesdom, by skoczy jako pokarm dla krabw, to bya jego sprawa. Altsin Awendeh,
zodziej z PonkeeLaa, nigdy by si nad czym takim nie zastanawia, bo jego yciowe motto
brzmiao pozwl ludziom robi kad gupot, jak chc, dziki temu mniej pilnuj
sakiewki.
A teraz prosz, naga ochota na filozoficzn dyskusj z obkanym rzebiarzem.
A to nie byo wszystko.
Atakoway go krtkie, biorce si znikd wybuchy zoci, niespodziewane decyzje,
pragnienia, ogarniajce bez powodu fale zniechcenia. Tak jak dzi. Najpierw rano, w
trakcie niadania, omal nie zwymyla przeora, dziki asce ktrego goci w klasztorze,

potem nasza go ochota na odwiedzenie kapliczki Laal, pniej znikd pojawio si

przewiadczenie, e na przyklasztornym cmentarzu dzieje si co strasznego, a jeszcze
chwil potem opanowaa go bezdenna jak Szczelina Oweryska niemoc. Mia ochot wrci
do celi, pooy si i zasn.
Sdziwemu Enrohowi, przeorowi zgromadzenia Braci Nieskoczonego Miosierdzia w
Kamanie, pokoni si tylko nisko i wymawiajc si blem brzucha, wymkn ze wsplnej
jadalni. Kapliczk Laal omin szerokim ukiem i eby przypadkiem nikt nie posa go do
pielgnacji grobw zgosi si na ochotnika do pracy przy kozach. Po obiedzie skadajcym
si z miski cienkiego bulionu i kawaka owsianego placka przeor nie zapomnia o jego
problemach odkowych wyszed pod pretekstem odprawienia medytacji na Biaej Play.
Lepsze to ni pooy si na twardej pryczy i odpyn w sen, cho wanie na sen mia
najwiksz ochot.
Robi uniki. Tak to nazywa, jakby nie majc broni, toczy w mylach pojedynek z
widmowym przeciwnikiem. Nie parowa ciosw, unika bezporednich konfrontacji, tylko
odsuwa si, ucieka, zmienia miejsce.
Po dwch miesicach mki zrezygnowa, przynajmniej jeli chodzi o najprostsze
odruchy. Potrzeby ciaa pozostaway potrzebami ciaa, nie mg odmawia sobie jedzenia,
picia i odpoczynku tylko dlatego, e ON te mg czu gd lub zmczenie i Altsin nie
wiedzia, czy spenia jego pragnienia, czy swoje. Rwnie dobrze mgby przesta oddycha.
Co innego, gdy chodzio o zawirowania ducha. Umysu. Zabawa w moje czy nie moje?
Ja, Altsin Awendeh, byy zodziej, byy marynarz, byy wdrowny pisarz i nauczyciel, nigdy
bym tak nie pomyla, nie poczu, nie skojarzy. Widzc dwch okadajcych si piciami
wyrostkw, nie wiedziabym, e ten mniejszy, z rozbitym ukiem brwiowym, wypluwajcy
wanie zb, i tak wygra, bo bo jego duch jest niezomny, a ten duy to w gruncie rzeczy
tchrz maskujcy strach gupawym umieszkiem, ju zdumiony i przestraszony tym, e
ofiara nadal stoi i nie ucieka. Nie wiedziabym, e ten o gow wikszy rozpacze si po
pierwszym porzdnym trafieniu, bo najbardziej boi si blu. Nie wiedziabym, e
przejedajcy ulic luzak zaraz si sposzy, w karczmie wybuchnie bjka, a kupiec na targu
bezczelnie oszukuje na wadze, majc dwa komplety odwanikw.
No dobra to ostatnie chyba by wiedzia, obserwowa kupca jaki czas, a sztuczki z
szybkimi domi podmieniajcymi odwaniki zna na wylot.
Moje czy nie moje? Myli, wiedza, przeczucia.
I emocje.
Nage przypywy gniewu, rozdranienia, pustej wesooci, niewytumaczalnego smutku.
Odczucia jak uderzenia ostrogami lub szarpnicia wdzidem, ktrym niewidzialny jedziec
prbuje go skierowa w podanym kierunku. Jak cholernego konia. Na dodatek byy
bardzo podstpne, bo jak, na wiecznie mokry tyek Aelurdi, mia oceni, czy nagy przypyw
irytacji na starego Enroha jest darem boskiej duszy? Przecie ten spokojny klecha potrafi
by naprawd wkurzajcy, z tym swoim dobrotliwym umiechem i agodn min.
Najwaniejsze, aby pozosta sob.
Po raz tysiczny nawiedzia go ta myl i po raz tysiczny Altsin umiechn si kwano.
Sob. To znaczy kim? Kim, kto jest jak woda dopasowujca si do naczynia. W miecie
zodziejem, poza nim marynarzem, mnichem, pastuchem, wiolarzem, drwalem By
wszystkim, by nikim. To si musiao zmieni postanowi rwnie po raz tysiczny. Gdy ju
zaatwi spraw z tkwicym w jego gowie bogiem, wrci do miasta, jedynego miasta, jakie tak
naprawd si liczyo, PonkeeLaa, i pomoe Cetronowi zaprowadzi w nim porzdek. Liga
Czapki powinna by silniejsza, sprawniejsza, bezwzgldniejsza, jeli chciaa si

przeciwstawi zakusom Rady i rnych fanatykw pokroju hrabiego Terleacha. Do

uciekania, pora si ustatkowa.
Umiech na jego twarzy poszerzy si i znik. Powtarza sobie to od miesicy i od miesicy
tkwi w miejscu. Zakotwiczy si w klasztorze, bo klasztor to jedyne miejsce, ktre kojarzyo
mu si z bezpieczestwem. Poprzedni, w ktrym spdzi jaki czas, uciekajc przed
koszmarami, nalea do Braci Opiekunw Ubogich, a poniewa mskie i eskie klasztory
BaeltaMathran wsppracoway ze sob wzdu i wszerz kontynentu, to Altsin nie mia
problemw, by przyjto go w kamaskim zgromadzeniu. Poza tym zoy hojny datek, a i
tradycj byo, e ludzie szukajcy spokoju i ucieczki przed wiatem mogli znale jedno i
drugie pod opiek Wielkiej Matki.
I niby wszystko byo dobrze, nie pozwala, by Reagwyr go pochon, bo tym tak
naprawd byo Objcie; dusza boga nie moga tego zrobi bez jego zgody, a prdzej Szary
Ocean zmieni si w siki, ni ten sukinsyn j dostanie. Lecz spdzenie reszty ycia na
karmieniu stada kz, plewieniu przyklasztornego ogrodu, modlitwach, medytacjach i
unikach, nieustannych unikach
Za kadym razem, gdy sobie wyobraa podobn przyszo, czu, jakby pod stopami
otwieraa mu si otcha.
Nie. Jutro spotka si z czowiekiem, ktry pono wiedzia, gdzie przebywa ta plemienna
czarownica. Aonel. Wzi na swoje plecy ciar, ktry ona powinna nie, poda jej matce
trucizn i posa agodn mierci, Mikkim Zaniciem, jak powiadali skrytobjcy, do
przodkw. Duch tej kobiety nie czepia si jego sumienia, Altsin zrobi to, co trzeba byo
zrobi, i teraz Aonel miaa u niego dug.
Aonel Szlag by to. Przypywajc na wysp, zna tylko jej imi. Rwnie dobrze mgby
szuka jakiego Aeryha w PonkeeLaa. Podobno wrd Seehijczykw to jedno z
najpopularniejszych imion. Musia znale plemienn wiedm o imieniu Aonel, ktra kilka
lat temu popyna na kontynent w poszukiwaniu zaginionej matki. Nic prostszego. Na Jaja
Ganra! Nawet nie wiedzia, czy udao jej si wrci do ojczyzny!
Dlatego jutrzejsze spotkanie byo takie wane.
Ruszy w stron miasta, starajc si i po piasku oblewanym przez fale. Koci byo tu
mniej, cho i tak piszczele i ebra klekotay szyderczo, a czaszki gapiy si na niego zoliwie
jamami oczodow, jakby chciay powiedzie: Te kiedy mielimy plany i marzenia
zwizane z t wysp i patrz, co z nas zostao.
Wyszczerzy si ponuro.
Nie. On nie zostanie tu do koca ycia. Ani tym bardziej pniej.

Interludium

Ogrd, podobnie jak sam paacyk, ton w wietle.

Kolorowe lampiony rozwieszone na drzewach i krzewach przewietlay gazie mikkim
blaskiem, dodatkowo wysokie na dziesi stp miedziane lampy rozjaniay mrok, a sucy
w ciemnych strojach, z wosami elegancko natuszczonymi i zwizanymi w schludne
warkocze, uzbrojeni w tuziny wiec i galony pachncej oliwy, kryli bezszelestnie, pilnujc,
by adne wiato nie zgaso. Ich obecno bya mniej zauwaalna ni lekkie podmuchy
wiatru, napywajce od czasu do czasu od strony morza.
Lecz mimo stara suby cieni nie brakowao, niektre zaktki rozlegej posiadoci
wydaway si wrcz ich matecznikiem, wiato lamp i lampionw zatrzymywao si
trwoliwie na skraju szczeglnie gstych krzeww, ktre w nocy traciy swj oswojony,
cywilizowany wygld. Zupenie jakby lata pracy sowicie opacanych ogrodnikw w jednej
chwili poszy na marne.
Yatech potrzsn gow i podrapa si pod ekchaarem. Za dugo przebywa z t
dziewczyn, za czsto wsuchiwa si w jej dziwaczne, tchnce obdem monologi, i teraz
sam zaczyna mie podobne myli i skojarzenia. Twarz go swdziaa, kilka miesicy bez
zasony odzwyczaio skr od szorstkiej pieszczoty materiau, a nowe yphiry ciyy na
ramionach.
Nie pozwolia mu wzi tych o klingach z czarnego szka, argumentujc, e s zbyt
charakterystyczne i kady, kto je zobaczy, zapamita. Zamiast tego kupili inne, z jasnej stali,
wykonane najpewniej przez ktrego z meekhaskich rzemielnikw, bo mieczom
brakowao osobistego podpisu mistrza broni Issaram i byy niezgrabne. Wywaenie
najwyraniej wzorowano na prostych mieczach z Pnocy, rkojeci byy ciut za dugie, a
sztych zbyt szeroki. C, jak kady dobry or, take yphiry kopiowano i faszowano na
caym Poudniu Imperium, a jemu akurat trafia si podrbka niezbyt udana. Ale w kocu
te miecze miay by tym samym, czym ekchaar na jego twarzy. Przebraniem.
Skupi si na obserwowaniu okolicy.
Blaskowi lamp towarzyszyy najrniejsze dwiki. Muzyka wylewajca si z okien
paacu wpadaa midzy alejki ogrodu i mieszaa si z dwikami zabawy, szczkiem
krysztaowych kielichw, szmerem rozmw, kobiecym miechem. Gdy tylko mina pnoc,
wikszo goci barona opucia duszne komnaty i korzystajc z ciepej nocy, zaja si
wasnymi zabawami.
Na pocztku Yatech czu co w rodzaju zdziwienia, byli w samym sercu Imperium, pod
Grami Krzemiennymi, prawie szeset mil na pnocny wschd od Ayrepr, gdzie mia
okazj obserwowa podobne rozrywki monych i poza niewielkimi rnicami w ubiorach
suby oraz lokalnymi przysmakami nie dostrzega niczego nowego. Take w sposobie, w jaki
go traktowano.
Jaka para przesza tu obok, kobieta, miejc si gardowo, trcia go krgym biodrem, a
zapach cikich, pimowych perfum przebi si przez ekchaar, niosc zmysow obietnic.
Mczyzna podtrzyma j za rami, szarpn mocniej, ni by wypadao, i posa mu
spojrzenie z ostrzem ukrytym w gbi renic.
adnych pojedynkw. adnego zwracania na siebie uwagi.
Yatech odwrci twarz, dostrzegajc ktem oka zadowolenie i satysfakcj szlachcica oraz

pogard w umiechu kobiety. Jej chichot sta si jeszcze niszy i bardziej kuszcy, gdy dla
odmiany wspara si na ramieniu swojego towarzysza.
Znikli w cieniach.
adnego zwracania na siebie uwagi? Wic dlaczego Kanayoness kazaa mu zaoy strj,
z ktrego odara go przed paroma miesicami? Po co mia zasania twarz i udawa kogo,
kim ju nie by, w miecie, gdzie Issaram spotykano rzadko, wic kady z nich wzbudza
ma sensacj? I dlaczego zabraa ze sob Iavv, ktra nie do, e nic nie mwia, to na
dodatek przycigaa uwag nietypow urod?
Cho w gruncie rzeczy nie przejmowa si tym. Wymaganie, by Kanayoness
zachowywaa si mdrze, przypominao prb namwienia burzy piaskowej, aby
pozostawia nawiedzan okolic bez najmniejszych zmian.
Jeden ze sucych wyoni si z bocznej alejki i skierowa wprost ku niemu.
Panna Genwira nakazaa, by natychmiast stawi si przy niej. Zaprowadz ci.
Skin w milczeniu gow i ruszy za sug.
GenwiraaneLobres. Nowe imi i nazwisko jego pani. Wbijaa mu je do gowy przez trzy
dni, nim zjawili si na tym przyjciu. Szlachetnie urodzona panna, spowinowacona z
kilkoma najlepszymi rodami Poudnia, cho pochodzca z mniej wanej rodziny. Yatech
ma na nie reagowa, jakby rzeczywicie suy jej ojcu od wielu lat. I tyle.
Mczyzna przeprowadzi go przez rozwietlony i wypeniony muzyk parter oraz
rozchichotane, ttnice setk gosw pierwsze pitro. Weszli wyej, na kolejn kondygnacj,
w krain wzgldnej ciszy i zalegajcych wszdzie pcieni, strzeon przez dwch tgich
drabw w strojach domowych stranikw. Suga zaprowadzi go pod masywne drzwi i
uchyli je na tyle tylko, by wojownik mg si wlizgn do rodka.
Tutaj.
Yatech wszed. Wntrze byo ciemne, cho gromadka malekich oliwnych lampek
porozstawianych tu i wdzie usiowaa z t ciemnoci walczy. W powietrzu unosi si
zapach stchlizny i zi, raczej agodny ni dranicy. A pierwszym, co przycigno jego
uwag, byo wielkie oe i plecy na nim mczyzna. Blady, chudy i wymizerowany. Na
kolanach opiera spor drewnian podprk i kreli co zawzicie na pokrywajcej j
pachcie papieru.
Tak. Widzisz, panienko? Tak uzyskujemy perspektyw. Nie prowad rki tak sztywno,
bo nigdy nie oddasz gbi. I palce, zapewniam ci, e ubrudzenie sobie palcw nie
przyniesie ci ujmy.
Odszukanie Maej Kany zajo Yatechowi dwa uderzenia serca. Staa pochylona obok
wezgowia ka, a jej ciemna suknia zlewaa si ze cian, lecz wida byo, z jakim
nadzwyczajnym przejciem ledzi ruchy szlachcica.
Ach, wic to on. Mczyzna przerwa rysowanie i spojrza w stron drzwi. Jeden z
niepokonanych pustynnych mistrzw miecza. Niewielu z twoich pobratymcw dociera a
tutaj, pod Gry Krzemienne, wojowniku.
Issaram zignorowa go, patrzy tylko na Kanayoness. adnego znaku, po co go tu
cigna.
Och tak. Prawo suby. Najpierw musisz si upewni, czy nie nastawaem na cze
twojej pani, nieprawda? Gospodarz umiechn si blado i wycign drc do ku
dziewczynie. Uwierz, nastawabym, nastawa, gdyby mi tylko uj jakie trzydzieci lat.
Taki kwiat a si prosi, by kto sprbowa go zerwa.
Maa Kana wyprostowaa si gwatownie, a potem opucia skromnie gow i
zarumienia.

 Ech, miny wieki, odkd tak dziaaem na kobiety. Ale konwenanse to konwenanse.
Twoja pani jest bezpieczna pod opiek swojej damy do towarzystwa, a ja jestem rwnie
niegrony jak noworodek.
Iavv trudniej byo zauway ni Ma Kan. Yatech zdy ju do tego przywykn.
Jasnowosa dziewczyna potrafia zastygn bez ruchu niczym kamienna figura i pki si nie
ruszya, czowiek nie by wiadomy jej obecnoci.
Przenis wzrok na starca, a ten, wyczuwajc jego uwag, umiechn si przelotnie.
Zdrad mi swoje imi, wojowniku.
Panna Genwira go nie zdradzia?
O! Ciekawy gos. Mody, modszy, ni mona by si spodziewa po twoich ruchach. Ale
ju gos kogo, kto wiele widzia i przey. Czy to prawda, e w pojedynk zabie gromad
demonw, ktre na rodzin aneLobres nasa zawistny czarownik? I pokonae dwudziestu
fechmistrzw, jednego po drugim, walczc bez przerwy od witu do poudnia? I samotnie
wytropie w grach band zbjcw, ktra napadaa na wasze wioski, po czym przyniose
ich gowy i rzucie do stp matki twojej pani? Makabryczny podarek, moim zdaniem, ale
pono kobiety yjce na pograniczu maj inne pojcie estetyki. No wic?
Yatech znw zerkn na Kanayoness, ktra staa wci pod cian ze wzrokiem
skromnie wbitym w podog.
Ech! miech szlachcica brzmia, jakby kto porusza starym miechem.
artowaem. Nie miej alu do umierajcego mczyzny o t odrobin zabawy. Mity o was,
mieszkacach gr i pustyni, s naprawd wspaniae. A im dalej na pnoc, tym s
pikniejsze, i to pomimo rzezi, jak urzdzilicie na terenach Meekhanu. Panna aneLobres
stwierdzia jednak, e twoje plemi nie wzio w niej udziau. To prawda?
Tak.
To dobrze. Dobrze. Powcigliwo jest nagrod dla cnotliwych odezwa si nagle
w kissari, kaleczc sowa i koszmarnie je akcentujc. Dobrze to wymwiem?
Podrowaem kiedy przez wasze ziemie jako ambasador Imperium do ksistw Dalekiego
Poudnia. Nauczyem si kilku zwrotw w waszym jzyku. I jak?
Kanayoness zerkna na Yatecha.
Pan baron jej do delikatnie dotkna ramienia mczyzny jest dziadkiem
naszego gospodarza. Nie bawi go ju przyjcia ani tace, ale
Ale gdy suba doniosa mi, e jedna z goszczcych u nas szlachetnych panien ma ze
sob issarskiego stranika, postanowiem zaprosi j na pogawdk. Mczyzna wszed jej
w sowo, po czym delikatnie uj rk dziewczyny i zoy na niej czuy pocaunek. I
musz przyzna, e cierpliwo, jak ta pikna panna wykazuje, by zabawi starca, daje
wspaniae wiadectwo tradycyjnym cnotom, jakie wpaja si modziey na pograniczu. Tu, w
centralnych prowincjach Skrzywi si nagle umiechem penym octu. Nie ma do
pergaminu, by opisa ten upadek.
Maa Kana umiechna si szczerze.
To zbyt uprzejme. Zapytaam tylko, kto namalowa ten obraz na cianie, a gdy okazao
si, e pan baron sam osobicie raczy go stworzy, wymkno mi si, e te lubi malowa i
poprosiam o kilka porad, bo tak tak to ja chyba nigdy nie bd umiaa odda wiata i
cieni. No popatrz, sam popatrz.
Przynaglony niecierpliwymi ruchami rk, wojownik oderwa si od drzwi i podszed do
ciany. Dwie lampki owietlay szeroki na jakie trzy stopy obraz, na ktrym dumny jedziec
w byszczcej zbroi spina szlachetnego rumaka, a za nim czarnoszare szczyty wgryzay si
w janiejce niebo. Co byo wyranie nie tak z proporcjami konia, a miecz, ktry dziery

mczyzna, mia absurdalnie wielk kling. Ale gry wyglday niele.

Gospodarz chrzkn cicho.
To ja na tle Magarhw widzianych od strony pustyni pidziesit lat temu.
Westchn. Wiem, moda na tworzenie autoportretw ju przemina, dlatego wic ten
obraz wisi tutaj, a nie, jak kiedy, w gwnej jadalni, ale budzi pikne wspomnienia. Mielimy
za sob trzy miesice morderczej wdrwki, walki z pustynnymi bandytami, szukania oaz,
liczenia kadego yka wody. Ale doszlimy. Chciabym dzi widzie ktrego z tych
wymuskanych paniczykw eeech
Yatech jeszcze raz spojrza na obraz. Jeli wdrowali przez Travahen przez trzy
miesice, to ten ogier wygldaby raczej jak szkielet konia, cho zapewne w rzeczywistoci
by wielbdem albo muem, z kolei dosiadajcy go szlachetny modzieniec przypominaby
zapewne strzp czowieka z obdem wypisanym na twarzy, nie za dumnego zdobywc.
Prawie parskn pogardliwie. Wspomnienia starcw. Zawsze kami.
i dlatego, gdy tylko zobaczyam ten obraz, poprosiam pana barona, by pokaza mi,
jak namalowa taki widok. O, popatrz, no, podejd tu i popatrz. Kanayoness znw
niecierpliwie zamachaa rk. To Konoweryn nad jeziorem. Widzisz? Widzisz mury na
grze i w wodzie?
Miasto na kartce papieru odbijao si w jeziorze. Chyba.
Och. Gdybym moga wzi jeszcze kilka lekcji. Moje wasne rysunki s takie
nieskadne.
Ojciec panienki z pewnoci zatrudni najlepszych nauczycieli malunku, jacy s na
Poudniu.
Tak wydcie ust nadao twarzy Maej Kany wyraz rozkapryszonego podlotka
zatrudni. Ale szlachcianka nie moe by pouczana przez byle prostaka, ktry umie co tam
mazn pdzlem. To nie jest waciwe.
Mczyzna umiechn si pobaliwie i posa Yatechowi porozumiewawcze spojrzenie.
Kobiety.
No, jeli zostaniecie jeszcze w miecie, panno Genwiro, bd zaszczycony, mogc
panienk ponownie goci. A t wprawk wyrzucimy. Jego donie zaczy mi papier.
Kanayoness pisna cienko i wyrwaa mu rysunek z rk.
Nie, nie, nie! Przycisna go do piersi niczym skarb. Jest pikny! Zabior go i ka
oprawi. Naprawd!
Cofna si nieco, jakby w obawie, e mczyzna wyskoczy z oa i rzuci si na ni, by
odebra swoje dzieo.
Ten zamia si jednak tylko, i zakopotany machn rk.
Dobrze ju, dobrze. Niech panna zabierze ten rysunek, lecz prosz pamita, e to
tylko szkic, ledwo kilka muni oowianym prcikiem, nic specjalnego.
Dziewczyna starannie zoya papier i wsuna go do rkawa szerokiej sukni.
Wychodzimy. Nie bdziemy ju mczy pana barona. Dygna nisko. Dzikuj,
szlachetny panie, bardzo mi pan pomg. Bardziej, ni pan myli. Keruweln, odprowadzisz
mnie do domu.
Wyszli obydwoje. Gdy Yatech zamyka za nimi drzwi, baron zamruga jak kto, kto
usiuje sobie o czym wanym przypomnie. Tak. Bez wtpienia Iavva potrafia znikn tak
z ludzkich oczu, jak i pamici.
Dlaczego? zapyta, gdy ruszyli korytarzem.
Maa Kana nie zwolnia kroku ani nie obejrzaa si przez rami.
Gdy uciekasz, starannie zamiataj za sob ciek. Poza tym Nie zrozumiesz. A ja nie

bd si tumaczy z kadej decyzji temu, kto nosi moje miecze. Idziemy.

Rozdzia 3

Ockna si z pytkiego, niespokojnego, roszcego cae ciao potem snu. Mimo nocnego
chodu byo duszno i parno. Jej klitka nie miaa wicej ni dwa kroki szerokoci, cztery
dugoci i stanowia wymylne narzdzie tortur.
ciany, zbudowane z suszonych w socu cegie, byy pozbawione okien czy nawet
wietlikw, a wskie drzwi, ktre zamykay si na dwa skoble, obito od wewntrz tkanin. W
rodku rozgoci si niepodzielnie zapach stchlizny, kurzu, starego potu i mysich bobkw,
wypeniajcy szczelnie przestrze i tworzcy gst jak zupa mieszanin, ktr musiaa
oddycha. Zapach strachu, a cho Eanassa, jej nowa przyjacika, wolaa nazywa go
zapachem szacunku, by to tak naprawd odr przeraenia.
Deana nasuchiwaa. Odlege porykiwania osw, koskie renie, parsknicia wielbdw,
plusk wody w poidach. Jaka karawana szykowaa si do wymarszu. Znak, e zblia si wit.
Ubraa si szybko, odmwia modlitw i wysza na zewntrz, zakadajc starannie
ekchaar. Dla kogo wychowanego w afraagrze konieczno nieustannego zasaniana twarzy
wydawaa si czym dziwnym i uciliwym. W kocu to ziemia Issaram, ta pustynia i
wszystkie oazy w promieniu piciuset mil od gr naleay do nich, a tymczasem obcych byo
tu wicej ni jej rodakw.
Jaka kuwijska kobieta z dzbanem na gowie i dzieckiem pod pach mina j szybko,
pozdrawiajc gestem szczupej doni i starannie omiatajc wzrokiem wasne stopy.
Uprzejmo i strach.
Soce wznioso si nad horyzont, malujc wszystko kolorami pustynnego witu.
Savandarum to najwiksza oaza w tej czci Travahen, ostatnia tak dua przed drog
wprost na poudnie, w kierunku pierwszego z daeltryjskich ksistw, lub na wschd, do
Kannolet. Tworzyo j kilka wyrastajcych z piasku ska, spomidzy ktrych wypywa
strumie. Wok rosy dwa niewielkie gaje, troch krzeww i traw. Porodku oazy
zbudowano kiedy, w niepamitnych czasach, kamienny zbiornik o rednicy trzystu stp,
obsadzony daktylowcami i tamaryszkami, gboki tak, e czowiek mgby w nim uton.
Cud nad cudami. Deana pamitaa drog do oazy i opowieci ludzi z karawany, ktrej
towarzyszya, opowieci, ktrym nie wierzya, pki po dziesiciu dniach wdrwki sama nie
ujrzaa Savandarum: bkitnego oka otoczonego zielonymi rzsami, mrugajcego zadziornie
refleksami odbitego wiata. Wyzwanie rzucone dziesitkom tysicy mil bezwodnego
pustkowia. Widzc co takiego, czowiek zaczyna wierzy w sowa Wielkiej Matki Zawsze
jest nadzieja i szansa na odkupienie. Pki oddech wypenia puca, a serce ttni krwi.
W oazie Issaram stanowili mniejszo. Wprawdzie przebywao ich tu pewnie ze dwie
setki, lecz obcych, kupcw, ich stranikw, osiadych tu na stae handlarzy i rzemielnikw,
ich kobiet i dzieci byo ze dwa tysice. Wszyscy oni zamieszkiwali kilka setek chat, szaasw i
namiotw, ktre stay w grupach, obrazujc plemienn rnorodno pustynnych ludw.
Mimo i byy to ziemie wschodnich Issaram, Prawo Harudiego mwio, e rda na
pustyni nale do wszystkich i nikogo nie mona od nich odpdzi, jeli nie popeni zbrodni
przeciw krwi lub wodzie. Dlatego kady, kto dotar do oazy i przestrzega panujcych w niej
zwyczajw, mg zosta. Pierwsi skorzystali z tego kuwijscy, vostrscy i mavvijscy
rzemielnicy, przedstawiciele nomadw z poudniowego kraca pustyni. Rymarze, kowale,
kilku cieli i koodziejw. Karawany idce na poudnie miay przed sob Sak Ak Mayid

tysic mil piaskw i, rozsianych z rzadka, botnistych rdeek. Karawany wdrujce na

zachd czekaa Sak On Valla kamienna pustynia, po ktrej mona byo wdrowa wozami,
lecz ktra jeszcze zazdroniej ni jej piaszczysta siostra strzega kadej odrobiny wilgoci.
Savandarum stanowia ostatni oaz, w ktrej mona byo podku konia, naprawi uprz,
zaata dziur w beczce i naprawi o w wozie. Mona byo te pohandlowa, wymieni
cz towaru, zamieni lub kupi zwierzta, wynaj wicej stranikw, posucha plotek o
coraz bardziej bezczelnych mavvijskich i cvaalskich rozbjnikach.
Mona byo odpocz.
Deana odprowadzaa kuwijsk kobiet wzrokiem. Moda, niezbyt adna, z szerokim
nosem i ciemn skr charakterystyczn dla jej pobratymcw. Najpewniej urodzia si w
oazie i cae ycie spdzia w otoczeniu Issaram, lecz to niczego nie zmienio. Strach
pozosta.
Nie prbuj mrukna w przestrze. Sycha ci z mili, a moe nawet z dwch.
Prawd powiedziawszy, to twoje skradanie si zaakcentowaa ostatnie sowa wanie
mnie obudzio.
Odwrcia si, spogldajc na mod dziewczyn w biaej tachaffdzie. Ta jkna
zawiedziona.
Nie moesz mi tego cay czas robi.
Mog. Gdzie twj ojciec?
owi ryby. Jak zwykle. Dlaczego nie mog ci podej?
Ju mwiam. Jeste gona jak ten so. Tak? Jeli takie zwierz naprawd istnieje,
rzecz jasna. Jak cae stado soniw.
Soni. I to nie byo stado, tylko dwa. Wielkie jak domy. Widziaa ajno.
No tak. ajno byo imponujce.
Deana umiechna si mimowolnie, a Eanassa czekaa cierpliwie, stojc kilka krokw od
niej, jasny ekchaar zasania jej twarz, a biaa szata, wyranie za dua, cignita bya w talii
cikim pasem, obcionym z prawej strony szabl. Crka starszego oazy walczya lew rk,
cakiem niele, stoczyy ju trzy wiczebne pojedynki, ale cigle brakowao jej cierpliwoci i
opanowania, niezbdnego, by kontrolowa starcie. Zazwyczaj po pierwszych ciosach
zasypywaa przeciwnika gradem uderze, prbujc za wszelk cen wygra w cigu
dziesiciu uderze serca. No ale jak si ma pitnacie lat, niecierpliwo jest grzechem
gwnym.
Deana udzielia jej kilku lekcji, troch z uprzejmoci, a troch musiaa to przyzna
sama przed sob z prnoci. Biae pochwy talherw budziy podziw i szacunek, ojciec
Eanassy sam zgosi si do niej z prob, czy nie pokazayby jego pierworodnej kilku technik.
Dziewczyna wychowywaa si w oazie i wikszo Issaram, ktrych spotykaa, to byli
stranicy karawan, wrd ktrych rzadko trafia si prawdziwy mistrz. wiczebne pojedynki
obu kobiet gromadziy zazwyczaj spory tumek ciekawskich, co rwnie mile echtao
prno Deany.
Byy prawie tak popularne jak soniowe ajno.
Sonie. Na zy Matki, spnia si dzie, tylko dzie, i mogaby je zobaczy. Przez
ostatnie trzy dni, odkd tu przybya, nie syszaa o niczym innym, tylko o nich. Wracajca
do domu karawana z Biaego Konoweryn miaa w swoim skadzie dwa sonie. Ju samo
przeprowadzenie ich przez pustyni w drodze na pnoc, do Meekhanu, byo wyczynem
godnym pieni, lecz zabieranie z powrotem, w tysicmilow wdrwk na poudnie,
zakrawao na szalestwo. Plotka a trudno o bardziej rozplotkowane miejsce ni pooona
porodku pustyni oaza mwia, e konowerski ksi wysa te zwierzta w podarunku

meekhaskiemu cesarzowi, ale jego posacy odbili si od gr. Przyprawy, jedwab, kamienie
szlachetne i ko soniowa mogy przeby Anaary na grzbietach ludzi, osw i muw, ale
nawet Issaram nie znali drogi, ktr szare giganty zdoayby si przedosta na drug stron.
Ojciec Eanassy dziwi si, dlaczego wracajcy posowie zabrali sonie ze sob, zamiast, jak
nakazywaby rozsdek, zabi je lub porzuci gdzie na pustyni. Ale w oazie panowao
niepisane prawo, by nie zaglda obcym pod ekchaar, wic powcign ciekawo, czego
nie mona byo powiedzie o jego pierworodnej. Eanassa zaprzyjania si, jeli mona tak
nazwa upicie kogo daktylowym winem, z jednym z karawanowych stranikw i uraczya
ju Dean kilkoma rewelacjami.
Konowerczycy uwaali sonie za zwierzta szczeglne, niektrzy nawet za wite,
porzucenie ich lub zabicie cignoby na gowy wszystkich czonkw karawany
przeklestwo, a gow jej przywdcy cignoby z karku opowiada jej mczyzna.
Dlatego wydaj tu fortun na wozy, beczki z wod, zapasy paszy i zamiast powdrowa
wprost na poudnie, bd si tukli po Sak On Valla, kierujc si na wschd w stron Morza
Biaego. Bo tylko po tej kamienistej, przekltej przez bogw z samym Agarem od Ognia na
czele wyynie przejad wozy, ktre bd wiozy wod dla soni. Zreszt tak tu przyjechali,
prawda? A potem powdruj wzdu oceanu, gdzie atwiej o rda. I w ten sposb dotr do
domu dwa miesice pniej, ni planowali, i lepiej eby moja baba trzymaa kolana cinite,
bo jak tym razem usysz od ssiadw, e praszam panienko, nie uraziem?
Dziewczyna opowiedziaa jej to ju ze trzy razy, naladujc szorstki, poudniowy akcent,
ktrym stranik kaleczy meekh, odgrywajc te jego pijackie kiwanie si na boki. A potem
zawsze wyraaa nadziej, e jeli Deana wyruszy za dwa dni, jak planuje, to moe nawet
docignie sonie i konowersk karawan. Tak wanie mwia. Sonie i karawan.
No c. Kuliste ajno wielkoci ludzkiej gowy bdzie miejscow atrakcj co najmniej
przez najblisze dziesi lat.
Mina je grupka dzieci, z ktrych kade miao wielkie uszy wyplecione z trawy i
kawaek sznurka uwizany pod nosem. Pdziy przed siebie, porykujc dziko.
A moe nawet przez dwadziecia lat.
Deana zerkna na modsz dziewczyn.
Poranna lekcja?
Mylaam, e ju nie zapytasz.
***
Skoczya lekcj po dwu kwadransach. Poranek, gdy soce ledwo zerka na wiat
jednym, rozespanym okiem, to najlepsza pora na wiczenia. Czowiek jest wypoczty, ciao
z radoci przyjmuje wysiek. Eanassa uczya si szybko, dzi wytrzymaa prawie kwadrans,
nim rzucia si do tego swojego szaleczego ataku. Deana rozbroia j raz, potem drugi,
potem za spokojnie pokazaa, jak si to robi, i pozwolia sobie wyuska bro z rki. Wane,
by dziewczyna pamitaa, e to tylko wiczenia.
Gdy zakoczyy lekcj, Deana odwrcia si do starszego brodatego mczyzny w
bkitnym stroju i turbanie, ktry od duszej chwili nie spuszcza z niej wzroku. San Laweri
mia na sobie podrny paszcz oraz ciki tulwar i kilka sztyletw za pasem, co wskazywao,
e jest gotw do wyruszenia z oazy.
Awyssa powita j tradycyjnym tytuem.
Do licha, nawet on, mczyzna, ktry mgby by jej ojcem, zachowywa peen
szacunku dystans.

 Onoled. Odpowiedziaa na jego pozdrowienie uprzejmym ukonem, wsuwajc

talhery do pochew. Mielimy wyruszy za dwa dni.
Dowdca stranikw karawany pokiwa gow.
To prawda, lecz wanie przysza wie, e agaty i jaspis, na ktre czekamy, nie dotr.
Wic wyruszamy natychmiast, gdy tylko zaadujemy towar na wielbdy.
Dobrze, bd gotowa.
Mczyzna ukoni si i poszed w stron karawanseraju, gdzie trwa ju ruch.
Eanassa westchna ciko za jej plecami.
Ju? Ju odjedasz? A ja chciaam dzisiaj ugotowa dla ciebie kolacj.
Deana odwrcia si. Nie potrzebujemy odsania twarzy, by dao si odczyta nasze
emocje, pomylaa. Cae ciao dziewczyny mwio o rozczarowaniu i zawiedzionej nadziei.
Na pewno byaby pyszna. Ale widzisz, jak to bywa, jaspis nie dotar. Pozdrw ojca ode
mnie i mu podzikuj.
Zoya donie.
Niech Pani na Zotym Tronie ma w opiece ciebie i twj rd. Niech wspomaga twych
przyjaci i napenia strachem serca wrogw. Niech dusza, ktr nosisz, doczy do duszy
plemienia, by oczekiwa na odkupienie.
Pierworodna starszego oazy skonia si formalnie.
Z Doni pochodzisz, Do ci tu przywioda, Do pokieruje dalej. Odejd w pokoju,
wr, kiedy zechcesz.
Kendeth regulowa kad spraw, by klamr spinajc kad rzecz, dzie z noc, sen z
przebudzeniem, pierwszy krzyk dziecka z ostatnim oddechem starca. Take powitanie z
poegnaniem. Po tych sowach dalsze nie byy ju potrzebne.
Karawanseraj oazy stanowi zesp czterech budynkw ogradzajcych spory plac, na
ktrym zazwyczaj gromadzono zwierzta. Cz budowli, zwrcona do rodka, miaa szereg
nisz, w ktrych odpoczywali ludzie. Zewntrzne ciany wyposaono w strzelnice i furtki
wypadowe. Napady na oazy zdarzay si wyjtkowo rzadko, ale si zdarzay. Takie miejsca
jak Savandarum byy niczym pery w morskich gbinach, gromadziy bogactwa czasem
przerastajce zawarto skarbca maego ksistwa, a o ludziach mona powiedzie jedynie
to, e na brzk zota zapominaj o zdrowym rozsdku, wic solidne mury i zapas strza
gwarantoway mieszkacom oazy spokojniejszy sen.
Na wewntrznym dziedzicu stao okoo dwudziestu wielbdw, stanowicych trzon
karawany. Towarzyszyy im te may tabun koni i cztery wozy, przewoce gwnie beczki z
wod. Z rzadka rozsiane na Sak On Valla rda byway kapryne i niestae, potrafiy znikn
na cae miesice. Wikszo towarw niosy wielbdy, a Deana, zgodnie ze zwyczajem, nie
pytaa, co jest w skrzyniach i pakach, doceniajc uprzejmo onoleda. To on jako
dowdca stranikw karawany zgodzi si, by im towarzyszya, a w takich sprawach mia
wicej do powiedzenia ni kupcy, ktrzy go wynajmowali. To on odpowiada za
bezpieczestwo na szlaku i cho towarzyszyo im dziesiciu Issaram z plemienia gwersw
oraz kilkunastu ciemnoskrych kuwijskich ucznikw, to tylko gupiec zlekcewayby
korzyci, jakie daje towarzystwo mistrzyni miecza. Deanie zaproponowano nawet miejsce w
siodle, lecz uprzejmie odmwia. Uwzgldniajc jej umiejtnoci jedzieckie, bardzo szybko
straciaby szacunek laagha.
Gdy dotara do karawanseraju, issarscy stranicy powitali j kilkoma uprzejmymi
ukonami, lecz aden si nie odezwa. Bya awyss poszukujc, wdrowaa do Kannolet,
oazy pooonej porodku Sak On Valla, gdzie dwa i p tysica lat temu Harudi zacz
naucza Issaram o Prawach i wskaza im drog do odkupienia. To do niej naleaa decyzja,

czy ma ochot na towarzystwo i rozmow, czy woli spdzi podr, medytujc i modlc si.
Oto cieka, na ktr wypchna j decyzja starszyzny afraagry. Ona, Deana dKllean,
i Kens hLenns, ostatni z synw Lengany, mieli wzi lub, tylko po to, by moga urodzi
dwoje dzieci, ktre trafiyby nastpnie do rodu hLenns. Potem, gdyby chciaa, Deana
mogaby odej i wrci do swoich. Krew za krew, dwie dusze za dwie dusze. Wnuczta
miayby umierzy gniew tej szalonej wiedmy, pozwoli w jej sercu znale drog do
przebaczenia i wyrwania si z okoww nienawici.
Deana widziaa oczy Lengany w czasie ogaszania decyzji starszyzny oraz wtedy, gdy
opuszczaa afraagr. Wnuki majce wier meekhaskiej krwi nie przeyyby pod opiek
matrony choby jednego dnia. Ran, ktre starsza kobieta miaa w duszy, nie da si wyleczy
dziecicym gaworzeniem.
A poza tym
Na lito Pani, musiaa przesta to ukrywa przed sam sob.
Myl, e redni syn Lengany miaby wej do jej pokoju, w jej ycie, wej w ni, e
miaaby zosta sprowadzona do roli ruchomego ona, w ktrym ten bkart zasieje swoje
nasienie e urodzi dzieci tylko po to, by odda je w rce chorej z nienawici suki lub by
znosi obelgi i upokorzenia ze strony Lengany i podporzdkowanych jej kobiet, jeli zostanie
ze swym mem, a przecie by zostaa, bo nikt nie odda wasnej krwi na zatracenie. Lecz
czy potrafiaby je pokocha, tak naprawd, wiedzc, e poczto je nie z mioci,
namitnoci czy pragnienia posiadania dzieci, tylko z wyroku kilku starcw szukajcych
sposobu na zapobieenie midzyrodowej wojnie? Chciaa zaoy lubny pas, mie dzieci,
chciaa spotka mczyzn, ktremu spojrzy w oczy i wyszepcze maesk przysig,
Nasze dusze si odnalazy, chciaa tego wszystkiego, ale nie w taki sposb.
Wybraa wic wygnanie, ktre odraczao wykonanie wyroku a do czasu jej powrotu.
Nikt nie mg jej tego zabroni, Prawa Harudiego byy w tym przypadku jasne, pielgrzymka
stawiaa j ponad wyrokami i wszelkimi zwyczajami. Deana odnosia zreszt wraenie, e
wikszo starszyzny przywitaa jej decyzj z zadowoleniem, tak naprawd byo to dla
afraagry lepsze rozwizanie. Deana usuwaa si z jej ycia, znikaa sprzed oczu Lengany,
nie byo ju powodu do nienawici. Cay czas prbowaa te zapomnie o tym, e gdy si
pakowaa, nawet spora cz jej wasnego rodu nie wygldaa na zmartwionych z powodu
takiego obrotu spraw. Ostatnie miesice, mier, ktra zagocia w afraagrze Niektrzy
mogli j o to oskara.
Szczerze mwic, odchodzia z poczuciem ulgi, zabierajc tylko odzie na zmian, bro
i pas pielgrzyma, czarny, symbolizujcy Otcha, ktr trzeba przeby, by dozna
Przebaczenia. Ten pas otwiera jej drzwi we wszystkich afraagrach, uchyla poy
wszystkich namiotw i znajdowa miejsce w kadej karawanie, z ktr wdrowaa. On i biae
pochwy talherw, oczywicie.
Wdrapaa si na jeden z wozw. Przewodnik karawany unis zielon witk, zakrci ni
nad gow. Wielbdy parskny, potrzsny kudatymi bami, konie zadrobiy niecierpliwie.
Czekao ich cae dziesi dni drogi.

Rozdzia 4

Kamana przywitaa go usunie otwart bram, smrodem z fosy, w ktrej woda zmienia
si w paskudny szlam, i ponurymi spojrzeniami miejskich drabw. Altsin pozdrowi ich
uniesieniem doni. Wikszo miejscowych stanowili matriarchici, wic w zamian dosta
nieznaczne ukony. Mnichw szanowano w miecie, a cho wielko klasztoru wyranie
dgaa pod ebro miejscowych kupcw, nikt nie prbowa ich std wyrugowa. Dobre
kontakty i wyrany mir, jakim przeor Enroh cieszy si wrd miejscowych plemion, warte
byy wicej ni zakonne budynki, nawet w miecie, w ktrym kady jard powierzchni
kosztowa sto orgw i wci droa.
Otulony cegami Kamie Graniczny bysn biel w murze jakby na przypomnienie, kto
rzdzi na wyspie.
Kamana bya najwikszym miastem na Amonerii, jedynym, gdzie Seehijczycy pozwalali
przybija statkom i zezwolili wybudowa port. Pozostae prby zaoenia jakich
przyczkw handlowych na wyspie uleciay w niebo wraz z dymem pomieni. Od lat
mittarczycy, ponkeelaczycy i mieszkacy innych handlowych centrw zachodniego
wybrzea kcili si zaarcie o to, kto waciwie zaoy miasto, jakby ta wiedza dawaa im
jakiekolwiek korzyci. Poniewa pocztki Kamany sigay czasw sprzed powstania
Imperium, Altsin podejrzewa, e zbudowaa j jaka garstka desperatw uciekajcych
przed religijnymi wojnami targajcymi kontynentem.
W tej chwili, z trzydziestoma tysicami mieszkacw, nie imponowaa wielkoci, ale jej
rozwj wstrzymyway Kamienie Graniczne osiemdziesit sze biaych gazw, ktrymi
Seehijczycy zaznaczyli teren, jaki miasto moe zaj. Kamienie ju lata temu
wkomponowano w mury miejskie i jeli nawet komu z Rady przychodzio do gowy, by
sprawdzi, czy dawne umowy wci obowizuj, koci grzechoczce na Biaej Play do
szybko sprowadzay go na ziemi. Miejscowe plemiona nie lubiy artw z takich rzeczy.
Ledwo znalaz si za bram, pokny go wskie uliczki, a kilkupitrowe budynki wyrosy
nad gow. Miasto si dusio, mury ciskay je elazn obrcz, a nie mogc si za nie wyla,
uciekao w jedyn dostpn stron ku grze. Poszczeglne pitra kamienic
dobudowywano coraz szersze, wykorzystujc miejsce, jak tylko si dao, wic o ile przy ziemi
zabudow oddzielaa solidna pitnastostopowa brukowana ulica, w sam raz by dwa wozy
mogy si min bez przeszkd, o tyle na wysokoci pitego pitra mona byo przej
midzy budynkami, dajc po prostu lekkiego susa. Jeszcze jedno albo dwa pitra i dachy si
ze sob zetkn, a ulica zamieni w tunel. Oczywicie jeeli pewnego piknego dnia cao si
nie zawali.
Miejscowi mistrzowie murarscy osignli absolutn perfekcj w stawianiu coraz
cieszych i lejszych cian, lecz nawet oni nie byli cudotwrcami w cigu ostatniego roku
pod gruzami trzech budynkw zgino ponad pidziesiciu ludzi. Rada Kamany od lat
staraa si wprowadzi ograniczenie w budowaniu kolejnych piter, lecz pki zasiadali w
niej waciciele sporej czci miejskich kamienic, pty podobne prawo nie miao szans na
uchwalenie. Poza tym kade dodatkowe pitro to warsztaty, manufaktury i skady
handlowe, bdce niczym wymi mitycznej Wantyjskiej Kozy, dajce przy kadym
pocigniciu gar pere. A tylko gupiec zrezygnuje z czego, co mona opodatkowa.
Monopol na handel z ca wysp cyn, miedzi i srebrem, bursztynem, futrami,

miodem oraz bezcennym, uywanym do budowy statkw drewnem, w tym synnym

anuhijskim czerwonym dbem sprawia, e jak powiadano, w Kamanie nawet bruk by ze
zota. Kady rd kupiecki, kada gildia, kade przybrzene miasto starao si umieci tu
swoich przedstawicieli.
Pienidze przycigay ludzi, ludzie przycigali kopoty, kopoty przycigay zodziei,
bandytw, przemytnikw i inne szumowiny. Liga Czapki od lat miaa w Amonerii swoich
rezydentw, handlujcych wszystkim, od skradzionego bursztynu po informacje. Bo
wiedza, ktry statek ma pen adowni, co wiezie i gdzie bdzie pyn, warta bya dla
pirackich kapitanw czwart cz upw.
Altsin potrafi nawiza kontakt z ludmi Ligi, lecz przez pierwsze miesice wola
obchodzi ich z daleka. Nigdy nie wiadomo Gruby mg by wprawdzie niewiadomy jego
roli w rzezi na dachach PonkeeLaa i w wyrniciu Prawych hrabiego Terleacha, ale
zakadanie, e CetronbenGoron tego nie wie, byo jak proszenie rekina, by pozwoli si
pogaska po jzyku, w nadziei, e nie jest godny. A gdyby wiedzia, to co? Odpowied na
to pytanie krya si w rzucie monet, ktrej awers mia sztylet zabjcy, a rewers garot.
Anwalar nie dopuciby do tego, by kto taki jak Altsin chodzi spokojnie po wiecie.
Dokadnie z tych samych powodw, dla ktrych sign po wadz nad Lig i stan do
walki z hrabi. Bo czu si za ten wiat odpowiedzialny. No dobrze, moe nie za cay wiat,
tylko za PonkeeLaa i Lig, ale dla Grubego miasto byo wiatem, prawda?
Dlatego pierwsze dni Altsin spdzi, nasuchujc plotek o ludziach, za ktrych gowy
anwalar wyznaczy cen. I dopiero gdy nabra pewnoci, e nie ma go wrd nich, mniej
wicej dwa miesice temu spotka si z niejakim Severem Raj, ktry przewodzi ludziom
Ligi w Kamanie. Raja, stary pirat i korsarz, przyj go ostronie, lecz gdy Altsin wykaza si
wystarczajc wiedz o Cetronie, by nie byo wtpliwoci, e jest jego czowiekiem,
poczstowa winem i obieca pomoc. Za odpowiedni opat, oczywicie. Zreszt sytuacja
bya wci napita, echa wydarze w PonkeeLaa dotary do Kamany ju jaki czas temu,
ale byy to echa odlege i znieksztacone, wic lojalno miejscowych w stosunku do Ligi
Czapki staa pod lekkim, leciutekim znakiem zapytania. Takim na osiem cali dobrej stali
midzy ebrami, jak powiadao zodziejskie przysowie.
Wkrtce wszystkiego si dowie. Obieca Raji dwiecie orgw za informacje o Aonel,
zapaci jedn trzeci jako zaliczk i dzi rano dosta zaproszenie na spotkanie. Miao si ono
odby w kamienicy Raji, midzy ludmi, co nie wryo le, bo nikt rozsdny nie popenia
zabjstwa we wasnym domu, a na dodatek w przekazanej wiadomoci herszt Ligi kaza mu
przynie reszt pienidzy, co te zapowiadao si dobrze. Moe po prostu okaza si
uczciwym zodziejem i naprawd znalaz jaki lad po tej cholernej seehijskiej wiedmie.
No c, zobaczy si.
Wrci mylami do Biaej Play.
Bracia Gennar i Lonnar z Weyrhw, ktrzy dowodzili najazdem Nesbordczykw,
skierowali swoje osiemset dugich odzi pod miasto i zadali otwarcia bram. askawie
zaproponowali, by wszyscy, ktrzy chc odej, mogli opuci Kaman, zabierajc tyle
majtku, ile zdoaj unie, i gwarantowali nietykalno kademu rzemielnikowi, ktry
zdecyduje si zosta. Zodziej myla czasem nad tym, co zostaoby z miasta, gdyby spenio
dania morskich piratw, ktrym tak naprawd chodzio nie tyle o bajeczny up, ile o baz
wypadow do dalszych podbojw. Na wyspach Morza Awyjskiego robio im si ciasno, a
Amoneria kusia bogactwem, agodnym klimatem oraz saboci, wynikajc z podziau
wadzy na wyspie midzy dziesitki skconych plemion i klanw zapltanych w zabjcz
sie wzajemnych wojen, rodowych zemst i niekoczcych si porachunkw. Nic, tylko

przypyn i bra jak swoje.

Powinni si zastanowi, dlaczego nikt wczeniej nie podbi tej wyspy.
Dwadziecia lat temu Kamana odmwia, cechy stany na murach, fosa wypenia si
pierwszymi trupami.
A potem z gbi ldu przysza mga.
Wielu byo takich, ktrzy chtnie opowiadali o tej bitwie, a ich historie mroziy krew w
yach. Pono mga rozpuszczaa ludzk skr, olepiaa i paraliowaa Nesbordczykw;
pono krya, jak opary z Uroczysk, demoniczne potwory, ktre rozryway najedcw na
sztuki i wysysay im ywcem szpik z koci. Podobno nesbordzcy czarownicy nie potrafili jej
rozpdzi, bo mga bya tak naprawd emanacj seehijskiego plemiennego boga, o ktrym
tubylcy niechtnie rozmawiali i ktry ywcem poar morskich rabusiw.
Przeor Enroh, zapytany o te opowieci, umiechn si tylko i wyjani, e mga pojawia
si kilka razy do roku, wraz ze zmian kierunku wiatrw wiejcych nad oceanem. Gdy
ciepe powietrze znad gorcych bagien dociera nad morze i zderza si z zimn, porann
bryz, wa mgy moe mie sto stp wysokoci i wyglda jak wielka pierzyna, ktr askawa
Pani przykrya kawaek wyspy. Opar jest gsty jak mleko i trzeba by stu potnych magw,
eby go wtedy rozpdzi. Jak atwo si domyli, Seehijczycy potrafi przewidzie jego
nadejcie.
Uderzyli o wicie, siy trzydziestu plemion zjednoczonych w kameluuri. Nie mieli wicej
wojownikw ni najedcy, lecz walczyli na swoim terenie. Nie pozwolili Nesbordczykom
ustawi ciany z tarcz, zza ktrej ucznicy masakrowaliby lej opancerzonych tubylcw.
Pozbawili ich oczu, rozbili na mae oddziay i odcili od play i statkw, na ktre resztki
pnocnych eglarzy prboway si wycofa. I wybili do ostatniego czowieka.
Gdy witobliwy starzec o tym opowiada, oczy wieciy mu si ywo, a ruchy nabieray
niespodziewanej precyzji. Zamiast zakonnika pojawia si onierz, a nawet wicej, oficer.
To bya wiedza, ktrej Altsin zodziej nie mg mie, lecz Altsin gupiec optany przez boga
ju tak. A si prosio o pytanie, gdzie Enroh suy i jakie yciowe wiatry zagnay go midzy
askawe donie Wielkiej Matki.
Zrobi unik i nie zapyta.
Potem przeor pochyli gow i opowiedzia, jak niedobitki nesbordzkiej armii, desperaci
w grupkach po kilkukilkunastu ludzi, podchodzili pod mury i rzucajc bro, bagali, by
wpuci ich do miasta. Kamana odmwia, by moe ratujc wasne istnienie. Bo gdyby nie
stawia oporu najedcom albo udzielia im schronienia, Seehijczycy najpewniej by j
unicestwili.
I nie byby do tego wcale potrzebny szturm na mury: wystarczyoby tylko przerwanie
szlakw kupieckich, wyrnicie wszystkich karawan, ktre omieliyby si wyj za mury,
odcicie Kamany od powietrza, jakim by dla niej handel, a los miasta byby przesdzony.
Mogoby si utrzyma jaki czas, sprowadzajc ywno morzem, lecz po co? Miasto istniao
dla wymiany towarw z miejscowymi plemionami. Bez tego byo niczym.
Altsin pogry si gbiej w pmroku ulicy. Na dole sklepy, nad nimi warsztaty, na
samej grze mieszkania, gdzie w pokoiku o wymiarach dziesi stp na dwanacie
gniedzio si szeciu, a czasem i omiu ludzi, picych na pitrowych pryczach niczym
onierze w koszarach. Ale znosili to bez skargi, w Kamanie niewielu chciao zamieszka na
stae cigano tu z kontynentu, by pomieszka kilka lat, harujc od witu do zmierzchu, i
wrci w rodzinne strony z kilkoma sakiewkami wypchanymi zotem.
Pod warunkiem e kamienica nie zawali ci si na gow.
Altsin wyszed na jeden z czterech placw targowych, ktry na pierwszy rzut oka

wydawa si wrcz nieprzyzwoicie rozlegy, ale po bliszym przyjrzeniu si okazywao si, e

ma ledwo kilkadziesit krokw w kad stron. To wanie w takich miejscach zaopatrywali
si wdrowni sprzedawcy szybkich posikw, przedstawiciele profesji jedynej w swoim
rodzaju, ktrych zodziej zobaczy po raz pierwszy wanie tutaj. Ich wzki jedziy pniej
ulicamitunelami, turkoczc po bruku, a waciciele sprzedawali wprost przed wejciami do
sklepw gorce polewki, placki z grzybami, boczkiem lub owocami morza, rozcieczone
wino i inne specjay, ktrymi czowiek mg napeni brzuch w czasie krtkiej przerwy w
pracy. Tak ya wikszo miasta, pic w toku niczym skazacy, harujc bez przerwy i
jedzc byle co z ruchomych straganw.
Min targ, obojtny na cigajce go obietnice najwieszych w miecie ryb i woowiny, co
to jeszcze o wicie muczaa, i ruszy w stron klasztoru. Mimo e nie zoy lubw
posuszestwa, a przeor nie mia nad nim adnej formalnej wadzy, Altsin zna swoje
obowizki. Poza tym lepiej si nie wyrnia. Zblia si wieczr, musia jeszcze wyplewi
grzdk cebuli, nakarmi kozy, pozamiata dziedziniec, wzi udzia w modlitwach o
zmierzchu. Potem czekaa go skromna kolacja w klasztornej jadalni, zmywanie naczy w
kuchni i, jeli pami go nie mylia, trwajcy do pnocy obchd ulic. Kamana te miaa
swoich ubogich, ebrakw, bezdomnych i dziwki.
Ci, ktrym si nie poszczcio, ldowali na bruku jak w kadym miecie majc za
poduszk desperacj i bezradno za koc, a nazwa zgromadzenia, Bracia Nieskoczonego
Miosierdzia, zobowizywaa. Zodziej nie wiedzia, jak to jest w innych zakonach, w
PonkeeLaa napatrzy si na sukinsystwo i obud kapanw wszelkich bogw, lecz tutaj
przeor podchodzi powanie do zalece swojej wiary.
Mnisi co noc wychodzili trjkami na miasto, niosc chleb, suszone ryby oraz garnki z
polewk, owinite w grube pledy, by duej trzymay ciepo. Rozlewali t polewk w
wyszczerbione miski trzymane w drcych doniach, amali chleb i ryby, opatrywali rany,
czasem, w wyjtkowo zimne noce, zabierali zzibnitych do klasztoru. Altsin wychodzi na
nocne prace co kilka dni i prawd powiedziawszy, nie mia nic przeciwko temu. Wspomg
klasztor hojnym datkiem i wola, eby pienidze szy na co takiego ni na zocone obicie
krzesa przeora. Sam zbyt dobrze pamita, jak to jest siedzie w mroku mierdzcego zauka
z nadziej, e popiskujcy szczur wejdzie w zasig kija.
Pamita smak takich szczurw, patroszonych zomkiem noa znalezionego na
mietnisku i pieczonych na garci szczap wyrzuconych przez morze. Gdyby Gruby nie
przyuway go pewnego dnia na ulicy no dobrze, gdyby Altsin nie prbowa Cetrona
okra i nie zosta przyapany, mgby nie doy dwunastego roku ycia. Moe dlatego dzi
lubi te nocne wdrwki zakonnikw, byo w tym co cholera jasna, nie znajdowa lepszego
okrelenia, co dobrego. Napeni odek godnego, napoi spragnionego, opatrzy
rannego I to ju by jego osobisty wkad wrzuci do drewnianej miski kilka miedziakw
albo obernitego dziesitaka. Podobno nie powinno si ebrakom dawa pienidzy, bo
wydaj je na tanie wino, ale na jaja Bliniaka Mrz, to byy jego pienidze i jeli mg dziki
nim komu uly, to wara od tego wszystkim mdralom. Zwaszcza takim, ktrzy nigdy nie
chodzili noc po zaukach kamaskiego portu.
Dzi po zachodzie soca mia wyj w towarzystwie brata Naywira i brata Domaha.
Przynajmniej nie bdzie nudno.

Rozdzia 5

Studnia bya pusta. San Laweri zakl paskudnie. Deana ktem oka zauwaya, jak jeden
z towarzyszcych im Issaram skin do towarzyszy, rzuci kilka przyciszonych sw i
czterech z nich zniko midzy skaami. Przy poprzednim suchym wodopoju zrobili tak
samo. Postanowia, e pniej sprbuje si dowiedzie, czego szukali, teraz opara si o wz,
kryjc w cieniu, z rkoma mimowolnie pieszczcymi rkojeci talherw. Czua si, jakby
kto wanie patrzy na ni wzdu betu kuszy.
Od trzeciego dnia podry wiedzieli, e co jest nie w porzdku.
rda na szlaku byy osuszone. Wszystkie sze. Kamienne niecki, wyobienia midzy
skaami, sadzawki otoczone krgiem starannie uoonych kamieni. Wszdzie sucho jak w
ustach tysicletniego trupa lecego wrd piaskw Travahen. Co prawda przed nimi
wdrowali tdy Konowerczycy i ich sonie, ale w cigu kilku dni wodopoje powinny si cho
czciowo napeni. Poza tym na pustyni nigdy nie oprniano rde do samego dna,
woda moga uciec w gb ziemi i ju nie wypyn. Jeli konowerska karawana tak zrobia
Ale nie, mieli miejscowych przewodnikw i znali prawa pustyni. Poza tym wdrowali z
wasnymi zapasami.
Nie. Co byo bardzo, ale to bardzo nie tak. W dwch miejscach najwyraniej prbowano
pogbia rda, wa wiru otaczajcy sadzawki by zbyt wiey, wic wygldao na to, e
poprzednia karawana te nie natrafia na wod. Ale mimo wszystko posza dalej. No c, w
poowie trasy czekao Oko Pani, gboka na trzysta stp studnia, wykopana w ywej skale
dwa i p tysica lat temu na polecenie samego Harudiego. Znaki na kamiennym
ocembrowaniu zostay wytarte przez wiatr i nieskoczon liczb doni gadzcych je z czci.
Gosiy, e Studni wykopano na polecenie Harudiego w roku dwudziestym i pierwszym
po Objawieniu, gdy prowadzi swoich Wiernych przeciw Samondejczykom. Legenda
mwia, e ta studnia nigdy, przenigdy nie wysychaa, przynajmniej Deana a bya
przecie w rodzie Pieniark Pamici nie syszaa o tym, by Oko Pani poskpio swoich ez
dla wdrowcw. A do dzi.
Sama nie moga w to uwierzy, lecz wiadra spuszczane po wod wycigano bez ladu
wilgoci, rzucony do rodka kamie nie odpowiada pluskiem. Czarny otwr zdawa si z
nich drwi.
Mocniej opara si o burt wozu, czujc, e si zakoysa. Niedobrze. Jeszcze dwa dni
temu nawet by nie drgn. Ich zapasy wody skurczyy si ju o trzy czwarte, liczyli przecie
na pustynne rda, a teraz przed nimi zaczynaa si trudniejsza, wyynna cz Sak On
Valla. Teren niemal bez przerwy si wznosi, zwierzta bd si bardziej mczy i wicej pi.
Wielbdy pewnie wytrzymaj, ich garby jeszcze wypenia tuszcz, lecz konie, te pod
wierzch i te cignce wozy, padn w poowie drogi. O ludzi martwia si najmniej, znaa
opowie o desperacie, ktry majc tylko may bukak wody, wdrowa przez pustyni
dwanacie dni.
Nieodmiennie ubrany w ciemne bkity, San Laweri odszuka j wzrokiem i gestem
zaprosi bliej. Sta przy studni w towarzystwie Ganwesa hNarwi, dowodzcego issarskimi
stranikami, i ciemnego kapitana kuwijskich ucznikw, ktry kaza si nazywa Gazk.
Mamy kopot, awyssa rzuci krtko Kuwijczyk.
Mam oczy. I rozum za nimi. Co chcecie zrobi?

Issaram chrzkn, poruszy barkami, a rkojeci yphirw podskoczyy o cal.

Ju mwiem, ale powtrz Moemy i naprzd, nocami, kryjc si przed socem
Jeli znajdziemy wod konie przeyj Jeli inne rda bd suche moemy konie
zabi, przenie reszt wody na wielbdy, towar ukry i wrci po niego pniej Gdy
dotrzemy do Kannolet
Deana zdya si ju przyzwyczai, e Ganwes zazwyczaj szarpie si ze sowami,
wyrzuca je z siebie w krtkich salwach, robic znaczce przerwy, a na dodatek szepcze,
jakby zdradza wszystkim wielkie tajemnice.
Ale jego plan by dobry. Desperacki, ale dobry, bo dawa wszystkim szans na przeycie.
By tylko jeden problem.
Te konie to towar. Przewodnik karawany wyd wargi, star palcem kilka kropli potu,
ktre wymkny si spod bkitnego turbanu. Taki sam jak kamienie w skrzyniach. W
Kannolet czeka na nie kupiec.
Dziwne sowa sowa handlarza, a nie przewodnika Masz udziay w tej karawanie?
Issaram trafi w sedno, ale onoled nie wyglda na zawstydzonego.
Wielu ludzi ma. Ja te. A zatem, jakie inne propozycje?
Zamaskowany wojownik wymrucza kilka zda w dialekcie wschodnich Issaram.
Co mamroczesz?
Rkojeci mieczy znw podskoczyy o cal. Niewane.
To stare powiedzenie, onoled. Deana umiechna si pod ekchaarem. Stare, ale
mdre. Znaczy mniej wicej: Travahen lubi gra w koci komi gupcw i ludzi
pazernych. On ma racj. Jeli pjdziemy nocami, moe uda nam si zyska dzie lub dwa,
lecz jeli kolejne rda na trasie wyschy, bdziemy w kocu musieli zabi konie. Ale my i
wielbdy dotrzemy do oazy. Moemy te zawrci, rwnie wdrujc nocami. Droga do
Savandarum jest szybsza i gdybymy zaczli ju teraz oszczdza wod, pewnie
doprowadzimy wszystkie zwierzta na miejsce. Potem moesz wzi wicej wozw z
zapasami i sprbowa jeszcze raz. Oczywicie to kosztuje.
Ciemne oczy zmierzyy j gniewnym spojrzeniem.
Onoled postaraa si, by tym razem usysza w jej gosie delikatne napomnienie. To
nie jest moja wina. Ani twoja, ani nikogo z karawany. To Travahen Ona daje i odbiera
wod, otwiera si i zamyka przed ludmi. Moesz zaryzykowa utrat zwierzt, wdrujc
na wschd, lub strat pienidzy i czasu, wracajc na zachd. Moja pielgrzymka moe
poczeka Reszta zaley od ciebie.
Zagodnia i niespodziewanie umiechn si lekko.
Wybacz, awyssa, to mdre sowa, ktre powinny tu pa, zanim pady inne.
Ciemnoskry kapitan ucznikw skrzywi si, ale nie odezwa.
I masz racj. Brodaty mczyzna odetchn gboko. To moja decyzja. Jest
popoudnie, do zmierzchu zostao kilka godzin, mielimy tu rozbi obz i odpocz, wic tak
zrobimy. O zmroku powiem wam, czy idziemy dalej, czy zawracamy. Odpocznijcie,
najpewniej tak czy inaczej bdziemy wdrowa ca noc.
Deana poczua, e kto jej si przyglda. Onoled patrzy gdzie przed siebie, Gazka z
uwag oglda czubki butw. Przeniosa wzrok na Ganwesa. Skin gow.
Dwa kwadranse pniej chrzkn pytajco przed jej namiotem. Dwie pcienne
pachty zapewniay odrobin prywatnoci, pozwalay zdj na chwil ekchaar, obmy
twarz naparstkiem bezcennej wody, ukoi pragnienie. Zaprosia go do rodka, wszed i
usiad naprzeciw, nie odsaniajc oblicza. Czua wiedziaa, e bada jej twarz, zdziwiony
obc urod, jasnymi oczami, ladem meekhaskiej krwi pyncej w jej yach. Gwersowie

mieszkali dalej na wschd ni jej plemi, rzadziej mieszali krew z innymi ludami, a jeli ju,
to nie bardzo byo to wida, bo wdrujcy po Maych Stepach koczownicy te byli
niewysocy, ciemnowosi i smagli.
Pi dni, Poszukujca Ju pi dni wdrujemy od jednego pustego rda do
kolejnego wypenionego piachem wodopoju To nie jest naturalne zaszepta po
swojemu.
Pocigna may yk z glinianego kubka. Woda bya ciepa, ale smakowaa wybornie. Nic
tak nie polepsza jej smaku, jak magiczny zwrot mniejsze racje. Bez sowa wskazaa na
drugi kubek i bukak lecy obok. Pokrci gow.
Wypiem ju swoj porcj Ale dzikuj
Znalelicie co? Nie miaa si ani ochoty na dugie krenie wok celu jego wizyty.
Kto zapiecztowa wodopoje.
Jak?
Czarami. Sprytnie. Gliniana piecz z zaklciem Z surowej gliny zmieszanej z
piaskiem i sol Pooona w pobliu rda na socu
Poda jej paski, szarobrzowy krek gruby na cal, szeroki na osiem. Seria znakw, glifw
i podobnych do prymitywnych run symboli biega spiral po jego spodniej stronie. Waciwie
trudno byoby jej stwierdzi, e ma do czynienia z magicznym artefaktem, gdyby nie
uczucie, e trzyma w rku kawaek lodu, nagy zapach kwiatw, ktry wypeni jej nos, i
gwatowne mrowienie w stopach. Odoya piecz. Sensacje ustay.
Gdy ley na ziemi, znakami do dou Moc jest sabo wyczuwalna idzie ku ziemi
trzeba by si o niego potkn, eby pozna, e to nie jest zwyczajny kamie A gdy soce
wysuszy glin do koca cao zaczyna si kruszy i pka By zademonstrowa, o co
chodzi, dowdca issarskich stranikw odama kilka kawakw z krawdzi dysku.
Rozpaday si pod byle dotkniciem. Za dwa, najdalej trzy dni piecz popka i zaklcie
straci si a za dziesi wiatr i piasek zmieli resztki gliny na py i nie pozostanie
najmniejszy lad Mgbym postawi wszystko, co zarobiem przez ostatni rok tak albo i
dwa lata e pierwsze rda na szlaku s ju pene wody.
Nagym ruchem wyj sztylet i uderzeniem rkojeci roztrzaska gliniany krek. Deanie
zakrcio si w gowie, zapach kwiatw zmiesza si nagle z odorem gnijcego misa, po
nogach przewdrowaa kolumna mrwek. Ganwes wykona szybki gest, jakby co apa i
odrzuca. Wykrcio jej odek, tak e omal nie zwrcia caego kubka bezcennej wody.
Wiedzcy Jeste Wiedzcym.
Tak Niezbyt potnym ale potrafi wywcha smrd czarw. Pochyli gow,
jakby czego nasuchiwa. Poszo, zaklcie zniko i woda wraca na stare cieki. Do
wieczora Oko Pani napeni si wod.
Potrzebowaa chwili, by doj do siebie i uporzdkowa myli.
Wic dlaczego, skoro wiedziae, nie powiedziae o tym Laweriemu?
Bo si wahaem. Nadal si waham To nie jego sprawa, nie Kuwijczykw,
Mavvijczykw ani nawet tych przekltych Mahaaldw Tylko nasza
Pustynia nie naley do nikogo.
Ona nie. Ale oazy i rda ju tak Gdyby ten kto wskaza na zniszczon piecz
zatru rda albo je zniszczy w inny sposb, gwersowie, pkamei i pozostae wschodnie
plemiona zrobiyby wszystko, by go znale. Nie byoby takiej siy na wiecie zdolnej go
ochroni. Dyahirrowie te by go cigali wiesz o tym, awyssa.
Nie musiaa potwierdza. Czy naley komentowa wschd soca?
Ale ta magiczna piecz, ktra sama ulega zniszczeniu po kilku dniach nie wiem,

co to znaczy Po co
Patrzya na gliniane resztki i mylaa. Kto prbowa na kilka dni osuszy rda na
szlaku do Kannolet.
My mielimy wyruszy za dwa dni wymruczaa.
Drgn.
Gdybymy wyruszyli, jak planowano kontynuowaa pewnie wikszo rde
napeniaby si ju wod. Moe jedno albo dwa zaklcia jeszcze by trzymay, ale nie
zwrcilibymy na to uwagi, czasem tak si dzieje. Lecz sze rde z rzdu Wyruszylimy
za wczenie, bo karawana z agatami nie dotara, i tylko dlatego dowiedzielimy si o caej
sprawie Kto poluje, ale nie na nas. Tylko na Konowerczykw.
Zamia si szeptem, co przypominao szelest osypujcego si piasku.
Wiedziaem co mi umykao, jakbym prbowa w nocy zapa pustynnego skoczka
O to chodzi Wszystko jasne
Nic nie jest jasne, Wiedzcy. Deana dopia reszt wody, odstawia kubek. Dlaczego
ta karawana nie zawrcia? Znajdowali jedno puste rdo za drugim i mimo wszystko szli
przed siebie. Mieli, ile? ponad pidziesit zwierzt i setk ludzi, do tego te dwa sonie, a
jak syszaam, kady z nich pije tyle co dziesi koni. Nie zabrali wystarczajcej iloci wody,
by przej ca drog bez uzupeniania zapasw. A jednak poszli dalej, zamiast zawrci
najpniej trzeciego dnia.
My te poszlimy naprzd
Te ale nawet teraz, w poowie drogi, moemy wyj z tego, nie tracc nic poza
czasem i pienidzmi. Oni ryzykowali wicej. Dlaczego?
Ganwes poruszy si lekko. Znw poczua jego badawcze spojrzenie.
Jak sdzisz, Poszukujca, dlaczego?
Nie wiem. Pokrcia gow. Znasz to powiedzenie: Dlaczego ludzie robi gupstwa
na pustyni? Bo s gupi. Bo licz na szczcie. Wydaje im si, e bogowie darz ich
szczegln ask. Wierz we wasn niemiertelno. Albo po prostu nie maj wyjcia.
Konowerczycy chcieli dotrze na wschd, nad morze, podobno nie mieli tu ju nic do
zaatwienia, ich poselstwo przekazao dary i wieci Meekhanowi. Nie wieli zbyt wielu
bogactw, to nie karawana kupiecka, za to mieli setk ludzi, w wikszoci zbrojnych
Osobnym pytaniem pozostaje, po co im ich a tylu, ale gdyby chcia ich wybi, a nie mia
dwch albo trzech setek wojownikw, to uyby najlepszego ora, jaki istnieje w tej czci
wiata.
Wskazaa na bukak. Ganwes przechyli gow na bok.
A masz jaki pomys, Poszukujca dlaczego nie zawrcili?
Umiechna si.
Jestem tylko zwyk dziewczyn z maej afraagry, gdzie mi tam do mdroci
wielkich tego wiata. A ty, wojowniku? Jak sdzisz?
Owce zapdzasz do zagrody albo z pomoc psw albo wybierajc im na przewodnika
najmdrzejszego barana Szli za przewodnikiem wynajli, jak syszaem, wynajli w
Savandarum dziesiciu Mahaaldw.
Ze wszystkich koczowniczych plemion przemierzajcych pustyni Mahaaldzi mieli
najpaskudniejsz reputacj. Uchodzili za zdradliwych, dwulicowych bandytw, gotowych
na wszystko dla garci zota. Zbjowali, kradli i rabowali, kiedy mogli, a oszukanie kogo
spoza wasnej krwi uwaali niemal za swj obowizek. Na pogard innych pustynnych
ludw odpowiadali arogancj i legendarnym ju okruciestwem. Lecz byy takie szlaki na
Travahen, ktre znali tylko oni, i zdarzay si takie sytuacje, e tylko oni byli pod rk, kiedy

kto potrzebowa przewodnikw.

Konowerczycy musieli by zdesperowani szept issarskiego wojownika sta si ledwo
syszalny. Dokd si spieszyli, awyssa?
Czy to wane?
Nie niewane.
Wanie. Zreszt umiechna si kpico wkrtce sam zaspokoisz ciekawo.
Skd wiesz, e jestem ciekaw?
Sam mwie, to nasze rda. Nikt nie ma prawa rzuca na nie czarw, nawet takich,
ktre same si rozwiewaj. A poza tym zdje zaklcie i do wieczora Oko Pani napeni si
wod. Postawi wszystko, czego nie zarobiam przez ostatni rok, e ruszymy na wschd.
Wiedzcy wyda z siebie seri wistw, ktre musiay by miechem.
Tak, Poszukujca, jestem ciekaw Ale te mam obowizki Na tym szlaku jeszcze si
nie zdarzyo, by kto prbowa zapolowa na tak du karawan, jak ta przed nami I
pierwszy raz widz, by uywano do tego takich czarw. Te gliniane pieczcie to robota
naprawd zdolnego maga. A moe magw A zwykych pustynnych bandytw nie sta na
takie usugi. Jeli jaki znudzony czarownik zacz szuka dodatkowego rda dochodw,
trzeba go szybko powstrzyma, bo gdy rozejdzie si wie, e szlak z Savandarum do
Kannolet nie jest bezpieczny karawany zaczn wybiera inne drogi moje plemi straci
Pokiwaa gow. Obowizki wobec plemienia rozumiaa jak kady, kto urodzi si w
grach. I wiedziaa rwnie, dlaczego mczyzna powica jej tyle czasu. Biae pochwy
talherw Tylko dlatego. Jeli chcieliby bliej przyjrze si tej tajemniczej sprawie, pomoc
mistrzyni miecza byaby nie bez znaczenia. Bya jednak awyss, Poszukujc, i nie
podlegaa niczyim rozkazom. Jeli chcia jej wsparcia, musia j do tego przekona. Lub
zainteresowa.
W gruncie rzeczy Kannolet mogo poczeka. Podobno przez ostatnie dwa i p tysica
lat nie ruszyo si z miejsca.
Kuwijczycy wiedz?
Jeszcze nie Poza tym nie wiem, czego si spodziewa Moe dotrzemy do
Kannolet i nic si nie wydarzy? Kto wie.? Ostrzegem tylko Gazk, e moemy si
spodziewa kopotw Jutro wylemy przodem dwch ludzi na wielbdach Sprawdz
nastpne rdo
Jeli masz racj, pewnie bdzie jeszcze zapiecztowane.
To je odpiecztujemy Poza tym napenimy tu beczki, napoimy zwierzta. I
bdziemy ostroni Bardzo ostroni

Interludium

Mczyzna poruszy si i jkn, po chwili zacharcza i zarzzi. Wreszcie, parskajc i

siejc wok kropelkami czerwieni, zapa oddech, po czym przetoczy si na brzuch. I
zacz pezn, powoli, wysuwajc przed siebie praw rk, wczepiajc si paznokciami w
ziemi i cignc reszt ciaa. Lewa rka, niemal odrbana w okciu, suna za nim niczym
jaki potworny pd poczony z ramieniem ppowin cigien i resztek skry. Jej palce
drgay jak koczyny owada.
Yatech przerwa czyszczenie miecza, podnis si i podszed do tego, kto jeszcze przed
chwil by aktorem, komediantem, czonkiem niele prosperujcej trupy. Przyklk mu
jednym kolanem na plecach, przycisn sztych do podstawy czaszki.
Nie ruszaj si, to pjdzie szybko mrukn.
Nie wiedzia, czy mczyzna jest w stanie go zrozumie, ale ukucie w szyj musiao mu
powiedzie wszystko, bo znieruchomia i, o dziwo, przycisn brod do piersi, odsaniajc
kark. Czarna klinga wesza gadko midzy krgi, przecinajc rdze i koczc mk. Yatech
wyrwa bro, strzepn energicznie i przejecha szmatk po gowni. Gest niepotrzebny, bo
do ostrza podobnego do wulkanicznego szka krew si nie lepia. Ani nic innego. Ale takie
nawyki pozwalay zaj rce i odryway myli od innych spraw.
Szloch z prawej strony kaza mu si odwrci. Jedenacie dusz cztery kobiety i
siedmioro dzieci siedziao porodku polanki, zbite w gromadk, tulc si i paczc. Ich
oczy wypeniaa mieszanina pustki, szoku i obdu; jeszcze przed kwadransem miay
mw, ojcw, braci i kuzynw, a teraz z caej Oszaamiajcej Trupy Komedii Saweronego
zosta tylko tuzin czonkw z jednym mczyzn, ktry klcza przed t dziwn,
czarnowos dziewk i drcymi rkami wrcza jej oprawion w drewno ksig.
Yatech wrci na swoje miejsce pod cian wymalowanego w lecce ptaki wozu, ale nie
usiad. W spojrzeniu jednej z kobiet ujrza rodzcego si demona, zapowied przemocy,
szau, ktry moe w kadej chwili pchn j do czego nierozsdnego. Obserwowa szczup
do, macajc co za pazuch.
Ktre jest twoje? rzuci gono, przycigajc jej wzrok. Tak, mia racj, obd i
nienawi prawie przyszpiliy go do wozu.
Co?
Dziecko? Ktre jest twoje?
Wskazaa ma, moe picioletni dziewczynk, ktra rozgldaa si wok spojrzeniem
noworodka, ostatni kwadrans odar j ze wszystkiego, by moe nawet ze zdrowych
zmysw.
Pilnuj jej. Moe zrobi co gupiego.
Wsun miecz do pochwy i wskaza oczyma kogo za plecami kobiety.
Ta odwrcia si i poblada. A potem pochylia do przodu, powoli, jak padajce drzewo,
a opara si czoem o ziemi. I zastyga tak, wstrzsana bezgonym szlochem. Najwyraniej
jeden z tych, ktrzy prbowali ucieka, by jej bliskim krewnym.
Iavva wysza zza kpy krzeww jak zwykle bezszelestnie, z t swoj instynktown,
niewymuszon gracj. Jakby wiedziaa z gry, gdzie postawi stop, by nie trzasna
gazka, nie zaszeleciy licie. Oba jej sztylety tkwiy schowane w pochwach na udach, a
krtk szabl miaa za pasem, ale to byo bez znaczenia. Przed kilkunastoma minutami

udowodnia, e nawet z noem na gardle jest sto razy groniejsza ni wikszo wojownikw
z broni w rku. A teraz, wracajc do obozowiska, pokazaa te, e ucieczka przed ni
rwnie nie ma sensu.
Przypatrzy jej si dokadnie, szukajc ladu zmczenia, zaskoczenia, zoci lub gniewu,
czegokolwiek, co powinien czu czowiek, ktry przed chwil musia stoczy mordercz
walk. Nic. Od chwili, gdy schwytali j w tym ponurym zamku, odkd Maa Kana wplota w
jej niemal biae wosy pasmo swoich, czarnych jak noc, i nadaa imi, Iavva sza za ni,
wykonujc kady rozkaz. Lecz nie odzywaa si ani sowem; nigdy, nawet w czasie
najzacieklejszej walki, nie wydaa z siebie dwiku goniejszego ni szybki oddech. Bya
cicha jak sama mier. I podobnie skuteczna.
Oderwa wzrok od jasnowosej zabjczyni i omit spojrzeniem okolic: siedem wozw,
dwa dogasajce ogniska, rozwieszone midzy drzewami sznury z suszc si bielizn, po
prostu sielanka. I tylko tuzin trupw, zarwno mczyzn, jak i kobiet, psu widok, ale to, co
si tu wydarzyo, to bya cena, jak zapacili za swj wybr. I to wcale niewygrowana.
Yatech i jego dwie towarzyszki zorientowali si, e co jest nie w porzdku, ju w chwili,
gdy zbliali si do obozowiska. Na spotkanie wybiegy im tylko starsze dzieci, omio,
dziesicioletnie. I cho umiechay si i pokazyway rne sztuczki, takie jak onglowanie i
akrobatyczne wygibasy, ich ruchy byy nerwowe, a grymasy wykrzywiajce usta sztuczne. W
obozie za, wewntrz krgu wozw, cho mczyni szczerzyli si szeroko, a zarzdzajcy
wszystkim starzec powita ich, rozkadajc radonie rce i zapraszajc na posiek, utwierdzili
si w swoich podejrzeniach, bo kobiety trzymay wszystkie maluchy przy sobie i nie zbliay
si, jak wczeniej, na widok goci.
Potem wszystko poszo szybko.
Ledwo zsiedli z koni, kilku mczyzn rzucio si ku nim z krtkimi mieczami, noami,
siekierkami i pakami, jednemu udao si nawet zaj Iavv od tyu i przyoy jej ostrze do
garda.
Maa Kana umiechna si wtedy, a by to jedyny szczery umiech, jaki zagoci w
okolicy, i zaczo si zabijanie.
Ten, ktry trzyma n na gardle Iavvy, zgin pierwszy, z doni przeszyt sztyletem o
mlecznej klindze i brzuchem rozprutym od krocza po mostek.
Yatech pamita, e nie czeka na cig dalszy, jego yphiry wyskoczyy z pochew moe o
wier mrugnicia oka pniej ni sztylety jasnowosej, ale to do nich naleaa druga,
trzecia i czwarta mier w tym obozie. Bitewny trans wypeni jego ciao w p kroku i
pchn na krwaw ciek.
W mniej ni dwadziecia uderze serca byo po wszystkim.
Ostatni trzej napastnicy, widzc rze kamratw, zatrzymali si i uciekli w las. Maa Kana
rzucia Iavvie tylko jedno sowo, a Yatechowi wskazaa reszt mieszkacw obozu, kobiety i
dzieci.
Zbierz je w jednym miejscu. Szybko.
Zebra, odrywajc wyjce kobiety od konajcych mczyzn. Nie mia dla nich
specjalnego wspczucia mimo e nie by ju Issaram, nie zasania twarzy i nie odmawia
kendeth, trudno wyrwa si poza pewien sposb postrzegania wiata. Przyjechali tu na
umwione spotkanie, wic byli gomi. A prawo gocinnoci powinno by nienaruszalne i
jego zamanie musiao mie swoj cen. Tam, gdzie Yatech dorasta, pojmowao si takie
rzeczy raczej sercem ni rozumem, ale chyba przez to wanie zostaway one w czowieku
na cae ycie.
A jeszcze gbiej, mocniej, rozumiao si to, e plemi, klan czy rd s swego rodzaju

jednym ciaem, wic konsekwencje niepowodze powinny dosign kadego jego czonka.
Ta grupa wyniosaby zapewne wspln korzy, gdyby ich atak si uda, wic suszne jest, e
razem przyjmuj na siebie take cen klski.
Teraz sta, opierajc si o burt wozu, i obserwowa, jak Iavva zajmuje miejsce przed
stoczon grupk, zupenie obojtna na ich szlochy, a Maa Kana przeglda wrczon jej
przez starca ksig. To po ni tu przyjechali.
Dziewczyna siedziaa na zwalonym pniu, trzymajc manuskrypt na kolanach, a
mczyzna klcza przed ni i nie mia podnie wzroku. Wolumin by olbrzymi, mia jakie
dwadziecia cali wysokoci i pitnacie szerokoci, a skrzany grzbiet nie daby si obj
jedn doni. Taka ksiga, gdyby oprawi j w najdrosze drewno, zoto i drogie kamienie,
stanowiaby ozdob kadego klasztoru albo wityni, wic zupenie nie pasowaa do lenej
polanki z dala od ludzkich siedzib. Ale jego czarnowosa pani wydawaa si zadowolona.
Jak udao si Wielkie Zgromadzenie? zapytaa starca takim tonem, jakby ostatni
kwadrans nigdy si nie wydarzy.
Mczyzna otworzy i zamkn usta, nie wydajc adnego dwiku.
Przyjechali Niesamowici onglerzy i Akrobaci Amziciego? Pamitam ich wystp
sprzed trzech lat. Kanayoness zapatrzya si gdzie w przestrze. Byli olniewajcy.
Zwaszcza taki jeden mody blondyn. Nie znam jego imienia, ale powiniene kojarzy, o kim
mwi, mia rozcite ucho i zaczesywa wosy na bok gowy, by to ukry. Moim zdaniem
niepotrzebnie, taka blizna dodawaa mu uroku. Wiesz moe, jak si nazywa? Obdarzya
starca swoim najbardziej olniewajcym umiechem.
Yatech widzia ju takie zmiany jej nastrojw wiele razy. Wygldaa teraz jak moda
panienka, prbujca wyudzi co od swojego dziadka przymilaniem si i urokiem podlotka.
Tymczasem przywdca nieistniejcej ju trupy teatralnej wpatrywa si w ni z min
czowieka, ktry prbuje si obudzi z jakiego przeraajcego koszmaru.
O Dziewczyna zerkna na kolejn kart w ksidze, tracc nagle zainteresowanie
starcem. To jest bezuyteczne, ten oszust musia namalowa to na podstawie cudzego
opisu.
Energicznym ruchem wyrwaa kartk i rzucia na ziemi.
No to jak? Wiesz, jak ma na imi?
Mczyzna nie odpowiedzia.
Keruweln, podejd tu.
Yatech westchn i oderwa si od ciany wozu.
Wyjmij miecz.
Wyj.
Przy mu do ucha.
Wykona polecenie, obserwujc, jak w oczach Maej Kany zapalaj si figlarne iskierki.
Obetnij je.
Starzec jkn i drgn, a ciemna klinga lekko nacia mu skr i zabarwia si czerwieni.
Yatech oderwa miecz od gowy mczyzny, strzepn krtko i wsun do pochwy.
Skoczya?
Umiechna si znowu, tak e czowiek miaby ochot roztopi si w tym umiechu.
Przynajmniej do chwili, gdy nie spojrza jej w oczy.
Znw nieposuszestwo?
Nie moe by nieposuszestwa w sprawie, ktrej przysiga lojalnoci nie obejmowaa.
Ale Szturchn starca nog. Radz odpowiada. Moja druga towarzyszka robi
wszystko, co jej ka.

Mczyzna pochyli gow.

Lirin wyszepta. Nazywa si Lirin, pani.
Ten blondyn z przycitym uchem? adnie. Brzmi prawie jak leuwree, co w
anguaskim znaczy dumnie kroczcy. Zreszt to by do niego pasowao, piknie chodzi po
tej linie. Keru, chod tutaj.
Czu podskrny dreszcz, gdy skracaa jego nowe imi. Imi, na ktre reagowa, lecz do
ktrego si nie przyzwyczai, wci myla o sobie jako o Yatechu dKllean. W gruncie rzeczy
jej wymysy i zabawy nie miay dla niego znaczenia. Ale gdy zwracaa si do niego w ten
sposb, wiedzia, e kiedy spojrzy jej w oczy, zobaczy to uskowate co, wynurzajce si z
gbi, by rozejrze si po wiecie.
Podszed, skupiajc si na ksidze. Nie wyjania, do czego jej potrzebuje, tak jak
wczeniej nie powiedziaa, z jakiego powodu wybieraj si w dug, trwajc wiele dni
wdrwk, na ktrej kocu, w gbi lasu spotkali grup aktorw i kuglarzy. A on nie pyta.
Mino kilka miesicy wsplnej podry, jeszcze kilka, a skoczy si jego suba. Co bdzie
potem? Nie zastanawia si nad tym. Liczyo si tylko to, by zobaczy kolejny wit.
Wolumin wypeniay rysunki. Ilustracje wykonane najwyraniej przez rnych ludzi,
rnymi sposobami i na rnych materiaach. Yatech widzia pergamin pokryty zawijasami
czerwonego i czarnego tuszu, z ktrych dopiero po uwanej obserwacji wyania si widok
grskiej grani i przycupnitego na niej zamku. Obok, na grubej karcie czerpanego papieru,
pyszni si miejski zauek, ciemny i duszny, otwierajcy si na niewielki plac zapeniony
straganami. Kanayoness przewracaa poszczeglne stronice, ukazujc mu nastpne obrazy:
miasto zalane wiatem dogasajcego soca, rozstaje drg z imperialnym supem milowym,
ukryta gdzie w lesie przysadzista chaupa, sad z tysicem drzew obsypanych
bladorowym kwieciem, skalny palec wystajcy porodku rwniny niczym ostatni zb w
starczej szczce, wioska w dolinie.
Niektre rysunki wykonano z cudown wrcz doskonaoci, oddaway najmniejsze
szczegy i wspaniae kolory, inne za skaday si z serii kresek i plam i dopiero po chwili
czowiek dostrzega w nich zarys miejsc i pejzay. Rniy si, podobnie jak rne byy
materiay, na ktrych je namalowano, od pergaminw, nie zawsze najwyszej jakoci,
poprzez papier, a do cieniutkich drewnianych deseczek i patw kory brzozowej. Dostrzeg
nawet co, co wygldao jak kawaek materiau pokrytego woskiem, na ktrym kto
pracowicie wyskroba brzeg jakiej rzeki.
Maa Kana przegldaa ksig strona po stronie, zatrzymujc si przy kadym obrazie na
chwil i wpatrujc w niego intensywnie. Czasem muskaa rysunek palcami lub wodzia po
nim doni, nie baczc, e niekiedy rozmazuje farby. I mimo e jeszcze trzy karty zostay
wyrwane i cinite na ziemi, wygldaa na usatysfakcjonowan.
Dobra robota pochwalia nie wiadomo kogo. Nie myliam si, e w aktorach i
kuglarzach drzemi rozliczne talenty. Spojrzaa na Yatecha, unoszc piknie zarysowane
brwi. Nie zapytasz, po co nam ta ksiga?
Wzruszy ramionami. Ju kilka razy podrowa z ni przez portale, ktrych bramy
zakotwiczone byy w miejscach uwiecznionych na malunkach. Nie musia pyta.
Nie zapytasz skonstatowaa z pewnym rozbawieniem. Bo wiesz, e chciaabym,
eby zapyta. Robisz mi na zo? Za co? Za wczorajsze lanie?
Wczorajsze lanie. Iavva nie walczya ju tylko swoimi sztyletami, teraz posugiwaa si
take szabl, a on nawet w bitewnym transie ledwo potrafi odpiera jej ataki. Ale uczy si.
Cay czas si uczy. Nie, w ich treningach role ucznia i mistrza nadal si nie zmieniy, ale on
nie przejmowa si porakami. Wic nie chodzio o kolejne upokorzenie.

 Nie. Po prostu nie jestem ciekaw odpowiedzi. Dostaa to, po co przyjechalimy?

Jak widzisz. Wskazaa ksig. A nawet wicej. Niektre z tych rysunkw to
prawdziwe cudeka, w ktre ich twrcy woyli cae serce.
A to ma znaczenie?
I to jakie, mj Noszcy Miecze. I to jakie.
W jej doniach pojawi si kolejny rysunek, w ktrym Yatech rozpozna szkic stworzony
przez martwego ju barona. Maa Kana pieczoowicie umiecia go midzy innymi
malunkami, zamkna wolumin i poklepaa drewniane okadki.
Gotowe. No, prawie.
Spojrzaa na starca.
Brakuje przynajmniej szeciu rysunkw, ktre zamwiam. Ile grup nie dotaro?
Trzy. Trzy, pani.
Najwspanialsza Kompania Saloge, Trzech Braci i Pies i?
Wesoy Fendes i Jego Dziewczta, pani.
Tak, wanie on. Bya u niego jedna taka czarnulka, ktra miaa w palcach talent do
rysika. Liczyam na jej rysunki spod Gr Poegnania. Dotarli tam w ogle?
Nie wiem. Mczyzna potrzsn gow. Nie przyjechali na Zgromadzenie.
Wiem, ju mwie. Kanayoness umiechna si agodnie. Powiedz, byo tak
piknie i kolorowo, jak trzy lata temu? Namioty, wystpy, licytacja sztuczek, pojedynki
linoskoczkw i poykaczy ognia, przedstawienia do biaego rana?
Tak tak, pani. Starzec nagle ukry twarz w doniach i rozpaka si cichym,
szarpicym uszy kaniem. Tak byo.
I chciaby tam wrci? Za kolejne trzy lata?
Albo skin gow, albo zgi si niej, szlochajc.
Wic dlaczego przyszo ci do gowy, eby nas napa? Kto ci o nas powiedzia? Kto
kaza schwyta?
Ton jej gosu nie zmieni si ani na jot, ale Yatech wiedzia, e jeli teraz spojrzy jej w
oczy, ujrzy ciemno. Lodowat i bezwzgldn.
Czekaj Nie mam cierpliwoci ani czasu na takie pytania. Nie mam te ochoty
ryzykowa, e mnie okamiesz. Zrobimy tak
Nie drgna nawet, a starzec nagle pochyli si do przodu i zary twarz w ziemi, jakby
kto nadepn mu na kark.
Nie ruszaj si albo wyrw ci dusz z ciaa przez nos i j przepytam. Ilu ich byo?
Wojownik pamita, jak raz sprbowaa tego na nim. Wraenie, jakby lodowata do
zaciskaa mu si na potylicy, budzio go ze snu jeszcze przez wiele nocy. Ale wtedy bya
najwyraniej delikatna, bo teraz dotykajcy czoem ziemi mczyzna wyglda, jakby zaraz
mia skona.
Je jeden pani. Na Zgromadzeniu. Pyta o czarnowos dziewczyn podrujc z
jednym issarskim stranikiem. Pyta, czy kto czego nie widzia, nie sysza plotek, nie
zauway czego dziwnego
I dowiedzia si czego?
Wszystkiego. Wszystkiego o wszystkim, pani.
Wszystkiego o wszystkim powtrzya zamylona. Czyli niczego. Kupi ci?
Nie. Nie wiedziaem, e to ciebie szuka. Ty bya trzy lata temu z nami na
Zgromadzeniu. Razem z trup Sageliego. A on przedstawi ci jako swoj uczennic.
Dopiero potem w drodze tutaj zaczlimy myle. Ten mczyzna pyta o dziwne
rzeczy, o ktrych moglimy sysze w czasie wdrwek. Ale dziwne byo to, co zrobia trzy

lata temu. Pierwszy raz kto zamwi obrazy miejsc, w ktre przyjedamy, i to jeszcze u
prawie wszystkich grup na Zgromadzeniu. Pacc poow zotem, z gry. I nie przyjechaa
w tym roku, tylko wysaa wiadomo, ebym ci przywiz te malunki. Zaczlimy co
podejrzewa. Pani, ja my nie chcielimy ci zrobi krzywdy. Chcielimy tylko
Schwyta i sprawdzi, czy to mnie szukaj. I wzi zapat, jeliby rzeczywicie tak
byo. Ile proponowa?
Trzy trzy tysice orgw.
Nawet jeli suma zrobia na niej wraenie, nie pokazaa tego po sobie.
Za t dziewczyn i jej issarskiego stranika?
Tylko za ciebie, pani. Tylko za ciebie.
Yatech ktem oka zowi jej rozbawione spojrzenie. Wzruszy ramionami. Prbowali, nie
udao im si, jakie znaczenie ma, kogo chcieli zabi?
Kanayoness nachylia si nad starcem.
Kim by? Tak naprawd? Wiem, e wiesz, albo si domylasz.
Szczur Imperialny Szczur, pani.
Jeste pewien?
Damne Wielki ongler wdz Zgromadzenia tak powiedzia. Zebra wszystkich
przywdcw trup i rzek, e to Szczur i e wos z gowy spa mu nie moe. adnego
wypadku z widami czy stratowania przez konia. Powiedzia, e dosta ostrzeenie z samej
Nory, i to nie czas na arty. I tyle. Imperium ci szuka, pani.
Podnis si powoli, a raczej to ona pozwolia mu si podnie, i spojrza jej w oczy.
Umiechna si.
Mnie? Zimne okruciestwo tego kamstwa cio jak n. A skd ci przyszo do
gowy, e to ja jestem dziewk, o ktr im chodzi? Mj stranik nie zasania twarzy jak
Issarowie, a moja towarzyszka pochodzi z miejsca, o ktrym nawet nie syszae. To nie mnie
szukaj. Przykro mi.
Wzruszya ramionami, i chyba prostota tego gestu zamaa starca do koca. Mczyzna
skuli si, jakby wypowiedziane sowa byy kopniakami trafiajcymi go w brzuch, po chwili
znw unis gow, ale nie patrzy ju na Ma Kan, tylko na ciaa dwch modziecw,
lece w takiej pozycji, jakby zmorzy ich nagy sen.
Tak. Kanayoness pokiwaa gow. Umarli bez potrzeby. I to jest twoja wina. Gdyby
dostarczy obrazy i wzi zapat, jutro wieczorem pilibycie za atwo zarobione pienidze. A
tak
Suuuukaaaaa!!!
Demon, ktrego Yatech dostrzeg wczeniej w oczach tamtej kobiety, obudzi si z
rykiem. I to nie sam. Wojownik ledwo zdy odwrci gow i sign po miecze, gdy dwie,
trzy, nie, wszystkie cztery kobiety zerway si i runy na Iavv, krzyczc co gosami
przepenionymi szalestwem. Jej sztylety byy szybsze od atakujcego wa, ale pchnicia
mlecznych ostrzy zdaway si nie robi na atakujcych wraenia.
Kobiety zdoay j dopa, dwie miay noe, trzecia unosia w doni kamie, a czwarta
drewnian pak. Przewrciy dziewczyn i caa pitka potoczya si po ziemi.
Zgrzyt ostrza wyciganego z pochwy sprawi, e Yatech wyhamowa w p kroku, obrci
si i ci. Uderzy tak szybko, e zakrzywione klingi wyglday niczym smuga cienia, a
starzec wpad w ten cie i zosta przez niego rozrbany. Prosty n wypad mu z doni.
Maa Kana spojrzaa na Yatecha, nie, przez niego, w stron reszty winiw, a ciemno
wypeniaa jej oczy.
Oghor.

To byo to sowo, ktre powiedziaa, gdy trzech mczyzn prbowao uciec w las.
Zabij.
Odwrci si i run w stron Iavvy.
Jasnowosa podniosa si wanie z ziemi, lece obok niej ciaa wyglday, jakby setka
pijanych szermierzy wiczya na nich ostro swojej broni, i ju biega ku dzieciom.
Przemkna midzy dwjk najstarszych, ktre prboway si zerwa i uciec, a jej sztylety
zatoczyy krtkie uki i chopiec oraz dziewczynka zakrcili si w powolnym, koszmarnym
piruecie, a potem upadli, te powoli, z oczyma wypenionymi odbiciem koyszcych si nad
nimi drzew.
Chopczyk, moe szecioletni, otworzy usta w krzyku, ktry nigdy si nie narodzi, bo
biae ostrze zdusio go, trafiajc malucha w szyj. Dwjka nastpnych dzieci umara bez
mrugnicia, dwie mae kukieki, ktrym kto podci sznurki.
Iavva wyhamowaa i odwrcia si w stron ostatniej dwjki, tej picioletniej
dziewczynki, ktrej matka wybraa mier, i modszego malucha o nieokrelonej pci. Dzieci
patrzyy przed siebie wzrokiem, w ktrym nie byo iskry wiadomoci.
Yatech w biegu wsun yphyry do pochew, dopad do dziewczyny i pchn oburcz.
Poleciaa w ty, zmieniajc upadek w przewrt przez rami, jakby, na lito wszystkich
bogw, wiczyli to przez ostatnie miesice, i stana przed nim ze sztyletami w doniach.
Doskoczy i zaatakowa jeszcze raz. Zrobia unik, ale zdoa zapa za lun szat na jej piersi
i szarpn. Tym razem zadziaaa jego wiksza masa, wybi j z rwnowagi, podci i
przerzuci przez biodro.
Sama go tego nauczya.
Iavva przetoczya si pynnie i ju staa przed nim.
Ale po raz pierwszy od wielu dni spojrzaa mu prosto w oczy.
Jasna twarz, jasne wosy, brwi i rzsy. I tczwki tak blade, e w penym wietle zleway
si z biakami oczu. Tak jak teraz. Dwa czarne punkciki renic patrzyy na niego uwanie, z
intensywnoci rzadko spotykan nawet na placu pojedynkowym.
Iavva zawsze patrzya w ten sposb. Ubierajc si, dokadajc do ognia, nalewajc wina
do kubka i obserwujc koujce na niebie ptaki. Jakby kada czynno, nawet
najbanalniejsza, angaowaa jej uwag w caoci. Maa Kana powiedziaa raz, e ich
towarzyszka jest tym, co w danej chwili robi.
A teraz zabijaa.
I patrzya wprost na niego.
To si nazywa dylemat.
Gos Kanayoness dobieg gdzie z lewej, Yatech nie zaryzykowa spojrzenia w tamt
stron. Jedno mrugnicie, a Iavva runie ku ostatniej dwjce dzieci. Sign po yphyr, jeden
jeli chcia j powstrzyma, nie zabijajc, musia mie woln do.
Ona wie, e nie wolno jej ci zabi ani okaleczy. A jednoczenie otrzymaa rozkaz i
nie moe go wykona. Uwaaj z tym mieczem, jeli j skaleczysz, przestanie by mia.
Yatech nie odpowiedzia, wpatrujc si w przeciwniczk. Czarne szpile renic
widroway go bez ustanku.
Ruszya nagle, bez najmniejszego sygnau, zrobia p kroku w lewo, a gdy drgn w
tamt stron, runa w drug. Ale zna t sztuczk, ju widzia j raz i drugi, wic tylko
wycign rk, zapa dziewczyn za krtkie wosy i zatrzyma, a od szarpnicia
zatrzeszczay jej krgi szyjne.
Ojojoj, to musiao bole.
Zignorowa Ma Kan. Pocign Iavv w ty i znw stan midzy ni a dziemi.

 Odwoaj j.
Dlaczego? To oni nas zaatakowali. Nigdy nie syszae o tym, e we wrogim plemieniu
zabija si te kobiety i dzieci? eby nie wyroli z nich mciciele? Twj lud te tak czyni.
To co innego.
Dlaczego?
Nie potrafi odpowiedzie. Niekiedy, zwaszcza w czasie korowodw krwawych zemst,
ktre wymkny si spod kontroli tak, e nawet elazne acuchy Praw Harudiego nie
potrafiy ich spta, Issaram te potrafili wybi wrogi rd do ostatniego czonka. Ale robiono
to wyjtkowo rzadko, Yatech nie sysza o takim przypadku za ycia swojego ani swoich
rodzicw. Tu jednak byo inaczej. Te dzieci nie potrafiy si broni, a ich wina bya win
rodzicw, ktrzy ju nie yli.
Najpierw kaesz mi zapomnie, skd pochodz, a potem prbujesz przekona
czym? Prawami ludu, do ktrego ju nie nale? Nie jestem ju Issaram. Jestem Keruweln,
ja tylko nosz twoje miecze.
Na znak, ktrego nie widzia, jasnowosa zabjczyni schowaa sztylety i zastyga bez
ruchu. Wiedzia, e to nie ma wikszego znaczenia.
Po prostu je zostaw doda. Dostaa, co chciaa, wic zwyczajnie odjedmy ju
std.
Nie gos Kanayoness nabra nagle nowej, mrocznej barwy. Nie jestem a tak
okrutna.
Iavva ruszya, a w jej doni bysna szabla. Yatech odbi, jeden, drugi, trzeci cios,
dopada go, kopna w kolano, pchna barkiem, przydeptujc stop. Polecia na plecy,
przeduy ten ruch, zamieniajc go w przewrt przez bark, na chwil straci dziewczyn z
oczu.
Ruch z lewej.
Delikatny jak municie spadajcego licia dotyk.
Szybsza ni myl kontra.
Czarna klinga zmieniajca si w cienist smug.
Cichy pisk.
Zamar w przyklku, z mieczem zatrzymanym w jakim nienaturalnym pruchu,
patrzc na obsydianowe ostrze. Tylko na nie.
eby nie patrze na to, co leao trzy kroki od niego, trzymajc si za rozcity brzuch.
Na to, co bezgonie skulio si w pozycji podowej i zamaro, wstrzsane drgawkami.
Iavva, stj gos Maej Kany zdawa si dochodzi z daleka, zza pikowanej kurtyny.
Zostaw.
Wojownik spojrza na jasnowos, stojc niemal w zasigu miecza, z ciaem ostatniego
dziecka u stp. Jej szabla zabarwia si czerwieni.
Dziewczynka, ktr zrani, zwina si mocniej, obja kolana rkoma. Zamkna oczy.
Odjedamy. Natychmiast. Iavva jedzie ze mn. Ty moesz zosta, eby posprzta.
Nawet nie spojrza w jej stron.
To odludne miejsce kontynuowaa. Ponad trzydzieci mil do najbliszej wioski.
Lisy, wilki i zdziczae psy wkrtce si zjawi. Spjrz w niebo, heroldowie trupoercw ju
roznosz wieci.
Nie musia patrze, chrapliwe gosy krukw i wron rozlegay si nad koronami drzew od
duszej chwili.
Wsta, strzepn kling i wsun j do pochwy. Usysza parskanie koni i skrzyp uprzy.
Jedziemy na poudnie ciek, ktra znasz. Zatrzymamy si na postj tam, gdzie

poprzednio. Pospiesz si albo wilki ci wyrcz.

Mikki stukot kopyt po lenej cice zacz si oddala.
Yatech podszed do dziewczynki i przyklkn. Nie otworzya oczu ani nie zadraa pod
jego dotykiem. Oddychaa pytko.
Opowiem ci bajk wyszepta, chocia by pewien, e go nie syszy. O pustynnym
lisie, jego onie, zagubionych dzieciach i duchu soca. Nie martw si, nie jest duga. I
wszystko dobrze si koczy. Wszyscy wracaj do domu.
Uj mocniej rkoje yphira.

Rozdzia 6

Soce zachodzio wyjtkowo dugo, zote, a pniej czerwone zorze z niebywaym

uporem przeamyway ciemny granat nieba, jakby ta bitwa midzy wiatem a ciemnoci
miaa by ostatni w dziejach wiata. Zauki dzielnicy portowej, jeeli te kilkadziesit uliczek
mona byo nazwa dzielnic, mierdziay bardziej ni zwykle, a cienie w nich zalegajce
wyglday zowrogo. Altsin nagle nabra gbokiego przewiadczenia, e nie powinien tam
wchodzi. Wykrzywi si, splun na bruk gst flegm, przycigajc zdumione spojrzenie
brata Naywira, i ruszy naprzd.
Kolejny unik.
Kaman zbudowano tu przy naturalnym basenie portowym. Z ldu, koczcego si
niemal wszdzie stromym klifem, wyrasta w tym miejscu wski pas skalistego pwyspu,
dugiego i wskiego, odcinajcego sierpowato szeroki na wier oraz dugi na p mili
fragment morza. Jedyne wejcie do zatoki miao niespena trzysta jardw rednicy i
przedzielone byo skalist wysepk, na ktrej staa kamienna stranica wyposaona obficie w
katapulty i balisty. W czasie odpywu, gdy basen portowy zmienia si niemale w jezioro,
mona si byo do niej dosta morzem, brodzc po kolana w wodzie. Dodatkowo Rada
Miasta wydaa kiedy fortun, by przegrodzi wejcie kilkoma innymi sztucznymi
wysepkami, tak e tylko cztery statki mogy jednoczenie wpywa do portu lub z niego
wypywa. To dlatego Nesbordczycy nie zaatakowali miasta od strony morza. Nawet oni nie
byli tak gupi.
Lecz pwysep, bogosawiestwo dla statkw chronicych si za nim przed gniewem
oceanu, odcina jednoczenie nisze rejony miasta od morskiej bryzy. Trzy ssiadujce z
morzem dzielnice, Portowa, Rybacka i Ciesielska, nawet w czasie sztormw oddychay
powietrzem, ktre cuchno niczym opary nad nawiedzonym cmentarzem. Zgnie ryby,
stary szlam, rozkadajce si wodorosty i oczywicie brudy z caego miasta. Kanalizacji w
Kamanie nie byo, wic zgodnie z poleceniem Rady wszystkie nieczystoci i odchody
naleao wywozi beczkami poza mury i zrzuca do morza. W teorii, rzecz jasna, bo to
kosztowao, a ludzie zwykli radzi sobie z kadym problemem po swojemu. Najczciej noc
otwierano okna i wylewano wszystko do rynsztokw, skd wolno, wolniutko ciekao sobie w
d.
Dzielnica portowa znajdowaa si niej ni reszta miasta, brukowane drogi opaday
czasem tak stromo, e do wnoszenia towarw na gr uywano tragarzy, bo zwierzta nie
daway rady cign wzkw, wic wszystko, co trafio do rynsztokw w wyszych partiach
miasta, si rzeczy spywao w kocu tutaj. W rezultacie kamaski port uchodzi za
najbezpieczniejszy na wiecie; marynarze twierdzili, e nie da si w nim uton, bo woda
ma gsto masa i jeli kto szybko przebiera nogami, to bez trudu moe doj po jej
powierzchni do brzegu. Na dodatek przyportowe dzielnice cierpiay na to samo, co
stanowio bolczk reszty miasta brak miejsca wic i tu liczy si kady cal przestrzeni.
Nawet tawerny miay w tej dzielnicy po cztery pitra, a magazyny wyrastay ponad nie,
niczym ponurzy starcy nad gromadk rozbrykanej modziey.
Byo wsko, ciemno, cuchnco i lepko. Taki miejski szczur jak on powinien si tu czu
jak w domu.
Altsin zakl cicho, gdy mimo i ledwo znaleli si w porcie, po raz trzeci si polizgn.

Wola nie myle, w czym brodzi. Jeli w cigu najbliszych dni nie spadnie deszcz, to
warstwa mierdzcego szlamu signie miejscami kilku cali. Jedyne, co mg zrobi, to
wysoko podkasa habit; sanday trzeba bdzie my i suszy przez dwa dni. Brat Naywir
zabalansowa rkami i by nie upa, opar si o najbliszy mur. Jkn, stkn i odklei si od
niego z wyranym mlaniciem. W tej dzielnicy te wylewano nieczystoci za okna.
Znooowuuu? Pani Pikna w Nieskoczonej Dobroci, dlaczego tak dowiadczasz
swojego wiernego syna?
Sakwy cae? zadudnio w ciemnoci.
Tak, bracie, tak bardziej nie dao si tego wysycze. Zgodnie z twoj rad
przesunem je na brzuch.
Czowiek upadajcy na twarz podeprze si rkami, ten, ktry przewraca si na plecy,
nie.
Kolejne zdanie z tej twojej ksigi?
Oczywicie gos z ciemnoci nie wydawa si uraony. A jaka z tego pynie
mdro?
Nie wiem jaka. Brat Naywir prbowa najwyraniej stan tak, by lepki habit nie
przykleja mu si do ciaa, a jego szczupa twarz zwieczona szop byle jak przycitych
jasnych wosw wyraaa ca gam emocji, od obrzydzenia po rezygnacj. A, poczekaj,
ju wiem. Bezpieczniej mie wielki tyek ni wielki brzuch, co? Albo jak nie masz rk, to
bdziesz co chwila lea twarz w bocie?
To te. Lecz mdrzec powiedziaby, e lepiej upa, idc naprzd, ni si cofajc.
Bracie Altsinie?
Zodziej westchn i przesun swoje sakwy na brzuch. Domah z Keln by jak przypyw,
agodny, spokojny i podobnie nieustpliwy. Jak ju sobie co wbi do gowy, to napomina,
prosi, wyraa uprzejme zainteresowanie i grzecznie si dopytywa, dopki wszystko nie
poszo po jego myli.
Zaraz na pocztku stwierdzi, e skoro Altsin postanowi odnale spokj midzy domi
Miosiernej Pani, przywdzia habit, pracuje i modli si wraz z innymi, to bdzie go tytuowa
bratem, cho formalnie byo to niezgodne z regu zakonu. Komu takiemu jak zodziej,
kto nie zoy mnisich lubw, przysugiwa tytu gocia lub oczekujcego. Jednak dla
brata Domaha Altsin by bratem Altsinem. I koniec, adnych ustpstw. Podobnie jak z
sakw zawierajc chleb: miaa znale si na brzuchu, by dao si chroni j w czasie
upadku. I lepiej ustpi od razu. A najgorsze byo to, e gdyby zodziej go nie posucha i
wybrudzi pakunki, Domah nawet by si nie skrzywi, nie wzdycha dramatycznie ani nie
zacz jcze: A nie mwiem. Po prostu umiechnby si agodnie, pomg mu wsta,
odebra sakwy i sam zacz je nie.
Niewiele jest rzeczy bardziej irytujcych ni ludzie, ktrzy maj racj i nie robi ci z tego
powodu wyrzutw.
Gotowi?
Tak, bracie. Naywir przewrci oczami i zrezygnowa z prb odklejania habitu od
ciaa. Idziemy.
Zodziej unis wyej lampk oliwn. ciany bysny plackami odpadajcego tynku,
zalniy wilgotnymi liszajami w najrniejszych kolorach. Najnisze okna znajdoway si
dobre dwanacie stp nad poziomem ulicy, spore utrudnienie dla wamywaczy, lecz kraty
w nich zamontowane sugeroway, e waciciele woleli si jeszcze dodatkowo zabezpieczy.
Mdrze.
Ruszyli w gb uliczek portowej dzielnicy. Zodziej stawia szeroko nogi, wyszukujc w

blasku lampki miejsc na bruku, ktre jakby mniej lniy. Brat Naywir stara si poda jego
ladem. Ich cienie skutecznie kryy reszt uliczki w mroku, wic o obecnoci trzeciego
mnicha wiadczy tylko odgos regularnego czapania, a raczej mlaskanie jego butw. Altsin
unis gow. Okoliczne budynki, gwnie magazyny i noclegownie dla robotnikw
portowych, miay wysoko piciu piter, wski pasek rozgwiedonego nieba byska w
grze mdymi wiatekami. Wszystkie okna byy ciemne, gdyby nie lampka, wdrowaliby
niczym dnem wskiego jaru. W takim miejscu atwo o zasadzk, przeciwnik moe zaczai
si na grze i zmieni jego dno w mierteln puapk. Kilku ucznikw i kusznikw, troch
gazw
Unik.
Umiechn si i w tym umiechu jego rodzcy si gniew znik. Nie, nie bdzie si
wcieka na kade dziwne skojarzenie i myl. Gniew nie mia sensu, a jego jedynym efektem
byo poczucie, e robi z siebie idiot. Przyjdzie czas na zaatwienie sprawy tego sukinsyna,
ktry wszed mu do gowy, a wtedy, jak ju go z niej wycignie, osobicie nakopie do pewnej
boskiej du szy.
Umiechn si szerzej, zadowolony, e dwjka braciszkw tego nie widzi. Tak byo
lepiej. Jak to radzi Jawynder? Ten cholerny awenderi martwego boga, ktry ju nawet nie
mia imienia? Dgaj go, raz po raz dgaj go sztyletem, a si cofnie. Powinien uprzedzi, e
najlepszym sztyletem jest taki, ktry wykrzywia ci gb w zoliwym umieszku.
Przynajmniej wtedy zodziej mia poczucie, e jest sob.
Czapanie Domaha ucicho nagle. Przystanli.
Idcie przodem, sanda mi si rozwiza, zaraz was dogoni.
Altsin wzruszy ramionami i ruszy przed siebie. Po bokach ulicy pojawiy si pierwsze
zauki, ciemne jak myli samobjcy. Altsin podszed do pierwszego i zadzwoni trzy razy
maym dzwoneczkiem. Cisza. W drugim i trzecim to samo. Za to w czwartym co si
poruszyo.
Na widok dwch mczyzn, trzymajcych w brudnych apach drewniane, nabijane
pordzewiaymi gwodmi paki, mia ochot si umiechn. Znowu?
Cofn si jednak tylko o kilka krokw, rozkadajc szeroko rce.
Bracia ze zgromadzenia Nieskoczonego Miosierdzia Wielkiej Matki wyjani, jakby
na mil nie byo wida, kim s. Roznosimy ciep straw ubogim.
Szmer za plecami kaza mu si obejrze. Dwch kolejnych rabusiw odcio jemu i
Naywirowi drog ucieczki. Sprytne. Prostackie, ale sprytne.
Podobno kiedy mnisi wchodzili samotnie w zauki, lecz odkd kilku znaleziono nagich,
pobitych i ograbionych nawet z habitw, przeor wysya ich na rozdawanie jamuny
trjkami. Jak wida, i to nie zawsze powstrzymywao napastnikw. Wymieni spojrzenie z
modym mnichem. Drobny i chudy Naywir ledwo siga mu do ramienia. aden przeciwnik
nawet dla jednego bandyty i chyba dlatego wszyscy czterej gapili si na Altsina. Westchn.
To dobrze, panie. Niszy ze stojcych przed nim napastnikw umiechn si,
prezentujc zaskakujco biae i rwne uzbienie. Bo my jestemy ubodzy, ubodzy e hej,
brzuchy nam do krzyy poprzyrastay, w bach sie mi z godu, rence latajom na wszystkie
strony, o
Wysun przed siebie rk, w ktrej trzyma pak. Rzeczywicie, koniec lekko dra.
I strate ponielimy niedawno, wielkom strate, takom, co to czowiekowi dusze amie i
serce westchn dramatycznie. Ale trudno, przepado, za to aska Blinit zaprowadzia
nas prosto do dobrych ludzi, ktrzy chentnie dziel sie z potrzebujcymi. Czyli nami, jakby
co.

Jego towarzysz wykrzywi si kwano, nieprzyjemnie, i doda:

To my bymy prosili o jaki datek. Mwicy nie mg si pochwali tak zdrowymi
zbami jak kamrat, ale najwyraniej mia podobne poczucie humoru. Te torby z
jedzeniem, co by brzuchy dzieci napeni, habity, eby zmarznite grzbiety przyodzia,
buty, nic, e mierdzom, my nie som wybredni.
Bracie Naywirze? Zodziej, nie spuszczajc wzroku z obu rabusiw, rozluni
ramiona i stara si nie umiecha zbyt prowokacyjnie.
Myl, e to marynarze z jakie zawszonej ajby, ktrzy zeszli na ld i szukaj szybkiego
zarobku. Miejscowi wiedz, e nie sprzedaliby naszych habitw w tym miecie. Pewnie jutro
ich krypa wypywa z portu, wic sdz, e opchn je gdzie na kontynencie. Sdzc po
ubiorze, zwaszcza tych czarnych portkach, akcencie i powoaniu si na Blinita Mrz,
pochodz z okolic ArMittar. Patrzc na odciski od wiose na doniach, pewnie s z zaogi
galery, ktra wczoraj przywioza dzbany i szklane kielichy. Czarna Mewa. Zgadem?
Rabusie otworzyli szerzej usta.
Za plecami Altsina kto stkn, rozleg si odgos, jakby stukny o siebie dwa dojrzae
melony, a po chwili, jakby na ziemi upady dwa worki ziarna.
Bracie Domahu?
aKamenoelewarrenn powiada gos mnicha nie zmieni si ani na jot e hab
jest poddawa si zu, pochyla przed nim gow, pada na kolana, zasaniajc si niechci
do przemocy. Bo zo, ktremu si nie przeciwstawisz, uronie, spotnieje i pjdzie w wiat
krzywdzi innych. A ich krzywda bdzie twoj win.
Paka wycignita w stron Altsina zadraa i opada. Jej waciciel gapi si ponad
ramieniem zodzieja i wyglda, jakby wanie zobaczy swoj mier.
Czy to zo przeyje?
Oczywicie, bracie Altsinie, jak inaczej mogoby zmieni swoje postpowanie?
Dobrze. Wy. Hej! Wy! Musia podnie gos, by przycign uwag niedoszych
bandytw. Moe trudno w to uwierzy, lecz brat Domah biega szybciej ni chart. Sam
bym mu nie uciek, nawet jakby mi da pl mili przewagi. Rzucie bro.
Paki stukny o ziemi niemal jednoczenie.
To trzeci raz w cigu ostatnich czterech miesicy, gdy nas napadaj. I zawsze s to
zamiejscowi, jakie marynarskie mty, co to bezdomnej kobiecie z dzieckiem przy piersi
wyszarpn ostatni grosz spomidzy palcw. Tracimy przez was czas, wiecie o tym?
Cisza, spojrzenia wlepione za jego plecy, nerwowe przeykanie liny.
To byo pytanie!
Eeee Niszy z marynarzy chyba naprawd zamierza odpowiedzie.
Nie. Altsin czu, jak ten cholerny, lodowaty strumie, ktry czasem wypenia mu
yy, pojawia si gdzie w okolicach przepony i z kadym uderzeniem serca pynie dalej.
Dziwi si, e gdy oddycha, z ust nie wylatuje mu kb pary. Nie jcz. Zgadzasz si, e
ubodzy potrzebuj wsparcia? Ski tylko gow. Dobrze. No to si rozbieraj. Ten drugi te. A
potem rozdziejecie kamratw. Dobre portki i koszule przydadz si kademu. Ju!
Przez kilka uderze serca mczyni tkwili w absolutnym bezruchu. Obrabowa grupk
mnichw a by obrabowanym przez grupk mnichw
Altsin nie mg zobaczy, jak brat Domah robi krok w przd, ale stojcy przed nim
mczyni nagle jeszcze bardziej pobladli i zaczli si rozbiera. aden nawet nie pomyla,
by sign do noy, ktre nosili u pasa.
Buty te. Znajdziemy dla nich nowego waciciela. Dajcie rzeczy bratu Naywirowi.
Dobrze. A teraz tamtych dwch. Szybciej!

Waciwie nie musia podnosi gosu, wystarczy stanowczy ton i odpowiedni akcent. Po
chwili Naywir przyciska do piersi cztery pary spodni, cztery pary marynarskich buciorw i
cztery koszule. Noe leay na bruku u jego stp. Wyglda do pociesznie z t zdumion
min.
Altsin zastanawia si, czy nie kaza marynarzom cign te przepasek biodrowych i
wenianych skarpet, ale uzna, e to ju byoby okruciestwo. Poza tym brat Domah wyda
wanie bardzo zniecierpliwione parsknicie, co brzmiao, jakby poirytowany byk sapn
zodziejowi za plecami.
Odwrci si.
Domah z Keln twierdzi, e pochodzi z poudnia, miejsca lecego daleko za pustyni
Travahen, z jednego z miastpastw zajmujcych zachodnie wybrzee kontynentu i
przytulone do niego wyspy. Pastewka oczywicie miay wasne nazwy, lecz po pierwsze
przecitny Meekhaczyk prdzej jzyk by sobie odgryz, ni ktr wymwi, a po drugie,
jak powiadali marynarze, tamtejsze granice i dynastie zmieniay si szybciej, ni dobra
dziwka zmienia klientw. Podobno stolica jednego z owych krajw nazywaa si Keln, a
Domah by kapanem lokalnego kultu BaeltaMathran. To wszystko nie miao jednak
znaczenia, gdy czowiek stawa z nim twarz w twarz i zaczyna si zastanawia, za jakie
grzechy bogowie postawili go na drodze tego mnicha.
Brat Domah mia siedem stp i cztery cale wzrostu, a z jego habitu mona by zbudowa
namiot dla szeciu ludzi. Ciemn twarz z orlim nosem i dzikimi oczyma ozdabiay dwie
rytualne blizny, tworzce na prawym policzku co w rodzaju prymitywnego piktogramu.
Czarn brod sigajc piersi plt w gruby warkocz, za to gow goli na yso. I przy tym by
szeroki w barach jak ech askawa Pani niektrym nie skpi niczego.
Skoczye z nimi, bracie? I znw ten gos, spokojny, uprzejmy. Altsin poczu, jak
odpywa z niego irytacja, a ld w yach topnieje.
Tak, bracie Domahu. Skoczyem.
Mamy prac do wykonania.
Wiem, chodmy.
Ciemnoskry olbrzym cofn si w ciemno i po chwili wynurzy z niej z kotem penym
polewki. Dziesiciogalonowy gar owinity w gruby pled trzyma jedn rk, jakby to by may
koszyk z pieczywem. Zodziej obejrza si przez rami. Niedoszli rabusie zniknli, zabierajc
swoich kompanw. Tylko ich noe leay na ziemi. Kopn je pod cian, gdzie utony w
warstwie lepkiego bocka.
Pora wraca do pracy.
Ale miae gos.
Co? spojrza na Naywira.
Gos. Jak oficer musztrujcy swj oddzia. Nie! Nie jcz! Rozbiera si!. Modszy
mnich patrzy na Altsina z umiechem. Suye w wojsku?
Gniew uderzy zodzieja jak chonicie rozpalonym do czerwonoci acuchem. Skoczy
ku Naywirowi tak nagle, a ten szarpn si w ty i klapn na bruk, wci przyciskajc do
brzucha zdobyczne ubrania. Oczywicie nie chodzio o to, e Altsin mia co wsplnego z
wojskiem czy wojn. Raczej o to, e by, do jasnej cholery, przynajmniej czciowo, ale by,
kwintesencj wojny, jednej wielkiej, cholernej i przeraajcej rzezi, w ktrej nie liczyo si
nic i nikt i ktra cigna si przez pokolenia i pokolenia, zasysajc, przeuwajc i miadc
miliony jak jaki przeklty wir, a ten niedorobiony pgwek jakby nigdy nic pyta go o to,
czy mia co wsplnego z armi, jakkolwiek armi, ja, na gow twojej wydupczonej przez
puk pancerny matki, byem ca pieprzon armi! Czuem kadego jej onierza, od

doboszy i trbaczy po elit elit, zasranych weteranw, krwawiem z nimi, pakaem i

umieraem, podnosiem ich ducha, koiem strach i napeniaem serca rozpalonym elazem!
Walczylimy, eby powstrzy
Unik!
Nie! Nie, sukinsynu!
Fala lodu wypenia mu yy, gorc i zimno stary si w walce. Zatrzyma si w p ruchu,
powoli wycign rce i pomg mnichowi wsta.
Chodmy mrukn.
Reszta nocnej pracy upyna im w niemal cakowitym milczeniu. Wdrowali
uliczkamikanionami rozwietlonymi tylko blaskiem ich lampki, a szare ciany pochylay si
nad nimi jak wyrzut sumienia. Odwiedzali zauki w pobliu tawern, jedynych punktw w
dzielnicy, gdzie ttnio ycie, a gwar i blask wydobywajce si z okien przeamyway
wraenie, e mnisi wdruj po jakiej nekropolii, zachodzili nad sam brzeg zatoki, nad t
cuchnc nibywod, na ktrej nieczystoci z caego miasta tworzyy gruby na dwa cale
kouch i gdzie dopiero kilkadziesit jardw od brzegu morze byskao maymi falkami.
Wszdzie wkadali w drce donie chleb i suszone ryby, napeniali ebracze miski ciep
zup.
Pozbyli si te zdobytych na marynarzach ubra i butw. Altsin jak zawsze zdumiewa
si tym, ilu godnych i zmarznitych biedakw czekao w porcie, ale w gruncie rzeczy nie
powinien si dziwi. Jeli komu si nie powiodo w Kamanie, a nie mia do pienidzy, by
opaci podr statkiem na kontynent, wpada w puapk, jak okazywao si miasto. Z
wyej pooonych dzielnic stranicy miejscy przepdzali ebrakw i bezdomnych, wic ci,
niepotrzebni, staczali si na sam d, wdrujc wraz z nieczystociami w kierunku portu. Bo
tylko tu mogli znale na wp wypeniony magazyn, szop ryback czy po prostu kawaek
mniej zawinionego bruku i wegetowa, liczc na
Na cud.
Byo w tym co gorzkiego i symbolicznego, olbrzymie bogactwo grujce nad
nieskoczonym nieszczciem.
Zodziej pogry si w pracy, skupi na niej cakowicie, nie powicajc towarzyszom
nawet przelotnego spojrzenia, a oni, wyczuwajc najwyraniej jego nastrj, o nic nie pytali.
W miar jak znikaa zupa z kocioka, a sakwy robiy si coraz lejsze, opuszcza go gniew.
Naywir naruszy niepisan zasad, ktra mwia, by nigdy nie pyta i nie prbowa gono
zgadywa, jaki kaprys Pani Losu zagna czowieka midzy opiekucze donie Wielkiej Matki.
Kady z mnichw mia swoje tajemnice, wikszo w pooonym na kracu znanego wiata
klasztorze szukaa ciszy i spokoju, niektrzy take odkupienia wasnych win. Zagadywanie o
cudz przeszo byo bardzo le widziane.
No ale brat Naywir, to brat Naywir. Mona go posdzi o wiele rzeczy, lecz nie o z wol.
Altsin zatrzyma si bez ostrzeenia, a idcy za nim mnich prawie wpad mu na plecy,
unis wyej lampk, jakby chcia przyjrze si lepiej czemu skrytemu w cieniach.
Bracie Naywirze
Tak?
Zodziej usysza, e tamten wstrzymuje oddech.
Nie suyem w adnej armii ani wolnej kompanii ani nie byem hersztem rozbjnikw.
A jeli jeszcze raz zapytasz mnie o przeszo, sprawdz, czy czyj durny eb da si uy
zamiast piki.
Hej, jestem przywizany do wasnej gowy.
Nie mwiem, e to bdzie atwe. I nie mwiem, e oddziel ten eb od ciaa. To

zepsuoby ca zabaw.
Brat Naywir westchn cicho.
Domylam si, bracie Altsinie zgodzi si potulnie.
Ruszyli dalej; zodziej czu, jak z kadym krokiem opuszcza go wcieko. I pragnienie,
by odwrci si, waln idcego za nim braciszka lamp w gow, a potem jak najszybciej
znale jaki statek i opuci Kaman. Popyn na kontynent. Do PonkeeLaa. To by inny
atak ni dotychczas. Niespodziewany i gwatowny, po raz pierwszy od miesicy zacz
myle w pierwszej osobie, jakby wspomnienia Reagwyra byy jego wasnymi
wspomnieniami. To le bardzo le.
Musi jak najszybciej odnale t seehijsk wiedm.
Jutro spotka si z ludmi Raji i oby mieli dla niego pomylne wieci. Najlepiej co w
stylu: tak, znalelimy j, jest w miecie, sprzedaje magiczne proszki pozwalajce szybko i
bezbolenie pozby si staroytnego bstwa z gowy.
Po przystpnych cenach.
Umiechn si lekko. Tak lepiej. Dopki potrafi artowa, jest dobrze.
Jeszcze kilka uliczek i wrc do klasztoru.
***
Natrafili na nie pod koniec pracy, gdy kocioek z zup wieci ju dnem, a sakwy z
jedzeniem zostay cakowicie oprnione. Mina pnoc, a o tym, jak byli zmczeni,
najlepiej wiadczyo to, e Altsin od dawna nie czu ju adnych zapachw ani nie zwraca
uwagi, w czym brodzi, a brat Naywir nie odezwa si od dobrej godziny. Cokolwiek mwi o
tych nocnych wdrwkach, byy wyczerpujce.
Leay na rodku uliczki, dwa ksztaty przypominajce w wietle lampki dwie sterty
szmat i kawakw drewna, rzucone na brzeg kaprysem morza. Duy i may. A raczej may i
mniejszy. Altsin zatrzyma si i przez kilka uderze serca patrzy, usiujc rozpozna, co
waciwie widzi. Dopiero po chwili wyodrbni chude rce i nogi. Byszczca skra,
zasaniajcy twarz kotun ciemnych wosw, jakie szare achmany, wygldajce niczym
pozszywane z kawakw przeutych skr. Kobieta? Dziewczyna? Chyba.
I dziecko.
Pierwszy wymin go brat Domah, siedem stp i cztery cale miosierdzia i sumiennoci.
Pochyli si, potem przyklk, delikatnie odgarniajc lecej wosy z twarzy. Sprawdzi puls,
najpierw na nadgarstku, ktry znikn cakowicie w jego wielkiej apie, potem na szyi.
Zdecydowanym ruchem cign pled otulajcy kocio z zup i okry dziewczyn.
A dziecko?
Wielki mnich podnis mniejsze ciao w gr, potrzsn. Drewniane rce i nogi
zastukay, workowaty korpus zwis bezwadnie. Lalka. Zodziej przymkn oczy, psiakrew,
daem si nabra, pomyla, przypatrujc si dziewczynie, kolejnej ofierze marze o
bogactwie Kamany, odartej ze zudze i koczcej w porcie. Trzeba jej znale jakie
schronienie i, niech tam, zostawi pled.
Powiedzia to gono.
Nie. Domah pokrci gow. Musimy j zabra do przeora.
I przebra za modego braciszka? Syszaem rne plotki o klasztorach i nareszcie
jedna okazuje si prawdziwa. Altsin pozwoli sobie na sarkazm. Nie moemy zabiera
wszystkiego, co znajdziemy na ulicy, bo zabraknie nam miejsca za murami.
To nie jest rzecz, bracie Altsinie.

 Nie to powiedziaem.
Wiem. Wybacz. A teraz spjrz.
Zakonnik odsoni udo dziewczyny. Wysoko, po wewntrznej stronie, niemal przy samej
pachwinie, skr szpecio ciemne znami.
Znak galerniczy? Naywir te min zodzieja, pochyli si i przeczyta ArMittar.
Wschodni Port. Wasno kompanii Koda. Hm. Nie jest wypalony. Niezwyke.
Wanie. Na mittarskich galerach suyli i wolni wiolarze, i niewolnicy. Imperialne
prawo zakazujce niewolnictwa nigdy nie objo swoim wadaniem ArMittar, wic galery
wypywajce z tego portu oprcz wolnych marynarzy miay czasem w zaogach take
skutych acuchami nieszcznikw, brudnych, wychudzonych i obdartych, z galerniczym
pitnem wypalonym na skrze i plecami zaznajomionymi z batem.
Ale nigdy nie byy to kobiety.
Dziwne.
To co? Zabierzemy j do klasztoru i znajdziemy tego Koda? eby zwrci mu
wasno?
Nie wiadomo, czy brat Domah zrozumia kpin. Mittarskie kompanie handlowe
obejmoway od kilku do kilkuset statkw i zazwyczaj ich nazwy nie miay nic wsplnego z
prawdziwym wacicielem. Ustalenie, ktry ze statkw cumujcych w porcie naley do
kompanii Koda, byo waciwie niemoliwe, jeli jego kapitan sam nie chcia si do tego
przyzna. Olbrzym zignorowa jednak zoliwo, tylko spojrza Altsinowi prosto w oczy.
Zazwyczaj budzi instynktowny lk, ale gdyby ich pechowi rabusie zobaczyli wyraz jego
oczu teraz, pewnie popuciliby w portki ze strachu.
To nie jest wasno, bracie Altsinie wymrucza gronie. Czowiek nie moe by
cudz wasnoci.
I dlatego przeor nie posya ci do portu, gdy cumuj w nim niewolnicze galery.
Kamana nie potrzebuje wojny z ArMittar. Dlaczego chcesz j zabra?
Podejd i popatrz. Olbrzym odsoni nieco bardziej twarz dziewczyny.
Jasna skra, cho brudna jak nie wiadomo co, wystajce koci policzkowe, migdaowy
zarys oczu, wski podbrdek. Cholera!
To niemoliwe. Nie byliby a tak gupi.
Nie? Ma lady po wizach i po biciu.
Potny mnich wskaza nadgarstki i kostki dziewczyny, zdj pled i odsoni plecy.
Jkna cicho, powieki jej zatrzepotay, na ten ruch Domah pochyli si gwatownie i
podnis j z ziemi, przycisn do piersi. Jakby podnosi mae dziecko.
Na pewno nie napadli na adn wiosk wymrucza ju ciszej. Ale gdyby natknli
si na d z dala od brzegu? Albo wrcz wyowili j z morza? Prawo ArMittar mwi, e to, co
wyowione z morza, naley do kapitana.
Zodziej popatrzy na trzyman przez Domaha dziewczyn.
Ucieka im? Mogli liczy, e zawioz j na kontynent i sprzedadz w ktrym z
pnocnych miast. Albo e popyn na poudnie, do was albo dalej, do Daeltred. Tam za
mod niewolnic z egzotycznego plemienia mona dosta tyle, ile za dobrego wierzchowca.
Naywir zmarszczy zabawnie twarz.
Nie rozumiem.
Altsin westchn.
Przyjrzyj si jej. Nie jak mnich. Jest bya adna, bardzo adna. Seehijki uchodz za
wyjtkowo pikne kobiety. Niektrzy mczyni s gotowi wiele zapaci za tak naonic.
Cholera jasna, rozdajesz chleb i zup kobietom, ktre zarabiaj dup na ycie, a przed

chwil odczytywae znaki, ktre ma prawie midzy nogami, wic si teraz nie czerwie.
Zao si, e to dlatego nie wypalili jej ich elazem. Nie chcieli psu skry. Zgrzytn
zbami. Niech to szlag! Domah ma racj. Nie moemy jej tu zostawi, bo jutro p miasta
bdzie wiedziao, e w porcie jest seehijska dziewczyna, a jeli jej krewni uznaj, e Kamana
miao co wsplnego z tym porwaniem Zabierzemy j do klasztoru, przeor zawiadomi
Rad. Niech przeprowadz ledztwo, ktry kapitan by tak gupi, by narazi si na seehijsk
zemst rodow.

Interludium

Jechali w ciszy. Od wielu godzin jechali w ciszy, ktrej adne z nich nie miao zamiaru
przerywa. Nie przeszkadzao mu to. Pamita sceny. Rozpalanie ogniska, kocioek z
bulgoczc zawartoci, ktrej ani zapachu, ani smaku nie czu, chd cigncy od ziemi,
drenie doni bezwiednie gadzcych rkojeci mieczy. Pamita mczyzn, ktrzy
zagrodzili im drog na pewnej lenej ciece. Czterech. Ich przywdca umiecha si,
potrzsajc trzymanym w doniach toporem, po czym spojrza mu w oczy, odwrci nagle
wzrok i ruszy w krzaki, schodzc z drogi.
Wdrowali powoli, nie spieszc si, a cisza gstniaa wok nich jak krzepnca ywica.
Maa Kana obserwowaa go spod grzywki czarnych wosw, Yatech czu to, czasem apa jej
spojrzenie, z ktrego nie mg nic wyczyta: ani zoci, ani alu, ani gniewu. Byo po prostu
absolutnie obojtne.
Drugiego dnia rozbili obz w maej kotlince, rozpalili ognisko i zjedli szybk kolacj.
A potem na niewidoczny znak Iavva wstaa i znika midzy drzewami. Zostali sami.
Co pamitasz z tamtego obozu?
Pamita, e gdy skoczy bajk, uoy dziewczynk razem z reszt dzieci na jedynym
wozie, ktry mia drzwi, i zabezpieczy wejcie. Jeli w okolicy nie byo niedwiedzi,
padlinoercy nie bd si mogli dobra do zwok. Potem ruszy za Kanayoness. Czekao go
jeszcze kilka miesicy suby, po ktrych bdzie wolny. Ale o tym nie mia zamiaru teraz
mwi. Spojrza jej tylko w oczy, takie zwyczajne i spokojne, e prawie mg uwierzy, i
rozmawia z normaln dziewczyn.
Nie odpowiesz?
Nie.
Odezwa si po raz pierwszy od dwch dni i zdziwi, e gos ma normalny.
Uwaasz, e to moja wina? e odebraam ci wszystko, pochodzenie, imi, tosamo, a
na kocu zrobiam z ciebie morderc dzieci? To by twj wybr. Nie musiae si wtrca do
tego, co robia Iavva.
Nie musiaem? Kim czym bym si wtedy sta?
Kciki jej ust powdroway w gr.
Dobre pytanie. Po pierwszym starciu kazaam oszczdzi te kilka kobiet i tego starca.
No dobrze, jego, by cierpia, by budzi si w nocy, szlochajc na wspomnienie tych, ktrzy
przez niego zginli. Ale gdy on i te suki wybrali mier Pomylae, co mogaby zrobi
gromadka dzieci, sama, w lesie, kilkadziesit mil od najbliszej ludzkiej siedziby? Teraz
wychodzi z ciebie nie czowieczestwo, tylko czowiekowato. Ten dziwny zestaw cech,
bdcych mieszanin bdnych poj, niemdrych przekona i sztuki samookamywania
si. Zabiby matk tej dziewczynki, ale jej samej ju nie. Bo dobrzy ludzie nie zabijaj dzieci.
Mog je zostawi w guszy na pewn mier z godu, pragnienia i od wilczych kw, ale
przecie nie bd tego widzie, wic nie obciy to ich sumienia. Czowiekowato w penej
krasie.
Wic to bya lito? Widziaem, co wylazo z ciebie, gdy kazaa je zabi
Widziae? spowaniaa. Co widziae?
Wstaa lekko, przecigna si, wdzicznym, dziewczcym ruchem odgarna grzywk z
czoa.

 Cieszya si z tego. Z zabijania niewinnych.

On rwnie si podnis i mimowolnie poruszy barkami, poprawiajc uoenie mieczy.
Skoczya naprzd tak szybko, e nie zdy nawet sign po bro, a ju bya przy nim,
twarz w twarz, jej oczy zdaway si rosn, wypenia przestrze, a poary go caego.
Yatech poczu dotknicie w pier, lekkie, niemal jak municie, ale ziemia ucieka mu
spod stp i upad na plecy.
Uderzy potylic o co twardego z tak si, a gwiazdy rozbysy mu pod powiekami, a
ona usiada na nim, zapaa go za gow i przycisna j do podoa. Kolejny bysk rozsadzi
czaszk, ale mimo to poczu pod sob co, czego nie spodziewaby si w lesie gadki ciepy
kamie.
Nachylia si nisko i wyszeptaa mu do ucha:
Zamknij oczy. Suchaj.
Wzdrygn si.
No, zamknij Zasonia doni jego oczy. Suchaj.
Dopiero po chwili zrozumia. Cisza. Bezbrzena, nienaturalna, cakowita. Taka cisza, e
dopki czowiek si w niej nie znajdzie, nie ma pojcia, e tak naprawd nigdy w yciu
prawdziwej ciszy nie zazna.
Nie ruszaj si. Suchaj.
Jej szept mia si krzyku. A gdy przebrzmia, cisza zdawaa si jeszcze gbsza, martwa.
Jaki dwik przebi si do jego wiadomoci. Co jak oddech, jakby kto nabiera
powietrza i wypuszcza je ze szlochem. Cicho, jakby paczcy ba si, e kto go usyszy.
Syszysz, prawda? Niewinni? Nie ma niewinnych. Ty, ja kady. Wszyscy jestemy
winni. A ona najbardziej. Nie patrzya na mnie, cho spotkaymy si kilka razy, byam zbyt
niewana, nieznaczca. A ona powiedziaa wszyscy powiedzieli, e sto lat najwyej
dwiecie. A nie trzy i p tysica! Uderzya jego potylic o kamie. Nie tyle! Nie tyle!
Suchaj!
Uniosa si nieco i mocniej przycisna jego gow do ziemi.
Szloch. Jakby wiat paka.
Otworzy oczy, zrzuci z siebie Ma Kan i zerwa si na rwne nogi.
Niebo. Jasnoszare, w odcieniu polerowanego elaza, przykleio si do horyzontu i pio w
gr, by nieprzeniknion kopu przykry cay wiat, ktry skada si ju tylko z czarnej
rwniny i wyrastajcych gdzie w oddali kilku kamiennych zbw.
Zamar.
Gdzie
Meekhaczycy nazywaj to Mrokiem.
Mrok? Mrok to
To przez Mrok dusze odchodz do Domu Snu. Kanayoness zdawaa si go nie
sysze. To spoza Mroku przybywaj demony. To za Mrokiem znajduj si krlestwa
Niemiertelnych, bogw, ktrym winnimy posuszestwo i lojalno. Tak mwi. Prawda?
Potrzsn gow. Mrok? Jak? Mrok jest zem. Mwi si niech ci Mrok pochonie albo
przeklte dziecko Mroku, i to s powane sowa. Takie, na ktre czasem odpowiada si
stal. Ale to? To miejsce
Zacisn pici.
Kady Wiedzcy tak mwi.
Naprawd? Ale dlaczego? Bo gdy sigaj po Moc, naznaczon aspektem lub dzik,
gdy sigaj gboko, potnie, do granicy swoich umiejtnoci albo i poza nie, natrafiaj na
barier. I wikszo opisuje j jako czarn cian, ktrej granic nie sposb ustali. Mrok. Ale

kiedy wy i nie tylko wy kiedy nazywalicie to miejsce Zason. Albo Murem. Albo
Barier. Cho od wiekw ju, jak wikszo znanego wiata, uywacie meekhaskiej nazwy.
Jest bezpieczniejsza.
Bezpieczniejsza?
Zasona moe si unie, a mur mona zwali. A mrok to mrok, co, czego nie mona
pochwyci, a wic jest w swojej istocie niezniszczalne. Prawda? yjecie za murem,
wybudowanym z niespenionych przyszoci, i udajecie, e wszystko jest w porzdku. A
poniewa nie widzicie ceny, jak zapacono za wasze dobre samopoczucie, uwaacie, e nic
si nie stao. Tak jak w tym lesie, mj miy. Umiechna si, i nie by to adny umiech.
Zostawiby te dzieci same na pewn i okrutn mier, lecz poniewa by jej nie oglda, nie
obciaaby twojego sumienia. Tak jest z caym wiatem. Nie widzicie cierpienia, ktre jest
cen za wasz spokj, wic picie spokojnie, a nawet jeli czasem co do was dociera,
odwracacie wzrok. Podesza do niego i dgna palcem w pier. Tak naprawd
najgbszy mrok kryje si tutaj. W waszych sercach. Nieprawda?
Cofn si, wyszarpujc miecz i kierujc go w jej stron.
Co jest prawd?! Po co mi to pokazujesz?! Co ty mi robisz? Jeszcze kilka miesicy i
odejd Po co zadajesz sobie tyle trudu?
Uniosa brwi, a on poczu, jak koci zmieniaj mu si w lodowe drzazgi. Pod tymi piknie
zarysowanymi brwiami, w tych wielkich oczach nie byo nic poza czystym szalestwem.
Miecz? Mj wasny miecz? I oskarenia? Umiech Maej Kany przypomina
wyszczerzenie kw wciekego psa. Prbujesz zwali win na mnie? Bo pokazuj ci, e
jeste lepcem z krainy lepcw? Jak niewiele wiesz i rozumiesz? Znw ta twoja
czowiekowato Jeli prawda nie pasuje do mojego obrazu wiata, tym gorzej dla prawdy.
Musz j zignorowa, zapomnie, znieksztaci. A jeli to si nie uda zniszczy. I co teraz
zrobisz? Issaram
Zrobi krok w przd i opar sztych miecza o jej szyj, w to zagbienie, gdzie cz si
obojczyki.
Nie jestem ju Issaram. Nie mam duszy i
Zamknij si! Machna rk, nie zwracajc uwagi na bro. Nie mona straci
duszy, wyrbujc dziur w skale i amic miecze, gupcze. Ciao bez duszy jest jak
krwawice jagni w wilczej norze, owcy znajd je w kilka chwil. O tym te zapomnielicie?
Narzucony plemienny zwyczaj znieksztaci i wypar prawd, a wy akceptujecie go, bo tak
jest atwiej i prociej. Wsplna dusza? W czym niby miaaby istnie, co? Jakim rodzajem
bytu miaaby by? Owie mnie. Wyjanij.
Pamita, e jako dziecko rzeczywicie czsto pyta, gdzie ona jest, lecz nikt z dorosych
nie potrafi mu da zadowalajcej odpowiedzi. Jedni mwili, e unosi si nad afraagr,
inni, e mieszka w cianach kamiennych domostw albo e kuli si pod tronem Wielkiej
Matki, oczekujc na koniec czasw i Sd. Najpopularniejsza koncepcja gosia, e wsplna
dusza zamieszkuje ciaa ywych czonkw plemienia, a po mierci jednego z nich jego
dusza roztapia si wrd reszty, pki wic plemi bdzie istnie, pty jest nadzieja na
odkupienie staroytnych grzechw.
To bya dobra odpowied. Prawdziwa i szczera.
Ale wzbudzia tylko umiech politowania, na ktrego widok rka trzymajca bro
drgna mu raptownie.
Naprawd? Uniosa brwi i zakrya usta doni, kpic z niego w ywe oczy. A czy
wasi Wiedzcy nie twierdz, e dusza jest ksig zapisujc cae ycie czowieka? Jego
czyny, emocje, wspomnienia, jego szlachetno i podo? e czowiek to dusza, a ciao to

tylko kupa misa i koci, nic wicej? Wic jak? Czy czue kiedy, e co w ciebie wstpuje?
Po mierci nawet najbliszego krewnego? Czy te towarzyszyo ci tylko poczucie straty?
Odejcia. Czy poczue, kiedy umar twj ojciec? A brat? A matka? Nie urodzia si jako
Issaram. Czy jej dusza te powdrowaa do mitycznej wsplnoty? Wiesz, co si dzieje, gdy
wlejesz do kubka wody yk wina? Nawet dziecko wyczuje zmian smaku. A gdyby wla
kilka yek? Kilkanacie? Czy gdyby umaro nagle wielu twoich pobratymcw, ty staby si
innym czowiekiem? Czy po kadej wojnie midzy plemionami ci, ktrzy przeyli, zmieniaj
si w innych ludzi? Bo fragmenty dusz innych Issaram odcisny na nich swoje pitno?
Wsplna dusza nie istnieje, gupcze, nie moe istnie, bo przestalibycie by ludmi takimi,
jak ludzi pojmuje reszta wiata. Kim staby si, gdyby kada mier w plemieniu odmieniaa
rdze twojej osoby?
Pokrci gow, i to byo jedyne zaprzeczenie, na jakie si zdoby, bo najmniej ufa teraz
wasnemu gardu. Jej twarz natychmiast skamieniaa w grymasie pogardy.
lepiec z krainy lepcw. Pierwszym krokiem do gupoty jest zaprzestanie zadawania
niewygodnych pyta. Nie jeste ju Issaram? Po co udajesz? Przecie widz, jak co rano
przecierasz ostrze mieczy wilgotn szmatk, by je napoi, a co wieczr skaniasz gow w
stron zachodzcego soca. Widz, jak stawiasz stopy, gdy mija ci uzbrojony mczyzna, i
z jak pogard patrzysz na tych, ktrzy nie kaniaj si twojej bogini.
Zapaa gowni miecza. Patrzy na ten gest jak zahipnotyzowany, czarna klinga bya
ostrzejsza ni brzytwa.
Co waciwie trzyma ci przy mnie? Strach? Nie odpowiedziaa sama sobie. Honor,
a raczej jakie dzikie, gupie, pierwotne poczucie wiernoci, ktre te wyryto ci w gowie
plemiennymi bajkami. Wsplna dusza? Wasze dusze po mierci id do Domu Snu.
Kendeth? Droga? Jaka droga? Dokd prowadzca? Do mitycznego koca czasw? Ten
koniec ju nastpi, a wy go nie zauwaylicie. A moe do odkupienia? Jakiego? Za co?
Pamitacie? Nie! Harudi by gupcem, durniem, aosnym pgwkiem, ktry przypomnia
innym o BaeltaMathran, by zjednoczy gar pustynnych plemion, bez ktrych wiat byby
lepszy. Ba, ktre tak naprawd nie powinny istnie, ale ona zdecydowaa, e pozwoli im
y. Suka. Sprytna i przebiega ponad wszelkie wyobraenie. Zasia ziarno, mit o wasnym
istnieniu, zanim wyda si pierwszy krzyk
Bez trudu odchylia w bok czarn kling.
Nie wycigaj na mnie broni, ktr ci podarowaam zasyczaa. Nigdy. I nie prbuj
mi mwi, kim jeste albo nie jeste. To ja o tym decyduj. Dla mnie jeste batchi bry,
bytem porednim midzy kawakiem bota a istot ludzk. Do tej pory ksztatoway ci
zwyczaje i prawa ludu, wrd ktrego si wychowae. Rozumiesz, co to znaczy?
Nie.
e gdyby wyrs wrd Meekhaczykw, byby jednym z nich, pracowaby i walczy
dla chway Imperium. Gdyby wychowali ci pustynni nomadzi, jedziby na wielbdzie i
napada na karawany. A gdyby urodzi si na wybrzeu, owiby ryby albo budowa statki.
Rozumiesz? Tak naprawd ciebie nie ma, nigdy nie byo, zostae uksztatowany przez
innych na ich obraz i podobiestwo, wcznie z ich czowiekowatoci. Prawdziwym
czowiekiem bdziesz, dopiero gdy sam wybierzesz swoj drog.
Sucha, nie rozumiejc, o co jej chodzi, bo nie pierwszy raz raczya go takim bekotem, i
nie odrywa wzroku od drobnej doni zacinitej na ostrzu yphira, a w gowie koataa mu
jedna myl. Przecie ona powinna obci sobie palce. Powdrowaa za jego wzrokiem.
Zdziwiony? Te ostrza mnie nie mog zrani, gupcze. Spjrz jeszcze raz na swoje
miecze i na to, na czym stoisz.

