NR: 2/5 DREJTOR: PETRIT KUÇANA

£1.50 / 164 FONTHILL ROAD LONDON N4 3HP

www.gazetaalbania.co.uk
Tel: 02072633661 albania7@gmail.com LONDON FEBRUARY 2008

NJOHJE
NDËRKOMBËTARE
për akademiken
në pritje...
shqiptare nga Anglia
Klejda Mulaj

Britanikët
e duan
ERMONELËN
Kadare nominohet
për "Independent
foreign fiction prize"
Noel Malcolm: "Kosova është
rast unik dhe jo precedent"

Kosova, Konica E vërteta e “ amnestisë

dhe disa gjela të
së fundit”... Flet avokati shqiptar
Naim Hasani Speciale faqe 2

SHËN VALENTIN
pabërë...
Bejme transport mallrash
Londër – Shqipëri Specile Letrare me krijime nga mërgimtarët shqiptarë në Britaninë e Madhe;
Nertila Qarri, Agim Shabani, Elona Hysa, Fatmir Terziu, Jeni Myftari, Tomor Bahja,
07727033937 Emanuel Bajra, Alma Verria, Petrit Kuçana, Valbona Luta, Bashkim Metalia,
07817797374 Gazmend Kryeziu, Naim Berisha, Hyda Ismaili, Emsale Destani, Mehmet Elshani

211 1st Choice Accident Claims OUR

Boundary Road,
Nëse keni patur ndonje aksident tre vitet e fundit
Plaistow,
London mos hezitoni te na kontaktoni ne çdo moment
Services
E13 9QF *Free Consultation
*Loss Of Earnings
Had an accident? Not your fault *Recovery & Storage
www.1stchoiceclaims.com
*Cost Of Repairs
info@1stchoiceclaims.com
*Policy Excess
T:0208 472 1110 *Hire Charges
*Personal Injury
F:0208 475 8869 *Legal Expenses
M:079 5135 0050

E VËRTETA E AMNESTISË
SË FUNDIT...
A ka vërtetë një amnisti?
Si është e vërteta?
Shumë mërgimtarë gjatë
kësaj kohe nuk reshtën së
telefonuari për të marrë më
tepër informacion në lidhje
me “amnestinë”, për
vërtetësinë e këtij lajmi, si
dhe detaje të tjera, aq më
tepër e për këtë u shkrua
edhe në shtypin britanik.
Për ti dhënë përgjigje pyet-
jeve të shumta ne iu drej-
tuam Avokatit shqiptar në
MB z.Naim Hasani, si
avokati më me eksperiencë
dhe i mirënjohur në prob-
lemet e emigracioni, i cili
thuajse në çdo numër të
gazetës ka qenë mjaft aktiv
duke përmbushur më së miri
misionin e informimit në
gazetën “The Albanian”
Zoti Hasani, kohët e fundit është
folur dhe shkruar shumë për një
Amnesti për emigrantët ilegale.
Shumë bashkëkombës kanë kontak-
Info: Tel/Fax:
www.gazetaalbania.co.uk
164 Fonthill Road, Finsbury Park, London N4 3HP, England
tuar gazetën tonë për të saktësuar
nëse është i vërtetë ky lajm. Si e ko-
mentoni ju këtë lajm?
Zoti Kuçana është kënaqësi
si përherë që nëpërmjet gazetës “The
Albanian” të sqaroj opinionin publik
në përgjithësi dhe të interesuarit e
drejtpërdrejte në këtë çështje, emi-
grantët që nuk kanë marrë ende leje
qëndrimi në Britani.
Unë i kam lexuar me vëmendje artikujt
në gazetat e përditshme. Në asnjë nga
artikuj unë nuk kam arritur të konstatoj
se është shpallur ndonjë amnesti nga
Home Office. Gazeta “The Daily
Mail” është, do te thosha një nga gaze-
tat që pothuajse përditë predikon një
spastrim të Britanisë nga emigrantët
ilegalë. Unë do isha mjaft i surprizuar
sikur një gazetë me pikëpamje të tilla
të ekstremit të djathtë të mbështeste
një Amnesti në përmasa të tilla. Gazeta
vetëm se ka ngritur një problem i cili
është real dhe që Home Office nuk
mund ta anashkalojë.
Dua që të konfirmoj edhe
një here se Home Office deri në mo-
mentet që po flasim nuk ka shpallur
asnjë amnesti për emigrantet ilegale.
Çdo interpretim tjetër është vetëm një
trillim që nuk ka asgjë të përbashkët
me realitetin. Unë kam marrë me qin-
dra telefonata nga emigrantët shqiptarë
dhe të tjerë nga shumë vende të botës
në lidhje me këtë lajm. Në disa raste
njerëzit kanë kërkuar që unë t’ju plotë-
soja formularët, por pa ditur se cilët
formular apo nga e kishim marre këtë
lajm. Ka qenë shumë e vështirë që t’i
bindja se nuk ka dalë ndonjë amnesty.
Unë do ti këshilloja shqip-
tarët që të jenë të matur në mënyrën se
si i interpretojnë lajme të tilla. Unë do
t’ju lutesh të gjithëve që kur dëgjojnë
lajme të tilla t’i vërtetojnë këto nëpër-
mjet kanaleve televizive si BBC apo
ITV ose gazetave si The Times, The
Guardian ose The Independent.
0207 2633 661
gazetaalbania@yahoo.co.uk
Një lajm aq
i rëndësishëm si sh-
pallja e një amnestie
nga Home Office, do
të bënte bujë të madhe
sic ka bërë më përpara
me amnestinë e vitit
2003. Unë nuk mund
të them që ka dale një
amnesti kur ky është
vetëm një thashethem
dhe jo realitet. Unë do
të isha shume i lumtur
sikur një amnesti të
publikohet menjëherë.
Ne fakt unë besoj se
nuk ka një rruge tjetër
për zgjidhjen e prob-
lemit të emigrantëve ilegale vec një
amnestie të gjerë.
Nga kontaktet që unë
kam pasur me zyrtarë të
ndryshëm në parlamentin Bri-
tanik, dhe ne Home Office ekzis-
ton një klime në favor të një
amnestie, por pyetja që deri tani
nuk ka marrë përgjigje është se
kur do të ndodhë kjo. Unë besoj
se shumë shpejt do të merret
vesh.
Zoti Hasani, a mund ta sqaroni se në
ç’baza Emigracioni ju ka dërguar
pyetësorët disa familjeve dhe ata
kane marrë lejen e qëndrimit pas
një kohe të shkurtër. A është kjo një
formë amnestie?
Një pyetje shumë e drejtë dhe që nga
shumë njerëz po ngatërrohet me
Amnesti të gjere. Siç e dini Ministri i
brendshëm i dorëhequr John Reid,
njoftoi se janë rreth 400,000 – 450,00
azilkërkuës që kanë pritur për një kohë
të gjatë për të marrë një përgjigje nëse
do të kenë të drejtën të qëndrojnë në
Britani apo jo.
Me këtë politike të re ai sh-
presonte që brenda një periudhe pesë
Albanian Yellow
Pages in the UK
Ne pritje te Amnestise...
vjeçare të pastronte këtë listë të gjatë
aplikimesh dhe të merrej vendimi i
duhur. Këto dosje e pagëzuan me ter-
min “dosje të trashëguara” ose ne
gjuhën Angleze “Legacy Cases”. Në
fakt për këto dosje ka një politike fa-
vorite dhe mendohet se brenda periud-
hës së sipërpërmendur një pjesë e
madhe e tyre të kenë marrë leje të
përhershme qëndrimi në Britani. Për të
vënë në jetë këtë politikë, autoritetet e
Emigracionit ju kanë dërguar pyetë-
sorë aplikantëve për të verifikuar situ-
atën e tyre familjare dhe faktorë të tjerë
që do të merren në konsideratë. Disa
aplikantëve u është dhënë e drejta e
qëndrimit në Britani, kurse në disa
raste, kur aplikanti ka dërguar pyetë-
sorin, emigracioni e ka arrestuar në
shtëpi dhe është dëbuar forcërisht nga
Britania.
Ka një dallim fondamental mes kësaj
politike dhe amnestisë së gjerë.
“Legacy cases policy” është desinjuar
për applikantët që janë duke pritur një
përgjigje për një aplikim që kanë bërë
më parë, kurse Amnestia e gjerë ka të
bëjë me të gjithë emigrantët ilegale që
janë në Britani. Në fakt artikujt e gaze-
tave kanë komentuar për politiken e
dosjeve të trashëguara. Këto komente
janë keq kuptuar nga një pjesë e pub-
likut.
Çfarë do t’ju këshillonit të intere-
02072633661
LONDON FEBRUARY 2008 2
suarve për një Amnesti eventuale?
Unë nuk e di me të vërtetë se kur dhe
me çfarë kriteresh do të dalë një
amnesti tjetër. Autoritetet e Emigra-
cionit kanë forcuar kontrollin në ambi-
entet publike dhe qendrat e punës ku
dyshohet se punojnë emigrantë ilegalë.
Që nga 1 Shkurti 2008, çdo punëd-
hënës është i detyruar të verifikojë që
punonjësit e tyre kanë të drejtë të
punojnë në Britani. Nëse punëdhënësi
gjendet duke punësuar emigrantë ile-
gale do gjobitet deri në £10,000. Por a
është kjo përgjigja për të zgjidhur
çështjen e emigrantëve ilegalë.
Përgjigja është e thjeshtë. Home Office
do ta ketë të pamundur të dëbojë nga
Britania të gjithë emigrantët ilegale.
Zgjidhja duhet të kërkohet tek një
amnesti e gjere dhe inkuadrim në jetën
e këtij vendi në të cilin ata janë qyte-
tarë për një periudhë të gjatë. Qeveria
duhet të marrë një vendim të gux-
imshëm, qoftë ky edhe me kosto poli-
tike dhe t’i lejojë emigrantët të
kontribojnë ashtu siç kanë kontribuar
deri tani përmirësimit të ekonomisë së
këtij vendi dhe të rregulloje statusin e
tyre.
Ju faleminderit
BISEDOI P.KUÇANA
 LONDON FEBRUARY 2008 3

LONDËR-TIRANË-LONDËR
THERMALIA'S
MESSAGE Thermalia Travel
Before you buy any tickets to Prishtina Tirana or Sara-
jevo check our prices first
Direct service with British Airways from Gatwick
Lowest prices
Children's reductions
Our prices include:
All taxes
All service charges
Postage
All credit/debit card costs
All return sectors are changeable at
your destination against a fee
Sample cost in the lowest class
(always subject to availability) Thermalia Travel
PRISHTINA TIRANA SARAJEVO 1A Stanmore Hill
£159 £159 £139 Stanmore HA7 4BL
3496

0870 165 9410

MARKANDAN & CO
JR JONES SOLICITORS SOLICITORS
Ne ju ndihmojme nga ana ligjore ne:
Avokati Naim Hasani * Aplikimet e amnistise per familjaret. Vazhdojme te prezantojme te
gjithe ata kliente qe edhe pse mund te perfshihen ne amnisti, nuk kane
ne sherbim te komunitetit marre nje pergjigje prej Home Office apo u eshte refuzuar ne menyre te
padrejte.
Për më tepër informacione mund të kontaktoni me redaksisë e gazetës

* Rihapim lende te reja edhe pse ceshtja juaj e azilit mund t'ju kete
shqiptar ne Angli
Për të gjithë ata që duan të abonohen në gazetën “The Albanian”

perfunduar duke bere prezantime per Leje Qendrimi ne UK jashte ligjeve

www.gazetaalbania.co.uk albania7@googlemail.com

te emigracionit, duke kompletuar format e posacme te Home Office-it

Ne mund t’ju ndihmojme

ofrojmë një libër fala nga antologjia “Lërmëni pak atdhe”

dhe prezantimet e nevojshme nga ana jone.

164 Fonthill Road Finsbury ParkLondon N4 3HP

* Aplikimet per azil dhe per shtyrje te afatit te qendrimit n.q.se kini
patur leje te qendrimit te meparshme te perkohshme nga Home Office
Per te gjitha ceshtjet e emigracionit dhe asaj po i afron data e skadences.
1-Bashkime familjare perfshire bashkeshortet, femi- * Aplikimet e qendrimit per 7 dhe 10 vjet (politika e femijes).
The Albanian Newspaper

jet dhe prinderit * Aplikimet e reja (Fresh Asylum Applications). Nqse ju ka perfun-
Tel/fax:0207 2633661

2- Aplikime per VISA martesore dhe VISA per te fe- duar lenda ne Home Office dhe departamentet e apeleve dhe kini qofte
edhe nje evidence te vetme, mund te rihapim nje lende te re ne Home Of-
juarit e personave me leje te perhershme qendrimi
fice, Fresh Application.
me Birtani apo me shtetesi Britanike. * Aplikimet per neneshtetesi britanike deri ne marrjen e pasaportes
3- Leje qendrimi apo hyrje si partner I pamartuar I britanike.
personave me shtetesi Birtanike apo leje te perher- * Apelimet kunder refuzimeve te padrejta te neneshtetesise bri-
shme qendrimi. Leje qendrimi si student, leje punes- tanike nga Home Office -Liverpool.
* Bashkimet familjare. Ju kini lejen e perjetshme te qendrimit ne
imi apo qendrim per experience pune apo si Migrant
UK, gruaja dhe femijet tuaj jane jashte teritorrit te Britanise, gezoni te
me Kualifikim te Larte etj. drejten e bashkimit me ta ligjerisht.
4- Processe divorcimi dhe ndarja e pasurise per ciftet * Pergatitim sponsorizimet nqse deshironi te sillni ne UK antare te
qe divorcohen. Perfaqesim ne procedurat per mbrijt- familjes ne cfaredo lloj kategorie, vizitore apo bashkime familjare te per-
jen e femijeve. hereshme. * Aplikimet martesore, ceshtjet e divorceve apo nqse
deshironi te nderoni emrin tuaj.
5- Nse jeni refuzuar nga Home Office si familje per tu
* Probleme te trafikut rrugor apo kriminal
perfshire ne Amnesti per arsye te ndryshme. * Conveyancing. Ne ju ndihmojme per te blere shtepi dhe hapur
6- Nese keni pesuar aksidente ne pune dhe aksidente biznese ne UK.
te trafikut rrugor dhe nuk ka qene faji juaj dhe * Ndryshe nga avokatet e tjere ne UK, ne u ofrojme kilenteve te rinj
kerkoni kompensim. keshilla falas deri ne regjistrimin e tyre ne regjistrin e kompanise sone
edhe pse nuk operojme skemen e Legal Aid.
7- Kompania operon skemen e ndihmes ligjore falas
per ata persona qe nuk jane ne mardhenje pune ose
kane te ardhura te vogla. Tel; 02085148188 Fax 0208514 8303
Address: 58 Uxbridge Road, Ealing London W5 2ST 845 A Ramford Road Manor Park London E12 5JY
Tel: 02082310440 e-mail nhasani@jrjones.co.uk Ju lutemi te kontaktoni Z. Klemend Banushi, keshilltarin ligjor shqipfoles
te kompanise sone me experience shumë vjecare ne kete fushe.

Britanikët e duan Ermonelën
NGA MUHAMED VELIU
Për publikun britanik
deri një javë më parë
sopranoja Ermonela
Jaho ishte
një emër i panjohur
ur Piter Catona drejtor i
K "Royal Opera House" në
Londër doli përpara 2500
spektatorëve duke anonçuar se rolin e
Violetës në "La Traviatën" e Verdit nuk
do ta interpretonte siç pritej, sopranoja
Anna Netrebko për arsye shëndetësore,
por një shqiptare, një lajm i tillë do t‘i
befasonte të gjithë.
Emri zëvendësues i ruses,
Netrebko, ishte Ermonela Jaho e cila
kishte udhëtuar nga Nju Jorku duke
mbërritur në këtë opera vetëm dy orë
përpara shfaqjes.
Kaq u desh që në sallë të nis-
nin pëshpërimat, mërzitja deri diku
zhgënjimi të cilat shqiptarja do t‘i
shuante shumë shpejt. E ndërsa pub-
liku ishte vënë në siklet pasi vallë a do
të mundte sopranoja shqiptare të
zëvendësonte me dinjitet sopranon Ne-
trebko me një pamje shumë të bukur
dhe flokë bionde, prapa perdes ku
priste Jaho i dukej vetja sikur bota po i
lëvizte nën këmbë.
Kishte të drejtë. Ishte për-
ballë një prove jashtëzakonisht të
madhe nga e cila deri diku varej edhe
karriera e saj e ardhshme të paktën
nëse synonte rikthimin në "Royal
pasi mendoja se deri në momentin e ftohtësinë e publikut, madje deri atje sa
Opera House". Se çfarë ndodhi atë natë
fundit do të këndonte kolegia ruse. kostumi që kisha veshur për këtë rol
ku pa asnjë lloj prove, pa njohur ak-
torët e tjerë ajo u ngjit në skenën e
kësaj opere mbretërore për herë të parë
për “The Albanian” Ermonela Jaho e
rrëfehen me detaje. Ka disa momente
që ka mbaruar shfaqja e radhës. Me sh-
pejtësi ajo fshin nga fytyra grimin,
ndërkohë një nga producentët i tregon
se jashtë operës te hyrja e artistëve një
turmë njerëzish presin të marrin auto
grafe prej saj. Pasi ka
mbaruar rituali i dhënies së auto-
grafeve, madje edhe fotografimit me
disa prej adhuruesve të saj të rinj,
ulemi për një kafe në Somerset House
buzë lumit Tamiz. E lodhur, por e
gëzuar nga një tjetër sukses sopranoja
33-vjeçare thotë se në Londër e plani-
fikonte të vinte më vonë. Por kjo ard-
monela thotë: "Nisa të dridhem. Më
hje ishte tejet e papritur. "Royal Opera
dukej sikur kisha harruar fjalët. Nuk
House" është një nga operat më të
më kujtohet asgjë. Ku jam duke
rëndësishme në botë.
shkuar, si e mora këtë guxim, kura-
Të interpretoja këtu ishte
jë…. por nuk kishte kthim prapa. Ank-
një ndër arritjet e mia. E kisha
thin tim e shtuan edhe pëshpëritjet e
parashikuar pak më vonë jo kaq shpejt.
publikut që kishin ardhur të dëgjonin
Fati që nuk parashikohet asnjëherë më
Anna Netrebkon, e cila është e
dha këtë mundësi. Emocionet kanë
famshme në Londër.
qenë të jashtëzakonshme, pasi erdha në
mënyrë shumë të papritur, pa prova,
Rrëfimi i sopranos që mahniti mijëra
spektatorë në Operën Mbretërore të Londrës
thyer Jahon disa herë në
skenë për t‘i përshëndetur
ata si pasojë e duartrokit-
jeve të pafundme. E njëjta
skenë do të përsëritej për
tre net me radhë në atë
skenë ku kanë kënduar e
duartrokitur emrat më të
mëdhenj të operës
botërore, tashmë mes tyre
një shqiptare që linte gjur-
mët e saj sikurse dy
bashkëkombësit e saj,
Inva Mula dhe Sajmir
Pirgu, po në të njëjtën
skenë. Përballë njerëzve
që duartrokisnin derdhnin
lot apo bërtisnin "bravo
bravo", Ermonela Jaho
thotë se nuk e besonte që
ia kishte dalë mbanë kësaj
sfide apo aventure pak
rëndësi ka emri. "Isha
krenare që unë si
shqiptare arrita diçka në
këtë skenë, pasi është
diçka që nuk ndodh
përdit", thotë Ermonela.
Ajo ka më se të drejtë, por
nuk fsheh pezmatimin që
në atë shfaqje të kishte
shqiptarë disa, prej tyre ku
edhe ambasadorit Zef
Mazi ajo i kishte nisur
bileta falas për ta parë
bashkëkombësen e tyre.
Pas të gjithë këtij rrëfimi
emocionues pyetja se
çfarë dyersh të tjera hapi
ky sukses për të në Londër
është më se i natyrshëm.
Tashmë emri i
shqiptares Jaho
u bë i njohur,
bëri zhurmë, kri-
"Bravo Ermonela Jaho, Anna Netrebko tani tikët shkruan disa
mund të shkoni në shtëpi" shkrime për inter-
pretimin e saj që pa
dyshim është një arritje më
Lajmin që do të kën- më dukej 10-fish më i rëndë se pesha vete. Ky sukses do të përk-
doja ma dhanë sapo shkela normale. Mezi merrja frymë. Salla më thej me fitimin e disa kon-
dukej shumë e madhe, nuk po oriento- tratave të tjera për të ardhur
në aeroportin "Gatwick", hesha të gjeja të dashurin e Violetës që
nis të rrëfejë Jaho. Sipas saj, është Alfredo, një nga rolet kryesore të përsëri në Londër. Nuk
kur ka mbërritur në "Royal "La Traviatës". Kështu fillova të inter- kishte si të ndodhte ndryshe.
Opera House" i dukej vetja pretoja frazë pas fraze, duke parë pub- Drejtori "Royal Opera
likun që pas ç‘do dueti duartrokisnin". House" pas gjithë atij suk-
si një robot, e mpirë nga
Kaq është dashur për Jahon, e cila më
emocionet. Gjithçka do të sesi të shqiptares së imët me
pas ka dashur t‘i injektojë atij publiku
zë brilant do të bënte vetëm
ndryshonte kur drejtori i që e priti me zhgënjim pasionin,
kësaj opere ka gjaknxehtësinë që ka shqiptari që në një pyetje. Ermonela kur do
përmendur origjinën e so- art është një thesar i vërtetë duke përc- të vish përsëri në operën
jellë emocion. Më pas, gjithçka për tonë.
pranos Jaho, e cila kishte Jahon ka qenë një normalitet me al-
zëvendësuar "yllin" e asaj ternimin në mënyrë perfekte me ak- Përgjigjja e saj ka qenë shumë sinji-
fikative. "Me kënaqësi, më lër të
nate sopranon Netrebko. torët e tjerë për tri aktet e operës që ka
shikoj ditarin". Jaho do të rikthehet
Rreth këtij momenti Er- zgjatur më shumë se tri orë. Në fund
gjatë vitit në vazhdim në Londër me
lot, jo lot të detyrueshëm nga vdekja
operën "Carmen".
Violetës siç e kërkon skenari, por lot
Ndërkohë, ekskluzivisht për
gëzimi. Ermonela Jaho ia kishte dalë
lexuesit e "The Albanian" ajo tregon
mbanë provës më të rëndësishme në
një lajm me të vërtetë të veçantë. Së
karrierën e saj të interpretimit tejet
bashku me Sajmir Pirgun në vitin 2010
spontan në "Covent Garden" ku ndod-
do të interpretojnë "La Traviatën" ku
het kjo operë duke shkrirë ftohtësinë e
ajo do të luajë Violetën, ndërsa Pirgu
akullt të publikut anglez.
Alfredon. Pra, dy rolet kryesore në
Ishte pikërisht ky publik që
duart e dy shqiptarëve të talentuar për
Kur hyra në skenë e ndieja do të ngrihej i tëri në këmbë duke e rik-
të cilën ajo mezi pret. "Të arrish në
LONDON FEBRUARY 2008 4
"Royal Opera House" me dy rolet
kryesore të "La Traviatës" siç jemi ne
dy shqiptarë pavarësisht se emrat tanë
janë Ermonela apo Sajmir, unë si
shqiptare do të ndihesha sikur flutur-
oja. Do të na duket vetja si puna e diel-
lit që shkëlqen mbi këtë Londrën
shpeshherë gri", thotë ajo duke
buzëqeshur. Po të shikosh veprimtarinë
artistike të Ermonela Jahos, çdo so-
prano në moshën e saj do ta kishte zili.
Por fatkeqësisht, ajo nuk është shumë e
njohur në vendlindje ku që në moshën
17-vjeçare u duartrokit si një Violetë e
vogël në "La Traviata".
"Mbase nuk jam shumë in-
teresante për mediat atje që më kanë
mbyllur shpeshherë derën kur kam
pasur ndonjë koncert apo arritje në
skenat botërore", përgjigjet Ermonela.
Ajo sqaron se në Shqipëri i është dukur
vetja e parëndësishme, madje edhe në
një interpretim të sajën tre vjet më parë
në Tiranë kur po interpretonte në skenë
i dërguan një letër anonime ku i
thoshin se ajo ishte askushi dhe nuk e
meritonte të interpretonte në atë skenë.
Natyrisht që ka ndier keqardhje siç
edhe e pranon, por karriera e saj
brilante nga viti në vit në skenat
botërore, ishte përgjigjja më e mirë për
këtë letër.
Gjatë intervistës në "The Al-
banian" sopranoja Ermonela Jaho
rrëfen edhe anën tjetër të saj, Er-
monelën jo artiste në jetën e përdit-
shme. Ajo është e martuar me një
bashkëshort me background artisti të
cilin e dashuroi që në bankat e shkollës
në Tiranë. "Jeta private mbetet private.
Jam martuar me një shokun e klasës
shqiptar dhe jetojmë bashkë shumë të
lumtur në Amerikë. Ai ka studiuar për
Muzikologji në Tiranë, por emigroi në
Amerikë pas fitimit të Green Card
duke e filluar nga e para. Ai u special-
izua për Elektronikë dhe tani punon
për IBM duke mos e lënë pasionin për
artin të cilin e ndajmë bashkë.
Bashkëshorti është një ndihmë e
madhe, pasi më të shumtën e kohës
jam nëpër botë me koncerte dhe ai për
mua është një mbështetje e rëndë-
sishme. Ervini më bën të ndihem me
këmbë në tokë", tregon Jaho për jetën
e saj private.
Suksesi i saj në Londër theu
akullin e publikut britanik,
duke i bërë që ata ta duan
këtë soprano. Kjo vërehet jo nga
dëshira e ne shqiptarëve për ta
pasur Ermonelën përsëri në
Londër e shërbyer si një am-
basadore në përmirësimin e
imazhit të shqiptarëve në Angli.
Mjafton të lexosh komentin e një
operalogu britanik, i cili në faqen e
tij në internet shkruan. "Bravo Er-
monela Jaho, Anna Netrebko tani
mund të shkoni në shtëpi". Nuk ka
dyshim se nga tani e tutje emri Er-
monela Jahos do të mbahet mend
gjatë. Për një arsye të vetme. Ajo i
suprizoi të gjithë duke bërë që emri
i ruses Anna Netrebko të mbetej
vetëm si kujtim në broshurat apo
posterat e shfaqjes.

