Bijlage Wat houdt muzisch-agogisch werken in de hulpverlening

in?
3.2
Dineke Behrend & muzisch agogisch werken het vanuit een muzische
grondhouding beinvloeden van individuele personen en/of groepen tijdens
omgang, doelbewuste begeleiding of voorwaardelijke zorg, gericht op de
ontwikkeling en het welzijn van individu en/of groep door middel van
activiteiten op muzisch terrein die een appl doen op het menselijke
vermogen tot verbeelding, vindingrijkheid en verwondering.
Muzische vaardigheden alles wat speels en creatief is.
Verschillende manieren van omgaan met muzische activiteiten
3RCE:
- Receptief via zintuigelijke waarneming muzische producten en
processen beleven
- Reproductief reageren door nadoen en imiteren op grond van
waarneming, herkenning en herinnering
- Reflectief reactie of waardeoordeel geven, persoonlijke situatie
toetsen, emancipatorische houding ontwikkelen, bewust worden
- Creatief ontwerpen en fantasie aanspreken, nieuwe ideen en
associaties gebruiken en onderzoeken
- Expressief Emotionele belevingen aanspreken, uiting geven aan
wat in je leeft
Agogie situaties waarin mensen en clinten benvloed worden door
anderen (bv. Hulpverlener) om de situatie van de clint te wijzigen zodat
de clint zich beter voelt.
Kenmerken:
1) Doelgericht vanuit observatie tot een doel komen waar je aan gaat
werken
2) Bewustheid hulpverlener moet weten wat hij doet en bewust zijn
hiervan
3) Procesmatigheid er ontstaat een proces waarin mensen
veranderen
4) Systematiek aan de hand van een planning systematisch werken
Muzisch agogische methodiek houdt de verschillende muzische
middelen samen en verbindt ze aan de agogische kant van het werk,
gebaseerd op de mensvisie en grondhouding die in de methode
beschreven staat.
- 3 methodes: politiek-kritisch, technisch-professioneel, persoonlijk
groeimodel
3.3
Jan Willem & muzisch agogisch werken:
Muzisch muzen, kunstzinnige uitingen van de mens
Ludisch spel, doet een appel op ons vermogen ons ontvankelijk
open te stellen voor de beleving van de werkelijkheid op een dieper
niveau

Kunst aspect van het muzische in de mens, verschil in kunst zit

hoogstens in de technische kwaliteit en de diepte die een
kunstzinnig product in zich bergt
Creativiteit is een kenmerk van een creatief mens, het bewust
hanteren van het construerende en improviserend vermogen. Het is
een proces waarin de mens door eigen activiteit een bijzondere
relatie aangaat met zijn omgeving.
Muzisch handelen gebruikmaken van alle menselijke vermogens tot
verbeelding, vindingrijkheid, verwondering en bezieling.
Agogisch handelen het benvloeden van individuele mensen op
groepen in de vorm van spontane omgang, doelbewuste begeleiding of
voorwaardelijke zorg welke is gericht op het welzijn en de ontwikkeling van
deze personen of groepen. (zie de 4 kenmerken D,B,P,S)
Muzisch agogisch handelen het vanuit een muzische grondhouding
benvloeden van de individuele personen en groepen in de preventie, zorg
voor de omgeving, kennismaking, observatie, begeleiding en behandeling,
gericht op hun ontwikkeling, bewustwording en welzijn door middel van
muzische activiteiten en ludische benaderingswijzen die een appel doen
op het menselijk vermogen tot verbeelding, vindingrijkheid, verwondering
en bezieling.
Ludagogisch handelen vraagt om flexibiliteit en alertheid, het lijkt op
een methode maar een waarin niet zo duidelijk aan het begin de werkwijze
kan worden vastgelegd, gaat dieper dan alleen speels ingaan op situaties.
3.4
Jan van Rosmalen & muzisch agogisch handelen
Muzisch bijzondere activiteiten die overstijgend zijn aan de functionele
noodzakelijke alledaagse activiteiten, schone kunsten staan centraal.
Agogisch de leer van het op bewuste, systematische, doelgerichte wijze
begeleiden van veranderingsprocessen van mensen.
Creatief het overstijgen van situaties, alternatieven kunnen
bedenken/laten ontstaan en in onvoorziene situaties kunnen handelen.
Muzisch-agogisch handelen het gebruikmaken van bijzondere
middelen uit de domeinen van spel, sport etc. dan wel met muzisch
benaderen van de alledaagse werkelijkheid, met als (agogisch) doel het
uitlokken van de mogelijkheden van de clint om nieuwe betekenis te
geven aan eigen leven.
3.5
Behrend methode vanuit mensvisie en grondhouding, agogisch via het
schema, het muzische is een doelbewuste begeleiding en de muzische
vaardigheden worden gebruikt om de agogische doelen te bereiken.
Jan Willem vanuit de natuurlijke levenshouding (de muzische
grondhouding) en doelbewuste begeleiding die zich richt op de
ontwikkeling, bewustwording en welzijn d.m.v. muzische en ludische
activiteiten.
Jan van Rosmalen muzisch handelen is geen methodiek, daarnaast groot
verschil tussen creatief en muzisch, muzisch is het gebruik maken van een
medium en het creatieve het overstijgen van een situatie.