Spojrza. Czarna, jakby wulkaniczna skaa, gadka i szklista. I czarne, lnice niczym
obsydian klingi.
Nadal mylisz, e zrobiam je z pustynnego piasku?
Czym one s?
Mrokiem w czystej postaci. Krzywd, kamstwem oraz zamanymi obietnicami. I
pamitaj. S moje. Ty je tylko nosisz.
Zamkn oczy, eby nie patrze w obd, w uskowate, luzowate co, co przyczaio si
na dnie jej renic.
Ten pacz. Jak czsto go syszysz?
I zadra, gdy odpowiedziaa, bo w tej jednej chwili mia pewno, e mwi prawd i
tylko prawd. Zapado milczenie, coraz dusze i dusze, a on wci nie mia do si, by
otworzy oczy.
Pojedziemy na poudnie. Daleko, za pustyni. Pani Losu chciaa, bym wzia udzia w
jednej z gier, jakie prowadzi, wic staniemy u stp Agara od Ognia i lepiej, by nie przywita
nas zbyt gorco.
Jej gos zmieni si, znw brzmia normalnie, niemal przyjacielsko.
To by art. Odwiedzimy komnat, ktr Agar stworzy tysic lat temu, gdy otworzy
tam swoje Oko, i bdziemy wiadkami pewnych negocjacji. Tyle mi powiedziaa Eyfra. Nie
ufam jej za bardzo, wic bd uwany. Jeli co pjdzie le, ty i Iavva moecie nie
wystarczy.
Poklepaa go po policzku palcami zimnymi jak gar lodowych sopli.
A jeli kiedykolwiek przyjdzie ci jeszcze do gowy wycign na mnie bro, poaujesz,
e nie umare na pustyni, mj drogi Noszcy Miecze.

Rozdzia 7

Ciemno zapulsowaa, zattnia najpierw odcieniami szaroci, potem kolorami. Po

chwili kolory zgasy. Deana nabraa powietrza i omal nie krzykna. Zabolao. Leaa teraz
nieruchomo, ebra przypominay o swoim istnieniu przy kadym oddechu, ale reszta ciaa
bya chyba w porzdku, nic innego nie bolao, poza tym, e nie moga si ruszy. I nic nie
widziaa
Wdech powolny, gboki. Zignorowa ostrzegawcze ukucia. Wydech od przepony,
a zabol minie brzucha.
Wdech wydech wdech
Dopki nie zakrci si w gowie, a w kocwkach palcw nie pojawi si mrowienie.
Odszukaa go, sani pomyk umieszczony tu poniej mostka, punkt rwnowagi,
miejsce, gdzie lokuje si kawaek duszy, obszar, przez ktry przepywa sia witalna caego
ciaa. Std bierze swj pocztek bitewny trans, tu najwiksi issarscy mistrzowie skupiaj ca
swoj energi.
Wdech
Ostatnim wydechem dmuchna agodnie na sani, a on rozrs si, wypeni j. Mogaby
wej w tej chwili w khaans midzy jednym a drugim skurczem serca.
Wysiek pozbawiony sensu dla kogo, kto jest dobrze zwizany.
Sznury na wysokoci kostek, kolan, donie skrpowane za plecami. Ktokolwiek j zwiza,
by bardzo ostrony.
Jakie rany oprcz potuczonych eber? Pamitaa nage wraenie spadania i
gwatowne mdoci. Wyczua czar, zanim mag go zwolni, lecz zaklcie byo potne
uderzyo szeroko, fal wysok i gbok na kilkanacie stp. Pamitaa, e rzucia si w bok, z
szaleczym przewrotem i przeturlaniem si po ziemi, w d kamiennego zbocza, usiujc
zej z drogi czarom. Na kocu zbocza leao kilka sporych kamieni.
Gowa zadudnia paskudnym, tpym omotaniem gdzie za lewym uchem.
Niech to Mrok pochonie!
Zachowywali w karawanie nadzwyczajn czujno, ale to wida nie wystarczyo. W
dzie po wyruszeniu od Oka Pani natrafili na pierwsz padlin, i nikogo to nie zaskoczyo,
bo przez cay ranek widzieli padlinoercw odprawiajcych w powietrzu taniec
wdzicznoci dla losu. Dwadziecia koskich trupw leao na ziemi, niektre ju
spuchnite, a ptaki ustawiay si karnie w kolejce do jadodajni. Najpierw zjadacze oczu,
misa i wntrznoci, potem poeracze skry i cigien, na samym kocu amatorzy koci. Na
pustyni dao si niemal co do godziny ustali dat czyjej mierci, obserwujc tylko, kogo
akurat karmi jego ciao.
Te konie zabito dwa dni temu, gdy Konowerczycy natknli si na kolejny pusty
wodopj. Kade zwierz miao litociwie podernite gardo, ich waciciele nie byli okrutni.
Mimo to patrzc na czarne jamy oczodow, rojce si od much, Deana poprzysiga sobie,
e jeli Pani Losu pozwoli, porozmawia z tymi, ktrzy zabawiali si magi na pustyni.
rdo, z ktrego zdjto ju piecz, pocio si wanie na dnie wilgoci, pogbili je
troch i do wieczora mieli do wody. San Laweri wyglda na zadowolonego, doprowadzi
do Kannolet towar, zwierzta i ludzi. Takiej wanie kolejnoci uy, gdy o tym mwi, co
wywoao ironiczne parsknicie Ganwesa hNarwi. Wiedzcy powiadomi w kocu

przewodnika o swoich podejrzeniach, lecz nie zmienio to ich planw. Gdyby noszcy
bkity mczyzna zawraca na kad wzmiank o czajcym si na szlaku
niebezpieczestwie, nigdy nie ujechaby dalej ni mil od oazy czy miasta.
Wszyscy ju wiedzieli, e posucha wrd wodopojw nie jest naturalna, a gdzie przed
nimi, oprcz konowerskiej karawany, musz si znajdowa take ci, ktrzy zaoyli pieczcie
na rda. Gazka i jego ludzie stale bawili si swoimi ukami, stranicy Issaram chodzili bez
przerwy z broni, nie eby to byo co dziwnego, zmieni si jednak sposb, w jaki j nosili.
Deana widywaa takie napicie u wojownikw stajcych na placu przed pojedynkiem na
mier i ycie. Nawet wonice i poganiacze wielbdw ostentacyjnie obnosili si z szerokimi
noami, lekkimi toporkami i oszczepami.
A i tak ich zaskoczono.
Pamitaa, e drugiego dnia po miniciu studni rozbili obz w cieniu wysokiej skalnej
ciany. Soce wanie zniko za wzgrzami, zmwia wieczorn modlitw w towarzystwie
kilku Issaram, po czym wesza do swojego namiotu, cigna pas z szablami, signa po
ekchaar.
Wspomnienia doprowadzay j do tego momentu do gadko, potem jednak by ju
chaos. Na pustyni zmrok zapada bardzo szybko, ledwo kilka chwil po znikniciu soca
niebo pociemniao, zamrugao gwiazdami, niespodziewanie zawia wiatr, ostry, chodny,
nioscy piach i drobinki wiru. Usyszaa, jak Ganwes krzyczy co, prbujc si przebi przez
narastajcy huk, i wtedy ona te to poczua mrowienie w doniach, askotanie za uszami
Wypada z namiotu, wyszarpujc szable z pochew.
Pas polecia gdzie w bok. Nagle wok znalazy si konie. Jedcy, kto najeda na ni,
ci z gry. Parada i kontra, zwierz unioso w mrok napastnika i jego wrzask. Czar, kolejny,
zawis w powietrzu i przez chwil miaa wraenie, e ciemno w jednym miejscu staa si
gstsza, bardziej nasycona, na mgnienie oka wszystko zamaro. Rzucia si w bok w chwili,
gdy obcy mag zwolni zaklcie, poturlaa w d zbocza i rozbia gow.
I tyle.
Tu pami odmawiaa wsppracy, cho wnioski wydaway si oczywiste. Ich karawan
rozbito nagym, nocnym atakiem z uyciem potnej magii, a ona sama dostaa si do
niewoli. Dlaczego jej nie zabili? Powinni. Issaram nie nadawali si do sprzeday, mao kto
zechce zapaci za niewolnika, ktry moe podern swojemu panu gardo albo popeni
samobjstwo, bo kto ujrza jego twarz.
Twarz A j skrcio. Czua go czua ekchaar, a na nim opask na oczy, ale Nie.
Skup si.
Bardzo trudno jest wyczu ubranie, faktur tkaniny, rozmieszczenie szww. Ciao,
nawet nagie, rozgrzane po parowej kpieli, szybko ignoruje takie rzeczy, zapomina je jako
niewane, ale
Nie odsonili ci twarzy.
Prawie podskoczya. Jak j zwid? Nic nie syszaa.
Ludzie tacy jak ja potrafi dugo bardzo lee w nieruchu. Lubimy nie gono?
Cisz?
Cisz Mj issarski nie najlepiej. Przyjmij przeprosiny.
Nie odpowiedziaa. Teraz, gdy zdradzi swoj obecno, moga go zlokalizowa. Szmer
oddechu i tyle. Naprawd potrafi lee w bezruchu. Mwi z szorstkim, chrapliwym
akcentem, w charakterystyczny sposb przecigajc samogoski.
Wschodnie plemiona?
Zanis si suchym miechem.

 Tak, mj nauczyciel by z wwenii. Issarski trudny Wybacz, e nie podejd

zwizany.
Jeste winiem?
Jak ty. Rozbili nasz karawan zabili nie znam sowa w twoim jzyku due
zwierzta Jak szare gazy na czterech supach.
Sonie?
Sonie.
Byy ju sabe. My te wody brak
Trzeba byo si nie pcha na mier.
Zamilk. Tylko oddech mu przyspieszy.
Na mier Miaem tam przyjaci Czasem nie ma wyboru.
To Mahaaldzi?
Znw miech, ktry brzmia jak szelest osypujcych si kamykw.
Nie wiem, kim s. Nie mam moliwoci by rozpozna zabjcw. Jzyk gos moe
kama.
Dlaczego ci nie zabili?
Jzyk gos moe przynie ycie. Potrzebuj zawaha si wyranie kogo, by
rozmawia z ksiciem Jestem hamense. Wielomwc Ksicego Dworu. Znam
dwadziecia i siedem jzykw, w tym osiemnacie biegle, na czele z geijv, pierwsz mow
Dworu. To jeden z powodw, dla ktrego yj.
Znasz meekhaski? przesza na jzyk Imperium.
Odetchn gono.
O wity Pomieniu, drugi co do wanoci jzyk wiata w ustach dziewczyny z
pustynnego plemienia. Pani Losu drwi sobie ze mnie jego meekh by doskonay.
Drugi?
Pierwszym jest oczywicie geijv Mowa Ognia. Jestem Omenar Kamujareh,
tumacz jego wysokoci ksicia Laweneresa z Biaego Konoweryn.
Zamilk, najwyraniej na co czekajc.
Deana dKllean z dyahirrw. Awyssa w drodze do Kannolet.
adne imi, Deana. Takie mikkie. Mwili, syszaem e jeste issarsk kobiet, ale
nie wierzyem. Dlaczego
Wahanie w gosie, cie nieufnoci.
Nie wiem. Powinni mnie zabi. Ja bym tak zrobia. Musz by pewni swego.
Mwic to, Deana wsuchiwaa si w ciemno. Cigle unosia si tu nad gbi, w ktrej
rozpociera swe dary bitewny trans, ale teraz przeniosa uwag nieco dalej. Gos mczyzny
brzmia gucho, odbija si od czego, z lewej nie syszaa nic, on lea kilka krokw od jej
stp, jeli si nie mylia. Tylko z prawej szelest obuwia na piasku, brzk metalu, trzask
dopalajcej si gazki, szmer sugestia szmeru cichej rozmowy. Poza tym nic, ani wiatru,
ani odgosw pustyni.
Jaskinia? Jestemy w jaskini? Nie w namiocie?
Po raz pierwszy poruszy si lekko.
Doskonale. Masz niezy such, awyssa ostatnie sowo rzuci w jzyku Issaram. Tak.
Idziemy na poudniowy wschd, prosto na Kaled On Bers.
Kaled On Bers. Palec Trupa, jak powiadano. Pustynna wyyna pena ska, gazw i
kamieni, waciwie pozbawiona wody. Miejsce omijane przez karawany, ktre wolay
nadrabia i sto mil, byleby nie zapuszcza si w ten odludny rejon. Plotka gosia, e kto,
gdzie, kiedy znalaz tam jedno jedyne rdo, ukryte gboko w jaskini, ale nikt nie

wiedzia, gdzie to jest.

Bandyci musieli by szaleni.
S mdrzy. Mczyzna dobrze zinterpretowa jej milczenie. Ju dwa razy zmienili
konie. Tu te czekay dzbany z wod i jedzenie. Przygotowali si.
Przygotowali. To oczywiste, ludzie, ktrych sta na wynajcie do pomocy potnego
czarownika, albo i kilku, ktrzy zakadaj magiczne pieczcie na rda i wiele dni czekaj
na sposobno ataku, musz ceni umiejtno przygotowywania si i planowania. Troch
to nie pasowao do gorcokrwistych pustynnych plemion, dla ktrych dobra walka to szara
na najbliszego wroga i krtkie starcie z trzema moliwymi zakoczeniami zwycistwem,
ucieczk lub mierci. Puapka, w ktr ich zapano, bya za taka prawie e meekhaska.
Dwa razy?
Dwa. Jedziemy prawie cay dzie.
Cay dzie. To std to uczucie, e koza zaatwia si jej w ustach. Deana poprawia si na
tyle, na ile pozwoliy wizy.
Powiedziae ksicia? Wczeniej
Tak. Ksicia Laweneresa z Biaego Konoweryn. Dziecicia Ognia, Oddechu Poogi i
Garci ten tytu trudno przetumaczy chyba powinno by Garci Popiou w
Przeraonych do Obdu i Wykrzywionych Strachem Ustach Jego Wrogw.
Bdzie potrzebowa duo miejsca na nagrobku, czy jak tam w Konoweryn chowacie
zmarych.
Ciao ksicia, zgodnie ze zwyczajem, zostanie spalone, a popioy po zmieszaniu z
zapraw wmurowane w posadzk wityni Agara Czerwonego, Pana Ognia, Dawcy wiata,
Pogromcy Wiecznego Mroku, Tego Chcesz wysucha wszystkich tytuw?
Nie, moe kiedy indziej. Schwytali ksicia?
Gdyby tego nie zrobili, ju bym nie y. Tak. Napadli na nasz karawan, zabili poow
ludzi, porwali ksicia i mnie i uprowadzili na rodek najbardziej suchej pustyni znanej
ludziom.
Czego chc?
Czy to nie oczywiste? Zota, klejnotw, koci soniowej, przypraw, wygodnego ycia,
piknych kobiet i gromady niewolnikw na kade skinienie. Wszystko to mog dosta jako
okup, a Biae Konoweryn zapaci za swojego ksicia kad cen.
W jego gosie zabrzmiaa nagle gorycz. atwo moga sobie wyobrazi, jaki by jej powd.
Za jakiego tumacza ksistwo nie zapacioby zamanego miedziaka.
Na zewntrz rozlegy si kroki, usyszaa szarpnicie zasony, cichy pisk i potok
niezrozumiaych sw przepenionych gniewem. Dziecko? Parsknicie, na wp rozbawione,
na wp zniecierpliwione, i odgos ciaa rzucanego na ziemi.
Jej rozmwca odezwa si do tego, kto wszed, pokornie i cicho, bandyta odpowiedzia w
jzyku, ktrego Deana nie potrafia rozpozna, po czym zbliy si i szturchn j nog.
Ty ywa. Ty mdra ty dobra? Dobra, tak. Jak ty za zgrzyt ostrza o okucie
pochwy i ukucie pod brod ty martwa.
Mwi prbowa mwi meekhem, ktry powoli stawa si uniwersaln mow
kontynentu.
Rozumiem odpowiedziaa powoli.
Ty dobra, ty ywa. On da je i pi, nie rozwie. Ty towar. Dobra cena. Klinga
przestaa j ku w szyj. Ty mdra, ty ywa.
Bandyta pokrci si po jaskini, wyszed i wrci po chwili, rzucajc na ziemi jaki
pakunek i bukak.

 Jedzenie, picie. Ty ywa, ksi dobry? Posuszny, tak posuszny. Obieca reszty
sw nie zrozumiaa, bo zbj przeszed znw na swj dialekt.
Omenar odpowiedzia kilkoma krtkimi sowami, po ktrych mczyzna chrzkn
znaczco i wyszed.
Usyszaa gosy. Tumacza i drugi, modszy, zdecydowanie nalecy do dziecka.
Rozmawiali cicho, penymi pasji zdaniami. Jakby krzyczeli szeptem.
Ksi?
Tak. Jego wysoko Laweneres z Biaego Konoweryn, drugi w kolejce do Czerwonego
Tronu, modszy brat Sameresa Trzeciego, Wielkiego Ksicia Biaego Miasta.
A ile ksi ma lat?
Jedenacie. Lecz wiek nie ma znaczenia w przypadku, gdy bogosawiony ogie pynie
ci w yach.
Znw kilka zda, krtkich, gniewnych.
Ksi nie jest zadowolony, e musz mu zawiza oczy, ale jak rozumiem, wolaaby,
eby nie zobaczy twojej twarzy.
Tak. Rozwizali ci?
Tylko rce. Musisz by cierpliwa.
Te za opask.
Cichy miech.
Ju mam.
Szelesty, szepty, odgos pezania, dotknicie. Bardzo delikatne.
Zrania si, upadajc, krew zdya zaschn. Poczua, jak muska palcami lew
stron jej gowy. Mog lekko unie zason z twojej twarzy
Zdejmij mi opask. Chc widzie.
Dobrze.
Poradzi sobie z wzem w kilka chwil. Zamrugaa, by usun piasek z oczu. I szarpna
gow, widzc jego twarz, oczy
Zaskoczona? Umiechn si.
Patrzya na jego renice, biae, zakryte bon podobn do rybiego pcherza.
Ludzie jak ty
Tak. Jak ja. To drugi powd, dla ktrego mnie nie zabili. lepiec nie jest grony, za to
moe si zaj ksiciem, przypilnowa, nakarmi, no i tumaczy. Jego dotknicia byy
niespodziewanie delikatne, nagle zasycza.
Czujesz? Nacisn mocniej i nagle poczua pieczenie i tpy, narastajcy bl. Krew
posklejaa twoj zason, trzeba to zrobi delikatnie, ale i tak moe zabole. Uprzedz ci
Zacz opuszkami palcw bada skrzep. A ona powicia chwil, by mu si dokadnie
przyjrze, mody, na oko nie mia wicej ni dwadziecia pi lat, czarne wosy mia do
dugie i zwizane w niedbay kucyk, za to czarn brod krtk i rwno przystrzyon. I
wszystko, ubir, gadka cera i delikatne donie, potwierdzao, e by tym, za kogo si
podawa, czyli jakim dworskim sug. Potem rozejrzaa si wok. Jaskinia bya niewielka,
tylko sze, siedem jardw szerokoci, a normalny czowiek miaby kopot, eby si w niej
wyprostowa. Pod ssiedni cian siedzia w kucki chopiec z twarz przewizan czarn
opask. Bogato zdobione jedwabne spodnie i koszula byy zakurzone i porwane.
Ksi?
Owszem. Starszy brat wysa go w podr na pnoc, by jego wysoko zacz si
zapoznawa z niuansami polityki. Biae Konoweryn pragno zmniejszenia ce dla swoich
towarw wysyanych na teren Imperium, oferujc w zamian otwarcie portu dla

meekhaskich statkw. Obecnie gildie kupieckie z PonkeeLaa maj niemal monopol na

handel morski z Dalekim Poudniem, lecz istnieje inny szlak midzy Imperium a nami.
Przez Morze Biae i wzdu wybrzea.
Bada jej ekchaar i nie przestawa mwi. Po raz pierwszy od lat robi to kto obcy, po
raz pierwszy w yciu kto spoza plemienia. A co j w rodku skrcao.
Po wojnie z koczownikami setki tysicy niewolnikw z pnocy trafio na ulice Biaego
Miasta wanie t drog. Najpierw nad morze, potem na pirackie krypy, przez Cienin
Kahijsk i wreszcie wzdu uwaga Szarpn nagle, a Deana poczua, jakby zerwa jej z
gowy p skalpu. Ju ju
Mia chodne, zwinne palce, mimo to odnosia wraenie, e kade jego dotknicie to
uderzenie rozarzonym motkiem.
To jest twoje delikatnie? wystkaa.
To jedyna delikatno, jak mog ci teraz oferowa, awyssa. Mogem te zwily
opatrunek wod, ale wtedy dostaaby pi najwczeniej jutro rano, pod warunkiem, e
przeyaby noc. Nie jest le. To gwnie stuczenie i jedna niedua, cho gboka rana.
Pochyli si, powcha j.
I na dodatek nie jest zapaskudzona. Nie umrzesz przynajmniej nie od gangreny.
Mog?
Nie czekajc na odpowied, delikatnie odwin jej ekchaar do koca. To byo dziwne,
patrze nie przez warstw materiau na obc twarz, ktra nie ma zasonitych oczu. Czua
si, jakby bya naga.
Najpierw woda, potem co, co nazywaj tu sucharami.
Napoi j, ostronie, najpierw may yk, chwila przerwy, potem nastpny.
Duo wiesz jak na zwykego tumacza rzucia midzy jednym a drugim
pocigniciem z bukaka.
Nie zwykego. Ksicego. Zaprzysionego na Pami Ognia do mwienia prawdy i
tumaczenia najlepiej, jak to moliwe. Braem udzia we wszystkich rozmowach ksicia, od
samego pocztku do bezsensownego koca. Meekhan przysa na granic jakiego
podrzdnego dyplomat, ktry mia uprawnienia zaledwie do wymiany podarunkw i
podpisania kilku grzecznociowych pism Zakl w swoim jzyku. Napij si jeszcze.
Mdli ci?
Nie.
To dobrze. Skin gow, zadowolony. Imperium szykuje si pono do wojny z
koczownikami. Znw. Gromadzi wojska, pry minie Nie w gowie mu budowa duego
portu na Morzu Biaym i wystawianie floty. Nie chciao im si nawet znale drogi przez
gry dla soni, ktre miay by prezentem dla cesarza. Musielimy wrci do domu z niczym.
Pij.
Pozwoli jej na kilka gbszych ykw i wycign przed siebie do, na ktrej leay trzy
bliej niezidentyfikowane grudki.
Jedzenie mrukn tonem lekkiej pogawdki. Te suchary Podobno robi je z
wielbdziego ajna i koziej sierci, ale za to nadaj si do przechowywania latami, bo aden
szanujcy si robak nie sprbuje w nich zamieszka. ycz apetytu.
Nie byo tak le. Wrcz przeciwnie, suchary okazay si nawet smaczne. Jak na suchary.
Zaczynaa rozumie, na czym polega poczucie humoru jej towarzysza.
Ksi Przekna i skina gow w stron chopca, ktry zachowywa si nad
wyraz spokojnie. Ten bandyta powiedzia, e ksi obieca im co w zamian za moje
ycie. Czy to prawda?

Niewidomy wzruszy ramionami.

Prawda nieprawda. Gdyby chcieli ci zabi, toby zabili, niewane, co by im ktokolwiek
obieca. Ksi przyrzek, e nie bdzie sprawia kopotw jakby, na ajno Mamy Bo, mg
takie sprawi byleby zostawili ci przy yciu. Cho teraz myl, e i tak by tego nie zrobili.
Jeste cenna jako towar.
Issaram s kiepskimi niewolnikami. Gdybym miaa swoje talhery
No. A gdybymy my mieli tu ksic stra. Z agodnym umiechem uci jej
gdybanie. Ale Issarowie s dobrymi wojownikami. Poza tym w niektrych poudniowych
ksistwach Nie w Konoweryn, rzecz jasna, nie jestemy barbarzycami, ale w innych s
sposoby, dziki ktrym mona niele zarobi na kim takim jak ty. Areny, na ktrych walczy
si na mier i ycie, ludzie z ludmi, ze zwierztami, z potworami apanymi na pograniczu
Uroczysk. Tysice przychodz oglda takie walki. Jedz.
Pogryza, przekna.
Nie zmusz mnie do walki ku uciesze gawiedzi.
A jeli zakuj ci w acuchy, odsoni twoj twarz przed jakimi wojownikami, po
czym zasoni j z powrotem i wypuszcz ci z nimi na aren? Tylko ty, twj miecz i mier
tych ludzi, w zamian za ocalenie wasnego kawaka duszy? Tak, znam wasz wiar Jest
wiele kijw, ktrymi mona pogna ludzi tam, gdzie si chce. Issarowie nie rni si od
innych tak bardzo, jak by chcieli. Teraz nie mw, tylko jedz. Jego wysoko nie naley do
cierpliwych, a siedzi ju tak z kwadrans.
Gdy skoczya, delikatnie zaoy jej ekchaar. Z du wpraw.
Robie to ju kiedy?
Nauczono mnie tego. W Konoweryn pojawiaj si czasem twoi pobratymcy, ci, ktrzy
prowadz karawany. Uczyem si jzyka od kilku z nich. Opowiadali mi o waszych
zwyczajach, kulturze, sposobie patrzenia na wiat, szalestwie oczekiwania na kolejn
wielk rze, ktr bogowie maj zgotowa nam wszystkim
Przerwa, jakby czekajc na jej reakcj.
Nic nie powiesz? Mylaem, e potrafi bardziej denerwowa ludzi.
Lepiej by przygotowanym i nie doczeka si nieszczcia, ni jak gupiec sta
plecami do lawiny, pochylajc si nad kwiatkiem.
Tego przysowia nie syszaem.
To powiedzenie mojego wuja.
Wuj jest mdry. A co mwi o ludziach, ktrzy nie tyle s przezorni, ile w gbi duszy
licz na nieszczcie? Modl si o koniec wiata? Oczekuj go, bo maj nadziej na to, e s
wybracami?
Naprawd sdzisz, e tego chcemy? No to za wiele nie zrozumiae z naszych
obyczajw.
Umiechn si, po czym rzuci kilka sw w swoim jzyku. Chopak natychmiast zdj
opask i podszed do nich. Z powan min skoni si jej lekko i zapyta o co, wskazujc na
wizy.
Ksi pyta, czy ci ich nie poluzowa, ale jeli ktry ze stranikw sprawdzi to, zabij
ci na miejscu. Zaryzykujesz?
Poruszya lekko domi. Zamrowiy.
Oczywicie jeli to odkryj, zabij te mnie, mimo mojej wartoci.
lepego niewolnika?
lepego tumacza. Mwicego wikszoci jzykw Dalekiego Poudnia. Jak sdzisz, ilu
takich jak ja mona spotka na targach narzdzi obdarzonych mow? Nie jestem gupcem,

moja warto to uamek wartoci ksicia, ale mog dosta za mnie kilka koni albo dziesiciu
niewyksztaconych niewolnikw. Unis brwi w dziwnym grymasie. Moe nawet tyle
samo, co za ciebie. Co z wizami?
Niech zostan. Podzikuj ksiciu, e si za mn wstawi.
Wymienili kilka zda, chopiec zamia si nagle, krtko, szczerze.
Ksi mwi, e to nic takiego. I e powinna si cieszy, e tu jeste.
Kroki. Chopiec mign pod cian jak maa jaszczurka, jego suga szybkim ruchem
zaoy jej opask. Tym razem byo ich dwch. Jeden odcign od niej lepca, drugi
podszed bliej, przyoy jej sztych do szyi i szybko, dokadnie sprawdzi wizy.
No mrukn cicho a ju miaem nadziej.
Jego meekh by doskonay. A gos mody.
Na co?
Na brak rozsdku. Cofn sztylet. Ksi obieca nam, e bdzie grzeczny, jeli ci
nie zabijemy, prawda?
Tumacz chrzkn.
Tak. Pada taka obietnica.
Co prawda bandyta usiad przy niej i nagle poczua jego do wdrujc po ciele,
przez udo, brzuch, piersi istnieje jeszcze kilka interesujcych powodw, by utrzyma ci
przy yciu, a moi ludzie bez przerwy o nich wspominaj, lecz na razie nie mamy na to
czasu. Poza tym ktry mgby si zapomnie i poluzowa ci wizy. Musz im tumaczy, e
zoto, ktre za ciebie dostaniemy, pozwoli im kupi wiele modych niewolnic.
Nie drgna, cho miaa wraenie, e po jej ciele peznie jadowity w.
Oczywicie ksi jest naszym priorytetem. Och, wybacz, to pewnie zbyt trudne
sowo, zatem powiem prosto ksi jest najwaniejszy, dziesi, sto razy waniejszy, wic
jeli zrobisz co, cokolwiek, co mogoby nas opni albo w jakikolwiek sposb nam
przeszkodzi, ty i jego suga zapacicie gowami. Jestem czowiekiem, ktry lubi wyzwania,
przyznam, a utrzymanie ci przy yciu i sprzeda jest dla mnie wyzwaniem. Lecz nie
jestem gupcem.
Zacisn nagle do na jej piersi, mocno, brutalnie.
Wic jeli sprawisz mi kopot, najmniejszy, choby sugesti kopotu, to odauj tych
kilka niewolnic, pozwol moim ludziom na chwil rozrywki, po czym, tu przed witem,
obejrz sobie twoj twarz i poczekam, a pocauje j soce. I bd ci patrzy w oczy.
Podobno dusza mieszka w oczach, wic moe, jeli bd mia szczcie, zobacz, jak twoja
umiera. Zrozumiaa?
Cofn rk.
Tak.
Doskonale. A suga ksicia umrze wraz z tob, tak dla rwnowagi. Nie widziaa
twarzy bandyty, ale za jego sowami czai si lekki, okrutny umieszek. Wyruszymy
wieczorem, wic macie kilka godzin na odpoczynek. Radz je wykorzysta.
Wsta i opuci jaskini, ale przez chwil Deana czua si tak, jakby jego rka wci
znajdowaa si na jej ciele. Miaa ochot wytarza si po ziemi, byleby tylko zetrze to
wraenie. Jeszcze nigdy, nikt nigdy i nikt nie omieli si jej tak dotkn. Jakby bya
zwierzciem, kawakiem misa na sprzeda.
Przywiza nas do siebie, awyssa.
C co? Do bandyty nie chciaa znikn.
Przywiza. Nas. Ksiciu powiedzia, e jeli bdzie sprawia kopoty, zabije jego sug i
ciebie, tobie powiedzia, e zabije mnie, mnie powiedzia, e zabije ciebie. Trzymamy

nawzajem nasze ycia w doniach. Niele, jak na pustynnego bandyt.

***
Gdy oddech lecej kobiety si wyrwna, ksi i suga przysunli si do siebie. Chwil
milczeli, wreszcie chopiec odezwa si w geijv:
pi.
Te tak sdz. Zdumiewajce. Mczyzna naprawd by pod wraeniem. Ci
Issarowie s twardzi jak skaa.
Mylisz, e przysali j nam specjalnie? eby szpiegowaa?
Nie wiem. Po co by nas miaa szpiegowa? lepca i chopca, obu zwizanych? Zreszt
sprawdziem. Naprawd kto rozbi jej gow. I naprawd nie ma pojcia, kim jestemy.
Skd wiesz?
Mczyzna umiechn si pod nosem i wyjani. Chopiec pokrci gow z dezaprobat.
Jeste szalony, wiesz?
Wiem. Ale w szalestwie nasza jedyna nadzieja. I w ich chciwoci. Co widziae w
obozie?
Dwa tuziny ludzi, trzy koni. Wszyscy pod broni, z wyjtkiem jednego starego
niewolnika, sugi herszta. Ten niewolnik da mi kawaek placka i dodatkowy yk wody.
Moe nam pomc?
Chopiec zatrzs si.
Gdy mnie dotkn, jakby po skrze przepez mi w. Nie zaufam mu.
Dobrze. Nie wziliby go ze sob, gdyby nie by oddany swojemu panu ciaem i dusz. A
teraz sprbuj zasn mj panie.
Parsknicie jego towarzysza byo jedyn odpowiedzi.
***
Bandyci wdrowali dzie za dniem, zatrzymujc si w sobie tylko znanych miejscach,
najczciej tam, gdzie czekay dzbany z wod i zapasy jedzenia. Dziki temu, e nie musieli
wie jednego i drugiego, poruszali si szybko, robic, wedug oceny lepego tumacza, po
trzydzieciczterdzieci mil dziennie. Sama Matka wiedziaa, na jakiej podstawie to oblicza.
Deana jechaa na koniu z nogami zwizanymi pod jego brzuchem i ju pierwszego dnia
zacza si modli, by j zabili. Tyek, uda, plecy, wszystko bolao j jak obite trzonkami
toporw, zwizane za plecami rce uniemoliwiay zmian pozycji, a opaska zorientowanie
si, gdzie si znajduj. Kiwaa si bezwadnie w siodle i tylko od czasu do czasu, gdy juju
miaa spa, czyja brutalna do apaa j za rami i przytrzymywaa.
Pierwsze trzy noclegi pamitaa jako czarne dziury, w ktre wpada po zwaleniu si na
ziemi i z ktrych wyciga j krtki kopniak, obwieszczajcy pocztek kolejnego dnia mki.
lepy tumacz poi j i karmi dwa razy dziennie, ale prawie nie rozmawiali. Nie byo kiedy.
Dopiero pitego dnia ucieczki bandyci zwolnili, a ich herszt, widzc, jak Deana po raz
kolejny prawie spada z konia, kaza jej przywiza rce do przedniego ku i zdj opask.
Najwyraniej czu si ju pewniej, a dziewczyna zrozumiaa czemu, gdy tylko rzucia okiem
na prawo i lewo.
Otaczay ich skay. Szare, brzowe i czerwonawe. Znajdowali si w wwozie wysokim na
kilkanacie jardw, a gdy wreszcie go opucili, otworzya si przed nimi pltanina cieek,
pkni w skaach, osypisk wielkich gazw i jarw. Nie musiaa pyta, gdzie s. Kaled On

Bers. Palec Trupa wycign si w ich stron, a bandyci wjechali na niego z dzik radoci.
Najbardziej bezwodna i bezludna cz Travahen, gdzie nawet spy nie zakadaj gniazd.
Legendy mwiy, e kady, kto tu zabdzi, w kilka dni zmienia si w wysuszone na wir
trucho, wywijajce co noc dzikie houbce ku uciesze pustynnych duchw.
Lecz ich porywacze poruszali si w tym labiryncie szybko i bez wahania, odnajdujc
sobie tylko znane lady, kierujce ich do kolejnych schowkw z zapasami. Prowadzi mody
herszt, za nim poda stary niewolnik z elazn obro na szyi, po nich kilku zbrojnych,
ona, ksi ze sug na jednym koniu, i reszta oddziau. Bandyci dobrze uzbrojeni, dobrze
odywieni, adna tam przypadkowa zbieranina pustynnych wyrzutkw. Obserwujc, jak
szybko i sprawnie rozbijaj obozy, Deana przestaa si dziwi, e udao im si zaatakowa i
zniszczy dwie karawany. Jedno jej tylko nie pasowao, ten tuzin ludzi nie mg stanowi
caej bandy. Byo ich zbyt niewielu, no i brakowao czarownika.
Kolejny raz udao jej si porozmawia z Omenarem dopiero sidmego dnia wdrwki.
Do tej pory noclegi odbyway si w obozie bandyci leeli kilka krokw od jecw i kady
ich szept karali uderzeniami kija. Ale wtedy zatrzymali si przy skalnej cianie upstrzonej
otworami niewielkich jaski i jedna z nich znw posuya im za schronienie. Tumacz
nakarmi j i napoi, obejrza ran na gowie i stwierdzi, e nie powinna mie zbyt duej
blizny.
Nie mw mi o bliznach prychna mu prosto w twarz. Co z ksiciem?
Wskazaa na chopca lecego twarz do ciany.
pi. Ma si dobrze. Jest mniejszy, wic potrzebuje mniej wody. Wytrzyma.
A ty?
Ja te. Wiesz, gdzie jestemy?
Gdzie na Palcu Trupa.
Tak. Czuj zmian w powietrzu, sucham rozmw. Mwi, e mamy za sob ju
poow drogi.
Dokd?
Te chciabym wiedzie.
eby spotka si z reszt? podsuna.
Umiechn si leciutko.
Sprytna jeste. Tak, byo ich cztery, moe pi razy wicej. Pij. Powoli. Przyoy jej
kubek do ust. Zaraz ci dam je. Uciekali zwart kolumn przez pierwsze kilka godzin,
potem rozdzielili si na kilka grup i kada pomkna w swoj stron. Powoli, mwi.
Odsun naczynie. Jak si zakrztusisz, wicej wody nie bdzie. Wtpi jednak, by ci tutaj
planowali spotkanie z reszt grup. Ktra z nich mogaby cign za sob pogo. Nie,
raczej pozostae odcigny pocig i rozproszyy si po pustyni. Nasi gospodarze czuj si tu
bezpieczni.
Nie musia jej tego mwi. Od trzech dni jechali wolniej, robic moe poow tej drogi,
co na pocztku. Na dodatek bandyci szczerzyli si, artowali, siedzieli w siodach z
nonszalancj wadcw wiata.
W mylach wydaj ju zoto otrzymane za ksicia mrukna.
Owszem. Zauwaya, e nie dbaj ju o to, czy bdziemy ze sob rozmawia, czy nie?
S pewni swego. Rozdaj suchary i suszone owoce. Sardoniczny grymas wykrzywi mu
wargi. Dbaj o nas, zwykle niewolnicy dostaj kilka garci robaczywego ziarna. Ale masz
racj, udao im si.
Zdumiaa si, syszc co w rodzaju uznania w jego gosie.
Podziwiasz ich?

Odpowiedzi by kpicy grymas.

Prawie. Mog by wrogami, ale to nie znaczy, e nimi gardz. Pogarda dla wroga
odczowiecza go, pozwala przypisa mu najgorsze cechy, takie jak gupota, tchrzostwo,
zezwierzcenie. Przez pogard z atwoci sigamy po okruciestwo i terror, by przekona
si, e wrg odpowiada nam tym samym, co utwierdza nas w przekonaniu, e si nie
pomylilimy. Wic gardzimy nim jeszcze bardziej Na kocu tej drogi dwie oszalae z
nienawici bestie prbuj poprzegryza sobie garda.
Przekna rozmoczony suchar i kilka rodzynek, ktre ua od duszej chwili.
Wody poprosia, a gdy pozwoli jej na kilka ykw, dodaa zawsze mwisz takimi
dugimi zdaniami? Czy tylko gdy si boisz?
Jestem tumaczem i uczonym. Podziwiam sprawny umys. Zniszczyli karawan,
ktrej strzega setka zbrojnych, z czego poowa to Sowiki, i dwa sonie. Bylimy osabieni
brakiem wody, ale i tak zajo im to mniej ni kilkadziesit mrugni oka. Potem rozbili
twoj, cho sdz, e to przypadek, wpadli na was, wycofujc si po ataku, a e nie byo
czasu na zmian planw, po prostu zaatakowali, by wyci sobie drog. A teraz na dodatek
udao im si umkn pogoni. Ceni ludzi, ktrzy uywaj rozumu. Gdybym mia do
pienidzy, wolabym, eby ci bandyci dla mnie pracowali westchn. I owszem, boj si.
Jeli zgubili pogo, to jestemy na ich asce. I jedyna nasza nadzieja w tym, e wszystko
pjdzie po ich myli.
A jeli nie?
Zabij nas i ksi nigdy nie wstpi do Oka, by pokoni si Panu Ognia.
Powiniene si martwi o swj los. W razie problemw ty czy ja pierwsi damy garda.
Wiem o tym. Wic co z tym zrobisz?
Spojrzaa mu w oczy, napotykajc mleczn zason. Nie potrafia z nich nic wyczyta.
Sprawdzasz mnie?
A jeli? Moesz kupi sobie ycie i wolno, zdradzajc ksicia powiedzia
nadspodziewanie powanie.
A jak szarpna zwizanymi rkami i nogami na lito Wielkiej Matki, miaabym to
zrobi?
Wzruszy ramionami.
Wychowaem si na ksicym dworze, jak wikszo suby. Widziaem intrygi i
podstpy paacowych koterii, witynnych stronnictw i Rodw Wojny. Twarz zdrady odbita
w tysicu luster umiechaa si do mnie z kadego zakamarka. Gdy dorastasz w takim
miejscu, gdy masz wiadomo, e dla innych jeste tylko pionkiem, mao znaczc figur
na planszy, uczysz si Nie, wybacz, nie to chciaem powiedzie. To wskaza palcem oczy
jest pamitk po jednej z paacowych gier. Gupi dzieciak zakrad si do sypialni ojca i
skosztowa wina, ktre stao na stoliku przy ou. Skosztowa tylko odrobin, eby nikt si nie
zorientowa, i dziki temu zachowa ycie. Godzin pniej dosta drgawek i z pian na
ustach taczy po posadzce. Ocali go jeden ze sug, ktry rozpozna trucizn i poda
antidotum, cho nie uratowa chopcu oczu. Nigdy nie schwytano tych, ktrzy chcieli zabi
mojego ojca, ot, po prostu jedna z tysicy pajczych nici oplatajcych ksicy paac, ktra
signa w nasze ycie.
Nagle umiechn si i mrugn porozumiewawczo, co stanowio do makabryczny
widok.
Nie zanudziem ci? Na palcach jednej rki mog zliczy ludzi, ktrym ufam. Jeli
mam plan i ci go zdradz, co zrobisz? Pjdziesz do ich herszta, eby kupi sobie wolno?
Do herszta. Znw poczua do wdrujc po jej ciele. Parskna cicho.

 O tak, chciaabym do niego pj. Nawet nie wiesz jak bardzo.

Skin gow, nagle powany jak sama mier.
Dobrze. W tym jednym ci zaufam. Musz, prawda? Odsun si od niej. Kolejny
szept dobieg do niej spod ciany. Jestem lepcem, ktry ma pod opiek dziecko.
Tumaczem i uczonym. Nigdy nie wiczono mnie w walce i nawet stuletni starzec
uzbrojony w kij mgby mnie pokona. Jeli uciekn z ksiciem, jak daleko zajdziemy na tej
pustyni? A wic jaki mog mie plan?
Nie odpowiedziaa, wiadoma, e sowa s zbdne.
Mj plan to modli si o cud i liczy na to, e issarska wojowniczka okae si godna
legendy swojego ludu.
Po chwili mrok wyplu jeszcze kilka sw.
I e nas nie sprzeda.

Rozdzia 8

Altsin obudzi si, jak zwykle, dosownie kilka chwil przed witem. W trakcie spdzonych
wsplnie miesicy jego ciao zgrao si z rytmem mnisiego ycia i niezalenie od tego, czy
mia za sob noc przespan spokojnie, czy wypenion cik prac i nieprzyjemnymi
niespodziankami, otwiera oczy tu przed chwil, w ktrej nad klasztorem rozbrzmiewa
odgos porannego dzwonu. niy mu si poszuka w pamici krowy, kozy i jakie
rozpaczliwe poszukiwania tych zaginionych zwierzt, poszukiwania, ktre zakoczyy si
gonitw po krtych uliczkach Kamany poczon z tropieniem uciekajcych dziewczyn.
Normalny sen, splatajcy bliej nieokrelone skojarzenia z przeszoci z wydarzeniami
ostatnich dni.
Westchn i usiad. Mia pojedyncz cel, luksus zarezerwowany dla szczodrych
oczekujcych, ktrzy zoyli odpowiedni datek dla zakonu. Luksus zaczyna si i koczy
na zapewnionej w ten sposb samotnoci, bo drewniana prycza z materacem z morskiej
trawy, przykryta wenianym kocem, stolik, taboret oraz dwa koki w cianie, na ktrych
wiesza ubrania, to byo wszystko, co klasztor mg mu zaoferowa.
Sypia ju w gorszych miejscach.
Dzwon obwieci, e za kwadrans podadz niadanie, potem zaczn si normalne
obowizki. Jako go Altsin mg ograniczy prace w klasztorze, wybiera te, na ktre mia
ochot, lub nawet zupenie si z nich wymiga, oznajmiajc tylko przeorowi, e ma pilne
sprawy do zaatwienia. Rzadko korzysta z tego przywileju, czyni to gwnie wtedy, gdy
przyczajona w jego gowie obecno przypominaa o swoim istnieniu, i robi unik.
Wczoraj wczoraj na chwil, dosownie kilka uderze serca, sta si kim innym. Zacz
myle, jakby by Bitewn Pici Reagwyra, awenderi samego Pana Bitew, a wszystko stao
si tu po zajciu z mittarskimi marynarzami, z ktrych jeden
Niech to zawszony cap wydupczy! Zodziej wsta, omal nie wywracajc stolika. Jeden z
nich powiedzia, e ponieli jak strat! A dziewczyna miaa mittarski znak galerniczy na
skrze. Pani Jasna, gdyby nie by tak zmczony w chwili, gdy j znaleli, skojarzyby to
pewnie od razu! Kilku bandziorw wczcych si noc po portowych uliczkach. Nie byli
pijani, wic nie odwiedzili adnej tawerny, a prawdopodobiestwo, e specjalnie szukali
mnichw roznoszcych jedzenie, byo adne. Najpewniej tropili uciekinierk, a gdy jej nie
znaleli, postanowili cho troch zarobi, bo ich galera
Pewnie wanie wypywaa z portu.
Waciwie ta wiedza nic mu nie dawaa. Nawet gdyby zgosili spraw w porcie, kapitan
galery z pewnoci wszystkiego by si wypar, zaoga te pewnie zaklajstrowaaby sobie gby
smo szkutnicz, i jeli nie mieli na pokadzie innych seehijskich winiw, niczego nie
daoby im si udowodni. Lecz jeli Czarna Mewa kiedykolwiek jeszcze zagoci w
Kamanie, wadze portu powinny delikatnie da jej wacicielowi do zrozumienia, co sdz o
podobnych wybrykach. Trzymanie seehijskiej niewolnicy w miecie, ktre jest cakowicie
uzalenione od dobrej woli tych barbarzycw Ju rozsdniej jest popywa sobie midzy
rekinami, wykpawszy si najpierw w kilku galonach krwi.
Przemy szybko twarz, ubra si i wyszed do jadalni. niadanie byo krtkie, proste i
sycce, owsianka, placki i cikie, gste piwo miay dostarczy si do pracy i modlitwy, a nie
gaska podniebienia. Na zakoczenie posiku przeor odmwi krtk modlitw i wskaza

Altsinowi boczne drzwi.

Korzystanie z cudzej gocinnoci, nawet odpatne, zobowizuje.
Spotkali si na korytarzu za jadalni, starzec skin mu tylko gow i ruszy przed siebie,
chowajc donie w rkawy.
Wybacz, chopcze, ale w moim wieku adna ilo gorcej owsianki nie wystarczy, by
przesta czu chd w doniach i stopach. Stary piec nie daje ju tyle ciepa co kiedy.
Zamia si swobodnie.
Pocztek rozmowy dobry jak kady inny. Ale Altsin wiedzia, e Enroh nie wezwa go, by
porozmawia o starczych dolegliwociach.
W miecie na pewno jest jaki zielarz, ktry ma maci rozgrzewajce krew.
Oczywicie. I kupuje je u nas, od brata Zewara. Ale kadego z nas czekaj radoci
podeszego wieku.
Zodziej przekn gadk i zoliw odpowied, choby Dziwne, e przy tylu zakonnych
starcach Zewar ma jeszcze czym handlowa albo inn gupot. Prawd byo, e wikszo
mnichw w klasztorze mogaby by jego dziadkami, prawd te byo, e surowa regua i
pooenie na kracu wiata nie napdzay w jego mury nowicjuszy, no i prawd byo te, e
w prywatnych rozmowach ze starszymi braciszkami przewaay narzekania na ble,
niestrawnoci, gazy, wysypki i hemoroidy. Ale prawd byo rwnie, e przeor szanowa jego
prywatno i nie narzuca si z byle problemami. Tylko gupiec odpowiada impertynencj
na uprzejmo.
Przez chwil szli w milczeniu.
Czarna Mewa ju wypyna.
Psiakrew, czyby ten starzec czyta mu w mylach?
Brat Naywir przyszed do mnie dobre dwie godziny temu, bo przypomnia sobie, co
powiedzia jeden z tych, ktrzy was napadli. Posaem natychmiast ludzi do portu. Nie
zoono tam adnej skargi na mnichw napadajcych na marynarzy. Przeor umiechn
si lekko. Co potwierdza tylko jego i moje podejrzenia, e ci Mittarczycy woleli nie zwraca
na siebie uwagi. Galera wyruszya w morze przed witem z adunkiem bursztynu i skr. Tyle
si dowiedzielimy.
Pozostawao otwartym pytanie, co z tego wynika.
Co z tego wynika? rzuci Enroh.
Czyli jednak przeor czyta w mylach.
Zawiadomiem ju Rad o waszym znalezisku kontynuowa. Dziewczyna jest w
mojej prywatnej komnacie i umieszek przeora sta si zoliwy jeli wyobraasz sobie
jurnego starca i bezbronn pikno przywizan do oa, natychmiast przesta, bracie
Altsinie.
Zodziej przesta, cho potrzebowa caej siy woli, by powstrzyma gupkowaty grymas
prbujcy zagoci mu na twarzy. Stary mnich kontynuowa:
Bardzo, bardzo prosili, by zachowa umiar w rozpowszechnianiu tej wieci.
Tak?
Nie zdoby si na nic wicej. Przebywa za murami kilka miesicy i zna sytuacj w
miecie. Rada nie miaa formalnie adnej wadzy nad klasztorem, a witynia
BaeltaMathran bya zbyt potna, by opacao si wchodzi z ni w konflikt, nawet
uwzgldniajc to, e na zachodnim kracu kontynentu nie miaa tylu wyznawcw co kult
Blinit Mrz czy Pana Bitew. Na dodatek z jakich powodw Seehijczycy tolerowali poza
murami miasta tylko sugi Wielkiej Matki, wic mnisi czsto byli porednikami w agodzeniu
konfliktw i zajmowali si, jak to uj jeden z braciszkw, sikaniem na gorce wgle.

Rada Kamany moga wic tylko wyrazi uprzejm prob.

Obiecali nawet, tak midzy nami mwic, e rozpatrz pozytywnie nasz prob o ten
kawaek ziemi pod wschodnim murem.
Noooo to bya wie. Troch taka, jakby wiecznie niezadowolony i chronicznie skpy
stryj przyrzek, e ci zapisze w spadku posiado na wsi. Znaczyo to mniej wicej tyle, e
masz informacje mogce go skompromitowa i cakowicie pogry.
Jak rwnie wyjaniao, dlaczego przeor powica mu czas.
A bracia
Brat Domah zoy wanie lub Martwych Ust. Na cay miesic. Brat Naywir
Starzec posa Altsinowi porozumiewawcze spojrzenie. Wbrew temu, co mwi, nie jestem
a tak zoliwy. Zgosi si wic na ochotnika do pracy w piwnicach i kuchni. Przez duszy
czas nie opuci klasztoru.
Tak, nakazanie lubw milczenia Naywirowi byoby rwnie okrutne jak odebranie rybie
wody.
Ja niewiele pamitam z tej nocy, przeorze. Byem bardzo zmczony.
Wymienili porozumiewawcze spojrzenia.
Tak wanie pomylaem. Przeor pokiwa gow. Gdyby kto pyta, cho nie sdz,
by do tego doszo, ale gdyby Znalelicie wczoraj umierajc ebraczk. Przynielicie j do
klasztoru, gdzie nieszczsna oddaa dusz w rce naszej Pani. Pochowano j w morzu.
Bardzo wygodne byo to, e Kamana miaa tylko jedn tradycyjn nekropoli. Martwa
biedota trafiaa do morza.
Doszli do niewielkiego okna, skd rozpociera si widok na dziedziniec, po ktrym ju
krztali si mnisi. Altsin oderwa wzrok od pomarszczonej twarzy Enroha i zawiesi go gdzie
za oknem.
Wiadomo, dlaczego Rada staa si tak hojna?
aska Pramatki owieca czasem najbardziej zatwardziae serca.
Tak. A kawaek sera zakopany pod progiem zmienia si w zoto, wrzeszczcy kot
przywizany do masztu odstrasza rekiny, a najlepszym rodkiem na czkawk jest zbek
czosnku wcinity w odbyt.
Prbowae kiedy ktrej z tych rzeczy, bracie Altsinie? w gosie przeora nie byo
niczego poza szczerym zainteresowaniem.
Zodziej przypomnia sobie dziecistwo na ulicach PonkeeLaa.
Wszystkiego poza czosnkiem. Umiechn si mimowolnie i zaraz spowania.
Wiem, do czego zmierzasz, przeorze, ale nie bawmy si w gupie przegadywanki. Rada
najpewniej negocjuje nowe porozumienie z Seehijczykami, a taka wie mogaby zniszczy
wszystko, co do tej pory ugrali. Trudno byoby wytumaczy tym barbarzycom, e nic nie
wiedzielimy o porwaniu dziewczyny. Ja bd milcza. Ale rozmowy mog si lada chwila
skoczy, wic radz przycisn ich w sprawie tej ziemi.
Rozbawiony Enroh parskn.
Uczy led dorsza pywa.
Altsin westchn cicho i spojrza na wiekowego mnicha.
Racja. Nie moja sprawa, a kto, kto jest przeorem tego zgromadzenia od chwili, gdy
Pramatka wymwia pierwsze sowo nad wiatem, z pewnoci poradzi sobie z band
gotow obedrze czowieka ze skry za zaniedziaego miedziaka. Ale nie tylko po to
powicasz mi swj cenny czas, prawda, czcigodny?
Na twarzy Enroha pojawio si co w rodzaju figlarnego umieszku.
Ach, popatrzcie ludzie, na ile to sposobw mona powiedzie streszczaj si, stary

dziadu.
Zodziej wytrzyma jego spojrzenie bez mrugnicia.
Syszaem, e dzi masz spotkanie z pewnymi ludmi. Przeor kichn nagle raz i
drugi, po czym powolnym ruchem podrapa si po nosie, zupenie jakby chcia da
Altsinowi czas na zamknicie ust. Z niebezpiecznymi ludmi, ktrzy co prawda maj jaki
tam honor, lecz ten ich honor ma konkretn cen.
Zodziej zmruy oczy i wycedzi:
Kto ju go kupi?
Jeli Raja go zdradzi
Nic o tym nie wiem uspokoi go mnich. A kto miaby powd, by go kupi?
Dobre pytanie, na wszystkie dziwki PonkeeLaa.
Raczej nie, przeorze.
Rzeczywicie, gdyby ktokolwiek znajcy problem Altsina chcia go dorwa, nie opacaby
miejscowej gildii zodziei, tylko przysa do Kamany ca pieprzon flot inwazyjn z setk
czarownikw do pomocy. Chyba e to byaby ta dziwna dwjka z molo. Zabjca z czarnymi
mieczami i dziewczyna, w ktrej oczach widnia czysty obd.
Ale oni nie wygldali na takich, ktrzy wynajmuj cudze noe.
Wrd miejscowych jest bardzo wielu ludzi wiernych Matce. Take wrd
szukajcych jakby to uj, innej drogi do wzbogacenia si. Spotkanie jednego z naszych
goci z ich pracodawc zaniepokoio tych ludzi na tyle, e powiadomili mnie o tym. I nie
kierowaa nimi troska o dobro tego gocia, lecz przyszo naszego zgromadzenia. Rada
uwaa, e klasztor zajmuje zbyt duo miejsca i od lat szuka wiosa, ktrym mogaby nam
przywali, jeli wiesz, o czym mwi. Teraz s bardziej szczodrzy, lecz jeli okae si, e
jeden z nas uwika si w podejrzane sprawki, ich askawo wyparuje jak poranna rosa.
Nie jestem jednym z was.
Starzec umiechn si przepraszajco.
Od p roku nosisz szaty naszego zakonu przypomnia agodnym gosem. Chodzisz
w nich po ulicach, a ludzie nie zwracaj uwagi na takie subtelnoci jak to, czy kto zoy
luby, czy nie. Poza tym jako przeor odpowiadam take za zachowanie moich goci.
Rozumiem. Jeeli to problem, nie bd wicej naduywa gocinnoci klasz
No prosz. Duma i poczucie wasnej wartoci. Cho kto mniej spostrzegawczy mgby
powiedzie: pycha i szczeniacka buta. Wiem, wiem, masz ju dobrze ponad dwadziecia
lat, ale z mojego punktu widzenia nawet twj ojciec byby dzieciakiem. Nie wypdzam ci,
nasza Pani nikogo nie wygania spod swojej opieki, ale musz wiedzie, czy twoje sprawy
za murami mog nam przysporzy kopotw.
Zodziej zamyli si. Ile powiedzie?
Nie sdz
Nagle zrozumia, e jeli przeor wie o spotkaniu z Raj, to moe wiedzie take o celu
jego poszukiwa.
Szukam kogo, kto jest mi winien przysug. Seehijskiej wiedmy. W wanej sprawie.
Przybywajc tu, nie sdziem, e to tyle potrwa, ale ta wyspa Seehijczycy
Seehijczycy powtrzy jak echo przeor. Barbarzycy i dzikusy. Prymitywne,
brutalne i bezlitosne plemiona, ktre wyniosy pojcia dumy, honoru oraz wiernoci rodowi i
klanowi na szczyt ludzkiej gupoty. Treiwics rzdzi tu wszystkim: poczwszy od tego, czy
uszczerbiona miska podana gociowi daje mu prawo do podernicia garda ukochanemu
koniowi gospodarza, po zachowania wywoujce obraz caego plemienia.
Tak, treiwics byo sowem, ktre najczciej syszao si w Kamanie, gdy rozmowy

schodziy na tubylcw. Zestaw regu i zwyczajw nigdy nie spisany, ale okrelajcy co, gdzie
i kiedy moe by mierteln obraz dla Seehijczyka oraz ile trzeba przela krwi, by zmy
hab. Na szczcie wyspiarze stosowali te zasady niemal wycznie w kontaktach z
wasnymi ziomkami, przybyszy spoza wyspy traktujc z pobaliw wyniosoci, jak ludzi
nie cakiem wiedzcych, co to znaczy prawdziwy honor. Gdyby byo inaczej, adna
karawana nie wrciaby do miasta.
Co nie znaczyo, e nie mona ich byo miertelnie obrazi. I zapaci za to waciw dla
tej wyspy monet.
Walcz ze sob od setek lat, czasem z powodw tak absurdalnych, jak kradzie krowy
w czasach, gdy Imperium byo modym pastewkiem. Enroh zdawa si nie zauwaa, e
zodziej odpyn mylami. Sto Plemion, tysic klanw, sto tysicy ostrzy. S tak
podzieleni, e nie udao im si nawet nada tej wyspie nazwy pochodzcej od jednego
plemienia. A dziwne, e ju dawno nikt ich nie podbi, wykorzystujc niech i wzajemn
wrogo. To wydaje si takie proste.
Tak. A koci tych, ktrym wydawao si to proste, tacz z falami ku uciesze Blinit
Mrz.
Kameluuri podj cicho przeor. Jeden Oddech. To nie tylko miejscowe prawo,
lecz take sia, przez ktr nikomu nie udao si zdoby tej wyspy. Ktra sprawia, e setka
odrbnych plemion, kccych si i rcych midzy sob bez ustanku, zapltanych
beznadziejnie w swoje dzikie zwyczaje, zapomina w mgnieniu oka o waniach i staje do
walki jak jeden m. Sia, ktra sprawia, e miejscowi nie kaniaj si adnemu ze znanych
nam Niemiertelnych, czcz tylko swojego plemiennego boga i, och, sowo to pokrywa mi
jzyk gorycz, toleruj Pramatk. Czy wiesz, e gdyby kapan Blinit, Setrena albo Agara od
Ognia opuci Kaman, nie uszedby nawet mili? Seehijczycy zabiliby go i odesali bezgowe
ciao do miasta. Tylko naszym braciom pozwalaj przebywa midzy sob.
Wiem o tym. Altsin spotyka czasem w miecie kapanw innych bogw, a ich
spojrzenia wypalay dziury w jego habicie. Wszyscy wiedz.
Och, chopcze, musisz si nauczy, kiedy nie przerywa starcom, ktrzy chc tylko
przeduy sobie przyjemno z rozmowy. Wy, modzi, znajdujecie czas na nasze
towarzystwo tylko wtedy, gdy czego chcecie albo gdy was do tego zmusimy.
Enroh westchn, rozkaszla si i kontynuowa:
Nie rozumiemy ich. Nie rozumiemy tego, co daje im si, by czu si jednoci wobec
reszty wiata i jednoczenie okrwawia noe wojownikw w niekoczcym si korowodzie
zemsty. S zamknici na obcych, a przeniknicie w ich szeregi Mnich pokrci gow.
Te byem zaskoczony, e sprawy maj si tu tak, jak si maj mrukn zodziej. Na
kontynencie Seehijczycy uchodz za barbarzycw. Mciwych, bezwzgldnych i
honorowych, ale niewielu ludzi wie, e Kamana to tak naprawd oblone miasto.
A tak le nie jest. Dopki obie strony przestrzegaj umw, dopty mamy spokj. A tak
midzy nami mwic, chopcze, jeli ju poznaby miejsce pobytu swojej przyjaciki, to jak
zamierzae do niej dotrze? Seehijczycy pozwalaj wdrowa karawanom, lecz kady obcy,
ktry oddali si na wicej ni sto krokw od wozw, moe zgin.
Co bym wymyli, przeorze.
Tak. Gupie pytanie i gupia odpowied. Jedynymi ludmi z Kamany, ktrzy mogli w
miar swobodnie porusza si po wyspie, byli Bracia Nieskoczonego Miosierdzia. Ich habit
zapewnia pewn nie nietykalno czy ochron. Po prostu dawa szans, e nie zarobi si
od razu strzay.
Altsin sta si oczekujcym w chwili, gdy dotaro do niego, jak cholernie

skomplikowane jest to przedsiwzicie. Odszuka wiedm widzian tylko w wietle

pochodni, znan tylko z imienia, na wyspie, gdzie miejscowi barbarzycy mog zabi
obcego, jeli uznaj jego zachowanie za obraliwe, czyli z tysica moliwych do wyobraenia
powodw.
Wymienili si spojrzeniami.
Nie wtpi. Umiech starca by tajemniczy jak gbia oceanu. Pjdziesz teraz na
spotkanie?
Tak. Niegrzecznie byoby si spni.
Powodzenia.

Interludium

Miota szoruje po kamiennej posadzce jednostajnym, hipnotycznym ruchem. Popi.

Zawsze popi, cho wydawaoby si, e w tym miejscu, pod kopu z granitu, sto, a moe
tysic stp pod ziemi, te szare patki nie maj prawa si pojawi. Ale s. Rodz si w
powietrzu, gdzie pod poczerniaym sufitem, i agodnie opadaj na kamienne szecioktne
pyty. upie boga.
Mczyzna otar czoo rkawem, rozmazujc kilka z nich w szare smugi, i umiechn si
do ostatniej myli. Suga, ktry wypowiedzia pierwszy te sowa, odszed ju do Domu Snu, a
jego imi zostao zapomniane setki lat temu; a jednak odcisn swj lad na historii, nawet
jeli byo nim tylko krtkie, obrazoburcze okrelenie.
Zabawne. Istniejemy tylko o tyle, o ile pozostanie po nas co wartego zapamitania.
Starannie omit podstaw jednego z tronw. Jedenacie siedzisk, zimnych i
niewygodnych, wykonanych z tego samego kamienia co posadzka. Jedenacie na cze o
czym wielu ju zapomniao liczby awenderi, midzy ktrych podzieli swoje istnienie Pan
Ognia, gdy wypala niegodziwo ze wiata. Tylko kilku innych najpotniejszych bogw
musiao podzieli swoj dusz a na tyle czci.
Tak. Wiele zapomniano. Ale nie wszystko.
Szelest szat omiatajcych posadzk nie zmusi go do uniesienia gowy. By sug. Sudzy
nie gapi si na zaproszonych goci.
Zerkn, dopiero gdy skoczy omiata kolejny tron. Spowita w czer posta zasiada na
jednym z siedzisk. Rkawy szaty spyway jej z doni skromnie zoonych na kolanach, stopy
giny pod falami czarnego jedwabiu, twarz zakrywa welon, ale i tak sposb, w jaki siedziaa
i trzymaa gow, zdradza jej pe. Kobieta.
Pochyli gow i kontynuowa prac.
Prawie zderzy si z kolejnym gociem. Gomi. Mczyzna w szkaratnym paszczu,
szkaratnej kolczudze i ze szkaratn mask przedstawiajc demona zioncego ogniem sta
midzy dwiema bladymi dziewcztami w strojach niernicych si ani o odcie od szarego
popiou spywajcego spod kopulastego sufitu. Mask demona wykonano tak, e nie dao si
w niej dostrzec otworw na oczy, wic nie sposb byo stwierdzi, czy przybysz jest
wiadomy obecnoci kobiety w czerni, bo ani jednym gestem nie da zna, e j dostrzega.
Ona zreszt te ignorowaa go cakowicie.
Miota, popi, kolejny tron.
Milczenie.
miech wdar si w cik cisz jak stado rozbrykanych kocit. I po raz pierwszy wywoa
jak reakcj. Kobieta na tronie drgna, mczyzna w czerwieni lekko odwrci gow,
szukajc rda dwiku. I tylko towarzyszce mu dziewczta zachowyway si, jakby nic si
nie stao.
miejca si wysza zza jednego z tronw, a barwy jej szat zdaway si kpin z tutejszych
szaroci i czerni. Bkit, kobalt, , czerwie, r, kady kolor w kilku odcieniach, kady
element jej stroju poprzeszywany by dodatkowo zot i srebrn nici oraz zdobiony
cekinami. Kobieta wykonaa piruet, powiewajc spdnicami. Kilka warkoczykw zataczyo
wok jej gowy, a mae dzwoneczki, ktrymi byy ozdobione, zadwiczay.
Tak powanego zgromadzenia nie widziaam od lat. Zwaszcza tutaj.

Umiech odejmowa jej lat, a gos mg nalee do osoby zarwno dwudziesto, jak i
czterdziestoletniej. Twarz zreszt te.
Jedna z dziewczt towarzyszcych mczynie w szkaratnej zbroi podaa mu rk i
odezwaa si gosem matowym i szarym jak jej szata:
Kitchi. Mylaem, e przybdzie twoja siostra.
Jest zajta. Nowo przybya cakowicie zignorowaa mwic i zwrcia si
bezporednio do wojownika. Ja byam bliej. Poza tym wiesz, Emnekosie, e to nie ma
znaczenia.
Moe. Ale z ni lepiej mi si rozmawia. Przysza zobaczy mj triumf?
Twj triumf nie jest jeszcze przesdzony. Siedzca na tronie kobieta wykonaa
zamaszysty gest, rkaw sukni zafurkota.
Mj triumf wykuto w stali, ktra podcia gardo jednemu bratu i odbierze ycie
drugiemu, jeli ten nie wykae si rozsdkiem. C jeszcze mona zrobi?
Suga opuci wzrok. Miota. Szary popi. C jeszcze mona zrobi?
Kobieta nazwana Kitchi wskoczya na jeden z tronw i rozpara si na nim z
nonszalancj waciw szalecom albo zbuntowanym podlotkom.
Gra jeszcze si toczy, skarbie. Jeste pewien, e los wam sprzyja?
Mczyzna drgn, a jego maska, cho moe sprawia to gra wiata, wykrzywia si w
grymasie gniewu. Dziewczyna, ktr trzyma za rk, wyszeptaa:
Grozisz nam? Czy Eyfra zamierza zama umow? Wypowiedzie nam wojn?
Nikt nie zama umw, soneczko, to nie czas na amanie umw. Moja Pani gra zawsze
zgodnie z reguami. Powiedzmy jednak, e jeden z wielbdw wbi sobie kolec w kopyto i
jaspis nie dojecha do oazy na czas, wic pewna karawana wyruszya wczeniej, ni
powinna. Tylko tyle. Jeden may, no, moe nie taki may, ale jednak wobec planw
obalania dynastii i budowy imperiw zupenie nieistotny kolec.
Zapada cisza.
Imperiw? Ubrana w czer kobieta zaszelecia jedwabiami. Na czym zamierzacie
zbudowa imperium? Na bagnie wypenionym krwi? Kto je bdzie budowa?
Dziewczyna bdca gosem wojownika w czerwieni spojrzaa na ni beznamitnym
wzrokiem. Palce w szkaratnej rkawicy, oplatajce jej nadgarstek, zataczyy, jakby
mczyzna gra na jakim instrumencie strunowym.
Czy sami nie nauczacie, e role pana i sugi s zawsze dyskusyjne? wymruczaa.
Przedyskutujemy je wic raz jeszcze. Po wszystkim.
Kobieta w czerni pochylia si na swoim tronie, jakby zamierzaa skoczy na
zamaskowanego.
Kitchi zaklaskaa energicznie, przerywajc rodzc si ktni i przycigajc ich uwag.
Moi drodzy. Prosilicie mnie o rozjemstwo w waszej trwajcej ju od duszego czasu
wojence, nieprawda? Wic pozwlcie mi by rozjemc.
Czerwona rkawica zataczya na bladej skrze dziewczyny.
Nie miaa by rozjemc, tylko graczem. Miaa wspomc j w sporze, by
zagwarantowa neutralno Pana Ognia. Czyby pragna wycofa si z umowy? Udawa,
e jej nigdy nie byo? e nie zamierzasz gra?
Ale skd. Dzwoneczki przy warkoczykach zamiay si dwicznie, gdy Kitchi od
Umiechu pokrcia gow. Zamierzam. Czy kolec nie wbi si w kopyto wielbda? A poza
tym dlaczego adne z was nie spytao, gdzie jest nasz gospodarz?
Dwie twarze, ta zakryta mask demona i ta zasonita welonem, obrciy si w jej stron.
Suga opuci wzrok. Miota. Popi. Sufit wci paka szarymi patkami.

Rozdzia 9

Ranek przynis zmian pogody. Najpierw niebo zasnuo si sinym tumanem, potem
zerwa si wiatr, dziki i pustynny, dla ktrego skalny labirynt Palca Trupa by miejscem
swawoli i zabawy. Na powitanie zagwizda, zawista gr, jakby chcia oznajmi Oto
nadchodz, po czym wpad midzy pltanin szaroczerwonych ska i pokaza, co potrafi.
Poderwa do taca zalegajcy na dole py, zatrzs uschnitymi badylami, zagrzechota
maymi kamykami. A potem
Dwa dni i dwie noce spdzili w jaskiniach, ktrych wejcia zasonito prowizorycznie
pledami. Dwa dni i dwie noce Deana na zmian leaa i siedziaa na ziemi, zdjto jej
wikszo wizw, pozostawiajc skrpowane tylko donie i stopy. Wszyscy wiedzieli, e
wyjcie na zewntrz oznacza mier. W ich maej jaskini znalaz si herszt ze swoim
niewolnikiem i czterech innych bandytw. Najwyraniej przywdca postanowi osobicie
dopilnowa bezpieczestwa swoich winiw, nie ufa do koca reszcie.
To byy dugie dwa dni, pene cikiej ciszy i ponurych spojrze, z ogniskiem ledwo
tlcym si na kamiennej posadzce i gronymi szeptami pezajcymi po ktach. Nawet gdy
wiatr ucich i wszyscy wyszli na zewntrz, Deana nie zrozumiaa nagej zmiany nastroju
bandytw. Okolica nie zmienia si zbytnio. Co prawda tam, gdzie jeszcze niedawno
wznosiy si usypane na wysoko czowieka sterty piachu, straszya goa skaa, a przejcie,
ktrym tu dotarli dwa dni wczeniej, zniko, zasypane wirem i jakimi uschnitymi
odygami, ale przecie wicher nie poprzestawia kamiennych cian. Dopiero pod wieczr,
gdy po caodniowej wdrwce rozbili obz w jednej z niewielkich kotlinek, a herszt rozesa
wikszo ludzi na wszystkie strony, gdy obserwowaa, jak wracaj po jednym, po dwch,
krcc gowami i rozkadajc rce dopiero wtedy zrozumiaa, co zrobi wiatr.
Jakiekolwiek znaki bandyci pozostawili midzy skalnymi cianami, jakiekolwiek
wskazwki miay ich kierowa do kryjwek z zapasami, wiatr je zniszczy. Rozsypa
odpowiednio uoone kopce kamieni, star z czerwonawej skay dyskretne znaki, zmit
sprytnie uformowane gazki wskazujce waciwe przejcie. Sowem, mieli problem.
Zwaszcza Deana i tumacz.
W zaistniaej sytuacji ich warto jako towaru gwatownie spada. Bandyci jeszcze do
tego nie doszli, jeszcze w bukakach chlupotaa woda, ale gdy wycisn z kozich skr ostatnie
krople, okae si, e issarska niewolnica jest mniej warta ni ko i mniej warta ni ksi,
ktry pije mao i za ktrego wci mona dosta krlewski okup. Jeszcze w oczach zbirw
nie pojawia si zapowied mordu i tego, co moe czeka dziewczyn przed mierci, ale to
bya kwestia najbliszych dni, a moe i godzin.
Patrzc, jak siadaj w krgu i naradzaj si w swoim jzyku, pochylia gow i zmwia
onaew modlitw o jeden sztych.
Pani, bro ma zamana, oczy lepe, a rami sabe, lecz wrg mj musi umrze, by
moje dzieci i dzieci moich dzieci mogy sawi Twe Imi a do dni Przebaczenia. Nie
prosz o ycie ani o koniec cierpienia, lecz o szans na zadanie jednego ciosu, ktry
odele jego dusz w Twe Rce.
Modlitwa tych, ktrzy nie maj ju nic do stracenia i licz na cud.
Po naradzie bandyci wrzucili j w jak szczelin, tak ciasn, e nie moga si nawet
obrci, a syszc, jak wsiadaj na konie, omal nie zacza krzycze. Ju n byby lepszy od

pozostawienia jej tutaj, by umara z pragnienia. Ale nie, po chwili usyszaa odgos
rozpalanego ognia i szczk naczy. Rozbili obz, a cz pojechaa szuka dalej. Po raz
pierwszy, zapadajc w peen dreszczy i majakw sen, Deana szczerze yczya im
powodzenia.
***
Ranek przynis bogosawione ciepo, przeganiajce z ciaa nocny chd. Bya
zdrtwiaa i przemarznita, gardo i jzyk miaa wyschnite na wir. Oczywicie wieczorem
nie dostaa nawet yka wody, lecz ku jej zdziwieniu, zanim znalaza si w siodle, stary
niewolnik podszed, zamkn oczy, uchyli jej ekchaar i przyoy do ust gliniany kubek.
Pij mrukn cicho, o dziwo w meekhu. Powoli, bo wicej dzi nie dostaniesz.
Woda bya ciepa i smakowaa goryczk. Deana po pierwszym yku odsuna gow.
Co to?
Starzec umiechn si.
Dodaem zi, ktre zmniejsz pragnienie i zatrzymaj wod w rodku. Pocign
solidnie z kubka. Widzisz, to nie trucizna. Ale wicej nie dostaniesz a do wieczora, wic
pij.
Wypia i gdy tylko poprawi jej zason, podzikowaa skinieniem gowy. Nie
odpowiedzia.
Palec Trupa pokn ich na wiele godzin. Skalne ciany przesuway si wok oddziau w
tempie jadcego stpa konia. Najwyraniej bandyci nie chcieli przemcza zwierzt, z
wyjtkiem momentw, gdy po dwch, trzech odrywali si od gwnej kolumny i kusem
znikali w jakiej odnodze.
Nadal szukali ukrytych gdzie zapasw. Albo, co gorsza, drogi.
Przed poudniem zrobili postj, bo mimo cienia zalegajcego midzy skaami wdrwka
staa si udrk dla ludzi i koni. Deana pierwszy raz zauwaya zmian w spojrzeniach,
jakimi obrzucali j bandyci. Zaczo si. Jeden czy dwch podeszo nawet do modego
herszta i zagadao, wskazujc j wymownymi gestami. Odesa ich z niczym, lecz wiedziaa,
e jutro przyjdzie ich do niego piciu, a pojutrze wszyscy.
Pragnienie to najbardziej bezlitosny doradca.
Zgodnie z zapowiedzi nie dostaa wicej wody a do wieczora, gdy w ciemnociach
lepy tumacz napoi j poow kubka gorzkiego wywaru. Nie rozmawiali, bo dwch
bandytw odcigno go zaraz, po czym szybko, brutalnie sprawdzio jej wizy, nie
odmawiajc sobie obmacywania i podszczypywania.
Jej warto malaa z godziny na godzin.
Nastpnego dnia dostaa tylko wier kubka naparu, gorzkiego jak bratobjczy cios w
plecy, a przed wyruszeniem bandyci zarnli wszystkie zapasowe konie, cznie z tym, na
ktrym jechaa. J przywizali za wierzchowcem niewolnika i popdzili naprzd.
Gdyby nie to, e nadal jechali stpa, najpewniej nie doyaby do poudnia.
Potem poaowali jej nawet tyle wody, by moga zwily usta, za to zwizali dokadniej
ni zwykle, zasaniajc znw oczy, i wrzucili wraz z ksiciem i jego sug do maej jaskini. Na
zewntrz syszaa krztanin i pokrzykiwanie.
Po duszej chwili zapada cisza.
Szukaj.
Szept Omenara brzmia ochryple, sucho. Nie odwrcia gowy w jego stron, szkoda
traci siy.

 S prawie pewni, e gdzie w pobliu maj kolejn kryjwk, znaleli co, co wygldao
jak resztki wskazwki ale niedokadne, zatarte Wiesz, co to znaczy?
Mylenie nie szo jej najlepiej, ale to bya prosta zagadka.
Nie oni zostawili tu zapasy kto inny oni tylko wiedzieli, jak odczytywa znaki.
Tak. Wielu ludzi zaangaowao si w to szalestwo. Ale Jeli znajd wod, jestemy
ocaleni.
A jeli nie?
Cisza. Nie poruszy si nawet.
Tylko ksi jest wart tyle, by za wszelk cen utrzymywa go przy yciu. Reszta nie.
Jutro wychrypiaa. Jutro rano, a moe nawet dzi wieczorem, przyjd po mnie.
To prawda. Nie dali mi wody dla ciebie. I zakazali si zblia.
Nie zwizali was?
Zamia si cicho, z ponur rozpacz.
lepiec nie jest grony, dziecko nie ucieknie samo. Tylko tobie okazuj jaki szacunek.
Splunaby, gdyby miaa czym.
Szacunek. Gdybym miaa wolne rce
To co? Milczenie stawao si nieznone. Ilu daaby rad pokona? Gdyby ci
rozwiza? Da szans?
Nie miaa si, by si zamia.
Rozwiza? Widziae te wzy? P dnia bdziesz je rozpltywa.
Odpowiedz.
Wykonaa kilka gbokich wdechw, odnalaza wewntrzny pomie. Sani wci si w
niej arzy, wystarczyo sign.
Goymi rkami jednego. Potem bd miaa ju bro.
Usyszaa, jak si poruszy.
A potem? Gdy zdobdziesz bro i by moe konia? Co zrobisz?
Zrozumiaa, o co pyta.
Nie zostawi was. Przysigam.
Odetchn gboko.
Wiem wierz ci Ale jeszcze jest za wczenie. Zbliaj si najgortsze godziny oni
wkrtce wrc.
Mia racj, nie miny dwa kwadranse, a obozowisko zattnio kopytami, rozwrzeszczao
si dzikimi gosami. Bandyci wrcili, podnieceni i radoni. Nie wiedziaa, czy ma si cieszy,
czy ba.
Znaleli lad drugiej wskazwki. Omenar wymrucza te sowa ostronie, jakby
spodziewa si, e kto ich podsuchuje. Ale przejcie zawia wiatr. Teraz jest za gorco, by
je odkopywa, zrobi to za kilka godzin.
Zamilk na chwil.
S zadowoleni i pewni swego czy zajkn si nagle, zawaha.
Oczywicie. Czy zaryzykujemy ucieczk, skoro wieczorem moemy mie znw zapasy
wody, wic dla bandytw znw bdziemy cenni? A oni bd mieli wod, bez ktrej nie
przeyjemy. Zacisna zby. aden kozi wypierdek ju jej nie dotknie.
Jak szybko dasz rad mnie rozwiza?
W kilka chwil.
Zaskoczy j, rzemienie, ktrymi bya skrpowana, przypominay elazne obrcze. Ale
skoro tak twierdzi
Dobrze, wierz ci. Ale zwizali mnie mocno. Donie mi zdrtwiay. Bd potrzebowa

czasu
Damy ci czas, rozmasujemy donie Jeste pewna?
Tak. A ty? Zaryzykujesz ycie swojego ksicia?
Tak. Krew Ognia nie bdzie Nie, powiem inaczej. Taka jest jego wola. Po prostu. A
teraz postaraj si zasn.
Chciaa parskn kpico, ale nagle poczua, e opuszcza j napicie. Decyzja zapada i
byo to jak balsam agodzcy wszelki bl i niedogodnoci. Cokolwiek si stanie, bdzie miaa
swoj szans. Zamkna powieki.
***
Poczua dotknicie, lekkie jak municie skrzyde my. Drobne donie zdjy jej opask.
Tumacz i chopiec siedzieli tu obok i miaa wraenie, e obaj wpatruj si w ni z
napiciem, mimo i jeden mia oczy zakryte bielmem.
To ju. Teraz albo nigdy zaszepta lepiec.
Ilu ich zostao?
Dwch. Reszta wyjechaa kwadrans temu. Jeli dobrze wszystko zrozumiaem, praca
zajmie im czas a do nocy.
Naprawd dasz rad rozwiza to szybko?
Obrcia si na bok, pokazujc zwizane rce. Rzemienne wzy zmieniy si w podobne
do kamieni zgrubienia.
Chopiec otworzy usta i wyplu na ziemi co, co wygldao jak duga na dwa cale
szklana uska. Odchrzkn, splun jeszcze raz, krwi, wsadzi palec do ust i krzywic si,
obmaca policzki. Rzuci kilka krtkich, dosadnych sw.
Znalelimy to na wczorajszym postoju i schowalimy, jak widzisz dobrze. Ksi
twierdzi, e to by najduszy dzie w jego yciu i e jeste mu winna wielk przysug.
Omenar razdwa wymaca kawaek szkliwa i przystpi do przecinania jej wizw. Ale
szczerze mwic, pierwszy raz w yciu tak dugo by cicho.
To wszystko powiedzia jednym zdaniem?
Owszem. Pamitaj, e to ksi, wic nie musi traci tylu sw, co zwykli miertelnicy.
Zamiaaby si, gdyby moga, ale w tej wanie chwili rzemienie krpujce jej nadgarstki
puciy i pierwszy raz od wielu godzin krew bez przeszkd zacza dopywa do doni. Jakby
kto wsadzi jej rce w mrowisko.
Juju. lepiec rozci jej pozostae wizy i delikatnie uj donie. Postaraj si nie
krzycze. W kadym razie nie za gono.
Rozmasowywanie przypominao polewanie rk ciekym oowiem. Palce fale wdroway
wzdu przedramion a do okci, a kade dotknicie przypominao wbijanie rozpalonego
prta prosto w ko.
Powoli tak dobra dziewczyna sprbuj poruszy palcami jeszcze raz ruszaj
jednoczenie stopami, niech krew kry.
Dugo to trwao, ale w kocu mrowienie stao si znone. Na prb zacisna do. Szabli
jeszcze by nie utrzymaa, ale przynajmniej czua ju kady palec z osobna i moga nimi
porusza.
Kto zosta w obozie?
No c Sdz, e najbardziej zaufani ludzie naszego gospodarza. Nie zostawiby byle
kogo. Musimy ich tu zwabi pojedynczo i zabi.
Doprawdy?

 Znw si boisz?
Wybacz. Umiechn si dziwnym grymasem, nie przestajc masowa jej rk.
Studiowaem jzyki, kultur i obyczaje rnych ludw, lecz ich sposoby na wzajemne
mordowanie si jako mi umkny.
Na dodatek twoje arty robi si kiepskie. Mrowienie ustpowao, ale nie cofna
doni. Sposb, w jaki jej dotyka, by przyjemny. Zostaa im jeszcze chwila, a przyjemnoci
s jak krople deszczu na pustyni, kada ma swoj warto.
Usiada ostronie, ale i tak zakrcio jej si w gowie. Bya wolna. Bya te saba jak
niemowl, z pragnienia skrcao jej kiszki, nie miaa broni, a jej towarzyszami byli lepiec i
dziecko, lecz mimo wszystko czua si wspaniale. By moe jej wolno sprowadzaa si do
prawa wyboru, z czyjej rki zginie, ale i tak bya to wolno cakowita, wolno czowieka,
ktry nie jest skrpowanym kawakiem misa, bezbronnym wobec cudzego dotyku, obelg i
razw. Umiechna si i delikatnie wyja donie z uchwytu Omenara.
Powiedz ksiciu, by mocno zamkn oczy. I nie otwiera, pki mu nie pozwol.
Ale
Powiedz.
Kilka rzuconych podnieconym szeptem sw pniej chopiec siedzia naprzeciw niej z
powiekami i domi zacinitymi tak rozpaczliwie mocno, e prawie si rozemiaa.
Poluzowaa ekchaar i odsuna go z twarzy.
Powiedz mu, e ma si nie rusza.
lepiec wymrucza krtkie polecenie, a Deana nachylia si i zoya na policzkach i
wargach modego ksicia trzy szybkie, siostrzane pocaunki.
Skrzywi si i przez chwil wyglda, jakby mia si rozpaka, po czym zupenie
bezwiednie wytar policzki rkawem. Parskna cichym chichotem.
Wiem, to obrzydliwe, moi kuzyni te tak reagowali, gdy byli w twoim wieku. Teraz ty.
Omenara pocaowaa wolniej, nie spieszc si. Na swj sposb, gdy ju czowiek nie
dostawa dreszczy na widok jego oczu, by nawet przystojny. I mia bardzo miy dotyk.
Wydawa si bardziej oniemielony ni zdziwiony.
Czy to znaczy to, co myl?
Nie odpowiedziaa, zajta zakadaniem ekchaaru. Skoczya i ukonia si nisko,
jednemu i drugiemu.
Byam godna karmilicie mnie, spragniona dawalicie mi pi. Teraz jeden z was
przela krew, by mnie uwolni. Jestecie moimi laagvara towarzyszami walki. Nikt nie
zbliy si do waszych plecw, dopki bd za nimi sta.
Usiada i jeszcze raz dokadnie im si przyjrzaa. lepiec i dziecko. Gdyby kto
powiedzia jej kiedykolwiek, e to wanie przed nimi wypowie te sowa, uznaaby go za
gupca. Los lubi pata dzikie figle.
Ksi moe ju otworzy oczy.
Otworzy, ponaglony cichym szeptem. Powiedzia co szybko i jeszcze raz wytar
rkawem policzki.
Ksi mwi, e jeste pierwsz dziewczyn, ktra go pocaowaa. I e to byo gorsze,
ni mg sdzi, ale ci wybacza. Pyta te, co teraz?
Spojrzaa na wski wylot jaskini.
Teraz bdziemy zabija.
Zwabia pierwszego bandyt krzykiem i rzucaniem si po ziemi w udawanym
szalestwie. Gdy pochyli si nad ni, uwolnia rce z narzuconych luno wizw i zabia go
szybko, podrzynajc gardo obsydianowym ostrzem tak sprawnie, jakby to by jej wasny

talher. Drugi stranik zajrza do jaskini po chwili, zaniepokojony nag cisz, a ona miaa ju
wtedy w rku szabl. I wbrew temu, co sobie obiecywaa, umar szybko, z broni na wp
wycignit z pochwy.
W kocu nie bya mciwa.
W obozowisku nie znalaza koni, na co po cichu liczya, bandyci zabrali wszystkie na
poszukiwania, udao jej si za to, gorczkowo przeszukujc namioty, trafi na worek mki i
drugi, peen suszonych owocw. Do tego sprzt do gotowania, a nawet spory zapas
koskiego ajna, krzesiwo i usche licie palmowe na rozpak. Lecz tylko p bukaka wody.
Zatchej i gorzkiej.
Ani kropli wicej.
***
Jaskinia bya podobna do setek bliniaczych dziur, tak charakterystycznych dla Palca
Trupa. Jakby kto wetkn szerokie ostrze w yw ska i porusza na prawo i lewo, tworzc
wskie wejcie i do przestronn jam, wystarczajco wygodn, by zmiecili si tam we
trjk. Przedsionek zasonia kilkoma uschnitymi krzakami, ktrych peno byo wok, i
cofna si do cienistego, chodnego wntrza.
Uciekali cay wieczr i p nocy. Korzystajc ze wiata ksiyca i gwiazd na niebie,
staraa si wyprowadzi ich trjk jak najdalej od obozowiska, a pajcza sie wskich przej,
cieek, jarw i szczelin poara ich i ukrya. Deana wtpia, czy nawet najlepsi tropiciele
Issaram zdoaliby za nimi pody, kamienne podoe skutecznie utrudniao prowadzenie
pocigu. Niemniej na wszelki wypadek zostawia gar faszywych ladw, a jeli bd mieli
szczcie i wiatr znw zabawi si midzy tutejszymi skaami, to nawet dziesiciotysiczna
armia zwiadowcw nie przyda si bandytom. Kaled On Bers nie wypuszcza zdobyczy ze
swoich kamiennych ap.
Odepchna t myl.
Pniej zrobili przerw. Byli zbyt osabieni, by wdrowa ca noc, odpoczynek pozwoli
im zebra siy. Deana prbowaa kierowa si na zachd, sama nie wiedziaa czemu, chyba
jedyny powd stanowio to, e wiatr sprzed trzech dni przyby z zachodu, a sdzc po iloci
piasku, ktry przynis, obudzi si nad wydmami otwartej pustyni. Oczywicie taki wiatr
mg przeby setki mil, nim wpad midzy skay Palca Trupa, lecz ten kierunek i tak by
rwnie dobry, jak kady inny, poza tym obranie sobie jakiego celu gwarantowao, e nie
zatocz koa i nie wpadn z powrotem w rce porywaczy. Lepiej ju upray si na skalnym
palenisku pustyni.
Bo to ich wanie czekao, jeli jakim cudem nie znajd czego do picia. Mieli jedzenie,
zapas opau i koce na noc, lecz w bukaku zostao im moe p kwarty wody. Po krtkim
odpoczynku wdrowali niemal do witu, zrobili kolejny postj, zjedli cz zapasw, wypili
po p kubka wody i ruszyli dalej. Dopiero wznoszce si o wicie soce zmusio ich do
szukania kryjwki. A e nawet gbokie jary nie gwarantoway ucieczki przed arem lejcym
si z nieba, znaleli schronienie w jaskini.
Deana pooya si na zimnym kamieniu, otulia pledem i umiechna kwano. By
moe ju wkrtce poauj ucieczki. Jeli bandyci naprawd trafili na kolejn kryjwk z
zapasami, w ich obozie mieliby wiksz szans na przeycie. Jedyn szans. Ale jeliby nie
znaleli, ona i Omenar ju by nie yli. Cokolwiek si stanie, odzyskali wolno i wiedziaa na
pewno, e ju nigdy wicej nie pozwoli sobie zaoy wizw.
pisz? szept mczyzny wyrwa j z zamylenia.

 Nie. Myl. Syszae co w nocy?

Co miaem sysze?
Pocig. Okrzyki, nawoywania, ttent koni.
Parskn.
Nie zrobiliby tego. Jeli bybym na miejscu dowdcy, z pewnoci nie rzucibym ludzi
do lepego biegania w nocy po tym labiryncie. Ogldajc ciaa, atwo mg ustali, jak dawno
ucieklimy. Wiedzia, e jedyne, co zyska, to zadeptanie ladw. Nie, poczekabym na wit i
dopiero wtedy wyruszy. Oni s konno, my pieszo, atwo nadrobi stracony czas. Poza tym
pewnie musia zaprowadzi porzdek, ludzie lubi si buntowa, gdy hersztowi powinie si
noga. Ale teraz Jak daleko moglimy uciec?
Osiem, dziesi mil.
Tylko tyle? Po caej nocy?
Szlimy powoli, kluczc. Wybieraam tak drog, gdzie jest tylko goa skaa. Poza tym
Poza tym przerwa gniewnie prowadzisz lepca i dziecko, tak. Ile by usza sama?
Osiem, dziesi mil. Nie wicej.
Nie zasycza kpico.
Jeste dziwn osob, Deano dKllean mrukn zamiast tego. Wikszo tych,
ktrych znam, porzuciaby mnie i ksicia i ucieka, zabierajc ca wod.
Wychowae si w dziwnym miejscu, Omenarze Kamujareh, chyba nie chciaabym si
tam znale. Trudno by sug ksicia?
Trudniej by ksiciem z krwi awenderi, urodzonym dziki wiedzy przez stulecia
przechowywanej w ksigach, w ktrych ledzi si linie mskich potomkw rodw noszcych
w sobie cho kropl Krwi Agara. Bo tradycja mwi, e awenderi Pana Ognia zawsze byli
mczyznami, przez cay czas, gdy przebywa midzy ludmi, nigdy nie obdarzy on
Objciem kobiety. Wic Biae Konoweryn nie ma ksiniczek Krwi Ognia, a kobiety nie licz
si w jego polityce. Moe poza tymi, ktre zajmuj wysokie pozycje w Bibliotece oraz
westchn cicho Krlowej Niewolnikw. Matka ksicia przybya do paacu z zasonit
twarz i nosia ten welon przez cay czas, take podczas aktu poczcia, i pniej, w czasie
ciy. Jak widzisz, nie tylko Issaram kryj oblicza. A gdy urodzia szczliwie lub
nieszczliwie chopca, wrczono jej zapat i wydalono z miasta. Bo tradycja mwi, e
nasi ksita rodz si z ognia i krwi Agara, a nie s wypychani na wiat spomidzy
rozwartych ud krzyczcych i przeklinajcych miertelniczek, wic adna kobieta na wiecie
nie moe przyj tytuu matki Dziecicia Ognia. Zreszt, gdyby ktra sprbowaa, czeka j
wrzucenie w Oko, kiedy robiono tak z kad z nich, lecz trzysta lat temu okazao si, e
linie krwi sabn. Trzeba byo zmieni podejcie, bo Oko odrzucao kolejnych kandydatw.
Wybucha wojna domowa, zapocztkowana przez Sowiki, ktra rozbia krlestwo Daeltred
na kilka ksistw i zmiota cz Rodw Wojny. Ja wybacz, e mwi tak chaotycznie
Ksi nigdy nie skary si na swj los.
A jeli urodzi si dziewczynka?
Odsya si j na prowincj, a witynia i Biblioteka wpisuj dziecko do Ksig Krwi.
Moe za pokolenie albo dwa jej crka lub wnuczka odwiedzi paac z zasonit twarz.
Deana nie wytrzymaa.
Syszaam, e na pnocy, w Meekhanie, hoduj w ten sposb konie.
Zamia si.
Tak. Masz racj. Dlatego lepiej by sug ksicia ni nim samym. Dzi Laweneres jest
drugi w kolejce do tronu, jego rola sprowadza si do przejedania ulicami miasta na
grzbiecie sonia i pozdrawiania tumw, reszt za czasu spdza na prbach niewpltania

si w pajcz sie, tkan przez wityni Ognia, afgemidw Sowikw, Bawow i Trzcin
czy paacowe koterie zwizane z gildiami kupieckimi, cechami rzemielniczymi i star
arystokracj. A nawet z Wielk Bibliotek.
To duo zaj jak na tak modego chopca.
Owszem. Lecz to jeszcze nic, bo jeli jego brat nie zostanie pobogosawiony mskim
potomkiem, a na razie do tego nie doszo, ksi bdzie zmuszony do odbycia czy raczej
sparzenia si z jak przestraszon dziewczyn, ktrej twarzy nie ujrzy i do ktrej nie bdzie
mu si wolno odezwa. A wtedy zostanie oficjalnie uznany za Bogosawionego i jego
problemy dopiero si zaczn. Dwr w Biaym Konoweryn to kb skpanych w oliwie mij.
Wic to dlatego uzna, e lepiej zaryzykowa mier na pustyni?
Tumacz zamia si.
Tak. Pewnie masz racj. Nie zostawisz nas? rzuci nagle.
Nie. Jestecie moimi laagvara. To co znaczy.
A co znaczy to, e sypiasz z szabl przy boku?
Delikatnie pogadzia pochw zdobycznej broni.
e zawsze jest jeszcze jedna droga ucieczki z tej pustyni.
Ale
pij ju, wielomwco. Jeste gadatliwy jak stara kobieta.
Omenar nie odezwa si ju wicej, a gdy nadszed wieczr, obudzia ich i poprowadzia
dalej.

Rozdzia 10

Sever Raja rezydowa na Czarnym Targu. Jego warsztaty zajmoway ca czteropitrow

kamienic, ktra wyrniaa si tym, e bya zdecydowanie nisza ni przytulone do niej
siostry. No ale szef miejscowych zodziei nie musia pomnaa zyskw, prowokujc zdrowy
rozsdek i miejscowego patrona murarzy. Cztery pitra wystarczyy mu w zupenoci, w
kocu wikszo jego ludzi pracowaa gwnie na zewntrz.
Czarny Targ zawdzicza nazw warstwie sadzy, ktra pokrywaa bruk, stragany i ciany
kamienic. A sadz rodziy dziesitki palenisk, poncych tutaj od witu do zmierzchu i
wypluwajcych ze swych brzuchw rozpalone do biaoci kawaki stali, ktre natychmiast
trafiay na kowada, pod walce bez ustanku moty, by nadawa im ksztaty noy, mieczy,
siekier, toporw, hemw i tym podobnych dobrodziejstw niezbdnych w przecitnym
seehijskim gospodarstwie.
Tu bio rdo jedno ze rde sukcesu Kamany, sukcesu, ktry opiera si na nowym
sposobie mylenia o handlu. Zamiast sprowadza z kontynentu gotowe wyroby, co
potrajaoby cen kadego z nich, miasto importowao materiay wen, ktr miejscowe
przdzalnie, tkalnie i farbiarnie zamieniay w bele materiau, stal i elazo na bro i
narzdzia, piasek i sod do wytopu szka, barwne glinki rodzce synn kamask
porcelan. I wiele innych rzeczy, ktre w miejscach takich jak Czarny Targ, Sukienna Ulica
czy Paciorkowy Zauek zamieniano w towary.
Kamieniczka Raji miaa na dole trzy paleniska i siedem kowade obsugiwanych przez
kilkunastu rzemielnikw, w tym dwch mistrzw patnerskich sprowadzonych z
PonkeeLaa, a wyej warsztaty ten na pierwszym pitrze zajmujcy si ostrzeniem,
szlifowaniem i polerowaniem ich wyrobw, a ten na drugim wykaczaniem, robieniem
pochew, zdobieniem rkojeci i grawerowaniem. Ostatnie pitro zajmoway wskie pokoiki z
pitrowymi kami. Taka lokalna tradycja.
To bya mdra inwestycja, bo jeli Raja chcia czu puls miasta, nie mg si skupia
wycznie na przyportowych tawernach i dziwkach. Prawdziwe bogactwo znajdowao si
wanie tutaj, w takich miejscach, jak Czarny Targ, a zasiadanie w radzie cechu patnerzy,
jednego z najpotniejszych w Kamanie, dawao dodatkowe korzyci. Przykad idzie z gry,
w kocu w PonkeeLaa Cetron te udawa statecznego, redniozamonego kupca.
Altsin zastanawia si, ilu z pracujcych tu rzemielnikw ma cho cie podejrze co do
rzeczywistych rde dochodw swojego pryncypaa. Ktrymi byy przemyt, kradziee,
opieka nad portowymi ladacznicami czy rozwizywanie problemw miejscowych bogaczy.
Cho, prawd mwic, wikszo tych problemw bya raczej zwizywana i wypywaa w
morze z kamieniem u szyi.
Ale kto musia robi i takie rzeczy, a walka o utrzymanie monopolu na handel z
Amoneri nie polegaa tylko na uprzejmych rozmowach przy krysztaowych kielichach.
Ta ostatnia myl napenia go nag odraz do wiata, w ktrym honor i uczciwo nic
nie znacz, a ludzkie ycie przeliczane jest na konkretn sum zota i srebra, w dodatku z
roku na rok mniejsz.
Zawaha si, stojc przed wejciem do kamieniczki Raji z uszami wypenionymi
oskotem motw uderzajcych o rozpalone elazo i dyszeniem miechw brzmicym niczym
oddech ognistej bestii.

Odraza i gniew. Gniew i obrzydzenie. Obrzydzenie i rozpalajca si gdzie w rodku

dzika furia.
Unik.
Gboki wdech, zacinicie zbw, mocno, a do blu, wspomnienie miasta i wityni
wypenianej metodycznie trupami, pomieni trawicych ywe ciaa, jecw zarzynanych
jak zwierzta. I chd, gboki i twardy niczym serce Andayyi.
Nie wa si nas ocenia. Nigdy nie wa si nas ocenia, przyjacielu.
Westchn i wszed do rodka.
Raja przyjmowa interesantw w pokoiku na poddaszu, nad sypialniami swoich
pracownikw. Prawdziwy zbytek, inne kamienice miay poddasza zamienione w podrczne
magazyny lub wydzielano tam dodatkowe miejsca do spania, a tu krloway pki z
ksigami, wielkie biurko z kaamarzem zrobionym z inkrustowanej zotem muszli morskiego
limaka, dwa rzebione krzesa i awa obita niebieskim suknem. Wszystkie meble poyskiway
bladym rem, udowadniajc, e nazwa czerwony db anuhijski nieco mijaa si z
prawd. Co nie zmieniao faktu, e byo to najdrosze drewno na wyspie.
Altsin stan przed biurkiem i czeka. Bez sowa, spokojnie. Ju przy pierwszym
spotkaniu odnis wraenie, e herszt tutejszych bandytw uwielbia wytrca ludzi z
rwnowagi pozornym lekcewaeniem i ignorowaniem ich, tak jak teraz, gdy wydawa si
zajty wypenianiem kolejnych stron w jednej ze swoich ksig rwnym, eleganckim pismem.
Khm Chrzknicie Raji przerwao cisz, cho nadal nie podnis na niego wzroku.
Usid, prosz, bracie Altsinie.
Zodziej przyszed w habicie, by nie rzuca si w oczy. W Kamanie mnisi odwiedzali
kadego, od bogaczy po ndzarzy, i nikogo nie dziwi jeszcze jeden braciszek pukajcy do
drzwi szanowanego czonka cechu, zapewne w celu zbierania datkw. Waciwie, jak szybko
si przekona, w tak zapracowanym miecie na ludzi w tym stroju nikt nie zwraca uwagi.
To byo przebranie doskonae.
Usiad na krzele, opar si wygodnie i obrzuci wzrokiem gospodarza. Sever by szczupy,
blady, a rzadkie wosy nosi zaczesane w bok, jakby prbowa nieudolnie zakry
powikszajc si ysin. Niemal nigdy nie patrzy rozmwcy w oczy, byszczc skr mia
nieustannie pokryt kropelkami potu, a jeli nie trzyma pira lub ksigi, cay czas zaciera
nerwowo donie.
Gdyby kto potrzebowa modela do obrazu przecitnego miejskiego urzdnika, pisarza
niszego szczebla lub pomocnika jurysty, to Raja, z palcami poplamionymi atramentem i
czoem zmarszczonym z wysiku, byby idealny. Ciekawe, ilu ludzi dao si nabra na ten
wizerunek? Nie zostaje si przywdc gildii zodziei w miecie takim jak Kamana, jeli pod
powierzchownoci wystraszonego urzdasa nie kryje si prawdziwa stal. I to pokryta
trucizn.
Jaki czas temu piro nawet nie zadrao w swoim tacu po pergaminie, wic Altsin
potrzebowa chwili, by zorientowa si, e wanie przechodz do powanej rozmowy
poprosie mnie o pewn przysug.
Zodziej umiechn si pgbkiem. Jeli Raja zaczyna od takich sw, znaczyo to, e
sprbuje renegocjowa warunki umowy. Z jednej strony byo to irytujce, z drugiej
sugerowao, e ma informacje, na ktrych Altsinowi zaleao. Inaczej nie prbowaby podbi
ceny.
Nie o przysug, lecz o wykonanie pewnej drobnej pracy ucili uprzejmym tonem.
Za sowit opat.
Dwiecie orgw to piro zanurkowao w kaamarzu, zgubio nadmiarow kropl

atramentu i wrcio na pergamin nie tak wiele.

Za te pienidze mona kupi mae stado krw, kilka dobrych wierzchowcw albo
spory udzia w penomorskim statku.
Doprawdy? Nie wiedziaem, e na kontynencie wszystko a tak potaniao od zeszego
lata.
Nie wszystko. Ale za kilka dni podpytywania wrd stranikw karawanowych i
kupcw jedcych za mury to dobra cena.
Raja chrzkn, zakoczy ostatnie zdanie zamaszystym zawijasem, posypa ca stron
drobnym piaskiem i wyranie zadowolony odoy piro. A potem posa zodziejowi
niemiay umiech. Altsin nie da si nabra ani na przepraszajc min, ani na wyraz
szczerego zakopotania w oczach gospodarza. Byy rwnie prawdziwe co poza
safanduowatego pisarczyka ledwo zarabiajcego na chleb.
To podpytywanie donie Severa sploty si w nerwowym tacu byo kosztowne.
Sam rozumiesz, nie przekazae nam zbyt wielu szczegw. Jaka Aonel, najpewniej
wiedma, ktra kilka lat temu opucia wysp i popyna na kontynent szuka matki. Nie
wiadomo nawet, czy wrcia do siebie. Moe mie teraz dwadziecia dwa, dwadziecia pi
lat, no i co okazao si najbardziej pomocne wyglda jak urodzona Seehijka.
Raja umiechn si, dajc zna, e to by art.
Moi ludzie kontynuowa, nie doczekawszy si reakcji szukali opowieci, a to wcale
nie jest takie proste. Wierz mi, znacznie atwiej znale uciekinierw albo porzucony skarb.
Zarwno kupcy, jak i stranicy karawan, o ktrych raczye wspomnie, to zapracowana
banda i nie maj czasu wysuchiwa miejscowych historyjek, nawet jeli Seehijczycy w ogle
chcieliby si nimi podzieli.
Altsin nie zmieni pozycji ani wyrazu twarzy, ale ziewn, dyskretnie przysaniajc
doni usta.
Wybacz, suyem wczoraj Naszej Pani w porcie. Zoy donie jak do modlitwy i
skoni si lekko, przepraszajco. Mao snu powoduje, e czowiek ma kopoty z pamici,
ale jestem gotw przysic, e w wiadomoci, ktr mi przysae, pisao, e masz dla mnie
wane wieci. I ebym szykowa reszt pienidzy. Pewnie le ci zrozumiaem.
Dobrze, dobrze. Mam informacje, ktrych szukasz.
Wic na czym polega problem? Masz mnie za gupca? Gruby nie bdzie zadowolony,
e bez powodu prbujesz podbi cen.
Umiech Raji znik, jego rce znieruchomiay, a oczy straciy wyraz lekkiego
rozkojarzenia. Nareszcie wyglda jak czowiek, do ktrego mona zwrci si o pomoc w
rozwizaniu swoich problemw. Bo baga o ycie kogo o takim spojrzeniu raczej nie byoby
sensu.
Gruby dobrze, e o nim wspomniae. Wysaem mu wiadomo o twojej skromnej
osobie. Potwierdzi, e ci zna, kaza pomaga w granicach rozsdku, napisa, eby nie ufa.
Co ty na to?
Zodziej posa mu uprzejmy umiech.
Te bym napisa, by mi nie ufa, co w tym dziwnego?
Racja. Czowiek ulegnie porywowi serca, probie kobiety, zom dziecka, i nagle prbuje
oddycha przez konierz z konopnej liny. Ale nie o tym chciaem mwi. CetronbenGoron,
nasz nowy anwalar, napisa te, ebym przekaza ci, i wasz dobry znajomy, ktrego palce
zostay obcite pewnej ciemnej nocy, wyliza rany i wzrs w si. I e Liga ostrzy noe.
Wszystkie, jakie moe znale.
No, to byy wieci. Wane wieci. Liga Czapki stara si ju raz z kultem Pana Bitew i

wygraa, cho wicej byo w tym szczcia, ni ktokolwiek mg sdzi. Na dodatek wpltay
si w t gr siy, ktrych nikt si nie spodziewa. Altsin bardzo chciaby wiedzie, czy Cetron
podejrzewa go o wspudzia w wybiciu wszystkich Prawych, czy skojarzy jego nage
zniknicie z rzezi na dachach i rzecznym molo. Ale wtedy Raja najpewniej nie dostaby
listu z enigmatycznym ostrzeeniem, tylko zlecenie na ma skrk. Wspomnienie o molo i
rzece przywoao przyprawiajcy o dreszcze obraz dziewczyny i jej zabjczego towarzysza.
Ta dwjka wydawaa si osi, wok ktrej w tamtej chwili krci si wiat. A on patrzy im w
oczy i widzia otcha
A teraz co? Cetron pisze, e hrabia Terleach odzyska wpywy i wadz w wityni? A
Liga idzie na wojn, jeszcze wiksz ni ta, ktra omal jej nie unicestwia? I prosi go o
powrt?
Nie, przyjacielu. Pki mam tego sukinsyna w gowie, nie wrc.
Raja odchrzkn, przerywajc te rozmylania i natychmiast budzc jego czujno. Gos
Severa by teraz inny, liski, lepki i zimny.
Kamana mwi mczyzna, ktrego w tej chwili nawet pijany w sztok marynarz nie
uznaby za wymoczkowatego urzdasa zawsze bya bardzo niezalenym miastem.
Szanujemy Lig i jej prawo do przewodzenia naszym bractwom, ale w lokalnych sprawach
rzdzimy si wasnymi zwyczajami.
Altsin nagle zrozumia, skd wzi si przydomek Severa. Raja niepozorna ryba, ktra
lec na dnie, stapia si z nim cakowicie i czowiek moe niewiadomie na ni nadepn. A
wtedy szastprast i kolec jadowy wbija mu si w stop.
Syszaem odpowiedzia, opierajc si wygodnie i kadc rce na kolanach e to
Liga desygnowaa ci na tutejszego przywdc.
To prawda. Ale to byo za poprzedniego anwalara. Nie. Poplamione atramentem
donie uniosy si w gecie zaprzeczenia. Nie myl, e obowizuje mnie jakakolwiek
lojalno wobec tego martwego wieprza. Szanuj Cetrona za to, co zrobi, ale PonkeeLaa jest
daleko. A ty, przyjacielu, wydajesz si potencjalnym rdem problemw.
Ja? Wdrowiec oczekujcy ma owiecenie przez Wielk Matk? Jeli mnie uwaasz za
kopot, to co z reszt zakonu? Braciszkowie maj zacz si ba?
Ze zmarszczonymi brwiami Sever Raja wyglda jak czowiek cierpicy na ostry atak
zatwardzenia. Ale Altsin wtpi, czy ktokolwiek mierzcy si spojrzeniem z tymi bladymi,
wodnistymi oczyma miaby w tej chwili do odwagi, by pozwoli sobie na zoliwy umiech.
Dziwne gos herszta zodziei sta si aksamitny i gadki jak jedwabna garota.
Mgbym przysic, e wanie ze mnie drwisz. CetronbenGoron napisa mi take, ebym na
ciebie uwaa. e co jest z tob nie tak. Wspomnia, e mog wok ciebie dzia si dziwne
rzeczy. Potwierdzisz?
Zmierzyli si wzrokiem.
Owszem, potwierdz. Chrapi, gdy pi na prawym boku, jak si najem kapusty, mam
wyjtkowo mierdzce wiatry, a czasem w trakcie wyrabiania ciasta na chleb w klasztornej
kuchni nuc pod nosem sprone piosenki. Jak na mnicha, to zdecydowanie dziwne
zachowanie, ale jak na razie przeor nie zdecydowa si na egzorcyzmy.
Sever zatar rce i zacz si z uwag przyglda wasnym paznokciom.
Te wieci dostaem dopiero miesic temu. Statki pyn do dugo na kontynent, jak
wiesz, i od tego czasu kazaem ci obserwowa. Pracujesz w klasztorze, wczysz si po
miecie i Biaej Play, roznosisz zup oraz chleb biednym i namawiasz do dobroczynnoci
mittarskich marynarzy.
Umiechnli si jednoczenie. Raja te pochodzi z PonkeeLaa i niech do

mieszkacw ArMittar mia we krwi. A e znaczna cz portowych ebrakw i ulicznic

pracowaa dla niego, wieci o wczorajszym incydencie wkrtce bd powtarzane w kadym
zauku.
Anwalar nie napisa niczego wprost, a jednak w jego licie byo ostrzeenie. Prosi, by
jeli zaczniesz si zachowywa dziwacznie, skrci twoje mki. Tak to uj. Skrci mki.
Dziwne, nie sdzisz? I ebym wysa do ciebie najlepszych ludzi. Kopot polega na tym, e
nie mam podstaw, by tak zrobi, a kazaem ci sprawdzi nawet moim czarownikom. Nie
uywasz Mocy, aspektowanej ani innej, nie przycigasz uwagi adnych duchw ani
demonw, nie zioniesz ogniem, ani noc nie zamieniasz si w pikn dziewoj, by nago
taczy w blasku ksiyca. A twoje bki wcale nie cuchn tak bardzo, jak si chwalisz. Nie
wydajesz si nikim wanym czy niezwykym. Wczoraj, gdyby nie obecno tego klasztornego
olbrzyma, pewnie zostaby pobity i ograbiony. Mgbym co prawda kaza ci zabi i bez
trudu przekona Cetrona, e byo to konieczne, ale zdaje si, e przeor klasztoru ci lubi i
pewnie narobiby szumu wok twojego zniknicia. Na dodatek nie przepadam za
zabijaniem, gdy nie wiem, za co zabijam. To czynioby ze mnie zwykego morderc. Sever
straci zainteresowanie paznokciami i zacz si otwarcie przyglda Altsinowi. Moe
najdziwniejsze w tobie jest to, e siedzisz tu tak spokojnie, z min, jakby medytowa nad
ask Pani. Na tym krzele miaem rnych goci i wikszo z nich po mojej przemowie
zapluwaaby si teraz, zarzucajc mnie zapewnieniami o wasnej niewinnoci i o tym, e nie
wiedz, o co chodzi.
A ty by mi uwierzy?
Nie. Ale byoby mio, gdyby stara si mnie przekona.
Cetron i ja rnimy si w kilku sprawach. Kiedy dla niego pracowaem, potem
wykupiem si i odszedem, a nasze kolejne spotkanie nie byo przyjazne.
Wrogie te nie. Raja unis jedn brew, co nadao mu wygld bladego, kamiennego
gargulca.
Oczywicie, w kocu yj. Anwalar nie jest pewien, czy nie bd przeciw niemu
dziaa. Czy nie sprbuj wskoczy w jego koszul, jeli wiesz, o czym mwi. Nie mam
takich ambicji, ale Cetron nie zostaby pierwsz czapk w Lidze, gdyby nie podejrzewa
wszystkich i kadego z osobna. Kamstwa popyny gadko, a jedno sowo cigno za sob
nastpne. Jak rzd szczurw idcych gsiego. Nie wszyscy w miecie s zadowoleni z jego
wadzy, z tego, e zamiast uoy si ze wityni Pana Bitew, prze do wojny. Kilku ludzi
zgosio si do mnie w tej sprawie, on si o tym dowiedzia i tak znalazem si na czarnej
licie. Musiaem ucieka. Moe spodziewa si, e bd w Kamanie szuka sprzymierzecw.
A szukasz?
Pytanie zostao zadane spokojnym, obojtnym tonem, ktry mg znaczy wszystko.
Ju mwiem, nie. Poszukuj pewnej plemiennej wiedmy, ktra ma u mnie dug.
Dziki niej moe uda mi si zarobi troch pienidzy i wrci na kontynent z pen
sakiewk. Niejedn pen sakiewk.
Wic sprowadzaj ci tu interesy?
Raczej nadzieja na nie. I na ut szczcia. W PonkeeLaa nie ma dla mnie miejsca,
wic jak by to uj? Czekam, a Pani Losu si do mnie umiechnie.
Spojrzenie Severa przylepio si do jego twarzy jak kawaek nadpsutej ryby rzucony
przez ulicznego obuza.
Naprawd Cetron niesusznie ci podejrzewa?
Naprawd, naprawd. Altsin pokiwa gow gorliwie, jak kto, kto ma nie do koca
czyste sumienie. Ale on ju taki jest. Gdyby by inny, nie przetrwaby jako anwalar kilku

dni. Myl, e z czasem jako dojdziemy do porozumienia, ale na razie wol mu si nie
pcha przed oczy. Co tak naprawd dzieje si na kontynencie?
Informacje kosztuj. Sever Raja rozpar si wygodnie na swoim krzele, wyd wargi i
po raz pierwszy wyglda na rozlunionego. Z im dalsza, tym droej.
A plotki?
Plotki s za darmo. Wic co ci interesuje?
Mog by plotki. Zanim wrc do miasta, wikszo bdzie ju histori.
Dobrze. Raja odchyli si do tyu i zaplt donie na brzuchu. Marynarze mwi, e
wityni Miecza w PonkeeLaa rzdzi teraz jaki szlachcic, baron czy hrabia, jaki Tiresh
Hrabia Terleach. Hm. Czyli plotki potwierdzaj informacje od Cetrona. Altsin mia
nadziej, e po utracie Prawych ten fanatyczny bkart ju si nie podniesie. A jednak
wystarczyo mu tylko kilka miesicy.
Bendoret Terleach? Byy z nim kopoty, gdy wyjedaem z miasta, ale Gruby mwi,
e sobie poradzi.
Podobno sobie nawet poradzi, ale pniej tamten zala miasto zotem, dosta pomoc
przyjaci z Rady i stan na nogi. Mwi, e kilku kapanw zmaro w tajemniczych
okolicznociach lub wyjechao w dalekie pielgrzymki, i teraz ten hrabia jest prawdziwym
wadc wityni. e zamiast jak zazwyczaj przymila si do szlachty, bogatych kupcw i
starszyzny cechw, sudzy Pana Bitew werbuj hm tak, to dobre sowo, werbuj
wiernych spord biedoty. Drobnych rzemielnikw, robotnikw portowych, szkutnikw,
marynarzy, a nawet ebrakw, zodziei i dziwek. Kady, kto przyjmie bogosawiestwo
wityni i jej znak, moe liczy na wsparcie, datek, ciepy posiek, siennik w jednym z
prowadzonych przez kapanw przytukw, miejsce w witynnej szkole dla dzieci, pomoc
w chorobie, i tak dalej. Wyglda na to, e witynia Reagwyra zacza rywalizowa w
dobroczynnoci z matriarchistami.
Dwa sowa wybiy si z tego sowotoku i rozbrzczay mu w gowie niczym gongi
przeciwmgielne. Bogosawiestwo i znak.
Jaki znak?
Durwon, znak Zamanego Miecza. Tatuuj go nowym wiernym na lewym
przedramieniu. O herszt zodziei rozstawi palce na jakie cztery cale mniej wicej takiej
wielkoci.
Brzczenie przerodzio si w oskot. Miarowy, potniejcy z kadym uderzeniem serca.
Zodziej zmruy oczy i umiechn si z wysikiem.
Ludzie pozwalaj sobie zrobi co takiego?
Tatua? Sever wzruszy ramionami. Wielu je nosi. Miecz Pana Bitew podobno
przynosi szczcie w walce, tak jak Donie Matki chroni przed chorob, a Klepsydra Eyfry
pomaga w grze w koci. Taki znak to nic wielkiego, a pozwala napeni pusty brzuch, ogrza
si w nocy i wyleczy za darmo. Oczywicie werbujc ludzi wrd biedoty, witynia
wyrywa ich spod wadzy Ligi. Tak mwi plotki, rzecz jasna.
Altsin zorientowa si, e Raja przyglda mu si intensywnie. Z dziwnym wyrazem
twarzy.
Plotki s niewiele warte odchrzkn i wychrypia a informacje? Te, za ktre ci
zapaciem?
Znalazem twoj wiedm. Aonel. Dokadnie Aonel Tamare z klanu Wyrhh plemienia
Ghamlakw. Kilka lat temu jej matka czarownica znika w dziwnych okolicznociach, wic,
jak opowiadaj sobie w plemieniu, dziewczyna wzia kilku krewnych i popyna na
kontynent. Pono gdy wrcia, dusza jej matki pojawia si w rodowej siedzibie i namacia j

na swoj nastpczyni. T opowie potwierdzio kilku ludzi, nawet z plemienia Syvherw,

a oni ywi do Ghamlakw prawdziwie seehijskie uczucia. Robi sobie paciorki z ich zbw
doda, nie wiadomo po co.
Nie wyglda na to, eby mia problem ze zdobyciem tej wiedzy.
Wrcz przeciwnie. Sever poprawi si na krzele, pochyli, opar okcie na stole.
Przechodzili do interesw. To historia sprzed kilku lat, a w midzyczasie Ghamlakowie,
Syvherowie, Oomni, Kwarasi, Shawaari i p tuzina plemion zajmujcych pnocn cz
wyspy stoczyo jakie sze duych i ze dwa tuziny mniejszych wojen. Mona by spisa sto
ksig takich jak ta wskaza wolumin na blacie opowieciami o ich bohaterstwie,
odwadze, sprycie i honorze oraz o tym, jak poda, podstpna, tchrzliwa i kamliwa bya ta
druga, trzecia i czwarta strona. Historia jakiej dziewki, ktra popyna na kontynent
szuka wasnej matki, nijak si ma do opowieci o Gangorze z Loggw, ktry wasnorcznie
schwyta, obezwadni i zwiza dziesiciu ghamladzkich wojownikw, po czym wyrwa
wszystkim po dwa przednie zby i puci wolno, by kady ks przypomina im o habie.
Wic jak j znalaze?
Poprzez histori o chopcu, ktry popyn ze swoj siostr krwi do jakiego wielkiego
miasta i ukrad tam wielki miecz. W miecie bya wiea wysoka na stu ludzi, ktra noc
pona. To przypadkowa opowie zasyszana w karczmie od pijanego modego wojownika.
A na wybrzeu jest tylko jedno miasto, w ktrym czci si miecz Pana Bitew i ktre ma
najwysz na wiecie latarni morsk. Potem ju poszo szybko. Jeden dzban wina, Aonel?
Tak, Aonel. Drugi dzban, szukaa kogo z rodziny? Szukaa matki. Trzeci, wrcia na
Amoneri? Tak, jest w
Raja umiechn si drapienie.
Reszta pienidzy. Teraz.
Altsin wycign pkat sakiewk, rzuci na st i bez sowa patrzy, jak ysawy wymoczek
wysypuje monety, przelicza i sprawdza kad z osobna. Nie czu si uraony. Przywdca
zodziejskiej gildii, ktry ufa swoim klientom, nie byby wart obernitego miedziaka.
Wic zdobye te informacje dziki szczciu? zagai w trakcie liczenia.
Pani Losu pomaga tym, ktrzy sami sobie pomagaj. Gdybym nie wysa wielu ludzi na
owy, ten mody wojownik mg wrci do siebie i nie pojawi si ju nigdy w Kamanie. Ale
tak, lepa Dziewczyna wskazaa mnie palcem. Sever umiechn si zoliwie, zgarn
monety do sakiewki i doda cho nie wiem, czy ciebie te.
Mw.
Twoja Aonel zostaa Czarn Wiedm Ghamlakw w Dolinie Dhawii. Suy Drzewu
Przeznaczenia i jest Gosem Ouma. Nigdy do niej nie dotrzesz, nawet w mnisim habicie.
Jakikolwiek interes chciae z ni ubi, moesz o nim zapomnie.
Wskaza drzwi.
Mio si z tob pracuje, ale mj czas jest bezcenny. Jeli chciaby jeszcze kiedy kogo
znale, wiesz, gdzie mnie szuka.

Interludium

Miota. Popi. Praca.

Od poprzedniego zebrania w tej komnacie min dzie, a moe trzy dni, a moe
dziesi. Mczyzna tego nie wiedzia. Nigdy nie by dobry w liczeniu upywajcego czasu.
Tym razem pierwsza pojawia si Kitchi, pstrokata, niepokorna, wiecznie radosna i irytujca
Kitchi. Pani Losu musiaa mie kiepski dzie, gdy to wanie j wybraa na swoj sug.
Wpada w okrg wyznaczony przez jedenacie kamiennych tronw i zawirowaa,
furkoczc spdnicami i szalami oraz rozsiewajc wok dwik miejcych si
dzwoneczkw. Popi, ktry suga zdy ju zamie na kilka kupek, pofrun w gr i
zataczy razem z ni.
Irytujca.
Usiada na jednym z kamiennych siedzisk, podkurczajc nogi i prezentujc kostki
obwieszone srebrnymi acuszkami.
Umiechna si.
Do niego.
Opuci wzrok, zakopotany. Czasem zapomina, e cho komnata chroni go przed
spojrzeniami miertelnikw, to kto taki jak Kitchi potrafi przejrze iluzj. Suba u Pani
Losu niosa ze sob pewne korzyci.
Miota. Popi. Praca.
Mczyzna i kobieta pojawili si niemal jednoczenie. Tym razem wojownik w szkaracie
nosi mask wygldajc jak posklejane kawaki porcelany z nieregularnymi otworami na
oczy, a towarzyszy mu mniej wicej dwunastoletni chopiec, ubrany w lun tunik do
kolan i sanday. Strj w piaskowych barwach tylko podkrela jego jasn skr.
Kobieta miaa na sobie szat w kolorze ciemnego granatu, a twarz zasonia kilkoma
warstwami tiulu, zaoonymi na mod pustynnych plemion.
Bez sowa zajli miejsca po przeciwnych stronach krgu, tak by dzielia ich jak
najwiksza odlego.
Mczyzna uj nadgarstek chopca.
Naradzilimy si i nie dostrzegamy prby oszustwa w tym, co robi twoja pani, Kitchi
od Umiechu sowa brzmiay dziwnie, wypowiadane ustami chopca, ktry jeszcze nie
przeszed mutacji. Los moe nam nie sprzyja, lecz mier drugiego ksicia i tak da nam
zwycistwo.
Oczywicie. Suka Pani Losu pokiwaa gow. Co jeszcze?
Jednake dziaania Agara nam si nie podobaj. Powinien by tutaj i patrze.
To, e kiedy zoy obietnice, ktrych zamierza dotrzyma, nie musi oznacza, e
pozwoli wam na wszystko, skarbeku. W kocu chodzi o jego ukochane ksistwo. Moe
uzna twojego kandydata do tronu za speniajcego warunki, lecz nie musi go popiera.
Ale nie moe si wtrca.
A wtrci si? Cho raz uy swojej Mocy? Kiedy?
Chopiec poruszy si lekko.
Nie mamy takiej wiedzy.
Wic nie pacz mi tu. Zasady s jasne. W tej grze mog wzi udzia tylko ludzie lub
krew z krwi, a ostatni z linii nie ma ani tu, ani tam nikogo z rodziny. Jest sam.

 Ale
Kobieta w granatowej szacie poruszya si zniecierpliwiona.
Gupiec z ciebie, Emnekosie. On jest Wadc Pomieni. Bram do jego krlestwa jest
kade ognisko, jakie rozpalono, i kady pomyk kaganka, ktrym rozprasza si ciemno.
Agar nie musi tu by osobicie, jego zachowanie to tylko demonstracja, ebymy wiedzieli, e
to, co si dzieje, mu si nie podoba. I e czuwa.
Chopiec spojrza na mwic, a palce jego pana zakreliy na bladym przedramieniu
skomplikowany akord.
I co ci da ta wiedza? On umrze, jak nie jutro, to za dwa dni. A wtedy
A wtedy Pan Ognia dotrzyma przysigi. Kitchi umiechna si dziwnie. I ja te. A
wy dostaniecie to, czego chcecie.
To, co nam si naley. Co nam skradziono i odebrano.
S rne cieki. Suka Pani Losu wskazaa na kobiet z zason na twarzy. Wy
te moecie je wybra.
Nie cho sowa dobiegay z ust chopca, to mczyzna pokrci gow. My nie
moemy. Nie teraz. I ty o tym wiesz.
Nie. Nic nie wiem. Ty zreszt te nie. Ale obralicie ju wasn drog i trzymacie si jej
kurczowo, niczym szaleniec uczepiony zerwanego zaprzgu.
Damy sobie rad, jeli Los nie bdzie oszukiwa.
Och. Kitchi dramatycznym gestem zapaa si za serce. Zranie mnie do ywego.
Los bywa przewrotny, zoliwy albo okrutny, lecz nigdy, przenigdy nie oszukuje.
A przynajmniej tak myl gupcy, prbujcy zagra z nim w koci dobiego z cienia
pod cian.
Te sowa zamkny na mgnienie oka ca scen w kuli bezczasu i nawet szare okruchy
sunce niestrudzenie w d zamary na chwil w powietrzu. A kiedy czas wreszcie ruszy,
kilka rzeczy wydarzyo si naraz.
Mczyzna zerwa si z tronu i odwrci tak szybko, e jego paszcz rozwin si niczym
ptasie skrzyda, a chopiec, szarpnity niespodziewanym ruchem, straci rwnowag i upad
na kolana. Kryjca twarz kobieta rzucia jakie sowo, gardowe i szeleszczce jednoczenie,
a patki popiou wok niej rozprysy si na wszystkie strony, jak odepchnite niewidoczn
dla oczu eksplozj. Powietrze na krawdziach bariery zamigotao lekko.
Tylko Kitchi pozostaa niewzruszona. Barwna, pstrokata, irytujca Kitchi.
Chopiec podnis si z kolan i z twarz wykrzywion w dziwnym grymasie wycharcza:
Niszczycielka.
Cichy miech, ktry odpowiedzia temu imieniu?, obeldze?, wzbudza wikszy
niepokj, ni gdyby z cienia bluzna wizka przeklestw i grb. Wojownik w szkaracie
puci rk chopca i sign doni za plecy, pod paszcz.
Pomienie rykny ze rodka posadzki, kpic wszystko w czerwonozotym blasku, i
zgromadzeni zamarli.
Do licha. Teraz bdzie wicej zamiatania.
Suka Pani Losu wstaa z tronu i tanecznym krokiem czy ona nie potrafia porusza
si inaczej? omijajc kolumn ognia, podesza do stojcych pod cian trzech postaci.
Umiechna si do najniszej z nich.
Ogie przygas powoli, a z sufitu posypao si trzy razy wicej popiou ni poprzednio.
Miota. Praca.
Przybya.
Skoro zawarymy umow.

Kitchi zerkna przez rami w ty.

Siadaj Emnekosie! Natychmiast!
No prosz. Gdzie to si podziaa roztaczona trzpiotka? Jej gos brzmia elazem i
rozpalon do biaoci stal. Mczyzna powoli wysun do zza plecw i powoli, jakby
musia osobno zmusza kad cz swojego ciaa do posuszestwa, zaj miejsce na tronie.
Przyniose tu bro, naginajc zasady. Omielie si sign po ni i nadal si dziwi,
czemu Agar nie zamieni ci w gar popiou. Stpasz po ostrzu boego gniewu.
Nie tylko ja. Rka chopca ponownie znalaza si w ucisku mczyzny. Ty te,
skoro j tu zaprosia.
Przecie wiesz, e nie weszabym do tego miejsca, gdyby Pan Ognia mia co przeciw.
Najnisza z przybyych wysuna si do przodu, okazujc si dziewczyn czternasto,
moe pitnastoletni, z czarnymi jak noc wosami i oczami, ktre w tym wietle wyglday
jak sadzawki wypenione nocnym niebem.
Jej towarzysze zostali w cieniu. Nieistotni jak kamienie tworzce ciany.
Wic bezstronno naszego gospodarza wydaje si wtpliwa gos chopca obniy si
o ton.
Kitchi zamiaa si gono, jakby usyszaa najlepszy w yciu dowcip.
Chcesz wej do domu, ktrego waciciel ci nie zaprosi, ograbi go ze wszystkiego, co
stworzy przez ostatnie tysic lat, zgwaci jego on, crki i wymordowa synw, a jeszcze
masz czelno domaga si od niego bezstronnoci?
Obieca nam co.
I dotrzymuje obietnicy. Ona przybya tu na zaproszenie mojej pani. Jako jej go.
Nie wolno ci wprowadza nowych graczy.
To nie gracz, tylko obserwator.
Mczyzna zamar, jedynie jego palce przebiegy po rce chopca.
Zgoda. Ale zasady obowizuj. W to, co dzieje si z Dzieciciem Ognia, bezporednio
mog wtrci si tylko ludzie. Krew z krwi.
Oczywicie. Kitchi od Umiechu ujawnia, skd wzi si jej przydomek. A teraz
patrzcie. Pan Ognia pokae nam, jak wygldaj sprawy tam. Na pustyni.
ciana bladych pomieni rozbysa na rodku komnaty.

Rozdzia 11

Podkrada si do wyjcia z jaskini, ktra cay dzie i p nocy udzielaa im schronienia.

Gosy z zewntrz rozbrzmiay wyraniej, po czym znw ucichy. Piciu, moe szeciu ludzi
przeszo nie dalej jak dwadziecia krokw od wejcia. Ale minli je nie zwracajc uwagi na
ciemn szczelin. Znowu.
Deana zacisna do na rkojeci szabli, oblizaa wargi. W gosach bandytw nie byo
sycha ani popiechu, ani desperacji, a to mogo znaczy tylko jedno: e znaleli wod. Od
wielu godzin nie opuszczali te tej okolicy. Wiedzieli ju, e cigani musz by gdzie tutaj.
Wic spokojnie, bez popiechu przeczesywali teren, majc pewno, e jeli nie cierpliwo
tych poszukiwa, to obd wywoany pragnieniem wyda w kocu ksicia i jego towarzyszy w
ich rce.
Wejcie do jaskini miao ledwo stop szerokoci i kryo si za usypiskiem ostrych kamieni,
wic jak do tej pory bandyci nie zwrcili na nie uwagi, ale to by ju trzeci raz, gdy
przechodzili w pobliu. A gdy nadejdzie dzie, ktry w kocu je zauway i sprbuje
sprawdzi, czy w takie pknicie moga si wlizgn kobieta, dziecko i szczupy
mczyzna.
Wczeniejsza nocna wdrwka skoczya si szybciej, ni Deana by sobie tego yczya,
bo ksiyc skry si za chmurami i musieli si zatrzyma. Przy braku srebrnej tarczy na
niebie ciemno panujca na pustyni robia si lepka. Gsta jak roztopiona smoa,
pochaniaa kady odblask wiata. Gdy wycigno si przed siebie rk, czowiek ledwo
mg dojrze wasn do. Zbyt dobrze pamitaa o kilku uskokach i jarach, ktre minli po
drodze, by ryzykowa.
Spdzili wikszo nocy, lec w jakiej dziurze, przytuleni do siebie we trjk, usiujc
zatrzyma pod kocami t odrobin ciepa, ktra si tam jakim cudem zalga. Noce byy
zimne, zimniejsze ni w jej rodzinnych stronach, jakby pustynia chciaa dodatkowo drczy
wdrowcw nie tylko pragnieniem, lecz take chodem. Rozpalenie ognia to przywilej,
ktrym adni uciekinierzy nie mog si cieszy.
I wtedy, tu przed witem, gdy jak uj to kiedy jeden z poetw jej plemienia, niebo
zaczo przywdziewa szaty rodzcego si dnia, mody ksi trci Dean lekko w bok i
wskaza za skay, jakie p mili za nimi. Poczua, jakby legendarny lodowy w podpez i
znienacka uksi j w serce.
wiata.
Na skaach pojawiy si pochodnie. Jedna, dwie, pi. Poruszay si nie za szybko, lecz
pewnie, jakby prowadzi je dowiadczony przewodnik. Bandyci byli blisko.
Zerwali si i korzystajc z janiejcego nieba, ruszyli przed siebie, omal nie wpadajc w
zastawion puapk. To byo sprytne, otoczy jaki teren i wyposzy poszukiwanych, jak
poszy si zwierzyn dla myliwych. Deana nie wiedziaa, co j ostrzego, nagy zapach,
dwik czy wrcz przeciwnie, podejrzana cisza, lecz w ostatniej chwili odepchna na bok
chopca, podcia lepca i wyszarpujc szabl z pochwy, stara si z dwoma bandytami,
ktrzy wyskoczyli na nich z cieni. Trans zapon w niej, ledwo przez chwil, ledwo na kilka
parad i kontr, ktre umaloway skalne ciany czarn w tym wietle krwi, a potem byo po
wszystkim.
Zostay dwa trupy, podnoszcy si z ziemi jej towarzysze i wiadomo, e w nocnej

ciszy szczk stali zabrzmia jak tysic dzwonw bijcych na alarm. Echo przynioso gdzie
spomidzy szczelin dalekie okrzyki, wic miaa niewiele czasu, by sprawdzi zwoki, a potem
pobiec przed siebie, w labirynt wskich przej i pkni w skaach, z Omenarem
uczepionym jej ramienia, z oddechem wizncym w gardle i doni kurczowo zacinit na
manierce zdjtej z zabitego bandyty, w ktrej chlupotaa odrobina wody.
Biegli na olep, byle dalej i szybciej, a w kocu, chyba tylko dziki przewrotnemu
szczciu, Deana spostrzega za niewielkim stosem kamieni szczelin w skale, za ktr czai
si mrok obiecujcy kryjwk. Wpadli, nie, wcisnli si do rodka, i uspokajajc rozdygotane
serca, nasuchiwali.
Pogo mina ich jaskini po mniej wicej kwadransie, a potem zacz si najduszy
dzie w jej yciu. Bandyci nie potrafili ich znale, lecz wiedzieli ju, e up zaszy si
gdzie w pobliu. Kilka razy syszeli odlege nawoywania, krzyki, raz wrzaski zabrzmiay
triumfem, ktre nagle przeszy w pen rozczarowania cisz.
Oczywicie nastpnej nocy ksiyc byszcza na niebie niczym wieo wybita moneta.
Wyjcie na zewntrz byoby samobjstwem.
Ukrywajc si przez wiele godzin, Deana miaa wystarczajco duo czasu, by
przemyle ostatnie wydarzenia. Bya pewna, e dobrze ukrywaa lady, a tych kilka
faszywych tropw powinno pokrzyowa szyki take bandytom, lecz oni szli za nimi jak po
sznurku. Ale jeszcze tu nie wpadli, wic potrafili tylko w miar dokadnie ustali kierunek i
odlego. To by znaczyo, e banda korzystaa z pomocy kogo wadajcego Moc, jakiego
czarownika, moe niezbyt potnego, ale potraficego wytropi kogo, komu towarzyszy
wczeniej przez jaki czas. Takie rzeczy si zdarzay, tego typu aspekt nie czyni z kogo
obdarzonego Talentem wielkiego i bogatego maga, lecz dla tropiciela by bezcenny. Szczerze
aowaa, e ten mizerny czarodziej nie by jednym z tych, ktrzy ich pilnowali. Wykrzywia
si w ciemnoci. Los splata si jak chce, a ycie czarownikatropiciela najwyraniej naleao
do kogo innego, wic teraz nie ma co aowa, e go nie zabia.
Nie rozpaczaj nad tym, na co i tak nie miaa wpywu, takie gorzkie myli zabijaj dusz,
powtrzya sobie jedno z ulubionych powiedzonek ciotki Vegreli. To prawda, nie miaa
wpywu na pojawienie si w afraagrze Lengany hLenns, nie miaa wpywu na jej dzik
nienawi ani na konsekwencje tej nienawici. Nie miaa wpywu na wyrok starszyzny ani
na plany bandytw i szalestwo ich desperackiej ucieczki przez pustyni.
Usyszaa za sob szelest. Omenar. Zdoa ju pozna kady zakamarek ich maej
kryjwki i porusza si w rodku ze swobod kogo, dla kogo ciemno jest bratem i
towarzyszem kadej chwili. Podsun jej zdobyczn manierk.
Pij.
Nie musz.
Jeli zakopabym ci ywcem w ziemi, twierdziaby, e nie musisz oddycha
mrukn. Nie przeceniaj wasnych si. Pij.
Zachlupotaa wod, przyoya usta do naczynia i przechylia je demonstracyjnie.
Usyszaa ciche parsknicie.
Nie udawaj. Nie oszukasz lepca. Twoje s dwa yki. Jeli osabniesz, to nie zdoasz nas
obroni.
Pocigna dwa mae yki, niemal nie czujc smaku wody, i wcisna mu naczynie w
donie.
To nie twoja wina, e nas znaleli. Ledwo widziaa owal jego twarzy, lecz wydawa
si wpatrywa w ni intensywnie, a jego biae renice wrcz wieciy w ciemnoci. Nikt nie
moe przewidzie wszystkich ruchw swoich wrogw dokoczy niezgrabnie.

Cofnli si w gb jaskini. Sze stp wysokoci w najwyszym miejscu, jakie pitnacie

szerokoci, w rodku mrok ledwo zamany za dnia powiat od strony wejcia, teraz czarny
jak sen lepca. Wzdrygna si na to skojarzenie, lecz tumacz trzyma j pewnie za rk i
poprowadzi na posanie z kilku kocw.
Ksi pi? zapytaa cicho.
Jak kamie. W jego wieku istniej dwa stany: albo energia rozsadza chopca tak, e
biega po cianach, albo zapada on w podobny do katatonii sen, z ktrego nawet trzsienie
ziemi by go nie wybudzio.
To dobrze. Usiada, a Omenar bez sowa przykucn przed ni. Bdzie
potrzebowa si.
Nie zapyta do czego, co wiadczyo o jego mdroci i takcie. Zamiast tego przysiad si i
narzuci na nich oboje koc.
Za dzie bdziemy sabsi, za dwa jeszcze bardziej, za trzy nie zbierzemy do si, by
std wyj zacz cicho.
Wiem. Signa po ekchaar i zdja go z pewn ulg. W jaskini byo duszno, a
materia nie uatwia oddychania. Tumacz musia dobrze zinterpretowa jej ruch, bo po
chwili poczua delikatne dotknicie z boku gowy.
Jak rana? Nie otworzya si?
Nie. Goi si adnie.
To dobrze.
Jego palce musny jej szyj, patek ucha, zamary, jakby przestraszone. Usyszaa, jak
mczyzna wstrzymuje oddech.
Ja zacz niepewnie.
Do cholery, dlaczego nie? To moe by ostatnia taka noc w jej yciu.
Ja chciaem
Przerwaa mu lekkim dotkniciem, doni pooon na doni, oparciem si o jego bok.
Nie chciaa teraz sucha mdrych sw, ktre nadaway ksztat jej wasnemu poczuciu
bezsilnoci. Odnalaza w ciemnoci jego usta, pocaowaa, potem pozwolia si pocaowa,
lekko, troch niemiao. Smakowa pachnia mczyzn. Mczyzn, ktry by tu obok,
by jej towarzyszem walki, by
Za duo mylisz, usyszaa w gowie miech ciotki, nie, nie jednej ciotki, lecz caych
pokole ciotek, kuzynek, przyszywanych sistr, kobiet Issaram, biorcych sprawy w swoje
rce, wybierajcych sobie mczyzn i pozwalajcych im wierzy, e to oni wybieraj. Tu i
teraz to ona wybieraa, wic pocigna go na ziemi, pozwolia jego doniom pobdzi,
delikatnie, mikko, i ten dotyk przegna ze wspomnienia, bo by dokadnie taki, jak
powinien, midzy niemiaoci a niemym zapytaniem, wic odpowiedziaa na to
zapytanie, pozwalajc jego doniom wlizgn si na go skr, musn piersi, brzuch, obj
plecy, poczua jego wargi na oczach, ustach, szyi, zaszepta co w swoim jzyku, ale nie
liczyy si sowa, tylko to, co pod nimi, cinite gardo, chrapliwa niecierpliwo, ponaglia
go, muskajc paznokciami kark, wyprya si
Ciemno pod jej powiekami rozbysa miechem gwiazd.
***
Kitchi od Umiechu zaklaskaa radonie i a podskoczya na tronie.
Yatech patrzy i sucha. Taki by rozkaz Kanayoness. Patrz i suchaj. A jeli to zasadzka,
walcz, najlepiej jak potrafisz. Iavva ci pomoe. Stali teraz pod cian za kamiennym

siedziskiem ich pani, zajwszy takie pozycje, by mie widok na obu jej adwersarzy.
Mczyzn w szkaratnej kolczudze i masce oraz kobiet w ciemnej szacie, z twarz ukryt
pod welonem. Wygldao na to, e zasanianie oblicza byo tutaj powszechnym zwyczajem.
Yatech sta, patrzy i sucha. Od chwili, gdy Maa Kana zabraa go w tamto miejsce,
Mrok, jak powiedziaa, a na lito Matki nie mia powodu, by jej nie wierzy. Przez te
miesice, ktre spdzili razem, pokazaa mu setki swoich twarzy, ale nigdy nie ujawnia si
jako kamca.
Szumiao mu w gowie za kadym razem, gdy wraca mylami do tego, co si ostatnio
wydarzyo.
Tamta dziewczynka w lesie prbowa j ocali, a przynis mier. Gdyby nadal by
Issaram, poszedby z tym ciarem do kogo ze starszyzny afraagry, a on, by moe
wsplnie z Pieniarzem Pamici, znalazby dla niego ciek odkupienia. Seri modw,
postw i zada do wykonania. Bo tym wanie jest rozgrzeszenie, nie kar, lecz drog, na
ktrej zdejmujesz z barkw kamienie zych uczynkw. Ale nie nalea ju do tego ludu i
musia nie ten grzech sam. Do koca ycia.
I sam Mrok Zatka wtedy uszy i kaza jej zamilkn, ale miao to tyle sensu, co prba
postawienia zwalonego muru krzykiem. A jeli Mrok by czym innym, ni wierzyli Issaram,
jeli wsplna dusza nie istniaa, a odkupienie miao nigdy nie nadej
Wiara jego, nie, nie jego, wiara ludu, wrd ktrego si wychowa, bya nic niewartym
stekiem bzdur, przesdw i bajek, powtarzanych tak dugo, a zamieniy si w bezsensown
tradycj i zbir obyczajw prowadzcych donikd. Byle jeszcze jedno pokolenie przeyo
swoje dni tak, jak jego ojcowie i dziadkowie, zaraajc mimochodem wasne dzieci.
Harudi okaza si gupcem albo szalecem, albo witym, co na jedno wychodzi.
Prbowa ocali dla Issaram co z dawnych, sigajcych Wojen Bogw wierze, a zaku ich
w kajdany religijnych powinnoci, relikt przeszoci, ktry zastyg w czasie niczym owad
uwiziony w bursztynie.
Wic teraz zerwanie wizi z tymi, ktrych Yatech uwaa za swoich pobratymcw,
powinno by proste.
A jednak
Wszystko, co wydawao si takie proste, zmienio si w jednej chwili, gdy w ogniu
poncym porodku krgu kamiennych siedzisk ujrza j.
Deana.
Jak tam trafia? Jaka sia wpltaa ci w sam rodek tej gierki midzy Niemiertelnymi?
Yatech wiedzia ju bowiem przynajmniej jedno.
W takim starciu czowiek znaczy mniej ni pyek midzy obracajcymi si arnami.

Rozdzia 12

Wymkna si tu przed witem. Zostawia im ca wod i wszystkie zapasy. Jeli nie

uda jej si wrci, da im to jeszcze troch czasu. Omenar mia racj. Bez wody wytrzymaj
dzie, dwa, moe trzy. A potem? Porywacze nadal chcieli ksicia ywego, a on mg w
kocu wyb umiechna si kwanym grymasem wybaga ycie dla swego sugi.
Ona nie moga liczy na lito bandytw. Nie po tym, jak przelaa krew ich kamratw.
Cokolwiek by mwi o honorze zbirw, za krew zawsze odpacali krwi.
Ale teraz Nim soce umiechnie si do wiata znad horyzontu, nim nocny chd
wpeznie pod kamienie, nasta czas oww. Bandyci zapewne wci ich tropili, po dwch,
trzech przeczesywali okolic, i zapewne mieli ze sob wod. Na wp wypeniony bukak
byby wart wicej ni wszystkie skarby wszystkich krlestw wiata. Jeli uda jej si znale
jakich myliwych
Przystana w gbokim cieniu, lustrujc uwanie najblisz okolic. Czas jej sprzyja,
przedwit zawsze rozleniwia stranikw, tumi czujno owcw. Ci, ktrzy przeczesywali
okolic, chcieli ju zapewne wrci do obozowiska i odpocz. Wiedzieli, e ich zwierzyna
nie zaryzykuje wdrwki za dnia. Jeli na dodatek rzeczywicie by z nimi obdarzony
magicznym talentem tropiciel, by moe czeka wanie na ruch uciekinierw.
Deana przymkna oczy.
Wielka Pani, jestem pyem na obliczu wiata, lecz moje donie dzier nie tylko mj
los. Daj mi si, bym poniosa ten ciar, jeli nie ku yciu, to cho prosto w Twoje rce.
Daj mi mdro, bym rozpoznaa, ktra cieka
Czar zaskoczy j, uderzy w bok, wyrwa z kryjwki. Potoczya si po skale. Czua, jak
zaklcie wciska jej swoje zimne paluchy do oczu, uszu i nosa, jak dawi otwarte w krzyku
usta, jak wyrywa z doni szabl. Uderzya brutalnie o jaki gaz, czar przycisn j do
szorstkiej powierzchni, mocno, jeszcze mocniej, jakby prbowa rozetrze ciao o kamie.
Nagle puci i w tej samej chwili zbrojni pojawili si wok, jeden kopniakiem posa jej bro
w bok, i by to jedyny kopniak, ktrego nie poczua. Pozostae spady na ni, wraz z
uderzeniami pici i kijw, jak kamienna lawina.
Bili raz za razem, ciosami podszytymi strachem i nienawici, a w kocu co pko jej z
boku. ebra. A potem rzucili si na ni we trzech czy czterech, przycisnli do ziemi,
wykrcili rce, zawizali rzemienie.
Po chwili posadzili j pod gazem, si unieli gow.
Dopiero wtedy podszed mag, powoli, jakby lekko oniemielony. Luna szata opotaa
wok niego, szarpana wiatrem, ktry nie porusza nawet ziarna piasku. Z czubkw palcw,
na podobiestwo siwego dymu, ciekay czary.
Zdziwiona?
Nie odpowiedziaa, omiatajc obojtnym wzrokiem szare achmany i niewolnicz obro.
Umiechn si do niej piekami zbw.
Bya sprytna. Bardzo sprytna i przewidujca. Ale to nie wystarczy, by wywie mnie
w pole.
Uciekam.
A ja ci schwytaem. Mczyzna unis do w gecie, jakiego nie znaa.
Pojawi si ten, ktrego do tej pory uwaaa za przywdc bandytw. Teraz nie mogo

ju by wtpliwoci, kto jest panem, a kto sug. Ten, ktrego miaa za herszta, nie omieli
si podej bliej ni na trzy kroki do obszarpaca, zatrzymywa wzrok na wysokoci jego
stp, zachowywa si niczym koza w towarzystwie oswojonego lwa.
Strach emanowa z niego niemal tak samo, jak magia z doni czarownika.
Co rozkaesz, panie? zapyta cicho, rzucajc Deanie pene nienawici spojrzenie.
Zapewne jeli nawet nie zosta jeszcze ukarany za ich ucieczk, to kara zostaa co najwyej
odroczona. Moemy j razdwa wypyta.
Mimowolnie pooy do na rkojeci noa.
Nie. Starzec umiechn si jeszcze szerzej. Spjrz na ni. Nic nie pia od dwch
dni, oni zapewne te, wic s sabi. Nie moga odej daleko. Jednak znam Issaram, ona ich
nie wyda, przynajmniej nie nazbyt szybko. Sprbujemy inaczej.
Przykucn naprzeciw Deany. Poczua nagle sl na jzyku, a mgliste pasma cielce si z
jego palcw dotkny jej nogi. Chd by niemal przyjemny.
Popeniem bd, zostawiajc ci przy yciu, zreszt jego sug te, ale zrozum, nie
mogem si oprze. Lecz czy kamie moe by liciem? Na mojej arenie od lat nie walczya
adna issarska zabjczyni. Zmruy lekko oczy, a wok jej nogi zamkny si lodowe ky.
Waciwie to nigdy nie walczya. Byaby piknym prezentem dla mioci mego ycia, a ona
z pewnoci doceniaby ci bardziej ni kogokolwiek innego. Lecz to przepado. Mlasn
jzykiem, zionc jej w twarz woni czosnku. Jestem zaszczycony, e mam ci za wroga,
wojowniczko. Gdyby byo do czasu i gdyby chodzio tylko o ciebie, z przyjemnoci
ofiarowabym ci powoln, bolesn mier, rozcignit na wiele dni.
Westchn i, na zy Matki, wydawa si szczerze zasmucony.
Nie obiecam ci ycia, zota, klejnotw ani wolnoci, tylko prawd, bo powiadaj, e
naley by szczerym wobec umierajcego, by nie zabra kamstwa w drog na drug stron
Mroku. Wic bd szczery. Mog ci wyda moim ludziom i wierz mi, upynie wiele godzin,
nim si tob znudz. Mog te zada ci bl, ktry zamaby najwikszego bohatera
Lodowate ky wgryzy si gbiej, a do koci. Jkna.
Ale tu nie chodzi o ciebie, lecz o ksicia. Oboje wiemy, e jeli go nie znajd, umrze tu
razem ze swoim sug. Nie pi tak samo dugo jak ty, wic jeszcze dzie, najdalej dwa, i obaj
bd martwi. A w tym labiryncie moemy szuka zbyt dugo. Jestem ich jedyn szans na
przeycie. Twoj nie. Za duo sprawia mi kopotw, wic jeli powiesz mi, gdzie si
chowaj, dam ci szybk mier i wycign nagle rk w kierunku jej ekchaaru,
szarpna si w ty, uderzajc potylic o kamie nie obejrz sobie twojej twarzy, nim nie
umrzesz.
Kilku bandytw zarechotao. Czarownik pochyli si bardziej, owia j czosnkowym
oddechem.
To odpowiedni czas, nie sdzisz? Znam wasze przesdy. Jeli kto zobaczy twoj
twarz, ty lub on musicie umrze przed najbliszym wschodem soca. Czasem wic masz na
zaatwienie takiej sprawy niemal cay dzie i noc, czasem za wskaza rowiejcy
horyzont trzy kwadranse, moe mniej. Wic jak? Powiesz mi?
Pokrcia gow, po raz pierwszy aujc, e nie moe komu splun pod nogi.
Uderzy czarem, nagle, paraliujc j zimnem, po czym sign po ekchaar. Zasona
poddaa si dopiero trzeciemu szarpniciu, i nagle jej naga twarz znalaza si na widoku
wszystkich. To bya jedyna rzecz, o jakiej moga teraz myle. Jej twarz bya naga, a obcy
mogli na ni patrze.
Jak zza ciany usyszaa gwizdy, pohukiwania i gone miechy. Bandyci toczyli si
wok niej, pokazywali sobie palcami, wykonywali sprone gesty.