NGA PETRIT KUÇANA
emi të paktën tre lajme të mira.
K Kadare nominohet për "Inde-
pendent foreign fiction prize"
Sopranoja shqiptare Ermonela Jaho
mahniti mijëra spektatorë në Operën
Mbretërore të Londrës.
Klejda Mulaj fitoi çmimin
"Personi i shquar i Vitit 2007" në kat-
egorinë "Arritje Akademike". Shpre-
suan se këto lajme dhe intervista të
sjellë nga gazetarët tanë, do të thyenin
sadopak shijen e hidhët që lanë në me-
diat britanike, disa bëma të bashkatd-
hetarëve tanë këtu në Britani.
Është kjo praktikë e jona e
ndjekur që në themelimin e gazetës
sonë, duke shpresuar se kështu mund
të plotësojmë misionin tonë të përcak-
tuar qysh në krye të herës dhe kemi ar-
ritur që në çdo numër të gazetës kemi
pakur të paktën një ambasador, që për-
faqëson në mënyrë të shkëlqyer vlerat
tona. Kështu kemi menduar se do të
frenojmë tëhuajsimin dhe do të ndiko-
jmë sadopak sidomos tek brezi i ri në
edukimin (nëse do të mund ta quajmë
kështu) me vlerat e vërteta që na karak-
terizojnë. Por kurrsesi kjo nuk na ka
penguar e as nuk do të na pengojë, në
vënien në pah të dukurive dhe
fenomeneve që shfaqen herë pas here
në komunitet.
s që do të kisha marrë
A mundimin për t’iu kthyer ba-
ballarizmit, egocentrizmit etj,
A Class Motors
Me eksperiencë
10 VJEÇARE NË ANGLI
Bëjmë Servisimin,
riparimin e
të gjitha LLOJEVE
dhe MODELEVE
të automjeteve
BEJMË
GJITHASHTU EDHE
KONTROLLIN TEKNIK (MOT)
ku garazh ynë është i liçensuar për lëshimin
e çertifikatës së emotisë
Mos harroni!
Si dhe shërbime të tjera:
Goma, Balancim,
Rregjistrimin e gomave,
skanimin e problemeve
elektrike,
të gjitha riparimet
mekanike, saldime etj
si dhe larjen
e makinave
Kosova, Konica dhe disa gjela të pabërë
sikur të mos ishte një telefonatë e një
miku me pyetjen e thjeshtë se me cilin
grup do të shkonim për festimin e
pavarësisë së Kosovës. Sipas tij deri
më tani janë gjalluar tre grupe që po
bëjnë mbledhjen e firmave, fondeve,
po bëjnë mbledhje të njëpasnjëshme,
në kafeneja e zyra për të realizuar “të
parët” njoftimin e madh për festimin e
pavarësisë së Kosovës.
(Sa lirë po shitet Kosova)!
Pra baballarët e komuniteti
shqiptar në Britani, nuk mund ta ulin
hundën e të shohin mundësinë e
bashkëpunimit mes tyre, as kur vjen
puna për çështjen kombëtare dhe nëse
lexuesi i thjeshtë do të merrte vesh
luftën e baballarëve për ballin e ox-
hakut do të lemerisej. Madje më keq
akoma po shfrytëzojnë këtë ngjarje kaq
të shumëpritur që lehtësisht mund të
cilësohet si çast qiellor, për të dësh-
muar se ata janë baballarët e shqip-
tarëve në Britani. Me këtë rast
marrim vesh se po egzistokan edhe
shoqata që na qenkan themeluar qysh
moti, por që tani duan të angazhohen e
mundësisht ndonjë me emër të madh,
lehtësisht të huazuar nga ndonjë hero
shqiptar i përmasave kombëtare. Dhe
lufta vazhdon... Zgjidhen kryesi,
këshilla, departamente të këshillave,
zhvillohen mbledhje, mbahen takime,
të hapura dhe të mbyllura, merren
AUTO GARAZHE
Nese thoni se keni shkuar nga Gazeta
“The Albanian” përfitoni;
*10% ZBRITJE
*LARJE FALAS te automjetit tuaj
PRONARI AGIM HALILI
JU MIREPRET
TEL: 020 8459 0077
MOB: 07932 024 665
A CLASS MOTORS
34C Park Royal Road
Park Royal NW10 7LN
LONDON FEBRUARY 2008 5
shoqata borxh, shfaqen shenja gjaknx-
ehtësie, bëhen ndryshime kampesh,
pse jo themelohen shoqata të reja,
(emri është shumë lehtë për t’iu gjetur)
dhe dalin me rezultate paraprake.
Deri më tani 8 organizata
janë bashkuar me ne, thuhen në njërin
prej emaileve të shumtë që shpërnda-
hen fshehurazi apo brenda rrethit, e me
pafytyrësinë më të madhe, nuk harro-
jnë që në këto emaile të shfaqin edhe
shenja atdhedashurie, të theksojnë do-
mosdoshmërinë e organizimit dinjitoz
të kësaj feste, të theksojnë se për hir të
kombit... për hir të atdheut, për hir të...
Turp turp turp !!! Po a është kjo fjala e
përshtatshme, ajo gjithpërfshirsja,
karakterizuese e këtyre baballarëve-at-
dhetarë?
Mbase do të na vinte në
ndihmë fjalori i Konicës. Ai me siguri
do t’i kishte quajtur këta baballarë, (at-
dheu=me vendin e parë pra ballin e ox-
hakut, vendin e madh në tribunë) së
paku gjela të pabërë. E do ta kishte sp- jorim... Meritojnë një leksion të u iku ky rast, nami behet; imagjinoni
jeguar edhe më tej këtë fjalë dhe mbase qartë. Ata kanë vend ku të kakarisin, si mund të ndjehet një baballarë/e, një
do të kishte shkuar tek fjalët e dialek- në podiumet e grumbullimeve të prijës/e, një njësh/e, egocentrist/e, një
teve, kokoshë, këndesa, gjeluca dhe në shoqatave të tyre, por nuk kanë të kokosh/e, kaposh/e, këndes/e, kanxh
mendjet e lexuesve do të përfytyro- drejtë morale që të hiqen si përfaqë- apo zogëz). Mbase është përgjegjësi
heshin ata gjelat që sapo kanë nisur të sues, që të krekosen me emrin e qytetare e mërgimtarëve të këtushëm
këndojnë. Qesharake? Jo kjo është e shoqatës së tyre, të sapokrijuar, të re që gjelat e pabërë të edukohen së pari
dhimbshme. Është tragjike. Këta apo të vjetër, që kërkojnë me çdo kusht me punën në grup, të ingranohen në
kokoshë të pabërë që u pëlqen të quhen
përfaqësues, meritojnë përbuzje, in-
të provojnë zërin e tyre elegant apo të
çjerrur, përpara turmës që i ndjek. (po
sistemin ndryshe të vlerave. Dhe lek-
sioni i parë është injorimi.
Amosu Robinshaw
Solicitors
Firmë e specializuar
në fushën e krimeve
Stacion Policie
Magistrates Court
Crown Court
Për çdo nevojë tuajën në fushën e veprave penale
kontaktoni një ndër avokatet më të mirë
në Londër Nick Robnshaw ose
juristin shqiptar Nalton Shtembari
Kjo firme punon me fonde
nga Ndihma Ligjore (Legal Aid) ose privatisht
Amosu Robinshaw Solicitors
Tel: 020 7582 9645 Bondway Commercial Centre
Fax: 020 7820 1815 71 Bondway
Nalton: Vauxhall
07801 437 460 London
SW8 1SQ

- Vullneti për ndërtimin e rrugës së shqip-
tarëve është i dyti për nga rëndësia pas shem-
bjes së komunizmit - Kundërshtarët e kësaj
rruge, pavarësisht se nga cili shteg dhe si
shfaqen, nuk do të fshihen kurrë nga kronika
si mallkimtarë të këtij kombi dhe të atyre vull-
neteve që e vendosën ndërtimin e rrugës
NGA FAHRI BALLIU
ë Tiranë, në Parlament, në zyra, në
N tavolina kafenesh, me intriga të dukshme
e të padukshme, në kanalet e zeza, të
nëndheshme, të centruara nga Beogradi, për
Rrugën Durrës-Kukës dëgjon gjithfarë gjërash.
Një ministër i proceduar, një angazhim thelbësor
i rajasë komuniste kundër ndërtimit të rrugës.
Turlisoj gazetarësh analfabetë, kukulla të shitura
vitrinash, për ca lekë më shumë, e përbaltin, e
përgojojnë Rrugën Durrës-Kukës. Konflikti është
i ndezur, disa shkojnë deri në një akuzë, disa të
tjerë edhe më thellë, të tjerë si gjinkalla apo
kasandra nuk pushojnë së klithuri, thirruri, për
keq, për një fat të keq të kësaj rruge. Mbase, të
shkosh atje, do të thotë t’i peshosh i t’i vësh në
provë të gjitha: zezonat kundër rrugës, mbrojtësit,
heronjtë, viktimat. Dhe duket se, më së pari,
duhet shkuar...
Në mëngjesin e sapoçelur të kësaj dite
janari, pikërisht në kthesën pa vajtur në Rrëshen,
që të fut mes maleve të Mirditës, po themi në
kryet e këtushëm të kësaj rruge, njeriu i parë që
flet për të është një djalë i ri, Edmond Doda, që
ndodhet aty, në një kioskë me dy flamuj: shqip-
tarë dhe amerikanë, dhe shet disqe muzike. Në
atë çast që ne mbërritëm aty, në magnetofon, ai
po e bënte reklamën me një këngë kosovare, që
përballë qëllimit tonë, shijes tonë, misionit të asaj
dite, për t’u njohur me rrugën e medituar rreth saj,
kënga mund të shërbente për ta jonizuar tërë ma-
jëmalin borak, me të vërtetën e madhe të kësaj
rruge: rruga që të çon në Kosovë, në Prishtinë.
Askush në historinë botërore nuk e ka pasur
dramën në mbyllje të shekullit XX dhe në hapje
të shekullit XXI, siç e kishin shqiptarët, me gjym-
tyrën e tyre të robëruar, Kosovën. Është tragjik
fakti që tërësia informative e së vërtetës mbi rolin
e Kosovës, për fatin e zi të shqiptarëve, është
ende e panjohur. Dhe për këtë arsye, shkalla më
e lartë e disinformimit historik të shqiptarëve
është pikërisht çështja e Kosovës. Komunizmi u
vendos në variantin më të zi në Shqipëri, për të
mbajtur Kosovën nën Serbi, për ta bërë të paqenë
historinë e Shqipërisë me tërësinë natyrale të
gjymtyrëve të saj. Misioni i komunizmit shqiptar
ishte për këtë arsye, në radhë të parë, mision i
tradhtisë kombëtare, pastaj edhe i ushtrimit krim-
inal të ideologjisë marksiste...
Mirëpo koha ka fuqinë e Zotit. Në
rrugën që po shkon drejt Prishtinës, në krye të saj,
DURRËS-KUKËS,
udha e fatit të bardhë
dëgjon këngën e Kosovës, dhe rioshin Edmond
Doda që na thotë se vetëm nga Rrësheni ka mbi
150 të punësuar, me nga 500 mijë lekë rrogë. E
duke këmbyer bisedën me njeriun që e daroviste
rrugën me muzikë, ai tha: “Asht rruga e fatit të
bardhë!”
Më tej fillon atmosfera e ndërtimit.
Nisin të shfaqen makinat e reja të gjigantit Bech-
tel, të firmave nënkontraktuese, autobusët e prod-
himit amerikan, që kemi parë në filmat e
Hollivudit, dhe një industri e tërë transporti, që
lëviz në gjoksmalet e Mirditës dhe grykat mjeg-
ullmbushura të Fanit, që rrjedh i kthjellët e që
mbushet nga përrenjtë prej maleve borëngrira.
Dikund, kur do të kthejmë, në drejtim të tuneleve,
që fillojnë në Thirrë, takojmë Bardhok Nue
Lleshin, i cili në hiçin e dikurshëm të skërkave ka
ndërtuar një lokal për rrugëtarët e shumtë dhe
punonjësit e firmave, që me thjeshtësinë e tij na
jep një informacion mbi të cilin mund të ngresh
një perspektivë të jashtëzakonshme.
Shumë biznesmenë kanë filluar të ble-
jnë toka përgjatë rrugës, çmimi i tokës ngrihet
çdo javë dhe te të gjitha parcelat që blihen, ndanë
urave, kthesave apo tuneleve, janë projektet e
ardhshme të moteleve, hoteleve, restoranteve,
karburanteve, që do të mbjellin pafund zinxhirin
e dritës, të një jete krejt të re. Dhe Bardhok Nue
Lleshi është njeriu i parë që ka çelur këtë perspek-
tivë të madhe. Dhe dihet, që të parët, bashkë me
riskun, historikun, kanë edhe të ardhmen e
veçantë.
Njerëzit janë pak të informuar për vetë
zonën, për rrugën. Dhe ata e kompensojnë me
sytë e mendjes informacionin, por në Tiranë,
media, në dorë të kasandrave, është gati injorante,
në një pjesë të madhe të saj. Sigurisht, jo të gjitha.
Kjo rrugë bën pjesë në 180 mijë kilometrat rrugë
të Europës, të projektuara nga vetë Europa, por
kjo bën pjesë në 6 mijë kilometrat e këtij sistemi,
të zgjedhura me financim të sigurt dhe që gëzojnë
një mbështetje të fuqishme strategjike nga
SHBA-ja. Rruga është e përfshirë në sistemin ra-
jonal të rrugëve, ka 5 km ura dhe më shumë se 5
km tunel. Tuneli çan malin e Runës, ndërsa e
gjithë rruga lëviz në një infrastrukturë natyrore
që ndodhet në luginën mes Malit të Zepës dhe
malit të Munellës.
Vetë mali i Munellës, me lartësinë më
të madhe të tij, që banorët e quajnë Maja e Kryqit,
rrëzëllon sot prej plisit të dëborës fatin e bardhë
të rrugës. Atë kumtojnë edhe kambanat e
kishave përgjatë luginës. Mes këtyre maleve të
ashpra, ngjyrat dhe format fantazmagorike të
makinerive, sikur transferojnë planetin, vende-
vende, pranë shkollash lexon në anglisht dhe
gjermanisht, e shqip natyrisht, tabela që tregojnë
për praninë e fondacioneve austriake, të cilat të
kujtojnë lidhjet e vjetra historike që kanë luajtur
një rol ekzistencial për fatet e shqiptarëve dhe
të Shqipërisë. Emra si Gziqi apo kisha e Ru-
bikut, janë emra të mëdhenj në këtë historik.
Traseja e rrugës në Mashtëkorë është aq impre-
sionuese sa ballafaqimi i modernitetit të një
bulevardi me theqafjet e egra të luginëmaleve të
verdhëta. Këtu ke një ndjesi që të zgjon
meditimin, se fuqia transformuese, shndërruese
e jetës përmes kësaj rruge do të jetë e paimagjin-
ueshme, e papërfytyrueshme.
Malësori Lekë Çuni, që, mes të gjithë
të njohurve të kësaj dite, është ai që e shpreh
hapur privilegjin që ka fshati i tij prej kësaj
rruge, thotë: “Këtyre maleve edhe zogjtë e kanë
pasë vshtirë me shku. Ja, shiko ktu, përballë
fshatit Shtrungaj, jeta ka qenë që në lindje për
zgrip. E tash, ka marrë fuqi!”
Vetëm punimet e rrugës, traseja, shpatullat dhe
LONDON FEBRUARY 2008 6
këmbëurat e ndryshme, që janë ravijëzuar deri më
tani, i kanë shpërfillur distancat gjeografike me
Tiranën. Televizorët dhe radiot përcjellin në
memorien e banorëve fletët e para të historisë së
kësaj rruge. Këtu lëvizin dy kohë, lëviz një kohë
shumë e shkuar, që të kujton ujësjellësin e
Domgjonit, që është më i vjetri i Ballkanit, dhe
që daton në vitin 1250.
Pra, u deshën qindra vjet, deri në një
mbulim harrese arkeologjike, që të shfaqeshin
sërish burra që do të vendosnin që përsëri të niste
jeta e kësaj rruge. Për veprat e mëdha vendoset
nga kohë të mëdha, nga njerëz të mëdhenj. Por të
gjitha këto, çastin e zhvillimit të tyre, mbulohen
nga sulmi i babëzisë, që ka e keqja, kur shfaqet
fati i bardhë në jetën e një kombi. Nuk është se
këtu nuk është luftuar dhe nuk ka ekzistuar i
ndezur pishtari, për ta zgjuar dhe vendosur këtë
hise të diellit tamam në trupin e kombit. Gjithnjë
është bërë kjo përpjekje, është bërë që me gjuhën,
që me toponiminë, ku emërtohet gryka e lumit me
emrin Barrë-gjanë.
Dhe pikërisht këtu, këtë barrë të gjanë
që ishte vendi i mortit, për nga verbëria e natyrës,
e përshkon tashti një urë e gjatë dhe e patundur si
malet anash saj. Pak më larg, traseja ndjek fshatin
Bisakë, ku një mësues hapte shkollat pa ditë as
Parti Komuniste, as kurrfarë ideologjie, veç alfa-
betit e që më pas, ideologjizimi do ta fuste në
kuadratura pa lidhje.
Po ja, duhen vepra të tilla që të vërtetat
të bëjnë këngë, që gjymtyrët e kombit të funk-
sionojnë dhe të dhembin njësoj, nga floku në
gisht të këmbës.
Duke u ndodhur përballë dy grykave të tunelit, në
Thirrë, të kujtohet çdo udhëtim që ke bërë jashtë,
veçanërisht kur kalon Semeringun. Tani e kemi
edhe Karl Gegën, edhe tunelin e Semeringut. Dhe
për më shumë akoma, e kemi për vendin tonë.
Tani, është një firmë gjigante, e huaj, që e bën
punën për kombin tonë. Jo si dikur, kur kombi e
bënte për të huajt.
Ky është një ndryshim epokal, dhe aq
më shumë kur ajo firmë i përket një emri të madh
siç është Bechtel, përgjegjshmëria e së cilës ndi-
het që te fjetinat luksoze mes maleve, e deri te
fuqia motorike, e angazhuar si një vullnet gjigant,
për të ndërtuar udhën e fatit të bardhë. Dhe ky
vullnet ndërtonjës i kësaj udhe është i dyti për nga
rëndësia në Shqipëri, pas shembjes së komu-
nizmit.
 LONDON FEBRUARY 2008 7

Vendoseni *Një ndër projektet më të mëdha

biznes kartën të shqiptarëve në Mbretërinë e Bashkuar
tuaj me vetëm * Fundi i komunikimit provincial
£30 në vit 20. 000 kopie
1/4 page
Nuk keni as £30? £ 140 në çdo shtëpi të shqiptarëve
Kontaktoni me ne... ...që të mos pyesni të afërmit tuaj për
Mbase mund te
perfitoni hapesire falas ndonjë numër telefoni apo për ndonjë
shërbim...
Full page
...bëhuni pjesë e Albanian Yellow Pages
£ 300 in the UK
info@albaniancontacts.com
tel:02072633661

Half page
£ 200

Cyplon Travel
Bolonja Me
Ankona
Bari
= ve te m
£49 .00
Si dhe te gjitha destinacionet ne Itali
Pronetoni biletat me Cyplon Travel 33 vjet eksperience
Nje staf prej 35 vetash po presin qe t’iu sherbejne...

Si dhe në të gjitha destinacionet e botës

Maim agents Alitalia dhe Austria Airlines, MALEV

Oferta te pabesueshme per
TIRANE, PRISHTINE, SHKUP etj vetem me

Cyplon Travel
CYPLON HOUSE
561-563 GREEN LANES
HARINGEY LONDON N8 0RL
sales@cyplon.co.uk

Tel:0 2 0 8 3 4 8 9 1 4 2
 LONDON FEBRUARY 2008 8

jë çmim ndërkombëtar i cili

N njeh individë të shquar në grup
moshën 18-40 vjeç që kanë ar-
ritur suksese të dukshme në rrethana të
vështira i është dhënë shqiptares Dr
Klejda Mulaj që aktualisht është lek-
tore në Universitetin e Exeter në Bri-
taninë e Madhe – Universiteti i Vitit
2007 / 2008 i përzgjedhur midis të
gjithë universiteteve të këtij vendi.
Klejda fitoi çmimin "Personi
i shquar i Vitit 2007" në kategorinë
"Arritje Akademike". Ky çmim u dha
nga Junior Chamber International
(JCI) në Maltë. JCI është një organi-
zatë ndërkombëtare profesionaliste e
cila operon në 100 vende të botës. Mi-
sioni i kësaj organizate është të kon-
tribuojë në përparimin e komunitetit
botëror duke i krijuar mundësi brezit të
ri të zhvillojë aftësi drejtuese dhe
përgjegjësi shoqërore të nevojshme për
transformimin pozitiv të shoqërisë.
Fitues të mëparshëm të çmimeve të
dhëna nga JCI përfshijnë personalitete
të njohura botërore si Orson Wells, J F
Kennedy dhe Henry Kissinger, të cilët
fituan çmimet e tyre para moshës 40
vjeç dhe para se të fitonin famë
ndërkombëtare.
Çmimi i dhënë Klejdës re-
NJOHJE NDЁRKOMBЁTARE PЁR
AKADEMIKEN SHQIPTARE NGA ANGLIA
flekton sfidat që i është dashur të
kapërcejë asaj për të arritur suksesin
aktual akademik në fushën e Marrëd-
hënieve Ndërkombëtare sidomos në
shkaqet dhe pasojat e fenomenit të
spastrimit etnik.
Klejda u rrit në Shqipërinë e
veriut rrethuar me varfëri, censure ko-
muniste dhe mungesë të lirisë së
mendimit dhe shprehjes. Kurioziteti i
saj mbi mënyrat e zhvillimit të
shoqërisë njerëzore dhe lirinë në
përgjithësi reflekton jetën e saj në
afërsi të një zone konflikti siç është
Kosova.
Studimi i shkencave politike
në Shqipërinë komuniste nuk lejonte
për kritika ndaj shtetit dhe sistemit
politik të kohës. Për këtë arsye, nën
këshillën e prindërve të saj, Klejda stu-
dioi në Fakultetin e Shkencave të
Natyrës (dega Fizikë Speciale) të Uni-
versitetit të Tiranës – mbasi shkencat
ekzakte ishin më pak pronë e manip-
ulimeveideologjike.
Në vitin 1994 Klejda filloi
studimet pas Universitare në
Akademinë Diplomatike të Univer-
sitetit të Maltës.
Ambjenti i këtij institucioni
inkurajon kritikën e hapur dhe disku-
time midis akademikëve dhe poli-
tikanëve – një liri e panjohur më parë
nga Klejda. Këto rrethana I përfor-
cuan asaj interesin në shkencat poli-
tike dhe në veçanti Marrëdheniet
Ndërkombëtare.
Mbas përfundimit të
studimeve diplomatike në Maltë, Kle-
jda Mulaj punoi disa vjet për Qever-
inë Malteze dhe më pas u regjistrua
në London School of Economics and
Political Science (LSE) ku – në vitin
2004 – fitoi titullin Doktore Shken-
cash në Marrëdhenie Ndërkombëtare.
Studimet e saj në Londër kërkuan këm- drën e Studimeve Etniko-Politike në toraturës – i titulluar Politika e
bëngulje dhe punë të palodhur në një Universitetin e Exeter ne Angli, ku ajo Spastrimit Etnik – është në proçes bo-
ambjent akademik që tërheq studentë drejton një projekt që studion influ- timi në Shtetet e Bashkuara të
shumë të përgatitur nga Perëndimi dhe encën e Aktorëve Violent Jo-Shtetëror Amerikës.
mbarë bota. në Politikën Botërore Aktuale. Libri del në qarkullin në muajin Mars.
Aktualisht Klejda punon me Libri i parë i Klejdës – i
Professor Gareth Stansfield në Qen- mbështetur në tezat e saj të Dok- PËRGATITI MUHAMED VELIU

13 Shkurt 2008 - Fundjava

Kadare nominohet për Shqiptare

"Independent foreign Nga ora: 19:00 [7:00pm] deri ne

fiction prize"
Kadare përsëri
kandidat për Çmimin
Vjetor të Letërsisë së
Huaj të gazetës
"The Independent"
mri i shkrimtarit Ismail Kadare ndodhet
E
në listën e gjatë të të nominuarve për
çmimin "Independent foreign fiction
prize". Vepra e tij "Vajza e Agamemnonit" është
paraqitur në mesin e 19 veprave tjera të shkruara
në gjuhë të ndryshme të botës, të cilat janë përk-
thyer në gjuhën angleze. Tashmë lajmin e kanë
bërë të ditur mediat angleze, të cilat shkrimtarin
shqiptar e konsiderojnë si një prej fituesve të
mundshëm të këtij çmimi, i cili sponsorizohet
nga "Arts Council England".
"Lista e gjerë e këtij viti është një
demonstrim fantastik i një renditjeje të pasur dhe
cilësisë së fiksionit të përkthyer që botohet sot
në Britani. Është e mrekullueshme të shohësh
kaq shumë gjuhë që përfaqësojnë vende të
ndryshme të botës: një festë për lexuesit dhe
sfidë për jurinë", ka thënë Antonia Byatt, drej-
toreshë e strategjisë letrare në "Arts Council
England".
"Fituesi i parë i "Man Booker Interna-
tional prize", Ismail Kadare, është paraqitur për
herë të dytë me radhë me nominimin për përk-
thimin e përmbledhjes së tij me tregime "Vajza e
Agamemnonit", e cila ishte kontrabanduar jashtë
Shqipërisë në vitet e tetëdhjeta, para se të botohej
në frëngjisht, pasi Kadare e mori dorëshkrimin e
tij në Paris. Përmbledhja është përzgjedhur për
çmimin e këtij viti, pasi shtëpia botuese "Canon-
gate" e botoi vitin e kaluar versionin anglez të
përkthyer nga David Bellos", shkruan gazeta
"The Guardian".
Midis nominimeve tjera të rëndë-
sishme në listën e dominuar nga shtëpitë e vogla
botuese përfshihen edhe bestselleri arab "The Ya-
coubian Building" i shkrimtares Alaa al Aswany,
pastaj tregimi brutal mbi xhelozinë "The Moon
Opera" i autorit Bi Feiyu dhe libri i përkthyer nga
holandishtja nga vetë autori, "Omega Minor" i
Paul Verhaeghen.
Vendimi i Verhaeghen për të përkthyer
veprën e tij, në rast se fiton, do t‘i paguhet mirë,
pasi që dhjetë mijë funtat e çmimit zakonisht
ndahen përgjysmë midis autorit dhe përkthyesit,
ndonëse juria duhet të mendojë dy herë para se
t‘ia ndajë çmimin.
Autori, i cili tani jeton në SHBA, e
kishte refuzuar në vitin 2006 shpërblimin "Flem-
ish Culture Award" pas kalkulimeve se pesë mijë
dollarë do të derdhen në thesarin amerikan dhe
do të përdoren për të mbështetur luftën në Irak.
Paneli i jurisë përbëhet nga redaktori letrar i
gazetës "Independent", Boyd Tonkin, shkrim-
tarja dhe mësuesja Abdulrazak Gurnah, redak-
torja letrare e gazetës "Le Monde", Florence
Noiville dhe zyrtarja për letërsi në Arts Council,
Kate Griffin. Fituesi do të bëhet i ditur me tetë
maj në një ceremoni në Londër.
Arjana Sula
orën: 02:00 [2:00am]
Adresa 28 King William Street
EC4R 9AT
Ne kete mbremje do te kemi te
pranishem:
Orkestra Tinguj Zemre
DJ Miri
Muzika do jete NonStop nga ora
7pm deri ne oren 2am
Ejani dhe te festojme se bashku, sidomos ato qe jane te
dashuruar, ku ka me mire se te ndodhesh ne nje Mbremje
Shqiptare duke kercyer vallzim me partnerin/partneren kur
akrepat e ores vejne 12:00 dhe data 14 Shkurt 2008, ku pastaj
atmosfera do te jete vetem me kenge dashurie.
Fundjava Shqiptare beri me shume se nje vit me mbremjet e
organizuar, suksesi ec vetem lart, tani mbremja do organizo-
hen ne nje vend edhe me te madh, komod dhe te rehatshem.
per guest list dergoni nje
e-mail ne info@fundjava.com
ose me telefon
Dritanin ne 07737689799 ose Sajmirin
07985568838
per me teper info www.fundjava.com
Ju mirepresim
 9
LONDON FEBRUARY 2008

A jeni?...
Albanian Yellow Pages in the UK
Përkthyes/e Parukier/e
Kuzhinier/e Instruktor
Tel/Fax: 02072633661
Kamerier/e makine
Banakier/e Roje
Punëtor/e Designer
Kujdestar/e Programues
fëmijësh faqesh inter-
Bojaxhi neti
Pllasterxhi Teknik/e
Hidraulik kompiuterash
Mekanik rregullues Dëshironi të gjeni apo të ndryshoni punë?
Marangoz satelitësh Dëshironi të gjeni ndonjë punë ekstra?
Punues kop-
shtesh
Muzikant/e
DJ
Me vetëm £30 në vit
vendosni biznes kartën tuaj në
Pllakaxhi Shofer/e
albaniancontacts.com
Murator Mësues/e pri- Publikimi në web-site bëhet falas
Elektricist vat Mos hezitoni te pyesni kontaktono për çdo lloj pyetje qe mund te keni
Berber Etj etj
Britain's first Guide to Albanian Businesses and Services
www.albaniancontacts.com
info@albaniancontacts.com
20 000 Katalogje 164 Fonthill Road
London
do të shpërndahennë të gjithë N4 3HP
Britaninë e Madhe Tel/fax 02072633661
 LONDON FEBRUARY 2008 10
eç ma kanë errësuar mendjen ca

S mendime të liga, për disa prej

Autostrada
udhëheqësve më të lartë të Par-
tisë Socialiste të Shqipërisë, që me aq
vendosmëri po e vazhdojnë furtunën
kundër ndërtimit të autostradës Durrës
- Kosovë.
Lufta me kaq përkushtim kundër këtij
projekti kaq human do të më bënte të
ndihesha keq, si njeri, edhe sikur të
vinte bash prej Beogradit. Do të m’i
luhaste ndjenjat e patundura që kam,
se njeriu para se të jetë keq është i
mirë.
Do të provoja t’i bindja pra
serbët që ky projekt mund të jetë poli-

tik, por para së gjithash është humani-
tar. Besoj shumë se duke pasur në krah
timin si argument qindra viktima të
mbetur varur degëve të maleve të
Kukësit do ta bindja, madje, edhe Ve-
limir Iliçin, ministrin serb të inves-
timeve kapitale. Ndoshta do t’ia zbusja
edhe atij atë zemër aq të egër që e ka,
në mënyrë që energjitë negative
kundër integrimeve mbarëshqiptare t’i
fokusonte në drejtime tjera, e jo pikër-
isht mbi themelet e kësaj rruge.
Por nuk e di se si t’ia zbus zemrën
Erion Braçes dhe kompanisë së tij të
majtë. Apo ndoshta Braçe paska
nevojë që t’ia përmend numrin e madh
të fëmijëve që kanë gjetur vdekjen në
ato shpatije, duke dashur që ta shohin
për herë të parë - e që e kanë parë për
herë të fundit - vendin për të cilin
prindërit u kanë ligjëruar se e kanë
atdhe origjinal.
Nuk po mundem të besoj se
si është e mundur që një klasë e tërë
politike shqiptare - e majta - me aq
epsh është duke provuar që duke godi-
tur Kryeministrin Berisha, ta qëllojë
për vdekje vetë projektin. Nuk më be-
sohet kur e shoh në ekranet e tele-
vizioneve, apo në faqe të para të
gazetave, Erion Braçen&Co, se si i
tmerron ndjenja e kapitalizmit të këtij
projekti, më të rëndësishmin të mund-
shmin për gjithë shqiptarët, prej
Kryeministrit Berisha, kur edhe vetë
Pandeli Majko vlerësohet në Kosovë si
kumbarë i kësaj rruge. Nuk më besohet
se si kjo klasë politike e pikasi pikër-
isht ketë rrugë për të hapur një luftë
frontale ndaj Qeverisë së vendit.
Ta quash këtë koincidencë më duket
pak marrëzi. Por edhe të ndërtosh ide
konspiracioniste se gjoja politikanët që
vijnë nga jugu janë kundër integrimit
të malokëve nga Kosova brenda vendit
të tyre, gjithashtu më duket me rrezik
të madh. Më duhet ta pranoj me plot
pikëllim, se edhe nëse nuk është
kështu, varianti i dytë i obstruksioneve
krahinore është shumë më i shp-
jegueshëm logjikisht. Unë vazhdimisht
SALI BERISHA
e kam urryer qasjen e një pjese të
mediave kosovare, që kanë qenë
të prira në gjetjen e ndonjë ele-
menti të parëndësishëm për të
krijuar mure paragjykuese ndaj
veriut dhe jugut, apo ndaj jugut
dhe Kosovës. Mirëpo një qasje e
tillë e të majtës e gozhdon për-
fundimisht këtë paragjykim ten-
dencioz dhe shumë të
rrezikshëm.
Në fund të fundit, a nuk gjetën të
majtët ndonjë fushë tjetër të mej-
danit për t’i qëruar hesapet me të
djathtit, por pikërisht këtu. Në
ketë projekt, në drejtim të të cilit
sytë i kanë të drejtuar miliona
kosovarë. Apo ndoshta
Braçe&Co kanë nevojë edhe për
shpjegime të mëtutjeshme pse
kjo rrugë nënkupton çdo gjë për shqip-
tarët e Kosovës, e sidomos në këto mo-
mente. Me gjasë do të detyrohem edhe
t’i tregoj disa prej arsyeve pse ai do të
duhej ta ulte kokën, edhe me kushtin
që Doktori e ka ndarë ndonjë dollar për
xhepat e tij.
A e di z. Braçe, që ne
shqiptarët e Kosovës - nëse atij nuk
i vjen turp të na quajë edhe ne
shqiptarë, sikur vetën e tij - se Ser-
bia e ka përgatitur projektin për të
ngulfatur në secilën pore të saj
Kosovën, në rast të shpalljes së
njëanshme të pavarësisë.
Pra a e di z. Braçe - po i drejtohem
këtij deputeti sepse ky duket të jetë më
i disponuari negativisht - se çka do të
thotë një embargo eventuale e Serbisë
përballë vendit tonë. Kjo nënkupton
shumëçka, e prej të cilave të gjitha janë
të këqija. Kjo nënkupton bllokadë to-
tale rrugore të Kosovës me
Perëndimin. Kjo nënkupton getoizim
për së gjalli i miliona banorëve.
Prandaj, duke bërë këso për-
plasjesh, e majta vetëm sa e glorifikon
në Kosovë personalitetin e Kryemi-
nistrit të Shqipërisë. Sali Berisha, këtu
pajtohem edhe unë me pjesën tjetër të
kosovarëve, nëse e realizon suk-
sesshëm ndërtimin e kësaj rruge, nuk
do të jetë më vetëm Kryeministër i
Shqipërisë, por ai do të jetë Kryemi-
nistër i Shqiptarëve. Zoti Braçe, është
shumë i vogël për ta parandaluar një
gjë të tillë. Në Shqipëri mund të ven-
dosin si të duan - marrëzia nuk njeh
kufi - por jam i sigurt se suksesi në im-
plementimin e këtij megaprojekti në
Kosovë do t’i mveshet vetëm një njeriu
- Sali Berishës.
Socialistët, në një mënyrë a
tjetër, e mohuan dashurinë kosovare
Vazhdimisht e kam urryer qasjen e një pjese të
mediave shqiptare, që kanë qenë të prirura në gjet-
jen e ndonjë elementi të parëndësishëm për të kri-
juar mure paragjykuese ndaj veriut dhe jugut, apo
ndaj jugut dhe Kosovës. Mirëpo një qasje e tillë e
të majtës në Tiranë konfirmon frikshëm këtë
paragjykim tendencioz dhe shumë të rrezikshëm.
- Nëse në Tiranë tregohen cmirëzinj karshi
Berishës, për realizimin e projektit të autostradës
Durrës-Prishtinë, ata rrezikojnë që sa herë të kalo-
jnë për në Kosovë, emrin e tij ta shohin në pjesën
kosovare të autostradës
për ish-kryeministrin Majko, i cili ka mëri financiare. “Edhe bizhuteritë e
qenë i pari që ka propozuar idenë e grave do t’i shesim, e këtë projekt nuk
rrugës Durrës-Kosovë. Socialistët do ta ndalim”. Një pozicionim i tillë i
mund të thonë se kjo fushatë është Berishës e fut në borxh edhe Kosovën,
kundër keqpërdorimeve të bëra me ten- edhe çdo kosovar.
derin, por mënyra se si ata ndërtojnë Nëse matanë kufirit trego-
gjuhën në këtë fushatë më shumë se hen cmirëzinj karshi Berishës, duke
dëshirë për të sulmuar Berishën duket mos e pagëzuar ndonjë copë të rrugës
se fushata është kundër kësaj rruge dhe me emrin e tij, rrezikojnë që emrin e tij
idesë së afërsisë me Kosovën. ta shohin në pjesën kosovare të au-
Rruga është nisur si projekt i Berishës, tostradës.
i cili ka filluar betejën me Fondin Këto mendime vetëm sa m’u ngurtë-
Monetar Ndërkombëtar, institucion ky suan ditët e kaluara. 10 orë m’u deshën
që ka kundërshtuar propozimin e që ta kapja Tiranën përmes Kukësit,
Berishës, që kjo rrugë të jetë pjesë pro- dhe 12 orë të tjera të kthehesha në Pr-
jektit katërvjeçar. ishtinë përmes Maqedonisë. Normal-
Ka qene emocionuese isht me autobus, rrugë të cilën me gjasë
deklarata që kishte dhënë Berisha në Erion Braçe nuk e ka bërë në jetën e tij.
një takim me donatorë të huaj dhe E nëse e ka bërë dhe nuk ka ndryshuar
Fondin Monetar Ndërkombëtar, të cilët qëndrim, atëherë shumë më keq për të.
kishin provuar ta bindnin atë që të
hiqte dorë prej këtij projekti - që sipas Berat Buzhala “55”
të cilëve nuk garanton vetëqëndruesh-