3.6 Kritiek op deze mensen

Behrend wekt de indruk dat muzisch werken schematisch moet gaan
maar dat is niet zo.
Jan Willem benoemt de esthetiek (kunstgevoel) en ethiek (geheel van
morele principes) bij kunstzinnige uitingen behoren maar dit is niet zo. Zijn
natuurlijke levenshouding als muzische grondhouding klopt echter wel.
Jan van Rosmalen groot deel van muzisch werken is non-verbaal en dit is
inderdaad waar. Zijn verschil tussen muzisch en creatief is verwarrend.
3.7
Zie schema 3.1 voor kern labels van het werken in de muzisch-agogische
praktijk.
In de praktijk wordt vooral creatief & reproductief gewerkt. In de
hulpverlening wordt veel gebruik gemaakt van spel om te leren. Het
expressieve in spel zit vooral in het emotionele (volgens Behrend), het
gaat over het uitdrukken van wat in je leeft. Bij het receptieve gaat het
met name over het via zintuigelijke waarneming muzische producten en
processen beleven. Bij het reflectieve gaat het vooral over het geven van
een reactie of waardeoordeel op wat je beleeft.
3.8
De context is altijd van belang in de hulpverlening. Je bent als
hulpverlener altijd bezig om te zoeken naar een passende (muzische)
interventie of activiteit, zodat je door het aansluiten bij je clint ook
daadwerkelijk datgene bewerkstelligt wat je in gedachten had.
3.9
Ervaringsleren het verwerven van kennis, attitudes en vaardigheden
over jezelf en over je omgeving door eigen waarneming en deelname in
concrete situaties en dor systematisch nadenken daarover, al dan niet
onder begeleiding. Veel experimenteren en doen.
Kolb en 4 hoofdfasen over het leren van mensen:
1. Ervaren iets wat je meemaakt
2. Terugkijken benoemen wat er is gebeurd
3. Doordenken de ervaring wordt bewerkt, er wordt betekenis
aangegeven
4. Beslissen duidelijk voornemen formuleren voor de toekomst
Watzlawick & hersenhelften de linker hersenhelft is gespecialiseerd
in de logisch-analytische codering van de ons omringende werkelijkheid.
De rechter hersenhelft staat het meest in contact met zintuigelijke
indrukken.
Erkamp & ervaringsleercyclus ervaring, verwoorden, doorleven &
reflecteren, conclusies treken, omzetten in consequenties voor toekomstig
denken & handelen & beleven, opnieuw uitproberen, etc.
3.10
Methodiek door de hulpverleners gezamenlijk te dragen flexibel geheel
van sturende praktijktheoretische inzichten en ethische en normatieve
stellingnames over een omschreven gebied van de hulpverlening.

Methode is een omschreven en doelgerichte werkwijze om met een

clint (groep) in een bepaalde situatie een bepaald vraagstuk op te lossen.
Het geeft richting aan het handelen van de hulpverlener d.m.v.
aanwijzingen voor het gebruik van instrumenten en technieken.
Bassant & Roos Muzische middelen zijn creatieve, speelse middelen. Als
je die middelen op een agogische manier inzet, dat wil zeggen bewust
koppel aan behandel- of begeleidingsdoelen, spreek je van muzischagogisch handelen.
3.11
Muzisch-agogisch handelen is vanuit een creatieve, speelse
grondhouding gedrag van de clinten benvloeden, waarbij je doelgericht
te werk gaat en je richt op het leerrendement en het welzijn van de clint.
Het muzisch agogisch handelen hoeft niet altijd groots te zijn, maar het zit
juist in de kleine dingen. Een doelgerichte, creatieve en speelse
grondhouding zijn van belang.
4.2
Structureel iets wat niet toevallig is maar een diepere oorzaak heeft.
Dat een interventie doelgericht wordt ingezet. Onbewust bekwaam
vaardigheden en kennis worden je zo eigen dat je ze niet langer bewust
gebruikt. Bewust bekwaam je bent je bewust dat je bekwaam bent.