περιεχόµενο στη ζωή µας.
Οµολογούµε
ΛΟΓΟΣ


 ΘΕΟΥ
28 Μαρτίου 2010
Σ 118
1182


 
Ú
σαν τη µόνη βασιλική οδό προς τη θεία Βασιλεία. Τελικά αυτοί οι
Το Σάββατο του Λαζάρου, από λειτουργικής πλευράς
πλευράς, είναι τα
προεόρτια της Κυριακής των Βαΐων – της Εισόδου του Κυρίου µας στα
Ιεροσόλυµα. Και οι δύο αυτές γιορτές έχουν ένα κοινό θέµα
θέµα: το θρίαµβο
και τη νίκη. Το Σάββατο του Λαζάρου αποκαλύπτει τον Εχθρό, δηλαδή
το Θάνατο και η Κυριακή των Βαΐων προαναγγέλλει το νόηµα της νίκης
ως θρίαµβο της Βασιλείας του Θεού και ως αποδοχή από τον κόσµο του
µόνου Βασιλέως, του Ιησού Χριστού.
Σε όλη τη διάρκεια της επί γης ζωής του Ιησού Χριστού
Χριστού, η σεµνή
είσοδός Του στην Αγία Πόλη ήταν το µόνο ορατό σηµείο θριάµβου. Μέχρι
αυτή τη µέρα ο Ιησούς έδειχνε επίµονη άρνηση σε κάθε περίπτωση θριάµβου
και δόξας Του. Έξι µέρες όµως πριν το Πάσχα, όχι µόνο δέχτηκε να δοξαστεί,
αλλά ο ίδιος προκάλεσε και οργάνωσε αυτή τη δόξα.
Την Κυριακή των Βαΐων θυµόµαστε και τιµάµε αυτό το µέγιστο
γεγονός. Κρατώντας κλάδους βαΐων ταυτιζόµαστε µε το λαό της
Ιερουσαλήµ . Μαζί τους χαιρετίζουµε τον ταπεινό Κύριο και Βασιλέα
ψέλνοντας: «Ωσαννά, ευλογηµένος ο ερχόµενος εν ονόµατι Κυρίου».
Άραγε ποιο είναι το αληθινό νόηµα όλων αυτών σήµερα για µας;
Πρώτα-πρώτα είναι η οµολογία µας ότι ο Χριστός είναι ο
Βασιλέας και Κύριος µας. Πολύ συχνά, στην καθηµερινή
θηµερινή ζωή µας,
ξεχνάµε ότι η Βασιλεία του Θεού έχει ήδη εγκατασταθεί στη γη και ότι
την ηµέρα της βαπτίσεώς µας γίναµε πολίτες αυτής της Βασιλείας και
υποσχεθήκαµε η αφοσίωση και η πίστη µας σ’ αυτή να είναι πάνω από
κάθε άλλη πίστη µας.
Όταν, σε κάποια στιγµή της ακολουθίας, την Κυριακή των Βαΐων
παίρνουµε από τον ιερέα έναν κλάδο βαΐων, ανανεώνουµε τον όρκο στον
Βασιλέα µας, οµολογούµε ότι η Βασιλεία Του δίνει τελικό νόηµα και
Οµολ ότι το καθετί στη ζωή µας και
στον κόσµο ανήκει στον Χριστό και τίποτε δεν µπορεί να αφαιρεθεί από
τον µοναδικό, αληθινό Κτήτορά του,
του γιατί δεν υπάρχει περιοχή της ζωής
όπου Εκείνος δεν κυβερνά, δεν σώζει,
σώζει δεν λυτρώνει. ∆ιακηρύττουµε την
παγκόσµια, την καθολική ευθύνη της Εκκλησίας για την ανθρώπινη
ιστορία και επιβεβαιώνουµε την παγκόσµια
παγκ αποστολή της.
Ξέρουµε, βέβαια, ότι ο Βασιλέας τον οποίο οι Ιουδαίοι
ζητωκραύγαζαν τότε και τον οποίο εµείς σήµερα επιδοκιµάζουµε,
βρίσκεται στο δρόµο προς το Γολγοθά,
Γολγοθά προς το Σταυρό και τον τάφο.