Welcome to Albaniancontacts.com
Britain's first Guide to Albanian Businesses and Services
Do not miss out... Albanian Yllow Pages
When you advertise your business or service with albaniancon-
tacts.com you can guarantee value for money. We offer you great
customer service and are looking forward to talking to you about
in the UK
advertising your business. Ka nisur njëri ndër projektet më të mëdha të shqiptarëve në
Please feel free to contact us using the details below: Mbretërinë e Bashkuar
Albaniancontacts që do t'i japë fund komunikimit provincial
www.albaniancontacts.com 20. 000 kopie
164 Fonthill Road Mënyra e vetme që msazhi juaj të shkojë në mënyrën më profe-
London sionale në çdo shtëpi të shqiptarëve
N4 3HP ...që të mos pyesni të afërmit tuaj për ndonjë numër telefoni apo
info@albaniancontacts.com për ndonjë shërbim...
0207 2633 661 bëhuni pjesë e Albanian Yellow Pages in the UK
 LONDON FEBRUARY 2008 11

I dashur mik,
am duke të shkruar këtë letër,
Letër një miku serb
J sepse disa nga miqtë e mi më të
mirë janë serbë, si dhe për shkak
të lidhjeve historike mes serbëve dhe
hebrenjve. Por disa nga miqtë e mi më
të mirë janë gjithashtu edhe shqiptarë
KOSOVA NUK ËSHTË
të Kosovës. Ashtu si hebrenjtë, të cilët
kanë qenë pa shtet për një periudhë të
gjatë kohe, ata janë kështu edhe sot,
prandaj shumë nga ne e kuptojnë dhe e
JERUSALEMI I SERBISË
mbështesin çështjen e tyre për vetëven-
Në një konflikt etnik kundër Islamit. Po e lë mënjanë bëj armiku më i keq i vetvetes. Mendo,
dosje dhe pavarësi.
askush nuk është fajtor i "përplasjen" e pakëndshme "të e kanë bërë këtë popujt modernë.
vetëm, tërësisht bartës i qytetërimeve", si raciste, nëse nuk Francezët dhe gjermanët, për shem-
Kjo është një kohë decizive për
fajit. është shumë raciste. Por le të jemi bull, pas shekujsh të tërë luftërash,
Serbinë, sepse në të njëjtën kohë është
realistë. Mbi të gjitha ju humbët emancipuan veten nga kërcënimet e
e lidhur me të kaluarën - një e kaluar e
Unë e di, ju e shihni shumë beteja, ju humbët betejën e ndërsjella të së kaluarës, zhdukën nga
lavdishme dhe e shenjtë mund të jetë
Kosovën si Jerusalemin Kosovës më 1389 ndaj mendja atë që kishin humbur (po,
njëherësh, por dhe me të ardhmen: Ser-
tuaj, dhe ky argument ka otomanëve, kështu që ju nuk ishit shtetet moderne duhet ta bëjnë këtë).
bia është duke paguar koston e shansit
rënë në veshin e Izraelit aq të suksesshëm në mbrojtjen e Bëjeni dhe ju dhe hapini rrugë së
të saj për t‘iu bashkuar familjes së
dhe në vetëdijen e vetë Europës përballë Islamit. Ju u ardhmes, duke iu referuar vlerave të
madhe europiane, së cilës vendi yt i
hebrenjve në përgjithësi. ofruat shqiptarëve të Kosovës au- vetëqeverisjes dhe bashkëpunimit rec-
përket për nga historia dhe kultura.
Por, nëse populli i tonominë, jo pavarësinë. Uluni me iprok. Dhe ata serbë që do të pëlqenin
Jerusalemit do të ishte këmbë në tokë. A ishte pikërisht të vizitonin manastiret dhe vende të
Le të fillojmë së pari me faktet e
me 90 për qind popullsi "autonomia" e mjaftueshme për tjera historike në Kosovë, mund ta
padiskutueshme të së tashmes: 90 për
arabe, deklarata e Izraelit serbët kur ju qeveriseshit nga ish- bëjnë kurdoherë këtë, ashtu sikurse
qind e popullsisë në Kosovë është et-
për të do të kishte qenë shumë e ku- Çështja themelore sot nuk është terri- perandoria osmane deri në shekullin e gjermanët etnikë vizitojnë shpesh
nikisht shqiptare. Ata kurrë nuk do të
jdesshme. tori, por janë njerëzit. Kjo është arsyeja 19-të? Ku qëndron ndryshimi? Unë e vendet e tyre historike në Poloni, në
pajtoheshin me një qeverisje të përjet-
që shumica e izraelitëve sot duan t‘u di se gjithçka mund të jetë shumë e Republikën Çeke dhe në Hungari, pa
shme serbe. Është fat se pas aneksimit
Unë e di që ju keni lidhje të thella his- jepet fund deklaratave mbi rajonet his- dhimbshme për ju. Dhe me pak ar- formuluar dhe as nënkuptuar deklarata
të Kosovës nën Serbinë, më 1913, poli-
torike me Kosovën, e cila, që kur u torike të Jude-së dhe Samaria-s. Madje syetim ti mund të më pyesësh: Si mund tendencioze ndaj këtyre kombeve për
tika e Beogradit ka qenë për ta një poli-
shfaq hapur nacionalizmi serb në duan t‘i jepet fund edhe dëshirës për ta ta quash veten një mik të serbëve, pasi shkak të lidhjeve të vjetra të tyre his-
tikë e vazhdueshme e përjashtimit,
shekullin e 19-të, që atëherë u shen- konsideruar qeverisjen palestineze në ke thënë gjithë këto gjëra? Për një torike. Serbia është një komb krenar.
diskriminimit dhe mundësisht e
jëzua edhe si "djepi i civilizimit serb". disa pjesë të Jerusalemit. Përplasjet arsye të thjeshtë: Do të dëshiroja ta shi- Duket se ka një të ardhme të shkëlqyer
spastrimit etnik. Edhe Perëndimi
Por sot, në shekullin e 21-të, asnjë nuk historike me realitetin mund të jenë hja Serbinë të bashkuar në Europë, përpara. Mos e lejoni të kaluarën t‘ua
demokratik nuk e pranon kthimin e
mund të pretendojë që të konfigurojë burim fatkeqësish, por janë një realitet ashtu si bëri dhe Sllovenia dhe pritet vjedhë atë.
Kosovës nën qeverisjen e Serbisë.
kufijtë historikë, duke iu referuar lid- që duhet përballur. Unë e di atë që ju që edhe Kroacia ta bëjë në të ardhmen. Prof. Shlomo Avineri
hjeve historike, të cilat injorojnë dëshi- keni thënë, se për shekuj Serbia ka Mos e përjashto veten për shkak të ku- (Botuar në “Jerusalem Post”,
A do të thotë kjo që shqiptarët e
rat dhe vullnetin e popullsisë së sotme. qenë barrikadë e Europës së krishterë jtimeve historike, domethënë mos u 2 janar 2008)
Kosovës janë fajtorë? Sigurisht që jo!

NGA JOZEFINA TOPALLI "Shtëpia është e Zotit dhe e mysafirit" thotë Kodi i Mikut,
"Shoh si bota po transformohet në
shkretëtirë. Dëgjoj si afrohet rrufeja që
Në besë të shqiptarit duke barasnjësuar mikun me Zotin. Duke i dhënë mikut
atributin më të lartë të mundshëm. "Dera e shtëpisë i hapet
një ditë do të na shkatërrojë. Ndiej vua- kujtdo që troket... Miku duhet pranuar dhe rrethuar me
Al-Kaedës. shtëpinë e tij duke rrezikuar.
jtjet e milionave. Por tani, kur vështroj nder ... Miku mbrohet nga hasmi sa kohë është me bukë të të
Ngjarje të tilla tragjike na Diktatura komuniste i kishte
lart në qiell, ndiej që gjithçka do të zotit të shtëpisë".
thërrasin ne dhe brezat e ardhshëm se fshehur këto të vërteta. Ndërsa sot
ndërrojë për mirë, që kjo mizori do të
asnjëherë nuk mund të themi se i kemi Shqipëria, e panjohur më parë, u rresh-
mbarojë, që paqja dhe qetësia do të ndodhi kund që fshatra të tërë të fshih- dhe rrethuar me nder ... Miku mbrohet
larë duart me historinë. Kambanat e saj tua "Mes Kombeve të Nderuara-Right-
kthehen sërishmi", shkroi 15-vjeçarja nin kolektivisht hebrenjtë në rrezik. nga hasmi sa kohë është me bukë të të
vazhdimisht duhet të na i mprehin eous Among Nations" dhe 65 shqiptarë
Ana Frank, para se të nisej për në zotit të shtëpisë".
veshët përpara rreziqeve të së sotmes e morën titullin "Righteous Gentile", që
kampin e vdekjes. Sot ky vegim është Bota njeh mirë Schindler-in dhe lis- Pikërisht këto kode etikë dhe
të së ardhmes. Ne jemi sot këtu, u jepet atyre që gjatë Holokaustit sakri-
realitet” tat e tij, por bota i njeh pak mijëra gjenetikë i përcaktuan hebrenjtë
që krahas bashkë-dhimbjes për vuajt- fikuan për mbrojtjen e hebrenjve.
Të nderuar miq e të ftuar të veçantë! Schindler-ët shqiptarë. "mysafirë" që duhet të strehoheshin,
jen njerëzore të nderojmë edhe ata që Pikërisht për këtë, zonja dhe zotërinj,
mundësuan ngadhënjimin e së mirës dëshiroj që, në emrin tuaj të falënderoj rrethoheshin me nder dhe "mbroheshin
Me lejen tuaj dhe, nëpërmjet Fshatarin, që nuk tregoi se ku e kishte nga hasmi". Qoftë edhe me çmimin e
mbi të keqen dhe, në aspektin njerëzor, të gjithë shqiptarët e viteve të Luftës
jush, me bekimin e gjithë popullit fshehur hebreun kur i vunë pistoletën jetës. Ata shpjegojnë edhe përgjigjen e
të ndihmës njerëzore. Ata që u risollën që nuk u bënë instrumente të dhunës
shqiptar jemi sot këtu për të kujtuar një pas kokës dhe i thanë se do t‘i vrisnin habitur të shqiptarëve kur falëndero-
shpresën shpirtrave të munduar, që ndëretnike; të falënderoj ata që sfiduan
prej vlerave më të rëndësishme morale familjen dhe digjnin fshatin. Mjekun, heshin për ato që kishin bërë: "Nuk
ndihmuan dhe shpëtuan jetë njerëzish, rreziqet dhe vdekjen dhe shpalosën vir-
dhe historike tonën: bujarinë dhe që shpëtoi dhjetëra hebrenj të sëmurë bëmë asgjë të veçantë. Domethënë,
duke rrezikuar jetën e tyre edhe në ato tytet më të mira të kombit.
mikpritjen e treguar gjatë Luftës së nga kampet e shfarosjes, duke i sh- thjesht ju përgjigjëm kodit tonë etik
momente kur çdo dritë dukej e fikur. Të falënderoj ata që, në për-
Dytë Botërore, ndaj një prej popujve përndarë fshatrave. Qytetarin, që kur i dhe gjenetik."
"Shqipëria është i vetmi puthje me kodin etik dhe gjenetik të
më të persekutuar të botës, hebrenjve. ofruan shpërblim u përgjigj: "Shqip- Shqipëria nuk është vend i pasur, por
vend i pushtuar, i cili shmangu kombit, të besës, mikpritjes dhe nderit,
Por jemi gjithashtu të tarët besën e kanë për mikun e jo për ka thesare të rralla morale, thesare që
persekutimin e hebrenjve nga nazistët shkruan faqen më të bukur në librin e
mbledhur, jo vetëm në shenjë krenarie ta shitur." Kjo faqe, pak e njohur, por ne duhet t‘u japim vlerën që meritojnë,
dhe i vetmi vend i pushtuar ku hebren- humanizmit të kombit, e cila njëkohë-
për të kaluarën tonë, por edhe në re- shumë e ndritur e historisë së kombit, një vlerë në fakt e paçmuar, gati-gati
jtë mbijetuan 100%. Shqipëria është i sisht është dhe një nga faqet më të
spekt të gjithë viktimave të pafajshme u shkrua në përputhje me tre kodet unike. Është rasti kur ndihemi thellë-
vetmi vend i pushtuar ku hebrenjtë, pas bukura të librit të humanizmit botëror.
të njërës prej ngjarjeve më të errëta të kryesore të Kombit tonë: Kodin e sisht krenarë, është rasti kur viktimat e
Luftës së Dytë Botërore ishin më të Me çfarë kemi bërë kemi të drejtën t‘i
historisë së njerëzimit, për t‘u lutur për Besës, Kodin e Mikpritjes, Kodin e Holokaustit meritojnë homazhin më të
shumtë në numër se para luftës", shtojmë vetes dhe imazhit tonë një
shpirtrat e 6 milionë hebrenjve të pafa- Nderit. Ky trinom është pjesë e kodit thellë, është rasti ku fisnikëria e shqip-
shkruan Harvey Sarner, në librin e tij vlerë më tepër. Le të na shërbejë kjo
jshëm, të masakruar nga dhuna e egër gjenetik dhe etik të kombit, ADN-ja e tarëve meriton piedestal për shfaqjen
"Rescue in Albania". Shqipëria mbetet për ta kultivuar edhe më shumë sh-
e ideologjive të verbëta. Ajo çfarë ka Kombit. më të lartë e më të bukur të marrëd-
i vetmi vend i pushtuar ku nuk u zbatua pirtin tonë të hapur dhe metropolitan.
ndodhur me hebrenjtë gjatë luftës, por Ky trinom kodesh komple- hënieve njerëzore.
protokolli i janarit të vitit 1942 i Kon- Segmenti historik i
edhe në të tjera momente tragjike pas mentarë, të pandashëm nga njëri-tjetri, Eshtë koha kur këto vlera duhet t‘ia
ferencës së Vannse-së për "zhdukjen Shqipërisë, gjatë të cilit të gjithë
saj, na bën të mendojmë dhe t‘u trego- mbart forcën morale të vetëmohimit, rikujtojmë brezit më të ri, në mënyrë
totale të Judëve". vepruan së bashku për të shpëtuar he-
jmë brezave se çfarë janë në gjendje të në emër të besës, bujarisë dhe nderit. që ta kultivojmë edhe më tej shpirtin
Historia e jashtëzakonshme brenjtë është i jashtëzakonshëm, i pan-
bëjnë njerëzit kundër njëri-tjetrit. Ky trinom nuk e njeh fjalën "i huaj". tonë të hapur dhe fisnik.
e Shqipërisë është një histori madhësh- johur tjetërkund. Nuk ndodhi kund që
Si pjesë e natyrshme e botës Ai njeh vetëm fjalët mik dhe mysafir. * Fjalimi i Kryetares së Kuvendit,
tore. Është historia e një kombi të tërë çështja e mbrojtjes së hebrenjve të
së qytetëruar shprehim nëpërmjet këtij "Shtëpia është e Zotit dhe e Jozefina Topalli, në seancën e
ku shteti dhe populli vepruan së kthehej në çështje mbipolitike dhe të
Kuvendi solidaritetin në dënimin e mysafirit" thotë Kodi i Mikut, duke posaçme plenare "Në besë të shqip-
bashku për të shpëtuar hebrenjtë. Lav- bashkonte tërë kahjet e mundshme
gjithë mizorive të shkuara, duke filluar barasnjësuar mikun me Zotin. Duke i tarit", organizuar me rastin e
dia nis që nga ata të cilët nuk pranuan politike. Nuk ndodhi kund që shteti të
nga Holokausti i hebrenjve dhe gulagët dhënë mikut atributin më të lartë të "Shoah"-s, ditës së kujtesës së vikti-
t‘i dorëzonin Gestapos listat me emrat mos i dorëzonte Gestapos listat e he-
sovjetikë e deri te kampet e dënimit të mundshëm. "Dera e shtëpisë i hapet mave të Holokaustit, dje më 29
e hebrenjve e deri te njeriu më i brenjve, duke e quajtur problemin
komunizmit shqiptar, Srebrenicës, kujtdo që troket... Miku duhet pranuar janar, në Tiranë
thjeshtë që strehoi hebrenjtë në hebre "çështje të brendshme". Nuk
kalvarit të Kosovës dhe 11 shtatorit të
 LONDON FEBRUARY 2008 12
NGA BLERIM CIROKA

K
y është përkufizimi më i
logjikshëm, më objektiv, dhe
më i plotë i asaj rruge gjigande
që po ndërtohet mes trojeve tona. Kjo
"Në rrugën Rrëshen -
është përgjigjja më e mirë që i bëhet të
gjitha "hamendjeve" nga do qofshin
ato. Nuk dua të flas e zbërthej përplas-
jet e ndryshme politike rreth kësaj
rruge, që me verbërinë e tyre politike
nuk ngjajnë aspak profesioniste.
Kalimash po ndërtohet
kombi ynë!"
Thjeshtë si një qytetar, ndjej të shpreh
mendimin tim mbi rëndësinë e kësaj
rruge, rreth kësaj ri-lidhjeje të kombit
tonë matanë "kufijve". Kjo rrugë nuk
është personale apo partiake! Kjo rrugë
është e kombit Shqiptar. Kjo rrugë
është e Tiranës, është e Prishtinës,
është e Mitrovicës, është e Sarandës,
është e Gjakovës, është e Gjirokastrës,
kjo rrugë është e Gostivarit e Tetovës
etj..

Pas disa përpjekjeve, mat-

jeve e c’matjeve nga qeveritë përkatëse
të viteve të fundit, tashmë, rruga patri-
otike me gjithë madhështinë e saj është
shfaqur në horizont. E parametrave
ndërkombëtare, me katër korsi, ku
parashikohet te ecet me 80-100 km/h,
me tunelin më të gjatë në rajon, ajo
planifikohet të përfundojë brenda gjys-
mës së parë të 2009-s, që do të thotë 17
muaj të mbetur! Rruga Durrës–Morinë
do të ndihmojë në zhvillimin e të gjithë
zonës verilindore të vendit tonë. Kjo
rrugë nuk do të lidhë vetëm Kosovën
me Adriatikun por do ndërlidhë gjithë
rajonin. Edhe tregtia e mallrave do të
jetë shumë më e lehtë, për më shumë
kur mendojmë se gjendemi në vigjilje
të zyrtarizimit të shtetit më të ri, shtetit
të Kosovës. I gjithë fluksi i lëvizjeve
tregtare të llojeve të ndryshme që
priten të gjallërojnë pas zyrtarizimit të
pavarësisë, më së shumti, do të për-
shkohen pikërisht nga kjo rrugë.
Përsa i përket dobive që na
ofron kjo rrugë, ata janë të prekshme
që tani. Rreth 2000 Shqiptarë janë të
punësuar në këtë projekt madhor,
pagesa e të cilëve fillon nga 300 deri
në 1 000 euro në muaj, në varësi të
punës që bëjnë. Më vonë, kur të fillojë
puna me tre turne, e kërkuar kjo me in-
sistim nga qeveria Shqiptare, numri i
punëtorëve ne këtë rrugë do të shkojë
në 4 000. Punësimi i shqiptarëve është
një ndër prioritetet e kompanisë
ndërtuese. Krahas pagesës punëtorët
përfitojnë edhe përvojën dhe kuali-
fikime të ndryshme duke përfshirë sig-
urinë në punë sipas njëjtësimit
ndërkombëtar apo përdorimin e
mjeteve më të fundit bashkëkohore të
përdorura atje. Ndërsa përfytyrimi se
rruga e re, me gjithë bukurinë e saj
mahnitëse me ura mbi lumin Fan, me
majat e bjeshkëve sipër tyre me pisha,
me kodrat e gjelbërta do të jetë një
mundësi e mirë turizmi, ka bërë që
shqiptarët e Kosovës, që tani të kërko-
jnë tokë për të blerë në këto zona që
tani.
Kjo rrugë, do t`u lehtësojë
shumë mundësitë e komunikimit
njerëzve nga të dyja anët e "kufirit",
qarkullimin në një kohë shumë të
shkurtër e me një komoditet bashkëko-
hor. Kjo rrugë, do të thotë hapja e derës
së një porte të një lumi plot begati të
gjithanshme, që kur të fillojë vërshimin
nuk do të ketë njeri që do mund ta ndal.
Rritja e shkëmbimeve të të gjitha llo-
jeve mes Shqiptarëve, do të sheshojnë
çdo lloj ngjyre që mundohet t`u
përngjitet fjalëve "kosovarë" e "shqip-
tarë". Pa më të voglin dyshim mendoj,
se sa do qoftë çmimi monetar (450 mil-
ion euro) që po paguajnë sot tak-
sapaguesit Shqiptar për ndërtimin e
kësaj rruge, është pak ndaj rëndësisë
dhe vlerave që mbart ajo. Thellimi i
bashkëpunimit dhe shkruarja drejt
shkrirjes të çdo lloj dallimi që mund të
jetë krijuar në pesëdhjetëvjecarin ko-
munist është tejet e rëndësishme për të
ardhmen e kombit tonë. Rruga e re, të
qenurit prej rreth 111 km e gjatë në të
cilën do të mund të ecet me 100 km/h
lë të kuptohet lehtë se sa afër do të jetë
bregdeti për Shqiptarët e Kosovës, e
anasjelltas, skijimi i Kosovës gjatë
dimrit për "bregdetarët", etj., etj.. Seg-
menti Rrëshen-Kalimash është pjesë e
autostradës Durrës-Morinë, 170 km e
gjatë, e cila lidh bregun e Adriatikut
me kufirin e Kosovës dhe rajonin.
Nëse kohëzgjatja e udhë-
timit Kukës-Tiranë, për momentin,
zgjat 6 orë, me përfundimin e kësaj
rruge do të bëhet jetë 2/2.5 orë. Jo më
larg, por në verën e vitit të ardhshëm
turistët nga Kosova do ta kenë shumë
më të lehtë të vijnë në bregdet.
Para pak ditësh një grup
rreth 30 deputetësh më ngjyra të
ndryshme politike, që i kalon edhe
grumbullimet gjatë fushatave për vo-
time vizitoi punimet e rrugës. "Është
tjetër gjë të shikosh në letër se çfarë
bëhet dhe tjetër gjë të prekësh nga afër
këtë realitet të mrekullueshëm.
Vështirë se do të ketë kundërshtime
për këtë vepër nga çdo vizitor që do të
vijë për të parë punimet" është shpre-
hur nënkryetari i kuvendit, Fatos Beja.
Ndërsa fjalët më të forta
rreth rrugës kanë ardhur nga drejtuesi i
PAD, z. Neritan Ceka: "Në rrugën
Rrëshen-Kalimash po ndërtohet kombi
ynë", duke shprehur në këtë mënyrë se
me ndërtimin e kësaj rruge hapet një
epokë e re e kombit Shqiptar. Ndërsa
kryetari i komisionit parlamentar për
hetimin e procedurave të tenderimit të
kësaj rrugë, deputeti Aleksandër Bib-
eraj ka shtuar: “ajo që pamë sot këtu
nga afër, në kantieret kryesore, ku
punimet po ecin me ritme të larta, ishte
diçka e mrekullueshme. Ishim 30 de-
putetë që vizituam sektorët e vështirë,
ku puna vazhdonte pa ndërprerje dhe
avancimi ishte i lartë, që përbën një
model sesi ndërtohet një vepër e për-
masave të tilla.”
Në mesin e tyre ka qenë dhe
deputeti i PBDNJ-s, Leonard Soli, i cili
ka thënë: "Jam shumë i mahnitur dhe
mendoj se me këto që pashë, ministrit
Basha duhet t`i kthehet imuniteti. Ne
duhet të mbështesim investime të tilla
që zgjerojnë tregjet dhe afrojnë
Shqipërinë me Europën". Kështu sh-
prehet deputeti i PBDNJ-së sepse
mund ta ketë të vështirë të thotë "kjo
rrugë afron Shqiptarët me njëri-tjetrin
(pikë së pari)"..
Ndërsa kreu i qeverisë, Sali
Berisha, gjatë inspektimit të punimeve
ka thënë: "Jam këtu për të vizituar këtë
vepër, e cila për çdo vizitor shqiptar
është e përmasave të paimagjin-
ueshme. Çdo vizitor, duke ndjekur tra-
jektoren e saj, kupton se këtu po bëhet
një punë e papërsëritshme në historinë
e një vendi", duke shprehur më tej
vlerësimin maksimal për punën e kom-
panisë ndërtuese. "Dua të shpreh nder-
imin më të thellë për kompaminë
"Bechtel Enka", për të gjithë ekipin e
punëtorëve, të inxhinierëve, për këtë
punë gjigante që po kryhet. Rruga, për
të gjithë ata që i thonë zhvillimit zhvil-
lim, e bën Shqipërinë një vend të zhvil-
luar, i shton nder, krenari, begati, çdo
Shqiptari, kudo që ndodhet. Rruga
është aorta e kombit", ka vlerësuar më
tej kreu i qeverisë. Kryeministri ka
garantuar përfundimin e rrugës në
kohën e paracaktuar, mbështetur në
garancitë e dhëna nga "Bechtel Enka".
"Unë kam marrë garanci të plotë nga
kompanitë, se do t'i përfundojnë
punimet brenda afatit. Dy ditë më parë,
ata kanë hapur 22 metra tunel,
ndërkohë që mesataren e kanë 16
metra. Në një afat kohor prej dy
javësh, ata pushojnë vetëm një ditë.
Shpresoj që gjatë verës, ata do të puno-
jnë edhe me 3 turne në zonat ku nuk ka
rrezik për punëtorët. Është shumë e
rëndësishme që të punohet me tre turne
dhe të plotësohet ky standard, pasi qev-
eria shqiptare po e vendos këtë stan-
dard për të gjitha kompanitë", ka
përfunduar kreu i qeverisë.
“Ky projekt, i cili lidh
Shqipërinë me Kosovën, Maqedoninë,
Serbinë Jugore dhe rrjetin Trans-Eu-
ropian të rrugëve, do të përmirësojë sit-
uatën ekonomike të zonave nga kalon,
do të stimulojë turizmin, ndërtimin dhe
shërbimet, si dhe do të përmirësojë
pozicionin konkurues të Portit të Dur-
rësit”, është shprehur ministri i Punëve
Publike, Transportit dhe Telekomu-
nikacionit, Sokol Olldashi.
Pavarësisht se puna po ecën
sipas planit, puna në këtë objekt mad-
hor, duke filluar që nga muaji mars, do
të bëhet me tre turne, punë 24 orë, gjë
e cila do të rrisë mundësitë për për-
fundimin e saj para afatit. Fakte
bindëse në lidhje me seriozitetin dhe
kapacitetin e dy firmave sipërmarrëse
ka plot. Mund të mjaftohem vetëm me
projektin më të madh të transportit
urban të sipërmarrë nga njëra prej
kompanive që po ndërtojnë rrugën
Durrës-Morinë, kompania Betchel.
Ajo ka marrë përsipër të ndërtojë
tunelin e Bostonit, i cilësuar si projekti
më i madh i ndërmarrë ndonjëherë në
Amerikë, për sa i përket shërbimit
urban. Ky projekt vjen si arritje e një
plani 30 vjecar dhe i një ndërtimi 12
vjeçar. (ëëë.bechtel.com) Ndërsa kom-
pania tjetër Enka, e cila ka një histori
që në vitin 1969, ka ndërmarrë shumë
projekte, nga më të mëdhenjtë, si në
Arabi, Kroaci, Turqi (metrotë në Stam-
boll) etj.. (ëëë.enka.com)
Shpresoj që ta shikoj sa më
shpejt të përfunduar këtë rrugë, burim
i zhvillimit tonë ekonomik e kulturor,
duke qenë i bindur se historia do ta