 Widzisz? Starzec pokiwa gow. Oto opadaj zasony. Wy, Issarowie, mamicie
wiat swoimi zamaskowanymi twarzami, opini bezwzgldnych mordercw, wpraw w
zabijaniu. Ludzie si was boj, a to sprawia, e w czasie walki s sabi i daj si atwiej
pokona, co dorzuca kolejny kamyczek do tworzonej przez was legendy. Ale gdy zedrze
mask, zobaczymy mod, przestraszon dziewczyn, ktra nie rni si wcale od innych
kobiet.
Unis do i miechy zamary.
A wic jak bdzie? Ocalisz swoj dusz i przy okazji ycie ksicia, czy skaesz siebie na
potpienie, a jego na mier? Teraz odejdziemy kawaek i zostawimy ci tu na kwadrans.
Podobno najwaniejsze decyzje czowiek powinien zawsze podejmowa w samotnoci.
Wywarcza kilka sw i dwch bandytw podeszo i byskawicznie zakneblowao j resztkami
ekchaaru. To, eby przypadkiem nie odgryza sobie jzyka.
Wsta i znikn gdzie za jej plecami.
Kwadrans. Jeli nie podejmiesz waciwej decyzji, reszt dnia spdzisz w towarzystwie
moich ludzi. Wszystkich.
Zostaa sama.
***
Miota. Popi. Praca.
Pomienie na rodku komnaty zdradzay nie swoje sekrety, jakby byy gromadk starych
plotkarek. Wydarzenia na pustyni, setki mil od Konoweryn, miay wstrzsn Poudniem,
zaway na losach caych narodw, a przecie ogldao si je niczym bajk utkan z ognia
przez zdolnego czarownika. I to bajk, ktrej mroczne, ponure zakoczenie jest znane
wszystkim. Tymczasem, cho nie pado ani jedno sowo, od mczyzny w czerwieni bio
takie poczucie triumfu, e nawet deszcz boego upieu zdawa si opywa go agodn
spiral.
Zwycistwo, mwi sposb, w jaki wojownik rozpar si na kamiennym tronie.
Olniewajce, bezwzgldne zwycistwo. Nasta czas podziau upw i uczt dla
triumfatorw. I adnej aski dla pokonanych.
To nie taka gra.
Kobieta w granatowej szacie siedziaa na swoim miejscu bez ruchu, jakby jaki czar
zmieni j w posg. Wydawao si, e nie oddycha.
Omit starannie podstaw jednego z pustych tronw, nim zerkn na scen w gbi
pomieni. Dziewczyna siedziaa pod ska, niebo na wschodzie przestao si rumieni, zocc
si ju zapowiedzi witu.
Jeli dobrze rozumia, ostatniego w jej yciu.
Barbarzycy i ich przesdy.
Popracowaliby kilka stuleci miot, to zrozumieliby, co jest napraw wane.
No c. Wygldao na to, e tu i tam wszystko zamaro, oczekujc na nieuchronny fina.
Jego uwag przycign ruch. Kitchi od Umiechu wachlowaa si leniwie doni,
patrzc na zaproszon nieznajom takim wzrokiem, jakim rybak obserwuje rzucon na
wod przynt.
Suga oglda podlotka z boku, wic nie wiedzia, jakie spojrzenie suka Pani Losu
dostaa z powrotem.
Doszed do wniosku, e adne, bo pstrokata, irytujca Kitchi nie patrzya na ni, tylko
na cie za jej plecami.

I w chwili gdy cie oy i wyplu z siebie modego mczyzn w pustynnym stroju, z

rkojeciami mieczy wystajcymi znad barkw, wiadomo byo, e gra wcale si jeszcze nie
skoczya.
Moe dopiero teraz si zaczyna.
Tworzyli interesujc par, on, wysoki, ylasty, z twarz ozdobion imponujc szram i
nosem zamanym raczej niejeden raz, i ona, drobna, szczupa, niemal po dziecicemu
krucha. Nachyla si nad ni i mwi szeptem, gwatownie wyrzucajc z siebie sowa w
jakim dzikim dialekcie, a cho nie gestykulowa ani nie robi gronych min, co w jego
postawie przycigno uwag wszystkich zgromadzonych. Jakby wszyli obietnic rozlewu
krwi.
Mczyzna pochyli si nagle niej i jego szept ucich, cho dao si dostrzec, e nadal
porusza ustami. Czarnowosa odwrcia si wreszcie w jego stron i pooya mu palec na
wargach. Rzucia pytanie, krtkie, ledwo kilka sw, a z twarzy wojownika odpyna krew.
Ale odpowiedzia bez ladu wahania, skiniciem gowy i przyoeniem doni do serca. Ci
barbarzycy i ich pierwotne w swojej prostocie gesty. W pewien sposb byo to nawet
pikne.
Dziewczyna wstaa i zrobia kilka krokw, zatrzymujc si tu przed cian pomieni.
Krew woa, krew idzie powiedziaa dwicznym gosem, jakby bya ksicym
heroldem ogaszajcym wol wadcy. A potem dodaa, patrzc wyzywajco na Kitchi od
Umiechu koci si tocz.
Rozlego si syknicie i towarzyszcy jej wojownik znik.
***
Cisza. Tylko kamienne ciany wok, pene odcieni szaroci i brudnego brzu, powoli
nasycajcych si barw, w miar jak nadchodzi wit. Z miejsca, gdzie j zwizali, Deana
widziaa rowiejcy horyzont. Jeszcze dwa, moe trzy kwadranse, a soce wyjrzy zza
niego, pocauje jej twarz i wtedy Czy czy poczuje to samo, co czu Yatech, gdy
wyrbywa w cianie dziur w miejscu, gdzie widniao jego imi? Gdy odrzuca wszystko, co
wie si z byciem Issaram, by sta si gaaneh skorup pozbawion duszy. Czy gdy
umiera na pustyni, jego ciao poddao si bez walki, bo nie byo w nim ducha, ktry
napeniaby go si, czy wrcz przeciwnie, rzuca si i przeklina, zorzeczc ludziom, bogom
i demonom, poniewa nie mia duszy i wiedzia, e poza mierci nie ma ju nic?
Czy gdy ju umrze, cho jej ciao nadal bdzie oddycha, w ogle j obejdzie, co z ni
zrobi?
Pustynny skoczek przebieg kilka krokw od niej, najpewniej spieszc si do nory przed
witem.
Ona nie miaa si gdzie schowa.
Jestem ciekaw, Deana, czy cho przez mgnienie oka przyszo ci do gowy, by go
posucha. By wyda swoich towarzyszy w zamian za szybk mier i ocalenie duszy.
Pamitaj, e osabisz plemi.
A podskoczya, walc gow o kamie i wytrzeszczajc oczy. Sta obok niej, dziwacznie
ubrany, bez zasonitej twarzy, tylko miecze nosi tak jak dawniej, na plecach. To oczywiste,
e nie usyszaa, jak nadchodzi, zawsze potrafi j zaskoczy.
Pochyli si i zdj jej knebel.
Pomylaa?
Nie odpowiedziaa, mierzc go wzrokiem. Na pierwszy rzut oka obce byo w nim

wszystko ubir, sposb mwienia, gesty. Te miesice zmieniy go bardziej ni Nie!

Odwrcia wzrok. To nie jest Yatech! To tylko pusta skorupa, ciao bez duszy, albo co
gorsza ciao zamieszkane przez co, kogo innego. Jego oczy Harudi, strze mnie swoim
mieczem, pomylaa. Jakby patrzy na ni stuletni starzec.
Zapewne nie. Oto caa ty, Deana. Powicisz nawet wasn dusz, dla kogo, kto
zdoby twoj lojalno. Jeste pewna, e warto? Bo ja nie. Ale id za ni, bo czasem sysz,
jak pacze, a czasem widz, jak zapala si w niej ogie. Wiesz, e ju w nic nie wierz? We
wspln dusz, w kendeth, w Prawa Harudiego. Pokazaa mi rzeczy Wdrowalimy,
uciekajc i cigajc, rzucajc wyzwanie bogom i ludziom. Pokazaa mi, jak wiele
zapomnielimy, jak bardzo si mylimy.
Mwi cicho, obojtnym tonem kogo, kto zbyt dugo przebywa tylko w towarzystwie
wasnych obkanych myli. Kogo nie obchodzi adna odpowied.
Ona twierdzi, e zblia si burza, e padaj mury, a wiat wywrci si na drug stron.
e trzeba spaci stare dugi i ukara kamcw. Sowa i sowa, bekot niczym niernicy si
od gadania kadego nawiedzonego szaleca. Ale widziaem pokazaa mi czarne gry,
siwe niebo pacz jakby paka Jak usyszysz taki pacz, aden inny nie ma znaczenia.
Tylko raz spytaem j, czy te go syszy, a ona spojrzaa na mnie i powiedziaa: Cay czas.
Rozumiesz? Cay czas. Powiedz co, prosz.
Opucia wzrok. Nie. Nie ma ci tu. Ty nie jeste moim bratem.
Nie zostao mi ju duo z naszej umowy, ale teraz zawizujemy now. Wiesz, Deana
Czasem myl, e popadam w obd, ale kiedy pokazaa mi ciebie To dobra wymiana.
Wiesz, e si ucz? Nieustannie. Siniaki, rany, zwichnicia, czasem potrafi ju utrzyma
pomyk w rodku przez wiele godzin. Godzin I czuj, jak mnie wypala. Czasem nawet
wygrywam. Prosz, odezwij si do mnie.
Przykucn nagle przed ni, twarz w twarz, a ona, cho bardzo tego nie chciaa,
utona w jego oczach. Tyle To nie by bl, tylko co ponad i pod, to, co zostaje, gdy
czowiek uwiadamia sobie, e cierpienie jest tylko czarnym naczyniem, a naprawd wane
jest to, co znajduje si w jego rodku. I gdy znajdzie w sobie tyle odwagi, by do niego zajrze.
Deana nie potrafia oderwa wzroku od tego, co poyskiwao w gbi jego renic.
Pamitasz, jak mnie uczya? Wikszoci tego, co potrafi, nauczyem si od ciebie. Od
starszej siostry. Poprawiaa mi chwyt na rkojeci miecza, pokazywaa, jak stawia stopy,
jak oddycha. Niektrzy miali si potem, e walcz jak dziewczyna Odezwij si do mnie,
prosz.
Zamkna oczy, z wysikiem, krat powiek zamkna wejcie z twierdzy swojego umysu.
Nie ty ju nie jeste moim bratem.
Parskn suchym, podszytym obdem miechem. Jakby w skorupie czaszki grzechotay
potrzaskane koci.
Powiedziaa, e tak bdzie. Nienawidz, kiedy ma racj. Wiesz, e mogaby mnie
pokona, wtedy, na placu, gdy zabijaem synw Lengany? Ale teraz ju nie. Ja ju
przeszedem Ha, ogie to takie banalne. Rzek popiow, gorcych, lepkich,
cuchncych Wypaliy mnie. Nie wtedy przy cianie nie na pustyni, gdy caowa mnie
skorpion, nie w miecie nad morzem ani nie w lesie teraz rozumiesz, teraz si
wypaliem
Yatech
Nie usysza, rzecz jasna.
Jestemy kukami zwyczajw, wiary, przesdw, tradycji. Trzeba przej przez rzek
popiow, powiedziaa, wykpa si w nich a wszystko to opadnie z ciebie jak gar pyu.

Wtedy ukazujesz si prawdziwy ty.

Wsta.
Zastanawiaa si czasem, jak by to byo, gdyby nasza matka wysza za jakiego
Meekhaczyka i urodzia nas w zwykej, pnocnej rodzinie?
Przerazia j zmiana w jego gosie, jakby mwi dawny Yatech, zawsze spokojny i zawsze
lekko oniemielony. Jakby nic si nie zmienio przez ostatnie miesice.
Vernean pewnie by jeszcze y. Miaby ju on i dzieci, ty pewnie te uczyniaby
mnie wujkiem, moe mielibymy inne rodzestwo, braci i siostry, moe z lkiem i fascynacj
patrzylibymy na Poudnie, na gry zamieszkane przez dzikich, zasaniajcych twarze
wojownikw. A moe by nas w ogle nie byo. Jedna decyzja, poryw serca jednej kobiety, i
jestemy tu. Ty i ja. Tak daleko od domu. Kiepskie miejsce, eby przeci wizy.
Usyszaa, jak wyciga z pochwy miecz. Co jak podmuch, nie, mniej ni podmuch
powietrza, i krpujce j rzemienie opady.
Westchn, i to westchnienie wbio jej n w serce.
Och, Yatech
Gdybymy urodzili si w Imperium, przynosibym ci czasem kwiatki, czasem jak
wstk albo mae zwierztko, wszystko to, co podobno lubi dziewczyny z Pnocy. Ale
jestemy tym, kim jestemy. Wic dam ci wasny prezent, Deana, na poegnanie. Jedyny,
jaki kto urodzony w grach moe da swojej siostrze. A gdy spotkamy si nastpnym
razem nie wycigaj na mnie broni, prosz. Zabij ci, jeli bd musia. Ale teraz
Otworzya oczy w ostatniej chwili, by zobaczy, jak rusza ku szczelinie, gdzie zniknli
bandyci.
Yatech
Nie odezwaa si, nie skrzywia, lodowa obrcz spinajca jej gardo signa wyej, zakua
twarz w pancerz. Wszed midzy skay.
Sprbowaa wsta i a zgia si wp z nagego blu. Przez oskot krwi ttnicej w
skroniach, przez byskawice i gromy przetaczajce si jej w gowie, usyszaa najpierw
odlegy krzyk, potem drugi, trzeci, czwarty Kady z nich urywa si nagle, zanim
krzyczcy wypuci cae powietrze z puc. Co nagle hukno gucho, lina wypenia jej
usta, a ze szczeliny powia gwatowny wiatr. A potem bya ju tylko kakofonia dwikw,
wrzaskw, brzczcej stali, guchych jkw, rzenia.
Podpeza do szabli lecej kilka krokw dalej. Dziewczyna wstaa ostronie, jakby bya
dzieckiem uczcym si trudnej sztuki chodzenia. Tupot stp w szczelinie, jeden z
bandytw wybiegajcy na olep wprost na ni. Bezwiedny, szybszy ni wiadoma myl krok
w przd i ruch rki. Bl eksplodujcy w boku i mczyzna apicy si za gardo,
charkoczcy, padajcy na ziemi. Nie musiaa uderza, twarz mia ju rozrban niemal na
p, a nioso go tylko obdne przeraenie.
Upad i zapanowaa cisza.
Nikt nie wyszed z pknicia w skale, cho czekaa kwadrans, potem drugi, a do chwili,
gdy soce przywitao si ze wiatem. Potem zaoya ekchaar i wspierajc si na szabli jak
na lasce, wesza do rodka.
Krtka szczelina otwieraa si na skaln nieck, owaln jak przekrj gigantycznego jaja i
martw jak bestia, ktra to jajo kiedy zoya. Pierwszy trup, drugi i trzeci, skrzany kubek i
sze koci midzy nimi. Oszczepy i toporki, po ktre nie zdyli sign. Nieco dalej
czarownik, rozrbany od lewego barku po prawe biodro, z kamiennej ciany wok niego
zdawao si wycieka co lodowatego i lepkiego.
Kolejnych dwch bandytw wykorzystao swj czas i dobyo broni, szabla tkwica w

miertelnym uchwycie rwno odrbanej doni bya jak znak, podpis, sama go uczya takiego
cicia. Ostatnich dwch, w tym modzika udajcego przywdc, Yatech zapdzi w kt,
gdzie bronili si rozpaczliwie. Stalowa klinga wyszego z nich pka od straszliwego
uderzenia, ktre chybiajc celu, trafio w jeden z lecych tu gazw. Policzya.
Najpierw trzech zaskoczonych wartownikw, potem czarownik, najgroniejszy z caej
bandy, potem reszta i ten, ktry zdoa wybiec na zewntrz, martwy ju, cho jego nogi
jeszcze o tym nie wiedziay. Dziewiciu. I wszystko odbyo si szybko i czysto. Czysto i
szybko, jakby Yatech nie walczy o ycie, lecz sprzta, od niechcenia wymiata mieci.
Kim si stae, bracie?
Ju go tu nie byo, zreszt szczerze mwic, nie spodziewaa si tego. le. Miaa
nadziej, e go nie bdzie, w tym stanie nie daaby rady nie zdoaaby teraz, gdy jest taka
poharatana
Walczy z nim? Zabi go?
Pojawienie si tych myli przeszyo j nag byskawic biaego blu. Nawet jeli prawa
plemienia mwiy o gaaneh Gdy je znajdziesz, przynie temu ciau pokj, ona nie bya
pewna nie chciaa
Nie! Odrzucia te myli.
Dzi, teraz miaa inne zobowizania.
Zakrcio jej si w gowie, a kolejny atak cierpienia pozbawi tchu, a musiaa oprze si o
ska. I wtedy zobaczya co, co cisno jej serce blem tak wielkim, e przy nim poamane
ebra wydaway si nieco niezgrabn pieszczot.
Na gazie porodku niecki, troch bezwadnie, lecz starannie uoone, leay cztery
bukaki, troch zapasw i dwie lekkie szable, skrzyowane w sposb, w ktry zawsze wieszaa
na cianie swoje talhery.
Och, braciszku.
Usiada pod ska, niezdolna utrzyma si na nogach.
***
Miota. Popi. Praca.
I pochyla gow, nisko, by nikt nie widzia umieszku taczcego na wargach, by nie
zowi bysku w oczach. A zwaszcza on. Mczyzna w masce, ktry po raz pierwszy wyda z
siebie jaki odgos, cho ten rzcy, podobne do charczenia topielca oddech trudno byo
uzna za zabawny. W chwili gdy stranik czarnowosej trafi na pustyni, wojownik w
szkaracie zerwa si na rwne nogi i zacisn opancerzon do na przedramieniu chopca.
Oszustwo! Zdrada!
Kitchi od Umiechu przecigna si na swoim miejscu jak kotka prowokujca psa do
ataku.
Naprawd? A kt to oszukuje i zdradza?
Ona! Ona! Ona! Zdawao si, e palce mczyzny utraciy zdolno do przekazania
jakiegokolwiek innego komunikatu. Po twarzy chopca zaczy przebiega skurcze blu.
Ale ona jest tutaj. Tam trafi tylko jej suga.
Mczyzna zamar na kilka uderze serca. Jego pier uniosa si w gbokim oddechu.
Tylko miertelnicy mog ingerowa gos chopca cich, a jego twarz si wygadzia.
I to tylko krewni.
Oczywicie. Pstrokata trzpiotka skonia gow w parodii szacunku. A tam wanie
widziae spotkanie brata i siostry. Miae take okazj obejrze efekty czego, co

nazwaabym popisem kunsztu issarskiego zabjcy. Och, i jeli chcesz mnie zapyta, ciesz
si, e Pan Ognia nie pokaza nam go w akcji. Taka przemoc jest nie na moje nerwy.
Ogie na rodku sali zamigota i przygas, obrazy zniky.
No suka Pani Losu rozejrza si wyzywajco wok na dzi do przedstawienia.
***
Dean powita lekki, peen niedowierzania szept. Mody ksi wyrzuca z siebie sowa z
prdkoci drobin piasku uderzajcych o cian namiotu w czasie pustynnej burzy.
Omenar wsta, ostronie, wycigajc przed siebie rk, podszed do niej. Nie pozwolia si
obj, zamiast tego wetkna mu w do bukak.
Spotkaam dwch
Kamstwo ukadane w drodze do kryjwki wydawao jej si teraz paskie i banalne.
Spotkaam dwch, walczylimy, zabiam ich, przynosz wod i jedzenie, ktre mieli przy
sobie. Byo jednak lepsze od Spotkaam mojego zmarego brata, ktrego nigdy nie miaam,
ktry uwolni mnie z wizw, pozabija wszystkich bandytw i znik.
O pewnych rzeczach si nie mwi obcym. Nawet takim, ktrzy zostali twoimi laagvara,
nawet takim, z ktrymi
Ucieka przed dotykiem lepca, usiada w kcie i patrzya, jak tumacz ostronie
odkorkowuje bukak i podaje go chopcu. No tak, pan i suga. Bl w piersiach narasta,
musiaa mie co wicej ni tylko poamane ebra, bo krcio jej si w gowie i czua mdoci.
Na sam myl o stchej wodzie odek podjeda jej do garda.
Spojrzaa na swoje donie. Trzsy si, kada w innym rytmie, jakby naleay do dwch
rnych osb. Nagle zrobiy si na wp przeroczyste, a j ogarno uczucie unoszenia si,
cudownie lekkiego lotu, swobody.
Zapada si w ciemno.
***
Poili j i karmili. Pamitaa. Przesiknita smakiem koziej skry wilgo na wargach,
rozmoczone na papk suchary zalegajce na jzyku. Przeykaa je szybko, chyba tylko
dlatego, e czyja do zaciskaa jej usta i nie pozwalaa wyplu. Kto j rozebra, nie chciaa
tego, ale sabe protesty zniky w trzasku dartych na bandae jedwabi, ktre otuliy jej ebra
stalowym kokonem.
Prbowaa protestowa, bo teraz nie moga swobodnie oddycha. Swobodny oddech jest
wany, bo bez niego nie mona osign bitewnego transu. Bitewny trans jest wany, bo bez
niego nigdy nie pokona nie zabije
Uciekaa przed tymi mylami w ciepe objcia jej nowego kochanka. Mroku.
Pamitaa jedn noc, pen podniesionych gosw i krzykw, gdy mody ksi warcza
co na swojego sug, wzmacniajc sowa dzik, cho bezsensown ekspresj taczcych rk
i gniewnych min. Tumacz i tak tego nie widzia. Za to odpowiada spokojnie, cicho,
zdecydowanie. Wreszcie wskaza w stron wylotu jaskini, umiechajc si w dziwny sposb.
Chopiec wycign w gr obie rce w odwiecznym gecie poirytowania i klski.
Znw zasna.
***

Ogie taczy przy wejciu do ich kryjwki. Ciepe, zote wiato przepychao si z
cieniami w tacu, ktry zacz si na pocztku dziejw, a skoczy wraz ze zganiciem
ostatniej iskry. Kto rozpali ognisko. Kto dorzuca do niego kolejne wiechcie wyschnitych
pustynnych krzakw, a pomienie strzelay na wysoko dorosego mczyzny.
Kto krzycza.
Z daleka.

Rozdzia 13

Oum. Prastary Oracz, Pierwsza Wcznia, Najmdrsze Nasiono. Jak kady plemienny
boek, take ten nosi wiele przydomkw, niektre cakiem idiotyczne. Jego witynia, jeeli
w ogle jak mia, znajdowaa si pono w Dolinie Dhawii, ukrytej pord wiecznie
zamglonych wzgrz wyyny Onloat, zajmujcej spor cz zachodniego kawaka wyspy.
To stamtd Czarne Wiedmy rozsyay po wyspie wezwanie do kameluuri, ogaszay
pocztek i koniec waniejszych wit, to tam udawali si wodzowie plemion i klanw po
rad, gdy wzajemne wanie i wendety groziy wymkniciem si z ram zwyczajowej,
kontrolowanej rzezi. Seehijczycy postpowali zgodnie ze swoimi obyczajami i wasnymi
prawami, ale wszystkie je spajaa wola zamknita w na wp mitycznej Dolinie, strzeonej
przez zastp potnych plemiennych wiedm.
Tak przynajmniej powiadano.
Altsin do dobrze zna histori religii panujcych na kontynencie, bo Cetron posya go
do szkoy, uznajc, e wyksztacenie modego zodzieja powinno obejmowa co wicej ni
tylko nauk rzezania mieszkw i wlizgiwania si przez uchylone okna. Oum nie nalea do
panteonu uznawanego przez Meekhan, ale takich bokw byo wielu. Kade plemi poza
Imperium miao swoich wasnych, a w trakcie podbojw Meekhaczycy zazwyczaj stosowali
do nich dwa podejcia. Pierwszym z nich byo uznanie, e lokalni bogowie wojownikw,
ognia, plonw czy szczcia rodzinnego to nikt inny, jak Reagwyr, Agar, Laweira czy
Leelian, tylko miejscowi przez wieki wypaczyli ich imiona, ale teraz na szczcie obja ich
aska Imperium i mog czci Niemiertelnych jak naley. Zreszt meekhaski panteon by
szeroki i gboki, a wite ksigi pozwalay na odkrywanie zapomnianego Rodzestwa, jeli
tylko wymaga tego interes Meekhanu. Drugi sposb gdy lokalne bstwo byo obce,
dziwaczne lub dzikie polega na ogoszeniu, e to nikt inny jak faszywy bg, pomiot
Niechcianych, wysany na wiat, by wabi i poera dusze ludzi. Tych, ktrzy si od niego
natychmiast nie odwrcili, uznawano za Pomiotnikw i wyrzynano.
W takich sprawach Wielki Kodeks bywa bezwzgldny.
Ale Oum stanowi niewiadom. Boek z odlegej wyspy poza zasigiem Imperium, znany
tylko z imienia lub przydomka, by jedn z zagadek Amonerii. aden obcy nigdy nie stan
w jego kapliczce, wityni, chramie czy jak to miejscowi zwali, a Seehijczycy nie rozmawiali
o tym, co znajduje si w Dolinie. Nikt w Kamanie nie wiedzia, pod jak postaci
przedstawiaj oni swojego boga, jakie skadaj mu ofiary i jakimi sowami do niego si modl.
Oum by zagadk, a jego obecnoci mona si byo jedynie domyla, tak jak obserwujc
pywaka machajcego rkami, krzyczcego i znikajcego pod wod w fontannie krwi,
mona si domyla dziesiciookciowego aracza ukrytego pod falami.
Kady przybysz spoza wyspy, ktry zabka si w okolice Doliny Dhawii, zostawa zabity.
Kady kapan, poza tymi nalecymi do sug BaeltaMathran, paci gow za opuszczenie
Kamany. A kady najedca odkrywa nagle, e te wiecznie wojujce z sob klany kaniaj
si sile, ktra potrafi zmusi wojownika Ghamlakw do osaniania wasn tarcz ucznika
Syvherw.
Uwzgldniajc ich wzajemn niech, rzeczywicie potrzeba byo boga, by tego
dokona.
Co nie zmieniao sytuacji, e zodziej mia kopot.

Aonel wydawaa si by poza zasigiem. Czarne Wiedmy opuszczay Dolin do

rzadko, a proszenie kogo z miejscowych, by przekaza jej wie, nie miao sensu. Wojownik
kadego plemienia wolaby wsadzi mu n midzy ebra, ni kopota ktr ze Suek
Ouma. Poza tym co Altsin miaby jej przekaza? Witaj, to ja, pamitasz? Otruem twoj
matk. Moesz mi powici troch czasu, bo mam taki may problem. Przez ni opta
mnie kawaek duszy Reagwyra, wic byoby mio, gdyby mi pomoga.
Miejscowy bg kaza zabija kapanw Pana Bitew. Co zrobiby na wie, e goci na
wyspie jego awenderi? Altsin chcia si spotka z Aonel i najpierw porozmawia, a nie
wywoywa wojn.
Myla o tym przez p nocy i pierwszy raz od przyjazdu do Kamany czu desperacj.
Uciekajc z PonkeeLaa, zama jedn z wasnych zasad, ktra gosia, by zawsze mie wicej
ni jedn drog wyjcia z kadej sytuacji. Przypywajc tu, postawi wszystko na jeden rzut
koci, a teraz sysza zoliwy chichot Losu.
Mia jeszcze sporo pienidzy. Mg wyjecha i poszuka pomocy gdzie indziej, mg
wrci do PonkeeLaa i wzi udzia w wojnie Grubego, mg te zosta w klasztorze,
szukajc ucieczki w rutynie mnisiego ycia. Pielgnowa ogrd, doi kozy, sprzta,
gotowa, bra udzia w modlitwach, zbieraniu datkw i opiekowaniu si ubogimi. I robi
uniki. Cay czas robi uniki, bi si z mylami, szarpa wdzido emocji i nastrojw, nie
wiedzc, ktre s jego wasne, a ktre podsuwa mu ten szalony sukinsyn. I po co to robi. To
najbardziej doprowadzao go do szau. Nawet ko dgany ostrogami widzi, dokd jedziec
chce go skierowa. Jednak uniki mogy w ktrym momencie nie wystarczy, a raczej
sponie, ni pozwoli si prawdziwie Obj. Bitewna Pi Reagwyra nie bdzie wada jego
ciaem.
Rankiem, dzie po spotkaniu z Raj Altsin obudzi si niewyspany, obolay i z blem
gowy. Na myl o czekajcych go obowizkach poczu mdoci. wiadomo, e tak miaaby
teraz wyglda reszta jego dni, sprawiaa, e odek zawizywa mu si w supe. I nie
chodzio o nag niech do klasztornego ycia, ktre nawet lubi, lecz o poczucie, e moe
nie mie wyboru. A gdyby zosta tu z przymusu, znienawidziby klasztor w kilka dni.
To nie bya dobra droga.
Pobudka, mycie, wsplna modlitwa, niadanie. Potem praca w ogrodzie, pielenie
grzdek z cebul i marchwi, spulchnianie ziemi, wyrywanie ostw i pokrzyw, ktre
szczeglnie upodobay sobie t cz ogrodu Skupienie si na najprostszych czynnociach.
Potrzebowa tego. Im bardziej ryba szarpie si w ty, tym mocniej haczyk wbija jej si w pysk.
Sprawy, nad ktrymi nie ma si kontroli, potrafi czowieka zama, zniszczy, sprawi, e
zgnije od wewntrz.
Taka droga byaby jeszcze gorsza.
Zgrzytn zbami, a potem umiechn si pod nosem, walczc ze szczeglnie upartym
chwastem. Nie podda si i nie odpuci. Wiedzia, gdzie Aonel przebywa. To byo co. W
habicie sugi Wielkiej Matki mg si porusza prawie po caej wyspie. To te si liczyo. Mia
sporo pienidzy i zna ludzi, ktrzy za pienidze zrobi niemal wszystko. Na pewno co
wymyli.
Jeli nie dzi, to jutro znajdzie sposb, by spotka si z t wiedm i zmusi j do
pomocy w pozbyciu si kawaka boskiej duszy z gowy.
Ziemia prawie zadraa, deptana olbrzymimi stopami. Cokolwiek mona by powiedzie o
bracie Domahu, z pewnoci nie by mistrzem skradania si.
Co si stao? Altsin wyprostowa si na swoje sze stp, po czym zadar gow, by
nie musie patrze na gszcz brody mnicha. Czego nic nie aaaa, lub milczenia. Wic

mam odkry, co mi chcesz powiedzie, dziki nagle objawionemu talentowi magicznemu?

We wzroku Domaha zabysy iskierki rozbawienia.
Dobrze, niech pomyl. Kto ci do mnie przysa z wieci, a poniewa wszyscy
wiedz, e nie moesz mwi, ten kto zaoy, e sam si domyl, gdzie mam i?
Podpowiesz? Zodziej unis do z wyprostowanymi palcami. Dwa czy trzy sowa?
Zamiast rozbawienia pojawio si politowanie. Altsin westchn.
Dobrze, dobrze, wiem. Gdzie jest przeor? Tylko on ma takie poczucie humoru. Mamy
poudnie? Czyli bdzie u siebie.
Olbrzym umiechn si, odwrci na picie i odszed, a Altsin zebra narzdzia i ruszy
do klasztoru.
Komnata przeora bya jasna i przestronna miaa okna na dwch cianach ale
pozbawiona wszelkich zbytkw. Jeli pomin ko i, co Altsin odnotowa z pewnym
rozbawieniem, dodatkowy materac postawiony teraz pod cian, to jedynymi sprztami
byy dwa taborety i may st. Biae ciany sprawiay, e cao wydawaa si zimna i
ascetyczna, nawet jak na mski klasztor.
Prawie mski. Zodzieja powitao spojrzenie pary najjaniejszych oczu, jakie widzia w
yciu. Ledwo wszed, bladoszare tczwki niemal przyszpiliy go do ciany.
aska na dobry dzie rzuci zwyczajowe seehijskie powitanie.
Siedzca na ku dziewczyna nie odezwaa si, podcigna tylko nogi pod brod,
szczelniej okrya si pledem i zmarszczya brwi. Ale patrzya przytomnie, uwanie i
zaskakujco rozumnie.
Twj seehijski jest znony, bracie Altsinie, ale nadal masz mocny pnocny akcent. To
j zapewne niepokoi.
Altsin od pierwszych dni w klasztorze uczy si kilku miejscowych narzeczy. Mnisi
wdrowali po wyspie take w charakterze tumaczy i z tego, co wiedzia, niele na tym
zarabiali. On te uzna znajomo miejscowego jzyka za niezbdn.
Nie wyglda na zaniepokojon przeszed na meekh. Raczej na tak, co ukrywa
n pod tym kocem.
Bo ma. Dwa. Daem jej, eby poczua si bezpieczniej.
Zodziej spojrza na Enroha ze szczerym zdumieniem, ale napotka tylko agodne,
irytujco pogodne spojrzenie oczu ukrytych w sieci zmarszczek.
Nie mwisz powanie eee, to znaczy, raczysz artowa, przeorze.
Nie. Znam zwyczaje. Jeli nie miaaby broni, mogaby mnie uwaa za swojego
stranika, a siebie za winia. A to zrodzioby krwawe owoce w przyszoci. Nawet suga
Naszej Pani nie byby bezpieczny przed seehijsk rodow zemst. Dlatego wczoraj
wieczorem zostawiem jej przy ku dwa noe. Teraz zniky, wic zapewne ma je przy
sobie. Chcesz sprawdzi?
Nie jestem gupi
Niech mwi mow ludzi. Dziewczyna miaa adny gos, mikki i agodny. Albo
niech ten mody idzie. Ju.
Ofiaruj wybaczenie lepcowi. Altsin wrci do seehijskiego. Nie chciaem ci urazi,
ale moja znajomo twojego jzyka jest saba. To ja znalazem ci wczoraj w porcie i
przyniosem do klasztoru.
Spojrzenie dziewczyny nie zmiko, ale jakby lekko si rozlunia.
Uciekam. Z wielkiej odzi z dugimi wiosami.
Domylilimy si. Kiedy ci porwali?
Wykonaa dziwny ruch gow.

 Kilka dni temu. Zamknli mnie w skrzyni na dole, byo ciemno, nie wiedziaam, czy
jest dzie, czy noc. Nie wiem dokadnie. Wicej ni pi dni. owilimy ryby daleko od
brzegu. Machaam rkami, gdy ich zobaczylimy, ale oni nie skrcili. Rozbili nasz d,
zapali mnie ptl na drgu, wcignli na pokad. Nie wiem, co z moim bratem.
Altsin stwierdzi nagle, e w miejscowym jzyku brakuje mu jednego wyraenia albo
chocia zamiennika dla Przykro mi.
To smutne.
Tak. Nie zmienia wyrazu twarzy. Ale Ugii dobrze pywa. Poradzi sobie. Ten statek
mia czarnego ptaka na aglu. A marynarze mwili w takim samym jzyku, co ty przed
chwil.
Ci ludzie to nie moja krew stwierdzi szybko, bo to bya najrozsdniejsza odpowied,
jakiej mg udzieli. A meekh to jzyk poowy wiata. Z jakiego plemienia pochodzisz?
Uwerunkw. Biaych odpowiedzia zamiast dziewczyny Enroh.
Ta nazwa niewiele mu mwia. Spojrza pytajco na przeora.
Poudniowy kraniec wyspy, Pwysep Conhtyjski. Jakie sto mil w linii prostej od
Kamany, za wyyn Onloat i tamtejszymi lasami. Ona jest z poudnia, bracie.
Niepotrzebnie to podkreli, bo Altsin by na wyspie wystarczajco dugo, by wiedzie, co
to znaczy. Amoneria miaa jedn du rzek, Maluaryn, ktra wypywaa z lecych na
wschodzie gr Kawiroh i kierujc si na zachd, przez niziny centralnej czci wyspy,
wygryzaa kanion w wyynie Onloat, by wpa do oceanu. Rzeka dzielia wysp na p, a
jeli co potrafio przerwa wojny midzy lokalnymi plemionami, to tylko wojna pnocy z
poudniem.
Pnocne plemiona byy liczniejsze i bogatsze, co zawdziczay czciowo obecnoci
Kamany, poudniowe nadrabiay to dzikoci i bezwzgldnoci. Kupcy zajedali i do nich,
bo miasto wynegocjowao sobie prawo do handlu z ca wysp, ale wikszo towarw i dbr
zostawaa na pnocy. Rodzio to zazdro i frustracj, a w efekcie prowadzio do niechci i
pogardy, ktre nie mogc znale innego ujcia, pchay poudniowe rody do wojny. Zreszt
zodziej podejrzewa, e handel by tylko pretekstem, bo tak naprawd ludziom wystarczy
do nienawici to, e kto mieszka za umown granic. Tylko kameluuri byo w stanie
poczy na chwil dwie czci wyspy, ale ostatni raz zdarzyo si to dwadziecia lat temu.
A teraz dziewczyna z poudniowego plemienia znalaza si na pnocy. Sama, bez
pobratymcw, majc do obrony tylko dwa kuchenne noe.
Tak to, w duym uproszczeniu, wygldao. Altsin poczu na sobie wzrok przeora.
Moemy wysa j z karawan, ktra wybiera si za rzek mrukn w meekhu. Za
kilkanacie dni bdzie w domu.
Nie przeyje dwch, jeli Ghamlakowie albo Oomni dowiedz si o jej obecnoci.
Uwerunkowie wybili im kiedy wiele osad. Poza tym aden przewodnik karawany nie
wemie jej na wz. Za due ryzyko, e go oskar o szmuglowanie szpiega.
Odpowiednia suma mogaby go przekona.
Moe gdybymy zapacili rwnowarto jej wagi w zocie, a moe i to by nie
wystarczyo.
Mwcie mow ludzi dziewczyna zasyczaa gniewnie. Mow ludzi albo w ogle.
Obmylamy, jak bezpiecznie wysa ci do domu. Mnich wykona uspokajajcy gest.
Twoi krewni zapewne si martwi.
Otworzya szerzej oczy.
Zrobisz to dla nie swojej krwi?
Ju mwiem, tak. Chcemy, by wrcia do swoich. Ale droga jest niebezpieczna.

Wrogowie twojego klanu ucieszyliby si, gdyby wpada im w rce.

Umiechna si po raz pierwszy, drapienym, prawdziwie seehijskim umiechem, w
ktrym fatalizm miesza si z okruciestwem.
Ucieszyliby si przyznaa. A ich rado trwaaby wiele dni. Tak jak moja mier.
Wygldaa modo, prawie jak dziecko, wic Altsin nie wytrzyma.
Naprawd? Ile masz lat?
Szesnacie. Jestem do dorosa, by wzi sobie ma albo kochanka przed jego
pierwsz bitw.
Wlepia w niego wzrok, jakby spodziewajc si, e uraczy j rumiecem zakopotania. A
to znaczyo, e Zodziej unis brwi.
Nie mwia, e nasi bracia dotarli na ziemie twojego ludu.
Co roku si zjawiaj. Jak nie z kupcami, to samotnie. Gocimy ich przez szacunek dla
Matki i wol Ouma, suchamy, co mwi, i odprawiamy na pnoc. Jestecie jedynym, co
przychodzi zza Maluaryny i nie cuchnie na tysic krokw.
Oprcz broni, narzdzi, tkanin, przypraw, wina i innych cennych rzeczy.
Nie, te rzeczy te mierdz, ale skoro lene bydlta je kupuj, my te musimy. Nie
moemy by gorsi.
Oczywicie. Nie umiechn si, cho mia ochot. Kto chciaby by gorszy.
Zmruya oczy.
Drwisz ze mnie? Chcesz obrazi? Mj klan te? Pragniesz pozna cen swojej
gupoty? Cen jest
Wystarczy, dziewko!
Altsin podskoczy i prawie stan na baczno. Gos przeora straci ca agodno i
spokj, sta si ostry, chrapliwy, a sowa przemaszeroway w powietrzu jak onierze walcy o
bruk podkutymi butami.
Zapominasz, czym s wasze prawa, take te dane od Ouma. Treiwics. Duma, hart i
lojalno wobec klanu i plemienia. Ale te prawo i honor. Jemu wskazany palcem
zodziej znw omal nie wypry si z wcignitym brzuchem zawdziczasz ycie, bo
stawi czoa tym, ktrzy ci szukali, i przepdzi ich, a potem przynis ci do klasztoru i
zaoferowa opiek. A ty prbujesz mu grozi rodow zemst. Dusze twoich przodkw ze
wstydu posypuj gowy popioem.
Dziewczyna zaczerwienia si i ukrya twarz w doniach.
Nie jestemy twoimi wrogami i nigdy nimi nie zostaniemy, ale powinna dwa razy
pomyle, zanim pozwolisz sowom opuci usta. Bo to, co powiedziane, ju pado na wiat i
odcisno si na jego obliczu.
Wskaza Altsinowi drzwi i wyszli. Na korytarzu przeor opar si o cian.
Ale jest przeraona westchn. Trzeba ni lekko wstrzsn, zanim zrobi jak
gupot.
Na przykad?
Rzuci kltw noa na twoj gow albo co takiego. Wtedy jej klan bdzie zobowizany
do zemsty bez wzgldu na to, czy miaa racj, czy nie. Ich boek twierdzi, e kade sowo
ma wag kamienia i nic nie moe go cofn, a treiwics to potwierdza. To najwiksze
przeklestwo tej wyspy i gwny powd, dla ktrego Seehijczycy wysyaj jako posw tylko
dowiadczonych, flegmatycznych i bardzo maomwnych wojownikw, bo jeden
nieprzemylany art moe rozpocz trwajcy pokolenia krwawy taniec.
W miar jak Enroh mwi, znika musztrujcy rekrutw oficer, a powraca agodny,
miujcy ludzi mnich. Jakby starzec przepoczwarza si w innego czowieka. Altsin z

najwyszym wysikiem powstrzyma cisnce si na usta pytania o przeszo Enroha. Bo c

to musiaa by za opowie.
Co teraz?
Damy jej czas, by ochona i przemylaa swoj sytuacj. Nie spodziewam si
przeprosin, ale powinna nieco zagodnie. Musisz zrozumie, jak bardzo jest przestraszona,
wyrwano j z obj wasnego klanu i rzucono na drugi koniec wiata, w sam rodek wrogich
plemion.
Drugi koniec wiata?
Dla niej tak. Moe nadrabia min, ale to przede wszystkim przeraone dziecko.
Mimo e wypruaby nam flaki za domnieman obraz? I e moe sobie wzi
kochanka?
Nie czerwieniem si wtedy, wic nie zaczerwieni i teraz. Enroh spojrza na niego z
politowaniem. Jak widzisz, sytuacja si skomplikowaa.
Przeor ruszy przed siebie korytarzem, a zodziej, chcc nie chcc, podrepta za nim.
I bez sowa czeka na wyjanienia.
Gdy Rada dowiedziaa si, skd ona jest, rozoya rce, jakbym prbowa im woy w
nie rozgrzany wgiel. Zdaje si, e zaczynaj aowa, i nie pozwolilimy dziewczynie
skona w porcie. Ciao trafioby do morza i problem z gowy. Mnich zamilk, jakby
oczekiwa jakiego komentarza, zerkn z ukosa na Altsina, westchn i kontynuowa pakt
midzy plemionami a Kaman mwi, e poudniowe klany nie mog wysya tu swoich
ludzi. Nienawi zbyt dzieli wysp, wic kady przemarsz wojownikw zza rzeki
przypominaby wojenn wypraw. I nie ma znaczenia, e ona jest tylko mod dziewczyn i
nie trafia tu z wasnej woli. Jest z poudnia, wic zamano umow.
Zodziej przystan i zacz z uwag oglda czubki swoich sandaw. I milcza, bo
wanie zaczynao do niego dociera, dokd ta rozmowa prowadzi.
Czy kto ci ju mwi, e jeste zoliwy? Przeor popatrzy na niego z lekk irytacj.
Nareszcie.
Jak kto, kto posya niemow z wiadomoci?
Na pewno nie jak kto, kto nie chce, eby wszyscy wiedzieli, po co posaem po
jednego z naszych goci. Poza tym ty i Domah doskonale si dogadujecie, wiedziaem, e
zrozumiesz go bez sw.
Aha. Ale ja nie jestem gupcem. Jeli Rada nie chce tego gorcego wgla, to znaczy,
e my musimy si nim zaj. A ty posyasz po mnie, przeorze. Dlaczego czuj si jak kto,
komu wrcza si pudeko z wem w rodku?
Umiech przeora by radosny i szczery jak grymas rekina tu przed atakiem.
Musimy wysa j do swoich i to tak, by umkno to uwadze naszych ssiadw. Jeli
Ghamlakowie albo Oomni dowiedz si o Ynao, bo tak ma na imi, Ynao z klanu Udruich
plemienia Biaych Uwerunkw, zadaj jej wydania. Miasto moe odmwi, ale wtedy te
dwa wielkie plemiona uznaj to za obelg. A oba kontroluj handel bursztynem i dbem
anuhijskim. Straty bd ogromne. Umiech starca zgas, przeradzajc si w pogardliwy
grymas. Powtarzam to, co usyszaem na spotkaniu z Rad, gdzie wszyscy moi rozmwcy
mieli w oczach szalki wace zoto. Ale gdy zgodzimy si j wyda, stracimy poudnie. Klany
zza rzeki mog nienawidzi si rwnie mocno co nasze, ale jeli dowiedz si a
zapewniam ci, e dowiedz si szybko e Kamana wydaa jedn z ich kobiet pnocnym
plemionom, kady z nich poczuje si uraony. I nasi kupcy za to zapac, bo adna
karawana nie bdzie moga duej bezpiecznie handlowa z poudniem. Tamtejsze zoa
cyny i agatw zostan stracone.

 Wyglda na to, e najlepiej by byo, gdyby dziewczyna nagle zmara.

Enroh spojrza na zodzieja oczyma mrocznymi i zimnymi jak jamy wypenione lodem.
A wiesz, e kilku radnych wypytywao mnie usilnie o jej zdrowie? Czy nie jest aby
miertelnie wycieczona albo ranna? Wspominali przy tym, e Rada rozwaa podarowanie
klasztorowi tego kawaka ziemi, ktry jeszcze niedawno chciaa nam sprzeda starzec
niewiadomie zaciska i prostowa pici by odpaci si za aski Pani spywajce na miasto.
Zastanawiam si Nasza Pani powiedziaa, e powinnimy by cierpliwi i wyrozumiali dla
ludzkich saboci, ale zastanawiam si czasem, co powinnimy robi, kiedy sabo zamienia
si w podo i najbardziej parszywe sukinsystwo. I czy brat Domah nie ma racji, cytujc
swoj heretyck ksig w chwilach, gdy rozwala komu gow.
W armii jest prociej zaryzykowa zodziej.
O wiele. Pki nie awansujesz do stopnia, z ktrego twoi dowdcy przestaj by
pbogami, a staj si zwykymi ludmi, czyli band przekltych gupcw, a onierze nie
staj si jeszcze bezimienn mas, bo wikszo zdye przez ten czas pozna, wic ich
strata zwyczajnie boli. I nie podchod mnie tak, synu, bo w klasztorze nie tylko ty masz
prawo do wasnych sekretw. Niektrzy z radnych pytali mnie te, kto wie o jej obecnoci u
nas. Oprcz mnie, oczywicie.
Altsinowi stan przed oczyma Raja, przeliczajcy pilnie pienidze otrzymane za gar
informacji. Ciekawe, ile w tutejszym cenniku kosztowaoby pozbycie si przeora klasztoru i
kilku mnichw. A wszystko z powodu dziewczyny, ktra owic ryby, znalaza si w
niewaciwym czasie i miejscu.
Nie. Z powodu tego, e staa si pykiem, mogcym zniszczy kruch miejscow
rwnowag. A to dla niektrych oznaczaoby tysice, dziesitki tysicy cesarskich orgw
strat. Znacznie wiksze koszty ni wynajcie zabjcw.
Gorzka jak lina napyna mu do ust wraz z pogard wypeniajc umys. Gdyby w
tej chwili sta przed Rad Kamany, trzymajc w rku jeden z alchemicznych wynalazkw,
ktrych uywa w PonkeeLaa najlepiej taki rozpuszczajcy ciao i koci
Unik. Gboki oddech, rozwarcie zacinitych pici.
Przesta. Natychmiast.
I co odpowiedziae?
Nic. Wyszedem ze spotkania. Jestem za stary, by si przejmowa takimi grobami, i
oni chyba te to zrozumieli. A sposb, w jaki odpychasz od siebie dzikie myli i emocje, jest
imponujcy, wiesz?
Altsin zamruga gwatownie, usiujc skupi wzrok na przeorze.
Ale to twj sekret, mj synu, prawda? I tak jak ja nie bd dochodzi, co za demony
w przenoni, oczywicie, gdyby by optany, nasi inkwizytorzy z pewnoci by to odkryli
ci tu przygnay, tak ty nie bdziesz ju rzuca prostackich aluzji do mojej przeszoci.
Zapewniam, e jest znacznie banalniejsza, ni ci si wydaje.
Umiech Enroha by spokojny, uprzejmy i grzeczny. Ale ucina dyskusj natychmiast
niczym dobra klinga.
Rozumiem, wasza witobliwo.
O. Takim ci lubi, t mieszanin kpiarstwa i bezczelnoci. A teraz pytanie, na ktre
nie mog si doczeka, a ktre ty bardzo chcesz mi zada. No ju pytaj.
Zodziej westchn.
Dlaczego ja?
O dobrze, e pytasz. Starzec unis w gr palec, jakby przypomnia sobie wanie
co wanego. Musimy jak najszybciej wyprawi std naszego gocia. Najlepiej, zanim kto

w Radzie zdecyduje si popeni jak gupot, a Sever da si olepi zotem.

Altsin uzna, e lepiej nie pyta, od jak dawna przeor zna przywdc zodziei. I czy
dobrze si bawi, udajc, e nie ma o nim pojcia.
Jak ju ustalilimy, podr ldem odpada, ale przecie jestemy na wyspie. A nasi
bracia cay czas podruj odziami do jej najbardziej niedostpnych rejonw. Zazwyczaj
wynajmujemy jakiego miejscowego rybaka, ale tym razem wolabym tego unikn, wic
przyszed mi do gowy pewien pomys. Pochodzisz z PonkeeLaa, bywae te marynarzem,
jak sam raczye mi wyzna. Wic wynajmiemy d i popyniecie z naszym maym
problemem dookoa wyspy. Zamiast dwudziestu, podr powinna wam zabra czterypi
dni, w zalenoci od wiatrw i fal. Gdy dostarczycie j do klanu, wrcicie.
Wrcimy?
Ty, brat Domah i brat Naywir. W ten sposb Ynao szybko i bezpiecznie wrci do
swoich, co moe w przyszoci sprawi, e jej rodacy szerzej otworz serca na sowa Naszej
Pani. A jednoczenie wy znikniecie z miasta na czas potrzebny, by wystygy gorce gowy.
Wszystko wrci do normalnoci.
A klasztor zyska ziemi.
Nie moemy odmawia darw przekazywanych Naszej Matce ze szczerego porywu
serca. Przeor pokornie skoni gow. To byby wyraz pychy.
Przez chwil milczeli, spacerujc korytarzem. Altsin lubi Enroha i wikszo mnichw,
dobrze czu si w klasztorze, ale
A jeli odmwi? Mam jeszcze kilka spraw do zaatwienia w miecie.
Ja syszaem co innego.
Starzec wyj z rkawa sakiewk i demonstracyjnie wysypa na do gar monet.
Zodziej rzuci okiem i skrzywi si kwano. W tym samym woreczku wrczy wczoraj zapat
Raji.
Jak wysoki by ten datek?
Pidziesit orgw. Bardzo szczodry jak na miasto, w ktrym nawet rajcy ledwo sypn
garci miedziakw. A wracajc do tematu. Sakiewka znika w drugim rkawie. Mwiem
ju, e wrd ludzi, z ktrymi si spotykae, s wierni synowie naszej Pani. Std wiem, e
twoje poszukiwania zostay zwieczone sukcesem, cho nie takim, jak by chcia. Mam
wtpliwoci, chopcze, due wtpliwoci, czy naprawd chodzi ci tylko o okazj do ubicia
korzystnego interesu za porednictwem seehijskiej wiedmy. Ale, jak wspomniaem, nasi
inkwizytorzy oraz wspierajcy nas wierni zza murw nic podejrzanego w tobie i wok ciebie
nie znaleli, wic nie bd docieka, po co waciwie chcesz si z ni spotka.
Altsin spojrza w oczy przeora.
A gdyby si dowiedzia, starcze, to co? Upadby przede mn na kolana, czy wezwa
wszystkich swoich przyjaci, eby mnie zabili? Jawynder, ten cholerny pbg rzeki, ba si
walki ze mn i zrobi wszystko, by mnie usun z miasta. Czy Kamana przetrwaaby, gdyby
Bitewna Pi Reagwyra, szalony fragment jego duszy, chcia lub musia naprawd mnie
Obj? Cholera, czy ta wyspa by przetrwaa?
Och. Przeor pokiwa gow. Duo bym da, by dowiedzie si, co kryje si za takim
spojrzeniem. Patrzyem w oczy ludzi, ktrzy szli na mier, ogldaem lepia demonw,
ponce w gbi renic optanych nieszcznikw, ale ty Westchn. Jestem w tym
klasztorze od wier wieku i wikszo czasu powiciem na umacnianie naszej pozycji
wrd miejscowych. Znam osobicie wodzw wszystkich plemion w promieniu
pidziesiciu mil od Kamany, z niektrymi nawet si przyjani. Rozmawiaem z
wikszoci plemiennych wiedm i zawarem z nimi co w rodzaju rozejmu, to znaczy my

nie nawracamy ich zbyt nachalnie, one nie rzucaj kltw na nasze gowy. Mnich posa
mu ironiczny grymas. I jako jedyny obcy w cigu ostatnich pidziesiciu lat widziaem
Dolin Dhawii.
Altsinowi opada szczka.
Nie byem w rodku, o nie, ale zaprowadzono mnie na jej skraj. Jest duga na kilkaset
jardw, szeroka na ponad trzysta, moe wicej, i naprawd wypenia j mga. Nieprzejrzysta
jak sen lepca. Enroh zdawa si nie zauwaa miny zodzieja. Przeyem, bo znam kilka
Czarnych Wiedm i bardzo je prosiem o ten zaszczyt, a teraz mgbym poprosi, by
umoliwiy ci spotkanie z jedn z nich.
Altsin zamkn usta. Z trudem.
Co jest w tej Dolinie? Pytanie wyrwao mu si samo.
Nie widziaem. Ale czuem. Moc. Nie jak tam moc, dziki aspekt czy chaotyczn
magi, ale prawdziw, osobow, e si tak niezgrabnie wyra, Moc. Ale nie o tym chciae
rozmawia, prawda?
Nie. Ale musz zapyta dlaczego? Dlaczego chcesz mi pomc?
Czy to nie oczywiste? Bo Wielka Matka nakazuje nam wspiera si i pomaga, a oj, to
spojrzenie wypala mi dziur w gowie, chopcze. Mnich umiechn si dobrodusznie. A
jeli ci powiem, e po swojemu interpretuj Jej sowa, jak kady zreszt, i po prostu staram
si pomaga ludziom, ktrych uwaam za dobrych? A ty i, na przykad, brat Sever
jestecie dobrymi ludmi.
Zodziej zmruy oczy i przekn cisnc si na usta kliw odpowied.
Dlatego chc ci pomc. Jeste tu od kilku miesicy, wic miaem do czasu, by ci si
przyjrze. Chodzie nocami po kamaskim porcie ze straw, a jako go moge odmwi.
Twoja sakiewka zawsze po tych wizytach bya wyranie chudsza. Stawiae czoa zu, gdy
bandyci prbowali was ograbi, a potem oddawae ich rzeczy nieszcznikom w potrzebie.
Nie byy mi potrzebne.
Och, to zabawne patrze, jak si krygujesz niczym stara panna na wydaniu. Wiem, e
zabijae, takie rzeczy zostawiaj w oczach lad, i wiem te, e nie sprawiao ci to radoci.
Widz rwnie, e jeszcze kilka pochwa, a zabrudzisz habit niadaniem.
Tak. I wczorajsz kolacj te.
Ha. No to do rzeczy. Przeor zatar rce. Ty dostarczysz naszego gocia do domu,
bo jeste jedyn osob w klasztorze, ktra pywaa po morzu, a po powrocie ja poprosz
Czarne Wiedmy o przysug.
Poprosisz? Tylko poprosisz?
Ja nie kami ani nie skadam obietnic bez pokrycia, mj chopcze. Jeli ta twoja
znajoma odmwi spotkania, przeprosz grzecznie za kopot i bd uwaa, e nie mam u
ciebie dugu. To twoje ryzyko. Zgadzasz si, czy nie?
Altsinowi stana przed oczyma twarz Aonel, w chwili gdy podawa trucizn jej matce.
Ryzyko? Postawiby na to spotkanie reszt pienidzy, jakie ma.
Dobrze. Popyn.

Interludium

Konoweryn byo wielkie. Widziane z tej perspektywy, z wysokoci stu okci, wygldao
niczym gigantyczna bestia, ktra przycupna nad jeziorem, by z niego chepta lub
przeglda si w toni. Imponujca bestia.
Wiea wznosia si na wschodnim kracu metropolii, wic w tej chwili jej cie kad si
na pltanin ulic i zaukw niczym karzcy palec olbrzyma. Soce wstao i nocne lampy
gaszono ju wszdzie. Zaczyna si codzienny ruch.
Biegncy wok szczytu wiey podest mia okoo dwudziestu stp rednicy i by tak
wski, e dwch ludzi miaoby problem, by si tu wymin. Yatech zacisn donie na
balustradzie. Biay kamie zdawa si emanowa nienaturalnym chodem. Pniej, gdy
soce znajdzie si w zenicie, nie bdzie mona go dotkn, lecz teraz przechowywa
jeszcze wspomnienie nocy.
Nie obejrza si, gdy przy nim stana. Sama. Dziwne, by pewien, e wemie ze sob
Iavv.
Pikne miasto. Kanayoness musiaa si umiecha, ale nie zada sobie trudu, by
potwierdzi to zerkniciem w jej stron. Bogate i dumne.
Po co kazaa mi tu wej?
eby porozmawia. W spokoju. Tu zatoczya rk krg nie ma niechcianych uszu.
Waha si przed zadaniem nastpnego pytania.
aujesz, e pozwolia mi do niej pj?
Tak. Nie. Nie wiem. Daam si wcign w intrygi Eyfry. Wziam udzia w jej grze, a
to zawsze jest gupie. To kara za moj desperacj. Nie taka miaa by nasza rola.
Nie?
Nie. Z Labay zawaram inn umow. Miaam tu przyby i pokaza si. Nic wicej.
Pono byam potrzebna tylko do tego, by wytrci jednego z graczy z rwnowagi.
Yatech przypomnia sobie wojownika w czerwonej kolczudze sigajcego po co za
plecy.
Udao ci si.
Mnie? Nie. Nie mnie. Jej. Pani Losu si udao. Uwaaam, e panuj nad sytuacj, a
okazaam si dzieckiem prbujcym gra z zawodowym oszustem. Wkrcia nas.
Wkrcia?
Dotkne jej suki w tym zauku, ale chroni ci moja obecno. Tak jak ja, jeste
niewidzialny dla Niemiertelnych. Pan Ognia nie moe ci ujrze w pomieniach, Dress nie
usyszy twoich sw, niesionych przez wiatr, a Eyfra nie moe wpyn na twj los. Wic nie
mogc sign do ciebie, znalaza twoj siostr i wpltaa j w t histori. Przez to stalimy
si jednymi z jej pionkw.
Po co?
Po co? Nie wiem. eby mie dodatkow ko w rkawie? Faszyw kart? Kto wie.
Moe ta dziewczyna miaa si sta sposobem nacisku na ciebie, a przez ciebie na mnie? Nie
wiem. Ale Eyfrze udao si lepiej, ni moga sobie wyobrazi.
Dlaczego?
Maa Kana obrcia si do niego, wycigna do i delikatnym, lecz stanowczym
ruchem zmusia, by spojrza na ni. Bya miertelnie powana.

 Miaam by obserwatorem, a staam si graczem. Rzuciam koci na stolik. Teraz ten,

ktrego nazywano Emnekosem, uwaa mnie za wroga.
Wic moe ta kobieta z zasonit twarz bdzie ci miaa za sojusznika?
Skrzywienie warg dziewczyny wygldao jak rana wycita poszarpanym ostrzem.
Ona? Nie. Ona nigdy nie uzna mnie za sprzymierzeca. aujesz? zapytaa
niespodziewanie.
Czego?
Och, nie bd gupcem. Nie tego, e spotkaam ci na pustyni, wdrwek, lasu czy
tego miasta. Pytam, czy aujesz tego, co widziaam w oczach twojej siostry Tego, jak na
ciebie patrzya. Zabije ci, jeli kiedy jeszcze si spotkacie. Czy aujesz ceny, jak zapacie
za to spojrzenie?
Umiechn si, bo stojc tu od witu, obcowa z pewnymi rodzcymi si w sercu
emocjami i cho zdaway mu si dziwne, musia przyzna, e niosy ze sob poczucie ulgi i
wyzwolenia. Teraz nie byo za nim ju nic. adnych wizi ani dugw do spacenia.
adnego odwrotu.
Suba, dopki nie powiesz mi, e mnie z niej zwalniasz To dobra cena za jej ycie. A
skoro ju i tak jestem z tob zwizany na dobre i ze, to powiedz mi, tylko bez wykrtw, czy
naprawd zamierzaa uwolni mnie po roku? Czy te po prostu sdzia, e i tak nie doyj
koca suby? Jeli to drugie, teraz jestem dla ciebie cenniejszy. Nie polesz bez wahania na
mier kogo, z kogo moesz mie poytek przez duszy czas.
Maa Kana zmruya oczy.
Spryciarz z ciebie.
Ciii nie przerywaj. Co miabym zrobi ze sob, gdyby ten rok si skoczy? Gdzie
pj? Czym si zaj? Nie widziaem dnia, gdy od ciebie odchodz, nie widziaem swojej
drogi.
To sowa tchrza.
Moe zgodzi si, nie czujc gniewu. Ale co miabym robi? Pamitasz
dziewczynk w lesie? Pamitasz. Ofiarowaem jej dobry, szybki sen. A potem chciaem si
zabi. Siedziaem pod drzewem i opieraem czubek miecza pod mostkiem. Wystarczyo
pochyli si w przd. Mocno. Baem si i jednoczenie chciaem tego.
Przestaa si wpatrywa w jego twarz, nagle znajdujc ciekawszy widok w miecie
poniej.
Co ci powstrzymao?
Jeszcze wikszy strach. e znowu le wybior. Moje ycie to pasmo zych wyborw i
zamanych obietnic. Isanell, plac wicze, na ktrym powinienem po prostu odwrci si i
odej, nie reagujc na zaczepki, pustynia, skorpion, ty. Przyrzekem, e bd chroni
pewn rodzin, i zamaem obietnic, postanowiem, e wrc do domu i bd y, jak
przystao na Issaram, a nim min dzie, przelaem krew wspplemiecw i wyparem si
wasnego ludu. Przysigem, e umr na pustyni, lecz spotkaem ciebie i nie dotrzymaem
sowa. I to, co widziaem w oczach tej dziewczynki, gdy odchodzia. Dlaczego j to spotkao,
j i cay jej wiat? Chc zna odpowied na to pytanie. Jaki jest sens w opowieci, ktr
tkamy. Ty, ja, Iavva.
Moe nie ma w tym sensu.
Moe zgodzi si. Ale nagle, wczoraj, zrobiem co dobrego, co jak naley. Ocaliem
j. Moe to odwrci mj los. Poza tym zawaha si, obserwujc Kanayoness ktem oka.
Nie wiem, jak to wyrazi. Spotkaem Labay z Biuk i Kitchi od Umiechu, a o nich syszaem
legendy powstae w czasach, gdy Meekhan by wiosk pasterzy owiec. Staem w Komnacie

Popiou, tak, wiem, co to za miejsce, syszaem o nim przedsionek do krlestwa Agara,

miejsce, gdzie dotyka ono naszego wiata. Widziaem, jak gra si o los miertelnikw, jakby
byli stadem zwierzt. Co mgbym zrobi po odejciu od ciebie? Zaszy si gdzie w kcie,
wiedzc, e kto sypie piach w o, na ktrej krci si wiat? Zapomnie? Udawa, e
wszystko to jedynie mi si wydawao, byo omamem, ktry nawiedzi mnie na pustyni? Masz
racj, jestem lepcem z kraju lepcw, ale pamitaj te, e niektre rodzaje lepoty s dobre.
Wyostrzaj inne zmysy. Dlatego pjd za tob. Nie przez honor czy lojalno dzikusa, ale w
nadziei, e poznam odpowied. Powiesz mi, czy Pani Losu dotrzymaa swojej czci
umowy? Pomoe ci znale tego, kogo szukasz?
Maa Kana skina gow.
Pomoe. Zdradzia mi, gdzie on jest. I pokazaa pewn czarownic. A ona otworzy
nam drog.
Daleko?
Bardzo daleko.

Rozdzia 14

Bya niesiona, a pajk trzyma such rk przy jej twarzy, dociskajc co wilgotnego i
ciepego do ekchaaru. Caa zasona lepia si i cuchna gorzko. To gorzkie cuchnicie
sprawiao, e zapadaa w bezwadny sen niesen, czujc si jak mucha tonca w bryce
ywicy.
Pamitaa rozbieranie, niemal do naga, bo nikt nie omieli si odsoni jej twarzy,
pamitaa obmywanie ciaa, pocaunki gbki, pieszczot mikkich rcznikw. Pamitaa, e
robia to kobieta, dziewczyna niemal, szczupa i czarnowosa. Waciwie Deana nie miaaby
nic przeciw temu, by robi to Omenar, ktry zjawia si kilka razy dziennie, ubrany w biel,
zdejmowa jej ekchaar, karmi i poi. Jego wizyty przeplatay si z odwiedzinami pajka,
caego w czerni, z chudymi rkami i nogami doczepionymi do pkatego tuowia
zwieczonego olbrzymi gow. Pajk dotyka j, obmacywa ebra i gow, cmoka, parska,
gulgota i wiszcza.
Pyna, otulona gorzkim oparem, a gdzie na granicy widzenia majaczya sylwetka
noszca na plecach dwa miecze. Yatech Jej brat niebrat. Sprawa, ktrej nie mona tak
zostawi, lecz ktra musi poczeka.
Bo teraz unosia si w oparach bezsilnoci.
Dzie za dniem.
***
Obudzia si nagle, jakby pk wok niej szklany klosz. Pajk przytyka jej do twarzy co
o zapachu zgniych jaj, szczerzc si przy tym grymasem szalonego demona. Gdy tylko
otworzya oczy, wyprostowa si i usiad na ziemi obok jej posania.
Dobrze mrukn uspokajajco w bezbdnym meekhaskim. Jeste silniejsza, ni
mylaem. Jak si nazywasz?
Deana dKllean.
Kim jeste?
Awyss w drodze do Kannolet.
Ocalia ycie ksicia Laweneresa z Biaego Konoweryn?
Ja tak chyba tak Potrzebowaa chwili, by dogoni i schwyta wymykajce si
wspomnienia. Pamitam. Ucieklimy bandytom, ukrywalimy si. Kim jeste?
Mczyzna umiechn si szerzej, a wydawao si, e jego gowa rozpadnie si na p.
Przyjrzaa mu si po raz pierwszy dokadnie. Nad szerokimi ustami kto, jakie zoliwe
bstwo zapewne, umieci kawaek niestarannie obrobionego kamienia udajcego nos, po
czym wyduba byle jak oczodoy i wcisn w nie kawaki niebieskiego szka. Cao zwiecza
skalp jakiego nieszczsnego, kolczastego zwierzcia.
Tuw kobiety w ciy, rce i nogi wychudzonego dziecka. Tylko strj by teraz inny,
znika czer, pojawia si kamizelka ze zotogowiu, nienobiae spodnie i koszula ze zotymi
mankietami.
Kolory pajka zwanego sonecznym causem.
A ty kim jeste?
Kim, kto dosta zadanie ocalenia ci ycia i niedopuszczenia, by do koca ycia leaa

na wznak, linic si i robic pod siebie. Cho syszaem o kilku mczyznach, dla ktrych
byaby wtedy spenieniem snw.
Zapaa go za rk ruchem, ktry nawet limakowi przygniecionemu kamieniem
wydawaby si lamazarny. Uwolni si, nie przestajc si umiecha, a ona zapatrzya si na
swoj do. Szkielet obcignity pergaminow skr.
Jak? Ile
Znalelimy was pitnacie dni temu. Od czternastu dni wdrujemy na poudnie, do
domu. Miaa wstrzs mzgu, pknit czaszk, poamane ebra. Sdz jednak, e dojdziesz
do siebie. Za jaki miesic albo dwa. Na razie nie uniesiesz yki do ust.
Mwi spokojnie, krtkimi zdaniami, jakby obawia si, e nieco dusze wymkn si jej
zdolnoci pojmowania.
Przeniosa wzrok na ciany namiotu. Wyszywany srebrn i zot nici jedwab falowa
lekko, zupenie jakby otaczao go migotliwe wiato. Jedna ciana bya nieco bardziej
przewietlona, wic tam musiao si znajdowa soce, ale Deana nie umiaa oceni, czy jest
ranek, czy popoudnie. Wok jej posania leay kobierce, ktrych wartoci nie potrafia
oceni nawet w przyblieniu. Czasem widywaa takie rzeczy w siedzibach
najzamoniejszych rodw plemienia, ale w porwnaniu z tym, co leao teraz na ziemi
Bogactwo nie tyle kuo w oczy, ile usiowao je wyupi.
To osobisty namiot ksicia. Ubrany w zoto i biel mczyzna pokiwa gow,
zdradzajc si z umiejtnociami czytania w mylach. Jeden z kilku. Jeste wielk
bohaterk, ocalia nastpc tronu, Pomie Poudnia, Oddech Agara, i tak dalej.
Machn rk. Niewane.
Szukalicie nas?
My i poowa plemion z pnocy pustyni. Issarowie, Kuwijczycy, wojownicy mavvijscy,
reszta tej wdrownej hooty te. Chyba nie sdzia, e porwanie ksicia Biaego Konoweryn
przejdzie bez echa? Nagroda, ktr wyznaczono za ocalenie Laweneresa, zapeniaby
zotem skarbiec maego ksistewka. Czarownicy skakali od oazy do oazy, przenoszc wieci i
wszc magi gdzie si dao, cae armie nomadw wyruszyy na poszukiwania, a ilu
zupenie niewinnych bandytw usieczono przy okazji Szkoda sw. Prawdziw band,
cz jej si, rozbito dopiero pi dni przed waszym ocaleniem, ale przesuchiwani jego
twarz skurczya si w dziwnym tiku jecy prawie nic nie wiedzieli. Z wyjtkiem jednego,
ktry usysza przypadkiem co o Palcu Trupa. Znalelimy was dziki ogniu, co tylko
utwierdzio wszystkich w przekonaniu, e ksi jest prawdziwym Wybracem.
Przypomniaa sobie ogie buzujcy przed wylotem jaskini.
Rozpalili ognisko.
Oczywicie. Na pustyni, gdzie nie ma nic oprcz ska i kamieni.
Tam byo peno
Zrobi palcem krzyyk na ustach, jakby zaszywa je dratw.
Ciiii ksi nie potrzebuje jakich krzakw do rozpalenia ognia. On sam jest Ogniem,
wiatem i Pomieniem Agara. I tak opowie przyniesiemy do Konoweryn, bo tak rozkaza
Evikiat, Wielki Kohir Dworu. Zapamitaj albo jeszcze lepiej zapomnij co widziaa i
mw, e bya nieprzytomna i nic nie pamitasz, lecz w pobliu waszej kryjwki byy tylko
kamienie i czysta skaa. Ksi wezwa wic pync w jego yach moc Pana Ognia i
podpali je. Dziki temu was znalelimy, w nocy ogie wida byo na wiele mil.
Po co to kamstwo?
Dla polityki, oczywicie. I dla religii, wiary prostego ludu, i dla podtrzymania wiernoci
wszystkich Rodw Wojny. By nikt nie omieli si podway jego praw. Do czegokolwiek.

wiat wok lekko zawirowa, a mczyzna pokiwa gow, jakby by tego w peni
wiadomy i na dodatek czego takiego wanie si spodziewa.
Masz odpoczywa, duo pi i mao si rusza. Najblisze trzy dni spdzimy w oazie,
ostatniej przed grami. Zwierzta i ludzie musz odpocz, bo czeka nas jeszcze wiele dni
drogi przez pustyni.
Grami?
Magarhami. cian Dalekiego Poudnia, za ktr jest ju Biae Konoweryn.
Najpikniejsze miasto wiata, moim zdaniem.
Spodziewaa si tego, ale potwierdzenie przypuszcze i tak byo jak uderzenie
buzdyganem w gow. Tak daleko Znalaza si tak daleko od domu, na drugim kocu
pustyni Travahen, setki mil od rodzinnych stron. A wszystko wydawao si takie proste, gdy
opuszczaa afraagr. Odby pielgrzymk, zastanowi si nad swoim yciem i poszuka
gdzie miejsca dla siebie, co nie powinno by trudne, bo przecie kada afraagra przyjmie
mistrzyni miecza. Powinna mie marzenia porzdnej kobiety z gr, pragn znale ma,
urodzi tuzin dzieci, nauczy je, jak walczy i by dobrymi Issaram, po czym umrze w
domu, otoczona gromadk wnukw i prawnukw, albo na polu bitwy, otoczona stosem
martwych wrogw.
Zamiast tego leaa teraz saba jak nowo narodzone kol na fortunie utkanej z jedwabiu
i weny, w towarzystwie mczyzny, ktry wanie wstawa i najwyraniej mia zamiar j
opuci.
Jak waciwie masz na imi?
Suchi. Zatrzyma si z rk odsuwajc po namiotu.
Suchi?
Suchi potwierdzi.
Przypomniaa sobie, jak szed obok wozu i przyciska co cuchncego do jej twarzy.
To ty mnie leczye?
Utrzymywaem przy yciu. Lecz lekarze.
A ty jeste?
Ksicym trucicielem. Mrugn do niej kpico.
Trucicielem?
Umiech przepoowi mu twarz.
Robimy to samo co lekarze, tylko szybciej i si z tym nie kryjemy.
Wyszed.
***
Wieczorem to musia by wieczr, bo ciana namiotu z jednej strony rozpalia si od
blasku dogasajcego soca przyszed Omenar. Ubrany w lun bia koszul i podobne
spodnie wygldaby jak zwyky tragarz albo poganiacz wielbdw, gdyby nie to, e koszula
bya jedwabna i pysznia si srebrnym haftem ozdobionym perami.
Zatrzyma si przy wejciu, nasuchujc, i przez chwil Deana walczya z pokus, by go
oszuka, uda sen, eby sobie poszed. Miaa do czasu, by przemyle swoj sytuacj i
wpa w zo. Powinni zostawi j na pnocy, w jakiej oazie pod opiek kilku ludzi. Jeli
Konowerczycy tak cenili sobie ycie swojego ksicia, e by go odnale, zrobili zamt na caej
pustyni, to mogli w ramach wdzicznoci wynaj kogo, kto zawizby j do domu. Gdyby
tu wszed ten smarkacz, nawrzeszczaaby na niego albo przeoya przez kolano i zoia
tyek. Ksi czy nie.

Spojrzaa na stojcego przy wejciu mczyzn. Waciwie to nie bya jego wina. Zwyky
tumacz nie dowodzi karawan.
Nie pi, moesz wej.
Skin gow, ale nic nie powiedzia. Ostronie podszed do jej posania i usiad na
jednym z bezcennych kobiercw.
Masz zasonit twarz?
Tak.
Zaklaska i do rodka weszy dwie dziewczyny w burych strojach. Niewolnice, co
podkrelay kadym gestem, wzrokiem wbitym w ziemi, zgitymi plecami i czerwonymi
wstkami noszonymi na szyjach. Razdwa rozstawiy wok Deany kilka tac z naczyniami
wypenionymi aromatycznie pachncymi potrawami i kaniajc si nisko, wyszy. Jedna
wrcia zaraz, niosc kilka prostych, cho uszytych z najlepszego materiau szat. Pooya
stosik przy posaniu dziewczyny i znika, znw nie podnoszc wzroku.
Czemu si tak zachowuj?
Zawaha si, potem umiechn.
To przez ksicia. W jego opowieciach jeste wielk wojowniczk, ktra goymi rkami
zabia dziesiciu bandytw. Ocalia ksicy rd. W pewnym sensie ocalia Biae
Konoweryn przed bratobjcz wojn. Jego donie znalazy najblisze naczynie i uniosy
pokrywk. Ros z kolcia, jest te z kury, perliczki i gobia, bo nie wiedziaem, co lubisz.
Godna?
Sprbowaa sign po yk, ale jej palce nie zdoay obj wykadanego macic perow
trzonka. Zakla, a on zamia si cicho i bezbdnie powtrzy, co powiedziaa.
Wybacz. Mam ucho do jzykw. Pomog, jeli pozwolisz.
Sign i delikatnie zdj jej ekchaar. Potem podnis yk, ostronie nabra zocistego,
obdnie pachncego pynu i nie ronic ani kropli, podsun jej do ust. Deana poczua
zawrt gowy od cudownego aromatu zi, a ciepo spywajce do odka zdawao si
wypenia j a po same czubki palcw. Prawie natychmiast poczua przypyw si.
Pozwolia si karmi przez chwil, po czym delikatnie odebraa mu yk.
Wojna domowa?
Zamar. Trudno wyczyta co z twarzy osoby, ktra zapomniaa ju, jak wiele mona
przekaza mimik, ale sposb, w jaki jego rysy stay, wskazywa, e sprawa bya bolesna i
delikatna.
Sameres Trzeci, Wielki Ksi Biaego Miasta, zosta zamordowany pidziesit osiem
dni temu.
Przetrawia informacj.
To si czy, prawda? Z atakiem na wasz karawan i porwaniem?
Tak. Myliem si. Bandytom nie chodzio o okup, lecz o wiele wicej. Po mierci brata
ksi sta si Dzieciciem Ognia trudno to wyjani, to ogniwo czce ludzi z Agarem
Czerwonym. Mwiem ci ju, ksicy rd wywodzi si wprost od Wybracw, ktrych Agar
obdarowa kawakiem wasnej duszy, gdy walczy z odwieczn ciemnoci.
Pamitaa. Awenderi. Na Dalekim Poudniu kade ksitko wywodzio swj rd od
awenderi, boych naczy. Issaram miali si z tych legend i przepeniajcej je arogancji,
mwic, e mimo i mieszkacy krlestw Daeltred pochodz od Agara, to o kad szczypt
cynamonu czy pieprzu targuj si, jakby Andayya wetkna im lodowy palec w tyek. Agar
walczy w Wojnach Bogw, i to podobno nawet po waciwej stronie, by jednak bogiem zbyt
mao wanym, odlegym i nie zapisa si w historii wieloma heroicznymi czynami. Z drugiej
strony, uwzgldniajc, e ten rejon wiata przez wiksz cz roku skwiercza pod

ognistym motem soca, Pan Pomieni wydawa si odpowiednim patronem dla tutejszych
mieszkacw.
Przykro mi. Ten Sameres, by dobrym ksiciem?
Tak. Twarz mu zmika, gos pokry si aksamitem. By najwspanialszym wadc,
jakiego Konoweryn miao od tysica lat. Zreformowa administracj, zawar pokj z trzema
innymi ksistwami, zakoczy trzydziestoletni wojn. Da wiksze prawa niewolnikom,
cznie z prawem do wykupienia si. Rozbudowa Wielk Bibliotek, zaoy szpitale,
sierocice i przytuki.
Delikatnie nabraa bulionu, przekna.
Kochae swojego ksicia, przyznaj.
Tak. Skierowa na ni swoje niesamowite oczy. Jak brata. Zawdziczam mu ycie i
to, kim jestem.
Rozumiem. Odoya yk i zniecierpliwiona uniosa naczynie, siorbna. lepiec
nie ma zbyt wielu drg do wyboru w yciu. Albo ebracza miska i gar askawie rzuconych
miedziakw, albo jedwab i pery.
Albo n podrzynajcy dziecku gardo i zimne trzewia gadw mieszkajcych na
bagnach.
Bulion utkwi jej w gardle, a rozkaszlaa si przecigle.
Niektre z naszych praw s twarde Omenar kontynuowa, jakby niczego nie
zauway. Ale crka Issaram nie powinna si przecie temu dziwi. Ksi ma jednak
wadz wystarczajco siln, by je czasem nagi. Skoczya?
Tak. Pooya si, nagle pica i potwornie zmczona.
Suchi mwi, e musisz nabra si. Najpniej za trzy dni ruszamy dalej.
Uniosa cikie powieki.
A jeli nie chc jecha dalej? Jeli poprosz ksicia, by odesa mnie na pnoc?
lepiec potrzsn gow.
Zaczyna si pora sucha, a od kilku lat przychodzi ona coraz wczeniej i trwa duej,
wic musimy si spieszy. Przez najblisze cztery miesice adne karawany nie bd
wdrowa po pustyni. Ta oaza wkrtce opustoszeje na co najmniej sto dni, ju wikszo
tutejszych studni ofiarowuje tylko mu.
Nie odpowiedziaa. Przez chwil zdawa si wsuchiwa w jej milczenie.
Czasem nie ma wyjcia, Deana, i nie da si sta w miejscu, trzeba i naprzd. Ksi
nie odesa ci od razu do domu, bo Suchi twierdzi, e tylko on i jego mikstury potrafi ci
ocali, a truciciel musia jecha z nami. Moga umrze bez waciwej opieki, a twoja mier
splamiaby ksicy honor. Jednak mog ci obieca, e jeli bdziesz chciaa, to gdy tylko
wyzdrowiejesz, osobicie dopilnuj, by bezpiecznie dotara do celu swej pielgrzymki.
Odelemy ci na pnoc wraz z otwarciem szlakw handlowych, pierwsz karawan z setk
koni obadowanych podarkami. Teraz jednak masz odpoczywa i nabiera si. Ostatni etap
wdrwki czasem jest najtrudniejszy.
Patrzya na niego uwanie, szukajc ladu nieszczeroci. Jego argumenty byy tak
logiczne i przejrzyste, e musia je ukada godzinami.
Cieszysz si, e jad z wami?
Zamruga, jakby zaskoczony bezporednioci pytania. A potem, wyranie zakopotany,
pochyli gow.
Tak rzuci cicho. Ciesz.
Przypomniaa sobie noc w jaskini.
Jak wtedy, gdy mylelimy, e umrzemy

 Nie przerwa jej cicho, stanowczo. Tego nie byo. I nie wrci. Rozumiesz?
Poczua si, jakby j spoliczkowa, krew uderzya jej do gowy. A potem zrozumiaa.
Zaufany tumacz ksicia, dworski pupilek, wypieszczony w jedwabiach i aksamitach,
majcy na kade skinienie dziesitki pachncych wod kwiatow kochanek, skusi si na
pustynn dziewczyn o doniach szorstkich od rkojeci broni i skrze poznaczonej
bliznami. Ale teraz nie byo ju pustyni.
Nie jestem Znw wlepi w ni swoje niesamowite oczy. Patrzya w t gadk,
zamglon powierzchni. Nie jestem panem samego siebie. Moja wola nie zawsze ma
znaczenie. Czasem sdz, e znaczenie ma wszystko, poza tym, czego pragn. Wtedy, gdy
ucieklimy, przez chwil byem wolny. Teraz znw su ksicemu rodowi i chwale
Biaego Konoweryn.
Zabrzmiaby strasznie gupio, gdyby ostatnie zdanie nie ociekao tak gorycz.
Jako to na ni nie podziaao.
Wyjd.
Skin gow, podnis si powoli i ruszy do wyjcia. Deana leaa z zamknitymi oczami,
pki nie zaszelecia poa namiotu i dziewczyna uzyskaa pewno, e Omenara ju w nim
nie ma.
Dra.
***
Nastpne dwa dni byy dugie, monotonne i jednakowe jak blinita.
Leaa i mylaa o swoim ocaleniu. Nie teraz, tylko tym wczeniejszym, gdy istota, ktra
kiedy bya jej bratem, rozcia jej wizy i zabia bandytw. Prbowaa si modli, szuka
odpowiedzi w kendeth, lecz tym razem Droga nie rozwiewaa jej niepokoju. Yatech y.
Moga temu zaprzecza, moga twierdzi, e nigdy nie miaa brata o tym imieniu, lecz takie
kamstwa byyby ucieczk przed odpowiedzialnoci. Yatech y i suy? zwiza si z
kim? Z jak si, istot, demonicznym bytem. Nie potrafia przypomnie sobie wszystkich
jego sw, pamitaa tylko niejasne wraenie rozpaczy i rozdarcie w jego gosie. Byy w nim
bl i cierpienie.
Z opowieci, ktre do niej dotary, wywnioskowaa, e nie znaleziono miejsca rzezi, ktr
urzdzi bandytom, zreszt po ocaleniu ksicia opuszczono Palec Trupa najszybciej, jak si
da, sprawy zwizane z sukcesj nie mogy czeka. To dobrze. Nie potrafiaby im tego
wyjani, ta sprawa naleaa do Issaram. Po powrocie w rodzinne strony bdzie musiaa
porozmawia z kilkoma Wiedzcymi. Ciao jej brata musi zosta uwolnione, a ten, kto je ze
sob zwiza, musi za to zapaci. Jej lud nie lekceway takich spraw. Nigdy.
Jedno byo pewne. Jeli kiedykolwiek znw si spotkaj, zabije go, jeli tylko zdoa. Tyle
bya mu winna.
Kilka razy pojawi si Suchi, raz odziany w czerwie, raz w ognist ziele zaman
wciek ci, raz w inny bijcy w oczy zestaw barw. Zawsze najpierw zatrzymywa si
przed namiotem i pyta gono, czy moe wej. Przynosi jej leki, cuchnce maci, ktrymi
smarowaa sobie pniej ebra, i rwnie paskudne wywary, odmierzane po kropli, podawane
w kubkach a to wody, a to mleka, a to wina. Po maciach pieka j skra, po wywarach
krcio si w gowie i miaa okropne pragnienie. Truciciel wydawa si zadowolony z tych
objaww.
Duo wiesz o leczeniu, jak na kogo zajmujcego si swoj profesj zagadna po
kolejnej porcji wina z czym, co wzbogacao jego smak o dyskretne nuty pima i starych

rzemieni.
Bo to to samo, moja droga. Truciciel to tylko wysza forma lekarza. Wiem wszystko to,
co nadworni medycy, a oni nie maj pojcia nawet o szczypcie moich sekretw.
A nie powinno tu by take jakiego uzdrowiciela? Takiego wadajcego Moc?
Co? Nudzi ci moje towarzystwo? Ksicej krwi nie ma prawa dotkn adna Moc,
prcz Mocy Ognia. Dlatego czarownicy specjalizujcy si w leczeniu nie s mile widziani na
dworze. Najmniejsze podejrzenie o uywanie czarw na kim z rodziny ksicej i trafiaj w
oczyszczajce objcia Agara.
Czyli?
Na stos. Czarownikw wadajcych aspektami bitewnymi znajdziesz tu kilku, ale o
zdrowie ksicia troszcz si ja. Poza tym mlasn potrafi rozpozna smak kadej znanej
czowiekowi trucizny, nawet jeli tylko jej kropla padaby na kwart pynu. Potrafi take
rozpozna objawy podania innych trucizn, takich, ktre przenikaj przez skr albo s
wdychane. I oczywicie wiem, jak im przeciwdziaa. Trucicielstwo to sztuka o staroytnym
i wyjtkowo szlachetnym rodowodzie. O wiele subtelniejsza ni prymitywna magia czy
alchemiczne sztuczki. Opiera si na zasadach rozumu, dowiadczenia i elaznej
konsekwencji.
Naprawd? Dopia swoje wino i a si wzdrygna. Najintensywniejsze pimo i
rzemie kryy si na dnie kielicha.
Napeni kubek wod.
Wypij. Powoli, ale nie przerywajc.
Pia. Woda smakowaa wod.
Naprawd. Truciciel, ktry nie bdzie si opiera na rozumie, dowiadczeniu i
konsekwencji, umrze szybko i modo, zabity przez wasne trucizny. Ta sztuka nie wybacza
bdw. Poza tym obserwowa j gboko osadzonymi oczami my i lekarze waciwie
zawsze uywamy tych samych skadnikw. Rnica jest tylko w proporcjach. To, co jest
lekiem w setnej czci uncji, w dziesitej staje si trucizn. Ba, czasem lek podany rankiem
wzmocni ci, a przed snem zabije. Na przykad ten. Pokaza jej buteleczk z
ciemnozielonego szka, ozdobion czarnym, trjdzielnym kwiatem. To cmanea.
Zagszcza krew, powoduje, e rany zasklepiaj si szybciej, a serce bije wolniej. Wzmacnia
te yy. Podaj ci j, eby nie dostaa krwotoku w gowie. Ale gdybym ci zaserwowa kilka
kropel wieczorem, twoje serce, ktre w czasie snu i tak bije wolniej, mogoby stan, nie
dajc rady przepchn zagszczonej krwi.
Skoczya wod, natychmiast nala jej kolejn porcj.
Powoli, bez przerywania. W Konoweryn powiadaj, e rnica midzy trucicielem a
lekarzem polega na tym, i ten pierwszy nigdy nie zabija pacjenta przypadkiem.
Wypia.
Po co tyle wody?
Nie zaszkodzi ci, a jak pijesz, to nie gadasz.
Dziabna go wyprostowanymi palcami w przepon, szybko, w wiele szybciej, ni byaby
w stanie to zrobi jeszcze dwa dni temu. Wyszczerzy si od ucha do ucha.
Prdko odzyskujesz siy. To bardzo dobrze. Wy, Issarowie, jestecie ywotni jak
samaje.
Samaje?
Takie stworzenia spotykane u nas, na pograniczu lasw, troch jak skrzyowanie
szczura z asic. Widziaem raz, jak jednego stratowa so, a on po chwili podnis si,
otrzepa i poszed sobie gdzie we wasnych sprawach. A propos soni, wanie przybyy

cztery. Chcesz zobaczy?

Jakby na potwierdzenie jego sw powietrze zadrao od gbokiego, przenikliwego ryku.
Suchi odwrci si dyskretnie, gdy si ubieraa, i pomg jej wyj z namiotu.
Na zewntrz bya oaza. Wszdzie, pod niebem, ktre wygldao na bardziej bkitne i
janiejsze ni w jej rodzinnych stronach, rozstawiono namioty, midzy ktrymi krcili si
ludzie. W wikszoci ubrani w bajecznie kolorowe tkaniny i uzbrojeni w szable. Ktem oka
zauwaya trzech wojownikw w wysokich szyszakach, z zasonami z kolczej siatki na
twarzach i narzuconymi na wierzch pancerza jaskrawotymi szatami. Szable mieli niemal
proste, przypominajce issarskie sanqui, a w rkach trzymali krtkie uki. Natychmiast
zauwayli j z trucicielem, poczua trzy promienie podejrzliwych spojrze i od razu
poaowaa, e nie ma broni. Bezbronny czowiek stojcy naprzeciw uzbrojonego jest tylko w
poowie wolny i ywy, bo jego wolno i ycie tkwi w rkach tego drugiego.
Podeszli do niej szybko, ignorujc pierzchajcych na wszystkie strony ludzi, i najwyszy
z nich wywarcza kilka sw w jzyku, ktry syszaa pierwszy raz w yciu. Suchi postpi
dwa kroki w przd, wyprostowa si, na swoje cae pi stp i osiem cali odziane w kujce
oczy barwy, i odpowiedzia cicho, dodajc do sw wyranie lekcewace wzruszenie
ramion.
Obserwujc ca czwrk, Deana stwierdzia, e musi zmieni zdanie o trucicielu.
Wojownicy mieli uki ze strzaami naoonymi na ciciwy, szable, sztylety i kolczugi, ale gdy
zrobi krok w ich stron, cofnli si nieco, zachowujc dystans. Nastpne zdanie z ust
dowdcy pado ju cichym, przepraszajcym tonem, po czym trzech zbrojnych odwrcio
si w jej stron, ukonio nisko i zniko midzy namiotami.
Truciciel odprowadza ich wyranie rozbawionym spojrzeniem.
Ptaszta nasze. Zawiedli na caego, gdy porwano ksicia, to teraz strosz pirka i
byskaj pazurkami. Zerkn na ni, unoszc ironicznie brwi. Zakad o skarbiec Wendii,
e nie wiesz, o czym mwi.
Wygrae. O czym mwisz?
Po drodze ci wyjani. Nie powinna sta w socu.
Ruszyli, ona prowadzona pod rk, mimo e przewyszaa go o dobre dwa cale.
Zauwaya, e ludzie schodz im z drogi, czasem bezwiednie, nawet nie patrzc we
waciw stron. Zupenie jakby otacza ich czar odpychajcy wszystkich wok. Co
najdziwniejsze, to nie ona bya jego centrum.
Boj si ciebie stwierdzia.
Boj si? Dlaczeg to uwaaj, dziura dlaczeg mieliby si ba ksicego
truciciela? Kogo, kto moe zabi samym dotykiem? Kto nosi ubrania tak przesiknite
trucizn, e ich zapach odbiera mczyznom wigor, a na kobiety sprowadza bezpodno?
Kto jest tak uodporniony na wszelkie jady, e jeli jaki w go uksi, to biedny gad zdycha
na miejscu? Nie wcale si nie boj.
Na ich oczach trzech mczyzn taszczcych na ramionach wielk kod zawrcio i
skierowao si midzy namioty, nadkadajc drogi.
A mimo to leczysz ich?
Ludzka natura, moja droga, issarska przyjaciko. Ludzka natura. Mog za moimi
plecami robi znaki odpdzajce zo, unika dotknicia mojego cienia, ale gdy zaczyna ich
ama choroba, uksi jadowity pajk albo wspomniany ju w, gdy poami rce lub nogi i
wyj z blu, przychodz po pomoc. Najpierw do lekarza, a gdy on zawiedzie, do kogo z
moimi umiejtnociami. Szukaj logiki w dzikich zwierztach, bo u ludzi jej nie znajdziesz.
Nie idziemy za szybko?

Szli. Soce palio bezlitonie, a jej od pewnego czasu coraz mocniej krcio si w gowie.
Wskazaa na cie pod najbliszym namiotem.
Usidmy.
Pomg jej usadowi si na piasku, sam klapn ciko obok.
Powinna si wypoci. Od kilku dni podawaem ci leki na przyspieszone gojenie i na
wzmocnienie, ale niektre z nich zostawiaj paskudne osady w ciele. Dlatego kazaem ci
wypi tyle wody, razem z potem pozbdziesz si wikszoci z tych resztek. Poza tym
najwysza pora, eby zacza stawa na nogi. Ruch wzmacnia serce, reguluje trawienie,
dodaje si.
Dwch tragarzy wyszo zza rogu najbliszego szaasu i drobic miesznie w miejscu,
zawrcio. Omal nie upucili wielkiego kosza, ktry nieli. Suchi zachichota.
Bd opowiada wnukom, e kiedy spotkali ksicego truciciela i issarsk
zabjczyni, dwoje najniebezpieczniejszych ludzi na wiecie.
Trzeba by ustawia jakie ostrzeenia w miejscach naszego postoju, inaczej kto zrobi
sobie jeszcze jak krzywd.
Nie martw si, za par chwil caa oaza bdzie wiedziaa, e tu jestemy. Nie wiem, jak
to dziaa, ale wieci rozchodz si w takich miejscach lotem strzay.
Deana opara si o pak lec pod cian namiotu. Nasza j myl, czy pniej kto spali
jej zawarto, tak na wszelki wypadek, bo znalaza si w pobliu truciciela. Odkrya, e lubi
tego niskiego, pajkowatego mczyzn, ktrego otaczaa nieuchwytna aura wiedzy i
dowiadczenia. Niewane, e ubiera si fatalnie, nawet jak na mieszkaca Poudnia.
Zapytaa o to.
To tradycja. Umiechn si, jakby usysza najpikniejszy komplement. Ksicy
truciciel nosi na sobie kolory niebezpiecznych stworze, jadowitych pajkw, wy,
trujcych pazw. To akurat przejecha doni po zielonej kamizelce haftowanej w
wielkie, te kwiaty barwy tschaki, maej abki, ktrej skra wydziela najsilniejsz
trucizn znan ludziom. Nawet najbardziej godny w nie omieli si jej zaatakowa.
Wiesz, po co to wkadam?
Spojrzaa uwaniej. Jego ubir nabra nagle innego znaczenia, a w oczach mczyzny
zagocio chodne wyzwanie. Zrozumiaa, dziewczyno?
Zrozumiaa, Issaram te mieli wasny jzyk strojw i kolorw.
Tknij mnie, a umrzesz?
Mrugn kpico.
Doskonale. Jak tam twoje pocenie si?
Jego kuracja skutkowaa. Potrzebowaa kpieli, i to szybko.
A ci wojownicy? Ci przebrani za kanarki? Miae opowiedzie.
Suchi zerkn na ni z ukosa, a gdzie w gbi oczu bysno zimne wiato.
Nie lekcewa ich. Dom Sowika moe i nie jest ju tym samym, czym by za Kamerego
Saha, moe i ich sztuka wojenna nieco podupada, ale to wci najpotniejszy z Domw
Wojny, a jego wychowankowie nie boj si nikogo. Nawet issarskich zabjcw. Niejeden z
waszych wojownikw zapaci gow za swoj arogancj, nieopatrznie wyzywajc ktrego ze
Sowikw na pojedynek. Sztuka wadania mieczem i szabl, umiejtno strzelania z uku,
jazda konna. Tylko najlepsi z Wyniesionych potrafi opanowa je w takim stopniu, by
przywdzia te szaty. A najlepsi z najlepszych trafiaj do suby na ksicym dworze.
I mimo to zawiedli?
Woya w to pytanie tyle obojtnej uprzejmoci, ile moga w tej chwili z siebie
wykrzesa. Czyli niewiele. Ale mczyzna nie wydawa si uraony.

 Zawiedli. Nie wini ich, nie przegrali w otwartej walce z ludmi, tylko zostali pokonani
przez podstp i sam Travahen. Unis gar piasku, zacisn do, patrzc, jak ziarenka
przesypuj mu si przez palce. A z ni nikt jeszcze nie wygra. Lecz oni wini siebie i
zgodnie z tym, co nazywamy ludzk natur, szukaj kogo, na czyje barki mogliby zwali
ten ciar. Dlatego wszyscy schodz im teraz z drogi. Wczoraj zachostali na mier
poganiacza wielbdw, bo jedno ze zwierzt wyrwao si i ucieko poza ogrodzenie.
Bye w tej rozbitej karawanie?
Tak. Jedno, drugie, trzecie wyschnite rdo Kamienie i skay wok, ludzie i
zwierzta saniajcy si ze zmczenia. Coraz mniej wody, yk rano, yk wieczorem.
Brzydka twarz truciciela skrzepa, pokrya si pkniciami niczym wysychajce boto. Nasi
czarodzieje odebrali z dworu alarmujce wieci. Wracajcie natychmiast, mwiy. Nie
wiedzielimy wtedy, e chodzi o starszego ksicia Musielimy i na wschd, statki miay
czeka na wybrzeu, ale nie mogy oczekiwa na nas wiecznie. Oko Pani zawiodo, sonie
wypiy resztk wody
Trzeba je byo zostawi.
Zostawi sonie? Ksice sonie, potomkw Biaego Onowe? Pierwszego sonia, na
grzbiecie ktrego Agara Czerwony przegna demony z naszego wiata? Widziaem, jak
kornacy zuywali swoje porcje wody, by przemywa soniom oczy i trby. Nie, to byo
niemoliwe. Ale i tak na nic si nie zdao, bo gdy bandyci nas zaatakowali, zabili je jako
pierwsze. Podcili im cigna w nogach, przecili ttnice i zostawili, eby si wykrwawiy.
Uderzyli czarami, a nasi magowie byli zbyt osabieni pragnieniem, by sign do wasnych
Mocy. Rozpdzono te konie, ktre nam zostay, podpalono namioty, porwano ksicia. Dobra
robota.
Bardzo przemylna. Deana zerkna mu w oczy, napotykajc w nich szczere
rozbawienie.
Oho, kolejna osoba uraczy mnie teori na temat, kto sta za porwaniem. To oczywiste,
e nie zrobili tego pustynni rabusie. I oczywiste, e zrobi to kto, kto ma duo pienidzy.
Wic moe ksistewko Wahesi, moe ci zodzieje pere z Poudniowego Geghii, a moe
Wielki Ksi Saherlen albo Obrar z Kambehii, ktremu ni si tytu Dziecicia Ognia? Kto
wie? Kady z nich zyskaby wiele na chaosie w Konoweryn. Ale nie, moja droga, na razie nic
nie wiemy, cho podobno schwytano kilku ludzi zamieszanych w zabjstwo starszego
ksicia. Wic jest nadzieja, e si dowiemy. Odpocza?
Pomg jej wsta i poprowadzi gbiej midzy namioty. Karawana bya olbrzymia, liczya
co najmniej tysic ludzi, z czego poow stanowili wojownicy w tych szatach.
Najwyraniej bezpieczestwo ksicia Laweneresa byo teraz najwaniejsze.
Cigle boicie si napaci?
Truciciel wzruszy chudymi ramionami.
Te. Ale teraz Laweneres jest oficjalnie Dzieciciem Ognia, Wybracem Agara. Te
tysic ludzi to najmniejsza karawana, jaka moe mu towarzyszy. Tu chodzi o presti
rozumiesz? Dlatego te przysano nam sonie, bo ksi nie moe wjecha do swojego kraju
w siodle jak byle pastuch. Ma poda na grzbiecie sonia niczym Agar przepdzajcy
ciemno. Tradycja, polityka, wyrachowanie. Nie mona da najmniejszych podstaw do
podwaania jego praw do tronu. Std opowie o rozpaleniu ognia na nagiej skale i
zotoczerwony baldachim niesiony przez biaego sonia. Lud musi od razu zobaczy w
Laweneresie wadc.
A gdzie w tym wszystkim miejsce dla dziewczyny z plemienia Issaram?
Suchi spojrza na ni, mrugajc kpico jednym okiem.

 A syszaa ju opowie o modym ksiciu, ktry jednym sowem okiezna i oswoi

dzik lwic? Lwic, ktra pniej obronia go przed rabusiami?
Deana zamrugaa, szczerze zaskoczona. Wic tak rol przeznaczono jej w
przedstawieniu, jakie najwyraniej ma si rozegra w trakcie powrotu modziutkiego
ksitka do domu.
Dostan wysadzan diamentami obro i wasn klatk? wycedzia.
Uch, moja droga, ile jadu i zoci w tych kilku sowach. Gdybym mia jak pust
buteleczk pod rk, zaraz bym j napeni. Truciciel mia si z niej otwarcie, lecz, o
dziwo, donie nie zaswdziay jej do szabel. Pomoga ksiciu uciec z niewoli, zabia
bandytw, ktrzy omielili si podnie do na jego majestat. Moesz by tylko bohaterk,
odzian w szlachetno niczym dziewica w zoty jedwab. Ale jeste te issarsk kobiet, a
wszyscy wiedz, e Issarowie lubuj si w przelewaniu krwi, niewane jakiej, i e s
barbarzycami, ktrych boi si nawet potne Imperium Meekhaskie. Wic bdziesz lwic
oswojon przez ksicia, dzikusk, ktra poddaa si jego boskiemu urokowi. Poza tym
wiadomo przecie, e to ksi w swej szlachetnoci najpierw ocali ci ycie, nie pozwalajc,
by bandyci zhabili ci i zamordowali. W zamian ty przyrzeka mu wierno i sub a do
mierci.
A przystana.
Co?!
No, ten ostatni fragment jest jeszcze dyskutowany, Evikiat te jest za tym, by to
pomin. Moga w kocu przyrzec sub do momentu, kiedy ksi powrci do domu.
Posacy ju kursuj przez pustyni, nawet czarodziejskimi ciekami, a opowie o
waszych przygodach i cudownym ocaleniu kry wrd ludzi. Tdy. Skrci za najwikszy
namiot. Pomyl, intrygi, napaci, porwania, ksi w niewoli, walka, ucieczka, ocalenie
dziki mocy Pana Ognia C to bdzie za opowie!
Jkna cicho.
Chyba mi niedobrze.
To normalne po cmanei. O, ju jestemy.
Gdy wyszli zza olbrzymiego namiotu, powitao ich grzmice trbienie. Deana patrzya
na stojce kilkanacie krokw od niej zwierz, nie bardzo wiedzc, co waciwie widzi.
Cztery pnie drzew podpierajce olbrzymi gaz, do ktrego przymocowano mniejszy kamie
z doczepionym, grubym jak mska noga wem, dwoma olbrzymimi kami sterczcymi w
przd i uszami wielkoci pawy. Cao bya miaa czowiek dopiero po chwili
uwiadamia sobie, e widzi jedno ywe stworzenie, a nie co, co pijany Niemiertelny
poskada ze mieci znalezionych w kcie swojego boskiego warsztatu. Ci, ktrzy twierdzili,
e widoku sonia nigdy si nie zapomina, mieli racj.
Jest jest
He, he, he, szczerze auj, e nie mog zobaczy twojej twarzy, dziewczyno. Tak, jest
pikny. Ponad wszelkie wyobraenie pikny. To Maahir, prawnuk Mamy Bo. Ma zaszczyt
by osobistym soniem Laweneresa. Albo, jak utrzymuj kornacy, ksi ma zaszczyt jedzi
na grzbiecie Maahira. W kadym razie niele si rozumiej, znaj od lat, i tak dalej.
Spomidzy kolumnowych ng wysza drobna, odziana w szar szat posta. Mody
ksi umiechn si obuzersko i pomacha im rk. Wyglda na absolutnie szczliwego.
Wanie widz. Nie boicie si, e go rozdepcze?
Kogo? Samiyego? Matka urodzia go, lec midzy soniowymi nogami, wyrs,
hutajc si na trbie, a Mama Bo uwaa go najwyraniej za wasne potomstwo, bo pozwala
wdrapywa si na grzbiet. Wierz mi, ten obuz jest tu bezpieczniejszy ni dziecko w koysce.

Deana poczua, jak ziemia dry jej pod stopami, a w gowie co pka i wiruje.
Kkim on jest?
Samiy. Osobisty kornak i suga ksicia, waciwie suga to nie najlepsze okrelenie.
Kornak to kto, od kogo zaley ycie wszystkich na grzbiecie sonia, wic Samiy jest troch
sug, troch baznem, a troch zaufanym ksicia, no i oczywicie jego oczami. Moe mu
mwi po imieniu, pyskowa i w ogle, ale za to co on potrafi robi ze soniami Hej, dobrze
si czujesz? Dziewczyno Samiy, biegnij po

Interludium

Kobieta podniosa na nich wzrok dopiero wtedy, gdy stanli tu przed ni. Min miaa
tak, jakby zaskoczyo j, e kto w ogle mg si zatrzyma wanie w tym miejscu.
Yatech obrzuci okolic spojrzeniem. Stragan tkwi pod cian w rogu wielkiego placu
targowego i by czciowo zasonity przez inne stoiska. Za nim wida byo wejcie do
budynku, ktry najwyraniej peni funkcj magazynu i sypialni, bo za uchylonymi
drzwiami dostrzeg wskie ko i pk z jakimi paczkami. Potem spojrza na towar.
Tkaniny. Bele jedwabiu barwionego na dziesitki kolorw, jasnych i ywych, jak pira
ptakw mieszkajcych w dungli. W kadym innym zaktku wiata byoby to olbrzymie
bogactwo, w tym miecie takie cudne materie leay na maym straganie rzucone byle jak na
kup.
Ich wacicielka zapytaa o co w miejscowym jzyku, ktrego nie zna. Maa Kana
odpowiedziaa jej uprzejmie, ogldajc materiay, unoszc je pod wiato i podziwiajc
faktur.
Nie zwracali na siebie uwagi, drobna dziewczyna w towarzystwie skromnie odzianej
sucej i ich issarski stranik. Spotka w Konoweryn wystarczajco wielu swoich
pobratymcw, by taki widok nie wzbudza sensacji. Na t okazj zaoy ekchaar i przyj
poz podejrzliwego barbarzycy, demonstracyjnie rozgldajcego si wok i muskajcego
domi rkoje miecza za kadym razem, gdy kto prbowa zbliy si na pi stp do
kobiet powierzonych jego opiece. Cae szczcie o tej porze, w samo poudnie, gdy soce
wiecio niemal prosto z gry, nawet na targowisku ruch zamiera. Ludzie szukali
schronienia w grubych murach tutejszych winiarni, popijajc chodne napoje, toczc
batalie w jakie tutejsze gry i leniwie plotkujc.
Ta handlarka bya jedn z niewielu, ktre wci tkwiy na swoim miejscu.
By moe nie sta jej byo na wynajcie kogo, kto pilnowaby towaru w czasie, gdy ona
bdzie odpoczywaa.
Yatech obserwowa, jak Kanayoness gra swoj rol przez dobry kwadrans i robi to z takim
zaangaowaniem, jakby rzeczywicie zamierzaa co kupi. Przez ostatnie dni bya inna.
Wydawao si, e spotkanie w komnacie penej spadajcego popiou skierowao j na nieco
duej na drog rozsdku i normalnoci.
Albo znalaza wreszcie cel, do ktrego dya i ktry angaowa j tak, e teraz nie
pozwala ju sobie na przebyski szalestwa. Staa si skupiona i jakby odleglejsza. Bez
adnych zoliwych komentarzy obserwowaa wiczenia Yatecha z Iavv, a jej polecenia
byy krtkie i konkretne. adnych monologw, adnego obdu wygldajcego z oczu. Cisza
i spokj.
Nie sdzi, e kiedykolwiek bdzie si tym martwi. Ale teraz musia przyzna sam przed
sob, e ta cisza bya jednak niepokojca.
Dziewczyna wreszcie postanowia skoczy przedstawienie. Spogldajc z ujmujcym
umiechem na handlark, pokrcia gow. Tamta rozoya rce w gecie rezygnacji,
najwyraniej interesy od duszego czasu nie szy dobrze.
A potem Maa Kana odezwaa si w innym jzyku. Bardziej szorstkim, gardowym,
penym znacznie krtszych sw i ostrzejszych dwikw. Starsza kobieta poblada, zapaa
si za pier i cofna pod cian. Iavva ju przy niej bya. Ju z trosk podtrzymywaa za

rami, ju zasaniaa od widoku z placu targowego. Kanayoness podesza z drugiej strony.

Dla postronnego obserwatora musiao to wyglda na zwyk scen, handlarka poczua
si sabo w upale poudnia, wic te mie dziewczta jej pomog. Wprowadz do cienistego
wntrza ukrytego za drzwiami, napoj i pozwol odpocz, a issarski stranik bdzie strzeg
jej straganu, rozgldajc si gronie wok.
Nikt si nimi nie zainteresowa.
Wyszy z budynku po dwch kwadransach. Wystarczy rzut oka na twarz Maej Kany,
by wyczu lad przemocy i bezwzgldnoci. Iavva trzymaa pod pach co, co wygldao jak
gruba na cal deska owinita kilkoma warstwami materiau.
adna nie obejrzaa si na stragan ani drzwi za nimi.
Sprawa zakoczona.

Rozdzia 15

Deana przebudzia si, od razu wiadoma, gdzie jest, co si stao i skd si tu wzia.
Jakby zoliwa rka jednym ruchem zerwaa z niej pled snu. W gowie miaa wicher,
potn trb powietrzn, ktr napdza jej gniew i poczucie krzywdy.
Ksi. Kamca i oszust. Szalbierz i bendorewas. Krtacz i kanerdeh. Pody i
bezduszny pomiot Mroku, ktremu ocalia ycie.
Jak mg to zrobi? Oszuka j, zwid, podawa si za zwykego sug, by j uwie i
Gdzie w gbi duszy usyszaa cichy miech ciotki. Deana, moesz oszukiwa ludzi, ale
na zy Pani, jeli zaczniesz oszukiwa siebie, bdzie naprawd le.
Nie uwid jej. Sama tego pragna, wtedy, w ostatni, jak sdzia, noc swojego ycia.
Nawet gdyby od pocztku wiedziaa, e jest ksiciem, i tak odpowiedziaaby na jego dotyk.
Potrzebowaa tego. Przez te kilka chwil byli tym, czym zawsze s kochankowie, ludmi
odartymi z faszu pochodzenia, plemienia, rnic krwi. Ich bezbronno bya cakowita,
jakby zdjli skry i poczyli si za pomoc nagich nerww. Kobieta i mczyzna, ktrzy
nawzajem ofiarowuj sobie chwil zapomnienia. Ale by ksiciem
Ksiciem, ktry kaza wie j setki mil przez pustyni.
To byo ostrze, cier, wok ktrego nawija si jej gniew. Majc tysic ludzi w karawanie,
czarownikw i lekarzy, ksi mg bez problemu odesa j w gry albo zostawi pod dobr,
najlepsz opiek w pierwszej napotkanej oazie. Ale nie, zdecydowa, e jego jak to byo?
ujarzmiona lwica pojedzie na poudnie, jako ozdoba triumfalnego powrotu i kolejne
zwierztko w kolekcji. Tylko zamiast klatki z elaznych prtw uy jedwabnych banday i
tumanicych umys mikstur podsuwanych rk usunego truciciela.
miech ciotki rozbrzmia delikatn przygan. Deana
Tak. Nie ma si co oszukiwa. Suchi moe i jest sug ksicia, ale s sudzy i sugusy. Na
pewno nie podaby jej nic, co nie byo niezbdne. Chyba e cakowicie pomylia si w ocenie
tego mczyzny.
Podniosa si z posania i omal nie krzykna. By tam. Ksi we wasnej osobie. Siedzia
dwa kroki od jej posania z tak min, jakby nic si nie stao. Ludzie tacy jak on, powiedzia,
gdy si spotkali, potrafi by bardzo cicho.
Lepiej si czujesz?
Nie odpowiedziaa, rozgldajc si po cianach namiotu. Szukaa zakcenia w ruchu
jedwabiu, cienia, szczeliny. Czego, co sugerowaoby obecno jakich stranikw.
Niemoliwe, by po tym wszystkim mia do odwagi, by przyj tu bez eskorty.
Suchi powiedzia mi, e spotkaa Samiyego. I e powiedzia ci, kim on jest. Nie tak
miaa si tego dowiedzie. Chciaem sam ci to wyjani w odpowiednim momencie.
Porwali nas, potem nagle przywieli ciebie, issarsk kobiet. Dziwne, podejrzane, Issarw
rzadko bierze si do niewoli. Obiecaem bandytom, e nie bd mieli ze mn problemu, jeli
ci nie skrzywdz, ale i tak podejrzewalimy, ja podejrzewaem, podstp, zatruty kwiat
Postanowiem ci sprawdzi. Nie zdziwia si, nie okazaa zdumienia, gdy si
przedstawiem jako Omenar Kamujareh. Tak nazywa si jeden z moich nauczycieli.
Uwierzya mi. Czuem to w twoim gosie, w mowie twojego ciaa, gdy ci dotykaem.
Potem nie byo okazji, nie wiedziaem jak Mylaem, e umrzemy. Chciaem, eby wtedy
bya ze mn, nie z ksiciem.

 To si nigdy nie wydarzyo powiedziaa spokojnie. Sam tak mwie. I lepiej o tym
nie zapominaj. Naprawd si za mn wstawie?
Tak. Jeliby naprawd bya issarsk kobiet, twoje umiejtnoci mogyby
Przerwa, ale byo za pno.
Bro. Od pocztku widziae we mnie tylko bro. Twoj oswojon lwic, tak? Jak w
jednej z waszych bajek. Deana zacisna pici. Czym jestem? Trofeum? Zamkniesz
mnie w klatce i bdziesz obwozi po ulicach?
Policzki mu troch pociemniay, ale nagle umiechn si kpico.
Tylko jeli bdziesz tego chciaa. A poza tym lew musi mie pazury. Mwia, e
umiesz wada talherami.
Sign za siebie i wycign dwie szable w szerokich, zdobionych klejnotami pochwach.
Kamienie wiy si wok oku, byskajc ci i czerwieni, jakby kto uwiesi tam magiczne
pomienie. Barwion na ciemny bkit pochw ozdabia utkany z malekich pere wzr ora
pikujcego w d. Rkojeci i jelce szabel wyoono zotem i szmaragdami.
Nie signa po bro. To byo takie banalne.
Uwaasz, e kobiet Issaram te mona udobrucha klejnotami? Tylko dla niepoznaki
owinitymi wok kiepskiej imitacji broni?
Oce sama. Nie wiecideka, tylko to, co pod nimi.
Pozwolia mu przez chwil tkwi z podarkiem w wycignitej rce, ale w kocu
wspomnienie tego, jak staa bezbronna przed trjk ksicych gwardzistw, przewayo.
Wzia szable, wysuna pierwsz z pochwy, by oceni kling, i zamara. Na zastawie,
tu przy jelcu, staa supka pustynna mysz, wygrawerowana w najdrobniejszych
szczegach. Pyva. Sprawdzia drugi talher. Jeli jej mistrz si nie myli, a o tej broni
wiedzia wszystko, pyva bya waciwa. Ostronie wycigna obie szable. Jasna stal, zamana
w trzeciej czci szerokoci bkitnaw lini hartowania, obejmujc cae ostrze. Dwie
strudziny, sztych ostry jak iga, z wyranie zaznaczonym pirem, grzbiet szeroki i gadki.
Krzywizna biega dwoma idealnymi ukami. Pikno w czystej postaci.
Prawdziwe?
Tak mnie zapewnia kupiec, od ktrego je nabyem. To popularna bro, zwaszcza na
pnocy pustyni, ale i u nas wielu j lubi. Podobno Waeryn tBolutaer robi tylko od szeciu
do tuzina par rocznie, a za jego bro paci si trzykrotn warto wagi w zocie. Jest tego
warta?
Z pewnoci. Schowaa jedno z ostrz do pochwy. A ty? Ile zapacie.
Niewiele. Olniem kupca ksicym majestatem. Bd dla ciebie dobre?
Deana wycigna przed siebie drugi talher. Bro leaa w doni, jakby zostaa
wykonana na jej osobiste zamwienie.
Tak. Tylko pochwy i rkojeci nie pasuj.
Bo je dorabiano oddzielnie. To miao by zamwienie dla jakiego kalehijskiego
arystokraty, ktry pewnie trzymaby szable na cianie, by raz do roku, z okazji wita aru,
powiesi je przy pasie i pj do wityni. Myl, e mistrz, ktry wyku ostrza, wybraby dla
nich inny los.
O tak. Waerymn tBolutaer mia ju podobno szedziesit lat i do tej pory zrobi
niespena dwiecie par talherw. A kada z nich miaa swoj histori. Podrabiano jego bro
i znak Stojcej Myszy jak gry dugie i szerokie, lecz jej nauczyciel, ktry zna starego
mistrza, zdradzi jej drobny sekret. Pyvy byy dwie, obie na zewntrznej czci gowni, a
znak na lewej szabli stanowi lustrzane odbicie tego z prawej. Jednak na ogonie prawej
zawsze znajdowaa si lekka skaza. Podpis mistrza. Wikszo faszerzy staraa si osign

doskonao, tworzya perfekcyjne grawery i nie rozumiaa tego prostego przekazu, e idea
jest zawsze poza zasigiem czowieka.
Tak. Z pewnoci wybraby inny los. Nie mog ich przyj.
S twoje. Ksi wsta, wykonujc gest, jakby co od siebie odpycha, i nagle znika
gdzie jego mikko i swoboda, a Deana miaa przed sob wadc. Nie obrazisz mnie
odmow przyjcia podarku. Moesz si boczy i parska, ale uratowaa mi ycie, a to
oznacza, e jestem za ciebie odpowiedzialny. Obiecaem, e gdy tylko rusz karawany, wyl
ci do domu z podarkami, ktre przymi wszystko, co widziaa na oczy, i tak si stanie.
Lecz na razie masz nabiera si i zdrowie. Bdziesz moim honorowym gociem i wkrtce
przyl tu kobiety, by uszyy ci odpowiednie stroje. Moesz im pomc lub ubior ci wedug
wasnego uznania. A teraz le i odpoczywaj, bo za trzy dni ruszamy.
Wyszed, zostawiajc j z na wp otwartymi ustami i cit replik, ktra zjawia si
dopiero, gdy poa namiotu opada. Zgrzytna zbami.
Jak tak, to tak.
***
wiczya, gdy zjawiy si trzy kobiety krawcowa i dwie mode niewolnice, ktrych
status okrelay jedwabne opaski na szyjach. Kolejne niewolnice, ktre Deana widziaa na
oczy, i musiaa przyzna, e wyglday na dobrze odywione i zadowolone ze swojego losu.
Jedna na dodatek bya ciarna, a gdy wyczua, e wojowniczka patrzy na jej brzuch,
pogadzia go delikatnie i umiechna si z dum, wic cia raczej nie bya owocem gwatu
czy przemocy.
Deana wiedziaa, e na Dalekim Poudniu niewolnictwo jest powszechne, a plantacje
przypraw, hodowle jedwabnikw, przdzalnie i tkalnie napeniajce rok w rok ksice
skarbce zotem istniej tylko dziki ich pracy. Wygldao na to, e podobny los nie jest taki
zy.
Krawcowa, szkielet odziany w za du zielon sukni, zatrzymaa si na rodku namiotu
i skina gow na ciarn dziewczyn, ktra skonia si i wyszeptaa:
Ksi nas przysa Ksi rozkaza ubra ci, pani.
Meekhaski? Kolejna osoba wadajca tym jzykiem? Zaczynam podejrzewa, e
jestemy w Imperium.
Suyam kiedy u meekhaskiego kupca, pani. Nauczy mnie. Wielu kupcw z
Imperium mieszka w Konoweryn, a jeszcze wicej Meekhaczykw trafio tu po wojnie z
koczownikami.
To bya prawda, wojna sprzed przeszo dwudziestu lat rozrzucia setki tysicy obywateli
Imperium po poowie wiata. Trafiali na Wielkie Stepy, a stamtd wszdzie tam, gdzie
kupowano niewolnikw. Albo uyniali swoimi ciaami ziemi wzdu niewolniczych
szlakw.
W karawanie sporo ludzi mwi w meekhu, kupcy, przewod
Warknicie kobiety w zieleni zatrzymao j w p sowa. Dziewczyna wymienia z
krawcow kilka zda, dygna i spojrzaa na Dean.
Pani Gewersaya mwi, e mam gada na temat i pyta, czy ksi wyrazi jakie
yczenia co do twoich strojw, pani.
No piknie, teraz bdziesz zaczyna i koczy kade zdanie pani? Powiedz
naszemu wieszakowi na ubrania, e sama poka wam, jakie to maj by stroje, sama
dobior kolory i dodatki. A jeli ona omieli si zmieni cho jeden szczeg talher

wyskoczy z pochwy i znalaz si cal przed nosem starszej kobiety to bd bardzo

rozgniewana.
Skoro ksi chce mie na wp oswojon dzikusk, bdzie j mia.
Wybieranie tkanin zajo im kwadrans. Deana odrzucia na ziemi wszystkie tczowo
kolorowe, malowane rcznie jedwabie i batysty, wszystkie pastelowe, te, jasnoczerwone,
bkitne, kobaltowe i szafirowe bele tkanin, za ktre w rodzinnej afraagrze wikszo kobiet
daaby si pokroi. Krawcowa wzdychaa, przewracaa oczami, rozkadaa rce i kazaa
przynosi coraz to nowe materiay. W kocu trafiy na co, co kobieta uja w donie z tak
min, jakby podnosia skr zrzucon przez wa bel zwykego, cho drobno tkanego
ptna w kolorze kremowych ska owietlanych purpur zachodzcego soca. Deana
umiechna si szeroko i skina gow.
To.
Dobray do materiau jeszcze kilka okci biaego sukna, osiem stp zwykego sznura
sucego do wizania zwierzt na wybiegu i jedyne ustpstwo na rzecz lubicych kolory
Konowerczykw kilka barwnych wstek.
Ksica krawcowa patrzya na ten aosny stosik z prawdziw rozpacz, ale Deana bya
bezlitosna.
Do roboty!
***
Nastpnego dnia wysza z namiotu, majc na sobie najprostszy noasm i narzucon na
wierzch tachaffd, przewizan kawakiem sznurka obszytego czerwon wstk. W rku
trzymaa podarowane talhery. Kierowaa si tam, skd dochodzi stukot motw, zapach
skry i palonego wgla.
Kilkanacie namiotw rozoyo si nieco na uboczu, by trwajca w nich praca nie
przeszkadzaa wanym osobom. Byli tu szewcy, rymarze, kowale, piekarze, krawcy,
zbrojmistrze. adnych jubilerw, handlarzy perfum czy ciastkarzy, tylko solidni
rzemielnicy, niezbdni do funkcjonowania tak wielkiej karawany. Deana z uznaniem
obejrzaa kolekcj szabel i mieczy rozoonych na stojaku przed jednym z namiotw, po
czym wesza do rodka. Zbrojmistrz, czarny jak noc, powita j uwanym spojrzeniem spod
gstych brwi.
Pooya przed nim bro.
Usu to. Przejechaa palcem po kamieniach i perach zdobicych pochwy.
Wszystko.
Sakari?
Tak. Sakari. eby j dobrze zrozumia, podwaya paznokciem jedn z pereek i
wyrwaa. Sakari.
Skin gow, po czym musn palcem ozdobion rubinami rkoje.
Sakari hana?
Tak. Odszukaa wzrokiem jedn z szabel o rkojeci oboonej skr rekina. Zrb to
tak. Pokazaa rk.
Omit j spojrzeniem i zapyta:
Orgi? Sawenry? Muschi? Zapata doda w meekhu.
Oczywicie musia wiedzie, z kim ma do czynienia, ale interes to interes. Wrczya mu
wyduban perek.
Zapata. Wskazaa na reszt ozdbek.

To zapewne byo wicej, ni mgby zarobi przez p roku, nawet gdyby obsugiwa
tylko ludzi z otoczenia samego ksicia. Przez moment wwierca si w ni wzrokiem, po czym
odwrci si i znik za przeson dzielca namiot na p. Po kilku chwilach wrci z pudem,
z ktrego wydoby dwie nieskoczone jeszcze, obszyte czarn skr pochwy do talherw.
Wycign jej szable, zacmoka z uznaniem na widok pyvy i przymierzy bro do swojego
dziea. Pasowaa niemal idealnie, kilka poprawek i nowe okucia, a cao stworzy wspaniay
komplet.
Pooy na jednym kocu awy ozdobione klejnotami cacka, a na drugim czarne
pochwy, i zaczy si targi. W ich wyniku na wasno Deany przesza te para krtkich
sztyletw, sierpowaty n w wysadzanej srebrem pochwie i dwa nowe, czarne pasy do
talherw, a na dodatek spora sakiewka ze srebrnymi i zotymi monetami. Z pewnoci
trafia na naprawd uczciwego rzemielnika.
Jutro? Wskazaa doni soce i zatoczya ruch dookoa.
Umiechn si, byskajc nienobiaymi zbami.
Jutro.
Wysza, zabierajc sztylety, n i sakiewk. Wymiana, ktra zadawala obie strony, to
najlepszy handel na wiecie.
***
Trzeciego dnia rankiem namioty spakowano i zaadowano na wozy oraz grzbiety
wielbdw, osw i muw. Przewodnik karawany ustawia wszystkich w odpowiednim
szyku, oddziay odzianych w te szaty jedcw otoczyy oaz piercieniem szerokim na
p mili, inni, spieszeni, ustawiali si w karnych kolumnach midzy wozami a stadami
zwierzt. Czarownicy uwalniali Moc do ziemi i w powietrze, szukajc oznak
niebezpieczestwa. Wymarsz ksicej karawany przypomina pierwsze ruchy niewielkiej
armii rozpoczynajcej kampani.
Gdy ruszali na poudnie, prowadzi ich olbrzymi so dwigajcy szkaratnozoty
baldachim, pod ktrym siedzia mczyzna o oczach zakrytych bielmem. Jego kornak
poklepywa szarego giganta po gowie, szepta mu co do ucha i najwyraniej czu si
szczliwy jak nigdy. Ale i tak wszyscy zerkali na kobiet, idc swobodnym krokiem kilka
stp od zwierzcia.
Rdzawa szata sigajca ziemi, ciemna zasona na twarzy, dwa czarne pasy opadajce na
biodra, obcione szablami w rwnie czarnych, szerokich pochwach. Swobodny krok.
Wszyscy wiedzieli, e issarska kobieta ledwo kilka dni wczeniej wdrowaa wieziona na
wozie, zbyt saba, by cho usi, lecz teraz najwyraniej szykowaa si do przebycia pieszo
dwustu pustynnych mil.
Issarowie naprawd byli ywotni jak samaje.
lepy mczyzna przesun si na przd siedziska i klepn chopca w rami.
Jak wyglda?
Wysucha opisu, zamylonym ruchem pogadzi brod i umiechn si zagadkowo.
Czy jej strj co znaczy? zapyta mody kornak.
Owszem. Czarne pasy szabel, prosta szata. Mwi mniej wicej tyle: jestem
pielgrzymem, nie przeszkadzaj mi w wdrwce. Jzyk barw jest dla Issaram bardzo wany.
Czerwie oznacza niewinno, bkit aob, biel miertelne niebezpieczestwo, ty
odnalezienie wasnej cieki w yciu. Natomiast czarne pochwy talherw mwi: nie chc
twoich podarkw, urazie mnie, jestem dumna i wcieka. To wiadomo w uniwersalnym

jzyku kobiet.
Powinienem si nauczy tych jzykw. Tak jak ty.
Issarskiego mog ci zacz uczy choby zaraz. Drugiego niestety ani ja, ani aden
inny mczyzna nigdy nie pozna do koca. Umiech lepca by nieodgadniony jak
pustynia. Przeka Evikiatowi, e dzi zrobimy dusz przerw poudniow. Zaczniemy
godzin wczeniej ni zwykle i wyruszymy godzin pniej.
Nie bdzie zadowolony, cigle kae si spieszy.
Niewane. Jeli ona z wyczerpania straci przytomno, my stracimy dwa dni, a nie
dwie godziny. A wierz mi, moja znajomo jzyka kobiet wskazuje, e teraz musielibymy j
zwiza, by znalaza si na grzbiecie jakiego zwierzcia.
Ksi wrci na swoje miejsce, nala sobie wina i unis kubek w toacie.
Za podr. I kopoty z tumaczeniami.

Rozdzia 16

agiel zaopota i zgas, straciwszy wiatr. Naywir sprawnie go zrefowa, a Domah

przesun si na dzib, by wyskoczy i wcign d na brzeg. W tym miejscu odpyw
odsoni wski kawaek play, mieli wic szans na spdzenie nocy na staym ldzie, a nie jak
poprzednio w rozkoysanej upinie mil od brzegu.
Amoneria bya wyjtkowo niegocinna dla statkw. Tylko ujcia rzek i okolice Kamany
sprzyjay eglarzom, reszta pla wygldaa jak tutaj, stromy klif i wski pasek kamienistego
gruntu regularnie zalewany i odsaniany w rytm przypyww i odpyww oceanu. To bya
jedna z przyczyn izolacji wyspy. Z drugiej strony, jeli kto mia odrobin determinacji i
solidn lin, na klify dao si wspi, wic opacao si korzysta z morskich szlakw dookoa
wyspy.
Zacumowali i po chwili bezowocnego poszukiwania suchego kawaka gruntu postanowili
spdzi noc w odzi. Lepsze to ni kolejna noc eglowania w ciemnoci, a Altsin nie ufa
swoim umiejtnociom a tak, by ryzykowa spotkanie z podwodnymi skaami.
d miaa dwadziecia cztery stopy dugoci, prawie osiem szerokoci i bya typow dla
tych wd ryback kryp, solidn, cik, zaopatrzon w trjktny agiel i porzdny ster.
Wypoyczenie jej zapewne sporo kosztowao, ale skoro przeor mg w ten sposb szybko i
bez rozgosu pozby si swojego problemu, to zapewne cena nie graa roli. Poza tym
zodziej nie zdziwiby si, gdyby starzec wystawi za to rachunek Radzie Kamany.
Cae szczcie w problem, ktrego pozbywano si z miasta, nie sprawia im kopotw.
Co prawda mino prawie dziesi dni od rozmowy z Enrohem, zanim dziewczyna nabraa
si na tyle, by sprosta trudom podry, ale dziki temu by z niej poytek na pokadzie.
Razem z Naywirem wcigaa agiel, pomagaa sprzta pokad, a nawet potrafia zasi za
sterem i trzyma d na kursie, kierujc si pooeniem soca. Ale poza tym zachowywaa
dystans. To znaczy zarekwirowaa dla siebie cay dzib odzi, zaznaczajc granic noem
wbitym w awk, odzywaa si pswkami, i to tylko wyranie pytana, i spdzaa wikszo
czasu ze wzrokiem wbitym w przesuwajcy si za lew burt brzeg.
Co zdumiewajce, najbardziej swobodnie zachowywaa si w pobliu Domaha, jakby
olbrzym by jej dobrotliwym wujkiem. Raz czy dwa razy nawet odezwaa si do niego
pierwsza, cho to, e on nie zna jej jzyka, a ona nie mwia po meekhasku, ograniczao
ich rozmowy do kilku mrukni i umiechw bardziej nawet ni lub milczenia, ktry wci
wiza zakonnikowi usta.
No c, zazwyczaj wystarczy, e ludzie nie prbuj si pozabija.
Jeli chodzi o eglowanie, obaj mnisi okazali si pojtnymi i pilnymi uczniami. Od tej
strony Altsin nie przewidywa wikszych kopotw z dotarciem na Pwysep Conhtyjski.
Jutro, najpniej pojutrze min ujcie Maluaryny, a dwa dni pniej powinni dotrze do
ziem Uwerunkw. Tam wysadz dziewczyn i zawrc, a poniewa z powrotem bdzie ich
wspiera morski prd, droga powinna im zaj dzie mniej ni egluga na poudnie. Do tego
sprzyjaa im pogoda, byo ciepo, w Kamanie niektrzy twierdzili, e to najcieplejsza wiosna
od wielu lat. Aura bya niemal letnia, deszcze nie paday, a ocean nie smaga wyspy
zwyczajowymi sztormami.
W sumie mieli przed sob mi wycieczk.
Zanim pooyli si spa, obejrza klif. Wysoka na sto stp ciana nie krya adnej cieki,

ktra mogaby do nich przywie nieproszonych goci, niemniej postanowi, e bd

trzyma warty. Duszy kawaek liny potrafi zastpi skrzyda, a miejscowi mogliby
podern im garda, zanim zorientowaliby si, e maj do czynienia z mnichami. A na
pewno zrobiliby to, jeliby odkryli, e jeden z braci to dziewczyna zza rzeki. Prawda
wygldaa tak, e uwzgldniajc skomplikowane plemienne relacje midzy Seehijczykami,
Ynao bdzie bezpieczna dopiero w swoim wasnym klanie.
Altsin wzi pierwsz wart, wiadomy, e na razie i tak nie unie. Na morzu, jak zwykle,
to, co drczyo go od czasu tej nieszczsnej wyprawy do wityni Miecza, wyciszao si i
milko. Moe sprawiaa to cika praca, potrzeba obserwacji wiatru, agla, steru,
nadchodzcych fal, nieustanna koncentracja i skupienie, przez ktre by zbyt zmczony, by
myle o wasnych lkach. A moe obcowanie z bezkresem, jakim by ocean, nawet pboski
byt wpdzao w zdumienie. Gdyby istniaa pewno, e tak bdzie zawsze, Altsin
zacignby si na statek i nie schodzi z niego przez lata. Ale ostatnia taka prba nie
skoczya si dobrze, poza tym to byoby tchrzostwo, odsunicie problemu. Ten sukinsyn
nie mia prawa duej przebywa w jego gowie. I lepiej, eby to szybko zrozumia.
Ale teraz chodzio o co innego.
Odkd znaleli si w odzi, mia silne, coraz silniejsze poczucie straty, poczone z
narastajcym podskrnym lkiem. Owszem, nage emocje i pragnienia nie atakoway go ju
niespodziewanie, a zamiast tego czu si jak czowiek ubrany w wiele warstw mokrej
odziey, ktra z kadym ruchem wysysa z niego energi. Jednak wci nie potrafi
skonkretyzowa rda tego lku, poza tym, e w jaki nieokrelony sposb jest on zwizany
z wysp. I to nie z mityczn Dolin Ouma, cho strach przed jakim plemiennym, lecz bez
wtpienia potnym bokiem byby zrozumiay u niepenosprawnego awenderi. Nie.
Chodzio o wysp jako cao.
W sumie po raz pierwszy oddali si tak znacznie od Kamany, a ona bya zbyt
kontynentalna, aby wyranie ujrze prawdziw twarz Amonerii. Teraz j dostrzega, a
raczej teraz wyczuwa j ukryty w nim byt i ba si? Ba si ludzi? Seehijczykw? Altsin
odszuka wzrokiem toboek lecy na dziobie. Dziewczyna nie wzbudzaa w Reagwyrze
lku, a jednak
Stop. Stop
Nabra i wypuci powoli powietrze. To do niczego nie prowadzi, takie rozwaania,
szukanie wyjanie, prba interpretacji cieni, smug lkw i odpryskw emocji istoty tak
potnej jak Bitewna Pi Pana Bitew. To tak, jakby na podstawie smrodu cudzego bka
sprbowa zgadn, o czym jego sprawca myla, jedzc kolacj.
Umiechn si. Tak. art zawsze pomaga. Dopki nie opuci go poczucie humoru,
dopty ma szans. Ludzie, ktrzy nie potrafi artowa, padaj na kolana przed kad
napotkan potg i w trwodze czekaj, co przyniesie im los. Altsin mia dziesi lat, kiedy
wzi swj los we wasne rce, i do tej pory go nie puci, a jeli Eyfrze si to nie podoba, to
moe zoy swj boski pocaunek na jego tyku.
Sprawdzi godzin po gwiazdach. Jeszcze chwila i obudzi Domaha, a sam sprbuje si
zdrzemn. Musieli odpyn przed witem, zanim ocean zakryje pla.
***
Kolejn noc spdzili w odzi jakie p mili od brzegu, na ktrym pony ogniska, a
dzikie postacie taczyy wok nich w rytm muzyki, ktra nawet z tej odlegoci drania
uszy kakofoni piszczcych, nieprzyjemnych dwikw. Najpewniej na klifie rozoya si

kahoona grupa modych wojownikw, bezennych i majcych ograniczone prawa do

dziedziczenia majtku po rodzicach.
Zazwyczaj tworzyli j czwarci, pici i pniejsi synowie, czasem te wyrzutki klanu,
potomkowie tych, ktrzy za jakie przewinienia zostali z niego usunici. Takie niewielkie
oddziay, liczce od kilkunastu do kilkudziesiciu wojownikw, istniay na caej wyspie i
stanowiy podstaw lekkich si kadego plemienia, oszczepnikw, ucznikw i zwiadowcw.
I to one podtrzymyway nieustannie tlc si wojn.
Dla tych modzikw, niedziedziczcych nic poza broni i ubraniem, jedyn szans na
wybicie si stanowiy upy i wojenna sawa. Rajdy dokonywane na terytorium ssiadw,
porywanie zwierzt, kobiet i dzieci, chwytanie jecw, ktrzy umierali pniej dla chway
swoich pogromcw, byy jedynym sensem ich istnienia. To Naywir doradzi spdzenie nocy
na morzu. Nawet stado wciekych psw jest mniej niebezpieczne ni grupa podpitych
modzikw, podjudzajcych si nawzajem do okazania odwagi i mskoci, mwi,
spogldajc z obaw na brzeg.
Altsin zgadza si z nim, w PonkeeLaa te tworzyy si takie grupy, gwnie wrd
modocianych ulicznikw. Wystarczya chwila, nieodpowiednie sowo lub spojrzenie, by dla
zabawy zatukli kogo na mier, a starcia midzy bandami takich wyrostkw byy krwawsze
i bezwzgldniejsze ni wojny midzy zodziejskimi gildiami, gdzie przynajmniej
obowizyway jakie zasady. Jak wida, prawa rzdzce ludmi s takie same bez wzgldu
na to, z jakiego kraju si wywodzili.
Podzieli si tym spostrzeeniem z modszym mnichem, na co zosta uraczony
opowieci o bandach wiejskich parobkw, walczcych ze sob w imi honoru swoich osad,
o rywalizacji midzy czeladnikami rnych cechw, czsto koczcej si poamanymi
koczynami, a nawet mierci, oraz o bandach kibicw w rnych miastach Imperium,
ktre dzieliy si na frakcje i potrafiy wywoa zamieszki pustoszce cae dzielnice. Ci
ostatni ucichli nieco po wojnie z koczownikami, gdy cesarz nakaza wrd nich
bezwzgldny pobr, argumentujc, e skoro lubi walczy, to Meekhan nie znajdzie
lepszych obrocw. A wszystkie te grupy czyo to, e niemal w caoci skaday si z
modych mczyzn, ktrzy nie mieli on ani dzieci.
Zagadanie do brata Naywira przypominao niekiedy wybicie dziury w tamie.
Ale uwzgldniajc, e Ynao odzywaa si pswkami, a Domaha wci obowizywa
lub Martwych Ust, Altsin jako to znosi. Lepszy dziki sowotok ni ponure milczenie.
Ognie na brzegu pogasy okoo pnocy. Zodziej zastanawia si, czy ta kahoona
witowaa zakoczenie jakiego rajdu, tacem i piewem opakujc swoich polegych, czy
te szykowaa si dopiero na wypraw. Tak czy inaczej, tej nocy rwnie trzymali wart, bo
cho p mili od brzegu powinni by bezpieczni, to lepiej nie kusi losu.
Kolejnego dnia w poudnie minli ujcie Maluaryny. Zaskakujco wskie i niegocinne.
Wieci przekazywane przez mnichw wdrujcych na poudnie mwiy, e ma ona
gdzieniegdzie prawie p mili szerokoci, natomiast jej gardziel zwaa si nagle do jakich
trzystu jardw, co sprawiao, e rzeka nie tyle wpadaa, ile wystrzeliwaa w ocean z
prdkoci grskiego strumienia. Jej wody byy mtne i brzowawe, wic dka wpyna
nagle z ciemnej zieleni na bur szaro i natychmiast, pchana silnym prdem, zacza by
odpychana od wybrzea. Nic dziwnego, e nikt nie prbowa wykorzysta tego miejsca do
budowy portu, nawet dwustuwiosowa galera nie zdoaaby wpyn w gardziel Maluaryny.
Altsin pozwoli si ponie rzece jeszcze mil w gb oceanu, zanim powoli skierowa
dzib ku brzegowi. Wiatr mu sprzyja, ale i tak upyno p dnia, nim zbliyli si znw do
ldu.

Spojrza ktem oka na dziewczyn. Siedziaa przy maszcie i po raz pierwszy, odkd
opucili Kaman, umiechaa szeroko. Jakby minicie ujcia zdjo jej z twarzy niewidzialn
mask. Do pwyspu mieli jeszcze ze dwa dni drogi, ale teraz, przynajmniej dla niej, pynli
wzdu swojego wybrzea. Tutejsze klany mogy by wrogie wobec Uwerunkw, ale bya to
wrogo znana, niepodszyta wciek nienawici, jaka dzielia pnoc z poudniem. Istniaa
spora szansa, e nawet jeli dziewczyna zostanie teraz odkryta, autorytet Enroha i mnichw
Wielkiej Matki j ochroni.
Altsin umiechn si do niej i mrugn porozumiewawczo. Zdumiewajce, ale nie
fukna ani nie bysna mu noem w oczy, tylko podesza i usiada obok.
Przepraszam powiedziaa po meekhasku.
Zerkn na ni, zdziwiony.
Podobno nie znasz meekhu.
Przesza na seehijski.
Nie znam, on mnie nauczy tego sowa. Wskazaa Naywira.
Po co?
Bo w moim jzyku go nie ma. Nie ma sowa, ktre mona powiedzie, gdy zrobio si
co zego, skrzywdzio kogo i naley prosi o wybaczenie, bez ujmowania sobie honoru. My
moemy to robi, baga o darowanie win, ale zawsze wie si to z utrat czci. Ten, kto
przyznaje si do bdu, traci twarz. Lepiej zgin. Westchna. Nie mamy sowa
przepraszam, trudno nam prosi o wybaczenie, a zamiast dzikuj, czciej mwimy nie
zapomn ci tego, co brzmi jak groba.
Duo rzeczy jest u was na opak.
O dziwo, odpowiedziaa umiechem.
Tak. Mojego ojca nazywaj Maa Pi, bo jak zacinie pie, to jest taka. Rozsuna
donie na szeroko mniej wicej omiu cali. Do tej pory opowiadaj, jak dwoma ciosami
zabi trzech wojownikw z plemienia Wyrwyrw.
To musi by nieza historia.
Tak. Ynao pokiwaa gow, ale nie wygldaa na chtn do opowiadania.
Altsin nie nalega, mimo e cisza powoli stawaa si niezrczna.
Sowo przepraszam nie jest ze zagai, eby podtrzyma rozmow.
Nie. Tylko trzeba je zna. Wasza bogini, Wielka Pani, mwi, e ludzie popeniaj bdy,
bo taka ich natura, wic jeli kto chce si poprawi i prosi o wybaczenie, powinno mu by
udzielone bez adnego uszczerbku na honorze.
Hm. Dziesi dni w klasztorze. To wiele wyjaniao.
Przeor rozmawia z tob, gdy nabieraa si, prawda?
To byo podobne do Enroha, katowa bezbronn dziewczyn religijnymi opowieciami.
Tak. Codziennie. Przepraszam to potne sowo, mona je powiedzie, gdy stuko si
gliniany kubek i gdy zabio komu ojca. I zadziaa.
No c, chyba jednak nie wszystko zrozumiaa tak, jak mnich by tego sobie yczy.
Wiesz, gdyby to sowo zawsze dziaao, nie mielibymy wojen, porachunkw, zemst,
rzezi i mordw na kontynencie.
Wiem. Pokiwaa gow i umiechna si niemiao. Ojciec przeor mwi, e
przepraszam to potne sowo, ale jest jak n, ktrego nie mona ostrzy
Ech, te religijne przenonie.
To znaczy?
Im czciej go uywamy, tym bardziej si tpi i gorzej dziaa. Prawdziw sztuk jest
y tak, by nie musie go co chwil powtarza.

Zodziej zamar z doni zacinit na rumplu tak, e drewno a zatrzeszczao. A potem

zgio go wp, potnie, jakby czterokonny zaprzg usiowa poderwa go z awki,
szarpnity ster obrci dk bokiem do fali, dziewczyna krzykna krtko, siedzcy przy
maszcie Naywir uchyli si, robic unik przed przelatujcym bomem, agiel zatrzepota,
gubic wiatr Domah poderwa si i ruszy ku Altsinowi z niepokojem wypisanym na
twarzy.
A on widzia to i nie widzia jednoczenie. Nie mg widzie, bo mia zamknite oczy, a
jednoczenie widzia wiedzia, co si dzieje na odzi, dziki jakim zmysom, ktrych nie
potrafi nawet nazwa. Widzia, jak Naywir przeskakuje nad nim i apie za ster, ustawiajc
ich dziobem do fali, jak Domah podnosi go agodnie i ukada na stercie pledw obok masztu,
a dziewczyna widzia jej twarz ju wczeniej taki ukad oczu, nosa i brwi. I te sowa,
ktre pady. Nie musie co chwila przeprasza Nie musie co chwila Nie musz nie
bd Zosta ze mn moesz std odej nie musisz nie bd przepraszam
Przepraszam.
Czu go. Kadym nerwem, kad czstk ciaa. Reagwyr, fragment jego duszy, ktry
uzyska samodzielno i nie by ju Reagwyrem, budzi si i rozglda. By jak motyl
prbujcy wyj na wiat. Co zostaje z poczwarki, gdy motyl rozprostuje skrzyda?
Nie.
Nieeeee!
Wygi si, walc potylic o burt. Z ust pocieka mu lina, oczy odwrciy si do
wewntrz. Nie. Chcesz, to walcz, a rozszarpiesz to ciao na strzpy, ale nie Obejmiesz mnie.
No ju, sukinsynu! Dawaj!
Zaczy trz nim drgawki i nagle rozleg si najbardziej przeraajcy dwik, jaki
usysza w yciu. Jakby kto prbowa upiec w miedzianej rurze kilka ywych kotw naraz.
To ja, prawie si zdumia. To moje gardo wydaje te odgosy. Dziwne, bo od duszej
chwili nie oddycham. Przeraajco jasne i spokojne myli. Poczu na twarzy i w ustach
krew.
A potem co unioso go w gr i unieruchomio. Szarpn si, a raczej co nim szarpno,
ale rwnie dobrze mgby prbowa si wydosta spod kila penomorskiego statku.
wiat zacz si krci, obrci kilka razy wok osi i zapad w otcha.
***
Ockn si w odzi, przykryty pledem, a mimo to zmarznity na ko. Telepao nim na
wszystkie strony, w uszach szumiao, a usta wypeniaa jaka gorzka ma, gsta niczym
okrtowa smoa.
Nie poruszy si.
Nad sob mia rozgwiedone niebo, a w gowie mae morze, rozszalae i burzliwe; wiat
nadal wirowa. Co si stao? Co waciwie zaszo?
Odkaszln i splun. Potem jeszcze raz. Mocniej.
Kto znalaz si przy nim, pomg usi, przyoy do ust naczynie z gorzkawym
pynem.
Nie pytaj, co to takiego gos Naywira zaszeleci mu przy uchu. Ynao nazbieraa
jakich zi na tej wysepce i twierdzi, e ci nie zabij. Poza tym sama wypia troch tego
wywaru.
Przeknicie kilku ykw zmczyo zodzieja bardziej, ni gdyby wasnorcznie wiosowa
tu a z Kamany. Odetchn i pokrci gow, e ju do.

 Co si stao? zachrypia.
Mylaem, e ty nam powiesz. Miae jaki atak, Domah ledwo mg ci utrzyma, a ty
prawie udusie si wasn krwi. Paskudnie to wygldao.
Altsin rozejrza si. Kamienista plaa, jakie wzniesienie zaraz obok, co, co mogo by
albo uschnitym drzewem wczepionym w jego szczyt, albo wyjtkowo chudym olbrzymem
zaopatrzonym w wielki garb.
Gdzie jestemy?
Na maej wysepce jak mil od wybrzea. P dnia pynlimy, szukajc miejsca na
bezpieczny nocleg. Moglimy przybi wczeniej, ale postanowilimy nie ryzykowa
spotkania z miejscowymi. To klany Wyrwyrw, a oni nie lubi Uwerunkw. Ja mwi sabo
po seehijsku, Domah wcale, a Ynao pewnie od razu wziliby do niewoli. W kocu udao
nam si zale t wysepk, wic postanowilimy, e zanocujemy tutaj i sprbujemy ci
postawi na nogi.
Potrzebowa chwili, by zrozumie, co to waciwie znaczy. Wysepka, kawaek skay
daleko od Amonerii, jest noc, a w nocy nikt nie pywa wok wyspy, jeli absolutnie nie musi,
wic to chyba bezpieczne miejsce. Gorcy napar.
Rozpalilicie ognisko stwierdzi.
Malekie, w jamie wygrzebanej w ziemi po zasonitej wzniesieniem stronie wysepki.
Trudno ugotowa co bez ognia.
Gdzie reszta?
Po drugiej stronie. Tam nie byo miejsca, eby ci pooy. Dasz rad i?
To byo bardzo dugie i wyczerpujce trzydzieci krokw i Altsin chyba nie podoaby,
gdyby nie Domah, ktry wyrs w ciemnoci niczym kawa ywej skay, po czym podnis go
i posadzi na kamieniu przykrytym pledem.
Dzikuj.
Skinicie gow musiao mu wystarczy za odpowied. Rzuci okiem na prowizoryczne
obozowisko, dziur w ziemi wci oddychajc dymem, kilka mniejszych i wikszych gazw
penicych funkcj siedzisk oraz kamienn cian za plecami olbrzyma.
Jak rozumiem, dzisiaj te nocujemy w odzi? zagai.
Ynao wyonia si zza plecw Domaha i podaa zodziejowi misk z cynow yk. Jego
kubki smakowe rozpoznay jakie rozgotowane miso i papk z sucharw. Moe by.
Jeste chory stwierdzia obojtnym tonem.
Nie spodoba mu si ten ton. Enroh nigdy nie wspomina, jakie przesdy i uprzedzenia
maj Seehijczycy wobec ludzi chorych na dziwne przypadoci, ale gdy dotr na miejsce,
jedno sowo dziewczyny moe zdecydowa o jego yciu lub mierci.
Potem wyczu wlepione w siebie spojrzenia mnichw i zrozumia, e nie tylko j bdzie
musia okama.
Tak. Jestem. Ostronie nabra kolejn porcj papki i wsun do ust. Jego odek, o
dziwo, nie buntowa si zbytnio.
Dugo?
Najlepsze kamstwo to takie, ktre ma piwnic, ciany, a nawet dach zbudowane z
prawdy.
Od kilku lat. Przekn, obliza yk i wbi j w potrawk.
Zawsze tak jest? Rzuca tob, wymiotujesz, krwawisz z nosa i uszu?
Nie. Pierwszy raz miaem taki atak.
Wic twoja choroba si nasila?
Tak.

Seehijka patrzya na niego uwanie i milczaa. Wiedzia, jakie pytanie padnie, nim
otworzya usta.
Czy tym mona si zarazi?
Nie. Wygrzeba z miski kawaek misa, wsun do ust. To choroba gowy. Nie
zaraa.
Niele. Odpowiedzia na wszystkie pytania i ani razu nie skama. Piwnica jak si patrzy.
I doskonale wiedzia, o co dziewczynie chodzi. O wiernoci, jak Seehijczycy wykazywali w
stosunku do wasnego klanu, kryy legendy. Ynao prdzej zatopiaby dk, ni przywleka
do swoich jak epidemi.
On mwi drobna do wskazaa na Naywira e w klasztorze nie chorowae.
Myl, ponagli si, myl, durniu.
W Kamanie potrafiem przewidzie atak. Czuem metal w ustach, syszaem dziwny
szum, czasem widziaem podwjnie. Wtedy uciekaem zamykaem si w komnacie,
przywizywaem do ka i zaciskaem zby na kawaku rzemienia. Nikt nie wiedzia. Na
odzi Trudno uciec. Poza tym nie miaem objaww od miesica i sdziem, e wytrzymam
duej.
Dziewczyna spojrzaa pytajco na modszego mnicha.
Tak. Brat Altsin znika wiele razy. Nic nie mwi. Odchodzi bez sowa.
Seehijski Naywira by ubogi, ale to nawet lepiej. No i uniki Altsina znalazy proste,
logiczne wyjanienie. Kto by pomyla, e tak si przydadz. Gmach kamstwa mia ju
ciany.
Wiesz, skd ta choroba?
Altsin wzruszy ramionami, wpakowa pen yk do ust i umiechn si w mylach. W
sumie dlaczeg by nie? W kocu prawda jest cenniejsza od zota.
Spotkaem na kontynencie jedn z waszych wiedm i odtd mam t przypado. Nie
wiem nawet, czy zrobia mi to wiadomie, czy przypadkiem. Szukam jej, by poprosi o
pomoc. Inaczej umr.
I dach. Budowla zakoczona, a on tak naprawd nie skama.
Ynao milczaa.
To wiedma z pnocnego plemienia?
Tak.
Nie pomoe ci. One s najgorsze. W bitwie miotaj zaklcia, ktre odbieraj ludziom
rozum, i miej si, gdy ci rzucaj si na wasne miecze. Powiniene szuka pomocy gdzie
indziej.
Szukaem. Nikt nie potrafi mnie uleczy, dlatego licz jeszcze na ni. Nie rozstalimy
si jak wrogowie.
Chyba si umiechna, cho w pmroku mg si myli. No tak, sprawa miaa si tak jak
z Cetronem. Gdyby seehijska wiedma uznaa go za wroga, najpewniej byby ju martwy.
Wszyscy patrzyli, jak zodziej je. Napicie, jakie wyczuwa wczeniej, wyranie zelao.
Zanocujemy tu, ale bdziemy spa w odzi Naywir przerwa cisz. Jest wygodniej.
Odpyniemy rankiem.
Altsin oprni misk i poda dziewczynie. Wzia bez sowa i usiada obok Domaha.
Pywaa po tych wodach wczeniej?
Czasami. Przy tutejszym brzegu s dobre owiska. Wyrwyrowie nas nie lubi, ale
bardziej nie lubi morza. Ich wybrzee nie ma ani jednego miejsca, gdzie mona przybi
odzi, wic nie s dobrymi eglarzami.
A u was? Bdziemy mieli ci gdzie wysadzi?