Ξέρουµε, επίσης, πως αυτός ο σύντοµος θρίαµβος δεν είναι παρά ο
πρόλογος της θυσίας Του. Τα κλαδιά στα χέρια µας επιβεβαιώνουν την
ετοιµότητα µας και τη διάθεση µας να Τον ακολουθήσουµε σ’ αυτό το
δρόµο της θυσίας, και ότι αποδεχόµαστε τη θυσία και την αυταπάρνηση
κλάδοι και η όλη γιορτή φανερώνουν την πίστη µας στην τελική νίκη
του Χριστού.
Η Βασιλεία του Θεού όµως είναι ακόµα κρυµµένη, ο κόσµος την
αγνοεί και ζει σήµερα σαν να µην έχουν συµβεί όλα αυτά τα
συγκλονιστικά γεγονότα. Σαν να µην έχει πεθάνει ατό Σταυρό και να
µην έχει αναστηθεί ο Θεάνθρωπος.
Θεάνθρωπος Εµείς όµως οι χριστιανοί πιστεύουµε
στην ερχόµενη Βασιλεία στην όποια ο Θεός είναι «ο τα πάντα πληρών»
και ο Χριστός είναι ο µόνος Βασιλέας.
Βασιλέας
Στις ακολουθίες της Εκκλησίας µας θυµόµαστε τα γεγονότα του
παρελθόντος. Αλλά όλο το νόηµα και η δύναµη της Θείας Λειτουργίας
βρίσκεται στο γεγονός ότι µετατρέπει την ανάµνηση σε παρόν, σε
παρούσα πραγµατικότητα. Την Κυριακή των Βαΐων αυτή η
πραγµατικότητα είναι η συµµετο οχή µας στα γεγονότα, η ανταπόκριση
µας σ’ αυτά, η ίδια η Βασιλεία του θεού. Ο Χριστός δεν µπαίνει πια στα
Ιεροσόλυµα θριαµβευτής. Το έκανε µια φορά και για πάντα. Και δεν
χρειάζεται πια «σύµβολα», γιατί δεν πέθανε στο Σταυρό για να
µπορούµε εµείς αιώνια να «συµβολίζουµε
συµβολίζουµε» τη ζωή Του. Αλλά ζητάει
από µας µια πραγµατική, ειλικρινή
κρινή αποδοχή της Βασιλείας που µας
έφερε…
Αν δεν είµαστε έτοιµοι να κρατήσουµε την ιερή υπόσχεση που
δώσαµε µε το βάπτισµα µας και που ανανεώνουµε κάθε χρόνο την
Κυριακή των Βαΐων, αν δεν επιµένουµε
πιµένουµε να κάνουµε τη Βασιλεία του
θεού κανόνα όλης της ζωής µας, µάταια γιορτάζουµε τούτη τη γιορτή
και οι κλάδοι των βαΐων που παίρνουµε από την Εκκλησία για το σπίτι
µας δεν έχουν κανένα νόηµα, είναι άχρηστοι.
Πρωτοπρ. Α. Σµέµαν
 ΤΑ ΜΥΣΤΗΡΙΑ ΤΗΣ ΕΚΚΛΗΣΙΑΣ
 Θεία υχαριστία
῾Η θεία εὐχαριστία τρέφει τόν ἄνθρωπο πνευµατικά, τόν ἁγιοποιεῖ καί τόν
ἑνώνει µέ τό Θεό. Εἶναι τό κατ’ ἐξοχήν µυστήριο, στό ὁποῖο συγκροτεῖται καί ζεῖ
ἡ᾿Εκκλησία, ὡς ἡ ἐπί γῆς ἐνσάρκωση τῆς βασιλείας τοῦ Θεοῦ. ῾Η θεία εὐχαριστία
εἶναι θεοποιητικό µυστήριο, ἡ συναγωγή καί συνένωση τοῦ κόσµου στή θεία
λυτρωτική ἐνέργεια. Εἶναι δέ, ὅπως καί τό βάπτισµα, µυστήριο κυριακό. ῾Η θεία
Εὐχαριστία ἔχει δύο ὄψεις· εἶναι µυστήριο καί ταυτόχρονα θυσία.
Ποιά εἶναι ἡ σύσταση τοῦ µυστηρίου τῆς θείας εὐχαριστίας;
Τό ἵδρυσε ἀπ’ εὐθείας ὁ Κύριος ᾿Ιησοῦς Χριστός. Τόσο µυριόλεκτο εἶναι
αὐτό στή Γραφή, πού κανείς δέν µπορεῖ ἀποχρώντως νά τό ἀρνηθεῖ. Οἱ
περικοπές πού κάνουν λόγο περί τῆς συστάσεως τοῦ µυστηρίου εἶναι· ᾿Ιωάν. 6,
27-69, ὅπου ὁ Σωτήρας ἐπαγγέλλεται τή σύσταση τοῦ µυστηρίου, καί οἱ
περικοπές· Ματθ. 26, 20-29, Μάρκ. 14, 17-25, Λουκ. 22, 14-38 καίἡ Α´ Κορ.