I
NGA YLLI PËRMETI
magjinoni që në maksimën, prover-
bat apo brohoritjet tona – të
shoqërisë tonë – të mbizotëronte
frymë raciste dhe diskriminim tenden-
cioz për minoritetet e huaja, siç janë, pa-
kicat greke, ai serb,maqedonas apo
malazez që jetojnë në shoqërinë tonë
(me një ndryshim – në tokën tonë ) prej
shekujsh dhe të përballeshin me thirrjet
e nëntitullit të këtij shkrimi: therësisht
vrastar. Ashtu siç janë paraqitur për
shekuj me radhë vëllezërit tanë kosovarë
në sytë dhe kulturën serbe – pikërisht
me të njëjtin paskrupulitet janë zhveshur
nga të drejtat zakonore, gjuhësore, rra-
core dhe mbi të gjitha qytetare,
bashkëvëllezërit tanë arvanitas dhe em-
igrantët në greqi. Greqia e sotme poli-
tike, civile, shoqërore, idiosinkrazike
apo eksentriko-narciste dhe mbi të gjitha
konceptuale evokon përfytyrime të një
siluete apo penjuári meskin i cili
mundohet të formoi me njëmijë e një
mënyra, kartografinë influencale gjuhë-
sore dhe ekonomike në ballkan dhe më
tej.
Për të sqaruar – nëntitulli
ishte në njërën nga gazetat më me in-
fluencë në Greqi me një shtojcë pyetë-
soro-çuditëse nga unë: eleftherotipia
ose shtypi i lirë, në datën 28/12/o7 ku
një regjizor gjermano-grekë vë në
skenë këto ditë “tragjedinë mentale
greke” duke e analizuar përmes stilit
komik – dmth, «Δεν θα γίνεις
Ελληνας ποτέ, Αλβανέ - Αλβανέ...» ose
«dhen tha jinis elinas pote, alvane, al-
vane» ose «nuk do bëhesh kurr grekë,
o shqiptar, o shqiptar». Sa komike
është kjo për shoqërinë shqiptare që
jeton atje dhe se sa oshilacion negativ
do të ketë në shpirtrat e fëmijëve apo
komunitetin emigrant, kjo “aftë epi-
zotike”, le t’ia lëmë kohës të gjykoi!?
Antropologët, faktojnë se
njeriu dhe kafsha kanë virtyte të për-
bashkëta – dhe njëri nga më kryesorët
është unik për të gjitha qeniet, dhe është
ai se si gjallesat duke përfshirë edhe
njeriun – kur zënë një copë tokë fillojnë
dhe e thurin atë për të mos e ngacmuar
ndonjë gjallesë tjetër grabitqare apo për
t’u mbrojtur nga agresionet e jashtme
ose fqinje. Sipas kësaj rezonance, Enver
Hoxha ndoshta kishte të drejtë për thur-
jen e kufijve tanë në regjimin komunist
– aty ai shihte kërcënim dhe mundohësh
të mbrohesh (!) – antropologjikisht ar-
syetimi qëndron (!). Por, a përbën vetëm
një kërcënim aksiomë apo arsye për t’u
vetërrethuar dhe vetizoluar? A është
rrugëzgjidhje në rajon dhe me tej, thurja
dhe paprekshmëria e kopshtit tonë vet-
jak? Bie apo s’bie ndesh me doktrinën
postempirike europiane ky animizëm
shtazarak!?
Pra, ne i provuam stimujt dhe
qasjet antropologjike si shoqëri dhe ja –
ku përfunduam në një kaos
“demokratik” i sjell nga jashtë ashtu siç
n’a e servirin në një pjatë boshe. Të
kuptohemi, antropologët kanë shumë të
drejtë por në regjimin tonë komunist
mungonte një komponent që e sqaroj më
poshtë. Promulgime sadiste nga grupe të
ndryshme shoqërore ka patur dhe do të
ketë por, adhominemi grekë dhe serb
kalon kufijtë human. Disonanca të tilla
“këmbëngulin” si mushka “xanxë” , dhe
inter alia rrënjosin dritëshkurtësi ashtu
si Thomas Hobbs përmes faktesh dhe
antifaktesh vërtetonte rreth 350 vjetë më
parë se: homo hominis lupus est (!).
Një fjalë e huazuar nga poeti
latin “Plauto” dhe në një përkufizim
shqip do të thotë: njeriu është armiku më
vdekje prurës për bashkënjeriun e tij (!).
Një tjetër kjo dizonancë alarmuese që të
«Genesis
Horribilis»
vë në problematikë dhe të rrëqeth tërë
trupin. Ndoshta, Hobbs ishte një obser-
vator apo i armatosur me armët sensibi-
lizuese dhe mund të dallonte defektet
antinjeri në atë periudhë, por, pa qenë e
nevojshme të jesh i prirur për histori dhe
filozofi mund të dallosh paradoksalisht
maksimën “hobeniane” edhe sot – në
ditët tona. Ajo shtrihet gjërë e gjatë dhe
ulet këmbë kryq – ashtu si piketat e
poleve veri-jug janë vendosur që nga
lindja e galaktikave dhe pozicioneve të
palëvisshme për shkak të garavitetit
ndërplanetar. Këto qendra gravita-
cionale të përpunimit të “ideve
gllabëruese” janë çuditërisht jug-veri
dhe quhen serbi/greqi. Ato nuk pranojnë
edhe sot,
megjithë
ndërndikimet
ideologjiko-
kulturore – të
vënë në jetë
“shqisën e më të larta të një
gjashtë”, që
është shqisa
më e fortë dhe
e kultivuar në
nivel univer-
sal nga Aris-
toteli – genocidin çam. Të
“para”ardhësi
i tyre dhe që
q u h e t
“arsye”(!).
Dhe ja përse...
Samuel Hantington, shkencë-
tar politik, në artikujt dhe analizat e tij
të viteve 1993 dhe të përmbledhura në
librin e tij "The Clash of Civilizations",
ose “Përplasja e Kulturave” dikton, në
mënyrën më kontraversale se perëndimi
mbaron aty ku fillon ortodoksizmi dhe
myslimanizmi. Në këtë teori të cilën ai e
zgjeroi në vitin 1996 dhe ku i kundër-
përgjigjet socologut Francis Fukuyama i
cili sapo kishte shkruajtur librin e tij
“Fundi i Historisë dhe Njeriu i Fundit” –
ai kontaminon në mënyrën më pragma-
tiste Greqinë rrjedhimisht edhe simotrën
e saj sërbinë.
Në frymën “handiktoniane”
rradhitet edhe profesori grekë Kimona
Haxhibiru – i cili realitetin grekë e për-
shkruan si më poshtë po në të njëjtën
gazetë (eleftherotipia). “Dhe ai
shkruan:Tezat e Samuelit të vitit 1996
dhe që u bënë “best seller” në nivel
akademik – shqetësuan shumë intelektin
grekë para një dekade. Shtresa greke u
irritua, për arsye se greqinë Handiktoni
e radhiti ndër shtetet e lindjes dhe se ajo
nuk përbën pjesë të kulturës perëndi-
more.
Në të vërtet, Handikton për-
buzet skajshëm nga intelekti grekë.
Handington vazhdon të argumentoi se
politika greke vështirësohet të përshtatet
në modelet, parimet dhe traditat
perëndimore. Në procesin e rikom-
pilimit të botës, pjesëmarrja e greqisë do
të jetë përherë e më e vështirë. Një
vlerësim i tillë “handingtonian” erdhi si
rezultat i vëzhgimit të ngjarjeve dhe
zhvillimeve të viteve 1981-96.
Dhe mesa duket argumenton
profesori grekë Haxhibiru, Handington
kishte të drejtë, dhe kjo vihet re direkt
mbas mbarimit të lojrave olimpike të
2004-ës në Athinë. Liderët partiak,
zgjidhen duke u bazuar në pankartat e
tyre dhe jo në programe reformatore gjë
që ka çuar në një pasiguri ekonomike
dhe ka shtuar problematikat rreth qën-
drimit evropian ndaj politikanëve grekë.
Nga njëra anë qytetarët e sotëm në
greqi, nuk kanë sensin e “ekonomisë” së
të mirave materiale bashkiake siç janë
uji dhe dritat, ku në të ardhmen do të
jenë më të pagjëndshme. Në anën tjetër,
evropianët janë në nivelin e selek-
sionimit të mbeturinave të tyre dhe ku
riciklimi përbën komponent bazë.
Abuzimet me të mirat materiale komu-
nale, janë rregulluar striktivisht dhe ligji
respektohet deri në
një”.
Në Evropë kemi
gjithnjë e më shumë
pjesëmarrje në elitat
shteti nga ekstrako-
munitarët ndërsa
greqia ende nuk njeh
kontributin në shtet-
formin grekë të ar-
vanitëve dhe
gjitha këto e kanë
çuar greqinë në një
devijim perëndimor
duke përforcuar
aleancat e saj në
Lindje, përkatësisht me rusinë. Ku jo
vetëm që materializon planet rajonale
afatgjata në lidhje me “arin e zi dhe atë
të gazit” por edhe dislokon armët kon-
vencionale ruse në tokën hellene. Dhe
ku armatimi apo arsenali grekë përbën
në nivel diplomatik dhe marrëdhëniet
me jashtë, çështje parësore. Pyetja që
ngrihet natyralist është: me cilët do
luftojnë këta pasanikë?
Duke parë se fqinjët jemi
ne!?. Planet e Greqisë siç shihet në
dekadën që vjen në lidhje me en-
ergjetikën do realizohen, dhe kjo përbën
një komponent tjetër që Greqia mundo-
het në planin multilateral të zbatoi duke
furnizuar edhe Evropën me energji.
Ç’lojëra mund të luaj Greqia me
Evropën në atë periudhë!?. Imagjinata
shkon pashmangshmërisht te lojërat
tashmë të njohura midis Rusisë dhe
Kroacisë dhe ku ekzistojnë skenare për
rikthim të ish republikave ruse nën do-
minim rus për arsye gjithnjë të njohura
ekonomike.
Vendet që gjenden në de-
markacionin lindje perëndim duhet të
zgjedhin dikur kampin aleat. Psh,
vendet baltike dhe Finlanda gjendeshin
për një kohë të gjatë nën influencën lin-
dore por kur erdhi koha e “arsyes
kazuistike” ato zgjodhën perëndimin.
Finlanda në saj të aderimit perëndimor
gjendet një shkallë më lart se britania e
madhe me një GDP vjetore që arrin
$48.140 të ardhura në vit dhe deklaron
konsolidim të marrëdhënieve me
Amerikën dhe BE.
Ndërsa nobelisti Orhan
Pamuk pohon, se progresi mund të
kërkoi “mohim” të identitetit kombëtar.
Në Greqi, slogani “karamalistik” që “i
Nuk do bëhesh kurrë “grekë”
...“o shqiptar”“o shqiptar”:
a është kjo një lajthitje
totale e shoqërisë greke?!
përkasim perëndimit” është antipatizuar
dhe stigmatizuar sistematikisht dhe sot
në “kopshtin grigjial” kultivohet një
qasje ekstreme rreth ideologjisë perëndi-
more.
Duke parë qasjen “handikto-
niane” në një optikë suplementare gre-
qia dhe serbia do vazhdojnë të vuajnë
“sindromën patriciste fetare” e cila të
çon pashmanshmërisht në narcizëm
mediokër. Greqia në këto momente
është e ndarë në “tre korente politikë” të
cilët gërshetohen dhe përshkruhen të
fuqishëm në të gjitha administrat vendi-
marrëse.
Korrenti i parë, është ai
“klerik” dhe që influencon të gjithë
grigjën teokratike. Një shembull do të
ishte evident. Në këmbënguljet “simi-
tiste” për heqjen e kryqit nga “shkopi i
flamurit grekë” një kërkesë kjo e BE,
nuk u arrit asgjë, përveç një debati pub-
lik. Në të njëjtën përpjekje mbeti edhe
heqja nga “letrat e identifikimit konfig-
uracioni fetar”. Përsëri kërkesë nga BE.
Sipas këtij konteksti, politika oligarke
greke ashtu siç influencohet nga kisha
serbe – sërbia i njëjti kohabitat ndodh
edhe në Greqi. Përpjekjet sido që të jenë
– sado rradikale, impasi social do të jetë
i padiskutushëm. Korrenti i dytë është ai
“neoliberalist” që mbështesin poli-
tikanët në të gjitha fushatat para dhe pas
elektorale dhe ku shquhet inflacioni oli-
gark.
Por edhe këta mbështeten
fuqishëm nga kleri grekë i cili dogmën e
tij fetare mundohet t’a përçoj edhe në
vende të tjera, si psh, në Shqipëri, me
një sukses të paparë. Vini re, përfaqë-
suesit tanë politikë, sa shpejt adoptojnë
atitudë klerike, duke uruar (pavarësisht
se sa i ndjejnë ato apo jo, duke ditur se
rrjedhin nga një sistem ateist) dhe stëru-
ruar të gjitha grigjat fetare. A është kjo
një shtirje sociale, a është ky një
paradoks social, a është ky një agregat
që uzurpon totalisht “udheheqjen e
grigjës” dhe që mundohet të ndaj
“plaçkën” e shtetit e cila vihet në saj të
masës???
Europa e ka braktisur këtë
koekzistencë, prej kohësh, në Greqi,
serbi, kultivohet masivisht dhe që imi-
tohet nga aktorët tanë politikë në
mënyrën më të përkryer. Kemi dhe një
korrent tjetër që sa vjen dhe fuqizohet
duke asimiluar “vlera populiste” por në
këtë rast ekstreme të djathta por që bëjnë
pjesë në koalicionin “karamalis” dhe që
quhet “karaxhaferizëm” në saj të liderit
që përfaqësohet ky korrent antihuman.
Sikurse ndodh e njëjta gjë edhe në serbi
me të vetëquajturit “ultranacionalist”.
Këtë e thekson edhe shkrimtari
Vladimir Arsenijeviç duke përshkruar
me mënyrën më të mprehtë “tragjedinë
raciale serbe” dhe se si për ata shqiptarët
përbëjnë «zezakët e bardhë» të Ballka-
nit.
E ardhmja në Ballkan, për
Serbinë dhe Greqinë, shfaqet me dy sh-
pejtësi: a) atë të kapjes së “trenit evropi-
anë” dhe b) “ngërthimit” gjithnjë e më
LONDON FEBRUARY 2008 13
shumë në “idenë e pavdekshme bizante”
ku në të bëjnë pjesë të gjithë ortodoksët
e lindjes. Të mos harrojmë se “bizanti”
përshkruhet dhe kultivohet si arritje dhe
kolonizacion grekë dhe jo si arritje e
shumë popujve që bënin pjesë në “elitën
udhëheqëse” ku duhet të mos harrohet
se në të bënin pjesë edhe shqiptarë. Pra,
përse në marrëdhëniet me jashtë, Greqia
sheh si armiq dy shtete, atë shqiptar dhe
atë turk?! Parë në thellësi të historisë,
ata vazhdojnë të besojnë se ne (turq dhe
shqiptar) u kemi marr tokat e tyre, ato të
bizantit, dhe këto i ushqen «lënda mësi-
more teologjike që mësohet në shkollat
greke».
Parë në një spektër reformist
në “ministrin e arsimit grekë” kemi një
inflacion në gjuhën greke edhe në
Shqipëri (siç n’a mëson babai kler) dhe
viti 2007-të u përshkua nga një debat
publik që vazhdoi për shumë kohë rreth
“korigjimit të historisë” atij të ciklit të
ulët dhe të mesëm. Përfundimi, asgjë
nuk u arrit, për arsye se ministria e ar-
simit bashkërendon dhe është e
mishëruar në trupin teokratikë politikë
grekë. Ja pra, edhe një impas tjetër so-
cial. Impakti i tij ndjehet më shumë se
në asnjë njeri tjetër – tek emigrantët tanë
të cilët s’kanë asnjë të drejtë sociale dhe
vazhdojnë të vuajnë indiferentizmin
politik shqiptar. Në të njëjtën rrugë po e
çojnë kombin shqiptar shumë politikanë
dritëshkurtër shqiptar, të cilët në vend që
udhëheqjen e popullit t’a konceptojnë si
një «tren ekspres» e konceptojnë atë si
«superekspres» për oligarkët shqiptarë
dhe «përrallë kapitaliste» për masën.
Një epokë e re kjo që të çon në revolu-
cion të vlerave kombëtare.
Në Greqi dhe serbi kahet ek-
streme ushqehen në saj të kultivimit
shumë vjeçar dhe «rrëmihjes së kopshtit
grigjial», ndërkohë në shqipëri nga poli-
tikanët tanë nuk shihet asnjë ndryshim
nga fqinjët e tyre. Uroj që unë të jem i
gabuar, por shihet qartë se të dyja partitë
opozitare nuk kanë në programin e tyre
asnjë kërkesë që populli ynë devot-
shmerisht mbron dhe kultivon në
ndërgjegjen e tij prej shekujsh atë të
kompletimit dhe rithemelimit të kombit
shqiptar.
Nëse do të shikonim në thel-
lësi të ndërgjegjes së individidit më të
thjesht në Shqipëri, në background-in e
tij, ai është i lidhur me gjyshër dhe
stërgjyshër të sakrifikuar në hapësirat
mbarëshqiptare. Si t’a braktis këtë vlerë
dhe flijim mbarëshqiptar qytetari i
ndërgjegjshëm? Fundja, çfarë po kërko-
jmë më tepër se të tjerët (?!) vlerat, ide-
alet dhe identitetin që e kemi unik. A
nuk ushqejmë ne të drejta humane më
shumë – me menyrën që kemi zgjedhur
të jetojmë, a është gjeneratë kon-
frontuese ajo serbe dhe greke, a ka sjellë
ortokdosizmi i tyre unik balanca në
rajon, a kanë shteruar armiqtë e tyre
(ne), a s’është mënyra që ata kanë zg-
jedhur duke zhvatur pjesët e trojeve tona
që në lashtësi dhe deri më sot një gjak-
thithse, a është një «genesis horribilis»
frustracioni që ka kapluar ata??????

‘97 GREQIA DHE
SHQIPËRIA
NGA EDITH HARXHI
& MAL BERISHA
(Vijon nga numri i kaluar)
"Kranidiotis përfundon misionin
dyditor në Shqipërinë eJugut"
"Zëvendës Sekretari i Punëve të
Jashtme, Kranidiotis përfundoi vizitën
e tij dy ditore në Jug Shqipërisë ku u
takua me përfaqësuesit e minoritetit
grek, autoritetet lokale dhe përfaqësue-
sit e komiteteve të qytetareve në
Gjirokastër.
Takimi me kryeministrin
Bashkim Fino u anulua për shkak të
pamundësisë se këtij të fundit për të
udhëtuar drejt qytetit të tij. Qeveria
greke hedh poshtë pretendimet e
Tiranes se vizita e Z, Kranidiotis ishte
bere pa dijeninë e saj pasi Kryeministri
Fino ishte I njoftuar për ketë. Një notë
e lëshuar nga Ministria e Jashtme e
Shqipërisë e dorëzuar në Ambasadën
Greke ne Tirane u fokusua ne takimin
midis zëvendës sekretarit dhe përfaqë-
suesve të kryengritësve ne Jug të
Shqipërisë. Nota tërheq vërejtjen se re-
belet nuk njihen ligjërisht e për pasoje
takimi është një provokacion.
Por Kranidiotis u përgjigj
akuzave të ngritura nga Tirana
se:
”Qeveria shqiptare ka qene e infor-
muar për vizitën time. Unë e njoftova
zotin Fino, personalisht. Zoti Fino na
tha neve se ishim të mirëpritur, prandaj
edhe ne ndoqëm procedurat formale.
Ne shkuam ne Shqipëri për të
mbështetur atë qe ka filluar.. Vizita na
ndihmoi qe të kemi një pamje të plotë
të situatës ne Jug të Shqipërisë të cilën
do ta kalojmë për shqyrtim ne qeverinë
greke, ne Bashkimin Europian dhe ne
qeverinë shqiptare”.
Të njëjtën gjë përsëriti edhe
zëdhënësi Reppas duke afirmuar se
qeveria shqiptare ka qene ne dijeni
ndërsa marrëdhëniet nuk do të dëmto-
hen nga ky veprim. Anulimi i takimit
të zotit Kranididiotis me Z.Fino nuk
kishte lidhje me demarshin e Min-
istrisë se Jashtme Shqiptare. Ndërkohe,
Ministri I Jashtëm Grek, Pangallos bën
një vizitë ne Shkup. Ai veç të tjerash
trajton krizën ne Shqipëri dhe rrezikun
e përhapjes se saj.
Zëdhënësi Reppas tha sot para
gazetareve se vizita e Zotit Pangaltos
ne Shkup dhe Beograd lidhet direkt me
situatën ne Shqipëri dhe sidomos lid-
hur me minoritetin shqiptar ne Kosove
dhe Tetove. Vizita e Zotit Pangalos
është një iniciative greke dhe përben
kontributin e Greqisë ne përpjekjet për
të shmangur destabilizimin nw Bal-
lkan.
"Agjensia Telegrafike Shqiptare
"ATSH", 18 Mars 1997
"Notë Verbale e Ministrise se Pun-
eve të Jashtme të Shqiperise"
Ministria e Punëve të Jashtme e Re-
publikës se Shqipërisë i paraqet kom-
plimentet e saj Ministrisë se Punëve të
Jashtme të Republikës Greke dhe i sh-
preh rezervat e saj lidhur me vizitën e
bere sot me datë 18 Mars 1997, ne
Gjirokastër nga ana e Zëvendës Min-
istrit të Puneve të Jashtme të Greqisë,
Janos Kranidiotis.
Qeveria shqiptare ka vlerë-
suar mbështetjen e palës greke si ne
kuadrin dypalësh ashtu edhe ne kuadër
të BE - se dhe të OSBE- se për zgjid-
hjen e krizës ne të cilën ndodhet aktu-
alisht vendi yne. Ajo sinqerisht do të
vlerësonte çdo veprim konstruktiv të
palës greke qe do të kontribuonte
sadopak ne përmirësimin e situatës dhe
daljen përfundimtare të vendit nga kjo
krize.
Me gjithë interesimin e Min-
istrisë se Punëve të Jashtme të
Shqipërisë, lidhur me vizitën e Krani-
diotis, pala shqiptare, pra Ministria e
Punëve të Jashtme dhe Ambasada
Shqiptare ne Athine, janë njoftuar
vetëm formalisht për realizimin e kësaj
vizitë. Lidhur me ketë vizitë, nga qev-
eria greke nuk është marre miratimi
paraprak ne parim dhe vlerësimi i palës
shqiptare për dobinë e kësaj vizitë ne
këto momente kur ne Shqipëri ndodhet
aktualisht një mision shumëpalësh i
BE- se dhe i OSBE- se ne përbërje të të
cilit ka edhe disa përfaqësues greke.
Vetëm disa ore para realizimit të kësaj
vizitë, pala shqiptare është vene para
faktit të kryer se kjo vizitë do të behet.
Ne kohen kur Qeveria Shqiptare e Pa-
jtimit Kombëtar e Kryeministrit Fino,
ne kontakte e bashkëpunim të ngushtë
me OSBE -ne dhe BE-ne po bën përp-
jekje kolosale për zgjidhjen e krizës
dhe stabilizimin e situatës ne vend,
takimet e zhvilluara nga Kranidiotis ne
Gjirokastër edhe me forca të cilat
vetëm ata e dine se çfarë përfaqësojnë,
duket se janë një injorim i organeve
legjitime dhe institucioneve zyrtare
shqiptare, por ne të njëjtën kohe përbe-
jnë veprime të cilat çojnë ne acarimin
e mëtejshëm të situatës ne Shqiperi. Ne
mënyre të veçantë, deklarata e Z.
Kranidiotis për nevojën e një zgjidhje
politike është një inkurajim për
veprime jo institucionale. Zgjidhjen
politike e kanë përcaktuar partitë poli-
tike shqiptare duke miratuar në takimin
me Presidentin e Republikës platfor-
mën e pajtimit kombëtar të cilën
gjithashtu e ka përshëndetur edhe
Kryeministri Simitis.
Ministria e Punëve të
Jashtme e Republikës së Shqipërisë,
duke përsëritur edhe një herë rezervat
e saj lidhur me vizitën e Zëvendës-
ministrit të Punëve të Jashtme të Gre-
qisë, Z. Karnidiotis në Gjirokastër
përfiton nga rasti t’i tërheqë vëmend-
jen Ministrisë së Punëve të Jashtme të
Republikës Greke që veprime të tilla të
mos përsëriten në të ardhmen".
Agjencia e lajmeve "ANA",
20 Mars 1997
"Ministri i Jashtëm Grek
Pangallos zhvilloi bised-
ime me Presidentin Milo-
sheviç dhe Ministrin e
Punëve të Jashtme të Ju-
gosllavisë Milan Miluti-
novic. Ata u fokusuan ne
krizën shqiptare.
Gjatë bisedës se tij Zoti Pangallos u
ndal në këto pika:
- Rivendosja e stabilitetit politik ne
Shqiperi;
- Kontroll i rreptë mbi kufijtë për
të evituar trafiqet e
armeve drogës etj.
- Bashkëpunim midis min-
istrive të Mbrojtjes të dy vendeve.
LONDON FEBRUARY 2008 14
Zoti Pangallos nënvizoi nevojën e
bashkëpunimit të dendur midis Gre-
qisë, FYROM-it dhe Jugosllavisë me
qellim qe të formulohet një qëndrim i
përbashkët ne takimin e Ministrave të
Jashtëm qe do të mbahet ne Selanik me
9 Qershor.
Zoti Pangallos tha se përhapja e krizës
shqiptare nw provincën serbe të
Kosovës dhe ne rajone të tjera të Ju-
gosllavisë duhet të shmanget me çdo
çmim.
"Buletini "Athens News",
20 Mars 1997
"SIKUR BERISHA TË JEPTE
DORËHEQJEN"
"Drama e stërzgjatur në Shqiperi duket
sikur nuk ka të mbaruar, tamam në një
kohe kur njerëzit menduan se pak sta-
bilitet në situatën tejet të tensionuar
kishte filluar me ardhjen në fuqi të
qeverise ekumenike të Bashkim Finos,
kur Presidenti Sali Berisha refuzon të
jap doreheqjen.
Refuzimi i "njeriut të fortë" të
Shqipërisë nuk i përmbush kërkesat
kryesore të protestuesve. Berisha
mund ta ç’tensionoje situatën nëse do
të jepte dorëheqjen vetëm disa ore para
ultimatumit të kryengritësve.
...Ri-dalja impresive në skenë e liderit
Socialit Fatos Nano, tregon se ka alter-
native tjetër përveç Berishës. Nëse
pritja popullore qe ju be Nanos herën e
pare qe ri-doli në skenë mund të quhet
tregues, atëherë Nano mund të veproje
si force e moderuar dhe stabilizuese qe
do ti ktheje vendit qetësinë. Natyrisht
kthimi në normalitet do të ndodhe
vetëm kur Berisha të japë dorëheqjen.
Persa kohe qe ai do të
refuzoje të dëgjoje të tjerët dhe të
vazhdoje të sillet si patriarku i popullit
shqiptar, qe ai në të vërtetë nuk është,
situata do të keqësohet edhe me tej..."
Artikulli i mëposhtëm është
shkruar nga Dr. Dimitrios Trin-
taphillous, Zv/drejtor i Fondacionit
Helenik për Politiken e Jashtme
dhe Evropiane ELIAMEP, i cili
gjatë pjesëmarrjes se tij në Konfer-
encën "Per Sigurimin Demokratik
dhe Stabilitetin rajonal" të orga-
nizuar me 15 shkurt 1999 në
Tiranë, pati takime të veçanta me
të dy liderit e përmendur në ar-
tikullin e mësipërm duke shprehur
konsideratën e tij të lartë per të dy
politikanët Shqiptare.
Vijon>>>