 Jest kilka zatoczek. Gbokich i bezpiecznych. Poka drog. Bdziemy tam pojutrze,
jeeli nie
Nie bd mia ataku?
Tak. Posaa mu spojrzenie, ktre mogo oznacza wszystko, od niemego zapytania
po ostrzeenie.
Nie wiem, czy to si powtrzy, czy nie. Otuli si szczelniej pledem. To by
pierwszy tak silny
Mwie ju. Jeli poczujesz, e si zblia, powiedz. Ostatnio o mao nie wywrcie
odzi.
Skin tylko gow, nieco rozbawiony. Jak, do licha, doszo do tego, e przyjmuje
polecenia od seehijskiej smarkuli?
Bez wikszych ceregieli zebrali wszystkie rzeczy i poszli spa, tym razem rezygnujc z
wart. Ynao zapewnia, e nocami nikt nie pywa wzdu wybrzea, wic ten skalisty pryszcz
na obliczu oceanu, najpewniej niemajcy nawet wasnej nazwy, by najbezpieczniejszym
miejscem w okolicy.
Altsin obudzi si pierwszy. Przez chwil lea, obserwujc Amoneri na tle janiejcego
nieba. Wyspa bya wielkim czarnym lewiatanem wyaniajcym si z mroku, prastarym
olbrzymem, poronitym szczecin borw i puszcz, paczcym strumieniami rzek i
chuchajcym mglistym oparem na wiat. Nic go nie obchodziy stworzenia, ktre od kilku
tysicleci zamieszkiway jego powierzchni, za nic mia ich tragedie, bohaterstwo, honor,
podo czy szlachetno. Pewnego dnia olbrzymowi przyjdzie chtka na obmycie twarzy w
morzu, a wtedy skoczy si era ludzi na Amonerii.
W tym momencie poczu ukucie niepokoju. Czy ja naprawd miabym takie
skojarzenie, patrzc na kontur wyspy wycinany z nieboskonu noycami soca?
Po wczorajszym ataku nie mia jednak siy si zamartwia, wic przeku zo w lekkie,
leciutekie rozbawienie. To ty czy ja? Twoja czy moja fantazja? Jak mam to rozrni? Ale
skoro jest dla mnie taka naturalna i oczywista, to jakie to ma znaczenie? Jeli zaczn robi
uniki przed kad myl, ktra nie wyda mi si wasna, skocz jako szaleniec cigajcy
nawet nie samego siebie, lecz wasne wyobraenie o tym, kim jestem naprawd. Cie
marze o sobie samym. Obd.
Jeszcze dwa dni i wracamy. A potem lepiej eby Enroh dotrzyma sowa.
Zodziej unis do i zamar, wpatrzony w obrzmiae, podbiege czerni stawy. Nie
bolao. Nic a nic. I to byo najbardziej przeraajce.

Rozdzia 17

Dwadziecia dni. Tyle zajo im dotarcie do gr. W tym czasie karawana rozrosa si do
dwch i p tysica ludzi oraz przeszo dwch tysicy zwierzt. W kadym z punktw
postoju, przy oazie, cysternie z wod czy studni, czekay na nich grupy wojownikw z Rodu
Sowika, dodatkowe zwierzta i zapasy, ktre niczym strumyki wpywajce do rzeki
doczay do gwnej kolumny.
Deana nigdy nie sdzia, e mona nad tak mas zapanowa do tego stopnia, i bdzie
ona wdrowa w tempie wikszym ni kilka mil dziennie. Ale odziani na to stranicy byli
wietnie zorganizowani i byskawicznie wykonywali wszystkie rozkazy Wielkiego Kohira
Dworu. Sam Evikiat by wszdzie, widziaa go dziesitki razy kadego dnia, redniego
wzrostu mczyzna ze szpakowat brod sigajc brzucha, noszcy zawsze nienobiay
turban i ciki sztylet o falistej gowni zatknity za pas osobicie sprawowa kontrol nad
kadym detalem marszu. Raz zatrzyma si, spojrza w jej stron i wykona co, co byo albo
lekkim ukonem, albo nagym kichniciem. Odpowiedziaa issarskim pozdrowieniem dla
nieznajomego, ktrego rzecz jasna nie zrozumia. Od tej pory ignorowa j zupenie.
Najgorsze byy pierwsze trzy dni. Deana bya saba, krcio jej si w gowie, miaa mdoci,
a jej pot cuchn jak stare, przesiknite krwi bandae. Dzikowaa Pani, e nikt nie widzi
jej twarzy albo e moe zatrzyma si na kilka chwil, niby zainteresowana grup jedcw
galopujcych wzdu karawany bd zafascynowana majestatem wdrujcych soni. Nikt
nie zauwaa, e pod ekchaarem prbuje wtedy zapa oddech.
Cae szczcie wdrowali z przerwami. Zaczynali o wicie, by wczesnym
przedpoudniem rozbi pospiesznie namioty, w ktrych szukano schronienia przed
bezlitosnym socem, a ruszano dopiero kilka godzin przed zmrokiem. Ta pustynia bya
inna ni pnocna cz Travahen, mniej piaszczysta, gdzieniegdzie rosy nawet kpy akacji
i opuncji, ale soce zdawao si tu mocniej smaga wszystko swoim arem. W najgortszych
godzinach dnia nawet wielbdy stay ze smtnie opuszczonymi gowami, a osy i muy
toczyy zacite walki o kady skrawek cienia, nawet jeli oznaczao to, e bd musiay tuli
si do jakiego kolczastego pnia.
Na p dnia karawana zamieraa i tylko krg wojownikw Rodu Sowika pozostawa w
ruchu. Deana, lec w namiocie i walczc z mdociami, musiaa przyzna, e czuje dla
nich co w rodzaju podziwu.
Suchi odwiedza j rankiem i wieczorem, zostawia porcj lekw i plotek. Biae
Konoweryn szykowao si na powitanie swojego cudem ocalonego ksicia. Po wielu dniach
niepewnoci, gdy rzdzia zwoana pospiesznie rada, skadajca si z kapanw, magw,
przedstawicieli arystokracji i najwikszych kupieckich cechw, ktra nie potrafia nic poza
radzeniem o tym, jak radzi, wie o odnalezieniu Laweneresa, lepego Ksicia, spyna na
ulice miasta niczym niespodziewany deszcz w rodku najgortszego lata. Dzikczynne
mody dzie i noc askotay pity Pana Ognia, Rody Wojny na wycigi deklaroway lojalno,
nawet Demenaya zoya ofiar i kazaa setce swoich najpikniejszych dziewczt taczy
dzie i noc przed otarzem Suki.
Wieci truciciela skaday si z potoku imion, tytuw i nazw, ktre nic jej nie mwiy.
Kraje Dalekiego Poudnia miay wasne prawa, przesdy i zwyczaje, a ona nie bdzie tam
tak dugo, by poznawanie ich miao jej si do czegokolwiek przyda.

Suchi umiecha si tylko, gdy to mwia, i stwierdza, e jemu te meekh nie by do

niczego potrzebny, ale nie auje, e go pozna, bo czowiek tym si rni od zwierzt, e
gromadzi zbdn wiedz.
Trzeciego wieczoru wrczy jej tylko jedn buteleczk sodko pachncego leku.
Pij duo wody rankiem, a na kad pkwart dodaj sze kropel. Wieczorem to samo.
Oczycia ju organizm, teraz musisz go wzmocni. Jedz cztery razy dziennie, duo zb,
chleba, podpomykw, kaszy. Unikaj jeszcze czerwonego misa, ka ci przysa tyle kurczt
i gobi, ile dasz rady zmieci w brzuchu. Bol ci stawy?
Nie.
Poka rce.
Obejrza je uwanie, podszczypujc i badajc yy. Ramiona cigle byy chude i sabe,
ale wiczya ju regularnie z talherami, wic minie wyranie zaznaczay si pod skr.
Dobrze. Myl, e za miesic bdziesz wyglda lepiej, ni gdy opuszczaa rodzinny
dom. Ksi o ciebie pyta.
Wyszarpna donie z jego ucisku i opucia rkawy.
Wic dlatego obmacujesz mnie jak zwierz na sprzeda?
Otworzy szeroko oczy, co wygldao, jakby nad gazem jego nosa pojawiy si dwie
lodowe sadzawki.
To te. Poza tym sprawdzam, czy nadal masz barani eb, oli upr, mijowe ky, kocie
pazury i mdro wieo wyklutego pisklcia. Stwierdzam, e wszystko jest na miejscu, wic
chyba mog uzna ci za wyleczon.
Sykna poirytowana.
Widzisz skwitowa bezlitonie. Jak mae kocitko. Czeka nas jeszcze pi, moe
sze dni drogi, zanim staniemy na przeczy Nol. Stamtd w dwa dni dotrzemy do miasta,
moe prdzej, jeli bdzie trzeba si spieszy. Wic odpoczywaj, kiedy si da, jedz, pij i pij.
Prawdziwa przygoda zacznie si, gdy przekroczymy gry.
Mia racj co do drogi, odpoczywania, jedzenia, picia i snu. Jada za trzech,
wykorzystywaa kad chwil, poza wiczeniami i jedzeniem, na sen i kadego dnia czua
si lepiej. Widziaa spojrzenia wdrujcych z ni ludzi, jedne zdumione, inne pene
podziwu, i w jaki dziwny sposb jej to schlebiao. Czarnoskry rzemielnik, z ktrym
handlowaa, za kadym razem, gdy si spotykali, pozdrawia j umiechem i przyoeniem
doni do serca, kilku stranikw wykonywao podobne gesty, gdy j widzieli. Nawet
poganiacze zwierzt i zwykli niewolnicy witali j w ten sposb. Ale nikt poza trucicielem nie
omiela si do niej pierwszy odezwa.
No c, mieli swoj oswojon lwic.
Szstego dnia zobaczyli na horyzoncie gry, dziewitego dao si wyrni poszczeglne
szczyty.
Magarhy wyjani jej Suchi, ktry jak zwykle zagadn j, gdy si tego najmniej
spodziewaa. Mave Agar Rahyi, czyli Mur Agara Wielkiego. Taka nazwa widnieje na
kopiach kopii staroytnych, tysicletnich map, przechowywanych w Bibliotece
Konowerskiej. Sprbuj to szybko wymwi pi razy, a zrozumiesz, czemu nasi przodkowie
j skrcili. Oczywicie boskie imi w nazwie nie mogo znikn. A jutro dotrzemy do
przeczy Nol. To najkrtsza droga ku miastu, wszystkie karawany z niej korzystaj.
Nie prosiam ci o lekcj. Wskazaa mu miejsce przed swoim namiotem i usiada
wprost na ziemi.
Nie. Ale chtnie ci jej udziel. Za darmo. Klapn ciko obok niej. Uch, za stary
jestem na takie ptanie si przez p wiata. Chodzi o to, by wiedziaa, e jedziesz do kraju,

gdzie nawet gry nosz imi boga. Kominki, ktre ogrzewaj nasze domy, to leandeagar,
wieczniki to sagaris, a piece chlebowe mandagare. Wy, Issarowie, czcicie Wielk Matk
jako BaeltaMathran pramatk bogw. Zarazilicie tym pomysem wikszo pnocy
kontynentu, jednak ta idea jest sprzeczna z dogmatami wityni Ognia. To, e jeste
gociem ksicia, na dodatek dzikusk, moe ci uratowa ycie, raz czy dwa. Ale jak ju
wspominaem, arogancja Issarw czasem powoduje spicia. Rody Wojny s bardzo wraliwe
na punkcie swojej wiary.
Deana zerkna na przechodzc trjk stranikw.
Wszystkie? A ile ich jest?
Trzy. I tak, wszystkie. Rd Sowika, Trzciny i Bawou. Trzy z piciu pierwotnie
zaoonych przez Kyoasa Wspaniaego. Pozostae, Lwa i urawia, przegray dwie wielkie
bratobjcze wojny, piset i dwiecie lat temu, i zostay zniszczone. Tyle historii.
Najwaniejsze, eby nie obnosia si ze swoj wiar, nie okazywaa lekcewaenia kapanom
Pana Ognia i nie prbowaa nikogo nawraca.
Issaram nie nawracaj nikogo na swoj religi.
Wy nie, ale czasem docieraj tu mnisi z meekhaskich zakonw Wielkiej Matki i wierz
mi, s bardziej uciliwi ni wszy pod pancerzem. Starszy brat ksicia pozwala im dziaa,
bo koncentrowali si gwnie na wykupywaniu z niewoli swoich pobratymcw, ale ostatnimi
czasy coraz czciej sycha o niewolnikach zostajcych matriarchistami. I coraz czciej
wida kapanw Ognia zbierajcych drewno na nowe stosy.
Deana oderwaa wzrok od wojownikw i zerkna na truciciela.
Duo wiesz jak na kogo, kto powinien interesowa si tylko wyciskaniem jadu ze mij.
Au, zabolao. Przyoy do do serca w parodii pozdrowienia. Trafia w mj czuy
punkt. Tak naprawd chciabym zaj miejsce Evikiata, marz o stanowisku Wielkiego
Kohira, wic nocami studiuj tajne raporty ksicych szpiegw, dziki czemu mam pojcie
o tym, co dzieje si w ksistwie i kto wie, moe kiedy kilka kropel trucizny par
pochlebstw i ju, biay turban bdzie mj.
Spowania.
Dziewczyno, ja yj na dworze od trzydziestu lat. Tu nie da si przetrwa, majc
zaszyte powieki, a uszy zalane woskiem. Musisz wiedzie, gdzie zaraz zacznie si tli, jakie
koterie, stronnictwa czy rody zaczn rzdzi, gdzie przesunie si ciar wadzy. Tu
wszyscy kami, oszukuj i krc, a prawd szepcze si tylko konajcemu na ucho.
Zachichota.
Brawo, lepiej bym tego nie uj. Brat ksicia powici poow ycia, by umocni swoj
wadz, przytumi nieco ar wityni Ognia, przyhamowa rozpasanie cechw
jedwabnych i przyprawowych. On pierwszy dostrzeg, e grozi nam poar, ktry mgby
wypali cae ksistwo do goej ziemi. Albo cae Poudnie. Udao mu si i teraz, gdy wreszcie
osignlimy co w rodzaju rwnowagi, znaleziono go martwego, z gardem podcitym od
ucha do ucha.
Zaskoczy j.
Kto chcia, eby nie byo wtpliwoci, e ksi mia pomoc przy umieraniu rzeka
po chwili.
Doskonale. I ten kto zorganizowa porwanie modszego brata, bo majc go w rku,
mgby rzdzi Biaym Konoweryn. Wszyscy wiedz, e nasz lepy Ksi nigdy nie by
przyuczany do sprawowania wadzy. Mwi wieloma jzykami, ma doskona pami, jest
poet i uczonym, lecz nie wadc.
Ale bdzie musia nim zosta.

 Wanie. To gaz, ktry musi udwign. Ju jest ciko, pisma kursuj midzy
karawan a miastem w takiej liczbie, e mona by z papieru zbudowa wiern kopi
ksicego paacu. Przyjmujemy deklaracje lojalnoci, raporty szpiegw, dania kapanw.
Wczoraj Kamie Popiou zayczy sobie, by ksi osobicie zjawi si w Oku i potwierdzi
swoj krew. Sprawa jest delikatna, a to yczenie to niemal obelga, lecz kapani maj do tego
prawo. Oko zabije kadego, kto nie ma w sobie wystarczajco duo krwi awenderi Agara.
Zawsze tak byo. Uzurpator padnie martwy zaraz po przekroczeniu krgu, a jego ciao
stanie w ogniu. Suchi zapatrzy si w przestrze, ciszy gos tak, Pan Ognia jest z nami
cay czas, a przynajmniej jaka jego cz. Co prawda pozwala nam si bawi w nasze mae
gry i gierki, lecz przypomina o swoim istnieniu za kadym razem, gdy kto niegodny postawi
stop w Oku.
Po co mi to mwisz?
eby wiedziaa, e mimo twoich zasug taczysz na linie nad otchani. Tylko dwie
grupy ludzi mog wej do Oka o kadej porze dnia i nocy. Pierwsz s Dzieci Ognia,
ksita Biaego Konoweryn, i Laweneres bdzie musia udowodni, e
A druga grupa?
Co? Zamruga jak kto nie przywyky do tego, by mu przerywano.
Parskna cicho, rozbawiona.
Ci drudzy, ktrzy mog wej do Oka, kto to? Kapani?
Nie. Kapani, nawet jeli si tym szczyc, maj zbyt rzadk krew awenderi w yach.
S ludzie, ktrzy zdaj si na sd Agara. Id po vasagar. Zakadaj na lewy nadgarstek
czerwon wstk i wchodz w Oko, by Pan Ognia ich osdzi. Kady skazaniec ma prawo
zada tego sdu, kady przestpca, choby najpodlejszy morderca i gwaciciel. Albo ci,
ktrych los dotkn tak bardzo, e nie potrafi ju wytrzyma i nikt, i nic, nawet sam ksi,
nie ma prawa im tego zabroni. Czerwona wstka na lewej rce otwiera wityni o kadej
porze dnia i nocy.
Zaciekawi j.
I co wtedy?
Staj przed Agarem, a ich ziemska powoka zamienia si w popi. A co mylaa?
Nic. Nic nie mylaam. Przecie o to ci chodzi. Mam nie myle, tylko wykonywa
polecenia.
No. Nareszcie poja. Umiechn si dobrotliwie.
Wcieka si na ten umiech, na protekcjonalne spojrzenie, lekcewacy grymas.
Sykna.
Sdzisz, e jestem gupia? e si nie domylam, e nie przychodzisz tu opowiada mi
o tym waszym Konoweryn z dobrego serca? Kaza ci, prawda? Kaza si mn zaopiekowa.
Ma wyrzuty sumienia?
Suchi spojrza na ni spokojnie.
A po czym niby powinien je mie? zapyta cicho. Pozwoli jej milcze dusz
chwil. Otrzymaem polecenie, by ocali ci ycie. Za wszelk cen. I w ramach tego
polecenia prbuj ci przygotowa. Bo kto moe ci wykorzysta, wyzwa ksicia,
sprbowa podway jego autorytet. Przypumy, e bdzie ci grozi trafienie na stos za
obraz Pana Ognia, bo nie utrzymasz zamknitych ust wtedy, kiedy bdzie trzeba. Co zrobi
Laweneres? Pozwoli ci spon, czy pjdzie na jakie ustpstwa, nada specjalne przywileje,
zrezygnuje z czci wadzy? Bo jeli ci spal, to okae si, e ksi nie zosta uratowany
przez szlachetn pustynn wojowniczk, lecz przez bezbon heretyczk. A to podway
sens jego ocalenia, rzuci si cieniem na cudownoci tych wydarze.

Przerwa, patrzc na ni z czym w rodzaju beznamitnego zainteresowania w jasnych

oczach. Poczua chd.
Walczyem u boku jego starszego brata dla dobra mojego ksistwa. Idzie burza, sycha
bbny wojny, a my nie potrafimy uporzdkowa nawet wasnego podwrka. Wic zachowuj
si mdrze, nie wychylaj, nie prowokuj. Najlepiej bdzie, jak spdzisz te trzy czy cztery
miesice w Domu Kobiet pod opiek Owiyi. Pokaesz si kilka razy na oficjalnych
uroczystociach i wrcisz do siebie. Jeli nie zawiesi znaczco gos.
Przymkna oczy i odwrcia od niego twarz.
Grozisz mi? wymruczaa, bawic si rkojeci talhera.
Zaskoczy j szczerym, beztroskim miechem. Zerkna zdumiona. Rechota z gow
odchylon w ty.
A niech niech mnie. Dziewczyno, masz jaja z granitu. Zapomniaem ju, jak to jest
rozmawia z kim, kto nie tylko nie mdleje na myl o uciniciu mi doni, ale potrafi
pokaza pazury. Wsta, niedbale otrzepa si z piasku. Jutro opucimy pustyni.
Przecz Nol przejdziemy szybko, a za dwa dni zobaczysz Biae Konoweryn. Sprawdz, na
jak dugo odbierze ci mow.
***
Na ptora dnia. Przez ptora dnia, w miar jak miasto roso w oczach, nie wiedziaa, co
powiedzie, jak ubra w sowa to, co widziaa, a czego jej umys uparcie nie chcia uzna za
prawdziwe.
Biae Konoweryn.
Miasto wie, wysokich i strzelistych jak postawione na sztorc wcznie, miasto murw z
biaego kamienia, olniewajcych niczym polerowana stal, miasto kopu, pokrytych zocon i
srebrzon blach, tak e w promieniach soca wyglday niby ywy ogie. Miasto tak
rozlege, e zobaczyli je zaraz po wyjciu z przeczy, cho jak zapewnia truciciel, do
murw mieli jeszcze przeszo czterdzieci mil.
Miasto, ktre bawio si z nimi w chowanego, znikajc i wyskakujc zza kolejnych
wzgrz, coraz wiksze i wiksze, a gdy minli ostatnie wzniesienie, rozpostaro si przed ich
oczami niczym pachta wieego ptna rzucona na traw. Droga do bram wioda wzdu
tafli jeziora, i to take nie czynio widoku bardziej realnym.
Gdy zatrzymali si na nocleg, miasto rozwietlao granat nocy ognist un, a jego
odbicie powtarzao wiernie kady bysk, jakby oba chciay powiedzie: Tu jestemy. Nie
zapomnijcie o nas.
Jakby byo mona.
Nastpnego dnia Deana wci milczaa, maszerujc kilka krokw obok ksicego sonia.
Rankiem odmwia zajcia honorowego miejsca na grzbiecie drugiego olbrzyma, czym zdaje
si rozbawia Laweneresa i doprowadzia do wybuchu zoci Wielkiego Kohira. Nic jej nie
obchodziy uczucia jednego i drugiego, lecz teraz troch aowaa swojej decyzji, bo z gry
miaaby o wiele lepszy widok.
Nadal trudno byo oceni wielko Biaego Konoweryn. Suchi wymrucza jej do ucha
niewiarygodn liczb stu pidziesiciu tysicy mieszkacw w samym miecie i
pidziesiciu tysicy poza murami. Jeli tak, to pewnie wikszo z nich staa wanie
wzdu drogi, wrzeszczaa, zdzieraa gardo w jakich pieniach, rzucaa pod nogi
ksicego sonia kwiaty, palmowe licie, drogie materiay. Jaka kobieta rozoya na ziemi
batystow chust, a gdy tylko zdeptay j potne stopy, podniosa zmaltretowany materia

i przycisna do piersi, ryzykujc stratowanie przez nastpnego sonia.

Otaczajcy czoo pochodu wojownicy Rodu Sowika mieli coraz wicej kopotw z
utrzymaniem napierajcego tumu, ludzie krzyczeli, wycigali rce, po wielu policzkach
pyny zy. Na jeziorze unosiy si setki dek, stateczkw i cakiem sporych statkw o
masztach obwieszonych kolorowymi flagami, a wielu eglarzy wskakiwao do wody i pyno
do brzegu.
Wiele twarzy obracao si oczywicie take w jej stron. Mode, stare, kobiece i mskie.
Matki podnosiy mae dzieci, ktrych otwarte buzie przedrzeniay zdumiony ksiyc. Gest,
ktry zdya ju pozna prawa do na sercu i lekki ukon widziaa teraz w
tysickrotnym odbiciu. Kto cisn jej pod stopy szal, wygldajcy jak utkany z mgy, i
zabra, gdy po nim przesza.
Nagle wok zrobio si luniej, jakby jakie zaklcie odepchno ludzi nieco dalej od
drogi.
Doo jeszcze jeden kamyk do twojej legendy, jeli pozwolisz. Suchi wyrs obok niej
jak spod ziemi. Wierz mi, dla niektrych spacer z krlewskim trucicielem to wikszy
dowd odwagi ni zabicie dwudziestu bandytw.
Dwudziestu?
Takie plotki powtarza posplstwo na miecie. Ja tylko mwi, co usyszaem.
Kolejny szal wyldowa pod jej stopami. Przekroczya go energicznie, wywoujc jk
rozpaczy wacicielki.
Co oni z tym
To na szczcie. Jeli w promieniu dziesiciu tysicy krokw od wityni Ognia
ksicy so, ko, wielbd, cokolwiek, podepcze tak chust, zyskuje ona bogosawiestwo
Agara. Bd mia.
Deana westchna, cofna si kilka krokw i z rozmachem nadepna materia, wart
wicej ni cae jej ubranie. Zignorowaa pisk szczcia i dogonia truciciela. Przy nim
przynajmniej byo czym oddycha.
Nie zapytam, czy stoj midzy koniem a soniem, czy koniem a wielbdem
wymruczaa.
Nie pochlebiaj sobie. Na skali deptania jeste gdzie midzy ulubionym pieskiem a
osiokiem noszcym ksice kufry.
Zerkna w bok. Suchi mia wietn zabaw.
A gdyby sam ksi nadepn na taki szal?
Waciciel pociby go na sto kawakw, a za kady z nich jego rodzina mogaby
przey rok. Albo trzyma w domu jak wito przez dziesi pokole, pki materia nie
rozpadby si w proch. Wiem tylko o piciu takich przypadkach w cigu ostatnich stu lat,
gdy stopa ksicia zdeptaa czyj chust. Trzy z tych chust wisz teraz w wityni Ognia
jako najwitsze relikwie.
Deana spojrzaa na tum otaczajcy drog.
Wasz ksi to co wicej ni tylko zwyky wadca, prawda?
To Dzieci Ognia. ywy dowd, e Pan Ognia stpa kiedy midzy ludmi. Legenda
mwi, e pki Wybraniec zasiada na tronie, Biaemu Konoweryn nie zagrozi aden wrg.
Deana z naleytym zaangaowaniem przydepna kolejn chust i zerkna na
Wybraca koyszcego si miarowo na grzbiecie sonia. Wyglda zwyczajnie.
A ilu jest jeszcze pretendentw do tronu? Przyrodnich braci albo kuzynw?
Nie suchaa? Podobno ksi opowiedzia ci o zwyczajach Dworu. Nie ma ich wicej.
S sposoby, by kobieta nie zasza w ci, i s takie, by ciy nie donosia, wic od dwustu lat

rozwj ksicego rodu jest bardzo dobrze kontrolowany. Truciciel umiechn si

paskudnie. Dziki temu nigdy nie ma wicej ni dwch albo najwyej trzech ksit
jednoczenie. I kady z nich ma prawo do posiadania jednego syna, w szczeglnych
przypadkach moe mie ich dwch. Czasy, gdy panoway inne zwyczaje, przyniosy nam
dwie wielkie bratobjcze wojny. Pierwsza piset lat temu rozbia krlestwo Daeltred na
dwa mniejsze, Wschodnie i Zachodnie, druga dwiecie lat temu rozniosa je na strzpy,
pozostawiajc gar ksistw, zmiota jeden z najpotniejszych Rodw Wojny z
powierzchni ziemi i niemal doprowadzia do upadku dynasti Dzieci Ognia. Pitnacie lat
szukano kogo, kto ma wystarczajco czyst krew, by stan w Oku. Tym skutkuje nadmiar
ksit. Ambicja i dza wadzy potrafi zniszczy kady kraj.
Prychna.
Zaczy si zawody w mwieniu banaw? Moe ja te sprbuj? Mio pokona
wszelkie przeszkody. Albo lepiej, uczciwo i szlachetno gwarantuj dobre ycie i godn
mier. Udaa, e si zastanawia. Nie, czekaj, jednak wygrae.
Spojrza na ni spod oka.
Radz pamita o naszej poprzedniej rozmowie i gry si w jzyk za kadym razem,
gdy zachce ci si powiedzie jak gupot. Czyli zawsze, gdy otworzysz usta w celu innym
ni jedzenie czy picie. Nie jeste wana, ale u nas si mwi, e pojedyncza iskra wznieca
poar. Wic lepiej bd drobin popiou ni aru. Suchi przyoy do do serca i po raz
pierwszy ukoni si przed ni. I radz jednak wsi na sonia.
Kolumna zbliaa si do bram miasta, ktre rozhisteryzowany tum zdy ju cakiem
zakorkowa. Wrota byy rwnie nieprzejezdne, jak gdyby strzega ich opuszczona krata i
podniesiony most. Grupki stranikw ruszyy naprzd, by zrobi przejcie, i wtedy tum
wzdu drogi napar mocniej. Osabiony kordon pk, a Deana nagle znalaza si w centrum
trby powietrznej. Popychano j, szarpano, kto przypadkiem czy z powodu skrajnej
gupoty prbowa zapa za jej ekchaar, schwycia bezczeln do i bez ceregieli zamaa
w niej trzy palce.
Poczua, jak inne rce szarpi za jej szable, w tym cisku byo za mao miejsca, by zdoaa
wycign bro, kopna tylko wciekle i szarpanie si skoczyo. Ubrana na biao kobieta
wrzeszczaa co piskliwym gosem, obok niej gruby mczyzna prbowa zaintonowa jak
pie, lecz nagle kto chyba go podci, bo przewrci si, pocigajc za sob kilka osb. Tum
zakbi si nad tymi, ktrzy upadli, a wrzaski i jki podniosy si o ton.
Wybucha panika.
I nagle rozlego si przenikliwe trbienie i towarzyszce mu potne, wywoujce
dudnienie w kociach up, up, up. A ludzie, syszc ten dwik, przykucali, osaniali gowy
rkoma albo prbowali ucieka.
Deana znalaza si oko w oko z wysok na dwanacie stp i wac tyle co stu mczyzn
groz.
Maahir, ksicy so, sta porodku drogi z trb zadart w gr, uszami rozoonymi na
boki i koyszc gow, tupa w miejscu nogami wielkimi jak pnie drzew. up, up, up.
Pozostae sonie w kolumnie podjy bojowy taniec. Grunt przenosi te uderzenia, ktre
trafiay wprost do jej przepony, powodujc wrcz bolesny skurcz. Mae, byskajce wciekle
oczko spoczo na Deanie i przez moment miaa wizj niepowstrzymanej gry mini i koci
pdzcej w jej stron.
Ale potem zobaczya obuzerski umiech Samiyego i wszystko wrcio na swoje miejsce.
Nagatey. Chopak zrzuci jej poznaczony wzami sznur.
Zakla, rzucia okiem na tum, ktry jako wcale nie zrobi si mniejszy, i zapaa za

sznur. Na grze silne, szczupe donie pomogy jej zaj miejsce pod baldachimem.
Teraz rozumiesz, czemu tak wane byo, ebym do miasta wjeda na grzbiecie
Maahira. Jakie trzysta lat temu jeden z moich przodkw zosta cignity z konia i
rozerwany na strzpy przez rozhisteryzowany tum. Nadmiar uwielbienia moe by rwnie
grony jak nienawi. Wina?
Przyja kielich wypeniony pynn sodycz w kolorze miodu, nie bardzo wiedzc, co
ma z tym zrobi. Jak u licha
Laweneres pocign jeden ze sznurkw i spod baldachimu opady zwoje jedwabiu,
odcinajc ich od reszty wiata.
Musisz by zmczona. wieo upieczony wadca zignorowa jk rozczarowania
dobiegajcy z zewntrz. Przesza wiele mil. Zaraz skoczymy przedstawienie.
Jakby na niewidoczny znak sonie zaprzestay tupania i trbienia.
S dobrze wyszkolone. Napij si, prosz.
Uchylia lekko ekchaar i pocigna z kielicha. Soce, kwiaty, lekkie wspomnienie wody
z grskiego strumienia. Mczyzna wycign do ku jej twarzy, lecz napotka materia.
Dlaczego
Nie ufaj nigdy mniej ni trzem zasonom, jak powiadamy. Jeli kto le zamocowaby
ten jedwab, musiaabym zabi poow twojego miasta wymruczaa. Nie najgorsze wino.
Cofn rk i przez chwil wyglda troch niepewnie i troch smutno, jakby to z niego
co zerwao zasony.
Tskniem. Do twojej twarzy.
W paacu bdziesz mia do twarzy.
Co przebiego przez jego oblicze. Jakby niemiaa proba.
Nie miaem nic zego na myli, mwic wtedy o wykorzystaniu ci. Nie chciaem ci
okamywa. Jestem ksiciem Biaego Konoweryn, lecz jestem te tumaczem, lepcem i
mczyzn, ktry nie jest panem wasnego losu.
Upia jeszcze wina, patrzc na niego uwanie, szukajc ladu kpiny.
Ksi, lepiec, tumacz i niewolnik. Wyglda na to, e w trzech czwartych mwie
prawd. Niele, jak na mczyzn powiedziaa. Mog zrozumie, czemu si nie
przyznae. Ale trzeba czego wicej ni kielich kiepskiego wina, ebym przestaa si
wcieka. Mimo to wjad z tob do miasta. Niektrzy z tych ludzi mieli miny, jakby chcieli
sobie zabra kawaek mnie.
Wydawao jej si, e przez mgnienie oka na jego twarzy zobaczya ulg. Umiechn si
jeszcze niemiao i w tym momencie Samiy krzykn co ponaglajco.
Niecierpliwi si mrukn Laweneres. Rd Sowika opanowa ju sytuacj.
Gotowa?
Pocigna ostatni raz z kielicha, poprawia zason na twarzy.
Gotowa. Moesz ju ukaza si w caym majestacie.
Usid naprzeciw mnie, plecami do Samiyego. Po donie na rkojeciach broni.
Bdziesz moj osobist straniczk. Ju?
Gdy jedwab poszed w gr, siedziaa przed ksiciem i musiaa przyzna, e jej si tam
podobao, cho na niektrych twarzach poniej widziaa dezaprobat. Z grzbietu sonia
tum nie wyglda ju tak przeraajco. Potga i sia emanujca z tego gigantycznego
zwierzcia dawaa poczucie bezpieczestwa. A widok
Szkoda, e nie moesz tego zobaczy szepna, gdy ruszyli.
Widz. Odwrci gow w lewo. Tam jest jezioro Kses. Najwiksze w ksistwie.
Pywaj po nim statki niewiele mniejsze ni morskie. Zreszt, niektre z nich to morskie

okrty, ktre przypyny tu Kanaem Wa. Do tego setki odzi i deczek. Nad kad
powiewaj sztandary i chorgwie, a miasto przeglda si w toni jak skpiec szukajcy
monety na dnie. Po prawej, wzdu drogi, cign si pola, wypenione w tej chwili ludmi.
Wszyscy ubrali si w swoje najlepsze rzeczy, przynieli zielone gazki, kwiaty, szale i chusty.
Maahir depcze po tym wszystkim i tylko Samiy hamuje go przed oberaniem si
delikatnymi limi. Sowiki powstrzymuj tum wczniami, udao im si ju, e tak powiem,
zdoby bram. Umiechn si lekko, a jej nagy skurcz cisn serce. Czowiek, ktry nie
urodzi si lepcem, musi czepia si swoich wspomnie i mie nadziej, e pami go nie
zawodzi.
Ksi kontynuowa:
Brama jest ustrojona wstgami jedwabiu w kolorze tym i szkaratnym. Barwy ognia.
Jej czelu wyglda jak paszcza potwora z zbami kraty sterczcymi z grnej szczki.
Dobrze mwi?
Czyje to wspomnienia?
Dziewiciolatka, ktry towarzyszy starszemu bratu w uroczystym wjedzie do miasta.
Dawno temu. Zanim nadesza ciemno.
Przymkna oczy.
Ksi
Nie. lepiec i niewolnik. Ksi pojawi si, gdy wjedziemy do miasta.
Mia racj. Gdy tylko wynurzyli si z cienia bramy, odniosa wraenie, jakby na twarz
Laweneresa kto nacign mask wadcy. Peen askawoci umiech, dostojne ruchy,
donie uniesione w gecie bogosawiestwa. Dopiero po chwili zauwaya, e siedzcy za jej
plecami chopak wyrzuca teraz z siebie pgosem setki sw.
Co on mwi?
Lewa strona, balkon, grupa kobiet, dalej, ziemia, kupcy z gildii przypraw, prawa
strona, ziemia, cech tkaczy jedwabiu, rozkadaj materie na ulicy, sprytnie, za ubrania,
ktre z nich uszyj, bd mogli zada dziesi razy wicej ni zwykle. Prawa strona,
drugie pitro, starzec z czepcem bohatera na gowie. Pewnie jaki weteran wojenny,
pozdrowi dwa razy.
Laweneres wymrucza to, niemal nie otwierajc ust i nie przestajc askawie skania
gowy, posya penych godnoci umiechw i dostojnie macha rkami.
Samiy jest moimi oczami, a cho podobno Dzieci Ognia potrafi zawsze dostrzec
pomie duszy, w tumie jest to trudne. Lepiej wic zda si na niego.
Ksica kolumna posuwaa si ulic, ktr zamykay ciany wysokich domostw. Deana
w ogle nie wyobraaa sobie, e mona stawia je w ten sposb, jeden na drugim.
Wychylajc si spod baldachimu, naliczya cztery, a gdzieniegdzie pi kondygnacji,
zwieczonych stromymi dachami. Wszystkie ciany lniy biel polerowanego wapienia, a
kade okno, balkon, drzwi obrodziy twarzami. Jasnymi, niadymi i cakiem ciemnymi. Jakby
wszystkie plemiona znane ludzkoci wysay swoich przedstawicieli na powitanie ksicia.
Z gry nieprzerwanie sypay si kwiaty, zielone gazki i drogie materiay.
Wygldao na to, e Biae Konoweryn bez adnych warunkw uznawao w Laweneresie
swojego wadc.
Maahir, potrzsajc gow i trbic dononie, wszed na plac, ktry wyglda, jakby kto
wyrwa w ciele miasta olbrzymi ran, dug i szerok na co najmniej dwiecie krokw, po
czym wybrukowa j pytami lnicego kamienia. Teren wypeniay tysice ludzi, lecz byy
te miejsca, ogrodzone rzdami odzianych na to wojownikw, gdzie panowa
zdecydowanie mniejszy tok. Sdzc po iloci jedwabiu, zotogowiu i setkach dywanw

lecych wprost na kamiennych pytach, zajmowaa je arystokracja i czonkowie ksicego

dworu.
Na szczcie dla soni i reszty karawany zostawiono szerokie przejcia.
Rozejrzaa si.
Z lewej strony mieli mur, za ktrym znajdowa si budynek z tak liczb kopu,
delikatnych wieyczek, wielkich okien i koronkowych ozdbek wygldajcych jak wykonane
z pajczej przdzy, e nawet ona, dziewczyna z gr, nie moga mie wtpliwoci, na co
patrzy. Tylko ksice, bajkowe paace mogy by takie miesznie niepraktyczne.
Naprzeciw niego wznosia si budowla wiksza, szersza i przez kontrast pospna jak
starucha grzebica kolejnego ma. Miaa tylko jedn kopu, za to szerok na okoo sto
krokw, wspierajc si na setkach kolumn, midzy ktrymi rozwieszono barwne tkaniny.
Zoto, , stary mid, czerwie. Kolory ognia. Do tkanych, lekko falujcych cian
prowadziy schody. Duo schodw teraz wypenionych ludmi.
Patrzc na t budowl, Deana poczua zapach spalenizny i smak popiou w ustach.
witynia?
Dom Ognia. Najwitsze miejsce ksistwa. Nie. Najwitsze miejsce caego Poudnia.
Wszystkich ksistw. To tu po raz ostatni objawi si ludziom Agar Czerwony. Tu zawar z
nimi przymierze. Tutaj wiecznym ogniem arzy si Jego Oko.
Olbrzymia kopua wygldaa na zbudowan z kamiennych pyt, lecz nad jej szczytem
powietrze lekko migotao jak nad rozpalon socem pustyni. Issaram wiedzieli, e po
Wojnach Bogw Niemiertelni odeszli do stworzonych dla siebie krlestw, zadowalajc si
tylko moc okieznan przez modlitwy i ofiary wiernych. Ale w niektrych miejscach drogi
wiodce do tych krlestw byy krtsze. Dawao si posysze echa boskich krain,
najpotniejsi kapani, poszczc, umartwiajc ciaa, medytujc i modlc si, pukali do ich
bram. A przynajmniej tak twierdzili. Wiele miejsc kultu budowano tam, gdzie moc danego
boga bya obecna silniej, a setki lat modlitw, hymnw pochwalnych i oznak czci jeszcze
skracao odlego midzy dominium danego Niemiertelnego a jego wiernymi. Kapani w
takich przybytkach czerpali Moc wprost z krlestwa swojego wadcy i cho poza nimi mogli
by sabi i bezbronni, to w wityniach potrafili dorwna najpotniejszym czarownikom.
Przynajmniej niektrzy.
Patrzc na wityni, Deana czua Moc. Potn i bezlitosn. Moc ognia, poaru
trawicego cae lasy, wypalajcego tysice mil stepu, poerajcego miasta, zamieniajcego
ska w pynn mas. Przypomniaa sobie gar legend Issaram. Agar by bogiem pomieni,
lecz walczy daleko na poudniu, wspierajc Laal w jej kampanii przeciw Beztwarzowym.
Jego awenderi nigdy nie pojawili si poza poudniowymi kracami pustyni, a gdy wojna
tam przycicha, wycofa si. I tyle. Potrafia sobie przypomnie tylko kilka wersw, w ktrych
pada imi Pana Ognia.
Daleki, mao wany bg.
Ale nie tutaj.
Tutaj bio serce jego kultu, a aspektowana przez Agara Moc niemal wypalaa jej umys.
Czarownicy nie maj tu lekkiego ycia mrukna, odwracajc wzrok od wityni.
Laweneres bysn umiechem.
Prawda? Kady to czuje. Ale oni te mog tu wytrzyma. Agar nie jest maostkowym,
zawistnym bogiem, czego nie mona powiedzie o niektrych jego kapanach, i w adnym
ze zwojw nie zakazywa uywania magii ani kaniania si swojemu Rodzestwu. W kocu
poowa bogactw spywa do nas morzem, wic obraanie Blinit nie byoby mdre. A bez
bogosawiestw Laweiry nasze pola mogyby si wyjaowi i nie mielibymy czym

handlowa, Pani Wiatrw za przywiewa nad pustyni chmury, ktre oywiaj j na chwil
i otwieraj szlaki handlowe.
Maahir zatrzyma si na rodku placu i obrci bokiem do wityni. Reszta ksicego
orszaku rozstawiaa si karnie wok. Przed Domem Ognia zostawiono woln przestrze,
szerok i gbok na jakie sto stp. Wyjtkowe marnotrawstwo w tak zatoczonym miejscu.
Zejdziesz na d?
Po to, by zgin pod tysicami rzuconych chust? W miecie ksi prawie nigdy nie
chodzi pieszo. Evikiat uprzedzi mnie, e przygotowa jak niespodziank. Dla dobra tronu,
jak twierdzi. To podobno zajmie tylko kwadrans.
Deana powinna si czego domyli, gdy na pustym miejscu zjawia si grupa ludzi
ubrana w dziwaczne stroje, z twarzami schowanymi za maskami, a powietrze przeszyy
dwiki dzikiej muzyki. Przez kilkadziesit uderze serca w ogle nie wiedziaa, na co
patrzy, ludzie biegali, skakali, przewracali oczami i wymachiwali rkami w rytm narzucany
przez instrumenty, ale nie byo w tym wikszego sensu. Dopiero pojawienie si kilku
mczyzn w szarych strojach, ktrzy nosili maski zaopatrzone w olbrzymie uszy i sigajce
ziemi trby, pozwolio jej odgadn waciwy kod. To bya opowie. Opowie snuta nie
gosem, lecz gestami i muzyk.
Zobaczya nagle karawan sunc przez pustyni. Dwch mczyzn w szarych strojach
nioso lektyk, w ktrej siedzia ksi, odziany oczywicie w biel. Ujrzaa napad na
karawan, dziesitki gronych postaci wyskakujcych ze wszystkich stron, straszliwe czary
rzucane w rytm grzmicych bbnw, ksicia z szabl w rku, kadcego trupem
przynajmniej dziesiciu groteskowo powykrzywianych zbjcw.
Samiy gada bez przerwy, najpewniej opisujc swemu panu, co si dzieje.
Naprawd zabie dziesiciu bandytw? przerwaa chopcu monolog.
Nawet nie jednego. Zaskoczyli nas.
W nastpnej scenie nieustraszony ksi, ktrego maska bya wymalowana jak twarz
ladacznicy, sta dumnie, otoczony przez dwudziestu dzikich bandziorw wygraajcych
mu obnaon broni. Prawo, godno i odwaga biy z niego tak, e zbjcy nie mieli zbliy
si bardziej ni na kilka krokw. Nawet czarownik, ponury olbrzym w czarnej masce
wykrzywionej w grymasie furii, sania si i chwia pod wpywem aury bijcej od biaej
postaci.
Ojej. Dziwne, e nie przyprowadzili ci do domu, oddajc wasne gowy katu.
Wierz mi, s chwile, kiedy si ciesz ze lepoty.
Ksi wreszcie uleg, cho nie bez walki i tylko dlatego, e osania wasnym ciaem
maego chopca.
Zapada noc, a po niej bandyci wnieli na plac i rzucili na ziemi kolejn posta. Nie
rozpoznaaby jej, gdyby nie pochwycia spojrzenia, jakim obrzuci j Samiy. Chopak
szczerzy si jak gupi.
Patrzya na siebie.
To znaczy na siebie najwyraniej mocno poturbowan, bo zamiast ubrania miaa tylko
przepask biodrow i dwa lune kawaki materiau, przy kadym ruchu odsaniajce cae
nogi, a te kilka lunych szmatek na grze chyba zostao tam przez niedopatrzenie. Zamiast
maski aktorka nosia co w rodzaju utkanego z tiulu ekchaaru.
Powiedz mi, czy ja chodziam na czworakach, kiedy si poznalimy?
W nastpnych scenach ksi, przyjmujcy przy kadej okazji posgowe pozy, uczy
dziewczyn chodzi, karmi z rki, a kady jego gest najwyraniej napenia j zabobonnym
lkiem, bo takiej liczby pokonw i bicia czoem o ziemi Deana jeszcze nigdy nie widziaa.

Jednak z czasem w przedstawieniu zajo to jakie sto uderze serca jego wrodzona
szlachetno i dobro napeniy dzikusk cakowitym oddaniem. A gdy ponownie zjawili si
bandyci, dziewczyna wycigna zza paska szabl odpowied na pytanie, jak u licha
zdoaa tam j wcisn, warta bya krlestwa i walczc jak szalona, zabia wszystkich.
Odniosa przy tym miertelne rany.
Mam nadziej, e w tym miejscu zginam.
Obawiam si niestety, e ci uratowaem.
Rzeczywicie. Przy wtrze szczeglnie przeraajcej muzyki ksi wyszed na rodek
sceny i przywoa Moc Agara. To znaczy narzuci na siebie jaki paszcz w kolorze tym i
czerwonym, co miao zapewne symbolizowa pomie, i sta tak, a trby i bbny szalay.
Po czym zjawili si ci dobrzy, reprezentowani przez mczyzn z ptasimi dziobami
odzianych w te szaty, i wszystko skoczyo si, jak naley.
Deana przez chwil nie wiedziaa, co powiedzie. Gdy wreszcie ubraa szalejce myli w
sowa, wymruczaa:
Przy najbliszej okazji przedstaw mnie temu, kto to wszystko wymyli. Prosz.
Umiechn si tajemniczo.
Czy ja usyszaem zgrzyt szabli?
Spojrzaa na swoje donie. Talhery wysuny si na cal z pochew, najwyraniej same.
To, co widziaa, to teatr obenusiy, niestety nie mog przetumaczy tej nazwy, jest
zbyt stara. Istnieje od zawsze, od zawsze uwiecznia najwaniejsze wydarzenia w historii
ksistwa i zawsze jest mocno przerysowany, lecz jego twrcy ciesz si tradycyjn ochron,
wic raczej nie powinna ich zabija. To przynosi pecha. Odwrci si w stron wityni.
A poza tym, czy gdyby bya na moim miejscu, czuaby, e ci pochlebiono?
Przed oczami stana jej ubrana na biao posta z groteskow mask, wykonujca
dziwaczne, mieszne, pene patosu gesty.
Poza tym Laweneres wykona kilka gestw w stron tumu wcale nie musisz
oglda przedstawienia, ja na przykad zamykam oczy.
Umiechna si.
Umiechna si?
Nie. To by kiepski art. Co teraz? Paac?
Spowania i miaa wraenie, e co zapalio si w jego oczach. Jakby pod mg bysno
wiato.
Nie. Zmiana planw. Samiy. Posypay si szybkie sowa w miejscowym jzyku.
Kornak parskn co i zawoa:
Wakure. Cok! Cok!
Maahir zacz si obraca.
Nic nie mw, wykonuj moje polecenia i nie zadawaj pyta.
Co robisz?
Czego nie zrozumiaa z ostatnich sw? Jedno z nas musi powiczy meekh.
So zatrzyma si przodem do wityni, podnis trb, zarycza.
I ruszy po schodach.
To Schody Prawoci. Istnieje legenda, e jeli kiedy w Konoweryn dokona si wielka
niesprawiedliwo, Pomie Agara zejdzie po nich i ukarze grzesznikw w gosie
Laweneresa pojawi si cie goryczy. Gdyby to bya prawda, miasto ju dawno sponoby
do fundamentw.
Deana nie widziaa, co si dzieje przed nimi, ale poniewa nie byo sycha wrzaskw
przeraenia ani odgosu miadonych cia, ludzie raczej nadali z usuwaniem si z drogi.

Wychylia si i zerkna w ty. Oddzia wojownikw pdzi po schodach, odsuwajc na boki

gapiw i nie pozwalajc, by tum zamkn si wok sonia. Za nim na czele licznej grupy
czonkw dworu gna mczyzna w biaym turbanie.
Maahir dotar do rozpitych midzy kolumnami materiaw, zatrzyma si i zatrbi
jeszcze raz. Zza zwiewnych cian dochodziy odgosy stukania i zgrzyt metalu.
Ta witynia nie moe mie kamiennych murw, bo Oko nie lubi by zamknite. Wic
nasi kapani wymylili kilka mechanizmw, dziki ktrym mog szybko podnosi i opuszcza
zasony midzy kolumnami.
Laweneres zoy donie w piramidk, a umiech czai si w kcikach jego ust. Po chwili
unis brwi.
Nic nie powiesz? Aaa, wiem. Poprawia meekhaski.
Nagle zazgrzytao goniej i ciany z kolorowych materii podjechay w gr. Wszystkie
naraz.
Wraenie, ktre odniosa wczeniej, e oddycha spalenizn, a na jzyku ma popi,
jeszcze si nasilio. eby o nim zapomnie, podniosa si lekko i nad ramieniem Samiyego
rozejrzaa wok.
Sto potnych kolumn podtrzymywao koo, ktre stanowio podstaw gigantycznej
kopuy. Poza tym nie byo nic, adnych aw, klcznikw, otarza. Pusta przestrze, ktrej
centralny punkt nieco si wznosi. Posadzka lnia jak lustro, bladorowy polerowany
marmur odbija wszystko, tak e kolumny zdaway si tkwi w wodzie.
Maahir postpi kilkanacie krokw w przd i zatrzyma si.
Teraz musisz zej. Ksi pierwszy wsiada na sonia i ostatni z niego schodzi. No,
poza Samiym, on jest kornakiem. Nie odzywaj si do nikogo poza mn, odpowiadaj na
pytania, wykonuj polecenia i prosz, bd dzik wojowniczk olnion wielkoci i potg
Agara.
Deana zsuna si na ziemi i odstpia dwa kroki. Laweneres przerzuci stopy nad
barierk kosza i zadziwiajco sprawnie zszed po sznurze. Poklepa czule bok zwierzcia.
Podejd do mnie. Sta po lewej stronie. Pooy jej do na ramieniu. Ruszamy w
stron Oka.
Nawet nie drgna.
Do miejsca na podwyszeniu. Ale nie wolno ci przekroczy czerwonej linii, ktra je
otacza.
Ruszya powoli, ze zdumieniem odkrywajc, z jak atwoci ksi dopasowa si do
rytmu jej krokw. I jak cicho stpa. Gdyby nie lekki nacisk na rami, miaaby wraenie, e
jest sama.
Wok nich narasta gwar. Przerwy midzy kolumnami wypenia tum, ludzie wsuwali
si do rodka ze wszystkich stron. Wielki Kohir Dworu by ju kilkanacie krokw za
ksiciem, ale najwyraniej nie mia zamiaru interweniowa. Cokolwiek si dziao, Laweneres
trzyma t chwil w swojej doni.
Zwolnij. Niech wicej ludzi wejdzie do rodka. lepiec sun tu obok jak duch. W
kocu dla nich robimy to przedstawienie. Na podwyszeniu znajdziesz krg o rednicy
jakich trzydziestu krokw, skadajcy si z szerokich na dwie stopy, lekko rozgrzanych
czerwonych kamieni. Wntrze krgu jest czarne, pokryte warstw sadzy. Zatrzymaj si kilka
krokw od krgu i cokolwiek by si dziao, nie wchod do niego. Tylko Krew Agara ma prawo
si tam znale.
Po drugiej stronie wityni tum wyplu z siebie jakie postacie.
Trzech ludzi idzie ku nam wymruczaa.

 Wiem. Ucisk na ramieniu mia by zapewne uspokajajcy, ale ona poczua, jak je
jej si woski na ciele. Po bokach dwch wysokich i chudych mczyzn, w rodku niszy,
szeroki w barach, w szacie haftowanej w szkaratne kwiaty. Zgadem?
Tak.
Ten w rodku to Kamie Popiou, wanie krzyujemy mu plany postawienia nas
mnie w charakterze pokornego suplikanta o niejasnym statusie. Ci po bokach to Ciemna
Iskra i Lodowy Pomie. Trzeci i czwarty pod wzgldem wanoci kapan wityni.
Ten w rodku jest pierwszy?
Nie, pity. Pierwszy stpa z tob. Dzieci Ognia. Witaj w Biaym Konoweryn, ksistwie
tysica masek.
Tum wypenia ju ca przestrze za ich plecami, a jego macki niemal zamykay si
wok centralnej czci wityni. Jakby ywe stworzenie wpezo do rodka, oczekujc na
co waciwie?
Deana podesza do wzniesienia, a kady krok wypenia jej usta popioem. Sze
szerokich schodw i paska posadzka z czarnym krgiem porodku. Gdy zrobia krok w
tamt stron, zatrzymao j lekkie, lecz stanowcze szarpnicie za rami.
Mwiem kilka krokw, a nie cali.
Po przeciwnej stronie krgu stanli kapani. Ich twarze przypominay maski
wyrzebione w tym kamieniu.
Teraz ja. A ty stj i cokolwiek bdzie si dziao, nie wchod do krgu. Zginiesz, jeli to
zrobisz.
Po tych sowach Laweneres ruszy naprzd i bez wahania przekroczy lini kamieni, nad
ktr unosio si rozgrzane powietrze. Deana usyszaa zbiorowy wdech, jakby tysic
miechw zassao powietrze, i na chwil w wityni zapada cakowita cisza. A potem rozleg
si ryk.
Tysice garde grzmiao w triumfalnym chrze, do ktrego po chwili doczy Maahir i
pozostae sonie, a ona jako jedyna milczaa, nie wiedzc, o co w tym wszystkim chodzi.
Dym i popi rozgociy si chyba na stae w jej ustach i na jzyku, a gdy tylko
przymykaa oczy, pod powiekami byskay jej pomienie. Moc Agara bya w tym miejscu silna
jak nigdzie indziej.
Ksi dotar do kapanw stojcych po przeciwnej stronie krgu, ktrzy pokonili mu
si nisko. Nie widziaa, by co do nich mwi, sta tylko, a oni nie omielili si wyprostowa
karkw, pki nie odwrci si i nie ruszy z powrotem. Trudno byo co wyczyta z ich
twarzy, ale sposb, w jaki stali, jak sztywno trzymali ramiona i rce Gdyby mieli przy sobie
bro, Deana zaczaby si obawia o ycie Laweneresa.
On tymczasem spokojnym krokiem wyszed z krgu niemal w tym samym miejscu, w
ktrym czekaa. Zatrzyma si, unis do w gecie bogosawiestwa, a tam, gdzie si
odwraca, ludzie klkali z opuszczonymi gowami. Triumfalny ryk przerodzi si w pie.
Gdy skoczy, bez sowa zaja miejsce po jego lewej stronie. Evikiat opanowa nieco
sytuacj, wojownicy Rodu Sowika oczycili im ju przejcie do Maahira. Ruszya, gdy tylko
lepiec pooy jej do na ramieniu.
Tym razem rka wydawaa si cika i gorca jak spiowy odlew dopiero co wycignity
z pieca.
Jedziemy do paacu. Potrzebuj odpoczynku i solidnej kpieli. Ty te.

Interludium

Chd jak przy zanurzaniu si w lodowej przerbli i ciemno. Nie zwyka ciemno,
taka, jak spotyka si noc, pod gwiazdami, ktre nacigny na siebie pled chmur, ani nie
taka, ktra towarzyszy czowiekowi w chwili, gdy koszmar wypchnie go z krain snu, a do
witu jeszcze daleko. Ta ciemno bya absolutna, wrcz namacalna. I lepka, jakby
utworzono j z czarnej galarety.
Yatech wcign ostronie powietrze. Pachniao wilgotn stchlizn i mokrym
kamieniem. Oraz sol.
Iavva gos Kanayoness zadziaa jak magiczne zaklcie, szczkno krzesiwo i may
kaganek rozwietli mrok. Stali przed kamienn cian, ktra wyginaa si ukiem nad ich
gowami, jak morska fala zatrzymana w ruchu.
Tdy.
Czarnowosa poprowadzia ich korytarzem a do cikich drzwi. Otworzya je bez chwili
zawahania, niczym gospodyni oprowadzajca goci po wasnym domostwie.
Smrd uderzy podstpnie, w pierwszej chwili sodkaw nut, ktra zaraz przesza w
gsty, duszny odr gnijcego misa, zepsutej krwi, gangreny i odchodw. Yatech zatrzyma
si, jakby wpad na namacaln przeszkod. Iavva nawet nie zwolnia.
Chod sowa wypowiedziane przez Ma Kan rozbrzmieway pogosem, sugerujc,
e jest tam wiksze pomieszczenie. Nie jest tak le, jak cuchnie.
Wszed. Blask kaganka utrudnia ocen wielkoci sali, ale to nie miao znaczenia. Nie
liczya si wielko, bo nawet gdyby pomieszczenie miao sto krokw rednicy, to i tak wzrok
przycigaby jego rodek. I to, co tam tkwio.
Czarny miecz wbity w ska w jednej trzeciej dugoci ostrza. wiato nie odbijao si na
jego klindze ani na rkojeci, co sugerowao, e wykonano go z jakiego matowego kamienia.
Albo innego materiau, ktry pochania blask. U stp miecza leay zwoki mczyzny.
Niemal nagie, wychudzone i pokryte paskudnymi ranami. Krew nie zdya jeszcze
skrzepn.
Musielimy w drzwiach min si z duchem tego nieszcznika.
Kanayoness przykucna i musna skro trupa.
Prawie. Ale on nie odszed do Domu Snu. Jest tu. Pstrykna wskazujcym palcem
czarne ostrze. Kolejna gar wspomnie, poczucie krzywdy, szalestwo i obd.
Przez gow z prdkoci byskawicy przemkna Yatechowi myl, e to dziwne sucha,
jak akurat ona mwi o szalestwie i obdzie, ale przezornie zachowa to dla siebie. Tu i
teraz, w tym miejscu, wszelkie sowa byy nieistotne i gupie. Czu gd.
Wiesz, gdzie jestemy? Zerkna na niego, a jej oczy zdaway si rwnie czarne i
matowe jak miecz.
Nie.
Pod bram do krlestwa, ktre nie ma zamiaru nikogo wpuszcza do rodka. Pod
kawakiem duszy prbujcym sta si czym wicej ni tylko furtk. Karmi go od wielu lat,
dziesitkw, moe setek, nie wiedzc, co dokadnie tworz, a kiedy zacz si budzi,
otwiera oczy i rozglda, uznali to za znak od swojego boga. Gupcy. To twoja wsplna
dusza, Keruweln, przyjrzyj si.
Nie rozumiem.

 Wiem, e nie. Pomyl. We setki udrczonych, wyrwanych z ciaa przemoc duchw,

ktrych cae ycie sprowadzono do krwi, blu, ponienia. Duchw nierozumiejcych,
dlaczego je to spotkao. Optanych przez poczucie krzywdy i niesprawiedliwoci. We
mw, ony, ojcw, matki i dzieci i zamie je w to. Szturchna ciao stop. Tu nikt nie
umiera atwo. Wlej je w jedn form, niech si mieszaj. I kisz, dziesitki lat. Ci gupcy
zapomnieli, e bl i cierpienie jest pierwotn, najstarsz drog do transcendencji. Otwiera
dusze, pomaga tworzy kanay, cza. Zamienili artefakt w anaboga.
Czarny miecz zdawa si taczy w blasku kaganka. Pulsowa. Rozszerza i kurczy.
To jest bg?
Jeszcze nie. Jeszcze daleko mu do tego. To anabg, cz, kawaek, ziarno, jeli
wolisz. Stara nazwa na zapomniany ju proces. Budzi si powoli, ale korzystajc z rdzenia,
jakim jest kawaek duszy prawdziwego Niemiertelnego, ronie. Nigdy nie by inteligentny,
lecz inteligencja pojawia si zaraz po sprycie, a on Kanayoness pochylia si i uniosa
rk martwego mczyzny: na przedramieniu, wrd brudu i zaschnitej krwi, da si
rozpozna wizerunek zamanego miecza on jest sprytny. Znalaz sposb, by sign po
wicej dusz, ni dostarczaj mu kapani.
Yatech spojrza na tatua i go rozpozna. Niektrzy z onierzy i stranikw, ktrych
spotka w czasie suby u Aerina, powierzali swj los Panu Bitew.
Skadaj mu w ofierze wasnych wyznawcw?
A od kiedy kapani mieli z tym jakikolwiek problem? Tu chodzi o co innego.
Przypomnij sobie.
Zmierzyli si wzrokiem. Patrzya na niego z pobaliwym umieszkiem.
Co mam sobie przypomnie?
Droga. Lub modlitwa, jak to teraz nazywacie. Dwiecie dwunasty i dwiecie
osiemnasty wers.
Sowa napyny same, mimo i nie modli si od miesicy.
Nie bd nosi znakw ani symboli na ciele, bo ciao jest wityni, ktra powinna
pozosta nieskalana. A jeli oszpec je w ten sposb, niech skra moja zostanie zdarta
pasami, jak w dniu zdrady.
Issaram nie tatuowali cia ani nie ozdabiali ich rytualnymi bliznami. Jako jednemu z
nielicznych ludw zabraniaa im tego wiara. Matriarchici z Imperium postpowali
podobnie, lecz nie zabraniali wyznawcom Wielkiego Rodzestwa kultywowania odrbnych
obyczajw. Zbyt gboko wrosy w ludzkie dusze, by wykorzeni je, nie rozptujc religijnych
wojen.
No i? Kazaa mi zapomnie o starym yciu, a teraz mam szuka odpowiedzi w
kendeth?
Umieszek Maej Kany przerodzi si w grymas poirytowania.
Zapomnie? Znw nie zrozumiae. Gupiec. Kendeth to przecie wasza Droga. A
idc, uywa si ng, nie gowy. Jak mylisz, dlaczego Harudi zakaza wam tatuowania i
znakowania ciaa? I to tysic lat po Wojnach z Niechcianymi. Cho zwyczaj ten nie jest
skierowany przeciw nim, zapewniam ci, odpowied masz w wersie dwiecie osiemnastym.
Zacznij wreszcie myle, gupcze!
Dwiecie osiemnasty wers. Niemal identyczny jak dwiecie dwunasty, cho rozwijajcy
zakaz.
I nie pozwl, bym oszpeca ciao rysunkami lub bliznami, ktre tworz znaki, tylko
Twoje donie mog mnie bowiem obj, gdy stan midzy nimi nagi w dniu Sdu.
mog mnie bowiem obj

Objcie. Przekn lin. Miecz zacz nagle wyglda nie jak materialny obiekt, lecz jak
dziura w powietrzu, pknicie w ksztacie broni.
Mwisz prawd? Ten anabg szykuje si na Objcie ludzi?
Skina gow.
Tak. Armia, ktr stworzy, bdzie trudna do pokonania, a dusza kadego jego
wyznawcy, choby zgin dziesi mil std, trafi do niego. Pore ich dziesi, dwadziecia
tysicy na raz i przekroczy pewien prg. Stanie si prawdziwym bogiem.
Zamierzasz go powstrzyma?
Udao mu si. Zaskoczy j.
A po co? Nie jestem od tego, by sprzta mieci po ludziach. Wyhodowalicie sobie
nibybstwo, to pokocie mu si albo go zabijcie. Nie. Chc przypomnie mu o tym, czym by
na pocztku. I o formie, jak mu nadano. Furtka i miecz. Chc, by tym dla mnie zosta.
Mieczem i furtk. Ostatni raz. A potem niech rozptuje t swoj wojn i Obejmuje sobie,
kogo zechce.
Czarnowosa rozejrzaa si demonstracyjnie.
Zapamitaj to miejsce. Dokadnie. Nastpnym razem chc trafi tutaj od razu.

Cz II
Um iech gupca

Rozdzia 1

Obudzia si rwno z pierwszymi gongami. Biae Konoweryn witao kady dzie

siedmioma uderzeniami w olbrzymie spiowe tarcze, zawieszone w najwyszej wiey
paacu. Dwik by gboki, potny, majestatyczny. Nis si nad miastem, amic nocn
cisz, oznajmiajc wszelkiemu stworzeniu, e oto nastaje kolejny dzie.
I oczywicie bezlitonie wyrywajc j ze snu.
Tradycja wyjaniono jej w pierwszych dniach, powoli i cierpliwie, jak upoledzonemu
dziecku. Na pamitk Siedmiu Dni Ciemnoci, gdy soce nie wschodzio nad wiatem i
tylko wiato Agara dawao ludziom nadziej. Deana do tej pory zastanawiaa si, jakim
cudem przeoona Domu Kobiet potrafia tak zaakcentowa wielkie litery, e nawet
tumacz oddawa to w rozmowie, ale Owiya z Baderhe miaa najrniejsze talenty, a
mwienie wielkimi literami byo tylko jednym z nich. Gdyby kobieta zechciaa wysucha
issarskiej wersji tej legendy, Deana wyjaniaby, e zapewne chodzi o Dni aoby, w czasie
ktrych bogowie zakryli wiat kirem, by opakiwa wszystkich polegych w Wojnach z
Niechcianymi. A gdyby chciaa si troch podroczy z t nadt ropuch, wspomniaaby
te, e zrobili to najpotniejsi Niemiertelni pod przewodnictwem samej Wielkiej Matki,
wic to dziwne, e Agar nie bra udziau w tym wydarzeniu. Chyba e nie by zbyt wanym
bogiem.
Oczywicie to byo dokadnie to, przed czym ostrzega j truciciel, ale i tak czasem miaa
ochot zrobi co takiego tylko po to, by sprawdzi, czy przeoon Domu Kobiet da si
wyprowadzi z rwnowagi. Och, rzecz jasna Owiya z Baderhe potrafia si wcieka, i to jak.
Umiechaa si wtedy uprzejmie, ciszaa gos, skadaa skromnym gestem donie na
podoku. Gdy w takim nastroju pojawiaa si na korytarzach paacu, modsze suki mdlay,
a starsze uciekay jak stado myszy przyapanych przez kota. Jak gosia plotka, w cigu
ostatnich siedmiu lat trzy z podlegych jej dziewczt popeniy samobjstwo.
Na Deanie Owiya z Baderhe tylko raz wyprbowaa swj uprzejmy gos i delikatny, lekko
wspczujcy umiech. Byo to zaraz po jej pojawieniu si w tej czci paacu. Wymieniy
ledwo kilka zda, i to przez tumacza, ktry wada chropawym, kupieckim meekhem, i od
razu wiedziay, e si nie polubi. Deana nie potrafia tego zrozumie, przeoona Domu
wydawaa si cakowicie szczera, jej donie, twarz i oczy wyraay tylko trosk. A jednak z
kadym zdaniem wyrasta midzy nimi lodowy mur.
Oczywicie Owiya bya pena podziwu dla jej dokona, lecz jednoczenie przepeniao j
wspczucie dla biednej dziewczyny z gr, ktr kaprys losu rzuci tak daleko od domu. To
musi by przeraajce znale si nagle w tak wielkim miecie. Ulice, wielopitrowe domy,
kanalizacja, akwedukty Czy jej to nie oszaamia? Czy bdzie si dobrze czua w paacu? W
Konoweryn z pewnoci jest wielu jej rodakw, cz stranikw karawan to Issarowie,
pewnie czuaby si lepiej wrd Ach, ksi rozkaza, by mieszkaa w Domu Kobiet.
Oczywicie. Zaraz przygotujemy komnaty. Czy kaza rozoy posanie na pododze? Nawet
tumacz, korpulentny urzdnik w lawendowych atasach, zacz si w tym momencie poci
i rzuca Deanie przestraszone spojrzenia, ale starsza kobieta bya po prostu oaz troski i
poczucia obowizku. ko moe by niewygodne dla kogo O tak, z pewnoci Issaram
dobrze to wymawiam? Issaram znaj ka. Ten podrny strj oczywicie spalimy,
pustynne robactwo eee no tak, wypierzemy. I przyl kogo, by uszy inne.

Paacowi amri s rzecz jasna do jej dyspozycji. Ile potrzebuje niewolnic?

Niewolnicy
Wiedziaa oczywicie, e tu s, ale nie sdzia, e jest ich a tak wielu. Suchi wyjani jej
po drodze, e w ksistwie istniej trzy gwne grupy niewolnych. Kaihowie, czyli brudni
najnisza z nich, pracujca w kopalniach i na plantacjach. Auwini, popielni rednia kasta
niewolnikw, zatrudniana zazwyczaj w warsztatach rzemielniczych, przdzalniach i
tkalniach. Oraz amri, zwani domowymi kasta obejmujca niewolnikw wyksztaconych w
szczeglnych umiejtnociach, nauczycieli jzykw, lekarzy, muzykw, kucharzy, osobist
sub.
To spord niewolnych Rody Wojny rekrutoway swoich wojownikw, wybierajc
modych chopcw i szkolc ich bezlitonie przez wiele lat, a w zamian obiecujc wolno
dla nich i lepszy los dla ich rodzin. Niewolnicy pracowali te na plantacjach, przdli i
farbowali jedwab, wznosili budowle, karczowali dungl, karmili, ubierali i podcierali tyki
swoim panom. W Konoweryn miar wartoci czowieka bya liczba ozdobionych
niewolniczymi obroami karkw, ktre si przed nim zginay.
Nie. Nie potrzebuje niewolnic. Ani jednej.
Oczywicie. Zapewne w jej wiosce bo pochodzi z wioski, prawda? W jej wiosce nikogo
nie byo sta na niewolnika. To zrozumiae.
Pierwszy raz widziaa, by kto, umiechajc si niewinnie, wystrzeliwa w ni szyderstwo
za szyderstwem, obelg za obelg. Jakby znalaza na drugim kocu wiata duchow siostr
Lengany hLenns.
Deana odwrcia si w poowie rozmowy i jakby nigdy nic ruszya w kierunku okna.
Ujrzaa szok i groz na twarzach kilku krccych si w pobliu kobiet, ale zignorowaa je. Nie
bya niewolnic, zastraszon suc ani ksic naonic. Znajdowaa si poza hierarchi
Domu Kobiet, a Owiya z Baderhe nie miaa nad ni adnej wadzy. I lepiej, by sobie to od
razu uwiadomia.
Bd gociem ksicia tylko przez jakie trzy lub cztery miesice rzucia, podziwiajc
rozcigajcy si za oknem ogrd. Na ten czas potrzebuj odosobnionej komnaty z oknami
wyposaonymi w solidne okiennice i zasony oraz oa z baldachimem. Drzwi z zamkiem, do
ktrego tylko ja bd miaa klucz. Duo wolnego miejsca do wicze i wasn wann z tak
iloci gorcej wody, jak sobie zaycz. Suce tylko do sprztania i przynoszenia posikw.
Starsze i takie, ktre maj dzieci. Bd rozsdniejsze.
Zerkna przez rami i z niejak satysfakcj stwierdzia, e udao jej si zirytowa t
kobiet.
To znaczy umiech Owiyi sta si jeszcze bardziej szczery, a w jej oczach pojawia si
gotowo do suenia.
Oczywicie przetumaczy mczyzna w lawendowych szatach i z wyran ulg
umkn z komnaty.
I tak ostatnie dziesi dni Deana spdzia w czym, co mona by uzna albo za cel
pokutn, albo za wizienie dla wysoko urodzonej szlachcianki. Dostaa komnat w jakiej
zapomnianej przez samego Agara czci paacu, wyposaon w dwa niezbyt due,
wychodzce na lepy mur okna, ktre zamykao si dodatkowo okiennicami, oe otulone
warstwami tiulu i miedzian wann. Nic wicej. Nawet stolika, na ktrym mona postawi
tac z jedzeniem.
Okiennice byy rozsdnym rozwizaniem, podobnie jak baldachim, ktry chroni j nie
tylko przed cudzym spojrzeniem, lecz przede wszystkim przed rojami natrtnych owadw.
Jednake brak mebla, na ktrym mogaby usi czy zostawi ubranie lady na

marmurowej posadzce sugeroway, e jeszcze niedawno pod cianami stay jakie komody, a
na rodku pomieszczenia rozpostarty by dywan, lecz przeoona Domu Kobiet
przypilnowaa, by jej dziki go dosta to, czego zada.
I nic poza tym.
Przez pierwszy dzie Deana rozwaaa nawet, czy ma ochot na ma wojenk z t
aroganck suk, ale po namyle stwierdzia, e chyba jednak nie. Za kilka miesicy bdzie w
domu i nie byo najmniejszego sensu, by toczy tu podobne batalie. Poza tym jeli si
porzdnie zdenerwuje, zawsze moe pj i uci jej eb.
Zamiast tego przesza si po najbliszych komnatach i zabraa stamtd niewielki stolik,
dwa krzesa i, z pomoc lekko przeraonej sucej, co w rodzaju maej szafki. Jeli nawet
Owiya dowiedziaa si o tej grabiey, to w aden sposb nie zareagowaa. Zreszt po
pierwszym spotkaniu Deana jej wicej nie widziaa.
Dwie starsze suce przynosiy jej cztery razy dziennie posiki, zawsze zatrzymujc si i
pukajc do drzwi. Raz dziennie, wieczorem, napeniay take wann wod. Kpiel W
domu korzystaa z niej raz, czasem dwa razy w miesicu, i to wsplnie z kilkoma kobietami.
Tu miaa wann dla siebie i moliwo moczenia si do woli. Istniay rzeczy, dla ktrych bya
gotowa zrzuci mask dzikiej, twardej jak skaa wojowniczki, a codzienna kpiel stanowia
jedn z nich. Zreszt bya take niezbdna z innych powodw, w Konoweryn cay czas
panowa upa, i to zupenie inny upa ni na pustyni. Wilgotny, duszny, lepki i odbierajcy
siy. Czowiek w chwil po zaoeniu wieych ubra mia wraenie, e tonie we wasnym
pocie.
Kpiel bya koniecznoci.
I przyjemnoci, wycigajc zmczenie z mini, oczyszczajc umys oraz
pozwalajc zapomnie, e nikt si ni nie interesuje.
Deana nie dostaa adnych wieci od ksicia, adnego zapytania o samopoczucie,
zdrowie ani czy jest dobrze traktowana. Jej dni skaday si z modlitw, mycia si, posikw,
wicze z broni i bez, medytacji, kpieli i snu.
wiczya godzinami, najpierw powoli, cieszc si, e w ogle moe utrzyma talhery w
doniach, potem coraz szybciej i intensywniej. Ciao odnajdowao rytm walki z cieniem,
uczyo si nowej broni, odrobin innej ni jej poprzednie szable. Ju czwartego dnia bez
problemu, tylko po serii wicze oddechowych, odnalaza w sobie sani i bya zdumiona jego
si. W bojowym transie wykonaa seri wicze zwanych Lot Czapli, a cao zaja jej
ledwo dwadziecia dwa uderzenia serca, cho bez transu potrzeba na to co najmniej
trzydziestu. Tak, z pewnoci nabieraa si i nie miaa powodw do narzeka.
Tylko e ten tpy, beznadziejny, brzydki jak ropucha gupiec zupenie j ignorowa. Gdy
nachodziy j takie myli, Lot Czapli trwa ledwo osiemnacie uderze serca. A kpiel cay
wieczr, mimo i pod koniec woda bya ledwo letnia.
Oczywicie wiedziaa, e paac, delikatnie mwic, wrze. Czasem pozwalaa sobie na
krtkie spacery po korytarzach Domu Kobiet, skd miaa widok na rozlegy plac przed
gwnym budynkiem. Posacy galopowali tam i z powrotem, starajc si nie stratowa setek
interesantw okupujcych alejki, trawniki i gwn drog, wiato w oknach ksicej czci
paacu nigdy nie gaso, do oddziaw Sowikw doczyli inni wojownicy, jedni odziani w
ziele, a inni w brz.
Obserwujc ich, Deana widziaa, jak wszystkie trzy grupy schodz sobie z drogi,
poruszajc si po widocznych tylko dla siebie liniach i ignorujc nawzajem z ostronoci
ludzi stpajcych po tafli szka. Wygldaoby to nawet zabawnie, gdyby wszyscy nie nosili
broni. Cokolwiek si dziao, ksi powinien zacz si martwi.

Tylko waciwie co mnie obchodz zmartwienia czowieka, ktry najwyraniej cakiem o

mnie zapomnia?, pomylaa, po raz kolejny budzc si w skotowanej pocieli. Pod
baldachimem, mimo e chroni przed nieproszonymi spojrzeniami i rojami nocnych
owadw, byo po dwakro bardziej duszno. Wstaa, przeklinajc poranne gongi, obmya si
w wodzie po wczorajszej kpieli i ubraa. Modlitwa, krtkie wiczenia, ktre najlepiej
wykona na pusty odek, pukanie do drzwi.
Pukanie. Za wczenie na suce ze niadaniem.
Zaoya szable, sprawdzia, czy gadko wysuwaj si z pochew, i signa po klucz.
Prawie si umiechna pod nosem. Zachowywaa si jak wizie, ktremu co niszczy
rutyn dnia, a to moe zwiastowa tylko kopoty.
Tylko e winiowie zazwyczaj nie nosz broni.
Przekrcia klucz po trzecim, nieco bardziej dononym pukaniu.
Za drzwiami staa kobieta.
Pikna jak zachd soca, jak ognista klacz w penym biegu, jak pantera wygrzewajca
si na skale. Wysoka i zgrabna, miaa czerwone, pene usta, brzoskwiniow cer i wielkie,
ciemne oczy, podkrelone jeszcze cieniami w kolorze nocnego nieba. I wanie te oczy
zdaway si Dean przeszywa na wylot.
Poczua ukucie zazdroci. Kto, kto ma tak twarz, jednym umiechem rzuci sobie do
stp kadego mczyzn. Taka twarz to bro, miecz i tarcza jednoczenie.
Bogowie bywaj niesprawiedliwi.
Jednak teraz umiech przybyej przypomina szczerzce si zby wciekego psa. No
c. Deana zerkna na korytarz, byy tu tylko we dwie.
Jestem Varala z Omeru. Kobieta odezwaa si pierwsza. A ty to Deana z Issaram.
Mwia meekhem, ale to ju nie wydawao si dziwne. Czy zreszt mogo by inaczej w
ksistwie, ktre zbudowao swoj potg na handlu z Imperium?
Tak.
Przyszam ci zobaczy. Zanim wyjad.
Wyjedasz?
Tak. Po nowe dziewczta. A ty masz si trzyma z daleka.
Od czego?
Od niego.
Absurd tej sceny zacz do niej dociera dopiero w tej chwili.
Wejdziesz? Przypomniaa sobie o gocinnoci.
Tamta pokrcia gow i spojrzaa na ni z jawn pogard.
Syszaam plotki. On nie jest dla ciebie. I nigdy nie zajmiesz mojego miejsca. To, co byo
na pustyni zostao na pustyni. Ocalia mu ycie, dostaniesz swoje zoto i wyjedziesz.
Rozumiesz?
Teraz zrozumiaa. Pikna nieznajoma w, przyjrzaa si lepiej, szatach wygldajcych jak
skrojone do darcia przez niecierpliwe mskie rce odwiedza dzik, pustynn lwic ktra
ocalia ycie modemu ksiciu by zaznaczy swoj pozycj i ustali hierarchi. Czy bd
teraz walczy, piszczc i szarpic si za wosy?
Wiesz nie krya rozbawienia w moich stronach, jeli dwie kobiety pragn jakiego
mczyzny, czasem w ruch id szable. A tu? Bdziemy si pojedynkowa na krcenie
tykami?
Varala spojrzaa jej w oczy i nagle w komnacie zrobio si bardzo zimno.
Nie doceniasz mnie. A moe ju mnie ocenia i uznaa, e moesz sobie pozwoli na
lekcewaenie? Co mi si wydaje, e nie przeyjesz zbyt dugo w paacu, moje biedne, dzikie

dziecko
Umiechna si jeszcze raz, a Deana spojrzaa na ni nagle inaczej. To dziecko nie
byo wcale obelg. Kobieta bya od niej o wiele starsza, ni zdawao si na pierwszy rzut oka.
Miaa nie dwadziecia kilka lat, nie trzydzieci. Mogaby by jej matk.
Jestem Pierwsz Naonic ksicia. To ja decyduj, gdzie zasieje on swoje wite
nasienie, i wolaabym ju, jeli wybaczysz szczero, by rozsmarowa je na przecieradle.
Przyszam ci ostrzec. Nie prbuj go przywiza do siebie wdzicznoci. Nie staraj si
zyska czego, czego nie utrzymasz w doniach. Nie bdzie mnie przez jaki czas, lecz po
powrocie nie chciaabym musie rozwizywa waszych problemw.
Deana odpowiedziaa jej wzruszeniem ramion.
Nie spaam z adnym ksiciem. Dziwne, ale nie czua, eby kamaa. I nie mam
zamiaru tego zmienia. Jestem awyss w trakcie pielgrzymki, a kiedy szlaki na powrt
stan si drone, wrc do siebie. Zadowolona?
Zamkna jej drzwi przed nosem.
Tak, jak zrobiaby to kada nieokrzesana dzikuska.
Po kilkudziesiciu uderzeniach serca znw rozlego si pukanie. Otworzya je gniewnym
szarpniciem i zamara na widok drobnej postaci posyajcej jej obuzerskie mrugnicie.
Samiy.
Niespodziafka oznajmi dumnie w jzyku Issaram, szczerzc si od ucha do ucha.
Niespodzianka poprawia, umiechajc si szeroko. Prawdziwa niespodzianka.
Praw dziwa?
Tak. Prawdziwa. Gdzie twj pan?
Zamacha rkami i umiechn jeszcze szerzej, w mowie ciaa przekazujc co w stylu:
Nie wiem, co do mnie mwisz, ale ciesz si, e ci widz.
Jeli pytasz o ksicia, to pi. Suchi wyoni si z najbliszego cienia. Nosi barwy
pustynnego pajka, wyszywan zot nici kamizelk, bia koszul i biae spodnie. Po raz
pierwszy od czterech dni. Co prawda zada ode mnie kolejnej porcji kalei, ale
odmwiem. Co by by ze mnie za truciciel, gdybym zabija ludzi przypadkiem. Jak si
czujesz?
Nie najgorzej. Cho mylaam, e wszyscy o mnie zapomnieli. No, moe oprcz tej
kobiety, ktra tu bya przed chwil.
Varali? Minem j na korytarzu i miaa tak min, e szczerze mwic, spodziewaem
si, e zastan tu twojego trupa. Bya kochank starszego ksicia, a teraz jej pozycja jest
niepewna. Przynajmniej dopki nie wskoczy do oa nowemu. Po co przysza?
To wyjaniao cel zagadkowej wizyty. Obowizki zmuszay Pierwsz Naonic do
opuszczenia paacu, wic przysza zabezpieczy sobie powrt. Deana machna rk na
znak, e sprawa nie jest wana.
Psy znacz swoje terytorium. Niektre zupenie bez potrzeby.
Dobrze. Suchi najwyraniej uzna, e skoro obie przeyy spotkanie, nie warto
dry tematu. I nie, nie wszyscy o tobie zapomnieli, ale mamy tu taki may problem
zwizany z przejciem wadzy tak, by nie trzeba byo czyci wszystkich cian z krwi. Moe
nawet nam si uda. Rody Trzciny i Bawou potwierdziy swoj lojalno, a lokalne witynie
l posacw, deklarujc wierno. Wszyscy za robi to z tak gorliwoci, e kazaem
ksiciu je tylko wieo zerwane owoce i pi dopiero co zaczerpnit wod. Oraz sypia co
noc w innej komnacie. A co u ciebie? Poznaa ju Owiy?
Tak. Nie lubi mnie.
Ale skd. Gdyby ci nie lubia, spaaby w chlewie i jada resztki po winiach. Uwierz

mi. Moemy wej?

Bez ceregieli wpakowali si do rodka. Samiy wskoczy na ko i wycign si na ca
dugo, truciciel przycupn na skraju krzesa.
Naprawd jej zaimponowaa. Wasna wanna, oe no, no. Nudzisz si?
Nie. Uwielbiam tkwi caymi dniami w jednym miejscu.
Chopak przewrci si na brzuch, podpar gow rkoma i powiedzia kilka sw,
unoszc jednoczenie brwi.
Pyta, czy wymienicie si jzykami.
Wymienimy?
Wybacz, on pochodzi z Caldihw, a oni, oprcz tego, e s znakomitymi
poskramiaczami soni, myl zawsze w kategoriach handlu. On pyta, czy nauczysz go
issarskiego w zamian za lekcje suanari.
A co to jest?
Jzyk ulicy, jzyk miasta, jzyk ksistwa. W suanari dogadasz si wszdzie, w stajni,
na targu, w karawanie i porcie. Oczywicie nie moe ci zaproponowa nauki geijv. Mowa
Ognia to jzyk paacu, mowa urzdnikw i kapanw. Nie mog ni wada cudzoziemcy.
Deana zerkna na jednego i drugiego. Obaj mieli absolutnie niewinne miny.
On was przysa, prawda?
Kto?
Ksi. Zamierza mi da zajcie, ebym nie narobia kopotw. Nauka jzyka? Czemu
nie haftowania?
Moe dlatego, e haftowa ju umiesz. Tak przynajmniej mona by sdzi na
podstawie tego, e sama szyjesz swoje stroje. Poza tym, nie. Nie przysa nas i nie wzdychaj z
takim rozczarowaniem.
Ja nie
Ksi pyta o ciebie. Przy mnie chyba z dziesi razy. Gdyby tego nie robi, kto z
dworu ju sprbowaby ci wykorzysta w jakiej intrydze, lecz pki wiadomo, e Laweneres
powica ci cho uncj uwagi Boj si. Na razie, oczywicie. A my, odkd przyjechalimy,
toczymy gr z kapanami, cechami kupieckimi i afgemidami Rodw Wojny. Religia,
handel, polityka, dza wadzy. Ksi Obrar Pomienny z Kambehii przysa ambasadora z
pytaniem, czy moe podda si prbie w Oku. Kolejnego. Afgemid Rodu Sowika prosi o
pozwolenie na wyprowadzenie dwch tysicy ludzi do Manakowen. Truciciel odgina
kolejne palce, jakby mia problemy z liczeniem. Afgemid Bawow chce zgody na objcie
Wyniesieniem kaihw albo na prewencyjne oczyszczanie. Manihi nawet w najgorszych
snach nie przewidywa, e bdziemy mie tylu brudnych. Trzciny s przeciw, daj
apanki i wysania ludzi do kopal, cho skarbiec ksistwa moe tego nie wytrzyma.
Szpiedzy na dworze Demenayi donosz, e wrd auwinih szerzy si matriarchizm i na
dodatek nie unikaj oni kontaktw z brudnymi. Nie masz pojcia, o czym mwi, prawda?
Najmniejszego.
Zoy donie w piramidk, gest, ktry widziaa ju u ksicia.
A to tylko gar raportw i kopotw, jakie Laweneres musi rozwiza, i to tylko z
jednego dnia. Nie bocz si wic, tylko wykorzystaj szans. Suanari to prosty, powszechnie
uywany jzyk. Powinna go szybko opanowa, bo czciowo wywodzi si ze staroytnej
odmiany issarskiego.
Naprawd?
O tak. Cho moe przesadziem z tym wywodzeniem si. Kiedy szalony prorok
narzuci wam noszenie zason i inne dziwactwa, cz twoich kuzynw ucieka na poudnie

 jak rozumiem, mieli do wyboru emigracj albo miecz i wyobra sobie, trafili do nas.
Oczy Suchiego bysny zimnym bkitem. Wtedy nie byo, rzecz jasna, jeszcze krlestw
Daeltred, ta nazwa powstaa dobre tysic lat pniej, lecz twoi pobratymcy doczyli swoj
krew do naszej. I jzyk te. Ale wiesz, mino ju dwa i p tysica lat, wic nie spodziewaj
si wiele.
To duo czasu. Nawet dla legend i mitw. Nie musz mwi prawdy.
Racja. Dlatego cywilizowane ludy maj biblioteki, gdzie gromadz wiedz o swojej
przeszoci. Oraz, przy okazji, ca mas miecia, takiego jak traktaty filozoficzne czy
poematy. Tutejsza biblioteka jest najwiksza na wiecie, a przynajmniej na poudnie od
Anaarw, wic jeli wyczytaem w niej histori o wygnacach z pnocnej czci Travahen,
ktrzy uciekali przed religijnymi fanatykami, to w ni wierz.
Deana mimo wszystko poczua co w rodzaju podziwu. Ten czowieczek najwyraniej
niczego si nie ba.
Wiesz, e gdyby przy innym Issaram nazwa Harudiego szalonym prorokiem, a jego
uczniw fanatykami, mgby mie ju obcite to i owo?
Tak syszaem. Ale ty jeste troch inna ni twoi pobratymcy. Jakby nosia wicej ni
jedn mask mrukn cicho, a j uderzya zawarta w tych sowach prawda. To jak,
zrobicie wymian? Suanari w zamian za issarski?
Suanari to powszechny jzyk?
Owszem.
I kady tu nim mwi?
Tak. Nawet Laweneres.
Hm, jzyk Issaram jest rzadki, staroytny i cenny. Nie jestem pewna, czy to dobra
wymiana.
Suchi umiechn si, najwyraniej wietnie si bawic tymi targami i przetumaczy. Po
czym wysucha odpowiedzi.
On si zgadza. Mwi, e dooy jeszcze lekcj jzyka kornakw i zdradzi ci sekretne
przejcie do kuchni.
Po co mi jzyk jedcw soni? A do kuchni nie musz si przekrada. Mam wicej
jedzenia, ni mog zmieci w brzuchu.
Chopak musia domyli si jej odpowiedzi, bo wyrzuci z siebie seri sw, nie czekajc
na tumaczenie. Suchi zacmoka, zdziwiony.
No, no. Musi mu zalee. Powiedzia, e jak si zgodzisz, przedstawi ci Mamie Bo. A
wierz mi, to zaszczyt. Nawet ja czekaem na to dobre dziesi lat. Radz si zgodzi, chyba
nie chcesz go obrazi?
Spojrzaa na Samiyego, ktry pierwszy raz, odkd uratowali si z niewoli, wyglda na
spitego i bardzo powanego.
Czy to znaczy, e std wyjdziemy?
Tak.
Wic powiedz mu, e jestem zaszczycona.
***
Wymknli si bocznym wejciem, zupenie zignorowani przez stranikw, jakby
towarzystwo truciciela i ksicego kornaka wystarczyo za przepustk. Lekcje rozpoczli po
drodze, rzucajc nazwy mijanych przedmiotw w obu jzykach. Wymieniajc si nimi, jak
to okreli Samiy.

 Koras. Machna doni na okno

Lance.
Pokazaa lampk oliwn.
Ubiy loua.
Soaganreh.
Podog.
Waaih.
Chah.
I tak dalej. Chopiec mia znakomit pami, byskawicznie powtarza kady wyraz i to z
odpowiednim akcentem. Deana przez dusz chwil bawia si tym handlem, znalaza
nawet kilka sw, ktre zdaway si potwierdza informacj o issarskich odszczepiecach,
ktrzy nie podporzdkowali si Prawom Harudiego. Naurin sprzczka od pasa, nazywaa
si tu nauren, a pochwy szabel gowari, zamiast koawari. Zgodnie z Prawem wystarczyy
cztery pokolenia mieszania krwi z obcymi i nieprzestrzegania tradycji, by przesta by
Issaram, a tu mino ich kilkadziesit, wic nawet tytu kuzynw zupenie nie pasowa do
tych ludzi, cho to, e zapamitali tak odlege wydarzenia, dobrze wiadczyo o ich zbiorach
ksig. Nabraa ochoty na odwiedzenie konowerskiej biblioteki, cho wiedziaa, e przyda jej
si do tego tumacz, wic bdzie musiaa namwi Suchiego, by jej towarzyszy.
Daleko jeszcze?
Zagrody soni znajduj si p mili od paacu, za tym zagajnikiem. Truciciel wskaza
rzdy starannie wypielgnowanych drzew. Dziki temu nie czu smrodu, a ich trbienie
nie jest zbyt uciliwe. No i mode maj do miejsca do zabawy. Inaczej wszyscy nasi
ogrodnicy popeniliby samobjstwo z rozpaczy. Umiechn si. Sonie Powiadaj, e
na ich barkach wzniesiono wszystkie budowle ksistwa. Karczoway dungl, przenosiy
pnie drzew, przesuway gazy. Teraz robi to samo, a gdy nadciga wojna, przywdziewaj
zbroje i ruszaj do walki, otoczone przez oddziay nuawachi.
Kogo?
Lekk piechot, procarzy, oszczepnikw i ucznikw, najczciej pochodzcych z
rodzin kornakw. Nikt nie walczy tak zawzicie w obronie swoich zwierzt jak oni. adna
jazda nie zaatakuje oddziau soni, a adna piechota nie wytrzyma szary tych olbrzymw.
A kiedy kiedy biaa sonica bya czym wicej ni tylko witeczn atrakcj. I niektrzy
nadal o tym pamitaj zawiesi znaczco gos.
Znw mnie ostrzegasz?
Owszem. Mczyzna wskaza na podskakujcego radonie Samiyego. Issarowie nie
syn z taktu, lecz zamiesz mu serce, jeli okaesz pogard dla tego, co ceni.
Otoczyy ich drzewa o szerokich liciach, spod ktrych zwieszay si kicie
rnobarwnych owocw. Wszdzie wok rosy krzewy przycite w regularne wzory, kryy
stada motyli i setki ptakw, kolorowych jak tcza i wrzeszczcych wniebogosy ochrypymi
gosami. Pod drzewami przechadzali si w skupieniu ludzie ubrani w obcise koszule i
spodnie do kolan, na gowach nosili szerokie kapelusze. aden nie oderwa wzroku od ziemi,
nawet gdy prawie na jednego wpadli.
Co oni robi?
Zbieraj ptasie kupy.
Dopiero teraz zauwaya, e kady z nich ma tkany z gazy woreczek, wypeniony
drobnymi, ciemnymi kulkami.
Po co?
Na anway. To napj robiony z ziaren vaolei. Truciciel wskaza ki owocw.

Same owoce s trujce, cho mona z nich uzyska napar o lekkich waciwociach
pobudzajcych. Surowe ziarno rwnie nie nadaje si do niczego. Za to jeli owoc zostanie
zjedzony przez papug, a potem wydalony, pojawia si gri, wp przetrawione ziarno, z
ktrego soki odkowe ptaka wycigny ca trucizn, zostawiajc tylko esencj. Anwaya
to ksicy rarytas, lekko gorzka, z posmakiem wanilii, oywia umys i ciao, przydaje si
witalnych, przepdza ze myli.
Ominli kolejnego zbieracza ptasich odchodw.
To specjalnie sprowadzone drzewa i specjalnie dobrane ptaki. A uncja gri kosztuje
swoj wag w srebrze. Nie dziw si wic, e nas ignoruj. O, s zagrody.
Zagrody soni wyglday jak gotowy do odparcia szturmu obz warowny. Rw z kolcami
na dnie, palisada z grubych na dwie stopy pni, wieyczki stranicze, brama, ktra sprawiaa
wraenie odpornej na uderzenia cikiego tarana. Wszystko to cigno si na kilkaset stp
w kad stron.
Samiy rozoy rce na boki, jakby mwi To jest moje. Umiecha si szeroko.
No dobrze, prowad. Deana skina gow, wskazujc bram. To w kocu twj
dom.
Wprowadzi ich ma furtk umieszczon z boku gwnego wejcia wprost na spory
dziedziniec. Kilku krccych si po nim mczyzn pozdrowio go serdecznymi umiechami,
lecz najwyraniej widok truciciela i issarskiej kobiety powstrzyma ich od zblienia si.
Zreszt mieli zajcie, jedni zgarniali opatami i adowali do workw olbrzymie kule ajna, inni
polewali wod i szorowali kamienne pyty. Zza najbliszego budynku dobiego gone
trbienie.
Samiy skierowa si w tamt stron. Minli kolejne olbrzymie drzwi i znaleli si w
pomieszczeniu, ktre pod wzgldem rozmiarw przypominao sal tronow. Jeeli
znalazaby si gdzie sala tronowa z glinian posadzk posypan som. Strumie wiata
wpadajcy przez wrota rozkrawa j na p, pogbiajc cienie po obu stronach stajni i
utrudniajc dokadn ocen wielkoci.
Chopiec pobieg w lewo i znik w tych cieniach. Po chwili wynurzy si, umiechajc
szelmowsko i machajc rk. Chodcie. Potem cofn si pod cian.
Suchi pchn j lekko do przodu.
Id, to twoja audiencja.
Deana czua, e to podstp. Do licha, mczyzna mia tak niewinn min, jakby
podawa jej wanie puchar wypeniony wszystkimi znanymi sobie truciznami, a Samiy
wyglda niczym dzieciak trzymajcy za plecami zdechego szczura. Poza tym w cieniu co
si ruszao i bulgotao.
No c, podobno Issaram niczego si nie boj.
Strumie wody trafi j w pier, gdy znalaza si ledwo trzy kroki od chopca, i
momentalnie przemoczy. Nie zakla, nie odskoczya ani nie wyszarpna broni. Spokojnie
zrobia te trzy kroki i po wejciu w cie stana oko w oko z majestatem.
Trudno byo oceni wielko tego sonia. Na pierwszy rzut oka by wikszy nawet od
Maahira, wyszy i masywniejszy. Olbrzymie uszy wyglday jak niewielkie agle, niemal
proste ciosy sigay ziemi, a zwisajca midzy nimi trba przypominaa powykrcany konar
wiekowego drzewa. I by stary. Pomarszczona skra zwisaa lunymi fadami, w uszach
widniao kilka sporych dziur, ciosy poky i zmatowiay. A mimo to czuo si bijc od niego
potg, si, spokj i pikno, jakie rzebi dugie, mdre ycie. Bo w oczach zwierzcia,
ciemnych, okolonych gstymi rzsami, dostrzegao si mdro i rado. I odrobin
zoliwego humoru.

 Mama Bo, jak sdz?

Kpice parsknicie i lekkie tupnicie przedni nog musiay Deanie wystarczy za
odpowied. Szary w trby sign do ekchaaru, dziewczyna przytrzymaa go delikatnie
doni.
Odwrcie si. Natychmiast.
Truciciel, ktry domyli si, co ma zaj, odwoa Samiyego kilkoma nerwowymi sowami.
Daa im dziesi uderze serca i powoli zdja zason.
Patrzyy na siebie przez chwil, wiekowa sonica i dziewczyna z grskiego plemienia.
Koniuszek trby delikatnie dotkn jej policzka, nosa, ust. Potem unis si w gr i wyda z
siebie grzmicy ryk.
Z zewntrz odpowiedziay mu inne sonie.
Deana zakrya twarz i odwrcia si. Mczyzna i chopiec stali do niej tyem z
opuszczonymi gowami. Prawie si zamiaa na tak demonstracyjn ostrono.
Moecie ju patrze.
Podnieli gowy i szeroko si umiechnli. Obaj.
Co to znaczyo? To trbienie.
Mama Bo ci zaakceptowaa. Polubia nawet.
A gdyby mnie nie polubia?
Suchi wzruszy ramionami.
Pewnie zeskrobywalibymy twoje resztki z podogi.
Oczywicie.
Podeszli do sonicy we trjk. Samiy zapa j za ucho, opar stop o podniesion nog i
w kilku szybkich ruchach znalaz si na karku kolosa. Mama Bo parskna, nabraa wody z
cebrzyka i ochlapaa go, wywoujc wybuch dzikiego miechu. Deana podesza i przyjrzaa
si sonicy bliej. Jej skra miaa dziwny kolor, jakby jasnoszary z odcieniem ru. Dotkna
boku zwierzcia, spodziewajc si, e na palcach pozostanie jej lad farby.
Ona jest biaa wyjani Suchi.
Raczej szarorowa.
Czyli biaa. Taki wanie kolor maj biae sonie, a jeli mamy szczcie, rodz si raz na
kilkadziesit lat. Takie zwierzta symbolizuj szczcie, porzdek i harmoni, s rzadkie i
bezcenne. Dlatego Mama Bo nie bierze udziau w dalekich wyprawach ani w wojnie, bo
mogaby zgin, i spdza wikszo dnia pod dachem, bo jej skra le reaguje na soce. Ma
ju pidziesitk, lecz jest jedynym takim soniem w caym ksistwie. Podobno w Aiszi maj
jeszcze jednego, ale nigdy go nie pokazuj, wic raczej wtpi.
Pidziesit lat to duo?
Jak na sonia, owszem. Nie jest jeszcze konajca, ale nie rodzi ju modych, a jej rol
jest przewodzenie stadu. Lecz wikszo ksicych soni to jej dzieci, wnuki i prawnuki,
wic musimy wzbogaca ten rd zwierztami z innych miast. No i dwa razy do roku idzie
na czele Pochodu Kwiatw, obwieszona biaymi liliami, prowadzc dwadziecia
najwikszych soni ksicia. To jej wito. Najblisze jest za trzy miesice, moe je jeszcze
zobaczysz.
Moe.
Truciciel wpatrywa si w ni, mruc oczy.
Ty nie rozumiesz, co tu zaszo, prawda?
Poza tym, e zostaam opryskana wod?
Nie. Naprawd nie rozumiesz? Pokrci gow wyranie rozbawiony. Poklepa
pomarszczon nog sonicy. To Mama Bo. Matka, babka i prababka soni z Biaego

Konoweryn, ktre s z nami rwnie dugo, jak sam Agar. Pisma mwi, e sonie walczyy u
naszego boku w wojnach przeciw Niechcianym i jest to ich nieprzerwana linia rodowa
trwajca od wiekw. Do licha, zdylimy tymczasem zmieni kilkanacie dynastii, nawet
Krew Agara wada ksistwem ledwo od tysica lat. Ale drzewa rodowe ksicych soni s
dusze ni wszystkich tutejszych arystokratw razem wzitych. Stoisz przed yw legend,
spadkobierc setek pokole i nadziej dla setek nastpnych. Sdzisz, e kady moe sobie
tak tu wej i
Zosta oblanym wod?
Popatrzy na ni martwym wzrokiem.
Waciwie po co ja ci to mwi. To jakby cholera, nie da si tego przetumaczy, nie
tracc wikszoci sensu. Sypa sl do morza, jeli wiesz, co chc powiedzie.
Przechylia lekko gow.
Wiem. I nie martw si, wiem, jaki to zaszczyt. Poklepaa szarorowy bok. Ona jest
wspaniaa. Wielka, pikna, silna. W grach powiedzielibymy onous, i te ci tego nie
przetumacz. Tak mwimy na widok suncego nad ziemi czoa burzy piaskowej,
potnego, lecz zapierajcego dech w piersiach, albo gdy kto wykona szczeglnie trudny,
niemal niemoliwy cios. I ona taka jest, niemal niemoliwa, potna i wspaniaa. Onous.
Jego spojrzenie zmiko.
No prosz. Moe jest jeszcze dla ciebie nadzieja.
So potrzsn gow, sapn, zagulgota i puci gonego bka.
Deana wstrzymaa oddech, ale nawet przez ekchaar zapieky j oczy. Wymienia
spojrzenie z trucicielem i wci z zacinitymi ustami wyszli na zewntrz.
Czy to te byo onous? zapyta, apic spazmatycznie oddech.
O tak. Zdecydowanie onous. Burza piaskowa si nie umywa. Zwalczya ch
uchylenia ekchaaru i wzicia kilku gbokich oddechw. Mwisz, e uywacie ich na
wojnie.
Cay czas. Niewiele jest rzeczy, ktre wytrzymaj szar bojowych soni.
A jeste pewien, e stawiacie je waciwym kocem w kierunku wroga?
***
Ten dzie by peen zaszczytw. I to takich, ktre przypady jej w udziale, bo truciciel
wymamrota co o obowizkach i szybciutko znik, zostawiajc j w towarzystwie chopca,
jego krewnych i wiekowej sonicy. Deana miaa zatem zaszczyt napeni poido Mamy Bo,
umy jej boki i tylne nogi, zaadowa do worka kilkadziesit kul soniowego ajna i wymieni
som w poowie stajni. Stara sonica patrzya na ni dziewczyna bya gotowa przysic z
agodnym rozbawieniem i dwa razy pchna niespodziewanie trb, przewracajc Dean na
ziemi.
Samiy wyjani, gwnie za pomoc gestw, e to wielki zaszczyt by przewrconym
przez takiego sonia. Jeeli dobrze zrozumiaa, zaszczyt polega na byciu przewrconym i
niewdeptanym w klepisko.
Pod wieczr miaa ju serdecznie do zaszczytw.
Ale bya te w dziwny sposb zadowolona. Przez cay dzie nawet przez chwil nie
pomylaa o ksiciu i o tym, e wszyscy o niej zapomnieli, a bl mini zwiastowa
przyjemno, jak przyniesie gorca kpiel i dugi, gboki sen. No i zauwaya, e spojrzenia
krccych si wok ludzi stay si mniej obojtne, dostrzega kilka umiechw, kto poda jej
szczotk na kiju, kto pomg wrzuci worek ajna na wzek. Mio byo poczu si czci

grupy.
Gdy soce zaczo chyli si ku zachodowi, wyprowadzono Mam Bo do reszty
ksicych soni. Za stajni znajdowa si olbrzymi plac, na ktrym w mniejszych lub
wikszych grupkach stao okoo czterdziestu zwierzt. Weszli tam we trjk, ona, Samiy i
biaa sonica, i Deana bya wiadkiem najdziwniejszej ceremonii, jak w yciu widziaa.
Stara sonica zatrzymaa si na rodku, a reszta stada zacza do niej podchodzi i si
wita. Nie bezadnie, lecz wedug dajcej si rozpozna hierarchii. Najpierw samice z
dziemi, nastpnie samce, z Maahirem na czele, potem dopiero mode, rnej pci i
wielkoci. Jakby wadczyni udzielaa audiencji swoim poddanym.
Mama Bo bya prawdziw krlow.
Gdy Deana wrcia do swojej komnaty, gorca kpiel ju na ni czekaa. Podobnie jak
dywany, kilka mniejszych i wikszych szaf, trzy due lustra na cianach, kilka krzese i st z
ca armi pmiskw i karafek gotowych do boju.
Oraz go.
Zatrzasna drzwi, wypychajc Samiyego na zewntrz. Sprawdzia te szafy, w ktrych
mgby si kto skry, zamkna starannie okiennice i zapalia kilka lamp.
Przez cay ten czas Laweneres siedzia przy stole z twarz ukryt w doniach i milcza.
Drgn, dopiero gdy przed nim stana.
Mam dla ciebie prezent odezwa si cicho, wskazujc lecy przed nim drobiazg.
Wzia podarek, niewielki wysadzany rubinami zoty wisiorek w ksztacie pomienia.
adny mrukna, kadc byskotk na stole. Zawsze przepraszasz kobiety
klejnotami?
To nie klejnot, tylko klucz. Gdy pokaesz go komukolwiek w paacu, wskae ci drog
do moich komnat. W dzie czy w nocy.
Nie odezwaa si, uznajc, e wspomnienie o nocy nie kryo w sobie adnej gupiej aluzji.
Tylko kilka osb ma podobne wyszepta. Wielki Kohir, Suchi, dowdca stray.
Ufam ci.
To proste wyznanie musno jej serce, wic parskna tylko kpico i zmienia temat.
To twoja zasuga? rzucia, cigajc talhery i wieszajc je na oparciu. Nie mogc
doczeka si odpowiedzi, ucilia. Ten cay zbytek.
Po raz pierwszy unis gow i umiechn si niepewnie. Drgna.
No, no, wygldasz jak kto, kto wanie zakoczy neehas dodaa szybko, eby ukry
wraenie, jakie robi widok jego twarzy, wychudej, z podkronymi oczami i woskowat
skr.
A co to takiego?
Gos te mia w nie najlepszym stanie.
Post, bdcy pokut za jakie mniej powane wykroczenie. Najczciej trwa miesic.
W tym czasie pokutujcy dostaje raz dziennie kromk chleba, a co drug noc spdza na
modlitwie i czuwaniu.
Saby umiech sta si nieco marzycielski.
To znaczy, e co drug noc mona si wyspa?
Skrzywia si, zirytowana.
Gupiec.
Kilka chwil zajo jej znalezienie maego dzbanuszka, z ktrego rozchodzi si
intensywny, gorzki zapach z lekk nut wanilii. Deana nalaa j do kielicha anwaya
wypenia puchar gbokim brzem i wcisna ksiciu naczynie w do.
Wypij, podobno pobudza.

Obj puchar drcymi rkoma. Umiechn si.

Pierwszy raz bd pi anway z krysztau do wina. Zazwyczaj podaje si j w
porcelanie.
Pij. Wyobra sobie, e jestemy na pustyni i nie mamy innych naczy.
Umiech zgas.
Czasem bym chcia naprawd chcia wrci na pustyni. Laweneres umoczy
usta, skrzywi si. Pij j od kilku dni bez przerwy. Ju nie dziaa. A ty? Nie chcesz?
Przed oczyma stany jej stada ptakw i ludzie w szerokich kapeluszach.
Nie. Nie mam ochoty. Pytaam, czy to twoja zasuga. Te dywany i reszta.
Pokrci gow.
Nic o tym nie wiem. Ale w poudnie usyszaem plotk, e posza do Mamy Bo. Dla
jednych to niemal blunierstwo, dla innych dowd, e jeste wybrana. Najwyraniej Owiya
naley do tych drugich. Cho nie spodziewaj si, e kiedykolwiek si do tego przyzna.
Deana usiada naprzeciwko mczyzny, signa po pmisek z ryem i owocami.
Tutejszy ry by inny ni ten, ktry Issaram kupowali od kupcw z Poudnia, biay i czysty,
bez usek i twardych ziaren. Troch brakowao jej tamtego.
Zdja ekchaar i zacza je.
To nie jest za kobieta. To chciae powiedzie, prawda?
Tak. Nie jest za. Jest troch jak Mama Bo. Lubi wiedzie, gdzie i na jakim miejscu
kady si znajduje. Hierarchia, pozycja, wano. Ona jest przeoon Domu Kobiet, wic
wszystkie kobiety, ktre tu si znajd, s pod jej komend No, moe poza Varal, i teraz
tob.
Varal? T, ktra mnie dzi odwiedzia?
Drgn, jakby zaskoczony. Zmarszczy brwi.
Tego nie wiedziaem. Najwaniejsza kobieta w paacu odwiedza ci osobicie.
Pokrci gow, jakby si rozglda. Przegapiem jakiego trupa?
Prychna, ignorujc art.
Najwaniejsza?
O tak. To ona, wraz ze wityni Ognia, Bibliotek i Rodami Wojny, decyduje, ktra z
modych kobiet jest wystarczajca czysta, nieskalana i pobona, by urodzi kolejnego ksicia.
Ktra ma wystarczajco czyst krew, by zosta matk kolejnego Pomyka. Do tej pory nie
interesowaa si mn w taki sposb, to mj brat mia wzi na powiedzmy, barki, ten
powiedzmy, ciar. W kadym razie Owiya ma z tob pewien kopot, nie moe ci
rozkazywa ani usun z paacu, lecz najwyraniej ci lubi.
Lubi?
Gdyby nie lubia, spaaby w chlewie ze winiami.
Deana westchna ciko.
Dziwne. Suchi powiedzia mi to samo.
Bo jest mdry. Ksi dopi swj puchar, westchn. To ju nie dziaa. Wiesz, e
ten dra pozwoli mi dzi spa prawie do poudnia?
Syszaam. To dlatego mg do mnie przyj?
Pewnie tak. Mwi, e szybko wracasz do si wiczysz.
Odrobin. Dzi na przykad przeniosam kilka worw ajna i umyam poow sonia.
Tyln poow. To dobre wiczenie. Co przypomina mi, e musz wzi kpiel.
Nic nie powiedzia, tylko lekko przechyli gow, nasuchujc. Byo w jego postawie takie
pragnienie, gd i tsknota, e Deana zawahaa si, cigajc wierzchni szat.
Dlaczego nic nie mwisz?

 Sucham patrz czasami, gdy wyjd nagle z ciemnoci w wiato albo rano nagle
otworz oczy, mam wraenie, e widz albo sobie przypominam, jak to jest widzie. Duo
bym da, eby mc ci teraz zobaczy. Kilka lamp, lustra odbijajce ich blask, woda parujca
w wannie, i ty. Obok. Naga.
Nadal mam na sobie ubranie. Zrzucia reszt szat i wsuna si do wody. I lepiej
eby przesta mnie podglda. Nawet w mylach.
Zamia si, cicho, szczerze, a ona nagle zatsknia do tego miechu, ktry ostatni raz
syszaa w pustynnej jaskini, gdy spodziewali si, e nie przeyj nastpnego dnia.
Trudny dzie?
Owszem. Obrar Pomienny nalega na swoj prb w Oku. Przypochlebia si, grozi i
przekupuje ludzi, by na mnie wpynli.
Skd wiesz?
Bo ci, ktrzy dziesi dni temu byli przeciwni jego prbie, dzi mwi, e to moe nie
najgorszy pomys. Kambehia staaby si oficjalnym sprzymierzecem Biaego Konoweryn,
gdyby okazao si, e ni te rzdzi Krew Agara. Zreszt sam Obrar po to przyj przydomek
Pomienny, by mc si ubiega o ten zaszczyt.
Agar od Ognia, Obrar Pomienny. Niczym ojciec i syn.
Laweneres parskn.
Tak. I nawet ty to widzisz. A s tacy, ktrzy tego nie dostrzegaj albo udaj, e nie
dostrzegaj, bo kambehiaskie zoto zamyka im usta i oczy.
Woda bya wci gorca i pachniaa wonnymi olejkami. Deana miaa wraenie, e ciepo
wysysa z jej ciaa zmczenie, wnika w gb, a do koci, rozluniajc wszystkie minie.
Bardziej dla podtrzymania rozmowy ni z ciekawoci zapytaa:
Wytrcie komu bro z rki, mam racj? Tym, e to ty sam wybrae, kiedy wejdziesz
w Oko.
Zamia si cicho.
Tak. Tu broni moe by wszystko, nawet uroczysto religijna. Kapani kazaliby mi
czeka, odwlekaliby moment ceremonii, sali kolejne dania. I przez cay ten czas, pki
Kamie Popiou nie zgodziby si askawie na prb, nie bybym prawdziwym ksiciem.
Mog przyjmowa przydomki Wybracw, witych Naczy, Kamie Popiou, Miecz aru
czy Do Litoci i uwaa si za stranikw Oka, ale aden nie ma wystarczajco duo krwi
Bogosawionych, by w nie wej.
Dziwne, ale po raz pierwszy, odkd go poznaa, wydawa si rozgniewany.
Jeli dobrze zrozumiaam, to ty jeste tylko jednym spord nich.
Sykn, zirytowany.
Owszem. Ksi zawsze dziedziczy tytu Dziecicia Ognia, pierwszego spord
awenderi Agara, lecz nie ma prawa mianowa lub odwoywa reszty. To zbyt wielki wze,
by rozsupa go jakim prostym ruchem. Tradycyjna hierarchia nie odzwierciedla
waciwego rozkadu si w wityni. Kamie Popiou jest w niej pity, lecz poniewa trzyma
rk na witynnym skarbcu, to on tam rzdzi.
Deana wzia gbk i zacza trze skr.
Powiedziae wystarczajco duo krwi. Czyli ile? Jeli Agar porzuci swoich
awenderi trzy i p tysica lat temu, to ta krew musi by do rozrzedzona.
Brzk naczy by jedyn odpowiedzi. Przez chwil mylaa, e jeli odwrci gow i
zerknie, ujrzy ksicia pochrapujcego, z twarz na stole.
Tak. Bardzo. Przez pierwsze dwa tysice lat Krew Agara trwaa na niewielkiej wyspie u
brzegw Konoweryn. Wyspa liczya ledwo kilkuset mieszkacw i jak powiadaj, yo im si

tam jak krlom. A potem Samaidzi, ostatnia glihijska dynastia rzdzca krlestwem
Daeltred, popenili bd. Nie mogli sobie poradzi z najazdami pustynnych nomadw i
atakami czarnych plemion, wic powoali do ycia armi onierzyniewolnikw. Postanowili
te zaoy Wyniesionym na gardo obro obowizkw, wynikajcych z nakazw religijnej
powinnoci, da im boga, ktrego bd wyznawa, bo wiara utrzyma ich wtedy w ryzach. A
przecie Suka, ktra wtedy nie bya jeszcze Suk, nie nadawaa si do tego. Ani odlega
Maycha, ani Reagwyr, ktrego wci pamita si tu jako Niszczyciela. Wydawao im si, e
Pan Ognia bdzie w sam raz. Zapewne zmienili zdanie, gdy Oko rozbyso po raz pierwszy w
samym rodku miasta, a ich paace spyny krwi.
Trudno byo oceni, czy Laweneres mwi z tak pasj, czy te z takim trudem wyrzuca
z siebie zdania. Nie obejrzaa si, by to sprawdzi.
To skomplikowana historia.
Skomplikowana? Nie. Zwyka historia dzy wadzy, gniewu i siy, ktra budzi si i
odkrywa, e nie musi ju zgina karku, bo do trzymajca bat jest saba i wiotka.
Usyszaa, jak wstaje od stou. I oto koo zatoczyo peny obrt. Zastanawiam si, czy
jestemy tak samo lepi, jak Samaidzi. Ha, ironia, lepcy prowadzeni przez lepca. Mj ojciec
mia racj, chciwo sprowadzia na nas zgub, a oni robi wszystko, eby nic nie zrobi.
ko skrzypno, gdy na nie upad.
Jeli bd mnie szuka powiedz, e porwali mnie bandyci. Jeli nie obud przed
witem.
Spokojnie dokoczya kpiel, cieszc si cisz. Wygldao no to, e ksice obowizki s
rwnie mczce, jak oporzdzanie sonia. Z pewnoci jednak bardziej wyczerpyway
umys.
Wysza z wody, wytara si i ubraa. Zmwia modlitw dzikczynn za dobry dzie.
I pooya obok Laweneresa, ktry w tej chwili nie by ani ksiciem, ani potomkiem
awenderi jakiego mao wanego boga, ani wadc wielkiego miasta, tylko po prostu
miertelnie zmczonym mczyzn.
Im obojgu nalea si dobry sen.
***
Obudzili si tu przed witem i leeli w milczeniu, bojc si poruszy, by nie zbudzi
tego drugiego. A gdy wreszcie odkryli, e to niepotrzebne, on westchn, chrzkn dziwnie
i podnis si z oa.
Targn ni gniew. Jak mia nawet nie sprbowa?! Choby po to, by moga mu da
nauczk.
Umiechn si, jakby czyta jej w mylach.
Dzi jestem ksiciem, a ty nie sypiasz z ksitami, prawda?
Nie odpowiedziaa, a kiedy ubra si i wyszed, odmwia modlitw na pocztek nowego
dnia, wykonaa seri wicze z szablami i zjada szybkie niadanie.
I dopiero wtedy uwiadomia sobie, e nie powiedzia wczoraj, po co tak naprawd
przyszed, ani dzisiaj, czy wrci.

Rozdzia 2

Zanim wpynli do zatoczki, rzucili kotwic wier mili od brzegu i zjedli wczesny obiad.
Powoli, nie spieszc si. Ynao nalegaa na postj, by jak stwierdzia nikogo nie zaskoczy.
Jaki czas temu wrd kahoon zapanowaa moda na rajdy szybkimi odziami wzdu
wybrzea, a jego niedostpno tylko wzmagaa wrd modych wojownikw ch przeycia
takiej przygody. W kocu na nawet najbardziej stromy klif mona si wspi, jeli czowiek
potrafi uywa hakw i lin. Od tej pory kady nadbrzeny klan obserwowa ocean i lepiej
byo nie zaskakiwa miejscowych niespodziewan wizyt.
Altsin przyzna jej racj. Co prawda na maszcie powiewa znak zakonu, dwie
stylizowane donie obejmujce niewidzialn kul, lecz symbol Wielkiej Matki nie
gwarantowa tu cakowitego bezpieczestwa, a strzaa jest zawsze szybsza ni sowa. Lepiej
bdzie pozwoli si dostrzec i poczeka na zaproszenie.
Nadeszo ono w poudnie, gdy na wysokiej skale pojawia si posta wymachujca t
flag. Dziewczyna umiechna si lekko.
Moemy pyn. Poka nam wejcie do zatoki.
Nazwanie zatok pknicia w skale, ktre koczyo si oczkiem wodnym, szerokim
zaledwie na kilkanacie jardw, wywoywao zapewne umiech na twarzach Blinit Mrz,
ale na Amonerii takie wanie miejsca peniy funkcj portw. Ta konkretna dziura miaa
ciany strome niczym mury twierdzy i jedn tylko, wsk i niegocinnie wygldajc ciek
prowadzc na szczyt. Za to sama zatoka bya wyposaona w co w rodzaju maego molo
zbudowanego z pali wbitych w dno i kilku desek, co sugerowao, e korzystano z niej
czciej ni tylko z okazji wizyt niespodziewanych goci. Ynao nalegaa na zaoenie
mnisiego habitu, zanim nie przekona si, czy spotkali czonkw przyjaznego, czy wrogiego
klanu, wic to Altsin musia wzi na siebie trud zrobienia dobrego wraenia.
Komitet powitalny skada si z trzech mczyzn: wysokiego jak na Seehijczyka
starszego wojownika, ubranego w skrzany napiernik wzmocniony pytkami z brzu, oraz
dwch modzikw w sukiennych koszulach, portkach i szerokich, wytaczanych w zawie
wzory pasach. Wszyscy mieli wcznie, lekkie topory i szerokie noe, a wojownik dodatkowo
krtki uk i koczan ze strzaami.
Altsin pokoni si pytko, stojc na rozchybotanym pokadzie.
Witam szlachetnych mw z ludu Uwerunkw.
W seehijskim zwroty powitalne brzmiay strasznie formalnie. Ale byy przynajmniej
lepsze ni wymiana ciosw.
Najstarszy z nich unis brwi i odsoni ukryte pod obfitym wsem zby w czym, co
musiao by umiechem.
Czekasz na zaproszenie, mnichu?
Owszem. Czekam. Obcy przychodzcy bez zaproszenia jest gorszy ni wrg. Przed
wypyniciem Enroh wbi mu do gowy kilka zasad, a jedn z nich byo to, by zawsze czeka
na zaproszenie gospodarza.
Umiech poszerzy si, a oczy zmruyy chytrze.
Mdry z ciebie mnich. Znasz zwyczaje. Ostatniego, ktry postawi stop na mojej
ziemi bez pozwolenia, przecignem nago przez chlew, wytarzaem w smole i pierzu, a
potem przepdziem przez pokrzywy. Ale krzycza i szlocha. Syszae o tym?

 Prawd mwic, nie. To byy due pokrzywy?

Olbrzymie! Mczyzna unis rk nad gow. O, takie co najmniej.
Podobno pokrzywy dobrze robi na reumatyzm.
O tak. Nie syszaem, by si na niego pniej skary. Zreszt w ogle o nim nie
syszaem, bo jako wicej nie pojawi si u nas, eby naucza o waszej bogini. A ty? Co ci
sprowadza?
Szukam kogo. Wojownika zwanego Ma Pici, z klanu Udruich.
Umiech znik z oczu, usta zacisny si w wsk kresk.
Po co?
Zodziej zgrzytn zbami. Kolana, kostki i okcie mia opuchnite i pokryte
zielonoczarnymi siniakami, bolao go co w piersi, a z prawej strony brzucha narastao kucie.
Bl pojawi si wczoraj wieczorem, jakby musia dogoni reszt ciaa, i wci narasta, co byo
chyba powodem, e poczu irytacj. Wielk irytacj.
eby porozmawia, oczywicie. Po c innego ludzie si spotykaj?
Po co chcesz si z nim spotka, obcy? Do zacinita na wczni drgna, jakby
ostrze zaciyo w stron piersi Altsina. Moe pnocne baby czerpi przyjemno z
gadania po prnicy, ale nasi mczyni nie lubi tak traci czasu.
Zodziej powinien w tej chwili poczu ukucie strachu, bo sowo obcy w seehijskim
niewiele si rnio w wymowie od sowa wrg. Ale irytacja na tego pustogowego gupca,
ktry postanowi da tu i teraz popis wasnej wanoci przed dwoma gwniarzami, wzia
gr nad rozsdkiem. Poza tym bolao go coraz bardziej, wic perspektywa przebicia
wczni nie wygldaa a tak przeraajco.
Syszaem o tym. Ale co mam do niego, to moja rzecz. Jeli go nie znasz, powiedz, a
odpyniemy i poszukamy gocinniejszego miejsca.
Teraz trzy pary jasnych oczu gapiy si na niego z brzegu i trzy wcznie koysay
niepewnie.
Jak ma na imi ten wojownik?
Nie wiem.
Oczy starszego mczyzny zmruyy si nieadnie, grot wczni pochyli.
To dziwne imi, obcy.
Irytacja przecigna si, otworzya paszcz i szturchna w bok swoj siostr, zoliwo.
Dlaczego dziwne? Wikszo ludzi, ktrych spotkaem w yciu, ma tak na imi.
miech. Najpierw cichy, zdawiony chichot, a zaraz potem otwarty, gony miech. d
zakoysaa si i Ynao wysza zza plecw Altsina, odrzucajc kaptur habitu na plecy.
Przeskoczya lekko na pomost i stana przed wojownikiem w skrzanym pancerzu.
A mylaam, e ucieszysz si na mj widok, wuju
Tyle zodziej zdoa zrozumie, bo potem dziewczyna przesza na jaki miejscowy
dialekt, wyrzucajc z siebie sowa z prdkoci kropel wody bbnicych o dach w czasie
oberwania chmury.
Powitanie wida wypado zadowalajco, bo po chwili mczyzna odwrci si w stron
odzi, a w oczach nie mia ju ani kpiny, ani wyzwania.
Przyjmijcie zaproszenie do mojego domu i bdcie mi brami w dzie i w nocy, w
zdrowiu i w chorobie. Zaszczyt to dla mnie i mojego rodu.
Bardziej formalnie nie dao si tego powiedzie, lecz z drugiej strony oznaczao to
koniec gupiego przegadywania si i co zapowiadao prawdziw mk pocztek
wspinaczki.
Zacumowali d i ruszyli w gr wsk ciek, poprzedzani przez dwch modzikw,

ktrzy na krtkie warknicie starszego mczyzny pomknli przodem. Ynao sza zaraz za
wujem i trajkotaa, w jaki cudowny sposb nie tracc oddechu. Altsin drepta za ni, czujc
bl przy kadym kroku i ledwo apic powietrze. W poowie drogi pozwoli si wyprzedzi
Naywirowi, ktry by chyba zbyt podekscytowany, eby zauway stan swojego towarzysza,
ale oczy Domaha jak zwykle widziay wszystko na wylot.
Zatrzyma si poniej Altsina, ale i tak patrzy mu prawie prosto w twarz, i bez sowa
czeka, a ten podejmie wspinaczk. Zanim dotarli na gr, zatrzymywali si jeszcze dwa
razy, a zodziej mia wraenie, e wzrok olbrzymiego mnicha widzi kady siniak i kad
opuchlizn, ktr prbowa ukry.
Dziki Pani za lub Martwych Ust, ktry ogranicza komunikacj z Domahem do
wymownych spojrze i ponurych min.
Na grze czekay ju na nich konie. I dwukoowy wz, na ktry Altsin zwali si od razu,
wymawiajc si brakiem dowiadczenia w jedzie konnej.
Ich gospodarz i jeden z modzikw, Ynao oraz Naywir dosiedli wierzchowcw, a Domah
obejrzawszy miejscowe konie, niewiele wiksze od kucw, oraz wz, ktry im podstawiono,
przypominajcy taczk z dwoma kkami umiechn si z ponurym fatalizmem i ruszy
w drog piechot. Nie, eby ich to spowalniao.
Jeden z modzikw natychmiast po wyruszeniu oderwa si od grupy i galopem
pomkn przed siebie. Drugi zasiad na kole wzka i ponagli konie.
Zodziej rozglda si bez skrpowania. Niewielu byo takich, ktrzy mogli o sobie
powiedzie, e wdrowali przez ziemie Seehijczykw. Tutejszy teren, w przeciwiestwie do
lesistej, wilgotnej i mrocznej pnocy wyspy, by paski, kamienisty i poronity niewielkimi
kpkami jakich chwastw. Bogactwo tej czci Amonerii kryo si pod powierzchni
gruntu, w kopalniach ametystw i agatw oraz w zoach cyny i rudy srebra, bo z samej
ziemi, nieprzyjaznej i surowej, miejscowe plemiona ledwo zdoayby si utrzyma.
Okolica nie wyrniaa si niczym szczeglnym. Droga wia si midzy niewielkimi
wzgrzami poronitymi rachitycznymi drzewami i plackami trawy w kolorze
przybrudzonej zieleni, i dopiero gdy odjechali spory kawaek od brzegu, day si dostrzec
pierwsze lady ludzkiej bytnoci, w postaci niewysokich, kamiennych murkw, cigncych
si caymi milami. Zza tych ogrodze przyglday im si sennym wzrokiem ospae krowy i
niemrawe kuce, a owce, na widok obcych, zbijay si w ciasne stadka. Za to ich waciciele
bynajmniej nie zachowywali si lkliwie. Starszy wojownik pozdrawia pasterzy, zbywajc
ich pytania machniciem rki, i ponagla konie. A Altsin przyglda si miejscowym, rwnie
dla niego egzotycznym jak okolica.
Wszyscy byli raczej redniego wzrostu, gwnie o jasnej skrze i w przewaajcej
wikszoci o ciemnych wosach. Mczyni strzygli si krtko, za to nosili obfite wsiska, a
czasem i brody, kobiety zaplatay wosy w dziesitki warkoczykw, z ktrych ukaday
fantastyczne konstrukcje. W ubiorach dominoway sukno i len barwione na zielenie, brzy i
cie, cho raczej w ciemniejszych tonacjach. I wszyscy, zarwno mczyni, kobiety, jak i
plczce si w pobliu dzieci, byli uzbrojeni. uki, oszczepy, siekierki, cikie, lekko
zakrzywione noe oraz wcznie, topory, a nawet miecze dowodziy, e w twierdzeniu, i
Amoneria to wyspa nieustannej wojny, nie ma krzty przesady. Niektrzy mczyni nosili
nawet skrzane przeszywanice i hemy, rzeczy rzadko spotykane u pasterzy.
Armia gotowa w kadej chwili do walki. Rody, klany i plemiona, ktre nie udaj, e pokj
jest czym wicej ni chwilow przerw w niekoczcej si wojnie, ktra z kolei jest
naturalnym stanem ludzkoci, ktra
Zodziej westchn i pooy si na wznak, gapic w niebo. Suchaj, bkarcie, wypierdku

zarobaczonej kozy wydupczonej przez stado pijanych, zeranych przez choroby

przyrodzenia bandytw, pomyla spokojnie, bez zbytniej ekscytacji. To na pewno jest twoje
skojarzenie i myl, bo ja mam w dupie ludzko, jej wojny i pokoje. Nie interesuje mnie, co
tam ci si roi w tym pboskim, ale za to cakiem popieprzonym umyle, ale nie mam siy,
eby si z tob teraz kci. Wic umwmy si, e dasz mi na jaki czas spokj, ebym mg
odpocz. Tak na siedemdziesit osiemdziesit lat, dobrze? Albo przynajmniej do chwili,
gdy wykopi ci z mojej gowy. Znajdziesz sobie wtedy jakie inne ciao, by je drczy i ju
wicej si nie spotkamy. Ale teraz pozwl mi cieszy si podr, co?
Odpowiedzi nie byo, ale szczerze mwic, nie spodziewa si jej. Z rwn skutecznoci
rozbitek, uczepiony kawaka drewna pozostaego po zatopionym statku, mgby na zmian
obrzuca obelgami ocean i ukada si z nim. Ale ludzie i tak to robi, nieprawda?
Przymkn oczy i umiechn si do nieba. Niech ci szlag, Reagwyrze, niech ci jasny trafi
szlag.
Wygldasz lepiej gos nad gow wdar si w jego myli. Tam na odzi miaem
wraenie, e zaraz si przewrcisz.
Altsin unis powieki. Starszy wojownik jecha obok wzka, popatrujc na niego z gry.
Podre morskie mi nie su odpar. A ta bya szczeglnie duga.
Wic po co si w ni wybrae?
eby dokoczy, co zaczem, znajdujc j w porcie. Nie lubi zostawia spraw komu
innemu.
Mczyzna skin gow.
To dobrze. Niedokoczone sprawy zawsze znajd sposb, eby dgn ci noem w
plecy, jak powiada mj ojciec, dobijajc wrogw na polu bitwy. Jestem Audaaw z klanu
Udruich z Biaych Uwerunkw. Wuj Ynao. Gdy jej brat przypyn do brzegu, mwic, e
morski potwr poar d, jej ojciec dziesi dni szuka ladw wzdu caego wybrzea. Nie
znalelimy nic.
Wic jej brat Uuuu jak ma na imi?
Ugii. yje.
To dobra wiadomo.
Dobra. Moglimy straci dwoje dzieci, a nie stracilimy adnego. Oum czuwa nad
naszym rodem.
Altsin widzia twarz wojownika od dou, z trzscego si wozu, wic nie potrafi
powiedzie, czy tamten mwi powanie, czy te powtarza tylko oklepane formuki.
Stosunek, jaki Seehijczycy mieli do swojego boga, by dziwny, stanowi mieszanin
uwielbienia i podszytego sympati lekcewaenia. Nie przyjmowali nauk BaeltaMathran,
cho szanowali j w jaki pokrcony sposb, nigdy te nie prbowali nikogo nawraca na
wiar w Ouma. Ale i wrd nich znajdowali si fanatycy, gotowi wypruwa flaki, bo nie
spodoba im si czyj umiech, gdy padao imi boga Amonerii. Najbezpieczniej podczas
rozmowy z miejscowymi byo nacign kaptur na twarz i udawa, e bdzi si mylami
gdzie indziej.
I nigdy nie komentowa stwierdze podobnych do tego, jakie pado przed chwil.
Wielki jest.
Oho, czyli jednak wuj Ynao to jaki religijny tpogowy dure. Pewnie zaraz rozpocznie
si opowie o potdze i wszechmocy Ouma.
Chtnie zobaczybym, jak walczy doda mczyzna. Pewnie parby przez pole
bitwy niczym niedwied przez sfor psw.
Altsin mia wraenie, e co mu umkno, a potem zerkn w kierunku, gdzie patrzy

Audaaw. Domah maszerowa nieopodal, bez trudu dotrzymujc kroku koniom.

Ach, brat Domach z Keln. Nie zobaczysz. To mnich i mionik pokoju. Najwikszy,
jakiego znam.
C. Kady popenia w yciu bdy, ale dopki czowiek stoi, dopty moe je
naprawi. Nie po to wasza bogini daa mu takie ciao, eby rozprawia o miosierdziu i
innych gupotach. Nawet ona potrzebuje wojownikw.
Domah te tak uwaa, ale sam nazywa si wojownikiem miosierdzia. I lepiej niech tak
zostanie.
Seehijczyk parskn zdegustowany.
Pewnie. Lepiej chodzi z misk i zbiera jamun dla ubogich. Tak, wiem, co robicie
w miecie, byli tu ju inni mnisi i opowiadali o tym. To wstyd dla mczyzny ebra o
pienidze.
Altsin kilka razy chodzi po probie, nie czu si tym jednak specjalnie upokorzony.
Habit nadawa takiej dziaalnoci inny wymiar.
Brat Domah tylko raz opuci klasztor, chodzc za jamun. W jeden wieczr zebra
wicej ni inni bracia w miesic. Potem przeor zakaza mu tego robi.
O. Ciekawe. A czemu?
Byo za wiele skarg na rozboje.
Przez chwil wuj Ynao patrzy na niego ze zdumion min. Potem zerkn na Domaha i
nagle zrozumia.
mia si przez nastpne sto krokw, a pasterze i ich zwierzta odprowadzali ich grupk
zdumionymi spojrzeniami.

Rozdzia 3

Wielka Biblioteka wygldaa majestatycznie. Olbrzymi, szeroki na przynajmniej dwiecie

krokw front, wrota, w ktrych mg si zmieci cay oddzia soni, szerokie schody liczce
kilkadziesit stopni, na ktrych leay, siedziay lub stay grupki rozdyskutowanych
mczyzn.
Wrota zastaa zachcajco uchylone.
Deana bya sama. Od miesica wymieniaa si z Samiyem sowami, jej suanari moe nie
by najlepszy, lecz potrafia si ju dogada ze sucymi, wic uznaa, e jako sobie
poradzi.
Przez ten miesic Samiy, czasem Suchi, a czasem obaj, zabierali j do miasta.
Najpierw byo oszoomienie, zagubienie, zachwyt Przez pierwsze dni nie wiedziaa, jak
sobie z tym radzi. A ci dwaj dranie pokazywali jej Biae Konoweryn z takimi minami, jakby
wszystko wok naleao do nich. Port z setkami statkw z caego wiata, wielki Kana Wa,
dugi na trzy mile, czcy jezioro Kses z morzem, dzielnic portow, gdzie spotka mona
kad nacj, ktra handlowaa z Dalekim Poudniem. Zobaczya targi, wygldajce niczym
pole bitwy na wrzaski, nawoywania i zachwalanie towaru, oraz dzielnice handlarzy
jedwabiu, kupcw przyprawowych, handlarzy koci soniowej, porcelany i kamieni
szlachetnych. Potem jednak, po kilku wycieczkach troch si uodpornia na uroki miasta.
Bogactwo, ktre w mniejszych ilociach oszoamiaoby i rzucao na kolana, pokazywane w
ten sposb tracio znacznie na sile oddziaywania. Przywyka do niego.
Przez ten miesic nabraa te ciaa, odzyskaa siy i przyzwyczaia si, e co trzy, cztery
dni ma gocia. Laweneres zjawia si czasem wieczorem, czasem dopiero pn noc, a ona
czasem pozwalaa mu zosta do rana, a czasem grzecznie odprowadzaa do drzwi. Jeli
zostawa, rozmawiali. O kopotach z wielkimi rodami handlujcymi jedwabiem, o delegacji
nadmorskich miast lecych na zachd od Imperium, ktra prosia o szczeglne przywileje
dla swoich okrtw, o prbach zagodzenia praw wciskajcych niewolnicze gowy w boto i o
tym, kto i dlaczego dziaa przeciw tym prbom. Waciwie to on mwi, a ona suchaa, od
czasu do czasu rzucajc tylko jakie pytanie. Nie prbowaa mu doradza ani wpywa na
jego decyzje i chyba by jej za to wdziczny.
I nigdy ju nie wspomina, e nie jest ksiciem.
Na swoje szczcie, bo bardzo nie lubia kamcw.
Sprawy w Konoweryn chyba szy nie najgorzej. Co prawda nikt jej nie informowa o
postpach w umacnianiu wadzy Laweneresa, lecz wida to byo na ulicach. Ludzie
umiechali si, rozmawiali swobodnie, a w miar, jak oswajaa si z jzykiem, coraz wicej
rozumiaa. Komentowano ceny przypraw, owocw, warzyw i misa. Nowe dostawy
jedwabiu lub to, e czyja ona zostaa przyapana na zdradzie, komu ukradli piercie, po
lubie crki poowa goci si pochorowaa
Suchi, ktry na wyprawy do miasta ubiera si zwyczajnie, cho najczciej to i tak nie
pomagao i do czsto by rozpoznawany, wydawa si zadowolony z tego, co syszeli na
ulicy. Nic nie mwi, ale sposb, w jaki czasem si umiechn, rzucajc gar miedziakw
ebrakowi, albo gdy popija rozcieczone wino na tarasie winiarni, zdradza, e jest
spokojniejszy ni jeszcze miesic temu. Deana zauwaya te, e na ulicach byo mniej
onierzy w tych, zielonych i brzowych strojach, a raz widziaa nawet, jak te wszystkie

trzy barwy bratay si ze sob przy jednym dzbanie.

Krew Pana Ognia zasiada na tronie, wic Biae Konoweryn odetchno.
Lecz Deanie trudno si byo porusza po miecie w towarzystwie ksicego kornaka,
truciciela albo kilku wojownikw z Rodu Sowika w eskorcie bez zwracania na siebie uwagi.
Rwnie dobrze moga zatrudni herolda, ktry szedby przodem i wrzeszcza: Idzie dzika
wojowniczka, ktra ocalia ycie ksicia!, i oczekiwa deszczu jedwabnych chust
rzucanych pod nogi oraz dziesitek doni usiujcych jej dotkn. Z pocztku byo to nawet
mie, potem zaczo si robi denerwujce.
Dlatego dzi wysza bez ich towarzystwa, i teraz staa przed olbrzymimi wrotami,
pokrytymi spatynowanymi paskorzebami z brzu, ktre przedstawiay, jak to kiedy opisa
jej Suchi, Agara pokonujcego Dziewi Demonw Pomieni, pochaniajcego i
ujarzmiajcego ich moc, aby ogie suy ludziom, a nie pali i niszczy wszystko na swej
drodze.
Bya sama, wojowniczka w ciemnej szacie spitej czarnym pasem. Nie powinna
wzbudzi wikszego zainteresowania, Issaram w Konoweryn nie stanowili wyjtkowego
widoku, w czasie wycieczek po miecie Deana spotykaa ju swoich rodakw, najczciej
tych z plemion mieszkajcych na zachodzie Anaarw. Wtedy jej czarne pasy byy dla niej
skuteczniejsz oson ni obecno truciciela czy stranikw. aden Issaram nie podejdzie
pierwszy do pielgrzyma, jeli ten sam nie da znaku, e chce porozmawia.
Przyjrzaa si jeszcze raz wrotom. Pozieleniay brz zdobio dziewi paskorzeb.
Dziewi mierci zadawanych dziewiciu utkanym z dymu i ognia bestiom przez dumnego
wojownika w koronie z ognia na gowie. Tylko w niej. Suchi uprzedzi j, e opowie o tym,
jak u zarania czasw Agar Czerwony powali i zniszczy demony ognia, jest tu traktowana
bardzo powanie, wic lepiej nie wykonywa jakich obscenicznych gestw. Dwa lata temu
kilku pijanych marynarzy z dalekich krain zostao za takie zachowanie citych na miejscu
przez Sowiki.
W sumie gdyby jej tego nie opowiedzia, zupenie nie zwrciaby uwagi na
przedstawion posta, a tak, uznaa, e ich autor niepotrzebnie stara si podkrela na
kadym kroku msko Agara.
Wesza po schodach.
W budynku wkroczya w dugi przedsionek z drzwiami prowadzcymi na praw i lew
stron. Wszdzie pony lampy i krcili si ludzie, jednak wszyscy zdawali si j ignorowa.
Jedno, najwyej dwa spojrzenia i powrt do wasnych spraw. Bya to mia odmiana po
zamieszaniu, jakie do tej pory powodowaa, lecz z drugiej strony potrzebowaa kogo, kto
wskae jej kilka ksig. Zwaszcza tych opowiadajcych o spokrewnionymi z Issaram
uciekinierami, ktrzy po objawieniu Praw przez Harudiego wybrali wygnanie. Jako
Pieniarka Pamici miaa obowizek zbierania wszelkich wieci o swoich pobratymcach,
nawet tych, ktrzy odrzucili sowa Wybraca.
Ruszya przed siebie. Zaskoczyo j, e nad drzwiami umieszczono napisy w znakach
wygldajcych jak te, ktrymi Issaram zapisywali swoje drzewa rodowe. Niektre potrafia
nawet odczyta. Ksigi lata, Opowieci morskie, Historia tych znakw nie rozpoznawaa,
Drzewo i kwiat, Miecz w ustach? Wygldao na to, e nawet znajomo staroytnych
piktogramw na niewiele jej si tu zda.
Kto stan jej na drodze. Zrobia krok w lewo, eby go obej, przesun si, zrobia krok
w prawo, on te, opucia wzrok.
Przed ni stao pi stp i dwa cale uprzejmoci. Uprzejmy umiech, donie zoone w
uprzejmym gecie, oczy z uprzejmym zapytaniem czajcym si na dnie. Mczyzna. Na

oko jakie trzydzieci lat, biae szaty, gowa i twarz gadko ogolona.
Przeszkadzam? zapytaa w suanari.
Nie, Poszukujca odpowiedzia uprzejmie w nienagannym kissari. Jeli twa droga
jest pilna, wybacz niegodnemu i nie czuj urazy doda, usuwajc si na bok.
Do licha, nie spodziewaa si tych sw tak daleko od gr. Przeprosiny Pielgrzyma. Jeli
zachodzia potrzeba, by zaczepi wdrowca w czasie pielgrzymki, lepiej zacz od
przeprosin.
Dobrze mwisz w moim jzyku, nieznajomy.
To zasuga dugich studiw, Poszukujca. Wydawa si zmieszany i zadowolony
jednoczenie.
Potrzebujesz pomocy?
Mczyzna zmiesza si bardziej.
Wybacz miao. Twoi rodacy rzadko odwiedzaj mury biblioteki, a jeszcze rzadziej
pojawia si kto, kto najwyraniej rozpoznaje znaki koneth.
Koneth?
Tak. To pismo byo kiedy rozpowszechnione na caym poudniu kontynentu, a po
Anaary i Gry Wrzasku. Jedno z najstarszych pism wiata. Wydawao mi si Wybacz
miao, Poszukujca, wydawao mi si, e odczytywaa napisy nad salami.
Umiechna si mimo woli. Rozpoznaa ten gd, gd wiedzy pyncy z
niezaspokojonej ciekawoci. Nawet wrd Issaram sztuka odczytywania tych znakw bya
mao rozpowszechniona. Tylko Pieniarze Pamici i Wiedzcy jeszcze si ich uczyli, reszta
posugiwaa si alfabetem przejtym od Geweryjczykw i innych ludw pustyni.
Znam go troch, cho w wersji mojego ludu. Wskazaa najblisze drzwi. Historie
rwnin, o ile si nie myl, a tam jest napisane Mdro stali i brzu.
Tak! Ucieszy si jak dziecko. Tak, wanie tak! Jeste pierwsz za mojego ycia
osob z ludu Issaram, ktra potrafi je odczyta. To cudowne. Wspaniae. Mamy ksigi
opowieci do przetumaczenia, ale wersja zapisana w waszym jzyku jest tak trudna
Aweloney bdzie zachwycona rozpynie si z radoci Zobaczysz. Chod, no chod.
Wycign rk i schwyci j za rami.
Obudzia si w niej onIssaram.
Zapaa go za nadgarstek, przekrcia do oporu i lekko pocigna w gr. Poniewa
mczyzna by niszy o p gowy, bez problemu postawia go na czubkach palcw.
Nieznajomy wymruczaa. Przerwae moj pielgrzymk, co ci wybaczyam, bo
znasz obyczaje. Nie podae swojego imienia, co jest niedopuszczalne, lecz te ci to
wybaczyam, bo mio jest porozmawia w ojczystym jzyku, nawet z barbarzyc. Ale teraz
dotkne mnie bez pozwolenia. Czy mam obci ci rk, by zawsze ju pamita o
waciwym zachowaniu?
Zajkn si, raz i drugi sprbowa otworzy usta i wlepi bagalny wzrok w co za jej
plecami.
Jeli to nie sam ksi z oddziaem Sowikw, nie licz na ratunek rozwiaa jego
nadzieje.
Hm Jeli zamierzasz mu obci rk albo co innego, lepiej wyjdcie na zewntrz.
Krew tryskajca z kikuta zaplami cay korytarz usyszaa kobiecy gos.
Mczyzna w bieli musia te zna meekh, bo poblad gwatownie i wyda z siebie mysi
pisk. Deana potrzsna nim nieco, a zataczy na czubkach palcw.
Znasz jzyk i nieco lizne obyczaje, nieznajomy podja ale zapominasz, e
Issaram zawsze nosi Prawa Harudiego ze sob. Mczyzna spoza rodu moe dotkn

kobiety tylko wtedy, gdy wyrazi ona na to zgod. Jeli zrobi to bez pozwolenia, lepiej, by
potrafi dobrze wada broni. Zo twoj nieostrono na karb ekscytacji. Ale tylko ten
jeden raz. Dobrze?
Pokiwa gow. Pucia go i odwrcia si, stajc oko w oko ze niadoskr kobiet w biaej
szacie obszytej zot lamwk. Wysok kobiet. Deana te nie naleaa do niskich, ale i tak
musiaa unie nieco gow, by spojrze tamtej w twarz. Ciemne oczy taksoway j uwanie
bez ladu strachu. Ten spokj by imponujcy.
Skd wiesz, e znam jzyk Imperium? zapytaa.
Niewielu jest w miecie Issaram noszcych talhery w czarnych pochwach i
tachaffd z najlepszego ksicego ptna. A jeszcze mniej z nich miaoby ochot
odwiedzi nasze mury. Jeste Deana dKllean, wojowniczka, ktra ocalia ycie ksiciu. Myl
si?
A nie ta, ktrej ksi ocali ycie dziki mocy Agara?
Rnie powiadaj.
Zmierzyy si wzrokiem. To zawsze jest trudne dla kogo, kto staje przed Issaram
noszcym zason na twarzy, lecz ta kobieta najwyraniej lubia wyzwania.
Jestem Aweloney Dugi Palec. Trzecia wrd sug Wielkiej Biblioteki. Zajmuj si
jzykami, opowieciami, legendami i podaniami ludw mieszkajcych na pnoc od
Anaarw. Badam Issaram, Meekhaczykw, wszystkie plemiona, ktre podbili, a po
mieszkajcych w grach wessyrskich grali. Ludy Maych i Wielkich Stepw, a nawet, cho
pewnie o nich nie syszaa, tajemniczych Agheeri, ras luno tylko spokrewnion z ludmi.
W innych ustach zabrzmiaoby to jak przechwalanie si. Ale w przypadku tej kobiety
Deana bya gotowa zaoy si, e chodzi tylko o zwyk informacj. Bez ladu wyniosoci
czy arogancji. Tak krawcowa mogaby mwi o tym, e szyje ubrania, a kowal, e robi
podkowy.
Jestem Deana dKllean z dyahirrw przedstawia si oficjalnie, bo tamta
najwyraniej na to czekaa. Awyssa, ktrej pielgrzymka nieco si przecigna.
Ciesz si z naszego spotkania. Aweloney przyoya do do serca i skonia si lekko.
To dla mnie zaszczyt. Moe wolisz, bymy przeszy na mow Issaram? zapytaa
swobodnie w jej ojczystym jzyku.
W tym momencie bibliotekarka najwyraniej uznaa, e powinny zosta same, bo
spojrzenie jej czarnych oczu powdrowao za plecy Deany, szczupa do wykonaa krtki
gest i rozleg si tupot szybko oddalajcych si sandaw.
Musisz mu wybaczy
Ju wybaczyam.
Umiech kobiety bysn garci najczystszych pere.
Jak rozumiem, to kolejna kropla w kielichu legend o Issaram. Gdyby mu nie
wybaczya, ju byby martwy, prawda? dodaa grobowym gosem.
Prawda. Deana uniosa donie na wysoko piersi i zabalansowaa nimi jak szalkami
wagi. Chodzi o rwnowag. Wszyscy zdaj si traktowa mnie jak oswojone zwierztko.
Moe jeli od czasu do czasu kogo okalecz, nie dojdzie do wikszego nieszczcia. Ludzie
nie powinni zapomina, kim naprawd jestemy.
Aweloney wskazaa jej drog. Ruszyy korytarzem, a mijane osoby zrcznie ustpoway
im z drogi.
A kim jestecie? Oprcz tego, e bezlitosnymi zabjcami, nieznajcymi strachu
mordercami, mistrzami wszelkiej broni, cho nasi Uczniowie Mieczy pewnie umiechnliby
si, syszc ten tytu, oraz fanatycznymi wyznawcami swoich Praw, gotowymi zamordowa

najlepszego druha, jeli bdzie mia pecha ujrze twarz ktrego z was?
Ile znasz takich opowieci?
Wiele.
A ile syszaa od godnych zaufania ludzi, ktrzy widzieli nas na wasne oczy?
Ani jednej. Kobieta znw si rozemiaa. Co nie znaczy, e wszystkie s faszywe.
Nie, ale Issaram, ktry nie potrafi zadba o bezpieczestwo swojego kawaka duszy,
nie przeyje kilku dni poza afraagr. I zawsze jest inna droga. Tylko czasem trudno j
wybra we waciwym momencie. Gdzie idziemy?
Do sal powiconych ksigom z pnocy. Take tym o twoich wspplemiecach. A ty?
Co ci tu sprowadzio?
Pytanie troch zbio Dean z tropu.
Do Konoweryn?
Do Biblioteki.
Jestem Pieniark Pamici w moim rodzie, wic mam obowizek poszukiwania
opowieci o naszych braciach i kuzynach. Podobno niektrzy kiedy tu przybyli. Ci, ktrzy
nie chcieli pokoni si Prawom Harudiego.
Cichy chichot kaza Deanie odwrci gow. Aweloney wpatrywaa si w ni
intensywnie.
Z tego, co pisz w niektrych ksigach, sam Harudi nie chcia im si pokoni. Pono,
gdy pojawi si w Kannolet, przez wiele dni tarza si po ziemi, przeklina i bluni. Pierwsze
teksty nazywaj go nawet Niechtnym Prorokiem.
Deana przechylia lekko gow i postaraa si, by tamta wyczua kpin w jej gosie.
Sprawdzasz, czy wybuchn wciekoci i wycign bro? Trzeci i Pity Zwj z Manei
od dawna s uznawane za prawd. Akceptujemy wahanie i bunt Harudiego, bo wahanie i
bunt s czci ycia kadego modego Issaram. Kady z nich w kocu godzi si te z
wasnym przeznaczeniem.
Kady?
Kady, kto jest prawdziwym Issaram.
miech Aweloney by szczery i bardzo zaraliwy.
Twj jzyk jest liski jak bagienna pijawka. Powinna uczy naszych posw gadkich
odpowiedzi.
Miny drzwi, nad ktrymi kto umieci napis Kamie w wodzie, cokolwiek to miao
znaczy, i znalazy si w olbrzymiej sali. A raczej, sdzc po liczbie drzwi dookoa, w czym
w rodzaju przeronitego przedsionka, wypenionego pkami, na ktrych stay ksigi.
Mnstwo ksig. Wicej ni Deana widziaa w yciu.
ciany miay kilkanacie stp wysokoci i kada wolna pid powierzchni wykorzystana
zostaa, by umieci tam jaki wolumin. Pki wszdzie wspinay si pod sufit i a dziwne
byo, e on sam nie zosta tak zabudowany.
Wielka Biblioteka zawiera ponad milion czterysta tysicy ksig, zwojw, glinianych
tabliczek, rytw w brzie i miedzi, ktre gromadzimy od przeszo dwch tysicy lat. Gos
kobiety by przepeniony dum matki ogldajcej crk przebierajc w lubnych pasach.
Cho od piciuset lat spisujemy wszystko jedynie w ksigach, s trwalsze ni zwoje i
zapewniaj atwiejszy dostp do wiedzy. Co roku nasi kopici zapeniaj kolejne trzy tysice
woluminw wiedz, ktra spywa do nas z caego wiata.
Deana rozgldaa si po cianach.
Spywa?
O tak. Przybywaj do nas uczeni, magowie i kapani z wszystkich cywilizowanych

zaktkw wiata. Z Meekhanu, zachodniego wybrzea, poudniowych ksistw, wysp

romeryjskich, a nawet z odlegej Sayari. Tradycj jest, e w zamian za korzystanie z naszych
zbiorw przywo wiedz z wasnych krain. Jestemy jak sito, ktre z muu i wiru wyawia
okruchy zota.
I to wszystko to uczone traktaty?
Aweloney obrzucia Dean kpicym spojrzeniem.
Niektre z tych ksig to te poezja, sztuki teatralne i romanse. Ale znam takich, ktrzy
twierdz, e nasza wiedza o wiecie zmienia si z kadym pokoleniem, a dobra opowie
trwa wiecznie, wic moe si okaza, e to wanie te romanse s perami ludzkiej mdroci.
Chodmy, poka ci sal Issaram.
Nad wejciem do pomieszczenia powiconego jej ludowi widnia symbol zamanego
miecza skrzyowanego z caym ostrzem. Najstarsze opowieci mwiy, e Harudi, gdy ju
podda si woli Matki, zama swj miecz na znak zakoczenia jednego cyklu ycia i kaza
wyku nowy, jako symbol rozpoczcia kolejnego. Z czasem Issaram przestali uywa glifu
dwch ostrzy i teraz tylko poowa tego symbolu, pknita klinga, widniaa na rodowej
cianie przy imionach wojownikw, ktrzy bezdzietnie oddali swj kawaek duszy.
Deana wesza do rodka i stana, zdumiona. Waciwie nie wiedziaa, czego si
spodziewa, cho sdzc po przedsionku, miaa nadziej, e ta sala bdzie mniej
przewiewna. Komnata bya dua, wypeniona blaskiem wpadajcym przez wietliki
umieszczone pod sufitem, ale poza kilkoma pkami, na ktrych stao moe ze dwadziecia
luno uoonych ksig i gar zwojw, nie dostrzega w niej adnych innych zapiskw. Przy
wielkim stole z kamiennym blatem stao dwch mczyzn.
Musiay im przerwa zaart dyskusj, bo twarze obu przechodziy ju w kolor gbokiej
purpury, a zacinite pici oparte na polerowanym kamieniu wyglday jak wykonane z
najbielszego marmuru.
Deana obrzucia ich szybkim spojrzeniem. Pierwszy by wyranie starszy, z bia szat
ledwo opinajc spory brzuch i kpkami siwych wosw trzymajcymi si za uszami, drugi
modszy, szczupy i ogolony do goej skry, co u wikszoci mczyzn sucych w
Bibliotece, jak zauwaya, stanowio najpopularniejszy zwyczaj. Patrzyli na ni, jakby
zobaczyli zjaw wychodzc z grobowca.
Jej towarzyszka parskna jak poirytowana kotka i rzucia kilka sw w nieznanym
Deanie narzeczu.
Nie drgnli.
Uczeni Trudno byo pozna, czy w gosie Aweloney sycha znw kpin, czy te
podszyt niecierpliwoci zo. yj we wasnym wiecie, gotowi wytacza balisty
argumentw przeciw fortecom cudzych wnioskw i interpretacji, lecz gdy temat sporu
staje przed nimi we wasnej osobie, nie wiedz, co pocz. Czasem myl, e gdyby bogowie
unicestwili cay wiat poza bibliotek, tacy jak oni nic by nie zauwayli. Niszy to Oglal z
Fyz, a wyszy to jego syn, Oglal Modszy.
Deana spojrzaa jeszcze raz. Mczyni byli do siebie podobni jak pie drzewa i trzcina.
Aweloney trafnie zinterpretowaa jej milczenie.
Syn wda si w matk i na szczcie ma same crki, wic Oglala Jeszcze Modszego na
razie nie ma, sam Agar wie, jak miaby on wyglda. Obaj zajmuj si histori i zwyczajami
twojego ludu, cho jak sdz, tylko kilka razy w yciu widzieli Issaram na wasne oczy. I to z
daleka.
Starszy drgn i z wyranym wysikiem zamkn usta. Przekn lin, westchn i ukoni
si.