11, 23-25, κατά τίς ὁποῖες τό ἑσπέρας πρό τοῦ Πάσχα (Πέµπτη) ὁ Κύριος
λαβών ἄρτον τόν εὐλόγησε καί ἀφοῦ τόν ἔκοψε τόν ἔδωσε στούς µαθητές Του,
εἰπῶν· «Λάβετε, φάγετε τοῦτό ἐστι τό σῶµά µου». ῾Οµοίως λαβών τό ποτήριο
καί εὐχαριστήσας τό ἔδωκε στούς µαθητές του λέγων· «Πίετε ἐξ αὐτοῦ πάντες,
τοῦτο γάρ ἐστι τό αἷµά µου τό τῆς καινῆς ∆ιαθήκης, τό περί πολλῶν
ἐκχυνόµενον εἰς ἄφεσιν ἁµαρτιῶν». Τό µυστήριο ἱδρύθηκε ἀπό τόν Κύριο σάν
αἰώνιος θεσµός στήν ᾿Εκκλησία· «Τοῦτο ποιεῖτε εἰς τήν ἐµήν ἀνάµνησιν»234.
Πῶς παρίσταται ὁ Χριστός στό µυστήριο τῆς θείας εὐχαριστίας;
῾Η παρουσία τοῦ Κυρίου στή θεία εὐχαριστία δέν εἶναι ἁπλός
συµβολισµός, ἀλλά παρουσία πραγµατική. ῾Ο Κύριος µέ ὅλη τήν ὑπόστασή
του βρίσκεται πραγµατικά στόν ἄρτο καί τόν οἶνο τῆς εὐχαριστίας κατά τή
στιγµή τοῦ καθαγιασµοῦ τῶν τιµίων δώρων ἀπό τόν ἱερέα.
Συµφωνα µε την περί θείας εὐχαριστίας ὀρθόδοξη διδασκαλία, ο Χριστός
στή θεία εὐχαριστία δέν εἶναι παρών τυπικά καί εἰκονικά ἤ µέ τό πλήρωµα τῆς
θείας του χάριτος, ὅπως στά ὑπόλοιπα ἕξι µυστήρια τῆς ᾿Εκκλησίας· ἀλλά
βρίσκεται ὁἴδιος πραγµατικά παρών, στόν µέν ἄρτο κατά τό ἄχραντο σῶµα του σέ
ὅλες τίς φάσεις τῆς ἀναπτύξεώς του ἀπό τή στιγµή πού γεννήθηκε ἀπό τήν
Παρθένο µέχρι τῆς ἐκ δεξιῶν τοῦ Πατρός καθέδρας του· στόν οἶνο δέ, κατά τό αἷµα
του πού χύθηκε ἐπάνω στό σταυρό.
Στό µυστήριο τῆς εὐχαριστίας τά φυσικά στοιχεῖα τοῦ ἄρτου καί τοῦ οἴνου
χάνουν τή φυσική τους ὑπόσταση, ἡ ὁποία µετατρέπεται στήν οὐσία τῆς
ἀνθρωπότητας τοῦ Χριστοῦ, δηλαδή στό σῶµα καί τό αἷµα του. ᾿Αλλάζουν οὐσία,
γι΄αυτό καί ἡ µεταβολή καλεῖται «µετουσίωση». Τό µόνο πού παραµένει στά
φυσικά στοιχεῖα εἶναι τά λεγόµενα συµβεβηκότα, αὐτά πού δέν ἀνήκουν στήν
οὐσία ἀλλά τήν περιβάλλουν, οἱ φυσικές ποιότητες, ὅπως ἡ µορφή, τό βάρος, ἡ
ὀσµή, ἡ γεύση κ.τ.λ. Αὐτό εἶναι µέτρο τῆς θείας παιδαγωγίας, ἡὁποία καλύπτει
κάτω ἀπό τά συµβεβηκότα τήν οὐσία τοῦ κυριακοῦ σώµατος καί αἵµατος, γιά νά
διευκολύνει τήν κοινωνία τῶν πιστῶν, πού σάν ἄνθρωποι ἀσθενεῖς δέν θά ἄντεχαν
νά µεταλάβουν γυµνά, δηλαδή ὅπως στήν πραγµατικότητα εἶναι, τό σῶµα καί
τό αἷµα τοῦ Κυρίου.