"Kosova është një rast
absolutisht unik dhe
nuk përbën kurrfarë
precedenti të ri, as të
rrezikshëm",
Noel Malcolm
Sa shpejt mund të pritej zgjidhja e
statusit të Kosovës?
Noel Malcolm: Duket sikur e ardhmja
e Kosovës do të vendoset brenda gjys-
mës së parë të këtij viti. E di që është e
lehtë të jesh shumë optimist për këtë
çështje, por nuk duhet nënvlerësuar ka-
paciteti i diplomatëve dhe politikanëve
ndërkombëtarë për të shpikur më
shumë vonesa e taktika për të shman-
gur vendimin e fundit.
Megjithatë, pas deklaratës së presiden-
tit Bush në Tiranë, në qershor të vitit të
kaluar dhe pas shenjave të qarta që
janë dhënë nga lojtarët kryesorë
ndërkombëtarë në këtë situatë, mendoj
se është mjaft e qartë se brenda pak
muajsh do të kemi njohje të Kosovës
së pavarur nga Shtetet e Bashkuara,
Britania, Franca, Gjermania, e kur kjo
të ndodhë, Kosova do të bëhet e
pavarur.
"Kosova - zgjidhje mund të jetë
vetëm pavarësia" është titulli i një
artikulli të shkruar prej jush në vitin
1998 në Britani. Atëkohë, në fakt,
mund të ketë pasur plot politikanë
ndërkombëtarë që nuk ia kishin
dëgjuar as emrin Kosovës. Pse ishit i
sigurtë që atëherë se pavarësia ishte
zgjidhja e drejtë për Kosovën?
Noel Malcolm: Atëherë isha i sigurtë
për të njëjtat arsye që jam i sigurtë
edhe sot. Praktikisht, nuk ekziston
asnjë mundësi tjetër serioze për sta-
bilitet afatgjatë në këtë pjesë të Ballka-
nit.
Kjo u bë e qartë në vitet 80-të. U bë e
qartë qëkurse erdhi në pushtet Millo-
sheviqi që ky territor nuk do të trajto-
hej si pjesë normale e qeverisjes nga
Beogradi.
U bë krejtësisht e dukshme
që e ardhmja e shqiptarëve të Kosovës
do të sigurohej vetëm në një shtet të
pavarur kosovar. Gjithçka që ndodhte
pasi kisha shkruar ato fjalë në vitin
1998, veçse ma forconte bindjen për
pavarësi, megjithëse kisha qenë i
bindur për këtë.
Megjithatë edhe sot nuk mungojnë
argumentat pro dhe kundër pavarë-
sisë. Shqiptarët e Kosovës kërkojnë
hiç më pak se pavarësi, serbët e
barazojnë pavarësinë me desta-
bilitetin e Ballkanit, ndërsa rusët
flasin për të ashtuquajturin prece-
dent. A pajtoheni ju me qëndrimin e
shqiptarëve se Kosova është rast
unik?
Noel Malcolm: Unë mendoj se në një
kuptim të rëndësishëm, Kosova përbën
një rast unik.
Në një këndvështrim tjetër, po kaq të
rëndësishëm, duhet të kuptojmë se ajo
nuk krijon ndonjë precedent të ri.
Kosova është një rast unik për shkak të
asaj që pamë në vitin 1999. Ne pamë
aparatin shtetëror të një shteti modern
europian, pra shteti Serbi e Mal i Zi që
kishte mbetur nga ish-Jugosllavia, të
përdorej për përzënien e një përqind-
jeje të madhe të popullsisë së një terri-
tori.
Ai aparat i dëbonte, u griste
dokumentat e identitetit me qëllimin e
qartë për të mos i lejuar të kthehen më.
Që prej vitit 1945 nuk kishim parë gjë
të tillë në Europë. Kjo ishte gjë e
"KOSOVA ËSHTË RAST
UNIK DHE JO PRECEDENT"
jashtëzakonshme që gëzoi popullaritet
në radhët e serbëve të zakonshëm.
Ku ishin marshimet e mëdha të
protestës nëpër rrugët e Beogradit
kundër dëbimeve? Thjesht, nuk pati të
tilla.
Sikur Millosheviqi
të kishte pasur sukses në
manovrat e tij, ai do të
kishte gëzuar popullar-
itetin e njerëzve të vet.
Kjo më ben të mendoj se
mungon legjitimiteti
themelor demokratik në
rastin kur Beogradi pre-
tendon ndonjë të drejtë
morale për të qeverisur
Kosovën.
Kjo, pra, e bën
Kosovën një rast abso-
lutisht unik. Por qasja
tjetër që nuk është thek-
suar sa duhet ka të bëjë
me faktin se në Jugosllav-
inë e vjetër, Kosova ishte
një nga njësitë e sistemit
federativ.
Ndaj them se nuk
kemi të bëjmë me ndonjë
precedent të ri. Ne po nd-
jekim precedentin e vjetër,
sipas të cilit, Sllovenia,
Kroacia, Maqedonia dhe
Bosnja u bënë shtete të
pavarur, sepse edhe ato
ishin njësi të federatës.
Ajo federatë u shpërbë, u
prish krejtësisht. Ky është
interpretimi zyrtar i asaj
që ndodhi.
Kjo do të thotë se nuk
është diçka që do të
ndodhë në Turqi me kur-
dët, sepse Turqia nuk
është federatë, por edhe
po të ishte, nuk po shpër-
bëhet. Kjo gjë nuk do të
ndodhë as me baskët në
Spanjë.
Me fjalë të tjera, Kosova nuk krijon
precendë të rrezikshëm në të ardhmen,
por ndjek një precedent korrekt tashmë
të përcaktuar me shpërbërjen e Ju-
gosllavisë.
Kur Kosova ta shpallë pavarësinë e,
sikurse ju parashikuat, të njihet nga
fuqitë e mëdha perëndimore, disa
mund të friksohen se me krijimin e
Nol Macolm,
miku i madh
i hqiptareve
gjate
dekorimit
nga
ish
-presidenti
Moisiu
dy shteteve shqiptare, Shqipëri e
Kosovë, do të prishet ekuilibri në
Ballkan. Mendoni se ka bazë për një
shqetësim të tillë?
Noel Malcolm: Unë nuk shoh ndonjë
rrezik apo kërcënim në këtë mes. Në
fillimin e viteve 90-të kur Moldavia po
përcaktohej si një shtet i pavarur, pas
shpërbërjes së Bashkimit Sovjetik,
mund të thuhej se 'ky është një kër-
cënim i tmerrshëm për rajonin', sepse
Moldavia përbëhet kryesisht nga pop-
ullsi rumune e, pra, po na krijioheshin
dy shtete rumunë.
Është interesant, se në atë kohë
shumëkush priste që Moldavia të
bashkohej me Rumaninë.
E prapë askush nuk mendoi
se kjo do të përbënte ndonjë katastrofë
për rajonin. Që prej asaj kohe, kemi dy
shtete fqinjë, Rumani e Moldavi, ku
flitet rumanisht.
Mos e kanë shkatërruar ato ekuilibrin e
sigurisë në rajon? Sigurisht që jo. Fakti
është që ne kemi disa milionë shiptarë
në Shqipëri e disa milionë shqiptarë në
Kosovë. Kjo gjendje do të vazhdojë,
pavarësisht statusit zyrtar, pavarësisht
kufijve.
Rreziku lind vetëm nëse ata kanë
ndonjë arsye politike për të kërcënuar
apo bërë luftë me fqinjët. Unë nuk
shoh arsye të tilla.
Prandaj edhe nuk e shoh fare as
rrezikun.
Shqiptarët në Shqipëri, Kosovë,
Maqedoni e në gjithë rajonin po
kërkojnë integrim euro-atlantik. A
LONDON FEBRUARY 2008 15
nuk është kjo dëshmi se frika nga
"Shqipëria e Madhe" është thjesht
një mit?
Noel Malcolm: Gjithë diskutimet për
"Shqipërinë e Madhe" që kemi dëgjuar
gjatë viteve të fundit janë zhvilluar nga
politikanë të vendeve të tjera, që për-
piqeshin të ngrinin kundërshti për sta-
tusin e Kosovës.
Unë mendoj se ky është një kundërsh-
tim fals. Në të vërtetë dy herë fals.
Së pari, sepse unë besoj që, edhe nëse
Kosova e Shqipëria bashkoheshin, kjo
nuk do të sillte ndonjë kërcënim për
vendet fqinjë.
Së dyti, sepse, sinqerisht, nuk mendoj
se ky është skenar realist.
Unë mendoj se varet shumë nga se si u
shtrohet pyetja njerëzve. Po t'i pyesësh
shqiptarët nëse janë bërë gabime dhe
padrejtësi gjatë përcaktimit të kufijve
në vitin 1913, sigurisht që do të thonë
"po".
Nëse i pyet se a u pëlqen ideja që një
ditë, në të ardhmen, gjithë shqiptarët të
jetojnë së bashku në një shtet, mendoj
se thuajse gjithë shqiptarët do të thonë
"po".
Por nëse i pyet se a do të votonin nesër
për t'u bashkuar e për t'u qeverisuar
nga një qeveri e përbërë kryesisht nga
shqiptarët e anës tjetër, mendoj se
përgjigja e ndershme e shumicës do të
ishte "jo, për këtë nuk do të votoja që
nesër"!
Unë sinqerisht besoj, se, pas
pavarësimit të Kosovës, nëse do të or-
ganizoheshin referendume në të dyja
anët, nuk do të kishim votim pro një
Shqipërie të bashkuar.
Unë mendoj se kjo tezë është përdorur
si një lloj kërcënimi kundër mundësisë
së pavarësisë së Kosovës, po që men-
doj se është një kërcënim fals.
Sokol Gruda BBC
 LONDON FEBRUARY 2008 16

SHITJE
Shes lokalin afarist në qendër të
Prishtinës (pas postës së re) rruga “Kroi i
bardhë”, Lamela B, nr. I lokalit 71 G me
sipërfaqe prej 48.34 metra
drejpërdrejt nga Ndërmarrja Publike
Banesore.
Të interesuarit mund të kontaktojnë Sami
Islamin në numrat: Mob. 07832328374
ose në shtëpi 020 88301214.

LAJMËRIM
Nëse jeni të interesuar që merrni
shpejt patentën britanike për drejtimin e
automjetit, atëhere kontaktoni
Sami Islamin dhe do të gjeni
ndihmën e dëshiruar.
Numri im i telefonit
është

07832328374

Albanian Services &

Services for Albanians

Welcome to Albaniancontacts.com
Britain's first Guide to Albanian Businesses and Services
Do not miss out...
When you advertise your business or service with albaniancontacts.com you can guarantee value for money.
We offer you great customer service and are looking forward to talking to you about advertising your business.
Please feel free to contact us using the details below:
Albaniancontacts
www.albaniancontacts.com
164 Fonthill Road
London N4 3HP info@albaniancontacts.com Tel/fax 0207 2633 661
 LONDON FEBRUARY 2008 17

Vetem ne CRYSTAL
mund te gjeni
kuzhinen e munguar
Ne ofrojme
specialitetet e
kuzhines shqiptare,
turke & mesadhetare
Ju garantojmë
cilesinë e lartë,

I pari restaurant çmimet e arsyeshme

dhe
sherbimin e kërkuar
Shqiptaro-Turk në Britani
Adresa
Crystal Restaurant
522 Holloway Road
London N7 6JP

ALB-UK TRANSPORT
TRANSPORT MALLRASH

LONDER - SHQIPERI 07727033937

Transportojme mallra per ne Shqiperi

*Çmime speciale per pesha mbi 30 Kg
*Mbledhje falas neper shtepite tuaja per pesha te renda
07817797374
*Hapur cdo te diele 10 AM-04 PM ne:
Safe store 105 Mayes Road Wood Green London N22 6UP
NGJITUR ME SHOPING CENTRE
 GËZUAR SHËN VALENTININ
LONDON FEBRUARY 2008 18

Lakmoj të kem Bebushi…

amnezinë Gishterinjte e vegjel qe perkedhelin murin e bakut nga brenda
kerkonin meshire dhe ndihme. Frymemarja e lehte e bebushit
Ironike apo jo? levizte barkun, pak te fryre, sipas ritmit te frymemarjes.
Kam arritur në një pikë Pak me poshte dukej rrahja e zemres se tij/saj.
Ku lakmoj të kem amnezinë - Mamush mos me lendo, mos ma mer frymen, rrahjen e zem-
Veç kështu do të mund res, mos e vrit kete bebush te vogel qe rritet brenda teje cdo
Të harroja çdo gjë dite. Vere pak doren mbi bark, e ndjen dhimbjen qe ndjej, e
Dhe të lirohesha nga kthetrat prek hunden time qe te ngjan ty, po syte e bukur si te babit.
Netila Qarri
E vuajtjes që po më shkakton Mbylli syte dhe shikoje buzeqeshjen time qe te mahnit, te
Vdekja jote Nënë! ngjaj kaq shume o ma… mos me lendo, me jep nje shanc ta
shikoj boten, me ler qe keta syte e mi te te shikojne ty, te
*** shohin lumturine kur une te lind…Do te bej krenare o ma, mos Elona Hysa
me vrit, degjome si kendoj, degjoje ninullen qe ma ke kenduar
Kur ëndërronim dashurinë nje here te vetme por e kam mbajtur mend, degjoje fjalen ‘mami’ si tingellon nga
Nuk ishim të lirë të dashuronim buzet e mia, po te kam mamushe dhe te kam xhan por vetem nese me mban. Mos te
Kur i këputëm prangat e robërimit lutem, mos me lendo, kam dhe une ndjenja, do me hudhin ne mbeturina, sdo kem
Me mburrje shkelëm vlere per askend tjeter vec trupit tend dhe teje. Ishin dy vendime qe nena e re mund
Mbi dashurinë te vendoste, te mbante kete krijese te rralle qe rritej brenda saj dhe fliste me te, ose
te bente abort duke shkaterruar jeten e saj si dhe te nje bebushi te vockel qe i meshi-
Agim Shabani Rendëm pas epsheve
rohej per jeten e saj/tij. Thone te behesh nene- eshte e mrekullueshme dhe ndjehesh
E lamë atë të endet
Shtigjeve te errësirës
mbi qiell, pse valle nuk ndihem keshtu? Me eshte permbysur i vetmi qiell para syve,
toka eshte e zeze, e shemtuar, s’ka lule, ska bar, ska uje, vetem gjarperinje te
Nuk ditëm të shohim dritën e saj llahtisur, te c’orientuar… c’po ndodh valle? Me Fal o bebush, falme te lutem, nuk di
Dhe pse vezullimi është i pa krahasueshëm c’po bej, mblidhi lotet e mij, mi dhuro kur te jem shuar, mi dhuro me urrejtje, mos me
Zemrat e verbuara do… qaj nga urrejtja, jo nga dashuria… urreje kete trup qe te mban brenda, nuk e
Dinë të ecin vetëm meritoj dashurine tende te pafajshme, te njome, qe mbart kaq arome te kendeshme
Nëpër terr nga zemra jote e vockel por kaq e madhe, do jesh gjithnje gonxhja ime me e bukur ne
Bota do ishte një para-parajsë universe. Me fal…
Është një para-ferr

MISTERIOZJA
Fatmir Terziu

Kur e pashë për herë të parë në stacion, ajo ishte gati t'i
hypte trenit. I binte në sy një valixhe-çantë e madhe lëkure
deri në lartësinë e gjunjve të saj. Kishte veshur një palë pan-
tallona doku ngjyrë kafe dhe një bluzë në ngjyrë jeshile të
çelur me mëngë të përveshura lart deri në bërryla. Sy të zinj,
flokë të zeza, mes një hijëzimi të errët, e re, misterioze.
Pasi e vuri në mbajtësen e çantave, aty mbi kokën e saj, atë
valixhe-çantë të madhe e të rrëndë, ajo u ul në një kolltuk
përballë meje. Pastaj treni ngjyrë gri me ajër të kondicionuar vazhdoi udhëtimin
pesë orësh drejt Zvicrës. Përrenj alpinë gurgullonin me ujin e tyre të ftohtë e të
shkrirë nga akujt që shuheshin ngadalë në atë ditë me diell. Fushat dukeshin si në
zjarr nga ndriçimi i lulëkuqeve që mbushnin hapësirat e tyre në atë muaj maji. Ten-
tova të dremis. Pastaj tentova të bëj një bisedë me personin që ishte ulur pranë
meje në tren, por pa sukses. Atëherë unë e vura re atë prapë, duke ia hedhur gati
vjedhurazi shikimin tim. Ajo në çast ishte duke mbajtur një tufë të madhe lulesh të
bukura, dhe ndoshta ishte përhumbur në kujtesën e dhuruesit të luleve. Unë lëviza
përgjatë rrjeshtit dhe u ula direkt përballë saj.
“Wie heissen die Blumen?” – e pyeta unë atë. Përgjigja e saj e vetme për pyetjen
time për lulet ishte vetëm një buzëqeshje. Oh, thashë me vete. Qenka Italiane, jo
Gjermane.
Bëra më tutje dhe e pyeta një pyetje më të pjekur, më të menduar me kujdes. Ajo
akoma hezitonte të më përgjigjeshe. Mendimi që ajo mund të ishte memece më
ngacmoi si për çudi në moment, por unë e flaka tutje atë idiotësi çasti. Nga që kjo
ishte Zvicra, unë kisha një zgjidhje të fundit; mendova se ishte Franceze. Përgjigja
ishte prapë si më parë. Vetëm një buzëqeshje si ajo e Mona Lizës.
U shtriqa prapa, i riktheva buzëqeshjen dhe u mundova që të dukem misterioz, i
painteresuar më shumë për të. Një mision që gati ishte përmbushur që në lindje të
tij; duke përfshirë robat e mia: që ishin një kapele si ato të peshkatarëve, një bluzë
të kuqe, pantallona me ngjyrë të verdhë me viza dhe këpucë atletike lëkure.
Në momentin që unë isha gati të largohesha, Mona Liza foli: “A flisni spanjisht?”- ajo
pyeti. Përse unë nuk kisha menduar për këtë. Ajo ishte spanjolle! Me të gjitha ndje-
sitë njërëzore, unë fillova të rrëmoj në brendësi të çantës sime, pë r librin e duhur të
gjuhës spanjolle.
Unë mësova pastaj se ajo ishte beqare dhe e punësuar në një azil pleqsh në Madrid
dhe ishte duke udhëtuar drejt Gjenevës për të vizituar familjen e saj. Ajo gjithashtu
më doli të ishte një njohëse e dobët dhe paragjykuese e kostumeve nacionale dhe
theksit të të folurit, për të njohur njërëzit, duke më marr mua në fillim si një anglez,
pastaj për një gjerman. Unë isha si duket specia e parë, që ajo kishte takuar në
jetën e saj nga Shtetet e Bashkuara të Amerikës. Sa për të qeshur më vinte, mua
amerikanit nga Ballkani. Për çfarë ne folëm saktësisht unë nuk mbaj mend por dita
kishte fluturuar. Unë i druhesha arritjes sonë në Gjenevë, ku ne do të ndaheshim.
Aty nga fundi i ditës, ajo që unë frikësohesha mbërriti. Ne u sorrollatëm për një kohë
rrugëve të bukura të qytetit, duke kundrisur kafenetë dhe kapuçinot e tij. Vështruam
vitrinat e dyqaneve nën dritën e fundit të ditës dhe e mbushëm bisedën tonë me të
qeshura. Kur treni im erdhi, ne i thamë njëri-tjetrit mirëupafshim me një ndjenjë të
madhe. Të dy kishim një gjë për të thënë... Por, njërëzit e saj, duke qenë nga perife-
ria e qytetit e prisnin atë dhe mua më duhej të plotësoja udhëtimin tim drejt detyrës.
Ne shkëmbyem adresat dhe unë i hypa trenit duke e lënë atë pas. E lashë atë pas
vetëm fizikisht, pasi në sytë e mi ajo ishte ende e pafshirë, ende sikur ishte para
meje...
**
Sot jeta ime nuk është aq e lirë siç ishte atëherë. Ashtu si shumë njërëz unë po rris
fëmijët e mij, udhëtoj nëpër qytet, bëj punët e mija dhe i jam përkushtuar familjes.
Por unë shpeshherë mendoj për ato ditë kur jeta ime mund të bëheshe shumë sh-
pejt e hidhur dhe e ëmbël, kur mundësitë e mëdha vinin dhe iknin me një të hapur të
gojës. Shpeshherë u ritregoj detalet e asaj dite pranvere të tjerëve, duke ndryshuar
pak faktet, duke e bërë vajzën shumë të dëshpëruar dhe veten time shumë të ftohtë.
Në njërën nga versionet e mija vajza padyshim më mbushi mendjen mua.
Sidomos gruas time i pëlqen të më dëgjoj mua që të vazhdoj në këtë mënyrë.
Megjithatë, ajo gjen variacionet e historisë sime si shumë të pabesueshme. Ajo in-
siston që në tren ishte e padëshpëruar, duke shtuar atë që unë isha as i larguar dhe
as i afrueshëm dhe se ajo e la Zvicrën një vit më pas atij viti që të martohej me mua
edhe pse isha veshur me atë uniformë. Ne të dy flasim tani të njëjtën gjuhë, gjuhën
e bukur shqipe, madje shpenzojmë orë të tëra që t’ua mësojmë edhe fëmijëve tanë.
Ne dy shqiptarë, që udhëtuam në një tren, që folëm në disa gjuhë dhe që kishim
harruar të themi tonën: “Tungjatjeta!”.
 LONDON FEBRUARY 2008 19
nuk e dëgjon zhurmën e avionit që ulet mbi pistë.

NGA JENI MYFTARI
Ishte mëngjes herët. Tisi i
natës, vazhdonte të mbante të
shtrira mbi qytet, krahët e tij.
Vesa që binte, e bënte akoma
më të ftohtë mëngjesin e atij
fund nëntori.
Makina që lëvizte me shpe-
jtësi, la pas kryeqytetin dhe u drejtua në rrugën e
aeroportit. Në kabinë përveç shoferit, ndodheshin
tre pasagjerë. Një burrë dhe një grua në moshë dhe
një vajzë e re. Vajza kthen vazhdimisht kokën pas,
duke parë me sytë e mbushur me lot, se si mbeten
pas, dritat e qytetit të saj të lindjes. Zëri i shoferit,
që mundohej të bëjë shaka, për të lehtësuar mo-
mentin, vinte në veshët e vajzës, si të buronte nga
mjegullnajat e thella.
Dhe ja, nën dritat e makinës u duk hyrja e aeropor-
tit. Zbritën të gjithë dhe u drejtuan në sallën e kon-
trollit të pasaportave.
Lotët e nxehtë të nënës, që rrokulliseshin faqeve të
brishta, bashkoheshin me pikat e vesës dhe
njomnin tokën e ftohtë, sikur donin t'a ndiznin atë,
me nxehtësinë e dhimbjes së tyre, që buronte nga
zemra.
Ishte e rëndë ajo ndarje. Momenti rëndohej më
shumë nga mungesa e babait të sëmurë, të shtruar
në spital, atje larg në Itali dhe e vëllait që
shoqëronte babanë.
Vajza qëndronte me një buzëqeshje të ngrirë në fy-
tyrë e me lotët e mbledhur në grykë, që mezi pritnin
të gjenin rrugën e daljes e të rrokulliseshin faqeve,
të bëra akull nga ndjenja e ndarjes dhe të mavijo-
sura nga thëllimi i atij mëngjesi.
Tik taku i orës së varur në murin e aeroportit
godiste trurin si ushtima e një tërmeti të brend-
shëm, që rrënon gjithçka që në valën e parë. Fy-
tyrat e përgjumura të punonjësve të aeroportit, nuk
të jepnin asnjë ndjenjë afërsie.
Ndarje ...
Duart e nënës dhe bijës ishin kapur fort, si të donin
të mos shkëputeshin dhe t'a shmangnin këtë mo-
ment. Dridheshin të dyja dhe, në këtë kapje duarsh
sikur mbështesnin njëra-tjetrën, për të mos rënë në
tokë.
Edhe burri që i shoqëronte ndodhej pranë tyre. Sytë
e tij lotonin dhe ai nuk mundohej t'i fshihte dhe nuk i
vinte aspak zor, t'i linte të shkonin poshtë faqeve, të
prekura nga rrudhat e moshës.
Ai ishte daja i saj, i cili ndodhej aty si të donte të
ngushëllonte vajzën, për mungesën e të atit dhe të
vëllait. Herë pas herë, vajza kthehej, fliste me të
dhe e puthte lehtësisht.
Ajo mundohej t'u jepte kurajo dhe t'i ngushëllonte
edhe pse vetë, kishte aq shumë nevojë për kurajo
në ato çaste. Koha fluturonte dhe ora e ndarjes
afrohej me shpejtësi, duke hedhur tutje, pa
mëshirë, minutat e fundit të qëndrimit bashkë.
Ishte akoma natë. Kjo natë mbulonte zemrën e
nënës dhe të bijës dhe bëhej më e thellë nga
mendimi se ç'do të ndodhte më pas. Po më pas??
Kjo pyetje ishte ngulur si një turielë në tru dhe
kishte ngecur aty, si pyka në nyjën e drurit.
Vajza afrohet për të paraqitur pasaportën dhe
kaluar bagazhin. Të gjitha veprimet i bën instink-
tivisht, pa e patur mendjen aty. Po kështu instik-
tivisht i përgjigjet punonjëses së linjës ajrore, e cila
e pyet për diçka.
Për çfarë e pyeti? Vajza nuk e di, se mban mend.
Mendja e saj punon intensivisht në shumë drejtime.
Një moment është aty me nënën dhe dajën, ndërsa
tjetrin fluturon atje, tek babai i saj. Hyn në dhomën
e spitalit dhe ulet pranë shtratit të tij, i vendos dorën
mbi ballë dhe e përqafon me dashuri bije. Në këto
çaste ajo e ka harruar këtë aeroport të ftohtë dhe
Puthja e nënës e nxjerr nga mendimet dhe ajo i rik-
thehet realitetit, të veshur me ngjyra loti.
Po. Ka ardhur më në fund momenti i ndarjes.
Zemra e vajzës këlthet nga dhimbja por, ajo
mundohet t'a fshehë dhimbjen pas asaj buzëqeshje
të ngrirë, që ka vendosur mbi fytyrë. I puth dhe
përqafon me dashuri, nënën dhe dajën. I rrethon të
dy me krahët e saj, sikur do t'i fusë në gji dhe t'i
marrë me vete. Nuk do të ndahet. Zemra thotë, jo.
Por koha s'ka mëshirë. Duart shkëputen me
vështirësi dhe mbeten ashtu të shtrira drejt njëra-
tjetrës. Vajza largohet një hap edhe një tjetër dhe ...
lotët e nënës e thërrasin të kthehet pas. Kthehet
dhe përsërit atë rit të dhimbshëm të ndarjes. Por
s'ka më kohë.
Mundohet të grumbullojë në vetvete të gjithë forcën
e saj, për t'ia lehtësuar nënës këtë moment. I
dhuron një puthje, një buzëqeshje, i merr duart e
saj i fut në gji dhe më pas i afron tek buzët dhe i
puth fort e ... përsëri duart shkëputen nga njëra-tje-
tra. Ajo ecën drejt pikës së kalimit të kufirit, me
kokën e kthyer pas. Nuk sheh se ku shkel, ku i ve
këmbët. Ato ecin vetë, pa i kontrolluar.
Vajza e mban kokën pas, derisa ata nuk shihen më.
Shkon drejt derës së daljes dhe ngjitet në avion.
Zhurmat përreth sikur u tretën dhe ajo ndien vetëm
zbrazëti. Tisi i natës, tashmë ka filluar të çahet nga
drita e ditës. Me sytë e ngulur tek dritarja, duke
parë për të fundit herë dritat e qytetit të saj, vajza
më në fund i le lotët të rrokullisen poshtë dhe të
mbulojnë fytyrën e akullt. Këtu ajo është vetëm. Pa
nënën dhe dajën e saj pranë dhe mundet të qajë sa
të dojë, pa u përpjekur të mos lëndojë më shumë,
ato zemra të çara nga dhimbja e ndarjes. Avioni
lëviz dhe lë dalëngadalë tokën, poshtë nën trupin e
tij. Tashmë ai fluturon në zbrazëti, por zbrazëtia në
shpirtin e vajzës është më e thellë, se ajo në të
cilën fluturon avioni. E nesërmja?? Kërcënuese apo
e bardhë?? Sido që të jetë ajo është aty ... në atë
zbrazëti të pafund.

LULJA E KUJTIMIT Gllaberim ndjenjash!

Kam mbetur me copesat e kujtimit
Po qe se komunikoje me njerezit,
neper duar, me aromen e fresket
Ata zbrapsen nga majat e larta te egersise.
te aromes tende, ne puthjen
Nuk ka leverdi as thenia e embel e te “falurit”
laquriqe te asaj nate, i mbetur jetim,
E as krenaria e heshtun e mbyllur ne vetvehte.
si nje femije vejushe. Keqardhja ecen
Zbrapsem…zbrapsem sikur Xhonturqit ne
ne shtratin e kujteses,
fushen e mellenjave.
ne uiskin e endrres
Dikush me ndal, e therret,
dhe vegimin e shpreses, ma percelluan
‘ndal o trim se keshtu me s’ben, gjithe jeten e
flaket e pasionit, shpirtin e zhuritur EMANUEL BAJRA
jeterave u zbrapsem’
nga qymyri i ndjenjes.
Poshte, ia ktheva, poshte ti e hakmarrja jote.
Une nuk di te zbrapsem,
Te them te dua…?! O fjale brilante
Une di te urrej, lendoje, te mallkoje e jo te dua.
e mekuar ne detin e mallkimit. Sa
Fusha e mellenjave m’I mesoje keto
i pafat paskam qene…?! Me mallkove
Do te kisha deshire te maturohem me heret.
ti, apo une mallkova vetveten, ne
Vetedijen e kam lene,
mallkimin tend te pashpirt, strukur
E lashe edhe ndjenjen per dashuri,
ne konturet e nje bote bastardesh,
E as fuqi per te ngrene nuk gjeje … humba gjithcka
qe sillet ne rrethin vicios te merzise,
Sepse ashtu desha vete.
me syte e padukshem te mashtrimit,
I mallkuem, fjale e vogel eshte, kjo pergjigje s’jep,
me mbyte te terin ne detin e zhgenjimit,
I harruem, harron edhe vete se kush jam,
ne konstruktin e lotit, lodhjes, perteses,
Ama kurbetqar…, paj per zotin me ka hije e krenar jam.
derdhur mbi hijet kufoma te harreses

GËZUAR SHËN VALENTININ

Tomor Bahja
 GËZUAR SHËN VALENTININ
LONDON FEBRUARY 2008 20

MALI I VJERRUR KUJTIME NGA

PETRIT KUÇANA SAKRILEGJ JETA NE TOKЁ
ALMA VERRIA
hinja nuk është
BASHKIM METALIA

T akull, as trotuar
shterpan që nuk
sjell kalimtarin e pritur. Kemi në shpirt
Brenda kështjellës,
Kisha ftohtё...
...ia preva njё copё Qiellit...
dhe krahёve e hodha...
Është një filxhan kafeje mё mbёshtolli
që serviret si kafka e një Tempullit të ëmbël fort me mjegull...
guri të ikur apo të paktën të lëvizur përlut- Të artë, me tё brodha...
shëm , kur harpa zhurmëroi shkrumbin e Tatëpjetës së shpejtë nga pas mё ndiqte oshёtima,
malit të vjerrur, bri ndrydhjes së akuariu- Zgrip i mendjes , zemёrata e Qiellit tё çarё....
mit. Thinja është zarf i pashkruar helmi, Lakuriqësinë e kafshatës Bubu!!! Mallkim i paparё!
krejt i tjerrur në hojet e bletëve që vodhën së thatë.
hapin. Hapi është krah. Krahu është ujë. Dielli pa asnjë kordë, Isha mykur...
E bukën e dheut e mbledh, si krahët Të të tremb hija pёrditё e laja veten
e gjinkallave të martirizuara në britmën e E errësimit. me shi dhe lotё...
tingullit të rreshkur prej diellit. Buka e Parvazit të portës ...kalbёsira s'kthehet mё nё jetё...
dheut qëllon e pjekur vrullshëm po prej Gdhendur me modë, e ke tё kotё!
diellit në poshtëfytin ku mbarsen retë e Humbëtirë – endja As edhe shiu nuk pat tё shterruar!
virgjëra ardhur prej krahut det. E qënia e Para agimit. Bobo!!! Freski e dёshtuar!
vendosur para kafesë së gurtë filxhan, Tempi i udhëve
dredh një cigare prej ajri dhe e mbështjell Afsh dhimbjeje, Kisha frikё...
në shenjtërimin e mollës që kurrë nuk u Religjion në mëvetësi, rregullisht lutesha...
poq. Mbështillemi për motive klime pa ditur kё kisha Zot...
Ajri është i ashkëlt e porosia sillet dhe pse s’e duam letargjinë. Mos vetё lutja e papёrgjigjur
e pashukatur, për të ruajtur më shumë Sikur kështella ime ma mbushte zemrёn plot...?!
fronin e braktisjes. Është më shumë se Të më mbyllet , A mos gjith' Zotёrit e mi
mace e lagur, largesa e mbërritur deri në Sot – gjithëmonë mes tyre luftonin...
nënfundin (akoma) të papështyshëm, ku Engjejt le të më binden ...Shpirtin tim tё shpёtonin...?!
rrjedhin binarë e kapilarë, të injektuar me Në përjetime…
lyrat drusore të vjeshtës së shartuar me Shpirti flet – dikush Ndjeja ankth...
shi. Ta dëgjojë. mbi lekurёn e pёllёmbёs ditore
Shiu nuk herret, pra nuk guxohet Ritmikisht lexoja Fatin qё kanosej, Fatёziun...
që të numërohen lyrthërimet shpirtërore të frymëmarrja rritet, a luhet me Fatin si Macja me Miun...?!
qenies së vendosur para kafesë së gurtë - jo, s’e dua këtë mëshirë Tmerr, rrёnqethje ndjeja...
filxhan kryekëput i kapur me shtigjet e ky oaz se mos ndryshonte planin Jeta...
shtyllës së kurrizit, të ruajtur nën xhaketën kafshatë e frikës ...kur rrugёn pёr drejt Fatit Tim
e varur në kryqin e plakur, poshtë trajek- mpleks gjetiu mendoja se e gjeta...
tores së pikur mbi fushën floktore. një dëshirë. Ndjeja vetmi...
Puthja e lëngshme është vetëm një ....sidomos kur s'isha vetё!
molekulë shiu në barkimin e flokëve. Thinja S'kish pёr tё Parin
çahet pa shiun lëkurëlyrshëm. as tё dytё... as tё tretё...
Por zhgënjimi është më shumë se një fole, dhe heshtjen mbajta kёngё
ku zatetesh si folja e përcëlluar në kohën e qё s'ma vriste dot askush...
ngrictë. vetmia e metaltё,
Apo... si fjala e zhytur në tretësitë, nuk shkrihet mbi cdo prush...
ku u zbardh e mbeti pa pikë fryme, por me
mish të bardhe e më flokë të llumta, krejt si Ndjeja druajtje...
vera, pija e padashuruar e mbetur në fund tashmё e dija se tё ndjehesha
të shishes së qelqit bashkë me bjerrjen e rrehat me lakuriqёsinё,
tapës. duhej tё bindja veten dhe njerёzinё...
Mes flokut e biodiversitetit. Gjindje ...se isha i pamёkat...
e zhurmshme. Është vjedhur legjenda pa Dёshtova! Pёr fat...!
kurrfarë kurore. Askujt nuk i bëri për- Kur kisha etje...
shtypje as sa con miza në krahë. Stilistët edhe larg shkretёtirёs...
çdo krua... pёrrua... kish shterruar...
ishin të drujtshëm si fillim, derisa ja marrin
dorën punës e mëpastaj krijuan imazhet
Mall dheu m'i njomte buzёt
statike që u rrotulluan edhe natën në pёshtyma ime e moshuar...
jastëkun e lagur prej djersëve, ndonëse Guri jastek i perveluar Nёpёr plasaritje Toke, ёndёrroja Ujin tim...
kurrë nuk mund ta kenë parë dritaren e lat- nga mall i tretur mbi buzёn time, Uji veç Kujtim...
uar prej kokrrave të shiut. ...dhe as flisja dot...
dheu i lenduar ska fjale se pas qiellzёs mё ish' ngjitur gjuha...
Si melodia e një kënge e rrjepur që
e mban mend, kur vozit një makinë të vjetër sdi ç’te thote OTokё pa Ujё! O e paqumёsht grua!
nëpër rrugën e mirërregulluar të fshatit të nuk besova se bota kete toke S'kisha uri...
djegur prej luftës. Mbahet mend vetëm kishte mallkuar Por mё urdhёronte...
veshi i paprekur i filxhangurit edhe pas lut- kete toke ku dhe drita kockat, mbeturinat t'ia lёpija...
jes për tu kthyer mbrapa. Oh! Çfarё nuk bёn Njeriu nga padija!
rrjedhe lote… Dhe unё lёpija... villja... prap lёpija...
Malit mbetet i vjerrur bri ndrydhjes
së akuariumit. Gazmend Kryeziu Der'sa volla vet palcёn
nga kockat e mia...