 Witam ci, Poszukujca, w moim domu. Dzikuj Matce, e przywioda ci w to

miejsce.
Posugiwa si jzykiem Issaram z cikim akcentem, z namysem dobierajc sowa, jak
kto, kto przypomina sobie rzadko uywan umiejtno. Modszy drgn i poszed w lady
ojca.
Akcent mia jeszcze gorszy.
Odkonia im si lekko, krzyujc donie na piersiach na znak szczerych zamiarw.
Droga pokoju jest dzi moj drog powiedziaa, a tamci, co byo nawet zabawne,
powtrzyli to bezgonie i prawie zobaczya widmowe pira, zapisujce na kartach ich
pamici jej sowa, gest i postaw. Przeniosa wzrok na reszt sali i troch oklapa. Ta gar
ksig i zwojw nie robia wielkiego wraenia.
Jest tu wszystko o was, co uznano za warte zapisania. Towarzyszca jej ciemnoskra
kobieta znw okazaa si mistrzyni w czytaniu mowy ciaa. Prawa Harudiego raz w
szeciu, raz w omiu zwojach, kendeth w oryginale oraz przeoony na meekh i Mow
Ognia. Siedemnacie apokryfw do waszej Ksigi ycia oraz ona sama. Zapis kilkudziesiciu
drzew rodowych, skopiowany w jaskiniach cenwyryjskich odnalezionych tysic trzysta lat
temu. Plemiona, ktre je wykonay, ju nie istniej. Oraz kilka najwaniejszych prac, w tym
Wdrwki wzdu kraca piaskw Regelessa Maego, opisujce plemiona Issaram yjce
na pnocnych kracach Morza Pusty. Maj ponad trzysta lat i szczerze mwic, od
tamtego czasu nikt nie doda do nich adnej pozycji wartej umieszczenia w tej sali.
Deana signa w gb pamici. Przymkna oczy.
Regeless z Waih May czowieczek o ciemnej jak noc skrze i wosach barwy niegu z
grskich szczytw. Wdrowa ze wschodu na zachd wzdu Anaarw w towarzystwie
jednego sugi i trzech muw. Zatrzymywa si w wejciach do afraagr, proszc o nocleg w
przedsionku, i zbiera opowieci. Mia ksigi, w ktrych wszystko zapisywa. Podmiewalimy
si z niego, gdy tak szed przez pustyni, wiedziony pasj, niezmordowany, zacieky. Sam
mia si z szalestwa swojej wyprawy, ale jego odwaga domagaa si szacunku. Wic
otrzymywa miejsce do spania, zapasy na drog, przewodnikw. Pi lat wdrowa, czasem
mieszkajc w pobliu danej afraagry nawet kilka miesicy. Potem zmar, w czasie
wdrwki przez ziemie plemienia gloulerw. Zgodnie z jego ostatni prob
zmumifikowalimy ciao i odesalimy je na poudnie.
Aweloney zmruya powieki.
Pieniarka Pamici To wszystko prawda, wraz z ciaem dotary do nas Wdrwki.
Cztery tomy. Najbardziej szczegowe kompendium wiedzy o Issaram, jakie zna wiat.
Wasze zwyczaje, tradycje, legendy. Rnice midzy plemionami wschodnich, centralnych i
zachodnich Anaarw. Rysunki odziey, broni, ozdb, biuterii. Mumia Regelessa zostaa
pochowana pod posadzk tej komnaty. To najwikszy honor, jaki moe spotka sug
Biblioteki.
Deana spojrzaa w czarne oczy swojej gospodyni. Wygldao na to, e nie artuje.
Mam stpa ostronie?
Sdz raczej, e byby zaszczycony. Chcesz rzuci okiem na jego prac?
Podeszy do stou, gdzie na znak dany przez Aweloney znalaza si opasa ksiga.
Pergaminowe poke karty byy na wp przejrzyste, ale poza tym pozostaway w
doskonaym stanie.
Czarnoskra kobieta ostronie przewracaa strony, pene piknych rysunkw i drobnego,
precyzyjnego pisma. Istniaa spora szansa, e uczony sprzed wiekw pomyli powoanie,
jego ilustracje stworzono pewn rk i mimo ubogiej palety barw wspaniale oddaway

wszystkie szczegy. Postacie mczyzn, kobiet i dzieci w strojach odwitnych, kapicych

od ozdb, lub codziennych, prostych i niekrpujcych ruchw. Wszystkie twarze byy
zasonite, ale w jaki sposb ywe, jakby rysownikowi udao si zajrze pod ekchaary i
dostrzec pod nimi prawdziwych ludzi.
Bro, szable, miecze, wcznie, uki, plecione proce i pociski do nich. Nie wyglday jak
wspczesne, yphiry sprzed trzystu lat byy dusze, miay masywniejsze zarwno gownie,
jak i rkojeci, talhery za to noszono krtsze, cisze, wyranie jeszcze nawizujce do
swojej matki, szabli taldesch. Deana nie rozpoznawaa te niektrych ubiorw i ozdb.
Cz rzeczy jest ju inna.
Aweloney przytakna, przewracajc kolejn kart.
Wszystko zmienia si przez cay czas. S jednak tacy obrzucia spojrzeniem obu
Oglalw ktrzy zdaj si tego nie zauwaa, gotowi wypruwa wntrznoci w imi dawno
przebrzmiaych prawd.
Starszy omieli si wyrazi sprzeciw.
Prawda nie moe przebrzmie.
Tysic lat temu Dalekim Poudniem wadaa Wielka Matka pod postaci Biaej Sonicy,
a inni bogowie byli jej dziemi. I to byo prawd. A nie mino trzydzieci lat od chwili, gdy
otworzyo si Oko i Maleyech Samaid zapyta: Co z nami teraz bdzie?, po czym resztki
jego ludu zginy na Uroczysku, zapdzone tam przez zbuntowane Rody Wojny. I gdzie
jest teraz prawda o Biaej Sonicy? Jedyna, jak si tu toleruje, jest kuglarsk atrakcj
wyprowadzan na ulice miasta dwa razy w roku. Wic jaka jest prawda na dzi?
Kobieta zamkna ksig, nieco gwatowniej, niby naleao ze wzgldu na warto
dziea, i ruchem gowy kazaa modszemu Oglalowi odnie j na miejsce.
Deana obserwowaa jej twarz. Gniew, ale ponury, zapieky, podszyty bezradnoci i
irytacj. Najpewniej na wszystkich gupcw tego wiata.
Nie wiedziaam o tym mrukna moliwie spokojnym gosem. Ale czy to
bezpieczne? Powtarza takie historie w miecie Agara?
Biblioteka ma nie ma takiego sowa w twoim jzyku, ciekawe nietykalno dodaa
w meekhu. W tych murach mona mwi o wszystkim, byleby tylko dyskusje nie
wychodziy poza gwn bram. Widziaa paskorzeby na jej powierzchni? Agar
pokonujcy demony? To dar wityni Ognia, dyskretne, jak na nich, przypomnienie, kto
rzdzi w Biaym Konoweryn. Ale nawet Kamie Popiou nie omieli si rzuci wyzwania
Bibliotece, jeli chce mie dostp do wszystkich kronik rodw, spisywanych od przeszo
tysica lat.
Kronik rodw?
Chodzi o Krew Agara, oczywicie. Wierz mi, nawet kochanki i naonice w paacu nie
s dobierane przypadkowo.
Deana westchna.
Syszaam ju o tym. I nadal sdz, e to przypomina hodowl byda.
Nie byda, tylko Boskiej Krwi. Tak ju tu bywa. A wy? Aweloney zwrcia si do obu
uczonych. O co si kcilicie?
Starszy zrobi gniewn min, zasapa.
O Gelurtiego. Znw. Mj poaowania godny syn, za ktrego nie przestaj si wstydzi
nawet wtedy, gdy jem, pi i wydalam, twierdzi, e ten oszust naprawd ujrza twarz
jednego z wojownikw i nie zosta zabity. Mimo e wojownik o tym wiedzia. A przecie
ysina ojca zaczynaa si pokrywa purpur mamy cztery niezalene wiadectwa o tym
samym wojowniku, ktry dwa dni pniej rozpata dwch ludzi po tym, jak zobaczyli jego

oblicze.
Ciemnoskra kobieta przymkna oczy z wyranym znueniem.
To historia sprzed wicej ni stu szedziesiciu lat. Teraz sama widzisz, co miaam na
myli, mwic o gupcach yjcych we wasnym wiecie. Gelurti z Avo bardzo chcia
zasuy na miejsce pod posadzk, uwaa si za nastpc Regelessa, lecz poniewa nie
mia do si, pienidzy lub odwagi, by podrowa na pnoc, zadowoli si zbieraniem
wiedzy od Issaram przyjedajcych do Konoweryn z karawanami. Jego dzieo Opowieci
targowe nadal jest dyskutowane.
Po stu szedziesiciu latach?
Owszem.
I oni Deana przenosia wzrok z jednego mczyzny na drugiego spdzaj czas,
dyskutujc o tym, co napisa kilka pokole temu jaki Gelurti, mimo e mogliby sami wyj
do miasta i porozmawia z przebywajcymi tu Issaram? I po prostu zapyta, dlaczego ten
wojownik mg darowa ycie jednemu czowiekowi, a zabi dwu nastpnych?
Obaj popatrzyli na ni, jakby bya niespena rozumu.
Widzisz w szepcie jej towarzyszki kryy si zatrute igy. Uczeni. Brakuje nam
takich jak Regeless, pozyskujcych wiedz u rda. Ci wol dyskusje o tym, co kto napisa i
dlaczego, a ich wnuki bd rozprawia o tym, czy relacje z dyskusji na temat innych
dyskusji nie zostay przypadkiem przekamane. Nic dziwnego, e przez trzysta lat nie
dooono tu adnej ksigi.
Starszy z Oglalw skrzywi si, jakby Aweloney poczstowaa go pucharem soku z cytryn.
Wida byo, kto tu ma ambicj spocz obok sawnego podrnika.
A dlaczego mg zrobi to, co zrobi? Ten wojownik z Opowieci Gelurtiego.
Deana umiechna si pod ekchaarem.
Chcecie pohandlowa? Wiedza za wiedz. Syszaam, e macie tu ksigi o
spokrewnionych z Issaram plemionach, ktre ucieky na poudnie po objawieniu przez
Harudiego Praw.
Mczyni wymienili spojrzenia.
Waciwie to tylko kilka stron w kilku rnych tomach. Niewiele mamy na ten temat,
Biblioteka nie zostaa jeszcze wtedy zaoona. Modszy wydawa si szczerze zakopotany.
Pisze si, e byy trzy fale wdrowcw, ze wschodnich, centralnych i zachodnich
Anaarw, e cz z nich zostaa na pustyni, walczc ze swoimi fanatycznymi kuzynami,
ktrzy zasonili twarze i wyrzynali wszystkich krewniakw, jeli ci nie chcieli podda si ich
Prawom. Niektrzy twierdz, e
Starszy szturchn syna w bok i zmierzy Dean przebiegym spojrzeniem.
Wymiana, wojowniczko? Wiedza za wiedz?
Wasza informacja nie wyglda na zbyt wiele wart. adnych nazw plemion, rodw
ani imion. Nic, czego bym sama nie wiedziaa. Nie tego szukam.
Grymas mczyzny przypomina umiech Samiyego, gdy ten proponowa jej wymian
jzykw.
Jest jedna ksiga z jedn stron na ktrej s nazwiska siedemnastu rodw i okoo
trzydziestu imion uciekinierw z centralnej czci Anaarw. Podobno ty te stamtd
pochodzisz.
Zastanowia si.
Jest jedno z mao znanych Praw Harudiego, ktre pozwala w pewnych
okolicznociach wybiera. Wykonaa gest wymiany. Jeste ciekaw?
Wpatrzona w mczyzn, nie widziaa twarzy Aweloney, ale bya gotowa zaoy si, e

tamta umiecha si szeroko i radonie. Najwyraniej targowanie to byo to, co Konowerczycy

lubili ponad wszystko.
Oglal ojciec wyd pogardliwie wargi.
Po co mi wiedza, o ktr mog zapyta pierwszego lepszego Issaram?
Za kolejne sto szedziesit lat? Poza tym jestem Pieniark Pamici, znam historie i
prawa lepiej ni szukajce przygd modziki, wynajmujce si do ochrony karawan. Ten
wojownik, ktry darowa ycie Gerultiemu, by starszy, mam racj?
Cichy, kobiecy miech wiadczy, e trafia.
Moe tak. Moe nie. Ta aosna pisanina nie jest zbyt precyzyjna odpowiedzia Oglal
Starszy.
Och, sdz, e jest. Sdz te, e nie chcesz tak naprawd mojej wiedzy, bo
przegraby spr z synem.
Purpura wystrzelia zza konierza i byskawicznie pokrya twarz mczyzny.
Co?
On twierdzi, e ten wasz uczony napisa prawd. Ty, e kama, wymyla gupstwa,
wic nie zasuguje na miejsce pod posadzk tej sali. Jeli udowodni, e mg napisa
prawd, twoje szanse na znalezienie si tu kiedy po mierci, bd mniejsze. Mam racj?
Aweloney zaklaskaa cicho.
Piknie. Zawsze mwiam, e Issaram s jak dobrze wywaone ostrze. Potrafi
doskonale szuka sabych punktw i uderza w nie z ca si. Zgoda.
Deana spojrzaa na ni, napotykajc perowy umiech i ogniki szczerej radoci w oczach
kobiety.
Co, zgoda?
Wymienimy si wiedz. Dostaniesz swoje nazwy rodw i imiona w zamian za
rozwizanie tego sporu. Dlaczego jeden czowiek przey, a dwaj inni zginli?
Z powodu sehrodri. To stare sowo, a waciwie dwa sowa, sehonar omorodrin. Akt
lub raczej aska wtpliwoci. Mwi o nim Pitnaste Prawo Harudiego, spisane w najstarszym
znanym nam jzyku, tym, ktrego uywalimy w czasie Wojen Bogw i tysic lat po nich.
Chodzi o rnic w dawnym znaczeniu sw zobaczy i ujrze. Pierwsze prawo wyranie
mwi, e jeli kto ujrzy twoj twarz, ty lub on musicie umrze, nim soce ponownie
wstanie. Ale w starym jzyku zobaczy i ujrze to nie to samo. Jeli stan bez ekchaaru,
a kto zerknie na mnie z odlegoci dwustu krokw i zaraz odwrci wzrok, to zobaczy moj
twarz, ale jej nie ujrzy, rozumiecie?
Caa trjka patrzya na ni z wyranym wahaniem.
Ujrze i zobaczy. Deana szukaa sw, bo nawet jzyk Issaram przez ostatnie
stulecia poczy znaczenie obu tych wyrazw. Z dwustu krokw, kto, kto przez
mgnienie oka spojrzy, bdzie mg powiedzie, e zobaczy moj twarz, ale eee nie
potrafiby mnie rozpozna ani nie mgby narysowa mojego portretu, choby by
obdarzony takim talentem, jak ten wasz uczony. Wskazaa ksig, ktr wczeniej
ogldali. Ujrzenie musi by aktem wiadomym. Tylko wtedy dochodzi do utraty kawaka
duszy.
Starszy mczyzna nie wyglda na usatysfakcjonowanego.
To do mao przekonujce.
Umiechna si i pokazaa mu gest zdziwienia.
Mao przekonujce, cho chodzi o wiar? A dlaczego? wiadome spojrzenie jest cech
ludzi. Zwierzta potrafi patrze, mog ci zobaczy, ale nie s w stanie ci ujrze. Nie
potrafi zajrze w gb twojej duszy i jej skra. Dlatego w afraagrze nie musz zasania

twarzy, gdy id wydoi kozy, i nie musz zabija kadego pajka, ktry przyplcze si do
mojej sypialni. I mog, w szczeglnych okolicznociach, jeli nie jestem pewna, czy kto
naprawd ujrza moj twarz, czy j tylko zobaczy, zastosowa sehrodri. Mgnienie oka, gdy
poluzowany ekchaar odsoni oblicze, dua odlego, ciemno nocy Wtedy mam wybr.
Tym jest aska wtpliwoci. Oczywicie musz pniej, w afraagrze, podda si sdowi
Wiedzcych, ktrzy oceni, czy moje wtpliwoci byy prawdziwe, czy te wynikay z braku
odwagi.
Krpy uczony zaoy rce na piersi i zmruy podejrzliwie oczy. Deana mogaby
przysic, e kpki wosw za uszami nastroszyy mu si wojowniczo.
A dzieci?
Spodziewaa si takiego pytania. Zawsze, gdy obcy rozmawiali z Issaram o ich wierze,
wycigali ten argument, niczym wdz rzucajcy na pole bitwy ukryte rezerwy.
Wierzymy, e dziecko staje si czowiekiem po ukoczeniu dziewiciu lat, wic
modsze dzieci nie mog ci skra duszy zacza ostronie. Zreszt dziewi lat to wiek
umowny. Harudi zapisa
Gdy nadchodzi doroso.
Bibliotekarka rzucia cytat z Praw i Deana nagle zrozumiaa, e znalaza si w ogniu
dyskusji, ktre w tych murach trwaj zapewne od wielu lat.
Tak. A Pity Zwj rozstrzyga ten zapis. Wczeniej bywao rnie, kade z plemion
miao swoj granic, jedne uznaway dwanacie lat, inne osiem, jeszcze inne sze.
Najczciej byo to siedem lat, wiek, gdy dostaje si pierwsz prawdziw bro na wasno.
Potem, w czasach Wojen o Zwoje, uznano, e dziewczynka wchodzi w doroso, gdy
pierwszy raz krwawi. Najmodsza, jak odnotoway nasze kroniki, krwawia, gdy miaa
dziewi lat, trzy miesice i jedenacie dni. A my chopcw traktujemy tak samo jak
dziewczynki.
Spojrzaa na obu mczyzn, nagle purpurowych, nerwowo mncych szaty,
odwracajcych wzrok, i obudzia si w niej nutka podszytego niesmakiem rozbawienia.
Uczeni. Zapewne yj w wiecie, na ktrym ludzie pojawiaj si w tajemniczy sposb, dziki
boskiej interwencji. A dzieci patajce si im pod nogami to jakie dziwne pludzkie byty
nie wiadomo skd.
Sdz, e to wystarczy. Aweloney przestaa si umiecha i lekko pokrcia gow.
Najwyraniej byy tematy, ktrych mury wityni wiedzy mogyby nie wytrzyma. Deana
poczua zoliw pokus. Ciekawe, czy jak szybko trzy razy powiem pord, to biblioteka si
zawali?, pomylaa.
Dziewi lat. Niektre plemiona interpretuj zapis w Pitym Zwoju jeszcze
dokadniej, wanie jako dziewi lat, trzy miesice i jedenacie dni. Jeli wic moj twarz
zobaczy dziecko, ktrego wieku nie znam i nie dam rady go sprawdzi, mog zastosowa
sehrodri. Jeli nie jestem pewna, czy kto naprawd ujrza moj twarz, zajrza w gb mojej
duszy, skrad mi j, take. Tak jak, najpewniej, wojownik z ksigi waszego uczonego.
Obaj badacze milczeli, patrzc na ni podejrzliwie.
To zacz modszy.
Tego nie ma w Wdrwkach Regelessa jego ojciec nie dawa za wygran.
Oczywicie. Samotny podrnik snujcy si przez kilka lat po przedsionkach afraagr
na pewno opisze dokadnie wiat plemion, ktrych historia siga czasw Wojen Bogw.
Deana westchna ciko, czujc si, jakby rozmawiaa z osem, a nie dojrzaym mem. Ten
starszy, ze swoj aroganck min i gupim przekonaniem o wasnej racji, zaczyna j
irytowa. Nawet najstarsi i najmdrzejsi z naszych Pieniarzy Pamici nie twierdz, e

poznali wicej ni kilka sw z opowieci, ktr snujemy jako Issaram. Sdzisz, e dyskusje i
ktnie o znaczenie poszczeglnych Praw Harudiego ju ustay? Wojny o Zwoje zakoczyy
si ponad tysic lat temu, a i tak plemiona rni si strojami, obyczajami, ulubion broni.
Pierwsze siedem Praw Harudiego jest jak stal w ostrzu skuwanym w ogniu, one trzymaj
nas razem, pozostae czternacie to mikkie elazo, ktre kady interpretuje po swojemu.
Dlatego ten wojownik mg darowa ycie waszemu uczonemu, cho inny mgby go zabi
bez najmniejszego wahania. Bo nie jestemy martwymi bytami zapisanymi w ksigach
wskazaa pki lecz ywymi ludmi, dziki czemu jeszcze yjesz, Oglalu z Fyz.
Zamruga nagle i przekn lin wyranie zaskoczony.
Ccco? Dlaczego
Deana powoli pooya donie na rkojeciach talherw.
Twoja postawa, rce zaoone na piersi, to w moim plemieniu obraliwe wyzwanie do
walki wyszeptaa. Uwaasz si za biegego w wiedzy o Issaram, a tego nie wiesz? By
moe trzysta lat temu ten gest nie mia takiego znaczenia albo twj Regeless nie odwiedzi
afraagr dyahirrw. Znosz twoj bezczelno i gdybym nie sdzia, e wynika ona z
ignorancji, wycignabym bro. To wanie przykad sehrodri, aktu wtpliwoci. Nie wiem,
czy jeste szaleczo odwanym wojownikiem, czy gupcem, ktry nie wie, co mwi jego
ciao, wic nie odpowiadam na twoj obelg.
Rce mczyzny opady, donie sploty si z przodu, potem z tyu ciaa, znw z przodu.
Deana obserwowaa ten nerwowy taniec z coraz wikszym rozbawieniem.
aden z tych gestw nic nie znaczy, cho lepiej, by nie wysuwa lewej stopy w przd.
To pozycja rozpoczynajca atak.
Stopy starszego uczonego ustawiy si karnie obok siebie.
Dobrze. Jeli uznae, e moja wiedza jest cenna, chciaabym zobaczy t ksig z
nazwiskami. Natychmiast.
Moecie i jej poszuka. Obaj. Bibliotekarka skina gow, a mczyni ukonili si,
starszy gbiej, i cofajc do wejcia, wyszli.
W sali zapanowao milczenie. Przez chwil czarne oczy Aweloney przypatryway si
Deanie z napiciem. Nagle si rozlunia.
Nie powinna wspomina o miesicznym krwawieniu. W tym kraju to sprawy kobiet, o
ktrych mczyni nie ycz sobie nic wiedzie.
Deana westchna.
A w moim plemieniu jest jedno powiedzenie, ktre chyba powie ci o nas wicej ni
wszystkie te ksigi i zwoje. Chcesz usysze?
Oczywicie.
Przeo ci to na meekhaski, bo w kissari si nie rymuje, a nie jestem pewna swojego
suanari. Idzie to tak. Umiechna si, cho tamta nie moga tego zobaczy. Gdy twoja
kobieta robi lepiej szabl ni ty, dobrze jest wiedzie, kiedy ma trudne dni.
Nagrod by miech, gony i szczery. Bibliotekarka a opara si o kamienny st.
Oj Ojej. Masz racj, to mwi wicej Ale nie mog tego umieci w adnej ksidze,
bo
O takich rzeczach si nie pisze?
Wanie. A to o zakadaniu rk na piersi to prawda?
Tak. To moecie zapisa?
Och, oni z pewnoci to zrobi. Wraz z opisem, jak to otarli si o mier, zdobywajc t
wiedz. Skd wiedziaa, e wojownik z Opowieci targowych by starszy? Gerulti
wspomnia o tym tylko raz, piszc o twarzy pobrudonej tysicem wiatrw.

Deana wzruszya ramionami w gecie znanym jak wiat dugi i szeroki.

Sehrodri to akt wtpliwoci. A modo jej nie zna.

Interludium

Yatech obudzi si, zanim jeszcze otworzyy si drzwi do jego pokoju, a deski podogi
zaskrzypiay ostrzegawczo pod naciskiem drobnych stp. Zerwa si pynnie, miecz
wyskoczy z pochwy i zgrzytn o biae ostrze.
Iavva.
Patrzya na niego tym swoim beznamitnym wzrokiem, a w ciemnoci jej oczy
przypominay wypenione rtci studnie. Gdy otworzy usta, pooya mu palec na
wargach, odwrcia si i ruszya w stron drzwi. Nie musiaa mwi Chod.
Wynajli dwa pokoje w zajedzie w lepszej dzielnicy PonkeeLaa, gdzie zatrzymywali si
kupcy i niezbyt zuboaa szlachta. Kanayoness nalegaa na osobne sypialnie, cho spdzali
ju noce w najrniejszych miejscach, czasem kulc si pod jednym kocem, wic z
pewnoci nie chodzio o poczucie przyzwoitoci. Po prostu czasem chciaa by sama. Bo w
kocu Iavv trudno uzna za towarzystwo.
Jasnowosa poprowadzia go korytarzem i bez pukania otworzya drzwi.
Pokj Maej Kany by kopi pomieszczenia Yatecha. Pi krokw na sze, jedno ko,
jeden taboret i kilka kokw wbitych w cian. Rwnie dobrze mogaby to by cela w jakim
klasztorze.
Przesta o tym myle, ledwo spojrza na lec w zmitej pocieli dziewczyn.
Majaczya. Maa lampka owietlaa twarz pokryt niezdrow bladoci, przypominajc
wieo wycinity ser. Poduszka przesika potem, oczy pod zamknitymi powiekami latay
z tak szybkoci, jakby ich wacicielka prbowaa patrze na wszystkie strony
jednoczenie.
Yatech pochyli si i dotkn szczupej doni. Palia jak kawaek elaza wycignity z
pieca.
Pod wpywem dotknicia Maa Kana otworzya oczy. I od razu wiedzia, e chocia
patrzy na niego, to go nie widzi. Nie widzi te Iavvy, pokoju, lampki. Cokolwiek dostrzega,
wypenia j to cierpieniem i blem.
Odwrci si ku jasnowosej dziewczynie.
Pilnuj jej. Zaraz wrc.
Miska z wod i kilka czystych szmatek znalazy si natychmiast, gdy rzuci
przysypiajcemu w kuchni sudze p orga. Kiedy pooy Kanayoness na czole pierwszy
okad, zapakaa gosem maej dziewczynki.
***
Dopiero rankiem, gdy soce wpezo leniwie na nieboskon, otworzya oczy i spojrzaa na
niego.
Pomyliam si wyszeptaa.

Rozdzia 4

Uczta zacza si po zachodzie soca i miaa trwa do witu. Miejscowe piwo i wino, a
nawet trunki, sprowadzane za cikie pienidze z kontynentu, lay si nieprzerwanie,
kady za, kto zagoci w siedzibie klanu Udruich, mg zosta i bra udzia w zabawie.
Kady, kto nie nalea do wrogiego plemienia, oczywicie.
Cztery dni po ich przypyniciu Urgwyr Maa Pi witowa narodziny crki. Altsin
troch aowa straconego czasu, ale Naywir stwierdzi, e jeli odmwi udziau w uczcie,
ryzykuj mierteln obraz gospodarza. Treiwics mgby w tym przypadku mie
pierwszestwo przed prawami gocinnoci czy zwyk wdzicznoci. Lepiej nie kusi losu.
Poza tym zodziej nie czu si jeszcze na siach, by zasi na awce z rumplem w doni.
Pierwsze dwa dni przelea w przydzielonej im komnacie, modlc si o mot, ktrym kto
walnie go w gow i pozbawi przytomnoci.
Waciwie modlitwy byy tym, czego ludzie si spodziewali po mnichach, nieprawda?
Dopiero trzeciego dnia opuchlizna ze staww lekko mu zesza, a siniaki zmieniy kolor
na barw lekko przegniej trawy. Wyranie mia si lepiej.
Ynao znika prawie miesic temu, co sugerowao, e jej podr galer trwaa duej, ni
sdzia. Co najmniej dziesi dni. Po upywie nastpnych dziesiciu, przekonany, e
dziewczyna utona, ojciec odprawi obrzdy pogrzebowe oraz wysa wie do Doliny
Dhawii, aby odczytano jej imi przed obliczem Ouma, przez co zostaa oficjalnie uznana za
zmar. Sze dni pniej d mnichw przywioza j ca i zdrow.
Altsin sysza, e istniej plemiona, ktre w takiej sytuacji zabiyby cudownie
zmartwychwsta osob, bo ich pojcie rwnowagi wiata wymaga, by ci, ktrzy zostali
formalnie pochowani, byli na pewno martwi. Seehijczycy mieli do praktyczne podejcie
do rzeczy. Ynao zgina na morzu i odprawiono dla niej obrzdy pogrzebowe, doskonale. Ale
Oum w swojej mdroci obdarzy Urgwyra now crk, ktra narodzia si wkrtce po
mierci starszej, i eby nie komplikowa wszystkim ycia, postanowiono nazwa j dokadnie
tak samo, jak poprzedni.
Formalnociom stao si zado, gdy ojciec pooy swoje donie, rzeczywicie wielkie jak
opaty, na gowie Ynao i nada jej imi.
Potem zacza si zabawa.
Siedziba klanu znajdowaa si na wzgrzu, w kamiennej warowni otoczonej dwoma
rzdami murw. Miejsca, jak to zazwyczaj w budowlach wznoszonych w celach obronnych,
byo tu mao, wic uczta odbywaa si przy stoach rozoonych na dziedzicu, a gocie
przeganiali nocny chd galonami wina, piwa i miejscowego trunku pdzonego z palonego
sodu, ktry smakowa jak przepocone onuce i uderza do gowy z si okrtowego tarana.
Seehijczykw byo prawie dwie setki, sami znaczniejsi czonkowie klanu, co dao si
rozpozna po ubiorach i broni. adnych siekierek i oszczepw, tylko miecze, zdobione
srebrem topory, noe o rkojeciach wysadzanych kamieniami i w pochwach okutych
zotem. W kocu nie co dzie czonkowi starszyzny rodzi si crka. I to od razu
szesnastoletnia.
Mnichw usadzono na honorowym miejscu, przy okrgym stole, gdzie zasiada Urgwyr i
reszta starszyzny klanu. Wok blatu stao dwadziecia krzese, lecz ponad poowa bya
pusta, najwyraniej cz waniejszych goci nie dojechaa, wic oprcz ich trjki siedzia

tam tylko gospodarz z bratem, ich ony o imionach Louwa i Lyura oraz Ynao. Na Altsinie
spocz obowizek podtrzymywania rozmowy, bo Naywir potrafi ledwo co wyduka w
amanym seehijskim, cho zwrot dolej mi jeszcze zdawa si opanowa do perfekcji, a
Domah milcza, umiecha si grzecznie i rozsiewa wok aur nieokrelonej groby.
Chcc przeama t aur, zodziej opowiedzia o spotkaniu w porcie i szybkoci, z jak
mittarscy marynarze pozbyli si ubra, ale historia ta nie wzbudzia a takiego rozbawienia,
jak si spodziewa, za to sdzc po ponurych minach i zacinitych zbach, mona byo
podejrzewa, e Czarna Mewa bdzie musiaa bardzo uwaa w czasie rejsw wzdu
wyspy. Moe i Seehijczycy nie mieli zorganizowanej floty, ale ich odzie byy szybkie i
zwinne.
Przy stole rozmawiano o niczym. Po uroczystym powitaniu i nadaniu imienia nowej
crce pady zdawkowe uwagi o wyjtkowo wczesnej wionie, stanie morza i nowych cenach
na agaty. Altsin nawet si nie dziwi, Enroh mu kiedy opowiada, jak wygldaj uczty, na
ktre Seehijczycy zapraszaj obcych. Sposobw, w jakie mona obrazi gospodarzy, jest
wiele, a lista odpowiedzi na obelg, zamierzon czy nie, jest krtka i nieodmiennie ostra.
Dlatego mdry wyspiarz, zapraszajc do domu goci spoza klanu, sadza ich z daleka od
reszty, pilnuje, by mieli zawsze pene talerze, i nie pozwala zbyt duo mwi.
Zodziejowi to odpowiadao, bo od duszego czasu czu si nie najlepiej. Okoo poudnia
rozbolaa go gowa, potem musia spdzi jak godzin w czym, co uchodzio tu za
wychodek, czyli w maej szopie postawionej nieco poza murami, a wieczorem dosta
dreszczy, jakby dopada go gorczka. Miejscowa kuchnia najwyraniej mu nie suya, wic
cieszy si, e jutro odpywaj, bo to oznaczao diet zoon z sucharw i suszonych ryb.
Tym jeszcze nikt si nie zatru.
Ich misja dobiega koca. Teraz pozostao im tylko jako dotrwa do rana, wytrzewie,
wyleczy kaca i poeglowa na pnoc. Enroh z pewnoci znajdzie sposb, by przeku
dug, jaki zacign u mnichw klan Udruich, w konkretne dobro. Moe za jaki czas ktra
z gildii kupieckich zawrze z tym plemieniem wyjtkowo korzystn umow, za co oczywicie
odwdziczy si klasztorowi hojnym datkiem, albo te braciszkowie dostan specjalne
przywileje na tutejszych ziemiach Starzec nie utrzymaby si tyle lat na stanowisku
przeora, gdyby nie potrafi dobrze gra komi, ktre dostanie w rk. A ten rzut zodziej
zerkn na siedzc przy ojcu dziewczyn i samego Urgwyra, mczyzn grubo po
czterdziestce, pokrytego bliznami i z czerepem naznaczonym paskudn szram, ktry co
chwila spoglda na crk i ukrywa drenie doni, zaciskajc je na olbrzymim srebrnym
kubku ten rzut by w caym tego sowa znaczeniu dobry.
BaeltaMathran, ta cholernie odlega, tajemnicza bogini, ktr przynioso ze sob
Imperium, musiaa umiecha si w tej chwili z zadowoleniem.
Zowi spojrzenie Urgwyra i unis swj kubek. Pocignli jednoczenie, przez chwil
osigajc ten stopie zrozumienia, jaki jest moliwy tylko w momencie, kiedy jeden czowiek
zajrzy pod mask drugiego i dostrzee tam kogo, z kim warto si napi.
I wtedy rozleg si gos rogu.
Na kilka mgnie oka wszystko zamaro, jak zastyge w bursztynie, a potem zabrzmiay
okrzyki i fala nerwowych porusze przebiega midzy ludmi. Ale nikt nie siga po bro ani
nie bieg na blanki, wic nie wygldao na to, by zaraz miaa zacz si walka.
Po chwili cisza znw opanowaa dziedziniec, i w tej ciszy wrota uchyliy si, by wpuci
drobn kobiet w towarzystwie dwch szerokich w barach i uzbrojonych po zby osikw.
Kady z nich mia przy pasie ciki topr, tasak i masywn buaw z szeciograniast
gowic. Mczyni nosili te skrzane napierniki i takie maski, lakierowane w poziome

te i czarne pasy, co wygldao, jakby na twarzach rozcignito im odwoki olbrzymich os.

Cao sprawiaa do groteskowe i paskudne wraenie, ale w jaki dziwny sposb i tak
stranicy wydawali si tem dla kobiety. Niskiej, nawet jak na Seehijk, chudej i wygldajcej
troch jak nie cakiem wysuszona mumia, ktrej zachciao si wsta i nawiedza ludzi.
Kobieta omiota dziedziniec spojrzeniem i cho nie powicia nikomu wicej uwagi ni
na uderzenie serca, i tak odnosio si wraenie, e pod jej wzrokiem ludzie trzewieli nagle,
jakby kto wrzuci ich do przerbli penej lodowej kaszy.
Po czym ruszya w stron Urgwyra.
Jaki kowalski mot waln Altsina pod ebra, chyba amic kilka i powodujc powane
obraenia puc. Zgrzytn zbami, trzeba koniecznie wytumaczy Domahowi, co to znaczy
kuksaniec.
Zmieni zdanie, gdy palec olbrzymiego mnicha zanurzy si w winie i napisa na blacie
dwa sowa: Wiedma. Uwaaj. Ostrzeenie zniko zaraz, zmazane jednym gestem.
Wiedma? Miejscowe wiedmy cieszyy si szacunkiem, bo wrd Seehijczykw niewielu
mczyzn osigao biego we wadaniu Moc. To byo lokalne wynaturzenie, czciowo
zapewne zwizane z tradycj, ktra nakazywaa modzikom szuka chway w walce, a nie w
magii. Chopcy woleli zgin w rajdzie kahoony, ni powici ycie na nauk mistycznych
sztuk. Z tego, co zodziejowi byo wiadomo, wiedmy szanowano i suchano si ich; budziy
wprawdzie lk, ale nie otacza ich nimb namacalnego strachu, jak t tutaj.
Chyba e bya Czarn Wiedm z Doliny Dhawii. Suk Drzew, Gosem Ouma, czy jak
je tam zwano. Altsin zapomnia o blu eber i skupi uwag na zbliajcej si kobiecie.
Nie tak wyobraa sobie jedn z najpotniejszych osb na wyspie. Gdy zodziej pierwszy
raz usysza o tutejszych wiedmach, przed oczyma stana mu posta w czarnych szatach,
wdrujca w towarzystwie orszaku sug i maej orkiestry wygrywajcej pompatyczne
melodie. I ten obraz, sztuczka umysu, towarzyszy mu od miesicy; tymczasem patrzy
teraz na starsz kobiet w zakurzonym ubraniu, o twarzy zmczonej jak u rybaka
wracajcego z przerwanego sztormem poowu.
Gdyby tylko nie otaczao jej psiakrew, jakby sza wewntrz osobistej kuli lodu.
Usiada na jednym z wolnych miejsc, midzy Ynao a jej matk, rozpara si wygodnie i z
najbliszego pmiska cigna udo kurczcia. Ugryza, skrzywia si i rzucia je na ziemi.
Cisza rozlaa si po dziedzicu niczym niepowstrzymany przypyw. Wiedma
umiechna si.
Nie ma to, jak umiejtnie zwrci na siebie uwag gos kobiety brzmia modo, duo
modziej, ni sugerowaby jej wygld. Teraz na mnie patrzysz, a gdy przygotowywae t
uczt, nie przyszo ci go gowy, by mnie zaprosi, Urgwyrze, zwany Ma Pici.
Nie wiedziaem, e jeste w okolicy. Ojciec Ynao unika wzroku kobiety.
Przecie opuciam twoj siedzib ledwo dziesi dni temu. Wystarczyo posa goca.
Ktry miaby ci szuka nie wiadomo gdzie? Byem pewien, e jeli jeste w pobliu,
zjawisz si niezwocznie.
Mczyzna unis twarz i Altsin musia zmieni zdanie. To, co bra za pokor i strach,
byo rozpalon do biaoci furi, trzyman w ryzach nadludzk wol.
Kobieta nie przeja si ani wzrokiem gospodarza, ani tym, e jego pici przypominay
teraz kamienne moty, drce od zgromadzonej w nich siy.
Wic to jest twoja nowa crka
Ynao spojrzaa na wiedm hardo, bez strachu.
bardzo podobna do poprzedniej.
Tej, ktr zabrao mi morze? Jak przepowiedziaa, gdy odmwiem wam prawa do

rozkopywania mojej ziemi w poszukiwaniu ametystw? Tej samej, ktr pono poar
potwr, ktry mimo e ma skrzyda, to pywa po oceanie? Powiedziaa, e za mj upr
zabra j na samo dno pieka, gdzie bdzie wiecznie cierpie mki.
Czybym si pomylia?
Nie nie pomylia si poar j potwr, ktry mia na aglu czarne skrzyda i chcia
wywie na drugi koniec wiata Potwr, ktry
Uniosa do z szeroko rozoonymi palcami, a jemu sowa utkwiy w gardle.
To sprawy Doliny, wic sprawy Ouma.
Ouma? Wojownik podnis si, opar olbrzymie donie o st. Ouma, ktremu
pokoni si i z ktrym rozmawia mj dziad? Mj ojciec ju nie, i ja te nie, bo odmawiacie
nam przywileju stanicia przed jego obliczem? Tego samego
Do wiedmy zacisna si w pi, a Altsin poczu nagle tysic uku midzy
opatkami. Cholera, przebywajc w klasztorze, prawie zapomnia, jak to jest reagowa tak na
magi. Jego gospodarz zamar z na wp otwartymi ustami, zadawi si i poczerwienia.
Czarownica potrzymaa go tak chwil, nie za dugo, do, by pokaza, e ma cakowit
kontrol, po czym rozprostowaa do. Urgwyr opad na krzeso, apic oddech.
Zodziej zda sobie spraw, e trafili w sam rodek jakiej rozgrywki midzy tutejszym
plemieniem a sucymi Oumowi wiedmami. Wygldao na to, e Kamana tak naprawd
niewiele wiedziaa o tym, jak naprawd maj si sprawy na wyspie.
I jeszcze wy. Wiedma przesza na meekh tak nagle, e Altsin z pocztku nie
zrozumia, co kobieta mwi. Sudzy tajemniczej bogini, mienicej si matk wszystkich
Niemiertelnych. Nasz bg nie przyznaje si do adnego z ni pokrewiestwa.
Rzut oka w lewo. Naywir siedzia blady, jakby to jego wiedma przydusia czarami,
Domah zasapa, ale najwyraniej nie mia zamiaru zama lubu milczenia. Czyli znw
wypado na niego. Chrzkn, przycigajc spojrzenie przyjaznych niczym lodowe gry
oczu.
Ale z tego, co syszaem, okazuje szacunek jej sugom.
Szacunek? Raczej zaciekawienie. I nie sugom, tylko jej samej. Jeli taka bdzie wola
Drzew, zabijemy wszystkie jej sugi znajdujce si poza murami miasta, a wasza bogini nic
nie zrobi. Jak zwykle zreszt.
Nasza Pani cholera, od kiedy to tak naprawd bya jego Pani? woli, gdy suy si jej
z dobrej woli, bez przymusu i wiedzy, e ocenia kady nasz ruch. Wic pewnie udaoby si
wam zabi wszystkich mnichw poza Kaman. Na ich miejsce przypynliby inni.
Niewielka pociecha dla martwych gupcw.
Ale zawsze pociecha. A jak miaaby ty, gdyby ludzie postanowili zabi wszystkie
Czarne Wiedmy poza Dolin?
Domah sapn goniej i zacisn pici, a Naywir zapiszcza co cichutko.
Kobieta przechylia gow, jej usta rozchyliy si, okazujc drobne, zdrowe zby. Nie
wiedzie czemu ten umiech skojarzy si Altsinowi z rekinem podpywajcym pod brzuch
foki.
No prosz, sdzc po gupiej minie, jak miae na pocztku naszej rozmowy
wskazaa palcem Urgwyra byam pewna, e nie rozumiesz mojego jzyka. Chyba musz na
ciebie uwaa, chopcze. Kto, kto tak dobrze udaje durnia Z drugiej strony z kilku zda
wysnue jakie dziwne wnioski wic chyba nie cakiem udawae.
Altsin w ostatniej chwili ugryz si w jzyk. Gdyby wiedziaa, do jakich wnioskw wanie
doszed, wic kilka faktw Dlaczego galera, ktra porwaa Ynao, tak dugo pyna na
pnoc i co znacz gowice tasakw noszonych przez stranikw w toczarnych maskach.

 Moemy mwi mow ludzi, Euruvi. Wuj Ynao odezwa si cicho, bez szczeglnej
intonacji. Ten mnich przetumaczy nasze sowa reszcie. Po co wrcia?
Na wito, jak wspomniaam. Wie szybko obiega okolic. Urgwyrowi Maej Pici
urodzia si kolejna crka. aska Ouma nie zna granic.
Trzeba byo naprawd duo dobrej woli, by nie usysze kpiny w tych sowach.
Najwyraniej tak.
Tym razem kpi Audaaw. I to patrzc wiedmie prosto w oczy.
I jest jeszcze oczywicie sprawa umiech kobiety przeci powietrze niczym klinga
szukajca ciaa tej nieznanej, obcej Mocy, ktr wyczuam kilka dni temu.
U nas?
Nie. Na pnoc std. Na morzu. Dziwna rzecz, im bya bliej, tym sabiej j czuam,
jakby kto szed z dopalajc si pochodni w rku. A potem nic tylko wie o cudownym
pojawieniu si twojej crki, ktra przybya morzem. Z pnocy
Sowa zawisy w powietrzu, niemal syczc.
Urgwyr go zaskoczy. Altsin spodziewa si wrzasku, steku obelg i ciskania przedmiotami.
Zamiast tego wojownik odchyli si do tyu i zamia na cae gardo.
Wic t drog pjdziesz, Euruvi. Odkaszln, sign po kubek i przepuka gardo.
Oskarysz j o kontakt z dziwnymi czarami i zabierzesz do Doliny, z ktrej nie wyjdzie, pki
nie zgodz si na kopalnie na mojej ziemi. A urobku z tych kopalni nie zobacz ani ja, ani
reszta klanu. Nie udao si grob, sprbujesz porwaniem. Po co wam, Czarnym Wiedmom,
nagle tyle szlachetnych kamieni?
Altsin mgby mu powiedzie, ale zdrowy rozsdek zdusi gupie sowa. Czasem lepiej
milcze, zwaszcza gdy jeste wiadkiem starcia midzy siami, ktrych intencji nie
rozumiesz.
Nie nam, tylko Oumowi.
On nie rozmawia z nikim od ostatniego kameluuri. A ju na pewno nie z wodzami
klanw. I nigdy nie domaga si bogactw lecych w ziemi. Zreszt machn rk
moesz j sprawdzi, jak zrobia to nasza Gualara dwa dni temu. Tak, wezwaem j, eby
przekona si, czy dziewczyna jest zdrowa, i eby pomoga jej przypomnie sobie wszystkie
szczegy porwania. Gualara jest starsz wiedm ni ty, wic w tej sprawie jej sowo
przewaa. A jeli bdziesz si upiera, zadam sdu. Choby przed obliczem Ouma.
Altsin patrzy i sucha tego starcia na sowa. Urgwyr, z tego co zodziej wiedzia, by
jednym z najwaniejszych czonkw klanu i wanie mwi Czarnej Wiedmie mniej wicej
to, e jej wadza te ma granice. Konflikty midzy kapanami a wielmoami byy stare jak
wiat i z tego co zrozumia w tym przypadku te chodzio o pienidze. Poczu si jak w
domu.
Twarz wiedmy ani drgna.
Jeste pewien, e tego chcesz? Masz a takie poparcie wrd starszyzny? Rozejrzaa
si wok stou i nagle puste krzesa nabray nowego znaczenia. A Gualara jest stara bya
stara w chwili, gdy moja matka, wrzeszczc, wypchna mnie z brzucha W kadej chwili
moe umrze. Kto wtedy stanie midzy tob a gniewem Doliny?
Cichy chichot przeci powietrze, delikatny niczym ni babiego lata utkana z dymu.
Altsin bardziej wyczu go szstym zmysem, ni usysza, ale to wystarczyo, by wiedma
siedzca przy stole skamieniaa. Po chwili z wyranym trudem odwrcia gow w lewo.
Z cieni klejcych si do ciany wysza kobieta, ktra wygldaa jak zasuszone zwoki.
Lune szaty w kolorze burej szaroci wisiay na niej jak na kiju od szczotki.
Pierwsza myl, ktra go nasza, brzmiaa mniej wicej Pani askawa, gdyby ktokolwiek

znalaz j drzemic pod drzewem, od razu zaczby szykowa grb. Chyba e byby to
godny wilk, ten sprbowaby zakopa koci.
Twarz kobiety przypominaa jabko, ktre przeleao w piwnicy o kilka dekad za duo,
a ciao poruszao si tak, jakby musiaa toczy z nim walk o kady krok.
Ona udaje wiedzia to nagle, tak jak dowiadczony eglarz po kolorze morza wie, jaka
gbia kryje si pod kilem. Bawi si sytuacj. Jest stara, to prawda, ale staroci stuletniej
dbowej lagi, ktra moe zama jeszcze niejeden grzbiet.
Staruszka dokutykaa do stou i z sapniciem zwalia si na krzeso. Tu obok mnichw.
Zachichotaa raz jeszcze.
Uuuu kto tu musia rozmawia o mojej mierci, bo nagle zaczo mnie w krzyu
upa. Jej oczy, dwa kawaki zamglonego nieba ukryte w sieci zmarszczek, omioty
wszystkich wok, nikomu nie powicajc szczeglnej uwagi. Nalej mi kropelk, chopcze.
Po mniej wicej trzech uderzeniach serca przypominajcy wysuszon gazk palec
szturchn Domaha w rk.
Do ciebie mwi, dziecko. Nalej mi troch wina.
Altsin przetumaczy.
Byam kiedy w jego stronach. Kobieta patrzya, jak olbrzym przysuwa jej kielich i
nalewa. Jeszcze, jeszcze, skarbie, takie stare drewno jak ja potrzebuje duo wilgoci.
Poudnie, kamienne wzgrza, miasta prace si w socu, plantacje oliwek i winnice.
Mczyni w biaych szatach, kobiety w bkitach, zieleniach i zocie. A wszdzie kapliczki
Tej, Ktra Ocala.
Domah napeni naczynie i poda go uprzejmie staruszce.
Wychylia go kilkoma ykami i postawia mu przed nosem.
Lej, dziecko, nie auj.
Tego akurat nie trzeba byo tumaczy.
Wszyscy patrzyli, jak z westchniciem nieskrywanej przyjemnoci staruszka oprnia
drugi kielich. A potem szturcha ponaglajco mnicha.
Zanim wizja sterty obcignitych pomarszczon skr koci, ktra wali si pod st,
zdya na dobre zagoci w gowie Altsina, stara wiedma spojrzaa na modsz.
Ona jest czysta. Jak woda ze rde Mane. Nie uywano na niej czarw. Nawet
leczcych, co dobrze wiadczy o rozsdku przeora. Moc, ktr wyczua, miaa inne rdo.
A ty j wyczua?
Oczywicie. Ale po oceanie pywa duo statkw. Zaczyna si wiosna, ruch midzy
pnoc a poudniem ronie. A na statkach pywaj czarownicy i kapani.
Czarownicy i kapani. Skrzywienie warg. Czuam poncy dom, a ty mi mwisz, e
to by kaganek. Staro
Staro Ja jej doyam. I mam do dowiadczenia, by pod blaskiem poncego domu
dostrzec soce kryjce si w falach.
Blado, spkana i szara niczym kiepska zaprawa murarska, pokrya twarz Euruvi. Nie
chodzio o banaln przenoni o socu i falach, ale o sowa, ktre pady wczeniej. Ja jej
doyam.
Bya w poowie drogi do domu, moje dziecko, gdy wyczua to co na morzu. A potem
przyszy wieci, ktre kazay ci zawrci i szuka. Wiele twoich sistr biega teraz za
odpowiedzi na pytanie, ktrego boj si zada gono. Czy to ju? Oum was nie uspokoi?
Policzki modszej z kobiet odzyskay barw.
To nie s twoje sprawy.
Mylisz si. S. Dolina zapomniaa, e nie jest kwiatem tej wyspy, lecz jej korzeniami.

Ma suy, a nie rzdzi.

I to wanie robi.
Nie, dziecko. Nie to. Wasze przygotowania nie maj sensu, a droga, ktr obraycie,
prowadzi na skraj klifu w gosie starej kobiety niespodziewanie pojawi si nowy ton.
Smutek. Pragn ci uspokoi. To nie to, czego si przestraszya. Jeszcze nie to.
Krzeso szurno, odsunite gwatownie w ty, a Czarna Wiedma wyrosa nagle nad
stoem, walc zacinitymi piciami o blat.
Zamilcz! Nie masz prawa tak do mnie mwi. Zapaciam za to
Skarbie szept Gualary zdawa si wypenia przestrze i dochodzi ze wszystkich
stron, cho Altsin daby si pokroi za to, e nie otworzya ust. Od wielu lat bolej nad
tym, co zrobiymy. Ale znaa cen i nagrod. Teraz kaesz mi myle, e pierwszej nie
chcesz zapaci, a drugiej nie umiesz wykorzysta? Moe popeniono bd, wysyajc do
Doliny najmodsze z nas, niedowiadczone i pene ambicji, ktre gasi dopiero odpowiedni
wiek.
Nie wa si mwi o tych sprawach przy obcych!
Obcych? Tutaj nie ma obcych, dziecko. Wszyscy, nawet ci mnisi, podobnie
pojmujemy sprawy banalne, jak lojalno, honor, wierno, i te wane, jak dbanie o wasne
sprawy, gromadzenie majtku i zdobywanie wadzy. Nawet jeli ze sob walczymy, wiemy
dlaczego. Gdy napotkasz prawdziw obco, zginiesz, nie wiedzc za co. Poza tym szept
przybra na sile nie czujesz tego? Kopyto uderzyo o ziemi, a chrapy pochyliy si nad
traw i cofny, pomie wystrzeli w niebo, a szkaratna rwnina zatrzsa si za strachu,
lodowy zamek jkn i opuci most zwodzony, byk zarycza i po raz pierwszy od wiekw
unis eb, miecz zabrzcza, gdy jego waciciel uderzy w kling, a ta zostaa zamknita. To
wszystko wydarzyo si od wczorajszego wieczoru, a ty i twoje siostry nic nie poczuycie.
Morze si cofno, wiatr ucich, a wy nadal zajmujecie si swoimi przyziemnymi
gupstwami.
Szept nagle nie by ju szeptem. Sta si dranicym uszy, starczym gosem:
Dzi w poudnie Oum drgn po raz pierwszy, kilka godzin pniej poruszy si i
jkn, a wieczorem otworzy oczy, tak otworzy je, a pi twoich sistr zmaro. A ty nie
zrobia nic, pdzia tu pena pychy i samozadowolenia, pewna, e twoja maa gierka o
prawo do kopania w ziemi jest najwaniejsz spraw na wiecie. e gdy wrcisz do Doliny,
niosc na wczni upokorzenie klanu Udruich, zyskasz co w tej wojence, ktr tam
prowadzicie. Nie dostrzegasz, nie odzywaj si!, nie dostrzegasz, e w lesie wok budz si
potwory, a kady z nich zdepcze ciebie, mnie i ca wysp, nawet nie spostrzegszy, co
zrobi.
Nagle wszystko si odwrcio. Euruvi, mimo i jako jedyna staa przy stole, zdawaa si
spoglda na wszystkich z dou, a w oczach miaa pustk. Tak musi wyglda twarz wadcy,
do ktrego dociera, e w krlestwie wybuch bunt, a drzwi do sali tronowej zaraz pkn pod
naporem tuszczy.
Masz racj On spojrza na nas. Co si stao?
Nie czujesz? Wybieramy was ze wzgldu na si i zdrowie, a nie dowiadczenie czy
umiejtnoci, ale tak fal nawet ty powinna poczu. Na kontynencie od wielu godzin
czarownicy robi si niespokojni, a kapani czuj niepokj swych bogw. Zwierzta chowaj
si w norach, ryby uciekaj na gbin, a ptaki porzucaj gniazda. Jutro wikszo zapomni
o wszystkim, ale kto taki jak ty i ja nie powinien, prawda? Byy ju trzy fale, najwiksza
dopiero zblia si do nas, wic skup si i poczuj j. Teraz.
Altsin umiechn si pod nosem. Stara czarownica pokazaa, jak to jest mie wadz,

nawet jeli nie chodzi za tob dwch przebranych za osy zbirw. Udowodnia, e co prawda
jest midzy ni a modsz n, ale to ona trzyma go z waciwej strony.
A teraz

Rozdzia 5

Deana nauczya si znika. Od czasu wizyty w Bibliotece odkrya, e jeli nie pokazuje
si w towarzystwie Samiyego lub truciciela, to miasto przyjmuje j niczym pustynia jeszcze
jedno ziarnko piasku. Gdy tylko wychodzia poza kompleks paacowy, gdy tylko mijaa kilka
najbliszych ulic, stawaa si jeszcze jedn z kobiet Issaram.
A gdy docieraa do jednej z dzielnic kupieckich, stawaa si po prostu kropl wody
porwan przez nurt rzeki, zwanej handlem. Nikt nie patrzy na ni jak na wojowniczk, za
to dla kadego waciciela straganu bya klientk, ktra po prostu jeszcze nie uwiadomia
sobie, e musi, po prostu musi co od niego kupi. Rozwrzeszczani handlarze zaczepiali,
nawoywali, wymachiwali przed twarz towarem, co bardziej zdeterminowani apali za
rkawy, szarpali za poy tachaffdy.
W czasie pierwszego samodzielnego pobytu na jednym z targowisk wymienia kilka
zotych monet uzyskanych za pokryte klejnotami pochwy talherw na gar tutejszych
pienidzy srebrnych, lekko owalnych monet z wizerunkiem, a jake, pomienia na jednej
stronie i kilkoma sowami, ktrych nie potrafia przeczyta, na drugiej. Targowaa si
zawzicie, wzbogacajc swoj znajomo suanari o, jeeli dobrze wszystko zrozumiaa, takie
zwroty, jak Na wite, niemyte koci moich przodkw, Oby ajno szalonego sonia
wypenio twoje usta i Moja matka ze wstydu rozpruje sobie brzuch i wyrwie ono, ktre
wydao na wiat takiego gupca.
Bawia si doskonale.
Handlarz chyba te, bo na koniec obdarzy j szczerym umiechem i ukoni si nisko.
Rzadko co kupowaa. Raz nabya kilkanacie okci zaskakujco taniego jedwabiu w
kolorze ciemnej ci, w sam raz na odwitn szat, ktr zaoy, gdy skoczy ju
pielgrzymk i odnajdzie wasn drog. Kiedy indziej znalaza stragan z pasami i noami w
ozdobnych pochwach. Sprezentowaa jeden z nich Samiyemu, ktry wyglda na
zaskoczonego i uradowanego jednoczenie.
Pewnego dnia zapucia si a za mury, do karawanseraju rozoonego na stae pod
miastem. By ogromny, tysice zwierzt, tysice ludzi, setki rnych budynkw od stajni po
proste, chronice przed upaem noclegownie dla poganiaczy wielbdw. Kuwijczycy,
Vostrczycy, Cvaalowie, Mavvijczycy, Mahaaldzi mieszali si z kupcami znad Szarego
Oceanu, Wielkiej Rwniny Bahijskiej i oczywicie z samego Meekhanu. Wszyscy czekali na
koniec sezonu burz piaskowych i spijajcych studnie upaw, ktry otworzy znw drog na
pnoc. Ten, kto pierwszy dostarczy na stoy meekhaskich smakoszy pieprz, imbir, wanili,
szafran i miejscowe odmiany papryczek palcych jak rozarzona stal, bdzie mg dyktowa
cen. Podobno karawana, ktra przybywaa do Imperium zaraz na pocztku sezonu
wdrwek, moga zarobi o jedn trzeci wicej ni te wyruszajce miesic pniej. Dlatego
wielu kupcom opacao si spdzenie trzech, czasem czterech miesicy w Biaym
Konoweryn. Nawet jeli musieli opaca dodatkowo stranikw i miejsce w karawanseraju.
Tu Deana spotykaa najwicej swoich rodakw. Byy karawany, liczce nawet dwiecie
wielbdw, chronione przez kilkudziesiciu wojownikw Issaram, ktrzy na czas
oczekiwania na wdrwk zajmowali zazwyczaj odosobnione budynki, otoczone na dodatek
wysokim murem. Nie szukaa towarzystwa, zreszt wikszo wojownikw, ktrych spotkaa,
naleaa do plemion pkaweeri i kwerd, a oni nie przepadali za dyahirrami, ale mio byo

cho na chwil przymkn oczy i wrci mylami do domu, usysze wasn mow i poczu
znajome zapachy. Aromat ralii, deseru gotowanego z pszenicy, miodu, suszonych owocw i
wanilii, omal nie skoni jej do wproszenia si do jednego z budynkw zajmowanych przez
Issaram.
Tsknia.
I wanie w karawanseraju pierwszy raz ujrzaa Pisklta. Grupa trzydziestu chopcw w
wieku okoo dziesiciu lat, ubranych tylko w zgrzebne tuniki, biega parami rodkiem ulicy,
poganiana przez dwu siedzcych w siodach wyrostkw, noszcych te szaty Rodu
Sowika. Kada para niosa na ramionach solidn belk, ktrej rodek obciao dodatkowo
koyszce si wiadro.
Biegli truchtem, dyszc ciko, saniajc si i zataczajc na wszystkie strony. Pot zlepia
im wosy, a mokry materia tunik tuli si do plecw i piersi. Wiadra chybotay si na
wszystkie strony, rozchlapujc wod. Obaj poganiacze sunli za nimi stpa, strzelajc od
czasu do czasu batami. Odsonite ramiona i nogi modszych chopcw pokryway
krwawice prgi.
Deana staa i patrzya, jak jeden z biegncych z tyu dzieciakw potyka si i pada,
puszczajc swj koniec belki. Drg zary w ziemi, a z wiadra wylaa si wikszo wody.
wist spadajcego bata zosta przeamany kontrapunktem urywanego krzyku, chopiec
tarza si po ziemi, osaniajc gow i twarz, w ktr najczciej stara si uderza siedzcy
na koniu wyrostek. Ten ostatni najwyraniej dozna jakiego ataku szau, bo miota si i kl,
unoszc raz po raz w siodle i walc z caej siy biczem. Jego towarzysz zamia si
pogardliwie i wykona obelywy gest w okolicy krocza.
Drugi chopiec nioscy pechowe wiadro zatrzyma si kilka krokw dalej. Kurczowo
ciska swj koniec drga, patrzc martwym wzrokiem na rozlan wod i w poowie ju
puste naczynie. Po twarzy cieky mu zy.
Nie mylc, co robi, Deana pochylia si i podniosa nieduy kamie.
Waach oprawcy trafiony w zad zara nagle i odskoczy, wierzgajc dziko, a jedziec
upuci bat i w ostatniej chwili zapa si grzywy. Zakl paskudnie, spi konia, ruszy na
chopca.
I omal nie zlecia z sioda, gdy szczupa do zapaa uzd i cigna pysk zwierzcia w
d, osadzajc je w miejscu.
Pu!
Deana zignorowaa go, wiadoma ciszy, ktra zapada wok, i tego, e wszyscy si na ni
gapi: kolumna chopcw, grupka poganiaczy, stranicy karawanowi, przegrywajcy
wanie w koci swoje zarobki. A ona po prostu staa, trzymajc mocno uzd i mruczc pod
nosem uspokajajce sowa w kierunku koskiego ucha. Nawet nie spojrzaa na lecego na
ziemi chopca.
Puuuu! gos modzika przeszed w falset. Nie mogc uy bata, nadzorca sign
po wiszc przy siodle szabl. Puszczaj!!!
Jego towarzysz podjecha szybko i zapa go za wzniesion do ciosu rk. By blady jak
kreda.
Masz piknego konia. Deana spojrzaa w gr, na twarz, na ktrej furia mieszaa si
ze strachem. Jaka to rasa?
Za jej plecami bity chopak zaszura po wirze, kaszln i podnis si z ziemi. Musia
znw dwign drg, bo usyszaa, e z wiadra wylewa si jeszcze troch wody.
Jeli kiedy zajedzisz go prawie na mier, okadanie batem nie spowoduje, e
wstanie i pobiegnie dalej. Tak robi tylko gupcy. Jeste gupcem?

Otworzy usta.
Nie. Nie mw, sama oceni. Wycigne na mnie bro, mimo i ja nawet nie
dotknam szabli. Stoj tak, e trudno byoby ci mnie trafi, wic pewnie chciae uderzy
tylko w do, ktr trzymam uzd. Jeste pewien, e daby rad? Masz tak szybk i pewn
rk? Moe sprbujesz? Teraz.
Wyrostek bysn oczyma, zacisn wargi, ale nie drgn. Zamiast tego przenis wzrok za
jej plecy i kciki ust powdroway mu w gr.
Oczywicie. Pogadzia chrapy konia. To takie proste. Ja odejd, a ty za
nastpnym zakrtem zakatujesz ktrego z nich na mier. Bo zobaczyli, e boisz si
uderzy kobiet, ktra nie ma broni w rku. Z drugiej strony widz twoj twarz i chyba
nietrudno byoby mi ci znale. Jelibym chciaa.
Ttent kopyt sycha byo z daleka. Siedzcy na koniu chopak obejrza si przez rami,
umiechn i zhardzia.
Pu.
Nie. Jeszcze nie usyszaam, jaka to rasa.
Wyonili si zza jego konia we trzech. Na siwych jak mleko ogierach, w kolczugach
przykrytych tymi tunikami i wysokich hemach z zasonami z kolczej siatki. Jeszcze nie
sigali po bro, cikie szable i uki nie ozdabiay ich doni, ale zaczynao si robi ciekawie.
Deana poczua podniecenie, rado, jakby sani drgn jej w piersi i przygotowywa si do
wybuchnicia pomieniem. Przyapaa si na tym, e umiecha si szeroko.
Od trzech miesicy wiczya tylko z cieniem, samotnie, i nagle odkrya, e brakuje jej
szczku ostrzy. Nie zamierzaa nikogo zabi, raczej chciaa si zmierzy z kim, skrzyowa
bro, znale potwierdzenie wasnej wartoci w walce Jakby krew ojca upominaa si o
swoje prawa.
A wszystko dlatego, e katowany chopiec tak strasznie przypomina jej Samiyego.
A moe dlatego, e Laweneres nie odwiedzi jej od co najmniej dziesiciu dni, a j
przepenia gniew? niepokj?
Niewane.
Poczua radosny dreszcz na myl o czekajcej j walce.
Tymczasem chtnie wymachujcy batem wyrostek zasypywa najwikszego wojownika
gradem sw w jakim jzyku podobnym do suanari, ktrego jednak nie znaa. Moe to i
lepiej, te kilka sw, ktre prawie zrozumiaa, sprawio, e talhery zaciyy jej przy pasie.
Sowik przerwa sowotok ruchem rki, po czym odwin si i jednym uderzeniem zmit
wyrostka z sioda. Nawet si nie obejrza, gdy tamten waln o ziemi, tylko podjecha do
Deany i pochyli si w siodle.
Opniasz wiczenia naszych Pisklt, Deano dKllean.
Psiakrew, wygldao na to, e nie bdzie adnej zabawy.
Nie znam ci mrukna cicho.
Byem w ksicej karawanie. Nietrudno ci zapamita. A on powinien pamita
rozkazy.
Rozkazy?
Gdy opuszczasz paac, goniec pdzi do ahyry i przekazuje, jak jeste ubrana. Wszyscy
maj ci suy pomoc.
To wyjaniao, dlaczego miaa tyle swobody. Pajcza ni z paacu i tak wdrowaa za ni
przez cae miasto.
Pucia uzd nieszczsnego wierzchowca.
Wasze wiczenia s do wymagajce powiedziaa, by przerwa cisz.

Wojownik pokrci gow.

Sabe pisklta powinny wypa z gniazda jak najwczeniej. Ale to wiczenie ma na
celu nie tylko odsianie zota od wiru. Odwr si i spjrz.
Zerkna. Chopiec stanowicy par z tym, ktry upad, dwiga teraz na ramieniu
wikszo ciaru. Jego towarzysz podtrzymywa koniec drga, zaciskajc zby i paczc?
To wiczenie ma nauczy ich wsppracy. Assuri jest dumny i nie chce pomocy, ale
musi zrozumie, e czasem trzeba j przyj. Tak jak teraz. Tylko pomagajc sobie
nawzajem, mog donie wod do ahyry. Pomaganie sobie jest wane, wspieranie si w
pracy lub walce te. Wy, Issarowie, wiecie o tym najlepiej.
Skin gow w stron zacienionego muru, gdzie leniwie opierao si o kamienie kilku
wojownikw z zasonitymi twarzami. Nie zauwaya ich wczeniej.
A ten ko jest oshiiem. To rasa, ktr hodujemy od setek lat. Silna i wytrzymaa.
Zaspokoiem twoj ciekawo?
Tak.
Mczyzna wyprostowa si i warkn co do modzika, ktry znalaz si w siodle jak
uniesiony czarem. Policzek i ucho ju zaczy mu puchn.
Sowiki ceni to, co zrobia na pustyni, wojowniczko. Ale gdyby to byy Cielta
Bawow, mogaby pola si krew. Oni nie ustpuj nikomu i nie darz uznaniem Syna
Ognia. Nie tego. Co si szykuje. Wic uwaaj, komu wchodzisz w drog.
Kolumna chopcw potruchtaa naprzd, tym razem bez trzaskajcych batw nad
gow. A gdy spojrzaa jeszcze raz w stron ciany, Issaram ju tam nie byo.
***
Obudzi j ryk soni. Chyba wszystkich, jakie byy w Konoweryn. Dziesitki zwierzt
rozdzierao nocn cisz dononym trbieniem, ktre mimo sporej odlegoci i zagajnikw
dochodzio a do paacu. Niepokojce.
Paac oywa, Deana syszaa ruch na korytarzu, trzaskajce drzwi, tupot butw.
Westchna. Cokolwiek si dziao, postawio na nogi wszystkich dworakw. Ale poniewa nie
syszaa szczku broni ani nie czua dymu, to raczej nie chodzio o zbrojn napa czy
poar.
Wstanie z ka i ubranie si zajo jej dusz chwil, bo uznaa, e nie musi si
spieszy. Jeli to nie wojna ani ogie, lepiej, by barbarzyska wojowniczka pozostaa oaz
spokoju. Bieganie i piski trzeba zostawi paacowym myszkom. Przesza potem pustym ju
korytarzem i dotara do centralnej czci paacu, wpadajc w rozgorczkowany tum
kbicy si przy kadym z okien.
Co si dzieje?
Zaczepiona kobieta jaka starsza dama dworu z wosami, mimo pnej pory, upitymi
w wysok, kunsztown fryzur spojrzaa na ni nieprzychylnie, jakby Deana rzucia jej w
twarz obelg. Prychna i odwrcia si plecami.
No tak. Suanari to nie Mowa Ognia i nikt tu nie przyzna si, e rozumie cho sowo z
jzyka plebsu. Ale Deana bya niewyspana, poirytowana i cigle wcieka na to, e jej
wolno okazaa si tak iluzoryczna, a na dodatek wanie do niej dotaro, e chyba po raz
pierwszy w yciu kto obcy na ni prychn i odwrci si plecami jak do jakiej sucej.
Talher sam wyskoczy z pochwy, zatoczy dwa krtkie uki i czarne jak skrzydo kruka
wosy dwrki rozsypay si w lunych strkach. I nim kilka pukli spado na marmurow
posadzk, szabla wrcia na miejsce.

Kobieta pisna, uniosa donie do gowy, spojrzaa na d, wydaa z siebie ni to skrzek, ni

to jk i zemdlaa.
Nagle miejsce przy oknie zrobio si mniej zatoczone. Waciwie puste. Deana podesza
powoli, ostronie omijajc lec kobiet, i wyjrzaa na zewntrz.
Park przed paacem, owietlony setk lamp, wolno zapenia si ludmi: dworzanami,
stranikami w tych strojach, sub, ale poza tym nic ciekawego si nie dziao. Dopiero po
chwili spostrzega, e wszyscy patrz w jedn stron. Na masyw wityni Ognia.
I wtedy kto unis jedn z jedwabnych cian zasaniajcych przybytek, rozleg si
zbiorowy jk, a nozdrza Deany wypeni zapach spalenizny. Pod kopu pulsowa blask,
ttni przydymion czerwieni, jakby kto dmucha potnymi miechami w palenisko kuni
samego Agara. Kademu dmuchniciu towarzyszy ryk soni.
Tum przed paacem zakbi si, rozdzieli, wypluwajc spomidzy siebie oddzia
Sowikw otaczajcy lektyk. Nie musiaa zgadywa, kogo wioz. Gdy Oko wzywa, Dzieci
Ognia musi odpowiedzie.
witynia pokna may orszak, a ciana z malowanego materiau opada, odcinajc
wntrze niczym drzwiczki gigantycznego pieca.
Deana czekaa przy oknie prawie do pnocy, nie zauwaajc nawet, kiedy kto zabra
zza jej plecw zemdlon dam dworu ani kiedy wikszo mieszkacw paacu wysza na
zewntrz. Sonie zakoczyy swj koncert po zaledwie godzinie, co pozwalao przypuszcza,
e Oko si uspokoio, lecz do tego czasu plac przed wityni wypeni tum wikszy chyba
nawet ni ten witajcy swojego ocalonego ksicia.
Wreszcie lektyka pojawia si na schodach, a na jej widok tysice garde wznioso gromki
ryk. Ale Laweneres nie pokaza si swojemu miastu i Deana ze cinitym gardem patrzya,
jak wojownicy szybko spychaj ludzi w ty, a lektyka pospiesznie zmierza w stron paacu.
Po raz pierwszy, odkd przybya do Konoweryn, baa si.
Gdy wracaa do swojej komnaty, wszyscy, ktrzy widzieli, w jaki sposb trzyma donie na
rkojeciach szabel, usuwali jej si z drogi.
***
Pukanie do drzwi byo ciche, niemiae, jakby jaki gryzo prbowa wydrapa sobie
drog do rodka. Otworzya z talherem w doni, cho domylaa si, kto puka.
By blady, oczy zapady mu si w gb czaszki, a skra niezdrowo poyskiwaa potem.
Oddycha pytko i chwia si na nogach, ale gdy jeden z towarzyszcych mu sug zapa go
za rami, odtrci go niecierpliwym, gniewnym gestem.
Po raz pierwszy widziaa w Laweneresie taki gniew. Dziki, podszyty obdem.
Wprowadzia go do rodka, zamykajc sugom drzwi przed nosem, i si posadzia go
przy stole. Nie mwi nic, sign tylko rk przed siebie, wymaca znajomy ksztat
krysztaowej karafki i przyklei j do ust.
Pi apczywie, szybko, przechylajc naczynie tak, a wino pocieko mu na pier.
Rozkaszla si, pryskajc zotym napojem na st.
Dotkna jego doni. By rozpalony, tak jak wtedy, gdy wjechali do miasta i po raz
pierwszy odwiedzi Oko. Wszelkie gupie wymwki z powodu tego, e dawno jej nie
odwiedza, wyday jej si nagle aosne i nieistotne. Bez sowa podprowadzia go do wanny,
cigna lepice si od potu i wina ubranie i pomoga wej do rodka.
Nie poskary si, mimo e woda ju dawno wystyga.
Zawsze tak jest? spytaa, moczc gbk i obmywajc mu twarz.

 Nie. Obliza wargi, przekn lin. Nie tak jak teraz. Zawsze jest ar, pomie,
uczucie jakby sta u stp olbrzyma, ktry spoglda gdzie przez siebie. Wie o tobie, ale
nie jeste wany.
Przymkn oczy, mleczne renice przysonite ciemnymi powiekami. Pierwszy raz
zwrcia uwag, jakie ma dugie, dziewczce rzsy.
Dzi On opuci wzrok w d. Prosto na mnie W moje o oczy. Jego spojrzenie
Mj brat sze lat temu Oko te oszalao, pojecha, ledwo wyszed Mwi o strachu,
wiesz, strachu Niemiertelnego. Zrobi pniej wiele rzeczy, ale nigdy wicej nie chcia o
tym rozmawia.
Laweneres zakaszla nagle, dugo, lepko, a Deana usyszaa, jak co odrywa mu si w
rodku. Wyplu wreszcie na do gst flegm w kolorze startej cegy.
Mao ksice zachowanie, prawda? Wytar do o krawd wanny. Sameres
mwi, e jak Oko ci wzywa, to jeste troch tu, a troch tam, w Krlestwie Agara.
Opowiada o czerwonej rwninie i wietrze pdzcym tumany czerwonego pyu. Pan Ognia
nie ma siedziby przyjaznej ludziom. Nie widziaem tego Wykrzywi si gorzko. Za to
czuem wiatr zmieszanie i lk Lk boga.
Ostatnie sowa bardziej wyczytaa z ruchu jego warg, ni usyszaa.
Bdzie dobrze.
Moe. Kilka lat temu Agar te by niespokojny, a nic wielkiego si nie stao. Moe
masz racj.
Dotkna jego czoa. Wewntrzny pomie, ktry zdawa si trawi ksicia, przygas.
Wyjd z wody, jest chodna.
Po raz pierwszy widziaa go nago. Pamitaa tamt noc, donie rzebice w ciemnoci
zarys szczupego, uminionego ciaa, ale czu a widzie to zupenie rne sprawy.
Laweneres wytar si i eby nie wkada przepoconych rzeczy, owin przecieradem.
Mog zosta?
To due oe.
Zgasia wiece i wlizgna si za jego plecy.
Nie chc nim by wyszepta.
Nie rozumiem.
Nie bd dobrym ksiciem w czasie, w ktrym nawet Niemiertelni odczuwaj strach.
A w innym byby?
Zmilcza pytanie.
Boj si.
Wiem.
Nosz maski w dzie i w nocy, Dzieci Ognia, ksi Biaego Konoweryn, potomek
Wybracw, pierwszy w wityni Ognia. A kada z nich jest cianiejsza, mniej dopasowana,
bardziej dawi oddech. Oddychaem pen piersi tylko
Pooya mu palec na ustach.
Za duo gadasz. Pocaowaa go w kark. Ja te tskni do tej jaskini. I do lepego
tumacza.
Zamilk posusznie. A potem wybrali si tam, na pustyni, przypominajc sobie powoli,
jak to jest oddycha tak, jakby kady oddech mia by ostatnim, upewnia si, e si yje, bo
tylko ycie moe jednoczenie smakowa potem, pimem, podaniem i radoci. Dzik
czyst radoci z tego, e na chwil zdjli wszystkie maski.
Gdy obudzia si tu przed witem, jego ju nie byo. Ale to waciwie nie miao
znaczenia.

***
Rankiem odwiedzi j Suchi. Przyja go bez zdziwienia, i tak mia zwyczaj wpada o
rnych porach, a szczerze mwic, czekaa na t wizyt. Paac po ostatniej nocy
przypomina mrowisko obsikane przez koz.
Nic mu nie jest. O czym zapewne ju wiesz, bo sudzy w paacu maj jzyki dusze
ni czarny kameleon. Truciciel powita j kwanym umieszkiem. A ty masz kopoty.
Ja? Deana usadowia si wygodniej i wskazaa mczynie miejsce przy stole.
Wina? Czego do jedzenia? Ta piecze jest jeszcze ciepa.
Hmm. Suchi napeni kielich, unis pod wiato, powcha. Na twoim miejscu
sprawdzabym lepiej, co jem i pij. Zadara z niewaciw kobiet.
T przy oknie? Do licha, przez chwil miaa pewno, e przyszed w sprawie
ostatniej nocy, i ju bya gotowa kaza mu i si wyprni, po czym podetrze kolczastym
krzakiem, a tu taka bahostka. To tylko
To bya Hemwesja Versunel, siostra galioha. Pocign yk i zakrci pynem w
krysztale. Hm nieze i raczej niezatrute. Owiya nadal ci lubi. O czym ja to a, jej brat
jest trzecim co do wanoci urzdnikiem dworu. Ju zdy zoy skarg i rozpta ma
burz. Podobno prbowaa zamordowa jego ukochan siostr, ktra ledwo si obronia,
tracc tylko kilka wosw.
Byli wiadkowie tego, co zaszo.
A odnajdziesz ich i zmusisz, by powiedzieli prawd? Twoj prawd. No wanie. Co
tam si stao?
Deana zastanowia si. Co takiego waciwie si stao? Wczorajszy incydent wydawa jej
si ju zupenie niewany.
Fukna na mnie.
Truciciel nie skomentowa. Wydawa si cakowicie skupiony na wietlnych byskach
apanych w cianki kielicha.
Ja te na ciebie fukam. A Samiy, jak zauwayem, robi nawet obraliwe miny
mrukn wreszcie.
Ale wam wolno. Jeli jednak ludzie zaczynaj zachowywa si lekcewaco
Szukaa waciwych sw. W nocy wszystko byo takie proste, instynktowne. Najpierw
pozwalaj sobie podchodzi zbyt blisko, potem parskaj zirytowani, potrcaj ci, wreszcie
jaki pijany gupiec, pragncy si popisa, prbuje zerwa ci ekchaar. Niektrzy
zapominaj, kim jestem. Utrata kilku kosmykw mniej boli ni ucicie gowy.
No nie wiem. Gdyby widziaa, co ona robia z wosami.
Robia?
Dzi rano otrzymaa rozkaz opuszczenia paacu i powrotu na prowincj. A tam nie
bdzie miaa wielu okazji do popisywania si fryzurami.
Co, jakby lekka irytacja, szarpno jej sercem. Czy ten gupiec Laweneres wyobraa
sobie, e po wczorajszej nocy ma prawo otacza j kolejnym kokonem?
To te dla mojej ochrony? rzeka ostrzej, ni chciaa. Jak rozkazy dla Rodu
Sowika?
Suchi nie zmiesza si, nie opuci wzroku.
Sowiki maj za zadanie strzec bezpieczestwa kadego wanego mieszkaca paacu.
To nic wielkiego. A ta kobieta zostaa oddalona, bo omielia si stawia ksiciu dania. Lecz
jej brat pozosta. Uwaaj, z kim rozmawiasz i od kogo przyjmujesz prezenty.

Westchna na tyle gono, eby to usysza.

Porozmawia to ja mog na targowisku. W paacu mao kto si do mnie odzywa.
Nawet suce i niewolnice ledwo racz odpowiada na moje pytania.
Ale nie okazuj ci lekcewaenia? zapyta lekkim tonem.
Nie daa si nabra.
Nie. Ale czy to wane? To te jaka cz tutejszej gry?
Skrzywi si, jakby przypadkiem pokn jedn ze swoich trucizn.
Za czsto z tob przebywam, Deano dKllean. Zaczynasz czyta w moich mylach.
Tak. To wane. Stare przysowie mwi, e suba i niewolnicy przestaj si kania wadcy,
ktry wkrtce usidzie na skorpionie. Bo suba wie, jak zmieniaj si prdy w naszym
bajorku. Jeli pozwala sobie na lekcewaenie, to znaczy, e czyja pozycja mocno sabnie.
Nie wiedziaam, e mam jak pozycj. Prawd mwic, sdziam, e nie mam adnej.
e wszyscy traktuj mnie jako zabaweczk waszego ksicia.
Posa jej chodny, naprawd chodny umiech i po raz pierwszy, odkd si poznali,
poczua ukucie niepokoju.
Nie obraaj mnie. Ciekawe, czy tak naprawd chodzi ci o to, e Laweneres nie
odwiedza ci przez ostatnie dni? Nie czekajc na jej reakcj, odkroi sobie potny kawa
pieczeni, wpakowa do ust, popi winem. Czy te o to, e dzi w nocy zosta przyjty
inaczej.
Zamrugaa, nie wiedzc, co powiedzie.
Chyba nie sdzia, e te jego wizyty utrzymaj si w sekrecie? Przekn i
kontynuowa oraz e nie zostanie zauwaone, e jaki czas temu si skoczyy. Plotka, i
wypada z ask, ju dziesi razy obiega paac.
Deana poczua, jakby dgn j trzymanym w rku noem.
Wypadam z ask? e niby byam bylimy kochankami? Wic ta gupia kobieta
pozwolia sobie na brak szacunku, bo mylaa, e fuka na odtrcon naonic?
Cokolwiek mylaa, teraz przestanie. A cay paac ma nowy powd do plotek. Wic
fuknicia si skocz. Ale ostrzegam, Varala przysaa wie, e wkrtce wraca do paacu.
Wraz z dziewcztami, z ktrych jedna zostanie zapewne matk nastpnego Pomyka. A
moe dwie lub trzy, jeli uznamy, e potrzeba nam wicej potencjalnych nastpcw.
Nie zauwaya kiedy, ale znik gdzie Suchi, ktrego znaa. Mczyzna, ktry siedzia
przed ni, by zimny, spokojny, obojtny. Jak lecy na kamieniu w.
A wtedy mwi cicho skocz si wasze spotkania. Lubi ci, wic ostrzegam.
Walczymy o to, by Biae Konoweryn nie spyno krwi, by nie musiao zmieni nazwy na
Czerwone. Nie wiesz dlaczego? Chodzisz po miecie, patrzysz i nie widzisz? Jeste tak
gupia, czy tak zalepiona? On jest ostatnim z rodu, ktry bez problemu mg wchodzi w
Oko. Wic jego obowizkiem jest jak najszybsze przeduenie tej linii. Gdy Pierwsza
Naonica zjawi si ze swoimi
Rozpodowymi klaczami?
Mniej pogardy, prosz. Wszystkie te dziewczta maj w yach Krew Agara. Ty nie.
On ma swoje obowizki i zapewniam ci, e je wypeni. Bo jeli umrze bezpotomnie, to
wszystkie okoliczne ksistwa zwal si nam na gow, bo kady z ich wadcw roci sobie
pretensje do tytuu Dziecicia Ognia. A pierwszy bdzie Obrar z Kambehii, ktry ju
przekaza do wityni wie, e wczorajsze wydarzenie byo wezwaniem, jakie Agar wysa
do niego. I e jest gotw podda si osdowi. witynia, Biblioteka i my sprawdzilimy jego
lini rodow a trzydzieci pokole wstecz, i wiesz co? Istnieje dua szansa, e Oko go
przyjmie. A wtedy o tym, ktry z nich ma wiksze prawo do zasiadania na tutejszym tronie,

rozstrzygnie, jak zwykle, krew rozlana w wityni. A nam coraz trudniej znajdowa
wymwki, by go powstrzyma. Truciciel mlasn i skrzywi si dziwnie. Zwaszcza e
Trzciny i Bawoy zaczynaj sarka na zbytni mikko Laweneresa w sprawach
niewolnikw i mog przyj Obrara askawie. Potrzebujemy wic jak najszybciej tego, by
ksi wypeni witym nasieniem kilka naczy, dowodu, e miejscowa dynastia nie
skoczy si na lepcu.
To dziwne, ale dwa kawaki lodu, ktre kto woy trucicielowi w oczodoy, zdaway si
wypala dziur w jej ekchaarze.
Po co Wbrew sobie musiaa odchrzkn. Po co mi to mwisz?
eby nie biegaa po paacu z tymi swoimi szabelkami i nie ciachaa nimi, kogo
popadnie, gdy Varala przybdzie z dziewcztami. I eby zacza ju wiczy pami.
wiczy pami?
Tak. Do zapominania. Bo osobicie wyl ci na pnoc pierwsz karawan, ktra tam
ruszy. Lubi ci Zawaha si wyranie, chd w jego oczach jakby nieznacznie zmala.
Lubi i ceni za to, co zrobia. Ale jeli sprbujesz go ze sob zwiza Zabij ci, Deano
dKllean. Tak jak zabijaem innych, suc u boku jego ojca i brata. Bez ostrzeenia.
Wsta nagle i w kilku krokach by przy drzwiach.
Dzikuj za poczstunek.
Wyszed.

Interludium

Maa Kana staa w oknie i patrzya na poudniowy zachd. W tej chwili, boso, okryta
ledwie wilgotnym przecieradem, z wosami lepicymi si do skry, przypominaa
zagubione dziecko, dwunastoletni dziewczynk, ktra wymaga opieki i wsparcia. Trzeba
byo sporo silnej woli, by pamita, z kim ma si do czynienia.
Yatech stumi impuls, nie podszed i jej nie obj.
Musimy j odnale rzucia, nie ogldajc si za siebie.
Kogo?
Trzeci siostr. Wiem, gdzie mona j spotka. Szykuj si.
Gdy wraca do swojego pokoju, wci staa i patrzya w dal.
***
Nekropolie wszystkich miast i krain otacza podobna aura wyciszenia i zadumy. Jakby
obecno zmarych przesczaa si w powietrze i ziemi, zmuszajc yjcych do chwili
zastanowienia.
Jedyn rzecz, ktra moga dziwi, byy niewielkie rozmiary tego miejsca. W miecie
liczcym setki tysicy mieszkacw cmentarz powinien by wikszy ni teren, jaki zajmuj
trzy due kamienice, nawet jeli by to cmentarz przypisany do jednej tylko dzielnicy.
Przesta si rozglda z tak min. Kanayoness trcia go w rami. Wikszo
miastowych wybiera marynarski pochwek. Opata dla wityni Blinit za to, e kapan
wypynie odzi na morze, odmwi modlitw i zrzuci ciao w fale, jest nisza ni roczny
podatek od miejsca na nagrobek. Powiadaj, e rekiny nauczyy si rozpoznawa odzie
pogrzebowe i pyn za nimi, ledwo te opuszcz red.
Po co mi to mwisz?
Bo to dobra analogia. Teraz my jestemy tak odzi, a pod nami pyn godne bestie.
A kto jest trupem?
Moe te my. Uwaaj.
Kilka rosncych tu drzew rzucao gbokie cienie na nagrobki, skromne, ale bynajmniej
nie tanie. Zdobiy je rne rodzaje polerowanego marmuru w ciemnych barwach, mosine
wykoczenia, paskorzeby, czasem nawet dyskretne zocenia. Ci zmarli nie naleeli do
miejscowej biedoty.
Le tu gwnie matriarchici, potomkowie meekhaskich kupcw i szlachty. Oni nie
lubi pochwkw w morzu. A jeli nic si nie zmieni, wkrtce trzeba bdzie rozbudowa
cmentarze dla wyznawcw BaeltaMathran. Zatrzymaj si.
Maa Kana stana przy najbliszym grobie. Kamienna pyta nosia dumn, cho jako
wyznanie wiary niezbyt fortunn inskrypcj: Pki pami o mnie nie zaginie, nie wszystek
umr i pojedyncze imi Umnarus. Dziewczyna pochylia gow i splota donie.
Nie pytaj mnie, czy go znaam z jej ust popyn szept, ktry dla postronnego
obserwatora, niesyszcego dokadnie sw, musia wydawa si zduszon modlitw. Nie
znaam, cho umar na moich rkach. Mia dusz jak kawaek najczystszego wiata i serce
wielkoci tego miasta. Baga mnie kiedy jeszcze rozmawialimy, bym zmienia plany.
To ty go zabia?

 W pewnym sensie ja. Ale zgin za spraw tej, ktra zaraz si tu zjawi.
Zjawi. Doskonae okrelenia na sposb, w jaki kobieta znalaza si tu obok nich. Jakby
zlepia si z cieni rzucanych przez rozkoysane gazie drzew.
Witaj, Kanayoness. Mio ci spotka.
Yatech musia zamruga, by wyranie dostrzec przyby. Nosia brzow sukni, zwyk i
pozbawion ozdb, a wosy rozpucia swobodnie na plecach. Umiechaa si. Gdy odwrci
od niej wzrok i sprbowa przypomnie sobie szczegy jej twarzy, kolor oczu, warg, ksztat
nosa, napotka pustk.
Mamy do pomwienia, Ogewro.
Trzecia siostra. Ogewra, Pani Nieszczcia. Ostatnia noga taboretu, na ktrym siedzi
Pani Losu. Kitchi od Umiechu, ta, ktra przynosi szczcie w grze, mioci i na wojnie,
Labaya z Biuk, z ktr mona wygra wszystko lub wszystko przegra, i Ogewra, pechowy
rzut koci, strzaa, ktra znalaza jedyn luk w pancerzu, liski kamie, na ktrym
skrcasz kostk, gdy cigaj ci wilki. Nic dziwnego, e mona j spotka na cmentarzu.
Kobieta spojrzaa na nagrobek, przy ktrym stali.
Nadal mnie winisz za jego mier.
I nigdy nie przestan. Wiesz o tym. Ale nie bd si mci. To te wiesz. Nie po to
przyszam.
Twj towarzysz Jest ciekawy. Zabija, gdy nie powinien, a gdy trzeba, waha si.
Yatech zmusi si do spojrzenia w oczy Pani Nieszczcia.
To twoja sprawka?
Nie. Umiech kobiety wyglda jak manity pdzlem przez kiepskiego malarza, a jej
oczy Pani, ona si baa. Bya obdnie przeraona. Ja jestem tylko imieniem, ktre
nadalicie wasnym zym decyzjom, bdnym kalkulacjom i wszystkiemu, co spada na was z
powodu zwykej gupoty, uporu i zadziornego przekonania o wasnej wyjtkowoci. Ale kto
to imi musi dwiga.
Ju mu to tumaczyam. Czowiekowato w parskniciu Maej Kany dao si
wyczu niecierpliwo. Staram si go z niej wyleczy. A ty nic nie mw, tylko suchaj. I
twoja pani te. Wiem, e patrzy. Co zdarzyo si wczoraj po poudniu? Daleko na
pnocnym wschodzie, na rwninie skpanej we krwi?
Cisza rozcielia si w powietrzu gstym dusznym welonem.
Nie wiem gos Ogewry ledwo si przez ni przebi.
Nie wiesz? Ty nie wiesz? Bya bitwa, widziaam jej cie. A w czasie bitwy ludzie
wznosz mody do bogw. Do twojej pani rwnie czsta jak do Reagwyra.
To byo starcie midzy wyznawcami Gallega i Laal. Nie pojawio si wiele modlitw do
mojej opiekunki. Znam ju rezultat, Sekohlandczycy ponieli klsk. Pani Stepw
wykorzystaa szans i wyrwaa Gallegowi z garda kawaek wasnej dziedziny. Labaya jest
najbliej, pdzi tam, by zbada spraw dokadnie.
Maa Kana odwrcia si tak, by patrze na kobiet wprost, a jej oczy przypominay
Wspomnienie uwagi o bestiach pywajcych w gbinie narzucao si samo.
Widziaam to. Unosiam si, a potwr ywcem poera moje ciao. I byy duchy. Duo
duchw, wicej, ni powinno by, nawet gdyby setki tysicy wojownikw staro si twarz w
twarz. Wiesz, co to moe znaczy? Wiesz? Jeli to jaka gierka Eyfry, przysigam, e
poauje.
Ogewra szarpna si takim ruchem, jakby stalowe ostrze trafio j w plecy. I w p
mgnienia oka zmienia. Jej ciao zdawao si rosn, a przede wszystkim nabiera gbi.
Nie gro mi, dziecko.

 To nie groba, tylko ostrzeenie.

Yatech odsun si p kroku w ty. Dwa potwory ukryte w ciaach miertelniczek
patrzyy na siebie z odlegoci trzech stp, a powietrze midzy nimi jczao.
Ten wyszy, potwr w brzowej sukni, umiechn si szeroko, jak rekin chwalcy si
kompletem zbw.
Wiesz, e to, co przed chwil powiedziaa, to bana nad banaami. Bardziej
wywiechtanego zwrotu nie ma chyba na wiecie. To nie groba, tylko ostrzeenie
powtrzya dramatycznym szeptem. Zanim pierwszy raz otworzyam oczy, ju byo stare.
A sowa to nie wino, nie nabieraj smaku z wiekiem.
Wic zignoruj je, jeli si omielisz.
Umiech zgas.
Tak ju lepiej. Zbyt dobrze ci znam, by to zrobi. Czego chcesz?
Wiedzy. Co dokadnie stao si na Stepach?
Nie wiem. Ale si dowiem. Wysaam ju tam Labay. Fala idzie dalej, budzc
wszystko, co ma uszy. Ale jeli to ona, bd wiedzie.
I co zrobisz? Co zrobisz, jeli to ona? Staniesz przodem czy tyem?
Och, staniesz przodem czy tyem Nie masz pojcia, jak dugo nie syszaam tego
pytania. A jeli stan z boku i popatrz?
Jak zwykle. Kanayoness pokiwaa gow i odwrcia si do nagrobka. Niczego
innego si nie spodziewaam. Powiesz mi, co ci jeszcze powiedziaa?
Kto?
Pani Nieszczcia stana przodem do pyty z inskrypcj. Przez cmentarz powia lekki
wiaterek, jakby olbrzym powoli wypuci powietrze zbyt dugo trzymane w pucach.
Ona. Gdy spotkaa j pierwszy raz. Do mnie nie odezwaa si sowem, ale z innymi
rozmawiaa, wiem to. Co ci jeszcze powiedziaa, oprcz obelgi? Bo musiaa co powiedzie.
Po co ci to?
Zbieram jej sowa, chc je pamita. Pamita wszystkie jej sowa, by pozna j sam.
Powiedz prosz.
Olbrzym znw wstrzyma oddech.
Powiedziaa Starsza kobieta zacisna donie w pici, po chwili z wyranym
trudem rozprostowaa palce. Powiedziaa Krawd tarczy te moe zabi.

Rozdzia 6

Przebudzenie byo zwyczajne, normalne i bezbolesne. Przykryty cienkim kocem Altsin

lea na ku w pokoju, w ktrym spa przez ostatnie noce, nie mia zawrotw gowy, nie
mierdzia nieprzetrawionym winem i nic go nie bolao.
Pami zadziaaa bez zarzutu. Usunie podsuwaa obrazy uczty, dziedzica penego
goci, cieni rzucanych przez roztaczone pochodnie, kccych si wiedm
Dalej nic. ciana. Pamita chwil, w ktrej ta stara uzyskaa przewag nad modsz,
waciwie zmiadya j, a potem Odbi si raz i drugi. Nic. Ciemno. Nie wypi przecie
a tak duo, dwa kubki, nie wicej. Moe to, e przez cay wczeniejszy dzie chorowa,
sprawio, e wino zadziaao mocniej ni zazwyczaj i tak nagle uderzyo mu do gowy?
Podnis si powoli, oczekujc, e przyczajony kac wskoczy mu na plecy, ale nie, nie
poczu nawet najmniejszego zawrotu gowy. Jeli teraz wstan i przenikn przez drzwi,
pomyla, to wszystko si wyjani. Najpewniej jestem martwy i teraz jako duch bd
nawiedza okolic.
Nagi.
Pod kocem nie mia nic na sobie. Nawet skarpet. Za to jego ciao kostki i kolana
wyglday jak sine piki, brzuch by wzdty, a donie tak opuchnite, e nie mg zacisn
pici.
Gdy tak sta i jak dure gapi si na swoje rce, drzwi otworzyy si i wesza ona.
Starucha.
mign w stron ka, owijajc si kocem niczym tog, i zamar, a uszy wypeni mu
cichy chichot.
Ech, chopcze, chopcze. Mam dziewidziesit osiem lat i widziaam ju mczyzn w
kadym wieku i z kadej rasy, jaka chodzi po wiecie. Wspominaam, e popynam kiedy
statkiem a na Dalekie Poudnie? Do krain, gdzie ponie Oko Pana Ognia? Podreptaa do
stojcego pod cian trjnogiego taboretu i klapna na niego ciko. Ooooj. Syszysz, jak
skrzypi mi kolana? Uffff. O czym ja to aaa, widziaam mczyzn biaych, brzowych i
czarnych. A take sinych, gdy zmarzli, czerwonych, gdy poparzyo ich soce, i tych,
kiedy skrcaa ich choroba. Wikszo z nich bya nago, wic niczym mnie nie zaskoczysz
ani nie urazisz, tym bardziej e to ja kazaam ci przynie tu i rozebra. Obejrzaam sobie
kady cal twojej skry tak, tam te.
Odczekaa chwil.
No prosz, nie zaczerwienie si ani nie zblade. A moe bardziej ni wasna nago
zdumiewa ci to, e mwi w meekhu? Zaskoczony? A kto pozwoli twojemu przeorowi
zobaczy Dolin Dhawii? Jako musielimy si dogada umiechna si adnie a jego
poprzednik by pustogowym fanatykiem pragncym wszystkich nawraca, choby si.
Chciaam, eby Enroh zrozumia, obok czego yje. A on, dziki Losowi, okaza si wyjtkowo
mdry, wic nie musiaymy go zwolni ze stanowiska. Jak poprzedniego przeora. Czy mj
monolog bo to waciwe sowo, prawda? Po meekhasku monolog to takie gadanie do
ciany i samego siebie. No wic czy mj monolog ci nie nudzi? Widz, e a kipisz od
pyta.
Zabiycie go?
Ha. Pucia do niego oko. Bdziesz kry wok tego, co ci trapi, jak lis wok

szczurzego trucha mierdzcego trucizn, hm? Nie. Wystarczyo zagrozi Radzie Kamany,
e przyciniemy ich karawany. A oni uyli swoich wpyww na kontynencie i zmieniono
przeora. A poniewa nowy okaza si mdry i rozsdny, dalimy te zna, e chcemy, by
zosta. To stare dzieje. No, czekam na nastpne pytanie.
Altsin poprawi si na ku i okry szczelnie kocem, ignorujc rozbawiony umieszek
wiedmy. I nagle, jakby ten prosty ruch odblokowa co w jego gowie, poczu bl. Midzy
ebrami, pod uchw, w kolanach i okciach. Na razie da si wytrzyma, ale nis
zapowied wielu dni cierpienia.
Gdzie moi towarzysze?
Odpoczywaj. Twierdzili, e ju wczeniej miae takie ataki i e nie jest to zaraliwe.
Z czym si zgodz.
Bo kazaa mnie rozebra?
Och nie. Machna rk. To zrobiam dla przyjemnoci. Wiesz, w moim wieku
rzadko si trafia taka gratka. Zazwyczaj musz najpierw pozbawi mczyzn
przytomnoci, eby potem obejrze go nagiego.
Przerwaa, obserwujc go z lekko przechylon gow. Jak sroka przygldajca si ukowi.
I dalej nic. adnych rumiecw. Albo straciam talent, albo nieatwo ci zawstydzi.
Wiesz, co tak naprawd zaszo?
Jestem chory. Postuka si palcem w skro. O tu. Czasem miewam takie ataki.
Trac przytomno.
W otoczonych zmarszczkami oczach pojawio si rozbawienie.
Ale ty nie stracie przytomnoci, chopcze. Wrcz przeciwnie. Bardzo nam si
oywie. Zacze wrzeszcze, wymachiwa rkami, paka i przeklina na zmian. I
uywae dziwnych jzykw, niektrych wiat nie sysza od bardzo dawna. Potem pade
na ziemi i zacze si rzuca jak w ataku padaczki. A gdy moja hm, modsza siostra
kazaa swoim stranikom ci schwyta no c, jednemu pewnie rce zrosn si za jaki
czas, a drugi nadal nie odzyska przytomnoci. Dopiero twj przyjaciel, ten olbrzym z
poudnia, da rad ci poskromi, cho jak dla mnie po prostu jaka cz ciebie nie chciaa
zrobi mu krzywdy, i wtedy twoje ciao odczyo si od umysu. I to by koniec uczty.
Rozbawienie zniko, pojawia si powaga. Kazaam ci tu przynie i rozebra nie dla
przyjemnoci starej kobiety, ale dlatego, e gdy amae rce jednemu z jej stranikw,
Euruvi rzucia na ciebie czar. Czar powinien ci przycisn do ziemi, rozpaszczy niczym
ab przydepnit butem
Powaga przesza w skupienie i Altsin nagle zobaczy wok kobiety mgiek. Jakby
powietrze w jej pobliu byo gstsze i chodniejsze ni w pokoju. Usysza szelest za
drzwiami, przyspieszone oddechy, zgrzyt elaza ocierajcego si o elazo.
Spojrza w tamt stron z tak uwag, jakby na rzebionych deskach ukaza si korowd
nagich dziewczt.
Jeli bd prbowali wpa tu wszyscy naraz, to utkn w drzwiach i zrobi sobie
krzywd wychrypia, bo nagle zascho mu w gardle, a bl w piersi przeszed w duszno.
Dlatego kazaam im wchodzi po dwch. Jeli zawoam. Ale to tylko na wypadek,
gdyby znw mia atak. aden z nich nie zna jednak jzyka Imperium, wic moemy
rozmawia swobodnie. Ten czar znik. Jakby wpad w wielk dziur. Przekonaam Euruvi,
e to moja sprawka, bo inaczej kazaaby ci zabi na miejscu, a potem obejrzaam sobie
ciebie caego, szukajc znakw, no wiesz, specjalnie zrobionych blizn, tatuay, wypalonego
pitna, czego, co mogoby wiadczy, e zabawiae si kiedy z dziwnymi rzeczami. A tu
nic. Tych kilka szram, jakie nosisz, to lady po normalnych ranach, nawet ta wielka na

barku, ktra zapewne czasem daje ci w ko. Za to twoje stawy zrobiy si czarne, masz kilka
siniakw w dziwnych miejscach, opuchlizn pod pachami i na szyi. To si dzieje z ludzkim
ciaem, gdy uywa Mocy w nadmiarze. Istnieje granica wytrzymaoci kadego czarownika.
Nie jestem czarownikiem.
Wiem. Nie wyczuam wok ciebie adnej Mocy, aspektowanej czy innej. Nie
posugiwae si ni. Poza tym, eby doprowadzi si do takiego stanu, wielki mag musiaby
uywa peni swych si przez wiele godzin. A tobie zajo to moe sto uderze serca. Jeste
w kiepskim stanie, wiem, e ci boli, lecz zapewniam, e to tylko namiastka cierpienia, ktre
powiniene czu. Kady inny na twoim miejscu zwijaby si z blu i plu zbami. A przecie
siedzisz tu przede mn i rozmawiasz jakby nigdy nic. Na dodatek
Wycigna rk i jasny jak sopel, przewietlony socem strumie Mocy trafi go w
pier. Nie zdy nawet drgn, a czar znik.
Jakby by kropl deszczu wpadajc w ogie.
To samo dziao si, gdy prbowaam ci uleczy. Umiech starej wiedmy wyglda
niby pknicie na krze. Twoje ciao poyka czary. Wszystkie, jakie omieliam si
wyprbowa. Powiedziaabym, e twoje rany to nie tyle skutek uywania nadmiaru Mocy,
ile efekt bitwy, jaka toczy si w jego wntrzu. Kim wic jeste?
Nie odpowiedzia od razu.
Nie pytam przez czcz ciekawo, chopcze. Ale dostaam wie i moja modsza siostra
te. Oum chce ci widzie. Pi kolejnych Sug Drzewa oddao ycie, gdy otworzy usta, ale
wyrazi si jasno. Masz si zjawi w Dolinie Dhawii. Sam. Twoi towarzysze mog wrci na
pnoc, do miasta. Jednak Rzucia kilka zda w jakim dziwnym dialekcie, z ktrego
rozpozna ledwo kilka wyrazw, i najwyraniej czekaa na jego reakcj.
Nie rozumiem.
Widz. Przez chwil mylaam, e opta ci duch jednego z naszych staroytnych
bohaterw. Imiliego albo Rauny. Wiesz, kady ma swoje marzenia. Ale
Zadra. Imi brzmiao znajomo, nawet po tych wszystkich wiekach. I podsuno obraz,
wyrany jak wczorajszy sen.
Imwili Dwie Tarcze. Stoi i patrzy na rzdy jednakowych barakw, dugich, niskich,
krytych gontem. Jego twarz jest kamienn mask wytrawion w gbokie bruzdy przez bl i
szok. Patrzy z niemym baganiem w oczach.
To nieprawda. Powiedz, e to nieprawda.
To twj obowizek, syszy. Masz mi da najlepszych wojownikw, jakich moesz
wyszkoli. P roku. Imwili podpiera si wczni. Nie ma nogi, zostawi j na polu bitwy, ale
dopiero teraz, w tej wanie chwili, traci co naprawd istotnego. Wiar. Lojalno.
Chciaem przey ycie tak, by nie musie za nie przeprasza, Panie, szepcze.
Zodziej zamkn oczy.
Kim by Rauna?
Nie by, tylko bya. Wiedm i wojowniczk, ktra przybya tu wraz z Oumem. A gdy
on zapuszcza korzenie, ona wyruszya na zwiad, by zbada niebezpieczestwa tej wyspy i
przynie wieci przeraonym wdrowcom. Napotkaa miasto zamieszkane przez obcych
optanych przez ze moce. Ju miaa do niego wkroczy, by swoj wczni i strzaami
przynie im wybawienie, gdy stan jej na drodze Imili. By demonem pokrytym
straszliwymi malunkami, z jednym okiem biaym jak chmury i jedn nog z elaza. Jestem
stranikiem tego miejsca, powiedzia, i wszystko to naley do mnie. Musisz mnie pokona,
Odrzucona, jeli chcesz tu wej.
Walczyli?

 Trzy dni i trzy noce bez odpoczynku. Rauna zamaa swj miecz na jego elaznej
nodze, a jego or pk na jej tarczy. Wystrzelia w niego sto strza, lecz jego skra bya ze
stali i nic sobie z tego nie robi, za to pchniciem wczni rozora jej udo a do koci. Rzucia
na niego na pewno chcesz sucha? Zazwyczaj opowiadam to dzieciom.
Mw. Prosz.
Dobrze. Rzucia na niego wszystkie swoje zaklcia, a on odpowiedzia tysicem ciosw,
ktre powalay drzewa i rozupyway gazy. Lecz w miar, jak walczyli, jego stalowa skra
zacza odpada patami, a gdy krew i pot zmyy malunki, ukaza si spod nich mczyzna,
szlachetny i dumny niczym najwspanialszy jele. A i on, gdy ju opad bitewny sza,
zobaczy, e staje do walki z kobiet, wysok, jasnoskr piknoci o urodzie, ktra pona
niczym soce. I zrozumia, e kto tak pikny nie moe by zy, wic powstrzyma kolejny
cios, a ona te stana jak posg, bo w trakcie walki czar opad z mieszkacw miasta i
zobaczya tylko przeraonych ludzi. A Imili ujrza w jej oczach smutek i lito, i to zamao
mu serce, wic odrzuci wczni, gotw przyj jej cios w pier. Spojrzeli sobie w oczy i w
ten sposb narodzia si pierwsza mio midzy pierwotnymi mieszkacami wyspy a tymi,
ktrych przywioda tu wola Ouma. Tak narodzili si Seehijczycy.
Legenda zmienia brzmienie imienia, cho zachowaa taki szczeg, jak kalectwo
wojownika. Imili. Imwili. A dwik tego imienia podsun mu wspomnienie, ywe, jakby
naleao do niego, Altsina Awendeh, zodzieja z PonkeeLaa. Ale to byo wspomnienie
Reagwyra, czy raczej jego Bitewnej Pici. Zacisn zby, a poczu, e ktry pka i kruszy
mu si w ustach.
Wyno si.
Prosz.
To nic nie da, chopcze. On siedzi w twojej gowie od dawna i powoli staje si czci
ciebie. A raczej to ty stajesz si czci jego. Mona wla do kielicha wod i wino tak
delikatnie, by stworzyy dwie wyrane warstwy, ale po pewnym czasie i tak si wymieszaj.
Co za on? Co, wiedmo? Co za on? Nie masz najmniejszego pojcia, o czym mwisz.
Nie mam. A powiesz mi? Nie. Widz, e nie. Ale Oum chce ci widzie, a Euruvi
pragnie zabi. Tak. Ona wie, e dla niej nasz bg nie otworzyby oczu ani nie przemwi,
wic nienawidzi ci serdecznie, niczym odrzucona kochanka. Wic musz wiedzie,
dlaczego ryzykuj starcie z inn wiedm, nawet jeli mog j pokona. Nie chc walczy,
gdy nie wiem o co.
Mylaem smak krwi w ustach i bl zba pomg mu si skupi, przynajmniej mia na
czym e Czarne Wiedmy s wrd was najpotniejsze.
S potne, tak jak potny jest krlewski herold ogaszajcy prawa i wyroki. S
Gosem Ouma, co czyni je potnymi, ale gdy Oum milczy, gos jest tylko pustym
dwikiem. Wiedz jednak, jaka jest cena, zanim j zapac, wic nie powinny narzeka ani
prbowa oszustw.
Handlujc z kontynentem bez porednictwa Kamany?
Uniosa brwi, a zmarszczki na jej czole zaczy przypomina niewielkie kaniony.
Ooo. Skd wiesz? Zreszt niewane. Osobicie nie sdz, eby Oum chcia ci widzie
dla samego ciebie. Raczej chodzi o to, co wydarzyo si wczoraj. Przez wiat idzie fala,
drenie Mocy, zaburzenie rwnowagi, nad ktr tak wielu pracowao. Bogowie spogldaj
zdumieni w kierunku krlestwa miertelnikw, demony otwieraj paszcze, wszc krew i
zniszczenie, przedwieczne byty unosz by. Ci, ktrzy sdz, e maj prawo odci nasz
ga od Drzewa Wiecznoci, szykuj siekiery, nawet jeli poza ni nic ju nie ma za nimi i
sami zgin. Ci za, ktrzy chc si na tym drzewie zaszczepi, ostrz noe. Jedni odmawiaj

nam praw do bycia, inni chc tylko zaj nasze miejsce, a jeszcze inni myl o
wyrwnaniu krzywd, ktrych nie wyrzdzilimy. Lasy nie wyrosn, ale moe sadzonki si
przyjm. Ale tak byo i tysic lat temu, i wszystko okazao si bak mydlan. Co, jeli i
wczorajszy grzmot by faszywy?
Altsin wanie zrozumia, e los postanowi mu jeszcze bardziej przywali i oprcz
boskiego sukinsyna siedzcego w gowie zafundowa spotkanie ze star wariatk. Na
dodatek tak, ktrej jedno sowo mogo zadecydowa o jego yciu.
Piknie.
Nie wiesz, o czym mwi? Umiechna si agodnie. Ja te nie. To mamrotanie
Ouma. Jego jak by to adnie uj, w kocu mwimy o bogu szeptany bekot. Mwi tak
czasem, gdy oywia si na chwil, zanim albo otworzy oczy, poerajc ycie Sug, albo
zamknie je na wiele dni, znw zapadajc w drzemk. Spisujemy jego sowa, prbujc
zrozumie ich sens, ale na razie wszystko nam umyka. Te wypowiedzia dzi rano, zanim
kaza po ciebie posa. Nie patrz tak, jakby nie sysza nic o czarach przenoszcych wieci.
Wic boimy si, e prbuje nas przed czym ostrzec, ale nie potrafi, a gdy wreszcie
zrozumiemy, co chcia powiedzie, przeznaczenie wanie bdzie nam przydeptywa
gardo podkutym buciorem. Miaam nadziej, e jeden z was powie mi, co to wszystko
oznacza.
Zodziej spojrza na ni, mruc oczy. Gowa zaczynaa go bole.
Jeden z nas? Czyli ten drugi, we mnie? A jeli to demon, ktry wyskoczy i pore twj
umys?
To nie demon. Miaam ju do czynienia z demonami. Przy tym, co wyczuwam u
ciebie, najpotniejsze z nich wygldaj jak szprotka przy wielorybie. A jednak, chopcze,
opierasz si temu. I to na tyle skutecznie, e nie omiela si si przej twojego ciaa.
Wnioski, jakie z tego wycigam, zamieniaj moje koci w wod.
Wymienili spojrzenia. W oczach starej wiedmy po raz pierwszy dostrzeg co, co mogo
uchodzi za obaw. Wola nie dry tego tematu.
Co wydarzyo si wczoraj? Co to byo?
Nie wiem. Obserwowae kiedy powierzchni morza, gdy zakwita nagym ruchem?
Mae rybki wyskakuj nad wod, wiksze pryskaj na wszystkie strony, prujc tafl, gdzie
pojawi si wir albo naga fala I wtedy wiesz, e w gbinie co si wydarzyo. Moe stado
delfinw zaczo polowanie, moe oberwa si uskok skalny, a moe zatrzso si dno i za
chwil woda zacznie si cofa, by po chwili run w twoj stron. Tak samo byo wczoraj.
Co wydarzyo si daleko std, na pnocnym wschodzie, a fala wzbudzona przez to
wydarzenie pomkna przez wiat. Aspektowane rda wzburzyy si, zachybotay, a co
najmniej dwa z nich zamieniy smak. Pierwotna Moc zasyczaa, a bogowie si poruszyli. To
nie pierwsza taka fala, ktra przechodzi przez wiat ostatnimi laty, ta jest jednak
najdziwniejsza. Mam wraenie, e pomniejsi czarownicy i kapani mog jej nawet nie
zauway, tak jak szprot nie zauway, e cay ocean drgn. A ty zauwaye i zareagowae
na ni bardzo ciekawie, czym przycigne uwag naszego boga.
On naprawd jest bogiem? Takim jak Matka albo Blinita?
Nie. Nie takim. Ale jest bogiem, bo bez niego bymy nie istnieli.
Podobno aden czowiek spoza wyspy nie ma prawa go ujrze.
Wiedma skina gow, jej oczy bysny lodowatym bkitem.
To prawda. I co to nam mwi o sposobie, w jaki postrzega ci Oum?
Zodziej nie odpowiedzia.

Rozdzia 7

Wieci z Pnocy przetoczyy si przez miasto jak huragan. Ich rdem, jak szybko
ustalono, bya dzielnica meekhaskich kupcw.
Musiay by wane, bo przebycie ponad dwch tysicy mil z Imperium do Konoweryn
zajo im tylko kilka dni. Zapewne czarownicy specjalizujcy si w przekazywaniu pilnych
informacji zarobili na tym fortun.
Teraz na targowiskach, placach i w domach nie rozmawiano o niczym innym, jak o
wielkiej bitwie stoczonej gdzie w mronej, pnocnej krainie, gdzie lud wygnanych ze
swoich ziem wdrowcw rzuci wyzwanie Ojcu Wojny sekohlandzkich szczepw i pokona
go.
Oczywicie natychmiast po trafieniu na ulice wieci wday si w romans ze stugbn
plotk, a ich potomstwo przybierao naprawd dziwne ksztaty.
Pidziesit, sto, a ju wkrtce trzysta tysicy wojownikw zmierzyo si w najwikszej
bitwie od czasw wielkiej wojny, ktr Imperium Meekhaskie stoczyo z tymi samymi
koczownikami. Tytaniczne starcie godne samych Wojen Bogw. Sto tysicy jedcw objo
ziemi w przedmiertnych uciskach. Nieprawda, byo ich sto pidziesit tysicy. Bzdura,
przeszo dwiecie. Yawenyr poleg. Yawenyr zagin. Yawenyr uciek z garstk
najwierniejszych sug i ukrywa si, cigany jak zwierz. Krlestwo koczownikw rozpado si
na pi, dziesi, dwadziecia ksistewek, rzdzonych przez lokalnych watakw.
Imperium triumfuje. Imperium nie miao z tym nic wsplnego. Imperium szykuje si do
wojny z now potg rodzc si na Wielkich Stepach. Sami bogowie Laal i Galleg starli si
na mier i ycie nad polem bitwy. To dlatego Pan Ognia wezwa ksicia do Oka.
Konoweryn smakowao te wieci, przeuwao i doprawiao po swojemu. Opowie o
wielkiej wojnie na drugim kracu wiata miaa posmak legendy, bajki, mitu, czego
cudownego i kolorowego, co jednak nie bdzie miao wikszego znaczenia dla zwykego
tkacza jedwabiu czy handlarza pieprzem. Zapewne ci mdrzejsi ze suchaczy zastanawiali
si, czy usunicie zagroenia znad wschodniej granicy wpynie na skonno meekhaskiej
arystokracji do wydawania zota na przedmioty zbytku, takie jak jedwab, porcelanowa
zastawa, kamienie szlachetne i przyprawy z Poudnia. Ale wikszo wolaa histori o
wojnie, bitwie, bohaterstwie i sprawiedliwej zemcie wypdzonych.
Te wieci byy bez wtpienia wane, lecz Dean ledwo to obeszo.
Od spotkania z Suchim, czyli ju od kilku dni, nie widziaa Laweneresa, a na dodatek
wczoraj do paacu zawitaa Pierwsza Naonica.
Nie daoby si zignorowa jej przybycia, chyba e czowiek zamknby si w najgbszej
piwnicy, zala uszy woskiem, a ze wiatem kontaktowa tylko przez lepego i niemego sug
przynoszcego posiki. Najpierw oszala Dom Kobiet. Owiya bya wszdzie, w kadej
komnacie, na kadym korytarzu, za kad zason. Deana przyapywaa si na tym, e
dyskretnie sprawdza, czy przeoona kobiet nie czai si pod jej kiem. Suce i niewolnice
biegay jak optane, cierajc kurze, myjc okna, woskujc i polerujc meble, a w ich
gorczkowej krztaninie czaia si rozpacz istot, ktre wiedz, e i tak nie bdzie dobrze.
Potem zaczo si szykowanie dodatkowych komnat, omiu, jak Deana dyskretnie
policzya, wyposaanych w nowe meble, dywany i lustra. Na dodatek na korytarzach Domu
Kobiet pojawili si mczyni. Wysocy, krzepcy stranicy w skrzanych pancerzach,

uzbrojeni w cikie szable i noszcy opaski domowych niewolnikw na szyjach. Na krtkie

pytanie o ich obecno jedna ze sucych zamiaa si nerwowo i wykonaa zamaszysty gest
w okolicy krocza. Kastraci. Podobne rodki ostronoci w czci paacu przeznaczonej dla
kobiet byy do tej pory rzadkoci.
Owiya, ktra jak si okazao wietnie wadaa suanari, odwiedzia niespodziewanie
Dean i wyjania, e odtd ma ona zakaz wstpu do pewnych czci Domu i jeli
wykastrowani stranicy ka jej skd odej, to ma odej i ju. wite Dziewice takiego
tytuu uya, bd przebywa tylko w towarzystwie wybranych sug i samej Varali. Pustynna
wojowniczka moe wychodzi i wchodzi do swojej komnaty, lecz od tej chwili w paacu
bdzie jej towarzyszy osobista niewolnica, ktra yciem odpowiada za to, by ona, Deana
dKllean, nie zrobia adnego gupstwa.
yciem?
Tak, yciem. Jeli zawiedzie, zostanie zabita.
Przeoona Domu Kobiet zaklaskaa i do komnaty wesza moda niewolnica. Spucia
skromnie wzrok, a Deana rozpoznaa w niej ciarn pomocnic krawcowej z karawany.
Przy piersi trzymaa kwilce niemowl.
Nie musiaa pyta, kto wyda takie rozkazy.
Suchi, ty sukinsynu.
Wojowniczka wysuchaa Owiy spokojnie i pod byle pretekstem wyprosia z komnaty,
potem odesaa przestraszon dziewczyn i zacza wiczy. Godzin, dwie, trzy Pi. Pot
la si z niej strumieniem, oddech wiszcza w gardle, a sani raz po raz wybucha i gas.
Widmowi przeciwnicy padali tuzinami.
Walczy. Walczy, walczy, walczy!
Nie myle.
Na myl o tym, e Laweneres zacznie odwiedza ssiednie komnaty, by sparzy si z
jedn, dwoma albo i wszystkimi z tych dziewczyn, e zapodni kobiet, ktra bdzie miaa
zasonit twarz, aby nikt nie mg w niej pniej rozpozna matki nastpnego Dziecicia
Ognia, czua czua
Sama nie wiedziaa, co czuje.
Zapowied Suchiego spenia si i Laweneres ju jej nie odwiedza. Najwyraniej Deana
nie docenia roli i wadzy, jak mia w paacu truciciel, ktrego nawet ksi wydawa si
sucha. Chyba e ten przeklty lepiec zbiera po prostu siy na spotkanie z tymi
dziewkami, a ona bya tylko przelotn rozrywk.
Gupia, gupia, gupia!
Lot Czapli wykonaa w czternacie uderze serca, a talhery ciy powietrze wok z tak
furi, e ich klingi zdaway si arzy.
Przerwaa dopiero wtedy, gdy na korytarzach Domu Kobiet wybucho zamieszanie.
Pierwsza Naonica.
Nie wiedziaa, jakie ma szczcie, e dziel je solidne drzwi.
Deana zwalia si na oe i zamkna oczy.

Rozdzia 8

Pnocna cz Amonerii rnia si od poudniowej jak szczecina dzika od tyka

noworodka. Pnoc porastay gste puszcze, ciemne, mroczce si odwiecznymi cieniami,
gdzie najczciej czowiek stawa przed cian zieleni, zastanawiajc si, jakie licho go tu
przygnao i czy kiedykolwiek jeszcze ujrzy niebo nad gow. Poudnie byo otwarte, niemal
bezdrzewne, a miejscowe plemiona pilnoway, by tak pozostao, traktujc wypas byda i
trzody jako podstawy swojej gospodarki. I tak byo, wedug sw Gualary, niemal wzdu
caego biegu rzeki, ktra stanowia naturaln granic dla ekspansji lasu. Tylko w okolicach
ujcia puszcza przelaa si na drug stron Maluaryny, pacht szerok i gbok na
trzydzieci, czy czterdzieci mil, ktrej postp zatrzymay dopiero sone bagniska i
niegocinne wzgrza. eby dotrze do jeziora, musieli zagbi si w t dzicz, na ktrej
skraju towarzyszcy im przewodnicy zatrzymali si, mierzc wzrokiem kade drzewo i
krzak. Mieszkajce tu plemiona te uwaano za pnocne, wic w gruncie rzeczy podzia na
wyspie nie przebiega na linii prawylewy brzeg, lecz puszczaski lub rwninny styl ycia.
Odbijao si to jak twierdzia stara wiedma na tradycjach wojennych obu czci wyspy.
Pnoc, oprcz elity plemiennej, nie doczekaa si cikozbrojnych wojownikw ani
dobrej konnicy, za to dysponowaa znakomitymi ucznikami i najlepsz na wiecie lekk
piechot, ktra nie miaa sobie rwnych w walce w lesie. Ale jeli pnocne klany, jakim
cudem chwilowo zjednoczone, przekraczay rzek, staway naprzeciw karnych szeregw
wcznikw i dosiadajcych dobrych koni jedcw, co zazwyczaj koczyo si rwnie
paskudnie, jak prba wprowadzenia jazdy i wadajcych dugimi wczniami tarczownikw
w gstwin puszczy. Od wielu wic lat nie doszo do prawdziwej, krwawej wojny midzy
pnoc a poudniem i tylko rajdy kahoon, przeprawiajcych si przez rzek lekkimi
odziami, podtrzymyway wzajemn nienawi.
Altsin jecha na koniu, niezbyt okazaym, za to spokojnym i wytrzymaym. Po prawej
stronie mia Gualar, a przed sob Czarn Wiedm. Przd i ty ich maej kolumny zamykali
stranicy w pasiastych maskach. Co prawda nie mogli to by ci sami, ktrych poturbowa na
uczcie, ale wola nie pyta o takie szczegy. Euruvi od kilku dni traktowaa go jak
owrzodzonego psa plczcego si pod nogami, ktrego czowiek nie kopnie tylko dlatego, e
boi si pobrudzi buty. Stara wiedma miaa racj. Dla modszej to, e jej bg zwrci uwag
na jakiego mnicha, by niczym sztylet wbity w zadek. Pono dlatego Gualara postanowia
im towarzyszy: eby pniej nie okazao si, i zodziej utopi si w trakcie przeprawy
przez rzek, spad z konia i skrci kark albo zadawi kawakiem chleba. Na pytanie, czy
Euruvi naprawd omieliaby si postpi wbrew woli Ouma, jej starsza siostra umiechna
si tajemniczo i nie odpowiedziaa.
A on nie dopytywa si.
Po poudniowej stronie wyspy droga wia si nieustannie od jednej kamiennej warowni,
stawianej zazwyczaj na wzgrzu lub w widach licznych tu rzek, do innej klanowej osady,
skadajcej si z kilkudziesiciu chat otoczonych wysokim murem, pilnowanym dzie i noc.
Jeli kto wtpiby, czy opowieci o nieustannie toczonych w Amonerii walkach s
prawdziwe, to taka krtka przejadka powinna wyleczy go z niewiary. Nie istniay tu
samotne zajazdy, niewielkie wioseczki czy co, co cho z grubsza przypominaoby
szlacheckie dworki, ktre spotykao si na kontynencie. Caa kraina skadaa si z serii

plemiennych i klanowych obozw wojskowych oraz twierdz, a najwikszy wrg zazwyczaj

mieszka za najblisz granic.
Na pnocy, w puszczy nie byo lepiej. Obronne grody okupoway wszelkie wzniesienia, a
cho obwarowania robiono tu z drewna i ziemi, nie sprawiay mniej odpychajcego
wraenia. Za to mniejsze osady najczciej albo kryy si w niedostpnych matecznikach,
albo wznosiy na wyspach porodku bagien. Miejscowe klany uprawiay ziemi wydart
puszczy, poloway i handloway drewnem, futrami i bursztynem. I oczywicie nieustannie
obserwoway ssiadw.
Droga, ktr podaa ich grupa, miaa szeroko wozu, ubit nawierzchni i najczciej
prowadzia szczytami agodnych wzgrz, dziki czemu od czasu do czasu mogli ujrze
soce. Lecz czsto te musieli zsiada z koni i przedziera si wskim szlakiem, cignc
zwierzaki za uzdy, lub brnc po kolana w bocku, schodzi w gbokie doliny, by po kilku
godzinach marszu wdrapywa si z mozoem na kolejne wzniesienie. Altsin nie mg si
powstrzyma od myli, jak wygldaaby prba podbicia tych ziem przez jakkolwiek armi,
jeli ich grupce, chronionej przez autorytet lokalnego boka, dziennie udawao si przeby
ledwo kilka mil. Nie dziwi si ju, e sam Meekhan zrezygnowa z tych planw.
Zastanawia si te, mimochodem, jak dugo udaoby mu si przey, gdyby nie
towarzystwo Czarnej Wiedmy, i nieodmiennie wychodzio mu, e na poudniu byoby to
jakie p dnia, jeliby potrafi szybko biega i dobrze si kry, a na pnocy moe ze dwie
godziny. Ledwo zagbili si w lasy, ledwo pochon ich wilgotny, cienistozielony pmrok,
rozlegy si pojedyncze ptakopodobne trele. Zodziej nie zna si na tutejszych zwierztach,
ale musiaby by porzdnie pijany, by nie zauway, e te dwiki towarzysz im i tylko im,
e sycha je tylko z jednej strony lasu oraz e rozlegaj si dokadnie tam, gdzie podali.
Nie s zbyt ostroni rzuci na jednym z postojw, gdy posilali si plackami owsianymi
i suszonymi owocami, a tajemnicze gosy otoczyy ich i pomkny naprzd.
Stara wiedma wzruszya ramionami.
Gdyby chcieli si przed nami ukry, nie odrniby tych sygnaw od dwikw lasu.
Teraz po prostu mwi nam, e jestemy obserwowani. I przekazuj dalej wie, e zblia si
Czarna Wiedma. Przekroczylimy ju granice terytorium przynajmniej trzech klanw i to
wiadomo przekazywana midzy nimi. eby jaki gorcokrwisty mokos nie posa nam
strzay.
Kahoona?
Kahoona, ktra zaatakuje wysannikw Ouma, bdzie tego bardzo aowa. Wasny
klan wyle j do Doliny Dhawii, by baga o przebaczenie. W kawakach. Zaczynajc od stp,
ktre przyniosy ich na miejsce ataku, poprzez donie trzymajce bro, po zbyt puste gowy.
Modych durni trzeba trzyma krtko, zwaszcza jeli pozwala im si nosi bro. Dlatego
stranicy Czarnych Wiedm nosz maski w bijcych po oczach kolorach, a my jedziemy
pod tym proporcem. Wskazaa na t pacht przecit dwoma czarnymi kreskami.
Znak Doliny. Nikt inny nie moe go uywa. Bez tego ani ty, ani ja nie przejechalibymy mili
w tym lesie.
Altsin pokiwa gow, ich myli wdroway wsplnymi torami.
Wic wystarczyoby, eby na jakim postoju Euruvi odesza kawaek i nas zgubia?
O tak. Ale wtedy mj duch stanby przed obliczem Ouma i oskary j o zdrad. Nie
chcesz wiedzie, co spotyka Czarn Wiedm, ktra zdradzia.
Nie chcia.
Ile jeszcze dni bdziemy wdrowa?
Cztery lub pi.

 Tak dugo? Cholera, miaem d. Szybciej dotarbym na miejsce, pync wzdu

wybrzea. Podobno ta wasza Dolina jest tylko dziesi mil od brzegu.
Oczywicie. A honor i poczucie prawoci nie pozwoliyby ci uciec do Kamany i dalej,
na kontynent. Staruszka posaa mu spojrzenie, pod ktrym nawet kawaek drewna
poczuby si gupio. Mamy czas, Oumowi a tak si nie spieszy. Czeka.
Na co?
A na co mog czeka bogowie? A wiat si zatrzsie.
Nastpne trzy dni byy jednakowe niczym ziarnka piasku. Wdrowali tunelem wyrytym
w ywym ciele puszczy, przegryzali co w czasie jazdy i zatrzymywali si tylko na noclegi.
Altsin przesta ju zerka z ukosa na star wiedm, ktra co prawda wygldaa w siodle jak
lekko podsuszona mumia przywizana do koskiego grzbietu, ale za to przywizana
wyjtkowo solidnymi rzemieniami. Gualara ani razu nie poprosia o odpoczynek i ani razu
si nie poskarya, ba, zdawaa si nawet czerpa pewn przyjemno z wdrwki. Zodziej
pewnie daby si na t poz nabra, gdyby nie zauway kilku penych jadu spojrze, jakimi
Czarna Wiedma obrzucaa swoj starsz siostr, oraz paru rozpalonych do biaoci
zerkni, jakie dostaa z powrotem. No c, wygldao na to, e prdzej tutejsze drzewa
skamieniej, ni jedna z tych kobiet da satysfakcj drugiej.
Tylko tyek bola go coraz bardziej.
Czwartego dnia lena droga wyplua ich wprost na brzeg jeziora Araya. Altsin domyli
si, e to wanie ono, bo na Amonerii by tylko jeden zbiornik wodny tak duy, e czowiek
nie siga wzrokiem jego drugiego brzegu. Sysza o nim od ludzi, ktrzy syszeli o nim od
ludzi, ktrzy i tak dalej. Jezioro Araya znajdowao si w pobliu Doliny Dhawii i stanowio
jedn z jej linii obronnych. Dlatego kady obcy, ktry znalaz si w jego pobliu bez opieki
Czarnej Wiedmy, powinien zacz si modli do swojego boga. Ktry najpewniej i tak by go
nie posucha, bo nad jeziorem unosia si ju moc Ouma.
Altsin wyczu j, ledwo wyjechali z lasu, zupenie jakby wczeniej paszcz puszczy w
jaki sposb tumi t obecno. Teraz zodziej mia wraenie, jakby stan przed ni nagi.
Nie bya agresywna ani zbyt potna, przypominaa lekki opar przenikajcy powietrze,
wiatr muskajcy policzki albo promienie wiosennego soca pierwszy raz padajce na twarz.
Zodzieja naszy wspomnienia skradania si po dachach albo wspinaczek po murach do na
wp uchylonego okna, gdy nagle ogarniaa czowieka pewno, e wanie zosta
zauwaony, e tylko uderzenie serca dzieli nocn cisz od wrzasku i rabanu robionego
przez jakiego przekltego, cierpicego na bezsenno babsztyla. To byo wanie takie
uczucie jece wosy na karku i wypeniajce yy lodem.
Nie zdziwiby si, gdyby nad tafl jeziora ponis si nagle optaczy ryk.
Ale panowaa cisza. Wszechwadna i porwnanie byo banalne, ale lepszego nie mg
znale grobowa. W szuwarach nie jazgotao ptactwo, ryby nie kotoway si tu pod
powierzchni wody, wiatr nie marszczy tafli. Jakby jezioro byo zaklte.
A wtedy kto kaszln mu przy uchu i zaklcie pko. Zaszumia wietrzyk, plusna ryba,
kilka kaczek wypyno z trzcin i widzc ludzi, poderwao si w powietrze.
Wikszo ludzi tak to odczuwa. Jego obecno. Jakby nic innego si nie liczyo. Ale
musisz pamita, e wikszo tego dzieje si w twojej gowie. One Gualara wskazaa
pomarszczonym palcem lecce ptaki maj za mao rozumu, by spostrzec potg, w ktrej
cieniu yj.
Czyli co? Altsin pochyli si i zanurzy donie w wodzie. Bya zimna i czysta.
Zakadaj gniazda w uchu boga, budujc je z wosw wyrwanych z jego brody?
Wanie. A ja czasem mam wraenie, e wcale tak bardzo si od nich nie rnimy.

Chod. d pynie.
d zostaa zbudowana z drewna, ktre musiao pochodzi z naprawd wiekowego
anuhijskiego dbu, bo tylko najstarsze drzewa maj tak intensywn barw. Pikny czerwony
kolor odbija si w tafli wody, gdy bezgonie pyna w ich stron. Altsin zmruy oczy,
przypatrujc si jej podejrzliwie. Nie zdziwio go, e pynie sama, w tej okolicy mao co
wzbudzioby jego podejrzliwo, ale co byo nie tak z jej proporcjami. Dopiero gdy mlasna
dnem o przybrzeny mu, zrozumia, co mu nie pasowao. To bya dubanka, wykonana z
jednego pnia bez uycia elaza, smoy czy paku. Z tym e bezimienny rzemielnik zrobi
wszystko, by nada jej wygld prawdziwej dki, cznie z wyrzebieniem awek i konturw
imitujcych deski kaduba. Cholera, powici nawet czas na zaznaczenie symbolicznych
gwek gwodzi. Drobiazgowa robota.
Duo drewna zmarnowano na t dk mrukn, przepeniony nagle niedajc si
racjonalnie wyjani niechci do wejcia na pokad. Nie szkoda byo?
Nie usysza odpowiedzi. Zerkn na kobiety. Obie stay jak skamieniae, z twarzami
zastygymi w maski, spod ktrych przebijaa caa gama uczu. Gualara bya zaskoczona i
zdumiona. Euruvi odtrcone przez matk dziecko nie miaoby takiego spojrzenia. Nic nie
mwia, nie patrzya w stron zodzieja, staa tylko obok, midzy swoimi stranikami, a
donie mczyzn mimowolnie szukay czego przy rkojeciach tasakw. Ta trjka musiaa
wymieni jakie sygnay, ktre przegapi, skupiajc si na dce.
Nadal jestem gociem waszego boga?
Czarna Wiedma skina gow. Powoli i z ociganiem, jakby sama prbowaa si
przekona.
I lepiej o tym pamitaj wyszeptaa. Pamitaj o prawie gocinnoci, gdy staniesz
przed jego obliczem.
A stan?
Pytanie zawiso w powietrzu, tchnc chodem. Zaskoczyo go to, jak bardzo podejrzliwie
zabrzmiao.
To znowu ty? Dlaczego teraz? I czemu boisz si tej dki?
Stara wiedma przerwaa lodowat cisz, gramolc si na pokad i siadajc na awce
przy rufie. Tu obok steru, ktry jako e by jednorodn czci caej konstrukcji, nie mia
adnego praktycznego znaczenia.
To nie jest drewno, o ktrym mylisz. Nagle staa si powana i mroczna, a w jej
postawie pojawia si nowa nuta. Groba. Db anuhijski to karowaty bkart, nielubne
dziecko wiatru i miejscowych lasw. Ale i tak jest najwspanialszym drzewem poza Dolin.
Wic pomyl, jaki musia by jego ojciec.
Altsin widzia kilka razy dby rosnce dziko w pobliu Kamany, olbrzymy o wysokoci
przeszo stu stp i obwodzie, ktrego nie objoby dziesiciu mczyzn. A podobno w gbi
wyspy rosy okazy jeszcze potniejsze. Gualara wykonaa gest zniecierpliwienia.
Wsiadaj ponaglia.
Co w jej tonie nakazywao ostrono, szacunek i lk, ale Altsin nagle nabra pewnoci,
e stara czarownica po prostu si boi.
Delikatnie dotkn burty. Drewno wydawao si by zwykym drewnem, wygadzonym
sztuk szkutnicz niemal do poysku; soje, pasma janiejszej i ciemniejszej czerwieni,
wyglday troszk jak siateczka y. Zodziej nic nie wyczu, adnego drenia,
ostrzegawczego mrowienia w palcach, zawrotu gowy czy swdzenia midzy opatkami. A
jednak jaka jego cz cholera, po co si oszukiwa ta cz, ktra chodzia kiedy po
wiecie w ciele innego czowieka, niosc mier i zniszczenie wszystkiemu, co stano jej na

drodze, baa si tej odzi. Tego drewna.

Skrzywi si, jakby wanie przekn yk octu.
Czy od miesicy nie robi wszystkiego na opak?
Wskoczy na pokad i odwrci si, wycigajc do do Czarnej Wiedmy. A co mu tam.
Zrobia min, jakby naplu jej w twarz. Ubraniem kobiety zaszarga wiatr, ktry nie
poruszy nawet dba trawy wok. Siedzca ju w odzi Gualara warkna co, na wp
okrzyk, na wp ostrzeenie, ale wtedy modsza kobieta odwrcia si na picie i odesza w
stron lasu. Stranicy podyli za ni.
Ona nie moe popyn. Zaproszenie byo tylko dla ciebie i mnie. Oum okaza jej w ten
sposb swoje niezadowolenie. A jeli nie chcesz, by okaza je tobie, lepiej usid, bo bdziesz
musia przepyn wikszo drogi wpaw.
Odbili w ciszy, zawrcili i popynli, tnc dziobem tafl wody.
Altsin usiad plecami do dziobu.
Zawsze tu przypywa ta d? zapyta.
Umiech starej kobiety mia w sobie co z bolesnego grymasu.
Nie. Nie zawsze. Za mojego ycia, a odwiedzaam Dolin do czsto, widziaam j
tylko dwukrotnie. Ostatni raz dwadziecia lat temu, gdy wyldowali Nesbordczycy. d z
vanuhii popyna w gr rzeki, by przywie przed oblicze Ouma skconych wodzw
plemion. To byo, zanim ogoszono kameluuri. Zazwyczaj na brzegu czeka zwyka dka z
wiosami i aglem.
Vanuhii?
Posaa mu zmczony umiech.
Jeli czego nie wiesz, pytaj, co?
Owszem. Pytaj, nawet jeli spodziewasz si kamstwa. Czasem sposb, w jaki kto
kamie, powie ci wicej o danej rzeczy ni szczera prawda. Bo kamstwo ma zazwyczaj
ukry sabo.
Vanuhii to po prostu drzewo. Drzewa. Te, ktrym su Czarne Wiedmy.
Najwaniejsze na wiecie. Zobaczysz je w Dolinie.
Drzewa? Nie wiedzie czemu, Altsin spodziewa si jednego drzewa, olbrzymiego i
majestatycznego, najlepiej o zotej korze i srebrnych liciach, wok ktrego snuj si
kapanki ubrane w powczyste szaty.
Zobaczysz.
Wiedma ucia rozmow i przez dugi czas patrzya tylko w wod. Pynli ze sta
prdkoci, Altsin, obserwujc gazki mijajce burt, oceni j na jakie pi wzw, wic
powinni znale si na drugim brzegu w mniej ni dwie godziny. Z tego, co sysza, jezioro
miao okoo dziesiciu mil rednicy, zasilaa je Maluaryna, wpywajca do niego ze wschodu,
a wypywajca ze na poudniowozachodnim kracu. Ale tu, porodku toni, gdy jeden
brzeg znika im z oczu, a drugi by ledwo sugesti cienia na horyzoncie, nie czuo si ani
prdu rzeki, ani jej siy. Odetchn. Dobrze odpocz na chwil przed
Wola nie docieka, co czeka go w Dolinie.
Do tej pory specjalnie nie zastanawia si nad tym, co wydarzyo si na zamku. Od
chwili, gdy stara wiedma oznajmia mu wol plemiennego boga, od krtkiego, zdawkowego
poegnania z Domahem i Naywirem, ktrego niemiae protesty w amanym seehijskim
zignorowano, nie znalaz chwili, by si zastanowi. Obaj braciszkowie powinni wrci do
Kamany morzem i Altsin mia nadziej, e sobie poradz z eglug. Jedno wydawao si
pewne: proba Ouma nie bya prob, ktr mona zignorowa, a dug, jaki mia wobec
mnichw ojciec Ynao, nic w tym przypadku nie znaczy. Co wicej, wojownicy Maej Pici

towarzyszyli im w pierwszym etapie podry, a Altsin zdawa sobie spraw z ich intencji.
Oum kaza mu si stawi, wic zostanie dostarczony na miejsce.
Nie sprzeciwia si. Po pierwsze nie mia wyboru, opowiastki o herosie wyrbujcym sobie
drog przez setki wrogw byy dobre dla kiepskich poetw. A po drugie nie zamierza budzi
z upienia swojego gocia, bo ten mgby chcie chroni swoje naczynie. Zodziej
umiechn si ironicznie do tej myli. Jawynder ostrzega go przed takimi sytuacjami.
Kada chwila, gdy Reagwyr budzi si z drzemki, by ratowa mu skr, sprawiaa, e
nastpnym razem atwiej przejmowa kontrol. A to oznaczao, e ktrego dnia zodziej
straci nad sob panowanie i bdzie po wszystkim. I nie miao znaczenia, czy stanie si
winiem wasnego ciaa, niezdolnym do niczego wicej ni niemego krzyku, czy rozpuci
si w boskiej duszy, zatracajc wasne ja. Na razie stawia opr, czego efektem byy
opuchnite stawy i sice, i chyba tylko obawa przed zniszczeniem ciaa powstrzymywaa
Reagwyra od zdecydowanego ataku. Oraz to, e przez wikszo czasu ukrywa si, tkwic
w letargu. Samotny kawaek boskiej duszy, bez sug penicych rol naczy do szybkiej
ucieczki, bez armii miertelnikw gotowych podda si Objciu i walczy do ostatniego
oddechu, by tylko zwierzyn own dla rnych potg. Dobrze byoby mie wasnych
wyznawcw, wityni i braci w
Stop. Umiechn si w przestrze i zakl pod nosem, ale bez szczeglnej zoci. Ta myl
bya tak oczywista i prosta, e nie moga stanowi wstpu do adnego podstpnego
przejcia. Ot, po prostu pozwalajc umysowi bdzi, natkn si na odprysk boskich
marze. Zdarza si. Zreszt kademu wolno marzy, bogom te. Nie zamierza traci si na
bezsensowny gniew.
Bo teraz najwaniejsze byo to, co przed nim. Dolina Dhawii i tkwica w niej Obecno.
Wyczuwa j, bya tam, coraz intensywniejsza i mocniejsza. Gdy skupia si na kierunku, w
ktrym pynli, mia wraenie, e powietrze jest tam gstsze i jakby bardziej zamglone.
Cholera. Przypywajc na Amoneri, chcia si spotka z Aonel, crk wiedmy, ktra go
wpakowaa w t sytuacj; mia nadziej, e bdzie chciaa i bdzie moga mu pomc.
Seehijskie wiedmy uchodziy za potne czarownice, wadajce nie tylko magi
aspektowan, ale i innymi pierwotnymi potgami. Jeli ona nie potrafiaby mu pomc, to
nikt inny te nie da rady.
Chyba e miejscowy plemienny bg, do ktrego wanie zmierzali.
Dwie potgi i tkwicy midzy nimi miertelnik.
Moe by zabawnie.
Kim jeste?
Pytanie wdaro si w cig jego myli z subtelnoci ostrza znajdujcego drog w gb
ciaa. Jednak waciwie Altsin by starej wiedmie wdziczny, bo te myli prowadziy go na
skraj otchani.
Kim jestem?
Gualara skina gow i nagle dostrzeg, co si w niej zmienio. Stracia wygld stojcej
nad grobem staruszki, teraz przypominaa kb napitych rzemieni. Takich
przytrzymujcych ramiona balisty.
Patrzc jej w oczy, zrozumia, e podja decyzj i nic jej nie zmieni. Seehijczycy synli
z bezwzgldnej wiernoci wzgldem swojego klanu i plemienia. A ona, co wanie do niego
dotaro, sama przyznaa, e wielokrotnie odwiedzaa sanktuarium miejscowego boka. Miaa
te posuch i wadz nawet nad Czarn Wiedm. Kto taki musi posiada inn skal
lojalnoci.
Sierot, zodziejem, oszustem, marynarzem, wdrownym nauczycielem, drwalem,

mnichem i sam ju nie pamitam kim. A ty?

To za odpowied. Wydawao si, e rzemienie, z ktrych bya zrobiona,
zatrzeszczay. Nieprawdziwa.
Prawdziwa. Ale nie taka, jakiej si spodziewaa. Czy mam skama, eby si poczua
usatysfakcjonowana?
Mierzy j wzrokiem. Kobieta siedziaa na rufie, on na dziobie, oddzielaa ich jedna
awka, mniej ni sze stp. Nie uyje magii, nie po tym, co pokaza, ale jej do sigaa
gdzie za pazuch w gbiny szaroburej szaty. Sztylet. Proste ostrze, osiem cali dugoci, w
chwili ataku przerzuci go do lewej rki. Teraz.
Nie! On ci zabije!
Nie wiedzia, co zadziaao, jego gest, rce wyrzucone w przd czy sposb, w jaki wyplu
z siebie te sowa, ale zamara w p ruchu, pochylona w dziwny sposb, niemal spadajc z
awki. I zaraz nadesza odpowied, co w rodzaju gwatownego szamotania w rodku, jakby
dziesi tysicy serc zabio w nim jednoczenie, zawrt gowy i szybki, gwatowny skurcz
szarpicy przepon. Smak krwi w ustach. Zakl, splun ognist czerwieni i uderzy z caej
siy krawdzi doni w burt. Bl eksplodowa, obejmujc cae przedrami; uderzy jeszcze
raz w to samo miejsce, mrowienie pomkno w gr, objo bark, zamachn si
Starcza do zapaa go za rk, przytrzymaa. Oczy wiedmy nie przypominay ju
studni wypenionych mierci.
Poamiesz koci. Jej chwyt mia si imada. A pogruchotana do zawsze trudno
si goi.
Pucia go powoli i usiada na swoim miejscu. Poprawia szat.
Jestem Gualara Erwos z klanu Udruich plemienia Uwerunkw Biaych zacza
spokojnie, jakby przed chwil dopiero co si spotkali. Od siedemdziesiciu lat jestem
wiedm. Gdy stoj przed plemieniem, su Udruim, gdy stoj przed rad plemion, su
Uwerunkom, gdy stoj przed ca wysp, su poudniu, gdy stoj przed wiatem,
Seehijczycy s moimi panami.
Zatoczya rk dookoa.
To moja wyspa, mj nard, moje plemi i klan. W takiej kolejnoci. Wiem, e walki
midzy rodami nie maj znaczenia wobec walk klanowych, te musz ustpi wobec star
plemion, ktre s niczym, gdy pnoc ciera si z poudniem. A wszystko to znika, gdy
rozlega si wezwanie do kameluuri, bo wrg depcze nasz ziemi.
Altsin odchrzkn.
Twoja wyspa sowa wychodziy opornie z puchncego gwatownie garda i twj
bg.
Tak. Mj bg. Stary, zmczony W oczach wiedmy pojawio si co, co Altsin
dostrzeg po raz pierwszy. Mio. I umierajcy. Ostatnie wezwanie do kameluuri prawie
wyczerpao jego moc. Jest z nami od pocztku, ocali nas od mierci i da wszystko, co mg.
I nigdy nie zawid, cho my amalimy wszystkie przysigi i obietnice. Sdzisz, e nasze
honorowe wojny, wendety, rajdy kahoon, cignce si pokoleniami zemsty to tysicletnia
tradycja? To szalestwo ma mniej ni dwiecie lat. Tyle tylko wystarczy, by durnie uznali
chwilow aberracj za odwieczne, nienaruszalne prawo. Nikt nie wie, od czego si zaczo,
ktry przeklty przez Niebiosa gupiec pierwszy uzna, e jego osobisty honor i honor
plemienia to jedno. Ale to ju bez znaczenia. Bo Oum straci siy, by nas poprowadzi, a jego
Moc z kadym pokoleniem sabnie.
Pokoleniem?
Bogowie dugo umieraj. Kiedy sowo Ouma docierao do kadego zaktka wyspy,

dzi ledwo je sycha w Dolinie Dhawii. Wszystko si zmienia. Prawa plemienne wyrastaj
ponad boskie, Czarne Wiedmy musz opiera swoj wadz na strachu i uzbrojonych po
zby osikach, a rady klanw coraz mocniej podwaaj wadz Doliny, traktujc Ouma tak
jak wy, na kontynencie, traktujecie swoich bogw, odlegych i niedostpnych. W czasie
ostatniego najazdu musielimy sprowadzi najbardziej zacietrzewionych wodzw przed
jego oblicze, eby uzyska ich zgod sowo zasyczao w powietrzu na kameluuri. Piset
lat temu wystarczyby jeden jego gest.
Altsin skupia si na sowach wiedmy, usiujc zapomnie o blu zmaltretowanej doni.
Prawie mu si udao.
Dlatego zacz z wysikiem Czarne Wiedmy handluj z ArMittar? To znaczy
bez porednictwa Kamany. Bo wola waszego boga osaba? Jeli miasto si dowie, e ami
umowy, wpadnie w furi.
Gualara uniosa brwi.
Ju wspomniae, e co spostrzege w czasie uczty. Umiechna si powcigliwie.
Obserwowaam ci, gdy wesza Euruvi, i widziaam zdumienie na twojej twarzy. Szybko
starte, ale jednak. Jak si domylie?
Nie odpowiedziaa na pytanie.
Racja. Szykuj si na wojn. O sukcesj. Gdy on odejdzie, a niektre z nich sdz, e
to ju niedugo, bd chciay si narzuci swoj wadz reszcie wyspy. Och, zapewne
ogosz, e Oum uda si do swojego krlestwa, znajdujcego si w innym miejscu
Wszechrzeczy, a im powierzy rol przewodniczek i opiekunek Seehijczykw. Zao
wityni albo zakon, ogosz si kapankami i zaczn rzdzi.
Taka witynia nie utrzymaaby si zbyt dugo.
Jeste pewien? Religia, ktrej bg jest tylko czczym wymysem, a nie Obecnoci, tak,
ktra moe si w kadej chwili pochyli i zerkn na rce swoich kapanw Zapewniam
ci, e miaaby si doskonale. Rzdziaby wiatem. Ale zanim do tego dojdzie, moje siostry
poszukuj sojusznikw wrd klanw i plemion, ktre nie s zbyt bogate i silne, wic ich
niezadowolenie czy te poczucie krzywdy da si atwo przeku w ostrze i skierowa na
bogatych ssiadw. Tylko e ubodzy sprzymierzecy nie wystawi dobrze zaopatrzonej
armii, wic trzeba ich dozbroi.
Stara wiedma zatara rce, wywoujc dwik, jakby dwa we usioway zrzuci skr i
ocieray si o siebie.
Moje siostry dodaa, a sowo siostry ociekao jadem nie mog kupowa broni za
porednictwem Kamany, bo wodzowie waniejszych plemion szybko by si o tym
dowiedzieli.
Sami robicie dobr bro.
Tak. Ale w Dolinie ogie nie jest mile widziany, a jak bez niego wytapia stal? Zreszt
jeli ubogie klany nagle zaczn ku tysice mieczy i toporw, kto te zada sobie pytanie,
skd maj pienidze na metal, nowe kowada i narzdzia. Nie. One staraj si dziaa cicho i
dyskretnie. Oczywicie to tylko plotki, bo na razie nikt ich nie zapa z hm, u nas
powiedzieliby z gow na wczni, na pamitk pewnych niemal ju zapomnianych
wojennych zwyczajw. Ale pogoski o tym, e Dolina si zbroi, pezaj po lesie od lat. Jednak
na razie nikt nie ma na to dowodw jej gos wypeni ld. Wic zapytam jeszcze raz,
skd wiesz, e przemycaj bro?
Bl doni przeszed w tpe pulsowanie. Irytujce i niepozwalajce si skupi.
Nie spodziewasz si, e wyjd z waszej Doliny ywy, prawda? Zodziej spojrza
Gualarze w oczy, szukajc potwierdzenia swoich podejrze. Ofiarowujesz szczero

trupowi i jednoczenie prbujesz wycign ze mnie informacje.