ΣΥΝΑΞΑΡΙΣΤΗΣ
Όσιος ∆ιονύσιος ο λεήµων
Για τον Άγιο ∆ιονύσιο τον Ελεήµονα, Μητροπολίτη Λαρίσης και
κτίτορα της µονής του Αγίου Νικολάου Αναπαυσά των Μετεώρων, δεν
διασώζονται αγιολογικά κείµενα, ακολουθίες, συναξάρια ή βίος.
Ο Άγιος ∆ιονύσιος εικονίζεται σε τοιχογραφία του 1627 µ.Χ. στο
αριστερό κλίτος του ναού των Αγίων Αναργύρων Τρικάλων, όπου κατά
χρονολογική σειρά από αριστερά προς δεξιά τοιχογραφούνται επτά
«Άγιοι Αρχιεπίσκοποι Λαρίσης». Ο Άγιος Θωµάς ο Γοριανίτης, ο Άγιος
Κυπριανός ο Θαυµατουργός, ο Άγιος Αντώνιος ο Λογιώτατος και Νέος
Θεολόγος, ο Άγιος Βησσαρίων, ο Άγιος ∆ιονύσιος ο Ελεήµων, ο Άγιος
Μάρκος ο Ησυχαστής και ο Άγιος Βησσαρίων του Σωτήρος.
Η επιγραφή της τοιχογραφίας (ο Άγιος ∆ιονύσιος ο Ελεήµων
Αρχιεπίσκοπος [λαρίσης]), µαρτυρεί ότι ο Άγιος καταξιώθηκε στη
συνείδηση του πιστού ποιµνίου του και συγκαταριθµήθηκε στην
τιµητική χορεία των τοπικών Αγίων της περιοχής. Ακόµη, η επωνυµία
Ελεήµων που του αποδόθηκε, αποδεικνύει αναντίρρητα την πλούσια
προσφορά του, τόσο στον Εκκλησιαστικό όσο και στον κοινωνικό
τοµέα, ως φιλεύσπλαχνου διακόνου σε όσους βρίσκονταν σε χαµηλή
κοινωνική κατάσταση και ως παρηγορητή σε εκείνους που έπασχαν.
Με βάση την χρονολογική σειρά των παραπάνω επτά Αγίων
Μητροπολιτών της Λάρισας, η αρχιερατεία του Αγίου ∆ιονυσίου του
Ελεήµονος, πρέπει να τοποθετηθεί µετά το 1489 - 1490 µ.Χ. και πριν το
1499 µ.Χ. και οπωσδήποτε θα ήταν µικρής διάρκειας. Περί το έτος 1499
µ.Χ. ο Άγιος ∆ιονύσιος παραιτήθηκε από το αξίωµά του και την θέση
του κατέλαβε ο Άγιος Μάρκος ο Ησυχαστής. Μετά την παραίτησή του
αποσύρθηκε και µόνασε στη µονή Αγίου Νικολάου του Αναπαυσά, της
οποία υπήρξε και ο νεότερος κτίτορας.
Επίσης ο Άγιος ∆ιονύσιος Λαρίσης µνηµονεύεται πολλές φορές
στο «Σύγγραµµα Ἱστορικόν» ή «Χρονικὸν τῶν Μετεώρων», το οποίο
πρέπει να γράφτηκε λίγο µετά το έτος 1529 µ.Χ. Σύµφωνα λοιπόν, µε το
κείµενο αυτό, ο Άγιος ∆ιονύσιος ήταν εκείνος που πρώτος έδωσε τον
τίτλο του ηγουµένου στον «πατέρα» της µονής Μεταµορφώσεως του
Μετεώρου, ιεροµόναχο Ιωάσαφ, ο οποίος δεν είχε καµία σχέση προς τον
οµώνυµο κτίτορα της µονής βασιλέα Ιωάννη Ούρεση Παλαιολόγο -
Ιωάσαφ µοναχό, και κατόπιν τον χειροτόνησε Επίσκοπο Φαναρίου.
Ο Όσιος ∆ιονύσιος κοιµήθηκε οσίως µε ειρήνη, την Μεγάλη
Πέµπτη του έτους 1510 µ.Χ.