I kam dëgjuar të
tjerët duke thënë se
jeta fillon në të
dyzetat. Ka një vit
që kam shkel në to
dhe definitivisht
gjëra të reja kanë
filluar të më
shfaqen, por pak prej tyre janë që kishin për
t’më dhënë ndonjë ndjenjë të një fillimi
mbresëlënës.
çfarë fillimi i mirë është ai kur sa zgjohesh
në mëngjes ia nis me ndonjë ofshamë që të
vjen si prej qielli! Ndonjë dhimbje shpine,
këmbe apo e ndonjë pjese tjetër të trupit.
Gati çdo ditë të re zgjohesh me ndonjë
dhimbje të re! Dhe për t’i dhënë vulë tërë
këtij “fillimi të jetës” ke kujtuesin më
besnik që nuk të gënjen asnjëherë.
Pasqyrën! Harroi dhimbjet fizike, kur sapo
i hedh sytë mbi pasqyrë i sheh vijat që nga
jastëku të janë formuar gjatë natës në fytyrë,
e të cilave ju duhet më shumë se gjysëm dite
të zhduken. Këto të iritojnë gati më shumë
edhe se rrudhat që të janë formuar prej
vitesh. Fillon dhe e fajëson edhe pasqyrën:
“nuk e di pse, por kjo po na qet... pak si
shtrembër”. Shikohesh në të dhe vehtja ta
kujton ndonjë teze, fqinje apo ndonjë grua
që nuk e ke pas as në farë e as në fis! Flokët
të lëpira prapa koke thuajse ditë edhe natë e
mban kokën të mbështetur diku. Me shumë
përpjekje provon t’i japësh formë tjetër
por... pa sukses.
Kur të gjitha gjërat fillojnë të shkojnë
Kur i shkel
të dyzetat!
teposhtë (efekti i gravitetit), diçka e re po
filloka?!! Shikoni, apo më mirë të them mos
i shikoni, disa femra, moshatare të mia që
tani e gjejnë momentin të bëjnë eksperi-
mente me vehten më shumë se kurrënjëherë
më parë në jetën e tyre! Vishen me funda
shumë të shkurtër, me dekolte, duke mend-
uar se ekspozimi i trupit të shton ndonjë
pikë. Jo në këtë moshë!
Një prej gjërave që dikur kur isha më e re e
kisha të vështirë t’i besoja ishin gratë kur
bënin muhabet për preokupimin e tyre me
të pamurit. Kisha bindje se këtë janë duke e
bërë për çallëm! Të fillojnë e të mbajnë syza
që të duken me të “sofistikuara” apo më “in-
teligjente”. Edhe sytë po e ditkan kur po
hyjshe në të dyzatat a?! Jo pse nuk më
pëlqejnë se si duken të tjerët me syza,
përkundrazi ata që i kanë për gjatë më
duken më të hijshëm/e me to se sa pa to por
për shkak se organizmi im ka qenë
“alergjik” ndaj tyre sa here që i provoja
(edhe atë deri vonë) më duhej një kohë e
gjatë që shikimi im të normalizohej. I kam
blerë një palë me dioptrinë qe ia kam cak-
tuar vetes (me të njëjtin sistem siç kanë bërë
edhe gjyshërit tanë). Më mirë po shoh me
to - kur nuk po kam rrugëdalje nganjëherë -
por më duhet ta pranoj askush ende nuk më
ka parë me to.
Mos të flasim per ndryshime hormonale,
kur fillon dhe ju hip njerëzve në qafë pa
ndonjë arsye. Pse më fotografove kaq afër
se?! Ose, të lutem mos më zë me kamerë etj
etj. Në fakt, sapo njoftohesh me dikë vrapon
ta marrësh albumin e fotografive e t’ju
thuash, qe se si kam qenë! Apo ajo tjetra,
me ata që nuk je takuar me vite dhe të
kërkojnë ndonjë fotografi t’ua dërgosh me
internet, shkon dhe e kërkon ndonjë të vjetër
dhe mundohesh ta heshtësh faktin se ajo fo-
tografi është e kushedi sa viteve më parë.
Nuk di kujt t’i besosh: atyre që të thonë se
po dukesh mirë apo të tjerëve që të sugjero-
jnë se duhet të provosh të kujdesesh më
shumë për veti. Kryesisht i dëgjon të tjerët
që kanë më shumë “eksperiencë” se tani
nuk je më e re dhe “duhet ta ripërtërish
veten”. Jo se nuk dëshiron të provosh gjëra
të reja por ideja është se zakonisht ndahesh
edhe më e zhgënjyer. Shko dhe lyeje fytyrën
me podër, çerpikët me ngjyrë të zezë, disa
hije në çepallë dhe pas një kohe më mirë
mos e këqyr veten fare në pasqyrë. Dukesh
sikur e ke mbajtë fytyrën me orë në avull
apo të ka zënë ndonjë shi i madh – shkar-
ravina që të kujtojnë aktorë cirku. Kështu,
kam vendosur t’i mbetem besnike vetëm
buzkuqit tim deri në fund.
Fillon më pak se kurrë më parë të marrësh
komplimente por kënaqesh duke i dhënë
vetes (sa për t’ia bërë qejfin), për ato gjëra
që njëmend i ke pasur dikur dhe t’i shtosh
edhe 100 të tjera që nuk i ke pasur kurrë. E
LONDON FEBRUARY 2008 21
shikon bashkëshortin duke ju gëzuar ko-
menteve që kanë filluar t’i bëhen atij për të
mirë! Pa dyshim që gëzohesh edhe ti për të
por kjo nuk të ndihmon aspak se si ndihesh
ti vet për veten.
Po si e kam paramenduar veten kur të
plakem?
Ndoshta plakë që kam shtuar shumë peshë
e që mezi pret ta tubojë familjen për uikend
e t’i impresionojë me gatime që i kam më-
suar gjatë gjysëm shekulli. Apo si plakë
ekscentrike , që do ta ngisja motoçikleten
deri në fund. Ndoshta të tillë që këtë peri-
udhë të jetës ta rezervoj për t’u marrë me
shkrime, diçka që kam dashur tërë jetën të
bëj por që gjithmonë e kam shtyrë për dikë
a për diçka... Por asnjëherë të tillë që të
provojë ta fshehë gjithsesi dukjen time.
Harroje fillimin e të dyzetave, më tha një
kolege. Edhe pak e do të kesh frikë edhe të
qeshësh sepse organet urinore fillojnë të ta
bëjnë me dije se nuk e kanë kontrollin më
ato. Pastaj me siguri fillon edhe mendja të
luajë lojëra të tjera - jo që të kujtohet se si e
ke paramenduar veten plakë, por me siguri
e pyet veten a kam qenë ndryshe ndonjëhere
se?!!
Na mbetet vëtëm që t’i lutemi Zotit për
përkufizimin e urtë që aq sa të jemi vetëm
me qenë shëndosh e rehat, e sa për nuancat
që i sjell jeta me kalimin e kohës, si
mëlmesa për ta dalluar një jetë prej një jetë
tjetër, na mbetet vetëm ta përshëndesim.
Salute!
Valbona Ismaili Luta

SHTATEHOLLA
---------------
MONOLOGU SHTATEHOLLA,
I NENES ATDHEU
GURT NE GJOKS SI MOLLA.

(KUSHTUAR RRIN,KUJTOHET NE SHKALLE,

NUK ME LE TA PUTH NE BALLE.
ADEM MOJ SHTATEHOLLA,
ME GURT NE GJOKS SI MOLLA.
JASHARIT) ME LE T'U MARRE ERE,
Atdheu i ka TE DEHEM NJE HERE.
përmasat në zemër
Ata qe s’njohin ninullat MEHEMT ELSHANI
Pa kufinj e pa politikane
Enderruan
Na mbush me mall, na jep emer
Te te kishin djalin e tyre
Kudo te ndjehemi krenar
Por Ti je imi. KUSH JEMI NE
E madhe moderne eshte bota
Marramendese ne gjithcka me Shikoj hijen time
Kur nuk te paten
gjithcka në hijen tënde,
Deshiruan
Por zemra per dreq atje ka prehje shikoj sytë e mi
Te garoje mbi nje kale te zi,
Ku te therrasin; -Bir, sa kohe pa u në sytë e tu,
pare... shikoj zemrën
Te cilin e priste humnera.
dhe shpirtin
Atdheu eshte mall i rende si i ndërrojnë vendet
Po te vendos, Bir, ketu
Per te gjithe; per te mire e per te dhe në fund shoh veten time
Mbi kete piedestal te lashte,
keqinj ashtu siç jam.
Kudo e sido te jemi bere Po kush jam unë?
Te ropicur nga shiu
Ai na therret e a perkedhel; Bir Kush je ti?
Te xvirget nga era…
Vallë, kush jemi ne të dy?

GËZUAR SHËN VALENTININ

HYDA ISMAILI EMSALE DESTANI
NAIM BERISHA
 LONDON FEBRUARY 2008 22

MISS SHQIPTARJA MB
2008 Do you want to register your company as

A company limited by guarantee with the Companies house?

Or
A company limited by shares with the Companies house?
Or
A community Interest Company with the Companies house?

Do you want to register your charity or community organisa-

ALBA-MEDIA UK dhe MISS ALBANIANS tion as
UK Ltd filluan regjistrimet për spektaklin e
A charity with the Charity Commission?
vitit 2008.
Ftohen të gjitha vajzat shqiptare që jetojnë
në Mbretërinë e Bashkuar dhe Irlande t’i In collaborations with The ALBANIAN newspaper
bashkohen listës për përzgjedhjen e we can assist you to get the registration you wish for your
princeshës shqiptare në UK. company or your charity.
ALBA-MEDIA UK garanton pjesëmarrjen në
If you need this services or more information please email
evenimentet më të bukura në Shqipëri dhe
at Albania7@gmail.com , Tel: 07863583420
në botë.
Gjithashtu për të gjitha vajzat pjesëmarrëse Or email us on rco.consultancy@gmail.com
do japim çmime dhe dhurata fantastike të
cilat i mundëson vetëm ALBA-MEDIA UK
INTERCONEXIS CONSULT
Për më shumë informacione kontaktoni me koordinatoren www.interconexis.com
ARJOLA CENI në tel. 07843619372
ose alba-media@hotmail.co.uk, www.missshqiptarja.org.uk
www.albamedia-uk.com

INTERVISTA
K
ëngëtari popullor Qerim
Sula është një nga emrat e
nderuar të Dibrës dhe të
muzikës sonë popullore. U lind në
Zallë – Dardhë të Dibrës në 12 prill
1951. Edhe pse mbaroi shkollën
mekanike, ai ishte dashuruar dhe i
përkushtuar për muzikën, ndaj që
në moshë të re u aktivizua me grupet
amatore të Zallë –Dardhës. Ndërsa
në vitin 1967 me ansamblin “Dibra”.
Një vit më pas në 1968 nëm prezan-
timin e parë në Festivalin e Parë
folklorik të Gjirokastrës me këngën
e Hazis Ndreut, ku u vlerësua me
çmim të parë për interpretimin e tij.
Ka marrë pjesë në të gjitha Festi-
valet Folklorike deri në vitin 2000.
Është aktivizuar në mjaft trupa e
ansamble si dhe ka qenë në pjesëtar
i Estradës Profesioniste të
Peshkopisë. Ka kënduar në shumë
skena të vendit por edhe jashtë
shtetit si në Gjermani, Austri, Turqi,
Belgjikë, etj. Në vitin 1981 ishte në
Kosovë me ansamblin “Kuksi i ri”.
Në repertorin e tij ka një numër të
madh këngësh epike, duke qenë nga
këngëtarët më të suksesshëm të
trevës së veriut, i vlerësuar me mjaft
çmime e diploma të ndryshme, në
aktivitet kombëtare. Prej disa vitesh
është në pension dhe jeton në Tiranë,
me pasionin dhe shqetësimin e madh
për folklorin dhe muzikën e bukur
popullore shqiptare.
Z. Qerim, kur e keni nisur karrierën
tuaj si këngëtar? Ka qenë trashëgim
nga familja apo dhunti e natyrës?
Qerim Sula: - Karrierën time si këngë-
tar e më vonë edhe si kompozitor e
kam filluar që në moshë të re, në
fshatin tim të lindjes, Zallë- Dardhë të
Dibrës. Talenti im, në një farë mënyre,
buron që nga familja ime, pasi famil-
jarë të mi janë marrë me art dhe me
kulturë. Kam kënduar fillimisht me
grupet artistike amatore të zonës. Më
vonë, në moshë të re, më çuan në
estradën profesioniste të Peshkopisë.
Ua di për nder gjithë atyre artistëve të
mëdhenj e të apasionuar që ishin me
emër e figura të njohura në Dibër.
Veçoj një artist të madh që nuk jeton
më, Haziz Ndreun, i cili më zbuloi
mua si talent dhe më vonë më çoi në
Peshkopi.
Pa folklor nuk ka komb
Si artist, për herë të parë,
kam dalë në skenë në vitin 1968, më
këngën e Lam Dacit, një luftërar di-
bran të cilit i këndohej kënga e kresh-
nikëve të maleve. Këtë këngë e bëri i
ndjeri Haziz Ndreu. Kisha emocion se
isha pjesë e grupit të Dibrës në Festi-
valin e parë të Gjirokastrës, por e real-
izova me sukses. Salla më priti shumë
mirë, më uronin të gjithë dhe unë u
hutova fare, se dija çfarë kisha bërë,
isha vetëm 17 vjeç.
Unë jam ndër atistët e paktë
të këngës epike dibrane dhe asaj
shqiptare. Gjithë jetën time artistike ia
kam kushtuar historisë së popullit të
Dibrës dhe të popullit shqiptar. Kam
një jetë artistike 30-vjeçare, këngët që
kam kënduar unë janë për heronjtë,
luftrat, për qendresën e popullit tonë
gjatë shekujve. Me thënë të drejtën
Dibra ka nxjerr artisatë të mëdhenj, si
Haziz Ndreu, i cili nuk jeton më, një
artiste tjetër e madhe është Liri Rasha,
regjisori Skënder Cala, Vera Laçi, Arif
Vladi, Caje Poleshi me këngën “O
Mirë se na erdhe”, e cila u bë jehonë
atë kohë, u bë hit i këngës popullore të
Dibrës. Të gjithë këto artistë kanë dalë
nga Zallë –Dardha, e cila është një
vend që me të drejtë e kanë quajtur
djepi i artit në Dibër, se aty është the-
sari i folklorit në Dibër. Zall - Dardha
gjithë Dibrës i ka dhënë kulturën dhe
artin, e funizonte me artistë, këngë e
valle. Të shumë janë artistët nga Zalld-
hardha dhe unë e kam për nder të jem
një nga ata. Pra, para se të merrja pjesë
në ansamblin “Dibra” unë kam marrë
pjesë në Asamblin “Kuvendi” të Zall -
Dardhës, i dekoruar me urdhrin “Naim
Frashëri”. Atë kohë ky ansambël ishte
ndër ansamblet më të shquar, të cilin e
drejtonte Xhelal Çerpja.
Talentet në Zall - Dardhë
nuk kanë munguar asnjëherë ku mund
të kujtoj këtu dhe Arif Hysën. Në këtë
ansambël të kuvendit u aktivizonin
edhe ato që nuk ishin nga zona si, Sha-
ban Mziu, i cili ishte një rapsod shumë
i mirë. Më pas shkova në ansamblin
“Dibra” dhe atje u evidentova si
këngëtar epik, atje vazhdova aktivitetin
tim për 30 vjet, në estradën profesion-
iste të Peshkopisë.
Gjatë kohës sime si profe-
sionist kam marrë pjesë në të gjitha
Intervistë me këngëtarin popullor Qerim Sula
Festivalet Folklorike Kombëtare dhe
në mjaft aktivitete ndërkombëtare, në
takimet midis rapsodëve që organizo-
heshin në atë kohë e shumë të tjera.
Jam dekoruar me urdhërin “Naim
Frashëri” të klasit të pare.
A jeni i kënaqur sot kur hidhni
vështrimin pas në karrierën tuaj
artistike?
Ishte e vështirë që në atë kohë t’i thoje
vetes artist, se duhet të plotësoje shumë
kërkesa. Por më e rënda ishte se kënga
çensurohej. Duhet të përmendje Enver
Hoxhën për ndryshe nuk të nxirrte
kush në skenë. Por artistët, të gjithë ne
së bashku, bënim gjëra shumë të
bukura, kompozitorët punonin shumë.
Ka pasur kompozitorë të shkëlqyer si
Përparim Tomçini, Edmond Zhulali,
ata ngelen për mua më të mirët, me të
cilët kam pasur shumë sukses. Sot arti
ka më tepër liri, por është harruar ajo
që buron nga populli, folklori, arti po
bëhet biznes. Kënga burimore e veriut
ka ngelur pak në harresë, por jo vetëm
ajo e veriut po edhe e Shqipërisë. Sot
nuk po punohet më me talentet e rinj,
madje edhe folklori i popullit po ma-
nipulohet, keqpërdoret. Më ven keq që
nuk shfrytëzohen aq sa duhet ato
burime se populli është thesar i
pashtreshëm.
Çfarë mendoni për festivalet e fundit
foklorike, pasi ju keni marrë pjesë
thuajse në të gjitha festivalet në vite?
Festivalet e fundit po mundohen të ru-
ajnë ato vlera që ka populli, por nuk
duhet të prishet folklori i popullit, sido-
mos gjatë përpunimit, si[ ka ndodhur
në shumë raste, se ai nuk ka vlerë më
pastaj. Në të gjitha festivalet apo
takimet kombëtare shikoj që nuk po i
përpunojnë mirë këngët e vallet e pop-
ullit, rrallë herë ia arrijnë suksesit. Pop-
ulli të bukurën e ka vetë, atë mund ta
marrësh ta përpunosh po nuk duhet të
prishet e bastardohet. Unë bëj thirrje që
të bëhen sa më shumë takime, të bëhen
gjëra të bukura për folklorin se ai është
arti që ngelet. Bota e ruan me fana-
tizëm folklorin e vet. Ashtu duhet të
bëjmë edhe ne.
Çfarë mendoni për ”Odën
dibrane”?
”Oda dibrane” është një dhuratë e
artistëve dibranë. Për mua është një
vlerë që bëhet çdo vit, në të cilën mar-
rin pjesë artistë nga të gjithë ansam-
blet, si brenda ashtu dhe jashtë vendit.
Aty tregohen të gjitha vlerat e folklorit
të një kombi. Është gjëja më e bukur
që është arrirë në këto vite dhe kjo falë
drejtorit të Shtëpisë së Kulturës në
Peshkopi, Ministrisë së Turizmit, Kul-
turës, Rinisë dhe Sporteve, kryetarit të
Bashkisë, të cilët e kanë mbajtur gjallë
jetën artistike të Peshkopisë dhe vetë
“Odën dibrane”. Të gjithë biznesmenët
kanë investuar për këtë që ajo të ketë
vazhdueshmëri edhe në të ardhmen,
pasi aty marrin pjesë të gjitha grupet,
është një gjë e veçantë dhe një gjë
shumë e bukur, pasi në këtë manifes-
tim kulturor tregohen vlerat e Kosovës,
e Jugut, e të gjithë Shqipërisë...
Cilat janë disa nga këngët tuaja më
LONDON FEBRUARY 2008 23
të mira ndër vite?
Kam kënduar shumë këngë, në reper-
torin tim kam mjaft krijime e
bashkëpunime me kompozitorë të
shquar, por do veçoj këngët “Zot t’i
dalim këtij vatani”, kënga e Festivalit
të Gjirokastrës në 1983 “Na knojnë
pushkët nëpër kulla”, “Bini o ju trajma,
bini”, “Ballë për ballë Dibra Dush-
mani”, “Më ka lind nana mos me
vdek”, “Jam shqiptar dhe s’shuhem
kurrë” e shumë të tjera të cilat janë
disa nga këngët më të mira.
- A keni nxjerrë albume në këto vite?
Po, kam nxjerr një album me këngët e
mia më të mira, ndërsa tani po punoj
me Edmond Zhulalin për të realizuar
diçka tjetër të bukur. Mendoj që të nx-
jerr një album tjetër dhe shpresoj të
dalë me sukses.
- Kush janë disa nga emrat e
spikatur me të cilët ju keni kënduar
gjatë karrierës suaj të gjatë artis-
tike?
- Unë kam punuar me shumë artistë,
por veçoj Liri Rashën me të cilën kam
qenë në Estradën profesioniste të
Peshkopisë, me Arif Vladin një artist i
kompletuar, kam punuar me Vera
Laçin një këngëtare shumë e mirë, me
Sherif Dervishin, me të madhin Haziz
Ndreun, i cili ishte profesori ynë dhe të
gjithë ne që dolëm në skenë, është
puna dhe djersa e Ndreut.
Cili do të ishte mesazhi apo
shqetësimi juaj si artist?
Mesazhi im ka të bëjë me këngën pop-
ullore shqiptare, ndaj iu drejtohem
kompozitorëve, artistëve, Ministrisë së
Kulturës e strukturave të tjera
shtetërore e private që ta ndjekin, ta
përpunojnë, ta kultivojnë këngën pop-
ullore. Të gjurmojnë artin, ta gjurmo-
jnë thesarin e popullit, të nxjerrin në
pah të bukurën, të merren me këngën
popullore se është e bukura e kombit,
pa art e pa kulturë nuk ka komb.
BISEDOI FLORI SLATINA