Wzruszya ramionami.
Nie wiem, czy zginiesz, czy nie. Oum zdecyduje. Jeli kae ci zabi, bdziemy z tob
walczy. Jeli kae uwolni, wypucimy. Jego wola bdzie najwaniejsza. Jak si domylie,
e kupuj bro z zewntrz? powtrzya. Wiem, e wpade na to ju w zamku.
Psi pysk na gowicach tasakw. To znak cechowy jednej z mittarskich gildii
patnerskich. Znam t gildi z PonkeeLaa i wiem, e nie ma w Kamanie swojego
przedstawiciela. A aden z miejscowych rzemielnikw nie podrabia ich rkojeci,
syszabym o tym. Wic to bro z przemytu. Poza tym galera, ktra porwaa t dziewczyn,
Ynao, pyna wok wyspy dwa razy duej, ni powinna. To znaczy, e zatrzymywaa si
po drodze, eby wyadowa towar. Najpewniej, by unikn nieproszonych wiadkw,
spotkaa si na penym morzu z kilkoma odziami, na ktre przeniesiono adunek. Ja bym
tak zrobi.
Umiechna si agodnie.
Tak mylaam. Trudno nam udowodni, e nasze siostry ami umow z Kaman, ale
to powinno pomc. Jest wielu ludzi, ktrych powanie zaniepokoi potwierdzenie tych
plotek. Zreszt od wielu lat dziaalno moich sistr z Doliny mocno ich drani. Zwaszcza
e do tego te trzeba pienidzy. I std naciski na wodzw takich jak ojciec Ynao, by
pozwolili zakada kopalnie na swojej ziemi.
Tak. Uniosa brwi, a jej czoo popkao szczelinami niczym powierzchnia
wyschnitego bajora. Skoczye si ju popisywa spostrzegawczoci? To gupie. Nigdy
nie zdradzaj, jak jeste bystry, komu, kto by moe bdzie chcia ci zabi.
Westchn.
Mam przeczucie, e nie bdziemy walczy. W kadym razie nie dzisiaj. Ale nie chc o
tym myle, bo mj tyek skary si na siodo, a rka boli jak cholera. Obejrza si przez
rami. Brzeg, ku ktremu si kierowali, rs w oczach. Przykrywajcy go paszcz puszczy
przeglda si ju w tafli jeziora. Wkrtce nasza przejadka si skoczy.
Nie odpowiedziaa i na duszy czas zapada cisza. Zodziej obserwowa brzeg, ktrego
lewa strona wyranie wznosia si coraz bardziej. Szczyty drzew porastajce wzniesienie
tony we mgle. Za nimi musiaa si znajdowa Dolina Dhawii.
Zodziej powiedzia prawd, by obolay i zmczony. Ale te czu przede wszystkim
olbrzymie, wszechogarniajce znuenie. Mia ju do uciekania, unikw, bezustannego
bicia si z wasnymi mylami. Wiecznej niepewnoci, czy jakie uczucie, skojarzenie lub myl
jest jego, czy nie. Gdzie koczy si Altsin Awendeh, a zaczyna Bitewna Pi Reagwyra.
Ogarna go mieszanina niepokoju, ciekawoci i radoci. Cokolwiek go tam czekao, istniaa
szansa, e jego kopoty z tym pboskim sukinsynem wkrtce si skocz.
W ten czy inny sposb.
Skrzywi si i odwrci do wiedmy. Takie na wp samobjcze rozwaania do niczego
nie prowadziy.
Zamierzasz im przeszkodzi? Twoim siostrom? Woy w ostatnie sowo tyle ironii,
ile mg, w nagrod dostajc co na ksztat umiechu.
Zapolujemy na t galer. Nastpnym razem, gdy bdzie czeka z dala od brzegu,
przypyn inne odzie ni te, ktrych si spodziewa. Zadbam o to.
Westchn. Wielowiekowe dowiadczenie i dziecica naiwno. Jak taka mieszanka
moe si mieci w jednym ciele.
Ona ju tu nie przypynie. Czarna Mewa. Po tym jak znalelimy Ynao, mittarski
kapitan wie, e jego okrt jest spalony, a jeli jeszcze nie wie, wiedmy z Doliny go

uprzedz. Ta galera zmieni nazw, symbol na aglu, a moe i waciciela, i zacznie pywa
do innych portw. Chcesz si zaoy, e nie ujrzycie ju czarnego ptaka w pobliu wyspy?
Za to z broni przypyn inne galery, a jak masz zamiar odrni przemytnika od uczciwego
kupca? Przez Amoneri wiedzie jeden ze szlakw na Dalekie Poudnie, wiele statkw
zatrzymuje si przy ujciu Maluaryny, eby uzupeni zapas sodkiej wody. Jeli zaczniecie
atakowa kady, ktry znajdzie si w pobliu wyspy, le si to skoczy. Chcesz zacz wojn
morsk z reszt wiata?
Gualara wpatrywaa si w niego oczyma jak kawaki nieba uwizione w skalnych
szczelinach. Milczaa.
Mog si jeszcze troch powymdrza? zapyta. Moe ostatni raz, zanim
bdziemy walczy.
Udao mu si wywoa blady umiech na jej twarzy.
Mw. Moe ostatni raz.
Dajcie zna Radzie Kamany. Dyskretnie. Zdobd jeden z tych tasakw na dowd i
poka im. Moesz ich nawet oskary o maczanie w tym palcw, amanie umw i postraszy
blokad miasta. To zadziaa. Kamana ma flot statkw patrolowych, ma szpiegw na
kontynencie, take w ArMittar, ma do pienidzy, by przekupi piratw. Nim upynie
miesic, statki przemytnikw zaczn ton, a wie o tym rozejdzie si po wszystkich
portach wybrzea i nawet najbardziej zdesperowany kapitan nie podejmie si pracy dla
Czarnych Wiedm. Odetnij je od kontynentu rkoma Kamany.
Skina gow, lekko, ale wyranie.
Przemyl to, chopcze. Twoja rada brzmi mdrze, wic trzeba j rozway. A teraz
wskazaa brzeg szykuj si. Czekaj na nas.

Interludium

Daa mu papier i kilka wglowych rysikw rnej gruboci. Siada obok i kazaa malowa.
Z pocztku szo opornie, kreski byy grube, nierwne i kolawe. To, co mia w gowie,
obrazy wycignite z pamici, nie chciao zaistnie na papierze.
Nie walcz z tym szeptaa mu do ucha, sigajc i delikatnie prowadzc jego do.
Nie prbuj od razu namalowa wszystkiego. Niech cao wyania si stopniowo. Jeszcze raz.
Wic Yatech szkicowa. Komnat z krgiem kamiennych tronw, widok na miasto z
wiey, czarny miecz tkwicy w kamieniu. To byy kiepskie rysunki, nieporadne i
uproszczone jak dziecice bazgroy, ale ona si nie zraaa. Mia zmarnowane kartki i
ciskaa je w kt.
Jeszcze raz. Myl o tych miejscach. Skup si na nich. Niech ci odyj w pamici.
Zacznij od krawdzi, od ta, ono te jest wane, niech wcignie ci w gb i uwypukli
szczegy.
Pozwoli doni z rysikiem zaczernia papier i zagadn:
Dlaczego sama nie rysujesz? Znasz si na tym.
Ktem oka dostrzeg, jak Kanayoness krci gow.
Dla mnie rysunki to wrota do miejsc. Ale musz to by prawdziwe miejsca, osobicie
widziane przez malarza, albo miejsca, ktre widziaam ja sama, ju w nich byam. I musz
dotkn tego, kto stworzy obraz, porozmawia z nim, eby nawiza wi. Kiedy wybraam
si na Wielkie Zgromadzenie trup teatralnych i zamwiam rysunki z rnych krain
Imperium, musiaam zjawi si tam sama, eby spotka ludzi, ktrzy bd je malowa.
Poprawia lekkim municiem cieniowanie posadzki. Dziki temu wiedziaam potem,
ktrzy z nich oszukiwali, malujc co, czego sami nie zobaczyli.
Co to za rnica? Udao mu si naszkicowa kamienne ciany i podstawy kilku
tronw. Na rodku dwoma szybkimi ruchami zaznaczy miejsce, gdzie pon ogie.
To byy obrazy z ich wyobrani. Nieistniejce. Caa Moc Wszechrzeczy nie otworzy
przejcia do miejsca, ktrego nie ma. Rozumiesz? Sigam do miejsc, ktre s prawdziwe, a
ich istnienie zostao potwierdzone, bo kto je zobaczy.
Kilkoma kreskami zaznaczy trony, ich siedziska, oparcia, prosty wzr zdobicy
podstawy.
Ale dlaczego sama nie rysujesz?
Bo nie mog. Kada droga musi mie pocztek i koniec. Ta, ktr ja otwieram, to
cieka midzy dwoma umysami. Moim i twrcy rysunku. Gdybym malowaa j sama, to
droga ta byaby najkrtsza z moliwych. Postukaa si palcem w skro. Zaczynaaby si i
koczya tutaj.
Domalowa reszt tronw, dwoma ruchami podkreli cienie w ktach.
Dobrze. Maa Kana wydawaa si zadowolona. Bardzo dobrze. Masz talent. wicz.
Yatech odsun nieco kartk i przyjrza si uwanie dzieu. Cao wygldaa jak
malunek znudzonego dziecka.
Nie patrz tak. Nie chodzi o wierno szczegw, lecz o istot miejsca. Wskazaa na
plam wglowego pyu, ktra wygldaa jak posta mczyzny w paszczu z kapturem,
trzymajca w rkach jak tyczk. Uchwycie j. Bierz si do nastpnego.
Zawahaa si.

 Skup si na komnacie z mieczem. Pjdziemy tam. Jutro.

***
Wyszli z ciemnoci w mrok rozjaniony tylko pochodni ponc w uchwycie na cianie.
Trafili dokadnie przed miecz, tam, gdzie byli poprzednio. I tym razem przed mieczem
spoczywa mczyzna.
Ale ten by ywy.
Odwrci si, wyczuwajc ich, i sign po wiszcy u pasa sztylet. Yatech uderzy.
Przedrami, obojczyk, skro. W pmroku klingi jego yphirw pozostaway niewidoczne,
wic mczyzna musia mie wraenie, e kto okada go magicznymi ciosami.
Cofn si, otwierajc usta do krzyku.
Maa Kana bya ju za nim, ju kopniakiem pod kolano zmuszaa go do przyklku i
zasaniajc usta doni, nachylaa si do ucha.
Ciiii Mj towarzysz dosta rozkaz, by uderza pazem, chyba e nie bdzie innego
wyjcia. Dziki temu nie wykrwawiasz si tu teraz na mier, a miecz tu uwiziony nie spija
twojej krwi i duszy.
Mczyzna prbowa si szarpn, ale ostrze przyoone do garda uspokoio go w
mgnieniu oka. Yatech przyjrza mu si dokadnie. Pidziesit, moe wicej lat, drogie
ubranie, rysy twarzy widywane na niektrych posgach albo monetach, srebrne wosy
opadajce fal na kark. Arystokrata z krwi i koci.
Modlie si? Modlie si do tego kawaka elaza, nic niewartego, zapomnianego
odpadka, zardzewiaej furtki? Odpowiedz!
Szept Kanayoness przeszed w warkot.
Mczyzna nie jkn ani nie zacz baga o ycie, tylko mocniej odchyli gow w ty i
sprbowa spojrze na dziewczyn.
On jest moim panem wydysza. Jedynym i prawdziwym.
Naprawd?
Tak.
To tylko marny boek bez znaczenia, kuka godna pogardy, zodziej dusz. Maa
Kana szarpna gow mczyzny w ty i przez chwil wydawao si, e zaraz podernie mu
gardo. Chcesz za niego umrze?
On jest Bogiem Wojownikw, Obroc wiata, Niszczycielem Ciemnoci. No ju, zabij
mnie, a z radoci jeszcze dzi stan przed jego obliczem.
Pucia szlachcica i cofna si w cie pod cian. Mczyzna chwil tkwi bez ruchu, po
czym powoli unis donie do szyi.
Hrabia Bendoret Terleach. Kanayoness staa za jego plecami, a jej gos zdawa si
dobiega ze wszystkich stron naraz. Ten, ktry zosta wybrany. Owiecony, by suy
swojemu panu. Ten, ktry poprowadzi jego wiernych do zwycistwa. Twoja wiara i
niezomno okazay si stalowe. Moesz wsta, wybrany. Ze wszystkich ludzi ty jeden jeste
godzien, by by jego naczyniem.
Arystokrata podnis si z kolan, a na jego twarzy malowao si tyle sprzecznych uczu,
e nie wiadomo byo, czy mczyzna zaraz zapacze, czy zacznie wzywa pomocy. Och, to
jasne, e dziao si co, do czego mczyzna tskni i o czym marzy od wielu lat. A
jednoczenie ta jego cz, ktra bya wyrachowanym politykiem, nakazywaa mu
ostrono.
Kanayoness podesza do miecza i oburcz zapaa za jego kling. Nawet w pmroku

dao si zauway, e hrabia przesta oddycha. Miejsce, gdzie jej donie dotykay
gigantycznej broni, zdawao si lekko jarzy.
On jest z ciebie zadowolony. Bardziej, ni sdzisz. Od wielu wiekw czeka na kogo
takiego jak ty. Pamitasz chwil, gdy ci uzdrowi? Gdy odepchn chorob, ktrej nie
potrafili uleczy najwiksi czarownicy? Postanowi, e do ciebie przyjdzie. Osobicie wyle
kawaek swego ducha, by boe naczynie znw stpao po ziemi.
Awenderi w gosie mczyzny usyszeli nabony lk.
Miaa go. Z ciaem i dusz miaa go.
Ale co si wydarzyo. Co poszo nie tak, jak miao. Opowiem ci co. I zdradz, co masz
zrobi, by wypeni wol Reagwyra.

Rozdzia 9

Rankiem Deana wyrwaa si z paacu. Musiaa. Odgosy towarzyszce wprowadzaniu si

wybranek Varali do Domu Kobiet napeniay jej koci lodem. Nigdy w yciu nie pragna tak
bardzo kogo zabi. Kogokolwiek.
Przestraszona niewolnica towarzyszya jej a do wyjcia. Tam Deana odesaa suc do
komnaty, obiecujc, e zawiadomi j zaraz, gdy wrci. Dziewczyna tylko skonia si nisko i
znika, tulc dziecko do piersi.
Miasto nadal yo wojn w dalekiej, pnocnej krainie, lecz ona suchaa tych wieci
jednym uchem. W tej chwili bardziej interesowao j znalezienie pierwszej karawany, ktra
wyrusza przez pustyni. Skoro chc si jej pozby z paacu, uatwi im to.
Gdy zbliaa si do karawanseraju, drog zagrodzia jej dziwaczna konstrukcja. Dugie
na dwanacie stp pudo niesione przez tuzin muskularnych modziecw ubranych tylko
w przepaski biodrowe i sanday.
Lektyk postawiono przed ni, a jeden z tragarzy ukoni si nisko i powiedzia:
Moja krlowa ma zaszczyt zaprosi ci do siebie, pani.
Deana powoli pucia rkojeci szabel. Caa scena bya nierzeczywista. Stojca na lwich
apach, rzebiona w kwiaty i ptaki lektyka, ktrej wntrze kryy przed spojrzeniem gste,
mulinowe zasony. Atletyczni modzi mczyni o skrze natartej pachncymi olejkami.
Zaproszenie wypowiedziane najczystszym meekhem.
Jeli istnia jakikolwiek sposb, by j zaciekawi, ju jedna z tych rzeczy by wystarczya.
Przynajmniej oderwie myli od paacu.
Wewntrz od razu zrozumiaa, czemu do noszenia tego puda zatrudniono tuzin
tragarzy. Na atasowych poduszkach, tonc w powodzi nienobiaych jedwabi i koronek, na
p siedziaa, na p leaa najwiksza kobieta, jak Deana spotkaa w yciu. Nie otya, ale
wanie wielka. Miaa czarn jak noc skr byszczc od wonnoci, wysoko upite wosy,
ksztatn szyj i pikn, naprawd pikn twarz. Wysoko uniesione koci policzkowe, due
usta, zgrabny nos i oczy, wielkie, migdaowe, wciekle mroczne i dumne. I tylko wzrost psu
ten idea. Siedem stp? Moe nawet wicej trudno byo to oceni, ale niewtpliwie gdyby
stany obok siebie, Deana ledwo signaby jej do ramienia.
Moi przodkowie pochodz z Ommalen na samym kracu Rwniny Bahijskiej.
Tamta najwyraniej przywyka do tego, e ludzie mierz j zdumionymi spojrzeniami.
Plemi Uawari Nahs znane jest z tego, e tych, ktrzy maj mniej ni sze stp i cztery cale
wzrostu, wypdza jako karw. To lud wojownikw i myliwych, poluje na sonie, mualaki i
cikorogie gawu, a rwninne lwy s trofeum zdobywanym przez naszych chopcw i
dziewczta przed ukoczeniem pitnastego roku ycia. Synie te dodaa z lekkim
umiechem z urody swoich kobiet.
Czarna do wysuna si spomidzy jedwabi i lekko musna rk Deany.
Dwa krace wiata spotykaj si w jednym miejscu. Crka Pnocy i crka Poudnia.
Nieznajoma bysna olniewajcym umiechem. Witaj w moim miecie, wojowniczko.
Deana rozsiada si w przeciwlegym kracu lektyki. Dziwne zaproszenie, obliczone na
to, by j zaintrygowa, dziwne powitanie, dziwna sytuacja. Wntrze zmuszao do zajcia
pozycji plecej, niewygodnej do obrony, przesuna wic pochwy szabel do przodu.
Za Anaarami i Grami Wrzasku jest jeszcze kawaek wiata odpowiedziaa

niezobowizujco.
To prawda. Czy jednak w twych yach nie pynie rwnie krew Meekhanu? Tak
syszaam.
Brzkno krysztaowo i w rkach kobiety zalniy dwa rnite pucharki wypenione
pynnym wiatem.
Napijesz si ze mn? Za spotkanie Pnocy z Poudniem.
Deana przyja kielich, nie bardzo wiedzc, jak ta kobieta wyobraa sobie
Czarna opaska rozwizaa problem.
Dziwne. U mnie w afraagrze to ja byam dziewczyn z poudnia.
Widzisz. Wystarczy przeby p wiata, by wszystko stano na gowie. Nie sysz,
eby pia
Z nieznajom? Nie. Wiesz, kim jestem, najwyraniej znasz moje imi i pochodzenie.
Ja nie wiem nic. Przedstaw si.
Och. Obcesowo i bezporednio. Smak pnocnych gr zamieszkanych przez
bezlitosnych, surowych wojownikw. Jakie to barbarzyskie i podniecajce. Tak. To dobre
sowo, czuj, e wezm sobie dzi w nocy dwch, a moe nawet trzech kochankw. A ty?
Zgrzytna zbami. Ta kobieta wiedziaa zbyt wiele.
Dzie, ktrego warto bd liczy liczb mczyzn midzy nogami, uwiadomi mi, e
pora umiera.
Oj. Zoliwie i wulgarnie. To ju smak ulicy naszej ulicy, z lekk domieszk
paacowego blichtru. Nasika Konoweryn, moja droga. Piknie.
Kobieta skonia si lekko, z wdzikiem, przykadajc do do serca.
Jestem Demenaya, Krlowa Niewolnikw i Pierwsza Kapanka Suki. A ty ocalia
ycie naszego ksicia, za co jestem ci szczeglnie wdziczna. Bez niego zapanowaby chaos.
Deana uchylia ekchaar i pocigna wina. Ostatni raz pia takie na grzbiecie ksicego
sonia. Najwyraniej tytu Krlowej Niewolnikw wiza si z konkretnymi korzyciami.
Chaos?
Chaos. Spadek cen. Ludzie niepewni przyszoci zamieniaj majtek na zoto i
klejnoty, bo atwiej ukry sakiewk pen diamentw ni plantacj wanilii z dwoma setkami
niewolnikw. Ceny spadaj, a tani towar nie jest wiele wart. Starcy, chorzy i dzieci trafiaj
do kopal, do przekltych sztolni wybrukowanych komi niewolnikw, modzi mczyni
zostaj kochankami morza, wiosujc na galerach, pki serca nie popkaj im z wysiku,
kobiety rnie. Dla auwini i kaihw chaos to mier lub gorzej ni mier.
A dla amri?
Amri s cenni jak rasowe konie. Trafiaj na targi niewolnikw w ostatecznoci, lecz
chaos moe dosign nawet ich.
A ty? Czyj waciwie jeste krlow?
Demenaya zamara z kielichem uniesionym ku wargom.
A czy meekhaski cesarz jest wadc tylko szlachty? Albo tylko kupcw? Brudni i
popielni s pod moj opiek tak samo jak domowi. Jeeli moja opieka cokolwiek znaczy dla
ludzi, ktrzy s rzeczami.
Czowiek nie jest rzecz
Wy, Issarowie, nie macie niewolnikw ani nimi nie handlujecie
dopki kto sam nie wybierze tej roli dokoczya Deana.
Na usta czarnej kobiety wypyn pogardliwy, zimny umiech.
No. Mdro ludu, ktry wychowuje swoje dzieci do walki, odkd tylko naucz si
samodzielnie chodzi, i dla ktrego mier, jak syszaam, jest tylko odpoczynkiem od

trudw i znojw ycia. Jeli to prawda, co mwi o waszych grach i pustyni, to nic
dziwnego, e witacie j z radoci.
Zakrcia winem w krysztale, jakim cudem nie ronic ani kropli.
Sprbuj urodzi si w nastpnym yciu jako zwyka chopka albo pasterka mieszkajca
na pograniczu pustyni. Niech handlarze ludzi porw ci i zawioz setki, tysice mil od
domu, do wiata, ktrego nie znasz. Ani jzyka, ani obyczajw, ani praw. Po drodze inni
niewolnicy naucz ci, e nie ma czego takiego jak wsplnota pokrzywdzonych, mczyni
bd ci gwaci, kobiety wyrw ci ostatni ks chleba ze sabncych palcw. W miar jak
mwia, co dziwnego dziao si z jej twarz, pojawiajce si bruzdy i zmarszczki dodaway
jej lat, usta zway si, skrzywione w gorzkim grymasie. A gdy wreszcie trafisz do miejsca
przeznaczenia, tysic, dwa, trzy tysice mil od domu, bez rodziny i przyjaci, to zanim
nauczysz si jzyka i opanujesz podstawowe obyczaje swoich nowych panw, masz ju
potomstwo, jeli dopisze ci szczcie z jednym mczyzn, tego mczyzn za ma,
wasny kt, obowizki, ktre musisz wykonywa, dzieci, ktrymi musisz si zajmowa, liczc,
e za dobr i wiern prac twj pan ich nie sprzeda. Albo przynajmniej nie sprzeda
wszystkich. I ju. Nie uciekniesz, zabierajc ze sob dzieci, nie zostawisz ich na pastw losu,
twj mczyzna, jeli jest prawdziwym mczyzn, nie ucieknie sam, porzuciwszy rodzin,
bo zwyczajow kar jest sprzedanie ony i dzieci uciekiniera do kopalni. Sprbuj wtedy co
wybra.
Wino ostatni raz zataczyo na ciankach kielicha i zniko w ustach Demenayi.
Na wikszoci plantacji waciciele pozwalaj niewolnikom na zakadanie rodzin albo
wrcz to nakazuj, bo takie kajdany s lepsze od elaznych. I zapewniam ci, e to nie moja
historia, ja urodziam si ju jako dziecko niewolnicy, lecz wysuchaam zbyt wielu takich
opowieci, by nie parskn pogardliwie nad mdrociami dzikusw, ktrzy wyobraaj sobie
wiat jako czarnobia mozaik.
Milczenie zapado midzy nimi jak cika, weniana kotara.
Niewiele wiesz o Issaram, prawda?
Wicej ni ty o niewolnikach.
Nie bd si kci. Deana dopia swoje wino i poprawia ekchaar. Moesz zdj
opask.
Spod materiau bysno wcieke spojrzenie. Nie przeja si nim.
Po co mnie waciwie zaprosia? zapytaa spokojnie.
eby ci pokaza kilka rzeczy. Jeli masz czas.
Czy ma czas? To albo powrt do paacu. Parskna krtko i machna rk. Pokazuj.
Demenaya wystukaa na ciance lektyki szybki rytm. Dwanacie par silnych rk unioso
rzebione pudo i ruszyy.
Przez kilka dugich chwil milczay i gdy Deana bya ju przekonana, e milczenie
wypeni im ca podr, krlowa przycigna jej uwag cikim westchnieniem.
Przepraszam. Nie powinnam tak traktowa gocia. Wycigna obie donie w jej
stron i powolnym ruchem zoya na wasnej piersi, skaniajc formalnie gow. Przyjmij
przeprosiny i nie miej alu, bo smutek i bl przemawiay przeze mnie.
Nawet najwikszy cynik nie dopatrzyby si w tym ladu kpiny.
Twoje sowa o tym, e czowiek sam wybiera rol niewolnika rzeczy. Donie
Demenayi zacisny si w pici. To ulubione twierdzenie wszystkich wacicieli,
handlarzy i owcw. Nie ma co ich aowa, skoro wybrali taki los. S od nas gorsi, gupsi,
maj mniej charakteru, s po prostu przedmiotami obdarzonymi mow. Waciwie powinni
by nam wdziczni. Skoro pozwolili zaoy sobie kajdany, widocznie sami tego chcieli.

Nadaj si tylko do prostych, cikich prac, wypluwania puc w kopalniach, gnicia ywcem
na bagnach, umierania pod ciarem worw z przyprawami, mordowania si na arenach ku
uciesze gawiedzi.
Deanie stana przed oczami twarz herszta porywaczy.
Wic to prawda? Ka ludziom walczy dla zabawy?
Nie wiedziaa? Ojciec naszego ksicia zakaza organizowania walk niewolnikw,
jedyna dobra rzecz, jak udao mu si zrobi. To byo tu przed wielk wojn midzy
Meekhanem a koczownikami, wtedy w samym miecie mielimy przynajmniej sze aren,
gdzie co kilka dni modzi mczyni walczyli z dzikimi zwierztami, bestiami schwytanymi
na pograniczu Uroczysk, albo midzy sob. Kamewas Czwarty zakaza tego, i dziki niech
bd bogom, bo gdy zacz si napyw tanich niewolnikw z pnocy, areny wypeniyby si
krwi po pierwsze rzdy siedze. Tani towar byby atwy do zastpienia.
Usta Krlowej Niewolnikw zacisny si w wsk kresk.
Dzi ju nie wolno uczy niewolnikw posugiwania si broni. Ale s tacy, ktrzy ich
szkol, by sprzedawa pniej za granic. A ksicy urzdnicy nie robi nic, by to ukrci.
Niektre plotki mwi nawet o walkach organizowanych w ksistwie, specjalnie dla bogatej
szlachty i znudzonych kupcw. Umiejcy walczy niewolnik jest wart dwadziecia,
trzydzieci razy tyle, co dobry rzemielnik.
A niewolnik z plemienia Issaram?
Umiech czarnoskrej kobiety sta si gorzki.
Wic wiesz? Chciwo ocalia ci ycie, chciwo, gupota i dza sawy, bo nawet owcy
niewolnikw pragn by podziwiani, a ten, ktry przywizby z pnocy yw issarsk
wojowniczk, mgby si tym chepi przez lata.
Teraz chepi si tym przed obliczem Matki.
Demenaya przymkna oczy.
Czy kamieniem bd, czy liciem, gazem, czy dbem trawy, bd gotowa na
przyjcie, gdy stan przed Tob nagi wyrecytowaa. Wierszowi towarzyszyo agodne
spojrzenie. Wybacz kiepskie tumaczenie, to fragment Pieni poegnania. Mao znanego i
raczej drugorzdnego poematu, ale mj m mia do niego sabo. Opowiada on o tym, e
kady, krl, wojownik, kapan i ebrak, staje przed Matk nagi, a zasugi, jakie sobie
przypisuje w tym yciu, nie maj dla niej wikszego znaczenia, bo widzi ich na wskro. Cho
niektrzy nadaj tym sowom jeszcze inne znaczenie Mwi, e czowiek moe by
liciem, niesionym przez wiatr, lub kamieniem, ktry opiera si ywioom i sam ksztatuje
swj los. Lecz pki yj, moi poddani nie maj takiego przywileju, a nazywanie ich
rzeczami obdarzonymi mow przychodzi ich wacicielom bez trudu. Syszaam to tysice
razy. Zapraszaj mnie na rne uroczystoci, Krlowa Niewolnikw, kapanka ich bogini,
Suki, ta, ktra rozstrzyga spory midzy kastami i pilnuje, by niewolni znali swoje miejsce.
Czarna olbrzymka, urodzona jako jedna z nich i wyniesiona do godnoci poprzez sub
przy wityni. Co w rodzaju
Mamy Bo? Biaej sonicy prowadzonej w pochodzie dwa razy do roku?
W czarnych oczach pojawio si rozbawienie.
Tak. Wanie tak. Kto opowiedzia ci kawaek naszej historii?
Byam w Bibliotece.
O tak, tam si pamita, cho wiedza, z ktrej nie robi si uytku, jest mniej warta ni
zy krokodyla. Tysic lat temu Biaym Konoweryn wadaa Wielka Matka, ktr wy zwiecie
BaeltaMathran. Jej wcieleniem bya Biaa Sonica. A teraz? Biaa Sonica staa si
wierzchowcem Agara, a Pramatka Suk. Niewolni nie s godni czci Agara, chyba e

zostan Wyniesieni do jednego z Rodw Wojny, a wtedy najlepsi z nich mog wykupi
swoje rodziny i zabra je do ahyry. Ich ojcowie i bracia pracuj tam do mierci, a siostry
staj si onami lub naonicami oficerw. Trzy kasty niewolnikw, pilnujce jedna drugiej, i
armia wyrosa z ich szeregw, stawiajca im okut elazem stop na karku. Oto sia, na
ktrej wyrosa potga Biaego Konoweryn. Pikne, prawda?
Wszystko ma swj pocztek i kres mrukna Deana, eby tylko co powiedzie.
Tak. Pocztek i kres. Mwienie banaw rwnie powinno je mie, ale obawiam si, e
z tej rozrywki ludzie nigdy nie zrezygnuj. Jaki moe by kres niewolnictwa, ktre trwa tu
od dwunastu wiekw? Bunt? Bunty wybuchaj od czasu do czasu, zwaszcza wrd
brudnych i popielnych. Drewniane motyki, noe, widy i siekiery przeciw kolczugom,
ukom, szablom i toporom Rodw Wojny. O tak Bunt to pikna sprawa, zawsze po nim
ceny niewolnikw id w gr i zawsze znajdzie si kilka kupieckich rodzin, ktre skupuj
wczeniej modych mczyzn i kobiety, by gdy tylko deszcze zmyj krew do rynsztokw,
zarobi krocie. witynia Suki od wielu lat obserwuje ten proceder.
Deana odwrcia twarz do okna, by nie patrze na wciekle gniewne oczy Demenayi.
Ludzie, ktrzy maj w sobie tyle gniewu, bywaj nieobliczalni.
Bunty s planowane?
Ich spora cz. Rol Rodu Trzciny zawsze bya kontrola nad niewolnikami. Maj
swoich szpiegw na kadej plantacji, w kadej tkalni jedwabiu i kopalni, w manufakturach.
Nie wszyscy su w polu, jako onierze, cz Trzcin zatacza koo, wyroli z niewolnikw i
wracaj w ich szeregi, by szpiegowa i kontrolowa. Sprzedaje si ich na targach albo
docza jeszcze wczeniej do niewolniczych karawan, by inni ich zaakceptowali. Taka jest
rola Trzcin. Potem, gdy uznaj, e trzeba oczyci jaki rejon, gdzie gniew obdarzonych
mow rzeczy osign stan wrzenia, prowokuj powstanie. Czasem wiksze, czasem
mniejsze, i zawsze doskonale przygotowane. Przez nich. Garnizony Sowikw i Bawow
stoj pod broni, wikszo szlachty wyjeda Kupcy robi zapasy.
A teraz? Zaczy si zakupy?
Zaczy si kilka miesicy temu. Tu przed tym, jak dokonano zamachu na starszego
ksicia. Gdyby wtedy wybuch bunt, wielki bunt, krwawo stumiony, ceny niewolnikw
poszyby w gr. A mwimy tu o pienidzach, ktre zapeniyby po brzegi niejeden skarbiec.
A bunt wybuchby, poniewa?
Sameres Trzeci, nasz nieodaowany ksi tym razem to jej gospodyni znalaza co
ciekawego za oknem, bo rozchylia na cal zason i nie odrywaa wzroku od mijanych
widokw mia wizj. Jak wielu Synw Ognia przed nim. Ale on by wystarczajco silny i
przebiegy, by j zrealizowa. By pierwszym ksiciem od trzystu lat, ktry zdoa uchwyci
troch prawdziwej wadzy, wyrwa jej cz wityni Ognia, Rodom Wojny i starej
arystokracji.
Interesujce.
To dziwne. Demenaya przestaa interesowa si tym, co byo na zewntrz, i
spojrzaa na Dean, ironicznie unoszc brwi. Mwisz w suanari, a jakbym syszaa obcy
jzyk. Przysigabym bowiem, e zamiast interesujce, powiedziaa Nic mnie to nie
obchodzi, ale gadaj sobie, jeli musisz. Synowie Ognia od wielu wiekw nie byli niczym
innym ni figurantami, wyniesionymi na tron przez Rody Wojny i wityni Ognia. Lecz
Sameres mg sobie pozwoli na niebezpieczn gr, bo wraz z bratem byli ostatnimi
przedstawicielami linii szczyccej si najczystsz Krwi Agara. To dlatego aden z nich nie
ma jeszcze potomstwa, nie udao si znale kobiety wystarczajco spokrewnionej z
awenderi boga, by ich dziecko mogo wej do Oka. Druga, prawie tak samo czysta linia

znajduje si jedynie w Kambehii, zachowana chyba tylko dziki kazirodczym zwizkom, a

jej ksitko Obrar, ktry mia czelno przyj przydomek Pomienny, domaga si prby w
Oku. Nikt ci o tym nie opowiedzia, prawda?
Nie skamaa.
Wic teraz rozumiesz, dlaczego tak was witano. I dlaczego paac zacz si nagle
spieszy w sprawach kontynuacji rodu. Gdyby konowerska linia ksica wygasa, inne
ksistwa zadayby osadzenia Obrara na tronie, bo Oko musi mie wadc. A byby to
pierwszy od stuleci wadca nie wybrany przez naszych kapanw i Rody Wojny, lecz im
narzucony. Obrar przywidby swoich kapanw, urzdnikw, zmieniby Afgemidw. Moe
nawet dokona czystki wrd wyszych oficerw. To dlatego Sameres, na zmian
szantaujc, skcajc, rozdajc i cofajc swoje poparcie dla rnych koterii w wityni
Ognia i na Dworze, uchwyci wreszcie wadz. I zamierza uly doli niewolnikw,
wprowadzi pierwsze prawa, agodzce ich los. Na przykad kilka lat temu prawo mwice o
tym, e niewolnik moe posiada wasne pienidze. Wiesz, co to oznacza?
A powinnam?
Spojrzenie krlowej omioto jej ekchaar. Jakby szukao sabego punktu.
Kto, kto ma pienidze, moe je wydawa. A co kupi najpierw niewolnik?
Wolno, to jasne. Tylko ile czasu upynie, nim zbierze odpowiedni sum?
Wiele. Ale jak straw jest, moja pustynna przyjaciko, jak straw jest nadzieja
ile si dajc. Nastpne reformy ksicia miay by jeszcze odwaniejsze. Wrd moich
poddanych kryy najrniejsze plotki. Jeli Rd Wojny przyjby jakiego chopca do
siebie, caa jego rodzina natychmiast byaby wyzwalana. Niewolnikw nie wolno byoby ju
okalecza, adnego wybijania zbw ani obcinania palcw u stp. Za nadmierne
okruciestwo ich waciciele mogliby zosta ukarani. Wic mier Sameresa Trzeciego bya
dla moich poddanych niczym wie, e wschd soca nigdy nie nadejdzie. Bunt wisia na
wosku, a ci, ktrzy kupili wielu modych niewolnikw, sprzedaliby ich z olbrzymim zyskiem.
Deana szczerze aowaa, e ta kobieta i tak nie zrozumie jej gestu zoliwego
rozbawienia.
A czy komu zacza powoli twojej wityni na przykad, przyszo na myl, e
plotki o ksicych planach rozpuszczaj ci sami ludzie, ktrzy kupili tych wszystkich
niewolnikw?
Nie. Nigdy Demenaya zakrcia palcami mynka, kiwajc powanie gow. Potem
umiechna si szeroko. le si rozmawia, jeli adna z nas nie rozumie ironii drugiej,
nieprawda? Oczywicie, e o tym wiedzielimy. My te obserwujemy Trzciny, wic
witynia Suki i ja zrobilimy wszystko, by powstrzyma powstanie. Udao si dziki
cudownemu wydarzeniu.
To znaczy?
Nadeszy wieci, e jaka dzika wojowniczka ocalia ycie Laweneresa i Konoweryn
nadal ma wadc z Krwi Ognia. A wszyscy wiedzieli, e lepy Ksi wspiera swojego brata
w kadej jego decyzji.
Przez chwil patrzyy na siebie, milczc.
I nadal to robi?
Krlowa Niewolnikw znw zakrcia mynka palcami.
Moe. Nie zgodzi si na oczyszczanie ani na apanki.
Deana westchna cicho, znw pojcie, ktre nic jej nie mwio.
Oczyszczanie? zapytaa.
To agodniejsza wersja buntu. Niewolnikw jest duo. Za duo. S tani, wic

waciciele plantacji kupuj ich w nadmiarze. To gupie, bo jeli do pracy na tysicu urw
ziemi potrzeba tylko tysica rk, to trzy tysice nie wycisn z niej wicej plonw. Wic jeli
jest ich gdzie zbyt wielu, a ich panowie nie zapewniaj im do pracy, by nie mieli si na nic
wicej ni jedzenie i sen, to zaczynaj si organizowa. Jak to ludzie. A wtedy Rd Trzciny
otacza okolic, wyapuje wikszo, zakuwa w kajdany i wywozi na targi niewolnikw poza
granice ksistwa. Wacicielom zostawia si zazwyczaj trzeci cz dobytku. Potem
oczywicie dostaj nieco pienidzy uzyskanych ze sprzeday reszty, ale niezbyt wiele, bo
skoro stracili kontrol nad swoimi niewolnikami, to sami s sobie winni. apanki to podobna
sprawa, lecz znacznie gorsza, po prostu Bawoy i Sowiki wpadaj na plantacj i wi, kogo
popadnie. Kobiety, dzieci, starcw. Potem wszyscy trafiaj do ksicych kopal, a
waciciel dostaje odszkodowanie. Na szczcie niewolnicy s na tyle tani, e w kopalniach i
tak nie brakuje rk do pracy, wic od dwudziestu lat nie urzdzono adnej apanki.
Deana westchna cicho. To ksistwo byo jak wze pleciony z setek jadowitych wy.
Zdrada, podstp i okruciestwo na kadym kroku.
Przypomniaa sobie kilka sw rzuconych kiedy przez Suchiego.
Podobno Rd Bawou domaga si prawa do objciem Wyniesienia kaihw rzucia.
Czarna olbrzymka drgna, zmruya oczy. Jej spojrzenie sprbowao przepali ekchaar
Deany.
Skd ta wie?
Zawahaa si, ale w kocu Suchi nie twierdzi, e to tajemnica. Poza tym nic temu
wowi nie bya winna.
Ksicy truciciel mi powiedzia.
Ach, nasz paacowy bohater. Ten, ktry ocali ycie Laweneresa, gdy mody ksi
omal si nie otru. I nikomu nie wydao si dziwne, e tak szybko i bezbdnie rozpozna
rodzaj trucizny i akurat mia ze sob antidotum. Na dodatek od tamtej pory jest praw rk
i prawym okiem ksicia. Co jeszcze mwi?
Nie spodoba jej si ani ton, ani umieszek Demenayi.
Nie pamitam rzucia zimno.
Wybacz, zapomniaam, e podobno tobie te ocali ycie. To czowiek wielu talentw,
niektrzy mwi, e trucicielstwo to tylko jeden z nich. Ale twoja reakcja dowodzi, e to
prawdziwa informacja.
Gdyby moga, Deana zaszyaby sobie usta. Wygldao na to, e oddaa za nic cenn
wie. W tym gniedzie mij trzeba way kade sowo i gest.
Moesz si nie martwi. Krlowa spojrzaa na ni cieplej. Ta wiadomo nie
zaszkodzi nikomu w paacu. Oznacza ona tylko tyle, e kto wreszcie zauway, e Trjkt
Manihiego ma za szerok podstaw. Ale nie spodziewaam si, e Bawoy pierwsze na to
wpadn, ich tpota jest przysowiowa. Znw nie wiesz, o co mi chodzi, mam racj?
Masz. Ale ju si przyzwyczaiam do tego, e nie wiem, o co wszystkim dookoa chodzi.
miech Demenayi by wyjtkowo zaraliwy.
Wybacz. Przypomniaam sobie, jak sama uczyam si praw rzdzcych ksistwem, gdy
wyznaczono mnie do roli Krlowej Niewolnikw. Zwyk dziesicioletni dziewczynk,
sprztajc w witynnej kuchni. Manihi by spowaniaa. Nazywaj go uczonym,
chyba by wywoa wstyd u wszystkich w Bibliotece. Napisa dwie ksiki, Pan dobry i
niewolnik szczliwy oraz Miejsce dla kadego. To byo ponad tysic lat temu, gdy
otworzyo si Oko, a Rody Wojny odbieray wadz Samaidom. To on stworzy Trjkt
Manihiego. Wycigna jeden palec. Jeden niewolnik Wyniesiony do Rodu Wojny.
Trzy palce. Trzech amrih, domowych, czterech auwinih, do pracy w warsztatach,

kuniach i tkalniach, i piciu pokazaa pen do kaihw, brudnych, nietykalnych, do

konania w kopalniach, przy karczowania lasw i pracy na polach. Wiesz, co z tego wynika?
Deana ostronie skina gow.
Kaihw jest mniej ni reszty niewolnikw.
Byo mniej. To dobry system, niewolnik atwo mg spa w d, a niesychanie trudno
byo mu awansowa do wyszej kasty, wic domowi trzymali si z dala od popielnych, a
jednoczenie pilnowali ich w zamian za odrobin wadzy, jak mieli nad auwinimi. Ci
trzymali si z dala od brudnych, bo ich los, w porwnaniu z prac w kopalni czy harwk
przy zbieraniu ziaren pieprzu, by do dobry. I jednoczenie pilnowali, by kaihowie nie
narobili kopotw. Wiesz, e nadzorcami w kopalni i na wikszoci plantacji s wanie
popielni? Uchodz za sto razy gorszych ni wolni ludzie. Tak. Manihi by swego rodzaju
geniuszem, znajcym ludzk natur lepiej ni inni. Znios wiele, jeli wiem, e inni maj si
gorzej. Bd pokornym bydlciem, jeli tylko mog nasra komu na gow. Wiesz, ilu
wojownikw maj Rody Wojny?
Deana wzruszya ramionami.
Moja witynia liczy, e okoo dwudziestu tysicy. Osiem tysicy Sowikw i po sze
Bawow i Trzcin. Dobrze mie wiernych wyznawcw wrd sucych w ahyrach. Ilu wic
powinno by brudnych? Demenaya pomachaa otwart doni. Jakie sto tysicy. A w
tej chwili jest ich pi razy wicej. Z czego poowa to mieszkacy Imperium schwytani w
czasie wojny z koczownikami i przywiezieni tu dwadziecia lat temu. Albo ich dzieci.
Niewielu z nich wrcio na pnoc, niewielu dostao si poza kast brudnych. I przez to
kaihowie s teraz co najmniej trzy razy liczniejsi ni reszta niewolnikw razem wzita, a to
budzi niepokj.
Rd Trzciny nie zorganizowa wczeniej adnego buntu pod kontrol?
Od dziesiciu lat nie, i to mnie martwi. Widz dwa powody. Pierwszy, e
Meekhaczycy trzymaj si razem i agentom Trzcin trudno jest zdoby ich zaufanie. Drugi,
ktry napenia moje serce przeraeniem, jest taki, i nawet oni boj si, e nie opanuj tak
licznego powstania. e jeli bunt wybuchnie w jakim miejscu, zacznie si rozlewa od
plantacji do plantacji, od tkalni jedwabiu do kopalni zota. Bo poowa kaihw urodzia si
jako wolni ludzie, i tak opowie przekazaa swoim dzieciom. S zupenie inni ni
niewolnicy noszcy obroe od wielu pokole. Na dodatek wikszo z nich to matriarchici,
wic budz pami o BaeltaMathran, ktra kiedy wadaa tutejszymi ksistwami. Suka
zyskaa now twarz, twarz wielkiej, dumnej bogini Imperium, ktre podbio p wiata.
Surowej, ale sprawiedliwej matki, narzucajcej reszcie bogw posuszestwo i koczcej
Wojny z Niechcianymi. Wiesz, e do tej pory wikszo popielnych prawie w ogle nie
kaniaa si Suce? Bo to przede wszystkim spord nich Rody Wojny wybieray swoich
wojownikw, wic lepiej byo udawa, e pragnie si przej na Kult Ognia. A teraz
Sowa Suchiego wrciy do niej echem.
Auwini zaczynaj przechodzi na matriarchizm.
Owszem. I to masowo. Nic dziwnego, e Bawoy chciayby obj Wyniesieniem
brudnych, to dawaoby niewolnikom nadziej na popraw losu i mogo rozbi ich jedno w
razie ewentualnego buntu.
Na to moe by za pno. Deanie wymkny si te sowa, nim zdya ugry si w
jzyk.
Twarz krlowej niewolnikw skamieniaa. Tylko oczy bysny jej spod opuszczonych
rzs.
To kolejna wie od truciciela?

 Nie. To wie z pnocy. Od kogo, kto wyrs, majc Meekhaczykw za ssiadw,

ktrzy jeli wyznacz sobie cel, d do niego i ju. Moja matka powicia oczy, by by z
ukochanym mczyzn. Nie spaabym spokojnie, gdybym miaa kogo takiego za wroga.
Zgadzam si. Demenaya ledwo dostrzegalnie skina gow. Biae Konoweryn
popenio bd, gdy chciwo zalepia nasz arystokracj i kazaa jej kupowa tanich
meekhaskich niewolnikw. Zawahaa si. Chciaabym eby przekazaa wie do
paacu. Od Krlowej Niewolnikw. Powiedz ksiciu albo trucicielowi, e Rd Trzciny
wycofa wikszo swoich szpiegw z plantacji w poudniowej czci kraju. Niemale
wszystkich. Oraz e Bawoy oprniy wikszo garnizonw w tamtym rejonie. Nie wiem,
gdzie podziali si ci wojownicy. I jedni, i drudzy Wynosz wicej auwinih i amrih, ni
pozwala na to prawo. Wiem, e dwr ma szpiegw w mojej wityni, i podrzuciam im te
informacje, ale jeli ksi o tym nie wie, to znaczy, e ci ludzie su dwm panom, a ja nie
mam innego sposobu, by szybko go zawiadomi. Zgodzisz si?
Deana przygryza warg.
Buntu, ktry moe wybuchn Demenaya zdawaa si przenika wzrokiem przez jej
ekchaar wszyscy si obawiaj. Ale nikt nie robi nic, by mu zapobiec. Wszyscy czekaj, nie
wiadomo na co Ksi powinien jak najszybciej nada niewolnikom wiksze prawa i
jednoczenie wysa Sowiki na prowincj. A take, by moe, wezwa afgemidw Bawow
i Trzcin, by zjawili si w miecie i wytumaczyli swoje postpowanie. Musi to zrobi szybko.
Zbliaj si Targi Kwiatw.
Co to?
Co kilka lat waciciele z najdalej na poudnie wysunitych plantacji wyprzedaj
nadmiar dzieci. Za cen zdrowej krowy mona kupi dziesicioro niewolniczych dzieci.
Spojrzenie krlowej stao si nieobecne, gos cich do ochrypego szeptu. Kopalnie zota w
Kambehii i innych ksistewkach przyjm ich kad liczb.
Czarnoskra kobieta nalaa sobie wina i pocigna dugi yk.
Znasz Meekhaczykw, czy pozwol sprzeda swoje dzieci?
Deana pokazaa jej zacinite pici.
Wic widzisz. Ksi moe i ma swoje obowizki, moe i stadko rozpodowych samic
czeka na niego z niecierpliwoci, ale jeli nie zacznie dziaa Do cholery, moe i jest lepy,
ale niech nie zachowuje si jak uomny na umyle. Przekaesz wie?
Westchna. Nie tego si spodziewaa, gdy wychodzia dzi na wycieczk do miasta.
Pajcza ni miejscowych intryg w kocu j dosiga. Tylko e nie miaa zamiaru spotyka si
z Suchim, a na myl o Laweneresie co stawao jej gul w gardle.
Niczego ci nie obiecam, pki nie powiesz mi, gdzie jedziemy.
Demenaya umiechna si tajemniczo.
Nie chc ci psu niespodzianki. Ale zdziwisz si, zapewniam.

Rozdzia 10

Czekali na nich. Trzy kobiety i mczyzna. Kobiety byy modsze, ni Altsin si

spodziewa, mniej wicej w jego wieku, za to mczyzna mg by dziadkiem ich
wszystkich. Zodziej od razu poczu si ustawiony na waciwym miejscu, bo ta czwrka
zignorowaa go zgodnie, jakby by zjaw utkan z mgy przez przypadkowy podmuch
wiatru, powicia za to ca uwag jego towarzyszce.
Doszo do wymiany zda, ostrych, szybkich sztychw utkanych ze sw, w narzeczu,
ktrego Altsin nie zna, po czym ich gospodarze odwrcili si i ruszyli midzy drzewa.
Zawaha si, ale starcza do pchna go w rami.
Idziemy. Lepiej si nie zgub. Wola Ouma wol Ouma, ale strzay w tych lasach bardzo
nisko lataj.
Ruszy ciek wijca si midzy drzewami, tunelem penym taczcych cieni i plam
wiata. Stawia stopy ostronie, omijajc kamienie i przypominajce paluchy olbrzymw
korzenne wypustki, ktrymi drzewa wgryzay si w ziemi.
O co byli li? zapyta, przechodzc nad kolejn przeszkod.
e ci towarzysz. Wiedma zaja pozycj za jego plecami, co na chwil
przypomniao mu o sztylecie, ktry miaa. atwiej byoby o wypadek, gdybym nie pltaa
im si pod nogami.
Bo gdy wieloryb umiera, mode rekiny zaczynaj szybciej pywa?
Tak. Niektrzy z nich licz, e gdyby znik, on Stara wiedma zasapaa si, zakla
wic plugawo i zatrzymaa si. on uwierzy, e jako ucieke z wyspy. A potem zapomni.
Zodziej te si zatrzyma i obejrza. Kobieta staa pochylona, z jedn rk wczepion w
kor najbliszego drzewa, i w taczcych po ciece cieniach wygldaa nie jak ywy
czowiek, lecz jak cz tego drzewa, jaki dziwaczny odrost.
Czasem zapomina dodaa cicho, patrzc mu prosto w oczy.
Jest tak le? Co prawda uprzedzia go o wszystkim, ale nie sdzi, e sprawy maj si
a tak kiepsko. Wizja spotkania z istot o by moe boskiej mocy, ktra nie kontroluje ju
nawet swojej pamici, lekko nim wstrzsna. Oum mia by stary, moe umierajcy, ale nie
zdziadziay.
Nie wiem. Gdy przyszam tu pierwszy raz, szedziesit lat temu, wikszo czasu
spa, budzi si kilka razy do roku, by spojrze na nas i pobogosawi. Pi z nas mao, ledwo
co
Pi?
Moc. Nie wiesz, jak poywiaj si bogowie? Pij Moc przez swoich wyznawcw, czerpi
j z modlitw, skupienia, medytacji, z tego, jak ludzie koncentruj si na ich istocie. Im
potniejszy bg, tym na wikszym obszarze s rozrzucone jego witynie i tym wicej ma
Mocy do dyspozycji.
Co napdza mu kolejnych wyznawcw stawiajcych nastpne witynie, to oczywiste,
pomyla. Dlatego bogowie, mimo e jak Setren Byk na Pnocy czy Laal na Wschodzie
dominowali lokalnie, starali si te mie wiernych w rnych zaktkach wiata. Niczym
kupcy, ktrzy inwestuj w wiele przedsiwzi naraz.
Najwyraniej Oum tego zaniedba.
A teraz?

 Teraz wiele si zmienio. Teraz Czarnymi Wiedmami zostaj kobiety, ktrych

gwnymi atrybutami s modo i zdrowie. Trzydzieci lat temu adnej z nich nie
przyjybymy w poczet Sug Drzewa. Za mao umiej, niewiele wiedzy i dowiadczenia
wnosz do Doliny. S zbyt ambitne i za atwo zapominaj o rnicy midzy panem a sug.
Wic jeste Czarn Wiedm?
Ju nie. Zrzuciam szaty po bitwie pod Kaman. On musia wtedy czerpa Moc
gwatownie i dziko. Te, ktre wtedy mu suyy, kobiety w moim wieku lub starsze, zapaciy
wielk cen. Ja przeyam tylko dlatego, e nie byo mnie w Dolinie, braam udzia w bitwie,
wypruwajc flaki z nesbordzkich czarownikw. Wikszo moich sistr odesza, umara,
wykrwawiajc si do rodka i na zewntrz, wic zmieniymy wyda usta sposb
naboru. Po tej bitwie, po ostatnim kameluuri, Oum zacz czerpa Moc mniej delikatnie,
bardziej niszczycielsko. Wic postanowiymy wybiera do suby w Dolinie mode, zdrowe
wiedmy, takie, ktre wytrzymaj co najmniej dziesi lat, moe wicej. Syszae o
czarownikach, ktrzy stracili kontrol? No to wyobra sobie, co dzieje si z ciaem, gdy staje
si kanaem dla boga.
Wstrzsna nim.
Awenderi?
Nie, nie naczynie, tylko rurka, ktr olbrzym pije wino. Bardzo wska i krucha. Gdy
budzi si z upienia, gdy potrzebuje Mocy, Oum siga po ni przez swoje sugi. I cz z
nich paci za to yciem. Czasami.
Altsin poda Gualarze rk, pomagajc si wspi kilka krokw. Podzikowaa skinieniem
gowy i bladym umiechem.
Nie bdziesz mia przyjaci w Dolinie. Pamitaj. One si boj, e przez ciebie Oum
signie po wiksz ilo Mocy i zabije wiele z nich. Jedynym sposobem, aby temu zapobiec,
jest nie dopuci, eby dotar na miejsce.
Podjli marsz. Tym razem zodziej puci staruszk przodem, pomagajc delikatnie przy
co trudniejszych odcinkach cieki. I myla o tym, czego mu nie powiedziaa. Stare
wiedmy wymieniy si z modymi, gdy suba umierajcemu bogu staa si dla nich
niebezpieczna. Cho na pewno z pocztku staray si zachowa kontrol nad Dolin
Dhawii, w miar jak liczba modych kobiet rosa, ich wadza saba. W cigu niespena
pokolenia Dolina staa si innym miejscem, a jej mieszkanki zaczy mie inne plany i inne
wyobraenia o przyszoci wyspy.
Jeli dobrze rozumiem, bez ciebie nie dotarbym tak daleko?
Nie zobaczyby nawet Maluaryny wysapaa, nie ogldajc si.
Zastanowi si, myli spokojnie wdroway jedna za drug, a kada niosa wielki worek z
wielkim pytaniem.
Dlaczego?
Co dlaczego? Ufff, na cycki Zodziejki Snw, zapomniaam ju, jaka to cika dro
uff, droga. Wiedma zatrzymaa si i opara o najblisze drzewo. Dlaczego ci pomagam?
Tak. Teraz pomagasz, a na odzi omal mnie nie zabia.
Omal. To to dobre sowo. Widziaam, jak walczysz, jak zmagasz si z tym, co w tobie
siedzi. Jeste uparty niczym pijany mu chopcze. Powoli odzyskiwaa oddech.
Gdybym uznaa, e moesz by dla niego zagroeniem, zatopiabym d na rodku jeziora.
Ale jestem jedn z tych wiedm, ktre Oum wysya w rne strony wiata. Staam przed
wielkimi kamiennymi budowlami na pustyni, widziaam rysunki wyryte na paskowyu na
kracu kontynentu, patrzyam w Oko Pana Ognia i splunam w wir, o ktrym mwi, e
jest wrotami do krlestwa Blinit Mrz.

Przypomnia sobie kobiet wiszc na czarnej klindze.

Miecz Reagwyra? Z PonkeeLaa. Tym te si interesowa?
Te. I Piszczak Pani Wiatrw, i Krwawicym Obliczem Maychy. Kaza nam patrze i
obserwowa. Ale nie powiedzia po co i dlaczego. Myl, e moesz by odpowiedzi na
pytanie, ktrego Oum obawia si zada.
Jakie pytanie?
Gdybym wiedziaa, nie prowadziabym ci do niego. Musz zawahaa si. Po raz
pierwszy, odkd si spotkali, nie bya pewna, jakich sw uy. Chc je usysze, zanim
docz do plemiennych duchw. Chc wiedzie, dlaczego powiciam kawa ycia,
wczc si po wiecie. No chodmy ju, bo pomyl, e tu spiskujemy.
Wejcie na ostatnie wzniesienie trwao jakie dwie godziny, cho Altsin sam przebyby t
drog trzy razy szybciej. Ale za to wyszli na szczyt w chwili, gdy soce zaczo si znia
nad horyzontem, a mga znika z okolicy. Przed nimi rozpociera si widok na ca dolin.
Dolina Dhawii. Z gry musiaa wyglda jak odcisk po wielkim wrzecionie rzuconym na
ziemi rk bogini przdek, dugim na p mili, szerokim na wier. Wntrze porasta las,
tysice dbw anuhijskich rosy tak blisko obok siebie, e czowiek bez trudu mgby przej
z jednego kraca na drugi, czepiajc si ich konarw. Ale te dby, wielosetletnie olbrzymy,
stay w cieniu innych drzew.
Drzew.
Vanuhii. Wysokie na trzysta stp giganty wyrastay z dna doliny, pochylajc si nad
rosncymi w niej dbami niczym gromada dugonogich czapli nad stadem mew. Byo ich
okoo dwch tuzinw, zodziej nie zdy policzy, zanim znw weszli pod sklepienie gazi,
a rosy tu i tam, gwnie na obrzeach doliny, lecz kilka szczeglnie rozoystych okazw
strzelao w niebo z samego jej dna. Wyglday majestatycznie, niczym pbogowie wrd
ludzi. Kade miao licie w kolorze ciemnego szkaratu i kor, ktra wygldaa, jakby pokryto
j czerwon lak.
Bogowie. Jeli to drewno jest takie samo jak w odzi, ktr przypynli, to dziesiciokro
przebija warto dbu anuhijskiego Mimowolnie skrzywi si, ledwo nasza go ta myl.
Najwyraniej kilka miesicy w Kamanie wpyno na sposb, w jaki patrzy na wiat.
Przeliczanie wszystkiego na pienidze nigdy nie koczy si dobrze.
Odkd zaczli schodzi w gb doliny, mieli dodatkowe towarzystwo. Altsin ktem oka
owi cienie przytulone do pni drzew, nage poruszenia krzakw, ruch w koronach dbw.
Sysza szmery i szelesty, na ktre lena zwierzyna nigdy by sobie nie pozwolia.
To te cz powitania? Zakreli doni krg.
Gualara parskna cicho.
Nie. Tak i nie poprawia si. Ostrzegaj ci i informuj, e s wszdzie. To prba
nacisku.
A moe licz, e przeraony rzuc si do ucieczki i bdzie mona poczstowa mnie
strza.
Nie. Nie, gdy Oum wie ju, e tu jeste, i patrzy. Ale raczej nie sprawdzaj moich
domysw.
Altsin przyjrza si jej uwanie. Z kadym krokiem wiedma wygldaa lepiej, jakby co
ujmowao jej lat. Nie chodzio o zmian wygldu, lecz o sposb, w jaki sza, o to, jak trzymaa
gow. Zapaa jego wzrok i mrugna.
Tak, wiem. Ubyo mi sporo, znw czuj si, jakbym miaa tylko osiemdziesitk na
karku. A teraz nie rozgldaj si za bardzo, tylko chod.
Zeszli na dno doliny, przekroczyli may strumie i nagle wyszli na polan.

Zodziej zamruga z niedowierzaniem i otworzy usta. Polana miaa sto jardw rednicy,
a na jej rodku, wprost przed nimi, wznosio si jedno z miejscowych vanuhii. Szkaratna
kolumna, szeroka niczym zamkowy barbakan, wbijaa si w niebo, by na wysokoci jakich
czterdziestu jardw eksplodowa setk gazi, z ktrych kada bya wielkoci sporego dbu.
Z daleka te drzewa wyglday majestatycznie, z bliska przeraajco.
Trudno byo uwierzy, e co takiego jest prawdziwe, e nie stanowi jakiego kaprysu
oszalaego bstwa, ktre zaraz zwali im tego giganta na gow, by cieszy si mierci
ludzkich robakw. Brakowao perspektywy, skali, ktra umoliwiaby waciw ocen
wielkoci, pie wydawa si osi wiata, korona przykrywaa ca polan i wszystko, co si na
niej znajdowao, czyli Altsin z trudem oderwa wzrok od drzewa kilkadziesit
drewnianych pitrowych budowli i okoo dwudziestu barakw. Zodziej zerkn na
zamknite drzwi i okiennice i nie zdoa powstrzyma umiechu. Dobitniej nie dao si
wyrazi niechci.
To znaczy, nie liczc dugiej na kilka stp wczni wbitej w brzuch.
Pie drzewa obudowano czym na ksztat kanciastej rotundy, szerokiej na kilkadziesit
stp, wysokiej moe na dwadziecia.
To tam. Gualara zatrzymaa si i nagle znw wygldaa na zagubion i niepewn.
Musisz i sam. Ja zostan. Id ju. Id!
Popchna go brutalnie i odwrcia si. Jedna z towarzyszcych im kobiet wskazaa na
drzwi w budowli okalajcej pie.
Id. On czeka. Twarz miaa bia jak nieg, czoo zroszone potem. Strach bi od niej
jak od szczura zagonionego w rg przez band chopakw z kijami. Altsin ruszy we
wskazanym kierunku, majc przed oczyma oblicze jednego ze swoich ulicznych kamratw,
ktrego po takiej zabawie zaczto nazywa Beznosym Lopem. Strach to potna i
nieprzewidywalna sia.
Podszed do drzwi, a wyobrania wypeniaa jego uszy odgosem, jaki wydaj ciciwy
drczone przez niecierpliwe palce. Cholera, zaczyna rozumie ludzi, ktrzy przed walk
wychylaj kilka kolejek, nic tak bowiem nie uspokaja rozdygotanych nerww, jak p kwarty
gorzaki.
Drzwi otworzyy si bezgonie i pokn go wilgotny mrok.
W rodku szeroki korytarz prowadzi do nastpnych drzwi, przed ktrymi stao dwch
stranikw w uskowych pancerzach, z cikimi toporami w doniach. Spod szerokich
okapw, podobnych do kapalinw hemw, obserwoway go ponure oczy.
Zignorowa zimne wyzwanie czajce si na ich dnie, pchn drugie drzwi i wszed do
duej sali.
Czterech mczyzn stao w jej rogach. Nie nosili adnych pancerzy, za to obwiesili si
tak liczb tasakw, paaszy i cikich noy, e wystarczyoby ich dla dwudziestu ludzi. Do
tego kady ciska krtk wczni z szerokim ostrzem. Gdy zodziej wszed, wykonali salut
t broni, krtki i precyzyjny niczym sztych mistrza szermierki.
Nieze powitanie.
Naprzeciw drzwi sta tron. Ciemnokarminowy niczym zaschnita krew i byszczcy jak
wiey strup. A na tronie siedzia nagi mczyzna. Niezbyt wysoki, za to chudy jak ofiara
wielomiesicznego godu. Wzgrki eber niemal przebijay blad skr, a obojczyki wyglday
jak narzdzia wymylnych tortur wcinite w ywe ciao po to, by podtrzyma gow, bry
pen kantw i ostrych linii. Nos wyglda niczym ptasi dzib, a oczy jak lady po trafieniu
kamieniami z procy w glinian kul. Gdy powieki siedzcego uchyliy si, te wanie
kamienie spojrzay na niego cikim wzrokiem.

 Altsin Awendeh. Zodziej, wdrowiec, marynarz, nauczyciel, mnich Pknicie w

twarzy okazao si ustami, z ktrych wydobywa si suchy, szeleszczcy gos. Wiele imion,
jedna osoba.
Siedzcy mwi w meekhu, dziwnie przecigajc goski. Altsin unika jego spojrzenia,
przygldajc si tronowi. Najpewniej wykonano go z drewna vanuhii, rzebic w nim
szerokie siedzisko i wysokie na dziesi stp oparcie, ktrego gwnym elementem bya,
wyrastajca za plecami siedzcego mczyzny, dwuokciowa ludzka twarz. Oddana w
najdrobniejszych szczegach, surowa, dzika, stara i grona. Przycigaa wzrok.
Nic nie powiesz?
Nie ja domagaem si tego spotkania.
Naprawd? Pono przybye na t wysp, by spotka si z jedn ze sucych tu
kobiet. Pono j znasz i uwaasz, e ma u ciebie dug. Pono sdzisz, e potrafi ci pomc.
Moe.
Zodziej darowa sobie lekcewace wzruszenie ramion. Co tu byo nie tak. Pamita
uczucie, jakie nawiedzio go, gdy walczy z Jawynderem, mimo e nie bya to walka na serio.
Pamita nieokrelon groz, ktr wzbudzia w nim dziewczyna na molo, i furi, jak
odpowiedzia na jej widok Reagwyr. Pamita objcia Elharan, gdy prastara sia, bdca
sam rzek, osdzaa go. Za kadym razem patrzy w soce, a teraz sta przed ledwo tlcym
si kagankiem.
I jeszcze jedno. Rozbawienie. Narastajcy wewntrzny chichot.
Mia stan przed obliczem boga no dobrze, plemiennego boka, a tymczasem
konwersowa z gadajcymi zwokami.
Twoja arogancja jest aosna. Naprawd sdzisz, e wyjdziesz z tej Doliny ywy, jeli
rozka inaczej?
To zaley.
Od czego?
Ile Czarnych Wiedm powicisz, eby sign po Moc. Moe ci ich nie wystarczy.
Kciki pknicia uniosy si lekko, sugerujc cie umiechu.
Powiedz mi liczysz na swojego gocia? Na ten zwinity w kbek i sscy wasnego
kutasa byt, ktry siedzi w twoim ciele? Sdzisz, e go nie wyczuwam? Odr mierci i
zniszczenia rozciga si wok was na mil. Ten aosny bkart jest saby i obolay walk z
tob no, no imponujce, ale z pewnoci potrafiby co nieco pokaza. By moe naley
mi si odrobina rozrywki.
Rozbawienie zalao zodzieja i zgaso, zalao i zgaso. Jakby sta po pas w wodzie, a morze
ciskao w niego falami. Morze boskiej wesooci.
Co ci tak mieszy, sukinsynu?
Moe siedzcy ptrup zdawa si ignorowa jego dobry humor jeli szukasz
sposobu na pozbycie si tego czego ze swojej gowy, mgbym to usun Wystarczy, e
otworzysz si przede mn i dasz mi wejrze w swoj dusz. Znajd to co i zajm si nim.
Rozbawienie przeszo w seri optaczych konwulsji. Bg chichota.
Altsin nagle zrozumia. Ten mczyzna, ktry z pewnoci nie by Oumem we wasnej
boskiej osobie, nie mia pojcia, z czym ma do czynienia. Najpewniej podejrzewa go o
optanie przez wyjtkowo sprytnego demona lub jaki byt spoza Mroku. Inaczej pewno
pojawia si niczym byskawica nigdy nie dopuciby go tak blisko.
Blisko czego? Tych zwok?
Ty nie wiesz, prawda? Z czym z kim przychodz. Usyszae opowie o jednej z
twoich wiedm, ktra mi to zrobia, ale nie zadae sobie trudu, by j odnale i przepyta.

Bo zodziej zmruy oczy jeste za saby.

Stranicy poruszyli si i zamarli, osadzeni w miejscu jednym krtkim sowem.
Sabo jest pojciem, ktrego wikszo ludzi nie rozumie. To przede wszystkim stan
ducha.
A jak silny jest twj duch? Wadco wyspy, ktrego niewielu szanuje i nikt nie sucha?
Umierajcy boku? Kawaku drewna, wyrzucony na brzeg i prchniejcy od tysicleci?
Co ja mwi? Myl przebia si na powierzchni i zaraz zgasa, zdawiona wiadomoci,
e jeli teraz zacznie stawia opr Reagwyrowi, zginie. Jeli jego ciao nie rozpadnie si od
starcia dusz, rozsiekaj go stranicy, ktrzy wanie ruszaj.
Krzyk rzuci ich na ziemi, nie pozwoli wsta. Altsin widzia fal czarw, skbionej sinej
Mocy, ktra niczym apa olbrzymiej bestii przyciska mczyzn do podogi. Nie mieli szans.
Wydawao mu si, e na zewntrz komnaty wybuchy jakie krzyki i pacze.
Zignorowa to.
Czary nawet go nie dotkny.
Jedna szansa szept mczyzny siedzcego na tronie by ledwo syszalny.
Udowodnij, e jeste tym, za kogo prbujesz si podawa. Sowa mog kama, wygld
mami, ale pewne rzeczy si nie zmieniaj. Zra mnie. Przelej kropl mojej krwi. Jeli to
zrobisz, odpowiem na wszystkie twoje pytania i pozwol opuci wysp. Jeli nie dasz rady,
por twoj dusz.
Trup poderwa si z tronu, wycigajc skd krtki, obosieczny n. Skoczy. Altsin run
ku niemu z goymi rkami, zszed z linii ciosu, zbijajc krtki sztych w gardo, prosty i a
nadto przewidywalny, i nagle poczu ogie w prawym boku. Drugi n. Ostrze sprytnie
ukryte w lewej doni rozharatao mu skr na ebrach, od najniszego po sam pach.
Zignorowa ran, nie bya miertelna, przechwyci praw rk mczyzny i szarpn, cofajc
si po pkolu. Rka wygia si, stawy zatrzeszczay, n wysun si spomidzy sabncych
palcw.
Zodziej zapa go, obrci si na picie i cisn.
Bro migna i uderzya w policzek paskorzeby zdobicej oparcie tronu. Powstaa na
drewnie rysa wydawaa si ciemniejsza, ni by powinna.
Kropla ywego, szkaratnego soku wypenia j w kilka chwil i zastyga, krzepnc.
Masz swoj kropl krwi, przyjacielu. Altsin nie pozna wasnego gosu. A teraz mnie
wysuchaj.
Do tego!
Pokrci gow, obrci si wok osi i w dzikim szale wpakowa do midzy zby.
Zacisn, mocniej, MOCNIEJ!!! Krew wypenia mu usta, szarpn gow, rozrywajc skr,
kapn zbami, chwytajc jeszcze raz.
Wyno si! Wyno si! Wyyyyynooooo!!!
Zastyg, czujc, jak co chrupie mu w rodku i jakby obrywa si; jak mrowienie
przechodzce w bl mknie od lewej stopy w gr, wzdu nogi, pod pach a do barku, a
potem co pka mu w oku i nagle nie widzi nic z lewej strony. Uszy wypeni mu wiergot
ptakw, a usta smak truskawek. Co strzelio i straci wzrok do reszty, a ciemno zalaa go
feeri tczowych powidokw.
A potem poara.

Interludium

Kanayoness usiada ze skrzyowanymi nogami i wpatrywaa si w kawaek deski, na

ktrym kto kolawymi pocigniciami pdzla umoczonego w czerwonej farbie nakreli
koszmarne bohomazy. Odwrcia malunek bokiem, potem do gry nogami, i jeszcze raz.
Dopiero wtedy pokiwaa gow z zadowoleniem.
Tak trudno ustali, gdzie jest gra, a gdzie d?
Zignorowaa jego pytanie.
Czy to si nam na co przyda? naciska.
Cicho. Teraz jest. Patrz. Podsuna mu desk pod nos. Ta kobieta albo bya
absolutnie genialna albo szalona.
Spojrzaa na Yatecha z dou i mrugna kpico. Nie da si nabra. Przez ostatnie dni,
odkd odwiedzili komnat z mieczem i, jak stwierdzia pniej, zasiali ziarno, chodzia
jakby w pnie, jada wtedy, gdy przynosi jej do pokoju posiek, ubranie zmieniaa, gdy
rzuca Iavvie krtkie Przebierz j. Nie wiedzia, czy w ogle sypia.
Za to dzi pokazaa mu to, co tylko kto pijany mg uzna za malunek.
Teraz. Patrz. Ju mylaam, e Eyfra mnie oszukaa, wskazujc t kobiet.
T z targowiska? Od jedwabi?
T. Pewien plemienny boek od pokole wysya swoje wiedmy, moesz je nazwa
kapankami, by wszyy dla niego w miejscach, gdzie nasi Niemiertelni dotknli wiata
ludzi. Ta kobieta obserwowaa dla niego Oko Agara. I malowaa. Z nudw albo tsknoty.
Patrz. Kanayoness podsuna mu desk pod nos. Tu, widzisz? Drzwi, prg, kawaek
muru i wiea, strzelajca w gr. Jej palce wskazyway poszczeglne plamy, a on zaczyna
dostrzega drzwi, mur, wie. Tylko e to nie jest wiea, o nie. To on. On we wasnej
osobie. Odwiedzimy go. Jutro, jak si wypi.
***
Tafla lodu wyplua ich w pmrok. Lepki i nieprzyjemny, powietrze arzyo si lekko
czerwonym blaskiem stygncego aru, lecz blask ten nie kojarzy si z ciepem i ogniem,
tylko z krzepnc krwi. Kanayoness rozejrzaa si, parskna zniecierpliwiona i pstrykna
palcami. Oliwna lampa zapona ciepym wiatem.
Omielasz si krzesa ogie w moim domu bez pozwolenia?
Gos dochodzi zewszd, oburzone byy ciany, podoga i sufit. Przez chwil mia
wraenie, e znaleli si w ustach olbrzyma, ktry zaraz przeuje ich i poknie.
Maa Kana zupenie zignorowaa gos. Podesza do lecego na czerwonych deskach
mczyzny, stana i przygldaa mu si chwil. W tym wietle wyraz jej twarzy by nie do
odczytania.
Powiedziaem
Syszaam. Zamierzasz pozwoli mu umrze?
On nie umrze. Wiesz o tym. Co najwyej bdzie lepy i sparaliowany.
Rozumiem. Dziewczyna odwrcia si w stron majaczcego w ciemnoci ksztatu,
skina doni i Iavva ruszya naprzd, a blask trzymanej przez ni lampki wyci z cieni
wielkie krzeso z siedzcym na nim trupem. Ale ja nie mam zamiaru do tego dopuci.

 A jak zamierzasz to osign? Magia moga otworzy ci portal do mojego serca, lecz
teraz jeste
Nie. Uniosa obie rce. Nie zaczynajmy od gupich przegadywanek. Ty powiesz, e
masz tysic stranikw i Moc, ktra obala gry, jak zagro mierci twoich sug i ogniem, a
potem zaczniemy si przechwala, kto z nas jest potniejszy. I zanim si obejrzysz,
bdziemy jak dwjka kccych si dzieci. Jeste mi winien przysug, Oumie Poncy
Ptaku. ycie za ycie.
Zapada cisza. Coraz dusza i dusza.
Od od czasw klski nikt nie nazwa mnie tym imieniem.
Wreszcie gos dochodzi z jednego miejsca. Znad gowy trupa.
Wierz. Trudno ci rozpozna w tej postaci.
Kim jeste?
Ton, jakim zadano to pytanie, zmienia wiele. Ju nie byli intruzami, lecz kim, kogo
imi warto pozna.
Kanayoness. Kanayoness Daera. Gdy dotary wieci, e nie posuchae polecenia,
radzono, co z tob zrobi. Gosowaam, by ci zostawi w spokoju. Ta wyspa miaa do
wojny i krwi. Jeste mi co winien za mj gos.
Rozleg si dwik, z jakim powietrze przeciska si przez zduszone gardo. Dziwny
kaszel albo stumiony okrzyk.
Ona tak powiedziaa. Gdy przysza do mnie w rok po tym, jak ziemia obja mnie we
wadanie. Powiedziaa, e gosowano. I e ycie wygraem jednym gosem.
Ona?
Najpotniejsza. Ta, ktra zakoczya wojn.
Nie sposb byo nie dostrzec, co zataczyo w oczach Maej Kany.
Nie chc teraz o niej mwi. Nie teraz Chc pomwi o nim. Wskazaa na
lecego mczyzn. Wiesz, kim jest?
Nie. Ale jego walka z tym, co ma w duszy, trzsa poow wyspy. Jeden jest uparty jak
mu, a drugi tak ostrony, e niemal bierny. Ale potny. Co to? Zabkany demon?
Obraasz go, czy mnie prowokujesz? A moe zapach wasnej krwi miesza ci w gowie?
Cichy, wiszczcy miech wypeni komnat. Znw dochodzi ze wszystkich stron naraz.
Wybacz. artowaem. Oczywicie to co wicej. Co?
Kanayoness pokrcia gow.
Nie chc ci zepsu niespodzianki. Powiniene sam bez trudu si dowiedzie.
Tak tak. Chcia si spotka z jedn z moich wiedm. Dowiem si.
Wic j zapytaj. A potem uzdrw ciao. I wylij z tej wyspy w miejsce, gdzie bd
moga uzdrowi dusz.
Czyli gdzie?
Nie pado adne sowo, lecz czerwone ciany zadray nagle, a podog przeszy wstrzs.
Och. Rozumiem rozumiem. Czy to wyrwna nasze rachunki? Bdzie spat dugu?
ycie za ycie. Czarnowosa skina gow i dotkna ust kciukiem. Dug zniknie.
Dobrze. Niech tak bdzie. Gdy tylko odzyska siy, wyl go w drog.
Dziewczyna spojrzaa na Yatecha i gestem doni kazaa mu podej.
Wracamy. Signa po jeden z rysunkw, ktre ze sob zabrali.
Jeszcze jedno gos boka by cichy, spokojny. Kobieta, ktrej zabralicie malunek
yje?
ya, gdy odchodziam. Czy yje teraz? Nie wiem.
Jej obraz zostaw. Znam twoje talenty.

Kanayoness zawahaa si.

Dobrze, ale odpowiesz mi na pytanie.
Jakie?
Gdy odwiedzia ci, by oznajmi, e moesz zosta, powiedziaa co jeszcze? Co,
czego nikt inny nie sysza?
Nagle w komnacie powia wiatr, a pomyk lampki skona z cichym szmerem.
Towarzyszcy ich przybyciu rubinowy blask przygas i zapada ciemno.
Powiem ci bo jestem stary, a Latarnia Ostatniego Portu wzywa mnie ju czarnym
wiatem i pewnie nigdy wicej si nie spotkamy, Kanayoness Daero. Powiedziaa, e
nadejdzie dzie, gdy wrc na porzucon drog. A kade miejsce otworzy si przede mn,
jeli bd chcia.
Gos Ouma by cichy i wyprany z emocji. Mniejsze wraenie zrobiby, gdyby wrzeszcza i
kl.
Teraz ju wiesz, e kamaa?
Moe. Ale dziki temu przetrwaem pierwsze sto lat. A moe i dwiecie. Z tego
kamstwa narodziy si wszystkie moje dzieci. Nie bd jej za to przeklina.
Wic ja zrobi to za ciebie, Poncy Ptaku. Masz moje sowo.
Czy ty sdzisz, e to ona? e ta fala to jej krzyk?
Nie wiem, ale si dowiem. I nie bdzie midzy nami wicej kamstw. W ciemnoci
co stukno o podog. No tak, malunek. Jest twj, powie go gdzie, albo co. Keruweln,
idziemy.
Yatech powita lodowy ucisk z radoci.

Rozdzia 11

Zdziwia si. Deana wrcia do paacu dopiero w poudnie nastpnego dnia, po nocy
spdzonej na plantacji pieprzu, prowadzonej przez arystokrat, ktry uchodzi za
agodnego i szlachetnego. Na tyle agodnego, e pozwala swoim niewolnikom pracowa od
witu do zmierzchu, a nie jak inni od pierwszych promieni soca do pnocy, oraz trzy razy
w miesicu, w kade wito Suki, dawa im p dnia wolnego. Na dodatek darzy estym
sam Demenay, bo co p roku zaprasza j do siebie, by moga odprawi naboestwo,
nada imiona nowo narodzonym dzieciom i pobogosawi mogiy niewolnikw, ktrzy
zmarli od jej ostatniej wizyty. Dzi by wanie taki dzie.
Waciciel, gdy dowiedzia si, kim jest zamaskowana wojowniczka, rozoy jej przed
stopami tuzin jedwabnych szali i zacz traktowa niemal jak rwn sobie, po czym wyjani
z dum, e ma ponad tysic dwustu niewolnikw, z czego tysic stanowili brudni, o ktrych
oczywicie dba i troszczy si ze wszystkich si. I z okazji przybycia ich Krlowej zezwoli na
to, by jego dzieci, jak to uj, mogy witowa. Deana przechadzaa si midzy niskimi
chatami, ustawionymi po obu stronach zakurzonej drki, w towarzystwie Demenayi,
witanej uprzejmie, lecz bez wylewnoci. I patrzya. Na starszych mczyzn oraz kobiety o
jasnych wosach i oczach, opalonych od pracy w poudniowym socu, na spracowane
donie, umiechy bez ladu radoci, bruzdy na twarzach. Na dzieci, z ktrych jedne
wyglday jakby byy ywcem przeniesione zza Anaarw, inne niczym mieszanka rnych
ras. Na modych mczyzn i dziewczyny, taczcych przy wtrze piskliwej muzyki i
bawicych si w proste gry.
A gdy zobaczya kilka z tych gier, uwierzya, e sytuacja jest tak grona, jak sugerowaa
krlowa.
Niewolnicy bawili si w rzucanie kamieniami do pustych tykw, w gr polegajc na
przepychaniu cikiej kody przed dwie grupy liczce po kilkunastu mczyzn, w apanie
na dziesiciookciow tyczk niewielkich kek uplecionych z trzciny i w chowanie si za
wiklinowym potkiem przed kawakami zgniych owocw i pacami bota rzucanymi ze
wszystkich stron. miechu, gwizdw i dobrych rad byo co niemiara.
A najgoniej mia si waciciel.
Gupiec.
Dobrze, e ekchaar skrywa wyraz pogardy na jej twarzy.
Ju w paacu odesaa swoj niewolnic do przydzielonej jej komnaty, przebraa si,
wzia kpiel i posza spa, zmwiwszy wczeniej kaeri modlitw o rad przychodzc we
nie.
Obudzia si wieczorem, z pust gow i cikim sercem. Wstaa, sprawdzia dokadnie
okiennice i drzwi, obmya si w zimnej ju wodzie i zaoya wie szat. Usiada na
pododze przed najwikszym lustrem i spojrzaa w swoje odbicie. Kaeri nie przyniosa
odpowiedzi, Matka nie rozwiaa jej wtpliwoci ani nie wskazaa drogi. Deana musiaa
sprbowa inaczej.
Seria wicze oddechowych, wyciszenie, wzrok odbijajcy si w lustrze, sani poncy
gdzie na dnie oczu, coraz silniejszy i silniejszy, z kadym wydechem.
I wspomnienia, pojawiajce si w chwili, gdy pomyk wypeni jej yy.
Na plantacji, gdy tylko zrozumiaa, w co bawi si niewolnicy, zacza patrze inaczej,

przenikliwiej. Ciskanie kamieniami do celu, by wytrenowa precyzj rzutw, dwie grupy

mczyzn przepychajcych kod, doda im pancerze i hemy, a powstanie oddzia cikiej
piechoty, prbujcy przeama lini wroga. Tyczki suce do apania plecionych kek
wystarczyo zaopatrzy w elazne groty albo po prostu zaostrzy, by da niewolnikom do
rki piki przeciw jedzie. Wiklinowe potki uczyy chowa si za tarcz, i to bynajmniej nie
przed gradem odpadkw.
Meekhaska piechota.
Stworzona z niewolnikw, wrd ktrych znajdowali si onierze musztrowani wiele lat
w najbardziej pragmatycznej armii wiata. Podobno w imperialnych oddziaach powiadano:
Jeli zamae miecz, uyj sztyletu, jeli zgubie sztylet, znajd kij, jeli nie ma w pobliu
drzew, podnie kamie, gdy nie znajdziesz kamienia, we gar piachu. Wszystko moe by
broni.
Gdy tylko to zrozumiaa, zaraz dostrzega inne znaki.
Poobijane i popuchnite palce, donie i przedramiona ze ladami po uderzeniach kija,
kciuki wytarte od linki procy, zgrubienia od ciciwy. Niewolnicy wiczyli szermierk,
posugiwanie si procami i ukami. Tylko ostatni gupiec nie zauwayby tych ladw. Albo
kto tak pewny siebie, e nie dopuszcza nawet myli o powstaniu.
Tutejsza arystokracja scedowaa wojn na armi onierzyniewolnikw. Zapewne od
wielu pokole ya z pracy niewolnych, kultywujc szlachectwo wojowniczych przodkw i
nie majc pojcia, czym jest prawdziwa walka. Ale to, e nikt w paacu nie zna prawdziwej
skali zagroenia, potwierdzao tylko, e Demenaya mwia prawd. Rd Trzciny wycofa
wikszo szpiegw z poudniowych plantacji i czeka na rozwj wydarze. W co gra?
Co osign, jeli dojdzie do wybuchu tak wielkiego buntu?
I jeszcze Rd Bawou. Jeli naprawd wycofa si z
Tylko co z tego? Za kilka, moe kilkanacie dni Deana wyruszy na pnoc, do domu.
Dokoczy pielgrzymk, moe zamieszka w jakiej afraagrze, a moe znajdzie dla siebie
inn drog. Zostawi ten paac, wr wy i skorpionw, gdzie ten gupi, paskudny, tpy
lepiec
Stj
Kobieta w lustrze spogldaa na ni z mieszanin rozbawienia i litoci. Naprawd
zamierzasz kry wok tego, co wypenia rozterk twoje serce? Miej lito,
dziewczyno. Jeli ty nie bdziesz ze sob szczera, to kto?
Sani pulsowa w jej yach w rytm serca. Trans bitewny askota skr, kusi, obiecywa
szybkie rozwizanie.
Umiech odbicia sta si smutny. Tu nie byo atwego rozwizania.
Powiedz to gono rozkazaa kobieta w lustrze. No, ju!
Deana nabraa powietrza i odezwaa si w ojczystym jzyku:
Jestem crk Wielkiej Matki, Jej oddech jest moim oddechem, Jej rado moj
radoci, a zy moimi zami. Urodziam si, by przey godnie wszystkie moje dni i stan
przed Jej obliczem, wiedzc, e Lito to jedno z jej imion i jeli zgrzesz niewiadomie,
bdzie mi wybaczone. Lecz jeli grzech wypeni moje serce, a ja go przyjm, to poznam
drugie imi Matki. Brzmi ono Sprawiedliwo.
Wyznanie wiary zabrzmiao dziwnie cicho i bezbarwnie, a w oczach odbicia pojawia si
pogarda.
Jestem onIssaram, kobiet z gr, oczekujc na sd podniosa gos. Nios czstk
duszy plemienia, od witu ycia po zmrok mierci. Nie wyrzekn si Praw ani Cnoty, ani
Honoru. Jestem crk Wielkiej Matki.

Patrzya na wasne odbicie, ktre wydawao si oczekiwa na co jeszcze. Na waciwe

pytanie.
Jestem crk Wielkiej Matki
Tak. O to chodzio. Jestem crk BaeltaMathran, tej, ktrej imiona to Lito i
Sprawiedliwo. A ona powiedziaa: Nie bdziesz niewoli drugiego, nie zaoysz mu kajdan
i nie zmienisz w zwierz. Issaram nie uznawali niewolnictwa, a handlarze ludmi unikali
kontaktw z nimi. A teraz na plantacjach ci, ktrzy czcili Wielk Matk, nawet jeli robili to
na swj meekhaski, na wp heretycki sposb, szykowali si do walki.
Czy moga ich uzna za braci? Czy jeli odwrci si od nich, to odwrci si od Matki?
Waciwe pytanie brzmiao: czy powiedzie o wszystkim Laweneresowi? Czy
opowiedzie o mczyznach i kobietach w niewolniczych obroach, ktrzy pod warstw
wywiczonej obojtnoci i pokory maj w oczach pomie buntu? Przekaza mu wieci od
Krlowej Niewolnikw?
Co zrobi Syn Ognia?
Kobieta w lustrze uniosa brwi, krzywic si sardonicznie.
Nie. Co zrobi mczyzna, ktry zajmuje twoje myli czciej ni jakikolwiek inny.
Nieprawda.
Ktrego oskarasz, e zama ci serce, cho uprzedzi przecie, e nie jest panem
wasnego losu.
Nie.
Tak. Nie umiesz przesta o nim myle. Nawiedzaj ci wspomnienia bandytw,
pustyni, pieczary, jego rk na twoim ciele, skay pod twoimi plecami. I nocy, gdy by z
tob ostatni raz.
Nieprawda.
Nie udawaj. Kogo okamujesz? Siebie? O co masz al? Pamitasz te przecie, jak si
baa, gdy Oko go pokno. Sama mu powiedziaa, e tsknisz za tumaczem, ale on jest
nie tylko nim. Kady, kady na wiecie jest wieloma ludmi. Ty: Dean dKllean,
Issaram, ale te pkrwi Meekhank, mistrzyni talherw, a take Straniczk Pamici,
Poszukujc i t, ktra ocalia tutejszego ksicia. Naprawd chcesz mie dla siebie tylko
tumacza, lepca? To tak, jakby pragna miecza, ktry nie ma rkojeci albo jelca, albo
gowni. Musisz go przyj caego.
Nic mnie to nie obchodzi.
Naprawd? Tamta w lustrze uniosa brwi Wic czemu boisz si wyj na korytarz i
spotka z jedn z TYCH dziewczyn?
Nie boj si.
Kogo okamujesz?
Ja wyjad, on zostanie. I tak si to skoczy.
Oczywicie. I moe nawet kiedy o nim zapomnisz. Ciotka na pewno by ci tak
powiedziaa. Lecz nie o tym rozmawiamy. Pytanie brzmi, czy mu powiesz, czy nie. Jeli
nie, to powstanie na pewno wybuchnie i dziesitki, a moe setki tysicy dzieci Matki
zgin. Mog zwyciy, lecz za jak cen? A moe zastanawiasz si, czy ksi pjdzie
w lady swojego brata i postara si uly doli niewolnikw, czy te postawi na stal i
ogie. Czy moesz mu zaufa, czy nie? Czy uprzedzi wybuch buntu, wysyajc przeciw
niewolnikom armi, czy te uspokoi ich mdrymi posuniciami?
Mog mu nie pozwoli powiedziaa gono.
To prawda. Odbicie posao jej powane spojrzenie. I ju zapewne to robi,
oszukujc jego szpiegw. Lecz jeli nie bdzie wiedzia, to ty bdziesz winna. Jeli

Konoweryn zaponie, a krew dzieci naszej Pani uyni ziemi, to ty bdziesz winna.
Niech wybr naley do niego. Tylko tak unikniesz grzechu zaniechania.
Nie.
Tak. Tu chodzi o zaufanie. Widziaa jego twarz, gdy by dla ciebie tylko ksicym
sug. Widziaa, co si w niej kryo, gdy nie nosi maski, gdy spodziewa si, e i tak
umrze. To dobry czowiek, zna wspczucie i lito. I nie jest gupcem. Nie wykona
pochopnego ruchu, nie teraz, gdy Oko zapono, a z Pnocy nadchodz tak niezwyke
wieci. Imperium bdzie witowa klsk wroga, kupujc jedwab, ko soniow, pery,
kamienie i przejadajc fortun w przyprawach. Konoweryn ma szans na zgarnicie
wikszoci tej fortuny. A Laweneres znajdzie sposb, by j spoytkowa.
Okamujesz si.
Moe. Ale brak dziaania czasem bywa dziaaniem. Wiesz przecie.
Wiem.
Ja te. Jestem tob. Podja decyzj?
Tak.
Wstaa. Sani domaga si dziaania, wic wyja szable i stoczya dugi, wyczerpujcy
pojedynek z kilkoma widmowymi przeciwnikami.
Nadal brakowao jej prawdziwego szczku broni.
Potem posza po swoj niewolnic.
***
Rubinowy wisior wskaza jej drog do komnat Laweneresa rwnie pewnie, jak soce w
zenicie wskazuje poudnie. Kady, komu go pokazywaa, kania si nisko i kierowa j do
odpowiednich drzwi.
Z mod niewolnic drobic kilka krokw za swoimi plecami opucia Dom Kobiet,
przesza przez centraln cz paacu, zwan Ogrodem Proszcych, i po kwadransie
dotara do Skrzyda Paczu. W tej czci budowli Sowiki musiay mie wasny garnizon, bo
nim mina kilka komnat, naliczya ich przeszo trzydziestu. Chyba wiadczyo to o tym, e
jeszcze im ufano.
Na widok wisiorka pierwszy z to odzianych wojownikw skoni si nisko i w znonym
suanari zaproponowa, e bdzie ich przewodnikiem. Poprowadzi je w chaos komnat,
przedsionkw, korytarzy, wielkich sal, przeszklonych oranerii, wypenionych piewem
maych fontann wewntrznych placykw, przej midzy cianami. Jeli kiedykolwiek do
tej czci paacu zakrad si jaki skrytobjca, zapewne bka si tu do tej pory.
Sowik zatrzyma si przed niepozornymi drzwiami, ukoni jeszcze niej i stan z boku.
No tak, on nie mia prawa przerywa ksiciu zaj o kadej porze dnia i nocy.
Wesza bez pukania.
Uderzy j w oczy przepych. ciany ozdobione macic perow i jedwabiem, olbrzymie
okna, posadzka z ciemnego drewna. A na rodku oe, okryte bladorowym, spywajcym
do ziemi mulinem. Do tego toaletka z wielkim lustrem w ramie ozdobionej porcelanowymi
kwiatami, kolekcja pachncych olejkw na jej blacie, rozrzucone tu i wdzie delikatne
koronkowe batysty.
Obrzucia to wszystko jednym spojrzeniem.
Kobieca sypialnia, pomylaa.
Jestem w kobiecej sypialni.
Sowik musia si pomyli.

W tej samej chwili oe oyo, zasona rozchylia si na boki i Dean uderzy umiech.
Ostry jak klinga talhera ozdobiona pyv, perfekcyjny, zwyciski. Umiech, ktry wdar si w
jej pier i rozci serce na p.
Varala skina jej gow, delikatnie wodzc palcami po twarzy picego mczyzny.
Ciiii. Jest zmczony odezwaa si w meekhu, przykadajc palec do ust i nie
przestajc si umiecha. A musi oszczdza siy.
Poprawia szat, chmur mulinu w kolorze ciut gbszym ni ten otulajcy oe.
C tak istotnego ci tu sprowadza?
Deana przymkna oczy. Sani pojawi si nagle, bitewny trans woa do niej z gbi
duszy, obiecywa byskawiczne zmazanie tego umiechu z twarzy Pierwszej Naonicy,
taniec mierci i wyzwolenia, wolnoci i krwi. Och, jaka jej cz wiedziaa, e gdyby ta
kobieta moga w tej chwili zajrze pod jej ekchaar, wrzeszczaaby ju na cae gardo.
Zakrcio jej si w gowie, zamrowiy donie. Jakby miaa zemdle.
Nie Odetchna dwa razy, przeganiajc sprzed oczu kolorowe plamy. Nic, co nie
mogoby zaczeka.
Varala ze zdumiewajc szybkoci zerwaa si z oa i w dwch krokach bya przy niej.
Owion j sodki, ciki zapach.
Nic wanego? Umiech znik. Naprawd? To dobrze. Bardzo dobrze.
Wycigna do, jakby zamierzaa j pchn w pier, i w ostatniej chwili zatrzymaa si.
Dziwne, Deana nawet nie signa po bro.
Mwiam ci mwiam, eby zostawia go w spokoju. Z bliska naonica nie
wygldaa ju tak modo, jak przy ich pierwszym spotkaniu, bya starsza, dojrzalsza, ale
przez to nie sprawiaa wraenia mniej doskonaej. On nie jest dla ciebie. Wic powiem ci
to wyraniej. Nigdy nie zajmiesz mojego miejsca w jego sercu. Nigdy nie bdziesz dla mnie
grona, choby nie wiem jak bardzo staraa si przywiza go do siebie poczuciem
wdzicznoci lub winy.
Kolejny umiech rozci jej serce.
Odwiedza mnie prawie co dzie, wiedziaa o tym? On jest ksiciem, Dzieciciem
Ognia, ostatnim z dynastii, ktra wada Konoweryn od tysica lat. A ty? Kim jeste? Czego
chcesz? Po co przysza?
picy mczyzna zamamrota co, poruszy si niespokojnie. Varala zamara i obejrzaa
si przez rami.
Deana wykorzystaa t chwil, by wzi gboki oddech, przytumi szalejcy w jej ciele
sani, uspokoi walce serce.
Kim jestem? Czego chc? Po co przyszam?
Jestem awyss w drodze do Kannolet zacza cicho i, dziki ci Matko, gos jej nie
zdradzi. Chc powrci do domu. Przyszam prosi o zgod na opuszczenie paacu i
doczenie do karawany wdrujcej przez pustyni.
Tamta zamara, jakby nagle usyszaa sowa w nieznanym jzyku. Zamrugaa.
Dobrze. Jej oblicze wygldao jak wyrzebione z marmuru.
Gdyby temu dobrze towarzyszy najlejszy umiech, sugestia umiechu, talhery
Deany oyyby i rozpatay t twarz na p.
Odwrcia si i wysza.

Rozdzia 12

To by trzeci raz w cigu ostatnich dni i wygldao na to, e Altsin zaczyna nabiera
wprawy w wychodzeniu z gbokiej dziury, do ktrej wtrcao go kade starcie z
Reagwyrem. Cho teraz byo inaczej. Mniej komfortowo.
Nie otwierajc oczu, poruszy si lekko. Ciao odezwao si blem, tpym i rozlegym,
jakby tuzin oprychw przez ostatnie godziny okada go kijami. Za to umys mia jasny i
wiey, myli suny prosto i szybko niczym rekin, ktry dojrza wanie miotajc si w
wodzie rann fok.
Pamita. By u Ouma. Boka Seehijczykw. Walczy z nim. Pokona, ale Oum nie by
tym, za kogo mg go wzi kto z zewntrz. Oum by
Twarz na tronie.
A on lea na ziemi, skrpowany. Nie mia szans na ucieczk.
Ale y. Zdumiewajce.
Lecz uwzgldniajc to, e Jawynder, pboski byt poczony z sam Elharan, nie chcia
z nim walczy na powanie, to czy Oum omieliby si na prb zamordowania
nieprzytomnego zodzieja? Nikt nie potrafiby sobie wyobrazi, co by si stao w chwili
uwolnienia z jego ciaa kawaka duszy Pana Bitew, jednego z najpotniejszych
Niemiertelnych, jakich zna wiat. aden bg nie podjby takiego ryzyka w samym sercu
swojej Mocy.
Altsin mia nadziej, e sprawy rzeczywicie tak wygldaj.
Otworzy oczy.
Znajdowa si w sali, w ktrej si starli. Stranikw nie byo, za to na tronie tkwi ten sam
mczyzna co poprzednio, cho jego prawa rka zwisaa bezwadnie i nie tyle siedzia, co
plea, niczym rzucona przez lalkarza kukieka.
Z tego, co ju wiedzia, porwnanie byo jak najbardziej adekwatne.
Poruszy si, pochyli gow i spojrza na swoje wizy. Dziesitki szkaratnych korzeni
wyrastay z podogi i oplatay go mocno. Nie zdziwi si, gdy
Czarne Wiedmy to Sugi Drzewa. Czarne Wiedmy su Oumowi. Czyli drzewo to
Oum. Vanuhii to te Drzewo. Wic Oum to Vanuhii. ywe Drzewo. Bg uwiziony w
ywym Drzewie. Dlaczeg by nie? Jawynder by cholern rzek.
Najwaniejsze, e to drzewo przyciskao teraz Altsina korzeniami do ziemi, a jego
zamiary byy nieodgadnione.
Wiedza napywaa mu do gowy nie wiedzie skd. Cholera, nie, po co si oszukiwa, to
wspomnienia Bitewnej Pici, te same, ktre wywoay u niego niepohamowan wesoo.
A raczej histeryczny rechot.
Oum by
Wizja rozszalaego oceanu, fal wysokich jak gry i olbrzymiego cielska wielkoci maego
miasta, amicego ich grzbiety z niewzruszon arogancj, przemkna mu przed oczyma i
zaraz znika, wyparta przez zdrowy rozsdek. Nic tak wielkiego nie moe pywa po morzu.
Nic.
Le. On prbuje ci uleczy.
Gos zabrzmia gdzie zza jego gowy i zodziej omal nie skrci sobie karku, prbujc
dostrzec mwic. Pooya mu do na czole i przycisna do ziemi. Bynajmniej nie

delikatnie.
Le.
Zerkn na ni z dou, dostrzegajc pomarszczon skr i kosmyki siwych wosw
wymykajce si spod opaski. Ale gos ten gos
Aonel?
Nie odpowiedziaa, tylko wstaa i odesza w bok. Po kilku chwilach zaniecha prby
dosignicia jej wzrokiem. Jego minie wyy, a korzenie nie zamierzay si podda.
Odetchn gboko. Bolao go wszystko od stp po zby. Czu wtrob, serce i chyba co
w okolicach lewej nerki. aowa, e nie moe si obejrze, wyobrania katowaa go obrazami
siniakw i opuchni obejmujcych kady staw, skra, jak mu si wydawao, musiaa
schodzi patami z caego ciaa. Wiedza o tym, jak dziaa na ludzi naduywanie Mocy,
wcale nie pomaga, gdy Moc przychodzi, kiedy chce, i wyyma ci jak szmat.
Kobieta pojawia si nagle z przodu, niosc glinian misk. Kucna obok i zamieszaa w
niej yk.
Zupa z krlika. Cholera, to na pewno bya ona, Aonel. Masz j zje.
Patrzy na rce, blade i pokryte siateczk zmarszczek, na twarz, tak znajom i
nieznajom jednoczenie. Widzia ju t twarz, u kobiety konajcej na mieczu Reagwyra,
na przekltej klindze, ktra wysysaa z niej ycie i siy. Te same koci policzkowe, ten sam
zarys szczki, ta sama skra, opita na obliczu, jakby zaraz miaa si z niego zsun.
Niewane, kto z ciebie pije, czy na wp wiadomy boski miecz, czy konajcy plemienny
boek, dla miertelnikw nie ma to znaczenia. Zawsze pac najwysz cen.
Jedz. Ostronie wlaa mu bulion do ust. Powoli.
Po kilku ykach poczu parcie na pcherz. Potne.
Musz
Nie przejmuj si. Bye nieprzytomny pi dni. Moesz dalej robi pod siebie, jemu to
nie przeszkadza.
Kolejny yk utkwi mu w gardle. Rozkaszla si dziko.
Nie warkn, gdy wreszcie zapa oddech. Nie. Niech mnie puci. Sukinsyn niech
mnie puci natychmiast!
Zakrcio mu si w gowie, a gardo nagle zaczo pali.
Ocali ci ycie. Gdyby nie on, byby martwy, a na pewno sparaliowany i na wp
lepy. Oka wic troch szacunku.
Altsin nie podnis gosu ani nie zacz przeklina. Lodowata furia, ktra ju wczeniej
wypeniaa jego yy, tym razem przysza w mgnieniu oka. Nagle przesta czu obolae ciao,
ktre jakby zniko, oddalio si od niego. Odezwa si powoli, dobitnie akcentujc wyrazy:
Nie bd szcza pod siebie jak zwierz. Powiedz mu to. Ma mnie wypuci. Ju.
Nie
Korzenie poruszyy si i rozluniy, a Aonel zastyga z yk w poowie ruchu i na wp
otwartymi ustami.
Altsin zignorowa j, wsta i nie patrzc na kobiet, podszed do najbliszego rogu
komnaty. C, jeli Oumowi to nie przeszkadza
Wysika si, czujc na karku spojrzenie, ktre najpewniej powinno przepali mu skr, i
wrci na miejsce. By nagi, ale jako go to nie krpowao. Nago nigdy mu nie
przeszkadzaa, w PonkeeLaa modzie kpaa si tak przy kadej okazji, poza tym w oczach
Aonel byo wszystko poza sugesti, e widzi w nim mczyzn.
Usiad naprzeciw niej, zabra misk i zacz je samodzielnie. Korzenie ju prawie
zniky i tylko lekkie wybrzuszenia podogi zdradzay ich istnienie.

Ld powoli opuszcza ciao, a jego miejsce zajmowa tpy bl. Zodziej zdy si ju
obejrze, wyglda lepiej, ni podpowiadaa mu spanikowana wyobrania. Tylko lad po
ciosie noa na prawym boku, szeroki i rowy, by nowoci, reszta nie sprawia mu
niespodzianki. Stawy mia opuchnite, a sice pod skr nadaway jej ciekawy odcie,
jednak nie byo gorzej ni przy poprzednim przebudzeniu. Waciwie
Co ci tak cieszy?
Wanie sobie przypomniaem spojrza jej w oczy e poprzednio te obudziem si
goy w towarzystwie kobiety. Zabawne.
Zabawne?
O tak. Tamta bya duo bardziej wiekowa. Czyli jest jaki postp.
Odoy yk i wypi resztk zupy wprost z miski. Mdro, ktrej naby w czasie
kilkuletniej wdrwki po wybrzeu kontynentu, mwia, e cokolwiek si dzieje, nigdy nie
zmarnuj szansy na ciepy posiek.
Gualara?
Tak.
Ledwo przeya. W czasie waszej dyskusji Oum potrzebowa Mocy. Nie wiem, czy ona
z tego wyjdzie.
Wiadomo spada na niego nagle i nic. Przecie wiedzia o tym, ten krzyk, ktry
zdawao mu si, e sysza z zewntrz pomieszczenia, brzmia znajomo. Wiedzia, tylko
odsun t wiadomo na bok, eby nie przeszkadzaa.
To kara za to, e mnie tu przyprowadzia?
Nie. Ale gdy On siga po Moc, nie patrzy, przez kogo j czerpie. Wiedziaa, czym grozi
pojawienie si tutaj.
Mylaem, e nie jest ju Czarn Wiedm.
Czarn Wiedm jest si do koca ycia gos zza jego plecw zaszumia, zaszeleci.
Nie mona w pewnej chwili powiedzie do, od dzi zrywam wszelkie wizy, odcinam
korzenie i udaj, e jestem kim innym.
Altsin umiechn si i zignorowa ten gos, powicajc ca uwag Aonel. Dziewczyna,
ktr pamita, bya nieco modsza od niego, drobna i szczupa. Prezentowaa ten typ
egzotycznej, seehijskiej urody, ktry podbija serca wielu mczyzn. Suba w Dolinie
obdarowaa j cer czterdziestoletniej chopki, domi, na ktrych pojawiy si pierwsze
plamy wtrobowe, i szarawymi, przetykanymi siwizn wosami. Tylko oczy miaa mode.
Jasne i czyste, bez ladu starczego znuenia. I co go naprawd zdumiao bez oznak
obdu i rozpaczy, ktrych si spodziewa u kogo, z kogo wysysano najlepsze lata ycia.
Zamierzasz udawa, e mnie tu nie ma? szeleszczcy gos zabrzmia rozbawieniem.
Nie. Ale jeli dobrze rozumiem, nie ma znaczenia, w ktr stron patrz, bo i tak stoj
z tob twarz w twarz.
Podpowiada ci to twj spryt czy jego wiedza?
Zaskoczy go.
Nie wiem. Altsin znw zdziwi si brakiem wikszych emocji, wczeniej po takim
pytaniu szalaby z niepokoju. Nie sdz, by to miao wiksze znaczenie.
Ja te nie. Chwilami stajecie si jednoci.
To nieprawda.
Odwr si, nie bd mwi do twoich plecw.
Twarz na tronie przycigna jego uwag od razu, jak wulkan wybuchajcy noc.
Wyrzebione w czerwonym drewnie oczy niemal pony, usta drwiy dzikim grymasem, a
cao zdawaa si promieniowa wewntrznym blaskiem. Teraz zodziej nawet nie

spojrzaby na ludzkie ciao poniej.

Stajecie si jednoci. Usta nie poruszay si, ale gos dobiega od strony oparcia.
On tego nie chce, wie, czym to grozi, ale nie moe pewnym rzeczom zapobiec.
Nie wydaje mi si. On chce mnie Obj.
Nie, gupcze. Nie podejmie takiego ryzyka, bo le by si to dla niego skoczyo, nie
masz znakw, tatuay, ktre ustanowiyby barier, wic wasze dusze poczyyby si w cigu
kilku, najwyej kilkunastu dni. To, co bierzesz za prby Objcia, to poruszenia picego
olbrzyma, ktre chcc nie chcc, wstrzsaj tob, tak jak nage drenie wieloryba wstrzsa
pklem na jego skrze. A ty wtedy walczysz, budzisz go, nawet jeli twoje ciao paci za to
obrzkami i pkajcymi yami. I dobrze, bo gdyby tego nie robi, mgby ci Obj
mimowolnie. Tak to dziaa. Tylko gdy twoje ycie jest zagroone, on wspiera ci wiadomie,
ale cena za to jest jeszcze wiksza. W pewnym sensie jest twoim winiem, a ty jego. Pene
Objcie byoby jego kocem.
Raczej poarby mnie, sukinsyn. Prdzej
Nie gos Ouma zabrzmia ze wszystkich stron naraz. Nie! Nie rozumiesz. Na
Pnocy maj opowie o jednym z waszych bogw, Setrenie, znasz j? Drewniana maska
wydawaa si czeka na odpowied. Nie? To opowie o tym, jak wchodzi w ciaa
zwierzt, a gdy wreszcie znalaz wystarczajco potne, by utrzymao jego Moc, okazao si,
e nie sta si bogiem w ciele byka, tylko bykiem z bosk potg. Bo ciao zwierzcia narzucio
mu swoj pami, swoje postrzeganie wiata i swoje instynkty. Ta historia jest snuta od
wiekw, wypaczana i przekamywana, ale ziarno prawdy, ktre w niej tkwi, brzmi tak
dusza poczona z wasnym ciaem jest potna. A raczej ciao poczone z dusz. Ono
pamita kad rzecz, ktra mu si przytrafia, kade uderzenie serca i kade municie
wiatru na skrze. Ono jest naczyniem. A dusza wod. Ale to naczynie nadaje ksztat wodzie,
ktr je wypenimy. Awenderi nosili ochronne tatuae z kilku powodw, a jednym z nich
byo stworzenie bariery, muru midzy czowiekiem a dusz boga. Bez tego kade Objcie
odmieniaoby Niemiertelnego w zalenoci od tego, kto byby jego naczyniem. Tatuae, sia
symboli, znakw, przywizanie do formy Wy, ludzie, widzicie to przecie do dzi, a
ignorujecie, bo jest zbyt niewiarygodne i przeraajce. W pewnym sensie wywiadczasz mu
przysug, odpierajc jego na wp wiadome, odruchowe prby przejcia twojego ciaa, ale
nie masz ochrony, wic mimo e on zanurzy si gboko i rzadko wypywa na powierzchni,
wasze dusze powoli si mieszaj.
Prbujesz mnie przestraszy?
Ani myl. Ale czy zastanawiae si, jak to jest by czowiekiem? Kady nosi wr ze
wspomnieniami, od dziecistwa po staro. I te wspomnienia s jego czci. Jeli
przeyby napad nesbordzkich zbjw, rze rodzinnej wioski, mier przyjaci, porwanie i
cudowne ocalenie, gdy ich d zostaa przechwycona przez jeden z ksicych okrtw, to
pewnie na widok kadego mieszkaca pnocy kuliby si ze strachu albo siga po bro.
Choby w mylach.
To oczywiste.
A gdybym wyj to wspomnienie z twojego worka i umieci tam histori o piratach z
jednego z poudniowych miast, ktrzy zrobili to, co Nesbordczycy wczeniej, napadli,
wymordowali i ograbili twoj wiosk, a ciebie samego zwizali i wrzucili na dno swojej galery?
A potem doda wspomnienie o szlachetnych nesbordzkich wojownikach, ktrzy napadli na
t galer, zupili j, mszczc twoj rodzin, a ciebie, pchnici kaprysem lub litoci, odstawili
na brzeg i obdarowali kilkoma orgami. Ot, taki gest wspczucia dla sieroty. Pamitaj, e
zmieniam tylko kilka szczegw, twarze napastnikw i wybawicieli, ktre po latach i tak

byyby zatarte i niewyrane. Czy jednak nie stawiaby kolejki kademu Nesbordczykowi
spotkanemu w tawernie?
Moe.
Wic widzisz, jak to si dzieje. Gdyby on przej razem z ciaem twoje duchowe wizy,
lki, poczucie wdzicznoci, miostki, niech wobec jakich ludzi lub wrcz przeciwnie,
lojalno i przyja przestaby by sob.
Mimo e jest bogiem?
Bogowie te skadaj si ze wspomnie. Sdziem, e ju si domylie. Zwaszcza e
powoli si mieszacie.
Zodziej pokrci gow.
To nieprawda powtrzy z uporem.
Oum westchn i by to dwik, jakby wiatr zaszeleci konarami tysicletniego drzewa.
Naprawd jeste uparty jak mu. Co zobaczye, gdy wchodzie do tej komnaty?
Sign pamici. atwo i szybko.
Dwch stranikw przed drzwiami, mieli karaceny, topory na dugich styliskach,
hemy, temu starszemu brakowao dwch palcw u lewej rki.
A po wejciu tutaj?
Czterech ludzi. Bez pancerzy i hemw, kordy, tasaki i noe. Krtkie wcznie,
wszystko dobre do starcia w ciasnocie.
Dobrzy byliby w walce?
Tak. Mieli blizny po wielu pojedynkach na noe. Ten z lewej, w gbi, by makutem.
Ten po jego prawej stronie mia co z kolanem, dziwnie stawia nog. Ale poruszali si jak
ludzie, dla ktrych bro jest czci ciaa. Wielu nosi miecze, szable i sztylety, ale zazwyczaj
wida, e czuj si z nimi nie najlepiej, jak ubrani w nie swoje rzeczy.
Jakie obrazy wisz tu na cianach?
Obrazy? Rozejrza si. Na kawakach desek kto namalowa pejzae z drzewami vanuhii
wyrastajcymi ponad koron lasu. Jeden nawet pokazywa Dolin z lotu ptaka. Wschody i
zachody soca kuy w oczy ostr czerwieni. Nie zauway ich wczeniej.
Mgby przysic, e kciki drewnianych ust wygiy si drwico.
Zawsze to przycigao twoj uwag? Najpierw ludzie i bro, potem ocena ich wartoci
jako ewentualnych przeciwnikw, zbadanie okolicy, co, gdzie i jak wykorzysta w
przypadku walki? A poza t sal? Nie zaczynae przypadkiem coraz czciej patrze na
wiat jak na pole potencjalnej bitwy? Nie nachodziy ci myli i skojarzenia, o ktre nikt by
ci nie posdza? Nawet ty sam?
Altsin skin gow.
Moe. A moe nachodziy mnie takie gupie myli, bo si ich spodziewaem? Moe
gdybym sdzi, e optaa mnie Pani Wiatrw, zaczbym bez przerwy puszcza bki?
Co bysno w oczach maski.
Nie jeste optany. W kadym razie niczym innym poza gupot i uporem. Ale dziki
temu jeszcze yjesz. On nie jest zainteresowany przejciem tego ciaa nawet za cen
zmieszania waszych dusz.
Naprawd?
Naprawd. Pozna ci i wie, e nie pjdziecie wspln drog. To mogoby go zupenie
odmieni, a tego nie chce. Nie po to opuci swoje krlestwo, eby pta si po ziemi w ciele
zodzieja i oszusta. Cho duo bym da za wiedz, po co to zrobi.
Przeraajce podejrzenie przetoczyo si przez gow Altsina.
On, czyli kto? zapyta cicho.

 Obejrzyj si i powiedz mi, kto za tob siedzi, przyjacielu. Kilka lat temu opowiedziaa
mi pewn histori. T o swojej matce, wityni Reagwyra i jego Mieczu. O tym, co z Miecza
uczyniono. Wanie dziki tej historii przyjem j do siebie, bo trzeba niezomnego ducha i
mnstwa szczcia, by dokona tego, co zrobia. A szczcie to bezcenna rzecz. Ale pi dni
temu uzupenia histori o pewien szczeg. O ran na doni jej towarzysza. Pono
wczeniej nie uznaa tego za wane.
Zodziej mimowolnie zacisn rk.
Nie poczuem go, gdy w ciebie wstpi. Zrobi to cichutko, a jaki czas pniej jego
wtargnicie zostao przymione innym, gonym i brutalnym, ktre wstrzsno poow
wiata wraliw na takie rzeczy. A przez ostatnie lata ukrywa si w sposb niemal
doskonay, cho ciekaw jestem, czy jego pojawienie si miao co wsplnego z t fal, ktra
przetoczya si niedawno przez wiat Czy wyprzedzi narodziny?
Oum zawiesi gos i Altsin nagle zyska pewno. Boek najpewniej sdzi, e ma do
czynienia z awenderi obecnego Pana Bitew, ktry po Wojnach Bogw zdoa zjednoczy
wikszo kawakw swojej duszy w jedno i zasiad na tronie w swoim krlestwie, by
przyjmowa hody miertelnikw z bezpiecznej odlegoci. Temu rzebionemu w drewnie
durniowi nawet do gowy nie przyszo, e moe by inaczej. Trafiaa si okazja do uzyskania
kilku odpowiedzi.
Sdzisz wic, e Pan Bitew wysa jak cz siebie w konkretnym celu?
Tak uwaam. Bogowie rzadko to robi, kawaek boskiej duszy bez wsparcia armii
wyznawcw to akomy ksek, take dla innych Niemiertelnych. Zreszt, ze wsparciem
wojska rwnie, Imperium i tak rzucioby si na niego niczym wygodniay kocur na rybi
gow. Poza tym wybicie dziury w Mroku wymaga olbrzymiej Mocy, a zysk moe si okaza
mizerny. Ale gdy ma si tu ma furtk w postaci miecza, ktry kiedy suy za wejcie do
wiata miertelnikw, i kto t furtk uchyli, to mona przebi Mrok niemal bez uywania
Mocy, i nie budzc przy okazji wszystkich wok. Dlatego, jak sdz, zaryzykowa. Rozlego
si cikie westchnicie. Nie mwi za duo? Wybacz, od wiekw nie rozmawiaem z
nikim, kto nie padaby przede mn na kolana i nie ogranicza si do pokornego potakiwania.
Nie ma wikszej samotnoci ni samotno boga otoczonego przez kochajcych go
wyznawcw, wic rozmowa z tob jest odwieajcym dowiadczeniem.
Do rzeczy.
Wanie o tym mwi. W sowach dao si wyczu umiech. Powtarzam, on
zaryzykowa i przeszed, cho jestem pewien, e nie spodziewa si ciebie. No bo jak to? W
samym sercu wasnej wityni spotka zagubione seehijskie dziecko i miejskiego szczura?
Zapewne wykorzysta okazj, bdc pewnym, e wejdzie w ciao jakiego kapana. Wielu z
nich nosi znaki swojego boga na skrze, wic byby w miar bezpieczny. A trafie mu si ty
Taki kaprys losu.
A skd to nage zainteresowanie wiatem miertelnikw? Nie lepiej bezpieczniej
siedzie we wasnym krlestwie i przyjmowa hody? Tak jak robi to od zawsze.
Oum nie odpowiedzia od razu, a jego wzrok nagle sta si miertelnie ciki.
Nie od zawsze, przyjacielu. Od czasu do czasu wasi bogowie sigali po ten wiat, bo
byli pewni, e to ju ten moment, albo ywili przekonanie, e ta chwila ju nigdy nie
nadejdzie. Ostatni raz stao si tak jakie tysic lat temu, gdy otworzyo si Oko Agara, Laal
osabia swoje krlestwo, prbujc zdoby nowych wyznawcw, Galleg prawie wda si w
wojn z Andayy, a Blinita He, he, Blinita byy gotowe odwrci swj los. A potem
okazao si, e ona nie bya tym, kim wszyscy si spodziewali, e bdzie. A na dodatek
zgina szybko i gupio gos boga przeszed w pszept, a Altsin nagle przesta czu

spojrzenie przyciskajce go do ziemi. Potem przez wieki witynie walczyy ze sob,

delikatnie kierowane niewidocznymi rkoma. Rzezie, pogromy, ekspansje na cudze tereny,
wite wojny. Od czasu naszego powrotu ten wiat nie ton w takiej rzece krwi. I nagle
Meekhan. Mae, gwniane pastwomiasto, niemajce nic poza garci kiepskich
czarodziejw, uporem, ktrego nie powstydziby si granitowy gaz, i jej imieniem na
sztandarach. I rozbijaj jedn armi za drug, a na Niemiertelnych pada strach, bo jeli to
ju? Jeli zajci wasnymi wojnami przegapili to Niewidzialne rce cofaj si, wrota
boskich krlestw zatrzaskuj, a walczce ze sob witynie trac bezporednie wsparcie. I
Imperium ronie w si, bo ludzie maj do nieustannych wojen i garn si pod jego
skrzyda. Ale to nie byo to. Wic moe teraz bdzie.
Altsin zda sobie spraw, e wanie o tym wspominaa Gualara. Stary, umierajcy boek
bekota bez sensu, gdy umys odmawia mu posuszestwa. Pora przycign jego uwag.
Zodziej nabra tchu.
To nie on powiedzia spokojnie.
Drewniana rzeba oczywicie nie drgna, ale Altsin mia wraenie, e jej wzrok spad na
niego ciarem tysica balastowych kamieni.
Co nie on?
To nie ten Pan Bitew, o ktrym mylisz. Nie ten, ktry po Wojnach Bogw odszed do
swojego krlestwa, eby liza rany.
Nie?
To nie poprzedzao cisz, bezdenn i lodowat jak morskie gbiny.
Nie. Nie wszyscy jego awenderi zebrali si z powrotem. Z tego, co wiem, jeden z nich
zosta wygnany poza Mrok, ale nie do krlestw Niemiertelnych.
Tak?
Altsin wyczu to tak w dreniu podogi i cian. Nareszcie przycign ca uwag boka
Seehijczykw.
Bitewna Pi Reagwyra. Ten, ktry oszala po mierci crki i prbowa rzezi
odpowiedzie na to, co uzna za swoj krzywd. To on. Zodziej popuka si w skro.
Jest tutaj. I wiesz co? W jego wspomnieniach widz, jak orzesz ocean brzuchem dugim na
ponad wier mili. Pyniesz, cho nie potrzebujesz do tego wiose ani agli. I widz, jak
wielu takich jak ty przybija do naszych brzegw, by rabowa i grabi, i pdzi ludzi w
gardziele nienasyconych okrtw o burtach zotych, brzowych, czarnych i czerwonych.
Widz pamitam ochronne czary, ktrych zamanie kosztowao ycie wielu najlepszych
magw, a nawet awenderi, i widz, jak szturmowano wasze statki, a wreszcie odpyny i
ucieky poza krawd wiata.
Cisza pogbia si. Zodziej nie odrywa oczu od drewnianej twarzy, bo mia wraenie, e
jeli to zrobi, jeli na mgnienie oka opuci wzrok, przerwie bezgon prb si, to rozpta si
pieko.
Patrz i cho nie chc w to uwierzy, to musz, bo jeli ten obraz pokazuje prawd
wskaza malunek ukazujcy dolin widzian z lotu ptaka to gdyby poczy lini
wszystkie zewntrzne drzewa vanuhii, powstaby zarys statku. Dugiego na ponad wier
mili, szerokiego na sto pidziesit jardw.
Cisza.
Altsin spi si. Jeli Oum nie odpowie, trzeba bdzie wyrwa si std, pokona
stranikw i pewnie z setk wiedm, przebi przez poow wyspy, dotrze do Kamany,
zdoby jaki statek i uciec.
Powinien zdy przed noc.

 Dlaczego si umiechasz?
Gos boga by cichy i agodny. I absolutnie spokojny.
Gupie myli mi chodz po gowie. Zodziej umiechn si szerzej. Pozwalam im
na to, ot tak, dla zabicia czasu. Czy te wspomnienia s prawdziwe?
Cisza. Altsin poczu mrowienie midzy opatkami i odwrci si powoli. Po raz pierwszy,
odkd rozpocz pogawdk z Oumem, popatrzy na Aonel. Trzsa si, jej twarz pokrywa
pot, a wosy lepiy si do czoa. Bg uywa jej jako kanau dla Mocy i wygldaa, jakby miaa
zaraz zemdle, ale gdy wreszcie zowi jej wzrok, w oczach miaa determinacj i
zdecydowanie. Bez wahania umrze dla Ouma.
Sztorm trwa dziesi dni i nocy. Skoczy si dugo po tym, jak wiato znw rozbyso
nad wiatem. Na dwik pierwszych sw wiedma otworzya usta. Nie wiem, ile dni
trwaa ciemno, trudno byo oceni bez soca i gwiazd. Podobno siedem, jak pniej
arbitralnie uznano, ale dla mnie mg to by cay miesic. Postawienie bariery Mroku wok
wiata tylko szaleniec mg si na to zdecydowa, ale ona bya szalona i potna Jake
potna. Jednym ruchem amaa wszelki opr
Zodziej spojrza na oparcie tronu. Cienie kadce si na rzebie sprawiay, e wygldaa
na przygnbion.
Stworzono Mrok ze wszystkich martwych snw i marze. Postanowilimy, e
odpyniemy. Niemiertelna Flota nazwa wicej mwica o naszej arogancji i pysze ni
wszystko inne miaa popyn w bok, szuka mitycznej pustej gazi. Ja spniem si.
Zdybym, ale wasz bg mrz uzna za stosowne zjednoczy swoich awenderi i nie
cakiem mu to wyszo. Poczy si najpierw we cztery, potem w dwie czci. Przyjy imiona
Ganr i Aelurdi, jakby chciay zachowa cigo z tym, kim byy wczeniej.
Ganeruldi imi wypyno nie wiadomo skd; towarzyszyo mu poczucie krzywdy i
niesmak. Ganeruldi krtacz, kamca i nieudacznik.
Moje wspomnienia Altsin ugryz si w jzyk. Jego, jego wspomnienia mwi co
innego. Odepchnito was od brzegw wiele lat wczeniej.
Od brzegw tak. Ale nie z oblicza mrz. Pywalimy, czekajc i szukajc innej drogi.
Czasem nawet wspieralimy jedn lub drug stron w waszej wojnie, ale wtedy Bitewna
Pi by ju szalecem, ktry mordowa wszystko, co stano mu na drodze, nie interesujc
si reszt wiata. Sam przewoziem oddziay Gallega, ktre miay walczy z tob z nim, na
poudniu. Potem Gdy stao si jasne, e nie ma tu dla nas miejsca, odpynlimy.
Osiemdziesit siedem statkw z dwustu szeciu, ktre rozpoczy podr. Cz zgina po
drodze, na oceanach we wntrzu wiatw, na morzach czerwonych od maych krewetek,
ktrych zjedzenie sprowadzao obd, wrd wiecznych sztormw Bdu Nissha, w walce z
potworami morskimi wielkoci gr. Cz wiele lat wczeniej odczya si, by poszuka innej
drogi, jeszcze zanim przybylimy tutaj. Potem wykrwawilimy si w tej gupiej,
bezsensownej wojnie, ktra kosztowaa nas wielu braci, a gdy pad rozkaz, odpynlimy
szuka gazi, ktra nas przyjmie.
Ty zostae.
Ale nie z wasnej woli!
To by szept, ale zabrzmia ze wszystkich stron naraz i a zatrzs zodziejem.
Daem si zaskoczy sztormowi, ktry wybuch, gdy Ganeruldi prbowa poczy
swoich awenderi w jeden byt, rozpada si, prbowa i dzieli. Nigdy nie widziaem takich
fal Nigdy. amay si nade mn, zatapiajc pokady, i otwieray mi pod grzbietem
przepacie bez dna. A gdy nadcign Mrok, zgubiem si. Nie wiedziaem, gdzie s soce i
ksiyc, a przecie potrafiem je wyczuwa, nawet gdy choway si za plecami wiata.

Gwiazdy stay si wspomnieniem, nastaa ciemno. I w niej koysaem si na oceanie

szalestwa, ktrym stay si tutejsze wody.
Boek umilk. Przerwa trwaa tak dugo, e Altsin zacz podejrzewa, i Oum zasn.
To by jaki podwodny uskok albo gra gos boga Seehijczykw sta si ledwo
syszalnym szeptem. Nie wiem. Uderzyem grzbietem i zgruchotaem go. Na wiele
kawakw. Mniej wicej p dnia przed tym, jak soce pojawio si na niebie. Moje dzieci
moje dzieci tony, gdy woda wdzieraa si do rodka. Uciekay coraz wyej, ale ja
wiedziaem, e nie dam rady ich ocali. Tak. Byem okrtem Niemiertelnej, okrtem i
kapitanem w jednym. I zawiodem. Ostatkiem si znalazem wysp, wpynem w gardziel
jej najwikszej rzeki i zatrzymaem si. A potem ziemia zatrzsa si w najwikszym skurczu,
jaki pamita wiat, i nagle urwiska wok rzeki osuny si, odcinajc jej nurt. Maluaryna
spitrzya si najpierw w jezioro, a potem znalaza sobie inne koryto, a ja zostaem tu. Moje
dzieci za Moje dzieci byy przeraone.
Twoja zaoga?
Nie. Eihey. To w moim jzyku modsi czonkowie rodziny, dzieci, wnuki, prawnuki.
Oni nie byli zaog, tylko czci naszego maego wiata. Osiem tysicy dusz tylu ocalao.
Ja Gdy woda opada, poczuem pod plecami wilgotn ziemi, kamienie, glin, mu.
Bolao tak bardzo bolao od setek lat unosiem si na wodzie, a tu nagle gazy prboway
zmiady moje ciao od spodu. Wiedziaem, e nigdy ju nie wyrw si z obj ziemi, bo to
zaborcza kochanka, i nigdy nie popyn przed siebie, wolny. Chciaem umrze. Nie masz
pojcia, jak bardzo wtedy chciaem umrze.
Cichy szloch kaza Altsinowi si odwrci. Aonel miaa zamknite oczy, pakaa.
Ale nie mogem. Moje dzieci byy bardziej przeraone i zrozpaczone ni ja. Nie
potrafiy si odnale, bay si staego ldu, ziemi, trawy, drzew. Niektre wybieray mier.
Podcinay sobie yy i skrapiay moje ciao krwi. Ty umierasz, a my nie moemy i nie
chcemy y bez ciebie, mwiy. Osiem tysicy dusz Musiaem przey. Chciaem umrze i
chciaem przey jednoczenie, i to pragnienie rzucio wyzwanie przeznaczeniu.
Cholera, tym razem Altsin mgby przysic, e drewniana twarz si umiecha.
Moje ciao wznioso do nieba pie ycia, cho nikt nie sdzi, e jest to moliwe.
Zostaem wyrzebiony z ywego drzewa, ktre przypomniao sobie, czym byo. Moje
ebrawrgi ubray si w suknie z lici, mj poamany grzbiet odetchn z ulg, wypuci
korzenie i zamiast walczy z ziemi, zacz si ni karmi. Drzewo vanuhii ukazao si
wiatu, ktry nie by gotw na jego przyjcie.
Drzewo?
Jedno Drzewo. To, co widzisz nad ziemi, to nie pojedyncze drzewa, lecz gazie.
Wszystkie maj jeden korze, wszystkie s czci jednego Drzewa. Mnie. Dlatego nie
wydaj owocw, nie rozpoczynam nowego ycia. Nie mog sam si zapodni. Ale wiatr
roznosi pyek z moich kwiatw daleko, a tutejsze dby okazay si odrobin spokrewnione.
To wystarczyo, by powsta nowy, rosncy tylko na tej wyspie gatunek. Db anuhijski. Gdy
odejd, moje upoledzone potomstwo bdzie szumiao przez tysiclecia pie, ktrej nie
rozumie.
A kiedy odejdziesz? pytanie wystrzelio z ust Altsina, jakby to nie on je zada.
Wkrtce w gosie Ouma nie sucha byo urazy. Co roku wiele moich sug oddaje
ycie, bym jeszcze troch z nimi pozosta. Ale to cena, na ktr przystaj coraz mniej
chtnie. Na pocztku osiemdziesit trzy gazie wzbijay si w niebo. Teraz jest ich
dwadziecia dwie. Umieram, bo nawet bogowie si starzej i umieraj.
Nie jeste bogiem. Nie takim jak nasi. Altsin zignorowa oburzone parsknicie

siedzcej za jego plecami kobiety.

Nie. Nie jestem. A jednak wasi bogowie potrzebowali wszystkich swoich si, by zmusi
nas do wycofania si. I atakowali kady statek osobno, nie omielajc si rzuci wyzwania
caej Flocie. Wicej mnie z nimi czy, ni jeste w stanie poj, Altsinie Awendeh, ktry
zosta awenderi szalonego boga. Wiesz wanie teraz zauwayem to podobiestwo
Zabawne.
Tak. Mona pkn ze miechu. Zodziej skrzywi si kwano. Zamiast gupio si
cieszy, powiedz mi, dlaczego mnie nie zabie.
Och, gdy leae nieprzytomny, rozwaaem to. Osabienie Reagwyra mogoby si
okaza dobrym posuniciem. Jednak wybraem ofiarowanie mu schronienia i pomocy. Ale
teraz? Gdy wiem, kim jeste? Zabi wspojca moich dzisiejszych dzieci?
Zodziej otworzy usta.
Jak widzisz, nie tylko ty masz niespodzianki w zanadrzu. Aonel, poka mu Cstadar.
Wszystko, co tam jest.

Interludium

Co teraz?
Maa Kana nie odpowiedziaa. Od kilku dni, odkd wydostali si z paszczy szkaratnego
olbrzyma, nie opuszczaa swojego pokoju, za jedyne towarzystwo majc milczc Iavv.
Yatecha zdawaa si nie zauwaa, co z pocztku przyjmowa nawet z pewnym
zadowoleniem, lecz z kadym dniem trudniej mu byo znale sobie miejsce. Siedzenie w
czterech cianach i gapienie si w sufit wcigao go w wir myli i uczu, ktrych za wszelk
cen chcia unikn. wiczy, z broni i bez, medytowa, szuka uspokojenia w rytuaach
dnia, lecz gdy to nie pomagao, wychodzi na miasto.
Kiedy byli tu poprzednim razem, PonkeeLaa zdawao si zwyk metropoli. Olbrzymi,
to prawda, pen ludzi rnych narodowoci, ras i religii, ttnic yciem i prac, ale
niernic si od innych, napdzanych rzemiosem i handlem miast, ktre odwiedzili.
Lecz w cigu ostatnich dni co si zmienio. Na ulicach, w sklepach, nawet w karczmach
dao si zauway coraz bardziej wrogo nastawione frakcje. Yatech widzia matriarchistw,
obnoszcych si z wisiorkami w ksztacie zoonych doni, i czcicieli Reagwyra, dumnie
paradujcych ze swoimi tatuaami, a midzy nimi spor grup wyznawcw innych
Niemiertelnych, ktrzy obchodzili obie frakcje szerokim ukiem. Na razie adna z grup
jawnie nie pokazywaa si z broni, ale najwyraniej w mod, mimo gorcej wiosny, weszy
obszerne peleryny i sigajce ziemi paszcze.
Kilka razy zaobserwowa, e tam, gdzie zbieray si grupki wyznawcw obu bstw,
niemal natychmiast pojawiali si miejscy stranicy. Jak do tej pory to wystarczyo, ale
tutejsza Starszyzna, czy jak tam zwano rzdcw miasta, nie da rady postawi kilku
miejskich pachokw na kadej ulicy i w kadej karczmie.
Wczeniej czy pniej kto powie o sowo za duo albo rzuci jedno kose spojrzenie w
niewaciw stron, a wtedy peleryny i paszcze opadn na ziemi.
Zastanawia si, ile w tym, co si dzieje, jest ich winy. Czy wanie wzrasta ziarno, ktre
wedug Maej Kany zasiali? Jeli tak, plon bdzie krwawy.
Kanayoness najwyraniej to nie obchodzio. Zamkna si w swoim pokoju i udawaa, e
wiat nie istnieje.
Po kilku dniach takiego zachowania Yatech wszed do niej, usiad naprzeciw i zada
pytanie, ktre nurtowao go, odkd wrcili z czerwonej komnaty.
Ale nie doczeka si odpowiedzi, napotykajc za to odlege, nieobecne spojrzenie.
Wycign do, by dotkn jej policzka.
Nie. Pojawia si z powrotem, a jej oczy i gos nabray barwy i niebezpiecznej gbi.
Nie rozpraszaj mnie. Kazaam ci czeka. Cierpliwie.
Zapasy mojej cierpliwoci skoczyy si trzy dni temu. Miasto jest na skraju wybuchu.
Jak zaczn si zamieszki, nie dam rady ci obroni nawet z ni za plecami.
Skin gow w stron Iavvy, siedzcej w kcie z podkulonymi nogami i wykonujcej
seri oszaamiajco szybkich wicze ze sztyletami. Biae ostrza ciy powietrze z tak
prdkoci, e zdaway si zostawia pod powiekami powidok ruchu.
Kanayoness przez chwil zdawaa si wsuchiwa w dobiegajcy z ulicy gwar. Oblizaa
wargi szybkim ruchem, jak jaszczurka smakujca powietrze.
Strach duo strachu. I niecierpliwo. Byam daleko mylami. Mog odwiedza

miejsca, w ktrych niedawno przebywaam, podglda, patrze Oum dotrzyma sowa,

wyleczy go ale nie wiem czemu, nie wysa od razu w drog. Na Poudniu Dalekim
Poudniu Jest tak jak tu Strach na ulicach. I oczekiwanie.
Czy to z powodu tego, co powiedziaa hrabiemu?
Pokrcia gow.
Nie. Z pewnoci nie. Jemu takie kopoty nie s teraz potrzebne. Wyania si
schemat ktrego do koca nie rozumiem Nie podoba mi si to.
Schemat?
Jej oczy znw zaszy lekk mg.
Tu i tam zamieszki i wojna. Wyznawcy BaeltaMathran przeciw lokalnemu bstwu.
Ten byt w mieczu, ten protobg mg wybra sobie na przeciwnika mniejsz rybk.
Pani Wojny, Gallega, Dress, Byka, nawet cholerne Blinita. Ale szczuje swoich kapanw i
akolitw na ni. Po co? Na Poudniu to samo Agar nigdy nie toczy wojen o wadz nad
ludzkimi duszami, a teraz jego wojownicy planuj rze niewolnikw, ktrzy jak jeden m
kaniaj si gwnej bogini Imperium. O co w tym chodzi?
Zamrugaa, odzyskujc trzewo spojrzenia.
Znasz odpowied na to pytanie? rzucia zaczepnie.
Pokrci gow.
Zabawia si wpltaa w swoje plany Pani Losu. A ona toczy koci na kilku
stolikach jednoczenie z kilkoma innymi graczami. Kady ma swj cel, lecz wszdzie
wida cie jednej z trzech sistr. Kitchi, Labaya, Ogewra. Zawsze s na miejscu. Tyle wiem.
Och. Machna rk. To, e Eyfra bdzie oszukiwa, wiedziaam od pocztku.
Zanim spotkaam si z Labay. Nie interesuje mnie jej gierka, ja wywizaam si z umowy i
ona te. Mczyzna, ktrego szukam, przybdzie do miasta, a ja przygotowaam mu godne
powitanie.
Ona moe uwaa inaczej. Poza tym co si zmienio.
Co?
Ty. Ty si zmienia. Od tamtej nocy, gdy Iavva przysza po mnie. Tamtej, gdy
Zmarszczya brwi, zniecierpliwiona.
Ta noc nie bya a tak wana, jak sdziam. Gdyby co si wtedy narodzio, wiat
trzsby si i dra w posadach, a panuje cisza.
Yatech zmruy oczy i skrzywi si, jak mona by tak rozdwojonym. By z jednej
strony istot tak potn, e rozmawia jak rwny z samymi bogami, z drugiej za
dziewczyn niezbyt bystr i lep na to, co si dzieje wok.
Cisza? Bya na ulicy? Wyjd, a zobaczysz cisz. Jak na polu bitwy przed pierwsz
szar. A w miecie Agara? Sama mwia, e zaczyna si tam gotowa. Cho mia by
spokj. Pamitasz? Od kiedy oba miasta zmierzaj ku rzezi?
Od dawna. Posaa mu szczeglny umieszek, zarezerwowany dla gupcw, ktrzy j
bawi. W PonkeeLaa od wielu miesicy witynia Reagwyra pozyskuje nowych
wyznawcw, a na Poudniu och, na Poudniu tamtejsze problemy z niewolnikami maj
jakie tysic lat.
Tak. Ale czemu to si dzieje teraz? W obu miastach jednoczenie? Przecie gdy
odchodzilimy z Konoweryn, wszystko szo ku lepszemu, prawda? Mczyzna w szkaracie
przegra, na tronie mia zasi agodny i dobry ksi. Tutaj te jeszcze niedawno panowa
porzdek, pamitam, reagwyryci tatuowali sobie znak swojego boga, ale nie parli do walki.
Wszystko zaczo i le po tamtej nocy. Co si wtedy wydarzyo?
Jej umieszek przeszed w grymas skupienia.

 Chodzi ci o bitw na pnocy? Mwi, e kruki byy tak najedzone padlin, e nie
potrafiy wzbi si do lotu nie, nie odzywaj si. Byo wiele mierci, wiele dusz wyrwanych z
cia, uyto potnych bitewnych czarw. To ich echo syszaam.
Pamita, jakimi wieciami yo przez kilka dni miasto. Sekohlandczycy przegrali wielk
bitw z wracajcym do swojej ojczyzny ludem wygnacw. witynie i kapliczki Laal
ustroiy si na t okoliczno w barwne wstgi i girlandy kwiatw. Kapani Gallega cili
wosy na znak smutku. I tyle. adnych religijnych zamieszek, cho moe to dlatego, e
zarwno jeden, jak i drugi kult miay w PonkeeLaa niewielu wyznawcw.
Jeste pewna? Ile wojen i bitew stoczono na wiecie przez ostatnie lata? Ile ech
budzio ci w nocy? I nie tylko ciebie, jeli dobrze rozumiem. Ile razy Pani Losu posaa w te
miejsca jedn z sistr. Ile? I ile razy potem nagle wszystko szo ku wojnie, tutaj i na Dalekim
Poudniu.
Mwi powoli, nie podnoszc gosu ani nie akcentujc poszczeglnych sw. Widywa j
ju z tak min, skupion i powan. Jeszcze nie nadesza chwila, gdy ta uskowata,
jadowita obecno wygldaa z jej oczu, lecz miao si wraenie, e w ich gbi co drga
lekko, jak tafla wody wzburzona nagym ruchem.
Do czego zmierzasz?
Tak. Zdecydowanie musi by ostrony.
Nabra powoli powietrza i jej powiedzia.

Rozdzia 13

Wszyscy skd pochodzimy. Nie ma ani jednej istoty, ktra wziaby si znikd, ani
jednego wydarzenia, ktre zaistniaoby samo z siebie. Zawsze jest jaki pocztek. Bana
zawarty w tym stwierdzeniu skrywa gbsz prawd. Bo c zrobimy, jeli okae si, e
korzenie kadego z nas, nawet tych, ktrymi gardzimy i nienawidzimy, s wsplne? e
najwikszy wrg to nasz brat?
Korzenie Seehijczykw sigay dalej w przeszo, ni ktokolwiek mgby przypuszcza.
Altsin sta przy kamiennej cianie i wodzi palcami po jej paszczynie. Stara. Potwornie
stara i zniszczona. Jako jedyna w okolicy sigaa w gr na wysoko kilku stp. Reszta
pozostaoci po budynkach ledwo wystawaa nad powierzchni gruntu, ot, trzy cale
kamieni uoonych tak, e tworzyy zarys dugich cian. Naliczy dwadziecia prostoktw o
bokach osiem na trzydzieci jardw. Nie zachoway si adne lady podziau ich wntrz,
wic na pierwszy rzut oka kto mgby to uzna za fundamenty stajni przeznaczonych do
hodowli byda.
W gruncie rzeczy niewiele by si pomyli. Pami podsuwaa Altsinowi wyjanienie, ale
odrzuca je raz za razem. Obozy rozrodcze, w ktrych kobiety wydaway na wiat dzieci tak
dugo, jak mogy, i wysyay je na wojn swoich bogw. A gdy ju si wyjaowiy i nie mogy
rodzi, bray bro i ruszay za nimi.
Uderzy pici w cian, przycigajc zdumione spojrzenie Aonel.
To chyba najwiksza sia ludzi, pomyla. Umiejtno ignorowania prawdy, jeli jest dla
nas niewygodna. Odrzucania wszystkiego, co moe zburzy nasz spokj albo zmusi nas do
zmiany pogldw.
Nie chcia, eby to bya prawda. Chcia wierzy, e ta cz wspomnie Reagwyra bya
faszywa. I e nie zrobiono tego, o czym opowiedzia mu Oum, gdy Aonel posza przekaza
jego wol reszcie i przygotowa si do dwudniowej podry.
Moje dzieci bay si staego ldu, bay si lasu, drzew, strumieni i rzek. Ale wiedziaem,
e nie mog wiecznie y w resztkach tego, czym si staem, niczym robactwo rojce si w
trupie. Cho nie masz pojcia, jak trudno znale ochotnikw, ktrzy opuciliby t dolin i
poszli na zwiad. Cichy miech obieg zodzieja ze wszystkich stron. W kocu zgosia si
Rauna Gha Noir. Bya ty by powiedzia, e bya oficerem dowodzcym oddziaem
abordaowym. Odwana kobieta, umiaa walczy, braa udzia w wielu bitwach, znaa nawet
kilka tutejszych jzykw. Z jej oddziau przeyo osiemnastu ludzi i tylko trzech
westchn tylko trzech znalazo odwag, by pj na zwiad wraz z ni. Tak bardzo
przeraao ich to, co mogo czeka poza Dolin.
Altsin skin gow i zacz si ubiera. Przynieli mu miejscowe rzeczy, sukienne
spodnie i lnian koszul, solidny pasek, onuce i buty. Gdyby zgoli brod, na pierwszy rzut
oka mgby uchodzi za jednego z miejscowych.
Rauna wzia bro, swoich ludzi, zapas jedzenia na kilka dni, i posza. Na pocztku
wdrowali wok doliny, nie dalej ni na p dnia drogi od niej, pniej zrobili zwiad wzdu
rzeki, a potem brzegiem morza ruszyli na poudnie. Nigdzie nie spotkali ludzi, cho
znajdowali lady osad, pola zaronite chwastami, resztki drg, a nawet stada zdziczaych
owiec i kz. Gdy opuszczano wysp, na statkach zabrako miejsca dla zwierzt. Tak wtedy
mylelimy.

Zodziej poprawi pasek, wzu buty i na wszelki wypadek, by da zna, e sucha,

pokiwa gow.
Pomylilicie si?
Tak. Bardzo si pomylilimy.
Co w gosie Ouma sprawio, e zastyg w p ruchu i spojrza uwanie na tron.
Po miesicu Rauna skierowaa si na pnoc, w gb lasu. I tam natkna si na
Imiliego oraz jego kobiety.
Imwili sowo wyrwao mu si z garda samo, bezwiednie, wspomnienia boga pchay
si do przodu jak ciekawskie dzieci. Oum mia racj, przenikali si z kawakiem duszy
Reagwyra coraz atwiej i szybciej. Nazywa si Imwili z Ganwert. By awenderi, nosi
tatuae, ale nigdy nie dowiadczy penego Objcia. Straci nog w bitwie z venleggowi i
posano go, by pilnowa jednego z obozw dla rodzcych kobiet.
Tak to pamitasz?
On Bitewna Pi sam go wybra do tego zadania. To miaa by nagroda za wiern
sub. Na polu bitwy z beznogiego awenderi nie byoby adnego poytku, a w obozie mg
si przyda. Altsin potrzsn gow, skonsternowany. Ta wiedza przychodzia tak
naturalnie, jakby przypomina sobie wasne ycie.
Tak. I to wanie znalelimy. Obz dla kobiet, ktrych jedynym zadaniem byo rok w
rok rodzi dzieci, ktre Imwili mia szkoli, by gdy skocz czternacie lat, wysya je na
kontynent. To byy twoje obozy, Bitewnej Pici Reagwyra, zaoone, nim doszcztnie
pogry si w szalestwie. I dlatego kazano je zmie z powierzchni ziemi. Wszystkie.
Te sowa nim wstrzsny, cho, do cikiej cholery, powinien tylko si umiechn i
wzruszy ramionami. To nie miao nic wsplnego z Altsinem Awendeh z PonkeeLaa.
Ale zabolao tego drugiego.
Jak to?
Nie wiesz? On nie wie? Gdy zacz szale, mordowa wszystko na swojej drodze,
zabija nawet posacw od innych Niemiertelnych, postanowiono go osabi. Nikt nie
mg przej tych obozw, gdy znak Pici pon na skrze ich mieszkacw, wic wysano
onierzy, by je zniszczyli. Galleg, Laal i Dress wyznaczyli do tego zadania swoje najmniej
wartociowe oddziay. Dezerterw, bandytw, odakw wcielonych przymusowo do armii,
kilku marnych czarownikw. Nie spodziewali si wikszego oporu, w obozach byy gwnie
kobiety, troch mczyzn, ktrzy mieli je zapadnia, i mnstwo dzieci.
Oum zamilk, pozwalajc, by cisza wypenia przestrze midzy nimi, i w tej ciszy Altsin
zacz si zmaga z niechcianymi wizjami. To przeszo zbyt odlega, by miaa znaczenie,
powtarza, a poza tym to nie jego ludzie. To nie byy jego kobiety, mczyni i dzieci. Ich los
nic go nie obchodzi. Tylko dlaczego, cholera, czu, jak co podjeda mu do garda, a rce
dr?
Ogldalimy lady podj bg a byo ich sporo, mimo e od czyszczenia wyspy
min ponad rok. Cz obozw daa si zaskoczy, nie spodziewano si tego ataku, cz
zdobyto po krtkim obleniu. Nie brano jecw, nie o to przecie chodzio, celem byo
pozbawienie Bitewnej Pici wyznawcw, ktrzy wznosili do niego mody, i rekrutw,
gotowych za niego umiera. Wymordowano mieszkacw dziesiciu z jedenastu obozw.
Mczyzn, kobiety i dzieci. Wszystkich.
A ostatni obz?
Ten, ktrym opiekowa si Imili? To znaczy Imwili, jeli mwisz, e tak mia na imi,
nie pamitam dokadnie. Ten obz stawi opr. Jednonogi wojownik stoczy tu swoj
przedostatni kampani. Mia pod opiek jakie dziesi tysicy ludzi, z czego jedna trzecia

to byy niedobitki z reszty wyspy. Ukry kobiety i modsze dzieci w lasach i na wzgrzach
przy zachodnim brzegu. Z nielicznych mczyzn i tych kobiet, ktre potrafiy i chciay
walczy, stworzy stra. Uzbroi te starsze dzieci, dwunasto i trzynastoletnie, ktre i tak
koczyy ju szkolenie wojskowe, i zacz nka najedcw. Lasy pokry sieci dow,
spadajcych pni i innych puapek, zatruwa rda i niszczy zapasy jedzenia. Strzela w
plecy i podrzyna garda picym. Powinnimy opakiwa to, e nikt nie spisa pieni o jego
wojnie.
Altsin poczu nieoczekiwany napyw dumy. Dumy z tego wojownika, jego determinacji i
powicenia. Cholera, tego ju za duo. Potrzsn gow wyno si!
Nie pomogo.
Walczy przez p roku. Moe duej. Oddziay Gallega i innych bogw wkrtce
zaczy unika zachodniej czci wyspy, nawet towarzyszcy im czarownicy nie omielali
si tam zapuszcza od momentu, gdy Imwili wcign dwch z nich w puapk, schwyta
ywcem i wbi na pal. Ale dla Niemiertelnych cel i tak zosta osignity, Bitewna Pi
straci rdo nowych wojownikw, a ci, ktrzy ocaleli, przestali si do niego modli, bo tak
si najczciej dzieje, e odrzucamy bogw, ktrzy s obojtni na nasze cierpienia. Wic po
p roku wycofali swoich ludzi, eby ich nie traci w niepotrzebnej wojnie podjazdowej.
Opuszczajc wysp, zniszczyli wszystko, co udao im si znale, i odpynli, by ju nie
wrci. Nic nie powiesz? Wygldasz, jakby bi si z mylami i dostawa lanie.
Dostawa, i to nieze. Jaka cz zodzieja chona t opowie z wiksz uwag, ni
powiciby jej on sam. I cho prbowa t cz zdawi, nie wychodzio.
Gualara opowiedziaa mi wasz legend. O Imwilim i Ruanie. O ich pojedynku i
O tak. Chichot Ouma wstrzsn ca komnat. Potrzebowalimy tej legendy, eby
si jako dogada. Oni byli obcy, kilka tysicy kobiet i podrostkw z plemienia, ktre mwio
innym jzykiem i czcio innego boga. Cho wtedy nie kaniali si ju adnemu. I moje dzieci,
osiem tysicy zagubionych, przeraonych dusz. Wiesz, jak byo naprawd? Rauna wpada
w jedn z puapek zastawionych przez Imwiliego. A gdy siedziaa w dole z nog przebit
zaostrzonym kokiem, zjawi si osobicie, obejrza j, rozpozna, bo moje dzieci miay
wyrniajc si urod, i postanowi zabi. Tak po prostu. Ubagaa go, by tego nie robi,
podajc si za samotnego rozbitka i przysigajc sub i posuszestwo do koca ycia. A
gdy, zwiedziony przysigami, Imwili wycign j z puapki, wbia mu n w brzuch. Co ty
na to?
Altsin unis brwi i wzruszy ramionami.
Przysiga dozgonnej wiernoci i n w brzuchu? Czemu si dziwisz? Tak jest w
kadym maestwie.
Oum zarechota.
No tak. Potem przysza burza. Wielka i potna, trwajca trzy dni i noce, a oni leeli
w jamie pod drzewem, oboje ranni i chorzy, a gdy burza przesza, nie mieli ju ochoty si
pozabija. Gdy Rauna stana przede mn wraz z Imwilim, wiedziaem, e to nasza szansa.
U nas byo wicej mczyzn i bylimy lepiej uzbrojeni, ale moje dzieci nadal nie chciay
opuszcza doliny. Koczyy si zapasy, zaczynalimy godowa, a nie wiedzielimy nic o
yciu na ldzie, polowaniu na miejscowe zwierzta, hodowli czy uprawie ziemi. Oni mieli t
wiedz, lecz brakowao im rk do pracy i si, by si obroni.
Wczeniej pokazali co innego.
Owszem. Ale walka z najedcami kosztowaa ich wielu zabitych i rannych i gdyby
potrwaa duej, najpewniej by przegrali. Wic bylimy sobie nawzajem potrzebni, ale
potrzebowalimy te czego, co zmieni nas w jedno plemi.

 Magii?
Bg znw si zamia, i to cakiem gono. Altsin mia wraenie, e razem z nim mieje si
caa dolina.
Tak. Magii. Najpotniejszej, jaka istnieje. Opowieci. Zastanawiae si kiedy, co
czyni z rodw i klanw plemiona i narody? Co sprawia, e jeste skonny uzna za rodakw
ludzi, ktrzy nie s z tob spokrewnieni, inaczej wygldaj, czasem nawet mwi innym
jzykiem lub wyznaj innego boga? Historie snute do uszu dzieci, przyjacielu, opowieci
tkane przed snem. Meekhaczycy maj powiedzenie Z Com Gowel mj rd. Wiesz, co ono
znaczy?
Lekcje historii, ktre pobiera jako dziecko, na co si przyday.
Pod Com Gowel bya jaka bitwa.
Nie jaka, ale pierwsza z bitew, ktre zapocztkoway histori Imperium. Tam, na
pocztku swojej drogi do dominacji nad reszt kontynentu, Meekhan pierwszy raz wznis
bro w imi BaeltaMathran i pokona Siostry Wojny. Gdy dorastasz jako Meekhaczyk,
syszysz opowie o pierwszym cesarzu i tej bitwie ju jako dziecko. Potem poznajesz
histori oblenia Gnouwm, dzieci Wahili, siedmiu odwanych na mocie, kamienia w bucie
generaa. Kad cegiek, ktra tworzy twoj tosamo jako obywatela Imperium.
Meekhaczycy s w tym wietni. Dzi nawet potomkowie dzikusw na Pnocy czy
Wschodzie, ktrzy kilkaset lat temu mieszkali w ziemiankach i podzili dzieci z wasnymi
crkami, mwi Z Com Gowel mj rd i uwaaj si za cz Imperium. Bo tym wanie
jest nard, nie ska, jak chc niektrzy poeci, ale pkiem gazek powizanych wsplnymi
historiami. Potga opowieci jest niezmierzona.
O co waciwie ci chodzi?
O? Irytujesz si. Ty czy on? Mamy jeszcze czas, Aonel musi znale kilka rzeczy ton
Ouma sta si na moment irytujco pobaliwy. Ja te potrzebowaem opowieci, ktra
przeamie nieufno i ukae drug stron jako rwnorzdn i godn szacunku. Ktra
zwie nasze ludy. Wic Rauna opowiedziaa nam histori o pojedynku z wielkim
wojownikiem, strzegcym osady kobiet i dzieci przed okrutnymi mordercami, a on
opowiedzia swoim ziomkom o walce ze szlachetn wojowniczk, ktra przybya na wysp w
poszukiwaniu miejsca dla wasnego ludu i boga. No i oczywicie oboje mwili o wielkiej
mioci, jaka midzy nimi zapona. A potem musieli si pobra, by przypiecztowa
zwizek dwch wiatw.
Altsin westchn, to byo do oczywiste.
N w brzuchu mieli ju za sob. Czy zawaha si.
Tak. Byli dobr par. Mieli wiele dzieci. I z tego, co pamitam, mio te ich nie
omina. Historia ich spotkania bya pierwsz z opowieci wicych twoje jego i moje
dzieci w jeden nard. A za ich przykadem poszli inni. Pojawi si pewien problem z
nierwn liczebnoci pci, wic przez pewien czas maestwa dwch kobiet z jednym
mczyzn nie stanowiy nic niezwykego. Potem si wyrwnao.
Trzasny zewntrzne drzwi.
Aonel wraca. Chc, eby ci pokazaa co wicej, co, czego zapewne nie wiedziae o
swoim gociu.
Co?
Zobaczysz. Inaczej nigdy nie zrozumiesz, czemu Seehijczycy, mimo e s potomkami
Reagwyra, zabijaj kadego jego kapana, ktry omieli si postawi stop poza Kaman.
To byy ostatnie sowa, jakie Altsin usysza od Ouma. A teraz, po dwch dniach
przedzierania si przez wzgrza poronite gstym borem, sta przed resztkami kamiennego

muru i zaciska pici. Do tej pory mg sobie wmawia, e cz wspomnie, ktre

odziedziczy po awenderi boga wojny, bya faszywa, e widzia jakie majaki, bredzenia
pogronego w malignie umysu, e nie byo mordw, rzezi, brodzenia po kolana we krwi ani
nieustannych skarg niewinnych, cichncych pod pieszczot rzeniczych noy. W gruncie
rzeczy chcia wierzy, e to raczej fragmenty koszmarw nawiedzajcych boga ni
odzwierciedlenie rzeczywistych wydarze. Ale teraz?
Sta w miejscu, gdzie kiedy mieci si obz, w ktrym kobiety trzymano jak zwierzta
rozpodowe, uyteczne dopty, dopki mog wydawa na wiat dzieci, i patrzy na
wiedm, ktra moga by w linii prostej potomkiem jednej z nich.
Sowo przepraszam cisno mu si na usta z tak si, e musia zagry zby, a bl w
tym zamanym przywrci go do rzeczywistoci. To nie on powinien przeprasza. Nie tu i
nie teraz.
Aonel patrzya na niego spokojnie, a jej stara twarz z zatopionymi midzy zmarszczkami
oczyma modej dziewczyny nie wyraaa adnych uczu. Czekaa.
Altsin westchn i usiad pod murkiem, opierajc si plecami o chodny kamie. Krcio
mu si w gowie, a na usta cisny si setki pyta. Po kolei.
Czy teraz masz ochot porozmawia? zapyta.
W czasie drogi ucinaa kad prb pogawdki, nawet takiej o pogodzie. Altsin wiedzia,
e towarzysz im inne wiedmy, sysza je wok, ale nie sdzi, by to ich obecno bya
powodem jej milczenia.
Nie. Ale musz, bo Oum rozkaza mi odpowiedzie na kade twoje pytanie cakowicie
szczerze i najlepiej, jak potrafi odrzeka spokojnie. Pytaj.
To miejsce, jak on je nazwa?
Cstadar. Tak nazywa je Imili.
Imwili. Dobrze, dobrze. Zodziej unis rce w obronnym gecie. Niech bdzie
Imili. Nazwy si zmieniaj, imiona te mog. Cstadar
Sowo nie budzio w nim adnego skojarzenia.
Tu by obz dla kobiet. Jeden z wielu. Gdzie byy inne?
Zapyta o to.
Pokrcia gow.
Nie wiem. Nie zachoway si adne lady ani wzmianki. To miejsce jest szczeglne, bo
to wanie tu Imili stoczy pojedynek z Raun.
Wierzysz w t legend?
To legenda, nie musi mwi caej prawdy i tylko prawdy. Wane, ile znaczy dla nas.
Racja. Co podobnego usyszaem z ust Ouma. Wycign z worka kawaek placka i
butelk miejscowego wina. Usid, mam wiele pyta.
Usiada, ale nie przyja poczstunku. Altsin wzruszy ramionami i pocign kilka ykw.
Wino byo lekkie, sodkawe, z miodow nut, zupenie inne ni te robione na kontynencie.
Skupi si na jego smaku, eby opanowa rozszalae myli. Pyta mia duo, ale to
najwaniejsze postanowi zachowa na koniec.
Zbroicie si? Wy, Czarne Wiedmy ucili, gdy zmarszczya brwi.
Skd aaa, Gualara. Rozumiem. Przez chwil bawia si, nawijajc kosmyk wosw
na palec; gest dziwnie nieprzystajcy do zmarszczek i plam wtrobowych na doniach.
Jedna z ostatnich z pokolenia, ktre uznao, e wemiemy na siebie ciar suby, ale
zrezygnujemy z prawa do wyboru wasnej drogi. Tak. Zbroimy. Od wiekw Dolina Dhawii
nie miaa waciwie adnej ochrony, nie potrzebowaa, Oum by nasz tarcz, jeli wiesz, o
czym mwi. Ale on sabnie, a wrd plemion od czasu do czasu roznosz si plotki, e

umar. Po ostatniej takiej wieci trzech wodzw wyruszyo do Doliny na czele zbrojnych
orszakw z zamiarem usadzenia swoich tykw na czerwonym tronie, i dopiero u jej granic
zatrzymaa ich wola Ouma.
A nie przygotowujecie si przypadkiem na przejcie wadzy po jego mierci?
Oczywicie, e tak. Gualara i jej siostry wolay udawa, e to nigdy nie nastpi, e
mona si wiecznie ciga z nieuniknionym. My nie. Ta wyspa od dwustu lat pogra si w
bagnie rodowych zemst, krwawych odwetw i honoru pojmowanego z subtelnoci
piciolatka. Rzdz tym wszystkim reguy na wp spisane, na wp wymylane na bieco.
Stracilimy nad tym kontrol, cho na pocztku wydawao si to nawet dobrym pomysem
znale plemionom zajcie, by nie patrzyy zbyt uwanie w stron Doliny, by nauczyy si
y, gdy jego zabraknie. Ale teraz sdz, e wtedy popeniono bd, pozwalajc, by
treiwics stao si dominujc filozofi dziaania. Nie, nie filozofi. Skrzywia si.
Wikszo moich rodakw nawet nie zna tego sowa. Po prostu stylem ycia na Amonerii.
Tylko Oum trzyma teraz wszystko razem, gdy odejdzie, wyspa rozpadnie si jak kupka siana
na wietrze. Potem podbije j ten, kto pierwszy zgromadzi wiksz flot.
Naprawd?
Zmarszczya gniewnie brwi.
Po co te pytania? To nie twoje sprawy.
Moje, pki tu jestem. Wasz bg darowa mi ycie, nawet gdy dowiedzia si, kto we
mnie siedzi, i usiuj teraz dociec dlaczego? Co go do tego skonio?
To, co wydarzyo si daleko na pnocnym wschodzie. Co wzburzyo fal, ktra
zwrcia uwag kadej Potgi, jak znamy. W tym szukaj odpowiedzi. Gdy fala dotara do
nas, Oum obudzi si i zaczerpn Mocy, jak nigdy za mojego ycia. Nawet w czasie najazdu
Nesbordczykw, gdy musia ogosi kameluuri. Wiele moich sistr oddao ycie tej nocy, a
on nie robi nic, tylko wyta uwag, smakowa zmiany w aspektach, szuka czego. A
potem spojrza na poudnie i znalaz ciebie. Nasz bg nie wierzy w takie przypadki.
I kaza mnie przyprowadzi.
Tak.
A wy chciaycie mnie zabi?
Umiechna si chodno.
Powiedzmy, e byy takie propozycje. Szeptane w mylach. Ale Oum kaza. Gualara
nie musiaa ci towarzyszy.
Odniosem inne wraenie. Poza tym sdz, e ona przede wszystkim zamierzaa mnie
sprawdzi. Gdyby uznaa, e jestem grony dla waszego boga, sprbowaaby mnie
powstrzyma.
Moe. Jest gupia i uparta oraz uwaa, e dziaamy na szkod Ouma, ale nigdy nie
twierdziam, e jej lojalno osaba.
A dziaacie na szkod Ouma?
A sdzisz, e on nie wie, co robimy? odbia pytanie. e mogybymy cokolwiek
zrobi bez jego wiedzy? Nie dopucimy do tego, by ta wyspa rozpada si na kawaki, a
potem zostaa przykryta nesbordzkim lub fiilandzkim butem. Jeli bdzie trzeba, narzucimy
porzdek si.
Nie dacie rady same, czy nawet z poparciem mniejszych klanw. Jest was za mao.
Naprawd? Co wiesz o prawdziwej sile, zodzieju? W dolinie mam ponad setk sistr i
do zbrojnych, by pokona sojusz nawet kilku najwikszych plemion, takich jak Oomni,
Kwarasi czy moi Ghamlakowie.
No to wszystkie zjednocz si przeciwko wam.

Umiechna si po raz pierwszy od dwch dni.

No wanie.
Ten umiech powiedzia mu wszystko.
Och psiakrew.
Taki plan budzi podziw miaoci i szalestwem jednoczenie. Pokona skcone
plemiona jedno po drugim albo zmusi je, by zawary sojusz przeciw Dolinie Dhawii, nie w
narzuconym przez boga kameluuri, ale kierowane zimnym, logicznym pragmatyzmem. A
potem co? Poczeka, a wybior wodza, a nastpnie zoy mu hod i przysic sub?
Przywdca potnej koalicji, majcy do dyspozycji ca potg Czarnych Wiedm, moe
by do silny, by utrzyma si na szczycie. Tak czy siak, wyspa zostanie zjednoczona, a
wiedmy z Doliny bd rzdzi wprost lub zza plecw jakiego koronowanego gupca.
Imponujce.
I desperackie.
Tysic rzeczy moe si nie uda.
Jedyne rzeczy, jakie na pewno si nie udaj, to te, ktrych nikt nie prbuje robi.
Mdro seehijskiej wiedmy?
Mdro kobiety, ktra wybraa. Odda najlepsze lata wasnemu bogu czy sta z boku i
patrze, jak wszystko, co kocha, ginie? Nie zrozumiesz.
Bardzo si stara dostrzec w jej oczach zoliwo lub drwin, ale nie potrafi. Patrzya
szczerze i otwarcie.
Nie lekcewa mnie mrukn.
Nie lekcewa. Oum ci docenia, wicej, jest peen podziwu. Opierasz si pboskiemu
bytowi, cho wikszo ludzi ulegaby mu ju dawno. Nasz pan powiedzia mi, e nie wie, co
tob kieruje, oprcz gupiego uporu, ale szkoda, e nie znalaze sobie jakiego dobrego celu
w yciu. Mgby wiele dokona.
Miaem cel w yciu. Dobrze je przey i nie zawisn zbyt szybko, ale odkd spotkaem
ciebie i twoj matk w podziemiach wityni, byem, tak jakby, zajty innymi rzeczami.
Zmierzyli si wzrokiem. Ani mylaa opuci oczu.
Chcesz mnie o co zapyta, pytaj. Obiecaam Oumowi, e bd szczera.
Dobrze. Czy Altsin zawaha si. Cholera, w wyobrani toczy t rozmow setki razy i
nigdy nie mia oporw, by to powiedzie. Czy ona wiedziaa, co si stanie, gdy kazaa mi
wytrze do o rkoje? Czy wiedziaa, e moe mnie opta co takiego jak Bitewna Pi?
Spojrzenie Aonel zagodniao.
Wiesz, nie tego pytania si spodziewaam. Umiechna si dziwnie. A odpowied
brzmi: nie wiem. Moja matka te suya Oumowi. Bya jedn z naszych wiedm, ktre
podroway poza wysp, by bada pozostaoci z dawnych czasw. Bya nawet w
PonkeeLaa obserwowa procesj Drogi Wojownika. A tu, w Kamanie, rozpytywaa u
kapanw Reagwyra, czy da si zbliy do tego ich boskiego Miecza. Umwili si z ni na
spotkanie, na ktre ju nie dotara. Myl, e wasza witynia potrzebowaa akurat ofiary, a
moja matka sama wesza im w rce.
To nie moja witynia.
W jej oczach zataczyy iskierki rozbawienia.
No wiesz, akurat w twoim przypadku zawiesia gos.
Zignorowa zaczepk.
Twoja matka szukaa artefaktw po Wojnach Bogw na polecenie Ouma? Tak jak
Gualara? I inne wiedmy?
Skina gow.

Poj, e Aonel zastpia j w szeregu kobiet sucych umierajcemu bokowi i

oddajcych mu wikszo swoich si yciowych.
To te treiwics? Przeja obowizki po matce, bo nakazywa ci to honor rodu?
Jej spojrzenie stao si otwarcie kpice.
Nie. Nie musiaam niczego robi ani udowadnia. Sama chciaam. A jeli do tej pory
nie zrozumiae, e jeli jeste panem wasnego ycia, to moesz zrobi z nim, co chcesz,
take powici czemu, co uwaasz za wane, to ju nigdy tego nie pojmiesz.
Odpowiedzia grymasem, ktry przeposzy kpin z jej oczu.
Panem wasnego ycia, powiadasz? Zrobi, co zechcesz? A ja miaem ci za mdr
dziewczyn.
Opucia wzrok.
No to jak byo z twoj matk? Naciska. Wiedziaa, co mnie spotka?
Pytanie odbio si od ciszy i przepado w krzakach.
Nie wiem. Aonel odpowiedziaa po duszej chwili, prawie szeptem. Nie mog ci
przysic, e nie wiedziaa. Badaa staroytne artefakty, miaa wiedz, ktr mogaby
zadziwi nawet najwikszych uczonych. Nie moga mie pewnoci, ale moe miaa
nadziej, e jaka cz Reagwyra przejdzie przez Miecz i zrobi porzdek z kapanami.
Ukarze tych, ktrzy j katowali. Pomci. Moe tak wanie mylaa. Nie wiem.
Altsin spojrza na swoje donie zacinite kurczowo w pici. To nie bya odpowied,
jakiej oczekiwa, nie po tylu latach tuaczki, ucieczek, walki z tym, co nosi w gowie. Pragn
jasnego Tak wiedziaa, i moesz teraz naszcza na jej grb albo Nie nie miaa pojcia, i
nie moesz jej wini, po prostu miae pecha, wic id i nakop do tyka Pani Losu.
Niczego wicej si od ciebie na ten temat nie dowiem, co? zachrypia.
Przysigam mwi prawd, a nie koi rozdart dusz zodzieja, ktrego spotkaam w
podziemiach wityni i poprosiam, eby zabi moj matk. Wic mwi prawd. Doce to.
Spojrza jej w oczy. Okruciestwo ma wiele twarzy, czsto skrywa si za mask prawdy
i szczeroci, ale ona patrzya na niego z prawdziwym smutkiem. Pocign z butelki,
kilkoma ykami oprniajc j do dna.
Jakiego pytania si spodziewaa? rzuci krtko.
Zaskoczona zmian tematu, uniosa brwi.
Nie rb takiej miny odchrzkn i splun gst flegm na ziemi, wite miejsce czy
nie, gwno go to w tej chwili obchodzio. Moemy tu siedzie i uala si nad sob do
usranej mierci albo sprbowa y dalej. No? Jakie pytanie miaem ci niby zada?
Umiechna si nagle i by to zdumiewajco mody, dziewczcy umiech.
On powiedzia, e tak z tob bdzie. e jeste jak kamie toczcy si ze wzgrza. Nie
ogldasz si na to, co ci mino, i nie tracisz czasu na rozdrapywanie ran. Twoje pytanie
wydawao si oczywiste. Jak si go pozby z gowy.
I nie zwariowa ani nie umrze doda. Wiem, e dla Ouma to moe by drobiazg,
ale dla mnie do istotny.
Spowaniaa.
Dla niego te. I dlatego odpowied na to pytanie moe ci si nie spodoba. Ale nie
przerywaj! Uniosa donie w gecie nakazujcym mu spokj. To jest moliwe. Trudne i
niebezpieczne, ale moliwe. Nie przerywaj, mwi! Ale zanim zdecyduj, czy ci odpowiem,
mam co pokaza.
Kolejne legendy i historyjki?
Owszem. Wycigna zza koszuli wiszcy na rzemieniu przedmiot, ktry wyglda
jak uszko porcelanowej filianki. Ale to wana opowie. Moe wyjani ci, dlaczego nadal

zabijamy kapanw kadego boga, ktry by zaangaowany w wielk wojn.

Rzucia mu wisiorek. Ju w chwili, gdy go dotkn, zorientowa si, e ten nieforemny
owal o nierwnych ciankach to kawaek koci. Gadzonej i polerowanej tak dugo, a
zacza przypomina wyrb sztuki garncarskiej, a potem pokrytej warstewk laki, ktra
nadawaa mu poysk osobliwego klejnotu.
Cao miaa dwa cale rednicy. Za duo na piercie, za mao na bransolet. Altsin
spojrza na Aonel, unoszc brwi.
Tutaj. Obwioda palcem wasny oczod. Nie trzeba duo pracy, eby uzyska
takie adne koo.
Ko obrobiona z czaszki. Zacisn j w doni, bya twardsza, ni si spodziewa, i
wsucha si we wasne ciao, zwaszcza w to miejsce midzy opatkami, ktre zawsze dawao
o sobie zna, gdy ociera si o Moc. Nic. To z pewnoci nie by amulet nasycony magi.
Co to jest?
Pamitka. Po jednym z tych, ktrzy najechali wysp za czasw Imiliego. Zgin w
lenej potyczce, trafiony strza w brzuch. Jego ciao rzucono na stos z kilkoma innymi i
spalono. Tylko tyle z niego zostao. Kawaek na wp zwglonej czaszki.
Altsin obraca owal w palcach. Nie czu nic szczeglnego, ani odrazy czy wstrtu, ani
wciekoci na martwego od tysicleci bandyt. Perspektywa tylu wiekw odzieraa ten
kawaek czaszki z emocji, jakie powinien budzi.
Po co to nosisz?
eby pamita, co z ludmi potrafi robi bogowie.
Wasz te?
Pokrcia gow, a na jej pomarszczonej twarzy pojawi si ponury umiech.
To on poleci nam nosi te pamitki, zebrane z pl tysica bitew. Oum nigdy nie kaza
nam tatuowa swoich znakw na skrze, a po kameluuri siga w ostatecznoci i tylko
wtedy, gdy wyspa bya atakowana. Dla niego sposb, w jaki tutejsi Niemiertelni traktowali
swoich wyznawcw, by niepojty, znakowanie niczym bydo, narzucanie si wasnej woli,
Objcia Bo Eihey to nie zaoga, lecz rodzina, wasne dzieci, wnuki i prawnuki. On nie
potrafi tego zrozumie, tak jak nie potrafi zrozumie, dlaczego ludzie nie buntuj si
przeciw takiemu traktowaniu.
Zodziej sign do skradzionych Reagwyrowi wspomnie.
Niektrzy si zbuntowali.
Tak, ale po zapaceniu jakiej ceny? Gdy zgino dziewiciu na dziesiciu mieszkacw
wiata, a reszta nie miaa ju nic, nawet wspomnie o zwykym yciu. To nie by bunt, tylko
rozpaczliwy skok w przepa zwierzcia niemajcego ju drogi ucieczki. Nie potrafisz sobie
wyobrazi, jak bardzo kruche byo to, co pozostao z wczesnych ludw pod koniec tamtej
wojny. Gdy poczylimy si z mieszkacami obozu Imiliego, najtrudniej byo przekona ich
do najprostszych rzeczy. e nie musz cay czas prosi o pozwolenie na jedzenie, spanie
czy zmian ubrania, albo e mog odej, jeli chc. A jeszcze trudniej byo ich namwi, by
odwayli si pokocha wasne dzieci. e nikt im ich nie odbierze.
Altsin westchn.
Zaczynaj mnie nuy te zawe historyjki. To byo trzy i p tysica lat temu,
dziewczyno, trzy i p tysica, i dziao si w czasie wojny z kreaturami, przy ktrych twj
Oum jest miym staruszkiem. A to machn kkiem to tylko kawaek koci jakiego
aosnego sukinsyna, ktry mia pecha. Rozumiesz, co chc powiedzie? Wasz bg moe
sobie tkwi korzeniami w przeszoci, wspomina dawn chwa i rozpacza nad wiekami,
ktre odeszy, ale dla mnie liczy si dzisiaj. Tu i teraz.

Wiedma umiechna si i po raz pierwszy poczu prawdziwy niepokj.

A jeste pewien, e tu i teraz zawsze jest najwaniejsze? Dzisiejszy dzie, ta wanie
godzina, ten ks chleba, i nic wicej? Filozofia godna szczura, nie, przepraszam szczury,
one przecie gromadz zapasy i szykuj gniazda dla modych. Twj problem pochodzi z
tych samych czasw, co wisiorek, ktry ciskasz w rce. Z tych czasw pochodzi mj lud.
Twj zreszt rwnie. Wszyscy mamy tam korzenie. Wic nie bekocz mi o dniu
dzisiejszym, bo wczorajszy kopnie ci w dup, a zby wyplujesz.
No, najwyraniej udao mu si j zirytowa. Umiechn si.
Czekam na reszt. Pokazaa mi swj amulet, uraczya kolejn opowiastk, jak to w
czasie Wojen Bogw byo le. Zapominasz, e ja nie musz wysuchiwa takich historyjek, bo
mam w gowie, jego. Unis si. Tego zasranego sukinsyna, ktry dzieli si ze mn
wspomnieniami, rzuca je we mnie niczym czci powiartowanych trupw! Obozy dla
kobiet? Musiaaby zobaczy rzezie, ktre sprawia on i inni bogowie, ulice zalane krwi tak,
e brodzio si w niej po kostki, miasta palone do goej ziemi, noe pracujce dzie i noc! A
wiesz, co jest najgorsze?! Wiesz?!
Nie wiedzia kiedy, ale nagle sta ju na nogach, z piciami uniesionymi jak do ciosu.
Dostawaem te jego wspomnienia jak wasne i nic, zupenie nic wtedy nie czuem.
Rozumiesz?! Patrzyem na dzieci, ktrym podrzynano garda, i ponaglaem ludzi, eby
zdyli przed zachodem soca! Rozpalaem stosy dla schwytanych jecw i kazaem
onierzom ogrzewa si przy nich, eby nie marnowa opau na osobne ogniska. I nie
czuem nic, bo oni byli mierzw. Bo nie byli moimi ludmi, wic nie byli nimi w ogle!
Rozumiesz?! A gdy si budziem z tych koszmarw, czuem si, jakby mnie wydupczya caa
mittarska flota. Rozumiesz?!!
Odwrci si i waln pici w mur, a pociemniao mu w oczach z blu.
Ten twj wydysza przez zacinite zby twj Oum nigdy nie zrozumie, z kim
walczy. Wic niech mnie nie raczy historyjkami o krzywdzie i cierpieniu. Czcimy
sukinsynw, dla ktrych nie znaczymy wicej ni brud przylepiony do butw. A oni rozparli
si na tronach zbudowanych z kamstwa i faszu i umiechaj si z zadowoleniem.
Malujemy na cianach wity wizerunki awenderi jako owadnitych boym duchem
promiennych modziecw i natchnione dziewice, a nie jako wytatuowanych od stp do
gw szalecw, bdcych tylko na wp bezwolnymi narzdziami optanymi przez bogw.
Opisujemy Niechcianych jako stada demonw ywicych si ludzkim misem, cho to nasi
Niemiertelni poarli wikszo ludnoci wiata. Tkamy gobelin wielkiej wojny midzy
adem a Chaosem, Prawd a Kamstwem, Dobrem a Zem, i zapominamy jedynie wyjani,
kto waciwie sta po stronie ciemnoci. A ja mam jednego z nich tu stukn palcem w
skro ty za kaesz mi myle o przyszoci? Jakiej przyszoci?! Ja nie mam adnej
cholernej przyszoci, i przeszoci te nie! Odkd
Sprbowaa mu przerwa.
Nie odzywaj si! warkn. Odkd on pierwszy raz da o sobie zna, kady mj
dzie jest taki sam, jedn nog w obdzie, drug w strachu, pojmujesz to? Stoj w rozkroku
nad przepaci i tylko to, e jestem zoliwym i upartym durniem, nie pozwala mi spa!
Uderzy jeszcze raz w mur, drug rk, z tak si, e a odrtwiajcy bl sign barku.
Pochyli si, opar czoem o pozostaoci ciany. Mimo pnej pory kamienie zdaway si
promieniowa ciepem.
Oraz to, e boisz si Objcia i poczenia z boskim kawakiem duszy dobiego go zza
plecw. Bitewna Pi zreszt te tego nie chce. Objcie ma by Objciem, a nie
wymieszaniem. Tylko nie wypakuj mi si w spdnic, bo mwisz do kobiety, ktra urodzia

si dwadziecia cztery lata temu, a dzi ma ciao dwa razy starsze i najpewniej umrze w
cigu najbliszych lat dziesiciu. Ja nie stoj nad przepaci, tylko w ni spadam. Wic nie
oczekuj ode mnie wspczucia, bo ja przynajmniej wiem, za co pac swoim yciem. A poza
tym i tak musisz skorzysta z mojej pomocy, nie masz innego wyjcia.
Nie? Altsin zamia si gorzko. Naprawd? Oum si wygada, e tatuae s barier
midzy dusz czowieka a boga. Czym, co zapobiega albo opnia ich wymieszanie si.
Mgbym wic kaza ozdobi sobie skr takimi tatuaami, jakie nosili awenderi. Pamitam
je w najmniejszym szczegle. W PonkeeLaa kady dziergacz mi je zrobi. A potem przesta
walczy. eby doszo do Objcia, konieczna jest zgoda obu stron, a ja bym mu j da. Wtedy
moglibymy zawrze umow, przyzwolenie na uycie tego ciaa w zamian za pomoc w
walce z reszt wiata. Co ty na to?
Las wok dolinki wypeni si pen przeraenia cisz.
H? Pytam, co ty na to? I nie mwi do ciebie, dziewczyno, tylko do twojego boga,
ktry zapewne nas syszy. Mam do uciekania, krycia si i unikw. Kady chce mnie zabi
albo przepdzi. Skoro tak, to moe pora przesta potrzsa kubkiem i zobaczy, jakie koci
mi wypady?
Murek pokry si kroplami rosy, a powietrze wok Altsina skrzepo w nagym ucisku
mrozu.
Aonel, prosz, nie prbuj czarw wyszepta. One na mnie kiepsko dziaaj. A jeli
twoje siostry si przycz, moecie go zmusi do pokazania, co potrafi, a ja nie bd si
opiera. Przysigam.
Ucisk chodu zela. Za to gos wiedmy by niczym lodowy sopel przyoony do karku.
Jeli pozwolisz mu na Objcie, twj los bdzie gorszy ni mier.
A teraz yj jak cesarz, prawda? Same rozkosze i swawole, tak? Tylko pozazdroci.
Odwrci si powoli, bo co mu mwio, e kady gwatowniejszy ruch zamieni okolic w
przedsionek pieka, i spojrza na wiedm. Oczy miaa zmruone, a jej donie wydaway si
tka materia z taczcych midzy nimi cieni. Poza tym, dziewczyno, wikszo moich
wspomnie to wspomnienia awenderi, nie samego Reagwyra, tylko mczyzny, ktry nosi
go przez cae lata. To nie byo ze ycie, wierz mi. Coraz czciej myl, e byo lepsze ni to,
ktre mam teraz ja. Moesz przesta bawi si Moc? On czuje si zaniepokojony.
Tego nie wiedzia, ale ona nie wiedziaa, e on nie wie, wic cienie zniky spomidzy jej
doni, a zodziej umiechn si z tumion ulg. Chyba nie bdzie walczy. Poza tym ten
wybuch zoci i gniewu zadziaa jak zrzucenie z siebie starych szmat i skok do wody. Czu
si w dziwny sposb oczyszczony.
Obiecaa mi szczero, wic daem ci to samo. Nie lubi mie dugw. Sign do
sakwy i wycign jeszcze jedn butelk. Boj si. Cay czas yj w strachu, e ktrego
dnia obudz si i mnie nie bdzie. Uczepiem si wspomnie o samym sobie sprzed kilku lat
i kady nowy gest, skojarzenie czy uczucie usiuj przystawia do nich, sprawdzam, czy
pasuje.
Nie odpowiedziaa, wpatrujc si w niego szparkami oczu.
To prowadzi donikd. Poza tym jak patrz na tego gupiego gwniarza, jakim byem,
szczyla, ktremu w gowie byy tylko popijawy i pienidze, to czasem chciabym sam zapa
si za eb i natrzaska sobie po pysku. Musz ruszy naprzd, a jedyn drog, jak mam, to
pozby si go albo przywdzia zbroj z tatuay.
Skina gow, i nagle cay wiat jak gdyby odstpi, wydawa si mniej przyciska go do
ziemi. Zawzita uwaga Czarnych Wiedm i ich boga znika.
A Aonel zamkna oczy i koysaa si powoli w ty i w przd. Zodziej spokojnie pocign

kilka ykw z butelki. Rozmowa z bogiem zazwyczaj troch trwa.

Oum zdecydowa. Powie ci, jak si go pozby. A potem bdziesz mia dziesi dni na
opuszczenie wyspy. Jeli tego nie zrobisz, bdziemy walczy. Zgoda?
Zodziej nie musia si zastanawia nad t propozycj. Mnisi habit i tak zacz go ju
uwiera.
Zgoda.

Rozdzia 14

Morze szumiao, lic pla drobnymi falkami. Deana siedziaa na piasku i nie odrywaa
wzroku od wody. Nieskoczono. Cierpliwo. Spokj. Jakby patrzya w twarz bstwa. Nie
Blinit Mrz, tych kaprynych, zoliwych dzieci, lecz dostojnego, starszego ni wiat bytu,
ktry wie, e popiech jest ojcem gupoty, a na wszystko przyjdzie odpowiednia pora.
Jakby staa przed obliczem Matki.
To byo dziwne, e musiaa dopiero uciec z paacu, by odnale to miejsce. Wczeniej
widziaa tylko port, brudny i mierdzcy niczym koszula starej ladacznicy, haaliwy jak jej
pijacki miech. Tamtejsze morze, jeli mona byo je tak nazwa, kryjce si midzy
brzuchami statkw, wygldao niczym tusta zupa ugotowana z resztek znalezionych w
rynsztoku. Jednak teraz, na play mil za miastem, z bezkresem wd tulcych si do
horyzontu, wiedziaa, e zacza od zej strony. To jakby ogldajc rasowego konia, skupi
wzrok na miejscu, gdzie na skrze usiad mu bk. Dla morza port nic nie znaczy,
wystarczyby jeden porzdny sztorm albo wielka jak gra fala wznoszca si od dna, by w
jednej chwili zmy t obrzydliwo z brzegu.
Tylko po co?
Nieskoczono. Cierpliwo. Spokj.
Na wszystko przyjdzie pora.
Zamkna oczy, wsuchujc si w agodny szum. Czy to wanie czekao na kocu drogi
kadego Poszukujcego? Pamitaa kilka osb z afraagry, ktre wyruszyy na pielgrzymk i
wrciy odmienione. W ich oczach goci spokj, ruchy traciy nerwowy popiech, umiechy
potrafiy by irytujco pobaliwe. Jestem tylko ma falk w nieskoczonym tacu
wiecznoci. Ale to nie znaczy, e jestem mniej wany ni ci, ktrzy byli przede mn, i ci,
ktrzy nadejd po mnie.
Medytacje w Kannolet przynosiy takie dary. I wpatrywanie si w monotonne trwanie
morza rwnie.
Mino dwadziecia osiem dni od chwili, gdy opucia ucieka z paacu. Zabraa tylko
podstawowe rzeczy, ubranie, gar pienidzy, bro. Przy talherach zawahaa si na
mgnienie oka, ale w kocu bya przecie ich wacicielk. Taczya z nimi od miesicy, daa
nowe pochwy, rkojeci naznaczya odciskami wasnych doni. W kocu teraz ju
potrafia si umiechn do tego wspomnienia zimny pragmatyzm wygra z porywem
serca, bo czowiek bez broni jest tylko w poowie wolny.
Znika noc i krya po miecie a do witu. Nastpny dzie spdzia w karawanseraju,
na widoku, szukajc noclegu do wynajcia i wypytujc o pierwsz karawan, ktra wyrusza
na pnoc. Nie liczya na to, e co znajdzie, sezon wdrwek jeszcze si nie zacz, ale
musiaa co robi, by w ruchu, dziaa. Gdyby przystana na chwil, dopadyby j myli,
ktre chciaa zostawi za sob.
Zaciskajc zby, maszerowaa przez karawanseraj, a wszyscy, nawet uzbrojeni po zby
weterani setek wdrwek przez pustyni, schodzili jej z drogi. Ludzie tak naprawd
porozumiewaj si bez sw, a jej gesty, chd, cae ciao mwio
Wolaa nie wiedzie, co mwio.
Wynaja trzy kwatery w trzech rnych miejscach, pacc za kilka dni z gry,
demonstracyjnie porozmawiaa z rnymi issarskimi wojownikami, wypytujc, czy znajdzie

si dla niej miejsce w ich domostwach, i gdy tylko soce schowao si za cian gr,
wymkna si do portu. Dugie nici paacowej pajczyny powinny splta si w
karawanseraju w spory wze, a zanim kto je rozplcze, ona znajdzie sobie bezpieczn
kryjwk, do czasu, a wyruszy w drog powrotn.
Nastpn noc spdzia w pobliu portu w dzielnicach, gdzie nawet Sowiki zapuszczay
si co najmniej w szecioosobowych oddziaach. To byo jej mahiiuri czas prby, niema
proba do Matki, by wskazaa jej drog. Jeli bogini chciaaby, by ona, Deana dKllean z
plemienia dyahirrw, zakoczya swoj pielgrzymk tu i teraz, z pewnoci natchnaby
serca miejscowych bandytw niezomn odwag. Dlatego kilka razy zatrzymywaa si w
podejrzanych zaukach, nasuchujc, jak wypenia je nabrzmiaa groz cisza. Moe miao to
co wsplnego z tym, e jedn do trzymaa na wysokoci twarzy, gotowa do cignicia
ekchaaru. Legendy o szalonych wojownikach Issaram szukajcych mierci w walce do
ostatniego tchu byy ywe take na Dalekim Poudniu.
Ta noc bya pena rozczarowa, lecz ciotka Deany zawsze powtarzaa, e mahiiuri to
krzyk i tupanie nk rozczarowanego dziecka. Bogini nie mona zmusza, by wskazywaa
ci palcem, jak ciek masz wybra. W kocu jej najwikszym darem dla ludzi bya wolno
wyboru.
Lecz ta desperacka wdrwka miaa i t zalet, e szpiedzy z paacu, nawet jeli ktry
podj trop Deany i odway si za ni zapuci w cuchnce brudem i mierci uliczki,
zamiast ledzi jej kroki, musieli zatroszczy si o bardziej przyziemne rzeczy. Jak choby
zachowanie ycia.
Jeeli ta myl bya gorzkokwana ktokolwiek w ogle zada sobie trud, by jej szuka.
A potem znalaza wiosk ryback, ktrej mieszkacy z pogodnym fatalizmem przyjli to,
e zaja jedn z opuszczonych chat, jakby obecno zamaskowanej wojowniczki bya dla
nich czym zwyczajnym. I odkrya kojc moc szumu morza, dugich medytacji, modlitw o
wschodzie i zachodzie soca oraz wicze.
Po jednym z wciekych treningw, ktry przerwaa, gdy zorientowaa si, e tkwi po pas
w wodzie i ostrzami okada fale, staa przez dusz chwil, mokra od stp do gw,
zdyszana, z broni trzyman w drcych doniach. Potem wysza na brzeg i po raz pierwszy
od wielu lat wyrecytowaa cay kendeth, wszystkie modlitwy, ktrych znaczenia kiedy nie
do koca rozumiaa, lecz ktre teraz stay si dla niej przeraliwie jasne.
Jestemy tym, kim jestemy. I tak ju zostanie.
Wioseczk pooon mil od miasta, skadajc si z tuzina zajtych i p tuzina
pustych chat, zbudowanych z resztek wyrzuconych przez fale, zamieszkiwali niscy,
ciemnoskrzy ludzie, ktrych suanari mikko klska prostymi sowami i wyraeniami. yli
na brzegu morza od zawsze, jak zdradzi jej jeden ze starszych rybakw, od chwili, gdy
soce pierwszy raz wzeszo nad wiatem, przecierajc pene zdumienia oczy. A gdy morze
czasem zabierao ich chaty, sieci, dobytek, zaczynali wszystko od nowa, budujc wiosk w
innym miejscu, by ranem i wieczorem wypywa na gbin w dubanych odziach,
skadajcych si z dwch poczonych kadubw, i owi nie owi, by przyjmowa dary
Blinit, a pniej wymienia je na rzeczy, ktrych sami nie potrafili zrobi. I oczywicie, by
cieszy si yciem.
Rybacy akceptowali j tak, jak akceptowali wszystko, co przynosio morze, a ona
przecie przywdrowaa pla. Zasaniaa twarz? Morze nie musi si tumaczy ze swoich
darw. A ona znalaza spokj, wewntrzny rytm, i uczya si cierpliwoci. Po raz pierwszy od
miesicy nie miaa wraenia, e kady j obserwuje, ocenia, prbuje wykorzysta we
wasnych planach.

Kendeth za, z ca swoj melodyczn recytacj oraz rytmem, jaki narzuca dniom i
nocom, nis ukojenie. Odkrywaa go na nowo, kad z szeciuset dwudziestu dwch
modlitw. Wyciszaa si, uspokajaa.
Teraz bya po prostu awyss, i od kilkunastu dni czekaa na znak od Matki.
Echa wydarze w Biaym Konoweryn docieray do niej przez tych, ktrzy dwa razy
dziennie adowali do odzi beczki ze wieymi rybami i pynli do portu na targ.
Odby si Taniec Oblubienic, gdy osiem wybranek Varaly obwoono po miecie na
grzbietach soni, oczywicie z twarzami ukrytymi pod welonami. Lud wita je radoci i
jedwabnymi szalami rzucanymi pod nogi zwierzt.
Ksi przejecha wzdu murw na grzbiecie Mamy Bo i rzuca w tum drobne zote
monety.
Afgemid Bawow zosta obwoany zdrajc, bo trzy razy nie stawi si na wezwanie
Paacu.
Plotki, rozpuszczane nie wiedzie przez kogo, mwiy, e Laweneres nie speni jeszcze
swojego obowizku wobec adnej ze witych Dziewic.
W caym miecie powoywano pod bro oddziay nuawachi, a dla soni szyto nowe
zbroje.
Dwie plantacje zostay spalone do cna przez niewolnikw.
Afgemid Trzcin zosta wezwany do paacu.
Liczcy tysic jedcw oddzia Sowikw wyruszy, by stumi bunt w zarodku.
Kapani Ognia ogosili, e Kamie Popiou mia wizj pomienia, ktry wyjdzie z Oka, by
przywrci sprawiedliwo i ukara grzesznikw.
Ksi wyda prawo, wedug ktrego kady niewolnik, ktry ucieknie i przez rok, jeden
miesic i jeden dzie nie zostanie schwytany, odzyska wolno.
Z tysica jedcw wysanych na poudnie wrcio dwustu. Niewolnicy zastawili na nich
puapk na wskiej grobli przecinajcej podmoke pola, gdzie konie grzzy a po brzuchy.
Siekiery, proce, proste uki i prymitywne piki powaliy wikszo Sowikw, a ich szable,
wcznie i pancerze zasiliy armi buntownikw.
Osiem kolejnych plantacji, kopalnie w Diwires, warsztaty tkackie i farbiarskie z tamtej
okolicy puszczono z dymem. Armia niewolnikw rosa z dnia na dzie, liczya ju pono
dziesi, dwadziecia, pidziesit tysicy ludzi. Podobno dowodzi nimi byy porucznik
meekhaskiej armii, KahelsawKirhu, demon o sercu z kamienia i duszy czarnej jak smoa.
To on ywcem spali trzydziestu szlachetnie urodzonych wacicieli plantacji, a zarzdcw
kopalni zesa do najniszych sztolni i kaza zawali za nimi tunele.
Afgemidzi Trzcin i Sowikw zarzdzili pen mobilizacj, we wszystkich ahyrach
uzbrajano kadego, nawet modsze Pisklta i Gazki oraz sub.
Dwa oddziay Bawow z Renete Grnego zostay pokonane w bitwie pod miastem.
Niewolnicza armia zdobya tysic mieczy, pancerzy, hemw i tarcz.
Afgemid Bawow ogosi, e Laweneres moe nie by prawdziwym ksiciem, a jego
prawo do tronu musi zosta potwierdzone przez ca hierarchi wityni Ognia, gdy
zwycistwa zbuntowanych niewolnikw wiadcz o gniewie Agara.
Demenaya znika i nikt nie wie, gdzie jest.
Ksi spdza kady dzie na ucztach i pijastwie, nie troszczc si o los ksistwa, a
odezwy w jego imieniu wydaje ksicy truciciel wraz ze swoj kochank Varal.
wite Dziewice wci pozostaj dziewicami, bo Laweneres nie potrafi speni swojego
obowizku.
Obrar Pomienny, Wielki Ksi Kambehii prowadzony przez wity gniew samego

Agara, pokona niewolnikw, ktrzy zbuntowali si na jego ziemiach, i zaprowadzi tam

porzdek.
W Biaym Konoweryn niektre dzielnice stay si niebezpieczne dla wolnych ludzi.
Noc ci, ktrzy nosz obroe, i to z kadej kasty, wymykaj si z domw swoich wacicieli,
spotykaj na ulicach, szepcz, knuj, ukadaj plany, gromadz bro i nasuchuj.
Nasuchuj wieci zza murw.
W cigu dziesiciu dni wszystkie plantacje pooone dalej ni trzydzieci mil od miasta
spony, a ich waciciele zostali zamordowani.
Armia niewolnikw liczy ju sto tysicy gw.
Ksi nie wychodzi z paacu, tylko pije i oddaje si rozpucie, lecz na pohabienie
Agara!, nie tkn jeszcze adnej z Oblubienic.
Wojska Kambehii przekroczyy granic i ratujc ycie tysicom wolnych obywateli, z
marszu rozbiy kilka band, mordujcych i rabujcych okoliczne miasteczka.
witynia Ognia wezwaa Laweneresa do stawienia si przed obliczem Rady. Odmwi.
Buntownicy zupili Samni, dziesiciotysiczne miasteczko synce z wyrobu porcelany,
i zabili wszystkich jej mieszkacw. Nawet ciarne kobiety i mae dzieci.
Ksi nie chce wycofa oskarenia Afgemida Bawow o zdrad.
Obrar Pomienny ogosi, e jest gotw przyj Biaemu Konoweryn z pomoc. Czeka
tylko na zaproszenie.
Wieci z miasta, przynoszone wprost z targowisk, gdzie przekupnie ochrypymi
krzykami ogaszali swoje ceny, a zduszonymi szeptami powtarzali najnowsze plotki,
brzmiay jak opowieci z drugiej strony wiata. Tu, w jej wiosce, morze szumiao
niestrudzenie, piasek przyjmowa pieszczot nagich stp, by po chwili pozwoli falom zliza
ich lady ze swojego grzbietu, wiatr czesa przybrzene roliny o liciach dugich i wskich
jak sztylety.
Tylko to si liczyo.
Deana medytowaa, wiczya, modlia si, wpatrywaa w taniec fal.
Czekaa na znak od Matki.

Interludium

Statek zachybota si i przewali z boku na bok, jak krowa leca na ce i zajta

trawieniem. Porwnanie byo o tyle adekwatne, e ta ajba przypominaa krow zarwno
ksztatem pkaty kadub by ledwo trzy razy duszy ni szerszy jak i usposobieniem.
Sposb, w jaki z flegmatycznym uporem pokonywaa fale, musia wzbudza u Blinit Mrz
tyle samo rozbawienia, co irytacji.
Co roku setki takich kryp pokonywao morskie szlaki midzy Amoneri a PonkeeLaa,
wiozc w swych brzuchach w jedn stron sztaby elaza i stali, bele surowych materiaw,
glin do wyrobu porcelany, barwniki do tkanin, piasek i sod do wytopu szka, a w drog
powrotn zabierajc skry, cyn, mied i srebro, bursztyn i kamienie szlachetne.
Przypominao to wrzucanie w ogie garci trawy, by z popiow wycign diamenty.
Dlatego te piraci interesowali si tylko statkami wracajcymi na kontynent i dlatego statki
te miay wysokie burty, jeszcze wysze kasztele na dziobie i rufie, czsto ozdobione lekkimi
balistami, oraz zaog skadajc si z wilkw morskich o twarzach pooranych wiatrem i
spojrzeniach ostrzejszych ni kordy i tasaki, z ktrymi si obnosili.
Jeli Pijany led by krow, to tak z pancern skr, elaznymi kopytami i rogami ze
stali.
Stojcy za sterem bosman zmierzy ponurym spojrzeniem dwjk pasaerw, ktra
pasowaa do jego wizji statku jak jedwabna kokardka umocowana do grotu kopii. Mnisi.
Dwch braciszkw, za ktrych kapitan musia zainkasowa ma fortun, bo zwykle led
nie bra szczurw ldowych na pokad. Teraz stali na dziobowym kasztelu i gapili si w
morze, jakby nie wiedzieli, e to moe przynie pecha. Blinita nie lubi, gdy takim
wypatrywaniem prbuje si przyspieszy podr. Zreszt, dokd mog si spieszy tacy
dwaj mionicy Wielkiej Matki?, niech jej wola zawsze idzie w zgodzie z wol Ganra i
Aelurdi. Do PonkeeLaa, ktre zaczyna przypomina kocio oszalaej wiedmy? Pera
Wybrzea robi si niebezpiecznym miastem dla wyznawcw BaeltaMathran, niech panuje
wiecznie w zgodzie z Blinitami, a mdry marynarz trzyma si z daleka od takich spraw.
Jeli nic si nie zmieni, nastpny kurs Pijany led bdzie musia odby do ArMittar albo
innego pnocnego portu.
***
Popi. Miota. Praca.
Szare patki nie przestaj pada, jest ich coraz wicej i wicej. Stay si te cikie i
wilgotne. Oblepiaj miot grub warstw, klej si do sandaw i skraju szaty. Kopczyki,
ktre udaje mu si usypa, wygldaj jak odchody chorego sonia.
Gospodarz siedzi na tronie. Jest sam. Chude nogi skrzyowa, gow podpar na
zoonych doniach. Patrzy na obrazy, ktre tkaj unoszce si porodku krgu tronw
pomienie. Obrazy Ponce domy, strzay lecce w powietrzu, by zoy krwawe pocaunki
na ciaach miertelnikw, twarze wypenione blem, rozpacz i gniewem.
Ten, ktry jest okiem boga, spojrzenie ma zgaszone i pene popiou.
Panuje cisza. Dziwna cisza.
Szelest kae sucemu odwrci si i, co zdumiewa go dopiero po chwili, unie w

obronnym odruchu miot. Gest bezsensowny i dziwny. Nigdy nie czu czego takiego jak w
tej chwili od tej dziewczyny. Pamita j, trudno, eby nie, czarne wosy, granatowe oczy,
dziecice usta.
Wszystko znika w chwili, gdy przybya si umiecha.
To umiech tak ciemny, e przy nim nawet popi zdaje si jarzy wiatem.
Zamierzasz tak siedzie i nic nie robi? jej gos te jest ciemny.
Gospodarz unosi gow, a jego twarz kurczy si w grymasie cierpienia.
On obieca.
Agar? Wiem. Stare obietnice. adnego wtrcania si, adnej boskiej ingerencji. Wic
zamierzasz siedzie i patrze, jak wszystko si wali?
Oni nie oszukuj.
Kto? Eyfra? Gdy Pani Losu poda ci rk, lepiej policz sobie potem palce. Ona zawsze
oszukuje, kamie i miesza. Co si stao na Wyynie Lytheraskiej?
Siedzcy na tronie prostuje si, mruy oczy.
Dlaczego pytasz?
Cho wydaje si to niemoliwe, umiech dziewczyny staje si jeszcze ciemniejszy.
Och, odpowiedzi. Te wyraone sowami i te, ktre mona wyczyta w mowie ciaa.
Bya bitwa. I byo sto tysicy albo wicej duchw, plemienna wsplnota, cignca za swoimi
ywymi potomkami. Potne duchy, zdolne oprze si wezwaniu Domu Snu. W miar,
jak przybya mwi, siedzcy na tronie zdaje si rosn, potnie, a pomienie taczce na
rodku sali rozpalaj si mocniej. I byy dusze wyrywane z cia strzaami, szablami i
ogniem, lecz znalaza si jedna, ktra nie chciaa odej. I byo cierpienie. Wielogodzinne,
tak jak w pierwszych dniach.
To nie to, co mylisz!
Gos rozbrzmiewa wraz z byskiem ognia. Odpowiedzi jest okrutny miech.
No prosz, sam Agar zajrza tu przez swoje Oko. Gupiec! Gupiec! Gupiec!!! Eyfra
wmwia ci, e chronisz BaeltaMathran, a doprowadzisz tylko do rzezi jej wyznawcw
dokonanej u wrt twojego wasnego krlestwa. To ty bdziesz mia ich krew na rkach. Co jej
powiesz, jeli si nie pomylie i to jest przyjcie?!
Pomienie gasn, a w ich mdym blasku twarz gospodarza wydaje si oprszona mk.
Eyfra nie zrobiaby tego.
Nie?! Ona rozptuje burze w dwch najwikszych przybrzenych miastach
kontynentu. Tu, w Konoweryn, i w PonkeeLaa. I robi to sprytnie, cudzymi rkoma, bo
gupcy staraj si dotrzymywa dawnych obietnic. Wbia mu zatrut szpil. W obu
burzach maj ucierpie wyznawcy BaeltaMathran. Po co?!
Po tym pytaniu zapada cisza i ciemno, bo pomienie taczce na rodku sali niemal
cakowicie gasn. Dziewczyna przestaje si umiecha, co czyni z jej twarzy, pogronej w
mroku, miertelnie gron mask.
Jeli w PonkeeLaa dojdzie do rzezi matriarchistw i miasto zamieni si w fanatyczn
teokracj pod wodz nowego boka, Meekhaczycy nie bd mieli innego wyboru, jak
uderzy na ujcie Elharan i zdoby je zbrojnie podejmuje spokojnie, cicho i bez emocji.
Nie zrobi tego kierowani litoci dla wspwyznawcw, tylko z powodu zimnego
pragmatyzmu. Popatrz na map. Poowa towarw z poudniowej czci Imperium spywa
rzekami do tego portu. Bez tamtejszego handlu w kilka lat braknie im w skarbcu pienidzy
na utrzymanie armii, drg, akweduktw, urzdnikw, caego przekltego Imperium.
Meekhan nie bdzie mia wyjcia i zaangauje si w dug i krwaw wojn, najpotniejsze
pastwo miertelnikw, jakie istnieje na kontynencie, przeciw armiom kierowanym

Objciem. Moc czarownikw przeciw Mocy modego boga. C to byyby za bitwy! I jak
bardzo wszyscy by si temu przygldali. Niemiertelni i inni, wietrzcy swoj szans. A
tutaj? Sdzisz, e zabicie stu czy dwustu tysicy wyznawcw Pramatki nie odbije si echem
na Pnocy? Moe Imperium nie wyle armii, lecz z pewnoci wprowadzi embargo na
handel z Konoweryn. A wtedy pustynne plemiona pozbawione zarobku zaczn najeda
granice, ich i wasze, wic zacznie si tam wojenka podjazdowa Inaczej mwic, oczy
caego wiata bd patrze na Anaary, Travahen i ujcie Elharan. Powiedz mi zatem, po co
Eyfra odwraca nasz wzrok od Wyyny Lytheraskiej? Co chce ukry?
Odpowiedzi jest dugie westchnienie.
Tam do niczego nie doszo. Zaczo si, lecz nie skoczyo. Narodziny zostay
przerwane.
To nie tak atwo przerwa. Duchy, ktre poczuy okazj, trudno odesa. Syszaam
syszaam, e ta maa spona.
Ciemno wiele ukrywa, ale da si zauway przeczcy ruch gow gospodarza
siedzcego na tronie.
Ogie jej nie tkn. Przysigam. Ona znika.
Cisza. Suga pochyla si i zaczyna zamiata. Pojedynczy patek popiou spada mu na
nos i zsuwa si powoli. Zostanie lad.
Rozumiem. Dziewczyna robi krok do przodu i blady blask z dogasajcego paleniska
siga jej twarzy.
Miota. Praca. Zamiatanie.
Nie patrze w te oczy!
Pjdziesz po ni? Siedzca na tronie posta dodaje do tego pytania dziwny, na wp
bagalny gest.
A jak mylisz? Najpierw jednak spac stary dug. Ja zawsze je spacam. A ty? Bdziesz
tak siedzia i patrzy, jak wszystko si wali?
Obiecaem.
To sowo ma barw popiou i ciar gry.
Jeste gupcem tym razem brzmi to protekcjonalnie, ale te przyjanie. Skoro ona
gra przeciw tobie rkoma miertelnikw, skoro gra twoim poczuciem honoru, odpowiedz
tym samym. Dotrzymaj sowa. Najlepiej, jak si da.
Ale jak? Powiedz mi jak?!
Dziewczyna wykonuje gest i patki popiou wiruj, opowiadajc histori.
Miota. Praca. Zamiatanie.
Pochyli gow i stumi umiech.

Rozdzia 15

Deana zostaa sama.

Kilkanacie dni temu wieci przestay przychodzi, bo rybacy zastali zamknite bramy
miasta i wejcie do portu. Przez kilka dni jej gospodarze czekali, a ktrego ranka spakowali
skromny dobytek na odzie i odpynli jak wyjani starszy rybak szuka miasta, ktre ma
ochot je wiee dary morza. Zostawili jej p skrzynki suszonych ryb i kilka garci
suszonych owocw, co chyba wiadczyo o tym, e zdobya odrobin ich sympatii.
Od trzech dni bya sama. Sama na play, sama w obliczu absolutu, jakim by
nieskoczony ocean.
Odnalaza rwnowag. Wrci na pnoc, w gry. Dokoczy pielgrzymk do Kannolet,
bdzie medytowa i modli si w miejscu, gdzie Harudi ogosi ludowi Prawa, dane mu
przez Matk. Przyjmie wszystkie dary Dalekiego Poudnia, mdro zamanego serca i inne
te, i bdzie si nimi cieszy. Potem znajdzie afraagr, ktra chtnie przyjmie mistrzyni
talherw, i zacznie y na nowo. Najlepiej, jak moe y maa falka, wdrujca ku
brzegowi.
Z zamylenia wyrwa j tupot stp po mokrym piasku. Krzyki i miech.
Taki, ktry luzuje bro w pochwie.
Nadbiegali od strony miasta, najpierw jeden, may i chudy, potem kilku wikszych, z
kijami i sznurami w doniach. Najbliszy z nich zamachn si i siekn kawakiem liny przez
plecy uciekajcego. Chopak nie krzykn, nie zapaka, pochyli tylko gow i przyspieszy.
To nie bya jej sprawa. To miasto i wszystko, co z siebie wypluo, zostawia ju za sob.
Ale potem zobaczya twarz uciekajcego, spocon, zmczon, przecit brzydk,
podpuchnit prg po pocaunku liny, i zrozumiaa, e nie wszystko moe zostawi z tyu.
Samiy.
Jej laagvara.
Wstaa i ruszya im naprzeciw.
Wikszo cigajcych zatrzymaa si, gdy tylko j ujrzeli, lecz jeden szczeglnie
zawzity nie odpuci. Jakby widok wojowniczki Issaram by dla niego codziennoci.
Moe powinna wycign szable?
Samiy min j, pdzc i rozpryskujc bosymi stopami krople wody. Napastnik wzi
zamach cikim kijem, jak gdyby zamierza nim cisn, i jednoczenie sprbowa min j z
lewej strony. Zapaa go za rami, zakrcia w pdzie, szarpna w przeciwn stron,
wytrcajc z rwnowagi. Gruchn na piasek, ale nie przestaa si obraca, uywajc
wygitego ju pod dziwnym ktem ramienia jak dwigni. Spojrzaa mu w oczy, wypenione
zoci i pogard i zgasia t zo i pogard, przekrcajc rami, a trzasno w okciu.
Mczyzna wrzasn, kij wypad z traccych czucie palcw. Jednym pynnym ruchem
wyja talher z pochwy i trzasna go gowic w skro.
Wyprostowaa si, wiedzc, jak wyglda to, co widzi reszta napastnikw. Zamaskowana
zabjczyni z szabl w doni, lecy u jej stp mczyzna, ktrego powalia w mniej ni dwa
uderzenia serca, bro w jej rku.
Grupka mczyzn, jeszcze przed chwil gotowa do samosdu, zaszemraa niepewnie,
zbia si cianiej. Deana wskazaa na lecego.
Zabierzcie go. I sobie idcie.

Nie potrzebowaa wielu sw, zreszt nie miaa zbytniej ochoty na gadanie. Patrzyli na
ni niepewnie, nie wiedzc, jakie maj szczcie. Gdyby od przeszo miesica nie
medytowaa nad brzegiem, gdyby nie wylaa z siebie gniewu i zoci, siekc morze szablami,
gdyby nie osigna wewntrznego spokoju, och, na Mio Matki, gdyby spotkali j w dniu,
gdy ucieka z miasta, plae ozdabiaoby teraz p tuzina trupw, a fale zlizywayby krew z
piasku. A tak, poprzestaa na krtkiej demonstracji siy, ktra podziaaa na nich jak ceber
lodowatej wody wylanej za konierz.
Odwrcia si. Teraz waniejszy by Samiy.
Jej towarzysz walki.
Spojrza na ni spode ba, prga po uderzeniu w twarz podpucha ju porzdnie, tak e
na lewe oko chyba nic nie widzia. Splun na piasek, w krwawej flegmie bysn zb.
Po co si wtrcaa?
Zaskoczy j. Gniew i zo w jego gosie byy rwnie wielkie jak te, ktre przed chwil
zgasia uderzeniem szabli.
Powinnam ci zostawi? Nawet jeli suanari nie by jej rodzimym jzykiem, chopak
powinien wyczu ironi. Jak rozumiem, prawie ich miae. Jeszcze chwila, a leeliby na
ziemi, bagajc o zmiowanie?
Splun jeszcze raz, kolejna plama czerwieni przeamaa doskona monotoni piasku.
Jego zostawia. I teraz go zabij.
Och To byo jak ostrze wgryzajce si w ciao midzy opatkami. Dwa krtkie, rwane
zdania, a poczua si, jakby szkaratna plwocina trafia j w twarz. Jak jak mg
Powiedziaa tam na pustyni powiedziaa, e jestemy towarzyszami walki
powiedziaa: bd chroni wasze plecy cokolwiek si stanie
Paka. Uderzyaby go za poprzednie sowa, za niespodziewany cios w plecy,
zdradzieckie, niesprawiedliwe oskarenie, ale teraz sta przed ni, taki drobny i chudy,
wstrzsany bezgonym szlochem. Z domi zacinitymi w pici, z twarz przecit
rosnc w oczach opuchlizn. Spod przymknitych powiek cieky mu zy.
Zostawia go
Niespodziewanie odezwa si w kissari i nie wiedzie czemu zabrzmiao to duo gorzej
ni w miejscowym jzyku. Jakby sowa wypowiedziane w jej ojczystej mowie, w mowie, ktra
niosa w sobie dary kendeth, nabray waciwego, sigajcego koci sensu.
Nazwaa go towarzyszem walki i zostawia.
Ale jakie to waciwie miao znaczenie, wobec wspomnienia wypenionej rem i
zapachem kobiecych perfum sypialni, w ktrej go znalaza.
Laagvara to acuch, ktry ma dwie obroe odpowiedziaa w tym samym jzyku.
Nie moesz mi nakada jednej, jemu zdejmujc drug.
Zerkna za siebie. Piciu mczyzn, nioscych szstego, byo ju sto krokw od nich.
Znalaza pretekst do zmiany tematu.
Zalaze im za skr, tratujc Mam Bo stragan?
Kornak nie odpowiedzia od razu. Daa mu chwil, demonstracyjnie odwrcona, by
ochon. Jestemy tym, kim jestemy i sami niesiemy ciar naszych decyzji i win, a do
bramy Domu Snu. Moga zrozumie rozpacz dziecka, ktremu wali si wiat, ale r i
zapach perfum nadal wypeniay jej wspomnienia.
To Smarkn gono, odkaszln i splun jeszcze raz. To aktorzy obenusiy.
wiczyli nowe przedstawienie na play poza miastem. Nie spodobaa im si moja ocena.
Spojrzaa na niego. Wci si trzs, lecz ju nie paka. Mierzy j uwanie jednym
zdrowym i jednym zapuchnitym okiem.

 Nie wiedziaem, e tu jeste. Rozluni zacinite donie. Suchi mwi, e

ukrywasz si w karawanseraju.
Poczua lekkie ukucie zadowolenia. Wic jej prosty podstp si powid.
Nie prbowa mnie stamtd wycign?
Nikt nie wejdzie do issarskich domostw, chyba e najpierw wybije ich mieszkacw. A
gdyby Issarowie w odwecie zamknli naszym karawanom drogi przez pustyni Wzruszy
chudymi ramionami, a ona mimo wszystko si umiechna. No tak, handel ponad
wszystko. A ksi
Nie mw o nim przerwaa mu szybko, sowami i gestem. Nic nie mw.
Zacisn wargi w wsk kresk, zaoy rce na piersi. Gdyby nie by taki may i chudy,
wygldaoby to niemal zabawnie, postawa wyzwania wobec wojowniczki Issaram.
Jak chcesz. Opowiem ci wic skrzywi si gorzko o innym ksiciu. Obrar Pomienny
jest w miecie. Razem z dziesicioma tysicami zbrojnych.
Miaa ochot wzruszy ramionami. Sprawy Poudnia ju jej nie obchodziy. Mimo to,
bardziej przez szacunek dla swojego laagvara ni przez szczer ciekawo, zapytaa:
Wpucili go za mury? Z armi? A Sowiki nie zaprotestoway?
Nie, nie witynia Ognia go zaprosia, a Bawoy i Trzciny popary. Sowiki nie omielili
si walczy.
Ruszy z powrotem w stron miasta. Chcc nie chcc, podya za nim. Przez chwil
szli obok siebie, milczc.
Kto mi powiedzia zacza, by przerwa cisz e witynia nie chce Obrara na
tronie ksicym, bo mgby podmieni wszystkich kapanw na swoich ludzi, a Rody
Wojny nie przyjm go, by nie zaoy im prawdziwych niewolniczych obroy. Miejscowi
kupcy te
Samiy przerwa jej gestem.
Wszystko si zmienio przez ten miesic. Kopn ze zoci piasek. Wszystko.
Mwi, e Obrar przyprowadzi dziesi tysicy zbrojnych, bo z mniejsz si nie dotarby do
miasta. I e i tak musia stoczy trzy bitwy, w ktrych zabi dziesi tysicy zbuntowanych
niewolnikw. I e ich gwna armia maszeruje na Konoweryn. Sto tysicy ludzi.
Wszed w morze i przez chwil maszerowa, energicznie rozchlapujc wod.
Afgemid Trzcin trzyma si go jak ciel matki, przywdca Bawow te. Tylko Sowiki
stoj jeszcze przy Laweneresie Nie, le powiedziaem, nie przy obok. Midzy nim a
reszt. Zgodzili si na prb w Oku, na walk midzy dwoma ksitami przed obliczem
Pana Ognia. Bardziej pilnuj, eby nie uciek, ni jego. Ich te przerazio to, co dzieje si
za murami. Mniejsze ahyry pady, wiksze miasta zamkny bramy i wysyaj bagania o
pomoc, plantacje pon, kopalnie i warsztaty obracaj si w ruin. Waciciele daj garda, a
niewolni ze wszystkich klas odpacaj im za lata krzywd.
Tym razem jawnie wzruszya ramionami.
Nie trzeba byo kupowa tylu niewolnikw z Pnocy. Kto mgby powiedzie, e
owoce gniewu wyrosy z ziarna krzywd.
Jaki kiepski poeta z pewnoci. Samiy zerkn na ni szczelin opuchnitego oka i
niespodziewanie umiechn si szeroko. Za to kto rozsdny powiedziaby, e gdybymy
nie kupili tych ludzi, to upicy Imperium konni barbarzycy wyrnliby ich na miejscu.
Kada rzecz ma wicej ni jedn stron.
Mrukn w, zaczynajc zjada mysz od ogona parskna. Kto inny
powiedziaby, e gdyby Konoweryn i inne ksistwa nie nawoyway o niewolnikw do pracy,
koczownicy nie najechaliby Meekhanu i nie braliby ludzi w niewol. Kto wie, moe nawet

woleliby handlowa z Imperium.

Moe Nie wiem. Tym razem to Samiy wzruszy ramionami. W jego umiechu
pojawi si smutek. Teraz jednak witynia zgodzia si, by Obrar udowodni czysto
swojej krwi. To stao si wczoraj, na oczach wszystkich, ktrzy zmiecili si na placu wok
Oka. Ksi Kambehii wszed do rodka, pokoni si na cztery strony wiata i wyszed. A
potem gono rzuci wyzwanie Laweneresowi. Jutro jutro stocz walk w Oku, na mier i
ycie. A miasto bdzie na to patrze i padnie na kolana przed zwycizc.
Zdumiao j, e sowa Samiyego tak mao ni wstrzsny. Zapach cikich perfum
wypeniajcy jej pami sprawia, e byy to ju obce sprawy obcych ludzi.
Sdziam, e Konoweryn kocha swojego ksicia mrukna moliwie obojtnym
tonem. Pamitam, jak go witano.
Kocha. I nikomu nie umiecha si caowanie kambehijskich sandaw. odacy Obrara
ju rzdz si tu jak w podbitym kraju. Ale to miasto Oka, miasto Agara. I jeli Pan Ognia
uzna Pomiennego za swoje dziecko nikt nie przeciwstawi si jego woli. Nie w chwili, gdy
reszt ksistwa trawi poar, a karki obcione obroami hardziej nawet wewntrz murw.
Gdyby Agar jednym znakiem wskaza, e dzieje si niesprawiedliwo, Obrar i jego armia nie
wyszliby std ywi. Poza tym kornak splun na piasek, tym razem ju bez krwi kto
stanie na czele obrony? witynia jawnie popiera wybawc, Trzciny i Bawoy te, lojalno
Sowikw jest krucha. Paac opustosza, wikszo dworakw znika, zaszyli si w swoich
rezydencjach, szykujc szaty na powitanie nowego pana. Suchi chopiec odwrci si w
jej stron i pokaza otwart do Suchi mwi, e przy upadajcym wadcy nigdy nie
zostaje wicej ludzi, ni jest palcw w jednej rce.
Kopn nadpywajc fal z tak zoci, e ochlapa si po czubek gowy. Skrci i
zaczli si wspina na nadbrzen wydm.
Deana pomylaa, jak duo si zmienio, odkd opucia miasto. Jutro lepy mczyzna i
mody ksi wejd w krg wypalony na kamiennej posadzce, by stoczy pojedynek.
Pojedynek? To sowo brzmiao w tej sytuacji miesznie, kolawo, nie na miejscu. W jej
rodzimym kissari sowa pojedynek i prawo miay wsplny rdze, aachi, zakadajcy,
e pojedynek to uczciwe starcie rwnych sobie przeciwnikw. A tutaj dokona si
morderstwo, w imi pradawnych zwyczajw i spokoju nowej dynastii. Nie istnieje inna
droga, krew przelana w Oku namaci nowego wadc Biaego Konoweryn, jakby by zwykym
watak pustynnej bandy walczcym na noe o przywdztwo.
Tylko e te myli nadal nie potrafiy poruszy jej serca. Sprawy Poudnia pozostan
sprawami Poudnia. J czeka droga do domu i los, jaki sama sobie wykuje pod
sprawiedliwym spojrzeniem Matki.
Wspili si na wydm i donie Deany mimowolnie dotkny rkojeci szabel. Trzydzieci
krokw od nich grupka mczyzn i kobiet rozoya si niewielkim obozem. Wojowniczka
rozpoznaa kilku z tych, ktrzy cigali Samiyego.
Jeli przyprowadzie mnie tu, ebym ich pozabijaa, to od razu mwi, e nie znam
si tak dobrze na sztuce, eby oceni, ile s warci.
Chopiec umiechn si i usiad na piasku. Klapna obok niego, demonstracyjnie
przesuwajc pochwy z talherami na brzuch. Te kilka wyranie wrogich spojrze, ktrymi
ich obrzucono, przypalio piasek.
Patrz. Chopak skrzyowa nogi i podpar brod na zacinitych w pici doniach.
Oto proroctwo najbliszych dni.
Najwyraniej trafili na pocztek prby. Mczyzna w bieli gdyby kto mia jakie
wtpliwoci, z oczami przewizanymi czarn opask lea na czym w rodzaju sofy,

otoczony pnagimi kobietami. Unosi do ust puchar i jednoczenie podszczypywa

kochanki. Za jego plecami kilku obszarpacw z niewolniczymi obroami biegao tam i z
powrotem, trzymajc zakrwawione noe w rkach. Co jaki czas jeden czy dwch
przechadzao si przed twarz lepca, demonstracyjnie potrzsajc broni i trzymanymi za
pki wkien tykwami, na ktrych wymalowano wykrzywione w przeraeniu twarze.
Gorszego przedstawienia obcitych gw nie moga sobie wyobrazi.
Obenusiy nigdy nie syn z subtelnoci. Samiy woy do ust dbo nadmorskiej
trawy i zacz u. Ale nawet jak na nich to
Machn rk.
Przy wtrze dzikiej muzyki przed oczyma Deany przewina si caa masa postaci.
Szlachetni wojownicy w ci, zieleni i brzie walczyli ze zbuntowanymi niewolnikami,
zawsze jeden wojownik przeciwko grupce napastnikw. Pokurczony, ubrany w czer
karze, plczcy si tu i tam, co chwila dolewa lepcowi wina, kilka dziewczt z twarzami
zasonitymi przejrzystymi woalami szlochao bezgonie w kcie. Wreszcie pojawi si
wyszy od wszystkich o gow olbrzym w szarej szacie, ktry wielkim mieczem kosi
dziesitki szubrawcw z obroami na szyjach. Kobiety i dzieci rzucay mu jedwabie pod
stopy, a on miao wkroczy w rozoony na ziemi szkaratny krg, by przy wtrze
oguszajcej muzyki zrzuci szaroci i ukaza si w zocie i czerwieni. lepca brutalnie
zrzucono z sofy i zawleczono przed oblicze nowego wadcy do Oka, gdzie nieudolnie
skrzyowa z nim szabl i pad.
Proroctwo przyszych wydarze.
Wszystko zostao ju zaplanowane Nie wiedziaa, do kogo nalea ten gos, brzmicy w
jej gowie. Wszystko zostao ju zaplanowane. Jutro odbdzie si egzekucja. A potem nowe
Dzieci Ognia stanie na czele poczonej armii Kambehii i Konoweryn i ruszy stumi bunt.
A po nim dwa najpotniejsze ksistwa Poudnia majce za sob wityni Ognia
przypomn wszystkim, e dawna nazwa krlestwa Daeltred powinna znw by uywana. A
wszystko, w imi Agara Czerwonego. Kada rzecz, ktrej prbowa zapobiec Laweneres,
speni si, tylko e dziesi razy gorzej, ni obawia si mody ksi.
A mino tylko trzydzieci kilka dni, odkd opucia paac.
Widz, e tym razem nie maj roli dla pustynnej lwicy odezwaa si.
Ona znika. Odesza. A obiecywaa
Nie zaczynaj. Zrani mnie. Wbi zatruty n w dotkna piersi. Och, do licha,
dlaczego waciwie ci si tumacz? To nie na twoj gow.
Bo jestem tylko ksicym sug?
Bo jeste dzieckiem. Ile waciwie masz lat?
Spojrza na ni z dziwnym byskiem w oku.
Mniej ni powinienem. Umiechn si przeraliwie smutno. Wicej, nibym
chcia. Jestem tylko ksicym kornakiem, jego oczyma
Nagle zrozumiaa. Ruchem szybkim jak uderzenie pikujcego ptaka zapaa go za rami.
Bdziesz tam z nim? Tak jak i ci, ktrzy pozostali przy Laweneresie. Zabij ci
Jego umiech prawie zmrozi jej serce.
Nie bd. Oddabym dusz, eby by, ale on nie przyjedzie na plac na Mamie Bo. Nie
pozwol mu, bo to byoby zbyt symboliczne. A ja mam inne zobowizania. Zoyem
obietnice, przysigi
Waniejsze ni te dane jemu?
Nie chciaa, by to tak zabrzmiao: gniewnie, agresywnie, z ukrytym oskareniem. Nie
odpowiedzia, podcign kolana do piersi, ukry twarz w doniach.

Och, przerzucanie wasnego poczucia winy na innych jest takie atwe.

Przepraszam powiedziaa, nie patrzc na chopca. Wiesz kto z nim bdzie?
Przed nimi lepiec znw si upija, ignorujc buntownikw przelewajcych galony krwi.
Suchi szept Samiyego ledwo przebija si przez kakofoni udajc prawdziw
muzyk.
Suchi?
Waciwie to byo oczywiste. aden wadca nie przyjmie na sub truciciela
poprzedniego ksicia, zwaszcza jeli musia wyczyci z krwi tron, zanim na nim zasiad.
Powinien uciec mrukna w przestrze.
Chopiec drgn.
Nie wszyscy wybieraj ucieczk, Deano z Issaram powiedzia w jej rodzimym jzyku,
i znw poczua si, jakby j dgn. Zostaa Owiya, moe Evikiat.
Tylko oni? A
Spojrza tak, e reszta zoliwoci ugrzza jej w gardle.
Ci, ktrzy uciekli, nie powinni ocenia?
Tak. Ale bdzie tam jeszcze kto powiedzia niespodziewanie. Jeszcze jedna osoba
wejdzie z Laweneresem do Oka. I razem z nim umrze.

Rozdzia 16

Pierwszym zmysem, ktry Altsin odzyska, by wch. Duszny, wilgotny i gsty smrd
podziemi, niemoliwy do pomylenia z niczym innym, wypenia mu nos i pez niej,
drapic gardo. Pniej usysza chlupot wody, powolne ciurkanie, jak z przedziurawionego
wiadra. Czu e klczy, nie, nie klczy, cho kolana uginaj si pod nim, bo cae ciao zwisa
na uniesionych w gr i rozoonych na boki rkach.
Co do
Bl rozbysn jasnym wiatem, ktre przenikno go od czubka gowy po pity. Jakby
kto przeszy go na wylot szklan drzazg. Wrzasn, a ciemno mlasna gucho i pokna
jego krzyk.
Przez chwil wisia bezwadnie, nie otwierajc oczu, obawiajc si nawet gbiej
odetchn. Bolao jak cholera. Musia wisie tak godzinami, a ciao poddawao si torturze
bezwadnoci. Nacignite minie i cigna, donie pozbawione dopywu krwi,
wykrzywione pod nienaturalnym ktem stawy. Wszystko czekao na moment, gdy sprbuje
si poruszy.
Skd nadeszo rozbawienie; tak jak powiedziaa Aonel, ostatnio jego ycie skadao si z
wyrw w materii czasu, koczcych si odzyskiwaniem przytomnoci w dziwnych miejscach.
I tylko jedno byo stae, zazwyczaj poprzedzao to poprzedzao Co?
Ciemno.
Jego umys zawis na cienkiej linie nad olbrzymi dziur, skd godnymi oczyma gapia
si na niego panika. Nie pamita. Nie pamita nic, odkd odkd
Siganie do wspomnie przypominao prb wycignicia nogi z lepkiego bota.
Przybyli na molo w Porcie Pnocnym. Pamita, e PonkeeLaa przywitao ich mawk,
zwyka rzecz o tej porze roku, a urzdnik portowy spojrza tylko na mnisie habity, na
podrny kij obwizany sznurem z oowian pieczci Braci Nieskoczonego Miosierdzia, i
machn na nich rk, skupiajc uwag na zaodze i towarach kogi, ktra ich przywioza.
Statki przypywajce z Amonerii miay na pokadach srebro, bursztyn, futra, cenne drewno
tam by zarobek, a nie u tej pary braciszkw z ebraczego zakonu.
Pary.
Nie wrci sam do miasta. Wrci z
Aonel.
Wisia niemal bez ruchu, koncentrujc si na wspomnieniach, ktre przypominay
awic szprotek: za kadym razem, gdy siga po ktre, rozpryskiway si na wszystkie
strony. Aonel postanowia wrci z nim do PonkeeLaa, by dopeni rytuau, ktry mia
usun z jego gowy kawaek duszy boga. Musiaa by przy kocu tej historii, bo bya na jej
pocztku. Rwnowaga jest wana, powiedzia Oum. Bez niej wszystko si zawali.
Sprbowa schwyta reszt wspomnie z chwil, gdy opucili port. Chaos i byski wiata,
odbite od bokw uciekajcych szprotek. Jacy mczyni ze znakiem Reagwyra na
przedramionach, Durwon niemal tonie w wieej opuchlinie, blokada przy wejciu do
DArtweeny, przewrcony wz tarasujcy ulic, sowa witam brata, witam wypowiedziane
przesadnie unionym szeptem, ludzie gromadzcy si w kupy, wedug jakiego na pierwszy
rzut oka dziwnego klucza, nie klucza bogactwa, cechu czy jzyka, mijana na ulicy grupka
uzbrojonych w paki, kije i noe czeladnikw rzeniczych noszcych na szyjach wisiorki z

symbolem Doni Matki, zapakana kobieta tulca do siebie zakrwawionego chopca,

Bendoret Terleach, arystokrata z krwi, koci i oblicza, omot krwi w skroniach i mroczki
przed oczyma
Otrzsn si i odepchn te obrazy. To droga do obdu.
Ciao mwio mu, e wisi tak ju do dugo. Zanim odzyska nad nim wadz, musi si
rozejrze.
Rozklei powieki.
Ciemno.
Ciemno za i przed oczyma.
Tak doskonaa, jak aksamit utkany przez sam noc.
Najgorszy rodzaj mroku.
Przez chwil mia wraenie, e lina pka i spada. Bezwiednie szarpn domi w stron
twarzy, bl wybuch ponownie, ale tym razem od krzyku powstrzymaa go myl dawica
gardo, przeraajca i odbierajca zdolno racjonalnej analizy sytuacji. Olepili go
OLEPILI GO!!!
Szarpn si mocniej, unoszc si na wycignitych w gr rkach i stan na stopy.
Ciao zaprotestowao cierpieniem takim, jakby mia poamane wszystkie koci; jkn; ale
usta, wyprostowany. Zacisn zby i zmusi si do mylenia. Olepili go albo
Albo by w naprawd gbokim lochu, takim, gdzie soce jest tylko legend snut przez
yjce na cianach robaki.
Tak. Tak wanie musiao by. Nie czu blu na twarzy, wszdzie, ale nie na twarzy, wic
byo po prostu cholernie ciemno.
W tej pozycji rce mia wci lekko uniesione i rozoone na boki. Gdy porusza nimi,
czu elazne obrcze kajdan i ogniwa acucha biegnce w gr. Za plecami poczu
pionow belk, opar si o ni z wdzicznoci. Gdy odzyska wadz nad ciaem
Wiesz, co to jest, prawda?
Myl nasza go nagle i wyczu w niej ponure rozbawienie.
Widziae ju kogo, kto skona przykuty w takiej pozycji, dotykae ju ogniw, ktrych
nie ruszy adne narzdzie, alchemiczny kwas ani zaklcie. A ta belka to wcale nie belka,
tylko klinga. Czarna jak fragment nieba, na ktrym nie pon adne gwiazdy. Zimna i
godna.
Wiesz, gdzie jeste.
Zastyg, przywoujc ca si woli, by nie zacz si rzuca i szarpa.
Tak. Wiem. Pamitam te acuchy, wyrastajce z kocw jelca, rozkrzyowujce ofiar
na klindze. Pamitam miecz, czarny jak sen kreta i twardszy ni serce lichwiarza. Jestem
tam, gdzie wszystko si zaczo.
Przed obliczem Dengothaaga, Miecza Reagwyra.
Obliczem? sam si zdumia. Dlaczego pomyla: obliczem?
Bo ona tak powiedziaa. Aonel. Mia stan przed obliczem Miecza i odwrci to, co si
stao. Ofiarowa bytowi, ktry w nim tkwi, alternatyw. Albo bd walczy, a to ciao si
rozpadnie, albo ten sukinsyn odejdzie drog, ktr przyszed. Niewane, co czeka go po
drugiej stronie.
Ten plan by rwnie obdny, jak zamiary Czarnych Wiedm dotyczce przyszoci
Amonerii. Teraz je rozumia. Nadzieja wcale nie umiera ostatnia, po niej do gosu dochodz
szalestwo i desperacja.
Odklei plecy od miecza. Nie. Jeszcze nie czas na jedno ani drugie. Najpierw musi sobie
przypomnie, jak tu trafi.

Wrci mylami do Kamany. To pamita. Troch mtnie, ale im bardziej skupia si na

przeszoci, tym wyraniej j widzia. W klasztorze powitano go niczym cudownie
zmartwychwstae dziecko. Domah i Naywir przypynli dziesi dni przed nim, przynoszc
wieci o jego pewnej mierci, bo z doliny Dhawii aden cudzoziemiec jeszcze nie wyszed
ywy; a tu taka niespodzianka. Altsin pamita powitanie, zdumienie na wszystkich
twarzach i swoje zawstydzenie. A najlepiej pamita przyczyn swojego zawstydzenia.
Kamstwo, ktrym poczstowa przeora.
Kama, bo taka bya umowa midzy nim a Oumem. Nikt nie mia prawa si dowiedzie,
co wydarzyo si w dolinie, i nikt nie mia prawa pozna prawdy o bogu Seehijczykw i jego
saboci. Do tej pory kamstwa nigdy nie byy dla Altsina problemem, ale siedzc przed
wiekowym starcem, ktry okaza mu tyle serdecznoci, a teraz zdawa si spija kade sowo
z jego ust, czu si podle. Zasoni si niepamici, banaln wymwk o cikiej chorobie i
majakach, ktre jakoby towarzyszyy jego podry.
Powiedzia Enrohowi, e nie dotar do doliny, lecz spotka si z wiedm, ktrej szuka,
kilka mil od niej. Tak. Czu tamtejsz moc, drzemic wewntrz potg. Nie, nie ma pojcia,
co tam jest, moe wyjtkowo silne rdo Mocy o nieznanym aspekcie? Nie wie. Nie zna si
na tym. Dlaczego przey? Tutaj posa przeorowi porozumiewawczy umiech i powiedzia
prawd: Czarne Wiedmy maj interes do klasztoru. Chc kupi bro, ale tak, by adne z
pnocnych plemion si o tym nie dowiedziao. Nie zdradziy po co. Oto ich oferta, kilku
zaufanych kupcw zarobi krocie, dostarczajc morzem bro do Doliny Dhawii. Same
powiedz, ile jej potrzebuj.
Pamita zdumienie Enroha, jego niepewno i podejrzliwo, i rozumia je. Z punktu
widzenia starego onierza to nie miao sensu, po co najpotniejszej sile na wyspie bro, o
ktrej nikt nie moe wiedzie? Co si waciwie dzieje?
Altsin nie pozwoli mu nad tym zbyt dugo rozmyla, wyjawiajc drug cz da
wiedm. A waciwie wasnych da. On i towarzyszca mu osoba musz jak najszybciej
dosta si do PonkeeLaa. Tak. To wiedma. Tak, ta sama, ktra bya sprawczyni jego
problemw. Nie. Nie ufa jej, ale nie ma wyjcia. To dla niego jedyna szansa.
W tym momencie twarz przeora spowaniaa. Dlaczego klasztor miaby speni te
dania? Co dostanie w zamian?
Nic.
Dolina Dhawii wiedziaa, kto kogo trzyma za jaja w tych negocjacjach. Jeli Enroh si nie
zgodzi, kady mnich Wielkiej Matki bdzie za murami Kamany traktowany tak samo, jak
kapani innych bogw. Ju na zawsze.
W ten sposb Altsin i Aonel znaleli si na kodze pyncej do PonkeeLaa, zaopatrzeni w
habity, pielgrzymie kostury, pieczcie i pisma, goszce, e s dwoma Oczekujcymi, ktrzy
odbywaj pielgrzymk, by nie pociech potrzebujcym. To byo przebranie doskonae, bo
nikt nie zaglda pod mnisie kaptury, a jeli prbuje, wystarczy podsun mu pod nos
ebracz miseczk, by szybko odwrci wzrok i udawa zainteresowanie innymi sprawami.
Pamita podr, monotonn i spokojn. I pamita PonkeeLaa, ddyste i mgliste w
dniu, gdy przypynli.
A potem?
Poszli co zje. To on zaproponowa wizyt w tawernie; wydawao si to wtedy dobrym
pomysem.
Pamita, e gdy stanli w progu, wszystkie rozmowy ucichy, a znajdujcy si za
szynkwasem nieogolony drab w brudnym fartuchu zrobi min, jakby mia ochot wykopa
ich za drzwi. Ale zawaha si, rzuciwszy okiem na spor grupk szkutnikw i marynarzy

siedzcych w jednym kcie sali. Altsin pamita cisz wypeniajc sal, gdy zasiedli za
stoem i zamwili posiek. Pamita misk cienkiej zupy rybnej i yk owic w niej mae
kawaki dorsza z cierpliwoci ebraka przeszukujcego odpadki. I pamita napicie,
niemal namacalne, jakie unosio si w powietrzu.
Zjedli i wyszli z tawerny najprdzej, jak si dao, a potem szybkim krokiem zanurzyli si
w labirynt przyportowych uliczek. Jakby prbowali zgubi trop.
Nagle we wspomnieniach migno mu wejcie do wityni Reagwyra, potne wrota
strzeone przez omiu halabardnikw w cikich kolczugach. Naoone na pancerze
bkitne jaki ozdabia Durwon, wok ktrego wiy si licie dbu nowa symbolika, ktrej
Altsin nie zna. Wierni wchodzili do rodka pod czujnymi spojrzeniami strzelajcymi spod
kapalinw, ale nie zatrzymywano nikogo. Nawet kalek i ebrakw, ktrzy do tej pory mieli
zakaz przekraczania progu tej wityni.
I tyle. Nie pamita, czy wszed do rodka, czy zrezygnowa.
Potrzsn gow w ciemnoci. To do niczego nie prowadzi.
Niech to szlag!

Rozdzia 17

Wejcie na teren paacowych ogrodw byo ukryte z boku, midzy gsto rosncymi
krzewami pokrytymi bujnym listowiem. Waciwie ukryte to ze sowo, nie moe by ukryte
co, przed czym stoi tuzin uzbrojonych jak do bitwy wojownikw w tych szatach.
Samiy mia racj. Pilnowali, eby nie uciek.
Na widok Deany kilka szabel bysno klingami, drzewce strza opary si na ciciwach.
Odejd std. Nie wolno przyj tu.
Dowdca wartownikw odezwa si amanym kissari, wskazujc jej drog powrotn.
Umiechna si pod ekchaarem. Wzi j za zwyk wojowniczk Issaram, ktra zabdzia
w miecie. Min ledwo miesic, a ju o niej zapomniano.
Mam spraw do ksicia. Uniosa do, byskajc rubinowym wisiorkiem.
Zatrzymasz mnie?
Sowik zawaha si, bysk zrozumienia pojawi si w jego oczach.
Jeli tam wejdziesz, nie opucisz paacu, pki on nie uda si na sd wyjani ju w
suanari. Takie s rozkazy.
Sd. adnie to nazywali.
On? Czyli kto, wojowniku? Zapomniae ju imienia wasnego ksicia?
Nie odpowiedzia, ale wykona krtki gest i szable reszty schoway si do pochew, a
strzay wrciy do koczanw.
Moesz przej. W paacu kto wskae ci drog.
Opowie.
Idc w stron paacu, niosa j ze sob. Ta opowie, gdy Samiy j skoczy, zamkna jej
usta na dug chwil. Historia o uporze, gupocie, mioci, dumie prawie rozbia na kawaki
wszystko, co udao jej si osign przez ostatni miesic, prawie odebraa dary medytacji,
modlitw i spokoju, jakim obdarowao j morze.
To ta opowie kazaa jej odwrci si plecami do aktorw, obj rkoma kolana i koysa
si w ty i w przd, zagryzajc wargi. W kocu zadaa pytanie, ktre j nurtowao, i kiedy ju
wszystko jej powiedzia, zostaa nazwana gupi, za co nawet nie moga si obrazi. Przecie
w tej agodnej kpinie krya si prawda.
Gupia, gupia dziewczyna.
Popenia bd. A teraz zrobi kolejny.
Bo kady ma swoj drog do Domu Snu.
Wic potem zapytaa Samiyego, jak najatwiej dosta si do paacu.
A po co? W paacu nie jest ju bezpiecznie dla nikogo. Wzruszy ramionami. A
pniej wycign zza koszuli may wisiorek, taki sam, jak podarowa jej Laweneres.
Zreszt masz. Nie bd go ju potrzebowa. Tylko nie wchod gwnym wejciem. Gwnej
bramy nawet to moe nie otworzy. Umiechn si smutno. I nie patrz tak na mnie
Skd wiesz, e patrz?
Zawsze tak zastygasz, gdy si komu przygldasz. Jak czapla polujca na ryby. Co
chcesz zrobi?
Porozmawia poegna si napi wina. Nie uwierzysz, ale tu nie ma
Kocham go przerwa jej niespodziewanie. Ciche sowa, takie, ktre najatwiej
wypowiedzie nie do kogo, ale o kim, najlepiej szeptem, najlepiej tak, by nikt nie usysza,

bo to przecie wstyd, patos, aosne rozczulanie si.

Nic nie mw.
Ale nie mog z nim jutro by. Zoyem obietnice.
Nie czua ju do niego alu. Kto mg lepiej rozumie wizy naoone przez przysigi i
zobowizania, jak nie Issaram?
Wic opowiedziae mi t histori, ebym posza tam za ciebie? zagodzia te sowa
artobliwym szturchniciem.
Nie. Opowiedziaem ci j, bo jeli usyszaaby j dopiero jutro albo pojutrze, albo za
miesic, rzuciaby si na miecz.
Nie mia racji, ale s sprawy, o ktrych nie mwi si nawet laagvara.
Na pierwszy rzut oka w paacu nie byo nikogo. adnej suby, stranikw ani dworzan.
Opustoszae korytarze i komnaty witay j echem krokw, i tylko bezcenne wazy, meble i
kobierce czekay w ciszy, a pojawi si nowe tumy, gotowe je podziwia. Albo rozkrada.
Deana umiechna si kwano. Zapewne tylko dziki Sowikom pilnujcym kadego wyjcia
te skarby wci byy na miejscu.
Rozejrzaa si. Wojownik powiedzia, e kto wskae jej drog, wic paac nie mg by
cakiem wyludniony. Ale na razie nie potrzebowaa przewodnika.
Suchiego znalaza w jego komnatach. Siedzia przy stole ubrany w bijc po oczach
mieszanin czerni i zota. Na jej widok unis krysztaowy kielich w ironicznym salucie.
Zguba si znalaza Mwiem mu, eby ci nie szuka, bo sama wrcisz. Jak kot,
ktremu znudzia si wolno.
Nie wyglda na zdumionego, zaskoczonego czy przestraszonego, cho nie rozstali si
jak przyjaciele. Nie wyglda te na pijanego. Spojrzaa mu w oczy. Tak trzewy nie by
chyba nigdy w yciu.
Nie upijam si wyjani agodnie, bezbdnie odczytujc jej myli. Nie poprawiam
sobie nastroju adnym z moich lekw, tym do picia, do wdychania czy tym, ktre wciera si
w skr. To byoby tchrzostwo.
A odwaga jest najwaniejsza?
Umiechn si.
Dlaczego to pytanie w twoich ustach nie brzmi pretensjonalnie? Issaram. Okrelenie
plemienia, narodu, wiary, sposobu ycia, przyjcia pewnej perspektywy wobec wiata.
Sposobu bycia. Mwicie jestem Issaram, i to tumaczy wam rzeczywisto. Zasanianie
twarzy, zabijanie bez krzty wahania, poddawanie mniej lub bardziej bezsensownym
rytuaom Zawsze patrzyem na ciebie z pewn wyszoci, na ten prosty wiat, proste
zwyczaje, proste zasady. Nawet gdy znika, amic mu serce, potrafiem to zrozumie, cho
byem na ciebie zy, e zrobia to tak bezceremonialnie. Ale wiesz co? Teraz trafia w sedno.
Dzi i jutro odwaga jest najwaniejsza. Z atwoci mgbym uciec. Wskaza na stojce na
pkach butelki, buteleczki, dzbanuszki i skrzyneczki. Na tysic sposobw. Odebra im
przywilej, nie, rado patrzenia. Triumf. Ale wtedy on jutro wyszedby tam, do tego tumu
zaknionego krwi, jeszcze bardziej samotny. Wic nie upijam si, by nie upi wasnej
odwagi.
Usiada naprzeciw, zerkna do jego kielicha. Wntrze wypeniaa gsta, matowa ziele.
Po co przysza? Nie Nie mw. Wiem. Zagroziem ci kiedy mierci, a Issaram nie
puszczaj takich sw pazem, co? Wic przysza wypru ze mnie flaki, zanim
Zamknij si, trucicielu.
Zamilk posusznie, ale nie przesta si umiecha.
Kto zosta w paacu? zapytaa.

 Ja, Owiya, Evikiat, troch suby i zawaha si wyranie. Varala z dziewcztami.

Deana wyszczerzya si, widzc, jak intensywnie Suchi wpatruje si w jej ekchaar. I
syszc, z jak kruch, porcelanow wrcz delikatnoci wypowiada ostatnie sowa.
Mylaam, e te, hm, niech bdzie, dziewczta ukryjecie, by nic im si nie stao?
Nic im si nie stanie. To najczystsza krew Agara, jaka jest w ksistwie. S cenniejsze ni
wszystkie skarby, jakie tu mamy, wic Sowiki zastpiy kastratw i pilnuj ich jak wasnego
ycia. Gdy odbdzie si pojedynek, zostan otoczone opiek i przez przynajmniej trzy
miesice nikt ich nie tknie. A potem speni swj obowizek. Dla niech to wieczny ogie
pochonie dobra i chway obu ksistw.
Zrozumiaa dopiero po chwili.
Trzy miesice? Wic Laweneres
Nie wiem. Machn rk. Nic o tym nie wiem. Ale Obrar bdzie chcia mie
cakowit pewno. Dziewictwo nie zawsze jest gwarancj.
A jeli przeklinaa wasn ciekawo, ale musiaa spyta w ktrym piecu bdzie tli
si ogie?
Na wielkich rwninach yj stada lww. Gdy mody samiec zdobywa harem,
odnajduje i zabija wszystkich potomkw poprzedniego przywdcy stada. Co do jednego.
Truciciel pocign z kielicha.
Milczeli dusz chwil, on wpatrujc si w sufit, ona bdzc wzrokiem po komnacie.
Pki z ciemnego drewna, na nich rzdy buteleczek i skrzynek, szklane naczynia dziwnych
ksztatw i nieznanego przeznaczenia. Na miedzianych tabliczkach przybitych do pek
wyryto podpisy awnee, dulst, cmanea, seruviyo Wikszo nazw nic jej nie mwia.
Cz zapisano w jzykach, ktrych nie znaa, a cz oznaczono po prostu glifami,
zrozumiaymi zapewne tylko dla Suchiego. Caa komnata pachniaa zioami i gorzkaw
woni palonych migdaw.
Truciciel poruszy si nagle, odchrzkn.
Wiesz, co jest najgorsze? rzuci. e bylimy od pocztku tak lepi. Ja byem.
Zakadaem, e strach, jaki Rody Wojny i witynia ywi przed Obrarem, sprawi, e bd
skonni do ustpstw. W kocu lepiej straci troch ni wszystko, mylaem. Przegapiem
jedno
Niewolnikw.
Nie odrywaa wzroku od pek, wic bardziej poczua, ni zobaczya, jak drgn.
Tak. Trzeba byo co z tym zrobi.
Oczyszczanie? apanki? Kontrolowany upust krwi?
Cmokn, a jego brzydka twarz wykrzywia si w dobrze jej znanym, zoliwym grymasie.
No prosz, zdajesz si wiedzie wicej o Konoweryn, ni raczya to przyzna. Nie,
dziecko, Laweneres nigdy by na to nie pozwoli, on Raz na sto, na tysic lat rodzi si kto
taki jak on, poczenie zdrowego rozsdku, prawoci, umiaru i uczciwoci. W cigu
dwudziestu, trzydziestu lat mg zmieni to ksistwo, odmieni jego twarz. Ech Znw
gadam banay. Cieszyem si na te zmiany Liczyem na nie.
Przesta si umiecha i po raz pierwszy, odkd si spotkali, wyglda na smutnego.
Marzenia. Wiesz, co jest najwikszym grzechem ludzi z wizj? Zdolno do
ignorowania wszystkiego, co tej wizji zaprzecza. Laweneres mia wizj Konoweryn, w
ktrym za pokolenie lub dwa nie bdzie niewolnikw. Uwaa, e cz z nich wykupimy,
cz zostanie wyzwolona po odsueniu okrelonej liczby lat. Myla, e wikszo z nich
zostanie potem u nas i jako wolni ludzie bdzie pracowa dla dobra ksistwa. Wydawao si,
e wszystko mu sprzyja, e jako ostatni w rodzie trzyma kadego w szachu. C Nie byaby

to pierwsza pomyka, jak popeniono w tym paacu.

Wbi w ni intensywne spojrzenie bladoniebieskich oczu.
I nie zastanowi si, a ja wraz z nim nad tym, e Rody Wojny istniej tylko dziki
niewolnikom, e witynia Ognia boi si utraty potgi, jeli nagle poowa wolnych
mieszkacw ksistwa bdzie wyznawa BaeltaMathran, a waciciele plantacji to banda
prymitywnych gupcw, ubierajcych wasn indolencj w takie zwroty, jak tradycja,
odwieczne przywileje, nadane przez bogw prawa. e wszyscy ci ludzie te bd mieli wizj
Konoweryn bez niewolnikw, ale bdzie to wizja inna ni jego. Bdzie ich przeraa.
Podobno nie pie, a gadasz
Jak po kilku dzbanach? Moe musz z kim pogada, a jeli to jest tylko barbarzyska
kobieta zza pustyni, ktra jako jedyna nie boi si wej do mojej komnaty, to trudno. Teraz,
gdy jest po wszystkim, wydaje si to takie proste, olepi Paac, odci go od wieci o
nastrojach wrd niewolnikw, wywoa bunt, ktry wstrznie caym Poudniem, wezwa
na pomoc Obrara z Kambehii, jedynego ksicia z do czyst krwi, by wej do Oka i
osadzi go na tronie. W zamian za co? Jak mylisz, co Pomienny obieca Afgemidom i
kapanom?
Nie graj ze mn w takie gierki, trucicielu. Co powiesz na wymian? Ja bd
odpowiada na twoje gupie pytania, a ty na moje, zgoda?
Zmarszczy brwi. Potem si wyszczerzy grymasem szerokim jak po ciciu noem.
Wyglda przy tym do przeraajco.
Nigdy ci nie zrozumiem, Deano dKllean. Nawet w takiej chwili potrafisz mnie
zaskoczy. Ale dobrze, pytaj.
Zabbnia palcami w blat.
Na razie opowiem ci histori. Pytanie potem. Bya sobie dziewczyna. W jej yach
pyna krew Pana Ognia. Wystarczajco czysta, by wybrano j na Oblubienic tutejszego
ksicia.
Wzruszy ramionami.
Jak zapewne wiesz, takie rzeczy zdarzaj si niektrym naszym dziewcztom.
Wiem. Przywieziono j do paacu, spenia swj obowizek, urodzia nastpc tronu i
wrcia do siebie.
Jak wikszo wybranek Varali.
Ta historia dzieje si jeszcze przed Varal. Wiele lat temu. Wiem, jak tu wychowuje si
dziewczta. Skromno, posuszestwo, cnota, tradycja.
Tak. Truciciel pocign z kielicha. Nadal pielgnujemy te wszystkie wady.
Nie przerywaj mi. W domu czeka na ni narzeczony, ktrego linia krwi bya
oczywicie rwnie czysta jak jej, i obowizek przeduenia rodu. Ale bya uparta i
niezalena, miaa koci z elaza i pynn stal zamiast krwi, wic ani mylaa podda si
tradycji. Wiedziaa, e zostawia w miecie cz siebie.
Co takiego
Nie patrzy ju na ni ze zoliwym umieszkiem. Zamiast tego gapi si w napiciu w
kielich, jakby znalaz w zielonym pynie co wielce interesujcego.
Deana umiechna si smutno. Samiy mia racj. Truciciel wiedzia.
Dziewczyna upozorowaa swoj mier, i to tak dobrze, e witynia i Biblioteka
uznay j za martw. Potem wyruszya w podr. Po kilku latach pojawia si w stolicy.
Zostaa kochank jednego z arystokratw, potem kolejnego, waniejszego, miaa prawdziwy
talent do sztuki miosnej, wieci o jej darze wdroway od ucha do ucha, a wreszcie
trafiy to tego najwaniejszego, ksicego. Podobno po jednej nocy awansowaa na

Pierwsz Naonic.
A ksi nie rozpozna matki swojego syna?
Nie kpij sykna, a on drgn, jakby usysza wist przecinajcej powietrze klingi.
Wiesz dobrze, jak za pierwszym razem wyglday ich akty miosne. Zostaa jego kochank,
powierniczk i zaufan, a kiedy umar, ku zdumieniu wielu mczyzn i zazdroci
wszystkich kobiet w paacu utrzymaa stanowisko, wskakujc do oa nowego ksicia.
Wszystko po to, by by jak najbliej jego brata.
Ohoho, zapachniao kazirodztwem mrukn Suchi.
Dugie dni wicze i medytacji w obliczu morza zostawiy w niej lad, jej gniew by wic
chodny, spokojny, panowaa nad nim w sposb, ktrego nie dowiadczya nigdy wczeniej.
Wic zamiast naznaczy trucicielowi twarz szabl za kpin i zoliwo, pochylia si tylko i
machna rk, wytrcajc mu kielich z doni. Tak szybkim ruchem, e nie zdy mrugn.
Ale nawet gdy naczynie trzasno o podog, nie spojrza na ni, zacisn tylko donie w
pici, zasznurowa usta.
Ja te o to zapytaam, a wtedy Samiy
Samiy?
Zamilcz! Nie ostrzege mnie nie uprzedzie. By moe nawet umwie si z ni, by
odegra ca scen, bym znalaza Laweneresa w jej sypialni Dlaczego? Bo odcigaam
myli ksicia od waciwych spraw? Nie odzywaj si teraz. Nie wiesz, jak blisko jeste Domu
Snu przyjacielu. Gdy go o to zapytaam, Samiy nazwa mnie gupi dziewczyn. Mia
racj. Przecie ksita byli brami przyrodnimi, z rnych matek. Nienawidziam jej, a
powinnam raczej podziwia kobiet, ktra posuna si tak daleko, by by blisko wasnego
dziecka.
Spojrza na ni po raz pierwszy od bardzo dugiej chwili.
Lepiej nie rozpowiada tych bajek powiedzia szeptem, a w jego oczach nie byo
strachu, jak si spodziewaa, tylko co, co mimo wszystko j zmrozio. Nawet teraz
Znaleliby si tacy, ktrzy chcieliby na tej opowieci co zyska. Bo kara za jej wykroczenie
jest straszniejsza, ni moesz sobie wyobrazi.
Na przykad nie mogaby by przy tym, jak bd szlachtowa jej syna?
Na przykad. A jakie chciaa zada pytanie?
Czy ta historia jest prawdziwa?
Przecie opowiedzia ci j kto, komu ufasz.
Nie wiem ju komu ufa.
Mdre dziecko.
Milczeli, patrzc na siebie, a z jego oczu zniky demony. Potem niemal niedostrzegalnie
skin gow.
Ale to ju nie ma znaczenia. Wsta, podnis kielich i napeni go ponownie.
Potrzsn butelk zdobn w mae czaszki i koci. Tu wszystko jest inne, ni si wydaje. W
tym na przykad nie znajduje si miertelna trucizna, tylko wydestylowana esencja
zielonych ziaren vaolei. Tych samych, z ktrych po wypadniciu z ptasiego tyka powstaje
gri. Trzeba wiedzie, jak j przyrzdzi, ale dziaa lepiej ni najwspanialszy oywiajcy
napar, mimo i smakuje jak sfermentowane krowie ajno. Syszaem kiedy o czowieku,
ktry nie spa przez dwadziecia dni i nocy, pijc tylko to. Pocign gboki yk, skrzywi
si wciekle. Podobno potem upad w p sowa i umar. Niewane. Zrobiem, co uznaem
za suszne, i moesz mi wierzy lub nie, nie miaem nic wsplnego z tym, jak go wtedy
znalaza. Potrafibym ci odsun w inny sposb.
Nie odpowiedziaa.

 Czy miasto naprawd podporzdkuje si wynikowi pojedynku?

Truciciel westchn i klapn ciko na krzeso.
Mwiem ci ju, tu nawet kominki przyznaj si do pokrewiestwa z imieniem Pana
Ognia. Wynik walki w Oku bdzie niepodwaalny. Nawet jeli ludzie sdz czuj, e
dzieje si niesprawiedliwo e to nieuczciwe, by lepiec stawa przeciwko widzcemu. e
ta krew nie musi by przelana, bo Laweneres mgby odda tron dobrowolnie, wrci do
ksig, traktatw filozoficznych i poezji.
Wic czemu tego nie zrobi?
Nie pozwol mu. Mwiem. Lwy na sawannie. Zawsze stanowiby zagroenie.
Westchn. By moe taki by warunek Obrara. Ta linia krwi awenderi ma znikn. Wic
miasto bdzie patrze, zaciskajc pici, bo wszystko odbywa si przecie zgodnie z prawem
wityni, z odwiecznym obyczajem, nawet jeli sta si on kpin z wybacz banalne sowo
prawoci.
A potem? Wojna z niewolnikami? Rze, mier, konie po pciny brodzce we krwi?
Wzruszy ramionami.
Afgemidzi i witynia dostan wsparcie, ktre przywrci zachwian rwnowag.
Pomienny poczy Konoweryn z Kambehi. A potem Pami o tym, e Poudnie byo
kiedy jednym krlestwem, wcale nie umara. Donie zacinite na kielichu pobielay. Na
popi na jzyku Agara, gdybym miesic temu wiedzia, jak wyglda sytuacja wrd
niewolnikw!
Nic by nie zrobi. Byo ju za pno.
Skd wiesz? Skd moesz to wiedzie?
Wzruszya ramionami. I tak nie mieli szans, jakby sam Los gra przeciw nim. Nawet
gdyby Laweneres uspokoi tlcy si ogie mdrymi prawami, kto postaraby si, by go
rozdmucha. Wystarczyaby jaka apanka albo pomniejsza rze. Powstanie musiao
wybuchn, by Obrar Pomienny wszed z armi w rodek ogarnitego zamtem kraju i
wystpi w roli zbawcy.
Ludzie z wizj bywaj olepieni wasnymi marzeniami. Sam tak powiedziae. Ciebie to
te dotyczy, trucicielu. Pjd ju.
Unis kielich w ironicznym toacie.
Twoje zdrowie, dziewczyno. Laweneres jest
Sama go znajd. Jeli zechc poszuka. Bdzie walczy jutro o wicie?
Tak. Nie. Stawi si o wicie przy Oku. Zanim skrzyuj bro, odbdzie si
przedstawienie, kapani odczytaj jego lini krwi, a to z pidziesit nazwisk, lini krwi
Obrara, potem ten rzuci uroczyste wyzwanie, wymieniajc wszystkie swoje tytuy. To
potrwa jaki czas. Potem dopiero dadz im bro.
Jak?
Tradycyjne szable. Nieco dusze ni twoje talhery, troch cisze. Potem modlitwa,
baganie Agara, by wspar sprawiedliwo Kaszel mczyzny przypomina rzenie
rannego zwierzcia. Sprawiedliwo. Gdyby ten ognisty sukinsyn wiedzia, co to znaczy.
Niewane. Wszyscy w miecie poczuj, gdy ksita wejd do Oka. Ono ich przywita.
Bdziesz tam?
Do Oka moe wej tylko ten, kto ma w sobie krew Agara, prawda? Albo ten, kto
domaga si vasagar?
Po raz pierwszy nim wstrzsna.
Nie moesz
Zamierzasz wskazywa mi drog, lepy mczyzno? Swojego ksicia przywiode do

zguby.
Wymierzya mu ten ostatni policzek, z ponur zoliwoci obserwujc, jak czerwienieje.
Po czym wstaa, ukonia si gboko, krzyujc donie na rkojeciach szabel.
Nie houbi alu ani krzywdy, przechodzcy, wic nasze drogi mog si rozej, a moja
bro nie bdzie paka za twoj krwi. Oby Matka bya askawa dla kadego naszego kroku.
Nie sdzia, by rozumia kissari, ale by bystry. Jak na mczyzn olepionego wasn
wizj.
Wysza na pusty korytarz.

Rozdzia 18

wiato.
Zdumiewajce, jak niewiele trzeba, by w czowieka wstpia otucha. W jednej chwili stoi
w ciemnociach z domi wycignitymi na boki, starajc si nie dotyka zimnej klingi za
plecami, a gow wypeniaj mu myli, ktre sprawiaj, e ma wraenie, jakby zapada si w
posadzk. A w nastpnej jest w peni pobudzony i gotowy do dziaania.
wiato oznacza ludzi. A ludzie to nadzieja. Na odmian losu, jakakolwiek by ona bya.
W dziurze w cianie, gdzie kiedy musiay by drzwi, rozbysn ciepy blask, ktry wla
si do komnaty i poliza kamienne ciany. Za wiatem pojawi si mczyzna. Wysoki,
szczupy, siwowosy, ubrany w skromny strj w brzach i czerni. Altsin wygrzeba jego imi z
pamici.
Bendoret Terleach. Hrabia. C za zaszczyt.
Nadzieja skulia si w kcie i zacza popakiwa. Bendoret Terleach z pewnoci nie
zwiastuje najmniejszej szansy na wyjcie z tego bagna.
Arystokrata popatrzy na niego z twarz wygldajc jak pomiertna maska odlana w
kiepskiej jakoci gipsie. Plamy bieli i szaroci walczyy ze sob o lepsze na tym obliczu, a
zodziej wiedzia, e hrabia od wielu dni nie dosypia, jada byle co i pije zbyt wiele wina. To
bya twarz czowieka, w ktrym co pka, powoli amic jego wol i wiar.
Zwaszcza wiar.
Miaem ci w rku.
Przez chwil Altsin nie bardzo wiedzia, co te sowa znacz.
W czasie pojedynku, gdy zabie sekGressa. Powinienem si domyli, kapitan
mittarskiej galery, za ktrego si podawae, pokonuje najbardziej utalentowanego
szermierza, jakiego widziaem przez ostatnie lata. Powiedziaem ci nawet wtedy, e
widziaem w tobie Naszego Pana. Gdybym wiedzia, jak blisko jestem prawdy.
Zodziej popatrzy szlachcicowi w oczy, wiadomy, e adne kamstwa i wykrty nie
maj sensu. On wie wszystko.
Jak si tu znalazem?
O Matko askawa. Ale mia gos. Jakby kto przecign mu przez gardo tuzin
zwizanych, walczcych ze sob kotw.
Nie pamitasz? Sam do mnie przyszede. Do wityni.
Te sowa wywouj cig obrazw.
Delegacja. Rzdek ubranych w bkitne szaty sug Blinit kieruje si w stron wysokiego
mczyzny w czerni. Wok jest peno ludzi, cz szybkim krokiem zmierza w konkretnym
kierunku, a cz stoi w grupkach, milczcych i zgodnie ponurych. Czekaj, a mczyzna
w czerni wezwie ich do siebie gestem lub spojrzeniem, ale on stoi na rodku sali,
nieruchomy, z grzyw biaych wosw wznoszc si nad szlachetn, arystokratyczn
twarz, i najwyraniej czuje si wietnie, znajdujc si w centrum uwagi. Wydaje polecenia.
Powietrze przepenione jest napiciem, ale napiciem podszytym ekscytacj i
niecierpliwym oczekiwaniem. Szmer i do sali wnosz modego chopca ubranego jak
portowy tragarz, lecego, z twarz cignit blem, na paszczu trzymanym za rogi. Z
rozbitej gowy leje mu si krew, zamana noga byska koci, ale dzieciak nie pacze. W
tumie, jak wyrojona noem, otwiera si aleja, na ktrej kocu stoi on, hrabia Terleach. Nios

ku niemu chopca, a on krtkim gestem zatrzymuje zbliajcych si kapanw w bkitnych

szatach i sam rusza ku rannemu.
Nie sycha sw, ktre szepcze do ucha chopaka, ale zakrwawiona twarz rozjania
si, jakby kto podwietli j od spodu, zakrwawiona do apie za rk arystokraty, a
usta zostawiaj szkaratny lad na mankiecie czarnej koszuli. Lecz nikt w sali nie krzywi
si, nie rzuca pogardliwych spojrze ani nie wydyma z niesmakiem ust na widok
plebejskiej krwi znaczcej szlachetny jedwab.
To krew mczennika za wiar.
Wspomnienie tej sceny bysno i ucieko, zostawiajc posmak elaza w ustach i gorzkie
przeczucie zdrady.
Aonel, co ty zrobia?
Altsin poczu drenie. Zatrzsy si pyty czarnego granitu, tworzce ciany i posadzk,
zawibrowaa czarna klinga, a wraz z ni zamigotao wiato pochodni trzymanej przez
hrabiego. Przez twarz mczyzny przebieg dziwny skurcz.
Zmierzyli si wzrokiem, arystokrata i miejski szczur.
Co si dzieje w miecie? Altsin rzuci pytanie, ktre nagle zaczo go drczy. Musia
zna odpowied.
Wierni atakuj matriarchistw. Nie chciaem tego, nie teraz, ale skoro mam ciebie,
wszystko ulegnie zmianie. Skoczy si czas pokory. Siwowosy mczyzna potrzsa gow.
Nie bdziemy wicej peza na kolanach.
Zodziej zerkn na lew rk szlachcica. T, ktra trzymaa pochodni. Rka wydawaa
si wykonywa lekkie, mimowolne ruchy w rytm drgania klingi za plecami.
Nosisz Durwon? zapyta.
Jako jedyn odpowied otrzyma peen wyszoci umieszek. Gupie pytanie. Jakim
cudem najwaniejszy czowiek w wityni Reagwyra miaby nie nosi znaku swojego boga?
Durwon? co w gosie hrabiego kazao Altsinowi jednak zmieni zdanie. Durwon to
za mao. Durwon jest dobry dla prostaczkw. Durwon to
Sowa nie wystarcz, zreszt Bendoret Terleach nie zamierza ich traci na kogo takiego
jak ten mt, ktry zupenym przypadkiem wszed w posiadanie najwikszego skarbu
wityni. Hrabia szarpn niecierpliwym ruchem koszul, a trzasn materia, a kilka
guzikw prysno w kt. Jeden ruch i wszystkie tajemnice i plany ujawniaj si z cakowit
bezwzgldnoci.
Sowa s zbdne.
Ciao hrabiego pokrywaj tatuae. Znane Altsinowi ze wspomnie tego drugiego, tego,
ktry w nim mieszka i by kiedy awenderi Bitewnej Pici Reagwyra. Rysunki s niemal
identyczne, tu i tam widzi niewielk rnic, bo to znw pami tego drugiego
dostosowywano je do indywidualnych cech kadego awenderi. Ale oglny wzr si zgadza.
Te tatuae powinny zapobiec zmieszaniu si duszy czowieka z kawakiem duszy boga.
To wyjania te blado i wyczerpanie arystokraty. Wikszo jego ciaa jest opuchnita,
niektre fragmenty skomplikowanego wzoru ledwo daj si rozpozna, cao musiano
skoczy niedawno, wczoraj, moe przedwczoraj. Hrabia ze wspomnie, pochylajcy si
nad rannym dzieciakiem, z pewnoci wyglda lepiej.
Nagle mczyzna zrobi trzy szybkie kroki do przodu i z rozmachem waln go w ebra.
Powietrze ucieko Altsinowi z puc, a przygryziony jzyk wypeni usta krwi.
Wizisz mojego pana gos Terleacha dry, zupenie niepodobny do tego, ktrym
odzywa si do tej pory. Wyrw go z twojego konajcego cierwa i zaoferuj godne
naczynie.

Drugie uderzenie byo rwnie potne, ebra poddaj si i pkaj z dwikiem, ktry
zdaje si rezonowa zodziejowi w czaszce. Krzyknby, gdyby udao mu si zapa oddech.
Gdy to ciao przestanie si nadawa do uytku, on wyjdzie. Bdzie musia. A ja oddam
mu si cay i staniemy si jednoci, tak jak to byo zaplanowane. Ukrade go, tak
powiedziaa, zwiode i oszukae, a potem wizie przez ostatnie lata.
Cios w szczk poderwa Altsina na rwne nogi. Zodziej waln potylic w czarn kling,
splun krwi. Zassa powietrze i niezdarnie sprbowa uchyli si przed kopniakiem
wymierzonym w kolano. Nie udao si i nie wiadomo, co jest gorsze, bl eksplodujcy z
uszkodzonej rzepki czy szarpnicie, z jakim jego ramiona przyjy na siebie ciar upadku.
Stawy barkowe zapony jasnym ogniem.
W tej pozycji nie ma najmniejszych szans na unik czy obron, a kolejne uderzenia s tak
precyzyjne, jakby ten sukinsyn p ycia wiczy, jak pobi czowieka, by ten nie straci
przytomnoci.
A ON nie reaguje. Zawsze do tej pory przychodzi, kiedy jego naczynie znajdowao si
w tarapatach. Nawet wtedy, gdy Altsin daby sobie rad sam. A teraz jakby go nie byo.
Wizisz mojego boga podobny do syku gos szlachcica zdaje si dochodzi z daleka i
wysoka. Wytuk go z ciebie, wypal, jeli bdzie trzeba.
Zodziej wyprostowa si nieco, unis gow. Ten kutas nawet si nie zadysza i wyglda,
jakby mia ochot na wicej.
Twj bg jzyk zaczyna puchn Altsinowi w ustach, wic powoli wymawia kade
sowo jest za mn. To temu czemu si kaniasz.
Nadesza nieunikniona odpowied, a jemu wydawao si, e cios pynie przez powietrze
zgstniae jak mid, lecz i tak nie ma szansy na unik. Trafienie w skro powinno pozbawi
go przytomnoci, ofiarujc bogosawion ucieczk w ciemno, lecz to tak cholernie
niesprawiedliwe jedynym efektem jest bysk za oczyma i kolejne szarpnicie. Obcione
stawy barkowe wyj.
Gdy mg ju skupi si na patrzeniu, zamruga i zobaczy, e hrabia trzyma w rku
pochodni z tak min, jakby wanie odkry ogie. Umiech mczyzny sta si ciki.
Podobno poparzona skra moe przyprawi czowieka o obd, gdy zwija si i
odchodzi patami od ciaa. Cho znajomy kat twierdzi, e dla skazacw najgorszy jest
zapach spalenizny.
Znajomy kat. Altsin umiechnby si, gdyby mg.
Wystarczy nowy gos w pomieszczeniu zatrzyma pochodni zbliajc si do boku
zodzieja. Bawisz si w niebezpieczne gry, mj drogi. Jeli on nie otworzy si, lecz umrze,
zostanie tu tylko wielka dziura w ziemi.
Altsin nie zna tego gosu. Mwia kobieta, sdzc po tonie, w rednim wieku,
przyzwyczajona do wydawania rozkazw. Mczyzna odwrci si, sigajc po sztylet u
pasa, ale nagle nogi mu si spltay i run na ziemi. Uderzenie potylicy o kamie ponioso
si echem po komnacie.
Zodziej dwign gow. Kobieta miaa na sobie czarne szaty i czarn chust na gowie,
jak zwyka wieniaczka.
Patrzya na hrabiego z tak min, jakby nie wiedziaa, czy umiechn si, czy splun.
Nadmierne ambicje potrafi kademu namiesza w gowie. Awenderi, te co.
Przeniosa wzrok na Altsina, nie zmieniajc wyrazu twarzy. Wic to ciebie szuka nasza
Kanayoness.
Imi, dugie i obce, nie wywoao w zodzieju adnego skojarzenia. Jedno oko zaczyna
zachodzi mu mgiek.

 Nie znam jej ostronie dobiera sowa. Nie wiem, o kim mwisz.
Ona za to zna ciebie. I zaley jej na spotkaniu z tob tak bardzo, e jest gotowa na
wiele. Nawet na oszukiwanie w grze w koci. Powinna pamita, e moja pani tego nie lubi.
Te sowa kryj swj sens zbyt gboko, by zdoa go rozszyfrowa.
I wiem, e jej nie znasz. Gdybym sdzia inaczej, kazaabym ci obedrze ze skry,
eby tylko powiedzia, co kombinuje. Dlaczego nagle w Konoweryn zapada cisza?
Dlaczego nie sycha ju cichego pochlipywania Oka Agara?
Kobieta patrzya na niego tak, e nagle zapomnia o caym blu, ktrego dowiadczy.
Gdybym miaa cho cie podejrze

Rozdzia 19

W jej komnacie nic si nie zmienio. Zupenie jakby Deana opucia j wczoraj. Kto
nawet ciera regularnie kurz i zamiata podog. Mimo wszystko umiechna si.
Najwyraniej dla przeoonej Domu Kobiet to, e dzika wojowniczka znika z paacu, nie
miao znaczenia. W krlestwie Owiyi porzdek musia by zachowany bez wzgldu na taki
drobiazg jak czyja obecno lub jej brak.
Zamkna drzwi, cigna wierzchni szat. Odoya pas z broni na st. Nalaa wody
do miski i obmya twarz. Znalaza bel miodowego jedwabiu i przybory do szycia. Kad z
tych czynnoci wykonywaa powoli, dokadnie, bez popiechu.
Lustro czekao.
Usiada przed nim, krzyujc nogi i kadc donie na kolanach, wyrwnaa oddech,
signa po sani. Pojawi si od razu, jakby spdzia ostatnie godziny na gbokich
medytacjach i trenowaniu oddechu.
Spojrzaa na kobiet w lustrze. Zdumiaa si, widzc cienie pod oczyma, ostry nos,
mocniejszy ni pamitaa zarys podbrdka i koci policzkowych. Twarz jak wyrzebiona
kilkoma uderzeniami duta trzymanego przez niezbyt wprawnego rzemielnika, ktry na
dodatek strasznie si spieszy. Dni spdzone na play, posty i cikie wiczenia z diet
typow dla ubogich rybakw wyszczupliy jej ciao. I pomyle, e do tej pory uwaaa, e
jest za chuda. Tylko oczy
Miaa oczy kogo, kto odby ju swoj pielgrzymk.
Umiechna si, dziwnie niemiao i oszczdnie. Kiedy syszaa opowie o czowieku,
ktry naucza Praw Harudiego, objania je i tumaczy. A pewnego dnia zawistnicy
rozpowszechnili plotk, e nie jest on prawdziwym mdrcem, bo nigdy nie odby
pielgrzymki do Kannolet. Starzec umiechn si na te sowa i zapyta: Czy Kannolet byo
witym miejscem, zanim Harudi do niego przyby?. Nie, odpowiedzieli. Czy w takim
razie nie mg gosi swych Praw w kadym innym miejscu na wiecie?. Tak, odparli. C
wic jest waniejsze, miejsce czy prawda? Kamie, z ktrego zbudowano mao znan osad,
czy sowo, ktre stworzyo nas, Issaram?. Zawistni ludzie opucili gowy w zawstydzeniu i
wrcili do siebie.
W pielgrzymce nie chodzi o to, by gdzie pj i odby jaki rytua, pokoni si sto razy
jakiej figurze czy zoy wou w ofierze w odlegej wityni. Droga przebyta na wasnych
nogach, tysice krokw postawionych na skale, kamieniach i piasku, to tylko symbol.
Popeniasz bdy, pacisz za nie, upadasz, wstajesz, otrzymujesz cios, liesz rany. Twoje
ycie to nie rodek wszechrzeczy. Nie ley nawet w pobliu rodka. Ale jest twoje, wic masz
y najlepiej, jak to moliwe, nie przespa swojego czasu, nie roztrwoni. By, gdy staniesz
przed wrotami Domu Snu, nie musie paka nad straconymi dniami.
Modlitwa sto pierwsza. Saderi. Modlitwa tych, ktrzy odnaleli swj cel.
Jestem Deana dKllean, awyssa w drodze do Kannolet. Wyruszyam w pielgrzymk,
by nie podda si woli starszyzny i odnale wasn drog w yciu. Do Matki rzucia
mnie na koniec wiata, midzy ludzi, ktrych nie rozumiaam, cho przecie pynie w
nich taka sama krew. Walczyam, zabijaam i kochaam jej odbicie umiechno si z
aprobat bdc niczym wicej ni dzieckiem bdzcym we mgle. Jutro mczyzna, z
ktrym chc by, umrze za spraw ludzi gupich i chciwych. A potem za spraw tych

samych ludzi umr tysice dzieci Wielkiej Matki. Wic jutro

Kobieta w lustrze wygldaa teraz naprawd obco, oczy jej pony, a usta wykrzywia
dziki grymas.
jutro rzuc wyzwanie Panu Ognia, ka mu dotrzyma obietnicy i pokoni si
jego wasnym prawom. Bo nawet bogowie musz dotrzymywa sowa, tak jak Ta, ktra
nigdy go nie zamaa.
Odetchna gboko.
Oto moje Kannolet. Moja droga i cel powiedziaa gono.
Wstaa i ruszya w stron ka, gdzie fal miodowego zota pyszni si najlepszy
konowerski jedwab. Koniec pielgrzymki wymaga odpowiedniej oprawy.
***
Wieczorem udaa si jeszcze raz do komnaty truciciela. Nie byo go. Owiya jako
dowiedziaa si, e Deana jest w paacu, bo gdy wrcia do siebie, zastaa na stole kolacj i
butelk wina. Wanie tego potrzebowaa. Powiadaj, e Pani tka swoje dzieo rkoma ludzi
niewiadomych.
Zjada, wypia kilka ykw trunku o barwie wschodu soca nad grami i smaku owocw
dojrzewajcych pod tym socem i zasiada do medytacji. Czekaa.
Przyszed do niej prawie o pnocy. Sam. Gdy stan w drzwiach, na chwil odebrao jej
mow. Nie wiedziaa, czy ubra si tak z rozmysem, czy przypadkiem, ale mia na sobie
rzeczy w tych samych kolorach, jakie nosi, gdy pierwszy raz go ujrzaa. Umiechn si
niemiao, potrzsn ma butelk wina trzyman w rku.
Wrcia odezwa si w jej rodzimym jzyku. Suchi przysa mi wie.
Wrciam. Duo si dziao, gdy mnie nie byo.
To prawda.
Nie zapyta, dlaczego ucieka, ale w kocu nie by gupcem. Musia wiedzie, gdzie go
znalaza tamtego poranka. A teraz od truciciela zapewne usysza, e Deana wie te o Varali.
Podszed do stou, postawi trunek na blacie, usiad.
Nie powinna wraca.
Kady ma swoj drog. A ja zawsze robi to, co chc.
Zdyem zauway. Ostronymi ruchami odszuka na stole dwa srebrne pucharki,
napeni je, oprniajc butelk. Napijesz si ze mn?
Tak.
Podniosa naczynie do ust i pocigna yk. Wino byo cierpkie i gste, zostawiao na
jzyku posmak gorzkich owocw i starego drewna.
Spniem si rzuci.
Na co?
Na wszystko. Podobno przyszedem na wiat dziesi dni po terminie. Potem
spniem si na wan audiencj i poniewa nie mogem ju tam wej, myszkowaem w
komnatach ojca, gdzie sprbowaem wina, ktre miao zakoczy jego ycie. Spniem si,
szukajc kryjwki w czasie ataku na karawan, i bandyci z atwoci mnie schwytali. A teraz
machn nagle rk, przewracajc stojcy przed nim pucharek, lecz zdawao si, e tego
nie zauway gdy zostaem ksiciem, spniem si ze wszystkim. Z uleniem doli
niewolnikw, ze zdawieniem oporu kapanw, z przypomnieniem Rodom Wojny, kim
jestem. Ze wszystkim.
Deana nie odrywaa wzroku od krwawej plamy, ktra pojawia si na obrusie. Gdyby

Issaram wierzyli w znaki, powinna teraz zapaka. Bg omenw, jeeli taki gdzie istnia,
miaby si zapewne do rozpuku.
Roztkliwiasz si nad sob?
Nie. Zacisn wargi. Nie nad sob.
To dobrze. Wylae wino. Nalej ci innego. Podsuna mu kielich, ten, ktry na niego
czeka. Rozmawiaam z Suchim. Nic by nie zrobi. Te sieci tkano od wielu miesicy, moe
lat. A ty za bardzo wierzysz w rozsdek i mdro innych. Byby wspaniaym wadc czasu
pokoju w silnym i bogatym kraju, ale teraz? Pierwszego dnia po powrocie powiniene kaza
wrzuci wszystkich starych kapanw w Oko, wezwa do siebie i uwizi przywdcw
Sowikw, Bawow i Trzcin, ogosi nowe prawa dla niewolnikw.
Pocign trunku i umiechn si szczerze.
Twoje lepsze. lepcowi trudno wybra wino bez pomocy i trudno bez pomocy rzdzi.
Waciwie to ty powinna wada tym gniazdem mij udajcym ksistwo. Wypijmy za to.
Signa po swj kielich i wtedy spiowy dwik wielkiego gongu obwieci pnoc, wic
zatrzymaa naczynie w p drogi do ust i tylko patrzya, jak on pije.
A ty kim by wtedy by?
Twoim tumaczem, pomocnikiem, sug. Samiy woziby nas na Mamie Bo po caym
ksistwie, a warstwa szali i chust rzucana pod jej nogi sprawiaaby, e staruszka nie tyle by
sza, co pyna agodnie jak dka na spokojnym jeziorze. Ludzie czciliby ci i caowali
ziemi, na ktr padby twj cie.
Moe z wyjtkiem kapanw Ognia i afgemidw Rodw Wojny cmokna. I
wacicieli plantacji oczywicie. I zarzdcw tkalni i farbiarni. I Demenayi, bo c to za
Krlowa Niewolnikw bez niewolnikw? Wiesz, jak si tak dobrze zastanowi, powinnam
wtedy jedzi na soniu w pancernej wieyczce, jak pono zakadacie im do bitwy. Oraz w
kolczudze, hemie i z tarcz pod rk, a moje talhery nigdy nie kadyby si spa.
Byaby najlepsz wadczyni na takie parszywe czasy.
Pocign dugi yk wina, stukn kielichem o st, przymkn oczy. Ju si nie
umiecha.
Nie id jutro do wityni wyszepta zmienionym gosem. Nie wychod z paacu.
Gdy bdzie po wszystkim, zapanuje zamieszanie. Wymkniesz si wtedy i znikniesz w
miecie. Pierwsza karawana
Jeste kamc.
Kobieta, ktra odnalaza swoje Kannolet, powiedziaa to bez zoci, spokojnie.
Ja? Nie. Co
Obiecae mi karawan wypenion skarbami, tysic wielbdw i koni, a teraz kaesz
si wymyka jak zodziejce. Moe jeszcze mam sobie co std wynie, by opaci podr?
Ja Nie, nie bd z tob tak rozmawia.
Jak?
Jakby nic si nie stao. Jakby jutro miao nie nadej. Co to ma by? Filozofia
barbarzycw? Niech si wiat wali, a my bdziemy piewa, wymachujc zakrwawionym
elazem? Zacisn pici, pobielae kykcie wyglday jak wyrzebione z koci soniowej.
Ucieknij Ucieknij, prosz.
Dobrze
Drgn, jakby nie by pewien, co usysza.
Dobrze powtrzya. Ale ty uciekniesz ze mn. Teraz. Znasz kady zaktek paacu,
nie mw, e nie. Za kwadrans moesz opuci to miejsce. Co ty na to? Wyjedziemy std
razem, ty i ja.

Skierowa w jej stron twarz i mogaby przysic na imi Wielkiej Matki, e wpatruje si w
ni intensywnie. I umiecha jak szaleniec.
Syszaem o waszych zwyczajach Nowa krew w plemieniu paci wzrokiem za prawo
wejcia midzy Issaram. Wyglda na to, e jestem idealnym kandydatem. Ale nie, Deano
dKllean, nie prychaj na mnie i nie krzyw si. Nie uciekn, cho mi to proponowali nie
uwierzysz kto. Dla niektrych byoby najlepszym rozwizaniem, gdybym okaza si
tchrzem, podlecem niegodnym tytuu. Jestem ksiciem Biaego Konoweryn, ostatnim z tej
linii krwi Agara. Nie mog po prostu nie mog, rozumiesz? I przeklinam t niemono, bo
gdybym by kim innym, wyjechabym z tob na kraniec wiata, by czu ci, sysze i dotyka
przez wszystkie oddechy, ktre mi pozostay.
Zamrugaa. Poeta, niech go szlag.
Obowizek ponad wszystko?
Nie ponad wszystko. Ponad wiele rzeczy. Rozumiesz? zapyta mikko. Powiedz,
e rozumiesz.
Kto jak nie Issaram moe rozumie prawa obowizku? Mimo wszystko poczua irytacj.
Rozumiem. Ale wiesz, e to moe nie mie znaczenia? e za sto, co ja mwi, za
dziesi lat nikt nie bdzie o tym pamita? e twj wybr oceni na podstawie tego, co w
ksigach zanotuj tacy uczeni, jak Oglal z Fyz, a oni napisz to, co kae im wasny interes.
Jeli by przypodoba si nowemu wadcy przedstawi ci jako idiot i tchrza, ktry da
si zarn jak zwierz skadne w ofierze, to tak wanie bdzie. Bo opowie o przeszych
wydarzeniach tkaj ci, ktrzy je przeyli, gupcze. Rozumiesz to? Powiedz, e rozumiesz.
Zamia si i od razu uleciaa z niej caa zo. To by miech tumacza, uczonego, poety.
Mczyzny, ktry by z ni na pustyni, gdy uciekli bandytom.
Mwiem, e to ty powinna by wadczyni Konoweryn. Dzi wysawiano by twoj
mdro i przenikliwo, a ja jako ksi maonek pawibym si w blasku chway mojej
pani.
Mojej pani. Powiedzia to. Po raz pierwszy powiedzia to otwarcie.
Marzenia wychrypiaa.
Wanie. Marzenia. Wypijmy za nie. Dokoczy swoje wino kilkoma dugimi
haustami. Obiecaj mi przynajmniej tyle, e jeli co si stanie i nie zdysz jeli bdzie
po wszystkim uciekniesz, eby opowiedzie gdzie, komu, prawd.
Nic takiego si nie stanie, wiesz o tym.
Wiem. Ale jeli?
Westchna, czujc nagle znuenie, jakby wanie skoczya wielogodzinne modlitwy,
bez snu i odpoczynku.
Dobrze nie mwmy o tym dobrze? Jutro bdziesz potrzebowa wszystkich si.
Wiem
Wsta nagle, gwatownie, a przewrcone krzeso trzasno o podog.
Id. Musz i. Jeli zostan
To co?
To nic. Mog nie znale w sobie do odwagi, by stan w Oku. A ciebie mog zabi,
za t ostatni noc.
Bo nowy lew bdzie przejmowa harem?
Unis brwi.
Nie rozumiem.
Niewane. Id ju. Zobaczymy si jutro przed witem.
Umiechn si dokadnie tak, jak umiecha si do niej na pustyni, i wyszed ostronie,

zamykajc za sob drzwi.

Odstawia ledwo napoczty pucharek. Mina pnoc, od tej chwili nie powinna nic je
ani pi, by powita koniec swojej pielgrzymki zgodnie ze zwyczajem. Usadowia si z
powrotem na ku, gadzc przepikn tachaffd z ciemnotego jedwabiu. Spojrzaa na
swoje szable. Zostaa jeszcze jedna rzecz do zrobienia. Kannolet nie powinno oglda
adnego faszu.

Rozdzia 20

Kobieta w czerni zostawia go samego, w ciemnoci, ktra nagle staa si duszna i cika.
Po jakim czasie pojawili si kapani, ktrzy zignorowali zodzieja cakowicie i skupili si tylko
na lecym na ziemi arystokracie. Podnieli go ostronie i wyszli. aden nawet nie spojrza
na Altsina.
By tylko kawakiem misa wiszcym na rzeniczym haku.
Uszkodzone kolano pulsowao tpym blem, zamane ebra rway w rytm uderze serca
i jeli dobrze to wyczuwa, opuchlizna nad okiem powoli zmieniaa mu twarz w jak
groteskow mask.
Sprbowa sobie wyobrazi, jak wyglda.
Obraz kobiety tulcej zakrwawionego chopca wybuch mu w gowie cigiem wydarze.
Altsin nie widzia ich pocztku. Wychodzc zza rogu, natkn si na grup walczcych.
Dziesiciu, moe dwunastu modzikw z Durwonami wytatuowanymi na przedramionach
atakowao trzech starszych mczyzn, ktrzy ustawieni w pokrg, blokowali uliczk,
bronic klczcej na ulicy kobiety, tulcej do siebie chopca, mniej wicej dwunastoletniego.
Rozbita gowa dzieciaka zwisaa bezwadnie, opuchlizna zakrywaa jego lewe oko, a krew
rozcieczay zy matki.
Walka nabieraa tempa.
Chronicy kobiet i dziecko mczyni byli dobrze ubrani, jak kupcy, ktrym si
powodzi, i uzbrojeni w cikie drgi, wycignite zapewne ze szcztkw pobliskiego
straganu. Po drugiej stronie pracoway krtkie paki, kawaki acucha obcione
oowianymi ciarkami i kastety. adna ze stron nie uywaa nagich ostrzy, co nie zmieniao
faktu, e starcie byo krwawe.
Dwch modzikw leao ju na bruku, trzeci cofa si, kulejc i trzymajc za brzuch, za
to jeden z kupcw co chwila ociera przedramieniem krew zalewajc oczy, a drugi chwia
si i z coraz wikszym trudem odpiera ataki. Dugo nie wytrzymaj.
Pom nam! Prosz!
Kobieta patrzya na Altsina z baganiem w oczach i wskazywaa znajdujce si na
kocu uliczki drzwi opatrzone znakiem Pochylonego Drzewa.
Wspomnienia zaczy bledn. Potrzsn gow, usiujc je dogoni.
Podbieg do niej, podnis chopca i pomg zanie do wityni Dress. Wrota usunie
otworzyy si, wpuszczajc najpierw ich trjk, a potem mczyzn, wci dziercych
w doniach improwizowan bro. Wataha szczeniakw zatrzymaa si przed
drzwiami w ponurym milczeniu, ale nie prbowaa wej do rodka. Pani Wiatrw
miaa wiernych wyznawcw w PonkeeLaa, bo wielu marynarzy wolao w czasie
eglugi zaufa jej asce ni kaprysom Aelurdi, ktra czciej sprowadzaa huragany ni
stay, agodny wiatr, a wilki morskie mogyby poczu si uraone zbezczeszczeniem jej
przybytku. Poza tym, co wiadczyo o mdroci tutejszych kapanw, przed drzwiami
stano natychmiast czterech stranikw w penym uzbrojeniu. Altsin pamita, e go to
zdumiao, w PonkeeLaa, ktre opuci, stra witynna penia funkcje reprezentacyjne
i tylko od wita nosia lamelkowe zbroje, stalowe hemy i cikie tarcze.
On nie powiedzia nic zego. Kobieta, paczc, ocieraa twarz dziecka z krwi.
Na pewno nic zego nie powiedzia. Dlaczego

 Bo to gwniarze, ktrzy uwaaj si za witych wojownikw jedynej prawdy i s

gotowi dla niej zabija pamita, e wypowiedzia te sowa cicho, gniew tli si w nim
gdzie w gbi, ale przykry go warstw lodu. S jak gromada wciekych psw.
Trzeba uwaa na sowa, gesty i spojrzenia.
Wspomnienie tego gniewu byo dziwne. Mia prawie pewno, e te emocje byy jego.
Cho sam kilka lat wczeniej by jednym z ulicznych zabijakw, nagle odkry, e trudno mu
si identyfikowa z t ponur band, stojc wci, z penym rozczarowania uporem, przed
wityni Dress. A najdziwniejsze byo to, e mia pewno, e ON te jest wcieky. A
powinien przecie czu cho cie sympatii dla tych, ktrzy walcz, byo nie byo, z jego
znakiem wytatuowanym na skrze.
Uwaa? Powiedzia tylko, e Wielka Matka jest mdrzejsza od Reagwyra, bo
matka zawsze jest mdrzejsza od dziecka. Sam syszaem. Najstarszy z trjki
mczyzn, ten z rozwalonym ukiem brwiowym, pochyli si nad chopcem. A rozbili
mu gow jak jajko. I skatowaliby moj crk, gdybymy ich nie powstrzymali. Skarga
pjdzie, przysigam, e pjdzie skarga do starszyzny cechu, a jak bdzie trzeba, to i do
Rady Miasta. Chopak moe ju nie wsta albo zostanie do koca ycia linicym si
idiot.
Kobieta jkna.
Na zewntrz grupka modzikw ustawia si w pokrg i zacza wypiewywa
jak piosenk pen gupich przechwaek i plugawych wyzwisk.
Altsin spojrza na kobiet.
Bdzie dobrze. W jego wieku wszystko szybko si goi. Zanim si obejrzycie, bdzie
biega i skaka jak zawsze. Ju w chwili, gdy wypowiada te sowa, wydaway mu si
one puste i faszywe.
On nie biega i nie skaka. Mczyzna otar krew z twarzy i delikatnie obmaca
gow chopca. Do ksig go cigno, do rachunkw. Umia ju mnoy i dzieli do
tysica, a pisa i czyta w meekhu i po mittarsku i nawet pnocne runy umia zoy do
kupy. Mdry dzieciak z niego
Miosiernie ugryz si w jzyk, nie dodajc by.
Jego palce dotkny szczytu czaszki chopca i jakby zapady si lekko w gb. Chopiec
zadra i nagy tik zacz szarpa jego praw nog.
Wybaczcie gos mczyzny ochryp nagle, jego rka wycigna si w bok i
delikatnie dotkna ramienia kobiety. Spojrza na niego. Nie podzikowaem wam za
pomoc, bracie.
Habit. Zodziej przypomnia sobie, e wtedy wci mia na sobie habit.
To nic takiego odpowiedzia, patrzc, jak kobieta kamienieje pod dotykiem ojca,
jak z jej twarzy odpywa krew, a oczy staj si martwe i puste. I nie jestem bratem,
tylko oczekujcym. Najlichszym z robakw u stp Pani. auj, e nie przyszedem
wczeniej.
Pamita, e ostatnie sowa, bana nad banaami, powiedzia absolutnie szczerze.
aowa, e to nie on spotka si z tymi sukinsynami pierwszy. I ten al splata si dziwnie
z gniewem tlcym si pod warstw lodu. Z JEGO gniewem.
Piosenka na zewntrz zakoczya si gupawym rechotem. Chopcy si rozkrcali, a
wok wejcia do wityni zacz si gromadzi tumek.
Wtedy to pewnie ty by lea z rozbit gow odezwa si najmodszy z kupcw,
chopak na oko ledwo pitnasto, szesnastoletni. Oni nie przepuciliby samotnemu
mnichowi. Oni

Odwrci gow, mrugajc, a ostatni z mczyzn, ten, ktry do tej pory nie wyrzek
ani sowa, tylko sta, dyszc ciko i podpierajc si na kiju, opad nagle na kolana i w
cakowitej ciszy rozpaka si cikimi zami.
Altsin ktem oka zobaczy, e noga pobitego chopca znieruchomiaa, za to jego
twarz ogarny skurcze i stao si jasne, e dusza wyrostka szykuje si w drog do Domu
Snu. Zreszt nie tylko on to zauway, kobieta zakaa cicho i osuna si, zemdlona, a
mczyni zamienili si w posgi wyrzebione z gliny. Nie potrafili uwierzy w to, co si
dziao. Spojrza na nich i nagle wiedzia, e wybrali si po prostu na popoudniow
wycieczk odpocz po dniu cikiej pracy, moe odwiedzi przyjaci, zje co i napi
si wina na miecie. Jeszcze kwadrans temu miali si i artowali, pewni swojej
przyszoci.
A teraz wrc do domu z martwym dzieckiem w ramionach.
Na zewntrz kolejna zwrotka opisywaa kobiet wystawiajc zad knurowi i
rodzc pwiskie bkarty. Koczcy j rechot brzmia jak wiadro kau wylane
wprost na dusz.
Co pykno mu w uszach, jakby nagle wynurzy si z gbokiego nurkowania. Woski
stany mu dba na caym ciele, na krawdzi widzenia pojawia si czerwona mgieka.
Czu go. Durwon. Znak wojownika. WOJOWNIKA. Durwon nie by zamanym
mieczem, by caym mieczem, a przedstawiano go jako poow klingi, bo druga poowa
tkwia w sercu wszystkich naszych lkw, zabijajc strach. Taka bya pierwotna,
najczystsza symbolika tego znaku. Miecz zabijajcy strach, dajcy odwag i nadziej.
Durwon by prastarym symbolem. Rysowano go na framugach drzwi i okien, by
odpdzi zo, w czasach, gdy drzwi i okna wci stanowiy nowomodn fanaberi;
malowano go na tarczach i tatuowano na ciele, by przynosi szczcie w bitwie, na
dugo zanim pierwotne rysunki przeksztaciy si w glify, a te w zalki run i liter.
Zanim nadeszli Niechciani i zanim z kawaka duszy boga wykuto Dengothaag, ktry
tak naprawd mia by tylko furtk do krlestwa Reagwyra, a ksztat nadano mu dla
upamitnienia znacznie starszego symbolu.
A teraz oni z Durwonu uczynili bandycki znak, pod ktrym morduje si dzieci, tak
jak wczeniej Miecz Reagwyra zamienili w narzdzie kani i rdo kuglarcznych
sztuczek.
Zodziej poczu kady z tatuay przed wityni, identycznych w najmniejszym
szczegle, bo przecie tak wanie dziaa podobna magia, najpierwotniejsza ze
wszystkich magia symboli i znakw, i sign po nie. One naleay do niego.
Pochyli si i podnis chopca. ycie uciekao z niego z kadym oddechem. Starszy
mczyzna zapa Altsina za rk, ale zerkn w cie pod kapturem i puci j z twarz
zastyg w grymasie nieokrelonej grozy. Zodziej wyszed przed drzwi, koyszc
chopca na rkach.
Wulgarna piosenka ucicha w p sowa, a tuzin hardych spojrze wbi si w niego z
si cinitych oszczepw. Tumek stojcy za modzikami zaszemra i umilk w
oczekiwaniu na mier. Tum zawsze lini si na takie okazje.
On odchodzi do Domu Snu. Zodziej pooy chopca na schodach. A jego krew
spadnie na wasze gowy.
Na czyj? Moj? Z grupki akolitw Reagwyra wysun si chudy wyrostek o
szczurzym pyszczku. Ale ja go nie walnem, mnichu. I nie wiem, kto to zrobi. Moe
sam si uderzy? Kto wie, w kocu mia w rce kamie. Widziaem, e mia. Prawda,
chopcy?