-Shpëtimi i hebrenjve gjatë luftës
nuk ishte i rastësishëm apo spon-
tan por i menduar dhe i kryer me
dëshirë
-Hebreu Mark Menarhem u
dënua me 4 vjet burg pse nuk de-
noncoi njeriun e tij të besës
rilindësin Lef Nosi
-Regjimi komunist në kuadër të
politikës izolacioniste të tij keqë-
soi artificialisht marrëdhëniet e
natyrshme të Shqipërisë me
Izraelin
NGA KASTRIOT DERVISHI
jo që ka ndodhur në Shqipëri gjatë viteve
A
të Luftës së Dytë Botërore me hebrenjtë
nuk ishte një veprim që vinte nga rastësia
e ngjarjeve, por nga një ndërgjegje e lartë që
buronte pikësëpari nga besa shqiptare. Është folur
e stërfalur shumë për këtë dukuri, shpesh me
fakte shpesh pa fakte. Disa e pranojnë kontributin
e qeverive shqiptare “kolaboracioniste” disa ia
veshin vetëm “popullit” pasi nuk duan të për-
mendin të parën. Kjo sepse ka probleme të mëdha
për “luftën e lavdishme” që është zhvilluar në
Shqipëri, por që nuk rezulton gjëkundi e tillë në
dokumentet e kohës. Është fakt se lufta në
Shqipëri nuk ngjason me fatet e vendeve të tjera
si ne. Në 7 prill 1939 Shqipëria ishte i pari vend
që iu nënshtrua një agresioni fashist. Nuk pati
asnjë reagim ndërkombëtar. Qeveritë e krijuara
në vend në këtë kohë, ndonëse me lidhje vertikale
nga Roma gjetën terren dhe nga dita në ditë
kaluan pushtetet më tepër në favor të shqiptarëve.
Kjo vinte nga shkaku se Shefqet Vërlaci, Mustafa
Kruja, Maliq Bushati dhe Ekrem Libohova ishin
njerëz me garanci të madhe ekonomike si dhe me
taraf të madh, duke bërë që pushteti i tyre të
ushtrohej deri i pavarur edhe në ato kushte ku u
ndodhën. Pas rënies së pushtimit fashist dhe sh-
palljes së pavarësisë më 14 shtator 1943, në vitet
1943 – 1944, grupi i politikanëve që mori drej-
timin e vendit, kishte një masë akoma më të
madhe pavarësie dhe Shqipëria nuk u shpall as-
njëherë nga gjermanët si zonë pushtimi. Në këto
rrethana lirshmëria e administratës shqiptare ishte
shumë herë më madhe në krahasim me të çdo
vendi tjetër në Ballkan apo Europë. Shqiptarët
nderuan vendin e tyre, i dhanë mikpritje hebren-
jve në ditën më të keqe të tyre.
Një politikë e nisur nga
Mbreti Zog
Politika shqiptare pas ndërrimit të regjimit, në ra-
port me hebrenjtë nuk pësoi ndryshime të duk-
shme. Politikanët shqiptarë, ndonëse në shumicën
e rasteve, armiq politikë të Mbretit Zog, e vazh-
duan rrugën e tij në drejtim të një politike mbro-
jtëse për hebrenjtë. Kjo jo pa shkak. Mbreti Zog
I pati një qëndrim dashamirës ndaj hebrenjve.
Gjatë mbretërimit të tij, ai u kujdes që hebrenjtë
të mos kishin asnjë problem në Shqipëri, pavarë-
sisht se një gjë e tillë nuk ishte e pëlqyer nga rry-
mat naziste gjithnjë në rritje në Europë. Nga ana
tjetër, Zogu I, ndër miqtë e tij më të mirë, vlerë-
sonte për shembull kryediplomatin amerikanë në
Tiranë Herman Bernstein. Duke nisur nga të tilla
qëndrime që mbante shteti shqiptar i kohës, he-
brenjtë kanë kërkuar të strehohen në Shqipëri në
prag të Luftës së Dytë Botërore, pa pengesë.
Madje edhe fotografi zyrtar i Oborrit Mbretëror,
pas Marubit, vinte izraeliti me origjinë gjermane
Wihlhelm Weitzmann.
Dr.Martin Gottilf në një letër Mbretit Zog në vitin
1935, kërkonte të punësohej në Shqipëri, sepse
është i detyruar të largohet nga Gjermania për
shkak të origjinës së tij izraelite (AQSH, F. 416,
V.1935, D.13, fleta 244 – 245). Po ashtu një gjë të
tillë e kërkon edhe shtetasi austriak Richard Atlas
Shpëtimi i hebrenjve në
Shqipëri gjatë luftës dhe
arroganca e regjimit komunist
me origjinë izraelite është dëbuar nga Austria
(AQSH, F.416, V.1938, D.13, fleta 308).
Midis të tjerash, në vitin 1934, drejtori i zyrës së
shtypit të Ministrisë së Punëve të Jashtme të
Mbretërisë Shqiptare, Mihal Sherko, në letërkëm-
bim me izraelitin Nathan Allalouf, është optimist
për hapjen e një konsullate shqiptare në Tel -
Aviv.
Vijimi i politikës pro hebrenjve
Pas pushtimit fashist të Shqipërisë më 7 prill
1939, autoritetet e reja nuk treguan shenja përnd-
jekjeje të hebrenjve. Në këtë pikë ata treguan një
politikë të përbashkët me Ahmet Zogun. Por në
dallim nga ai, zyrtarët e lartë shqiptarë, kërkuan
statistika në mënyrë që t’i paraprinin çdo dukurie
që do të mund të shfaqej në kushtet kur sh-
përthimi i Luftës së Dytë Botërore ishte i prit-
shëm nga dita në ditë.
Më 14 maj 1939, një qarkore
e ministrit të Punëve të
Brendshme, Maliq Bushati,
kërkonte nga prefekturat të
dërgonin raporte mbi shtetasit
shqiptarë me origjinë
izraelite. Brenda pak ditësh
këto të dhëna u dërguan të
plota pranë MPB-së. Shumë
emra shtetasish shqiptarë të
përfshira në këto hetime
mbetën të paprekura, të pa-
hetuar dhe të parelatuar në or-
gane të tjera. Thënë ndryshe
qeveria e Shefqet Vërlacit,
mori të dhëna mbi hebrenjtë
që ndodheshin në Shqipëri,
por në asnjë rast nuk veproi
kundër tyre. Shkaku i kërkimit të një statistike të
tillë, mund të kërkohet në nevojën e njohjes së
përhershme të gjendjes.
Pikërisht në këtë kohë, autoritetet nxorën qarko-
ren e nënshkruar nga Maliq Bushati më 14 maj
1939, nga e cila MPB kërkonte nga prefekturat
emrat e shtetasve shqiptarë prej race izraelite.
Sipas kërkesës së qarkores, lista duhej të përm-
bante emrin, mbiemrin, atësinë, amësinë, lindjen,
vendlindjen, zejen, kombësinë, shtetësi-marrjen,
datën e hyrjes. Qarkorja parashikonte që brenda 4
ditësh ata të paraqiteshin në zyrat e gjendjes civile
përkatëse (AQSH, F.152, V.1939, D.60, fleta 1).
Pas kësaj Prefektura e Shkodrës dërgon emrat e
16 personave. Vlora 77 persona dhe Tirana 61
persona. Vazhdojnë të dhëna të tjera nga Kavaja,
Durrësi dhe Korça. Të dhënat janë të shoqëruara
në tabela sipas kërkesës së qarkores. Asnjë prej
të evidentuarve nuk u arrestua.
Vendosja e hebrenjve
nuk u pengua
Përveç hebrenjve që banonin në Shqipëri, ven-
dosja e të tjerëve nga vendet e tjera, nuk u pengua
nga qeveritë e kohës. Edhe autoritetet italiane të
pushtimit, nuk ndërmorën nisma për të penguar
moslejimin dhe vendosjen hebrenjve në Shqipëri.
Legata Italiane në Tiranë vë në dijeni qeverinë e
vet vijimisht për këtë fakt pa ndonjë shqetësim.
Në vitet 1941 – 1942 kemi zhvendosje të hebren-
jve prej rajoneve të tjera ballkanike, ku gjenden
në kushte kërcënimi, dhe vendosjes së tyre në
Shqipëri.
Arrestimi i 4 hebrenjve në
Shkodër në maj 1944
dhe lirimi i tyre
Mosvarësinë e politikës së qeverisë së kohës nga
komanda ushtarake gjermane që ishte vendosur
përkohësisht në disa qytete të Shqipërisë e trego-
jnë një varg dokumentesh. Gjithë kohë e vështirë
për shtetin shqiptar, administrata shqiptare ka
vepruar me vendosmëri e përgjegjshmëri duke
mos lejuar ushtrinë gjermane të ndërhynte në
punët e brendshme të shtetit shqiptar. Më 2 maj
1944, prefekti i Shkodrës Javer Hurshit, njoftonte
Zyrën Politike të Ministrisë së Punëve të Brend-
shme mbi arrestimin e 4 hebrenjve si më poshtë:
“Informohemi se Komanda S.D.Hausding ka ar-
restuar katër ebrenj prej Prishtine dhe me qëndrim
në kët qytet. Thuhet se këtyne u janë kërkue njim-
ijë napolona për lirim.
Prefekti J.Hurshit” (AQSH, F.152, V.1944,
D.223/1, faqe 1067).
Zyra Politike e MPB, mbi bazë të njoftimit nga
Shkodra, i dërgon Ministrisë së Punëve të
Hebre ne Shqiperi
Jashtme, shkresën e mëposhtme:
“Prefektura e Shkodrës me telin e saj ... të vazh-
duesit na njofton: (përsëritet shkresa e mësipërme
– shënim). Prandaj lutemi të keni mirësinë me
ndërmjetësue ku duhet, qi autoritetet ushtarake
gjermane të mos ndërhyjnë ndër punët e mbrend-
shme tona, vetëm ndër raste që kan të bajnë drejt
për së drejti me ushtrinë gjermane” (në emër të
ministrit ka nënshkruar nënministri i Punëve të
Brendshme, Ejell Çoba) (AQSH, F.152, V.1944,
D.223/1, faqe 1066).
Nënkuptimi ishte i qartë për të ndërhyrë pranë
konsullatës gjermane në Tiranë, e cila një muaj
më vonë u transformua në legatë.
Pas demarsheve të duhura, më 4 maj 1944,
prefekti i Shkodrës njofton MPB, në vijim të
telegramit të 2 majit:
“Informohemi se ebrenjt e arrestuem nga ko-
manda gjermane u lanë të lirë mbasi paguan
gjobën prej fr.shq. gjashtëdhjetëmijë.
Prefekti Hurshiti”
(AQSH, F.152, V.1944, D.223/1).
NJË RAST TJETËR LIRIMI
Më 9 qershor 1944, prefekti i Tiranës Qazim Mul-
leti i dërgon këtë shkresë Zyrës së Burgut dhe për
njoftim Komandës së Qarkut të Xhandarmërisë e
Komiserisë së Policisë se komisioni i posaçëm i
mbledhur para dy ditësh nën drejtimin e tij kishte
vendosur që të arrestuarit hebrenj Sallamon Tashi
e Mina Roshi nga Durrësi, të lirohen me garanci,
për mungesë provash (AQSH, F.152, V.1944,
D.224/A, faqe 416).
Mark Menarhemi,
hebreu që u dënua
LONDON FEBRUARY 2008 24
për Lef Nosin
Mbarimi i luftës solli një fat të keq për popullin
shqiptar. Në vend u vendos regjimi komunist i
nisur gjatë luftës. E gjithë historia e shqiptarëve
me hebrenjtë iu nënshtrua urrejtjes, ndërsa
formimin e shtetit të Izraelit qeveria komuniste
nuk e njohur asnjëherë.
Një jo më të mirë patën ato hebrenj të mbetur në
Shqipëri. Njëri prej tyre, i ardhur nga Beogradi,
ka një histori të veçantë. Ai quhet Mark
Menarhem dhe ka vdekur para pak vitesh. Ka
bërë burg vetëm për shkak se ishte bestar i shqip-
tarit të madh, Lef Nosi, të cilin një politikan i
majtë, nip i plagjiatorit të veprës së tij (Lef Nosit),
e quajti para pak ditësh “kolaboracionist”. Sesa
“kolaboracionist” ishte Lef Nosi mund ta dësh-
monte sot po të ishte gjallë hebreu Mark
Menarhemi, apo anglezja Margaret Hazllëk.
Pikërisht në shtëpinë e “kolaboracionistit” Lef
Nosi flinte hebreu Mark Menarhem. Jo vetëm
kaq, por punonte edhe në fabrikën e tij të alkoolit
të dalje të Elbasanit. Kjo ka ndodhur pikërisht në
kohën që Lef Nosi ishte zgjedhur anëtar i
Këshillit të Naltë të Regjencës, veprim i cili nuk
mund të përdoret për njollosjen e figurës së tij
pasi ky organ ishte i shtetit shqiptar.
Më 21 tetor 1945 gjykata komuniste dënonte me
4 vjet burgim ndër të tjerë edhe hebreun Mark
Menarhem, me akuzën pse nuk kishte denoncuar
vendndodhjen e Lef Nosit dhe pse kishte kon-
tribuar për mosarrestimin e tij nga komunistët.
(trajtimi i këtij gjyqi do të jetë në një shkrim tjetër
të hollësishëm në ditët e ardhshme)
1953/SIGURIMI, KONTROLL MBI
ÇAMËT DHE HEBRENJTË
Si për të mos mjaftuar deri këtu, regjimi komu-
nist, ishte shumë armiqësor ndaj hebrenjve.
Pas përpilimit të platformës operative të Sigurimit
të Shtetit në fundin e vitit 1948, hap pas hapi u
ndërtuan edhe drejtimet e planeve të punës
kundër objekteve të përcaktuara më parë në funk-
sion të ruajtjes së regjimit dhe regjimit anti-
demokratik në vend. Në këtë kuadër njëra nga
rekomandimet e para kryesore njihet edhe kjo që
po botojmë në numrin e sotëm të gazetës dhe që
i takon vitit 1953. Drejtimet e punës së Sigurimit
që drejtohej nga sovjetikët nuk përjashtonin as
komunitete që nuk përbënin asnjë cenim apo
rrezik si çamët apo hebrenjtë. Për më tepër që
këta të fundit, megjithëse të paktë, kurrë nuk ishin
njohur për marrëdhënie të këqija me popullin
shqiptar. Përkundrazi edhe në ditë të vështira e
kishin treguar solidaritetin ndaj njërit – tjetrit.
LIGJI NR.9280, DATË 23 SHTATOR 2004,
PËR “DITËN E KUJTESËS”.
Sipas nenit 1 të këtij ligji, shprehja “Dita e Ku-
jtesës” ka kuptimin:
a-Ditë e përkujtimit të viktimave të shfarosjes së
hebrenjve gjatë Luftës së Dytë Botërore.
b-Ditë homazhi për viktimizimin kolektiv të
njerëzve, në çfarëdo forme të ushtrimit të kësaj
dhune, si etnocid, genocid, aparteid.
Në nenin 2 thuhej se data 27 janar dita e çlirimit
prej ushtrive aleate antifashiste të kampit të
Aushvicit, shpallet “Dita e Kujtesës”.
2.“Dita e kujtesës” është dita e nderimit të të
gjithë atyre që kanë ndihmuar për mbrojtjen
fizike të hebrenjve në Shqipëri dhe të vetë shte-
tasve shqiptarë të kërcënuar nga i njëjti rrezik.
3.“Dita e kujtesës” është homazhi dhe reflektimi
për cilindo që ka qenë objekt i dhunës kolektive,
në formën e etnocidit, genocidit dhe aparteidit”.

Garderoba e dritave të
kuqe dhe Shqipëria
NGA ALBERT VATAJ
shtë teorikisht dhe praktikisht e
Ë pamundur të gjesh një shteg në
përpjekjen për të motivuar atë
që pakkush do të hezitonte ta quante
çmenduri kolektive. Është fjala për for-
matin e prezencës në publik të femrës
shqiptare, garderobë të cilën do ta
kishte zili edhe mantenutat e rrugicave
më të famshme të dritave të kuqe,
ngado ku ato kandellin dëshirat për
flirte të mijëra meshkujve në të gjithë
botën.
Nuk ka rrugë të arsyetimit
logjik që do të të mbushte mendjen se
pse pikërisht femra shqiptare, ndryshe
nga soji i saj në botën e qytetëruar, dhe
në dinamikë ngjethëse me traditën,
është e yshtur të mobilizojë kaq shumë
energji dhe kaq shumë para për të
demonstruar tendencen e lakuriqsisë
në ceremonialin e përditshëm të
pasarelave të llangosura nga pluhuri
dhe plehrat e një qyteti që gëlon në
erën e djersës dhe parfumeve të shtrën-
jta.
Ndërsa mendon se praktikat
ligjore do të mundësonin ta vinin nën
fre këtë bishë të tërbuar tundimi dhe
joshjeje, marrë shkas dhe nga një ligj
amerikan që penalizonte me gjobë dhe
burg raste të tilla të ngjashme, mbetem
skeptik se kjo mani ka të bëjë dhe aq
me rrugët e bindjes se sa më nevojën e
një kujdesi emergjente të shëndetit
mendor nga një depersonifikimi që ka
rrokur si civilizim, femra shqiptare.
Sado që verat e viteve të fundit kanë
qenë kapriçoze me temperaturat duke
e ngjitur gjithnjë e më lart zhivën e ter-
mometrit, dhe dimrat lajkatar me për-
vojën, kjo nuk përligj shëndërrimin e
ambienteve tona publike në parad-
homas të shtëpive publike.
Qasja për të hedhur një
vështrim nga tradita e derisotme e
modës, dhe në tërësi e garderobës së
femrës shqiptare, ka pak gjasa të
mbetet argument, me të cilin do të
mund të sfidosh një betejë kaq të
përbindshme kundërshtishë dhe
logjikimesh globaliste. Por ajo që të
shokon është jo aq promovimi ndryshe
nga gjithë dynjaja që bukuranet
shqiptare i ofrojnë hireve të tyre, se sa
pasoja që mbart me vete kjo dëshirë e
shpenguar për ta kthyer veten në një
mallë në tregun e seksit, apo viktimë
në kthetrat e krimit.
Askush nuk do ta vriste
mendjen se pse “infermieret e ndjen-
jave” siç i ka quajtur një poet prostitu-
tat, ka një kujdes kaq delikat në veshjet
e tyre, të cilat qëllimshëm mundësojnë
nxjerrjen në pak të territoreve tun-
duese. Një gostisje e tillë do të shtronte
në tryezë gjithnjë meshkuj të babzitur,
të gatshëm të ofrojnë gjithçka, të pa-
hezituar ta marrin me çdo çmim, qoftë
edhe atë të krimit, atë që natyra dhe
përkujdesi ka vënë para tyre.
Zelli për të dëshmuar me
lakuriqsi civilizimin na shtegton në një
udhë mjerane të formimit qytetar, si të
armatës së femrave që janë promotori
i kësaj tendence, ashtu dhe ndaj kon-
sumizmit mashkullor që reket të ndje-
het i zërin e instinkteve, zërin e pasionit,
përkëdhelur
deri në ek-
sitim nga ky
mall. Paniku
që ndjell kjo e
ashtuquajtur
t r a d i t ë
bashkëkohore
e prezencës
në të përdit-
s h m e n
shqiptare, nuk
është dhe aq
çmimi që
duhet të
paguaj xhepi i
shpuar i viktimë të vetes ose në një klloun. Ka
mundësisë
www.albaniancontacts.com
Nëse nuk dëshiron të mbetesh anonim...
Bëhu pjesë e njërit ndër projektet më të mëdha shqiptare në Britaninë e Madhe
info@albaniancontacts.com
LONDON FEBRUARY 2008 25
ekonomike të shumicës, se sa domos-
doshmëria e garantimit të mundësive
monetare dhe turravrapi për të garan-
tuar këtë preventiv kundrejt çfarëdo
kushti.
Është i përligjur vullneti i
çdo femrë të ndjehet e barabartë në
këtë larushi modelesh dhe kumtesh
lakmuese, por nuk gëzon atributet e
principeve kurrnji nga paktet, që sej-
cila nga të pamundurat për të qenë në
sintoni me realitetin miklues bën me
veten dhe shanset për të përmbushur
një hendek që e ndan atë më pjesën
tjetër të panoramës tunduese. Femra
është e krijuar për të rezatuar shkëlqim
dhe hire, për të ngrohur penelatat e
acarta të tablosë mashkullore, për të
paraprirë motivin e jetës dhe garantuar
me bukurinë e saj rregullatorin e pe-
shave të ndryshme që sfidat e jetës ua
kanë vënë burrave mbi supe si një Gur
Sizifi. Ajo me të cilën ata duhet të
bashkëpunojnë është obligimi që kanë
ato me të qenin femër dhe pakti hyjnor
i tyre me finalizmin shënjërues, bërjen
nënë.
Tek çdo vajzë apo gru konkluzioni se “moderniteti” nuk atëherë do të merrnin fund të gjithë
pagëzimi femër nuk ka qenë përzgjed- mund të bëhet dëshmitar i kapaciteteve brengat dhe përpjekjet titanike për të
hja e tyre, por kjo nuk privon sejcilen intelektuale, civilizuese dhe devot- cekur në nivelet e larta të adrenalinës
prej tyre të jetë mishërim i një shënj- shmërie që mbart protagonisti. Si që ofrojnë sfidat. Bukuria e sejcilit
toreje për të dashurin e saj, kundër sharmi i një femre dhe potenca fshihet brenda vetvetes. Ajo del në
bashkëshortin, fëmijën dhe gjithë çfarë e saj në dinamikën e veprimtarisë së sipërfaqe, mjafton të dëgjojmë zërin e
përmbush trajektoren e saj tek të qenit përditshme nuk struket tek petkat, thellë që na ysht natyrshëm dhe që i
si e tillë. Mbase skeptikët do të ndjehen tatuzhet, trukimet apo lajkatimi me përgjigjemi instinktivisht. Përpjekja
të tulatur ballas kësaj kundërshtie, pasi prezencën e saj përplot me tundim e për ta tejkaluar këtë vullnet, është ajo
ata ndjehen komod në prehrin e këtij joshje. Nëse do të ishte kaq e thjeshtë tendencë që porsi metastazat tumoriale
realiteti, kaplojnë qiejt e shtatë nën shumë femra nuk konsumojnë vite të kaplojnë me vrull trupin e shoqërisë.
pushtetin e këtij vezullimi. Por ata kë- tëra jetë për shkollim, ego profesionale Përballë moralizimesh të
sisoj kanë vendosur të dëgjojnë vetëm dhe sfida të mëdha. tilla shumë femra do të ndjehen të kër-
Ata do ta mbërrin qëllimin cënuara, për sa kohë që ata do vijojnë
zërin e epshit dhe asnjëherë atë të ar- final të jetës si me magji, pa mund, pa të mbeten në ujrat e cekta të kësaj
syes. Harrojnë apo nuk e pranojnë si djersë, pa nerva të cingëritura, pa or- problematike.
shumë në llogarinë e tyre faktin se vatje rraskapitëse, pa vramëndje për të Të jesh një bashkëshorte
është arsyeja, ajo e cila merr përsipër zgjidhur ekuacionet e vështira të trium- e devotshme, një nënë e përkush-
të bëjë dallimin gjeneral të kreaturës fit mbi jetën. Do të mjaftoheshin me tuar, një artiste e talentuar, një ad-
humane nga ajo e kafshës. armën e tyre potente të të qenit femër, ministratore e aftë, një mësuese e
E nëse vendosim të dëgjo- do të mjaftoheshin me orë para denjë, një shkenctare arritjesh, do
jmë këtë zë që çirret në shkretëtirë, të pasqyrës, do të mjaftoheshin me një të thotë të jesh një qytetare që
qenit pro një praktike të modeluar në garderobë larushane dhe bota sakaq do shëmbëllen civilizim, të jesh
formatin e admirimit, shumë pikëçu- të jetë në duart e tyre si një trofe. Por vetvetja, e natyrshme sipas vull-
ditëse do të ngulen përreth tij duke e fatkeqësisht nuk është kështu. Përballja netit që krijuesi ka përzgjedhur të
kyçur në rrethin e alarmit. Veshja është me jetën ka qenë, është dhe do të vijojë jesh. Tej kësaj, toka të dridhet nën
një tregues e pagabueshëm i karakterit të jetë në jetë të jetëve një kacafytje këmbë, jeta të kthehet në një
dhe personalitetit. Përpjekja për të dhëmb për dhëmb, një serial betejash, makth, mosha në një lukuni hije-
demonstruar një vetvete që tejkalon atë aspak të ngjashme me ato të telenovel- nash që të çaplojnë copë pas cope.
e transformon personazhin ose në një ave. Nëse sekretin e jetës e gje-
jmë në varse apo në kutinë e tualetit,
një fund të parathënë dhe kategorik
Tel 02072633661
 LONDON FEBRUARY 2008 26

www.albaniancontacts.com
Mënyra më e mirë për të mos mbetur anonim...
Çfarë pret?!...

10 000 kopie

0777 8192291
Magic Flute Hall “The Albanian”
ekziston një mënyrë për të
menduar për biznesin tuaj...
Bëjmë pronetime të çdo lloj feste,

Shume biznese i besojnë

ditëlindje, fejese martese etj
Kontaktoni SOFINË tel:

gazetës suksesin te tyre.

Nëse dëshironi që të keni një
Pse nuk e provon edhe ti
The Albanian Newspaper
festë të paharrueshme ka vetëm 164 Fonthill Road Finsbury ParkLondon N4 3HP
një emër www.gazetaalbania.co.uk
albania7@googlemail.com
Tel/fax:0207 2633661
New SWS Garage
Mechanical
Services
Ofrojme sherbime te garantuara
Çmime konkuruese
Per cdo problem te makines suaj
General Servicing mund te kontaktoni ne cdo kohe
Engine repairs apo te vini tek servisi yne.
Braking Systems, Oferte speciale per shqiptaret
Clutches, Kenaqesia juaj eshte detyra jone
Exhaust Electronics,
Electrical, &
Welding Tyres Fitted
& Wheels Balanceda
Car wash
348 Hermitage Road
London N15 5BR
Tel:0208809 2221
Fax: 0208809 9111
Mobile:
07976 716 175
 LONDON FEBRUARY 2008 27

Vëzhgim Lidhjet
Çfarë shtyn një vajzë apo një djalë shqiptarë në Britaninë e
Madhe të lidhet me partnerë të huaj? Jemi përballë një
eksperimenti në fushën e ndjenjave apo rrethanat bëjnë të
largohemi nga tradita e lidhjeve dashurore apo martesore
me shqiptarë? Debati për një temë të tillë është tejet aktual
DASHURORE
po edhe aq i gjere. "The Albanian" në rubrikën e saj të re
"Vëzhgim" zgjodhi të trajtojë këtë aspekt në jetën e
komunitetit tonë.

apo edhe marrëdhëniet ndër-fisnore

APO MARTESORE
NGA ELDA MEMIAJ

hpesh herë nëpër biseda midis

s’janë aq të konsoliduara si tek ne
shqiptarët.
" Kam 3 muaj që se shoh nënën time"
më thotë një i njohuri im James, nga
S shqiptarëve, flitet për dashuritë
apo martesat e
bashkëkombësve tanë në Britaninë e
shumë
Wellsi. E pyes nëse banon në Wells e
ëma, e më përgjigjet që ajo banon në
Edgware (zonë në periferi të Londrës).
Më çudit shumë ky fakt që s para
Madhe me femra apo djem të huaj.
ndodh tek ne shqiptarët. Familja ka një
Për prindërit tanë të tilla lid-
influencë mjaft të fortë tek ne. Kjo
hje shihen si jo fort të pranueshme. Ata
është ndofta njëra nga arsyet kryesore
i inkurajojnë fëmijët e tyre të njihen e
që e bëjnë një shqiptar të vendosë që
të lidhin jetën me një bashkëkombës.
të marrë një bashkëkombës si njeriun
Ndërsa tek rinjtë që tashmë kanë me
me të cilin do të ndajë jetën. E kam
vite në Britaninë e Madhe, dallohet një
konstatuar në mjaft biseda me familje
mospërputhje me mendimet e
shqipëtare këtë gjë.
prindërve. Ata bazohen më tepër tek
" Dua që djali im të marrë një nuse
karakteri i personit qoftë i huaj apo
shqiptare" më thotë Merita 52 vjeçare
shqiptar dhe më kryesorja tek ndjenjat
nga Lushnja, e cila së bashku me tre
që u lindin ndaj tyre.
fëmijët e bashkëshortin kanë mbi 12
Sidoqoftë kur vjen puna për
vjet që jetojnë në MB.
marrëdhënie serioze dhe lidhje me
" E si mund të na i kup-
bazë krijimin e familjes, roli dhe pozita
tojë një e huaj zakonet e traditat
e të afërmve dhe prindërve në lidhje
tona, as edhe një kafe s do dijë të na
me zgjedhjet e tyre merr trajta të një
e bëjë, lere më të na respektojë të
rëndësie të veçantë në vendim-marrje.
moshuarit e farefisninë ashtu siç
Nuk ndodh gjithmonë kështu. Ka edhe
nga ato raste kur djali apo vajza për
duhet"...
lidhjen e tyre e cila merr formën e fe-
Qesh me
jesës më pas të martesës thjesht për
të dhe megjithëse
formalizëm i tregojnë prindërve. Duan
më duken mjaft
apo nuk duan këta të fundit që fëmijët
tradicionale
ta hedhin atë hap nuk ka kthim prapa.
mendimet e saj, i
Si komb ne jemi mjaft mikpritës dhe të
jap të drejtë deri
dashur. Bujaria dhe ndjenjat e gër-
diku, sepse të pak-
shetimit të jetës së shëndoshë familjare
tën për brezat e der-
dhe dashurisë prind-fëmijë janë virtyte
itanishëm të
tipike shqiptare. Për shqiptarët ka
shqiptarëve këto za-
shumë rëndësi të kenë një familje të
kone janë të rrënjo-
lumtur e mjaft të lidhur me njëri-
sura thellë në
tjetrin. Në mjaft kombe të botës, mar-
sjelljen e mendimet
rëdhëniet midis pjesëtarëve të familjes,
me jo shqiptarë/e
e tyre. Ne shumicën e rasteve djemtë
shqiptarë banojnë akoma me prindërit
dhe duhet të zgjedhin një nuse që të kë-
naqë dhe
respektojë edhe brezin e tretë.
"Djemtë shqiptarë presin
që nusja t’ju gatuajë, lajë,
pastrojë dhe respektojë
prindërit, në radhë të
parë"
më thotë Arbeni 31 vjeçar nga Vlora.
" Dua të marr një vajzë
shqiptare, për shtëpi, këto të
huajat s’dinë të skuqin asnjë
vezë. E kam lajmëruar nënën
në Vlorë dhe po interesohet të
më gjejë një vajzë atje".
I them se s ka asgjë të keqe të duash
të lidhesh me një njeri me të cilin
ndan të njëjtën gjuhë, tradita dhe
botëkuptim. Nga ana tjetër është pak
shqetësues fakti se mjaft djem që je-
tojnë në perëndim apo MB, dhe janë
të një moshe të pjekur, marrin vajza
adoleshente nga Shqipëria si
bashkëshorte. Kjo dukuri ka qenë
goxha e përhapur kohët e fundit, dhe
ka të bëjë thelbësisht me faktorët so-
cial-ekonomikë në Shqipëri. Varfëria
dhe mundësitë e pakta jetike, detyrojnë
shumë familje apo vajza të reja, që zg-
jedhjen e bashkëshortit ta bëjnë në
bazë të nevojës për një jetë më të mirë
e jo të dashurisë apo pëlqimit të per-
sonit, si individ.
Është e kuptueshme që kur
dy njerëz kanë të njëjtin "background"
dhe ndajnë të njëjtin mentalitet e za-
kone ata do të kenë një komunikim më
të mirë e të hapur gjatë jetës
bashkëshortore. Por jo të gjithë janë të
një mendimi. Elsa 26 vjeçare nga
Korca, ka mbi 6 vjet që jeton në
Londër ku edhe studion për biznes. Ka
rreth 5 vjet që është e lidhur me Da-
vidin nga Kenti.
Kur e pyes cili është
ndryshimi midis një djali shqiptar dhe
një të huaji me thotë " Kam qenë e
lidhur edhe me një djalë shqiptar më
parë,
Arsyeja që jemi
ndarë, është se
ai më trajtonte
si një "pronë" te
tijën, e nuk ma
dha kurrë re-
spektin që më
jep Davidi që
nga dita e parë
që jemi njohur e
deri tani.
Meshkujt shqip-
tar fatkeqësisht
në shumicën e
rasteve presin
nga ty më
shumësesa japin
vetë. Karakteri i
tyre paksa pos-
esiv dhe mentaliteti shpesh prapanik,
është një faktor që i shtyn vajzat
shqiptare jashtë atdheut të zgjedhin një
të huaj".
Sigurisht jo të gjithë e shohin faktin se
nga vjen personi si faktor për zgjed-
hjen e tyre si partner.
Dashuria dhe mirëkuptimi,
janë zakonisht faktorët kryesorë të
vendimmarrjes në lidhje me rela-
cionet midis një çifti. Por kur është
puna për relacione serioze me bazë
martesën dhe krijimin e familjes
vihet re dukuria e mësipërme tek
shqiptarët.
" E dashura ime lituaneze e di se ne
s’kemi të ardhme bashkë" më thotë
Fatmiri nga Shkodra. E pyes për
relacionin e tyre, dhe më thotë se
shkojnë mjaft mirë me njëri-tjetrin.
Kanë rreth 4 vjet që jetojnë bashkë
dhe me thotë se Jurga është një vajzë
e kuptueshme dhe e dashur me të. E
shoh e çuditur dhe e pyes se përse
atëherë do të ndahet me të.
" Familja ime nuk do
të donte që unë të merrja një
te huaj" më thotë, "pastaj, se
si do të ndihesha edhe vetë
po të thoja se e kam nusen
lituaneze, opinioni të vret më
kupton?"
I them se e kuptoj dhe se familja ka një
rol të rëndësishëm në jetën e njeriut.
Sidoqoftë, gjëja më e rëndësishme në
marrëdhëniet në çift është dashuria, re-
spekti reciprok dhe mirëkuptimi. E
nëse këto i gjen tek një i huaj apo
shqiptar kjo është çështje fati dhe ka të
bëjë me jetën sociale të secilit nga ne.
Djemtë shqiptarë
preferojnë ta lidhin jetën me
një vajzë shqiptare sepse ato
njihen për nikoqire të mira,
të dashura me familjen e
nëna të kujdesshme. Nga ana
tjetër vajzat shqiptare zgjed-
hin djemtë shqiptarë për
dedikimin e tyre ne familje,
kujdesin ndaj fëmijëve dhe
kujdesin ndaj gjendjes
ekonomike familjare.
Ndodh shpesh që bazo-
hemitek ky model stereotipik i femrës
dhe mashkullit shqiptar kur duam të
krijojmë një lidhje.
Ka ndikime nga më të
ndryshmet si ato që u parashtruan më
sipër, por në princip dhe në realitet
duhet të nisemi nga ndjenjat dhe
mirëkuptimi në çift, kur vjen puna për
shokun e jetës.
 LONDON FEBRUARY 2008 28