Chopcy zamiali si zgodnie, wymachujc pakami i acuchami. Okruciestwo i

poczucie bezkarnoci sprawiao, e ich twarze wyglday niemal identycznie.
Altsin potrzebowa Mocy. Mg sign po t, ktra tkwia w nim, i zapaci za to
sicami, opuchlizn i krwi w ustach. Ale nie po to tu wyszed.
Twj znak, synu. Cholera, ale to dziwnie zabrzmiao. Jakby mia ju czterdziestk na
karku. Ten na przedramieniu.
Durwon? Wyrostek podwin rkaw i z gonym cmokniciem pocaowa Zamany
Miecz. Symbol wybracw, mnichu, znak prawdziwego boga wojownika, miecz, a nie dwie
bagalnie zoone apki, dupolizie. Chcesz usysze, jak daje nam si? No, chopcy,
zapiewajmy naszej niezgrabie piosenk na ostatni drog. Niech nie idzie do Domu Snu w
ciszy.
Machn rk i zastyg, bo Altsin nie Altsin wanie sign po Moc przez Durwony.
Moc jest wszdzie, przenika cay wiat, dzika i chaotyczna, bd naznaczona aspektami,
dajcymi si oswoi i wykorzysta. A jeli ci, ktrzy jej uywaj, przeceni wasne moliwoci,
pac za to zdrowiem lub yciem, bo nadmierna Moc przechodzca przez ciao dziaa jak
powolna trucizna, niszczy yy, osabia organy wewntrzne, pokrywa skr wrzodami i
wypryskami. To jeden z sekretw czarownikw, powszechnie znany i z powodu tej
powszechnej wiedzy zgodnie ignorowany: kady z nich, uywajc swojego ciaa jako
narzdzia do ksztatowania Mocy, musi pamita o osobistych ograniczeniach. Trzeba lat
wicze i nauki, by pozna granic wasnych moliwoci.
Ale jeli uywa si cudzego ciaa, mona zignorowa t cen. Zwaszcza e znak, ktry
mieli na skrze, by JEGO znakiem i sta si wrotami, przez ktre mg pokierowa pobieran
Moc tak, by mu suya.
To nie byo agodne zaczerpnicie, adnego powolnego poszerzania kanau dla magii,
obserwowania reakcji rda. Przypominao rozwalenie tamy i patrzenie, jak niszczycielska
fala mknie przed siebie, zmiatajc wszystko po drodze. Zodziej sign wprost do siy
yciowej chopakw, zmusi ich do otwarcia si na Moc, do przekucia jej w potrzebny mu
sposb i podania do rki.
Zawyli, gdy Durwony na ich przedramionach zapony ywym ogniem. Dosownie.
Tatuae poczerniay i zaczy dymi, a skra wok nich najpierw zaczerwienia si, a potem
zaskwierczaa, gdy przechodzca przez znak Reagwyra Moc wypalaa sobie drog przez
nerwy, yy, koci i minie. I nagle na bruku nie byo ju gromadki witych wojownikw
gotowych zabija w imi Pana Bitew. Zamiast nich, w icie magiczny sposb, pojawia si
banda wrzeszczcych, paczcych i skomlcych wyrostkw, wijcych si z blu, ktry
odbiera im zmysy.
Altsin usun ich krzyki ze wiadomoci, koncentrujc si na chopcu lecym na
schodach. Moc pyna rwno, i to o wiele wikszym strumieniem, ni potrzebowa, ale nie
interesowao go to. Wynajdowa w niej aspekty odpowiedzialne za leczenie, przyspieszajce
gojenie ran i cofajce obraenia, a reszt odrzuca. Pomienie pezay po kamieniach, z noy,
sprzczek paskw i innych metalowych elementw znajdujcych si w pobliu sypny si
iskry, a wiatr wi si w uliczce na podobiestwo oszalaego wa.
Zodziej powici uamek uwagi, by nieco przyhamowa puszczon samopas magi,
jego celem nie byo skrzywdzenie wszystkich ludzi w okolicy.
Tuzin modzikw zupenie mu wystarcza.
Dotkn gowy chopca, leczc, zamkn pknit ttnic, usun krwiak naciskajcy na
mzg, zmusi koci do zajcia waciwego miejsca i zronicia si. Mzg na szczcie nie
dozna wikszych uszkodze, a w tak modym wieku wszystko w kocu powinno wrci do

normy. Zastanowi si nad blizn na gowie i w kocu j zostawi. Blizny to historia

popenionych bdw i lepiej, by przypominay nam o chwilach, gdy je zdobylimy.
Na przykad gdy zaczepialimy band wyrostkw szukajcych okazji, aby kogo pobi.
Chopak westchn nagle gono i umiechn si
Ten umiech by ostatnim obrazem, jaki Altsinowi podsuna pami. Jak wydosta si z
tej uliczki, jak unikn tumu i w jaki sposb, do licha, trafi w kocu tutaj, w podziemia
wityni Miecza, nadal nie wiedzia.
Pamita za to umiech Aonel.
Aonel, z ktr przyszed do wityni Reagwyra
Ubrana bya w drog sukni, pasujc do jego jedwabnej koszuli, spodni z bkitnego
sukna i haftowanego zotem wamsu. Przebrali si, by
Nie pamita.
Aonel oddalia si wtedy od niego, znika mu z oczu, a on wiedzia, e to zapowied
Zdrady.
Potrzsn gow. Po co przyszli do wityni penej ludzi? Bo
Bo w miecie zaczy si zamieszki.
Matriarchici i wyznawcy Pana Bitew walczyli ze sob na ulicach ju nie pakami i
kastetami, ale noami, toporami i mieczami. I magi
DArtweena.
Wspomnienie pojawio si wyrane, jakby dopiero przed chwil by wiadkiem tej sceny.
Oblenie.
Dzielnica magw niekaniajcych si zbyt nisko Wielkiemu Kodeksowi znalaza si w
obleniu. Cho ju w czasach, gdy Altsin by dzieckiem, Rada Miasta utrzymywaa ca
armi szpicli i konfidentw, patrzcych na rce mieszkajcym tu czarownikom i
czarownicom. Gildie magw, zrzeszajce adeptw uywajcych aspektw zgodnych z
Wielkim Kodeksem, witynie i religijni fanatycy domagali si podobnych rodkw
zapobiegawczych, argumentujc, e ta banda z DArtweeny igra z siami i mocami,
ktre s miertelnym zagroeniem dla cia, umysw i dusz reszty mieszkacw
PonkeeLaa. A najwikszym zagroeniem byy, jak powtarzaa rozbawiona ulica, dla
sakiewek wielmonych magw i witobliwych kapanw. Bo rzeczywicie mona tu si
byo natkn na czary czsto bluniercze, zakazane lub ocierajce si o herezj, lecz
skuteczne i po przystpnych cenach. Zodziej pamita kilku tamtejszych czarownikw,
o ktrych pojawiy si plotki, e babrz si zbyt gboko w zakazanych sztukach i ktrzy
znikli w tajemniczych okolicznociach. Podobno Liga te miaa z tymi znikniciami co
wsplnego, ale o takie rzeczy lepiej byo nie pyta.
Lecz teraz DArtweena zostaa ogrodzona murem szczelniejszym ni kamienny.
Nadal przy wszystkich wejciach do dzielnicy stali szpiedzy, ale nie byli to ju szpiedzy
Rady. Informacje Rai okazay si prawdziwe, hrabia Terleach i witynia Miecza
rekrutowali wyznawcw spord miejskiej biedoty z mczyzn pilnujcych dzielnicy
dwch nosio achmany pokryte szkutnicz smo, trzeci by kuternog podpierajcym
si na kulach, a ostatni ubiera si w pstrokat mieszanin barw charakterystyczn dla
wdrownego linoskoczka czy onglera. Ale wszyscy naleeli do kultu Pana Bitew, rzecz
nie do pomylenia jeszcze rok wczeniej.
Altsin widzia wyranie wizerunki Zamanego Miecza na prowokacyjnie
odsonitych przedramionach. Czerwony tusz wrcz zlewa si ze wie opuchlizn,
ale mczyni obnosili Durwon z dum wojownikw prezentujcych honorowe blizny,
akolitw odkrywajcych gbi nowej wiary. I byli gotowi za ni walczy, ale w

przeciwiestwie do witynnej stray nie zostali uzbrojeni w paki, wcznie czy miecze.
Ich orem by strach.
Na oczach zodzieja mody mczyzna drepczcy w stron wejcia do DArtweeny,
gdy tylko ta czwrka znalaza si w zasigu jego wzroku, zatrzyma si nagle i stan
niepewnie. Sdzc po ubraniu, by studentem, ktry zrobi sobie przerw w nauce, ale
teraz bardziej przypomina skonfundowanego lisa, niepewnie wszcego w stron
kawaka padliny lecego na rodku lenej cieki. Zrobi kilka krokw do przodu,
zatrzyma si, znw ruszy, ale gdy linoskoczek, umiechajc si wrednie, wycign zza
kolorowej koszuli zoon kartk i rysik, student zawrci i pomkn nagle przed siebie,
by po chwili znikn za rogiem.
Strach. Bro zmieniajca oowiany prcik i kawaek papieru w miecz i tarcz
samego Reagwyra.
Czarownicy z DArtweeny, przycinici przez ostatnie miesice do muru, przyczyli
si do walk z reagwyrystami. Do walk, ktre wybuchy wczoraj albo przedwczoraj
wybuchy, bo
Uwiadomienie sobie prawdy jest jak bysk wyrywajcy z niepamici twarz Aonel,
starmod twarz z oczyma gorejcymi wciekoci.
Walki wybuchy, bo Konder, wnuk GamnesatyrMonweha, kupca bawatnego, zosta bez
powodu napadnity przez band wyrostkw sucych wityni Miecza. A potem
cudownie ocali go mnich, bdcy wcieleniem gniewu i niezadowolenia Matki. Mnich
jednym gestem, na oczach setki wiadkw, powali dwa tuziny napastnikw, a na znak, e
opieka Pani nie obejmuje ju sug Pana Bitew, wypali z ich skry symbol Reagwyra. Po
czym uzdrowi chopca, by pokaza, z kim jest aska Najwyszej.
To wydarzyo si rano, a w poudnie pod domem chopca tyrMonweha zebra si ju
tysiczny tum.
Po poudniu z dzielnic, gdzie wikszo stanowili matriarchici, przepdzono
wszystkich wyznawcw Reagwyra.
Wieczorem zapony pierwsze domy i wzniesiono pierwsze barykady.
Stara twarz Aonel, w ktrej pon mode oczy Jej dawiony gniewem krzyk.
Ty nie bye iskr na kupce siana, lecz lamp oliwn rozbit na rodku stodoy!
Czy to ten gniew kaza jej
Pamita.
W wityni, gdy wszyscy patrzyli na hrabiego, ktry udziela bogosawiestwa rannemu
bojownikowi za wiar, straci j z oczu. Weszli tam jako matka i syn, wdowa po oficerze,
wyznawcy Pana Bitew, szukajca schronienia przed motochem pldrujcym Klamni.
Dzielnica ta bya aren zacitych star, bo mieszkao tam sporo reagwyrystw, ktrzy w
kocu zostali wyparci i szukali ochrony w wityni Miecza.
Hrabia przyjmowa wszystkich. Mczyzn uzbrajano i kierowano na ulice, kobiety miay
si zaj gotowaniem, opiek nad rannymi, dostarczaniem ywnoci, wody i broni w rejon
walk. Z wolna kult Pana Bitew odzyskiwa inicjatyw, mia bowiem jedn gow, przez ktr
by kierowany i dowodzony, podczas gdy wikszo atakw matriarchistw nosia charakter
spontanicznego wybuchu, zaartego i dzikiego, ale nieskoordynowanego. Bywao, e na
jednej ulicy trway krwawe starcia, a kilkaset krokw dalej grupy mczyzn ze znakami
BaeltaMathran siedziay i odpoczyway, nie znajc sytuacji. Poza tym hierarchowie Wielkiej
Matki nie poparli zamieszek z caym swoim autorytetem, by moe bojc si reakcji innych
wity.
witynia Miecza miaa mniej ludzi, lecz tworzyli oni armi hrabia zorganizowa

wszystkich w sprawnie dowodzone oddziay, majce wasnych dziesitnikw, porucznikw i

kapitanw oraz gocw przenoszcych wieci i rozkazy, a nawet suby pomocnicze.
Szybko, z jak to zrobi, zdradzaa, e szykowa si do tych walk od miesicy, a nawet jeli
wybuchy nieco za wczenie, niewiele to zmieniao. Do tego Durwony na przedramionach
wyznawcw pony witym ogniem, dajc im si, pewno i niezomno. To jeszcze nie
byo pene Objcie, jak w czasach Wojen Bogw, gdy napdzane, a raczej optywane w ten
sposb puki walczyy do ostatniego czowieka, ale niewiele mu brakowao, by to osign.
Jemu?
Bytowi, ktry tkwi w mieczu. Konglomeratowi setek udrczonych duchw, poeranych
przez lata, by ich cierpienie zostao przekute w Moc. Te duchy byy odpadkami,
niechcianymi resztkami, lecz poniewa zostaway pochonite przez Miecz, ktry w kocu
sam zawiera maleki fragment boskiej duszy, czyy si z nim i w kocu powsta twr
potga, ktrej wikszo wspomnie stanowiy te o mkach, torturach i niesprawiedliwoci.
Prawie chciaoby si, by ten potwr uzyska pen wiadomo i spaci swoim kapanom
wszelkie dugi. Z odsetkami.
Ale gdyby wiat dziaa tak, by sprawiedliwo bya jego staym i niewzruszonym
elementem, staby si najlepszym miejscem do ycia w caym ogromie Wszechrzeczy. A
wszystko wskazywao, e na to trzeba byo jeszcze poczeka.
Tymczasem sprawiedliwo wymagaa dobrego elaza w jednym, a pochodni w drugim
rku.

Rozdzia 21

Obudzi j krzyk. Krtki, urwany, straszny. Nie do pomylenia z adnym innym.

Kto wanie umar.
Deana zerwaa si, zamknite okiennice wpuszczay do rodka do wiata, by nie
potrzebowaa wiecy. A to znaczyo, e na zewntrz byo jasno, zbyt jasno jak na wit. Co si
stao? Siedem uderze gongw zawsze j budzio, nie moga przespa tego sygnau, pooya
si pno, ale
Pne odwiedziny Laweneresa. Jego dziwna proba. Wino, ktre przynis, gste,
sodkie i mocne, o smaku mogcym zamaskowa kady dodatek. Spojrzaa na swj puchar i
plam czerwieni na obrusie. atwo j oszuka. Jak dziecko.
Ubraa si w kilkadziesit uderze serca, tachaffda, pas, talhery w pochwach
owinitych okciami biaego jedwabiu. Cay czas nasuchiwaa rozpaczliwie odgosw z
miasta, z oddalonego o wier mili placu przed wityni Ognia. Jakim znakiem ogasza si
upadek wadcy?
I kto wanie umar?
Odgos krokw za drzwiami, rozpaczliwe szarpnicie za klamk, jk.
Otworzya, wpuszczajc drobn posta w jedwabiach i koronkach, z twarz zasonit
gstym woalem. Dziewczyna zrobia krok i nagle rzucia si w przd, prosto przed siebie, jak
pocignita niewidzialnym sznurem, nie, jak trafiona w plecy.
Dugie na kilka stp drzewce wyroso midzy jej opatkami, a uciekinierka zwalia si
twarz na dywan, drapic bezcenn wen palcami zmienionymi w starcze, spie pazury.
Deana bez chwili wahania skoczya w stron napastnikw.
Dwch ludzi, jeden jeszcze pochylony po rzucie, drugi obok, starannie wycierajcy
zakrwawion szabl o atasow zason. Dzielio j od nich dziesi krokw. Ten pierwszy
zdy wyprostowa si i sign do pasa, gdy rozrbaa mu szyj, gboko, a klinga
uderzya o krgi, Waeryn tBolutaer mia prawo by dumny ze swojej pracy. Zesza z linii
sztychu drugiego zabjcy i cia, lewa, prawa, lewa, prawa, lewa przedrami, ttnica
ramieniowa, twarz, wewntrzna cz uda i kark.
Skoczya tak szybko, e obaj upadli niemal jednoczenie na ziemi.
Sani. Pomie wybuch w niej, zanim uwiadomia sobie potrzeb signicia po niego. A
mczyni kastraci majcy pilnowa dziewczt Varali, jak rozpoznaa po chwili nawet
nie zdyli jkn. A teraz dwa ciaa leay tu, na posadzce, a trzecie w jej komnacie.
Co si tu dzieje? Dlaczego stranicy morduj wite Dziewice? Gdzie s Sowiki, ktre
te miay ich pilnowa? Przez mgnienie oka aowaa, e zabia tych dwch tak szybko i
chodne okruciestwo tego alu zatrzso jej dusz. Naprawd kroiaby ich na kawaki, by
dosta odpowiedzi na swoje pytania, a przecie teraz musiaa si jak najszybciej znale na
placu przed wityni.
Gdzie inni? Laweneres? Suchi? Owiya?
Znalaza j w sali, ktrej ciany nadal zdobiy tysice kwiatw. Mina po drodze
kilkanacie komnat i korytarzy, kilka cia, picych ju snem tych, ktrzy stanli przed
obliczem Matki. Kobiety, dziewczta, jeden z wykastrowanych stranikw. Wygldao na to,
e nie tylko ona stara si z tymi, ktrzy mieli strzec tej czci paacu.
Przeoona Domu Kobiet leaa na posadzce twarz w d i wygldaa, jakby zapada w

nagy sen, podkadajc donie pod gow. Nie wida byo rany, lecz sdzc po iloci krwi,
musiaa by szeroka i gboka. Deana przyklka i obrcia j ostronie. Owiy zabi czysty
cios, ostrze weszo tu nad mostkiem, lekko z gry, jakby kto zaszed kobiet od tyu, zadar
jej gow i pchn. Gboko, a do serca. Szybka, litociwa mier.
Zamkna jej oczy, wci wypenione niemym zdumieniem, i odmwia tcharr
modlitw za dusz dobrego czowieka. Te kilka zda bya winna kobiecie, ktra przyja j
pod swj dach.
Dwie komnaty dalej znalaza Sowika i dziewczyn. On lea pod cian, koczc lepki,
czerwony lad cigncy si przez p posadzki. Obiema rkami trzyma brzuch, z ktrego
wyleway si wntrznoci. Ona tkwia skulona obok, z piersi przeszyt cik szabl i
domi zacinitymi na szerokim, rzeniczym tasaku, jakby ostatkiem si zadaa cios, ktry
zabi jej morderc. Wojownik nie mia pancerza, tylko lekk tunik swojego Rodu w kolorze
ciut janiejszym ni ta Deany. A na jego twarzy Podesza bliej.
Twarz mczyzny nie wyraaa niczego, a ju na pewno nie cierpienie, jakie musia
odczuwa kto, kto przeczoga si kilka krokw, prbujc wepchn jelita na waciwe
miejsce. I to cicie trzeba sporo siy, by zada tak szerok ran.
By ju martwy, gdy kto rozpru mu brzuch.
Trucizna? Czary? Po co?
I zaraz znalaza odpowied. eby zostawi lad, e to Sowiki wymordoway wite
Dziewice. Dziki temu gowa ich afgemida jeszcze dzi wieczorem ozdobi miejsk bram. I
gowy ich wszystkich wyszych dowdcw te. W ten sposb ostatni Rd Wojny, ktrego
wiernoci nowy wadca Konoweryn nie mg by cakowicie pewien, przestanie istnie.
Nowe awanse, nowa lojalno, stare metody.
Polityka.
Uderzy j dwik, zdajcy si dochodzi zewszd, niski, grony, niemal niesyszalny, a
jednoczenie wszechpotny, wprawiajcy koci w dygot i sigajcy odka, jakby ukryty w
gbi ziemi olbrzymi lew wyda ostrzegawcze warknicie. A potem usta wypeni jej popi.
Gorzki i suchy, o metalicznym posmaku, i miaa wraenie, e ju nigdy nie pozbdzie si
tego smaku.
Zaczo si.
***
Altsina obudzi zapach. Zapach spalenizny i krwi parujcej w gorcym powietrzu.
Straci przytomno. To jasne. A teraz
Aonel zakrywa mu doni usta i zmusza do przeknicia czego, co jest wielkie,
gorzkie i ma nieprzyjemny, drzewny posmak.
Musisz da rad syczy gniewnie, a w jej gniewie jest i strach, i desperacja. I nie
wa si znw zwymiotowa.
Sowo znw niesie ze sob wspomnienie, o ktrym wolaby zapomnie, ale nim
zmusi ono jego odek do kolejnego rozpaczliwego skurczu, kobieta przykada mu do
ust butelk wina. Zodziej pije. apczywie i dugo. eby zaguszy strach. Nie ma ju
wyjcia. Musi zrobi to, co trzeba.
To ostatnie z trzech nasion, jakie mu pozostay. Ostatnie z czasw, gdy Oum
pywa po morzach. Mia ich tylko sze. Jedno zasia i patrzy, jak ginie w ziemi,
niezdolne wypuci pdu. Jedno podarowa swojej ukochanej. Jedno zuy tysic lat
temu, gdy nadeszy dni strachu sowa wiedmy scz mu si do uszu jadowitymi

kroplami. Zostay mu tylko trzy. Gdyby by mniejszym gupcem, doceniby warto

tego daru.
Doceniam. Zodziej przechyla butelk i osusza j do dna. Doceniam jak jasna
cholera. Zrobia to?
Aonel patrzy na niego dziwnie. Ze smutkiem.
Tak. Rano.
Przysza odpowied?
Gdyby nie to, nie daabym ci nasiona. Teraz Oum bdzie z tob. Da ci si i wesprze
w walce.
Oby.
Nasiono. Nie od, jak mona by si spodziewa po przodku anuhijskiego dbu, lecz
wielkie jak kurze jajo, kanciaste i porowate nasiono.
Mia je w odku.
Pokn, bo taka bya umowa. Bo istniaa szansa, e po schwytaniu wyznawcy Reagwyra
rozbior go do naga, by sprawdzi, czy nie ma przy sobie albo na sobie jakich
niebezpiecznych znakw, symboli. A tak podarunek boka Seehijczykw by bezpieczny.
Oum mia go wspiera w walce z tym szalonym sukinsynem, a walka miaa si odby
Tutaj. Pod mieczem. W miejscu, gdzie wszystko si zaczo.
Pocztkowo przygotowa peno planw, jak zakradnie si na d, do trzewi wityni
Miecza. Niektre z nich byy gupie, inne szalone, ale wszystkie wydaway si w mniejszym
lub wikszym stopniu wykonalne.
Dopki w PonkeeLaa nie wybuchy walki religijne.
Ktrych on by przyczyn.
Stop. Nie on by ich przyczyn przyczyn bya rodzca si wiadomo tego sukinsyna
za jego plecami i Altsin mia przeczucie graniczce z pewnoci, e co jeszcze. Jaka wola
pchaa miasto w objcia bratobjczej walki. A on, Altsin Awendeh, sta si co najwyej
pomykiem, ktry zbyt wczenie rozpali przygotowany stos. Ale gdy miasto zapono,
szansa na dostanie si do podziemi wityni zmalaa do zera. Miecza zaczto strzec dzie i
noc.
A czasu mia coraz mniej. Tam, przed wityni Dress, byli jednoci, on i ten drugi.
Zodziej nie wiedzia, gdzie zaczyna si Bitewna Pi, a gdzie koczy Altsin Awendeh. To
nie byo Objcie, ale Przemieszanie.
Atmosfera panujca w miecie, napicie, tysice symboli kultu noszonych przez
wyznawcw Reagwyra, podziaay na ten kawaek jego duszy, zwany niegdy Bitewn
Pici, jak znak do pitnowania przyoony do skry. Obudzi si, rozejrza, nie spodobao
mu si to, co zobaczy, interweniowa. I za choler go nie obchodzio, e to moe zakoczy
si le.
Najwyraniej ten pboski wypierdek te mia ju do czekania.
Altsin przypomnia sobie wreszcie ucieczk z miejsca, gdzie uzdrowi chopca,
wdrwk po ulicach z gow wypenion swoimi nie swoimi skojarzeniami i mylami. Z
Moc, ktr wyczuwa w kadym miejscu i ktra kusia, och, jak bardzo kusia. Z poczuciem
absolutnej, obezwadniajcej potgi, znajdujcej si na wycignicie rki.
Potrzebowa poowy dnia, by stumi to uczucie. A gdy wrci do wynajtego pokoju,
Aonel zrobia mu karczemn awantur, a miasto zaczynao si pali.
Umiechasz si? Czy to znaczy, e wszystko idzie po twojej myli?
Altsin szarpn si w bok, spodziewajc si ciosu; kolano zapono, ale utrzymao ciar
ciaa. Jkn.

 Gdybym wiedziaa, e tak atwo sprawi ci przyjemno, ju dawno dorwaabym ci i

stuka.
Rozpoznanie przyszo byskawicznie w serii obrazw i wspomnie.
Pamitam twj gos odezwa si szeptem. Dziewczyna z molo. Jawynder chcia ci
utopi.
Tak naprawd ten wierboek ba si sprbowa mnie utopi. Ale napina muskuy i
robi grone miny, bo w tym jest dobry. Zapytaj go kiedy o wdrwk przez pustyni i
ostatni butelk z zielonego szka. Zobaczysz prawdziwe oblicze tchrza. Znowu si
umiechasz? Dlaczego?
Bo wyglda na to, e wszyscy wchodz tu jak do wasnego i wychodz jak z wasnego
domu. Ty, hrabia, ta kobieta przebrana za wieniaczk. Kady, kto zachce.
Usysza ciche kroki.
Ja, to ja. Znajdowanie drogi do rnych miejsc jest czci mojej natury. Hrabia jest tu
gospodarzem. A wieniaczka Nijakie wosy, blada twarz, ktrej nie mona zapamita?
Tak.
Jedna z trzech sistr, sug Eyfry.
Pani Losu? Kolejny boski byt, ktry mia zamiar wtrca si w jego ycie?
To fragment wikszej opowieci. Gry, w ktrej zniszczenie caego tego miasta tylko
lekko przechyli szal zwycistwa na jedn lub drug stron. Przynajmniej tak myl
niektrzy z Niemiertelnych. W sumie powinnam j wspiera, odwrcenie uwagi od pewnej
pnocnej wyyny te byoby mi na rk, ale tu chodzi o ciebie, Altsinie Awendeh, co
zmienia posta rzeczy.
O mnie?
Nie sdzi, e uda mu si wykrzesa z siebie jeszcze tyle ironicznego niedowierzania.
Och, nie artuj. Ja te nie sdziam, e ON trafi na ciebie. Wtedy, gdy skaleczye si i
wytare krew w rkoje. Na kilka chwil Dengothaag powrci do roli, dla jakiej go
stworzono, sta si bo furtk, przez ktr reszta duszy Reagwyra moga si dosta do
wiata miertelnikw. A potem? Pamitasz? Miesice, lata uciekania, ukrywania si,
zmieniania zaj Szukaam ci przez poow kontynentu.
Trzeba byo napisa list.
Zdawaa si tego ostatniego nie sysze.
W kocu, zdesperowana, zawaram umow z Pani Losu. Ja dotrzymaam swojej
czci, a ona najwyraniej prbuje oszukiwa.
Czyby? odezwa si kolejny gos w pomieszczeniu.
Altsin poczu, jak na wargi wypeza mu paskudny, ironiczny umiech. Mia racj,
niektrzy wchodzili tu atwiej ni marynarz pobrzkujcy pen sakiewk trafia do burdelu.
Moja pani miaa umoliwi ci spotkanie z nim, tak, by nikt wam nie przeszkadza. I oto
jest. Stoi tam. Troch poobijany, ale ywy, a gdybym go nie pilnowaa, pewien gupiec
zatukby go ju na mier. I zapewniam ci, e nikt nie bdzie wam przeszkadza,
oczywicie w granicach rozsdku. Nikt nie kopa w stolik. Koci same tak wypady.
Jeste pewna, Ogewro? Nikt? A jak on si tu znalaz? Tu, w miejscu, gdzie wszystko
dla niego si zaczo.
Zodziej nie widzia rozmawiajcych, ale atwo byo sobie wyobrazi, jak starsza z kobiet
wzrusza ramionami.
A kto opowiada hrabiemu bajeczki o wybracu i kaza go szuka po caym miecie?
Nie ufaa mi? Jak mwiam, gdybym go nie powstrzymaa, zatukby twojego choptasia na
mier. A jeli chodzi o to, jak si tu znalaz No c, jego towarzyszka go zdradzia.

Poinformowaa hrabiego, kim naprawd jest, a ten dure rzuci si na niego jak godny pies
na ko. Chyba wiesz po co? Nie jestem pewna, czy wywoanie tu prawdziwego awenderi
naszego pboka nie byoby lekk przesad. Z drugiej jednak strony, o ile bardziej
przycignby on uwag wszystkich? Sam Galleg oderwaby wzrok od swoich ziem, by rzuci
si jeszcze raz do garda znienawidzonemu wrogowi.
Wic wiesz, kim on jest?
Bitewna Pi Reagwyra. Rzenik, morderca, szaleniec. Moja Pani gosowaa za tym,
by go unicestwi. Nie udao si, trudno.
Altsin usysza, jak modsza dziewczyna przesuwa si w lewo. Jej kroki byy niemal
niesyszalne.
Wiem. A zdrajczyni? Jakiej nagrody oczekuje.
To seehijska wiedma, ktra w zamian chciaa zawrze umow na dostawy zota i
broni na swoj wysp. Pienidze i sia. Stara pokusa.
Dziewczyna zamiaa si nagle, dwicznie i radonie, i rzucia jedno sowo, ktre
brzmiao jak szalestwo.
W gowie Altsina otworzyy si drzwi do kolejnych wspomnie.
Aonel
Patrzy na niego z oczyma wypenionymi niedowierzaniem. Wanie powiedzia jej,
co ma zrobi. Mwi, co napisa w wiadomoci do hrabiego, by ten jej uwierzy. To
informacje, ktre moe posiada tylko kto, kto otar si o prawdziwego awenderi Pana
Bitew. Altsin mwi jej, co zrobi.
Szalestwo szepcze Seehijka. Szalestwo.
Oczywicie. Ale on musi dosta si do miecza, bo nastpnym razem, gdy ten sukinsyn
wypynie na wierzch, ju si nie zanurzy. PonkeeLaa stao si polem bitwy, a to
przyciga go jak krew rekina.
Nie ma wyjcia.
Wic id do wityni, gdzie Aonel cauje Altsina gono, publicznie w oba policzki, a
potem w usta, potem za znika w tumie; hrabia akurat rusza do rannego dzieciaka.
Spojrzenia zodzieja i wiedmy krzyuj si ostatni raz, stara si wzrokiem podtrzyma
jej determinacj. Doda odwagi. On. Jej. A Bendoret Terleach, mimo i pochyla si z
pozorn uwag nad zakrwawionym akolit, strzela oczyma w jego stron i daje znak.
Altsin syszy szybkie kroki za plecami, ale nie odwraca si.
wist i ciemno.
Za mocno go uderzyli. Po prostu. Za mocno przywalili mu w gow, bo dopiero teraz
przypomnia sobie to wszystko.
Napi minie, szarpn okowy. Oum, sukinsynu, miae mi pomc!
Cisza.
No i co teraz, niechciane dziecko? gos suki Pani Losu dobieg go zza plecw,
wska do szarpna za wosy, a ostrze dotkno szyi. Uwiadomi sobie, e kobieta nie
mwia do niego. Zadrwia ze mnie tym rzutem koci. Wszysz, gdzie ci nie prosz,
mieszasz w cudzych garach. A przecie s tacy, ktrzy za tob tskni, och, bardzo tskni.
Co zrobisz teraz, gdy ten, z ktrym chciaa si spotka, stoi przed tob, a ty nie moesz go
uwolni?
Mieszam w cudzych garach? Ja hm Zanim poderniesz mu gardo, moe mi
odpowiesz, kiedy ostatnio zajrzaa do naszej miej, sodkiej i radosnej Kitchi? Kitchi, ktra
miaa dopilnowa, by w poudniowych ksistwach zapanowa chaos i mier? Wyznaczya
j, bo Agar od Ognia jest tak honorowy i sowny, e przecie za nic nie zamie danych

obietnic gos dziewczyny osun si w jadowity szept. I kto ci powiedzia, e nie mog go
uwolni?
N zadra, a jego ostrze poznaczyo skr zodzieja piekc prg. Zapach krwi by
niemal namacalny.
Oum Ouuuum!!!

Rozdzia 22

Soce wbio Deanie rozpalone sztylety w oczy mimo ekchaaru na twarzy. Cho do
poudnia zostao jeszcze mnstwo czasu, rozpalony krg zdy ju si wznie nad
wityni Ognia, jakby to, co miao si tam wydarzy, wymagao dodatkowej oprawy.
Wielki plac wypenia tum jeszcze gstszy chyba ni ten, ktry widziaa w trakcie
wjazdu do miasta. Jedwabne ciany uniesiono, otwierajc budynek dla wszystkich spojrze,
i tylko szeregi wojownikw w ci, zieleni i brzie odgradzay jego wntrze od ludzi. Deana
prawie si umiechna. Sowiki stay midzy Bawoami i Trzcinami zupenie niewiadome,
e ich los by ju przesdzony, a ten pokaz wiernoci odwiecznym ideaom na nic si nie
zda. Gupcy. Obrar mia swoje przedstawienie. Sto kamiennych supw, marmurowa kopua
i Oko ponce pod ni tworzyy swoisty amfiteatr, w ktrym rozgrywa si kolejny dramat w
tysicletniej historii tych poudniowych krain.
Jedna dynastia odchodzi, inna powstaje.
A wszystko to, zgodnie z najlepsz tradycj zmian u wadzy, w wicie ostrzy i
fontannach krwi.
Deana widziaa t walk. Szerokie ciosy cikiej szabli, wolne i pogardliwe, adnych
sztychw, ktre szybko i litociwie zakoczyyby pojedynek. Obrar chcia, by cae miasto
widziao, jak masakruje ich ksicia, by nikt nie mia wtpliwoci, czyj krew pije Oko i kto
wanie obejmuje wadz. A Laweneres rusza si powoli, niezgrabnie, poza kilkoma
niezbornymi ciosami nie prbowa si nawet broni. Przeciwnik wykrwawia go seri pytkich
ran, byo w tym co ze skadania ofiary mciwemu bstwu.
Kademu ciosowi towarzyszy jk wyrywany z tysicy garde. Krzycza plac, krzyczay
obwieszone ludmi mury budynkw i krzyczay dachy uginajce si pod ciarem gapiw.
Grupka szeciu soni z Mam Bo na czele, zgromadzonych u podna schodw, potrzsaa
gowami i parskaa niespokojnie w rytm tych krzykw. Ale nikt nie mg nic zrobi, bo ubrani
w ognist czerwie gwardzici Obrara stali z obnaonymi szablami wok wityni, a
towarzyszcy im brz cikozbrojnych Bawow, Sowikw i ziele Trzcin
przypominay, e Rody Wojny akceptuj to, co si dzieje.
Zbrojni byli wszdzie. Kilkuset pilnowao wityni, reszta kilka tysicy podzielia plac
na mae czci, odgrodzone od siebie tarczami i wczniami.
Deana czua moc bijc od Oka, wypeniajc jej usta smakiem popiou, a nos odorem
pogorzeliska. Czua, jak ta moc pulsuje w rytm krzykw wypeniajcych plac i nie sposb
byo stwierdzi, czy to krzyki szarpi aspekt Pana Ognia, czy to on nimi kieruje. Po chwili
odkrya, i wypenio j szczere zdumienie, e sani, ktry pon gdzie pod jej przepon,
rwnie rozpala si i przygasa w rytm tych krzykw. Jakby kto dmucha na jej wewntrzny
pomie.
Wesza na ciek wykrojon spord tumu przez dwie ciany pawy. Bawoy stay
karnie, tarcza przy tarczy, dugie wcznie body niebo z niewzruszon stanowczoci, a
wysokie hemy wyrastay nad gowy mieszkacw. Stay przodem do ludzi, plecami do
drogi, ktr musia jecha Laweneres, i zupenie j ignoroway. Lecz nawet gdyby sza nago,
nikt by na ni nie patrzy, bo w wityni lekcewacy cios grzbietem szabli wanie wytrci
bro z rki Laweneresa, a szerokie, rzenicze wrcz cicie przez pier ozdobio wntrze Oka
sznurem krwawych kropel.

W nastpnej chwili potny kopniak wypchn lepego Ksicia poza krg. Kilku
zamaskowanych gwardzistw w czerwieni doskoczyo do niego, ale zatrzyma ich wadczy
gest nowego pana Konoweryn. Przez chwil Obrar sta i patrzy na lecego rywala. Potem
machn doni i dwaj onierze zapali Laweneresa pod ramiona i wynieli ze wityni.
Zostawili go w poowie schodw, w penym socu.
Odmwiono mu nawet honorowego zgonu w Oku, bo cae miasto miao patrze, jak ich
ksi wykrwawia si na mier.
By nie byo wtpliwoci, e zgin.
***
Miota. Praca. Zamiatanie.
Szare patki spadaj z gry dziwnymi spiralami, jakby trafiay na prdy powietrza,
ktrych nie mona wyczu na skrze. Moc zgromadzona w tej komnacie mogaby zniszczy
p miasta w jednym bysku, ktry widziano by nawet tysic mil std.
Ale tego nie zrobi. Nie on. Pan Ognia, nawet jeli patrzy przez swoje Oko i bardzo mu si
nie podoba to, co widzi, nie bdzie interweniowa. Jeli gupota miaa honor, to ju
wiadomo, komu go podarowaa.
Ta bluniercza myl nie zmienia rytmu jego pracy. Suga kry powoli po kamiennych
pytach, zgarniajc popi na niewielkie kupki, zgodnie ignorowany przez wszystkich wok.
Mczyzna znw zaoy czerwony pancerz, dla odmiany wygldajcy jak zrobiony z
pokrytych lak kawakw grubej skry. Jego maska jest chyba ze szka, cakowicie gadka, bez
ladu, sugestii nawet otworu na oczy; wyglda jak wielki, karminowy strup przyklejony do
twarzy. Tym razem jednak wojownik nie nosi paszcza, chyba po to, by wszyscy widzieli, e
nie ma ukrytej broni. Jego gosem jest dzisiaj kobieta w sukni dopasowanej barw do koloru
zbroi, ktra cho wspiera si na dugiej lasce, jest dostojna, na swj sposb wadcza. Nie
wiadomo, kto dzisiaj jest panem, a kto sug. Oboje stoj midzy dwoma tronami, zbyt
podekscytowani, by usi.
Kitchi od Umiechu nie umiecha si wcale. Spogldajc to na obrazy pojawiajce si w
pomieniach, to na gospodarza, siedzcego na tronie i udajcego, e nikogo poza nim tu nie
ma, sprawia wraenie osoby, ktra nagle zdaje sobie spraw, e znalaza si po niewaciwej
stronie krat klatki, a acuch trzymajcy besti wcale nie wyglda na taki mocny.
Dowiadczy wasnej miertelnoci to bardzo odwieajce uczucie, nieprawda, moja
droga?
Kobieta, ktra do tej pory nosia aobne stroje, dzi ubraa si w biel. Obszerna szata z
kapturem kryjcym twarz nadal jednak pozwala jej skutecznie zachowa incognito, a
sposb, w jaki siedzi, sugeruje, e po prostu drzemie.
Oczywicie. Kady by zasn w takiej chwili.
I s jeszcze oni. Mczyzna noszcy strj pustynnych plemion i miecze na plecach, lecz
niezasaniajcy twarzy, oraz dziewczyna z jasnymi wosami, stojca za tronem, na ktrym
zasiad gospodarz. miertelnicy. Nie powinno ich tu by, a jednak.
Zdumiewajcych czasw doylimy, myli suga.
Wszyscy patrz w pomienie. Widz Nazwanie tego walk najpewniej sprawioby, e
sufit zawaliby im si na gowy. To rzenicza robota, mniej ni pojedynek, wicej ni
egzekucja, gra pozorw. I teraz, za kilka chwil, jeden ksi umrze, a Oko wybuchnie
pomieniami, by ogosi zwycistwo drugiego i pocztek nowych czasw w Konoweryn.
Koniec biernoci i tolerowania buntw niewolnikw, koniec pobaania ich religii, wyznawcy

Wielkiej Matki, Suki czy jakie imiona ona jeszcze nosi, zostan zniszczeni, a Dalekie
Poudnie oczyci si w krwi i ogniu i pokoni jednemu tylko bogu.
Nawet jeli on tego nie chce.
Wszyscy patrz.
***
Jaka kobieta wrzasna co tak gono, e jej gos przebi si przez powszechny jk,
wyrwaa si z kordonu zbrojnych i pomkna po stopniach. Za ni mczyzna w
czarnoczerwonym stroju, drugi w biaym turbanie i jeszcze kilku innych. Akt odwagi i
wiernoci, za ktry z pewnoci przyjdzie im zapaci.
Deana umiechna si. Truciciel si pomyli, byo wicej ni pi osb. Osiem siedem,
bo jeden z biegncych zawaha si i szybko zawrci, usiujc zakry twarz.
Dotara do schodw i chyba wreszcie kto j zauway, bo spomidzy linii wojownikw
osaniajcej Oko wyonio si trzech w zielonych kaftanach Trzcin. Zeszli kilka stopni, stanli
i czekali.
Zatrzymaa si w poowie schodw, przy grupce otaczajcej umierajcego mczyzn.
Nie ksicia, wadc Biaego Konoweryn, Dzieci Ognia, tylko zwykego mczyzn, ktry
krwawi tak samo jak najndzniejszy z niewolnikw i tak samo z kadym oddechem zblia
si do Matki.
Tylko e to by jej mczyzna.
Nawet jeli nigdy mu tego nie powiedziaa.
Varala uniosa twarz w gr, teraz, nieumalowana i zapakana, wygldaa dziesi lat
starzej ni przy ich pierwszym spotkaniu. Obiema rkami trzymaa zakrwawion gow
Laweneresa na kolanach i rkawem staraa si ociera mu krew z czoa. A jej twarz, koci
policzkowe, oczy, zarys ust
Miaa racj, nigdy nie zajm twojego miejsca. Deana spojrzaa na ni i cho tamta
nie moga zrozumie tego gestu, dotkna doni serca i czoa. Ile lat zaj ci powrt?
Niewane. Umiech naonicy wbi si w jej serce bolenie znajomym grymasem.
By duym chopcem, gdy go znw ujrzaam.
Deana uwiadomia sobie, e otacza ich cisza i spokj. Umilk gwar tumu, ucichy sonie,
pulsowanie mocy Oka zniko. Wiedziaa, nie podnoszc gowy, wiedziaa, e wszyscy jak
jeden m patrz na nich. Powietrze byo cikie i parne, jak tu przed burz.
Na co czekamy?
A Oko zaponie. Varala zdawaa si patrze gdzie obok niej, na niebo. Na
powitanie nowego ksicia.
A kiedy zaponie?
Gdy umrze. Dopiero gdy on umrze. Kobieta opucia wzrok.
Deana spojrzaa na t aosn grupk. Umierajcy ksi, jego matka, truciciel, Evikiat,
ktry t decyzj egna si z urzdem Wielkiego Kohira, czterech dworzan, widziaa ich
pierwszy raz w yciu. Przegranym wadcom zawsze towarzyszy tylko gar ludzi.
Przyklkna.
Suchi Czua to, moc Oka, moc zgromadzonego tumu, moc chwili. Umiesz
zszywa rany?
Truciciel spojrza na ni wzrokiem wypenionym obdem.
Cmanea zagcia mu krew i spowolnia bicie serca. To dlatego by taki niezgrabny. I
dlatego nie wykrwawi si po pierwszych ciosach.

Podaa mu may woreczek. Igy, jedwabna ni, ma zamykajca rany.

Potem dotkna zakrwawionej rki i wsuna palec pod ekchaar. Krew ksicia miaa
metaliczny, paskudny posmak. Przekna szybko, aujc, e nie moe zmy go ykiem
wina, wody, octu.
Czegokolwiek.
Suchi patrzy na ni i widziaa, jak pojawia si prawdziwy on. Sprytny, cyniczny,
wyrachowany. I zdumiony.
Nie szepn. To szalestwo. To tak nie dziaa, Oko
Nie martw si o Oko. Ten gest by dla innych. Wskazaa ruchem gowy szczyt
schodw. Niech myl, e oszalaam. Po prostu nie pozwl mu umrze. Szwy nie musz
by rwne, i tak ich nie zobaczy.
***
Pojawienie si tej kobiety w stroju issarskich barbarzycw nie wywoao w sali wikszej
reakcji. Jeszcze jedna miertelniczka, ktra sponie w ogniu, gdzie wykuwa si now
histori. Podobnie jak ci, ktrzy podpisali na siebie wyrok, podchodzc do konajcego
ksicia.
I chyba tylko suga zauway, e mczyzna stojcy za tronem gospodarza drgn, a jego
do tej pory niewzruszona twarz pka, ukazujc ca gam uczu. Od smutku po lk.
Pochyli si i zaszepta co do ucha siedzcemu na tronie, za ca odpowied dostajc
przeczce krcenie gow i gest zniecierpliwienia.
Och. Pamita go. Brat i siostra. Czy naprawd sdzi, e i tym razem Pan Ognia zgodzi
si na to, by ocali jej ycie? To byby cud na oczach stutysicznego tumu. Prawdziwy cud.
Zamanie obietnic, ktre zakazyway Agarowi interweniowa. Tak jak nie mg natchn
swych wyznawcw, by rzucili si na zbrojnych, ratujc swego ukochanego ksicia, tak nie
pole nikogo na ten plac.
Nic z tego, chopcze.
Wszyscy patrz, jak kobieta dotyka rany ksicia i wsuwa palec pod zason na twarzy.
Kitchi od Umiechu parska.
Gupia! Ona naprawd myli, e to pozwoli jej wej do Oka? e w ten sposb bdzie
miaa w sobie krew Agara? zwraca si wprost do gospodarza z lekk niepewnoci w gosie.
Chyba nie zamierzasz oszuka nas tak tani sztuczk?
Pomienie skacz gniewnie pod sam sufit i pstrokata, denerwujca Kitchi milknie.
wiadomo kruchoci wasnego istnienia maluje jej twarz na biao, bo nagle dla
wszystkich jest jasne, e w tej chwili Pani Losu skupia swoj uwag w innym miejscu i
zostawia suk sam.
Kobieta w czerwonej sukni odzywa si niskim, ciepym gosem:
Najpierw musi przej tych trzech na grze. Jeli jej si uda, w nagrod pozwolimy jej
spon w Oku.
Towarzysz Kobiety trzyma obie donie za plecami, wic najwidoczniej mwi ona
wasnym gosem. Ciekawe.
Suga miaby wtpliwoci, czy dziewczyna zdoa przej przez tych trzech, gdyby nie
wyraz twarzy wojownika z pustyni.
Rysuj si na niej duma i pogardliwa pewno siebie.
I wtedy ju wie, e zabawa dopiero si rozpocza.

***
Deana wstaa, otrzepaa tachaffd, poprawia ekchaar. Sani agodnie pulsowa w jej
yach, napenia donie i stopy mrowieniem. Bitewny trans by tu obok. Waciwie czua
si, jakby nigdy jej nie opuci. Przypomniaa sobie zavii modlitw o odwag.
Pani, id ciek lepca, moje kroki s niepewne, a serce drce, lecz zo nie bdzie
miao do mnie dostpu, bo Twe donie nios mnie przez ciemno.
Ruszya po schodach.
I kady krok strzsa ze mnie strach, kady oddech napenia yy ogniem, a
nieprzyjaciele Twoi pierzchn i obrc si w py. Bo Ty jeste ze mn.
Stana trzy stopnie przed najmodszym z zagradzajcych jej drog Trzcin. On by
najwaniejszy. Sposb, w jaki patrzy, jak opiera do na rkojeci dugiego, wskiego
miecza, zwracaby na niego uwag, nawet jeli stanby z tyu. Jego dwaj towarzysze byli
tem.
Nie moesz przej mrukn, mruc ciemne oczy.
Mylisz si zaprzeczya agodnie, wycigajc lew do i podwijajc rkaw. Wstga
czerwieni zatrzepotaa na wietrze. Id po vasagar.
Nawet nie drgn.
Naprawd? A po co cheptaa jego krew? Sdzisz, e Oko ci nie pochonie, prawda?
Nie zamierzaa wdawa si z nim w dyskusj, wic tylko pooya donie na rkojeciach
szabel.
Odstp. Nikt nie ma prawa mi tego zabroni. Nawet Dzieci Ognia, ktrym twj nowy
pan jeszcze nie jest.
Wzruszy ramionami i na ten gest jego dwch starszych towarzyszy ruszyo w d. Zaszli
j z bokw.
Umiechna si. Teraz wszyscy na placu i w wityni patrzyli na nich, issarsk
wojowniczk i trzech zabjcw Rodu Trzciny. Nikt nie zwraca uwagi na gorczkow
krztanin wok Laweneresa. Pooya donie na rkojeciach szabel i zrobia krok do
przodu.
Kim jeste?
Kaeliru. Szafirowy Miecz Domu Trzcin. Pierwszy wrd jego szermierzy. Miaem
dziewi lat, gdy zostaem Wyniesiony, i od tamtej chwili kady dzie powiciem na
wiczenia. Modzieniec wyj miecz z pochwy i wskaza na swoich kompanw. To moi
nauczyciele, ktrzy twierdz, e od stu lat nie byo nikogo, kto tak szybko i dokadnie
opanowaby szermierk. Zabijaem ju Issarw.
Wierz. Kazali ci mnie zatrzyma?
Powiedzieli, e raczej nie przyjdziesz. Ale ciesz si, e jeste.
Nowy ksi zabija starego, a jego przekrzywia gow w namyle ulubiony nowy
szermierz pokonuje dzik lwic? Marzy ci si zostanie czci takiej historii?
Nawet nie drgn, ale w jego oczach ujrzaa odpowied.
Wic wycigna bro.
Gdy zrobia pierwszy krok, prawie niedostrzegalnie skin mieczem.
Wywina si spod paskiego sztychu wojownika z lewej strony, wysza mu naprzeciw i
gowic wyciganego talhera walna w szczk. Gowa mczyzny odskoczya, Deana
dokoczya ruch szabli, pynnie podrzynajc mu gardo. Zakrcia si i pchna padajcego
prosto pod nogi drugiego Trzciny, zbia lekko, prawie lekcewaco, prowadzone od dou
cicie i pytkim ciosem z przedramienia rozrbaa twarz przeciwnika.

A nie wesza jeszcze w bitewny trans.

Albo wesza, tylko tego nie zauwaya.
Spojrzaa na pierwszego szermierza Trzcin, ktry uj mocniej miecz i, o dziwo,
umiechn si.
Mistrzyni?
Niektrzy tak twierdz.
Skoczy na ni z gry, zasypujc gradem ciosw. Tak. Prawdziwa walka, szczk stali,
uderzenia, ktre czuje si w doniach, przedramionach, caym ciele. I to uderzenia
prawdziwego zabjcy, szybkie jak myl, podstpne, zaskakujce. Ciosy w p ruchu
zamieniajce si w pchnicia, sztychy wychodzce z niemoliwych pozycji, taniec ciaa,
mamicy oczy i oszukujcy co do intencji.
Parowaa jego ataki jeden po drugim. Mia dusz bro, lepsz pozycj, wikszy zasig
ramion i, na Imi Matki, wykorzystywa to bez wahania. Ju po kilku pierwszych ciosach
musia si zorientowa, z kim ma do czynienia, wic teraz par naprzd, nie dajc jej czasu
na kontr, naciska z ca biegoci mistrza miecza, od maego chopca przyuczanego do
walki.
Ten pojedynek, pomylaa, toczony na schodach wityni, gdy jeden ksi Konoweryn
kona, a drugi szykowa si do objcia wadzy, ta walka przejdzie do legendy. Bd opiewa
w pieniach t chwil, gdy ognista biego Dalekiego Poudnia zderzya si z zimn furi
Pnocy. I nawet gdybymy walczyli przez p dnia, nikt by si std nie ruszy, bo czowiek
ma szczcie, jeli raz w yciu ujrzy na wasne oczy takie widowisko.
Trans khaans pojawi si nagle, jako odpowied na seri straszliwych ciosw, i znw to
poczua, jak w czasie walki z Omalan, uniesienie, rado, ocierajce si niemal o ekstaz
szczcie. Walka. Walka! Dziki taniec ze mierci, po ktrym ycie smakuje sto razy lepiej,
krew kry szybciej, a kady oddech jest jak haust najlepszego wina.
Parada, kontra, parada, kontra, parada, kontra, kontra, kontra! Szybciej, szybkiej,
szybciej, gra, d, lewa, prawa i jeszcze raz, i jeszcze szybciej, i krok do przodu, bo
przeciwnik si cofa, i jeszcze jeden krok, szybszy, nie pozwoli mu uciec poza zasig
talherw, parada, kontra, unik, bo ten cios jest taki dziecinnie prosty, rozpaczliwy wrcz,
parada, kontra, szybciej, szybciej. Szybciej!
Czua go, czua Kaeliru Szmaragdowy Miecz kadym wknem ciaa. Chopak, niewolnik
wybrany spord wielu, od razu zwrci uwag nauczycieli szermierki, bo by szybki i
zwinny. wiczy dwa, trzy razy wicej i ciej ni inni, by w kocu osign pozycj
pierwszego wrd szermierzy Trzcin. Wiele pojedynkw i walk stoczonych dla przyjemnoci
afgemida Rodu, sawa i chwaa. Zadowolenie.
Po sposobie, w jaki sprbowa j zaskakiwa, wiedziaa, e mwi prawd, skrzyowa ju,
i to nie raz, ostrze z wojownikami Issaram. Zapewne jakimi modzikami, ktrzy zawdrowali
na Dalekie Poudnie z karawan i dali si sprowokowa do walki. Kilka sztychw, dwa ciosy,
ktre musia podpatrze w czasie tych pojedynkw. Pewne szermiercze sztuczki zdradzaj
twoje pochodzenie niczym akcent albo ulubiona potrawa.
Ale to, co odziewa twoj bro w biel, zmienia ci w tancerza mierci, a z kim takim
nawet pierwszy szermierz Trzcin nigdy nie mia do czynienia.
Czua go, znaa i kochaa. W tej chwili by dla niej najblisz istot pod socem, cay
wiat znik, rozpyn si w szczku stali i zostali tylko oni. Dwoje ludzi, ktrzy mieli zamiar
si zabi.
Po raz pierwszy spojrzaa mu w oczy i zobaczya w nich zdumienie i rado. Czu to
samo co ona, dary, jakie niesie bitewny trans, i jemu zostay udzielone. Umiecha si.

Targn ni al, jakby na dnie kielicha znalaza gorzki osad. Gdyby urodzi si wrd
Issaram, z pewnoci nosiby miecz w biaej pochwie.
Przyspieszya, znw zmuszajc go do cofnicia, i nagle zachwiaa si lekko, jakby
potkna si o co na schodach.
A potem przepucia bokiem jego sztych, prowadzc go wzdu wasnej klingi, a drug
wycigna i trafia Trzcin pod pach. Gboko, a do serca.
Zastygli, on w wypadzie, ona w paradzie i kontrze jednoczenie, i widziaa, jak w jego
oczach ganie rado. Jakby kto zdmuchn kaganek.
Upad u jej stp, a cay plac, ciany domw i dachy westchny jednym gosem.
I zapada cisza.
Poczua zew, ttnice przyciganie, jakby agodny wiatr dmucha jej w plecy, a z
kadym jego oddechem sani rozpala si w niej coraz bardziej.
Ruszya w stron Oka.
Szereg zbrojnych zagradzajcych przejcie zafalowa, zakbi si. Uniosa lew do i
zobaczya mczyzn gwnie w tych strojach, ktrzy odpychaj reszt na boki, by zrobi
jej przejcie. Umiechna si. Sowiki i ich wierno tradycjom. Zapomnieli ju, kim powinni
by, sptani kajdanami pustych rytuaw, ale przynajmniej teraz zachowali si, jak powinni.
Mina ich wiadoma, e nagle wszyscy zastygli, a cisza rozlewa si, jakby cay wiat
wstrzyma oddech i spojrzaa na swojego wroga.
Odlegy o jakie trzydzieci krokw Obrar z Kambehii patrzy na ni spokojnie, szabl ma
w pochwie, rce zaoone na piersi. Kilku jego osobistych gwardzistw staje jej na drodze,
ale krtkie warknicie osadza ich w miejscu. Ustpuj. Ksi te chce mie swoje
przedstawienie, a mier pustynnej wojowniczki w Oku moe by lepszym akcentem,
wstpem do rzdw ni jej ciao padajce na schody wityni. Patrz na siebie po raz
pierwszy z tak bliska, ksi i dzikuska spoza pustyni.
Obrar jest przystojny, wysoki i szeroki w ramionach, wosy przystrzyg krtko, a ciemne
oczy umiechaj si szyderczo. Szkaratny strj ma upstrzony plamkami krwi, kilka kropel
znaczy gadko ogolon twarz. Deana nie chowa talherw do pochew, porusza nimi
delikatnie, po kilku ruchach dostosowujc si do rytmu, ktrym wabi j Oko. Ksi te
czuje ten rytm, jest w kocu potomkiem awenderi, patrzy na koyszce si klingi i nagle
wie, e zew Agara ponie w jej yach, e splt si z jej wewntrznym pomieniem, a na jego
twarzy, spokojnej i dumnej, wyrasta zdziwienie.
Otwiera usta, wskazujc na Dean, ale ona rusza nagle, dwch stranikw zagradza jej
drog, wpada midzy nich, pancerne donie api powietrze, a ona niesiona pdem
przekracza granic Oka.
Ogie. Ogie jest wszdzie. Otacza j, oddycha nim, ty jedwab kurczy si i znika,
pal si jej wosy, skra, minie i koci. Pon puca.
Tak to jest, rozumie nagle, tak to jest, gdy wchodzi si w serce boga. I rozumie te, jak
wiele Agar zaryzykowa, wysyajc czstk siebie w wiat miertelnikw. To miejsce jest
fragmentem jego krlestwa, bram i, w pewnym sensie, sercem.
Rozpada si na py.

Rozdzia 23

Myl. Myl, bo ci tu zabij jak zwierz!

N drapie szyj, krew cieka, a jej zapach zdaje si przyciga uwag miecza. Okowy
zaciskaj si Altsinowi na nadgarstkach, acuch zdaje si kurczy, jakby byt zakuty w
form wielkiego ostrza chcia go przycisn do piersi.
Oum!
Nie ma odpowiedzi.
Seehijski boek oszuka go, pewnie po to, by zodziej, wierzc w jego wsparcie,
zdecydowa si na to szalestwo.
Obiecana pomoc bya tylko puapk pozwalajc mu si pozby niechcianego gocia z
wyspy. Nie mia do odwagi albo si na walk z nim, wic wymyli bajeczk o sposobie na
wyleczenie, by zodziej sam popyn do PonkeeLaa i tam popeni samobjstwo. To
nasiono nie byo nasieniem, a pomoc Aonel ograniczaa si do wystawienia go hrabiemu.
Gupiec koczy tam, gdzie zacz. Koo si zamkno. Pora umiera.
Ale nie w ten sposb.
Altsin cofn si o kilka cali i opar plecami o lodowat kling. Tak jak sdzi, kobieta z
noem musiaa sta za ni, obejmujc ostrze. Lew rk wci trzymaa go za wosy, w
prawej ciskaa bro. Midzy jej rkoma tkwio ostrze Dengothaaga. Nie mogo by inaczej.
Co zrobia? jej syk zabrzmia grob i tumion furi. Co zrobia na Poudniu,
Kanayoness?
Ja? Nic. Nie uyam swoich talentw, nie wpynam na ludzki umys, nie narzuciam
nikomu swojej woli. Wszystko dzieje si zgodnie z wasz umow, przez ludzi wymylone i
rkoma ludmi dokonane. A jego nie musz mie ywego.
Modsza nagle znalaza si przed zodziejem. Poczu zapach perfum i lekkie municie
na twarzy.
Przepraszam jej gos by powany, bez zwykego cienia kpiny. Miae prawo by na
mnie wcieky, sdzi, e ci zdradziam. Naprawd ci szukaam przez te lata, ale on
uderzya go otwart doni, a ten policzek by przeznaczony tylko dla Altsina by uparty,
gupi i sprytny. Ucieka, kry si, broni. Ja te musiaam ucieka. Duo si wydarzyo.
Opowiem ci kiedy. Teraz musisz to zrobi. Opu to ciao, na grze czeka inne, starsze i
pewnie bardziej zuyte, lecz zabezpieczone tatuaami.
N uku mocniej i zodziej poczu, e krew nie tyle sczy si, ile wypywa gorcym
strumykiem.
Sucham? w gosie Ogewry sycha byo strach. To ty to uczynia?
Chyba nie sdzia, e twj hrabia sam wpad na pomys z tatuaami? Potrzebowa
wskazwek i inspiracji. I moesz mi wierzy, nie uyam czarw, by go przekona, skarbie.
Wystarczyo zagra na ambicji, poczuciu misji i manii wielkoci. Wizj siebie samego jako
pierwszego od trzech i p tysica lat awenderi stpajcego po ziemi mia w gowie od lat.
Sam te uzna, e po Objciu zdoa kontrolowa Bitewn Pi. Gupiec. Czy buty, ktre
wkadasz, mwi ci, gdzie masz chodzi? Dziewczyna znw poklepaa Altsina po
policzku. Z pocztku chciaam tego tu schwyta, obezwadni i si wytatuowa bariery
na skrze. Naprawd byam zdesperowana. Ale teraz nie ma na to czasu.
Zabij go!

 Och, prosz. Pikne naczynie do przesiadki ju czeka. Zrb to.

Teraz.
N drgn i przesun si wyej, a pod ucho, a Altsin poczu na szyi take wsk do.
Przycisn wic brod do piersi, wic j na mgnienie oka, i szarpn si w bok.
Dengothaag mia kling ostrzejsz ni brzytwa, ostrzejsz ni cokolwiek, co zdoayby
stworzy donie miertelnikw. Ale teraz waniejsze byo, e klinga ta znajdowaa si midzy
ramionami suki Eyfry.
Gownia rozcia jej prawe rami a do koci, poczu to, a w nastpnej chwili szarpn si
w drug stron.
Krzyk wybuch w komnacie i zdawao si, e nagle wypeni j olej. Trudno byo
oddycha, ciemno nabraa namacalnego ciaru, przez miecz przebiego szalone drenie.
Altsin kopn wciekle przed siebie, trafi, dziewczyna nazywana Kanayoness jkna.
Moesz by nie wiadomo czym, nawet boskim bytem, ale solidny kopniak potrafi pozbawi
ci oddechu, suko! Buty? Ja ci dam buty!!!
Ziemia stkna, a potem ze wszystkich stron zwalia si na nich Moc.
Dengothaag zawibrowa, jak uderzony motem.
Cichy miech zabrzmia Altsinowi w gowie.
No, chopcze, niele, niele. Tak jak si po tobie spodziewaem, nawet jeli jeste
zwizany, potrafisz bogw doprowadzi do szalestwa.
To ty, Oum? Co si dzieje?
Nie rozumiesz?
Eyfra, Pani Losu, jedna z najpotniejszych bogi, jakie zna wiat, przez te kilka
chwil skoncentrowaa ca swoj uwag w tym miejscu, na swojej suce, ktra staa si
jej oczyma, uszami i ciaem. To nie byo Objcie, jak w przypadku awenderi, bo nie dusza
bogini dzielia ciao ze miertelniczk, lecz jej umys. Jednak umys te moe czu bl, szok
i wcieko.
By moe po raz pierwszy od tysicleci Eyfra czua ostrze tnce ciao, krew
tryskajc z przecitych ttnic i, przede wszystkim, czarn kling pijc z niej ycie.
Ciao suki stao si kanaem, przez ktry ostrze prbowao pore byt po drugiej
stronie. A wcieka bogini odpowiedziaa kontratakiem.
Oum!
Tak, masz racj. Okamaem ci. Ale nie miej pretensji do Aonel, nie wiedziaa, e to,
co ci podaje, to nie moje nasiono. Nie ma ju tych nasion. To bya moja krew. A w jej
rodku co, czego na pewno dobrowolnie by nie pokn.
Obraz maego, okrgego wisiorka z koci taczy wewntrz umysu chopaka. Owal pka
na kilka kawakw, ktre otacza krzepncy drzewny sok.
Po co? Odpowiedz mi. Po co?!
By zobaczy. I zdecydowa.
Kto? I co takiego ma zobaczy?
Fragmenty koci wynurzaj si z tego nieksztatnego pseudonasiona, wiruj w
powietrzu i skadaj si w cao. A potem rosn, zamieniaj si w otwr, furtk, drzwi.
Wrota.
Wrota, ktre chlustaj, rzygaj na niego opowieci.
Altsin by kim innym. Pamita rozlege stepy, ktre wiosn odzieway si w paszcz
zielonych traw, sigajcych na wysoko wzrostu dorosego mczyzny.
Biega wrd tych traw, zastawiajc sida na zajce, kuropatwy i dropie. Gdy by
nieco wikszy, uczy si strzela z uku podarowanego mu przez ojca i tropi stepowe

lisy, ktrych futro pn jesieni i zim byo gadkie i jedwabiste jak jak pierwszy dotyk
dzielony z dziewczyn. Nie pamita, jak miaa na imi, ale bya pikna, wtedy
najpikniejsza na wiecie. Wiedzia, e pochodzi z ssiedniego szczepu, spotkali si na
dorocznym wicie, wymknli w noc Potem ujrza j jeszcze tylko raz.
Niebo daleko na zachodzie ttnio grzmotami, marszczyo oblicze burzowych chmur.
Gdy zbliay si do ich obozu, zwijali go w popiechu i uciekali. Mia trzynacie lat, gdy
pojawili si jedcy. Wrd nich jego ojciec. Stary, stary mczyzna z oczami pustymi jak
osuszone do dna studnie. Pozna go po znamieniu na lewej doni, sam takie nosi. Matka
wysza przed jurt z dzbanem sfermentowanego kobylego mleka, by powita go zgodnie
ze zwyczajem. Spojrza na ni, jakby nie rozpoznawa. Zabrali ich, wszystkich
chopcw, ktrzy sigali gowami do tyczki trzymanej na wysokoci czterech stp i omiu
cali, wiek si nie liczy. Naznaczyli mu skr tatuaem Kamii, byskawica Pana Burz
palia przez wiele dni
Pierwsza bitwa.
Atakowali falami, cwa, strzaa za strza w niebo, w kierunku stojcych
nieruchomo szeregw zdrajcw, i odwrt. Zgin Anuhe, jego najlepszy przyjaciel, padli
Tamhi, Egaa i Munwe. Ba si jak nigdy w yciu, ba si zawrci konia i zaatakowa
jeszcze raz, ale wtedy Kamii zapona i Wola Pana Burz spada na niego jak grom, a
strach nie mia ju znaczenia.
Skoczyy im si strzay, wic w ostatnim ataku runli na lini pikinierw niczym
cika jazda, nadziewajc piersi koni i swoje ciaa na stalowe groty. Wybili krwaw
wyrw, otworzyli przejcie dla bardziej wartociowych oddziaw.
Podobno wygrali.
Nie widzia zwycistwa, bo wczeniej spad z konia, a kopnicie w gow wgnioto mu
kawaek czaszki do rodka.
Z jego oddziau przeyo trzech chopcw. Z rodzinnego obozu tylko on.
Ojciec przyszed tylko raz, by zobaczy go po bitwie. Nie rozpozna wtedy rodzica, w
gowie mia szary szum, a oczy i rce jako nie chciay si dogadywa.
Nigdy ju go nie zobaczy.
Potem mia kopoty z chodzeniem i mwieniem. Nie by gupi, o nie, po prostu sowa
opuszczay go, gdy ich potrzebowa. I nigdy ju nie strzela tak dobrze z uku, jak kiedy.
Przydzielono go do hiriwi. Niepenych. To byy oddziay pomocnicze, skadajce si z
kalek i tych, ktrym w gowach pomieszay czary. Szli do waniejszych bitew tylko
wtedy, gdy trzeba byo wasnymi ciaami zasypa okop albo przygi nimi do ziemi
najeone piki. Odebrali mu imi, hiriwi nie nosili imion, tylko numery. By Stopitnastym z
smego Oddziau. Tyle mg zapamita.
Doszy do nich wieci o szczepach, ktre zbuntoway si przeciw Panu Burz i nie
chc oddawa swoich chopcw na wojn. smy poszed tumi bunty z innymi
oddziaami. Najedali na obozy, palili jurty, zabijali kadego, kto stawia opr.
Zrezygnowali z tatuowania mieli teraz elaza, ktrymi wypalano znak na skrze.
Chwila blu i Kamii ponie, dosownie ponie na ciele, a Wola Gallega lie twj umys.
Nie wszyscy buntownicy dali si wzi ywcem.
Spotka j po bitwie w jednym z obozw, po ktrej jego oddzia stopnia do
trzydziestu ludzi. Dziewczyna o dotyku delikatnym jak zimowe futro lisa. Wygldaa,
jakby spaa.
Bardzo chcia zapaka, ale nie mg. Po tym kopniciu w gow ju nigdy nie paka,
a oczy bez przerwy pieky go i zawsze byy czerwone.

Poza tym spieszyli si, bo Galleg potrzebowa ich gdzie indziej.

Pyn statkiem, a od nieustannego koysania bez przerwy wymiotowa. Na wyspie,
do ktrej dotarli, zabijali kobiety i dzieci. Nie wypalali im znakw na skrze, tylko zabijali.
Ale w kocu miejscowi zebrali si i stawili im opr, wic musieli walczy w lasach, na
bagnach i wzgrzach, a nie umieli tego robi. Z smego zosta sam.
Czoga si po lenej cice, strzaa w brzuchu zahaczaa o wystajce korzenie
drzew. Zbliali si, sysza ich gosy.
Bardzo chcia przypomnie sobie, jak nazwaa go matka.
Bardzo chcia jeszcze raz poczu dotyk mikki jak zimowe futro lisa.
Bardzo
Potok obrazw trwa dwa, trzy uderzenia serca. Altsin nie pozna tej historii, tylko
przypomnia j sobie, staa si jego czci, tak samo jak wspomnienia portowych zaukw i
pierwszych rzezanych mieszkw.
Oum!!! Co ty mi zrobi!?
Spokojnie. To przejdzie, minie. Bdziesz to pamita, ale bdziesz te wiedzia, skd
masz te wspomnienia.
Ale po co!? Altsin wywrzeszcza to pytanie, nie spodziewajc si, e kto je usyszy.
Dengothaag wci wibrowa za jego plecami, mierzc si z ca potg rozwcieczonej
bogini. Dwik by taki, jakby tysic kowali walio jednoczenie w tysic podkw. Kanayoness
wci leaa pod cian. Najwyraniej wyszed mu solidny kopniak.
Gdy przybyem na wysp, gdy si na niej rozbiem, poznaem histori Imwiliego oraz
jego walki. I uznaem tych, ktrzy przypynli, by mordowa kobiety i dzieci, za bestie,
potwory bez serca, godne jedynie pogardy i nienawici. A potem znaleziono stosy, na
ktrych Imwili kaza pali ciaa najedcw, a ja, kierowany ciekawoci, signem do
tych szcztkw, by pozna swoich przyszych wrogw. Bo w tym czasie spodziewaem
si inwazji na wysp, przynajmniej do momentu, gdy przysza ona i przekazaa mi
wyrok. I wiesz, co odkryem? Ludzi. Zagubionych, okaleczonych, nieszczliwych tak, e
nie ma sw, by to opisa. Nie mieli nic, tylko wojn, nie znali niczego, tylko wojn, i
wierzyli, e nic wicej nie ma
Oum w gowie zodzieja umilk. Dengothaag za jego plecami dra ju tylko, wydajc
niski, buczcy dwik. Gdzie na grze, w miecie Altsin wiedzia to z tak pewnoci, z
jak pewien by wschodw i zachodw soca wyznawcy Miecza przystawali, zdumieni,
zmieszani i ogarnici nagymi wtpliwociami. Durwony na przedramionach przestay
sczy w ich serca bezwzgldno i zdecydowanie. Kto zawaha si, widzc po drugiej
stronie barykady twarz ssiada, z ktrym jeszcze kilka dni temu pi wino, kto zamiast cisn
pochodni w wybite okno, upuci j na bruk.
Uwaga ich pana skupia si na czym innym.
Kazaem moim wiedmom zabezpieczy szcztki i nosi je przy sobie. By
przypominay im i mnie, zwaszcza mnie, e relacja midzy opiekunem a podopiecznym
to co innego ni to, co czy pana i niewolnika.
Bitewna Pi te musi to dostrzec. Gdy leae u mnie nieprzytomny, wejrzaem w
jego dusz. Nie wiedziaem jeszcze, kim jest, ale nie znalazem tego, co z braku innego
okrelenia nazywamy zem. Podoci, mciwoci, gupoty, wynoszenia wasnego ego nad
dobro innych. Ma w sobie wspomnienia krwawego szalestwa, lecz ja rwnie je mam.
W czasie tamtej wojny robiem rzeczy, za ktre bd musia zapaci, jeli kiedykolwiek
wypuszcz pdy pod Pierwszym Drzewem
To bez sensu!

Jeli tak twierdzisz Moe masz racj. Ale on musi wiedzie, co Niemiertelni zrobili z
ludmi. Nie tylko widzie we wspomnieniach spustoszone ziemie i spalone miasta, stosy
trupw i rzdy grobw. Musi wiedzie, dlaczego jego dzieci odwrciy si od niego. Tak
jak od Gallega, Dress, Laal i innych. Niech wie, jak strat jest tylko raz w yciu poczu
dotyk mikki jak zimowe futro lisa. A potem ju tylko patrze, jak wszystko ginie i ponie.
Po co
Bo nadszed czas wyborw. Kres wiata, jaki znamy. Bo daleko na pnocy zacza
si budzi Ona. Pierwsza i Ostatnia, a czas wkrtce zwinie si w wa i poknie wasny
ogon. Albo i nie.
Bekoczesz!, pomyla ogarnity nag wciekoci. On tu zaraz umrze, a ten drzewny
boek raczy go swoimi wymysami.
Nie. Nie tym razem, chopcze. Od stu lat nie byem tak przytomny i wiadomy tego,
co mwi. I wierz mi, moje dzieci pac za to wielk cen. A ty jeste gupcem nad
gupcami. Przykuty do rodzcego si bstwa, wiedzcy, jak ono powstao, noszcy w
sobie inny kawaek duszy tego boga, dalej nie potrafisz poskada tego do kupy. Tobie i
jemu grozio Przemieszanie si. To dlatego tatuowano awenderi, dusza boga mieszkaa
w tych znakach, sigajc po ciao swojego sugi tylko wtedy, kiedy potrzebowaa. To
pozwalao spowolni proces mieszania dusz, cho nie powstrzymywao go do koca.
Dlatego niektrzy Niemiertelni zmieniali naczynia jak prna kobieta suknie.
Altsin poczu, do czego zmierza ta rozmowa, zobaczy na jej kocu odpowied na
pytanie, ktrego nie zada.
Ju w czasach, ktre nazywacie Wojnami Bogw, starano si, aby ta wiedza zostaa
zapomniana, bo wioda na ciek prowadzc do Przebudzenia. Nikomu nie zaleao
na tuzinach nowych anabstw. Kluczem do Przebudzenia jest za bl, umartwienie
ciaa, signicie poza granice ludzkich moliwoci. Tak robili i robi szamani
najprymitywniejszych plemion, rzucajc krwawe wyzwania duchom, nakuwajc
swoje ciaa, okaleczajc je, znaczc bliznami. A gdy znajd si o krok od mierci, gdy ich
dusze szykuj si do opuszczenia ciaa, otwiera si przed nimi wiat duchw, ktre
przychodz i daj si spta, zamkn w znakach, amuletach i talizmanach albo
rozrywaj takiego gupca na strzpy. Tak te postpuj kapani, szukajcy kontaktu ze
swoimi bogami. Modl si, medytuj, poszcz, umartwiaj si, wdychaj niezdrowe
opary bd pij mikstury, ktrych skad niewiele si rni od trucizn wlewanych krlom
do kielichw. Niektrzy trac czwart cz wagi w rytuaach, ktre trwaj czasem
wiele dni i maj przybliy ich do Krlestw Niemiertelnych. To agodniejsza wersja, lecz
chodzi o to samo: o otwarcie si na absolut, wyjcie jedn nog z wasnego ciaa,
uchylenie furtki, ktr dusza moe je opuci albo ktr inne dusze mog w nie wej.
Jeli chodzi o bl, to wtedy kady z zepsutym zbem mgby zosta pbogiem. Powinny
by ich setki od czasw Wojen.
Gos Ouma w gowie Altsina stwardnia, nabra ciemnych barw.
Signij do wspomnie, ktre mu podkrade, i powiedz, co takiego istnieje dzi, czego
nie byo wtedy? Jak zmieniono oblicze wiata? Jak zbrodni popeniono, jaki gwat
zadano istocie rzeczy, przez co tyle gazi odpado od Drzewa Wiecznoci, a ich owoce
zginy? Na szczcie nie wszystkie, nie wszystkie
Altsin poczu w ustach ywiczny posmak, jakby poknite ziarno prbowao si
wydosta. Bg Seehijczykw kontynuowa:
Ten, kto sprbuje Otworzy si na duchy, musi by wraliwy na Moc, co bardzo
zawa grono kandydatw. Jego cierpienie musi by absolutne, sigajce poza

granice ludzkiej wytrzymaoci, w miejsce, gdzie skamle si o mier. A ju gdy

przygotowywano kandydatw na awenderi, czasem co trzeci gin albo popada w
obd. Tatuowano im ciaa farbami, ktre byy trujce albo pieky jak poparzenie
morskiej osy, a przecie chodzio tylko o stworzenie naczynia dla kawaka boej duszy.
Nie liczy si zreszt jedynie cierpienie ciaa, ale te umysu. O rozpacz i brak nadziei.
Najlepsi kandydaci na boe naczynia wywodzili si z tych, ktrzy nie mieli ju nic do
stracenia. To drugi warunek. Jednak eby nastpio Przebudzenie, by powstaa istota
bdca zjednoczonym bytem skadajcym si z setek albo i tysicy dusz, musi zosta
speniony i trzeci. W pobliu Budzcego si powinna si znale odpowiednia liczba
odpowiednich duchw. Nie pierwszych lepszych, lecz zjednoczonych jakim wsplnym
celem. Kiedy byo o to atwiej. Duo atwiej.
Oum umilk, a Altsin mia wraenie, e bg odszed na zawsze. Miecz brzcza za jego
plecami coraz wyszym tonem.
Wielki Kodeks odezwa si ponownie boek zabrania bawienia si magi duchw.
Przywoywania ich, wizienia, uywania do tkania zakl. Ludzie maj prawo do
korzystania tylko z aspektowanych rde, ktre zdoaj opanowa wasnym umysem.
Wszystkie religie zgadzaj si z t polityk Meekhanu. Imperium nie moe jednak
kontrolowa caego wiata, a i sami bogowie musz czasem przymkn oczy na
zwyczaje swoich wiernych. Dla przykadu Laal, ktra od wielu lat tracia ziemie i ludzi
na rzecz Gallega, tolerowaa, e jedno z plemion jej wyznawcw zamiast wysya
wszystkich zmarych do Domu Snu, czci duchy przodkw, pozwalajc wdrowa ze
sob najpotniejszym z nich niczym stadu pdzikich psw. Tak jak za dawnych,
dawnych czasw.
A teraz doszo do bitwy, i byo dziecko, ktre zapewne kiedy wyrosoby na wielk
czarownic, byo te cierpienie, nie tylko jej, bo tysice umieray przez cay dzie, a
duchy, ktre lubi krew, zaczy dostawa szau. A ona zacza si Otwiera. Dla tych,
co umarli, to silniejsze od wszystkiego, ta dza, by znw mie ciao, oddycha, czu
deszcz na twarzy i wino szumice w gowie. A potem
Potem?
Przerwano Przebudzenie. Kto zaj si dziewczynk, zanim duchy weszy w jej
ciao, cho dzielio je od tego kilka chwil. Gdyby tego nie zrobiono Ten miecz za twoimi
plecami poar kilkaset, moe tysic dusz i ju ma aspiracje do boskoci. Na tamtym polu
bitwy byo pidziesit, moe sto tysicy duchw. Nawet jeli tylko co dziesity wszedby
w to dziecko, ywa noga nie pozostaaby w promieniu trzydziestu mil. Widziae kiedy
tum ogarnity szaem? Taki, ktry nie da si kontrolowa, a pragnie tylko krwi i
zniszczenia? Duchy zalayby jej umys, pamitajc jedynie cierpienie i bl, a ona
Przemieszaby si z tysicami innych.
Tak. Rozpyna si. Powstaaby istota pozbawiona wasnej wiadomoci, za to
dysponujca niewyobraaln potg. Tak, jak mieli awenderi waszych
najpotniejszych Niemiertelnych. Ciao dziecka rozpadoby si w cigu kilku godzin,
lecz ta istota
Przetrwaaby?
Najpewniej tak. Trzeba by byo potgi boga, by j zniszczy albo opanowa. Sama
Laal, przeraona tym, co si dzieje, postawia kopyto na ziemi, gotowa to zgnie albo
pore.
aba, przyszo mu nagle go gowy. aba poerajca inne aby, a nie zostanie nic w
sadzawce.

Jeliby jakim cudem do tego nie doszo, po wielu miesicach, moe latach, z chaosu
duszy dziewczynki wyoniaby si nowa osobowo. By moe nawet pamitaaby siebie,
jako wozackie dziecko, lecz byaby kim innym. To wanie przetoczyo si przez wiat,
Przebudzenie, ktre przerwano w zarodku. Gdyby go nie przerwano, cay czas
syszelibymy wrzask i ryk nowo powstaego bstwa, a wszystko, od dzikiej Mocy po
ziemi pod naszymi stopami, trzsoby si i drao.
Oum przerwa, jakby zmczy si tym monologiem.
No i? Altsin ponagli go, zniecierpliwiony. Narodziby si ten anabg, jak to si
pono kiedy dziao? Zabiby wszystkich, albo zosta zabity i poarty, co te pewnie niejeden
raz si wydarzyo? Zodziej szarpn acuchy. Co to ma ze mn wsplnego?!
Boek Seehijczykw poruszy si w jego umyle i Altsin poczu nagle obezwadniajce
zagubienie i niepewno, ktre wypeniay ten przedwieczny byt.

Interludium

Miota, popi i zamiatanie przestaj si liczy.

Wszyscy w komnacie wstrzymali oddech, gdy issarska kobieta wpada w krg
wyznaczony przez osmalone cegy i zatrzymaa si nagle, jakby otaczajce j powietrze
zgstniao niczym smoa. Kto zabawi si czasem, rozcign mgnienie oka w cae
kwadranse. Najpewniej, by nacieszy si chwil. Rzut oka na umiech bkajcy si po
twarzy gospodarza wyjania wszystko.
Czasem zachowuje si jak dzieciak.
Przez dwa albo trzy wypenione najczystszym zdumieniem uderzenia serca panowaa
cisza, i nagle mczyzna w czerwonym pancerzu zrobi krok do przodu i zamacha rkami.
S momenty, gdy dobrze jest nie zna cudzego jzyka.
Towarzyszca wojownikowi kobieta otrzsna si z szoku i otwiera usta.
Zdrada powiedziaa cicho, gronie, a w jej gosie brzmiaa zapowied fali przemocy i
krwi wypeniajcej komnat. Zdrada i oszustwo. Ona ma spon, ty maa gnido. Ma si
zamieni w popi, by nasz kandydat zasiad na tronie. Tylko ci, w ktrych pynie Krew
Agara, mog bezkarnie wej do Oka.
Kitchi od Umiechu miaa min rwnie wstrznit, jak kobieta w szkaratnej sukni.
Jakby nie moga poj tego, co si dzieje.
Ocalenie jej jest rwnoznaczne ze sprawieniem cudu odpara. A to oznacza
zamanie umowy. Pan Ognia okaza si kamc i oszustem, a jego
Gospodarz oderwa wzrok od sceny zastygej w pomieniach i spojrza na suk Pani
Losu, ledwo musn j spojrzeniem, a szaty kobiety zadymiy i buchny ogniem. Jej krzyk
trwa duej ni sam wybuch aru, ktry ledwo osmali kolorowe szmatki i znik.
Gospodarz wsta z tronu, wyprostowa si na swoje cztery stopy i wykrzywi usta w
czym, co mogo by albo zapowiedzi umiechu, albo narodzinami grymasu furii.
Agar od Ognia nie kamie i nie oszukuje, nawet jeli robi to wok wszyscy inni. Bo
cho te ograniczenia potrafi by bolesne, przysiga. Dotkn palcami opuchlizny, w
ktrej gino jego lewe oko, i jednak si umiechn, prezentujc szczerb po wybitym zbie.
Jestemy tu, w Komnacie Popiou, pod wityni Ognia w Biaym Konoweryn, by zagra o
los tego ksistwa. Uczciwie. A ja jestem Samiy adAgara, Oko Pana Ognia. Mj Pan woli, by
ludzie myleli, e Oko to ten kawaek spalonej ziemi nad nami, lecz tam znajduje si tylko
brama do jego Krlestwa. Bo Oko jest po to, by patrze i czuwa, a lepiej robi to w
tajemnicy. To ja od tysica lat pilnuj cigoci linii krwi. W Biaym Konoweryn zawsze jest
jaki kornak, posugacz, ksicy pa, chopak na posyki, ktry krci si wok paacu. Lecz
nie oszukuj. Nawet gdy bylimy na pustyni, tysic mil od domu, gdy koczya nam si
woda, a mier szczerzya nad nami swj czerep, nie signem po Moc, bo sowo wizao
mnie jak elazny acuch. Nawet wtedy, gdy na prowincji szlachta karaa bez umiaru
swoich niewolnikw, pchajc ich do buntu, nawet gdy afgemidzi Rodw Wojny
przyjmowali dziwnych goci, ktrzy zostawiali po sobie kufry pene zota, a kapani wityni
Ognia, JEGO wityni, spiskowali przeciw uznanemu przez NIEGO ksiciu. Nawet wtedy
zachowaem powcigliwo. Miabym ochot ich spali, lecz On, Agar od Ognia, przyrzek
wam, e nie uyje Mocy, bo w kocu ten drugi, wasz kandydat na ksicia, te ma w sobie
krew jego awenderi.

Kitchi od Umiechu otwara i zamkna usta, ale nie wydusia z siebie ani sowa. Jej
szaty s poczerniae i tl si gdzieniegdzie.
Moja pani odezwaa si wreszcie bdzie bardzo niezadowolona.
Twoja pani, ktra bya gotowa utopi tutejsze ksistwa we krwi, byleby tylko odwrci
uwag wszystkich od pnocy, wije si teraz, szarpie i wrzeszczy w ucisku szczk godnego
pboka, ktrego te zamierzaa wykorzysta. Min miesice, nim dojdzie do siebie. I lepiej,
by nie wchodzia Panu Ognia w najbliszym czasie w drog. Wiesz dlaczego, prawda? Bo
pewien Sowik zaprowadzi pewn dziewczyn do niewaciwej komnaty, przez co
Laweneres nie dowiedzia si, co dzieje si wrd niewolnikw. Spojrzenie chopca
sprawio, e Kitchi, ju nie pstrokata i rozemiana, skulia si jak chlanita batem. Jeli
tam na pnocy to Ona wydaa pierwszy krzyk, mj pan stanie do Niej plecami, osaniajc
tarcz pomieni. Tak przyrzek, a wiesz, e on dotrzymuje sowa.
Dotrzymuje? Jak dotrzymuje, skoro ta dziwka yje?! Kobieta w szkaratnej sukni
wskazaa na obraz zastygy w pomieniach, a poniewa drug rk podaa wojownikowi, z
ktrym przysza, nie wiedzieli, czyje to sowa, jego czy jej.
Ale przyjaciele Umiech Samiyego adAgara by dokadnie taki, jaki powinien by,
protekcjonalny, lekcewacy i odrobin zakopotany. Kady, kto ma w sobie Krew Agara.
A ona j ma, na razie niewiele, tyle co w maej rybce albo duej kijance, ale ma. I nie chodzi
o t, ktr pokna, o nie. Emnekosowi si nie dziwi, ale ty powinna si domyli.
Stojcy za jego tronem wojownik w pustynnym stroju zmarszczy brwi, a potem bysn
zbami w umiechu.
Gospodarz klasn w donie i pomienie oyy.
***
Deana syszy odlegy grzmot, jak pomruk nadcigajcej burzy, czuje drenie
kamiennych pyt, widzi bysk stali pdzcej ku swojej piersi.
Odruchowo odbija i kontruje, wygita gownia szabli mija j o uamek cala, rozpruwajc
odwitn szat, Deana robi unik, przepuszczajc pdzcego mczyzn obok siebie, i tnie
go szeroko, przez plecy. Tu nie ma miejsca dla honorowej walki. To miejsce kultu i
powicenia. Tak kiedy, gdy bogowie byli jeszcze modzi, zawizywano z nimi przymierza,
przez bl i cierpienie. Nie zawodzcymi modlitwami, tylko ofiar z ciaa i krwi.
Obrar robi jeszcze dwa kroki, odwraca si i wyciga w jej stron stalow rurk wydobyt z
rkawa. Szczka spryna, maa strzaka mknie ku Deanie, talhery krel zawiy,
niemoliwy do powtrzenia taniec i pocisk znika gdzie pod kopulastym sufitem.
To nie jest przeciwnik dla niej, dopada go wic w dwch skokach, wie sztych krtkim
mynkiem, a drug szabl tnie w nadgarstek. To jej sztuczka, to ona nauczya swoich braci
tego ciosu, po ktrym wrg zazwyczaj wrzeszczy i odskakuje, trzymajc si za kikut doni.
Tak jak teraz Obrar z Kambehii.
Krew z przedramienia tryska jasnym strumieniem i dymi, gdy pada na czarne kamienie
Oka.
Pomruk burzy nasila si.
Deana patrzy na taniec rannego ksicia, widzi szok na jego twarzy, niewiar w
spojrzeniu, strach, po czym uznaje, e ju do, wic skacze i w pytkim zwodzie celuje w
twarz, a gdy mczyzna odruchowo unosi rce w gr, drug szabl trafia go w pier.
Przytula si do niego, blisko, podtrzymuje. Pragnienie, by patrze na mier tego, ktry
omale nie odebra jej wszystkiego, jest silne i jakby nie jej. Ale patrzy. Obrar otwiera usta,

kaszle i pluje krwi, oczy uciekaj mu w gb czaszki, nogi si uginaj. Trzepocze si na jej
szabli, a w kocu ona, niezdolna duej go utrzyma, cofa si i wyrywa ostrze.
Oko eksploduje ogniem i przygasa.
Odszed kolejny z potomkw awenderi.
Plac, mury domw, dachy zapadaj w otcha ciszy, jakby nagle nikt nie wiedzia, co
robi.
Deana te nie wie. omotanie, rytm Oka cichnie w niej, a wraz z nim ganie sani. Czuje
si wypalona, pusta i lekka jak wylinka zostawiona na piasku przez wa. Donie jej dr,
nogi si trzs. Kto woa jej imi, wychodzi naprzeciw temu gosowi. Mija granic Oka, mija
onierzy, ktrzy patrz na ni jak na dziwne zjawisko spoza tego wiata, niezdolni do
ruchu. Sowiki, Trzciny i Bawoy przemieszane z gwardi Obrara zamieniy si chwilowo w
kamienne posgi.
Staje na szczycie schodw.
Syszy pojedynczy gos, przebijajcy si dwoma sowami przez szum tysicy innych,
dwoma sowami, ktre bij w cae miasto.
Agares achi! Agares achi! Agares aaachiiii!!!
Lekcje, ktrych udziela jej Samiy, powracaj. Ognik vaschi, ar sanachi, pomie
achien. Mowa Ognia nie wyprze si pokrewiestwa z suanari.
Achi pomie.
Pomie Agara.
Zerka na siebie, ciemnota tachaffda a do kolan jest schlapana krwi, zacieki
rozmazuj si na ksztat trawicych j od dou pomieni.
Szczerzy si umiechem, ktry mgby przerazi szaleca.
Agares achi!!! Dobiega ze wszystkich stron.
***
Agares achi powtarza chopiec bdcy Okiem Boga. Pomie Agara. I zgodnie z
umow nie ma w tym wydarzeniu boskiej interwencji, s tylko miertelnicy, wiara i pomie
trawicy ich dusze. Unosi gow i patrzy wyzywajco po wszystkich. Czy kto uwaa
inaczej?
Dwie rzeczy dziej si w sali jednoczenie.
Mczyzna w czerwonym pancerzu puszcza rk kobiety i siga po jej lask. Wyrywa do
przodu, laska uderza o posadzk i pryska na wszystkie strony rdzawym pyem, uwalniajc
dugie na cztery stopy, lnice ostrze. Jego sztych mknie ku piersi siedzcego na tronie
chopca, lecz nagle staje mu na drodze huragan bieli.
To ta druga kobieta, caa w bieli, ktra do tej pory nie odezwaa si ani sowem i
wydawaa si drzema.
Jej szata opada na ziemi, odsaniajc czarne jak heban ciao, obleczone tylko w
przepask biodrow i przystrojone w kilka zotych acuszkw. Imponujcy widok,
zwaszcza gdy patrzy si na trzyman przez ni bro, przypominajc cik szabl z
rozszerzonym sztychem i rkojeci dwurcznego miecza.
Atakujcy mczyzna stka, gdy prbuje sparowa cios zadany z gry, bo teraz wyranie
wida, e kobieta jest od niego wysza o gow. Jej bro przeamuje niezgrabn zastaw i
muska mask przypominajc zasychajcy strup.
Maska pka na tysic kawakw z odgosem tukcego si krysztau, odsaniajc
Drug.

Otwory na oczy przesaniaj dwa kawaki czego, co wyglda jak wulkaniczne szko,
pionowa szczelina, szeroka na wier cala, zaczyna si pod podbrdkiem i koczy tam,
gdzie u czowieka jest nos. Ta maska nie jest mask, takie oblicza wyaniaj si z mrokw
pamici, cho pami prbuje zepchn je w kt przeznaczony dla legend i bajek.
Mczyzna odskakuje, chwieje si na nogach. Jedn rk wykonuje skomplikowany
mynek broni, drug szarpie si za bok. Pancerz spada z niego z suchym szelestem,
okazujc si niczym wicej, jak kilkoma kawakami cienkiej, pokrytej lak skry. To
maskarada, a skoro maski opady, wojownik zamierza wystpi we wasnej postaci.
Czarnoskra kobieta pozwala mu na to, przygldajc si spokojnie. Nie boi si, jej pikna
twarz z wyranie rzebionymi komi policzkowymi i penymi ustami nie wyraa nic poza
podszyt obrzydzeniem ciekawoci.
Pancerz jej przeciwnika ukazuje si w caej krasie. Jest biay, a w miejscach, gdzie
pracuj stawy, przechodzi w kolor starej koci soniowej. To sabsze punkty i kobieta
wpatruje si w nie uwaniej.
Venleggo mwi cicho czarnoskra olbrzymka. Sowo pada po raz pierwszy i tylko
wojownik z pustyni, stojcy obok gospodarza z mieczami w rku, wydaje si zaskoczony.
To le, e si wtrcacie.
Biay pancerz milczy, co teraz jest zrozumiae, bo kobieta, z ktr przyszed, cofna si o
kilka krokw i nikt nie moe by jego ustami. Trzymana przez niego oburcz bro mierzy w
pier ciemnoskrej. Przegra. Musi wiedzie, e przegra, bo tutaj, w komnacie pod wityni
Pana Ognia, tylko niespodziewany atak mg da mu szans na zabicie tego chopca. Jego
towarzyszka stoi obok i patrzy na czarn olbrzymk hardo, bez strachu.
Nie udawaj, e jeste zaskoczona, Demenayo. Wiedziaa, kim jestemy. Odmwiono
nam praw, wic bierzemy, co nasze.
Gospodarz wstaje z tronu i mijajc swoj obroczyni, wychodzi im naprzeciw.
Bierzecie? Nie wydaje mi si. Mielicie szans, ale przegralicie. Uczciwie. A w zamian
prbowalicie skrytobjczego zamachu.
Wska klinga dry, lecz nie zblia si do Samiyego nawet na wos.
Kady chce y.
Odejdziesz. Przez pami dawnych sojuszy i rozpacz po kaaf. Ale nie obowizuj nas
ju adne obietnice ani przyrzeczenia. Chcecie wojny, bdziecie j mieli. A jak ona wyglda,
patrz.
***
Krzyczy plac, mury domw, dachy. Tum ogarnia religijna ekstaza. Kto wyrywa si za
kordon onierzy, taczy, krci si i wiruje, jaki pawnik zamierza si wczni, ale nagle
przewraca pchnity domi, wieloma domi a jego towarzysze szarpi si chwil, po
czym zbijaj w ochronny krg, zamykaj za cian tarcz jak w twierdzy, gdzie za plecami
Deany wybucha szczk ostrzy, odwraca si powoli, gdyby kto zamierzy si na ni, padaby
od pierwszego ciosu, bo talhery ma cikie jak kowada, ledwo moe utrzyma je w
doniach, ale nie, to nie ona jest celem ataku, to , ziele, brz i czerwie zwary si w
walce, kady przeciw kademu, takie ma wraenie, cho czerwone tuniki gwardii Obrara
padaj czciej, a wok niej wyrasta nagle mur dwch, trzech szeregw zbrojnych, to
Sowiki oddzielaj j od wiata, znalazy wreszcie swoj lojalno, swoj chwil, zerka na
twarze mode i stare, odziane w strach, uwielbienie i poczucie winy, i wie, e s jej, nie na
zawsze, o nie, ale teraz, w tym momencie, trzyma ich ycie w doni, cho aden nawet nie

pomyli, by podej, podtrzyma, pomc, a ona zaraz si przewrci

Zamrugaa i poczucie nierzeczywistoci i pustki zniko. Znw twardo staa na ziemi, a
przed ni plac kbi si i kotowa. Po alejkach wyznaczonych przez lini pawnikw nie
zosta lad, tum przelewa si w miejscach, gdzie wczeniej stali onierze, otacza ich w
grupkach po kilkunastu, kilkudziesiciu, i par naprzd.
Byo tak ciasno, e Bawoy nie miay szans opuci wczni, mogy tylko sta i prbowa
utrzyma szyk. W kilku miejscach nad tumem unosio si to, co zostao z pechowych
wojownikw, zakrwawione szcztki przekazywane z rk do rk, szarpane i podrzucane
niczym szmaciane kuky. Odgosy walki za Dean przybray na sile, nie odwrcia si jednak,
wynik tego starcia nie mia znaczenia, teraz liczya si tylko aonie maa grupka skupiona
wok lecego na schodach mczyzny.
Ruszya przed siebie, a kordon Sowikw szed za ni.
Laweneres by blady, a na widok tych kilku szww, ktre zaoy mu truciciel, przecitny
krawiec wykuby sobie oczy z rozpaczy. Zignorowaa padajcych na kolana dworzan,
zignorowaa proszcy gest, ktry wykonaa Varala. Przyklka i dotkna czoa rannego.
Chodne jak kamienne stopnie, na ktrych lea.
Zabierzmy go do paacu powiedziaa. Tam, gdzie jego miejsce.
A to Suchi wskaza na plac. Zostawisz to tak? Jedno twoje sowo
Spojrzaa na niego. Nawet gdyby staa przed nim odziana w najprawdziwszy boski ogie,
i tak odzywaby si do niej jak do zwykej dziewczyny. Tacy jak on to skarb.
Niech si wypali.
Co?
Wszystko, co si tu zebrao. A my chodmy.
Tum rozstpowa si przed ni jak fala przed dziobem odzi.
A ona zaprowadzia swojego ksicia do paacu.
***
Miota. Popi. Zamiatanie.
Jest cicho i pusto, a szare patki spadaj coraz gciej i gciej.
Suga wie, co to oznacza. Bg jest zasmucony i zaniepokojony.
Id dni popiou.

Rozdzia 24

Miecz brzczy i wibruje, a w kocu obrcze acuchw trzymajce nadgarstki zodzieja

zdaj si parzy. Gos Ouma cichnie, oddala si, jakby plemienny boek wyczerpa wszystkie
siy. Niewane.
Powiedzia do.
Choby to, e on, Altsin Awendeh, si nie liczy. Jest tylko butem, w ktry trafia stopa
boga. Butem na tyle bezczelnym, e omieli si zgubi. Ale te butem cakowicie zbdnym,
teraz, gdy w pobliu czeka inny. Ulegy i gotw, by si podporzdkowa.
Tak byo zawsze. Ludzie to tylko py pod ich stopami, wierni, ktrzy maj swoimi
modami, wiar i skupieniem tka Moc dla Niemiertelnych; miso, dobre jedynie do
Obejmowania i narzucania woli. Naczynie.
I nic tego nie zmieni.
Policzek, ktrym poczstowaa go ta dziwka, piek bardziej ni lanie, jakie dosta od
hrabiego. Bo by taki lekcewacoprotekcjonalny. Jakby dawaa pstryczka w nos
nieposusznemu pieskowi, ktry troch narozrabia.
Zacisn zby.
Bl? Cierpienie? Otworzy si na duchy? A moe na jednego ducha, co? Tego, ktry jest
tak blisko, e bliej nie mona. Objcie? Przemieszanie? Wszystko jedno. Byle nie by
zabawk w tej grze. Syszysz, Oum? Nie bd zabawk w waszych gierkach! Mam zdechn,
to zdechn, mam si Przemiesza z szalonym bokiem, to si Otworz na niego i
Przemieszam. Ale nikt nie bdzie mnie traktowa jak pionka albo niedopasowany but.
Syszysz? To moja wola! Moja decyzja!
Stojc plecami do miecza, kopie nog w ty i czuje, jak ostrze rozcina mu minie. I
jeszcze raz, i jeszcze. Krzyczy, bo klinga jest ostra jak cholera, tnie gboko i bl wybucha w
nim niczym wulkan. Tu nie chodzi tylko o ran ciaa, to ostrze harata dusz. Rany zadane
przez hrabiego odzywaj si wszystkie naraz, jakby tamte ciosy spady na niego w tej
dopiero chwili, jego krzyk przechodzi w wycie.
Kopie drug nog, bardziej wiszc, ni wspierajc si na tej poranionej.
Bl jest
Dziwny. Odrtwiajcy.
To krew, dociera do niego, krew musi z niego tryska jak z zarzynanego barana i dlatego
wszystko robi si tak odlege.
Zaraz umrze.
Naprawd, chopcze? gos Ouma brzmi, jakby boek mwi do niego zza grubej
ciany. Naprawd chcesz umrze albo Przemiesza si z Bitewn Pici, nie wiedzc,
o co chodzi? Czemu jaka bitwa na pnocy wstrzsna caym wiatem? Dlaczego
dziewczynka, ktra prawie Otworzya si na tysice duchw, wzbudzia takie
zainteresowanie Pani Losu, e ta postanowia podpali dwa wielkie miasta, by odwrci
uwag od tego dziecka?
Odwal si umieram
Nie, nie umierasz. Twj go nie pozwoli ci umrze. Nie wiem dlaczego, ale chyba
niepokoi go perspektywa skorzystania z Naczynia, ktre przygotowaa Kanayoness.
Hrabia najwyraniej nie znalaz uznania w jego oczach, a ty, co budzi moje zdumienie,

tak. On patrzy i sucha.

Dengothaag zwar si w walce z Pani Losu. Bogini spycha Miecz krok po kroku w ty, bo
jej potga jest nieporwnywalnie wiksza, lecz nawet najliczniejsza armia ugrznie, jeli
bdzie musiaa szturmowa wsk bram. Dusza suki ju nie istnieje, rozpada si w
trakcie starcia bstw, lecz ciao Ogewry stao si wanie tak furtk, przez ktr Moc Eyfry
wlewa si do komnaty.
Bo bogini chce zemsty.
Nie na Mieczu, o nie. Dziewczyna zwana Kanayoness ley pod cian, upadajc,
musiaa uderzy si w gow, trudno oceni, czy to wynik ciosu zodzieja, czy zwyky pech.
Pani Losu chce Maej Kany, dlatego powoli przelewa swoj Moc do tej komnaty, a gdy
bdzie jej do, zostan tu tylko spopielone ciany. Kimkolwiek jest ta dziewczyna, musia
mocno nadepn jej na odcisk.
Altsin wie te wszystkie rzeczy, widzi Moc wciekajc do rodka, mimo i byt mieszkajcy
w mieczu rozpaczliwie stara si j powstrzyma. I widzi ten byt, czarny kleks tkwicy
wewntrz ostrza, dziki i wrzeszczcy. Przypomina troch worek walczcych ze sob kotw,
wszelkie pozory inteligencji i rozumu, ktre utrzymywa przez ostatnie miesice, zniky.
Konglomerat dusz poartych przez miecz jest czystym obdem i przeraeniem, usiujcym
ze wszystkich si powstrzyma napierajc na niego fal.
Oum odzywa si nagle ochrypym szeptem.
Miecz dugo nie wytrzyma. Eyfra zwyciy i zniszczy tu wszystko do goego
kamienia. Suchaj jeli to ona jeli to wanie ona miaa ma si narodzi, musisz jej
pomc. Obaj musicie. Ja ja nie chc znw patrze, jak nico poera wszystkie przesze
dni, jak co wymazuje nam z pamici kad chwil. Nie chc by rozbitkiem, ktry
uczepiony czubka masztu, patrzy, jak czarny ogie trawi drewno od dou. Pokochaem
t gazk i moje dzieci
Gos boga Seehijczykw cich do ledwo syszalnego szeptu.
Gromadzimy Jej sowa. Ja te je gromadz. Staramy si je zapamita. Zapamita
wszystkie sowa, jakie powiedziaa. Pami tych sw wskazywaa nam drog. Pewnego
razu nazwaa Maych swoj rodzicielk. O Reagwyrze wspomniaa jak o ojcu
Rozumiesz? Pani Wojny i Pan Bitew. Czy to znaczy, e narodzia si na zakrwawionym
pobojowisku? Powiedziaa, e najczystsza dusza bya jej sercem czy chodzio o dziecko?
Wszyscy wiedzielimy, e musi pochodzi z dni przyszych. Nie byo innego miejsca, z
ktrego mogaby przyj. Rozumiesz?
Altsin zwisa bezwadnie, poranione nogi odmawiaj posuszestwa; stawy barkowe
pulsuj, cho bl jest odlegy i niewany, gowa mu opada. Widzi szare i czerwone pasma
kbice si wok jego stp.
Pole widzenia zawa si do maego punktu, jakby patrzy przez dziurk od klucza.
Umiera.
A ten stary boek zadrcza go swoim bekotem.
Kto! wrzeszczy. O kim ty mwisz?
Gow wypenia mu peen zdumienia szept.
To ty nie wiesz? Nie domylie si? Nie naprawd nie. Signij do wspomnie
Bitewnej Pici i powiedz, kogo brakowao w czasie wojen, ktre nazwalicie Wojnami
Bogw albo Wojnami z Niechcianymi. Niechcianymi dobre sowo, nie chcielicie nas,
cho nasze prawa byy nie gorsze od waszych nie to historia na pniej Kogo nie
byo?! gos boka odzywa si nagle rykiem oburzonego oceanu. Kto jest nieobecny w
jego wspomnieniach, co?! Kogo Bitewna Pi nie pamita?!

Co porusza si wewntrz niego, napiera na brzuch, serce, puca, rozrywa go od rodka.

Zodziej patrzy na siebie, zapada si w gb i unosi jednoczenie. Jest ciemno, cakiem
ciemno, a porodku tej ciemnoci migocze biay punkt. Altsin pdzi ku niemu, a punkt
ronie w posta siedzcego w kucki mczyzny, ktrego twarz Zna t twarz to twarz jego
brata bliniaka, ktry umar, bo by butem, ktry si zuy.
To jego wasna twarz, ciemne oczy, czarne wosy, blada skra. Ma dwadziecia,
trzydzieci, sto lat, patrzy, jak pon miasta i wioski, widzi rzeki niosce tyle trupw, e da
si such stop przej na drugi brzeg. Kocha, nienawidzi, wypala sobie dusz w proch i
snuje si po wiecie, niszczc wszystko, co znajduje si w zasigu wzroku. Pacze nad tym,
co zrobi, i nad tym, czego nie zrobi. Tskni za dotykiem mikkim jak zimowe futro lisa. Za
pocaunkiem ciepych warg. Za
Zodziej patrzy na niego. Znaj si. Ich dusze zajmuj to ciao od lat, wic wymieniaj
myli i emocje bez adnego problemu. Wie, e tamten wchon wspomnienia, ktrymi
obdarowa ich boek Seehijczykw, i e co w nim si zapado. atwo jest nienawidzi
nieznanego wroga. Wejrzyj mu w dusz, a rka trzymajca n zadry.
Kogo nie pamitasz? pyta bezporednio mczyzny. Kogo wtedy nie byo?
Tamten patrzy na niego udrczonym wzrokiem, w ktrym znuenie miesza si z blem i
ponur determinacj. Zodziej umiecha si, akurat determinacja jest mu znana, to ona
miotaa nim po wiecie przez ostatnie lata. Zaprawd, maj ze sob co wsplnego,
fragment duszy boga i portowy rzezimieszek.
A potem Bitewna Pi skada donie niczym do modlitwy i zrozumienie jest jak
byskawica trafiajca Altsina prosto w gow. Zodziej czuje, e wszystko wok rozpada si
na kawaki i cho, na lito Matki, tysickro przysiga, e wicej tego nie zrobi rzuca si
we wspomnienia, ktre dzieli z tym szalonym sukinsynem.
Szuka.
Nie ma jej.
BaeltaMathran.
Nie byo Jej.
Rozumiesz? Oum te wdziera si w jego myli. Nie byo Jej! Przez prawie cae
Wojny Bogw, przez ponad sto lat nie byo po Niej nawet ladu! A przecie
BaeltaMathran ma by Przedwieczn, ma by Pierwsz i Ostatni. Pramatk Bogw i
T, Ktra Wszystko Stworzya.
Altsin prbuje wypchn ten gos z gowy, uporzdkowa myli, ale seehijski boek nie
daje mu szansy.
Ona pojawia si pod sam koniec, gdy Bitewna Pi by ju cakowitym szalecem.
Wyczulimy J, jak rozbitek uczepiony deski wyczuwa przepywajcego pod nim
wieloryba. Wszystko si poruszyo. Wszystko zadrao. A gdy przysza, zacza porzdki.
Bez trudu przygia do ziemi harde karki. Maycha, Laal, Galleg, Agar, wszyscy
najpotniejsi bogowie przychodzili do Niej w peni swych Mocy, i odchodzili, upokorzeni
i przeraeni. My Niemiertelna Flota jednym ruchem odara nasze okrty z barier
ochronnych i rozpalia nad kadym mae soce. Tylko dla ostrzeenia. I kazaa
odpyn. Jej Moc bya nieobjta rozumem.
Oum zawaha si.
Widziaem J pniej rozmawiaem Przysza do mnie w rok po katastrofie. Moje
bariery gdybym wznis je z bibuy, miayby wicej sensu stana przede mn nie
pytaj, jak wygldaa, Jej twarz zmieniaa si pynnie, od dziewczynki po staruszk,
niewane. Spodziewaem si mierci w ogniu, w kocu byem okrtem Niemiertelnej i

nie wykonaem polecenia. Ale powiedziaa, e daa miejscowym bogom wybr, a oni
gosowali, czy mnie zniszczy, czy nie. Wygraem ycie jednym gosem.
Altsin milczy. Nie czuje ju kajdan na nadgarstkach ani blu poranionych ng. W ogle
nie czuje swojego ciaa. A Oum szepcze.
Skd pochodzia? Najbardziej oczywiste wyjanienie, e jest jedn z Niechcianych, z
kolejnej fali, ktra tu dotara, upado po tym, jak tutejsi bogowie uznali Jej
zwierzchnictwo. Wielka Matka pochodzia z tej gazi. Jej Moce byy zakorzenione w
tym wiecie. Wic skd przysza? I skd miaa tak Moc, skoro bogowie czerpi siy od
wiernych, a na caym wiecie nie byo do ludzi, by moga mie tylu wyznawcw? Gdzie
byy Jej dzieci?
Oum wydaje si czeka na odpowied.
Ech, chopcze, odpowied masz przed oczyma w kadym miecie i wiosce Imperium.
I nie tylko Imperium. Pomyl o tym, miliony wyznawcw, dziesitki tysicy kapanw,
witynie, kapliczki, znaki noszone przez wiernych. Ona przysza z dni, ktre miay
dopiero nadej. Narodzia si tysice lat po tej krwawej rzezi zwanej Wojnami Bogw,
a potem signa w przeszo i zrobia tam porzdek. I wiesz co jeszcze? Wymusia
ocalenie jednego z plemion nalecych do oszalaej czci Reagwyra w szepcie Ouma
zabrzmia niekamany podziw. Syszysz mnie, Bitewna Pici? Ocalia twoje
zdradzieckie dzieci, te, ktre omieliy si wycign na ciebie bro. Zamiast zgodnie z
prawem wojny wybi zdrajcw do nogi, pozwolono im y, bo BaeltaMathran zagraa
o nich z sam Pani Losu. Rzut koci przesdzi. Kazano im osiedli si na pustyni, w
najbardziej niegocinnym rejonie wiata, ale przetrwali i ponieli w przyszo opowie
o Wielkiej Matce. Ocalajc ich, zasiaa ziarno wiary, ide wasnego istnienia. Powstaa
religia opiewajca bogini, zanim ta si narodzia. Rozumiesz? Jej teraz, w tej chwili,
nie ma, wasze mody do Wielkiej Matki trafiaj w pustk pojmujesz to? To
najpikniejszy art we Wszechrzeczy, ale potwierdzajcy to, co wszyscy wiemy: bg bez
religii jest niczym, ale religia bez boga o, religia bez boga poradzi sobie wietnie.
Suchaj go obaj, Altsin i Bitewna Pi. Zodziej czuje zdumienie, ale i nagy spokj, jaki
ogarn kawaek duszy boga. Patrzy na niego, prawie jednoczenie kiwaj sobie gowami.
Oum zdaje si tego nie zauwaa. Mwi jak najty.
Anabg, ktry zacz si rodzi na Wyynie Lytheraskiej, w samym rodku bitwy,
pamitasz? Dziewczynka, co by si zgadzao, bo niemal zawsze pe pozostaje
niezmieniona, narodzona na polu walki Wasza Wielka Matka nie bya zbyt rozmowna,
ale raz powiedziaa, e ognisty miecz pasowa j na wadczyni A za rok ma pojawi
si kometa Rozumiesz? W tej chwili Jej krlestwo jest puste, nikt nie siedzi na tronie.
By moe, a wielu w to wierzy ja te, Ona wanie teraz zaczyna si rodzi. A jeli si
nie narodzi? Tak naprawd przegrywalicie tamt wojn. Gdyby nie przysza, nic by
nie zostao z tego wiata. A wtedy zobaczycie, jak to jest zapomina to, co si nie
wydarzyo, poczujecie besti, ktra zacznie poera was od stp
S siy, ktre tego pragn.
Altsin przestaje sucha plemiennego boka, w oczach Bitewnej Pici widzi
zdecydowanie i zacht. Pbg podj decyzj i jest gotw zapaci adekwatn cen.
Potrzebuj si, wic niech tak bdzie.
Zodziej Otwiera si na niego, na t przeogromn, potn Moc, ktrej rozmiarw nawet
si nie domyla. Wchania j i spala si.
Po raz pierwszy od pocztku dziejw czowiek Obejmuje boga.
Zaatwmy to, myli w ostatniej chwili.

***
Miecz pka. Nie ma szans w starciu z tym, co zerwao wanie jego acuchy, bo sam by
kiedy malekim fragmentem caoci, ktrej mczyzna przed nim jest znacznie wiksz
czci. Odgos jest taki, jakby trzasn szklany firmament, a deszcz odamkw zabrzcza o
ziemi.
Mczyzna staje, jednym ruchem strzsa z siebie okowy i patrzy, jak czarna klinga
rozpada si w py. Moc Pani Losu wlewa si do komnaty szerok fal. Zatrzymuje j jednym
ruchem; to inna skala, on nie jest anabogiem, pwiadomym bytem, ktry troch si
zagalopowa, jest sob. Moc kipi w nim i wok niego, poniewa w miecie nad nimi
dwadziecia tysicy wyznawcw nosi jego znak na ciaach. Siga po Durwony, tym razem
lekko, nie ma potrzeby wypala ich ze skry, zwija Moc w pi i bezceremonialnie wali w
ciao Ogewry. Krzyk po drugiej stronie jest dziki. Pani Losu cofa si i wrzeszczy z
wciekoci. Traci kontakt z lochem.
Mczyzna patrzy w gr. Wyznawcy Pana Bitew w caym miecie czuj nag pustk w
sercach, ganie ich zapa, opadaj donie trzymajce bro. Ich dusze wypenia smutek i al.
Walki bd trway, ale bez wczeniejszej zajadoci, a rze bdzie miaa mniejsze rozmiary.
Mczyzna wie, e zblia si wit, rankiem Rada Miasta wyle na ulice wszystkich
stranikw, jakich ma, wspomoe ich zaogami statkw, skadajcymi si w wikszoci z
wyznawcw Blinit Mrz. Teraz, gdy zabrako woli pchajcej do walki, PonkeeLaa nie
utonie w morzu krwi, bo tutejsi mieszkacy s zbyt pragmatyczni i rozsdni.
Przynajmniej na razie.
Syszy szelest i wie, e dziewczyna zwana Kanayoness stoi za jego plecami. Ona te od
razu zdaje sobie spraw, co si stao.
Nie mam ju u ciebie dugu mwi cicho. Zrobiam wszystko, co w mojej mocy.
Czowiek Obejmujcy boga wie o tym. To nie jej wina. I wie teraz o wiele wicej.
Odejd mwi cicho. Bd ci ciga, crko.
Ciebie te.
Ale ja jestem dobry w ukrywaniu si. Przecie wiesz.
Dziewczyna umiecha si.
Tyle planw moich, Eyfry, Agara, tego, co yo w mieczu, tyle potg, i wszystko
rozbija si o was. miertelnikw. Zakochana kobieta i wcieky na wszystko miejski szczur.
Pionki stay si figurami, a my nawet tego nie zauwaylimy. Jej twarz kurczy si nagle i
brzydko. Ale ostrzegam, jeli wejdziesz mi w drog, bdziemy walczy. Ja J znajd i
zabij.
Pacze. I znika w cieniach.
Mczyzna wychodzi z lochu, u szczytu schodw spotyka kobiet spowit w smugi
szkaratnej Mocy.
Mj pan, Oum, ma dla ciebie propozycj mwi Aonel. Moesz zosta na
kontynencie albo wrci ze mn na Amoneri. Na jaki czas. Musisz te wybra sobie imi.
Jak najszybciej. Oum powiedzia, e po Przemieszaniu imi staje si punktem rwnowagi.
Mczyzna kiwa gow.
Dobrze. Odpyniemy pierwszym statkiem. Porozmawiam sobie z tym twoim bogiem
mwi, a potem umiecha si, dokadnie tak, jak widziaa to ju wiele razy. I mam ju imi.
Moesz mi mwi Altsin.
Gdy wychodz ze wityni, nikt na nich nie patrzy.

Epilog

Zawieja skoczya si przed dwoma dniami, lecz po niej przyszed nieg i biae patki
sypay si z nieba przez wiele godzin. wiey puch zalega wszdzie w zaspach sigajcych
na wysoko dwch stp. Obz znik, wtopi si w krajobraz; obcy, niewiadomy obecnoci
Stray, mgby go nie zauway, przechodzc w odlegoci kilku krokw.
Obz. To bya stanowczo zbyt nobilitujca nazwa dla kilku jam wygrzebanych w ubitym
niegu, ktry na tej przeczy zalega na gboko wielu okci. Nie rozkadali namiotw,
ostrzeeni wygldem okolicy; gadkie skalne ciany wznosiy si na p mili, zlodowaciay
nieg pomidzy nimi wyglda jak wylizany. Nazwa, jak miejscowi nadali przeczy,
wistawka Dress, te nie wzia si znikd. No ale jeli los albo rozkaz dowdztwa pole
czowieka na jedyn drog prowadzc za Wielki Grzbiet, na dalek Pnoc, ziemie
mronych pustkowi i smaganego wiecznymi wichrami oceanu, na ktrym gry lodowe i
paty kry tacz ze sob od tysicleci, czyli tam, gdzie zaczynao si prawdziwe krlestwo
Andayyi, to powinien si spodziewa, e w tym miejscu moe by zimno i wietrznie.
Wygrzebali jamy na ahersk mod, kopic doy przykryte od gry pokrgym dachem
ze nienych blokw, a gdy Dress zachciao si wisn, siedzieli w nich, pilnujc na zmian,
by tumany niesionego z pnocy niegu nie zasypay wej.
To bya trzecia, najdusza, trwajca prawie cztery dni wichura, ktr musieli tu
przetrwa. Po wszystkim, tak jak i wczeniej po podobnych zadymkach, niebo si
przejanio, a temperatura gwatownie spadaa. Najlepszym sposobem ustalenia, jak bardzo,
bya obserwacja, w jakim tempie broda i wsy pokrywaj si szronem. Jeli czowiek po
przejciu dwudziestu krokw wyglda niczym posiwiay dziad, byo naprawd zimno. Ale w
gruncie rzeczy ten mrz ich cieszy. Oznacza, e przez najblisze cztery albo pi dni nie
bdzie kolejnej nieycy.
Siedzieli na przeczy od miesica, zgodnie z rozkazem obserwujc drug stron
Wielkiego Grzbietu. Kenneth pocztkowo uwaa ten rozkaz za absurd, idiotyczny wymys
armijnej biurokracji, w ktrej jaki chdoony w zad oficerek, chcc si popisa przed
przeoonymi, postanowi, e Stranicy zajm si te kontrol tego przejcia.
Jakby ktokolwiek mg korzysta z przeczy lecej, jak podaway imperialne mapy,
prawie trzy mile nad poziomem morza, zamknitej z bokw omiomilowymi szczytami i
prowadzcej donikd. Ale rozkaz to rozkaz. Mieli rozbi tu obz i sprawdza, czy nic nie
prbuje si tdy przedosta.
Dzi polecenie sztabu nie wydawao si ju tak idiotyczne.
Porucznik ruszy na obchd okolicy w towarzystwie Velergorfa.
Co po drugiej stronie?
Bez zmian. Taka wichura to dla nich nie nowina. Poza tym, panie poruczniku, sdz,
e tylko my jestemy tak gupi, eby siedzie na rodku wistawki i bra na siebie ca jej
moc.
A ludzie?
Wytatuowany dziesitnik spojrza na niego z ukosa.
Pyta pan o tych dwch z Trzeciej, co si dwa dni temu wzili za by, czy o Wilka, ktry
omal nie zastrzeli Blanda?
To bya nowa wiadomo.

 O co im poszo?
Nie wiem, nie chc powiedzie. Wie pan, jak to jest, siedzisz w norze par dni i nocy i
w pewnym momencie chcesz zabi najlepszego kompana, bo trci ci przypadkowo
okciem.
Nieraz siedzielimy w norach duej.
Ale nie w takim miejscu. Tu jest wysoko, le si oddycha, ciko myli, a jak przyjdzie
wichura, to na zewntrz nic, tylko ciemno i wycie, jakby wiat si skoczy. Zazwyczaj na
patrolach wicej si dzieje.
Wic? Twierdzisz, e chopcy si nudz?
Podoficer skin gow.
Nudz. I s poirytowani. Potrzebuj jakiego zajcia albo sami je sobie znajd.
No tak. Stare wojskowe powiedzenie twierdzio, e nie ma nic bardziej niebezpiecznego
ni onierze, ktrzy sami prbuj wypeni sobie wolny czas.
Zeszli nieco niej, w miejsce, gdzie nad wsk, prowadzc w d ciek wznosia si
wysoka na pidziesit okci skalna ciana, i stanli oko w oko z Patykiem. Mody onierz
otworzy na ich widok usta i przekn lin.
Zasalutowa, co wygldao do dziwnie, bo lew rk trzyma swoj cik tarcz nad
gow.
Patyk?
Tak jest, panie poruczniku!
Co ty robisz?
Eeee nic, panie poruczniku. Ale nie stabym w tamtym miejscu, panie poruczniku.
Bo?
Z gry dobiego co jakby sapnicie.
Prosz do mnie, panie poruczniku. Szybko. Obaj.
Stanli przy Straniku, kryjc si pod jego tarcz, i w tej samej chwili z gry sypny si
drobinki lodu. te pereki, odbijajc si od skalnej ciany, paday na nieg, gar zabbnia
o tarcz. Kenneth zapatrzy si na to niezwyke zjawisko.
ty grad?
Velergorf te wyglda na zaskoczonego.
Nie mam pojcia, co to. Podrapa si po wytatuowanym policzku ale na pewno
jest jakie mdre wyjanienie, panie poruczniku.
Z gry dobiego pytanie:
No i co, Patyk?
onierz spojrza na dowdcw z przepraszajc min, opuci tarcz i zarycza:
Fenlo wygra!
Ha! Miaem racj! Jest tak zimno, e szczyny zamarzaj w powietrzu. Jeste mi
winien
Nie dosyszeli, co mwi dalej, ale nie musieli. Kenneth spojrza na Velergorfa i milcza.
Masz racj mrukn wreszcie. Nudz si. Od jutra dwumilowe marsze na poudnie
i z powrotem. W penym rynsztunku. Dziesitkami. A dzisiaj wieczorem zrobi
niespodziewany przegld ekwipunku i broni. Uprzed wszystkich.
***
Jak powiada jeden z jego byych dowdcw, plany robimy tylko po to, ebymy potem
wiedzieli, co waciwie si nie udao. Gdy wrcili do obozu, do Kennetha swobodnym

krokiem, ukrywajc ziewanie, podszed Wilk. Zasalutowa niedbale i wskazujc na pnocn

stron przeczy, zoy raport. Porucznik wysucha go, poklepa po plecach, umiechn
si szeroko i znik w jednej z wygrzebanych w niegu nor.
Stranik odwrci si i ruszy przez obz, leniwie pozdrawiajc reszt onierzy. Min
Fenlo Nura, zajtego przeliczaniem lecych na kawaku skry monet, pozdrowi Patyka,
zawzicie szorujcego niegiem swoj tarcz, machn doni kilku onierzom, ubijajcym
wanie sypki puch i rozkadajcym na nim namiotowe pachty, na ktrych ldoway czci
wojskowego oporzdzenia. Ludzie wchodzili i wychodzili z nor, krztali si, fruway tumany
niegu, kilka psw hasao wok, poszczekujc radonie. Im te siedzenie w jamach dawao
w ko.
Sielanka.
Gdy soce wznioso si wystarczajco wysoko, by zajrze na przecz, porucznik
wyszed ze niegowej nory ubrany tylko w spodnie i skrzane buty. Unis do pod wiato,
umiechn si i powoli, nie wykonujc gwatowniejszych ruchw, usiad na rzuconej na
nieg skrze, wystawiajc twarz i pier do soca.
Spokj i odpoczynek.
W cisz wdar si nagle odgos biegncych psw, sapanie, poskrzypywanie uprzy i
wist pz trcych o nieg. P tuzina sa wdaro si do obozu, rozbijajc pytkie zaspy i
sypic wok biel. Kilku onierzy ledwo unikno stratowania, lece na skrach rzeczy
zniky, kto kl soczycie i barwnie, mieszajc sowa wessyrskie i meekhaskie.
Sanie zatrzymay si, cignce je psy przywary do ziemi, szczerzc ky i powarkujc
gniewnie. Z kadego pojazdu zeskoczyo dwch ludzi, wszyscy z broni w rku, lecz zanim
Stranicy zdyli sign po wasn, jeden z przybyych odrzuci na plecy ciki kaptur,
ukazujc czarne wosy oraz tak gst brod, i rykn:
Wywiad Wewntrzny! OlaghesBrend, Szczur trzeciej klasy. Kto tu dowodzi?
Kenneth umiechn si szeroko, bo mczyzna cay czas patrzy na niego.
Ja. Porucznik KennethlywDarawyt. Szsta Kompania Szstego Puku Grskiej Stray.
Podnis si powoli. Przy tym mrozie wykonywanie jakichkolwiek gwatowniejszych
ruchw byo proszeniem si o odmroenie, a Andayya zawsze chtnie wysuchiwaa takich
prb.
Wiem, jak si nazywasz, opisano mi twj wygld, poruczniku. Na brodatej twarzy
zagocio na chwil co w rodzaju niesmaku. Szukam synnych Czerwonych Szstek, ktre
zabijaj bandytw caymi setkami i w imieniu Imperium prowadz armi barbarzycw
przeciw samemu Ojcu Wojny. To podobno wy. Dziwi si tylko, e wjechaem do tego obozu
jak do kurnika. To ma by Grska Stra, ktra pi pod niegiem, re kamienie i szczy lodem?
Ja
Zamilk, z wyran konsternacj obserwujc krg umiechw, ktre wykwity na
brodatych, wsatych i wytatuowanych gbach onierzy.
Co was tak, do cholery, mieszy?
Kenneth powoli pokrci gow.
Za duo by mwi. Co ci tu sprowadza? Stra nie wykonuje polece Szczurzej Nory.
Jeeli jeste Szczurem. Trzeciej klasy na dodatek. Bo syszaem, e od Szczurw wymaga si
mylenia. I tak midzy nami mwic, jeli ktry z twoich ludzi wykona gwatowniejszy
ruch, bdzie martwy.
Co?
Czarnobrody zamruga i rozejrza si po raz pierwszy. onierze stali wok sa w
lunych grupkach. Na ich twarzach nie gocio nic poza spokojnym zainteresowaniem.

aden nie trzyma broni w rku.

Lepiej go posuchaj, Olag. Jeden z przybyych zdj z twarzy oszronion chust i
powoli zsun kaptur na plecy. Kennetha nawet nie zdziwio, e okaza si krtko
ostrzyon blondynk. Swdzi mnie midzy opatkami jak jasna cholera.
Ilu ludzi ma liczy moja kompania? Porucznik przesta si umiecha. A ilu
widzisz? Dwudziestu? Prawd powiedziawszy, sam nie wiem, gdzie jest reszta. Wilk?
niena zaspa po lewej stronie krgu sa zatrzsa si i rozsypaa. Czterech onierzy
wyonio si spod niegu, bety pooone w rowkach kusz bysny zimno.
Znalelimy ich lady dzi o wicie, panie poruczniku. Musieli przeczeka wichur
par mil std, poniej sioda przeczy, pewnie w tych jaskiniach, ktre minlimy. Tuzin
ludzi, sze sa, psy. Dwie godziny temu ruszyli w gr, starajc si porusza cicho.
Godzin temu zatrzymali za zakrtem, jakie czterysta jardw od nas, i naradzali. I chyba
wtedy wpadli na ten gupi pomys. Gdyby rzeczywicie udao im si nas zaskoczy, pewnie
byaby tu nieza jatka.
Tak. Kenneth cmokn, jakby lekko zniecierpliwiony. Jak ju wspomniaem, lepiej,
ebycie nie wykonywali adnych gwatownych ruchw, przynajmniej dopki nie
potwierdz, kim jestecie. Jeli bd mia jakiekolwiek wtpliwoci
Nie dokoczy, bo kolejny stojcy kilka krokw za brodaczem obcy zrzuci kaptur i
odsoni twarz. Szopa jasnych wosw rozsypaa si w nieadzie, a wielkie bkitne oczy
wlepiy si w Stranika z niespotykan intensywnoci.
To chyba nie bdzie konieczne, poruczniku. To ja prosiam, eby si z wami spotka.
adna blizna.
Kenneth nagle poczu si cholernie zakopotany tym, e stoi pnagi przed t
dziewczyn. Blizna, o ktrej mwia, cigna si od rodka lewego obojczyka po sam mostek.
Hrabianka LaiwasonBaren mrukn, usiujc pokry zmieszanie. Nie
spodziewaem si, e ci jeszcze ujrz.
Nie hrabianka i nie Laiwa. Dziewczyna pokrcia gow. Wie pan o tym,
poruczniku. Matka daa mi na imi Onelia, ale wol, jak nazywaj mnie Nel.
Czemu chciaa si z nami spotka?
Potrzebuj ludzi, ktrzy pjd ze mn przez savhoren. W Mrok.
Kenneth obrzuci wzrokiem towarzyszce jej Szczury. aden nie wyglda na
zszokowanego t deklaracj.
Po co?
Odnale jedn dziewczynk.
Chwil zajo mu skojarzenie faktw.
Podobno spona.
Nie. Raczej nie. Wiedzielibymy o tym.
Dlaczego my? Porucznik wskaza na towarzyszcych jej ludzi. Bojowa druyna
Szczurzej Nory nie wystarczy?
To wy cignlicie j z hakw. To was mj brat do niej zaprowadzi. Wdrowalicie
ju tamtdy, pilicie tamtejsz wod, oddychalicie powietrzem. Wci nosicie lad Mroku
we krwi. Nie znajd nikogo lepszego.
Kenneth pokiwa gow i wskaza kciukiem za swoje plecy.
Mamy pilnowa tej przeczy, eby aherowie nie dali rady ni przej.
Czarnobrody Szczur sapn i odezwa si, nie kryjc sarkazmu.
Aherowie, co? A ilu to ich zamierza ni przej?
Kwadrans pniej stali w miejscu, skd rozciga si widok na pnoc. Prawdziw

Pnoc, gdzie nigdy nie stana stopa czowieka.

Porucznik, ubrany ju i uzbrojony, wskaza mieczem na olbrzymie obozowisko,
skadajce si z tysicy skrzanych namiotw i nienych chat.
Jeli dobrze licz, to chyba wszyscy.
***
Drzwi kajuty otwary si cicho, wpuszczajc do rodka wiee powietrze i mczyzn w
turbanie z twarz ukryt pod kilkoma zwojami tkaniny. Przybysz mia na sobie lekkie
spodnie, jedwabn kamizelk haftowan w kwiaty i we, a jego przedramiona zdobiy dwie
stalowe bransolety, ktre szczkny gucho, gdy zaoy rce na piersi i skoni jednoczenie
energicznie gow. Kailean uznaa, e to dziwny sposb witania si, ale co kraj, to obyczaj.
Laskolnyk zmierzy go wzrokiem, ale ani nie odda powitania, ani nie wsta i nie wyszed
zza szerokiego biurka, ani nie wskaza na stojce naprzeciwko krzeso.
Zasona na twarzy nie pozwalaa stwierdzi, czy ta obcesowa niegrzeczno uboda
obcego.
Kciuk rzuci cicho khadar.
Po czym rozpar si na krzele, zoy donie w piramidk i si umiechn. To by jeden z
tych umiechw, ktre powodoway, e stepowi bandyci schwytani przez czaardan
popuszczali w spodnie i zaczynali opowiada o wszystkim, co wiedzieli. I cho nie byli ju
na stepach, czaardan formalnie nie istnia, a ten obcy nie by zbjem, to wida byo, jak si
spina. Bransolety brzkny nerwowo.
Laskolnyk kontynuowa.
Tylko Kciuk? Nic wicej? To niezbyt wyszukany przydomek.
Dla mnie jest w sam raz, generale.
Dobr miae podr?
odzi, konno, wielbdem i znw odzi. Dobrze byo wyrwa si z miasta.
Rozumiem. Moi ludzie ci sprawdzili. Wydajesz si tym, za kogo si podajesz.
Mczyzna znw wzdrygn si lekko.
To byo niepotrzebne.
Kailean atwo moga sobie wyobrazi, jak Kciuk zaciska usta i mruy oczy. Co jak co, ale
gdy Niiar, Kocimitka i Janne zabierali si do sprawdzania kogo, to czasem czowiek
przez nastpne miesice budzi si w nocy z krzykiem. Uprzejmy umiech nie znik z
twarzy Laskolnyka.
Byo potrzebne. Twoje uwierzytelnienia wydaway si w porzdku. Znak Psiarni, haso,
pergamin. Ale znak i pergamin mona podrobi, a haso wydrze z czyjego wyjcego z blu
garda. Potrzebowalimy odrobiny czasu, by si upewni.
Berdeth askota jej umys od rodka, gotowy i spity. Mczyzna te by spity. Czua od
niego lekk wo sonej wody, konia i ostry dziwny zapach, ktry musia pochodzi od tego
wielbda. Ale przede wszystkim czua pot i irytacj. Nie strach, tylko raczej
zniecierpliwienie.
Niemal takie samo jak jej.
Statek. Pynli statkiem, kog, jak nazywa kryp kapitan o wygldzie pirata, ktry urwa
si z szubienicy. Kocimitka uspokoi j, e to z pewnoci nie piracki okrt, bo jest za wielki,
zbyt powolny i mao zwrotny, by na morzu dogoni cokolwiek. Pynli ju prawie miesic na
czele maej floty skadajcej si z kilku takich statkw, wynajtych przez Imperium od
kupcw eglujcych po Morzu Biaym. Pynli na poudnie w stron legendarnych krain,

gdzie pieprz, imbir i szafran rosn na kadym krzaku, ebracy ubieraj si w jedwab, a ulice
s wybrukowane zotem. Gdy khadar powiedzia im wtedy, w namiocie na skraju
pobojowiska, e chce si rozejrze na Poudniu, nikt nie sdzi, e trafi tutaj, na posklecan
z drewna upin, szarpan przez fale wte i wewte. Czaardan przeby Mae Stepy, gdzie
rzeczywicie wydawao si, e Laskolnyk ma znajomych w kadym plemieniu, dotar na
skraj Travahen, a tam dopady go rozkazy, dostarczone rkami czarownika wyplutego przez
magiczny portal.
Statki czekaj, mwiy rozkazy. Pycie.
Sze statkw miao na pokadzie czterystu osiemdziesiciu onierzy, formalnie woln
kompani najemnikw, pync na sub do gildii kupieckiej reprezentujcej meekhaskie
interesy na Dalekim Poudniu. Czaardan mia doczy do tych ludzi, a Laskolnyk obj
nad nimi dowdztwo. Wszystko na sto mil pachniao Szczurz Nor, a najemnicy, mimo
rnego uzbrojenia, trzaskali obcasami i salutowali jak imperialna gwardia, ich oficerowie za
nosili paszcze, na ktrych jeszcze widniay lady po odpruwaniu lamwek. Niby wszystko
byo w porzdku, czaardan nadal suy Imperium, lecz w powietrzu unosi si smrodek
szytych grubymi nimi intryg i improwizacji.
W sumie to nie byo dla nich nic nowego.
Khadar kontynuowa:
I to ja decyduj, co jest, a co nie jest potrzebne w kontaktach z Psiarni. Po ostatnim
spotkaniu z waszymi ludmi pochowaem przyjacik.
Kciuk skin lekko gow.
Czytaem o tym. Raport. Wrd Ogarw s rne Psy
ale wszystkie szczekaj dla Imperium. Znam to przysowie. Laskolnyk przesta si
umiecha. Nie jestem jednak pewien, czy to nadal prawda. Wcieklizna to zaraliwa
choroba.
Agent Psiarni opuci rce, a Berdeth w umyle Kailean spry si do skoku. Ruch
mczyzny nis w sobie nieokrelon grob, Kocimitka wprawdzie przeszuka go od stp
do gw, zabierajc kady przedmiot mogcy suy jako bro, ale syszao si o szpiegach
wytrenowanych do zabijania goymi rkoma.
My tutaj gos Kciuka zmieni si, sta bardziej mikki, agodny na kracach
znanego wiata, nie bawimy si w gierki midzy wywiadami, jak ci durnie w Imperium. Brak
nam na to czasu i ochoty. Mam w Biaym Konoweryn, miecie, w ktrym w rodku sezonu
handlowego kisi si wier miliona ludzi, omiu pokaza na palcach, eby podkreli wag
swoich sw agentw. Kady z nich prowadzi piciu do dziesiciu szpiegw, z ktrych
wikszo jest cakowicie bezwartociowa. Ot, jaki pomocnik kupca albo sekretarz w cechu
rzemielniczym. W paacu nie mamy nikogo, w wityni Ognia te. Wrd niewolnikw
miaem trzech ludzi, ale od czasu wybuchu powstania nie wiem, co si z nimi dzieje.
Przerwa dla nabrania oddechu.
Od dwch lat saem raporty na pnoc. Pisaem, e jeli dojdzie do kolejnego
powstania niewolnikw, bdzie ono inne ni te dotychczasowe. Bo bd je organizowa nasi
ludzie. Pisaem, e takie powstanie moe pogry cae Dalekie Poudnie w chaosie, z
ktrego nie podwignie si ono przez lata. Prosiem, by wpyn na tutejszych wadcw,
przez handel albo politycznie, by zaczli luzowa niewolnicze obroe. Zignorowano mnie, a
teraz, gdy wszystko trafi szlag, przysyaj sawnego generaa Laskolnyka i gar piechoty
przebranej za najemnikw.
Laskolnyk umiechn si nieco inaczej. agodniej.
Mielimy na pnocy swoje wasne problemy do rozwizania

 Syszaem. Verdanno i Ojciec Wojny, nieza

Syszae. Khadar zamkn Ogarowi usta jednym ruchem doni. Ale ile zrozumiae
z tego, co usyszae? Sdzisz, e sta nas na pakowanie si w kad awantur w kadym
miejscu na wiecie? e zaangaowalibymy si w wojn dwa tysice mil od serca Meekhanu,
gdy za Amerth czai si ten stary mierdziel ze swoj gromad wilkw zaknionych krwi?
Odepchnlimy Ojca Wojny na wschd i postawilimy mu na drodze zalene od nas
plemiona. Sowynenn Dyrnih, Amanewe Czerwony i sami Wozacy stali si nasz tarcz.
Bunt niewolnikw
To nie jest zwyky bunt.
Wiem, Kciuk, wiem. Te czytaem raporty. Chyba nawet napisane przez ciebie.
Upadek dynastii, ktry nie nastpi, religijny sza na ulicach, rze wrd tych ich Bawow
i Trzcin gupia moim zdaniem, bo teraz Konoweryn stracio poow zawodowej armii. Kto
rzdzi w ksistwie?
Wybrana. Pomie Agara. Czyli issarska barbarzynka. Podobno razem z trucicielem,
ksic naonic i garci zaufanych ludzi.
A ksi?
Od wielu dni nikt go nie widzia. Nie yje albo dochodzi do zdrowia.
witynia Ognia?
Niepostrzeenie khadar z dowdcy kompanii najemnikw sta si oficerem, generaem
imperialnej armii, zbierajcym informacje, na podstawie ktrych ustali strategi dziaania.
Stao si to tak naturalnie, e agent Psiarni odpowiada na wszystkie pytania pynnie i bez
zajknicia.
Wikszo kapanw zgina w czasie zamieszek, reszt ona, Wybrana, kazaa
odszuka i podda sdowi Agara.
Zapada cisza, w czasie ktrej brwi Laskolnyka powdroway w gr na znak uprzejmego
zainteresowania.
To znaczy wrzucono ich w Oko. Sponli doda szybko Kciuk.
Armia Kambehii?
Po stracie swojego ksicia wycofaa si spod miasta na poudnie.
Dowdztwo Rodw Wojny?
Afgemid Sowikw zgin, afgemid Bawow zosta pojmany i trafi do Oka, afgemid
Trzcin znik. Wikszo wyszych oficerw Bawow i Trzcin uwiziono.
Uwiziono?
Tak. Wybrana Deana dKllean nie jest tylko fanatyczn dzikusk, jak z pocztku
mylelimy. Z pewnoci wie, e moe potrzebowa tych ludzi. Zwolnia modszych
oficerw, kazaa im si uda do koszar i zaprowadzi tam porzdek. Nakazaa rwnie
zmobilizowa oddziay pomocnicze i przyspieszy szkolenie soni.
Khadar pokiwa gow.
Jak sdzisz, przeciw komu si zbroi? Przeciw niewolnikom czy innym ksistwom?
A jakie to ma znaczenie?
Laskolnyk umiechn si znw, po swojemu.
Spore, przyjacielu, spore. Bo jeli sdzi, e Meekhan wspomoe j w walce z
powstaniem meekhaskich niewolnikw, to, Wybrana przez Agara czy nie, chyba na gow
upada. Kailean.
Dziewczyna wstaa i skina gow.
Poka Ogarowi miejsce, gdzie bdzie spa. I przeka kapitanowi, e pyniemy
najszybciej, jak si da. Konoweryn czeka.

INDEKS
Waniejsi bogowie, postacie, miejsca i pojcia
Waniejsi bogowie

Agar Czerwony
Andayya Pani Lodu
BaeltaMathran pramatka bogw
Dress Pani Wiatrw
Eyfra Pani Przeznaczenia, Pani Losu
Galleg Pan Burz
Ganr i Aelurdi Blinita Mrz
Kayll crka Reagwyra
Laal Szarowosa Pani Koni, Pani Stepw
Laweira Pani Plonw, bogini czczona szczeglnie na poudniu kontynentu
Maycha Pani Wojny
Reagwyr Pan Bitew
Setren Byk
Vennisa od Wczni

Sowniczek waniejszych postaci i poj

aKamenoelewarrenn zbir witych pism i przypowieci bdcy podstaw

religijnomistycznych rytuaw dominujcego w pastwachmiastach poudniowozachodniej
czci kontynentu
afgemid tytu dowdcy Rodu Wojny
afraagra w tradycji Issaram miejsce narodzin, dowolna issarska osada istniejca na
tyle dugo, by zbudowa w niej stae domostwa i wychowa dzieci
Ahyra gwna siedziba Rodu Wojny, najczciej zamknity kompleks
garnizonowomieszkalny, gdzie mieszkaj i wicz konowerscy onierzeniewolnicy
alfedri przyjaciele
Amoneria wyspa Seehijczykw
amri domowi, najwysza kasta niewolnikw w Konoweryn, obejmujca niewolnikw
wyksztaconych w szczeglnych umiejtnociach, np. nauczycieli jzykw, lekarzy,
muzykw, kucharzy, osobist sub itp.
anwalar tradycyjny tytu przywdcy Ligi Czapki
Aonel Tamare z klanu Wyrhh Czarna Wiedma plemienia Ghamlakw
Audaaw z klanu Udruich brat Urgwywa, wuj Ynao
auwini popielni, rednia kasta niewolnikw w Konoweryn, zatrudniani zazwyczaj
do prac wymagajcych biegoci w jakim rzemiole, np. kowale, rymarze, tkacze itp.
Aweloney Dugi Palec trzecia wrd sug Wielkiej Biblioteki
awenderi boe naczynia, wybrani, bogosawieni; wedug powszechnych
wierze miertelnicy, ktrzy w czasie Wojen Bogw dostpili zaszczytu noszenia w sobie
kawaka duszy boga
awyssa poszukujca, tytu przynaleny Issaram pielgrzymujcym do Kannolet
Baibru jedno z plemion morskich nomadw wdrujcych wzdu
poudniowowschodniego wybrzea kontynentu
Bendoret Terleach jeden z najwaniejszych arystokratw w PonkeeLaa, noszcy tytu
hrabiego, nieoficjalny przywdca wityni Reagwyra w tym miecie; fanatyczny wyznawca
Pana Bitew
Biali Uwerunkowie seehijskie plemi z poudniowego kraca Amonerii, rodzinne
plemi Ynao
Biae Konoweryn jedno z najmniejszych, cho jednoczenie najbogatszych ksistw
Daeltred
Bracia Nieskoczonego Miosierdzia jeden z dwudziestu trzech gwnych zakonw
mskich Wielkiej Matki, zajmujcy si gwnie nawracaniem ludw spoza terenw
Imperium
chaffda szata wierzchnia Issaram, skadajca si z jednej do trzech warstw materiau,
czsto zdobiona
cmanea lek spowalniajcy bicie serca i zagszczajcy krew
Cvaalowie jedno z plemion nomadw zamieszkujcych centrum i poudniowe krace
Travahen, migrujce na pnoc, naciskajce na tereny Issaram
DArtweena dzielnica PonkeeLaa zamieszkana w znacznej czci przez czarownikw,
czsto specjalizujcych si w magii wychodzcej poza oficjalnie tolerowane aspekty
dryss plemi Lengany

dyahirrowie plemi Deany

Demenaya Krlowa Niewolnikw w Biaym Konoweryn
Dengothaag Miecz Reagwyra, wedug wityni Reagwyra prawdziwy miecz boga,
ktrym Pan Bitew wada w czasie wojen z Niechcianymi, w rzeczywistoci pozbawiony
pocztkowo samowiadomoci fragment duszy boga zamknity w ksztacie miecza, penicy
funkcj bramy czcej krlestwo Reagwyra ze wiatem miertelnikw
Dolina Dhawii najwitsze miejsce Seehijczykw, na wp mityczna dolina ukryta na
zachodnim kracu Amonerii, miejsce przebywania ich plemiennego boga
Domah mnich zakonu Braci Nieskoczonego Miosierdzia w Kamanie, towarzysz
Altsina
Durwon znak Zamanego Miecza, stylizowany znak wityni Reagwyra w PonkeeLaa,
noszony na szatach stray witynnej oraz tatuowany na ciaach najbardziej fanatycznych
wyznawcw
Eanassa crka starszego oazy Savandarum
Eihey termin okrelajcy w jzyku Niemiertelnej Floty wszystkich czonkw rodziny,
dzieci, wnuki, prawnuki itd. oraz odnoszcy si bezporednio do zag olbrzymich okrtw
Ekchaar zasona na twarz
Enroh przeor klasztoru Braci Nieskoczonego Miosierdzia w Kamanie
Esumi nieloty, grupa obejmujca chopcw w wieku midzy 14 a 18 lat, szkolonych
na onierzy w ahyrach Rodu Sowika; w przypadku wojny najczciej walczcy jako lekka
piechota lub lekka jazda
Euruvi Czarna Wiedma
Evikiat, Wielki Kohir Dworu najwyszy urzdnik ksicego dworu w Biaym
Konoweryn
gaaneh skorupa, wedug wierze Issaram ciao pozbawione duszy
Ganwes hNarwi Wiedzcy, dowdca issarskich stranikw karawany do Kannolet
geijv Mowa Ognia, tradycyjny jzyk uywany od stuleci przez arystokracj i kapanw
Biaego Konoweryn
Ghamlakowie plemi seehijskie
Gualara najstarsza wiedma klanu Udruich
Iavva Crka Przysposobiona, towarzyszka Maej Kany i Yatecha
jezioro Araya najwiksze jezioro Amonerii, do ktrego wpywa i z ktrego wypywa
Maluaryna
jezioro Kses jezioro w pobliu Biaego Konoweryn
kissari dialekt najczciej uywany przez plemiona Issaram
Kwarasi plemi seehijskie
Kaeliru Szafirowy Miecz Rodu Trzciny, pierwszy spord mistrzw miecza Trzcin
kahoona na Amonerii grupa modych, bezennych wojownikw, majcych
ograniczone prawa do dziedziczenia majtku po rodzicach
kaeri modlitwa o rad przychodzc we nie
kaihowie brudni, najnisza kasta niewolnikw w Konoweryn, pracujcy w
kopalniach i na plantacjach, przy karczowaniu lasu, nawadnianiu pl itp.
kaija modlitwa po przespanej nocy i modlitwa o dobry dzie
Kaled On Bers Palec Trupa, wschodni rejon Sak Ak Mayid, uznawany za jeden z
najbardziej suchych i niegocinnych terenw pustyni Travahen
kalei lek o silnym dziaaniu pobudzajcym, uzaleniajcy
Kamana jedyne due miasto na Amonerii, zamieszkane gwnie przez handlarzy i

cudzoziemcw
Kambehia poudniowowschodni ssiad Konoweryn, gwny handlowy, polityczny i
militarny konkurent ksistwa
kameluuri zapomnienie, termin okrelajcy zawieszenie wszelkich wewntrznych
walk, wani i wendet na Amonerii w czasie wojny z zewntrznym wrogiem; na og
przeduany on jest o miesic od momentu odparcia inwazji, by wszyscy wojownicy mogli
wrci w rodzinne strony. Zwyczajow kar za zamanie kameluuri jest mier winowajcy i
przeklcie caego jego rodu
Kamie Popiou pierwszy kapan wityni Ognia
Kannolet oaza na Sak On Valla, gdzie wedug legend Issaram Harudi rozpocz
nauczanie
Kanayoness Maa Kana
kendeth droga, szeset dwadziecia dwie modlitwy regulujce system religijny i
etyczny Issaram
Keruweln, Noszcy Miecze imi, ktre Maa Kana nadaa Yatechowi
khaans bitewny trans, osigany przez mistrzw i najlepszych wojownikw Issaram
khandawa wierzchnia, witeczna szata Issaram dla dziecka koczcego siedem lat i
otrzymujcego swoj pierwsz, prawdziw bro
koe bielizna ludw pustyni
krlestwa Daeltred oglna nazwa wielu krlestw, ksistw i wolnych miast z
poudniowego kraca kontynentu
laagha towarzysze podry
laagvara towarzysze walki
Labaya z Biuk, Kitchi od Umiechu, Ogewra Pani Nieszczcia na wp legendarne
postaci wywodzce si z mitologii Pani Losu
Laweneres z Biaego Konoweryn ksi krwi, Brat Ognia
Lengana hLenns kobieta z plemienia dryss polubiona przez starszego rodu hLenns,
owadnita nienawici do Imperium i wszystkiego, co z nim zwizane
Magarhy gry na poudniu Travahen, oddzielajce krlestwa Daeltred od pustyni
mahiiuri czas prby, issarski obyczaj polegajcy na szukaniu okazji do mierci w walce,
prowokowaniu losu, ignorowaniu oczywistych niebezpieczestw
Maluaryna najwiksza rzeka Amonerii, dzielca wysp niemal dokadnie na p w osi
pnocpoudnie
Maahir pierwszy wrd ksicych soni w Biaym Konoweryn
Mahaaldzi jedno z pustynnych plemion Travahen, cieszce si wyjtkowo z saw
Mama Bo biaa sonica, nestorka ksicych soni, najwaniejsze zwierz w Biaym
Konoweryn
Mavvijczycy jedno z pustynnych plemion Travahen
Naywir mnich zakonu Braci Nieskoczonego Miosierdzia w Kamanie, towarzysz
Altsina
neehas obmycie, issarska pokuta za mniej wane wykroczenie polegajca na postach
i modlitwach
Neneloh z Malaweris rzebiarz, twrca paskorzeby Odwiernego na klifie koo
Kamany
noasm ubir waciwy Issaram, luna suknia u kobiet, lune spodnie i bluza u
mczyzn
nuawachi pomocnicze oddziay lekkiej piechoty skadajce si z ucznikw, procarzy

i oszczepnikw, rekrutowanych wrd poganiaczy soni i miejskiej biedoty

obenusiy tradycyjny konowerski teatr mimiczny, w mocno przerysowany i umowny
sposb oddajcy rzeczywisto
Obrar Pomienny z Kambehii ksi pretendujcy do tytuu Syna Ognia
Oglal z Fyz, Oglal Modszy uczeni z Biblioteki Konowerskiej
Omalana hLenns daleka krewna Lengany, mistrzyni miecza
Omenar Kamujareh tumacz
onaew modlitwa o jeden sztych, tradycyjna issarska modlitwa o szans w
szczeglnie rozpaczliwym pooeniu
onoled tradycyjny tytu przewodnika i dowdcy stranikw karawany
Oomni plemi seehijskie
Oum plemienny bg seehijskich plemion
oweyreth modlitwa trzynasta, o zrozumienie wroga
Owiya przeoona Domu Kobiet w ksicym paacu w Biaym Konoweryn
PonkeeLaa najwiksze miasto zachodniego wybrzea kontynentu, pooone przy
ujciu Elharan; oficjalnie cz ksistwa Fiilandu, rzeczywicie, ze wzgldu na potg
gospodarcz, polityczn i militarn, niezalene handlowe pastwomiasto
Punijczycy jedno z plemion nomadw zamieszkujcych centrum i poudniowe
krace Travahen, migrujce na pnoc, naciskajce na tereny Issaram
ralia deser gotowany z pszenicy, miodu, suszonych owocw i wanilii
saderi pierwsza modlitwa w kendeth; tradycyjnie odmawiana w chwilach przeomu
w yciu lub w momentach szczeglnie wanych dla Issaram
Sak Ak Mayid poudniowa cz pustyni Travahen
Sak On Valla pnocnowschodnia, kamienista cz pustyni Travahen
Samaidzi ostatnia glihijska dynastia rzdzca Konoweryn
Samiy ksicy kornak
San Laweri onoled, przewodnik karawany do Kannolet
sani pomyk, wedug wierze Issaram rdo siy mistrzw miecza
sanqui duga, cika szabla o niewielkiej krzywinie gowni
sehrodri akt wtpliwoci, prawo pozwalajce przedstawicielowi plemienia Issaram
w szczeglnych okolicznociach zdecydowa, czy zabi osob, ktra moga ujrze jego twarz
Sever Raja przywdca zodziei i mordercw w Kamanie
Shawaari plemi seehijskie
soh awarej dni wstgi, issarska tradycja rozdzielania zwanionych rodw,
polegajca na piecztowaniu ich domostw w taki sposb, by ich czonkowie nie spotykali si
ze sob
suanari powszechny jzyk krlestw Daeltred
Suchi ksicy truciciel
Syvherowie plemi seehijskie
Szczelina Oweryska gbia pooona ok. 50 mil na poudniowy zachd od PonkeeLaa,
niezbadana
tachaffda kobieca odmiana szaty wierzchniej Issaram, bardziej zdobiona i kolorowa
ni mska
taldesch rzadko ju uywana krtka szabla o szerokiej klindze, z wyranym pirem i
niewielkim ukiem gowni
talher krtka szabla o esowato wygitej gowni
tcharra modlitwa za dusz dobrego czowieka, tradycyjna modlitwa odmawiana po

mierci kogo, kto nie pochodzi z plemienia Issaram, lecz zasuy na ich szacunek
Travahen pustynia zwana Issarskim Przeklestwem
treiwics system skomplikowanych zwyczajw klanowych, obejmujcy sprawy
dotyczce honoru, godnoci, zemsty i rewanu zarwno midzy pojedynczymi
Seehijczykami, jak i midzy plemionami
Urgwyr Maa Pi czonek rady klanu Udruich, ojciec Ynao
vanteri lek uspokajajcy, nasenny
Varala z Omeru pierwsza ksica naonica
vasagar sd, Objcie Agara, tradycyjne samobjstwo polegajce na wejciu w Oko
Pana Ognia
Vegrela dKllean pierwsza matrona rodu
Vostrczycy jedno z pustynnych plemion Travahen
Wyniesienie termin okrelajcy pobr modych chopcw z niewolniczych rodzin do
jednego z Rodw Wojny; zwyczajowo podlegaj mu tylko niewolnicy z kast auwini i amri
Wyrwyrowie plemi seehijskie
yilla modlitwa pokuty
Ynao seehijska dziewczyna znaleziona w kamaskim porcie, uciekinierka z mittarskiej
galery
Yphir redniej dugoci miecz z wygit gowni, potomek dugiego zba
Zaliya niewolnica z paacu
zavii modlitwa o odwag
zearon modlitwa o zapanowanie nad gniewem