Kuzhina shqiptare
vendoset në anë të saj dhe pas cdo 150 ml krem I trash qumështi TE THATA heqim nga zjarri dhe ia hedhim vaniljen
mbushje pjate supe hidhet djathi në mes 250 gr çokollatë e zezë esencë dhe brandin dhe sapo ta nxjerrim
dhe majdanozi i prerë imët. Liker disa pika për shije Përbërësit e recetës pudingin nga furra ia hedhim shurupin të
shërbehet me bukë të zezë të freskët Çokollatë e shkrirë për njomje 200 gr hurma te thata pa bërthama ngrohtë dhe pasi ftohet e racionojmë dhe e
Kakao për pudrosje 1 lugë kafeje sodë buke shërbejmë me akullore dhe sheqer pudër
PESHK BALLAGJER 250 ml ujë I valuar sipër
I FILETUAR ME SALCË Mënyra e përgatitje se recetës 375 gr miell I bardh ëmbëlsirash (self
Çokollatën e copëtojmë në rende në copa raising flour)
Përbërësit e recetës të vogla pastaj në një tenxhere të madhe e Pak kripë PUDDING ME
Tony 2 peshq kur te filetohen 4 fileto valojmë me ngadalë kremin e qumështit 125 gr gjalpë ëmbëlsirash BANANE
50 gr miell I bardh deri sa të marrë valë duke e përzier pastaj 250 gr sheqer I bardhë
50 gr thërrmija buke çokollatën e hedhim ne kremin e ngrohtë 2 vezë të mëdha Përbërësit e recetës
3 vezë te rrahura mirë dhe pastaj shtojmë likerin dhe e përziejmë 150 gr arra 200 gr biskota të thërrmuara imët
SALLAT JESHILE ME GËSHTENJA
30 ml vaj ulliri mirë dhe këtë tretësirë e fusim në frig- 100 gr qershia të karamelizuara të 75 gr gjalpë i shkrirë
TE PJEKURA (OSE ARRA)
salca orifer për tu qetësuar deri sa të mpikset ndara në gjysmë
PËR SHËN VALENTIN
20 ml vaj ulliri mirë Në një enë tjetër shkrijmë çokollatën Mbushja
4 thelpinj hudhre të shtypura në banjomari dhe pastaj nxjerrim nga frig- Salca 1 sashe xhelatin pudër
Përbërësit e recetës
4 sardele pikante (anchovies) oriferi çokollatën e mpiksur dhe duke i 20 gr gjalpë 125 ml ujë I ftohtë
30 ml verë e bardhë lyer duart me kakao ia japim formën me 150 gr sheqer kafe 6 banane mesatare
4 lugë gjellë vaj ulliri i cilësisë së mirë
6 domate të qëruara dhe të prera imët lugën e kafes në mënyrë të rrumbullakët 250 ml ujë 2 limona
10 gështenja të qëruara mirë
20 gr kepers çdo trafelli me madhësi 2- 3cm. 3 lugë kafeje vanilje esencë 150 gr sheqer
4 dardha të pjekura mirë e të qëruara
100 ml lëng domatje lëng të një limoni Pastaj i zhytim në çokollatën e shkrirë dhe 125 ml brandi ose konjak 175 ml qumësht i kondensuar panda
dhe të prera në thela të holla
125 ml krem qumështi I rrahur në krem
2 lugëë kafeje masted francez (Dijon
MËNYRA E PËRGATITJE SE RE- të trash
musted)
CETËS
2 lugëë gjelle uthull qershie
Ngrohim furrën në 180 gradë C dhe e lye- Mënyra e përgatitje se recetës
Piper dhe kripë sipas dëshirës
jmë me gjalpë një enë porcelanin të madhe Përziejmë biskotat e bluara imët me
6 qepujka te vogla te prera ne thela te
ëmbëlsirash. Në një enë të madhe hedhim gjalpin e shkrirë dhe i shtrojmë në bazën e
imta
hurmat e thata dhe sodën e bukës dhe ja enës së porcelanit apo qelqit të përgatitur
2 sallata jeshile me fleta te holla
hedhim ujin e valuar duke e lanë mënjanë për pudingun dhe e futim në frigorifer të
Djathë me erë (stilton cheese)
që të ftohet për 1 orë dhe pastaj i kullojmë forcohet. Pastaj në një enë të vogël hed-
çdo pikë uji dhe i fermentojmë në brandi him ujin e ftohtë dhe e tretim xhelatinën
Mënyra e përgatitjes se recetës
ose konjak , ne një enë tjetër përziejmë pudër, deri sa të trashet tretësira. Pastaj i
gjalpin dhe sheqerin deri sa të formohet presim bananet në thela të rrumbullakëta
Ne fillim ngrohim 1 lugë gjelle vaj ulliri në
krem i rrëshqitshëm dhe i rrahim vezët çdo njërën me madhësi të njejtë dhe i hed-
një tigan dhe pasi i kemi prerë gështenjat në
mirë dhe ja shtojmë përzierjes gradualisht him në lëngun e limonit qe t’i ruajnë nga
cerek i ngrohim dhe i skuqim lehtë sa të
jo menjëherë pastaj sitim miellin dhe nxirja. Pastaj i rreshtojmë në enë sipër
marrin ngjyrën e kuqërremë pastaj iu hed-
sodën e bukës brenda dhe e përziejmë bazës së biskotave të ngjitura njëra me
him kripë piper dhe i lemë mënjanë . Qëro-
mirë dhe ja shtojmë arrat qershitë dhe hur- tjetrën. Në një enë të vakantë e rrahim
jmë dhe i presim në thela të holla dardhat,
mat të kulluara dhe të thara duke e përzier kremin e qumështit dhe sheqerin deri sa
pastaj përgatisim lëngun për spërkatjen. I
mirë e hedhim përzierjen në enën e lyer të trashet shtojmë qumështin e kondensuar
përziejmë mirë në një enë qelqi mastedin
me gjalpë dhe e futim në furrë në temper- dhe tretësirën xhelatin i rrahim mirë dhe i
francez, uthullën kripën piperin dhe pjesën
aturë 180 gradë C për 40 – 45 min. Gjatë hedhim sipër bananeve dhe janë gati për
e mbetur të vajit ullirit dhe i rrahim me
pjekjes bëjmë salcën në një tenxhere të servirje pas 2 orësh mpiksie në frigorifer.
rrahësen e vezëve deri sa të trashet dhe të
Majdanoz i prerë imët prej çokollatës së shkrirë i kalojmë në vogël shkrijmë gjalpin pastaj hedhim ujin
fillojë nxjerrjen e flluskave. Pastaj në fund
kakao pudër dhe i vendosim në piatancën sheqerin dhe e valojmë ngadalë deri sa të Ju bëftë mirë
shtojmë qepujkat duke i përzier mirë. Shtro-
Mënyra e përgatitje se recetës e sërvirjes ose ato që i kemi për dhuratë i reduktohet në shurup të trashë dhe pastaj e
jmë sallatën në piatancë në fillim gjethet
Peshkun në fillim e pastrojmë dhe me mbështjellim në letër posaçërisht kuli-
jeshile dhe dardhat gështenjat ose në
thikën e filetimit e filetojmë, duke ia narie me ngjyra të ndryshme dhe janë
mungesë arrat dhe ne fund i spërkasim me Tony përgatit të gjitha llojet TONY
hequr të gjitha halat (ose në pamundësi ia gati për t’u ngrenë duke pirë një gotë
lëngun dhe është gati për në mes të tryezës. e ëmbëlsirave te shijshme TORTA KEKE EMBELSIRA
kërkoni filetimin shitësit të peshkut) pastaj shampanjë ose verë aromatike.
dhe të dekoruara sipas
ia hedhim kripën piperin. Në një enë të TEL&FAX: 02072861135
SUP KUNGULLI SPECIALE ME MA- dëshirës tuaj për raste
parë hedhim miellin në enën e dytë hed- PUDDING ME LULESHTRYDHE speciale si martesa fejesa EMAL:dlorzana13@hotmail.com
JDANOZ DHE DJATHË TË VJETËR
him vezët e rrahura dhe në enën e tretë ditëlindje shenjtërim dhe
çdo rast festiv që keni certesh, konferenca, mbledhje
hedhim thërrmija e bukës dhe çdo filet të Përbërësit e recetës
Përbërësit e recetës ,përvjetorë, festa me tema nga
ballagjerit e kalojmë në fillim në miell 250 gr lule shtrydhe më të ndryshmet
3 kg kungull I cilësisë mirë Klient të nderuar,
pastaj në vezë dhe në fund në thërrmijat e 3 vezë të mëdha të ndara e verdha nga Ju pëlqen ëmbëlsira e fes- Keku që ju porosisni është i
2 lugë gjelle vaj lule dielli
bukës. e bardha tës tuaj ndryshe nga të përzgjedhur në bazë të shijes,
Kripë piper modelit dhe dëshirës tuaj dhe
Pastaj i vendosim në një tepsi të sheshtë 1 lugë gjelle lëng portokalli i freskët tjerat?
80 gr gjalpë duke filluar nga keku më i
dhe i lëmë mënjanë dhe në një tigan të 100 ml kos i trashë pasur me fruta apo çokollatë
2 qepë mesatare të prera imët Tony ju përgatit për çdo rast
madh që t’i marrë 4 filetat e vendosim në 100 ml krem I trash qumështi baza buka(sponge) deri tek
8 fije majdanozi plus 2 për servirje special dhe jua krijon dhe ap-
zjarr të ngadaltë dhe e ngrohim vajin dhe i Sheqer 100 gr likon praktikisht modelin dhe vexheterian ,apo keku me kar- Ju lutem shikoni përmes ga-
3 litra lëng rota dhe zbukurimi ,dekorimi
kaverdisim filetat 2 min në çdo anë deri sa fantazinë që ju keni dhe e in- lerisë pak modele të ndryshme
1 lugë e vogël kafeje kripë me dizajnim paste nga qindra të tilla që i kam në
të marrin ngjyrën e kuqërremë dhe thër- Mënyra e përgatitje se recetës terpreton me përkushtim
350 ml krem qumështi eksperiencë thjesht dhe me sheqeri(roial icing) e cilësisë menu. Dhe jam shumë i sigurt
rmijat e bukën të ngjiten dhe shtresa e kri- së parë bio-organike.
175 gr djathë i vjetër i grirë në rëndë cilësi të lartë dhe e dorëzon që ju do te gjeni tek Tonis
juar është e fortë (crispy) pastaj e Në fillim luleshtrydhet e pastruara, i gat- porosinë në derën tuaj me Ku motoja ime është qe jo keke çfarë ju kërkoni dhe duke
vendosim mënjanë dhe përgatisim salcën uajmë në një tenxhere të vogël me 30 ml çmim shumë më të favorshëm vetëm të duket mirë dhe i u krahasuar me konkurrencën
Mënyra e përgatitje së recetës bukur por të jetë me të vërtetë
ose më mirë është salca të përgatitet për- ujë deri sa të zbutem dhe I shtypim mirë, krahasuar me tregun e çmimeve është e arsyeshme
para. i bëjmë pure dhe ia shtojmë lëngun e por- i shijshëm dhe të shkrihet në dhe favorshme
Ngrohim furrën në temperaturë 200 gr C Të gjitha modelet janë individ- gojë TONYS KEKS ME QENDER
Ngrohim vajin në një tenxhere mesatare. tokallit sheqerin, të verdhen e vezës dhe NE PADDINGTON
pastaj presim kungullin e qërojmë dhe e uale dhe përgatiten sipas
Hedhim hudhrat sardelet aromatike dhe i vazhdojmë gatimin në zjarr shumë të dëshirës dhe mënyrës që ju SHPERNDARJA TEL&FAX: 02072861135
pastrojmë nga farat. E presim prapë në
kaverdisim për 2 min pastaj shtojmë verën avash për 5 – 10 min në mënyrë që të dëshironi dlorzana13@hot-
copa kubike mesatare e vendosim në mail.com
dhe e lëmë deri sa të valoj dhe të avulloj mos gatuhet veza por të mpikset. Tony është i gatshëm që të sh-
tepsinë e pjekjes dhe e spërkatim me vaj penzojë kohë dhe të bej një Tony’s keks organike
gjysma. Shtojmë qepët domatet lëngun e Pastaj e lëmë mënjanë që të ftohtë. E
dhe i shtojmë kripë piper sipas dëshirës copë rrugë dhe të vij t’ju takojë të përgatitur në
domateve dhe i ziejmë të ngadaltë për 20 rrahim kremin e qumështit në një enë të mënyrë profesionale
dhe e futim të piqet në furrë për 30 min. atje ku dëshironi.
– 30 minuta dhe 10 min. Para përfundimit veçantë deri sa të trashet dhe e përziejmë Në fillim diskutohen të gjitha Nëse dëshironi të
Në një tenxhere të trash alumini hedhim
shtojmë lëngun e limonit dhe pastaj me tretësirën e luleshtrydheve dhe në hollësitë e porosisë në mënyrë porosisni ose ta dini
gjalpin dhe qepet e prera bashkë me maj- çmimin ju lutem kon-
sërvirim për çdo pijatë një fileto me salcë fund përziejmë kosin që të mos ia nxjer- që te sigurohet që ëmbëlsira
danozin dhe i kaverdisim deri sa te zbutin festës tuaj të jetë po aq spe- taktoni në
të shtruar poshtë dhe me zarzavate të rim ajrin përzierjes. Në një enë tjetër
dhe ta lëshojnë shijen gjatë djegies së gjal- ciale dhe e veçante sa vetë Tel: 02072861135
pjekura anash ose pure patatje ose për rrahim të bardhën e vezës me forcë deri Mob: 07798808635
pit që zgjat 5 min pastaj shtojmë kungullin festa.
preference tjera me sallat ose oriz dhe në sa të formohet shkumë e trashë plot me Tony gjithashtu pranon porsi Kekat e porositur ju vijnë në
e pjekur dhe lëngun e zarzavateve dhe i
fund një thelë limoni e vendosur lart ajër dhe e përziejmë me të dhe përbërësit dhe përgatit ëmbëlsira për derë të shtëpisë
ziejmë për 25 min të mbuluara me kapak. Tony mundet të garantojë
peshkut dhe është shumë perfekt për tu e tjerë dhe në ene te vogla porcelani ose zyra raste te ndryshme kon-
Pasi është zier e lemë të ftohet. Ia shtojmë furnizimin vetëm në
shërbyer me verë të bardhë. qelqi te vogla dhe te lyera me gjalpë, Londër dhe gjithashtu ju
kremin e qumështit dhe e hedhim në mik-
mbushim përzierjen deri sa të mbarohet garanton që porosia ju
serin ushqimor dhe e bëjmë pure të lëng-
ALBARINO afërsisht dalin 10 individual dhe i ven- vjen në derë në kohën që
shme pastaj e rikthejmë prapë ne të njëjtën e keni kërkuar dhe i sig-
Çokollatë trafells për shën Valentino dosim në frigorifer të ftohen për 4 orë
tenxhere që ishte dhe e ri-ngrohim duke ia urt.
dhe pasi janë mpiksur shërbehen me nga
korrigjuar shijen nëse është e nevojshme Ju rrini të qet dhe
Janë nder produktet me të përshtatshme një luleshtrydhe me gjethe të spërkatur përkushtoni pak kohë
dhe e servirim në kupën e supës porcelani
për dhurata dhe për qerasje me sheqer pluhur festes tuaj speciale dhe e
me garuzhde brenda në mes të tavolinës
di që keni për të bërë 101
dhe pjatat e supës vendosen tek çdo i punë
Përbërësit e recetës PUDDING ME ARRA DHE HURMA
pranishëm në tavolinë dhe djathi i grirë
 LONDON FEBRUARY 2008 29

Kështjella e Edhe unë

dua të flas
Rozafatit
shqip
renare ngrihet mbi

K Bunën e gjerë dhe mbi

qytetin e Shkodrës,
kështjella e lashtë e Rozafatit.
Kur është hedhur guri i parë në
themelet e kësaj kështjelle?
Kjo s'dihet. Historia e
saj humbet në mjegullën e
lashtësisë ilire, banorëve të
motçëm të kësaj mënge. Një
gjë dihet mirë e qartë; atë e
kanë pasur dikur labeatët dhe
pastaj Ardianët, që ishin fise të
forta ilire. Ne atë kohë, tërë
bregu i këtejshëm i Adriatikut,
gjer në Tergesten e bujshme
apo Triesten e ditëve tona, ishte
breg ilir. Më vonë u derdhën
këtej romakët, pastaj sllavët,
normanët, venedikasit, turqit e
shumë popuj të tjerë të huaj.
Gjatë shekujve, krepat e thatë
nën muret e Rozafatit, si dhe
vetë muret e kështjellës, janë
lagur nga përrenj gjaku, të atyre
që e kanë sulmuar dhe atyre që
e kanë mbrojtur. Të huajt erd-
hën dhe shkuan kurse populli
ynë, mbeti ngulur në këtë toke jellë? mesmes: -Moj nuse e mesme, Po unë do t'ju le një porosi; kur mbretëroftë!
ilire. -Nëse vërtet doni që kjo kësht- mjeshtrit duan bukë e ujë: duan të më muroni në mur, synë e Ata e marrin nusen e vogël dhe
Ndërtimi i kështjellës së jellë të qëndrojë në këmbë, lid- kungullin me vere. djathë të ma lini jashtë, dorën e e murojnë në themel të kësht-
Rozafatit ka një gojëdhënë të huni me besa-besë: vashave -Besa nënë, sot s'vete, se do djathtë të ma lini jashtë, gjirin e jellës. Dhe muret ngrihen, larto-
bukur por dhe të hidhur, që ka mos u rrëfeni, në shtëpi mos shkoj tek fisi për të bujtur. djathtë të ma lini jashtë, se hen, nuk shemben më si më
ardhur nga lashtësia deri në kuvendoni për fjalët që do t'u Nëna e djemve i kthehet nuses djalin e kam të vogël. Kur të parë. Në atë vend gurët janë
ditët tona. Ja ç'thote kjo gojëd- them unë. Atë nga të tri kunatat së vogël: -Moj nuse e vogël! nisë të qajë, me njërin sy do ta dhe sot të lagur e të myshtë,
hënë: që do të vijë nesër t'ju sjellë Nusja e vogël brof në këmbë: - shikoj, me njërën dorë do ta sepse vazhdojnë të pikojnë
I ra mjegulla Bunës dhe e mbu- bukën, t'a merrni e t'a muroni të Urdhëro zonja nënë! ledhatoj, me njërën këmbë do t'i lotët e nënës dhe qumështin e
loi të tërë. Kjo mjegull mbeti aty gjallë në mur të kështjellës. -Mjeshterit duan bukë e ujë, tund djepin e njërin gji do t'ia jap gjirit, për birin e saj...
tri ditë e tri netë. Pas tri ditësh Atëherë keni për t'a parë se duan kungullin me verë. të pijë. Gjiri im u muroftë, kësht-
e tri netësh fryu një erë e hollë muri do t'u zerë vend e do t'u -Besa nënë unë shkoj, po e jella qëndroftë, djali im u Dhe i biri u rrit, luftoi e trimëroi.
dhe e lartoi mjegullën. E lartoi qëndrojë për jetë e mot. Tha kam djalin të vogël. Druhem se trimëroftë, u bëftë mbret e Përgatiti Jeni Myftari
dhe e shpuri gjer në kodren e kështu plaku, pastaj shkoi; tani do të pijë gji e qan.
Valdanuzit. Aty maje kodrës u pa, pastaj s'u pa. -Nisu, shko se djalin ta shiko-
punonin tre vëllezër. Ndërtonin Vaj! jmë ne e s'ta lemë të qajë, -i
një kështjellë. Murin që e bënin Vëllai i madh e shkeli besën e thonë të kunatat.
fjalën; ia tregoi të gjitha vashës Ngrihet e vogla, e mira, merr A dëshironi të mësoni privatisht, Gjuhë Shqipe?
ditën, u prishej natën dhe
kështu nuk e lartonin dot. Na së vet kështu e kështu, i tha të bukë e ujë, merr kungullin me
shkon aty nje plak i mire dhe u mos vinte atje të nesërmen. verë, puth djalin e vogël në të Për të gjithë te interesuarit, me metoda
thotë: Edhe i mesmi e shkeli besën e dy faqet, niset e bie në Kazenë, bashkëkohore dhe ilustrime elektronike.
-Puna e mbarë, o tre vëllezër. fjalën; ia tregoi të gjitha vashës që aty ngjit kodrën e
-Të mbarë paç o plak i mirë. Po së vet. Vetëm i vogli e mbajti Vladanuzit, i afrohet vendit tek
besën; nuk kuvendoi në shtëpi, punojnë të tre mjeshtrit; dy të A dëshironi të mësoni privatisht, Arabisht,
ku e sheh ti të mbarën tonë.
Ditën punojmë, natën prishet. A nuk i tha gjë vashës së vet. Në kunetërit dhe i shoqi. Telawa & Tejweed, mësime islame, etj.?
di të na thuash një fjalë të mirë. mëngjes ata të tre ngrihen sh- -Puna mbarë, o mjeshtër! Po
Ç'të bëjmë që të mbajnë muret pejt e shkojnë në punë. ç'është kështu? Çekanët Për fëmijët e moshës deri në 14 vjeç
në këmbë? -Unë e di se ç'duhet Çekanet godasin, gurët copto- ndalen e s'godasin, po zemrat
dhe për vajza dhe gra të të gjitha grupmoshave.
të bëni -u thotë plaku- po e kam hen, zemrat rrahin, muret larto- rrahin fort e fort. Fytyrat zbe-
për mëkat tua them. hen... hen. Kur e sheh i vogli të
-Atë mëkat hidhe mbi kryet shoqen, hedh çekanin nga Ofrojmë profesionalizëm dhe mësimdhënie me
tona, se ne duam që kjo kësht- Në shtëpi nëna e djemve s'di dora, malkon gurin e murin. E metoda bashkëkohore.
jellë të qëndrojë në këmbë. gjë. I thotë nuses së madhe: - shoqja i thotë: -Ç'ke ti im zot?
Plaku i mirë mendohet e pyet: - Moj nuse e madhe, mjeshtrit Pse mallkon gurin e murin?
Të interesuarit të kontaktojnë redaksinë e
A jeni të martuar o trima? A i duan bukë e ujë, duan kungullin Hidhet kunati i madh: -Ti paske
me verë. lindur në ditë të zezë, moj ku- gazetës The Albanian,
keni ju të tre, vashat tuaja?
-Të martuar jemi -i thonë ata- Nusja e madhe ia kthen: -Besa nata jonë. Në e kemi bërë me ose të telefonojnë në numrin:
dhe të tre i kemi vashat tona. nënë, sot s'mund të shkoj se fjalë të t'murojmë të gjallë në 07880835008.
Na thuaj pra ç'të bëjmë, që të jam sëmurë. mur të kështjellës.
qëndrojë në këmbë kjo kësht- Kthehet e i thotë nuses së -Shëndoshë ju o tim kunetër.
 LONDON FEBRUARY 2008 30

Premier Berisha met in Brussels

NATO Secretary General Jaap de
Hoop Scheffer.
Premier Berisha meets NATO Secretary
During the meeting, NATO Secretary
General Scheffer said that these
months are determining for Albania,
which has made great steps in imple-
General, Jaap de Hoop Scheffer
mentation of reforms for NATO inte-
gration.
process to integrate Albania in NATO. right track. At this point, Schefer said, to this fact. for Armed Forces.
Its role has been crucial in maintaining it is necessary to carry out the reforms
In this context, Schefer congratulated
the balances in the region, particularly on sustained basis and their develop- He also briefed Scheffer on the results Afterwards, the conversation focused
premier Berisha for the good coopera-
as regards Kosovo issue, Scheffer said. ment is irreversible. of reforms in the country, pointing to on the latest developments in the re-
tion with opposition in building the
the serious steps made towards the jus- gion and Kosovo status. PM stressed
right political culture, which is vital for
Albania, Scheffer said, has become an tice and election reform. that Albanian government will con-
every democracy, particularly for
exporter of stability in the region. He Particularly, NATO secretary-general tinue to closely cooperate with NATO
NATO candidate countries. Scheffer
praised the very good climate of coop- expressed his positive appraisal for Focusing on the reform in defense, PM and EU for a rapid solution to Kosovo
said that a clear sign of this coopera-
eration Albania has created with other achievements of Albanian government stressed that the Albanian army was status and Albania will foster a good
tion spirit with the opposition is the
region countries. in fight against organized crime and going through an important process of cooperation climate in the common in-
multi-party delegation, accompanying
corruption. reform mentioning the government de- terest of regional countries."
premier Berisha in Brussels, which is
cision on 2 percent increase of GDP
an example that shows the change in
Also, Scheffer praised the contribution On his part, Berisha said the
the political culture in Albania in the
of Albania, through peace-keeping process of reforms should be ir-
course of these years.
missions, by the side of NATO troops reversible and expressed convic-
to the Balkans, Iraq, Afghanistan and tion that it was like this. In
Later on, the conversation focused on
other countries, so important to safe- addition, PM said there was a
latest developments in the region and
guard democracy in these countries. new climate of cooperation with
Kosovo status, where premier Berisha
political forces in the interest of
stressed that Albanian government will
Secretary-General Scheffer appreci- the nation and integration into
continue to cooperate closely with
ated in particular the government deci- NATO. Premeir underlined that
NATO and EU in favor of a quick so-
sion on 2 percent increase of GDP for opposition has provided full sup-
lution of the status issue. Premier
Armed Forces, saying that Albania is port for implementation of main
Berisha assured that Albania will foster
setting a positive example for other reforms, aimed at integration of
a good climate of cooperation in the
countries which are below this stan- Albania in NATO and receipt of
common interest and integration of re-
dard. invitation in the Bucharest sum-
gion countries.
mit. The resolution initiated by
Scheffer said that the last mile to re- opposition and passed in unani-
Later on, Scheffer said the role of Al-
ceipt of invitation in the Bucharest mous vote by parliament for im-
bania in the region’s stability would be
summit is nearer and Albania is on the plementation of reforms testifies
considered during the decision-making

ALBANIAN YELLOW PAGES Welcome to Albaniancontacts.com

IN THE UK Britain's first Guide to Albanian Businesses and Services

Do not miss out...
When you advertise your business or service with albaniancon-
tacts.com you can guarantee value for money. We offer you great
customer service and are looking forward to talking to you about ad-
vertising your business.
Please feel free to contact us using the details below:
Albaniancontacts
www.albaniancontacts.com
164 Fonthill Road London N4 3HP
info@albaniancontacts.com 0207 2633 661

ALBANIA
reated in 1614 by Sulejman Bargjini,
C Tirana has only been the capital of Alba-
nia since 1920. The city has examples of
early 19th-century architecture such as the
Ethem-Bey Mosque (built 1789-1823) and the
35m- (117ft-) high clock tower (1830). The old
bazaar quarter was demolished in 1961 to make
way for the Palace of Culture, which houses the
Opera and Ballet Theatre and the National Li-
brary. The city centre and the government build-
ings on Skanderbeg Square date back to the
Italian era, creating the impression of a provincial
Italian town, while a museum for Enver Hoxha
(Albania's former communist leader), has been
turned into an international Cultural Centre.
Today, Tirana is not only the most populous city
in Albania, but also the political, economic, cul-
tural and spiritual centre of the country with na-
tional museums of archaeology, history and art.
The National Historical Museum and the Na-
tional Art Gallery are highly recommended, along
with the Exhibition of Folk Culture. The best
view over the city is from the Martyrs' Cemetery,
which contains the Mother Albania Monu-
ment.
The Coast
The important port of
Durres is the second-
largest city in Albania
with the second-largest
concentration of industry.
The city was colonized by
the Greeks in 627 BC and
was named Epidamnos, later
becoming Dyrrachium under
the Romans. From the Venetian
Tower at the harbor, the medieval
Town Wall leads to the Amphithe-
atre dating back to the second cen-
tury BC and containing an early
Christian crypt with a rare wall mo-
saic. There is also an excellent Archae-
ological Museum. Between the first and
third centuries, Durres was an important
port and trading centre on the Via Egnatia
trading route between Rome and Byzan-
tium (Istanbul). Following a number of earth-
quakes, much of ancient Durres sank into the
sea or collapsed and was subsequently built
over. Today the city is best known for the
nearby
beach resort
of Durres
Plazh.
In Roman
times,
Apollonia,
located 12km (7.5 miles) from the city of Fier,
was a large, prosperous city at the mouth of the
river Vjosa where there is still much left to be
excavated. The amphitheatre, a colonnade of
shops and several other parts of the Roman city
centre are open to the public. There are monu-
ments of Agonothetes and Odeon, as well as an
ancient portico and the Mosaic House with a
fountain. Unfortunately, some of the statues and
other portable objects were removed before
1946 and sent to other countries. Those remain-
ing have been placed in the well-organized mu-
seum which is to be found on the site of a
13th-century monastery. In the courtyard of the
monastery is a Byzantine-style church, the
Church of St Mary, believed to have been built
in the 14th century. Not far from Apollonia, on
the route to Durres, is the Monastery of Ar-
denica. Vlora is not only a major port, but of
great historical importance, for it was here in
1912 that the Assembly was
convened which first pro-
claimed Albania an inde-
pendent state and set up
the first national gov-
ernment, headed by
Ismail Qemali. In
recognition of this,
it was proclaimed
a 'Hero City' in
1962. The Mu-
radiye Mosque
(1538-42) was
designed by
the famous
architect
Mimar
Sinan
whose
family
originated in
Albania. On a hill
above the city is the tourist
center Liria, which offers panoramic
views of the beach and town.
Albania's southern coastline remains completely
unspoilt. Situated opposite Corfu, Saranda is
now much visited by day trippers who come to
enjoy this previously inaccessible resort.
The ancient town of Butrint was once an impor-
tant centre for the Illyrian tribes. It has been
http://www.albaniantourism.com/
known as a settlement since 1000 BC and has
belonged to both the Greek and Roman empires
during its long history, leaving a rich legacy.
Several sites dating from the first and fourth
centuries AD can now be visited, among them a
theatre, the Temple of Aesculapius, the
Nypheum, the Lion Gate, the Dionysus Altar,
Roman houses and baths. The Baptistry, with a
floor of colorful mosaics, is not to be missed.
The nearby tourist site of Ksamil offers magnif-
icent views of Butrint Lake, the islands and cit-
rus- and olive-tree plantations.
The Interior
Known as the 'city of a thousand windows',
owing to the plethora of windows in the city's
red-roofed houses, Berat
has
been de-
clared a 'Museum City'. Built
on the slopes of a mountain, the old Turkish part
of the town is very picturesque, being largely
encompassed by the medieval fortress. To house
the growing population, a new town has been
built further down the valley beside the largest
textile combine in the country. The Onufri Mu-
seum, dedicated to the 16th-century painter and
his contemporaries, houses restored icons in an
orthodox church. There is also a magnificent
castle near here. Gjirokastra, in the far south,
has also been designated a 'Museum
City' as so many of the houses retain
their traditional wood- and
stonework. The narrow and winding
cobbled streets ensure the virtual ex-
clusion of motor traffic. The town is
dominated by the 13th-century
Fortress which was extended by Ali
Pasha in 1811. It now contains the
National Museum of Weapons; the
collection ranges from medieval ar-
mour to a shot-down US reconnais-
sance aircraft (the museum was
looted in 1997 but most of the collec-
tion is still there) and the view is not
LONDON FEBRUARY 2008 31
to be missed. The surrounding area is renowned
for its many mineral springs.
Korça was the seat of government during Turk-
ish rule. In the 18th century, the city was able to
exploit its location at the crossroads of several
caravan routes and became a major trading
point. Standing at the foot of the dramatic
Morava mountain near the Greek border, Korça
is home to the Mirahor Mosque, dating back to
1466, the Museum for Medieval Art, the Mu-
seum of Education (where the first Albanian
school was opened in 1887) and a listed, though
decaying, bazaar quarter.
The charming resort of Pogradec near the
Macedonian border stands beside
Lake Ohrid, renowned for its clear
water and rich in trout and carp.
About 5km (3 miles) to the east is
the tourist centre of Drilon, sur-
rounded by extensive ornamental
gardens.
Visible for miles around, Kruja is
an attractive medieval town
perched on top of a mountain
north of Tirana. It was the cen-
tre of Albanian resistance to the
Ottoman Turks under Skander-
beg, the national hero, and the
Skanderbeg Museum is to be
found inside the recently re-
stored castle. The street leading up to
the castle is built in the style of a medieval
Turkish bazaar. Situated on Lake Scutari,
which divides Albania from Montenegro, Shko-
dra is dominated by the ruins of the Fortress of
Rozafa, one of the ancient Ilyrian castles, built
on a rock hill from which a spectacular
panorama of the surrounding countryside, the
lake and the Lead Mosque can be enjoyed. A
museum is dedicated to one of the greatest Al-
banian writers, Migjeni. The Mesi Bridge, 8km
(5 miles) from Shkodra, is also well worth a
visit, as is the Monument to Gjergj Kastrioti.
 Nuk keni as £30?

Kontaktoni me ne...
Mbase mund te
perfitoni hapesire
FALAS
£30 në vit
tuaj me vetëm
Vendoseni biznes kartën

Ka startuar njëri ndër projektet më të mëdha të komunitetit

shqiptar në Mbretërinë e Bashkuar
Albanian yellow pages in the UK
Mënyra e vetme për të mos mbetur anonim...
www.albaniancontacts.com
TEL: 02072633661 info@albaniancontcts.com